Gminy Resko Na Lata 2015-2022

Załącznik Nr…. do Uchwały Nr ……………. Rady Miejskiej w Resku z dnia …………..

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

RESKO, 2014 STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

SPIS TREŚCI

I. WSTĘP ...... 3 II. DIAGNOZA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA GMINY RESKO ...... 6 1. Położenie gminy ...... 6 2. Rys historyczny ...... 8 3. Uwarunkowania przyrodnicze ...... 9 4. Strefa społeczna ...... 17 5. Strefa przestrzenna ...... 31 6. Strefa gospodarcza ...... 40 7. Finanse gminy Resko ...... 51 III. ANALIZA SWOT ...... 56 IV. ELEMENTY STRATEGII ...... 57 V. WDRAŻANIE, MONITORING I EWALUACJA ...... 79 VI. FINANSOWANIE STRATEGII ...... 88 SPIS TABEL ...... 89 SPIS WYKRESÓW...... 89 SPIS RYCIN ...... 90 Załącznik 1. Ocena warunków życia na terenie gminy Resko ...... 91 Załącznik 2. Istotność działań dla mieszkańców i rozwoju gminy ...... 92

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

I. WSTĘP Niniejsza strategia opracowana została z myślą o utworzeniu swoistego wzorca, za pomocą którego możliwe będzie zarządzanie procesem rozwoju gminy, który w przejrzysty sposób wskaże najważniejsze kierunki rozwoju, a także dzięki swej elastyczności umożliwi efektywną modyfikację działań wraz ze stale zmieniającą się sytuacją społeczną i gospodarczą gminy. Strategia Rozwoju Gminy Resko na lata 2015 – 2022 ma za zadanie zaplanować i usystematyzować rozwój gminy w sposób zrównoważony i harmonijny, zarówno w skali lokalnej, jak i z szerszej perspektywy – regionalnej, krajowej czy europejskiej. Dlatego też szczególny nacisk położono na zgodność zaplanowanych kierunków działań z dokumentami strategicznymi na szczeblu krajowym i europejskim. Istotnym powodem opracowania niniejszego dokumentu są nieustanne zmiany warunków zewnętrznych i wewnętrznych, wymagające od władzach lokalnych umiejętności dostosowywania polityki gminnej do aktualnie obowiązujących trendów w kierunkach rozwoju i gospodarowania mieniem publicznym. Wyrazem zachodzących zmian jest mająca miejsce na przestrzeni ostatnich lat aktualizacja najważniejszych dokumentów strategicznych, odzwierciedlających pożądane kierunki rozwoju Polski i Unii Europejskiej, takich jak Europa 2020, Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju do 2030 r., Średniookresowa Strategia Rozwoju Kraju do 2020 r., Strategia Rozwoju Województwa Zachodniopomorskiego do roku 2020 czy Regionalny Program Operacyjny Województwa Zachodniopomorskiego. Ustalając horyzont czasowy Strategii, starano się zachować spójność z wyżej wymienionymi dokumentami, a jednocześnie nie wybiegać za daleko w przyszłość z uwagi na trudności w przewidzeniu i oszacowaniu przyszłych uwarunkowań gminy. W związku z powyższym zdecydowano się na horyzont czasowy rozpoczynający się w roku opracowania dokumentu, a kończący się w roku 2022. Wskazana rozpiętość czasowa zgodna jest również z nowym okresem programowania Funduszy Europejskich, które stanowią dla gminy alternatywne źródło finansowania niezbędnych inwestycji i dużą szansę na przyspieszenie rozwoju, a także zasadą n+2, która umożliwia realizację inwestycji w ramach okresu finansowania 2014-2020 do roku 2022. Niniejsza Strategia powstała z inicjatywy władz lokalnych, jednak istotnym aspektem jej utworzenia jest zaangażowanie wielu podmiotów działających na terenie gminy, od jej mieszkańców, po przedstawicieli świata biznesu, edukacji czy organizacji pożytku publicznego. Społeczne zaangażowanie w powstawanie Strategii gwarantuje uwzględnienie

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022 kierunków działań bezpośrednio odpowiadających na potrzeby zgłaszane przez społeczeństwo lokalne, odpowiedni podział priorytetów i ukierunkowanie na rozwiązywanie problemów zgłaszanych przez mieszkańców gminy. Strategia powstała w oparciu o diagnozę i analizę stanu obecnego gminy w najważniejszych sferach mających wpływ na jakość i komfort życia mieszkańców, a także atrakcyjność z perspektywy inwestorów i turystów. Wszelkie dane wykorzystane w dokumencie pochodzą z Banku Danych Lokalnych prowadzonych przez Główny Urząd Statystyczny, a także z danych i opracowań udostępnionych przez Urząd Miejski w Resku.

Raport z badania ankietowego

Podczas pierwszego etapu konsultacji społecznych dotyczących opracowania Strategii Rozwoju Gminy Resko na lata 2015 – 2022, mieszkańcy gminy w formie ankiety ocenili warunki życia w gminie, w szczególności: placówki usługowe i handlowe, gastronomia, stan środowiska naturalnego, stan dróg i komunikacji lokalnej, kanalizacja, wodociągi i jakość wody, dostępność do sportu i rekreacji, kultury i rozrywki, bezpieczeństwo mieszkańców, warunki mieszkaniowe, opieka zdrowotna i społeczna, szkolnictwo, lokalny rynek pracy. Ankietowani oceniali ww. kwestie w skali od 1 do 5, gdzie 1 oznacza stan bardzo zły, a 5 bardzo dobry. Wśród 64 wypełnionych ankiet, najwyżej oceniono stan szkolnictwa na terenie gminy. W przypadku przedszkoli 53 osoby wystawiły ocenę dobrą i bardzo dobrą, w przypadku gimnazjów 51 osób, a szkół podstawowych 49. Wysoką ocenę uzyskały również kanalizacja, wodociągi i jakość wody, dostępność do sportu i rekreacji oraz stan środowiska naturalnego. Najgorzej oceniono lokalny rynek pracy (42 osoby oceniły sytuację, jako złą lub bardzo złą), opiekę zdrowotną, placówki usługowe, dostęp do kultury i rozrywki (odpowiednio 34 osoby, 32 i 25 wystawiło najniższe noty – 1 i 2). W pozostałych przypadkach najczęściej wystawianą oceną była 3 – wskazująca na przeciętny stan. W drugiej części ankiety poproszono o dokonanie hierarchizacji zaproponowanych działań, w zależności od potrzeby ich realizacji w gminie, w skali od 1 – bardzo ważne, przez 2 – ważne, po 3 – mniej ważne. Najwięcej ocen „bardzo ważne” uzyskały: rozbudowa usług gastronomiczno – hotelarskich oraz zwiększenie nakładów na inwestycje z zakresu infrastruktury sportowej. Najmniej istotne dla mieszkańców są: budowa dróg i infrastruktury przy drogach (parkingi, chodniki, oświetlenie, zatoki i wiaty przystankowe). W innych

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022 propozycjach działań mieszkańców znalazły się następujące propozycje: budowa ścieżki rowerowej, bezpieczeństwo mieszkańców, ochrona środowiska naturalnego. Podsumowanie ankiet na wykresie znajduje się w załącznikach, na końcu dokumentu.

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

II. DIAGNOZA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA GMINY RESKO

1. Położenie gminy

Gmina Resko jest gminą miejsko – wiejską, położoną w północno – zachodniej części Polski, na terenie województwa zachodniopomorskiego, w granicach powiatu łobeskiego. Siedzibą gminy jest miasto Resko. Sąsiednimi gminami są:  Łobez i Radowo Małe (powiat łobeski),  Nowogard (powiat goleniowski),  Płoty (powiat gryficki),  Rymań (powiat kołobrzeski),  Sławoborze i Świdwin (powiat świdwiński).

Rycina 1. Położenie gminy Resko na tle kraju, województwa i powiatu

Źródło: Opracowanie własne na podstawie www.wikipedia.pl 6

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

Gmina Resko jest najbardziej wysuniętą na północ gminą powiatu łobeskiego i jednocześnie największą gminą w powiecie. Pod względem powierzchni znajduje się na 26 miejscu wśród 114 gmin w Polsce. Na terenie gminy znajduje się miasto Resko, 13 wsi sołeckich (Gardzin, Iglice, Lubień Dolny, Łagiewniki, Łabuń Wielki, Komorowo, Łosośnica, Ługowina, Policko, Prusim, Przemysław, Siwkowice, Starogard), 9 wsi niesołeckich (Dorowo, Godziszewo, Luboradz, Łabuń Mały, Piaski, Sienno, Sosnowo, Stara Dobrzyca, Taczały), 11 osad (Bezmoście, Krosino, Lubień Górny, Miłogoszcz, Mołstowo, Naćmierz, Porąbka, Potuliny, Słowikowo, Smólsko, Żerzyno.), 5 kolonii (Łosośniczka, Mokronos, Sąpólko, Sosnówko, Trzaski.) i 5 przysiółków (Gozdno, Orzeszkowo, Stołążek, Świekotki, Święciechowo).

Tabela 1. Poszczególne sołectwa gminy Resko z podziałem na liczbę ludności Wyszczególnienie 2009 2010 2011 2012 2013 Gardzin 199 190 197 204 198 Iglice 243 241 242 240 232 Lubień Dolny 468 466 302 298 302 Łagiewniki - - 152 153 147 Łabuń Wielki 460 460 355 358 357 Komorowo - - 107 103 99 Łosośnica 338 335 337 337 342 Ługowina 362 351 346 347 335 Policko 197 191 189 186 189 Prusim 266 255 252 252 252 Przemysław 301 299 296 290 291 Siwkowice 253 259 249 252 247 Starogard 878 880 865 853 848 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Urzędu Miejskiego w Resku

Najbardziej zaludnionymi miejscowościami (za wyjątkiem miasta Resko) są Starogard (606 mieszkańców), Łosośnica (321 mieszkańców), Łabuń Wielki (306 mieszkańców). Siedziba gminy, miasto Resko położone jest blisko wschodniej granicy gminy, w odległości ok. 92 km od stolicy województwa zachodniopomorskiego – Szczecina. Miasto usytuowane jest na Równinie Gryfickiej, będącej częścią Niziny Pomorskiej, na wysokości 42 m n.p.m. Współrzędne geograficzne Reska to 53°46′23″N oraz 15°24′21″E. 7

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

2. Rys historyczny

Pierwsze wzmianki na temat Reska pochodzą z 1225 roku, kiedy to wspomniany został XI- wieczny gród książąt pomorskich nad rzeką Regą wraz z rozwiniętą osadą rzemieślniczo – handlową. Własnością połowy grodu od XIII w. stał się ród Borków. Druga połowa grodu pozostała we władaniu rodu Vidant. W latach 1260 – 1270 wybudowano zamek nad Regą na zlecenie Jakuba Borka, syna kasztelana kołobrzeskiego Borka z Łobza. W mocy prawa lubeckiego, w 1277 r. nastąpiła lokacja Reska. Niedługo po tym, w 1280 r. Borko z Łobza wraz z synami lokowali Resko na prawie magdeburskim. Około 1400 roku rozpoczęto budowę kościoła mariackiego dla mieszkańców. Rok później książę pomorski Eryk I przekazał resztę miasta rodowi von Borcke, tym samym sprawiając, iż stało się ono prywatnym miastem von Borcke aż do 1808 roku. Głównymi gałęziami gospodarki pozwalającymi na szybki rozwój miasta było rolnictwo oraz rzemiosło, takie jak kowalstwo, młynarstwo czy też krawiectwo. W 1630 roku nastąpiło zniszczenie miasta przez wojska cesarskie, a w 1648 roku Resko przeszło pod jurysdykcję Brandenburgii. W wyniku pożaru w 1714 roku ocalało jedynie 11 domów i kościół, co w połączeniu z działaniami wojennymi z lat 1756 – 1763 oraz okupacją rosyjską przyniosło kres miastu. W 1834 roku podjęto decyzję o rozbiórce murów obronnych Reska. Nieco ponad 10 lat później, w 1842 roku Karol Sprengel założył w mieście Fabrykę Maszyn Rolniczych. Powstał również młyn parowy i gorzelnia, dając tym samym podwaliny pod odbudowę miasta. W 1892 roku powstała stacja kolejowa na linii Wyszogóra-Kołobrzeg, a w kolejnych latach Resko uzyskało połączenia kolejowe z Łobzem (1905) oraz Świdwinem (1909). Pod koniec II wojny światowej, w 1945 roku, Resko zostało zajęte przez radzieckie wojska, a następnie przekazane Polsce. Powojenne zniszczenia w centrum Reska sięgały 60%, rewitalizacja miasta polegała m.in. na rozbudowie miasta oraz powstawaniu nowych budynków użyteczności publicznej. W 1968 roku z miasta zostało wydzielone 384 ha z miejscowością Policko. Do 31 grudnia 1998 roku Resko wchodziło w skład woj. szczecińskiego, następnie do 2002 roku w skład powiatu gryfickiego. Obecnie gmina Resko jest częścią powiatu łobeskiego.

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

3. Uwarunkowania przyrodnicze

Gmina Resko pod względem geomorfologicznym, usytuowana jest w północno-zachodniej części Pojezierza Pomorskiego w rejonie Równiny Gryfickiej, Równiny Nowogardzkiej oraz Wysoczyzny Łobeskiej. Wg. podziału J. Kondrackiego z 1998 r., Równina Nowogardzka i Równina Gryficka wchodzą w skład makroregionu Pobrzeże Szczecińskie, który stanowi fragment podprowincji Pobrzeża Południowobałtyckiego. Z kolei Wysoczyzna Łobeska wchodzi w skład makroregionu Pojezierze Zachodniopomorskie, który stanowi fragment Pojezierzy Południowobałtyckich. Północna i środkowa część gminy Resko leży w obrębie równin nadbałtyckich (Pobrzeża Południowobałtyckie), południowo-wschodnia sięga na obszar wysoczyzn pojeziernych (Pojezierza Południowobałtyckie)..

Ukształtowanie powierzchni

Warunki fizjograficzne, takie jak: rzeźba terenu, wilgotność podłoża, szata roślinna determinują warunki klimatu panujące na danym obszarze gminy. Pod względem geomorfologicznym gmina Resko jest położona na obszarze Pradoliny Pomorskiej i Wysoczyzny Łobeskiej, charakteryzujących się zróżnicowaniem form tworzących podłoże. Płaska i wyrównana powierzchnia pradoliny, złożona z piasków i żwirów występuje w północnej części gminy; na pozostałym obszarze występuje nierówna wysoczyzna morenowa o podłożu z glin zwałowych, przedzielona dolinami rzek (Rega wraz z dopływami).

Charakter terenu

Powierzchnia gminy Resko wynosi 285 km2 i w głównej mierze są to tereny rolniczo-leśne. Powierzchnie terenów leśnych i gruntów ornych są do siebie zbliżone: 49,6% stanowią użytki rolne, 45,3% użytki leśne. Obszary wiejskie stanowią większą część powierzchni gminy i na tych terenach dominują użytki rolne. Dużą część zajmują łąki trwałe, pastwiska, występują także niewielkie obszary sadów. Obszary miejskie gminy Resko to głównie grunty pod zabudowania, podwórza, drogi, wody. Przez gminę przepływają dwie rzeki: Rega oraz Ukleja otwarte dla turystyki kajakowej.

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

Budowa geologiczna

Gmina Resko leży w obrębie antykliny wału pomorskiego – olbrzymiej struktury wypukłej zbudowanej ze skał mezozoicznych. Wał ciągnie się z północnego – zachodu (od Bałtyku) na południowy – wschód do środka Polski (do niziny Kujawskiej). Skały mezozoiczne zalegają na głębokości około 100-180 m. ppt. Stanowią je osady iłowcowo – mułowe i piaszczyste. W rejonie Ługowina – Berkanowo występują złoża syderytowej rudy żelaza. Osady mezozoiczne przykryte są warstwą osadów trzeciorzędowych i czwartorzędowych. Miąższość osadów czwartorzędowych osiąga 80-100 m. Utwory czwartorzędowe związane są z fazą pomorską ostatniego bałtyckiego zlodowacenia. Są to lodowcowe gliny zwałowe i piaski zwałowe budujące wysoczyzny morenowe oraz piaski i żwiry wodnolodowcowe zalegające w pradolinie. Na powierzchni zagłębień wytopiskowych oraz w dolinach rzek współczesnych zalegają utwory holoceńskie osadzone po ustąpieniu lodowca. Są to piaski rzeczne oraz utwory organiczne i namuły. Torfy i namuły wypełniają zagłębienia wytopiskowe i rozległe obniżenia zastoiskowe.

Uwarunkowania klimatyczne

Obszar gminy Resko leży na granicy szczecińskiej oraz pomorskiej strefy rolniczo- klimatycznej, która wyróżnia się dość chłodnym i wilgotnym latem oraz niezbyt surową zimą. Miesiące styczeń i luty charakteryzują się niskimi temperaturami (poniżej 0oC), wiosna jest surowa, a dopiero w maju następuje znaczące ocieplenie. W ciągu dnia średnia temperatura waha się pomiędzy 17-18oC, jesienią spada do 9oC. Bardzo istotną informacją dla gminy zorientowanej na rolnictwo jest długość okresu wegetacyjnego, który w gminie Resko trwa około 205 dni oraz częstotliwość przymrozków, którą lokalna stacja meteorologiczna określiła na wiosnę. Częstotliwość ta jest dość wysoka i wynosi 19 dni w marcu oraz 9 dni w kwietniu. Rejestracja parametrów meteorologicznych dla gminy wykazuje dosyć chłodne i wilgotne lato oraz niezbyt surową i długą zimę. Pomimo częstego występowania na terenie gminy wiatrów południowo-zachodnich i zachodnich (zimą i jesienią), charakterystyczną cechą klimatu jest okres bezwietrzny.

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

Uwarunkowania terenu

Rzeźba terenu charakteryzuje się znacznymi wniesieniami powierzchni (wysoczyzny morenowe), o łagodnym przekroju z pokrywającymi je lasami mieszanymi z dużym udziałem borów sosnowych. Dzięki tym komponentom terenu na obszarze gminy panują korzystne warunki termiczno-wilgotnościowe, nasłonecznienia oraz przewietrzania (wyciszenie wiatrów o dużej szybkości). Jedynie na północną część nachodzą tereny podmokłe o torfiastych obniżeniach na stokach północnych rynien i dolin rzecznych. Są to tereny nadmiernie wilgotne z częstym nachodzeniem mgieł i możliwością wystąpienia inwersji termicznej lub o ograniczonym nasłonecznieniu.

Lasy

W obrębie gminy i miasta Resko powierzchnię 12 941 ha zajmują grunty leśne, zadrzewione oraz zakrzaczone. Duża przewaga lasów (12 498 ha) wyróżnia się na tle całego powiatu, stanowi 45,3%. Są to lasy należące do Skarbu Państwa - ponad 99% obszarów podlega zarządzeniom organów Lasów Państwowych, administrowane przez trzy Nadleśnictwa w Resku, Łobzie oraz Nowogardzie. Nadleśnictwo Resko w 2010 roku przeprowadziło akcję zalesiania terenów gminy. Na terenie 1,94 ha, odnowiono drzewostan, którego powierzchnia wyniosła 95,01 ha. Lasy powiatu łobeskiego niestanowiące własności Skarbu Państwa zajmują powierzchnię 630,8 ha i zostały one objęte nadzorem starosty w 2011 roku. Według regionalizacji przyrodniczo-leśnej, lasy w gminie Resko wchodzą w skład I Krainy Bałtyckiej w zachodniej części 4 Dzielnicy Pobrzeża Słowiańskiego należącej do mezoregionu Równiny Słupskiej. Lasy na terenie gminy są mocno zróżnicowane pod względem gatunków poszycia oraz rodzaju siedlisk. Wyróżnia się bory, lasy oraz olsy, gdzie przeważają świeże siedliska (72%) w porównaniu do siedlisk wilgotnych (28%). Charakter lasów występujący na terenie gminy jest mieszany świeży (35%), bór mieszany świeży (30%) oraz pomniejsze siedliska, takie jak: las mieszany wilgotny (8%), bór mieszany wilgotny (7,8%), las świeży (7%), las wilgotny (3%), ols jesionowy (3%), bór świeży (1,2%) oraz bór wilgotny, bór bagienny, bór mieszany bagienny, las mieszany bagienny, łęg (razem 2%). Dominującymi gatunkami drzew w lasach są: sosny, brzozy, dęby, buki, świerki, olchy, jesiony oraz modrzewie.

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

Zieleń urządzona

Tereny zieleni urządzonej pełnią w gminie funkcje rekreacyjne, kompensacyjne oraz ekologiczne. Mają one charakter naturalny, półnaturalny oraz przekształcony przez odpowiedzialne za to podmioty w gminie i w głównej mierze znajdują się na terenach zabudowanych. Zieleń urządzona w gminie Resko, z racji wielkości terenów zurbanizowanych, należy do elementu krajobrazu gminy. Do niego wpisują się zespoły pałacowo – parkowe w Iglicach, Żerzynie, Starogardzie, Łabuniu Wielkim, Potulinie, Mołstowie. Na terenie gminy występuje wiele parków wiejskich posiadające duże walory przyrodnicze. Wsie posiadające atrakcyjne formy parków wraz z elementami architektury (cmentarze, kościoły, zabytkowe bramy), np.: Żerzyno, Łagiewniki, Starogard Łobeski, Stara Dobrzyca Przemysław. Parki znajdujące się w wyszczególnionych miejscowościach wymagają jednak gruntownej rewaloryzacji.

Wody powierzchniowe

Główną rzeką przepływającą przez gminę Resko jest Rega wraz z jej dopływami, do których zalicza się: Piaskową, Wilkową, Ukleję, Sąpólną, Rekową oraz Mołstową. Cieki wodne są naturalnymi granicami gminy, która leży w Dolinie Regi. Zabudowa oraz występowanie obszarów rolnych uwarunkowały postanie wielu budynków hydrotechnicznych wraz z siecią melioracyjną, które mają znaczący wpływ na przepływowość naturalnych wód w tym rejonie. Na terenie gminy występują dwa jeziora: Łabuń i Dobrzyca oraz dwa małe zbiorniki retencyjne: jaz piętrzący na rzece Piaskowa oraz jaz piętrzący z Małą Elektrownią Wodną na rzece Rega.

Wody podziemne

Znaczący udział wód krążących mają torfowiska usytuowane na terenie gminy. Łączna objętość torfu wynosi około 17 mln m3,co oznacza, że złoża te są w stanie retencjonować 15- 16 mln m3 wody. Torfowiska w gminie Resko mają potencjał do zatrzymania dziesięciokrotnie większej ilości wody, niż jeziora. Na obszarze gminy Resko powstały 3 strefy ochronnych ujęć wód podziemnych, obejmujące zarówno teren ochrony bezpośredniej i teren ochrony pośredniej.

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

Gleby

Do warunków glebowych gminy Resko w głównej mierze należą komponenty gleb mineralnych oraz gleby organiczne (o znacznie mniejszym ich udziale). Do dominującej klasy gleb w gminie zalicza się brunatne wyługowane, wytworzone z glin zwałowych, gleby bielicowe i pseudobielicowe pochodzenia gleb torfowych oraz piasków, torfowomorszowych i czarnych ziem. Profil gleb jest niestety mało żyzny o słabej wartości odżywczej. W obrębie lasów , które stanowią 40% powierzchni gminy, przeważają gleby brunatne (19% powierzchni), gleby rdzawe (38%), gleby bielicowe (17%), oraz mniejsze ilości gleb murszowych oraz czarnoziemów. Mieszanka tych gleb korzystnie wpływa na kształtowanie się drzewostanów oraz flory rozwijającej się w warunkach wilgotnych. Grunty przeznaczone na użytek rolny nie są zbyt żyzne, a wykorzystywane są w głównej mierze pod orkę, łąki i pastwiska z niewielką ilością obszarów użytkowanych, jako sady.

Przyroda

Programem ochrony przyrody został objęty teren chronionego krajobrazu Dolina rzeki Regi oraz Dolina rzeki Piaskowej wraz z przylegającym do nich terenem. Dolina Regi jest ponadto wpisana do programu Natura 2000 ze względu na występującą tam bogatą faunę i florę. Gmina posiada trzy zespoły przyrodnicze o bogatych walorach krajobrazowych: Dolinę Mołstowej, Krosińskie Buczyny, Dolina Uklei i źródłowiskowa dolina Łosośnicy. Na terenie gminy znajduje się 14 pomników przyrody i założone są dwa rezerwaty przyrody: Rezerwat Przyrody Mszar w pobliżu Starej Dobrzycy oraz Rezerwat Przyrody Mszar w pobliżu jeziora Piaski. Oba rezerwaty skupione są wokół formacji torfowisk oraz zrastających się jezior. Występuje tam typowa roślinność mszarna oraz rośliny kwiatowe. Pod ochroną jest większość roślin pływających oraz rzadkie mchy i glon. Na terenie gminy wyszczególniono występowanie 11 gatunków z “Polskiej Czerwonej Listy Roślin”. Cennymi pod względem botanicznym obszarami gminy są torfowiska mszarne z zachowaną populacją rzadkich roślin, takich jak: żurawina drobnolistna, bagnica torfowa i turzyca bagienna oraz torfowiska wysokie i przejściowe, gdzie spotkać można rosiczkę okrągłolistną i wrzosiec bagienny. Świat zwierzęcy jest skupiony i wyszególniony na obrzeżach dolin rzek, torfowisk.

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

Tabela 2. Pomniki przyrody występujące na terenie gminy Resko Obwód Wysokość Pomnik przyrody Wiek Miejscowość [cm] [m]

lipa drobnolistna 440 18 110 Orzeszkowo

dąb szypułkowy 471 26 210 Starogard

daglezja zielona- 372 43 130 Starogard grupa

czereśnia ptasia 320 33 70 Starogard

dąb szypułkowy 460 20 160 Starogard

modrzew europejski 234 30 130 Trzaski

dąb szypułkowy 520 26 210 Trzaski

dąb szypułkowy 545 27 210 Trzaski

dąb szypułkowy 502 30 210 Trzaski

dąb szypułkowy 530 30 210 Trzaski

dąb szypułkowy 571 24 260 Trzaski

dąb szypułkowy 565 30 260 Trzaski

buk zwyczajny 520 26 150 b.d.

dąb szypułkowy 560 30 150 b.d.

dąb szypułkowy 533 27 260 Trzaski

daglezja zielona 292 33 140 b.d.

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Nadleśnictwa Resko

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

Ssaki na terenie gminy reprezentowane są głównie przez dość liczne gatunki, żyjące w zaroślach, lasach i wśród pól (m.in.: jeż, kret, ryjówka, piżmak, łasica, kuna oraz wydra). Gatunkiem bardzo rzadkim występującym na terenie gminy jest popielica. Ponadto na terenie gminy licznie występuje zwierzyna łowna (jelenie, sarny, dziki, piżmaki, zające oraz ptaki – dzikie kaczki i gęsi, słonki, czaple, łyski). Na terenie gminy zachowało się wiele bezkręgowców, z których 11 jest poddanych ochronie. Najczęściej występuje tu: ropucha szara, żaba trawna, a do rzadkich okazów zalicza się kumaka nizinnego oraz ropuchę zieloną. Największą różnorodność zanotowano wśród rodzajów ptaków: gągoł, kania ruda, orzeł bielik, orlik krzykliwy, żuraw.

Stan środowiska naturalnego

Na terenie gminy Resko przedsiębiorstwa produkcyjne emitujące zanieczyszczenia skupione są w głównej mierze w mieście oraz na obszarach zurbanizowanych do nich przylegających, a więc wszelkie pojawiające się zanieczyszczenia mają wyłącznie charakter punktowy. Emisja

CO2 oraz zanieczyszczeń przemysłowych w ostatnich latach uległa redukcji, głównie z powodu działań proekologicznych wprowadzonych w sektorze energetycznym. Całe województwo zachodniopomorskie, w tym również gmina Resko, objęte jest monitoringiem powietrza prowadzonym przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Szczecinie. Całą strefę zachodniopomorską, do której należy gmina Resko, dla dwutlenku siarki, dwutlenku azotu, kadmu, arsenu, niklu, ołowiu, benzenu i tlenku węgla zaliczono do klasy A. Mierzony po raz pierwszy poziom pyłu zawieszonego PM2,5 zgodnie z Dyrektywą CAFÉ w strefie zachodniopomorskiej nie został przekroczony i strefę zaliczono do klasy A. Do klasy C zaliczono strefę ze względu na poziom pyłu zawieszonego PM10 i benzo(a)pirenu. Przypisanie całej dużej strefie zachodniopomorskiej klasy C dla pyłu PM10 i benzo(a)pirenu nie oznacza, że przekroczenia występują na całym obszarze. Oznacza to, że na obszarze strefy są miejsca wymagające podjęcia działań na rzecz poprawy jakości powietrza. Gmina prowadzi szereg działań proekologicznych zachowań konsumenckich, prośrodowiskowych nawyków i pobudzenia odpowiedzialności za stan środowiska, organizowania akcji lokalnych służących ochronie środowiska, uczestniczenia w procedurach prawnych i kontrolnych dotyczących ochrony środowiska. Gmina Resko corocznie organizuje i współorganizuje działania w zakresie edukacji ekologicznej: “Dzień Ziemi” oraz “Sprzątanie Świata”, w których udział biorą

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022 placówki edukacyjne funkcjonujące na terenie gminy. Do ochrony wód na terenie gminy zalicza się działania w utrzymywaniu strefy ochronnej ujęć wody oraz przebudowa sieci wodociągowej, jak również likwidacja oczyszczalni ścieków w Starogardzie, Łosośncy oraz Miłogoszczy. Budowa topogeograficzna regionu oraz klimat pozwalają na realizację zespołów obiektów energetyki wiatrowej.

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

4. Strefa społeczna

Ludność

Dane Głównego Urzędu Statystycznego na grudzień roku 2013 wskazują, iż stałe miejsce zamieszkania w gminie Resko posiada 8270 osób, co stanowi 21,74 ogólnej liczby mieszkańców powiatu łobeskiego. Średnia gęstość zaludnienia wynosi 29 osób na 1 km2 i jest jednocześnie na niższym poziomie niż średnia dla całego powiatu (36 osób/km2), czy też kraju (123 osób/km2). Liczba ludności w gminie Resko w latach 2009 – 2013 charakteryzuje się nieznacznymi wahaniami, jednak w roku 2013 w porównaniu z rokiem 2012 odnotowuje się jej spadek o ok. 1,08%.

Tabela 3. Liczba ludności w gminie Resko wg płci Wyszczególnienie 2009 2010 2011 2012 2013 Ogólna liczba ludności 8379 8441 8382 8361 8270 Kobiety 4267 4249 4211 4213 4148 Mężczyźni 4112 4192 4171 4148 4122 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Głównego Urzędu Statystycznego

Wykres 1. Zmiana liczby ludności gminy Resko

8500

8441 8450

8400 8379 8382 8361

8350

8300 8270

8250

8200 2009 2010 2011 2012 2013

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Głównego Urzędu Statystycznego

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

Miasto Resko jest drugą najbardziej zaludnioną miejscowością w powiecie i zamieszkuje je 52,8% ogólnej liczby mieszkańców gminy Resko. Tereny wiejskie zamieszkuje 3902 osób, co stanowi to 47,2% ogólnej liczby mieszkańców gminy. W 2013 roku odnotowano ujemny przyrost naturalny wynoszący -4,6 (na 1000 ludności).

Wykres 2. Struktura wg ekonomicznych grup ludności 100%

90% 15,70% 15,70% 16,30% 16,80% 17%

80%

70%

60%

50% 63,80% 64,10% 63,60% 63,60% 63,40%

40%

30%

20%

10% 20,50% 20,20% 20,10% 19,50% 19,10%

0% 2009 2010 2011 2012 2013

w wieku przedprodukcyjnym w wieku produkcyjnym w wieku poprodukcyjnym

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Głównego Urzędu Statystycznego

W strukturze ekonomicznych grup ludności dominuje ludność w wieku produkcyjnym, która utrzymuje się na podobnym poziomie, w okolicach 63-64%. Zmiany można jednak zauważyć w pozostałych przedziałach. Podczas gdy liczba ludności w wieku przedprodukcyjnym na przełomie lat 2009-2013 zmniejszyła się o prawie 1-2%, tak ludność w wieku poprodukcyjnym o wzrosła o zbliżoną wartość. Niekorzystnym zjawiskiem jest jednak, odnotowany również w gminie Resko, przyrost ludności w wieku poprodukcyjnym, co świadczy o starzeniu się społeczeństwa. Zjawisko takie jest charakterystyczne dla społeczeństwa żyjącego w rozwijającej się gospodarce, ale w dłuższej perspektywie może pociągnąć za sobą wiele innych, równie niekorzystnych zdarzeń. Związane jest to także z wydłużaniem trwania ludzkiego życia, postępem cywilizacyjnego, zmianami modelu rodziny, wzrostem aktywności zawodowej kobiet czy późniejszym zawieraniem małżeństw. Perspektywa ciągłego wzrostu liczby osób starszych budzi potrzebę przygotowania się na to 18

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022 zjawisko, ponieważ nie wpływa jedynie na wymiar demograficzny, ale także ekonomiczny i społeczny. W dłuższej perspektywie doprowadzić może do drastycznej zmiany struktury konsumpcji, wzrostu popytu na usługi dotyczące ochrony zdrowia, opieki seniorów i opieki społecznej. Wpływa także na zmianę struktury siły roboczej oraz zwiększa wydatki gospodarstw domowych na utrzymanie osób, które zakończyły już karierę zawodową. W wyniku powstania nowych okoliczności z tym związanych władze lokalne muszą już na tym etapie zaplanować działania mające na celu dostosowanie infrastruktury społecznej oraz przeznaczyć odpowiednie środki na przeciwdziałanie wykluczeniu osób starszych z życia społeczno – gospodarczego. Biorąc pod uwagę analizowany okres, sytuacja w gminie nie stała się jeszcze niekorzystna, ale można zauważyć wyraźnie początki procesu starzenia się społeczeństwa, co w dłuższym okresie może spowodować nasilenie się wielu niekorzystnych zjawisk.

Ruchy naturalne i migracyjne

Ruchy naturalne i migracyjne gminy Resko to elementy, które odwzorowują zmiany liczby ludności na danym obszarze. Ruchy naturalne wskazują na zmiany zachodzące na skutek czynników naturalnych (urodzenia, zgodny – przyrost naturalny), migracyjne natomiast na skutek zmian miejsca zamieszkani czy pobytu (wyjazdy, przyjazdu – saldo migracji). W okresie analizy wskaźnik przyrostu naturalnego (będącego różnicą pomiędzy liczbą urodzin, a liczbą zgonów) kształtował się na zmiennym poziomie i wynosił odpowiednio -38 w 2013 roku, -17 w 2012, +6 w 2011, -21 w 2010 i +36 w 2009 roku. Jego tempo odznacza się dużymi wahaniami - po gwałtownym wzroście w 2009 duży spadek w 2010 oraz znowu lekki wzrost w 2011, a następnie tendencja spadkowa do 2013. Wahania występują również w podziale na płeć, choć wśród mężczyzn wahania te były większe, a przyrost naturalny kształtował się na niższym poziomie niż w grupie kobiet. Powyższe wskaźniki dowodzą, iż problem ujemnego przyrostu naturalnego nie dotyczy gminy Resko, co pozytywnie wpływa na lokalną społeczność, jednak dalsze prognozy wskazują, iż zmiana w tej kwestii jest nieunikniona.

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

Tabela 4. Ruchy naturalne mieszkańców gminy wg płci Wyszczególnienie 2009 2010 2011 2012 2013 Urodzenia żywe Ogółem 113 90 92 89 70 Mężczyźni 66 46 46 39 41 Kobiety 47 44 46 50 29 Zgony ogółem Ogółem 35 35 40 32 35 Mężczyźni 21 21 24 20 16 Kobiety 14 14 16 12 19 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego

Tabela 5. Migracje mieszkańców gminy Resko Wyszczególnienie 2009 2010 2011 2012 2013 Zameldowania Ogółem 111 106 132 100 95 Mężczyźni 55 58 63 48 50 Kobiety 56 48 69 52 45 Wymeldowania Ogółem 135 141 160 136 123 Mężczyźni 56 65 77 56 59 Kobiety 79 76 83 80 64 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego

Duży udział w spadku ludności po roku 2010 w gminie Resko jest wynikiem migracji mieszkańców. We wszystkich latach zauważyć można ujemne saldo migracji – przewagę wymeldowań z gminy nad zameldowaniami na jej obszarze. Saldo migracji kształtowało się na poziomie -24 w roku 2009, -35 w roku 2010, -28 w roku 2011, -36 w roku 2012 oraz -28 w roku 2013. Duży odpływ ludności z danego obszaru budzi szereg negatywnych skutków, przede wszystkim ryzyko odpływu wykwalifikowanej kadry pracowniczej oraz niekorzystne zmiany w strukturze wieku i płci ludności rodzimej.

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

Wykres 3. Wskaźniki: przyrost naturalny i saldo migracji na 1000 mieszkańców

6 przyrost naturalny na 1000 ludności saldo migracji an 1000 ludności 4,5 4

2 0,7

-2 -2 -2,5 -2,9 -4 -3,3 -3,4 -4,1 -4,3 -4,6 -6 2009 2010 2011 2012 2013

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego

Scharakteryzowane wyżej elementy – przyrost naturalny i saldo migracji najlepiej odzwierciedla wskaźnik tych wielkości przypadający na 1000 mieszkańców. Pierwszy wskaźnik osiąga wartość powyżej zera jedynie w latach 2009 i 2011, w latach pozostałych jest ujemny. Drugi ze wskaźników pozostaje ujemny w całym okresie analizy. Konsekwencją takiego stanu rzeczy jest spadek liczby mieszkańców gminy po 2010. Tendencję tę należy uznać za niekorzystną i mogącą potęgować występowanie problemów społecznych w przyszłości.

Oświata

Na terenie gminy Resko znajduje się jedno przedszkole – Przedszkole Miejskie im. Kubusia Puchatka w Resku, do którego uczęszczają dzieci w wieku od 3 do 6 lat. W gminie swoją działalność prowadzą również 2 oddziały przedszkolne przy Szkołach Podstawowych w Łosośnicy i Stargardzie. W samym Resku znajduje się również Szkoła Podstawowa im. mjr. Henryka Sucharskiego oraz jej filia na terenie gminy – w Łosośnicy. Osobną placówką jest Szkoła Podstawowa w Stargardzie. Ponadto w gminie funkcjonuje (z siedzibą w Resku) Zespół Szkół prowadzący naukę na poziomie gimnazjalnym, licealnym oraz w ramach Zasadniczej Szkoły Zawodowej.

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

Tabela 6. Wykaz placówek oświatowych na terenie gminy Resko Placówki oświatowe Przedszkole Miejskie im. Kubusia Puchatka w Resku Szkoła Podstawowa im. mjr. Henryka Sucharskiego w Resku Szkoła Podstawowa w Resku - filia w Łosośnicy Szkoła Podstawowa w Starogardzie Zespół Szkół. Gimnazjum, Liceum Ogólnokształcące i Zasadnicza Szkoła zawodowa w Resku Źródło: Opracowanie własne na podstawie www.resko24.pl

W funkcjonujących na terenie gminy przedszkolach można zauważyć tendencję wzrostową w aspekcie liczby uczęszczających do nich dzieci – w 2010 roku 133, natomiast w 2013 było ich już o 42 więcej. Inaczej jednak jest w szkołach podstawowych oraz gimnazjum gdzie na przestrzeni lat zanotowano znaczny spadek liczby uczniów – z 520 osób w 2010 roku do 464 w 2013 w szkołach podstawowych oraz z 303 do 266 uczniów gimnazjalnych.

Tabela 7. Liczba uczniów w placówkach oświatowych Wyszczególnienie 2010 2011 2012 2013 Przedszkola Dzieci 133 144 148 175 Oddziały przedszkolne Dzieci 3 3 3 2 Szkoły podstawowe Uczniowie 520 527 483 464 Absolwenci 100 93 93 82 Gimnazja Uczniowie 303 288 280 266 Absolwenci 84 101 78 87 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego

Według danych GUS za 2013 rok wskaźnik skolaryzacji brutto dla szkół podstawowych w gminie Resko wyniósł 96,67%, natomiast dla gimnazjum 89,26%. Wskaźniki te są na niewiele niższym poziomie niż te dla kraju (98,58% i 99,10%). Ponadto wg danych z 2012 roku w szkołach tych znajdowało się łącznie 55 komputerów – wszystkie z dostępem do Internetu. Gmina dysponuje tylko jedną pracownią komputerową mieszczącą się w liceum. W związku 22

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022 z tym na jeden komputer z szerokopasmowym dostępem do Internetu przeznaczonym do użytku uczniów przypadało 3,38 uczniów.

Kultura

W gminie Resko, na terenie miasta ma swoją siedzibę Centrum Kultury. Oferuje ono mieszkańcom gminy szereg zajęć zarówno dla dzieci i młodzieży, jak i dla dorosłych, począwszy od zajęć muzycznych, skończywszy na sportowych. W ramach instytucji swoją działalność prowadzi również chór dla dorosłych oraz Klub Aktywnych Kobiet „Ka-60”. Ponadto Centrum Kultury aktywnie włącza się w ogólnopolskie akcje, takie jak Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy oraz kultywuje regionalne tradycje w ramach Koła Rękodzieła. W Resku znajduje się również Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy, będąca równocześnie podstawą działania Centrum Kultury. Dyrektor Centrum Kultury odpowiedzialny jest za organizację imprez gminnych, do których aktywnie włączają się dyrektorzy szkół podstawowych oraz gimnazjum. Działalność Centrum Kultury rozszerzają i uzupełniają świetlice wiejskie w: Gardzinie, Iglicach, Lubieniu Dolnym, Łagiewnikach, Łosośnicy, Ługowinie, Łabuniu Wielkim, Przemysławiu, Siwkowicach oraz w Stargardzie. Organizują one różne imprezy okolicznościowe, tj. Mikołajki oraz zajęcia dla dzieci i młodzieży w okresie ferii zimowych, a także wakacji letnich. Wszystkie świetlice są w bardzo dobrym stanie, zostały wyremontowane na przestrzeni kilku ostatnich lat. W samym Resku znajduje się „Górka Borków” – miejsce użytku publicznego, znajdujące się w Parku Miejskim, służące do organizacji wszelkiego rodzaju imprez oraz festynów gminnych (Dożynki, Noc Świętojańska). Miejsce jest w bardzo dobrym stanie, oświetlone i sprzątane na bieżąco; w jego skład wchodzi plac zabaw oraz scena muzyczna. Na terenie gminy nie działają żadne organizacje pozarządowe o charakterze kulturalnym. W roku 2014 miały miejsce inwestycje mające na celu modernizację Biblioteki Miejskiej oraz Świetlic w Ługowinie i Gardzinie. Mieszkańcy gminy, na jej terenie, nie mają dostępu do kina, teatru czy też galerii i muzeów.

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

Sport

Baza sportowa na terenie gminy Resko jest dobrze rozwinięta, podjęto jednak szereg inwestycji mających na celu jej modernizację. Podjęte inwestycje to między innymi budowa zespołu boisk oraz sal sportowych przy Zespole Szkół w Resku oraz Szkole Podstawowej w Starogardzie. W skład infrastruktury sportowej wchodzą również: „ORLIK 2012” oraz boiska sportowe przy szkołach, a stan techniczny tych boisk jest zróżnicowany. Kompleks sportowy „ORLIK 2012” obejmuje boisko do piłki nożnej, boisko wielofunkcyjne oraz zaplecze sanitarno-szatniowe. Ponadto w każdej miejscowości w gminie znajdują się place zabaw, a na terenie miejscowości Siwkowice w roku 2014 otwarto siłownię zewnętrzną współfinansowaną z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich. Na terenie gminy działają również Ludowy Klub Sportowy „Mewa” Resko i „Jastrząb” Łosośnica, będące drużynami piłkarskimi, Koło Łowieckie „Knieja” oraz Związek Wędkarski „Łosoś”.

Pomoc społeczna

Podstawowym podmiotem zajmującym się zadaniami z zakresu pomocy społecznej w gminie Resko jest Ośrodek Pomocy Społecznej w Resku, znajdujący się przy ul. Bohaterów Monte Cassino 10. Ośrodek jest jednostką budżetową powołaną do życia uchwałą Rady Miasta i Gminy Resko (Nr XIII/53/90 z dnia 27 kwietnia 1990r.) - do organizowania świadczeń pomocy społecznej, zgodnie z regulacją prawną zawartą w ustawie o pomocy społecznej z dnia 29 listopada 1990 r. (Dz. U. z 1998 r., Nr 64, póz. 414 ze zm.). Zakres zadań realizowanych przez ośrodek obejmuje zadania własne gminy o charakterze obowiązkowym, własne gminy o charakterze fakultatywnym, zlecone z zakresu administracji rządowej, wynikające z rządowych, powiatowych i gminnych programów pomocy społecznej, wynikające z uchwał Rady Miejskiej w Resku. W ramach działalności ośrodka, wyodrębniono 4 główne cele, jakie ma pełnić na rzecz społeczności lokalnej:  umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężania trudnych sytuacji życiowych, których nie są w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości;

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

 wspieranie osób i rodzin w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwienie im życia w warunkach odpowiadających godności człowieka;  podejmowanie działań zmierzających do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem;  zapewnienie pomocy rodzinom dotkniętym skutkami patologii, w tym przemocą w rodzinie.

Poniższa tabela przedstawia główne powody udzielania pomocy społecznej za pośrednictwem OPS, a także stanowi pewnego rodzaju podsumowanie jego działalności na przestrzeni ostatnich 4 lat.

Tabela 8. Powody przyznawania pomocy społecznej w gminie Resko Powód trudnej Liczba rodzin Liczba osób w rodzinie sytuacji życiowej 2010 2011 2012 2013 2010 2011 2012 2013 Ubóstwo 162 168 187 218 638 614 688 723 Sieroctwo 0 0 0 0 0 0 0 0 Bezdomność 14 16 26 28 14 16 28 29 Potrzeba ochrony 32 46 56 51 203 291 355 316 macierzyństwa Bezrobocie 265 240 362 277 1030 923 985 987 Niepełnosprawność 65 81 87 84 191 263 264 244 Długotrwała lub 190 198 207 201 658 684 669 603 ciężka choroba Bezradność 36 32 50 49 201 177 237 223 w sprawach opiekuńczo- wychowawczych Przemoc 1 0 0 1 0 4 0 6 w rodzinie Alkoholizm 12 20 11 19 26 42 21 32 Narkomania 1 0 0 2 2 0 0 3 Trudności 3 2 4 4 7 6 5 10 w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego Zdarzenie losowe 2 2 1 4 6 6 5 4 Sytuacja 0 0 1 0 0 0 1 0 kryzysowa Klęska żywiołowa 1 0 0 0 1 0 0 0 Źródło: Dane Ośrodka Pomocy Społecznej w Resku 25

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

Analizując tabelę, do 2012 roku zauważyć można coroczny wzrost liczby rodzin, objętych świadczeniami pomocy społecznej, z 784 w roku 2009 do 992 w roku 2012. W roku 2013 zarówno liczba rodzin otrzymująca świadczenia, jak i liczba członków tych rodzin zmalała. W 2013 roku najwięcej decyzji o przyznaniu pomocy społecznej zapadło w przypadku rodzin dotkniętych bezrobociem. Pomoc przyznano 277 rodzinom, liczącym łącznie 987 osób. W porównaniu z rokiem poprzednim nastąpił spadek rodzin dotkniętych bezrobociem o 23%, jednak analizując liczbę osób w rodzinach można zauważyć nieznaczny wzrost. Oznacza to coraz większe problemy rodzin wielodzietnych i wielopokoleniowych. Problemy związane z ubóstwem i niekorzystną sytuacją materialną również charakteryzują się wysokim natężeniem, a ponadto na przestrzeni ostatnich lat można zaobserwować jego wzrost (o ponad 34% w porównaniu z rokiem 2010). Problem o zbliżonej skali stanowią również długotrwałe i przewlekłe choroby - w analizowanym okresie nastąpił nieznaczny wzrost liczby przypadków udzielanej pomocy z tego powodu.

Tabela 9. Forma wsparcia udzielonego przez Ośrodek Pomocy Społecznej Forma pomocy 2009 2010 2011 2012 2013 Liczba osób, którym przyznano decyzją świadczenie pieniężne 423 363 367 383 382 rzeczowe 0 0 0 0 0 schronienie 0 0 0 18 16 usługi 15 16 22 29 28 opiekuńcze specjalistyczne 0 0 1 1 0 usługi opiekuńcze Liczba rodzin praca socjalna 114 92 98 108 121 poradnictwo 14 26 23 18 19 specjalistyczne Źródło: Dane Ośrodka Pomocy Społecznej w Resku

W 2013 roku najczęstszą formą przyznanej pomocy społecznej były świadczenie pieniężne. Przyznano je 382 osobom, co stanowiło prawie 90% osób, którym przyznano świadczenia. W porównaniu do roku poprzedniego nastąpiła jednostkowa zmiana w liczbie 26

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022 osób uprawnionych do świadczeń pieniężnych, jednak w porównaniu do roku 2009 zauważyć można spadek liczby tych świadczeń o prawie 10%. Zauważyć można wzrost znaczenia świadczeń w postaci schronienia i usług opiekuńczych w ostatnich dwóch latach analizy. Liczba rodzin objętych pracą socjalną uległa zmniejszeniu w roku 2011 w porównaniu z rokiem poprzednim, jednak kolejne lata przyniosły wzrost liczby tych rodzin na poziomie ok. 10% w skali rocznej. Zapotrzebowanie na poradnictwo specjalistyczne pozostało niemal bez zmian (jedna rodzina więcej, niż w roku poprzednim), a jego wzrost można zaobserwować jedynie na przełomie roku 2009 i 2010.

Wykres 4. Wydatki na pomoc społeczną z budżetu gminy 1 800 000 6%

1 600 000 5% 1 400 000

1 200 000 4%

1 000 000 3% 800 000

600 000 2%

400 000 1% 200 000

- 0% 2009 2010 2011 2012 2013 Wydatki na pomoc społeczną Udział wydatków na pomoc społeczną w wydatkach z budżetu ogółem (%)

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Miejskiego w Resku

W kategorii wydatków z budżetu dotyczącej pomocy społecznej zauważyć można trend rosnący, co odzwierciedla rosnące zapotrzebowanie na świadczenie zgłaszane przez społeczeństwo lokalne. W badanym okresie, udział wydatków na pomoc społeczną oscylował w okolicach 4,5% całkowitych wydatków budżetowych gminy. W roku 2013 na pomoc społeczną przeznaczono 1,543,622 zł, co stanowiło wzrost o 49% w porównaniu z rokiem 2009.

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

Dodatkowo na terenie miasta Resko funkcjonuje Dom Pomocy Społecznej, będący jednostką organizacyjną powiatu łobeskiego. Dom przeznaczony jest do zamieszkania dla osób dorosłych, niepełnosprawnych intelektualnie oraz osób przewlekle psychicznie chorych.

Ochrona zdrowia i bezpieczeństwo publiczne

Mieszkańcy gminy Resko posiadają dobry dostęp do podstawowej opieki zdrowotnej, z kolei z opieki specjalistycznej oraz w okresie świątecznym mieszkańcy mają możliwość skorzystania w pobliskim Samodzielnym Publicznym Zespole Zakładów Opieki Zdrowotnej w Gryficach, który prowadzi również nocną pomoc medyczną. Leczeniem szpitalnym na terenie Reska zajmuje się Samodzielny Publiczny Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej "Medicam" w Gryficach - Oddział Zamiejscowy. Pomoc mieszkańcom niesie również Posterunek Ratownictwa Medycznego w Resku. W ramach opieki zdrowotnej funkcjonują: Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej "Intermed" Sp. z o.o. Podstawowa Opieka Zdrowotna - przychodnia lekarza rodzinnego w Resku oraz NZOZ " Chirurg" Spółka z o.o. Przychodnia wielospecjalistyczna oferująca leczenie w zakresie: urologii, chirurgii urazowo – ortopedycznej, chirurgii ogólnej oraz laryngologii. Ponadto działalność prowadzi Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej "COR" Sp. z o.o. Podstawowa Opieka Zdrowotna - przychodnia lekarzy rodzinnych w Resku oraz Dom Pomocy Społecznej w Resku. Zadaniami z zakresu bezpieczeństwa publicznego zajmują się funkcjonariusze Posterunku Policji w Resku, Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej w Łobzie oraz Ochotnicza Straż Pożarna w Resku. Na straży bezpieczeństwa stoi również Straż Miejska z siedzibą w Resku. Gmina objęta jest również programem Wojewódzkiego Centrum Zarządzania Kryzysowego, którego zadaniem jest bieżący monitoring sytuacji kryzysowych oraz podawanie do wiadomości publicznej informacji o powstałych zagrożeniach – w tym celu przy Urzędzie Miejskim powołano samodzielne stanowisko ds. Zarządzania Kryzysowego.

Współpraca z organizacjami pozarządowymi

W celu usystematyzowania i zwiększenia efektywności współpracy z organizacjami pozarządowymi Rada Miejska w Resku każdego roku uchwala Program współpracy gminy

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

Resko z organizacjami pozarządowymi i podmiotami wymienionymi w art. 3 ust.3 ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie. Cel główny programu sformułowano jako budowanie partnerstwa pomiędzy samorządem gminy Resko a organizacjami pozarządowymi. Porozumienie to służyć ma efektywnemu wykorzystaniu społecznej aktywności w zaspokajaniu potrzeb mieszkańców gminy. Program określa formy współpracy, wśród których najważniejsze to realizacja niektórych zadań publicznych znajdujących się w kompetencjach gminy przez organizacje pozarządowe (często w ramach otwartego konkursu), współpraca przy pozyskiwaniu zewnętrznych źródeł finansowania, konsultacje, doradztwo, udostępnianie zasobów gminnych, działania informacyjne i promocyjne, wspólne realizowanie przedsięwzięć. Priorytetowymi grupami zadań publicznych na rok 2014 są zadania z zakresu kultury fizycznej, rekreacji i sportu, a także profilaktyki i ochrony zdrowia. W gminie Resko powoli można zaobserwować wzrost aktywności obywatelskiej. Na jej terenie funkcjonują nieliczne organizacje pozarządowe, jednak odpowiednia polityka władz lokalnych i nacisk na tworzenie świadomości lokalnej powinny stworzyć odpowiednie ramy do ich dynamicznego rozwoju. Aktualnie działające stowarzyszenia na terenie gminy to:  Polski Związek Emerytów, Rencistów i Inwalidów – Koło w Resku;  Związek Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych;  Stowarzyszenie na rzecz pomocy rodzinie „ARKA”;  Stowarzyszenie „Współistnienie”;  Dom dla osób bezdomnych i najuboższych Monar – Markot. W celu efektywnego pozyskiwania i zarządzania środkami Osi 4 LEADER Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013, przedstawiciele sektora publicznego, społecznego i gospodarczego z gmin: Łobez, Resko, Radowo Małe, Węgorzyno, Dobra oraz Powiat Łobeski, w 2008 roku powołali stowarzyszenie: Lokalna Grupa Działania Centrum Inicjatyw Wiejskich. Zadania statutowe stowarzyszenia polegają m.in. na podejmowaniu działań na rzecz zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich, aktywizowaniu ludności wiejskiej, realizacji Lokalnej Strategii Rozwoju opracowanej przez lokalną grupę działania (LGD), upowszechnianiu i wymiana informacji o inicjatywach związanych z aktywizacją ludności na obszarach wiejskich. LGD opracowała strategię rozwoju, która ma przyczynić się do budowy tożsamości regionu poprzez realizację działań z zakresu kultury, turystyki i rekreacji, rozwój potencjału organizacji pozarządowych i aktywności publicznej w regionie

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022 oraz działania na rzecz efektywnego i zrównoważonego wykorzystania zasobów naturalnych regionu.

Rycina 2. Obszar działania Lokalnej Grupy Działania Centrum Inicjatyw Wiejskich

Źródło: www.lobez.org

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

5. Strefa przestrzenna

Układ komunikacyjny

Siedziba gminy, miasto Resko znajduje się w odległości ok. 92 km od Szczecina, 89 km od Świnoujścia i 82 km od Koszalina. Układ komunikacyjny gminy obejmuje dwie drogi wojewódzkie oraz gęstą sieć dróg powiatowych, a także drogi gminne. Drogi wojewódzkie:  nr 152 relacji Płoty – Resko – Świdwin;  nr 148 relacji Starogard – Łobez. Drogi powiatowe (o łącznej długości ok. 120 km):  DP – 0136 Z relacji Modlimowo – Resko;  DP – 0143 Z relacji St. Wyszogóra – Łosośnica;  DP – 0855 Z relacji Resko – Ostrzyca;  DP – 0906 Z relacji Siwkowice – Taczały;  DP – 0907 Z relacji St. PKP – Komorowo – Mokronos;  DP – 0908 Z relacji Mołdawin – Żerzyno;  DP – 0148 Z relacji Wicimice – Starogard;  DP – 0151 Z relacji Od dr. 6 – Gostyń Łobeski – Komorow;  DP – 0909 Z relacji Prusim – Iglice – Orzeszkowo;  DP – 0910 Z relacji Sosnowo – Ługowina – Piaski;  DP – 0911 Z relacji Święciechowo – Dorowo – Lubień Górny;  DP – 0912 Z relacji Sosnowo – Gardzin – St. Dobrzyca;  DP – 0913 Z relacji Łabuń Wlk. – St. Dobrzyca;  DP – 0931 Z relacji Starogard – Krosino;  DP – 0933 Z relacji Resko – Łabuń M;  DP – 0934 Z relacji Od dr. Nr 152 – Resko;  DP – 0935 Z relacji Komorowo – Luboradz – Resko;  DP – 0914 Z relacji Resko – Radowo – Borkowo – Węgorzyno. Drogi gminne:  DG – 4126001 relacji Łabuń Mały – Łabuń Wielki

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

 DG - 4126002 relacji Gardzin – Gozdno  DG - 4126003 relacji Łosośnica – Łosośniczka  DG – 4126004 relacji Świekotki – Dw 152  DG – 4126005 relacji Trzaski – Dw 152  DG – 4126006 relacji Piaski Dp – 0855 Z  DG – 4126007 relacji Naćmierz - Bełczka Drogi wojewódzkie charakteryzują się dobrym stanem technicznym oraz nawierzchnią asfaltową. Drogi powiatowe oraz gminne mają zróżnicowane nawierzchnie (asfaltowe, brukowe, utwardzane) i część z nich znajduje się złym stanie technicznym, wymagającym remontów i modernizacji. Mimo pewnych niedogodności, wszystkie miejscowości w gminie są ze sobą dostatecznie dobrze połączone, a układ komunikacyjny umożliwia dotarcie do kluczowych punktów i węzłów komunikacyjnych regionu. Aktualnie przez gminę Resko nie przebiega żadna czynna linia kolejowa, a najbliższy dworzec kolejowy znajduje się w miejscowości Płoty, 10 km od miasta Resko. Najbliższy port lotniczy zlokalizowany jest w Goleniowie, w odległości ok. 50 km od Reska. Ze względu na wysokie walory przyrodnicze i turystyczne gmina Resko jest doskonałym miejscem na stworzenia sieci ścieżek rowerowych. Ścieżki te wytyczono dotychczas m.in. na trasie Resko – Łagiewniki, Resko – Żerzyno – Taczały, a także w formie tematycznych szlaków rowerowych „Na ryby”, „Na grzyby” i „Nad wodę”. Przez gminę przebiega również Edukacyjna Ścieżka Rowerowa "Doliną Rzeki Regi”. Obsługą ruchu pasażerskiego na terenie gminy zajmuje się PKS Gryfice oraz przewoźnicy prywatni, co zapewnia dostateczną mobilność mieszkańców nieposiadających samochodów.

Gospodarka wodno-ściekowa

W gminie Resko funkcjonuje czynna sieć wodociągowa o łącznej długości 91,5 km. Do sieci podłączono dotychczas 1335 budynków mieszkalnych, a liczba ludności korzystająca z wody bieżącej w ramach opisywanej sieci wynosi 6922, czyli 84,1% wszystkich mieszkańców gminy. Na terenie gminy znajduje się 17 ujęć wody pitnej, z czego aż 14 wyposażonych jest w system uzdatniania.

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

Tabela 10. Wodociągi i kanalizacja na terenie gminy Resko w 2013 roku Wodociągi Długość sieci wodociągowej [km] 91,5 Liczba przyłączy do budynków [szt.] 1335 Ludność korzystająca z sieci wodociągowej [osoba] 6922 Kanalizacja Długość sieci kanalizacyjnej [km] 22,9 Ludność korzystająca z sieci kanalizacyjnej [osoba] 4918 Połączenia prowadzące do budynków mieszkalnych i zbiorowego 500 zamieszkania [szt.] Ścieki odprowadzone [dam3] 160 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego

Gminna sieć kanalizacyjna ma długość 22,9 km i podłączona jest do 500 budynków mieszkalnych. Liczba ludności korzystającej z sieci kanalizacyjnej wynosiła w 2013 roku 4918 osób, co stanowiło 59,8% ogółu mieszkańców.

Wykres 5. Sieć kanalizacyjna i wodociągowa na terenie gminy Resko

100 8000

7018 7019 6974 90 6864 6922 7000

80 6000 70 4916 4918 5000 60 4426 4515 4506

50 4000

40 3000

30 2000 20

1000 10 13,9 58,9 13,9 76,2 21,5 88,5 21,5 88,5 22,9 91,5 0 0 2009 2010 2011 2012 2013 długość czynnej sieci kanalizacyjnej długość czynnej sieci wodociągowej ludność korzystajaca z sieci kanalizacyjnej ludność klorzystajaca z sieci wodociągowej

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego 33

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

Na terenie gminy funkcjonują 3 oczyszczalnie ścieków o łącznej przepustowości 1360 m3 na dobę. Największa i najbardziej nowoczesna oczyszczalnia znajduje się w mieście Resko. Oczyszczalnia skonstruowana jest z następujących elementów technicznych: punkt zlewny ścieków dowożonych, przepompownia ścieków surowych, piaskownik pionowy, zestaw „BIOBLOK” typu PS-1200 oraz węzeł przeróbki osadów (stacja mechanicznego odwadniania osadu nadmiernego typu „DRAIMAD”, składowisko osadu odwodnionego, składowisko kompostowe skratek, składowisko ociekowe piasku). Bezpośrednim odbiornikiem oczyszczonych ścieków jest rzeka Rega. Docelowo do oczyszczalni podłączone mają być miejscowości: Prusim, Smólsko i Ługowina. Istnieje konieczność wymiany sterowania oraz monitoringu pracy oczyszczalni. Rozważa się zmianę sposobu zagospodarowania osadów ściekowych ze stosowanego obecnie odwodnienia na urządzeniu „draimad”, na odwirowanie na wirówkach, co ułatwi transport osadów do miejsca zagospodarowania (np. składowisko odpadów w Komorowie celem składowania i rekultywacji czy też do okolicznych biogazowni). Kolejna oczyszczalnia (mechaniczno – biologiczna) znajduje się we wsi Łosośnica i odprowadza ścieki tylko z tej miejscowości. Elementy techniczne wchodzące w skład oczyszczalni to: przepompownia ścieków surowych, osadnik Imhoffa zblokowany ze złożem biologicznym, pionowy osadnik wtórny i poletko filtracyjne. Odbiornikiem ścieków jest rzeka Łosośnica wpadająca następnie do rzeki Ukleja. Ostatnia oczyszczalnia, również mechaniczno – biologiczna znajduje się Starogardzie. W skład oczyszczalni wchodzą następujące urządzenia: punkt zlewny ścieków dowożonych, przepompownia ścieków surowych, krata koszowa, zestaw „BIOBLOK” typu Mu-200a, zagęszczacz osadu, poletka osadowe oraz składowiska osadów i skratek. Ścieki wyprowadzane są do Kanału Sosnowo za pośrednictwem rowu melioracyjnego o długości 750 m. Niezbędne jest zainstalowanie sterownika pracy oczyszczalni z wykorzystaniem tlenomierza. Mieszkańcy nieskanalizowanej części gminy korzystają ze zbiorników bezodpływowych lub przydomowych oczyszczalni ścieków. Jednym z kluczowych działań gminy jest dążenie do poprawy jakości i dostępności infrastruktury technicznej, w związku z czym ważnym warunkiem rozwoju jest rozbudowa i modernizacja sieci wodociągowej i kanalizacyjnej. Zarządcą i operatorem opisanej powyżej infrastruktury jest spółka gminna „Wodociągi i kanalizacje” Sp. z o.o.

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

Gospodarka odpadami

1 lipca 2013 roku w życie weszła nowelizacja ustawy o zachowaniu czystości i porządku w gminie, w myśl której to właśnie gminy są odpowiedzialne za zbieranie odpadów oraz ustalanie składek za ich odbiór i gospodarowanie. Wprowadzenie nowego systemu gospodarki odpadami ma na celu ograniczenie zjawiska składowania odpadów na nielegalnych wysypiskach śmieci, np. w lasach, a także objęcie opłatą mieszkańców składujących odpady w miejscach nielegalnych, unikając tym samym stosownych opłat. Niższa taryfa wywozu odpadów segregowanych ma z kolei nakłonić mieszkańców do ich segregacji. Wywozem odpadów z obszaru gminy Resko zajmuje się Zakład Usług Budowlanych i Komunalnych z Reska (ZUBiK), z którym gmina podpisała trzyletni kontrakt. Wszystkie odpady trafiają do Regionalnego Zakładu Gospodarowania Odpadami w Słajsinie, gmina Nowogard. Wszystkie odpady, zarówno selektywnie zbierane jak i pozostałe zmieszane poddawane są procesom odzysku i recyklingu. Dopiero po przetworzeniu oddzielony balast składowany jest na składowisku w Słajsinie, a pozyskane frakcje zagospodarowywane są przez Celowy Związek Gmin R - XXI w Nowogardzie, którego członkiem jest również gmina Resko. Na mocy uchwały Nr XXV/179/12 Rady Miejskiej w Resku z dnia 21 grudnia 2012 r. w sprawie wprowadzenia regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie gminy Resko, określono zasady utrzymania porządku i czystości na terenie gminy, a także sposób realizacji zadań, wynikających z zapisów Planu Gospodarki Odpadami dla Województwa Zachodniopomorskiego.

Tabela 11. Zbiorcze zestawienie odpadów gminy Resko w latach 2010-2013 2010 2011 2012 2013 Zmieszane odpady zebrane w ciągu roku ogółem (t) 1476,97 1457,96 1643,36 1361,99 Odpady pochodzące z gospodarstw domowych (t) 1043,35 1069,65 1196,87 1061,56 Odpady z gospodarstw domowych przypadające na jednego mieszkańca (kg) 123,6 127,6 143,1 128,4 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego

W analizowanym okresie w 2012 roku na terenie gminy odebrano największą ilość odpadów. W roku kolejnym, 2013 ilość ta była z kolei najmniejsza. Analizując odpadu 35

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022 pochodzące z gospodarstw domowych zauważyć można trend rosnący w latach 2010 - 2012. W roku 2013 ilość odpadów uległa znaczącemu zmniejszeniu, wracając do poziomu zbliżonego do roku 2011. W latach 2010 – 2013 ilość odpadów z gospodarstw domowych wzrosła zatem nieznacznie, jedynie o 1,7%. Odzwierciedleniem tej sytuacji jest kształtowanie się ilości odpadów z gospodarstw domowych przypadających ma jednego mieszkańca w poszczególnych latach analizy.

Gazownictwo i ciepłownictwo

Na obszarze gminy Resko w gaz ziemny zaopatrzone jest samo miasto Resko, jak i okoliczne mniejsze miejscowości oraz wsie. Uwagę zwraca jednak fakt, iż obszary wiejskie zaopatrywane są w stopniu niewystarczającym. Wszystkie wsie, poza miejscowością Starogard, zaopatrywane są w gaz bezprzewodowy. Według danych GUS, w 2013 r. długość sieci gazowej wynosiła 36676 m, a zużycie gazu wynosiło 1096,2 tys. m3. Z sieci korzystało 21,7 % ludności, z czego 37,1 % mieszkańców miasta i 4,3 % wsi. W stosunku do danych z 2005 roku odnotowano 95% wzrost liczby ludności korzystającej z instalacji gazowej, co świadczy o rozwoju sieci gazowej. Dystrybutorem gazu ziemnego na terenie gminy Resko jest G.EN. GAZ ENERGIA Sp. z o.o. z siedzibą w Tarnowie Podgórnym. Gaz ziemny GZ-30 doprowadzany jest z kopalni w Ciechnowie (gmina Sławoborze). Gazociąg wysokiego ciśnienia o średnicy 100 mm wprowadzony jest na teren gminy w okolicy wsi Mołstowo. W pobliżu wsi Starogard znajduje się stacja redukcyjno -pomiarowa pierwszego stopnia - Starogard zasilany jest gazem średniego ciśnienia z tej właśnie stacji. Miasto Resko zaopatrywane jest w gaz średniego ciśnienia ze stacji redukcyjno - pomiarowej pierwszego stopnia, znajdującej się we wschodniej części miasta. Stacja ta zasilana jest gazociągiem wysokiego ciśnienia ze stacji w okolicach Starogardu. Na terenie miasta pracuje dziewięć kotłowni zasilanych gazem. W Resku, na obszarze miasta funkcjonują kotłownie dostarczające ciepło dla potrzeb budownictwa mieszkaniowego, zakładów produkcyjnych i przemysłowych oraz dla zakładów użyteczności publicznej. Największymi producentami ciepła są:  Kotłownia SM Jutrzenka,  Kotłownia wspólnoty mieszkaniowej, ul. Parkowa 3,  Kotłownia szpitalna,  Kotłownia Zespołu Szkół – Gimnazjum (z salą gimnastyczną), 36

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

 Kotłownia Zespołu Szkół – Liceum,  Kotłownia w Przedszkolu Miejskim,  Kotłownia w Przychodni Gminnej,  Kotłownia w Urzędzie Miejskim,  Kotłownia w Piekarni Bujnowski,  Kotłownia wspólnoty mieszkaniowej ul. Prusa 35/43,  Kotłownia Biblioteki Miejskiej i Centrum Kultury,  Kotłownia Domu Pomocy Społecznej,  Piekarni przy ul. Leśnej w Resku. Zaopatrzeniem w ciepło na terenie gminy zajmuje się również kotłownia znajdująca się w Starogardzie (wyposażona jest w dwa kotły o mocy 520 kW każdy, opalana gazem) oraz w Łabuniu Wielkim (wyposażona jest w jeden kocioł o mocy 160 kW, opalana trocinami).

Tabela 12. Sieć gazowa na terenie gminy Resko w 2013 roku Sieć gazowa Ludność korzystająca z sieci gazowej [os.] 1783 Długość czynnej sieci ogółem [m] 36676 Czynne przyłącza do budynków mieszkalnych i niemieszkalnych 246 [szt.] Zużycie gazu [tys. m3] 1096,2 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego

Energetyka

Siecią energetyczną na obszarze gminy Resko zarządza Grupa Energetyczna ENEA S.A. Oddział w Szczecinie. Dostawa odbywa się poprzez linię przesyłowej 400 kV „Dolna Odra” – Elbląg. Zasilanie główne realizowane jest na terenie gminy linią kV nr 462 poprzez układ zasilania głównego 40 kV z GPZ Gryfice. Natomiast zasilanie uzupełniające stanowią: 15 kV GPZ Łobez, 15 kV EW Likowo, 15 kV GPZ Gryfice. Liczba odbiorców indywidualnych szacowana jest na 1583. Średnie zużycie energii elektrycznej szacowane jest na około 2885 MWh, co w przeliczeniu na jednego mieszkańca daje średnią, wynoszącą około 660,5 kWh. W ostatnich latach ubyło odbiorców energii elektrycznej. Liczba odbiorców energii na niskim

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022 napięciu w 2010 roku (1625) była wyższa o ok. 2,0% niż w roku 2013. Wraz ze spadkiem liczby odbiorców, zmalało zużycie energii elektrycznej o ok. 7%.

Tabela 13. Sieć elektryczna na terenie gminy Resko w 2013 roku Sieć elektryczna Odbiorcy energii elektrycznej na niskim napięciu [gosp. dom.] 1583 Zużycie energii elektrycznej na niskim napięciu [MW*h] 2885 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego

Telekomunikacja

Obszar gminy jest w pełni stelefonizowany, dlatego zapotrzebowanie mieszkańców w tym zakresie jest w pełni zaspokajane – na jej obszarze znajdują się maszty sieci telefonii komórkowych. Wszystkie sieci komórkowe pokrywają zasięgiem 100% obszaru gminy. Bezproblemowy jest również dostęp do sieci telefonii stacjonarnej. Mieszkańcy bez większych utrudnień posiadają dostęp do szerokopasmowego Internetu oferowanego przez szereg zarówno małych, jak i dużych przedsiębiorstw takich jak: Netia, UPC Polska czy Play.

Zasoby mieszkaniowe

W ostatnich latach na terenie gminy Resko liczba mieszkań ulegała nieznacznym wahaniom i w 2013 roku była nieznacznie mniejsza niż w roku 2009. Jednocześnie liczba izb, a także powierzchnia użytkowa mieszkań systematycznie wzrastała z każdym rokiem.

Tabela 14. Zasoby mieszkaniowe gminy Resko Wyszczególnienie 2009 2010 2011 2012 2013 Mieszkania 2775 2746 2754 2757 2770 Izby 10258 10304 10345 10361 10432 Powierzchnia użytkowa 183603 184711 185617 185920 187656 mieszkań (m2) Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego

Przeciętna powierzchnia użytkowa 1 mieszkania na terenie gminy Resko w 2013 roku (dane GUS) wynosiła 67,7 m2, podczas gdy dla powiatu 68,6 m2, województwa 70,1 m2, a kraju 73,1 38

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022 m2. Wartość przeciętnej powierzchni użytkowej przypadająca na 1 osobę dla gminy (22,8 m2) jest porównywalna jak dla powiatu (22,9 m2), niższa jednak niż dla województwa (25,6 m2) i kraju (26,3 m2). Od 2009 roku wartości te zdawały się wykazywać tendencję malejącą, jednakże po 2010 roku nastąpił zdecydowany zwrot ku zwiększaniu się liczby mieszkań oraz powierzchni użytkowej. Malejąca liczba mieszkań może być problemem, zwłaszcza z perspektywy młodych małżeństw i osób pragnących się osiedlić na terenie gminy. Brak mieszkań chronionych może stanowić znaczące ograniczenie efektywności pomocy społecznej na terenie gminy.

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

6. Strefa gospodarcza

Rynek pracy

Jednym z niekorzystnych zjawisk, jakie zaobserwowano w gminie Resko jest coroczny wzrost liczby osób bezrobotnych. Sytuacja ta obrazować może trudności na rynku pracy, jakie dotykają osób niezatrudnionych, a także wysokie nasycenie rynku, czego powodem może być niewystarczające wykorzystanie potencjału gospodarczego gminy oraz niski poziom przedsiębiorczości mieszkańców. Sytuacja ta powoduje konieczność szukania pracy poza granicami gminy, co częściowo tłumaczy ujemne saldo migracyjne. Rok 2009 upłynął pod hasłem kryzysu ekonomicznego i mimo, że w Polsce nie był on najbardziej odczuwalny, pojawiły się jego negatywne skutki w postaci wyhamowania wzrostu gospodarczego, wzrostu bezrobocia, spadku tempa wzrostu inwestycji, spadku wydatków na konsumpcję, zmniejszenia zatrudnienia itp. W związku z powyższym nie dziwi fakt, że największą liczbą zarejestrowanych bezrobotnych odnotowano w roku 2009 (stan na grudzień). W roku 2010 liczba bezrobotnych spadła o 13,5% (coraz lepsze prognozy ekonomiczne oraz bardzo umiarkowany przebieg kryzysu w Polsce), jednak w każdym z kolejnych lat charakteryzowała się tendencją wzrostową. W grudniu roku 2013 liczba bezrobotnych osiągnęła wartość zbliżoną do wartości z roku 2009, mimo, że echa kryzysu ekonomicznego w dużej mierze już przebrzmiały, a Polska wyszła z kryzysu stosunkowo bez szwanku. Na przestrzeni lat bezrobocie zaobserwowane wśród kobiet i mężczyzn zachowuje podobne proporcje, z nieznaczną przewagą liczby kobiet w latach 2010 i 2011, oraz mężczyzn w latach pozostałych. Statystyki bezrobocia prowadzone przez Urząd Statystyczny w Szczecinie wskazują, iż problem bezrobocia dotyka całego powiatu łobeskiego. W styczniu 2014 roku w powiecie łobeskim zarejestrowanych było 3,5 tysiąca bezrobotnych, co przekłada się na stopę bezrobocia (stosunek liczby bezrobotnych do liczby aktywnych zawodowo) na poziomie 29,8%. Wynik ten plasuje powiat łobeski w czołówce powiatów województwa zachodniopomorskiego ze względu na poziom bezrobocia, tuż za powiatem białogardzkim (30,7%) i choszczeńskim (30%). Dla porównania stopa bezrobocia dla całego województwa wynosi 18,7%, a dla całego kraju 14%.

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

Wykres 6. Liczba bezrobotnych zarejestrowanych na terenie gminy Resko 900 856 840 805 780 800 740 700

600

500 442 414 416 415 435 385 390 405 400 355 364

300

200

100

0 2009 2010 2011 2012 2013

ogółem mężczyźni kobiety

Źródło: Opracowanie własne na podstawie Powiatowego Urzędu Pracy w Łobzie

Dane gromadzone przez Powiatowy Urząd Pracy w Łobzie pozwalają na przeanalizowanie struktury bezrobocia w powiecie łobeskim. W grudniu 2013 roku i w latach poprzednich większość bezrobotnych to mieszkańcy wsi, nieposiadający gospodarstwa rolnego. Spośród wszystkich osób bezrobotnych aż 96% to osoby będące w szczególnej sytuacji na rynku pracy. Wśród tych osób prawie 71% nie posiada wykształcenia średniego, 60% to osoby długotrwale bezrobotne, 46% osób posiada niską konkurencyjność na rynku pracy ze względu na brak kwalifikacji zawodowych, 30% nie posiada żadnego doświadczenia zawodowego, 27% to osoby powyżej 50 roku życia, 18% to osoby do 25 roku życia, a 16% stanowią osoby samodzielnie wychowujące dziecko (z czego aż 84% to kobiety). Wśród statystyk bezrobocia dotyczącego kobiet zauważyć również można, że 35% z nich posiadało pracę, jednak nie kontynuowało jej po urodzeniu dziecka. Wzrost liczby zarejestrowanych osób bezrobotnych implikuje także wzrost wskaźnika przedstawiającego udział bezrobotnych w stosunku do całkowitej ludności w wieku produkcyjnym. W roku 2013 wskaźnik ten wynosił 16,1% i był nieznacznie niższy niż w roku 2009 (różnica na poziomie 0,1%). Zauważyć można wyższą wartość omawianego wskaźnika w przypadku bezrobocia u kobiet w całym analizowanym okresie. Największą różnicą charakteryzował się w roku 2011, gdy w przypadku mężczyzn wynosił 12,5%, a w przypadku kobiet aż 17,3%. Dla porównania wartość ogólna wskaźnika w skali powiatu wynosi 13,4%, województwa 10% i kraju 8,8%.

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

Tabela 15. Rynek pracy w powiecie łobeskim (stan na grudzień każdego roku)

Bezrobotni

Lata

Bez Bez

życia Brak

Podjęcia pracy pracy Podjęcia

zasiłku

Ogółem

Kobiety

średniego

roku życia

bezrobotni

Do 25 roku

Powyżej 50 Powyżej

kwalifikacji

Długotrwale Długotrwale

zawodowych

Z prawem do Z prawem

wykształcenia wykształcenia 2010 3223 1729 659 744 1641 2274 1227 563 7 2011 3489 1888 699 825 2005 2416 1475 584 66 2012 3432 1794 615 811 1941 2406 1482 649 119 2013 3270 1717 569 867 1876 2235 1445 416 143 Źródło: Opracowanie własne na podstawie Powiatowego Urzędu Pracy w Łobzie

Wykres 7. Udział bezrobotnych zarejestrowanych w liczbie ludności w wieku produkcyjnym (%) 20,0%

18,0% 16,2% 16,1% 15,2% 16,0% 14,6% 13,7% 14,0%

12,0%

10,0% 16,8% 17,3% 17,2% 8,0% 15,7% 15,8% 16,4% 14,3% 15,2% 6,0% 12,1% 12,5%

4,0%

2,0%

0,0% 2009 2010 2011 2012 2013 mężczyźni kobiety ogółem

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego

Program przeciwdziałania bezrobociu oraz aktywizacji lokalnego rynku pracy w powiecie łobeskim na lata 2013 – 2020 próbuje zdiagnozować niekorzystną sytuację w powiecie oraz programuje działania mające przeciwdziałać negatywnemu zjawisku bezrobocia. Rynek pracy w powiecie nie charakteryzuje się dużą dynamika rozwoju, istnieje także problem z zapewnieniem odpowiedniej liczby miejsc pracy. Tworzony jest przede wszystkim przez 42

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022 mikro i małe przedsiębiorstwa rzadko zatrudniające ponad 9 pracowników, a dodatkowo charakteryzujące się dużą rotacją pracowników i wahaniami poziomu zatrudnienia. Ponadto przedsiębiorstwom działającym na skalę lokalną trudno jest podejmować nowe inwestycje, a tym samym zwiększać zatrudnienie. Ponadto na łobeskim rynku pracy wciąż występują pewne formy dyskryminacji, przejawiające się w lepszym dostępie do zatrudnienia osobom w określonym wieku, płci czy też pochodzeniu etnicznym. Odbywa się to często kosztem samych przedsiębiorców, których głównym kryterium zatrudnienia powinna być produktywność potencjalnych pracowników. Istotnymi problemami są również: niski poziom przedsiębiorczości społeczeństwa, brak myślenia rozwojowego, innowacyjnego i strategicznego wielu przedsiębiorców, brak świadomości wyraźnej granicy między potrzebami konsumpcyjnymi a pozytywnymi aspektami inwestycji kapitału, brak nacisku na zwiększanie konkurencyjności firm. Brak zjawiska efektywnej ekonomii społecznej, prowadzącej do wzrostu aktywności (również zawodowej) i integracji wszystkich grup społecznych również zaważa na niekorzystnej sytuacji w powiecie. Ostatnim z obszarów problemowych jest słaby poziom współpracy pomiędzy jednostkami zajmującymi się problematyką bezrobocia, rozwoju gospodarczego i przedsiębiorczości, a co za tym idzie niski poziom wiedzy społeczeństwa o możliwościach pozyskiwania środków zewnętrznych na założenie czy też rozwój działalności gospodarczej oraz innych instrumentów wsparcia. Wysoki poziom bezrobocia niesie za sobą dodatkowe obciążenia finansowe dla budżetu gminy, wynikające z obowiązku wypłacania świadczeń osobom do nich uprawnionym, czy to w formie zasiłków dla bezrobotnych, czy zasiłków rodzinnych dla gospodarstw domowych znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej. Ubóstwo spowodowane brakiem możliwości podjęcia pracy powodować może z kolei powstawanie zjawisk patologicznych, frustrację oraz wykluczenie społeczne. Analizując wcześniejsze dane dotyczące pomocy społecznej, a także odwołując się do Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Resko na lata 2014 – 2020 można wywnioskować, że najwięcej świadczeń w ramach pomocy społecznej zostało przekazanych rodzinom dotkniętym problemem bezrobocia (w tym często długotrwałego). W związku z powyższym gmina planuje podjąć działania mające ograniczyć, a w dłuższej perspektywie zminimalizować zjawisko bezrobocia. Budowa systemu wsparcia bezrobotnych polegać będzie m.in. na zawieraniu i realizacji kontraktów socjalnych, organizacji szkoleń i warsztatów z zakresu aktywizacji i umiejętności poruszania się na rynku pracy, a także zatrudnianie

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022 w ramach robót publicznych, prac interwencyjnych, prac społecznie użytecznych, staży i praktyk. W ramach tych działań planuje się zaangażowanie Urzędu Miasta, Ośrodka Pomocy Społecznej, Powiatowego Urzędu Pracy, organizacji pozarządowych oraz lokalnych zakładów pracy.

Podmioty gospodarcze

Pod koniec 2013 roku w gminie Resko zarejestrowanych było ogółem 786 podmiotów gospodarczych. W porównaniu do roku 2011 liczba tych podmiotów spadła o 7 jednostek, lecz wzrosła w stosunku do roku 2012 (776), co ma zapewne związek z ogólnokrajową sytuacją ekonomiczną oraz echami kryzysu gospodarczego.

Wykres 8. Liczba podmiotów gospodarczych według sektorów własnościowych (wg rejestru REGON) 900 777 800 736 750 732 744

700

600

500

400 780 820 793 776 786 300

200

100 44 43 43 44 42

podmioty gospodarki narodowej ogółem sektor publiczny sektor prywatny

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego

W 2013 roku na obszarze gminy zarejestrowanych było 786 podmiotów gospodarczych, z których zdecydowaną większość stanowiły podmioty sektora prywatnego – 94,65%. Od 2011 roku liczba tych podmiotów zmalała o 7, a największy ich spadek odnotowano w roku 2012 (o 17 w porównaniu z rokiem wcześniejszym). Wszelkie zmiany w liczbie podmiotów gospodarczych odnotowuje się nie tylko w sektorze prywatnym, ale również w sektorze 44

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022 publicznym, choć wahania są tam nieznaczne - ich liczba od trzech lat utrzymuje się pomiędzy 42 (2013 rok) a 44 (2009 rok).

Tabela 16. Liczba podmiotów gospodarczych według sekcji (wg rejestru REGON) Wyszczególnienie 2011 2012 2013 Sekcja A – Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo 69 68 72 Sekcja B – Górnictwo i wydobywanie - - - Sekcja C – Przetwórstwo przemysłowe 60 62 59 Sekcja D – Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów 8 8 3 klimatyzacyjnych Sekcja E – Dostawy wody; gospodarowanie ściekami 3 3 4 i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją Sekcja F – Budownictwo 86 80 83 Sekcja G – Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów 178 169 169 samochodowych, włączając motocykle Sekcja H – Transport i gospodarka magazynowa 46 42 41 Sekcja I – Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami 16 15 16 gastronomicznymi Sekcja J – Informacja i komunikacja 9 8 6 Sekcja K – Działalność finansowa i ubezpieczeniowa 17 18 20 Sekcja L – Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości 117 119 119 Sekcja M – Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna 28 28 25 Sekcja N – Działalność w zakresie usług administrowania 28 20 27 i działalność wspierająca Sekcja O – Administracja publiczna i obrona narodowa, 4 4 4 obowiązkowe zabezpieczenia społeczne Sekcja P – Edukacja 15 18 17 Sekcja Q – Opieka zdrowotna i pomoc społeczna 78 75 73 Sekcja R – Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją 13 13 14 Sekcja S i T – Podstawowa działalność usługowa oraz Gospodarstwa domowe produkujące wyroby i świadczące usługi 25 26 29 na własne potrzeby Ogółem 793 776 786 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego

W 2013 roku wśród zarejestrowanych podmiotów największy odsetek stanowiły podmioty z sekcji G – handel hurtowy i detaliczny w tym naprawy pojazdów samochodowych wraz z motocyklami (21,5%) i sekcji L – działalność związana z obsługą rynku nieruchomości (15,13%). Dużym odsetkiem liczby podmiotów odznaczają się sekcje F – 10,5%, A– 9,16%, 45

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

C – 7,5% zajmujące się odpowiednio: budownictwem, rolnictwem oraz przetwórstwem przemysłowym. Średnio na 1000 mieszkańców w wieku produkcyjnym w gminie Resko przypada 150,7 podmiotów gospodarki narodowej. Wskaźnik ten w porównaniu z rokiem wcześniejszym wzrósł o 4 jednostki, jednak bardziej związane jest to ze spadkiem liczby ludności niż ze wzrostem przedsiębiorczości. Ponadto wskaźnik ten jest niższy w porównaniu z sytuacją dla kraju - 166,7 podmiotów.

Wykres 9. Struktura podmiotów gospodarczych w gminie Resko w 2013 roku

Sekcja R Sekcja S i T 1,79% 3,71%

Sekcja A Sekcja P 9,22% 2,18% Sekcja Q Sekcja O 9,35% Sekcja C Sekcja D 0,51% 7,55% 0,38% Sekcja E Sekcja N 0,51% 3,46% Sekcja M 3,20% Sekcja F 10,63%

Sekcja L 15,24%

Sekcja G 21,64%

Sekcja K Sekcja H 2,56% 5,25% Sekcja J Sekcja I 0,77% 2,05%

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego

W gminie dominująca grupę stanowią mikroprzedsiębiorstwa zatrudniające do 9 pracowników – 95,03% (1432,4 podmiotów - w przeliczeniu na 10 tys. mieszkańców w wieku produkcyjnym). Małych przedsiębiorstw (charakteryzującym się zatrudnieniem w przedziale od 10 do 49 pracowników) jest 67,1 – 4,45%, z kolei duże (od 50 do 249 pracowników) to 7,7 przedsiębiorstw (0,5%).

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

Największymi podmiotami gospodarczymi funkcjonującymi na terenie gminy są:  „Ikea Industry Poland Sp. z o.o. Oddział w Resku – przemysł drzewny, zakład produkcji mebli;  “Resko” Sp. z o.o. – przetwórstwo spożywcze;  “BAMOR” sp. z o.o. – usługi wielobranżowe;  “Zakład Dziewiarski” Urszula i Andrzej Majchrzak – branża odzieżowa;  “Zakład Usług Budowlanych i Komunalnych” Sp. z o.o. – usługi budowlane;  “Wodociągi i Kanalizacje” Sp. z o.o.; Istotnym kierunkiem działań z perspektywy rozwoju gospodarczego jest pozyskiwanie nowych inwestorów. Atrakcyjność inwestycyjna gminy mierzona może być odpowiednim zasięgiem planów zagospodarowanie przestrzennego, dostępnością dobrze uzbrojonych terenów inwestycyjnych i infrastruktury drogowej, wykwalifikowaną kadrą pracowniczą. Jest to o tyle istotne, iż nowe inwestycje oznaczają nowe miejsca pracy, co pomoże rozwiązać wiele problemów nękających gminę.

Rolnictwo

Poddając analizie użytkowanie gruntów na terenie gminy Resko można stwierdzić, że ma ona charakter leśno – rolniczy. Ponad 45% powierzchni gminy pokryta jest lasami i gruntami leśnymi, natomiast 48% powierzchni stanowią użytki rolne. Grunty orne zajmują z kolei 11210 ha, co stanowi ponad 81% wszystkich użytków rolnych.

Tabela 17. Użytkowanie gruntów w gminie Resko Wyszczególnienie Powierzchnia w ha Powierzchnia ogólna 28497 ogółem, w tym: 13737 grunty orne 11210 Użytki rolne Sady 35 łąki trwałe 1345 Pastwiska trwałe 834 Lasy i grunty leśne 12947 Pozostałe grunty (pod zabudowaniami, podwórzami, 1813 drogi, wody i inne grunty użytkowe oraz nieużytki) Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Miejskiego w Resku 47

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

Na terenie gminy Resko dominują dość słabe, średnio i mało żyzne gleby. Gleby rolniczej przestrzeni produkcyjnej użytkowane są jako grunty orne oraz trwałe użytki zielone (łąki i pastwiska), z niewielkim udziałem sadów. Grunty orne w około 70-80 % są uprawiane. Uprawia się głównie zboża i ziemniaki oraz w mniejszym zakresie uprawy przemysłowe, rzepak i warzywa. Opierając się na danych Powszechnego Spisu Rolnego z 2010 roku 180 gospodarstw prowadzi zasiewy na łącznej powierzchni 6181,46 ha, natomiast 112 gospodarstw utrzymuje zwierzęta gospodarskie, których łączne pogłowie (liczone w sztukach dużych) wynosi 1080. W hodowli zwierząt dominuje trzoda chlewna i drób. Przeważająca część rolniczej przestrzeni produkcyjnej posiada urządzenia melioracyjne – drenaż w gruntach ornych oraz drenaż i otwarte rowy melioracyjne w większych kompleksach trwałych użytków rolnych. Ich stan techniczny jest zróżnicowany, gdyż były budowane w różnych okresach, od przedwojennego do lat 80. Wiele z nich wymaga konserwacji i modernizacji.

Wykres 10. Struktura gospodarstw rolnych gminy Resko wg grup obszarowych

do 1 ha 21%

33% 1-5 ha

5-10 ha

10-15 ha

24%

powyżej 15 ha 13%

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego

Obiekty przetwórstwa rolnego w gminie Resko to m.in. masarnie i zakłady przetwórstwa mięsnego, przetwórstwa krewetek czy silosy. Na terenie gminy funkcjonują bazy obsługi rolnictwa, wyposażone w hurtownie, warsztaty i sprzęt rolniczy. 48

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

W gminie Resko funkcjonuje 269 gospodarstw rolnych, z czego większość (242 gospodarstwa) prowadzi działalność rolniczą. Największą grupą gospodarstw, stanowiąc jedną trzecią ogółu, są gospodarstwa duże – powyżej 15 ha. Następnie na drugim miejscu plasują się gospodarstwa małe, od 1-5 ha (24%) oraz gospodarstwa najmniejsze, do 1 ha (21%). W związku z niską produktywnością gospodarstw małych i najmniejszych oraz związanymi z tym niskimi dochodami z rolnictwa, gospodarstwa te zasilają budżet domowy z pozarolniczej działalności oraz nierzadko ze świadczeń pomocy społecznej.

Turystyka

Na terenie gminy znajduje się jeden hotel - w Resku. W ostatnich latach można było zaobserwować wzrost agroturystyki na terenie całej gminy (Iglice, Łobez, Łabuń Wielki). Ponadto w gminie jest jedno prywatne pole namiotowe (z bieżącą wodą) wraz z wypożyczalnią kajaków, w Resku nad rzeką Regą. Urząd Miejski wynajmuje turystom mały budynek „Stanicy” położony nad jeziorem Dobrzyca, nad którym znajduje się drugie, miejskie pole namiotowe. Turystyka nie jest jeszcze szeroko rozwinięta, choć region posiada ku temu potencjał – na przestrzeni całego roku 2013 udzielono zaledwie 28 noclegów turystom z zagranicy (Niemcy) oraz 154 noclegów rodzimym obywatelom. Sam rejon gminy Resko posiada wspaniałe walory turystyczne – jezioro Dobrzyca (objęte strefą ciszy), rzeka Rega oraz otaczające Resko lasy mieszane stanowią idealne miejsca przeznaczone do spędzania czasu na łonie natury – mikroklimat oraz ukształtowanie terenu sprzyja spacerom oraz wycieczkom rowerowym, ponadto region charakteryzuje się dobrze rozwiniętą siecią tras turystyczno- rowerowych. Liczne stanowiska wędkarskie mogą przyciągać zarówno amatorów, jak i profesjonalnych miłośników tego sportu – wody w gminie bogate są w liczne gatunki ryb, takie jak: pstrągi, karpie, szczupaki czy też okonie. Resko położone jest w pradolinie rzeki Regi licznie urozmaiconej trasami rzecznymi, które często zmieniają swój bieg – jest to więc idealna baza wypadowa dla kajakarzy, ale nie tylko. Bujna roślinność wzdłuż rzek, niezmieniona działalnością człowieka przyciągną wszystkich turystów spragnionych kontaktu z przyrodą. W mieście działa przystań kajakowa oraz punkt wypożyczania kajaków. Na terenie gminy znajduje się wiele malowniczych wiosek i osad, które mogą poszczycić się interesująca historią. Pomimo wojennych zniszczeń, na obszarze gminy pozostało wiele zabytków zasługujących na uwagę: kościół w Starogardzie wzniesiony w latach 1578 – 79, ruiny pałacu również

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022 w Starogardzie, barokowy Kościół św. Antoniego z XVIII wieku znajdujący się w Dorowie, Kościół w Iglicach z 1696 roku czy też liczne renesansowe dworki wraz z kompleksami parkowymi rozsiane po całym regionie (m. in. Stara Dobrzyca, Iglice). Podsumowując: gmina Resko charakteryzuje się niezwykle bogatym zapleczem turystycznym. Potrzebne jest jednak podjęcie działań mających na celu zwiększenie świadomości wśród lokalnej społeczności o walorach przyrodniczych i turystycznych, rozbudowę oraz modernizację istniejącej infrastruktury turystycznej, a także promocję na poziomie regionalnym i ogólnokrajowym.

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

7. Finanse gminy Resko

Kondycję finansową gminy określić można na podstawie jej budżetu. Dokument ten jest swoistym planem finansowania działalności gminy, obejmującym m.in. takie pozycje jak dochody, wydatki czy też określenie deficytu/nadwyżki w danym roku. Budżet jest sporządzany każdego roku, jednak z uwagi na trudności w dokładnym oszacowaniu przyszłych przepływów finansowych, jest on w trakcie roku modyfikowany, aby oddać jak najbardziej aktualny stan finansów jednostki samorządowej. W przypadku gminy Resko można zauważyć znaczny, na poziomie 33%, wzrost w pozycji dochody na przełomie lat 2009 i 2010. Duży wzrost dochodów skutkował nadwyżką budżetową, co pozwoliło zwiększyć wydatki. W roku 2011 wysokość dochodów pozostała na zbliżonym poziomie do roku 2010, jednocześnie znacząco zwiększono wydatki (aż o 43%). Doprowadziło do powstania deficytu budżetowego, który jednak został zneutralizowany ubiegłoroczną nadwyżką. W latach 2012 i 2013 stopniowo zwiększały się dochody gminy. W roku 2012 wydatki nie osiągnęły poziomu z 2011, jednak widać znaczący ich wzrost w porównaniu z rokiem 2010. W 2013 roku z kolei kwota wydatków bardzo zbliżyła się do kwoty z 2011 roku, tworząc tym samym niewielki deficyt budżetowy. W sposób podobny do kwot dochodów i wydatków ogółem zachowały się dochody i wydatki w przeliczeniu na 1 mieszkańca gminy Resko. W roku 2013 dochody osiągnęły najwyższy poziom 3865 zł na osobę, natomiast wydatki 3980 zł.

Tabela 18. Stan budżetu gminy Resko Wyszczególnienie 2009 2010 2011 2012 2013 Dochody ogółem 21527657 28685814 28699186 30890510 31396296 Dochody na 1 2559 3440 3464 3758 3865 mieszkańca Wydatki ogółem 22631729 23374022 33490842 28678658 32330690 Wydatki na 1 2690 2803 4042 3489 3980 mieszkańca Deficyt/Nadwyżk -1104072 5311792 -4791656 2211852 -934394 a Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Miejskiego w Resku

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

Wykres 11. Wydatki majątkowe gminy Resko 10 000 000 30,00% 26,57% 9 000 000 25,00% 8 000 000 21,87% 19,87% 7 000 000 20,00% 6 000 000

5 000 000 15,00% 11,97% 8 896 985 12,07% 4 000 000 10,00% 3 000 000 6 423 857 5 111 792 2 000 000 3 460 996 5,00% 2 709 302 1 000 000

- 0,00% 2009 2010 2011 2012 2013

Wydatki majątkowe (inwestycyjne) Udział wydatków inwestycyjnych w całkowitych wydatkach z budżetu (w %)

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Miejskiego w Resku

Uchwałą Nr LXX.195.2014 z dnia 24 kwietnia 2014 roku Regionalna Izba Obrachunkowa w Szczecinie wydała pozytywną opinię o przedłożonym przez Burmistrza Reska sprawozdaniu z wykonaniu budżetu gminy za rok 2013. Stwierdzono, że wykonane wydatki są niższe niż wykonane dochody bieżące powiększone o wolne środki, co jest czynnikiem warunkującym spełnienie przepisu art.242 ustawy o finansach publicznych. Jednocześnie kwota zobowiązań zaliczanych do długu publicznego stanowi 38,3% wykonywanych dochodów, a zatem spełniony jest wymóg wynikający z art. 170 ust. 1 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych. Zgodnie ze wspomnianym przepisem łączna kwota długu jednostki samorządu terytorialnego na koniec roku budżetowego nie może przekroczyć 60% wykonanych w danym roku budżetowym dochodów tej jednostki. Ze sprawozdania wynika, że gmina Resko wykonała 99,7% zakładanych na rok 2013 dochodów i 96,5% zakładanych wydatków. Uchwałą Nr XXXVI/258/13 Rady Miejskiej w Resku z dnia 18 grudnia 2013 roku uchwalony został budżet na rok 2014. W budżecie przewidziano dochody na poziomie 33 045 746,33 zł i wydatki na poziomie 39 235 688,29 zł. Deficyt budżetu planuje się na kwotę 6 189

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

941,96 zł, a na jego pokrycie planuje się zaciągnięcie kredytów, pożyczek oraz wykorzystanie wolnych środków z lat ubiegłych. Gmina Resko może pochwalić się skutecznym wykorzystaniem środków pochodzących z funduszy pomocowych Unii Europejskiej. O ile w latach 2009 i 2010 kwoty pozyskane z Unii Europejskiej były nieznaczne i nie przekraczały pół miliona złotych, o tyle w latach 2011-2013 znaczenie finansowania inwestycji ze środków UE wyraźnie wzrosło – kwoty oscylowały w okolicy 3 milionów złotych. Jako, że realizacja inwestycji, w które zaangażowane są środki finansowe UE wymaga częściowego pokrycia ze środków własnych, a refundacja odbywa się w dużej części dopiero po rozliczeniu inwestycji, tłumaczyć to może w części wzrost wydatków inwestycyjnych gminy, a także powstawanie deficytu budżetowego.

Wykres 12. Środki pozyskane z Unii Europejskiej w latach 2009-2013

3 500 000 3 183 413 3 135 074 2 926 790 3 000 000

2 500 000

2 000 000

1 500 000

1 000 000

512 432 500 000 131 726

- 2009 2010 2011 2012 2013

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Miejskiego w Resku

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

W poniższej tabeli przedstawiono ważniejsze inwestycje realizowane przez gminę Resko lub z jej udziałem, przy pomocy bezzwrotnych dotacji unijnych:

Tabela 19. Ważniejsze inwestycje zrealizowane ze środków unijnych przez gminę Resko Termin Kwota Nazwa programu Tytuł projektu realizacji dofinansowania ZPORR 2004-2006 ”Przebudowa ulicy dojazdowej im. B. Prusa do 2004 - 2006 577 011,97 3.1 Obszary wiejskie Gimnazjum w Resku" Europejski Fundusz „Modernizacja świetlicy z kawiarenką Orientacji i Gwarancji internetową oraz budowa placu zabaw dla dzieci 2005 - 2006 502 740,00 Rolnej (EFOiGR) w Gardzinie”" Europejski Fundusz „Modernizacja świetlicy z kawiarenką Orientacji i Gwarancji 2005 - 2008 442 560,00 internetową w Ługowinie" Rolnej (EFOiGR) PROW 2007-2013 „Budowa przystani kajakowych nad rzeką Regą 2009 - 2010 436 397,00 Odnowa i rozwój wsi w Resku – ścieżka spacerowa” POKL 2007-2013 „Dziecko w przedszkolu- rodzic w pracy” 2009 - 2011 - Działanie 1.3

POKL 2007-2013 „Zainwestuj czas zwróci się z zyskiem” 2009 - 2011 508 790,00

„Termomodernizacja obiektów użyteczności publicznej w gminach powiatu łobeskiego” POiŚ 2007-2013 projekt 2007 - 2012 2 394 254,47 Działanie 9.3 realizowany wspólnie z gminami: Łobez, Węgorzyno, Radowo Małe i Dobra” „Budowa wiejskich wodociągów przesyłowo- rozdzielczych w Gminie Resko na odcinkach: PROW 2007-2013 Łosośnica-Siwkowice-Taczały, Gardzin- Podstawowe usługi dla Gozdno, Resko-Policko-Łabuń Mały-Łabuń 2007 - 2011 1 866 841,00 gospodarki i ludności Wielki, Ługowina-Święciechowo oraz wiejskiej Komorowo-Luboradz-Słowikowo-Policko- Resko”

RPO WZ 2007-2013 „Budowa sieci kanalizacji sanitarnej i 2003, 2008- 3 962 177,39 Działanie 4.3 deszczowej w mieście Resko – obszar C i D” 2012

RPO WZ 2007-2013 „Budowa zespołu boisk przy gimnazjum w 2010 - 2011 1 777 103,25 Działanie 7.2 Resku” „Budowa ścieżki edukacji ekologicznej wzdłuż RPO WZ 2007-2013 obszaru Natura 2000 „Dorzecze Regi” w Gminie 2012 - 2013 979 842,00 Działanie 4.5 Resko” „Budowa infrastruktury teletechnicznej dla RPO WZ 2007-2013 beneficjentów województwa 2011 - 2013 5 974 744,86 Działanie 3.1 zachodniopomorskiego w celu zapewnienia dostępu do szerokopasmowego Internetu” PROW 2007-2013 „Budowa sieci kanalizacji sanitarnej w Podstawowe usługi dla miejscowości Resko oraz budowa sieci 2012 - 2013 545 222,00 gospodarki i ludności wodociągowej rozdzielczej w miejscowości wiejskiej Policko w Gminie Resko” 54

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

POiŚ 2007-2013 „Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu 2013-2014 901 935,00 Działanie 8.3 mieszkańców Gminy Resko” Ochrona zasobów naturalnych i podniesienie RPO WZ 2007-2013 poziomu bezpieczeństwa przeciwpożarowego 2009 - 2011 2 541 425,69 Działanie 4.5 przed skutkami nadzwyczajnych zagrożeń w 2013 - 2014 Gminie Resko” „Budowa sieci kanalizacji sanitarnej PROW 2007-2013 grawitacyjnej i ciśnieniowej wraz z Podstawowe usługi dla przepompowniami w miejscowościach 2013 - 2014 1 587 224,00 gospodarki i ludności Ługowina i Prusim oraz przyłączeniem do wiejskiej kanalizacji sanitarnej w mieście Resko” PROW 2007-2013 „Przebudowa układu dróg wraz z rozbudową Podstawowe usługi dla sieci kanalizacji deszczowej i przebudową sieci 2014 - 2015 264 810,00 gospodarki i ludności oświetlenia ulicznego na osiedlu przy ul. B. wiejskiej Prusa w Resku” PROW 2007-2013 „Budowa Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Podstawowe usługi dla Komunalnych w miejscowości Resko wraz ze 2014 - 2015 197 972,00 gospodarki i ludności zjazdem z drogi gminnej” wiejskiej Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Urzędu Miejskiego w Resku

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

III. ANALIZA SWOT

Mocne Strony Szanse

Wysokie walory przyrodniczo - Pozyskanie środków z fundszy unijnych z krajobrazowe; nowej perspektywy finansowej 2014 - Dobry stan środowiska naturalnego; 2020; Obszary przyrodnicze objęte ochroną; Członkstwo w Lokalnej Grupie Działania; Wysoka lesistość; Wzrost ruchu turystycznego; Dwa jeziora o potencjale rekreacyjnym; Rozwój branży agroturystycznej; Korzystne warunki do rozwoju Nieduża odległość do dużych ośrodków agroturystyki; miejskich i morza; Korzystne warunki do tworzenia nowych Nacisk na rozwój turystyki, sportu, rekreacji terenów rekreacyjnych; i kultury; Rozwój produkcji rolniczej; Proaktywna postawa samorządu terytorialnego dotycząca rozwoju turystyki; Brak uciążliwego przemysłu; Rosnące znaczenie organizacji Przestrzeń – niska gęstość zaludnienia; pozarządowych; Rozwinięta sieć komunikacyjna; Zwiększenie znaczenia odnawialnych źródeł Tereny o wysokim potencjale energii; inwestcyjnym; Wzrost świadomości ekologicznej; Bogata kultura i historia; Wzrost zainteresowania rekreacją Dworki i parki krajobrazowe; ruchową; Sprawnie działająca pomoc społeczna; Kosztaltowanie postaw obywatelskich;

Słabe strony Zagrożenia Malejąca liczba mieszkańców; Zły stan techniczny części dróg; Spadek salda przyrostu naturalnego; Niewystarczająca ilość planów Wzrost migracji z terenów gminy; zagspodarowania przetrzennego; Starzenie się społeczeństwa; Brak atrakcyjnej oferty inwestycyjnej; Spadek liczby mieszkań; Brak mieszkań chronionych; Wzrost bezrobocia; Duże bezrobocie; Wzrost liczby osób korzystających ze Slaby poziom przedsiębiorczości świadczeń pomocy społecznej; mieszkańców: Brak świadomości perspektyw Brak spójnej i atrakcyjnej oferty rozwojowych; turystycznej; Pogorszenie stanu środowiska naturalnego Słabo rozwinięty sektor usług przez intensyfikację ruchu turystycznego; turystycznych; Konieczność wzięcia kredytów i pożyczek Duża liczba małych, niedochodowych na finansowanie deficytu budżetowego; gospodarstw rolnych; Trudności z rozpoczęciem działalności pozarolniczej wśród rolników posiadających niedochodowe gospodarstwa;

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

IV. ELEMENTY STRATEGII

MISJA

Misją Gminy Resko jest dążenie do zapewnienia mieszkańcom

wysokiego standardu warunków do życia, pracy i rozwoju,

przy jednoczesnym tworzeniu dynamicznie rozwijającego się

lokalnego ośrodka gospodarczego i kulturalnego,

mając na uwadze poszanowanie lokalnej historii i tradycji,

a także zachowanie dobrego stanu środowiska naturalnego.

WIZJA

Gmina Resko to dynamicznie rozwijająca się gmina, wykorzystująca w odpowiedzialny

sposób walory historyczne, przyrodnicze i turystyczne,

inicjująca i wspierająca przedsiębiorczość mieszkańców,

zapewniająca aktywizację społeczną oraz dostęp do kultury i rekreacji,

a także dbająca o stały rozwój i modernizację infrastruktury.

CEL GŁÓWNY

Zrównoważony rozwój Gminy Resko w oparciu o wysoki potencjał turystyczny i bogatą historię, stymulację lokalnej przedsiębiorczości i wsparcie działalności rolniczej,

a także budowanie poczucia przynależności lokalnej i promocję regionu.

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

OBSZARY I CELE STRATEGICZNE

GOSPODARKA I TURYSTYKA Cel strategiczny 1. Wspieranie rozwoju przedsiębiorczości lokalnej oraz wykorzystanie wysokiego potencjału turystycznego

ŚRODOWISKO Cel strategiczny 2. Zachowanie wysokich walorów przyrodniczych, jako istotnego aspektu życia i zrównoważonego rozwoju

PRZESTRZEŃ I INFRASTRUKURA Cel strategiczny 3. Zapewnienie wysokiej jakości infrastruktury i uporządkowanej przestrzeni publicznej

SPOŁECZEŃSTWO Cel strategiczny 4. Stworzenie dogodnych warunków życia i rozwoju wszystkim grupom społecznym, budowanie patriotyzmu lokalnego

Cel główny: Zrównoważony rozwój Gminy Resko w oparciu o wysoki potencjał turystyczny i bogatą historię, stymulację lokalnej przedsiębiorczości i wsparcie działalności rolniczej, a także budowanie poczucia przynależności lokalnej i promocję regionu.

Cel strategiczny 1. Cel strategiczny 2. Cel strategiczny 4. Cel strategiczny 3. Wspieranie rozwoju Zachowanie wysokich Stworzenie dogodnych Zapewnienie wysokiej przedsiębiorczości walorów przyrodniczych, warunków życia i rozwoju jakości infrastruktury lokalnej oraz jako istotnego aspektu wszystkim grupom i uporządkowanej wykorzystanie wysokiego życia i zrównoważonego społecznym, budowanie przestrzeni publicznej potencjału turystycznego rozwoju patriotyzmu lokalnego

4.1 Rozszerzenie i promocja oferty kulturalnej 1.1 Tworzenie warunków 2.1 Podnoszenie 3.1 Sieć komunikacyjna na do rozwoju lokalnej świadomości ekologicznej najwyższym poziomie 4.2 Stworzenie wysokiej jakości oferty sportowo - działalności gospodarczej społeczeństwa 3.2 Rozbudowa sieci rekreacyjnej 1.2 Wsparcie działalności 2.2. Rozwój w zgodzie infrastruktury technicznej 4.3 Współpraca z rolniczej z naturą 3.3 Modernizacja organizacjami 1.3 Wzrost atrakcyjności 2.3 Przeciwdziałanie i rozbudowa infrastruktury pozarządowymi oraz inwestycyjnej regionu degradacji środowiska społecznej współpraca naturalnego 1.4 Rozwój turystyki w 3.4 Stworzenie atrakcyjnej międzyregionalna oparciu o walory 2.4 Wykorzystanie energii bazy turystycznej wraz z 4.4 Zapewnienie przyrodnicze i historyczne ze źródeł alternatywnych nowoczesną infrastrukturą wszystkim grupom społecznym udziału w życiu gminy `STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

GOSPODARKA I TURYSTYKA

Rdzeń działalności gospodarczej w gminie Resko stanowią mikro i małe przedsiębiorstwa, działające zwykle na rynku lokalnym. Stanowią one również większość pracodawców. Działania podejmowane w tym obszarze powinny zatem w bezpośredni sposób trafić do tych przedsiębiorców, a także do wszystkich mieszkańców planujących założenie nowej działalności gospodarczej. Przykładem dobrej inicjatywy jest powołanie Inkubatora Przedsiębiorczości, którego oferta zostanie skierowana do początkujących przedsiębiorców, młodzieży i studentów, a także podmiotów ekonomii społecznej. Dodatkowo wsparcie powinni otrzymać przedsiębiorcy sektora prywatnego, co w perspektywie umożliwi im stworzenie nowych miejsc pracy i rozwój. Szeroko zakrojona promocja i łatwo przystępna informacja nt. zakładania działalności gospodarczych, przedsiębiorczego myślenia, czy sposobów pozyskiwania środków finansowania zewnętrznego jest również bardzo pożądana. Nie można także zapomnieć o stworzeniu atrakcyjnej oferty inwestycyjnej i promocji gospodarczej gminy (targi gospodarcze, stworzenie produktu i marki gminy Resko), zwiększającej jej atrakcyjność w oczach potencjalnych inwestorów. Kolejnym aspektem obszaru tematycznego jest rolnictwo, będące bardzo istotnym aspektem działalności na terenie gminy. Specjalnym wsparciem należy objąć branże świadczące usługi dla rolnictwa. Rolnikom można zaoferować szkolenia, doradztwo i pomoc w organizacji pracy, a także zadbać o efektywną działalność Ośrodka Działalności Rolniczej. Wspomniany już wzrost atrakcyjności gospodarczej gminy polegać będzie przede wszystkim na wyznaczeniu odpowiednich, potencjalnie atrakcyjnych terenów inwestycyjnych. Kolejnym krokiem będzie utworzenie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego na tych terenach. Tereny należy także uzbroić w niezbędną infrastrukturę techniczną oraz zapewnić bezproblemowy dojazd. Ostatnim krokiem, podsumowującym powyższe działania jest stworzenie atrakcyjnej oferty inwestycyjnej oraz szeroka jej promocja na skalę krajową. Ostatnim aspektem omawianego obszaru tematycznego jest turystyka. Gmina Resko posiada ogromny, lecz nie w pełni wykorzystany potencjał turystyczny, głównie ze względu na bogate walory przyrodnicze oraz ciekawą historię. Działania podejmowane powinny zatem podkreślać warunki przyrodnicze gminy i realizowane być z niezwykłą dbałością o zachowanie jakości środowiska naturalnego. W opracowaniu schematu i głównych kierunków rozwojowych pomoże Strategia Rozwoju Turystyki, oceniająca potencjał poszczególnych obszarów gminy. STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

Analizie poddane zostać powinny poszczególne sołectwa – przy udziale mieszkańców, a na tej podstawie stworzona tematyczna oferta eksponująca największe atuty każdego z nich. Ponadto specjalnym wsparciem gminy powinny zostać objęte branże związane z turystyką, hotelarstwem czy też gastronomią. Dodatkowymi działaniami może być zwiększanie świadomości na temat historii, kultury i specyficznych tradycji regionu. Rozwój turystyki w gminie opierać się powinien na stworzeniu marki gmina Resko oraz lokalnego produktu turystycznego. Atrakcyjność gminy z perspektywy turysty zostanie osiągnięta m.in. po zapewnieniu odpowiednio bogatej oferty kulturalnej o charakterze ponadregionalnym, a także zapewnieniu odpowiednich warunków do rozwoju sportu i rekreacji.

Cel strategiczny 1. Wspieranie rozwoju przedsiębiorczości lokalnej oraz wykorzystanie wysokiego potencjału turystycznego

Cel operacyjny 1.1. Tworzenie warunków do rozwoju lokalnej działalności gospodarczej;

Kierunki działań:  Wsparcie dla lokalnych przedsiębiorców;  Pomoc zainteresowanym założeniem nowej działalności gospodarczej;  Powołanie Inkubatora Przedsiębiorczości;  Akcja informacyjna dot. zewnętrznych źródeł finansowania nowych działalności gospodarczych i inwestycji;  Promocja gospodarcza gminy;  Tworzenie schematów przedsiębiorczego myślenia za pomocą szkoleń i seminariów dla dzieci i dorosłych;

Nawiązanie do dokumentów strategicznych

Europa 2020 Rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu – gospodarka charakteryzująca się wysokim poziomem zatrudnienia i zapewniająca spójność gospodarczą, społeczną i terytorialną, Projekt przewodni: „Program na rzecz nowych umiejętności i zatrudnienia”. Strategia Rozwoju Kraju 2020 Obszar strategiczny II. Konkurencyjna gospodarka Cel II.2 Wzrost wydajności gospodarki 61

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

II.2.4 Poprawa warunków ramowych dla prowadzenia działalności gospodarczej, Cel II.4 Rozwój kapitału ludzkiego II.4.1 Zwiększanie aktywności zawodowej, II.4.2 Poprawa jakości kapitału ludzkiego. Strategia Rozwoju Województwa Zachodniopomorskiego do roku 2020 Cel strategiczny numer 1. „Wzrost innowacyjności i efektywności gospodarowania” 1.2. Rozwój i promocja produktów turystycznych regionu; 1.3. Wspieranie rozwoju i współpracy małej i średniej przedsiębiorczości; Cel strategiczny numer 2. „Wzmacnianie mechanizmów rynkowych i otoczenia gospodarczego” 2.2. Popieranie rozwoju lokalnych produktów i usług; 2.3. Podnoszenie atrakcyjności inwestycyjnej regionu; 2.4. Wspieranie rozwoju instytucjonalnego, finansowego i usługowego otoczenia biznesu.

Cel operacyjny 1.2. Wsparcie działalności rolniczej

Kierunki działań:  Wspieranie rozwoju branż świadczących usługi dla rolnictwa;  Szkolenia dot. środków z UE przeznaczonych dla rolników;  Organizacja pracy Ośrodka Działalności Rolniczej;  Budowa, rozbudowa i modernizacja targowisk;  Pomoc i doradztwo w tworzeniu grup producentów rolnych;

Nawiązanie do dokumentów strategicznych:

Europa 2020 Rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu – gospodarka charakteryzująca się wysokim poziomem zatrudnienia i zapewniająca spójność gospodarczą, społeczną i terytorialną, Projekt przewodni: „Program na rzecz nowych umiejętności i zatrudnienia”. Strategia Rozwoju Kraju 2020 Obszar strategiczny II. Konkurencyjna gospodarka Cel II.2 Wzrost wydajności gospodarki II.2.4 Poprawa warunków ramowych dla prowadzenia działalności gospodarczej, Cel II.4 Rozwój kapitału ludzkiego II.4.1 Zwiększanie aktywności zawodowej, II.4.2 Poprawa jakości kapitału ludzkiego. Strategia Rozwoju Województwa Zachodniopomorskiego do roku 2020

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

Cel strategiczny numer 1. „Wzrost innowacyjności i efektywności gospodarowania” 1.6. Restrukturyzacja i wspieranie prorynkowych form produkcji rolnej i rybołówstwa; Cel strategiczny numer 2. „Wzmacnianie mechanizmów rynkowych i otoczenia gospodarczego” Cel strategiczny numer 5. „Budowanie otwartej i konkurencyjnej społeczności” 5.1. Rozwój infrastruktury społecznej na obszarach wiejskich

Cel operacyjny 1.3. Wzrost atrakcyjności inwestycyjnej regionu;

Kierunki działań:  Wytyczenie terenów atrakcyjnych inwestycyjnie;  Tworzenie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego;  Uzbrojenie terenów inwestycyjnych w infrastrukturę techniczną;  Promocja terenów inwestycyjnych gminy;

Nawiązanie do dokumentów strategicznych:

Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010-2020: Regiony, Miasta, Obszary Wiejskie Cel 1. Wspomaganie wzrostu konkurencyjności regionów 1.3 Budowa podstaw konkurencyjności województw – działania tematyczne, Strategia Rozwoju Województwa Zachodniopomorskiego do roku 2020 Cel strategiczny numer 2. Wzmacnianie mechanizmów rynkowych i otoczenia gospodarczego 2.3. Podnoszenie atrakcyjności inwestycyjnej regionu; Cel strategiczny numer 3. „Zwiększanie przestrzennej konkurencyjności regionu” 3.2. Wspieranie rozwoju struktur funkcjonalno - przestrzennych.

Cel operacyjny 1.4. Rozwój turystyki w oparciu o walory przyrodnicze i historyczne;

Kierunki działań:  Opracowanie Strategii Rozwoju Turystyki;  Utworzenie tematycznej oferty i bazy turystycznej w oparciu o poszczególne sołectwa – na bazie potencjału i inicjatyw mieszkańców;  Wsparcie dla działalności związanej z turystyką i rekreacją;  Promocja lokalnej historii i tradycji oraz potencjału turystycznego;  Stworzenie wysokiej jakości oferty kulturalnej o zasięgu ponadlokalnym;

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

 Stworzenie regionalnego produktu turystycznego gminy Resko

Nawiązanie do dokumentów strategicznych:

Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010-2020: Regiony, Miasta, Obszary Wiejskie Cel 1. Wspomaganie wzrostu konkurencyjności regionów 1.3 Budowa podstaw konkurencyjności województw – działania tematyczne, 1.3.6 Wykorzystywanie walorów środowiska przyrodniczego oraz potencjału dziedzictwa kulturowego. Strategia Rozwoju Województwa Zachodniopomorskiego do roku 2020 Cel strategiczny numer 1. „Wzrost innowacyjności i efektywności gospodarowania” 1.2. Rozwój i promocja produktów turystycznych regionu; Cel strategiczny numer 4. „Zachowanie i ochrona wartości przyrodniczych, racjonalna gospodarka zasobami” 4.2 Zachowanie i odtwarzanie walorów i zasobów środowiska naturalnego Strategia Rozwoju Powiatu Łobeskiego Cel strategiczny: Zintegrowany i rozwinięty gospodarczo powiat Rozwinięta baza turystyczna

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

ŚRODOWISKO

Zachowanie wysokich walorów środowiska przyrodniczego jest wyjątkowo ważnym działaniem, zwłaszcza, gdy perspektywa rozwoju turystyki w gminie opiera się na wykorzystaniu walorów środowiskowych. Doskonałym narzędziem jest tutaj świadomość ekologiczna społeczeństwa, a do jej zwiększenia powinny dążyć władze lokalne. Już od dzieciństwa należy uczyć szacunku do przyrody, w czym pomóc mogą odpowiednie programy edukacyjne w szkołach. Młodzież oraz dorosłych należy przede wszystkim zaznajomić z lokalnymi walorami przyrodniczymi, czy to poprzez organizację programów rekreacyjnych czy sportowych, wykorzystujących element przyrodniczy i lokalnego krajobrazu. Gmina sama musi dawać dobry przykład, przykładając należytą uwagę do utrzymania porządku i czystości w miejscach publicznych. Rozwój w zgodzie z naturą oznacza nic innego jak wspieranie i inicjowanie działań proekologicznych, inwestycji niebędących uciążliwymi dla środowiska. Istniejąca infrastruktura powinna zostać zmodernizowana w sposób możliwie ograniczający tę uciążliwość, a budynki publiczne powinny zostać poddane termomodernizacji. Należy również trzymać pieczę nad rozwojem turystki, by absolutnie nie dopuścić do degradacji walorów przyrodniczych. Koniecznym krokiem wydają się być schematy działań w razie drastycznego pogorszenia się stanu przyrody, co umożliwi minimalizację strat i relatywnie szybkie przywrócenie jakości lokalnej natury. Zapobiegawczym działaniem może być systematyczny monitoring oraz bieżąca aktualizacja Programu Ochrony Środowiska. Przejrzysty system wywozu i zagospodarowania odpadów jest wręcz obowiązkowy, ze względu na powstałe w niektórych obszarach gminy dzikie wysypiska śmieci. Ostatnim aspektem jest wykorzystanie energii ze źródeł odnawialnych, czy to za pomocą elektrowni wiatrowych, wodnych czy budowy i modernizacji innej tego typu infrastruktury. Należy jednocześnie zapewnić dynamiczny rozwój tej gałęzi energetyki i nie dopuścić do przesycenia i nieracjonalnego zagospodarowania terenów gminy.

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

Cel strategiczny 2. Zachowanie wysokich walorów przyrodniczych, jako istotnego aspektu życia i zrównoważonego rozwoju

Cel operacyjny 2.1. Podnoszenie świadomości ekologicznej społeczeństwa

Kierunki działań:  Przygotowanie i realizacja programów edukacji przyrodniczej w szkołach;  Przygotowanie i realizacja programów rekreacyjnych i sportowych w oparciu o lokalne walory przyrodnicze;  Dbanie o czystość i uporządkowanie przestrzeni publicznych;  Podnoszenie świadomości ekologicznej i umiejętności gospodarowania zasobami środowiska;

Nawiązanie do dokumentów strategicznych:

Polska 2030. Trzecia fala nowoczesności. Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju Cel 7. Zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego oraz ochrona i poprawa stanu środowiska; Kierunek interwencji: Zwiększenie poziomu ochrony środowiska. Strategia Rozwoju Kraju 2020 Obszar strategiczny II. Konkurencyjna gospodarka: Cel II.6 Bezpieczeństwo energetyczne i środowisko II.6.1 Racjonalne gospodarowanie zasobami, II.6.2 Poprawa efektywności energetycznej, II.6.4 Poprawa stanu środowiska, II.6.5 Adaptacja do zmian klimatu. Strategia Rozwoju Województwa Zachodniopomorskiego do roku 2020 Cel strategiczny numer 4. „Zachowanie i ochrona wartości przyrodniczych, racjonalna gospodarka zasobami” 4.2 Zachowanie i odtwarzanie walorów i zasobów środowiska naturalnego

Cel operacyjny 2.2. Rozwój w zgodzie z naturą;

Kierunki działań:  Wsparcie dla inwestycji neutralnych i pozytywnych dla środowiska naturalnego;  Tworzenie inicjatyw na rzecz poprawy jakości środowiska;

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

 Termomodernizacja obiektów publicznych, zwiększanie świadomości dot. korzyści z termomodernizacji;  Ograniczenie uciążliwości środowiskowej istniejącej oraz rozbudowywanej infrastruktury technicznej;  Wykorzystanie potencjału turystycznego w sposób nieuciążliwy dla środowiska;

Nawiązanie do dokumentów strategicznych:

Europa 2020 Inteligentny rozwój – gospodarka oparta na wiedzy i innowacji, Projekt przewodni „Unia Innowacji”, Zrównoważony rozwój – wspieranie gospodarki efektywniej korzystającej z zasobów, bardziej przyjaznej środowisku i bardziej konkurencyjnej, Projekt przewodni: „Europa efektywnie korzystająca z zasobów”. Polska 2030. Trzecia fala nowoczesności. Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju Cel 7. Zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego oraz ochrona i poprawa stanu środowiska. Kierunek interwencji: Zwiększenie poziomu ochrony środowiska Strategia Rozwoju Kraju 2020 Obszar strategiczny II. Konkurencyjna gospodarka Cel II.6 Bezpieczeństwo energetyczne i środowisko II.6.1 Racjonalne gospodarowanie zasobami, II.6.2 Poprawa efektywności energetycznej, II.6.4 Poprawa stanu środowiska, II.6.5 Adaptacja do zmian klimatu. Strategia Rozwoju Województwa Zachodniopomorskiego do roku 2020 Cel strategiczny numer 4. „Zachowanie i ochrona wartości przyrodniczych, racjonalna gospodarka zasobami” 4.2 Zachowanie i odtwarzanie walorów i zasobów środowiska naturalnego Strategia Rozwoju Powiatu Łobeskiego Nowoczesna gospodarka rolna i leśna, działania proekologiczne, ochrona środowiska Racjonalna gospodarka leśna

Cel operacyjny 2.3. Przeciwdziałanie degradacji środowiska naturalnego;

Kierunki działań:  Opracowanie schematów działań w razie znacznego pogorszenia się jakości środowiska naturalnego;  Monitoring stanu środowiska naturalnego w gminie; 67

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

 Stworzenie i bieżąca aktualizacja Programu Ochrony Środowiska;  Opracowanie sprawnego i przejrzystego systemu zbiórki i wywozu odpadów;  Korzystanie z rozwiązań proekologicznych w szkołach, urzędach i innych instytucjach publicznych;

Nawiązanie do dokumentów strategicznych:

Europa 2020 Inteligentny rozwój – gospodarka oparta na wiedzy i innowacji, Projekt przewodni „Unia Innowacji”, Zrównoważony rozwój – wspieranie gospodarki efektywniej korzystającej z zasobów, bardziej przyjaznej środowisku i bardziej konkurencyjnej, Projekt przewodni: „Europa efektywnie korzystająca z zasobów”. Polska 2030. Trzecia fala nowoczesności. Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju Cel 7. Zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego oraz ochrona i poprawa stanu środowiska. Kierunek interwencji: Zwiększenie poziomu ochrony środowiska Strategia Rozwoju Kraju 2020 Obszar strategiczny II. Konkurencyjna gospodarka Cel II.6 Bezpieczeństwo energetyczne i środowisko II.6.1 Racjonalne gospodarowanie zasobami, II.6.2 Poprawa efektywności energetycznej, II.6.4 Poprawa stanu środowiska, II.6.5 Adaptacja do zmian klimatu. Strategia Rozwoju Województwa Zachodniopomorskiego do roku 2020 Cel strategiczny numer 4. „Zachowanie i ochrona wartości przyrodniczych, racjonalna gospodarka zasobami” 4.1 Usuwanie skutków i przeciwdziałanie degradacji środowiska 4.2 Zachowanie i odtwarzanie walorów i zasobów środowiska naturalnego 4.3 Racjonalna gospodarka zasobami naturalnymi regionu Strategia Rozwoju Powiatu Łobeskiego Nowoczesna gospodarka rolna i leśna, działania proekologiczne, ochrona środowiska Racjonalna gospodarka leśna

Cel operacyjny 2.4. Wykorzystanie energii ze źródeł alternatywnych

Kierunki działań:  Dogłębna analiza możliwości wytwarzania i wykorzystania energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych;  Modernizacja i budowa infrastruktury wytwarzającej energię ze źródeł odnawialnych; 68

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

 Stworzenie warunków dla rozwoju przedsiębiorstw z branży związanej z energią alternatywną;  Promocja korzyści płynących z wykorzystania energii alternatywnej wśród społeczeństwa;

Nawiązanie do dokumentów strategicznych:

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

PRZESTRZEŃ I INFRASTRUKTURA

Przestrzeń i infrastruktura na wysokim poziomie tworzą swoistą wizytówkę gminy, zarówno dla potencjalnych inwestorów, jaki i turystów. Wśród mieszkańców buduje z kolei silne poczucie przynależności lokalnej, a także poprawia znacznie jakość życia. W dobie wysokiej mobilności społeczeństwa bardzo ważna staje się rozwinięta sieć komunikacyjna, charakteryzująca się dobrym stanem technicznym. Modernizacja dróg, odpowiednie oświetlenie, instalacja systemów uspokojenia ruchu, dobrze utrzymane ciągi piesze zwiększają zarówno szybkość transportu, jak i bezpieczeństwo poruszania się po drogach i chodnikach. Istotne są również miejsca parkingowe w wystarczającej ilości, umożliwiając swobodny dostęp do usług, handlu i przestrzeni publicznych. Bardzo istotny wpływ na komfort życia ma infrastruktura techniczna w postaci kanalizacji sanitarnej, wodociągów czy sieci gazowej. Gmina powinna dążyć do jak najszybszej rozbudowy tych sieci, aby były dostępne dla wszystkich mieszkańców gminy. W dobie dzisiejszego społeczeństwa informacyjnego niebagatelne znaczenie ma też powszechny dostęp do Internetu, na przykład w formie bezpłatnych hot-spotów w najważniejszych i najczęściej odwiedzanych punktach gminy. Infrastruktura społeczna na wysokim poziomie jest w pewnym sensie wyznacznikiem rozwoju danej społeczności. Estetyka i zagospodarowanie przestrzeni publicznych stanowią wizytówkę gminy. Wysoko rozwinięta infrastruktura oświatowa zapewnia wysoko wykwalifikowane kadry pracownicze. Nacisk należy położyć na ogólnodostępność infrastruktury społecznej, a zatem swobodny do niej dostęp wszystkich grup obywateli, również niepełnosprawnych. Należy zadbać również o wysoką jakość obiektów kulturalnych, sportowych i rekreacyjnych, będących atrakcją zarówno dla mieszkańców, jak i przyjezdnych. W kwestii bezpieczeństwa dobrym rozwiązaniem jest monitoring wizyjny, zainstalowany w newralgicznych punktach gminy. Rozwój turystki nie może się odbyć bez zapewnienia odpowiednie bazy i infrastruktury turystycznej. Dobrze utrzymane i opisane zabytki z pewnością przyciągną nie tylko miłośników historii. Walory przyrodnicze gminy niejako same wskazują na konieczność rozwoju agroturystyki w regionie. Ponadto wykorzystując walory jezior, rzek czy lasów można zbudować dodatkowe atrakcje turystyczne, a tym samym zapewnić szeroki wachlarz zajęć i sposobów wypoczynku osobom przyjezdnym. Także rozbudowa i utworzenie szlaków

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022 rowerowych, turystycznych i tematycznych powinna pomóc w wykorzystaniu potencjału gminy w aspekcie turystyki

Cel strategiczny 3. Zapewnienie wysokiej jakości infrastruktury i uporządkowanej przestrzeni publicznej

Cel operacyjny 3.1. Sieć komunikacyjna na najwyższym poziomie;

Kierunki działań:  Budowa, przebudowa i modernizacja dróg;  Zwiększenie bezpieczeństwa na drogach;  Modernizacja ciągów komunikacji pieszej;  Rozbudowa oświetlenia ulicznego;  Utrzymanie sieci komunikacyjnej w dobrym stanie technicznym;  Zapewnienie odpowiedniej liczby miejsc parkingowych w newralgicznych punktach gminy;

Nawiązanie do dokumentów strategicznych:

Polska 2030. Trzecia fala nowoczesności. Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju Cel 9. Zwiększenie dostępności terytorialnej Polski poprzez utworzenie zrównoważonego, spójnego i przyjaznego użytkownikom systemu transportowego, Kierunek interwencji: Sprawna modernizacja, rozbudowa i budowa zintegrowanego systemu transportowego, Kierunek interwencji: Poprawa bezpieczeństwa uczestników ruchu drogowego. Strategia Rozwoju Kraju 2020 Obszar strategiczny II. Konkurencyjna gospodarka Cel II.7 Zwiększenie efektywności transportu II.7.1 Zwiększenie efektywności zarządzania w sektorze transportowym, II.7.2 Modernizacja i rozbudowa połączeń transportowych. Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010-2020: Regiony, Miasta, Obszary Wiejskie Cel 1. Wspomaganie wzrostu konkurencyjności regionów 1.2 Tworzenie warunków dla rozprzestrzeniania procesów rozwojowych i zwiększania ich absorpcji poza miastami wojewódzkimi 1.2.1 Zwiększanie dostępności komunikacyjnej wewnątrz regionów. Strategia Rozwoju Województwa Zachodniopomorskiego do roku 2020 Cel strategiczny numer 3. „Zwiększenie przestrzennej konkurencyjności regionu” 3.5 Stworzenie efektywnego, dostępnego i zintegrowanego systemu transportowego

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

Strategia Rozwoju Powiatu Łobeskiego Dobry stan infrastruktury technicznej Unowocześnienie sieci komunikacyjnej

Cel operacyjny 3.2. Rozbudowa sieci infrastruktury technicznej;

Kierunki działań:  Budowa, przebudowa i modernizacja sieci infrastruktury technicznej;  Rozbudowa sieci gazowej;  Utworzenie stref bezpłatnego dostępu do Internetu w najważniejszych punktach gminy;

Nawiązanie do dokumentów strategicznych:

Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010-2020: Regiony, Miasta, Obszary Wiejskie Cel 1. Wspomaganie wzrostu konkurencyjności regionów („konkurencyjność”) 1.2. Tworzenie warunków dla rozprzestrzeniania procesów rozwojowych i zwiększania ich absorpcji poza miastami wojewódzkimi. Strategia Rozwoju Województwa Zachodniopomorskiego do roku 2020 Cel strategiczny numer 3. „Zwiększenie przestrzennej konkurencyjności regionu” 3.3 Wspieranie rozwoju struktur funkcjonalno – przestrzennych. Strategia Rozwoju Powiatu Łobeskiego Pełna gazyfikacja powiatu Unowocześnienie sieci telekomunikacyjnej Rozbudowa sieci wodno – kanalizacyjnej.

Cel operacyjny 3.3. Modernizacja i rozbudowa infrastruktury społecznej;

Kierunki działań:  Uporządkowanie i utrzymanie czystości przestrzeni publicznych, zwiększenie estetyki gminy;  Budowa systemu monitoringu wizyjnego;  Modernizacja i rozbudowa infrastruktury oświatowej;  Budowa nowych i rozbudowa istniejących obiektów sportowych i rekreacyjnych, z naciskiem na obiekty mogące wykorzystać wysokie walory przyrodnicze gminy;  Modernizacja, budowa i rozbudowa obiektów kulturalnych;

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

 Utrzymanie dobrego stanu technicznego budynków publicznych oraz likwidowanie barier dostępu dla osób niepełnosprawnych;

Nawiązanie do dokumentów strategicznych:

Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010-2020: Regiony, Miasta, Obszary Wiejskie Cel 1. Wspomaganie wzrostu konkurencyjności regionów („konkurencyjność”) 1.2. Tworzenie warunków dla rozprzestrzeniania procesów rozwojowych i zwiększania ich absorpcji poza miastami wojewódzkimi. Strategia Rozwoju Województwa Zachodniopomorskiego do roku 2020 Cel strategiczny numer 3. „Zwiększenie przestrzennej konkurencyjności regionu” 3.3 Wspieranie rozwoju struktur funkcjonalno – przestrzennych Cel strategiczny numer 5. „Budowanie otwartej i konkurencyjnej społeczności” 5.1 Rozwój infrastruktury społecznej 5.3 Budowanie społeczeństwa uczącego się Strategia Rozwoju Powiatu Łobeskiego Sprzyjające warunki dla edukacji i rozwoju młodzieży Aktywne społeczeństwo Dobrze funkcjonująca infrastruktura społeczna

Cel operacyjny 3.4. Stworzenie atrakcyjnej bazy turystycznej wraz z nowoczesną infrastrukturą;

Kierunki działań:  Podkreślenie walorów historycznych poprzez dobrze utrzymane i opisane zabytki;  Rozbudowa bazy turystycznej z dużym naciskiem na agroturystykę;  Budowa i rozbudowa atrakcji turystycznych w oparciu o walory przyrodnicze (np. zagospodarowanie jezior, rzek, wysokiego poziomu zalesienia gminy);  Rozbudowa i tworzenie szlaków rowerowych, spacerowych, turystycznych i tematycznych;

Nawiązanie do dokumentów strategicznych:

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

Obszar strategiczny III. Spójność społeczna i terytorialna: Cel.III.2. Zapewnienie dostępu i określonych standardów usług publicznych. Strategia Rozwoju Województwa Zachodniopomorskiego do roku 2020 Cel strategiczny numer 3. „Zwiększenie przestrzennej konkurencyjności regionu” 3.3 Wspieranie rozwoju struktur funkcjonalno – przestrzennych Cel strategiczny numer 1. „Wzrost innowacyjności i efektywności gospodarowania” 1.2. Rozwój i promocja produktów turystycznych regionu; Strategia Rozwoju Powiatu Łobeskiego Rozwinięta baza turystyczna

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

SPOŁECZEŃSTWO

Budowanie więzi społecznych, tworzenie społeczeństwa obywatelskiego oraz przywiązanie do tożsamości lokalnej poprzez zaangażowanie w życie gminy wszystkich grup społecznych. Integracji społecznej służą m.in. wydarzenia organizowane przez gminę lub też przy jej udziale, pomocy. Bogata oferta kulturalna zwiększa atrakcyjność miejsca zamieszkania, ale także przyciąga przyjezdnych. W celu utworzenia dogodnych ram do rozwoju kultury należy wspierać organizacje zajmujące się tworzeniem i promocją kultury, ale także stymulować kreatywność i twórczość społeczności lokalnej. Imprezy kulturalne i sportowe o szerszym zasięgu są doskonałym sposobem na integrację mieszkańców. Promocja zdrowego trybu życia oraz alternatywnych form spędzania wolnego czasu powinna korespondować z odpowiednimi warunkami do uprawiania sportu i rekreacji ruchowej. Istotnym aspektem budowania aktywnego społeczeństwa obywatelskiego jest pomoc (zarówno finansowa i pozafinansowa) organizacjom pozarządowym, zwanym również organizacjami pożytku publicznego. Dopuszczenie ich do realizacji niektórych zadań publicznych gminy jest kolejnym krokiem w stronę zaangażowanie społeczeństwa w działalność i życie gminy. Współpraca międzyregionalna w zakresie rozwoju turystyki i gospodarki umożliwi szerszy zakres planowania rozwoju w tych dziedzinach, a niejednokrotnie wymiana pomysłów skutkuje nowym, lepszym sposobem rozwiązywania dotychczasowych problemów. Wysoce rozwinięte społeczeństwo nie dopuszcza do wykluczenia z życia publicznego żadnej z jego grup. Europejską zdobyczą cywilizacyjną nazwać można ciągłe dążenie do poprawy warunków bytowych mniej uprzywilejowanych grup społecznych, dotkniętych zjawiskami patologicznymi i problemami finansowymi. Dotyczy to również osób w wieku poprodukcyjnym, a także niepełnosprawnych. W ramach walki z bezrobociem pożądane jest wsparcie gminy dla przedsiębiorców pragnących rozszerzyć zakres działalności, a tym samym utworzyć nowe miejsca pracy, ale także dla wszystkich planujących działalność dopiero rozpocząć.

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

Cel strategiczny 4. Stworzenie dogodnych warunków życia i rozwoju wszystkim grupom społecznym, budowanie patriotyzmu lokalnego

Cel operacyjny 4.1. Rozszerzenie i promocja oferty kulturalnej;

Kierunki działań:  Opracowanie bogatej oferty kulturalnej dla mieszkańców i przyjezdnych;  Wsparcie dla grup i organizacji zajmujących się działalnością kulturalną;  Organizacja ogólnodostępnych wydarzeń kulturalnych mających służyć integracji społecznej;  Wspieranie twórczości i kreatywności wśród dzieci i młodzieży;

Nawiązanie do dokumentów strategicznych:

Strategia Rozwoju Województwa Zachodniopomorskiego do roku 2020 Cel strategiczny numer 5. „Budowanie otwartej i konkurencyjnej społeczności” 5.1. Rozwój infrastruktury społecznej na obszarach wiejskich; Cel strategiczny numer 6. „Wzrost tożsamości i spójności społecznej regionu” 6.1 Wspieranie tożsamości społeczności lokalnych Strategia Rozwoju Powiatu Łobeskiego Świadomość wspólnych celów Czynne uczestnictwo w imprezach masowych, integracyjnych

Cel operacyjny 4.2. Stworzenie wysokiej jakości oferty sportowo - rekreacyjnej;

Kierunki działań:  Stworzenie wysokiej jakości oferty sportowo - rekreacyjnej;  Wsparcie dla organizacji i klubów sportowych;  Promocja alternatywnych form spędzania wolnego czasu z naciskiem na aktywności ruchowe;  Stworzenie warunków do rozwoju rekreacji ruchowej i sportu wśród mieszkańców;

Nawiązanie do dokumentów strategicznych:

Strategia Rozwoju Województwa Zachodniopomorskiego do roku 2020

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

Cel strategiczny numer 5. „Budowanie otwartej i konkurencyjnej społeczności” 5.1. Rozwój infrastruktury społecznej na obszarach wiejskich; Cel strategiczny numer 6. „Wzrost tożsamości i spójności społecznej regionu” 6.6 Rozwój sportu, rekreacji i promocja zdrowego stylu życia Strategia Rozwoju Powiatu Łobeskiego Świadomość wspólnych celów Promocja walorów turystycznych, sportowych i rekreacyjnych powiatu

Cel operacyjny 4.3. Współpraca z organizacjami pozarządowymi oraz współpraca międzyregionalna;

Kierunki działań:  Wsparcie finansowe oraz pozafinansowe dla organizacji pożytku publicznego;  Stworzenie bazy organizacji pozarządowych oraz ram do współpracy zarówno z gminą, jak i innymi podmiotami;  Umożliwienie uczestnictwa organizacjom pozarządowym w realizowaniu niektórych zadań publicznych;  Nawiązanie współpracy międzyregionalnej w celu zwiększenia atrakcyjności turystycznej gminy i rozwoju gospodarczego;

Nawiązanie do dokumentów strategicznych:

Strategia Rozwoju Województwa Zachodniopomorskiego do roku 2020 Cel strategiczny numer 5. „Budowanie otwartej i konkurencyjnej społeczności” 5.1. Rozwój infrastruktury społecznej na obszarach wiejskich; 5.8 Współpraca międzynarodowa, transgraniczna i regionalna Cel strategiczny numer 6. „Wzrost tożsamości i spójności społecznej regionu” 6.2 Wspieranie rozwoju demokracji lokalnej i społeczeństwa obywatelskiego Strategia Rozwoju Powiatu Łobeskiego Dobrze funkcjonująca infrastruktura społeczna Aktywizacja organizacji pozarządowych

Cel operacyjny 4.4. Zapewnienie wszystkim grupom społecznym udziału w życiu gminy;

Kierunki działań:  Utworzenie dziennego ośrodka wsparcia dla niepełnosprawnych;  Program aktywizacji zawodowej bezrobotnych; 77

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

 Wspieranie budownictwa socjalnego, w tym mieszkań chronionych;  Preferencyjne warunki dla pracodawców tworzących nowe miejsca pracy, bądź zakładających nową działalność gospodarczą;  Aktywizacja osób starszych i utworzenie dziennego ośrodka wsparcia dla seniorów;  Sprawna organizacja pracy OPS i pomoc rodzinom znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej;

Nawiązanie do dokumentów strategicznych:

Europa 2020 Rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu – gospodarka charakteryzująca się wysokim poziomem zatrudnienia i zapewniająca spójność gospodarczą, społeczną i terytorialną, Projekt przewodni: „Europejski program walki z ubóstwem”. Polska 2030. Trzecia fala nowoczesności. Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju Cel 6 - Rozwój kapitału ludzkiego poprzez wzrost zatrudnienia i stworzenie „workfarestate” Kierunek interwencji: Zapewnienie jak najlepszej adresowalności świadczeń i zasiłków i rozwój ekonomii społecznej, tak aby z jednej strony stymulowały i wspierały korzystanie z usług publicznych oraz z drugiej ograniczały ryzyko marginalizacji spowodowanej ubóstwem, Kierunek interwencji: Zapewnienie realnego wsparcia rodzin wielodzietnych zabezpieczającego je przed ryzykiem wykluczenia społecznego, Kierunek działania: Stworzenie modelu aktywności intelektualnej, społecznej i zawodowej osób starszych opartego na wykorzystywaniu ich potencjałów i zapobieganiu wykluczeniu społecznemu. Cel 11. Wzrost rozwoju kapitału społecznego, Kierunek interwencji: Przygotowanie i wprowadzenie programu edukacji obywatelskiej na wszystkich poziomach edukacji, w perspektywie uczenia się przez całe życie. Strategia Rozwoju Kraju 2020 Obszar strategiczny III. Spójność społeczna i terytorialna Cel III.1 Integracja społeczna III.1.1 Zwiększanie aktywności osób wykluczonych i zagrożonych wykluczeniem społecznym, III.1.2 Zmniejszanie ubóstwa w grupach najbardziej nim zagrożonych. Cel III.2. Zapewnienie dostępu i określonych standardów usług publicznych. Strategia Rozwoju Województwa Zachodniopomorskiego do roku 2020 Cel strategiczny numer 5. „Budowanie otwartej i konkurencyjnej społeczności” 5.1. Rozwój infrastruktury społecznej na obszarach wiejskich; Cel strategiczny numer 6. „Wzrost tożsamości i spójności społecznej regionu” 6.1 Wzmacnianie tożsamości społeczności lokalnych 6.5 Opieka i wspieranie aktywności osób w wieku poprodukcyjnym 6.7 Wspieranie działań aktywizujących rynek pracy 6.9 Przeciwdziałanie procesom marginalizacji społecznej 78

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

6.10 Stworzenie systemu realizacji zadań polityki socjalnej

V. WDRAŻANIE, MONITORING I EWALUACJA

Niniejszy dokument powstał z inicjatywy samorządu lokalnego, jednak zaangażowanie lokalnej społeczności, organizacji pozarządowych oraz wszelkich zainteresowanych podmiotów w jego tworzenie pozwoli na skuteczne zaplanowanie kierunków działań, odpowiadających potrzebom mieszkańców gminy, a także efektywną realizację poszczególnych działań. „Strategia Rozwoju Gminy Resko na lata 2015-2022” jest jednym z najważniejszych dokumentów rozwojowych w skali lokalnej. Jego wdrożenie rozpocznie się wraz z przyjęciem Strategii odpowiednią uchwałą Rady Miejskiej w Resku. Dokument w sposób przejrzysty przedstawia główne cele, do których osiągnięcia dążyć będą władze lokalne w następnych latach, podejmując decyzje dotyczące kierunków rozwoju gminy Resko. Osiągnięcie tych celów wymaga jednak stałej pieczy nad realizacją postanowień Strategii w postaci systemu monitoringu postępów realizacji poszczególnych kierunków działań. Monitoring umożliwi zarazem szybkie reagowanie w przypadku wykrycia nieprawidłowości, a także dostosowanie postanowień Strategii do dynamicznie zmieniającej się sytuacji w gminie. Monitoring obejmuje działania związane z koordynacją i obserwację procesu wdrażania strategii, a także kontrolę realizacji projektów w ramach poszczególnych kierunków działań wyznaczonych w dokumencie. Kolejnym krokiem w kierunku zapewnienia sprawnej realizacji celów strategii jest jej ewaluacja, czyli ocena wypełnienia jej postanowień poprzez zebranie i interpretację danych wynikających z procesu wdrażania, a także danych zebranych po roku 2022, mających ostatecznie podsumować skuteczność działań władz lokalnych w ramach realizacji Strategii. Głównym koordynatorem, a jednocześnie jednostką odpowiedzialną za wdrożenie, realizację, monitoring i ewaluację strategii jest Burmistrz Reska. Z jego ramienia powołany zostanie celowy zespół zadaniowy, odpowiedzialny za wprowadzenie w życie postanowień Strategii. W skład zespołu wejdą przedstawiciele wszystkich zainteresowanych grup społecznych, tj.: pracowników samorządu lokalnego, członków organizacji pozarządowych,

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

środowisk społecznych i gospodarczych. Zadania stojące przed zespołem zadaniowym prezentują się następująco:  monitoring i koordynacja realizacji głównych kierunków działań opracowanych w ramach strategii, a także mierzenie powstałych efektów i zgłaszanie nieprawidłowości;  bieżący monitoring zachodzących zmian w otoczeniu i sygnalizacja potrzeby zmian założeń strategicznych;  w razie potrzeby proponowanie stosownych zmian założeń strategii;  sporządzanie corocznych sprawozdań z postępu realizacji celów, a także sporządzenie sprawozdania końcowego;  gromadzenie stosownych danych, ich porządkowanie oraz analiza. Wsparcie dla zespołu zadaniowego stanowiła będzie Rada Miejska w Resku. Zespół będzie partycypował w tworzeniu rocznego budżetu gminy, starając się uzyskać zapewnienie środków finansowych niezbędnych do realizacji inwestycji w ramach poszczególnych kierunków działań. Udział zespołu zadaniowego będzie miał duże znaczenie przy układania takich dokumentów jak wieloletni plan inwestycyjny czy finansowy gminy, zapewniając zaplanowanie odpowiednich środków na realizację celów strategii oraz odpowiednie ich ukierunkowanie. Skuteczność monitoringu powinna być wsparta przez opracowanie odpowiednich wskaźników, zarówno tych możliwych do skwantyfikowania (ilościowych), jak i tych bardziej abstrakcyjnych (jakościowych). Wskaźniki ilościowe będą mierzone w konkretnych jednostkach i publikowane wraz z opisem wskaźników jakościowych w corocznych raportach opracowywanych przez zespół zadaniowy. Poniższa tabela przedstawia niektóre z możliwych do wykorzystania wskaźników, przedstawiających postęp w realizacji postanowień Strategii.

`STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

Tabela 20. Wskaźniki monitorujące przebieg realizacji Strategii Rozwoju Gminy Resko na lata 2015 - 2022 Cele Wskaźniki Cele strategiczne Cele operacyjne  liczba nowoutworzonych przedsiębiorstw;  wartość inwestycji poczynionych przez istniejące przedsiębiorstwa;  wartość pozyskanych środków z Unii Europejskiej;  liczba udzielonych porad w zakresie zakładania i prowadzenie własnej 1.1. Tworzenie działalności gospodarczej; warunków do rozwoju  struktura bezrobotnych według płci; lokalnej działalności gospodarczej  stopa bezrobocia;  liczba osób korzystających z usług Inkubatora Przedsiębiorczości; Cel strategiczny 1. Wspieranie rozwoju  liczba usług świadczonych przez Inkubator Przedsiębiorczości; przedsiębiorczości  liczba przedsiębiorców korzystających z wsparcia gminy; lokalnej oraz  liczba uczestników szkoleń i seminariów dot. przedsiębiorczości; wykorzystanie wysokiego potencjału  liczba osób podejmujących własną działalność gospodarczą; turystycznego  liczba osób korzystających z usług Ośrodka Działalności Rolniczej  liczba rolników podejmujących pozarolnicze formy działalności;  liczba zmodernizowanych gospodarstw rolnych;  liczba gospodarstw rolnych posiadających certyfikat gospodarstwa 1.2. Wsparcie ekologicznego; działalności rolniczej  wartość pozyskanych środków zewnętrznych na modernizację gospodarstw rolnych i działalność rolniczą;  liczba osób uczęszczających na szkolenia dla rolników;  liczba utworzonych przy wsparciu gminy grup producentów rolnych;  liczba wybudowanych lub zmodernizowanych targowisk; STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

 liczba opracowanych planów zagospodarowania przestrzennego;  powierzchnia wytyczonych obszarów inwestycyjnych;  powierzchnia obszarów inwestycyjnych uzbrojonych w infrastrukturę 1.3. Wzrost techniczną; atrakcyjności  liczba zapytań ofertowych potencjalnych inwestorów; inwestycyjnej regionu  kwota przeznaczona na promocję terenów inwestycyjnych gminy;  liczba nowych podmiotów gospodarczych, które podjęły działalność na terenie gminy;  liczba przeprowadzonych akcji promujących atrakcyjność gospodarczą gminy  liczba opracowanych Strategii Rozwoju Turystyki;  liczba spotkań z mieszkańcami sołectw w celu oceny potencjału turystycznego gminy;  liczba atrakcji turystycznych w przygotowanej ofercie turystycznej; 1.4. Rozwój turystyki w  liczba przedsiębiorstw związanych z turystyką korzystająca z wsparcia; oparciu o walory  jakość oferty turystycznej, kulturalnej i rekreacyjnej; przyrodnicze i historyczne  ilość regionalnych produktów turystycznych gminy Resko;  kwota przeznaczona na promocję turystyczną gminy;  liczba przeprowadzonych akcji promujących atrakcje turystyczne gminy; liczba wydanych broszur, ulotek, map, liczba osób odwiedzających strony internetowe poświęcone gminnym atrakcjom turystycznym

Cel strategiczny 2.  liczba wdrożonych programów edukacyjnych zmierzających do podniesienia 2.1. Podnoszenie Zachowanie wysokich świadomości ekologicznej mieszkańców; świadomości walorów  liczba przeprowadzonych akcji promujących ekologiczny styl życia; ekologicznej przyrodniczych, jako społeczeństwa  liczba zorganizowanych zajęć terenowych dla dzieci i dorosłych z istotny aspekt życia i wykorzystanie walorów przyrodniczych gminy; 82

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022 zrównoważonego  kwota przeznaczona na utrzymanie czystości i porządku w gminie; rozwoju  liczba inicjatyw proekologicznych zapoczątkowanych przez gminę;  liczba nowych inwestycji nieuciążliwych dla środowiska;  liczba obiektów poddanych termomodernizacji;  liczba zmodernizowanych systemów grzewczych; 2.2. Rozwój w zgodzie  zmniejszenie emisji dwutlenku węgla do atmosfery budynków użyteczności z naturą publicznej;  liczba lub długość zmodernizowanych obiektów infrastruktury technicznej;  wysokość kwoty przeznaczonej na ograniczenie negatywnego wpływu intensyfikacji ruchu turystycznego;  wysokość kwoty przeznaczonej na monitoring stanu środowiska;  liczba działań na rzecz przeciwdziałania degradacji środowiska;  liczba gospodarstw domowych prowadzących selektywną zbiórkę odpadów;  liczba obsługujących gminę wysypisk śmieci; 2.3. Przeciwdziałanie  liczba podmiotów zajmujących się zbiórką odpadów; degradacji środowiska naturalnego  liczba zlikwidowanych nielegalnych wysypisk śmieci;  udział recyklingu;  częstotliwość odbioru odpadów wielkogabarytowych i niebezpiecznych;  wartość udzielonego wsparcia w zakresie utylizacji odpadów niebezpiecznych 2.4. Wykorzystanie  udział energii pozyskanej z alternatywnych źródeł; energii ze źródeł  liczba zainstalowanych systemów solarnych w budynkach użyteczności alternatywnych publicznej;

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

 liczba zmodernizowanych i wybudowanych obiektów pozyskujących energię ze źródeł odnawialnych;  liczba przedsiębiorstw z branży energii odnawialnej korzystająca ze wsparcia;  liczba osób uczestniczących w akcjach promocyjnych dot. korzyści płynących z wykorzystania alternatywnych źródeł energii;  długość wyremontowanych chodników i ulic;  długość powstałej lub zmodernizowanej sieci oświetlenia ulicznego; 3.1. Sieć komunikacyjna  długość wybudowanych dróg; na najwyższym

poziomie  długość utwardzonych dróg;  liczba nowoutworzonych miejsc parkingowych;  zmniejszenie ilości wypadków drogowych na terenie gminy;  liczba wybudowanych przydomowych oczyszczalni ścieków;  wskaźnik skanalizowania gminy; Cel strategiczny 3. Zapewnienie wysokiej  długość zmodernizowanych i nowo wybudowanych odcinków sieci jakości infrastruktury 3.2. Rozbudowa sieci kanalizacyjnej; infrastruktury i uporządkowanej  długość wybudowanej i zmodernizowanej sieci wodociągowej; technicznej przestrzeni publicznej  długość nowo wybudowanej sieci gazowej;  długość wybudowanej i zmodernizowanej sieci wodociągowej;  powierzchnia gminy z bezpłatnym dostępem do Internetu;  ilość kamer systemu monitoringu wizyjnego 3.3. Modernizacja  liczba opracowanych planów zagospodarowania przestrzennego; i rozbudowa  powierzchnia zrewitalizowanych obszarów; infrastruktury społecznej  liczba zinwentaryzowanych obiektów i zasobów;  liczba zrewitalizowanych obiektów; 84

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

 liczba zmodernizowanych obiektów użyteczności publicznej;  liczba wybudowanych sal gimnastycznych;  liczba wybudowanych boisk;  liczba placówek oświatowych poddanych termomodernizacji;  liczba doposażonych szkół w materiały dydaktyczne;  liczba komputerów przypadających na jednego ucznia;  liczba wybudowanych i zmodernizowanych obiektów kultury;  liczba osób korzystających z oferty obiektów kultury;  liczba budynków publicznych dostępnych dla niepełnosprawnych;  liczba zmodernizowanych i opisanych/oznaczonych zabytków; 3.4. Stworzenie  liczba gospodarstw agroturystycznych; atrakcyjnej bazy  liczba wybudowanych i zmodernizowanych obiektów turystycznych; turystycznej wraz z nowoczesną  długość wybudowanych tras rowerowych i szlaków spacerowych; infrastrukturą  wartość pozyskanych środków zewnętrznych na działalność w sferze turystyki;  liczba zorganizowanych wydarzeń kulturalnych;  liczba uczestników wydarzeń kulturalnych i sportowych; Cel strategiczny 4. 4.1. Rozszerzenie  liczba wspartych organizacji i stowarzyszeń kulturalnych; Stworzenie dogodnych i promocja oferty  wartość pozyskanych środków zewnętrznych na działalność statutową warunków do życia i kulturalnej organizacji i stowarzyszeń kulturalnych; rozwoju wszystkim grupom społecznym,  liczba osób uczestniczących w zajęciach i warsztatach mających stymulować budowanie twórczość i kreatywność mieszkańców; patriotyzmu lokalnego 4.2. Stworzenie  liczba zorganizowanych wydarzeń sportowych; wysokiej jakości oferty  liczba uczestników wydarzeń sportowych; sportowo - rekreacyjnej 85

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

 liczba wspartych organizacji i stowarzyszeń sportowych;  wartość pozyskanych środków zewnętrznych na działalność statutową organizacji i stowarzyszeń sportowych;  liczba uczestników akcji promocyjnych zdrowego stylu życia i rekreacji ruchowej;  kwota finansowego wsparcia działalności organizacji pozarządowych;  liczba organizacji pozarządowych otrzymujących pozafinansowe wsparcie; 4.3. Współpraca z  liczba ogłoszonych konkursów na realizację zadań publicznych; organizacjami  wzrost liczby organizacji pozarządowych na terenie gminy; pozarządowymi oraz podmiotami  liczba spotkań z członkami organizacji pozarządowych; ponadregionalnymi  liczba partnerów współpracujących nad zwiększeniem atrakcyjności turystycznej regionu;  liczba projektów zrealizowanych z partnerami z poza gminy;  liczba osób korzystających z dziennego ośrodka wsparcia dla niepełnosprawnych;  liczba wybudowanych mieszkań socjalnych, w tym mieszkań chronionych;  liczba uczestników programu aktywizacji bezrobotnych; 4.4. Zapewnienie  liczba przedsiębiorców korzystających z preferencyjnych warunków na wszystkim grupom zwiększenie miejsc pracy; społecznych udziału w życiu gminy  liczba nowopowstałych przedsiębiorstw;  liczba seniorów korzystających z dziennego ośrodka wsparcia;  liczba seniorów korzystających z form aktywizacji;  liczba przestępstw;  stopa bezrobocia;

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

 liczba bezrobotnych podejmujących zatrudnienie;  liczba osób korzystających z pomocy społecznej;  liczba osób żyjących w ubóstwie;  liczba wdrożonych programów przeciwdziałających występowaniu zjawisk patologicznych;  liczba przeprowadzonych akcji profilaktycznych, prozdrowotnych, itp.;

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

VI. FINANSOWANIE STRATEGII

„Strategia Rozwoju Gminy Resko na lata 2015-2022” to dokument strategiczny, powstały w celu ułożenia długookresowych planów oraz zaplanowania kierunków działań, których obszar oddziaływania ma na celu poprawę jakości życia w gminie. Finansowanie poszczególnych inwestycji w głównej mierze uzależnione będzie od kondycji finansowej gminy – od środków zabezpieczonych w jej budżecie, lecz równocześnie od wielkości przyznanych środków krajowych oraz środków pochodzących z funduszy strukturalnych. Przewiduje się pozyskiwanie środków z takich źródeł jak:  budżet gminy Resko;  budżet gmin sąsiednich, współpracujących w realizacji zadań;  budżet starostwa powiatowego;  budżet województwa zachodniopomorskiego;  budżet państwa;  środki pozostałych partnerów lokalnych i instytucji zaangażowanych w realizację Strategii;  środki Unii Europejskiej (w ramach polityki strukturalnej i polityki spójności);  środki krajowych i międzynarodowych instytucji finansowych;  środki prywatne (w ramach partnerstwa publiczno – prywatnego);  środki własne sponsorów, dzierżawców obiektów, firm itp.

Szeroki wachlarz źródeł finansowania nie stanowi katalogu zamkniętego. Bez wątpienia jednak największe możliwości otwiera przed realizatorami Strategii nowa perspektywa finansowa Unii Europejskiej na lata 2014-2020. Projekt Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego na lata 2014–2020 przyjęty został przez Zarząd Województwa 10 kwietnia br., jednak jego ostateczny kształt nadal jest przedmiotem negocjacji z Komisją Europejską. Na pierwsze konkursy w ramach Programu należy jednak poczekać do II kwartału 2015 roku.

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

SPIS TABEL Tabela 1. Poszczególne sołectwa gminy Resko z podziałem na liczbę ludności ...... 7 Tabela 2. Pomniki przyrody występujące na terenie gminy Resko ...... 14 Tabela 3. Liczba ludności w gminie Resko wg płci ...... 17 Tabela 4. Ruchy naturalne mieszkańców gminy wg płci ...... 20 Tabela 5. Migracje mieszkańców gminy Resko ...... 20 Tabela 6. Wykaz placówek oświatowych na terenie gminy Resko ...... 22 Tabela 7. Liczba uczniów w placówkach oświatowych ...... 22 Tabela 8. Powody przyznawania pomocy społecznej w gminie Resko ...... 25 Tabela 9. Forma wsparcia udzielonego przez Ośrodek Pomocy Społecznej ...... 26 Tabela 10. Wodociągi i kanalizacja na terenie gminy Resko w 2013 roku ...... 33 Tabela 11. Zbiorcze zestawienie odpadów gminy Resko w latach 2010-2013 ...... 35 Tabela 12. Sieć gazowa na terenie gminy Resko w 2013 roku ...... 37 Tabela 13. Sieć elektryczna na terenie gminy Resko w 2013 roku ...... 38 Tabela 14. Zasoby mieszkaniowe gminy Resko ...... 38 Tabela 15. Rynek pracy w powiecie łobeskim (stan na grudzień każdego roku) ...... 42 Tabela 16. Liczba podmiotów gospodarczych według sekcji (wg rejestru REGON)...... 45 Tabela 17. Użytkowanie gruntów w gminie Resko ...... 47 Tabela 18. Stan budżetu gminy Resko ...... 51 Tabela 19. Ważniejsze inwestycje zrealizowane ze środków unijnych przez gminę Resko ...... 54 Tabela 20. Wskaźniki monitorujące przebieg realizacji Strategii Rozwoju Gminy Resko na lata 2015 - 2022 ..... 81

SPIS WYKRESÓW Wykres 1. Zmiana liczby ludności gminy Resko ...... 17 Wykres 2. Struktura wg ekonomicznych grup ludności ...... 18 Wykres 3. Wskaźniki: przyrost naturalny i saldo migracji na 1000 mieszkańców ...... 21 Wykres 4. Wydatki na pomoc społeczną z budżetu gminy ...... 27 Wykres 5. Sieć kanalizacyjna i wodociągowa na terenie gminy Resko ...... 33 Wykres 6. Liczba bezrobotnych zarejestrowanych na terenie gminy Resko ...... 41 Wykres 7. Udział bezrobotnych zarejestrowanych w liczbie ludności w wieku produkcyjnym (%) ...... 42 Wykres 8. Liczba podmiotów gospodarczych według sektorów własnościowych (wg rejestru REGON) ...... 44 Wykres 9. Struktura podmiotów gospodarczych w gminie Resko w 2013 roku ...... 46 Wykres 10. Struktura gospodarstw rolnych gminy Resko wg grup obszarowych ...... 48 Wykres 11. Wydatki majątkowe gminy Resko ...... 52 Wykres 12. Środki pozyskane z Unii Europejskiej w latach 2009-2013 ...... 53

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

SPIS RYCIN Rycina 1. Położenie gminy Resko na tle kraju, województwa i powiatu ...... 6 Rycina 2. Obszar działania Lokalnej Grupy Działania Centrum Inicjatyw Wiejskich ...... 30

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

Załącznik 1. Ocena warunków życia na terenie gminy Resko

Placówki usługowe 1 8 23 19 13 Placówki handlowe 1 14 26 14 9 Gastronomia 1 9 29 16 9 Stan środowiska naturalnego 9 31 20 1 3 Stan dróg i komunikacji lokalnej 16 28 14 6 Kanalizacja 13 28 16 2 5 Wodociągi i jakość wody 11 29 19 5 Dostępność do sportu i rekreacji 12 30 12 5 5 Dostępność do kultury i rozrywki 5 13 20 17 8 Bezpieczeństwo mieszkańców 2 21 23 16 2 Warunki mieszkaniowe 19 32 10 3 Opieka zdrowotna 9 20 29 5 Opieka społeczna 4 20 26 8 3 Przedszkola 15 38 8 3 Gimnazja 25 26 10 2 0 Szkoły podstawowe 15 34 15 Lokalny rynek pracy 1 5 16 26 16

0 10 20 30 40 50 60 70

5 - bardzo dobra 4 - dobra 3 - przeciętna 2 - zła 1 - bardzo zła

STRATEGIA ROZWOJU GMINY RESKO NA LATA 2015-2022

Załącznik 2. Istotność działań dla mieszkańców i rozwoju gminy

Zwiększenie pomocy socjalnej dla najuboższych 12 24 27

Szersze wspieranie działań kulturalnych, sportowych, artystycznych i promocja gminy 9 30 24

Zwiększanie estetyki gminy 10 29 24

Rozbudowa usług gastronomiczno-hotelarskich 25 24 14

Budowa i modernizacja budynków użyteczności publicznej 12 28 23

Budowa infrastruktury przy drogach (parkingi, chodniki, oświetlenie, zatoki i wiaty przystankowe) 3 19 41 Zewnętrzne wspieranie lokalnych przedsiębiorców i poszukiwanie inwestorów 9 15 39 Rozwój strefy aktywności zawodowej (tworzenie gminnego zasobu gruntów dla inwestorów) 9 19 35

Remont i budowa dróg 5 8 50

Rozbudowa i modernizacja sieci wodociągowej 9 21 33

Zwiększenie nakładów na inwestycje z zakresu infrastruktury sportowej 25 22 16

Rozbudowa sieci kanalizacyjnej 10 19 34

0 10 20 30 40 50 60 70 1 - bardzo ważne 2 - ważne 3 - mniej ważne