Załącznik nr 2 Zakres wiedzy na Olimpiadę wiedzy o Gdańsku dla uczniów szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych

Niniejszy zakres wiedzy opracowany został hasłowo, według haseł „Encyklopedii Gdańskiej” (i jej wersji internetowej www.gedanopedia.pl), które należy opracować przygotowując się do wzięcia udziału w VII edycji Olimpiady wiedzy o Gdańsku. Hasła podzielono na kilka kategorii (wg gedanopedii): 1) LUDZIE; 2) ŻYCIE MIASTA; 3) PRZESTRZEŃ MIASTA; 4) ŚRODOWISKO I PRZYRODA oraz dodatkową kategorię 5) WARTO WIEDZIEĆ. Dodatkowo dokonano podziału na podkategorie, których celem jest ułatwienie usystematyzowania zdobywanej wiedzy.

Życzymy owocnej nauki i wielu sukcesów w gdańskiej rywalizacji olimpijskiej.

Wszyscy uczniowie (SP, GIM, Dodatkowe hasła dla GIM Dodatkowe hasła dla PONADGIM PONADGIM) i PONADGIM

Wielcy Patroni gdańskich tramwajów Patroni gdańskich tramwajów (wybrani): Patroni gdańskich tramwajów (wybrani) gdańszczanie – (wybrani): Dantyszek Jan Lengnich Gottfried zasłużeni w dziejach Chodowiecki Daniel I Ferber Maurycy miasta Fahrenheit Daniel Gabriel Mamuszka Franciszek Przybyszewska Stanisława Heweliusz Jan Winter Leopold von Z dawnych dziejów: Klenczon Krzysztof Z dawnych dziejów: Ferber Konstantyn Starszy Schopenhauer Artur i Joanna Beneke Paul Rogaczewski Franciszek Supłatowicz Stanisław (Sath-Okh) Dickman Arend Liczmański Alf Uphagen Johann Flisykowski Alfons Współcześni nam: Walentynowicz Anna Haffner Jean Georg Guenter Grass Z dawnych dziejów: Speimann Johann Limon Jerzy Antoni Abraham Świętopełk, książę

Barzychowska Erwina Współcześni nam: Block van der Abraham i Izaak Blanik Leszek

Guderski Konrad Borusewicz Bogdan LUDZIE

Jan Kanapariusz (Joannes Canaparius) Grubba Andrzej I. Leczkow Konrad Jujka Zbigniew Siedzikówna Danuta Kamiński Marek Św. Wojciech (Adalbert) Możdżer Leszek Sucharski Henryk Współcześni nam: Christa Janusz Chwin Stefan Grass Gunter Gruchała Sylwia Januszajtis Andrzej Michalczewski Dariusz Samp Jerzy Stenka Danuta Wałęsa Lech

II. ŻYCIE MIASTA Kultura iKultura sztuka Nauka Imprezy cykliczne dziejach miasta w wydarzeń najważniejszych Kanon Symbole

Poległych Stoczniowców (Trzy Krzyże), Krzyże), (Trzy Stoczniowców Poległych Pomniki Grosz czynszowy Obrazy Narodowe wojny (Oddziały), II światowej, Muzea Solidarności Centrum Europejskie Gdański Park Naukowo Nauki: Centra ( Medyczny Uniwersytet Gdański Gdańsku w Uczelnie wyższe gdańszczan zjazdy Światowe dzieje) Dominika Świętego (+ Jarmark Feta Żurawiem pod Szanty Festiwal Piosenki, Międzynarodowy Tańca, Szekspirowski, Festiwale Solidarności Postulaty 80 Sierpień 70 Grudzień Rok 1945 1 Obrona r. PolskiejIX 1939 Poczty Obrona 1 Gdańsk Wolne 1919 Miasto r. Gdańska 1793 do Prus Wcielenie Pokój r. 1457 dla WielkiGdańska Przywilej 13 Wojna roku 1308 Gdańska Rzeź w Gdańsk Hanzie w Gdańsk nec timide Nec temere, miasta Honorowe obywatelstwo Gdańska Herby Miasta Gdańsk Gdańsk

oliwski – : – – – , Politechnika Gdańska, Gdańska, , Politechnika

Apoteoza : Tym co za polskość Gdańska, Gdańska, : Tym co za polskość Morskie, Archeologiczne, MHMG Morskie, Archeologiczne,

- miasta początki filmie w nazwa

– letnia (Gdańsk w wojnie) w (Gdańsk letnia

Polskich

1660 r. 1660 Centrum Hewelianum Centrum

Gdańska Filmów Fabularnych, Fabularnych, Filmów

-

- 7 IX 1939 r. 7 IX 1939 Technologiczny także ich dzieje !) dzieje ich także

, , Sąd Ostateczny

- 1939 –

Uniwersytet Uniwersytet

, Herby dzielnic Hejnał Gdańska Flaga Hospicyjna Centrum Gdańskiej, Działalność społeczna Rzeźby: Wojewódzka) PAN, Główna Biblioteka Biblioteka Gdańsku w Biblioteki !) dzieje ich (także Muzyczna Akademia Sztuk Pięknych, AWFiS, Akademia Festiwale Baltic Sail w Gdańsku monarchów Wizyty w Euro 2012 Gdańsku 1945 1939 światowej wojny GdańskII podczas Gdańsk Wolne 1807 Miasto Bitwa pod Oliwą w Gdańsku Reformacja Wielka wojna 1409 Hanzie) w (Gdańsk Hanza

Gdańska Pieta, Madonna Piękna Pieta,

– Rady Miejskiej Rady

Jazz Jantar, Solidarity of Arts, Solidarity Jazz Jantar,

1627 r. 1627 - 14 Solidarności, Gdańska, Solidarności, Gdańska,

(w tym (w

- 11

1518 Fundacje

do do - 1815 -

pocz. pocz.

dawna dawna 1557 1525,

–

: Biblioteki : Biblioteki do 1793 r. do 1793

XIX XIX w.,

-

Galerie: Łaźnia Galerie: Kluby: Miejski, Teatr miejskie: teatry Dawne międzywojenny) Gdańsku (okres Gimnazjum w.) (XVI Gdańsku w Akademickie Gimnazjum Karillonowy Festiwal Mozartiana, po w Gdańsku przed demokratyczna Opozycja Gdańska r. po 1945 Odbudowa r. 1933 nazistów władzy w Gdańsku przez Przejęcie r. 1734 Leszczyńskiego Stanisława tronu Obrona r. 1577 Batorym Gdańska Wojna z w Miasta w. XIV i Młodego Głównego, Starego Lokowanie Logo Gdańska 1980 r. 1980

Klub Klub

Polskie Macierzy SzkolnejMacierzy Polskie Studencki Żak, Żak, Studencki

Goldbergowski, Festiwal Goldbergowski, Szkoła Fechtunku,

w - XIX XIX i Obrońców Poczty Polskiej, Jana Heweliusza Zespoły muzyczne: „Czerwone Gitary” (przy Wielkim Młynie), Jana III „Kombi”, Sobieskiego, Czołg, Krzyż Millenijny, Kindertransporty Fontanny: Czterech Kwartałów, Neptuna Teatry i instytucje muzyczne: Miniatura, Wybrzeże, Szekspirowski Filharmonia Bałtycka, Opera Bałtycka Zegar astronomiczny Zegar słoneczny Heweliusza „Panienka z okienka”

Legendy gdańskie – Jerzy Samp XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

Podział Ulice: Mariacka, Szeroka, Chlebnicka, Administracyjny podział i terytorialny rozwój Administracyjny podział i terytorialny rozwój administracyjny, Długa Gdańska – z uwzględnieniem podziału Gdańska – dzielnice, jednostki pomocnicze, dzielnice, ulice, place Aleje miejskiego w średniowieczu i współczesnych części miasta Droga Królewska dzielnic i osiedli (w tym zwłaszcza – , Główne arterie miasta: Grunwaldzka, Trakt Główne Miasto , Oliwa, ) św. Wojciecha, Trasa Słowackiego, Trasa Stare Miasto Ulice: Jaśkowa Dolina Sucharskiego, Tunel pod Martwą Wisłą Góra Gradowa (Grodzisko) Targi (place targowe): Chlebowy, Maślany, Targi: Długi, Drzewny, Węglowy, Rybny, Poziomkowy, Wąchany, Rakowy, Sienny

Zabytki Głównego Trakt Królewski – Brama Wyżynna, Bramy w ciągu nad Motławą Dawniejsze gdańskie dworce (m.in. Brama Miasta – kamienice, Przedbramie (Katownia, Wieża Dom Opatów Pelplińskich Nizinna, Brama Wyżynna) budynki użyteczności Więzienna), Złota Brama, Dwór Bractwa Dom Towarzystwa Przyrodniczego Dwory Oliwskie publicznej, obiekty św. Jerzego, Dom Uphagena, Lwi Zamek, Dwór Miejski Lotniska

przemysłowe Ratusz Głównomiejski, Dwór Artusa, Dom Port Stocznie Ławy, Zielona Brama Dom Prasy

Dworzec Gdańsk Główny PRZESTRZEŃ MIASTA Przedproża

III. Sień Gdańska Spichlerze Wielka Zbrojownia Wielki Młyn Wisłoujście Zamek krzyżacki Żuraw

Ratusz Staromiejski Ratusz Głównomiejski Gdańskie ratusze od Nowy Ratusz średniowiecza po dzień dzisiejszy

Kościół św. Ignacego na Starych Szkotach Gotyckie i barokowe Bazylika Mariacka świątynie Gdańska Katedra Oliwska Kościoły Głównego i Starego Miasta

Fortyfikacje Baszty: Biała, Łabędź, Jacek Baszty: Narożna, Słomiana, Pod Zrębem, Bramy Prochowa Mury obronne Bastiony Fortyfikacje

Rezerwaty przyrody – Ptasi Raj - Przyroda miejska Parki: Oliwski, Nadmorski, Uphagena, Parki: im. Steffensów, Jaśkowej Doliny, Jana Oruński Pawła II; Ronalda Reagana

Miejski Ogród Zoologiczny Wybrzeża Dawne parki – Błędnik,

ŚRODO

WISKO I Pachołek IV. PRZYRODA Samorządność gdańska wczoraj i dziś: Gdańsk współcześnie Struktura: Gdański Obszar Struktura: Województwo Pomorskie Prezydenci miasta, przewodniczący Rady Metropolitalny Władza: Rada Miejska Miejskiej po 1945 r. – najważniejsze działania Władza: Prezydent Gdańska, Młodzieżowa Rada Miasta Komunikacja: Tramwaje w Gdańsku, Pomorska Kolej Metropolitalna Media: Dziennik Bałtycki, Radio Gdańsk, Radio Plus, Telewizja Polska Gdańsk

INNE wybrane hasła Carillony Biblia Gdańska Bursztyn, bursztyniarstwo – tradycje, z gedanopedii Drzewo Millenium Gdańska Gdańska Macierz Szkolna najsłynniejsze dzieła i ich twórcy Flota kaperska Gdański Klub Morsów Ordynki: Rada, Ława, Trzeci Ordynek Gimnazjum Akademickie „Peter von ” Komisariat Generalny RP w II WMG GKS Wybrzeże „Generał Zaruski” Klub Sportowy „Gedania”

V. WARTOV. WIEDZIEĆ Goldwasser Góra Szubienicza Wódka gdańska Kanalizacja i wodociągi – historia Instytut Pamięci Narodowej Piwo gdańskie Kat Kamlaria Meble gdańskie Komora palowa Millenium Gdańska Komturstwo gdańskie Motława Lastadia Odbudowa śródmieścia Gdańska po Ława Miejska 1945 roku Ławy chlebowe ERGO-ARENA Gdańsk Ławy mięsne (PGE) ENERGA Arena Gdańsk Medal księcia Mściwoja II „Schleswig-Holstein” Medal Świętego Wojciecha Solidarność Medal Prezydenta Miasta Gdańska „Sołdek” Rzeźba Gdańska Stocznia Klawittera Victoriaschule Stocznia Królewska Stocznia Gdańska Wilkierze Trzy świńskie głowy Wody (sieć hydrograficzna, rzeki, potoki, stawy)

WSZYSTKIE WYMIENIONE MIEJSCA, ULICE, ZABYTKI, BUDOWLE – NALEŻY POTRAFIĆ UMIEJSCOWIĆ NA PLANIE MIASTA!!!

Agnieszka Spigarska-Linde Współpraca – Joanna Miklikowska, Sławomir Kościelak