DOS Amigos Homepage Collection A Night at the Opera Een verzameling arrangementen van opera melodieën voor de Klassieke Gitaar, Samplegemaakt door: A collection of arrangements of opera melodies for the Classical Guitar, made by Johann Kaspar Mertz (1806 - 1856) Verzameld en gezet door: Collected and scored by: Mark de Gooijer I :-) Blanco! Sample II Inhoud/Contents Titel/Title Componist/Composer Pag. Marino Faliero Gaetano Donizetti 1 Belisario Gaetano Donizetti 2 Lucia di Lammermoor Gaetano Donizetti 3 Linda di Chamounix Gaetano Donizetti 4 Lucia di Lammermoor Gaetano Donizetti 5 Lucrezia Borgia Gaetano Donizetti 6 Norma Vincenzo Bellini 7 I Puritani Vincenzo Bellini 8 Norma Vincenzo Bellini 9 La Straniera Vincenzo Bellini 10 I Puritani Vincenzo Bellini 11 Il Pirata Vincenzo Bellini 12 Otello Gioacchino Rossini 13 Otello Gioacchino Rossini 14 Trouandaise (La Esmeralda) Cesare Pugni 15 Ernani Guiseppe Verdi 16 Rigoletto Guiseppe Verdi 17 Nabucco Guiseppe Verdi 18 Haydée Daniel Francois Esprit Aubert 19 Gustave III Daniel Francois Esprit Aubert 20 La Part du Diable Daniel Francois Esprit Aubert 21 L’Enfant Prodigue Daniel Francois Esprit Aubert 22 Giselle Adolphe Charles Adam 23 Giselle Adolphe Charles Adam 24 Giralda Adolphe Charles Adam 25 Le Postillion de Lonjumeau Adolphe Charles Adam 26 Richard Coeur de Lion André Ernest Modeste Grétry 27 Trauermarsch Ludwig van Beethoven 28/29 Das Nachtlager in Granada Conradin Kreutzer 30 Don Giovanni SampleWolfgang Amadeus Mozart 31 Zar und Zimmermann Gustav Albert Lortzing 32 Der Waffenschmied von Worms Gustav Albert Lortzing 33 Allessandro Stratella Friedrich von Flotow 34 Martha Friedrich von Flotow 35 Les Huguenots Giacomo Meyerbeer 36 Les Huguenots Giacomo Meyerbeer 37 Catharina Cornaro Franz Lachner 38 The Bohemian Girl Michael William Balfe 39 III Titel/Title Componist/Composer Pag. The Bohemian Girl Michael William Balfe 40 De Opera in de Negentiende Eeuw De Opera is een dramatische kunstvorm met een lange geschiedenis. Populair gedefinieerd is een opera een gezongen toneelstuk. Een muzikaal begeleid toneelspel op de bühne. Eind zestiende eeuw ontstond de trend om de grote drama’s uit de klassieke oudheid (Aeschylus, Sophocles, Euripedes) nieuw leven in te blazen; de drang tot “klassieke” revival was een van de kenmerken van de Renaissance. Aangezien men er vanuit ging dat de klassieke Griekse drama’s gezongen werden, ontstond er een mix van muziek en toneel die een heel eigen leven ging lei- den. De opera ontwikkelde zich in vele vormen en kreeg ook afgeleiden zoals de operette, musical en rock-opera (wie herinnert zich Tommy niet?) Er ontstonden zelfs nationale vormen zoals de Spaanse Zarzuela. In de negentiende eeuw had de opera er dus al een paar honderd jaar ontwikkeling op zitten. Een van de gewoontes die opkwam was de splitsing van de tekst in gesproken recitatieven en gezon- gen aria’s. Ook kreeg de muziek meer ruimte met ouvertures, intermezzo’s en entr’ actes. In de negentiend eeuw sloot de opera op de een of andere manier bijzonder aan op de tijdgeest en de emoties van de mensen. Het was de tijd van de nationalistische bewegingen zoals de Risorgimento in Italië en vele operamelodieën werden geannexeerd als “clublied” voor deze bewegingen. De opera werd eerst populair bij de hogere klassen. Via amateur muziekbeoefening verspreidde de operamuziek zich verder, omdat ook in de werkende klassen de muziekbeoefe- ning populair werd. Wat tegenwoordig de popmuziek is, was de opera in de negentiende eeuw. Er ontstond een enorme markt voor arrangementen van operamelodieën voor allerlei instrumenten en ensembles. Daarmee konden de mensen thuis of in verenigingsverband de muziek zelf uitvoeren of ervan genieten zonder dat ze een lange reis hoefden te ondernemen naar een theater zoals La Scala in Milaan. Dat was immers hoogstens voor de rijken weggelegd. De meesten van de vooraanstaande gitaarcomponisten uit de negentiende eeuw sprongen op deze trend in. Fernando Sor leverde arrangementen van Die Zauberflöte. Mauro Giuliani bewerkte een grote hoeveelheid van de operahits van Rossini met zijn Rossiniades. Matteo Car- cassi schreef een aantal eenvoudige arrangementen, Fernando Carulli nam ook enkele kaskra- kers mee en Napoleon Coste vond het thema van een stuk van Rossini leuk om op te variëren. De componist Johann Kaspar Mertz (1806 - 1856) had een bijzondere affiniteit met de opera. Tot zijn werk behoren een aantal fantasieën op operathema’s, een stevige bundel van Opera Revue’s van onder meer Bellini, DonizettiSample en Auber, en potpourri’s rond opera’s. Een van de werken waarin opera melodieën voor het voetlicht komen is het curieuze Kukuk oder Musikalische Rundschau. Het is een werk zonder opusnummer, en het is daarbij zelfs de vraag of Mertz het wel zelf gepubliceerd heeft. Het kan ook een enthousiaste uitgever zijn geweest die in de tweede helft van de negentiende eeuw uitgebreid in zijn nalatenschap heeft zitten grasduinen. Kukuk oder Musikalische Rundschau is een verzameling van 136 korte stukken die aan Mertz worden toegeschreven. Er zit van alles bij, volksliedjes uit allerlei landen, volksdansen en ander materiaal. Hierin staan 39 arrangementen van populaire operamelodieën uit zijn tijd. Het leuke van deze bundel is dat de muziek lang niet zo moeilijk is als Mertz’ “grote” opera gerelateerde werken, IV zoals de Opera Revue. Misschien zijn het schetsen die hij heeft opgeschreven ter voorbereiding van het grote werk. Hoe dan ook, deze stukken vormen een mooie doorsnede van de 19e eeuwse opera literatuur. In het volgende vind je meer informatie over de componisten achter de opera. Daarnaast bevat dit boek ook een hommage aan de arrangeur, en wel een paar minder bekende composities van Mertz zelf. Dit zijn de eerste opusnummers gecombineerd met een paar delen uit Bardenklänge. Maar nu eerst Night at the Opera met Donizetti, Bellini, Rossini, Pugni, Verdi, Aubert, Adam, Gré- try, Beethoven, Kreutzer, Mozart, Lortzing, Von Flotow, Meyerbeer, Lachner en Balfe! Italië: Gaetano Donizetti Gaetano Domenico Maria Donizetti werd in 1797 in Bergamo geboren in een eenvoudige familie die niet in de muziek zat, zijn vader was gemeentelijke pandjesbaas in een arme wijk van Ber- gamo. De jonge Gaetano kreeg muziekles bij de plaatselijk kapelmeester Johann Simon Mayr en studeerde muziek op het Liceo Filarmonico in Bologna. Hij bleek een getalenteerd componist die vanaf 1818 zelfstandig opera’s begon te componeren. Hiermee raakte hij over geheel Italië en daarbuiten bekend, niet alleen door zijn tragische-, maar ook door zijn komische opera’s. Daar- door kreeg hij opdrachten, openbare functies en een baan aan de Koninklijke Muziekschool van Napels. Daarna ging het bergafwaarts met Donizetti. Hij werd gepasseerd bij de benoeming tot de direc- teur van de Koninklijke Muziekschool door iemand die uit de regio van Napels kwam, een partij- digheid die ook in het Italië van deze tijd nog vaak voor komt, en leed onder persoonlijke tragedies zoals het jong sterven van zijn kinderen en uiteindelijk van zijn vrouw. Hij verliet Napels en kwam via Parijs -waar hij een korte periode van succes beleefde- in Wenen terecht waar hij kapelmeesterSample aan het hof werd, een gevoelige kwestie voor veel Italianen, want de Oostenrijkers waren toen de overheersers van met name Zuid Tirol in Noord-Italië en dat was de volgelingen van de Risorgimento een doorn in het oog. Op het laatst van zijn leven bleek Donizetti aan syfilis te lijden, een ziekte die zijn geestelijk ver- mogens aantastte en waaraan hij in 1848 te Bergamo aan overleed. Naast een flink aantal opera’s componeerde Donizetti ook koorwerken, orkestmuziek en kamer- muziek, met name voor strijkkwartet en piano. V Mertz’arrangementen van de muziek van Donizetti zijn de volgende: Marino Faliero Marino Faliero is een tragische opera van Donizetti in drie bedrijven op een libretto van Giovanni Emanuele Bidera, die het op zijn beurt weer baseerde op Lord Byron’s gelijknamige drama. De opera behandelt de politieke intriges in het middeleeuwse Venetië waarbij de Doge Marino Faliero een hoofdrol speelt. Het publiek kon voor het eerst komen kijken in 1835 Mertz’arrangement is een rustig stukje in 6/8e maat. Belisario Belisario is een opera in drie bedrijven van Donizetti op een libretto van Salvadore Cammarano. De opera werd voor het eerst opgevoerd in 1836. De opera behandelt de (voor het grootste gedeelte gedramatiseerde) lotgevallen van Belisarius, een Byzantijnse generaal die diende onder het bewind van Keizer Justinianus in de vijfde eeuw na Christus. Het is een verhaal van verraad en jalouzie. Mertz’ arrangement is een melodie met veel triolen, en de bijzondere uitdaging om de muziek uit de akkoorden te tillen. Lucia di Lammermoor Lucia di Lammermoor is een tragische opera van Donizetti in drie bedrijven op een libretto van Salvatore Cammarano naar de historische roman The Bride of Lammermoor van Walter Scott, ja, ook degene die het boek Ivanhoe schreef. De premiere vond plaats in 1839. Bij deze opera hadden Donizetti en Cammarano duidelijk last van een deadline, een deel van het libretto werd geleend van een opera over hetzelfde verhaal die al jaren geleden was opgevoerd. Niemand deed daar moeiljik over, nu zou er een aanklacht van plagiaat volgen. Het verhaal is tragisch, Lucia wordt op politieke gronden uitgehuwelijkt, maar ziet dat niet zitten omdat ze al een liefje heeft. Uiteindelijk wordt ze waanzinnig en vermoordt ze haar gedwongen bruidegom en sterft zelf, waarop haar geliefde zelfmoord pleegt. Mertz had twee arrangementen van melodiën uit deze opera. Beide stukken hebben een vrolijk marstempo en lijken technisch niet overdreven lastig. Linda di Chamounix Linda di Chamounix is een melodramatische opera van Donizetti in drie bedrijven op een libretto van Gaetano Rossi. De premiereSample was in 1842. Linda is een boerendochter die in de smaak valt bij de landheer. Deze gebruikt zijn macht en geld om haar ouders te dwingen haar in het kasteel te laten wonen waar hij ongestoord zijn avances kan botvieren.