Spis treść

Nazwa Nr strony

I . Wstęp 4 II. Drogi powiatowe na tle pozostałych dróg w Polsce 5 III. Położenie Powiatu Łobeskiego 8 IV. System zarządzania drogami powiatowymi w Powiecie Łobeskim 11 V. Drogi na terenie Powiatu Łobeskiego 13 1. Obiekty inżynierskie znajdujące się w zarządzie Powiatu Łobeskiego 13 2. Sieć dróg powiatowych Powiatu Łobeskiego 16 2.1 Sieć drogowa gminy Łobez 17 2.2 Sieć drogowa gminy 18 2.3 Sieć drogowa gminy Dobra 20 2.4 Sieć drogowa gminy Węgorzyno 20 2.5 Sieć drogowa gminy Radowo Małe 22 3. Ulice powiatowe 23 3.1 Ulice powiatowe – Łobez 24 3.2 Ulice powiatowe - Resko 27 3.3 Ulice powiatowe – Dobra 29 3.4 Ulice powiatowe – Węgorzyno 31 VI. Nakłady inwestycyjne i remontowe poniesione przez Łobeski w latach 2002 – 2012 33 1. Nakłady inwestycyjne i remontowe w gminie Łobez 33 2. Nakłady inwestycyjne i remontowe w gminie Resko 37 3. Nakłady inwestycyjne i remontowe w gminie Dobra 40 4. Nakłady inwestycyjne i remontowe w gminie Radowo Małe 42 5. Nakłady inwestycyjne i remontowe w gminie Węgorzyno 44 VII. Analiza kierunków działania 50 1. Wnioski wynikające z analizy stanu dróg , potrzeb i możliwości budżetu powiatu 50 2. Kierunki działań na najbliższe lata 50 3. Plan przedsięwzięć Powiatu Łobeskiego na drogach powiatu w latach 2016-2022 52 VIII. Plan poprawy sieci dróg w tym dróg i ulic powiatowych 55 1. Łobez 55 1.1 Stan obecny 55 1.2 Bariery 56 1.3 Kierunki rozwoju 55 1.4 Plany rozwoju sieci drogowej w Łobzie 56 2. 56 2.1 Stan obecny 56 2.2 Bariery 57 2.3 Kierunki rozwoju 58 2.4 Plany rozwoju sieci sieci drogowej w Resku 58

2 3. Gmina Węgorzyno 59 3.1 Stan obecny 59 3.2 Bariery 59 3.3 Kierunki działania 60 4. Gmina Dobra 60 4.1 Stan obecny 60 4.2 Bariery 61 4.3 Kierunki rozwoju 61 5. Gmina Radowo Małe 61 5.1 Stan obecny 61 5.2 Bariery 62 5.3 Kierunki rozwoju 62 IX Wnioski 63

3 WSTĘP.

Strategia rozwoju infrastruktury drogowej Powiatu Łobeskiego na lata 2016-2022 jest dokumentem określającym kierunki rozwoju i utrzymania sieci drogowej w zakresie dróg powiatowych w powiecie łobeskim w powiązaniu z istniejącą siecią dróg krajowych, wojewódzkich i gminnych.

Coraz większe wymagania użytkowników dróg pod względem jakości i bezpieczeństwa ruchu drogowego powodują konieczność wypracowania planu modernizacji istniejących dróg na obszarze powiatu. Brak planowych i konsekwentnych działań oraz zaangażowania samorządów i państwa w poprawę infrastruktury drogowej może stanowić barierę rozwoju powiatu, zwłaszcza turystyki i przedsiębiorczości. Samorządy powiatowe mając tego świadomość starają się jak najwięcej środków kierować na przedsięwzięcia związane z poprawą stanu infrastruktury drogowej, jednakże stan przejętych dróg był na tyle zły, że poprawa ich wymaga wieloletnich dużych nakładów oraz konsekwencji w ich realizacji. Duże koszty modernizacji dróg powodują, że powiaty, przy takiej konstrukcji budżetów, nie będę w stanie samodzielnie podjąć wysiłku finansowego związanego z modernizacją swojej sieci dróg. Zaangażowanie państwa, funduszy celowych, unijnych są niezbędnym elementem w tych działaniach.

Celem opracowania - jest ocena istniejącego stanu dróg na terenie powiatu łobeskiego, ocena i przedstawienie przeprowadzonych już działań związanych z modernizacją szlaków komunikacyjnych oraz określenie perspektywy dalszych działań i ich realizacji, co w efekcie przyczyni się do poprawy sieci komunikacyjnej i integracji powiatu poprzez poprawę dostępności do stref gospodarczych i turystycznych jak i do poprawy bezpieczeństwa uczestników ruchu drogowego.

Zakres opracowania - opracowanie zawiera analizę istniejącego stanu sieci drogowej powiatu pod względem dostępności, stanu dróg powiatowych powiatu łobeskiego, wykaz dróg usytuowanych w granicach administracyjnych powiatu, ocenę postępów w zakresie modernizacji sieci. Zawiera również analizę uwarunkowań technicznych szlaków komunikacyjnych oraz analizę celów priorytetowych i pośrednich w planowaniu niezbędnych inwestycji, modernizacji i remontów z uwzględnieniem źródła ich sfinansowania.

4 II Drogi powiatowe na tle pozostałych dróg w Polsce

Drogi gminne i powiatowe stanowią 88% stanu wszystkich dróg publicznych w Polsce. Oznacza to, że większość z nas użytkuje w codziennym przemieszczaniu się właśnie te kategorie dróg i ich stan jest dla nas bardzo ważny ze względu na bezpieczeństwo ich użytkowania jak i na komfort.

Drogi powiatowe na tle pozostałych dróg w Polsce

Związek Powiatów Polskich dokonał analizy średnich wydatków jakie ponosili poszczególni zarządcy dróg w ostatnich latach na ich utrzymanie i remonty. Jak pokazują dane, zarządcy dróg powiatowych odpowiadając za stan 33 % dróg są w stanie przeznaczyć na ich utrzymanie i remonty średnio 50000 zł /km/rocznie a np. zarządcy dróg krajowych aż 1200000 zł/km/rocznie. Oczywiście na zróżnicowanie tych kosztów mają wpływ standardy ich utrzymania, ale, jak wspomniano wyżej, z

5 pewnością więcej czasu i więcej kilometrów spędzamy jeżdżąc drogami gminnymi i powiatowymi i standard ich utrzymania powinien być co najmniej tak samo ważny jak pozostałych. Niestety obecny system finansowania i utrzymania poszczególnych kategorii dróg w Polsce nie uwzględnia tego faktu.

Zgodnie z ustaleniami Związku Powiatów Polskich 115848 km dróg powiatowych wymaga co najmniej remontu. Przyjmując, że wykonanie1 km remontu nawierzchni o szerokości 6 m kosztuje 400 tys. zł. na wyremontowanie dróg powiatowych w Polsce potrzeba 46,3 mld zł (ok.65 zł/m2)

6 Analizując pomoc w finansowaniu remontów np. w ramach NPPDL ( tzw schetynówek) na 128034 km dróg powiatowych rocznie planuje się przeznaczać 500 mln zł. Oznacza to pomoc w wysokości 0,65 zł/m2 czyli 100 krotnie mniej niż wynika to z potrzeb i kosztów.

Dane te pokazują z jak trudnym zadaniem przychodzi się mierzyć samorządom powiatowym, jak duże są potrzeby finansowe, jak małe są możliwości powiatów. Oznacza to, że poprawa stanu dróg powiatowych jest zadaniem długofalowym, bardzo kosztochłonnym i przekraczającym możliwości finansowania go tylko z budżetów powiatów. Bez znacznego wsparcia tych zadań czy to bezpośrednio z budżetu państwa, czy to z funduszy specjalnych, unijnych nie ma co liczyć na szybką i zdecydowaną poprawę stanu dróg powiatowych.

Ogólny stan przejętych w 2002r przez powiat łobeski dróg był niezadawalający a w przeważającym zakresie zły. Powiat Łobeski w latach 2002-2014r. ogromnym wysiłkiem finansowym zaangażował stosunkowo duże środki na poprawę tego stanu rzeczy lecz potrzeby w tym zakresie są nadal bardzo duże

W powiecie łobeskim średnie wydatki na utrzymanie ponad 372 km dróg i ulic powiatowych średnio wynosi 5000 zł/km rocznie. W koszty utrzymania zaliczamy takie koszty jak: wykaszanie pasa drogowego z traw i chwastów, ścinanie zawyżonych poboczy, utrzymanie trawników, skwerów, drzew przydrożnych, sadzenie drzew, wycinka drzew zagrażających bezpieczeństwu użytkowników dróg, remonty cząstkowe (łatanie ubytków), utrzymanie oznakowania pionowego i poziomego, malowanie pasów, utrzymanie poboczy dróg, czyszczenie i utrzymanie kanalizacji deszczowej, chodników, wydawanie decyzji na zajęcie pasa drogowego, wydawanie decyzji dot. reklam i urządzeń na drogach, utrzymanie mostów i przepustów, zwalczanie skutków zimy, wykonywanie bieżących napraw i remontów infrastruktury drogowej , utrzymanie mostów i przepustów, itp.

W okresie ostatnich 12 lat tzn. od 2002-2014r. Powiat Łobeski przeznaczał na inwestycje drogowe, remonty i przebudowy średnio 7612 zł /km rocznie.

Łącznie koszty utrzymania i remontów dróg powiatowych w powiecie łobeskim w tym okresie wyniosły 12612 zł/km /rok.

7 III Położenie Powiatu Łobeskiego

Powiat Łobeski leży w środkowej części województwa zachodniopomorskiego, graniczy z sześcioma powiatami: gryfickim, świdwińskim, drawskim, stargardzkim, goleniowskim i kołobrzeskim i zajmuje obszar 1065 km2 ,

W skład powiatu łobeskiego, utworzonego 1 stycznia 2002 r. z części powiatów: gryfickiego, goleniowskiego i stargardzkiego, wchodzą następujące gminy: - gmina Dobra, - gmina Łobez, - gmina Radowo Małe, - gmina Resko, - gmina Węgorzyno.

Krzyżują się tutaj następujące szlaki komunikacyjne: droga krajowa nr 20 – Gdynia, linia kolejowa Szczecin – Gdańsk, szlak samochodowy Gorzów Wielkopolski – Kołobrzeg. Niewielkie odległości od Bałtyku i zachodniego przejścia granicznego, bliskość do międzynarodowego lotniska w Goleniowie oraz do portów morskich Szczecina i Świnoujścia sprzyjają kontaktom gospodarczym i turystycznym.

Powiat Łobeski leży w obszarze znajdującym się pomiędzy drogą krajową DK 6 na północy i droga krajową DK 20 na południe. Jedyny odcinek drogi krajowej, jaki przebiega przez Powiat Łobeski to 19,3 km odcinek DK 20 biegnący przez gminę Węgorzyno. Położenie powiatu łobeskiego oraz brak na jego terenie strategicznych dla kraju przedsięwzięć, zakładów, zasobów naturalnych powoduje brak bodźców do umieszczania znaczących inwestycji drogowych w planach instytucji odpowiedzialnych za rozwój sieci dróg wojewódzkich czy krajowych. Takie położenie powiatu powoduje również duże trudności w pozyskiwaniu środków zewnętrznych na inwestycje, przebudowy i remonty dróg i ulic powiatowych i gminnych gdyż argumenty przemawiające za przeprowadzeniem danego przedsięwzięcia nie są konkurencyjne wobec argumentów powiatów czy gmin z pasa nadmorskiego, przygranicznego czy tez argumentacji dużych aglomeracji miejskich Szczecina, Koszalina czy Stargardu.

Brak usytuowania w powiecie łobeskim krajowych i wojewódzkich inwestycji drogowych powoduje, że praktycznie cały wysiłek modernizacji sieci dróg spada na samorządy gmin i samorząd powiatowy, które z kolei nie są w stanie przeznaczać odpowiednio dużych środków na modernizację i odnowę sieci drogowej w stosunku do potrzeb. Wobec takich faktów priorytetowe są działania władz samorządowych zmierzające do max pozyskiwania funduszy z zewnątrz wspierające remonty, przebudowy i inwestycje drogowe.

8 Od początku powstania Powiatu Łobeskiego nie było sytuacji aby powiat nie składał wniosków do wszelkich funduszy, które w swoich celach miały możliwość dofinansowania remontów, przebudowy czy modernizacji dróg i ulic. Zawsze w przypadku pozytywnej decyzji o dofinansowaniu zadania ze źródeł zewnętrznych Powiat Łobeski zapewniał odpowiedni udział swoich środków własnych. Taka polityka spowodowała znaczną poprawę jakości i standardu sieci dróg i ulic powiatowych w powiecie łobeskim co zostanie przedstawione w dalszej części opracowania.

Usytuowanie Łobza w sieci dróg ekspresowych i krajowych 2015r

9 Na lata 2016-2022 przewiduje się wykonanie remontów kilku odcinków dróg wojewódzkich: -drogi 152 na odcinku Starogard –granica powiatu i dalej do Świdwina -drogi 144 na odcinku Dobropole- Dobra-Wierzbięcin -drogi 146 na odcinku Dobra- -drogi 147 na odcinku Łobez- Strzmiele a jedynym elementem zaistnienia powiatu łobeskiego w planach budowy dróg krajowych czy ekspresowych jest planowana budowa węzła drogowego Wicimice łączącego planowaną drogę ekspresową S 6 pośrednio z drogą powiatową 3148Z- Starogard - - granica powiatu, dalej do Wicimic. Węzeł ten wprawdzie będzie łączył nowy szlak S 6 ze starym szlakiem drogi krajowej nr 6 ale do tej drogi prowadzi ww droga powiatowa.

Plan przebudowy węzła Wicimice

10 IV System zarządzania drogami powiatowymi w Powiecie Łobeskim Na podstawie art. 2a ust. 2 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (tekst jednolity: Dz. U. 2013 poz. 260 z póz. zm.), drogi powiatowe stanowią własność samorządu powiatowego. Zgodnie z art. 19 ust. 2 pkt. 3 ww. ustawy zarządcą dróg powiatowych jest Zarząd Powiatu, który może wykonywać swoje obowiązki przy pomocy jednostki organizacyjnej będącej zarządem drogi (art. 21 ust. 1). W imieniu Zarządu Powiatu Łobeskiego drogami powiatowymi zarządza Zarząd Dróg Powiatowych w Łobzie („ZDP”), utworzony w dniu 02 .01.2002rr. na mocy uchwały nr 3/02 Rady Powiatu Łobeskiego z dnia 02-01-2002 r. Obecnie ZDP zarządza siecią 372 km dróg powiatowych na których znajduje się 20 szt. mostów i 11 szt. przepustów o średnicy pow. 1,5 m . Organizację i zasady funkcjonowania ZDP określa regulamin organizacyjny Zarządu Dróg Powiatowych w Łobzie zatwierdzony uchwałą Nr 95/2011 Zarządu Powiatu Łobeskiego z dnia 30.11.2011 r. oraz statut Zarządu Dróg Powiatowych w Łobzie nadany uchwałą Nr XLV/288/06 Rady Powiatu Łobeskiego z dnia 27.09.2006 r. ZDP działa na podstawie obowiązującego prawa, a w szczególności na podstawie ustawy o drogach publicznych oraz uchwał Rady Powiatu i Zarządu Powiatu.

11 Do podstawowych zadań ZDP należy w szczególności:

x utrzymanie nawierzchni jezdni, chodników, obiektów inżynierskich, urządzeń zabezpieczających ruch i innych urządzeń związanych z drogą, x koordynacja robót w pasie drogowym, x wydawanie zezwoleń na zajęcie pasa drogowego, na zjazdy z dróg, na przejazdy po drogach publicznych pojazdów z ładunkiem lub bez ładunku o masie i naciskach osi lub wymiarach przekraczających wielkości określone w odrębnych przepisach oraz pobieranie opłat i kar pieniężnych, x przeprowadzanie okresowych kontroli stanu dróg i obiektów mostowych, x opracowywanie projektów planów rozwoju sieci drogowej, x opracowywanie projektów planów finansowania budowy, utrzymania i ochrony dróg oraz obiektów mostowych, x pełnienie funkcji inwestora, x realizacja zadań w zakresie inżynierii ruchu, x przygotowywanie infrastruktury drogowej dla potrzeb obronnych oraz wykonywanie innych zadań na rzecz obronności kraju, x wykonywanie robót interwencyjnych, robót utrzymaniowych zabezpieczających, x przeciwdziałanie niszczeniu dróg przez ich użytkowników, x przeciwdziałanie niekorzystnym przeobrażeń środowiska mogącym powstać lub powstającym w następstwie budowy lub utrzymania dróg, x wprowadzanie ograniczeń bądź zamykanie dróg i drogowych obiektów mostowych dla ruchu oraz wyznaczanie objazdów, gdy występuje bezpośrednie zagrożenie bezpieczeństwa osób lub mienia, x dokonywanie okresowych pomiarów ruchu drogowego, x sadzenie, utrzymywanie oraz usuwanie drzew i krzewów oraz pielęgnacja zieleni w pasie drogowym x prowadzenie gospodarki gruntami i innymi nieruchomościami pozostającymi w zarządzie organu zarządzającego drogą, x prowadzenie ewidencji dróg i drogowych obiektów mostowych

12 V. Drogi na terenie powiatu łobeskiego.

Na terenie powiatu łobeskiego znajduje się ponad 372,455 km dróg powiatowych.

Przez teren powiatu łobeskiego przebiega jedna droga krajowa nr 20 na odcinku o długości 19,3 km . Ponadto przez powiat przebiega sześć dróg wojewódzkich : - 144 – Nowogard - Dobra - Chociwel - 146 – Jenikowo - Dobra - Strzmiele - 147- Wierzbięcin - Radowo Wlk - Radowo Małe – Strzmiele - Łobez - 148 - Łobez- Drawsko - 151 - Ińsko- Węgorzyno- Łobez- Świdwin - 152 - Resko- Świdwin

Drogi powiatowe stanowią własność samorządu powiatowego na podstawie art.2a ust.2 ustawy z dnia 21 marca 1985r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2007r. Nr 19, poz.1 15 z późniejszymi zmianami).

1. Obiekty inżynierskie znajdujące się w zarządzie Powiatu Łobeskiego

Obecnie ZDP zarządza siecią 372,455 km dróg i ulic powiatowych , na których znajduje się 20 mostów i 11 przepustów o średnicy ponad 1,5 m (łącznie 31 obiektów inżynierskich):

Wykaz mostów znajdujących się w zarządzie Powiatu Łobeskiego

Lp. JNI Nr drogi Km Przeszkoda Miejscowość

1 N/OSz/12/2007 4324Z 2 + 020 Rzeka Stara Rega TARNOWO ŁOBEZ I 2 N/OSz/17/2007 4330Z 0 + 595 Rzeka Łożnica ( ul. Sawickiej ) ŁOBEZ II 3 N/OSz/18/2007 4330Z 0 + 595 Rzeka Łożnica ( ul. Sawickiej ) 4 N/OSz/14/2007 4336Z 3 + 875 Rzeka Ukleja MIELNO WĘGORZYNO 5 N/OSz/16/2007 4345Z 4 + 623 Kanał Połchowski ( ul. 3-go Maja ) 6 N/OSz/2/2007 4305Z 6 + 249 Rzeka Piaskowa GRZMIKOŁO 7 N/OSz/4/2007 4303Z 6 + 624 Rzeka Ukleja ROGOWO 8 N/OSz/5/2007 4304Z 3 + 680 Rzeka Dobrzenica 9 N/OSz/1/2007 3136Z 15 + 668 Rzeka Rekowa DĄBIE 10 N/OSz/3/2007 4305Z 9 + 981 Rzeka Ukleja MIŁOGOSZCZ 11 N/OSz/7/2007 4308Z 2 + 190 Rzeka Piaskowa ŻERZYNO 12 N/OSz/9/2007 4310Z 8 + 368 PKP 13 N/OSz/11/2007 4320Z 1 + 918 Rzeka Rega PRUSINOWO 14 N/OSz/10/2007 4314Z 25 + 773 Rz. Reska Węgorza RUNOWO POM.

13 15 N/OSz/19/2007 4323Z 8 + 400 Rzeka Rega RESKO 16 N/OSz/20/2007 4305Z 0 + 314 Rzeka Rega ( ul. J. Narodowej ) 17 N/OSz/6/2007 4306Z 1 + 690 Rzeka Ukleja TACZAŁY 18 N/OSz/15/2007 4342Z 4 + 726 Rz. Reska Węgorza LESIĘCIN 19 N/OSz/13/2007 4325Z 0 + 340 Rzeka Łożnica 20 N/OSz/8/2007 4310Z 1 + 544 Rzeka Rega ŁAGIEWNIKI

Most powiatowy na rzece Redze w Resku

14 Przepusty o średnicy większej lub równej Ø150 cm na terenie Powiatu Łobeskiego

Gmina Węgorzyno

Lp. Średnica Średnica Długość Rodzaj Lokalizacja km światła światła Przeszkoda Miejscowość (m) konstrukcji poziom. pionowa 4314Z Resko – Radowo Cegl. Kamienny 1 22+495 10 2,50 1,85 Rzeka Golnica Siedlice – Borkowo - Węgorzyno łukowy 4338Z – Rzeka Reska 2 5+820 10 1,50 1,50 Żelbet rurowy Runowo I Runowo Węgorza 4341Z Węgorzyno – 0,80 Dopływ rz ReskaŻelbet rurowy 3 2+460 12 1,60 Podlipce 0,80 Węgorza dwuotworowy 4342Z Runowo – Rzeka Reska 4 2+937 17 1,50 1,50 Żelbet rurowy Kraśnik Lesięcin Węgorza 4344Z Runowo – 5 0+268 12 1,85 1,85 Kanał Połchowski Żelbet płytowy Runowo II Połchowo 4345Z Winniki – Rzeka Reska 6 1+079 11 1,50 1,50 Żelbet rurowy Winniki Węgorzyno Węgorza 4346Z Węgorzyno – 7 3+152 12 1,50 1,50 Struga Krzeszna Żelbet rurowy Przytoń Brzeźniak Gmina Dobra 4181Z Sąpolnica – 8 6+139 12,30 1,50 2,05–2,30 Rzeka Okra kamienny Błądkowo Dobra Gmina Radowo Małe 4315Z Radowo M. - 9 2+070 16 15,00 1,50 Rzeka Wilkowa Żelbet rurowy Pogorzelica Dargomyśl Gmina Resko 4309Z Prusim – - 10 0+909 12 1,50 1,50 Dopływ rz. Regi Żelbet rurowy Prusim Orzeszkowo 4312Z Sosnowo – 11 0+268 7,10 2,20 2,70 Dopływ rz. Regi Łukowy kamienny Sosnowo – St. Dobrzyca

ogółem ilość i długość przepustów: 11szt/131,40mb: GMINA WĘGORZYNO 7 szt / 84 mb GMINA DOBRA 1szt / 12,30mb GMINA RADOWO MAŁE 1szt /16 mb GMINA RESKO 2szt /19,1 mb

15 2. Sieć drogowa dróg powiatowych Powiatu Łobeskiego

Poniżej schemat sieci drogowej powiatu łobeskiego

drogi powiatowe Drogi krajowe drogi wojewódzkie

16 2.1. Sieć drogowa Gminy Łobez

Na terenie gminy Łobez znajduje się 68,797 km dróg i ulic powiatowych, co stanowi 18,47 % ogólnej liczby dróg powiatowych znajdujących się w Powiecie Łobeskim.

Wykaz dróg i ulic powiatowych przedstawiono w tabeli.

Wykaz dróg na terenie Gminy Łobez

Lp. Nr drogi Nazwa drogi Klasa od km do km długość 1 4316Z Bełczna – Klępnica D 0+000 3+870 3,870 2 4317Z Karwowo – L 0+000 2+203 2,203 0+000 1+428 1,428 3 4318Z Karwowo – Strzmiele L

4 4320Z Prusinowo – D 0+000 3+403 3,403 5 4321Z Prusinowo – Przyborze D 0+000 1+815 1,815 6 4322Z – Łobżany D 0+000 1+085 1,085 7 4323Z - Łobez ( długość po L 0+000 11+658 8,360 wyłączeniu w m. Łobez ulicy Spokojnej 8+360-11+658 o dł. 3,298 km) 8 4324Z Rynowo – Tarnowo D 0+000 1+616 1,616

9 4325Z od dr. woj. nr 148 – Wysiedle – L 0+000 3+079 3,079 Suliszewie 10 4326Z Wysiedle – Bonin – Wysiedle D 0+000 4+439 4,439 11 4327Z Suliszewice – Byszewo L 0+000 4+870 4,870 12 4328Z Zagórzyce – Rożnowo Łob. L 0+000 4+336 4,336 13 4329Z Zajezierze – Zagórzyce L 0+000 2+454 2,454 14 4330Z Łobez – gr. pow. – Łabędzie ( długość L 0+000 11+791 10,591 po wyłączeniu w m. Łobez ulicy Sawickiej 0+000-1+200 o dł. 1,200 km) Razem 53,549

Gmina Łobez posiada połączenia z siedzibami pozostałych gmin wchodzących w skład powiatu drogami wojewódzkimi: - z Dobrą- drogą wojewódzką DW 147 ( do miejscowości Strzemiele) i dalej DW 146 do Dobrej - z Reskiem – drogą wojewódzką DW 144 - z Węgorzynem – drogą wojewódzką DW 151 - z Radowem Małym – drogą wojewódzką DW 147

Drogi wojewódzkie zatem wypełniają rolę jaką przypisuje się drogom powiatowym. Ze względów formalnych nie ma zatem na terenie gminy Łobez dróg, które spełniały by funkcję, jaką ustawowo przypisuje się drogom powiatowym. W gminie Łobez drogi powiatowe spełniają typową rolę dróg uzupełniających sieć dróg dojazdowych do miejscowości znajdujących się na terenie gminy.

Biorąc pod uwagę umowną rolę, jaką powinny także wypełniać drogi powiatowe tzn.: 17 - łączyć sieć dróg zbiorczych i dojazdowych z siecią dróg wojewódzkich i krajowych - łączyć drogi wojewódzkie pomiędzy sobą można wyróżnić następujące, strategiczne ciągi dróg powiatowych w Gminie Łobez: - 4330Z Łobez- Łabędzie ( granica powiatu) Droga ta łączy miejscowość Łobez z drogą wojewódzką DW 162 przebiegającą pomiędzy Świdwinem a Drawskiem Pomorskim - 4323Z łącząca DW 147 z węzłem sieci dróg wojewódzkich przebiegających przez Łobez oraz drogi: - 4327Z łącząca 4330Z z DW 151 - 4325Z łącząca 4330Z z DW 150

Powyższe drogi będą priorytetowo traktowane w planach przebudowy, remontu czy też utrzymania. Pozostałe drogi są typowymi drogami dojazdowymi do miejscowości lub objazdowymi dla dróg wojewódzkich:

- 4322Z – dojazdowa do Łobżan - 4321Z-- dojazdowa do Przyboża - 4320Z – dojazdowa do Worowa - 4317Z – dojazdowa do Smorawiny - 4329Z – dojazdowa do Zagórzyc - 4328Z – dojazdowa do Rożnowa Łobeskiego - 4326Z-- dojazdowa do Bonina - 4324Z – dojazdowa do Tarnowa

Drogi te nie spełniają żadnej funkcji drogi powiatowej, są to typowe drogi gminne.

2.2 Sieć dróg powiatowych gminy Resko

W gminie Resko znajduje się największa ilość dróg powiatowych. Łączna ich długość to aż 118,54 km co łącznie z ulicami powiatowymi stanowi 33,56 % wszystkich dróg i ulic powiatu łobeskiego.

Miasto Resko ma dobre połączenia drogowe z siedzibą powiatu (drogą wojewódzką DW 148). Z pozostałymi gminami - poprzez drogę powiatową 4314 Z i 4303 z Dobrą, poprzez 4314Z z Węgorzynem i Radowem Małym.

Kryterium ustawowe drogi powiatowej spełnia jedynie droga 4314Z, łącząca Resko z Węgorzynem. Jest to droga biegnąca centralnie przez powiat łobeski i jako taka jest strategiczną drogą powiatową powiatu łobeskiego. Droga ta będzie traktowana priorytetowo w planach przebudowy, remontu czy tez utrzymania.

Z punktu widzenia potrzeb drogowych oraz racjonalizacji sieci drogowej powiat uznaje za ważne następujące drogi powiatowe w gminie Resko:

- droga powiatowa 3136Z Resko-Modlimowo, która łączy Resko z Drogą Krajową

18 nr 6 - droga powiatowa 4305Z Resko - Łosośnica- granica powiatu, łącząca Resko z drogą wojewódzką DW145 a dalej z Nowogardem. Droga ta jest ważna jako ewentualny objazd dla drogi krajowej nr 6 w przypadkach jej zablokowania, szczególnie w sezonie letnim. - droga powiatowa 3148Z Starogard - Wicimice, łącząca drogę wojewódzką DW 148 z drogą krajową nr 6 a w niedalekiej przyszłości z drogą ekspresową S 6.

Pozostałe drogi powiatowe w gminie Resko pełnią wyłącznie role dróg dojazdowych lub objazdowych.

Wykaz dróg powiatowych w gminie Resko przedstawiono w tabeli poniżej:

Wykaz dróg powiatowych na terenie Gminy Resko

Lp. Nr drogi Nazwa drogi Klasa od km do km Długość 1 3136Z /Gryfice – Modlimowo/ granica powiatu - Resko Z 15+667 25+126 8,891 ( długość po wyłączeniu w m. Resko ulic Kołobrzeska 24+558-24+861o dł. 0,303 i Boh. Warszawy 24+861- 25+126 o dł. 0,265 km o łącznej dł.0,568 km)

2 3143Z / Wyszogóra/ gr. powiatu - – L 2+923 6+667 3,744 Łosośnica 3 4305Z Resko – Łosośnica – gr. powiatu /Kulice, Z 0+000 14+087 13,085 Ostrzyca/ (długość po wyłączeniu w m. Resko ulic Jedności Narodowej 0+000-0+375 o dł. 0,375 km i Żeromskiego 0+375-1+002 o dł. 0,627 km o łącznej długości 1,002 km) 4 4306Z Siwkowice – Taczały D 0+000 2+916 2,916 5 4307Z St. PKP – Komorowo – Mokronos D 0+000 1+257 1,257 6 4308Z Mołdawin – Żerzyno D 0+000 2+449 2,449 7 3148Z Wicimice – Starogard L 5+880 19+301 13,421 8 3151Z /od dr. 6 – Gostyń Łobeski/ granica powiatu D 7+158 9+686 2,528 Komorowo – do dr. 3136Z 9 4309Z Prusim – Iglice – Orzeszkowo D 0+000 13+895 13,895 10 4310Z Sosnowo – Ługowina – Piaski L 0+000 12+764 12,764 11 4311Z Święciechowo – – Lubień Górny D 0+000 4+977 4,977 12 4312Z Sosnowo – Gardzin – St. Dobrzyca D 0+000 8+439 8,439 13 4313Z Łabuń Wlk. – St. Dobrzyca D 0+000 7+801 7,801 14 4331Z Starogard – Krosino D 0+000 2+709 2,709 15 4333Z Resko – Łabuń M. – do dr. 4309Z D 0+000 5+172 5,172 16 4334Z od dr.woj. 152 – Resko D 0+000 2+827 2,827 17 4335Z Komorowo – Luboradz – Resko D 0+000 5+866 5,866

18 4314Z Resko – Radowo – Borkowo – Węgorzyno Z 0+000 7+033 5,799 ( długość po wyłączeniu w m. Resko ulic Jedności Narodowej 0+000-0+389 o dł.0,389 km i Szpitalnej 0+389-1+234 o dł. 0,845 km o łącznej długości1,234 km) Razem 118,540

19 2.3 Sieć dróg powiatowych Gminy Dobra

W gminie Dobra długość dróg powiatowych łącznie z ulicami powiatowymi wynosi 31,098 km co stanowi 38,628 % łącznej długości dróg i ulic powiatowych w powiecie łobeskim. Miasto Dobra ma dobre połączenie z siedzibą powiatu poprzez drogę wojewódzką 145 potem 147. Z siedzibami stolic pozostałych gmin posiada połączenie poprzez drogę powiatową 4314Z.

Wykaz dróg powiatowych w gminie Dobra przedstawiono w poniższej tabeli.

Wykaz dróg powiatowych na terenie Gminy Dobra

Lp. Nr drogi Nazwa drogi Klasa od km do km długość 1 4180Z Wierzbięcin – L 6+018 8+164 2,146 2 4181Z Sąpolnica – Dobra L 4+010 10+116 6,106 3 4182Z Błądkowo – Bienice L 0+000 2+228 2,228 4 4301Z Wojtaszyce – Krzemienna L 0+000 4+819 4,819 5 4302Z Krzemienna – Zapłocie L 0+000 5+021 5,021 6 4303Z Borkowo – Dobra – Bród (długość po L 12+209 20+000 7,162 wyłączeniu w m. Dobra ulic Piwnika Ponurego 13+480-13+898 o dł. 0,418 km i Parkowej 13+898-14+109 o dł. 0,211 km o łącznej dł. 0,629 km) 7 4332Z – Dobropole D 0+000 3+616 3,616 Razem 31,098

Kryterium ustawowe drogi powiatowej spełnia jedynie droga 4303Z-Borkowo-Dobrą - Bród, łącząca Dobrą z siecią dróg powiatu łobeskiego i jako taka będzie traktowana priorytetowo w planowaniu przebudowy, remontów czy tez bieżącego utrzymania co uwidoczniono w planach remontów sieci na lata 2016-2022r.

2.4 Sieć dróg powiatowych gminy Węgorzyno

W gminie Węgorzyno długość dróg powiatowych wraz z ulicami wynosi 80983 m co stanowi 21,75 % długości dróg i ulic powiatowych..

Wykaz dróg powiatowych w gminie Węgorzyno przedstawiono w poniższej tabeli:

Wykaz dróg na terenie Gminy Węgorzyno

Lp. Nr drogi Nazwa drogi Klasa od km do km długość 1 4336Z – Sątyrz L 0+000 12+027 12,027 2 4337Z Mielno – skrzyżowanie z dr. nr L 0+000 6+939 6,939 4314Z

20 3 4338Z Trzebawie – Runowo L 0+000 6+477 6,477 4 4339Z Runowo – Winniki L 0+000 5+116 5,116 5 4340Z Winniki – Dłusko D 0+000 2+575 2,575 6 4341Z Węgorzyno – Podlipce ( długość po D 0+000 3+274 2,680 wyłączeniu w m. Węgorzyno ulicy Podgórna 0+000-0+594 o dł. 0,594 km) 7 4342Z Runowo – Lesięcin L 0+000 6+520 6,520 8 4343Z Lesięcin – Przytoń L 0+000 6+023 6,023 9 4344Z Runowo Pomorskie – Połchowo D 0+000 1+682 1,352 ( długość po wyłączeniu w m. Runowo Pomorskie ulicy Strzelecka 0+000- 0+330 o dł. 0,330 km) 10 4345Z Winniki – Węgorzyno ( długość po L 0+000 5+112 4,187 wyłączeniu w m. Węgorzyno ulicy 3 Maja 4+187-5+112 o dł. 0,925 km) 11 4346Z Węgorzyno – Brzeźniak ( długość po L 0+000 7+772 5,964 wyłączeniu w m. Węgorzyno ulicy Kościuszki 0+000-1+808 o dł. 1,808 km) 12 4347Z Brzeźniak – Storkowo L 0+000 7+405 7,405 13 4348Z Winniki – D 0+000 2+688 2,688 14 4314Z Resko – Radowo – Borkowo – Z 22+635 29+439 3.035 Węgorzyno ( długość po wyłączeniu w m. Runowo Pomorskie ulic Połchowska 25+670- 26+810 o dł.1,140 km i Węgorzyńska 26+810-27+553 o dł. 0,743 km oraz w m. Węgorzyno ulicy Runowska 27+553- 29+439 o dł.1,886 km o łącznej dł. 3,769 km) Razem 72,988

Kryterium ustawowe drogi powiatowej spełniają: - droga powiatowa 4314Z -Węgorzyno - Resko, - droga powiatowa 4336Z Mieszewo – Sątyrz łącząca drogę wojewódzką DW146 z droga krajowa nr 20 - droga powiatowa 4346Z i 4347Z łącząca drogę wojewódzką DW 151 z drogą krajową nr 20 Drogi te będą traktowane priorytetowo w planowaniu przebudowy, remontów czy też bieżącego utrzymania. .

21 2.5 Sieć dróg powiatowych gminy Radowo Małe

W gminie Radowo Małe znajduje się 59044 m dróg powiatowych co stanowi 15,85 % łącznej długości dróg i ulic powiatowych.

Wykaz dróg powiatowych na terenie Gminy Radowo Małe

Lp. Nr drogi Nazwa drogi Klasa od km do km Długość 1 4300Z Miłogoszcz – Mołdawin – Wołkowo D 0+000 8+282 8,282 2 4304Z – Rogowo L 0+000 6+504 6,504 3 4303Z Borkowo – Dobra – Bród L 0+000 12+209 12,209 4 4314Z Resko – Radowo – Borkowo – Z 7+033 22+635 15,602 Węgorzyno 5 4315Z Radowo M. – Dargomyśl L 0+000 7+076 7,076 6 4317Z Karwowo – Smorawina L 2+203 3+282 1,079 7 4318Z Karwowo – Strzmiele L 1+428 8+431 7,003 8 4319Z Uklejki – Czachowo D 0+000 1+289 1,289 9 4305Z Resko – Łosośnica – gr. powiatu Z ------/Kulice,Ostrzyca/ (cała w Gm. Resko) Razem 59,044

Kryterium drogi powiatowej spełnia droga 4303Z Borkowo-Dobra- Bród i jako taka będzie priorytetowo traktowana w palanch przebudowy i remontu.Droga łaczy miasto Dobra z Radowem Małym , które jest siedzibą gminy Radowo Małe, przebiega przez tereny dwóch gmin tzn. Dobrej i Radowo Małe oraz przez miejscowości : Orle, Dargomyśl, Rogowo i Dobrkowo. W związku z tym, że Radowo Małe nie posiada praw miejskich w miejscowości tej ze względów formalnych nie ma nazwanych ulic.

Droga powiatowa 4303Z Borkowo – Dobra- Bród

22 Drogi powiatowe zaznaczono kolorem czarnym

3. Ulice powiatowe

W obowiązujących przepisach brak jest zapisów określających warunki oraz zasady kwalifikowania danych ulic w miastach do kategorii ulic powiatowych. W ustawie o ruchu drogowym mówi się jedynie o drogach powiatowych. W art 4, pkt 3 ustawy o drogach publicznych mówi się ogólnie, że ulica – to droga na terenie zabudowanym lub przeznaczonym do zabudowy zgodnie z przepisami o planowaniu i zago- spodarowaniu przestrzennym, w której ciągu może być zlokalizowane torowisko tramwajowe

Generalną zasadą, jaką „drogowcy” próbują wdrożyć poprzez system prawny jest zasada, że ulice będące w granicach miasta powinny być własnością i zarządzane powinny być przez Prezydentów, Burmistrzów miast. Takie rozstrzygnięcie ustawowe rozwiązało by problem wielorakiego zarządzania ulicami danego miasta, bowiem obecnie może być ich kilku ( Drogi Krajowe -GDDKiA, drogi wojewódzkie-Marszałek danego województwa, ulice powiatowe -Starosta danego powiatu, ulice gminne- Prezydenci, Burmistrzowie miast, ulice wewnętrzne, osiedlowe- administratorzy osiedli, ulice dojazdowe do obiektów- właściciele obiektów.). Taki stan prawny

23 powoduje duże komplikacje w sprawnym i skoordynowanym działaniu służb na ulicach danego miasta, sprawnego planowania remontów, obsługi itp. Każdy zarządca jest „samodzielny” i samo decydujący o sposobie zarządzania swoimi ulicami, każdy ma opracowaną swoją politykę takiego działania, swoje kryteria.

Widocznym efektem takiego zarządzania jest np. bulwersująca mieszkańców danego miasta praktyka podnoszenia pługów przy zimowym odśnieżaniu ulic powiatowych, gminnych, wojewódzkich bowiem każdy zarządca wyłania operatora we własnym zakresie i tylko na swoje ulice. Powoduje to czasami sytuację, że pojazd odśnieża daną ulicę np. powiatowa i jadąc na kolejną poprzez ulice np. gminną podnosi pług. Podobnie jest ze sprzątaniem, łataniem ubytków, ustawianiem znaków, itp.

Samorządy lokalne bronią się z kolei przed takim rozwiązaniem, bowiem wiadomo jest, że zarówno utrzymanie jaki i remonty ulic wymagają znacznych nakładów i dopóki nie wypracuje się jakieś racjonalnej zasady subwencji na te zadania samorządy nie będą skłonne do poparcia takiego rozwiązania prawnego.

Tak więc przy obecnie obowiązującym prawie drogowym trudno jest wyjaśnić dlaczego dana ulica jest „ulicą powiatową”, na jakich zasadach została tak zakwalifikowana i w oparciu o jakie przepisy. Stan posiadania ulic powiatowych jest stanem zastanym, otrzymanym w „spadku” po likwidacji poprzedniej struktury sieci drogowej. Służby drogowe wypracowały „umowne” kryterium jakimi kierują się w przypadku kwalifikowania danej ulicy do ulic powiatowych tzn. rozpatruje się, czy dana ulica leży w ciągu drogi powiatowej (np. ul. Spokojna w Łobzie można traktować jako ulicę powiatową bowiem leży w ciągu drogi powiatowej 4323Z Meszne –Łobez) Oczywiście biorąc pod uwagę jedynie to kryterium stwierdzić należy, że 90 % ulic powiatowych nie powinny być powiatowymi.

3.1 Ulice powiatowe - Łobez

Na sieć ulic powiatowych w mieście Łobez składa się 25 ulic o łącznej długości 15248 m. Ponadto w Łobzie posiadamy 29972 m2 chodników, 77620 m2 pasów zieleni i 3985 m2 parkingów.

Wykaz ulic powiatowych na terenie miasta Łobez

Parkingi / Długość ulicy wPow. chodnika wPas zieleni wwysepki Lp. Numer ulicyNazwa ulicy Klasa km m2 m2 przystankowe w m2 1 4323Z Spokojna (w ciągu drogiL 3,298 1529 2945 228 Meszne – Łobez ) 8+360-11+658 2 4330Z Sawickiej (w ciągu drogiL 1,200 2294 8793 293 Łobez – gr. pow. – / Łabędzie/) 0+000-1+200 3 4366Z Wojska Polskiego L 1,076 1790,5 15871 240 0+000-1+076 4 4377Z Północna D 0,204 669 656 368 0+000-0+204 5 4364Z Boczna L 1,305 714,5 11228 398

24 0+000-1+305 6 4379Z Przemysłowa L 0,468 1207 4530 0+000-0+468 7 4363Z Mickiewicza L 0,304 1835 895 72 0+000-0+304 8 4362Z Rolna D 0,692 675 4270 0+000-0+692 9 4383Z Szkolna D 0,169 847 439 283 0+000-0+169 10 4380Z Przyrzeczna D 0,167 631 182 0+000-0+167 11 4376Z Podgórna D 1,120 1433 14569 0+000-1+120 12 4368Z Kolejowa L 0,554 1621 1431 254 0+000-0+554 13 4382Z Siewna D 0,197 520 213 437 0+000- 0+197 14 4373Z Konopnickiej D 0,488 1508 503 123 0+000- 0+488 15 4369Z Komuny Paryskiej D 0,297 786 635 85 0+000-0+297 16 4366Z Sienkiewicza D 0,131 466 44 0+000-0+131 17 4384Z Sikorskiego D 0,187 767 368 0+000-0+187 18 4374Z Murarska D 0,138 344 1103 417 0+000-0+138 19 4372Z Krótka D 0,151 332 258 127 0+000-0+151 20 4385Z Wojcelska D 1,057 1761 6665 0+000-1+057 21 4378Z Przedmiejska D 0,316 801 564 0+000-0+316 22 4365Z Głowackiego D 0,196 637 177 195 0+000-0+196 23 4367Z Słowackiego D 0,673 2394 401 0+000-0+673 24 4375Z Okopowa D 0,345 1522 575 172 0+000-0+345 25 4370Z Kościuszki L 0,515 2889 305 293 0+000-0+515 Razem: 15,248 29.973 77.620 3.985

Biorąc pod uwagę umowne kryterium kwalifikujące, że ulicą powiatową powinna być ulica, która jest przedłużeniem ( leży w ciągu ) drogi powiatowej, w mieście Łobez ulicami powiatowymi powinny być: - ul. Spokojna, która leży w ciągu drogi 4323Z Meszne Łobez, - ul. Sawickiej, która leży w ciągu drogi 4330Z- Łobez- Suliszewice-granica powiatu Te dwie ulice będą priorytetowo traktowane w planach przebudowy, remontu czy tez utrzymania.

Pozostałe ulice nie pełnią żadnej funkcji powiatowej, są typowymi ulicami miejskimi czyli takimi, których budowa wynika jednie z zapewnienia mieszkańcom dogodnej komunikacji miejskiej.

25 Schemat ulic powiatowych ( kolor niebieski) w mieście Łobez

26 3.2 Ulice powiatowe - Resko

Na sieć ulic powiatowych w mieście Resko składa się 14 ulic o łącznej długości 6463 m. Poniżej przedstawiono wykaz ulic powiatowych w mieście Łobez Wykaz ulic powiatowych na terenie miasta Resko

Parkingi / wysepki Długość ulicy wPow. chodnika wPas zieleni w Lp. Numer ulicyNazwa ulicy Klasa przystankowe w km m2 m2 m2

1 4354Z Aleja Wolności L 0.817 2053 2227 36 0+000-0+817 2 4355Z Boh. Monte Cassino L 0,288 1016,5 64 0+000-0+288 3 4356Z Buczka L 0,425 1337 848 0+000-0+425 4 4357Z Dąbrowszczaków L 0,396 998 321 0+000-0+396 5 4358Z Gdańska D 0,428 434 2042,5 75 0+000-0+428 6 4359Z Kopernika L 0,262 704 294 0+000-0+262 7 4360Z Kościuszki D 0,495 961 2033 179 0+000-0+495 8 4353Z 1 – Maja L 0,277 1252,5 165 0+000-0+277 9 4361Z Mickiewicza D 0,271 370 1462 0+000-0+271 10 3136Z Boh. Warszawy (w ciągu Z 830 87 56,5 drogi /Gryfice – Modlimowo/ 0,265 granica powiatu - Resko) 24+861-25+126 11 3136Z Kołobrzeska(w ciąguZ 674 326 655 drogi /Gryfice – Modlimowo/ 0,303 granica powiatu - Resko) 24+558-24+861 12 4314Z Jedności Narodowej (wZ 0,389 2633 ?? 3181,5 ?? 240/44 ?? ciągu drogi Resko – Radowo – Borkowo – Węgorzyno) 0+000-0+389 13 4305Z Jedności Narodowej (w Z 0,375 ???? ???? ???? ciągu drogi Resko – Łosośnica – gr. powiatu /Kulice, Ostrzyca/) 0+000-0+375 14 4314Z Szpitalna (w ciągu drogiZ 0,845 787 7520 253 Resko – Radowo – Borkowo – Węgorzyno) 0+389-1+234 15 4305Z Żeromskiego (w ciągu drogi Z 0,627 644 8784 Resko – Łosośnica – gr. powiatu /Kulice, Ostrzyca/) 0+375-1+002 Razem: 6,463 14.694 28.272 1.558,5/44

Biorąc pod uwagę umowne kryterium kwalifikujące, że ulicą powiatową powinna być ulica, która jest przedłużeniem ( leży w ciągu ) drogi powiatowej, w mieście Resko ulicami powiatowymi powinny być:

27 - ul. Żeromskiego jako ciąg drogi powiatowej 4305Z - ul. Jedności Narodowej jako ciąg drogi powiatowej 4314Z - ul. Bohaterów Warszawy i Kołobrzeska jak ciąg drogi powiatowej 3136Z i jako takie będą priorytetowo traktowane w panach przebudowy, remontu czy tez utrzymania.

Pozostałe ulice nie pełnią żadnej funkcji powiatowej, są typowymi ulicami miejskimi czyli takimi, których budowa wynika jednie z zapewnienia komunikacji miejskiej.

Poniżej schemat ulic w mieście Resko- kolorem czerwonym zaznaczono ulice powiatowe

28 3.3 Ulice powiatowe - Dobra W Dobrej znajduje się 18 ulic powiatowych o łącznej długości 7530 m. Poniżej przedstawiono wykaz ulic powiatowych w mieście Dobra

Numer Długość ulicy Lp. Nazwa ulicy Klasa ulicy w km 1 4387Z 11- Listopada D 0,241 0+000-0+241 2 4388Z 3 - Maja D 1,232 0+000-1+232 3 4390Z Błotna L 0,455 0+000-0+455 4 4391Z Dąbrowskiego D 0,462 0+000-0+294 0+380-0+548 5 4392Z Kilińskiego D 0,345 0+000-0+345 6 4393Z Krótka D 0,091 0+000-0+091 7 4394Z Mickiewicza D 0,326 0+000-0+326 8 4395Z Mieszczańska D 0,436 0+000-0+436 9 4396Z Ogrodowa D 0,935 0+000-0+935 10 4303Z Parkowa (w ciąguL 0,211 drogi Borkowo - Dobra - Bród) 13+898-14+109 11 4303Z Piwnika Ponurego (wL 0,418 ciągu drogi Borkowo - Dobra - Bród) 13+480-13+898 12 4397Z Reymonta L 0,365 0+000-0+365 13 4398Z Słowackiego L 0,253 0+000-0+253 14 4399Z Sportowa D 0,152 0+000-0+152 15 4400Z Strażacka L 0,426 0+000-0+426 16 4401Z Traugutta D 0,313 0+000-0+313 17 4402Z Wojska Polskiego D 0,564 0+000-0+564 18 4403Z Zielona D 0,305 0+000-0+305 Razem: 7,530

29 Biorąc pod uwagę umowne kryterium kwalifikujące, że ulicą powiatową powinna być ulica , która jest przedłużeniem ( leży w ciągu ) drogi powiatowej, w mieście Dobra ulicami powiatowymi powinny być: - ul. Piwnika Ponurego, leżąca w ciągu drogi powiatowej 4303Z Borkowo- Dobra- Bród - ul. Parkowa , leżąca w ciągu drogi powiatowej 4303Z Borkowo- Dobra-Bród

Pozostałe ulice nie pełnią żadnej funkcji powiatowej, są typowymi ulicami miejskimi czyli takimi, których budowa wynika jednie z zapewnienia komunikacji miejskiej.

30 3.4 Ulice powiatowe w mieście Węgorzyno

W mieście Węgorzyno znajduje się 5 ulic powiatowych o łącznej długości 5782 m.

Wykaz ulic powiatowych w mieście Węgorzyno przedstawiono w tabeli poniżej.

Wykaz ulic powiatowych na terenie miasta Węgorzyno

Długość ulicy wPow. chodnikaPas zieleni wParkingi / wysepki Lp. Numer ulicyNazwa ulicy Klasa km w m2 m2 przystankowe w m2

1 4346Z Kościuszki (w ciągu L 1,808 1843 drogi Węgorzyno – 13419 Brzeźniak) 0+000-1+808 2 4345Z 3 – Maja (w ciągu drogi L 0,925 1193 Winniki – Węgorzyno) 3760 4+187-5+112 3 4341Z Podgórna (w ciągu drogi D 0,594 Węgorzyno – Podlipce) 3821 0+000-0+594 4 4350Z Południowa L 0,569 381 0+000-0+569 2477

5 4314Z Runowska (w ciągu drogi Z 1,886 4031 472 Resko – Radowo – 12351 Borkowo – Węgorzyno) 27+553-29+439 Razem: 5,782 7.448 35.828 472

W gminie Węgorzyno jest też nietypowa sytuacja, gdzie ulice występują również w miejscowości Runowo Pomorskie, która nie posiada praw miejskich. Jest to ewenement zrozumiały jednak o tyle, że praktycznie miejscowość ta graniczy z miastem Węgorzyno i stanowi z nim jedną aglomerację.

Jako ciekawostkę podajemy poniżej ulice miejscowości Runowo Pomorskie

Wykaz ulic na terenie osady Runowo Pomorskie /gmina Węgorzyno/

Parkingi / Długość ulicy wPow. chodnika wPas zieleni wwysepki Lp. Numer ulicyNazwa ulicy Klasa km m2 m2 przystankowe w m2 1 4314Z Połchowska (w ciągu Z 1,140 drogi Resko - Węgorzyno) 25+670-26+810 2 4314Z Węgorzyńska (w ciągu Z 0,743 drogi Resko - Węgorzyno) 26+810-27+553

31 3 4344Z Strzelecka (w ciągu drogi D 0,330 Runowo Pomorskie – Połchowo) 0+000-0+330

2,213

Biorąc pod uwagę umowne kryterium kwalifikujące, że ulicą powiatową powinna być ulica, która jest przedłużeniem ( leży w ciągu ) drogi powiatowej, w mieście Węgorzyno ulicami powiatowymi powinny być: - ul. Kościuszki leżąca w ciągu drogi powiatowej 4346Z Węgorzyno – Brzeźniak - ul. Runowska leżąca w ciągu drogi powiatowej 4314Z Węgorzyno -Resko - ul.3 Maja leżąca w ciągu drogi powiatowej 4345Z Węgorzyno -Połchowa-Winniki

Pozostałe ulice nie pełnią żadnej funkcji powiatowej, są typowymi ulicami miejskimi czyli takimi, których budowa wynika jedynie z zapewnienia komunikacji miejskiej. Poniżej plan Węgorzyna- na zielono zaznaczono ulice powiatowe

32 VI. Nakłady inwestycyjne i remontowe poniesione przez Powiat Łobeski w latach 2002 -2014

1. Nakłady inwestycyjne i remonty wykonane w gminie Łobez w latach 2002 - 2014

Rok Wartość Lp. Nazwa zadania wykonanZakres Uwagi zadania ia Remont chodnika ul. 1 2002 r. 487 m2 20 000,00 zł Siewna w m. Łobez remont nawierzchni 2 ul. Północna w m.2002 r. 196 m2 6 291,59 zł Łobez remont nawierzchni 3 2004 r. 1542 m2 6 677,57 zł chodników

ul. Segala w m. Łobez remont nawierzchni nie jest już 4 bitumicznej ul. Segala2005 r. 140 m2 10 169,26 zł administrowana przez w m. Łobez ZDP w Łobzie

remont chodników + wymiana nawierzchni 5 chodnika na ul.2005 r. 801 m2 19 845,60 zł Sikorskiego w m. Łobez remont mostu w m. 6 2007 r. 204 mb 31 955,68 zł Wysiedle przebudowy ulicy Północnej w m. Łobez dokonano w ramach przebudowa ul. inwestycji budowy 7 2008 r. 1 szt. 0,00 zł Północnej w m. Łobez sklepu wielkopowierzchniowe go LIDL bez udziału środków ZDP w Łobzie remont nawierzchni drogi powiatowej nr 8 2008 r. 160 mb 43 885,74 zł 4322Z Trzeszczyna- Łobżany

33 remont chodnika wykonany w ramach wykonanie parkingu porozumienia z Gminą 9 przy ul. Murarskiej w2008 r. 85 m2 3 400,00 zł Łobez z materiału m. Łobez zakupionego przez ZDP w Łobzie remont nawierzchni 10 drogi powiatowej ul.2009 r. 582 mb 128 749,04 zł Spokojnej w m. Łobez remont chodnika w remont chodnika pasie drogowym drogi wykonany w ramach powiatowej nr 4328Z porozumienia z Gminą 11 2009 r. 307 m2 12 280,00 zł Zagórzyce-Rożnowo Łobez z materiału Łobeskie w m. zakupionego przez Zagórzyce ZDP w Łobzie Remont nawierzchni drogi powiatowej ul. 12 2010 r. 487 mb 218 842,38 zł Kościuszki w m. Łobez powierzchniowe jednokrotne utrwalenie nawierzchni drogi 13 2010 r. 5340 mb 104 171,66 zł powiatowej nr 4330Z Łobez - Łabędzie na szerokości 4,10 m w km 3+150 - 8+490 przebudowa chodnik wykonany na istniejącego chodnika 4 629,10 zł zlecenie z materiału 14 w pasie drogowym2010 r. 132,26 m2 zakupionego przez drogi powiatowej ul. 5 290,40 zł ZDP w Łobzie Bocznej w m. Łobez przebudowa chodnik wykonany na istniejącego chodnika 1 631,00 zł zlecenie z materiału 15 w pasie drogowym2010 r. 46,60 m2 zakupionego przez drogi powiatowej ul. ZDP w Łobzie Spokojnej w m. Łobez 1 864,00 zł remont chodnika w remont chodnika pasie drogowym drogi wykonany w ramach powiatowej nr 4328Z porozumienia z Gminą 16 2010 r. 619 m2 24 760,00 zł Zagórzyce-Rożnowo Łobez z materiału Łobeskie w m. zakupionego przez Zagórzyce ZDP w Łobzie 17 remont chodnika w2010 r. 122,75 m2 4 910,00 zł remont chodnika pasie drogowym drogi wykonany w ramach powiatowej ul. porozumienia Gminą Komuny Paryskiej w Łobez z materiału m. Łobez zakupionego przez

34 ZDP w Łobzie

remont chodnika remont chodnika w wykonany w ramach pasie drogowym drogi porozumienia z Gminą 18 powiatowej nr 4320Z2010 r. 63,56 m2 2 542,40 zł Łobez z materiału Prusinowo-Worowo w zakupionego przez m. Worowo ZDP w Łobzie remont chodnika remont chodnika w wykonany w ramach pasie drogowym drogi porozumienia z Gminą 19 2010 r. 191,20 m2 7 648,00 zł powiatowej ul. Łobez z materiału Sawickiej w m. Łobez zakupionego przez ZDP w Łobzie przebudowa mostu przez rzekę Regę w ciągu drogi kwota dofinansowania 20 2011 r. 1 szt. 555 634,74 zł powiatowej nr 4323Z 277 810,00 zł Meszne-Łobez w km 8+400 rozebranie i ułożenie chodnika przy ul. 21 2011 r. 209 m2 20 532,39 zł Głowackiego w m. Łobez rozebranie i ułożenie chodnika przy ul. 22 2011 r. 429 m2 45 722,79 zł Przedmiejskiej w m. Łobez remont chodnika przy 23 ul. Spokojnej w m.2011 r. 177 m2 19 416,78 zł Łobez remont chodnika przy 24 ul. Okopowej w m.2011 r. 754,20 m2 65 067,00 zł Łobez chodnik wykonany na remont chodnika przy 3 984,00 zł zlecenie z materiału 25 ul. Bocznej w m.2011 r. 132,80 m2 zakupionego przez Łobez 5 312,00 zł ZDP w Łobzie rozebranie i ułożenie 26 chodnika przy ul.2011 r. 11,27 m2 1 167,09 zł Kolejowej w m. Łobez ułożenie chodnika w ciągu drogi 27 2011 r. 105 m2 6 964,63 zł powiatowej ul. Przemysłowej w m.

35 Łobez

chodnik wykonany na rozebranie i ułożenie 4 999,87 zł zlecenie z materiału 28 chodnika przy ul.2012 r. 248,75 m2 zakupionego przez Spokojnej w m. Łobez 9 950,00 zł ZDP w Łobzie remont chodnika w m. 29 2012 r. 230 m2 24 876,84 zł Meszne remont chodnika ui wykonane przez ZDP 374,24 m2 33 681,60 zł parkingu przy ul. w Łobzie 30 2013 r. Wojska Polskiego w m. Łobez 292,75 m2 31 225,51 zł zlecone remont chodnika przy 31 ul. Przemysłowej w m.2013 r. 105 m2 9 450,00 zł Łobez remont chodnika i 32 parkingu przy ul.2013 r. 245 m2 22 050,00 zł Okopowej w m. Łobez remont chodnika ul. 33 2014 r. 70 m2 6 300,00 zł Murarska w m. Łobez remont chodnika ul. 34 Przedmiejska w m.2014 r. 48 m2 4 320,00 zł Łobez remont chodnika wykonany w ramach remont chodnika przy porozumienia z Gminą 35 2014 580 m2 23 200,00 zł ul. Rolnej w m. Łobez Łobez z materiału zakupionego przez ZDP w Łobzie przebudowa drogi powiatowej wykonana w ramach porozumienia nr przebudowa ul. 36 2014 614 mb 276 000,00 zł 1/2014 z dnia Podgórnej w m. Łobez 10.02.2014 r. zawartego pomiędzy Powiatem Łobeskim, a Gminą Łobez ŁĄCZNIE: 1 610 556,28 zł

36 2. Nakłady inwestycyjne i remonty wykonane w gminie Resko w latach 2002 - 2014

Rok Lp. Nazwa zadania wykon Zakres Wartość zadania Uwagi ania remont nawierzchni drogi powiatowej nr 4333Z Resko 1 2002 r. 9 587,00 zł - Łabuń Mały-do drogi nr 4314Z remont chodnika ul. 2 Jedności Narodowej w m.2002 r. 248 m2 21 000,00 zł Resko remont bieżący mostu w ciągu drogi powiatowej nr 3 2002 r. 1 szt. 6 715,00 zł 3136Z /Gryfice-Modlimowo/ granica powiatu-Resko remont chodnika w ciągu drogi powiatowej nr 4 3136Z /Gryfice-Modlimowo/2004 r. 4 923,90 zł granica powiatu-Resko w m. Łabuń Wielki profilowanie dróg 5 2004 r. 11,935 km 11 404,72 zł gruntowych i tłuczniowych 6 budowa chodnika 2005 r. 353 m2 18 441,32 zł remont wykonany w ramach odtworzenia nawierzchni remont chodnika ul. chodnika po 7 2005 r. 250 mb 0,00 zł Szpitalna w m. Resko robotach związanych z ułożeniem kabla energetyczne go 8 remont chodnika prz ul.2005 r. 142 mb 10 320,00 zł remont Aleja Wolności w m. Resko chodnika wykonany w ramach porozumienia z Gminą Resko z materiału

37 zakupionego przez ZDP w Łobzie

profilowanie dróg 9 2006 r. 28 670,00 zł gruntowych remont nawierzchni brukowcowej drogi powiatowej nr 4310Z 10 2006 r. 450 mb 20 999,86 zł Sosnowo - Ługowina - Piaski na odcinku 7+597 - 8+047 odnowa nawierzchni 11 masami bitumicznymi ul.2007 r. 983 m2 142 749,48 zł Buczka m. Resko naprawa i profilowanie drogi 12 gruntowej Iglice -2007 r. 4,100 km 29 711,88 zł Orzeszkowo

naprawa i profilowanie drogi 13 gruntowej nr 4333Z Resko -2007 r. 4,727 km 29 988,09 zł Łabuń Mały remont chodnika wykonany w ramach remont chodników ul. porozumienia Buczka i ul. Jedności 14 2007 r. 1216 m2 48 640,00 zł z Gminą Narodowej w m. Resko + Resko z łącznik materiału zakupionego przez ZDP w Łobzie przebudowa drogi Dofinansowa- 15 powiatowej nr 4333Z Resko2008 r. 3,43 km 889 445,39 zł nie343 000,00 - Łabuń Mały zł realizacja w latach remont mostu na rzece 16 2008 r. 1 szt. 2 114 211,93 zł 2008/2009 do- Redze w m. Resko finansowanie 1075000,00 zł remont chodnika ul. 17 2009 r. 489,60 m2 19 584,00 zł Kościuszki w m. Resko

38 remont drogi powiatowej nr 4305Z Resko - Ostrzyca na odcinku 13,127 km z Dofinansowa- 18 przejściem przez m.2010 r. 13,127 km 5 995 027,19 zł nie Smólsko i m. Łosośnica 2407044,00 zł wraz z elementami bezpieczeństwa ruchu powierzchniowe jednokrotne utrwalenie nawierzchni drogi 19 powiatowej nr 4335Z2010 r. 21 675 m2 103 129,65 zł Komorowo - Luboradz - Resko w km 0+980 - 5+033 remont chodnika przy ul. kontynuacja w 20 Monte Cassino w m. Resko2010 r. 655,14 m2 26 205,60 zł roku 2011 (jedna strona) remont istniejącej nawierzchni bitumicznej w ciągu drogi powiatowej nr Dofinansowa- 21 3136Z Modlimowo - Resko2011 r. 8,908 km 4 590 051,94 zł nie w km 15+667 - 24+575 wraz 2295025,00 zł z elementami bezpieczeństwa ruchu przełożenie bruku w m. 22 2011 r. 152,89 m2 4 586,70 zł Żerzyno remont chodnika wykonany w ramach porozumienia remont chodnika przy ul. 1 042,54 23 2011 r. 41 701,60 zł z Gminą Monte Cassino w m. Resko m2 Resko z materiału zakupionego przez ZDP w Łobzie wykonanie regeneracji nawierzchni gruntowej w 24 ciągu drogi powiatowej nr2013 r. 4 430 m2 22 140,00 zł 4312Z Sosnowo - Gardzin - Stara Dobrzyca profilowanie dróg 25 2013 r. 16,635 km 9 987,60 zł gruntowych równanie drogi gruntowej nr 26 4312Z na odc. Gardzin -2013 r. 4 430 m2 11 020,80 zł Gozdno 27 wyrównanie drogi gruntowej2013 r. 4430 m2 22 140,00 zł nr 4312Z Sosnowo - Gardzin - Stara Dobrzyca

39 emulsją asfaltową i grysami

ustawienie krawężnika przy 28 2014 r. 425 mb 17 000,00 zł ul. Gdańskiej w m. Resko jezdnia remont nawierzchni jezni i 993 m2, 29 chodników ul. Mickiewicza w2014 r. 155 132,79 zł chodnik 55 m. Resko m2 remont nawierzchni jezdni 30 2014 r. 440 m2 108 729,43 zł ul. Kościuszki w m. Resko remont nawierzchni jezdni 21 ul. Dąbrowszczaków w m.2014 r. 751,50 m2 147 146,76 zł Resko ŁĄCZNIE: 14 660 392,63 zł

3. Nakłady inwestycyjne i remonty wykonane w gminie Dobra w latach 2002 - 2014

Rok Wartość Lp. Nazwa zadania wykonan Zakres Uwagi zadania ia remont chodnika przy ul. Piwnika 1 2005 r. 328 m2 13 120,00 zł Ponurego w m. Dobra remont nawierzchni ul. 2 2007 r. 739 m2 64 959,39 zł Strażackiej w m. Dobra remont nawierzchni ul. 3 2007 r. 221 mb 142 749,48 zł Buczka w m. Dobra remont chodnika wykonany w ramach remont chodnika porozumienia z 4 ul. Traugutta w m.2007 r. 53 m2 2 120,00 zł Gminą Dobra z Dobra materiału zakupionego przez ZDP w Łobzie

40 remont chodnika wykonany w ramach remont chodnika porozumienia z 5 ul. Zielona w m.2007 r. 343 m2 13 720,00 zł Gminą Dobra z Dobra materiału zakupionego przez ZDP w Łobzie remont nawierzchni ul. 6 2008 r. 443 mb 83 630,39 zł Błotnej w m. Dobra remont chodnika wykonany w ramach porozumienia z remont chodnika 7 2008 r. 441 m2 17 640,00 zł Gminą Dobra z w m. Tucze materiału zakupionego przez ZDP w Łobzie remont nawierzchni ul. 8 2009 r. 298 mb 69 672,13 zł Zielona w m. Dobra remont chodnika wykonany w ramach porozumienia z remont chodnika 9 2009 r. 413 m2 16 520,00 zł Gminą Dobra z w m. Błądkowo materiału zakupionego przez ZDP w Łobzie remont chodnika wykonany w ramach remont chodnika porozumienia z 10 ul. Dąbrowskiego2010 r. 987,90 m2 39 516,00 zł Gminą Dobra z w m. Dobra materiału zakupionego przez ZDP w Łobzie wyrównanie istniejącej 11 nawierzchni ul.2011 r. 2 960 m2 130 023,72 zł Dąbrowskiego w m. Dobra remont nawierzchni ul. 12 2011 r. 2960 m2 276 170,61 zł Dąbrowskiego w m. Dobra 13 remont chodnika2011 r. 551,80 m2 22 072,00 zł remont chodnika w m. Bienice wykonany w ramach porozumienia z Gminą Dobra z materiału 41 zakupionego przez ZDP w Łobzie

remont chodnika 14 ul. 3 Maja w m.2012 r. 390,75 m2 67 936,00 zł Dobra remont chodnika wykonany w ramach porozumienia z remont chodnika 15 2012 r. 550,00 m2 22 000,00 zł Gminą Dobra z w m. Bienice materiału zakupionego przez ZDP w Łobzie remont nawierzchni jezdni 16 ul. Wojska2013 r. 568 m2 51 699,36 zł Polskiego w m. Dobra remont nawierzchni ul. 17 2014 r. 260 m2 27 763,68 zł Zielona w m. Dobra remont chodnika 18 ul. Traugutta w m.2014 r. 524 m2 20 960,00 zł Dobra remont chodnika 19 2014 r. 330 m2 13 200,00 zł w m. Tucze 1 095 472,76 ŁĄCZNIE: zł

4. Nakłady inwestycyjne i remonty wykonane w gminie Radowo Małe w latach 2002 - 2014

Rok Wartość Lp. Nazwa zadania wykona Zakres Uwagi zadania nia 1 przebudowa drogi2005 r. 12,865 7 311 342,00 zł realizacja w latach powiatowej nr 4314Z km 2005/2006 Resko - Radowo - dofinansowanie Borkowo - Węgorzyno 5 483 506,00 zł w km 0+000 - 12+865 tj. od m. do skrzyżowania drogi powiatowej nr 4314Z z

42 drogą do m. Sielsko

remont nawierzchni na 2 2007 r. 129 m2 22 033,20 zł przejazdach kolejowych remont nawierzchni drogi powiatowej nr 3 2008 r. 252 mb 91 573,20 zł 4315Z Radowo Małe - Dargomyśl remont chodnika wykonany w ramach remont chodnika w porozumienia z ciągu drogi powiatowej 4 2008 r. 339 m3 13 560,00 zł Gminą Radowo nr 4315Z w m. Radowo Małe z materiału Małe zakupionego przez ZDP w Łobzie przebudowa drogi powiatowej nr 4300Z dofinansowanie 199 5 2009 r. 1,66 km 948 955,00 zł na odcinku Mołdawin - 634,06 zł Maliniec remont chodnika wykonany w ramach porozumienia z remont chodnika w m. 6 2009 r. 643 m2 25 720,00 zł Gminą Radowo Orle Małe z materiału zakupionego przez ZDP w Łobzie remont chodnika wykonany w ramach porozumienia z remont chodnika w m. 7 2010 r. 2 251 m2 90 040,00 zł Gminą Radowo Rogowo Małe z materiału zakupionego przez ZDP w Łobzie przełożen ie nawierzc hni z remont nawierzchni bruku brukowcowej wraz z realizacja w latach 8 2012 r. 1200 m2,284 000,00 zł chodnikami w m. 2012/2013 przełożen Mołdawin ie krawężni ka o dł. 250 mb

43 przełożenie istniejącej nawierzchni z 9 brukowca na2014 r. 501 m2 22 545,00 zł przepuście w m. Mołdawin remont chodnika w m. 10 2014 r. 310 m2 27 900,00 zł Pogorzelica remont chodnika w m. 11 2014 r. 59 m2 5 310,00 zł Borkowo Wlk. RAZEM : 8 842 978,40 zł

5. Nakłady inwestycyjne i remonty wykonane w gminie Węgorzyno w latach 2002 - 2014

Rok Wartość Lp. Nazwa zadania wykona Zakres Uwagi zadania nia remont chodnika ul. 1 Runowska w m.2002 r. 330 m2 20 000,00 zł Węgorzyno remont chodnika ul. 2 Południowa m.2004 r. 3 987,57 zł Węgorzyno remont chodnika wykonany w ramach remont chodnika ul. porozumienia z Gminą 3 Południowa w m.2005 r. 234 m2 9 360,00 zł Węgorzyno z Węgorzyno materiału zakupionego przez ZDP w Łobzie remont chodnika ul. 4 Kosciuszki w m.2008 r. 282 m2 11 280,00 zł Węgorzyno Przebudowa drogi powiatowej nr 4342Z Runowo - Lesięcin na 5 odcinku od drogi2010 r. 487 mb 218 842,38 zł powiatowej nr 4314Z Resko - Węgorzyno do m. Kraśnik 6 przebudowa drogi2010 r. 2,634 km 2 610 870,63 zł dofinansowanie 1 865 powiatowej nr 4314Z 211,33 zł resko - Węgorzyno w km 26+886 - 29+520 wraz z budową mostu

44 w km 25+773

remont chodnika wykonany w ramach remont chodnika ul. porozumienia z Gminą 7 Kościuszki w m.2010 r. 750 m2 30 000,00 zł Węgorzyno z Węgorzyno materiału zakupionego przez ZDP w Łobzie przebudowa drogi powiatowej nr 4314Z dofinansowanie 262 8 Resko - Węgorzyno2011 r. 484 mb 524 365,29 zł 180,00 zł na odcinku I w km 22+279 wymiana istniejącego przebustu pod skrzyżowaniem drogi powiatowej nr 4314Z 9 2011 r. 19 358,63 zł Resko - Węgorzyno z drogą powiatową nr 4337Z Mielno - Runowo remont zjazdów w m. 10 2011 r. 488,85 m2 50 511,29 zł Runowo Pom. remont chodnika w chodnik wykonany na ciągu drogi 8 013,60 zł zlecenie z materiału 11 powiatowej nr 4314Z2011 r. 267,12 m2 zakupionego przez Resko - Węgorzyno w 10 684,80 zł ZDP w Łobzie m. Runowo Pom. remont chodnika w pasie drogowym drogi 12 powiatowej ul.2011 r. 1 304 m2 52 160,00 zł Kościuszki w m. Węgorzyno remont chodnika wraz z wymianą krawężników w ciągu 13 2013 r. 565,43 m2 50 888,70 zł drogi powiatowej nr 4336Z Mieszewo - Sątyrz w m. Mielno remont chodnika w m. 14 2014 r. 523 m2 47 070,00 zł Cieszyno Przebudowa drogi powiatowej nr 4314Z Resko – Węgorzyno dofinasowanie 1 995 15 2014 r. 3,607 km 4 093 825,20 zł od km 23+279 do km 248,00 zł 26+886 tj. na docinku o dł. 3,607 km

45 remont parkingu ul. 16 Runowska w m.2014 r. 230 m2 9 200,00 zł Węgorzyno

ŁĄCZNIE: 7 770 418,09 zł

Koszty podzielone w procentach na poszczególne gminy

Koszt Ilość (cały dróg powiat) ogółem 33979818, 372,455 16 zł km

Zestawienie procentowe km dróg w poszczególnych gminach powiatu łobeskiego wraz z poniesionymi nakładami w latach 2002 - 2014

Gmina Gmina Gmina Gmina Węgorzyn Radowo Gmina Dobra Łobez Resko o Małe ilość dróg 68,797 80,983 59,044 125,003 38,628 w km ilość dróg 18,47% 21,75% 15,85% 33,56% 10,37% w %

Gmina Gmina Gmina Gmina Węgorzyn Radowo Gmina Dobra Łobez Resko o Małe koszt w zł 1610556,28 7770418,9 8842978,40 14660392 wg 1095472,76 zł zł zł zł zł załącznika koszt w % 4,74% 22,87% 26,03% 43,14% 3,22%

46 Mapa sieci drogowej dróg powiatowych –stan nawierzchni 2002r

47 Mapa sieci drogowej dróg powiatowych –stan nawierzchni 2012r

Jak widać na załączonych mapach przez okres 10 lat znacznie poprawił się stan nawierzchni dróg powiatowych. Na mapie z 2012r. koloru zielonego i pomarańczowego jest zdecydowanie więcej niż czerwonego i czarnego w stosunku do sytuacji zaznaczonej na mapie z 2002r. Jest to wynik stosunkowo dużych

48 nakładów na remonty, systematycznego ich wykonywania, dobrego planowania. Ponadto na mapach nie widać całego zakresu remontowanych a nawet przebudowywanych ulic w miastach (np. ul. Mickiewicza w Resku). Skalę tych remontów oddaje wykaz robót wykonanych w poszczególnych miastach powiatu przedstawiony powyżej. Na mapach nie widać także wybudowanych w międzyczasie chodników, zatok autobusowych, parkingów, kwietników, kanalizacji deszczowych oraz wyremontowanych znacznym wysiłkiem finansowym mostów w Resku, w Runowie Pomorskim (młyn) oraz w Unimiu a są to ważne dla mieszkańców elementy infrastruktury.

Most na rzece Redze w Unimiu po remoncie

49 VII. Analiza kierunków działań

1. Wnioski wynikające z analizy stanu dróg, potrzeb i możliwości budżetu powiatu

Jak widać z przedstawionej analizy sytuacja jest następująca:

1 Jest jeszcze wiele dróg i ulic powiatowych wymagających gruntownych remontów i przebudów

2 Sieć dróg zarówno wojewódzkich, powiatowych jak i gminnych jest wystarczająca na potrzeby społeczności lokalnej zamieszkującej powiat łobeski.

3. Nie ma potrzeby budowy nowych dróg

4. Koszty niezbędnych do wykonania przebudów i remontów dróg i ulic powiatowych przewyższają możliwości finansowe budżetu powiatu.

5. Jest wiele dróg i ulic powiatowych, które nie spełniają roli jaka została im przypisana w ustawie o drogach publicznych

2. Kierunki działania na najbliższe lata

Z ww analizy można wypracować następujące kierunki działań, jakie podjąć należy, aby stan dróg i ulic powiatowych w dalszym ciągu poprawiał się ale jednocześnie aby zapewnić odpowiednią ilość środków na ich utrzymywanie, które polegać powinno przede wszystkim na przeciwdziałaniu ich degradacji.

1. Należy w jak największym stopniu korzystać z funduszy wspomagających działania związane z remontami dróg. Obecnie powiaty mogą wnioskować o dodatkowe środki do funduszy Unii Europejskiej w ramach Regionalnych Programów Operacyjnych, funduszu celowego budżetu państwa w ramach Narodowego Programu Przebudowy Dróg Lokalnych, funduszu celowego w ramach ochrony gruntów rolnych Funduszu Ochrony Gruntów Rolnych, rezerwy celowej na inwestycje infrastrukturalne rezerwy budżetu państwa, którym kieruje Minister Gospodarki (fundusze te przeznaczane są w pierwszej kolejności na remonty mostów, wiaduktów i przepustów drogowych).

Biorąc pod uwagę nasze położenie oraz brak strategicznych dla państwa przedsięwzięć na terenie naszego powiatu pozyskiwanie dodatkowych funduszy jest trudne. Przydział ich dla danego przedsięwzięcia dokonuje się po ocenie jego wpływu na poprawę sieci dróg w województwie i w kraju, ilości elementów poprawiających bezpieczeństwo, ewentualnym udziale środków pozabudżetowych

50 (np. dużych firm ), dojazdu do dużych obiektów infrastrukturalnych takich jak porty, lotniska, duże aglomeracje itp. Powiat Łobeski niestety nie jest w stanie „przebić” w argumentacji o potrzebie dofinansowania danego zadania drogowego powiatów nadmorskich, nadgranicznych, dużych miast Szczecina, Koszalina, Kołobrzegu, Stargardu. Jedynym atutem jest powstanie strefy inwestycyjnej na obrzeżach Łobza lecz dopóki nie będą tam funkcjonować podmioty gospodarcze, dopóty argument ten nie będzie miał wpływu na ewentualną pozytywną decyzję o dotacji.

Z drugiej strony brak możliwości korzystania z dotacji praktycznie zablokuje wykonanie znaczących przedsięwzięć drogowych. Trzeba zatem wypracować skuteczniejsze metody lobbingu na rzecz wniosków składanych przez Powiat Łobeski na dofinansowanie przedsięwzięć drogowych.

2. Należy wypracować procedurę przekazywania gminom tych dróg powiatowych, które nie spełniają wymogów dróg powiatowych.

3. Należy wypracować procedurę przekazywania Burmistrzom gmin naszego powiatu tych ulic w miastach, które obecnie są kwalifikowane jako ulice powiatowe a w żaden sposób nie pełnią roli ulic powiatowych. Zasadnym jest, aby ulicami w granicach miast zarządzali Burmistrzowie danych gmin. Ulicami powiatowymi mogą zostać te ulice, które leżą w ciągu drogi powiatowej tzn. są przedłużeniem drogi powiatowej „wchodzącej” do danego miasta.

4. W inwestycjach drogowych należy w pierwszej kolejności planować inwestycje na tych drogach, które spełniają wymogi i role drogi powiatowej. Pozwoli to skumulować środki na remontowanie priorytetowych dróg i ulic z punktu widzenia powiatu łobeskiego. Pozostałe drogi należy remontować i utrzymywać w sposób taki, aby były przejezdne i bezpieczne dla uczestników ruchu drogowego. Takie założenie daje szanse wyremontowania strategicznych dróg powiatowych do 2022r. biorąc pod uwagę realne możliwości budżetu powiatu oraz możliwości uzyskania dotacji .

5. Należy wypracować zasady współfinansowania remontów tych dróg i ulic powiatowych, które nie spełniają parametrów dróg i ulic powiatowych. Należy wprowadzić zasadę, że remonty takie mogą być wykonywane w ramach środków bieżących na ich utrzymanie ale w pierwszej kolejności będą remontowane te drogi i ulice, których remont dofinansuje dana gmina.

Idealnym połączeniem było by skupienie na takich remontach funduszy z powiatu, gminy oraz dotacji. Takie wspólne wnioski powinny być preferowane.

51 3. Plan przedsięwzięć powiatu łobeskiego na drogach powiatowych na lata 2015-2022

Planowane, większe przedsięwzięcia są wynikiem analizy potrzeb, stanu dróg i, co najważniejsze, ewentualnych największych szans na spełnienie kryteriów jakie stawiają wymienione wyżej fundusze aby ubiegać się o dofinansowanie.

Plan przedsięwzięć powiatu łobeskiego na drogach powiatowych na lata 2015- 2022

Wysokość wydatków w latach (w złotych) 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 i i i i i i i i k k k k k k k k e e e e e e e e Rok d d d d d d d d n n n n n n n n o o o o o o o o s s s s s s s s łączne nakłady r r r r r r r r ś ś ś ś ś ś ś ś a a a a a a a a

Lp Nazwa zadania Cel realiza finansowe ł ł ł ł ł ł ł ł e e e e e e e e w w w w w w w w n n n n n n n n i cji i i i i i i i a a a a a a a a k k k k k k k k k k k k k k k k d d d d d d d d s s s s s s s s o o o o o o o o y y y y y y y y r r r r r r r r z z z z z z z z Ś Ś Ś Ś Ś Ś Ś Ś o o o o o o o o P P P P P P P P 1 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 2 Przebudowa drogi 0 4303Z Borkowo - 0 0 0 0 Dobra - Bród - 0 0 2016 4500000 0 1. ETAP I od Borkowa 0 0 0 5 Wielkiego do 2 2 Rogowa

Poprawa Przebudowa drogi bezpieczeństw 0 0 0 powiatowej nr 0 0 0

2. a ludności,2016 1150000 5 5 7 0968Z- ul. 7 poprawa 5 5 Kolejowa w Łobzie komunikacji eliminacja zagrożeń Przebudowa drogi 4314Z Resko - 3. 0 0 Radowo - 0 0 0 0 0 0 0 0 Borkowo - 0 0 5 5 2017/ 5 5 Węgorzyno (etap 7500000 7 7 7 7 8 8 8 8

2018 1 1 1 1 III - odcinek Resko - Radowo Wielkie w km 0+000,00 - 9+990,00)

4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 2

52 Przebudowa drogi nr 4346Z Węgorzyno – 4 Brzeźniak na odcinku Węgorzyno – 0 0

Przytoń (łącznie z 0 0 0 0 0 miejscowością Poprawa 2017 4100000 0 5 5 0 0

Przytoń) obezpieczeństw 2 2 długości 4,1 km –a ludności, ETAP I. poprawa komunikacji eliminacja zagrożeń

5. Przebudowa drogi 4303Z Borkowo - 0 0 0 0

Dobra - Bród ETAP 0 0 0 0 0 0 2018/ 0 0 0 0 II od Dobrkowa do 11000000 0 0 2019 0 0 0 0 0 5 0 5

Dobrej i etap III- 3 3 2 2 Dobrkowo- Rogowo

Remont drogi 6. 4323Z Meszne - Łobez w km 0+000,00 - 0 0 0 0

11+135,00 (w 0 0 0 0 0 0 2017/ 0 0 0 0 2016 odcinek 11000000 0 0 2018 0 0 0 0 0 5 0 5

Zachełmie- 1 1 4 4 Dobieszewo, w 2020r-odcinek Łobez - Unimie- Dobieszewo) 7. Remont mostu w 0 0

Łagiewnikach - 0 0 0 0 0 droga 4310Z 2019 3000000 0 0 0 5 5

Sosnowo - 1 1 Ługowina - Piaski 8. Remont drogi 4330Z Łobez - gr. powiatu (Łabędzie) 0 0

odcinek: 0 0 0 0 0 Suliszewice - gr. 2020 7000000 0 0 0 0 0

Powiatu 4 3 (Łabędzie) - km 3+060,00 - 11+790,00 na odcinku 8,730 km 0 0

9 Remont drogi 2021/ 10000000 0 0 0 0 0 4336ZMieszewo- 2022 0 0 0 0 0

Cieszyno- droga 3 3 krajowa nr 20

53 10 Remont drogi 0 0

4332Z Tucze- 0 0 0 0 0 Dobropole 2018 6000000 0 0 0 0 0

(km 0+000,00 - 3 3 3+751,00) 11 Przebudowa drogi 4315Z Radowo M. - Dargomyśl na

odcinku 1,014 km 0 0 0 0 0 0

(Radowo M. do 2021 1050000 5 5 2 2

skrzyżowania 5 5 Resko - Węgorzyno w km 0+252-1+247) 12 Przebudowa drogi 3148Z Starogard Łobeski-Stara Poprawa 0 0 0 bezpieczeństw 0

Dobrzyca- granica 0 0

2020 1500000 0 0 5 powiatu I etap-a ludności, 5 odcinek Starogardpoprawa 7 7 Łobeski- Starakomunikacji Dobrzyca eliminacja zagrożeń

Skrzyżowanie „dróg powiatowych” 3148Z Starogard – Wicimice z drogą 4309Z Prusim- Orzeszkowo

54 VIII. Plan poprawy sieci dróg, w tym dróg i ulic powiatowych

1. Gmina Łobez

1.1 Stan obecny

Gmina Łobez jest dobrze skomunikowana zarówno poprzez sieć dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych. Aktualna sieć jest wystarczająca dla potrzeb mieszkańców oraz przedsiębiorców.

1.2 Bariery

1. Brak wystarczających nakładów w stosunku do potrzeb ich utrzymania 2.Jedna przeprawa mostowa na wjeździe do Łobza od strony Węgorzyna (ul. Waryńskiego), bez wydzielonego bezpiecznego ciągu pieszego 3. Przejazd kolejowy strzeżony przy ul. Waryńskiego 4.Przebieg głównego szlaku samochodowego przez centrum miasta, ul. Niepodległości z brakiem możliwości skutecznego ominięcia centrum 5. Przeprawa mostowa w ciągu ul. Obrońców Stalingradu z wąskim pasem dla pieszych

1.3 Kierunki rozwoju

1. Doprowadzić do wyprowadzenia głównego ruchu z centrum miasta Należy dążyć do zaprojektowania i wdrożenia objazdu centrum miasta poprzez ul. Segala, Kraszewskiego, rondo, Ul. Obrońców Stalingradu a następnie w ulice powiatowe Boczną, Przemysłową aż do Armii Krajowej. Wybudowanie ronda na skrzyżowaniu ul Przemysłowej i wojewódzkiej na Resko spowoduje upłynnienie ruchu, wzrost bezpieczeństwa. Rozwiązanie to spowoduje automatyczne przejęcie przez gminę ulic Obrońców Stalingradu od skrzyżowania z Boczną do pl. 3 Marca. Takie rozwiązanie jest obecnie jedynym racjonalnym działaniem umożliwiającym odciążenie centrum miasta bez ponoszenia wielkich kosztów ale inicjatywa jego realizacji musi wyjść ze strony Zarządu Dróg Wojewódzkich.

2. Doprowadzić do wybudowania kładki dla pieszych przy moście przez Regę przy ul. Waryńskiego. Brak bezpiecznego przejścia na głównym trakcie samochodowym jest ogromnym zagrożeniem dla pieszych.

3. Doprowadzić należy do zaadoptowania ul. Węgorzyńskiej pod ewentualną obwodnicę dla pojazdów wjeżdżających drogą wojewódzką od strony Węgorzyna wraz z przebudową skrzyżowania ul. Podgórnej, Strumykowej potem Obr.

55 Stalingradu i dalej Boczną, Przemysłową. Obwodnica taka zabezpieczy czasowy wjazd do miasta w przypadkach awarii, wypadku lub innych zdarzeń związanych z zamknięciem przejazdu kolejowego czy mostu na ul Waryńskiego. Można także założyć, że ewentualny remont mostu lub budowa kładki może spowodować potrzebę czasowego wyłączenia mostu z ruchu i obwodnica poprzez ul. Węgorzyńską będzie w takim przypadku nie do przecenienia.

Docelowo należy dążyć do zaprojektowania i wybudowania kolejnego mostu przez rzekę Regę, np. od strony ul. Szosa Świdwińska w kierunku ul. Bocznej, Łobzówek. Dodatkowe przejście (most) doprowadzi do całkowitego wyprowadzenia ciężkiego ruchu z centrum Łobza i znacznie poprawi bezpieczeństwo uczestników ruchu drogowego.

1.4 Plany rozwoju sieci drogowej w mieście Łobez

1.Z punktu widzenia Powiatu Łobeskiego należy czynić starania do przekazania na rzecz Zarządu Dróg Wojewódzkich ul. Bocznej i Przemysłowej aby umożliwić przeprowadzenie objazdu centrum Łobza.

2.Nalezy doprowadzić do realizacji zadań ujętych w „Planie przedsięwzięć powiatu łobeskiego na drogach powiatowych na lata 2015-2022r.”

3. Należy zaproponować gminie przejęcie ul. Sienkiewicza, Słowackiego, Mickiewicza, Siewnej, Komuny Paryskiej, Wojcelskiej, Kolejowej, Kościuszki, Szkolnej, Okopowej, Budowlanej, Głowackiego , Rolnej, Przedmiejskiej, Sikorskiego, Przyrzecznej, Podgórnej.

4. Ulice nie ujęte w planie remontów można wprowadzać jako dodatkowe zadania w porozumieniu z gminą Łobez, na zasadzie współfinansowania.

5. Chodniki w poszczególnych miejscowościach należy planować w ramach prac bieżących, z preferencją tych zadań co do których gmina zadeklaruje współfinansowanie wykonania zdania.

2. Gmina Resko

2.1 Stan obecny

Gmina Resko jest dobrze skomunikowana zarówno poprzez sieć dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych. Aktualna sieć jest wystarczająca dla potrzeb mieszkańców.

56 W gminie Resko jest ponad 125 km dróg i ulic powiatowych czyli prawie 32 % ogólnego stanu w powiecie. Jest gminą z największą ilością dróg i ulic powiatowych. Wiąże się to oczywiście z potrzebą planowania i wydatkowania większych środków na utrzymanie, remonty i naprawy dróg i ulic powiatowych ( większe koszty odśnieżania, łatania ubytków, utrzymania zieleni, poboczy itd.)

2.2 Bariery

1. Brak wystarczających nakładów w stosunku do potrzeb ich utrzymania

2. Jedna przeprawa mostowa w centrum przez rzekę Regę. Wprawdzie w 2008r. powiat łobeski dokonał przebudowy mostu poszerzając jego część przeznaczoną dla ruchu pieszych ale w przypadku zablokowania przejazdu przez most nastąpią znaczne utrudnienia w ruchu .

3.Przez centrum Reska przebiega szlak drogi wojewódzkiej nr 152 Płoty- Resko- Łobez, ( ul. Wojska Polskiego) przez którą odbywa sie ruch tranzytowy o dużym natężeniu. Przez ulice przebiega szereg przejść dla pieszych, które statystycznie są miejscami kolizyjnymi, gdzie następuje najwięcej kolizji z użytkownikami pieszymi a ponadto miejsca te zwalniają ruch kołowy.

4. W centrum Reska przecinają się szlaki drogowe północ –południe, które muszą kierować ruch przez jedyną przeprawę mostową przez rzekę Rega. Następuje tutaj kumulacja ruchu kołowego co statystycznie zwiększa możliwość kolizji oraz kongestii.

5. Objęcie znacznego terenu centrum nadzorem konserwatorskim. Jest to z jednej strony ochrona zasobu historycznego ale z punktu widzenia rozwoju sieci drogowej jest to bariera powodująca komplikację procedury remontowo-inwestycyjnej w mieście.

6. Przez Gminę Resko przebiega 125 km dróg i ulic powiatowych co stanowi 33,6 % stanu dróg i ulic powiatowych w powiecie łobeskim. Znaczna część tych dróg i ulic nie spełnia kryteriów dróg i ulic powiatowych. Sytuacja ta powoduje, że środki przeznaczane na poprawę ich stanu są niewystarczające w stosunku do zasobu.

7.Przejęta przez nowo powstały powiat łobeski sieć dróg i ulic powiatowych w gminie Resko była najbardziej zaniedbaną i najbardziej rozbudowaną ze wszystkich gmin powiatu.

57 2.3 Kierunki rozwoju

1. Należy tak planować remonty i inwestycje, aby poprawić bezpieczeństwo ruchu w centrum miasta. Jeżeli jest możliwość to kierować główne natężenie ruchu poza centrum np. należy skierować ruch z kierunku ul. Kołobrzeskiej w ul. Stodólną lub w Dąbrowszczaków i dalej w Szczecińską pod warunkiem wykonania bezpiecznego skrzyżowania w kształcie ronda na skrzyżowaniu ul. Wojska Polskiego, Szczecińskiej i Jedności Narodowej. Ulica Bohaterów Warszawy powinna być ulicą jednokierunkową od Wojska Polskiego do Kołobrzeskiej. Takie rozwiązanie rozładuje ruch w centrum i poprawi przejezdność ul. Bohaterów Warszawy

2. W przypadku realizacji wariantu objazdu centrum ulicą Stodolną należy dążyć do wykonania skrzyżowań z droga wojewódzką nr 152 (Ul. Wojska Polskiego) oraz z ul. Kościuszki w kształcie ronda

3. Należy dążyć do przekazania gminie Resko ulic, które nie spełniają kryteriów ulic powiatowych.

4. Należy dążyć do przekazania na rzecz gminy te drogi powiatowe, które w żaden sposób nie spełniają kryteriów ustawowych dla dróg powiatowych.

2.4 Plany rozwoju sieci drogowej w Resku

1.Należy doprowadzić do realizacji zadań ujętych w „Planie przedsięwzięć powiatu łobeskiego na drogach powiatowych na lata 2015-2022r.”

2. Należy przebudować obszar ulic Kołobrzeskiej, od miejsca przyczółku po byłym wiadukcie kolejowym do skrzyżowania z ul. Kościuszki, Stodólną wraz z budową ronda.

3. Dążyć do przekazania gminie Resko ulic: Kościuszki, Buczka, Bohaterów Monte Casino, Mickiewicza, Gdańska, Aleje Wolności, Bohaterów Warszawy i Dąbrowszczaków ( w przypadku przejęcia ul Stodólnej)

4. Ulice nie ujęte w „Planie przedsięwzięć,…..” należy wprowadzać do planu remontów w porozumieniu z gminą Resko , na zasadzie współfinansowania.

5. Chodniki w poszczególnych miejscowościach należy planować w ramach prac bieżących, z preferencją tych zadań co do których gmina zadeklaruje współfinansowanie wykonania zdania.

58 3. Gmina Węgorzyno

3.1 Stan obecny

W gminie Węgorzyno jest ponad 80 km dróg i ulic powiatowych czyli prawie 22 % ogólnego stanu w powiecie. Jest to druga gmina , po Resku z tak gęstą siecią dróg i ulic powiatowych. Wiąże się to oczywiście z potrzebą planowania i wydatkowania większych środków na utrzymanie, remonty i naprawy dróg i ulic powiatowych ( większe koszty odśnieżania, łatania ubytków, utrzymania zieleni, poboczy itd.). Przez gminę przebiega odcinek drogi krajowej nr 20. Sieć dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych jest wystarczająca dla potrzeb mieszkańców i przedsiębiorstw. Gmina Węgorzyno jako jedyna w powiecie łobeskim na dzień pisania strategii przejęła w 2005r. trzy ulice powiatowe tzn. ul Szkolną, ul. Ks. Fortunata Sosnowskiego i Przemysłową.

3.2 Bariery

1. Brak wystarczających nakładów w stosunku do potrzeb ich utrzymania

2. Szlak drogi krajowej przebiega przez centrum miasta, ul. Strzelecką, Grunwaldzką, Rynek, ul. Drawską. Taka sytuacja powoduje szereg zagrożeń zarówno dla pieszych jak i użytkowników drogi, powoduje degradację infrastruktury mieszkalnej i budynków usytuowanych przy szlaku, blokuje adaptację centrum (rynku) pod względem turystyczno-wypoczynkowym.

3. Zbyt gęsta sieć dróg powiatowych, które jednocześnie nie spełniają kryteriów ustawowych dla dróg powiatowych. Sytuacja taka powoduje, że drogi te będą w drugiej kolejności remontowane, będą utrzymywane w gorszym standardzie bowiem przy małej ilości środków kierowane one będą w pierwszej kolejności na drogi i ulice spełniające te kryteria.

4. Przejęta przez nowo powstały powiat łobeski sieć dróg i ulic powiatowych była zdegradowana na tyle, że nie było możliwości finansowych na jej szybką poprawę.

3.3 Kierunki działania

1. Podjąć należy wszelkie działania zmierzające do zmiany szlaku drogi krajowej nr 20 w taki sposób, aby nie przebiegała ona przez centrum miasta. Gmina posiada propozycje objazdu centrum, jest ona znana i zaakceptowana przez GDDKiA, jednak jej wdrożenie opóźnia się ze względu na brak środków finansowych. Ze strony powiatu łobeskiego należy dążyć do przekazania na rzecz Zarządu Dróg Wojewódzkich ulicę Południową, przez którą praktycznie przebiega obecnie

59 większość ruchu pojazdów wysokotonażowych, które dzięki temu starają się ominąć centrum miasta.

2.Należy doprowadzić do realizacji zadań ujętych w „Planie przedsięwzięć powiatu łobeskiego na drogach powiatowych na lata 2015-2022r.”

3. Należy dążyć do przekazania gminie ulic: Węgorzyńską i Strzelecką a ul. Południową przekazać na rzecz ZDW.

4. Ulice nie ujęte w „Planie przedsięwzięć ….. „ należy wprowadzać do planu remontów w porozumieniu z gminą Węgorzyno , na zasadzie współfinansowania.

5. Chodniki w poszczególnych miejscowościach należy planować w ramach prac bieżących, z preferencją tych zadań co do których gmina zadeklaruje współfinansowanie wykonania zdania.

4. Gmina Dobra

4.1 Stan obecny W gminie Dobra jest wystarczająca się dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych dla potrzeb mieszkańców. Sieć dróg powiatowych jest w stosunku do pozostałych gmin o wiele mniej rozbudowana i bardziej racjonalna. Stan techniczny dróg również jest w stanie dobrym.

4.2 Bariery

1. Brak wystarczających nakładów w stosunku do potrzeb ich utrzymania.

2. Objęcie znacznego terenu centrum nadzorem konserwatorskim. Jest to z jednej strony ochrona zasobu historycznego ale z punktu widzenia rozwoju sieci drogowej jest to bariera powodująca komplikację procedury remontowo-inwestycyjnej w mieście.

3. Ścisła zabudowa w centrum miasta, ograniczająca możliwości dostosowania parametrów ulic do obowiązujących przepisów ( brak możliwości poszerzenia jezdni, chodników).

4. Szlaki krzyżujących się dróg wojewódzkich DW 144 i 146 przebiegają przez ścisłe centrum miasta, co stwarza duże zagrożenia wynikające z ruchu przede wszystkim pojazdów wysokotonażowych. Ruch kołowy powoduje degradację ścisłej zabudowy centrum, powoduje hałas i duże zagrożenie związane z degradacją walorów historycznych.

60 5. Znaczna część ulic powiatowych nie spełnia kryteriów jakie wymaga się od ulic powiatowych tzn. aby biegły przynajmniej w ciągu drogi powiatowej.

4.3 Kierunki rozwoju

1. Należy dążyć w pierwszej kolejności do ograniczenia ruchu kołowego w centrum miasta. Efektem wieloletnich zabiegów gminy jest podjęta już do realizacji obwodnica, a właściwie objazd centrum od ronda na ul. Bema, wzdłuż ulicy Bema, później nową trasą do skrzyżowania z DW 144 na wysokości skrzyżowania z drogą powiatową nr 4181Z ( w kierunku do Błądkowa).

2. Kolejnym krokiem powinno być przekazanie na rzecz Zarządu Dróg Wojewódzkich ul. Błotnej, przez którą już od wielu lat ( po ograniczeniu tonażowym wjazdu w ciągu drogi wojewódzkiej do centrum Dobrej) odbywa się cały ruch z ciągu drogi wojewódzkiej DW 146. Następnie należy dążyć do przekazania na rzecz ZDW ciągu dróg powiatowych 4181Z na odcinku od planowanego ronda do miejscowości Błądkowo oraz odcinaka drogi powiatowej 4182Z jak naturalna obwodnicę Dobrej dla jadących z Chociwla na Nowogard.

3.Należy doprowadzić do realizacji zadań ujętych w „Planie przedsięwzięć powiatu łobeskiego na drogach powiatowych na lata 2015-2022r.”

4. Należy dążyć do przekazania gminie następujących ulic: Sportowej, Krótkiej, 3 Maja, Mickiewicza, Reymonta, Strażackiej, Traugutta, Wojska Polskiego, Mieszczańskiej, Słowackiego, 11 Listopada.

5. Ulice nie ujęte w „Planie przedsięwzięć …..” należy wprowadzać do planu remontów w porozumieniu z gminą Dobra na zasadzie współfinansowania.

6. Chodniki w poszczególnych miejscowościach należy planować w ramach prac bieżących, z preferencją tych zadań co do których gmina zadeklaruje współfinansowanie wykonania zdania.

5. Gmina Radowo Małe

5.1 Stan obecny

W gminie Radowo Małe jest wystarczająca sieć dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych dla potrzeb mieszkańców.

Sieć dróg powiatowych jest w stosunku do pozostałych gmin mniej rozbudowana i bardziej racjonalna. Stan techniczny dróg również jest w stanie dostatecznym.

61 5.2 Bariery

Jedyną barierą dla prawidłowego rozwoju sieci drogowej jest brak wystarczających nakładów w stosunku do potrzeb ich utrzymania.

5.3 Kierunki rozwoju

1.Należy doprowadzić do realizacji zadań ujętych w „Planie przedsięwzięć powiatu łobeskiego na drogach powiatowych na lata 2015-2022r.” Szczególnym wydaje się wykonanie przebudowy drogi powiatowej 4303Z Borkowo- Dobra-Bród, która jako jedna z niewielu spełnia warunki jakie powinny spełniać drogi powiatowe tzn, łączy miejscowości będące siedzibami gmin Dobra i Radowo Małe. Przebudowa tej drogi podzielona jest na dwa etapy ze względu na rozległość i wysokie koszty przebudowy a wykonanie I etapu planuje się już na 2016rok.

2. Należy dążyć do wybudowania ciągu pieszego łączącego miejscowości Radowo Małe i Radowo Wielkie ze względu na stosunkowo intensywny ruch pieszych pomiędzy miejscowościami. Obecnie odbywa się po nawierzchni DW 147 i stwarza bardzo duże zagrożenie dla bezpieczeństwa pieszych.

3. Chodniki w poszczególnych miejscowościach należy planować w ramach prac bieżących, z preferencją tych zadań co do których gmina zadeklaruje współfinansowanie wykonania zdania.

Droga powiatowa 4300Z Mołdawin – Maliniec przebrukowana dzięki programowi „Brukarz” organizowanemu przez Zarząd Powiatu, Powiatowy Urząd Pracy i ZDP.

62 IX Wnioski

1. Potrzeby finansowe na działania związane z przebudowami, remontami i utrzymaniem 372 km dróg i ulic powiatowych w powiecie łobeskim wyliczone na podstawie średnich kosztów tzn. 400 tys zł / km wynoszą ok. 149 mln złotych. Biorąc pod uwagę poniesione już nakłady i systematyczne wykonywanie remontów i przebudów dróg powiatowych od 2002r, gdzie średnio przeznaczano na ten cel 2,83 mln zł można powiedzieć że obecne potrzeby to ok.120 mln złotych.

Oczywiście są to środki bardzo duże, przekraczające możliwości nie tylko Powiatu Łobeskiego ale i każdego powiatu przy obecnej strukturze dochodów ich budżetów. Biorąc nawet pod uwagę fakt, że utrzymana będzie tendencja dopłat 50% do kosztów przebudów i remontów z różnych, opisanych wyżej źródeł, na udział własny z budżetu powiatu potrzebnych będzie ok. 60 mln zł. Taka kwota, pomimo że dalej wysoka ale nie jest już kwotą nierealną, porażającą. Obecnie więc, w przeciwieństwie do okresu jeszcze 10 lat wcześniej , można powiedzieć, że pojawia się realna możliwość doprowadzenia dróg powiatowych do stanu dobrego.

Przy realizacji planów zawartych w powyższej strategii w 2022r. kwota potrzebna na kolejny okres realizacji kolejnej strategii to ok. 50 mln zł. Oznacza to, że aby doprowadzić nasze drogi i ulice do stanu zadawalającego potrzebne jest utrzymania obecnego tempa inwestycji i remontów do 2050 roku. Jest to już jakiś uchwytny i chyba realny cel.

2. Z pewnością należy dążyć do przekazania na rzecz gmin tych ulic i dróg, które nie spełniają ani warunków ani roli dróg powiatowych. Założenia zawarte w pkt.1 są założeniami dot. obecnego stanu posiadania. Gdyby w trakcie przyszłych lat udało się przekazywać gminom takie drogi i takie ulice ten okres oczywiście może się tylko skrócić. Zdajemy sobie sprawę z podstawowej bariery, która hamuje ten proces tzn. bariery finansowej. Upraszczając można powiedzieć, że gminy nie są zainteresowane przejmowaniem dróg i ulic powiatowych z powodu ograniczonych środków, jakie mogą wygenerować w swoich budżetach na ich utrzymanie. Faktycznie nie ma obecnie zasady zwiększenia np. subwencji ogólnej dla danej gminy jeżeli wykaże ona zwiększenie zasobu zarządzanych przez siebie dróg. Jest to błąd polityki drogowej państwa. Przy zastosowaniu instrumentów zwiększania tej subwencji z pewnością zainteresowanie przejmowaniem dróg i ulic powiatowych spełniających typowe role gminne byłoby wiesze.

Dlatego powiat łobeski zaczął stosować i planuje dalej rozszerzyć inne propozycje dla gmin w celu zachęcenia ich do przejmowania, szczególnie ulic:

1. Proponowanie gminom przejęcie ulic gruntownie wyremontowanych. 2. Rozpoczęcie w pierwszej kolejności remontów tych ulic, dla których gmina składa

63 deklarację woli ich przejęcia po wykonaniu remontu 3. Wspieranie przez budżet powiatu innych zadań wykonywanych przez gminy w przypadku pojawienia się szansy, że ich wykonanie będzie miało wpływ na pozytywną deklaracje gminy o przejęciu jakiegoś odcinka drogi czy ulicy powiatowej.

Takie działanie odczują pozytywnie obie strony a ostatecznie mieszkańcy, bowiem gmina, po przejęciu danej ulicy staje się jej gospodarzem ze wszystkimi konsekwencjami, też tymi dochodowymi bowiem do jej budżetu będą wpływać już opłaty za umieszczenie urządzeń w pasie drogowym, za zajęcie pasa drogowego, za umieszczanie reklam, wydzierżawianie skwerów i placów. W przypadku przejęcia wyremontowanej ulicy będzie ona dochodowa przez okres najbliższych 10-15 lat a to już jest atut nie do pominięcia.

Przy takich potrzebach remontowych i przy takich możliwościach budżetu oczywistym jest, że planuje się kumulowanie środków na przedsięwzięcia związane z przebudową , remontami i utrzymaniem dróg i ulic strategicznych z punktu widzenia powiatu, czyli: 1. takich dróg, które spełniają wymóg ustawowy dotyczący dróg powiatowych 2. ulic, które leżą w ciągu dróg powiatowych 3. dróg i ulic łączących ważne szlaki komunikacyjne np. drogi powiatowe z węzłami dróg wojewódzkich lub z drogami wojewódzkimi, dojazdy do dróg ekspresowych czy krajowych.

Pozostałe drogi i ulice utrzymywane będą w stanie zapewniającym przejezdność oraz bezpieczeństwo poruszania się po nich uczestników ruchu drogowego. Podejmowanie przebudów czy znaczących remontów takich dróg i ulic następować będzie jedynie przy zaangażowaniu się danej gminy lub innych inwestorów w dofinansowanie takich przedsięwzięć.

4.Należy dążyć do utrzymania tendencji realizowanej od początku powstania powiatu łobeskiego tzn. priorytetowego traktowania potrzeb inwestycyjnych na drogach i ulicach powiatowych. Ponadto należy utrzymać systematyczność i racjonalne planowanie remontów i przebudów infrastruktury drogowej.

5. Należy już planować w jaki sposób będziemy utrzymywać sieć drogową aby nie dopuścić do jej degradacji. Należy dążyć do zapewnienia sobie możliwości wykonywania takich zabiegów jak powierzchniowe pojedyncze czy podwójne utrwalenia oraz na wysokie jakościowo wykonywanie remontów ubytków. Zapotrzebowanie na tego typu zabiegi będzie rosło w miarę postępu czasowego od momenty wykonania nawet najlepszej przebudowy czy inwestycji. Należy zatem zastanowić się, czy nie rozpocząć zabiegów w celu uzyskania dofinansowania na zakup sprzętu do ich wykonywania czy zapewnienia sobie „udziałów” w firmach wyposażonych w taki sprzęt aby mieć dostęp do tańszych usług.

64 Droga powiatowa 4314Z Resko– Węgorzyno. Przykład możliwości remontowych Powiatu Łobeskiego

Wyremontowany most w ciągu drogi 4314Z (Runowo młyn), pogodzenie nowoczesnych metod remontu z zachowaniem charakteru mostu

65 „Patcher” w trakcie remontów cząstkowych dróg powiatowych. Taki sprzęt zapewnia wysoką jakość wypełniania ubytków w drogach bitumicznych.

Droga powiatowa 3148Z Starogard - Wicimice, kolejne wyzwanie dla Powiatu Łobeskiego…

66