DOCSLIB.ORG

Decyzje Sejmu Rozbiorowego

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Decyzje Sejmu Rozbiorowego Klęska i szansa? Decyzje sejmu rozbiorowego Wprowadzenie Przeczytaj Animacja Sprawdź się Dla nauczyciela Bibliografia: Stanisław August Poniatowski do Marie-Thérèse Geoffrin, Warszawa, 5 VI 1773 r., [w:] Correspondance inédite du roi Stanislas-Auguste Poniatowski et de Mme Geoffrin (1764- 1777), précédée d’une étude sur Stanislas-Auguste et Mme Geoffrin et accompagnée des notes, red. Charles de Mouÿ, tłum. Dorota Wiśniewska, Paryż 1875. Lenard Stanisław Bogusław, Sobańska-Bondaruk Melania, Wiek XVI-XVIII w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii i studentów, Warszawa 1997. Ustanowienie Komisji, nad edukacją młodzi narodowej szlacheckiej dozór mającej 24 X 1773, [w:] Lenard Stanisław Bogusław, Sobańska-Bondaruk Melania, Wiek XVI-XVIII w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii i studentów, Warszawa 1997. Niemcewicz Julian Ursyn, Pamiętniki czasów moich, t. 1, Gdańsk 2000. Klęska i szansa? Decyzje sejmu rozbiorowego Rejtan na sejmie 1773. Źródło: Jan Matejko (1838-1893), Wikimedia Commons, domena publiczna. W listopadzie 1866 r. Jan Matejko kończy pracę nad obrazem Rejtan, upadek Polski. Uwiecznia na nim scenę, która rozegrała się prawie sto lat wcześniej na Zamku Królewskim w Warszawie. Matejko pokazuje, jak tytułowy bohater – poseł ziemi nowogródzkiej Tadeusz Rejtan – w geście rozpaczy rzuca się na ziemię i zagradza drogę Franciszkowi Ksaweremu Branickiemu, Adamowi Ponińskiemu i Stanisławowi Szczęsnemu Potockiemu. W ten dramatyczny sposób próbuje uniemożliwić im złożenie podpisu pod traktatem ratyfikującym I rozbiór Polski. Rozbiór ostatecznie zatwierdzono, ale sejm na tym nie poprzestał. Kontynuował prace do kwietnia 1775 r., podejmując próby reform Rzeczypospolitej. Miały być one szansą na wzmocnienie państwa. Źródło: Contentplus.sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0. Twoje cele Ocenisz, czy sejm rozbiorowy zasługuje na potępienie, czy na uznanie. Wyjaśnisz, dlaczego poseł Rejtan na obrazie Jana Matejki leży w drzwiach i ma rozdartą koszulę. Scharakteryzujesz XVIII‐wieczny prototyp rządu RP. Przeczytaj Żądania rozbiorców Zaraz po podpisaniu przez Austrię, Prusy i Rosję traktatu rozbiorowego (5 sierpnia 1772 r.) państwa te zażądały jego ratyfikacji, czyli zatwierdzenia przez polski sejm. Takie żądanie spotkało się ze sprzeciwem opinii publicznej i króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Rzeczpospolita miała jednak niewielkie pole manewru. Nie mogła liczyć na pomoc europejskich mocarstw, a Rosja, Austria i Prusy prowadziły zakrojoną na szeroką skalę akcję dezinformującą. Oskarżano Polaków o anarchię groźną dla sąsiadów Rzeczypospolitej i doprowadzenie zacofanego kraju do katastrofy. Rzeczpospolita była też osłabiona wewnętrznie: nie miała wystarczająco licznej i sprawnej armii, a konfederacja barska pokazała istnienie głębokich podziałów politycznych w państwie. Polska nie zdobyła się więc na otwarty sprzeciw wobec grożących jej kolejnym rozbiorem sąsiadów. Sejm rozbiorowy zwołano na 19 kwietnia 1773 r. Tereny, które miały przypaść państwom zaborczym, przedstawia poniższa mapa. Mapa przedstawiająca podział Ziem Rzeczpospolitej ustalony podczas I rozbioru. Wyjaśnij, czym są „granice inne” z legendy? Źródło: Contentplus. sp. z o.o., tylko do użytku edukacyjnego na epodreczniki.pl. Rosjanie byli świadomi nieprzychylnych im nastrojów w Polsce. Przekupili więc grupę polityków, którzy w zamian mieli działać na sejmie zgodnie z wolą carycy Katarzyny II. Wśród lojalnych współpracowników rosyjskiego ambasadora Ottona Magnusa von Stackelberga wyróżnić należy kuchmistrza koronnego Adama Ponińskiego, późniejszego wojewodę wileńskiego Michała Radziwiłła, biskupa wileńskiego Ignacego Massalskiego czy braci Augusta i Antoniego Sułkowskich. Próby stawiania oporu Jeszcze przed otwarciem sejmu obóz prorosyjski zebrał część szlachty, która zawiązała konfederację generalną, czyli związek powoływany w wyjątkowych sytuacjach. Zdecydował się na ten krok, aby uniknąć niepowodzenia przy próbie ratyfikacji traktatu rozbiorowego. Na sejmie skonfederowanym decyzje zapadały bowiem większością głosów, a nie jednomyślnie, jak było to na sejmach zwyczajnych. Ruch ten napotkał jednak silny opór ze strony części szlachty, przede wszystkim posłów nowogrodzkich Tadeusza Rejtana, głównego bohatera obrazu Matejki, oraz Samuela Korsaka. 19 kwietnia, kiedy oficjalnie poinformowano o zawiązaniu konfederacji i funkcję jej marszałka miał objąć Adam Poniński, Rejtan podniósł sprzeciw. Powołał się na bezprawny charakter zwołania konfederacji – bez konsultacji ze szlachtą na sejmikach. Chciał doprowadzić do wyboru marszałka sejmu i uniknąć w ten sposób głosowania większością głosów. Tymczasem w sali zamkowej pozostało jedynie kilka osób. Znaczna część posłów była opłacona przez Rosjan lub szczerze wierzyła, że stawianie oporu mogłoby doprowadzić tylko do eskalacji konfliktu między Portret Tadeusza Rejtana, autor nieznany. Rzecząpospolitą a zaborcami. Źródło: domena publiczna. Upadek Rejtana W trzecim dniu trwania sejmu rozbiorowego doszło do dramatycznej sceny, którą uwiecznił Jan Matejko. Wobec sprzeciwu części szlachty Stanisław August odmawiał przystąpienia do zawiązanej konfederacji generalnej. Protestujący posłowie, w tym Rejtan, nie zamierzali rezygnować – za wszelką cenę próbowali doprowadzić do wyboru marszałka sejmu zwyczajnego, na którym obowiązywałaby jednomyślność. Wówczas z łatwością można byłoby zerwać sejm za pomocą liberum veto i udaremnić zatwierdzenie pierwszego rozbioru. Poniński wysłał więc posła sandomierskiego Michała Lubomirskiego, aby ten przedłużył obrady i odroczył wybór marszałka. Gdy wszyscy mieli się już rozchodzić, Rejtan stanął w drzwiach Sali Senatorskiej i zaklinał posłów na miłość Boga i ojczyzny, aby go posłuchali. Następnie w geście rozpaczy padł na ziemię, próbując im uniemożliwić opuszczenie pomieszczenia i rozejście się bez wyboru marszałka. Tę właśnie scenę przedstawił Matejko na obrazie reprodukowanym poniżej. Rejtan - upadek Polski Źródło: domena publiczna. Porażka protestujących Lubomirski nie zawahał się przejść nad Rejtanem. Następnie warta marszałkowska pomogła zrobić to samo kolejnym osobom. Wieczorem w pustej sali pozostali tylko Rejtan, Korsak oraz poseł miński Stanisław Bohuszewicz. Wprawdzie nazajutrz zaczęli przyłączać się do nich inni, ale nic to już nie dało. Po tym, jak Rosja zagroziła interwencją zbrojną, król przystąpił do konfederacji, a w jego ślady poszli senatorowie oraz większość posłów. Trzech protestujących prowadziło jeszcze strajk głodowy przez kilka dni, jednak uświadomiwszy sobie jego bezcelowość, zrezygnowało. Sejm decyduje Zaborcy triumfowali. Zaraz po przystąpieniu króla do konfederacji powołano tzw. delegację poselską. Jej zadaniem było przygotowanie ratyfikacji traktatu rozbiorowego. Zatwierdzono go 30 września 1773 r. Sejm rozbiorowy kontynuował jednak pracę, stawiając sobie za cel wdrożenie reform regulujących życie społeczno‐polityczne w nowej rzeczywistości. Przegłosował ustawy, które miały wprowadzić pozytywne zmiany w państwie. Utworzono Radę Nieustającą (pełniącą funkcję organu wykonawczego, odpowiednika dzisiejszego rządu), zwiększono i ujednolicono podatek podymny oraz czopowy. Unowocześniono wojsko, ale jego liczebność ustalono na maksymalnie 30 tys. żołnierzy. Postanowieniem sejmu potwierdzono i uzupełniono ustanowione w 1768 r. prawa kardynalne. Utrzymano w mocy m.in. liberum veto i prawo szlachty do wypowiedzenia nieposłuszeństwa królowi. Prawa kardynalne przedstawia grafika interaktywna. Które z wymienionych praw kardynalnych zostało dodane podczas sejmu rozbiorowego i czemu miało Okładka wydanych drukiem konstytucji (czyli służyć? uchwał) sejmu rozbiorowego Źródło: Bernardo Belloo, Elekcja 1764, domena publiczna. Źródło: starodruk, Biblioteka Jagiellońska, domena publiczna, dostępny w internecie: Biblioteka Jagiellońska, BJ St. Dr. 394124 III. Gdy do debatujących posłów dotarła wieść o rozwiązaniu zakonu jezuitów przez papieża Klemensa XIV, pojawiła się okazja do zreformowania i unowocześnienia szkolnictwa. Do tej pory bowiem to właśnie jezuici w dużej mierze odpowiadali za kształcenie młodzieży szlacheckiej. 14 października 1773 r. sejm powołał Komisję Edukacji Narodowej, pierwszą w Europie instytucję sprawującą nadzór nad nauczaniem – pierwsze ministerstwo oświaty. Julian Ursyn Niemcewicz, jeden z czołowych reformatorów polskiego oświecenia i członek KEN w latach 1791–1792, tak oceniał decyzje sejmu w swoich pamiętnikach: Julian Ursyn Niemcewicz “ Pamiętniki czasów moich Tak więc i za tego sejmu, pod żelazną rózgą trzech sprzysiężonych dworów, pod przewodnictwem najniemoralniejszego z ludzi, pod tym sejmem skażonym chciwością ukazały się, zwłaszcza w początkach, dusze szlachetne, zaszły niektóre zbawienne urządzenia. Najzbawienniejszym zapewne była wspomniona już Komisja Edukacyjna. Ustanowiono Radę Nieustającą, która między sejmem a sejmem zastępowała władzę wykonawczą; jakkolwiek błędna była ta magistratura, przyzwyczaiła naród do rządu. […] Odjęto królowi rozdawnictwo urzędów i starostw. Źródło: Julian Ursyn Niemcewicz, Pamiętniki czasów moich, t. 1, Gdańsk 2000, s. 24–25. Sejm rozbiorowy był kilkakrotnie przedłużany, aby Julian Ursyn Niemcewicz mógł zaakceptować nowe ustawodawstwo, Źródło: domena publiczna. i zakończył się dopiero w połowie kwietnia 1775 r. Słownik konfederacja generalna związek skupiający większą część szlachty; zawiązywana w wyjątkowych sytuacjach, takich jak bezkrólewie lub kryzys państwowy; mogła być zwołana przeciwko królowi, ale ten mógł do niej również przystąpić; w
Load more

Recommended publications
  • Pan Tadeusz by Adam Mickiewicz
    The Project Gutenberg EBook of Pan Tadeusz by Adam Mickiewicz This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with almost no restrictions whatsoever. You may copy it, give it away or re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included with this eBook or online at http://www.gutenberg.org/license Title: Pan Tadeusz Author: Adam Mickiewicz Release Date: [Ebook 28240] Language: English ***START OF THE PROJECT GUTENBERG EBOOK PAN TADEUSZ*** PAN TADEUSZ OR THE LAST FORAY IN LITHUANIA All rights reserved PAN TADEUSZ OR THE LAST FORAY IN LITHUANIA A STORY OF LIFE AMONG POLISH GENTLEFOLK IN THE YEARS 1811 AND 1812 IN TWELVE BOOKS BY ADAM MICKIEWICZ TRANSLATED FROM THE POLISH BY GEORGE RAPALL NOYES 1917 LONDON AND TORONTO J. M. DENT & SONS LTD. PARIS: J. M. DENT ET FILS NEW YORK: E. P. DUTTON & CO. Contents PREFACE . 1 INTRODUCTION . 3 LIST OF THE PRINCIPAL CHARACTERS IN “PAN TADEUSZ” WITH NOTES ON POLISH PRONUN- CIATION . 14 BOOK I.—THE FARM . 17 BOOK II.—THE CASTLE . 45 BOOK III.—FLIRTATION . 69 BOOK IV—DIPLOMACY AND THE CHASE . 91 BOOK V.—THE BRAWL . 120 BOOK VI.—THE HAMLET . 146 BOOK VII.—THE CONSULTATION . 164 BOOK VIII.—THE FORAY . 181 BOOK IX.—THE BATTLE . 204 BOOK X—THE EMIGRATION. JACEK . 226 BOOK XI.—THE YEAR 1812 . 253 BOOK XII.—LET US LOVE ONE ANOTHER! . 273 NOTES . 299 [v] PREFACE THE present translation of Pan Tadeusz is based on the editions of Biegeleisen (Lemberg, 1893) and Kallenbach (Brody, 1911). I have had constantly by me the German translation by Lipiner (ed.
    [Show full text]
  • Is It Worth Being a Rejtan?
    View metadata, citation and similar papers at core.ac.uk brought to you by CORE provided by <intR>²Dok Is it worth being a Rejtan? Marek Safjan 2020-01-28T09:12:19 At the end of my term of office at the Constitutional Tribunal my collaborators gave me a replica of Jan Matejko’s painting 'Rejtan'.1)Rejtan, or the Fall of Poland (Polish: Rejtan. Upadek Polski) is an oil painting by the Polish artist Jan Matejko, finished in 1866, depicting the protest of Tadeusz Rejtan (lower right) against the First Partition of Poland during the Sejm Session of 1773. Both a depiction of a historical moment, and an allegory for the surrounding period of Polish history, the painting is one of Matejko’s most famous works, and an iconic picture of an emotional protest. The attitude of Rejtan has always been really close to my heart. Rejtan is a Polish Don Quixote – in a moment of helpless despair, Rejtan did not want to let the King and members of the Senate and the Sejm enter the Parliament hall in order to prevent the signing of the Treaty of the Partition of Poland. At that moment it was only a symbolic gesture. Rejtan’s gesture was as ineffective or even useless as the one of Don Quixote’s. Is this a convincing analogy to my own stances? I am not sure, but perhaps the similarity results from the fact that I have always had a built-in opposition to whatever I sense to be in clear contradiction with my beliefs, sensitivity and worldview.
    [Show full text]
  • Problematyka Sejmu Rzeczypospolitej a Sejm Rozbiorowy W 1773-1775 Roku
    Problematyka sejmu Rzeczypospolitej a sejm rozbiorowy w 1773-1775 roku Postać Tadeusza Rejtana z biegiem czasu uległa swoistej mitologizacji, czyniąc z młodego posła jedynego sprawiedliwego obywatela, pragnącego zatrzymać "zdradzieckich i przekupionych", zmierzających do okrojenia granic Rzeczypospolitej na rzecz mocarstw ościennych. Z historycznego punktu widzenia wydarzenia mające miejsce podczas sejmu rozbiorowego w 1773 roku wyglądały jednak zdecydowanie inaczej, niż zapisane to zostało w zbiorowej pamięci współczesnego narodu polskiego. Zacząć należy od genezy, czyli systemu politycznego działającego w Rzeczypospolitej szlacheckiej, który wedle znakomitej większości badaczy i historyków przyczynił się walnie do zniknięcia państwa polsko- litewskiego z map europejskich. Jego podwalin niektórzy szukają już w dobie wieców słowiańskich, bardziej powściągliwi widzą rosnącą pozycję polskiego możnowładztwa w zawirowaniach dynastycznych do których doprowadziło nie pozostawienie męskiego potomka kolejno przez Kazimierza III, ostatniego z dynastii Piastów, Ludwika Węgierskiego z domu Andegawenów i wreszcie jego córki, Jadwigi, która utorowała drogę do korony dynastii Jagiellonów. Problem dynastyczny a co za tym idzie brak silnej władzy centralnej sprawiały, że rycerstwo musiało coraz częściej brać obowiązki państwowe we własne ręce. Coraz większą zaś władzę w rękach możnowładców potwierdzali pierwsi Jagiellonowie, którzy, mówiąc wprost, za tron Polski musieli zapłacić podzieleniem się przywilejami i uprawnieniami na rzecz szlachty i duchowieństwa,
    [Show full text]
  • The Holy Trinity, Emerging As the Second (After the Gniezno Doors) Milestone in Polish Cultural Awareness
    424 Adam FITAS Today, we are almost certain that the Chapel of the Holy Trinity was born out of Jagiełło’s fascination with Eastern art rather than from the king’s wish to affi rm the union between Poland and Lithuania.38 However, by revealing the complexity of the entirely new culture created by that historical act, the chapel may be regarded as a symbolic icon of the Polish history of the 15th and the 16th centuries.39 Perhaps, contemplating the Byzantine frescos in the context of Gothic architecture might help understand the words, so puzzling to international readers, written by Mickiewicz in Polish, “Litwo! Ojczyzno moja!”40 (“Lithuania, my country”41). Therefore, as a means to synthetically represent the history of Poland, I would choose the interior of the Chapel of the Holy Trinity, emerging as the second (after the Gniezno Doors) milestone in Polish cultural awareness. “REJTAN, OR THE FALL OF POLAND” BY JAN MATEJKO Completed in 1866 as an expression of the painter’s experiences following the suppression of the January Insurrection, Rejtan: Upadek Polski [Rejtan, or the Fall of Poland] (fi gure 4) by Jan Matejko provides, in my opinion, a perfect summary of the history of Poland from 1772 (the year of its First Partition) to 1918 (the year when Poland regained its independence). Incidentally, through his paintings, from Zaprowadzenie chrześcijaństwa R.P. 965 [Introduction of Christianity to Poland, AD 965] to Polonia. Rok 1863 [Polonia: Year 1863] (his only work devoted to the theme of Poland after the Partitions), Matejko seems to be teaching us an intensive course in Polish history.
    [Show full text]
  • Klasycy Historiografii Część III – Przed Zachodem Słońca
    ZESZYTY JAGIELLOŃSKIE PISMO UCZNIÓW, NAUCZYCIELI I PRZYJACIÓŁ LO im. KRÓLA WŁADYSŁAWA JAGIEŁŁY W PŁOCKU NR 35, CZERWIEC 2009, EGZEMPLARZ BEZPŁATNY MŁODZIEŻOWY DOM KULTURY IM. KRÓLA MACIUSIA I W PŁOCKU 16 czerwca 2009 roku GŁOŚNE CZYTANIE NOCĄ Klasycy historiografii Część III – Przed zachodem Słońca Państwo Elżbieta i Tomasz Zbrzezni prezentują po raz 20. „Głośne czytanie nocą” 16 czerwca 2009 roku (wtorek), godz. 19.00 W 35. numerze „Zeszytów Jagiellońskich” przedstawiamy materiały zaprezentowane w dniu 16 czerwca 2009 roku w Młodzieżowym Domu Kultury im. Króla Maciusia I w ramach spotkania „Klasycy historiografii” (cześć III – „Przed zachodem Słońca”) z cyklu „Głośne czytanie nocą”. W biogramach uczonych informacje pochodzą głównie ze stron Wikipedii. Na okładce: Jan Matejko, Kościuszko pod Racławicami. Uwaga! W tekstach źródłowych została zachowana oryginalna pisownia przedwojenna z niewielkimi zmianami. Zeszyty Jagiellońskie. Pismo Uczniów, Nauczycieli i Przyjaciół Liceum Ogólnokształcącego im. Króla Władysława Jagiełły w Płocku Redakcja: ul. 3 Maja 4, 09 – 402 Płock; http:// www.jagiellonka.plock.pl; (024) 364-59-20 [email protected]; Opiekun zespołu: mgr Wiesław Kopeć Zespół redakcyjny: członkowie Międzyszkolnego Klubu Myśli Polskiej. 2 Tadeusz Korzon (1839 – 1918) – historyk, powstaniec styczniowy Biogram uczonego w numerze 31. „Zeszytów Jagiellońskich”: Klasycy historiografii, część II – Rzeczpospolita szlachecka. POLSKA W DOBIE UPADKU Z dzieła Tadeusza Korzona pt. „Wewnętrzne dzieje Polski za Stanisława Augusta” Historycy nasi zgodnie zaznaczają początek epoki upadku Rzeczypospolitej Polskiej na połowę XVII wieku. Już za Jana Kazimierza zaczęła Polska rozdawać swe kraje i prawa polityczne sąsiadom: z terytoryum, obejmującego 18000 mil kwadratowych, utraciła Smoleńskie, Siewierskie, Czernichowskie, Kijów z obwodem, Ukrainę Zadnieprską, Inflanty i zwierzchnictwo nad Prusami, okupionemi niegdyś krwią Grunwaldu i bezprzykładną w dziejach ofiarnością miast zniemczonych.
    [Show full text]
  • DEFENDING WESTERN CIVILIZATION Mark Tooley
    ESSAY DEFENDING WESTERN CIVILIZATION MarK TooLey Donald Trump’s July 6 Warsaw Gandhi also said, “Western civ- speech defending Western ilization is material, frankly Civilization excited predictable material. It measures progress accolades and condemnations. by the progress of matter—rail- Critics claimed he was extolling ways, conquest of disease, con- a tribal blood and soil defense quest of the air. These are the of the West. Fans acclaimed triumphs of civilization accord- his mostly conventional affir- ing to Western measure.” This mation of Western principles. critique portrays the West as Admirably, he declared that secular, anti-spiritual, uncon- “above all, we value the digni- cerned with the affairs of the ty of every human life, protect soul and transcendence. He pro- the rights of every person, and posed that Eastern Civilization, share the hope of every soul to supposedly less concerned with live in freedom. That is who we material progress, better har- are. Those are the priceless ties monizes the material world with that bind us together as nations, the life of the soul. There are as allies, and as a civilization.” many Western Christians who He commended a “democratic have accepted that critique. Europe,” although he unfortu- nately did not otherwise men- Trump’s speech mentioned tion democracy specifically. Poland’s traditional deep faith in God and that faith’s central concepts about human life and Defending Western Civilization, role in overcoming communism. human equality have prevailed once commonly called Christian This brief mention is more than throughout the West to such an Civilization, is not a theme com- what is present in most oth- extent that prosperity, comfort, mon to religious discourse on er contemporary references to and human dignity are now pre- any part of the political spec- Western Civilization, which is sumed to be not just goals but trum.
    [Show full text]
  • Central Europe Beautiful and Monumental Painting from Poland and Czechoslovakia
    Jan Matejko (1838-1893) Rejtan, or the Fall of Poland 1866 oil on canvas 282 cm × 487 cm (111 in × 192 in) Royal Castle, Warsaw Jan Matejko (1838-1893) Jan Matejko (1838-1893) Astronomer Copernicus: Conversation with God 1872 oil on canvas 221 × 315 cm (87 × 124 in), Museum of the Jagiellonian University, Kraków The figure on the far right is thought to be Pukirev. Masters of Central Europe Beautiful and Monumental Painting from Poland and Czechoslovakia Americans who lived during the Cold its notable buildings and edifices: castles, Polish and Czech artists of great skill attained War may remember the countries of Central palaces, houses, bridges, and great libraries. international renown. 1 Europe primarily as the satellite buffer Warsaw and its memory would be obliterated states dominated by the Soviet Union, their from the face of the earth. After the sudden unraveling of the Soviet Jan Matejko (1838-1893) Sigismund Augustus and Barbara people living behind the “Iron Curtain” under Union in 1991, many of the former Soviet at the Radziwiłł Court in Vilnius 1867 the oppression of totalitarian governments. Over many centuries, the Slavic regions of satellites gained national sovereignty for the oil on canvas 127 cm (50 in). Width: 107 cm (42.1 in). We also remember the Soviet repression Central Europe were repeatedly overrun by first time in centuries and formed democratic [143 x 122,5 x 5] cm of the Hungarian Revolution of 1956 and their stronger neighbors. They continually governments. As these regions opened up to National Museum in Warsaw its invasion of Czechoslovakia in 1968 to struggled to affirm their ethnic and greater freedom of travel and the influence suppress attempts to reform the hard-line cultural identities and gain political self- of the Internet, we of the West gained greater Communist regime.
    [Show full text]
  • Polish Painting Between Historicism and Modernism
    Originalveröffentlichung in: Wasilewska, Joanna (Hrsg.): Poland - China : art and cultural heritage, Kraków 2011, S. 73-77 Maria Poprzgcka University of Warsaw Polish Painting between Historicism and Modernism In order to understand the specificity of the Polish art of the nineteenth century, it is worth recalling a few historical facts. Key among these is that throughout the nine­ teenth century Poland did not exist as an independent state. In the course of successive Partitions in the late eighteenth century, the Polish lands had been divided among Russia, Prussia and Austria. The three partitioning powers then proceeded, with vary­ ing degrees of severity, to denationalize their newly-gained territories. It was this lack of statehood in the nineteenth century that gave Polish art the exalted status of an upholder of national consciousness with the mission to consolidate the nation divided between three hostile states. In the words of a poet, artists were to exercise a “reign of souls” over the enslaved nation. The great prestige enjoyed by the towering Romantic Poets of the first half of the nineteenth century led to art being treated as a national religion and a path toward moral and national revival. The great hopes that accompanied the emergence of national painting stemmed from the belief thatthe medium was uniquely qualified to rouse and promote patriotic sentiment. National art obviously needed to be based on subjects taken from history. Historical painting was conceived as a sort of visual Bible of national consciousness. Hie growing hopes for a “Polish epic in painting were the most serious challenge with wruch the generation of artists coming of age around the mid-1800s had to contend, Sensational historicalromances devoid of any moral dimension popular in Western European painting of the time were inappropriate for such a purpose.
    [Show full text]
  • And Does It Need a Kickstart Forward?
    proactivity in art AND DOES IT NEED A KICKSTART FORWARD? A C A D E M Y O F F I N E A R T S I N G D A N S K AUTHOR Michelle Tylicki Masters Thesis 2010 PROMOTOR P r o f . N i e c z y p o r o w s k i idea If you believe in evolution then anything 100,000 years ago then we should agree that human kind -when the individual was at the whim is not finite. We have not reached the of the collective (survival of the fit- ultimate form of our species and no test). Then, it was efficiency: social such thing may actually exist, but it adaptation, dominance, war, preda- is possible to say we are definetly ad- tion. If we try too look beyond this, vancing in some direction. With the the future evolution would give us the communication technology advances traits that bring tendencies of truth, such as the guttenberg press, radio & justice, freedom and peace because television and most recently, the inter- these are necessities. those who have net, we are all connecting on an expo- already aquired such traits (be it na- nential level. We are an extraordinary ture or nurture) have the responsibilty collective consciousness. this aware- to pull the rest of mankind forward ness of our existence and information -away from what would distroy it (as demands responsibility: the ability to the future may seem dark and doomed decide who we are in the world com- for many)- which is due to an unsus- munity, which sets an example and tainable human population that leads further shapes the future of our kind.
    [Show full text]
  • POLISH ART NOUVEAU, 1890-1910 Hannah Justine Marchman a Thesis
    NATIONALISM IN AN INTERNATIONAL MOVEMENT: POLISH ART NOUVEAU, 1890-1910 Hannah Justine Marchman A thesis submitted to the faculty of the University of North Carolina at Chapel Hill in partial fulfillment of the requirements for the degree of Master of Arts in the Curriculum in Russian and East European Studies in the College of Arts & Sciences. Chapel Hill 2012 Approved by: Ewa Wampuszyc Pamela Kachurin Chad Bryant © 2012 Hannah Justine Marchman ALL RIGHTS RESERVED ii Abstract HANNAH MARCHMAN: Nationalism in an International Movement: Polish Art Nouveau, 1890-1910 (Under the direction of Ewa Wampuszyc) While the Art Nouveau movement in Europe has been extensively studied, Polish art has been largely left out of the discussion. However, this absence should not be considered as proof that Polish artists did not create art works in the Art Nouveau style. In fact, Art Nouveau was prevalent in Poland, but unlike the movement in Europe, Polish Art Nouveau tended to have political undertones. This thesis examines how Polish artists adapted the wider Art Nouveau movement to Polish culture, and assisted the political agenda that Polish art had been charged with in the aftermath of the eighteenth century partitions. Furthermore, this thesis describes the wider Polish Art Nouveau movement and looks at the underlying meanings of paintings, stained glass window designs, posters, and postcards from 1890 to 1910. iii This thesis is dedicated to my wonderful husband Patrick. His support, encouragement, and unconditional love kept me going. iv ACKNOWLEDGEMENTS Foremost, I would like to thank my advisor Dr. Ewa Wampuszyc for her patience, encouragement, and immense knowledge.
    [Show full text]
  • Opis Alternatywny Quizu
    Opis alternatywny do gry słownej: 230. rocznica uchwalenia Konstytucji 3 Maja 1. Slajd: Na tle biało-czerwonej flagi Polski znajduje się obraz Jana Matejki pod tytułem Konstytucja 3 Maja 1791 roku oraz tekst 230. rocznica uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Pod spodem napisy Gra słowna, Word Game, Cловеснаяигра, Wortspiel. 2. Slajd: Na biało- czerwonym tle znajduje się karta z konstytucji, flaga i godło Polski, poniżej pytanie Jaki rodzaj święta obchodzi Polska 3 maja? Zaznacz prawidłową odpowiedź w języku niemieckim, trzy warianty odpowiedzi: einFeiertag der Nation, einNationalfeiertag, einnationalerFeiertag. Prawidłowa pulsująca odpowiedź: einNationalfeiertag znajduje się na 3. Slajdzie. W tle dwa zdjęcia z obchodów 3 maja, historyczne i współczesne. Po kliknięciu na krzyżykinformacja w j. niemieckim: Der 3. Mai wurde bereits nach Verabschiedung der Verfassung zum ersten Mal auf den 5. Mai 1791, festgesetzt. Gesetzlich wurde der 3. Mai als Nationalfeiertag zum ersten Mal 1919 und erneut 1990 festgelegt und verabschiedet. 4. slajd: obraz o tytule Konstytucja 3 Maja 1791 roku z Stanisławem Małachowskim, niesionym na rękach, trzymającym konstytucję, poniżej obrazu znajduje się pytanie: Kto namalował obraz Konstytucja 3 Maja 1791 roku? Trzy warianty odpowiedzi: Stanisław Wyspiański, Jacek Malczewski, Jan Matejko. Prawidłowa, pulsująca odpowiedź: Jan Matejko znajduje się na 5. slajdzie. Na 5. Slajdzie: tło: autoportret Jana Matejki z 1892r. Wskazując kursorem krzyżyk pojawia się informacja: Jan Matejko (1838-1893), jest znany jako twórca obrazów historycznych i batalistycznych. Uchodzi za jednego z najwybitniejszych polskich malarzy w historii Polski. 6. slajd tło: kolorowa mapa I rozbioru Polski i obraz pod tytułem Rejtan - Upadek Polski autorstwa Jana Matejki. Wskazując kursorem na obraz pojawia się informacja o treści obrazu w j.
    [Show full text]
  • Zmagania O Kształt Osobowy Sejmu 1773–1775*
    Kwartalnik Historyczny Rocznik CXXVII, 2020, 2 PL ISSN 0023-5903 PIOTR SKOWROŃSKI https://orcid.org/0000-0001-8228-2790 Instytut Historii PAN, Warszawa Muzeum Łazienki Królewskie ZMAGANIA O KSZTAŁT OSOBOWY SEJMU 1773–1775* Abstrakt: Artykuł stanowi uzupełnienie Abstract: The article is a contribution to dotychczasowej wiedzy na temat kampanii knowledge of the parliamentary election przedsejmowej z roku 1773. Wykorzystanie campaign in 1773. An analysis of reports relacji dyplomatów mocarstw rozbioro- by diplomats of the partitioning powers wych oraz rozproszonych źródeł krajowych and dispersed Polish sources allows for bet- pozwala na lepsze rozpoznanie sił politycz- ter identifi cation of political forces active nych w okresie I rozbioru Rzeczypospolitej during the fi rst partition of the Common- oraz na większe docenienie zaangażowa- wealth and fuller appreciation of the polit- nia politycznego osób, którym dotychcza- ical involvement of people with a passive sowa historiografia przypisywała bierną attitude attributed to them in the scholarly postawę. literature on the subject. Słowa kluczowe: Rzeczpospolita Obojga Keywords: Polish-Lithuanian Common- Narodów, I rozbiór Polski, konfederacja bar- wealth, fi rst partition of Poland, Bar Con- ska, sejm 1773–1775, Stanisław August. federation, Sejm of 1773–75, King Stanisław August. Pierwszy rozbiór Rzeczypospolitej jest nęcącym zagadnieniem badaw- czym ze względu na bezprecedensowy charakter przejęcia znacznej części terytorium dużego europejskiego państwa i wiążące się z tym zagadnienia
    [Show full text]