www.gaelsceal.ie Páidí Ó Lionáird Cá bhfuil an L. 15 t-airgead? Ardán: Sinn L. 18 Bí ar do Sinéad Ní Féin, SDLP agus Sháimhín Só Neachtáin an Ghaeilge L. 17 L. 16 L. 12
€1.65 (£1.50) Ag Cothú Phobal na Gaeilge 30.04.2010 Uimh. 6 • Treoirlínte nua “Gabhaigí Ambasadóir Iosrael” BLÚIRÍNÍ do Choláistí 28 páiste Le Trevor Ó Clochartaigh chirte dóibh an tAmbasadóir a ghab- siú ar siúl lasmuigh ach nár chuir sin gortaithe sa Samhraidh: háil mar gheall ar an mí-úsáid a as don chraoladh. BHÍ baill d’Fheachtas na Gaillimhe ar baineadh as pasanna bréagacha Éire- Bíonn Feachtas na Gaillimhe ar son tSín “babysitting son Páistí na Palaistíne i mbun agóide annacha “. Bhí sí ag tagairt d’eachtra Páistí na Palaistíne ag bailiú earraí Gortaíodh 31 duine le linn d’Ambasadóir Iosrael, an Dr. in Dubai, áit ar dúnmharaíodh agus airgid le cur anonn go Gaza don ar a laghad, 28 páiste Zion Evrony, a bheith ar cuairt i nGail- oifigeach sinsearach as Hamas agus phobal ansin. Dúirt Treasa Ní san áireamh, tar éis service” limh inné. Bhí léirsiú ar siúl taobh maítear go raibh baint ag seirbhís Cheannabháin go bhfuil bád lastais le ionsaí scine i naíscoil amuigh de stiúideo Galway Bay FM slándála Iosrael, Mossad, leis an ionsaí Corcaigh a fhágáil as seo go ceann sa chúige Jiangsu in Le Treasa Bhreathnach fad is a bhí an tAmbasadóir i mbun sin. Tá seo séanta ag Rialtas Iosrael. míosa le coincréit agus earraí tógála oirthear na Síne agallaimh ansin. Bhí an tAmbasadóir ag labhairt ar eile. inné. Bhí cúigear TÁ treoirlínte nua eisithe ag Roinn na Dúirt Treasa Ní Cheannabháin, a bhí chlár Keith Finnegan faoi dhearcadh Beidh trí long eile ag fágáil na daltaí i mbaol báis in Gaeltachta do Choláistí Samhraidh na i mbun na hagóide, go mba mhór an Iosrael ar cheist na Palaistíne agus Tuirce chomh maith le dul chuig ospidéal cathrach in tíre agus iad ag súil go leanfaí na náire don Ambasadóir a bheith i mbun thug sé le fios nach dtuigeann muintir calafort Gaza le bréagáin, earraí eile, Taixing tar éis an céimeanna seo i mbliana. bolscaireachta d’Iosrael, fad is atá na hÉireann chomh casta is atá sé. oibrithe deonacha agus airgead le tacú ionsaí agus bhí Beidh biachlár anois le feiceáil go pobal Gaza faoi léigear acu. Dúirt sí “Níl aon réiteach simplí ar an bhfadhb le pobal na háite ansin. Dúirt sí go formhór na bpáistí a soiléir i ngach teach. Má tharlaíonn sé gur thóg na Gardaí ainmneacha na seo,” dar leis. bhfuil os cionn €17,000 bailithe don gortaíodh sa rang go dtagann duine de na scoláirí abhaile léirseoirí fad is a bhí siad lasmuigh Dúirt urlabhraí ón stáisiún go raibh fheachtas ó phobal na hÉireann don céanna ag an naíscoil tinn caithfidh duine éigin a bheith sa den stáisiún. “Dúirt mise leo go mba a fhios ag an Ambasadóir go raibh léir- turas seo. Zhongxin. Tá fear á mbaile rompu, nó ar eagla go mbeadh cheistiú ag gardaí oifigeach ón Roinn ag iarraidh cuairt faoin chúis. chigireachta a thabhairt ar an teach tá an Roinn ag iarraidh go mbeidh duine "Ní ghéillfidh mé do na meáin" éigin sa mbaile i gcónaí. Tá siad ag iarraidh riail a bheith ann GRIANGHRAF: PHOTOCALL IRELAND Caismirt na go mbeidh fear nó bean an tí i láthair sa Téalainne teach i gcónaí, nó má tá siadsan as láthair go mbeidh duine éigin eile ann a Dúirt arm na bheadh freagrach agus iad os cionn 18 Téalainne inné go mbliana d’aois. bhfuil sé ar intinn Táthar ag iarraidh go líonfar gach acu cur lena gcuid teach, a bhfuil aitheantas faighte acu, iarrachtaí cosc a chur suas go 12 fhoghlaimeoir ar a mhéid ar ar lucht agóide dtús agus ansin go mbeadh an fuílleach frithrialtais i roinnte ina dhiaidh sin. Tá an Roinn a mBangkok níos mó mholadh go gcaithfidh Gaeilge shásúil a uirlisí troda a fháil. bheith á labhairt ag gach ball den teagh- Maraíodh saighdiúir lach agus gurb í an Ghaeilge atá mar Dé Céadaoin i gcais- ghnáth-theanga chumarsáide an teagh- mirt idir fórsaí laigh. slándála agus lucht Tá sé i gceist ag an Roinn gach teach a agóide i dtuaisceart lorgann aitheantas a scrúdú as seo na cathrach. amach. Is bean tí í Bríd Uí Ghairbhín ar an gCeathrú Rua agus deir sí féin faoi na treoirlínte seo nach mbeadh aon fhad- RÉIGIÚNACH• 8 hb aici leis an gcuid is mó acu. TUAIRIMÍ 12 Deir Bríd “Nuair a théann mo chuid • gasúr féin chuig an scoil, téimse ag CÚRSAI SAOIL• 16 obair, ní bhím ag fanacht sa mbaile an lá GNÓ• 18 uile ar fhaitíos na bhfaitíos, tá m’uimhir COMHSHAOL 20 fóin ag an scoil agus má chuireann siad • BEATHA 22 glaoch orm ansin is fúmsa atá sé a bhei- • th sa mbaile taobh istigh de leathuair an OIDEACHAS• 25 chloig nó mar sin.” Deir Bríd go bhfuil MIONFHÓGRAÍ• 28 an treoirlíne seo cosúil le “babysitting Pictiúr Cartlainne den Iar Aire Ealaíona, Spóirt & Turasóireachta, Jim McDaid TD, atá ag diúltú géilleadh d'fheachtas na SPÓRT 29 service don teach.” meán, dar leis, chun a phinsean Aireachta a thabhairt suas. Caithfidh Dáil Éireann an treoir sin a thabhairt dó, deir sé. • 2 GAELSCÉAL • Dé hAoine, 30 Aibreán, 2010 1 NUACHT NAISIÚNTA Cáin Cnámha daoine faighte charbóin Le hEoin Mac Garvey Le Conn Ó Muineacháin BEIDH sé ar a laghad roinnt seach- tainí eile sula mbeidh eolas cruinn INNIU an seans deireanach chun ola ar fáil fá na taisí daoine a fuarthas i téite, gás nádúrtha, díosal feirme agus ngaineamh ó chairéal i nGaoth Dob- breoslaí eile a cheannach sula gcuirtear hair an tseachtain seo. B’oibrí as an cháin charbóin i bhfeidhm amárach. ceantar na Rosann a tháinig ar na Fógraíodh an cháin sa bhuiséad deire- taisí agus é ag spré gainimh ar pháirc anach agus cuireadh i bhfeidhm úr peile i gceantar Bhaile an Trá i láithreach é ar pheitreal agus ar dhíos- ndeisceart an chontae. Tugadh an al. De réir na scéime seo, gearrtar cáin gaineamh a fhad leis an suíomh as €15 ar gach tonna dé-ocsaíd charbóin a an chairéal ar an Charraig i nGaoth astaítear. Oibríonn sé sin amach mar Dobhair an mhaidin chéanna. €43 ar gach 1000 lítear ceirisín mar Beidh na Gardaí ag leanúint dá shampla, ardú thart ar 8% ar an gcuardach ar an chairéal ar feadh bpraghas. Ach más gnólacht tú atá roinnt laethanta de bharr an méid páirteach cheana féin i Scéim Trádála gainimh atá ann. Tá an scéala seo ag Astuithe an Aontais Eorpaigh ní bheidh deanamh iontais do go leor i gcean- ort an cháin a íoc. Tá sé ina chuspóir ag tar an iarthuaiscirt. an scéim trádála sin go mbeidh tairbhe Cé go bhfuil roinnt daoine a airgeadais ann dóibh siúd a éiríonn leo d'imigh gan tásc ná tuairisc as an a gcuid astuithe CO2 a ísliú, agus sin é chontae thar na blianta dar leis na cuspóir na cánach nua chomh maith. Gardaí is dóiche go bhfuil na Measann an ESRI go gcuirfidh sé €2 cnámha faighte níos sine ná cás ar nó €3 gach seachtain le costais bith acu seo agus go bhfuil gach mhaireachtála teaghlaigh, agus go cosúlacht ar an scéal go bhfuil na gcruinneoidh sé thart ar €330m in cnámha seo sa ghaineamh le tamall aghaidh na bliana. iontach fada amach is amach. Le theacht i bhfeidhm an ordaithe Cé go bhfuil an cairéal seo cón- seo níl ach dhá chineál bhreosla ion- garach don trá ar an Charraig, ní taise atá anois gan cháin charbóin: gual mheastar gur corp duine a tháinig agus móin. Bhí foráil sa bhuiséad don isteach leis an fharraige atá ann de gcáin seo ar ghual agus ar bhricíní bharr go bhfuil sé suite píosa siar ón Bhord na Móna ach níl aon ordú trá. Gardaí ag obair ag cairéal ar an Charraig, Doirí Beaga, Gaoth Dobhair. (PIC: MARIE MC GARVEY/EMG PHOTOS) tosaíochta déanta ina thaobh go fóill. ‘Frontline Defenders’ Nóiméad Ciúnais don Ghorta Mhór
TÁ an tAire Pádraig Ó Ciardha ag iar- Deir an tAire “tá áit láidir urramach Le Danny Brown gur fhág sé an trá dá thoil féin. raidh ar eagraíochtaí náisiúnta spóirt ag an spórt i sochaí na hÉireann agus Ach tá cáipéisí faighte ag Barrington nóiméad amháin ciúnais a ghlacadh in spreagfainn na heagraíochtaí spóirt ar DE réir tuarascála a foilsíodh an a chruthaíonn gur gortaíodh é. Mar sin ómós dóibh siúd a d’fhulaing le linn fad a gcuid tionchair a úsáid d'fhonn Trevor Ó Clochartaigh tseachtain seo, ba chóir don rialtas de, déanann an tuarascáil moltaí go an Ghorta Mhóir. ómós agus aitheantas a thabhairt do Bainisteoir Tionscadail athbhreithiúnas a dhéanamh ar ndéanfar athmhachnamh ar an dóigh Is ar an 16ú Bealtaine atá an tAire ag na caillteanais a fulaingíodh in Éirinn 00353-91-536201 gnéithe éagsúla den tionscnamh con- ina gcaitheann na Gardaí le pobal an iarraidh go dtarlóidh an nóiméad ciú- de dheasca an Ghorta Mhóir. Ar an [email protected] spóideach gáis in Iorras Mhaigh Eo. cheantair. nais seo agus ina leith seo tá a Roinn drochuair, ní le hÉirinn amháin a Patricia Ní Chonghaile Chuir an grúpa tacaíochta chearta Luaitear ann eachtra amháin ach go tar éis litreacha a scríobh chuig na bhaineann an gorta agus tá go leor Comhordaitheoir Táirgíochta daonna ‘Frontline Defenders’ an háirithe, ag Cé Pholl an Tómáis, nuair heagraíochtaí spóirt ar fad ag impí tíortha ar fud an domhain fós ag 00353-91-536201 tuarascáil ar fáil ag deireadh na seach- a dhiúltaigh an Garda sinsearach lab- orthu Cuimhneachán Náisiúnta an fulaingt ón ngorta agus ón ocras [email protected] taine. Cuireadh "Breakdown in Trust: hairt le dlíodóir na ndaoine a bhí i Ghorta Mhóir a shonrú i mbliana. inniu.” Ciarán Dunbar A Report on the Corrib Gas Dispute" le mbun agóide, cé go bhfuarthas amach Eagarthóir chéile ag an abhcóide Brian Barring- i ndiaidh na hagóide nach raibh cead 00353-91-536201 ton, a bhíodh ina chomhairleoir ag pleanála ag Shell don scioból a bhí Scáirt Uí [email protected] Seamus Mallon agus ag Mark Durkan siad ag iarraidh tógáil ar an ché. Treasa Bhreathnach nuair a bhí siad ina leas-Phríomh Aire i Cé nach bhfuil rud ar bith le rá ag an Choinn! Soláthróir Ábhair bParlaimint Stormont. tuarascáil faoi shábháilteacht an 00353-91-536201 Díríonn an tuarascáil ar chás Willie phíblíne, deir na húdair go bhfuil go [email protected] Corduff a bhain Gradam Idirnáisiúnta leor fianaise bailithe ag muintir na Timpeallachta Goldman trí bliana ó háite faoi sin agus faoi bhotúin Gráinne McElwain Mona Bermingham, Soláthróir Ábhair shin. Mhaigh Corduff go ndearnadh phleanála gur chóir éisteacht a thab- 00353-91-536201 ionsaí air anuraidh nuair a bhí sé i hairt dóibh. urlabhraí oibrithe [email protected] mbun agóide in éadan oibre a bhí ag Chuir Maura Harrington, urlabhraí arachais Quinn i dul ar aghaidh ag an trá ag Gleann an Shell chun Sáile, fáilte roimh an mbun léirsithe níos Ghad. tuarascáil agus dúirt gur chóir go luaithe an mhí seo. GRIANGHRAF: Dúirt I-RMS, comhlacht slándála mbeadh fiosrúchán neamhspleách ar Baineann Gaelscéal úsáid as Gaelspell agus MARK STEDMAN/ Ceart, bogearraí a chabhraíonn le litriú agus Shell, agus na Gardaí, ag an am gur gach gné den obair a bhí ar bun ag PHOTOCALL IRELAND gramadach na Gaeilge, www.cruinneog.com cuireadh isteach air ag am ar bith agus Shell sa cheantar. GAELSCÉAL NUACHT 3 Dé hAoine, 30 Aibreán, 2010 •
Gaybo sa Naíonra
Cosaint GRIANGHRAF: SASKO LAZAROV/PHOTOCALL IRELAND Rialtais don Rialaitheoir
Le Trevor Ó Clochartaigh rithe thar thréimhse ocht mí dhéag. Ach, deir urlabhraí na n-oibrithe, “NÍL an milleán le cur ar an Mona Bermingham, go bhfuil siad an- Rialaitheoir Airgeadais faoi phoist a amhrasach faoina dtodhchaí. bheith dhá chailleadh i gcomhlacht “Tá stangadh bainte asainn. Níl aon árachais Quinn.” Sin a bhí le rá ag an tuairim againn cé air nó cén áit a dtit- Aire Fiontar Batt O’Keeffe inné. fidh an tua. Tá cuid mhór imní agus Bhí sé ag trácht ar an bhagairt atá míshásamh ann. Beidh tionchar ann go scaoilfear 800 oibrí chun siúl, ollmhór aige seo agus ní ghlacfaidh mar chuid de bheartais na riarthóirí muid go réidh leis,” a deir sí. chun an comhlacht a thabhairt slán. Níos túisce an mhí seo cheap an “Tá fadhb le leachtacht sa chomh- Ardchúirt Paul McCann agus Michael lacht féin,” a deir an tAire. “Tá airgead McAteer, ó Grant Thornton, mar á chailleadh i margadh na Breataine riarthóirí buan ar chomhlacht Árachas agus tá deacrachtaí leis an bpolasaí Quinn, tar éis don Rialaitheoir praghsála ansin chomh maith.” Airgeadais Matthew Elderfield imní a Ach, tá sé i gceist ag oibrithe sa léiriú maidir le sócmhainneacht sa chomhlacht na pleananna ath- chomhlacht. struchtúrú a throid. Tá plé ar siúl chun Léiríonn ráiteas an Aire Fiontar, go scaoileadh le suas leis an tríú cuid den bhfuil an Rialtas ag seasamh le 2400 atá fostaithe ag comhlacht dearcadh an Rialaitheoir Airgeadais in árachas Quinn i mBaile Átha Cliath, ainneoin an bhrú pholaitiúil atá orthu Cathaoirleach an RSA, Gay Byrne, le Jamie, Hayden agus Kaberat in ionad cúram leanaí Cónaidhm Thithíochta san Uaimh agus in Inis Ceithleann. ó oibrithe, soláthraithe agus an pobal i Sophia agus iad ag seoladh 'Simon and Friends', acmhainn nua sábháilteacht bóthar de chuid an RSA. Is áis Meastar go mbeidh pacáiste iomar- gcoitinne a thacaíonn le muintir oideachasúil, taitneamhach atá ann a úsáideann amhráin, rannta agus scéalta le sábháilteacht bóthar a caíochta deonach á ofráil do na hoib- Quinn agus an fhoireann oibre. mhúineadh do pháistí óga. Carranna glasa Éigeandáil Ola Dúnmharfóir don Eoraip Malcolm X AG tacú go mór dó le carranna Le Treasa Bhreathnach Gardaí Cósta Mheiriceá “dó féidir leo cruinneachán a thógáil leictreacha, d'fhógair an agus Joanne Ní Riain rialaithe” timpeall 30 míle siar ó chun an ola a ghabháil, rud a bhfuil scaoilte saor Coimisiún Eorpach pleananna dheas ó bhéal abhainn an Missis- sé i gceist acu triail a bhaint as. Níor Dé Céadaoin chun líonra a fhor- TAR éis do rige ola darb ainm Deep- sippi. Deir oifigí Garda Cósta baineadh triail as an oirbheart seo bairt ar fud an hEorpa ina mbei- water Horizon dul trí thine agus dul Mheiriceá go bhfuil an “seans ann riamh cheana i bhfarraige chomh dh stáisiúin luchtaithe ard- faoi an 21 Aibreán tá amhras ar gurbh fhéidir leis an leo ola seo a domhain agus beidh le feiceáil cé voltais a mbeidh fáil ag an bpobal Mheiriceá mar gheall ar na bheith ar an leo ola is measa i stair chomh maith is a éireoidh leo. Má orthu. Tá an plean mar chuid de héifeachtaí a d’fhéadfadh an leo ola Mheiriceá” agus go bhfuil an leo ola tharlaíonn sé go ndéanfaidh siad straitéis nua chun breis car- seo a bheith aige ar an timpeallacht seo cúig huaire níos measa ná mar a cinneadh an leo ola a chur trí thine rannna 'glasa' a chur ar an mar- agus é anois ar tí cósta Louisiana a shíl siad ar dtús agus anois tá an níl sé i gceist ag Garda Cósta gadh agus an Eoraip a bhaint den bhaint amach. tríú sceitheadh aimsithe acu. Mheiriceá an leo ola uile a chur trí ola. Tá faoi caighdeáin theicniúla Tá Stát Louisiana ag iarraidh ar Is leis an gcomhlacht BP an rige thine ag an am céanna ach é a agus sábháilteachta Eorpacha a rialtas Mheiriceá cabhair sa mbreis ola agus tá iarrachtaí déanta acu an lasadh ina phíosaí chun go mbeadh chur ar fáil do na stáisiúin sin a chur ar fáil dóibh chun dul i ngleic tobar a dhúnadh faoi láthair le níos mó smachta acu ar an tine. faoi 2011. leis an leo ola mar go bhfuil 40% de fomhuireán cianrialaithe, ach níor Tá an baol ann go mbeidh an leo thalamh portaigh na Stát Aontaithe éirigh leo. ola seo ar comhchéim letubaiste an i Louisiana agus bheadh an Tá cúpla rogha eile ag BP chun an Exxon Valdez in 1989 a scaoil 11 BNP : “Tá Éire mar damáiste don fhiabheatha agus do scaoileadh ola seo a stopadh, is mhilliún galún ola agus i láthair na na páirceanna náisiúnta dochrei- féidir leo rige druileála eile a thab- huaire, agus muid ag dul i gcló, tá chuid den Bhreatain” dte. Ar an Máirt seo caite bhí an leo hairt isteach chun stop a chur le imlíne 600 míle ag an leo ola. Tá TÁ sé ráite ag ceannaire an ola seo ar an méid céanna lehOileán scaoileadh an tobair, rud a d’fhéad- aon duine dhéag ar iarraidh tar éis SCAOILEADH saor Tomas British National Party go síleann Iamáice agus ar an gCéadaoin rinne fadh cúpla mí a ghlacadh nó is pléascadh an rige ola. Hagan, an t-aon duine a siad gur cuid den Bhreatain í Éire d’admhaigh an ról a bhí aige i agus mar gheall air sin tá míle bhfeallmharú Malcolm X in 1965, fáilte á chur acu roimh Éirean- Dé Máirt, lá níos luaithe ná mar a naigh go dtí an Bhreatain in ain- bhí pleanáilte. Dúirt Roinn na neoin polasaithe frith-inimirce a An tAire agus an GRA Seirbhísí Ceartúcháin i Nua- bpáirtí. Eabhrac gurde thoradh Deir Nick Griffen go mbeidh páipéarachais a bhí próiseáilte doras na reataine dúnta ar gach TÁ sé ráite ag an Aire Dlí agus Cirt Michael O’Boyce, an tAire agus an Damien McCarthy a bheidh ina níos tapúla ná mar a bhí réamh- duine eile seachas inimircigh le Dermot Ahern go bhfuil Cumann rialtas an tseachtain seo in óráid a uachtarán nua ar an GPA ag mheasta a scaoileadh saor luath scileanna speisialta, dochtúirí is Ionadaíochta an Gharda Síochá- bhí pleanáilte do chomhdháil an seasamh le cáineadh Michael O’ é. Bhí Hagan, 69, ina bhall de mar sin de, ach nach mbeadh na(GRA) i mbun feachtais chun GRA. Boyce. ghluaiseacht an Náisiúin Ioslaim fáilte roimh leithéidí pluiméirí bheith mar cheardchumann iom- Níor tugadh an óráid chéanna Tá ceannaireacht an GRA chun nuair a scaoil sé Malcolm X ag an ón bPolainn ná teifigh Afganastá- lán agus chomh fada is a bheidh riamh mar gheall nach raibh an cruinniú leis an gcoimisinéir Audubon Ballroom i Nua- nacha. seisean ina Aire nach dtarlóidh sé tAire féin i láthair chun é féin Fachtna Murphy a iarraidh inniu Eabhrac an 21 Feabhra, 1965. sin. Cháin uachtarán an GRA, agus an rialtas a chosaint. Tá chun an cáineadh úd a phlé. 4 NUACHT GAELSCÉAL • Dé hAoine, 30 Aibreán, 2010 Easaontóirí in easnamh le hAnton Mac Cába láidre orthu seo, gan baint aige le na n-easaontóirí. Ní fiú bheith san dhéanaí don Chomhthionól. Ní sna lár-80idí, é anois ina cheardchu- ceann ar bith de na grúpaí armtha iomaíocht sa nolltoghchán, dar leis bhfuair ach duine amháin orthu mannaí agus ina eagarthóir ar an iris NÍ bheidh oiread agus ‘easaontóir’ áfach. Tá Éirigí cláraithe mar pháirtí an Leasuachtarán, Geraldine Taylor: 1,000 vóta, áfach. Fourthwrite. “An t-iomrá is lú ar phil- Poblachtach amháin san iomaíocht in polaitiúil ó dheas. Dúirt Breandán “Beimid ag déanamh ár machnaimh Ba í sin Peggy O’Hara i bhFeabhail, leadh ar an streachailt armtha, diúl- olltoghchán Westminster ó thuaidh. Mac Cionnaith, an tArd-Rúnaí, gur i ar na toghcháin áitiúla nuair a bheidh a fuair 1,789 nó 4.4% den vóta iom- taíonn daoine go láidir dó,” arsa McK- Sin ainneoin go dúirt Matt Baggott, mí na Samhna anuraidh amháin a siadsan ann. Ní bheimid ag tabhairt lán. I mBéal Feirste Thiar fuair earney. “Na daoine sa chlann Príomh-Constábla Seirbhís shocraigh Éirigí dul san iomaíocht i tacaíochta do dhuine ar bith an babh- déagóir ó People Before Profit bea- Phoblachtach, taobh amuigh de Phóilíneachta Thuaisceart Éireann, dtoghcháin: “Táimid ag cur straitéisí ta seo, mar gur do Westminster é, gnach a dhá oiread is a fuair Geral- Shinn Féin, cuireann sé eagla orthu. an tseachtain seo caite, go bhfuil an agus struchtúr le chéile maidir leis agus níl suim againn ann.” dine Taylor, ainneoin aithne agus Tá meath doleigheasta ar Shinn Féin bhagairt slándála is measa ó 1998 sin. Tá a fhios againn nach chun aon Is é Gluaiseacht Fuascailte na 32 meas bheith uirthi mar shean- Poblachtach agus ar Ghluaiseacht anois ann. ró-thairbhe dúinn bheith san Contae an dream is aitheanta i measc phoblachtach. Tharla seo ainneoin do Fuascailte na 32 Contae mar go bhfuil Ó thús na bliana seo, tá easaontóirí iomaíocht an babhta seo. Tá súil na n-easaontóirí, é ag tacú leis an Shinn Féin athruithe móra polasaí a siad i ngrá leis an streachailt armtha. ag déanamh ionsaí in aghaidh na againn an páirtí bheith ag seasamh bhFíor-IRA. Dúirt Francie Mackey, an dhéanamh. Tá tuilleadh athruithe Tá sé soiléir nach bhfuil aontacht ar coicíse. Ba iad an Fíor-IRA, an IRA sna ceithre bliana atá amach Cathaoirleach, nach páirtí polaitiúil é, polasaí déanta ó shin, ach gan iomrá bith i measc na ngrúpaí, le go Leanúnach agus ‘Óglaigh na hÉire- romhainn.” Níl sé i gceist ag Éirigí agus nár sheas sé riamh i dtoghchán: ar dhúshlán polaitiúil. mbeadh a mhalairt de phlean ó Shinn ann’ a bhí freagrach as na hionsaithe tacaíocht a thabhairt d’iarrthóir ar “Is é an t-aon sprioc atá romhainn ná Dar le Tomaí McKearney tá neart Féin acu. Agus an mhíshástacht atá seo. bith: “Níl iarrthóir ar bith sa toghchán flaitheas na hÉireann a chosaint, agus míshástachta ann, gan é bheith ag dul amuigh ansin, tógann sé ceisteanna Is cinnte go bhfuil tacaíocht áirithe ag seasamh ar bhonn ar bith go dtioc- cur in éadan an tsáraithe atá rialtas na chuig ceann ar bith de na grúpaí. Is faoi na grúpaí san fhadtéarma. Muna i roinnt ceantar ag na trí ghrúpa seo. fadh linn aontú leis.” Breataine a dhéanamh.” iar-chime Poblachtach é McKearney, dtagann siad le chéile faoi pholasaí go Ach níl an borradh céanna faoi Tugann Sinn Féin Poblachtach Sheas easaontóirí roimhe seo i a chaith 53 lá ar stailc ocrais in 1980 n-aontaíonn siad faoi, bíonn sé cosúil eagraíochtaí polaitiúla na n-easaon- tacaíocht don IRA Leanúnach, é ar an dtoghcháin ó thuaidh. Trí bliana ó agus téarma saoil dá chur isteach aige le madadh sa tóir ar charr. Ní chuire- tóirí. Is é Éirigí an grúpa polaitiúil is bhfaicsean is seanbhunaithe i measc shin, sheas seachtar sa toghchán ba sa Cheis Fhada. D’éirigh sé as an IRA ann sé isteach ar an fhear sa charr.”
Bál Goal
‘Flash Harry’ ar GRIANGHRAF:SASKO LAZAROV/PHOTOCALL IRELAND leac do dhorais le hAnton Mac Cába neamhsheicteach. Ba cheart go mbeadh polasaithe ann a GO dtí seo, b’fhearr aithne ar bheadh ábalta tacaíocht a Harry Hamilton, iarrthóir an fháil ó gach cuid den phobal. UUP i mBanna Uachtarach, Ba mhaith linn an pho- mar ‘Flash Harry,’ amhránaí a laitíocht a normalú, go thugann ómós do Freddie mbeadh daoine ag vótáil do Mercury agus do Queen. dhaoine a bheadh ina n-ion- Tá seisean agus Willaim adaithe sa rialtas, sna McCrea ón DUP in Aon- díospóireachtaí ar troim Theas ar an bhonn náisiúnta.” bheirt amhránaí is “Is ar leas an aitheanta atá ina n- Tuaiscirt bheith iarrthóirí ó comhcheangailte thuaidh. “Is ó dhá leis an Bhreatain, cheann dhifriúla nó tá sin ar an den cheol agus den cheathrú geilleagar Aontachtachas don is láidre ar domhan,” ar bheirt againn,” arsa Hamilton. seisean. “Tá lucht éisteachta difriúil ar Ní ó náisiúnaithe ná fad againn.” poblachtaigh na hÉireann an Agus é mar ‘Flash Harry’, bhagairt don chomhcheangal, chan Hamilton in áiteanna de dar leis, ach ó Phlaid Cymru gach sórt “hallaí de chuid agus Pàrtaidh Nàiseanta na h- Chumann Lúthchleas Gael, Alba. Bhí tromlach 5,000 cúig hallaí de chuid an Oird Bhuí; bliana ó shin ag David Simp- glacadh go maith linn i ngach son ón DUP sa toghcheantar. uile áit.” Chan sé ag Féile an Is cuma cad a tharlóidh an 6 Phobail in Iarthar Bhéal Bealtaine, geallann Hamilton Beidh deis ag daoine airgead a bhailiú do chuid de na saoránaigh is boichte ar domhan ag Bál GOAL na bliana seo a bheidh ar siúl in Feirste: “Bhí oíche ar dóigh go mbeidh Flash Harry ag Óstán an Burlington i mBaile Átha Cliath ar an Aoine 14 Bealtaine. Sa phictiúr tá an mainicín Andrea Roche ag seoladh na hócáide. ann.” canadh ina dhiaidh. Tá eolas breise le fáil ag www.goal.ie. Dar leis, is fusa bheith ag plé leis an lucht éisteachta ag ceolchoirm ná le lucht vótála ag na doirsí: “Bíonn a fhios ag an lucht éisteachta cad é a gheobhaidh siad, b’shin an rud a cheannaigh siad leis na ticéid. Bíonn na vótóirí níos faichillí romhat. Bíonn ceis- teanna acu le cur ort.” Chláraigh Hamilton le Páirtí Aontachtach Uladh mar go gcreideann sé sa chomhcheangal leis an Bhreatain, ar bhonn cuim- sitheach: “Rud éigean GAELSCÉAL NUACHT GHAEILGE 5 Dé hAoine, 30 Aibreán, 2010 •
Conradh na ‘An Ghaeilge – Bás nó Beatha’ Gaeilge ar cíos TÁ sé i gceist ag Conradh na Gaeilge dhá áras dá gcuid, i mBaile Átha Cliath Éigse Theilinn ag bhonn laethúil. Ceapann Méabh Nic agus i nGaillimh a fhorbairt mar lári- Gairbheith go bhfuil sé in am don níl Antoin Delap onaid chultúrtha Gaeilge agus iad a filleadh ar ais go phobal plé a dhéanamh ar seo agus cé cinnte faoi thodhchaí bheith ar fáil don phobal le húsáid chomh tábhachtach is atá an Ghaeilge mar ionaid chomhdhála, chruinnithe na teanga . “Tá Coláiste Aoidh don cheantar. “Tá sinne ag déanamh agus eile. neamhaird ar an Ghaeilge faoi láthair tuairim foscailte Is féidir le heagrais Ghaeilge nó le Mhic Bhricne, na huaire,” a dúirt sí. agam ar an cheist, daoine aonaracha seomraí a ghlacadh Beidh príomh-imeacht na hÉigse ar ar cíos ón gConradh i gcomhar cibé Teileann siúl amarách le caint agus ciorrú ar níl mé cinnte an cén tréimhse ar mian leo. théama na hÉigse - ‘An Ghaeilge – Bás bhfuil teacht aniar Deir Pádraig Mac Fhearghusa, Le Seán Ó Curraighín nó Beatha.’ Beidh painéil cainteoirí ó fágtha sa Ghaeilge Uachtarán Chonradh na Gaeilge gur gach réimse de shaol na Gaeilge i “ar scáth a chéile a mhaireann muid BEIDH Éigse Theilinn ag filleadh ar ais mbun cainte. Ina measc siúd, tá Pól Ó agus is mór againn an deis cuireadh a go Coláiste Aoidh Mhic Bhricne tar éis Muirí, Eagarthóir Gaeilge leis The Irish thabhairt do na heagraíochtaí agus do briseadh cúig bliana an deireadh Times, Dr Úna Ní Bheirn Acadamh na daoine aonair atá ag feidhmiú ar seachtaine seo agus todhchaí na Ríoga na hÉireann, Antoine Ó Coileáin son na Gaeilge freisin, leas a bhaint as Gaeilge sa cheantar mar phríomh- ó Gael Linn, an dlíodóir Antoin Delap Gaeltacht againn. Tá súil againn go áiseanna Chonradh na Gaeilge i théama aige. Deir Méabh Nic Ghairb- agus Eoghan Ó Curraighín atá ina músclóidh an chaint meoin an pobal i mBaile Átha Cliath agus i nGaillimh le heith as Coiste Forbartha Theilinn gur sheanchaí áitiúil. leith na teanga, caithfidh muid tar- pobal na teanga a neartú sa dá sprioc na hÉigse ná aird an pobal agus Beidh go leor caint aighneasach ar raingt le chéile.” chathair sin, agus go deimhin ar fud aird na meáin a dhíriú ar cheist na siúil le linn na hÉigse, níl Antoin Delap Beidh Raidió na Gaeltachta ag crao- na tíre.” Gaeilge agus na Gaeltachta faoi láthair cinnte faoi thodhchaí na teanga . “Tá ladh Barrscéalta beo ó Theilinn maid- Is ar Shráid Fhearchair i mBaile na huaire. tuairim foscailte agam ar an cheist, níl in Dé hAoine. Osclóidh an Éigse go Átha Cliath atá ceanncheathrú Chon- Tá Gaeltacht Iardheisceart Thír mé cinnte an bhfuil teacht aniar hoifigiúil oíche Aoine le radh na Gaeilge lonnaithe agus tá Chonaill i ‘gcatagóir C,’ de réir tuairisc fágtha sa Ghaeilge.” díospóireacht idir mic léinn ó Ollscoil Árus na nGael ar Shráid Doiminic i a d’fhoilsigh an Roinn Gnóthaí, Pobail, Tá Eoghan Ó Curraighín ag súil go Chúl Ráithín agus ó Ollscoil na Ban- nGaillimh agus tá siúl ag an Chonradh Tuaithe agus Gaeltachta mar a bhí. De gcuirfidh an deireadh seachtaine le ríona. Is é rún na díospóireachta ná, láthair úr a aimsiú le hionad níos mó a réir staitisticí na Roinne, ní labhraíonn slánú na teanga sa cheantar, “mura ‘níl slánú na Gaeilge ag bráth ar an fhorbairt i nGaillimh amach anseo. ach 37% den phobal an teanga ar bhfuil an Ghaeilge againn, ní bheidh Ghaeltacht.’
Gradam ailtireachta bainte ag Cultúrlann Uí Chanáin AN FOCLÓIR NUA BÉARLA-GAEILGE: Le Danny Brown BREIS AISTRITHEOIRÍ LE HEARCÚ TÁ gradam speisialta ailtireachta bainte amach ag Cultúrlann Uí Chanáin, an áislann úr Ghaeilge i nDoire i gcomórtas a reáchtáil I>DCH8696A6C;=D8AâG6CJ67w6GA6"<6:>A<: Cumann Ailtireachta na hÉireann. Rinne O’Donnell and Tuomey, >hb^VcaZ;dgVhcV B{hhe^haZViW]Z^i]VgVcWeV^cVahZd!cbgYj^i^VggViVhVh]ZdaVY]X]j\V^cc#I{Vc[]d^gb^VggViV^hVg[{^aVglll#[dXad^g#^Z HEG>D89=ÛI69DC6]>6GG6I6>H/ 7VX]^g\dbWZVY]cV[d^gbZVX]VXdb]a{cV^i]Z^hi^\][Vd^*#%%e#b# 98VYVd^c&'7ZVaiV^cZ!'%&%# Tá Foras na Gaeilge tiomanta don chomhionannas deise agus fáiltímid roimh iarratais ó iarrthóirí a bhfuil na cáilíochtaí cuí acu, beag beann ar chreideamh, ar inscne, ar mhíchumas, ar chine, ar dhearcadh polaitíochta, ar aois, ar stádas pósta, ar chlaonadh gnéis nó cé acu atá nó nach bhfuil cleithiúnaithe acu. Is ar bhonn fiúntais amháin a mheasfar gach iarratas. Proficiency in the Irish language, both written and verbal, is an essential requirement for the above panel. 7G:>H:DA6>H;D>GB:68=6>6GG6I6>H lll#[dXad^g#^Zed^hi5[dgVhcV\VZ^a\Z#^ZI/ (*(&+(.-)() Trí ghlúin de chlann Mhic Aindreasa ag céiliúradh 40 bliain de ghaeloideachas óthuaidh 6 NUACHT IDIRNÁISIÚNTA GAELSCÉAL • Dé hAoine, 30 Aibreán, 2010 An Pholainn – Taibhsí na Rúise sna Campaí Géibhinn Idir 1920 agus 1922 fuair na mílte cimí Rúiseacha bás i gcampaí géibhinn de chuid na Polainne. Cén fáth a raibh siad ann? Seo tuairisc le Diarmuid Johnson ar eachtra atá i mbéal an phobail arís i Moscó agus i Vársá tar éis shochraid an Uachtaráin Kaczyński agus timpiste Smoleńsk. HARLA míorúilt an tseach- tain seo caite sa Pholainn. D’fhoilsigh an Gazeta Wyborczy – páipéar a bhu- naigh lucht ‘Solidarność’ – eagarfhocalT i Rúisis. Seo é an focal scoir: ‘An méid atá déanta agaibh dúinn [.i. ag an Rúis don Pholainn] tar éis na tubaiste i Smoleńsk, b’fhéidir gur dea-thoradh a bheas air don dá tír tar éis gach a tharla dúinn le linn na staire’. Tá nod ansin faoin slad i Katyń, ach tá claonthagairt ann do rud eile freisin. Mar idir 1920 agus 1922, fuair na mílte saighdiúirí ón Rúis bás i gcampaí géibhinn de chuid na Polainne. Jaroslaw Kaczynski, deartháir an Uachtaráin Lech Kaczynski a cailleadh, a bheas ag seasamh i dtoghchán na huachtaránachta ar 20ú Meitheamh. Arsa an tOllamh Zbigniew Karpus ag trácht dó go mion ar an ábhar: ‘bhí rainn ba chuspóir dó: ar an teorainn gcoinneáil. Ar an darna dul síos, is 157,000 duine i gcampaí géibhinn [na thiar, bhí pobal Gearmánach na beag má bhí cúrsaí níos fearr ag Polainne], agus astu sin fuair 18– Siléise ag iarraidh a gcion féin de na saighdiúirí agus ag iarshaighdiúirí na 20,000 le hocras, le tinneas agus le taltaí, agus ar an teorainn thoir, bhí Polainne, ná go deimhin ag muintir droch-íde.’ poblacht á bunú i gceantar na na tíre i gcoitinne. Ní raibh an fómhar Ní i bpáipéir na Polainne amháin hÚcráine. I mí Lúnasa 1920, tharla ar bith le baint. Bhí an tír ar fad atá caint ar chogadh 1919–1920 idir na cath idir Piłsudski agus na Boil- scriosta tar éis chogadh mór 1914– Boilséivigh agus arm na Polainne, séivigh ó dheas de Vársá cois abhainn 1918. Agus ar an tríú dul síos, bíodh ’s agus ar na campaí géibhinn a bhí i an Vistula. Briseadh ar an Arm Dearg gur beag an sólás é, murach na cam- Strzałkowa agus Tuchola. Ag scríobh gan choinne. Tar éis an áir, gabhadh paí, bhí an baol ann go scaipfeadh an di sa bpáipéar Rúiseach Kommierant, na mílte. easláinte go rábach ar fud na tíre. is éard a deir Olga Allionowa: ‘Tá Céard a tharla do na cimí seo? Dé Domhnaigh seo caite más ea, seans ann anois go n-osclófar na cart- Cuireadh ar thraenacha iad – turas cuireadh an tUachtarán Lech lanna. Agus gheobhaidh mé féin cúig lá gan dídean gan chothabháil – Kaczyński agus a bhean chéile Maria, amach cén áit ar cuireadh mo shin- go dtí campaí géibhinn áit a raibh an tar éis bháis dóibh maraon le 94 seanathair, agus fágfaidh mé bia gann, gan tine gan teas ann, sioc duine eile sa timpiste eitleáin i bláthanna san áit sin fós’. Is é an agus sneachta air, iad gan malairt Smoleńsk láimh le Katyń. Bhain an dóchas céanna atá ag go leor eile. éadaigh ná an chóir leighis ba ghá. eachtra stangadh as an bPolainn agus Ach cé mar a tharla na mílte cimí Bhí drochbhail ar na campaí féin, iad as an Rúís araon. Rúiseacha i Tuchola na Polainne i tréigthe le tamall de bhlianta, gan An t-athmhuintearas atá eatarthu 1920? Tar éis bhua na mBoilséiveach doirse ná go deimhin fuinneoga i le coicís anuas, is maith an léargas é sa Rúis i 1917, bhí an chosúlacht ar an gcuid de na foirgnimh. Bhí gach galar ar an gceangal a bhíonn idir an dá thír scéal go n-éireodh leis an Arm Dearg tógálach ba mheasa ná a chéile ann: – dá ndeoin agus dá n-ainneoin. rúid a thabhairt siar go Beirlin agus an calar, an tíofóid agus an bhuin- An té a cheapfar ina chomharba ar cuid mhór de chríocha na hEorpa a neach dhearg. Bhí na cimí an Uachtarán Kaczyński ar an 20ú ghabháil. Ach chuir an Ginearál Józef damnaithe. Meitheamh seo chugainn, beidh sé de Piłsudski stop leo. Dar leis an Ollamh Karpus, ní mór Céard a tharla do na cimí seo? Cuireadh ar thrae- chúram air gan ligean don athmhuin- Bhí arm 700,000 fear faoi cheannas trí ní a rá faoi sin. Ar an gcéad dul nacha iad – turas cúig lá gan dídean gan chothabháil tearas sin fuarú. Phiłsudski ó aimsir an chogaidh síos, arsa sé, dá dhonacht an scéal, ní Agus tuarascáil chruinn, chuim- mhóir. Is é an léigiún Polannach a féidir a rá gur maraíodh na cimí go – go dtí campaí géibhinn áit a raibh an bia gann, gan sitheach a chur ar fáil do mhuintir na bhíodh ag an impireacht Ostra- fuarchúiseach. tine gan teas ann, sioc agus sneachta air, iad gan Rúise maidir leis na saighdiúirí a fuair Ungárach an bunús a bhí leis an arm Ach is amhlaidh a bhí na cúinsí malairt éadaigh ná an chóir leighis ba ghá. bás in Tuchola agus i gcampaí eile dá seo. Cosaint agus buanú an dá theo- saoil go hainnis san áit a raibh siad á shórt ó 1920 go dtí 1922. GAELSCÉAL NUACHT IDIRNÁISIÚNTA 7 Dé hAoine, 30 Aibreán, 2010 • Géarchéim na Gréige le hAnton Mac Cába ceistiú an leor an €45 milliún seo. droma limistéir an Euro, é déanta Bhí drochthoradh air seo ar fad Dé níos measa ag an ghéarchéim NÍ géarchéim Ghréigeach Máirt. Thit praghsanna scaireanna Ghréagach, atá le fírinne ina géarchéim na Gréige níos mó. ar fud an Aontais Eorpaigh. Sa géarchéim Eorpach amach is Tá an Fhondúireacht Phortaingéil, bhí titim 5.4% ar an amach. Luann an t-eagarfhocal Idirnáisiúnta Airgeadais le €10 stocmhargadh. Tá sin ar an dara tír Daniel Gros, ón Lárionad um milliún sa bhreis a chur leis an san Aontas Eorpach is mó atá faoi Staidéar ar an bPolaitíocht Eor- phacáiste slándála don tír (rud bhrú de bharr ghéarchéim na pach. “Táimid i limistéar mar a beag níos mó na a trí oiread air- Gréige. “Tá an tinneas ag leathnú,” bhfuil an-éiginnteacht”, arsa Gros. gid agus a chaill Seán Quinn arsa Marc Chandler, ceannaire ar Beidh le feiceáil cad iad na him- leis an Bhanc Angla-Éirean- stráitéis airgeadais Brown Brothers pleachtaí. Dúirt Jean Claude nach). Tá an chabhair sin sa Harriman i Nua-Eabhrac. Sampla Trichet, ceannasaí Bhanc Ceannais bhreis ar an €30 milliún a ná a bhfuil ag tarlú sa Spáinn, atá ar na hEorpa, go bhfuil loiceadh Gréa- gheall an tAontas Eorpach go an naoú geilleagar is mó ar gach “as an cheist.” Ní den bharúil dtí seo. Ach tá amhras faoin domhan. Anois tá praghas con- chéanna atá na margaí airgeadais. chomh toilteanach agus a túirteach ar fhiacha stáit na De réir na bpraghsanna ar bhannaí bheadh an Ghearmáin cuidiú Spáinne, an praghas sin ag an leib- Gréagacha, measann siad go bhfuil leis an Ghréig. héal is airde le 10 mbliana. Dé Máirt seans níos mó ná 50% ann go dtar- De réir pobalbhreitheanna sa thit an Ibex 35 (innéacs scaireanna lóidh a leithéid taobh istigh de Ghearmáin, tá idir 57% agus na Spáinne) 3%. chúig bliana. Is dramhbhannaí 86% den phobal in éadan Thug eagarfhocal ar El País, anois iad bannaí na Gréige dar leis cúnamh airgeadais a thabhairt príomhnuachtán na tíre sin, rab- na margaí céanna. don Ghréig. Beidh le feiceáil an hadh Dé Céadaoin. San eagarfhocal Beidh impleachtaí don tír seo i gceadóidh cúrsaí polaitiúla sin scríobhadh go bhfuil rud éigin gceist. Dúirt John Corrigan, don Seansailéar Merkel cuidiú cosúil leis an rud a bhí le mothú príomhfheidhmeannach a thabhairt, i ndiaidh díreach roimh an 15 Meán Fómhair Ghníomhaireacht Bainistíochta an thoghcháin réigiúnacha an 9ú 2008 – teip Lehmann Brothers (i Chisteáin Náisiúnta, go dtiocfaidh Bealtaine. Agus, mar sin féin, Meiriceá, agus tús an mheath- Éire “go héasca” trína bhfuil le tá foinsí rialtais sa Ghréig ag Jean Claude Trichet laithe) – ag rith suas síos chnámh teacht. Iosrael san OECD? www.oideas-gael.com Le Treasa Bhreathnach TÁ an Eagraíocht um Cúrsaí Gaeilge Chomhar agus Fhorbairt Eac- namaíochta (OECD) chun vótáil i mí Bealtaine chun cúig thír úra a ligean isteach ina do Dhaoine Fásta fa gclub de 30 ball, is iad sin an ón ghlantosaitheoir go lío tSile, an Eastóin, Iosrael, an Cúrsaí speisialta ard-leibhéal Gaeilge tSlóivéin agus an Rúis. Is eagraíocht í seo a • Cruinneas na Gaeilge bunaíodh in 1961 agus deir • Oiliúint Múinteoirí • SCG siad gurb é an misean atá acu • Ó Bhéarla go Gaeilge (cúrsa san aistriúchán) ná tíortha atá tiomanta don daonlathas agus don gheillea- gar margaidh a thabhairt le chéile faoin aon bhrat is é Iosrael atá ag cruthú na “bréag le rá gur tír dhaon- amháin. Cuireann an conspóide is mó as an lathaché Iosrael nuair nach Saoire eagraíocht láthair ar fáil do na chúigear acu. bhfuil cead ag éinne sna rialtais chun comparáid a Tá an eagraíocht SADAKA críocha gafa vótáil i Damhsa dhéanamh idir a gcuid pola- (Ireland Palestine Alliance) ag dtoghchán an Knesset ach saithe agus freagraí a cur feachtais ar bun i gcoinne amháin lonnaitheoirí Gníomhaíochta chuardach d’fhadhbanna bhallraíocht Iosrael san OECD Iúdacha.” • Siúl sléibhe • Timpeallacht & Cultúr coitianta. agus iad ag iarraidh ar rialtas Tá Ard-Rúnaí ICTU David • Seandálaíocht • Damhsa Rinne an OECD cinneadh in na hÉireann vóta a Begg tar éis litir a sheoladh Ceol 2007 chun cuireadh a thab- chaitheamh ina coinne. chuig an Aire Gnóthaí Each- • Péintéireacht • Feadóg hairt do na cúig thír seo chun Má tharlaíonn sé seo ní tracha Micheál Martin coicís ó • Bodhrán • Cláirseach díospóireacht a thosú dá ligfear Iosrael isteach san shin chomh maith ag iarraidh • Taipéis • Griangrafadóireacht mballraíocht san eagraíocht. OECD mar go gcaithfidh gach ar an rialtas a chinneadh Tá gach tír ag céim dhifriúil vóta do bhaill nua a bheith maidir le hIosrael a ligean Comhluadar dá gcuid cainteanna agus d’aonghuth. isteach san OECD “a mhoilliú Eolas & Bileog 2010 ó táthar ag súil gurb ían tSíle a Is éard atá SADAKA a rá go dtí go dtaispeánann Iosrael OIDEAS GAEL bheidh ar an chéad tír a nglac- “níorcheart glacadh le hIos- dul chun cinn i leith cearta Gleann Cholm Cille far leo, agus Iosrael, an East- rael san OECD mar go dtéann daonna, dlí idirnáisiúnta, Co. Dhún na nGall óin agus an tSlóivéin ar an a chuid staitisticí náisiúnta cearta Palaistíneacha agus an Gaeilge Fón: 074 973 0248 bhóthar céanna. thar theorannacha aitheanta próiseas síochánta.” Is cosúil go bhfuil caintean- idirnáisiúnta (an ‘green line’ Dúirt an tAire Micheál Mar- Facs: 074 973 0348 na ag bogadh beagán níos mar a thugtar air). tin sa Dáil an tseachtain seo moille don Rúis agus cé nach Dar le SADAKA, “briseann caite go síleann sé go bhfuil [email protected] bhfuil aon dáta socraithe do Iosrael rialacha an OECD sa an-seans ann go dtacóidh Éire Saoirse vóta iontrála d’aon cheann de chás seo.” le hIosrael a bheith páirteach na tíortha seo go dtí an OECD Deir siad chomh maith gur san OECD. GAELSCÉAL 8 • Dé hAoine, 30 Aibreán, 2010 2 NUACHT RÉIGIÚNACH hirise seo agus is éard a dúirt sé faoin Joe John Mac an Iomaire, Griogair ngradam seo “is onóir mhór é don Labhruidh agus Síle Denvir, Danny CONNACHT iris a bheith aitheanta ag na Gradaim O’Mahony & Patsy Broderick, Utne, atá seasta ag leagan béime ar Caoimhín Ó Raghallaigh, Allan Mac- NUACHT fhoilseachán ailtéarnach ar fud an Donald agus Liz & Yvonne Kane. Ar domhain.” an Domhnach tabharfar cuairt ar uaigh Joe Éinniú le comórtas amhrá- naíochta sean-nós na n-óg á Gaillimh reáchtáil ag 3.30i.n. Beidh neart imeachtaí eile ar siúl i gCarna le haghaidh sean agus óg le linn Comhdháil deireadh seachtaine saoire bainc na d’Aosaigh Bealtaine. TÁ an tIonad Éireannach Seaneo- Scéalta Mhaigh Eo laíochta Sóisialta (ICSG) in Ollscoil na hÉireann, Gaillimh chomh maith Gaelscoil nua Seoltar scéalta chuig: le seirbhísí tacaíochta do sheanóirí Áine Ní Thuathail agus Des Ó Madaoin as Cill Chiaráin, ag ceiliúradh a [email protected] de chuid COPE na Gaillimhe, chun bpósadh an tseachtain seo. comhdháil a chur ar siúl ar an 4ú do Chathair Bealtaine óna 10.30-3.30 in Óstán an Galway Bay. Seo é an chéad chomhdháil den sórt seo in Éirinn na Mart agus beidh béim faoi leith ag an Le Piaras Ó Raghallaigh “The Journal gcomhdháil ar cén chaoi gur féidir le seanóirí an méid is fearr a bhaint as BEIDH tógálaithe ag obair ar scoil of Music,” taighde dóibh féin agus dá bpobail. nua do Ghaelscoil na Cruaiche i Beidh an chomhdháil seo dírithe ar gCathair na Mart roimh dheireadh na sheandaoine ach go háirithe agus míosa seo chugainn, sin a dúirt buaiteoir cuirfidh sé taighde déanta do príomhoide na scoile sin Mairéad Ní sheanóirí ar fáil dóibh agus tabhar- Ruáin an tseachtain seo. Gradam Utne faidh sé seans dóibh a gcuid tuairimí “Is dea-scéala amach is amach é a nochtadh faoi seo chomh maith. seo do na daltaí, múinteoirí agus tui- TÁ gradam Utne buaite ag “The Deir Áine Ní Léime, comhor- smitheoirí. Tá muid ag fanacht ar Journal of Music” dá gclúdach daitheoir leis an ICSG go bhfuil siad scoil nua le fada an lá agus tá ríméad ealaíne. Bíonn an t-irisleabhar seo á ag iarraidh “taispeáint do sheanóirí ar gach éinne anois go bhfuil an obair fhoilsiú gach dara mí as Conamara an bealach gur féidir leo a bheith ag tosnú go luath,” a dúirt Ní Ruáin. agus roghnaíodh é as 1,300 irisleab- gníomhach i dtaighde do shean- Beidh an scoil nua, deich seomra lon- har ar fud an domhain. Is ag sear- daoine agus cén chaoi gur féidir leo naithe ar bhóthar an ghailfchúrsa ar manas gradam i Washington DC a an taighde seo a úsáid dá gcuid cear- imeall an bhaile agus beidh neart bronnadh an duais seo den gcéad ta féin a bhaint amach.” spáis ann don 200 scoláire atá ag uair riamh ar aon irisleabhar Éirean- freastal ar an scoil faoi láthair. Beidh nach. oifigí nua, halla spóirt, seomra Is éard a dúirt na moltóirí agus iad ríomhairí agus leabharlann ann ag roghnú “The Journal of Music” go Féile chomh maith. Dúirt an Teachta Dála seasann an t-irisleabhar seo “amach Beverley Flynn go raibh an t-uafás ón slua, mar gheall gur foilsíodh é in oibre den scoth déanta ag an scoil le Éirinn agus mar gheall go gclú- Chomórtha blianta beaga anuas. “Tá sé iontach daíonn sé réimse leathan ceoil, ó go bhfuil an obair seo ag tosnú agus chlasaiceach go pop agus snagche- Joe Éinniú an tír i lagtrá eacnamaíochta faoi Tá scéal le insint ag gach pinn luaidhe, píosa ealaíona poiblí nua coimisiúnaithe d’Áras Inis ol.” láthair. Beidh obair ar fáil do Gluaire i mBéal an Mhuirthead leis an ealaíontóir James Hayes. Is é Toner Quinn eagarthóir na IS anocht a chuirfear tús leis an dhaoine áitiúla agus is rud iontach é bhféile chomórtha Joe Éinniú a lean- seo,” a dúirt sí. faidh ar aghaidh go dtí an Domh- Chuir naoi gcomhlacht isteach ar nach. Is féile sheanbhunaithe í seo ó an tairiscint don obair thógála agus 1986 le comóradh a dhéanamh ar an tugadh le fios an tseachtain seo go bhfear arbh as an Aird Thoir, Carna ó bhfuil litir ghlachta curtha amach dhúchas é, ach a fuair bás i Seattle chuig JJ Rhattigan chun an obair a sna Stáit Aontaithe in 1984. dhéanamh. Dúirt an Teachta Dála i Mar chuid den fhéile seo beidh gCathair na Mart Michael Ring gur ceardlanna amhránaíochta ar an ardaigh sé ceist na scoile seo go mion sean-nós ar siúl le Máire Ní minic sa Dáil. “Tá Gaelscoil na Cru- Mhaoilchiaráin (garnia le Joe Éin- aiche ag fanacht rófhada leis an scoil niú), agus ceardlanna damhsa ar an nua seo,” a dúirt sé. “Tá súil agam sean-nós le Máire Áine Ní Iarnáin anois go ndéanfar an obair go agus Máire Caitríona Ní tapaidh agus go mbeidh scoil bhuan Mhaoilchiaráin. Seolfar an dlúthd- cheart ag na scoláirí agus na múin- hiosca nua “Faoi Bhláth” le Ciarán teoirí sa deireadh thiar thall.” Somers agus Dave Sheridan in Óstán Chuan Charna ar an Domhnach. Cailíní ag glacadh páirte sa rása i mála faoi 10 ag Lá Spóirt na gCluichí Pobail do cheantar Chois Fharraige, a eagraíodh Beidh ceolchoirm mhór á reáchtáil ar Pháirc Choláiste Chonnacht sa Spidéal an Domhnach seo caite. Ghlac os cionn 200 gasúr ó cheantar Chois Fhar- ar an Satharn in Óstán Chuan Charna Ceol den scoth i raige páirt sa Lá Spóirt agus beidh na buaiteoirí sna rasaí lúthchleasaíochta i dteideal dul san iomaíocht ar son cean- óna 7.30i.n. ar aghaidh agus is iad tar Chois Fharraige i gComórtais Lúthchleasaíochta na gCluichí Pobail do Chontae na Gaillimhe, a thionólfar i mBaile cuid de na haoíanna a bheidh i gCluain Cearbhán an Doirín ar an 6/7 Meitheamh. láthair ná: Máire Ní Mhaoilchiaráin, BEIDH cuid de na ceoltóirí is fearr sa GAELSCÉAL RÉIGIÚNACH 9 Dé hAoine, 30 Aibreán, 2010 • tír in iarthair Mhaigh Eo an deireadh seachtaine seo d’Fhéile LAIGHEAN Chois Cuain i gCluain Cearbhán. Seo an séú huair déag don fhéile ar an mbaile agus beidh neart ceoil, NUACHT amhrán agus rince ann. Beidh ranganna agus ceardlanna ar siúl gach lá do dhaoine óga agus gach oíche beidh ceolchoirmeacha agus seisiúin ann. I measc na n- aíonna speisialta agus teagascóirí i mbliana tá Róisín White, Éamon Ó Donnchadha, Charlie Harris, Marie Walsh, Mick O'Connor, Méabh Ní Lochlainn agus Cian Ó Ciaráin. Le cúig bliana déag anuas mheall an fhéile scoth na gceoltóirí agus na n-amhránaithe ó gach cearn den tír chun na háite. De bharr na n-aíon- Seoltar scéalta chuig: na agus na gcuairteoirí sin, tá cáil i [email protected] bhfad i gcéin ar Fhéile Chois Cuain i measc lucht leanúna na n-ealaíona traidisiúnta. “Tá lúcháir orainn go mbeidh an fhéile ar bun arís i mbliana agus go An Gael sa Pháil mbeidh baile beag Chluain Cearb- Cultúr Bharra an Teampall. Meastar go dtugann breis is 60,000 duine cuairt ar Bharra an Teampall gach lá agus gur hán lán de cheol, de chraic agus de Seoladh fiú €676m sa bhliain é sin d'eacnamaíocht na hÉireann. Seo Maeve Curran (5) as Rath Gearr ag fáisceadh srón Molly chuideachta ar feadh an deireadh an Bhean Ghrinn, lena deirfiúr Aoife (3).Bhí siad i láthair ag seoladh The REAL GUIDE TO TEMPLE BAR. GRIANGHRAF: seachtaine,” a deir Michéal Ó LEON FARRELL/PHOTOCALL IRELAND. Gráda. Leabhair “Tá clú agus cáil ar Fhéile Chois Le Kate Fennell Nó is féidir casadh leo ag tús na Cuain de bharr na seisiún bríomhar siúlóide féin ag Carrchlós Bhaile neamhfhoirmiúil a bhíonn le clois- AR a sé a chlog anocht, seolfaidh an Mhic Thorcaill ag 11.45r.n. Is siúlóid teáil ar na sráideanna agus sna tithe tOllamh Nicholas J A Williams an 14km atá i gceist agus tá sé á thuar leanna - bí linn má tá amhrán le rá leabhar is déanaí leis an scoláíre go mbeidh an aimsir go maith. Gach agat, port le casadh nó damhsa sna agus scríbhneoir ildánach Helen Ó eolas ó www.cnocadóirí.com cosa agat, sin, nó bí inár gcuideach- Murchú i Halla Fhoras na Gaeilge, 7 ta le cuid den saibhreas cultúir sin a Cearnóg Mhuirfean. An bhlaiseadh,” a deir sé. Tuilleadh Chríostaíocht le Sinsearacht an tei- An Béal Binn i eolais ag www.feilechoiscuain.com deal ar a leabhar nua agus is iad Foilseacháin Ábhair Spioradálta na 'Cailín'. Egle Butkute foilsitheoirí. Tá fáilte roimh chách mBré (14)ó Choláiste Pobail chuig an seoladh. Tuilleadh eolais ó AR an Déardaoin seo chugainn, agus Baile Choimín, Co. Chill Tá scéal le [email protected] gach Déardaoin go dtí deireadh mhí Mhantáin, a fuair an Iúil, cuirtear fáilte roimh amhrá- chéad áit san aois hinsint ag gach naithe, filí, drámadóirí agus grúpa 12-15 don scéalaithe de gach saghas ag an chomórtas gri- SoGo - Féile Ionad Seoltóireachta, trasna ón Har- anghrafadóireachta peann luaidhe bour Bar i mBré. Bíonn ceardlann ar 'Bord Gais Energy Cap- TÁ píosa ealaíne poiblí nua an sean-nós ar siúl óna 8-9 i.n. agus ture the Power coimisiúnaithe d’Áras Inis Gluaire i Ealaíne Bhaile ansin Scléip an Chlub óna 9.30 – Schools', lena pictiúr mBéal an Mhuirthead leis an 11.i.n. Is é an tUasal Pádraig Ó dar teideal, 'Cailín'. ealaíontóir James Hayes. Rogh- Átha Cliath Fearghaíl atá i bhfeighil ar an gclub GRIANGHRAF:LEON FARRELL/ naíodh James ag Comhairle Chontae seo, an Béal Binn, agus is é atá mar PHOTOCALL IRELAND. Mhaigh Eo agus ag Áras Inis Gluaire CUIRFEAR tús le Féile úrnua aidhm aige ná na healaíona béil a mar gur shíl siad go raibh a thogra Ealaíne Bhaile Átha Cliath inniu, chur chun tosaigh i mBré. Buail síos leithleach agus go dtabharfadh sé SoGo, i mBÁC 2. Beidh na sráidean- agus caith amach amhrán nó inis líon mór daoine isteach sa phróiseas na go léir idir Sráid an Dáma agus scéal! Gach eolas ag ealaíonta. Sráid Chaisleán an Mhargaidh lán le [email protected] Tá James ag iarraidh deontas do meascán d’imeachtaí, ina measc do chuid pinn luaidhe agus ina leith ceol Gaelach, geamaireacht do seo beidh sé ag tabhairt cuairte ar pháistí agus ealaín de chuile scoileanna áitiúla agus ag úsáid chineál. Beidh an Fhéile ar siúl ón Triúr fós ar phinn luaidhe na bpáistí sa phíosa Aoine go dtí an Domhnach. ealaíne deiridh. Beidh teilgean á Tá lá iomlán ceoil Ghaelaigh agus dhéanamh aige d’os cionn 200 Bluegrass eagraithe ag Sweeney iarraidh i peann luaidhe i gcré-umha a bheidh Mongrel - Le Cirk ar Lána an Dáma mar chuid den ealaín phoiblí. Iarrtar ar an Domhnach, 2 Bealtaine agus tá mBaile Átha ar dhaoine a bpinn luaidhe a sheo- gach imeacht saor in aisce nó saor ladh chuige chomh maith le roinnt go leor. Tuilleadh eolais ó eolas cúlra (100 focal ar a mhéid) ag www.sogo.ie Cliath insint cén fáth a bhfuil an peann luaidhe áirithe tábhachtach agus cén Le hAudrey Ní Dhonnchadha fáth ar cheart é a chur san áireamh sa phíosa ealaíne poiblí. Tá cuireadh Siúlóid sna TÁ triúr ó Fhionnghlas fós ar iarraidh Picnicí do Barretstown.Leonie Hackett (7) agus an réalt teilifíse Amy Huber- tugtha ag James chomh maith do agus tá a dteaghlaigh na ag éirí níos man ag seoladh an dara Picnic Mhór Avonmore ar mhaithe le hairgead a scríbhneoirí, ealaíontóirí, filí agus buartha mar gheall ar an easpa eolais bhailiú do Barretstown. Tá siad ag iarraidh ar dhaoine ar fud na tíre picnic a ailtirí timpeall na tíre a bpinn luaid- Sléibhte fúthu. Ní bhfuair gaolta nó cairde eagrú an Samhradh seo le tacú le páistí atá ag fulaingt le hailse. he féin a sheoladh chuige. Má tá MÁ tá fonn siúlóide ort an Domh- David O’Reilly (43) trácht nó tuairisc GRIANGHRAF:JAMES HORAN/PHOTOCALL IRELAND. suim agaibh do pheann luaidhe a nach beag seo i gcomhluadar Gaeil- uaidh le mí anuas nuair a bhí sé ag tab- bheith mar pháirt den ealaíon poiblí geoirí eile bí ag Oifigí BSL ar Shráid hairt cuairt ar chara i nGaillimh. Níl sé acthas é don uair dheireanach ar an dóchasach go mbeadh scéal ann óna seo, nó má tá suim agat deontas air- Mhic Liam ag 10.30r.n. chun bual- ag freagairt a ghutháin nó ag baint 26ú Feabhra i mBaile Bhlainséir. iníon. Moltar aon duine le heolas ar gid a dhéanamh dó, is féidir an t- adh le cuid de na Cnocadóirí eile a úsáide as a leathanach Facebook, dar Tá dóchas ag laghdú maidir le Bernie dhuine den triúr dul i dteagmháil le eolas uile a bheidh ag teastáil uait a bheas ag dul ar gnáth-shiúlóid 4 nó lena deirfiúr Barbara. Gavan (59), bean le dúlagar dépholach Staisiún na nGardaí i bhFionnghlas ag fháil ón suíomh idirlíon www.may- 5 huaire an chloig ar fhad i gCloch na Is é Daniel McAnaspie (17) an duine atá ar lár ó shamhradh 2007. Dar lena 01-6667500 nó ar líne rúnda na nGar- ococo.ie. gCon, An Gleann Dubh. is óige as an triúr atá ar iarraidh. Chon- hathair Frank, tá an clann fós daí ag 1800-666111. 10 RÉIGIÚNACH GAELSCÉAL • Dé hAoine, 30 Aibreán, 2010 beidh na báid mhóra in ann teacht an tsamhraidh agus tá súil tús a chur Múscraí MUMHAN isteach ag cur seirbhísí breise ar fáil”. leis an tógáil féin roimh dheireadh na Is í cé Dúlainn an príomh bhealach bliana. Tá sé mar aidhm ag an do thaistealaithe idir an Clár agus Chomhairle an próiseas tógála a Pobalbhreith NUACHT Oileáin Árainn. Úsáideann iascairí na chríochnú roimh dheireadh 2011. n-oileán agus an Chláir í toisc go le rogha Baile bhfuil sí lonnaithe in aice na monarchan phróiseála éisc áitiúil. Is Corca Dhuibhne éard atá i gceist leis an bhforbairt ná Bhúirne nó dreidireacht farraige a dhéanamh sa chuan, chomh maith le cé nua 60 Féile na Baile Mhúirne méadar ar fhad agus bóthar rochtana a thógáil. Tá breis is 6 mhilliún euro Bealtaine le Seán Ó Loingsigh agus muirne ann, agus Baile Bhoirne geallta ag an rialtas don obair seo. féin luaite le Ballyvourney i bhfo- Dúirt Martin Conway, comhairleoir Le Gráinne McElwain TÁ pobalbhreith á reachtáil ag clóir Dineen. áitiúil le Fine Gael, go bhfuil muintir craobh áitiúil de Chonradh na Cuireann an B agus an M brí na háite ag cur brú ar an rialtas don BEIDH neart ealaíne, ceoil, drá- Gaeilge maidir le logainm na háite éagsúil leis an logainm - is é boirne tógáil seo le 13 bliain. “Tá cáil ar maíochta agus siamsaíochta sa Baile Bhúirne nó Baile Mhúirne. an tuiseal ginideach de ‘boireann’, Seoltar scéalta chuig: Dhúlainn go hidirnáisiúnta agus níl Daingean an deireadh seachtaine Cé acu is fearr leis na daoine, sin í talamh clochach, agus baineann an ceantar ag fáil an aird cheart. Is seo agus Féile na Bealtaine ar siúl. Is an cheist atá á cur an tseachtain seo muirn (tuiseal ainmneach) le grá [email protected] mór an trua gur ag céim phleanála atá iad aidhmeanna Fhéile na Bealtaine le bileoga leis an dá rogha iontu agus agus scléip. sé fós.” ná an oidhreacht a chur chun cinn boscaí le bheith ar fáil sna siopaí Chualathas á rá ag oíche Ba é an Aoine seo cáite an spriocdá- agus fáilte a chur roimh ealaín agus áitiúla ar feadh roinnt laethanta. bhéaloideasa i Leabharlann Bhaile ta ag Comhairle Chontae an Chláir ealaíontóirí ó áiteanna éagsúla in Baineann an phobalbhreith le dhá Bhúirne tráth go mbaineann Baile An Clár don phróiseas tairisceana do thógáil Éirinn agus ar fud an domhain go chomhartha fáilte de chuid an Mhúirne leis an ndeabhóid dhío- cé Dhúlainne. Tá na hiarratais tógála hIarthar Dhuibhneach. Chonartha atá le n-athchóiriú ar an graiseach atá do Naomh Gobnait sa Clampar faoi á mheas faoi láthair, ach deir Conway I mbliana tá an Fhéile ag dtaobh thoir agus ar an dtaobh thiar cheantar. nach bhfuil baint ag an chomhairle ag comóradh 16 bliain ar an fhód. Tá den cheantar. Baineadh an leagan Béarla Bal- leibhéal údarás áitiúla, leis an breis agus fiche duine ar an choiste ‘Fáilte go Baile Bhúirne’ atá ar na lyvourney de chomharthaí bóthair Ché Dúlainn bpróiseas roghnúcháin seo. eagrúcháin agus iad go léir ag obair seanchomharthaí atá i ndrochchaoi, dhá bhliain tar éis don Ordú Logain- Aontaíonn Sexton leis an go deonach. Tá siad ag súil go mór agus iad suite in aice chomharthaí na mneacha (Ceantair Ghaeltachta) a Le Sophie Gahan chomhairleoir Conway go raibh gá an leis an Fhéile. mBailte Slachtmhara leis an leagan shínigh an tAire Éamon Ó Cuív tógáil seo a chur ar bhun níos luaithe. “Tá an-obair déanta againn agus céanna den logainm orthu. teacht i bhfeidhm ar Luan Cásca TÁ mothúcháin éagsúla i measc “Bhí 32 milliún infheistithe in Aillte tá muid ag súil le slua mór ar an Tá Baile Bhúirne agus Baile 2005. Ba é a athair, Brian Ó Cuív, a muintir Dúlainn de bharr tógáil na an Mhothair cúpla bliain ó shin. Níor deireadh seachtaine” a deir Trish Mhúirne le feiscint ar chomharthaí chóirigh an leabhar Cnósach Focal ó céibhe nua ansin i mbliana. “Scrios- chreid aon duine go raibh an méid sin Hendrick, Comh-Leas Fheidhmean- bóthair sa cheantar, agus casadh eile Bhaile Bhúirne a foilsíodh in 1947. faidh an tógáil seo an cheantair. Tá an le caitheamh ag an rialtas agus gan nach na Féile. ná go bhfuil Baile Bhuirne gan ú mar ‘Eastáit Thionscail Bhaile Bhúirne’ cé ceart go leor an chaoi a bhfuil sé," a scéim séarachas ceart sa cheantar Tá Trish í féin ag súil go mór leis logainm oifigiúil ar an áit. atá ag Údarás na Gaeltachta sa deir Bn. Uí Shionna ó Doolin Ferries. seo”. an dráma sráide a bheidh ar siúl san Tá Baile Mhúirne ar chomthartha cheantar agus is Baile Mhúirne atá “Dhein m’athair agus iascairí eile Beidh deiseanna fostaíochta faoin oíche Dé Domhnaigh in ómós do ar an mbóthar ó Chúil Aodha, ag an scríte ar fhalla tosaigh na bunscoile, na háite an ché seo breis is 100 bhli- scéim tógála seo agus deirtear go Naomh Bréanainn a mbeidh cuid gcrosaire mar a bhfuil an baile fear- Scoil Abán Naofa. Glactar leis gurb é ain ó shin agus is do na curacha gcruthófar jabanna tar éis tógáil na mhór de pháistí scoile an cheantair ainn An Muirneach Beag. an Bh an litriú is sine, ach tá Mh á amháin a bhí sé”. céibhe chomh maith. “Jabanna cosúil ag glacadh páirte ann. Níl buirne, búirne ná múirne i úsáid go coitianta ag muintir na Bhí a mhalairt de thuairim ag le máistir cuain”, a deir Conway. Ach Beidh ceol, amhránaíocht agus bhfoclóir Uí Dhónaill, ach tá boirne háite le fada an lá. Patrick Sexton, bainisteoir an tí táb- measann Bn. Uí Shionna go bhféad- filíocht áitiúil, náisiúnta agus hairne áitiúil O’Connors. Síleann fadh neart fadhbanna eascairt ón idirnáisiúnta ann agus tráthnóna seisean go mbeadh 99% den phobal bpróiseas dreidireachta seo. “Tá siad speisialta do na páistí ar an Satharn sásta faoin bhforbairt. “Tá meon an- chun fáil réidh leis an tonnchosc atá chomh maith. Ina measc na n-aíon- dearfach ag muintir Dúlainn mar ann. Tá seans freisin go mbeidh na móra beidh Cara O’Sullivan, gheall ar an tógáil seo. Níl i gceist ach tuillte ann tar éis an méid sin Louis de Paor, Seamus Begley agus síneadh. Déanfaidh sé neartú ar ghnó tochailt." ar ndóigh an réalta mhór teilifíse a an cheantair. Uaireanta nuair a De réir Mark Dunphy, stiúrthóir bhíodh ar an mbosca roinnt blianta ó bhíonn droch aimsir ann i rith an caidreamh poiblí Comhairle Chontae shin, Bosco! tsamhraidh, ní féidir ach le curacha an Chláir, go mbeidh tús curtha le Tuilleadh eolais ar www.feilen- teacht isteach chuig an gcé. Anois, réamhoibriúchán don dearadh ag tús abealtaine.ie. Ceolchoirm: The Brendan Voyage leis an gcumadóir Shaun Davey & 50 ball ó cheolfhoireann RTÉ, le Liam óg ó Floinn, agus Rita Connolly roimh ré le Granuaile. Séipéal Naomh Muire sa Daingean 8-10pm dé domhnaigh 2 ú Bealtaine 2010. Scríobh Leabhar. Daltaí ó SN Naomh Caitríona, An Baile Nua, Mala le James Mulcahy, Stiúrthóir Ionad Oideachais Chor- Ticéidí le ceannach ón oifig ROIMH na ceolchoirme ag 066 9151082 caí, Kerry Mulligan, Ionad Oideachais Chorcaí, Máire Uí Fhaogháin, Foras na Gaeilge agus Declan Wolfe ó RTÉ 2 ag sear- oifig na féile. manas na ngradam Scríobh Leabhar i gCorcaigh. Spreagadh os cionn 9,000 dalta bunscoile ar fud oileán na hÉireann i www.feilenabealtaine.ie mbliana le leas a bhaint as a gcuid cruthaitheachta chun leabhar Gaeilge dá gcuid féin a cheapadh, a leagan amach agus a fhoilsiú mar chuid den tionscnamh Scríobh Leabhar a eagraíonn Foras na Gaeilge. Grianghraf: Miki Barlok GAELSCÉAL RÉIGIÚNACH 11 Dé hAoine, 30 Aibreán, 2010 • Tuigtear go mbeidh na páipéir phobalbhreithe á gcomhaireamh ULADH nuair a bhaileofar iad i gceann 10 lá, agus go n-athrófar an logainm ar chomharthaí fáilte an Chonartha má NUACHT léiríonn tromlach go bhfuil siad i bhfábhar Baile Mhúirne. Tionscadal Green Shoots ag tabhairt tacaíochta do Seoltar scéalta chuig: [email protected] lucht Buaiteoirí Siansa. An grúpa ‘Ioscaid’ ó Iúr Cinn Trá in éineacht le Edel Ní Chuireáin, Ceannaire, RTÉ Raidió na Gaeltachta, Antoine Ó Coileáin, Príomhfheidhmeannach Gael Linn agus Robert Heuston, Irish Music Magazine. Bhain ‘Ioscaid’ Craobh Siansa Gael Linn ar an Domhnach seo caite sa Cheoláras Náisiúnta. Arna eagrú ag Gael Linn, tosnaithe gnó le tacaíocht ó RTÉ Raidió na Gaeltachta agus Irish Music Magazine, tá Siansa anois ar cheann de phríomhchomór- tais cheoil/amhránaíochta na tíre. le Seán Ó Loingsigh Máire Ní THUG an Teachta Dála áitiúil Batt Bhraonáin, tuigtear nach mbeidh an ceoltóir chun aird a tharraingt ar an obair O’Keeffe a chéad chuairt oifigiúil ar Enya ag glacadh páirte. Ar ndóigh is Bruscar i thábhachtach tarrthála a dhéanann Mhaigh Chromtha an tseachtain seo é Tábhairne Leo baile Enya, Mháire criúanna deonacha na mbád tar- mar Aire Fiontar, Trádála agus Nuáil Paul Brady Ní Bhraonáin agus baill den ghrúpa rthála go rialta. Feidhmíonn an chun tionscadal tosnaithe gnó Clannad. €25 a bhí ar na ticéid ach ar nGaoth charthanacht in Éirinn agus sa ‘Green Shoots’ a sheoladh. agus Mundy i an drochuair níl aon cheann le fáil ar Bhreatain. Tá an tionscadal nua ag cur ór ná ar airgead. Dobhair Seasann an churiarracht reatha ag áiseanna oifige agus traenála ar fáil 317 damhsóirí, a baineadh amach i saor in aisce ar feadh naoi mí i lári- dTábhairne Le Judy Ní Ógáin Nua-Eabhrac i mí Iúil 2007. Tá an onad gnó ‘Macroom E’ ar an mbaile. Muineachán Foras ag súil go mbeidh dúbailt an Beidh deich iarrthóirí ó cheantar Leo TÁ fadhb mhór le bruscar á méid sin damhsóirí i láthair i nDoire Mhúscraí á roghnú an mhí seo dhumpáil go mídhleathach i gcean- ar an lá. Beidh damhsóirí ó Chon- chugainn don chlár píolóta, agus le hEoin Mac Garvey Féile Oirghiall tar phortaigh gar don Charraig, Doirí taetha Dhún na nGall, Mhaigh Eo, beidh siad siúd a n-éireoidh leo ag THOSAIGH Féile Oirghiall na bliana Beaga i nGaoth Dobhair. An Chabháin, Chill Dara, Bhaile dul i mbun gnó i mí Mheithimh. Beidh ceol go leor le cloisteáil i seo san oíche aréir agus beidh sé ag Chroch Comhairle Chontae Dhún Átha Cliath, Aontroma, An Dúin Tá Green Shoots á reáchtáil ag dTábhairne Leo i Mín na Leice, Tír leanúint leis go ceolmhar go dtí na nGall fógra tamall siar, ag impí ar agus Dhoire ag tógáil páirte san iar- Macroom E, agus an t-airgead á chur Chonaill an deireadh seachtaine seo oíche Dé Domhnaigh. Seo an 41ú an phobal gan a gcuid bruscair a racht. Rinneadh teagmháil leis na ar fáil ag Bord Fiontair Dheisceart nuair a bheas ceolchoirm le leithéidí ceann de na féilte seo a bhíonn ar fhágáil ann, ach ar an drochuair níor mór-scoileanna Damhsa Gaelach le Chorcaí agus ag an gComhairle Moya Brennan, Paul Brady agus siúl i mBaile Mhuineacháin is atá tugadh aird ar an fhógra agus tá fáil amach an raibh suim acu a bhei- Chontae. Tá an clár ag ofráil Mundy ar an stáitse. eagraithe ag coiste áitiúil. daoine fós ag leanúint ar aghaidh ag th páirteach san ócáid agus bhí an tacaíocht ar leith dóibh siúd atá Is é seo an chéad cheann de Beidh na céadta ealaíontóirí is caitheamh a gcuid bruscair ar an fhreagairt dochreidte. dífhostaithe ach an díograis a bheith shraith ceolchoirmeacha a bheas á ceoltóirí i láthair ag an Fhéile agus láthair dhramhaíola mhídhleathach Caithfidh gach damhsóir atá chun iontu tabhairt faoin obair. reáchtáil le hairgead a bhailiú don beidh na ceoltóirí in iomaíocht le seo. Tá gach saghas bruscar á páirt a thógáil san imeacht, Ag labhairt dó ag an seoladh in ghrúpa ATP (Alternative to Pylons) chéile sna comórtais ‘Fidléir dhumpáil ar thaobh an bhóthair urraíocht £20/€20 a bhailiú chun a Óstán an Chaisleáin, dúirt Maor an atá ag cur in éadan phlean Bhord Oirghialla’. ann, rudaí ar nós doirtil chistine n-áit sa líne a chinntiú. Rachaidh Chontae Derry Canty go raibh sé féin Soláthair an Leictreachais agus Eir- Dar le Damhnait McKenna a agus cathaoireacha seomra suí. gach pingin agus cent a bhailítear gan obair tráth tar éis dó a bheith grid piolóin agus cuaillí móra leic- oibríonn sa Market House i mbaile Fágadh clúidíní salach ann chomh chun beatha duine ar farraige a scaoilte chun bealaigh ó chomhlacht treachais a thógáil fríd Ghaeltacht Mhuineacháin, ina n-eagraítear an maith agus tá sé seo ag cruthú imní i shábháil. tar éis 21 bliain a chaitheamh leo, Thír Chonaill mar pháirt den phlean fhéile, táthar ag súil le 4,000 cuairte- measc an phobail anois ar eagla go Beidh ar na damhsóirí líne shingil agus gur thug sé faoina ghnó féin a do líne 110kv ó na Gleantaí go Leitir oir, rud a chuirfidh go mór leis an mbeidh an láthair inmhíolaithe le fhada a dhéanamh ar bhruach thosnú ar deireadh. Ceanainn. gheilleagar áitiúil seo ar an teorainn. francaigh. Tuigtear go ndéanfaidh Abhainn an Fheabhail, ag tosú Léirigh an slua an tsuim ba mhó sa Tá cead tugtha ag an mBord Chomh maith leis an cheol, beidh oighinn mhicreathonnacha agus taobh amuigh d'oifigí Chomhairle mhéid a bhí le rá ag an aoichainteoir, Pleanála d’Eirgrid agus don BSL dul neart ar siúl don Ghaeilgeoir chomh earraí leictreacha dochar ollmhór Chathair Dhoire ag 11.00r.n. ar an 9 an Dragon Bobby Kerr (a bhí i Maigh ar aghaidh leis an bplean in ain- maith. Beidh Caifé le Gaeilge nó don timpeallacht. Bealtaine agus damhsa seite Lá ’le Chromtha cheana i 1977 ag féile an neoin an méid trup atá á thógáil "Coffee agus cúpla focal" mar a thug- Pádraig a dhamhsa ar feadh cúig Mountain Dew). Thug sé le fios nach faoi. tar air in Master Deery's Dé Sathairn nóiméad gan stopadh. Is iad an raibh aon chabhair airgid ón stáit Beidh na línte cumhachta seo á agus Dé Domhnaigh idir 12.00-15.00. seóghrúpa damhsóirí cáiliúla ‘River- aige féin nuair a chuaigh sé i mbun dtabhairt fríd 102km d’áiteanna Beidh Club Glí le Conchubhar Mag Damhsóirí dance’ a tharraing clú agus cáil ar an gnó, agus chuir sé béim ar an táb- SCENIC i nGaeltacht an Chontae ar Lochlainn ann, “is oíche nua de damhsa seo an chéad lá riamh. Is é hacht a bhaineann leis an ngnó beag, phiolóin trí scór troigh ar airde agus chómhrá, ceol 's craic gach aon Gaelacha chun an láithreoir teilifíse Julian Sim- agus ar an bhfionnadh le haghaidh beidh roinnt fostáisiún le tógáil choicís ins an 'Lost And Found', Baile mons ó UTV a bheas mar fhear an tí easpórtála. chomh maith in áiteanna faoi leith. Muineacháin” é an club agus beidh ar an lá. Tosóidh an iarracht oifigiúil Reáchtáladh taispeántas eolais De réir choiste an ATP beidh an líne sé mar chuid den Chaifé le Gaeilge ‘Riverdance’ a ag meán lae. Iarrfar ar aon damhsóir gnó mar chuid den lá fiontraíochta agus na piolóin ag dul fríd áiteanna an babhta seo. Beidh an scannán “Is nach bhfuil ábalta damhsa go leanú- ag an ócáid chéanna san óstán, agus a thagann faoin scéim SAC (Special fada an Bealach É” le taispeáint ann dhéanamh i nach ar feadh cúig nóiméad, bhí ionadaithe ó Údarás na Gaeltach- Area Conservation) agus measann chomh maith. seasamh siar amach as an líne, chun ta i láthair, chomh maith le seastáin siad go gcuirfidh seo isteach ar an Mar chuid den Fhéile fosta beidh nDoire go mbeidh an iarracht ábalta ann le Fás agus Fiontraíocht Éire- timpeallacht. An Caberet Craiceáilte, á chur i leanúint ar aghaidh. ann. Meastar go mbeidh an BSL anois láthair ag Rónán Mac Aodha Bhuí ó TÁ an Foras Ríoga Náisiúnta Bád Déanfar taifead oifigiúil ar na Bhí an Comhairleoir Aindrias Ó ag iarraidh talamh a cheannacht leis Raidió na Gaeltachta, ar siúl Dé Tarrthála, Loch Suilí agus damhsóirí damhsóirí a bheidh fágtha agus tá Muimhneacháin ó Chúil Aodha i an phlean a bhogadh chun tosaigh. Sathairn agus Dé Domhnaigh idir Gaelacha as Contae Dhún na nGall an Foras Ríoga Náisiúnta Bád Tar- láthair, chomh maith leis an Teachta ‘Sí Máire Ní Bhraonáin a bheas ag 20.00 – 23.00 in Tír na nÓg. chun páirt a ghlacadh in iarracht an rthála ag súil go mbeidh an churiar- Dála Michael Creed, agus roinnt de cur na ceolchoirme i láthair ar an Ag an Chabaret beidh 'Bréag’- churiarracht dhomhanda a racht reatha de 317 briste. Táthar ag lucht gnó ó Ghaeltacht Mhúscraí. Luan seo 3ú Bealtaine ag a mbeidh sárghrúpa reggae as Béal Feirste, bhriseadh leis an líne is faide ‘River- súil go dtarraingeoidh timpeall Tá go dtí an 21 Bealtaine ag daoine leithéidí Paul Brady, Glen Hansard, Henrietta Game, Doiminic Mac Giol- dance’. 2,000 duine ar Ché na Banríona i iarratas le haghaidh Green Shoots a Mundy agus Sarah Siskind i la Bhrighde (buaiteoir Chorn Uí Tá an ócáid, a bheas ar siúl i nDoire ar an lá. chur chuig Macroom E agus is féidir gcuideachta go leor ceoltóirí eile. Ríada), Willy Beag Mac Giolla nDoire ar an 9 Bealtaine, á heagrú Ná caill an t-imeacht mór seo, is tuilleadh eolais d’fháil ag Meastar go mbeidh baill de Clannad Bhrighde, Bríd Ní hIcí agus Niall chun airgead a bhailiú don Fhoras cinnte gur lá maith a bheas ann do www.greenshootscork.ie. ann ar an oíche chomh maith ach Hackett. Ríoga Náisiúnta Bád Tarrthála agus theaghlaigh. 12 GAELSCÉAL • Dé hAoine, 30 Aibreán, 2010 3 TUAIRIMÍ An SDLP Ardán Sinn Féin Le Doiminic Ó Brolcháin, urlabhraí Gaeilge an SDLP, Iarrthóir an SDLP le Niall Ó Donnghaile, Iarrthóir Shinn Féin i mBéal Feirste Thoir in Ard Mhacha Theas Á Sinn Féin tiomanta go an Ghaeilge sofheicthe agus go ndéan- S cloch mhór ar phaidrín an SDLP anseo ach sampla amháin den hiomlán d’úsáid agus do far gnáthnós di de réir a chéile san áit í an Ghaeilge, sin mar a bhíodh tacaíocht a thugann an Páirtí don tean- chur chun cinn na Gaeilge. oibre. Ó thaobh Gaeloideachais de, nuair a bhí John Hume ina chean- ga. Táimid tar éis troid, siúl, táimid tar éis fás na hearnála Gaeilge a naire ar an pháirtí agus sin mar Mar urlabhraí Gaeilge agus idirbheartaíocht a éascú agus anois tá 23 scoil agus 12 atá sa lá atá inniu ann agus Mar- oideachais don SDLP bím ar mo dhéanamhT agus éileamh go ndéanfar aonad ag feidhmiú trí mheán na garetI Ritchie ina ceannaire. Táimse dhícheall i dtólamh cothrom na Féinne cearta na mílte de lucht labhartha na Gaeilge agus pleananna forbartha le go féin bródúil as a bheith mar urlabhraí a fháil don Ghaeilge agus don Gaeilge a urramú go hiomlán - go bunófar níos mó ná sin le linn na 18 mí ag an pháirtí ar chúrsaí Gaeilge. Ghaelscolaíocht ón Roinn Oideachais háirithe ag rialtas na Breataine. seo chugainn. Is é an aidhm atá againn sochaí sa Tuaisceart agus ó ranna eile rialtais. Ar bhonn laethúil ar chomhairlí, sa Rinne an tAire Caitríona Ruane: £15 dhátheangach a chruthú ar an oileán Bíonn seans agam an ghné seo den tionól, i dTeach Laighean agus i bPar- milliún de thogra caipitil a chur ar fáil seo, thuaidh agus theas. Tá an-chuid obair a chur chun cinn ag Coiste laimint na hEorpa, táimid páirteach do Choláiste Feirste, £2 milliún a chur oibre ar siúl ar an talamh cheana ag an Oideachais an Tionóil nó ar urlár an agus gníomhach sa troid ar son na ar fáil d'fhorbairt ábhar curaclaim trí iliomad eagraíochtaí Gaeilge chun an Tionóil féin. Is minic mé i gcomhairle teanga. mheán na Gaeilge, meitheal oibre aidhm sin a bhaint amach, eagraíochtaí leis na heagraíochtaí gaelscolaíochta le Iad siúd a roghnaíonn úsáid a bhaint thuaidh-theas a cheapadh chun mar Chonradh na Gaeilge, Glór na Gael, cinnte a dhéanamh de de go bhfuil an as an Ghaeilge caithfidh siad bheith acmhainní a fhorbairt trí mheán na eagraíochtaí gaelscolaíochta, an Roinn ag déanamh gach ar féidir leis ar saor chun é sin a dhéanamh. Beidh Gaeilge, teastas iarchéime trí mheán na Cumann Scoildrámaíochta, an Comh- son na gaelscolaíochta. Sinn Féin, ag gníomhú in éineacht le Gaeilge a mhéadú chun ocht múinteoir lachas Náisiúnta Drámaíochtaí, Gael- Creideann an SDLP go bhfuil gá le Gaeilgeoirí agus gníomhaithe Gaeilge nua d'earnáil na gaelscolaíochta a chur Linn, gan ach beagán díobh a lua, le reachtaíocht Ghaeilge sa Tuaisceart le eile, ag cinntiú go bhfaighidh muid ar fáil gach bliain, comhaontú a cois na scátheagraíochtaí uilig a cearta Gaeilgeoirí a chinntiú. Theip ar Acht na Gaeilge. Ní mór cearta na dhaingniú chun oibreacha caipitil thugann tacaíocht dóibh ina gcuid an fheidhmeannas ó thuaidh reach- gcainteoirí Gaeilge a bheith ollmhóir 4 bhunscoil Ghaeilge a fhor- oibre. taíocht teangan a achtú go dtí seo agus fréamhaithe go domhain i reach- bairt, trí Ghaelscoil nua a fhaomhadh, Ba mhaith linn go mbeadh seans ag tá bille á chur chun tosaigh againne – taíocht. naíscoileanna nua a fhaomhadh, tean- gach Éireannach – is cuma cén cúlra ‘Bille na dTeangacha Oifigiúla’ a thab- An bhfuil rud le rá Inár bpáirtí féin, tá muid tar éis gacha Príomha a thosú chun Gaeilge, polaitiúil atá aige - an Ghaeilge a fhogh- harfaidh cearta do lucht na tenagan i agat? An bhfuil comhordaitheoir Gaeilge a cheapadh chomh maith le Spáinnis, a thabhairt laim. Ní bhíonn an seans sin ag a lán réimse leathan suíomhanna a chun treoir a thabhairt ar an obair a isteach i roinnt bunscoileanna. daltaí scoile sa Tuaisceart. Creideann bhaineann leis an saol poiblí - ina smaoineamh agat? Tá bhfuil gníomhaithe ag dul di, idir I ranna eile, tá Sinn Féin ag cur i muid gur chóir iarracht a dhéanamh measc, an rialtas áitiúil, na cúirteanna, Gaelscéal ag iarraidh chomhaltaí Bhoird Fhoras na Gaeilge bhfeidhm na Cairte Eorpaí agus tá siad mar a rinneadh cheana féin scéimean- agus an Tionól féin ag Stormont. ar dhaoine dul suas ar agus Údarás na Gaeltachta agus ag soláthar seirbhísí Gaeilge sna na a chur ar bun le go mbeadh daltaí ó Tuigeann muid go maith nach mbeidh comhaltaí tofa ó thuaidh agus ó dheas. hearnálacha poiblí. Mar thoradh air gach cineál scoile in inmhe bunchúrsa sé furasta tacaíocht a fháil don bhille an Ardán i dtólamh : Tá baill an pháirtí gnóthach agus seo, tá comharthaíocht dhátheangach, Gaeilge a ghlacadh. ach creideann muid gur fiú an iarracht [email protected] gníomhach i réimse ábhar a bhaineann straitéisí Gaeilge do na ranna, agus ran- Tá ár mbaill ag obair ar son na n- a dhéanamh – arís agus arís eile go dtí leis an Ghaeilge. ganna Gaeilge do státseirbhísigh á eagraíochtaí seo go deonach agus tá an go dtabharfar na cearta cuí do Ghaeil- Eagraíonn muid ranganna i Stor- maoiniú ag an roinn. páirtí thar a bheith sásta gach tacaíocht geoirí. mont do na baill agus d’oifigigh eile. Chuir Sinn Féin béim ar chur chun pholaitiúil agus is féidir a thabhairt Mura ndéantar an reachtaíocht a Cuireann muid roinnt polasaithe i cinn na Gaeilge ag Caisleán Hillsbor- dóibh lena a gcuid a éascú. An tseach- achtú faoin Tionól beidh orainn an bhfeidhm sa Tionól chun an Ghaeilge a ough le déanaí. In idirbheartaíocht le tain seo féin beidh ár mbaill i cheist a ardú ag Westminster. Mar chur chun cinn go gníomhach sna Príomh-Aire na Breataine, fuair muid gComhairle an Iúir agus Mhorn ag tacú fheisire pairliminte don Iúr agus Ard ranna atá againn agus bíonn muid ag £12 mhilliún de mhaoiniú breise le le Conradh na Gaeilge ar an Iúr deontas Mhacha beidh mise i lár an aonaigh ag obair go leanúnach le feabhsú agus haghaidh Chiste Craoltóireachta na £100,000 a fháil le lárionad nua don cur brú ar Rialtas na Breataine reach- snas a chur ar an teanga ar fud Stor- Gaeilge agus £8 milliún do Chiste Caip- Ghaeilge a fhorbairt sa chathair sin. Níl taíocht teanga a achtú. mont. Tá muid ag iarraidh go mbeidh itil nua Bonneagair. AR NA BLAGANNA An mbíonn tú féin ag treabhadh leat i ngort na Iontas na n-iontas! Measaim gurb ’eo agus téim i dtreo mo thraenach. é an smaoineamh a rith liom ar maidin, agus blagadóireachta? An bhfuil tú ag iarraidh do géarchéim bhréagach eile atá iarmhairtí diúl- http://dialannscott.blogspot.com/ focail Mae Sexton á léamh agam, gurb é an bhlag a phoibliú? Abair le Gaelscéal faoi ag tacha aici do dhaoine agus do ghnóthaí. Cén trua é nach ndéanann gach polaiteoir sa tír seo [email protected]. uair atá siad freagrach sna cineálacha seo de Gaeltacht21: an rud ceannann céanna, beagán ‘re-thinking’ rudaí? http://agfoghlaim.blogspot.com Tá Conradh na Gaeilge ag cur an dá áras i of ‘what they believe in’ a dhéanamh, ar Grá faoi ghruaim: mBaile Átha Cliath agus i nGaillimh de chuid mhaithe leis an tír, seachas bheith de shíor ag Dar le BeLonG To youth bíonn a fhios ag Dialann Scott: na heagraíochta ar fáil do phobal na Gaeilge... mantráil go mantach ar mhaithe le páirtí. daoine agus iad 12 cé a chuireann iad faoi Suím síos i gcaifé i Stáisiún Heuston; caife Tá cúrsaí teagaisc Gaeilge ... á reáchtáil in árais http://miseaine.blogspot.com/ gheasa. Aontaím ach ní thagann formhór na dubh agus croissant os mo chomhair, chomh Chonradh na Gaeilge i mBaile Átha Cliath agus daoine amach in Éirinn go dtí go bhfuil siad ar maith le leabhar-nóta bán beag agus mo i nGaillimh araon, agus is féidir le heagrais Cumann Scríbhneoirí Ura na Gaeilge: a laghad 19. Ciallaíonn sé sin go bhfuil formhór ghuthán. Tá'n turas tosnaithe ... . Fiú anseo, ní Ghaeilge nó daoine aonair eile seomraí a ghla- Comhghairdeas le Proinsias Mac a’ Bhaird, na daoine aeracha i bhfolach ar scoil. Sin a féidir éalú ó chultúr na gcaifé ina bhfuil gach cadh ar cíos ón gConradh. ball den chumann s’againne, a bhuaigh thuig mise ar aon nós! cathair Eorpach - Baile Átha Cliath ina measc - http://gaeltacht21.blogspot.com/ Comórtas Uí Néill 2010 lena dhán “Bróga.” http://nuaaois.blogspot.com/ sáite. Tá pub amháin, Supermacs agus dhá ...Scríobh Proinsias an dán seo tamall ó shin, chaifé beag san fhoirgneamh. Cosúil le Mise Áine: nuair a maraíodh fear óg ar Árainn Mhór... Tá Trí Scáthán Go Doiléir: híomhá ó Londain nó ó Pháras, tá bean ag Léigh mé ar maidin go bhfuil Mae Sexton ag súil againn uilig go bhfeicfimid “Bróga” i gcló Léigh mé an t-alt seo sa Mail Online a deir go caitheamh aráin do cholmán atá caillte sa fágáil slán ag na PD’s agus ag crochadh a cóta go luath. ndeachaigh siad amú i dúnadh an aerspáis. stáisiún. Déanaim dearmad ar m'americano anois ar chrochán Pháirtí an Lucht Oibre..... Is http://scribhneoirioga.blogspot.com/ GAELSCÉAL TUAIRIMÍ 13 Dé hAoine, 30 Aibreán, 2010 • Ar cheart don Chomhphobal Eorpach cosc a chur ar phionós corpartha? smitheoirí. fidís máthair nó athair ag tabhairt in California smacht fisiciúil a chur ar Níl mise ar son gasúir a ionsaí go smitín beag do pháiste? An mbeadh Níl mise ar son gasúir a gcuid gasúr ach go bhfuil coinníol- rialta ach níl a fhios agam céard atá cuireadh tugtha do ghasúir tuairisc a lacha leagtha síos. Níl cead bos a thab- mícheart le cúpla smitín a thabhairt dhéanamh ar a dtuismitheoirí féin tar a ionsaí go rialta ach hairt ach amháin nuair a cheapann an mas gá. éis smitín? Cén teachtaireacht atá níl a fhios agam céard tuismitheoir go raibh sí tuillte agus go Le Bernie Ní Fhlatharta Is cinnte go bhfuil géarghá le gasúir anseo? atá mícheart le cúpla raibh údar lena tabhairt. a chosaint agus go minic in aghaidh a Fuair glúin s’againne neart bosanna, Níl mise ag caint ar phionóis chrua a dtuismitheoirí. Tá ar a laghad dhá sa mbaile agus ar scoil, agus thug mé smitín a thabhairt bhrisfeadh lámh nó a dhéanfadh gortú chúis in Iarthar na hÉireann faoi féin corrbhos nuair a cheap mé go mas gá. mór ar dhuine, ach creidim go bhfuil Á díospóireacht arís faoi láthair ina bhfuil tuismitheoirí gafa raibh gá leis agus go minic ba é an t- gasúir an lae inniu imithe i ndiaidh chead bheith ag tui- mar gheall ar ionsaí fisiciúil agus gnéis aon bhealach é a d’oibrigh le smacht a diabhail agus nach bhfuil meas ar bith smitheoirí smacht fisiciúil a dhéanamh ar a gcuid páistí, chomh chur ar mo chuid gasúr féin. Ba é an acu ar na hudaráis agus ina dhiadh sin a chur ar a gcuid gasúr, mar maith le heaspa aire cheart a thabhairt ‘flip flop’ an uirlís ab fhearr liom féin féin is iad is lú a buaileadh. Dar tá an Comhphobal Eorpach dóibh. agus is iomaí tagairt a dhéantar dhó i ndóigh, tá bealaí eile ann le smacht a agT iarraidh cosc a chur ar phionós cor- Ach b’olc an rud é dá mbeadh riail dteach s’againne fós – mar chúis gáire chur ar ghasúir agus b’fhéidir gur partha sa tír seo. ann, constaic, ag díriú ar cén chaoi le anois. Ní dóigh liom go mbeidh aon cheart don Chomhphobal Eorpach Tá sé mídhleathach cheana féin sa do chlann féin a thógáil. An é go teiripe ag teastáil uathu amach anseo. airgead a chaitheamh ar oideachas tír seo ag múinteoir scoile iad a bhual- mbeadh spiadóirí ann a chuirfeadh Bhí iontas orm nuair a chuala mé go mar sin in áit rialacha mar seo a thab- adh ach níl an cosc céanna ar thui- glaoch ar uimhir speisialta dá bhfeic- bhfuil sé de chead fós ag tuismitheoirí hairt isteach. Adolf Hitler agus an bóthar go Gaillimh uachtar ag an am. Ba é an tuiscint ag Thaistil mé an lá faoi dheireadh ó an am ná go socródh an margadh Bhaile Átha Cliath go cathair na Gail- gach ní dá scaoilfí leis. Dá mbeadh limhe in dhá uair an chloig. Díreach an iomarca oibrithe ar fáil agus dá mar ba cheart. An lá dár gcionn lab- bharr sin go mbeadh an dí- hair mé le cara gur theastaigh uaidh Le Conall Ó Móráin fhostaíocht ard, thitfeadh na rátaí pá cuairt a thabhairt ar Ghaillimh le go dtí pointe go mbeadh fonn ar cara leis. Ní raibh sé tar éis an bóthar fhostóirí breis post a chur ar fáil arís. go Gaillimh a thaisteal le bliain. ‘Ghlanadh’ soláthar agus éileamh an Níor chreid sé mé nuair a dúirt mé HÍ teoiric ann tráth gur margadh am i ndiaidh a chéile. leis nach dtógfadh an turas ach an dá thóg Adolf Hitler auto- Bhí an teoiric seo go breá do na uair an chloig. Bhí sé lándáiríre agus bahn na Gearmáine chun fostóirí agus dóibh siúd a bhí saibhir é ag rá liom gur cheap sé gur turas a chuid saighdiúirí a mar ba chuma leo siúd cén pointe ag deireadh seachtaine a bheadh ann bhogadh thart ó theo- a ‘nglanadh’ an margadh. Má bhí fear mar go mbeadh sé ró-fhada mar rainnB go teorainn go tapa. Níl an ag tuilleamh puint sa lá agus má bhí thuras lae. méid sin fíor de réir stair oifigiúil na an-chuid fir eile díomhaoin go teoiri- Seo ceann do na dea-scéalta atá autobahnen agus, chomh maith leis ciúil agus go praicticiúil mar a tharla, fanta linn ón Tíogar Ceilteach. Chuir sin, níor fhéad Hitler a chuid tancan- d’fhéadfadh pá an fhir sin titim ina muid an-chuid airgid amú ach in ain- na a rith orthu ach an oiread mar go leath go deich scillinge (nó thart ar neoin na n-iarrachtaí ba mheasa a scriosfadh siad an stroighin. chaoga cent mar a d’fhéachfadh rinne muid, d’éirigh linn cúpla rud Is fíor, áfach, gur úsáideadh na muid inniu air). maith a dhéanamh lenár gcuid air- autobahnen ar ócáidí chun ligean Gan dabht bhí sé an-bhreá gid. Tá bóithre breátha againn anois d'eitleáin an Luftwaffe tuirling, rud a d’úinéirí monarchana go mbeidís in ag ceangal bhailte móra na tíre agus bheadh spéisiúil le feiceáil ar an M50 ann rátaí pá a ghearradh 50% ach bí gan ach dhá nó trí huaire an chloig i againne! cinnte nach mar sin a bhreathnaigh post ag duine bheadh ioncam aige. gceist chun taisteal ó thaobh taobh Togra cultúrtha níos mó ná togra na hoibrithe ar an scéal. Cuimhnigh Dá mbeadh ioncam aige cheannódh Ré an-spéisiúil a bhí na tíre. Faoi dheireadh, is féidir leis cogaíochta a bhí i gceist leis na auto- freisin go mbíodh na mílte fear ag sé earraí. Dá gceannódh sé earraí ins na tríochaidí. Bhí an IDA bheith dáiríre agus iad ag bahnen mar bhí sprioc ag rialtas na obair ins na monarchana seo, tráth bheadh ar dhuine eile na hearraí sin mealladh gnó eachtrannach go dtí an Gearmáine go gcuirfeadh muintir na nach raibh an teicneolaíocht ach i a tháirgeadh agus chruthódh sé sin a réabhlóideachas go tír seo nuair a deir siad leo gur féidir tíre aithne ar a chéile, rud a bheadh i dtús fáis agus daoine a rinne thuilleadh post. forleathan. Bhí na taisteal go tapa go dtí aerfoirt bhfad níos simplí dá mbeadh siad in formhór obair gharbh na linne. Ba chuma le Keynes dá mbeadh cumannaigh agus na idirnáisiúnta, bunriachtanas ag gach ann taisteal go mear ó bhun barr na Ré an-spéisiúil a bhí ins na daoine ag tochailt poill agus á líon- gnó idirnáisiúnta. tíre. Theastaigh ón rialtas an Ghear- tríochaidí. Bhí réabhlóideachas go adh arís, fad is a bhí post acu. Sin faisistí ag craobh- Ó bunaíodh an Stát tá i bhfad an máin a dhaingniú le chéile – tuiscint forleathan. Bhí na cumannaigh agus ceann dos na laigí lena theoiric, ach scaoileadh a gcuid iomarca gnóthaí tar éis lonnú thart níos iomláine bheith acu gur Ghear- na faisistí ag craobhscaoileadh a sin scéal eile. polaisithe nua ar an bpríomhchathair. Dá bharr gur mánaigh ar fad iad. gcuid polaisithe nua polaitíochta. Ghlac comhairleoirí Hitler le teoir- ansin a bhí agus atá formhór phoist Aidhm eile a bhí lena dtógáil ná Bhí teoiricí nua eacnamaíochta ag icí an Tiarna Keynes agus chuir sé polaitíochta. Bhí na tíre is thart ar an gcathair a poist a chruthú. Ag an uasphointe teacht chun cinn freisin agus duine muintir na Gearmáine thar n-ais ag teoiricí nua eacna- bhíonn fonn ar dhaoine bhí 100,000 duine gafa le tógáil na dos na réabhlóidithe ba mhó ag an obair. Tógadh na bóithre breátha maíochta ag teacht maireachtáil. Ach drochrud don tír mbóithre. Seo ag am go raibh lagtrá am ná John Maynard Keynes, an agus tá siad fós acu in ainneoin an ina hiomláine an méid sin mar go eacnamaíochta uafásach sa Ghear- Tiarna Keynes mar ab fhearr aithne slad a deineadh sa dara cogadh chun cinn freisin agus gcuireann sé glan i gcoinne forbairt máin, agus trasna na hEorpa – an air. domhanda. Tá roinnt de na autobah- duine dos na réabh- réigiúnda, rud a thugann seans do lagtrá a chabhraigh le Hitler Bhí coincheap ag Keynes nár chóir nen ochtó bliain d’aois. Ceithre scór dhaoine fás, fanacht agus bheith fos- cumhacht a ghlacadh. ligean don mhargadh a chuid a bliain níos deireanaí tá muidne in lóidithe ba mhó ag an taithe lasmuigh den Pháil. Ag an am, seo cúig bliana is dhéanamh agus ligean don ghnáthd- Éirinn tar éis, faoi dheireadh, bóithre am ná John Maynard B’fhéidir, ach b’fhéidir, as seo seachtó ó shin, ní raibh mórán huine fulaingt. Chreid Keynes gur cearta d’fháil. Is maith liom a mhe- Keynes, an Tiarna amach nach gceapfadh Baile Átha eolaíocht ná tuiscint domhain ar chóir don rialtas bheith sáite díreach abhrú dár bpolaiteoirí go bhfuil Cliath agus a mhuintir gurb iad féin chúrsaí eacnamaíochta. Tuairimí i gcruthú éilimh ar earraí agus seirb- muid trí ghlúin taobh thiar don Keynes mar ab fhearr agus gurb í a gcathair ceartlár na cru- agus teoiricí laissez faire a bhí in hísí trí phoist a chruthú. Dá mbeadh Eoraip maidir le hinfreastructúr. aithne air. inne. 14 TUAIRIMÍ GAELSCÉAL • Dé hAoine, 30 Aibreán, 2010 Gaelscéal An Chuasnóg, Baile Ard Eagarfhocal An Spidéal, Co. na Gaillimhe Is beag difear atá idir na páirtithe, na Deireadh Liobrálaigh, na Lábaraich is na Sinn Féin, SDLP agus Tóraithe i ndáiríre. Tá David Camerson ag caint fá cho- leis an Stair? saint na Seirbhíse Náisiúnta Sláinte an Ghaeilge mar a bheadh daonlathach sóisialach ann, tá Gordon Brown ag caint fán CUIREANN muid fáilte roimh an dío- seo. NUAIR a scríobh an fealsamh Francis gheilleagar mar chaipitlíoch déanta grais is an dílseacht don teanga atá Tá na páirtithe Aontachtacha ag troid Fukuyama a leabhar The End of Histo- agus i gcead do Nick Clegg, is lio- léirithe ag an dá pháirtí náisiúnacha ó le chéile chun a chruthú gurb iad féin ry in 1992 b’fhurasta a théis a chrei- brálaigh iad ar fad. thuaidh agus ag lucht na Gaeilge iontu. an páirtí is naimhdí don Ghaeilge is diúint, go raibh deireadh le stair pho- Níl mórán difir eatarthu ar chor ar Is maith an rud é go bhfuil comórtas don chultúr gaelach ó thuaidh ach, go laitíochta an chine dhaonna le ‘bua’ an bith seachas a gcuid pearsantachtaí. ann eatarthu leis an díograis seo a bunúsach, tá siad aontaithe ar an daonlathais liobrálaigh ar an Is tábhachtach na pearsantachtaí seo chothú agus is féidir le gníomhairí cheist, fiú más bunaithe ar aineolas sóisialachas ollsmachtach. ar an ábhar go bhfuil córas parlaiminte teanga an comórtas sin a úsáid chun agus ar éadulaingt an t-aontas céanna. Le teacht chun cinn an Ioslamachais na Breataine, i ndáiríre, ina chóras brú a chur orthu beirt i gcónaí ó thaobh Ba cheart go mbeadh polasaí amháin bhunchreidmhigh, rinneadh dochar uachtaránachta anois. Ní maith an rud na teanga de, ach is straitéis ghear- láidir ar son na Gaeilge ag an dá pháirtí do chreidiúint na teoirice sin. é seo don daonlathas. rthréimhseach sin. agus ba cheart go mbeadh comhoibriú Duine ar bith a bhfuil na Táthar ag súil go gcoinneoidh lucht Ní neart go cur le chéile, b’fhearr i eatarthu ar an cheist, is ró-furasta do ‘díospóireachtaí ceannaireachta’ ó oll- vótála na Breataine i gcuimhne nach bhfad don Ghaeilge agus do lucht lab- namhaid na Gaeilge neamhaird a toghchán na Breataine feicthe acu ‘reality tv show’ é an toghchán seo ach hartha na Gaeilge dá mbeadh siad beirt dhéanamh ar chearta teanga a fhad is áfach, b’fhurasta dóibh smaoineamh go bhfuil siad ag roghnú an duine a ar aon fhocal fá chúrsaí Gaeilge agus go nach bhfuil an dá pháirtí ag seasamh le go raibh an ceart ag Fukuyama i bheidh ag riar gheilleagar s’acu ag am labhródh siad d’aonghuth ar an ábhar chéile. ndeireadh na dála. iontach tábhachtach. LITREACHA chuig an Eagarthóir Cuirtear litreacha chuig [email protected]. Iarrtar oraibh a bheith chomh gonta agus is féidir. comórtas a airgeadú go seoighe ar fad agamsa le bheith ag suí thart? mó ar phaidrín an léitheora. áitiúla ar siúl. "Mo chlann beagán de bhlianta ó shoin glan Ba chuma cén toradh a bhí ar an Creidim freisin go bhfuil branar Ní haon masla nó gníomh moth- amach ón gcúnamh deighilteach toghchán, ach bhí turas fada eile le iriseoireachta ar fiú treabhadh anseo aithe a ba chúis lenár bhfágáil na seo. Ach, dar ndóigh, níltear bocht i dul ag cuid mhaith againn. díbh. Caitear airgead Stát ar litríocht halla. Sna hollscoileanna bímid ag féin do dhíol a mBangor. Mar a luaigh Mac Fhearghusa féin na Gaeilge. An bhfuil muid ag fáil idirghníomhú le daonra neamhchó- "Mo chlann féin do dhíol a san alt faoin toghchán, níor luach ár gcuid airgid? An bhfuil ár n- naitheach agus ní hionann ár obair máthair” máthair": ní inné ná inniu a thosaigh cheistíodh duine ar bith a d'imigh ollscoileanna ag cíoradh agus ag agus an obair iontach atá ar siúl ag sé - ní amárach a thiocfas sé chun amach, agus ní mór duit do chuid saothrú na litríochta agus an chritic go leor de na craobhacha eile go 'Eagarthóir, a chara, deiridh. sonraí a chinntiú sular gcuirtear i go héifeachtach? An fíor gur mó háitiúil. Freastalaíonn Conradh na Re. "Comórtas Peile na Gaeltachta Micheál Ó Seighin, gcló iad. Tá tú ag cruthú scoilte, scríbhneoir ná léitheoir Ghaeilge Gaeilge ar ár sainriachtanais i gan Slua?, Eagrán Aibreán 16 2010 Ceathrú Thaidhg, nach bhfuil ann idir "an t-aos óg" ann? Tuige an bhfuil sé deacair ndeireadh seachtaine traenála a Is léir nach ndearna mé soiléir Béal an Átha, agus na "daoine níos sine" agus ní teacht ar leabhair i nGaeilge? Cad is eagraíonn Ardoifig na heagraíochta dod' thuairisceoir ceard a bhí i gceist Co. Mhaigh Eo. chabhraíonn a leithéid do thuairimí "leabhar mór ráchairt" i nGaeilge chuile bhliain dírithe go príomha ar agam le "nach gcuireann sé ionadh leis an "scoilt" seo a scriosadh. ann? na Cumann Gaelaigh go léir ag tús ar bith orm go bhfuil Shell ag Má tá slua do dhaoine óga de Sílim gur fúibh atá sé ardán a na bliana acadúla. déanamh na h-urraíochta seo" , i.e. dhíth ort, ní gá ach cuairt a thabhairt thabhairt, agus cuireadh Níor fhreastal mé ar aon Ard- ar Chomórtas Peile na Gaeltachta i Freagra ‘an ar oíche na mac léinn, i 6 Sráid gníomhach, do aos pinn agus léinn Fheis roimh ceann na bliana seo mBéal an Mhuirthead Co. Mhaigh Fhearchair Baile Átha Cliath 2 nó ag na Gaeilge, do léirmheastóirí, foil- ach i mbliana chinn dosaen ó Chu- Eo. oíche na mac léinn in aon chraobh sitheoirí agus scríbhneoirí. Agus a mann Gaelach OCBÁC araon le grú- Tá bac ar Shell go h-idirnáisiúnta aosa óig’ don Chonradh sa tír seo. Nár cheart bhfuil le rá acu a chíoradh agus a paí ó institiúid triú leibhéil eile breabanna a thúirt, de réir a bhall- A Eagarthóir, a chara, duit a bheith ag ceistiú cén fáth a iniúchadh chomh maith! freastal ar an Ard-Fheis agus guth a raíocht san Extractive Industries Is trua gur de bharr chúis náire atá chuirtear an Ard-Fheis ar siúil ag am is mise, i mo léitheoir dóchasach, bheith againn ag leibhéal naisiúnta Transparency Initiative agus tríd is mé ag cur mo chéad litir ag atá feiliúnach ach do "na daoine Aonghus Ó hAlmhain na heagraíochta. Fuair muid neart tríd choinnigh an comhlucht leis an Gaelscéal. Tagraím don Eagarfhocal níos sine" amháin? 89 Páirc na Seilbhe aiseolas dearfach ónár láithreacht, chosc sinn go dti 2006 nuair a mhol - Uachtarán Chonradh na Gaeilge ón Le meas Baile an Chinnéidigh an líon is mó den aos óg a bhí ann le Peter Cassells dhó, thar ceann an Aoine 23ú Aibreán 2010. Ainm leis an eagarthóir Co Chill Mhantáin fada an lá. Ní hé go raibh ran- Rialtais, breabadh a fhéachaint nuair Mo náire as thú as ucht an méid a npháirtíocht na gcoláistí le feiceáil nach raibh ag éirí leis an mbagairt. scríobhadh i dtaobh na daoine óga a ina iomláine ach tá súil againn go Tá brat pingineacha dá scaipeadh ó d'imigh ón halla tar éis toradh an fásfaidh rannpháirtíocht shoin ach tuigim nach bhfuil aon toghcháin. Ní féidir liom labhairt ach Paidrín an Ard-Fheis gníomhach baill an Chonartha sna bhriseadh dlí i gceist ó tharla ceadú- faoi mo chás féin, ach nach dtu- Coláistí de réir a chéile. Ag deireadh nas an Rialtais ag Shell. igeann "na daoine níos sine" mar a na dála tagann tromlach de bhall- An t-ionadh nach raibh orm ná ghlaoigh tú féin orthu, gur mór an Léitheora Chonradh na raíocht an Chonartha óna Cumann gur ghlac Comórtas Peile na taisteal agus an costas a bhain le A Eagarthóir, a chara Gaelaigh. Mar ghrúpa óg tá muid Gaeltachta leis an urraíocht. Tá freastal ar an Ard-Fheis, agus scrú- Tagraím go litir Ghabriel Rosenstock Gaeilge airdeallach agus an-bhuíoch don aithne againn ar bhaill an Choiste daithe ar bun ag mic léinn. Thaistil (23ú Aibreáin). obair a rinne na glúin romhainn ar atá áitiúil do Bhéal an Mhuirthead - mé féin agus mo chomhghleacaithe Tuigim go bhfuil dúshlán A eagarthóir, a chara, son na Gaeilge agus baill reatha an tá siad bocht , na créatúirií!. I rith na ar feadh 8 uair a chloig agus d'íoca- romhaibh freastal ar ilghnéitheacht Is le hiontas a léigh mé do thuairisc Chonartha ag saothrú i gcraob- seachtaine ar an raidio áitiúil MWR, mar as lóistín, le freastal ar an Ard pobal na Gaeilge laistigh de 32 agus d’eagarfhocal ar Ard-Fheis hacha go deonach ar son na dúirt na baill seo nach mbeadh an Fheis, AGUS muid i lár scrúdaithe. leathanach. Sílim áfach má tá pobal Chonradh na Gaeilge. I dtosach Gaeilge. CLG i nan an comórtas a rith i mBéal An bhfuil sé do cheart agat na le cothú ag nuachtán, gur pobal báire ba mhaith liom roinnt rudaí a Le dea ghuí an Mhuirthead gan airgead Shell. daoine óga a chrá agus a rá nach léitheoirí atá le cothú! Is mó seans shoiléiriú. Díreach ina dhiaidh David Butler Nach aisteach gur éirigh le Chlub féidir "daoine óga a thrust" de bharr gur léitheoirí a léifidh Gaelscéal. toradh na hUachtaránachta bhí Cathaoirleach An Cumann Gaelach Chill tSéine, Bangor in Iorras, an nach bhfuil an deireadh seachtaine Agus tá an litríocht ar na clocha is ceardlann ar fhorbairt craobhacha ÓCBAC GAELSCÉAL TUAIRIMÍ 15 Dé hAoine, 30 Aibreán, 2010 • “Fear na bó féin fán a heireaball!” déanamh” laistigh den Roinn Dúirt duine éigin i mo chomhlu- Gnóthaí Pobail, Tuaithe agus Cinnte tá toradh adar an oíche faoi eile go raibh an Gaeltachta (GPT&G). Ar ndóigh dúirt ar an Staidéar tAire O Cuív thar barr i mbun micrea- Mac Cárthaigh gur cóir doras na bhainistíochta – .i. ag tabhairt aire Roinne seo a dhúnadh ar fad agus an Cuimsitheach don uile ní gar dá mhuintir féin. Nach Le Páidí Ó Lionáird dea-obair a bhí déanta a ligean le Teangeolaíoch ar é sin an ghairm úd? Is ea, ar shlí. Tá sruth. úsáid na Gaeilge sa siad ann áfach a déarfadh go bhfuil Limistéir Ghaeltachta. Ó seo ceann céibh nua i ngach baile fearainn cois ceart go leor. Cinnte tá toradh ar an Ghaeltacht (teideal fharraige agus is cinnte go bhfuil go Á faobhar á chur ar na Staidéar Cuimsitheach Teangeo- fíor-chuimsitheach leor acu ann ceart go leor. sceana. Sea, bígí cinnte de laíoch ar úsáid na Gaeilge sa Nach é an trua é nach bhfuil iascairí go bhfuil Ard-Rúnaithe, Ghaeltacht (teideal fíor-chuim- cinnte) ach táim nó báid phléisiúir ann chun freastal Rúnaithe Cúnta, Céad sitheach cinnte) ach táim cinnte nach cinnte nach iad na orthu? Nár dheas dá mbeadh calafort Oifigigh agus a bhfei- iad na torthaí a cheap údair an torthaí a cheap údair Ros a’ Mhíl forbartha chun crua-las- dhmeannaighT siúd sna Ranna rialtais Staidéir a bheadh ann. Dá mba iad, tas na cathrach a thógaint ar láimh éagsúla ag cuimilt a lámh faoi láthair seans go mbeadh go leor ceantair an Staidéir a bheadh agus deis anála a thabhairt do agus iad ag réiteach birt de réir Ghaeltachta tógtha as an áireamh, ann. Dá mba iad, dhuganna na Gaillimhe? Chonaicea- bhriathra réamhtheachtaithe a nAirí mo cheantar dúchais féin ina measc. seans go mbeadh go mar na buntáistí ar fad a bhí leis an nua a chur i gcrích ar deireadh thiar Ní chuirfeadh sé seo as don Aire úd sos a tugadh dó anuraidh nuair a bhí thall. ar ndóigh ach chuirfeadh sé as don leor ceantair Rás Aigéin Volvo ar cuairt. Fuair Gail- Agus is deimhin go bhfuil scata iar-Aire dá mbeadh an toradh céanna Ghaeltachta tógtha as limh a scamhóga ar ais ar feadh seala. beart faoi réir ag cuid de na boic ar an scéal i gCorr na Móna nó san an áireamh, mo Tá a fhios againn, dá bharr, cén bun- shóisearacha atá ag lorg ainm a Fhairchí, a cheantar baile féin. Ar an táiste a bheidh le filleadh an ráis dhéanamh dóibh féin. Tá dian-chío- láimh eile, níl aon nasc ná ceangal ná cheantar dhúchais chéanna ar Ghaillimh in 2012 ach an radh ar bun acu faoi láthair ar cad a cúis ar leith go mbeadh an drogall féin ina measc. Pat Carey t-am seo, go mbeidh Gaillimh mar bhí geallta, cad a bhí ráite agus céanna ag déanamh tinnis don Aire chríoch-chalafort agus níos mó fiún- beifear á gcur ar an meá i dteannta a nua Pat Carey. Foras na Gaeilge. Seo raibh na saigheada nó diúracáin tais agus breisluach san ócáid don gcomh-mholtaí i dtuairisc an Bhoird ceann eile. Anois tá sé seo níos casta i dírithe ag Mac Cárthaigh ar an Údarás chathair, don iarthar agus don tír ar Snip Nua. bhfad ná cás na limistéra Gaeltachta, agus é ag lorg gach bior dá chuid a fad! Ó, cheap sibh go raibh an tuairisc óir tá limistéir eile ar fad i gceist le mhaolú. Léiríonn scéal an chomh- Nach mór an trua é mar sin nach sin caite i leataobh an ea? Go raibh pé seo. An tuaisceart nó de facto an lachta Cambus sa Spidéal cé chomh bhfuil aon áis cheart sa Ghaillimh moltaí úsáideacha a bhí ann curtha i Bhreatain. teoranta is atá cumhachtaí cur chuige inar féidir gnó na luamh saoire gcrích is sna trí cinn de bhuiséid éige- Ní dócha gur mó ná sásta atá an an Údaráis. Más mar sin atá anois, ní náisiúnta agus idirnáisiúnta a mheal- andála an bhliain seo caite agus gur tIar-Aire GPT&G go bhfuil freagracht mór don Aire faobhar a chur ar bharr ladh agus a cheangal i dtír? Áis a sin sin an ea? Bhuel mo léan lom, níl agus cumhacht ag Aontachtóirí an na mbiora céanna má tá breis bheadh ann a mhairfeadh i bhfad i siad ach ag tosú agus níl Tuairisc tuaiscirt i ndul chun cinn na Gaeilge ó cumhachtaí le bronnadh ar an Údarás ndiaidh na hócáide sin. Mhic Cárthaigh imithe in aon áit, thuaidh agus ó dheas. Tá agus beidh chun an Straitéis Ghaeilge (Plean Oidhreacht a mbeadh aon pho- geallaim daoibh! de réir reachtaíochta. 2028) a chur i bhfeidhm. Fad is nach laiteoir in ann seasamh os a comhair Féachaimis ar chorr-ábhar as barr Údarás na Gaeltachta. Cad is féidir mbronntar an dualgas sin ar an Roinn agus a rá, bhuel dheineas é sin agus mo chinn a d’fheadfadh an tAire Pat a rá faoin Údarás nach bhfuil ráite Oideachais, déanfar dul chun cinn ní timpeallán ar imeall an bhaile ná Carey a phiocadh as an liosta “le agus pléite cheana féin? Is léir go éigin. céibh i ngan fhios a atá ann. SÚIL SIAR na Seachtaine Abrán 25, 1931 dhóibh, agus beidh an scéal céadna Dar leis féin ní dailtíní a theastu- cluithchí peile. aca is a bhí ag ailteóir na seanaim- igh uaidh san Íodáil act fir óga go An Snob Dubhairt P. Mac Gabhann a bhí i sire tráth bhuail an mhiúil speach mbeadh éirim agus teacht aniar gceannas na toscaireachtra nár An lucht air ná raibh fanta dhe ar deire acht ionnta, agus ar an adhbhar san nár Náisiúnta mhaith leis aon mhairgínteacht ná an cleite bhí ar a hata. Muna bhfuil mhaith leis go gcleachtfaidís aon bhaint a bheith aca le lucht na Thompson agus an Professional cluithchí iasachta gan dealramh go BÍONN páipéar “náisiúnta” na tíre gcluithchí n-iasachta, mar ná raibh Oibre Chuige Man sásta leis an saoghal do mhol- mbeadh ainmneacha áiféiseacha ag síorchur síos ar cheart na ins na cluithchí sin acht saghas DUBHAIRT sé go mbadh mhaith an faimís dóibh dul ag triall ar an ortha, gur áil leis go mbeadh fear- ndaoine agus go mbadh chóir gur ceangail chun seóiníní na tíre seo a rud é an dream éigin do theacht gCoimisiún um Cheapacháin amhlacht éigin ag gabháil leis na h- ortha a bheadh stiúiriughadh agus thabhairt is a tháthughadh le céile. chun tosaigh le linn an chéad Áiteamhla agus badh cheart go Íodálaigh agus nár theastaigh uaidh riaradh na tíre, agus san am gcéad- toghacháin eile agus a chur rompu bhfuighfidís post air, mar de réir an go mbeidís ’na moncaidhthe ag na bíonn sé i gcómhnaidhe a d’iar- an Ghaedhilg a bhaint de chlár na saghas íntinne loighíc agus meóin déanamh aithris ar “airc luachra an raidh na tuairimí is na cluithchí a Muinntir scoileanna, agus gur mo bhóta a atá aca do bheidís oireamhnach go snobbery is na seómraí sámháin.” bhíonn ag roinnt bheag eile gheóbhaidís ná faighfidís ar aon maith dhó. ghaigíní sa tír seo a chur i bhfeidhm tslighe eile, agus molann sé do ar na Gaedhil. Innis Caoí pháirtidhe an lucht oibre tabhairt Cultúr Is maith linn, ámhthach, ná fuil TIMPEALL le trí bliadhna ó thoin fé. Mussolíní céird na scríbhneóireachta ró- do bádhadh naonbhar de na h-ias- Tá anamheas againn ar an lucht DO mhol H. Franclin, Sligeach, an mhaith i n-aonchor ag na daoine cairí a chómhnaidheann ar oileáin oibre, i bhfad níos mó ná mar atá agus Cluithchí obair a bhí á dhéanamh ag an gCon- atá i mbun an pháipéir sin agus ar Inis Caoí agus mar gheall ar an againn ar na Professional Gentle- nradh, ag na scoileanna is ag an adhbhar san ná fuil an ghaigín- saoghal annródhach a bhíonn aca men, acht ní dóigh linn go raibh cumainn eile maidir leis an nGaed- teacht a bhíonn á fógairt aca dulta i ann d’iarr muinntir na h-áite ar aon pháirtidhe aca i n-aon áit fós ar Gallda hilg is an ceól Gaedhealach agus bhfeidhm ar na Gaedhil de réir Riaghaltas an tSaorstáit iad fuaid an domhain nár thug cúl DE réir gach tuairisce níl Mussolíní dubhairt sé go bhfuil borradh mór méid na fógraidheachta. Le d’aistriúghadh go dtí an mhórthír láimhe leó an túisce is a bhíodar ró-bháidheamhail ar fad le na lán mór ag teacht i gcúrsaí rínnci, píob- déanaighe do chuaidh toscaireacht agus gabháiltisí talmhan a chur i n- féin i n-uachtar. de na cluithchí gallda agus do aireachta agus drámaidheachta. ó Chumann na Lúithcleas na áirithe dóibh ann. Tugadh isteach Tá páirtidhe an lucht oibre thoirmeasc sé ar na macaibh léigh- Dubhairt sé gur againne atá an ceól nGaedhealach ag triall ar Choisde go dtí an mhórthír le déanaighe iad. scáinte go maith fé láthair agus má inn go bhfuil baint aca leis an bhfas- tuaithe is fearr ar domhan agus go Otharlann na nGealt i dtaoibh Tá na feirmeacha le fagháil aca agus thriaileann siad é is mó an dochar cismo cuid mhaith aca a thaithighe mbadh cheart gur mór an chabhair é páirce a bhí á lórg aca féin is ag tógfaidh Coimisiún na Talmhaid- ná an mhaitheas a dhéanfaidh sé is a chleachtadh. le scoil náisiúnta ceóil a chur ar bun. lucht cluithchí nGallda i gcóir heachta tighthe dóibh. 16 GAELSCÉAL • Dé hAoine, 30 Aibreán, 2010 4 CÚRSAÍ SAOIL Sinéad Ní Neachtain, Eagarthóir Galway Now Le Treasa Bhreathanch S as Cor na Rón, Indreabhán, Co. na Gaillimhe í Sinéad Ní Neachtáin, an t-aon chailín as Iclann de chúigear, atá anois ag obair mar eagarthóir grúpa ar na hirisleabhair Galway Now, Weddings Now agus Limerick Now. Deir Sinéad go raibh sí i gcónaí ag iarraidh a bheith ag obair sna meáin chumarsáide, cuimhníonn sí a bheith ar an mbun- scoil ag imirt cluichí lena cairde agus ag déanamh aithrise ar léitheoirí nuachta an ama, Anne Doyle agus Richard Crowley. Is ag déanamh céime sa mhargaíocht agus tSeapáinis a thosaigh Sinéad amach i gColáiste DCU, ach níor thaitin sé sin léi agus is le céim san iriseoireacht a chríochnaigh sí. Don taithí oibre a bhain leis an gcúrsa ní raibh aon áit go raibh Sinéad ag iar- raidh dul ach go RTÉ. Rinne sí iarratas dóibh, ach ní bhfuair sí aon fhreagra ar a litir iarratais. Sheol sí an dara litir go Micheal Goode, eagarthóir Nuachta RTÉ ag tabhairt amach dó nach raibh RTÉ ag tabhairt seans d’iriseoirí óga. Cé nach raibh a fhios aici ag an am bhí sí roghnaithe ag RTÉ do thaithí oibre agus ní dhearna Micheal Goode dear- mad uirthi riamh mar gheall ar a litir. ullmhaithe agus a cheannaigh agus a mac Eric go nádúrtha. Deir sí go Tar éis cúpla bliain di a bheith ag obair léigh na leabhra uilig nuair a fuair sí B’í an cineáil duine í ar bhfuil a phearsantacht féin aige cheana do RTÉ, dúirt sé léi go raibh sé sásta fiú amach go raibh sí ag súil. Níor léigh sí féin, nuair nach bhfaigheann sé a gur sheol sí an litir seo mar gheall gur na leathnaigh mar gheall ar bhreith thaitin léi a bheith bhealach féin cailleann sé an bloc ach thaispeáin sé gur bhean threallúsach í. anabaí mar nár cheap sí riamh go dtar- ullmhaithe agus a taobh leis sin bíonn sé ag gáirí an t-am Léigh sí an nuacht ar 2fm, Morning Ire- lódh a leithéid di. D’fhág an eachtra cheannaigh agus uilig. Is leasmháthair Sinéad do Khatie land, an Nuacht ag a hAon agus an thubaisteach seo Sineád agus Jimmy in (13) agus Sarah(7) atá an-mhór le hEric nuacht ar RTÉ 2, an duine ab óige sa tír ísle brí. léigh na leabhra uilig chomh maith. Is i gCorcaigh atá siad ag an am a bhí a dhéanamh. Tar éis Tar éis roinnt míonna fuair sí amach nuair a fuair sí amach ina gcónaí go lánaimseartha agus aon roinnt blianta in RTÉ bhí cumha uirthi i go raibh sí ag súil arís ach ní raibh gach go raibh sí ag súil. uair atá siad thuas le haghaidh ndiaidh an bhaile, agus fuair sí post ag rud mar ba cheart an babhta seo ach an deireadh seachtaine deir Sinéad nach iriseoireacht le TG4. oiread. Ba thoircheas eachtópach a bhí Níor léigh sí na leath- bhfeiceann sí Eric ó mhaidin go hoíche. Is nuair a bhí Sinéad ag obair do Gal- aici, agus chaill siad an dara páiste dá naigh mar gheall ar Tá brú faoi leith ar Shinéad mar way Bay FM a chas sí lena fear céile bharr seo. Ins dhiaidh seo ní raibh bhreith anabaí mar eagarthóir ar Galway Now, ag eagrú na Jimmy Norman, agus go gairid tar éis Sinéad cinnte a mbeadh sí in ann páistí dtaifead faisin, na scéalta, deichniúr an ama seo chomh maith a tháinig a bheith aici ar chor ar bith. Ag an am, nár cheap sí riamh go foirne agus ag iarraidh an t-airgead Patricia McCrossan chomh fada léi ag bhí sí ag cur Miriam O’ Callaghan faoi dtarlódh a leithead di. fógraíochta a thabhairt isteach. Ag an iarraidh í a fhostú mar eagarthóir ar agallamh, bean a bhfuil ochtar paistí deireadh seachtaine ní bhíonn uaithi Galway Now. B’iarratas é seo a raibh ar mhaith lánúineacha óga rinne siad an aici féin. Thosaigh an bheirt ag caint ach dul abhaile agus dul a chodladh Shineád smaoineamh air ar feadh cinneadh gur mhaith leo clann a thosú. faoi thrioblóidí Shinéid agus chuir Miri- ach le gasúr óg aici anois ní féidir léi é tamaill mar gheall nár oibrigh sí le hiris Bliain tar éis do Shinéad agus Jimmy am comhairle uirthi gan dóchas a chail- seo a dhéanamh, rud nach gcuireann cheánna, ach anois tá sí tar éis a bheith pósadh fuair sí amach go raibh sí ag súil leadh agus muna mbeadh sí in ann isteach uirthi beag ná mór. mar eagarthóir ar an ngrúpa Galway ach ní bóthar éasca a bhí amach gasúr a bheith aici dul faoi chóir leighis Bíonn Galway Now/Limerick Now Now ar feadh 5 bliana. rompu. Chaill siad a bpáiste, “am torthúlachta, rud a rinne sí féin. sna siopaí an chéad seachtain de gach Phós Sinéad Jimmy Norman i mí uafásach i mo shaol” a deir Sinéad. Ba í Is anuraidh a tharla, “an rud is fearr a uile mhí le Weddings Now á fhoilsiú Bealtaine 2006 agus, cosúil le roinnt an cineál duine í ar thaitin léi a bheith tharla dom i mo shaol” nuair a rugadh faoi dhó sa mbliain. GAELSCÉAL CÚRSAÍ SAOIL 17 Dé hAoine, 30 Aibreán, 2010 • Bí ar do Sháimhín Só agus é a chuardach. Cén fáth nach leigheas le fáil ón fharraige, mar sham- fíor scíth a ligean. www.parkken- ambeadhbeagán peataireacht tuillte pla bhí an fharraige in úsáid sa Ghréig Má tá tú ag iarraidh mare.com agat, mar a deirinn L’Oréal, ‘de bhrí gur don tsláinte na mílte bliain ó shin agus fiú tú!’ sa Fhrainc sa 19ú haois déag. déileáil le strus, is Margarita Beauty Salon, Baile Átha Ag tús an 20ú haois meastar go raibh féidir leat dul ar mire Cliath Le Treasa Bhreathnach Spá Monart, Contae Loch Garman suas le 300 teach folctha timpeall ar Tá roinnt fáthanna éagsúla leis an Is spá é seo a bhuaigh an duais don spá chóstaí na hÉireann. Is féidir leat do agus dul ar cham- riocht soiriáise ach is é strus ceann de is fearr thar lear de chuid na ngradam rogha de mheascán ollmhór chóireála chuairt timpeall do na fáthanna gur féidir le soiriáis a clúiteach Condé Nast i mbliana. Tá spá a fháil ag na Voya Seaweed Baths, fol- bhaile féin le AK47 theacht ort. Cé nach bhfuil aon ÍONN brú agus strus teirmeach acu atá mar chroílár a gcuid cadh feamainne ar chostas ó €25 go leigheas iomlán ar shoiriáis, tá roinnt ollmhór ar mhná agus ar cóireála agus is féidir leat do rogha a €50 nó suathaireachtaí éagsúla ó €40 (rud nach bhfuil á leigheasanna is féidir cabhrú leat agus fhir ár linne agus iad ag iar- dhéanamh idir clár detox, teiripe go €120 agus tá siopa acu le táirgí mholadh againn), nó is é ceann acu sin ná folcadh na Garra Braidh a saol pearsanta, a Hamam, cóireáil éadain agus éagsúla áilleachta sa gcaoi gur féidir gach uile ribe gruaige Rufa. saol oibre agus uaireanta suathaireacht i measc cóireála éagsúla leat an fheamainn a thabhairt abhaile Is éisc bheaga iad na Garra Rufa ón má bhíonn páistí acu, a saol tuismithe eile d’fhir chomh maith. Tá rogha de leat. www.voya.ie a tharraingt amach as Mheánoirthear a itheann an craiceann a nascadh le chéile agus smacht de chóireáil speisialta acu chomh maith, do chloigeann, nó dul marbh atá ar do chorp agus mar sin tá chineál éigin a choinneáil air. cosúil le suathaireacht dóibh siúd a Spá Sámas, sa Park Hotel, An ar thuras domhanda sé ráite gur féidir leis na héisc seo agus Ní amháin go gcuireann do chuid bhfuil ailse orthu nó atá ag téarnamh ó Neidín, Co Chiarraí an chóireáil seo cabhrú leo siúd atá ag strus isteach ar a saol féin ach cuireann ailse. Leis an méid cóireála a chuirtear Tá ós cionn 150 cóireáil sa spá seo agus chun tú féin ‘a aimsiú’ fulaingt le soiriáis. sé isteach ar gach uile dhuine atá tim- ar fáil tá costais éagsúla orthu ar fad, meascán mór duaiseanna Éireannacha Muna bhfuil soiriáis ort ach más peall ort. ó€15 go €120, ach b’fhearr duit dul agus idirnáisiúnta buaite acu, ina mian leat triail a bhaint as na héisc Ar ndóigh, tá roinnt roghanna chuig an suíomh idirlín, an bróisiúr a measc seo deich spá is fearr san bheaga seo go fóill is féidir iad a úsáid éagsúla agat má tá tú ag iarraidh fheiceáil agus do rogha féin a Eoraip, san Áis agus sa Rúis ó Travel & chun cosmhaisiú a dhéanamh mar atá déileáil le strus den chineál seo, is dhéanamh. www.monart.ie Leisure, agus duais an Condé Nast don á dhéanamh sa Margarita Beauty Salon féidir leat dul ar mire agus dul ar 100 spá is fearr ar domhan i 2008. i mBaile Átha Cliath. chamchuairt timpeall do bhaile féin le Voya Seaweed Baths, Contae Shligigh Mar aon le spánna eile tá meascán Deirtear go mbíonn na héisc bheaga AK47 (rud nach bhfuil á mholadh Is é an folcadh feamainne an t-aon ollmhór cóireála ar fáil duit ach mura seo agus iad ag ithe do chraicinn ag againn), nó gach uile ribe gruaige a chóireáil áilleachta atá againn atá féidir leat cinneadh a dhéanamh is déanamh aithrise ar mhothúcháin na tharraingt amach as do chloigeann, nó nádúrtha d’Éirinn agus tá na Voya Sea- féidir an t-eispéireas Sámas a bheith suathaireachta – caithfidh mé a rá dul ar thuras domhanda chun tú féin ‘a weed Baths i gContae Shligigh atá ar agat ar chostas €145 a thabharfidh deis gurbh fhearr liom féin fear breá aimsiú,’ nó d’fhéadfá iarracht a cheann de na hionaid seanbhunaithe duit 3 huaire an chloig a chaitheamh ag Sualannach ag tabhairt suathaireachta dhéanamh beagán suaimhnis a thab- do na folcthaí sin in Éirinn. Ní hiad na fáil cóireála de do rogha féin, agus am dom! hairt isteach i do shaol trí dhul amach hÉireannaigh amháin a shíl go raibh a chaitheamh i suite teirmeach, agus www.margaritabeautysalon.com 18 GAELSCÉAL • Dé hAoine, 30 Aibreán, 2010 5 TEICNEOLAÍOCHT & GNÓ Cá bhfuil an t-airgead? Tugann Diarmuid Ó Muirgheasa léargas ar eacnamaíocht an idirlín A léir do mhórán tráchtairí go raibh rud iontach seafóideach á dhéanamh ag AOL nuair a rinne siad tairiscint $850 milliún do Bebo,B beagán os cionn dhá bhliain ó shin. Anois go bhfuil an suíomh sin á dhúnadh síos acu, tá siad ar deireadh ag admháil go mb’fhéidir gur íoc siad cúpla dollar os cionn an fhíor- luacha...! Bhí cúpla fadhb ag Bebo, idir easpa innealtóirí ag obair air agus easpa air- gid ag teacht ó AOL. An fhadhb is mó a bhí acu, áfach, ná, cé go raibh timpeall is 40 milliún duine ag baint úsáide as an tseirbhís ... ní rabhadar ábalta aon airgead a dhéanamh. Deir Facebook go bhfuil siad i ndiaidh an fhadhb áirithe seo a shárú, agus go bhfuil siad anois ag tuilleadh níos mó airgid (ó fhó- graíocht, den chuid is mó) ná mar atá siad ag caitheamh. Fiú más fíor sin, is mór idir sreabhadh airgid dearfach agus cruthú nach seafóid iomlán atá sa luach $11.5 billiún a cuireadh orthu le déanaí. An fhadhb chéanna atá ag Facebook agus Bebo, tá sé ag beagnach gach comhlacht idirlín eile a fheidhmíonn ar líne amháin – tá daoine i ndiaidh dul i dtaithí ar rudaí a fháil saor in aisce ar líne. Ar chúis éigin, ceapann tromlach lucht úsáidte an idirlín gur féidir an gréasán iomlán a choimeád ag fei- dhmiú ar phlean ghnó nach bhfuil de An fhadhb chéanna bhunús aige ach fógraíocht agus díol t- atá ag Facebook agus léinte. Leis an saghas meon seo chomh Bebo, tá sé ag bea- coitianta, tá sé iontach deacair d’aon nach raibh sásta an dlí a shárú ach a bhí leadh £240,000 in aghaidh an lae. Le mblagsféar – níl na hacmhainní ag duine praghas a ghearradh ar aon rud fágtha le drochsheirbhísí amach is poll dubh mar sin ag oscailt os a scríbhneoirí sa mheán nua seo dul i gnach gach comh- ar líne, cuma cén “luach” atá air i amach ar feadh na mblianta. Tá siopaí chomhair, mhaithfeá an cearrbhachas mbun na bhfiosrúchán sin, agus gan lacht idirlín eile a fhei- ndáiríre. dá leithéid ann do chluichí dó, agus tá argóint ann go mbeidh struchtúr an chórais nuachtáin ní thar- dhmíonn ar líne Níos aistí ná sin, áfach, ná go bhfuil ríomhaireachta chomh maith – is é neart daoine sásta íoc as nuacht atá ar lóidh na fiosrúcháin sin agus ní chlois- ag éirí go han-mhaith le han-chuid “Steam” an ceann is mó le rá, ach tá “ardchaighdeán” ionas go n-éireoidh fear na scéalta. Arís, níl mar phlean gnó amháin – tá daoine i comhlachtaí gan ach an dá fhoinse ion- leath-dhosean eile ar a laghad tagtha ar leis an tseirbhís. Feicfear... ag na blagadóirí ach fógraíocht agus ndiaidh dul i dtaithí ar caim sin. Google agus Yahoo an dá an bhfód le cúpla bliain anuas. Tá na Fiú má chuireann an t-idirlíon b’fhéidir cúpla t-léine a dhíol. Is minic rudaí a fháil saor in shampla is deise, le luach $200 billiún rudaí seo i ndiaidh teacht as an nua, deireadh le ré na n-ollnuachtán, tá sé i fiú nach mbíonn na rudaí sin acu, agus eatarthu, ach tá neart comhlachtaí eile áfach, agus níl mórán airde á thabhairt ndiaidh an chéad ré eile a thaispeáint go mbíonn na blagadóirí ag cur a gcuid aisce ar líne. Ar chúis a mhaireann go han-sásta ar fhó- orthu ag na daoine sin nach maith leo dúinn cheana féin, i bhfoirm an “blags- scríbhneoireachta ar fáil don saol mór éigin, ceapann trom- graíocht agus na t-léinte úd. Faoi íoc as rudaí (tá a fhios agaibh cé sibh féar”, Twitter, Facebook agus mar sin saor in aisce. lach lucht úsáidte an láthair, in ainneoin go bhfuil fadhban- féin...). Tabharfaidh an domhan mór de. Cheana féin is minic a thagann Má éiríonn le News Corporation lena na móra ann, is cosúil go bhfuil rudaí faoi deara, áfach, nuair a chuirfidh nuacht chugainn ar dtús ó na foinsí seo n-iarracht praghas iontrála a ghearradh idirlín gur féidir an ag obair. Ach an mairfidh an status quo Rupert Murdoch an Times agus an – dhera, is minic a thagann an nuacht dá nuacht, is soiléir cén todhchaí a gréasán iomlán a seo? Sunday Times in bhfolach taobh thiar chuig na comhlachtaí nuachta ar dtús bheidh ann don idirlíon – rachaidh na choimeád ag feidhmiú Le déanaí, tá athruithe beaga le do “paywall” i gceann cúpla seachtain. ó na foinsí sin! Ach ní féidir leis an ballaí úd suas timpeall gach suímh le sonrú, anseo is ansiúd. Tá iTunes ann Is láidir an argóint a deir nach bhfuil sa mblagsféar áit na nuachtán a thógáil go hábhar le haon luach, agus beidh ar phlean ghnó nach le fada, ach tá sé ag éirí níos deise de chinneadh seo ach beart cearrbhachais hiomlán (nó an poll a fhágfaidh siad a deireadh leis an ré saor-eolais atá ann bhfuil de bhunús aige réir a chéile, agus tá siopaí eile dá lei- gan fasach, ach ar shlí thuigfeá don líonadh). Tá sé iontach éifeachtach le 20 bliain anuas. Agus muna n- théid ag teacht ar an bhfód chomh Uasal Murdoch é sin – deir tuairiscí go mar fhoinse nuachta, ach ní fheicfear éiríonn? N’fheadar éinne cad atá i ndán ach fógraíocht agus maith, ag méadú na rogha dóibh siúd bhfuil an dá pháipéar anois ag cail- scéalta cosúil le Watergate ag teacht ón dúinn. díol t-léinte. GAELSCÉAL Dé hAoine, 30 Aibreán, 2010 TEICNEOLAÍOCHT & GNÓ • 19 Blúiríní Gnó agus Ar fhág tú rud éigin i Teicneolaíochta Deireadh leis an diosca flapach TÁ sé fógartha ag an chomhlacht Seapánach Sony go bhfuil siad do dhiaidh a shaoi? chun deireadh a chur lena bheith ag díol dioscaí flapacha i mí an Le Treasa Bhreathnach Tar éis roinnt seachtainí thug an Mhárta 2011 sa tSeapáin, áit a duine seo faoi deara nach gnáth- bhfuil siad á n-úsáid go fóill cé MAR a dhéanann gach duine, iPhone a bhí ann, cé go raibh sé nach mbaintear mórán úsáide chuaigh Gray Powell le haghaidh ceilte chun cosúlacht an tríú astu níos mó sa chuid eile den cúpla deoch chun ceiliúradh a giniúint den iPhone a bheith air, domhan. Tuigtear go forleathan dhéanamh ar a bhreithlá agus d’fhág agus rinne sé iarracht é a thabhairt gurb ionann seo is deireadh a sé a fhón taobh thiar de sa bpub. ar ais do Apple. Mar gheall ar an chur leis an diosca flapach a Tarlaíonn sé seo uair amháin ina bpolasaí rúndachta atá ag Apple chaill a áit sa mhargadh mar saol do beagnach gach duine, ach an agus aon táirge nua, níor chreid ran- gheall ar úsáid méaróga cuimhne fáth go bhfuil sé spéisiúil an babhta nóg na seirbhísí custaiméirí gur fíor- USB. Tá na dioscaí 3.5 orlach a seo ná gur innealtóir bogearraí é iPhone dá gcuid féin a bhí ann agus ndéanamh ag Sony le beagnach Gray Powell le Apple agus an fón a níor ghlac siad leis. 30 bliain. d’fhág sé ina dhiaidh ná an 4ú Mar sin céard a bhí le déanamh ag giniúint de chuid an iPhone. an bhfear áirithe seo ach iarracht a Scaireanna Phioc duine éigin sa bpub suas é, dhéanamh an fón a dhíol, agus sin chas sé an fón ar siúl fada go leor mar a rinne sé sa deireadh thiar thall Críostaíochta chun teachtaireacht Facebook a ar an suíomh idirlín teicneolaíochta CHUIR an soláthróir innéacsan- sheol Gray a fheiceáil, ag rá go raibh Gizmodo ar phraghas €5,000. Tar na STOXX LTD. tús le an bheoir go deas, agus bhí ainm an éis do Gizmodo pictiúir a chur ar a thabhairt ar ais. Dar le Gizmodo is micreachárta SIM, scáileán níos treoiruimhir úr ‘Críostaíochta’ té ar leis an fón aige. suíomh, bhí an t-uafás plé á iad na gnéithe nua a bhaineann leis fearr, agus ceallra atá 16% níos mó. don Eoraip an tseachtain seo. An mhaidin dár gcionn bhí díchu- dhéanamh acu an fíor-iPhone de an gceathrú giniúint den iPhone ná Níl aon dáta seolta cinntithe ag Déanfaidh an t-innéacs úr, masú cianda déanta ar an bhfón, chuid Apple a bhí ann, ach tá Apple ceamara ar aghaidh an fhóin chun Apple don iPhone nua ach tá súil go ‘STOXX Europe Christian Index,’ rud a d’fhág nach raibh Apple in ann anois tar éis litir a sheoladh chuig comhrá físe a bheith agat, ceamara mbeidh an seoladh á dhéanamh go measúnú ar fheidhmíocht GPS a úsáid chun an fón a aimsiú. Gizmodo ag iarraidh orthu a bhfón a níos fearr ar chúl an fhóin, luath. comhlachtaí de réir luachanna agus prionsabail na Críostaíochta. Dar le Stoxx, tá líon na ndaoine atá ag feidhmiú sa Teachtaireacht láidir ó Seirbhísí fís-chumarsáide mhargadh de réir a gcreideamh Críostaíochta ag dul i méid agus go bhfuil “an t-innéacs úr ag Chomhlacht Éadaí thuas seal soláthar réimse leathan de chomhlachtaí Eorpacha a fhei- TÁ comhlacht éadaí Éireannach ann. IS olc an bolcán nach séideann haghaidh cruinnithe, ach bhí dhmíonn ar bhonn freagrach ar ag úsáid lipéad i nGaeilge amháin. Tá go leor Gaeilgeoirí ag cur maith éigin. Agus cé gur mór an imeachtaí poiblí ag brath ar an teic- leibhéal eiticiúil, timpeallachta, Dar le húinéir an chomhlachta, fáilte roimh an ghníomh bheag chailliúint do gheilleagair na hEorpa neolaíocht chomh maith céanna. Dé sóisialta agus eacnamaíochta” Derek Young, tá na lipéid ar a seo. an cosc a cuireadh ar eitiltí de bharr hAoine seo caite fuair Joe glaoch ó agus, dá bhrí sin, tá siad “in aon- bhfuil na treoracha níocháin do na “Mar dhuine a tógadh le Gaeilge an néil luaithrigh ón Íoslainn, bhí lucht eagraithe comhdhála a bhí le tas le prionsabail héadaí i nGaeilge “ar an ábhar gur sa Ghalltacht, agus atá ag tógáil deiseanna ann do ghnólachtaí tionól sa Cheoláras Náisiúnta an lá Chríostaíochta.” comhlacht Éireannach atá ann.” clainne le Gaeilge, is ardú croí áirithe. Bhí seachtain bhrúidiúil ag dár gcionn. “Cuireann sé in iúl do dhaoine go dom aon bhlúirín Gaeilge a fhe- na seirbhísí iompair a chloíonn le Ní raibh na príomhchainteoirí in $2.1 billiún nglacann muid ár n-inspioráid ó icim. Go háirithe nuair is grá agus talamh agus le toinn. Agus bhí leas ann a bheith i láthair de bharr an stair na hÉireann” ar seisean. spéis don teanga a spreag an ann chomh maith dóibh sin a choisc ar eitiltí. Chuidigh sé leo saothraithe ag Ford Bunaíodh McCul Clothing, a blúirín sin seachas reachtaíocht chuireann seirbhísí fís-chumarsáide ceangal físchomhdhála a dhéanamh SHAOTHRAIGH an déantóir car- dhéanann éadaí do pháistí, cei- nó deontas. Mar sin, bhí áthas ar fáil. Tá an comhlacht Online idir na cainteoirí ina dtithe féin thar ranna Ford $2.1 billiún sa chead thre bliana ó shin ar líne agus tá na orm an lipéad cúraim ar éadaí Meeting Rooms i nDún Laoghaire ag lear agus an lucht féachana san cheathrú i mbliana agus tá sé hearraí á ndíol i gceithre shiopa m'iníne a fheiceáil. Agus tá an t- trádáil ó 2003. Ach dúirt a chean- amharclann. ráite acu go bhfuil siad ag súil go dhéag ar fud na tíre. éadach fónta freisin. Bí cinnte go nasaí Joe Garde nach bhfaca sé Tuairiscíonn an comhlacht ndéanfaidh siad ‘brabúis Baineann cuid mhaith de na mbeidh súil in airde agam d'earraí riamh oiread suime agus a léiríodh idirnáisiúnta Citrix go raibh dúbailt daingne’ i mbliana. téamaí atá le sonrú ar na héadaí le McCul as seo amach!” arsa ina gcuid seirbhísí an tseachtain an éilimh ar a gcuid seirbhísí Chaill Ford $1.4 billiún sa miotas agus le seanchas na hÉire- Aonghus Ó hAlmhain. seo. Ní amháin go raibh éileamh ar físchomhdhála le linn na seach- cheathrú chéanna anuraidh agus sheirbhísí fís-chumarsáide le taine. caithfear cuimhneamh gur mhó na a gcuid fiacha ná an t-airgead tirim a bhfuil acu. Dar le saineo- laithe sa mhargadh gluaisteán, chuir deacrachtaí Toyota ní ba Níos lú daoine ag dul trasna na teorann luaithe i mbliana go mór leis an mhéid carranna atá díolta ag Ford. Le hEoin Mac Garvey Euro in éadan Sterling agus ansin dhifear anuraidh ach de réir úinéir mhó a bhíodh i gcarrchlós leithéidí luach maith ar earraí sna Sé Chon- gnó amháin níl ach 9% de dhifear Asda ar an tSrath Bán, rud nach Tá brabús san ola TÁ titim tagtha ar an méid daoine tae. anois ar chuid mhór rudaí. bhfuil amhlaidh anois. atá ag trasnú na teorann le Bhí cúrsaí chomh holc sin gur Deirtear go bhfuil an t-ardú atá Thug úinéir siopa peataí i nDoire TÁ brabús Royal Dutch Shell tar siopadóireacht a dhéanamh de réir chas go leor de lucht gnó bhaile tagtha ar luach an pheitril agus an le fios dúinn chomh maith nach éis léim suas 50% sa chéad suirbhé atá déanta ag an chomh- Leitir Ceanainn le Teachtaí Dála díosail le tamall ag cur as do bhfuil an oiread céanna gnó trasteo- cheathrú i mbliana agus tá brabús lacht Kantar Worldpanel. agus polaiteoirí an chontae le gairid dhaoine bheith ag taisteal go dtí na rann acu anois is a bhí fiú roimh an BP tar éis léim suas 135% i gcom- Ní raibh carrchlós Asda ar an leis an chás a phlé. Bhí brú iontach sé contae agus go bhfuil an Nollaig. paráid leis an am seo anuraidh. Is tSrath Bán lán le carranna as Tír ag teacht ar lucht gnó sa chontae de mhórchuid anois ag siopadóireacht “Bhíodh go leor Euro á toradh ar ard-phraghsanna ola i Chonaill le tamall anois agus is amh- bharr nach raibh siad in ann an titim sa bhaile arís. gcaitheamh anseo i gcónaí ach le láthair na huaire é an brabús seo, laidh atá an scéal freisin ag na siopaí ghnó a sheasamh. Tá an titim ar líon na gcarranna de tamall níl sin ag tarlú. Ta custaiméirí bhí $76 ar bhairille ola sa chéad móra i nDoire agus sna bailte móra De réir siopaí i dTír Chonaill tá an bhunadh Thír Chonaill go mór le rialta againn as Tír Chonaill ach bhí cheathrú i mbliana i gcomparáid eile cois teorann. Bhí gach duine ag bhearna idir luach earraí ar dhá sonrú sna siopaí móra ar an tSrath go leor eile againn chomh maith le $41 an bairille ag an am seo an teitheadh trasna na teorann de thaobh na teorann laghdaithe go Bán go háirithe. Roinnt míonna ó nach bhfuil ag teacht anois,” a dúirt bhliain seo chuaigh thart. bharr an luach maith a bhí ar an mór le bliain. Bhí suas le 36% de shin ba charranna as Tír Chonaill ba sé. 20 GAELSCÉAL • Dé hAoine, 30 Aibreán, 2010 6 COMHSHAOL An slán sábháilte an t-uisce faoi thalamh? Le Conn Ó Muineacháin cuid mhaith foinsí ar nós thobar measc clóirín agus fluairíd a chuirtear Pháidí, nach raibh "folláin,” ach nár ann d'aon ghnó, chomh maith le EIRMEOIR óg díograiseach dhein aon dochar do na daoine a mianraí agus miotail atá ann go is ea Páidí, a bhfuil cónaí air bhain úsáid astu ar feadh na mblianta. nádúrtha. i gContae an Chláir. Maire- Anois agus níos mó béime ar Ag tiúchan áirithe, déanann cuid ann sé sa teach céanna, ar chaighdeán uisce agus ar thástáil, tá mhaith de na mianraí seo maitheas an bhfeirm chéanna ar ar scéal eile á nochtadh. dúinn. Fiú na baictéir agus na seadáin tógadhF é féin, a dheartháireacha agus Ach, ar an taobh eile de, cé nach ar nós cripteaspóiridiam, tá ár gcórais a dheirfiúracha, feirm a athar agus a raibh an bhéim chéanna ar thástáil imdhíonachta in ann iad a láimhseáil sheanathar. Síleann Páidí go bhfuil sna seanlaethanta, tá go leor fianaise ag leibhéal íseal. dualgas sa dúchas agus tá súil aige ann go bhfuil aibhneacha agus locha Tá caighdeán Eorpach ann d’uisce féin agus ag a bhean Síle go nglacfaidh na tíre i bhfad níos truaillithe anois ná ólacháin, atá curtha i bhfeidhm sa tír duine dá gclann óg le cúram na feirme mar a bhí. Agus más amhlaidh dos na seo in ionstraim reachtúil S.I. 278 na i gceann na haimsire. bliana 2007. Tá cur síos ann ar dhá Ach má tá siad dílis do thobar an shaghas tástála: monatóireacht dúchais, ní hamhlaidh don tobar eile: Is cuimhin léi fós an tinneas. iniúchta agus monatóireacht seiceála. foinse thraidisiúnta uisce na feirme a Is cuimhin le Páidí an náire. Tá cúinsí éagsúla sna rialacha ag baint chothaigh glúin i ndiaidh glúine ar a leis an dá shaghas monatóireachta, dtalamh féin. Thuig an dochtúir ar an ach tá an mhonatóireacht seiceála oir- Nuair a bhí Páidí óg, ceanglaíodh an bpointe cad a bhí tar éis iúnach go maith do dhaoine príob- fheirm le seirbhís na comhairle con- titim amach. D'fhíoraigh an háideacha atá fiosrach faoina gcuid tae. Agus cé gur shíl a mhuintir go uisce féin. Tá tástálacha ann do mhi- raibh an tseirbhís sin maith a tsaotharlann é. Bhí E. coli sa anraí agus do cheimiceáin éagsúla, dhóthain do na beithígh agus don tobar. Bhí seanchleachtadh agus do na miocrorgánaigh ar nós E. níochán, níor thaitin blas an chlóirín ag muintir Pháidí ar an uisce coli agus cripteaspóiridiam. leo. B'fhearr leo i gcónaí uisce a dto- Deir Miriam Byrne, bainisteoir City bair féin a ól. Bhí blas breá air agus agus bhí imdhíonacht acu in Analysts, saotharlann a dhéanann níor bhreoigh sé aon duine riamh. aghaidh an ghalair. Ach ní tástáil chomhshaoil, gurb iad na Níor bhreoigh, go dtí gur tháinig Síle raibh aon chosaint ag Síle. húdaráis phoiblí agus na comhlachtaí chun cónaí ann. tromlach a gcuid custaiméirí go Is cuimhin léi fós an tinneas. Is hiondúil. Ach tá méadú feicthe acu ar cuimhin le Páidí an náire. Thuig an an líon fiosruithe a fhaigheann siad dochtúir ar an bpointe cad a bhí tar éis haibhneacha, ní haon iontas é go ón bpobal. titim amach. D'fhíoraigh an tsaothar- mbeadh truailliú chomh maith sa Déanann na hoifigí sláinte lann é. Bhí E. coli sa tobar. Bhí mhaoschlár in áiteanna áirithe, agus comhshaoil leis an HSE tástáil ar seanchleachtadh ag muintir Pháidí ar sna toibreacha dá bharr. scéimeanna poiblí agus grúpa ar fud an uisce agus bhí imdhíonacht acu in Dar ndóigh, níl a leithéid de rud ann na tíre. Ach má tá do thobar féin agat, aghaidh an ghalair. Ach ní raibh aon agus uisce íonghlan, taobh amuigh is fútsa atá sé an tástáil a iarraidh. chosaint ag Síle. den ngal a éiríonn ón gciteal, Bíodh is go bhfuil tú féin ag Tá go leor scéalta mar seo ar fud na b'fhéidir. Bíonn ábhair éagsúla maireachtáil go folláin ar an uisce tíre. D'fhéadfaí an cás a chur, go bhfuil tuaslagtha san uisce a ólaimid, ina céanna, b'fhéidir nár mhiste é? Caoineadh na Fotháirge bó ag An tSeachtain Feachtas frith-bhrus- Cáin Carbóin Simpeansaithe tiomáint traenach Oidhreachta cair don samhradh Ghlais ar Dhíosal LÉIRÍONN taighde eolaíochta a foil- TÁ an chéad traein bhithdhíosail sna Náisiúnta SHEOL Irish Business against Litter Feirmeoireachta síodh ar na mallaibh go bhfuil cuma Stáit Aontaithe faoi tiomáint ag bei- feachtas ag glaoch ar an Údarás um ar an scéal go mbíonn brón ar shim- thíoch. Tá Amtrak tar éis triail TÁ an tseachtain oidhreachta Bóithre Náisiúnta bealaí TÁ cáin carbóin ghlais ar dhíosal peansaithe nuair a fhaigheann sim- bhliana a thosú lena chéad traein náisiúnta ón 21ú go 29ú Lúnasa i turasóireachta a ghlanadh, aerfoirt feirmeoireachta chun teacht i bhfei- peansaí muinteartha dóibh bás. bhithdhíosail darb ainm The Heart- bhfad uainn go fóill, ach ní chial- agus calaí ina measc. Is fadhb dhm sa tír seo amárach agus tá sé ráite Léirítear fosta gur féidir go bhfuil land Flyer a thaistealóidh ó Chathair laíonn sé sin go bhfuil mórán ama ollmhór é guma coganta, dar leo, le ag uachtarán Fheirmeoirí Aontaithe gnásanna acu chun plé leis an bhás. Oklahoma agus Fort Worth agus is agaibh chun bhur n-imeachtaí a 700 milliún píosa de á ndíol gach bli- na hÉireann go laghdóidh sé seo ion- I staidéar amháin, léiríodh go fotháirge bó atá in úsáid acu don chlárú don tseachtain sin. Is é aidhm ain agus 20% de caite mar bhruscar cam na bhfeirmeoirí 2%. Tiocfaidh leanann simpeansaithe áirithe dá bhithdhíosal. na seachtaine ná eolas a chur ar fáil ar shráideanna na hÉireann. Deir ardú 8.75% ar phraghas dhíosal gcuid óga a iompar tar éis dóibh bás Beidh Amtrak ag bailiú eolais faoi faoinár n-oidhreacht nádúrtha agus siad nach ndéantar dianscaoileadh feirmeoireachta agus deir uachtarán a fháil agus i staidéar eile chonacthas na hastuithe agus éifeacht an tógtha. Má tá imeachtaí agaibh gur ar ghuma coganta ar feadh 25 bliain an IFA John Bryan, “cosnóidh an go mbíonn nósanna acu nuair a bhithdhíosail seo ar innealra na trae- mhaith libh a bheith mar chuid den agus gur cheart don rialtas cinneadh cháin ghlas níos mó ar an rialtas ná an fhaigheann sean-simpeansaí bás, nach ar díosal 80% de agus bithd- tseachtain is fiú clárú roimh an 31ú a dhéanamh gan ach guma coganta méid airgid a chruinneofar mar gheall cuir i gcás an corp a ghlanadh. híosal an 20% eile. Bealtaine ar www.heritageweek.ie in-bhithmhillte a dhíol sa tír. air agus beidh poist caillte dá bharr.” GAELSCÉAL COMHSHAOL 21 Dé hAoine, 30 Aibreán, 2010 • Séasúr na dTinte Portaigh Le Treasa Bhreathnach hbanna na dtinte seo a aitinn ar fud an Tuaiscirt. Mar réiteach agus tá €100,000 aon le hAcht Fiabheatha na TAR éis míosa de thinte por- caite acu go dtí seo agus muid hÉireann 1976 tá Acht an taigh agus aitinn deir an Roinn ag iarraidh a bheith ag troid i Ghéim Leasaithe i dTuaisceart Timpeallachta nach bhfuil gcoinne na dtinte .” Deir siad Éireann a deir nach bhfuil dóthain daonchumhachta acu chomh maith “beidh trí bliana cead é a dhéanamh ón 15ú chun dul i ngleic leis an bhfad- ann go dtí go mbeidh na Aibreán go dtí an 31ú Lúnasa. hb seo, cé go bhfuil siad aird- heicteáir dhóite seo mar a bhí Tá Feirmeoirí Aontaithe na eallach dó. arís.” hÉireann ag impí ar an Aire I gCill Airne deir oifigeach Tá sé mídhleathach ag Talmhaíochta John Gormley an stáisiúin dóiteáin, Mark úinéirí talún fásra a dhó ón 1ú breis ama a chur leis an Acht Brady, go bhfuair siad 40 Márta go dtí an 31ú Lúnasa ach Fiabheatha sa chaoi is go glaoch maidir le tinte aitinn deir an Sáirsint Shane Cum- mbeadh siad in ann fásra agus agus portaigh as 47 glaoch ina mins i stáisiún na nGardaí i aiteann a dhó faoi smacht suas iomlán taobh istigh de nGaillimh, más buan a go dtí an 15ú Aibreán cosúil thréimhse choicíse i mí chuimhne nár “ciontaíodh leis an Tuaisceart. Deir siad go Aibreáin, agus suas le 90 aon duine faoin acht seo mbíonn an talamh mothrach glaoch do na tinte seo ó thús riamh i gceantar na Gaillimhe, agus go mbíonn baol ann i 2010. “Nuair a bhíonn glaoch cé go raibh roinnt fiosrúchán gcónaí go ndeanfar damáiste faoi thine aitinn ann, cé go maidir le tinte áirithe.” don timpeallacht trí thinte gcaithfidh muid dul chuici Níor ciontaíodh aon duine i aitinn mar gheall ar rialacháin chun í a mhúchadh,” a deir gceantar Dún na nGall ach an an Achta seo. Déantar Mark, “caithfidh muid a bhei- oiread dar le príomhoifigeach damáiste thar cuimse déanta th cinnte go bhfuil fir dóiteáin dóiteáin Dhún na nGall, do ghnáthóg fiabheatha na fágtha chun déileáil le glaoch Bobby McMenamin. Bíonn bportach agus na gcoillte gach eile.” luas freagartha seirbhísí bliain de bharr na dtinte seo. Tá an Seanadóir áitiúil Paul dóiteáin Dhún na nGall lagh- Coghlan ag impí go gcaithfidh daithe go mór dá bharr. na pobail agus na húdaráis “Bíonn am freagartha 5 Tá sé mídhleathach áitiúla obair as lámha a chéile. nóiméad ag seirbhísí dóiteáin ag úinéirí talún fásra Tá sé tar éis scríobh chuig an Dhún na nGall de ghnáth, ach Aire Gormley ag iarraidh air nuair a fhaigheann muid a dhó ón 1ú Márta tóitbhearnaí a chruthú i bPáirc glaoch faoi thine aitinn caith- go dtí an 31ú Lúnasa Náisiúnta Chill Airne, mar a fear criúnna eile a shlogadh ach deir an Sáirsint bhí nuair a bhí an pháirc faoi agus laghdófar luas freagartha Shane Cummins i chúram Coillte, go dtí seo níl seirbhísí go timpeall 15 aon fhreagra faighte aige nóiméad.” stáisiún na nGardaí i áfach. Ar Shliabh Dónáirt i gCon- nGaillimh, más buan Is é 2010 ceann de na blianta tae an Dúin an tseachtain seo a chuimhne nár is measa do Coillte ó thaobh caite bhí 50 fear dóite ag teast- na dtinte seo de, in 2009 níor áil chun dul i ngleic le tine “ciontaíodh aon dódh ach “30-40 heicteár, ach mhór agus deir na póilíní i duine faoin acht seo go dtí seo i mbliana tá 480 gCaisleán Nua go bhfuil fios- riamh i gceantar na heicteár de chuid thalamh rúchán á dhéanamh acu maid- Coillte dóite le 300 heicteár as ir leis an tine seo. Gaillimhe, cé go an mhéid seo ina thalamh por- Ón chéad lá d’Aibreán go dtí raibh roinnt fios- taigh.” Deir Coillte go mbeidh an 27ú d’fhreagair Seirbhís rúchán maidir le “costas de idir €2-2.5 milliún Dóiteáin Thuaisceart Éireann tinte áirithe.” orthu i mbliana chun fad- 1,582 glaoch maidir le tinte Triúr Conallach ag dul na bhaile i ndiaidh dóibh lá fada a chaitheamh ag troid i gcoinne tine phor- taigh. (PIC : EOIN MC GARVEY) 22 GAELSCÉAL • Dé hAoine, 30 Aibreán, 2010 7 BEATHA Cleachtas Chulaith don Chúlú Comhrá le Claire O’ coicís thall i Nua Eabhrac ag obair ar go leor siúteanna grianghraf d’irisí Connor, Dearthóir éagsúla a bhaineann le Lil’C Couture. Agus cén comhairle a chuirfeadh sí ar Feistis dhaoine óga atá ag iarraidh obair sa ghnó seo? “Bí cinnte go dtaitníonn faisean leat. Bíonn tú ag obair an-chrua agus caithfidh tú laethanta fada a chur isteach chun dul chun cinn a dhéanamh. Tógann sé am. Tá mise ag plé le cúrsaí faisin le níos mó ná cúig Le Gráinne McElwain bliana agus anois tá rudaí ag teacht le chéile domsa. Má chaitheann tú an t- am leis agus an obair chrua, gheob- haidh tú luach do shaothair”. S as Baile Átha Cliath í Claire O’Connor a rinne staidéar ar fhaisean i Grafton Academy sa 5 Leid chun do Ichathair. Bhí suim ag Claire i sean-éadaí a gcúrsaí faisin ó bhí sí ina cailín óg mar gheall ar an fhuáil a bhíodh a dhéanamh nua máthar ag déanamh agus an tsuim a bhí ag a hathair i gcúrsaí ealaíona. Tar arís! éis coláiste, chaith sí am ag obair le roinnt dearthóirí mór le rá sa tír seo ar 1. Dathaigh do chuid éadaí. nós Jen Kelly, Pauric Sweeney agus Beidh cuma nua láithreach ar Marc O’Neill. d’éadaí. “Bhain mé an taitneamh as a bheith 2. Téigh ag siopaí dara láimhe - ag obair leo agus d’fhoghlaim mé go seoda saor agus giuirléidí is féidir leor uathu.” Bhunaigh sí a comhlacht a úsáid le fáil ann. féin i 2004 agus díolann sí a cuid éadaí 3. Athraigh gúna geimhridh don do mhná faoina lipéad féin ‘Lil’c Cou- samhradh. Is féidir muinchillí nó ture’. Tá a héadaí le fáil i mBaile Átha fad an ghúna a ghearradh. Cliath, sa Charraig Dhubh, i gCluain 4. Oiriúintí a cheannach. Go leor Tarbh agus ins an Design Centre ina le fáil sna siopaí gan mórán ndéanann sí gúnaí ócáide agus costas. speisialta faoina hainm féin, Claire 5. Ceannaigh lása, ribíní, cnaipí O’Connor. agus bain triail as iad a fhuáil ar Tá sí ag obair ina stiúideo féin i an éadach. gCluain Sceach i mBaile Átha Cliath. Ní amháin go mbíonn sí ag dearadh éadach agus gúnaí bainise ach bíonn sí ag múineadh ranganna fuála ina alma mater Grafton Academy. D’fhreastail sí ar Choláiste Íosagáin i Stigh Lorgan agus ainmníodh ar an ghearrliosta í le déanaí don ‘Kerry Designer of the Year’. “Bí cinnte go dtaitníonn Tá an dúil ag Claire sa chultúr Hip faisean leat. Bíonn tú ag Hop agus feictear rian de seo ina cuid éadaí. “Is aoibhinn liom Hip Hop agus obair an-chrua agus caith- faighim go leor spreagadh as. Fir is mó fidh tú laethanta fada a chur a chaitheann an stíl seo ach is maith isteach chun dul chun cinn a liom an stíl a dhéanamh níos mealltaí agus níos gnéasaí do mhná”. Chaith sí dhéanamh.” GAELSCÉAL Dé hAoine, 30 Aibreán, 2010 BEATHA • 23 NUACHT Litríochta Le Sophie Gahan Séimí le Doló - Doló áisiúil dóibh siúd atá ag iarraidh snas a chur ar a gcaighdeán Gaeilge, idir léamh IN ORD IS IN mblianta aige ar chúr- le Séimí agus labhairt. Is é Roberto saí eagarthóireachta is príomhcharachtar an leabhair seo, agus aistriúcháin. Aodh Ó Domhnaill, Coiscéim, €7.50 é ag cruinniú le cait eile a cheantair. Cait EAGAR Leabhar cuim- Is iad M’sieur Doló agus Francach darb a bhfuil léamh agus caint acu. Scéal sitheach is ea é agus is ainm Séimí príomhcharachtair eachtraíochta é seo le sceitsí scanrúla Antain Mac léir ón chéad an leabhair tríd. Níl na sceitsí seo daite, rud a spléachadh go bhfuil seo. Casadh léiríonn téama na hoíche. Leabhar Lochlainn na ‘príomh-bhotúin’ a éagsúil ar an spreagúil é seo agus eachtraí chait fheictear i dtólamh le scéal seo, tá fhiáine na sráideanna ag titim amach. fáil ann. Ní leabhar an bheirt acu Cois Life, €20. gramadaí é seo ach tá ag scríobh Is leabhar tagartha é seo “d’ábhair go leor pointí gra- faoina chéile! eagarthóra, d’iriseoirí agus madaí á ndéanamh Scéal scríofa i Meig agus Cóilín: d’aistritheoirí, a chaithfidh slacht a ann; déantar iad ar nGaeilge bhreá chur ar a gcuid scríbhinní Gaeilge bhonn praiticiúil sholéite ag tab- An Lá Breithe féin.” Déarfainn gurbh fhéidir áfach, rud atá iontach hairt léargais ar Frieda van Raevels agus Dirk Nielandt, gairmeacha eile a chur ar an liosta sin, mic úsáideach. Tá sé soléite, suimiúil agus cuire- shaol na beirte. Futa Fata, €9.95 léinn, múinteoirí, scríbhneoirí, daoine ag ann sé an-bhéim mar is cuí ar cheann de na Scéal oiriúnach don aos óg ó 9 mbliana LEABHAR ón Bheilg í Meig agus Cóilín a obair in earnáil na Gaeilge – duine ar bith a fadhbanna is mó atá againn maidir le scríobh d’aois ar aghaidh. d’aistrigh Tadhg Mac Dhonnagáin go scríobhann an Ghaeilge, go bunúsach. na Gaeilge, is é sin, go bhfuiltear ag aistriú ó Tá na caibidlí leagtha amach faoi na Gaeilge Is as Doire ó dhúchas é Antain Mac Bhéarla cuid mhaith den am. Ba léamh riach- teidil Séimí/Doló ag caint, nó Séimí/Doló Leabhar ildaite, gealgháireach é seo, Lochlainn agus i measc na leabhar atá scríofa tanach é seo dom féin agus do gach duine atá ag scríobh. Éagsúlacht thaitneamhach don aoisghrúpa 3-5. Léirítear an scéal aige tá Cuir Gaeilge Air (2000). Tá taithí na ag treabhadh i ngort na meán clóite Gaeilge. faoin leabhar seo ná go tosaíonn an dá seo trí na pictiúir mhóra shoiléire agus scéal ag bualadh le chéile. abairtí gonta Tá béim an leabhair seo dírithe ar an simplí na scéal seachas ar phictiúir, rud a chuir- gcomhráite. nádúrtha don feadh samhlaíocht an aosa óig ag fei- Tá an cat leabhar. AN ROGHA 10 dhmiú trína n-aird a dhíriú ar beag seo Tá na gri- 10 leabhair mór-éileamh ón siopa leabhair Scéal Eile i léitheoireacht. Meig ag iar- anghraif seo mBáile na hInse, Co. An Chláir. Díoltar leabhair ar raidh bron- measctha le scéaleilebooks.com ar an idirlín chomh maith ar ntanas oir- cartúin abebooks.com iúnach a éagsúla, rud Roberto agus aimsiú do a thugann 1. Rí-Rá : Eagrán 2. Aidan Courtney, Muireann Lalor, bhreithlá a dathanna Gabriel Rosenstock, Malachaí Mac Amhlaoibh, Draoi na charad Cóilín. sa bhreis. Coimicgael gCat Bainfidh páistí agus a dtui- Faightear 2. Buntús Cainte 1. Leabhar agus Dlúthdiosca, Tomás smitheoirí sult as bheith ag breathnú ar treoir ar nós ‘Cuir ag Ó Domhnalláin, An Gúm Caitríona Ní na pictiúir dhaite seo. fás é’, ‘Déan é’, ‘Bí ag faire’ nó 3. Sceoin sa Bhoireann, Ré Ó Laighléis, Móinín Mhurchú, Cló ‘Molaimid’ ar bharr gach leathanaigh. 4. Gaschaint, Úna Lawlor, An Gúm Mhaigh Eo, Tá os cionn 30 plean ann chun an 5. Bran ag an Sorcas, Eric Hill, An Gúm €8.00 nádúr a spreagadh sa ghairdín. 6. Rí-Rá : Eagrán 1. Aidan Courtney, Muireann Lalor, SCÉAL don Gairdín an Nádúir Foghlaimítear faoi bhitheolaíocht an Gabriel Rosenstock, Malachaí Mac Amhlaoibh aoisghrúpa idir Martyn Cox, Futa Fata, €10.95 ainmhí agus conas trealamh a úsáid 7. Foclóir Póca, Béarla-Gaeilge, An Gúm 10-13 a bhfuil LEABHAR eile aistrithe ag Tadhg Mac chomh maith. 8. An Foclóir Beag Gaeilge-Gaeilge, An Gúm Gaeilge líofa acu Dhonnagáin. Is iad na grianghraif ón Foilsíodh an leabhar seo den chéad 9. Na Clocha Síneacha, Esther Göbl Uí Nualláin, é seo. Bheadh sé ghairdín an rud a thugann beocht uair sa Bhreatain. 10. Scríbhneoirí faoi Chaibidil, ag Alan Titley, Cois Life Buíon Ceoil na Seachtaine : Fidil Le Joanne Ni Riain leis an dóigh ar glacadh leis. Fuair sé moltóireachta é rud a dhéanann Cá bhfuil sibh faoi láthair agus 5 réalt san Irish Times - an chéad CD níos speisialta arís é. céard atá ar siúl agaibh? traidisiúnta a fuair sin riamh - agus Tá Aidan mar dhuine de na Tá muid sa bhaile in Éirinn faoi d'úsáid Domhnall & Brendan Glee- ceoltóirí óga is fearr sa tír le tamall láthair agus tá muid tar éis son cúpla uair é ins an Gearrscan- de bhlianta anuas agus tá sé iontach coirmeacha ceoil a dhéanamh sa nán úr a rinne siad 'Noreen', rud atá deas go bhfuair sé aitheantas uaidh Button Factory i mBÁC, Queens i muid iontach bródúil as. TG4 mar gheall ar sin. mBéal Feirste, ag Féile Oirghialla i Cén tionchar a bhí ag Damien ar an Beidh sibh ag seinm ag Féile Muineachán agus dar ndóigh ag an albam, agus ar an gceol i gcoitinne, Oirghialla ag an deireadh seach- Cabaret Craiceáilte Tí Hiúdaí anseo i nuair a tháinig sé ar bord anuraidh? taine. An bhfuil tú ag tnúth leis? nGleanntáin Ghlas' Ghaoth Dobhair. Tugann Damien sórt dearcadh 3D Tá cinnte. Ceann de na chéad Inis dúinn faoin inspioráid a bhí don cheol a bhí Aidan agus mé féin gigeanna a rinne Fidil nó i dTeach taobh thiar den albam deireanach a ag seinm roimhe seo. Tá ábaltachtaí a'Mhargaidh i Muineachán, so tá bhí agaibh, fidil 3. agus meon difriúil ag Damien don muid ag súil go mór dhul ar ais ann. Tagann an inspioráid uile ó cheol agus cuireann sé go mór leis Tá lucht leanúna dílis ceoil ann agus fhidléireacht Thír Chonaill - na an rud atá idir lámha againn. cuid mhór cairde againn ann atá tiúineanna, an áit, na daoine! Is Ó thaobh ceoil de, agus ceol traidis- rútaí daingean láidir aige, agus má Ceoil ‘Ceoltóir Óg na Bliana 2010’ le muid ag súil le casadh leo. pribhléid é deis a fháil an ceol seo a iúnta go háirithe, ar cheart dúinn a tá an meas cóir ag na ceoltóirí do na déanaí. Cén éifeacht a bhíonn ag An féidir leat achoimre ar cheol sheinm ar stáitsí timpeall an bheith ag breathnú chun tosaigh rútaí sin, ní bheidh siad ag cur an gradam mar sin oraibh mar ghrúpa? agus stíl Fidil a dhéanamh i gcúig domhain. níos mó meas tú? ceol seo isteach san iarsmalann ar Tá muid iontach bródúil as Aidan fhocal dúinn? Cén sórt aiseolas a fuair sibh faoi? Sílim go bhfuil an ceol Gaelach ag feadh i bhfad eile. agus an gradam a thuil sé. Ní comór- Fidléireacht dhúchasach Conallach i Ní thiocfadh linn a bheith níos sásta amharc chun tosaigh i gcónaí. Tá Bhuaigh Aidan an TG4 Gradam tas a bhí ann ach roghnaigh cóiste 3D. 24 BEATHA GAELSCÉAL • Dé hAoine, 30 Aibreán, 2010 ROGHA RAIDIÓ na Seachtaine ROGHA TEILIFÍS na Seachtaine Raidió na Gaeltachta: Frank Kelly. D’fhéachadh éist leis an TG4: Ros na Rún laig agus í ar an turas iontach seo ar siad clár a phitseáil do trí fhei- clár go beo ar www.midlandsradio.fm thóir na hoidhreachta. Dé Luain 8.15 dhmeannaigh na meán. Ar an gCoigríoch nó ar 103.5 más éisteoir ó lár na tíre TÁ Mack faoi bhrú ag iarraidh An éireoidh leo nó an mbeadh thú. déileáil lena naíonán agus tá a BBC ALBA: siad i dtrioblóid? AGALLAMH le ceann de na fíodóirí is Dé hAoine 7-8 i.n. lóistéir nua ag brú ar na fir atá in Dé Sathairn 6.00 i.n. cáiliúla in Éirinn, Lisbeth Mulcahy. Ón aontíos leis freisin. Ní saineolaí ar Breab – clár Danmhairg ó dhúchas í, tá Lisbeth ina Moghrey Jedoonee thógáil linbh iad John Joe ná Jason TG4: Turas Feasa chónaí i gCorca Dhuibhne ó 1975 i leith ach is olc an ghaoth mar gur léir go réaltachta an agus tá sí pósta leis an bpotaire Louis (Móra Dé meallann an páiste na mná le AN chéad chlár i sraith nua taistil Mulcahy, tá ceard-shiopa fíodóireach- theacht ar cuairt chucu ! déagóra agus staire ina bhfuil an sléibhteoir ta aici sa Daingean. Domhnaigh) Ní i bhfeabhas atá cúrsaí gnó ag agus údar Dermot Somers ag tab- Tá an clár seo mar chuid de shraith dul do Pheadar agus do Mháire. Ó BHEATHA na tuaithe go beatha hairt faoi aistir cháiliúil ó stair agus le Tomás Mac Con Iomaire faoi each- BÍONN Bob Harrison agus Brian Stow- Deir Peadar gur fearr dóibh an siopa an bhaile mhóir. Ba chóir go ó fhinscéalaíocht liteartha na hÉire- trannaigh atá cónaí orthu sa tír seo ell i mbun comhrá ar gach rud a a dhíol le Bríd agus a bheith réidh mbeadh na déagóirí Breab go maith ann. Tá an domhan siúlta ag Der- agus a bhfuil baint acu leis an chultúr bhaineann le Gaeilge Mhanainn agus leis agus glacadh go bog leis an saol cumasach ar chóras feidhmithe mot ach seo anois é ar thóir na agus leis an Ghaeilge. Dé Sathairn ar nósanna is cultúr Oileán Mhanainn. ach níl Máire sásta. Go deimhin, teilifíse anois ach conas a dtaibhsí staire ar fhód a dhúchais 10.00 r.n. Is féidir éisteacht leis an chlár ar measann sí go bhfuil Bríd ag iar- mhothaíonn siad nuair a chaithfidh féin. Dé Domhnaigh 9.30 www.manxradio.com. raidh buntáiste a bhreith orthu in Dé Domhnaigh 10.00 – 12.00 r.n. am an ghátair. Bagraíonn Máire ar Raidió 1: Scéala Pheadar gur gearr go mbeidh air a Highland Radio: rogha a dhéanamh – an siopa a Éireann dhíol nó a phósadh a tharrtháil. TG4: Ó Pheann an Phiarsaigh DÍREOIDH an clár seo ag díriú ar Sounds Traditional Dé Máirt 8.30 i.n. Dhiarmaid Mac Murchadha agus ar SCANNÁN nua ón duais- Pearsa casta ab ea an Piarsach theacht na Normannaigh. Tá sé mar as Gaeilge BBC ALBA: stiúrthóir Alan Gilsenan é ‘Ó agus tá an dá thuairim ann i gcó- chuid de shraith stáire as Gaeilge ar Pheann an Phiarsaigh,’ aiste naí faoina fhealsúnacht agus Raidió 1.Dé Sathairn 7.00 i.n CLÁR Gaeilge le Rosemary Herraghty Taghadh bho na fhíse a fhéachann le meon agus faoina oidhreacht. le ceol traidisiúnta, bailéid agus aisling Phádraig Mhic Phiarais Dar le daoine áirithe is laoch Midlands 103: amhránaí cáiliúla agus bíonn cúrsaí Trads mar a chuir seisean in iúl iad ina ildánach é agus réalt eolais reatha á phlé trí Ghaeilge chomh chuid scríbhinní a chur i láthair d’Athbheochan na Gaeilge. Tá Bosca Ceoil maith. Is féidir éist leis an chlár go beo CLÁR ceoil is ea é seo, curtha i le cabhair na samhlaíochta scan- dímheas ag daoine eile air a ar www.highlandradio.com. láthair Kathleen Nic Aonghais. An náin. Féachann an scannán mheasann gur fear ar strae a bhí CLÁR ceoil traidisiúnta trí Ghaeilge le Déardaoin 8.00-9.00 i.n tseachtain seo, beidh buaiteoirí na chun léargas fileata a thabhairt ann a bhí faoi dhraíocht ag an duaiseanna ceoil traidisiúnta MG ar scríbhinní Mhic Phiarais. bhás. Dé Céadaoin 9.30 i.n. ALBA SCOTS 2009, na Trads, ar an gclár. Dé Sathairn 10.00 i.n. TG4: Banríon an Cheoil Raidió Uirbeach Gaeilge IS clár faisnéise agus ceoil é Banríon an Cheoil ina leantar iarrachtaí an chláirseora Nollaig Brolly cláirseach den seandéanamh a aimsiú agus a sheinm, mar chomóradh ar Thionól na gCláirseoirí i mBéal Feirste i 1792. Ba é an Tionól sin, faoi stiúir Alan Gilsenan, stiúrthóir agus Bob Collins, Cathaoirleach Údarás Crao- Edward Bunting, a chinntigh gur lacháin na hÉireann ag an seoladh 'O Pheann an Phiarsaigh', aiste fhíse bailíodh an taisce iontach cheoil a nua ón stiúrthóir Alan Gilsenan do TG4 le léargas fileata ar scríbhinní bhí ag an nglúin dheireanach Phádraig Mhic Phiarais ag Teaghlaigh Pearse i mBaile Átha Cliath. GRI- cruitirí. Is iomaí dúshlán agus ANGHRAF: MARC O'SULLIVAN amhras a thagann i mbealach Nol- Stáisiún Gaeilge Átha Cliath Sceideal, Podchraoltaí & Beoshruth ar Taifeadadh & Léiriú Fuaime Tel: 01-6616333 GAELSCÉAL 25 Dé hAoine, 30 Aibreán, 2010 • OIDEACHAS 8 Gaelscoil Ráth Tó Le Gráinne McElwain thug sé faoi deara gurbh é Ráth Tó an Tharla an rud céanna do Ghaelscoil i sholáthar oideachais”. t-aon áit i nDeisceart na Mí nach raibh Níor osclaíodh Maigh Nuad agus fuair siad aithean- Idir seo agus tús an téarma nua, SCLÓFAR Gaelscoil nua i Gaelscoil ann. “Is as ceantar gar don tas an bhliain dár gcionn.” beidh suíomh don scoil le cinntiú ag Ráth Tó, Co. na Mí ar an áit seo mé féin agus tá an-dúil agam Gaelscoil nua ó 2008 Le déanaí, d’fhógair cúig Gaelscoil Ráth Tó agus airgead le bail- 1ú Meán Fomhair i sa Ghaeilge. Bhí cruinniú poiblí agus tá an chuma ar eagraíocht Ghaeilge go bhfuil siad ag iú. “Beidh €70,000 ag teastáil don Ombliana ach faoi láthair againn i Lúnasa 2008 agus, ina dhi- an scéal nach bhfuil teacht le chéile i gcomhfhiontar chun chéad bhliain agus tá breis is €20,000 tá siad go fóill gan aidh sin, bunaíodh coiste chun tacú leis an Ghaelscoil nuabhunaithe. againn faoi láthair. Bhí agus beidh foirgneamh agus gan aitheantas ón Gaelscoil Ráth Tó a chur chun cinn. an Roinn sásta an Deir Conradh na Gaeilge, Glór na ócáidí bailiúcháin airgid againn. Tá sé Roinn Oideachais agus Scileanna. D’éirigh linn 30 leanbh a chlárú do Ghaeilge a aithint mar nGael, Comhluadar, An Foras Pátrú- ar intinn againn fosta feachtas “I dtreo dheireadh na bliana 2009, 2010 agus tá 130 leanbh cláraithe chuid den mheasúnú nachta agus Gaelscoileanna go bhfuil náisiúnta a fhógairt sna meáin chu- d’fhógair an Roinn Oideachais go againn go 2013”. Níl a fhios ag Seán siad aontaithe ar thacaíocht a marsáide ar fad.” raibh gá le bunscoil nua i Ráth Tó ach cad chuige ar dhiúltaigh an Roinn ar sholáthar sholáthar do Choiste Bunaithe Cuireadh ceist ar an Roinn timpeall mhí Feabhra i mbliana, Oideachais agus Scileanna aitheantas oideachais” : Lorcán Ghaelscoil Ráth Tó. Oideachais agus Scileanna faoi chuaigh siad siar ar a gcinneadh, ag rá a bhronnadh ar an scoil agus tá sé sin Mac Gabhann ó Ghlór Beidh an feachtas nua seo, Ghaelscoil Ráth Tó agus tugadh an nach bhfuil gá le bunscoil nua mar go ag cur feirge ar an Choiste. Mar nach “Aitheantas,” ag obair le cinntiú go n- ráiteas seo: “Tar éis anailís chuim- bhfuil go leor spásanna sna scoilean- bhfuaireadar aitheantas, tharraing na nGael aithneofar Gaelscoil Ráth Tó agus go sitheach ar na méid páistí a bheadh sa na atá ann cheana féin” a deir Seán Ó tuismitheoirí a gcuid páistí amach as n-úsáidfidh an Roinn Oideachais cheantar i mí Mheán Fómhair agus ar Buachalla, Oifigeach Caidreamh an scoil ach tá Seán agus an triúr eile agus Eolaíochta soláthar an an acmhainn spáis a bheadh ag teast- Poiblí Ghaelscoil Ráth Tó. ar an Choiste muiníneach go mbeidh Ghaeloideachais mar chritéar agus áil, socraíodh nach raibh gá le scoil Ba bhaile beag é Ráth Tó deich Gaelscoil Ráth Tó ag oscailt le deich- iad ag roghnú áiteanna do scoileanna nua a bhunú sa cheantar. mbliana ó shin ach anois tá borradh niúr páiste agus múinteoir amháin ag nua. “Is ceist náisiúnta agus áitiúil an Tá an Roinn sásta go bhféadfadh na faoi leith ar an mhéid daoine atá ina deireadh an tsamhraidh. diúltú seo” a dúirt Lorcán Mac Gab- scoileanna atá ansin faoi láthair gcónaí sa cheantar. Níl ach dhá scoil “Tá go leor cuidiú faighte againn go hann ó Ghlór na nGael. freastal ar an éileamh i mí Mheán Bhéarla ann a deir Seán Ó Buachalla háirithe ón Fhoras Pátrúnachta a Níor osclóidh Gaelscoil nua ó 2008 Fómhair 2010 agus déanfaimid agus tá an-éileamh ann do Ghaelscoil mhol dúinn an scoil a bhunú. Ní hé agus tá an chuma ar an scéal nach athbhreithniú air seo arís do Mheán sa cheantar. Thosaigh sé feachtas seo an chéad uair atá Gaelscoil ag bhfuil an Roinn sásta an Ghaeilge a Fómhair 2011 i gcomhar leis na chun Gaelscoil a bhunú san áit nuair a oscailt gan aitheantas ón Roinn. aithint mar chuid den mheasúnú ar pátrúin scoileanna.” Aitheantas do mhic léinn na meán cumarsáide Cuirtear fáilte roimh iarratais ar an bpost seo a leanas: Le hAudrey Ní Dhonnchadha Observer. Bhuaigh ceann de Polaitíocht). nuachtáin Choláiste na Tríonóide, Dar le Colman Byrne ón suíomh BRONNADH na Gradaim Náisiún- The University Times, an duais idirlín mac léinn oxygen.ie a ta Meán Cumarsáide na Mac Léinn ghrúpa ba mhó – Nuachtán na eagraíonn an ócáid, bhí an sear- Coláiste an Leighis, an Altranais i searmanas i dTeach an Bliana. manas i mbliana níos mó agus níos Ardmhéara i mBaile Átha Cliath ar Ó thaobh na Gaeilge de, bhuaigh fearr ná aon cheann eile roimhe. agus na nEolaíochtaí Sláinte an gCéadaoin seo caite. Danny Mac Eachmharcaigh agus “Sa chúlú eacnamaíochta tá sé Cé go nglacann beagnach gach roinnt mic léinn eile ó Acadamh níos deacra ná aon am eile slí coláiste sa tír páirt sna gradaim, ba na hOllscolaíochta Gaeilge an bheatha sna meáin chumarsáide a • Léachtóir (faoi bhun an bhaic) le Leigheas - í Ollscoil Chathair Bhaile Átha duais teilifíse lena léiriúchán bhaint amach. Leigheas Athghiniúnach Cliath (DCU) an buaiteoir ba mhó ‘Beans’. Bhí an t-ádh ar Ghaeilge “Is bealach iontach é na gradaim ar an oíche, ag buachaint gradam UCD ar an oíche le bua dúbailte sa seo chun idirdhealú a tharraingt Spriocdháta: Déardaoin, 3 Meitheamh 2010. amháin i ngach ceann de na trí dá chatagóir Ghaeilge eile - idir an buaiteoir agus na céadta chatagóir. bhuaigh Maria Ní Shíthigh an mic léinn iriseoireachta eile.” Tuarastal: Léachtóir (faoi bhun an bhaic): Bhuaigh mac léinn iriseoireach- duais scríofa agus Jack Ó Leocháin Chuir Eoin MacVey, Eagarthóir €40,256 - €56,782 in aghaidh na bliana. ta Samuel Hamilton an duais aon- agus Eoin Ó Murchú an duais Bainistíochta The Irish Times, Is féidir tuilleadh eolais a fháil agus iarratas air ba mhó, an ceann sa chatagóir raidió. béim ar an ardchaighdeán obair Iriseoir na Bliana. Bhuaigh Samuel Is é seo an chéad bhliain ina chraolta agus chlóite a bhí ar fáil in a dhéanamh ach cuairt a thabhairt Iris na Bliana chomh maith le bhfuair DCU an lámh in uachtar ollscoileanna agus i gcoláistí tim- ar www.publicjobs.ie Flux, iris ealaíne a foilsíodh i sna gradaim seo, cé go bhfuil peall na tíre i mbliana. “Cuireann Is fostóir comhionannas deiseanna nuachtán na hollscoile in DCU, aitheantas tugtha don choláiste fostóirí an-tábhacht ar na gradaim The College View. mar phríomhollscoil na meán seo. Is áit oiliúna iontach é an í Ollscoil na hÉireann, Gaillimh. Dúirt Hamilton, atá ina bhliain cumarsáide sa tír. Bhuaigh mic domhan iriseoireacht ollscoile dheireanach sa chúrsa léinn DCU Iriseoir na Bliana (Preas dóibh siúd atá ag iarraidh briseadh iriseoireachta in DCU, go raibh Náisiúnta), Grianghrafadóir na isteach sa tionscadal proifisiúnta,” “áthas agus ionadh an domhain” Bliana, Scríbhneoir Spóirt na a deir sé. air nuair a bhuaigh sé. Bliana, Blag na Bliana, DJ Raidió D'fhreastail níos mó ná 600 mac D’ainmníodh Catriona Laverty ó na Bliana, Clár Raidió na Bliana, léinn ar an searmanas; is iad na Shrath an Urláir, Dún na nGall mar Scríbhneoir Gné-Alt na Bliana pearsantachtaí teilifíse Daithí Ó Sé Eagarthóir na Bliana dá cuid oibre (Ealaíona) agus Scríbhneoir Gné- agus Kathryn Thomas a chuir an www.nuigalway.ie le nuachtán UCD, The University Alt na Bliana (Nuacht agus ócáid i láthair. GAELSCÉAL 26 • OIDEACHAS Dé hAoine, 30 Aibreán, 2010 An tUachtarán Máire Mhic Giolla Íosa lena fear céile An Dochtúir Máirtín Mac Giolla Íosa agus bunaitheoirí Bhunscoil Phobail Feirste, an chéad bhunscoil Gaeilge sa Tuaisceart, Aire Oideachais an Tuaiscirt, Caitríona Ruane agus feisire parlaiminte an cheantair, Gerry Adams chomh maith le haíonna speisialta eile agus na céadta dalta as gach Gaelscoil ar fud na sé chontae ag ceiliúradh 40 bli- ain den Scolaíocht trí Ghaeilge sa Tuaisceart ag oscailt oifigiúil Ionad Taca Foghlama Choláiste Feirste i mBéal Feirste. GRIANGHRAF - SIMON GRAHAM/HARRISON PHOTOGRAPHY Caighdeán múinteoireachta lochtach i nGaelscoil na Coláiste Bhaile Bhúirne Co. Chorcaí Daróige i nDoire? maoiniú ar an nGaelscoil seo faoi dhó in fheachtas toghchánaíochta. Faoin aghaidh chomhairle oifigigh a Roinne tuairisc seo tá sé ráite go ndúradh leis an féin. Ach deir Gaelscoil na Daróige “Tá Aire go mbeadh a tacaíocht do Ghaelscoil an tuairisc seo as dáta agus foilsíodh í os na Daróige ag cur isteach ar cionn bliain ó shin.” Is Gaelscoil í Ghaelscoileanna eile sa gceantar. Deir Cúrsaí samhraidh do dhaoine óga (aois 11-18) Le Treasa Bhreathnach Gaelscoil na Daróige a bunaíoidh in 2005 Déaglán Ó Mochain, cathaoirleach Bhord cé nach raibh maoiniú na Roinne faighte Ghaelscoil Éadain Mhóir i nDoire , “níl acu go dtí 2009 agus go dtí an pointe sin aon chomórtas idir Ghaelscoileanna an Cúrsaí samhraidh i nGaeltacht Chorcaí bhí orthu brath ar oibrithe deonacha cheantair agus níl tacaíocht an Aire do FOILSÍODH tuairisc mar gheall ar an agus foinsí deonacha maoinithe. Dar le Ghaelscoil na Daróige ag cur isteach ar gcaighdeán múinteoireachta agus cean- Comhairle na Gaelscolaíochta ní raibh an Ghaelscoileanna eile.” A. 27 Meith. go dtí 18 Iúil naireachta i nGaelscoil na Daróige i Ghaelscoil ag fáil an mhaoinithe ón Is éard a deir Comhairle na Gaelsco- B. 19 Meith. go dtí 3 Lúnasa nDoire a deir go bhfuil an caighdeán Roinn ach ar feadh roinnt seachtainí laíochta ná go bhfuil na trí Ghaelscoil atá lochtach. Tá sé ráite sa tuairisc go raibh roimh an chigireacht agus nach raibh aon lonnaithe i gCathair Dhoire suite i bhfad C. 3 go dtí 18 Lúnasa cur chuige na scoile i dtaobh measúnach- iontas ann go mbeadh an scoil fós ag ó chéile agus nach bhfuil mórán baoil (Cúrsa spóirt) ta “neamhréireach agus nach raibh an déileáil leis na fadhbanna a cruthaíodh ann go mbeadh siad ag teacht salach ar a nasc idir measúnacht, pleanáil na múin- le linn na gcúig bliana neamh- chéile. Deir siad chomh maith go bhfuil 1890-675-675 (ar chostas glao áitiúil) teoirí agus cleachtais seomra ranga láidir mhaoinithe. pleanáil ar bun faoi láthair chun iar- Gael Linn, 35 Sráid an Dáma, BÁC 2 go leor.” Is dóigh leo féin nach bhfuil sa tuairisc bhunscoil a fhorbairt sa gCathair agus www.gael-linn.ie Deirtear chomh maith gur bhronn an seo ach iarracht arionsaí a dhéanamh ar súil go gcuirfear tús leis seo i mí Mheán tAire Oideachais Caitríona Ruane an Aire Ruane agus í ag stocaireacht don Fómhar 2011. GAELSCÉAL OIDEACHAS 27 Dé hAoine, 30 Aibreán, 2010 • Crosfhocal 30.04.2010 Drochíomhá Scoláirí, an bhfuil sé cothrom? Le Sophie Gahan mac léinn féin. I mbliana cuireadh seachtain RAG OÉ Scoláire eile a bhí ag ól le linn di a Gaillimh ar ceal de bharr 40 mac léinn TÁ meon forleathan sa phobal nach bheith san ollscoil ná Siobhán Ní ólta a bheith gafa ag na Gardaí le linn na ndéanann scoláirí ollscoile mórán Ghabhráin. Airíonn sise gur fhulaing sí hócáide anuraidh. Ag labhairt faoi na seachas bheith ag codladh agus ag ól. ó phiarbhrú a cuid comhscoláirí. Theip heachtraí sin ag an am, dúirt ardbhain- Ach, léiríonn staitisticí atá foilsithe ag ar Shiobhán i roinnt scrúduithe céad istíocht OÉ Gaillimh "Is mór an trua é go educationireland.ie nach bhfuil an bhliana Teiripe Shaothair in Ollscoil na raibh gá an tseachtain seo a chur ar ceal tuairim seo cruinn feasta. Is minic a hÉireann, Gaillimh. i mbliana de bharr líon beag scoláirí a chuirtí i leith mic léinn go gcaitheann Chuir Siobhán cosc ar oícheanta bheith ag úsáid na seachtaine carthanaí siad a gcuid deontas ar fad ar alcól, nach amach di féin i mbliana agus tá ag éirí i seo mar dheis ólacháin". ndéanann siad faic san ollscoil seachas bhfad níos fearr léi i gcúrsaí acadúla. Síleann Micheál go bhfuil buntáistí ól agus nach bhfuil a n-aird dírithe ar “Tá buntáiste agam i mo chuid oibre áirithe ag baint le bheith i do réadóir san chúrsaí acadúla ar chor ar bith acu. anois, ach cuireann sé isteach ar roinnt ollscoil, ach ní cheapann sé go mbíonn TRASNA Ach, tá cuid mhaith scoláirí nach dta- de mo chairde nach mbím ag dul amach sé ag obair níos déine ná aon duine eile. 1 Roinn, deighil (4) gann leis an meon seo ar chor ar bith. níos mó.” “Ní bhíonn mic léinn ag ól le linn na 5 Grúpa, slua (5) Scoláirí atá buíoch as na deiseanna atá Nuair a theip uirthi sa chéad bhliain scrúduithe ar aon nós. 7 Lomtar é ó dhroim caoirigh (5) 8 Fuaim an phréacháin (4) acu. Scoláirí a oibríonn go dian chun a bhí ar Shiobhán íoc as na costais ath- Mar sin níl buntáiste faoi leith agam- 9 Ord ina bhfuil cruinniú leagtha amach (4) gcuid céimeanna a bhaint amach. Agus scrúdaithe ar fad í féin, rud a thug sa. Uaireanta bíonn - i gcóir mionscrú- 10 Singil. gan chomhluadar (8) ní mionlach atá iontu. tuiscint di ar luach na hollscolaíochta. duithe sa rang b’fhéidir.” Tá Elva 14 Bealach, dóigh (3) “Cloisim na scéalta steiréitíopa sna “Cuireann sé isteach orm anois nuair a cáilithe le trí bliana anois. Measann sí 16 Pléisiúr, taitneamh (4) meáin i gcónaí faoi mhic léinn agus iad chloisim daoine ag rá ‘ná bí ró- gurb í an tréimhse ollscolaíochta an 17 Modh taistil ag an Rómánaigh fadó (7) ag scriosadh gach rud, ach ní raibh an dhíomúch faoi na scrúduithe, d’fhéadfá tráth is mó ina saol ar bhain sí tait- 21 Rí na nÉan (5) taithí sin agam féin riamh," a deir Elva iad a athdhéanamh’. neamh as comhluadar a cairde. “Nílim 23 Ábhar a dhíoltar i siopa (5) 25 Mac do dheirféar (3) Carri, céimí ón gColáiste Ealaíne is Ach, nuair a bhíonn ort íoc as na scrú- ag dul amach chomh minic anois, níl 26 Tagann sé ó thine nó radaitheoir (4) Deartha i Luimneach. Tá Elva mar chuid duithe duit féin, tuigeann tú nach gach duine in ann bualadh lena chéile 27 Grá, dúil (4) den phobal creidimh Bahá’í agus ní bhfuil sé chomh simplí sin.” Réadóir atá mar tá gach duine gafa ag an obair.” De 29 Feachtas do chearta Gaeilge ó thuaidh? (4) ólann siad ar chor ar bith. ag freastal ar Ollscoil Chathair Bhaile réir educationireland.ie tá “aitheantas 33 Sraith theilifíse do pháistí ar TG4, ____ 4 (4) "Níor bhuail mé féin le haon mhac Átha Cliath é Micheál Deery, atá an- tugtha do thraidisiún ardchaighdeáin 34 Ábhar grinn déanta as scéal dáiríre (3) léinn cosúil leis sin. Gach uair a bhuíoch as saol an scoláire lasmuigh oideachasúil na hÉireann ar fud an 35 Críocha, náisiún (3) 36 Scornach (5) chloisim na ráitis sin, sílim gur in den ólachán chomh maith. Oibríonn domhain”. 37 Planda a thabharfaidh cealg duit (7) ollscoil eile atá siad agus ceapaim go Micheál i dteach tábhairne a mhuintire Deirtear go nglacann níos mó de ndéarfadh a lán daoine eile an rud céan- agus é sa bhaile. Aontaíonn Micheál le mhuintir na hÉireann páirt sa chóras SÍOS na.” hElva gur fadhb Éireannach é an t- oideachais ná mar a ghlacann daoine i 2 Aire, freagracht (5) Chuaigh Elva amach le linn tréimhse ólachán, seachas fadhb na mac léinn. gcuid mhaith de thíortha eile an 3 Pioc, togha (5) a hollscolaíochta le daoine a bhí ag ól, “Oibríonn Mic Léinn na hÉireann go domhain. Críochnaíonn breis is 81% de 4 Toradh crua crann áirithe mar choill, darach srl (3) ach níor chuir sé isteach uirthi riamh. dian chun a gcuid céimeanna a bhaint scoláirí oideachas meánscoile, le 60% 5 Cadás, d'fhuáil (5) 6 Costas iontrála, nó costas úsáide bóithre (6) “Ní raibh aon bhrú ann. In ionad amach. díobh sin ag dul ar aghaidh chun cúrsa 9 Áisíneacht Fianaise Lárnach, Meiriceá? (3) drochthionchar a bheith acusan ormsa, Anuraidh bhí seachtain RAG Ollscoil tríú leibhéal a dhéanamh. Léiríonn na 11 Dumhach faoi uisce (5) bhí dea-thionchar agam orthusan," deir na hÉireann, Gaillimh scaipthe ar fud staitisticí sin go bhfuil dea-obair ar siúl 12 Leibhéal daoine sa tsochaí? Lucht oibre, meán-, ard- srl (5) sí. Aontaíonn Elva go mbíonn scoláirí ag na meán. Ní bhíonn ach líon beag ag cuid mhaith de mhic léinn na tíre 13 Áit a chónaíonn cearca (3) ól, ach síleann sí gur cuid den chultúr scoláirí ag cruthú an ruaille buaille sin. seo. Agus ní ólachán amháin a bhíonn 15 Ábhar don tine (4) Éireannach atá ansin, seachas cultúr na Níl an nós sin ag formhór na scoláirí”. ar bun acu. 18 Olcas nó mí-ámharaí (7) 19 Foinse airgid (5) 20 Oibrí (8) 22 Daoine, pobal (3) 24 Madra mara (3) Léachtóirí faoi Bhrú de Bharr Ciorruithe 27 Suíonn sé seo ar bharr do mhuiníl (5) 28 Déantar peitreal as, nó úsáidtear é do chócaireacht (3) 30 Fís a thiománann daoine chun cinn sa saol (4) Le hÁine Seagrave gcoláistí áirithe - Maigh Nuad san na háiseanna nó seirbhísí céanna 31 Clóca, fallaing (4) 32 Cóngarach dó (3) áireamh. Gan dabht cuireann an againn anois. Níl an méid cabhair CAITHFIDH mic léinn dul i dtaithí ar measúnú leanúnach níos mó strus ar againn ó thaobh léachtóirí páirtaim- níos lú tacaíocht phraiticiúil agus uaire- mhic léinn agus ar léachtóirí chomh seartha agus rúnaithe is a bhíodh,” a Crosfhocal anta teagaisc laghdaithe, mar thoradh maith. Níl an chraic agus spraoi céanna deir Mairéad Nic Giolla Mhichíl. “Tá 23.04.2010 ar chiorruithe san earnáil léachtóra, dar ann mar gheall ar seo”, a deir sí. Anois níos mó dualgais orainn de bharr nach le John MacGabhann, Leas-Ard Rúnaí le haimsir scrúduithe buailte linn arís, bhfuil go leor léachtóirí ann. Buaiteoir na Aontas Múinteoirí na hÉireann. tá brú ar léachtóirí de bharr go bhfuil Tá orainn níos mó a chlúdach,” a Seachtaine seo: Le blianta beaga anuas tá mic léinn gach duine ag iarraidh an chéim is fearr mhínigh sí. Ag tagairt don chosc ar Gearóid Ó Mocháin, ag fulaingt de bharr caighdeán seirbhísí a bhaint amach, go háirithe leis an earcaíocht san earnáil phoiblí, dúirt Tír an Fhia, Leitir níos ísle mar thoradh ar chiorruithe, athrú san aeráid eacnamaíochta." Muireann Ní Bhrolcháin, “níl cead Mór, dar leis. "Fad is a ardaíonn líon na mac Tagann Mairéad Nic Giolla Mhichíl, againn na poist a líonadh. Tá níos mó Co. na Gaillimhe léinn, tá líon na léachtóirí atá á dtea- léachtóir le FIONTAR, in Ollscoil daoine ag éirí as go luath freisin, agus gasc ag ísliú", a deir AMÉ, "agus cuire- Chathair Bhaile Átha Cliath, leis an níl aon duine dhá chur ina n-áit.” ann seo isteach ar an gcaighdeán tuairim sin. “Tá dualgas orainn an Gníomhaíonn Aontas Múinteoirí na Duais na seachtaine oideachais". tseirbhís is fearr a chur ar fáil do na hÉireann do 3500 léachtóir tríú leibhéal Bronnfar hudaí de chuid rogha Spailpín ar bhuaiteoir na seachtaine. Is minic a chloistear scéalta faoi strus scoláirí chun go mbainfidh siad an tslí sa tír seo. Aithníonn John MacGabhann Ní mhór do chuid iarratas a bheith ar ais roimh 28 Aibreán, 2010 chuig: agus brú i measc na mac léinn, ach bheatha is fearr amach nuair a fhágann “go bhfuil brú ag teacht ar léachtóirí, Crosfhocal, Gaelscéal, An Chuasnóg, An Spidéal, Co na Gaillimhe. bíonn léachtóirí faoi anró chomh siad an ollscoil," a deir sí. tráth a bhfuil méadú ag teacht ar an Ainm ...... maith. Aithnítear gur mór an dul chun cinn éileamh le haghaidh oideachas tríú “Gan dabht is post strusmhar é post atá déanta mar thoradh ar ré an Tíogar leibhéal.” an léachtóra, go háirithe le blianta Cheiltigh. Mar gheall ar an ‘boom’ seo i "Caithfear dul i ngleic leis an fhadhb Seoladh ...... beaga anuas” a deir Muireann Ní rith na nóchaidí d'ardaigh líon na phráinneach seo, sula dtéann rudaí in Bhrolcháin, léachtóir in Ollscoil na ndaoine a fhreastalaíonn ar oideachas olcas," a deir sé. "Tá gá le cistiú agus Uimhir Fón...... hÉireann Mhaigh Nuad. “Tá béim níos tríú leibhéal. Ach, tá droch staid na infheistíocht níos mó sna hollscoilean- mó ar mheasúnú leanúnach in ionad heacnamaíochta faoi láthair ag cur go na anois chun an brú ar na léachtóirí a scrúduithe ag deireadh na bliana i mór le strus na léachtóirí, dar leo. “Níl fhuascailt," dar leis. GAELSCÉAL 28 • Dé hAoine, 30 Aibreán, 2010 MIONFHÓGRAÍ 9 & FOLÚNTAS Cúrsa Oiliúna d’Áisitheoirí chun an clár Aosú le Muinín a sheachadadh trí mheán na Gaeilge Tá Tearmann Éanna Teo ag lorg iarratais do Chúrsa Oiliúna d'Áisitheoirí le hAosú le Muinín. Ní mór taithí a bheith ag iar- ratasóirí cheana féin in áisiú grúpaí. Tá sé mar aidhm leis an gcúrsa áisitheoirí a oiliúint chun an clár a chur ar fáil ins na Gaeltachtaí. Áirithe sa Chúrsa Oiliúna d'Áisitheoirí beidh: Feabhsú scileanna, déimeagrafaic, agus na gnéithe fisiciúla, sóisialta agus síceolaíocha a bhaineann le hAosú. Díreofar freisin ar fhoghlaim ó thaithí. Ní mór d'iarratasóirí na nithe seo a bheith acu: • Scileanna áisithe reatha. • Inspreagadh chun clár ar ardchaighdeán a chur ar fáil • Suim agus eolas i gcúinsí a bhaineann le haosú • Cumas chun an clár a chur ar fáil • A bheith ar fáil agus tiomanta chun freastal ar 6 lá iomlán oiliúna • Dul faoin measúnacht atá riachtanach Tá tuilleadh eolais agus foirm iarratais ar fáil ón mBainisteoir i dTearmann Éanna Teo, An Tulach, Baile na hAbhann, Co na Gaillimhe. Teil: 091 505540 nó [email protected] An dáta deiridh d'iarratais 26 Bealtaine 2010 Ní mór do na hiarratasóirí a bheith ar fáil le haghaidh agallamh ar an 7 /8 Iúil 2010 Tá sé i gceist go mbeidh oiliúint á thabhairt ar na dátaí seo a leanas; 8/9 Meán Fómhar, 15 /16 Meán Fómhar agus 22/23 Meán Fómhar 2010 Tá an dáta measúnachta le socrú. Plean Forbartha Náisiúnta 2007–2013 Printing Services / Gaeilge Professional Finishing / In House Design Le os cionn 3o bliain taithí ins an gclódóireacht taobh thiar dúinn, agus an treallamh agus innealra is nua aoisí ar an margadh, déanann muid táirge den scoth ar phraghas réasúnach. I gcóir meastachán glaoigh orainn ag ár n-oifig in Indreabhán, Conamara ag o91 593251. t. o91 593 251 / 593 157 f. o91 593 159 e. [email protected] Comhghairdeas le Cló Iar-Chonnacht !" #$ GAELSCÉAL SPÓRT 29 Dé hAoine, 30 Aibreán, 2010 • Ola Catalunya! Schumy ar ais arís! nando Alonso araon ón bhfoireann McLaren-Mercedes le pointe amháin! Ar a laghad bhí baint aige leis. Chaith sé an bhliain dár gcionn ag faire ar an Sasanach óg Hamilton ina McLaren- Le Paidí Ó Lionáird Merc ag buachaint an chraobh- chomórtais in aghaidh Felippe Massa sa Ferrari. Dona go leor. Ach nuair a chonaic sé cúigear tiománaí i dtrí “NACH diabhaltaí an mac é?” a d’iarr ghluaisteán éagsúla ag fáil an ceann is Pádraic orm sa phub áitiúil an tráthnó- fearr ar Ferrari anuraidh? Ní fhéadfaí na gur fhógair an tiománaí gluaisteáin glacadh leis sin. I ndáiríre, ceapaim is fearr riamh go raibh sé chun filleadh gur de bharr leadrán an tsaoil a chinn ar an spórt mealltach sin F1. Ag aois 41 sé ar fhilleadh. Déarfainn freisin go bheadh Michael Schumacher ag fil- raibh a bhean chéile, Corinna, bréan leadh ar spórt a bhí fágtha ina dhiaidh de, é sa bhaile agus é ag clamhsán aige ceithre bliana roimhe sin agus é faoin easpa scile agus cur chuige a bhí ag barr an dréimire. acu siúd a bhí fós ag rásaíocht agus é Tá níos mó curiarrachtaí aige i ag sú na gréine i measc na ndaoine ngach gnéith den spórt seo ná aon áille i Monte Carlo. duine eile. An méid is mó rásanna Bheadh fadhbanna aige agus é ag buaite aige (91), an méid is mó pointí filleadh. Ní bheadh gach ní mar a bhí (1,379), an méid is mó cuarda is tapúla nuair ba rí na rásaíochta é. Gluaiseann chuimhne aige. Bheadh d’fhéadfaí a fheabhsú ceithre rás, tá Schumacher sa 10ú hait (76) agus an méid is mó tús áite na gluaisteáin rásaíochta seo go fíor- sé ina aigéad dí- agus conas. le 10 bpointe buaite aige, scór atá go tosaigh (68). Ach níos tábhachtaí ná na thapaidh agus gluaiseann gach ní a ocsairibeanúicléasach Bheadh tuilleadh maith go dtí go bhfeiceann tú go huimhreacha sin ar fad tá an uimhir 7 bhaineann leo nach mór chomh nó DNA aige. Nós fogh- seasmhachta ann mar bhfuil a chomhleacaí foirne Nico Ros- – seacht n-uaire gur bhuaigh sé craob- tapaidh céanna. Pé méid each- lamtha agus cleach- sin féin óir bheadh Ross berg sa dara háit le 50 pointe. hchomórtas F1 ina iomláine agus cúig chumhacht a bhíodh iontu, bheadh taithe go beacht aige Brawn mar bhainisteoir Chríochnaigh sé trí cinn de na rásaí cinn acu san as a chéile idir 2000 agus níos mó anois iontu, pé méid fórsa thar tréimhse de bhreis na foirne. Ní raibh agus chríochnaigh sé níos fearr ná mar 2004. Mar sin cén fath a mbeadh fonn aeraidinimice a bhíodh ann, bheadh is 30 bliain i mbun comhghuailíocht a cháiligh sé iontu san. Beidh siad sa air filleadh ar cheann de na spóirt is sé méadaithe go mór, pé fórsa G a bhí rásaíochta. Nós seasmhach. Ní Ferrari chomh maith riamh le Brawn i mbun Spáinn an tseachtain seo chugainn contúirtí dá bhfuil ann? Spórt a foghlamtha ag a mhuineál, bhainfí siar a bheadh faoi níos mó áfach – Tifosi an straitéise agus Schumacher sa stiúir, agus an bhfuil fhios agat, ceapaimse bhíonn de shíor ag athrú de bharr rialú anois as agus é i bhfad níos airde arís. Scuderia Ferrari in easnamh air agus iad ag obair as lámha a chéile nuair a go bhféadfadh Schumy bheith san agus dul chun cinn ar aon dul. Bhuel Ní bheadh an urraim chéanna dó ná ba mhór an chailliúint a bheadh ansan bhuaigh Ferrari na cúig Chraobh- iomaíocht. Is ann a bhuaigh sé a chéad tá go leor tuairimí agus freagraí ar an an eagla chéanna roimhe ach an dó toisc gur tharraing sé an fhoireann chomórtas sin as a chéile (bhuel, ba rás le Ferrari in 1996. Ní doigh liom go gceist áirithe sin. oiread. Tá tiománaithe óga, nua sin agus go deimhin an comhlacht mhaith leo Jean Todt agus Rory Byrne mbeidh sé ró-bhuartha go fóill áfach Chaith sé 2007 ag obair mar chún- tagtha chun cinn agus mar a deir bain- déantúsaíochta gluaisteáin bhóthair is bheith acu freisin ach ní féidir foir- mar ceapaim go mbeadh sé réalaíoch a tóir ag Jean Todt agus ag faire ar a isteoirí maithe spóirt, is nós atá sa coimhthíche ar thalamh na cruinne ó feacht a bhaint amach, an féidir?) dhóthain le go dtuigfeadh sé gur de dhalta, fear na Fionlainne, Kimi bhuachaint. Nós a bhí go maith i gcás bhun go barr lena chumas tiomána Níor bhuaigh Schumacher rás fós ó réir a chéile a dhéantar na caisleáin Raikonnen sa Ferrari ag fáil an ceann Schumacher san am a caitheadh. agus, níos tabhachtaí dóibh siúd, a d’fhill sé ar an spórt. Níor tháinig sé i ach bheadh a fhios aige ar an láimh is fearr ar Lewis Hamilton agus Fer- Bheadh, áfach, an nós sin ina chumas míniú a thabhairt ar cad a ngiorracht scread asail dó. I ndiaidh eile go ndéantar iad ar deireadh! Foireann Peile Bhodhar Aclaíocht do na hÉireann ag ullmhú Tús na Craoibhe CLG don chluiche Cáilithe chách os CUIRFEAR tús le Craobh Pheile Chon- leis an tSlóvaic nacht an Domhnach beag seo nuair a comhair an tí! bhuailfidh Gaillimh agus Nua Eabhrac BEIDH foireann peile bhodhar na lena chéile sa chéad bhabhta den TÁ Dara Kelly tar éis tabhairt faoi bhfear ag imirt dhá chluiche in chomórtas. choincheap nua don aclaíocht i aghaidh na Slóvaice chun áit a bhaint D’fhág foireann na Gaillimhe agus gCnoc na Cathrach, Contae na amach i gComórtas Craoibhe Bodhar an bhainistíocht, chomh maith le roin- Gaillimhe: seisiún aclaíochta do na hEorpa sa Danmhairg i mí an nt dá lucht tacaíochta maidin inné chách sa spás oscailte i d’eastát Mheitheamh 2011. agus cé go mbeidh siad mar rogha tithíochta féin. Beidh an chéad chluiche sa bhaile láidir na coitiantachta, dúirt Seán Ó Is coincheap é seo a d’fhéad- acu ag páirc pheile Home Farm i Domhnaill, roghnóir le Gaillimh “go fadh deireadh a chur le táillí Halla Bán, Baile Átha Cliath ar an 29ú gcaithfidh meas a bheith againn ar giomnáisiam, taistil agus feigh- Bealtaine agus an dara chluiche sa Nua Eabhrac agus díriú isteach ar ár lithe linbh. Chun páirt a ghla- tSlóvaic ar an 11ú Meán Fómhair. gcluiche féin. cadh sa rang aclaíochta seo níl le Seo cluiche a bheidh dian ar na Seo an chéad chluiche Craoibhe den déanamh agat ach siúl amach leaideanna, ach tá clú agus cáil orthu bhliain agus beidh muid an-dáiríre doras an tí. mar cheann de na foirne bodhar is faoi. Níl mórán eolas againn ar Nua Is seisiún 30 nóiméad atá i fearr ar domhan. Nuair a ghlacadar Eabhrac ach tá muid ag súil le dul gceist, ar chostas €3 do gach páirt i gCraobh na hEorpa i 2007 bhí ansin, áit a bhfuil go leor Gaeil agus duine fásta, agus deis duit ní buanna maithe acu in aghaidh na an-tacaíocht ar fáil do Ghaillimh agus amháin a bheith aclaí ach aithne Rúise, An Bheilg agus An Ghearmáin. CLG”. a chur ar do chomharsana. Cuir- Ach chaill siad in aghaidh Sasana Ainmníodh Michael Meehan mar fear tús leis an gcoincheap seo chun an tríú háit a fháil sa chomór- chaptaen i mbliana le Joe Bergin mar san Fhaiche Lárnach i Ros Ard, tas. leas-chaptaen, cé nach mbeidh Br na Ceapaí, Cnoc na Cathrach i “Tá na leaideanna ag obair an- Michael ag imirt ar an Domhnach. “Níl gContae na Gaillimhe gach Luan chrua don chluiche seo. Seo cluiche gortú Michael chomh dona agus a ag 7i.n., agus tá súil ag Dara fíorthábhachtach dúinn agus tá súil cheap muid agus ba chóir go mbeadh leathnú amach go heastáit againn go mbeidh an-taispeántas sé ar ais ag imirt taobh istigh de thrí tithíochta eile. againn ar an lá agus go mbeidh sé sin sheachtain” a deir Ó Domhnaill. Tá Dara láncháilithe mar thea- maith go leor chun dul chomh fada Tosóidh Pádraig Joyce mar lántosaí gascóir aclaíochta agus mar leis an Danmhairg,” a deir a stiúrthóir agus é ag imirt ina chéad chluiche i Michael Meehan, Gaillimh agus Tom O'Sullivan, Ciarraí le linn na thraenálaí pearsanta. peile Seán Herlihy. mbliana leis an gcontae. Sraithe. PICTURE CREDIT: RAY RYAN / SPORTSFILE GAELSCÉAL 30 • SPÓRT Dé hAoine, 30 Aibreán, 2010 Corn ag dul thar Sionainn? Goulding sna tosaithe, rinneadar slad chluiche seo cad atá i ndán don bheirt ní mar sin a tharla. Mar sin féin ag an deireadh . Tabharfaidh an bua fhathach, Michael Cussen agus Aisake Is dóigh liom nach bhuadar an cluiche craoibhe idir na seo sa cheanncheathrú ábhar misnigh Ó hAilpín, atá ar phainéal Chorcaí. An bhfuil mórán gliondar foirne anuraidh. dóibh agus iad ag súil le dul céim úsáidfidh Walsh an bheirt acu le chéile An mbeidh aon tionchar ar an stair amháin eile sa chraobhchomórtas i i gcoinne Thiobraid Árann nó an croí ar fhoireann agus idir na foirne ar an Domhnach seo? Le John Allen mbliana. Beidh an-deireadh seach- úsáidfidh sé duine amháin díobh nó lucht leanta na Má bhíonn, beidh an bua ag Corcaigh. taine ag lucht leanta spóirt an an bhfágfaidh se iad beirt ar an taobh- Gaillimhe agus iad ag Ach ní dóigh liom go mbeidh. Ag deireadh seachtaine seo le rogha ion- líne? Cé a bheidh ag uimhir a trí má tógaint na gcluichí sraithe mar threoir tach rugbaí agus iománaíochta. Beidh bhíonn Eoin Cadogan fós gortaithe? taisteal chuig Staid tá “form” níos fearr ag na Corcaígh ach HRÍOCHNAIGH na Corcaigh ,an Ghaillimh, an Clár agus Freagra le fáil ar an Domhnach ,tá súil Semple an deireadh ní féidir linn dearmad a dhéanamh sraitheanna peile i bPáirc Loch Garman ag tabhairt aghaidh ar againn. Cé a bheidh ag imirt i lár líne seachtaine seo ach an nach raibh imreoirí Phort Omna ar fáil an Chrócaigh cúig lá ó shin Dhúrlas Éile agus craobhanna na na leath-thosaithe? Arís freagra ar an don chuid is mó des na cluichí. Gan agus na gradaim ag dul go Sraithe le buachaint. Domhnach. oiread agus beidh dabht is é Joe Canning seoid Luimneach, Sligeach, Ard Sa phríomhroinn seans go mbeidh Is dóigh liom nach bhfuil mórán siad ag súil gurb é seo luachmhar na Gaillimhe. Muna MhacaC agus Corcaigh. coimhlint dian idir Corcaigh agus gliondar croí ar fhoireann agus lucht mbíonn Corcaigh ábalta é a choimeád an t-aistear deire- Chuir cúl bog solas lae idir na foirne foireann John McIntyre. Níl aon dabht leanta na Gaillimhe agus iad ag taisteal ar scór íseal beidh siad i dtrioblóid mar sa chéad chluiche agus cé gur imir na ach go bhfuil suim ag an dá fhoireann chuig Staid Semple an deireadh seach- aneach chuig Tiobraid le hEoin Cadogan gortaithe níl aon Déise ardchaighdeán peile ní rabhadar an chraobh seo a thabhairt leo. An t- taine seo ach an oiread agus beidh Árann i mbliana. Cén lánchúlaí ceart acu i mo thuairimse, ábalta an lámh in uachtar a fháil ar ais am seo bliana agus cluichí craoibhe ar siad ag súil gurb é seo an t-aistear agus is minic le cúpla bliain anuas a ar fhir Luimnigh. tí tosú is fiú coicís traenála cluiche deireaneach chuig Tiobraid Árann i fáth? Le deich chonaiceamar Canning ag déanamh Thug imreoirí Shligigh ardtaispeán- mar seo a bheith á imirt. Tá an mbliana. Cén fáth ? Le deich mbliana mbliana anuas níor scrios ar chúlaithe den scoth. Mar sin tas sa dara cluiche ar an Satharn chun diantraenáil go léir déanta ag na foirne anuas níor éirigh go maith le foireann éirigh go maith le ceapaim go bhfuil mórán ag brath ar an corn a bhreith leo i roinn a trí. uilig agus iad ag díriú isteach anois ar dhúiche na dTreamh ann. Idir cluichí an gcoimhlint seo. Tríd an bpáirc tá na Ba é Stevie Mc Donnell laoch an luas, scileanna agus comhimirt. Mar craoibhe, cluichí sraithe agus cluichí foireann dhúiche na foirne cothrom go leor cé go gceapaim chluiche d’Ard Mhaca agus iad ag tab- sin tugann an cluiche seo oíche faoi fiche haon measaim go bhfuil dTreamh ann. go bhfuil an buntáiste ag Corcaigh ó hairt chorn roinn a do ó thuaidh leo Domhnaigh an seans deireanach don tuairim is cúig chluiche déag imeartha thaobh cúl báirí de. agus iad i gcoinne a sean-namhad, dá bhainisteoir cinneadh a dhéanamh acu ann agus gan ach fíorbheagán Cé go bhfuil sé deacair cinneadh Contae an Dúin. Ní raibh ard- ar aon imreoir atá gar d’áit tosnaithe a buaite acu. Cé a dhéanfadh dearmad cruinn a dhéanamh ar an gcluiche chaighdeán le feiceáil sa phríomh- fháil ar an chéad chúigear déag don ar an oíche Shathairn dhá bhliain ó measaim an uair seo go mbeidh an roinn faraor agus bhí an chosúlacht ar chluiche craoibhe. De ghnáth an t-am shin san ionad céanna nuair a corn ar taisteal siar thar Sionainn. an scéal ó thosach go raibh fir Conor seo bliana bíonn an chuid is mó de na cuireadh Dónal Óg Cusack den bpáirc Beidh an chraobh sa dara roinn an- Couhinan i bhfad níos fearr ná fir bainisteoirí cinnte go leor faoi dheich díreach roimh leath ama ag tabhairt an chothrom freisin agus seans maith, i Mhaigh Eo. Le sárthaispeántais ó nó dosaen áiteanna ach i gcónaí bíonn bhuntáiste ar fad don Ghaillimh agus mo thuairim, go mbeidh an corn sin ag Aidan Walsh i lár na páirce agus ó ceisteanna faoi na háiteanna eile. ar feadh an chuid is mó den chluiche dul siar freisin. Dhonncha O’Connor agus ó Daniel Beidh fhios againn ag deireadh an bhí an chuma ann go mbuafaidís é ach Beir Bua. Cluichí Leath- Cheannais An Corn Heineken Chomórtas Le Gráinne McElwain chluiche mar go raibh siad neirb- de réir na ngeallghlacadóirí beidh híseach agus bhí roinnt fadhbanna siad mar rogha na n-údar Dé Domh- Neart Toulouse an acu lena gcragadh. Tá a fhios ag naigh. B’fhéidir go bhfuil ceist ann Peile na Michael Cheika nach bhfaigheann faoi sheasmhacht na Mumhan faoi difear tú an dara seans sa chomórtas seo láthair, mar gur chaill siad in Gaeltachta NÍ hiad Connacht an t-aon fhoire- agus ar ndóigh d’admhaigh sé gurb aghaidh na hOspreys sa tsraith Mag- ann an deireadh seachtaine seo a é seo an cluiche is déine a bheidh ners an deireadh seachtaine seo bheidh ag imirt in aghaidh foireann acu le cúig bliana anuas. caite. Cé nach é sin an dóigh is fearr Beidh babhtaí leathcheannais Chomórtas Peile na Gaeltachta ar siúl i nGaillimh agus Fhrancach i gcluiche leathchean- Bhuaigh Cúige Laighean ar chun ullmhú do chluiche mór i nDún na nGall an deireadh seachtaine nais. Caithfidh Cúige Laighean tais- Toulouse cheana sa chomórtas seo i Heineken, thaispeáin Cúige seo. Is i mBéal an Mhuirthead a bheidh na teal go Stade Municipal i nToulouse 2006 nuair a fuair siad an lámh in Mumhan cheana nach gcuireann sé cluichí ceannais ón 4ú -6ú lMeitheamh. chun bualadh leis an fhoireann is uachtar orthu in Toulouse sa bhabh- sin isteach orthu ar an lá mór. Níor fearr riamh i gCorn Heineken. ta ceathrú ceannais. Ach an uair seo, imir siad go maith nuair a chaill siad Dé Domhnaigh 2/5/10 Cuireadh tús leis an chomórtas in tá roinnt gortuithe ag cur isteach i gcoinne Laighean sa tSraith Magn- Cluichí Leath-Cheannais Dhún na nGall 1995 agus ón chéad bhliain sin, tá an orthu, ina measc Girvan Dempsey ers, ach bhí an bua acu in aghaidh Imreofar na cluichí ar an Tearmann. 1.00 Sóisir Gaoth Dobhair v Gleann Súilí. 2.30 comórtas buaite ag Toulouse trí (muineál), Fergus McFadden, Northampton Saints sa bhabhta Sinsir Naomh Columba v An Clochán huaire- 1995, 2003 agus 2005 agus Jonathan Sexton (ag teacht ar ais ó Ceathrú Ceannais den Chorn Liath. 4.00 Sóisir An Tearmann v Na iad go léir faoi stiúir an bhainisteora ghortú) agus Rob Kearney. Tá Heineken go luath ina dhiaidh sin. Dúnaibh. 5.30 Sinsir An Tearmann v Cill Guy Noves. Michael Cheika muiníneach go Cóitseálaí Chonancht, Michael Níl Comórtas Heineken buaite ag Chartha Tá painéal láidir ag Toulouse, mbeidh an lá leo, ach sílim go bhfuil Bradley PICTÚIR: PAUL MOHAN / SPORTSFILE Biarritz go fóill. Chuaigh siad chomh Cluichí Leath-Cheannais na Gaillimhe chomh láidir sin go bhfuil an chuma an neart agus an taithí ag Toulouse fada leis an gCluiche Ceannais i Imreofar na cluichí ar Pháirc an Chnoic (Páirc na mBreathnaigh) in Indreabhán. air go bhfuil dhá fhoireann acu agus dul chomh fada le Cluiche Ceannais mbeadh a gcaptaen inspioráideach, 2006, ach chaill siad in aghaidh na 1.30 Sóisir Oileáin Árann v Rinn Mhaoile. mar sin is féidir leo rogha a an Choirn ar an 22ú Bealtaine. Paul O’ Connell ag imirt mar gheall Mumhan. Ní bheidh imreoir 3.00 Sinsir An Cheathrú Rua v Naomh dhéanamh idir imreoirí difriúla do Toulouse v Cúige Laighean ar ghortú. Gortaíodh é sa chluiche idirnáisiúnta na Fraince, Damien Anna. 4.30 Sóisir An Cheathrú Rua v An chomórtais dhifriúla. Beidh sé Dé Sathairn @ 16.45i.n deireanach de Chomórtas na Sé Traille ag imirt mar gheall ar ghortú Spidéal. 6.00 Sinsir Mícheál Breathnach spéisiúil a fheiceáil cén leathchúlaí a Náisiún in aghaidh na hAlban agus láimhe. Tá amhras chomh maith v Bearna roghnóidh Toulouse. An rachaidh níl sé tar éis imirt ó shin. Dúirt an faoi Imanol Harinordoquy mar go siad le Jean-Baptiste Elissalde nó cóitseálaí, Tony McGahan, go bhfuil bhfuil a shrón briste, ach deirtear go Dé Luain 3/5/10 Cúige Mumhan chun Cluichí Ceannais Dhún na nGall 2.00 David Skrela, nó b’fhéidir go dtioc- sé sásta go raibh sé in ann Ian Dowl- mbeidh sé ag imirt. Tá níos mó taithí Sóisir. 3.30 Sinsir fadh Maxime Medard ar ais san buachaint ar Biarritz ing, Nick Williams, Keith Earls agus ag na Muimhnigh ag imirt ag an leib- fhoireann? BEIDH Cúige Mumhan i mBiarritz Doug Howlett a phiocadh ar an héal seo agus má bhíonn lá maith ag Cluichí Ceannais na Gaillimhe 12.00 Faoi Bhí bua aon phointe amháin ag an deireadh seachtaine seo, an naoú bpainéal don Domhnach, cé go Rónán O’Gara, tá an-seans acu dul 16 Bearna v Mícheál Breathnach nó An seaimpíní na bliana seo caite, Cúige cluiche leathcheannais acu i raibh mion-ghortaithe ag cur isteach chomh fada lena séú Cluiche Cean- Cheathrú Rua. 1.30 Sóisir. 3.00 Sinsir Laighean, ar Clermont Auvergne sa gComórtas an Corn Heineken. Buille orthu ar fad. nais. bhabhta ceathrú ceannais, 29-28. mór dóibh a bhí ann nuair a Chaill Mumhain in aghaidh Biarritz v Cúige Mumhan Thóg sé píosa orthu socrú síos sa fógraíodh i rith na seachtaine nach Laighean an t-am seo anuraidh agus Dé Domhnaigh @ 16.15i.n GAELSCÉAL SPÓRT 31 Dé hAoine, 30 Aibreán, 2010 • Dóchas na gConallach Le Seán O Curraighín chluiche leathcheannais i gcoinne maith le tamall, agus Corn Laighean gceart don Satharn. taigh, bainisteoir fhoireann sinsir Thiobraid Árann. buaite acu don dara bliain i ndiaidh Dúirt an roghnóir Shane O’Han- Dhún na nGall, “tá seans an-mhaith BEIDH peileadóirí faoi 21 Dhún na Tá ocht mbliana déag imithe thart a chéile. Fuair siad an lámh in lon leis na meáin le linn na seach- ag Dún na nGall. Aon fhoireann a nGall ar thóir a dtríú Craobh na ón uair dheireanach a chuaigh uachtar ar fhoireann láidir Ros taine, “...cailliúint ollmhór a bhuafaidh orthu, beidh orthu obair hÉireann tráthnóna amárach nuair Craobh na hÉireann i dtreo sléibhte Comáin sa chluiche leath chean- bheadh in Johnny (Cooper), ach tá na gcapall a dhéanamh. Tá foireann a thabharfaidh siad aghaidh ar Thír Chonaill. Ag labhairt ag preas nais. Bhí dhá chúl faighte acu muid chun gach seans a thabhairt mhór fhisiciúil chumhachtach ag Bhaile Átha Cliath i bpáirc Bhréifní ocáid le linn na seachtaine dúirt laistigh den chéad deich nóiméad. dó chun dul chun na páirce Dé Áth Cliath. Bhí Dún na nGall níos an Chabháin. Dar leis an Chonal- bainisteoir na foirne Jim McGuin- Deir Martin McHugh, “...ní féidir Sathairn.” láidre ná aon fhoireann a chuaigh lach chlúiteach Martin McHugh is ness go bhfuil a fhios ag na him- ligean d’Áth Cliath tús maith a fháil. Beidh sé deacair na Conallaigh a ina gcoinne go dtí seo.” beag duine a thug seans ngrást na reoirí cad atá os a gcomhair. Tá roinnt imreoirí an-mhaithe acu bhriseadh. Níl oiread is cúl amháin Ní féidir a dhílseacht ar son na dóibh ag tús na bliana. “I mo mheon féin agus i meon na Kenneth Sweeny, Dean Rock, mac scaoilte ag na cúlaithe ó thús na cúise a cheistiú. Bhí McGuinness ag “Déarfá gur scata maith peilead- n-imreoirí, ceapaimid go bhfuil leis an laoch Gael Barney Rock agus Craoibhe. tabhairt turas seachtainiúil go dtí óirí a bhí iontu ag tús na bliana ach muid in ann an cluiche a bhaint. Ní an dá leathchúlaí cliatháin.” Is síceolaí spóirt é Jim McGuin- Baile Átha Cliath chun naonúr den tá obair na gcapall déanta acu ó fhaigheann tú seans mar seo ach Tá ceathrar d’fhoireann Áth ness atá ina chéad bhliain sa phost fhoireann atá lonnaithe sa chathair shin. Tá ard mholadh tuillte ag an uair amháin le linn do shaoil. Seo an Cliath ag fulaingt le gortuithe. Tá bainistíochta. Ar a bhealach chun a thraenáil. Deir Ó Dochartaigh go bhainistíocht.” uair dheireanach a bheidh an scata triúr acu gortaithe ón gcluiche an chluiche ceannais i mbliana fuair mbeadh sé go hiontach dá mbeadh Is é cúlaí Ard an Rátha Paddy seo imreoirí lena chéile, an seans leathcheannais: Ted Furman, na Conallaigh an lámh in uachtar ar Craobh na hÉireann leo. McGrath an t-aon imreoir as Dún na deireanach dóibh a gcumas a léir- leatosaí láir, Jim Gavin leathchúlaí Dhoire, ar Ard Mhaca, ar an Chab- “Tá corn de dhíth ar an aos óg sa nGall atá i mbaol an cluiche a chail- iú,” dar le McGuinness. láir agus captaen na foirne Johnny hán agus ar Thiobraid Árann. chontae. Tá sé fíor ag a mbíonn ag liúint. Bhris sé a ghiall le linn an Tá Baile Átha Cliath ag dul go Cooper. Ceaptar go mbeidh siad i Dúirt Seán Seosamh Ó Dochar- rá go dtagann rath as rathúlacht.” Ag Súil le Toulon Mair a Chapaill... Le Gráinne McElwain tháinig meadhrán nó vertigo air sa chluiche in aghaidh na Scarletts an Súil ag John McIntyre & Gaillimh ar an gCorn AR an Aoine bheag seo, tabharfaidh deireadh seachtaine seo caite. Is cúis Connacht aghaidh ar Toulon i gCluiche mhór imní é Keith Matthews freisin do Le Gráinne McElwain Leathcheannais an Chorn Amlin Chal- bhainistíocht Chonnacht, mar gur ghor- lenge. Gan dabht is ionann an iomaíocht taigh sé a rúitín sa chluiche in aghaidh RÁSAÍOCHT chapall agus galf an dá seo agus an comórtas idir Dáithí agus na Mumhan agus tá gortuithe ag cur chaitheamh aimsire is mó atá ag Goliath . Is iad an fhoireann chlúiteach isteach ar Niva Ta’auso, Jamie Hagan, John McIntyre taobh amuigh den as Toulon rogha láidir na n-údar agus ar John Muldoon, Robbie Morris agus iománaíocht. Le déanaí, ag an pháipéar breathnaíonn sé nach bhfuil Frank Murphy chomh maith, ach ní Fhéile Rásaíochta i mBaile Phúinse, mórán seans ag Connacht - ach an rud is cheaptar go bhfuil siad ró-dhona. bhí sé i measc ceathrar fear i sin- annamh is iontaí. Nuair a cuireadh ceist ar Bhradley cad deacáit Gaticoma a bhuaigh an Is i ndeisceart na Fraince agus ar chuige go bhfuil Connacht difriúil i Novice Hurdle le “Rigour Back chósta na Meánmhara atá Toulon lon- mbliana, dúirt sé, “den chéad uair le Bob”. Is as Gaillimh, Tiobraid naithe. Tá stair mhór ag baint leis an tamall fada bhí Connacht in ann an Árann, Corcaigh agus Maigh Eo an gcalafort atá ann mar gur chuir Aimiréal painéal iomlán a choinneáil le chéile ó ceathrar fear seo agus d’úsáid siad Nelson imshuí ar an áit ar feadh dhá anuraidh go dtí i mbliana. Is breá leis na an chéad dá litir ó na contaetha sin bhliain le linn chogadh Napoléon. Go leaideanna imirt lena chéile agus chun ainm a chur ar an ghrúpa agus dtí seo, níor imir Toulon sa Chorn feiceann siad go bhfuil todhchaí ag an sin é an fáth gur Gaticoma atá orthu. Heineken agus seo an chéad uair go gclub. Tagann sin le grúpa atá buan “Bhí an bua iontach agus tá muid bhfuil siad tríd go dtí na babhtaí agus socair. Sin ceann de na cúiseanna fós chomh sásta leis. Tá súil agam Bainisteoir na Gaillimhe: John McIntyre. PICTIÚR: BRENDAN MORAN / SPORTSFILE leathcheannais den chomórtas Amlin go bhfuil dul chun cinn maith déanta gur tuar maith é seo don Chluiche Challenge. Is ar bharr an tábla atá againn i mbliana.” Ceannais” “Bhí muid suas agus síos sa gcluiche sin” Toulon, le Perpignan, sa Chraobh Bhí drogall air labhairt faoi thodhchaí Ar ndóigh tá aird John dírithe ar tsraith, ach fuair muid na torthaí. Ní Creideann McIntyre go bhfuil Fhrancach agus iad cáilithe do na babh- an chlub ach amháin go bhfuil “mé féin Chluiche Ceannais Iomána na fiú iomáint álainn a imirt agus cail- Gaillimh níos láidre i mbliana ná taí cáilithe den chéad uair ó 1992. Tá an agus na himreoirí ag díriú isteach ar Sraithe an Domhnach beag seo, liúint. Ba mhaith le lucht tacaíochta mar a bhí siad anuraidh, ach cad chuma ar an scéal nach bhfuil fadhb chluiche an Aoine agus níl aon rud eile nuair a dhéanfaidh Gaillimh iar- na foirne, muid a fheiceáil ag chuige sin? “Tá an bhainistíocht airgeadais acu sa chlub agus is faoi stiúir ag cur isteach ar na hullmhúcháin sin. racht an comórtas a bhaint don buachan. Tá seasmhacht de dhíth, níos socraithe isteach i mbliana. Phillipe Saint-Andre, an cliathánaí cáil- Tá próiseas ar siúl faoi láthair agus tá chéad uair le sé bliana anuas. “Seo ach tá na torthaí chomh maith” Tháinig David Collins agus Iarla iúil Francach, atá siad. “Tá painéal láidir súil againn go dtabharfaidh sé sin léar- cluiche ollmhór dúinn. Níl muid ag “Cuireadh ceist faoinár neart Tannion ar ais agus cuidíonn sin leis acu. Thóg siad isteach 17 n-imreoir an gas dúinn ar thodhchaí an rugbaí i dul síos go Durlas ar son na cúise, tá intinne, ach sílim dá bhfeicfeadh na roghanna atá againn ar an taobh- samhradh seo caite agus iad go léir ar gConnacht.” “Tá muid ag súil go mór sé ar intinn againn buachan agus aon duine ár dtaispeántas sa dara líne. D’imir Gaillimh an chéad cúig ardchaighdeán. Dá ngortófaí imreoir ar leis an chluiche ollmhór seo agus is rud má éiríonn linn, tabharfaidh sé sin leath in aghaidh Chill Chainnigh, ní bhabhta den tsraith gan na him- bith acu, bheadh imreoir eile acu chun iontach é a bheith i gcluiche mór Eor- an-mhisneach dúinn don Chraobh” bheadh siad ag cur ceisteanna reoirí ó Phort Omna agus bhí ar an seasamh isteach ina áit,” a deir cóit- pach mar seo agus muid ag teacht i Beidh Gaillimh ag imirt i gCraobh orainn.” Bhí Gaillimh cúig phointe fhoireann oibriú fíor chrua chun na seálaí Chonnacht, Michael Bradley. dtreo deireadh an tséasúir. Níl muid tar Laighean in aghaidh Loch Garman taobh thiar de Sheaimpíní na hÉire- cluichí a bhaint agus seasann sin Beirt atá in ann sin a dhéanamh ná na éis cailleadh san Eoraip go fóill agus ar an 29ú Bealtaine, ach ar dtús tá ann sa chluiche úd, ach tháinig siad dóibh. leathchúlaí amuigh Jonny Wilkinson bheadh sé stairiúil dul chomh fada leis siad le Corcaigh ar an Domhnach. “ ar ais chun an chluiche a bhaint 2-21 Thaispeáin sé sin go bhfuil níos agus iar-imreoir le Cúige Laighean, an chluiche ceannais agus fiú é a Tá Corcaigh tar éis feabhsú go mór le 1-23. “Ní théann mórán foirne go mó nirt agus láidreachta ar an Felipe Contempomi. bhaint.” ón am seo anuraidh agus tá siad ag Páirc Uí Nualláin agus buachan phainéal ná mar a bhí le cúpla bliain “Tá ardchaighdeán le feiceáil sa “Is féidir le haon rud tarlú i gcluiche imirt go maith faoi stiúir Denis ansin. Is comhartha maith do Ghail- anuas”. phainéal iomlán. An chúis go bhfuil siad coirn thar 80 nóiméad. Preab den Walsh. Feicim go bhfuil cuid den limh é sin”. Tá cúpla gortú ag cur isteach ar chomh maith sin ná gur choinnigh siad liathróid, nó cinneadh réiteora mar sean-ocras a bhíodh orthu ar ais “ Tharla a mhalairt in aghaidh Ghaillimh don deireadh seachtain an painéal go léir le chéile. Is sraith shamplaí. Sílim go bhfuil buntáiste agus beidh sé an-deacair iad a Tiobraid Árann coicís roimhe sin. seo. Beidh Fergal Moore in easnamh chrua, anróiteach agus fhisiciúil é an againn a bheith sa bhaile sa Sports- bhualadh”. Bhí muid chun cinn ag dul isteach mar gheall ar ghortú rúitín agus tá Top 14 sa Fhrainc agus caithfidh painéal ground. Bíonn sé deacair agus Bhuaigh Gaillimh sé cluiche as ag leath-am, ach níor imir muid sa amhras mór faoi Niall Healy a bhfuil mór a bheith agat chun maireachtáil neamhghnách teacht go háit mar seo seacht gcinn sa tsraith, le cailliúint dara leath agus chaill muid an an gortú céanna ag cur as dó. ann. Sin an neart is mó atá ag an fhoire- agus beidh slua breá ann ag tabhairt amháin in aghaidh Tiobraid Árann. cluiche. Ní raibh muid sásta leis an Ar ndóigh tá “Rigour Race Bob” ann seo”, a deir Bradley. Tá painéal tacaíochta do na leaideanna. Tháinig go Ach, bhí ceisteanna á chur faoi taispeántas sa dara leath agus bhí ar a chuid laethanta saoire don Chonnacht níos laige don Aoine, mar go leor foirne anseo ag iarraidh an lámh in sheasmhacht na foirne agus an an locht ar fad orainn féin mar ghrú- samhradh, ach beidh John McIntyre bhfuil go leor gortuithe ag cur as dóibh. uachtar a fháil orainn agus níl ach dhá bhfuil an neart intinne acu do na pa ar an lá - bainistíocht agus ag súil nach mbeidh an scéal céanna Ní bheidh Ray Ofisa ag imirt mar gur chluiche caillte againn.” cluichí móra? imreoirí. Ach d’fhoghlaim muid ón aige féin go dtí mí Meán Fómhair. www.gaelsceal.ie SPÓRT Déan teagmháil linn ag [email protected] • 30.04.2010 PICTIÚR: DAVID MAHER / SPORTSFILE Michael Murphy, Captaen Dhún na nGall F-21 agus Johnny Cooper, Captaen Bhaile Átha Cliath F-21 ag fáil réidh don Chluiche Ceannais na hÉireann F-21 an Satharn beag seo. BÁC ar thóir a dara Craobh na hÉireann F-21 Le Gráinne McElwain Átha Cliath an comórtas seo nuair a croí orainn i ndiaidh an cjluiche sin breise le Jonny Cooper ag fáil an atá Dún na nGall go háirithe bhí Alan Brogan mar chaptaen. ach chuir muid fiche seans ar fór- cúilín cinniúnach i gcoinne an Lú Michael Murphy ach tá carachtar ag EIDH BÁC ag iarraidh a Chuaigh BÁC chomh fada le riail. Ní féidir leat buachan agus an chun am breise a chur i bhfeidhm. Baile Átha Cliath agus beidh sin ag dara Craobh na hÉireann Cluiche Leathcheannais na hÉire- méid seansanna sin a chur ar strae.” Bhí bua maith acu in aghaidh Ros teastáil go géar uathu in aghaidh a bhuachan an Satharn ann anuraidh nuair a chaill siad Bhí go leor daoine ag súil go Comáin i gCluiche Leathcheannais Dhún na nGall an deireadh seach- Bbeag seo nuair a bhuail- amach in aghaidh Chorcaí le pointe mbeadh bua éasca ag Baile Átha na hÉireann agus thosaigh siad ag taine seo. fidh siad le Dún na nGall amháin. Bhí Captaen na foirne i Cliath in aghaidh an Lú agus imirt an pheil is fearr nuair a Cluiche Ceannais Peile na hÉire- i gCluiche Ceannais an Chomórtais mbliana Jonny Cooper ar an fhoire- Ceatharlaigh i gCraobh Laighean i cuireadh Ted Furman den pháirc ann F-21 F-21 i bPáirc Bhréifní Kingspan. Ba é ann an lá sin agus is cuimhin leis go mbliana ach níor tharla sé mar sin. agus iad fágtha le 14 imreoir. Tá a Baile Átha Cliath v Dún na nGall 2003 an chéad uair a bhuaigh Baile maith an cluiche sin, “Bhí briseadh Chuaigh an dá chluiche go ham fhios acu ar fad cé chomh maith is @ 7.00i.n