DOCSLIB.ORG

Programmabegroting 2017 En Meerjarenraming 2018-2020

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Programmabegroting 2017 En Meerjarenraming 2018-2020 Titel documentbeleidsnota onder titel (optioneel) Programmabegroting 2017 en meerjarenraming 2018-2020 4 oktober 2016 Colofon Gemeente Súdwest-Fryslân Postbus 10.000 8600 HA Sneek (0515) 48 90 00 www.sudwestfryslan.nl Status: vastgesteld door college B&W Versie: 4 oktober 2016 Begroting 2017 2 Leeswijzer Programmabegroting 2017 en meerjarenraming 2018-2020 De gemeenteraad geeft ieder jaar voor alle taken en activiteiten in een begroting aan welke financiële middelen hiervoor beschikbaar zijn (baten) en hoe we deze middelen inzetten (lasten). De begroting bestaat uit een aantal onderdelen: 1. Bestuurlijke hoofdlijnen We brengen de beleidskeuzes in beeld in samenhang met de financiële hoofdlijnen. We leggen een relatie met de ambities en de wijzigingen ten opzichte van de perspectiefnota (gemeenteraad, juli 2016) lichten we toe. Zo is op hoofdlijnen een presentatie van lasten en baten mogelijk in meerjarenperspectief. Enkele onderdelen krijgen specifieke aandacht: de aanpak rond de bezuinigingen, actuele onderwerpen zoals het Sociaal Domein, Grondexploitatie, Kapitaalgoederen, Ontwikkelagenda/Ontwikkelperspectief en Organisatieontwikkeling. 2.Beleidsprogramma Er is een opdeling in het programmaplan en de paragrafen: Programmaplan. Er zijn drie programma’s. We geven per programma ontwikkelingen en speerpunten aan. We gebruiken hier de drie W-vragen: “Wat willen we bereiken?”, “Wat gaan we daarvoor doen?”, “Wat mag het kosten?”. Ook vermelden we per programma de richtinggevende beleidsdocumenten. Verder geven we een toelichting op onder andere de onderdelen Algemene dekkingsmiddelen en Overhead. Het zijn verplichte onderdelen van de begroting. Paragrafen We geven in enkele paragrafen op specifieke onderdelen een toelichting. Het gaat hier om: lokale heffingen, weerstandsvermogen en risicobeheersing, onderhoud kapitaalgoederen, finan- ciering, bedrijfsvoering, verbonden partijen en grondbeleid. Het zijn verplichte onderdelen van de begroting. 3. Financiële begroting In aanvulling op overzichten die al in het programmaplan en de paragrafen zijn opgenomen, geven we aanvullende financiële overzichten en lichten dit toe. Voor een deel nemen we overzichten in de bijlagen op. De overzichten zijn in veel gevallen verplichte onderdelen van de begroting. 4. Bijlagen Er zijn meerdere bijlagen opgenomen. Het gaat onder meer om overzichten van de reserves en voorzieningen, het investeringsprogramma, de subsidieontvangers en het EMU-saldo. Begroting 2017 3 Begroting 2017 4 Inhoudsopgave Leeswijzer ................................................................................................................................................ 3 Inhoudsopgave ........................................................................................................................................ 5 Aanbiedingsbrief ..................................................................................................................................... 7 1. Bestuurlijke hoofdlijnen .................................................................................................................. 9 1.1. Vooraf ...................................................................................................................................... 9 1.2. Bestuurlijke ambities ............................................................................................................. 10 1.3. Vertrekpunt perspectiefnota (juli 2016) ............................................................................... 11 1.4. Aanpassingen structurele effecten ....................................................................................... 12 1.5. Aanpassingen incidentele effecten (en reservepositie) ........................................................ 14 1.6. Ontwikkeling reservepositie .................................................................................................. 14 1.7. Financieel eindbeeld begroting ............................................................................................. 15 1.8. Voortgang ambitie financieel vitaal ...................................................................................... 16 1.9. Doorontwikkeling opzet en documenten P&C-cyclus ........................................................... 18 2. Beleidsbegroting ............................................................................................................................ 20 2.1. Vooraf .................................................................................................................................... 20 2.2. Programmaplan ..................................................................................................................... 20 2.2.1. Programma 1 Sociaal ........................................................................................................ 22 2.2.2. Programma 2 Ruimte........................................................................................................ 30 2.2.3. Programma 3 Bestuur ....................................................................................................... 36 2.2.4. Overzichten ....................................................................................................................... 40 2.2.5. Mutaties reserves .............................................................................................................. 42 2.3. Paragrafen ............................................................................................................................. 43 2.3.1. Paragraaf 1 Lokale heffingen ............................................................................................. 44 2.3.2. Paragraaf 2 Weerstandsvermogen en risicobeheersing ................................................... 50 2.3.3. Paragraaf 3 Onderhoud kapitaalgoederen ........................................................................ 55 2.3.4. Paragraaf 4 Financiering .................................................................................................... 61 2.3.5. Paragraaf 5 Bedrijfsvoering ............................................................................................... 67 2.3.6. Paragraaf 6 Verbonden partijen ........................................................................................ 70 2.3.7. Paragraaf 7 Grondbeleid ................................................................................................... 75 3. Financiële begroting ...................................................................................................................... 80 3.1 Vooraf .................................................................................................................................... 80 3.2 Overzicht van baten en lasten en de toelichting ................................................................... 80 Begroting 2017 5 3.3 Uiteenzetting van de financiële positie en de toelichting ..................................................... 81 3.4 Overzicht van geraamde baten en lasten per taakveld ........................................................ 81 Bijlagen .................................................................................................................................................. 83 Bijlage A Geprognosticeerde balans bij de Programmabegroting 2017 (artikel 20 1b)............... 84 Bijlage B Berekening en meerjarenoverzicht EMU-saldo ............................................................ 85 Bijlage C Investeringsprogramma ................................................................................................ 86 Bijlage D Overzicht reserves en voorzieningen ............................................................................ 88 Bijlage E Overzicht van de baten en lasten per taakveld (artikel 7 3c) ........................................ 93 Bijlage F Overzicht subsidieontvangers ....................................................................................... 94 Bijlage G Indicatoren naar programma en paragrafen................................................................. 97 Bijlage H Meerjarenoverzicht Algemene Uitkering 2017-2020 .................................................... 99 Bijlage I Lijst autonoom/onvermijdelijk perspectiefnota (juli 2016) ........................................ 101 Begroting 2017 6 Aanbiedingsbrief De afgelopen jaren hebben we ingezet op een meer financieel vitale begroting. Steeds beter zien we de resultaten van een behoedzame koers. Het financiële fundament is versterkt. Dit ging niet zonder slag of stoot. Er waren bezuinigingen nodig. Wel konden we ondertussen grote financiële opgaven succesvol oppakken. Zoals het op orde brengen van het grondbedrijf, het doorvoeren van de stelselwijziging sociaal domein en het meer structureel inregelen van het onderhoud van de kapitaalgoederen. Maar ook op veel andere, minder in het oog springende onderdelen, werden financiën gestroomlijnd. Hoewel veel opgaven nog aandacht vragen is de financiële situatie onmiskenbaar verbeterd. Dit biedt de mogelijkheid om op nieuwe manieren tegen ontwikkelingen aan te kijken. Zeker nu de recente septembercirculaire een verder positief beeld laat zien. De eerder ingezette ambitie om te bezuinigen was bedoeld om de begroting sluitend te krijgen maar ook om de rol van ontwikkelgemeente verder gestalte te geven. Met deze begroting ontstaat er financiële ruimte om in te zetten op investeringsprojecten. Het college wil op korte termijn, wanneer de raad instemt met de koers in de begroting, tot een meerjarige ontwikkelagenda
Load more

Recommended publications
  • En Staangeld 2021
    Nr. 347527 31 december GEMEENTEBLAD 2020 Officiële uitgave van de gemeente Súdwest-Fryslân Verordening op de heffing en invordering van lig – en staangeld 2021 De raad van de gemeente Súdwest-Fryslân; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders d.d. 10 november 2020; gelet op artikel 229 van de Gemeentewet b e s l u i t : vast te stellen de verordening op de heffing en invordering van lig- en staangeld 2021 Artikel 1 Definities In deze verordening wordt verstaan onder: • ½ jaar: een aangesloten tijdvak van zes kalendermaanden; • 7 dagen: een aaneengesloten tijdvak van 7 dagen; • A-locaties: ligplaatsen inclusief stroomvoorziening; • B-locaties: ligplaatsen exclusief stroomvoorziening; • camper: een (bestel)auto, ingericht voor het vervoeren van twee of meer personen en geschikt voor kamperen cq. buitenshuis verblijven met de mogelijkheid tot overnachten; • camperovernachtingsplaats: een door het college aangewezen locatie buiten kampeerterreinen waar campers/kampeerauto’s geplaatst kunnen worden ten behoeve van recreatief nachtverblijf, zijnde een gereguleerde overnachtingsplaats (GOP); • college: college van burgemeester en wethouders van de gemeente Súdwest-Fryslân; • etmaal: een periode van 24 uren, gerekend vanaf 10.00 uur; • historische schepen: schepen die het college als zodanig aanmerkt; • laadvermogen: het in tonnen uitgedrukte verschil tussen de zoetwaterverplaatsing van het schip bij de grootst toegelaten diepgang en die van het ledige schip; • ligplaats: de ruimte die een vaartuig in gebruik neemt; • maand: kalendermaand; • meetbrief: het document als bedoeld in artikel 1.10 van het Binnenvaartpolitiereglement; • nacht: het aaneengesloten tijdvak vanaf 18.00 tot 09.00 uur; • passagiersschip: a. een vaartuig dat is bestemd of wordt gebruikt voor het bedrijfsmatig vervoer van personen; b.
    [Show full text]
  • Evaluatie Súdwest-Fryslân - Herindeling En Bestuurskracht
    Evaluatie Súdwest-Fryslân - Herindeling en Bestuurskracht Eindrapport Februari 2014 dr Linze Schaap dr Leon van de Dool 1 Dit onderzoek is uitgevoerd in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, de provincie Fryslân en de gemeente Súdwest-Fryslân. De verantwoordelijkheid voor de inhoud van het onderzoek berust bij de auteurs. De inhoud vormt niet per definitie een weergave van de standpunten van de opdrachtgevers. 2 VOORWOORD Voor u ligt een Eindrapport van een bijzonder onderzoek. In het zuidwesten van de provincie Fryslân zijn vijf gemeenten samengevoegd. Naar de effecten van die gemeentelijke herindeling is, naar aanleiding van een verzoek daartoe van de Tweede Kamer, onderzoek gedaan. Het bijzondere is niet zozeer de herindeling als zodanig; er worden vaker gemeenten samengevoegd. Ook niet de omvang van de fusie maakt dit een speciale casus; ook bijvoorbeeld de gemeente Westland (ZH) is een fusie van vijf voormalige gemeenten. Bijzonder is wel, dat in het zuidwesten van Fryslân een gemeente van maar liefst 69 kernen gecreëerd werd; dat maakt het spannend. Het onderzoek is gestart in 2011 en afgerond in januari 2014. Aan dit Eindrapport gaan vier deelrapporten vooraf; die zijn opgenomen in een aparte bijlage. Er is naar gestreefd van elk deelrapport een zelfstandig leesbaar document te maken; dat heeft als consequentie dat de lezer die alle rapporten doorneemt, herhalingen tegen zal komen, vooral waar het gaat om de doelen van de herindeling en de opzet van het evaluatieonderzoek. Dat bleek onvermijdelijk. Wie geïnteresseerd is in enkele karakteristieken van het zuidwesten van Fryslân en de aanloop naar de gemeentelijke herindeling, verwijzen wij graag naar het eerste deelrapport: de Nulnotitie.
    [Show full text]
  • 1 Genealogysk Jierboek 2011
    Genealogysk Jierboek 2011 1 FA nr. 1059 Genealogysk Jierboek 2011 © 2011 Fryske Akademy (Postbus 54, 8900 AB Ljouwert) Basis foarmjouwing: Roelof Koster bno, Mildaam Opmaak: BW H ontwerpers, Ljouwert Afûk, Postbus 53, 8900 AB Ljouwert NUR 680 ISSN 0928-0480 ISBN 978-90-6273-889-2 Neat út dizze útjefte mei op hokker wize dan ek fermannichfâldige wurde sûnder dat dêr skriftlike tastimming fan de útjouwer oan foarôf giet. De redaksje kin net oansprutsen wurde op ynhâld of strekking fan ûndertekene stikken. www.afuk.nl www.fryske-akademy.nl 2 ûnder redaksje fan ype brouwers, anne hielke lemstra, reid van der ley †, pieter nieuwland en jarich renema, heraldysk meiwurker: rudolf j. broersma Genealogysk Jierboek 2011 3 4 … Ynhâld Jan de Vries . Zeventiende-eeuwse Staversen, 7 naar aanleiding van het inventariseren van de grafschriften in de Nicolaaskerk Onno Hellinga . Genealogia Ayttana 125 en Paul N. Noomen Fryske Rie foar . Wapenregistraasje 309 Heraldyk 5 6 … Zeventiende-eeuwse Staversen, naar aanleiding van het inventariseren van de grafschriften in de Nicolaaskerk zeventiende-eeuwse staversen 7 8 jan de vries Zeventiende-eeuwse Staversen, naar aanleiding van het inventariseren van de grafschriften in de Nicolaaskerk 1. ‘Gelukkig hebben we de foto’s nog’ “Hier slaapt een rechtsgeleerd, die vlijtigh las de boeken, Van Bartolus en Bald´: En stak hun na de kroon. Vulcanus was zijn baas, hij Bachus echte zoon, die met pijp en ´t glas, het al wist te doorsoeken. Maar is van al dien derelijk ontbloot, en vast gebonden door de banden vande doot”. “Het bovenstaande merkwaardige grafschrift, dateerend van voor 1684, kon men eertijds te Staveren lezen”.1 Erg waarschijnlijk is dat niet, althans niet op een grafsteen zoals het citaat lijkt te suggereren.
    [Show full text]
  • Dorpscanon Van Folsgeare Monument “De Hoanne”
    Dorpscanon van Folsgeare Monument “De Hoanne” © Foto archief dorpsbelang Folsgeare Monument “De Hoanne” Mensen die op de fiets of met de auto van Ysbrechtum naar Nylân rijden, passeren een opvallend monument. Een monument waarbij voor iedereen niet direct duidelijk zal zijn wat betekenis en oorsprong is. Als je de moeite neemt om het beter te bekijken zie je een ijzeren sculptuur van een trotse haan op een hoge stenen sokkel. De plaquette op het monument maakt duidelijk dat het om een monument voor de gevallenen tijdens de Tweede Wereldoorlog gaat. Ook in Wymbritseradeel heeft de oorlog veel slachtoffers gemaakt. Daarom vond men dat er een gedenkteken moest komen. In 1946 wordt door het gemeentebestuur een commissie aangesteld die de taak heeft de oprichting van een oorlogsmonument te realiseren om de gevallenen van de Tweede Wereldoorlog uit de gemeente Wymbritseradiel te herdenken en de bevrijding levend te houden. Het architectenbureau Goodijk en de Vries uit Sneek krijgt de opdracht. Ze komen met een ontwerp voor een gedenkteken dat bestaat uit een 10 meter hoge zuil waarop een kraaiende haan moet komen te staan met een passende tekst in de zuil. Voor de kraaiende haan wordt beeldhouwer Willem J. van der Valk uit Dorpscanon van Folsgeare Monument “De Hoanne” Eelderwolde aangetrokken en voor de tekst vraagt men A.Tamminga. Om een geschikte plek te zoeken waar het monument moet komen te staan, maken burgemeester Tjaberings en beeldhouwer van der Valk per auto een rondrit door de gemeente. Het monument krijgt een plaats op de kruising van Rijksweg 43 en de Brededyk. Het staat hier tussen de dorpen Nijland, Tjalhuizum, IJsbrechtum en Folsgare in, aan de drukste weg in de gemeente en in een weidse omgeving.
    [Show full text]
  • Dorpsvisie Tjerkwerd 2012 – 2024
    DorpsvisieTjerkwerd 2012 – 2024 7VMHUNZHUW Inhoudsopgave Voorwoord blz 3 Inleiding blz 4 1. Tjerkwerd als woonomgeving blz 6 2. Werk en Bedrijvigheid blz 8 3. Recreatie en toerisme blz 10 4. Infrastructuur en verkeer blz 12 5. Parkeren blz 15 6. Wandel- en Fietspaden blz 17 7. Sociale samenhang en zorg en welzijn blz 19 8. Stichtingen en verenigingen blz 21 9. Cultuur blz 22 10. Voorzieningen blz 24 11. Duurzaamheid en milieu blz 27 12 Tjerkwerd in relatie tot haar omgeving blz 29 Tot Slot blz 31 Bijlage 1 Bijlage 2 Bijlage 3 Bijlage 4 Colofon Uitgave: ‘Dorpsvisie Tjerkwerd 2012 — 2024’ is uitgegeven door Dorpsbelang Tjerkwerd e.o. Op verzoek van: de gemeente Südwest-Fryslan Hoofdredactie: Werkgroep Dorpsvisie 2012-2012 Eindredactie: Jelle Feenstra Foto’s Gerben D. Wijnja Sam Dijkstra Richard Teppema Dirk-Jan de Rouwe Gerrit Mulder V Ontwerp en opmaak: Baukje Kootstra Aanleg haven in 2008 2 Voorwoord De gemeente Súdwest-Fryslân draagt alle dorpsbelangen en wijkverenigingen op een dorpsvisie te maken. In een dorpsvisie omschrijft een dorp haar plannen om de leefbaarheid op korte, maar vooral op middellange en lange termijn te verbeteren. Bij deze leefbaarheid hebben we een aantal punten voor ogen: - Voorzieningenpeil verbeteren of minimaal in stand houden - Woongenot bevorderen - Verkeersproblemen aanpakken - Bereikbaarheid bevorderen - Aanbod van mogelijkheden ter ontspanning en van sportvoorzieningen verhogen - Gemeenschapszin vergroten Een dorpsvisie heeft meerdere functies: - De door de bewoners verlangde en noodzakelijke ontwikkelingen in kaart brengen - Basisstuk voor de beleidskeuzes ten behoeve van het dorp - Basisstuk voor de beleidskeuzes van de gemeente - Basisstuk om geld- en subsidiestromen aan te boren Dankzij de eerste dorpsvisie, Tjerkwerd 2001-2011, kwamen vele projecten tot stand.
    [Show full text]
  • Handhavingsnota Súdwest Fryslân 2011 - 2014
    Handhavingsnota Súdwest Fryslân 2011 - 2014 Inhoud Samenvatting i 1 Inleiding 1 1.1 Aanleiding 1 1.2 Reikwijdte 1 1.3 Doel van de handhavingsnota 1 1.4 Sleutelbegrippen in het handhavingsbeleid 2 1.5 Leeswijzer 3 2 Uitgangspunten, keuzes en ambitie 4 2.1 Uitgangspunten 4 2.2 Keuzes 5 2.3 Ambities 7 3 Programmatisch handhaven 8 3.1 Handhavingsbeleid 8 3.2 De cyclus 9 3.3 Risicoanalyse en handhavingsprioriteiten 10 4 Nalevingstrategie 14 4.1 Algemeen 14 4.2 Toezicht- en handhavingsstrategie 15 4.3 Gedoogstrategie 23 5 Bestuurlijke sturing van de uitvoering 24 5.1 (Uitvoerings)beleid periodiek actualiseren 24 5.2 Registratie en monitoring 24 6 Organisatie en middelen 26 6.1 Organisatie, overleg en samenwerking 26 6.2 Middelen 26 6.3 Automatisering 28 6.4 Ontwikkeling in de komende jaren 28 Bijlage 1 Begrippenkader 29 Bijlage 2 Stappen programmatisch handhaven 33 Handhavingsnota Súdwest Fryslân Handhavingsnota Súdwest Fryslân Samenvatting Nieuw handhavingsbeleid De gemeenten Bolsward, Sneek, Nijefurd, Wymbritseradiel en Wûnseradiel fuseren met ingang van 1 januari 2011 tot de gemeente Súdwest Fryslân (werknaam). Ten behoeve van de fusiegemeente is het beleid voor handhaving van regels voor de fysieke omgeving geactualiseerd. Daarbij zijn de hoofdlijnen van het handhavingsbeleid van de afzonderlijke gemeenten zoveel mogelijk omgezet naar één, voor heel Súdwest Fryslân bruikbaar beleidskader handhaving. Handhavingsnota en Handhavingsuitvoeringsprogramma Het handhavingsbeleid is vastgelegd in de voorliggende Handhavingsnota en een separaat Handhavingsuitvoeringsprogramma (HUP). De gemeenteraad stelt de Handhavingsnota vast. Het handhavingsbeleid is daarmee democratisch gelegitimeerd. Na vier jaar wordt het handhavingsbeleid geëvalueerd en zo nodig bijgesteld. In deze Handhavingsnota 2011 – 2014 wordt ingegaan op: de algemene uitgangspunten ten aanzien van handhaving; de programmatische aanpak; de nalevingstrategie; de organisatorische randvoorwaarden.
    [Show full text]
  • TE KOOP Vraagprijs € 189.500,- K.K
    TE KOOP Vraagprijs € 189.500,- k.k. Tynjestrjitte 10 - Parrega Gerieflijke vrijstaande woning met aangebouwde garage, gunstig gelegen nabij Bolsward, Workum en de A-7! Deze gerieflijke vrijstaande semi-bungalow met aangebouwde garage ligt in een rustige, doodlopende en kindvriendelijk straat in de beslotenheid van het dorp Parrega, direct nabij Bolsward en Workum. De woning is gebouwd rond 1972 en biedt een ruime woonoppervlak (ca. 125m2), een beschutte zonnige tuin en een dubbele oprit voor het parkeren van auto's of stallen van caravan/trailer. In het dorp is een basisschool en een bushalte aanwezig en voor de watersporter is er de mogelijkheid voor een ligplaats van een boot aan de kade, op loopafstand van de woning gelegen. Begane grond: Ruime hal, meterkast (12 gr./krachtgroep), garderobekast. Gang, vaste kast, ruime wc met fonteintje. Ruime (ca. 40m2) L-vormige doorzonkamer met uitstekende lichtinval, rookkanaal met Gelderse potkachel (gas) en vide met open trapopgang. De woonkamer, hal en gang zijn voorzien van parketvloer. Ruime (ca. 15m2) woon-/eetkeuken v.v. laminaatvloer en inrichting met enige inbouwapparatuur. Inpandige bijkeuken/wasruimte v.v. laminaatvloer, vaste kast, buitendeur en aansluiting voor wasmachine en droger. De aangebouwde garage/berging (ca. 6.90m x 2.85m) is v.v. een betonvloer en elektra. De vrij gelegen achtertuin op het oosten is v.v. bestrating. Ruime achterom naast de woning. Lommerrijke aangelegde voortuin met dubbele oprit. Buitenkraan aan de voor- en aan de achterzijde. 1e verdieping: Overloop, cv-kast. Een grote (ca. 18m2) slaapkamer met vaste kasten en parketvloer. Twee ruime (ca. 9m2) slaapkamers met vaste kast en laminaatvloer.
    [Show full text]
  • Putting Frisian Names on the Map
    GEGN.2/2021/68/CRP.68 15 March 2021 English United Nations Group of Experts on Geographical Names Second session New York, 3 – 7 May 2021 Item 12 of the provisional agenda * Geographical names as culture, heritage and identity, including indigenous, minority and regional languages and multilingual issues Putting Frisian names on the map Submitted by the Netherlands** * GEGN.2/2021/1 ** Prepared by Jasper Hogerwerf, Kadaster GEGN.2/2021/68/CRP.68 Introduction Dutch is the national language of the Netherlands. It has official status throughout the Kingdom of the Netherlands. In addition, there are several other recognized languages. Papiamentu (or Papiamento) and English are formally used in the Caribbean parts of the Kingdom, while Low-Saxon and Limburgish are recognized as non-standardized regional languages, and Yiddish and Sinte Romani as non-territorial minority languages in the European part of the Kingdom. The Dutch Sign Language is formally recognized as well. The largest minority language is (West) Frisian or Frysk, an official language in the province of Friesland (Fryslân). Frisian is a West Germanic language closely related to the Saterland Frisian and North Frisian languages spoken in Germany. The Frisian languages as a group are closer related to English than to Dutch or German. Frisian is spoken as a mother tongue by about 55% of the population in the province of Friesland, which translates to some 350,000 native speakers. In many rural areas a large majority speaks Frisian, while most cities have a Dutch-speaking majority. A standardized Frisian orthography was established in 1879 and reformed in 1945, 1980 and 2015.
    [Show full text]
  • 'De Lytse Marren'
    U komt na 5 km bij een fietsbrug (15) . Hier stapt u af en u vervolgt uw route onder de spoorbrug door . Fietstocht U kunt ook even een bezoekje brengen aan het 400 meter verderop gelegen Doris Mooltsje, een onlangs gerestaureerde spinnekop molen. In dat geval fietst u even een stukje door over de fietsbrug waarna u de molen al ziet liggen. Wilt u de route weer verder volgen dan keert u vanzelfsprekend weer terug naar de fietsbrug. Bij de eerste driesprong gaat u links en na een paar honderd meter meteen weer rechts richting Greonterp/Blauwhuis. In Greonterp staat ‘Huize het gras’ waar Gerard van het Reve (auteur van: ‘De Avonden’) enige jaren heeft gewoond. Na Greonterp gaat u bij het vee-rooster linksaf (14) het fietspad op richting Hieslum/Parrega. Aan het eind van dit fietspad gaat u op de Atzeburenweg rechtsaf. Vlak voor Parrega (10) weer rechtsaf richting Dedgum. U gaat door Dedgum Bij de eerstvolgende driesprong (11) gaat u linksaf richting Tjerkwerd. In Tjerkwerd kunt u een bezoek brengen aan Galerie Artisjok. U gaat over de brug en meteen rechtsaf het jaagpad op langs het water van de Workumertrekvaart terug naar Bolsward (5) . Aan het einde van het fietspad gaat u onder het viaduct door en rechtdoor langs het kaatsveld en de speeltuin. U passeert hierbij de enige schapenvachtlooierij van Nederland, de firma van Buren. Een bezoekje zeker waard! Over de Blauwpoortsbrug (5) gaat u rechtdoor en u komt weer bij de ‘De Lytse Marren’ bibliotheek (heeft u een ander startpunt dan Bolsward, ga naar ‘startpunt Bolsward’) Soort veer : Voet-Fietsveer Vaarperiode : 1 April t/m 30 September Fietstocht aangepast op het fietsroutenetwerk ‘Zuidwest’ Dagen : Dagelijks Vaartijden : ma-za 8:00-12.00 uur 13.00-18.00 uur 19.00-20.00 uur zondag 11.00-12.00 uur Uitgave: VVV-Zuidwest-Friesland i.s.m.
    [Show full text]
  • Cruising Guide: Hindeloopen to Vinkeveen
    Cruising guide: Hindeloopen to Vinkeveen Villages along journey – Hindeloopen, Heeg, Woudsend ,Sloten, Echtenerberg, Ossenzijl, Giethoorn, Zwartsluis, Kampen, Elburg, Harderwijk, Spakenburg, Muiden onto the Vecht - direction Utrecht. If you check your maps, you will notice there are a few options for the route south. Take whatever route you wish but please, DO NOT GO ONTO THE IJSSELMEER Hindeloopen A lovely small town on de edge of Lake IJssel that is world famous for its national costume and typical paintings. People here speak their own language! Narrow wooden bridges and cobbled streets and characteristic Dutch facades with anchors to denote their maritime history are typical of picturesque Hindeloopen. Large marina and beach make this popular with tourists looking to make the most of the seaside atmosphere. You leave Hindeloopen through the Yndyk and Jan Broerskanaal cruising to the Morra. Turn left around buoy number JF14-JB1 on the Morra, cruising along Galamadammen, cruising down the lake Fluessen and Heegermeer towards Heeg and Woudsend. Galamadammen Aquaduct Nije Krúspôle - island in lake Fluessen As you cruise down Heegermeer you may encounter numerous sailing boats, so please remember the simple rule “give way to sail”. If they pass across your cruising path please still watch out for them as them may have gone about and be on their way back, nearing your course again! - Heeg Heeg makes an interesting stop due to its location beside Heeger Meer. This was originally an important fishing village, specialising in eel (palling), which was mostly exported. The wealth generated by this trade is evident in the attractive buildings on De Syl and Harinxmastritte.
    [Show full text]
  • 1 Typical Dutch Tutorial Afsluitdijk (Enclosuredam) the Afsluitdijk (Dutch Pronunciat
    Typical Dutch Tutorial http://matchthememory.com/ TypicalDutchNL2 Afsluitdijk (Enclosuredam) The Afsluitdijk (Dutch pronunciation: [ ˈɑf.slœyd. ˌdɛik], English: Enclosure Dam) is a major causeway in the Netherlands, constructed between 1927 and 1933 and running from Den Oever on Wieringen in North Holland province, to the village of Zurich in Friesland province, over a length of 32 kilometres (20 mi) and a width of 90 m, at an initial height of 7.25 m above sea-level. It is a fundamental part of the larger Zuiderzee Works, damming off the Zuiderzee, a salt water inlet of the North Sea, and turning it into the fresh water lake of the IJsselmeer. Beside the dike itself there was also the necessary construction of two complexes of shipping locks and discharge sluices at both ends of the dike. The complex at Den Oever includes the Stevin lock (named after Hendrik Stevin, a son of mathematician and engineer Simon Stevin) and three series of five sluices for discharging the IJsselmeer into the Wadden Sea; the other complex at Kornwerderzand is composed of the Lorentz locks (named after Hendrik Lorentz, the famous physicist, who personally did the calculations of the tides that were crucial to the construction of the Afsluitdijk) and two series of five sluices, making a total of 25 discharge sluices. It is necessary to routinely discharge water from the lake since it is continually fed by rivers and streams (most notably the IJssel river that gives its name to the lake) 1 and polders draining their water into the Ijsselmeer. Deltawerken (Delta works) For the past 2000 years, the inhabitants of the Netherlands have often had to cope with flood disasters.
    [Show full text]
  • Zomerpolders Natuur En Landbouw
    Nijlân (Nijland) 16 Nijland Tsjalhuzum (Nijlân) (Tjalhuizum) Loënga Terhornster 39 Akkrum meer Ysbrechtum Gauwster Remswerd Goëngerkolk hoppen Wolsumerketting Terherne Kruiswater Terhornster De Herne e poelen n r o h g Kâlde Fijfhûs n Folsgare E (Folsgeare) Mage 17 Wolsum Sneeker Morrawieltje Ropsterhorne Offingawier (Offenwier) Sn e e ke rm ee r Zoutepoel Haklânshop 21 Kleine Brijpot Potten He er en gat Terkaplesterpoelen Abbegeasterketting meer De Drie Pollen k o l K e w D u Kruiswater e e Abbega G (Abbegea) Feytebuorren 37 Westhem Gossepalen (Westhim) Oosthem Goïngarijpster (Easthim) Goëngarijpster IJlst (Drylts) Oosthemmer poelen poelen 45 Toppenhuzen Terkaple meer (Oppenhuizen) 11 Goingarijp (Goaiïngaryp) De Liens Pikesyl Drylts Nijezijl (IJlst) Swarte De Gravinnepoel (Nijesyl) 65 Hissemeer Wite Akmarijp (Eagmaryp) Brekken Piekemeer 10 Twellingea Draeisterhuzen Br ekken (Uitwellingerga) Anewiel Langstaarten poel Louwepoel Scharrewiel l e o p n ie e Zevenepoel 36 L Oudega Hengstepoel (Aldegea) Jutryp (Jutrijp) 44 Jent jem eer Oudhof Zwettepoel Schuttel 8 poel Anewi el Snikzwaag (Sniksweach) 19 Lytshuzen Broek Palsepoel Idzega De Hommerts Gravepoeltje (Idzegea) (Hommerts) De Brekken 43 Rintje poel Osingahuzen Ker kehop (Osingahuizen) 9 Bokke I dz e g a a s t e r p oe l g wiel e w e d 25 u Kleine Gaastmeer Boornzwaag O (Lytse Gaastmar) Heech over de Wielen Joure Heeg (Heeg) 32 (De Jouwer) (Heech) Lippenwoude Legenda 15 L a n g w e e r d e r w i e l e n Landbouw Gaastmeer 14 (De Gaastmar) 28 Polder buiten RWK Boornzwaag (Boarnsweach) Heeger Zomerpolder meer Smelbrege (Smallebrugge) Natuur 13 26 Langweer (Langwar) Fiskersbuorren PolderH basukeitrheonrn eRWK (Haskerhoarne) 40 K o e v o r d e r H e e g e r m e e r Koufurderrige Dijken Zomerpolder (Diken) Noorder Gebiedsnummering Ee 55 Yndyk (Indijk) m e e r Indijk (Yndyk) Zomerpolders natuur en landbouw gebiedsnummering: Deelkaart 6 63 Scharsterbrug Wâldsein (Skarsterbrêge) (Woudsend) datum : 09-06-2009 schaal : 1:50.000 Teroele Ouwsterhaule 56 1 (Ousterhaule) 3 Legemeer versienr.
    [Show full text]