Sprawozdanie Stenograficzne Z 67

Sejm Rzeczypospolitej Polskiej Kadencja VIII

Sprawozdanie Stenograficzne z 67. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

w dniu 19 lipca 2018 r. (drugi dzień obrad)

Warszawa 2018

SPIS TREŚCI

67. posiedzenie Sejmu (Obrady w dniu 19 lipca 2018 r.)

Wznowienie posiedzenia Poseł Mirosław Suchoń ...... 148 Komunikaty Poseł Robert Kropiwnicki ...... 149 Sekretarz Poseł Marcin Duszek ...... 127 Poseł Kornelia Wróblewska ...... 149 Zmiana porządku dziennego Poseł Paweł Bańkowski ...... 149 Wicemarszałek Stanisław Tyszka ...... 127 Poseł Paulina Hennig-Kloska ...... 149 Punkt 18. porządku dziennego: Pierwsze Poseł Arkadiusz Myrcha ...... 149 czytanie poselskiego projektu ustawy Poseł Adam Szłapka ...... 150 o zmianie ustawy Prawo o prokuratu- Poseł Maria Małgorzata Janyska ...... 150 rze oraz niektórych innych ustaw Poseł Monika Rosa ...... 150 Poseł Marek Ast ...... 128 Poseł Krystyna Skowrońska ...... 151 Poseł Waldemar Buda ...... 130 Poseł Agnieszka Pomaska ...... 151 Poseł Rafał Trzaskowski ...... 131 Poseł Wojciech Król ...... 151 Poseł Borys Budka ...... 132 Poseł Kinga Gajewska ...... 151 Poseł Paweł Grabowski ...... 133 Poseł Wojciech Wilk ...... 152 Poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz ...... 136 Poseł Alicja Chybicka ...... 152 Poseł Barbara Dolniak ...... 137 Poseł Małgorzata Chmiel ...... 152 Poseł Krzysztof Paszyk ...... 138 Poseł Grzegorz Furgo ...... 152 Poseł Jacek Protasiewicz ...... 139 Poseł Cezary Grabarczyk ...... 153 Poseł Joanna Scheuring-Wielgus ...... 140 Poseł Zdzisław Gawlik ...... 153 Poseł Ryszard Galla ...... 141 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Poseł Janusz Sanocki ...... 141 Sprawiedliwości Łukasz Piebiak ...... 153 Poseł Piotr Kaleta ...... 142 Poseł Marek Ast ...... 155 Poseł Michał Szczerba ...... 142 (Przerwa w posiedzeniu) Poseł Barbara Chrobak ...... 143 Poseł Barbara Dolniak ...... 143 Wznowienie obrad Poseł Krzysztof Paszyk ...... 143 Zmiana porządku dziennego Poseł Ryszard Galla ...... 143 Marszałek ...... 155 Poseł Bożena Kamińska ...... 144 Sprawy formalne Poseł Paweł Grabowski ...... 144 Poseł Michał Szczerba ...... 155 Poseł Krzysztof Truskolaski ...... 144 Punkt 18. porządku dziennego (cd.) Poseł Michał Stasiński ...... 144 Poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz ...... 156 Poseł Stefan Romecki ...... 144 Poseł Rafał Trzaskowski ...... 156 Poseł Mirosław Pampuch ...... 145 Poseł Krzysztof Paszyk ...... 157 Poseł Małgorzata Pępek ...... 145 Poseł Paweł Grabowski ...... 157 Poseł Witold Zembaczyński ...... 145 Zmiana porządku dziennego Poseł Marcin Święcicki ...... 145 Marszałek ...... 157 Poseł Paweł Kobyliński ...... 146 Sprawy formalne Poseł Zofia Czernow ...... 146 Poseł Krystyna Sibińska ...... 158 Poseł Krzysztof Mieszkowski ...... 146 Minister Środowiska Henryk Kowalczyk 158 Poseł Józef Lassota ...... 146 Zmiana porządku dziennego Poseł Jerzy Meysztowicz ...... 147 Marszałek ...... 159 Poseł Dorota Rutkowska ...... 147 (Przerwa w posiedzeniu) Poseł Elżbieta Stępień ...... 147 Poseł Paweł Pudłowski ...... 147 Wznowienie obrad Poseł Sławomir Nitras ...... 148 Punkt 19. porządku dziennego: Pytania Poseł Ewa Lieder ...... 148 w sprawach bieżących Poseł Rafał Grupiński ...... 148 Poseł Bartłomiej Stawiarski ...... 159 Minister Infrastruktury Andrzej Adamczyk . . .160 Punkt 20. porządku dziennego: Informa- Poseł Antoni Duda ...... 161 cja bieżąca Minister Infrastruktury Andrzej Adamczyk . . .161 Poseł Marek Sowa ...... 182 Poseł Andrzej Gawron ...... 161 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Poseł Dariusz Starzycki ...... 162 Spraw Zagranicznych Konrad Szymański . . .183 Minister Środowiska Henryk Kowalczyk . . . .162 Poseł Agata Borowiec ...... 185 Poseł Jerzy Paul ...... 163 Poseł Rafał Trzaskowski ...... 186 Minister Środowiska Henryk Kowalczyk . . . .163 Poseł Krzysztof Truskolaski ...... 186 Poseł Paweł Bańkowski ...... 164 Poseł Jacek Protasiewicz ...... 186 Poseł Krzysztof Gadowski ...... 164 Poseł Maria Zuba ...... 187 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Energii Poseł Agnieszka Pomaska ...... 187 Grzegorz Tobiszowski ...... 164 Poseł Mirosław Pampuch ...... 187 Poseł Zdzisław Gawlik ...... 165 Poseł Anna Cicholska ...... 188 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Energii Poseł Marek Krząkała ...... 188 Grzegorz Tobiszowski ...... 166 Poseł Marek Sowa ...... 188 Poseł Maciej Masłowski ...... 167 Poseł Antoni Duda ...... 189 Minister Cyfryzacji Marek Zagórski ...... 167 Poseł Piotr Apel ...... 168 Poseł Marcin Święcicki ...... 189 Minister Cyfryzacji Marek Zagórski ...... 168 Poseł Krzysztof Mieszkowski ...... 190 Poseł Paulina Hennig-Kloska ...... 168 Poseł Joanna Borowiak ...... 190 Szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Poseł Paweł Kobyliński ...... 190 Michał Dworczyk ...... 169 Poseł Dominik Tarczyński ...... 191 Poseł Paulina Hennig-Kloska ...... 170 Poseł Krystyna Skowrońska ...... 191 Szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Poseł Jerzy Meysztowicz ...... 191 Michał Dworczyk ...... 170 Poseł Ewa Szymańska ...... 192 Poseł Paulina Hennig-Kloska ...... 170 Poseł Józef Lassota ...... 192 Poseł Mirosław Maliszewski ...... 170 Poseł Mieczysław Miazga ...... 192 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa Poseł Kazimierz Gołojuch ...... 192 i Rozwoju Wsi Szymon Giżyński ...... 171 Poseł Zofia Czernow ...... 193 Poseł Jan Łopata ...... 172 Poseł Małgorzata Pępek ...... 193 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa Poseł Marek Sowa ...... 193 i Rozwoju Wsi Szymon Giżyński ...... 172 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Poseł Krzysztof Głuchowski ...... 172 Spraw Zagranicznych Konrad Szymański . . .194 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa Podsekretarz Stanu w Ministerstwie i Rozwoju Wsi Szymon Giżyński ...... 173 Inwestycji i Rozwoju Paweł Chorąży ...... 195 Poseł Teresa Hałas ...... 174 Punkt 45. porządku dziennego: Sprawoz- Poseł Janusz Cichoń ...... 174 danie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa o rządowym projekcie ustawy o zmianie i Rozwoju Wsi Szymon Giżyński ...... 175 niektórych ustaw w celu zwiększenia Poseł Zofia Czernow ...... 175 efektywności prowadzonych działań Poseł Agnieszka Kołacz-Leszczyńska ...... 176 kontrolnych w zakresie niektórych Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa rynków rolnych i Rozwoju Wsi Szymon Giżyński ...... 176 Poseł Sprawozdawca Robert Telus ...... 196 Poseł Lidia Burzyńska ...... 176 Poseł Piotr Polak ...... 197 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Poseł Zbigniew Ajchler ...... 197 Obrony Narodowej Wojciech Skurkiewicz . . .177 Poseł Norbert Kaczmarczyk ...... 198 Poseł Joanna Borowiak ...... 177 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Poseł Jerzy Meysztowicz ...... 198 Obrony Narodowej Wojciech Skurkiewicz 178 Poseł Mirosław Maliszewski ...... 199 Poseł Barbara Dziuk ...... 178 Poseł Andrzej Kryj ...... 200 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki Poseł Krystyna Skowrońska ...... 200 Morskiej i Żeglugi Śródlądowej Poseł Anna Kwiecień ...... 200 Anna Moskwa ...... 179 Poseł Joanna Borowiak ...... 201 Poseł Barbara Dziuk ...... 179 Poseł Józef Lassota ...... 201 Poseł Jarosław Gonciarz ...... 180 Poseł Marek Suski ...... 201 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Inwestycji Poseł Kazimierz Gołojuch ...... 202 i Rozwoju Paweł Chorąży ...... 180 Poseł Mieczysław Miazga ...... 202 Poseł Jarosław Gonciarz ...... 181 Poseł Maria Zuba ...... 202 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Inwestycji Poseł Piotr Polak ...... 202 i Rozwoju Paweł Chorąży ...... 181 Poseł Paweł Kobyliński ...... 202 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa Poseł Zbigniew Sosnowski ...... 231 i Rozwoju Wsi Rafał Romanowski ...... 203 Poseł Zbigniew Ajchler ...... 231 Poseł Robert Telus ...... 204 Poseł Błażej Parda ...... 231 Punkt 22. porządku dziennego: Sprawoz- Poseł Mirosław Maliszewski ...... 232 danie Komisji Finansów Publicznych Poseł Aleksander Mrówczyński ...... 232 o rządowym projekcie ustawy o Pol- Poseł Jakub Rutnicki ...... 232 skim Instytucie Ekonomicznym Poseł Maciej Masłowski ...... 233 Poseł Sprawozdawca Gabriela Masłowska . . .206 Poseł Krzysztof Paszyk ...... 233 Poseł Andrzej Kosztowniak ...... 207 Poseł Teresa Hałas ...... 233 Poseł Krystyna Skowrońska ...... 207 Poseł Kazimierz Plocke ...... 233 Poseł Błażej Parda ...... 208 Poseł Wojciech Bakun ...... 234 Poseł Paweł Kobyliński ...... 209 Poseł Antoni Duda ...... 234 Poseł Genowefa Tokarska ...... 209 Poseł Bożena Kamińska ...... 234 Poseł Krystyna Skowrońska ...... 210 Poseł Jan Duda ...... 235 Poseł Małgorzata Pępek ...... 211 Poseł Leszek Ruszczyk ...... 235 Poseł Genowefa Tokarska ...... 211 Poseł Dariusz Bąk ...... 235 Poseł Henryka Krzywonos-Strycharska . . . .211 Poseł Dorota Niedziela ...... 236 Poseł Józef Lassota ...... 211 Poseł Robert Telus ...... 236 Poseł Ryszard Wilczyński ...... 212 Poseł Józef Lassota ...... 236 Poseł Paweł Arndt ...... 212 Poseł Marek Matuszewski ...... 237 Poseł Krzysztof Truskolaski ...... 212 Poseł Paweł Papke ...... 237 Poseł Błażej Parda ...... 212 Poseł Marek Suski ...... 237 Sekretarz Stanu w Kancelarii Poseł Anna Milczanowska ...... 237 Prezesa Rady Ministrów Paweł Szrot ...... 212 Poseł Bogdan Rzońca ...... 238 Poseł Krystyna Skowrońska ...... 214 Poseł Piotr Kaleta ...... 238 Poseł Gabriela Masłowska ...... 214 Poseł Krystyna Skowrońska ...... 239 porządku dziennego Zmiana Poseł Jan Łopata ...... 239 Wicemarszałek Poseł Mirosław Suchoń ...... 240 Małgorzata Kidawa-Błońska ...... 215 Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Punkt 23. porządku dziennego: Informacja Jan Krzysztof Ardanowski ...... 240 ministra rolnictwa i rozwoju wsi o skut- Poseł Norbert Kaczmarczyk ...... 243 kach suszy i działaniach podejmowa- Poseł Władysław Kosiniak-Kamysz ...... 243 nych przez rząd Poseł Dorota Niedziela ...... 244 Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Jan Krzysztof Ardanowski ...... 215 Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Prezes Rady Ministrów Jan Krzysztof Ardanowski ...... 244 Mateusz Morawiecki ...... 218 Punkt 46. porządku dziennego: Spra- Poseł Robert Telus ...... 220 wozdanie Komisji Infrastruktury oraz Poseł Dorota Niedziela ...... 221 Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Poseł Norbert Kaczmarczyk ...... 222 Naturalnych i Leśnictwa o rządowym Poseł Ewa Lieder ...... 223 projekcie ustawy o zmianie ustawy Poseł Władysław Kosiniak-Kamysz ...... 224 o lasach oraz ustawy Prawo ochrony Prezes Rady Ministrów środowiska Mateusz Morawiecki ...... 226 Poseł Sprawozdawca Anna Paluch ...... 244 Poseł Andrzej Kryj ...... 226 Poseł Jan Duda ...... 246 Poseł Henryka Krzywonos-Strycharska . . . .227 Poseł Krystyna Sibińska ...... 247 Poseł Jarosław Sachajko ...... 227 Poseł Jakub Kulesza ...... 248 Poseł Krzysztof Truskolaski ...... 227 Poseł Ewa Lieder ...... 249 Poseł Urszula Pasławska ...... 227 Poseł Mirosław Suchoń ...... 250 Poseł Zbigniew Dolata ...... 228 Poseł Urszula Pasławska ...... 250 Poseł Stefan Romecki ...... 228 Poseł Wojciech Król ...... 251 Poseł Marek Sowa ...... 228 Poseł Małgorzata Chmiel ...... 251 Poseł Genowefa Tokarska ...... 229 Poseł Mirosław Suchoń ...... 252 Poseł Ryszard Bartosik ...... 229 Poseł Jolanta Hibner ...... 252 Poseł Ryszard Wilczyński ...... 229 Poseł Krystyna Sibińska ...... 252 Poseł Norbert Kaczmarczyk ...... 230 Poseł Gabriela Lenartowicz ...... 253 Poseł Zbigniew Sosnowski ...... 230 Poseł Stanisław Żmijan ...... 253 Poseł Edward Siarka ...... 230 Poseł Dorota Niedziela ...... 254 Poseł Robert Telus ...... 231 Poseł Józef Lassota ...... 254 Poseł Elżbieta Stępień ...... 254 Poseł Anita Czerwińska ...... 276 Poseł Anna Paluch ...... 254 Poseł Magdalena Kochan ...... 277 Poseł Marek Sowa ...... 255 Poseł Józef Brynkus ...... 277 Poseł Jan Duda ...... 255 Poseł Małgorzata Zwiercan ...... 278 Minister Środowiska Henryk Kowalczyk . . . .256 Poseł Małgorzata Pępek ...... 279 Poseł Małgorzata Chmiel ...... 258 Poseł Antoni Duda ...... 279 Poseł Krystyna Sibińska ...... 258 Poseł Stefan Romecki ...... 279 Poseł Anna Paluch ...... 259 Poseł Małgorzata Niemczyk ...... 279 Punkt 24. porządku dziennego: Sprawoz- Poseł Joanna Fabisiak ...... 280 danie Komisji Ochrony Środowiska, Poseł Anna Kwiecień ...... 280 Zasobów Naturalnych i Leśnictwa Poseł Piotr Pyzik ...... 280 o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiąza- Szef Urzędu do Spraw niach związanych z organizacją w Rze- Kombatantów i Osób Represjonowanych czypospolitej Polskiej sesji Konferencji Jan Józef Kasprzyk ...... 280 Stron Ramowej konwencji Narodów Poseł Joanna Fabisiak ...... 281 Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu Punkt 26. porządku dziennego: Sprawoz- Poseł Sprawozdawca Anna Paluch ...... 259 danie Komisji Polityki Społecznej Poseł Czesław Sobierajski ...... 261 i Rodziny oraz Komisji Spraw Zagra- Poseł Gabriela Lenartowicz ...... 262 nicznych o rządowym projekcie ustawy Poseł Grzegorz Długi ...... 263 o ratyfikacji Umowy między Rzecząpo- Poseł Ewa Lieder ...... 264 spolitą Polską a Mongolią Poseł Urszula Pasławska ...... 265 o zabezpieczeniu społecznym, podpisa- Poseł Gabriela Lenartowicz ...... 265 nej w Warszawie dnia 24 stycznia 2018 r. Poseł Dorota Niedziela ...... 266 Poseł Sprawozdawca Grzegorz Matusiak 282 Poseł Czesław Sobierajski ...... 266 Poseł Piotr Pyzik ...... 282 Poseł Elżbieta Stępień ...... 266 Poseł Grzegorz Długi ...... 282 Poseł Marek Sowa ...... 266 Poseł Elżbieta Stępień ...... 283 Minister Środowiska Henryk Kowalczyk . . . .267 Punkt 27. porządku dziennego: Sprawoz- Punkt 25. porządku dziennego: Sprawozda- danie Komisji Gospodarki i Rozwoju nie Komisji Zdrowia o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy oraz Komisji Spraw Zagranicznych o przeciwdziałaniu narkomanii oraz o rządowym projekcie ustawy o ratyfi- ustawy o Państwowej Inspekcji Sani- kacji Porozumienia między Rzecząpo- tarnej spolitą Polską a Republiką Estońską Poseł Sprawozdawca Bernadeta Krynicka . . .267 o zmianie i zakończeniu obowiązywa- Poseł Tomasz Latos ...... 268 nia Umowy między Rzecząpospolitą Poseł Małgorzata Niemczyk ...... 269 Polską a Republiką Estońską o wzajem- Poseł Jerzy Kozłowski ...... 270 nym popieraniu i ochronie inwestycji, Poseł Marek Ruciński ...... 271 sporządzonej w Warszawie dnia 6 maja Poseł Małgorzata Zwiercan ...... 271 1993 r. Poseł Krzysztof Truskolaski ...... 272 Poseł Sprawozdawca Józef Leśniak ...... 283 Poseł Małgorzata Pępek ...... 272 Poseł Piotr Pyzik ...... 284 Poseł Małgorzata Niemczyk ...... 272 Poseł Stanisław Lamczyk ...... 284 Poseł Tomasz Latos ...... 273 Poseł Grzegorz Długi ...... 284 Poseł Joanna Fabisiak ...... 273 Poseł Krzysztof Truskolaski ...... 284 Poseł Anna Kwiecień ...... 273 Punkt 28. porządku dziennego: Sprawoz- Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia danie Komisji Gospodarki i Rozwoju Zbigniew Józef Król ...... 273 Poseł Małgorzata Niemczyk ...... 275 oraz Komisji Spraw Zagranicznych Punkt 21. porządku dziennego: Pierwsze o rządowym projekcie ustawy o ratyfi- czytanie rządowego projektu ustawy kacji Protokołu przystąpienia do Umo- o zmianie ustawy o kombatantach oraz wy o handlu między Unią Europejską niektórych osobach będących ofiarami i jej państwami członkowskimi, z jednej represji wojennych i okresu powojen- strony, a Kolumbią i Peru, z drugiej nego oraz niektórych innych ustaw strony, w celu uwzględnienia przystą- Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rodziny, pienia Ekwadoru, sporządzonego Pracy i Polityki Społecznej w Brukseli dnia 11 listopada 2016 r. Stanisław Szwed ...... 275 Poseł Sprawozdawca Józef Leśniak ...... 285 Poseł Józef Leśniak ...... 285 Punkt 33. porządku dziennego: Spra- Poseł Grzegorz Długi ...... 286 wozdanie Komisji Kultury i Środków Poseł Krzysztof Truskolaski ...... 286 Przekazu o poselskim i komisyjnym Punkt 48. porządku dziennego: Sprawoz- projektach uchwał w sprawie ustano- danie Komisji Regulaminowej, Spraw wienia roku 2019 Rokiem Stanisława Poselskich i Immunitetowych Moniuszki o poselskim projekcie uchwały w spra- Poseł Sprawozdawca Urszula Pasławska . . . .301 wie zmiany Regulaminu Sejmu Poseł Urszula Pasławska ...... 303 Poseł Sprawozdawca Włodzimierz Bernacki . . .286 Punkt 34. porządku dziennego: Sprawoz- Poseł Włodzimierz Bernacki ...... 287 danie Komisji Regulaminowej, Spraw Poseł Tomasz Głogowski ...... 288 Poselskich i Immunitetowych w spra- Poseł Łukasz Rzepecki ...... 288 wie wniosku oskarżyciela prywatnego Poseł Krzysztof Truskolaski ...... 289 Piotra Liroya-Marca z dnia 18 grudnia Poseł Małgorzata Chmiel ...... 290 2017 r. o wyrażenie zgody przez Sejm Poseł Małgorzata Niemczyk ...... 290 na pociągnięcie do odpowiedzialności Poseł Marek Sowa ...... 291 karnej posła Jarosława Porwicha Poseł Włodzimierz Bernacki ...... 291 Poseł Sprawozdawca Andrzej Matusiewicz . . . .303 Punkt 29. porządku dziennego: Sprawoz- danie Komisji Kultury i Środków Prze- (Przerwa w posiedzeniu) kazu o poselskim projekcie uchwały Załącznik – Teksty wystąpień niewygłoszonych w sprawie ustanowienia roku 2019 Poseł Jan Kilian ...... 305 Rokiem Unii Lubelskiej Poseł Paweł Bejda ...... 305 Poseł Sprawozdawca Elżbieta Kruk ...... 292 Poseł Tomasz Kostuś ...... 305 Poseł Joanna Lichocka ...... 292 Poseł Krzysztof Mieszkowski ...... 306 Poseł Anna Wasilewska ...... 293 Poseł Paweł Bańkowski ...... 306 Punkt 30. porządku dziennego: Sprawoz- Poseł Wojciech Król ...... 306 danie Komisji Kultury i Środków Prze- Poseł Tomasz Kostuś ...... 306 kazu o poselskim projekcie uchwały Poseł Władysław Kosiniak-Kamysz ...... 307 w sprawie ustanowienia roku 2019 Ro- Poseł Joanna Augustynowska ...... 307 kiem Gustawa Herlinga-Grudzińskiego Poseł Sylwester Chruszcz ...... 308 Poseł Sprawozdawca Barbara Bubula . . . . . 293 Poseł Jacek Protasiewicz ...... 308 Poseł Joanna Lichocka ...... 294 Poseł Sylwester Chruszcz ...... 309 Poseł Iwona Śledzińska-Katarasińska . . . . . 294 Poseł Jacek Protasiewicz ...... 309 Poseł Stefan Niesiołowski ...... 295 Poseł Joanna Lichocka ...... 295 Poseł Sylwester Chruszcz ...... 310 Poseł Jacek Protasiewicz ...... 310 Punkt 31. porządku dziennego: Sprawoz- danie Komisji Kultury i Środków Prze- Poseł Michał Stasiński ...... 310 kazu o poselskim projekcie uchwały Poseł Krzysztof Mieszkowski ...... 311 w sprawie ustanowienia roku 2019 Poseł Urszula Pasławska ...... 311 Rokiem Powstań Śląskich Poseł Elżbieta Zielińska ...... 311 Poseł Sprawozdawca Andrzej Sośnierz . . . . .296 Poseł Krzysztof Mieszkowski ...... 312 Poseł Czesław Sobierajski ...... 297 Poseł Elżbieta Zielińska ...... 312 Poseł Wojciech Król ...... 297 Poseł Urszula Pasławska ...... 313 Poseł Monika Rosa ...... 298 Poseł Elżbieta Zielińska ...... 313 Punkt 32. porządku dziennego: Spra- Poseł Marek Sowa ...... 313 wozdanie Komisji Kultury i Środków Poseł Małgorzata Zwiercan ...... 314 Przekazu o poselskim projekcie uchwa- Poseł Bożena Henczyca ...... 315 ły w sprawie ustanowienia roku 2019 Poseł Robert Kołakowski ...... 315 Rokiem Anny Walentynowicz Poseł Krzysztof Mieszkowski ...... 316 Poseł Sprawozdawca Piotr Babinetz ...... 298 Poseł Elżbieta Zielińska ...... 316 Poseł Elżbieta Kruk ...... 299 Poseł Krzysztof Szulowski ...... 316 Poseł Józef Brynkus ...... 300 Poseł Waldemar Andzel ...... 316 Poseł Stefan Niesiołowski ...... 300 Poseł Sylwester Chruszcz ...... 317 Poseł Józef Brynkus ...... 301 Poseł Jarosław Gonciarz ...... 317 Poseł Piotr Babinetz ...... 301 Poseł Piotr Pyzik ...... 317

nej 16, –godz. 15.30, –godz. tetowych 12, Technologii –godz. 10.30,– godz. 9, –godz. i Leśnictwa siedzenia Komisji: katów. Kubiak. iMarta Duszek Marcin Milewski. iDaniel Duszek słowie Marcin Borowiec. iAgatę biak Ku Martę Milewskiego, Daniela Duszka, Marcina Mazurek iMałgorzata Kidawa-Błońska Beata Dolniak, Barbara Terlecki, Ryszard Tyszka, Marek Kuchciński oraz wicemarszałkowie Stanisław — do 18. Spraw –godz. Unii Europejskiej 17, –godz. za Granicą zPolakami — Łączności — Samorządu i Terytorialnego Polityki Regional 13.30, godz. – Immuni i Poselskich Spraw Regulaminowej, — Konstytucyjnej Odpowiedzialności — — do 13.30, Spraw –godz. Unii Europejskiej 13, iPraw Człowieka –godz. — Sprawiedliwości Publicznych 12, –godz. — Finansów 12, godz. – Państwa — do 12, Spraw –godz. Unii Europejskiej Skarbu i Energii Spraw do — Nowoczesnych i Innowacyjności Cyfryzacji, — 11, iRozwoju –godz. — Gospodarki Śródlądowej Żeglugi i Morskiej Gospodarki — 10, –godz. — Zdrowia — Nadzwyczajnej do spraw – deregulacji godz. 10, iRozwoju Wsi 9,— Rolnictwa –godz. Naturalnych Zasobów Środowiska, Ochrony — po się odbędą dzisiejszym dniu w że Informuję, Poseł Duszek: Sekretarz Marcin komuni o Proszę odczytanie sekretarza posła Protokół i listę mówców prowadzić będą posłowie po będą sekretarzami obrad części pierwszej W Na dzisiejszychsekretarzy obrad powołuję posłów Wznawiam posiedzenie. Wicemarszałek Stanisław Tyszka: ( Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu marszałek przewodniczą posiedzeniu Na ( Wznowienie posiedzenia ogodz. 9min 15 ) ------

dzynarodowej Wymiany Kulturalnej – godz. 12, –godz. Kulturalnej Wymiany dzynarodowej Ka Spółdzielczej Krajowej 11, –godz. sie Oszczędnościowo-Kredytowej oraz ściowo-kredytowych oszczędno kasach spółdzielczych w prawidłowości 10, –godz. towych zespołów parlamentarnych: następujących nia propozycje przyjął. propozycje imie w oświadczeń niu klubów ikół. 3-minutowych wysłuchał Sej dziennego regulaminu 3 ust. 44 mu art. oraz w dyskusjach porządku nad punktami tymi zastosowanie na zgodę mujące rozpatrzenie sprawozdań. tych obej punkty o dziennego porządku uzupełnieniu o Konwentu Seniorów, marszałek Sejmu podjął decyzję i 2016pada r. 11listo dnia Brukseli w sporządzonego Ekwadoru, z strony,drugiej w celu uwzględnienia przystąpienia Peru, i Kolumbią strony,a jednej z członkowskimi, wy o handlu między Unią Europejską i jej państwami 6maja r., 1993 szawie dnia popieraniu i ochronie inwestycji, wzajemnym sporządzonej w o War Estońską Republiką a Polską spolitą Umowykończeniu Rzecząpo między obowiązywania zai zmianie o Estońską PolskąRepubliką spolitą a projektachdowych ustaw: Wiatrowej17. –godz. getyki Dziękuję bardzo. 16 SpołecznejNauki –godz. 2767 — Parlamentarnego Zespołu na rzecz Katolickiej Mię Wspierania ds. Zespołu Parlamentarnego — nie wyjaśnienia ds. Zespołu Parlamentarnego — Powia Szpitali ds. Zespołu Parlamentarnego — posiedze również się odbędą dzisiejszym dniu W Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm Proponuję, aby w tych Sejm przypadkach wyraził opinii jednolitej uzyskaniu po tym, z związku W druki odpowiednio to Sprawozdania Umo do przystąpienia Protokołu ratyfikacji o — Rzecząpo między Porozumienia ratyfikacji o — komisje Właściwe przedłożyły sprawozdania o rzą Dziękuję panu. Wicemarszałek Stanisław Tyszka: Ener Morskiej ds. Zespołu Parlamentarnego — . ) nr

2766 ------

Spis treści 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 128 Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo o prokuraturze

Wicemarszałek Stanisław Tyszka (Poseł Rafał Grupiński: Bo się z konstytucją nie zgadza.) Sprzeciwu nie słyszę. …warto zaproponować społeczeństwu alterna- Komisja Ochrony Środowiska, Zasobów Natural- tywne rozwiązanie wobec tego, co rządząca więk- nych i Leśnictwa przedłożyła sprawozdanie o rządo- szość proponuje, i poczekać na wybory, czy społeczeń- wym projekcie ustawy o zmianie ustawy o szczegól- stwo poprze propozycje opozycji, czy też nie. Naszą nych rozwiązaniach związanych z organizacją w Rze- propozycję społeczeństwo poparło, w efekcie czego czypospolitej Polskiej sesji Konferencji Stron Ramo- jest ta nowa ustawa o prokuraturze. wej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie (Głos z sali: Jakie społeczeństwo?) zmian klimatu, druk nr 2763. Ale jak powiedziałem… W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii (Głos z sali: Nie konsultowaliście tego!) Konwentu Seniorów, marszałek Sejmu podjął decyzję Jak powiedziałem, jeżeli chodzi o prokuratora ge- o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmu- neralnego... jący rozpatrzenie tego sprawozdania. (Poseł Rafał Grupiński: Nic nie mówiliście o tym Proponuję, aby w tym przypadku Sejm wyraził w kampanii.) zgodę na zastosowanie art. 44 ust. 3 regulaminu Sej- …była to nasza zapowiedź połączenia tych stano- mu oraz w dyskusji nad tym punktem porządku dzien- wisk: ministra sprawiedliwości i prokuratora gene- nego wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu ralnego, i to zrealizowaliśmy. Niemniej jednak oczy- klubów i kół. wiście 2 lata obowiązywania ustawy o prokuraturze Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm pokazują, że niezbędne są pewne korekty, które będą propozycje przyjął. zmierzały przede wszystkim do usprawniania dzia- Sprzeciwu nie słyszę. łania prokuratury, a tym samym do jeszcze inten- Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 18. sywniejszej walki z przestępczością i do zwiększenia porządku dziennego: Pierwsze czytanie posel- bezpieczeństwa obywateli. Do głównych celów projektu ustawy o prokuratu- skiego projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo rze, tych propozycji, które są w niej zawarte, należy o prokuraturze oraz niektórych innych ustaw m.in. dookreślenie charakteru oraz zakresu uczest- (druk nr 2731). Spis treści nictwa prokuratora w postępowaniach prowadzo- Proszę pana posła Marka Asta o przedstawienie nych przez organy władzy i administracji publicznej, uzasadnienia projektu ustawy. sądy i trybunały, w których jego udział opiera się na (Głos z sali: A gdzie Piotrowicz?) przepisie art. 5 Prawa o prokuraturze. Chodzi także o doprecyzowanie regulacji związanej z wykonywa- niem przez prokuratury regionalne obsługi finansowej Poseł Marek Ast: i administracyjnej wydziałów zamiejscowych Depar- tamentu do Spraw Przestępczości Zorganizowanej Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu wnio- i Korupcji Prokuratury Krajowej oraz rozszerzenie skodawców… legitymacji procesowej prokuratorów pełniących obo- Poseł Krystyna Skowrońska ( : A gdzie państwa wiązki służbowe w wydziałach do spraw wojskowych koledzy?) prokuratur okręgowych oraz w działach do spraw …mam zaszczyt przedstawić poselski projekt wojskowych prokuratur rejonowych do występowania ustawy o zmianie ustawy Prawo o prokuraturze oraz przed wojskowymi sądami garnizonowymi oraz przed niektórych innych ustaw, zawarty w druku nr 2731. wojskowymi sądami okręgowymi. Należy też wspo- (Poseł Izabela Katarzyna Mrzygłocka: A gdzie są mnieć o wprowadzeniu rozwiązania odnoszącego się ci wnioskodawcy?) do organizacji i zakresu działania sekretariatów i in- Ustawa o prokuraturze weszła w życie 4 marca nych działów administracji w Głównej Komisji Ści- 2016 r., a zatem obowiązuje już przeszło 2 lata. Głów- gania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu oraz nym założeniem tej ustawy było przywrócenie roz- w oddziałowych komisjach ścigania zbrodni przeciw- wiązania, według którego minister sprawiedliwości ko narodowi polskiemu, a także o dokonaniu zmian sprawował urząd prokuratora generalnego. Zapowie- terminologicznych i językowych w treści art. 93 § 4 dzieliśmy to w momencie, kiedy w 2010 r. ówczesna Prawa o prokuraturze oraz o stworzeniu regulacji koalicja rządząca zniosła to rozwiązanie. Sygnalizo- dotyczących rozszerzenia możliwości delegowania waliśmy wówczas niebezpieczeństwa, które będą się prokuratorów Instytutu Pamięci Narodowej. wiązały z rozdzieleniem funkcji urzędu prokuratora Mowa tu również o dookreśleniu przepisu przewi- generalnego i ministra sprawiedliwości, i jednocze- dującego możliwość stosowania unormowań określo- śnie zapowiedzieliśmy, że w momencie kiedy wy- nych w art. 109 § 1 pkt 1 i 2 oraz § 2 Prawa o proku- gramy wybory, to rozwiązanie zostanie przywró- raturze wobec prokuratora Prokuratury Krajowej cone. Szkoda, że dzisiaj państwo, będąc w opozycji, zamieszkującego poza miejscowością będącą siedzibą nie przyjmujecie podobnej taktyki. Jeżeli nie zgadza- tej jednostki organizacyjnej prokuratury i o wskaza- my się z określonym rozwiązaniem, proponowanym niu wprost w upoważnieniu ustawowym zawartym przez większość rządzącą… w art. 112 Prawa o prokuraturze możliwości określe- 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo o prokuraturze 129

Poseł Marek Ast Ponadto w art. 28 zaproponowano zmiany dające możliwość głosowania przez kolegia sądów nie tylko nia w rozporządzeniu wydanym na tej podstawie w toku posiedzeń, ale i w trybie obiegowym w spra- przypadków, w których nie przysługują diety, o któ- wach, w których nie ma sprzeciwu żadnego z jego rych mowa w art. 109 § 1 Prawa o prokuraturze. członków przeciwko takiej formie głosowania, a za- Chodzi też o wprowadzenie możliwości złożenia przez tem kiedy sprawa będąca przedmiotem rozpatrywa- prokuratora generalnego odwołania od postanowienia nia przez kolegium jest na tyle prosta i jednoznaczna, o umorzeniu postępowania dyscyplinarnego w sytu- że w stosunku do niej nie wymaga się fizycznego ze- acji, gdy nie jest on podmiotem inicjującym postępo- brania się kolegium sądu i podjęcia uchwały. wanie wyjaśniające, jak również o modyfikację Zmiany w art. 33 § 5 i art. 35 § 7 zmierzają do art. 174 § 1a pkt 1 ustawy Prawo o prokuraturze wyeliminowania kworum podczas posiedzeń zgroma- poprzez jednoczesne wskazanie, iż wymogi dotyczące dzeń ogólnych sędziów apelacji i sędziów okręgu jako osoby ubiegającej się o mianowanie na stanowisko warunku skutecznego podejmowania uchwał w celu asesora prokuratury spełnia również osoba, która zapewnienia efektywnego działania tych organów była zatrudniona przez co najmniej 3 lata na stano- samorządu sędziowskiego. wisku asystenta prokuratora lub asystenta sędziego. Ponadto zmieniono też zasady udziału w konkur- Te propozycje wychodzą naprzeciw oczekiwaniom sie określone w art. 57 i 57aa, które przewidują za- środowiska prokuratorów, ale również wynikają z ana- równo możliwość jednoczesnego udziału w dwóch lizy działania obecnej ustawy. postępowaniach w sprawie powołania do pełnienia Jeżeli chodzi o zmiany w ustawie Prawo o ustroju urzędu na stanowisku sędziowskim w sądzie po- sądów powszechnych zawarte w nowelizacji tejże wszechnym – dotychczas było to możliwe wyłącznie ustawy, to proponuje się szereg zmian o różnym stopniu w zakresie jednego konkursu – jak i umożliwiają istotności i szczegółowości nakierowanych na uspraw- skuteczną rezygnację z ubiegania się o wolne stano- nienie funkcjonowania sądownictwa powszechnego. wisko już wskutek złożenia oświadczenia woli w tym Również w tym wypadku ta propozycja stanowi efekt przedmiocie. analizy stosowania obecnie obowiązujących rozwią- Jeżeli chodzi o zmiany w krajowej szkole sądownic- zań, także wprowadzonych w ostatnim czasie, i służy twa, to jest to długo oczekiwana propozycja wprowadzenia aplikacji uzupełniającej. Na to rozwiązanie Spis treści ich korekcie w taki sposób, by można było wyelimi- oczekują referendarze sądowi, asystenci sędziów i pro- nować utrudnienia w sprawnym prowadzeniu postę- kuratorów. Zakłada się organizację tej aplikacji na powań sądowych oraz zapewnić jeszcze skuteczniej- podobnych zasadach jak w przypadku obecnych apli- sze otoczenie administracyjnego funkcjonowania są- kacji sędziowskiej i prokuratorskiej. Jest to przewi- downictwa powszechnego. dziane dla osób, które posiadają co najmniej 2-letnie (Poseł Rafał Grupiński: Co za kłamstwa.) doświadczenie w zawodzie referendarza sądowego Spośród najbardziej istotnych zmian, które idą lub asystenta. Nabór na aplikację sędziowską będzie w tym kierunku, należałoby wymienić np. zmianę odbywał się w drodze konkursu, zaś na aplikację pro- treści art. 11 § 3 ustawy o ustroju sądów powszech- kuratorską – w drodze skierowania przez prokurato- nych, który przewiduje… ra krajowego. Aplikacja będzie trwała 18 miesięcy, (Poseł Rafał Grupiński: Będzie pan odpowiadał a zatem o połowę krócej od dotychczasowych, zaś za- prawnie za to przed sądem…) jęcia będą realizowane w weekendy, tak by nie unie- …umożliwienie prezesowi sądu rejonowego powo- możliwić aplikantom świadczenia pracy. ływanie przewodniczących wydziałów w kierowanym Zmiany, które w tej chwili budzą największą dys- przez niego sądzie – co obecnie należy do kompeten- kusję, to zmiany w ustawie o Sądzie Najwyższym cji prezesa, przełożonego sądu okręgowego – w celu i zmiany w ustawie o Krajowej Radzie Sądownictwa. urealnienia nadzoru nad podległym sądem sprawo- Zasadniczym celem zmian w ustawie o Krajowej Ra- wanego… dzie Sądownictwa i ustawie o Sądzie Najwyższym (Poseł Rafał Grupiński: Te sądy się panem zajmą.) jest doprowadzenie do usprawnienia postępowań pro- …przez prezesa sądu rejonowego ponoszącego od- wadzonych przez KRS w sprawach powoływania do powiedzialność za właściwe funkcjonowanie tego sądu pełnienia urzędu na stanowisku sędziego, w tym w zakresie administracji sądowej. Zmiany art. 12 i 16 sędziego Sądu Najwyższego. prowadzą do umożliwienia bardziej elastycznego za- (Poseł Arkadiusz Myrcha: Kolegów chcecie swoich.) rządzania sądami poprzez odstąpienie od zasady, Zmiana art. 31 ustawy o KRS polega na umożli- w myśl której każdy sąd rejonowy i okręgowy musi wieniu przewodniczącemu rady powoływania zespo- dzielić się na wydział cywilny i karny. Pozwoli to na łów zajmujących się przygotowywaniem spraw indy- tworzenie dla tych samych obszarów sądów jednorod- widualnych do rozpatrzenia na posiedzeniu rady nych, wyspecjalizowanych w ramach określonej ga- w składzie szerszym niż 3-osobowy. Zmiany art. 34 łęzi prawa. Również w celu zapewnienia większej z kolei gwarantują wyłączenie możliwości obstrukcji sprawności zarządzania sądem zmienia się art. 22a postępowań nominacyjnych poprzez wprowadzenie § 1, co uprawnia prezesa sądu rejonowego do ustale- normy wskazującej, że odwołanie od uchwały obej- nia podziału czynności w tym sądzie. mującej rozstrzygnięcie w przedmiocie wniosku o po- 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 130 Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo o prokuraturze

Poseł Marek Ast (Poseł Rafał Grupiński: Negatywne, negatywne.) (Poseł Arkadiusz Myrcha: Ani jednego pozytyw- wołanie do pełnienia urzędu sędziego nie wyłącza nego, dla PiS tylko pozytywne.) uprawomocnienia się jej w zakresie, w jakim roz- …natomiast skutki finansowe zostaną pokryte strzyga o przedstawieniu wniosku o powołanie do w ramach odpowiednich limitów w częściach budże- pełnienia urzędu sędziego Sądu Najwyższego, a jedy- towych. nie w przypadku jej uwzględnienia daje kandydatowi Projekt ustawy nie jest sprzeczny z prawem euro- możliwość uwzględnienia jego wniosku w najbliż- pejskim. szym niezakończonym postępowaniu nominacyjnym. (Głos z sali: Jak nie jest sprzeczny? Z konstytucją Zmiany te umożliwiają także już na etapie kontroli jest sprzeczny.) dokonywanej przez Krajową Radę Sądownictwa od- W tej sytuacji proszę Wysoką Izbę o udział w dal- rzucenie tych odwołań, które złożone zostały po ter- szym procedowaniu nad przedstawionym projektem minie i nie spełniają wymogów formalnych lub z in- ustawy. Dziękuję bardzo. (Oklaski) nych przyczyn pozostają niedopuszczalne. (Głos z sali: Kłamca!) Jeżeli chodzi z kolei o zmiany w ustawie o Sądzie (Głos z sali: Skandal!) Najwyższym, to gwarantują kandydatowi do pełnie- nia urzędu na stanowisku sędziego Sądu Najwyższe- go możliwość złożenia dodatkowych dokumentów Wicemarszałek Stanisław Tyszka: w postępowaniu nominacyjnym w celu wskazania posiadanych kwalifikacji do objęcia tego stanowiska, Dziękuję panu posłowi. jednocześnie zaś wprowadzają rygor pozostawienia Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- bez rozpoznania tych zgłoszeń, które nie spełniają rządku dziennego wysłucha 10-minutowych oświad- wymogów lub zostały dokonane przez osoby niespeł- czeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń niające jednoznacznych formalnych kryteriów do w imieniu kół. objęcia stanowiska albo zostały złożone po terminie, Otwieram dyskusję. w celu jednoznacznego uregulowania sposobu postę- Głos ma pan poseł Waldemar Buda, Prawo i Spra- powania w takich przypadkach. wiedliwość.

Spis treści Natomiast nowe brzmienie art. 111 § 5 służy umoż- liwieniu szybszego, z pożytkiem dla funkcjonowania Sądu Najwyższego, doprowadzenia do powołania pierw- Poseł Waldemar Buda: szego prezesa Sądu Najwyższego już po obsadzeniu 2/3 stanowisk sędziów Sądu Najwyższego. Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! (Poseł Arkadiusz Myrcha: Wstydźcie się za to.) W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawie- Nienależnie od powyższego w ustawie o Sądzie dliwość mam zaszczyt przedstawić stanowisko wobec Najwyższym wprowadzono opisaną już wcześniej ustawy o zmianie ustawy Prawo o prokuraturze oraz zmianę przewidującą utrzymanie obecnego stanu niektórych innych ustaw. prawnego w zakresie dopuszczalności ubiegania się Szanowni Państwo! Jeżeli wyzbędziemy się argu- jednocześnie wyłącznie o jedno stanowisko w tym mentów natury politycznej, to tę ustawę należy okre- sądzie. Brak zmiany art. 31 § 2 tej ustawy wobec ślić jako ustawę techniczną, która porządkuje wiele odesłania w zakresie nieuregulowanym ustawą o Są- materii z zakresu wymiaru sprawiedliwości. Ustawa dzie Najwyższym do ustawy o ustroju sadów po- o prokuraturze została wprowadzona w życie ponad wszechnych mógłby dawać podstawy do twierdzenia, 2 lata temu i już dzisiaj analiza jej obowiązywania, iż także w Sądzie Najwyższym można ubiegać się jej funkcjonowania, jej aspekty, wskazują na to, że jednocześnie o więcej niż jedno wolne stanowisko. jest wiele punktów, wiele miejsc, które wymagają Z kolei zmiany dotyczące art. 117 ustawy o Sądzie poprawy, doprecyzowania. I ta ustawa to precyzuje. Najwyższym służą złagodzeniu skutków wejścia w ży- Jak państwo przeczytają te artykuły, jak państwo cie przepisów nakazujących sędziom posiadającym poświęcą trochę czasu na to, to okaże się, że rzeczy- także obywatelstwo państwa obcego zrzeczenie się wiście… obywatelstwa pod rygorem wygaśnięcia stosunku (Poseł Arkadiusz Myrcha: Konstytucję przeczytaj.) służbowego, dają bowiem sędziemu możliwość zacho- …były problemy praktyczne w wielu miejscach, wania zajmowanego stanowiska sędziowskiego bez były pewne miejsca, które całkowicie… zrzekania się obywatelstwa polskiego. (Poseł Rafał Grupiński: Na Nowogrodzkiej były Przepisy przejściowe ustawy gwarantują z kolei problemy praktyczne.) możliwość stosowania nowych, usprawniających pro- Panie marszałku, jeśli można zdyscyplinować przed- cedurę nominacyjną regulacji wprowadzonych usta- stawicieli opozycji, to bardzo proszę. (Gwar na sali) wą także do postępowań o powołanie do pełnienia Szanowni Państwo! Wiele zapisów ustawy o pro- urzędu na stanowisku sędziego, wszczętych i nieza- kuraturze to były nowe zapisy. Ja przypomnę, że kończonych przed jej wejściem w życie. ustawa została napisana od początku, zmieniała cał- Projekt ustawy wywołuje pozytywne skutki kowicie system. I co dzisiaj się okazało? Dzisiaj się społeczne… okazało, że prokuratura pracuje efektywniej… 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo o prokuraturze 131

Poseł Waldemar Buda zakresie zejść do 2/3, czyli do ok. 80 sędziów. Oczy- wiście idealną sytuacją byłoby to, gdyby to cały (Głos z sali: Kłamstwo. Dwa razy dłużej.) skład… …że prokuratura przede wszystkim ma wolę i ocho- (Poseł Arkadiusz Myrcha: Gdyby prezes mógł wy- tę ścigania przestępców. I to jest bardzo ważne. brać samodzielnie.) (Poseł Borys Budka: Jak tam stodoła Szyszki?) …Sądu Najwyższego wybierał, pochylił się nad Do tej pory nie było żadnego interesu w tym, aże- wyborem nowego prezesa Sądu Najwyższego. Ale by ścigać przestępstwa, wykrywać przestępstwa i efek- okazuje się, że to jest proces długotrwały, okazuje się, tywnie w tym zakresie działać. że mogłoby to przez wiele miesięcy paraliżować funk- (Poseł Arkadiusz Myrcha: Jak w Pabianicach cjonowanie Sądu Najwyższego. Zatem te uwagi, któ- uczeń potrącony na pasach?) re były składane wcześniej, ale też praktyka stoso- Zatem te przepisy w ustawie o prokuraturze wła- wania ustawy od 3 kwietnia, pokazują, że te zmiany śnie tego dotyczą. są konieczne. Jeśli chodzi o ustawę o ustroju sądów powszech- Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość bę- nych, jeśli chodzi o ustawę o Krajowej Szkole Sądow- dzie popierał te zmiany. Dziękuję bardzo. nictwa i Prokuratury, to dokładnie w tym samym (Poseł Borys Budka: Niemożliwe. Niech żyje! kierunku zmierzają zmiany. Wielokrotnie przedsta- Niech żyje! Niech żyje!) wiali państwo uwagi o nieobsadzonych wakatach, wielokrotnie państwo wskazywali również na oko- liczność, że… Wicemarszałek Stanisław Tyszka: (Poseł Borys Budka: Tysiąc sędziów.) …są braki w obsadzeniu wielu stanowisk w są- Dziękuję. dzie. Te propozycje wychodzą naprzeciw… Głos ma pan poseł Rafał Trzaskowski, Platforma (Poseł Sławomir Nitras: To jest ustawa o proku- Obywatelska. raturze.) (Poseł Sławomir Nitras: A gdzie jest Jaki?) …tym oczekiwaniom. Jest uproszczona procedura (Głos z sali: Na rowerze jeździ.) dochodzenia do zawodu sędziego, jest aplikacja uzu- (Głos z sali: A nie w pracy?) pełniająca. To wszystko powinno spowodować, że te (Głos z sali: Z mieszkańcami się spotyka.) Spis treści braki kadrowe w sądzie będą… (Głos z sali: Pisze ustawę o IPN-ie.) (Poseł Sławomir Nitras: Sędziowie marcowi.) (Głos z sali: Śpią wszyscy.) …rzeczywiście uzupełniane. (Głos z sali: Po 2 latach.) Mówili państwo o nieefektywności działania Kra- Poseł Rafał Trzaskowski: jowej Rady Sądownictwa. (Poseł Sławomir Nitras: Teraz nawet ty możesz Panie Marszałku! Wysoki Sądzie! Wysoki Sejmie! być sędzią.) „Wysoki sądzie”, bo warto wam przypomnieć jedną My proponujemy rozwiązania, które… rzecz, słuchajcie, a mianowicie to, że państwo bez (Poseł Arkadiusz Myrcha: Może po to to jest.) wolnych sądów to tak naprawdę jest koniec demokra- …odpowiadają oczekiwaniom w tym zakresie. cji, to jest wyprowadzenie nas na kompletny margi- Krajowa Rada Sądownictwa będzie stosowała uprosz- nes cywilizacji europejskiej. Ale co ważniejsze, pań- czoną procedurę weryfikacji kandydatów na sędziów, stwo bez wolnych sądów to jest państwo, które sprzy- weryfikacji dokumentów, które przedstawia się w try- ja cwaniakom, to jest państwo (Oklaski) chronienia bie konkursowym, przy powoływaniu sędziów. układu, waszego układu. Kończycie zamach w tej Oczywiście przedmiotem wielkiego zainteresowa- chwili na polskie sądownictwo. I oczywiście pytanie nia jest ta część, która dotyczy Sądu Najwyższego… się nasuwa nam wszystkim: Dlaczego to tak długo (Poseł Sławomir Nitras: To jest ustawa o proku- trwa? Dlaczego tak długo? Bo nie spodziewaliście się raturze.) takiego oporu na ulicach (Oklaski), bo nie spodzie- …ale jeżeli przyjrzymy się dyskusji toczonej przy waliście się, że polscy sędziowie nie będą się chcieli wprowadzaniu w życie ustawy o Sądzie Najwyższym, wam podporządkować. Sposób przygotowania zmian to okazuje się, że państwo… pokazuje, jacy jesteście skrajnie nieprofesjonalni. Ko- (Głos z sali: Której? Trzeciej czy czwartej?) lejne nowelizacje, tak jak to było z Trybunałem Kon- …wskazywali na to, że właśnie ten limit, potrze- stytucyjnym, tydzień po tygodniu. Ale wiecie, co to ba całego składu Sądu Najwyższego przy powołaniu pokazuje? To, że tu nie chodzi o żadną przygotowaną pierwszego prezesa Sądu Najwyższego to mogą być reformę – żadną przygotowaną reformę – tu chodzi zbyt wygórowane kryteria. Być może powinno się ten tylko i wyłącznie o plan przejęcia sądów. I co chcecie pułap ustawić niżej. zrobić? Chcecie wysłać do Sądu Najwyższego kom- (Poseł Sławomir Nitras: Dla was na pewno.) pletnych dyletantów, tak jak to zrobiliście w KRS-ie, I okazuje się, że jest tak, iż uzupełnienie do peł- tak jak to zrobiliście w Trybunale Konstytucyjnym. nego składu Sądu Najwyższego będzie procesem wie- No i oczywiście my pytamy, wszyscy posłowie opozy- lomiesięcznym, zatem jest propozycja, żeby w tym cji, ludzie na ulicach pytają: Dlaczego wy to robicie, 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 132 Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo o prokuraturze

Poseł Rafał Trzaskowski tacy jesteście profesjonalni, fantastyczni. Ciekawe, ile razy i jak wiele rzeczy będziemy musieli po was po co? Żeby bronić swoich interesów. Taka jest odpo- poprawiać – mam nadzieję, że jak najszybciej. wiedź. (Oklaski) Żeby bronić nowej nomenklatury, Z tymi sądami to jest dokładnie tak, jak było którą chcecie stworzyć, i dyktatury ciemniaków. z IPN-em. Najpierw pan minister Jaki – pamiętacie, Taka jest odpowiedź. (Oklaski) jak występował we wszystkich programach telewi- Ja pytam, jakie są elementy waszej reformy, które zyjnych, codziennie był w telewizji – mówił, jaką fan- tak naprawdę poprawią życie zwykłych Polaków. tastyczną przygotował ustawę, a jak się okazało, że Rządzicie już 3 lata. Niedługo może my będziemy to jest idiotyzm 20-lecia, to co się stało? To powie- mogli wreszcie skandować. 3 lata, i pytanie jest takie, dział jak zwykle, bo oni tylko to potrafią: wina Tu- czy prokuratura, tak jak to było powiedziane przed ska, i się ulotnił. Pamiętam, jak tam z tyłu nie było chwilą, rzeczywiście działa w sposób bardziej efek- go widać. tywny. No to są wolne żarty. My tylko widzimy pro- (Poseł Jakub Rutnicki: Gdzie jest Jaki? Gdzie jest kuratorów, którzy mają kręgosłup, kiedy rzucają Jaki?) papierami. Czy sądy działają szybciej? A przypomi- To tak dokładnie będzie wyglądało. (Oklaski) nam, że 3 lata rządzicie. Nie działają szybciej, dlate- (Głos z sali: Właśnie, dokładnie.) go że w tej waszej niby-reformie wcale nie chodzi Tylko pamiętajcie o jednym – słuchajcie – rozli- o to, żeby pomóc zwykłym ludziom. Ostatnio okaza- czymy was z tego. I to mówię też do tych wszystkich ło się, po co przejęliście Trybunał Konstytucyjny. Po ludzi, którzy tu byli na ulicach i którzy dalej na tych co przejęli Trybunał Konstytucyjny? Ano po to, żeby ulicach są. Rozliczymy was z tego. (Oklaski) zapewnić nietykalność swoim kumplom. O to po prostu chodziło (Oklaski) – to jest takie proste – żeby prezydent mógł zapewnić nietykalność waszym kum- Wicemarszałek Stanisław Tyszka: plom, nawet zanim zostaną skazani prawomocnym wyrokiem. I co będziecie robić? No jak to co? Glejty Sekundę, sekundę. o nietykalności będą sobie wydawać. Tak to będzie Panie pośle Trzaskowski, wszystko rozumiem, wyglądało. (Oklaski) Chcecie zwalczać układy? No tylko miałbym prośbę, żeby pan nie obrażał Straży

Spis treści przecież to są wolne żarty. Swój własny układ chcecie Marszałkowskiej, dobrze? Bo to jest po prostu nieele- w ten sposób wzmacniać. Podobno rządzący chcą wy- ganckie. (Oklaski) jaśnić aferę Amber Gold. Widzieliśmy, jak to wyglą- (Poseł Sławomir Nitras: Ale czym?) da. No były złośliwości względem pana ministra, (Poseł Rafał Grupiński: Czerwonymi lampasami? i tyle, jakieś dziwne oświadczenia. A pytanie od nas, To jest obrażanie?) ale również od ludzi na ulicach jest bardzo proste: Bardzo proszę, pan poseł Borys Budka, Platforma Kiedy wy wreszcie zaczniecie wyjaśniać swoje afery? Obywatelska. (Głos z sali: Nigdy.) Aferę SKOK-ów, aferę GetBack. (Oklaski) Nigdy. Bo wiecie, co zrobicie? No jak to co? Jak zdeformuje- Poseł Borys Budka: cie sądy, wydacie sobie glejt na nietykalność. Ale wiecie, co pokazuje waszą największą słabość? Najwięk- Dziękuję bardzo. szą słabość pokazuje to, co się dzieje na ulicach. Ta Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! To jest twierdza, twierdza Sejmu otoczona barierkami, oto- kolejny bubel prawny. Ale to jest dowód na to, że ni- czona policją, otoczona panami w takich nowych gdy nie było żadnej reformy. Od samego początku spodniach z czerwonymi lampasami. To pokazuje chodziło wam o kadry. Zrobiliście to z premedytacją. waszą słabość, dlatego że się po prostu boicie ludzi, Zablokowaliście najpierw Trybunał Konstytucyjny, odgradzacie się od nich. Dokładnie tak samo jak mój wysyłając tam osoby, które udają sędziów, udają pre- konkurent – nie wiem, czy wiecie – na spotkaniach zesa, tylko po to, by wasza nomenklatura była niety- w Warszawie. Tam jest bramka, tam się wpuszcza kalna. Krajowa Rada Sądownictwa tak naprawdę tylko tych ludzi, którzy będą klaskać i będą zadawać stała się przybudówką Nowogrodzkiej. To, co poka- właściwe pytania. No tak to wygląda po prostu. Tak zała KRS, udowadnia, że nie ma żadnej reformy. Je- to wygląda. (Oklaski) żeli prokurator stanu wojennego rozlicza sędziego Mamy do czynienia, panowie ministrowie, z ko- Zabłockiego, to to pokazuje wasz stan umysłu. (Okla- lejnym totalnym bublem pary: Ziobro i Jaki. Nie ma- ski) Jesteście największymi hipokrytami w dziejach cie żadnego szczegółowego planu. I najbardziej mnie III RP. smuci, panie ministrze, to, że po prostu nie posiada- (Poseł Adam Szłapka: To jest czerwona pajęczyna.) cie żadnych kompetencji. Bo wyście nie potrafili przy- Przysłaliście teraz do Sejmu ustawę, która nicze- gotować jednego planu. Wtedy można by było wierzyć go nie naprawi. Co więcej, już nawet nie kryjecie, że w to, że mieliście jakiś plan zmiany sądów. Tylko wy chodzi tylko o to, by szybką ścieżką, poprzez partyj- musicie cały czas poprawiać. Trybunał Konstytucyj- ną Krajową Radę Sądownictwa, do Sądu Najwyższe- ny parę razy poprawialiście, teraz Sąd Najwyższy. go wpuścić takich Misiewiczów wymiaru sprawiedli- (Oklaski) Nie umiecie niczego nawet przewidzieć, wości. Przewidujecie, że bez żadnego trybu – to, co 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo o prokuraturze 133

Poseł Borys Budka wylądować wasze ugrupowanie, które po prostu nie dorosło do demokracji. wasz szef najbardziej lubi – możecie umieścić w Sądzie Dlatego (Dzwonek) składam wniosek o odrzucenie Najwyższym klasyczne BMW – biernych, miernych, tego projektu w pierwszym czytaniu. (Oklaski, weso- ale wiernych. (Oklaski) Chcecie wsadzić do Sądu Naj- łość na sali) wyższego sędziów o zerowych standardach moral- (Poseł Henryka Krzywonos-Strycharska: Ten się nych, sędziów, którzy będą ulegli tej władzy. Dlaczego? śmieje, kto się śmieje ostatni.) Właśnie dlatego, by uniewinniać tych, którzy będą, tak jak w tej chwili, doić Polskę na wieleset milionów złotych. (Oklaski) Chcecie dawać glejty na nietykal- Wicemarszałek Stanisław Tyszka: ność, tak jak zrobił to Trybunał Konstytucyjny. Bo przypomnę, Trybunał Konstytucyjny stwierdził… Bardzo proszę, pan poseł Paweł Grabowski, (Poseł Artur Dunin: Jaki trybunał?) Kukiz’15. …że politycy PiS mogą być nietykalni, jeśli tylko własny prezydent wyda odpowiedni glejt. Nie ma żadnej reformy Sądu Najwyższego, nie ma Poseł Paweł Grabowski: żadnej reformy wymiaru sprawiedliwości. Procesy w sądach trwają dłużej, bo minister Zbigniew Ziobro Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt zablokował już w tej chwili blisko tysiąc etatów sę- przedstawić stanowisko Klubu Poselskiego Kukiz’15 dziowskich. Dlaczego to zrobił? Otóż czekał na to, by wobec druku nr 2731. partyjna Krajowa Rada Sądownictwa była w stanie To co prawda jest nazwane poselskim projektem na te miejsca wpuścić prokuratorów, wpuścić praw- ustawy o zmianie ustawy Prawo o prokuraturze oraz ników na usługach waszej partii, opłacanych przez niektórych innych ustaw, ale tak naprawdę to powin- spółki Skarbu Państwa, żeby później wydawali odpo- no się nazywać projektem ustawy albo projektem wiednie wyroki. projektu ustawy, wersją roboczą projektu ustawy A Sąd Najwyższy ma wam służyć do trzech celów. o zmianie ustawy o Sądzie Najwyższym. Dlaczego Po pierwsze, nowy pseudoprezes Sądu Najwyższego wersją roboczą? Drodzy państwo, jeżeli mieliście oka- Spis treści będzie szefem Trybunału Stanu. Ale obiecuję, was zję czytać uzasadnienie tego projektu… Tak żałosne- ten Trybunał Stanu nie ominie. (Oklaski) Nie jeste- go poziomu już dawno nie widziałem. Literówka na ście w stanie się schować za nowym prezesem Sądu literówce. Ale nie tylko na tym będę się skupiał. Dro- Najwyższego. dzy państwo, informuję, że wiem, że korzystaliście Druga rzecz bardzo istotna. Zmieniacie ordynację z edytora tekstu. W edytorze tekstu jest opcja auto- wyborczą tylko dlatego, żeby pozbyć się mniejszych korekty. Przepuszczajcie swoje projekty ustaw przez ugrupowań, bo wiecie doskonale, że przegracie te autokorektę (Oklaski), bo to naprawdę śmiesznie wybory. Współczuję naszym kolegom z tej strony, że wygląda, kiedy brakuje liter w wyrazach. To po dali się wam omamić, bo teraz dopiero widać, co chce- pierwsze. cie z nimi zrobić. Po drugie, zwłaszcza tutaj ta część sali zakłama- (Poseł Grzegorz Długi: Pilnuj swoich omamów.) ła rzeczywistość. Państwo dużo krzyczycie, korzysta- Ale za pomocą Sądu Najwyższego chcecie wpro- wadzić scenariusz awaryjny. Przegracie najbliższe cie ze swoich mediów, mediów wam przychylnych, wybory samorządowe i będziecie próbowali przez Sąd i zakłamujecie rzeczywistość. Najwyższy wpuścić do polskich miast i miasteczek (Głos z sali: Których?) PiS-owskich komisarzy z nadania pana premiera Otóż jest taka teoria, że oto Kukiz’15 razem Morawieckiego. Ale obiecujemy: To wam się nie uda. z PiS-em niszczy polski wymiar sprawiedliwości. (Po- I wreszcie trzecia, bardzo istotna rzecz. Chcecie ruszenie na sali) wyrzucać z sądów, chcecie pozbawiać uprawnień do (Poseł Monika Wielichowska: Jesteście przystawką.) wykonywania zawodu radcy prawnego czy adwokata No i właśnie, tutaj zaraz będą brawa, krzyki. Tak tych wszystkich, którzy stoją po stronie obywateli, jest. Dobra. Cicho! (Oklaski) dlatego że wy genetycznie nienawidzicie niezależności, (Poseł Sławomir Nitras: Jesteś prawdziwy Polak, wy genetycznie boicie się niezawisłości, wy tkwicie mądry Polak po szkodzie.) cały czas w ustroju PRL-u, gdzie była jednolitość wła- I teraz tak, drodzy państwo, na konkretach… dzy państwowej. I dokładnie to w tej chwili wprowa- (Głos z sali: Nie teoria, tylko praktyka, panie dzacie. Przejęliście Trybunał Konstytucyjny, upartyj- pośle.) niliście Krajową Radę Sądownictwa, a teraz Sąd (Poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz: Kto ma swoich Najwyższy ma być na pasku Nowogrodzkiej. nominatów w KRS-ie?) Kochani, nie dajcie sobie wmówić, że jest jakakol- Proszę się uspokoić, pani poseł, jakieś leki zażyć. wiek reforma. To, co w tej chwili zostało zaprezento- Głosowanie nr 89 na 46. posiedzeniu Sejmu… wane przez Klub Parlamentarny PiS, nadaje się wy- (Gwar na sali) łącznie do kosza, a na śmietniku historii powinno (Głos z sali: Kłamiesz!) 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 134 Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo o prokuraturze

Poseł Paweł Grabowski (Poseł Arkadiusz Myrcha: A Trybunał Konstytu- cyjny?) (Poseł Grzegorz Długi: Ale co? Zakrzyczeć chce- Teraz, drodzy państwo, korzystając z okazji, że cie? Myśmy wam nie krzyczeli. Słuchaj, tak głosowa- jest prawie całe kierownictwo Platformy, wyjaśnijcie, liście.) proszę, jak to jest, że kiedy w grudniu, konkretnie …w dniu 20 lipca 2017 r., czyli pierwsza reforma, 8 grudnia 2017 r., głosowaliśmy nad poprawką, która pierwsza próba reformy Sądu Najwyższego, z zeszłe- odnosiła się do przepisów dotyczących przejścia na go roku, niebawem będzie rocznica. Jak wyglądało emeryturę albo w stan spoczynku… głosowanie? Głosów za: PiS – 231, Kukiz – przeciw (Poseł Arkadiusz Myrcha: Ja już to wyjaśniałem.) – 10, wstrzymało się 20. …pierwszej prezes Sądu Najwyższego sędzi Gers- (Poseł Grzegorz Długi: Tak wyście głosowali, wy.) dorf, głosowaliście razem z PiS-em. Platforma głoso- Gdzie Kukiz popierał tę reformę? wała razem z PiS-em. Idźmy dalej. Później był projekt prezydencki. (Poseł Arkadiusz Myrcha: Kłamstwo.) (Gwar na sali) Tak? To sobie zobacz, człowieku, wyniki głoso- Zaraz będziecie odpowiadać. Zobaczymy, czy za wań, jak głosowałeś. (Oklaski) Razem z PiS-em… chwilę odpowiecie. (Głos z sali: Konstytucja!) (Poseł Sławomir Nitras: Ale tłumaczą się winni …głosowałeś za skróceniem kadencji pierwszej i słabi.) prezes Sądu Najwyższego. (Gwar na sali) Panie Nitras, spokojnie, spokojnie. (Poseł Magdalena Kochan: W Sejmie jesteś, zmień (Poseł Sławomir Nitras: Niech pan mnie nie uspo- ton.) kaja.) W grudniu 2017 r. głosowaliśmy nad projektem ustawy prezydenckiej. (Gwar na sali) Wicemarszałek Stanisław Tyszka: Panie marszałku, proszę uspokoić ferajnę. (Poru- Panie Marchewka, proszę przestać pokrzykiwać. szenie na sali)

Spis treści Poseł Paweł Grabowski: Wicemarszałek Stanisław Tyszka: Weźcie sobie trochę lodu i się uspokójcie. Głoso- Tak. Sekundę. waliście razem z PiS-em za skróceniem kadencji pierwszej prezes Sądu Najwyższego… (Głos z sali: Nieprawda!) Poseł Paweł Grabowski: …a później wyciągacie ludzi na ulice… (Poseł Rafał Grupiński: Pierwsza prezes…) Zachowujecie się jak ferajna i jesteście ferajną. …żeby protestowali przeciwko temu, za czym gło- sowaliście. (Poseł Rafał Grupiński: Po co wasze przepisy?) Wicemarszałek Stanisław Tyszka: Drodzy Państwo! Odsyłam wszystkich do głoso- wania nr 123… Panie Nitras… (Głos z sali: Kłamstwo!) (Głos z sali: Panie pośle!) …z 8 grudnia 2017 r. Zobaczcie sobie. PiS zagło- …twardziele krzyczą z sali, tak? Pan mówi, że sował za… tłumaczą się winni i słabi, a ja mówię, że twardziele (Poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz: Poprawka złożo- pokrzykują nieustannie, jak na bazarze, z sali. Może na z niekonstytucyjną…) pan się uspokoi troszeczkę? …Platforma też głosowała za odrzuceniem, Ku- (Poseł Sławomir Nitras: Dziękuję za komplement, kiz’15 głosował przeciwko odrzuceniu. (Oklaski) ja nie jestem na bazarze.) (Poseł Arkadiusz Myrcha: To były dwie poprawki Ale tak się pan zachowuje. Tak się pan zachowuje. łącznie głosowane.) Tak wygląda prawda, drodzy państwo. Platfor- ma głosuje razem z PiS-em, a później przeciwko Poseł Paweł Grabowski: temu wyciąga ludzi na ulice. Brawo! Jesteście w stanie państwo wyjaśnić, jak to jest, drogie kierownictwo? Dobra, bo mi czas ucieka. Panie pośle Nitras, Machacie głowami. Czemu teraz nie krzyczycie? niech się pan uspokoi. Czemu teraz nie krzyczycie? Czemu nie krzyczycie? W grudniu 2017 r. było kolejne podejście do refor- (Gwar na sali) my Sądu Najwyższego. I co się działo? PiS głosuje: (Poseł Rafał Grupiński: Konstytucję chciałeś po- 233 – za, Kukiz’15 – wstrzymało się 21, nie głosowa- prawiać?) ło 9. Gdzie tu jest poparcie reformy Sądu Najwyższe- Dobra, idziemy dalej. Pan Trzaskowski mówi go przez Kukiz’15? Bzdura. pięknie, że państwo bezwolnych sądów sprzyja cwa- 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo o prokuraturze 135

Poseł Paweł Grabowski autorstwa Kukiz’15, który zakładał, że sędziów Try- bunału Konstytucyjnego będziemy wybierać więk- niakom. Zgoda. A sędzia na telefon to za czyich cza- szością 2/3 głosów. Po co? sów był? Nie było cwaniactwa wtedy? (Oklaski) (Poseł Paweł Olszewski: Żebyście się mogli doga- (Głos z sali: Brawo!) dać z PiS-em.) (Poseł Marcin Kierwiński: Największe oklaski Po to, by później nikt nie podważał wyroków tego z PiS-u dla pana.) trybunału. I co? Oczywiście głosowaliście przeciw, bo Jak to się stało, że 7 czy 8 lat waszych rządów wy jesteście za tym, żeby trybunał był albo wasz, albo skończyło się dziesiątkami postępowań prokurator- ich. Nie jesteście za tym, żeby trybunał stał ponad skich, CBA itd.? To nie było cwaniactwo? (Gwar na tym wszystkim, bo nie poparliście tego projektu, nie- sali) stety. Dzisiaj dochodzi do takiej oto sytuacji, że kiedy Trybunał Konstytucyjny wydaje orzeczenie, to wy mówicie, że to orzeczenie jest niekonstytucyjne. Czy Wicemarszałek Stanisław Tyszka: wam się w głowach coś nie pomieszało czasem? (Poseł Izabela Katarzyna Mrzygłocka: Co to jest, Panie pośle Kierwiński, jak pan chce iść na bazar, panie marszałku?) to zapraszam, a teraz spokój. (Poseł Rafał Grupiński: Zapisz się do PiS-u, Tylko Trybunał Konstytucyjny jest władny orze- chłopie!) kać o tym, czy dany projekt jest zgodny z konstytucją, (Głos z sali: Co pan z tym bazarem?) czy nie, a co więcej, drodzy państwo, przypominam… Bo wy macie taki styl polityki bazarowej. (Gwar na sali) (Poseł Rafał Grupiński: My nie zgłaszaliśmy tej ustawy.) Poseł Paweł Grabowski: (Poseł Izabela Katarzyna Mrzygłocka: To nie jest nasza ustawa.) Co tu się dzieje, drodzy państwo? Uspokójcie się, nie zakrzyczycie mnie. Art. 7 konstytucji wprowadza zasadę legalizmu,

która stanowi, że wszyscy są zobowiązani działać Spis treści Wicemarszałek Stanisław Tyszka: w ramach i w granicach prawa… (Głos z sali: No właśnie!) Zachowujcie się kulturalnie, to będzie debata. …obecnie obowiązującego. A zresztą szkoda tutaj (Poseł Rafał Grupiński: Idź do Piotrowicza.) strzępić… (Poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz: Konstytucja!) Idziemy dalej, drodzy państwo. Jeżeli chodzi Poseł Paweł Grabowski: o kwestie merytoryczne… (Głos z sali: Może w końcu.) Idziemy dalej… Jeszcze mi zostały 3 minuty, a było przekrzyki- wanie. Projekt zawiera wiele propozycji organizacyjnych, Wicemarszałek Stanisław Tyszka: sanujących itd., itd. To jest dobry temat do dyskusji w komisji, natomiast trzeba sobie zadać jedno py- Panie pośle, sekundę. tanie: Jak to jest, że proponujecie państwo reformę Zaraz będziecie mnie prosić, żebym dał więcej prokuratury, proponujecie i forsujecie tę zmianę, czasu na pytania. Jeżeli będziecie się tak zachowy- i teraz piszecie, że np. trzeba usprawnić takie rzeczy? wać, to nie dam więcej czasu… (Poseł Sławomir Nitras: Ale nie będziemy o to Wiele spraw można było ogarnąć, załatwić wcześniej, pana prosić.) np. kwestię przerywania okresów zasiłkowych urlo- …bo pan poseł Marchewka dzisiaj, że tak powiem, pami. Przecież to jest stara praktyka. I kiedy tworzy- jest w szale jakimś… liście ustawę 2 lata temu, to co? Nie mogliście tego (Poseł Arkadiusz Myrcha: Posła Marchewki nie ma.) zrobić? Mało tego, piszecie w uzasadnieniu, że nowe- …pan Nitras pokrzykuje, pan Kierwiński jakiś lizacja art. 110 ustawy o sądach powszechnych jest nabuzowany. Wyluzujcie, spokojnie. konieczna z uwagi na pominięcie w noweli z dnia 8 grudnia 2017 r. jakiejś tam kwestii. To wy sami się przyznajecie, że pominęliście pewne kwestie przy no- Poseł Paweł Grabowski: welizacji? (Głos z sali: Uczciwi jesteśmy.) Panie marszałku, nie wyluzują, bo będę jechał No to uczciwi, ale to jest nieprofesjonalne, panie dalej z tematem. pośle. Idziemy dalej, drodzy państwo. Trybunał Konsty- (Poseł Sławomir Nitras: To jest najważniejsze tucyjny. Druk nr 166, projekt zmiany konstytucji w tej sprawie.) 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 136 Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo o prokuraturze

Poseł Paweł Grabowski Nie mam z tym problemu. (Poseł Arkadiusz Myrcha: Zmniejszają okręgi.) Racjonalny ustawodawca działa na takiej zasa- Natomiast problemem jest to, że w przypadku or- dzie, że przedstawia propozycję, poddaje ją pod kon- dynacji do Sejmu, jeżeli będziecie chcieli zmienić or- sultacje i w wyniku tych konsultacji osiąga konsen- dynację, a wszystko na to wskazuje, że będziecie sus. Wy nie chcecie żadnego konsensusu. Drodzy chcieli stworzyć PO–PiS w polskim parlamencie, tak państwo, to jest naprawdę przykre, to jest przykre naprawdę cofniemy się do czasów głębokiego PRL-u, zwłaszcza z tego względu, że kiedy się spojrzy na gdzie władza była w rękach pewnej jednej grupy… cały ten spektakl, na to, jak bardzo nisko spadliśmy (Poseł Borys Budka: Łał, odkryłeś.) w tym parlamentaryzmie… Oto, co się wczoraj dzia- …tylko że dzisiaj ta grupa jest podzielona na Pra- ło: przyjeżdżam do Sejmu i strażnik marszałkowski wo i Sprawiedliwość i PO, czyli razem jest koalicja pyta się mnie, czy mam czysty bagażnik, czy nie PO–PiS-u. Bardzo dziękuję. przewożę ludzi w bagażniku. (Głos z sali: Przy JOW-ach byłoby to samo.) (Głos z sali: Czyja to jest wina?) Gdzie doszliśmy? (Poseł Monika Wielichowska: Kto postawił barierki?) Wicemarszałek Stanisław Tyszka: Gdzie doprowadziliście Polskę, drodzy państwo? (Poseł Sławomir Nitras: Przecież to ty rządzisz!) Dziękuję bardzo. No właśnie, gdzie doprowadziliście? Wy i wy, gdzie Pani poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz, Nowo- doprowadziliście? To wszytko niestety generuje… To czesna. wszystko jest efektem tej konstytucji, którą mamy, (Poseł Borys Budka: Sprostowanie, panie mar- że posłowie są odpowiedzialni przed swoimi szefami szałku, zgłaszałem.) i kto się mocniej buja na linie, kto jest milszy dla szefa, ten jest tutaj w Sejmie… (Oklaski) (Poseł Sławomir Nitras: Ty się bujaj na linie.) Poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz: …ma zagwarantowane miejsce. Niestety tak to wygląda, drodzy państwo. Dlatego ja w ramach pro- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pan poseł Gra- Spis treści testu przyjechałem dzisiaj do Sejmu na rowerze… bowski jest jednym z niewielu posłów, któremu ABW (Głosy z sali: Ooo…) nie udzieliło dostępu do informacji, certyfikatu o do- …bo w bagażniku rowerowym nie można nikogo stępie do informacji niejawnych ABW, więc nawet przemycić. PiS i jego państwo nie obdarza pana zaufaniem. (Poseł Arkadiusz Myrcha: Ale ty codziennie rowe- A więc ja mam pytanie: Kto panu pisał to przemó- rem przyjeżdżasz.) wienie? (Oklaski) Drodzy państwo, kończąc wypowiedź: na koniec Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Posłom dojnej uzasadnienia jest napisany taki żarcik. zmiany zajrzał w oczy strach. Po prostu się boicie, (Poseł Sławomir Nitras: Przecież to wszystko to najzwyczajniej w świecie się boicie, bo już niedługo był żarcik.) tej ustawie o czystkach w Sądzie Najwyższym, tej Cytuję: Projekt wywołuje pozytywne skutki spo- ustawie będzie mógł się przyjrzeć Trybunał Sprawie- łeczne. No takich bzdur to dawno nie czytałem. dliwości. Stąd ta panika, stąd to ekspresowe tempo (Głos z sali: Tu się zgadzamy.) prac nad tą ustawą o politycznych dożynkach nad Jakie są pozytywne skutki społeczne? To jest tak… polskim wymiarem sprawiedliwości. Jeśli mówicie, (Głos z sali: Interes ludu pracującego!) że przeprowadzacie tą ustawą reformę sądów, to jest Jakiego ludu pracującego? Coś ci się pomyliło, tak jakby jakiś bandyta, bijąc po twarzy brutalnie kolego. kastetem, mówił, że przeprowadza operację plastycz- Drodzy państwo, sytuacja społeczna wygląda tak: ną. (Oklaski) Sejm stał się zamkniętą i oblężoną twierdzą, co jakiś Nigdy nie lubiliście sytuacji, w której ktokolwiek czas przed Sejmem pojawiają się zasieki, po to żeby niezależny patrzy wam na ręce. Dlatego najpierw wzniecić emocje, stworzyć wrażenie, że tu, nie wiem, sparaliżowaliście Trybunał Konstytucyjny, potem będzie wojna. Do tego zmierzacie, drodzy państwo. zajęliście się KRS-em, a w międzyczasie próbowali- A już zupełnym obnażeniem waszych intencji, zresz- ście wyrzucić dziennikarzy z Sejmu. Dlatego dzisiaj tą waszych też, bo wy tylko tutaj gracie… chcecie po prostu uciec przed wyrokiem Trybunału (Poseł Borys Budka: Jasne!) Sprawiedliwości. Boicie się orzeczenia Trybunału …jest zmiana ordynacji do Parlamentu Europej- Sprawiedliwości, więc spieszycie się, chcecie działać skiego, która jest wstępem do zmiany ordynacji do metodą faktów dokonanych. Sejmu. Bo jeżeli chodzi o europarlament, to zgoda, PiS boi się nawet przyznać, o czym jest ta ustawa, panie pośle Budka, to jest racja, jest to wymierzone którą dzisiaj rozpatrujemy. I choć dotyczy tak na- bezpośrednio w Kukiz’15, żeby PiS przejął tych kilka prawdę drastycznego zwiększania kontroli nad są- mandatów, które by nam przypadały. downictwem przez polityków PiS-u, to nazwano ją (Poseł Borys Budka: Ale to samo wam zrobią.) ustawą o prokuraturze. I ta właśnie, w cudzysłowie, 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo o prokuraturze 137

Poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz I, szanowni państwo, jest jeszcze jedna rzecz, na którą powinniście zwrócić uwagę. Wszystkie sznurki ustawa o prokuraturze zdemoluje polskie sądy, do ręcznego sterowania sądami zbiegają się w rękach a zwłaszcza jeden, Sąd Najwyższy. Zbigniewa Ziobry. Ja nie wiem, gdzie jest pan Jaro- Ta ustawa otwiera bardzo szeroko wrota do tego, sław Kaczyński. Od dawna nikt go już nigdzie nie aby w sposób bezprawny i błyskawiczny powołać du- widział. (Gwar na sali) blera pierwszego prezesa Sądu Najwyższego. Podwój- (Głos z sali: Wczoraj był.) na obsada stanowisk, czyli prawna patologia, staje Ale jednego możemy być pewni: że Zbigniew Zio- się w państwie PiS standardem, normą. Trzech du- bro już teraz w myślach przymierza jego prezesow- blerów sędziów mamy już w Trybunale Konstytucyj- skie buty. Szanowni posłanki i posłowie PiS-u, zasta- nym. Dublerzy członków zostali właśnie skierowani nówcie się chwilę. Każda władza, jaką jemu powier- do Krajowej Rady Sądownictwa. Teraz za pomocą tej zacie, to jest władza także nad każdym z was, nad ustawy PiS chce w ekspresowym tempie ubiec Try- każdym politykiem PiS-u. I chyba naprawdę nie je- bunał Sprawiedliwości i obstawić, obsadzić stołek pierw- steście na tyle naiwni, żeby uwierzyć w to, że on to szego prezesa Sądu Najwyższego. To właśnie dzięki wykorzysta wyłącznie do ścigania przestępców. Sta- tej ustawie wybór dublera pierwszego prezesa Sądu re powiedzenie mówi: wrogów ma się we własnej par- Najwyższego będzie możliwy, gdy w Sądzie Najwyż- tii, ale w innych partiach to się ma rywali. Niektórzy szym będzie obsadzonych zaledwie 2/3 etatów. z was będą jeszcze płakali wskutek tych reform. Krę- Trzeba powiedzieć głośno, jak na mocy tej ustawy cicie bat na własną skórę. wygląda w skrócie droga do zostania sędzią Sądu Politycy dojnej zmiany… Najwyższego w państwie PiS: wymagań merytorycz- (Poseł Piotr Kaleta: 3% macie.) nych wobec kandydata – brak, potrzeby przedstawie- …nie damy wam na żadnym etapie zapomnieć o tym, nia dokumentów – brak, drogi odwoławczej od decy- że nie macie prawa łamać polskiej konstytucji, łamać zji Krajowej Rady Sądownictwa – brak. Czy w takim polskiej praworządności. Chcemy przywrócenia demo- razie wszystko, czego będzie trzeba, to będzie sym- kratycznego państwa prawa, chcemy zaprzysiężenia patia polityków z Nowogrodzkiej? To jest jedyne wy- trzech sędziów Trybunału Konstytucyjnego, chcemy maganie? (Oklaski) odpolitycznienia Krajowej Rady Sądownictwa i chce- Czy ten konkurs na wolne stanowiska w Sądzie Spis treści my przywrócenia prawidłowo wybranych sędziów Najwyższym jest tak naprawdę już w tym momencie Sądu Najwyższego oraz uszanowania kadencji pierw- ustawiony? Czy na biurku prezesa PiS leży już w tym momencie lista zwycięzców tego konkursu? Czy ten szej prezes Sądu Najwyższego. (Oklaski) cały konkurs to przypadkiem nie jest szopka? Prze- cież wy już pewnie wiecie, kto wygra ten konkurs. (Poseł Rafał Grupiński: Piotrowicz! Z Jaruzel- Wicemarszałek Stanisław Tyszka: skim razem.) (Głos z sali: Iwulski.) Bardzo proszę, pani marszałek Barbara Dolniak, Lista patologii prawnych, które są wprowadzane Nowoczesna. tą ustawą, jest niezwykle długa, tak jak np. wspomniany brak odwołań od decyzji Krajowej Rady Są- downictwa. W skrócie: od upolitycznionej decyzji Poseł Barbara Dolniak: Krajowej Rady Sądownictwa realnie żadne odwoła- nie nie będzie przysługiwało. Dlaczego? Dlatego że Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jak czyta się ten żeby złożyć takie odwołanie, to przegrani w konkur- projekt, nie ma się wątpliwości, że chodzi albo o przy- sie musieliby namówić do tego zwycięzcę konkursu. spieszenie zmian kadrowych w Sądzie Najwyższym, No przecież to jest kpina. To jak jakbyście zapropo- albo wprowadzenie mechanizmów wpływania na sę- nowali: żeby zaskarżyć do Sądu Najwyższego prawi- dziów. Jak? Bardzo proszę. dłowość przeprowadzenia wyborów parlamentar- Decyzją prezesa sędzia może być przeniesiony nych, to musiałyby je zaskarżyć wszystkie ugrupo- z jednego wydziału do drugiego. Do dzisiaj odwołanie wania łącznie ze zwycięskim. Czy wyście z księżyca przysługiwało do kolegium sądu apelacyjnego, we- spadli? Czy wyście przyjechali nocnym pociągiem dług tego projektu – do Krajowej Rady Sądownictwa. z Moskwy? (Oklaski, gwar na sali) Przy czym, proszę państwa, odmowa, czyli uwzględ- (Głos z sali: Tak jest!) nienie stanowiska sędziego, nie będzie uzasadniona Ta ustawa doprowadzi do sytuacji, w której jeden i nie będzie od tego przysługiwało odwołanie. Proszę polityk PiS-u kontrolujący Policję stwierdzi, że kogoś sobie wyobrazić sytuację, gdy sędzia po 10 czy 15 la- trzeba będzie ścigać, a potem kolejny polityk PiS-u, tach pracy w wydziale cywilnym zostaje przeniesiony który kontroluje prokuraturę, pośrednio sądy, będzie do wydziału karnego. Prędzej zrezygnuje z pracy, bo decydował o tym, kogo oskarżyć i kogo skazać. Tak się nie będzie na tym znał albo będzie potrzebował właśnie będzie się działo, ponieważ każda instytucja lat, żeby nabrać doświadczenia. A to oznaczać będzie, wymiaru sprawiedliwości będzie podporządkowana że o tej kwestii, proszę państwa, o przeniesieniu politykom PiS-u. z wydziału do wydziału będą decydować politycy 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 138 Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo o prokuraturze

Poseł Barbara Dolniak Ta ustawa nawet nie powinna znaleźć się w pierwszym czytaniu. I dlatego Nowoczesna wnioskuje o jej i sędziowie wybrani przez polityków. Tak będzie odrzucenie. (Oklaski) funkcjonował wymiar sprawiedliwości. Według tego projektu… w zasadzie wcześniej na sztandar wyniesiono hasło losowego przydzielania Wicemarszałek Stanisław Tyszka: spraw. To miał być sposób na reformę wymiaru spra- wiedliwości. I co się dzieje w tym projekcie? Ta nie- Dziękuję. zmienność składu nastąpi dopiero od posiedzenia, Bardzo proszę, pan poseł Krzysztof Paszyk, Pol- o którym zawiadomiono strony. Czyli wylosujemy sę- skie Stronnictwo Ludowe – Unia Europejskich De- dziego, a potem do pierwszego posiedzenia, na którym mokratów. mają być strony, możemy zrobić wszystko, czyli zmie- nić skład. Wprowadzacie państwo rozwiązanie, które dopiero powoduje niepewność całej sytuacji. Wcześniej Poseł Krzysztof Paszyk: to było sztandarowe hasło reformy wymiaru sprawie- dliwości, a dzisiaj wprowadzacie rozwiązanie, które Dziękuję bardzo. pozwoli zmienić sędziego ot tak, bo uznacie, że ten, Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Panie Mini- który został wylosowany, nie jest właściwy. strze! W imieniu Klubu Poselskiego Polskiego Stron- Wprowadzacie państwo rozwiązanie, które prze- nictwa Ludowego – Unii Europejskich Demokratów widuje karanie sędziów, zanim zapadnie prawomocne chciałbym przedstawić stanowisko klubu w sprawie rozstrzygnięcie, i przewidujecie, że jeżeli sędzia zo- projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo o prokura- stanie uniewinniony, to zwróci mu się te pieniądze. turze oraz niektórych innych ustaw. No ale gdzie zasada domniemania niewinności? Sę- Rzekomo, szanowna większości sejmowa, od roku dzia zostaje ukarany, zanim prawomocnie skończy naprawiacie w Polsce sądy. Piąta nowelizacja ustawy się postępowanie. Prawo o ustroju sądów powszechnych, piąta noweli- Wprowadzacie państwo rozwiązanie, które prze- zacja ustawy o Sądzie Najwyższym, trzecia noweli- widuje, że sędzia dostanie pozytywną ocenę, akcep- zacja ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa, druga

Spis treści tację co do pracy w Sądzie Najwyższym, ale możliwe nowelizacja ustawy Prawo o prokuraturze, druga będzie zaskarżenie tej uchwały do Naczelnego Sądu nowelizacja ustawy o Krajowej Szkole Sądownictwa Administracyjnego. Prezydent dokona zaprzysięże- i Prokuratury. I co? Czy przez ten rok Polakom lepiej nia na sędziego Sądu Najwyższego, a Naczelny Sąd korzysta się z wymiaru sprawiedliwości? Czy coś Administracyjny wyda orzeczenie, w którym uzna zmieniło się w zakresie skrócenia terminów korzy- naruszenie prawa przy przyjęciu tej uchwały. Jak stania z sądów? będzie wyglądała sytuacja? Jak będą wyglądały orze- (Poseł Mirosław Suchoń: Nie.) czenia tego sędziego, co do którego następnie zosta- Czy opłaty uległy obniżeniu? Czy jest lepiej w zanie to uznane przez Naczelny Sąd Administracyjny kresie dostępu do pomocy prawnej? Nie. za niezgodne z prawem? (Poseł Mirosław Suchoń: Nie.) Wprowadzacie państwo zapis, że prokurator bę- Przez rok oszukujecie Polaków rzekomą wolą dzie mógł uczestniczyć w każdym postępowaniu, ja- zmiany wymiaru sprawiedliwości w Polsce. Ja bym kiekolwiek sobie wymarzy, ale wprowadzacie ogólną dzisiaj chciał skorzystać z okazji, szanowni państwo, regułę, której nie uściślacie, a to oznacza, że nie bę- i poprosić pana posła wnioskodawcę, pana ministra, dzie wiadomo, w jakim charakterze będzie występo- żebyście stanęli dzisiaj w tym miejscu, w którym ja wał. To jest zrobione specjalnie? Taki macie zamiar? teraz stoję, spojrzeli Polakom prosto w oczy i wymie- Mnóstwo jest takich rozwiązań, które powodują, nili ten rzekomo obfity katalog tych usprawnień, że niestety ta ustawa nie może się ostać. dzięki którym w sądach powinno być lepiej. Zmierzacie państwo do szybkich zmian kadro- (Poseł Krzysztof Truskolaski: Ale nie ma takich.) wych. Dlaczego? Dlatego że chcecie obsadzić izbę, Nie ma takiego. Polacy nic z tych waszych rzeko- która rozstrzygnie o ważności najbliższych i kolej- mych zmian nie odczują. Mało tego, dzisiaj większość nych wyborów. I dlatego tak bardzo skupiliście się na Polaków, i myślę, że świadczą też o tym sondaże, pierwszym prezesie Sądu Najwyższego – bo ta kaden- przejrzała was, że chodzi tylko o skok na te sądy. cja kończy się w 2020 r., a więc po większości wybo- Niestety sięgacie, i to przykro powiedzieć, do wzor- rów, w kwietniu 2020 r. A pierwszy prezes Sądu Naj- ców rodem z końca lat 40. w Polsce. Wówczas też wyższego przewodniczy Trybunałowi Stanu. władza chciała mieć po prostu władzę nad sądami. Wprowadzacie państwo rozwiązania, zgodnie z któ- Czy o to chodzi w Polsce XXI w.? Czy nie wstyd wam, rymi na aplikację uzupełniającą w przypadku sądo- że dzisiaj w Europie i w Stanach Zjednoczonych mówi wej trzeba będzie zdać egzamin konkursowy, ale się o Polsce jako kraju, który się pogubił, który nie w przypadku prokuratorskiej zadecyduje już o tym rozumie podstawowych prawideł ustroju nowocze- prokurator krajowy – arbitralnie, bo nie ma żadnej snego państwa? Szkoda, szanowni państwo, zawie- argumentacji, żadnych reguł, według których (Dzwo- dzionych oczekiwań Polaków i szkoda opinii Polski nek) będzie o tym decydował. w Europie. 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo o prokuraturze 139

Poseł Krzysztof Paszyk Poseł Jacek Protasiewicz:

Dzisiaj wszyscy Polacy zastanawiają się, co wami, Dziękuję. szanowni państwo, kieruje, że co chwilę reformujecie Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Niecały tydzień wymiar sprawiedliwości. Z każdą nową ustawą, któ- temu pan Andrzej Duda na posiedzeniu Zgromadze- ra ma go poprawiać, on działa coraz gorzej, wolniej nia Narodowego powiedział, że nie można zwycię- i słabiej. I ten projekt również w swej treści dokładnie skiej większości odmawiać prawa do realizacji jej pokazuje, co jest motorem napędowym Prawa i Spra- programu. Miał na myśli tzw. reformę sądów. Otóż wiedliwości. To już nie jest chęć podporządkowania chcę wyraźnie z tego miejsca powiedzieć: nie macie tych sądów, ale coś jeszcze, coś więcej: strach, strach prawa do tej reformy. Nie macie prawa do łamania i panika, że przejęcie sądownictwa może się nie udać. konstytucji, a w szczególności art. 173, który mówi, To, czego dokonujecie, to czyste szaleństwo. To dzi- że sądy i trybunały są władzą odrębną i niezależną siaj trzeba przy okazji tego procedowania powiedzieć. od innych władz. Nie macie prawa do skracania kadencji pierwszej prezes Sądu Najwyższego, która Rzekomo usprawniając, poprawiając od roku sądow- w konstytucji określona jest wyraźnie na 6 lat. Nie nictwo, powodujecie, że już nie ma 44 miejsc w Sądzie macie prawa, bo nie otrzymaliście 2/3 mandatów Najwyższym. Tu już nie chodzi o 44 miejsca, wakaty w tym Sejmie. Prezydent Duda w swoich wyborach w Sądzie Najwyższym. My mamy już blisko 600 wa- też nie otrzymał 2/3 głosów Polaków, które upoważ- katów w sądownictwie. Co to powoduje? niałyby go do tego, ażeby łamać postanowienia cho- (Poseł Arkadiusz Myrcha: Tysiąc.) ciażby art. 190 mówiącego, że orzeczenia Trybunału To już też Polacy dobrze przejrzeli, że to powodu- Konstytucyjnego mają moc powszechnie obowiązu- je pogorszenie standardów, pogorszenie i spowolnie- jącą i są ostateczne. nie działania. Przypomnę dzisiaj państwu, którzy O tym, że to nie jest żaden program, tylko cha- nas słuchają, że są 44 miejsca w Sądzie Najwyższym, otyczny skok na sądownictwo w Polsce, świadczą dwa miejsca wakujące w Naczelnym Sądzie Admini- również biegunka legislacyjna – te kolejne projekty stracyjnym, dziewięć miejsc w wojewódzkich sądach poprawiające projekty i ustawy w ciągu ostatnich administracyjnych, 76 miejsc w sądach apelacyjnych, miesięcy przygotowywane pospiesznie na kolanie. 372 wakaty w sądach okręgowych i 98 miejsc w są- Mamy zatem do czynienia z procesem, który niektó- Spis treści dach rejonowych. Te wakaty nie powstały za sprawą rzy publicyści nazywają glajchszaltowaniem nieza- opozycji, szanowni państwo. Dzisiaj większość sejmo- leżnego sądownictwa w Polsce. Tak, to jest prawda, wa, te harce, które wspólnie z ministerstwem prowa- to jest bardzo dobre określenie tego, co robicie i co tą dzicie od ponad roku, niestety z ubolewaniem trzeba dzisiejszą ustawą również chcecie zrobić. powiedzieć, że również przy istotnym udziale pana Symbolem tego procesu glajchszaltowania są czte- prezydenta, powodują takie osłabienie wymiaru spra- ry zjawiska. Pierwsze – prokuratorzy PRL-owscy, wiedliwości i sądownictwa w Polsce. To nie powodu- którzy odmawiają prawa do orzekania obrońcy dzia- łaczy opozycyjnych w stanie wojennym. Mam tu na je przyspieszenia i rzekomej, biorę to w duży cudzy- myśli pana sędziego Zabłockiego. słów, dobrej zmiany w sądownictwie. To jest degra- Drugim symbolem tego, co robicie, co nieudolnie dacja i coraz gorsza zmiana w tym sądownictwie. nazywacie reformą, a co reformą nie jest, tylko jest Pozwolę sobie na chwilę zatrzymać się przy orga- skokiem na niezależność sądownictwa, jest kompro- nie, jakim jest Krajowa Rada Sądownictwa, którego mitacja w związku z naborem i rekrutacją ławników działanie też zostało objęte przez procedowany pro- do Sądu Najwyższego. Przypomnę tylko cytat z wy- jekt. Na 15 sędziowskich członków KRS 13 członków powiedzi osoby, która przed komisją senacką mówiła: to sędziowie sądów rejonowych i jeden sędzia sądu jeśli chodzi o prawo, to ja jeszcze mogę doczytać, okręgowego. Szanowni państwo, to już też zakrawa i która została przez was uczyniona ławnikiem w tym na kabaret. W sumie to jest kolejna ustawa, która najważniejszym z sądów Rzeczypospolitej Polskiej. niczego dobrego nie daje Polakom, nie ma żadnej Trzecim przykładem jest odbieranie prawa do wy- wartości dodanej. 80 zmian i prawie wszystkie z nich powiedzi tu, w tym Sejmie, na posiedzeniu Komisji nadają się do kosza. Sprawiedliwości i Praw Człowieka przez prokuratora Wnioskujemy o odrzucenie projektu w pierwszym stanu wojennego rzecznikowi praw obywatelskich. czytaniu. Dziękuję bardzo. (Oklaski) To jest skandal. (Oklaski) I wreszcie czwarta rzecz, może najmniej istotna, ale warto dzisiaj o tym wspomnieć, zwłaszcza że bohaterka tego wątku właśnie pojawiła się na sali. Wicemarszałek Stanisław Tyszka: Czwartym symbolem tej deformy, tego skoku, tego skandalu, tego, co wyprawiacie z polskim sądownic- Dziękuję. twem, są obelgi miotane przez panią poseł Pawłowicz Głos ma pan poseł Jacek Protasiewicz, Polskie tu, na tej sali, na posiedzeniach komisji i wreszcie Stronnictwo Ludowe – Unia Europejskich Demo- w Internecie. Otóż, pani poseł, wczoraj miała pani kratów. czelność nazwać lewą część tego Sejmu bydlęciem, 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 140 Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo o prokuraturze

Poseł Jacek Protasiewicz żeby nazywać to jakąkolwiek reformą. I powtórzę, to jest pisane tylko i wyłącznie na polityczne zamówie- bydłem. Otóż chcę pani powiedzieć jedną rzecz. Za- nie pana Ziobry. Pana Ziobry też nie można nazywać siadam w lewej części tego Sejmu… ministrem sprawiedliwości, bo co to za minister spra- (Poseł Krystyna Pawłowicz: Pana wybór.) wiedliwości? I to jest właśnie ten prawdziwy zamach. (Głos z sali: Skandal!) To jest zamach, który przeprowadziliście i z którego …i mogę pani powiedzieć, że nie czuję się w naj- będziecie rozliczeni. mniejszy sposób obrażony użytym przez panią określe- Wczoraj rzecznik praw obywatelskich też w bar- niem, tak samo jak zapewne nie czują się obrażeni ani dzo sensowny sposób wypowiadał się na temat tego, moje koleżanki, ani moi koledzy z lewej części. I choć co robicie. Patrząc na opinię rzecznika praw obywa- domyślam się, że chodzi pani o sprowokowanie porów- telskich, jasno widać, że ten projekt budzi poważne nania tej części sali, pani i pani sąsiadów, do innego wątpliwości z punktu widzenia ochrony praw i wol- oborowego przykładu, to powiem pani, że jednak sko- ności obywatelskich. Co jeszcze mówi rzecznik praw rzystam z rady Marka Twaina, który wypowiedział obywatelskich? Mówi o tym, że ten wasz projekt prowadzi m.in. do możliwości manipulacji przez prezy- kilkadziesiąt lat temu słowa: nigdy nie dyskutuj z pro- denta i premiera przy wyłanianiu kandydatów na stakiem, najpierw sprowadzi cię do swojego poziomu, pierwszego prezesa Sądu Najwyższego oraz do zna- a potem pokona doświadczeniem. (Oklaski) czącego ograniczenia samorządności w sądach po- I tak jak powiedział pan poseł Paszyk, chciałbym wszechnych, co było już wcześniej tutaj mówione. na piśmie przedłożyć wniosek o odrzucenie w pierw- Mało tego. Co jeszcze pokazuje ten wasz projekt, szym czytaniu tego projektu ustawy. (Oklaski) ta wasza atrapa? Ona pokazuje, jak wy działacie. Wszystko, co robicie, odbywa się w kosmicznym tempie. Chcecie przeprowadzić projekt bez konsultacji, Wicemarszałek Stanisław Tyszka: bez opinii, bez uzasadnienia, w 24 godziny. Pokazu- jecie właśnie, procedując w ten sposób, jak traktuje- Dziękuję. cie suwerena. Traktujecie go jak obcego. Wszystkich Pani poseł Joanna Scheuring-Wielgus, Liberalno- traktujecie jak obcych. Ale trzeba też zwrócić się do Spis treści -Społeczni. obywateli i obywatelek, którzy nas oglądają, bo tak naprawdę to wszystko dotyczy właśnie ich, bo wprowadzanie tych waszych zmian w tych niby-projek- Poseł Joanna Scheuring-Wielgus: tach, w tych atrapach, to wszystko dotyka bezpośred- nio nas. Dzień dobry. W ogóle mam takie wrażenie, że państwo zacho- Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Ja też sie- wujecie się jak takie rozkapryszone dzieciaki w pia- dzę po lewej stronie i solidaryzuję się z moim przed- skownicy. mówcą. Szanowni Państwo! Nawet jak się bawicie w cho- Pan Waldemar Buda, poseł sprawozdawca z PiS- wanego, to nie zmienia się reguł w trakcie gry. Tutaj -u, powiedział coś takiego: jeśli wyzbędziemy się ar- też reguły nie powinny być zmieniane, reguły obo- gumentów politycznych, to zobaczymy, że tak na- wiązują, one są wyraźnie zapisane w konstytucji, prawdę ta ustawa jest taką zamianą techniczną. Nie, a wy to łamiecie. Zachowujecie się jak rozkapryszone panie Waldemarze. Projekt tej ustawy nie jest odpo- dzieci, traktujecie państwo jak piaskownicę, a sądy wiedzią na problemy wymiaru sprawiedliwości, w tym – jak łopatki. To nie jest tak. Państwo nie jest pia- Sądu Najwyższego, lecz jest odpowiedzią na aktualną skownicą, a sądy nie są łopatkami, które możecie sytuację polityczną związaną z wprowadzeniem przez sobie przerzucać i wyrywać. PiS, czyli przez was, ustaw o sądownictwie. To jest Zgadzam się z tym wszystkim, co powiedzieli moi tylko i wyłącznie po to. To nie jest odpowiedź na pro- koledzy z Platformy, Nowoczesnej, PSL-u i Unii Eu- ropejskich Demokratów. To, co państwo tutaj robicie, blemy wymiaru sprawiedliwości i pan o tym bardzo to demolka wszystkiego. Łamiecie wszystkie standar- dobrze wie. dy, łamiecie wszystkie zasady, ale ktoś was za to roz- W ocenie wielu instytucji, organizacji międzyna- liczy. Ja mam nadzieję, że dożyję tego momentu, kiedy rodowych, które panu wymienię: Komisji Weneckiej, was po prostu wszystkich za to wsadzimy do więzie- Komisji Europejskiej, Biura Instytucji Demokratycz- nia. (Oklaski) nych i Praw Człowieka, specjalnego sprawozdawcy (Głos z sali: Ho, ho...) ONZ, Grupy Państw przeciwko Korupcji, właśnie te (Głos z sali: Do bagażnika.) wasze ustawy nie spełniają standardów międzynaro- dowych. To jest tylko i wyłącznie na zlecenie polityczne. I wy mówicie o tym: ustawa, mówicie o reformie. Wicemarszałek Stanisław Tyszka: To nie jest ani ustawa, ani reforma, to są wszystko atrapy. Te wasze tzw. projekty nie zasługują w ogóle Pan poseł Ryszard Galla, niezrzeszony. na miano ustaw. To, co robicie, nie zasługuje na to, Bardzo proszę. 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo o prokuraturze 141

Poseł Ryszard Galla: swoje światło. Według mnie ono gaśnie, bo widzę tutaj wiele niebezpieczeństw: po pierwsze, w dowolno- Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! ści orzekania przez Krajową Radę Sądownictwa, W projekcie ustawy o zmianie ustawy Prawo o pro- która nie ma żadnych wytycznych, żadnego regula- kuraturze oraz niektórych innych ustaw proponuje- minu, na którym można by się było tutaj oprzeć. Na cie państwo zmiany w ustawie z 8 grudnia 2017 r. dodatek jeszcze nie ma możliwości odwołania. o Sądzie Najwyższym w kwestii, która jest mi bardzo Dalej, szanowni państwo, w tej samej nowelizacji, bliska, to znaczy obywatelstwa sędziów. Sprawa ta panie pośle, jest zapis w art. 16: Sędzia oraz asesor była przedmiotem kilku moich wystąpień sejmowych sądowy, w terminie jednego miesiąca od dnia wejścia w ubiegłym roku oraz wielokrotnych wystąpień do w życie niniejszej ustawy, składa ministrowi sprawie- różnych organów i instytucji. dliwości, za pośrednictwem prezesa właściwego sądu Żałuję, szanowni państwo, ale – począwszy od apelacyjnego, oświadczenie, w którym wskazuje, czy pana prezydenta Dudy, a skończywszy na minister- posiada wyłącznie obywatelstwo polskie, czy także stwie, panie ministrze – do dzisiaj, a to jest kilka czy obywatelstwo innego państwa. nawet już prawie kilkanaście miesięcy, nie otrzyma- Wysoka Izbo! W moich wystąpieniach w ubiegłym łem żadnej odpowiedzi. Dlatego też z uwagą przeczy- roku bardzo wyraźnie wskazywałem tutaj narusze- tałem propozycję nowelizacji art. 117, która zakłada nie konstytucji, naruszenie także ustawy o obywa- dopisanie § 3, 4 i 5. Co one przewidują? Otóż sędzia telstwie. I chciałbym zaapelować do Wysokiej Izby lub asesor sądowy, który w dniu wejścia w życie ni- o to, abyśmy rzeczywiście pochylili się nad tymi za- niejszej ustawy nie spełnia wymogu posiadania wy- pisami i spowodowali, że albo wracamy do poprzed- łącznie obywatelstwa polskiego, może przed upły- nich zapisów sprzed wprowadzanych zmian i reform wem terminu, o którym się mówi w § 1 art. 117, tzn. w Sądzie Najwyższym i sądach powszechnych, chodzi do 4 października br., złożyć do Krajowej Rady Są- o ten obowiązek posiadania obywatelstwa polskiego, downictwa wniosek o wyrażenie zgody na zajmowa- bądź też, jeśli mają być takie zapisy, to prosiłbym, nie stanowiska sędziowskiego pomimo posiadania panie pośle, zastanowić się nad tym, czy rzeczywiście obywatelstwa innego państwa. Krajowa Rada Sądownic- nie można by było tutaj dookreślić tych przypadków, twa może wyrazić zgodę na zajmowanie przez sędziego kiedy sędziowie, asesorzy mogliby pracować, mając stanowiska sędziowskiego pomimo posiadania przez dwa obywatelstwa. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Spis treści niego obywatelstwa obcego państwa, mając w szczegól- ności na względzie okoliczności związane z nabyciem obywatelstwa oraz konsekwencje wynikające z jego Wicemarszałek Stanisław Tyszka: zrzeczenia się. Krajowa Rada Sądownictwa wydaje uchwałę w terminie 3 miesięcy od dnia wpływu wnio- Dziękuję bardzo. sku i od tej decyzji nie przysługuje sędziemu czy też Proszę, pan poseł Janusz Sanocki, niezrzeszony. asesorowi żadne odwołanie. Dalej czytamy: w przypadku wydania przez KRS uchwały odmawiającej zgody na zajmowanie stanowiska sędziowskiego pomimo posiadania obywatelstwa obcego państwa sę- Poseł Janusz Sanocki: dzia albo asesor sądowy przedstawia Krajowej Radzie Sądownictwa, w terminie 2 miesięcy od dnia wydania Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Kole- uchwały, dokumenty potwierdzające podjęcie czynności dzy z PiS-u! Apeluję, żeby przestać majstrować cha- zmierzających do zrzeczenia się obywatelstwa obcego otycznie przy wymiarze sprawiedliwości. Wymiar państwa. W przypadku bezskutecznego upływu tego sprawiedliwości wymagał i nadal wymaga poważnej terminu stosunek służbowy sędziego albo asesora reformy zmierzającej do tego, żeby sądy i prokuratu- sądowego wygasa. ra działały. Tymczasem mija ponad 2 lata, wprowa- Cała konstrukcja tych przepisów rodzi masę py- dziliśmy wiele ustaw, za którymi ja sam głosowałem tań. Co oznacza, że KRS będzie miała na względzie – np. za tym, żeby pan minister był jednocześnie okoliczności związane z nabyciem obywatelstwa albo prokuratorem generalnym, i czy prokuratura działa konsekwencje wynikające z jego zrzeczenia się? W uza- dzisiaj inaczej? Otóż nie. Pisze do mnie np. dzienni- sadnieniu nie zostało to określone, więc w jaki sposób karz Paweł Miter, znany dziennikarz, ponieważ to KRS będzie rozpatrywać takie wnioski? Ten ostatni on był autorem prowokacji dziennikarskiej wobec przykład opiniowania sędziów wskazuje na to, że mo- sędziego Milewskiego. On jest dzisiaj ścigany przez żemy mieć tutaj różne sytuacje. prokuraturę, stał przed sądem. Prokuratorzy pana Muszę przyznać, panie pośle wnioskodawco, mój Ziobry piszą apelację. Komu? Panu sędziemu Mi- kolego, pośle Ast – mówię do pana – bo powiedział lewskiemu i panu Plichcie. Właśnie Miter przegrał pan w swoim wystąpieniu, że jest to takie złagodzenie w Zielonej Górze apelację i prokuratorzy pana Zio- przepisów dotyczących podwójnego obywatelstwa… bry bronią pana Plichtę i pana sędziego Milewskie- Oczywiście po przeczytaniu za pierwszym razem tych go. I, proszę państwa, to znaczy… zmian, mówiłem: rzeczywiście jest światełko w tune- (Poseł Dominik Tarczyński: Nie piszą mu żadnych lu. Ale światełko może gasnąć albo też rozniecać apelacji.) 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 142 Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo o prokuraturze

Poseł Janusz Sanocki (Poseł Krzysztof Truskolaski: Ale na temat, panie pośle. Panie marszałku…) Piszą apelację, bo on jest ścigany przed sądem …tę garstkę protestujących, także dbamy o was, karnym. o wasze bezpieczeństwo. W związku z tym… I, szanowni państwo, po prostu nie zmieniło się nic. Wróćmy do punktu wyjścia, zacznijmy poważną debatę, a przestańmy zawłaszczać wymiar sprawie- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: dliwości, bo Polsce nie jest potrzebny partyjny wymiar sprawiedliwości, Polsce jest potrzebny rzetelny Panie pośle… wymiar sprawiedliwości. (Oklaski)

(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Poseł Piotr Kaleta: Sejmu Ryszard Terlecki) W związku z tym zastanówcie się, w jakim… Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Dziękuję bardzo. Mamy listę osób zgłoszonych do pytań. Panie pośle, to nie jest pytanie, tylko oświadcze- Zamykam listę zgłoszonych do pytań. nie. Panie pośle, zwracam panu uwagę. Wyznaczam czas pytania na 1 minutę. Jako pierwszy pytanie… (Poseł Jerzy Meysztowicz: Wniosek formalny.) Poseł Piotr Kaleta: W sprawie? (Poseł Jerzy Meysztowicz: W sprawie wydłużenia …jesteście miejscu i momencie i kto tak na dobrą czasu na pytania.) sprawę… A nie ma teraz takiej możliwości. To jest kwestia (Głos z sali: Co to jest?) Spis treści zgody Prezydium, kwestia decyzji marszałka. …broni polskiej racji stanu. Dziękuję. (Poseł Jerzy Meysztowicz: Pan zamyka głos opozycji.) Panie pośle, proszę opuścić… (Poseł Jerzy Meysztowicz: Dosyć tego!) Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Panie pośle, zwracam panu uwagę, że zakłóca pan obrady Sejmu. Pan poseł Michał Szczerba, klub Platforma. (Głos z sali: Jak zakłóca?) (Poseł Arkadiusz Myrcha: Strach w oczach.) Pierwsze pytanie zadaje pan poseł Piotr Kaleta, (Poseł Piotr Kaleta: Ciebie się boję.) klub Prawo i Sprawiedliwość.

Poseł Michał Szczerba: Poseł Piotr Kaleta: Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Będzie cytat, któ- Bardzo dziękuję. ry ostatnio usłyszeliśmy, będą słowa, które ostatnio Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Słabe, infantylne, usłyszeliśmy: Władza, która podporządkowuje so- beznadziejne. Wasze wystąpienia takie są dlatego, że wy nie rozumiecie… bie sąd, przekształca demokrację w rządy złodziei. (Głos z sali: Wasze są jeszcze gorsze.) I Polacy to już wiedzą, Polacy wiedzą, że każdego …po prostu Polaków. Żeby Polaków zrozumieć, dnia mamy ten skok na kasę. A po tym skoku na trzeba myśleć, mówić… kasę chcecie teraz sobie zapewnić bezkarność, i dla- (Poseł Henryka Krzywonos-Strycharska: Na te- tego jest skok na sąd. Ale co wy robicie? Wy krad- mat trzeba mówić.) niecie również prawo obywateli do niezależnego, …i rozumieć po polsku, a nie, tak jak co poniektó- bezstronnego i niezawisłego sądu. Dzisiaj mogliśmy ry poseł, myśleć po francusku. Proszę państwa, za- zobaczyć, co to oznacza w praktyce: kłamać jak rzucacie nam, że odgradzamy się od społeczeństwa z nut. Wczoraj mogliśmy dowiedzieć się, jak traktu- barierkami. Zobaczcie, co się stało wczoraj. Przecież jecie rzecznika praw obywatelskich, który próbował tych ludzi się trzeba po prostu bać. Oni wwieźli wczo- w komisji sprawiedliwości… raj dwóch protestujących. (Poseł Piotr Kaleta: W bagażniku…) (Poseł Arkadiusz Myrcha: He, he, he.) …przedstawić swoje sprawozdanie z działalności. A co jeszcze w takim razie mogłoby się stać? Co Pan Piotrowicz naruszył wczoraj konstytucję. Art. 212 jeszcze oni wwiozą do Sejmu? Może się kiedyś okazać daje prawo rzecznikowi do przedstawiania swojej in- tak, że wwiozą ładunki wybuchowe. My przecież, ro- formacji. On zabrał głos… (Dzwonek) biąc tak, że odgradzamy w tej chwili barierkami… (Wicemarszałek wyłącza mikrofon, oklaski) 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo o prokuraturze 143

Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Wicemarszałek Ryszard Terlecki:

Pani poseł Barbara Chrobak, klub Kukiz’15. Pan poseł Krzysztof Paszyk, klub Polskiego Zwracam uwagę, że rozmawiamy o innym punk- Stronnictwa Ludowego. cie programu niż pan poseł Szczerba. (Poseł Monika Wielichowska: Posłowi Kalecie trzeba powiedzieć.) Poseł Krzysztof Paszyk:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ponieważ po wcześniejszym wystąpieniu klubowym nie doczeka- Poseł Barbara Chrobak: łem się odpowiedzi w rundzie pytań ponawiam zapytanie do przedstawiciela wnioskodawców, do pana Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! ministra. Co przez rok permanentnych reform są- Panie ministrze, kto wpadł na pomysł dyskryminacji downictwa w Polsce przeprowadzanych przez Prawo z uwagi na wiek? Mówię tu w imieniu tysięcy asy- i Sprawiedliwość zmieniło się na korzyść dla Polek stentów sędziów i prokuratorów oraz referendarzy i Polaków korzystających z sądownictwa i prokura- sądowych. Dlaczego ograniczacie prawo do ubiegania tury? Proszę nie mylić tego z korzyściami, które się o aplikację uzupełniającą, limitując możliwość z tego reformowania płyną dla przedstawicieli obec- uczestniczenia w procedurze konkursowej do osób, nej władzy. Chodzi o przeciętnych Polaków. Co zy- które nie ukończyły 40. roku życia? Proszę wyjaśnić, skali na waszych reformach? Dziękuję. (Oklaski) skąd ta wiekowa cezura, jaka jest racja ustawowa (Poseł Dominik Tarczyński: Janka Burego w KRS-ie tego rozwiązania. Dlaczego osoba, która ukończyła nie ma.) 41 lat, nie może zostać aplikantem Krajowej Szkoły (Poseł Arkadiusz Myrcha: Ale przygadał. Będzie Sądownictwa i Prokuratury? Z uwagą przeczytałam piątka od prezesa. Klasa.) uzasadnienie tego projektu, ale nie ma tam ani słowa o tym progu wiekowym. Dziękuję. (Oklaski)

Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Spis treści

Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Pan poseł Ryszard Galla, poseł niezrzeszony.

Dziękuję. Pani marszałek Barbara Dolniak, klub Nowo- Poseł Ryszard Galla: czesna. Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Chciałbym skierować do przedstawiciela posłów składa- jących projekt nowelizacji ustawy zapytanie. W art. 117 Poseł Barbara Dolniak: § 3, 4, 5 regulujecie państwo kwestię możliwości – bądź też nie – pracowania sędziów z więcej niż jed- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jeden z posłów nym, polskim, obywatelstwem. Prawa i Sprawiedliwości pytany przez dziennikarza, Chciałbym zapytać o przyszłych sędziów, bo jak jak to jest, że w KRS-ie są różne zdania, odpowiada: pan pamięta, panie pośle, w ustawie w ubiegłym roku No właśnie, pluralizm. I słyszę od dziennikarza: Ale przyjętej wprowadziliście także zapis obligujący kan- pluralizm to może być w polityce, a nie w prawie. dydatów na sędziów i asesorów sądowych do zrezy- Niestety to pokazuje, że mamy rządy prawem, a nie gnowania w odpowiednim czasie z drugiego obywa- rządy prawa. I mam pytanie. Jak to jest możliwe, że telstwa. Czy w tym momencie kiedy zapalacie to reformując, jak państwo twierdzicie, wymiar spra- światełko w tunelu, macie także pomysł na to, żeby wiedliwości, wprowadziliście losowanie spraw dla tych wszystkich młodych ludzi, którzy kształcą się poszczególnych sędziów, a w zasadzie sędziego do za granicą i przy okazji uzyskują obywatelstwa in- sprawy i niezmienność składu, a dzisiaj z tego rezy- nych państw (Dzwonek), np. państw członkowskich, gnujecie? Co jest tego powodem? Nie sprawdziło się też uwzględnić w tym, aby… to państwu? Potrzebujecie takiego czasu, kiedy bę- (Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia dzie można odebrać sędziemu sprawę i przekazać przy wyłączonym mikrofonie, oklaski) innemu? To jest hasło podstawowe waszej reformy wymiaru sprawiedliwości, ale, jak widać, nie przy- niosło to efektów, bo w sądzie czeka się jeszcze dłużej, Wicemarszałek Ryszard Terlecki: niż czekało, na rozstrzygnięcie. A teraz będziecie mieli państwo czas, żeby zmienić sędziego referenta. Pani poseł Bożena Kamińska, klub Platformy (Oklaski) Obywatelskiej. 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 144 Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo o prokuraturze

Poseł Bożena Kamińska: takiej mocy, aby to zmienić, nie uda wam się to. Ale nie martwcie się, przywrócimy trójpodział władzy, Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! przywrócimy niezależne sądownictwo, przywrócimy W art. 24 ust. 1 pkt 1a tej ustawy ogranicza się wiek niezależny Trybunał Konstytucyjny i prokuraturę, osób – w szczególności mam tu na uwadze kobiety a winni tej patologii staną przed Trybunałem Stanu. – które będą mogły ubiegać się o swoje aplikacje czy (Oklaski) chcieć zrobić aplikacje sędziowskie. Niestety ograniczacie to tutaj wiekiem – do 35 lat. Jeżeli te osoby nie przy- stąpią w tym czasie do tego egzaminu, niestety nie będą Wicemarszałek Ryszard Terlecki: mogły kontynuować swojej ścieżki zawodowej, którą rozpoczęły wcześniej w sądzie. I tu mam pytanie Panie pośle, niech pan poczyta konstytucję, a nie i ogromny żal wyrażany w imieniu wielu kobiet, które ośmiesza się. (Wesołość na sali, oklaski) stwierdzają, że są dyskryminowane tym przepisem za- Pan poseł Michał Stasiński, klub Platformy Oby- wartym w tej ustawie, uniemożliwiającym kontynu- watelskiej. owanie własnej ścieżki zawodowej. Bardzo proszę pana ministra (Dzwonek) o wytłumaczenie… (Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia Poseł Michał Stasiński: przy wyłączonym mikrofonie, oklaski) Wysoka Izbo! Pan poseł Buda był łaskaw powie- dzieć, że prokuratura pod rządami Ziobry działa le- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: piej, a po przyjęciu tej ustawy będzie działać jeszcze lepiej. Ale spójrzmy, jak wygląda prawda. Prokura- Pan poseł Paweł Grabowski, klub Kukiz’15. tura Ziobry to mniej śledztw: w roku 2010 – 125 tys. śledztw, w roku 2017 – tylko 80 tys. Prokuratura Ziobry to więcej umorzeń: w roku 2015 – 271 tys. Poseł Paweł Grabowski: umorzeń, w roku 2017 – 360 tys. umorzeń. (Poseł Dominik Tarczyński: Michał, ty jesteś w Plat-

Spis treści Dziękuję. formie?) Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do Prokuratura Ziobry to więcej odmów wszczęcia posła wnioskodawcy względnie do pana ministra. postępowania. Obywatel odchodzi z PiS-owskiej pro- Czy jest państwu znany raport Biura Analiz Sejmo- kuratury z kwitkiem. W roku 2015 – 141 tys. odmów wych, z którego wynika, że Platforma Obywatelska wszczęcia postępowania, w 2017 r. – 218 tys. Jedno głosuje częściej w taki sposób jak PiS aniżeli Ku- umiecie robić: zwiększyliście sobie budżet o pół mi- kiz’15? Dziękuję. (Oklaski) liarda i przyznaliście sobie tradycyjnie 362 tys. zł (Poseł Krzysztof Truskolaski: Ale to nie na temat.) nagród dla 24 prokuratorów. Tak wygląda prawda o prokuraturze Ziobry. (Oklaski)

Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Pan poseł Krzysztof Truskolaski, klub Nowo- czesna. Pan poseł Stefan Romecki, klub Kukiz’15.

Poseł Krzysztof Truskolaski: Poseł Stefan Romecki:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Poprzez tę usta- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Mini- wę PiS już po raz kolejny pokazuje swój lekceważący strze! Czy tak mają wyglądać skutki reform sądo- stosunek do konstytucji oraz praworządności. Mówi- wych, jakie widzimy w Sejmie i przed Sejmem od cie o tym, że chcecie zreformować sądy, żeby działały pewnego czasu? Na tych zmianach cierpią normal- sprawniej. I co? Po tych 3 latach działają lepiej? Nie. ni obywatele oraz Straż Marszałkowska, Policja, Wy sądów nie zreformowaliście, tylko je zdeformowa- urzędnicy sejmowi i posłowie, którzy cały czas mu- liście. Trójpodział władzy w naszym kraju powoli szą słuchać obelg od atakujących bramy sejmowe przechodzi do historii. Już za chwilę będziemy mieli pseudoobywateli… nie państwo prawa, tylko państwo Nowogrodzkiej (Poseł Arkadiusz Myrcha: Pseudoobywateli?) i to Jarosław Kaczyński to będzie trójpodział władzy. … którzy wykrzykują, wyzywają posłów od zdraj- Jak pracuje Trybunał Konstytucyjny? Jak pracuje ców i grożą im, że będą siedzieć. Widziałem wczoraj, KRS? Jak pracuje wasza PiS-owska prokuratura? jak to wygląda przed Sejmem. Zwozi się w bagażni- Pracuje tylko i wyłącznie pod dyktando partyjne. kach rozrabiaków, a posłowie wykorzystują i zachę- Art. 183 ust. 3 konstytucji mówi o 6-letniej kadencji cają tych rozrabiaków do awantur. pierwszego prezesa Sądu Najwyższego. I nie macie (Poseł Krzysztof Truskolaski: Kto panu to pisał?) 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo o prokuraturze 145

Poseł Stefan Romecki Chcieliście w ten sposób uśpić czujność Polaków, a tak naprawdę oszukać Polaków. Rządy PiS-u to Czy tak mają przebiegać prace nad reformą są- dynamika zmian w prawie, ale wyłącznie wtedy, kie- dów? Widziałem, jest to smutne. I pytam: Czy tak dy służy to realizacji celów politycznych partii. Dzia- wygląda praca parlamentarzystów, jak widać przed łacie jednak bardzo krótkowzrocznie, bo nie widzicie Sejmem i w Sejmie? Nie tego oczekują od nas obywa- przyszłości… (Dzwonek) tele. Mamy pracować nad reformą sądów, które będą (Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia służyć społeczeństwu, a nie klanom partyjnym. Dzię- przy wyłączonym mikrofonie, oklaski) kuję. (Oklaski) (Poseł Małgorzata Chmiel: Nie ma reformy.) Wicemarszałek Ryszard Terlecki:

Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Pan poseł Witold Zembaczyński, klub Nowo- czesna. Pan poseł Mirosław Pampuch, klub Nowoczesna. Poseł Witold Zembaczyński: Poseł Mirosław Pampuch: Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Po co nowelizacja Panie Marszałku! Wysoka Izbo! To już kolejna, ustawy o Sądzie Najwyższym w zakresie wyboru piąta zmiana ustawy o sądach powszechnych, trzecia pierwszego prezesa Sądu Najwyższego, skoro pierw- zmiana ustawy o Sądzie Najwyższym. Mam pytanie szy prezes generalny już jest? (Oklaski) Z reguły zado posła wnioskodawcy. Proszę wskazać konkretne siada tutaj. przepisy, które wprowadzacie tymi zmianami, które Ale skoro już przedstawiliście ten projekt, pytanie ułatwią dostęp obywateli do sądów, które w sposób brzmi następująco. Odbieracie możliwość odwoływa- faktyczny wpłyną na przyspieszenie rozpatrywanych nia się w dwuinstancyjnym trybie. Dotyczy to wnio- w sądach spraw. Żadnych z tych przepisów nie znaj- sków składanych w zakresie, np. niedopuszczalnych Spis treści dziemy w tych ustawach, już z góry o tym państwu czy innych, związanych z przekroczeniem terminu, przesłanek odrzucenia tych wniosków. To jest oczy- mówię. Natomiast w ustawie mamy ograniczenie wiście niezgodne z art. 45 i 77 konstytucji, ponieważ niezależności sądów, ograniczenie niezawisłości sę- żaden z tych przepisów tutaj nie znajduje zastosowa- dziowskiej polegające na tym, że od przeniesienia nia. Art. 6 pkt 5 w art. 44 jest po prostu w sprzecz- sędziego z wydziału do wydziału będzie przysługiwa- ności, w jawnej sprzeczności z tymi zapisami. Może ło tylko i wyłącznie odwołanie do Krajowej Rady Są- by pan… (Dzwonek) downictwa. Natomiast przykład tego, jak działa Kra- (Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia jowa Rada Sądownictwa, wszyscy mieliśmy ostatnio przy wyłączonym mikrofonie, oklaski) w postaci list proskrypcyjnych poseł Pawłowicz. To jest całkowite upolitycznienie wymiaru sprawiedli- wości w Polsce. (Oklaski) Wicemarszałek Ryszard Terlecki:

Pan poseł Marcin Święcicki, klub Platformy Oby- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: watelskiej. Pani poseł Małgorzata Pępek, klub Platformy Obywatelskiej. Poseł Marcin Święcicki:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ta ustawa już Poseł Małgorzata Pępek: domyka przejmowanie przez polityków większości naszego sądownictwa i prokuratury, ale bije też ko- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Znów mamy do lejne rekordy. Otóż chodzi o usunięcie prezes Małgo- czynienia z błyskawiczną zmianą prawa w jednym rzaty Gersdorf ze stanowiska pierwszej prezes Sądu z najistotniejszych obszarów demokracji. Daleko idą- Najwyższego i wprowadzenie tam swojego człowieka. ce zmiany wpłyną na nią bardzo niekorzystnie. Dlaczego? Bo jeśli przegracie najbliższe wybory… Nowelizacje zaproponowane przez posłów PiS to nie (Poseł Dominik Tarczyński: Jeśli, jeśli, jeśli.) rządy prawa, ale manipulowanie prawem. Dlaczego …to pierwszy prezes kierujący Trybunałem Sta- w tytule ustawy nie ma ani słowa o tym, że zmieniane nu – tak – będzie wasz. są też inne przepisy związane z funkcjonowaniem kon- Co więcej, do Sądu Najwyższego będzie można stytucyjnych organów państwa, a szczególnie Sądu wybrać osoby, które nie mają żadnych… Bez żadnego Najwyższego? Przecież chodzi głównie o to, by przyspie- uwzględniania ich doświadczenia zawodowego, do- szyć wymianę kadrową w Sądzie Najwyższym. robku naukowego, opinii innych sądów. To wszystko 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 146 Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo o prokuraturze

Poseł Marcin Święcicki Drugie pytanie dotyczy skutków finansowych. To, co czytamy w uzasadnieniu, to informacja o skutkach można zignorować i taką osobę powołać do Sądu Naj- przedstawiona w mglisty sposób, a w zasadzie brak wyższego. informacji, co w żadnym wypadku nie zadowala. Pro- Co więcej, pierwszym prezesem Sądu Najwyższe- szę o konkretną odpowiedź: Ile to będzie kosztować? go będzie mogła zostać osoba, która w 120-osobowym Dziękuję bardzo. (Oklaski) zgromadzeniu dostanie jeden głos – swój własny. Pre- zydent też będzie mógł ją wybrać na pierwszego prezesa Sądu Najwyższego. Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Co więcej, osoby, które odpadną, nie będą mogły złożyć skutecznych odwołań. Chodzi o to, żeby można Pan poseł Krzysztof Mieszkowski, klub Nowo- było ręcznie (Dzwonek) wyznaczyć pierwszego… czesna. (Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie) …jak najszybciej, bez żadnych kryteriów. (Oklaski) Poseł Krzysztof Mieszkowski:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzisiaj powinni- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: śmy sobie odpowiedzieć na pytanie, a właściwie po- stawić pytanie, kto jest dzisiaj suwerenem. Carl Pan poseł Paweł Kobyliński, klub Nowoczesna. Schmitt uważa, że suwerenem jest ten, kto może wywołać stan wyjątkowy. Pytanie brzmi: Czy Jaro- sław Kaczyński jest suwerenem, czy suwerenem jest Poseł Paweł Kobyliński: suweren? Kto jest suwerenem dla państwa? (Oklaski) Parafrazując Carla Schmitta, można powiedzieć Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie jednoznacznie, że suwerenem dzisiaj jest ten, kto ma Ministrze! W art. 2 pkt 2 § 2 i 3 otrzymują brzmienie: w ręku sądy. Funkcję przewodniczącego wydziału powierza prezes (Poseł Dominik Tarczyński: Może jakiegoś pol- Spis treści sądu. Przed powierzeniem funkcji przewodniczącego skiego poetę?) wydziału w sądzie apelacyjnym prezes sądu zasięga Państwo jesteście dzisiaj wykonawcą tej straszli- opinii kolegium sądu apelacyjnego. Tylko że to kole- wej maszyny. Mam nadzieję, że zostaniecie odsunię- gium ma kompetencje jedynie do opiniowania, a ta ci od władzy. Ale jedno jest dzisiaj również pewne opinia nie jest wiążąca. W związku z tym chciałbym – współodpowiedzialność za wasze decyzje parlamen- zapytać, dlaczego tak jest. Czy jeśli kolegium sądu tarne ponoszą wasi wyborcy. (Oklaski) wyrazi negatywną opinię, czy będzie to oznaczało, że to kolegium będzie musiało pracować z kimś, kogo nie chce? Dlaczego tak jest i jak będzie to wpływać Wicemarszałek Ryszard Terlecki: na współpracę w sądownictwie? Dziękuję bardzo. (Oklaski) Pan poseł Józef Lassota, klub Platformy Obywa- telskiej.

Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Poseł Józef Lassota: Dziękuję. Pani poseł Zofia Czernow, klub Platformy Obywa- Wysoka Izbo! Przedstawiciele PiS-u, prezentując telskiej. projekt tej nowelizacji, wychwalali to, jak świetnie działa prokuratura pod rządami prokuratora Ziobry. Panie ministrze, oczywiście pan nie przyzna, bo Poseł Zofia Czernow: pan zawsze mówi co innego niż to, o czym świadczą fakty. Otóż przykładem takiego działania prokura- Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Mini- tury jest sprawa, która toczy się w Krakowie. Chodzi strze! Nad tak ważną ustawą dotyczącą organów o proces w Krakowie lekarzy, profesorów, którzy le- konstytucyjnych proceduje się jak nad projektem po- czyli ojca Ziobry. Mimo że sąd okręgowy wydał wyrok selskim. Szybko, bez konsultacji, aby jak najszybciej uniewinniający, prokurator żądał kary więzienia dla osiągnąć założony cel. To urąga wszelkim zasadom profesorów, to prokuratura później szykanowała bie- legislacji – rzetelnej, dobrej legislacji. głych. Próbowała również szykanować sąd, który Chciałam się zapytać wnioskodawcy, czy wniosko- wydał ten wyrok. Tak działa prokuratura i tak będą dawca posiada opinie konstytucjonalistów o zgodno- działały sądy pod waszym kierownictwem. Widać ści tego projektu z ustawą zasadniczą. To jest bardzo wyraźnie, do czego to zmierza – do podporządkowa- ważna sprawa. Nie znalazłam w uzasadnieniu żad- nia, do tego, żebyście byli jedynymi, nieomylnymi nego słowa na ten temat. władcami. Dziękuję bardzo. (Oklaski) 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo o prokuraturze 147

Wicemarszałek Ryszard Terlecki: I jeszcze jedno. Przypomnę, że Węgry już przegra- ły przed trybunałem, Europejskim Trybunałem Pan poseł Jerzy Meysztowicz, klub Nowoczesna. Praw Człowieka… (Dzwonek) (Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski) Poseł Jerzy Meysztowicz:

Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Panie marszałku, jeżeli ktoś się dzisiaj ośmiesza, to Pani poseł Elżbieta Stępień, klub Nowoczesna. pan. (Oklaski) Pan nie jest tu od tego, żeby komen- tować wypowiedzi posłów. Pan jest po to, żeby pro- wadzić posiedzenie, więc pan jest po prostu tym, Poseł Elżbieta Stępień: który się dzisiaj ośmiesza. (Poseł Marek Ast: Pytanie zadaj.) Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odniosę się do Mogę powiedzieć tylko tyle, że nikt nie upoważnił art. 1 pkt 1. Proponowana nowelizacja ustawy o proku- państwa, żeby taką ustawą zmieniać ustrój państwa, raturze, zgodnie ze wzorami zaczerpniętymi z prawa a wy to robicie bez szacunku dla obywateli. radzieckiego, ma bardzo szerokie zastosowanie, jeżeli (Głos z sali: Obywatele.) chodzi o ingerowanie w spory i postępowania. Zapytam, Niech pan nie będzie śmieszny. Wy reprezentujecie jakie jest uzasadnienie przyznania szerokich upraw- obywateli, którzy chcą demolować ten kraj. W związku nień prokuratorom. Czy minister Ziobro chce mieć z tym to jest niedopuszczalne. możliwość interweniowania w każdym postępowaniu (Poseł Dominik Tarczyński: Zobaczymy po wybo- i zaskarżania niewygodnych dla niego i jego kolegów rach. Będziesz oglądał Sejm w telewizji.) rozstrzygnięć? Dziękuję. (Oklaski) Dlaczego to robicie? Dlaczego nie wprowadziliście (Głos z sali: Brawo!) takich zapisów, żeby pan prezydent mógł in blanco wystawiać ułaskawienia? Dlaczego nie wprowadzacie przewodniej roli Prawa i Sprawiedliwości do konsty- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Spis treści tucji? Dlaczego nie wpisujecie sojuszu z Węgrami, Turcją i Białorusią? Możecie to zrobić. Doświadcze- Pan poseł Paweł Pudłowski, klub Nowoczesna. nia pana Piotrowicza powodują, że może pan spokojnie takie poprawki wprowadzić. Będzie pan prawdopodobnie zachwycony. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Poseł Paweł Pudłowski: Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam konkretne pytanie dotyczące art. 47b § 1. Przepis ten Wicemarszałek Ryszard Terlecki: w proponowanym brzmieniu przesuwa zasadę nie- zmienności składu na etap po odbyciu posiedzenia, Pani poseł Dorota Rutkowska, klub Platforma w którym zawiadamia się strony. Tak że zmiana ta Obywatelska. powoduje sprzeczność z ideą losowania składów orze- kających, o czym zresztą mówiła pani Barbara Dol- niak, wypowiadając się na temat tej ustawy. Zapis Poseł Dorota Rutkowska: ten znalazł się w białej księdze wymiaru sprawiedli- wości, którą jakoby państwo popieracie, więc zaleca- Dziękuję. my zmiany w tej sprawie. Wysoka Izbo! Zgodnie z ustawą o ogłaszaniu ak- (Poseł Piotr Kaleta: Powiedz głośno, miej odwagę.) tów normatywnych z lipca 2000 r. akty normatywne Obywatele! Powiem głośno, bo mam odwagę. Sza- zawierające przepisy powszechnie obowiązujące nowni Państwo! Rodacy! Kiedy wrócicie z wakacji, wchodzą w życie co do zasady po 14 dniach od dnia nasz kraj będzie innym krajem. (Wesołość na sali) ogłoszenia. W uzasadnionych przypadkach ustawy (Głos z sali: Lepszym.) mogą wchodzić w życie w krótszym terminie. I co Widzicie, jak działa Trybunał Konstytucyjny. Tak mamy w przypadku tego projektu? 14 dni od ogłosze- będzie również działał trybunał, przepraszam, Sąd nia, a w przypadku art. 6, 8 i 18 dotyczących Sądu Najwyższy. To smutne. Nie śmiejcie się państwo. Najwyższego – już następnego dnia po ogłoszeniu. Szczególnie pan, panie Piotrowicz, nie powinien się Pytanie do posłów, którzy podpisali się pod tym śmiać. Dziękuję. (Oklaski) projektem: Jaki ważny interes państwa wymaga na- tychmiastowego wejścia w życie tych przepisów? Przypominam, że przepisy mogą wejść w życie dzień Wicemarszałek Ryszard Terlecki: po ogłoszeniu, gdyż zasady demokratycznego pań- stwa nie stoją temu na przeszkodzie. Czyżbyśmy już Pan poseł Sławomir Nitras, klub Platforma Oby- nie mieli demokratycznego państwa? watelska. 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 148 Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo o prokuraturze

Poseł Sławomir Nitras: Wicemarszałek Ryszard Terlecki:

Kilka tygodni temu słuchaliśmy prawdziwej deba- Pan poseł Rafał Grupiński, klub Platformy Oby- ty parlamentarnej, prawdziwej, bo tak wyglądają par- watelskiej. lamentarne debaty w Parlamencie Europejskim, kiedy pan Morawiecki tłumaczył się w ramach procedury dialogu prowadzonego z Komisją Europejską. To jest Poseł Rafał Grupiński: dialog. Wy tę ustawę robicie dzisiaj tylko dlatego, że Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rzeczywiście po chcecie uniknąć wyroku trybunału, bo ta sprawa jest wakacjach Polska będzie innym państwem, pań- już w trybunale. Wy chcecie prewencyjnie zlikwidować stwem pozbawionym trójpodziału władzy. Sąd Najwyższy, zanim trybunał orzeknie, że tę ustawę (Głosy z sali: Ojej…) należy wstrzymać. Zachowujecie się tak jak wtedy, Wiem, że dla państwa intelektualnie jest nie do kiedy została wstrzymana ustawa o wycince drzew zrozumienia to, nad czym głosujecie… (Oklaski) pana Szyszki. Ten nie cofnął się, nie zatrzymał, tylko (Głos z sali: Wielki intelektualista się znalazł.) prewencyjnie wyrżnął całą puszczę, zanim trybunał …jak bardzo łamiecie konstytucję, jak wielki zdążył tę sprawę rozpatrzyć. grzech popełniacie przeciwko w istocie wolności pol- Głos z sali ( : Całą.) skiej. Było kiedyś tak, jeśli ktoś zna dobrze historię, Wy jesteście w sprawie sądów gorsi niż Szyszko że płakano po śmierci Zygmunta Augusta, że nie zo- w sprawie lasów. Ja wiem, że to trudno pojąć, ale je- stawił potomka, ale jednocześnie cieszono się, że po- steście gorsi niż Szyszko w sprawie lasów. tomków nie zostawił, ale zostawił wolności. A po was (Głos z sali: Profesor Szyszko.) na szczęście potomków nie będzie, a wolność zostanie Problem polega na tym, jeżeli chodzi o to wszystko, przywrócona. (Oklaski) co robicie, że to, co budowaliśmy latami, przez 30 lat, (Głos z sali: Potomków już mamy.) dorobek Polski, wy z tą swoją bezrefleksyjną, tępą sa- (Głos z sali: Zarozumiały buc.)

Spis treści tysfakcją wypisaną na twarzy niszczycie w ciągu jed- (Głos z sali: Intelektualista.) nego dnia. (Dzwonek) (Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski) Wicemarszałek Ryszard Terlecki:

Pan poseł Mirosław Suchoń, klub Nowoczesna. Wicemarszałek Ryszard Terlecki:

Pani poseł Ewa Lieder, klub Nowoczesna. Poseł Mirosław Suchoń: Bardzo dziękuję. Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Poseł Ewa Lieder: Szanowni państwo, dużo już dzisiaj z tej mównicy powiedziano o tym, jak bardzo ta ustawa nawiązuje Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chcia- do czasów PRL-u. Rzeczywiście tak jest, chociaż mu- łabym się odnieść do art. 2 pkt 8 dotyczącego art. 33 szę powiedzieć, że tych związków jest znacznie wię- § 5. Uchwały zgromadzenia ogólnego sędziów apela- cej, niż się wydaje. Jednym z tych elementów jest na cji zapadają bezwzględną większością głosów. Głoso- pewno wysoki poziom hipokryzji. W PRL-u, ale wanie jest tajne w sprawach, o których mowa w art. i dzisiaj, władza układała ludziom życie, próbowała 34, a ponadto jeśli żądanie takie zgłosi chociażby nimi kierować, mówić, co mają robić, natomiast sama jeden z obecnych członków zgromadzenia. Proszę nie trzymała się kompletnie żadnych reguł. Taka państwa, to jest po prostu wykreślenie kworum przy władza była w PRL-u i taka władza jest również dzi- podejmowaniu decyzji przez kolegialne ciało. Czemu siaj. Pewną egzemplifikacją w tym projekcie jest art. 8 to ma służyć? Może w Sejmie też usuniemy kworum pkt 3. Otóż ten artykuł powoduje, że sędziowie, któ- i za moment zagłosujemy w sprawie sądów, tej usta- rzy posiadają podwójne obywatelstwo, stracą urząd. wy, zanim zbiegnie się prawa strona? Czy to będzie Chciałem w związku z tym zapytać, ilu posłów Prawa sprawiedliwe? Nie chcecie sprawiedliwych sądów dla i Sprawiedliwości ma podwójne obywatelstwo i czy obywateli? To jest po prostu ewidentna manipulacja. prawdą jest… (Dzwonek) (Oklaski) Wy też możecie być sądzeni. Możecie pod- (Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia paść swojej partii i będziecie sądzeni przez te partyj- przy wyłączonym mikrofonie, oklaski) ne sądy, pamiętajcie o tym. (Oklaski) Co najmniej pięciu. 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo o prokuraturze 149

Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Poseł Paweł Bańkowski:

Pan poseł Robert Kropiwnicki, klub Platformy Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Obywatelskiej. Ta ustawa to kolejny zamach PiS-u na niezależność władzy sądowniczej. Prawdziwym celem tej ustawy jest mocniejsze podporządkowanie sądów prezesom Poseł Robert Kropiwnicki: powoływanym bez żadnego udziału środowiska sę- dziowskiego, dalsze ograniczenie kompetencji samo- Wysoki Sejmie! Jest to debata o tragicznej usta- rządu sędziów i sędziowskich ciał kolegialnych, a tak- wie, bo to jest debata, która kończy tak naprawdę że wyposażenie prezesów sądów i polityków, którzy są trójpodział władzy. Ten projekt, który przedłożyli- członkami Krajowej Rady Sądownictwa, w nowe na- ście, to nie jest projekt o Sądzie Najwyższym, o są- rzędzia nacisku na sędziów orzekających. dach powszechnych, to jest projekt o uproszczeniach. Mam pytanie do posła wnioskodawcy i do pana mi- Upraszczacie tutaj aplikację sędziowską, aplikację nistra. Jaki jest prawdziwy cel, oczywiście poza chęcią wywierania politycznego nacisku na sędziów, zmiany prokuratorską, upraszczacie wybór pierwszego pre- organu rozpoznającego odwołania od decyzji preze- zesa Sądu Najwyższego. Upraszczacie, bo nie radzicie sów sądów w sprawie podziału czynności skutkujących sobie z demokratycznymi procedurami. Upraszcza- zmianą zakresu obowiązków sędziego lub asesora sądo- cie, bo uważacie, że te procedury nie mają znaczenia, wego poprzez zastąpienie kolegium apelacyjnego Kra- bo i tak kto inny decyduje. W waszym ustroju niby jową Radą Sądownictwa, w której zasiadają politycy wybiera zgromadzenie ogólne, niby jakiś KRS, ale to i sędziowie wybierani przez partie polityczne? (Oklaski) wszystko są marionetki, bo i tak wszyscy wiedzą, że niby ktoś wybiera, ale decyduje prezes. To jest kla- syczna dyktatura. Prowadzicie nas do dyktatury, Wicemarszałek Ryszard Terlecki: niestety marionetkowej dyktatury, i będziecie się tego wstydzić, a Polska będzie po was musiała długo Pani poseł Paulina Hennig-Kloska, klub Nowo- sprzątać. Nie szanujecie państwa prawa, bo go kom- czesna. pletnie nie rozumiecie. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Spis treści

Poseł Paulina Hennig-Kloska: Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Posło- Pani poseł Kornelia Wróblewska, klub Nowo- wie Prawa i Sprawiedliwości! Tak naprawdę zobaczyli- czesna. ście, że sędziowie się nie boją, i wprowadzacie nowe mechanizmy zastraszania. Zobaczyliście, że sędziowie nie podporządkowali się Nowogrodzkiej, i wprowadza- Poseł Kornelia Wróblewska: cie nowe metody ręcznego sterowania sądami, tak by niewygodnych sędziów przesuwać między wydziałami, Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W art. 35 ustawy tak by niewygodnych sędziów usuwać ze spraw. o czystkach w Sądzie Najwyższym dodajecie państwo A co w zamian dla obywateli? Dobrze wiemy, wy- ust. 3 w brzmieniu: Brak dokumentów, o których dłuża się czas postępowania przed sądami i wzrasta mowa w ust. 2 pkt 1 i 2, nie stanowi przeszkody do liczba skarg na przewlekłość postępowania. To efek- opracowania listy rekomendowanych kandydatów. ty waszych reform. Pytania zasadnicze. Po co wam ten brutalny atak na stanowisko pierwszego prezesa O co chodzi, posłowie PiS? Brzmienie przepisu zapro- Sądu Najwyższego? Chcecie kupić sobie 6 lat spokoju, ponowane w ustawie pozwoli KRS na opracowywanie żeby nie móc zostać osądzonymi przed Trybunałem listy kandydatów w oderwaniu od jakichkolwiek udo- Stanu? Prawdy nie unikniecie. (Oklaski) kumentowanych osiągnięć, na kierowanie się wy- łącznie arbitralną oceną. KRS będzie mogła zignoro- wać dokumenty dostarczone przez jednego kandyda- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: ta i ocenić wyżej kogoś, kto nie złożył nic. Komu to ma służyć? Czemu dajemy KRS kompetencje do pro- Pan poseł Piotr Misiło, klub Nowoczesna. mowania niekompetencji w wymiarze sprawiedliwo- Pan poseł Arkadiusz Myrcha, klub Platformy ści? Dziękuję. (Oklaski) Obywatelskiej.

Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Poseł Arkadiusz Myrcha:

Pan poseł Paweł Bańkowski, klub Platformy Oby- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Od kiedy PiS watelskiej. i duet ministrów Ziobry i Jakiego przejął wymiar 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 150 Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo o prokuraturze

Poseł Arkadiusz Myrcha Wicemarszałek Ryszard Terlecki:

sprawiedliwości, nastąpiła tylko jedna zmiana: wpro- Nie wiem, jaką pan skończył szkołę, ale to jest wadzono partyjniactwo, kumoterstwo i ochronę poli- kompromitacja dla tej szkoły. tycznych kolegów. Jak inaczej nazwać sytuację, w któ- Pani poseł Monika Rosa, klub Nowoczesna. rej prokuratura tak naprawdę utopiła postępowanie Bardzo proszę. w sprawie nielegalnego finansowania Solidarnej Pol- (Poseł Cezary Grabarczyk: Jeszcze pani poseł Ja- ski? Jak inaczej nazwać sytuację, w której prokuratu- nyska.) ra w ogóle nie podejmuje postępowania w sprawie Pani poseł Małgorzata Janyska, klub Platformy bezprawnego zakupu samolotów dla VIP-ów za 2 mld zł? Obywatelskiej. Jak inaczej nazwać sytuację, w której prokuratura Przepraszam. umarza postępowanie w sprawie wójta Obajtka, który dzisiaj zasiada jako prezes największej spółki w Polsce? Jak inaczej nazwać sytuację, w której prokuratura chro- Poseł Maria Małgorzata Janyska: ni Międlara, Rybaka i przedstawicieli ONR? Jak inaczej nazwać sytuację, w której żona prokuratora krajowego Wysoka Izbo! Mam pytanie do pana wnioskodaw- zostaje prezesem sądu rejonowego? Jak inaczej nazwać cy, który powiedział, że projekt wywołuje pozytywne sytuację, w której córka posła Piotrowicza awansuje skutki społeczne. Dla kogo są te pozytywne skutki w prokuraturze bez konkursu i zarabia krocie? Jak społeczne? Czy dla kobiet, które protestowały w Pile inaczej nazwać sytuację, w której nielegalnie wybrana i manifestowały poparcie dla osób z niepełnospraw- prezes dzisiaj… (Dzwonek) nościami, a na które posłanka z PiS z Piły złożyła (Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia doniesienie do policji za tę wlepkę, proszę państwa, przy wyłączonym mikrofonie, oklaski) za to, że deklarują solidarność z potrzebującymi, za (Poseł Rafał Grupiński: Układy.) to, że chcą, żeby nikomu nie zabrakło pomocy, dopó- (Głos z sali: Sitwa.) ki mu nas nie zabraknie? Za to, proszę państwa. Dla- tego są wam potrzebne sądy polityczne. Dzisiaj sądy rozpatrują to jeszcze obiektywnie. Chcecie pozamy- Spis treści Wicemarszałek Ryszard Terlecki: kać wszystkich, którzy chcą wolności, którzy chcą praw. Odgrodziliście się od wszystkich. Zrobiliście Pan poseł Adam Szłapka, klub Nowoczesna. z Sejmu oblężoną twierdzę i udajecie, że nie wiecie, jak wygląda świat. Proszę państwa, świat to nie wy. Prawa strono sali, świat to nie wy. Polska to nie wy. Poseł Adam Szłapka: Polska to ci, którzy… (Dzwonek) (Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia Panie Marszałku! Byłby pan uprzejmy zwrócić się przy wyłączonym mikrofonie, oklaski) do posła Truskolaskiego, żeby przeczytał konstytucję (Poseł Teresa Wargocka: I nie wy.) i się nie kompromitował. Przeczytam panu fragment art. 8: Przepisy konstytucji stosuje się bezpośrednio, chyba że konstytucja stanowi inaczej. Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Być może skleiły się panu kartki, ale to jest oczywista sprawa (Oklaski), że kadencja pierwszego pre- Pani poseł Monika Rosa, klub Nowoczesna. zesa Sądu Najwyższego trwa 6 lat. Chciałbym zwrócić się do posła Piotrowicza, ale widzę, że nie ma go na sali. Chciałem mu przypo- Poseł Monika Rosa: mnieć jego młodość, zwrócić się do niego określeniem „towarzyszu Piotrowicz” i przypomnieć mu jeden Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Żadna władza nie cytat: w miarę budowy socjalizmu (Oklaski) zaostrza jest bezkarna i żadna władza nie jest wieczna. Wiem, się walka klas. To jest dokładnie to, co robicie. Wam że patrzycie na towarzysza Piotrowicza i myślicie so- się bardzo spieszy do zniszczenia wymiaru sprawie- bie, że i tak wróci do władzy, bo jak śmiał się w latach dliwości. Która to jest ustawa o Sądzie Najwyższym? 80. z obywateli, tak i teraz śmieje się z obywateli. Ale Proszę odpowiedzieć. wy prędzej czy później będziecie rozliczeni. Chcemy (Głos z sali: Piąta.) Polski, która jest otwarta, która jest wolna, która To, co robicie, to jest niszczenie konstytucji. Za to akceptuje wszystkich swoich obywateli niezależnie jest Trybunał Stanu dla ministrów, dla członków rzą- od wieku, płci, niepełnosprawności, orientacji seksu- du, dla marszałka Sejmu, ale odpowiedzialność ponie- alnej czy tożsamości płciowej. A wy chcecie Polski, sie także szef waszej partii poseł Kaczyński. Na to też w której układa się jeden sztych człowieka: katolika, jest paragraf: za podżeganie do popełnienia przestęp- białego – według was, według Jarosława Kaczyńskie- stwa i sprawstwo kierownicze, za kierowanie tą szaj- go. Ale Polska nie jest taka, Polska jest różnorodna. ką, która niszczy polskie sądownictwo. (Oklaski) Sędziowie muszą być niezależni i niezawiśli, to jest (Głos z sali: Szajka to ty.) podstawa funkcjonowania wolnej Polski, wolnych 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo o prokuraturze 151

Poseł Monika Rosa …zgarniają kupę kasy ze spółek Skarbu Państwa. Ale to wam się nie udało i stąd ta nowelizacja. obywateli. Obywateli, którzy są tam za murami, od I na koniec: Dlaczego ta nowelizacja? Dlatego żeby których się odgradzacie, których się boicie. Ale Pol- karani byli nie ci, którzy biją… ska się zmienia i Polska po prostu zmiecie was z hi- (Poseł pokazuje zdjęcie) storii. (Oklaski) (Poseł Dominik Tarczyński: To Marsz Niepodle- głości, tak?) To jest Młodzież Wszechpolska, która bije działa- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: cza KOD-u. …tylko żeby skazywani byli ci, którzy są bici, żeby Dziękuję bardzo. skazywani byli ci, którzy są poszkodowani. Po to jest Pani poseł Agnieszka… Pani poseł Krystyna ta nowelizacja i mam nadzieję, że dzisiaj wszyscy to Skowrońska – przepraszam – klub Platforma Oby- zrozumieją. (Oklaski) watelska. (Poruszenie na sali) Czasem trudno powstrzymać się od śmiechu. (Głos z sali: Panie marszałku!) Wicemarszałek Ryszard Terlecki:

Pan poseł Wojciech Król, klub Platformy Obywa- Poseł Krystyna Skowrońska: telskiej.

Wysoka Izbo! Sejm jest zamknięty przed obywa- telami. Oni tam stoją, domagają się demokracji, po- Poseł Wojciech Król: szanowania konstytucji, tego, żeby prezes Sądu Naj- wyższego miał swoją 6-letnią kadencję zapisaną Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Władza was odu- w konstytucji. Domagają się tego, aby przestrzegane rzyła i to, co jest przykre, to, co jest smutne, to to, były wszystkie normy konstytucyjne. A co państwo że bardziej boicie się tego, że nie znajdziecie się na fundujecie obywatelom? kartach wyborczych, niż tego, że znajdziecie się na

(Poseł Marek Suski: Nie kłam.) kartach historii – i to będzie dla was wstydliwa hi- Spis treści Zamknięty Sejm i ustawę, którą podpisało 15 po- storia, bo każda władza przemija, a w społeczeń- słów. Czy ci posłowie, którzy podpisali tę ustawę, się stwie narasta przekonanie i potrzeba głębokiej de- tego nie wstydzą? Czy to jest projekt, żeby prezesem pisyzacji. Drodzy państwo, niestety ten czas nadej- Sądu Najwyższego była pani poseł Pawłowicz albo dzie, bo każda władza przemija, i na własnej skórze był nim pan poseł Piotrowicz? Teraz tak będzie moż- odczujecie, czym jest prawo i sprawiedliwość. Dzię- na. A zatem, obywatele, którzy stoicie na straży de- kuję bardzo. (Oklaski) mokracji, stójcie dalej, bo przyjdzie czas, kiedy będą wolne sądy. Nie zawłaszczycie mediów. Polska jest demokra- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: tyczna i powinna pracować zgodnie z konstytucją. (Oklaski) Pani poseł Kinga Gajewska, klub Platformy Oby- watelskiej. (Głos z sali: Kinga…) Wicemarszałek Ryszard Terlecki: (Głos z sali: Ostro będzie.)

Pani poseł Agnieszka Pomaska, klub Platformy Obywatelskiej. Poseł Kinga Gajewska:

Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wy Poseł Agnieszka Pomaska: mówicie od roku o poprawianiu wymiaru sprawiedli- wości, a najzwyczajniej w świecie robicie po prostu Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Po- z wymiaru sprawiedliwości swój folwark. Ziobro słowie PiS, w tym pan poseł Buda, prezentują Wyso- awansuje żony swoich koleżków, np. żonę prokurato- kiej Izbie tę ustawę, mówiąc: mam zaszczyt przed- ra Święczkowskiego. Działacz KOD, który został po- stawić projekt. bity przez bandytów na ulicy – cała Polska to widzia- Szanowni Państwo! Powinniście rozpoczynać ła – dostał zarzuty, bo według prokuratury to prze- swoje wystąpienia od słów: to wielki wstyd prezento- cież on jest winny temu, że go skopali na ulicy. Jeste- wać tę ustawę. (Oklaski) Dlaczego jest ta noweliza- ście takimi nieudacznikami, że zamknęliście w dniu cja? Dlatego że założyliście, że sędziowie są tak samo ślubu człowieka z podejrzeniem popełnienia morder- interesowni i koniunkturalni jak wy, jak parlamen- stwa i dopiero po miesiącu się zorientowaliście, że to, tarzyści, jak radni i samorządowcy PiS, którzy… cholera, nie ten człowiek w ogóle jest. Tak wygląda (Poseł Marek Suski: Jak wy z Platformy, złodzieje.) wasza prokuratura. Jesteście nieudacznikami. Uła- 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 152 Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo o prokuraturze

Poseł Kinga Gajewska Polacy już reagują na te niby-dobre zmiany, bowiem, jak powiedział Bolesław Prus, jak wicher od- skawiacie swoich kolegów, ministrów skazanych na nosi ptaka na pustynię, tak gniew wyrzuca człowieka karę więzienia. Drukujecie wybory w Trybunale na brzegi niesprawiedliwości. Suweren, czyli Polacy Konstytucyjnym. Tak właśnie wygląda wasza zmia- już są i protestują przed Sejmem i w wielu miastach na, zmiana wymiaru sprawiedliwości. Polski… Mam pytanie: Gdzie jest minister Jaki? Gdzie pan (Poseł Marek Suski: Jaki suweren? To pracownicy jest? Dziękuję. (Oklaski) biur.) …w obronie trójpodziału władzy, Konstytucji Rze- czypospolitej Polskiej… (Dzwonek) Wicemarszałek Ryszard Terlecki: (Wicemarszałek wyłącza mikrofon, oklaski)

Pan poseł Wojciech Wilk, klub Platformy Obywa- telskiej. Wicemarszałek Ryszard Terlecki:

Pani poseł Małgorzata Chmiel, klub Platformy Poseł Wojciech Wilk: Obywatelskiej. Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Słuchając wypowiedzi pana posła wnioskodawcy, Poseł Małgorzata Chmiel: który przedstawiał ten projekt, można by odnieść wrażenie, że jest to bardzo dobry projekt, który re- Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Strach, formuje Sąd Najwyższy, mało tego, że jest to szczyt strach, strach przed konsekwencjami waszego rzą- legislacyjnego kunsztu. Oczywiście jest to wrażenie dzenia już wami tylko rządzi. błędne, nic bardziej mylnego, bo mamy do czynienia (Poseł Dominik Tarczyński: Cały drżę.) z kolejnym gniotem prawnym, który wprowadza jesz- (Głos z sali: Meduzy tak mają.) cze więcej chaosu i zamieszania w Sądzie Najwyż- Boicie się Polaków protestujących przeciwko nisz- Spis treści szym. Poprawiacie, oczywiście w cudzysłowie, popra- czeniu sądownictwa, więc – twierdza Sejm. Boicie się wiacie państwo ustawę, którą tak naprawdę jeszcze wyników wyborów, dlatego chcecie przejąć Sąd Naj- niedawno sami uchwaliliście. I pojawia się pytanie: wyższy, nawet łamiąc Konstytucję RP, bo to ten sąd Ile jeszcze razy będziecie tę ustawę poprawiać, w cu- stwierdza ważność lub nie wyborów. Boicie się Try- dzysłowie, a tak naprawdę ile jeszcze razy będziecie bunału Stanu, więc trzeba mieć swojego prezesa składać projekty, które będą krok po kroku niszczyć Sąd Najwyższy? Sądu Najwyższego, który to opiniuje. Nie wspomnę Jeszcze jedno pytanie, panie ministrze: Czy na- waszego strachu, bo przecież nie rozsądku, w wypad- prawdę pan uważa, że Sąd Najwyższy powinien być ku ustawy o IPN-ie i jej zmiany. podporządkowany partyjnej centrali? Dziękuję bar- Pytam więc: Kiedy wreszcie rządem mojego kraju dzo. (Oklaski) przestanie kierować tylko paraliżujący strach przed utratą synekur? Dziękuję. (Oklaski)

Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Pani poseł Alicja Chybicka, klub Platformy Oby- watelskiej. Pan poseł Grzegorz Furgo, klub Platformy Oby- watelskiej.

Poseł Alicja Chybicka: Poseł Grzegorz Furgo: Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pytanie pierwsze: Co przedstawiony projekt wniesie dla zwykłych Pola- Szanowni Państwo! Sejm od dłuższego czasu za- ków? Czyżby nic, jak poprzednie reformy sądownic- mknięty dla obywateli. Coraz większe niepokoje na twa? Pozory rządzą światem, a sprawiedliwość jest ulicach. Walka wszystkich ze wszystkimi. tylko na scenie. To powiedział Friedrich von Schiller. (Głos z sali: Na jakich ulicach?) Pytanie drugie: Czy te zaproponowane w ustawie (Poseł Marek Suski: Nowoczesna z Platformą naj- przyspieszone i uproszczone procedury dla sędziów bardziej walczy.) wybieranych do Sądu Najwyższego i KRS-u nie ob- Jednocześnie zmiana systemu. niżą jakości sędziów wybieranych do tak ważnych Bardzo często państwo powołujecie się na autory- gremiów? Na przykład asesor będzie pełnił swoją tet rtm. Pileckiego. Jednocześnie wyrzucacie z Sądu funkcję od momentu mianowania, a nie, jak to było Najwyższego sędziego Zabłockiego, który występo- do tej pory, po opinii wydanej przez KRS. wał jako obrońca w procesie rehabilitacyjnym boha- 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo o prokuraturze 153

Poseł Grzegorz Furgo Z uwagi na to, że obecnie nie udało się mimo tylu zmian zgromadzić wystarczającej liczby sędziów terskiego rotmistrza. To on składał ostatni meldunek w Sądzie Najwyższym, idziemy w takim kierunku, rtm. Pileckiemu w mowie końcowej obrońcy. żeby tych sędziów kupić. Kupujemy w innych aktach (Poseł Dominik Tarczyński: Co zrobił później?) prawnych pracowników uczelni, którym gwarantuje- A dzisiaj zweryfikował go, o zgrozo, prokurator my prawo dożywotniego, bez prawa do ich oceny, zaj- stanu wojennego pan Stanisław Piotrowicz. mowania miejsca w wyższej uczelni. Kiedyś, w marcu W zapiekłości nie macie sobie równych, proszę 1968 r., tych pokornych, wiernych partii nagrodzono państwa, i tak wygląda wasza moralność. (Oklaski) tytułem docenta. Dzisiaj tych, którzy zechcą przyjąć zaproszenie do udziału w składzie Sądu Najwyższego, nagrodzi się dożywotnią pensją pracownika wyższej Wicemarszałek Ryszard Terlecki: uczelni, z prawem do nierobienia niczego. Dziękuję. (Oklaski) Pan poseł Cezary Grabarczyk, klub Platformy Obywatelskiej. Wicemarszałek Ryszard Terlecki:

Poseł Cezary Grabarczyk: Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sugerował pan, Teraz głos zabierze podsekretarz stanu w Mini- żeby czytać konstytucję. Zacytuję dwa przepisy. sterstwie Sprawiedliwości pan minister Łukasz Pie- Art. 180: Sędziowie są nieusuwalni. I art. 183 ust. 3: biak. Pierwszego prezesa Sądu Najwyższego powołuje pre- (Głos z sali: Panie ministrze, kto pisał ten pro- zydent Rzeczypospolitej na sześcioletnią kadencję. jekt?)

Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Spis treści Jeszcze trzeci przepis niech pan doczyta. Niech Łukasz Piebiak: pan doczyta jeszcze trzeci przepis. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pytań było bardzo wiele, w związku z tym trudno szybko się do nich Poseł Cezary Grabarczyk: odnieść, ale postaram się… (Głos z sali: Nie odpowie jak zwykle, jasne.) Czy ta ustawa realizuje dyrektywy konstytucji? …najlepiej, jak potrafię. Nie, ta ustawa ma jeden cel – czystkę kadrową. Po- Oczywiście projekt jest poselski. Pani poseł Chro- stępujecie według najgorszych wzorów. Panie mini- bak pytała o dyskryminację ze względu na wiek, tzn. strze, to jest konkretne pytanie, kto to powiedział: ustalenie wieku 40 lat jako maksymalnego, który kadry są najważniejsze? Panie pośle przedstawicielu można mieć, by ubiegać się o aplikację uzupełniającą. wnioskodawców, kto to powiedział: kadry są najważ- Jakie jest tego uzasadnienie? No uzasadnienie jest niejsze? Podpowiem: Józef Stalin. I wy działacie we- tutaj bardzo proste. W wypadku zarówno aplikacji dług jego dyrektyw. (Oklaski) uzupełniającej, jak i tej aplikacji podstawowej w Kra- jowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury państwo polskie ponosi bardzo wysokie koszty kształcenia Wicemarszałek Ryszard Terlecki: przyszłego sędziego czy przyszłego prokuratora. War- to te koszty ponosić, ale to są wysokie koszty. Pań- Pan poseł Zdzisław Gawlik. stwo polskie je ponosi niezależnie od tego, czy Prawo i Sprawiedliwość, czy Platforma Obywatelska są u władzy, i niezależnie od tego, kto w przyszłości bę- Poseł Zdzisław Gawlik: dzie u władzy. Te koszty warto ponosić, żeby mieć najlepszych sędziów i prokuratorów, żeby mieć ich Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wydawać by się i żeby oni pracowali przez odpowiedni czas po to, mogło, że Sąd Najwyższy jest miejscem, gdzie groma- żeby, krótko mówiąc, te wydatki mogły się zwrócić. dzą się najlepsi prawnicy. Stąd pierwsze moje pyta- Jeżeli nie będzie żadnego limitu, to można sobie wynie, pierwsza wątpliwość: Dlaczego dzisiaj wyższe obrazić taką sytuację, że 59-letni czy 60-letni kandy- wymagania są stawiane osobie, która kandyduje na daci będą zgłaszali się do Krajowej Szkoły Sądownic- miejsce zajmowane przez asesora czy sędziego, niż twa i Prokuratury, wygrywali te konkursy, a po temu, kto ma być kandydatem na sędziego w Sądzie rocznym np. orzekaniu czy pracy w prokuraturze Najwyższym? odchodzili w stan spoczynku. A stan spoczynku to 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 154 Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo o prokuraturze

Podsekretarz Stanu Dużo dobrego się wydarzyło: asesura dla wszyst- w Ministerstwie Sprawiedliwości kich, nowa Krajowa Rada Sądownictwa… Łukasz Piebiak (Poseł Dominik Tarczyński: Nie ma Burego w KRS-ie.) …dużo bardziej reprezentatywna. nie jest emerytura, to jest co najmniej dwukrotnie (Poseł Rafał Grupiński: Reprezentatywna dla wyższe świadczenie, 75% ostatniego wynagrodze- PiS-u.) nia na stanowisku sędziowskim czy prokurator- Państwo mówicie, że jak jest 13 sędziów sądów skim. W związku z tym nie można tak marnotrawić rejonowych, to jest źle. To jest bardzo dobrze, bo sę- pieniędzy publicznych, a mogłoby się tak dziać, gdy- dziowie sądów rejonowych to ponad 90% polskiego byśmy dopuszczali bez żadnego limitu do aplikacji sądownictwa. (Oklaski) Mają tam siedzieć sami sę- czy to wstępnej, czy to uzupełniającej wszystkich, dziowie Sądu Najwyższego czy jeden sędzia sądu re- którzy się zgłosili i przejdą sito egzaminacyjne. jonowego, jak to bywało wcześniej? Tylko ci najwięk- Pani poseł, pani marszałek Dolniak pyta o to, dla- si, najważniejsi, najwyżej usytuowani mieli decydo- czego rezygnujemy z systemu losowego przydziału wać o całym sądownictwie, którego 90% jest w rejo- spraw, który tak ważny jest z punktu widzenia przej- nach, najbliżej człowieka. Jest tutaj proponowana rzystości funkcjonowania sądów. Gdybyśmy rezygno- aplikacja uzupełniająca. Czy to jest złe? To jest dobre. wali, to byłby to skandal i ja bym się w tym zgodził Setki, tysiące asystentów sędziów, aplikantów na to z panią poseł. Ale nie rezygnujemy. Ja bym bardzo czekają. To jest w tym projekcie, a państwo mówicie, prosił i panią poseł, i wszystkich innych, bo to nieje- że tu nie ma niczego dobrego, że to jest czysta polity- den raz pojawiało się w wystąpieniach przedstawicie- ka i zamach na sądownictwo. Przecież to jest nie- li Izby, żeby czytać przepis, a nie czytać artykułów prawda, wystarczy czytać. w „Rzeczpospolitej”. Bo był artykuł w „Rzeczpospo- Poseł Galla pyta o przyszłych sędziów w kontek- litej”, który nijak się ma do przedłożenia, o którym ście podwójnego obywatelstwa. Jest trochę inna sy- dzisiaj Wysoka Izba będzie decydować, który właśnie tuacja sędziów, którzy dzisiaj już nimi są i, tak się zdarzyło, mają dwa obywatelstwa – tu jest pewien taką tezę stawiał. A co mamy w przepisie? Art. 47b problem – i takich osób, które chciałyby zostać sę- § 1: „Po odbyciu posiedzenia, o którym zawiadamia dziami. Mamy chyba prawo wymagać od takich osób się strony, zmiana składu sądu może nastąpić tylko

Spis treści lojalności tylko wobec państwa polskiego. Nie muszą w przypadku niemożności rozpoznania sprawy w do- zostawać sędziami, jeżeli chcą mieć dwa obywatel- tychczasowym składzie albo długotrwałej przeszkody stwa. Jest tyle innych pięknych zawodów w kraju. w rozpoznaniu sprawy w dotychczasowym składzie”. (Poseł Izabela Katarzyna Mrzygłocka: Ale co pan Czy to oznacza, że wprowadzany jest w tej ustawie opowiada?) gdziekolwiek system ręcznego przydziału spraw, sys- Poseł Romecki słusznie powiedział, że są awan- tem, który nikomu nie przeszkadzał? Nie przeszka- tury pod Sejmem zamiast rzetelnej pracy. Ja się dzał Platformie wtedy, kiedy rządziła, bo być może w pełni zgadzam, ale nie mam wpływu na tych awan- był wygodny. My niczego tutaj nie zmieniamy. (Okla- turników, którzy są tutaj zwożeni czy sami przychodzą. ski) System, który jest, będzie działał cały czas, bo (Poseł Tadeusz Cymański: Na podżegaczy też jeżeli nawet tak będzie, że przyjdzie nowy sędzia, nie nie ma.) będzie miał co robić, a inni sędziowie będą mieli po (Poseł Urszula Augustyn: Co za bzdura. Proszę tysiąc spraw w referacie, i będzie musiał dostać jakieś z szacunkiem do ludzi.) sprawy, żeby nie czekał, aż mu spłyną, to czy to bę- Ważne pytanie, które zostało zadane przez pana dzie wybierane z palca? Nie będzie, SLPS wylosuje posła Pampucha. Dlaczego jest tak, że tutaj nie ma z referatów innych sędziów i poprzydziela. A więc nie odwołania – tak jak to było – do kolegiów sądów ape- będzie tu żadnej możliwości ręcznego sterowania. Mu- lacyjnych, tylko jest odwołanie do Krajowej Rady siałby być przepis, który pozwala na to, który wraca Sądownictwa? Dlaczego? Ja państwu, Wysokiej Izbie, do starej zasady, że przewodniczący wydziału… powiem: bo mieliśmy takie uchwały kolegiów sądów (Poseł Tadeusz Cymański: Dokładnie.) apelacyjnych, które były albo niezrozumiałe, albo wręcz haniebne, wynikające chyba z pewnej solidar- …przydziela sędziom sprawy, kierując się tym czy ności sędziowskiej, zwłaszcza z tą częścią sędziów, tamtym, albo prezes sądu. która się nie zgadza z tym, co się dzieje… Poseł Dominik Tarczyński ( : Tak jak było.) (Poseł Tadeusz Cymański: Tak jest.) My tego nie chcemy. (Oklaski) Przeczytajcie prze- …a nie z rzetelnych potrzeb sądu. Mamy np. pis, no tak jest… uchwałę Kolegium Sądu Apelacyjnego w Katowicach, (Głos z sali: Brawo!) w którym rozpoznano odwołanie dotyczące podziału …a nie czytajcie gazet, które wprowadzają w błąd, czynności, dotyczącą innego sędziego niż ten, które- zwłaszcza od posłów by tego należało oczekiwać, bo mu zmieniono podział czynności. Uzasadnienie było państwo decydujecie o treści obowiązującego prawa. takie, że jak się tamtego sędziego przesunie, to temu (Poseł Tadeusz Cymański: Celne wytłumaczenie.) będzie więcej spraw wpływało. No czy to o to chodzi? Pan poseł Paszyk. Co już się zmieniło za czasów Nie o to chodzi, ale jeżeli w kolegiach tak się podej- tych rządów? muje uchwały… (Oklaski) (Głos z sali: Pogorszyło się.) (Poseł Tadeusz Cymański: Brawo!) 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo o prokuraturze 155

Podsekretarz Stanu Wicemarszałek Ryszard Terlecki: w Ministerstwie Sprawiedliwości Łukasz Piebiak Dziękuję bardzo. Mogę pokazać przykład Rzeszowa, Gdańska, tak Wyczerpaliśmy ten punkt porządku dziennego. naprawdę każdej apelacji. Niestety tak to wygląda. Zamykam dyskusję. Co mamy dalej? Czemu zasięga się opinii przy po- W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie w pierw- woływaniu prezesa sądu, skoro nie jest ona wiążąca? szym czytaniu projektu ustawy. Do głosowania nad tym wnioskiem przystąpimy Pan poseł Kobyliński. Opinia kolegium nie jest wią- w bloku głosowań. żąca i nie była wiążąca, więc tu się nic nie zmienia. Ogłaszam 5 minut przerwy. Dlaczego? Bo to prezes kieruje sądem, a nie kolegium, które za nic nie jest odpowiedzialne. Może np. wyko- (Przerwa w posiedzeniu od godz. 11 min 32 nywać takie czynności, które przed chwilą wskazywa- do godz. 11 min 40) łem. Kolegium zbierze się i uchwali czynność, która jest nonsensowna z punktu widzenia zarządzania, powie, że nadal ma być za dużo sędziów w pionie kar- Marszałek: nym, a w pionie cywilnym – nie, albo podejmie decyzję na takiej zasadzie, że kogoś lubi albo kogoś nie lubi, Wznawiam obrady. podczas gdy to prezes będzie odpowiedzialny i będzie Właściwa komisja przedłożyła sprawozdanie o rzą- rozliczany przez prezesa wyższego rzędu i przez mini- dowym projekcie ustawy o zmianie niektórych ustaw stra sprawiedliwości z tego, że sąd pracuje źle, że spra- w celu zwiększenia efektywności prowadzonych dzia- wy leżą, nie są rozpoznawane. A więc kolegium jest łań kontrolnych w zakresie niektórych rynków rol- i było organem opiniodawczym i nie może zastępować nych, druk nr 2778. prezesa w wykonywaniu jego obowiązków. W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnie- niu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpa- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: trzenie tego sprawozdania.

Proponuję, aby w tym przypadku Sejm wyraził Spis treści Dziękuję bardzo, panie ministrze. Dziękuję. zgodę na zastosowanie art. 44 ust. 3 regulaminu Sej- Czy jeszcze? mu oraz w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół. Podsekretarz Stanu Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę rozumiał, że w Ministerstwie Sprawiedliwości Sejm propozycje przyjął. Łukasz Piebiak: Sprzeciwu nie słyszę. Z wnioskiem formalnym zgłasza się poseł Michał Pan marszałek mi skrócił wypowiedź. Dziękuję Szczerba. bardzo. (Oklaski)

Poseł Michał Szczerba: Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Składam wniosek Bardzo dziękuję. o przerwę w posiedzeniu do godz. 13, ponieważ chciał- Jeszcze pan poseł Marek Ast, przedstawiciel wnio- bym, żeby w tym czasie Prezydium Sejmu dokonało skodawców. analizy wczorajszego posiedzenia Komisji Sprawiedli- wości i Praw Człowieka. Wczoraj na posiedzeniu Komi- sji Sprawiedliwości i Praw Człowieka przewodniczący Poseł Marek Ast: poseł Piotrowicz złamał konstytucję, złamał art. 212, który mówi o tym, że rzecznik praw obywatelskich co- Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! rocznie informuje Sejm o swojej działalności i na temat Pan minister na nieliczne merytoryczne pytania odpo- stanu przestrzegania wolności i praw obywatelskich. wiedział, pozostałe wypowiedzi miały charakter albo Przewodniczący Piotrowicz złamał również art. 19 manifestu politycznego, albo po prostu oświadczeń. ustawy o Rzeczniku Praw Obywatelskich. Co zrobił (Poseł Mirosław Suchoń: Kłamstwo!) wczoraj przewodniczący Piotrowicz? Przewodniczący W tej sytuacji ja jestem do dyspozycji w trakcie Piotrowicz odebrał głos konstytucyjnemu organowi, prac legislacyjnych w komisji. Tam państwu odpo- który stoi na straży praw i wolności obywatelskich. Je- wiemy na pytania i wątpliwości dotyczące poszcze- żeli dzisiaj ustawa ustrojowa, ustawa o Sądzie Najwyż- gólnych jednostek redakcyjnych projektu. Dziękuję szym, chociaż nazywacie ją ustawą o prokuraturze, ma bardzo. (Oklaski) tam trafić (Dzwonek), musicie dokonać analizy tego, (Poseł Mirosław Suchoń: Kłamstwo!) co on wyprawia w komisji. (Oklaski) 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 156 Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo o prokuraturze

Marszałek: Marszałek:

Został zgłoszony wniosek formalny. Głos ma poseł Rafał Trzaskowski, Platforma Oby- Poddam ten wniosek pod głosowanie. watelska. (Wesołość na sali) Przypominam, to wniosek o ogłoszenie przerwy (Poseł Ewa Kopacz: Panie marszałku, może pan do godz. 13. tę prawą stronę sali uspokoić? Bardzo rozbawioną.) Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa posłów jest za zarządzeniem prze- Poseł Rafał Trzaskowski: rwy w obradach do godz. 13, proszę podnieść rękę i nacisnąć przycisk. Bardzo się cieszę, że jesteście wreszcie w komple- Kto jest przeciw? cie, bo tak się wstydziliście tego bubla prawnego, Kto się wstrzymał? który przyszykowaliście (Poruszenie na sali), że jak Głosowało 416 posłów. Za głosowało 166, przeciw była dyskusja, pamiętacie, ilu ich było? Chyba ze trzy – 244, wstrzymało się 6. osoby tylko i wyłącznie. (Oklaski) Sprawa jest poważ- Sejm wniosek odrzucił. na, słuchajcie. Sprawa jest poważna, dlatego że pań- Kontynuujemy rozpatrywanie punktu 18. porząd- stwo – powtórzę wam to – bez wolnych sądów to jest ku dziennego: Pierwsze czytanie poselskiego projektu początek końca demokracji. ustawy o zmianie ustawy Prawo o prokuraturze oraz (Głosy z sali: Ojej…) niektórych innych ustaw. Ale ja mam do was jedno pytanie, tzn. jedno py- W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie pro- tanie jest proste, dlatego że Trybunał Konstytucyjny, jektu ustawy w pierwszym czytaniu, który poddam wasz trybunał pokazał, że chodzi tylko o to, żeby pod głosowanie. wydawać glejty nietykalności dla waszych kolesiów. Przypominam, że odrzucenie tego wniosku ozna- Mam jedno proste pytanie do pana marszałka i do czać będzie, że Sejm, zgodnie z propozycją zaopinio- was wszystkich: Kiedy Sejm przestanie być twierdzą? waną przez Prezydium Sejmu, skierował ten projekt Kiedy przestaniecie się odgradzać od obywateli? Prze- ustawy do Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka stańcie wreszcie pokazywać ten swój strach przed

Spis treści w celu rozpatrzenia. normalnymi ludźmi. Pytanie zgłasza poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz, klub Nowoczesna. Marszałek:

Poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz: Panie pośle, proszę…

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzisiaj stajemy w obliczu groźby ostatecznego przejęcia kontroli nad Sądem Poseł Rafał Trzaskowski: Najwyższym przez polityków PiS. (Poruszenie na sali) (Głosy z sali: Ojej…) Bardzo was o to prosimy. Chcemy, żeby Sejm był (Głos z sali: Cisza!) otwarty. (Oklaski) Chcecie szybko uchwalić tę ustawę, tak aby zdą- (Marszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia żyć przed orzeczeniem Trybunału Sprawiedliwości. przy wyłączonym mikrofonie) Chyba jednak nikt nie ma złudzeń, że dubler pierwszego prezesa Sądu Najwyższego będzie na politycz- Marszałek: nym sznurku. Na politycznym sznurku, którego koniec będzie w politycznym gabinecie Jarosława Ka- Panie pośle, proszę zadawać pytania na temat i do czyńskiego. Państwem prawa Polska niestety prze- rzeczy. Apeluję do pana. stała być wtedy, kiedy zaoraliście Trybunał Konsty- tucyjny. Ale teraz grozi nam to, że nie tylko nie bę- dziemy państwem prawa, lecz także w ogóle przesta- Poseł Rafał Trzaskowski: niemy być państwem – staniemy się prywatnym fol- warkiem polityków PiS-u. Bo to właśnie Sąd Najwyż- Pana marszałka pytam: Kiedy przestaniecie się Oklaski szy zatwierdza wybory, bo to pierwszy prezes Sądu bać obywateli? ( ) (Poseł Cezary Grabarczyk: Brawo!) Najwyższego przewodniczy Trybunałowi Stanu. Ale jeśli myślicie, że bez niezależnego Sądu Najwyższego każdy polityk PiS, który od 3 lat łamie konstytucję, Marszałek: będzie bezkarny, to się mylicie. (Dzwonek) To się gru- bo mylicie. Nie uda wam się to. Rozliczymy… To było pytanie nie na temat. (Marszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia Zwracam panu posłowi uwagę, że pan… (Porusze- przy wyłączonym mikrofonie) nie na sali) …was. (Oklaski) (Poseł Grzegorz Schetyna: Kiedy? Jutro?) 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo o prokuraturze 157

Marszałek Marszałek:

…w ten sposób zachęca… Dziękuję. (Poseł Magdalena Kochan: Do czego?) Wszystkie pytania zostały zadane. …do łamania regulaminu Sejmu. (Gwar na sali) Przystępujemy do głosowania. Głos ma poseł Krzysztof Paszyk, Polskie Stron- (Poseł Barbara Dolniak: Panie marszałku, panie nictwo Ludowe – Unia Europejskich Demokratów. marszałku…) (Głos z sali: Na pytania są jeszcze odpowiedzi.) Kto z państwa posłów jest za przyjęciem wniosku Poseł Krzysztof Paszyk: o odrzucenie w pierwszym czytaniu projektu ustawy zawartego w druku nr 2731, proszę podnieść rękę Dziękuję. i nacisnąć przycisk. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panowie Mini- Kto jest przeciw? strowie! Po raz trzeci zgłaszam się dzisiaj z tym py- Kto się wstrzymał? taniem, ponieważ nie uzyskałem na nie odpowiedzi. Głosowało 422 posłów. Za głosowało 185, przeciw Tej odpowiedzi próbował udzielić minister Piebiak, – 230, 7 wstrzymało się. ale też zupełnie nie o to chodziło. A więc jeszcze raz Sejm wniosek odrzucił, a tym samym skierował do ministra sprawiedliwości i do posła wnioskodawcy ten projekt ustawy do Komisji Sprawiedliwości i Praw pana Marka Asta mam pytanie: Co uzyskali Polacy Człowieka w celu rozpatrzenia. po permanentnym rocznym festiwalu zmian legisla- Proponuję na podstawie art. 39 ust. 3 regulaminu cyjnych w wymiarze sprawiedliwości? Sejmu, aby komisja przedłożyła sprawozdanie w dniu (Poseł Dominik Tarczyński: Nie ma Burego w KRS-ie.) dzisiejszym. Panie pośle Tarczyński, do lekarza po środki na Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu… uspokojenie, proszę. (Oklaski) (Poseł Borys Budka: Sprzeciw, sprzeciw.) Co uzyskali? Co uzyskali Polacy? Póki co przewle- Jest sprzeciw. kłość postępowań rośnie, a opłaty za wniesienie pozwu Przystępujemy w takim razie do głosowania nad wzrastają. Panie ministrze, jeszcze raz proszę o kon- propozycją przedłożenia sprawozdania w dniu dzi- kret: Co zyskali Polacy na waszym festiwalu zmian siejszym, czyli w sprawie sprzeciwu. Spis treści w wymiarze sprawiedliwości? Dziękuję. (Oklaski) (Poseł Rafał Grupiński: Uzasadnienie sprzeciwu.) (Poseł Dominik Tarczyński: Nie ma przestępców.) Kto z państwa posłów jest za przyjęciem propo- (Głos z sali: Brawo.) zycji przedłożenia sprawozdania przez komisję w dniu dzisiejszym, proszę podnieść rękę i nacisnąć przycisk. Marszałek: Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Dziękuję. Głosowało 422 posłów. Za głosowało 230, przeciw Głos ma poseł Paweł Grabowski, klub Kukiz’15. – 190, 2 wstrzymało się. Sejm propozycję przyjął. Na posiedzeniu Konwentu Seniorów zgłoszono Poseł Paweł Grabowski: sprzeciw wobec propozycji uzupełnienia porządku dziennego o sprawozdanie komisji o poselskim pro- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie: jekcie ustawy o zmianie ustawy Prawo o prokuratu- Która to jest nowelizacja ustawy o Sądzie Najwyż- rze oraz niektórych innych ustaw. szym? Piąta czy szósta? Jest to w myśl art. 173 ust. 4 regulaminu Sejmu (Poseł Ewa Kopacz: Piąta.) punkt sporny porządku dziennego. I dlaczego ta ustawa nie nazywa się ustawą o zmia- Propozycję uzupełnienia porządku dziennego nie ustawy Prawo o prokuraturze, skoro w istocie jest o ten punkt poddam pod głosowanie. to ustawa o zmianie ustawy o Sądzie Najwyższym, Przypominam, że zgodnie z art. 173 ust. 4 regu- a właściwie jej wersja robocza? laminu Sejmu głosowanie to nie jest poprzedzone Drodzy państwo, czy w taki sposób stanowi się debatą ani zadawaniem pytań. prawo w Polsce w sposób racjonalny i profesjonalny? Przyjęcie propozycji uzupełnienia porządku dzien- Co kilka miesięcy nowelizacja do nowelizacji. nego oznaczać będzie, że Sejm wyraził zgodę na za- Czy nie byłoby lepiej siąść, zastanowić się, co nie stosowanie art. 51 pkt 3 regulaminu Sejmu. działa? Bo wiele rzeczy nie działa. Podobnież 80% Po- Przystępujemy do głosowania. laków popierało reformy wymiaru sprawiedliwości. Kto z państwa posłów jest za uzupełnieniem po- Jakim zatem trzeba być dyletantem, żeby tak wielkie rządku dziennego o punkt dotyczący sprawozdania poparcie dla reformy wymiaru sprawiedliwości, obiek- komisji o poselskim projekcie ustawy o zmianie usta- tywnie potrzebnej nawet samemu wymiarowi sprawy Prawo o prokuraturze oraz niektórych innych wiedliwości, przekuć w protesty uliczne? A może o to ustaw, proszę podnieść rękę i nacisnąć przycisk. chodziło? Dziękuję. (Oklaski) Kto jest przeciw? 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo o prokuraturze. 158 Porządek dzienny

Marszałek protestowali, ale dalej brniecie, jeżeli chodzi o spółkę, która będzie służyła też uwłaszczaniu się na majątku Kto się wstrzymał? Skarbu Państwa. BAS pisze, że charakter i rola spół- Głosowało 422 posłów. Za głosowało 230, przeciw ki budzą wątpliwości. (Dzwonek) A w podsumowaniu: – 190, 2 się wstrzymało. Wydaje się, że pośpiech w przyjmowaniu tych prze- Sejm propozycję przyjął. pisów nie będzie służył wyjaśnianiu… Na posiedzeniu Konwentu Seniorów zgłoszono propozycje wysłuchania w dyskusji nad tym punktem 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół, Marszałek: a także 10-minutowych oświadczeń w imieniu klu- bów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół. Dziękuję, pani poseł. Pod głosowanie poddam propozycję, aby Sejm w dyskusji nad tym punktem wysłuchał 10-minuto- Poseł Krystyna Sibińska: wych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół. …istniejących wątpliwości ani utrzymaniu wyso- Jej odrzucenie będzie oznaczać, że Sejm wysłucha kiej jakości stanowionego prawa. (Oklaski) w dyskusji 5-minutowych oświadczeń w imieniu klu- bów i kół. Przystępujemy do głosowania. Marszałek: Kto z państwa posłów jest za przyjęciem propozycji wysłuchania 10-minutowych oświadczeń w imie- Dziękuję. niu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół, proszę podnieść rękę i nacisnąć przycisk. Kto jest przeciw? Poseł Krystyna Sibińska: Kto się wstrzymał? Głosowało 422 posłów. Za głosowało 189, przeciw Tak że, panie marszałku, proszę o przerwę. – 230, 3 posłów wstrzymało się. Spis treści Stwierdzam, że Sejm propozycję odrzucił, a tym Marszałek: samym podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół. Dziękuję. Właściwe komisje przedłożyły sprawozdanie o pro- Czy pan minister chce zabrać głos? jekcie ustawy o zmianie ustawy o lasach oraz ustawy Proszę bardzo, minister środowiska Henryk Ko- Prawo ochrony środowiska, druk nr 2751. walczyk. Jest to w myśl art. 173 ust. 4 regulaminu Sejmu punkt sporny porządku dziennego. Propozycję uzupełnienia porządku dziennego o ten Minister Środowiska punkt poddam pod głosowanie. Henryk Kowalczyk: Jej przyjęcie oznaczać będzie, że Sejm wyraził zgo- dę na zastosowanie art. 44 ust. 3 regulaminu Sejmu. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Otóż zastrzeże- Pytanie zadaje… nia, które tu pani poseł przedstawiła, są absolutnie (Poseł Krystyna Sibińska: Wniosek formalny.) niezasadne. Przed głosowaniem wniosek formalny zgłasza poseł (Poseł Cezary Grabarczyk: BAS, Biuro Analiz Sej- Krystyna Sibińska, klub Platforma Obywatelska. mowych.) (Poseł Rafał Grupiński: Lasy oddajecie deweloperom.) Poseł Krystyna Sibińska: Spółka jest należycie zabezpieczona przed prywa- tyzacją, przejęciem, przed jakąkolwiek ingerencją czy Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na podstawie wyprowadzaniem majątku. art. 184 ust. 1 i 3 pkt 1 regulaminu Sejmu zgłaszam (Poseł Urszula Augustyn: Eksperci BAS-u.) wniosek formalny o przerwę w posiedzeniu do godz. (Poseł Cezary Grabarczyk: Służby marszałka.) 14. Ta przerwa, panie marszałku, byłaby potrzebna, Dość wyraźnie jest zapisane: udziały Skarbu Pań- żeby posłowie PiS zapoznali się z notatką, która po- stwa nigdy nie spadną poniżej 50%, a więc bezpie- jawiła się niedawno, notatką BAS na temat tego pro- czeństwo jest w pełni zachowane. Dziękuję. (Oklaski) jektu. Projektem zmieniającym ustawę o lasach chcie- liście państwo otworzyć furtkę do prywatyzacji La- sów Państwowych… (Poruszenie na sali, oklaski) Marszałek: (Poseł Cezary Grabarczyk: Hańba! Hańba!) …i do uwłaszczania się na majątku Skarbu Pań- Dziękuję. stwa. Macie takie doświadczenia, sprawa Srebrnej to (Poseł Krystyna Sibińska: Panie marszałku, spro- pokazuje. Wyrzuciliście projekt o lasach, bo leśnicy stowanie.) 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Porządek dzienny 159

Marszałek Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę rozumiał… (Poseł Krzysztof Truskolaski: Sprzeciw!) Nie, nie była pani poseł przywoływana. Dobrze, głosujemy, sprzeciw. (Poseł Krystyna Sibińska: Byłam, panie marszałku.) Kto z państwa jest za przyjęciem propozycji wy- (Poseł Cezary Grabarczyk: Była, była.) słuchania 5-minutowych oświadczeń w imieniu klu- Przystępujemy do głosowania. bów i kół w dyskusjach nad sprawozdaniami komisji (Poseł Krystyna Sibińska: Sprostowanie, panie z druków nr 2751 i 2755, proszę podnieść rękę i na- marszałku.) cisnąć przycisk. (Poseł Ewa Kopacz: Ale co to? Ograniczamy prawo?) Kto jest przeciw? Przepraszam, wniosek formalny. Kto się wstrzymał? Przystępujemy do głosowania. Głosowało 420 posłów. Za głosowało 236, przeciw Kto z państwa posłów jest za ogłoszeniem prze- – 183, wstrzymał się 1. rwy do godz. 14, proszę podnieść rękę i nacisnąć Sejm propozycję przyjął. przycisk. Ogłaszam 3-minutową przerwę. Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? (Przerwa w posiedzeniu od godz. 11 min 58 Głosowało 420 posłów. Za głosowało 171, przeciw do godz. 12 min 02) – 243, wstrzymało się 6. Sejm wniosek odrzucił. Przystępujemy do głosowania w sprawie wprowa- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: dzenia do porządku obrad sprawozdania komisji. Kto z państwa posłów jest za uzupełnieniem po- Wznawiam obrady. rządku dziennego o punkt w brzmieniu: Sprawozdanie Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 19. Komisji Infrastruktury oraz Komisji Ochrony Środo- porządku dziennego: Pytania w sprawach bie- wiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa o rządowym żących. projekcie ustawy o zmianie ustawy o lasach oraz usta- Przypominam, że postawienie pytania nie może wy Prawo ochrony środowiska, druki nr 2718 i 2751, trwać dłużej niż 2 minuty, zaś udzielenie odpowiedzi proszę podnieść rękę i nacisnąć przycisk. nie może trwać dłużej niż 6 minut. Prawo do posta- Spis treści Kto jest przeciw? wienia pytania dodatkowego przysługuje wyłącznie Kto się wstrzymał? posłowi zadającemu pytanie. Dodatkowe pytanie nie Głosowało 421 posłów. Za głosowało 231, przeciw może trwać dłużej niż 1 minutę, a uzupełniająca od- – 184, 6 wstrzymało się. powiedź nie może trwać dłużej niż 3 minuty. Marsza- Stwierdzam, że Sejm propozycję przyjął. łek Sejmu może wyrazić zgodę na wydłużenie czasu Komisja Regulaminowa, Spraw Poselskich i Im- odpowiedzi na pytanie dodatkowe. munitetowych przedłożyła sprawozdanie o poselskim Proszę o zadanie pytania pana posła Bartłomieja projekcie uchwały w sprawie zmiany Regulaminu Stawiarskiego. Sejmu, druk nr 2755. Odpowiada minister infrastruktury Andrzej Adam- Jest to w myśl art. 173 ust. 4 regulaminu Sejmu czyk. punkt sporny porządku dziennego. Bardzo proszę. Propozycję uzupełnienia porządku dziennego o ten punkt poddam pod głosowanie. Przyjęcie tej propozycji uzupełnienia porządku Poseł Bartłomiej Stawiarski: dziennego oznaczać będzie, że Sejm wyraził zgodę na zastosowanie art. 44 ust. 3 regulaminu Sejmu. Panie Marszałku! Panie Ministrze! Szanowni Głosujemy. Państwo! Ja z ogromnym zadowoleniem przyjąłem Kto z państwa jest za uzupełnieniem porządku informację o rozpoczęciu prac projektowych związa- dziennego o punkt w brzmieniu: Sprawozdanie Ko- nych z rewitalizacją linii kolejowej nr 143 Kluczbork misji Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunite- – Namysłów – Wrocław. Starania o remont, rewitali- towych o poselskim projekcie uchwały w sprawie zację tej linii od samego początku szły jak po grudzie. zmiany Regulaminu Sejmu, druki nr 2507 i 2755, Inwestycja na początku znajdowała się na liście pro- proszę podnieść rękę i nacisnąć przycisk. jektów podstawowych w „Krajowym programie ko- Kto jest przeciw? lejowym”, później decyzją ówczesnej premier pani Kto się wstrzymał? Ewy Kopacz została przesunięta na listę projektów Głosowało 422 posłów. Za głosowało 231, przeciw rezerwowych. Ja w 2015 r. jeszcze jako wicestarosta – 191, nikt się nie wstrzymał. namysłowski podczas wizyty pani Kopacz w Namy- Sejm propozycję przyjął. słowie składałem petycję, w której argumentowałem, Prezydium Sejmu proponuje, aby Sejm wysłuchał jak ta inwestycja jest istotna dla północnej część 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół Opolszczyzny, dla powiatu kluczborskiego i namy- w dyskusjach nad sprawozdaniami komisji z druków słowskiego i dla Dolnego Śląska, powiatu oleśnickie- nr 2751 i 2755. go i samego Wrocławia. Bo jak popatrzymy na mapę 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 160 Pytania w sprawach bieżących

Poseł Bartłomiej Stawiarski ści dla zadania: prace na linii kolejowej nr 143 w ramach projektu „Prace na wybranych liniach kolejo- inwestycji kolejowych, to widzimy, że Wrocław jest wych w perspektywie UE 2014–2020 – prace przygo- jednym bardzo ważnym węzłem kolejowym, i nie towawcze”. Głównymi założeniami wybranego wa- trzeba tutaj argumentować dlaczego, a Kluczbork riantu jest osiągnięcie prędkości maksymalnej dla jest drugim takim ważnym węzłem kolejowym, skąd pociągów pasażerskich wynoszącej 120 km/h i towa- kieruje się ruch towarowy i pasażerski na Górny rowych – 80 km/h, dopuszczalnego nacisku na osi na Śląsk, na Wielkopolskę. A między tymi dwoma wę- obu torach wynoszącego 221 kN, minimalnej długo- złami kolejowymi mamy w tej chwili białą plamę. Na ści peronów wynoszącej 150 m. Ostatecznie długości linii kolejowej nr 143 są takie odcinki, gdzie pociąg peronów będą określone na etapie prac projektowych zwalnia do 5 km na godzinę. Kiedyś kursowały po- w ramach przedmiotowego zamówienia. No i maksy- ciągi pospieszne z Wrocławia przez Kluczbork do malna długość pociągów kursujących po linii to Częstochowy i dalej do Warszawy. W tej chwili odby- 630 m. Studium wykonalności stanowi podstawę do wa się jedynie ruch pasażerski i towarowy. opracowania zamówienia na dokumentację projekto- W kwietniu tego roku pan Mirosław Siemieniec, wą wraz z nadzorem autorskim. rzecznik prasowy PKP PLK, podał do wiadomości I tutaj przeszliśmy już do konkretnych działań, publicznej informację, że podpisana została umowa na wykonanie dokumentacji projektowej. Projekt na panie pośle. W styczniu br. zawarto dwie umowy na odcinek Kluczbork – Namysłów do granicy wojewódz- opracowanie dokumentacji projektowej wraz z pełnie- twa dolnośląskiego ma kosztować 9,6 mln zł. W związ- niem nadzoru autorskiego dla zadania pod nazwą ku z tym proszę pana ministra o informację, jaki jest „Prace na linii kolejowej 143 na odcinku Kluczbork stan zaawansowania tych prac projektowych, czy wy- – Oleśnica – Wrocław Mikołajów”. I to realizujemy stępują jakieś problemy, i o informację, czy po 2019 r. w ramach projektu pod nazwą „Prace przygotowawcze mamy szansę na finansowanie tej inwestycji, kiedy dla wybranych projektów finansowane ze środków i z jakich środków, bo to jest ogromna inwestycja, któ- krajowych” według następującego podziału. Część A rej koszt szacowany jest na 1100 mln. (Oklaski) to zadanie pierwsze, odcinek: Kluczbork –Namysłów, województwo opolskie. Część B to zadanie drugie, od-

Spis treści cinek: granica województwa opolskiego, dolnośląskie- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: go, Oleśnica – Wrocław Mikołajów. Koszt powyższej umowy to bez mała 27 mln zł, dokładnie 26,5 mln zł. Bardzo dziękuję. W ramach ww. umów przewidziane są m.in. do reali- Odpowiada minister infrastruktury Andrzej Adam- zacji: koncepcja programowo-przestrzenna, raport czyk. o oddziaływaniu na środowisko niezbędny do uzyska- Bardzo proszę, panie ministrze. nia decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, uzyskanie decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej, pozwolenia wodnoprawne, dokumentacja budowlana Minister Infrastruktury wraz z decyzją o pozwoleniu na budowę, materiały Andrzej Adamczyk: przetargowe. Opracowana dokumentacja projektowa w przyszłości pozwoli na wybór wykonawcy robót bu- Dziękuję bardzo. dowlanych w chwili zapewnienia źródeł finansowania. Panie Marszałku! Panie, Panowie Ministrowie! Tym zapewnionym źródłem finansowania, panie pośle, Wysoka Izbo! Pytanie niezmiernie intrygujące nie mamy nadzieję – ja jestem głęboko przekonany – będzie tylko dla grupy parlamentarzystów, ale także dla kolejna perspektywa, będą kolejne środki w kolejnej per- mieszkańców zachodniej części naszego kraju, Dol- spektywie unijnej. Opracowana dokumentacja projek- nego Śląska, Wielkopolski. Pan poseł pytał o stan towa w przyszłości pozwoli na wybór wykonawcy robót przygotowań, wcześniej informując o przeniesieniu tego projektu z listy podstawowej. Otóż dla porządku budowlanych w chwili zapewnienia źródeł finansowa- powiem, że ten projekt nigdy nie został przeniesiony nia, i to nie w trybie: projektuj i buduj, ale w trybie: z listy podstawowej na rezerwową, on był na tej liście buduj, czyli z konkretną dokumentacją techniczną. rezerwowej, jakkolwiek dawano mu wówczas, w cza- Aktualny stan prac, o który pan poseł pytał. Opra- sie, o którym pan mówił, bo to był czas WPIK-u cowana została koncepcja programowo-przestrzen- i poprzedniej ekipy rządowej, duże szanse na realiza- na, na podstawie której przygotowany jest raport cję. Po prostu obiecywano, obiecywano, ale nie robio- o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko. Spo- no nic, żeby ten projekt był przygotowywany pod dziewany termin uzyskania decyzji środowiskowej to względem formalnym. czerwiec 2019 r., uzyskanie ostatecznych decyzji, Projekt prac na linii kolejowej nr 143 na odcinku pozwoleń na budowę – styczeń 2020 r., okres realiza- Kluczbork – Oleśnica – Wrocław Mikołajów jest ujęty cji zadania, jeśli chodzi o dokumentację i nadzór – od w „Krajowym programie kolejowym” jako rezerwowy stycznia 2018 r. do sierpnia 2023 r. Tak więc jesteśmy projekt PO IiŚ, koszt realizacji to 1007 mln zł. W latach przekonani, że będziemy gotowi w momencie rozpo- 2014–2016 zostało opracowane studium wykonalno- częcia realizacji projektów w kolejnej perspektywie 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Pytania w sprawach bieżących 161

Minister Infrastruktury Andrzej Adamczyk śmy tylko obiecywali, że tę inwestycję przygotujemy, to mniej więcej moglibyśmy mówić o kolejnej per- unijnej w 2021 r. Nie zaprzepaszczamy żadnego mie- spektywie wydatkowania środków, perspektywie siąca, żadnego kwartału, żadnego roku w zakresie realizacji inwestycji, podobnie jak mówili, jak to ro- przygotowania dokumentacji. bili nasi poprzednicy. Obiecujemy, nowa perspektywa Przypomnę sytuację z 2015 r., z przełomu lat 2015 się rozpoczyna i mówimy: nie ma dokumentacji, nie i 2016. Kiedy otworzyliśmy teczki dotyczące kon- ma decyzji środowiskowej, nie ma przygotowanej in- kretnych inwestycji, dla których ogłoszono przetarg, westycji i kto wie, czy w danej perspektywie uda się a ogłoszono tych przetargów 26, to w lwiej części tecz- ją zrealizować. ki były puste i zawierały tylko i wyłącznie tytuł inwe- Dzisiaj, praktycznie rzecz biorąc, panowie posło- stycji na okładkach. My dzisiaj przygotowujemy pro- wie, Wysoka Izbo, realizacja przygotowania tej inwe- jekty inwestycyjne nie tylko dla tej inwestycji, o któ- stycji jest w pełnym toku, mimo że liczymy na to, rej mówił pan poseł, ale i dla wielu innych inwestycji. iż finansowanie zapewnimy w kolejnej perspektywie. W momencie kiedy wejdziemy płynnie w nową per- Praktycznie rzecz biorąc, i uzyskanie decyzji środo- spektywę unijną, projekty będą czekały, pozostaje wiskowej, i uzyskanie stosownych pozwoleń na reali- tylko kwestia wyboru kolejności ich realizacji. Mam zację tej inwestycji zbiegnie się z uruchomieniem nadzieję, że środki finansowe na realizację będą za- nowej perspektywy unijnej. My będziemy mieli goto- pewnione. Dziękuję bardzo. (Oklaski) wy projekt do realizacji. I jeszcze raz powtarzam, panie pośle, w trybie: buduj. Nie: projektuj i buduj, ale w trybie: buduj, czyli ogłaszamy przetarg, wyko- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: nawca przystępuje do robót i realizuje bez, przepraszam, zbędnej zwłoki to za dużo powiedziane, ale bez Dziękuję. czasu koniecznego na przygotowanie dokumentacji Dodatkowe pytanie zadaje pan poseł Antoni Duda. technicznej, bo to wszystko już będzie przygotowane Bardzo proszę. w momencie rozpoczęcia nowej perspektywy unijnej. Dzisiaj byłoby nadużyciem z mojej strony, gdybym powiedział, że ta inwestycja będzie na pewno, ale po- Poseł Antoni Duda: wiem w ten sposób: nie widzę powodów, dla których Spis treści ta inwestycja nie byłaby zrealizowana w kolejnej per- Bardzo serdecznie dziękujemy panu ministrowi za spektywie unijnej. Ona jest ważna z punktu widzenia tę odpowiedź. Nie tyle za odpowiedź, ile za działania, strategii rozwoju transportu kolejowego w Polsce, z którymi mamy do czynienia w tej chwili. Bardzo się ona jest niezmiernie ważna w kontekście sieci kole- cieszymy, co stwierdzam w imieniu mieszkańców na- jowej, która funkcjonuje, ale szczególnie ruchu towa- szego województwa, natomiast tak dla pewności, pa- rowego. Dziękuję bardzo. (Oklaski) nie ministrze, zapytam. W tej chwili wiemy, że ta inwestycja jest wpisana na listę inwestycji, i skoro będzie opracowana pełna dokumentacja w 2021 r., to jej re- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: alizacja w nowej perspektywie budżetowej Unii Euro- pejskiej jest, nie możemy powiedzieć, że gwarantowa- Dziękuję bardzo. na, bo nie wiemy jaka, ale na pewno jest duże praw- Przechodzimy do kolejnego pytania, które zadaje dopodobieństwo realizacji. Czy dobrze rozumuję, panie pan poseł Andrzej Gawron. To jest pytanie do mini- ministrze? stra środowiska pana Henryka Kowalczyka. (Minister Infrastruktury Andrzej Adamczyk: Od- Bardzo proszę. powiem.)

Poseł Andrzej Gawron: Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Panie Marszałku! Szanowny Panie Ministrze! Nie- Bardzo proszę. stety polskie miasta znajdują się w światowej czołów- Odpowiada pan minister infrastruktury Andrzej ce miast z najbardziej zanieczyszczonym powietrzem. Adamczyk. Oczywiście jest to skutek wieloletnich zaniedbań i dobrze się stało, że rząd Prawa i Sprawiedliwości podejmuje działania, aby ten problem w sposób rady- Minister Infrastruktury kalny, fundamentalny rozwiązać. Główną przyczyną Andrzej Adamczyk: zanieczyszczenia powietrza w Polsce jest tzw. niska emisja powodująca smog, która jest wynikiem spala- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pragnę odnieść nia w kotłach, w piecach na paliwo stałe w gospodar- się do wątpliwości, może nie tyle wątpliwości, ile stwach domowych. Kotły są stare, przestarzałe, moż- prośby pana posła Dudy, aby uściślić informację na na w nich palić każdym paliwem, nawet paliwem złej temat tego projektu. Panie pośle, w zasadzie gdyby- jakości. Program ,,Czyste powietrze”, o którym już 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 162 Pytania w sprawach bieżących

Poseł Andrzej Gawron stawiliśmy Komisji Europejskiej program, który spo- tkał się z wielkim zainteresowaniem i zadowoleniem. dużo słyszeliśmy, stanowi szansę na poprawę jakości Na czym polega ten program? Po pierwsze, program naszego życia, poprawę życia i zdrowia Polaków. Jest „Czyste powietrze” jest programem kompleksowym, to program strategiczny i powinno się go wdrażać jak tzn. uznając, że głównym źródłem zanieczyszczeń najszybciej. Mam pytanie: Kiedy zostaną uruchomio- jest niska emisja, czyli emisja z domów jednorodzin- ne środki? Słyszeliśmy o 100 mld. Jakie będzie finan- nych… Oczywiście w centrach miast jeszcze jest emi- sowanie w bieżącym roku? Ponadto ważna jest sprawa sja spalin, szczególnie z komunikacji miejskiej, i ten techniczna. Czy te źródła energii, źródła ciepła to program walki ze smogiem przewiduje wprowadzenie pompy ciepła, kolektory słoneczne, docieplenie, zasi- elektromobilności, ale to jest jak gdyby inny sektor lenie gazem, ale czy również stare kotły będzie moż- w ramach tego programu. Natomiast podjęcie starań na wymieniać na nowe, bardziej ekologiczne? o to czyste powietrze i ograniczenie emisji z domów jednorodzinnych polega na tym, że będziemy proponowali, aby właściciele domów jednorodzinnych wy- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: mieniali piece, źródła ogrzewania, na ogrzewanie czyste – a czyste to znaczy pompy ciepła, ogrzewanie Bardzo proszę, teraz głos ma pan poseł Dariusz elektryczne, ogrzewanie gazowe, przyłączenie do sie- Starzycki. ci ciepłowniczej, a tam, gdzie nie ma innej możliwo- ści, również na piece węglowe piątej generacji, czyli takie, które nie emitują zanieczyszczonych spalin Poseł Dariusz Starzycki: – a więc na takie źródła. Do tego elementu dołączamy również termomodernizację, czyli ograniczenie zu- Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! życia energii, polegającą na ociepleniu przegród ze- Program „Czyste powietrze” budzi ogromne zainte- wnętrznych, tak najogólniej rzecz biorąc, ale to są resowanie. Pojawiają się różne pytania, m.in. najczę- ściany, sufity, a także wymianę okien i drzwi ze- ściej zadawane pytanie to takie, czy będzie dotyczył wnętrznych. Ważnym celem tego programu jest, aby mieszkańców wszystkich miast. Prawdopodobnie ma koszty ogrzewania dla poszczególnych właścicieli Spis treści to związek z tym, że poprzednie programy dotyczyły domów jednorodzinnych po zrealizowaniu przedsię- ograniczonej liczby mieszkańców miast czy też kon- wzięcia nie były większe niż przed jego zrealizowa- kretnych miast. niem. Niepowodzenia dotychczas stosowanych pro- Drugie pytanie, które też często się pojawia, to gramów związanych z wymianą źródeł ogrzewania pytanie o to, czy program ten będzie dotyczył tylko polegały m.in. na tym, że zmieniano ogrzewanie osób, które już posiadają domy, czy też będą mogły węglowe np. na gazowe lub elektryczne, nie dokonu- z niego skorzystać osoby, które budują w tej chwili nowe domy. jąc termomodernizacji, a więc nie zmniejszając zapo- W związku z tym, że pojawiają się tego typu py- trzebowania na energię cieplną, stąd koszty ogrze- tania, mam również pytanie do pana ministra (Dzwo- wania rosły i bardzo często niestety było tak, że nek), czy ministerstwo planuje szerszą kampanię właściciele domów wracali po roku czy dwóch do informacyjną na temat tego programu. Dziękuję. ogrzewania węglowego. Tak więc ten program jest programem kompleksowym. Jeśli chodzi o czas jego uruchomienia, przewidujemy… Program praktycznie Wicemarszałek Ryszard Terlecki: jest przygotowany, on będzie przewidywał dotacje do kosztów kwalifikowanych, czyli pokrycie części kosz- Dziękuję bardzo. tów kwalifikowanych dla uboższych. Zgodnie z zale- Odpowiada minister środowiska Henryk Ko- ceniami Banku Światowego poziomy dotacyjne będą walczyk. sięgały od 90% kosztów kwalifikowanych do 40%, Bardzo proszę, panie ministrze. w zależności od dochodów. Ten najniższy to dochód 600 zł na osobę w gospodarstwie domowym, 40% dotyczy dochodu w wysokości 1600 zł na osobę w go- Minister Środowiska spodarstwie domowym, a w przypadku dochodu po- Henryk Kowalczyk: wyżej 1600 zł na osobę w gospodarstwie domowym przewiduje się ulgę podatkową. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Problem czystego Koszty kwalifikowane chcemy ograniczyć od góry, powietrza czy problem walki ze smogiem jest oczy- czyli tą górną kwotą kosztów kwalifikowanych jest wiście znany już od dawna i ten problem również kwota 53 tys. zł. Na przeciętny dom jednorodzinny jest dostrzegamy. Bardzo wyraźnie dostrzegła go opinia to zupełnie wystarczająca kwota, aby dokonać termo- społeczna, kiedy to w tym roku nastąpiła publikacja modernizacji, wymiany okien, jak również zakupić wyroku europejskiego Trybunału Sprawiedliwości nowe źródło ogrzewania, czyli zamienić np. piec wę- w sprawie naruszeń norm czystości powietrza za lata glowy na piec gazowy. Również w tych kosztach kwa- 2007–2015. Realizując ustalenia tego wyroku, przed- lifikowanych mieści się dokonanie przyłącza gazowego 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Pytania w sprawach bieżących 163

Minister Środowiska Henryk Kowalczyk Minister Środowiska Henryk Kowalczyk: czy przyłącza do sieci ciepłowniczej, jeśli ta sieć cie- płownicza jest w pobliżu i to przyłączenie jest opła- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odpowiadam na calne. to pytanie i na te wątpliwości. Oczywiście program Skala tego programu jest ogromna. Przewiduje- będzie realizowany przez wojewódzkie fundusze my, że będzie to skala ponad 100 mld zł, gdzie ponad ochrony środowiska, stosowne kadry są w tym mo- 60 mld to są dotacje, a ok. 40 mld to są pożyczki, mencie bardzo intensywnie przygotowywane. Odby- dlatego że w tych kosztach kwalifikowanych oprócz wają się szkolenia i przygotowywanie do procesu dotacji na poziomie wymienionym przed chwilą prze- oceny wniosku. Zresztą proponujemy bardzo prosty ze mnie będą również na pozostałe koszty kwalifiko- wniosek. Z wyjątkiem stron, które dotyczą identyfi- wane przyznawane pożyczki. Jeśli więc ktoś nie ma kacji beneficjenta, czyli imię, nazwisko, adres itd., na tzw. udział własny, to będzie mógł uzyskać na ten tak naprawdę wniosek jest na dwóch stronach i jest udział własny pożyczkę. bardzo prosty do wypełnienia. Nie chcemy kompliko- Chcemy, aby program był określony na okres wać tego systemu, więc właściwie każdy będzie 10 lat, właściwie 12 lat. 10 lat – wnioski, maksymal- w stanie wypełnić ten wniosek. nie jeszcze 2 lata realizacji, czyli łącznie z rozlicze- Przewidujemy również przez jakiś czas możliwość niami będzie to program 12-letni. On jest gotowy i chce- składania wniosków w formie papierowej, aby wyklu- my go uruchomić we wrześniu. Powiem tylko, że czeni cyfrowo nie czuli się wykluczeni z programu, zależy to też od przetestowania systemu informatycz- chociaż zdecydowanie będziemy preferować wnioski nego, żeby ten program można było realizować i skła- w formie elektronicznej. W tej chwili trwa przygoto- dać wnioski w systemie informatycznym i żeby to wywanie systemów informatycznych do tego celu, przebiegało bardzo sprawnie, więc testowanie syste- aby te wnioski przyjąć. mu jest taką granicą tego, kiedy w sposób odpowie- Podkreślam również, że program jest rozłożony dzialny można będzie ten program uruchomić. (Dzwo- na 10 lat, jeśli chodzi o wnioski, a 12 lat jest na reali- nek) Również przewidujemy cykl szkoleń dla poten- zację. Nie chodzi o to, żeby planowane w programie cjalnych beneficjentów: szkolenie w każdej gminie dokonanie termomodernizacji i wymiany źródeł ogrze- Spis treści przeprowadzone przy starcie tego programu. wania dla 3–4 mln domów jednorodzinnych nastąpiło w jednym roku, bo to jest absolutnie niemożliwe nie Wicemarszałek Ryszard Terlecki: tylko ze względu na składanie wniosków, bo wnioski można złożyć, ale także na fazę wykonawczą. To jest Dziękuję, panie ministrze. ogromne przedsięwzięcie niepozwalające na to, aby to Dodatkowe pytanie zadaje pan poseł Jerzy Paul. zrobić w jednym roku ze względu na obecny rynek pracy, obecną moc przerobową firm produkujących Poseł Jerzy Paul: styropian, pompy ciepła czy piece. Więc i tak natural- ną rzeczą będzie rozłożenie tego programu w czasie. Panie Marszałku! Panie Ministrze! Częściowo Przy takim rozłożeniu w czasie programu i przy ta- odpowiedział pan na pytanie, które chciałem za chwi- kich kadrach wojewódzkich funduszy ochrony środo- leczkę zadać, a chodzi o dwie kwestie. wiska i gospodarki wodnej ten program – równomier- Po pierwsze, ponieważ wiemy, że wnioski będą skła- nie rozłożony w czasie – powinien być zrealizowany dane do wojewódzkich funduszy ochrony środowiska bez problemów. i to one będą tak jakby operatorami tego projektu „Czy- Wrócę jeszcze do przygotowań i szkoleń, dlatego ste powietrze”, to chciałem się dowiedzieć, czy woje- że Ministerstwo Środowiska planuje już po całkowi- wódzkie fundusze będą przygotowane kadrowo. Czy tym zatwierdzeniu tego programu zrobienie szkoleń będzie odpowiednia ilość pracowników, którzy brzydko dla potencjalnych beneficjentów w każdej gminie, mówiąc, dadzą radę przyjąć te wnioski, opracować, a po- i takie szkolenia będziemy robić. Przygotowują się do tem wdrożyć w życie? I to jest jedno pytanie. tego eksperci, którzy są ekspertami wojewódzkich Drugie dotyczy drogi elektronicznej, bo wiem, że funduszy ochrony środowiska, Inspekcji Ochrony wnioski będą składane drogą elektroniczną. Czy nie Środowiska, jak i Banku Ochrony Środowiska, po- boicie się państwo, czy pan minister się nie boi, że bę- nieważ te trzy instytucje włączają się operacyjnie dzie jakieś przesunięcie w czasie, że może się nie udać w realizację programu. Myślę, że te szkolenia udzie- testowanie, przygotowanie tego programu? Dziękuję. lą odpowiedzi na znakomitą większość pytań wszystkich beneficjentów. Planujemy również (Dzwonek) w czasie tych szkoleń pokazać, jak wypełnić wniosek, Wicemarszałek Ryszard Terlecki: czyli praktycznie, można powiedzieć, każdy przejdzie ćwiczenie w wypełnianiu wniosku, tak żeby mógł ten Bardzo proszę, pan minister Henryk Kowalczyk, wniosek sam spokojnie wypełnić. Dziękuję bardzo. minister środowiska. (Oklaski) 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 164 Pytania w sprawach bieżących

Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Wicemarszałek Ryszard Terlecki:

Dziękuję bardzo. Dziękuję bardzo. Teraz pytanie w sprawie działań rządu zmierza- Odpowiada sekretarz stanu w Ministerstwie Ener- jących do wyeliminowania ubóstwa energetycznego gii pan minister Grzegorz Tobiszowski. w Polsce zadają posłowie Platformy Obywatelskiej. Bardzo proszę. Jako pierwszy pan poseł Paweł Bańkowski. Bardzo proszę. Sekretarz Stanu w Ministerstwie Energii Poseł Paweł Bańkowski: Grzegorz Tobiszowski:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Dzię- Do naszych biur poselskich cyklicznie docierają nie- kuję za wywołanie tego tematu. Po raz kolejny mie- pokojące sygnały ze strony obywateli, którzy infor- liśmy okazję przy ustawie o jakości paliw o tym mó- mują o galopujących czy wręcz dramatycznych wzro- wić, dlatego że te pytania już padały. stach cen węgla dla odbiorców indywidualnych – na Co do cen węgla chcę powiedzieć, że te ceny węgla przestrzeni ostatnich lat nawet o 30%. W Polsce jest wzrosły w zeszłym roku. To nie jest zjawisko, które ok. 5,5 mln gospodarstw domowych, które do ogrze- dzisiaj galopująco rośnie. Mieliśmy to zjawisko m.in. wania swoich domów używają właśnie węgla. 31% dlatego, że w sześciu województwach marszałkowie tych gospodarstw wydaje co najmniej 10% swoich opcji rządzącej podjęli decyzję, aby wyeliminować dochodów na zakup węgla do ogrzewania gospodar- swoimi uchwałami muły, flotokoncentraty i niskiej stwa domowego i te właśnie gospodarstwa znajdują jakości węgle. Nie twierdzę, że to była zła uchwała, się w sytuacji ubóstwa energetycznego. Przyjęta tylko to zjawisko pojawiło się, wyprzedziło naszą ostatnio przez Sejm ustawa o monitorowaniu jakości słuszną ustawę o jakości paliw w poszczególnych wo- paliw z pewnością spowoduje wzrost cen węgla dla jewództwach, jeżeli chodzi o zakaz obrotu węgla ni- gospodarstw indywidualnych i ta sytuacja spowodu- skiej jakości. To się stało m.in. dodatkowym bodźcem je, że kolejne 200 tys. gospodarstw domowych znaj- Spis treści w przypadku słusznej ustawy, która wejdzie w życie, dzie się w sytuacji ubóstwa energetycznego. Pytania: Czy rząd monitoruje poziom ubóstwa mam nadzieję, po najbliższym posiedzeniu Senatu. energetycznego? Czy rząd dostrzega ryzyko wzro- Ona uporządkuje nam rynek sprzedażowy. A więc stu cen węgla i czy monitoruje poziom cen węgla nie mamy kwestii tego roku, ale kwestię cen, które na rynku? się pojawiły w zeszłym roku. To jest jedno zjawisko. Drugie zjawisko, które ma miejsce. Ceny węgla, tak jak innych paliw, tj. ropy i gazu, na rynkach za- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: granicznych rosną. Również węgiel, który jest w obrocie międzynarodowym, w Polsce osiąga wyższe ceny. Teraz głos zabierze pan poseł Krzysztof Gadow- Wszyscy też wiemy, że w ostatnich latach – właściwie ski, klub Platformy. od 1989 r., i to można sprawdzić w przypadku konkretnych okresów – cena węgla, szczególnie tego Poseł Krzysztof Gadowski: energetycznego, była regulowana, delikatnie mó- wiąc. Pierwszy raz mamy takie zjawisko, że spółki Dziękuję. energetyczne weszły do spółek. Jest spółka Polska Panie Marszałku! Panie Ministrze! Obserwujemy Grupa Górnicza, jastrzębska spółka jest na giełdzie, galopujący wzrost importu węgla, zwłaszcza z Rosji. Enea jest w Bogdance. Zaczęły działać rynkowe zja- To nie jest tani węgiel. Doprowadzamy do tego ze wiska. Ten bodziec związany z cenami ARA na ze- względu na to, że nasze kopalnie nie wydobywają tyle wnątrz sprawia, że z tego w Polsce, jeżeli chodzi węgla, żeby można było zaspokoić potrzeby Polaków, o intensyfikowanie inwestycji, o tym też chcę powie- mieszkańców, zwłaszcza tej grupy, której będzie do- dzieć, korzystają spółki górnicze. Korzystają one z tej tyczyło wejście w życie ustawy o systemie monitoro- renty związanej z możliwością dotyczącą wyższych wania jakości paliw. cen, bo to jest działanie na rzecz swojej firmy, tak jak Dlatego, panie ministrze, konkretne pytanie: Co w przypadku paliwa, tak jak w przypadku gazu. rząd zrobi, kiedy wejdzie ustawa? Z tego, co się wy- Również w tym obrocie międzynarodowym to funk- daje, wejdzie w sierpniu, bo Senat zbiera się w przy- cjonuje, jeśli chodzi o nasz sektor węgla kamiennego. szłym tygodniu i tę uchwałę podejmie. Co rząd zrobi, Jeśli chodzi o monitoring, tak, monitorujemy to. w jaki sposób pomoże tym słabym, schorowanym Chcę powiedzieć, że monitoring bieżącej sytuacji osobom, tym mieszkańcom Polski, którzy 3/4 swoje- w kraju jest stały, jeśli chodzi o rynek węgla energe- go budżetu przekazują na zakup węgla na okres zi- tycznego. Rynek koksowy jest objęty innym obsza- mowy? Czym państwo chcecie wspomóc od razu, rem. To robią Agencja Rozwoju Przemysłu i Agencja kiedy ta ustawa wejdzie w życie, tych mieszkańców? Rynku Energii. Tutaj mamy również dane, które Dziękuję. ściągamy z „Europejskiego Biuletynu Cenowego No- 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Pytania w sprawach bieżących 165

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Energii Pani marszałek, ja tylko jeszcze… Grzegorz Tobiszowski Dziękuję serdecznie. Jeśli chodzi o ubóstwo, to chciałbym państwu śników Energii”. Niezależnie też PGG ściąga od swo- przekazać, że zostaliśmy doproszeni do programu ich autoryzowanych sprzedawców. „Czyste powietrze”. W marcu tego roku w minister- Jeśli chodzi o ingerowanie w rynek, w cenę, to mi- stwie przedłożyliśmy raport końcowy. Mamy dwie nisterstwo ma ograniczone możliwości ingerowania takie podsumowujące analizy, które przedłożyliśmy. ze względu na to, że dzisiaj mówimy o rynku, faktycz- To są kwestie dotyczące różnych działań, programów, nym rynku w obrocie surowcami nie tylko w Polsce, systemów wsparcia adresowanych do gospodarstw ale też w Europie. Dlatego też jesteśmy w stanie jedy- domowych. Co to są za działania? Propozycja nowej nie monitorować, angażować się jako właściciel swo- formuły dodatkowego wsparcia energetycznego, pro- imi decyzjami inwestycyjnymi w poszczególnych pod- pozycja optymalizacji istniejących programów NFOŚ, miotach. To się dzieje po to, żebyśmy nadrobili ten czyli to, co było prezentowane przez ministra Kowal- okres schłodzenia, który miał miejsce w czasie kry- czyka. Następnie zaproponowaliśmy inwestycje w mo- zysu w latach 2011–2015. dernizację sieci ciepłowniczej, to już jest po naszej Dlaczego dzisiaj nie ma węgla? Proszę państwa, stronie, i wprowadzenie przepisów w sprawie normy popatrzmy, ile zredukowaliśmy ścian, począwszy od jakości paliw, które nam porządkują pewne kwestie ruchu Boże Dary, kopalni Anna, która się już wyczer- i pozwalają nam funkcjonować w przestrzeni czystego pała, kopalni Makoszowy, którą zastaliśmy w SRK, powietrza, wsparcie optymalnych rozwiązań praw- jak przejęliśmy władzę. Oczywiście zdjęcie węgla nych skutkujących wykształceniem energii elektrycz- w części energetycznej z Krupińskiego to też była nej, a więc przechodzenie tam, gdzie nie jest możliwy decyzja tego rządu. Również ileś ścian, które były niedoinwestowane w kopalniach przez tamte lata, bo gaz, i tam, gdzie nie można zrobić dostępu do sieci, na trudno było inwestować, kiedy mieliśmy kryzys na elektryczne. Następnie technologie, które są wdraża- światowym rynku surowców. To sprawiło, że nasze ne poprzez nowe zarówno kotły, jak i nasady, które są górnictwo zostało schłodzone. Jak dzisiaj porównamy stosowane przez nasze ministerstwo w odniesieniu do wydobycie węgla czy inwestycje, które czynimy domostw w ramach programu „Czyste powietrze”. w sektorze węgla kamiennego, to za to półrocze Reszta osłon jest w programie „Czyste powietrze”. Nie Spis treści mamy prawie 31 t wydobytego węgla w Polskiej Gru- chciałbym tutaj pełnomocnika do spraw tego progra- pie Górniczej. Jest to porównywalne do 2017 r. Rok mu wyręczać, bowiem my, ministerstwa poszczegól- 2017 r. był rokiem, od którego zarządzamy w sektorze nych resortów, przedkładaliśmy swoje sugestie, a za- węgla kamiennego i możemy porównywać. Rzeczy- razem zobowiązaliśmy się do poszczególnych działań. wiście mamy spadek w wydobyciu dobowym. To jest I to są te działania, które ministerstwo w ramach spadek związany z Wesołą i ze Staszicem, tymi akty- programu „Czyste powietrze” ma realizować. Dzięku- wami Katowickiego Holdingu Węglowego. Obecnie ję bardzo. Wesoła jest całkowicie przeprojektowywana, bowiem była źle zaprojektowana jako kopalnia. Nie brano pod (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek uwagę szkód górniczych związanych z firmami, pod- Sejmu Barbara Dolniak) miotami gospodarczymi na powierzchni. Tam są an- gażowane duże środki, większe, niż planowaliśmy. Ten węgiel miał się pojawić już w tym roku, na po- Wicemarszałek Barbara Dolniak: czątku przyszłego. Niestety realny wzrost będzie możliwy na koniec przyszłego roku. Bardzo dziękuję. Jedno, co jest pozytywne, muszę państwu podać. Drugie pytanie zada pan poseł Zdzisław Gawlik. Ściągnąłem tu dane, jeśli chodzi o węgiel kamienny. Bardzo proszę. Średnio w Polsce, jeśli chodzi o energetykę, mamy Minuta na drugie pytanie. 217,84 zł/t. I to jest oczywiście uśrednienie, bo mamy różnego rodzaju gatunki węgla, a więc ta średnia jest podawana w pewnych ramach. Natomiast jeżeli cho- Poseł Zdzisław Gawlik: dzi o ceny węgla energetycznego w portach: Amster- dam, Rotterdam, Antwerpia, co jest dla nas pewnym Bardzo dziękuję, pani marszałek. wyznacznikiem, to mówimy o 343,58 zł/t. To spra- Panie ministrze, widzi pan, jaka to korzyść, jak wia, że nasz polski węgiel mimo wszystko jest zdecy- marszałek prowadzący obrady zachowuje się w spo- dowanie tańszy, jeśli chodzi o węgiel z zewnątrz. sób cywilizowany, normalny i po prostu w momencie, I myślę, że to, że podjęliśmy olbrzymi wysiłek, aby gdy upływa czas, nie wyłącza możliwości mówienia utrzymać polskie górnictwo, powoduje, że polska do publiczności? (Oklaski) Myślę, że to jest fanta- energetyka i nawet odbiorca indywidualny nabywają styczna korzyść, i jak obserwujemy dzisiaj od godz. 9 tańszy węgiel niż ten, który napływa z zewnątrz. z minutami sytuację w tej Izbie, to widać po prostu Stąd wzmożone inwestycje w poszczególnych obsza- tę inną jakość. Ja – jeżeli mogę jako drobny poseł rach. (Dzwonek) – dziękuję. (Oklaski) 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 166 Pytania w sprawach bieżących

Poseł Zdzisław Gawlik ście tu z pokorą trzeba do tego podejść. Jeśli mamy sygnały z rynku, że może się dziać coś niedobrego, to Ja nie będę mówił o węglu, bo już nie ma czasu. trzeba się z tym zmierzyć, przeanalizować to i faktycz- Sytuacja każdego Polaka jest również determinowa- nie zobaczyć, czy to jest troska, czy krytyka faktycz- na przez sytuację, jaka panuje w obrębie cen energii nie jest oparta na twardych danych, czy jest ona jak- elektrycznej. Eksperci twierdzą, że ceny prądu osza- by troszkę na wyrost. Niniejszym potwierdzam, że lały, na giełdach energii prąd tak podrożał, że bran- jest to obecnie naszą troską, bo gdyby się okazało, że ża zaczyna dopatrywać się przekrętu. Traderzy ob- pewne rzeczy cenowo by nam się wymknęły, to było- serwujący sytuację na Towarowej Giełdzie Energii by to dla gospodarki słusznie niewłaściwe i sprawi- w zakresie wzrostu cen kwitują to sformułowaniem: łoby, że gdzieś potracilibyśmy pewną równowagę, masakra, takich cen nie pamiętamy. (Dzwonek) Wzrost którą obecnie osiągnęliśmy. cen w porównaniu z rokiem ubiegłym jest niemalże Ja mogę jedynie, z tego co obserwuję, stwierdzić, dwukrotny. Część analityków podejrzewa zmowę, że jeśli chodzi o uporządkowanie kwestii sektora wę- manipulację. Dla przemysłu jest to sytuacja fatalna glowego… Bo często też się stykałem z tym, że to oczywiście, to się odbija również na konsumencie. ceny związane z górnictwem sprawiają, że gdzieś tam Sytuacja nieco mitygowana jest przez regulowany pojawiają się w aktywach, w przepływach finanso- rynek energii, ale konsument ponosi konsekwencje wych, w energetyce większe koszty. Chcę powiedzieć: tego, co się dzieje na rynku. tak, one się pojawiają, ale gdybyśmy nie mieli upo- Panie ministrze, skąd to się bierze? Czy przyczy- rządkowanych swoich aktywów górniczych i pewno- na tkwi w zarządzaniu, które dzisiaj jest stosowane? ści dostaw na takim poziomie, na jakim zamawiają Ostatnio zmieniono prezesa kolejnej grupy energe- to spółki energetyczne, to te koszta nabycia surowca tycznej i tak się akurat składa, że znakomity prezes, byłyby zdecydowanie większe, i mówimy tu nie o ska- pewnie z jakiegoś powodu, nie wiem dlaczego, odwo- li 100 mln, ale ta wielkość byłaby parę razy przemno- łany z Polskiej Grupy Zbrojeniowej, kieruje grupą energetyczną. Tam był, nie wiem, pewnie niedobry, żona. A więc musimy też szukać innych kwestii, jeśli tutaj uzdrowi. Czy przyczyną tego są nieudolnie pro- chodzi o koszty, które się tam pojawiły, no i na pewno wadzone, opóźniane inwestycje, których koszty wzra- czegoś, co może mieć wpływ na taryfy w sektorze stają? Skąd te szalejące ceny energii? Dziękuję bar- energetycznym, bo to na pewno jest ważne. Spis treści dzo. (Oklaski) Dziękuję za to pytanie, panie pośle, panie ministrze. Myślę, że za jakiś czas będziemy na pewno się do tego odnosić, a chcemy być wiarygodni w ocenie, Wicemarszałek Barbara Dolniak: bo to zawsze jest ważne, jeśli chodzi o gospodarkę. Dziękuję serdecznie. Bardzo proszę, panie ministrze, o udzielenie odpowiedzi. Wicemarszałek Barbara Dolniak:

Sekretarz Stanu Dziękuję panu ministrowi. w Ministerstwie Energii Przechodzimy do kolejnego pytania. Grzegorz Tobiszowski: Ale zanim to zrobię, to pozwolicie państwo, że przy- witam gości, którzy przyjechali z Koła, a wylicytowali Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Jeśli wycieczkę w ramach Wielkiej Orkiestry Świątecznej chodzi o informacje, które rzeczywiście analizujemy Pomocy (Oklaski), którą wymyśliła – tę wycieczkę oczy- – do nas docierają sygnały o różnych podtekstach, wiście – pani poseł Hennig-Kloska z klubu Nowoczesna. jeśli chodzi o pewne zmowy cenowe – jesteśmy na etapie analizowania tego, na ile faktycznie jest słusz- Życzę państwu udanego zwiedzania Sejmu i pozytyw- ność w tych diagnozach, które są wypowiadane. Za- nych mimo wszystko wrażeń. Dziękuję państwu, że uważmy, że dzisiaj… Rzeczywiście trzeba się w to uczestniczyliście w licytacji w ramach Wielkiej Orkie- wsłuchać, trzeba to przeanalizować. Rozmawialiśmy stry Świątecznej Pomocy, bo to ważna akcja, akcja ser- w ministerstwie, osoby odpowiedzialne za część ener- ca. Bardzo państwu dziękuję. getyczną w ministerstwie niekoniecznie podzielają Przechodzimy do następnego pytania. tak drastyczne uwagi. Niniejszym, z tego co wiem, To będzie pytanie, które zadadzą posłowie z klubu jest obecnie prowadzona analiza, jesteśmy po nara- Kukiz’15 Maciej Masłowski i Piotr Apel, a dotyczyć dach w spółkach energetycznych, aby przedłożyły ono będzie informacji prasowych dotyczących po- stan zaawansowany, jeśli chodzi o inwestycje. My wstania centralnego rejestru domen internetowych. jesteśmy po półroczu, a więc nie tylko spółki górni- Pytanie skierowane jest do ministra cyfryzacji. Od- cze, ale i energetyczne przez swoje organy statutowe powiadać będzie minister cyfryzacji Marek Zagórski. będą nam przedkładać, do departamentu nadzoru, Pierwsze pytanie zada pan poseł Marek Masłowski. swoje sprawozdania, więc będziemy mogli przeanali- Bardzo proszę. zować faktyczny stan finansowy, poza informacjami, (Wypowiedź poza mikrofonem) które otrzymujemy od stosownych zarządów. W te Panie pośle, użyłam imienia, powiedziałam: Ma- dokumenty również chcemy się wczytać. Rzeczywi- ciej Masłowski. 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Pytania w sprawach bieżących 167

Poseł Maciej Masłowski: mule, a nie w takiej, w jakiej to było zasygnalizowa- ne, a mianowicie że to dotyczy cenzury Internetu. „Marek” pani powiedziała, ale nie szkodzi, nic się Szczęśliwie nie muszę tłumaczyć tego, że była to nie dzieje. daleko idąca nadinterpretacja – żeby nie powiedzieć: Pani Marszałek! Wysoka Izbo… dezinformacja – która znalazła się w artykule, któ- ry stał się prawdopodobnie powodem zadania tego pytania. Wicemarszałek Barbara Dolniak: Chcę powiedzieć, że autorem tego pomysłu jest Polska Izba Informacji i Telekomunikacji. W związku To poprawiam na Maciej Masłowski. z tym, że pojawiają się propozycje blokowania róż- Bardzo proszę. nych stron internetowych zawierających nielegalne treści bądź świadczących nielegalne usługi – tak jak ma to miejsce w przypadku ustawy hazardowej, dzi- Poseł Maciej Masłowski: siaj istnieje taki rejestr – operatorzy telekomunikacyjni zrzeszeni w tej izbie zwrócili się z prośbą, pierw- Dziękuję bardzo. To szczegół. szą taką propozycję otrzymałem podczas spotkania Panie Ministrze! Na wstępie proszę o odpowiedź z przedsiębiorcami z Lewiatana, żeby rozważyć nie na piśmie na nasze pytania, a raczej również na pi- mnożenie rejestrów, tylko stworzenie jednego reje- śmie. Nasze pytania są następujące. Po pierwsze, stru, który będzie działał na takiej samej zasadzie panie ministrze, kto jest autorem tego projektu, tego i miał tylko takie funkcje, jak dzisiejszy rejestr pro- pomysłu? Może proszę o imię, nazwisko, instytucję, wadzony przez ministra finansów na potrzeby usta- jeśli ta osoba nie jest z Ministerstwa Cyfryzacji. Cho- wy hazardowej. To podmiot ustawowo umocowany dzi tu o rejestr domen. Jakie instytucje będą mogły do wskazywania stron, które mają podlegać bloka- dodawać strony do rejestru? Czy przewiduje się po- dzie, będzie je zamieszczał w tym rejestrze, a opera- większenie liczby tych instytucji? Jaka jest procedu- torzy telekomunikacyjni będą mieli obowiązek te stro- ra zgłaszania strony do rejestru? Jaki jest czas reak- ny zablokować. To wszystko. cji na takie zgłoszenie? Jak będzie wyglądać proce- Dzisiaj jest taki przepis, dzisiaj te zasady obowią- dura odwoławcza? Kto będzie administrował tym zują w przypadku tzw. ustawy hazardowej i rejestru Spis treści rejestrem? Jak będą stosowane kryteria, kategorie prowadzonego przez ministra finansów. W momencie dodawania stron do rejestru? Do dzisiaj było to we- kiedy będzie zgoda, żeby utworzyć wspólny rejestr, dług kryterium zagrożenia terrorystycznego. Jak to będzie działał on dokładnie na takiej samej zasadzie. będzie teraz? W końcu, panie ministrze, możecie Jeżeli – a tak jest w przypadku ustawy o zapobiega- ograniczyć ruch na zablokowanych stronach w pol- niu narkomanii – minister zdrowia lub główny in- skiej przestrzeni internetowej, ale jak poradzicie so- spektor sanitarny będzie upoważniony do tego, żeby bie z połączeniami VPN, czyli przez zagraniczne wskazywać domeny, które oferują dopalacze bądź serwery, przez wirtualne sieci prywatne? narkotyki, to będzie zgłaszał je do rejestru i operato- Ogólnie możemy dodać, że cały pomysł jest jak rzy telekomunikacyjni na podstawie tej informacji najbardziej zasadny, bo np. w przypadku sklepów on- zamieszczonej w jednym miejscu, a nie w kilku miej- -line z dopalaczami, już nawet nie mówię o sklepach scach, będą wiedzieli, że mają to zrobić na podstawie z bronią, to jak najbardziej taki pomysł, jaki przed- przepisów ustawowych, nie na takiej zasadzie, że stawiliście, jest ważny. Tylko mamy pewne wątpli- ktoś będzie mógł tutaj podejmować decyzje do woli. wości. Właśnie dlatego dopytujemy, jak to będzie W tej chwili rząd pracuje nad dwoma projektami wyglądało, jaka będzie procedura odwoławcza, jak ustaw, które zakładają blokowanie stron interneto- będą dodawane te domeny, kto będzie tym admini- wych. Jedna to jest ustawa o przeciwdziałaniu nar- strował. To te pytania, które zadałem wcześniej, komanii. Druga to jest ustawa o transporcie drogo- resztę później doda mój kolega. Dziękuję bardzo. wym. Jest to propozycja mówiąca o tym, żeby bloko- wać strony przedsiębiorców świadczących usługi transportowe bez odpowiednich zezwoleń. Jeżeli ta- Wicemarszałek Barbara Dolniak: kie przepisy zostaną zaakceptowane i przyjęte, to wtedy w jednym miejscu operatorzy telekomunika- Panie ministrze, bardzo proszę o udzielenie odpo- cyjni będą mogli sprawdzać, jakie obowiązki zostały wiedzi na pytania zadane przez pana posła Macieja na nich nałożone w tym przypadku. Dziękuję bardzo. Masłowskiego.

Minister Cyfryzacji Wicemarszałek Barbara Dolniak: Marek Zagórski: Dziękuję. Dziękuję bardzo. Pan poseł Piotr Apel zada kolejne pytanie w tym Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Panie punkcie. pośle, dobrze, że usłyszałem to pytanie w takiej for- Bardzo proszę. 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 168 Pytania w sprawach bieżących

Poseł Piotr Apel: (Poseł Piotr Apel: Jasne.) Na razie mówimy tylko o tym, że są takie propo- Pozwolę sobie dopytać o tryb odwołania. Pan mi- zycje. Antycypując to, operatorzy telekomunikacyjni nister nie odpowiedział, a to jest bardzo istotne. Au- poprosili nas o to, żeby nie dublować tych rozwiązań, torzy stron, które mogą być np. niesłusznie wyłączo- żeby było jedno rozwiązanie. To jest cała historia. ne czy dostęp do nich niesłusznie zakazany, na pew- Wydaje mi się, że oczywista, prosta i wspomagająca no chcieliby mieć możliwość odwołania od takiej de- zarówno tych, którzy muszą spełniać ten obowiązek, cyzji. Po drugie, chciałem też dopytać o planowany jak i tych, którzy będą blokowani, bo w jednym miej- proces zgłaszania stron. Czy to jest tak, że to, załóż- scu się dowiedzą, że coś takiego ich spotkało. Jeżeli my, sanepid, który już tu padł, czy jakakolwiek inna rzeczywiście będą mieli podstawy, by uznać, że ich organizacja – których listę zresztą chcielibyśmy do- prawa zostały naruszone. W większości przypadków stać – wskazana przez projektodawców zgłasza stro- mamy do czynienia jednak z przestępstwami. nę? Czy to działa z automatu, czy przechodzi przez (Poseł Piotr Apel: Oczywiście. A co z…) jakiś tryb komisyjny czy jakikolwiek inny? Ostatnie Tutaj możemy mówić o tych rozwiązaniach, które dopytanie: Czy jest jakikolwiek pomysł na to, jak są dostępne w sposób niezakłócający. Ten problem zwalczyć tych, którzy będą chcieli korzystać z tych tak samo dotyczy aplikacji, więc możemy robić tylko stron za pomocą obejścia typu VPN? (Dzwonek) Dzię- to, co jest technicznie możliwe. Jeżeli coś nie jest kuję bardzo. technicznie możliwe, to oczywiście tego nie przesko- czymy, więc tutaj też nie szukamy jakichś specjalnych… nie pracujemy nad jakimiś dodatkowymi roz- Wicemarszałek Barbara Dolniak: wiązaniami, które miałyby… nie zajmujemy się jaki- miś pracami badawczymi, które miałyby to wprowa- Bardzo proszę, panie ministrze, o udzielenie od- dzić. To, co jest dzisiaj technicznie możliwe, jest re- powiedzi również na to pytanie. alizowane. Jeśli coś nie jest, to po prostu tego nie Bardzo proszę. będzie. Dziękuję bardzo.

Minister Cyfryzacji Spis treści Marek Zagórski: Wicemarszałek Barbara Dolniak:

Tryb każdorazowo będzie zapisany w ustawie. Nie Bardzo dziękuję panu ministrowi. ma jednego, ogólnego trybu. Dzisiaj jest tryb w usta- Przechodzimy do kolejnego pytania. wie hazardowej, który wskazuje, że to minister finan- Pytanie będzie zadawać pani poseł Paulina Hen- sów ustala, które strony, które podmioty świadczą nig-Kloska z klubu Nowoczesna. Pytanie jest w spra- takie usługi bez odpowiedniego zezwolenia. Jeżeli wie działań organów państwa dotyczących niepra- zostanie przyjęta ustawa czy kolejne ustawy, to w tych widłowości w działalności spółki GetBack SA oraz ustawach będzie określony tryb, który, po pierwsze, braku reakcji KNF i UOKiK na doniesienia o nad- wskaże dokładnie i precyzyjnie, które podmioty mają użyciach w tej spółce w grudniu 2017 r. Pytanie takie prawo, czy to będzie minister, czy to będzie skierowane jest do prezesa Rady Ministrów, a odpo- sanepid, i będzie określony tryb, zarówno tryb zgła- wiadać będzie, z upoważnienia prezesa Rady Mini- szania tych stron, jak i tryb odwoływania się. To każ- strów, szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Mi- dorazowo powinno wynikać z przepisów ustawowych chał Dworczyk. albo z przepisów ogólnych w Kodeksie postępowania administracyjnego. (Poseł Piotr Apel: Jest decyzja?) Poseł Paulina Hennig-Kloska: Dzisiaj nie ma. Jeszcze raz, żeby było jasne. Roz- mawiamy o rozwiązaniu, które dzisiaj funkcjonuje Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Panie w ustawie hazardowej, o rejestrze stron, które wska- Ministrze! W jednym ze swoich ostatnich wystąpień zuje minister finansów. Mówimy tylko i wyłącznie pan premier Morawiecki wyraził głębokie zadowole- o tym, żeby ułatwić życie przedsiębiorcom, na któ- nie, że w sprawie spółki GetBack służby państwa za- rych zostaną nałożone obowiązki w tym zakresie działały szybko i sprawnie. Tymczasem fakty i nowe w przypadku innych ustaw, żeby zamiast kilku reje- informacje, które każdego dnia otrzymujemy, zdecy- strów prowadzonych przez różne instytucje był jeden dowanie temu przeczą. Wszystko wskazuje na to, że rejestr. To jest cała zmiana. Nic się tutaj więcej nie działania podjęte przez nadzór i służby, podobnie jak dzieje. Nie dokładamy żadnych nowych trybów, nie w przypadku Amber Gold, były spóźnione, co praw- chcemy wprowadzać żadnych nowych podmiotów, dopodobnie narazi obywateli na ogromne straty, być które będą miały takie prawo. Każdorazowo taka może nawet czterokrotnie większe niż we wcześniej informacja czy taka decyzja o odblokowaniu będzie przytoczonym przypadku. musiała wynikać z przepisów konkretnej ustawy GetBack to nie parabank, nie anonimowa spółka dziedzinowej, o ile w ogóle w takiej ustawie zostaną działająca poza nadzorem, ale podmiot działający na one przyjęte. rynku regulowanym, którego wiarygodność na krót- 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Pytania w sprawach bieżących 169

Poseł Paulina Hennig-Kloska Biorąc pod uwagę podane już do publicznej wia- domości konkretne działania Centralnego Biura An- ko przed problemami z płynnością i rentownością tykorupcyjnego, prokuratury i KNF-u, należy ocenić, została potwierdzona przez liczne podmioty. W sprze- że organy państwa działają w sprawie nieprawidło- daż instrumentów spółki zaangażowane były insty- wości w działalności spółki GetBack bardzo spraw- tucje finansowe nadzorowane przez Komisję Nadzo- nie. Nie doszło bowiem w tym przypadku do sytuacji ru Finansowego. Pół roku przed ogłoszoną niewypła- takiej jak w aferze Amber Gold, o czym pani poseł calnością KNF zaakceptowała kolejne prospekty wspomniała. I to jest dla mnie całkowicie niezrozu- emisyjne akcji i obligacji GetBack, a badania reno- miałe porównanie, ponieważ właśnie za czasów ko- mowanej firmy audytorskiej nie wskazywały na za- alicji PO–PSL od czasu wpłynięcia sprawy do proku- grożenia, z którymi przyszło się dziś zmierzyć obli- ratury do postawienia zarzutów mijały prawie 3 lata. gatariuszom i akcjonariuszom firmy. Zarówno KNF, To jest zdecydowana różnica, ponieważ… A spółka jak i KNA zamknęły oczy na bardzo dużą skalę emi- Amber Gold w tym czasie prowadziła normalną dzia- sji obligacji na rynku prywatnym, kompletnie niepro- łalność, narażając na straty tysiące osób. porcjonalnej do skali prospektu emisyjnego, realizo- W tym czasie, o którym teraz mówimy, i w tym wanej z pominięciem części obowiązków informacyj- przypadku, o którym teraz mówimy, w przypadku nych, a więc też niedającej inwestorom pełnego obra- spółki GetBack działania prezesa Rady Ministrów zu ryzyka, które podejmują. pana Mateusza Morawieckiego inicjujące proces wy- Ostatnio dowiedzieliśmy się, że w grudniu 2017 r. jaśniania nieprawidłowości w działaniu tej spółki do KNF, UOKiK, Giełdy Papierów Wartościowych zostały zrealizowane w ciągu dni, a w ciągu niespeł- oraz służb specjalnych podległych rządowi wpłynęły na 2 miesięcy doszło do zatrzymania pierwszych osób anonimy ostrzegające o nieprawidłowościach w tej podejrzanych o działania niezgodne z prawem i po- spółce, które mogą narazić na poważne straty wielu stawienia tym osobom zarzutów. Czy między 3 lata- prywatnych inwestorów inwestujących w tę spółkę. mi a 2 miesiącami pani poseł dostrzega różnicę? (Dzwonek) Co państwo polskie wtedy zrobiło, aby Chyba ona jest wyraźna dla każdego, stąd nie mogę uchronić przed ryzykiem i stratami obywateli, którzy zrozumieć tego uczynionego przez panią poseł po- zainwestowali w obligacje GetBack, zanim sprawa równania. problemów z niewypłacalnością firmy ujrzała światło Natomiast prezes Rady Ministrów po powzięciu Spis treści dzienne? informacji o ryzyku nieprawidłowości w działalności spółki GetBack na szkodę inwestorów indywidual- Wicemarszałek Barbara Dolniak: nych zorganizował w trybie natychmiastowym trzy spotkania kierownictwa służb specjalnych na czele Dziękuję. z ministrem koordynatorem, tzn. te spotkania odby- Poproszę o odpowiedź szefa Kancelarii Prezesa ły się w dniach 20, 27 oraz 30 kwietnia, służące sko- Rady Ministrów Michała Dworczyka. ordynowaniu działań instytucji państwa w celu wy- Bardzo proszę. jaśnienia nieprawidłowości oraz zabezpieczenia inte- resów inwestorów indywidualnych. W spotkaniach w dniach 20 kwietnia oraz 27 kwietnia brał udział Szef Kancelarii także przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowe- Prezesa Rady Ministrów go. Tak że państwo, organy państwa zadziałały tutaj Michał Dworczyk: bardzo sprawnie. Natomiast jeśli pani poseł pyta o działania z grud- Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Panią nia dotyczące działań KNF-u, o czym kancelaria poseł, która sformułowała pytanie, uprzejmie infor- premiera czy inne organy państwa nie wiedziały, to muję, że zgodnie z art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 21 lipca po powzięciu niepokojących informacji KNF już wte- 2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym to Ko- dy podjął określone działania, kontaktował się m.in… misja Nadzoru Finansowego jest podstawowym or- Zostało wystosowane m.in. pismo do biegłego rewi- ganem właściwym w sprawach nadzoru nad rynkiem denta Deloitte Polska, które zalecało zwrócenie szcze- finansowym. Chciałbym jednocześnie zwrócić uwagę, gólnej uwagi podczas badania sprawozdań finanso- że spółka GetBack nie podlega nadzorowi nad insty- wych za rok 2017. Wówczas już właśnie w grudniu tucjami finansowymi, takimi jak m.in. banki, zakła- KNF podjął działania, stosowne działania, które do- dy ubezpieczeń czy też fundusze inwestycyjne. Nad- prowadziły później do złożenia zawiadomienia, m.in. zór KNF-u w przypadku GetBack dotyczy nadzoru do prokuratury. Bardzo dziękuję. (Oklaski) nad rynkiem kapitałowym, bowiem GetBack jest spółką notowaną na warszawskiej giełdzie. Pragnę też wskazać, że Komisja Nadzoru Finansowego na Wicemarszałek Barbara Dolniak: bieżąco przedstawia do informacji publicznej, oczy- wiście w możliwym zakresie prawa, informacje doty- Kolejne pytanie zada pani poseł Paulina Hennig- czące działań podjętych przez ten urząd w odniesie- -Kloska. niu do spółki GetBack. Bardzo proszę. 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 170 Pytania w sprawach bieżących

Poseł Paulina Hennig-Kloska: Mam nadzieję, że wszyscy zostaną zaspokojeni, jeśli chodzi o ich roszczenia, bo organy państwa będą Panie Ministrze! Skuteczność działalności orga- działały skutecznie i będą działały w ramach obowią- nów państwa będziemy oceniać po tym, czy obywa- zującego prawa. Pani poseł doskonale wie, że tylko na tele odzyskają swoje pieniądze. Dzisiaj widmo grożą- tym poziomie ogólności możemy rozmawiać, bo każdy, cej im straty to jest blisko 3 mld zł, a zarzuty posta- kto chciałby dzisiaj mówić cokolwiek innego, wyrę- wione osobom zatrzymanym opiewają na kwotę kilku, czałby niezależną prokuraturę, niezależny sąd i posłu- kilkunastu milionów złotych, są kompletnie nieade- giwałby się po prostu populizmem, a nie faktami i od- kwatne do strat, które ostatecznie mogą ponieść oby- powiedzialnością. Dziękuję bardzo. (Oklaski) watele. (Poseł Witold Zembaczyński: Panie ministrze, Pan mówi o tym, że KNF nadzoruje rynek finan- przecież prokuratura zależy od pana ministra…) sowy, ale powiedzmy, kto jest nadzorcą KNF-u: minister finansów i premier Rzeczypospolitej Polskiej. Dzisiejszy premier, wtedy minister i wicepremier, Poseł Paulina Hennig-Kloska: pan Mateusz Morawiecki miał nad tymi służbami nadzór. A więc dzisiaj pytanie jest kluczowe: Czy po- Panie ministrze, zadałam jeszcze bardzo ważne twierdzi pan, że obywatele odzyskają swoje pienią- pytanie o to, czy macie informacje, czy GetBack sku- dze, 3 mld zł? pował długi BZ WBK. Jeżeli nie umie pan dzisiaj od- Jeszcze pytanie, na które obywatele próbują zna- powiedzieć na to pytanie, to proszę odpowiedzieć na leźć odpowiedź, ale nie mogą jej znaleźć, i na które piśmie. Dobrze by było, gdybyśmy skuteczność pań- stwa oceniali po efektach końcowych, a nie wstęp- w razie czego poprosiłabym o odpowiedź na piśmie. nych. (Oklaski) (Dzwonek) Czy GetBack skupował długi banku BZ WBK, którego akcje jeszcze w ubiegłym roku według doniesień prasowych posiadał obecny premier, a wte- Wicemarszałek Barbara Dolniak: dy minister finansów pan Mateusz Morawiecki? Dziękuję.

Spis treści Przechodzimy do następnego pytania, które za- Wicemarszałek Barbara Dolniak: dadzą panowie posłowie Mirosław Maliszewski i Jan Łopata z klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego Bardzo proszę, panie ministrze, o udzielenie od- – Unii Europejskich Demokratów, w sprawie skan- powiedzi. dalicznie niskich cen skupu owoców – do ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Odpowiadać będzie sekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Szef Kancelarii pan Szymon Giżyński. Prezesa Rady Ministrów Michał Dworczyk: Poseł Mirosław Maliszewski: Pani Marszałek! Panie i Panowie Parlamentarzy- ści! Postępowanie jest w toku. Nie tylko prokuratura, Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! ale też inne służby prowadzą swoje działania i tak Rzeczywiście to sformułowanie „skandalicznie niskie naprawdę dzisiaj nikt odpowiedzialny nie odpowie ceny” jest bardzo adekwatne, dlatego że większość pani poseł, czy i ile, i komu, i jakie zarzuty zostaną produktów, które dzisiaj wytwarzają polscy ogrodni- jeszcze w tej sprawie postawione. Jestem przekonany, cy, sadownicy, które kierowane są do przemysłu prze- że w ramach obowiązującego prawa organy naszego twórczego, jest skupowana po cenach bardzo niskich, państwa będą funkcjonowały skutecznie, bo przeko- rażąco niskich, cenach, które absolutnie nie wynika- nuje mnie do tego dotychczasowy harmonogram ją z międzynarodowej konkurencji i stanu rynku. działań. Sama pani poseł porównała to do sprawy Zdaniem środowiska ogrodniczego, sadowniczego Amber Gold. Tu są w ogóle dwa obszary, których nie bezpośrednią przyczyną jest polityka zakładów prze- da się porównać: z jednej strony 3-letnia inercja i do twórczych, które niezależne od tego, kto jest ich wła- dzisiaj niewyjaśnione sprawy, a z drugiej strony szyb- ścicielem, stosują zmowę, niedozwolone porozumie- kie działania i pierwsze zarzuty, które już się pojawi- nia rynkowe, które właśnie mają powodować, że ceny ły. Zakładam, ale mówię to na podstawie pewnych skupu są tak rażąco niskie. To się rzeczywiście po- enuncjacji prasowych, z którymi wszyscy możemy się twierdza. Nie ma gatunku owoców, który dzisiaj jest zapoznać, ponieważ podobnie jak pani nie mam do- sprzedawany po cenach, które gwarantują pokrycie stępu do materiałów prokuratury czy służb, i bardzo kosztów jego wytworzenia, tak jak to było w latach dobrze, dlatego że po to są poszczególne organy pań- poprzednich, nawet kryzysowych – można było te stwa, żeby realizowały swoje zadania, zakładam, dochody dywersyfikować. opierając się na tych enuncjacjach medialnych, że Środowisko jeszcze bardziej wzburza to, że Urząd będą stawiane kolejne zarzuty. Ochrony Konkurencji i Konsumentów, który jest de- 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Pytania w sprawach bieżących 171

Poseł Mirosław Maliszewski sze destabilizują ten rynek i powodują, że raz producenci, raz przetwórcy są na górze, dyktują warunki dykowany, aby temu przeciwdziałać, aby wykrywać i są zadowoleni, czyli jest raz tak, raz tak. Przyczyna i karać tych, którzy stosują niedozwolone działania tego, że tak się dzieje, tkwi właśnie w przeszłości. Nie rynkowe, które skutkują rażąco niskimi cenami, jest powstały żadne rynkowe regulatory, jakieś państwo- tutaj bezskuteczny. Urząd wymaga, aby to środowi- we czynniki, holdingi czy duzi gracze, którzy by dzi- sko przedstawiło dowody, wskazało winnych, a on siaj taką funkcję regulatora rynku owoców miękkich, ewentualnie podejmie czynności. Tak być nie powin- zwłaszcza w sytuacjach trudnych, spełniali. no. Ten brak reakcji urzędu jest kojarzony oczywi- My tu mamy do wyboru, jeśli chodzi o przyczynę, ście, i słusznie, z brakiem reakcji całego rządu, pana przynajmniej parę sformułowań. Można wybierać premiera, ministra rolnictwa. Nawet ostatnie zapo- miedzy „kolonizacją polskiego przemysłu przetwór- wiedzi absolutnie nie zadowalają producentów, bo czego”, „sprzedażą za bezcen” czy „prywatyzacją za ceny, jak niskie były, tak niskie są. Nie ma żadnego bezcen” czy taką właśnie „złodziejską prywatyzacją” sygnału, że one mogą wzrosnąć. – coraz bardziej się upowszechnia takie określenie. Na domiar złego w ostatnim czasie, czyli od 1 stycz- Jest najzupełniej oczywiste, że jeżeli dzisiaj państwo nia 2018 r., rażąco niekorzystnie dla producentów zażądaliby na piśmie odpowiedzi, to jesteśmy na to zmieniły się przepisy dotyczące zatrudnienia siły ro- bardzo dobrze przygotowani, po dzisiejszej konferen- boczej, szczególnie cudzoziemców, co poskutkowało cji prasowej pana premiera Mateusza Morawieckiego tym, że stawki wzrosły rok do roku o 50%. Czyli mamy i pana ministra Krzysztofa Ardanowskiego, którzy do czynienia z dwoma zjawiskami: z jednej strony zapowiedzieli – a szczegółowiej wyjaśnił to pan mi- mamy spadek przychodów gospodarstwa, a z drugiej nister – że powstanie wielki polski holding spożyw- strony – wzrost kosztów, a więc sytuacja dramatycz- czy, który będzie działał m.in. na tym rynku, jak i na nie się załamuje. wszystkich innych rynkach, po to żeby do takich W związku z tym mam pytanie do pana ministra: sytuacji, załamań cenowych, załamań koniunktural- Jakie działania rząd zamierza podjąć w jednej i w dru- nych, nie dochodziło. Interwencjonizm państwa w ta- giej sprawie, czyli w zakresie przeciwdziałania tej kich sytuacjach jest najzupełniej oczekiwaną oczywi- polityce, którą prowadzą zakłady przetwórcze, ura- stością i tego w gruncie rzeczy oczekują rolnicy w każ- towania producentów i zmiany przepisów dotyczą- dej sytuacji. Oczekiwali tego również od państwa, Spis treści cych zatrudnienia (Dzwonek) obywateli, cudzoziem- oczekują tego od nas i te oczekiwania w naszym ców do prac sezonowych w gospodarstwach rolnych? przypadku będą spełnione. Bo te przepisy w obecnym kształcie dalej funkcjono- Jest oczywiste, że przynajmniej na część panów wać nie mogą. pytań odpowiedziałem. Przecież jest i tak, że funkcjonują pewne zapisy, które w tym sensie stabilizują rynek, że na bieżąco Wicemarszałek Barbara Dolniak: wychodzą naprzeciw oczekiwaniom rolników i pro- ducentów i biorą ich w obronę. Przecież jest oczywi- Bardzo proszę, panie ministrze, o udzielenie od- ste, że jeżeli są szybkie reakcje… powiedzi. Na przykład 4 lipca minister rolnictwa i rozwoju wsi wystąpił do Urzędu Ochrony Konkurencji i Kon- sumentów z wnioskiem o zbadanie, czy działania Sekretarz Stanu w Ministerstwie przedsiębiorców prowadzących skup owoców mięk- Rolnictwa i Rozwoju Wsi kich nie naruszają zasad konkurencji. Chodzi o usta- Szymon Giżyński: lanie zaniżonych cen skupu w warunkach zmowy cenowej. Nazajutrz, czyli 5 lipca, ten sam minister Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Takie sformuło- rolnictwa i rozwoju wsi zwrócił się do ogólnopolskich wanie „skandalicznie niskie ceny” oczywiście jest, sieci handlowych z prośbą o wyeliminowanie praktyk jeśli chodzi o ich wysokość, merytorycznie uzasad- dotyczących wprowadzającego w błąd lub niewłaści- nione, natomiast prowokuje do pewnej odpowiedzi, wego oznakowania środków spożywczych informacja- która od razu przynosi przypomnienie, że właśnie mi o kraju pochodzenia – ma to olbrzymie znaczenie m.in. pan poseł zadający to pytanie jako wpływowy nie tylko w sytuacji kryzysu, o którym mówimy dzi- i zajmujący się akurat tymi zagadnieniami poseł rzą- siaj, ale dla całości polskiego rolnictwa – w tym nie- dzącej koalicji PO–PSL miał bardzo dużo czasu, miał podawania wcale lub podawania dwuznacznej, wie- bardzo dużo do powiedzenia i przede wszystkim – do loznacznej informacji o pochodzeniu świeżych owo- zdziałania w takim zakresie, by sytuacje, o których ców i warzyw, przepakowywania – taki mechanizm dzisiaj mówimy, które są dzisiaj wielkim utrudnie- przecież funkcjonuje – jednocześnie informując, że niem i wielkim złem, nie wystąpiły. ww. praktyki stanowią łamanie prawa obowiązują- Jest oczywiste, że można państwa pytanie potrak- cego w Polsce i w Unii Europejskiej. tować także w kategoriach retorycznych, bo przecież Jest także oczywiste – i państwo dobrze o tym wszyscy wiemy, że ta huśtawka cenowa wynika rów- wiedzą – że w związku ze wzmożonymi problemami nież z przyczyn obiektywnych, że i przymrozki, i su- związanymi z jakością i ilością owoców miękkich 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 172 Pytania w sprawach bieżących

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa Appol – to się dzieje dzisiaj, teraz – przez chińskie i Rozwoju Wsi Szymon Giżyński przedsiębiorstwo państwowe? To wiadomość właśnie z ostatniej chwili. Firma chińska robi rewelacyjny wwożonych do Unii Europejskiej przez wschodnią interes, wchodzi na rynek polski i oczywiście unijny. granicę Polski, w szczególności przez granicę z Ukra- Dlaczego nie przeciwdziałacie? Cena jabłek przemy- iną, minister rozwoju wsi zwrócił się do głównego słowych na soki już w tej chwili wynosi 13–15 gr. inspektora jakości handlowej, do IJHARS-u, głów- Przecież to tragedia. Za chwilę ten problem wybuch- nego inspektora ochrony roślin i nasiennictwa oraz nie, tak jak z owocami miękkimi. Dzięki. głównego inspektora sanitarnego o zintensyfikowa- nie działań w sprawie importowanych do Polski owo- ców miękkich. Wszystkie te działania – mógłbym Wicemarszałek Barbara Dolniak: jeszcze kilka wymienić – są przez rolników oceniane pozytywnie (Dzwonek) i wychodzą naprzeciw tym Bardzo proszę, panie ministrze, o odpowiedź na oczekiwaniom, o których panowie posłowie byli ła- zadane przez pana posła pytanie. skawi powiedzieć. Trzecie pytanie. Również ustawa o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz nie- Sekretarz Stanu w Ministerstwie których innych ustaw, ta nowelizacja, gdzie wprowa- Rolnictwa i Rozwoju Wsi dza się do obowiązującego krajowego porządku praw- Szymon Giżyński: nego nowy rodzaj umowy cywilnoprawnej, zapewnia- jącej obu stronom pewne dobra, czyli dostęp do ochro- Jeżeli chodzi o drugi przykład, to oczywiście od- ny zdrowia i ubezpieczenia wypadkowego dla pomoc- powiemy państwu na piśmie. Sam pan powiedział, że nika rolnika przy jednoczesnym minimum obciążeń to jest sensacyjna informacja sprzed paru dni i wyma- administracyjno-fiskalnych dla rolnika, czyli tzw. ga ona poinformowania opinii publicznej. umowa o pomocy przy zbiorach, jest bardzo ważnym Natomiast ten pierwszy przykład z Horteksem, elementem cywilizowania tych relacji, jest jedno- jak dosłyszałem, jest zupełnie nietrafiony, panie po- znacznym krokiem do przodu w kierunku poprawy śle, ponieważ dotyczy czasów AWS-u – sam pan to po- wiedział – i przypisywanie nam wspólnictwa z AWS-em Spis treści warunków gospodarowania, gospodarzenia przez rolników, producentów owoców miękkich. Dziękuję jest głęboko nietrafione. bardzo. (Poseł Jan Łopata: To lepiej PSL, prawda?) Proszę mnie wysłuchać. Pośrednio tak, ponieważ cała rządząca czołówka AWS-owska to są późniejsi Wicemarszałek Barbara Dolniak: liderzy, koryfeusze, beneficjenci Platformy, ci najważ- niejsi, a także prawie wszyscy pozostali. Potem przez Dziękuję. 8 lat byliście państwo wobec siebie bardzo wiernymi, Drugie pytanie zada pan poseł Jan Łopata. efektywnymi, lojalnymi sojusznikami. Tak że taka jest Bardzo proszę, panie pośle. moja odpowiedź, zgodna z rzeczywistością i z faktami. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Poseł Jan Łopata Poseł Jan Łopata: ( : Niech pan spojrzy na głosu- jących.) Bardzo dziękuję. Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Wicemarszałek Barbara Dolniak: Ministrze! Rządzicie 3 lata, mogę dodać – i nie ma w tym złośliwości – niestety 3 lata. Mówię o tym dla- Przechodzimy do kolejnego pytania, które zada- tego, że nie da się już tak łatwo obciążyć poprzedni- dzą posłowie Prawa i Sprawiedliwości pan poseł Krzysz- ków, ale przede wszystkim dlatego, że zdołaliście nas tof Głuchowski i pani poseł Teresa Hałas, w sprawie i coraz większą liczbę wyborców już przyzwyczaić do oceny sytuacji na rynku warzyw i owoców miękkich. tego permanentnego kłamstwa. W zasadzie chodzi Pytanie również jest skierowane do ministra rolnic- o kłamstwa w każdej sprawie. Zaczęliście od stwier- twa i rozwoju wsi. Odpowiadać będzie sekretarz sta- dzenia: Polska w ruinie. nu w tym ministerstwie Szymon Giżyński. W tej kwestii też kłamiecie. Hortex, bo to miał Bardzo proszę, zaczyna pan poseł Krzysztof Głu- pewnie pan na myśli, to znana firma na rynku prze- chowski. twórstwa, która została sprywatyzowana w 1999 r. Kto wówczas rządził? AWS. Byliście częścią tej formacji politycznej, a pan premier Morawiecki był rad- Poseł Krzysztof Głuchowski: nym z AWS-u w sejmiku dolnośląskim. To tak dla przypomnienia. Dziękuję. Ale mam pytanie wyprzedzające w kontekście Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! tego holdingu, o którym pan mówił: Co pan powie Jakie działania ochronne podejmuje obecnie rząd, o takiej kwestii jak przejęcie 100% udziału grupy minister rolnictwa i rozwoju wsi, aby zapobiegać sy- 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Pytania w sprawach bieżących 173

Poseł Krzysztof Głuchowski tum sprawy. Tak więc tutaj choćbym mówił dokład- nie to samo, będzie to oznaczało potwierdzenie inten- tuacjom kryzysowym na rynku warzyw i owoców cji pana posła zadającego pytanie, czyli rzeczywistej miękkich? Z dotychczas zebranych informacji wyni- troski o dobro polskiego rolnictwa, troski bezintere- ka, że wymagane są pilne rozwiązania zapobiegające sownej, zgodnej z faktami, ustawami, intencjami rzą- kryzysowi tej branży w zakresie skupu oraz prze- du, ciężką pracą, zgodnej z tą rzeczywistością praw- twórstwa owoców i warzyw. Niestety, ceny owoców ną, która jest tworzona, i z polityką, która jest… w skupach dotykają rolników i producentów. Próbu- Dzisiaj jest przełomowy dzień dla polskiego rol- je się obarczać rolników winą za to, że systematycz- nictwa. Pan premier, pan minister bardzo szczegóło- nie zwiększają swoje plantacje i chcą produkować wo opowiedzieli polskiej opinii publicznej, a także polskie owoce i warzywa i kierować je na rynek, mówi opinii publicznej, można powiedzieć, na całym świe- się, że nie są zorganizowani, oraz że ich produkcja cie – bo to była bardzo istotna informacja dla świa- jest rozdrobiona. towych rynków rolnictwa – o tym, że wchodzimy do Polskie rolnictwo od 14 lat jest na rynku Unii Eu- gry jako wielki partner i wielki gospodarz bardzo ropejskiej, gdzie obowiązują stosowne przepisy, umo- znaczącego rolnictwa. Wykorzystujemy do końca, do wy, stawki, zabezpieczenia, system dopłat i rekompen- imentu wszystko to, co jest wartością polskiego rol- sat. Należy zadać pytanie, czy to te przepisy, umowy nictwa, co jest jego jakością i rezerwą. To, co świado- i zabezpieczenia zawodzą czy też chodzi tu o inne mie było nieuruchamiane, my świadomie uruchamia- czynniki, m.in. służby odpowiedzialne za bieżące mo- my z pełną determinacją, z pełnym poświęceniem, co nitorowanie i analizę sytuacji cenowej i podażowej na ma znaczenie, po pierwsze, jeżeli chodzi o sprawy rynkach rolnych. Postulat rolników brzmi: Trzeba bieżące. Cały szereg tych wszystkich kłopotów, o któ- wypracować wspólnie rozwiązania w sytuacji trudnej rych mówimy, będzie z automatu, oczywiście w ja- zarówno dla producentów, jak i dla przetwórców owo- kimś czasie, nie w ciągu tygodnia, opanowywany, ców miękkich. Strony te przy wsparciu rządu, mini- a jednocześnie ta koncepcja ma charakter całościowy, stra rolnictwa powinny zadbać, by polski rynek owo- czyli jest koncepcją strategiczną, która oznacza po- ców i warzyw przetrwał i nadal się rozwijał. przez to, czego się nie wstydzimy, poprzez interwen- Rolnicy i przetwórcy apelują też o większą aktyw- cjonizm państwa, czyli odpowiedzialność państwa za ność w dziedzinie promocji polskich produktów, stwo- funkcjonowanie wszystkich rynków rolnych, i to Spis treści rzenia polskiej marki oraz uszczelnienie systemu w długoletniej, długofalowej perspektywie… Chodzi kontroli produktów napływających zza granicy. Pa- o to, żeby rynki były stabilne i żeby produkty pol- nie ministrze, istnieje obawa wynikająca z zaobser- skich rolników miały wymiar rynkowy, stanowiąc wowanej aktualnej sytuacji i trendów istniejących na konkurencję, i nie były zależne, tak jak dzisiaj mówił tym rynku, że problemy z owocami i warzywami pan minister Krzysztof Ardanowski, tylko od dopłat, w Polsce z roku na rok będą coraz większe. W związ- czyli od kontekstów unijnych, ale poprzez swoje wa- ku z tym zwracam się, zwracamy się z prośbą do lory, rynkowość, dochodowość były od tego w bardzo pana ministra o przedstawienie długoterminowej dużym stopniu uniezależnione. Oczywiście traktuje- polityki rządu oraz Ministerstwa Rolnictwa i Rozwo- my to przy tym jako coś, co się nam należy, bo skoro ju Wsi w zakresie ochrony polskiego rynku owoców jesteśmy we Wspólnocie, musimy oczywiście wyma- miękkich i warzyw (Dzwonek) poprzez wykorzysty- gać, pilnować tego, żebyśmy nie byli karceni za powanie m.in. obowiązujących systemów monitorowa- chodzenie, za późniejsze przystąpienie i nie dostawa- nia i mechanizmów regulacji rynku, czyli magazyno- li mniej w sytuacjach, kiedy inni rolnicy z państw tej wania dopłat i rekompensat. Proszę o odpowiedź na starszej Wspólnoty dostają w podobnych czy identycz- te pytania na piśmie. Dziękuję bardzo. nych warunkach więcej. Jest to oczywiście wkalku- lowane w całość, ale uruchamiamy to, co do tej pory było bardzo niechętnie używane, można powiedzieć, Wicemarszałek Barbara Dolniak: że było nawet paraliżowane, tylko po to, żeby nie było uruchamiane. Bardzo proszę, panie ministrze, o udzielenie od- Dzisiaj ta zapowiedź jest bardzo wyraźna, tak że powiedzi na zadane pytania. to jest na pewno próba, dla państwa oczywista, odpowiedzi na problemy, które państwo przedstawili tutaj w bezinteresownej formule, formule całkowicie Sekretarz Stanu w Ministerstwie symbiotycznej wobec problemów polskiego rolnictwa, Rolnictwa i Rozwoju Wsi Dwa przykłady takich interwencji bardzo szyb- Szymon Giżyński: kich, które też tę sytuację określają, wchodzą w to, przynoszą skutki pozytywne, doraźne. 17 lipca Rada Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Państwo posło- Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie niektó- wie zadający pytania doskonale wiedzą, że częściowo rych ustaw w celu zwiększenia efektywności prowa- już na nie udzieliłem odpowiedzi, bo pytania przed- dzonych działań kontrolnych w zakresie niektórych mówców, posłów przemawiających wcześniej były zbież- rynków rolnych, w zakresie usprawnienia kontroli ne, choć na pewno nie jeśli chodzi o intencje i meri- jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych, 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 174 Pytania w sprawach bieżących

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa stii rozwiązań systemowych, kwestii umowy kon- i Rozwoju Wsi Szymon Giżyński traktacyjnej, nie tej jednodniowej, z którą mamy do czynienia dzisiaj, ale dokładnie tej, o której pan mi- w tym świeżych owoców i warzyw, oraz podwyższe- nister powiedział. Za to dziękuję w imieniu swoim nia kar wymierzanych za naruszenia w kwestiach jako poseł, ale też w imieniu związku zawodowego. jakości handlowej, m.in. sprzedaż bez oznakowania I cieszę się, że ten postulat jest już w trakcie realiza- nazwą kraju pochodzenia lub fałszowania kraju po- cji. Jednocześnie chciałabym również, panie mini- chodzenia przez sprzedaż produktów z przywozu strze, podziękować za tę inicjatywę pana premiera jako polskich. To jest bardzo ważne. O tym tu już i ministra Ardanowskiego, jak i pana dotyczącą wcześniej mówiłem. Traktuję to jako informację bar- utworzenia Narodowego Holdingu Spożywczego. dzo ważną. Opracowano także projekt rozporządze- Szanowni państwo, to na pewno rozwiąże problem nia ministra rolnictwa i rozwoju wsi w sprawie mi- rynków, również rynku owoców miękkich. I wreszcie nimalnego okresu obowiązywania umowy oraz mi- może doczekamy się, że tak jak rolnicy w zachodniej nimalnego okresu od zawarcia umowy do realizacji części Europy zostaniemy współwłaścicielami tegoż dostawy. To jest bardzo istotne. To jest też zrealizo- holdingu, przynajmniej w pewnym procencie, i bę- wany postulat związków zawodowych w sytuacji, dziemy mogli korzystać z jego zysków. Dziękuję kiedy stabilizuje się relacje między producentem uprzejmie. (Oklaski) a przetwórcą. To są warunki, które powodują, że nie ma dyktatu, zwłaszcza dyktatu dla polskich producen- tów jak najbardziej dotkliwego. W takich warunkach, Wicemarszałek Barbara Dolniak: jakie ten przepis ustanawia, na pewno jest to polep- szenie sytuacji. I dziękuję bardzo, że związki zawo- Dziękuję bardzo. dowe – patrzę w kierunku pani poseł – taki postulat Kolejne pytanie zada poseł z Platformy Obywatel- również rządowi do realizacji ofiarowały. Jest w mi- skiej w sprawie zezwolenia na czasowe użycie środ- nisterstwie przygotowywany projekt nowelizacji ków ochrony roślin, neonikotynoidów… ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwemu wykorzy- (Poseł Janusz Cichoń: Tak.) stywaniu przewagi kontraktowej w obrocie produk- …szkodliwych dla pszczół i innych zapylaczy. Py-

Spis treści tami rolnymi i spożywczymi. (Dzwonek) Jest oczywi- tanie jest do ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Odpo- ste, że ta zmiana ma na celu wyeliminowanie stoso- wiadać będzie również sekretarz stanu w Minister- wania nieuczciwych praktyk handlowych w całym stwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Szymon Giżyński. łańcuchu dostaw, a nie tylko w relacjach między Pierwsze pytanie zada poseł Janusz Cichoń. największymi podmiotami, w tym oczywiście zapew- Bardzo proszę. nienie anonimowości dostawcy jako stronie skarżą- cej, co też stabilizuje i poprawia sytuację producen- tów, bo taka była oczywista intencja tych inicjatyw. Poseł Janusz Cichoń: Dziękuję bardzo. (Oklaski) Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Wicemarszałek Barbara Dolniak: Ministrze! Mamy w sumie dobre prawo dotyczące stosowania środków ochrony roślin, ale mamy też Dziękuję panu ministrowi. niestety wolną amerykankę, jeśli chodzi o praktykę, Mam pytanie. Czy pani poseł Teresa Hałas chce bo mamy nielegalny import środków ochrony roślin, zadać pytanie, czy też… zupełnie brakuje tak na dobrą sprawę kontroli do- puszczalności stosowanych środków i mamy pełną swobodę, jeśli chodzi o czas wykonywania zabiegów. Poseł Teresa Hałas: Mówię o praktyce. Działkowcy, rolnicy, leśnicy opry- skują, czym chcą i w gruncie rzeczy kiedy chcą. Ja w zasadzie tylko, pani marszałek, jeśli pani A konsekwencje są dramatyczne, bo zatrucia, wytru- pozwoli… cia całych pasiek są coraz powszechniejszym zjawiskiem, zatrucia, które bardzo często trudno wobec tego udowodnić. A państwo polskie zdaje się zupełnie Wicemarszałek Barbara Dolniak: tego nie dostrzegać, nie widzi tego. Chciałoby się po- wiedzieć, że w tym obszarze państwo polskie nie ist- Bardzo proszę. nieje, zakładając, że pszczelarze i przyroda sobie ja- koś poradzą. No i w tę niefrasobliwość w gruncie rzeczy wpisuje się zgoda na czasowe wykorzystywa- Poseł Teresa Hałas: nie środków z grupy neonikotynoidów, których szko- dliwość, jeśli chodzi o pszczoły, jeśli chodzi o pozosta- …chciałam panu ministrowi podziękować, ponie- łe zapylacze, jest bezsporna, środków, które są objęte waż ta druga część mojego pytania miała zmierzać zakazem, w zasadzie moratorium, Komisji Europej- właśnie w tym kierunku, mianowicie w kierunku kwe- skiej, jeśli chodzi o ich stosowanie. Pytanie, co mini- 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Pytania w sprawach bieżących 175

Poseł Janusz Cichoń jakby całkowicie impregnują na państwa zarzuty i informacje, które państwo podają – to są mikrosko- ster rolnictwa zamierza zrobić, aby zapanować nad pijne ilości aplikowane nasionkom rzepaku i szkodli- tą sytuacją. Mówię o tej wolnej amerykance i zezwo- wość takiej operacji ma się nijak do alternatywy leniach na stosowanie środków niezgodnie z reguła- – trzech oprysków powschodowych, prawda? To jest mi gry, zasadami agrotechniki (Dzwonek) i poczu- znacznie mniej kosztowne, jeżeli chodzi o ryzyko ciem odpowiedzialności za to, co się robi, także biorąc wszelkie z tym związane. My oczekujemy oczywiście pod uwagę skutki dla przyrody, dla pszczół i innych od nauki tutaj jakichś lepszych rozwiązań i podpo- zapylaczy. wiedzi, ale trzeba przecież też przyjąć i przyznać, że dla pszczół w tej perspektywie… O tym wszyscy rolnicy wiedzą i pszczelarze też wiedzą, że po wsadzeniu rzepaku nie sadzi się w następnym roku rzepaku, Wicemarszałek Barbara Dolniak: tylko jest odpoczynek, wchodzą zboża, po zbożach inne zasiewy, inne rośliny całkowicie obojętne dla Bardzo proszę, panie ministrze, o udzielenie od- pszczół… powiedzi na to pytanie. (Poseł Janusz Cichoń: No nie, bo tam są chwasty na przykład.) …a więc ta kwarantanna czy też niemożliwość Sekretarz Stanu w Ministerstwie zaszkodzenia w związku z tymi co najmniej 2 latami Rolnictwa i Rozwoju Wsi odpoczynku od rzepaku na konkretnych polach jest Szymon Giżyński: również niezwykle sprzyjająca, jeśli chodzi o pszcze- larzy, i bardzo dobrze przez nich rozpoznana. Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie pośle, nie Jednocześnie chcę powiedzieć o wyjątkowości jest prawdą, że jest tutaj jakaś wolna amerykanka tego zapisu i decyzji pana ministra. W tym praktycz- czy dowolność, a takich sformułowań pan użył. Prze- nym wymiarze kończy się to w tym roku i wszystko cież rolnicy mogą stosować tylko to, co minister rol- należy zrobić, oczywiście również w kontekście tego, nictwa i minister ochrony środowiska dopuszczą do co tutaj mówiłem, odpowiadając na pytania poprzed- obrotu i stosowania. Były przecież prowadzone kon- ników, że takie regulatory o przełomowym charak- Spis treści trole i tutaj na dwadzieścia kilka tysięcy to jest led- terze w historii polskiego rolnictwa pojawiają się wie mały procent tych wskazujących na to, że coś w Polsce. Myślę, że wraz z postępem nauki – daj niedobrego w tej sprawie się dzieje, czyli wykorzysty- Boże, żeby tak się stało – pojawią się podpowiedzi, wane są inne środki i w sposób niezgodny z ustawą, pojawią się inne środki. A przecież tutaj też jest wal- niezgodnie z przepisami. ka o to, żeby nie było czegoś, co całkowicie zdezaktu- (Poseł Janusz Cichoń: To jest powszechna prak- alizuje pożyteczność tego, co jest na rynku, i wszyst- tyka.) ko to będzie podporządkowane. Także jeśli chodzi o tę drugą część pytania, która Proszę przyjąć do wiadomości jako coś oczywiste- dotyczy – już od dobrych kilku dni inkryminowanej go, że jest to jednorazowe do wykorzystania, jedno- – decyzji ministra rolnictwa i rozwoju wsi, trzeba to razowe właśnie. A jeżeli chodzi o skutki, to starałem wszystko sprostować, dlatego że, po pierwsze, to się się nie uspokajać, tylko bardzo jasno i zgodnie z fak- pojawiło na wyraźne, gremialne życzenie związku tami, bardzo rzeczowo, czyli w odniesieniu do rzeczy- producentów rzepaku w sytuacji, kiedy nastąpiło tu- wistości, bardzo prawdziwie pokazać, jak rzeczywi- taj ogromne załamanie na rynku… ście te zagrożenia do niej się mają i jak w sumie omi- (Poseł Janusz Cichoń: Warunki klimatyczne.) jają tę alternatywę dużo, dużo gorszą, która mogłaby …bardzo niebezpieczne, dlatego że do tej pory, być rzekomo zastosowana, rzekomo, bo po prostu w poprzednich latach zbiory rzepaku to było od byłaby gorsza. Dziękuję bardzo. (Oklaski) 3 do 4 t z 1 ha, dzisiaj jest to 800 kg. (Poseł Janusz Cichoń: Warunki przyrodnicze.) A więc to jest nie tyle bardzo peszące, ile bardzo Wicemarszałek Barbara Dolniak: trudne dla polskiego rolnictwa, i to w paru aspektach, bo przecież jest to najzupełniej podstawowy I drugą częścią pytań podzieliły się pani poseł produkt spożywczy, jest tutaj również zaplecze dla Zofia Czernow, która wykorzysta tę część na zadanie przemysłu paliwowego i też – nie wolno o tym zapo- kolejnego pytania, i pani poseł Agnieszka Kołacz- minać, a w przyszłości na pewno będziemy robić -Leszczyńska, która uzupełni to pytanie. wszystko, żeby tak było – wielkie zaplecze, rezerwa Bardzo proszę. białkowa dla przemysłu paszowego. Ten rynek musi więc być stabilny. To jest w minimalnym stopniu i tylko do końca Poseł Zofia Czernow: tego roku, do listopada, czyli tych zasiewów ozimych. Na potem nie ma zgody i już nie będzie. Z tego, co Pani Marszałek! Panie Ministrze! Chcę podkre- wiem – bo starałem się zebrać informacje, które mnie ślić, że to, co przed chwilą pan powiedział, jest nie- 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 176 Pytania w sprawach bieżących

Poseł Zofia Czernow zarówno materiału biologicznego, czyli pszczół, jak i innego materiału biologicznego – roślinnego. To zupełnie zgodne z prawdą, bo środek ten przez 20 lat trwa i w jakimś stopniu wydłuża te procedury, ale pozostaje w glebie i negatywnie oddziałuje na pro- chcę powiedzieć bardzo jasno, że widzimy, że można dukcję rolną. zrobić to lepiej, i będzie nowelizacja ustawy i prze- Ale przechodząc do sprawy, chcę powiedzieć, że pisów, ona jest już przygotowywana, która maksy- pszczelarze w regionie jeleniogórskim mają bardzo malnie pewne sprawy ułatwi, skróci i będzie potem poważne problemy: pszczoły chorują, rodziny pszcze- tak samo dobrze przyjęta w środowisku jak, mam le ulegają degradacji. Pszczelarze wiążą te choroby nadzieję, nowelizacja ustawy dotycząca identyfikacji i osłabienie pszczół właśnie z nadmiarem środków i rejestracji zwierząt. Po prostu w ślad za pewnym chemicznych i z tą decyzją pana ministra, która nie- upływem czasu, stosowaniem pewnych przepisów, stety miała ostatnio miejsce. idzie wiedza, że są pewne luki, można robić to lepiej i trzeba wchodzić czasami po pół roku, po paru mie- siącach, po roku z tym, żeby to usprawnić. Ta me- Poseł Agnieszka Kołacz-Leszczyńska: toda, szanowni państwo, będzie w tym przypadku opisanym przez panią poseł również zastosowana. Dziękuję, pani marszałek. Dziękuję uprzejmie. (Oklaski) Jakby dopytując, chciałam zapytać o problemy, które zgłaszają pszczelarze, a myślę tu o chaosie i wydłużaniu czasu na szacowanie szkód, które po- Wicemarszałek Barbara Dolniak: noszą pszczelarze. Wydłużone terminy oceny tych strat, a także w konsekwencji przeciąganie w czasie Dziękuję panu ministrowi. wypłat odszkodowań bardzo utrudniają (Dzwonek) Przechodzimy do dziewiątego pytania, w sprawie pszczelarzom normalne funkcjonowanie i teraz py- przebiegu procesu tworzenia Wojsk Obrony Teryto- tanie: Czy ministerstwo wie o tych problemach? Dla- rialnej. Pytanie skierowane jest do ministra obrony czego one w ogóle występują? Dlaczego te terminy są narodowej. Odpowiadać będzie sekretarz stanu przeciągane i co ministerstwo planuje bądź już re- w Ministerstwie Obrony Narodowej Wojciech Skur-

Spis treści alizuje, chcąc pomóc pszczelarzom, którzy ponoszą kiewicz. ogromne szkody? Dziękuję bardzo. Pierwsze pytanie zada pani poseł Lidia Burzyń- ska, Prawo i Sprawiedliwość.

Wicemarszałek Barbara Dolniak: Poseł Lidia Burzyńska: Bardzo proszę, panie ministrze, o udzielenie odpowiedzi. Dziękuję bardzo. Pani Marszałek! Szanowny Panie Ministrze! Woj- ska Obrony Terytorialnej, czyli faktycznie piąty ro- Sekretarz Stanu w Ministerstwie dzaj Sił Zbrojnych, obok Wojsk Lądowych, Sił Po- Rolnictwa i Rozwoju Wsi wietrznych, Wojsk Specjalnych i Marynarki Wojen- Szymon Giżyński: nej, stanowią ich uzupełnienie i jednocześnie są komplementarną częścią Sił Zbrojnych i potencjału Pani Poseł! Upewniłem się w takiej szybkiej kon- obronnego Polski. To właśnie za czasów rządu Prawa sultacji ze specjalistą, z fachowcem, że na szczęście i Sprawiedliwości Ministerstwo Obrony Narodowej, nie jest prawdą to, co pani powiedziała, że to 20 lat powołując Wojska Obrony Terytorialnej w 2016 r., pozostaje w glebie. Właśnie fachowa i specjalistyczna wyszło naprzeciw potrzebom i głosom społeczeństwa, informacja, za którą ręczymy po stronie rządowej, potrzebom zapewnienia fundamentalnego poczucia jest taka, że to są 2–3 lata w takich warunkach, bezpieczeństwa. Formacja w doskonały sposób uzu- o jakich mówiłem, na tym samym poletku czy polu, pełnia działania pozostałych rodzajów Sił Zbrojnych. gdzie stosowane są inne uprawy, neutralne czy cał- Systematycznie jesteśmy informowani o kolejnych kowicie nieatrakcyjne dla pszczół. Te upadki pszczół, przysięgach żołnierzy Wojsk Obrony Terytorialnej na jak przecież wszyscy wiemy – i nie jest to żadne od- poszczególnych terenach naszego kraju. krycie, ale oczywistość, która też tępi oskarżycielski Panie Ministrze! Zdajemy sobie również sprawę ton pytania państwa i pani poseł – spowodowane są z tego, że utworzenie obrony terytorialnej to proces nie tylko używaniem tych czy innych środków, ale długofalowy, poprzedzony żmudną analizą i plano- także po prostu chorobami pszczół. waniem. Jeśli chodzi o trzecią kwestię i trzecie pytanie, Moje pytanie brzmi: Jak przebiega proces tworze- to jest tak, że w tych sytuacjach, o których mówi nia brygad i batalionów Wojsk Obrony Terytorialnej pani, rząd i odpowiednie struktury przez rząd kon- w kraju, w województwie śląskim? Proszę również trolowane – inspekcje, komisje – robią wszystko, o uwzględnienie województwa kujawsko-pomorskie- żeby to było bardzo szybko, ale potrzebne są analizy go i konkretnie miasta Włocławka. Dziękuję bardzo. 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Pytania w sprawach bieżących 177

Wicemarszałek Barbara Dolniak: mowanie dowództwa 8. Kujawsko-Pomorskiej Bryga- dy Obrony Terytorialnej. Docelowo siedziba będzie Bardzo proszę. w Toruniu. Tam będzie również batalion lekkiej piechoty. Ale będą również samodzielne pododdziały wsparcia i zabezpieczenia funkcjonowania 8. Kujaw- Sekretarz Stanu sko-Pomorskiej Brygady Obrony Terytorialnej, które w Ministerstwie Obrony Narodowej będą się mieściły w Bydgoszczy i w Toruniu. W roku Wojciech Skurkiewicz: 2019 planowane jest rozpoczęcie budowania struktur organizacyjnych kolejnych batalionów lekkiej piecho- Pani Marszałek! Pani Poseł! Szanowni Państwo! ty w Inowrocławiu, Toruniu i Grudziądzu. Szczegól- W istocie proces budowy struktur organizacyjnych nym miejscem dla Wojsk Obrony Terytorialnej będzie Wojsk Obrony Terytorialnej realizowany jest zgodnie również Włocławek, ale jak rozumiem, będzie tego z założeniami określonymi przez dowództwo Wojsk dotyczyła druga część dzisiejszego pytania. Obrony Terytorialnej i zgodnie z planami, które Województwo śląskie, szanowni państwo. Na te- przyjęliśmy. Warto zaznaczyć, że w roku 2016 i roku renie województwa śląskiego jest tworzona 13. bry- 2017 zrealizowano następujące działania: na wniosek gada Wojsk Obrony Terytorialnej. Dowódcą tej bryga- prezesa Rady Ministrów prezydent wyznaczył do- wódcę Wojsk Obrony Terytorialnej, utworzono do- dy jest płk Białas. Siedzibą 13. brygady Wojsk Obrony wództwo Wojsk Obrony Terytorialnej i rozpoczęto Terytorialnej są Katowice. Dziś możemy powiedzieć, proces formowania wojsk, znowelizowano ustawę że już tworzymy pierwszy batalion lekkiej piechoty o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej w Gliwicach. Pierwsza przysięga żołnierzy, którzy Polskiej, dołączono tam zapisy dotyczące Wojsk Obro- będą służyć w batalionie 13. brygady Wojsk Obrony ny Terytorialnej, rozpoczęto proces formowania sze- Terytorialnej, odbędzie się 7 października 2018 r. ściu brygad Wojsk Obrony Terytorialnej w wojewódz- Oprócz tego dziś rozpatrujemy możliwość tworzenia twach: podlaskim, lubelskim, podkarpackim, war- batalionów Wojsk Obrony Terytorialnej w ramach mińsko-mazurskim i mazowieckim, jak również roz- 13. brygady m.in. w Cieszynie, Kuźni Raciborskiej poczęto proces szkolenia podstawowego i indywidu- i Częstochowie. Dziękuję bardzo. alnego, w wyniku czego przeszkolono w okresie od Spis treści maja 2017 r. do grudnia 2017 r. ponad 6 tys. żołnierzy obrony terytorialnej. Wicemarszałek Barbara Dolniak: Do końca roku 2018 zamierzamy kontynuować tworzenie dalszych struktur organizacyjnych Wojsk Bardzo dziękuję panu ministrowi. Obrony Terytorialnej w ramach trzeciego etapu, czy- I o zadanie drugiego pytania w tej części popro- li 13 brygad Wojsk Obrony Terytorialnej składa- szę panią poseł Joannę Borowiak, Prawo i Sprawie- jących się łącznie z ponad 35 batalionów lekkiej dliwość. piechoty. Bardzo proszę. Szanowni Państwo! Warto w tym momencie pod- kreślić, że Wojska Obrony Terytorialnej jako piąty rodzaj Sił Zbrojnych, na co słusznie zwróciła uwagę Poseł Joanna Borowiak: pani poseł, docelowo mają być formacją, która obej- mie swoim zasięgiem cały obszar, cały teren Rzeczy- Bardzo dziękuję. pospolitej, liczącą 53 tys. żołnierzy. Aktualnie, co Pani Marszałek! Panie Ministrze! Tak, chciałam ważne, w Wojskach Obrony Terytorialnej służy dopytać o Włocławek, moje miasto, miasto ponadstu- 11 600 żołnierzy, z czego 2100 to są żołnierze zawo- tysięczne, położone nad Wisłą, bogate w tradycje dowi, a 9500 – żołnierze obrony terytorialnej. Co wojskowe, choć dziś już jednostki nie ma, została ważne, na dzień 16 lipca 2018 r. w Wojskach Obrony przeniesiona do Chełmna, a pozostała jedynie Woj- Terytorialnej prawie 10% stanowią kobiety, a średnia skowa Komenda Uzupełnień obejmująca powiaty wieku żołnierzy obrony terytorialnej wynosi 32 lata. włocławski, lipnowski i radziejowski. Dla mieszkań- Warto również wskazać, że prawie 50% żołnierzy obrony terytorialnej posiada wykształcenie średnie, ców Włocławka utworzenie struktur WOT to bardzo a kolejne 30% – wykształcenie wyższe. ważna sprawa i także są ogromne potrzeby związane Szanowni Państwo! Jak przebiega proces tworze- z bliskością zapory wodnej, Zakładów Chemicznych nia brygad i batalionów Wojsk Obrony Terytorialnej? Anwil, dobrego szlaku kolejowego łączącego północ Województwo śląskie i województwo kujawsko-po- z południem kraju, a także węzła autostradowego morskie – kilka słów na ten temat. Proces budowy struk- obejmującego trzy zjazdy. Bardzo proszę, panie mi- tur organizacyjnych WOT, jak wspomniałem, przebiega nistrze, o odpowiedź na pytanie, czy będą tworzone zgodnie z przyjętym harmonogramem. 8. Kujawsko-Po- struktury Wojsk Obrony Terytorialnej we Włocław- morska Brygada Obrony Terytorialnej ma być sfor- ku i czy planowane jest utworzenie kolejnego bata- mowana ostatecznie do 31 grudnia 2020 r. Obecnie lionu lekkiej piechoty, podległego dowódcy 8. Kujaw- realizowane są przedsięwzięcia mające na celu sfor- sko-Pomorskiej Brygady Obrony Terytorialnej. 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 178 Pytania w sprawach bieżących

Wicemarszałek Barbara Dolniak: Obrony Terytorialnej. Do tego będziemy dążyć. Po- trzebne jest zaangażowanie lokalnego samorządu. Bardzo proszę, panie ministrze, o udzielenie od- Jeżeli lokalny samorząd znajdzie obiekty, które powiedzi. (Dzwonek) będzie chciał przekazać na rzecz Wojsk Obrony Terytorialnej, to absolutnie jesteśmy na to otwarci. (Oklaski) Sekretarz Stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej Wojciech Skurkiewicz: Wicemarszałek Barbara Dolniak:

Pani Marszałek! Pani Poseł! Szanowni Państwo! Dziękuję panu ministrowi. Tak, w istocie Włocławek jest szczególnym miejscem Przechodzimy do kolejnego pytania. Zada to py- na mapie tworzenia Wojsk Obrony Terytorialnej. Sza- tanie pani poseł Barbara Dziuk, klub Prawo i Spra- nowni państwo, tak jak wspominałem – województwo wiedliwość, a będzie ono w sprawie prawdziwości kujawsko-pomorskie i te miejsca, gdzie będą posado- informacji, że Komisja Europejska zablokowała środ- wione bataliony. Oczywiście chcemy, żeby także we ki unijne na realizację inwestycji o charakterze trans- Włocławku była bardzo wymierna, mocna obecność portowym na śródlądowych drogach wodnych. Pyta- Wojsk Obrony Terytorialnej, jednak dostrzegamy nie skierowane jest do ministra gospodarki morskiej pewne problemy związane z dostępnością infrastruk- i żeglugi śródlądowej. Odpowiadać będzie podsekre- tury. Bo okazuje się, że możemy bazować na tej infra- tarz stanu w Ministerstwie Gospodarki Morskiej strukturze, która jest dziś w zasobie wojsk czy Agencji i Żeglugi Śródlądowej pani Anna Moskwa. Mienia Wojskowego, jest przywracana wojsku. Ale Bardzo proszę, pani poseł. jesteśmy też otwarci na samorząd. Niestety są samo- rządy w naszym kraju, i przykro mi to powiedzieć, w głównej mierze samorządy bardzo często zarządza- Poseł Barbara Dziuk: ne przez polityków Platformy Obywatelskiej, które Spis treści niestety niechętnym okiem patrzą na rozwój Wojsk Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Pol- Obrony Terytorialnej na terenie Rzeczypospolitej. ska żegluga śródlądowa to jest bardzo ważny kieru- Niestety takim przykładem jest chociażby Włocławek, nek, który obecnie obrał rząd z ramienia Prawa i Spra- takim przykładem jest również moje rodzinne miasto wiedliwości. Mam pytanie. Czy prawdą jest, że Komi- Radom, pani poseł. Ale damy radę. sja Europejska odrzuciła właśnie tę strategię prowa- Mogę dziś zapewnić z tej mównicy, że we Włocław- dzoną przez Ministerstwo Gospodarki Morskiej i Że- ku na początek – jak rozumiem – będziemy tworzyć glugi Śródlądowej? Chodzi o zmiany w Programie dwie kompanie piechoty lekkiej. Oczywiście, jeżeli Operacyjnym ,,Infrastruktura i środowisko”. Pozor- będzie zainteresowanie ze strony osób, które będą nie zmiany brzmienia jego zapisów otwierały możli- chciały służyć Rzeczypospolitej w ramach Wojsk wość finansowania inwestycji przekształcających na- Obrony Terytorialnej, absolutnie jesteśmy otwarci na sze rzeki w kanały żeglowne. to, aby tworzyć również batalion lekkiej piechoty Tu dalsze pytanie. Czy Unia Europejska wspiera właśnie we Włocławku, tylko tak jak mówię, potrzeb- rozwój żeglugi śródlądowej w Europie, w tym w Polsce? na jest współpraca z lokalnym samorządem, potrzeb- Jak to wygląda właśnie z perspektywy współpracy rzą- na jest współpraca z prezydentem Włocławka. I tu du z Komisją Europejską? Chcę zaznaczyć, że polska apel do pani poseł, apel do polityków, posłów tego żegluga śródlądowa powinna być włączona do systemu województwa i tej ziemi, o mocne wsparcie w tej spra- w Europie. Jest to bardzo ważny kierunek. wie i lobbowanie, pozytywne lobbowanie, we wła- Tutaj powstaje moje kolejne pytanie. Czy będziemy dzach miasta. Jeszcze raz powtórzę, że piąty rodzaj mogli ubiegać się o europejskie finansowanie w latach Sił Zbrojnych, jakim są Wojska Obrony Terytorialnej, 2021–2027? Rzecz dotyczy 70 mld zł dofinansowania. absolutnie jest czymś, co w określonych społeczno- Wiem, że ministerstwo podejmuje wszelkie działania ściach, określonych miejscach, określonych miastach, w tym kierunku, a z racji tego, że jest to jeden z waż- jest odtwarzaniem potencjału również obronnego, niejszych działów w zakresie przewozu towarów, bar- obronnego w sensie militarnym, ale również zacie- dzo bym prosiła panią minister o udzielenie odpowie- śniania więzi czysto ludzkich. Bo przecież wiemy, dzi. Dziękuję. zdajemy sobie sprawę, że przez wiele lat zaniedbywa- na była obrona cywilna. Dziś chcemy, żeby ten obo- wiązek wsparcia lokalnej społeczności w różnych Wicemarszałek Barbara Dolniak: sytuacjach, w sytuacji zagrożenia życia, w sytuacjach klęskowych, nie tylko tych militarnych, ale też tych Bardzo proszę, pani minister, o odpowiedź na za- pozamilitarnych, również spoczywał na Wojskach dane przez panią poseł pytanie. 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Pytania w sprawach bieżących 179

Podsekretarz Stanu ciwpowodziowych. Czyli wszędzie tam, gdzie jest w Ministerstwie Gospodarki Morskiej ingerencja w rzekę, pojawiają się obiekcje dyrekcji i Żeglugi Śródlądowej środowiskowej z równoległym wsparciem dyrekcji Anna Moskwa: Mobility. Niewątpliwie sukcesem jest też wpisanie połącze- Dziękuję bardzo. nia wodnego śródlądowego Świnoujście – Szczecin Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Poseł! Odpo- – Berlin do korytarza sieci bazowej TEN-T Morze Pół- wiadając na to pytanie, właściwie na serię pytań, nocne – Morze Bałtyckie w aktualizowanym załączniku powiem, że oczywiście żegluga śródlądowa pozostaje nr 1 do rozporządzenia CEF, czyli „Łącząc Europę”, do priorytetem zarówno naszego ministerstwa, jak i re- którego też te strategiczne projekty transportowe są sortu i z tego się nie wycofujemy, a jedynie przyjmu- wpisane. To nam daje kolejne perspektywy finansowa- jemy coraz ambitniejsze plany i wywiązujemy się ze nia, zarówno w tej, jak i w kolejnej perspektywie, złożonych obietnic. Działania resortu i Państwowego w ramach Programu Operacyjnego ,,Infrastruktura Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie, które realizu- i środowisko”. je, tak samo jak my, projekty współfinansowane ze Równolegle z tym programowaniem, tak jak środków unijnych, w tym z Programu Operacyjnego wspominałam, już teraz realizujemy projekty żeglu- ,,Infrastruktura i środowisko”… To jest ten główny gowe, nie czekając na kolejną perspektywę. W czasie program, w ramach którego możemy projekty trans- ostatniej zmiany programu ministerstwo rozwiązało portowe finansować w aktualnej perspektywie, czyli problem, który polegał na tym, że rzeczywiście pro- 2014–2020. To nie zostało wstrzymane przez Komisję gram dopuszczał modernizację istniejących obiektów Europejską. Dostaliśmy też dodatkowe środki w ra- hydrotechnicznych do III klasy żeglowności. Podej- mach programu reform instytucjonalnych na wspar- rzewam, że stąd ta wątpliwość. Rozwiązaliśmy to cie dosyć kosztownej analizy kosztów i korzyści dla w dialogu z Komisją wspólnie z ministerstwem roz- rzeki Odry, czyli tak naprawdę – przygotowanie tych woju, odnosząc się bezpośrednio do poszczególnych planów w zakresie żeglowności. To jest jeden z klu- obiektów i wąskich gardeł i uzyskując pozwolenie na czowych dokumentów, który pomoże nam w stworze- wyższą klasę żeglowności, żeby nie zmieniać też ca- niu tego programu, i jeden z kluczowych dokumen- łego programu operacyjnego. To, co jest przed nami, Spis treści tów, nad którymi i tak planowaliśmy pracować. Jed- to nowa perspektywa programu operacyjnego i wpi- nocześnie projekt został bardzo wysoko oceniony sanie wyższych parametrów żeglowności w tej kolej- merytorycznie. nej perspektywie. Na razie nie ma jeszcze tak za- Za przygotowanie komponentu hydrotechnicznego awansowanych dokumentów, by móc się do nich od- dla „Programu rozwoju Odrzańskiej Drogi Wodnej” nieść, natomiast jest to nasz główny priorytet, nasza jest odpowiedzialny Zarząd Morskich Portów Szczecin ambicja, bo bez tego rzeczywiście w przypadku tej i Świnoujście. Jak wiemy, za Wisłę równolegle odpo- wyższej klasy żeglowności nie będziemy mogli korzy- wiada Gdańsk. Zarówno w jednym, jak i w drugim stać ze środków europejskich. Jak najbardziej poważ- porcie te prace przebiegają w sposób prawidłowy. Port nie traktujemy te prace w kolejnej perspektywie. Jest Gdańsk na początku lipca podpisał z wykonawcą umo- to nie tylko naszą troską, ale też troską ministra wę o wykonanie studium wykonalności. A więc to Kwiecińskiego, by te zapisy w kolejnej perspektywie wszystko idzie zgodnie z planem, a dodatkowa korzyść się znalazły. Oczywiście też konieczne jest, żebyśmy jest taka, że będziemy mogli tę część odrzańską sfi- do tego czasu mieli wszystkie studia wykonalności, nansować ze środków europejskich. ale to już jest po naszej stronie. Zapewniamy, że to Równolegle przygotowujemy analizę sektora trans- będzie w 100% zrobione, co umożliwi nam z kolei portu wodnego śródlądowego. Odbiór zaplanowali- wpisanie się do sieci TEN-T i skorzystanie ze środ- śmy na koniec bieżącego roku. Ta analiza też pokaże ków europejskich. (Oklaski) nam prognozę rozwoju sektora. Chodzi o to, by okre- ślić wielkość, kierunek i strukturę przewozu towa- rów zarówno na Wiśle, jak i na Odrze. To też jest Wicemarszałek Barbara Dolniak: nowy komponent analizy. Nasze plany dotyczące że- glugi śródlądowej są znane Komisji Europejskiej i nie Dziękuję, pani minister. dostaliśmy nigdy oficjalnego: nie, natomiast rzeczy- Pani poseł zada jeszcze drugie pytanie w tym wiście w dyskusjach kuluarowych czy w dyskusjach punkcie. na inne tematy pojawiają się obiekcje dyrekcji środo- Bardzo proszę. wiskowej co do aspektu środowiskowego i ingerencji w morfologię rzeki. To są oczywiście rozmowy nieofi- cjalne. Nie mamy żadnych dokumentów czy sprzeci- Poseł Barbara Dziuk: wu, zresztą formalnie zgoda Komisji na ten dokument, który jest strategią, nie jest wymagana. Musi- Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! my natomiast mieć świadomość, że równolegle poja- Chciałabym bardzo podziękować pani minister za wiają się takie obiekcje w przypadku projektów prze- wyjaśnienie wątpliwości, które tak naprawdę ukaza- 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 180 Pytania w sprawach bieżących

Poseł Barbara Dziuk ju. Istniejące systemy transportu publicznego, w tym infrastruktury drogowej, w niewystarczającym stop- ły się w mediach. Moje zaniepokojenie w tym temacie niu uwzględniają potrzeby starzejącego się społe- polegało na tym, że pewne kwestie finansowe zosta- czeństwa, a także zmieniające się preferencje osób ną wstrzymane. W pewnym sensie Gliwice są bardzo do rezygnacji z korzystania z samochodów osobo- blisko mojego miasta rodzinnego. Tak że bardzo dzię- wych. Nadal w wielu miastach, zwłaszcza małych kuję, ponieważ Polska musi nadgonić lata zaniedbań i średnich, odczuwalny jest zarówno brak dogod- w tym temacie. I bardzo się cieszę, że rząd z ramienia nych połączeń, jak i brak nowoczesnego, niskoemi- Prawa i Sprawiedliwości podejmuje te działania. syjnego taboru. Uważam, że tu nie ma zagrożenia. Jeżeli pani mi- W związku z powyższym pragnę zapytać, jakie nister zauważyłaby, że są jakieś z powodu jakichś starania czyni ministerstwo, aby poprawić dostęp- negocjacji, to bardzo bym prosiła o taką informację. ność transportową małych miast i obszarów wiej- Chcę podkreślić, że w Europie rzek wykorzystywa- skich. Dziękuję. nych do transportu, i to w kilkunastu krajach, jest prawie 90%, więc mamy co nadganiać. Ja się cieszę. To jest wielkie wyzwanie przed rządem i przed mini- Wicemarszałek Barbara Dolniak: sterstwem (Dzwonek), ale mam nadzieję, że państwo temu sprostacie, jeżeli chodzi o te wszystkie działa- Bardzo proszę, panie ministrze, o udzielenie od- nia ekologiczne. Dziękuję. powiedzi.

Wicemarszałek Barbara Dolniak: Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Inwestycji i Rozwoju Pani minister chce się jeszcze do tego odnieść? Paweł Chorąży: Myślę, że ta formuła była formą podziękowania w ramach tego pytania. Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Bardzo Przechodzimy do kolejnego, ostatniego pytania, dziękuję za to pytanie, bowiem kwestie związane Spis treści które zadadzą posłowie Prawa i Sprawiedliwości, z dostępnością na terenach wiejskich, budowa dróg w sprawie poprawy dostępności transportowej ma- lokalnych, rozbudowa połączeń, które umożliwią do- łych miast i otaczających je obszarów wiejskich, któ- tarcie do większych ośrodków miejskich, należą do re są położone peryferyjnie względem dużych ośrod- priorytetów rządu. Przypomnę tylko, że „Strategia ków miejskich. Pytanie skierowane jest do ministra na rzecz odpowiedzialnego rozwoju” kładzie bardzo inwestycji i rozwoju, a odpowiadać będzie podsekre- silny akcent na zrównoważony rozwój całego kraju, tarz stanu w Ministerstwie Inwestycji i Rozwoju pan w szczególności na likwidację barier rozwojowych na Paweł Chorąży. obszarach zmarginalizowanych, które charakteryzu- Pierwsze pytanie, a w zasadzie pytania w tej czę- ją się gorszą infrastrukturą, niską dostępnością ści zadaje poseł Jarosław Gonciarz. transportową. Bardzo proszę, panie pośle. Ze względu na to, że środki na drogi gminne i drogi powiatowe są bardzo trudno dostępne w ramach perspektywy 2014–2020, możliwość finansowania jest Poseł Jarosław Gonciarz: bardzo mocno ograniczona. Został przygotowany „Rzą- dowy program na rzecz rozwoju oraz konkurencyj- Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wy- ności regionów poprzez wsparcie lokalnej infrastruk- soka Izbo! Diagnozy w zakresie rozwoju infrastruktury drogowej”. Ten program został przyjęty w mar- tury transportowej w Polsce pokazują, że mimo po- cu obecnego roku. Kładzie on nacisk na trzy rodzaje prawy dostępności ośrodków wojewódzkich istotną inwestycji. Po pierwsze, inwestycje w drogi lokalne kwestią pozostaje powiązanie małych i średnich w celu poprawy dostępności centrów gospodarczych miast z kompleksową siecią transportową. Zwiększe- lub społeczno-kulturalnych oraz terenów inwestycyj- nie bezpieczeństwa w ruchu drogowym wymaga też nych dla przedsiębiorców i lokalnej społeczności. Dru- poprawy istniejącej infrastruktury drogowej. Wy- gi obszar, drugi typ projektów możliwych do realizacji starczającymi rozwiązaniami w zakresie transportu w ramach tego programu to inwestycje w drogi lokal- publicznego nie dysponuje wciąż znaczna liczba gmin ne lub węzły łączące te drogi z drogami wyższego wiejskich i miejsko-wiejskich. Wynika to najczęściej rzędu w celu poprawy dostępu do ośrodków życia z niskiej efektywności połączeń, w szczególności na społeczno-gospodarczego o znaczeniu regionalnym obszarach o małej gęstości zaludnienia i znacznie lub krajowym. Trzeci rodzaj projektów, w przypadku rozproszonej zabudowie. których jest możliwe dofinansowanie, to inwestycje Słabo rozwinięta infrastruktura transportowa na w bezpieczeństwo, w skrzyżowania, obiekty mosto- obszarach wiejskich stanowi obecnie w przypadku we, mosty, wiadukty, estakady, kładki, sygnaliza- Polski jedno z najważniejszych ograniczeń ich rozwo- cję świetlną, ciągi piesze i ciągi pieszo-rowerowe. 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Pytania w sprawach bieżących 181

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Wicemarszałek Barbara Dolniak: Inwestycji i Rozwoju Paweł Chorąży Proszę pana posła Jarosława Gonciarza o zadanie Wszystkie te inwestycje są w celu poprawy bezpie- drugiego pytania. czeństwa. Bardzo proszę. Jeżeli chodzi o udział środków pochodzących z bu- dżetu państwa w ogólnych kosztach kwalifikowal- nych, on waha się w zależności od dochodów podat- Poseł Jarosław Gonciarz: kowych na jednego mieszkańca w poszczególnych gminach lub powiatach i wynosi od 60 do 80% kosz- Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wo- tów realizacji zadania. Za kwestie operacyjne w ra- jewództwo i powiat nie mogą ograniczać zadań gmi- mach tych programów, czyli nabór i weryfikację ny, mogą jednak i powinny je wspierać. Jeśli więc wniosków, odpowiadają wojewodowie. Do 15 kwietnia gmina zobowiązana jest na swoim terenie zorganizo- trwał nabór wniosków o dofinansowanie w ramach wać linię komunikacyjną, powiat jest zobowiązany dotacji celowych udzielanych z budżetu państwa. Po do organizacji transportu zbiorowego w dwóch i wię- zakończeniu realizacji mamy 421 jednostek samorzą- cej gminach, które zawarły w tym zakresie porozu- du terytorialnego, gmin i powiatów, które zostaną mienia, to celowa i pożądana staje się kooperacja w roz- objęte łącznie 433 zadaniami inwestycyjnymi. Spo- wiązywaniu problemów komunikacyjnych. Czy mi- śród tych JST 330 to gminy, 20 to miasta na prawach nisterstwo rozważało możliwość ustawowego rozsze- powiatu, 71 to powiaty, a więc przede wszystkim sta- rzenia współpracy między jednostkami samorządu raliśmy się wesprzeć obszary wiejskie, małe mia- terytorialnego w zakresie poprawy dostępności ko- steczka, zgodnie z tym, co deklarował rząd w swoim munikacji publicznej? Czy ministerstwo zastanawia- programie. Średnia wartość dotacji na zadanie to ło się nad wprowadzeniem obowiązkowego monito- 1150 tys. zł. Kwoty dotacji są bardzo różne, od 64 tys. zł ringu dostępności komunikacyjnej, nadzorowanego aż do 5 mln. Jakie efekty są przewidywane w ramach tego pro- przez któryś ze szczebli jednostek samorządu teryto- gramu? Po pierwsze, powstanie nowych 46 km dróg rialnego, a być może nawet nad stworzeniem insty- gminnych, prawie 304 km dróg gminnych zostanie tucji koordynującej cały transport publiczny na ob- Spis treści przebudowanych lub wyremontowanych, więcej dróg szarze powiatu czy też województwa? Dziękuję. powiatowych, bo 210 km dróg powiatowych, w ramach programu przewiduje się również wyremonto- wanie 26 mostów, powstanie 230 km chodników, Wicemarszałek Barbara Dolniak: ścieżek pieszo-rowerowych oraz 300 przejść dla pie- szych o podwyższonym standardzie bezpieczeństwa. Bardzo proszę, panie ministrze, o udzielenie od- W tej chwili mamy jeszcze 196 projektów na liście powiedzi również na to pytanie. rezerwowej, one zostaną ewentualnie sfinansowane, jeżeli pojawią się oszczędności. Oprócz tego programu w chwili obecnej trwają Podsekretarz Stanu w ministerstwie infrastruktury prace nad fundu- w Ministerstwie Inwestycji i Rozwoju szem drogowym dla samorządów, więc należy zakła- Paweł Chorąży: dać, że tego rodzaju inwestycje w przyszłości będą finansowane w ramach tego funduszu. Jak mówiłem, Dziękuję. w tej chwili finansowanie małej infrastruktury dro- Kwestie transportu zbiorowego pozostają przede gowej jest mocno utrudnione w ramach środków eu- wszystkim w gestii ministerstwa infrastruktury, nato- ropejskich, niemniej jednak należy wskazać, że takie miast ze swojej perspektywy mogę powiedzieć o współ- projekty wciąż można realizować zarówno w ramach pracy w obszarach funkcjonalnych. Jeżeli mówimy polityki spójności, jak i funduszu rozwoju obszarów o kwestiach związanych z transportem zbiorowym, wiejskich. Jeżeli mówimy o przyszłości, to kwestia to usługa transportowa jako jedna z usług publicz- małej infrastruktury drogowej będzie możliwa do nych, które powinny być dostępne, jest jednym z ele- zrealizowania w ramach celu terytorialnego, zgodnie mentów krajowej strategii na rzecz rozwoju regional- z zapowiedzią komisji. Planujemy, że szczególnie na nego. Tam jest przewidziany katalog usług publicz- inwestycje w obszarach zmarginalizowanych, na ten nych, które powinny być dostępne w każdym miejscu typ projektów zostaną skoncentrowane środki w ra- Polski. W Ministerstwie Inwestycji i Rozwoju, we współ- mach programu ponadregionalnego, czyli kontynu- pracy z Ministerstwem Infrastruktury i Minister- acji działań dotyczących Polski wschodniej (Dzwo- stwem Spraw Wewnętrznych i Administracji, z korpo- nek), ale trwają też dyskusje na temat rozszerzenia racjami samorządowymi, przede wszystkim ze Związ- tego programu o słabiej rozwinięte obszary poza kiem Miast Polskich, toczą się prace na temat stwo- pięcioma województwami Polski wschodniej. Dzięku- rzenia rozwiązań, które wspierałyby współpracę ję bardzo. (Oklaski) ponadgminną w zakresie świadczenia usług. Usługi 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 182 Informacja bieżąca

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie nut. Marszałek Sejmu może wyrazić zgodę na wydłu- Inwestycji i Rozwoju Paweł Chorąży żenie wystąpienia przedstawiciela Rady Ministrów. Czas przeznaczony na rozpatrzenie punktu: Informa- związane z transportem to jest tylko jeden z elemen- cja bieżąca nie może być dłuższy niż 90 minut. tów tej współpracy, są to również różne inne usługi Proszę o zabranie głosu przedstawiciela wniosko- komunalne, takie jak np. zaopatrzenie w wodę, odpro- dawców panią poseł… wadzanie ścieków, gospodarka odpadowa. W tej chwi- (Głos z sali: Pana posła Marka Sowę.) li takim poligonem doświadczalnym we współpracy …pana posła Marka Sowę. w zakresie transportu zbiorowego jest Górnośląsko- -Zagłębiowska Metropolia. Tam transport zbiorowy jest jednym z priorytetów i też służy nam jako poligon Poseł Marek Sowa: doświadczeń dotyczących kreowania tej współpracy w przyszłości. Ja nie wykluczam, że zostanie podjęta Pani Marszałek! Panowie Ministrowie! Wysoka inicjatywa ustawodawcza w tym zakresie, bowiem Izbo! 2 miesiące temu Klub Poselski Nowoczesna tego typu przykłady mieliśmy również w odniesieniu złożył projekt uchwały w sprawie negocjacji wielo- do projektów, które były realizowane w ramach nor- letnich ram finansowych Unii Europejskiej na lata weskiego mechanizmu finansowego przez Związek 2021–2027. Niestety ten projekt nie tylko nie został Miast Polskich w obszarach funkcjonalnych. Tam zo- dopuszczony pod obrady Sejmu, ale również nie został stał stworzony taki nowy specyficzny typ współpracy dopuszczony pod obrady komisji do spraw europej- aglomeracyjnej czy współpracy pomiędzy jednostkami skich, dlatego dzisiaj, korzystając z okazji, że możemy samorządu terytorialnego, takie partnerstwa zadanio- zgłosić informację bieżącą, chcemy ją potraktować we, które są formą pośrednią. Natomiast na pewno to, również jako dyskusję wokół bardzo istotnej kwestii, co jest kluczowe z punktu widzenia polityki regional- jaką jest przyszłość polityki rozwoju po roku 2021. nej państwa i odzwierciedlone zarówno w strategiach Zanim przejdę do uzasadnienia, to pozwólcie pań- długookresowych, jak i w programie rządu, to jest stwo, że rozpocznę od pewnego cytatu: Polska doce- kwestia dostępności usług publicznych, w szczególno- nia fakt, że zostały spełnione niektóre kierunkowe ści usług związanych z transportem. Tego typu roz- Spis treści – polskie i Europy Środkowej – oczekiwania, jeśli wiązania będą na pewno premiowane w przyszłości, chodzi o kształt, architekturę budżetu wieloletniego, bo też widzimy na podstawie doświadczeń, że bardzo natomiast droga do pełnego kompromisu z pewnością często gminy, zwłaszcza gminy uboższe, samodzielnie jest jeszcze daleka. Doceniamy fakt, że udało się (Dzwonek) nie są w stanie w sposób efektywny zorga- z walnym udziałem premiera Morawieckiego wyha- nizować tego typu zadania. Dziękuję bardzo. mować najbardziej radykalne propozycje cięć, najbardziej radykalne propozycje zmian, propozycje praw- Wicemarszałek Barbara Dolniak: dziwego zrewolucjonizowania budżetu unijnego. Tak o budżecie unijnym po roku 2020 mówił na Dziękuję panu ministrowi. gorąco po jego przyjęciu przez Komisję Europejską To pytanie kończy rozpatrywanie tego punktu 2 maja br. pan minister Konrad Szymański. Te słowa porządku dziennego. niejako narzuciły PiS-owską narrację, że budżet eu- Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 20. ropejski, którego Polska jest największym beneficjen- porządku dziennego: Informacja bieżąca. tem, został uratowany i do Polski także po 2020 r. Przypominam, że na obecnym posiedzeniu Sejmu popłyną miliardy euro na zbliżonym do obecnego zostanie rozpatrzona informacja w sprawie przyjętego poziomie. Budżet programu w wysokości 1279 mld euro, przez Komisję Europejską projektu rozporządzenia a w cenach roku 2018 – 1134 mld euro, być może nie określającego wieloletnie ramy finansowe na lata 2021– zapowiadał, że będzie aż tak zły dla Polski. Niestety 2027 wraz z projektami rozporządzeń wykonawczych ta narracja nie wytrzymała próby czasu. Już 14 maja, oraz wynikających z nich konsekwencji dla Polski, po posiedzeniu Rady do Spraw Ogólnych, pan minister o której przedstawienie wnosił klub Nowoczesna. powiedział, że Polska nie jest gotowa do zaakceptowa- Przypominam również, że przedstawienie uza- nia rewolucyjnych cięć, zwłaszcza w polityce spójności sadnienia wniosku przez posła przedstawiciela wnio- i wspólnej polityce rolnej. Czarę goryczy dopełniło skodawców nie może trwać dłużej niż 5 minut, a udzie- opublikowanie projektów rozporządzeń i prognozy lenie odpowiedzi przez przedstawiciela Rady Mini- kopert narodowych. Radykalne cięcia, w szczególności strów – dłużej niż 10 minut. Wystąpienia posłów w istotnych dla Polski priorytetach, tj. polityce spój- w dyskusji nie mogą trwać dłużej niż 2 minuty. Na ności i wspólnej polityce rolnej, obnażyły polską dyplo- zakończenie dyskusji głos zabierają kolejno przedsta- mację, pokazały, że przez miesiące obserwowaliśmy wiciel wnioskodawców oraz przedstawiciel Rady Mi- totalną ściemę pod nazwą: wstajemy z kolan, która nistrów. Wystąpienie przedstawiciela wnioskodaw- zaprowadziła nas do europejskiego kąta. ców nie może trwać dłużej niż 5 minut, a wystąpienie Niestety nikt z rządem PiS w Unii Europejskiej przedstawiciela Rady Ministrów – dłużej niż 10 mi- się nie liczy, a zmiana premiera nie zmieniła tej 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Informacja bieżąca 183

Poseł Marek Sowa Sekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych sytuacji. Dlatego dzisiaj, po opadnięciu pierwszych Konrad Szymański: emocji, proponujemy przeprowadzenie debaty wokół konsekwencji, jakie dla Polski niesie nowy budżet Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Wszyst- unijny po 2020 r. Warto się zastanowić, dlaczego tzw. ko- kie wymienione propozycje, projekty były już przed- perta narodowa dla Polski zmniejszyła się o 100 mld zł. miotem obrad Komisji do Spraw Unii Europejskiej, Środki zarówno na politykę spójności, jak i na rozwój więc początkowo z pewnym zdziwieniem przyjąłem obszarów wiejskich zmniejszają się niemal o 1/4. Co fakt, że państwo chcą powrócić do tej debaty, podczas zadecydowało, że jest tak źle? Przyczyn jest wiele której także posłowie klubu, który proponuje tę de- i zapewne nie o wszystkich zdążymy dzisiaj porozma- batę, nie byli specjalnie aktywni. 14 czerwca mieli- wiać. Kilka z nich postaram się wymienić: zmiana śmy okazję na forum Komisji do Spraw Unii Euro- metodologii podziału funduszy poprzez uzupełnienie pejskiej przedyskutować i przyjąć stanowisko rządu nowych kryteriów np. o zmianę klimatu bezrobocia w sprawie rozporządzenia ogólnego WRF. 17 lipca wśród młodych czy migrację, dodatkowo uzależnie- w podobnym trybie odbyła się prezentacja projektów nie wypłacania środków od przestrzegania zasady sektorowych, które były przedstawione przez mini- praworządności, zmniejszenie finansowania Euro- sterstwo inwestycji. pejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego o 16%, Niemniej dziękuję bardzo za tę propozycję, ponie- zmniejszenie Funduszu Spójności o 48%, a po odli- waż faktycznie sprawa zasługuje na to, aby być czeniu środków będących w dyspozycji instrumentu przedmiotem poważnej dyskusji w polskim parla- „Łącząc Europę” – o 54%, II filar wspólnej polityki mencie. To dobra okazja, by przedstawić przygotowa- rolnej, tj. rozwój obszarów wiejskich, zmniejszył się nia rządu do tej bardzo trudnej batalii negocjacyjnej o 23%. To wszystko oczywiście w sposób naturalny i by również urealnić argumentację, która w tej de- rzutuje na kształt budżetu i również na to, co dla nas bacie pada, a która bardzo często, tak jak w przypad- jest priorytetem. Do tego budżet z ogromnym deficy- ku uzasadnienia tego wniosku, jest, mówiąc najde- tem po stronie dochodów, w wysokości ok. 150 mld likatniej, odległa od prawdy. euro, stawia pod znakiem zapytania to, czy w ogóle na Biorąc pod uwagę rozbieżności interesów rozwo- zaproponowanym poziomie można będzie zrealizować jowych państw członkowskich, które są nam znane, Spis treści wydatki. które nie są rzeczą nową, które się utrzymują i być Wiem, że państwo często używacie takiej narracji, może wyrażane są coraz mocniej, biorąc pod uwagę że to jest autorska propozycja Komisji Europejskiej. również sytuację wewnętrzną panującą w wielu pań- Ale proszę pamiętać o tym, że roboczy szczyt Rady stwach członkowskich, w szczególności w państwach, Europejskiej w sprawie wieloletnich ram finanso- które są płatnikami netto do budżetu Unii Europej- wych odbył się przecież w lutym br., że po tym szczy- skiej, te negocjacje budżetowe z całą pewnością będą cie pan premier Morawiecki powiedział, że zapropo- najtrudniejszymi negocjacjami budżetowymi w histo- nował zwiększenie składki członkowskiej o 20%. rii Unii Europejskiej. To jest powód, dla którego rząd Proszę nie wmawiać Polakom, że nic o tych propozy- rozpoczął przygotowania do tej negocjacyjnej batalii cjach nie wiedzieliście. już ponad 2 lata temu. Ponad 2 lata temu utworzono, Ta strategia przygotowania propozycji przez Ko- z zaangażowaniem w to wszystkich wiodących resor- misję Europejską jest realizowana wiele miesięcy tów, zespół międzyresortowy, którego rolą było przygotowanie szczegółowej mapy interesów, polskich wcześniej przed jej ogłoszeniem. Wystarczy porównać interesów regionalnych, w debacie budżetowej. Rolą aktualne propozycje z tymi, które obowiązują w obec- tego zespołu jest również dzisiaj rozpisanie scenariu- nej perspektywie. To pokazuje, jak wielka jest różni- szy negocjacji, potencjalnych scenariuszy negocjacji, ca w skuteczności rządu Tuska i Morawieckiego. To oraz dokładna, szczegółowa analiza stanowisk po- przepaść. Najlepiej o tym świadczą stanowiska rządu szczególnych państw członkowskich i instytucji. Pa- wobec projektów rozporządzeń (Dzwonek) wykonaw- miętajmy, że od dziś – od maja na pewno – sprawa czych. To zaiste lektura, która pokazuje, jak bardzo przyszłości budżetu wieloletniego Unii Europejskiej wiele możemy stracić. Myślę, że właśnie wokół tych nie jest w rękach Komisji Europejskiej, jest w rękach zagadnień będziemy koncentrowali dzisiejszą dysku- państw członkowskich, w szczególności Rady Euro- sję, która jest niezwykle istotna. Dziękuję bardzo. pejskiej, która działa w trybie jednomyślności. (Oklaski) Chciałbym przy tej okazji wyrazić wdzięczność, w szczególności tym ministerstwom, które dźwigają na sobie ciężar, główny ciężar, odpowiedzialności za Wicemarszałek Barbara Dolniak: polityki sektorowe. Mam na myśli Ministerstwo In- westycji i Rozwoju, ministerstwo rolnictwa, ale także Proszę o udzielenie odpowiedzi sekretarza stanu ministerstwo nauki i kultury, MSW, Ministerstwo w Ministerstwie Spraw Zagranicznych pana Konrada Obrony Narodowej, ponieważ Polska oczywiście ma Szymańskiego. swoje interesy w każdym, nawet najbardziej detalicz- A panu posłowi dziękuję za wystąpienie. nym aspekcie wieloletnich ram finansowych. 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 184 Informacja bieżąca

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Polska, podobnie jak wiele innych krajów, nie zgo- Spraw Zagranicznych Konrad Szymański dzi się na sytuację, w której ten świetlany plan, by Unia była bardziej aktywna w migracji i w obronno- Polska za sprawą tych przyszykowań, które, jak ści, był finansowany przez proste przesunięcia kopert mówię, trwają ponad 2 lata – i chciałbym, żeby to narodowych, celów rozwojowych, które nadal zacho- wybrzmiało mocno w tej Izbie – jest dobrze przygo- wują swoją ważność, które się nie zdezaktualizowały, towana do tej debaty. Przywołane posiedzenie Rady które w szczególności są ważne dla krajów Europy Europejskiej z lutego było tego przejawem. Polska Środkowej i krajów południa. To jest powód, dla któ- zaprezentowała nie tylko stanowisko spójne, ale rów- rego Polska faktycznie zaproponowała, że jeżeli mamy nież stanowisko kompleksowe we wszystkich istot- naprawdę ambitnie podejść do nowych celów, musimy nych obszarach wieloletnich ram finansowych. Nasze pomyśleć o stronie dochodowej, o podniesieniu skład- racje są podzielane przez wiele państw. Nie ma ani ki. Oczywiście ta gotowość jest warunkowana uzgod- jednego polskiego postulatu, który byłby popierany nieniem celów politycznych, na co te pieniądze mają tylko przez Polskę. Każdy z tych postulatów, o któ- pójść. To nie jest bezwarunkowe stanowisko. Jeste- rych będą mówił za chwilę, jest popierany zawsze śmy otwarci na rozmowę o środkach własnych, oczy- przez grupę państw, których interesy rozwojowe są wiście pod warunkiem że będą one rozłożone równo- zbieżne, co jest znane od lat. Polska nie tylko wyka- miernie między państwa członkowskie. To wyklucza zuje się przywództwem politycznym w tej debacie, ale na samym początku dyskusję na temat środków również przywództwem koncepcyjnym. Dowodem na własnych opartych chociażby na przychodach kli- to jest fakt, że głównie za sprawą polskich sił udało matycznych. Takie rozwiązanie, proponowane zresz- się stworzyć aż sześć dokumentów koncepcyjnych, tą przez komisję, oznaczałoby, że najwięcej płacą non-papers, odnoszących się do samych ram finanso- najbiedniejsi, co wydaje się z gruntu politycznie mało wych, ale także szczegółowo do polityki spójności, atrakcyjną propozycją. Proponujemy również elimi- szczegółowo do polityki rolniczej. To są dokumenty, nację rabatów. Wyjście Wielkiej Brytanii z Unii Eu- które prezentują nie tylko stanowisko Polski w danej ropejskiej jest doskonałym momentem, żeby skoń- sprawie – powtarzam: było ich sześć – ale również czyć z rabatami w systemie, architekturze wielolet- stanowisko państw regionu, nie tylko grupy Wyszeh- nich ram finansowych.

Spis treści radzkiej, ale także grupy państw bałtyckich, Rumu- Komisja Europejska nie skorzystała z tej szansy, nii, Bułgarii. W zależności od tematu te koalicje by- by chociażby poruszyć ten temat. Mamy w stanowi- wają też szersze. Co więcej, ta koalicja nigdy nie może sku komisji utrzymujące się wyraźnie stanowisko się sprowadzać tylko i wyłącznie do krajów Europy dotyczące utrzymania rabatów w nowej wersji. My Środkowej. Te same problemy, w szczególności jeżeli oczywiście rozumiemy doskonale konsekwencje fi- chodzi o przyszłość polityki spójności, odnotowujemy nansowe brexitu, które muszą być bolesne, ale nie w wielu innych krajach, także na południu Unii Eu- zgodzimy się na to, aby te konsekwencje finansowe ropejskiej. brexitu czy też innych ograniczeń w państwach Komisja Europejska – i tu przeszedłbym do oceny członkowskich powodowały niezrównoważone, nie- dokumentów, które były wspomniane, zaprezentowa- proporcjonalne cięcia, w szczególności w tych polity- ne – wbrew pozorom, wbrew powtarzanym czasami kach, które są istotne dla krajów, regionów, w tym statystycznym błędom nie proponuje większego bu- Polski. Mam na myśli politykę spójności, jak również dżetu Unii Europejskiej. To jest pewien wyłom w do- politykę rolną. tychczasowej historii. Gdybyśmy użyli naprawdę ade- Polityka spójności to nie jest pomoc jednostronna, kwatnych zestawień, czyli porównali budżetu UE-27 jednokierunkowa, bezzwrotna pożyczka. To jest inwe- w cenach stałych, to okazałoby się, że WRE po roku stycja w rozwój Unii Europejskiej. Dzięki tej polityce 2020 odpowiadałyby 1,114% DNB, dochodu narodo- realizujemy cele, które są europejskimi celami w po- wego brutto Unii Europejskiej. Aktualnie funkcjonu- szczególnych państwach członkowskich, nie jakiekol- jąca perspektywa finansowa to 1,130%. Gdybyśmy wiek cele, tylko te, które są uzgodnione przez wszyst- dołożyli do tego fundusz rozwoju, który jest tam kich przy stole unijnym. Podważanie tego faktu jest sztucznie dopisany do budżetu, aktualna perspektywa zwykłym populizmem i nie ma tutaj znaczenia, czy finansowa by sięgała 1,169% DNB UE-27. jest to populizm antyeuropejski, o którym tak bardzo Komisja Europejska w tym wypadku proponuje chętnie niektórzy chcą rozmawiać, czy też populizm mniejszy budżet. To jest bardzo ważne, ponieważ my proeuropejski realizowany pod błękitną flagą. Oba te stoimy jasno na stanowisku i mówiliśmy to od począt- populizmy próbują sprowadzić politykę spójności do ku: nie można realizować nowych, ambitnych celów, czegoś na kształt bezzwrotnej pożyczki, studni bez często bardzo ambitnie zarysowanych, bez nowych dna, co jaskrawo mija się z faktem, w szczególności pieniędzy. To jest niepoważne, by sugerować Unii biorąc pod uwagę zyski, jakie odbierają gospodarki Europejskiej radykalne wzmocnienie zaangażowania handlowo i gospodarczo zintegrowanej z nami pół- w polityce migracyjnej czy obronności, co do którego nocy, która dzisiaj najgłośniej dopomina się cięć, tej co do zasady nie mamy tutaj fundamentalnych za- samej północy, która nie tylko dopomina się cięć strzeżeń, bez przedstawienia sposobu finansowania w ramach spójności, tak jak zawsze, ale również dotych działań. maga się radykalnego skupu jakościowego, jeżeli 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Informacja bieżąca 185

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Wicemarszałek Beata Mazurek: Spraw Zagranicznych Konrad Szymański Informuję, że zgłosili się posłowie do dyskusji. chodzi o zaangażowanie Unii w takie dziedziny jak Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie jeszcze obronność czy obrona. zapisać się do głosu? Wsparcie dla rolnictwa jest ważne nie tylko z uwagi Nie widzę. na to, że to warunkuje utrzymanie naszego pożądane- go modelu, którego nie chcemy porzucać, społecznego, Zamykam listę mówców. gospodarczego modelu rolnictwa, który jest ważny dla Otwieram dyskusję. Europy. Wsparcie dla rolnictwa jest konieczne, jeżeli Głos ma poseł Agata Borowiec, Prawo i Sprawie- mamy utrzymać społeczne poparcie i zrozumienie dla dliwość. otwartej polityki handlowej, która wytwarza presje (Poseł Krzysztof Truskolaski: A ile czasu?) konkurencyjne, w szczególności w obszarze rolniczym, Zgodnie z regulaminem – 2 minuty. który jest przypuszczalnie najbardziej czułym sekto- rem, jeżeli chodzi o presje globalne. Nie sposób wyobrazić sobie ambitnej globalnej poli- Poseł Agata Borowiec: tyki handlowej bez utrzymania poważnego proporcjo- nalnego wsparcia dla polityki rolnej. Polska przedstawi- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Wieloletnie ramy ła spójne i też, jak sądzę, wyważone stanowisko w tej finansowe na lata 2021–2027 są jedną z najbardziej sprawie. Te pozytywne opinie przywołane przez posła istotnych spraw dla najbliższej przyszłości Unii Eu- sprawozdawcę na temat komunikatu z 2 maja były ropejskiej. Na poparcie zasługują wysiłki polskiego w pełni uzasadnione, ponieważ propozycje zgłaszane rządu w celu wynegocjowania jak największych fun- przed 2 maja – mogę państwa zapewnić – były często duszy dla Polski, w szczególności dla polskich rolni- w sposób jaskrawy oderwane od rzeczywistości. Gdyby- śmy stanęli przy propozycji z 2 maja… Być może jest ków oraz na politykę spójności. Komisja Europejska tam nawet olbrzymia przestrzeń do tego, żeby wyjść przedstawiła propozycję przyszłego budżetu. Przed- naprzeciw oczekiwaniom wszystkich państw członkow- stawiła ją 2 maja br. skich. Znacznie gorsze propozycje pojawiły się pod ko- Przed nami, szanowni państwo, wiele rozmów, Spis treści niec maja. I tutaj nie uchylamy się (Dzwonek) od jasnego negocjacji, głosowań, prac i procedur, zanim nowy wyrażenia sprzeciwu. budżet będzie obowiązujący. Warto pamiętać przy Podzielamy przekonanie, że Unia może zrobić dyskusjach o wieloletnich ramach finansowych, że ta więcej w sprawie migracji, dlatego chcemy poważnej perspektywa jest jednak wyjątkowa ze względu na dyskusji o nowych środkach własnych, o nowych do- takie czynniki jak brexit, kryzys migracyjny i ogólna chodach Unii Europejskiej. Co więcej, jesteśmy goto- sytuacja globalna związana z polityką Chin czy Rosji. wi nawet na to, by wyjść naprzeciw oczekiwaniom Należy uznać nowe priorytety, jednak nie można Komisji Europejskiej i zamknąć te negocjacje przed w żadnym wypadku zaakceptować, aby były one fi- końcem cyklu politycznego w 2019 r. Takie oczekiwa- nansowane w przeważającym stopniu kosztem poli- nie komisji jest bardzo jasno deklamowane. Nie od- tyk traktatowych, tzn. polityki spójności i wspólnej rzucamy tego, ale mówimy bardzo jasno, że powodze- polityki rolnej. nie takiego ambitnego planu jest możliwe tylko pod Ponieważ rola i znaczenie tych polityk dla projek- jednym warunkiem… tu europejskiego są nadal niezwykle istotne, słuszne (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek wydają się postulaty państw członkowskich, aby zwięk- Sejmu Beata Mazurek) szyć składki członkowskie. Niewątpliwie budżet Unii Europejskiej powinien być bardziej ambitny, by moż- na było sfinansować zarówno dotychczasowe, jak Wicemarszałek Beata Mazurek: i nowe priorytety Unii Europejskiej. Szanowni Państwo! Sprawnym negocjacjom i me- Panie ministrze, proszę konkludować. rytorycznemu przebiegowi prac z pewnością nie sprzy- jają awantury międzypartyjne, osobiste animozje czy próby donoszenia na Polskę. (Wesołość na sali) Sekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych (Poseł Krzysztof Truskolaski: Chyba z waszej strony.) Konrad Szymański: (Głos z sali: Ziobro!) Szanowni Państwo! Nie pomagają. …że kompromis w tej sprawie będzie miał przy- Panie ministrze, czy walka o fundusze dla Polski zwoitą, sensowną jakość. Propozycje Komisji Euro- nie powinna być interesem ponadpartyjnym i czy pejskiej zgłoszone pod koniec maja tego warunku nie europosłowie opozycji nie powinni wspierać polskie- spełniają i utrudniają szybkie porozumienie w tej go rządu w tej walce, w walce o rozwój Polski i dobro- sprawie. (Oklaski) byt jej obywateli? Dziękuję. (Oklaski) 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 186 Informacja bieżąca

Wicemarszałek Beata Mazurek: Wicemarszałek Beata Mazurek:

Dziękuję. Panie pośle, pana czas minął. Głos ma poseł Rafał Trzaskowski, Platforma Oby- watelska. Poseł Rafał Trzaskowski:

Poseł Rafał Trzaskowski: Dziękuję. (Oklaski)

Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Dlaczego chcemy porozmawiać na ten temat na sali plenarnej, to Wicemarszałek Beata Mazurek: jest jasne: bo sprawa jest niesłychanie doniosła. Zresz- tą przypominam, że o informację wystąpił klub Plat- Bardzo dziękuję. formy Obywatelskiej i że została złamana 29-letnia Proszę o zabranie głosu posła Krzysztofa Trusko- tradycja Sejmu. Po raz pierwszy odmówiono nam tej laskiego z klubu Nowoczesna. informacji. (Oklaski) Cieszę się, że klub Nowocze- snej taką zgodę dostał. Sprawa jest niesłychanie istotna. Poseł Krzysztof Truskolaski: Mówił pan, panie ministrze, o najtrudniejszych Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! negocjacjach dotyczących budżetu. Tak się składa, że Komisja Europejska w celu zatrzymania łamania ja jako analityk śledziłem jeszcze w latach 90. ubie- podstawowych zasad demokracji chce powiązać bu- głego wieku przygotowanie do budżetu na 2006 r., dżet środków unijnych z praworządnością. Tak więc później w Parlamencie Europejskim negocjowaliśmy chciałbym się dowiedzieć, czy prawdą jest, że budżet budżet na lata 2007–2013. Pracowałem wtedy w Par- unijny będzie powiązany z przestrzeganiem prawo- lamencie Europejskim jako ekspert, pan był wtedy rządności przez dane państwo. Pragnę również się posłem. Jako rząd Platformy Obywatelskiej negocjo- dowiedzieć, czy wycofanie się PiS ze szkodliwych Spis treści waliśmy i wynegocjowaliśmy bardzo dobry budżet na prób upartyjnienia wymiaru sprawiedliwości spowo- lata 2014–2020. W związku z tym pytanie brzmi, duje zatrzymanie i wycofanie procedury z art. 7 trak- dlaczego dzisiaj jest tak źle, dlaczego dzisiaj te pro- tatu o Unii Europejskiej, a jeżeli się z nich nie wyco- pozycje są tak złe. Notabene jeżeli chodzi o zaanga- facie, to jakie będą nam groziły konsekwencje finan- żowanie europosłów, to właśnie europosłowie Plat- sowe w przyszłym budżecie unijnym. Widzimy bo- formy Obywatelskiej i PSL są w prace w parlamencie wiem, że nie chcecie się wycofać z tych propozycji. niesłychanie, w sposób bardzo konstruktywny zaan- Dzisiejsza zmiana ustawy o Sądzie Najwyższym po- gażowani. (Oklaski) kazuje, że chcecie brnąć dalej i negocjacje z Komisją (Poseł Agata Borowiec: Żeby donieść na Polskę.) Europejską was po prostu nie interesują. Walczyli np. z tym, żeby niektóre złe dla Polski me- Panie Ministrze! O ile mniejsza będzie ilość środ- chanizmy nie były przyjmowane. Wasi europosłowie ków unijnych przewidzianych w przyszłej perspekty- śpią w Parlamencie Europejskim. Rząd Prawa i Spra- wie finansowej w porównaniu z perspektywą 2014– wiedliwości, taka jest prawda, doprowadził do margi- 2020? O ile mniej pieniędzy będą mogli przeznaczyć nalizacji Polski. Ten budżet, ta propozycja budżetu jest Polacy na inwestycje w nowej perspektywie? (Oklaski) bardzo zła. Są niesłychane cięcia. (Poseł Agata Borowiec: Ale to jest propozycja. Propozycja.) Wicemarszałek Beata Mazurek: Mamy kryteria, które zostały dobrane, nie odpo- Pytanie zadaje poseł Jacek Protasiewicz, Polskie wiadają naszej racji stanu. Mamy capping, współfi- Stronnictwo Ludowe – Unia Europejskich Demo- nansowanie, w końcu uzależnienie od praworządno- kratów. ści. To jest czyjaś wina. Komisja Europejska nie bierze tego z sufitu, panie ministrze, jak pan dobrze wie, tylko to się bierze z obecnej sytuacji. Pytanie: Skąd Poseł Jacek Protasiewicz: te konsekwencje? Dialog, który prowadzicie w sprawie praworządności, właściwie nie istnieje, jego efek- Dziękuję, pani marszałek. ty są coraz gorsze, a dzisiaj udowodniono na tej sali Wysoki Sejmie! Otóż przemawiająca chyba w imie- – chodzi o poprawki do ustawy o Sądzie Najwyższym niu klubu PiS pani poseł Borowiec po raz kolejny po- – że tak naprawdę tego dialogu w ogóle nie ma i że wtórzyła tę nieprawdziwą tezę, powtarzaną zresztą idziecie na zderzenie ze ścianą. Niestety, przyjdzie za wielokrotnie i z tej mównicy, i w tej sali, ale też wielo- to zapłacić. Jest bardzo źle, a może być tylko gorzej krotnie w telewizji, zwłaszcza w telewizji publicznej, (Dzwonek), dlatego że propozycja Komisji z reguły że odpowiedzialność za bardzo złe wyjściowe warunki jest najbardziej szczodra. negocjacyjne w sprawie budżetu Unii Europejskiej, 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Informacja bieżąca 187

Poseł Jacek Protasiewicz Wicemarszałek Beata Mazurek: a w konsekwencji za wysokość alokowanych środ- Dziękuję. ków dla Rzeczypospolitej Polskiej ponosi opozycja Głos teraz ma poseł Agnieszka Pomaska, Platfor- w związku ze skargami do Brukseli. Otóż nie. ma Obywatelska. Chciałbym wyraźnie zaznaczyć, że odpowiedzial- ność za wielkość budżetu unijnego i za udział Polski w podziale środków unijnych kierowanych czy to na Poseł Agnieszka Pomaska: politykę spójności, czy na rozwój regionalny, czy na wspólną politykę rolną ponosi w 100%, a powiedział- Panie Ministrze! Panie i Panowie Posłowie! Kiedy bym nawet, że w 110%, rząd Prawa i Sprawiedliwości. rząd premiera Donalda Tuska negocjował poprzedni Pan minister Szymański wielokrotnie wcześniej budżet unijny, cała Europa mówiła i słyszała o grupie na posiedzeniach Komisji do Spraw Unii Europejskiej przyjaciół polityki spójności, czyli o grupie 16 państw, i również dzisiaj z tej mównicy zapewniał, że Polska w porywach do 17, która była gotowa walczyć o wspól- jest dobrze przygotowana do tych negocjacji i że po- ne jej interesy ramię w ramię z polskim rządem. To stulaty zgłoszone przez Polskę podzielane są przez się zresztą udało i dzisiaj z tamtego sukcesu polskiego wiele państw członkowskich. Chciałbym zapytać zatem, panie ministrze – jest to bardzo proste pytanie rządu możemy korzystać – korzystają z tego polskie – jak wiele państw, jaka to jest większość, jeżeli samorządy, polskie firmy na różnych szczeblach. w ogóle jest to większość, popiera stanowisko polskie- Dzisiaj Polska nadal ma wielu przyjaciół. My roz- go rządu i premiera Morawieckiego dotyczące zwięk- mawiamy z naszymi partnerami w Unii Europej- szenia składki na rzecz Unii Europejskiej. skiej, wiemy, że Polska nadal jest krajem podziwia- Moje drugie pytanie, które jest bardzo konkretne: nym i szanowanym. Kłopot jest jeden – sojuszników Czy pamięta pan obietnice, które składało pana w Unii Europejskiej nie ma polski rząd, panie mini- ugrupowanie polityczne, o tym, że dopłaty dla pol- strze, nie ma ich polski rząd. Dzisiaj nikt nie mówi skich rolników będą w najbliższej kadencji wyrówna- o grupie przyjaciół polityki spójności. (Oklaski) Dzi- ne względem dopłat dla rolników zachodnioeuropej- siaj nikt nie mówi o tym, że wspólnie, ramię w ramię skich? Ile państw popiera ten postulat i jakie są szan- z Polską, będzie walczyć o jak najwyższy budżet unij- Spis treści se na realizację właśnie tego bardzo konkretnego ny i jak najlepszy rozwój tej części Europy. I w tym postulatu i obietnicy wyborczej z kampanii z 2015 r.? dzisiaj leży problem. Dziękuję. (Oklaski) Panie Ministrze! Już wiemy, że zasada jednomyśl- ności nas nie uratuje. Już wiemy, od zawsze to w zasadzie wiemy, że ostateczne decyzje Rady nigdy nie Wicemarszałek Beata Mazurek: były bardziej szczodre od tego, co między sobą wyne- gocjowały rządy i kraje członkowskie. Panie mini- Głos teraz zabierze poseł Maria Zuba, Prawo strze, w związku z tym dzisiaj mam jedno pytanie. i Sprawiedliwość. Wiem, że ono już wcześniej się przewijało, ale bardzo proszę o bardzo precyzyjną, bardzo konkretną odpo- wiedź. Czy mamy w ogóle jakichś sojuszników poza Poseł Maria Zuba: Viktorem Orbánem, poza Węgrami? Czy my mamy w ogóle partnerów do rozmowy w Unii Europejskiej? Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Panie Ministrze! Perspektywa finansowa, unijna perspek- Czy pan nie ma takiego poczucia, że straciliście tywa finansowa 2014–2020 negocjowana jest w zu- ogromną szansę, że tę szansę stracił polski rząd, ale pełnie innych warunkach niż poprzednie. Wydawa- na końcu konsekwencje poniosą polscy obywatele? łoby się, że doświadczenie z poprzedniego okresu Dziękuję bardzo. (Oklaski) ułatwi negocjacje z Unią Europejską, a zwłaszcza z państwami starej Unii, tymczasem Brexit i problemy emigracyjne spowodowały, że państwa te starają Wicemarszałek Beata Mazurek: się bardziej patrzeć na interesy swoich krajów, swoich gospodarek aniżeli na problemy Unii Europejskiej Głos ma teraz Mirosław Pampuch, klub Nowo- łącznie. czesna. Ale w tych warunkach przyszło rządowi Prawa i Sprawiedliwości negocjować tę perspektywę dla nas, dla Polski. Jak wyglądała wyjściowa propozycja Poseł Mirosław Pampuch: Komisji dotycząca polityki spójności w obecnej perspektywie finansowej 2014–2020 i jak zmieniała się Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! ona w wyniku negocjacji? Czy są możliwe i jakie W swoim wystąpieniu pan minister wskazał, że od mogą być ewentualne źródła przesunięć na politykę 2 lat funkcjonuje specjalny zespół międzyresortowy spójności? Dziękuję. (Oklaski) powołany właśnie w celu ustalenia stanowiska rządu 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 188 Informacja bieżąca

Poseł Mirosław Pampuch Poseł Marek Krząkała:

dotyczącego kolejnej perspektywy finansowej. Nieste- Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wy- ty wyniki pracy tego specjalnego zespołu są napraw- soka Izbo! Projekt rozporządzenia w sprawie wielo- dę bardzo mierne z uwagi na to, że warunki wyjściowe letnich ram finansowych może mieć dla Polski fatal- tego budżetu są dla Polski tragiczne. To już trzeci rok ne konsekwencje. Niestety źródła leżą w błędnie rządów Prawa i Sprawiedliwości. Obiecaliście polskim prowadzonej od 3 lat polityce zagranicznej i unijnej. rolnikom, że zrównacie ich dopłaty z tymi, które otrzy- PiS jako ekipa rządząca ma dwa problemy: pierwszy mują rolnicy z państw starej Unii Europejskiej. Kiedy to taki, że jesteście marginalni w Parlamencie Euro- to, panie ministrze, nastąpi? Czy w kolejnej perspek- pejskim, właściwie w ogóle nie współdecydujecie tywie finansowej może to nastąpić? Ale – jak widzimy o tym, co się tam dzieje, a po brexicie, kiedy torysi, po tych ramach – w ramach wspólnej polityki rolnej główni hamulcowi integracji, opuszczą wasze konser- budżet ma być zmniejszony o 5–10%. Panie ministrze, watywne skrzydło, będą dominować zwolennicy więk- ile stracą na tym budżecie polscy rolnicy? szej integracji. Przyszłoroczne wybory do Parlamen- Kolejny problem. W poprzedniej perspektywie fi- tu Europejskiego niewiele zmienią, jeśli chodzi o obec- nansowej podatek VAT był wydatkiem kwalifikowal- ny układ sił. Również zdecydowana większość państw nym, w obecnych założeniach, w tych ramach kolej- członkowskich jest za tym, żeby Unię wzmocnić, scalić nego budżetu Unii Europejskiej, podatek VAT nie i bardziej zintegrować. będzie wydatkiem kwalifikowalnym. Co to oznacza Wasz drugi problem polega na tym, że łamiecie dla polskich przedsiębiorstw, dla polskich samorzą- zasady praworządności. Spowodowaliście wszczęcie dów? Otóż oznacza to, że będzie konieczny większy procedury z art. 7. Myśleliście, że możecie zniszczyć wkład funduszy krajowych. To ma bardzo istotne wymiar sprawiedliwości, standardy demokracji i nikt znaczenie, szczególnie dla jednostek samorządu te- tego w Europie nie zauważy. Dlatego w propozycjach do wieloletnich ram finansowych na własne życzenie rytorialnego, które realizują zadania, inwestycje pu- macie teraz zasadę rządów prawa jako kluczowego bliczne, od których podatek VAT nie jest odliczany, warunku trwałości, jedności Unii i pomysł, by wa- a tym samym w sposób istotny zmniejsza się możli-

Spis treści runkowość wypłat powiązać z praworządnością. wość finansowania bardzo potrzebnych zadań pu- Mam pytanie do pana ministra o konsekwencje blicznych. Dziękuję bardzo. (Oklaski) nieuchwalenia w terminie budżetu. Nie chodzi mi jednak o konsekwencje dotyczące społeczeństwa, przed- siębiorstw, ale konkretnie o plan Morawieckiego, któ- Wicemarszałek Beata Mazurek: ry opiera się na środkach unijnych. Czy ktoś przygo- towuje ocenę i analizę ryzyka? Jakie będą skutki, je- Dziękuję. żeli dojdzie do nieprzyjęcia w terminie tego budżetu? Głos teraz zabierze poseł Anna Cicholska, Prawo I drugie pytanie. Pan wie, panie ministrze, że go- i Sprawiedliwość. towy jest projekt rozporządzenia, który mówi o zamro- żeniu środków unijnych z Funduszu Spójności, jeżeli będzie łamana zasada praworządności. W związku Poseł Anna Cicholska: z tym rząd będzie musiał wtedy sięgnąć do własnego budżetu i mieć odpowiednio przygotowaną rezerwę. Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wy- Chciałem zapytać, czy taka rezerwa jest przygotowa- soka Izbo! Od lat narzekaliśmy na skomplikowane na, bo w chwili obecnej nie robicie nic, by przywrócić procedury odnośnie do pozyskiwania funduszy unij- (Dzwonek) niezawisłość sądów i trójpodział… nych, szczególnie jeżeli chodzi o aplikowanie o środki (Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia i rozliczanie programów, ale teraz ograniczeń jest przy wyłączonym mikrofonie) znacznie więcej, a przecież Unia chce być bardziej …władzy. (Oklaski) konkurencyjna i rozwijać się dynamicznie. W związku z tym mam do pana ministra pytanie: Dlaczego coraz trudniej jest sięgać po fundusze unij- Wicemarszałek Beata Mazurek: ne? Dziękuję. (Oklaski) Głos zabierze poseł Marek Sowa, klub Nowo- (Poseł Krystyna Skowrońska: Taki mamy rząd.) czesna.

Wicemarszałek Beata Mazurek: Poseł Marek Sowa:

Dziękuję. Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Głos teraz zabierze poseł Marek Krząkała, Plat- Pierwsza odpowiedź jest do pana ministra. Zarzucił forma Obywatelska. pan mi i posłom Nowoczesnej, że nie byliśmy aktyw- 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Informacja bieżąca 189

Poseł Marek Sowa w tym bardzo niepokojące z perspektywy Polski, ale i innych krajów, zresztą nie tylko naszego regionu. ni na posiedzeniu Komisji do Spraw Unii Europejskiej, I pytanie: Czy to prawda, że Komisja kieruje się tyl- kiedy rozpatrywano rozporządzenia. Te rozporządze- ko bieżącymi priorytetami politycznymi? I drugie: nia, konkretnie było ich pięć, były rozpatrywane 2 dni Czy są, a jeśli tak, to jakie, długofalowe priorytety temu. Pana tam nie było, a ja byłem najaktywniejszym prorozwojowe Unii Europejskiej? Dziękuję bardzo. członkiem komisji. (Oklaski) (Poseł Dominik Tarczyński: Kto był? Kto?) Na ponad 1 tys. stron materiału… (Poseł Dominik Tarczyński: Kto był najaktyw- Wicemarszałek Beata Mazurek: niejszy?) …pani przewodnicząca przeznaczyła godzinę i nie Dziękuję. pozwalała nam zabierać głosu. Blokowane były nasze Pytanie zada teraz poseł Marcin Święcicki, Plat- zgłoszenia do rozmowy. Tak prowadzicie debatę, tak forma Obywatelska. chcecie debatować w komisjach (Oklaski), że nawet nie pozwolicie zabrać głosu w nieograniczonym zakresie czasowym. Poseł Marcin Święcicki: Druga kwestia. Pan tutaj na sali nie musi nikogo przekonywać, jak ważna jest polityka spójności. My się Pani Marszałek! Panie Ministrze! W tej wyjściowej zgadzamy. To jest niezwykle ważne. Powiem więcej, propozycji Komisji Europejskiej Polska ponosi najwięk- my nawet swój rozwój regionalny, politykę regionalną sze straty w kontekście bieżącej siedmiolatki. To jest oparliśmy w gruncie rzeczy na polityce spójności. To, co się dzisiaj dzieje, będzie miało kluczowe znaczenie nie tylko spadek o 23%, co sprawia, że jesteśmy na cze- po roku 2020, bo nie będziemy mieli wtedy finanso- le listy krajów, które tracą, ale to jest również w ogóle wania polityki regionalnej w Polsce. Nie będziemy. największa kwotowo strata, zmniejszenie w stosunku (Poseł Dominik Tarczyński: To powiedz, jaki jest do obecnego budżetu. I to dotyczy właśnie Polski. Przy- powód.) czyną tego nie jest brexit, dlatego że propozycja Komi- I moje pytanie jest takie do pana ministra: Czy sji Europejskiej zakłada na następną pięciolatkę więk- Spis treści mając przekonanie… Bo przecież w tych rozporzą- sze środki niż w obecnej siedmiolatce. Wynika to dzeniach jest jeszcze masa obszarów tematycznych, z podwyższenia składki, zwiększenia dochodów. W po- które są wyłączone, na które nie będzie można prze- zycji wyjściowej na przyszłą siedmiolatkę proponowane znaczać środków finansowych. Chodzi tu np. o zakup jest o 190 mld euro więcej niż na obecną. pociągów, sieć szerokopasmową, niekwalifikowalność Po trzecie, instrument, który może nas drogo VAT-u… kosztować: uzależnienie tego od praworządności. To (Poseł Dominik Tarczyński: Ale to nie nasza de- jest ewidentny skutek waszej polityki nieprzestrze- cyzja.) gania europejskich zasad praworządności. To efekt …ograniczenie przemysłu, badania i rozwój. Tego sporu z Unią Europejską w tej sprawie. Wystarczy jest naprawdę bardzo dużo. W związku z powyższym śledzić prasę i dyskusję, która się toczyła przez ostat- moje pytanie jest takie: Czy przygotowujecie inny nie 2 lata w zachodnich mediach, w Parlamencie Eu- sposób, w tym przypadku z pieniędzy krajowych, fi- ropejskim i gdzie indziej, żeby zrozumieć, że ten in- nansowania polityki regionalnej w Polsce po roku strument powstał w wyniku sporu z Polską. To była 2020? Zdaję sobie sprawę, że to pytanie w większym główna przyczyna wprowadzenia tego rodzaju in- stopniu powinno być kierowane do przedstawiciela strumentu. Ministerstwa Inwestycji i Rozwoju, a nie do pana ministra Szymańskiego. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Chciałem powiedzieć, że przestrzeganie między- narodowych zasad jest o tyle ważne, że… Przypomnę tutaj czasy „Solidarności”. Podstawą prawną powo- łania „Solidarności” była międzynarodowa konwen- Wicemarszałek Beata Mazurek: cja, którą PRL podpisała. Była to międzynarodowa konwencja Międzynarodowej Organizacji Pracy do- Dziękuję. tycząca wolności związków zawodowych. Komitety Głos zabierze poseł Antoni Duda, Prawo i Spra- wiedliwość. helsińskie, które powstały po 1975 r., to był skutek konferencji w Helsinkach, gdzie władze komunistycz- ne zgodziły się na zapisy o prawach człowieka i potem Poseł Antoni Duda: opozycja się na to powoływała. Dlatego my również mamy pełne prawo powoływać się na wartości euro- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! pejskie, odwoływać się do Trybunału Sprawiedliwo- Trwają dyskusje nad kształtem budżetu Unii na lata ści, odwoływać się do Komisji Weneckiej. Wy się tego 2021–2027. Słyszymy różne głosy w tej dyskusji, boicie, nie chcecie tego i z tym walczycie. 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 190 Informacja bieżąca

Poseł Marcin Święcicki Wicemarszałek Beata Mazurek:

I wreszcie ostatnia rzecz. Panie ministrze, istnie- Głos teraz zabierze poseł Joanna Borowiak, Pra- ją instrumenty, które są nakierowane specjalnie na wo i Sprawiedliwość. takie kraje jak Polska, czyli kraje, które nie należą do strefy euro. Chodzi o specjalną pulę środków prze- znaczonych dla kilku krajów, które nie należą do Poseł Joanna Borowiak: strefy euro. Dlaczego my tego instrumentu nie chce- Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie my (Dzwonek), jesteśmy przeciwni… Ministrze! Przede wszystkim naszą ojczyzną jest Pol- (Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia ska. Jest naszą ziemią, jest naszą matką. Tak o niej przy wyłączonym mikrofonie) mówił św. Jan Paweł II. (Oklaski) Owszem, nasze …temu instrumentowi? (Oklaski) korzenie są w cywilizacji europejskiej, ale naszą oj- czyzną jest Polska. Proszę o tym pamiętać. Posłowie totalnej opozycji utyskują, straszą Polaków, mówią Wicemarszałek Beata Mazurek: o PiS-owskiej narracji, a uprawiają targowiczańską narrację wymierzoną w dobro Polski, ojczyzny. Dziękuję. (Poseł Marcin Święcicki: Europejską.) Głos zabierze poseł Krzysztof Mieszkowski, klub Właśnie mamy efekty takiej narracji i teraz o nich Nowoczesna. rozmawiamy. Polityka spójności powinna odzwiercie- dlać ambitną walkę z nierównościami występującymi w krajach członkowskich Unii Europejskiej. Jeśli Unia Poseł Krzysztof Mieszkowski: Europejska chce się rozwijać w sposób zrównoważony, powinna uwzględniać głosy, potrzeby wszystkich Pani Marszałkini! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! państw i traktować je w równorzędny sposób. Tym- Europa jest naszą ojczyzną i takie kategorie jak do- czasem tak nie jest, bo oto zastosowano nową meto- noszenie na Polskę do Europy kompromituje parla- dologię podziału budżetu na lata 2021–2027, w której mentarzystki i parlamentarzystów, którzy się tym Spis treści proponuje się – jest to jedynie propozycja, ale jednak posługują, czy polski rząd. To jest po prostu niezro- jest – zmniejszenie środków dla Polski i zwiększenie zumienie roli Polski w Europie. Państwo tego nie np. dla Włoch i Hiszpanii. Nie możemy więc mówić chcecie zrozumieć. Ten eurosceptycyzm, ten euro- o sprawiedliwym podziale. sceptyczny populizm, o którym pan, panie ministrze, Ale środki z europejskiego Funduszu Spójności to wspominał, jest niezwykle niebezpieczny. Chcę pana nie jest jedyne źródło finansowania potrzeb rozwojo- zapytać o to, co pan sądzi na temat takiej frazeologii, wych. Panie ministrze, uprzejmie proszę o odpowiedź takiego myślenia naszych parlamentarzystek i par- na pytania: Jakie ewentualne inne źródła finanso- lamentarzystów. To jest jedna rzecz. wania mamy do dyspozycji? Jakie działania podejmu- Druga rzecz. Chciałem pana zapytać o to, czy pie- je rząd Prawa i Sprawiedliwości, abyśmy mogli z nich niądze na kulturę zostaną zmniejszone, bo wiem, że skorzystać? Dziękuję. (Oklaski) jest taki projekt. A przecież polska kultura to jest polska racja stanu. To jest Krystian Lupa, to jest Krzysztof Penderecki, który za moment będzie pre- Wicemarszałek Beata Mazurek: zentował swoją „Pasję” podczas festiwalu w Austrii. To jest Krzysztof Warlikowski, to są wybitni polscy Dziękuję. muzycy, to są wybitni polscy aktorzy. Dlaczego mamy Głos teraz zabierze poseł Bożena Kamińska, Plat- ograniczać swój udział w tej europejskiej debacie? forma Obywatelska. Pan doskonale wie, że Europa to jest przestrzeń ne- Nie ma. gocjacji. Unia Europejska to jest przestrzeń negocja- W takim razie proszę o zabranie głosu pana posła cji. Po to została stworzona i kwintesencją tego my- Pawła Kobylińskiego z klubu Nowoczesna. ślenia jest ten projekt spójności. Warto się temu uważniej przyglądać. Poseł Paweł Kobyliński: Jest jeszcze jedna ważna i istotna sprawa, być może jedna z fundamentalnych dla przyszłości Eu- Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wy- ropy. Chodzi o uchodźców, o emigrantów. Polska, jak soka Izbo! Czy rząd sprawdzał, jak spadnie dynamika wiadomo, w tej sprawie zachowuje się strasznie. Za- polskiego PKB, jeśli zabraknie nam tych dodatkowych mknęliśmy drzwi przed uchodźcami. Zygmunt Bau- pieniędzy z polityki finansowej? Skąd weźmiemy man mówi, że stoją u naszych drzwi. fundusze na zakup taborów kolejowych, inwestycje (Poseł Dominik Tarczyński: Ten ubek? Ten ubek.) w porty lotnicze, przemysł, sieci szerokopasmowe, czy- Być może polska drużyna była tak słaba, bo po li to, co dawało nam impuls prorozwojowy? Skąd bę- prostu zabrakło nam piłkarzy pochodzących z Afry- dzie alternatywne finansowanie, jeśli te pieniądze ki czy z Azji. (Oklaski) zostaną obcięte? Dziękuję bardzo. (Oklaski) 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Informacja bieżąca 191

Wicemarszałek Beata Mazurek: …bo nie spełniacie żadnych obiecanek, jakie zło- żyliście. Czy rolnicy będą otrzymywali identyczne Proszę o zabranie głosu posła Dominika Tarczyń- dopłaty bezpośrednie jak rolnicy europejscy? skiego, Prawo i Sprawiedliwość. (Poseł Dominik Tarczyński: Tak.) Dlaczego państwo próbujecie budować koalicję niewiadomego pochodzenia z niewiadomymi sojusz- Poseł Dominik Tarczyński: nikami, a w tym zakresie pogrążacie rozmowy, nie prowadzicie ich w Trójkącie Weimarskim? Pani Marszałek! Panie Ministrze! Liczyłem na to, Beneficjentom najwięcej płacą Niemcy – 13,2 mld, że ta debata faktycznie będzie merytoryczna, ale słu- następna jest Wielka Brytania – 10,5 mld i Francja chając pytań totalnej opozycji, postanowiłem, że od- – 4,5 mld. Jak mamy szukać sojuszników, to szukaj- niosę się do nich w swoich pytaniach. Ale najpierw my ich w gronie osób, z którymi możemy zawrzeć chciałbym zapytać, czy głównym powodem zmiany koalicję, a nie w gronie osób, gdzie jesteśmy skazani struktury budżetu są brexit i nielegalna imigracja. na porażkę. Pytanie, panie ministrze: Kto ze strony Rady Eu- (Poseł Dominik Tarczyński: To da więcej pienię- ropejskiej jest odpowiedzialny za brexit? Kto prowa- dzy, tak?) dził negocjacje? Czy negocjacje prowadził Donald Byliśmy największym, najwięcej środków zyska- Tusk? Kto jest odpowiedzialny za promocję nielegalnej liśmy… (Dzwonek) imigracji? W nowym budżecie bowiem, pomimo że (Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przema- Polska otrzymuje najwyższą kwotę – 64 mld euro wia przy wyłączonym mikrofonie) z 330 mld na politykę spójności – i jest pierwszym pań- Panie ministrze, potrzeba więcej pracy na rzecz stwem, niestety te środki są obniżone ze względu na Polski. nielegalnych muzułmańskich imigrantów. Teraz chciałbym się odnieść do tego, o czym wspo- mniał poseł Mieszkowski, że polska reprezentacja Wicemarszałek Beata Mazurek: przegrała, bo nie ma piłkarzy z Afryki. Panie pośle, jak panu nie odpowiada, niech pan wyjedzie do Afry- Pani poseł, bardzo dziękuję. ki, a ubeka Baumana, którego pan cytował, weźmie Proszę o zabranie głosu posła Jerzego Meysztowi- Spis treści w bagażnik, jak macie to w praktyce, i zróbcie sobie cza z klubu Nowoczesna. przejażdżkę do Afryki. Dziękuję bardzo. (Oklaski)

Poseł Jerzy Meysztowicz: Wicemarszałek Beata Mazurek: Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Dziękuję. Prawo i Sprawiedliwość doszło do władzy w 2015 r., Proszę o zabranie głosu poseł Krystynę Skowroń- idąc z programem, który na dobrą sprawę można ską, Platforma Obywatelska. określić jako jedno wielkie oszustwo. Nie będę już wspominał o sprawach, które nie zostały zrealizowane, typu zwiększenie kwoty wolnej od podatku, czy Poseł Krystyna Skowrońska: różnych wcześniejszych obietnic. Była jedna dosyć ciekawa obietnica. Wydaje się, Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Po emocjach wyra- że ona być może spowodowała, że Prawo i Sprawie- żonych przez pana posła Tarczyńskiego chciałabym dliwość, uzyskując szerokie poparcie na wsi, wygrało mu przypomnieć, że obecnie to polski rząd skazuje się te wybory. Mianowicie obiecało, że zrówna dopłaty na taką sytuację i na taki sposób rozmowy z Unią bezpośrednie dla polskich rolników z dopłatami bez- Europejską. pośrednimi, które mają rolnicy w krajach Unii Euro- Chcę przypomnieć panu i państwu na tej sali, że pejskiej. Chciałem zaznaczyć, że do tej pory 18 krajów jesteśmy beneficjentem środków europejskich i w roku Unii Europejskiej ma wyższe dopłaty bezpośrednie, 2015 byliśmy beneficjentem 9640 mln netto. W porów- że polscy rolnicy dostają 87% nie najwyższej dopłaty naniu z płatnikami… Największym płatnikiem w tym w Unii Europejskiej, ale średniej dopłaty europej- zakresie są Niemcy, które płacą do budżetu więcej, niż skiej. W związku z tym, że uważam, że było to jedno wykorzystują, o 13,2 mld. wielkie oszustwo skierowane do polskich rolników, (Poseł Dominik Tarczyński: I teraz tracą 23%.) mam nadzieję, że w najbliższych wyborach rolnicy A zatem totalną porażką rządzących byłoby nie- zwrócą na to uwagę, że zostali po prostu w sposób skorzystanie i niebronienie największego budżetu ewidentny wykorzystani i oszukani. środków unijnych, jaki mieliśmy. Chciałbym spytać pana ministra, jakie działania (Poseł Dominik Tarczyński: Dostajemy najwięcej.) podjął rząd, żeby rzeczywiście zrealizować te obiet- Ale to nie o to chodzi, panie pośle i panie mini- nice. Bo obiecywać każdy potrafi, ale trzeba później strze… jednak przynajmniej próbować zrealizować te obiet- (Poseł Dominik Tarczyński: Propozycja?) nice. W związku z tym jakie działania zostały podję- 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 192 Informacja bieżąca

Poseł Jerzy Meysztowicz końcu okazuje się, że jest to wina Tuska. Panie ministrze, skończylibyście z tymi bzdurami i wzięlibyście się te? Czy udało się cokolwiek załatwić? Czy polscy rol- do roboty i nalalibyście sobie trochę oleju do głowy, bo nicy dostaną trochę więcej pieniędzy? Kiedy nastąpi naprawdę szkodzicie Polsce. Dziękuję. (Oklaski) to cudowne zrównanie dopłat bezpośrednich dla polskich rolników z dopłatami dla tych, którzy dostają w Unii Europejskiej najwięcej? Dziękuję. (Oklaski) Wicemarszałek Beata Mazurek:

Głos teraz zabierze poseł Mieczysław Miazga, Wicemarszałek Beata Mazurek: Prawo i Sprawiedliwość.

Dziękuję. Teraz głos zabierze poseł Ewa Szymańska, Prawo Poseł Mieczysław Miazga: i Sprawiedliwość. Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Dwa bardzo krótkie pytania. Czy tylko Poseł Ewa Szymańska: Polsce nie podoba się propozycja Komisji? Ile państw ma podobne zdanie, ilu mamy sojuszników? I jakie Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wy- są szanse na przyjęcie projektu w obecnym kształcie? soka Izbo! W dokumencie przyjętym przez Komisję Dziękuję bardzo. (Oklaski) Europejską, projekcie rozporządzenia dotyczącego wieloletnich ram finansowych na lata 2021–2027 oraz w rozporządzeniach wykonawczych dla Polski Wicemarszałek Beata Mazurek: przewidziane zostały mniejsze środki niż te, które są w obecnej siedmiolatce. Mówi się nawet, że cięcia Dziękuję. w przypadku Polski wynoszą 23%, podczas gdy środ- Głos teraz zabierze poseł Agnieszka Kołacz-Lesz- ki dla innych krajów zostały zwiększone, mówimy czyńska, Platforma Obywatelska.

Spis treści oczywiście o projekcie. Mam pytanie do pana mini- Nie ma. stra. Dlaczego środki z funduszy unijnych dla Polski W takim razie proszę o zabranie głosu posła Ka- zostały zmniejszone, a dla krajów takich jak Włochy, zimierza Gołojucha, Prawo i Sprawiedliwość. Hiszpania czy Grecja one wzrosły? Czy ta propozycja Komisji Europejskiej jest sprawiedliwa? (Oklaski) Poseł Kazimierz Gołojuch:

Wicemarszałek Beata Mazurek: Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W Unii Europejskiej trwa dyskusja na temat finan- Dziękuję. sowania wspólnej polityki rolnej w latach 2021–2027. Głos teraz zabierze poseł Józef Lassota, Platfor- Wszystko wskazuje na to, że nadal uda się utrzymać ma Obywatelska. dwa filary tejże wspólnej polityki rolnej. I filar to do- płaty bezpośrednie, II filar to środki, które zostaną przeznaczone na rozwój obszarów wiejskich, i tutaj Poseł Józef Lassota: stanowisko polskiego rządu, co chcę mocno podkre- ślić, wiąże się z dążeniem do wyrównania dopłat bez- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pan minister, kie- pośrednich i nieobniżania nakładów finansowych na dy miał swoje wystąpienie, na początku stwierdził, wspólną politykę rolną. że już 2 lata temu rząd rozpoczął batalię o budżet Miałem akurat możliwość uczestniczyć w posiedze- Unii Europejskiej w nowej perspektywie finansowej niu komisji rolnictwa Parlamentu Europejskiego, więc na lata 2021–2027. To prawda, panie ministrze, że widziałem, jak mocno jest tam prezentowane nasze rząd rozpoczął tę batalię, ale okazało się, że to jest stanowisko. I chciałbym podziękować za to i rządowi, batalia szkodnika, który doprowadza do tego, że Pol- i posłom, którzy brali udział w tej dyskusji. W budże- ska jest na marginesie Unii Europejskiej, że Polska cie mają być również przewidziane środki na inter- nie ma partnerów, którzy mogliby ją wesprzeć. I to wencję na rynkach rolnych. robi rząd PiS-u, nie nazywam go rządem Polski, po- Moje pytanie, jeśli chodzi o wspólną politykę rol- nieważ to jest rząd PiS-u, który szkodzi Polsce, rząd ną, jest takie. Czy uda się utrzymać finansowanie PiS-u, który niestety rządzi Polską. przynajmniej na takim poziomie, jaki jest obecnie? Pan minister i cały PiS mówią o tym, że należy Drugie pytanie dotyczy wyrównania w zakresie do- wspólnie działać na rzecz poprawy tej sytuacji. Otóż to płat. Wiemy, że mamy trochę sojuszników, i czy to prawda, należy wspólnie działać, tylko znowu europo- dążenie, które rząd Polski już zainicjował w negocja- słowie PiS-u rzeczywiście nic nie robią. Mówi się, że to cjach, może liczyć na powodzenie? Dziękuję bardzo. znowu wina opozycji, wina europosłów opozycji, na (Oklaski) 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Informacja bieżąca 193

Wicemarszałek Beata Mazurek: Unii. Od 2007 r. Polska jest największym odbiorcą funduszy unijnych, rocznie zwiększają one nasz pro- Dziękuję. dukt krajowy brutto o ponad 1%. Skoro zatem nie Proszę o zabranie głosu poseł Zofię Czernow, Plat- zapadły jeszcze żadne wiążące decyzje na temat bu- forma Obywatelska. dżetu, a państwa członkowskie są gotowe dyskuto- wać nad wydatkami na politykę spójności, chciała- bym zapytać, czy nasz rząd odpowiednio to wykorzy- Poseł Zofia Czernow: sta, czy jest należycie do tego przygotowany, czy dalej z uporem będzie wyprowadzał naszą demokra- Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! cję w szczere, pozaunijne pole. Dziękuję. (Oklaski) Mam bardzo konkretne pytanie. Czy Polska zgłosiła w zakresie polityki spójności dodatkowe obszary, tj. południową część Dolnego Śląska i część wojewódz- Wicemarszałek Beata Mazurek: twa mazowieckiego? Mamy bowiem taką sytuację, że zarówno Dolny Śląsk, jak i województwo mazowieckie Kolejną osobą zgłoszoną w celu zadania pytania jest przekroczyły próg dochodu w wysokości 75% średniej pan poseł Jakub Rutnicki, ale chyba nie ma pana posła. unijnej PKB na mieszkańca i znalazły się poza dofi- W takim razie lista osób zadających pytania zo- nansowaniem. Jednak te regiony nie rozwijają się stała wyczerpana. równomiernie. Dolny Śląsk, a zwłaszcza jego połu- Proszę o zabranie głosu przedstawiciela wniosko- dniowa część, czyli region wałbrzyski i jeleniogórski, dawców pana posła Marka Sowę. znajduje się pod względem rozwoju społeczno-gospodarczego w zdecydowanie trudniejszej sytuacji aniże- Poseł Marek Sowa: li pozostała część województwa. Podobnie jest w woje- wództwie mazowieckim. Subregiony te od wielu lat Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Pan borykają się z wieloma problemami, ze skutkami prze- minister powiedział, że rząd ma przygotowaną od 2 lat kształceń gospodarczych, szczególnie związanymi strategię negocjacyjną. Wie, co trzeba zrealizować. I tak z przestarzałym przemysłem, i konieczne jest objęcie

sobie myślę, że ta strategia została ogłoszona we wrze- Spis treści ich wsparciem. 106 samorządów Dolnego Śląska przy- śniu 2016 r. – to są dokładnie 2 lata – w Krynicy jęło wspólną deklarację, „Deklarację sudecką”, w spra- w trakcie spotkania prezesa Kaczyńskiego z premierem wie współpracy samorządów i ubiegania się o dofinan- Orbánem. Co wówczas prezes Kaczyński powiedział? sowanie ich działań. Sygnatariusze „Deklaracji sudec- Z Węgrami możemy konie kraść. Jest parę stajni, a na kiej” czynią starania w sprawie uzyskania wsparcia pewno jedna z napisem Unia Europejska. I to jest efekt w ramach europejskiego systemu wspomagania szcze- tej strategii. Co państwo w dokumentach rządowych, gólnych obszarów Unii Europejskiej, dotkniętych ne- w swoich stanowiskach, przygotowaliście? Pan mini- gatywnymi procesami i wymagających systemowego ster za bardzo do tego się nie odniósł, to ja państwu wsparcia finansowego. Chciałabym zapytać, po pierw- przeczytam, co pisze w dokumentach rządowych… sze, tak jak powiedziałam na początku, czy rząd zgło- (Głos z sali: Jest napisane.) sił te obszary do polityki spójności. Jakie jest stanowi- …o tych projektach, które zostały ogłoszone sko rządu w sprawie udzielenia tym regionom pomo- w maju, bo one pokazują tak naprawdę skalę proble- cy? Dziękuję bardzo. (Oklaski) mów, przed jakimi stoi Polska. Nie tylko polski rząd, bo rząd PiS-u przeminie, ale problem w Polsce pozo- Wicemarszałek Beata Mazurek: stanie, ponieważ tych wszystkich problemów nie da się po prostu rozwiązać. A mianowicie: znaczące po- Dziękuję. większenie liczby obszarów, dla których wsparcie Głos zabierze poseł Małgorzata Pępek, Platforma z funduszy europejskich będzie niemożliwe; inwesty- Obywatelska. cje w porty lotnicze – zapomnijcie o porcie centralnym; zakup taboru kolejowego – teraz kupujecie Pesę, a nie będzie za co kupować pociągów; inwesty- Poseł Małgorzata Pępek: cje w zakresie produkcji, przetwarzania, dystrybucji, składowania lub spalania paliw kopalnianych; skła- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Komisja Europej- dowiska odpadów i inwestycje w instalacje przetwa- ska przedstawiła pięć wariantów wstępnych koncep- rzania odpadów resztkowych – ile jeszcze mamy do cji w sprawie finansów do 2025 r. Niestety dla nas, zrobienia; radykalne ograniczenia w zakresie wspar- dla Polski objętej w wyniku działania rządu PiS pro- cia kultury, w tym w szczególności dziedzictwa kul- cedurą praworządności, w dokumencie znalazły się turowego; działalność badawczo-rozwojowa realizo- zapisy wskazujące na związek między praworządno- wana wyłącznie przez duże przedsiębiorstwa; inwe- ścią a finansami. Tylko w jednym z pięciu przedsta- stycje w sieci szerokopasmowe; obniżenie cappingu wionych wariantów nie ma ograniczenia finansów. z 2,35% PKB do 1,55% PKB – i jakie skutki to przy- To wariant zakładający dalszą integrację w ramach nosi dla polskiego budżetu; obniżenie poziomu dofi- 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 194 Informacja bieżąca

Poseł Marek Sowa Wicemarszałek Beata Mazurek:

nansowania z budżetu europejskiego do 70%, a dla Dziękuję, panie pośle. regionów przejściowych – do 60% O ile musi wzro- Proszę o zabranie głosu sekretarza stanu w Mi- snąć wkład własny na sfinansowanie wszystkich pro- nisterstwie Spraw Zagranicznych pana Konrada Szy- jektów? mańskiego. Kolejna kwestia, powiększenie kategorii regionów przejściowych z 90% do 100% średniej krajowej. O ile wzrośnie? To nie będą polskie regiony, z polskich re- Sekretarz Stanu gionów będzie region dolnośląski i pewnie region w Ministerstwie Spraw Zagranicznych wielkopolski, natomiast przybędzie masa regionów Konrad Szymański: Europy Zachodniej, które z tego tortu, o którym dzisiaj mówimy, będą korzystały, tak jak Polacy. Taka Pani Marszałek! Panie i Panowie! Myślę, że w bar- jest konsekwencja tego zapisu. dzo wielu wystąpieniach, nie wyłączając ostatniego, Kolejna kwestia, uniemożliwienie finansowania państwo mylą projekt budżetu z budżetem jako takim. elementów infrastrukturalnych w ramach Europej- Rozmawiamy o projekcie budżetu, który dzisiaj prze- skiego Funduszu Społecznego Plus. Dotychczas było chodzi w ręce państw członkowskich, stąd budowanie można 5% czy 10% z całego programu przeznaczyć daleko idących pytań, wybiegających w przyszłość na zakup wyposażenia, na środki trwałe. Tego nie pytań, mówiących o tym, jakie to będą cięcia, jakie będzie można już zrobić, nawet jeśli to wyposażenie środki zaradcze trzeba będzie przygotować w budżecie będzie integralnie związane z całym projektem. Rów- krajowym, jakie to przyniesie konsekwencje dla stra- nież w EFS jest obniżenie poziomu współfinansowa- tegii odpowiedzialnego rozwoju itd., jest dzisiaj abso- nia do 70%, a w regionach przejściowych – do 60%. lutnie stawianiem pytań w powietrzu, ponieważ mó- Dotychczas praktycznie było to bezkosztowo, bo wimy o projekcie – i tu odpowiadam na jedno z bardzo przecież nawet w tej perspektywie finansowej rząd konkretnych pytań, które padło na tej sali – który założył, było 85%, 10% na współfinansowanie z bu- w tym kształcie nie będzie przyjęty. Prawdopodobień- dżetu państwa. W kontraktach regionalnych wszyst- stwo przyjęcia tego projektu w takim kształcie jest Spis treści kie regiony mają na dokładkę, na uzupełnienie wkła- równe zeru. Proszę więc nie budować, z jakąś czasami du krajowego. Dzisiaj tych pieniędzy nie ma. To bę- słabo skrywaną schadenfreude, daleko idących hipo- dzie miało bardzo poważne skutki. tez dotyczących szans rozwojowych Polski w oparciu Była już o tym mowa, że jest niekwalifikowalność o projekt, co do którego jest całkowita jasność, nie tyl- VAT-u, co w konsekwencji będzie oznaczało radykal- ko ze strony polskiej, żeby było jasne, że w tym kształ- ne zwiększenie finansowania krajowego. Za co rolni- cie nie ma on szans na przyjęcie przez Radę Europej- cy kupią traktory, kombajny, sprzęt rolniczy? Jak będzie realizowane wsparcie dla młodych? Czy będzie ską, a to Rada Europejska w ostatecznym rozrachun- utrzymana inicjatywa Leader, kiedy właśnie II filar ku będzie musiała zdecydować o tym… wspólnej polityki rolnej, rozwój obszarów wiejskich, (Głos z sali: I Parlament.) spada o 1/4? Taka będzie konsekwencja. O wyrówna- …z polskim premierem włącznie, czy ten budżet niu dopłat bezpośrednich już możecie zapomnieć, bo jest do przyjęcia czy też nie. Myślę, że takie zastrze- ten budżet po prostu na to nie pozwoli. żenie warto mieć w tyle głowy, żeby nie budować tych Kolejna kwestia. Mógłbym pytać o bardzo wiele wielostopniowych kalamburów, które mogą wprowa- elementów. Nie ma na to czasu, ale mam do pana dzić w błąd opinię publiczną. ministra parę pytań szczegółowych. Odpowiem na pytania o najbardziej strategicz- Panie Ministrze! Słabości tej propozycji jest na- nym charakterze. Padło tutaj pytanie o koalicję, osa- prawdę bardzo wiele, ale my chcielibyśmy wiedzieć, motnienie. Wielu z państwa ma poczucie głębokiego które elementy z punktu widzenia interesów Polski osamotnienia, rozumiem, że przenosi to na cały kraj. są najważniejsze, na co w tym wszystkim postawi- Polska tego problemu nie ma. Grupa przyjaciół spój- cie, co będzie filarem obrony, bo wszystkiego obronić ności, o której tutaj była mowa, działa w tym samym się nie da. Do państwa wiadomości: nigdy w historii składzie, w jakim zawsze działała. Nie dalej jak nie zdarzyło się tak, żeby propozycja Komisji Euro- w maju prowadziłem spotkanie grupy przyjaciół spój- pejskiej była niższa od budżetu zatwierdzonego fi- ności, widziałem ją na własne oczy, więc nie jest to nalnie, zawsze jest odwrotnie. Tak było 6 lat temu. doniesienie prasowe. I interesy, spójność interesów Propozycja ogłoszona w 2012 r. przez Komisję Eu- rozwojowych tych krajów, które korzystają z polityki ropejską była lepsza niż ta przyjęta przez Radę Eu- spójności, jest taka, jaka była. ropejską i przez Parlament Europejski. Takie są Wspomniałem w licznych stanowiskach przyję- skutki. Dzisiaj tego też nie da się odwrócić. Nie mów- tych w szerokich koalicjach państw… Jest ich sześć, cie o jednomyślności, bo wy cały budżet generalnie to nie jest tylko deklaracja polityczna, to jest coś wię- akceptujecie, problem w tym (Dzwonek), że polskie cej, to są koncepcje wychodzenia z tego kryzysu, jaki priorytety w przypadku tego budżetu bardzo wiele mamy w związku z budżetem unijnym na kolejne tracą. Dziękuję. (Oklaski) lata. Nie ma czasu, by je tutaj referować. Padło pyta- 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Informacja bieżąca 195

Sekretarz Stanu w Ministerstwie nego przez Komisję Europejską, które, co więcej, Spraw Zagranicznych Konrad Szymański w ławach opozycji zyskiwało aplauz. Muszę powie- dzieć, że jest to sytuacja bezprecedensowa. Nie znam nie dlaczego – pytanie i pewna sugestia odpowiedzi drugiego kraju Unii Europejskiej (Oklaski), w któ- – te negocjacje są najtrudniejsze w historii. Myślę, że rym projekty, które są krzywdzące, dyskryminujące to jest bardzo ważny aspekt. Te negocjacje są naj- wobec jej własnego kraju, cieszą się poparciem opo- trudniejsze w historii. Nie było takiej sytuacji, o tak zycji. Nie znam takiego przypadku. Niestety tym dużej rozbieżności interesów i tak dużym ubytku przypadkiem jest Polska. wpływów, ponieważ Unia Europejska do tej pory tyl- Tu być może dochodzimy do najważniejszego py- ko rosła pod kątem dochodu narodowego, tylko rosła tania, które padło na tej sali na samym początku tej pod kątem PKB, tylko rosła pod kątem swojej liczeb- debaty. Czy to jest sprawa narodowa? Tak, to jest ności. Dzisiaj Unia Europejska maleje, i to ma bardzo sprawa narodowa i każdy odpowiedzialny parlament istotne konsekwencje finansowe, ponieważ wkład powinien mieć zdolność do tego, żeby zjednoczyć się Wielkiej Brytanii do budżetu Unii Europejskiej jest wokół celów, które są celami narodowymi, które wy- niebagatelny, jest kluczowy. To jest jeden powód. Ale jest jeszcze poważniejszy powód, którego z całą pew- nikają z naszych oczekiwań rozwojowych. Myślę, że nością nie można było zaobserwować w latach 90., to powinno wybrzmieć na tej sali bardzo mocno. Po- które tutaj były przywołane, i późniejszych, nawet winno też wybrzmieć mocno to, że próba grania in- 5 lat temu tego problemu nie można było zaobserwo- teresem kraju, próba grania interesami rozwojowymi wać. To jest nacisk i bezpośrednia obecność w koali- Polski ze względu na rachuby polityczne, na rachuby cjach rządowych, w szczególności państw Północy, wyborcze nie przyniesie nikomu na tej sali ani pożyt- partii, które nie ukrywają, że chcą wycofania popar- ku, ani chwały. (Oklaski) cia dla rozwoju projektu europejskiego, które stawia- ją bardzo jasne wymagania, mają bardzo ostre oczekiwania redukcji wpływu w sumie dość niewielkich Wicemarszałek Beata Mazurek: pieniędzy, jak na kształt i potencjał wspólnego rynku, które są wpłacane do tego budżetu. To jest Dziękuję panu ministrowi. Spis treści powód, dla którego te negocjacje są najtrudniejsze Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w historii. W żadnym wypadku tym powodem nie są w Ministerstwie Inwestycji i Rozwoju pana Pawła państwa rachuby związane z kontrowersją, konflik- Chorążego. tem o praworządność w Polsce. Ta sugestia jest spektakularna politycznie, muszę przyznać, ale całkowi- cie absurdalna, bo gdyby tak było, to należałoby za- Podsekretarz Stanu dać pytanie: Jaki konflikt o praworządność prowadzą w Ministerstwie Inwestycji i Rozwoju Czechy, Litwa, Łotwa, Estonia i w końcu Niemcy? Paweł Chorąży: Jaki konflikt prowadzą, że zostały potraktowane w ten sam sposób, analogiczny, tak jak Polska? (Okla- Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Padło ski) Powtarzam: teza spektakularna, sugestywna kilka pytań dotyczących polityki spójności i zasad, i absurdalna w tym samym stopniu. którymi ta polityka będzie posługiwała się w per- Ale mamy jeden wymiar tego problemu, który jest spektywie 2021–2027. Po pierwsze, chciałbym jesz- bardziej wyraźny. Mam na myśli rozporządzenie, projekt rozporządzenia, który był tutaj przywoływa- cze raz powtórzyć z całą mocą to, o czym przed ny. Problem z tym projektem rozporządzenia jest chwilą powiedział pan minister Szymański. W przy- taki. On w 4/5 odnosi się do tego, co, myślę, wszyscy padku rozporządzeń regulujących politykę spójno- jesteśmy w stanie poprzeć. Pieniądze unijne powinny ści, rozporządzeń sektorowych mamy do czynienia być kontrolowane. Polska, co więcej, pod tym wzglę- z propozycjami. Państwo też wiecie, jakie były pro- dem ma się czym pochwalić. Wydajemy bardzo dużo pozycje leżące u podstaw dyskusji przed perspekty- pieniędzy i wydajemy te pieniądze w sposób lepszy, wą 2007–2013, dotyczące VAT-u, dotyczące dużych niż wynosi średnia unijna. Jeśli chodzi o pieniądze, projektów, dotyczące szeregu różnych elementów. co do których jest nawet podejrzenie defraudacji, to Zawsze jest tak, że propozycja Komisji akurat w tym jest to w Polsce 1,6% wolumenu wszystkich pienię- przypadku jest propozycją najdalej idącą, a potem dzy, a średnia unijna to 2,1%, więc nie mamy żadne- jest rozmiękczana w toku negocjacji w Radzie i tri- go problemu z tym, by wzmacniać instrumenty kon- logu z Parlamentem. Jeżeli mówimy o uszczupleniu troli. Natomiast nie zgodzimy się na to, żeby przy tej środków na perspektywę 2021–2027 dla Polski, to okazji i na tej podstawie prawnej zbudować mecha- trzeba pamiętać, że w pierwszym rzędzie jest to nizm w gruncie rzeczy uznaniowego pozbawiania efekt zmniejszenia koperty na politykę spójności, państwa członkowskiego praw członkowskich tylko a nie zmniejszenia dla Polski środków jako takich. z uwagi na polityczne zamówienie, a taką intencję da Co więcej, są trzy kraje, które tracą więcej niż Pol- się wyczytać z projektu rozporządzenia przygotowa- ska – Czechy, Litwa i Estonia. 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 196 Informacja bieżąca

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Wicemarszałek Beata Mazurek: Inwestycji i Rozwoju Paweł Chorąży Proszę kończyć, panie ministrze. Kolejna kwestia. Polska pozostaje największym beneficjentem polityki spójności. Obecnie udział to 22%. Udział wprawdzie zmniejsza się do 19%, ale jest Podsekretarz Stanu to również pochodna zmian związanych z zamożno- w Ministerstwie Inwestycji i Rozwoju ścią, wyjściem części regionów z celu pierwszego. Paweł Chorąży: Oczywiście problemem w przypadku Polski nie jest kwestia wskaźników. To nie jest prawda, że wskaź- Natomiast nie ulega wątpliwości, że ona będzie niki są dla Polski dyskryminujące. Polskim proble- zmieniana. (Oklaski) mem jest capping i takie jego ujęcie, obniżenie pozio- (Poseł Marek Sowa: Nie było siedem, czternaście mu do 1,55. To jest główny element, który zresztą było.) w naszym przekonaniu ma charakter mocno dyskry- minujący, bo mówimy o cappingu na poziomie całych krajów, natomiast pięć regionów Polski wschodniej Wicemarszałek Beata Mazurek: nadaj jest w dwudziestce najsłabiej rozwiniętych re- gionów w Unii Europejskiej. Jeżeli doliczymy Mazow- Dziękuję. sze po podziale, to będzie sześć regionów, które są Wypowiedź ta kończy rozpatrywanie tego punktu najsłabiej rozwinięte. porządku dziennego. Jeżeli mówimy o Vacie, to propozycja Komisji Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 45. po- dotycząca VAT-u w moim odczuciu jest propozycją rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Rolnic- negocjowalną, bo jeżeli mówimy o kwalifikowalności twa i Rozwoju Wsi o rządowym projekcie ustawy całkowitej VAT-u dla projektów do 5 mln euro, to o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia trzeba to oceniać pozytywnie. W tej chwili mamy teoretyczną możliwość odzyskiwania VAT-u, ale efektywności prowadzonych działań kontrolnych chciałbym zwrócić uwagę, że w wielu przypadkach w zakresie niektórych rynków rolnych (druki

Spis treści jest to możliwość czysto teoretyczna i cała dyskusja nr 2764 i 2778). z audytorami tak naprawdę zmniejsza ten zakres od Proszę pana posła Roberta Telusa o przedstawie- wielu lat. nie sprawozdania komisji. Jeżeli mówimy o tym, czy województwo dolnoślą- skie, region Sudetów, może być objęte większym Poseł Sprawozdawca Robert Telus: wsparciem, to chciałbym powiedzieć, że jest to pytanie adresowane w obecnej perspektywie głównie Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie do marszałka województwa dolnośląskiego, odpowiedzialnego za regionalny program operacyjny dla Ministrze! Mam zaszczyt zaprezentować sprawozda- tego województwa, sposób podziału środków we- nie komisji o rządowym projekcie ustawy o zmianie wnątrz województwa. Z analiz, które były prowa- niektórych ustaw w celu zwiększenia efektywności dzone w Ministerstwie Inwestycji i Rozwoju, wyni- prowadzonych działań kontrolnych w zakresie nie- ka, że podział statystyczny województwa dolnoślą- których rynków rolnych. skiego, taki jaki miał miejsce w przypadku woje- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Jest to projekt bar- wództwa mazowieckiego, nie przynosi żadnych re- dzo mocno oczekiwany przez rolników, ale również zultatów, jeżeli chodzi o korzyści związane z aloka- przez polskich konsumentów, bo dotyczy on znako- cją, i to jest kwestia rozdysponowania środków we- wania żywności, tak aby, po pierwsze, rolnik, polski wnątrz województwa. Decyzja o podziale wojewódz- rolnik, zbywając swoje produkty, wiedział o tym, że twa mazowieckiego była jedną z pierwszych decyzji, te produkty będą sprzedawane w Polsce jako polskie które zostały podjęte jeszcze w 2015 r. Wniosek produkty, a po drugie, konsument, który kupuje, na- trafił do Eurostatu i doszło do podziału statystycz- bywa te produkty, był pewny, jakie produkty nabywa, nego (Dzwonek) tego regionu. jakiego pochodzenia są te produkty, a przede wszyst- Ostatnia rzecz, którą chciałbym powiedzieć. Lista kim wiedział, czy są to polskie produkty, bo my mu- negatywna. Nie jest tak, że lista negatywna jest simy promować nasze, polskie produkty, jako że to czymś, co na pewno będzie w takim kształcie. Jeżeli mówimy o liście negatywnej, to taka lista była rów- jest dobre i dla konsumentów, i dla rolników. nież w latach 2007–2013. Marszałkowie województw Komisja wczoraj spotkała się i przeprowadziła również byli wykluczeni, jeżeli chodzi o możliwości pierwsze czytanie tego projektu ustawy. Zgłoszono wspierania transportu lotniczego. I pan poseł Sowa poprawki, które zostały przyjęte przez komisję. I ko- doskonale o tym… misja rekomenduje Wysokiej Izbie przyjęcie tego pro- (Poseł Marek Sowa: Czternaście.) jektu ustawy, bo, tak jak powiedziałem na początku, …wie, że takie ograniczenia były również w per- jest on oczekiwany i przez rolników, ale i przez kon- spektywach poprzednich. sumentów. Dziękuję bardzo. (Oklaski) 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia efektywności prowadzonych działań kontrolnych w zakresie niektórych rynków rolnych 197

Wicemarszałek Beata Mazurek: Wicemarszałek Beata Mazurek:

Dziękuję. Dziękuję. Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- Głos teraz zabierze poseł Zbigniew Ajchler, Plat- rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad- forma Obywatelska. czeń w imieniu klubów i kół. Otwieram dyskusję. Jako pierwszy głos zabierze poseł Piotr Polak, Poseł Zbigniew Ajchler: Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość. Bardzo proszę, panie pośle. Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Mam zaszczyt w imieniu Platformy Obywatelskiej przed- stawić stanowisko w sprawie ustawy o zmianie nie- Poseł Piotr Polak: których ustaw w celu zwiększenia efektywności prowadzonych działań kontrolnych w zakresie niektó- Dziękuję. rych rynków. Chciałbym powiedzieć, że świat się Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! zmienia, my ludzie się też wszyscy zmieniamy, rynek jest różny, trudny. I ta trudność zbywania naszych W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawie- produktów i produktów w Europie powoduje różnego dliwość mam zaszczyt przedstawić stanowisko wobec typu dewiacje, powoduje różnego typu wykorzysty- projektu ustawy, który to projekt reguluje sprawy wanie słabych, często z dziurami przepisów, często obrotu produktami rolno-spożywczymi na rynku pol- z pełną świadomością wykorzystywania, bo nie ma skim. Ten projekt ustawy, przedstawiony przez mi- żadnych kar, nie ma żadnych sankcji. Wobec powyż- nisterstwo rolnictwa, zmienia zapisy kilku ustaw, szego dobrze się stało, że rząd wprowadził określone które zajmują się obrotem produktami rolno-spożyw- sankcje za nieuczciwe praktyki, które odbywają się czymi na polskim rynku. Tych ustaw jest kilka. na naszym rynku. Ciężko się pracuje na wsi, ciężko W tych zapisach, które proponujemy Wysokiej Izbie, się zdobywa pieniążki. Mówi się, że nie sztuką jest aby je uchwaliła, jest podniesiona kwestia zaostrze- wyprodukować, sztuką jest sprzedać. To powoduje Spis treści nia kar dla tych, którzy w sposób nieuczciwy wpro- rzeczywiście, że idzie się na pewne uproszczenia, wadzają do obrotu na polskim rynku produkty rolno- idzie się na pewne łatwe zdobywanie pieniążków po- -spożywcze przetworzone i nieprzetworzone, którzy przez mieszanie produktów, poprzez obniżanie ich przyczyniają się do tego, że na polski rynek trafiają wartości. Polskie produkty są znane w całej Europie produkty nieoznakowane znakiem wskazującym, że ze swojej jakości, z tego, że są dobre, że są zdrowe. to jest produkt wyprodukowany w Polsce, którzy Często właśnie ten element, że są zdrowe, sprawia, wprowadzają w błąd polskich konsumentów co do że są zakłócane przez tych pazernych ludzi, którzy możliwości świadomego korzystania z takich produk- chcą zarobić jakieś pieniądze. Różne państwa docho- tów w polskich sklepach detalicznych czy w polskich dziły do tego tematu w różny sposób, stosując okre- małych, większych czy średnich sieciach detalicz- ślone praktyki prawne i przepisy. Jedne stosowały nych i zakupywania takich produktów. jednolite stawki kar, inne, tak jak Polska, stosują Zaostrzenie kar jest kilkukrotne, od 500 zł, do różne kary. Uważam to bezwzględnie za stosowne nawet sześciokrotności wartości towaru, który zo- i klub Platformy Obywatelskiej również tak uważa, stał wprowadzony do obrotu świadomie na polski chociaż niechętnie jest się karanym. Ale one są nie- rynek, a jest złej jakości, nieoznakowany w sposób zbędne, konieczne i dyscyplinują nasz rynek. właściwy, towaru, który nie powinien być na pol- Druga sprawa – to jest podwójnie ważne ze wzglę- du na słabość obecnych inspekcji. Dzisiaj np. inspek- skim rynku sprzedawany. Kontrolerzy, którzy będą cje weterynaryjne czy inspekcje jakości handlowej dokonywać kontroli czy to na rynkach hurtowych, artykułów są w słabej kondycji, nie są zdolne wyko- czy w placówkach sprzedaży detalicznej, będą upo- nać tylu badań w stosunku do masy towarowej, któ- ważnieni do tego, żeby bez zapowiedzi takie kontro- ra wchodzi do naszego kraju. To zagraża bezpieczeń- le przeprowadzać. stwu żywnościowemu naszego państwa, a to jest Prawo i Sprawiedliwość w pełni popiera przedsta- najważniejszym elementem pracy naszych inspekcji wiony projekt ustawy. Jest to również odpowiedź na czy instytucji. One są odpowiedzialne za to, aby Po- głos polskich rolników, polskich producentów, którzy lka i Polak, kupując w polskim sklepie nasze produk- szczególnie w ostatnim czasie wielokrotnie podnosi- ty, czuli pewność, gwarancję, że te produkty są zdro- li te kwestie. Chodzi o to, aby je uregulować, aby we i bezpieczne. Stąd element wprowadzania kar, wprowadzić takie zaostrzenie przepisów kontrolnych, różnych konsekwencji w tym temacie jest nieodzow- by się nie opłacało nieuczciwym producentom, han- ny, właściwy i konieczny. W związku z tym, proszę dlowcom te produkty rolne na polski rynek wprowa- państwa, klub Prawo… (Wesołość na sali, oklaski) dzać. Będziemy głosować za tym projektem ustawy. (Głos z sali: Prawo i Sprawiedliwość, brawo!) Dziękuję. (Oklaski) (Głos z sali: Zapraszamy.) 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia efektywności prowadzonych działań kontrolnych 198 w zakresie niektórych rynków rolnych

Poseł Zbigniew Ajchler nie taka możliwość pojawia się tylko w przypadku dokumentów sporządzonych w języku obcym. …klub Platformy Obywatelskiej będzie popierał W procedowanym projekcie podnoszone są także ten wniosek jako pozytywny, do wdrożenia w dal- m.in. kwestie sprawowania skutecznego nadzoru In- szych pracach w komisjach. (Oklaski) spekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożyw- Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Dzię- czych nad działalnością osób wpisanych do rejestru kuję za uwagę. To wszystko, co chciałem powiedzieć. rzeczoznawców. Taki nadzór prawdopodobnie umoż- Dziękuję. (Oklaski) liwi weryfikację obiektywności rzeczoznawców. I choć, (Głos z sali: Brawo!) jak wskazałem powyżej, wydaje się, że zmiany zmie- rzają w dobrym kierunku, to nie ustrzeżono się w tym względzie przed pewnego rodzaju przewlekłością Wicemarszałek Beata Mazurek: i przyjęciem postawy biernej. Należy w tym kontekście zapytać, dlaczego tak ważne zmiany są proponowane Dziękuję. dopiero teraz. Głos teraz zabierze poseł Norbert Kaczmarczyk, Podsumowując, trzeba wskazać, że rozwiązania Kukiz’15. proponowane w tej ustawie są właściwe i powinny skutkować zwiększeniem efektywności prowadzonych działań kontrolnych w zakresie niektórych ryn- Poseł Norbert Kaczmarczyk: ków rolnych. Rekomenduję klubowi Kukiz’15 głoso- wanie za tą ustawą. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt (Głos z sali: Brawo!) przedstawić stanowisko klubu Kukiz’15 w sprawie projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia efektywności prowadzonych działań kon- Wicemarszałek Beata Mazurek: trolnych w zakresie niektórych rynków rolnych. Zasadniczym aspektem tego projektu jest pod- Dziękuję. wyższenie kar nakładanych za nieprzestrzeganie Głos teraz zabierze poseł Jerzy Meysztowicz, klub Spis treści wymagań jakości handlowej owoców i warzyw wpro- Nowoczesna. wadzonych do obrotu poprzez zmianę dotychczas stosowanych grzywien na kary pieniężne wymierzone na mocy decyzji administracyjnej, a także nakła- Poseł Jerzy Meysztowicz: danie kar za brak dokumentacji potwierdzającej Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Jaka szkoda, że informację o pochodzeniu określonych produktów. tak rzadko mamy do czynienia z ustawami, które I choć zapisy dotyczące bardziej dotkliwych kar mogą przygotował klub albo rząd Prawa i Sprawiedliwości, brzmieć ograniczająco i drastycznie, to w obliczu co- które nie budzą kontrowersji, które są dobrze przy- raz liczniejszych sygnałów zgłaszanych przez przed- gotowane i które warto poprzeć. Akurat ta ustawa stawicieli sektora owoców i warzyw, które dotyczą do tej nielicznej grupy należy, bo rzeczywiście jest nasilającego się procederu przepakowywania przez potrzeba doprowadzenia do sytuacji, w której polscy handlowców owoców i warzyw przywożonych z in- konsumenci będą mieli pewność, że towary, które nych państw Unii Europejskiej lub państw trzecich kupują, a w szczególności produkty rolne, to są pro- i sprzedawania ich jako polskich, działania takie wy- dukty polskie, bo będą mieli gwarancję, że rzeczywi- dają się trafne i uzasadnione. Taki proceder skutku- ście zostało to skontrolowane, a przedsiębiorcy i rol- je brakiem informacji o rzeczywistym pochodzeniu nicy, którzy oferują te towary, będą mieli świado- warzyw i owoców, co w istocie powinno być postrze- mość, że jeżeli dokonają pewnego rodzaju oszustwa, gane jako naruszenie nie tylko jakości handlowej, ale zostaną ukarani. Zwiększenie uprawnień instytucji także bezpieczeństwa żywności jako takiego. Rzeczy- kontrolnych też jest zasadne, dlatego że dochodziło wiście wydaje się, że kary za naruszenie wymogów do tych nieprawidłowości właśnie z tego względu, że odnoszących się do bezpieczeństwa i jakości żywności ten system kontroli nie był szczelny, a kary, które powinny być znacznie bardziej proporcjonalne do po- były przewidziane za tego typu postępowanie, były pełnionego czynu, ponieważ obecnie kształtują się mało uciążliwe, w związku z tym zakładano, że na- one na zbyt niskim poziomie, a więc nikła jest rów- wet po zapłaceniu kary ten interes się opłaca. nież ich skuteczność, czyli nie spełniają one funkcji Ważne jest również to, że ta ustawa spowoduje, że odstraszającej. będziemy mieli większą gwarancję, że te produkty, W projekcie ustawy proponuje się także doprecy- które będziemy mogli nabyć, a które później będą zowanie wielu innych przepisów mających na celu przez nas konsumowane, będą produktami zdrowy- uniknięcie wątpliwości dotyczących współpracy kon- mi. Dlatego że wiadomo, że różne kraje stosują różne trolowanego i kontrolującego, jak chociażby możliwo- środki chemiczne, żeby przedłużyć chociażby okres ści sporządzenia kserokopii, odpisów i wydruków ważności tych towarów, a my, nie wiedząc, że to jest dokumentów związanych z określoną kontrolą. Obec- akurat towar pochodzenia zagranicznego, czasami 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia efektywności prowadzonych działań kontrolnych w zakresie niektórych rynków rolnych 199

Poseł Jerzy Meysztowicz europejskich, innych krajach świata jako doskonałej jakości czy dobrej jakości produkt polski. lekceważymy to, czasami nie jesteśmy w stanie do- Warto w tym miejscu zwrócić uwagę na kalenda- kładnie umyć takich produktów rolnych i rzeczywi- rium pewnych wydarzeń, żebyśmy mieli świadomość, ście może to wywołać takie niezbyt dobre, niezbyt jakie spowodowało to zagrożenie. Przypominam, lato korzystne efekty. ubiegłego roku, czyli 2017 r. – w wyniku negocjacji Dlatego klub Nowoczesna popiera tę ustawę i bę- Ukrainy z Komisją Europejską zostaje zliberalizowa- dzie głosował za dalszym procedowaniem nad nią. ny handel produktami żywnościowymi, na wiele pro- Dziękuję bardzo. (Oklaski) duktów zostaje zniesiony kontyngent, wiele produk- tów jest importowanych, jest zgoda, aby były importowane po zerowych stawkach celnych. Zwracamy Wicemarszałek Beata Mazurek: wtedy uwagę my jako klub Polskiego Stronnictwa Ludowego na konferencjach, ale także w Parlamencie Dziękuję. Europejskim w komisji rolnictwa ustami szefa tej ko- Głos zabierze teraz poseł Mirosław Maliszewski, misji Czesława Siekierskiego, że będzie to skrajnie Polskie Stronnictwo Ludowe – Unia Europejskich niekorzystne dla Polski, że umożliwi to import przez Demokratów. Polskę, ale także do Polski, wielu produktów żywno- ściowych z Ukrainy, taniej wyprodukowanych, niekoniecznie odpowiedniej jakości. Niestety dzieje się to Poseł Mirosław Maliszewski: bez sprzeciwu władz Polski. Te przepisy wchodzą w życie. Komisja Europejska je przyjmuje. Nie trzeba Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Klub Polskiego było długo czekać, bo tylko do lata tego roku, do czerw- Stronnictwa Ludowego – Unii Europejskich Demo- ca – lipca tego roku, żeby zobaczyć skutki tego otwar- kratów tak jak inne kluby, które to wcześniej dekla- cia. Wtedy wszyscy poza nami bagatelizowali to, rowały, także poprze ten projekt. On idzie w niezłym a skutki tego widać dzisiaj wyraźnie na przykładzie kierunku, idzie w kierunku pobudzenia czy utwier- chociażby malin i tych ostatnich akcji, o których mó- dzenia w konsumentach patriotyzmu konsumenckie- wimy, działań, które są podejmowane, oraz tego, co go, tak aby kupowali polskie produkty. mówił ostatnio nowy minister rolnictwa, że trzeba Spis treści Ten projekt jest generalnie niezły, choć oczywiście zwiększyć kontrolę produktów importowanych z Ukra- jest spóźniony i jest też wynikiem pewnych reakcji iny. Otóż okazuje się, że rok do roku, czyli od 2017 r. do rynkowych. Jakich reakcji rynkowych? Otóż w ostat- 2018 r., w tym przedziale czasu, o którym mówię, nim czasie mieliśmy do czynienia z dwoma zjawiska- zwiększył się import do Polski malin pochodzących z Ukrainy o 26% – nie tych świeżych malin, tylko mami, które zaczęto wreszcie zauważać. Po pierwsze, to lin albo zamrożonych, albo w formie koncentratu, albo wynika także z pozytywów patriotyzmu konsumenc- pulpy, przywożonych do Polski w cysternach, przywo- kiego, zauważono, że polskie produkty, które są na żonych bez jakiejkolwiek kontroli. I wszyscy to przy- półkach sklepowych, w oczach odbiorców, w oczach znają. Także służby mówią o tym, że nie było kontro- obywateli, w oczach Polaków są… mają one lepszą lowane to, jakimi preparatami te maliny były pryska- opinię niż produkty importowane. Minął na szczęście ne, jakimi preparatami były nawożone. One były ten czas zachłyśnięcia się żywnością, która pochodzi wwożone do Polski, do przetwórni, często już dzisiaj z innych krajów. Dzisiaj konsumenci dokładnie wie- ukraińskich, kupionych lub wybudowanych w ostat- dzą, że nasi polscy rolnicy produkują produkty naj- nim czasie, i później jako polskie maliny albo po zmie- lepszej jakości. Zaczęliśmy zauważać – a kulminacją szaniu z polskimi malinami wyjeżdżały, zabierając tego była tegoroczna akcja truskawkowa – że impor- miejsce, jeśli chodzi o rynek, malinom polskim. towane truskawki z krajów europejskich, pozaeuro- Jaka to jest skala? Bo ktoś może powiedzieć, że pejskich przepakowywano w polskie opakowania po 26% to jest niewielka skala. Otóż w minionych kilku to, żeby sprzedawać je pod szyldem, pod marką pol- latach eksport malin z Ukrainy do Polski wzrósł skich truskawek, co było ewidentnie oszukiwaniem praktycznie od zera do 14–15 tys. t. Generalnie eks- konsumentów. port malin z Ukrainy wzrósł od zera do 14–15 tys. t, I tego dotyczy ten projekt. Ten projekt dotyczy z czego 50% stanowi eksport do Polski. Widzimy kontroli produktów świeżych, nieprzetworzonych na więc, jakim jesteśmy doskonałym kanałem przerzu- etapie sprzedaży detalicznej. Natomiast jest drugie towym dzięki tym przepisom, które zostały latem zjawisko, które jest zjawiskiem nie mniej interesują- ubiegłego roku przyjęte, aby transportować ten pro- cym, i chyba jego skala jest zdecydowanie większa, dukt do innych krajów, mieszając go wcześniej z pol- a nawet na pewno większa – jest to zjawisko importu skim, przez co produkt ten nabrał lepszych cech ja- do Polski surowców do produkcji żywności, które póź- kościowych. niej są mieszane z polskimi produktami doskonałej Dopiero wydarzenia, które miały miejsce w ostat- jakości, a tamte są wątpliwej jakości i trafiają do kon- nim czasie, wiosną – protesty producentów warzyw, sumentów pod szyldem, pod marką polskiej produk- następnie producentów owoców – zaowocowały tym, cji, trafiają także do konsumentów w innych krajach że pojawił się ten projekt. My, idąc w kierunku takim, 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia efektywności prowadzonych działań kontrolnych 200 w zakresie niektórych rynków rolnych

Poseł Mirosław Maliszewski Wicemarszałek Beata Mazurek:

że trzeba popierać przepisy, które będą wprowadzały Dziękuję bardzo. pewne pozytywne regulacje – ale pokazując to kalen- Proszę o zadanie pytania poseł Krystynę Skow- darium, bo mówiłem o tym, jak negatywne skutki rońską, Platforma Obywatelska. mogą mieć pewne decyzje i brak reakcji ze strony Polski – będziemy ten projekt popierali, mając na- dzieję, że chociaż część rynku on uzdrowi, usprawni Poseł Krystyna Skowrońska: i spowoduje, że Polacy będą mieli większą świado- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! mość i pewność, że kupując polski produkt (Dzwo- W Wysokiej Izbie wiemy, że zmienił się minister. nek), naprawdę kupują polski produkt. (Oklaski) Może zaczną się nowe porządki, może zaczniemy wreszcie mówić o konkurencyjności polskiego rolnictwa. Bardzo nam na tym zależy. Wicemarszałek Beata Mazurek: Myślę, że przy uwadze… Przy rozwiązaniu problemu pokazanego w projekcie ustawy… Jak mój ko- Dziękuję. lega powiedział, opowiemy się za jego przyjęciem i za Przechodzimy do zadawania pytań. dobrym krokiem, ale ważna jest, co również podnosił Czy ktoś z pań i panów posłów chciałby się jeszcze mój przedmówca, sprawa konkurencyjności i pomocy dopisać do listy osób zadających pytanie? w zakresie m.in. dopłat czy uregulowania rynków. Nie widzę. Teraz owoce miękkie mają bardzo niską cenę i nie są Zamykam listę. konkurencyjne, nie są przyjmowane albo nie ma Jako pierwszy pytanie zada poseł Andrzej Kryj, chętnych osób, które by mogły pomóc w zbiorze. War- Prawo i Sprawiedliwość. to o tym rozmawiać, jak rozmawiają sami rolnicy. Panie pośle, czas na zadanie pytania – 1 minuta. Pytanie do ministra: Czy nowe kierownictwo roz- waża również takie rozwiązania (Dzwonek), aby roz- mawiać z rolnikami w tej sprawie? Dziękuję. (Oklaski) Poseł Andrzej Kryj:

Spis treści Wicemarszałek Beata Mazurek: Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Jako poseł z województwa świętokrzyskie- Dziękuję. go, gdzie produkcja sadownicza, ogrodnicza i rolna Następne pytanie zada poseł Anna Kwiecień, Pra- jest bardzo mocno rozwinięta, często spotykam się wo i Sprawiedliwość. z producentami, którzy pokazują patologiczne zjawiska w obszarze sprzedaży produktów rolnych. Mówią oni, że całe transporty ziemniaków, warzyw, owoców, Poseł Anna Kwiecień: np. czereśni, z południa i ze wschodu Europy trafia- ją na polski rynek, choćby na giełdę w Sandomierzu, Pani Marszałek! Panie Ministrze! Szanowni Pań- i są tam sprzedawane jako polskie. Czereśnie były stwo Posłowie! Chciałam spytać o kwestię rzeczo- przepakowywane, według ich informacji, i sprzeda- znawców i o rejestr, który pojawia się w zmianach wane jako polskie czereśnie, co utrudniało sytuację w ustawie, tzn. konkretnie o wzmocnienie nadzoru nad pracą rzeczoznawców. Wydaje się, że to jest bar- polskich producentów. Mówią oni, że te produkty nie dzo istotny element, aby wzmocnić właśnie te kwe- są poddawane kontroli i badaniom np. na zawartość stie, gdyż to oni decydują i oni wskazują, czy dane środków ochrony roślin. To samo dotyczy przywozu produkty sprowadzane do Polski spełniają określone całych cystern półproduktów do produkcji soku jabł- normy, czy nie dochodzi do przemytu, co od dawna kowego. sygnalizują nasi rolnicy. Bardzo serdecznie dziękuję Mam pytanie. Nieuchronność kary (Dzwonek) to za to, że te zmiany się pojawiły w tych ustawach. to, co będzie odstraszało takich ludzi. I jeszcze jedna kwestia. Chcę powiedzieć, że (Dzwonek) rolnicy bardzo wskazują na to… Wicemarszałek Beata Mazurek: Wicemarszałek Beata Mazurek: Panie pośle, pana czas minął. Dziękuję bardzo. Pani poseł, proszę kończyć, czas minął.

Poseł Andrzej Kryj: Poseł Anna Kwiecień:

Czy mamy gwarancję, że będzie to… …że niekontrolowany przemyt bardzo mocno za- (Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia burza… przy wyłączonym mikrofonie) (Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia …rzeczywiście kontrolowane? (Oklaski) przy wyłączonym mikrofonie, oklaski) 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia efektywności prowadzonych działań kontrolnych w zakresie niektórych rynków rolnych 201

Wicemarszałek Beata Mazurek: Wicemarszałek Beata Mazurek:

Dziękuję. Dziękuję. Proszę o zadanie pytania panią poseł Joannę Bo- Pytanie teraz zadaje poseł Marek Suski, Prawo rowiak, Prawo i Sprawiedliwość. i Sprawiedliwość.

Poseł Joanna Borowiak: Poseł Marek Suski:

Bardzo dziękuję. Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie Mam pytanie o dobre rozwiązania dla Polski i rolników. Ministrze! Rozpocznę od cytatu: W naszej kulturze Chciałem zapytać, po pierwsze, od kiedy PSL i Platfor- gospodarczej i społecznej ważna jest wieś. Praca rol- ma dostrzegają problemy polskich rolników i pochylają nika jest ważna i trzeba ją doceniać i wspierać. Tak się nad nimi z taką troską, bo kiedy rządzili, zajmowa- wczoraj w Głogowie, w moim województwie, w woje- li się handlem gazem czy załatwianiem swoich spraw wództwie kujawsko-pomorskim, premier Mateusz w KRS-ie, tak jak Jan Bury… Morawiecki mówił o polskiej wsi, prezentując plan (Poseł Krystyna Skowrońska: Proszę sobie przy- dla wsi odpowiadający na najpilniejsze potrzeby pol- pomnieć ministra Lipca.) skich rolników i rozwiązujący najważniejsze proble- …natomiast dzisiaj, po tylu latach rządów nagle my polskiej wsi. się obudzili i mówią, że są zjawiska, które wreszcie Ten rządowy projekt jest potrzebny i oczekiwany zostały zauważone. Tak, rząd Prawa i Sprawiedliwo- przez polskich producentów żywności i przez pol- ści zauważa zjawiska, które są niekorzystne, pomaga skich rolników. To jest kolejny dowód na to, że spra- rolnikom. wy rolnictwa i polskiej wsi są ważne dla rządu Prawa Rządziliście tyle lat i nie zauważaliście tego, a w cza- i Sprawiedliwości. sie strajków rolników mówiliście: Nie upolityczniaj- Czy przyjęcie ustawy pozwoli na zakończenie pro- cie. Sawicki bezradnie rozkładał ręce, mówiąc, że nic cederu przepakowywania żywności przez supermar- nie może zrobić. Tak, ten rząd dba o Polskę i polskie Spis treści kety? Czy dzięki wejściu w życie tej ustawy skończy rolnictwo. się wreszcie nieuczciwe podejście handlowców wpro- (Poseł Krystyna Skowrońska: A Jurgiel spał, Jur- wadzające w błąd konsumentów i powodujące straty giel spał.) polskich producentów żywności? Dziękuję. (Oklaski) Natomiast jest tylko taki problem, czy nie donie- siecie Unii, żeby zakwestionować te rozwiązania, że one powodują (Dzwonek) nierówności w Unii Euro- Wicemarszałek Beata Mazurek: pejskiej…

Dziękuję. Pytanie teraz zadaje poseł Józef Lassota, Platfor- Wicemarszałek Beata Mazurek: ma Obywatelska. Dziękuję, panie ministrze. Poseł Józef Lassota: Poseł Marek Suski: Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Jak widać, wszyscy uważają, że to rozwiązanie zaproponowane przez …i że nie będą mogły obowiązywać. Dziękuję bar- rząd jest potrzebne. Należę do tych konsumentów, dzo. (Oklaski) którzy czasem kupują również w sklepach może spe- (Poseł Krystyna Skowrońska: Panie pośle, mini- cyficznych – czy to ekologicznych, czy prowadzonych ster Jurgiel spał.) chociażby przez instytucje kościelne, zakony – z peł- nym zaufaniem, że są to produkty rzeczywiście gwa- rantowane przez tych producentów. Ale spotykam się Wicemarszałek Beata Mazurek: czasem z taką opinią, że niektóre z tych produktów mogą być kupowane np. w Tesco, a potem odpowied- Bardzo dziękuję, panie ministrze. nio pakowane i sprzedawane jako ich własne. Czy Pytanie teraz zadaje poseł Kazimierz Gołojuch, były sygnały, że taka sytuacja miała miejsce? Nie Prawo i Sprawiedliwość. (Gwar na sali) sądzę, żeby tak było, ale chciałbym spytać, ponieważ Pani poseł Skowrońska, pani miała już czas i moż- to jest oparte na informacji różnych stowarzyszeń, liwość zadania pytania, proszę o ciszę. czy takie sygnały były i czy taka kontrola również (Poseł Krystyna Skowrońska: Ale pan poseł Suski będzie przeprowadzana. Dziękuję. nie zrozumiał.) 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia efektywności prowadzonych działań kontrolnych 202 w zakresie niektórych rynków rolnych

Poseł Kazimierz Gołojuch: pytać, dlaczego takie przepisy, taka ustawa nie zo- stała wprowadzona przez poprzedni rząd. Czy prze- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! pisy unijne zabraniały wprowadzenia tego rodzaju Omawiana ustawa dotyczy obrotu produktami rolno- rozwiązań? Czy rząd Prawa i Sprawiedliwości miał -spożywczymi na polskim rynku. Chodzi o to, aby do jakieś kłopoty, jeżeli chodzi o to, żeby te przepisy zo- obrotu wprowadzane były produkty wiadomego po- stały wprowadzone? chodzenia. Powiem, że polscy rolnicy i producenci Chciałabym zapytać, czy rząd podejmie działania, produkują zdrową, dobrą żywność. Oczekują tego aby sprawdzić, gdzie podziały się 3 mld zł, które były typu ustawy. Również polscy konsumenci chcą wie- przeznaczone na tworzenie grup producenckich. dzieć, co mają na swoim stole. (Dzwonek) Dziś bez tych środków nasi rolnicy są nie- Moje pytanie jest takie. Wiadomo, że przy tego konkurencyjni. Dziękuję. (Oklaski) typu ustawie, przy jej wprowadzaniu potrzebna jest (Poseł Krystyna Skowrońska: A państwo rządzicie pewna świadomość konsumentów. Ona już jest wśród 3 lata.) społeczeństwa polskiego. Czy ministerstwo rolnictwa (Głos z sali: Za waszych czasów były te rzeczy, za jeszcze przewiduje dodatkową, zakrojoną na szeroką waszych czasów.) skalę akcję informacyjną dotyczącą wprowadzenia tej ustawy? Chodzi o to, żeby w przypadku konsu- mentów, polskich konsumentów wprowadzić takie Wicemarszałek Beata Mazurek: nawyki, żeby kupowali zdrowe polskie produkty. Dziękuję. (Oklaski) Pani poseł, dziękuję bardzo. Pytanie zadaje poseł Piotr Polak, Prawo i Spra- wiedliwość. (Gwar na sali) Wicemarszałek Beata Mazurek: Pani poseł Skowrońska, bardzo proszę się uspo- koić. Dziękuję. Bardzo proszę, panie pośle. Pytanie zadaje poseł Mieczysław Miazga, Prawo i Sprawiedliwość. Spis treści Poseł Piotr Polak:

Poseł Mieczysław Miazga: Dziękuję. Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie W dotychczasowych ustawach były zapisy, które od Ministrze! Bardzo potrzebna nowelizacja ustawy, inspektorów, kontrolerów inspekcji handlu artykuła- która ma spowodować ograniczenie fałszowania żyw- mi rolno-spożywczymi wymagały zaświadczenia, upo- ności. Ustawa także ograniczy przywóz słabej jakości ważnienia do kontroli nie tylko w zakresie podejmo- żywności z zagranicy. Mamy bardzo dobrą żywność. wanej czynności kontrolnej, ale również wpisania Powinniśmy zadbać o to, aby jej nie pogorszyć. w tym upoważnieniu danych kontrolowanych podmio- I pytanie: Czy Inspekcja Jakości Handlowej Arty- tów handlujących przeważnie na rynkach hurtowych. kułów Rolno-Spożywczych i inne służby odpowie- Czy po tych zmianach, które wprowadzamy w tym dzialne za kontrolę są w stanie temu sprostać? Mam projekcie ustawy, kontrolujący inspektorzy będą mu- na myśli obecne kadry. Czy są na te zadania przewi- sieli wpisywać dane handlującego? Czy będą mogli dziane środki finansowe? W jakiej wysokości? Dzię- dokonywać tych inspekcji kontrolnych w sposób nie- kuję. (Oklaski) zapowiedziany, tj. bez spisywania danych podmiotu, który zechcą skontrolować? Czy dzięki tym zapisom liczba kontrolowanych podmiotów jednorazowo może Wicemarszałek Beata Mazurek: się zwiększyć? Dziękuję. (Oklaski)

Dziękuję. Pytanie zadaje poseł Maria Zuba, Prawo i Spra- Wicemarszałek Beata Mazurek: wiedliwość. Dziękuję. Pytanie zadaje pan poseł Paweł Kobyliński, klub Poseł Maria Zuba: Nowoczesna.

Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Bardzo dziękuję w imieniu rolników z województwa Poseł Paweł Kobyliński: świętokrzyskiego, ale również konsumentów – myślę, że z całego kraju – bo te przepisy były oczekiwane Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wy- zarówno przez konsumentów, jak i producentów żyw- soki Sejmie! Chciałbym spytać o możliwości kadro- ności w naszym kraju. Jednocześnie chciałabym za- we Inspekcji Handlowej. Jest duża liczba punktów 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia efektywności prowadzonych działań kontrolnych w zakresie niektórych rynków rolnych 203

Poseł Paweł Kobyliński Nieuchronność kary to jest jeden z podstawowych elementów. Bardzo wiele razy pojawia się tutaj handlowych, które prawdopodobnie będą podlegały pytanie dotyczące właśnie możliwości kontrolnych kontroli. To dziesiątki tysięcy sklepów, podmiotów, ze strony instytucji. Te instytucje są tutaj dookre- które handlują żywnością. Czy będziecie państwo ślone, są dwie podstawowe instytucje, czyli odpowie- w stanie ogarnąć tak dużą część podmiotów? Czy dzialny za rynek hurtowy Główny Inspektorat Ja- jednocześnie, jeśli położycie państwo nacisk np. na kości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych czy fałszowanie żywności, nie ucierpią przy tym inne też Inspekcja Handlowa, która będzie sprawdzała fronty kontroli, które kontroluje Inspekcja Handlo- tzw. detal. wa? Bardzo dziękuję. Jedna z podstawowych rzeczy, która została zawarta w tej ustawie, to – jak to ładnie się nazywa – tzw. kontrola na legitymację. Skończmy z tą ob- Wicemarszałek Beata Mazurek: strukcją, skończmy z takim schematem, że inspektor, wchodząc do podmiotu kontrolowanego, najpierw go Dziękuję bardzo. informuje na 7 dni przed rozpoczęciem kontroli, że Wyczerpaliśmy listę osób zadających pytania. taka kontrola się odbędzie. Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu Państwo zadajecie pytanie, czy zdarzały się przy- w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi pana Ra- padki np. zafałszowywania żywności, przepakowy- fała Romanowskiego. wania żywności. Drodzy państwo, jeżeli inspektor wchodzi za 7 dni, to niestety wiele rzeczy albo już praktycznie było ukrytych, albo temat dawno był po Podsekretarz Stanu w Ministerstwie prostu zamknięty i był nie do sprawdzenia. A więc Rolnictwa i Rozwoju Wsi mimo że mamy uchwalone w roku 2018 Prawo przed- Rafał Romanowski: siębiorców, wprowadziliśmy zmianę również do tego Prawa przedsiębiorców, dbając przede wszystkim o bezpieczeństwo naszych obywateli, o polską żyw- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Serdecznie dzięku- ność, jak również o odpowiednią dokumentację dla ję za tak szerokie zrozumienie dla tego projektu, za Spis treści polskiej żywności na rynkach światowych, dajemy szerokie poparcie klubów parlamentarnych dla tego takie instrumenty tym inspekcjom, aby takie kontro- projektu. Naprawdę jest to ustawa bardzo mocno le po prostu były wykonywane. oczekiwana przez stronę społeczną. Jest ona wyni- Oczywiście zwiększamy przede wszystkim spek- kiem sytuacji bieżącej. trum nakładanych kar i ich wysokość. Należy o tym Tu nie chodzi tylko o owoce miękkie. Pan poseł pamiętać, że po pierwsze, kara ma być nieuchronna, Maliszewski, którego w tej chwili już nie ma – wczo- a po drugie, kara ma być dotkliwa. Za chwilę może się raj podczas pierwszego czytania w komisji sejmowej pojawić pytanie dotyczące kary minimalnej, bo ona też nie zauważyłem obecności pana posła – wykre- wynosi kilkaset złotych, ale należy pamiętać, że na ował taki obraz, że sytuacja pojawiła się w 2017 r. tym rynku są i potężni gracze, i ci, mówiąc w cudzy- w momencie uaktywnienia tzw. kontyngentów z Ukra- słowie, tacy zwykli producenci, więc musimy wymie- iny do Polski. Z tego, co pamiętam, a myślę, że pamię- rzyć karę po prostu adekwatnie, w zależności od tam bardzo dobrze, wręcz jestem o tym przekonany, to wielkości, mówiąc w cudzysłowie, przestępstwa czy umowa, jeżeli chodzi o te kontyngenty, była podpisana też niedopełnienia obowiązków. w 2014 r. Myślę, że pan poseł Maliszewski miał napraw- A więc ta ustawa na pewno pewne rzeczy dopre- dę bardzo duży wpływ na proces negocjacyjny w przy- cyzuje. To jest tylko i wyłącznie wstęp, bo mamy te- padku tych sztywnych kontyngentów zza wschodniej raz ustawę dotyczącą właśnie tych instrumentów granicy, z Ukrainy, choćby w przypadku owoców mięk- kontrolnych i dotyczącą konkretnych inspekcji, ale kich, które wjeżdżają do Polski. również należy pamiętać o ustawie, nad którą też Tak jak pan poseł również słusznie zauważył, jest bardzo pilnie pracujemy i która we wtorek będzie to olbrzymie obciążenie dla naszego rynku krajowe- przyjęta przez Radę Ministrów, dotyczącej m.in. prze- go – stwierdzam z pełną stanowczością, że pan poseł wagi kontraktowej. Chcemy też dać kolejne upraw- Maliszewski ma tutaj zupełną rację – tylko że w trak- nienia choćby dla UOKiK-u, żeby UOKiK również cie negocjacji w sprawie tych kontyngentów jakoś mógł być czynnym kontrolerem i badać tę naszą pol- zapomniano o tym, że najbliższym sąsiadem w Unii ską żywność. Chcemy znieść minimalne limity, jeże- Europejskiej, jeśli chodzi o żywność ukraińską, któ- li chodzi o producenta. Chcemy ograniczyć limit, je- ra w ramach tych kontyngentów wjeżdża, jest Rzecz- żeli chodzi o przedsiębiorcę, który będzie mógł pod- pospolita Polska, że ponad 50% tych kontyngentów legać takiej kontroli. Chcemy też usprawnić system zostaje na obszarze naszego państwa, a może jakaś przepływu informacji dotyczących nie samej kontro- skromna część wyjeżdża do innych krajów Unii Eu- li, ale o zdarzeniu, które po prostu może mieć nega- ropejskiej. A więc warto byłoby się nad tym pochylić tywny skutek. A więc pewne rzeczy tutaj muszą być i warto byłoby się nad tym zastanowić. jak najpilniej wprowadzone. 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia efektywności prowadzonych działań kontrolnych 204 w zakresie niektórych rynków rolnych

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa ści Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasien- i Rozwoju Wsi Rafał Romanowski nictwa, również ten zakres zostanie doregulowany i również te wszystkie narzędzia w tej ustawie będą Pani poseł Maria Zuba wspomniała też o grupach wdrożone. producenckich, o tych 3 mld zł. Tylko dodam do tej Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Oprócz tej ustawy kwestii grup producenckich taką bardzo istotną in- będziemy dawać kolejne uprawnienia dla UOKiK-u, formację, że jeśli chodzi o 3 mld zł, z zawiązanych jeżeli chodzi o ustawę o przewadze kontraktowej. grup producenckich, choćby grup owocowo-warzyw- Chcemy mieć szczelność, chcemy mieć rzetelność, nych, tylko 14 prowadzi tzw. dalsze programy opera- chcemy mieć przede wszystkim zdrową polską żyw- cyjne, a w odniesieniu do 62 prowadzone są postępo- ność. (Oklaski) wania przez różne służby prokuratorskie, Policję itp. (Poseł Maria Zuba: My też.) To była taka skala, więc problem naprawdę jest olbrzymi. Należy też pamiętać o jednej podstawowej infor- Wicemarszałek Beata Mazurek: macji: jak była programowana kolejna perspektywa budżetowa, którą w tej chwili realizujemy, do roku Dziękuję. 2020, to okazało się, że choćby w przypadku restruk- Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji turyzacji małych gospodarstw nadal dopłaca się pie- pana posła Roberta Telusa. niądze do tzw. nasadzeń. Chodzi o zwiększanie po- tencjału produkcyjnego. To bardzo dobrze, że ten potencjał produkcyjny Polski jest tak dobry. To bar- Poseł Robert Telus: dzo dobrze, że produkujemy tak zdrową polską żyw- ność z tego surowca, z polskich jabłek, malin, po- Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie rzeczki, agrestu – można dalej wymieniać. Ale dla- Ministrze! Chciałbym spróbować odpowiedzieć na czego przez tyle lat, od 2007 r., nikt nie pamiętał kilka pytań, które były kierowane do mnie jako do o budowaniu… sprawozdawcy.

Spis treści (Poseł Maria Zuba: Tak.) Zacznę od tego, że poseł Maliszewski, reprezen- …rynku dla tych produktów? (Oklaski) Dlaczego tując Polskie Stronnictwo Ludowe, powiedział, że pro- o ten rynek musieli dbać tylko i wyłącznie sami projekt jest uzdrawiający i usprawniający. Zgadzam się ducenci? To jest po prostu jakaś taka sytuacja… z panem posłem (Oklaski), bo my uzdrawiamy polskie (Poseł Krystyna Skowrońska: A państwo 3 lata.) rolnictwo po was, bo wy bardzo dużo w polskim rol- Wspomina się o kontyngencie, który wszedł w ży- nictwie popsuliście. My je usprawniamy i uzdrawiamy, cie w 2017 r., który był wynegocjowany w 2014 r., tak że to jest bardzo dobre, trafne spostrzeżenie pana a zapomniało się o budowaniu po prostu perspektywy posła. (Oklaski) dla polskich produktów rolno-spożywczych, zapo- Mówił pan o malinach i o Ukrainie, o tej sprawie, mniało się o otwieraniu nowych rynków, o tym, że która jest świeża, nowa, młoda. Panie pośle, to wszyst- jest też Daleki Wschód, że należy też na ten Daleki ko dzieje się pod patronatem marszałka lubelskiego, Wschód patrzeć i należy też znaleźć dla naszych pol- a z tego, co wiem, w Lubelskiem w sejmiku rządzi skich produktów rolno-spożywczych odpowiedniego koalicja Platformy Obywatelskiej i Polskiego Stron- klienta, który będzie te produkty po prostu od nas nictwa Ludowego. To wy bierzecie odpowiedzialność kupował. To są bardzo istotne informacje. Czy in- za to, co się dzieje, bo wasz marszałek objął nad tym spekcja sobie poradzi? Tak jak się wczytać w szcze- patronat, tak że nie wiem, dlaczego pan poseł się dzi- góły tej ustawy, to nie dotyczy to tylko i wyłącznie wi, skoro wasz marszałek objął nad tym patronat. GIJHARS-u, ale dotyczy to również Inspekcji Han- Pan poseł Meysztowicz mówi o karach. Oczywi- dlowej, która podlega UOKiK-owi, więc to są naczy- ście do tej pory kary były bardzo niskie, bo taki nia powiązane, czyli hurt, detal. Należy to więc też właśnie proceder, który miał miejsce od wielu, wie- po prostu bardzo wyraźnie zaznaczyć. lu lat, odkąd weszliśmy do Unii Europejskiej, odkąd Nie ukrywam, że od 1 stycznia chcemy też wzmoc- w Polsce zostały wprowadzone supermarkety, trwał nić w tym zakresie Państwową Inspekcję Ochrony i nikt tego do tej pory nie zauważył. Kary były takie Roślin i Nasiennictwa (Oklaski), żeby dać im takie – 500 zł – że wiadomo, że każdy koncern wolał za- same narzędzia. W tej chwili procedujemy nad usta- płacić karę i sprowadzać wątpliwej jakości żywność, wą, która jest w Senacie, dotyczącą właśnie tego za- bardzo delikatnie powiem. Myślę, że drodzy pań- kresu. W tej ustawie jeszcze nie mogliśmy tego dopi- stwo, i posłowie, i państwo, którzy nas słuchają, sać właśnie ze względu na procedowanie nad tym wiedzą, o czym mówię, bo ta żywność pozostawia jeszcze przez Senat, ale gdy Senat przyjmie tę usta- wiele do życzenia. wę, podpisze ją prezydent, zostanie opublikowana, to Pani poseł Skowrońska: zmienił się minister i zmie- w tym momencie w kolejnym projekcie, jeżeli chodzi niły się działania. Pani poseł, gdyby pani się troszecz- o PIORiN, w zakresie dotyczącym właśnie działalno- kę interesowała tą sprawą… Ten projekt przygotował 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia efektywności prowadzonych działań kontrolnych w zakresie niektórych rynków rolnych 205

Poseł Robert Telus Dlatego że zajmowali się tym, żeby wyprowadzać kasę unijną dla swoich kolesiów, i nie mieli czasu na minister Jurgiel, a wprowadza go minister Ardanow- to, żeby się zająć polskim rolnictwem, tylko zabiera- ski, ale poszedłbym dalej, pani poseł. Nie zmienił się li kasę. (Oklaski) minister, tylko zmienił się rząd, bo tamten rząd nie No, to chyba wszystko, ale na koniec chciałbym dbał o polskiego rolnika, a ten rząd właśnie dba bardzo serdecznie podziękować, że mimo że do tej o polskiego rolnika i dlatego wprowadzamy takie pory te partie nie wprowadziły takich dobrych zmian zmiany. (Oklaski) dla polskiego rolnictwa, chcą jednak popierać te na- (Głos z sali: Brawo.) sze dobre zmiany, że uważają, że uzdrawiamy polskie Pani poseł Borowiak pytała, czy to usprawni, czy rolnictwo, bo to jest prawda. Chcę podziękować rów- to ukróci przepakowywanie żywności. Tak, pani po- nież panu ministrowi, że wprowadziliśmy tę ustawę, seł, my to robimy dlatego, że ten proceder trwał, bo tego domagali się polscy rolnicy, bo to jest dla i chcemy to ukrócić, żeby taki proceder nie był już polskich rolników, ale również dla polskich konsu- w Polsce prowadzony, bo on szkodzi i polskiemu rol- mentów. Dziękuję bardzo. (Oklaski) nikowi, i konsumentowi. (Głos z sali: Brawo!) (Poseł Joanna Borowiak: Oczywiście.) Bo konsument, często kupując żywność, myślał, że jest to polska żywność, a była to żywność sprowa- Wicemarszałek Beata Mazurek: dzana z zagranicy, z Egiptu, z różnych innych części świata, nie tylko z Unii Europejskiej, ale również Dziękuję. spoza Unii Europejskiej. Zamykam dyskusję. Poseł Suski: Od kiedy PO i PSL dbają o polskie Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpi- rolnictwo? Panie pośle, ciężko mi powiedzieć. Jeżeli my w bloku głosowań. chodzi o to, od kiedy PSL odpowiada za polskie rol- (Poseł Krystyna Skowrońska: A sprostowanie, nictwo, to powiem panu, że od zmian, odkąd PSL pani marszałek?) skradł znaczek ZSL-u, bo to przecież PSL przejął Nie była pani wymieniona, pani poseł. całą tradycję ZSL-u, tej partii komunistycznej, trze- (Głos z sali: A co chcecie sprostować, że nie dono- Spis treści ba to jasno nazwać. sicie? Przecież donosicie, cała Europa to widzi.) (Poseł Maria Zuba: Tak jest.) Mnie pan tutaj podpowiada, że nie. To oni wzięli odpowiedzialność za polskie rolnic- Przystępujemy do rozpatrzenia… two i to, co się złego dzieje w polskim rolnictwie w tej (Poseł Krystyna Skowrońska: Byłam wymieniona.) chwili, to jest wina Polskiego Stronnictwa Ludowego, Bezpośrednio się do pani nie zwracał, pani poseł. bo przecież oni wprowadzali nas do Unii Europej- (Poseł Krystyna Skowrońska: Dwa razy z nazwiska.) skiej, oni negocjowali warunki… Ale nie bezpośrednio do pani, tylko mówił o pani, (Poseł Joanna Borowiak: Prawda.) przykro mi. …oni nas wprowadzili na takich warunkach do (Poseł Krystyna Skowrońska: No ale z nazwiska. Unii Europejskiej. Tak że, panie pośle, to jest od wie- To jak inaczej można było? Pani marszałek, nie ma lu lat. Czy nie doniosą? Panie pośle, ciężko jest mi odpo- bardziej…) wiedzieć na to pytanie, czy nie doniosą, bo wie pan Pani wie, że wobec pani jestem tolerancyjna, ale o tym, że w ostatnich czasach donosili… w tym momencie nie będę. (Poseł Marek Suski: Mają takie skłonności.) Dziękuję bardzo. …mają takie skłonności. A wie pan, że te skłon- (Poseł Krystyna Skowrońska: Proszę? Ale nie ro- ności są z tamtego systemu, bo tamten system miał zumiem.) (Wesołość na sali, oklaski) to do siebie, że donoszenie było modne. (Oklaski) Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 22. (Poseł Krystyna Skowrońska: Plecie pan głupstwa.) porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Fi- Myślę, że to jest właśnie ich taką domeną, pozo- nansów Publicznych o rządowym projekcie usta- stałością po starych czasach komunistycznych. wy o Polskim Instytucie Ekonomicznym (druki Poseł Gołojuch mówił o tym, żeby Polacy kupowa- nr 2745 i 2777). li polskie produkty. Tak, to jest bardzo dobry apel, Proszę panią poseł Gabrielę Masłowską o przed- ważny apel, musimy o tym mówić, bo inne kraje dbają stawienie sprawozdania komisji. o to, żeby kupować swoje produkty. Polacy nieczęsto (Poseł Krystyna Skowrońska: Wniosek formalny.) o to dbają, dlatego musimy o to dbać, musimy rekla- (Głos z sali: To na piśmie.) mować znak, kod 590 – myślę, że to ważny kod kre- (Poseł Krystyna Skowrońska: Gotowy mam w kie- skowy. Bardzo ważne jest, żebyśmy to promowali. szeni.) Pani poseł Zuba pytała, dlaczego nie zostało to Czy jest pani poseł? wcześniej wprowadzone, a drugie pytanie było o 3 mld (Poseł Krystyna Skowrońska: Ale czy pani mar- z grup producenckich. Myślę, pani poseł, że to jest szałek powiedziała, bo nikt nie słyszał, i czy będzie i pytanie, i odpowiedź. Dlaczego nie wprowadzali? to w protokole?) 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 206 Projekt ustawy o Polskim Instytucie Ekonomicznym

Poseł Sprawozdawca i z dotacji celowych, a także ze środków z Unii Gabriela Masłowska: Europejskiej, również z działalności komercyjnej w przypadku różnych wydawnictw, ekspertyz, ana- Proszę mi nie przeszkadzać, pani siada. liz, a także np. z zapisów, spadków, darowizn i in- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! nych przychodów. Podczas posiedzenia Komisji Finansów Publicznych Zgodnie z wymogami ustawy o finansach publicz- w dniu wczorajszym odbyło się czytanie projektu nych w omawianej przez nas ustawie jest zarysowa- ustawy o Polskim Instytucie Ekonomicznym, a także na, określona kwota środków, które w latach 2018– dyskusja nad nim. Już na wstępie chcę zaznaczyć, że 2027 będą przeznaczone na funkcjonowanie tego komisja opowiedziała się za uchwaleniem tej ustawy instytutu. To jest kwota 15 mln zł. Zaznaczam, że i skierowaniem jej do drugiego czytania bez popra- jest to kwota maksymalna, która nie musi być wyko- wek. Za przyjęciem głosowało 12 posłów, przeciw – 8, rzystywana. Co roku Sejm będzie decydował o tym, bez głosu wstrzymującego się. jaki limit środków będzie przyznawany na działal- Ustawa o Polskim Instytucie Ekonomicznym ma ność tegoż instytutu. na celu ustanowienie jednostki badawczej, którą jest Podczas prac komisji sporo kontrowersji wzbudził państwowy instytut, na miejsce dotychczasowego jeden z artykułów, konkretnie art. 16, który mówi instytutu badawczego – Instytutu Badań Rynku, Kon- o tym, że instytut będzie miał prawo żądać od róż- sumpcji i Koniunktur. Okazało się bowiem, że istnie- nych instytucji, które za chwilę wymienię, danych jący instytut i badania innych instytutów nie zaspo- kajają takich potrzeb, nie spełniają wymogów, które statystycznych niezbędnych do realizowania przez stawia im chociażby polityka rządu, polityka pań- niego zadań, oczywiście z wyłączeniem danych oso- stwa, w zakresie kreowania, oceny sytuacji gospo- bowych. Chodzi tutaj o dane pozyskiwane w szcze- darczej, kreowania strategii rozwoju, analizy rynku, gólności od prezesa GUS, Zakładu Ubezpieczeń Spo- także sytuacji międzynarodowej. W związku z tym łecznych, Narodowego Funduszu Zdrowia, prezesa ustawa wprowadza nowy instytut na miejsce istnie- Narodowego Banku Polskiego, ministra właściwego jącego, przy czym chcę zaznaczyć, że wszystkie war- do spraw finansów publicznych i jednostek organiza- tości materialne i niematerialne pochodzące od do- cyjnych mu podległych oraz przez niego nadzorowa- Spis treści tychczasowego instytutu badań rynku, a także jego nych i innych organów władzy publicznej. Będzie należności i zobowiązania stają się składnikami ma- miał prawo żądać udostępnienia danych statystycz- jątkowymi obecnego, nowego instytutu oraz jego na- nych. W posiedzeniu komisji brali udział przedstawi- leżnościami i zobowiązaniami. ciele Narodowego Banku Polskiego, którzy zwrócili Jeśli chodzi o cele, to są one dobrze zredagowane, uwagę na to, że jest to temat dosyć wrażliwy, dlatego zwięźle sformułowane. Instytut, także poprzez two- że może wystąpić w pewnych sprawach kolizja prze- rzenie oddziałów zamiejscowych, będzie wykonywał pisów międzynarodowych, przepisów unijnych, jeśli zadania, które będą polegały na inspirowaniu, orga- chodzi o udostępnianie takich danych, z zapisami nizowaniu, prowadzeniu badań naukowych w zakre- tejże ustawy. Podkreślano, że owszem, pewne dane sie nauk ekonomicznych i społecznych obejmujących mogą być udostępniane przez wymienione przeze całość procesów gospodarczo-społecznych na potrze- mnie instytucje chociażby Europejskiemu Bankowi by organów władzy publicznej, dla opracowania za- Centralnemu czy innym organizacjom międzynaro- równo analiz sytuacji bieżącej, jak i celów na przy- dowym. Natomiast można mieć wątpliwości, czy te szłość, dla celu stabilizacji makroekonomicznej itd. wszystkie dane mogą być udostępniane krajowej in- Będzie przygotowywał również analizy, ekspertyzy stytucji, jaką jest Polski Instytut Ekonomiczny. i studia prognostyczne z tego zakresu. Będzie współ- Z wypowiedzi przedstawiciela rządu oraz obecne- pracował z zagranicznymi i polskimi instytucjami, go dyrektora instytutu – wypowiedzi dyrektora in- ośrodkami nauki i osobami fizycznymi w tym zakre- stytutu, podkreślę, bardzo ciekawej, bardzo rzeczo- sie, a także jednostkami akademickimi i naukowymi wej, bardzo merytorycznej, uważam, że rozwiewają- zarówno w kraju, jak i za granicą. Będzie także or- cej różne obiekcje i jednocześnie dającej nadzieję, że ganizował szkolenia i konferencje, co jest bardzo potrzebne w związku z ciągle zmieniającą się sytuacją obecna dyrekcja instytutu ma koncepcję, jak należy w Polsce, a także w świecie – sytuacją społeczną, go usprawnić, jak ma działać, żeby spełniał jak naj- demograficzną, gospodarczą. Świat ciągle się zmie- lepiej swoje zadania – wynika, że ten problem, czyli nia. Jak to mówili filozofowie, wszystko płynie. Wo- kwestia ewentualnej kolizji przepisów, zostanie usu- bec tego potrzebna jest bardzo sprawna i aktualna nięty podczas dalszych prac nad projektem. Główny analiza tych procesów, potrzebne są władzy, prezeso- Urząd Statystyczny także zgłosił pewne uwagi. Tu wi Rady Ministrów oraz całej władzy w Polsce dane również wyrażam nadzieję, że w czasie dalszych prac i instrumenty potrzebne do podejmowania decyzji. nad tym projektem – za czym opowiada się Komisja Ustawa szczegółowo informuje o organach insty- Finansów Publicznych – te ewentualne zagrożenia tutu, o ich powoływaniu i odwoływaniu. Mówi także czy niepewności, dylematy zostaną rozstrzygnięte o gospodarce finansowej instytutu, który będzie się i unikniemy jakichkolwiek kłopotów. Dziękuję za utrzymywał zarówno z dotacji podmiotowej, jak uwagę. To wszystko. (Oklaski) 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Projekt ustawy o Polskim Instytucie Ekonomicznym 207

Wicemarszałek Beata Mazurek: Pragnę w imieniu klubu Prawa i Sprawiedliwości złożyć na ręce pani marszałek siedem poprawek do Dziękuję. powyższego projektu. Są to głównie poprawki redak- Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- cyjne, precyzujące pewne zapisy gramatyczne. Dzię- rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad- kuję serdecznie. (Oklaski) czeń w imieniu klubów i kół. Otwieram dyskusję. (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Jako pierwszy głos zabierze pan poseł Andrzej Sejmu Małgorzata Kidawa-Błońska) Kosztowniak, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawie- dliwość. Wicemarszałek Poseł Andrzej Kosztowniak: Małgorzata Kidawa-Błońska:

Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Dziękuję bardzo. Dziękuję, panie pośle. Panie i Panowie Posłowie! Mam zaszczyt w imieniu Bardzo proszę, pani poseł Krystyna Skowrońska, Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość przed- Platforma Obywatelska. stawić stanowisko dotyczące projektu ustawy o Pol- skim Instytucie Ekonomicznym z druku nr 2745. Stanowisko Prawa i Sprawiedliwości dotyczące po- Poseł Krystyna Skowrońska: wyższej ustawy jest pozytywne. Klub Prawa i Spra- wiedliwości będzie głosował za tym projektem. Szanowna Pani Marszałek! Panie i Panowie Po- Projekt ustawy przewiduje utworzenie Polskiego słowie! Panie Ministrze! Kiepski to projekt, który Instytutu Ekonomicznego w miejsce likwidowanego Prawo i Sprawiedliwość próbuje zachwalać. Kiepski Instytutu Badań Rynku, Konsumpcji i Koniunktur. to projekt. Dyskusja i długa debata odbyły się wczoraj Konieczność utworzenia instytutu wynika z faktu, że z inicjatywy posłów Platformy Obywatelskiej. Chce- żaden z istniejących instytutów, podkreślam, żaden my powiedzieć o tych zastrzeżeniach, które mieliśmy Spis treści z istniejących instytutów o statusie państwowego in- wczoraj i które mamy dzisiaj. stytutu badawczego nie zajmuje się zagadnieniami Po pierwsze, zastrzeżenia do trybu. Nic się nie ekonomicznymi w zakresie obejmującym całość pro- dzieje, że procedowaliśmy wczoraj, 17 lipca, projekt cesów gospodarczo-społecznych, co – zważywszy na z 16 lipca, taki jest numer druku. Nie było ku temu rolę ekonomii w projektowaniu i monitorowaniu tych powodu. A jeżeli był i było to tak potrzebne, jak pań- procesów, a przede wszystkim zapewnienie stabilności stwo zachwalacie, to dlaczego 2,5 roku państwo spa- makroekonomicznej kraju w długim okresie – wydaje li? Dlatego że takiego projektu, takiej instytucji, któ- się tworzyć pewną lukę w istniejącym systemie analiz ra by wspierała rząd w zakresie przygotowywania i planowania oraz realizacji długofalowych celów go- danych, zbierania ich, opracowania prognoz makro- spodarczo-społecznych państwa. ekonomicznych, państwo przez 2,5 roku nie potrze- Szanowni Państwo! Wydaje się, że te wszystkie bowali. To skąd państwo brali te dane? Od prezesa? argumenty, które zostały przedłożone przez posła Od śpiącego ministra Jurgiela? Skąd państwo brali sprawozdawcę, i argumenty, które pozwoliłem sobie dane o rynkach finansowych i o innych rzeczach? odczytać, są powodem dla wszystkich klubów parlamentarnych do tego, aby poprzeć ten projekt ustawy, Skąd państwo brali te dane? To kwestia trybu. bo trudno sobie wyobrazić taką sytuację, że po kil- (Poseł Gabriela Masłowska: Pani poseł, pani poseł.) kudziesięciu latach w polskim państwie nie ma ta- Skandaliczne, skandaliczne. kiego instytutu, który wprost wspiera zarówno pre- Pani poseł Masłowska, pani miała swoje 15 minut. miera polskiego rządu, jak i całą Radę Ministrów. Teraz cele. Tak samo cele w poprzednim Instytu- Wydaje się, że to jest naturalne i normalne w każdym cie Badań Rynku, Konsumpcji i Koniunktur – jeżeli innym kraju, bez względu na jego wielkość – jest to zadamy projekt badawczy, to tak przeprowadzimy to też element rozwojowy poszczególnych państw – tego badanie. Zatem nie było potrzeby albo ten instytut typu instytucje, instytuty publiczne, państwowe są przygotowywał to, co jest potrzebne. Poza tym, sza- zawsze merytorycznym wsparciem dla każdego z pre- nowni państwo, tyle ministerstw, tylu ministrów, mierów, bez względu na to, kto w danym momencie tylu podsekretarzy stanu polski rząd jeszcze nie wi- jest tym premierem. Dlatego też klub Prawa i Spra- dział. To po co państwu taki rząd? Nie wystarczy wiedliwości będzie głosował za tym projektem. skromny? Należały się premie. Państwo doskonale to Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W trakcie wczoraj- pamiętacie: rządowi się należały. Instytut się należy, szego posiedzenia komisji finansów, jak powiedziała a państwu posłom obniżka wynagrodzeń. Tak, pań- pani poseł sprawozdawca, odbyła się szeroka dysku- stwo posłowie, to jest wasz projekt. I za tym projek- sja dotycząca projektu tejże ustawy. Zostało zgłoszo- tem może pójść kolejna obniżka. Bo po co będziecie nych kilka postulatów dotyczących tego projektu. wy potrzebni, jeśli będzie kolejny instytut? 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 208 Projekt ustawy o Polskim Instytucie Ekonomicznym

Poseł Krystyna Skowrońska Poseł Błażej Parda:

Teraz sprawa pracowników. Po raz kolejny pań- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! To prawda, cała stwo likwidujecie jedną instytucję i zastępujecie ją historia wygląda dosyć dziwnie. Praktycznie tempo drugą, natomiast nie dajecie gwarancji zatrudnienia. jest nadzwyczajne, Sejm specjalnie dał zgodę, aby Nie wierzymy wam, że ci sami pracownicy zostaną procedować nad tą ustawą natychmiast. Komisja też zatrudnieni, bo w przypadku Krajowej Administracji przystąpiła niezwłocznie do pracy, a mówimy tu po Skarbowej tak nie było. Zgadzacie się co do tego. prostu o instytucie, mówimy o zamianie jednej insty- Dwukrotnie czy trzykrotnie była zwoływana Komi- tucji na drugą. Ponoć instytucji, która ma się dobrze, sja Finansów Publicznych, żeby o tym rozmawiać. która dobrze współpracuje dzisiaj z innymi w pobie- Kasa. Co państwa interesuje? Kasa. Zgoda, co do raniu danych. Jej prezes czy dyrektor był już wymie- kasy się zgodzimy, że to wynika wprost z tego pro- niony 1,5 roku temu i ta instytucja funkcjonuje, jak jektu ustawy o Polskim Instytucie Ekonomicznym. wiemy, okej. Nasuwa się pytanie, skąd ten nagły, Dlaczego? Górna granica limitu wydatków – 15 mln, pilny ekstratryb, który ma zastosowanie do spraw w przypadku poprzedniego instytutu, instytutu ba- poważnych. Gdyby był jakiś kataklizm, działo się coś dań rynku – 10 mln. A zatem w tym roku, jeżeli nagłego, to rozumiemy, że w tym momencie trzeba przyjmiemy ten górny limit, jeżeli rząd będzie chciał byłoby go użyć, ale w przypadku ustawy zamieniają- na organizację konferencji, będziecie mogli na nich cej po prostu jeden instytut na drugi, tworzącej Pol- 100 tys. razy chwalić 500+ albo wmawiać rolnikom, ski Instytut Ekonomiczny, nie znajdujemy uzasad- że będą mieli takie same dopłaty albo że mają, ale nienia. W związku z tym istnieją liczne obawy co do oni już w to nie uwierzą. Poza tym jest kasa. prawdziwego podłoża tej zmiany. Państwo tu tak chwalili tę dobrą współpracę. Pro- Szanowni Państwo! Mówiłem w komisji o tym, że szę bardzo, to jest opinia Narodowego Banku Polskie- najlepszą, najbardziej pozytywną rzeczą w tej usta- go. 10 projektów, 10 uwag najistotniejszych: że sięga- wie jest po prostu zmiana nazwy tego instytutu, bo cie po dane wrażliwe. To z kim konsultowano ten poprzednia nazwa: Instytut Badań Rynku, Kon- projekt? Ten projekt z nikim nie był – nawet rządowo sumpcji i Koniunktur jakoś i skrótowo, i skojarzenio- – konsultowany. Proszę bardzo, prezes Głównego wo może nie była najlepsza. Polski Instytut Ekono- Spis treści Urzędu Statystycznego – krytyczne uwagi. miczny – brzmi na pewno dumnie, brzmi dobrze, ale Skoro jest tak ładnie, to powinniście chociaż raz czy to jest powód, żeby zmieniać ustawę w trybie nam podziękować… pilnym? Nie wydaje mi się. Wczoraj rozmawialiśmy (Głos z sali: Za co?) o tym przez 2,5 godziny w komisji. Ta ustawa poja- …że myśmy tę dyskusję wywołali, że my poprosi- wiła się 3 dni temu, wczoraj – w komisji i do dzisiaj liśmy o tę informację. Pan minister, reprezentant, się nie dowiedziałem tak naprawdę, dlaczego zostało szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, miał z nami przyjęte takie zawrotne tempo. trochę kłopotu. Dobrze, że pan minister przetrzymał Rzeczywiście przepis art. 16 jest chyba bardzo i jest dzisiaj z nami. Ale za tym są te wszystkie uwagi. wrażliwym przepisem, bo instytut może żądać prze- Jeżeli państwo dzisiaj mówicie: 31 artykułów, pro- kazania informacji od GUS, ZUS, NFZ, NBP, Mini- ściutkich, przeniesionych z jednego do drugiego i ko- sterstwa Finansów, jednostek podległych oraz innych niecznych w zakresie gospodarki, w zakresie przenie- organów władzy publicznej, czyli może to być prokuratura, może to być ABW, może być dużo danych. sienia składników majątkowych, mówiących o oso- Zdaję sobie sprawę, że one będą pozbawione imion bach, jeżeli przekształcacie, to jest to obligatoryjne i nazwisk osób, ale czasami mamy świadomość, że – i do tego dzisiaj państwo zgłaszacie siedem popra- nie musimy znać imion i nazwisk osób, aby wiedzieć, wek. Jak państwo stanowicie? Na kolanie, dopycha- że dana osoba w jakiejś miejscowości zarabia tyle cie. Rozpoczynając od dzisiaj, wniesiona została no- i nie ma drugiej, która będzie od niej bogatsza. Te welizacja ustawy o prokuraturze – przepychacie. Sąd dane da się również wyselekcjonować, w szczególno- Najwyższy – wywalacie pierwszą prezes Sądu Naj- ści używając zaawansowanego sprzętu. wyższego, pomimo że ma konstytucyjnie określony Rozumiemy i popieramy to, aby można było pro- termin kadencji. To jest dzisiaj kolejny projekt. I pań- gnozować, aby te sieci neuronowe odpowiednio pra- stwo mówicie o rynkach rolnych. Jak rozmawialiście, cowały, data mining, to wszystko się rozwija i musi- to dobrze. Pan minister Jurgiel spał nie tylko w Unii my oczywiście gonić w tym świat, żebyśmy wiedzieli, Europejskiej, ale i w Sejmie, co było widać na zdjęciu. na czym stoimy, jak funkcjonuje nasza gospodarka, (Dzwonek) Tego projektu nie poprzemy. (Oklaski) ale to tym bardziej jest tak wrażliwy i tak ważny temat, że dziwi mnie, iż powstaje osobny instytut, a nie jest to np. element Ministerstwa Finansów, nie Wicemarszałek jest to jakiś dział, który pod szczególną ochroną ABW Małgorzata Kidawa-Błońska: czy instytucji państwowych będzie dbał o to, aby czasem nie dochodziło do wycieku danych. Mówię tu nie Dziękuję bardzo, pani poseł. o celowym wycieku danych bardzo istotnych, ale Bardzo proszę, pan poseł Błażej Parda, Kukiz’15. o wycieku niezamierzonym. 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Projekt ustawy o Polskim Instytucie Ekonomicznym 209

Poseł Błażej Parda kolejne pytanie. Oznacza to, że jest to źle zarządzane. Mamy już naprawdę ogromnie rozrośniętą admini- Szanowni Państwo! Proponujecie potem tak na- strację publiczną, więc wydaje się, że te zasoby, które prawdę, można powiedzieć, handel tymi danymi, mamy, można by spokojnie wykorzystać również do mogę domniemywać, że przetworzonymi, ale w zasa- agregowania danych i prognoz na przyszłość. Jest dzie nie ma na ten temat informacji w ustawie. Teo- również dużo instytucji, z którymi możemy współ- retycznie można by było pobrać je z tych instytucji, pracować. Jest Forum Obywatelskiego Rozwoju, są ministerstw i wszystkich innych organów, a potem inne instytucje, są banki, które udostępniają swoje sprzedać poszczególnym podmiotom. Stąd też moje dane i prognozy, instytucje międzynarodowe. Na nich pytanie: Na ile szacujecie przyszłoroczne wpływy ze również można bazować. sprzedaży takich przetworzonych lub nieprzetworzo- Bardzo dziwi to tempo – to jedno. Można również nych danych? Jakie są dzisiaj, do tego momentu zadać pytanie, który z posłów PiS będzie np. szefem wpływy instytutu i jakiej wielkości sumy to były takiego instytutu, który się tak ładnie nazywa. Tak w zeszłym roku? Bo to mogą być spore pieniądze, jak rzecznikiem małych i średnich przedsiębiorców jeżeli mówimy o dużych międzynarodowych koncer- został apolityczny przecież poseł z Prawa i Sprawie- nach ustalających strategie dotyczące poszczegól- dliwości, tak i tutaj również oczekuję jakiejś kandy- nych regionów, a nawet miast. Dzisiaj wiemy, jak datury. Mam nadzieję, że akurat w tym przypadku funkcjonują te duże portale społecznościowe, dosko- będzie ona merytoryczna. nale sobie z tym radzą. Rozumiem, że to jest taka Zastanawiam się jednak, czy jedynym racjonal- metoda, żeby podejść globalnie do wszystkich, nawet nym wytłumaczeniem powstania tej instytucji nie tych, którzy nie korzystają z mediów społecznościo- jest to, że rząd Prawa i Sprawiedliwości chce sprze- wych. To jest zagrożenie. Z drugiej strony jest też dać swoje sukcesy opinii publicznej poprzez Polski może pokusa, aby rządzący, w związku z tym, że są Instytut Ekonomiczny, który ładnie opakuje i prze- rządzącymi, wykorzystali to potem w celach stricte każe przez swoich ekspertów, którzy będą zaprasza- wyborczych, tj. w związku z wyborami samorządo- ni do TVP Info, posiadaną wiedzę. Widzę, że pan wymi czy parlamentarnymi. Nie wiem, czy wszyscy poseł przytakuje, czyli mamy odpowiedź, dlaczego będziemy mieli taki sam dostęp do tych danych, sko- tak jest. ro ma to być płatne. Proszę państwa, zarówno GUS, jak i NBP w dużej Spis treści W związku z tym, póki nie otrzymamy szczegóło- mierze negatywnie zaopiniowały ten projekt. My wych wyjaśnień, jaka jest przyczyna tak pilnego pro- również będziemy głosowali przeciw właśnie z tej cedowania, nie będziemy w stanie poprzeć takiego przyczyny: nie godzi się, żeby takie projekty, które projektu. Dziękuję. (Oklaski) niekoniecznie są strategiczne z punktu widzenia kraju, były tak szybko procedowane w tej Izbie. To nie jest tak, że nie widzimy konieczności posiadania Wicemarszałek przez polski rząd danych na przyszłość, prognoz, in- Małgorzata Kidawa-Błońska: formacji potrzebnych do zarządzania taką ogromną organizacją, jaką jest państwo. Jednak tryb procedo- Dziękuję bardzo, panie pośle. wania jest znowu skandaliczny i nie wiadomo, dla- Bardzo proszę, pan poseł Paweł Kobyliński, klub czego tak jest. Nowoczesna. W związku z tym nie będziemy popierać dalszych prac nad tym projektem. Dziękuję. (Oklaski)

Poseł Paweł Kobyliński: Wicemarszałek Szanowna Pani Marszałek! Panowie Ministrowie! Małgorzata Kidawa-Błońska: Wysoka Izbo! Rzeczywiście tempo prac zadziwia. Bomby nie spadają nam na głowy, więc nie wiadomo, Dziękuję bardzo, panie pośle. dlaczego jest tak szybko. Pan poseł się uśmiecha, Pani poseł Genowefa Tokarska, Polskie Stronnic- więc coś jest na rzeczy, widzę, że coś wie. two Ludowe – Unia Europejskich Demokratów. Jako ekonomista z wykształcenia w sumie powinienem się cieszyć, że będzie instytucja o takiej ład- nej nazwie: Polski Instytut Ekonomiczny, która bę- Poseł Genowefa Tokarska: dzie inspirować, organizować badania naukowe i prze- kazywać wyniki swoich prac rządowi. Ale również Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu mojego jako ekonomista hołduję zasadzie, że zbędne wydatki klubu mam zaszczyt przedstawić stanowisko wobec należy ucinać, a tu mamy 5 mln zł ekstra w stosunku projektu ustawy o Polskim Instytucie Ekonomicznym. do instytutu, który zostanie zastąpiony, czyli 5 mln Projekt zakłada utworzenie nowej instytucji chyba jednak wyrzuconych w błoto. Bo zastanawiam w miejsce państwowego instytutu badawczego, funk- się, czy w ministerstwach nie ma osób, które byłyby cjonującego obecnie pod nazwą Instytut Badań Ryn- w stanie agregować takie dane. Dlaczego nie ma? To ku, Konsumpcji i Koniunktur. 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 210 Projekt ustawy o Polskim Instytucie Ekonomicznym

Poseł Genowefa Tokarska szym posiedzeniu komisji. Nie znamy natomiast, i my- ślę, że już nie poznamy, oceny innych instytucji, bo Zanim przejdę do analizy merytorycznej tego pro- zwyczajnie nie zdążyły one tego zrobić. A więc pytam jektu, pragnę zwrócić uwagę i podkreślić, podobnie jak jeszcze raz: Dlaczego ten pośpiech? moi poprzednicy, niedopuszczalny, wręcz skandalicz- Debatowany projekt jest typowym projektem kadro- ny przebieg procesu legislacyjnego. Projekt wpłynął wym, zgodnie z którym z mocy ustawy zwalnia się pra- do Sejmu w przeddzień posiedzenia. Wczoraj odbyło cowników bez możliwości odwołania się. Takich ustaw się pierwsze czytanie na posiedzeniu Komisji Finan- w ciągu tych 3-letnich rządów PiS-u mieliśmy nie sów Publicznych. Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, kilka, nie kilkanaście, ale kilkadziesiąt. Do dzisiaj jako wiodąca w odniesieniu do niniejszego projektu, otrzymujemy rozpaczliwe petycje ze strony pracow- informowała od razu, że projekt nie podlega uzgodnie- ników Służby Celnej i skarbówki, którzy byli w okre- niom międzyresortowym i nie przewidziano także sie przedemerytalnym, czy pracownic kobiet w okresie prowadzenia konsultacji publicznych. Kancelaria in- ochronnym. I ta ustawa jest właśnie również taka. formowała natomiast, że uzasadnieniem odstąpienia W art. 27 pkt 2 zapisano: stosunki pracy z pracowni- od uzgodnień i konsultacji jest potrzeba jak najszyb- kami wygasają po upływie 3 miesięcy od dnia wejścia szego rozpoczęcia działalności instytutu. w życie ustawy. Niestety nie dowiedzieliśmy się, co się takiego Powiem syntetycznie – oprócz nazwy nie ma nic wydarzyło, że mamy debatować w trybie nieomal pozytywnego w tym projekcie, a pośpiech jest zupeł- nadzwyczajnym, bez możliwości właściwego zapo- nie nieuzasadniony. Tak naprawdę nasuwa się zasad- znania się z projektem. Sam przebieg posiedzenia nicze pytanie: Czy na pewno ten instytut ma służyć komisji w dniu wczorajszym był odzwierciedleniem Polakom, czy on pozwoli na obiektywne (Dzwonek) stanu przygotowania projektu do debaty i analizy, do oceny ekonomiczne naszego kraju, czy nie jest utwo- której jako posłowie, członkowie komisji mamy prze- rzony tylko na potrzeby rządu, by przykryć jak naj- cież prawo. Mamy prawo do debaty z udziałem legi- szybciej niby-dowodami prawdę o istniejącej sytuacji? slatorów Sejmu i z udziałem przedstawicieli rządu, Dziękuję za uwagę. Oczywiście jest to nie do popar- w tym przypadku autorów tego projektu. cia. (Oklaski) Sejmowi legislatorzy zaraz na wstępie zgłosili

Spis treści uwagę, że nie mieli czasu na dogłębną analizę praw- ną, ale przedstawiali swoje spostrzeżenia dotyczące Wicemarszałek proponowanych rozwiązań. Niestety, z przykrością Małgorzata Kidawa-Błońska: to stwierdzam, przedstawiciele rządu nie byli przygotowani na jakąkolwiek dyskusję, uwagi ani propo- Bardzo dziękuję, pani poseł. zycje. Wobec żadnej ze zmian, nawet tych o charak- Czy ktoś z pań i panów posłów chce jeszcze zapi- terze redakcyjnym i porządkującym, nie uzyskano sać się do zadania pytania? żadnego stanowiska ze strony rządu, ze strony auto- Jeżeli nie, zamykam listę. rów projektu – podkreślam: żadnego stanowiska – bo Pierwsze pytanie zadaje pani poseł Krystyna minister nie mógł ocenić zgłaszanych propozycji ani Skowrońska, Platforma Obywatelska. na tak, ani na nie, odsyłając proste zmiany do dru- Czas na pytanie – 1 minuta. giego czytania. Muszę powiedzieć, że przy moim kilkuletnim już stażu parlamentarnym po raz pierwszy w dniu wczorajszym spotkałam się z tak Poseł Krystyna Skowrońska: kompletną ignorancją, z tak kompletną nieznajomo- ścią własnego projektu, i to projektu rządowego. To, Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Pa- powiem szczerze, kompromitacja i wstyd. Tak nanie i Panowie Posłowie! Pani poseł sprawozdawca prawdę brakuje mi określeń, których chciałabym powiedziała: panta rhei, wszystko płynie. Tak, wszyst- użyć w tym momencie, a które nie ujmowałyby po- ko płynie po to, aby przekształcać według własnego wagi Sejmowi Rzeczypospolitej. modelu instytucje, aby zwalniać pracowników, za- A co o zapisach merytorycznych? Projekt ustawy trudniać swoich. Panta rhei, wszystko płynie do PiS- nie został uzgodniony z żadną instytucją mającą -u. Panta rhei, beneficjentem jest PiS, nie obywatele, współpracować w zakresie przekazywania danych, bo obywatele w tej części nie mają żadnego głosu. często wrażliwych, chronionych z urzędu. Projekt Pytanie do rządu: Dlaczego państwo nie konsultowa- przewiduje otwarty katalog podmiotów zobowiąza- li tego projektu z innymi instytucjami na rynku? Są nych do przekazywania danych, a nie uzgodniono dwie opinie, dwie tak krytyczne opinie, że rzadko takie z żadną instytucją nawet podstawowych warunków, można spotkać w procesie legislacyjnym: Narodowego nazwijmy to, współpracy. W art. 16 projektu nato- Banku Polskiego i Głównego Urzędu Statystycznego. miast zapisano, że instytut może żądać przekazywa- Dlaczego państwo nie mogli się spotkać z prezesem nia danych statystycznych w formacie określonym Narodowego Banku Polskiego, poprosić go o opinię, przez niego. Nawet w tym krótkim czasie spotkało aby nie przedstawiał kompromitującej dla was opinii się to z uwagami i sprzeciwem ze strony NBP i GUS-u, (Dzwonek), która wpłynęła do komisji? Dlaczego tego których przedstawiciele uczestniczyli we wczoraj- nie konsultowaliście? (Oklaski) 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Projekt ustawy o Polskim Instytucie Ekonomicznym 211

Wicemarszałek Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: Małgorzata Kidawa-Błońska:

Dziękuję bardzo, pani poseł. Dziękuję, pani poseł. Bardzo proszę, pani poseł Małgorzata Pępek, Bardzo proszę, pani poseł Henryka Krzywonos- Platforma Obywatelska. -Strycharska, Platforma Obywatelska.

Poseł Małgorzata Pępek: Poseł Henryka Krzywonos-Strycharska: Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Bardzo prawdziwe jest jedno ze zdań zawartych w uzasadnieniu potrze- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przekształcacie by utworzenia nowego instytutu ekonomicznego. dzisiaj Instytut Badań Rynku, Konsumpcji i Ko- Brzmi ono tak: w ocenie Kancelarii Prezesa Rady niunktur w Polski Instytut Ekonomiczny. Dawniej Ministrów żadna z instytucji pod nadzorem premie- limit wydatków wynosił 10 mln zł, a w tym projekcie ra nie zajmuje się obecnie ekonomicznymi aspektami – 15 mln zł. Są pieniądze na wspieranie instytucji rozwoju Polski. I to jest racja, ponieważ te instytucje służących rządowi. Dlaczego więc nie ma pieniędzy zajmują się nie rozwojem, ale aspektami regresu eko- dla niepełnosprawnych? Dziękuję. (Oklaski) nomicznego Polski. Co w Polsce będzie wzrastać? To nie, jak napisano w uzasadnieniu, produkt krajowy brutto, tylko ceny w sklepach, na stacjach paliw, ceny Wicemarszałek wody, prądu, wzrastać będzie zadłużenie Polski. Nur- Małgorzata Kidawa-Błońska: tuje mnie jedno zasadnicze pytanie, ile ten nowy twór będzie kosztował Polaków, bo ma być finansowany Dziękuję bardzo, pani poseł. z budżetu państwa… Pan poseł Zbigniew Ajchler, Platforma Obywa- (Głos z sali: 15 mln.) telska. … ile osób zostanie zatrudnionych, jakimi kom- (Poseł Zbigniew Ajchler: Przepraszam, ja się do petencjami będą się musiały wykazywać i czy to tego punktu nie zapisywałem.) Spis treści znów kolejne miejsca (Dzwonek) pracy dla Pisiewi- Dziękuję bardzo. czów. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Pan poseł Józef Lassota, Platforma Obywatelska.

Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: Poseł Józef Lassota:

Dziękuję bardzo. Pani Marszałek! Wysoka Izbo! To tajemnicze i g wał- Pan poseł Wojciech Król, Platforma Obywatelska. towne wprowadzanie tego projektu ustawy właści- (Poseł Wojciech Król: Złożyłem na piśmie, pani wie nie ma uzasadnienia, o czym była tu już mowa. marszałek*).) Zresztą w uzasadnieniu pisemnym też nie określo- Dziękuję bardzo. no, jaki jest naprawdę powód tak szybkiego wpro- Pani poseł Małgorzata Chmiel, Platforma Obywa- wadzania, bo przecież w przypadku tego instytutu telska. badań rynku wystarczyło zmienić nazwę, ewentu- Nie ma pani poseł. alnie poszerzyć jego zadania, bo nawet dyrektor Pani poseł Genowefa Tokarska, Polskie Stronnic- zostaje ten sam. two Ludowe – Unia Europejskich Demokratów. Wydaje mi się, że wiem, o co chodzi w całym tym procederze. Otóż na początku kadencji pan Mora- Poseł Genowefa Tokarska: wiecki przedstawił „Strategię na rzecz odpowiedzialnego rozwoju”. To jest kompletne fiasko po tych Dziękuję. 2 latach. Prawdopodobnie teraz tworzycie Polski In- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! stytut Ekonomiczny po to, żeby pokazać, że niestety Chciałam zapytać, ile osób zostanie zwolnionych nie mieliśmy danych, żeby przykryć ten blamaż, któ- z tego obecnie funkcjonującego Instytutu Badań ry obecny premier Morawiecki kiedyś nam zafundo- Rynku, Konsumpcji i Koniunktur, a ilu będzie za- wał. Dziękuję bardzo. (Oklaski) trudnionych samych swoich w Polskim Instytucie Ekonomicznym. To jest pierwsze pytanie. I drugie pytanie: Z czego wynika ten 50-procentowy wzrost Wicemarszałek wydatków budżetu państwa na działalność instytu- Małgorzata Kidawa-Błońska: tu, bo mamy przecież taki przekaz – z 10 mln na 15 mln? Dziękuję bardzo. (Oklaski) Dziękuję bardzo, panie pośle. Pan poseł Ryszard Wilczyński, Platforma Obywa- *) Teksty wystąpień niewygłoszonych w załączniku. telska. 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 212 Projekt ustawy o Polskim Instytucie Ekonomicznym

Poseł Ryszard Wilczyński: taki bubel prawny do naszego Sejmu? Powołujecie jednostkę, która do 2027 r. rocznie będzie subsydio- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Gdy premier Mo- wana kwotą 15 mln zł. Według waszego projektu ma rawiecki lepił swoje słynne slajdy, musiał do tego wspierać waszą strategię polityki gospodarczej. Jed- wynająć jedną z czołowych światowych firm zarzą- nakże chciałbym przypomnieć, że stworzyliście rów- dzających wiedzą. Nazwy nie wymienię, niemniej nież Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii, slajdy były profesjonalne, nawet część wsadu pocho- które dotychczas zasłynęło wyłącznie z tego, że jedna dziła z tamtej firmy. Oczywiście to musiało budzić ze spółek podległych zamówiła różańce. Chciałbym pewien dyskomfort pana premiera, który ma potężną również przypomnieć, że powołaliście już rzecznika chęć udowodnienia, jak wiemy, niektórych tez eko- praw małych i średnich przedsiębiorców, którym zo- nomicznych, także historycznych. Ostatnio próbował stał były poseł PiS-u. (Dzwonek) Czy tutaj też chcecie udowodnić, że wiemy, że luka w VAT wynosiła 30 mld, jakiegoś byłego posła wstawić? (Oklaski) że wiemy, kto te pieniądze ukradł. Rozumiem, że ten instytut ma tego typu banialuki firmować, autoryzo- wać, bo nikt inny niczego takiego potwierdzić nie jest Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: w stanie. Znowu własny instytut, na własne potrzeby, pracujący na z góry założoną tezę. Dziękuję bar- Dziękuję bardzo. dzo. (Dzwonek) Ostatnie pytanie – pan poseł Błażej Parda, klub Kukiz’15. Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: Poseł Błażej Parda: Dziękuję bardzo. Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ja pozwolę sobie Proszę bardzo, pan poseł Paweł Arndt, Platforma zacytować omówienie wpływu tego projektu: wzrost Obywatelska. poziomu dobrobytu, stabilizacja rynku pracy, zapewnienie długofalowego wzrostu gospodarczego. Spis treści Poseł Paweł Arndt: To ja mam pytanie: Dlaczego tworzymy tylko jeden instytut? Stwórzmy cztery. Niech będzie cztery Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! razy szybszy wzrost, cztery razy większy dobrobyt. Dzisiaj w mediach wyczytałem, że kilka polskich in- Przecież to jest promocyjna cena, tylko 15 mln zł. stytucji, m.in. Giełda Papierów Wartościowych, Pol- Dziękuję. (Oklaski) ski Fundusz Rozwoju, Biuro Informacji Kredytowej i Instytut Analiz i Ratingu, podpisało umowę inwe- Wicemarszałek stycyjną w sprawie utworzenia wspólnej agencji ra- Małgorzata Kidawa-Błońska: tingowej. To jest kolejna instytucja, która powstaje w sferze finansów, w sferze ekonomii. Czy tych za- Dziękuję bardzo. dań, które miałaby wykonywać ta agencja ratingowa, Bardzo proszę sekretarza stanu, zastępcę szefa nie może wykonywać instytut, który jest powoływa- Kancelarii Prezesa Rady Ministrów pana ministra ny omawianą ustawą? (Oklaski) Pawła Szrota o udzielenie odpowiedzi na pytania.

Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Dziękuję bardzo, panie pośle. Paweł Szrot: Bardzo proszę, pan poseł Krzysztof Truskolaski, klub Nowoczesna. Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Projekt został przedstawiony przez panią poseł sprawozdawcę bardzo precyzyjnie. Chciałbym się tylko odnieść do py- Poseł Krzysztof Truskolaski: tań, które padły w debacie. Kieruję to przede wszystkim do pani poseł Skowrońskiej. Proszę nie mówić, Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Po pierw- że sprawialiście mi państwo kłopot. Od tego jestem, sze, proces legislacyjny. Projekt ten dostaliśmy we żeby z państwem dyskutować tutaj i na posiedzeniu wtorek o godz. 20, a w środę rano rozpoczynało się komisji. posiedzenie Sejmu. Dlaczego tak się spieszycie? Dla- Szanowni Państwo! Jeden instytut się likwiduje, czego nie możemy spokojnie na temat tego projektu drugi tworzy – Polski Instytut Ekonomiczny. Zmie- podyskutować? nia się formuła prawna instytutu, zmienia się formu- Po drugie, konsultacje. Żadnych konsultacji. GUS ła finansowa instytutu, co bardzo istotne, zmienia i NBP przeciwne. Dlaczego kolejny raz wprowadzacie się formuła organizacyjna instytutu. 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Projekt ustawy o Polskim Instytucie Ekonomicznym 213

Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezesa Udostępnianie danych jednostkowych. Panie po- Rady Ministrów Paweł Szrot śle, powtarzam, od samego początku było zastrzeże- nie, że nie będzie się udostępniać, w ramach przeka- Szanowni Państwo! Teraz ogólnie odniosę się do zania tych danych, danych osobowych, a teraz jeszcze pytania dotyczącego tempa. Nie uważam, żeby to jedna z tych poprawek, o których mówił pan poseł tempo było jakieś zawrotne, szaleńcze czy niespoty- Kosztowniak, wprowadza ponadto wyłączenie da- kane. Pracujemy po prostu… nych objętych tajemnicą statystyczną, więc ryzyko (Poseł Krzysztof Truskolaski: Ale dostaliśmy we praktycznie nie istnieje. wtorek wieczorem projekt.) (Głos z sali: Ale to pan już wie o tych poprawkach, Pracujemy bardzo sprawnie, za to też paniom bo my jeszcze nie.) (Wesołość na sali) i panom posłom dziękuję. No, spotkamy się za chwilę w komisji, będę mógł Poseł Krzysztof Truskolaski ( : Dlaczego nie wcze- je szczegółowo skomentować. śniej?) Pan poseł Kobyliński pytał o tempo prac, to już Jest to projekt prosty, nic nie stoi na przeszkodzie, odpowiedziałem. żeby został przyjęty względnie szybko. A uzasadnie- Ekstra 5 mln. Powtarzam, to nie jest ekstra 5 mln. niem tego, żeby on został przyjęty względnie szybko, Założeniem jest to, aby instytut był finansowany na jest właśnie, tak jak mówiłem wczoraj w komisji, tym samym poziomie – w innej formule finansowej, kwestia poprawy sytuacji tego instytutu, który się gdyż instytut badań rynku był finansowany dotacją likwiduje, i kwestia szybkiego zastosowania nowej formuły, przede wszystkim finansowej. celową i nie było określonego limitu, ale na tym sa- (Głos z sali: I nowych ludzi zatrudniacie.) mym poziomie. Szanowni Państwo! Panie i Panowie Posłowie! Pani poseł Skowrońska podczas pytań pytała też Jeśli chodzi o to, o czym mówił pan poseł Kosztow- o brak konsultacji, ja już to wyjaśniałem. niak, o złożone poprawki, to ja chciałem tutaj zade- (Poseł Krzysztof Truskolaski: Już chyba wszystkie klarować poparcie dla tych poprawek. Jest tam kilka pytania.) prostych poprawek legislacyjnych. Jest też poprawka Pani poseł Małgorzata Pępek pytała o to, ile ten dotycząca oczywiście art. 16. Tutaj chciałem podkre- instytut będzie kosztował Polaków. No, mogę po-

ślić, że ta poprawka konsumuje uwagi… Nie można twierdzić, że jest założenie takie, żeby finansowanie Spis treści powiedzieć, że te uwagi były jakieś miażdżące dla było na poziomie likwidowanego instytutu. projektu. W trybie roboczym zostały one zgłoszone Pani poseł Genowefa Tokarska znowu nie do koń- przez Narodowy Bank Polski i Główny Urząd Staty- ca zrozumiała kwestię zmienionej formuły finanso- styczny. Jedna z tych poprawek konsumuje te uwagi wania. Powtarzam, to nie jest zwiększenie budżetu w pełnym uzgodnieniu z tymi dwiema instytucjami. instytutu z 10 do 15 mln, tylko to jest zwiększenie Pozostałe instytucje czy raczej organy sprawujące górnego limitu. Właściwie to samo wyjaśnienie na- bezpośredni nadzór nad tymi instytucjami uczestni- leży się pani poseł Krzywonos, która praktycznie czyły w pracach legislacji rządowej, przede wszyst- pytała o to samo. kim komitetu stałego, i nie zgłosiły uwag. Tutaj dwóch posłów właściwie przedstawiło ko- Szanowni Państwo! Pani poseł Skowrońska zada- mentarze, a nie pytania. ła pytanie, nie tylko zresztą ona, o to, ilu pracowni- Pan poseł Arndt z kolei pytał, czy agencja ratin- ków się zwolni. Słyszeliśmy wczoraj deklarację pana gowa… Agencja ratingowa zajmuje się zupełnie dyrektora, że nie zamierza tak podchodzić do spraw czymś innym. Instytut będzie się zajmował działal- kadrowych, i ja mam do niego w tej chwili… To jest nością stricte naukowo-badawczą, co zresztą wynika oczywiście jego suwerenna decyzja, ale ja mam do z celów i zadań instytutu, z którymi mogli się pań- niego pełne zaufanie. stwo zapoznać w projekcie. Też pani poseł pytała o kwestie finansowe. Sza- Pan poseł Truskolaski pytał o tempo prac, już nowni państwo, panie i panowie posłowie, po raz wyjaśniałem. kolejny muszę wyjaśniać: 15 mln to jest górny limit. Pan poseł Parda zadał swoiste pytanie retorycz- Każdorazowo Sejm będzie… ne, na które – panie pośle – uchyliłbym się od odpo- (Głos z sali: I będziecie go wykorzystywać.) wiedzi, gdyż traktuję je jako rodzaj żartu. Każdorazowo Sejm będzie określał konkretny po- Panie i Panowie Posłowie! Proszę o przyjęcie pro- ziom budżetu instytutu. Do tej pory, w innej formule jektu ustawy. Dziękuję bardzo. (Oklaski) finansowej i prawnej oczywiście, instytut badań rynku był finansowany na poziomie ok. 10 mln i jest założenie, żeby ten poziom utrzymać. Dla pewnej Wicemarszałek elastyczności i swobody założono, że górny limit to Małgorzata Kidawa-Błońska: będzie 15 mln. O kwestii opinii Narodowego Banku Polskiego Bardzo dziękuję. i GUS-u już mówiłem. Bardzo proszę, w trybie sprostowania pani poseł Pan poseł Parda pytał o tryb i szybkie postępo- Krystyna Skowrońska. wanie, to też już wyjaśniałem. 1 minuta. 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 214 Projekt ustawy o Polskim Instytucie Ekonomicznym

Poseł Krystyna Skowrońska: Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chcia- łam tytułem sprostowania. Pan minister nie zrozu- Bardzo proszę o spokój. miał mojej wypowiedzi. Jasne, tryb był nieregulami- Przypominam, że pani poseł przemawia jako nowy, dlatego że nie było konsultacji i z dnia na sprawozdawca komisji. Proszę się trzymać tej roli. dzień, głosując, myśmy to przyjęli. Oczywiście ma pan minister rację, że krócej procedowana była ostatnia nowelizacja ustawy o IPN-ie, bo to były 24 godzi- Poseł Gabriela Masłowska: ny od wniesienia projektu do podpisania przez prezydenta i oświadczenia premiera Izraela i premiera Pytam: Gdzie są poprawki przez państwa zgłoszo- polskiego. A zatem nie mamy, nie czujemy pewności, ne? Nie ma ani jednej poprawki. że państwo ten górny limit… że w ten sposób będzie- Dlaczego tryb pilny? Mówienie, że będziemy zwal- cie finansować nowo powstały instytut, na tym sa- niać ludzi. Tylko że pani poseł Tokarska zacytowała mym poziomie, bo nigdzie nie jest to wskazane, część artykułu, który rzeczywiście mówi o wygasa- a górny limit określony w ustawie nie na 10, a na niu po upływie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie 15 mln daje państwu szansę. Pani poseł Krzywonos ustawy stosunków pracy, umów z pracownikami. Ale mówiła, że nie ma pieniędzy na niepełnosprawne dlaczego pani nie przeczytała tego dalej, tej części dzieci, i o to nam chodzi – o oszczędzanie, aby było tego samego ustępu? Dlaczego? Dlaczego pani nie dla tych najbardziej potrzebujących. (Oklaski) powiedziała, że to będzie miało miejsce w sytuacji, kiedy nastąpi odmowa przyjęcia propozycji nowych warunków pracy i płacy? Wicemarszałek Nawiasem mówiąc, skoro tyle jest podejrzliwości Małgorzata Kidawa-Błońska: z państwa strony, jeśli chodzi o to, że to służy zatrud- nianiu swoich itd., to ja naprawdę proszę o trochę Dziękuję bardzo. refleksji. Proszę przyjrzeć się temu, co państwo robi- I bardzo proszę, sprawozdawca komisji pani poseł liście w poprzedniej kadencji, kiedy np. w urzędzie

Spis treści Gabriela Masłowska. marszałkowskim w Lublinie nie ostał się nikt, kto nie był z PSL-u albo się do niego nie zapisał. Poseł Gabriela Masłowska: (Głos z sali: To jest sprawozdanie?) Pytam: Gdzie byliście? Co państwo z tym robili- Dziękuję, pani marszałek. ście? Jeśli nawet pojedyncze osoby się tam ostały, to, Po wysłuchaniu wypowiedzi podczas tej debaty proszę państwa, mają co tydzień nasyłane kontrole. nie sposób nie odnieść się do kilku z nich. Pani poseł Urzędy skarbowe są zdziwione: O co tutaj chodzi? z Platformy, pani Skowrońska mówiła, że wczoraj Przecież była niedawno kontrola, wszystko jest w po- odbyła się taka twórcza debata, i to z inicjatywy PO. rządku. Tak to, proszę państwa, wygląda, więc ra- Otóż powiem szczerze, że nie można tego nazwać dziłabym: naprawdę trochę zastanowienia, trochę debatą. Bo o czym państwo mówiliście? Zamiast refleksji nad tym wszystkim. o ustawie mówiliście o Krajowej Administracji Skar- Jeszcze raz chcę podkreślić, że ustawa jest jak bowej, o nagrodach, mówiliście o prezes Sądu Naj- najbardziej potrzebna, że jest prosta, więc to tym wyższego, zresztą dzisiaj się to samo powtarza. Za- bardziej uzasadnia szybką pracę nad nią. My nie spa- miast o ustawie mówiliście – o tym pani sama mówi- liśmy, pani poseł Skowrońska, jak pani mówi, przez ła dwukrotnie – o tym zaśnięciu pana ministra Jur- 2,5 roku, a dowodem na to są setki uchwalonych giela, ministra rolnictwa, tak jakby to miało coś ustaw, wniesionych przez nas i już działających. Nie wspólnego z projektem ustawy, itd. Właściwie to już spaliśmy, pani poseł. przywykliśmy do tego ośmieszania, podejrzliwości, (Głos z sali: A miało być uproszczenie prawa.) przypuszczeń, mówienia, czego to wy się spodziewacie, Życzę dyrektorowi Polskiego Instytutu Ekono- gdzie widzicie zagrożenia. My do tego już przywykli- micznego efektów pracy i jak najszybszego wdrożenia śmy. A jeśli jest inaczej, to proszę mi powiedzieć, jakie w życie tej ustawy. W ogóle życzę wszystkim, aby poprawki zgłosiliście do tego projektu. Chociażby jed- dzisiejsze prace i głosowanie nad tymi poprawkami ną. Ja nie mówię o kilku. Chociażby jedną. Mówię do przebiegły sprawnie. Dziękuję bardzo, dziękuję pani wszystkich klubów: Gdzie są poprawki przez państwa marszałek. (Oklaski) zgłoszone dzisiaj, w czasie drugiego czytania, skoro (Poseł Krystyna Skowrońska: Pani poseł, dzięku- macie taki monopol? ję, że mnie pani tyle razy wymieniła.) (Poseł Krystyna Skowrońska: A po co, jak odrzu- cicie?) Pani jak zwykle ma monopol na prawdę. Wypo- Wicemarszałek wiada pani rzeczy ex cathedra, i tu, i w komisjach, Małgorzata Kidawa-Błońska: i wszędzie. (Gwar na sali, dzwonek) Gdzie są pani poprawki tutaj zgłoszone? Dziękuję bardzo, pani poseł. 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Informacja ministra rolnictwa i rozwoju wsi o skutkach suszy i działaniach podejmowanych przez rząd 215

Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska od łacińskiego słowa „meliorare” to jest poprawianie. Tam gdzie trzeba osuszać, to trzeba stosować czy od- Zamykam dyskusję*). kryte, czy zamknięte systemy drenarskie, a tam W związku z tym, że w czasie drugiego czytania gdzie trzeba nawadniać, trzeba mieć i ujęcia wody, zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy popraw- i systemy irygacyjne. ki, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten pro- Ciężka, wielka praca przed nami. Żeby odbudo- jekt do Komisji Finansów Publicznych w celu przed- wać dobrą gospodarkę wodną, trzeba i wielu lat, stawienia sprawozdania. i wiele pieniędzy. W najbliższym czasie zostanie przy- Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że gotowany program retencji. Tu bardzo liczę na Sejm propozycję przyjął. współpracę z ministrem środowiska i z gospodar- Sprzeciwu nie słyszę. stwem Wody Polskie, ponieważ dopiero wtedy będzie- Komisja Zdrowia przedłożyła sprawozdanie o rzą- my reagować w taki sposób, żeby nie było suszy, a nie dowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o przeciw- żeby zwalczać tę suszę. Natomiast to zjawisko w tym działaniu narkomanii oraz ustawy o Państwowej roku wystąpiło, obejmując tereny prawie całej Polski. Inspekcji Sanitarnej, druk nr 2780. W niewielkim stopniu to zjawisko wystąpiło w pasie W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii górskim, gdzie klimat jest inny i susza jest zjawi- Konwentu Seniorów, marszałek Sejmu podjął decyzję skiem rzadko występującym. Również te zjawiska o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmu- niestety wystąpiły na obszarach, gdzie klęski żywio- jący rozpatrzenie tego sprawozdania. łowe występują w kolejnych latach. Susza występo- Proponuję, aby w tym przypadku Sejm wyraził wała i w ubiegłym roku, i 2 lata temu w wielu czę- zgodę na zastosowanie art. 51 pkt 3 regulaminu Sej- ściach Polski, ale wystąpiło również zjawisko masyw- mu oraz w dyskusji nad tym punktem porządku nych opadów na jesieni ubiegłego roku, których wy- dziennego wysłuchał 5-minutowych oświadczeń nikiem były częściowe podtopienia czy powodzie. w imieniu klubów i kół. Rolnicy nie byli w stanie wyjść w odpowiednim czasie Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że w pole, w związku z tym przesuwały się terminy sie- Sejm propozycje przyjął. wów wiosennych, i dopiero wtedy, kiedy można było Sprzeciwu nie słyszę. wejść na pola, były siane bardzo późno głównie zboża Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 23. Spis treści jare, które okazały się najbardziej podatne i wrażliwe porządku dziennego: Informacja ministra rolnictwa i rozwoju wsi o skutkach suszy i działaniach na suszę. podejmowanych przez rząd. Żeby udzielić jakiejkolwiek pomocy rolnikom do- Bardzo proszę ministra rolnictwa i rozwoju wsi tkniętym suszą, trzeba najpierw znać skalę tego zja- pana Jana Krzysztofa Ardanowskiego o przedstawie- wiska i określić, jakie rzeczywiście straty ta susza nie informacji. (Oklaski) wywołuje. Wskaźnikiem pomocniczym, który kilka lat temu został wprowadzony – może trzeba go jeszcze bardziej zobiektywizować, ale na jego podstawie Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi w ostatnich latach udzielano tej pomocy – jest moni- Jan Krzysztof Ardanowski: toring suszy prowadzony przez Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach, dobry pol- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pragnę przedstawić, ski instytut naukowo-badawczy, z doświadczeniem, jakie podjęliśmy działania, które mają złagodzić skutki który opracował taką metodę na podstawie badań tegorocznej suszy, dokuczliwego dla rolnictwa zjawiska, opadów i przebiegu pogody prowadzonych przez które niestety pojawia się coraz częściej w kolejnych mniej więcej 670 stacji meteorologicznych. Określa latach. Może jest to rzeczywiście signum temporis, on tzw. klimatyczny bilans wodny, czyli to, jakie są, znak nadchodzących zmian klimatycznych. mówiąc w pewnym uproszczeniu, relacje między ilo- W Polsce w maju i w czerwcu wystąpiła kumula- ścią opadów a potrzebami, parowaniem czy ewapo- cja kilku zjawisk: wysokiego nasłonecznienia, wyso- transpiracją, czyli również parowaniem z powierzch- kich temperatur i jednocześnie niewielkich, w nieni nie tylko gruntu, ale i roślin. To jest wskaźnik, których obszarach kraju praktycznie niewystępują- który pokazuje, w których obszarach Polski może cych, opadów. Ta susza wypunktowała właściwie wystąpić susza. Ale to, jakie skutki ta susza powodu- wszystkie błędy z wielu lat w zakresie gospodarki je, zależy od wielu innych czynników: od tego, jaki to wodnej (Oklaski), ponieważ niedostatki opadów mogą jest rodzaj gleby – czy to są gleby mocne, gleby zwię- być rekompensowane odpowiednią żyznością gleby, złe, gleby trzymające wodę, czy to są gleby bardzo zawartością wody, również parowaniem ze zbiorni- piaszczyste, gdzie właściwie deszcz mógłby codzien- ków wodnych – tym wszystkim, co w zakresie reten- nie padać i pewnie za dużo by go nie było; również od cji przez długie lata nie było podnoszone. Dość po- tego, jaka to jest roślina – czy to jest roślina płytko wiedzieć, że przez okres Polski Ludowej melioracjami korzeniąca się, czy to jest roślina o dużym systemie nazywano wyłącznie osuszanie gruntów, a melioracja korzeniowym, czy to jest roślina, która wchodzi w sezon wegetacyjny jako roślina ozima. To wszystko *) Teksty wystąpień niewygłoszonych w załączniku. są elementy, które bierzemy pod uwagę, by ocenić, 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 216 Informacja ministra rolnictwa i rozwoju wsi o skutkach suszy i działaniach podejmowanych przez rząd

Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi dotrą. Najbardziej dokuczliwa susza, która jest spe- Jan Krzysztof Ardanowski cjalnie traktowana, bo chodzi o przekroczenie 70% strat w gospodarstwie, dotyczy ok. 74 tys. ha. jakie są skutki tej suszy dla poszczególnych typów Proszę państwa, to pokazuje skalę zjawiska, po- roślin, i zastosować odpowiednią formę pomocy. kazuje, że jest to nieszczęście, które dotyczyło duże- Żeby to oszacować, od wielu lat, również w 2015 r., go obszaru i wielu rolników w Polsce. Szczęśliwie dla kiedy wystąpiła susza i rząd pani premier Kopacz nas natura okazuje się łaskawa i deszcze, które w tej także starał się zastosować jakieś formy pomocy, do- chwili zaczynają pokazywać drugą stronę, jeśli cho- kładnie dzięki wykorzystaniu tych samych metod ta dzi o niedostatki gospodarki wodnej, powstrzymały pomoc była udzielana. Od tego czasu poprawiliśmy destrukcję roślin późnego zbioru. Te rośliny, których jeden z elementów, mianowicie sposób szacowania zbiór będzie przypadał dopiero jesienią, to są ziem- w gospodarstwach, które mają zwierzęta, ponieważ niaki, to są buraki, to są warzywa, to są również sposób szacowania do tej pory, również wtedy, kiedy rośliny jagodowe, owoce miękkie… był ujęty, sprawiał, że gospodarstwa towarowe z dużą (Głos z sali: Maliny już były.) ilością zwierząt nigdy – nawet gdyby wszystko w tym …to są również sady, to jest również kiszonka gospodarstwie wyschło – nie były w stanie wykazać w różnych typach wykorzystania i użytkowania. Jest procentu strat, ponieważ była liczona wartość całej nadzieja, że tu straty będą minimalne, że pogoda produkcji. Więc te metody troszkę poprawiliśmy, zro- nadrobi, zrekompensuje to, ponieważ jeżeli susza bił to mój poprzednik, jestem mu za to wdzięczny, utrzymywałaby się w takim wymiarze, jak to doty- i według tych metod odbywało się w tym roku szaco- czyło zbóż jarych, zbóż rodzimych i rzepaku, to była- wanie w Polsce. Żeby można było to oszacować, mu- by to niewyobrażalna tragedia dla Polski. Dlatego szą być powołane specjalne komisje, powołuje je wo- łaskawość natury zapewne uratuje nas przed drama- jewoda w porozumieniu z samorządami gmin, wójta- tyczną sytuacją, która byłaby wielkim ciosem i mo- mi i burmistrzami na ich wniosek. Wystąpiło w tym głaby zniszczyć produkcję rolniczą, której odbudowa roku bardzo dziwne zjawisko. Zamiast szybko powo- trwałaby może wiele, wiele lat. ływać te komisje, żeby jak najszybciej oszacować to, Jakie formy pomocy są od dawna stosowane? Róż- co dzieje się na polach, i pomóc rolnikom, wiele gmin ne. Instrumentarium jest różne, rolnicy chcą korzy-

Spis treści nie było szczególnie zainteresowanych powoływa- stać z różnych form pomocy. Nieprawdą jest, że wszy- niem tych komisji. Podjąłem zdecydowane działania, scy rolnicy oczekują tylko i wyłącznie dopłaty do prowadziłem wideokonferencje z wojewodami, wysto- hektara czy rekompensaty do hektara. Znam wielu sowałem apele zarówno do samorządowców, jak i do rolników, którzy mówią, że rekompensata do hekta- rolników, by wpływali na swoich samorządowców, ra jest dla nich ważniejsza, tylko np. dla tych, którzy żeby te komisje były powoływane, ponieważ w aktu- w tym roku mają spłatę wielkich kredytów, kredytów alnym stanie prawnym nie ma możliwości, by bez zaciągniętych wcześniej, również na klęski, które tego etapu dokonać oszacowania strat i rozpocząć dotyczyły tych gospodarstw, i w tym roku przypada udzielanie pomocy. ich spłata, zdecydowanie ważniejszym narzędziem Chcę jeszcze podkreślić, bo często ludzie to mylą, jest możliwość rozłożenia na nowe, dogodne raty, pro- że klimatyczny bilans wodny jest wskaźnikiem, gdzie longata tego kredytu, żeby gospodarstwo mogło prze- w Polsce susza ewentualnie mogła wyrządzić straty. trwać do następnych sezonów i utrzymać produkcję. Nie jest wystarczającym narzędziem do tego, by za- Dla wielu rolników, którzy mają produkcję zwie- stosować różne formy pomocy. Dobre słowo i perswa- rzęcą, w szczególności to dotyczy rolników, którzy zja zaczęły przynosić efekty, i tak jak jeszcze 13 czerw- mają duże stada bydła, problemem zasadniczym jest ca było 56 komisji, 20 czerwca, kiedy obejmowałem to, jak zakupić pasze i skąd zakupić te pasze, żeby urząd ministra rolnictwa, było 206 komisji, a potem utrzymać stado podstawowe i nie dopuścić do maso- szybko zaczęło to narastać: 27 czerwca – 693, 4 lipca wego uboju, wyrzynania bydła, co spowodowałoby – 1359, 11 lipca – 1792, a w tej chwili działa ich 1890. spadek cen i jednocześnie znaczne straty w tych go- Rozumiem, że we wszystkich gminach, gdzie jest po- spodarstwach. trzeba szacowania, te komisje zostały powołane. Nie- Wystąpiłem do Komisji Europejskiej niezwłocz- które kończą już prace, większość z nich będzie zajmo- nie, by uzyskać pomoc ze strony Komisji, pomoc fi- wała się tym do końca tygodnia, może będzie jakiś nansową, która jest możliwa, ale biorąc pod uwagę poślizg, ale przy tak ogromnej akcji jest to zrozumiałe. fakt, że susza w Europie wystąpiła w kilkunastu Do tej pory, proszę państwa, te 1890 komisji, doko- krajach, sądzę, że będą to raczej gesty sympatii i so- nując szacunków, ustaliło, że na dzień dzisiejszy jest lidarności, że Komisja Europejska z niechęcią będzie poszkodowanych, dotkniętych klęską suszy – oczywi- myślała o uruchomieniu funduszu kryzysowego. Na- ście będą jeszcze korekty, ja zdaję sprawozdanie tomiast udało się wynegocjować, to jest ważne dla w dniu dzisiejszym, ale zapewne najbliższe dni będą tych, którzy potrzebują paszy, wyrażenie zgody, jeszcze podnosiły te wskaźniki – 91 600 gospodarstw. żeby z terenów chronionych w ramach tzw. zaziele- Powierzchnia upraw na dzień dzisiejszy – 1558 tys. ha nienia ta powierzchnia, która normalnie nie może i zapewne jeszcze o kilkaset tysięcy hektarów wzro- być przeznaczona na zbiory, mogła być wykorzysta- śnie to po tych szacunkach, których wyniki do nas na na pasze. Czyli zarówno grunty, które są odłogo- 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Informacja ministra rolnictwa i rozwoju wsi o skutkach suszy i działaniach podejmowanych przez rząd 217

Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi borczym, podejrzewam, przepraszam za ostrość sfor- Jan Krzysztof Ardanowski mułowania, wszystkie kredyty zostałyby umorzone, bo dobrym wujkiem byłby wójt z burmistrzem, nato- wane, jak i grunty, gdzie są poplony, mogą być wy- miast minister finansów musiałby za wszystko za- korzystywane na pasze. płacić. Apeluję do wójtów i burmistrzów, żeby pomo- Uzyskaliśmy również w wyniku negocjacji możli- gli swoim rolnikom. wość, żeby przyspieszyć wypłaty zaliczek i w dużej Czekamy, proszę państwa, na zakończenie szaco- skali wypłacić ludziom pieniądze, które są na poczet wania. Mam nadzieję, że z końcem tygodnia więk- przyszłych dopłat, ponieważ dla płynności gospo- szość protokołów spłynie i że będzie można przystą- darstw jest bardzo ważne, żeby te pieniądze szybko pić… Jest przygotowany projekt uchwały Rady Mini- wpłynęły. Od połowy października do końca listopada strów, który precyzyjnie określa, jakie będzie wspar- Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa cie finansowe, ile trzeba zabezpieczyć środków na będzie wypłacała zaliczki w wysokości 70% środków, prolongatę kredytów, bo przecież za to trzeba zapła- które przypadają dla rolnika w I filarze, i 85% z II -fi cić, na te nowe kredyty… (Oklaski) lara, z PROW-u, chodzi o programy rolno-środowisko- (Głos z sali: Brawo!) wo-klimatyczne i ONW. To jest wielka pomoc, która …ile będzie środków koniecznych do umorzenia trafi szybko do rolników. Kto szybko daje, ten dwa razy tych czynszów dzierżawnych w KOWR, ile również daje, znacie państwo zapewne to powiedzenie. Część zastosujemy pomocy bezpośredniej w stosunku do rolników jest zainteresowana, ci, którzy dzierżawią od każdego hektara dotkniętego problemami suszowymi Skarbu Państwa swoje grunty, przede wszystkim moż- po przekroczeniu 70%. liwością umorzenia czy zmniejszenia obciążeń dzier- Chcę również powiedzieć, że przygotowujemy żawnych, czynszów dzierżawnych, które na nich ciążą w tej chwili zmianę rozporządzenia, która pozwoli ze względu na dzierżawę gruntów państwa. Oni gospodarstwom utrzymującym duże stada zwie- niech się zgłaszają do Krajowego Ośrodka Wsparcia rząt… Tak jak mówię, w odniesieniu do kwestii okre- Rolnictwa. Tam są przygotowane procedury, które ślenia wielkości strat w uprawach ten problem za- sprawią, że tym rolnikom pomożemy, zmniejszając wsze będzie trudny, ponieważ tu wartością gospodar- ich obciążenia na rzecz Skarbu Państwa. Istnieje stwa są zwierzęta i produkcja zwierzęca. Będzie to również możliwość zmniejszenia bądź umorzenia zmienione i będzie można szacować straty od samych Spis treści składek na Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecz- upraw rolnych przy odliczeniu kwestii zwierząt. To nego, ale ten okres jest okresem nieskładkowym, nie- jest bardzo ważne dla tych gospodarstw. (Oklaski) wielu rolników z tego chce korzystać, może młodzi, (Głos z sali: Brawo! Brawo!) którzy jeszcze nie myślą o zabezpieczeniu na starość. Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Premierze! Proszę państwa, jest również możliwość uzyskania Tak jak pan premier zadeklarował, żaden z polskich prolongat kredytów, niektórzy bagatelizują tę możli- rolników dotkniętych nieszczęściem, a jest to prze- wość, natomiast dla wielu rolników, którzy potrzebu- cież nieszczęście niezawinione przez rolników, nie ją np. środków na zakup pasz, możliwość uzyskania zostanie pozostawiony bez tej pomocy. (Oklaski) bardzo nisko oprocentowanego, nowego kredytu jest W przyszłości trzeba doprowadzić do tego – i takie sprawą naprawdę istotną. działania ministerstwo rolnictwa już podjęło – żeby Rada Ministrów przyjmie decyzję, że te kredyty szacowanie potencjalnych strat odbywało się niesu- będą oprocentowane na 0,5%, to jest poziom absolut- biektywnie. nie preferencyjny, który pozwoli rolnikom z tego kre- Bardzo dziękuję tym wszystkim członkom komi- dytu korzystać. W sytuacjach absolutnie skrajnych, sji, którzy pracują intensywnie, starają się, to są gdy spadają dochody rodzin rolniczych, istnieje moż- członkowie samorządu gminnego, przedstawiciele izb liwość zastosowania również pomocy socjalnej, jak to rolniczych, ośrodków doradztwa rolniczego. Żeby jed- miało miejsce np. w województwie kujawsko-pomor- nak nie było potrzeby takiej akcyjności i wielkiego skim w zeszłym roku po nawałnicach, które w sierp- poświęcania się tych ludzi, od przyszłego roku, mam niu dotknęły nasze województwo i województwo po- nadzieję, będzie wprowadzone obrazowanie satelitar- morskie. ne za pomocą satelitów Unii Europejskiej, co pozwo- Proszę państwa, sprawą, która powinna być poli na to, żeby określić straty w sposób obiektywny, ważnie potraktowana przez samorządowców, jest precyzyjny, dokładny na każdym polu i wtedy, jeżeli możliwość umorzenia jednej lub dwóch rat podatku będzie taka potrzeba, zastosować pomoc. Bardzo dzię- rolnego. Gminy nie są jakimś eksterytorialnym ob- kuję. (Oklaski) szarem, są fragmentem państwa polskiego i w sytu- (Głos z sali: Brawo!) acji nieszczęść, które dotykają członków samorządu, a członkami samorządu (Dzwonek) są wszyscy miesz- kańcy gminy, nie tylko władze samorządowe, należy Wicemarszałek z takiej możliwości korzystać. Zawsze jest pytanie, Małgorzata Kidawa-Błońska: czy rząd zrekompensuje to, co gminy umorzą. Wyda- je się, że ten wkład samorządu w pomoc rolnikom Dziękuję bardzo, panie ministrze. powinien być bezwarunkowy, niezwiązany z tym, czy O udzielenie głosu poprosił prezes Rady Mini- minister finansów to sfinansuje. Zresztą w roku -wy strów pan premier Mateusz Morawiecki. (Oklaski) 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 218 Informacja ministra rolnictwa i rozwoju wsi o skutkach suszy i działaniach podejmowanych przez rząd

Prezes Rady Ministrów stabilizacji, względnej. To oczywiście są też zapóźnie- Mateusz Morawiecki: nia – trzeba to przyznać – czasami 100-letnie, bo chodzi tu o PRL i nasze wcześniej tragiczne losy, Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Nie da się uleczyć które nie pozwoliły nam zbudować systemu irygacyj- choroby czy wyleczyć ze słabości bez postawienia do- nego, melioracyjnego na poziomie systemów państw brej diagnozy, a diagnoza stanu rolnictwa po tych zachodniej Europy. Zabieramy się jednak za to i od 30 latach, blisko 30 latach wolnej Polski jest smutna. przyszłego roku w budżecie będziemy dedykować Otóż przez większą część tego czasu, ponad połowę, istotne kwoty na rozbudowę systemu melioracyjnego w różnych rządach była partia, która w nazwie ma i irygacyjnego. (Oklaski) słowo, przymiotnik ,,ludowa”. Ten obszar, szanowni państwo, jest dla nas fun- (Głos z sali: Polska.) damentalnie ważny. Nie ma silnej polskiej gospodar- (Poseł Dominik Tarczyński: Partia swoich ludzi.) ki, nie będzie silnej polskiej gospodarki bez silnego Partia chłopska. Ale, niestety, prawda jest taka, rolnictwa. Stawiamy na to. (Oklaski) Stawiamy na że właśnie w czasach tych rządów przede wszystkim, odbudowę polskiego przetwórstwa, ponieważ każdy począwszy od lat 90., w latach 1993–1997 pozbyto się, rolnik wie – tylko ta partia zapominała o tym – że wyprzedano przedsiębiorstwa wytwórcze. wielka różnica między ceną sprzedaży, ceną skupu (Głos z sali: AWS.) i później ceną dystrybucji jest tym, co rolnika boli Wyprzedano przedsiębiorstwa przemysłu spożyw- najbardziej. Oczywiście są to często mechanizmy czego, najbardziej znane przedsiębiorstwa przemysłu rynkowe. Będziemy starali się poprzez odpowiedni spożywczego. (Oklaski) wpływ na rynek, również zapobieganie monopoliza- (Głos z sali: Za AWS-u.) cji, kartelizacji tego rynku, w jego poszczególnych To powoduje, że dzisiaj jesteśmy w trudnej sytu- oczywiście podrynkach, w przypadku poszczególnych acji, kiedy stawiamy zadanie najważniejsze dla rol- produktów, poprzez skrupulatną weryfikację, wni- nictwa. Jakie jest zadanie najważniejsze dla rolni- kliwe badania i audyty robione przez Urząd Ochrony ków? Względna stabilizacja cen poszczególnych pro- Konkurencji i Konsumentów, kwartał po kwartale duktów rolnych. (Oklaski) Wszyscy to wiedzą. cywilizować te relacje między relatywnie słabym rol- (Głos z sali: Brawo.) nikiem, którego siła przetargowa, siła negocjacyjna Spis treści Ta partia, rządząc w czasach III Rzeczypospolitej, jest dużo, dużo niższa, a odbiorcami np. na rynku wyprzedała przez ponad 15 lat mnóstwo przedsię- koncentratów jabłkowych czy na wielu innych ryn- biorstw sektora rolnego, sektora przetwórstwa rolne- kach. (Oklaski) go, dlatego dzisiaj w planie dla wsi zaproponowaliśmy (Poseł Dominik Tarczyński: Brawo.) coś przełomowego, co jednak zajmie nam trochę cza- Oczywiście partia, która nazywa się „ludowa” su, a mianowicie zbudowanie krajowej grupy spożyw- i z której premier mawiał, że problemy dzielą się na czej. (Oklaski) te, które są nierozwiązywalne, więc nie należy ich (Głos z sali: Brawo.) tykać, i na te, które się rozwiążą same z biegiem mie- Ta grupa krok po kroku, rok po roku będzie sta- sięcy i lat, w związku z tym też nie trzeba ich tykać, rała się wprowadzać mechanizmy stabilizujące rynki trudno, żeby rozwiązywała problemy rolników. Dla- rolne poszczególnych produktów, a więc coś, co jest tego właśnie zostawiono rolników samym sobie. Ale dla rolników fundamentalnie ważne. Można zapytać, my pokazujemy… I chciałem z tego miejsca w tym co zrobiono wcześniej przez 25 lat… momencie bardzo podziękować panu ministrowi Jur- (Głos z sali: 30.) gielowi… (Poruszenie na sali) …kiedy przez ponad połowę tego okresu u władzy (Głos z sali: Ooo…) było właśnie PSL, oczywiście w różnych rządach: i z Plat- (Głos z sali: Gdzie jest?) formą Obywatelską przez 8 lat, i wcześniej z SLD, …który jakiś czas temu opuścił swoją placówkę w dwóch rządach SLD. Czy zrobiono coś dla stabiliza- z powodów osobistych… (Oklaski, wesołość na sali) cji mechanizmów cenowych? Nie. (Głos z sali: Brawo.) (Głos z sali: Nic.) …ale również nowemu panu ministrowi, który (Głos z sali: Ale PiS też rządził.) podjął się tego bardzo trudnego działania… Nic. Czy zrobiono coś dla zbudowania mechani- (Głos z sali: Panie premierze, no...) zmów skutecznie zapobiegających klęskom żywio- …kontynuacji prac, tak żeby rynek rolny charak- łowym? teryzował się tym, co określamy jako trzy filary (Głos z sali: Nic.) wsparcia ze strony państwa. Pierwszy to ochrona, Nic nie zrobiono. ochrona w przypadku właśnie klęsk żywiołowych, To, o czym mówił przed chwilą pan minister Ar- takich jak teraz występująca klęska suszy. Ale już na danowski, to tak fundamentalnie, cywilizacyjnie południu, na południu Małopolski zwłaszcza, mamy ważny projekt, który będzie trwał latami. Ten pro- podtopienia, mamy powodzie. Niedawno rozmawia- jekt, o którym pan minister mówił: irygacje, melio- łem też z wojewodą małopolskim – jestem w stałym racje, nawadnianie, tak żeby rolnik, który albo jest kontakcie ze służbami – co dzieje się na południu podtapiany, albo cierpi na klęskę żywiołową pod ty- Polski, ponieważ jest to oczywiście kolejna klęska, tułem susza… Chodzi o to, żeby doszło do względnej która oby nie przybrała szerokich rozmiarów. A więc 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Informacja ministra rolnictwa i rozwoju wsi o skutkach suszy i działaniach podejmowanych przez rząd 219

Prezes Rady Ministrów Mateusz Morawiecki: …swoje wędliny, swój chleb, swoje grzyby, swoje dżemiki. To są najsmaczniejsze polskie produkty. jest ochrona. Drugi obszar to jest wsparcie, wsparcie Wszyscy chyba przyznacie. (Oklaski) potrzebne, ponieważ rynek rolny cechuje to, co cza- (Głos z sali: Brawo.) sami się nazywa świńską górką, ale oczywiście cykle My już dokonaliśmy jednej zmiany. Otóż już od w wypadku różnych produktów rolnych, zwierząt roku można te produkty sprzedawać bez zezwolenia hodowlanych mają bardzo często podobną dynamikę, wydawanego przez gminy, do 20 tys. zł, bez koniecz- podobną charakterystykę. A więc chodzi o wsparcie ności rejestracji w miejscu ich wytworzenia. tych rynków na wzór rynków zachodnich, nie pozo- (Głos z sali: To już było.) stawianie ich samym sobie, tak jak to przez 8 lat PO To już było. A teraz będzie jeszcze coś więcej, pani i PSL robiły, tylko stopniowa, mądra interwencja na poseł. (Oklaski) Otóż za moment dzięki panu mini- wzór podejmowanej przez naszych partnerów z Eu- strowi Jurgielowi i panu ministrowi Ardanowskiemu ropy Zachodniej. (Oklaski) powiększymy tę kwotę 20 tys. do 40 tys. zł. (Oklaski) W tym momencie chciałem też podziękować, bo (Głos z sali: Brawo.) twarda postawa negocjacyjna nowego ministra rol- Rolnik będzie mógł tyle sprzedawać – to dla wszyst- nictwa pana Ardanowskiego, który był w Brukseli kich rolników – w rolniczym handlu detalicznym… parę dni temu, i skuteczna budowa koalicji państw (Poseł Dominik Tarczyński: Zatkało?) w ramach Unii Europejskiej przez niego spowodowa- …na stacjach benzynowych, w stołówkach, w skle- ły, że już 16 państw europejskich wspiera nas w się- pach wiejskich, ale również w miejscach, które będzie ganiu do budżetu unijnego, żeby dodatkowo jeszcze sobie… kompensować straty z tytułu klęski suszy. (Oklaski) (Poseł Błażej Parda: Ale my proponowaliśmy Szanowni państwo, w tym całym obszarze rolnic- 80 tys.) twa, który chcemy rozwijać, jest też ważny ten trze- …chciał wymyślić. Gdzie tylko zamarzy, żeby ci filar. Mówiłem: ochrona, wsparcie, ale też chodzi chciał sprzedawać, będziemy mu to ułatwiać, bo… o rozwój, rozwój od strony technologicznej, technicz- (Poseł Dorota Niedziela: Co tak długo pan czekał nej – melioracje, irygacje będą bardzo pomagać z tym?) w rozwoju rolnictwa, ale też wsparcie eksportu. To …to jest państwo, które wyciąga pomocną dłoń

jest coś, na co stawiamy i od czego na pewno nie odej- Spis treści do naszych polskich rolników. (Oklaski) dziemy. A jednocześnie w tym miejscu trzeba zazna- (Głos z sali: Brawo!) czyć, że tworzymy dla rolników, którzy są rolnikami Wyciąga pomocną dłoń po to, żeby polskie rolnic- gospodarującymi na mniejszych areałach, najlepsze two było silne, żeby było silne też swoim eksportem. z możliwych w ostatnich 30 latach warunki do sprze- Będziemy wspierać tych, którzy będą wystawiać swo- daży ich płodów rolnych bezpośrednio na rynku. je płody rolne na targach międzynarodowych. Prze- (Oklaski) To jest coś, w związku z czym czerwienią się twarze przede wszystkim oczywiście ludzi z PSL- znaczamy na to dwa razy więcej środków niż nasi -u. Co w roku 2011 zrobił PSL z Platformą Obywa- poprzednicy. Te środki pomogą w eksporcie, pomogą telską? Otóż, szanowni państwo… w produkcji, pomogą w dotarciu do nowych rynków, (Głos z sali: Wprowadził podatek.) w związku np. z embargiem rosyjskim, które oczy- …PSL zabronił pod karą grzywny rolnikom sprze- wiście utrudnia funkcjonowanie niektórych rynków dawania płodów rolnych w miejscach wytwarzania rolnych. tych płodów. Szanowni państwo, podsumowując to szerzej, (Głos z sali: Co pan opowiada?) chciałbym też powiedzieć, że my opieramy naszą Sprzedawać wolno było… (Wesołość na sali) politykę gospodarczą i politykę społeczną na trzech (Głos z sali: Hańba.) filarach, jak opowiadałem w ostatnich paru tygo- Proszę się nie śmiać, panie posłanki. To jest smut- dniach. Po pierwsze, bezpieczeństwo rodziny, po ne, ponieważ… drugie, bezpieczeństwo naszych miast, naszych ulic, (Głos z sali: Skandal.) i po trzecie… …sprzedawać można było tylko… (Głos z sali: Do suszy.) (Głos z sali: To jest smutne, co pan mówi.) …bezpieczeństwo naszych granic. (Oklaski) …na targowiskach, i to po wykupieniu odpowied- (Głos z sali: I wsi.) nich zgód w gminie… Ale po tym, co wczoraj widziałem, chciałbym po- (Głos z sali: Panie premierze…) prosić, zaapelować do opozycji, żeby też bezpieczeń- …zarejestrowaniu w CIDG lub… stwo granicy zdrowego rozsądku zapanowało… (Głos z sali: O suszy niech pan mówi.) (Oklaski) …zarejestrowaniu w KRS-ie. Co to jest za propo- (Głos z sali: Brawo.) zycja dla rolnika w kontekście handlu detalicznego? …żeby nie zdarzały się takie rzeczy, że jacyś (Głos z sali: Dlaczego pan tego nie zmienił przez awanturnicy… 3 lata?) (Głos z sali: He, he, he.) Każdy się zastanawia oczywiście, czy w takich …są wwożeni na teren Sejmu w bagażnikach. warunkach rolnik mógł sprzedawać… Przecież nie można w ten sposób postępować. (Głos z sali: Ale zmieniamy.) (Głos z sali: Ooo…) 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 220 Informacja ministra rolnictwa i rozwoju wsi o skutkach suszy i działaniach podejmowanych przez rząd

Prezes Rady Ministrów Mateusz Morawiecki: bował robić. Teraz to się zmieniło, to rząd interwe- niował w gminach, to rząd motywował gminy, żeby (Głos z sali: Tak, to jest przyczyna suszy.) gminy szacowały szkody. (Oklaski) Zaapelujcie do swoich ludzi, do swoich posłów, (Głos z sali: Brawo!) żeby takich rzeczy nie robili. Naprawdę wielki szacunek, panie premierze, że (Poseł Dorota Niedziela: Jak to się ma do suszy?) rząd widzi potrzeby polskiego rolnictwa, że rząd wi- (Głos z sali: A susza?) dzi potrzeby polskiego rolnika. Rząd reaguje szybko, Chodzi o to, żeby nasza debata opierała się na ra- bo w takich sytuacjach trzeba po prostu szybko re- cjonalności, żeby była w granicach pewnego zdrowe- agować. go rozsądku, żebyśmy razem budowali tę przestrzeń Bardzo dziękuję również za te zmiany metody gospodarczą dla rolników, dla polskiego rolnictwa w szacowaniu. Te metody, które były do tej pory, były i dla polskiej wsi. Dziękuję bardzo. (Oklaski) przeciwko polskiemu rolnikowi. Dlaczego gminy nie (Głosy z sali: Brawo!) chciały szacować? Dlaczego komisje nie chciały sza- (Część posłów wstaje, oklaski) cować? Do tej pory, za naszych poprzedników bywa- (Część posłów skanduje: Beata! Beata! Beata!) ło tak, że komisje szacowały, drukowały, produkowa- ły protokoły, a nie było żadnej interwencji. Nie było żadnej pomocy, dlatego że uważano, że ta susza była Wicemarszałek za mała. Dlatego gminy nie chciały, bo nie wierzyły Małgorzata Kidawa-Błońska: w to, że rząd tak się zainteresuje. Panie Premierze! Ja chcę bardzo serdecznie po- Bardzo proszę o spokój na sali. dziękować za jedno zdanie. Myślę, że to jest najważ- Chciałabym przypomnieć, że rozmawiamy na niejsze zdanie tej dzisiejszej debaty, że to jest najważ- temat informacji ministra rolnictwa i rozwoju wsi niejsze zdanie obrazujące rząd Prawa i Sprawiedli- o skutkach suszy i działaniach podejmowanych wości: nie ma silnej gospodarki bez silnego rolnictwa. przez rząd. (Oklaski) (Głos z sali: Exposé premiera.) (Głos z sali: Brawo!) Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- To zdanie, które pan premier tu wygłosił. To po-

Spis treści rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad- kazuje wszystko. Ja już po tym zdaniu powinienem czeń w imieniu klubów i kół. zejść i więcej nic nie mówić, bo to pokazuje, jak bar- Otwieram dyskusję. dzo rząd Prawa i Sprawiedliwości dba o rolnika, jak Bardzo proszę pana posła Roberta Telusa z Klubu wyniósł sprawę rolnictwa na wyżyny, jak bardzo pod- Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość. niósł wartość polskiego rolnictwa i polskiego rolnika. Mówił pan premier tutaj o Polskim Stronnictwie Ludowym. Widać, jak działali. Panie premierze, tu Poseł Robert Telus: trzeba jeszcze powiedzieć, bo PSL brało odpowie- dzialność, bierze odpowiedzialność za rolnictwo nie Pani Marszałek! Panie Premierze! Panie Mini- tylko przez ten czas, gdy są w wolnej Polsce. Trzeba strze! Szanowna Izbo! Mam ten wielki zaszczyt o tym bardzo często mówić: to oni ukradli znaczek w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawie- PSL-u, to oni przejęli całą schedę po ZSL-u… dliwość odnieść się do informacji, którą przedstawił (Poseł Dominik Tarczyński: Po komunistach.) pan minister, ale również pan premier, o suszy, …po komunistach. To oni walczyli. ZSL walczył o pomocy w tej ciężkiej dla polskiego rolnictwa sytu- z PSL-em. ZSL wsadzał członków PSL-u, dochodziło acji, jaką jest susza. nawet do zabójstw. O tym trzeba pamiętać. (Oklaski) Przede wszystkim, panie premierze, panie mini- (Głos z sali: Tak było.) strze, chcę bardzo serdecznie podziękować w imieniu (Głos z sali: Na temat.) Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość, ale (Głos z sali: Susza.) również komisji rolnictwa, której jestem przewodni- Panie Premierze! Jeszcze jedna bardzo ważna czącym. (Oklaski) rzecz. Jak pan mówił o PSL-u, o tym pomyślałem. To (Głos z sali: Brawo!) za rządów, gdy w koalicji było PSL, premier ich rządu Ale przede wszystkim, panie premierze, chcę po- wyszedł na wał i powiedział: to polskiego rządu nie dziękować jako rolnik. (Oklaski) Chcę podziękować interesuje, niech się rolnicy ubezpieczą. To właśnie za tak szybką interwencję w sprawie suszy. To była oni powiedzieli, oni wtedy odpowiadali za Polskę, oni naprawdę w historii wolnej Polski pierwsza tak szyb- odpowiadali za polskie rolnictwo. ka reakcja, taka reakcja z góry, pana premiera. Zmie- (Poseł Dominik Tarczyński: Wstyd!) niła się metoda. (Głos z sali: Tak, tak było.) (Głos z sali: Co pan mówi?) W tej chwili, panie premierze, ta zmiana to jest (Poseł Dorota Niedziela: Pan chyba nie był dzisiaj właśnie dobra zmiana, która pokazuje, jak ważne jest na posiedzeniu komisji.) polskie rolnictwo. Do tej pory było tak, że rolnicy interweniowali, Drodzy Państwo! Tutaj trzeba powiedzieć jeszcze gminy interweniowały. Dopiero wtedy rząd coś pró- jedną rzecz. Tu nie chodzi tylko o ubezpieczenia, tu 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Informacja ministra rolnictwa i rozwoju wsi o skutkach suszy i działaniach podejmowanych przez rząd 221

Poseł Robert Telus Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: nie chodzi tylko o pomoc rolnikowi. W takich momentach, w momentach kataklizmów, w tych momen- Panie pośle, bardzo proszę, bo będę musiała zwró- tach, które zależą od klimatu, to nie jest tylko pomoc cić panu uwagę. rolnikowi, ale to jest pomoc Polsce. (Oklaski) (Poseł Dominik Tarczyński: Szarańcza w Meksy- (Głos z sali: Brawo!) ku też?) To jest pomoc polskiemu konsumentowi, to jest pomoc dla nas wszystkich, dla wszystkich Polaków, bo my, Polacy, chcemy jeść zdrową żywność, naszą Poseł Dorota Niedziela: żywność, polską żywność, a nie sprowadzane śmieci z zagranicy. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Niech pan zażyje tabletki i się uspokoi, dobrze? (Głos z sali: Brawo!) (Poseł Dominik Tarczyński: Jestem spokojny jak woda…)

Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: Dziękuję bardzo. Bardzo proszę, pani poseł Dorota Niedziela, Plat- Panie pośle, zwracam panu uwagę po raz ostatni. forma Obywatelska.

Poseł Dorota Niedziela: Poseł Dorota Niedziela: Co w tej sytuacji robi rząd PiS, który określił… Pani Marszałek! Panie Premierze! Wysoka Izbo! (Poseł Dominik Tarczyński: Szarańcza w Meksy- Panie Ministrze! W końcu doczekaliśmy się dyskusji ku to też wina PiS-u.) o suszy w Sejmie. PiS odsuwał prawie miesiąc naszą Spis treści informację. Co tak naprawdę myślą rolnicy, to było dzisiaj słychać… Wicemarszałek (Poseł Dominik Tarczyński: Susza – wina PiS-u.) Małgorzata Kidawa-Błońska: Proszę się uspokoić. …na posiedzeniu komisji rolnictwa, gdzie mini- Panie pośle… ster dostał łomot jak nigdy. (Oklaski) (Głos z sali: Nieprawda!) (Poseł Dominik Tarczyński: Szarańcza to też wina Poseł Dorota Niedziela: PiS-u.) Ale do rzeczy. Obecna susza dotyczy wszystkich Pani marszałek, proszę o czas dodatkowy (Dzwo- 14 gatunków monitorowanych upraw. Nieznacznie nek), bo pan ma ze sobą jakieś problemy. (Poruszenie polepszyła się sytuacja w województwach wschod- na sali) nich. Nie zmienia to faktu, że mamy do czynienia z najgorszą suszą od 2006 r., a nawet 2015 r. (Poseł Dominik Tarczyński: Kto pani to napisał?) Wicemarszałek Kto ucierpiał najbardziej? Po pierwsze, rolnicy, bo Małgorzata Kidawa-Błońska: będą mieli mniejsze zbiory. Po drugie, przetwórcy, bo na rynku jest mniej dobrego gatunkowo surowca. Po Bardzo proszę państwa o spokój. trzecie, konsumenci, bo ceny wzrosną. Dzisiaj chleb (Głos z sali: Narusza powagę Sejmu.) jest droższy od benzyny, proszę państwa, a to dopie- Jeśli panu posłowi jeszcze raz będzie zwrócona ro początek. uwaga, to poruszę tę sprawę podczas posiedzenia (Poseł Dominik Tarczyński: Czyli susza to wina Prezydium Sejmu. PiS-u, tak?) Dziś zbiór jarych upraw zbóż, warzyw, miękkich owoców w województwach najbardziej dotkniętych su- Poseł Dorota Niedziela: szą będzie nawet o połowę niższy niż w roku ubiegłym. (Poseł Dominik Tarczyński: Ale czyja to wina?) Co w tej sytuacji robi rząd PiS, który określił te- I żeby była jasność, to są informacje z agencji rzą- goroczną suszę jako suszę ekstremalną? Pan premier dowych. podczas jednego ze spotkań terenowych, odnosząc się (Poseł Dominik Tarczyński: Susza – czyja wina? do suszy, stwierdził: na pewno nie zostawimy żadne- Szarańcza w Meksyku też?) go rolnika, nawet tego, który się nie ubezpieczył. Pani marszałek… Z kolei minister Ardanowski twierdzi, że pomoc bę- 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 222 Informacja ministra rolnictwa i rozwoju wsi o skutkach suszy i działaniach podejmowanych przez rząd

Poseł Dorota Niedziela a uprawy zajmują ponad 10 mln ha, brał odpowie- dzialność za swoje słowa i nie kierował się tylko ka- dzie ponadstandardowa. Moje pytanie: Obawiam się, lendarzem wyborczym. że PiS znowu oszuka rolników i skończy się na pu- Jednocześnie w tym samym roku, czyli 2017, na stych obietnicach, jak było po ubiegłorocznych przy- nagrody w instytucjach podległych ministrowi rol- mrozkach, huraganach i nawałnicach. nictwa i rozwoju wsi wydano 170 mln. (Dzwonek) (Głos z sali: Tak jak było z 500+.) (Głos z sali: Uuu…) Wtedy, panie premierze, ucierpiało 62 tys. gospo- To jest więcej, niż PiS wydał na walkę z klęskami darstw, 700 tys. ha upraw. i z ASF. Sam minister Jurgiel wziął 65 tys. zł. (Głos z sali: My nie jesteśmy Platformą.) (Głos z sali: Ale oddał.) Straty oszacowano na 3 mld zł. To są dane woje- Krzysztof Ardanowski 17 lipca powiedział w wy- wództw. Obietnicom, opowieściom i wizytom gospodar- wiadzie: Korzystamy z narzędzi wypracowanych przez skim nie było końca, ale ludzie zetknęli się z ogromną premier Kopacz. Jak na razie to jedyny konkret, jeśli biurokracją na niespotykaną skalę, z trudnościami chodzi o realną pomoc dla rolników dotkniętych pro- w składaniu jakichkolwiek wniosków. blemem suszy. Panie ministrze, dziękujemy za szcze- (Głos z sali: Ktoś został bez pomocy?) rość i docenienie naszej pracy. Niech premier i nowy minister rolnictwa prze- (Poseł Marek Suski: Czyli słabe te narzędzia były.) staną obiecywać gruszki na wierzbie i powiedzą Mam prośbę do pana premiera. W kwietniu zgłosi- konkretnie, na jaką pomoc mogą liczyć rolnicy, któ- łam się do pana z interpelacją, a pan mi nie odpowie- rych dotknęła klęska suszy. Konkretnie: Ile pienię- dział. Co robi pan Pinkas i za co bierze pieniądze? Nie dzy na jakich warunkach otrzymają producenci zjawia się na ostatnich posiedzeniach komisji i w aro- zbóż, rzepaku, warzyw, owoców, producenci mleka, gancki sposób ignoruje wezwania na posiedzenia komi- którym wyschły użytki zielone? Dziś chcemy usły- sji, podkomisji rolnictwa. Bardzo proszę. szeć, ile jest pieniędzy dla rolników, gdzie były, gdzie są zarezerwowane. Z jakich działów zostaną prze- niesione? Gdzie są te ponadstandardowe działania Wicemarszałek pomocowe, które obiecał nowy minister rolnictwa? Małgorzata Kidawa-Błońska: Spis treści Ale najważniejsze: Czy tzw. środki od hektara do- staną w pełnej wysokości wszyscy rolnicy, czyli rów- Dziękuję. nież ci, którzy nie ubezpieczyli swoich upraw, sadów, łąk, jak to w czerwcu obiecał pan premier? Od lutego PiS obiecywał rolnikom, którzy ucier- Poseł Dorota Niedziela: pieli w 2017 r. w wyniku klęsk gradobicia, nawalnych deszczy, a także wystąpienia ASF, uruchomienie po- To jest moja interpelacja do pana premiera, na mocy, m.in. w formie kredytów preferencyjnych. Od- którą nie odpowiedział od kwietnia. (Oklaski) wołany minister Jurgiel przygotował nawet stosowne rozporządzenie i triumfalnie ogłosił szybkie uruchomienie środków. 4 miesiące – nic w tej kwestii nie Wicemarszałek zostało zrobione. ASF dziesiątkuje polską hodowlę, Małgorzata Kidawa-Błońska: susza niszczy miliony hektarów upraw, a premier jeździ po kraju i uprawia demagogię. Dziękuję bardzo, pani poseł. (Oklaski) W końcu 11 lipca, po 4 miesiącach nicnierobienia Bardzo proszę, pan poseł Norbert Kaczmarczyk, w tej kwestii, Rada Ministrów przyjęła rozporządze- Kukiz’15. nie. Do jednego worka wrzucono wszystkich rolników dotkniętych klęskami w 2017 r., skutkami ASF i tych, którzy ucierpieli w tym roku przez suszę. Wszystko Poseł Norbert Kaczmarczyk: w jednym rozporządzeniu. Problem w tym, że pomoc jest ciągle na papierze, tak jak wszystko, co obiecu- Pani Marszałek! Panie Premierze! Panie Mini- jecie. W kampanii wyborczej PiS obiecuje utworzenie strze! Wysoka Izbo! Pierwszą interwencję w sprawie funduszu klęskowego. Podczas dożynek w Spale obie- suszy podjąłem 6 czerwca, na długo zanim temat stał cał to również prezydent Duda. I co? I nic. (Oklaski) się przedmiotem dyskusji publicznej. Osobiście zło- Obecnie rolnicy dotknięci skutkami suszy, jeśli są żyłem wtedy na ręce ministra Krzysztofa Jurgiela ubezpieczeni, mogą starać się o pieniądze unijne na interpelację o nr 22820. Powołując się w niej na moje odtworzenie produkcji, ale muszą wykazać, że przez osobiste doświadczenia, a także apele rolników, kolejne 3 lata ponieśli 30% strat w produkcji. Chociaż wskazywałem, że sytuacja na polach uprawnych jest dlatego – wbrew temu, co mówi premier Morawiecki zła, a powodem tego stanu rzeczy są znaczne niedo- – warto się ubezpieczać. Tu ponieśliście klęskę, mimo bory wody. W interpelacji pytałem, czy w związku zmiany sposobu ubezpieczenia ponieśliście klęskę. z suszą ministerstwo planuje ogłosić stan klęski ży- Ustawa była źle napisana. Warto, żeby premier rządu wiołowej, jednak samorządy nie zawsze chciały przyj- w kraju, w którym 15 mln ludzi mieszka na wsi, mować wnioski rolników o powołanie komisji szacu- 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Informacja ministra rolnictwa i rozwoju wsi o skutkach suszy i działaniach podejmowanych przez rząd 223

Poseł Norbert Kaczmarczyk dla poszczególnych gatunków i grup upraw. Ponadto, zaniepokojony licznymi sygnałami zgłaszanymi przez jących straty powodowane suszą. Szeroko informowa- rolników, złożyłem interpelację w sprawie ubezpieczeń łem rolników o ich prawach, wskazywałem, że gminy upraw od suszy. mają obowiązek przyjmować takie wnioski. W moich Rolnicy wskazywali, że część firm ubezpieczenio- biurach poselskich oferowano pomoc w wypełnianiu wych odmawia ubezpieczenia upraw na okoliczność takich wniosków, a także udzielano tam wszelkich wystąpienia suszy. W interpelacji pytałem, czy minister- niezbędnych informacji. Kolejne rozwiązania zapro- stwo rozważa ewentualną interwencję w tej sprawie. ponowałem w interpelacji nr 23363. Wskazywałem, że Chciałbym nadmienić, że minister Ardanowski bilans wodny w czerwcu był gorszy niż w najgorszych pochwalił dziś program rolny Kukiz’15 firmowany latach, co oznacza, że straty mogą okazać się napraw- przez posła Jarosława Sachajkę. Proszę więc korzy- dę znaczne. stać z tego programu, panie ministrze. (Oklaski) Podczas swojej konferencji prasowej prezes Rady Wszystkie interwencje, interpelacje, stała dostęp- Ministrów podkreślał, że rząd ma zamiar pomóc ność pracowników biur poselskich, bieżący przekaz rolnikom w związku z suszą i nie chce zostawiać ich internetowy, dziesiątki rozmów z rolnikami, obec- samym sobie. Proponowałem zatem prolongatę kre- ność w terenie miały na celu niesienie pomocy rolni- dytów zaciągniętych przez rolników. Interpelację kom i wsparcie polskiego rolnictwa w tym trudnym w tej sprawie złożyłem osobiście na ręce pana pre- okresie suszy. miera. Także pan minister Krzysztof Ardanowski Pan minister wskazał, że: działacze chętnie nawo- podczas konferencji wskazywał, że rząd udzieli po- łują do protestów, ale nie podejmują żadnych działań, mocy poszkodowanym. Postulowałem zatem powo- które służyłyby zorganizowaniu i wzmocnieniu pozy- łanie rządowych jednostek do szacowania szkód, co cji rolników na rynku. Z naszej strony nie było to po- przyczyniłoby się do sprawnej koordynacji działań krzykiwanie na ulicy. Chcemy rzetelnej współpracy ze już na poziomie centralnym. 26 czerwca wraz z lo- wszystkimi środowiskami w tak trudnym temacie. kalnymi rolnikami zorganizowałem konferencję pra- Niezwykle ważne jest, aby wspólnie podjąć realne sową na jednym z pól uprawnych niedaleko Proszo- działania, które będą miały rzeczywiste przełożenie wic. Na tym konkretnym polu nie wzeszedł już dru- na sytuację rolnictwa w Polsce. Czekamy na realiza- gi zasiew pietruszki. Rolnik poniósł same straty, Spis treści cję konkretnych przepisów. Obietnic nie chcemy. Do a to była tylko malutka kropla w morzu wyrządzo- pracy, jak widać, jesteśmy gotowi. Dziękuję bardzo. nych szkód. Regionalne nagłośnienie problemów było w tym momencie bardzo istotne. (Oklaski) Przygotowałem też pisma do wszystkich wojewo- dów, w których zwróciłem się do nich o ogłoszenie stanu klęski żywiołowej. Apelowałem do wojewodów Wicemarszałek o wsparcie rolników w tym trudnym czasie. (Oklaski) Małgorzata Kidawa-Błońska: Kolejną inicjatywę podjąłem w ramach interpelacji nr 23548. Postulowałem w niej wsparcie rolników Dziękuję bardzo, panie pośle. poprzez uproszczenie procedury przyznawania kre- Bardzo proszę, pani poseł Ewa Lieder, klub Nowo- dytów klęskowych, tak aby było to możliwe na pod- czesna. stawie okazanych faktur za materiały siewne czy nawozy. Gdy odmawia się powoływania komisji sza- cujących szkody, taki kredyt może ratować gospodar- Poseł Ewa Lieder: stwa i zachować ciągłość produkcji. Natomiast w interpelacji nr 23626 proponuję po- Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie moc rolnikom poprzez zmianę systemu ubezpieczeń Premierze! Jest pan dla rolników tak wiarygodny, rolnych. O tym wspominał również pan minister Jan jak dla osób niepełnosprawnych (Oklaski) w czasie Krzysztof Ardanowski. Obecnie ubezpieczenia rolne ostatniego protestu – 40-dniowego. Pan z płodami są postrzegane przez rolników jako skomplikowane rolnymi ma tyle wspólnego, że zjadał pan obiadki za i drogie. Konieczność odrębnego ubezpieczenia upraw setki euro w eleganckich restauracjach warszaw- od suszy, gradu czy deszczu nawalnego sprawia, że skich i zachodnich… produkcja może stać się nieopłacalna. Postulowałem (Głos z sali: Ale bezczelne.) wdrożenie systemu opierającego się na obowiązko- …kiedy był pan prezesem zachodniego banku wych, tanich i kompleksowych ubezpieczeniach rol- (Oklaski), a pana wystąpienie wyglądało jak odprawa nych, tak jak to miało miejsce w przeszłości. sprzedażowa w banku. (Oklaski) Z kolei w interpelacji nr 23627 poruszam kwestię A teraz do rzeczy, proszę państwa. Pozwolę sobie rygorystycznych kryteriów determinujących formalnie zgodzić się z panem premierem, że tak szybko ne ogłoszenie występowania suszy rolniczej. Warun- działaliście, i oczywiście z panem posłem Telusem, ki te są określone za pomocą klimatycznego bilansu który to bardzo potwierdzał, tak jak i państwo, okla- wodnego. Wysunąłem propozycję złagodzenia kry- skami, bo dokładnie tak samo szybko i błyskawicznie tycznych wartości klimatycznego bilansu wodnego zareagowaliście jak w trakcie ubiegłorocznej wichury 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 224 Informacja ministra rolnictwa i rozwoju wsi o skutkach suszy i działaniach podejmowanych przez rząd

Poseł Ewa Lieder wania strat oddzielnie z powodu suszy i powodzi oraz inną dla produkcji roślinnej i dla produkcji zwierzęcej. niszczącej gospodarstwa rolne i lasy, przy okazji nie (Głos z sali: Przecież pan minister mówił, że to brudząc sobie oczywiście lakierków… robimy.) (Poseł Marek Jakubiak: Nie lakierków, tylko la- Częściowo tak. kierek.) (Głos z sali: To dziękuję.) …i mówiąc, że wojska nie można zatrudniać do (Głos z sali: Ale nie do końca.) zamiatania liści, kiedy zawaliły się domy, kiedy leża- (Głos z sali: Nie słuchacie.) ły połacie lasu. Na tę suszę zareagowaliście, proszę Niezbędne są natychmiastowe zmiany w KOWR. państwa, bardzo, bardzo późno. Regionalne zróżnicowanie polskiego rolnictwa powin- (Poseł Marek Jakubiak: No i co jeszcze?) no wpływać na kierunki transferu wiedzy i innowacji. Komisje do spraw szacowania strat pojawiły się Minister rolnictwa obiecywał, niestety bardzo jeszcze później i aktualnie rolnicy nadal czekają na późno: odroczenia w spłacie rat kredytów, jednak zakończenie tego szacowania, po czym mają w końcu uzyskanie prolongaty w spłacie oznacza dodatkowe uzyskać pomoc od rządu. koszty, ponieważ bank żąda opłat, ulgi w czynszach Susza najbardziej zaszkodziła uprawom zbóż, dla dzierżawców ziemi Skarbu Państwa, ulgi w po- w niektórych województwach zniszczyła 90% zbóż datku rolnym, symbolicznie oprocentowane kredyty jarych, niewiele mniej ozimych, podobna sytuacja na zakup pasz dla hodowców, wyższe zaliczki na po- obejmuje rośliny bobowate. Ale susza oczywiście nie czet dopłat bezpośrednich. Rząd niedawno obiecał dotyczy tylko produkcji roślinnej, dotyczy także zwie- również gotówkę dla najdotkliwiej poszkodowanych rzęcej. Wyzwaniem będzie zabezpieczenie pasz obję- po oszacowaniu strat w skali całego kraju. Pojawiły tościowych, głównie dla bydła. Gospodarstwa prowa- się też kolejne obietnice. Rolnicy jednak oczekują re- dzące produkcję mleka na terenach, na których susza alnej pomocy, nie kolejnych kredytów. Demagogia pojawiła się kolejny rok z rzędu, nie posiadają 25% tutaj nie pomoże, proszę państwa. zapasów pasz objętościowych. Tymczasem problemy Mamy nadzieję, że na obietnicach się nie skończy na rynku owoców miękkich narastają od dłuższego i że w końcu rolnicy dostaną pomoc, od której w tej czasu, nie od bieżącego roku, i właśnie teraz osiąga- katastrofalnej sytuacji bardzo wiele zależy. Zasłania- Spis treści ją swoje apogeum, więc nie wiem, z czego państwo się nie się, przy okazji, poprzednimi rządami niewiele tak cieszycie. zmieni. Bo dobrze wiemy, że z narastającą suszą (Głos z sali: O tym premier mówił, trzeba było przez ostatnie długie tygodnie nie robiono prawie nic. słuchać.) Dziękuję bardzo. (Oklaski) Ceny skupu polskich owoców są trzy albo cztery razy niższe niż w zeszłym roku i wynoszą około po- łowy poniesionych kosztów. Wicemarszałek Rolnicy strajkujący niedawno w Warszawie demon- Małgorzata Kidawa-Błońska: strowali z powodu braku ochrony krajowego rynku owoców i warzyw, strat, jakie ponoszą w związku Dziękuję bardzo, pani poseł. z suszą, problemu afrykańskiego pomoru świń i likwi- Bardzo proszę, poseł Władysław Kosiniak-Ka- dacji rodzinnych gospodarstw trzody chlewnej. Trud- mysz, Polskie Stronnictwo Ludowe – Unia Europej- no im nie przyznać racji. Tak brzmiały napisy na skich Demokratów. transparentach strajkujących rolników: „Żądamy ograniczenia importu owoców z zagranicy”, „Za naszą pracę chcemy godnej zapłaty”, „Niszczycie polskie rol- Poseł Władysław Kosiniak-Kamysz: nictwo”, panie premierze. (Oklaski) Konieczny jest system radzenia sobie z klęskami Pani Marszałek! Panie Premierze! Wielce Sza- żywiołowymi, który pomoże lepiej gospodarować nowni Państwo Posłowie! Po pierwsze, w sprawie wodą, przez co zabezpieczać się przed suszą i powo- suszy. Rolnicy domagają się, żądają natychmiastowej dziami. Zdaniem klimatologów będzie ich coraz wię- pomocy. Nie obietnic, nie opowiadania bajek i dyrdy- cej i będą coraz bardziej dotkliwe. Przy okazji do- małów, tylko konkretnej pomocy finansowej wypła- dam, że zabieracie z funduszu ochrony środowiska canej tu i teraz. Nie są zainteresowani nowymi kre- pieniądze, które były przeznaczone na te badania, dytami, są zainteresowani natychmiastową wypłatą a które regularnie wypływają na zupełnie niepo- rekompensat do hektara. Tego żądamy i tego się trzebne rzeczy. domagamy. (Oklaski) Są zainteresowani umorzeniem (Głos z sali: Na jakie?) składek do KRUS-u i są zainteresowani umorzeniem Nie może być tak, że komisje będą za każdym ra- podatku rolnego. Ale w tym trzecim przypadku trze- zem powoływane w ostatniej chwili. ba wesprzeć samorządy i dać szansę na tę rekompen- Potrzebny jest też znowelizowany system ubez- satę. To w sprawie suszy, bo to trzeba załatwić jak pieczeń upraw. Aktualnie kredyt klęskowy jest uza- najszybciej. leżniony procentowo od ubezpieczenia. Rolnicy po- Teraz kilka zdań o obietnicach i o wypowiedzi stulują również, by opracować nową metodykę szaco- pana premiera. 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Informacja ministra rolnictwa i rozwoju wsi o skutkach suszy i działaniach podejmowanych przez rząd 225

Poseł Władysław Kosiniak-Kamysz Pan minister Ardanowski – radny AWS-u w wo- jewództwie kujawsko-pomorskim. Hortex sprzedany, (Głos z sali: Tak mało o suszy.) 47 cukrowni z 76 za rządów AWS-u sprzedanych ka- (Głos z sali: Nic nie mówił o suszy.) pitałowi zagranicznemu. To jest dorobek waszej pry- Panie premierze, rządzicie od 3 lat. Rządzicie od watyzacji. My byliśmy nazywani hamulcowym pry- 3 lat, nie zrobiliście nic dobrego dla polskiego rolnic- watyzacji, wy prywatyzowaliście polskie rolnictwo. twa. Nie ma żadnych pozytywnych efektów. Po (Głos z sali: Sprzedaliście Pektowin, panie mini- pierwsze, nie ma podwojonych dopłat, które obieca- strze.) liście. Skłóciliście nas z Unią Europejską i dopłaty są Pan się mija z prawdą, pan po prostu mówi nie- zagrożone. Mogą być obniżone. (Oklaski) prawdę, mówiąc o tym, że sprzedaż nie była bezpo- (Głos z sali: Tak jest.) średnia. My wprowadziliśmy sprzedaż bezpośrednią (Głos z sali: Ale Unia dała na suszę.) w tamtej kadencji. Po drugie, pan się skupiał na skrócie PSL w tej swo- (Poseł Marek Suski: A kto Polski Cukier sprze- jej wypowiedzi. Poświęcił nam pan bardzo dużo uwagi. dawał?) Widać, że grunt się pali pod nogami przed wyborami W tym czasie, kiedy wy rządziliście, izba celno- samorządowymi i przypomnieliście sobie o wsi. (Okla- -skarbowa robiła najazdy na rolników podczas doży- ski) Ale ja bym radził, żeby pan się zainteresował in- nek i konfiskowała produkty kół gospodyń wiejskich. nym skrótem, pan go nawet rozszyfrował podczas swo- Tak było w tamtym roku. Rozliczcie się z tego. jego exposé – to jest ASF: afrykański pomór świń. Do- (Poseł Dorota Niedziela: Najazdy na rolników.) tyka coraz więcej gospodarstw. Już dzisiaj stwierdzo- Kolejna sprawa, wiek emerytalny, powtarzacie nych jest 165 ognisk ASF u świń, 2535 – u dzików. dyrdymały. Za naszych rządów, dopóki my rządzili- (Poseł Urszula Pasławska: A były trzy.) śmy, wiek emerytalny był 55 lat dla kobiet, 60 lat dla A były trzy, jak przejmowaliście władzę. Co zro- mężczyzn. biliście? Zostawiliście gospodarstwa i duże, i małe (Poseł Dorota Arciszewska-Mielewczyk: Susza, samym sobie. Pan nie powiedział tym rolnikom dzi- susza.) siaj nic. Pan o nich po prostu zapomniał, pan o nich Za waszych rządów jest 60 lat i 65 lat. Wczoraj pan nie dba. (Gwar na sali) się chwalił nawet naszymi dokonaniami.

(Głos z sali: Cisza.) (Głos z sali: Kłamstwo!) Spis treści (Głos z sali: No bo miało być o suszy.) (Głos z sali: Wstyd!) Nie powiedział też o tym minister Ardanowski. Zasiłek macierzyński. Panie premierze, zasiłek Kolejna kwestia to producenci owoców miękkich, macierzyński dla rolników w wysokości 1000 zł co ci, którzy do pana przyszli w Kraśniku i mieli jasny miesiąc, przez cały rok, wprowadziliśmy w poprzed- i wyraźny przekaz. Pan o nich dzisiaj zapomniał. Nie niej kadencji. Pańscy koledzy za tym głosowali, ja ma żadnych propozycji. Nie było propozycji dla sa- prezentowałem tę ustawę. (Oklaski) downików w tamtym roku, dla sadowników pod San- (Głos z sali: Tak jest!) domierzem i pod Grójcem, jak były przymrozki, i nie Zrobiliście kolejne rzeczy, z których musicie się roz- ma ich dzisiaj. Jak tragicznie niskie są ceny malin. liczyć. Wprowadziliście w tej kadencji KOWR – krajowy Co z eksportem? A co z importem do Polski produk- ośrodek wygaszania rolnictwa. Robicie to skutecznie tów z Ukrainy, niekontrolowanym? przez cały czas waszych rządów, wygaszacie rolnic- (Poseł Dorota Niedziela: Zwiększony.) two. Sprywatyzowaliście za rządów AWS-u i banki, Wasi europosłowie dali na to milczącą zgodę. Pan i sektor rolno-spożywczy, nie potrafiliście sobie pora- się tak często mija z prawdą. Pan po prostu wielo- dzić z chorobami, które dzisiaj dotykają rolnictwo. krotnie kłamie z tej mównicy. A gdzie pan kłamie? Boimy się, że nie poradzicie sobie również z suszą. Kto prywatyzował polski przemysł, polskie rolnic- (Dzwonek) Ale będziemy robić wszystko, żeby czas two, polski przemysł rolny, polski przemysł rolno- waszych rządów był jak najkrótszy. I w najbliższych -spożywczy? wyborach wasi wyborcy, ci, którzy wam zaufali, dzi- (Głosy z sali: Wy, wy!) siaj już wracają do Polskiego Stronnictwa Ludowego, (Głos z sali: Kto? PSL z SLD!) i to was tak boli. (Głosy z sali: PSL!) (Głos z sali: Ooo…) Ja wiem, że was prawda boli, ale nie zagłuszycie Do roboty, koniec opowiadania bajek, koniec opo- swoimi krzykami prawdy. Prawda zwycięży. Już tej wiadania bzdur, koniec kłamstw, do roboty. (Oklaski) jesieni zwycięży. (Głos z sali: Panie ministrze, a kto sprzedał Pek- towin?) Wicemarszałek Prawie tysiąc przedsiębiorstw sprywatyzowa- Małgorzata Kidawa-Błońska: nych za czasów AWS-u. Pan minister Jurgiel – po- seł AWS-u, pan poseł Tchórzewski – poseł AWS-u, Dziękuję bardzo. pan premier Morawiecki – radny AWS-u na Dol- Bardzo proszę, o głos poprosił pan premier Mate- nym Śląsku. usz Morawiecki. (Głos z sali: Kaczyński!) Bardzo proszę. 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 226 Informacja ministra rolnictwa i rozwoju wsi o skutkach suszy i działaniach podejmowanych przez rząd

Prezes Rady Ministrów (Głos z sali: Ojej.) Mateusz Morawiecki: …i będzie pomagał rozwijać polskie rolnictwo. Dziękuję bardzo. (Część posłów wstaje, oklaski) Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Bardzo dziękuję za te głosy. Natomiast ewidentne przeinaczenia i ewidentne nieprawdy… Wicemarszałek (Głos z sali: Kłamstwa!) Małgorzata Kidawa-Błońska: (Głos z sali: On słynie z kłamstw.) …wymagają krótkiego komentarza. Otóż to, jak Dziękuję bardzo. wyglądał rolniczy handel detaliczny, i to, co najbardziej Przechodzimy do pytań. boli PSL, jest bardzo łatwe do sprawdzenia. Po prostu Czy ktoś z pań i panów posłów chce jeszcze zapi- były kary za sprzedawanie w miejscu wytworzenia, sać się do zadania pytania? a wyłączna sprzedaż na targowiskach wymagała zgody Proszę bardzo. gmin oraz zarejestrowania działalności gospodarczej. Zamykam listę. (Oklaski) Czyli było to kompletnie nieefektywne, kom- Jako pierwszy pytanie zadaje pan poseł Andrzej pletnie niewystarczające dla rolników. Kryj, Prawo i Sprawiedliwość. (Głos z sali: Kto nasłał na rolników…) 1 minuta. A teraz coś, co najbardziej PSL boli. Oczywiście jestem dumny z tego, że byłem radnym AWS-u. To była wtedy partia „Solidarności” i rzeczywiście by- Poseł Andrzej Kryj: łem jej radnym. (Głos z sali: Wstyd.) Szanowna Pani Marszałek! Panie Premierze! Pa- Natomiast sprawdźcie państwo – bo z grzeczności nie Ministrze! Wysoka Izbo! Państwo z PSL mogą nie będę wymieniał – najbardziej znane marki pol- zaklinać rzeczywistość, ale prawda jest taka, że to skich firm spożywczych, przetwórstwa rolnego sprze- oni odpowiadają w większości za obecną sytuację rol- dane przez PSL w latach 1993–1997. Spis treści ników. (Głos z sali: Cukrownia przez was.) (Głos z sali: Za suszę.) I również liczne cukrownie. Sprzedaż tej, o której Przykładem tego, w jaki sposób odpowiadają, jest mówił przewodniczący, również została zainicjowana choćby sytuacja grup producenckich. Miały one być w latach 1993–1997. (Poruszenie na sali) PSL rządził na 25 lat przed objęciem przez nas rządów, przez po- sposobem na to, żeby rolnikom wiodło się lepiej, na- nad 15 lat w ramach różnych rządów. Kto jest bar- tomiast w tej chwili okazuje się, że większość z tych dziej odpowiedzialny za wyprzedaż majątku narodo- grup ma sytuację katastrofalną. A przykładem tego wego? (Poruszenie na sali) jest choćby grupa producencka mieszcząca się w Bil- (Głos z sali: PSL.) czy, w powiecie sandomierskim. To wynika także Cieszę się, że poseł Jakubiak, z partii opozycyjnej, z wieloletnich zaniedbań, jeżeli chodzi o stworzenie również najwyraźniej zgadza się ze mną (Oklaski), sytuacji, kiedy produkcja rolnicza będzie opłacalna. co tylko potwierdza tę tezę. Ta niska opłacalność, a wręcz często i nieopłacalność (Głos z sali: Śmieją się.) produkcji sprawia, że rolnicy nie mają zasobów, żeby Szanowni Państwo! Oczywiście to jest niezwykle w takich sytuacjach ekstremalnych jak ta susza po ważny temat. Bardzo dziękuję za głosy dotyczące su- nie sięgnąć. Ale my musimy myśleć także o przyszło- szy. Jeszcze raz chcę z tego miejsca potwierdzić i bar- ści i o zapobieganiu. Bardzo ważną rolę będzie tutaj dzo mocno to przekazać, że my teraz sami prosiliśmy odgrywało przedsiębiorstwo Wody Polskie. (Dzwo- gminy, tak jak powiedział – bardzo dokładnie, precy- nek) Mam pytanie: Czy w obecnej sytuacji kadrowej, zyjnie podając liczby – pan minister Ardanowski, finansowej, organizacyjnej Wody Polskie będą w sta- o szacowanie tych strat. I straty uczciwie oszacowane nie sprostać… będziemy kompensować. Tak będziemy kompenso- wać, że na pewno zobaczycie… (Poseł Dorota Niedziela: Jak rolnicy na ulicach Wicemarszałek byli.) Małgorzata Kidawa-Błońska: …różnicę w porównaniu z suszą, która była w waszym czasie, w 2015 r., i na pewno skorzystamy ze Dziękuję bardzo, panie pośle. wszystkich możliwych źródeł. Już dzisiaj budujemy środki z polskiego budżetu, żeby skompensować rolnikom straty. (Oklaski) Krajowy Ośrodek Wsparcia Poseł Andrzej Kryj: Rolnictwa jest znakomitym osiągnięciem pana ministra Jurgiela… …nałożonym na nie zadaniom? Dziękuję. (Oklaski) 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Informacja ministra rolnictwa i rozwoju wsi o skutkach suszy i działaniach podejmowanych przez rząd 227

Wicemarszałek Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: Małgorzata Kidawa-Błońska:

Dziękuję. Dziękuję bardzo, panie pośle. Bardzo proszę, pani poseł Henryka Krzywonos- -Strycharska, Platforma Obywatelska. Poseł Jarosław Sachajko:

Poseł Henryka Krzywonos-Strycharska: …nie rozbudowujemy ich, lecz je niszczymy? Dzię- kuję. (Oklaski) Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Czy rząd planuje jakiekolwiek dodatkowe formy pomocy dla rolników z regionów wschodnich, dotkniętych równocześnie Wicemarszałek suszą, wirusem ASF i katastrofą cenową, jeśli chodzi Małgorzata Kidawa-Błońska: o owoce miękkie? A do pana premiera – szkoda, że wyszedł – mam Dziękuję. pytanie, czy nadal będzie oskarżał poprzednie rządy Bardzo proszę, pan poseł Krzysztof Truskolaski, i zachodnie koncerny, zamiast rzeczywiście pomagać klub Nowoczesna. rolnikom i niepełnosprawnym. Takie mam do niego pytanie. A przede wszystkim bardzo żałuję, że wy- szedł, bo wciąż myślę, kiedy go widzę tutaj na mów- Poseł Krzysztof Truskolaski: nicy, że widzę przed sobą Pinokia, jak rośnie mu nos, Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mimo bo za każdym razem kłamie. Dziękuję bardzo. (Po- ostatnich deszczy rolnicy nadal odczuwają skutki ruszenie na sali, oklaski) majowej i czerwcowej suszy. Pan, panie ministrze, (Głos z sali: Popatrz na swój.) pełni funkcję szefa resortu od niedawna, dlatego też moje słowa głównie będą skierowane nie do pana, ale Spis treści do nieobecnego dzisiaj Krzysztofa Jurgiela, który Wicemarszałek i jest nieobecny dzisiaj, i przespał – dosłownie i w prze- Małgorzata Kidawa-Błońska: nośni – swoją kadencję jako minister rolnictwa. To on powinien dzisiaj tłumaczyć się z braku konkretnych Bardzo proszę, pan poseł Jarosław Sachajko, Ku- działań rządu. Chciałbym zatem się dowiedzieć, dla- kiz’15. (Gwar na sali) czego ministerstwo w tak odległym czasie wygłasza Bardzo proszę o spokój. informację na temat skutków suszy. Przecież mieliście na to czas już miesiąc temu. Ostatnimi czasy zgłasza- ją się do mnie rolnicy z województwa podlaskiego Poseł Jarosław Sachajko: z prośbą o wystosowanie właściwych zapytań do resortu rolnictwa w sprawie działań, które zamierza Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! podjąć rząd w celu zwalczania skutków suszy w Polsce. Bardzo żałuję, że nie ma pana premiera, bo tak na- Chciałbym się dowiedzieć, na ile szacuje się straty prawdę w tym swoim płomiennym przemówieniu mó- spowodowane suszą w województwie podlaskim, w ja- wił o rzeczach, które już dawno powinny być zrobione. kich gminach są one największe, jakie uprawy ucier- Mówił o rzeczach, które są opisane w „Obywatelskim piały najbardziej (Dzwonek), a także jaka jest obecnie programie rolnym”. Tu są również ustawy i mam na- sytuacja i jakie są rozwiązania systemowe na przy- dzieję, że te ustawy będą w tej chwili, jeżeli nie w kształ- szłe lata. (Oklaski) cie oryginalnym, jaki zaproponowaliśmy, to poprawio- nym, czym prędzej wprowadzone. Nie można bowiem dalej opowiadać, co jest źle i co trzeba zrobić, tylko Wicemarszałek powinno to być zrobione. Mam nadzieję, że najpóźniej Małgorzata Kidawa-Błońska: we wrześniu będzie to zrobione jako całość, komplet, a nie w formie kolejnych ustaw. Dziękuję, panie pośle. Moje pytanie dotyczy suszy. Mamy bowiem bar- Pani poseł Urszula Pasławska, Polskie Stronnic- dzo dużo publikacji, ministerstwo publikuje co pe- two Ludowe – Unia Europejskich Demokratów. wien czas książki dotyczące wody, melioracji. Jak to jest możliwe, że my teraz, po tylu latach od odzyskania niepodległości, użytkujemy mniej urządzeń me- Poseł Urszula Pasławska: lioracji wodnych, niż w czasie zaborów w Wielkopol- sce wykonano? (Dzwonek) Jak to jest, że nie dbamy Pani Marszałek! Panie Ministrze! Na Warmii i Ma- o urządzenia melioracji… zurach, szczególnie w północno-wschodniej części wo- 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 228 Informacja ministra rolnictwa i rozwoju wsi o skutkach suszy i działaniach podejmowanych przez rząd

Poseł Urszula Pasławska Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: jewództwa, susza przyniosła klęskę i straty bardzo wielu rolnikom. Rozmawiam z samorządowcami, któ- Dziękuję. rzy nie uchylają się od tego, żeby umorzyć czy odroczyć Bardzo proszę, pani poseł Krystyna Skowrońska, podatek rolny, natomiast mówią o tym, że będą tracić Platforma Obywatelska. dwa razy. Nie ma. Skoro państwo planujecie pewien pakiet wsparcia Pan poseł Stefan Romecki, Kukiz’15. w klęsce suszy, czy jest możliwe, aby w przypadku naliczania subwencji przez ministra finansów, subwencji wyrównawczej, kwestie odroczenia czy umo- Poseł Stefan Romecki: rzenia podatku rolnego nie były brane pod uwagę? Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! To będzie duża zachęta dla samorządów, aby uma- Podczas jednego z posiedzeń Komisji Rolnictwa i Roz- rzać i odraczać podatek rolny. Dziękuję. (Oklaski) woju Wsi pan minister wskazywał na konieczność podjęcia wielu działań w oparciu o pogłębioną współ- pracę z organizacjami rolniczymi i organizacjami Wicemarszałek wspierającymi polskie rolnictwo. Panie ministrze, jak Małgorzata Kidawa-Błońska: kształtuje się ta współpraca? I jeszcze dalej: jest nas mało, proszę państwa, gdy Dziękuję, pani poseł. trzeba pokazać, jak ważni są wszyscy ci, którzy żywią Pan poseł Zbigniew Dolata, Prawo i Sprawiedli- naród, i jak ważne jest rolnictwo. Tak też było na wość. spotkaniu na ziemi koszalińskiej, w Drzewianach, gdzie z posłów byłem tylko ja jako poseł Kukiz’15, ale była też dyrektor biura pani poseł Małgorzaty Goliń- Poseł Zbigniew Dolata: skiej, a z ZSL-u nikogo nie było. Słuchając panów premiera i ministra, mam na-

Spis treści Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! dzieję, że tak się stanie. Że nie była to tylko taka Na początku chciałem bardzo podziękować panu mi- mowa-trawa, że wsłuchają się w głosy rolników i klu- nistrowi za intensywne działania, które przede bu Kukiz’15, aby nie było wytyków dotyczących tego, co kto zrobił, tak jak dzisiaj mamy taką wojenkę do- wszystkim polegały na tym, aby zmobilizować samo- tyczącą tego, co kto zrobił. rządy do powoływania komisji szacujących skutki Mówimy o historii. Mamy dzisiaj temat: ratować suszy, za podejmowane działania, przygotowanie pa- rolnictwo. Mówmy o suszy, a nie (Dzwonek) o wojen- kietu pomocy dla rolników. Ale możemy w tym miej- kach sprzed lat. Dziękuję. (Oklaski) scu również zastanowić się nad działaniami systemo- (Głos z sali: Premiera Morawieckiego.) wymi, bo nie ulega wątpliwości, że działalność rolnicza, praca na roli jest bardzo ryzykowna, jeśli chodzi o czynniki zewnętrzne, o pogodę. To jest susza, to są Wicemarszałek nawałnice, to są gradobicia i jeśli nie zachęcimy rol- Małgorzata Kidawa-Błońska: ników do ubezpieczania się, to będziemy się boryka- li z tego typu problemami bez przerwy. Mamy taki Dziękuję bardzo. zaklęty krąg, bo rolnicy niezbyt chętnie się ubezpie- Pan poseł Marek Sowa, klub Nowoczesna. czają ze względu na to, że składki są dosyć wysokie, i trzeba znaleźć jakieś rozwiązanie, które by (Dzwo- nek) spowodowało, że ubezpieczenia stałyby się po- Poseł Marek Sowa: wszechne. Być może to są ubezpieczenia wzajemne, Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! być może obowiązkowe ubezpieczenia. Moje pierwsze pytanie mimo wszystko zadam panu premierowi Morawieckiemu. Skoro pan minister Jur- giel był tak fantastycznym ministrem, to dlaczego Wicemarszałek pan go odwołał? (Oklaski) Po prostu nie ma takiej Małgorzata Kidawa-Błońska: rzeczy, która by mogła spowodować dymisję fantastycznego ministra. Najlepszych zawsze się trzyma. Dziękuję, panie pośle. (Poseł Piotr Kaleta: A czemu pan poseł odszedł z Platformy?) Każda firma… Premier Morawiecki jako banko- Poseł Zbigniew Dolata: wiec powinien o tym wiedzieć, że najcenniejsze jednostki muszą zostać w firmie, a on się pozbył takiego Jakie jest stanowisko pana ministra w tej spra- fantastycznego ministra. (Oklaski) wie? Dziękuję bardzo. (Oklaski) (Głos z sali: Nie nadawał się!) 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Informacja ministra rolnictwa i rozwoju wsi o skutkach suszy i działaniach podejmowanych przez rząd 229

Poseł Marek Sowa rzek, a później do Bałtyku. Taka była odpowiedź poprzedniego prezydenta na trudne sytuacje związane I postawił pana ministra w głupiej sytuacji, bo on z powodzią. siłą rzeczy wie, że jest gorszy i może tylko zastępo- Ale chciałbym pana ministra zapytać – to usły- wać. Ale chciałbym spytać o Wody Polskie. szałem na posiedzeniu komisji rolnictwa – o wsparcie Szanowni Państwo! Większość z was, pan premier tych rolników, którzy mają hodowle. Jeśli chodzi i pan minister, a na pewno minister gospodarki wod- o suszę i o dodatkowe dopłaty do paliwa dla rolników, nej, dziś powinna być w Małopolsce, gdzie jest zala- którzy hodują bydło, to proszę, aby te kwestie pan nych wiele cieków wodnych i pól. Dlaczego? Bo powo- minister nam przybliżył. Dziękuję bardzo. (Oklaski) łaliście nową instytucję, zreformowaliście gospodar- kę wodną i w efekcie ją sparaliżowaliście. Jednostka jest bez pieniędzy (Dzwonek), nie ma żadnych kon- Wicemarszałek serwacji. Małgorzata Kidawa-Błońska: (Głos z sali: A krzyczeliście, że są duże pieniądze.) Tak, panie ministrze, to jest też pana woda, to Dziękuję bardzo, panie pośle. jest też pana wina. Niekompetencja tak się kończy Pan poseł Ryszard Wilczyński, Platforma Obywa- i tak się skończy też w rolnictwie. (Oklaski) telska.

Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: Poseł Ryszard Wilczyński:

Dziękuję bardzo. Wysoka Izbo! Pan premier to człowiek licznych ta- Pani poseł Genowefa Tokarska, Polskie Stronnic- lentów: bankowość, historia, PowerPoint, znakomicie two Ludowe – Unia Europejskich Demokratów. odnalazł się również w roli koreferenta swojego ministra. Myślałem, że uda nam się docenić jego rzadką obecność tutaj, w tej Izbie, i przekazać mu parę infor-

Poseł Genowefa Tokarska: macji. Nie da się. Niemniej zwrócę się do Wysokiej Spis treści Izby: co wyskoczy, gdy wpiszemy do przeglądarki Dziękuję. „woda dla rolnictwa”? Informacje o opłatach za wodę Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pierwsze pytanie i cenach. Albo: „Ile zapłacą rolnicy za wodę?”. A co miałabym do pana premiera, bo mówił, że tak dużo wyskoczy, gdy wpiszemy, szanowni państwo: „mała robi się dla rolnictwa w tym rządzie, a ja przyjmuję retencja”? Wyskoczą informacje o programach reali- zapisy z raportu Najwyższej Izby Kontroli oceniającej zowanych przez województwa, przez samorządy woje- budżet 2017 r., a więc nie jakieś tam dane z sufitu, wództw. A co wyskoczy, gdy wpiszemy „mikroreten- tylko dane NIK-u. Udział rolnictwa w strukturze cja”? Wyskoczy informacja o programie wojewody wydatków w 2014 r. wynosił 8%, w 2017 r. wynosił opolskiego z 2015 r., którym to wojewodą byłem ja. już tylko 5,7%. To jest pytanie do pana premiera: (Poseł Piotr Kaleta: Ha, ha, ha, to jest dobre. Au- Gdzie ten gest w stosunku do rolnictwa? tor prawa.) Natomiast, panie ministrze, do pana mam pyta- A więc, szanowni państwo, jeżeli ten minister nie nie naprawdę przez sympatię do pana osoby. Co pan zrobi tego, co deklarowali poprzedni… planuje odnośnie do stadniny koni w Janowie Podla- (Głos z sali: Co ja zrobiłem.) skim? Dziękuję bardzo. (Oklaski) …że zrobią programy retencji, to pan Morawiecki (Poseł Ewa Lieder: Dobre pytanie, dobre.) doceni pewnie dwuwiersz: Nową (Dzwonek) przypo- wieść Mateusz sobie kupi, że przed szkodą i po szko- Wicemarszałek dzie… (Oklaski) Małgorzata Kidawa-Błońska: (Głos z sali: No dokończ.)

Dziękuję bardzo. Pan poseł Ryszard Bartosik, Prawo i Sprawie- Wicemarszałek dliwość. Małgorzata Kidawa-Błońska: Proszę, pan poseł Norbert Kaczmarczyk, klub Poseł Ryszard Bartosik: Kukiz’15. (Głos z sali: Długo myślałeś na ten temat?) Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Bardzo pana posła proszę… panie pośle, bardzo Panie ministrze, chciałbym serdecznie podziękować proszę o spokój. za inne podejście do klęsk, bo do tej pory dowiadywa- (Głos z sali: …po pensji, niech poczuje.) liśmy się, że jeśli pada deszcz, to woda spływa do Panowie! 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 230 Informacja ministra rolnictwa i rozwoju wsi o skutkach suszy i działaniach podejmowanych przez rząd

Poseł Norbert Kaczmarczyk: zawsze o tym pamiętał i nie próbował się zasłaniać PSL-em, tylko powiedział: To my z PiS-u to zepsuliśmy. Pani Marszałek! Panie Ministrze… Dlatego też warto zwrócić na to uwagę. (Dzwonek) Pytanie, panie ministrze: Czy będziecie brali pod uwagę te wnioski z ubiegłego roku dotyczące właśnie Wicemarszałek podtopień? Małgorzata Kidawa-Błońska:

Panowie posłowie, jeżeli chcecie ze sobą dyskuto- Wicemarszałek wać, proszę wyjść na korytarz. Małgorzata Kidawa-Błońska: (Głos z sali: Nie ma o czym.) Bardzo proszę, pan poseł Norbert Kaczmarczyk. Dziękuję bardzo.

Poseł Norbert Kaczmarczyk: Poseł Zbigniew Sosnowski:

Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Jeszcze jedno pytanie, panie ministrze. Poprosił Na stronach internetowych Instytutu Uprawy, Na- mnie o zadanie go rolnik, poprosili mnie o to hodow- wożenia i Gleboznawstwa w Puławach czytamy, że cy świń. Otóż, panie ministrze, czy prawdą jest, że każdy gatunek roślin ma inne, specyficzne wymaga- znowu w czerwcu padły zarażone świnie… nia względem zasobów wodnych w czasie swojego (Poseł Marek Suski: Czas minął.) rozwoju. Dla potrzeb systemu określono krytyczne …przewożone do utylizacji z województwa podla- wartości KBW dla poszczególnych gatunków i grup skiego do województwa kujawsko-pomorskiego, które upraw, które zamieszczone są w rozporządzeniu mi- jest zapleczem hodowli trzody chlewnej? (Oklaski) nistra rolnictwa i rozwoju wsi. W związku z powyższym chciałem zadać pytanie: Czy minister rolnictwa i rozwoju wsi podejmie dzia- Wicemarszałek Spis treści łania mające na celu obniżenie krytycznych wartości Małgorzata Kidawa-Błońska: KBW dla poszczególnych gatunków i grup upraw? (Dzwonek) Dziękuję bardzo. (Oklaski) Dziękuję bardzo. Bardzo proszę, pan poseł Edward Siarka, Prawo i Sprawiedliwość. Wicemarszałek (Poseł Robert Telus: Sprostowanie.) Małgorzata Kidawa-Błońska: Za chwilę. Dziękuję bardzo. Pan poseł Mirosław Suchoń, klub Nowoczesna. Nie ma pana posła. Poseł Edward Siarka: Pan poseł Zbigniew Sosnowski, Polskie Stronnic- Pani Marszałek! Panie Ministrze! Trzeba powie- two Ludowe – Unia Europejskich Demokratów. dzieć, że rzeczywiście od wielu lat cyklicznie mamy problemy z niedoborem wody i szczególnie widać to Poseł Zbigniew Sosnowski: na obszarach wiejskich – odbija się to zarówno na produkcji roślinnej, jak i, często, zwierzęcej. W związ- Szanowna Pani Marszałek! Szanowny Panie Mi- ku z tym chciałem zapytać, czy rząd planuje urucho- nistrze! Wysoki Sejmie! Otóż już 11 czerwca, co łatwo mienie jakiegoś programu, który pozwoliłby przynaj- sprawdzić, z prezesem Kujawsko-Pomorskiej Izby mniej w jakimś zakresie wspierać samorządy w ich Rolniczej podczas konferencji apelowaliśmy o powo- działaniach podejmowanych na rzecz budowy wodo- ływanie komisji do spraw szacowania strat. To najle- ciągów. Ponieważ dzisiaj mamy taką sytuację, że za- piej dowodzi, że nie tylko pan minister, ale wiele osób równo wojewódzkie fundusze, narodowe fundusze, ma wpływ na to, że te komisje zaczęły powstawać. jak i Program Rozwoju Obszarów Wiejskich właści- Pan minister, mówiąc o skutkach suszy, zwrócił wie nie mają środków na budowę wodociągów, czy nie uwagę na to, że duży wpływ na szkody mają ubiegło- byłoby dobrze, abyśmy przewidzieli jakieś środki, roczne podtopienia, z czym zupełnie się zgadzam. które pozwoliłyby na uruchomienie takich progra- Panie ministrze, ale to wtedy powołano wiele komisji mów wodociągowych dla samorządów? Bez tego niedo szacowania szkód, sporządzono protokoły i, panie stety samorządy same nie uporają się z tymi proble- pośle Telus, to wtedy rolnicy się przekonali, że nikt mami dotyczącymi niedoborów wody. Uruchomienie nad tym się nie pochylił, i od tamtego momentu na- takiego programu na wzór chociażby tego, który jest brali przekonania, że być może i teraz, podczas suszy, przewidziany odnośnie do (Dzwonek) dróg lokalnych, nie ma to sensu. Dlatego dobrze by było, gdyby pan byłoby bardzo ważne. Dziękuję. (Oklaski) 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Informacja ministra rolnictwa i rozwoju wsi o skutkach suszy i działaniach podejmowanych przez rząd 231

Wicemarszałek Poseł Zbigniew Sosnowski: Małgorzata Kidawa-Błońska: To będzie prawdziwa i rzeczywista odpowiedź. Dziękuję bardzo. (Oklaski) W trybie sprostowania pan poseł Telus. Bardzo proszę. 1 minuta. Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska:

Poseł Robert Telus: Dziękuję bardzo. I bardzo proszę, pan poseł Zbigniew Ajchler, Plat- Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Muszę sprosto- forma Obywatelska. wać to, co przed chwilą powiedział poseł Polskiego Stronnictwa Ludowego, i powiedzieć, panie pośle, że Poseł Zbigniew Ajchler: waszego nieróbstwa, którym przez te 18 lat się wy- kazaliście, i afer… Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Panie Ministrze! Panie premierze, przesadził pan. Miałem przygotowane zupełnie fachowe pytania… Wicemarszałek (Głos z sali: Ha, ha, ha.) Małgorzata Kidawa-Błońska: …ale wobec politycznego wystąpienia pana premiera powiem tak: za obecnych rządów Prawa i Spra- Miał pan prostować, panie pośle. wiedliwości spółki Skarbu Państwa w rankingu 30 najlepszych przedsiębiorstw tak wypadły, że nie zorganizowano w ogóle gali laureatów – po raz pierw- Poseł Robert Telus: szy w 15-letniej historii. A w rankingu produkcji ro- ślinnej i zwierzęcej pierwsze miejsce zdobyła Rolni- …na pewno nie będziemy przykrywać. Dziękuję cza Spółdzielnia Produkcyjna w Lubosinie, którą Spis treści bardzo. (Oklaski) mam przyjemność zarządzać. (Wesołość na sali) (Głos z sali: Brawo.) Ranking kosztował ćwierć miliona złotych. Spół- Wicemarszałek dzielczość to jest panaceum na polskie kłopoty, a do Małgorzata Kidawa-Błońska: tej pory zabraliście nam wszystkie pieniądze na mo- dernizację i nałożyliście podatek dochodowy od osób Panie pośle, bardzo proszę nie nadużywać trybu prawnych. Mam nadzieję (Dzwonek), że nowy pan sprostowania, bo to do niczego nie prowadzi – nie minister, rozumiejący zagadnienie inaczej, nie popeł- posuwamy się ani o krok. ni tego błędu, który zrobił pan premier. Dziękuję (Głos z sali: A my się uczymy od was.) bardzo. (Oklaski) Bardzo proszę, pan poseł w trybie sprostowania. To jest ostatnie sprostowanie. Tak pan obraził Polskie Stronnictwo Ludowe, że Wicemarszałek pan poseł musi sprostować. Małgorzata Kidawa-Błońska: (Głos z sali: Ha, ha, ha.) Dziękuję bardzo. Pan poseł Błażej Parda, Kukiz’15. Poseł Zbigniew Sosnowski: Poseł Błażej Parda: Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Szanowny Panie Pośle! To wstyd, że w ten sposób próbuje pan uspra- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Premierze! wiedliwić swoją niekompetencję. (Oklaski) Panie Ministrze! Rozumiem, że śledzicie nas przez Proszę sprawdzić, i niech pan minister odpowie Internet. mi na moje pytanie, czy w zeszłym roku powołano Mam pytanie. Pan premier mówił, że od roku komisję do spraw oszacowania strat po podmoknię- rolnicy mogą sprzedawać bezpośrednio swoje dżemi- ciach i czy pochyliliście się nad tym problemem. ki i produkty rolne. A dlaczego nie od 2 lat? Bo naszą propozycję, szanowni państwo, odrzuciliście… (Głos z sali: Hańba!) Wicemarszałek …i po roku przedstawiliście jako swoją, skopiowa- Małgorzata Kidawa-Błońska: ną. Dlatego tylko od roku rolnicy mogą sprzedawać bezpośrednio swoją żywność. Dziękuję… (Głos z sali: Kłamstwo.) 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 232 Informacja ministra rolnictwa i rozwoju wsi o skutkach suszy i działaniach podejmowanych przez rząd

Poseł Błażej Parda Poseł Aleksander Mrówczyński:

Pan premier mówił również, że kwota wolna od Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! sprzedaży bezpośredniej będzie podniesiona z 20 tys. Bardzo się cieszę z ogłoszonego dzisiaj planu dla wsi, do 40 tys. Super, ale gdybyście 2 lata temu zaakcep- potwierdzonego dzisiejszą informacją. Cenną wiado- towali naszą propozycję, to dzisiaj, od 2 lat, rolnicy mością jest zabezpieczenie środków od roku 2019 na mieliby kwotę wolną na poziomie 70 tys. zł. Dlaczego meliorację i irygację. Do biura poselskiego zgłaszają blokujecie pozytywne zmiany w rolnictwie? (Oklaski) się rolnicy w temacie zalewania pól, zwłaszcza w roku 2017. Udrażnianie rowów melioracyjnych, których niedrożność jest jednym z powodów takich Wicemarszałek sytuacji, jest trudne, zważywszy na fakt, że nie każ- Małgorzata Kidawa-Błońska: dy jest tym zainteresowany. Spółek wodnych jest bardzo niewiele. Od dłuższego czasu zachęcam do ich Dziękuję bardzo. tworzenia. Szkoda, że samorządowcy są niechętni do Pan poseł Witold Zembaczyński, klub Nowoczesna. pomocy. Tym, z których inicjatywy spółki wodne po- (Poseł Dorota Arciszewska-Mielewczyk: Nie ma.) wstały, bardzo dziękuję. Spółki wodne tworzone są Nie ma pana posła. głównie w celach melioracyjnych, tzn. odwadniania, Pan poseł Mirosław Maliszewski, Polskie Stron- nawadniania, retencjonowania wody, co w sytuacji nictwo Ludowe – Unia Europejskich Demokratów. suszy jest bardzo przydatne. Gdy wody jest nadmiar, małe zbiorniki mogą pewne ilości przyjąć, aby pola nie zostały zalane. Poseł Mirosław Maliszewski: Panie Premierze! Panie Ministrze! (Dzwonek) Jeszcze raz dziękuję za cenną informację, a samorzą- Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! dowców, burmistrzów i wójtów proszę o pomoc w two- Patrząc na te częściowo wypełnione parę minut temu rzeniu spółek wodnych. (Oklaski) ławy poselskie PiS-u, miałem głęboką nadzieję, że wreszcie się państwo zaczęli interesować sprawami

Spis treści polskiego rolnictwa. Pamiętam debaty rolne z udzia- łem ministra Jurgiela jeszcze pół roku temu, wtedy Wicemarszałek siedziały tu trzy, może cztery osoby. Ale ta nadzieja Małgorzata Kidawa-Błońska: okazała się złudna, bo już po emocjonalnym i popu- Dziękuję bardzo, panie pośle. listycznym wystąpieniu pana premiera, mającym Pan poseł Jakub Rutnicki, Platforma Obywa- charakter właściwy kampanii wyborczej… (Głos z sali: Merytorycznym.) telska. Już pana premiera nie ma, pan minister usiadł i jest zupełnie gdzie indziej, a tak naprawdę przyczyną waszego zainteresowania jest to, co usłyszeliście w ubie- Poseł Jakub Rutnicki: głym tygodniu, i to, co usłyszał pan premier w Kraśni- ku. To była rzeczywista ocena waszych rządów. To był Bardzo dziękuję. głos polskiej wsi, ocena tego, jak działacie, jak funkcjo- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! nujecie. To był głos rozpaczy polskiej wsi. (Oklaski) Chcę Niestety, nie ma pana premiera, który tak bardzo powiedzieć, że oprócz tego bajdurzenia, które usłyszeli- krytykował PSL. Przypominam, panie premierze, że śmy w jednym i drugim wystąpieniu, szczególnie pana był pan członkiem Rady Gospodarczej przy panu pre- premiera, a pana ministra w zakresie pomocy suszowej, mierze Tusku. (Oklaski) gdzie na zasadzie: kopiuj, wklej przygotował on infor- (Głos z sali: Brawo!) mację, która była już dostępna polskim rolnikom 15 lat Jakoś sobie nie przypominam, szanowni państwo, temu, nic więcej rolnicy nie usłyszeli i nie zaproponowa- żeby wtedy pan Morawiecki był krytyczny. Chyba że liście żadnej pomocy suszowej. (Dzwonek) Chcę powie- była to inna historia. Pan premier Morawiecki też dzieć, że gdy następnym razem pojedziecie w inne miej- był przecież nagrany w Sowie i Przyjaciołach, przy- sce w Polsce, to znajdą się inni rolnicy, w innym miejscu pominam, gdzie komplementował (Oklaski) posunię- w Polsce, i powiedzą to samo, co powiedzieli w Kraśniku cia gospodarcze rządu pana premiera Donalda Tu- i Warszawie. Tego bądźcie pewni. (Oklaski) ska. Powinien się premier, ale niestety go nie ma, spalić ze wstydu w tym momencie, bo usłyszeliśmy tyle kłamstw, że naprawdę nie przystoi. Wicemarszałek Szanowni Państwo! Jestem posłem z Wielkopol- Małgorzata Kidawa-Błońska: ski, z zachodniej Wielkopolski, która stoi rolnictwem. Rzeczywiście jest wielki dramat, jeżeli chodzi Dziękuję. Dziękuję bardzo, panie pośle. o suszę. A czego się dowiadujemy? Że być może będą Bardzo proszę, pan poseł Aleksander Mrówczyń- jakieś działania. Szacujemy, potrzebujemy konkret- ski, Prawo i Sprawiedliwość. nych działań i pieniędzy. Bądźcie tak samo szybcy 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Informacja ministra rolnictwa i rozwoju wsi o skutkach suszy i działaniach podejmowanych przez rząd 233

Poseł Jakub Rutnicki Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: i skuteczni, jak przy przyznawaniu sobie premii. (Dzwonek) Jeżeli tak szybko zadziałacie w stosunku Dziękuję bardzo, panie pośle. do rolników, to myślę, że będzie szansa realnej po- Pani poseł Teresa Hałas, Prawo i Sprawiedliwość. mocy. Tak szybko, jak sobie przyznawaliście premie. (Oklaski) Poseł Teresa Hałas:

Wicemarszałek Panie Ministrze! Niełatwy start zesłał panu los… Małgorzata Kidawa-Błońska: (Głos z sali: Ha, ha, ha.) …bo susza, bo bojkot związany z komisjami, bo Dziękuję bardzo. pogłębiająca się epidemia ASF, bo niskie ceny owoców Pan poseł Maciej Masłowski, Kukiz’15. i warzyw, na które w zasadzie do tej pory nie miał pan większego wpływu. Ale pomimo tego może, na pewno pan się czymś różni. Otóż różni się pan tym, Poseł Maciej Masłowski: że na akcję jest reakcja. Szanowny panie ministrze, pozwolę sobie jako związkowiec uwierzyć w pana me- Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! rytorykę i w tę pana reakcję, bo reakcja nastąpiła Panie ministrze, rolnicy informują, docierają do nas bardzo szybko. Szanowni Państwo! Jako działacz związkowy takie sygnały, że firmy ubezpieczeniowe uchylają się 120 dni z członkami „Solidarności” rolników indy- od ubezpieczania upraw rolnych na okoliczność wy- widualnych strajkowałam w zielonym miasteczku, stąpienia suszy. Czy Ministerstwo Rolnictwa i Roz- kiedy władza nie chciała z nami rozmawiać. Dzisiaj woju Wsi posiada informacje na temat takich prak- mamy taką oto sytuację: po akcji (Dzwonek) rolników tyk? Czy planowane są jakieś interwencje w tym te- w Kraśniku już dzisiaj jest reakcja ministra i pana macie, żeby wyjaśnić stan faktyczny? Bardzo proszę premiera na te problemy i za to dziękuję. (Oklaski) o odpowiedź. Dziękuję. (Oklaski) (Głos z sali: Bardzo dobrze, Tereniu. Brawo.) Spis treści

Wicemarszałek Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: Małgorzata Kidawa-Błońska:

Dziękuję bardzo. Dziękuję bardzo, pani poseł. Bardzo proszę, pan poseł Krzysztof Paszyk, Pol- Bardzo proszę, pan poseł Kazimierz Plocke, Plat- skie Stronnictwo Ludowe – Unia Europejskich De- forma Obywatelska. mokratów.

Poseł Kazimierz Plocke: Poseł Krzysztof Paszyk: Dziękuję. Dziękuję bardzo. Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Jakiej pomocy do hektara mogą spodziewać się rol- Chciałoby się zwrócić do pana premiera Morawiec- nicy producenci mleka, którzy w wyniku suszy nie kiego, ale jeśli, panie premierze, pan gdzieś tam zdążyli zebrać drugiego pokosu traw? Według posia- w kantorku na zapleczu sali sejmowej w tej chwili danych informacji sytuacja taka dotknęła wojewódz- siedzi i słucha obrad, to powiem panu w ten sposób, twa: warmińsko-mazurskie, podlaskie i lubelskie. Aby utrzymać produkcję mleka na terenie tych wo- że gdyby pan miał cokolwiek wspólnego, rozumiał jewództw, rolnicy powinni dowiedzieć się precyzyj- i znał wieś i jej problemy, to wiedziałby pan, że wieś nie, i to dzisiaj, w czasie tej debaty, jaką pomoc rząd zasadza się na czymś, co nazywamy mądrością i prze- może przekazać tej grupie rolników. widywalnością chłopską. Przewidywalność i mądrość Drugie pytanie. Chciałem zapytać, czy minister- chłopska powodują to, że wieś drugi raz na tę lipę, stwo podjęło działania, aby uruchomić art. 32 rozpo- którą pan tu zaprezentował, nie da się nabrać. Oszu- rządzenia unijnego dotyczącego Programu Rozwoju kaliście rolników i wieś 3 lata temu. To był ostatni Obszarów Wiejskich. Przypomnę, że ten artykuł do- raz, kiedy się dali oszukać. Z suszą, z ASF-em, z wie- tyczy przekazywania środków finansowych z Progra- loma innymi działaniami nie nabierzecie rolników, mu Rozwoju Obszarów Wiejskich, kiedy (Dzwonek) nie nabierzecie, że jesteście po ich stronie. Przez dochodzi do spadku dochodów w gospodarstwach 3 lata nie zrobiliście nic i dzisiaj to wyszło w całej rolnych w wyniku niekorzystnych zjawisk, a z pew- okazałości. Dziękuję bardzo. (Oklaski) nością do takich należy susza. Dziękuję. (Oklaski) 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 234 Informacja ministra rolnictwa i rozwoju wsi o skutkach suszy i działaniach podejmowanych przez rząd

Wicemarszałek raz częściej. Ważne jest, aby władza każdego szczebla Małgorzata Kidawa-Błońska: na klęski reagowała i przychodziła poszkodowanym z pomocą. Dziękuję bardzo. Tak się dzieje dzisiaj. Po suszy rząd Prawa i Spra- Bardzo proszę, pan poseł Wojciech Bakun, Ku- wiedliwości reaguje. Dzisiaj minister rolnictwa pan kiz’15. Jan Krzysztof Ardanowski przedstawił spójny program pomocy rolnikom, których spotkała ta klęska. I to was – chciałbym powiedzieć: szanowna opozycjo, Poseł Wojciech Bakun: chociaż ciężko przechodzi mi przez gardło to grzecz- nościowe sformułowanie – tak bardzo boli. A wyda- Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! wałoby się, że w obliczu klęski żywiołowej wszyscy Panie ministrze, zacznę od pytania. Powiedział pan winniśmy być zjednoczeni w realizacji pomocy, we minister, że jeżeli samorządy nie będą powoływać wspólnym szukaniu najlepszej jej formy. Zachowanie komisji szacujących szkody, to powinni je powoływać opozycji, szczególnie totalnej opozycji, pokazuje jej wojewodowie. Chciałbym więc zapytać, czy poprosił obraz. Dla was nieważna jest pomoc poszkodowa- pan minister wojewodów o podjęcie takich kroków, nym, nieważne jest, co się dla nich robi, nieważne, że jeśli będą one konieczne. Chciałbym również dopytać się pomaga – z czego winniśmy się cieszyć wszyscy. o to, czy istnieją stosowne dane i statystyki obrazu- Dla was ważne (Dzwonek) jest jedynie zabieranie gło- jące kwestię ewentualnego uchylania się samorzą- su, aby wbrew faktom móc… dowców od przyjmowania od rolników wniosków dotyczących powstałych szkód. Wicemarszałek Natomiast jeżeli chodzi o to – o czym panowie, Małgorzata Kidawa-Błońska: państwo, głównie z PiS-u, mówili, o czym mówił też pan minister – jak bardzo PiS dba o rolników, to Dziękuję bardzo, panie pośle. niech miarą tego dbania PiS o rolników będzie to, co zrobiliście czy czego nie zrobiliście dla polskiego sadownictwa, a co zrobiliście dla sadownictwa ukraiń- Poseł Antoni Duda: Spis treści skiego. Chodzi o przekazanie tysięcy sadzonek na plantacje malin, owoców, w których produkcji jeste- …rząd odpowiednio skrytykować. Dziękuję. (Okla- śmy potentatem na świecie. Wyprowadzacie produk- ski) cję (Dzwonek) na Ukrainę, w momencie kiedy polscy sadownicy… Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: Dziękuję bardzo. Bardzo proszę, pani poseł Bożena Kamińska, Dziękuję. Platforma Obywatelska.

Poseł Wojciech Bakun: Poseł Bożena Kamińska:

…za kilogram malin dostają 1,5 zł w skupie. Gra- Dziękuję. tuluję. (Oklaski) Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! To, jak rolnicy oceniają działania rządu PiS, widzie- liśmy, po pierwsze, dzisiaj na posiedzeniu komisji Wicemarszałek rolnictwa, na którym byłam obecna. Taką młóckę, Małgorzata Kidawa-Błońska: jaką rolnicy obecni tam sprawili panu ministrowi… Naprawdę jest to wyjątkowo wysoka ocena. Docenia- Dziękuję bardzo, panie pośle. ją, ile państwo robicie na rzecz rolnictwa. To również Pan poseł Antoni Duda, Prawo i Sprawiedliwość. zostało przedstawione w sprawozdaniu NIK-u za 2017 r.: o 30% mniej wydatków na rolnictwo w stosunku do roku 2014, proszę państwa. Tak pomagacie Poseł Antoni Duda: i wspieracie rozwój rolnictwa. Gdy słucha się pana premiera przemawiającego z tej mównicy, niestety Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! można by rzec: samochwała w kącie stała. Natomiast Nikt z nas, w tym rolnik, nie wybiera sobie klęski: rolnicy w Kraśniku jasno wyartykułowali, że rządy ani suszy, ani powodzi, ani żadnej innej. Klęska naj- PiS-u niszczą polskie rolnictwo. (Oklaski) To oni to częściej przychodzi bez naszego udziału. Niestety one powiedzieli, a nie opozycja. Tak oceniają rolnicy wła- zdarzały się zawsze, a wydaje się, że przychodzą co- śnie poczynania na rzecz (Dzwonek) pomocy im. 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Informacja ministra rolnictwa i rozwoju wsi o skutkach suszy i działaniach podejmowanych przez rząd 235

Wicemarszałek Małgorzata Poseł Leszek Ruszczyk: Kidawa-Błońska: Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Dziękuję bardzo. Pytanie dotyczy Wód Polskich jako głównego gospo- darza i zarządzającego… To ta firma, państwowe gospodarstwo Wody Polskie, powinna zarządzać całą Poseł Bożena Kamińska: wodą i nie powinniśmy mieć w przyszłości żadnych problemów ani z suszą, ani też z nadmiarem wody, jeżeli będzie funkcjonować, bo do dzisiaj nie przejęto Chciałabym tylko zapytać pana ministra, czy rząd od marszałków urządzeń, pracownicy nie mają nawet planuje wprowadzać ceny minimalne na produkty… miejsc pracy, nie mają narzędzi pracy, wszystko jest zdezorganizowane. Do dzisiaj pracownicy nie mają również stałych umów o pracę, odchodzą fachowcy. Wicemarszałek Pozwolenia wodnoprawne czekają kilka miesięcy. To Małgorzata Kidawa-Błońska: odstrasza inwestorów na wodach, ale nie tylko, bo i wyeliminuje niektóre inwestycje. (Dzwonek) Dziękuję bardzo. Co pan, panie ministrze w tej sprawie…

Wicemarszałek Poseł Bożena Kamińska: Małgorzata Kidawa-Błońska:

…producentów owoców miękkich. One są teraz Dziękuję bardzo. bardzo niskie, niższe niż koszty zbiorów. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Poseł Leszek Ruszczyk:

…zamierza zrobić? Dziękuję bardzo. (Oklaski) Wicemarszałek Spis treści Małgorzata Kidawa-Błońska: Wicemarszałek Dziękuję bardzo. Małgorzata Kidawa-Błońska: Bardzo proszę, pan poseł Jan Duda, Prawo i Spra- wiedliwość. Dziękuję bardzo. Pan poseł Dariusz Bąk, Prawo i Sprawiedliwość.

Poseł Jan Duda: Poseł Dariusz Bąk:

Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Krzyk opozycji, Pan premier w swoim wystąpieniu powiedział o po- a szczególnie PSL, w sprawie tego, że na polskiej wsi mocy państwa w obszarze przetwórstwa owoców. Jest jest źle, nie znajduje posłuchu. Rolnicy nie słuchają mi niezmiernie miło, bo projekt dotyczący koncentra- PSL. Proszę państwa, informuję, bo mam kontakt cji, o którym mówił pan premier, przy którym ja się z rolnikami. Rolnicy cieszą się, że rządzi Prawo i Spra- również trochę napracowałem, przy wielkim wspar- wiedliwość, które jest wrażliwe na polską wieś, na ciu pana ministra ruszył. Ale mam również drugi. polskie rolnictwo. (Oklaski) Panie ministrze, czy będziemy mogli liczyć na (Głos z sali: Brawo.) wsparcie kolejnego projektu – nazwijmy go roboczo: Jeżeli chodzi o suszę, to tu właśnie jest przykład Winnice w południowej Małopolsce – który pan mi- szybkiej reakcji na problemy rolników. nister już zna? Czy będziemy mogli liczyć na pana (Głos z sali: Tak jest.) wsparcie w tym temacie? Pan premier to wsparcie I za to dziękuję, panie ministrze. Panie ministrze, jeszcze jedno, bo tu, na polskiej wsi, najważniejszy jest już obiecał. Dziękuję bardzo. (Oklaski) zbyt produktów rolnych. Ponieważ w tej chwili w Pol- sce zakłady przetwórcze są zdominowane przez obcy kapitał, mam pytanie do pana ministra. Czy zajmie- Wicemarszałek cie się tym, czy zlokalizujecie, ile sprowadza się pro- Małgorzata Kidawa-Błońska: duktów rolnych z obcych krajów? To jest jedno. I jaką pomoc te zakłady otrzymały przez czas sprawowania Dziękuję bardzo. rządów przez PO i PSL i za czasów wcześniejszych Pan poseł Leszek Ruszczyk, Platforma Obywa- rządów? (Dzwonek) Problem cen, proszę państwa, telska. jest bardzo… 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 236 Informacja ministra rolnictwa i rozwoju wsi o skutkach suszy i działaniach podejmowanych przez rząd

Wicemarszałek Poseł Robert Telus: Małgorzata Kidawa-Błońska: Pani Marszałek! Panie Ministrze! Jeżeli chodzi Dziękuję bardzo, panie pośle. o suszę, o kataklizmy, bardzo ważną sprawą jest system ubezpieczeń i środki, które państwo, rząd przeznacza na system ubezpieczeń. Czy to prawda, że za Poseł Dariusz Bąk: rządów Platformy Obywatelskiej i Polskiego Stron- nictwa Ludowego w ciągu roku przeznaczano na to …poważnym problemem i trzeba społeczeństwu 180 mln zł, a w tej chwili na system ubezpieczeń prze- przekazać, kto zawinił. Dziękuję bardzo. (Oklaski) znacza się nawet 5-krotnie więcej z pieniędzy Skarbu (Głos z sali: Brawo.) Państwa, z pieniędzy rządowych? (Poseł Dorota Niedziela: Niewykorzystane.) Jakie są dalsze plany, panie ministrze, jeżeli cho- Wicemarszałek dzi o ten system ubezpieczeń, o pieniądze, które są Małgorzata Kidawa-Błońska: przekazane na system ubezpieczeń? A jeżeli chodzi o prywatyzację, czy prawdą jest, że Dziękuję, panie pośle. w ciągu 8 lat rządów Platformy Obywatelskiej i Pol- Bardzo proszę, pani poseł Dorota Niedziela, Plat- skiego Stronnictwa Ludowego sprywatyzowano ok. forma Obywatelska. 900 spółek? I czy to prawda, że w ostatnim miesiącu działania tej koalicji uwłaszczono najważniejszą, strategiczną firmę, strategiczną spółkę państwową, Poseł Dorota Niedziela: strategiczną pod względem bezpieczeństwa – PKP Energetykę? I w tej chwili w Polsce jest taka sytu- Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! acja, że mamy tory, a nie mamy przez was (Dzwonek), Strach ma wielkie oczy i to było dzisiaj widać w oczach drodzy państwo, sieci, bo to już jest w obcych rękach, pana Morawieckiego. bo wy to uwłaszczyliście. Dziękuję bardzo. (Oklaski) (Poseł Marek Suski: O, Jezus.) (Poseł Dorota Niedziela: Mamy suche tory?) Spis treści Strach, strach, strach. Pierwszy raz w tej Izbie pojawił się premier i mówił o rolnictwie razem z nowym, wymienionym ministrem. Co to oznacza? Wicemarszałek (Poseł Marek Suski: To oznacza, że się interesuje.) Małgorzata Kidawa-Błońska: Chodzi o kampanię samorządową i o strach, że ją Dziękuję bardzo, panie pośle. przegracie. I to jest ta przyczyna. Pan poseł Józef Lassota, Platforma Obywatelska. Przeczytam państwu tylko parę… może jeden, bo więcej nie zdążę, cytat: Demolka totalna, pomoc wą- tła. Tak można ocenić obecny stan walki z klęską su- Poseł Józef Lassota: szy. Nie ma polityki rolnej, która m.in. uwzględniała- by wsparcie w czasie pogodowych katastrof, a miano- Dziękuję. wicie w której byłyby stosowane mechanizmy wspar- Pani Marszałek! Chciałem pogratulować przed- cia. Chodzi także o kwestię bilansów wodnych, zatrzy- stawicielom PiS na sali, ale nie tylko, czołowego pro- mania wody. Cytat pochodzi z wystąpienia pana posła pagandzisty, jakim jest niejaki Mateusz Morawiecki. Jurgiela na 99. posiedzeniu Sejmu, które wygłosił Otóż Mateusz Morawiecki jako premier, kiedy dzisiaj 9 września 2015 r. I takich cytatów mamy mnóstwo. występował tu podczas dyskusji nad punktem doty- Pan minister Ardanowski też występował, miał czącym suszy, jej skutków i pomocy rządu, właściwie świetne pomysły. Żaden nie został zrealizowany. Mi- nie poświęcił tej kwestii nawet jednego zdania, po- nister Ardanowski dopiero zaczyna, ale minister święcił się natomiast wyłącznie krytyce, głównie Jurgiel był przez 3 lata ministrem. Żadnego, ale PSL, bo oczywiście boi się, że na wsi przegra. to żadnego z postulatów (Dzwonek), które zgłaszał Panie Premierze! Nie ma go. Myślę, że pan jest w 2015 r., nie wypełnił. Wobec tego Platforma Oby- bardzo dobry, jeżeli chodzi o bajanie. Kiedyś był watelska zgłasza wniosek o odrzucenie informacji w Zakopanem taki Sabała, który siedział i opowiadał. w całości. (Oklaski) Te opowieści nazwano sabałowymi bajaniami. Pan powinien zmienić nazwisko na Mateusz Sabała Mo- rawiecki. Wicemarszałek Natomiast pytanie konkretne do ministra. W wo- Małgorzata Kidawa-Błońska: jewództwie małopolskim, na południu jest dzisiaj rzeczywiście katastrofa, bo prawie jest powódź. Czy Dziękuję bardzo. znowu zostawicie samorządy same? (Dzwonek) Wody Bardzo proszę, pan poseł Robert Telus, Prawo Polskie już są nieskuteczne. Czy podejmujecie jakieś i Sprawiedliwość. szybkie działania w tej sprawie? Dziękuję. (Oklaski) 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Informacja ministra rolnictwa i rozwoju wsi o skutkach suszy i działaniach podejmowanych przez rząd 237

Wicemarszałek Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: Małgorzata Kidawa-Błońska:

Dziękuję bardzo. Dziękuję bardzo, panie pośle. Pan poseł Marek Matuszewski, Prawo i Sprawie- Pan poseł Marek Suski, Prawo i Sprawiedliwość. dliwość.

Poseł Marek Suski: Poseł Marek Matuszewski: Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chciałbym zadać Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! pytanie panu ministrowi, czy pan minister pamięta, No cóż, PSL rządził od początku lat 90. do 2015 r., różni Pawlacy, Kalinowski, Piechociński. Kosiniak- ile lat rządziło polskie stronnictwo, chyba liberalne. -Kamysz też rządził. I wy macie czelność mówić rol- W czasach PRL-u były wyroby czekoladopodobne. nikom, że my przez 2 lata nie uzdrowiliśmy sytuacji? ZSL to jest taki wyrób peeselopodobny, bo się pod- (Głos z sali: Trzy.) szywają pod czyjąś tradycję. Kochani! Polscy rolnicy to mądrzy, szlachetni lu- (Głos z sali: Ha, ha, ha!) dzie. Nie dadzą się nabrać na te wasze różne gadki. Chciałbym zapytać, bo rzeczywiście Prawo i Spra- Wy jesteście wilki w owczej skórze, taka jest prawda. wiedliwość wstrzymało wyprzedaż majątku narodo- Panie Ministrze! Chciałbym jeszcze panu po- wego, a nawet odkupuje, kto sprzedawał polskie prze- wiedzieć, że była sprzedawana urodzajna ziemia, twórnie owocowe, kto sprzedawał polskie fabryki cu- I, II klasa, mówię np. o powiecie łęczyckim, i ta zie- kru, kto sprzedawał po prostu polską infrastrukturę. mia szła w ręce ludzi związanych z PSL-em. Panie (Głos z sali: Kto chce lasy sprzedać?) ministrze, a może trzeba sprawdzić przejmowanie, Dzisiaj się ubieracie w owczą skórę i mówicie, że wykupywanie tej ziemi I, II klasy, dlaczego ona zo- to wy ratowaliście polskie rolnictwo. Ja pamiętam, stała sprzedana po PGR-ach i poszła w te ręce, o któ- że kiedy rządziliście, był po prostu wyprzedawany rych mówię? (Dzwonek) polski majątek. (Dzwonek) Pan Pawlak zajmował się I jeszcze na koniec zapytam: Kto pomagał Niem- umowami gazowymi, Jan Bury zajmował się sprawa- Spis treści com wykończyć wiele polskich cukrowni, aby nie mi w KRS… konkurowały z zagranicznymi? Czy nie Platforma i PSL? (Oklaski) (Głos z sali: Ciszej!) Wicemarszałek (Głos z sali: 3 lata rządzicie! 3 lata!) Małgorzata Kidawa-Błońska:

Dziękuję bardzo, panie pośle. Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska:

Dziękuję bardzo, panie pośle. Poseł Marek Suski: Bardzo proszę, pan poseł Paweł Papke, Platforma Obywatelska. …a nie rolnictwem. Dziś jest rząd, który polskiego rolnika wspiera i tym się zajmuje. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Poseł Paweł Papke:

Dziękuję. Wicemarszałek Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Wszyscy na tej sali Małgorzata Kidawa-Błońska: wiedzą, szczególnie oczywiście rolnicy w Polsce, jak ważne jest dla rolnictwa nawadnianie, dbanie o wodę, Dziękuję bardzo. szczególnie w czasie suszy, która tak mocno dotknęła Pani poseł Anna Milczanowska, Prawo i Sprawie- część Polski, również rejon Warmii i Mazur, z którego dliwość. pochodzę, który mam zaszczyt reprezentować. I wła- śnie w temacie wody mam dwa konkretne pytania. Panie Ministrze! Ile kilometrów rowów melioracyjnych wybudował rząd Prawa i Sprawiedliwości od Poseł Anna Milczanowska: jesieni 2015 r.? Ile w tym czasie wybudowano nowych zbiorników retencyjnych? Te argumenty też były Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! bardzo mocno przez was podnoszone w 2015 r. w cza- Panie ministrze, chciałabym dowiedzieć się, uzy- sie suszy i w czasie tej wrześniowej debaty w tymże skać więcej informacji odnośnie do grup producenc- roku na temat suszy. Dziękuję bardzo. (Oklaski) kich. Wiemy, że trwały kontrole w urzędach mar- 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 238 Informacja ministra rolnictwa i rozwoju wsi o skutkach suszy i działaniach podejmowanych przez rząd

Poseł Anna Milczanowska Poseł Bogdan Rzońca:

szałkowskich, w agencjach restrukturyzacji i mo- …i nie ma pojęcia o tym, co znaczył zakład prze- dernizacji rolnictwa, że są ogromne, milionowe wy- twórstwa owocowo-warzywnego. A wy to sprzedali- łudzenia z budżetu państwa polskiego, z budżetu ście. (Oklaski) Unii Europejskiej. Chciałabym więcej informacji na ten temat uzyskać, bo wiemy o aresztowaniach, jakie w ostatnim czasie się odbywają. A co do urzędów marszałkowskich pamiętajmy jeszcze, że one są Wicemarszałek głównie w rękach Platformy i PSL-u. Proszę pań- Małgorzata Kidawa-Błońska: stwa, co do Ukrainy i sadzonek – to są projekty urzędów marszałkowskich świętokrzyskiego i ma- Dziękuję, panie pośle. zowieckiego. Panie pośle, chciałabym zwrócić uwagę, że w pana I jeszcze jedno. Ministrowie Platformy odpowiada- wystąpieniu nie było słowa o suszy. li na problem: sorry, taki mamy klimat. (Dzwonek) Bardzo proszę, pan poseł Piotr Kaleta, Prawo i Spra- A my odpowiadamy planem dla wsi polskiej. (Oklaski) wiedliwość.

Wicemarszałek Poseł Piotr Kaleta: Małgorzata Kidawa-Błońska: Bardzo dziękuję. Dziękuję bardzo. Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pan poseł Piotr Kaleta, Prawo i Sprawiedliwość. (Głos z sali: A kto sprzedał Hortex?) Bardzo przepraszam, Bogdan Rzońca, Prawo i Spra- (Głos z sali: Nie wiem.) wiedliwość. (Głos z sali: AWS, wy.) (Poseł Bogdan Rzońca: Przepraszam bardzo, Spis treści w AWS to wy byliście.) Poseł Bogdan Rzońca: (Głos z sali: Buzek.) Tak sobie myślę, proszę państwa… (Gwar na sali) Szanowna Pani Marszałek! Z wielką powagą pod- chodzę do tej mównicy, bo chcę przypomnieć naszym poprzednikom z Platformy Obywatelskiej i PSL-u, Wicemarszałek jak trwonili majątek narodowy. Małgorzata Kidawa-Błońska: Sprzedaliście państwo Pektowin, was to bardzo boli. W 2011 r. sprzedaliście Zakłady Przetwórstwa Bardzo proszę o spokój. Owocowo-Warzywnego Pektowin pewnej firmie, nie Szanowni panowie, proszę pozwolić panu posłowi będę mówił jakiej. Pracowało tam wtedy 1800 osób. Dzisiaj, przed chwilą dzwoniłem do jednego z pracow- na wystąpienie. ników, pracuje w Pektowinie 130 osób, panie ministrze Kosiniak. Pan to wtedy sprzedawał. Pamięta pan? Pan był wtedy w koalicji z Platformą Obywatel- Poseł Piotr Kaleta: ską. Dzisiaj tam pracuje 130 osób. (Głos z sali: Wstyd!) Czy mogę liczyć na doliczenie czasu? (Głos z sali: Uuu…) Kilkanaście lat temu do Pektowinu ciężko było dojechać. Sprzedawano tam groszek, agrest, porzecz- Wicemarszałek ki, ogórki. Ciężko było dojechać. Cały powiat i prawie Małgorzata Kidawa-Błońska: pół województwa żyło z Pektowinu. Wy sprzedaliście tę firmę za czapkę malin. Proszę bardzo. (Głos z sali: A kto sprzedał Hortex?) Prawdopodobnie pan minister Kosiniak nigdy nie zerwał maliny z krzaka ani agrestu… (Dzwonek) Poseł Piotr Kaleta:

Wicemarszałek Szanowni Państwo! Tak sobie myślę, że żeby roz- Małgorzata Kidawa-Błońska: mawiać o rolnictwie, przede wszystkim, żeby PSL mógł rozmawiać o rolnictwie, to trzeba być po prostu Dziękuję bardzo, panie pośle. ludźmi wiarygodnymi. 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Informacja ministra rolnictwa i rozwoju wsi o skutkach suszy i działaniach podejmowanych przez rząd 239

Poseł Piotr Kaleta sprawozdawcą podczas prac nad projektem ustawy o wsparciu po największej powodzi. Wtedy przygoto- Proszę państwa, nasze życiorysy, a przede wszyst- wano wszystkie instrumenty dotyczące wsparcia, kim wasze życiorysy, które można przeczytać na stro- a co w ostatnim roku? Niewykorzystane pieniądze, nie internetowej Sejmu, to jest ciekawa lektura. Otóż m.in. na ubezpieczenie dla rolników. Gdzie, panie proszę państwa, ja zadaję takie pytanie: Czy wy kie- ministrze, był rząd? dykolwiek byliście w oborze? Czy kiedykolwiek byli- Zwiększona liczba zagrożeń ASF-em. Dzisiaj na ście w stodole? Czy kiedykolwiek byliście na żniwach? posiedzeniu komisji finansów podano, że 1400. Gdzie Nie, bo wy jesteście prezesami, wy jesteście działa- państwo byli? Przedtem był minister Jurgiel, od czerw- czami, wy jesteście… ca jest minister Ardanowski. Gdzie był minister Jur- Poseł Cezary Grabarczyk ( : Nie obrażaj.) giel, kiedy nie szacowano szkód dla rolników, kiedy nie wypłacano odszkodowań? Poseł Henryka Krzywonos-Strycharska Wicemarszałek ( : Spał.) Małgorzata Kidawa-Błońska: Gdzie był pan premier, który jest od 13 grudnia poprzedniego roku, i nie widział przez 2 miesiące Panie pośle, o suszy bardzo proszę. (Dzwonek), że w Polsce jest susza? (Oklaski)

Poseł Piotr Kaleta: Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: …po prostu nie nadajecie się do dyskusji o rolnictwie. Dziękuję bardzo. (Głos z sali: Nie obrażaj.) Pan poseł Jan Łopata, Polskie Stronnictwo Ludo- (Głos z sali: Pan premier Morawiecki…) we – Unia Europejskich Demokratów. Zadaję konkretne pytanie: Czy w oborze był Mi- (Poseł Cezary Grabarczyk: Janek, daj ognia.) chał Kamiński, wasz działacz? (Oklaski) Spis treści (Głos z sali: Ha, ha, ha!) Poseł Jan Łopata:

Wicemarszałek Dziękuję. Małgorzata Kidawa-Błońska: Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Tego, że to jest kampania wyborcza i lęk przed prze- Panie pośle… graną, chyba już nikomu nie trzeba tłumaczyć, stąd też ta dyskusja nie o wiodącym temacie suszy, ale też wręcz atak personalny i bardzo nieelegancki, tu Poseł Piotr Kaleta: zwracam się do pana posła Kalety, naprawdę. (Poseł Piotr Kaleta: A w czym nieelegancki?) Doczepiliście się do rolników (Dzwonek) jak pijaw- (Głos z sali: A czego się pan spodziewał?) ki i teraz chcecie mówić o polskim rolnictwie, wstyd. Pan minister, a przede wszystkim pan premier, Oklaski ( ) dużą część czasu, a w zasadzie całość, poświęcił historii, i to historii oczywiście kłamliwej, przekłama- Wicemarszałek nej historii prywatyzacji. Nie wspomniał o prywa- Małgorzata Kidawa-Błońska: tyzacji czołowego producenta, jakim był Hortex, bo to już jest niewygodne, bo udowodniliśmy, że 1999 r. Panie pośle, dziękuję bardzo. to był AWS, to tu już nie pasowało. Ale chcę powie- Bardzo proszę, żeby państwo jednak rozmawiali dzieć jedną rzecz wyprzedzająco: jest firma czołowa na temat wiodący dzisiejszej debaty. na rynku polskim, jeśli chodzi o sok owocowy, sok Bardzo proszę, pani poseł Krystyna Skowrońska, jabłkowy, Appol. W tej chwili, w tych dniach Chiń- Platforma Obywatelska. czycy, firma państwowa, kupuje tę wiodącą na rynku polskim firmę. (Dzwonek) Coście panowie zrobili w tej sprawie? Poseł Krystyna Skowrońska:

Od 40 lat pracuję na rzecz polskiego rolnictwa. Wicemarszałek (Poseł Marek Suski: Ha, ha, ha!) Małgorzata Kidawa-Błońska: Od 40 lat spotykam się z rolnikiem, od 40 lat sły- szę, jakie rolnik ma problemy. W roku 2010 byłam Dziękuję. 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 240 Informacja ministra rolnictwa i rozwoju wsi o skutkach suszy i działaniach podejmowanych przez rząd

Poseł Jan Łopata: Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: I jeszcze jedna kwestia: w związku z taką dysku- sją i brakiem informacji składamy wniosek o odrzu- Dziękuję bardzo. cenie tej informacji, o nieprzyjęcie tej informacji. To było ostatnie pytanie. (Oklaski) I bardzo proszę ministra rolnictwa i rozwoju wsi pana Jana Krzysztofa Ardanowskiego o udzielenie odpowiedzi na pytania. Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Dziękuję bardzo, panie pośle. Jan Krzysztof Ardanowski: Bardzo proszę, pan poseł Mirosław Suchoń, klub Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dziękuję za te Nowoczesna. wszystkie pytania. Zadało pytania 48 posłów. Gdy- To jest ostatnie pytanie. bym chciał odpowiedzieć bardzo szczegółowo, a takich odpowiedzi zapewne oczekujecie, to ta debata trwałaby bardzo długo. Na część pytań niezwiąza- Poseł Mirosław Suchoń: nych z problemem suszy, bo wydaje mi się, że ten temat nas dzisiaj tutaj zgromadził, odpowiem na pi- Bardzo dziękuję. śmie. Na te pytania, które niczego właściwie nie wno- Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! szą do merytoryki, tylko są teatrem, który toczy się Najpierw chciałem skierować dwa słowa do pana pre- w Sejmie w sposób naturalny, w demokracji to jest miera, bo kiedy tak się słuchało pana premiera, to ważne zjawisko, raczej nie będę starał się odpowiadać. trudno było nie odnieść wrażenia, że jeżeli chodzi Wydaje mi się zresztą, że część wypowiedzi była trochę o propagandę, umiejętność propagandy, to jest piąt- na zasadzie wskazywania drugiego i krzyczenia: łap ka, a nawet powiedziałbym: piątka z plusem. Nato- złodzieja po to, żeby od siebie odwrócić uwagę.

Spis treści miast jeżeli popatrzymy na kwestię rolnictwa, to (Głos z sali: No właśnie, tak by było.) – przepraszam za kolokwializm – pała, i to taka goła, Proszę państwa, tu również w wypowiedziach bez żadnych plusów. klubowych, czemu trochę się dziwię, bo wydaje mi się, że osoby zabierające głos w ramach wypowiedzi Najbardziej chyba obrazujące to, co państwo zro- klubowych, przynajmniej niektóre, są doświadczone, bili przez ostatnie 3 lata dla rolników, jest to, że po- również mają wiedzę na temat rolnictwa, padły oskar- przedniego ministra podczas tej debaty po prostu nie żenia PiS o suszę. Czyli również w Rumunii, w Niem- było. Nie było pana ministra Jurgiela i to najbardziej czech, w krajach nadbałtyckich, w Szwecji, w Danii pokazuje, jak bardzo pan minister był przez te 3 lata mamy wyjątkowe wpływy jako partia Prawo i Spra- zainteresowany rolnictwem. wiedliwość… (Oklaski) Szanowni Państwo! Chciałem zadać dwa pytania. (Głos z sali: Ha, ha, ha.) Panie ministrze, bardzo proszę o konkretną datę, …bo okazuje się, że tam susza również występuje, kiedy ruszą wypłaty dla rolników poszkodowanych i zapewne również jesteśmy temu winni. No aż tacy przez suszę, bo naprawdę obietnice można tutaj skła- silni w Europie jeszcze nie jesteśmy. dać i opowiadać, ile wlezie, natomiast konkretnie: Teraz problem, czy spadek plonów, niewątpliwie kiedy, z jaką datą, i będziemy to rozliczać. (Dzwonek) występujący w przypadku zbóż, przełoży się – pani Drugie pytanie: Co Prawo i Sprawiedliwość zamierza poseł Niedziela przedstawiła kasandryczne wizje zrobić z niskimi cenami skupu? – na spadek… Czy będzie wzrost cen chleba, żywno- ści, czy będzie drożyzna itd.? (Poseł Dorota Niedziela: Już jest droższy chleb.) Wicemarszałek Chcę powiedzieć, że jeszcze do tej pory nawet kilogram zboża z tegorocznego przemiału nie został Małgorzata Kidawa-Błońska: przeznaczony na tegoroczny chleb. (Poseł Dorota Niedziela: Jaka jest cena chleba, Dziękuję bardzo, panie pośle. panie ministrze?) Cena chleba wynika z wielu elementów, o czym każdy mający jakąkolwiek wiedzę ekonomiczną po- Poseł Mirosław Suchoń: winien wiedzieć. W Polsce również, nawet jeżeli będzie spadek plo- Bo tego, szanowni państwo, co pisali rolnicy nów zbóż, to z tego, co zbierzemy – a na cele kulinar- w Internecie podczas tej propagandowej wizji pana ne przeznacza się tylko ok. 15% zbiorów – będzie premiera Morawieckiego, właśnie biorąc pod uwagę można spokojnie… kwestię skupu, nie da się tu zacytować. Dziękuję bar- (Poseł Dorota Niedziela: To się nagrywa, panie dzo. (Oklaski) ministrze, pan się z tego będzie tłumaczył.) 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Informacja ministra rolnictwa i rozwoju wsi o skutkach suszy i działaniach podejmowanych przez rząd 241

Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi nie ma żadnego, nie ma moralnego prawa do nawią- Jan Krzysztof Ardanowski zywania do polskiego ruchu ludowego. (Głos z sali: Ale pozwoli pan, że to mieszkańcy…) …wybrać odpowiednią ilość zboża, która będzie Pozostaniemy zapewne przy swoich zdaniach. przeznaczona na chleb, makaron i inne produkty Kilka pytań, które były zgłaszane przez kilku po- spożywcze. słów, dotyczy stanu polskich grup producenckich, Pan poseł Kaczmarczyk – chcę panu powiedzieć, czyli formy organizowania się. Pan Kryj m.in. o tym że będę korzystał z wiedzy każdej organizacji, orga- mówił, również inni posłowie, za chwilę do tego doj- nizacji społecznych, również z programów innych dę. Stan organizowania się polskich rolników jest partii politycznych po to, żeby powstrzymać złe zja- niezbyt wysoki. Wynika to zarówno z pewnej trady- wiska w polskim rolnictwie i odbudować to rolnictwo cji, przywiązania polskich rolników do indywidual- według aspiracji, jakie mają polscy rolnicy, i według ności, z niechęci do łączenia się w różne formy wspar- potencjału, jaki w tym rolnictwie występuje. Jeżeli cia. Są to nasz wspólny cel i nasza wspólna praca, więc ktoś wypowiada się czy ma jakieś programy żeby przekonać rolników – nie tylko i wyłącznie ja- – zresztą zbieżne z tym, o czym od wielu lat również kimiś zewnętrznymi pieniędzmi, które mają zachęcić i w Prawie i Sprawiedliwości rozmawiamy – to ja nie do tworzenia grup producenckich, ponieważ grupy mam żadnego oporu, żeby powiedzieć, że również o różnej formie prawnej powinny być naturalną for- korzystam z tego, co gdzieś u innych przeczytałem. mą wzmocnienia pozycji rynkowej rolników. Nie Taki się jeszcze nie urodził, co by wszystkie rozumy może to być uzależnione tylko i wyłącznie od tego, że pozjadał, więc w tym znaczeniu ma pan niewątpliwie będą przyznane jakiekolwiek formy pomocy. A tam, rację. Ale powiem szczerze, że podejmowane przez gdzie te formy pomocy – i to jest odpowiedź na pyta- pana osobiste działania w postaci kolejnych interpe- nie jednego z posłów – zostały zastosowane bez kon- lacji i konferencji prasowej na polu aż tak bardzo troli, to, przepraszam bardzo, tylko wstyd z tego mnie nie interesują, ponieważ to buduje pana pozycję pozostał. To jest sprawa wsparcia, którego Unia Eu- i pewnie jest elementem jakiejś zaplanowanej promo- ropejska udzieliła dla grup owocowo-warzywnych cji pana osoby. Natomiast nie bardzo wiem, jakie jest w latach rządów naszych poprzedników. Brak kon- stanowisko ugrupowania Kukiz’15 odnośnie do pro- troli – nie chcę zakładać złej woli, ponieważ to służby Spis treści blemu suszy, bo tego w pana wypowiedzi za bardzo i prokuratura to wyjaśnią – tych grup doprowadził nie usłyszałem. do tego, że według zgrubnych szacunków z 7 mld zł, Pani Ewa Lieder, która występowała w imieniu które zostały przeznaczone na inwestycje, ukradzio- Nowoczesnej, mówi, że ona nie wie, jakie będą zano ok. 3 mld. I musimy płacić Unii Europejskiej kary. sady, jakie będą formy pomocy. No to trzeba się do- Trwają postępowania prokuratorskie, trwają wyja- uczyć. śnienia. Niektóre grupy zapewne będą musiały oddać (Poseł Małgorzata Chmiel: O matko, co za pro- majątek, który uzyskały w ten sposób, przy przyzwo- stactwo…) leniu ze strony samorządów, województw czy urzę- Przepraszam bardzo, trzeba się douczyć, ponie- dów marszałkowskich. Dla mnie to jest przykre in- waż te formy pomocy, jak już tu zresztą było powie- formować o tym, ale niestety taka jest prawda. Wsty- dziane… du w Europie już się najedliśmy. (Poseł Małgorzata Chmiel: Co za prostactwo, mi- Proszę państwa, pani Krzywonos-Strycharska nister…) pytała… …te formy pomocy, które do tej pory występowały, (Głos z sali: Pani poseł.) się nie zmieniły. Podkreślała to bardzo mocno jedna Tak, pani poseł oczywiście, tu nie ma na sali in- z posłanek, mówiąc o tym, że te same formy pomocy, nych… inne osoby niż posłowie nie mają nawet wstę- które były w 2015 r., są realizowane w kolejnych la- pu na salę. tach. Wydaje mi się więc, że jeżeli ktoś zabiera głos (Głos z sali: Czasami są.) – przede wszystkim nie w swoim własnym imieniu, …jakie dodatkowe formy zastosujemy dla terenów tylko klubu – to takie minimum, kompendium wiedzy, wschodnich, ponieważ tam jest kumulacja. Ja chcę minimum tej wiedzy posiadać powinien. powiedzieć, że kumulacja zjawisk klęskowych wystę- Proszę państwa, pan przewodniczący Kosiniak- puje w wielu regionach Polski. Tereny wschodnie nie -Kamysz właściwie nie mówił o suszy, tylko potrak- są jakoś szczególnie przez Pana Boga dotknięte, bo tował swoje wystąpienie jako wystąpienie na tematy mogę powiedzieć, że kumulacja zjawisk negatywnych ogólne, rywalizacji politycznej… od wielu lat występuje np. w województwie zachod- (Poseł Dorota Niedziela: Jak premier Morawiecki.) niopomorskim, kujawsko-pomorskim, występuje w pół- …w związku z tym nie czuję się zmuszony do od- nocnej Wielkopolsce. Będziemy stosować adekwatne powiedzi na ten temat. formy pomocy, natomiast ja, pani poseł… (Poseł Dorota Niedziela: A co z tymi urlopami ma- (Poseł Dorota Niedziela: …na wschodzie.) cierzyńskimi?) …odpowiem na piśmie, precyzyjnie podając, jakie Podzielam zdanie, które tu było wielokrotnie pre- do tej pory formy wsparcia uzyskali rolnicy np. w spra- zentowane, że partia Polskie Stronnictwo Ludowe wie ASF-u. 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 242 Informacja ministra rolnictwa i rozwoju wsi o skutkach suszy i działaniach podejmowanych przez rząd

Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi pieczać. W związku z tym, że żadna z tych pięciu Jan Krzysztof Ardanowski firm, które państwo zapewne znacie, nie jest zainteresowana ubezpieczeniami, co najwyżej firmy te czy- Poseł Sachajko również wspominał o ustawach nią pewne gesty, jeśli chodzi o ubezpieczenia, podją- Kukiz’15. Ja je przejrzałem i myślę, że przy pakiecie, łem starania i w ministerstwie rolnictwa został po- dużym pakiecie ustaw, które będziemy zgłaszali za- wołany 2 dni temu specjalny zespół, w którym przed- raz po wakacjach, również będzie konstruktywna stawiciele tych pięciu ubezpieczycieli zainteresowa- pomoc i współpraca przy zrealizowaniu, szybkim nych ubezpieczeniami, ale bojących się ich podjąć ze przeprowadzeniu przez Sejm tych ustaw, które są względu na wielkie ryzyko, jakie występuje w rolnic- niezbędne dla poprawienia sytuacji w rolnictwie. twie, rozmawiają – i bardzo będę to wspierał – na Pan Truskolaski dopytuje się o straty w woje- temat utworzenia wspólnej firmy ubezpieczeniowej, wództwie. Mam je na dzień dzisiejszy wyszacowane, która, korzystając z infrastruktury tych firm, zajmo- ale pozwolę sobie odpisać panu, gdy zakończy się pro- wałaby się ubezpieczeniami rolniczymi i byłaby ces szacowania. Będzie to dla pana informacja peł- wspierana z budżetu państwa w takim stopniu, żeby niejsza niż cząstkowa informacja na 18 lipca. te ubezpieczenia rolnicze były możliwe do udźwignię- Sprawa podatku rolnego – o tym wspomniałem. cia przez rolników. Moim zdaniem jest to moralnym obowiązkiem samo- To jest, wydaje mi się, jedyny sensowny kierunek, rządów, aby pomóc rolnikom na ich terenie. Nato- jaki możemy w najbliższym czasie próbować obrać. miast zarówno to, że nie można zwracać, rekompen- Podjęcie próby zbudowania oddzielnej, nowej firmy sować utraconego podatku, jak i sprawa subwencji to ubezpieczeniowej czy też nałożenia na jedną tylko są rozwiązania ustawowe funkcjonujące od wielu, z tych pięciu firm obowiązku ubezpieczeń rolnych, wielu lat. Wszyscy mogli to zmienić, wszyscy mogli mówiąc wprost, nie wydaje mi się możliwe, bo zawsze to poprawić. W związku z tym takie wzajemne prze- będzie tylko niewielka część rolników ubezpieczo- rzucanie się odpowiedzialnością jest, powiem szcze- nych. Natomiast powinniśmy dążyć do tego, żeby rze, mało delikatne. poprzez powszechność ubezpieczeń, a nawet, jak (Głos z sali: Pytania, a nie oceny.) sami rolnicy zaczynają sugerować, poprzez obowią- (Głos z sali: Pytania.) zek ubezpieczeń wspartych przez państwo doprowa-

Spis treści Proszę państwa, bardzo ciekawe były pytania do- dzić do takiej sytuacji, w której nie będziemy – my tyczące systemu ubezpieczeń. I poseł Dolata, i inni rolnicy – drżeli co roku o to, czy jakieś zjawisko przy- posłowie mówili na ten temat. Rzeczywiście odse- rodnicze zniszczy naszą produkcję, czy też nie. tek ubezpieczeń w polskim rolnictwie jest, mówiąc (Poseł Dorota Niedziela: Poziom odszkodowań bez wprost, żenująco niski. Klimat, w jakim funkcjonu- ubezpieczenia.) jemy, i jego coraz bardziej dynamiczne zjawiska za- Współpraca z organizacjami rolniczymi, o co pytał chodzące z roku na rok wskazują, że powinniśmy pan poseł Romecki, jest bardzo intensywna. Codzien- dążyć do powszechnego systemu ubezpieczeń, oczy- nie spotykam się z kolejną organizacją rolniczą. Za- wiście silnie wspieranego przez państwo. Żadna inna cząłem oczywiście od mojej macierzystej organizacji, wersja w Polsce nie będzie mogła być zastosowana, jaką jest „Solidarność” rolników, której jestem człon- ponieważ wysokości składek, jakich oczekują towa- kiem, również są to izby rolnicze, które współtworzy- rzystwa ubezpieczeniowe, nie są możliwe do udźwi- łem w Polsce. Spotykam się z kolejnymi, jestem umó- gnięcia przez rolników. Wiele krajów poprzez zbudo- wiony z Samoobroną, związkami branżowymi, z kowanie takiego masywnego systemu wykorzystujące- lejnymi organizacjami, a niezależnie od tego 25 lipca go pomoc państwa rozwiązało problem występują- spotykam się w Warszawie z przedstawicielami ko- cych co roku różnego rodzaju zjawisk, np. na połu- mitetów protestacyjnych. Tych wszystkich, którzy do dniu Stanów Zjednoczonych Arizona, Teksas i inne. tej pory uważali, że może któraś z ich organizacji (Poseł Dorota Niedziela: Ubezpieczenie odszkodo- rolniczych nie reprezentuje ich w sposób szczególny, wania.) tych wszystkich, którzy chcą ze mną rozmawiać, za- Skutki cyklonów, tornad, huraganów, które na- praszam na całodniowe, długotrwałe zapewne roz- wiedzają tamte tereny, są likwidowane dzięki ubez- mowy do Warszawy. pieczeniom, do których państwo bardzo dużo do- Sprawa Wód Polskich, która powraca cały czas. płaca. W Polsce pięć firm ubezpieczeniowych wyka- Postaram się przygotować to dla państwa, bo Wody zało minimalne zainteresowanie ubezpieczeniami Polskie podlegają nie mnie, tylko ministrowi Kowal- w rolnictwie. I proszę wybaczyć, bo ktoś z państwa czykowi. I to nie jest kwestia przesunięć odpowie- zapytał o to, jakie rząd ma możliwości nacisku i zmu- dzialności, bo upatruję w Wodach Polskich jednego szenia firm do ubezpieczeń, to są towarzystwa, któ- z głównych partnerów w realizacji programu retencji re nie podlegają naciskom rządowym w zakresie i masywnych systemów irygacyjnych. Bez wsparcia ubezpieczeń. Wód Polskich nie będziemy w stanie zrealizować tak (Poseł Dorota Niedziela: Premier zachęcił do nie- ambitnego, wielkiego projektu. Natomiast jeśli cho- ubezpieczania się.) dzi o informację na temat aktywności Wód Polskich, Te towarzystwa ubezpieczeniowe, o różnym skła- nie jest zapewne tak, jak tu pan mówił, bo wczoraj dzie prawnym i właścicielskim, muszą chcieć ubez- podjąłem np. interwencję na Nizinie Chełmińskiej, 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Informacja ministra rolnictwa i rozwoju wsi o skutkach suszy i działaniach podejmowanych przez rząd 243

Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi mówi, ja tę informację przyjmuję, a to, czy się z nią Jan Krzysztof Ardanowski zgadzam i czy mam jakieś sugestie, to jest zupełnie inna sprawa. Tak że informację jak najbardziej przyj- gdzie trzeba natychmiast podjąć działania interwen- mujemy. cyjne, i te działania natychmiast zostały podjęte. Ale Co do interpelacji, bo tutaj chyba się nie rozumie- informację dotyczącą Wód Polskich postaram się my, panie ministrze, to jest to narzędzie pracy. Wiem, przekazać państwu na piśmie. że pan ma uczulenie na interpelacje, bo jestem w ko- Jeśli chodzi o stadninę w Janowie, o co pytała misjach i wiem o tym, mówił pan o tym niejednokrot- pani poseł Tokarska, to chcę doprowadzić do tego, nie. To w jaki sposób można do pana trafić? Ulica żeby hodowla koni zarówno czystej krwi i pełnej – źle, pytać – źle, pracować – źle, ale głosować za krwi, jak i innych typów użytkowych koni stała się waszym – dobrze, tak? Brawo! (Oklaski) wielką szansą polskiego rolnictwa, żebyśmy w opar- (Głos z sali: Brawo!) ciu o konie i horse industry, jak to się mądrze nazywa, stworzyli ogromną liczbę miejsc pracy. W tym będzie również bardzo ważna, poczesna rola stadni- Wicemarszałek ny w Janowie i stadniny w Michałowie, i wielu innych Małgorzata Kidawa-Błońska: stadnin i stad ogierów. Proszę wierzyć, te działania będą skuteczne. Dziękuję bardzo, panie pośle. Proszę państwa, jeżeli chodzi o opłaty za wodę Pan poseł Władysław Kosiniak-Kamysz. i wielkość budżetów przeznaczanych na wsparcie in- Bardzo proszę. westycji, to w tym materiale dotyczącym Wód Pol- skich to państwu przekażę. Natomiast wiem, że każ- da sroczka swój ogonek chwali, pan wojewoda Wil- Poseł Władysław Kosiniak-Kamysz: czyński też chce opowiedzieć, ile dobrego na Opolsz- Wielce Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! czyźnie zrobił, bo zapewne zrobił, ale czy to jest Panie Ministrze! Wielokrotnie z tej mównicy padała akurat temat dobry w ramach pytania z mównicy nazwa mojej formacji politycznej, Polskiego Stronnic- sejmowej, nie jestem co do tego przekonany. twa Ludowego. Kto wam dał prawo odbierać nam Mój kolega z okręgu (Dzwonek) pan poseł Sosnow- Spis treści naszą tożsamość, naszą historię, naszą tradycję? Kim ski stwierdził, że inni również wnioskowali o powo- wy jesteście? Sędziami, katami? łanie komisji. Tak, jestem wdzięczny wszystkim, któ- (Poseł Anna Paluch: Czemuż pan tak krzyczy, rzy zabiegali o to i u prezesa izby rolniczej, i w innych panie pośle? Spokojnie.) miejscach, żeby tworzyć te komisje, bo bez szacowa- Kto wam dał prawo moralne do negowania naszej nia, bez tych komisji żadne następne ruchy nie będą historii i tradycji? Jesteśmy jedynym spadkobiercą możliwe do wykonania. ruchu ludowego, Polskiego Stronnictwa Ludowego Kończąc, bo i czas już się kończy, proszę państwa, Wincentego Witosa, Stanisława Mikołajczyka i Macie- chcę powiedzieć, że na pytania szczegółowe, które ja Rataja. Jesteśmy również spadkobiercami Zjedno- odnoszą się do spraw suszy, postaram się odpowie- czonego Stronnictwa Ludowego i połączonego w 1989 r. dzieć indywidualnie każdemu z państwa. I proszę być PSL-u wilanowskiego i Zjednoczonego Stronnictwa spokojnym, są przygotowane odpowiednie środki, Ludowego. Najlepiej autoryzuje to wszystko śp. gen. które po zakończeniu procesu szacowania – nie będę Franciszek Kamiński, honorowy prezes Polskiego Stron- mówił w trakcie procesu szacowania o tym, jakie to nictwa Ludowego, komendant Batalionów Chłopskich, są środki – zostaną przedstawione opinii publicznej generał, który był za tym pojednaniem, połączeniem i przekazane rolnikom. Wypłaty będą szybko. Dzię- i scaleniem. To jest nasza historia. Jesteśmy z każ- kuję bardzo. (Oklaski) dego momentu tej historii dumni. Jesteśmy też zobo- wiązani bronić jej (Dzwonek) przed tymi, którzy są Wicemarszałek faryzeuszami, którzy nie są w stanie od 2 lat (Okla- Małgorzata Kidawa-Błońska: ski) przyjąć ustawy rehabilitującej Wincentego Wito- sa. Prawdziwi ludowcy o nią zabiegają od lat. Wy się Dziękuję bardzo, panie ministrze. próbujecie ubierać w nowe szaty, żeby na nowo przy- Są trzy sprostowania. podobać się wsi, żeby znów sięgnąć po głosy, bo przez Oklaski Pierwsze sprostowanie – pan poseł Norbert Kacz- 3 lata o wsi zapomnieliście. ( ) Poseł Anna Paluch marczyk, Kukiz’15. ( : Cienko, cienko.)

Wicemarszałek Poseł Norbert Kaczmarczyk: Małgorzata Kidawa-Błońska:

Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Dziękuję bardzo. Panie ministrze, informację jako klub przyjmujemy, Bardzo proszę, pani poseł Dorota Niedziela, Plat- bo dla mnie jest logiczne, że jeżeli ktoś coś do mnie forma Obywatelska. 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 244 Informacja ministra rolnictwa i rozwoju wsi o skutkach suszy i działaniach podejmowanych przez rząd

Poseł Dorota Niedziela: Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 46. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji In- Pani Marszałek! Panie Ministrze! Cena chleba już frastruktury oraz Komisji Ochrony Środowiska, jest wyższa od ceny benzyny, to chciałam panu po- Zasobów Naturalnych i Leśnictwa o rządowym wiedzieć. I rozliczymy pana za ceny, które będą jesie- projekcie ustawy o zmianie ustawy o lasach oraz nią. I to chciałam jeszcze raz powiedzieć. ustawy Prawo ochrony środowiska (druki nr 2718 A tak w ogóle to chciałam zapytać, czy to, że pan i 2751). w „Rzeczpospolitej” powiedział, że pan będzie odbu- Proszę panią poseł Annę Paluch o przedstawienie dowywał stadninę w Janowie, to znaczy, że uznał sprawozdania komisji. pan, że pana poprzednik ją kompletnie zniszczył? Bo jeśli tak, to chapeau bas. (Oklaski) Poseł Sprawozdawca Anna Paluch:

Dziękuję bardzo. Wicemarszałek Wysoka Izbo! W imieniu Komisji Ochrony Środo- Małgorzata Kidawa-Błońska: wiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa oraz Komi- sji Infrastruktury przedstawiam sprawozdanie o rzą- Dziękuję bardzo. dowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o lasach Bardzo proszę, pan minister, ale prosiłabym, żeby oraz ustawy Prawo ochrony środowiska. już bardzo krótko. Wysoka Izbo! Celem projektu ustawy zawartego w druku nr 2718 jest powołanie nowej osoby prawnej – spółki Polskie Domy Drewniane realizującej dzia- Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi łania w zakresie zrównoważonego rozwoju budow- Jan Krzysztof Ardanowski: nictwa mieszkalnego przez wspieranie całorocznego budownictwa drewnianego. Nowa spółka podejmie Pani marszałek, bardzo, bardzo krótko. działania publiczne mające na celu zwiększenie do- Jedna rzecz, która mi umknęła, dotyczy strat, stępności mieszkań, w tym mieszkań możliwych do Spis treści które były w 2017 r. w kilku miejscach w Polsce, bo uzyskania przez osoby o umiarkowanych dochodach, przy wykorzystaniu technologii energooszczędnego rzeczywiście wystąpiły zjawiska na stosunkowo nie- budownictwa drewnianego. Spółka zajmie się budo- dużym terenie. Jest w tej chwili procedowane rozpo- waniem domów drewnianych, zarządzaniem tymi nie- rządzenie, które ma te zaległości z 2017 r. uwzględnić ruchomościami, pozyskiwaniem lub tworzeniem no- Oklaski w postaci dopłat. ( ) wych rozwiązań technologicznych w zakresie prze- Proszę państwa, do tych sprostowań nie chcę się twarzania drewna i innego rodzaju działalnością odnosić, poza jednym. Panie przewodniczący Pol- związaną z energooszczędnym budownictwem drew- skiego Stronnictwa Ludowego, czy mamy prawo nianym i infrastrukturą towarzyszącą. oceniać i kto nam daje podstawy do tego? Wiedza Wysoka Izbo! Trudno zaakceptować obecny stan historyczna, wiedza historyczna o tym, co się wyda- rzeczy, kiedy to drewno z polskich lasów jest sprze- rzyło w Polsce po 1945 r., jakie było niszczenie dzia- dawane jako surowiec po bardzo niskich cenach za łaczy Polskiego Stronnictwa Ludowego – więzienia, granicę, a po przetworzeniu wraca jako nowoczesny, morderstwa, niedopuszczenie do wyborów, również energooszczędny dom drewniany mający wielokrot- w wypadku mojego dziadka. W związku z tym w pana nie wyższą cenę. przypadku ciszej bym się nad tą trumną zachowywał. Wysoka Izbo! W zamyśle rządu założycielami no- (Oklaski) wej osoby prawnej działającej pod firmą Polskie (Głos z sali: Brawo!) Domy Drewniane SA miały być: Państwowe Gospo- darstwo Leśne Lasy Państwowe, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Bank Wicemarszałek Ochrony Środowiska. Takie zapisy zawiera projekt Małgorzata Kidawa-Błońska: z druku nr 2718 zgłoszony w dniu 3 lipca tego roku do laski marszałkowskiej i skierowany dzień później, Dziękuję bardzo, panie ministrze. czyli 4 lipca, do pierwszego czytania do Komisji In- frastruktury oraz komisji ochrony środowiska, oczy- Zamykam dyskusję*). wiście z równoczesnym udostępnieniem w Systemie W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie infor- Informacyjnym Sejmu. Projekt na etapie prac rządo- macji. wych został przesłany do konsultacji do licznych pod- Do głosowania nad tym wnioskiem przystąpimy miotów, m.in. z branży ekologicznego budownictwa w bloku głosowań. drewnianego, oraz do Związku Powiatów Polskich, co zadaje kłam tezie lansowanej przez opozycję, że nie był on konsultowany z samorządami, ale również *) Teksty wystąpień niewygłoszonych w załączniku. do Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Pań- 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o lasach oraz ustawy Prawo ochrony środowiska 245

Poseł Sprawozdawca Anna Paluch Dziwi mnie natomiast niepomiernie zachowanie posłów opozycji, którzy nagle przeistoczyli się w obroń- stwowe, do Prokuratorii Generalnej, do Polskiego ców polskich lasów. Komitetu Normalizacyjnego, do Głównego Urzędu (Poseł Elżbieta Stępień: Pani pomyliła…) Nadzoru Budowlanego, Instytutu Techniki Budow- (Poseł Małgorzata Chmiel: Kłamie.) lanej, Instytutu Technologii Drewna, Narodowego Wysoka Izbo! Rząd Prawa i Sprawiedliwości obie- Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wod- cał słuchać Polaków i to czyni. Właśnie to czyni. Po nej, Banku Ochrony Środowiska, Urzędu Ochrony tym, jak wsłuchaliśmy się w te krytyczne opinie, Konkurencji i Konsumentów oraz do KNF-u i rów- omawiany projekt ustawy został – po krótkim wstrzy- nież jeszcze do innych instytucji. Projekt wzbudził maniu prac w trakcie jego pierwszego czytania – przeogromny rezonans społeczny, zwłaszcza w grupie pracowany w ten sposób, aby nie dokonywać zmian zawodowej leśników. Świadczy o tym m.in. demon- w ustawie o lasach, a w planowanym przez rząd roz- stracja przed budynkiem Sejmu w dniu 17 lipca, woju ekologicznego budownictwa drewnianego nie a także bardzo liczny udział przedstawicieli polskich korzystać z należących do Skarbu Państwa, a będą- leśników w posiedzeniu połączonych komisji, Komisji cych w zarządzie Lasów Państwowych gruntów nie- Infrastruktury i Komisji Ochrony Środowiska, Zaso- leśnych. Zamiast na gruntach nieleśnych Państwo- bów Naturalnych i Leśnictwa, na którym odbyło się wego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe o sza- pierwsze czytanie omawianego projektu. cowanej powierzchni między 250 a 300 ha energoosz- Wysoka Izbo! Nie dziwi mnie podejrzliwość leśni- czędne domy drewniane mogą być wznoszone na ków, którzy potraktowali omawiany projekt jako za- gruntach gmin zainteresowanych udziałem w pro- mach na majątek Lasów Państwowych. 4 lata temu gramie, a jest ich wiele. Wysoka Izbo! W trakcie dyskusji czy po zakończe- zaufanie leśników do rządu – dodajmy, rządu PO– niu pierwszego czytania, po pierwsze, w pierwszym PSL – zostało bardzo mocno zachwiane przez nie- czytaniu złożono wniosek o odrzucenie w pierwszym sławną akcję wydrenowania… czytaniu, który nie został przyjęty przez połączone (Poseł Mirosław Suchoń: To jest sprawozdanie komisje i 23 głosami przeciwko 17 został odrzucony, czy…?) po drugie, złożono wniosek o wysłuchanie publiczne,

Poseł Małgorzata Chmiel Spis treści ( : Nieprawda.) który 26 głosami również został odrzucony przez po- …Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Pań- łączone komisje. stwowe z pieniędzy na inwestycje w kwocie 1600 mln zł. (Poseł Krystyna Sibińska: Tak słuchacie obywateli.) (Oklaski) Dziwi mnie natomiast niepomiernie… Wysoka Izbo! W trakcie szczegółowych prac nad projektem został zgłoszony pakiet poprawek prowa- dzących do rezygnacji ze zmian w ustawie o lasach Wicemarszałek i przeniesienia regulacji dotyczących spółki Polskie Małgorzata Kidawa-Błońska: Domy Drewniane do ustawy Prawo ochrony środo- wiska. Uzasadnieniem tego jest fakt, że założyciela- Pani poseł, bardzo proszę, pani jest sprawozdaw- mi i akcjonariuszami spółki będą Narodowy Fundusz cą komisji i sprawozdaje pani… Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Bank Ochrony Środowiska. Taki zabieg legislacyjny został oceniony pozytywnie przez Biuro Legislacyjne, nie Poseł Sprawozdawca Anna Paluch: ma bowiem zagrożenia wyjściem poza materię przed- łożenia. Jestem sprawozdawcą komisji, pani marszałek, (Poseł Małgorzata Chmiel: Nie mieli wyboru.) i mam obowiązek przedstawić, jakie były tezy w dys- Mamy tu do czynienia, wręcz przeciwnie, z zawę- kusji prowadzonej na posiedzeniu połączonych komi- żeniem, a nie z rozszerzeniem treści stanowionych sji, i właśnie to robię. przepisów. (Poseł Mirosław Suchoń: Do rzeczy.) Wysoka Izbo! Pierwsza z pakietu poprawek doko- (Poseł Małgorzata Chmiel: O tym nie mówiliśmy.) nuje skreślenia art. 1 zawierającego zmiany w ustawie o lasach, a jej konsekwencją jest zmiana tytułu ustawy w sprawozdaniu połączonych komisji. Brzmi Wicemarszałek on w tej chwili: ustawa o zmianie ustawy Prawo Małgorzata Kidawa-Błońska: ochrony środowiska. Druga poprawka przenosi nowe regulacje do do- Właśnie. Właśnie to pani powinna zrobić. tychczasowego art. 2 przez dodanie nowego rozdzia- łu 5 o tytule: Polskie Domy Drewniane Spółka Ak- cyjna. W dodawanych artykułach od art. 421a do art. Poseł Sprawozdawca Anna Paluch: 421k zawarte są podstawowe regulacje dotyczące spółki Polskie Domy Drewniane SA. Kapitał zakła- I właśnie to robię. dowy wynosi co najmniej 50 mln zł. Łączny udział (Głos z sali: Brawo!) założycieli, tzn. Narodowego Funduszu Ochrony Śro- 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 246 Projekt ustawy o zmianie ustawy o lasach oraz ustawy Prawo ochrony środowiska

Poseł Sprawozdawca Anna Paluch szansę być wykorzystywane również w Polsce, dlatego, Wysoka Izbo, w imieniu Komisji Ochrony Środo- dowiska i Gospodarki Wodnej i Banku Ochrony Śro- wiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa oraz Komi- dowiska, w kapitale zakładowym spółki oraz w sumie sji Infrastruktury proszę o uchwalenie projektu za- głosów przypadających na wszystkie akcje spółki wartego w sprawozdaniu połączonych komisji w dru- wynosi powyżej 50%. To ma zapobiegać wyprzedaniu ku nr 2751. Bardzo dziękuję. (Oklaski) czy utracie większości przez akcjonariuszy publicznych w momencie ewentualnego przedstawienia spół- ki w ofercie publicznej. Wicemarszałek Z kolei akcje imienne należące do założycieli nie Małgorzata Kidawa-Błońska: mogą być zbywane ani obciążane, z wyjątkiem zbycia lub obciążenia na rzecz Skarbu Państwa. Z chwilą Dziękuję. uzyskania statusu spółki publicznej nie wygasają Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- uprawnienia osobiste założycieli ani uprzywilejowa- rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad- nie akcji imiennych. Te właśnie zapisy chronią spół- czeń w imieniu klubów i kół. kę i jej majątek przed niepożądanymi zmianami Otwieram dyskusję. własności. Jako pierwszy głos zabierze pan poseł Jan Duda, Zakres działania spółki to, jak już powiedziałam, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość. ale powiem to jeszcze raz dobitnie, energooszczędne budownictwo drewniane obejmujące budowę budyn- ków mieszkalnych, zarządzanie tymi budynkami, wynajmowanie budynków mieszkalnych lub lokali Poseł Jan Duda: z możliwością ich sprzedaży. Ponadto spółka może nabywać grunty, przeprowadzać remonty lub prze- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! budowę budynków mieszkalnych, pozyskiwać lub Mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie stanowi- tworzyć nowe rozwiązania technologiczne w zakresie sko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość przetwarzania drewna, nabywać lub przetwarzać wobec projektu ustawy o zmianie ustawy o lasach

Spis treści surowiec drzewny oraz produkty drzewne czy prowa- oraz ustawy Prawo ochrony środowiska, zawartego dzić inną działalność związaną z energooszczędnym w druku nr 2718. budownictwem drewnianym. Przedłożony przez rząd projekt ustawy ma na celu Wysoka Izbo! W sprawach nieuregulowanych prze- powołanie organizmu gospodarczego Polskie Domy pisami zawartymi w zmienianej ustawie Prawo ochro- Drewniane Spółka Akcyjna. Kilka słów o projekcie. ny środowiska stosuje się – zgodnie z jednym z arty- Budownictwo drewniane może być jednym z czynni- kułów końcowych omawianego projektu – przepisy ków wpływających na zwiększenie dostępności miesz- ustawy z 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlo- kań na potrzeby społeczeństwa. Budownictwo drew- wych oraz ustawy z 16 grudnia 2016 r. o zasadach niane to wykorzystanie zasobów drewna produkowa- zarządzania mieniem państwowym. nego przez polskie Lasy. To również możliwość roz- Art. 5 omawianej ustawy zawiera 14-dniowe va- woju nowoczesnych technologii obróbki drewna i jego catio legis. zdecydowanie większe i racjonalne wykorzystanie Wysoka Izbo! Całość projektu ustawy o zmianie usta- w gospodarce krajowej. Bardzo często w budownic- wy Prawo ochrony środowiska została przyjęta 24 gło- twie wielkopowierzchniowym – hale sportowe, base- sami za przy 14 przeciwnych i 1 wstrzymującym się. ny – stosuje się drewniane dźwigarowe konstrukcje Wysoka Izbo! Budynki drewniane mają szereg dachowe, niestety sprowadzane z zagranicy. Budow- zalet: krótki czas budowy, energooszczędność, mały nictwo drewniane to również oszczędność energii ciężar konstrukcji, co umożliwia budowę na terenach i co się z tym wiąże – zmniejszenie zanieczyszczenia słabonośnych, trwałość i wytrzymałość konstrukcji, środowiska przez tzw. niską emisję. Ponadto budyn- łatwość przebudowy i modernizacji. W wielu krajach ki drewniane mają również wiele innych zalet, takich te zalety budownictwa drewnianego są doceniane. jak krótki czas budowy – o tym już była mowa – mały Stosuje się budownictwo drewniane na szeroką ska- ciężar, możliwość budowy na terenach słabonośnych, lę m.in. w Finlandii, w Japonii, w Norwegii i w Sta- trwałość i wytrzymałość konstrukcji, odporność na nach Zjednoczonych. W Skandynawii poziom zasto- warunki atmosferyczne i brak sezonowości w budow- sowania budownictwa drewnianego wynosi 70–90%. nictwie. Dlatego też ten typ budownictwa jest godny To jest stosowane naprawdę na wielką skalę. wsparcia i propagowania obok budownictwa wyko- Wysoka Izbo! Drewno jest najlepszym magazy- rzystującego materiały konwencjonalne, takie jak nem dwutlenku węgla. Lepiej wspierać budownictwo beton, cegła, stal i szkło. drewniane, niż wtłaczać pod ziemię dwutlenek węgla Budynki drewniane są również bardziej przyjazne za wielkie fundusze publiczne i łudzić się, że on tam dla naszego zdrowia i komfortu mieszkania. Jedno- pozostanie. cześnie drewno jest materiałem naturalnym i odna- Te rozliczne zalety budownictwa drewnianego po wialnym, podlega w 100% recyklingowi lub biodegra- uchwaleniu omawianego tutaj projektu będą miały dacji. Drewno niesie najniższy ślad węglowy w po- 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o lasach oraz ustawy Prawo ochrony środowiska 247

Poseł Jan Duda cy zmiany ustawy Prawo ochrony środowiska i bę- dzie głosował za jego uchwaleniem. Dziękuję bardzo. równaniu z innymi materiałami budowlanymi – do (Oklaski) produkcji drewna nie są wymagane wysokoenerge- tyczne paliwa kopalne, tak jak w przypadku wspo- mnianych wcześniej materiałów. Wicemarszałek Prawo i Sprawiedliwość w pełni zgadza się z ta- Małgorzata Kidawa-Błońska: kim podejściem do sprawy budownictwa drewnianego i jego upowszechnienia. Dziękuję bardzo. Według projektu ustawy w przedłożeniu rządo- Bardzo proszę, pani poseł Krystyna Sibińska, wym, druk nr 2718, spółkę akcyjną Polskie Domy Platforma Obywatelska. Drewniane miały tworzyć Lasy Państwowe, Narodo- wy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wod- nej oraz Bank Ochrony Środowiska, jednakże w trak- Poseł Krystyna Sibińska: cie dyskusji nad ostatecznym kształtem ustawy wsłu- chaliśmy się z uwagą w zastrzeżenia środowiska le- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Pośle! Kiedy śników i podczas pierwszego czytania projektu usta- pan miał czas na wnikliwe rozpatrzenie tego i zapo- wy na posiedzeniu komisji środowiska i Komisji In- znanie się z tym? Wstyd, naprawdę. frastruktury zostały zgłoszone i przyjęte stosowne po- (Poseł Jan Duda: Każdy dysponuje swoim czasem.) prawki, które zawęziły powstający podmiot do dwóch Szanowni Państwo! Projekt, który początkowo założycieli: narodowego funduszu ochrony środowi- dotyczył lasów, a teraz ochrony środowiska, to kolej- ska oraz Banku Ochrony Środowiska. Prawo i Spra- ny element ratowania tonącego projektu „Mieszka- wiedliwość przy tworzeniu prawa zawsze stara się nie+”, bo pod pretekstem budowy tanich domów będą wsłuchiwać w głos społeczeństwa (Wesołość na sali) budowane ekskluzywne, zamknięte osiedla w lasach, i uwzględniać go w swoich decyzjach, dokonując sto- za duże pieniądze. Nie zmienia to faktu, że tworzycie sownych korekt. Tak postąpiliśmy i tym razem, bio- takiego potworka legislacyjnego. rąc pod uwagę krytyczne głosy leśników, uwzględ- Najpierw była ustawa o lasach – to tak, jakbyśmy niając ich zastrzeżenia, choć nie zawsze do końca się oglądali kolejny odcinek serialu Barei. Spis treści z nimi zgadzaliśmy. (Głos z sali: Już nie ma.) (Poseł Małgorzata Chmiel: Nie kręćcie.) (Poseł Małgorzata Chmiel: Jak nie ma?) Prawo i Sprawiedliwość uważa również, że pod- Były lasy, nie ma lasów, będzie środowisko. Tak mioty tworzące powołaną do życia spółkę akcyjną, tj. nie można, tak nie można, tak nie można. narodowy fundusz ochrony środowiska i Bank Ochro- (Poseł Anna Paluch: Prosimy na temat.) ny Środowiska, które ze swojej natury są nakierowa- Cały czas burzycie porządek, niczego nie konsul- ne na ochronę środowiska, będą gwarantem zrówno- tujecie, bo nie jest prawdą, że coś konsultowaliście ważonego korzystania z zasobów leśnych. Ustawowy z samorządami. zapis o strukturze kapitałowej gwarantuje, że udział (Poseł Anna Paluch: A Związek Powiatów Pol- Skarbu Państwa w kapitale zakładowym będzie wy- skich to nie samorządy?) nosił 25%, a wraz z pozostałymi założycielami Skarb To nie powiaty budują drogi, to nie powiaty budu- Państwa ma ustawowo zagwarantowane 50% w ka- ją wodociągi, kanalizację, a w końcu to nie powiaty pitale i głosach spółki. Akcje członków założycieli nie tworzą miejscowe plany zagospodarowania prze- mogą być zbywane ani obciążane, z wyjątkiem zbycia strzennego. Daliście to do powiatów, żeby, broń Boże, czy obciążenia na rzecz Skarbu Państwa. To powo- gminy nie dowiedziały się o waszym kolejnym oszu- duje, że proponowane rozwiązania zapewniają zacho- kaństwie. wanie przez Skarb Państwa oraz pozostałych założy- Kiedy słuchałam, że tak bardzo słuchaliście leśni- cieli pełnej kontroli nad spółką nawet po dopuszcze- ków, to aż chciałam przypomnieć spotkanie pani mi- niu jej akcji do obrotu i ewentualnym nabyciu ich nister Rafalskiej z niepełnosprawnymi. przez podmioty prywatne. Takie działanie zabezpie- (Poseł Anna Paluch: Pani poseł, do rzeczy. Proszę czy powstający podmiot gospodarczy przed zakusami się odnosić do projektu.) co do potencjalnych spekulacji i zapewni Skarbowi Oni powiedzieli, że pani Rafalska przed 3 laty Państwa pełną kontrolę nad powstającą spółką. szeptała im na ucho: Słuchajcie, głosujcie na nas, my Wysoka Izbo! Po wnikliwym rozpatrzeniu przed- wam pomożemy. Dokładnie tak samo oszukaliście łożonego przez rząd projektu ustawy skierowanego leśników: Słuchajcie, głosujcie na nas, my na pewno do Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Natural- nie będziemy prywatyzować Lasów Państwowych. nych i Leśnictwa oraz Komisji Infrastruktury, a tak- (Poseł Anna Paluch: Pani poseł się nie przygoto- że po zapoznaniu się ze sprawozdaniem komisji z za- wała do dyskusji.) łączonym do niego projektem ustawy… Oszukaliście, bo chcieliście je sprywatyzować. Oni (Poseł Krystyna Sibińska: Oj, panie pośle.) to odkryli, więc się teraz wycofaliście. Ale wcale nie …Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość jestem pewna, czy tak do końca – bo przecież grunty w pełni popiera przedłożony projekt ustawy dotyczą- leśne są w Krajowym Zasobie Nieruchomości – i czy 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 248 Projekt ustawy o zmianie ustawy o lasach oraz ustawy Prawo ochrony środowiska

Poseł Krystyna Sibińska Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: nie będziecie robić jakichś konfiguracji, żeby je stam- tąd wyciągnąć. Dziękuję bardzo, pani poseł. Spółka ma być tworzona przez narodowy fundusz Bardzo proszę, pan poseł Jakub Kulesza, klub i przez Bank Ochrony Środowiska. Tymczasem pod- Kukiz’15. czas posiedzeń komisji nie było nikogo ani z narodowego funduszu, ani z Banku Ochrony Środowiska. Bank Ochrony Środowiska to jest spółka akcyjna. Poseł Jakub Kulesza: Ten projekt to jest ewidentne zagrożenie interesów akcjonariuszy. Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! (Poseł Anna Paluch: Co pani opowiada?) Przywykliśmy już do tych strzelistych, nowoczesnych wizji premiera Morawieckiego fabryk dronów, elek- Tak się po prostu nie robi. Tak się po prostu nie trycznych samochodów, gospodarki 4.0, do tego pseu- robi. dotechnokratycznego bełkotu. To też nieprawda, że legislatorzy odnieśli się po- (Poseł Mirosław Suchoń: One nie są nowoczesne, zytywnie do tego projektu, bo legislatorzy podczas panie pośle.) spotkania komisji powiedzieli wprost: to powinno być Z ust polityków PiS słyszeliśmy też o 3 mln miesz- przedmiotem zupełnie odrębnej ustawy. Nie można kań, które mają być wybudowane do 2030 r. Przez wyciąć połowy ustawy – bo się przestraszyliście le- minione 3 lata czułem się jak bohater „Przedwio- śników – zakombinować, wrzucić i mówić: teraz to śnia” Stefana Żeromskiego… zrobimy zmianę w Prawie ochrony środowiska. Po (Głos z sali: Szklane domy.) prostu dramat, naprawdę, tak się po prostu nie two- …Cezary Baryka, który zmierzając do Polski, słu- rzy dobrego prawa. Nie mówcie, że tworzycie dobre chał opowieści ojca o szklanych domach. Po dotarciu prawo, bo tworzycie potworki legislacyjne. do Polski, czyli do zbliżającego się kresu rządów Pra- (Poseł Anna Paluch: Prosimy konkretnie i precy- wa i Sprawiedliwości, okazuje się, że te szklane domy zyjnie, nie bujać w powietrzu.) stały się starymi drewnianymi chatami. Legislatorzy powiedzieli, że tak nie wolno robić. (Poseł Dorota Niedziela: Dobre.) Spis treści Więcej, BAS również powiedział, że tak nie wolno Z założenia zły, bo socjalny projekt „Mieszka- robić. BAS pisze, że budzą wątpliwości rola spółki, nie+” zmienia się dzięki tej ustawie w horrendalny, zakres i charakter tego, co będzie przez nią realizo- socjalistyczny, neopeerelowski projekt „Wielka Drew- wane, a także że powinno się przygotować porządny niana Płyta+”. To nie jest polityka socjalna polega- biznesplan – wy tego nie robicie. Na koniec pisze, że jąca na rozdawnictwie zabranych obywatelom pienię- wiele kwestii pozostaje niejasnych. Wydaje się, że po- dzy. To jest według definicji polityka socjalistyczna, śpiech w przyjmowaniu tych przepisów nie będzie czyli upaństwawianie środków produkcji, budownic- służył wyjaśnianiu istniejących wątpliwości ani twa mieszkaniowego. utrzymaniu wysokiej jakości stanowionego prawa. Analogia do PRL-u jest nieprzypadkowa. Bolsze- Tak się nie robi. wicy w latach 40. nacjonalizowali grunty leśne, rolne W związku z tym, po pierwsze, w imieniu klubu i miejskie, po czym towarzysz Gierek na tych grun- Platformy Obywatelskiej składam wniosek o odrzu- tach w latach 70. budował bloki z wielkiej płyty. Pra- cenie tego projektu, bo jest on skandaliczny, jest on wo i Sprawiedliwość na początku tej kadencji uchwa- korupcjogenny i jest on zamachem na polskie samo- liło neonacjonalizacyjne ustawy o gruntach rolnych rządy, na polskie lasy. Nie wierzę, że nie wykombinu- i leśnych, przyznając m.in. Lasom Państwowym prawo pierwokupu po zaniżonych cenach. Teraz wasz jecie czegoś, żeby sięgnąć po ten majątek narodowy premier Morawiecki będzie niczym Gierek budował i żeby się na nim uwłaszczać. Pokazała to spółka domy z drewna na tych gruntach Lasów Państwo- Srebrna. Macie doświadczenie, obsadzicie spółkę wych. O ile pierwszy sekretarz Edward Gierek zosta- swoimi Misiewiczami, którzy będą wiedzieli, co z tym wił Polskę z wielkiej płyty murowaną, tak premier dalej zrobić. Morawiecki zostawi Polskę drewnianą. Po drugie, składam też poprawki, które chociaż (Poseł Anna Paluch: Kiepściutko, kiepściutko.) w jakiś sposób spróbują ochronić lasy, bo tam zastrze- Należy też przypomnieć, że towarzysz Gierek zo- gamy, że spółka nie będzie mogła nabywać gruntów stawił Polskę z wielkim długiem rzędu 100 mld zł. Lasów Państwowych. Ale też chcemy dać wam czas, (Głos z sali: A premier?) żebyście się zastanowili, więc chcemy wprowadzić dłuż- A premier Morawiecki zostawi Polskę z ogrom- sze vacatio legis. nym długiem ponad 1 bln zł, a wliczając w to zobo- Jak powiedziałam, opinia BAS jest miażdżąca, wiązania emerytalne – ponad 3 bln zł. opinie legislatorów również. Tak się nie tworzy do- (Głos z sali: Panie pośle, proszę się zwracać do brego prawa. Co najwyżej możecie pisać scenariusze pań reprezentujących PO. My mamy nadwyżkę budo kolejnych filmów Barei, ale nie wiem, czy Bareja dżetową.) chciałby z takimi scenarzystami współpracować. Większość polityków Prawa i Sprawiedliwości, (Dzwonek) zwłaszcza tych dawnych PZPR-owskich towarzyszy, 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o lasach oraz ustawy Prawo ochrony środowiska 249

Poseł Jakub Kulesza nie drogich i ekskluzywnych domów dla swoich, czyli nie udała się akcja: dacza dla Misiewicza. Kil- których dzisiaj na sali nie widzę, dobrze pamięta, kanaście godzin po posiedzeniu komisji środowiska jakimi znajomościami w monopartii trzeba było się mamy dziś wrzucony do harmonogramu już zupełnie wykazać, by dostać mieszkanie. Pamiętamy też efekt inny, ale równie zły projekt nowelizacji. finalny tej chorej idei dla zwykłych obywateli, czyli Budowaniem drewnianych budynków w progra- patologie, deficyt mieszkaniowy – mieszkanie było mie ,,Mieszkanie+” ma zająć się nowa spółka, już tu ogromnym luksusem – marnotrawstwo, korupcję, wymieniona, Polskie Domy Drewniane, którą będą nierzetelność, a na końcu kompletne bankructwo tworzyć Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska tego pomysłu. Kto z państwa tu zgromadzonych na i Gospodarki Wodnej oraz Bank Ochrony Środowi- sali po tych prawie 3 latach dalej wierzy w szklane ska. Kolejne środki zostają wyprowadzone z fundu- domy premiera Morawieckiego? szu ochrony środowiska nie na ochronę środowiska, (Głos z sali: No my nie.) konkretnie 1760 mln zł przez najbliższe lata. (Poseł Dorota Niedziela: I w elektryczne auta.) Ten rządowy projekt, wbrew temu, co usłyszeli- Tworzymy kolejną spółkę, czyli rozrasta się sek- śmy tutaj na mównicy, w tym kształcie, jaki mamy tor publiczny. Zwiększamy zatrudnienie i koszty. Za- dzisiaj, nie podlegał żadnym konsultacjom, tym sa- pewne te intratne posadki znajdą tam osoby powią- mym nie było szans na analizę projektu w szerokim zane z obozem władzy. Kolejny raz budżet wpompo- kontekście przez zainteresowane podmioty. Takiej wuje gigantyczne pieniądze podatników w utopijny analizy nie zrobił też rząd. Brakuje analizy ekono- biznes państwowy, a zyski skonsumują jedynie ludzie micznej, analizy popytu, kalkulacji kosztów budowy, władzy i ich przyboczne twory, także te, które zosta- w tym również linii technologicznych. ną dopuszczone do tych konfitur biznesowo. (Poseł Anna Paluch: Jezu, jaka ona jest głupia.) Szanowni Państwo! Ten projekt to bubel legisla- Tak naprawdę nie wiadomo, jak i co ta spółka wy- cyjny i ideologiczny triumf myślenia kolektywistycz- buduje. W Polsce brakuje oficjalnych warunków tech- nego, którego nie powstydziliby się twórcy idei komu- nicznych wykonywania i odbioru robót dla budownic- nistycznej. twa szkieletowego. (Poseł Anna Paluch: A przeczytał pan projekt? Co (Poseł Dorota Niedziela: Pani poseł powiedziała, pan opowiada?) że pani poseł jest głupia.) Spis treści To także gigantyczny skok na kasę znajdującą się (Głos z sali: Skandal!) w Lasach Państwowych, zabieg, który może w kon- To już jest naprawdę przekroczenie wszelkie. sekwencji, przed czym ostrzegają eksperci, doprowa- Zgłoszę panią do komisji etyki, to jest naprawdę prze- dzić do wykreowania gigantycznej afery, w przypad- kroczenie. ku której budżet straci miliony, a zyski będą wy- (Poseł Anna Paluch: Bardzo proszę, pani poseł.) transferowane do tzw. swoich. Proszę o przedłużenie mi o 0,5 minuty. (Poseł Anna Paluch: Panie pośle, pan nie przeczy- (Poseł Anna Paluch: Pani poseł, proszę nie stro- tał. Ten projekt nie dotyczy Lasów Państwowych.) fować.) W państwie premiera Morawieckiego Lasy Pań- To jest bezczelność. Jak pani chce takie uwagi, to stwowe mają budować mieszkania. To tak jak u Ba- proszę wyjść na zewnątrz. rei, gdzie mięso można było kupić w kiosku ruchu. Wracam do tematu, bo państwo lubicie sobie tutaj Dziękuję bardzo. (Oklaski) rozmawiać o byle czym. Zdaniem ekspertów Polska (Poseł Anna Paluch: Nie doczytał pan, panie pośle.) jest jednym z kilkunastu największych producentów drewna na świecie. Brakuje odpowiedniego rodzaju drewna do tego typu inwestycji, biorąc pod uwagę jej Wicemarszałek skalę. Czy efektem tej ustawy będzie zwiększona wy- Małgorzata Kidawa-Błońska: cinka drzew? Jak teraz spółka akcyjna wejdzie w posiadanie gruntów, jeżeli w tej spółce nie ma Lasów Dziękuję bardzo, panie pośle. Państwowych? Ale mamy też podejrzenie graniczące Bardzo proszę, pani poseł Ewa Lieder, klub No- z pewnością, że w niedalekiej przyszłości Lasy Pań- woczesna. stwowe zostaną zmuszone do wykupienia udziałów w tej spółce, czyli chwilowe wycofanie Lasów Pań- stwowych ze spółki Polskie Domy Drewniane jest Poseł Ewa Lieder: prawdopodobnie zwodzeniem protestujących leśni- ków i mydleniem oczu opozycji i obywatelom. Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Sza- Zgodnie z projektem podstawowym przedmiotem nowny Panie Ministrze! Procedowania nad tą ustawą działalności spółki jest energooszczędne budownic- przez ekipę rządzącą nie można nazwać inaczej niż two drewniane. Aby jednak budynek był energoosz- skandalem. Wbrew temu, co było napisane w uzasad- czędny, konieczne jest zastosowanie zaawansowa- nieniu, celem jej było wyprowadzenie gruntów z La- nych i kosztownych technologii, a także specjalnych sów Państwowych i uwłaszczenie ich. Protesty leśni- materiałów i urządzeń. Domy w technologii drewnia- ków zaprzepaściły, przynajmniej na chwilę, budowa- nej wcale nie są tańsze od stawianych w sposób tra- 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 250 Projekt ustawy o zmianie ustawy o lasach oraz ustawy Prawo ochrony środowiska

Poseł Ewa Lieder sem rzucaliście tu propagandę i ta ustawa była wła- śnie o tym, żeby sprywatyzować majątek Lasów dycyjny. Wyspecjalizowanych firm, które je budują, Państwowych. w Polsce po prostu nie ma zbyt wielu. Konieczne by Ja tylko krótko powiem, o czym jest ta dzisiej- było dofinansowanie i wyszkolenie naszych rodzi- sza ustawa. Ta ustawa jest o tym, jak wyprowadzić mych firm, bo inaczej będziemy mieć po prostu trud- 1760 mln zł z narodowego funduszu ochrony środo- ności z rozpoczęciem tego projektu, a to jest przecież wiska i położyć łapę na tych pieniądzach. Ta ustawa projekt na wielką skalę. Możemy mieć takie proble- jest o tym, w jaki sposób przejąć majątek państwowy. my, jak wadliwa izolacja, pęknięcia tynku i wiele in- (Poseł Anna Paluch: Czas minął, panie pośle.) nych. Ministerstwo nie przedstawiło żadnych sen- Składamy odpowiednie poprawki. Rzeczy trzeba sownych rozwiązań dotyczących problemów na ryn- nazywać po imieniu. Będziemy proponować, aby usta- ku budownictwa. wa nazywała się właśnie w ten sposób: o wyprowa- Kolejna bardzo ważna sprawa. Narodowy Fun- dzeniu z Narodowego Funduszu Ochrony Środowi- dusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej jest ska i Gospodarki Wodnej 1760 mln zł. dla rządu przysłowiową dojną krową, z której wycią- (Poseł Anna Paluch: Czy stać was na poważną ga się pieniądze na co tylko się da oprócz prawdziwej, pracę, czy tylko na głupawe akcje?) rzetelnej pracy dotyczącej zniwelowania problemu I wytłumaczcie się Polakom. zanieczyszczonego powietrza w Polsce, a tylu ludzi, wiele razy to mówiliśmy, umiera w Polsce z powodu smogu. Efektów pracy nie widać wcale, bo po prostu Wicemarszałek państwa pracy w tym temacie nie ma. Nowoczesna Małgorzata Kidawa-Błońska: złożyła projekty, które proponują konkrety. Tylko brać i realizować, proszę państwa. Wystarczy zacząć Dziękuję bardzo. z tych projektów czerpać. Dziękuję bardzo, panie pośle. Wracam do projektu. Zagadką jest lokalizacja za- Bardzo proszę, pani poseł Urszula Pasławska. powiadanych osiedli. Problemem może być też odle- (Wypowiedź poza mikrofonem) głość od placówek oświatowych, służby zdrowia czy Pani poseł, bardzo proszę o zachowanie spokoju. (Głos z sali: Lepiej niech się już pani nie odzywa.) Spis treści infrastruktury. Nowoczesna składa wniosek o odrzucenie tej ustawy w drugim czytaniu. (Oklaski) Poseł Urszula Pasławska: Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: Szanowna Pani Marszałek! Szanowny Panie Mi- nistrze! Ustawa jest bardzo kontrowersyjna. (Okla- Dziękuję bardzo, pani poseł. ski) W pierwszym akcie tej ustawy zaproponowaliście Bardzo proszę, pan poseł Mirosław Suchoń, klub państwo zamach na majątek Lasów Państwowych. Nowoczesna. Nie ma się co obrażać, bo popełniliście błąd… (Poseł Ewa Lieder: Zgłoszę wniosek do komisji (Głos z sali: I kto to mówi?) etyki.) …i tylko dzięki polskim leśnikom, którzy się was (Poseł Anna Paluch: Proszę bardzo.) nie bali, i protestom polskich leśników zmieniliście (Głos z sali: Będę świadkiem.) swoją decyzję. Niemniej jednak ustawa jest nadal kontrowersyjna, i nie jest to tylko nasza opinia, ale jest to również opinia Biura Analiz Sejmowych. Po Poseł Mirosław Suchoń: pierwsze, mam wątpliwości w ogóle co do samego przedmiotu tej ustawy. Czy na pewno chodzi pań- Dziękuję bardzo. stwu o budowanie domów proekologicznych, czy Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! o utworzenie spółki Skarbu Państwa? To dlaczego Szanowni Państwo! Szczerze mówiąc, jestem w szo- państwo nie założyliście, że prezesów i radę nadzor- ku. Przez pierwsze 15 minut debaty, czyli podczas czą spółki należy wybrać w konkursie? Dlaczego pań- wystąpienia pani poseł sprawozdawcy i później pana stwo zakładacie, że będzie to tryb bezkonkursowy? posła, reprezentanta PiS-u, usłyszeliśmy samą czy- To od razu po prostu pachnie synekurami dla dzia- stą propagandę, tymczasem państwo powinni tu wyjść łaczy PiS-u. i przez te 15 minut przepraszać Polaków za to, że Po drugie, nie możemy również wykluczyć, że po chcieliście sprywatyzować świętą własność narodu tym, jak ucichły protesty leśników, nie wrócicie pań- polskiego, czyli przejąć majątek Lasów Państwo- stwo do tematu prywatyzacji Lasów Państwowych. wych. (Oklaski) I mam powody, żeby tak twierdzić. Dlaczego państwo (Poseł Anna Paluch: Cóż pan tu opowiada?) w 2015 r. nie zagłosowaliście za zmianą konstytucji, (Głos z sali: Brawo!) która wprowadzała zapis, który by nie dopuścił do I za to powinniście tu przyjść i przepraszać Pola- prywatyzacji Lasów Państwowych? ków, przepraszać swoich wyborców, bo w komisji po- (Poseł Anna Paluch: Bo to była wasza zasłona wiedzieli wam (Dzwonek), co o tym myślą. Tymcza- dymna.) 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o lasach oraz ustawy Prawo ochrony środowiska 251

Poseł Urszula Pasławska Jeżeli nie, zamykam listę. Pierwsze pytanie zadaje pan poseł Wojciech Król, A co zrobiliście? Zebraliście państwo chyba 2 mln Platforma Obywatelska. podpisów i wprowadziliście w błąd społeczeństwo, że Czas na zadanie pytania – 1 minuta. poprzednia koalicja chciała prywatyzować Lasy Pań- stwowe. (Głos z sali: A nie chciała?) Chciałam państwa zapytać: Gdzie są te podpisy? Poseł Wojciech Król: Co państwo z tym zrobiliście? Jeżeli nie chcecie pań- stwo prywatyzować Lasów Państwowych, to zacho- Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Za- wujcie się w taki sposób, aby nikt nie miał co do tego cznę od tego, że w ogóle ta spółka jest śmieszna. Moż- wątpliwości. A mimo wszystko państwo co jakiś czas na spodziewać się wkrótce, że powstanie spółka Pol- proponujecie działania, które dają nam podstawę… skie Namioty albo Polskie Szałasy Narodowe. (Poseł Dorota Niedziela: Zamach na Lasy Pań- Pytanie: Dlaczego regulacja dotycząca utworze- stwowe.) nia spółki, której celem jest zwiększenie dostępno- …i uzasadnienie tego, że państwo chcecie doko- ści mieszkań, zawarta ma być w ustawie o lasach? nać zamachu na własność Lasów Państwowych. W jaki sposób działalność spółki Polskie Domy Kolejna sprawa to jest podmiot, który ma budo- Drewniane będzie związana z zasadami zachowa- wać domy drewniane. Zgodnie ze statutem naro- nia ochrony i powiększania zasobów leśnych oraz dowego funduszu ochrony środowiska działalność zasadami gospodarki leśnej, które są przedmiotem NFOŚ-u polega jedynie na dofinansowywaniu inwe- ustawy o lasach? stycji proekologicznych, i tak było przez 29 lat – do Proszę także o wskazanie, jaki związek wykazuje czasu, kiedy państwo nie wpadli na genialny pomysł, działalność Lasów Państwowych z działalnością no- iż NFOŚ będzie deweloperem budującym z drewna wej spółki. Jaka jest podstawa pomysłu, by to Lasy domy jedno- i wielorodzinne, inwestując ponad 1700 mln zł. To są pieniądze, które dzisiaj są prze- Państwowe tworzyły taką spółkę? Bardzo dziękuję. znaczane na inwestycje proekologiczne. Mamy prze- (Oklaski)

cież zobowiązania, chociażby ostatnio przyjmowali- Spis treści śmy przecież jako Sejm poprawkę dauhańską zobo- wiązującą Polskę do radykalnego ograniczenia emisji Wicemarszałek dwutlenku węgla do 2020 r. Małgorzata Kidawa-Błońska: Z czego państwo chcecie finansować działania sa- morządów w zakresie ochrony środowiska, jeżeli pań- Dziękuję, panie pośle. stwo zabieracie te pieniądze? Z czego państwo zrezy- Pani poseł Małgorzata Chmiel, Platforma Obywa- gnujecie, przeznaczając pieniądze na deweloperkę? telska. Myślę, że oczywiście można w inny sposób promować budownictwo proekologiczne i my proponujemy, aby to była ulga ekologiczna. Jeżeli inwestorzy czy osoby – również fizyczne, prywatne – którzy by wykonywa- Poseł Małgorzata Chmiel: li inwestycje proekologiczne, infrastrukturalne, mogliby to sobie odpisywać od podatku, a wówczas mi- Pani Marszałek! Szanowni Państwo! W błędzie nister finansów mógłby to rekompensować ze środków jesteście, kiedy myślicie, że jeżeli wykreślili z tytułu narodowego funduszu ochrony środowiska, to rzeczy- Lasy Państwowe, to nie będą wyprowadzać tych te- wiście mielibyśmy do czynienia z efektywnym i uczci- renów i ich prywatyzować. Ta ustawa nadal to dowym działaniem w zakresie ochrony środowiska. A pań- puszcza. A dlaczego? Dlatego że uchwaliliśmy wcze- stwo po prostu traktujecie to w ten sposób: są pienią- śniej ustawę o Krajowym Zasobie Nieruchomości, dze, to zróbmy coś z tych pieniędzy… który z założenia jest bankiem ziemi, m.in. bankiem (Poseł Dorota Niedziela: Biznes.) ziemi Lasów Państwowych, a także PKP, Poczty Pol- …ale niekoniecznie zgodnie ze statutem. Bo prze- skiej. Polskie Domy Drewniane podpisują umowę cież pieniądze w narodowym funduszu ochrony śro- z KZN i mają wszystkie lasy państwowe, które chcą, dowiska to nie są pieniądze, które się wzięły nie wia- i mogą sobie na nich gospodarować. domo skąd. To są pieniądze, które pochodzą z opłat środowiskowych. Warto o tym pamiętać. (Oklaski) (Poseł Dorota Niedziela: Tak jest, pani poseł.) Mało tego, mogą je potem sprzedawać. Jeżeli się mylę i nie chcecie sprywatyzować lasów i oszukać po Wicemarszałek raz kolejny leśników… Małgorzata Kidawa-Błońska: (Poseł Anna Paluch: Pani poseł, pani poseł.) …to poprzyjcie naszą poprawkę, w której jest do- Dziękuję bardzo, pani poseł. pisane, że spółka może nabywać grunty z wyjąt- Czy ktoś z pań i panów posłów chce jeszcze zapi- kiem gruntów Lasów Państwowych. Dziękuję bar- sać się do zadania pytania? dzo. (Oklaski) 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 252 Projekt ustawy o zmianie ustawy o lasach oraz ustawy Prawo ochrony środowiska

Wicemarszałek Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: Małgorzata Kidawa-Błońska:

Dziękuję, pani poseł. Dziękuję bardzo, panie pośle. Bardzo proszę, pan poseł Mirosław Suchoń, klub Bardzo proszę, pani poseł Jolanta Hibner, Plat- Nowoczesna. forma Obywatelska.

Poseł Mirosław Suchoń: Poseł Jolanta Hibner: Dziękuję. Bardzo dziękuję. Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Obradujemy nad Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! zmianą ustawy o lasach i ustawy Prawo ochrony śro- Tu też trzeba zadać takie pytanie: Dlaczego nie wie- dowiska. W ciągu nocy wygumkowaliśmy lasy, ale rzycie w polski biznes? Znowu tworzycie państwową tak nie do końca. jednostkę, która będzie na rynku zastępować biznes (Poseł Małgorzata Chmiel: Nie, nie, nie.) i będzie zabierać zlecenia polskim firmom, które zaj- Jak powiedział jeden z przedstawicieli związków mują się budową domów. Dlaczego nie zaczniecie od zawodowych: Po co powstała ta ustawa? Ustawa po- ułatwień podatkowych, administracyjnych? wstała – odpowiedział sobie – po to, aby tłuste koty Panie Ministrze! Normy, gdzie są polskie normy zarobiły. I tego się trzymamy. Proszę państwa, spół- dotyczące budownictwa szkieletowego? Nie ma tych ka Polskie Lasy Drewniane… norm, więc trzeba zacząć od kwestii organizacyj- (Poseł Anna Paluch: Polskie Domy Drewniane.) nych. Rozumiem, że wy chcecie teraz wyprowadzić …to spółka, gdzie tylko dwóch udziałowców po- te 1760 mln, ale pytanie jest takie: Dlaczego nie zornie ma, zakładam, 51% akcji. Ale skąd będzie po- wierzycie w polski biznes? zyskiwane drewno na te domy, czy nie z Lasów Pań- Drugie pytanie, panie ministrze: Co wy chcecie stwowych? Już Lasy Państwowe będą.

Spis treści tworzyć? Bo wielokrotnie w dyskusji pojawiał się (Poseł Małgorzata Chmiel: Oczywiście.) głos, że to będą właśnie domy zamknięte, jakieś osie- Czy w spółce będą wkłady niepieniężne? Pan mi- dla zamknięte. Mnie się to kojarzy jednoznacznie: nister powiedział: tak. Jakie to są wkłady niepienięż- Polana Zgorzelisko, Arłamów, Łańsk, czyli ośrodki ne? Grunty. Czyje grunty? Przyjdą ci, którzy nie (Dzwonek) dla wybranych, dla władzy, w których wła- mają pieniędzy, z gruntami, żeby im wybudować dom dza może wypoczywać, władza może mieszkać. i im dać ten dom? Proszę państwa, naiwniaków nie szukajcie wśród nas. (Oklaski)

Wicemarszałek Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: Małgorzata Kidawa-Błońska:

Dziękuję bardzo, panie pośle. Dziękuję bardzo, pani poseł. Pani poseł Krystyna Sibińska, Platforma Obywa- telska. Poseł Mirosław Suchoń:

I jeszcze jedną rzecz, pani marszałek, chcę powie- Poseł Krystyna Sibińska: dzieć: za te 1760 mln zł można by przeprowadzić mo- dernizację ok. 150 tys. domów. Pani Marszałek! Mam gorącą prośbę – i wielką nadzieję – żeby ta haniebna wypowiedź pani poseł Paluch nie została wygumkowana ze stenogramu i była podstawą do tego, żeby panią poseł podać do Wicemarszałek komisji etyki, aczkolwiek to chyba jest zbyt duża no- Małgorzata Kidawa-Błońska: bilitacja dla pani poseł. Pytanie do pana ministra. Chcieliście pożenić tym Dziękuję. projektem lasy z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej i tam wskazujecie, że ograbiacie Narodowy Fundusz Ochrony Środowi- Poseł Mirosław Suchoń: ska i Gospodarki Wodnej i wszelkie inwestycje zwią- zane z ochroną środowiska. Chcecie też pożenić z tą Panie ministrze, niech pan o tym pomyśli przed ustawą Bank Ochrony Środowiska. No szanowni głosowaniem za tą ustawą. Dziękuję bardzo. (Oklaski) państwo, to jest spółka akcyjna, nikt nie pytał o zda- 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o lasach oraz ustawy Prawo ochrony środowiska 253

Poseł Krystyna Sibińska ponoć sprawy nie dotyczą ani samorządu, ani związ- ku pracodawców, ani związku pracobiorców. A przenie akcjonariuszy, nikt nie pytał Komisji Nadzoru cież ta spółka ma prowadzić działalność gospodarczą Finansowego o zdanie… polegającą na budowaniu domów, na obróbce, prze- (Poseł Anna Paluch: Pani przeczytała uzasad- róbce i handlu drewnem. nienie?) Wysoki Sejmie! Przygotowanie tego projektu i prze- Chciałabym więc, żeby pan minister mi odpowie- bieg prac legislacyjnych nad nim to karykatura pro- dział: W jaki sposób zabezpieczone są interesy akcjo- cesu legislacyjnego. Po ostrym proteście środowiska nariuszy Banku Ochrony Środowiska w tym projek- leśników wyrażonym w trakcie pierwszego czytania cie? Dziękuję. (Oklaski) i manifestacji przed Sejmem pod hasłem: Teraz spółka, a później lasów rozbiórka, następnego dnia z rana do rządowego projektu posłowie wnoszą poprawki, które Wicemarszałek powodują, że pojawia się nowy projekt. (Dzwonek) Małgorzata Kidawa-Błońska:

Dziękuję, pani poseł. Wicemarszałek Bardzo proszę, pani poseł Gabriela Lenartowicz, Małgorzata Kidawa-Błońska: Platforma Obywatelska. Dziękuję bardzo. Poseł Gabriela Lenartowicz: Poseł Stanisław Żmijan: Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! O czym jest ta ustawa? Ona dalej jest o prywatyzacji Spółkę tworzą Narodowy Fundusz Ochrony Śro- Lasów Państwowych, tylko w tym wydaniu po po- dowiska i Gospodarki Wodnej i Bank Ochrony Śro- prawkach to jest prywatyzacja za plecami leśników, dowiska. bo co ma robić ta spółka oprócz deweloperki dla bogatych? Ona ma handlować drewnem. Wcale nie Spis treści mówi się tu, że tylko i wyłącznie na cele budowy do- Wicemarszałek mów. Ona ma nabywać i przetwarzać surowiec Małgorzata Kidawa-Błońska: drzewny, czyli ma wybrać te frukta z lasów, a leśnicy już nie będą mieli nic do powiedzenia, i zająć się ca- Dziękuję bardzo. łym handlem. (Poseł Ewa Lieder: No dokładnie.) A pieniądze na utrzymanie tych – cytuję tu leśni- Poseł Stanisław Żmijan: ków z komisji – tłustych kotów na początek będą, bo w tym roku tylko 60 mln na kapitał założycielski Pytanie: Po co to robicie? Nie dla tych posad, dla- będzie, ale potem 500 mln rocznie. No pięknie. Wy- tego że podajecie w uzasadnieniu… starczy na utrzymanie tych tłustych kotów, tych za- rządów i tych rad nadzorczych. Nawet jak palcem nie kiwną, nawet jak nie ruszą nic… Wicemarszałek (Poseł Dorota Niedziela: Ani jednego domu.) Małgorzata Kidawa-Błońska: …przygotują sobie grunt pod handel drzewem, dzięki któremu będą żyć długo i szczęśliwie. Dzięku- Dziękuję bardzo, panie pośle. ję. (Oklaski)

Wicemarszałek Poseł Stanisław Żmijan: Małgorzata Kidawa-Błońska: …że spółka zatrudni w 2019 r. 10 osób – jedno Dziękuję bardzo, pani poseł. zdanie – a w 2020 r. zatrudni 20 osób. Czy to nie jest Pan poseł Stanisław Żmijan, Platforma Obywa- dla tych posad? (Oklaski) telska. Wicemarszałek Poseł Stanisław Żmijan: Małgorzata Kidawa-Błońska:

Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Z uzasadnienia Dziękuję bardzo, panie pośle. projektu: projekt ustawy nie był konsultowany w Ko- Naprawdę musimy trzymać się czasu. misji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego Pani poseł Dorota Niedziela, Platforma Obywa- ani w komisji dialogu społecznego, a to dlatego, że telska. 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 254 Projekt ustawy o zmianie ustawy o lasach oraz ustawy Prawo ochrony środowiska

Poseł Dorota Niedziela: Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wypadałoby powiedzieć, lubicie to zdanie: nocna zmiana. Na- Dziękuję bardzo. stąpiła nocna zmiana: z ustawy o lasach na ustawę Bardzo proszę, pani poseł Elżbieta Stępień, klub o nielasach. Pani poseł, pani zaklina rzeczywistość. Nowoczesna. Druk sejmowy wisi i jest tam: o lasach. Został zmie- niony – przez panią zresztą – pod wpływem nacisku leśników. Ale oszukaliście leśników, oszukujecie Poseł Elżbieta Stępień: przedsiębiorców, oszukujecie społeczeństwo. Tak na- prawdę zostało to już powiedziane. Tworzy się spół- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! kę, która za plecami Lasów Państwowych będzie Dlaczego nie lubicie samorządowców i dlaczego nie handlowała drewnem, której pieniądze nie będą mia- lubicie samorządu? Dlaczego nie doprowadziliście do ły nic wspólnego z Lasami Państwowymi, a do tego zaopiniowania tego projektu przez Komisję Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego? Dlaczego? tworzy się spółkę, która będzie absolutnie konkuren- (Głos z sali: Bo się wstydzą.) cyjna wobec przedsiębiorców. Dlaczego otwieracie kolejną spółkę, w ramach któ- Stąd moje pytanie do pana premiera Morawiec- rej chcecie rywalizować, nie wiem, spróbować zabawić kiego. Płomienne wystąpienie o rolnikach, płomien- się w budowanie domków, a nie dajecie tego zrealizo- ne wystąpienie o przedsiębiorcach, płomienne wystą- wać firmom, które na tym się znają, mają doświadcze- pienie na każdy temat. Co powiedzą przedsiębiorcy, nie? Ja wiem dlaczego. Dlatego że chcecie się bawić którzy zajmują się produkcją różnych drewnianych i chcecie się uczyć za cudze pieniądze. I chcę wam tyl- elementów, jeżeli wielka spółka Skarbu Państwa zako powiedzieć: Nie idźcie tą drogą. Nie idźcie tą drogą, silana przez narodowy fundusz ochrony środowiska PiS-ie, i nie idźcie, panie ministrze, tą drogą. To nie wejdzie na rynek? (Dzwonek) Co powiedzą przedsię- jest dobra droga. Dziękuję bardzo. (Oklaski) biorcy? I jak pan premier Morawiecki myśli o przed- siębiorcach? (Oklaski)

Spis treści Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: Dziękuję bardzo, pani poseł. Pani poseł Anna Paluch, Prawo i Sprawiedliwość. Dziękuję bardzo. Pani poseł Anna Kwiecień, Prawo i Sprawiedli- wość. Poseł Anna Paluch: (Głos z sali: Nie ma.) (Głos z sali: Wstydzi się.) Dziękuję bardzo. Nie ma pani poseł. Panie Ministrze! Czemu należy przypisać tę zma- Pan poseł Józef Lassota, Platforma Obywatelska. sowaną krytykę proponowanych rozwiązań ze strony posłów opozycyjnych? (Głos z sali: Złym rozwiązaniom.) Poseł Józef Lassota: Czy prawdą jest, panie ministrze, że proponowane rozwiązania legislacyjne spowodują zwiększenie po- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Kolejny wielki pro- daży mieszkań dla Polaków o słabszych dochodach… jekt po właściwie blamażu związanym z programem (Poruszenie na sali) Głos z sali „Mieszkanie+”. Teraz oczywiście przykrywa się ten ( : Nie.) …których nie stać na zakup mieszkania u dewe- blamaż Polskimi Domami Drewnianymi, spółką, któ- lopera? ra ma m.in. budować, a również przetwarzać i handlo- (Głos z sali: Kłamstwo.) wać. O ile w programie „Mieszkanie+” przynajmniej (Głos z sali: 4600 zł za 1 m2.) było pokazane, czemu to ma służyć, jak to ma wyglą- Czy prawdą jest, że to rozwiązanie stwarza pew- dać, również finansowo, to tutaj nie jest to powiedzia- nego rodzaju konkurencję dla firm deweloperskich? ne. Powołuje się spółkę, której zasady później są zu- (Głos z sali: To kłamstwo.) pełnie nieokreślone, dobrowolne. Powołuje się spółkę, Dlaczego takie filipiki w obronie deweloperów sły- która nie ma żadnego studium wykonalności, bez szeliśmy w czasie pierwszego czytania? wymogu opłacalności działania, bez żadnych parame- (Wypowiedź poza mikrofonem) trów, tylko na zasadzie chciejstwa. Otóż, proszę pań- No i druga kwestia. Czy to aby nie za rządów PO–PSL stwa, wiadomo, że chodzi o to, żeby budować dla swo- w 2014 r., a ostatecznie w kwietniu 2015 r. wydano ich, budować dla tych, którzy przestaną być pewnymi zezwolenie na budowę luksusowego apartamentow- posłami. Być może to będzie jako wyprawka dla każ- ca, żeby nie powiedzieć: pałacu w Puszczy Noteckiej? dego z was, łącznie z ministrem Szyszko. (Oklaski) (Głos z sali: Zamek.) 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o lasach oraz ustawy Prawo ochrony środowiska 255

Poseł Anna Paluch Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: Słyszeliśmy tu z ust pani poseł z Platformy o luk- susowych pałacach w lesie. Proszę kończyć, panie pośle. (Poseł Dorota Niedziela: Gdzie pani służby?) (Głos z sali: Skok na kasę.) Pytam więc: Które tłuste koty zarobiły i ile na lokalizacji tej bulwersującej budowli na szczególnie cennych terenach Puszczy Noteckiej? (Poruszenie na Poseł Marek Sowa: sali, oklaski) (Głos z sali: Pani widocznie nie wie, że to jest Już kończę, pani marszałek. droższe budownictwo niż zwykłe.) …to oznacza, że macie w tym ukryty cel – skok na kasę. (Oklaski) (Głos z sali: Brawo!) Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: Wicemarszałek Dziękuję bardzo. Małgorzata Kidawa-Błońska: Bardzo proszę, pan poseł Marek Sowa, klub No- woczesna. Dziękuję bardzo. Bardzo proszę, pan poseł Jan Duda, Prawo i Spra- Poseł Marek Sowa: wiedliwość.

Pani Marszałek! Chcę państwu powiedzieć, że prawdą jest, iż przy pomocy pani posłanki Anny Pa- Poseł Jan Duda: luch narodowy fundusz ochrony środowiska okradł Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie!

Małopolskę z 20 mln przyznanej dotacji w 2016 r. na Spis treści program antysmogowy. (Poruszenie na sali, oklaski) W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Spra- (Głosy z sali: Uuu…) wiedliwość składam wniosek o przystąpienie do (Głos z sali: Brawo.) trzeciego czytania bez odsyłania do komisji popra- Przekazał tę kasę do Rydzyka. wek i wniosków. (Głos z sali: Tak.) (Głos z sali: Skandal!) Wówczas mówił: Nie mamy dla Rydzyka, musimy Pani marszałek, bardzo proszę. komuś zabrać. Zabraliście Małopolsce, daliście Ry- (Głos z sali: Wstyd. Sprzeciw.) dzykowi. A dzisiaj nagle 1760 mln na jakiś biznes, tak? (Poseł Dorota Niedziela: Na kotły.) Wicemarszałek Słuchałem przed chwilą, jak premier Morawiecki Małgorzata Kidawa-Błońska: przebił notabene Gierka… (Poseł Anna Paluch: Panie pośle, siedem razy tłu- Sprzeciw, tak? maczono. Bo pan wyląduje w komisji etyki.) …robił tutaj wszystkim odprawę. Chcę państwu powiedzieć, że to się nie może udać. Poseł Jan Duda: Pytam: Dlaczego tu siedzi minister Kowalczyk, a nie minister Soboń? Przecież to minister Soboń Dobrze, że pani marszałek podpowiedziała. odpowiada za program „Mieszkanie+”. (Oklaski) (Głos z sali: Proszę się nie martwić. Same jeste- (Głos z sali: No.) śmy czujne.) (Głos z sali: Oczywiście.) (Głos z sali: Sprzeciw.) Czy budujemy domy z drewna, z cegły czy z innych materiałów… (Poseł Dorota Niedziela: Pani poseł Paluch odpo- Wicemarszałek wiada.) Małgorzata Kidawa-Błońska: …to jest to ten sam przedmiot polityki mieszka- niowej. (Dzwonek) Państwo po prostu nie wiecie, co Ten wniosek podlegać będzie rozstrzygnięciu chcecie wyczyniać. w czasie głosowań. (Głos z sali: Chcieli was zmylić.) Bardzo proszę, to było ostatnie pytanie. Skoro chcecie to robić poza ministerstwem inwe- I bardzo proszę ministra środowiska pana Hen- stycji… ryka Kowalczyka o udzielenie odpowiedzi. 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 256 Projekt ustawy o zmianie ustawy o lasach oraz ustawy Prawo ochrony środowiska

Minister Środowiska kończone te firmy, wręcz odwrotnie, te firmy oczeku- Henryk Kowalczyk: ją, że dla nich tworzy się rynek. (Głos z sali: To po co tworzyć nowe?) Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo Można powiedzieć, zacierają ręce na ten pomysł, Posłowie! Do wielu wystąpień bardzo trudno się od- że będą mogły sprzedawać swoje produkty, domy nieść, dlatego że były one przesiąknięte demagogią drewniane, w Polsce, nie będą musiały wywozić ich i niewiele z nich wynika… za granicę, głównie do Skandynawii, i to jest to. (Poseł Małgorzata Chmiel: Prawdziwe.) (Głos z sali: Kosztem naszych lasów.) …typu: potworek legislacyjny, chaos itd. Taka jest reakcja firm, szanowni państwo. Proszę (Głos z sali: A to nieprawda?) pojechać i sprawdzić. Ja byłem, sprawdzałem i roz- Trudno mi komentować takie słowa… mawiałem z tymi firmami, w przeciwieństwie do (Głos z sali: Wcale się nie dziwię, że trudno.) państwa. …dlatego że absolutnie trzeba pokazać, na czym Jeśli chodzi o zarzuty, że NFOŚ powinien prze- to polega, dlaczego potworek. Już się przyzwycza- znaczać pieniądze na walkę ze smogiem. A co to jest iłem, że totalna opozycja umie tylko rzucać epitety za działanie, budowanie domów energooszczędnych? i nic więcej. Zresztą w następnej wypowiedzi tak to właśnie było (Głos z sali: A wy?) formułowane. Budownictwo ekologiczne, energoosz- Spróbuję jednak wyłowić z tej fali różnych słów, czędne, to jest walka ze smogiem, bo trzeba mniej pomówień o złodziejstwo, o inne rzeczy, sformułowań środków, mniej energii na ogrzewanie tego typu do- o tłustych kotach itd., pewne elementy, na które rze- mów. Drugi element ekologiczny to jest wzmocnienie czywiście warto odpowiedzieć, i spróbuję się do tych pochłaniania CO2. Mówienie o tym, że nie przezna- kwestii odnieść. czamy pieniędzy na walkę o klimat, pokazuje, że to Przede wszystkim, jeśli chodzi o wystąpienie jest jeden z najlepszych sposobów, który utrzymuje… pana posła Jakuba Kuleszy… Pochłanianie pozostawia dwutlenek węgla uwięziony (Głos z sali: Nie ma go.) w tym drewnie i to jest jeden z najskuteczniejszych Właściwie skoro nie ma go, to nie ma co odpo- sposobów… wiadać. (Poseł Dorota Niedziela: Bzdury, panie ministrze.) Spis treści Głos z sali ( : Jak to nie ma?) …starania o ocieplenie klimatu. Jeśli ktoś czegoś Zwykle jest tak, że jak się zada pytanie, to warto nie rozumie, to niech się douczy. zostać, poczekać na odpowiedź. (Głos z sali: Więcej bejcowanie zabiera i powoduje (Głos z sali: Jest przesunięcie czasowe, może miał szkodliwości niż to pochłanianie.) inne zajęcia.) (Głos z sali: Pani marszałek, czy to jest nor- (Głos z sali: Inne możliwości też są.) malne…) Pragnę tylko powiedzieć, że twierdzenie, że jest Kolejne pytanie. Jeśli chodzi o wypowiedzi klubo- to program „Mieszkanie+” całościowo… Jest to ele- we, to tyle wyłowiłem konkretnych rzeczy. Jeśli cho- ment programu „Mieszkanie+”, nie ukrywamy tego, zresztą to jest wpisane w uzasadnienie tej ustawy. To dzi o pytania, które państwo zadawali, pan Wojciech mieszkanie nie jest przeznaczone dla tłustych kotów, Król chyba nie zauważył, że sprawozdanie komisji tak jak wy sobie czasami coś przeznaczaliście, tylko nie dotyczy już zasobów leśnych, ustawy o lasach. dla młodych rodzin, które czekają na mieszkanie. (Głos z sali: Warto się upewnić.) Możecie państwo tu krzyczeć, ale takie rodziny na- Trudno odpowiadać, jeśli ktoś ma przygotowane prawdę potrzebują mieszkań… pytania 3 dni temu i nie zauważył, że coś się zmieni- (Poseł Dorota Niedziela: Zobaczymy, ile dostaną.) ło. Nie będę na to odpowiadał temu, kto zadawał py- …rodziny, których nie stać na to, aby kupować tanie. tego typu mieszkania od deweloperów. Wiem, że kon- (Poseł Dorota Niedziela: Nocna zmiana była.) kurencja deweloperów… No właśnie. Jeśli była zmiana, to trzeba było za- (Głos z sali: Ale one są droższe od tradycyjnych.) uważyć, zadając dzisiaj pytanie, że ta zmiana jest. …tutaj nie jest w smak i to rozwiązanie na pewno (Głos z sali: Warto się upewnić, nigdy nic nie wia- nie pasuje deweloperom, stąd ta krytyka. Mówienie, domo.) że to będą drogie, ekskluzywne domy dla swoich… Pani poseł Małgorzata Chmiel zadała jedno pyta- Na jakiej podstawie pani poseł Ewa Lieder tak sądzi? nie: jeśli się mylę, to… Myli się pani. Tyle odpowiem, Na jakiej podstawie? krótko, jeżeli chodzi o to, co pani wtedy tam twier- Jeśli chodzi o firmy, ma nie być firmy, czy ma być, dziła. nie wiem, bo z tej wypowiedzi trudno było wywnio- (Głos z sali: Ha, ha, ha!) skować, jaka była teza tego wniosku. Odpowiem, jeśli (Poseł Małgorzata Chmiel: Ale to nie jest odpo- już chodzi o to, czy ma być za dużo, czy za mało, nie wiedź.) zrozumiałem tego pytania, ale odpowiadam. Firm Pan poseł, to jest odpowiedź. Pani się pytała, czy budujących domy drewniane w Polsce jest ok. 750, się myli. Tak, myli się pani. natomiast takich bardzo dużych, o bardzo dużej Pan poseł Suchoń pytał, dlaczego nie wierzymy mocy przerobowej, jest kilkanaście. Nie zostały wy- w polski biznes. Wierzymy w polski biznes, właśnie 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o lasach oraz ustawy Prawo ochrony środowiska 257

Minister Środowiska Henryk Kowalczyk (Poseł Dorota Niedziela: Ci, którzy głosowali na PiS.) wierzymy w polski biznes. Ten polski biznes chcemy Pan poseł Żmijan. To właściwie znów o konsulta- wzmocnić. cjach. (Głos z sali: W jeden wierzycie.) Pani poseł Niedziela. Czy będzie to konkurencyj- A jeśli chodzi o normy, faktycznie tych norm nie ne dla przedsiębiorców? Tak, to będzie konkurencja ma. Nasi poprzednicy nie zatroszczyli się o to, żeby dla deweloperów. te normy wprowadzić… (Poseł Dorota Niedziela: Czy to nie zaburzy (Poseł Mirosław Suchoń: Panie ministrze, 3 lata.) rynku?) …ale my je wprowadzamy. W tym roku powinny To będzie konkurencja dla deweloperów, całkowi- być gotowe. cie się zgadzam, ale tylko… Mówienie o tym, że będą to osiedla zamknięte, (Poseł Dorota Niedziela: A dla producentów?) jakieś dla swoich, dla tłustych kotów, jest absolutną Dla producentów absolutnie nie będzie, bo będzie- bzdurą. Ile razy to można powtarzać? Jeszcze raz: to my z ich pracy korzystać. Oni bardzo chcą tego roz- są domy czy mieszkania dla osób o przeciętnych do- wiązania. Dla deweloperów będzie to konkurencja, chodach, dla tych, których nie stać na kupno swojego bo rzeczywiście chcemy, aby mieszkania były dostęp- mieszkania. Ja wiem, że może państwu takie osoby ne dla rodzin, które mają bardzo przeciętne dochody. nie są bliskie albo są nawet całkiem obce, że o nie się Pan poseł Lassota. Podobna sytuacja, że budowa- państwo nie musicie troszczyć, ale my naprawdę nie dla swoich. Jeśli państwo będziecie chcieli takie troszczymy się o te osoby, których nie stać na kupno mieszkanie wynająć, też będziecie mogli. Nie widzę własnego mieszkania. tu żadnych swoich ani żadnego uprzywilejowania. (Głos z sali: To widzieliśmy w przypadku premii.) Pani poseł Anna Paluch mówiła o zwiększeniu I jak w całym programie „Mieszkanie+”, tak liczby mieszkań. Ja już to potwierdzałem w tych w tym elemencie domów drewnianych, który jest ele- wypowiedziach, że rzeczywiście jest to program mentem programu „Mieszkanie+”, chcemy zapewnić „Mieszkanie+”, że szczególnie ta spółka ma propo- tym rodzinom, które nie mają możliwości zakupu nować i oferować mieszkania dla tych rodzin, któ- mieszkania, aby mogły skorzystać z tego mieszkania rych nie stać na kupno mieszkania. Forma wynajmu w formie wynajmu z opcją dojścia do własności. I to z dojściem do własności jest najlepszą formą stop- Spis treści jest najlepszy sposób, aby pomóc tym rodzinom, któ- niowego dochodzenia do swojego majątku, jakim jest re na te mieszkania czekają. swój dom czy jakim jest swoje mieszkanie. Nato- Pani poseł Jolanta Hibner zapytała, skąd będzie miast rzeczywiście tych rodzin o bardzo przecięt- drewno. Z lasów. Każde drewno jest z lasów, więc nych dochodach nie stać będzie na to, żeby wynająć, chyba odpowiedź jest dość prosta. kupić jedno z mieszkań, które wybudowano, które Pani poseł Krystyna Siwińska… buduje się w Puszczy Noteckiej. (Głos z sali: Sibińska.) (Głos z sali: Podobno działaczka PiS-u.) …Sibińska, przepraszam, zarzuca, że to nie było To nie są apartamentowce, to nie jest hotel, bo uzgadniane z Bankiem Ochrony Środowiska, z akcjo- tam obchodzono prawo, więc zadeklarowano, że tam nariuszami. Było uzgadniane z Bankiem Ochrony będzie 96 mieszkań. Nie sądzę, żeby ktokolwiek o prze- Środowiska, było uzgadniane z zarządem, z radą nad- ciętnych dochodach mógł w tych mieszkaniach za- zorczą, a więc i z akcjonariuszami. Oczywiście rów- mieszkać. Tak rzeczywiście było, bo taka była troska nież jest pozytywna opinia Komisji Nadzoru Finanso- poprzedniej władzy. wego, jeśli panią trapi, że nie było to uzgadniane. (Głos z sali: Kto wydał decyzje środowiskowe?) Pani poseł Gabriela Lenartowicz martwi się dalej o prywatyzację i o to, że tłuste koty znów się napasą. (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek (Poseł Dorota Niedziela: To leśnicy.) Sejmu Beata Mazurek) Szanowni Państwo! Przepraszam za wtrącenie, ale przez 3 miesiące miałem okazję być ministrem Wicemarszałek Beata Mazurek: skarbu państwa. Takiego skoku na kasę i takiej zło- dziejskiej prywatyzacji jak za waszych rządów, po- Panie ministrze, proszę nie prowadzić dyskusji wiem wprost, nie było i pewnie długo już nie będzie. z salą. (Oklaski) (Poseł Dorota Niedziela: To leśnicy panu powiedzieli.) Minister Środowiska I to boli, że my myślimy zupełnie inaczej. My my- Henryk Kowalczyk: ślimy zupełnie inaczej. To się w głowie nie mieści, że można myśleć zupełnie inaczej. Decyzje środowiskowe, decyzje dotyczące zmia- (Głos z sali: Ile było wniosków do prokuratury ny planu zagospodarowania przestrzennego itd. w tej sprawie, panie ministrze?) wydano… Na pewno dużo. Ciech, PKS – mogę wymieniać. (Poseł Marek Sowa: Ale jaką funkcję teraz pełni Po audycie też jest mnóstwo wniosków. ta pani?) 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 258 Projekt ustawy o zmianie ustawy o lasach oraz ustawy Prawo ochrony środowiska

Wicemarszałek Beata Mazurek: pewna strata, ale dla realizacji celów tej spółki nie będzie to miało aż takiego wielkiego znaczenia. Dzię- Panie pośle, był czas na zadawanie pytań. kuję bardzo. (Oklaski)

Minister Środowiska Wicemarszałek Beata Mazurek: Henryk Kowalczyk: Dziękuję. …w 2015 r. za rządów Platformy Obywatelskiej. W ramach sprostowania – pani poseł Małgorzata (Poseł Marek Sowa: Ale jaką pełni funkcję dzisiaj, Chmiel, Platforma Obywatelska. za PiS-u?) Minuta, pani poseł.

Poseł Małgorzata Chmiel: Wicemarszałek Beata Mazurek: Dziękuję bardzo. Panie pośle, niech pan się nie uśmiecha. Proszę Chciałam tytułem sprostowania przeczytać, za- zachować spokój. cytować słowa Polskiego Stowarzyszenia Budownic- twa Ekologicznego, które działa z sukcesem, jeśli chodzi o budownictwo drewniane, od ok. 20 lat na Minister Środowiska polskim rynku: Pod hasłem „budownictwo drewnia- Henryk Kowalczyk: ne” kryją się budynki wznoszone w technologii szkie- letowej, a to oznacza konieczność impregnowania Podpis złożył zupełnie kto inny. Złożę stosowne drewna. Rodzi się obawa, że stosowane na dużą ska- wyjaśnienie po sprawdzeniu. Ja tylko mówię o tym, lę impregnaty do drewna mogą pogorszyć jakość po- kiedy były podejmowane decyzje, natomiast to, kto wietrza w budynkach poprzez wzrost emisji LZO. personalnie za to odpowiada, będziemy wiedzieli za W związku z tym należy obowiązkowo wykonać po- kilka tygodni. Proszę spokojnie i cierpliwie poczekać. miary stężeń LZO po zakończeniu budowy. Spis treści (Głos z sali: 2 lata budowali i nikt nie zauważył.) Proszę państwa, proszę nie opowiadać o jakimś (Poseł Anna Paluch: Kwiecień 2015 r. To pańscy minimalnym, malutkim pochłanianiu CO2 w porów- koledzy wtedy rządzili.) naniu z tym, co takie budownictwo wnosi. Oczywi- Pan poseł Marek Sowa mówił, że ktoś okradł wo- ście da się to wszystko zniwelować, ale to są dodat- jewódzki fundusz ochrony środowiska. kowe koszty, i proszę nie opowiadać, że to jest tanie (Głos z sali: Nie wojewódzki, tylko małopolski.) budownictwo (Dzwonek), skierowane do osób, które Narodowy fundusz okradł małopolski. potrzebują… (Poseł Anna Paluch: Pan poseł jak zwykle kła- (Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia mie.) przy wyłączonym mikrofonie, oklaski) Jeśli narodowy fundusz ochrony środowiska jest złodziejem, to proszę zgłosić to do prokuratury, bo pan jako osoba publiczna, mając taką wiedzę, powi- Wicemarszałek Beata Mazurek: nien to zrobić. Tyle podpowiem. (Poseł Dorota Niedziela: Pani poseł zabrała Ma- Pani poseł, bardzo dziękuję. łopolsce.) Sprostowanie – pani poseł Sibińska Krystyna, (Poseł Anna Paluch: Pani poseł, bo pani wyląduje Platforma Obywatelska. w komisji etyki, też mam prawo.) Jeśli ma pan taką wiedzę, ma pan takie dowody, Poseł Krystyna Sibińska: twierdząc, że ktoś kogoś okradł, proszę złożyć doniesienie do prokuratury. To najlepsza rada, bo co tu Panie Ministrze! Krystyna Sibińska się nazy- panu innego tłumaczyć. wam, ku pamięci. Jeśli pan mówi o opiniach dotyczą- Dziękuję bardzo. (Oklaski) Dziękuję za pracę nad cych Banku Ochrony Środowiska, to ja bardzo popro- tą ustawą. Oczywiście ona realizuje te cele, chociaż szę o te opinie na piśmie, o to, żeby pan mi je przesłał, – tak jak już wczoraj podkreślałem – trochę mi smut- dlatego że w uzasadnieniu projektu nie ma nic na ten no, że Lasy Państwowe zostały z tego wyłączone… temat, nie ma żadnej informacji. Jeśli pan mówi, że (Poseł Małgorzata Chmiel: Nie zostały.) one są, to ja poproszę o te opinie, bo do tej pory nic Zostały z tego wyłączone. Wobec tego ta spółka się nie ukazało. będzie opierać się na gruntach, które są oferowane Panie Ministrze! Proszę nie mówić o tanich do- przez samorządy gminne, a jest ich bardzo wiele. mach, bo z oceny skutków regulacji wynika, że metr Oczywiście cel ustawy nie jest zagrożony. To, że Lasy kwadratowy takich domów będzie kosztował mini- Państwowe, kontynuując swoją promocję budownic- mum 4,6 tys. zł. Sam dom. A gdzie uzbrojenie? twa drewnianego, tego nie będą robić, to oczywiście A gdzie droga dojazdowa? A gdzie cała reszta? To nie 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o lasach oraz ustawy Prawo ochrony środowiska 259

Poseł Krystyna Sibińska Wicemarszałek Beata Mazurek: będzie tanie budowanie, to nie będzie mieszkanie dla Dziękuję. osób, które mają małe dochody. To będzie bardzo dro- Zamykam dyskusję. gie budowanie bardzo drogich domów dla bardzo W dyskusji zgłoszono wniosek o przystąpienie do bogatych ludzi. (Oklaski) trzeciego czytania bez odsyłania poprawek i wnio- sków do komisji. Do głosowania w tej sprawie przystąpimy w bloku Wicemarszałek Beata Mazurek: głosowań. (Poseł Małgorzata Chmiel: Nie o linię technolo- Dziękuję. giczną chodziło, tylko o…) Głos teraz zabierze sprawozdawca komisji pani Pani poseł Chmiel, przepraszam bardzo. Czy ja poseł Anna Paluch. pani nie przeszkadzam? (Poseł Małgorzata Chmiel: Przepraszam bardzo. Poseł Anna Paluch: Bronię pani Lieder.) Dziękuję. Dziękuję bardzo. Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 24. po- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Smuci, że dyskusja rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Ochro- również tutaj, nie tylko przy pierwszym czytaniu ny Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa i przy pracy szczegółowej po pierwszym czytaniu, o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy kiedy wystąpienia były po prostu popisem hipokryzji o szczególnych rozwiązaniach związanych z orga- i demagogii… nizacją w Rzeczypospolitej Polskiej sesji Konfe- (Poseł Dorota Niedziela: Pani zmieni płytę.) rencji Stron Ramowej konwencji Narodów Zjed- Niestety podczas dyskusji plenarnej również mie- noczonych w sprawie zmian klimatu (druki nr 2743 liśmy do czynienia z demagogią i z jaskrawym de- i 2763). monstrowaniem, że się nie przeczytało ani uzasad- Proszę panią poseł Annę Paluch o przedstawienie nienia, ani oceny skutków regulacji. sprawozdania komisji. (Poseł Małgorzata Chmiel: O sobie pani mówi.) Spis treści A więc pozwolę sobie powtórzyć, że na etapie prac rządowych projekt był konsultowany ze Związkiem Poseł Sprawozdawca Anna Paluch: Powiatów Polskich, z Lasami Państwowymi, z Proku- ratorią Generalną, z komitetem normalizacji, z in- Dziękuję bardzo. spektoratem głównym nadzoru budowlanego, z insty- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu Komisji tutem techniki budowlanej i technologii drewna, z na- Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnic- rodowym funduszem ochrony środowiska, z Bankiem twa przedstawiam sprawozdanie o rządowym projek- Ochrony Środowiska – a wiceprezes Banku Ochrony cie ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwią- Środowiska uczestniczył w naszych pracach – z urzę- zaniach związanych z organizacją w Rzeczypospolitej dem konkurencji i konsumentów i z KNF. Polskiej sesji Konferencji Stron Ramowej konwencji Co do wątpliwości dotyczących tego, że w Polsce Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu. nie ma linii produkcyjnych przetwarzających drew- Projekt zawarty jest w druku nr 2743, a sprawozda- no, to powtórzę, co mówiłam, co jest w uzasadnieniu: nie komisji – w druku nr 2763. spółka zajmie się budowaniem domów drewnianych, Wysoka Izbo! W dniu 10 stycznia tego roku Sejm zarządzaniem tymi nieruchomościami i pozyskiwa- uchwalił ustawę stanowiącą ramy prawne do przygo- niem lub tworzeniem nowych rozwiązań technolo- towań do przeprowadzenia w Polsce konferencji gicznych. COP24. (Poseł Małgorzata Chmiel: Myśmy nie mówili, że…) Powiem jeszcze raz: pozyskiwaniem lub tworzeniem nowych rozwiązań technologicznych, pani po- Wicemarszałek Beata Mazurek: seł Lieder, więc to będzie zadanie spółki, która jest tworzona. Bardzo przepraszam, czy panie mogłyby prze- (Poseł Ewa Lieder: Przynajmniej teraz…) nieść rozmowę w kuluary? Krótko mówiąc, smuci to, że ten projekt, który wy- Dziękuję. chodzi naprzeciw oczekiwaniom bardzo licznej grupy Polaków i ma szansę poprawić sytuację mieszkaniową i dostępność mieszkań dla średniozamożnych Pola- Poseł Sprawozdawca Anna Paluch: ków, został w taki demagogiczny sposób potraktowa- ny przez posłów opozycji. Ale cóż, proszę państwa, to W trakcie prac przygotowawczych pojawiły się nie pierwszyzna. Dziękuję bardzo. (Oklaski) jednak wyzwania wynikające ze zmian sytuacji, (Poseł Małgorzata Chmiel: Pani nie zrozumiała trudne lub wręcz niemożliwe do przewidzenia w trak- pani Lieder.) cie procedowania nad tą ustawą. Należy podkreślić, 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z organizacją w Rzeczypospolitej Polskiej 260 sesji Konferencji Stron Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu

Poseł Sprawozdawca Anna Paluch komisja przeprowadziła szczegółową pracę nad projektem. W trakcie tychże prac wprowadzono do pro- że wszelkie prace przygotowawcze toczą się w ści- jektu ustawy trzy poprawki. Poprawka pierwsza po- słych uzgodnieniach z sekretariatem konferencji kli- woduje wydłużenie z 1 września do 1 października br. matycznej protokołu z Kioto i porozumienia pary- terminu, w którym wojewoda śląski opracuje plan za- skiego. Każda kolejna konferencja klimatyczna ma pewnienia bezpieczeństwa i porządku publicznego pod- znacznie więcej uczestników niż dotychczasowe. Na czas konferencji COP24. Opracowanie tego planu wy- tegoroczną jest już ok. 30 tys. zgłoszeń. Ponadto na- maga ścisłej współpracy ze służbami Departamentu leży zauważyć, że z roku na rok wzrasta w Europie Bezpieczeństwa Narodów Zjednoczonych oraz instytu- zagrożenie terroryzmem. Co prawda nasz kraj jest cjami zaangażowanymi w Polsce w zapewnienie bez- daleki od czołówki krajów zagrożonych, jednak tak pieczeństwa. Druga poprawka dotyczy zwiększenia duże zgromadzenie polityków, naukowców i przedsta- limitu wydatków na dofinansowanie organizacji kon- wicieli różnych zainteresowanych środowisk z całego ferencji COP24 oraz wykonywanie zadań związanych świata w oczywisty sposób może przyciągać terrory- z pełnieniem przez Rzeczpospolitą Polską funkcji pre- stów zainteresowanych wywołaniem spektakularne- zydencji konferencji stron – przeznacza się na to go efektu. Trzeba temu zagrożeniu zdecydowanie środki w wysokości do 252 mln zł, z czego w roku przeciwdziałać. Należy również przeciwdziałać po- 2018 zostanie wydanych do 225 894 948 zł, tj. zwiększenie tencjalnym cyberatakom. o 28 mln w stosunku do projektu ustawy. Nato- Wysoka Izbo! W odpowiedzi na powyższe wyzwa- miast w roku 2019 zostanie wydanych nie więcej nia w projekcie ustawy, która jest przedmiotem na- niż 26 105 052 zł, tj. zwiększenie o 3 mln w stosun- szych rozważań, zawarto następujące rozwiązania. ku do przedstawionego projektu. Po pierwsze, ustanowienie pełnomocnika rządu ds. Wysoka Izbo! Nie jest przesądzone, że te pieniądze prezydencji konferencji stron – sekretarza stanu zostaną w całości wydane, ale na etapie przeprowa- w Ministerstwie Środowiska powoływanego przez dzania postępowań o zamówienia publiczne trzeba prezesa Rady Ministrów, który będzie realizował mieć w limicie wydatków zapewnione środki. Kwoty zadania Polski wynikające z prezydencji konferen- niewydane zostaną zwrócone na konto dysponenta. cji, a któremu wsparcie organizacyjne zapewni Mi- Wielkie sumy pochłania zwłaszcza zapewnienie bez-

Spis treści nisterstwo Środowiska. Po drugie, powołanie przez pieczeństwa uczestnikom konferencji, przy czym ministra spraw zagranicznych specjalnego wysłan- szczególnie trudne do oszacowania jest zapewnienie nika ministra spraw zagranicznych ds. klimatu, któ- cyberbezpieczeństwa. ry będzie wykonywał zadania związane z organizacją Poprawka trzecia dotyczy rozszerzenia listy pod- COP. Po trzecie, uwzględnienie w zespole ds. organi- miotów uprawnionych do ekwiwalentu pieniężnego zacji COP24 nowych członków: marszałka wojewódz- za pełnienie służby w czasie przekraczającym usta- twa śląskiego, który zarządza transportem kolejo- wowo określoną normę czasu służby o żołnierzy Żan- wym w województwie, albo wyznaczonego wicemar- darmerii Wojskowej. Poprawka daje możliwość mini- szałka lub członka zarządu. Po czwarte, w zakresie strowi obrony narodowej zawarcia umowy z Narodo- finansów jest konieczne zwiększenie puli środków na wym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki pokrycie kosztów wynikających ze zwiększonej liczby Wodnej na przekazanie środków na wypłatę tegoż delegatów. Przy czym należy zauważyć, że to Polska ekwiwalentu. w dużym stopniu finansuje koszty udziału w konfe- Wysoka Izbo! W trakcie dyskusji w pierwszym rencji przedstawicieli państw tzw. nieuprzywilejowa- czytaniu i w trakcie szczegółowej pracy nad projek- nych, czyli tych, których nie stać na wysłanie swojej tem opozycja wzniosła się na wyżyny demagogii. Tro- delegacji i pokrycie związanych z tym kosztów. Rosną ska państwa posłów o polski budżet, o polskie środki koszty transportu uczestników, m.in. z uwagi na publiczne jest wręcz wzruszająca, żeby nie powie- fakt, że większość miejsc noclegowych w wojewódz- dzieć: rozczulająca. Chcę więc podkreślić, że w kon- twie śląskim została już wykorzystana i delegaci ferencji COP19 w Warszawie, do której państwo od- będą zamieszkiwali na terenie województwa mało- nosiliście wydatki z tego roku, brało udział 12 tys. polskiego, co wymaga zapewnienia skutecznego trans- uczestników. 12 tys., powiem to jeszcze raz. Teraz portu. Ponadto trzeba zwiększyć finansowanie za- mówi się o liczbie pomiędzy 30 tys. a 40 tys. delega- pewnienia bezpieczeństwa przez pokrycie kosztów tów. A co do konferencji COP w Poznaniu, w czasie wypłaty ekwiwalentu pieniężnego funkcjonariuszom której Donald Tusk zaprzepaścił polską przewagę Policji, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Ochro- wynikającą z protokołu z Kioto, liczba była po prostu ny Państwa, Straży Granicznej oraz żołnierzom porównywalna z konferencją warszawską i w ogóle Żandarmerii Wojskowej, którzy będą pełnić służbę nikomu się nie śniło 30 tys. delegatów. Tak że to jest w dniach od 30 listopada do 15 grudnia tego roku po prostu czysta demagogia, szanowni państwo. w czasie przekraczającym ustawowo określoną nor- Oczywiście, że liczba między 30 tys. a 40 tys. mę czasu służby. uczestników w oczywisty sposób rzutuje na koszty Wysoka Izbo! Pierwsze czytanie projektu ustawy organizacji, przede wszystkim koszty noclegów, wy- miało miejsce na posiedzeniu Komisji Ochrony Śro- budowania dodatkowych pawilonów, biur, sal konfe- dowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, po czym rencyjnych. Przecież każda delegacja musi mieć swo- 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z organizacją w Rzeczypospolitej Polskiej sesji Konferencji Stron Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu 261

Poseł Sprawozdawca Anna Paluch Wicemarszałek Beata Mazurek: je miejsce, swoje biuro, w którym może się normalnie Dziękuję. skupić i pracować nad swoim stanowiskiem negocja- Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- cyjnym. rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad- To jest oczywista oczywistość. Spodziewamy się czeń w imieniu klubów i kół. również zwiększonych kosztów transportu. Samo Otwieram dyskusję. zwiększenie kosztów z powodu dodatkowych pomiesz- Jako pierwszy głos zabierze poseł Czesław Sobie- czeń to jest, proszę państwa, 54 mln zł, a środki na rajski, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość. zapewnienie bezpieczeństwa zgłoszone przez Mini- sterstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji to jest prawie 17,5 mln. Koszt kampanii poświęconej elek- Poseł Czesław Sobierajski: tromobilności oraz usług telewizyjnych, również w tech- nice streamingu, wymaga dodatkowo ponad 5,5 mln zł. Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt Te niemałe środki będą wydawane w sposób rozważ- przedstawić stanowisko klubu Prawo i Sprawiedli- ny, oszczędny i gospodarny. wość dotyczące rządowego projektu ustawy o zmianie Celem konferencji, w trakcie której ma zostać przy- ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych jęty dokument implementacyjny do porozumienia pa- z organizacją w Rzeczypospolitej Polskiej sesji Kon- ryskiego, tzn. dokument określający sposoby weryfi- ferencji Stron Ramowej konwencji Narodów Zjedno- kacji, raportowania, finansowania działań i inne po- czonych w sprawie zmian klimatu, zwanej w skrócie dobne kwestie techniczne, celem tej konferencji, która COP24, druki nr 2743 i 2763. się odbędzie w Katowicach, jest dopilnowanie posza- Szanowni Państwo! Pani poseł sprawozdawca ko- nowania naszych interesów w polityce energetycznej. misji przedstawiła szczegółowo kwestie dotyczące Niemniej ważne, proszę państwa, jest budowanie nowelizacji ustawy i jej rozwiązania, nie będę do nich prestiżu Polski jako państwa dbającego o środowisko. szczegółowo się ustosunkowywał. Dodam tylko, że ta Przypomnę, że Polska w emisji dwutlenku węgla na nowelizacja wynika z konieczności dostosowania or- mieszkańca w Europie jest na ok. 10 miejscu, podczas ganizacji tejże konferencji do nowych wymogów i spro- gdy największym emitentem dwutlenku węgla są Spis treści stania tym wyzwaniom, o których była mowa. Niemcy. Te twarde dane, które staramy się w miarę Jeśli chodzi o zwiększenie kosztów, to pragnę za- często przytaczać, zupełnie znikają… uważyć, że kwoty te podawane są jako górne granice (Poseł Dorota Niedziela: Sprawozdanie, pani jest limitu, a przecież będą to otwarte konkursy ofert sprawozdawcą.) i ostatecznie może okazać się, że te kwoty będą …w tym medialnym zgiełku czynionym również znacznie niższe. Najważniejsze jednak jest przepro- w Polsce wokół ochrony powietrza, wokół pakietu kli- matyczno-energetycznego czy tej nieszczęsnej dekar- wadzenie tej konferencji bezpiecznie. bonizacji, na którą wasz rząd się tak łatwo zgodził. Jako poseł ziemi śląskiej pragnę jeszcze raz podzię- (Poseł Dorota Niedziela: Pani jest sprawozdawcą.) kować rządowi za obranie Katowic na organizację W trakcie konferencji klimatycznej COP24 w Ka- COP24, taką nazwę w skrócie nosi ta konferencja, jak towicach będzie jedyna w swoim rodzaju okazja, żeby wspomniałem. To właśnie u nas, na Śląsku, występu- zaprezentować polskie wysiłki i osiągnięcia w dzie- ją sektory przemysłowe, jak górnictwo, energetyka czy dzinie troski o środowisko, przemiany, jakie dokona- hutnictwo, narażone wyjątkowo na restrykcyjne zapi- ły się np. na Śląsku, w samych Katowicach, gdzie sy pakietu klimatycznego 3 x 20 podpisanego w 2008 r. rozwój energetyki i przemysłu nie wyklucza przywra- przez premiera Tuska, który tak łatwo oddał nadwyż- cania dobrego stanu środowiska. Myślę, że przynaj- kę… Przewrócił po prostu stożek. To właśnie w czasie, mniej posłowie ze Śląska powinni konferencji COP kiedy trwał szczyt w Polsce, w Poznaniu, on pojechał w Katowicach nie kontestować aż tak intensywnie. do Brukseli i podpisał bardzo szkodliwy pakiet dla Rok 2018, w którym świętujemy 100-lecie odzy- Polski. Niesamowite, wręcz dywersja. skania niepodległości, powinien być rokiem sukce- Chcemy na tej konferencji zaproponować swoistą su Polski na arenie międzynarodowej, wbrew usi- mapę drogową w celu redukcji gazów cieplarnianych, łowaniom totalnej opozycji, żeby Polskę nieustan- głównie CO2, odpowiadającą specyfice gospodarek danie upominać i poniżać na forum organizacji mię- nych krajów i ich możliwościom realizacyjnym. Jakże dzynarodowych. to kluczowa sprawa dla Polski, w szczególności dla Wysoka Izbo! W imieniu Komisji Ochrony Środo- Śląska. Będzie to wypełnienie treścią jakże ważnego wiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa proszę porozumienia paryskiego, do którego Polska wniosła o uchwalenie projektu ustawy o zmianie ustawy o szcze- tak wielki wkład. Pierwszy raz wszyscy zgodzili się, gólnych rozwiązaniach związanych z organizacją wszystkie państwa uczestniczące przyjęły te zobowią- w Rzeczypospolitej Polskiej sesji Konferencji Stron zania. Co tam było? Właśnie, pierwszy raz lasy pań- Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w spra- stwowe jako zagłębia węglowe, niesamowite skojarze- wie zmian klimatu, zawartego w sprawozdaniu komi- nie, bo najwięcej CO2, tego dwutlenku węgla, jest wła- sji w druku nr 2763. Dziękuję bardzo. (Oklaski) śnie w lasach. Zagłębie węglowe, przyjęła się już taka 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z organizacją w Rzeczypospolitej Polskiej 262 sesji Konferencji Stron Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu

Poseł Czesław Sobierajski Poseł Gabriela Lenartowicz:

nazwa, którą minister Szyszko… Wszyscy na to się zgo- Zostałam przed chwilą wywołana… dzili. Jest to przeogromny wkład Polski. Chodzi teraz o to, aby to wypełnić treścią mapy porozumienia, mapy drogowej, która pozwoli w sposób realistyczny uwzględ- Wicemarszałek Beata Mazurek: nić specyfikę gospodarki kraju i przemysłu. W tym kontekście budzi moje zdziwienie, zdumie- Pani poseł, czy pani prezentuje stanowisko klubu, nie zachowanie Platformy Obywatelskiej, a w szcze- czy nie? gólności pani poseł Gabrieli Lenartowicz, która jest posłem ze Śląska i, jak sama o sobie mówi, jest kato- wiczanką. Złożyła ona w czasie prac komisji wniosek Poseł Gabriela Lenartowicz: o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu. Ta konferencja to szansa dla Śląska w różnych jego Tak. aspektach, długofalowych dla przemysłu śląskiego, a doraźnie to szansa dla wielu przedsiębiorców ob- sługujących dziesiątki tysięcy gości z ponad 100 kra- Wicemarszałek Beata Mazurek: jów świata. Należy też życzyć – ale i dołożyć wszelkich starań To bardzo proszę. – aby ta konferencja przebiegła bezpiecznie, a cele, o których wspomniałem, zostały przyjęte i przyczyniły się do bezpiecznego i zrównoważonego rozwoju gospo- Poseł Gabriela Lenartowicz: darki, w tym rozwoju nowoczesnego górnictwa, energetyki i innych gałęzi przemysłu w naszym kraju. Dziękuję pięknie. Kończąc, oświadczam, że klub Prawo i Sprawie- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W grudniu odbę- dliwość popiera projekt ustawy i będzie głosował za. dzie się w Katowicach szczyt stron konwencji Naro- Oklaski Dziękuję bardzo. ( ) dów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu. Polska Spis treści będzie jego organizatorem po raz trzeci, zaś w ra- Wicemarszałek Beata Mazurek: mach prezydencji będzie przewodzić po raz czwarty. W styczniu przyjęliśmy specustawę, która pozwala Dziękuję. w trybie pilnym, bez reżimu zamówień publicznych Teraz głos zabierze poseł Gabriela Lenartowicz, – wbrew temu, co mówi pani poseł – i bez konkursu Klub Parlamentarny Platforma Obywatelska. wydać na ten cel potężną kwotę 127 mln zł. Wysoka Izba zgodziła się na tę kwotę i na te regulacje. A dziś, zaledwie po 6 miesiącach, rząd proponuje nam zmia- Poseł Gabriela Lenartowicz: nę tej ustawy i o tej zmianie dzisiaj debatujemy. Mi- nister środowiska drastycznie podnosi wydatki i nie Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Najpierw poproszę potrafi przekonująco i rzetelnie uzasadnić potrzeby o czas na sprostowanie. Zostałam wymieniona z imie- zmian. Zmiany organizacyjne nie wymagają ustawo- nia i nazwiska. Potem będę przedstawiała wystąpie- wych regulacji, a z kolei przyczyny wzrostu kosztów nie klubowe. nie mają dostatecznego pokrycia w faktach, jak choć- by w przypadku koronnego argumentu dotyczącego Wicemarszałek Beata Mazurek: wzrostu liczby uczestników. Tymczasem w styczniu w uzasadnieniu swojej ustawy podawaliście tę samą Pani poseł, nie brała pani udziału w dyskusji. liczbę uczestników. Co się zatem zmieniło? Podajecie, Proszę zabrać głos w imieniu Klubu Parlamen- że przyczyną jest wzrost kursu. O 30%? Dolara? Je- tarnego Platforma Obywatelska. dynym konkretnym i wyliczalnym argumentem jest potrzeba dodatkowych gratyfikacji za nadliczbowe godziny dla funkcjonariuszy. Poseł Gabriela Lenartowicz: Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Prezentuję wprawdzie stanowisko Platformy Obywatelskiej, ale proszę Dlaczego nie mogę skorzystać z prawa do sprosto- pozwolić, że sięgnę po wsparcie ze zgoła innej strony. wania? Cytuję: Według Beaty Szydło wyjaśnienia ministra są nie do przyjęcia. Na nic praktycznie nie starcza, a z budżetu idzie na szczyt astronomiczna kwota. Wicemarszałek Beata Mazurek: Moim zdaniem minister środowiska chce ratować swoją reputację po ostatnich wpadkach z odpadami. Dlatego, że nie brała pani do tej pory udziału Promocja za 100 mln na cały świat. Tylko dlaczego w dyskusji. z pieniędzy podatników? Pytała wtedy wiceszefowa 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z organizacją w Rzeczypospolitej Polskiej sesji Konferencji Stron Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu 263

Poseł Gabriela Lenartowicz Wicemarszałek Beata Mazurek:

PiS. Beata Szydło nie zna też do dziś korzyści, które Pani poseł, bardzo pani dziękuję. Polska mogłaby mieć z organizacji takich imprez. Proszę o zabranie głosu pana posła Grzegorza (Poseł Anna Paluch: Ale ich nie miała, bo oddali- Długiego, Kukiz’15. ście pakiet klimatyczny.) Cytuję: Czy nie ma refleksji w rządzie, żeby jednak zastanowić się, czy nam jest koniecznie potrzeb- Poseł Gabriela Lenartowicz: na taka organizacja? PiS uważa, że Polski nie stać na organizację takich szczytów. Zaznaczyła też, że może Składam wniosek o odrzucenie projektu i popraw- się okazać, że koszty te będą jeszcze wyższe – a nie ki. (Oklaski) były. Chodziło o 2013 r. Wtedy koszty w Warszawie nie wynosiły 100 mln, tylko 90 mln, a tak naprawdę 60 mln, bo 30 mln to były inwestycje na wykończenie Wicemarszałek Beata Mazurek: pomieszczeń Stadionu Narodowego, które przecież pozostały. Ale pani premier miała rację, bo to jej rząd Dziękuję. rozpoczął ten bieg na szczyt finansowy, bo jak na razie o klimacie nie ma mowy. Toteż powiedziała, że do dziś nie wie, po co nam ten szczyt. Bo ani jej rząd, Poseł Grzegorz Długi: ani rząd premiera Morawieckiego nie powiedział Po- lakom, po co chce organizować ten szczyt ani jakie Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dziękuję bardzo za cele chce podczas niego osiągnąć. oklaski. Wnioskuję, że w związku z moim wejściem. W styczniu uchwaliliśmy przeznaczenie na to (Wesołość na sali) 127 mln zł z narodowego funduszu ochrony środowi- (Poseł Magdalena Kochan: Proszę się nie łudzić.) ska – bez inwestycji i kosztem projektów ekologicz- (Poseł Gabriela Lenartowicz: Może pan zasłuży.) nych, bo na to są przeznaczone te pieniądze. Wybra- Wysoka Izbo! Nie jestem szczęśliwy z tego powo- no Katowice, bo tam „Polska w ruinie” z unijnych du, że pan poseł był uprzejmy mówić o merytorycz- pieniędzy wybudowała kompleksowe centrum kon- nych kwestiach konferencji, bo ta ustawa nie jest Spis treści gresowe i nie trzeba nic budować, wbrew temu, co o merytorycznych kwestiach konferencji. dzisiaj mówicie, zresztą nie wiem, jak chcecie wy- (Poseł Dorota Niedziela: Oczywiście, o finansach.) budować coś w ciągu 2 miesięcy. Dziś minister Ko- W tej ustawie nie ma ani jednego przepisu, który walczyk mówi, że wtedy, w styczniu, zbyt oszczę- mówi, o czym tam będziemy dyskutować ani jakie dzano. Mamy więc teraz finansowe turbodołado- cele, w sensie merytorycznym, mają być osiągnięte. wanie. Tydzień temu kwota urosła do 221 mln zł, Ta ustawa jest tylko i wyłącznie o pieniądzach, i to a wczoraj do 252 mln zł – za 11 dni szczytu. Ta usta- o poważnych pieniądzach. Niestety z bólem muszę wa powoduje wzrost wydatków o, bagatela, 123 mln zł przyznać, że moja przedmówczyni miała rację, pyta- w stosunku do pierwotnych 127 mln zł, czyli niemal jąc o to, na co te pieniądze idą. o 100%. A na co to ma być przeznaczone? Tego trud- (Poseł Gabriela Lenartowicz: Z bólem?) no się teraz dowiedzieć zarówno z uzasadnienia, jak Nawet w uzasadnieniu tej ustawy brakuje logicz- i z wyjaśnień podczas posiedzenia komisji. Oddelego- nego wyliczenia, o co chodzi i dlaczego mają być wy- wany do przedstawienia szczegółów minister Boche- dane tak duże pieniądze. Żeby była jasność, nie mó- nek był bowiem tak precyzyjny, jak długoterminowa wię, że nie mają być wydane, ja tylko chciałbym wie- prognoza pogody, którą niegdyś prezentował. W za- dzieć, na co mają być wydane, bo wtedy będziemy sadzie jedyna konkretna kwota to ta na bezpieczeń- mogli stwierdzić, czy one będą słusznie czy niesłusz- stwo, ale chodzi o wzrost o 13,5 mln zł na koszty nie wydane, tym bardziej że to wszystko będzie się związane z funkcjonariuszami. Zostało de facto odbywało de facto w zimę, kiedy w Polsce jest ogrom- (Dzwonek) nierozliczone 100 mln zł… ny smog. Konferencja będzie się odbywała bardzo blisko Rybnika, który jest chyba jednym z miast, gdzie smog jest największy. W dużej części konferen- Wicemarszałek Beata Mazurek: cja będzie się odbywała właśnie tam, a także w Kra- kowie, gdzie smog, jak wiemy – nie wawelski smok, Pani poseł… tylko smog – troszeczkę rozrabia, wobec czego wypa- dałoby nam powiedzieć, na co te pieniądze mają być wydane. Mam nadzieję, że na słuszny cel, bo chętnie Poseł Gabriela Lenartowicz: bym to poparł, ale chciałbym wiedzieć, na co te pie- niądze są przeznaczane. …na promocję, na informację, być może na pro- Ta sprawa nie powinna być przedmiotem politycz- mocję… nej rozgrywki międzypartyjnej, a niestety do tego (Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia doszło. Najpierw pan poseł był uprzejmy, zresztą pani przy wyłączonym mikrofonie) sprawozdawca też była uprzejma trochę pojeździć po 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z organizacją w Rzeczypospolitej Polskiej 264 sesji Konferencji Stron Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu

Poseł Grzegorz Długi …to tak naprawdę za ich pomocą będą finansowane zupełnie inne kwestie, tylko pod pozorem wydat- swoich poprzednikach, po Platformie, tak jak gdyby ków na konferencję. Chciałbym jednak, aby nam to miało jakiś związek z tą konferencją, a potem odpowiedziano, na co są te pieniądze i jakie inne w odpowiedzi druga pani też miała okazję pojeździć kwestie będą finansowane pod pozorem wydatków z kolei po pani Szydło itd., która mówiła to samo, co na konferencję. Dziękuję bardzo. (Oklaski) pani teraz. Czy nie widzicie tej paranoi? (Poseł Dorota Niedziela: Ale pan też pyta o pie- niądze.) Wicemarszałek Beata Mazurek: Mówicie państwo to samo na ten sam temat w zależności od tego, po której stronie jesteście Dziękuję. w danym momencie. Głos teraz zabierze poseł Ewa Lieder, klub Nowo- (Poseł Dorota Niedziela: Pyta pan o pieniądze, my czesna. też.) To świadczy o tym, że nie jest dla was ważna ta konferencja, jej cel i dobre zorganizowanie… Poseł Ewa Lieder: (Poseł Dorota Niedziela: Opowiada pan głupoty, pieniądze państwowe są ważne.) Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Po kolei. …tylko ważne jest to, żeby troszeczkę na siebie Ustawa o szczególnych rozwiązaniach związanych nakrzyczeć. Tak że ja powiem tak: Przestańmy na z organizacją w Rzeczypospolitej Polskiej sesji Kon- siebie krzyczeć i powiedzmy… Z jednej strony wnio- ferencji Stron Ramowej konwencji Narodów Zjedno- skodawcy niech powiedzą, na co im te pieniądze, bo czonych w sprawie zmian klimatu, której nowelizację nie bardzo rozumiem, a z drugiej strony bardzo chęt- chcą dziś państwo przyjąć, ingeruje w ochronę danych nie bym usłyszał: poprzemy organizację. Dziwię się, osobowych – to są stare, ale ważne zarzuty – i prawo że posłowie ze Śląska i z Małopolski jeszcze się nie do spontanicznych zgromadzeń, co jest sprzeczne spotkali, aby porozmawiać na ten temat, aby zasta- z istotą wolności zgromadzeń i wolności słowa gwa- rantowanych w konstytucji w art. 31. Jest to też na- nowić się, w jaki sposób wykorzystać tę konferencję Spis treści ruszenie europejskiej konwencji praw człowieka i kon- dla dobra regionu. Jest to dla mnie zupełnie zagad- wencji o ochronie danych osobowych Rady Europy. kowe, dlaczego na ten temat w ogóle nie ma dyskusji. To jeden z wielu przykładów naginania prawa przez Natomiast nie jest dla mnie niestety zagadkowy fakt, polski rząd. W sprawie tej ustawy eksperci przy Biu- że stwarzamy kłopot i doprowadzamy do kłótni o coś, rze Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych co powinno nas łączyć. do spraw Praw Człowieka wysłali do polskiego rządu Nie bardzo rozumiem te wydatki, jeżeli są uza- opinię, w której krytykują m.in. zbyt szerokie upraw- sadnione tylko i wyłącznie kwestią policjantów. Ro- nienia Policji do gromadzenia informacji na temat zumiem, że skoro to się nazywa COP24 – po angiel- uczestników szczytu klimatycznego w Katowicach. sku „cop” oznacza policjanta, w slangu to jest gli- Eksperci wskazują, że art. 22 uniemożliwia sponta- niarz – więc rozumiem, że to idzie na gliniarzy. Czy niczne, pokojowe zgromadzenia w Katowicach, które trzeba specjalnej ustawy po to, żeby wydać na to ze względu na oczekiwany charakter COP24 powin- większe pieniądze? Czy w ogóle trzeba specjalnej ny być tolerowane. Rząd mógłby obrać inny kierunek, ustawy, aby zorganizować konferencję? Jeżeli wpro- tylko trzeba tu dobrej woli. Mógł np. zdecydować się wadzamy już kolejną ustawę specjalną z powodu na wyznaczenie w Katowicach na czas szczytu spe- organizowania jakiejś imprezy, to niedługo będzie- cjalnych stref, gdzie zapewniona byłaby swoboda my musieli rozpatrywać tu więcej ustaw niż jest dni demonstracji. To jest pomysł Helsińskiej Fundacji w roku, tylko dlatego że coś się dzieje. Praw Człowieka. Mamy tutaj jakiś problem systemowy: przygoto- Kwota ujęta w nowelizacji ustawy o szczególnych wujemy imprezy, omijając prawo. Taka jest prawda, rozwiązaniach związanych z organizacją w Rzeczy- że przecież chodzi tylko o to – i tutaj nie musimy się pospolitej Polskiej sesji Konferencji Stron Ramowej czarować – aby omijać prawo. Wobec tego apeluję, konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian żeby jednak wszystkie nasze organa po tym wszyst- klimatu wzrosła, tak jak już wielokrotnie usłyszeli- kim rozliczyć i sprawdzić, jak to wszystko poszło, bo śmy, o 100%: ze 127 mln zł do 252 mln zł. Do dziś nie jak się wdraża specjalną ustawę, to trzeba też spe- jest jasne, na co dokładnie te pieniądze zostaną prze- cjalnie na to patrzeć. Powiem szczerze: nie jestem znaczone, a Polacy nie wiedzą i najwyraźniej nie do- wrogiem, jak już wiele razy powiedziałem, wydawa- wiedzą się, jak i gdzie ta kwota zostanie rozdyspono- nia pieniędzy, natomiast jestem wrogiem metody fi- wana. Należy tu podkreślić, że dużą część tych kosz- nansowania w ten sposób czegoś innego. Ja się trochę tów musi pokryć Narodowy Fundusz Ochrony Śro- boję, że jeżeli chodzi o te pieniądze, które nagle chce dowiska i Gospodarki Wodnej, który ma inne bardzo się wydać się w 2-krotnie większej wysokości… pilne wydatki dotyczące ochrony klimatu, na które (Poseł Dorota Niedziela: Na 100-lecie odzyskania wiecznie brakuje pieniędzy. Ten nagły i niewytłuma- niepodległości.) czony przez Ministerstwo Środowiska wzrost kosz- 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z organizacją w Rzeczypospolitej Polskiej sesji Konferencji Stron Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu 265

Poseł Ewa Lieder ani na COP, ani na promocję Polski. W związku z tym rozumiem, że punkt widzenia zmienia się w zależno- tów jest tym bardziej dziwny, że omija się procedury ści od punktu siedzenia. przetargowe, a więc wybór beneficjentów tych kwot Powiem tak: krytykujemy to przede wszystkim będzie zupełnie uznaniowy. dlatego, że drenujecie państwo Narodowy Fundusz Ogólnikowo podano kategorie wydatków. Wzrosły Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, który po- kwoty w wydatkach np. na wynajem powierzchni, na winien działać na rzecz promocji edukacji, na rzecz obsługę telewizyjną. Przypuszczam, że to wolne me- wsparcia projektów inwestycyjnych, ekologicznych. dia Piotra Semki dostały jeszcze za mało pieniędzy Na to wsparcie oczekują samorządy, na to wsparcie z funduszu ochrony środowiska. oczekują dzisiaj mieszkańcy Polski, bo w kwestii cho- Pieniądze są też przeznaczane na ochronę bezpie- ciażby inwestycji wodno-kanalizacyjnych jest jeszcze czeństwa. Dlaczego wysokość tych kosztów podsko- bardzo wiele do zrobienia. czyła aż do nieba? Skąd to rozpasanie i ta rozrzut- Na koniec powiem tak: pan minister Szyszko miał ność? Polacy mają prawo to wiedzieć. Minister śro- chociaż umiar. Pan, panie ministrze, hulaj dusza, dowiska tłumaczy to m.in. tym, że w innych krajach piekła nie ma, ale zostanie pan z tego rozliczony. przy tego typu konferencjach koszty były wyższe. Nie (Oklaski) jest to przekonujący argument, ponieważ te konferencje odbywały się ostatnio w krajach, w których ceny są dużo wyższe, ale to wszystko omówiliśmy już Wicemarszałek Beata Mazurek: na posiedzeniu komisji. Koszty rosną, ale oferta ministerstwa dotycząca Zakończyliśmy oświadczenia w imieniu klubów ochrony klimatu, którą będzie musiało przedstawić i kół. na tej konferencji, nie wydaje się, żeby ruszyła z miej- (Poseł Anna Paluch: Same pogróżki.) sca. Jesteśmy bardzo ciekawi, co zaproponuje pan Przechodzimy do zadawania pytań. minister i do czego się zobowiąże rząd, który nadal Czy ktoś z państwa chciałby jeszcze zapisać się do nie zapanował nad palącym problemem zanieczysz- zadania pytań? czenia powietrza w Polsce. Za każdym razem, proszę Bardzo proszę, panie pośle, i zamykam listę. państwa, będę o tym mówiła. Jako pierwsza pytanie zada pani poseł Gabriela Spis treści Nowoczesna będzie głosowała za odrzuceniem Lenartowicz, klub Platforma Obywatelska. tego projektu, szczególnie z powodu tych wzrastają- Czas – 1 minuta. cych kosztów. Dziękuję. (Oklaski)

Poseł Gabriela Lenartowicz: Wicemarszałek Beata Mazurek: Pani Marszałek! Ja nie tylko w ramach sprosto- Głos zabierze pani poseł Urszula Pasławska, Pol- wania, na które mi pani nie pozwoliła, ale jest nie- skie Stronnictwo Ludowe – Unia Europejskich De- elegancko wymieniać tu z nazwiska… mokratów. (Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie)

Poseł Urszula Pasławska: Wicemarszałek Beata Mazurek: Szanowna Pani Marszałek! Szanowny Panie Mi- nistrze! Nikt dzisiaj nie podważa, że konferencja Pani poseł, sprostowanie można wygłaszać wtedy, COP24 w Katowicach wymaga szczegółowych ure- kiedy pani bierze udział w dyskusji. Pani udziału gulowań, wymaga szczególnego wsparcia i szczegól- w dyskusji nie brała. Proszę się zapoznać z regulami- nych pieniędzy. Myślę, że co do tego nikt nie ma wąt- nem i w stosownym czasie wygłaszać sprostowanie. pliwości. Mamy jednak już wątpliwości co do tego, (Poseł Dorota Niedziela: Jak to nie brała udziału? jak państwo się zabrali za przygotowanie tej konfe- A co jest dyskusją?) rencji, bo jeżeli pół roku po przegłosowaniu stosownej (Poseł Gabriela Lenartowicz: Brałam udział w dys- ustawy państwo zwiększacie koszty o 100%, to chcia- kusji w komisji i do tego odnosił się poseł Sobierajski.) łoby się powiedzieć, że jesteście po prostu mistrzami Proszę. w planowaniu. Ale nie tylko dlatego mamy uwagi do tej ustawy, nie tylko dlatego, że państwo nie wytłumaczyli tych Poseł Gabriela Lenartowicz: kosztów, nie tylko dlatego, że koszty w poprzednich latach były znacząco niższe: 70 mln – Poznań, 90 mln Chcę przede wszystkim powiedzieć, że Platforma – Warszawa. Wówczas, pani poseł, krzyczeliście pań- jest przekonana o potrzebie angażowania się Polski stwo, że to są strasznie duże pieniądze, że są to pie- w budowanie światowej polityki klimatycznej i arty- niądze podatników i nie powinny być przeznaczane kułowania polskiego stanowiska, ale domagamy się 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z organizacją w Rzeczypospolitej Polskiej 266 sesji Konferencji Stron Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu

Poseł Gabriela Lenartowicz cjacje pakietu 3 x 20. Niestety w ogóle nie podjęto tematu. publicznej debaty, a nie tylko wyrzucania pieniędzy. (Poseł Dorota Niedziela: Wczoraj dostał odpo- Popieramy organizację szczytu klimatycznego w Ka- wiedź. Dalej pan kłamie.) towicach i w tej sprawie dużo więcej zrobiłam, niż Natomiast chciałem zapytać, panie ministrze, czy panu się w ogóle w głowie mieści. Niemniej nie może gdyby tej nowelizacji ustawy nie było, to ta konferen- to się tak dziać. cja mogłaby się bezpiecznie odbyć albo w ogóle się Chcę jeszcze zadać pytanie: A na co zamierza wy- odbyć. Dziękuję. (Oklaski) dać te 26 mln pan minister w 2019 r.? Wtedy już nie (Głos z sali: O Boże…) będzie ani delegatów, ani szczytu. (Dzwonek) Czyżby (Poseł Dorota Niedziela: Oczywiście, że tak, tylko na zasłużone premie? (Oklaski) za mniejsze pieniądze.) (Poseł Grzegorz Długi: Ja znam odpowiedź: tak.)

Wicemarszałek Beata Mazurek: Wicemarszałek Beata Mazurek: Pytanie zada pani poseł Elżbieta Stępień, klub Dziękuję. Nowoczesna. Pytanie zadaje pani poseł Dorota Niedziela, Plat- forma Obywatelska. Poseł Elżbieta Stępień:

Poseł Dorota Niedziela: Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Co do zasady nie mamy wątpliwości, że ta konferen- Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! cja jest niezbędna, że jest potrzebna. Co do liczby, Podatki rosną, służba zdrowia upada, ale na orga- myślę, jest znacznie wygórowana. 30–40 tys. Oby tyle nizację parodniowego szczytu biurokratów walczą- było, jak najbardziej, jeżeli to ma stanowić o jakości cych z mitycznym globalnym ociepleniem znalazło Spis treści i sukcesie organizacji tej imprezy. się 100 mln zł, a więc cała roczna subwencja na li- Szanowni Państwo! Potrzebujemy naprawdę go- kwidowanie Funduszu Kościelnego. To są wypowie- spodarnej ręki przy wydawaniu tych pieniędzy. To są dzi z 2013 r., a ja się pytam, co się takiego wydarzyło, duże pieniądze, na które wszyscy podatnicy bardzo że nagle okazało się, że ten szczyt jest sukcesem, że ciężko pracują, a państwo staracie się to po prostu może nam coś przynieść. Zawsze byłam za tym, że w bardzo niejasny, niewyjaśniony sposób wydatko- powinniśmy organizować szczyt i że to jest możliwe, wać. Oczekujemy transparentności wydatków zwią- ale to państwo, to pani poseł, to pan poseł Szyszko, zanych z organizacją COP24. Dziękuję. (Oklaski) to pani premier Szydło wątpili w to, oskarżali, że wydawane są pieniądze. Uważam, że Polski nie stać w tej chwili na organizację takich imprez, uważam, Wicemarszałek Beata Mazurek: że nie powinny być one organizowane – proszę zaj- rzeć do stenogramów, to były wasze wypowiedzi. Pytanie teraz zadaje poseł Marek Sowa, klub No- I tak samo jak pan poseł proszę pana ministra, woczesna. żeby było jasne wytłumaczenie, na co te pieniądze zostaną wydane (Dzwonek), bo cały czas kręcicie. (Oklaski) Poseł Marek Sowa:

Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ja nie mam żad- Wicemarszałek Beata Mazurek: nych wątpliwości, że ważne wydarzenia międzyna- rodowe powinny się odbywać w Polsce. One budują Pytanie zada pan poseł Czesław Sobierajski, Pra- pozycję, są ważne, można wstawiać do agendy tema- wo i Sprawiedliwość. ty. Ale nie można nabierać Polaków w kwestiach finansowych. Jeśli otrzymujemy organizację w roku 2016, to budżet organizacji całego wydarzenia musi Poseł Czesław Sobierajski: być znany w roku 2016, kiedy się aplikuje. Później może być dopasowany, ale nie można w przeciągu Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Kto ile i co zro- roku, na kilka miesięcy przed szczytem, podnosić go bił, nie musimy się tu licytować, pani poseł. Będąc o 100%. Dzisiaj państwo wszystko powinniście mieć w Komitecie Regionów Unii Europejskiej jako przed- rozstrzygnięte, cały proces zapięty, zgodnie z ustawą, stawiciel województwa śląskiego, w 2011 r., kiedy która była przyjmowana chyba w styczniu. Tym, co była polska prezydencja, zwracałem się formalnie do pokazujecie, podnosząc te koszty, mówiąc szczerze, premiera na piśmie, aby priorytetowe były renego- powinny się zająć służby. Mówicie tutaj o transporcie 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z organizacją w Rzeczypospolitej Polskiej sesji Konferencji Stron Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu 267

Poseł Marek Sowa Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm propozycję przyjął. z Krakowa. No nie wygłupiajcie się. Wiecie, ile ludzi Sprzeciwu nie słyszę. można przewieźć za milion złotych? A wy o ponad Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 25. 100% podnosicie? Pani poseł, gdzie… (Dzwonek) porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Zdro- (Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia wia o rządowym projekcie ustawy o zmianie usta- przy wyłączonym mikrofonie, oklaski) wy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (druki nr 2746 i 2780). Wicemarszałek Beata Mazurek: Proszę panią poseł Bernadetę Krynicką o przedstawienie sprawozdania komisji. Dziękuję, panie pośle. Odpowiedzi na zadane pytania udzieli minister środowiska pan Henryk Kowalczyk. Poseł Sprawozdawca Bernadeta Krynicka:

Minister Środowiska Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wy- Henryk Kowalczyk: soka Izbo! W imieniu Komisji Zdrowia mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie sprawozdanie o przedsta- Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ponie- wionym rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy waż w czasie posiedzenia komisji była dyskusja, a uza- o przeciwdziałaniu narkomanii oraz ustawy o Pań- sadnienie wzrostu kosztów było prezentowane bar- stwowej Inspekcji Sanitarnej, druk nr 2746. dzo szczegółowo, pozwolę sobie tylko na dwa zdania Marszałek Sejmu w dniu 17 lipca 2018 r. skierował na ten temat. Oczywiście to wynika przede wszyst- powyższy projekt ustawy do Komisji Zdrowia do pierw- kim z większej ilości uczestników, po drugie, z wy- szego czytania. W dniu dzisiejszym Komisja Zdrowia mogów, które stawia sekretariat OZN konferencji, po przeprowadziła pierwsze czytanie, rozpatrzyła projekt. trzecie, z konieczności zapewnienia bezpieczeństwa. Sprawozdanie komisji to druk nr 2780. Chcemy zapewnić w Polsce bezpieczeństwo, tak jak Wysoka Izbo! Przedkładana nowelizacja ustawy Spis treści już potrafiliśmy to zrobić w czasie Światowych Dni o przeciwdziałaniu narkomanii została opracowana ze względu na konieczność wprowadzenia kolejnych Młodzieży. działań ograniczających zjawisko wytwarzania i wpro- Jeśli chodzi o sposób wydawania i o to, że oczywi- wadzania do obrotu środków zastępczych i nowych ście będziecie państwo mnie z tego rozliczać, jak tutaj substancji psychoaktywnych. Nowelizacja uwzględnia próbowano straszyć, ja oczywiście rozliczeń się nie boję. również przyjęte w Unii Europejskiej nowe rozwiąza- Wydawanie środków finansowych jest absolutnie trans- nia prawne umożliwiające objęcie nowych substancji parentne – wszystkie wydatki – umowy są zawierane psychoaktywnych procedurą oceny zagrożeń na po- w trybie konkursowym. Faktycznie ustawa o zamówie- ziomie Unii Europejskiej i procedurą poddania danej niach publicznych nie funkcjonuje w pełni, dlatego że substancji środkom kontroli i sankcjom karnym ta- tam jest proces odwoławczy, a przy takim procesie kim samym jak te przewidziane w prawie krajowym odwoławczym moglibyśmy w ogóle nie zdążyć przed wobec narkotyków. Dlatego też celem przedkładane- konferencją zlecić pewnych zadań, ale wszystko jest go projektu ustawy jest objęcie przepisami karnymi transparentne, w trybie konkursowym, pod nadzo- przede wszystkim czynów związanych z wprowadze- rem służb. niem do obrotu tych substancji i stworzenie instru- (Poseł Grzegorz Długi: Służby też biorą.) mentów prawnych umożliwiających odpowiedzial- Naprawdę proszę być spokojnym. Zakończymy ność karną osób z tym związanych. konferencję, rozliczę się z tych środków finansowych, W związku z szybkim tempem pojawiania się nie- będziecie państwo mogli zadawać pytania co do każ- bezpiecznych substancji za zasadne uważa się okre- dego szczegółu. Dziękuję bardzo. (Oklaski) ślenie ich wykazu w rozporządzeniu ministra zdrowia, w przypadku którego czas niezbędny do prowadzenia prac legislacyjnych jest krótszy niż w przypad- Wicemarszałek Beata Mazurek: ku wprowadzania zmian ustawowych. Powyższe umoż- liwi skuteczniejszą ochronę społeczeństwa przed tymi Dziękuję. substancjami. Projektowane rozporządzenie ministra Zamykam dyskusję. zdrowia zakłada, że narkotykami oprócz wspomnia- W związku z tym, że w czasie drugiego czytania nych środków odurzających i substancji psychotropo- zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy powych, załączniki nr 1 i 2, będą również nowe sub- prawki, proponuję, aby Sejm skierował ponownie stancje psychoaktywne, załącznik nr 3. Załącznik ten projekt do Komisji Ochrony Środowiska, Zaso- będzie zawierał listę substancji, które zespół do bów Naturalnych i Leśnictwa w celu przedstawienia spraw oceny ryzyka zagrożeń dla zdrowia lub życia sprawozdania. ludzi związanych z używaniem nowych substancji 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 268 Projekt ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej

Poseł Sprawozdawca Bernadeta Krynicka cji, którym będzie groziła grzywna, kara ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 3. psychoaktywnych działający przy ministrze zdrowia W wypadku gdy przedmiotem czynu byłaby nie- rekomenduje jako substancje niebezpieczne dla zdro- znaczna ilość nowej substancji psychoaktywnej prze- wia i życia i powodujące szkody społeczne. znaczonej na własny użytek z uwagi na określone Projektowaną zmianą, którą wprowadza projekt okoliczności możliwe będzie umorzenie postępowa- ustawy, będzie obowiązek uzyskania przez przed- nia. Ponadto nowe przepisy mają ustawowo zapewnić siębiorców zezwolenia na prowadzenie legalnej dzia- pomoc osobom uzależnionym od dopalaczy. Uzależ- łalności z użyciem nowych substancji psychoaktyw- nienie od nowych substancji psychoaktywnych bę- nych. dzie podlegało leczeniu, rehabilitacji tak jak uzależ- W przypadku wykonywania działalności dotyczą- nienie od narkotyków. cej wytwarzania, przetwarzania, przerabiania, przy- Mając na uwadze pozytywne skutki proponowa- wozu, wywozu, wewnątrzwspólnotowej dostawy lub nych zmian, wnoszę, aby Wysoki Sejm uchwalić ra- wewnątrzwspólnotowego nabycia oraz wprowadzenia czył załączony projekt ustawy. Dziękuję bardzo. do obrotu nowej substancji psychoaktywnej przedsię- biorcy prowadzący taką działalność co do zasady będą musieli uzyskać na nią zezwolenie od inspektora do Wicemarszałek Beata Mazurek: spraw substancji chemicznych. Takiego przedsiębior- cę zobowiązano także do przekazywania inspektoro- Dziękuję. wi do dnia 31 marca każdego roku informacji za rok Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- poprzedni o prowadzonej działalności. Ma też prowa- rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad- dzić on ewidencję nowych substancji psychoaktyw- czeń w imieniu klubów i kół. nych według dat ich nabycia lub wejścia w ich posia- Otwieram dyskusję. danie przez 5 lat, licząc od końca roku kalendarzo- Jako pierwszy głos zabierze poseł Tomasz Latos, wego. Przedsiębiorca będący odbiorcą nowej substan- Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość. cji psychoaktywnej ma sporządzić dla każdej trans- akcji deklarację zastosowania nowej substancji psy- Spis treści choaktywnej. Poseł Tomasz Latos: W projekcie ustawy uregulowano też obowiązek zgłaszania jednostkom Państwowej Inspekcji Sani- Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie tarnej przypadków zatruć środkiem zastępczym lub Ministrze! W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo nową substancją psychoaktywną. Podmiot leczniczy i Sprawiedliwość mam zaszczyt przedstawić stano- prowadzący leczenie osoby podejrzanej o zatrucie wisko wobec rządowego projektu ustawy o zmianie środkami zastępczymi lub nową substancją psycho- ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz ustawy aktywną będzie zobowiązany do zgłaszania tego fak- o Państwowej Inspekcji Sanitarnej, odpowiednio dru- tu właściwemu państwowemu inspektorowi sanitar- ki nr 2746 i 2780. nemu niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu Szanowni państwo, sytuacja z dopalaczami jest 48 godzin od chwili powzięcia podejrzenia co do za- sprawą, o której wielokrotnie dyskutowaliśmy i w tej trucia lub zgonu z powodu zatrucia. Państwowy po- Izbie, i na posiedzeniach Komisji Zdrowia. Cieszę się, wiatowy inspektor sanitarny udostępni niezwłocznie że przy procedowaniu nad tą ustawą w komisji była to zgłoszenie właściwemu wojewódzkiemu inspekto- jednomyślność. Wszyscy posłowie byli za przyjmowa- rowi sanitarnemu oraz głównemu inspektorowi sa- niem poszczególnych artykułów, jak i byli za przyję- nitarnemu, który dokona weryfikacji udostępnionych ciem całości ustawy. To dobrze, ponieważ wszystkim danych. Główny inspektor sanitarny zobowiązany nam, jak rozumiem, zależy na tym, aby lepiej, skutecz- będzie do sporządzania do dnia 31 marca każdego niej, efektywniej walczyć z dopalaczami. Stąd też bar- roku raportu dotyczącego zatruć środkiem zastęp- dzo dziękuję rządowi za przedstawienie tej ustawy, czym lub nową substancja psychoaktywną. ustawy potrzebnej, pożądanej. Co do sensu jej wpro- Zgodnie z nowymi przepisami dopalacze będą wadzenia to oczywiście nie ma żadnych wątpliwości, traktowane przez prawo na równi z narkotykami, np. natomiast cały czas można dyskutować o tym, i dys- przywóz, wywóz, przewóz, wewnątrzwspólnotowe na- kutujemy, co zrobić, aby ta ustawa była jak najbardziej bycie lub wewnątrzwspólnotowa dostawa nowych efektywna. Jednym z pomysłów, który jest tutaj wy- substancji psychoaktywnych będą podlegały grzyw- korzystany, jest zrównanie kwestii związanych ze nie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia sprzedażą czy posiadaniem dopalaczy, tzw. dopalaczy, wolności do lat 5, a zatem takiej samej jak w wypad- z tym, co obecnie dotyczy stosowania, posiadania, ku środków odurzających lub substancji psychotro- sprzedaży narkotyków. Myślę, że to jest właściwy kie- powych. Do odpowiedzialności karnej zostaną pocią- runek, tak jak w kwestiach związanych z przeniesie- gnięci również handlarze dopalaczami, którym za niem części łączącej się z enumeratywnym wykazem dystrybuowanie dopalaczy w znacznej ilości będzie tych substancji do odpowiednich rozporządzeń mini- groziło do 12 lat więzienia. Dodatkowo regulacje kar- stra zdrowia, które zdecydowanie łatwiej można na ne będą dotyczyły posiadaczy zabronionych substan- bieżąco korygować, modyfikować. Miejmy nadzieję, 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej 269

Poseł Tomasz Latos nymi środowiskami i specjalistami. Wprowadza on przepisy karne penalizujące zarówno nowe substan- że te rozwiązania plus oczywiście twarda i natychmia- cje psychoaktywne, jak i środki zastępcze. Wprowa- stowa reakcja po stwierdzeniu występowania jednak dza rozwiązania, które mają na celu rzeczywiste w różnej postaci w dalszym ciągu tego zjawiska będą ograniczenie dostępu do dopalaczy na polskich uli- bardziej skuteczne niż to, co do tej pory miało w swo- cach. Niestety do chwili obecnej nasz projekt nie do- jej dyspozycji państwo, niż te instrumenty, którymi do czekał się nadania numeru druku. Szkoda, bo zależy tej pory się ono posługiwało. Warto pamiętać przy nam, aby środki psychotropowe były zabronione okazji dopalaczy, że często nawet jednokrotne – pod- z zasady. Chcemy, aby nie było możliwe handlowanie kreślam: jednokrotne – użycie niektórych z tych sub- tym, co zagraża życiu i zdrowiu. stancji wywołuje nieodwracalne skutki. Rządowy projekt PiS to propozycja zabawy w kot- W literaturze są opisywane przypadki, kiedy po ka i myszkę. Tworzy przestępcom możliwość wyko- jednokrotnym zażyciu dopalacza powstały wymaga- rzystania luk w przepisach. Przez ostatnie lata po- jące później właściwie stałego leczenia różnego ro- winniście posiąść elementarną wiedzę, również na dzaju zaburzenia psychiczne, z których nie można skutek moich pism, interpelacji i monitów, że proble- wyprowadzić chorego w sposób trwały. Są takie sy- mem nie są stare dopalacze, których składniki są na tuacje. Szereg osób, zwłaszcza w młodym wieku, nie liście. Problemem są nowe substancje, z których po- zdaje sobie sprawy z ogromu zagrożeń, które tak na- wstają nowe dopalacze, a tych substancji nie ma na prawdę są porównywalne z tymi związanymi z zaży- liście. Przestępcy to wykorzystują i będą wykorzy- waniem najgroźniejszych narkotyków. W tym sensie stywać, wyprzedzając publikowane listy środków nie ma tutaj różnicy, a powiedziałbym nawet, że zabronionych. Grupy zajmujące się dopalaczami są z punktu widzenia prowadzenia procesu terapeutycz- jak hydry, odradzają się, wymyślają coraz to nowe nego jest trudniej, gorzej, ponieważ ze względu na metody. różnorodność tych substancji trudniej jest w trakcie Dodatkowo wprowadziliście niejednoznaczne de- leczenia w szpitalu znaleźć odpowiednie antidotum, finicje nowych substancji psychoaktywnych oraz odpowiedni sposób leczenia. Jak wspomniałem, róż- środków zastępczych. W tworzeniu prawa najważ- norodność tych substancji jest bardzo duża i czasami niejsze jest dookreślenie definicji i pojęć. Wprowadza- trudno jednoznacznie wskazać, co jest przyczyną cie określenia: porównywalny, naśladujący. Taki jest Spis treści określonych zaburzeń, często wielonarządowych. właśnie rządowy projekt PiS. Należy głośno o tym Dlatego chciałem jeszcze raz podziękować rządo- mówić, bo ten projekt dotyczy zdrowia i życia ludz- wi za tę ustawę z przedłożenia rządowego i chciałem kiego. Kolejna definicja to definicja środka zastępcze- przekazać, że klub Prawo i Sprawiedliwość będzie ją go. Przede wszystkim brak w niej wskazania, że cho- popierał. (Oklaski) dzi o substancje, które mają takie samo lub podobne działanie na ośrodkowy układ nerwowy jak środek odurzający czy nowa substancja psychoaktywna. Moż- Wicemarszałek Beata Mazurek: na to wprawdzie wyinterpretować z faktu, że według nowej definicji środek zastępczy może być użyty Dziękuję. w tym samym celu. Jeśli jednak za cel uznać odurze- Głos zabierze teraz poseł Małgorzata Niemczyk, nie, to środkiem zastępczym może być nawet alkohol Platforma Obywatelska. lub stosowany przez niektórych klej typu butapren. Tymczasem istotą nie jest cel, czyli odurzenie, ale oddziaływanie na ośrodkowy układ nerwowy. Nie- Poseł Małgorzata Niemczyk: stety wobec środków zastępczych karą nadal jest tylko sankcja administracyjna. W państwa projekcie Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu klubu środki zastępcze, tzn. ich wytwarzanie, produkcja Platformy Obywatelskiej mam zaszczyt przedstawić i wprowadzanie do obrotu nie są przestępstwami. Tu stanowisko wobec rządowego projektu ustawy o prze- jest szydło, co zaraz wyjdzie wam z worka. Nie nadą- ciwdziałaniu narkomanii, druk nr 2746. życie ucinać głów hydrze, które się ciągle będą odra- Przygotowaliście państwo projekt, który de facto dzać, i ciągle będziecie małym kotkiem, który będzie będzie stanowić martwe prawo. Rządowy projekt na- gonić tłustą myszkę z kasą. Jak wiemy z prac zespo- dal będzie pozwalał wprowadzić nowe dopalacze na łu do spraw walki z dopalaczami z Łodzi, dilerzy są polski rynek, bo środki zastępcze w tym projekcie nie w stanie wytworzyć i wprowadzić na rynek nową są penalizowane. Tylko penalizacja tych środków, substancję w tydzień lub dwa. Tą nową substancją tzw. nowych dopalaczy, da organom ścigania możli- będzie właśnie środek zastępczy, który ma ten sam wość prowadzenia skutecznej walki ze zorganizowa- cel co środek odurzający. Ma podobne do niego dzia- nymi grupami przestępczymi. łanie, ma co nieco inny skład chemiczny czy budowę, Niczym mantrę powtarzacie państwo, by nie kry- niejako jest więc legalny. Rząd PiS skopiował z na- tykować waszych projektów. Mówicie, aby przedsta- szego projektu ideę penalizacji, spenalizował nową wić swój projekt. Zrobiliśmy to. 8 czerwca złożyliśmy substancję psychoaktywną i pominął penalizację no- w Sejmie bardzo dobry projekt skonsultowany z róż- wych dopalaczy, czyli środków zastępczych. 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 270 Projekt ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej

Poseł Małgorzata Niemczyk kotyków. Jest to bzdura totalna. Nieprzewidywalne skutki, nieznany skład chemiczny dopalaczy powo- Kolejny bardzo ważny problem tej ustawy to no- dują szkody niewyobrażalne. Od lat próbujemy jako tyfikacja. Dwa zbieżne projekty złożono zgodnie z prze- społeczeństwo, poprzednie rządy, walczyć z tym zja- pisami. Nowym czynem technicznym w rządowym wiskiem, ale to przypomina walkę z wiatrakami. I nie projekcie PiS jest penalizacja nowych substancji psy- ma żadnej pewności, czy ten projekt, któremu dobrze choaktywnych. Jak to jest z tą notyfikacją, pani mar- życzę, wprowadzi zmiany na lepsze. Czas pokaże, czy szałek? Dla projektu rządowego notyfikacja nie jest ta ustawa pomoże w walce z dopalaczami. potrzebna, a dla projektu Platformy jest wymagana? W tej ustawie – zgodnie z projektem nowelizacji Czy zapisy z rządowego projektu zawartego w druku – przemodelowano definicję dopalaczy. Nastąpi ode- nr 2746 będą skuteczne w nienotyfikowanej ustawie? rwanie pojęcia substancji psychoaktywnej od pojęcia Przecież z pewnością będą zastosowane. Niestosowal- środka zastępczego. Substancja psychoaktywna ma ność przepisów nienotyfikowanych – w tej kwestii znany wzór chemiczny, dlatego można się spodzie- proponuję sięgnąć do wyroku Sądu Najwyższego i do wać, jak zadziała, i ona właśnie trafi do wykazu no- opinii Biura Analiz Sejmowych. wych substancji, za których posiadanie będą stoso- Występuję w imieniu klubu Platformy Obywatel- wane kary tak jak za posiadanie narkotyków. Za skiej, występuję też jako członek komisji sportu i do- posiadanie nowej substancji psychoaktywnej będą świadczony sportowiec, który doskonale wie, na czym groziły takie kary jak za posiadanie narkotyków, polega nieustanna walka z dopingiem w sporcie, wal- a środek zastępczy, dopóki nie ustali się jego składu, ka sportowców, którzy nie stosują dopingu, ze spor- zostanie objęty karą finansową, co może skutkować towcami po niego sięgającymi. Reasumując, klub Platformy Obywatelskiej bę- po prostu brakiem odpowiednich kar. dzie głosował za projektem mimo licznych w nim Zrównanie list narkotyków i dopalaczy jest słusz- uchybień – z ich powodu składamy poprawki. Dodat- nym rozwiązaniem, to nie ulega żadnej wątpliwości. kowo prosimy o rozsądek i wstrzymanie prac, aby To, że się wprowadza kary, też jest słusznym rozwią- dokonać notyfikacji rządowego projektu PiS, aby zaniem, jest jednak jedno ale. I tej sprawie chciałbym w przyszłości mógł on być ustawą naprawdę skutecz- troszkę więcej czasu poświęcić, bo wciąż mam obawy. Spis treści ną w walce z dopalaczami, a nie martwym prawem. Możliwość karania za posiadanie niewielkiej ilości na Walka z dopalaczami będzie skuteczna tylko wtedy, własne potrzeby może skutkować bardzo źle w nastę- kiedy wszystko, co ich dotyczy, będzie uznane za prze- pujących sytuacjach. stępstwo. Zrozumcie w końcu, że najważniejszym wa- Każdy z nas był młody – ja może dawno, państwo runkiem tego, by ta ustawa była skuteczna i po- troszkę mniej – i wie, jak w takim wieku się myśli. wstrzymywała przestępców, jest penalizacja nowych I wyobrażam sobie, że może dochodzić do takich sy- substancji psychoaktywnych, penalizacja środków tuacji, że na jakiejś, powiedzmy, imprezie, gdzie po- zastępczych oraz notyfikacja tego projektu ustawy. jawiają się dopalacze, ktoś z młodych ludzi przedaw- Dla nas ochrona interesu społecznego, dzieci i mło- kuje, weźmie i zaszkodzi mu to, a pozostali, bojąc dzieży jest najważniejsza. Dlatego ostrzegamy, że się odpowiedzialności karnej, nie zgłoszą tego faktu. projekt PiS (Dzwonek) nie będzie skuteczny, bo nie I z powodu obawy przed karą taka osoba może nie- rozwiązuje sedna problemu. (Oklaski) stety umrzeć. Trendy, jeśli chodzi o wytyczne Świa- towej Organizacji Zdrowia, są w tej chwili takie, żeby w ogóle zastanowić się nad tym, czy za niewielką ilość Wicemarszałek Beata Mazurek: narkotyków, w tym wypadku dopalaczy, bo to jest to samo, należy karać osobę posiadającą na własny uży- Pani poseł, bardzo dziękuję. tek, ponieważ konsekwencje kary w postaci zagroże- Proszę o zabranie głosu posła Jerzego Kozłow- nia zdrowia mogą być niewspółmiernie większe niż skiego, klub Kukiz’15. efekty penalizacyjne. Pani poseł, mówiła pani o poprawkach. Z drugiej strony całe ostrze tej ustawy powinno (Poseł Małgorzata Niemczyk: Już, już.) być wymierzone w producentów, dystrybutorów, han- Bardzo proszę, panie pośle. dlarzy. Na tym należałoby skupić całą siłę i moc tej ustawy. Z kolei straszenie młodych ludzi karami może zadziałać, ale zupełnie odwrotnie, niż państwo Poseł Jerzy Kozłowski: to zakładacie. Nie odstraszy młodych ludzi od ekspe- rymentowania, że tak powiem, ale może skutecznie Pani Marszałek! Panowie Ministrowie! Wysoka odstraszyć, ze względu na tę sankcję, od zgłaszania Izbo! Nie trzeba nikogo przekonywać, że dopalacze tego, że dana osoba wzięła ten obrzydliwy środek to jest wielkie zło, zło, które dotyka młodych ludzi. i zagraża jej śmierć. Dlatego jeszcze raz pochyliłbym W ciągu jednego miesiąca mamy w Polsce 300 przy- się nad tym, czy karanie za posiadanie niewielkich padków zatruć i chyba nikt nie wierzy w to – co nie- ilości tego typu narkotyku, dopalacza, ma sens i jest którzy twierdzą – że jest to łagodniejsza forma nar- (Dzwonek) dla ustawy korzystne. Dziękuję. (Oklaski) 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej 271

Wicemarszałek Beata Mazurek: ściwe organy państwa będą wiedziały, jak rozsądnie korzystać z tych regulacji. Dziękuję, panie pośle. Podsumowując, Klub Poselski Nowoczesna zagło- Głos teraz zabierze poseł Marek Ruciński, klub suje za przyjęciem tego projektu. Dziękuję. (Oklaski) Nowoczesna. Wicemarszałek Beata Mazurek: Poseł Marek Ruciński: Dziękuję bardzo. Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Poseł Władysław Kosiniak-Kamysz złożył swoje Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Posel- wystąpienie na piśmie*). skiego Nowoczesna wobec projektu ustawy zawarte- Wobec tego proszę o zabranie głosu panią poseł go w druku sejmowym nr 2746. Małgorzatę Zwiercan, Wolni i Solidarni. Od ponad 2 lat zgłaszaliśmy jako Nowoczesna ko- nieczność zmiany podejścia do tzw. środków zastęp- czych, dopalaczy. W tym czasie postulowałem m.in. Poseł Małgorzata Zwiercan: częstsze aktualizowanie wykazu środków odurzają- cych i substancji psychotropowych. Sugerowaliśmy Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panowie Ministro- prowadzenie akcji edukacyjnych dotyczących szko- wie! W imieniu Koła Poselskiego Wolni i Solidarni dliwości dopalaczy czy w końcu najważniejszą kwe- przedstawiam stanowisko w sprawie rządowego pro- stię: objęcie wytwarzania dopalaczy i wprowadzania jektu ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu ich do obrotu sankcjami karnymi. narkomanii oraz ustawy o Państwowej Inspekcji Sa- Ustawa, nad którą dzisiaj debatujemy, zawiera nitarnej. szereg pozytywnych rozwiązań. Za takie należy Dynamika zmian na rynku nowych narkotyków, uznać ujęcie w rozporządzeniu ministra zdrowia wy- obniżenie wieku inicjacji w zakresie zażywania tzw. kazu substancji psychotropowych i wykazu środków dopalaczy, skala spowodowanych nimi zatruć, niska odurzających z uwzględnieniem podziału na grupy, świadomość społeczna dotycząca szkodliwości, skła- jak też wykazu nowych substancji psychoaktywnych. du chemicznego i ryzyka związanego z przyjmowa- Spis treści Dotąd bowiem ten wykaz stanowił załącznik do usta- niem substancji zastępczych i nowych substancji wy i pojawienie się w obrocie nowej substancji psy- psychoaktywnych, potrzeba doskonalenia narzędzi choaktywnej wymagało każdorazowo jej nowelizacji. przeciwdziałania i zwalczania produkcji, wprowadza- Teraz na mocy nowych przepisów jest szansa, że wła- nia do obrotu i dostępności substancji zastępczych ściwe podmioty będą szybciej reagować na pojawienie i nowych substancji psychoaktywnych stanowią istot- się na rynku niebezpiecznych środków, bowiem przy- ne wyzwanie na gruncie rozwiązywania problemów spieszeniu ulegnie proces wpisywania nowych sub- uzależnień. Trzeba przyznać, że wyzwania te znala- stancji na listę związków zakazanych. To na pewno zły propozycje rozwiązań w omawianym projekcie przyczyni się do delegalizacji kolejnych dopalaczy. ustawy. Cieszy także fakt, że w ustawie znalazły się sank- Omawiany projekt wprowadza zmiany do proce- cje karne za wytwarzanie i wprowadzanie do obrotu dury oceny zagrożeń i procedury poddawania sub- tzw. dopalaczy. Przypomnę, że dotąd obowiązujące stancji środkom kontroli i sankcjom karnym w od- przepisy przewidywały wyłącznie kary administra- niesieniu do nowych substancji psychoaktywnych cyjne za wytwarzanie lub wprowadzanie do obrotu oraz służy podniesieniu efektywności oddziaływania na terytorium Polski środka zastępczego lub nowej profilaktycznego na gruncie współpracy samorządów substancji psychoaktywnej. W rzeczywistości egze- gminnych z placówkami oświatowymi. kwowanie tej kary było niemal niemożliwe. Rządowy Procedowana ustawa wprowadza wzajemne po- projekt uwzględnia te zmiany, zawiera przepisy, któ- wiązanie i uzupełnianie się oddziaływań profilak- re pozwolą skuteczniej walczyć z tym zjawiskiem. tycznych przyjętych do realizacji w gminnych pro- Z aprobatą odnoszę się też do rozwiązań, które gramach przeciwdziałania narkomanii oraz działań zapewniają pomoc osobom uzależnionym od dopala- w zakresie przeciwdziałania narkomanii prowadzo- czy. Ta ustawa pozwoli im korzystać z leczenia i re- nych w szkołach i placówkach systemu oświaty. habilitacji na takich samych zasadach, na jakich Na uwagę w noweli zasługują również zmiany korzystają z tych świadczeń osoby uzależnione od dotyczące szkoleń certyfikujących specjalistów tera- narkotyków. pii uzależnień i katalog warunków przyjęć na ten Za niecelowe uważam z kolei karanie więzieniem kierunek. Ważny jej wymiar to również doprecyzo- posiadaczy substancji psychoaktywnych, szczególnie wanie przepisów regulujących funkcjonowanie Pań- jeżeli dotyczy to niewielkiej ilości. Dobrze, że w tej stwowej Inspekcji Sanitarnej czy regulacje związane ustawie znalazły się przepisy stanowiące, że w przy- z gromadzeniem danych w dziedzinie toksykologii padku posiadania ich nieznacznej ilości na własny klinicznej. użytek przewiduje się możliwość umorzenia postępo- wania względem takiej osoby. Mam nadzieję, że wła- *) Teksty wystąpień niewygłoszonych w załączniku. 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 272 Projekt ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej

Poseł Małgorzata Zwiercan trakami. Po tym, jak poprzedni rząd zamknął sklepy z tymi używkami, wydawało się, że problem już znik- Szereg wprowadzanych zmian w procedowanej nął. Jednakże handlarze ze sklepów stacjonarnych nowelizacji znajdował swój wyraz na przestrzeni przenieśli się do Internetu, gdzie dopalacze są sprze- ostatnich 2 lat w pracach Parlamentarnego Zespołu dawane do dziś, tylko że pod innymi nazwami, jako ds. Rozwiązywania Problemów Uzależnień, któremu np. pochłaniacze wilgoci. przewodniczę. Także na tej podstawie można przyjąć, Wszelkie dane zarówno sanepidu, jak i policji po- że proponowane kierunki zmian regulacji prawnych twierdzają, że rynek sprzedaży dopalaczy odrodził odpowiadają wyzwaniom omawianej problematyki. się, a liczba zatruć tymi substancjami wzrasta. Dla- Niemniej jednak pewne aspekty projektu ustawy tego mam nadzieję, że proponowane zmiany okażą warto poddać jeszcze analizie. W przypadku karty się skuteczne i pozwolą wyrugować problem dopala- oceny nowej substancji psychoaktywnej można rozwa- czy. Uważam też, że w kampanii publicznej powinno żyć rozszerzenie listy punktów rekomendacji o ryzyko się uświadamiać młodzież, jakie są zagrożenia pły- społeczne związane z zażywaniem substancji, a także nące z zażywania tych produktów lub tzw. ekspery- o wnioski praktyczne, jeśli to tego dotyczy, w odnie- mentowania z nimi. (Oklaski) sieniu np. do edukacji społecznej, problematyki profi- (Poseł Anna Kwiecień: Nawet przed czasem.) laktyki, redukcji szkód, przeciwdziałania czy terapii. Współpraca moderatorów gminnych programów przeciwdziałania narkomanii ze szkołami także jest Wicemarszałek Beata Mazurek: trafnym rozwiązaniem, jednakże znajomość problematyki realizacji programów przeciwdziałania narko- Dziękuję. manii na poziomie samorządów gminnych podpowia- Pytanie teraz zadaje pani poseł Małgorzata Pę- da inne, takie, które byłyby bardziej precyzyjne, jeśli pek, Platforma Obywatelska. chodzi o zalecenia merytoryczne. Można np. rozważyć wprowadzenie dodatkowego elementu merytorycznej pomocy czy kontroli w zakresie opracowania strategii Poseł Małgorzata Pępek: i doboru programów profilaktycznych.

Spis treści W tym miejscu warto podzielić się uwagą, że sam Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Każda zmiana przekaz wiedzy na temat szkodliwości narkotyków prawna, która będzie chronić nasze dzieci i młodzież, jest w profilaktyce nieskuteczny w tym znaczeniu, że obywateli przed zgubnymi skutkami używek, jest zdobycie wiadomości nie jest równoznaczne ze zmia- pożądana. Rynek dopalaczy ma to do siebie, że co ną zachowania. Jest to jednak najpowszechniej sto- rusz powstają nowe substancje psychoaktywne, a ich sowana strategia profilaktyczna, także w szkołach, oficjalny wykaz ciągle się wydłuża. Z ostatniej infor- gdyż wydaje się najprostsza, a przez to najbardziej macji ministra zdrowia wynika, że w mijającym pół- dostępna. Większe wyzwanie stanowi np. zmiana roczu trafiło do wykazu 17 nowych substancji. Proszę przekonań normatywnych lub kształtowanie proz- o informację, ile nowych substancji psychoaktywnych drowotnych postaw odbiorców. Współczesne progra- zostało wprowadzonych na tę listę za rządów Prawa my profilaktyczne, które mają ambicję zmiany zacho- i Sprawiedliwości. Chciałam też zapytać, ile rząd PiS wań odbiorców, muszą uwzględniać zaangażowaną przeznaczył w trakcie mijającej kadencji na profilak- rolę i oddziaływanie na i poprzez rodziców. tykę w tym zakresie, przeciwdziałanie narkomanii Koło Wolni i Solidarni będzie głosować za proce- oraz zapobieganie używaniu dopalaczy, jakie to były dowanym projektem ustawy. Dziękuję. (Oklaski) formy profilaktyki i czy wzmocniony został program poprzez nowe, trafiające do młodych ludzi rozwiąza- nia. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Wicemarszałek Beata Mazurek:

Dziękuję. Przechodzimy do zadawania pytań. Wicemarszałek Beata Mazurek: Czy ktoś z państwa chciałby jeszcze dopisać się do Dziękuję. listy osób zadających pytanie? Pytanie teraz zadaje pani poseł Małgorzata Niem- Nie widzę. czyk, Platforma Obywatelska. Zamykam listę. Jako pierwszy pytanie zada poseł Krzysztof Tru- skolaski, klub Nowoczesna. 1 minuta, panie pośle. Poseł Małgorzata Niemczyk: Pani Marszałek! Wysoko Izbo! Proszę o udzielenie Poseł Krzysztof Truskolaski: odpowiedzi na wszystkie pytania na piśmie. Dlaczego rządowy projekt ustawy PiS nie wymaga notyfikacji, Dobrze. a dla projektów Platformy notyfikacja jest wymaga- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Zwalczanie niele- na? Dlaczego w rządowym projekcie PiS wytwarza- galnej sprzedaży dopalaczy przypomina walkę z wia- nie, produkcja i wprowadzanie do obrotu środków 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej 273

Poseł Małgorzata Niemczyk niepokojona, czytając głównie uzasadnienie, tym, dlaczego środek zastępczy nie jest traktowany na zastępczych, czyli tzw. nowych dopalaczy, nie są pe- równi – to pytanie padło już – z substancjami psy- nalizowane? Czy w świetle zaproponowanych przepi- choaktywnymi. Przecież każdy lekarz wie, że rato- sów prawdą jest, że środek zastępczy, czyli tzw. nowy wanie dziecka, które użyje środka zastępczego, kiedy dopalacz, będzie podlegać tylko karom administra- nie wiadomo, jaki był jego skład, jest dużo trudniej- cyjnym, i czy prawdą jest, że będzie więc występować sze niż nawet przy narkotyku i substancji psychoak- niejako jako legalny środek? tywnej. A więc jaki jest powód, że traktuje się to ina- Certyfikat specjalisty psychoterapii uzależnień czej? Druga sprawa. Ustawa mówi o reklamie, o za- może otrzymać osoba, która posiada tytuł zawodowy kazie reklamy. W Internecie jest cała masa reklam lekarza lub inny tytuł zawodowy, i tu ograniczacie to nie substancji psychoaktywnych, lecz produktów do określonych zawodów. Dlaczego magister biologii, spożywczych. To są cukiereczki, którymi dziecko jest chemii czy inny magister nie może uzyskać certyfi- częstowane. Jak będzie wyglądała walka z tym? katu specjalisty psychoterapii uzależnień, a może go I teraz pytanie trzecie dotyczące profilaktyki. To jest uzyskać teolog lub filozof? Czy podmiotom wykonu- najważniejsze, bo wiadomo, że nie poradzimy sobie, jącym działalność leczniczą oraz podmiotom prowa- jeśli nie będzie (Dzwonek) stosownych kampanii spo- dzącym badania pośmiertne, na które nakładacie łecznych… nowy obowiązek, będziecie refundować poniesione (Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia koszty? Dziękuję. (Oklaski) przy wyłączonym mikrofonie, oklaski)

Wicemarszałek Beata Mazurek: Wicemarszałek Beata Mazurek:

Dziękuję. Pani poseł, bardzo dziękuję. Pytanie zadaje pan poseł Tomasz Latos, Prawo Proszę o udzielenie odpowiedzi na zadane py- i Sprawiedliwość. tania… Przepraszam, bardzo przepraszam.

Jeszcze pani poseł Anna Kwiecień. Spis treści Poseł Tomasz Latos:

Dziękuję bardzo. Poseł Anna Kwiecień: Pani Marszałek! Panie Ministrze! Panowie Mini- strowie! Wysoka Izbo! Muszę przyznać, że nie bardzo Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! to wszystko tutaj jestem w stanie zrozumieć, ponieważ Ta ustawa przewiduje ujednolicenie przepisów do- na posiedzeniu komisji słyszałem, że projekt rządowy tyczących szkoleń certyfikacyjnych pozwalających jest tożsamy z projektem Platformy Obywatelskiej, uzyskać tytuł specjalisty psychoterapii. Pojawia się a teraz usłyszałem, że ten projekt rzekomo nie będzie w niej wykaz osób, które mogą taki certyfikat uzy- działał. W związku z tym mam pytanie do pana mini- skać. To jest lekarz, magister pielęgniarstwa, ma- stra. Proszę wyjaśnić, być może raz jeszcze, z jakich gister psychologii, pedagogiki, resocjalizacji czy powodów i dzięki jakim instrumentom państwo uwa- magister zdrowia publicznego. Są jeszcze inne za- żacie, że ten projekt będzie jednak stanowił przełom wody. I w związku z tym mam pytanie: Jakie ośrod- w walce z dopalaczami. Przy okazji – notyfikacja ozna- ki będą mogły szkolić w tym zakresie i gwarantować czałaby czekanie przez kolejne kilka miesięcy i byśmy stosowną jakość takiej certyfikacji? I jak będzie wy- w dalszym ciągu, w trakcie chociażby wakacji, musie- glądać weryfikacja tych ośrodków, jaki będzie tryb? li obserwować kolejne zatrucia, których przecież nie Dziękuję bardzo. (Oklaski) chcemy. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Wicemarszałek Beata Mazurek: Wicemarszałek Beata Mazurek: Dziękuję. Odpowiedzi na zadane pytania udzieli podsekre- Dziękuję. tarz stanu w Ministerstwie Zdrowia pan minister Pytanie teraz zadaje pani poseł Joanna Fabisiak, Zbigniew Król. Platforma Obywatelska.

Podsekretarz Stanu Poseł Joanna Fabisiak: w Ministerstwie Zdrowia Zbigniew Józef Król: Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Te zmiany idą w stronę uformalnienia ustawy, jej uszczelnienia. To Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowni Pań- jest na pewno dobre. Ale jest kilka pytań. Nie jestem stwo! Ja z tego miejsca chciałem podziękować za pra- członkiem tej komisji, natomiast byłam bardzo za- cę nad tą ustawą i za w zasadzie taką bardzo pozy- 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 274 Projekt ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Tam jest ta sama penalizacja. W związku z tym, je- Zbigniew Józef Król żeli mówimy o jakimkolwiek kopiowaniu, to prosił- bym o uwagę w przypadku kierowania tych doku- tywną odpowiedź na procedowanie nad nią. Posta- mentów. ram się zebrać jednolite odpowiedzi na te pytania, Odnośnie do notyfikacji. Z tego, co wiem, w przy- ponieważ wiele z nich się powtarzało. Zacznę od tego, padku państwa projektu minął termin tej notyfikacji że prace nad tym projektem ustawy rozpoczęły się w grudniu zeszłego roku. wraz z powołaniem przez panią premier Beatę Szydło (Poseł Małgorzata Niemczyk: Jest złożony nowy zespołu międzyresortowego do spraw przeprowadze- projekt.) nia tego projektu właśnie w takim kształcie, jaki Tak że to jest taka trochę dziwna sytuacja, bo państwo w tej chwili macie. pani premier, jak już mówiłem, powołała w ubiegłym Prace nad tym projektem trwały, licząc do dzisiaj, roku zespół nie po to, żebyśmy się ścigali, jeżeli cho- ponad rok, można powiedzieć, 12 miesięcy i trochę. dzi o projekt ustawy. Ten zespół pracował po to, żeby One odnosiły się do zmiany pewnego rodzaju myśle- przygotować dobry projekt, który zabezpieczy zarów- nia. Być może w projekcie tej ustawy czy w uzasad- no młodzież, jak i osoby, które korzystają z tych do- nieniu nie jest to dokładnie zapisane. Chciałbym, palaczy, i przygotował taką penalizację jak w przy- żebyście państwo zwrócili uwagę, że środek zastęp- padku narkotyków. czy, który w tej chwili funkcjonuje, jest określany Odnośnie do groźby karania. Otóż groźba jest, właśnie tym mianem, tj. jako tzw. dopalacz, bo nie natomiast w przypadku posiadania niewielkiej ilości chcę używać tej nazwy wprost. Wszystkie te dopala- na własny użytek odnosimy się do takiego elementu, cze zidentyfikowano. Te tzw. środki zastępcze będą że jest szereg możliwości stopniowania, a przede traktowane w skali narkotyku. To jest ta główna wszystkim jest możliwość umorzenia na etapie pro- zmiana, która jest w tym projekcie. W związku z tym kuratorskim. Dziecko, młody człowiek, który to za- środków zastępczych mamy minimalną ilość. One żyje, a w przypadku udziału tej substancji jego zdro- odnoszą się do tych substancji niezidentyfikowanych. wie nie będzie zagrożone, nie będzie poddawany tej Nie będzie w tym alkoholu, bo alkohol ma stałą czą- samej procedurze co dealer narkotykowy. steczkę. Wiadomo, czym jest ten środek. Nie ma ta- Tutaj wiele mówiono również o sprzedaży i o spo-

Spis treści kiej potrzeby, żeby po prostu go notyfikować. sobie zakupów. Otóż dzięki temu, że nie ma legalnej Drugim ważnym elementem w tej ustawie jest dystrybucji w tej chwili, to udało się zabezpieczyć, przyspieszenie wpisywania tych substancji zakaza- poziom stosowania dopalaczy rok do roku spada. Ten nych, nielegalnych. O tym jest ta ustawa. To przy- spadek nie jest duży, ale nie ma też przyrostu. Nie- spieszenie następuje dzięki przygotowaniu rozporzą- mniej jednak widzimy te wszystkie zagrożenia, bo te dzenia. Do tej pory mamy dwa załączniki do ustawy. substancje psychoaktywne, jak też było mówione, Za każdym razem po pracy zespołu ds. przeciwdzia- stają się coraz bardziej niebezpieczne. To są po prostu łania, Zespołu ds. oceny ryzyka zagrożeń dla zdrowia nowe narkotyki, najczęściej syntetyczne, których lub życia ludzi związanych z używaniem nowych efekt działania z perspektywy medycznej jest wielo- substancji psychoaktywnych jest konieczność nowe- krotnie większy niż w przypadku dotychczas zna- lizacji tej ustawy. Dzięki temu projektowi właśnie ten nych narkotyków, które były wcześniej stosowane. element zostanie przyspieszony. Tak bym chciał zakończyć, że przestajemy dysku- Pytanie, ile tych nowych substancji zostało zdia- tować o różnego rodzaju środkach zastępczych, pro- gnozowanych za rządów PiS. Tak brzmiało pytanie. duktach kolekcjonerskich czy jakichkolwiek innych Otóż zostało zdiagnozowanych 31 nowych tego typu nazwach. Przepisujemy te substancje do narkotyków. cząsteczek. Dzięki temu, że w drodze rozporządzenia ta lista bę- Zdaje się, że w przypadku substancji psychoak- dzie na bieżąco wzbogacana, zmieniamy tę sytuację. tywnych mamy problemy w rozróżnieniu definicji. Na resztę pytań udzielę odpowiedzi pisemnie. Taka Pani poseł Małgorzata Niemczyk również odczytała była zresztą sugestia pani poseł. (Oklaski) tę samą treść na posiedzeniu podczas pierwszego czytania. Też wtedy o tym mówiłem, ale chciałbym jeszcze raz powtórzyć, że liczba substancji, tych Wicemarszałek Beata Mazurek: środków zastępczych zostanie dzięki tej ustawie zredukowana, dlatego że powstanie rozporządze- Dziękuję bardzo, panie ministrze. nie o substancjach psychoaktywnych, o tych wszyst- Pani poseł, ja wiem, że pani wnioskowała o spro- kich nowych cząsteczkach, które są tworzone. Te stowanie, ale pani prosiła, zadając pytania, o precy- środki zastępcze podlegają takiej samej penalizacji zyjną odpowiedź na piśmie. Mam nadzieję, że takiej jak w tej chwili. odpowiedzi pan minister udzieli, a dyskusję na temat Była tutaj mowa o skopiowaniu jakiejkolwiek tego, czy ktoś został źle zrozumiany… ustawy. Przeczytałem ten projekt, na który się pani (Poseł Magdalena Kochan: Ale temu służy spro- powołuje. To jest dokładnie wyciąg z dotychczasowej stowanie.) ustawy o narkotykach. Tam jest ta penalizacja. My Pani poseł, ja to wszystko rozumiem, ale pani do tych narkotyków przypisujemy tzw. dopalacze. oczekuje odpowiedzi na piśmie. I ja rozumiem, że pan 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego 275

Wicemarszałek Beata Mazurek Szczegółowe uzasadnienie mają państwo w projekcie ustawy, dlatego skupię się tylko na przedstawieniu minister, niezależnie od tego, co powiedział, takiej najważniejszych zmian, które są zawarte w projekcie odpowiedzi udzieli. ustawy. (Poseł Magdalena Kochan: Ale żeby dobrze odpo- Projekt ustawy dotyczy obszaru praw przysługu- wiedzieć, trzeba zrozumieć.) jących kombatantom oraz osobom, które podlegały (Poseł Małgorzata Niemczyk: Pan minister, mó- represjom wojennym i okresu powojennego, żołnie- wiąc o projekcie, udzielił niewłaściwej odpowiedzi…) rzom zastępczej służby wojskowej przymusowo za- Ale komu? Pani? trudnianym w kopalniach węgla, kamieniołomach, (Poseł Małgorzata Niemczyk: …dlatego że projekt zakładach rud uranu i batalionach budowlanych, został złożony 8 czerwca br. I tylko to chcę spro- osobom deportowanym i wywiezionym do pracy przy- stować.) musowej przez III Rzeszę, ZSRR, cywilnym niewido- Bardzo proszę. mym ofiarom działań wojennych, jak również dzia- łaczom opozycji antykomunistycznej oraz osobom represjonowanym z powodów politycznych. Poseł Małgorzata Niemczyk: W zakresie regulacji dotyczących kombatantów oraz osób represjonowanych projektowane rozwiąza- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Sprostowanie. Pro- nia mają na celu aktualizację i doprecyzowanie prze- jekt, który wpłynął do marszałka, został złożony pisów, usunięcie przepisów niestosowanych, uprosz- 8 czerwca br. Został skierowany do notyfikacji przez czenie procedur rozpoznawania wniosku o status pana marszałka. Nie mówimy o projekcie, który zo- kombatanta i ofiary represji, umożliwienie wznawia- stał złożony w zeszłym roku. Dziękuję. (Oklaski) nia postępowań administracyjnych w przypadku pojawienia się nowych dokumentów w sprawie w ter- Wicemarszałek Beata Mazurek: minach dłuższych, niż jest to przewidziane w Kodek- sie postępowania administracyjnego. Dziękuję bardzo. Jeżeli chodzi o inwalidów wojennych, to projek-

Zamykam dyskusję. towane rozwiązania dotyczą przyznania, obok przy- Spis treści W związku z tym, że w czasie drugiego czytania sługującej im renty inwalidzkiej, dodatku do tej zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy popraw- renty w kwocie 850 zł, waloryzowanego na zasadach ki, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten pro- i w terminie dla emerytur i rent. Rozwiązanie to jekt do Komisji Zdrowia w celu przedstawienia spra- stanowi realizację deklaracji Rady Ministrów wyra- wozdania. żonej w stanowisku wobec komisyjnych projektów Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że ustaw i zobowiązania państwa do otaczania szcze- Sejm propozycję przyjął. gólną opieką tej grupy społecznej. Szacuje się, że Sprzeciwu nie słyszę. uprawnieniem tym zostanie objętych ok. 2,5 tys. Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 21. inwalidów wojennych. porządku dziennego: Pierwsze czytanie rządo- W przypadku żołnierzy zastępczej służby wojskowego projektu ustawy o zmianie ustawy o kom- wej przymusowo zatrudnianych w kopalniach węgla, batantach oraz niektórych osobach będących kamieniołomach, zakładach rud uranu i batalionach ofiarami represji wojennych i okresu powojen- budowlanych projektowana zmiana ma na celu wy- nego oraz niektórych innych ustaw (druk nr 2671). eliminowanie zróżnicowania kwoty świadczenia pie- Proszę sekretarza stanu w Ministerstwie Ro- niężnego, którego wysokość obecnie uzależniona jest dziny, Pracy i Polityki Społecznej pana Stanisława od liczby miesięcy trwania pracy, nie więcej jednak Szweda o przedstawienie uzasadnienia projektu niż łącznie za 20 miesięcy. W wyniku tej zmiany ustawy. wszyscy uprawnieni żołnierze przymusowo zatrudniani będą otrzymywać świadczenie w kwocie mak- Sekretarz Stanu w Ministerstwie symalnej, wynoszącej obecnie 215,84 zł. Obok tego Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej świadczenia i już przysługującego ryczałtu energe- Stanisław Szwed: tycznego w kwocie 168,71 zł uprawnionym osobom ma przysługiwać dodatek kompensacyjny w kwocie Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przedstawiam pro- 32,38 zł. Żołnierze przymusowo zatrudniani mają uzy- jekt ustawy o zmianie ustawy o kombatantach oraz skać także prawo pierwszeństwa w środowiskowej niektórych osobach będących ofiarami represji wo- opiece socjalnej oraz specjalne uprawnienia w zakresie jennych i okresu powojennego oraz niektórych in- świadczeń zdrowotnych. Wprowadzone zmiany zrów- nych ustaw, zawarty w druku nr 2671. nają w tym zakresie uprawnienia żołnierzy przymu- To jest ważny projekt, oczekiwany przez środowi- sowo zatrudnianych z uprawnieniami osób represjo- ska kombatanckie, inwalidów wojennych, żołnie- nowanych. Liczba beneficjentów tych rozwiązań sza- rzy, górników, niewidomych ofiar działań wojennych. cowana jest na ok. 17 tys. 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach 276 będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Wicemarszałek Beata Mazurek: Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Stanisław Szwed Dziękuję bardzo. Z kolei cywilnym niewidomym ofiarom działań Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad- wojennych zakres ich uprawnień ma zostać poszerzo- czeń w imieniu klubów i kół. ny o prawo do ryczałtu energetycznego w kwocie Otwieram dyskusję. 168,71 zł. W związku z tym ta grupa społeczna uzy- Jako pierwsza głos zabierze pani poseł Anita ska w tym zakresie uprawnienia analogiczne do Czerwińska, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawie- uprawnień kombatantów czy też żołnierzy przymu- dliwość. sowo zatrudnianych. Uprawnieniem tym ma być ob- jętych ok. 230 osób. Projektowane zmiany dotyczą także przyznania Poseł Anita Czerwińska: żołnierzom przymusowo zatrudnianym, cywilnym niewidomym ofiarom działań wojennych oraz osobom Pani Marszałek! Panowie Ministrowie! Wysoka deportowanym i wywiezionym do pracy przymusowej Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu przez III Rzeszę i ZSRR prawa do jednorazowej lub Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość dotyczące okresowej pomocy pieniężnej udzielanej przez szefa ustawy z druku nr 2671. Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowa- Głównymi, najważniejszym celami projektu tej nych. Jeżeli natomiast chodzi o działaczy opozycji an- ustawy są: tykomunistycznej oraz osoby represjonowane z powo- — dokonanie w przepisach regulujących upraw- dów politycznych, to projektowane zmiany regulują nienia kombatantów oraz osób będących ofiarami kwestię zbiegu uprawnień do przysługującego świad- represji wojennych i okresu powojennego szeregu czenia pieniężnego z uprawnieniami przysługującymi zmian zmierzających do: aktualizacji i doprecyzowania tych przepisów, usunięcia przepisów niestosowa- kombatantom oraz osobom represjonowanym. nych, uproszczenia procedur rozpoznawania wnio- W projekcie znalazły się również rozwiązania sków o status kombatanta i ofiary represji, umożli- umożliwiające przekazywanie przez organy emery-

Spis treści wienia wznowienia postępowań administracyjnych talno-rentowe świadczeń pieniężnych wymienionym w przypadku pojawienia się nowych dokumentów osobom, nawet zamieszkałym za granicą, z wyłącze- w sprawie w terminach dłuższych, niż jest to przewi- niem kombatantów i osób represjonowanych już obec- dziane w Kodeksie postępowania administracyjnego, nie korzystających z takiego uprawnienia. Osoby, — przyjście z pomocą inwalidom wojennym po- które zostały inwalidami wskutek prowadzenia dzia- przez przyznanie im prawa do dodatku pieniężnego łalności kombatanckiej i którym wydano legitymację do renty inwalidzkiej oraz wprowadzenie możliwości osoby represjonowanej, będą mogły automatycznie przekazywania przez organy emerytalno-rentowe otrzymać książkę inwalidy wojennego bez obowiązku świadczeń inwalidom wojennym i wojskowym miesz- stawiennictwa przed komisjami lekarskimi. Warun- kającym za granicą, kiem dokonania takiej wymiany dokumentów będzie — poszerzenie katalogu uprawnień przysługują- przedłożenie organowi rentowemu zaświadczenia cych represjonowanym politycznie w latach 1949– szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Repre- 1959 żołnierzom zastępczej służby wojskowej przy- sjonowanych, iż pobyt w niewoli, więzieniu czy obozie musowo zatrudnianym w kopalniach węgla, kamie- był konsekwencją prowadzenia przez wnioskodawcę niołomach, zakładach rud uranu i batalionach bu- działalności kombatanckiej lub działalności z nią dowlanych, równorzędnej w rozumieniu ustawy o kombatantach — umożliwienie osobom deportowanym do pracy oraz niektórych osobach będących ofiarami represji przymusowej i osadzonym w obozach pracy przez wojennych i okresu powojennego. władze III Rzeszy i ZSRR, będącym w trudnej sytu- Projektowane zmiany zawierają również regula- acji materialnej, otrzymywania pomocy pieniężnej od cje dostosowujące w zakresie grupy przepisów doty- szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Repre- czących podatku dochodowego od osób fizycznych, sjonowanych, świadczeń rodzinnych, świadczeń opieki zdrowotnej — umożliwienie cywilnym niewidomym ofiarom finansowanych ze środków publicznych, emerytur działań wojennych, będącym w trudnej sytuacji ma- i rent z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Zakła- terialnej, otrzymywania pomocy pieniężnej od szefa damy, że ustawa wejdzie w życie 1 stycznia 2019 r. Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjono- Przewidywane środki na 2019 r. to prawie 40 mln zł. wanych, a także przyznania im dodatkowego świad- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Zwracam się do czenia – ryczałtu energetycznego, Wysokiego Sejmu o przyjęcie przedstawionego pro- — uregulowanie kwestii związanych ze zbiegiem jektu rządowego dotyczącego ustawy o kombatantach świadczeń przysługujących działaczom opozycji anty- oraz niektórych osobach będących ofiarami represji komunistycznej oraz osobom represjonowanym z po- wojennych i okresu powojennego oraz niektórych in- wodów politycznych oraz przekazywanie przysługu- nych ustaw. Dziękuję bardzo. (Oklaski) jących świadczeń tym osobom za granicę, jak również 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego 277

Poseł Anita Czerwińska jektu ustawy, jest obowiązek wydania ok. 20 tys. nowych decyzji administracyjnych. Sam szef urzędu doprecyzowanie kwestii dotyczących przetwarzania w ciągu kilku najbliższych lat, szacuje się, będzie danych osobowych, musiał wydać ok. 12 tys. zaświadczeń dla represjo- — umożliwienie odformalizowanego odzyska- nowanych żołnierzy. Musi rozpoznać to środowisko nia książek inwalidy wojennego tym wszystkim i utworzyć nowy zbiór danych dotyczących tych osób. kombatantom, którym wskutek niewłaściwej inter- To są wszystko dobre rozwiązania, poprzemy je, pretacji przepisów wydano legitymacje osoby re- uznając, że być może warto zastanowić się nad wcze- presjonowanej. śniejszym wejściem w życie przede wszystkim dodat- Niestety obecny, aktualny stan prawny wyraźnie ków do renty inwalidów wojennych. Wiemy, że to jest różnicuje w prawach ofiary systemu totalitarnego, co środowisko osób, które z racji wieku często żegnają oczywiście nie jest zgodne z zasadami sprawiedliwo- się z nami wcześniej, i byłoby dobrze, gdybyśmy te ści społecznej. Ta ustawa uczyni zadość tej sprawie- rozwiązania wprowadzili w życie jak najwcześniej. dliwości wobec osób represjonowanych politycznie Klub Platformy Obywatelskiej wnosi o przeka- w najmroczniejszym okresie powojennej historii Pol- zanie tego projektu ustawy do dalszych prac w Ko- ski. Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość misji Polityki Społecznej i Rodziny. Dziękuję bardzo. będzie głosował za przyjęciem tej ustawy. Dziękuję (Oklaski) bardzo. (Oklaski)

Wicemarszałek Beata Mazurek: Wicemarszałek Beata Mazurek: Dziękuję, pani poseł. Dziękuję bardzo. Proszę o zabranie głosu pana posła Józefa Bryn- Głos teraz zabierze pani poseł Magdalena Ko- kusa, klub Kukiz’15. chan, Platforma Obywatelska.

Poseł Józef Brynkus: Poseł Magdalena Kochan: Spis treści Pani Marszałek! Panowie Ministrowie! Wysoka Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Izbo! Przedstawiam stanowisko klubu Kukiz’15 wo- To pewnie jeden z niewielu aktów prawnych, co do bec ustawy o zmianie ustawy o kombatantach oraz których nie sądzę, żebyśmy mieli różnicę zdań, po- niektórych osobach będących ofiarami represji wo- nieważ oczekiwane przez środowisko wspieranie, jennych i okresu powojennego oraz niektórych in- przede wszystkim finansowe, środowiska komba- nych ustaw, druk nr 2671. tanckiego szeroko rozumianego jest realizowane Dotychczasowe nowelizacje oraz objęcie kolejnych – w tym, co dla mnie najważniejsze, jest realizacja grup uprawnieniami kombatanckimi stworzyły cały petycji, którą w roku 2016 związek inwalidów wojen- szereg nierówności i niespójności pomiędzy poszcze- nych złożył do komisji petycji obecnej kadencji, a w któ- gólnymi grupami osób objętych działaniem ustawy rej proponował zwiększenie kwot przysługujących o kombatantach. Jest oczywiste, że zróżnicowanie to inwalidom wojennym. Szkoda, że projekt ustawy, ini- często wynikało z polityki historycznej poszczegól- cjatywy ustawodawczej komisji petycji, który wpłynął nych rządów, ale też z ich woli i możliwości zaanga- do laski marszałkowskiej 25 września 2017 r… Gdy- żowania budżetu państwa w kwestię koniecznych dla byśmy wcześniej nad tym procedowali, inwalidzi wo- tych grup świadczeń. Jest też oczywiste, że nie da się jenni już dzisiaj mogliby się cieszyć wyższymi kwo- całkowicie wyeliminować pewnej gradacji uprawnień tami, dodatkami do ich rent wojennych. To jest i świadczeń dla wszystkich osób objętych ustawą 850 zł miesięcznie rewaloryzowane wedle zasad re- kombatancką oraz ustawami pokrewnymi, ale jest waloryzacji rent i emerytur, wypłacane zresztą przez możliwość dodatkowego wsparcia grup najbardziej zakłady odpowiednie dla odbiorców tych świadczeń poszkodowanych lub do chwili obecnej najbardziej – a to ZUS, a to zakłady emerytalne, a to KRUS. upośledzonych w zakresie przyznanych świadczeń. Bardzo dobre są te rozwiązania, które mówią, że Dlatego nowelizacją objęto szczególnie przepisy do- żołnierze przymusowo zatrudniani z powodów poli- tyczące grup inwalidów wojennych, włącznie z przy- tycznych w kopalniach, kamieniołomach, cywilne wróceniem nieprawnie odebranych wielu z nich przez niewidome ofiary działań wojennych, osoby deporto- organy emerytalne, stosujące zawężającą definicję wane do pracy przymusowej – wszystkie te grupy inwalidy wojennego, książek inwalidy wojennego. mają możliwość korzystania z zapomóg, o które mogą Znowelizowano w tej ustawie przepisy dotyczące występować do szefa urzędu do spraw kombatantów. niewidomych cywilnych ofiar wojny, osób deportowa- Ważne jest także to, że te świadczenia zwolnione są nych do pracy przymusowej oraz tzw. żołnierzy górni- z podatku dochodowego od osób fizycznych. ków wcielonych do pracy w różnych kopalniach i kamie- Jeśli chodzi o organy rentowe, wedle oceny skut- niołomach bądź też do pracy w batalionach budowla- ków regulacji przedstawionej w odniesieniu do pro- nych. Regulacje te powinny stanowić pewne zadość- 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach 278 będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego

Poseł Józef Brynkus ustawy o zmianie ustawy o kombatantach oraz nie- których osobach będących ofiarami represji wojen- uczynienie i wyrównanie ich praw w rozumieniu szero- nych i okresu powojennego oraz niektórych innych ko pojętej zasady sprawiedliwości społecznej. ustaw. Proponowana nowelizacja zrównuje prawa do świad- Omawiany projekt zawiera szereg uregulowań, czeń objętych ustawą osób zamieszkałych w kraju i poza które powinny funkcjonować już od wielu lat. Dodat- jego granicami oraz poszerza krąg uprawnionych do kowa pomoc finansowa dla żołnierzy górników i żoł- otrzymania pomocy pieniężnej ze środków będących nierzy batalionów budowlanych, w większości zrów- w dyspozycji szefa Urzędu do Spraw Kombatantów nanie przysługujących im praw z prawami przysłu- i Osób Represjonowanych. Ujednolicona będzie sytu- gującymi osobom podlegającym ustawie o kombatan- acja prawna działaczy opozycji antykomunistycznej tach, prawo do udzielanej przez szefa urzędu do w stosunku do innych beneficjentów ustawy komba- spraw kombatantów pomocy pieniężnej dla osób de- tanckiej. Uregulowane będzie zagadnienie zbiegu portowanych do pracy przymusowej oraz osadzonych świadczeń z różnych tytułów, wynikających źródłowo w obozach pracy przez III Rzeszę i ZSRR, takie samo z tych samych okoliczności faktycznych. Chodzi np. prawo dla cywilnych niewidomych ofiar działań o uprawnienia kombatanckie i działacza opozycji lub wojennych wraz z przyznaniem im prawa do ry- osoby represjonowanej nadane w wyniku działalno- czałtu energetycznego – to tylko niektóre z zawar- ści skutkującej nadaniem uprawnień kombatanckich. tych w noweli rozwiązań, które od lat powinny przy- W trakcie debaty społecznej uwagi do nowelizacji sługiwać osobom zasłużonym. zgłosiły dwie organizacje partnerskie urzędu: NSZZ W mojej ocenie, co już wielokrotnie mówiłam, Pol- „Solidarność” oraz Porozumienie Zielonogórskie, fe- ska nigdy nie osiągnie sukcesu, jeśli nie będzie w niej deracja związków zawodowych pracodawców ochrony elementarnej sprawiedliwości. Polska nigdy nie sta- zdrowia. NSZZ „Solidarność” pozytywnie ocenił pro- nie się normalnym krajem, jeśli etyczny porządek ponowane zmiany, wnosząc jednak szereg drobnych będzie stał w niej na głowie. Skromne oddanie spra- uwag i sugestii, z kolei federacja zielonogórska zwró- wiedliwości tym, którzy walczyli o wolność Polski, ciła uwagę, że wprowadzanie uprawnień dla poszcze- ma służyć nie tylko grupie skrzywdzonych narodo- gólnych grup w zakresie świadczeń zdrowotnych powych bohaterów. Służyć ma ono przede wszystkim

Spis treści winno być połączone z utworzeniem rejestru upraw- odbudowie etycznego ładu, czyli temu, co po roku nionych udostępnianego placówkom ochrony zdrowia 1989 jest w Polsce jednoznaczną totalną klęską. Czas w celu łatwiejszego zastosowania nadanych upraw- najwyższy zacząć się podnosić z tej klęski. Jestem nień. Ten postulat wydaje się całkowicie słuszny. przekonana, że procedowana ustawa, nowelizacja jest W ramach konsultacji publicznych najistotniejsze jednym z istotnych elementów przywracania sprawie- zmiany proponowały stowarzyszenia osób interno- dliwości społecznej. Jej beneficjentom bezsprzecznie wanych i represjonowanych w ostatnim okresie Pol- należy się szczególne uznanie, które po części jest wy- ski Ludowej. Ich propozycje dotyczyły m.in. obniże- rażone w omawianych przepisach. nia granicy wieku emerytalnego dla uprawnionych, Cieszy mnie, że obecny rząd tak wielką wagę przyznania prawa do dodatkowego urlopu oraz pod- przykłada do naszej historii, do kultywowania trady- niesienia wysokości świadczenia, względnie jego wy- cji i oddawania czci i hołdu osobom zasłużonym. Cie- równania wypłacanego przez Urząd do Spraw Kom- szy mnie, że ta postawa obecnego rządu nie jest jedy- batantów i Osób Represjonowanych. Propozycje te nie postawą wyrażaną słownie, ale znajduje odzwier- jednak, jako zbyt obciążające budżet państwa, w więk- ciedlenie w wydatkach budżetowych. Państwo pol- szości nie zostały uwzględnione, co nie oznacza, że skie wreszcie zaczyna się troszczyć o swoich obywa- nie należałoby ich rozważyć w przyszłości, w miarę teli i o swoich bohaterów. poprawy sytuacji budżetowej naszego kraju. Koło Wolni i Solidarni w pełni popiera procedo- Klub Kukiz’15 opowiada się za przyjęciem tej wany projekt ustawy. Dziękuję. (Oklaski) ustawy. Dziękuję bardzo. (Oklaski)

Wicemarszałek Beata Mazurek: Wicemarszałek Beata Mazurek: Dziękuję bardzo. Dziękuję bardzo. Przechodzimy do zadawania pytań. Proszę o zabranie głosu panią poseł Małgorzatę Czy ktoś z państwa chciałby się jeszcze dopisać do Zwiercan, Wolni i Solidarni. listy osób zadających pytanie? Nie widzę. Zamykam listę. Poseł Małgorzata Zwiercan: Jako pierwszy został zapisany pan poseł Szczerba. Nie ma. Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panowie Ministro- W takim razie pani poseł Małgorzata Pępek, Plat- wie! W imieniu Koła Poselskiego Wolni i Solidarni forma Obywatelska. przedstawiam stanowisko wobec rządowego projektu Czas na zadanie pytania – 1 minuta. 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego 279

Poseł Małgorzata Pępek: i kombatanci, którzy spełniają kryteria otrzymania statusu inwalidy wojennego (Dzwonek), będą bez Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dobrze, że będzie problemu otrzymywali stosowne dokumenty? Dzię- dodatek dla kombatantów, ale chciałam zapytać, kie- kuję. (Oklaski) dy w końcu zostanie podwyższony dodatek pielęgna- cyjny przysługujący osobom, które kończą 75. rok (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek życia. Kiedy zaczniecie pracować nad wzmocnieniem Sejmu Ryszard Terlecki) przepisów, aby takich dodatków emerytom i renci- stom nie mógł zajmować komornik? Kiedy rzetelnie Wicemarszałek Ryszard Terlecki: podwyższycie świadczenia emerytalne i rentowe? Kiedy przekażecie większą pomoc dla niepełnospraw- Dziękuję. nych? Kiedy pochylicie się nad przesiedlonymi w cza- Pytanie zadaje pan poseł Stefan Romecki, klub sie II wojny światowej, np. mieszkańcami powiatu Kukiz’15. żywieckiego, którzy zostali wysiedleni ze swoich do- mów? Dotyczy to 22 tys. osób. Tych traumatycznych przeżyć tym Polakom nikt nigdy w żaden sposób nie Poseł Stefan Romecki: wynagrodził. Może teraz jest na to czas. Wypłacili- ście sobie wysokie premie, a kiedy będą pieniądze… Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! (Dzwonek) Ani projektodawca, ani nikt z partnerów społecznych (Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia nie zwrócił uwagi na jeszcze jeden aspekt zagadnie- przy wyłączonym mikrofonie) nia, a to są wynikające z ustawy o kombatantach oraz z innych ustaw uprawnienia do ulgowych prze- jazdów środkami komunikacji publicznej. Także w tej Wicemarszałek Beata Mazurek: materii panuje ogromne zróżnicowanie w stosowaniu czy respektowaniu przez przewoźników, firmy komu- Dziękuję, pani poseł. nikacyjne i ich organy założycielskie uprawnień po- Proszę o zadanie pytania panią poseł Ewę Toma- szczególnych grup kombatantów oraz osób represjo- Spis treści nowanych. Proponowana nowelizacja nie reguluje szewską, Prawo i Sprawiedliwość. tego zagadnienia nawet w minimalnym stopniu. Być (Głos z sali: Nie ma.) może warto w ramach procedowania nad nowelizacją Nie ma. poddać ten aspekt pod dyskusję i ostatecznie go usys- Pan poseł Antoni Duda, Prawo i Sprawiedliwość. tematyzować? Każda nowelizacja, dodam od siebie, Bardzo proszę. to dobry ruch, aby kombatanci – z ich marnymi eme- ryturami – mogli korzystać z różnych ulg. Cieszy mnie, że coraz więcej myśli się o kombatantach, aby Poseł Antoni Duda: uwierzyli (Dzwonek), że o nich się nie zapomniało, że jeszcze są osoby, które… Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Celem ustawy, nad którą procedujemy, jest uporząd- kowanie pewnych spraw dotyczących kombatantów Wicemarszałek Ryszard Terlecki: i osób będących ofiarami represji wojennych oraz okresu powojennego, w tym świadczeń pieniężnych Dziękuję bardzo. dla tych osób. I to cieszy. Być może nie najważniejszą Pytanie zadaje pani poseł Małgorzata Niemczyk, z punktu widzenia osób, których to nie dotyczy, ale klub Platformy Obywatelskiej. ważną sprawą właśnie dla kombatantów jest status inwalidy wojennego udokumentowany przez otrzy- manie książeczki inwalidy wojennego. Poseł Małgorzata Niemczyk: Nowelizacja ustawy kombatanckiej oraz kilku in- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nowelizacja, nad nych ustaw z 2002 r. wprowadziła dokument, legity- którą dzisiaj debatujemy, od stycznia przyszłego mację osoby represjonowanej, w konsekwencji czego roku, wyborczego, zakłada przede wszystkim dodat- zdarzało się, że organy rentowe, niektóre sądy i woj- kowe pieniądze dla inwalidów wojennych. Od przy- skowe komisje lekarskie osobom, które znalazły się szłego roku mają dostawać 850 zł dodatku do renty w obozach wskutek prowadzenia działalności kom- inwalidzkiej. Wyższe świadczenia dostaną też repre- batanckiej i tam doznały trwałego uszczerbku na sjonowani politycznie żołnierze zastępczej służby zdrowiu, wydawały legitymacje osoby represjonowa- wojskowej zatrudnieni w kopalniach i kamienioło- nej zamiast książeczek inwalidy wojennego. mach, a cywilne niewidome ofiary wojny otrzymają Moje pytanie do autorów nowelizacji: Czy ta ryczałt energetyczny. To koszt 207 mln zł w ciągu nowelizacja reguluje ten z pozoru drobny problem 10 lat, zatem rocznie ok. 20 mln zł. Proszę o udziele- 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach 280 będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego

Poseł Małgorzata Niemczyk ale także do ich rodzin, do bliskich, tak aby wpłynę- ły stosowne wnioski i aby beneficjenci (Dzwonek) nie odpowiedzi: To dużo czy mało w kontekście ubie- skorzystali z tej ustawy. Dziękuję bardzo. (Oklaski) głorocznych nagród dla ministrów, wiceministrów i urzędników struktur rządowych, na które wydat- kowaliście 6 mln zł? Czy nie lepiej dołożyć? (Oklaski) Wicemarszałek Ryszard Terlecki:

Pytanie zadaje pan poseł Piotr Pyzik, klub Prawo Wicemarszałek Ryszard Terlecki: i Sprawiedliwość.

Pytanie zadaje pani poseł Joanna Fabisiak, klub Platformy Obywatelskiej. Poseł Piotr Pyzik:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Poseł Joanna Fabisiak: Chciałbym zapytać o ofiary represji, które albo tra- fiły po wojnie za granicę, albo po prostu są dzisiaj tą Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nowelizacja to grupą, którą określamy mianem Polonii. W jaki spo- doskonała okazja do tego, panie ministrze, by pomy- sób skorzystają one z tej nowelizacji? I przy okazji śleć o żołnierzach Armii Krajowej. Niebawem, za chciałbym zapytać, jak w kontekście rozpatrywanej chwilę będziemy ściskali ręce, będziemy im dzięko- ustawy wygląda sytuacja tzw. dzieci Zamojszczyzny. wali, że są bohaterami, tymczasem o nich nie ma Dziękuję uprzejmie. (Oklaski) mowy. Dobrze pan o tym wie, że tylko 40% żołnierzy AK ma status inwalidów wojennych. A reszta? Jest ich już garstka. Oczywiście mogą się do pana zwrócić Wicemarszałek Ryszard Terlecki: z prośbą o przyznanie zasiłku, mogą, ale oni bardzo często zwyczajnie nie mają siły. Są to starzy, znękani Dziękuję bardzo. ludzie. Dlaczego rząd nie pomyślał o nich przy tej Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer-

Spis treści ustawie, przy tej nowelizacji? Im to jest potrzebne. pana. Oni są bohaterami narodowymi i będziemy za kilka Teraz głos zabierze szef Urzędu do Spraw Kom- dni o tym bez ustanku przypominali. A gdzie jest batantów i Osób Represjonowanych pan Jan Józef nasza pamięć konkretniejsza niż tylko słowa, na tyle Kasprzyk. konkretna, aby mogli żyć godnie? Bardzo proszę, panie ministrze. Proszę o to. Może w następnym kroku, ale i pan wie, i ja wiem, i wszyscy wiedzą (Dzwonek), że jest to niezbędne. Dziękuję bardzo. Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk: Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odniosę się do Pani poseł Anna Kwiecień, klub Prawo i Sprawie- kilku zagadnień, które w pytaniach i w prezentacjach dliwość. klubowych się pojawiły. Pierwsza sprawa to kwestia książek inwalidy wojennego, w której to kwestii zostało zadane pytanie. Poseł Anna Kwiecień: Otóż ta nowelizacja umożliwia odformalizowanie procedury odzyskiwania książek inwalidy wojennego Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! przez tych kombatantów, którym wskutek niewłaści- Zacznę od podziękowań, bo to bardzo ważna i wycze- wej interpretacji przepisów wydane zostały legityma- kiwana ustawa. Naprawdę chylę czoło, że rząd, wła- cje osoby represjonowanej. To sprawa pierwsza. śnie rząd Prawa i Sprawiedliwości, zaspokaja oczeki- Sprawa druga. Jeżeli chodzi o środki przyznane wania, potrzeby bardzo ważnych grup, grup komba- kombatantom w ogóle, to pragnę przypomnieć, że tantów. przez wiele, wiele lat kombatantów mieliśmy dwu- I w związku z tym mam pytanie co do tej ustawy. krotnie, trzykrotnie więcej niż teraz. Kwota na po- Po pierwsze, ogólnie jak duża grupa beneficjentów moc doraźną, czyli środki, które przeznaczane były skorzysta z tej nowelizacji, z tej ustawy? I czy pań- dla kombatantów na ich wniosek składany u szefa stwo planujecie przeprowadzić jakąś kampanię spo- urzędu do spraw kombatantów, wynosiła 8 mln zł. łeczną, tak aby informacja o tej nowelizacji dotarła Od 2 lat ta kwota jest dwukrotnie wyższa, wynosi do wszystkich beneficjentów? Myślę, że to jest bardzo ponad 15 mln zł, mimo że kombatantów i ofiar repre- ważne, żeby w mediach pojawiła się taka informacja, sji mamy z natury rzeczy znacznie mniej. A zatem to w radiu publicznym, żeby skorzystać też z radia pu- jest wyraźny przełom w myśleniu o pomocy udziela- blicznego, po to, żeby dotrzeć nie tylko do tych osób, nej przez państwo polskie kombatantom. Oni zresztą 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego 281

Szef Urzędu do Spraw Kombatantów przymusowej i osadzone w obozach pracy przez nie- i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk miecką III Rzeszę i Związek Sowiecki, bo to jest ponad 62 tys. osób. Przypomnę, że ta grupa będzie z tej pomocy są niezwykle zadowoleni, dają temu wy- mogła po nowelizacji ustawy ubiegać się o dodatkową raz właściwie przy każdej możliwej okazji. A zatem pomoc pieniężną przyznawaną przez szefa urzędu. nie jest tak, że ta kwota jest niższa, ta kwota jest A zatem, sumując, adresatem tej nowelizacji ustawy dwukrotnie wyższa, a wraz z nowelizacją tej ustawy jest ponad 80 tys. osób. liczba i katalog osób nią objętych, stających się jej Jeżeli chodzi o ofiary represji czy kombatantów, beneficjentami też się znacznie zwiększa. Jeżeli cho- którzy przebywają czy mieszkają za granicą, to obję- dzi o to, o czym wspomniała pani poseł Joanna Fa- ci oni są dokładnie tymi samym przywilejami, jakimi bisiak, to żołnierze Armii Krajowej, nie tylko żołnie- objęci są ci, którzy mieszkają w kraju, a zatem świad- rze Armii Krajowej, żołnierze Narodowych Sił Zbroj- czenia pomocy będą im wypłacone. Nowelizacja re- nych, Batalionów Chłopskich, żołnierze września guluje te wszystkie kwestie, zostały one unormowa- 1939 r., od wielu lat, szczególnie w ostatnim czasie, ne. (Oklaski) objęci są wielką pomocą z wykorzystaniem środków, które są przekazywane przez urząd do spraw komba- tantów. Jeżeli oni nie są w stanie sami udać się do Wicemarszałek Ryszard Terlecki: urzędu, to nasi pracownicy… (Poseł Joanna Fabisiak: No właśnie.) W trybie sprostowania – pani poseł Joanna Fa- …jak również wojewodów, w których kompeten- bisiak. cjach leży od kilku miesięcy opieka nad kombatanta- Ma pani 1 minutę. mi, przybywają do nich, wypełniają wnioski. Różnie to oczywiście bywa, ale też pamiętajmy, że kombatanci są zrzeszeni bardzo często w organizacjach, Poseł Joanna Fabisiak: których członkami są również osoby niemające statusu kombatanta i one pomagają. Ta pomoc dla żoł- Panie Marszałku! Panie Ministrze! Myślałam nierzy Armii Krajowej, a szczególnie dla powstańców głównie o tym małym procencie żołnierzy Armii Kra- warszawskich jest niemała. jowej, którzy mają status, którym przysługują prawa Spis treści Jeżeli chodzi o powstańców warszawskich, o czym osób szczególnie poszkodowanych, i to poszkodowa- pani poseł wspomniała, za kilka dni mamy rocznicę, nych, których zdrowie wymaga znacznego wsparcia. to ta pomoc ma charakter wyjątkowy. Przypomnij- Zasiłek w każdej formie jest tylko czasowy, tymcza- my, że samorząd warszawski uchwalił w ramach po- sem tym ludziom potrzebna jest stała pomoc. I wła- mocy doraźnej dla kombatantów powstańców war- śnie o tym myślałam. Myślę, że warto o tym pomyśleć szawskich przekazanie im 1944 zł, symbolicznie wy- z większą troską. Oczywiście wspaniałe jest to, że nie płaconych w tym roku, ale również poprzez działania, muszą oni płacić za gaz, za światło. Te pieniądze zo- które podjęliśmy, i porozumienie podpisane z PGNiG stają im na leki, ale trzeba im dać poczucie bezpie- i Polską Grupą Energetyczną wszyscy powstańcy czeństwa, a za tym poczuciem bezpieczeństwa będzie warszawscy mają przyznany ryczałt, dzięki czemu są szło także poczucie, że są bohaterami, że są szczegól- zwolnieni de facto z opłat za gaz i za energię. To jest ną grupą. Nie bójmy się tego, nie bójmy się uznać za ogromny ukłon czyniony w stronę tych, którzy wal- grupę specjalną właśnie żołnierzy Armii Krajowej czyli o naszą wolność i niepodległość. właśnie w tym roku obchodów 100-lecia odzyskania Chcemy, aby w przyszłym roku taka pomoc też niepodległości. Dziękuję bardzo. popłynęła dodatkowo do żołnierzy września 1939 r. Pamiętajmy, że to są osoby liczące już średnio 100 lat, a średnia wieku żołnierzy Armii Krajowej, komba- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: tantów, to obecnie 93–94 lata. Jednak w przyszłym roku będzie rocznica wybuchu wojny, a zatem w spo- Dziękuję bardzo. sób szczególny pamiętać będziemy o tych, którzy Zamykam dyskusję. walczyli w roku 1939. Marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezy- Ilu jest beneficjentów tej ustawy? Pan minister dium Sejmu, proponuje, aby Sejm skierował rządowy Szwed to wykazywał w swoim wystąpieniu, ale przy- projekt ustawy o zmianie ustawy o kombatantach pomnę. Inwalidów wojennych, którzy otrzymają po oraz niektórych osobach będących ofiarami represji nowelizacji dodatkowo 850 zł miesięcznie, jest ok. wojennych i okresu powojennego oraz niektórych in- 2,5 tys., żołnierzy górników, których mamy skatalo- nych ustaw, zawarty w druku nr 2671, do Komisji gowanych, ponieważ udzielaliśmy im nieco mniejszej Polityki Społecznej i Rodziny, z zaleceniem zasięgnię- pomocy, teraz ona będzie większa, jest ok. 17 tys., cia opinii Komisji Obrony Narodowej, w celu rozpa- cywilnych niewidomych ofiar wojny jest najmniej trzenia. w tej grupie, która po nowelizacji otrzyma dodatkowe Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm wsparcie, bo to jest ok. 230 osób. Natomiast najlicz- propozycję przyjął. niejszą grupę stanowią osoby deportowane do pracy Sprzeciwu nie słyszę. 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 282 Projekt ustawy o ratyfikacji Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Mongolią o zabezpieczeniu społecznym

Wicemarszałek Ryszard Terlecki Wicemarszałek Ryszard Terlecki:

Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 26. Panie pośle, przekroczył pan czas. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Po- Pani poseł Joanna Augustynowska, klub Platfor- lityki Społecznej i Rodziny oraz Komisji Spraw my, złożyła stanowisko na piśmie*). Zagranicznych o rządowym projekcie ustawy Pan poseł Grzegorz Długi, klub Kukiz’15. o ratyfikacji Umowy między Rzecząpospolitą Bardzo proszę. Polską a Mongolią o zabezpieczeniu społecznym, podpisanej w Warszawie dnia 24 stycznia 2018 r. Poseł Piotr Pyzik: (druki nr 2589 i 2752). Proszę pana posła Grzegorza Matusiaka o przed- Przepraszam, czy to były 3 minuty? stawienie sprawozdania komisji. (Poseł Elżbieta Stępień: Mnie się wydaje, że nie.)

Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Poseł Sprawozdawca Grzegorz Matusiak: Pomyłka, pomyłka… (Poseł Grzegorz Długi: Ale to my razem będziemy Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! mówić, wspólnym głosem.) Na wczorajszym posiedzeniu połączonych Komisji: Panie pośle, pomyłka. Pan mówił przez 1 minutę. Spraw Zagranicznych i Polityki Społecznej i Rodzi- (Wesołość na sali, oklaski) Ma pan poseł jeszcze 1 mi- ny przyjęto projekt ustawy jednogłośnie. Dziękuję. nutę, bo jedną pan stracił na to przepychanie się. (Oklaski) (Poseł Grzegorz Długi: Proszę bardzo, jeszcze po- trzymam… Muszę to wynagrodzić.) A teraz traci pan kolejną minutę. Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Poseł Piotr Pyzik: Spis treści Dziękuję panu posłowi. Sejm ustalił, że w tym punkcie porządku dzien- Bardzo dziękuję, doceniam to bardzo. nego wysłucha 3-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół. Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Otwieram dyskusję. Jako pierwszy pan poseł Piotr Pyzik, Klub Parla- Panie pośle, zostało jeszcze 20 sekund. mentarny Prawo i Sprawiedliwość. Ma pan 3 minuty. Poseł Piotr Pyzik: (Poseł Grzegorz Długi: Proszę też tak krótko, tak jak poprzednik.) Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zacznę od końca. Klub Prawa i Sprawiedliwości w zaistniałej sytuacji oczywiście popiera ratyfikację tej umowy ze stycznia. Poseł Piotr Pyzik: Dodam jeszcze tylko, bo to jest istotna informacja, że umowa ta nie obejmuje rzeczowych świadczeń lecz- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 24 stycznia 2018 r. niczych, natomiast zakres świadczeń ze strony pol- minister Elżbieta Rafalska oraz Sodnam Chinzorig, skiej jest odzwierciedlony w zakresie działań ze stro- minister pracy i ochrony socjalnej Mongolii, podpisany mongolskiej, który będzie taki sam. Dziękuję uprzej- li umowę między Rzecząpospolitą Polską a Mongolią mie. (Oklaski) o zabezpieczeniu społecznym. Biorąc pod uwagę fakt, że umowa ta jest oparta na międzynarodowych stan- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: dardach, chodzi tu o obowiązek w dziedzinie zabezpieczenia społecznego opartego na zasadzie równego Bardzo dziękuję, panie pośle. traktowania, zasadzie sumowania okresów ubezpie- Teraz pan poseł Grzegorz Długi, klub Kukiz’15. czeniowych oraz zasadzie zachowania praw naby- tych, transferu świadczeń, ponadto biorąc pod uwagę fakt, że zakresem przedmiotowej umowy zostały ob- Poseł Grzegorz Długi: jęte zasiłki dla bezrobotnych, świadczenia pieniężne w razie choroby i macierzyństwa, świadczenia (Dzwo- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie zdołam nek) emerytalne, rentowe, emerytury, renty… przedstawić stanowiska tak szybko jak mój kolega, (Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski) *) Teksty wystąpień niewygłoszonych w załączniku. 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Projekt ustawy o ratyfikacji Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Mongolią o zabezpieczeniu społecznym 283

Poseł Grzegorz Długi Wicemarszałek Ryszard Terlecki: ale będę się starał. Polska jest krajem otwartym. Przeciwnie, pani poseł, słucham bardzo uważnie. W ramach tej otwartości musimy zapewniać pewną infrastrukturę prawną dla naszych gości, w tym wypadku dla naszych gości z Mongolii. Nam chodzi o to, Poseł Elżbieta Stępień: abyśmy byli krajem otwartym, ale zorganizowanym. …więc powiem krótko: Nowoczesna jest za przy- Jak ktoś do nas przyjeżdża, to chcemy o tym wie- jęciem tego projektu. Dziękuję bardzo. (Oklaski) dzieć, chcemy go zarejestrować, niech ZUS płaci, (Głos z sali: Brawo.) a potem my będziemy płacić. I tak naprawdę o tym jest ta umowa. Wobec tego trudno jej nie poprzeć. Klub Kukiz’15 Wicemarszałek Ryszard Terlecki: będzie popierał tę ustawę, będzie głosował za jej przy- jęciem, kierując się wskazaniami pana posła Pyzika. Bardzo dziękuję. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Nie było pytań, nie ma odpowiedzi. (Poseł Elżbieta Stępień: Brawo, brawo!) Zamykam dyskusję*). Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpi- my w bloku głosowań. Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 27. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Go- Bardzo dziękuję. spodarki i Rozwoju oraz Komisji Spraw Zagra- Pani poseł Elżbieta Stępień, klub Nowoczesna. nicznych o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji Porozumienia między Rzecząpospolitą Pol- ską a Republiką Estońską o zmianie i zakończe- Poseł Elżbieta Stępień: niu obowiązywania Umowy między Rzecząpo- spolitą Polską a Republiką Estońską o wzajem- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie marszałku, nym popieraniu i ochronie inwestycji, sporzą- nie wiem, czy zdążę wypowiedzieć się w te 3 minuty. dzonej w Warszawie dnia 6 maja 1993 r. (druki Spis treści Przygotowałam sobie trzy kartki, a pan tutaj mówi nr 2669 i 2766). o 3 minutach. Cóż, spróbuję. Proszę pana posła Józefa Leśniaka o przedstawie- Szanowni Państwo! Podstawowym prawem każ- nie sprawozdania komisji. dego człowieka jest prawo do zabezpieczenia społecz- nego. Dotyczy ono nie tylko obywateli naszego kraju, Poseł Sprawozdawca Józef Leśniak: ale także osób przybywających z innych regionów, dlatego niezbędne jest zawieranie umów międzyna- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt rodowych w tym zakresie. Gwarancji takich pozba- przedstawić stanowisko połączonych komisji: Komi- wieni byli dotychczas obywatele polscy pracujący na sji Gospodarki i Rozwoju oraz Komisji Spraw Zagra- terenie Mongolii, a podpisanie umowy z Mongolią nicznych o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji o zabezpieczeniu społecznym umożliwia objęcie tych Porozumienia między Rzecząpospolitą Polską a Re- osób ochroną ubezpieczeniową. publiką Estońską o zmianie i zakończeniu obowiązy- Przedmiotowa umowa ma służyć nie tylko pol- wania Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Re- skim firmom świadczącym działalność na terenie publiką Estońską o wzajemnym popieraniu i ochronie Mongolii, gdzie według danych z 2014 r. działało inwestycji, sporządzonej w Warszawie dnia 6 maja 28 firm z polskim kapitałem, stanowi ona również 1993 r., druk nr 2669. zachętę do podejmowania legalnego zatrudnienia na Komisja Gospodarki i Rozwoju oraz Komisja Spraw terenie Rzeczypospolitej Polskiej przez obywateli Zagranicznych po przeprowadzeniu pierwszego czy- mongolskich, z których obecności w chwili obecnej tania oraz rozpatrzeniu tego projektu ustawy na po- korzysta głównie sektor opieki zdrowotnej. Dotych- siedzeniu w dniu 18 lipca 2018 r. wnoszą, aby Wyso- czasowy brak regulacji prawnych w przedmiocie za- ki Sejm raczył uchwalić projekt ustawy z druku nr 2669 bezpieczenia społecznego jest niekorzystny dla ewentu- bez poprawek. Dziękuję bardzo. alnych pracowników z uwagi na brak możliwości zali- czenia okresów ubezpieczeniowych – chodzi o okresy przepracowane na terytorium drugiej umawiającej Wicemarszałek Ryszard Terlecki: się strony – brak możliwości transferu świadczeń z zabezpieczenia społecznego osobom przybyłym z dru- Bardzo dziękuję. giego państwa. Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- Szanowni Państwo! Myślę, że pora jest późna, rządku dziennego wysłucha 3-minutowych oświad- a moje płomienne wystąpienie w tej chwili, jak sądzę, czeń w imieniu klubów i kół. nie jest przez wszystkich państwa już przyswajane o tej porze… *) Teksty wystąpień niewygłoszonych w załączniku. 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Projekt ustawy o ratyfikacji Porozumienia między RP a Republiką Estońską 284 o zmianie i zakończeniu obowiązywania Umowy między RP a Republiką Estońską o wzajemnym popieraniu i ochronie inwestycji

Wicemarszałek Ryszard Terlecki ny przewidzianej umowami intra-EU BIT – pozywa- ją państwa przed sądami powszechnymi – powołują Otwieram dyskusję. się na ich obowiązywanie w dyskusjach w organami Jako pierwszy pan poseł Piotr Pyzik – w imieniu danego kraju przy zaistnieniu sporu. Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość. Główną barierą w korzystaniu z arbitrażu są jego wysokie koszty i dlatego korzystano z sądów powszechnych. Z informacji posiadanych przez Mini- Poseł Piotr Pyzik: sterstwo Przedsiębiorczości i Technologii wynika, że zarówno polscy, jak i estońscy inwestorzy nie kiero- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamen- wali roszczeń na podstawie ww. umowy. Dlatego też tarny Prawo i Sprawiedliwość będzie głosował za klub Platforma Obywatelska jest za przyjęciem raty- przyjęciem tego projektu ustawy. Jest to kolejny kraj fikacji. Dziękuję bardzo. Oklaski( ) po 12 innych krajach, takich jak: Grecja, Hiszpania, Finlandia, Niemcy, Bułgaria, Wielka Brytania, Au- stria, Litwa, Chorwacja, Węgry, Szwecja i Łotwa, Wicemarszałek Ryszard Terlecki: z którym znosimy tę umowę bilateralną z tego wzglę- du, że te umowy były zawierane w czasie, kiedy Pol- Bardzo dziękuję. ska nie była jeszcze członkiem Unii Europejskiej, Pan poseł Grzegorz Długi, klub Kukiz’15. natomiast po przystąpieniu do Unii Europejskiej i w konsekwencji przyjęciu rozwiązań prawnych obo- wiązujących w tej przestrzeni Polska wycofuje się Poseł Grzegorz Długi: z tych porozumień bilateralnych na rzecz jednego bytu europejskiego. Dziękuję uprzejmie. Dziękuję. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Postaram się bardzo krótko, podobnie jak pan poseł Pyzik, które- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: go wystąpienie było bardzo skondensowane. A więc chciałbym, po pierwsze, powiedzieć, że jego zdanie

Spis treści Bardzo dziękuję. traktuję jako swoje. Natomiast przechodząc do spra- Pan poseł Stanisław Lamczyk – w imieniu Klubu wy, chcę powiedzieć, że rozwiązanie problemu umo- Parlamentarnego Platforma Obywatelska. wy intra-EU BIT zawartej z Estonią jest wzorcowe. Bardzo proszę. W tym sensie wzorcowe, że tak jak w przypadku nie- których innych niestety nie udało się zawrzeć porozumienia i trzeba było je wypowiadać lub czekać na Poseł Stanisław Lamczyk: ich wygaśnięcie, tak tu mieliśmy do czynienia z wzor- cowym rozwiązaniem, tzn. umowy zostały rozwiąza- Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! ne w drodze prostej wymiany not. Wnioskuję, że ra- Klub Platforma Obywatelska jest za ratyfikacją tego zem z tą procedurą sunset clause dotyczącą przedłu- porozumienia, co jest zgodne z zakończonym przez żonego okresu działania sprawa zostaje rozwiązana Komisję Europejską w listopadzie 2016 r. nieformal- od razu i raz na zawsze. I tak trzymać. Tutaj serdecz- nym postępowaniem, tzw. EU Pilot, rozpoczętym nie gratuluję naszym służbom, którym udało się to w czerwcu 2015 r. Rzeczpospolita Polska jest obecnie osiągnąć. Klub nasz będzie z wielką przyjemnością stroną umów intra-EU BIT zawartych z prawie głosował za przyjęciem tej legislacji. Dziękuję bardzo. wszystkimi państwami członkowskimi UE, z wyjąt- (Oklaski) kiem Irlandii i Malty, z którymi Polska nigdy nie zawarła tego typu umów, oraz Włoch, z którymi umo- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: wa wygasła. Zapewnia ona inwestorom i jego inwe- stycjom z państwa strony umowy na terytorium pań- Bardzo dziękuję. stwa drugiej strony umowy pełną ochronę oraz moż- Pan poseł Krzysztof Truskolaski, klub Nowo- liwość dochodzenia roszczeń przed międzynarodo- czesna. wym trybunałem inwestycyjnym. Według danych GUS za 2015 r. w Polsce zareje- strowano 48 spółek z udziałem kapitału estońskiego, Poseł Krzysztof Truskolaski: z czego 14 zatrudniało powyżej 9 osób. Podstawowy kapitał udziałowy estoński wynosił 47,4 mln zł, co Panie Marszałku! Wysoka Izbo! To jest kolejna stanowiło 0,02% kapitału udziałowego. Według da- umowa intra-EU BIT, którą rozwiązujemy. Obowią- nych estońskiego urzędu statystycznego polskie fir- zywanie umowy bilateralnej zawartej między Polską my zainwestowały w Republice Estońskiej 38,3 mln a Estonią jest kwestionowane przez Komisję Euro- zł, co stanowiło 0,22% inwestycji zagranicznych ogó- pejską z uwagi na niezgodność umowy z prawem Unii łem. Samorządy gospodarcze udzieliły ogólnej odpo- Europejskiej. Podobnie kwestionowane jest obowią- wiedzi, iż mimo że inwestorzy nie korzystają z ochro- zywanie wszystkich pozostałych umów o popieraniu 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Projekt ustawy o ratyfikacji Protokołu przystąpienia do Umowy o handlu między UE i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Kolumbią i Peru, z drugiej strony, w celu uwzględnienia przystąpienia Ekwadoru 285

Poseł Krzysztof Truskolaski Obie połączone Komisje: Gospodarki i Rozwoju oraz Spraw Zagranicznych po przeprowadzeniu pierw- i wzajemnej ochronie inwestycji zawartych pomiędzy szego czytania oraz rozpatrzeniu tego projektu usta- państwami członkowskimi Unii Europejskiej. wy na posiedzeniu w dniu 18 lipca 2018 r. wnoszą Swoją opinię na temat tego zagadnienia wyraził o przyjęcie przez Wysoką Izbę projektu ustawy z dru- również Trybunał Sprawiedliwości Unii Europej- ku nr 2725 bez poprawek. Dziękuję. (Oklaski) skiej, który w odpowiedzi na pytanie prejudycjalne stwierdził, że umowy o popieraniu i ochronie inwestycji są niezgodne z prawem unijnym. Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Omawiana umowa miała zapewnić zarówno polskiej, jak i estońskiej stronie pełną ochronę oraz moż- Dziękuję bardzo. liwość dochodzenia roszczeń przed międzynarodo- Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- wym trybunałem inwestycyjnym w przypadku naru- rządku dziennego wysłucha 3-minutowych oświad- szenia praw którejś ze stron. Ochrona inwestycji czeń w imieniu klubów i kół. poprzez arbitraż międzynarodowy miała być pewne- Otwieram dyskusję. go rodzaju bezpiecznikiem zarówno dla zagraniczne- Jako pierwszy zabierze głos w imieniu Klubu Par- go inwestora w Polsce, jak i dla polskiego za granicą. lamentarnego Prawo i Sprawiedliwość pan poseł Jó- Komisja Europejska ma poważne obawy, że umo- zef Leśniak. wy o popieraniu i wzajemnej ochronie inwestycji, w tym Bardzo proszę, panie pośle. ww. umowa, a także ich poszczególne postanowienia pokrywają się z postanowieniami Traktatu o funk- cjonowaniu Unii Europejskiej. Poseł Józef Leśniak: Nowoczesna poprze ten projekt. (Oklaski) Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko klubu Prawo i Sprawiedli- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: wość w sprawie projektu ustawy, druki nr 2725 i 2767, o ratyfikacji Protokołu przystąpienia do Umowy o han-

Bardzo dziękuję. dlu między Unią Europejską i jej państwami człon- Spis treści Tym razem również nie ma pytań, wobec czego kowskimi, z jednej strony, a Kolumbią i Peru, z dru- nie ma odpowiedzi. giej strony, w celu uwzględnienia przystąpienia Ekwa- Zamykam dyskusję*). doru, sporządzonego w Brukseli dnia 11 listopada Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpi- 2016 r. my w bloku głosowań. Panie Marszałku! Procedowany projekt ustawy Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 28. po- pozwala na dokonanie przez prezydenta Rzeczypo- rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Gospo- spolitej Polskiej ratyfikacji Protokołu przystąpienia darki i Rozwoju oraz Komisji Spraw Zagranicz- do Umowy o handlu między Unią Europejską i jej nych o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji państwami członkowskimi, z jednej strony, a Kolum- Protokołu przystąpienia do Umowy o handlu mię- bią i Peru, z drugiej strony, w celu uwzględnienia dzy Unią Europejską i jej państwami członkowski- przystąpienia Ekwadoru, sporządzonego w Brukseli mi, z jednej strony, a Kolumbią i Peru, z drugiej dnia 11 listopada 2016 r. Podpisanie protokołu przy- strony, w celu uwzględnienia przystąpienia Ekwa- stąpienia Ekwadoru było konsekwencją realizacji doru, sporządzonego w Brukseli dnia 11 listopada celu strategicznego partnerstwa między Unią Euro- 2016 r. (druki nr 2725 i 2767). pejską oraz krajami Ameryki Łacińskiej i Karaibów, Proszę pana posła Józefa Leśniaka o przedstawie- zawartego w Rio de Janeiro w 1999 r., zakładającego nie sprawozdania komisji. wzmocnienie więzi politycznych, gospodarczych i kulturalnych Unii Europejskiej z tymi krajami. Przystąpienie Ekwadoru do istniejącej umowy Poseł Sprawozdawca Józef Leśniak: o handlu z Kolumbią i Peru zarówno ugruntowuje ramy prawne stosunków handlowych Unii Europejskiej Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt z tym państwem, jak i ułatwia wzajemną wymianę han- przedstawić stanowisko połączonych Komisji: Gospo- dlową i obustronny przepływ inwestycji. darki i Rozwoju oraz Spraw Zagranicznych o rządo- Wejście w życie powyższej umowy nie spowoduje wym projekcie ustawy o ratyfikacji Protokołu przy- konieczności zmiany polskiego prawodawstwa ani stąpienia do Umowy o handlu między Unią Europej- nie wywoła bezpośrednich skutków społecznych. Nie ską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, przewiduje się też negatywnych skutków gospodar- a Kolumbią i Peru, z drugiej strony, w celu uwzględ- czych i finansowych protokołu. nienia przystąpienia Ekwadoru, sporządzonego w Bruk- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamen- seli dnia 11 listopada 2016 r., druk nr 2725. tarny Prawo i Sprawiedliwość będzie głosował za przyjęciem projektu procedowanej ustawy. Dziękuję *) Teksty wystąpień niewygłoszonych w załączniku. bardzo. 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Projekt ustawy o ratyfikacji Protokołu przystąpienia do Umowy o handlu między UE 286 i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Kolumbią i Peru, z drugiej strony, w celu uwzględnienia przystąpienia Ekwadoru

Wicemarszałek Ryszard Terlecki: w celu uwzględnienia przystąpienia Ekwadoru, spo- rządzonego w Brukseli dnia 11 listopada 2016 r. Bardzo dziękuję. 26 czerwca 2012 r. w Brukseli została podpisana W imieniu Klubu Parlamentarnego Platforma umowa o handlu między Unią Europejską oraz jej Obywatelska – pan poseł Michał Stasiński*). państwami członkowskimi a Kolumbią i Peru, która Bardzo proszę, panie pośle. zgodnie z założeniami wejdzie w życie w momencie Nie ma? jej ratyfikacji przez Unię, państwa członkowskie, (Głos z sali: Na piśmie.) a także Kolumbię i Peru. Aha, na piśmie. Bardzo dziękuję. Polska ratyfikowała omawianą umowę w dniu Pan poseł Grzegorz Długi – w imieniu klubu Ku- 14 lutego 2014 r. Podpisanie protokołu przystąpienia kiz’15. Ekwadoru do omawianej umowy było konsekwencją realizacji celów strategicznych partnerstwa między Unią Europejską oraz krajami Ameryki Łacińskiej Poseł Grzegorz Długi: i Karaibów, zawartego w Rio de Janeiro w 1999 r., zakładającego wzmocnienie więzi politycznych, go- Dziękuję bardzo. spodarczych i kulturalnych Unii Europejskiej z tymi Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przystąpienie państwami. Przystąpienie Ekwadoru do istniejącej Ekwadoru do tego porozumienia jest już, jak wiemy, umowy o handlu z Kolumbią i Peru, która jest am- na poziomie Unii Europejskiej dokonane poprzez bitną, kompleksową i wyważoną umową o handlu, tymczasowe dopuszczenie, natomiast w poszczegól- wzmacnia ramy prawne stosunków handlowych nych krajach jeszcze nie. Przynajmniej dwa kraje, Unii Europejskiej z tymi państwami oraz ułatwia jeśli się nie mylę, chyba Austria i Belgia, jak na razie wzajemną wymianę handlową i obustronny prze- ociągają się z ratyfikacją. pływ inwestycji. Cieszę się, że nie jesteśmy pierwsi, bo wbrew Klub Nowoczesna będzie głosował za tą ustawą. pozorom to porozumienie może budzić wątpliwości, (Poseł Grzegorz Długi: I przede wszystkim chroni tym większe, już teraz patrząc z naszego bardzo nazwę: polska wódka.) egoistycznego punktu widzenia, że mamy dość spo- Spis treści ry deficyt w handlu z Ekwadorem. Po prostu jemy za dużo bananów. Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Wobec tego należałoby zastanowić się, w jaki spo- sób zintensyfikować nasz eksport. Obalenie barier Bardzo dziękuję. celnych być może jest tutaj pierwszym krokiem. Ba- Zamykam dyskusję*). riery techniczne, które istnieją w tym handlu, a są Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpi- one wbrew pozorom dość spore, powinny być tym, na my w bloku głosowań. czym powinniśmy się teraz skupić. Ten protokół de Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 48. facto ku temu zmierza, jednakowoż nie całkowicie, porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Re- natomiast każdy krok w dobrym kierunku jest po- gulaminowej, Spraw Poselskich i Immuniteto- pierany przez klub Kukiz’15. wych o poselskim projekcie uchwały w sprawie Z tego powodu klub będzie głosował za tym, aby zmiany Regulaminu Sejmu (druki nr 2507 i 2755). przyjąć protokół. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Proszę pana posła Włodzimierza Bernackiego o przedstawienie sprawozdania komisji.

Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Poseł Sprawozdawca Dziękuję bardzo. Włodzimierz Bernacki: Pan poseł Krzysztof Truskolaski, klub Nowo- czesna. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie Komisji Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych, druk nr 2755, Poseł Krzysztof Truskolaski: o poselskim projekcie uchwały w sprawie zmiany Re- gulaminu Sejmu, druk nr 2507. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym przed- Marszałek Sejmu na podstawie art. 37 ust. 1 i art. 40 stawić stanowisko Klubu Poselskiego Nowoczesna ust. 1 regulaminu Sejmu, po zasięgnięciu opinii Pre- dotyczące rządowego projektu ustawy o ratyfikacji zydium Sejmu, skierował w dniu 8 maja 2018 r. po- Protokołu przystąpienia do Umowy o handlu między wyższy projekt uchwały do Komisji Regulaminowej, Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, Spraw Poselskich i Immunitetowych do pierwszego z jednej strony, a Kolumbią i Peru, z drugiej strony, czytania.

*) Teksty wystąpień niewygłoszonych w załączniku. *) Teksty wystąpień niewygłoszonych w załączniku. 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Projekt uchwały w sprawie zmiany Regulaminu Sejmu 287

Poseł Sprawozdawca Włodzimierz Bernacki Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamen- tarny Prawo i Sprawiedliwość zgłasza poprawki do Komisja Regulaminowa, Spraw Poselskich i Im- projektu uchwały regulaminu Sejmu. Pierwsza po- munitetowych po przeprowadzeniu pierwszego czy- prawka zakłada utrzymanie uprawnienia Prezydium tania i rozpatrzeniu projektu na posiedzeniu w dniu Sejmu do podejmowania uchwały obniżającej uposa- 17 lipca 2018 r. wnosi, aby Wysoki Sejm raczył przy- żenie lub dietę parlamentarną w przypadku naru- jąć załączony projekt uchwały. Dziękuję bardzo. szania przez posła na posiedzeniu Sejmu lub posie- (Oklaski) dzeniu organów Sejmu powagi Sejmu, w odniesieniu do naruszenia przez posła w rażący sposób na terenie pozostającym w zarządzie kancelarii spokoju lub po- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: rządku Prezydium Sejmu będzie miało takie samo uprawnienie. Dziękuję bardzo. I są trzy poprawki ze sobą bezpośrednio związane. Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- Poprawka 1. wychodzi naprzeciw sugestiom, które rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad- pojawiły się w trakcie posiedzeń komisji, dotyczącym czeń w imieniu klubów i kół. zarówno ustawy, jak i zmiany regulaminu. Otóż po- Otwieram dyskusję. prawka zakłada wprowadzenie procedury odwoław- Jako pierwszy, w imieniu Klubu Parlamentar- czej od decyzji marszałka Sejmu stwierdzającej naruszenie przez posła na posiedzeniu organów Sejmu nego Prawo i Sprawiedliwość, pan poseł Włodzi- powagi Sejmu. Poprawka 2. to poprawka zakładająca mierz Bernacki. możliwość nałożenia przez Prezydium Sejmu na po- sła w przypadkach określonych w przepisie zakazu od- bywania zagranicznych podróży służbowych. I wreszcie Poseł Włodzimierz Bernacki: poprawka 3., związana z dwoma poprzednimi, zakła- da możliwość obniżenia uposażenia lub diety parla- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt mentarnej na okres do 9 miesięcy posłom, w wypad- w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawie- ku których wcześniej stwierdzono uniemożliwianie dliwość przedstawić stanowisko klubu w sprawie przez nich pracy Sejmu lub jego organów, naruszenie Spis treści poselskiego projektu uchwały o zmianie Regulaminu powagi Sejmu lub naruszenie spokoju lub porządku, Sejmu, druk nr 2507. jeśli mamy do czynienia z tzw. recydywą, przy uwzględ- Chciałbym na wstępie zaznaczyć, że ta zmiana, nieniu – zaznaczam bardzo wyraźnie – przepisów która dokonuje się za sprawą tejże zmiany regulami- przewidujących procedurę odwoławczą od decyzji nowej, wynika z nowelizacji ustawy o wykonywaniu marszałka Sejmu, o których mowa w art. 22a oraz mandatu posła i senatora. Ustawa ta wprowadza za- art. 22b. sadę, wedle której poseł ponosi odpowiedzialność za Na zakończenie pragnę podkreślić, że rozwiąza- swoje czyny nie tylko na sali plenarnej, tę odpowie- nia, które proponowane są w samym projekcie czy dzialność ponosi na terenach znajdujących się w za- w poprawkach, nie odbiegają od rozwiązań, które rządzie Kancelarii Sejmu, w trakcie posiedzenia Zgro- obowiązują w innych parlamentach europejskich. madzenia Narodowego, ale również, odnosi się to do Jako że mój limit czasu się kończy, wszystkich zain- senatorów, odpowiedzialność taką ponosi się na te- teresowanych odsyłam do ekspertyzy z dnia 6 lipca renach znajdujących się w zarządzie Kancelarii Se- 2012 r. przygotowanej przez Biuro Analiz Sejmo- natu, jeśli chodzi o senatorów. wych. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość i wnioskodawcy przyjęli to rozwiązanie jako niezbędne i konieczne po tych wszystkich sytuacjach, które miały Wicemarszałek Ryszard Terlecki: miejsce na terenie parlamentu, w salach, gdzie oby- Bardzo dziękuję. wają się posiedzenia komisji, ale również na terenie przyległym, znajdującym się w zarządzie Kancelarii Sejmu. Wydaje się roztropne takie rozwiązanie, gdzie Poseł Włodzimierz Bernacki: posłowie będą obligowani do właściwego zachowania na całej tej przestrzeni. To rozwiązanie, jeśli chodzi Jednocześnie, panie marszałku… zarówno o ustawę, jak i o te rozstrzygnięcia szczegóło- we, jeśli chodzi o regulamin Sejmu, nawiązują wprost do art. 165 Regulaminu Parlamentu Europejskiego, Wicemarszałek Ryszard Terlecki: dokładnie do art. 165 ust. 7, mówiącego, że uprawnienia, które posiada przewodniczący, również te upraw- Bardzo dziękuję. nienia i jednocześnie oblig do właściwego zachowania W imieniu Klubu Parlamentarnego Platforma się, odnosi się do tej przestrzeni, na której za porządek Obywatelska głos zabierze pan poseł Tomasz Gło- odpowiada przewodniczący komisji. gowski. 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 288 Projekt uchwały w sprawie zmiany Regulaminu Sejmu

Poseł Tomasz Głogowski: w tej kadencji. Nawet w ostatnim miesiącu mieliśmy taką sytuację, że na wniosek marszałka Sejmu Pre- Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zydium uznało za zasadne ukaranie posła, który re- zaszczyt przedstawić w imieniu klubu Platforma Oby- agował na wypowiedzi premiera Morawieckiego, i to watelska stanowisko wobec projektu uchwały zmie- takie wypowiedzi, na które trudno było nie reagować niającej regulamin Sejmu. – trudno było zachować spokój wobec tej demagogii, Debatujemy nad tym projektem w nocy z 19 na którą pan premier był uprzejmy tu stosować – a udzie- 20 lipca, spiesząc się bardzo, chociaż za chwilę par- lił tylko upomnienia parlamentarzyście, który blokował lament ma przerwę, bardzo długą w tym roku, nie tę mównicę przez kilkanaście minut, bo to widocznie będzie nawet okazji do wprowadzenia tych przepisów, było wygodne dla marszałka, jako że dzięki temu nie które jutro chcecie uchwalić. dopuścił do zadawania pytań innych posłów opozycji. Pierwsze czytanie tego projektu uchwały odbyło I to pokazuje, że te kary nie są po to, żeby zachować się 2 dni temu, we wtorek. Zwracaliśmy uwagę pod- godność parlamentu, tylko po to, żeby mieć kolejne na- czas tego pierwszego czytania – zwracaliśmy uwagę: rzędzia wpływu na zastraszanie opozycji. pan poseł Truskolaski, a także ja – że implementuje- Oczywiście Platforma Obywatelska będzie głoso- my do regulaminu Sejmu ustawę, wobec której pre- wała przeciwko tej uchwale. Chciałem zapewnić więk- zydent nie podjął jeszcze decyzji. Parlament skończył szość, która tę uchwałę niewątpliwie jutro rano, za pracę nad tą ustawą w piątek, ustawa trafiła do pre- kilka godzin, przegłosuje, że żadne kary, żadne me- zydenta. To w ewidentny sposób narusza godność chanizmy represji nie przestraszą opozycji i że nie urzędu prezydenckiego, już nie mówiąc o godności przestaniemy być opozycją, nie przestaniemy wskazy- prezydenta Andrzeja Dudy… wać na złe rzeczy, które dzieją się obecnie w państwie, (Poseł Grzegorz Długi: Sejmu też.) nie przestaniemy być głosem Polaków, którzy temu …że parlament nie czeka na decyzję prezydenta. rządowi są przeciwni. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Jak rozumiem, wczoraj Prezydium Sejmu, Konwent Seniorów uznały tę argumentację, że wypada chociaż poczekać na decyzję prezydenta, żeby realizować Wicemarszałek Ryszard Terlecki: ustawę, skoro ten jeszcze jej nie podjął. Na posiedze- Spis treści niu komisji usłyszeliśmy, że jest domniemanie, że Dziękuję bardzo. prezydent podpisze ustawę. Nie słyszałem o takim Nie chciałem panu posłowi przerywać, ale pan prawnym terminie: domniemanie, że prezydent usta- prezydent już podpisał ustawę. wę podpisze. Jest domniemanie konstytucyjności, ale Bardzo proszę, pan poseł Łukasz Rzepecki, klub o domniemaniu co do podpisu prezydenta… Kukiz’15. (Poseł Grzegorz Długi: Panie pośle, trzeba być nowatorskim.) …nie słyszałem. Rozumiem, że to domniemanie Poseł Łukasz Rzepecki: jest teraz bardzo silne. Ta uchwała wprowadza możliwości karania po- Szanowny Panie Marszałku! Szanowni Państwo! słów za tzw. naruszenie godności Sejmu nie tylko na Ja, szczerze powiedziawszy, jestem zmieszany, jeśli posiedzeniu Sejmu, w sali plenarnej, ale i na posie- chodzi o tę uchwałę. Z jednej strony, mamy taką dzeniach wszystkich organów, także za rażące naru- praktykę, że na tę chwilę, do tej pory są karani tylko szenie spokoju na terenie pozostającym w zarządze- i wyłącznie posłowie opozycji. Mam nadzieję, że opo- nie Kancelarii Sejmu. Jak przed chwilą usłyszeliśmy zycja merytoryczna, jaką jest Kukiz’15, nie będzie od przedstawiciela Prawa i Sprawiedliwości pana karana, jeśli zostaną wprowadzone te przepisy, bo prof. Bernackiego, te kary mają być zgodnie z pomy jako opozycja merytoryczna w przeciwieństwie prawkami, które złożyliście, jeszcze większe – zmniej- do opozycji totalnej zachowujemy się godnie i godnie szenie pensji o połowę nawet przez okres do 9 miesię- reprezentujemy interesy Polek i Polaków w polskim cy w przypadku recydywy. Co prawda wprowadzacie Sejmie, w przeciwieństwie do tych haniebnych zacho- możliwość odwołania się, ale do tego samego organu, wań, jakie miały miejsce wczoraj, kiedy pan poseł który karę nałożył. No, to wydaje się to odwołanie Petru, pani poseł Schmidt, pani poseł Scheuring- iluzoryczne. -Wielgus odstawiali cyrk w polskim Sejmie, na tere- Oczywiście można powtórzyć to, o czym mówili- nie polskiego Sejmu. I pod tym kątem, w tej perspek- śmy przy okazji pracy nad niedawną zmianą ustawy tywie być może należą się surowsze kary, właśnie o wykonywaniu mandatu posła i senatora, że gdyby w odniesieniu do takich zachowań. Bo te zachowania, zdarzyła się sytuacja, hipotetycznie, że poseł czy se- które wczoraj miały miejsce – przewożenie ludzi, bez- nator przyjdzie na posiedzenie komisji w kiepskim prawne, nielegalne, w bagażnikach, to ośmieszanie stanie psychofizycznym albo będzie zachowywał się, polskiego Sejmu na terenie naszego kraju, ale także pozostając w takim samym stanie, skandalicznie w Europie, bo, szanowni państwo, przez takie zacho- gdzieś na korytarzach Sejmu czy w hotelu poselskim, wania cała Polska i Europa śmieje się z polskich par- to oczywiście powinna być możliwość ukarania go. lamentarzystów. To jest haniebne, i trzeba powie- Jednak zdajemy sobie sprawę, jaka jest praktyka dzieć sobie jasno i wyraźnie, że takie zachowania 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Projekt uchwały w sprawie zmiany Regulaminu Sejmu 289

Poseł Łukasz Rzepecki Projekt zmiany Regulaminu Sejmu Rzeczypospo- litej Polskiej nie jest więc niczym innym jak kolejną nigdy nie powinny mieć miejsca w polskim Sejmie, próbą zastraszenia opozycji demaskującej prawdziwe a ci posłowie powinni odpowiadać karnie. Bo to, co oblicze rządów PiS. Na naszych oczach demokracja wczoraj wyprawiali i wyczyniali, to przechodzi wszel- parlamentarna obchodząca w tym roku swoje 550-le- kie wyobrażenie i przechodzi ludzkie pojęcie. cie jest po prostu dewastowana. Za chwilę nie będzie- Jako posłowie powinniśmy zachowywać się god- my mogli w ogóle się odezwać, bo wszystkie nasze nie, powinniśmy reprezentować naszych wyborców słowa będą interpretowane jako naruszanie powagi w Sejmie, walczyć o ich sprawy, a nie urządzać hap- tej Izby. peningi, które nie mają nic wspólnego z tworzeniem Projekt zmiany Regulaminu Sejmu Rzeczypospo- prawa. Jesteśmy opozycją merytoryczną. Będziemy litej Polskiej ma być ściśle związany z projektem głosować przeciw tej uchwale tylko i wyłącznie dla- zmiany ustawy o wykonywaniu mandatu posła i se- tego, że obawiamy się, że jako opozycja merytoryczna natora, który nakłada na posłów i senatorów obowią- będziemy wrzuceni z opozycją totalną do jednego zek należytego zachowania odpowiadającego pełnio- worka, a na to się nie zgadzamy. nej funkcji nie tylko na sali posiedzeń, ale także (Poseł Małgorzata Chmiel: Nie, nie ma strachu.) w innych miejscach będących w zarządzie Kancelarii Jako posłowie Kukiz’15 nigdy nie pozwolimy sobie Sejmu. na to, żeby zachować się w tak haniebny sposób, Pan marszałek poinformował teraz, że pan pre- w jaki zachowali się wczoraj posłowie, których wcze- zydent podobno podpisał tę ustawę. Niestety na stro- śniej wymieniłem. Będziemy głosować przeciw tylko nie Prezydent.pl w zakładce: Legislacja nie ma jej i wyłącznie dlatego, że ta uchwała wprowadzająca jeszcze podpisanej. Widzę, że pan marszałek ma ja- zmiany regulaminu ma na celu karanie posłów opo- kieś lepsze informacje. Może prezydent do pana po zycji, bo na tę chwilę jedynie posłowie opozycji otrzy- prostu zadzwonił, powiedział: Już podpisałem tę mują kary. Ale takie zachowania jak wczorajsze po- ustawę, możecie dalej procedować. Tak naprawdę winny być karane jeszcze bardziej surowo. dopóki nie pojawi się na stronie, że prezydent podpi- A do posłów pana Petru, pani Scheuring-Wielgus sał ustawę, to ten projekt nie powinien być w ogóle i pani poseł Schmidt apeluję o rozsądek i o to, żeby procedowany. Spis treści zachowywali się przyzwoicie i żeby po prostu prze- Przed uchwaleniem tych absurdalnych przepisów prosili swoich wyborców za tak haniebne zachowa- powinniście przyjrzeć się swojemu postępowaniu. nie. Dziękuję bardzo. Dlaczego nie wyciągnięcie konsekwencji wobec waszych posłów za zachowanie naruszające powagę Sej- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: mu? Z tego, co sobie przypominam, to dotychczas żaden poseł PiS nie został ukarany w tej kadencji. Pan poseł Krzysztof Truskolaski, klub Nowo- Żaden nie dostał kar finansowych, a ukaranych poczesna. słów opozycji już na palcach dwóch rąk nie da się niestety policzyć. Praktycznie podczas każdego posiedzenia Sejmu jakiś poseł opozycji zostaje ukarany. Poseł Krzysztof Truskolaski: Wielokrotnie w tej kadencji Sejmu byliśmy świad- kami przejawów zachowania posłów PiS godzącego Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mamy obecnie w powagę tej Izby, ale marszałek nigdy tego nie za- godzinę 23.16. Panie marszałku, czy prowadzenie uważył. Czy powagi obrad nie narusza fakt czytania dyskusji o wprowadzeniu zmiany w regulaminie Sej- „Atlasu kotów” przez posła Kaczyńskiego, zabieranie mu o tej porze jest poważne? Czy to nie narusza poprzez niego głosu bez żadnego trybu czy nazywanie wagi tej Izby? Dlaczego o tak istotnych zmianach dla posłów opozycji, cytuję, zdradzieckimi mordami? Py- polskiego parlamentaryzmu, o tak istotnych punk- tanie: Czy został on za to ukarany finansowo? Czy tach dyskutuje się pod osłoną nocy? Teraz procedu- został ukarany finansowo poseł Winnicki, który bez- jemy nad zmianą regulaminu Sejmu, dzięki której prawnie blokował mównicę, który nie pozwolił po- możecie karać posłów na całym terenie Sejmu i Se- słom na zadawanie pytań w sprawie bardzo ważnej natu. Za chwilę będziemy zmieniać pierwszego pre- ustawy? Odpowiedź jest prosta. Oczywiście nie zo- zesa Sądu Najwyższego – i to pod osłoną nocy. Ale stał. Bo miał to pewnie z kimś umówione. Zapewne odpowiedź jest prosta. Po prostu boicie się społeczeń- wiele mogłaby nam powiedzieć posłanka Pawłowicz, stwa, boicie się opinii publicznej. Po prostu nie chce- która wielokrotnie naruszała powagę tej Izby i w jaw- cie, żeby ludzie to oglądali. Pod osłoną nocy, pod ny sposób ośmieszała Sejm. Ile to już popisów posła szczytnymi hasłami krok po kroku wprowadzacie Tarczyńskiego, posła Pyzika – witam pana posła ograniczenia dotyczące posłów w naszym kraju. Pro- – czy posła Kaczyńskiego… cedowanie kwestii tak istotnych dla polskiego parla- (Głos z sali: Ha, ha, ha.) mentaryzmu o tej porze jest po prostu niepoważne …zostało zbagatelizowanych przez Prezydium i w mojej ocenie narusza powagę Sejmu. Sejmu? 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 290 Projekt uchwały w sprawie zmiany Regulaminu Sejmu

Poseł Krzysztof Truskolaski Wicemarszałek Ryszard Terlecki:

Skoro jest tutaj pan poseł Pyzik, to tylko przypo- Pani poseł Małgorzata Chmiel, klub Platformy mnę, jak pokazywał nieparlamentarne gesty w stro- Obywatelskiej. nę posła Cimoszewicza. (Poseł Łukasz Rzepecki: Oj tam, oj tam.) Czy poseł Pyzik został ukarany? Nie został. Poseł Małgorzata Chmiel: Dlatego, szanowni państwo, jeżeli chcecie być cen- zorami, to zacznijcie sprawiedliwie oceniać liczne Panie Marszałku! Szanowni Państwo! W każdej przejawy złego zachowania kolegów ze swoich ław. grupie zawodowej zdarzają się różni ludzie, jedni są Próbując zablokować nam usta, łamiecie podstawowe rzetelni, drudzy nierzetelni, jedni dowcipni, drudzy zasady demokratycznego państwa prawa. Możecie mniej, jedni kulturalni, a drudzy mniej kulturalni. nas karać finansowo, możecie odbierać posłom opo- My jesteśmy również taką grupą zawodową, bo więk- zycji diety i uposażenia, ale nas nie zakneblujecie. szość to posłowie zawodowi. W związku z tym każdy Nadal podczas naszej codziennej pracy będziemy powinien pilnować kultury na swoją miarę, i to wy- ujawniali i pokazywali prawdziwą przez dobrej zmia- borcy ocenią w czasie wyborów przy urnach wybor- ny. (Oklaski) czych. Karanie finansowe dorosłych ludzi jest dla (Poseł Łukasz Rzepecki: Prawdziwą twarz.) mnie absurdalne, tym bardziej że w ogóle nie wy- Nowoczesna jest za odrzuceniem tego projektu ciągacie, państwo z PiS-u, konsekwencji wobec swo- w całości. ich członków. Karana jest tylko opozycja. Dziękuję. (Oklaski) Wicemarszałek Ryszard Terlecki:

Poseł Piotr Zgorzelski, klub Polskiego Stronnic- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: twa Ludowego. Bardzo dziękuję. Nie ma pana posła. Teraz pani poseł Małgorzata Niemczyk, również Spis treści No to przystępujemy do pytań. klub Platforma Obywatelska. Pierwsze pytanie zadaje pan poseł Michał Szczer- ba, klub Platformy Obywatelskiej. Tym samym zamykam listę zgłoszonych do pytań. Poseł Małgorzata Niemczyk: Wyznaczam czas pytania na 1 minutę. Jako drugi jest pan poseł Krzysztof Truskolaski, Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Tymi zapisami klub Nowoczesna. wprowadzacie możliwość karania. Moje pytanie brzmi: Czy posłów PiS-u też będziecie traktować w taki sam Poseł Krzysztof Truskolaski: sposób i nakładać na nich kary za zachowania naru- szające powagę Sejmu? Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym się Dzisiaj w chwilach, w których mogłam, uczestni- zapytać posła wnioskodawcy, co dalej? Teraz będzie- czyłam w posiedzeniu komisji sprawiedliwości. Za my karać posłów za to, że podobno naruszają powagę każdym razem, gdy tam wchodziłam, byłam świad- Sejmu poza salą plenarną, na posiedzeniach komisji, kiem tego, w jak niegodny sposób zachowywała się Konwentu Seniorów. Tylko jest pytanie, czy w związ- pani poseł Pawłowicz. Czy za te wielokrotne niewła- ku z zachowaniem na posiedzeniu komisji również ściwe zachowania dzisiaj jest karana wielokrotnie? zostanie ukarana posłanka Pawłowicz, która non Naruszała spokój, porządek oraz powagę Sejmu. stop na posiedzeniach Komisji Sprawiedliwości i Praw Kto może złożyć wniosek o ukaranie? Co powi- Człowieka wyzywa posłów opozycji. Zresztą ostatnio nien zawierać taki wniosek? Ile razy w każdym mie- na posiedzeniu Komisji Etyki Poselskiej z jedną siącu, w kwartale poseł czy senator może zostać uka- z tych spraw mogliśmy się zapoznać. rany? W uzasadnieniu zmian w regulaminie Sejmu Mam też pytanie o pana posła Piotrowicza: Czy czytamy, że dotyczy to obszaru całego kraju i poza nie narusza powagi tej Izby, jak nie pozwala normal- nim. W związku z powyższym pytam: Czy obszar nie procedować nad ustawą? No to, co się dzisiaj dzie- całego kraju i poza nim jest obszarem w zarządzie je w Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka, po Kancelarii Sejmu? prostu narusza wszelkie powagi wszystkich Sejmów, (Głos z sali: Może już niedługo będzie.) po prostu to jest skandal. Nie wiem, czy państwo wie- Zachowania posłów czy senatorów na wyjazdo- cie, ale pan poseł Piotrowicz właśnie ograniczył czas wych posiedzeniach Sejmu, w delegacjach, podczas zadawania pytań do 30 sekund. Mam pytanie: Jak wizytacji – w jaki sposób będziecie to oceniać? Czy w 30 sekund można zadać merytoryczne pytanie? Nie spanie w ławach poselskich… (Dzwonek) da się, dlatego pytanie do posła wnioskodawcy: Co (Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia dalej? (Oklaski) przy wyłączonym mikrofonie, oklaski) 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Projekt uchwały w sprawie zmiany Regulaminu Sejmu 291

Wicemarszałek Ryszard Terlecki: To proszę cierpliwie poczekać, taka informacja się ukaże. Dziękuję, pani poseł. Szanowni Państwo! Wydaje się, że ten art. 2 Czegoś pani nie doczytała, ale trudno. wszystko objaśnia. Mówią państwo o tym, że czymś Pan poseł Marek Sowa, klub Nowoczesna. nadzwyczajnym jest wprowadzenie przepisów mó- wiących o możliwości karania posłów za niewłaściwe zachowanie poza obszarem sali posiedzeń plenar- Poseł Marek Sowa: nych. Otóż takie rozwiązania, jakie my dzisiaj wprowadzamy, od dawien dawna obowiązują m.in. w Izbie Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Katalog zasad Gmin, jeśli chodzi o Wielką Brytanię, i dokładnie te powinien być naprawdę bardzo mocno ograniczony, rozwiązania zostały wprowadzone w latach 80. XIX w., bo naszym pracodawcą są Polacy, a nie politycy PiS-u. a jedno z istotnych zarządzeń regulaminowych nr 45 Muszę powiedzieć, że powinno być to przestrzegane pochodzi z roku 1902. przez wszystkich. Istotnie było tak, drodzy państwo, że do tej ka- Panie marszałku, przed momentem wyszedłem dencji właściwie niewiele mieliśmy takich sytuacji, z posiedzenia Komisji Sprawiedliwości i Praw Czło- w których czy to marszałek, czy Prezydium Sejmu wieka. Pani profesor, podobno profesor, bo nie wiem, musieli podejmować tak radykalne działania. Ale to kto dał jej tę profesurę… wynika nie z tego, że taki jest, powiedziałbym, po- (Głos z sali: Nie ma profesury.) mysł na życie Prezydium czy marszałka Sejmu, tylko (Poseł Małgorzata Chmiel: Nie ma.) z tego, że duża część posłów postępuje w sposób ewi- …wyzywa tam posłów od lewackich mord. Raz po dentnie naruszający zasady regulaminu sejmowego. raz, zero zachowania ze strony przewodniczącego (Poseł Krzysztof Truskolaski: Ale nie tylko opo- komisji, całkowita ignorancja, przyzwalanie na tego zycja.) typu zachowania. W dniu wczorajszym przewodni- Nie tylko opozycja. Ja przypomnę, że pierwszym cząca komisji do spraw europejskich miała zgłoszony posłem, który został ukarany przez marszałka Sej- punkt o rozszerzenie porządku obrad. Z uwagi na to, mu, wcale nie był poseł opozycji, tylko poseł Prawa że posłów PiS-u było mniej niż pozostałych, nie do- i Sprawiedliwości. Spis treści puściła nawet takiego wniosku, prawidłowo zgłoszo- (Poseł Krzysztof Truskolaski: Ale nie finansowo.) nego, pod głosowanie. Sami państwo łamiecie, jak się Jeśli państwo to sprawdzą, będą państwo mogli tylko da, regulaminy, a tutaj robicie sobie przepisy, zobaczyć, kto to jest. które będą stosowane tylko w jedną stronę, tylko (Poseł Małgorzata Niemczyk: Czy był ukarany fi- w stosunku do polityków opozycji. (Dzwonek) nansowo?) (Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia To jest jedna kwestia. przy wyłączonym mikrofonie, oklaski) Druga rzecz, bardzo istotna i ważna. Po mojej lewej stronie, po lewej stronie naszego parlamentu, Wicemarszałek Ryszard Terlecki: w chwili obecnej znajdują się przedstawiciele komisji etyki, dwóch przedstawicieli, z klubu Kukiz oraz Dziękuję. z klubu Nowoczesna, i mogą oni doskonale potwier- Pan poseł sprawozdawca. dzić jedno stwierdzenie, które powtarza się notorycz- Bardzo proszę, sprawozdawca komisji pan poseł nie na posiedzeniach komisji etyki, że rzeczywiście Włodzimierz Bernacki. należy uczynić bardzo wiele, aby posłowie wreszcie zaczęli postępować tak, jak nakazują zasady etyki poselskiej. Poseł Włodzimierz Bernacki: Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jeszcze raz po- wtórzę, że te zmiany, które są dokonywane w naszym Dziękuję bardzo. regulaminie, są jedynie dostosowaniem do pewnych Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Otóż ta dyskusja kanonów i wzorców obowiązujących w Europie Za- bierze się z jakiegoś jednego wielkiego nieporozumie- chodniej, łącznie z Parlamentem Europejskim. nia. Po pierwsze, w art. 2 proponowanej uchwały (Głos z sali: I tam też tylko opozycja…) stwierdza się, że uchwała wchodzi w życie z dniem Warto też prześledzić historię kar, które były na- wejścia w życie ustawy z dnia 15 czerwca 2018 r. kładane, i to nie tylko na parlamentarzystów w ko- o zmianie ustawy o wykonywaniu mandatu posła misji czy na posiedzeniach plenarnych. i senatora. Istotnie potwierdza się informacja, że pan (Poseł Małgorzata Niemczyk: Ilu posłów klubu PiS prezydent tę ustawę podpisał. zostało ukaranych?) (Głos z sali: Ale gdzie?) Przypomnę przypadek jednego z europarlamen- Nie wiem, gdyby założyć, tak jak państwo twier- tarzystów, który za wypowiedź w radiu czy telewizji dzą… (Wesołość na sali) również został ukarany. Proszę tutaj zachować po- (Poseł Krzysztof Truskolaski: Ale nie poinformo- wagę i rozwagę w dyskusji na ten temat. Dziękuję wał społeczeństwa.) bardzo. (Oklaski) 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 292 Projekt uchwały w sprawie ustanowienia roku 2019 Rokiem Unii Lubelskiej

Wicemarszałek Ryszard Terlecki: i kulturze narodów Rzeczypospolitej. »Unia lubelska jest jednym z najjaśniejszych promieni w dziejach Dziękuję bardzo. polskich, bo stwierdzała na nowo, że nie najazdami, Zamykam dyskusję. nie zaborami, ale wzajemną przyjaźnią rozszerzało W związku z tym, że w czasie drugiego czytania się i potężniało państwo polskie, łącząc równych zgłoszono poprawki do przedłożonego projektu uchwa- z równymi, wolnych z wolnymi« – przypominał prof. ły, proponuję, aby Sejm przystąpił do głosowania nad Feliks Koneczny. tym projektem po doręczeniu paniom i panom posłom Zawarcie Unii Lubelskiej nabiera dziś jeszcze in- tekstu poprawek. nego znaczenia. Zwracał na to uwagę św. Jan Paweł Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu… II. W 2003 roku podczas spotkania z rodakami zgro- (Poseł Krzysztof Truskolaski: Sprzeciw!) madzonymi na placu św. Piotra z okazji 25-lecia pon- Już usłyszałem. tyfikatu podkreślił, że Polska zawsze stanowiła waż- Ten sprzeciw oczywiście rozstrzygniemy w głoso- ną część Europy i »dziś nie może wyłączać się z tej waniu, ale nie dzisiaj, panie pośle. wspólnoty, która wprawdzie na różnych płaszczy- (Poseł Krzysztof Truskolaski: Może i dzisiaj?) znach przeżywa kryzysy, ale która stanowi jedną Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 29. rodzinę narodów, opartą na wspólnej chrześcijańskiej porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Kul- tradycji«. W słynnym zdaniu: »Od Unii Lubelskiej do tury i Środków Przekazu o poselskim projekcie Unii Europejskiej« zobowiązał nas do aktywnego bu- uchwały w sprawie ustanowienia roku 2019 Ro- dowania wspólnoty ducha w oparciu o wartości, któ- kiem Unii Lubelskiej (druki nr 2516 i 2530). re pozwoliły przetrwać dziesięciolecia programowej Proszę panią poseł Elżbietę Kruk o przedstawie- ateizacji. nie sprawozdania komisji. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, przekonany o szcze- gólnym znaczeniu aktu z 1569 roku dla naszej Ojczy- zny oraz dla Europy, ustanawia rok 2019 Rokiem Poseł Sprawozdawca Elżbieta Kruk: Unii Lubelskiej”. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Komisja Kultury Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedkładam Spis treści sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu i Środków Przekazu wnosi, aby Wysoki Sejm raczył o poselskim projekcie uchwały w sprawie ustanowie- uchwalić przedłożony projekt uchwały. Dziękuję bar- nia roku 2019 Rokiem Unii Lubelskiej. dzo. (Oklaski) Komisja przeprowadziła pierwsze czytanie, rozpa- trzyła przedłożony projekt 9 maja tego roku i przyjęła uchwałę w następującym brzmieniu: „W 1569 roku Wicemarszałek Ryszard Terlecki: w obecności króla Polski, wielkiego księcia litewskiego Zygmunta Augusta na sejmie walnym w Lublinie zo- Bardzo dziękuję. stał podpisany akt realnej unii polsko-litewskiej. Dwa Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- państwa: Korona Królestwa Polskiego i Wielkie Księ- rządku dziennego wysłucha 3-minutowych oświad- stwo Litewskie powołały tym aktem »jedno nieroz- czeń w imieniu klubów i kół. dzielne i nieróżne ciało« – Rzeczpospolitą Obojga Na- Otwieram dyskusję. rodów. Przetrwała ona ponad 200 lat, a unicestwiły ją Jako pierwsza pani poseł Joanna Lichocka, Klub dopiero połączone siły trzech zaborców. Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość. Profesor Władysław Konopczyński pisał: »Nigdy w dziejach odrębne narody nie zawarły trwalszego ślubu przy mniejszym zastosowaniu nacisku. Stało się Poseł Joanna Lichocka: wedle życzenia setek tysięcy, z ujmą tylko dla garści uprzywilejowanych i dla ich pychy. Musiano odczuć Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Trzeba powie- i w oderwanym Połocku, i w Smoleńsku, i w stolicach dzieć, że 2019 r. to będzie wielki rok, bo to będzie m.in. wszystkich państw, że tu zaszła nie drobna zmiana Rok Unii Lubelskiej, jednego z najbardziej wiekopom- administracyjna (…), ale akt wielkiej dziejowej donio- nych aktów prawnych, aktów ustawodawczych, aktów słości. (…) Już po roku mogła Europa odróżnić polską państwowych – aktu, jaki zawarli Polacy, wolni Polacy, metodę uniowania od moskiewskiej Iwana, który i Litwini, wolni Litwini – w naszej historii. Powstało swym nowogrodzianom wybijał z głów wszelki pociąg wielkie państwo, najważniejsze w tej części Europy do polskości tysiącami bezprzykładnych kaźni«. w ówczesnej epoce, wielkie państwo, którego wszyscy Unia polsko-litewska zawarta w Lublinie była jesteśmy spadkobiercami. Bardzo się cieszę, że udało jednym z najdonioślejszych wydarzeń stulecia, nie się w sejmowej komisji kultury chyba bez wielkich spo- tylko dla połączonych nią krajów, ale dla całej Euro- rów i kłótni przedstawić ten tekst. py Środkowo-Wschodniej. Jej skutki wykraczały da- Prawo i Sprawiedliwość oczywiście z wielką rado- leko poza znaczenie polityczne czy gospodarcze. To ścią zagłosuje za ustanowieniem roku 2019 Rokiem akt, który złotymi literami zapisał się w historii Unii Lubelskiej. Dziękuję bardzo. (Oklaski) 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Projekt uchwały w sprawie ustanowienia roku 2019 Rokiem Unii Lubelskiej 293

Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Zamykam dyskusję*). Do głosowania nad tym projektem uchwały przy- Teraz proszę panią poseł Elżbietę Zielińską, klub stąpimy w bloku głosowań. Kukiz’15… Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 30. Nie, przepraszam, pani poseł Anna Wasilewska, porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji klub Platformy Obywatelskiej. Kultury i Środków Przekazu o poselskim projek- Przepraszam. Bardzo proszę. cie uchwały w sprawie ustanowienia roku 2019 Rokiem Gustawa Herlinga-Grudzińskiego (druki nr 2518 i 2531). Poseł Anna Wasilewska: Proszę panią poseł Barbarę Bubulę o przedstawienie sprawozdania komisji. Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Mam przyjemność przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska wobec po- Poseł Sprawozdawca Barbara Bubula: selskiego projektu uchwały w sprawie ustanowienia Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt roku 2019 Rokiem Unii Lubelskiej. przedstawić sprawozdanie Komisji Kultury i Środ- 1 lipca 1569 r. podpisano na Sejmie w Lublinie ków Przekazu o poselskim projekcie uchwały w spra- akt unii polsko-litewskiej. Do 1795 r. unia lubelska wie ustanowienia roku 2019 Rokiem Gustawa Her- była jednym z filarów Rzeczypospolitej Obojga Na- linga-Grudzińskiego. rodów. Stosunki polsko-litewskie zawsze były skom- Komisja Kultury i Środków Przekazu po przepro- plikowane, a rok 1569 był bardzo burzliwy. Obrady wadzeniu pierwszego czytania oraz rozpatrzeniu Sejmu w Lublinie trwały ponad pół roku. Po długich tego projektu uchwały na posiedzeniu w dniu 9 maja staraniach litewscy panowie 1 lipca 1569 r. dokona- 2018 r. ustaliła następujący tekst uchwały z propo- li aktu zaprzysiężenia unii zwanej unią lubelską. zycją przyjęcia jej przez Wysoką Izbę. Określono tam zasady polsko-litewskiej koegzysten- „Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w spra- cji, zniesiono odrębność ustrojową Litwy, połączono wie ustanowienia roku 2019 Rokiem Gustawa Her- oba systemy prawne. Był wspólny Sejm i Senat, wspól- linga-Grudzińskiego Spis treści na polityka zbrojna, polityka zagraniczna, waluta 20 maja 2019 roku minie 100 lat od urodzin Gu- i herb, natomiast osobne były urzędy, wojsko, są- stawa Herlinga-Grudzińskiego – jednego z najwybit- downictwo i skarb. niejszych pisarzy polskich XX wieku. Zawarcie unii lubelskiej było jednym z najdonio- Losy i twórczość Gustawa Herlinga-Grudzińskie- ślejszych wydarzeń stulecia, nie tylko dla połączo- go stanowią świadectwo cierpień i czynów człowieka, nych krajów, ale także dla całej Europy Środkowo- któremu przyszło przeżyć czasy totalitarnej przemo- -Wschodniej. Unia miała ogromne znaczenie poli- cy i kryzysu wartości. Więzień sowieckiego łagru, tyczne, gospodarcze i kulturowe. Szlachta litewska żołnierz Armii Andersa, uczestnik bitwy pod Monte Cassino, emigrant, współpracownik »Kultury« i Ra- przejmowała wzorce polskie i zachodnie, a strona pol- dia Wolna Europa, zaangażowany w pomoc polskiej ska – wzorce wschodnie i orientalne. Zjednoczone opozycji antykomunistycznej, ale przede wszystkim państwo stało się mostem pomiędzy Wschodem i Za- ceniony w Ojczyźnie i na świecie autor książki »Inny chodem, obszarem wymiany kulturowej o niespoty- świat. Zapiski sowieckie«, poruszających opowiadań kanej dotąd intensywności. Następowała poloniza- oraz »Dziennika pisanego nocą« – Gustaw Herling- cja elit litewskich, które rezygnowały z własnych -Grudziński z niezwykłą odwagą opisuje tragedię tradycji, z własnego języka i kultury. Przejmowano człowieka poszukującego moralnego ładu i prawdy. język polski, łacinę, ubiory i styl wysławiania się. Książka »Inny świat« była pierwszym w literatu- Na tamte czasy unia lubelska była wzorem rozwią- rze światowej, artystycznie doskonałym, pełnym mi- zań polityczno-prawnych. łosierdzia oraz nadziei świadectwem martyrologii W 2019 r. mija 450 lat od zawarcia tej unii. Biorąc więźniów sowieckiego łagru. Napisał ją zaledwie powyższe pod uwagę, Klub Parlamentarny Platforma 30-letni autor, który sam doświadczył okrucieństwa Obywatelska będzie za podjęciem uchwały o ustano- komunistycznego miejsca kaźni. Tym większa była wieniu roku 2019 Rokiem Unii Lubelskiej. Dziękuję gorycz pisarza, gdy część intelektualnych elit Europy bardzo. (Oklaski) nie chciała przyjąć do wiadomości jego relacji. Opowiadania Gustawa Herlinga-Grudzińskiego to głęboko zakorzeniony w europejskiej kulturze zbiór Wicemarszałek Ryszard Terlecki: opowieści o metafizycznych sekretach losu człowieka. Autora fascynuje zmaganie się z tajemnicą, którą Bardzo dziękuję. opisał słowami Szekspira: »jesteśmy z takiej materii, Do zadania pytania zapisał się pan poseł Michał z jakiej robione są sny«. Szczerba, ale go nie ma. Nie ma pytań, nie ma odpowiedzi. *) Teksty wystąpień niewygłoszonych w załączniku. 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 294 Projekt uchwały w sprawie ustanowienia roku 2019 Rokiem Gustawa Herlinga-Grudzińskiego

Poseł Sprawozdawca Barbara Bubula nania jego nazwiska. Można go było tylko atakować. Myśmy oczywiście i do „Innego świata”, i do „Dzien- Jego »Dziennik pisany nocą« stanowi niezwykle nika pisanego nocą”, i do opowiadań docierali dzięki oryginalną, eseistyczną, osobistą kronikę historii Pol- drugiemu obiegowi, dzięki wydawnictwom emigra- ski i Europy w XX wieku, widzianą z emigracji ocza- cyjnym. Ale pamiętam czas przełomu, 1989 r., 1990 r., mi polskiego patrioty i Europejczyka. kiedy natychmiast ukazały się w oficjalnym obiegu Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, w uznaniu słowa publikacje Herlinga-Grudzińskiego – bodaj Res Pu- i czynu wielkiego pisarza, ustanawia rok 2019 Ro- blica była pierwszym wydawnictwem, które wydało kiem Gustawa Herlinga-Grudzińskiego”. w oficjalnym obiegu „Dziennik pisany nocą”, sama Komisja Kultury i Środków Przekazu wnosi o uchwa- pamiętam, jak te kolejne tomy kupowałam. Herling- lenie tego projektu w brzmieniu zaprezentowanym -Grudziński w systemie III RP teoretycznie był ak- przed chwilą. Dziękuję bardzo. (Oklaski) ceptowalny, uznawano: tak, to wielki pisarz, ale spro- wadzano to do tego, że to wielki pisarz, uniwersalny, zajmujący się ludzką egzystencją, zmaganiem ze złem, Wicemarszałek Ryszard Terlecki: zmaganiem w świecie właśnie totalitarnym, w świe- cie, w którym wszystko może się okazać zupełnie Dziękuję bardzo. beznadziejną walką ze złem. Pomijano jednak to, co Sejm ustalił, że w dyskusji na tym punktem po- on mówił o Polsce, również do Polaków – że to, co się rządku dziennego wysłucha 3-minutowych oświad- dzieje w systemie III RP, to, co się dzieje po 1989 r., czeń w imieniu klubów i kół. to, delikatnie mówiąc, idiotyzm. Brak dekomunizacji, Otwieram dyskusję. brak rozliczenia zbrodniarzy PRL-owskich czy np. Jako pierwsza pani poseł Joanna Lichocka w imie- nieosądzenie zbrodni sądowych nazywał wprost idio- niu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość. tyzmem. Porównywał wychodzenie Włoch z faszy- zmu, bardzo (Dzwonek) mocną cenzurę… Poseł Joanna Lichocka:

Spis treści Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Prawo i Spra- wiedliwość, klub Prawa i Sprawiedliwości oczywiście Bardzo dziękuję, pani poseł. popiera z wielką radością projekt tej uchwały, by ustanowić rok 2019 Rokiem Gustawa Herlinga-Gru- dzińskiego. To – już pani poseł Barbara Bubula, pani Poseł Joanna Lichocka: poseł sprawozdawca, przeczytała treść uchwały – wielki pisarz, wielki Polak, który dał świadectwo zmaga- …którą tamten naród sobie wystawił… (Oklaski) niom również naszego narodu z totalitaryzmami. Jego książka „Inny świat” była pierwszym świa- dectwem, również na tak wysokim poziomie arty- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: stycznym, opublikowanym w obszarze zachodniej literatury. Pani poseł Iwona Śledzińska-Katarasińska, klub Herling-Grudziński był, m.in. z tego powodu, cał- Platformy Obywatelskiej. kowicie zakazany w PRL. Był oczywiście zaangażo- Bardzo proszę. wany w życie emigracyjne najpierw w Londynie, potem jako współtwórca paryskiej „Kultury” bardzo aktywnie pracował dla wolnej Polski i wierzył w nią. Poseł Iwona Śledzińska-Katarasińska: Tak jak część naszych elit sądziła, że komunizm nigdy nie upadnie, a w każdym razie będzie to trwało Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Jak wieki, tak Herling-Grudziński wiedział, i mówił to się okazuje, zawsze każdy ma jakąś inną swoją pa- w wielu wywiadach, że to się stanie, że to nie jest raz mięć. Niezależnie od tego, co Gustaw Herling-Gru- na zawsze, że trzeba dla tej Polski, która będzie wol- dziński rzeczywiście mówił po tym przełomie o Pol- na, pracować. I robił to każdego dnia. Widać to było sce, jakie dostrzegał jej wady, to ja nie miałam wra- w jego zapiskach w „Dzienniku pisanym nocą”, od żenia – ja nie miałam wrażenia – że był w jakikolwiek początku lat 70. właściwie pod każdą datą jest rów- sposób pomijany, niedoceniany… nież coś o Polsce – albo jego przemyślenia na temat (Poseł Joanna Lichocka: W PRL-u, tak?) tego, co się dzieje w Polsce, albo jakieś świadectwo Ja nie mówię o PRL-u, ja mówię o tym… Do pani kontaktu z Polakami, którzy z Polski przyjechali, się odnoszę, do okresu z pani wypowiedzi. albo jakaś opowieść o polskiej kulturze, literaturze, …więc po prostu w dalszym ciągu trwam w tym poezji. przekonaniu, że po 1989 r. Gustaw Herling-Grudziń- Herling-Grudziński był całkowicie zakazany ski był postacią ze wszech miar tutaj szanowaną, w PRL. Zapis cenzury zakazywał w ogóle przypomi- docenianą. 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Projekt uchwały w sprawie ustanowienia roku 2019 Rokiem Gustawa Herlinga-Grudzińskiego 295

Poseł Iwona Śledzińska-Katarasińska działa, znała, to zbyt wysoka poprzeczka, ale to jest rozpowszechnianie nieprawdy, jeżeli chodzi o tę Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ustanowienie Gu- uchwałę, tej nieprawdy, że pierwszą książką o zbrod- stawa Herlinga-Grudzińskiego jednym z patronów niach sowieckich łagrów i obozów był „Inny świat”. roku 2019 można bez wątpienia zaliczyć do jaśniej- To jest po prostu nieprawda. Pani jest niedouczona, szych momentów obecnej kadencji Sejmu. Szkoda zresztą nie tylko w tej kwestii. Była chociażby książ- tylko, że debata na ten temat toczy się głęboką nocą, ka Gliksmana „Powiedz Zachodowi”, niech pani sobie co odbiera nam możliwość przypomnienia postaci sprawdzi, i było wiele innych książek. jednego z najwybitniejszych pisarzy XX w. szerszemu (Poseł Iwona Śledzińska-Katarasińska: Tak.) gremium obserwatorów sejmowych prac. To jest po prostu nieprawda, nieuctwo, bo tu nie ma Klub Parlamentarny Platforma Obywatelska, któ- żadnego interesu politycznego. Herling-Grudziński jest ry mam zaszczyt reprezentować, w pełni popiera tak wielki, że nie ma znaczenia, czy to była pierwsza ideę uhonorowania Gustawa Herlinga-Grudzińskie- książka, czy druga. To jest po prostu nieuctwo. go w 100-lecie jego urodzin. Zarówno losy, jak i twór- Ja kwestionuję prawo PiS-u do wykorzystywania czość tego swoistego kronikarza dramatu XX-wiecz- Herlinga-Grudzińskiego. Wy nie powinniście pisać nej Europy – od sowieckich łagrów, poprzez pola bi- takich uchwał, nie macie do tego prawa, bo Herling- tewne II wojny światowej, po skazujący go na wiecz- -Grudziński walczył o Polskę demokratyczną i wolną. ną emigrację podział zachodniego świata na wolny On ma prawo obchodzić rocznicę 11 listopada, a wy i zniewolony – wymagają ciągłego powracania do roli, obchodźcie rocznicę 7 listopada, bo on walczył z dyk- jaką odegrał w kształtowaniu naszej tożsamości. taturą, a dla was rocznicą jest 7 listopada – ustano- Rok Gustawa Herlinga-Grudzińskiego to symbo- wienie dyktatury. liczny powrót pisarza, kilkanaście lat po śmierci, do Twierdzenie, że to jest postać, która na swój spo- ojczyzny. Pamięci o nim niech towarzyszy przesłanie, sób była wyjątkowa… Ale przecież jest ogromna lite- jakie nam zostawił w literackim testamencie – może ratura, cała ta łagrowa literatura, chociażby „Opo- na wyrost tak to określam, ale po prostu chciałam wiadania kołymskie”. Przecież pani to powinna znać. tutaj posłużyć się cytatem z tej najbardziej znanej Nie ma tu żadnego wyjątku. Po prostu ofiary łagrów publikacji, książki „Inny świat”. A cytat brzmi tak: pisały książki o swoich przeżyciach, chwała im za to, Świat totalitarny został co prawda pokonany, ale bar- Spis treści natomiast obserwujemy takie ciasne, wąskie polity- dzo głęboko wniknął w ludzi i pozostawił w nich swo- kierstwo, mówienie o idiotyzmie. Herling-Grudziński je ślady. Doświadczenie sowietyzmu, doświadczenie popierał III Rzeczpospolitą. Oczywiście nie wiemy zła trzeba wyciskać z siebie dzień po dniu. Sądzę, że jest to cytat wart wiecznego sobie po- tego, jak ktoś nie żyje. Można go dzisiaj zapisywać do wtarzania. Dziękuję za uwagę. (Oklaski) PiS-u. Dla niego idiotyzmem był raczej PiS, dlatego że on walczył z dyktaturą, a to, co wy uprawiacie, jest bronieniem dyktatury. Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Z oczywistych względów, odcinając się od PiS-u, którego w ogóle nie powinno być na tej sali – najlepiej Pan poseł Stefan Niesiołowski, klub Polskiego wyjdźcie, jak to macie w zwyczaju – nie ma powodu, Stronnictwa Ludowego. żeby cenę za PiS w Polsce płacił pan Herling-Gru- dziński, którego książki, w przeciwieństwie do pani Lichockiej, miałem zaszczyt kolportować. Za tę m.in. Poseł Stefan Niesiołowski: działalność spędziłem kilka lat w więzieniu. Nie wiem, jakiego typu cierpienia dla wolnej Polski po- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wydawało się, że niosła pani Lichocka. sprawa dotycząca Herlinga-Grudzińskiego nie budzi I z tych powodów, Wysoka Izbo, oczywiście klub kontrowersji, tymczasem wysłuchiwałem tutaj po PSL – UED będzie popierał tę uchwałę. (Oklaski) prostu nieprawdy… (Poseł Iwona Śledzińska-Katarasińska: No właśnie.) …jakoby w III Rzeczypospolitej, nie wiem, był Wicemarszałek Ryszard Terlecki: akceptowalny, czyli że uznawano go jakoś tak półgęb- kiem, a w gruncie rzeczy zwalczano. To jest kłam- Dziękuję bardzo. stwo, pani Lichocka, to jest kłamstwo. Tu już pani Pani poseł Joanna Lichocka w trybie sprosto- posłanka przede mną mówiła, że był w pełni akcep- wania. towany, popierany, wydawany. Herling-Grudziński Bardzo proszę. był człowiekiem, który był powszechnie szanowany. Tego rodzaju uchwała, jeżeli jest wykorzystywana do bieżącej walki politycznej, nie przynosi wstydu Her- Poseł Joanna Lichocka: lingowi-Grudzińskiemu, tylko przynosi tym, którzy to robią. Ja oczywiście nie oczekuję od pani poseł Pani Poseł! Mówiłam o tym, że w systemie III RP z PiS-u, żeby cokolwiek dokładnie rozumiała, wienie doceniano Herlinga-Grudzińskiego, jeśli chodzi 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 296 Projekt uchwały w sprawie ustanowienia roku 2019 Rokiem Powstań Śląskich

Poseł Joanna Lichocka „»Śląsk właśnie dał całej Polsce przykład wytrwa- łości i niezłomności w służbie idei narodowo-pań- o jego analizy sytuacji politycznej w Polsce, ale jeśli stwowej« – Eugeniusz Kwiatkowski. chodzi o jego literaturę – doceniano. I powiedziałam Powstania Śląskie są niezwykle ważnymi wyda- o tym, że natychmiast, jak tylko to było możliwe, rzeniami historii Śląska i historii Polski. Trzy Po- opublikowano w oficjalnym obiegu jego dzienniki. wstania Śląskie z lat 1919, 1920, 1921 niosą przesła- One były publikowane, jego opowiadania były publi- nie dla przyszłych pokoleń. Powstańcza walka o po- kowane. Natomiast nazwał idiotyzmem to, że nie wrót do Polski piastowskiego Górnego Śląska cecho- było rozliczenia z komunizmem, że nie było rozlicze- wała się wyjątkową konsekwencją i skutecznością. nia zbrodni PRL-owskich. Wymieniał z imienia i na- Mimo trwającego kilka wieków oddzielenia regionu zwiska również polityków formacji, w których pani od reszty ziem ojczystych i stosowania przez niemiec- uczestniczyła, którzy sprzeniewierzali się tej zasa- ką administrację polityki germanizacyjnej polskość dzie, której on był wierny, zasadzie służenia dobru, przetrwała. Było to głównie zasługą kobiet – matek wartości, jaką jest prawda, a nie kłamstwu. To mówił śląskich, które z pokolenia na pokolenie przekazywa- Herling-Grudziński, można to znaleźć w wywiadach ły swoim dzieciom i wnukom znajomość języka pol- z nim, natomiast to było starannie pomijane albo tylko przebąkiwano o tym w głównym obiegu. skiego, głównie poprzez modlitwę, tradycje i zwycza- (Poseł Iwona Śledzińska-Katarasińska: Co innego je, a także uczyły swoje dzieci historii Polski. To one czytałyśmy.) – matki śląskie wychowały polskich patriotów, którzy Niech pani sobie zajrzy do publikacji z lat 90. czy w godzinie próby nie zawahali się chwycić za broń 2000. (Dzwonek) i walczyć o to, aby Śląsk powrócił do Polski. Natomiast do tych wypowiedzi nie będę się w ogó- Dzięki bohaterskim zrywom powstańców ślą- le odnosić. skich, na których czele stali Wojciech Korfanty oraz (Poseł Stefan Niesiołowski: I bardzo dobrze.) Alfons Zgrzebniok, ich determinacji oraz hojnej da- Bardzo dziękuję. Cieszę się, że rok 2019 będzie ninie krwi znacząca część Górnego Śląska została Rokiem Gustawa Herlinga-Grudzińskiego. (Oklaski) w 1922 r. ostatecznie włączona do odradzającej się II Rzeczypospolitej. Wybitny mąż stanu i wielki przywódca ludu ślą- Spis treści Wicemarszałek Ryszard Terlecki: skiego Wojciech Korfanty całe życie przeżył ofiarnie Bardzo dziękuję, pani poseł. w nieustającej służbie dla Śląska i Polski. Podczas Zamykam dyskusję*). Powstań Śląskich okazał się genialnym strategiem Do głosowania nad tym projektem uchwały przy- i dyplomatą. Zorganizował polską administrację na stąpimy w bloku głosowań. obszarach powstańczych, nie dopuścił do zniszczenia Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 31. górnośląskiego potencjału gospodarczego i doprowa- porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Kul- dził do przekazania go Polsce w pełnej sprawności tury i Środków Przekazu o poselskim projekcie produkcyjnej, co w zasadniczy sposób przyczyniło się uchwały w sprawie ustanowienia roku 2019 Ro- do rozwoju gospodarczego II Rzeczypospolitej. To kiem Powstań Śląskich (druki nr 2515 i 2532). potencjał Górnego Śląska umożliwił m.in. budowę Proszę pana posła Andrzeja Sośnierza o przedsta- magistrali węglowej i ułatwił budowę Gdyni czy Cen- wienie sprawozdania komisji. tralnego Okręgu Przemysłowego. Powstania Śląskie stanowią jedną z najpiękniej- Poseł Sprawozdawca szych kart w dziejach narodu polskiego, są końco- Andrzej Sośnierz: wym akordem procesu jednoczenia ziem polskich w okresie porozbiorowym. Patriotyzm powstańców, Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt ich umiłowanie polskości, rozsądek oraz hart ducha przedstawić sprawozdanie Komisji Kultury i Środków tworzą ciągle aktualny wzorzec do naśladowania. Przekazu o poselskim projekcie uchwały w sprawie Niech męstwo, wierna służba i miłość do Ojczyzny, ustanowienia roku 2019 Rokiem Powstań Śląskich. którymi wykazali się powstańcy śląscy będą drogo- Marszałek Sejmu w dniu 8 maja skierował do Ko- wskazem postępowania i wzorem życia dla przy- misji Kultury i Środków Przekazu złożony na jego szłych pokoleń, a powstańcze czyny niech pozostaną ręce dnia 27 kwietnia przez grupę posłów klubu Pra- wyrazem najwyższego patriotyzmu w wymiarze ogól- wo i Sprawiedliwość projekt uchwały o ustanowieniu nonarodowym i państwowotwórczym. roku 2019 Rokiem Powstań Śląskich, druk nr 2515. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej wyraża wdzięcz- Komisja Kultury i Środków Przekazu na posiedzeniu ność za wkład pokoleń ludu śląskiego w walkę o nie- w dniu 9 maja rozpatrzyła projekt i po wniesieniu podległość Rzeczypospolitej, a potem Jej odbudowę, jednej poprawki jednogłośnie, tj. bez głosów sprzeci- oraz za wywarcie istotnego wpływu na kształt granic wu, rekomenduje Wysokiej Izbie uchwalenie uchwały, odrodzonego i niepodległego państwa polskiego i usta- druk nr 2532, o następującej treści: nawia rok 2019 Rokiem Powstań Śląskich”. Komisja zwraca się o uchwalenie projektu uchwa- *) Teksty wystąpień niewygłoszonych w załączniku. ły o przedstawionej treści. Dziękuję. (Oklaski) 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Projekt uchwały w sprawie ustanowienia roku 2019 Rokiem Powstań Śląskich 297

Wicemarszałek Ryszard Terlecki: ludu śląskiego w odzyskanie przez Polskę niepodle- głości. Dziękuję bardzo. Proszę, aby nie poprzestać tylko na obchodach Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- roku 2019, wszak obchody Roku Powstań Śląskich rządku dziennego wysłucha 3-minutowych oświad- rozpoczynają wielkie triduum obchodów setnych czeń w imieniu klubów i kół. rocznic trzech powstań śląskich aż do setnej rocznicy Otwieram dyskusję. powrotu części Górnego Śląska do Polski w 2020 r. Jako pierwszy, w imieniu Klubu Parlamentarnego Ufam, że sprostamy temu wyzwaniu. Jest to nasz Prawo i Sprawiedliwość, pan poseł Czesław Sobierajski. moralny obowiązek, by przywrócić polskiemu narodowi pamięć o heroizmie śląskiego ludu w walce o polskość Śląska i wkład w odzyskanie niepodległo- Poseł Czesław Sobierajski: ści przez Polskę. Dziękuję bardzo. (Oklaski)

Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Prawo i Sprawiedliwość, w imieniu którego mam zaszczyt Wicemarszałek Ryszard Terlecki: przemawiać, z radością popiera projekt uchwały w sprawie ustanowienia roku 2019 Rokiem Powstań Dziękuję. Śląskich. Pan poseł Wojciech Król, klub Platformy Obywa- Pragniemy w ten sposób oddać hołd oraz wyrazić telskiej. ogromną wdzięczność i najwyższy szacunek powstań- Bardzo proszę. com śląskim, z wielkim przywódcą ludu śląskiego Wojciechem Korfantym na czele. To dzięki determinacji i heroicznej walce powstańców o powrót Śląska Poseł Wojciech Król: do Polski Rada Ambasadorów przyznała Polsce Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamen- znacznie większy obszar Górnego Śląska, niż uprzed- tarny Platforma Obywatelska wyraża pozytywne nio planowano, wraz ze zdecydowaną większością stanowisko w sprawie ustanowienia roku 2019 Ro- przemysłu śląskiego. To właśnie potencjał przemy- kiem Powstań Śląskich. Spis treści słowy Górnego Śląska przyczynił się w zasadniczy Dokładnie 100 lat temu, w roku 1918, rozpoczęło sposób do rozwoju gospodarczego II Rzeczypospolitej. odradzać się państwo polskie. Już niedługo będziemy Obchody Roku Powstań Śląskich mają przyczynić świętować rocznicę utworzenia II Rzeczypospolitej. się do tego, aby wreszcie wybrzmiała w całej Polsce Należy pamiętać, że w granicach nowo powstałego prawda o dzielnym ludzie śląskim, który pomimo wtedy państwa nie było jeszcze Górnego Śląska. wielowiekowej niewoli i rozłąki z Polską nie uległ Zgodnie z zapisami układu pokojowego kończącego pruskiej germanizacji, ale zachował swoją wiarę, kul- I wojnę światową, podpisanego 28 czerwca 1919 r., turę, tradycję i przywiązanie do polskości. o przynależności państwowej Górnego Śląska, stano- Pragnę w tym miejscu w szczególny sposób wyra- wiącego wówczas teren wielonarodowościowy, miał zić wdzięczność dzielnym śląskim kobietom, które zdecydować plebiscyt. Jednak o ostatecznym kształ- Niemcy nazywali pogardliwie polskimi twierdzami. cie granic II Rzeczypospolitej przesądziły trzy zrywy I nie mylili się. Śląsk miał wiele twierdz, ale najważ- powstańcze, a w szczególności trzecie powstanie ślą- niejszymi, najbardziej niedostępnymi i niepokonany- skie, które wybuchło w nocy z 2 na 3 maja 1921 r. To mi ostojami wiary, kultury i tradycji polskości oka- powstanie okazało się zwycięskie dla Polski. Jego zały się śląskie kobiety, śląskie matki. To one stały bezpośrednim skutkiem był korzystniejszy dla naszej na straży swoich domów, swoich rodzin. Jak mawia- ojczyzny podział ziemi górnośląskiej mimo przegra- ły, a życie to potwierdzało: Niemiec miał władzę tyl- nego w dniu 20 marca 1921 r. plebiscytu. ko do progu, za progiem byłam ja. Bez śląskich kobiet Niekwestionowana pozostaje rola polskich działa- i bez ich – często anonimowego – bohaterstwa dnia czy narodowych z Wojciechem Korfantym na czele codziennego nie byłoby polskiego Śląska. Śląskie w tych ważnych dla Rzeczypospolitej wydarzeniach. dziewczyny natomiast walczyły również w powsta- Dziś, u progu setnych rocznic: trzech powstań ślą- niach, były sanitariuszkami, łączniczkami, przemy- skich, nadania przez Sejm Ustawodawczy nieistnie- cały broń i pracowały w powstańczej administracji. jącemu jeszcze wtedy województwu śląskiemu statu- To w takich domach wychowywali się i wzrastali tu organicznego, który wprowadzał szeroką autono- śląscy bohaterowie Polski, którzy w trzech krwawych mię Górnego Śląska, plebiscytu, i w końcu połączenia powstaniach, nie szczędząc ofiar, przelewając krew, w dniu 20 czerwca 1922 r. wschodniej części Śląska wywalczyli ponowne zjednoczenie części Górnego z młodych państwem polskim, winniśmy cześć i chwa- Śląska z Polską, z macierzą. łę tym, dzięki którym to wszystko było możliwe, dzię- Kończąc, pragnę zwrócić się do władz państwo- ki którym Rzeczpospolita miała szansę stać się pań- wych, samorządowych i innych instytucji, aby doło- stwem silnym i nowoczesnym. Dzięki tym wszyst- żyły wszelkich starań, aby obchody Roku Powstań kim wydarzeniom o doniosłym charakterze Górny Śląskich były na miarę wielkiego wkładu dzielnego Śląsk i jego mieszkańcy wnieśli do Polski takie 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 298 Projekt uchwały w sprawie ustanowienia roku 2019 Rokiem Powstań Śląskich

Poseł Wojciech Król łatwo jest pisać o daninie krwi, trudniej jest dziedzic- two tych, którzy krew przelali, zrozumieć i twórczo, wartości jak śląski patriotyzm, umiłowanie tradycji nowocześnie rozwinąć. Bardzo słusznie piszecie o ślą- i etos pracy. skich kobietach, babciach, matkach, które zaszczepiły Czcząc pamięć o polskich powstaniach śląskich patriotyzm w Ślązakach. To doskonale, że o kobietach i ich bohaterach, nie możemy jednak zapominać pamiętacie. Ale zapomnieliśmy chyba o jednym, naj- o tym, że dla wielu górnośląskich rodzin był to też cenniejszym darze, który został przekazany, o języku, czas trudnych decyzji i osobistych dramatów, po bo to często język stanowi teraz, obecnie, współcze- drugiej stronie bowiem także walczyli Ślązacy, czę- śnie, jedyną możliwość komunikacji – język śląski sto członkowie tych samych rodzin, lub zostali, ży- – między wnukami a ich babciami. Dlatego koniecz- jący dotychczas w zgodzie, sąsiedzi. Również im i ich ne jest wznowienie prac nad ustawą o języku śląskim potomnym bez względu na ówczesne wybory naro- jako języku regionalnym. Wierzymy, że to będzie dowościowe i państwowe należy się dziś szacunek, możliwe. Wierzymy, że docenimy w końcu odrębność w duchu pojednania wszystkich obywateli obecnej i tożsamość Ślązaków i Ślązaczek, bo trzeba pamiętać Rzeczypospolitej Polskiej. o powstaniach śląskich, ale trzeba szanować przede Wierzymy, że ustanowienie roku 2019 Rokiem wszystkim współcześnie żyjących Ślązaków, rozu- Powstań Śląskich przyczyni się do lepszego poznania mieć ich złożoną historię, ich tożsamość i to, że mają tego fragmentu historii, że będzie to też czas reflek- prawo czuć się odrębni. (Oklaski) sji nad trudnymi dziejami Śląska. Bardzo dziękuję. (Oklaski) Wicemarszałek Ryszard Terlecki:

Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Pani poseł Pasławska – wystąpienie na piśmie*). Zamykam dyskusję. Pani poseł Monika Rosa, klub Nowoczesna. Do głosowania nad tym projektem uchwały przy- Bardzo proszę. stąpimy w bloku głosowań. Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 32. po- Spis treści rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Kultu- Poseł Monika Rosa: ry i Środków Przekazu o poselskim projekcie uchwały w sprawie ustanowienia roku 2019 Ro- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bardzo się cieszy- kiem Anny Walentynowicz (druki nr 2517 i 2533). my, że Sejm planuje rok 2019 ustanowić Rokiem Po- Proszę pana posła Piotra Babinetza o przedsta- wstań Śląskich. Górny Śląsk to region, który był wienie sprawozdania komisji. bardzo często pomijany w centralistycznym dyskursie. Trudna śląska historia często była obecna tylko w obszarze pamięci prywatnej, w której zamknęli ją Poseł Sprawozdawca Piotr Babinetz: cenzorzy epoki minionej. Udało się co nieco wydostać po roku 1989, ale tylko częściowo, dlatego każdą pró- Dziękuję bardzo. bę zmiany tego stanu rzeczy, a tę uchwałę traktujemy Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt jako próbę zmiany tego stanu rzeczy, warto widzieć przedstawić sprawozdanie Komisji Kultury i Środ- i trzeba wspierać. Im mocniej lokalne tożsamości są ków Przekazu o poselskim projekcie uchwały w spra- obecne w centralnym dyskursie, tym silniejsze jest wie ustanowienia roku 2019 Rokiem Anny Walenty- spoiwo między centrum a regionami, spoiwo wspól- nowicz, druk nr 2517. nej, współodczuwającej pamięci. Marszałek Sejmu skierował w dniu 8 maja 2018 r. Historia Górnego Śląska jest bardzo złożona i bar- powyższy projekt uchwały do Komisji Kultury i Środ- dzo trudna, dlatego wspominając czas powstań ślą- ków Przekazu do pierwszego czytania. Jest to poselskich, pokażmy śląskich patriotów, których determi- ski projekt uchwały przygotowany przez klub Prawo nacja i gorączkowa miłość do ojczyzny doprowadziły do powrotu części Górnego Śląska do Polski, i zróbmy i Sprawiedliwość. Komisja Kultury i Środków prze- to nowocześnie. Pamiętajmy także o tym, że w trak- kazu po przeprowadzeniu pierwszego czytania oraz cie walk podziały biegły często wśród rodzin, że te rozpatrzeniu tego projektu uchwały na posiedzeniu podziały biegły wśród sąsiadów, że historia nie była w dniu 9 maja 2018 r., po wprowadzeniu również kil- czarno-biała. Pokażmy także współczesny Górny ku drobnych korekt, jednogłośnie pozytywnie zaopi- Śląsk jako obszar Polski, w którym regionalna toż- niowała powyższy projekt uchwały i wnosi, aby Wy- samość pulsuje, rozwija się, żyje. Słusznie państwo soki Sejm uchwalić raczył załączony projekt. piszecie o bardzo dużym wkładzie śląskim w mate- Projekt uchwały rekomendowany przez Komisję rialny rozwój Polski, ale pamiętajmy także o wkła- Kultury i Środków Przekazu brzmi w następujący dzie ludzkim, jaki codziennie wnoszą w ten rozwój sposób: Ślązaczki i Ślązacy pielęgnujący swoją regionalną tożsamość, historię i język. Łatwo jest wpaść w patos, *) Teksty wystąpień niewygłoszonych w załączniku. 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Projekt uchwały w sprawie ustanowienia roku 2019 Rokiem Anny Walentynowicz 299

Poseł Sprawozdawca Piotr Babinetz Wicemarszałek Ryszard Terlecki:

„Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w spra- Dziękuję. wie ustanowienia roku 2019 Rokiem Anny Walenty- Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- nowicz rządku dziennego wysłucha 3-minutowych oświad- 15 sierpnia 2019 roku przypada 90. rocznica uro- czeń w imieniu klubów i kół. dzin Anny Walentynowicz działaczki niepodległo- Otwieram dyskusję. ściowej Wolnych Związków Zawodowych i współtwór- Jako pierwsza, w imieniu Klubu Parlamentarne- czyni Niezależnego Samorządnego Związku Zawodo- go Prawo i Sprawiedliwość, głos zabierze pani poseł wego »Solidarność«. Elżbieta Kruk. »Historia życia Anny Walentynowicz – ściśle zespolona z losami Polaków w XX wieku – jest jak portret zbiorowy polskich robotników wstających z ko- Poseł Elżbieta Kruk: lan, by zbuntować się przeciwko komunizmowi. Za- wsze skromna, swoje życie traktowała jako służbę« Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Historia życia – wspomina historyk prof. Sławomir Cenckiewicz, Anny Walentynowicz, ściśle zespolona z losami Pola- nazywając Annę Walentynowicz Anną Solidarność. ków w XX w., jest jak portret zbiorowy polskich ro- W 1970 roku brała udział w antykomunistycznych botników wstających z kolan, by zbuntować się prze- protestach robotniczych w Trójmieście i w strajku ciwko komunizmowi. Zawsze skromna, swoje życie w Stoczni Gdańskiej. Od 1978 roku, działając w Wol- traktowała jako służbę. To wspomnienie historyka nych Związkach Zawodowych Wybrzeża, udostępnia- prof. Sławomira Cenckiewicza, biografa Anny Walen- ła mieszkanie jako punkt kontaktowy, redagowała tynowicz, zostało przywołane w treści uchwały i roz- i kolportowała niezależne pismo »Robotnik Wy- poczynam od niego, bowiem w pełni opisuje, kim była brzeża« oraz współorganizowała obchody Grudnia’70 nieustraszona i bezkompromisowa bohaterka Sierp- i kultywowała pamięć ofiar komunistycznego mordu nia ’80 – Anna Walentynowicz, Anna Solidarność. Na na robotnikach. Była prześladowana i wielokrotnie zawsze pozostanie ona w historii Polski symbolem zatrzymywana na 48 godzin. walki o wolność, sprawiedliwość i prawdę. Od niej

W sierpniu 1980 roku Anna Walentynowicz zosta- Spis treści wszystko się zaczęło. Stała się zaczynem buntu, któ- ła zwolniona z pracy. Stało się to bezpośrednią przy- ry wstrząsnął nie tylko Polską, ale także światem. czyną wybuchu 14 sierpnia strajku w Stoczni Gdań- Wpisała się w polską historię jak bardzo niewielu. skiej. Pierwszym postulatem protestujących było Jeżeli o kimś można powiedzieć, że był wielki, to przywrócenie Jej do pracy. Anna Walentynowicz wraz z Aliną Pieńkowską doprowadziła do kontynu- można to powiedzieć właśnie o niej. acji strajku w dniu 16 sierpnia i przeobrażenia go Od żądania przywrócenia do pracy Anny Walen- w strajk solidarnościowy z robotnikami strajkujący- tynowicz zaczął się polski Sierpień, ale jej droga do mi w innych zakładach pracy. Zapoczątkowana tym wolności rozpoczęła się znacznie wcześniej. Brała narastająca fala strajków i protestów w wielu miej- udział w protestach robotniczych 1970 r., a od 1978 r. scach Polski zmusiła komunistów do negocjacji i za- działała w Wolnych Związkach Zawodowych Wybrze- warcia porozumienia ze strajkującymi oraz doprowa- ża. Wówczas to związała się na dobre z Joanną i An- dziła do powstania NSZZ »Solidarność«. drzejem Gwiazdami oraz Krzysztofem Wyszkowskim. Po wprowadzeniu stanu wojennego w grudniu I w końcu 1980 r., kiedy dzięki niej nie tylko zaczął 1981 roku była internowana i więziona. W następ- się strajk, ale został utrzymany po tym, gdy 16 sierp- nych latach kontynuowała działalność na rzecz nienia ogłoszono zakończenie protestu również dzięki podległości Polski. Była przeciwniczką obrad okrą- jej interwencji, którą podjęła wraz z Aliną Pieńkow- głego stołu i konsekwentnie domagała się powrotu ską. Sama wspomina to tak: Byłam kroplą, która do idei i postulatów »Solidarności«. przepełniła kielich goryczy. Ale nie tylko ja nią by- W wolnej Polsce przez wiele lat pozostawała nie- łam. Moje bohaterstwo polegało na tym, że po prostu doceniana i dopiero w 2006 roku Prezydent Rzeczy- wytrzymałam, a mogłam znieść to wszystko tylko pospolitej Polskiej profesor Lech Kaczyński odzna- dzięki temu, że powstały Wolne Związki Zawodowe czył Ją Orderem Orła Białego. Zginęła w Smoleńsku Wybrzeża i grupa ludzi pomogła mi przetrwać. 10 kwietnia 2010 roku. Anna Walentynowicz swoją postawą ściągnęła na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, w uznaniu zasług siebie prześladowania komunistycznej władzy. W 1981 r. Anny Walentynowicz dla utworzenia wielkiego ruchu Służba Bezpieczeństwa podjęła próbę otrucia jej. »Solidarności« i odzyskania przez Polskę niepodle- W czasie stanu wojennego była internowana, potem głości oraz składając hołd Jej niezłomnej postawie, wielokrotnie aresztowana. W 1984 r. esbecy obiecali ustanawia rok 2019 Rokiem Anny Walentynowicz”. Annie Walentynowicz, że wymażą ją z kart historii. W imieniu sejmowej Komisji Kultury i Środków Ale i w wolnej Polsce przez wiele lat była niedocenia- Przekazu mam zaszczyt rekomendować Wysokiej Izbie na, skazywana na zapomnienie, bo byli tacy, którzy uchwalenie poselskiego projektu uchwały w sprawie chcieli kontynuować metody bezpieki. Dopiero w 2006 r. ustanowienia roku 2019 Rokiem Anny Walentyno- prezydent Rzeczypospolitej Polskiej prof. Lech Ka- wicz, Anny Solidarność. Dziękuję bardzo. (Oklaski) czyński odznaczył ją Orderem Orła Białego. Prezy- 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 300 Projekt uchwały w sprawie ustanowienia roku 2019 Rokiem Anny Walentynowicz

Poseł Elżbieta Kruk wrócenie jej do pracy, stał się strajkiem w obronie praw pracowniczych całej załogi stoczni, a dalej dent przyrzekł także Annie Walentynowicz, że w obronie interesów całego świata pracy. To dzięki zrobi wszystko, by wizja wymazania jej z kart hi- postawie tej prostej robotnicy w poczuciu solidarno- storii nigdy się nie spełniła. Dziś wykonujemy jego ści z innymi krzywdzonymi ludźmi pracy powstał testament. wielki ruch „Solidarności”, który stał się dziedzic- Anna Walentynowicz całe życie służyła innym, twem i przykładem dla całego świata, doprowadzając całe życie walczyła o sprawiedliwość i prawdę. Nigdy do obalenia komunizmu i sowieckiej hegemonii. nie uległa, nie chciała iść na kompromisy z władzą, Walentynowicz nie złamały prześladowania, inter- z własnym sumieniem i ideałami, które wyznawała. nowanie, uwięzienie, zamach na jej życie, nie zmogły Była legendą oraz symbolem „Solidarności”, a jej wieloletnie szykany stanu wojennego i późniejszej sta- śmierć 10 kwietnia 2010 r. w Smoleńsku także można gnacji. Zachowała trzeźwość spojrzenia na polskie uznać za symboliczną. Niech się też stanie symbolem realia, także te po 1989 r. Zwracała uwagę bezkrytycz- drogi do prawdy o Smoleńsku. Pozostanie we wdzięcz- nym piewcom tzw. okrągłego stołu na zagrożenia pły- nej pamięci milionów Polaków. nące z uznawania komunistów za ludzi honoru. Histo- Klub Prawo i Sprawiedliwość (Dzwonek) będzie ria pokazała, że Anna miała rację. Dlatego przesłanie popierał przyjęcie uchwały i wnosi do Wysokiej Izby… Anny Solidarność dotyczące wierności postulatom Sierpnia 1980 r. nadal pozostaje aktualne. Św. Jan Paweł II głosił, że solidarność to auten- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: tyczne braterstwo i szacunek dla ludzi, dla bliźnich. I tak tę solidarność rozumiała Anna Walentynowicz. Ale Polacy często niestety nie pamiętają o tym, co jej Dziękuję bardzo. zawdzięczamy. Dlatego właśnie dla przypomnienia postaci Anny Walentynowicz i refleksji nad nią, wy- jątkowo pięknej w naszych dziejach, ustanowienie Poseł Elżbieta Kruk: roku 2019 Rokiem Anny Walentynowicz jest inicjaty- wą godną poparcia. Dziękuję bardzo. (Oklaski) …o ustanowienie roku 2019 Rokiem Anny Walen- Spis treści tynowicz. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Wicemarszałek Ryszard Terlecki:

Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Dziękuję. Pan poseł Stefan Niesiołowski, klub Polskiego Pan poseł Józef Brynkus, Klub Poselski Kukiz’15. Stronnictwa Ludowego.

Poseł Józef Brynkus: Poseł Stefan Niesiołowski:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedstawiam Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Niestety nie po- stanowisko klubu Kukiz’15 wobec uchwały w spra- prę tej uchwały, nie poprę tej kandydatury, jest mi wie ustanowienia roku 2019 Rokiem Anny Walen- niezwykle przykro. Zacytuję… Oczywiście nie ma czasu, 3 minuty w środku nocy na prostowanie ta- tynowicz. kich nonsensów, takich kłamstw. Jak w ogóle można Anna Walentynowicz, Anna Solidarność, jak pięk- tutaj cytować pana prof. Cenckiewicza – gratuluję nie określił ją prof. Sławomir Cenckiewicz, to postać – który napisał książkę na temat Lecha Wałęsy z sze- szczególna dla polskiej historii, a także przez fakt regiem pomówień? A wszystkie one zostały zdezawu- stania się zapalnikiem solidarnościowych przemian owane przez wasz IPN. Przecież to wasi ludzie, wasz w Polsce – dla historii współczesnego świata. Poświę- IPN, wasz instytut. To jest w ogóle jakieś szaleństwo. cenie jej i pamięci o niej roku naszego życia i aktyw- IPN pisze, że te wszystkie dokumenty na Wałęsę to ności jest dobrym pomysłem. Bo to będzie kolejny były fałszywki, a tymczasem posłowie PiS-u, tak jak- rok, w którym aktywność Polaków ziści się w suwe- by w ogóle nic się nie stało, dalej powtarzają te kłam- rennej Rzeczypospolitej. A ta wolność obywateli i su- stwa, cytują Cenckiewicza, wszystko w ogóle jest werenność państwa to także wielka zasługa i dorobek w porządku. Ani razu nie pojawiło się nazwisko Le- Anny Walentynowicz. Znaczenie jej postawy i dorobku cha Wałęsy, podczas gdy on redagował „Wolnego jej życia nie zawsze jest doceniane, a przez wielu za- Związkowca” z panią Walentynowicz, on go kolpor- wistnych czy antypolsko nastawionych jest wyśmie- tował, razem byli łapani i prześladowani. wane. Tymczasem to ona, Anna Solidarność, stała Mamy tu do czynienia ze spektaklem niebywałe- się przykładem brania odpowiedzialności za los bliź- go fałszowania historii, a symbolem tego była nieste- nich, społeczeństwa i narodu polskiego. ty pani Walentynowicz. Zapisała ona ładny rozdział To dzięki jej niezłomności strajk w Stoczni Gdań- swojego życia, pewien fragment, ale wszystko to prze- skiej w obronie Anny Walentynowicz, strajk o przy- kreśliła, sprzeniewierzyła się temu, wszystko to do- 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Projekt uchwały w sprawie ustanowienia roku 2019 Rokiem Anny Walentynowicz 301

Poseł Stefan Niesiołowski Poseł Józef Brynkus: prowadziła właściwie do zupełnego zniszczenia po- Mam w kontekście wypowiedzi pana posła Stefa- przez to, że stała się symbolem nagonki, szkalowa- na Konstantego Myszkowskiego pytanie do sprawoz- nia, niszczenia postaci Lecha Wałęsy. Nie wiem, dawców: Czy istnieje jakaś szansa na to, żeby w tej czym się kierowała. Zacytuję tylko. Oczywiście nie Izbie znalazły się środki na to, aby przeprowadzić mam czasu, ale podam kilka smakowitych określeń: edukację historyczną posłów? Przygotowaliśmy re- na motorówce KGB przerzucony przez mur, agent, gulamin, który mówi o tym, że pewne niegodne za- sprzedawczyk, zdrajca, nie powinien dostać żadnego chowania powinny być w określony sposób oceniane, orderu. Cytuję Annę Solidarność, waszą ikonę, waszą a także, można powiedzieć, sankcjonowane, ale nie- świętą. godne zachowanie to nie tylko przerywanie wypowie- Oskalpować i powiesić. Panie Brynkus, to mówi dzi, ale też, powiedzmy, gadanie bzdur bez świado- osoba, która dzisiaj z łaski PiS-u ma być patronem mości i podstawowej wiedzy. Mam pytanie: Czy jest roku. Oskalpować i powiesić. Jeżeli ktoś mówi o oskal- szansa na to, że państwo po prostu przygotujecie powaniu i powieszeniu, to raczej nie powinien być pa- jakąś edukację historyczną, żeby po prostu tych ludzi tronem roku. czegoś nauczyć? Dziękuję bardzo. (Oklaski) Jest znieważaniem i pogardą dla Sejmu cytowanie tutaj pana Cenckiewicza, który z kłamstw na temat Wałęsy uczynił istotę swojej obecności na polskiej Wicemarszałek Ryszard Terlecki: scenie politycznej. Nie bardzo wiem, kto kontynuował w wolnej Polsce Bardzo dziękuję. – może jaśniej by pani powiedziała – metody SB. Ja Pan poseł sprawozdawca chce zabrać głos? sobie nie przypominam. Jeżeli ktoś kontynuuje te me- (Poseł Piotr Babinetz: Tak.) tody, to PiS, aresztując ludzi, prześladując, zamieniając Panie pośle, jedno pytanie – jedna odpowiedź. atakowanych przez nacjonalistów ludzi, robiąc z ofiar oprawców, gdy ktoś plecami czy brzuchem pobił kilku Poseł Piotr Babinetz: osiłków z Młodzieży Wszechpolskiej. To raczej PiS.

Zakładam, że pani Walentynowicz mimo niecie- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zwracam się do Spis treści kawych fragmentów swojego życiorysu, bo należała posła zadającego pytanie. Myślę, że oczywiście moż- do komunistycznego Związku Młodzieży Polskiej na rozważyć takie działania edukacyjne i przezna- – tacy jesteście czuli na życiorysy, a tu jakoś udajecie, czenie na to środków… ale dawno to było, zapomnijmy o tym – zakładam, że (Poseł Stefan Niesiołowski: Aresztować, aresz- ona wierzyła w to, co mówi, bo jeżeli kłamała świa- tować.) domie, a była ostrzegana, że delikatnie mówiąc, się …ale w przypadku opornych nie gwarantuje to myli, to rzeczywiście byłaby to postać o bardzo mar- sukcesu. Dziękuję bardzo. (Oklaski) nych… To, że ktoś zginął w Smoleńsku, to nie jest powód do świętości. Tak że, krótko mówiąc… (Dzwo- nek) Na szczęście zginął, a nie poległ. W każdym ra- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: zie gratuluję… Dziękuję bardzo. Zamykam dyskusję*). Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Do głosowania nad tym projektem uchwały przy- stąpimy w bloku głosowań. Dziękuję. Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 33. Pan poseł Bogusław Sonik, klub Platformy Oby- porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Kul- watelskiej. tury i Środków Przekazu o poselskim i komisyjnym projektach uchwał w sprawie ustanowienia Poseł Stefan Niesiołowski: roku 2019 Rokiem Stanisława Moniuszki (druki nr 2166, 2167 i 2538). …nowej polityki historycznej PiS-u i z tego po- Proszę panią poseł Urszulę Pasławską o przedsta- wodu… wienie sprawozdania komisji. (Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski) Poseł Sprawozdawca Urszula Pasławska: Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Nie ma pana posła. Posłanki! Panowie Posłowie! W imieniu Komisji Kul- Przechodzimy wobec tego do pytań. tury i Środków Przekazu mam przyjemność przed- Pytanie zadaje pan poseł Józef Brynkus, klub Kukiz’15. *) Teksty wystąpień niewygłoszonych w załączniku. 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. 302 Projekty uchwał w sprawie ustanowienia roku 2019 Rokiem Stanisława Moniuszki

Poseł Sprawozdawca Urszula Pasławska repertuaru, przyczyniała się do budowania polskiej tożsamości i dumy z przynależności do narodu. stawić sprawozdanie o poselskim i komisyjnym pro- Moniuszko jako pierwszy kompozytor przeciwsta- jektach uchwał w sprawie ustanowienia roku 2019 wił się monopolowi opery włoskiej, która w XIX w. Rokiem Stanisława Moniuszki. była głównym elementem kulturowego kosmopolity- Komisja kultury 10 maja przeprowadziła pierwsze zmu zagrażającego polskiej tożsamości. Próbował też czytanie, przygotowała uchwałę, która jest oczywi- w miarę możliwości promować swoje patriotyczne ście zawarta w przedstawionym państwu druku. dzieła w Europie. „Halkę” grywano w Moskwie, Pe- Bezpośrednią przyczyną przygotowania tej uchwa- tersburgu czy Pradze, gdzie orkiestrą symfoniczną ły jest oczywiście rocznica, którą będziemy obchodzić dyrygował słynny Bedřich Smetana, wielki fan Mo- w 2019 r. Jest to 200-lecie urodzin Stanisława Mo- niuszki. niuszki, o którym chciałoby się powiedzieć słowami Stanisław Moniuszko był artystą wszechstron- napisanymi o Adamie Mickiewiczu: My z niego wszy- nym i pracowitym. Pozostawił po sobie sześć oper, scy. To słynne zdanie dzisiaj należy powtarzać o Sta- ballady chóralne, kilka operetek, wiele utworów kan- nisławie Moniuszce – jednym z największych pol- tatowo-oratoryjnych, wywarł też nieoceniony wpływ skich kompozytorów i patriotów. Bo nie kto inny, ale na polską pedagogikę, który wciąż pozostaje aktual- właśnie on ocalił od zapomnienia polską kulturę lu- ny. Jego „Pamiętnik do nauki harmonii” do dziś uży- dową, uwieczniając tradycyjne pieśni w swoich śpiew- wany jest w polskiej nauce muzyki. Co więcej, może nikach. Każdy Polak wychował się na „Prząśnicz- zaimponować współczesnym Polakom jako wzór oso- kach” czy ariach z „Halki”, każdy z nas, bez wyjątku, bowościowy nauczyciela i twórcy. Swoją karierę roz- zna choć ze słyszenia utwory Moniuszki, nawet jeśli począł jako organista w Wilnie, by stać się głównym od razu nie kojarzy ich z jego nazwiskiem. Kompozy- dyrygentem warszawskiej Opery Narodowej i wykła- tor wywarł więc niezwykły wpływ na polskie dzie- dowcą Instytutu Muzycznego. dzictwo kulturowe, na tożsamość narodową. Ogło- Zmarł przedwcześnie, w wieku 53 lat, w pełni sił szenie roku 2019 Rokiem Stanisława Moniuszki jest twórczych. Jego pogrzeb w Warszawie w czerwcu naszym obowiązkiem, naszą historyczną powinno- 1872 r. stał się wielką manifestacją patriotyczną, ścią. Musimy to wypełnić w roku następującym po w której udział wzięło kilka tysięcy osób. Moniuszce Spis treści roku obchodów jubileuszu 100-lecia niepodległości. zawdzięczamy więc nie tylko kompozycje, ale także Moniuszko obok Chopina jest powszechnie nazy- znaczną część naszej własnej tożsamości. Niestety, wany największym kompozytorem patriotą. Nie wy- rozwój kultury popularnej i środków masowego prze- brał emigracji, lecz poświecił się popularyzowaniu kazu przyczynił się do zaniku popularności muzyki narodowego dziedzictwa na miejscu, co w czasie zabo- poważnej w ogóle, w tym także tej opartej na rodzin- rów było arcytrudnym zadaniem. Chopin był lirykiem, nych tradycjach ludowych. Moniuszko był epikiem. Jako pierwszy zdał sobie spra- Należy dołożyć wszelkich starań, by ogłoszenie roku wę, że połączenie muzyki z poezją będzie najskutecz- 2019 Rokiem Stanisława Moniuszki nie było wyłącznie niejszym sposobem propagowania kultury w społe- symbolem ani pustosłowiem, by jak najlepiej oddać hołd czeństwie. Za pomocą tej metody upowszechniano nie kompozytorowi poprzez regularne przypominanie Po- tylko melodie ludowe, lecz także literaturę polską. lakom jego twórczości. Tak jak Moniuszko 100 lat temu Z pełną świadomością komponował niemal wyłącznie ocalił od zapomnienia kulturę ludową, tak my dziś mu- dzieła wokalne, w których słowa odgrywają rolę nie simy ocalić od zapomnienia jego muzykę. mniejszą niż melodia. W liście do Jana Ignacego Kra- Komisja Kultury i Środków Przekazu rekomendu- szewskiego pisał: Niemieccy muzycy wyborem poezji je Wysokiemu Sejmowi, po dyskusji, przyjęcie przed- umieją siebie inspirować, i ich Schiller, Goethe i wszy- miotowej uchwały. Dziękuję bardzo. (Oklaski) scy najsławniejsi poeci znaleźli po nieraz najszczęśliw- sze melodie. Smutno widzieć, że u nas nikt z piszących (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek muzykę dotąd nie próbował swoich sił na poezjach od Sejmu Stanisław Tyszka) dawana wyglądających śpiewaka. W utworach uparcie lansował tematykę narodo- wą, nierzadko świadomie narażając się na szykany Wicemarszałek Stanisław Tyszka: ze strony cenzury, zaborców. Nie ukrywał, że jego głównym celem było zachęcenie Polaków do wspól- Dziękuję bardzo, pani poseł. nego muzykowania, szczególnie śpiewania, jako naj- Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- skuteczniejszego sposobu na utrzymanie polskiego rządku dziennego wysłucha 3-minutowych oświad- dziedzictwa kulturowego. Nie ma więc przesady czeń w imieniu klubów i kół. w stwierdzeniu, że Moniuszko był największym kul- Otwieram dyskusję. turowym emisariuszem polskości aż do czasu odzy- Przedstawiciele klubów Prawa i Sprawiedliwości, skania niepodległości w 1918 r. Szczególnie widoczne Platformy Obywatelskiej, Kukiz’15 i Nowoczesnej ) było to na terenie zaboru pruskiego. Tutaj na wzór przekazali stanowiska na piśmie* . niemiecki działało wiele amatorskich chórów i zespo- łów. Moniuszkowska spuścizna była podstawą ich *) Teksty wystąpień niewygłoszonych w załączniku. 67. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lipca 2018 r. Wniosek oskarżyciela prywatnego Piotra Liroya-Marca z dnia 18 grudnia 2017 r. o wyrażenie zgody przez Sejm na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej posła Jarosława Porwicha 303

Wicemarszałek Stanisław Tyszka Poseł Sprawozdawca Andrzej Matusiewicz: Czy pani poseł Urszula Pasławska zabierze głos? (Poseł Urszula Pasławska: Tak, tylko jedno zdanie.) Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedstawiam Bardzo proszę. sprawozdanie Komisji Regulaminowej, Spraw Posel- skich i Immunitetowych w sprawie wniosku oskar- życiela prywatnego Piotra Liroya-Marca z dnia 18 grud- Poseł Urszula Pasławska: nia 2017 r. o wyrażenie zgody przez Sejm na pocią- gnięcie do odpowiedzialności karnej posła Jarosława Jako uzasadnienie poparcia przez klub Polskiego Porwicha. Stronnictwa Ludowego należy traktować również Marszałek Sejmu VIII kadencji na podstawie moje wystąpienie w czasie przedstawiania sprawoz- art. 7c ust. 1b ustawy z dnia 9 maja 1996 r. o wyko- dania, ponieważ uchwała poselska, nad którą dzisiaj nywaniu mandatu posła i senatora skierował w dniu procedowaliśmy, była naszego autorstwa. 24 stycznia 2018 r. powyższy wniosek do Komisji Chciałabym zwrócić uwagę na potrzebę, aby ta Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immuniteto- uchwała nie była pustosłowiem. Dlaczego o tym mó- wych w celu rozpatrzenia. wię? Dlatego, że zdarzają się uchwały dotyczące wy- Komisja Regulaminowa, Spraw Poselskich i Im- boru patronów przez Sejm, które nie są wykonywa- munitetowych po rozpatrzeniu tego wniosku na po- ne. Tak było chociażby w przypadku tych, którzy siedzeniu w dniu 3 lipca 2018 r. na podstawie art. 7c byli patronami w roku 2017. Chcę zwrócić uwagę, że ust. 5 ustawy o wykonywaniu mandatu posła i sena- w przypadku Honorata Koźmińskiego, który był uchwa- tora przedkłada propozycję odrzucenia wniosku lonym przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej patronem oskarżyciela prywatnego Piotra Liroya-Marca z dnia roku 2017, uchwała nie została wykonana, a twierdzę 18 grudnia 2017 r. o wyrażenie zgody przez Sejm na tak na podstawie informacji, które otrzymałam od pociągnięcie do odpowiedzialności karnej posła Ja- ministra kultury, ponieważ żadna uroczystość kultu- rosława Porwicha. Dziękuję bardzo. (Oklaski) ralna nie odnosiła się do tej rocznicy. Dlatego ważne jest, żebyśmy zwracali uwagę na to i pilnowali tego, Spis treści aby uchwały, które podejmuje Sejm, były wykonywa- Wicemarszałek Stanisław Tyszka: ne przez ministrów właściwych do spraw kultury. Dziękuję. (Oklaski) Dziękuję panu posłowi. Przypominam, że Sejm zgodnie z art. 133 ust. 6 Wicemarszałek Stanisław Tyszka: regulaminu Sejmu rozpatruje sprawozdanie komisji, wysłuchując jedynie sprawozdawcy. Dziękuję bardzo. Prawo do zabrania głosu przysługuje również po- Pana posła Michała Szczerby zapisanego do pytań słowi, którego wniosek dotyczy. nie ma. Nad tym sprawozdaniem nie przeprowadza się Jeśli nie ma pytań, zamykam dyskusję. dyskusji. Do głosowania nad projektem uchwały przystąpi- Pana posła Porwicha nie ma, w takim razie do my w bloku głosowań. głosowania w tej sprawie przystąpimy w bloku gło- Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 34. sowań. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Re- Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie punk- gulaminowej, Spraw Poselskich i Immuniteto- tów porządku dziennego zaplanowanych na dzień wych w sprawie wniosku oskarżyciela prywat- 19 lipca br. ) nego Piotra Liroya-Marca z dnia 18 grudnia 2017 r. Oświadczenia poselskie są tylko na piśmie* . o wyrażenie zgody przez Sejm na pociągnięcie W takim razie zarządzam przerwę w posiedzeniu do odpowiedzialności karnej posła Jarosława do godz. 9. Porwicha (druk nr 2711). Dziękuję bardzo. Proszę pana posła Andrzeja Matusiewicza o przedstawienie sprawozdania komisji. *) Teksty wystąpień niewygłoszonych w załączniku.

(Przerwa w posiedzeniu o godz. 0 min 36) których osobach będących ofiarami represji represji nie ofiarami oraz będących osobach których kombatantach o ustawy zmianie o wy Polska. chy, iwłaśnie Malta Węgry, Estonia, Litwa, Cze stracić: mogą najwięcej Procentowo fundusze. Rumunia Hiszpania, i Włochy może liczyć na wyższe Tyl samo. tyle ko siedem krajów: Cypr, Bułgaria, Grecja, Finlandia, praktycznie sześciu a środków, mniej potrzeb? własnych według podziału do członkowskim państwom przekaże dzy pienię mniej coraz i sama rozdzielać będzie niędzy euro. mld –34 nia Wło względem tym Hiszpa trzecia a euro, pod mld 38,5 otrzymać mają chy Drugie UE? całej w środków miałaby dostać w ramach polityki spójności najwięcej rozwoju biedniejszych obszarów Wspólnoty. regionach Unii. wszystkich W praktyce we chodzi warunków przede wszystkim o wsparcie społecznych i wyrównywanie ekonomicznych przecież jest celem głównym obecnie. niż mniej my mogli liczyć na 64,4 mld euro. To o 19,5 mld euro będzie W perspektywie kolejnej cenach 7-letniej bieżących). w (kwota euro mld 83,9 na liczyć możemy finansowej W obowiązującej perspektywie aktualnie 2014–2020. latach w niż środków mniej 23% o stać środków. inwestycje zabraknie które na kalkulacje, przeprowadzają obawy, pewne mają infrastruk projekty w kolejnychPolscew w Przedsiębiorcy latach. turalne chociażby uderzenie tencjalne na politykę spójności niż w latach 2014–2020. To po wiadomo, że Polska ma dostać o 19,5 mld euro mniej sowej Unii na lata 2021–2027.Europejskiej Na razie Pierwsze czytanie rządowegoPierwsze czytanie projektu usta W ogólnym zestawieniu: 14 państwom przypadnie pie A możewięcej prawdą coraz że Komisja jest, Panie Ministrze! Czy prawdą jest, że Polska nadal Jej znaczenie. jej spójności, polityka tu się Kłania do ma Polskar. 2021 po KE propozycji Według finan nowejdo perspektywy przymiarki Trwają Prawo Parlamentarny iSprawiedliwość) (Klub Poseł Jan Kilian dziennego porządku 20. – punkt bieżąca Informacja Teksty wystąpieńniewygłoszonych ------bu PSL – UED przedstawię stanowisko dotyczące dotyczące stanowisko przedstawię UED – PSL bu Demokratów)– Unii Europejskich innych ustaw rych wojennych powojennego i okresu oraz niektó służby w kopalniach węgla, kamieniołomach i zakła i nadkontyngentowych do wcielane uranu, kamieniołomach rud dach węgla, kopalniach w służby zastępczej ramach w zatrudniane przymusowo były ustawa pomoże osobom, które w latach stalinowskich projektemnad wprzedmiotowej komisji. represji. i ofiary dury rozpoznawania wniosków o status kombatanta proce uproszczone zostaną istotne, Co lekarskimi. komisjami przed stawiennictwa mo ponownego wiązku będą obo bez wojennego inwalidy książki otrzymać represjonowanej, gły osoby legitymację wydano którym a kombatanckiej, działalności prowadzenia skutek na inwalidami zostały które osoby, którym dzięki przepisy, Zaproponowano Represjonowanych. pienięż Osób i pomoc Kombatantów Spraw do Urzędu szefa dodatkową od ną uzyskiwać oraz kolejnością mogły korzystać ze świadczeń opieki zdrowotnej poza będą te wojskowej.Osoby służby zastępczej nierzom żoł 1949–1959 latach w politycznie presjonowanym Nastąpi re uprawnień przysługujących poszerzeniekatalogu inwalidzkiej. renty do przyznanego zł 850 wpro m.in. nim w się wadzenie prawa do dodatku Proponuje pieniężnego w wysokości kombatanta. status żących poprawie sytuacji życiowej osób posiadających jennego. bę osobach powo okresu i wojennych represji ofiarami niektórych dących oraz kombatantach o ustawy Wysoki Sejmie! Panie Marszałku! W imieniu klu imieniu W Marszałku! Panie Sejmie! Wysoki Ludowego Polskiego Stronnictwa Poselski (Klub Poseł Paweł Bejda 21. dziennego – punkt porządku Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedmiotowa Przedmiotowa Izbo! Wysoka Marszałku! Panie Platforma Parlamentarny Obywatelska) (Klub Poseł TomaszKostuś pracą dalszą za się opowiada UED – PSL Klub Projekt przewiduje ważnych kilka słu rozwiązań Załącznik ------

Spis treści 306

brygad „Służby Polsce” czy też przymusowo zatrud- przewiduje się także prowadzenia konsultacji pu- niane w batalionach budowlanych w latach 1949– blicznych. Uzasadnieniem odstąpienia od uzgodnień 1959. Dodatkowo zostaną im przyznane wyższe do- międzyresortowych konsultacji jest potrzeba jak naj- datki i świadczenia. szybszego rozpoczęcia działalności instytutu. Nie wska- Przedmiotowy projekt jest dużym krokiem dla zano również Narodowego Banku Polskiego jako pod- kombatantów i osób represjonowanych, lecz ustawa miotu, na który oddziałuje projekt tej ustawy. całkowicie zapomina o osobach, które w latach 1949– Bardzo proszę o odpowiedź na następujące py- 1959 straciły w takich działania swoich najbliższych. tania. Panie premierze, jakie rozwiązania ma pan dla tych Czy Narodowy Bank Polski będzie wyłączony osób? Czy trwają prace, które swoim zakresem obej- z przedmiotu treści projektowanej ustawy, w szczegól- mą również osoby, które straciły najbliższych w cza- ności z obowiązku przekazywania Polskiemu Instytu- sie takich działań? towi Ekonomicznemu zbieranych i przetwarzanych przez Narodowy Bank Polski danych i informacji? W ustawie o Narodowym Banku Polskim i w usta- Poseł Krzysztof Mieszkowski wie o statystyce publicznej jednoznacznie określono, (Klub Poselski Nowoczesna) do jakich celów mogą być wykorzystywane dane zbie- rane na podstawie tych ustaw. Wśród tych celów nie Panie Marszałku! Pani Marszałek! Wysoka Izbo! ma celów komercyjnych. Projekt ustawy przewiduje, W imieniu Klubu Poselskiego Nowoczesna mam za- że w celu wykonywania ustawowych zadań, a w szcze- szczyt przedstawić stanowisko w sprawie pierwszego gólności tworzenia analiz, prognoz i modeli progno- czytania rządowego projektu ustawy o zmianie usta- stycznych nowo powołany instytut będzie mógł żądać wy o kombatantach oraz niektórych osobach będą- przekazywania, w szczególności od prezesa GUS, cych ofiarami represji wojennych i okresu powojen- ZUS, NFZ, prezesa NBP, ministra właściwego do nego oraz niektórych innych ustaw, druk nr 2671. spraw finansów publicznych i jednostek mu podle- Klub Poselski Nowoczesna oczywiście popiera za- głych oraz przez niego nadzorowanych, a także in- proponowaną przez pana premiera propozycję nowe- nych organów władzy publicznej posiadanych danych lizacji ustawy o kombatantach oraz niektórych oso- statystycznych niezbędnych do wykonywania tych

Spis treści bach będących ofiarami represji wojennych i okresu zadań, z wyłączeniem danych osobowych. powojennego. Nie jesteśmy jednak przekonani co do Czy zatem dane przekazywane do Polskiego In- czystości intencji pana premiera Morawieckiego. Po- stytutu Ekonomicznego m.in. przez Narodowy Bank zwolą państwo, że przytoczę pewną historię. Polski będą służyły celom komercyjnym? Zostaliśmy potraktowani przedmiotowo, byliśmy Czy ustawodawca przewiduje zmiany w zatrud- tylko dekoracją. Nikomu nie byliśmy tam potrzebni nieniu liczby osób w Polskim Instytucie Ekonomicz- – tak kombatanci wojenni komentowali obchody nym w porównaniu do stanu osobowego w likwido- 72. rocznicy forsowania Odry, które odbyły się w 2017 r. wanym Instytucie Badań Rynku, Konsumpcji i Ko- w Szczecinie. Podczas uroczystości, mimo wcześniej- niunktur – Państwowym Instytucie Badawczym? szych ustaleń, nie znalazł się czas na przemówienie Bardzo dziękuję. 92-letniego płk. Jana Szyszkowskiego, uczestnika wydarzeń z 1945 r. Zamiast niego głos zabrali prezydent Andrzej Duda, ówczesny wicemarszałek Sejmu Poseł Wojciech Król Joachim Brudziński i senator Anna Maria Anders. (Klub Parlamentarny Platforma Obywatelska) Ta historia pokazuje, jak obecna władza traktuje przedmiotowo kombatantów i naocznych świadków Jakie instytucje zajmowały się dotychczas ekono- burzliwej polskiej historii najnowszej. Instrumentali- micznym rozwojem RP? zujecie państwo cierpienie, ofiarę i bohaterstwo tych Czy uzyskano do projektu tej ustawy opinię ludzi w imię doraźnych politycznych korzyści. GIODO? Czy były co do projektu konsultacje międzyresor- towe? Sprawozdanie Komisji Finansów Publicz- Jakie dane wrażliwe będzie otrzymywał instytut? nych o rządowym projekcie ustawy o Polskim Instytucie Ekonomicznym Informacja ministra rolnictwa i rozwoju wsi – punkt 22. porządku dziennego o skutkach suszy i działaniach podejmowanych przez rząd Poseł Paweł Bańkowski – punkt 23. porządku dziennego (Klub Parlamentarny Platforma Obywatelska) Poseł Tomasz Kostuś Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie (Klub Parlamentarny Platforma Obywatelska) Ministrze! W ocenie skutków regulacji w odniesieniu do tego projektu ustawy napisano, że projekt nie bę- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Umowy ubezpie- dzie podlegał uzgodnieniom międzyresortowym. Nie czenia od ryzyka suszy od lat nie są zawierane, ubez- 307 pieczyciele nie mają ich na ogół w ofercie, a jeśli na- Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej wet mają, to wymagane składki zniechęcają rolników i Rodziny oraz Komisji Spraw Zagranicznych do zawierania umów. Dopłata do ubezpieczeń rolnych o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji Umo- wynosi 65% składki ubezpieczeniowej. Zwiększając wy między Rzecząpospolitą Polską a Mongolią ją, MRiRW liczyło na ubezpieczenie nawet 80% upraw. o zabezpieczeniu społecznym, podpisanej w War- W 2016 r. zabrakło pieniędzy na dotowane ubezpiecze- szawie dnia 24 stycznia 2018 r. nia, ale po zagwarantowaniu na ten cel większych – punkt 26. porządku dziennego kwot w budżecie w 2017 r. nie wykorzystano pienię- dzy dostępnych na dopłaty do składek. Poseł Joanna Augustynowska Zgodnie z powyższym proszę o odpowiedź. Czy (Klub Parlamentarny Platforma Obywatelska) ministerstwo sprawdzało, czy i w jakiej wysokości rolnicy mogą zawierać ubezpieczenia od suszy? Czy Panie Marszałku! W imieniu Klubu Parlamentar- pan minister zamierza egzekwować zapisy ustawy nego Platforma Obywatelska mam zaszczyt przed- o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospo- stawić stanowisko w sprawie druku nr 2589, tj. usta- darskich lub zagwarantować rolnikom odpowiednią wy o ratyfikacji Umowy między Rzecząpospolitą Pol- cenę za ubezpieczenie? ską a Mongolią o zabezpieczeniu społecznym, podpisanej w Warszawie dnia 24 stycznia 2018 r. W ustawie wyrażona jest zgoda na dokonanie Sprawozdanie Komisji Zdrowia o rządowym przez prezydenta RP ratyfikacji dwustronnej umowy projekcie ustawy o zmianie ustawy o przeciw- między Rzeczpospolitą a Mongolią. działaniu narkomanii oraz ustawy o Państwo- Dotychczas pomiędzy RP a Mongolią nie było żad- wej Inspekcji Sanitarnej nych regulacji prawnych w dziedzinie zabezpieczenia – punkt 25. porządku dziennego społecznego, co powodowało, że zarówno polscy obywatele w Mongolii, jak również Mongołowie w Polsce Poseł Władysław Kosiniak-Kamysz nie mieli prawa np. do świadczeń w przypadku cho- (Klub Poselski Polskiego Stronnictwa Ludowego roby czy emerytury pomimo odprowadzania składek

– Unii Europejskich Demokratów) w ramach wykonywanej pracy. Spis treści Prawo do zabezpieczenia społecznego to podsta- Wysoki Sejmie! Panie Marszałku! W imieniu klu- wowe prawo człowieka, dobrze więc, że taka umowa bu PSL – UED przedstawię stanowisko dotyczące powstała. Szkoda tylko, że ratyfikacja umowy podpi- projektu ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziała- sanej, przypomnę, w styczniu 2018 r. musiała odcze- niu narkomanii oraz ustawy o Państwowej Inspekcji kać aż 6 miesięcy w rządowych szufladach. Jeszcze Sanitarnej. większe zdziwienie wywołuje fakt, że ustawa pozwa- Nie ma rzeczy bardziej niebezpiecznej dla zdrowia lająca na wprowadzenie tych przepisów zawiera rap- Polaków niż dopalacze. Te sztuczne substancje che- tem 2 artykuły, z czego pierwszy to zgoda na ratyfi- miczne powodują nieodwracalne spustoszenie w or- kację, a drugi to standardowy termin wdrożenia – nic ganizmie. Są liczne przykłady tragicznego zażycia skomplikowanego. W kwestiach społecznych i obywa- dopalaczy, które powodują niejednokrotnie śmierć. telskich ten rząd okazuje wyjątkową opieszałość. Szybkość i łatwość zmian składów chemicznych po- Gdyby chodziło np. o sądy, ustawa pewnie by już woduje, że proces zamykania nielegalnych sklepów dawno obowiązywała. jest szczególnie utrudniony. Umowy dwustronne to standardowe umowy mię- Wszystkie działania, które wpływają na likwida- dzynarodowe, których głównym celem jest skoordy- cję dopalaczy, są działaniami, za którymi trzeba gło- nowanie systemów zabezpieczeń społecznych zapew- sować. Należy dołożyć wszelkich starań, aby żaden niających obywatelom obu krajów skuteczną opiekę Polak nie poniósł śmierci przez chęć zysku przestęp- ubezpieczeniową. Ratyfikacja umowy zapewni zabez- ców. Przestępców, którzy nie cenią życia, a jedynie pieczenie społeczne obywatelom obu państw w zakre- tworzą dochodowy biznes. sie wskazanym w umowie, a tryb ratyfikacji zapro- Projekt wprowadza nowe definicje. Zmieni się ponowany przez Radę Ministrów nie budzi zastrze- definicja „dopalacza” – nowej substancji psychoak- żeń według opinii BAS. tywnej i środka zastępczego. Co zasługuje na szcze- Dzisiaj będzie to realne wsparcie dla ok. 350 oby- gólną uwagę, za posiadanie substancji psychoak- wateli Mongolii przebywających i pracujących w Pol- tywnej będzie groziła kara, taka jak za posiadanie sce, ale również dla pozostałych ok. 250 studentów narkotyków. z Mongolii. Niestety ministerstwo nie posiada infor- Proces wpisywania nowych substancji zakaza- macji na temat liczby Polaków przebywających w Mon- nych będzie sprawniejszy, co jest szczególnie istotne golii, którzy skorzystają z wprowadzanej dziś zmiany. w procesie walki z dopalaczami. Całkowity koszt obciążający budżet w związku z wpro- Klub PSL – UED będzie głosował za projektem wadzeniem tej umowy ministerstwo oszacowało na ustawy. 3,5 mln zł rocznie. 308

Klub Parlamentarny Platforma Obywatelska bę- podpisaniu 9 maja 2017 r. Umowy między Rządem dzie głosował za przyjęciem tej ustawy i wyrażeniem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Mongolii o udzie- zgody na ratyfikację umowy. leniu kredytu w ramach pomocy wiązanej. Z danych Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wynika, że aktualnie 337 obywateli Mon- Poseł Sylwester Chruszcz golii w Polsce objętych jest polskim ubezpieczeniem (Koło Poselskie Wolni i Solidarni) emerytalno-rentowym. Wraz z rozwojem współpra- cy gospodarczej między naszymi państwami liczba Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Przedstawiam ta może wzrosnąć, zwłaszcza ze względu na napływ stanowisko Koła Poselskiego Wolni i Solidarni wobec obywateli Mongolii do pracy w szeroko rozumianym sprawozdania komisji o rządowym projekcie ustawy sektorze opieki zdrowotnej. Wobec tych okoliczności o ratyfikacji Umowy między Rzecząpospolitą Polską władze Mongolii wystąpiły z inicjatywą zawarcia a Mongolią o zabezpieczeniu społecznym, podpisanej umowy bilateralnej w zakresie zabezpieczenia spo- w Warszawie dnia 24 stycznia 2018 r. łecznego. Po kilku latach negocjacji umowę taką Polscy obywatele, którzy są zatrudnieni w pań- podpisano i przedłożono do ratyfikacji Wysokiemu stwach będących członkami Unii Europejskiej czy Sejmowi. Europejskiego Obszaru Gospodarczego, a także w pań- Klub PSL – UED będzie głosował za upoważnie- stwach, z którymi Rzeczpospolita Polska jest zwią- niem prezydenta RP do ratyfikacji wyżej wymienio- zana umową o zabezpieczeniu społecznym, lub prze- nej umowy, wychodząc z założenia, że prawo do za- mieszczają się po terytorium tych państw, mają gwa- bezpieczenia społecznego należy do podstawowych rancję ochrony ubezpieczeniowej na wielu płaszczy- praw człowieka. znach. Obecnie takiej umowy ubezpieczeniowej nie Praktyczną konsekwencją wejścia w życie wyżej mają polscy obywatele, którzy pracują lub mieszkają wymienionej umowy będzie możliwość uwzględnienia na terenie Mongolii. Niniejszy projekt ma za zadanie okresów ubezpieczenia przebytych na terytorium dru- związanie naszego państwa oraz Mongolii umową, giej umawiającej się strony w celu ustalenia prawa do która umożliwi objęcie Polaków mieszkających i pra- świadczeń zabezpieczenia społecznego oraz ich wyso- cujących w Mongolii umową ubezpieczeniową. Co kości. Obecnie przy ustalaniu prawa do świadczeń oraz

Spis treści więcej, podpisanie takiej umowy między naszymi ich wysokości każde z państw bierze pod uwagę jedynie państwami znacząco wpłynie na wizerunek naszego okresy przebyte na swoim terytorium. W efekcie osoby państwa wśród przedsiębiorców, którzy chcą prowa- zainteresowane często nie mogą uzyskać prawa do dzić daną działalność na terenie Mongolii. Otworzy świadczeń, szczególnie długoterminowych, takich jak to drogę dla wielu przedsiębiorców nieprzekonanych emerytury i renty, ani przy zastosowaniu wyłącznie do prowadzenia inwestycji na terenie Mongolii, któ- polskich – lub mongolskich – przepisów ubezpieczenio- rzy nie chcieli dotychczas ryzykować, żeby inwesto- wych, ani przy zastosowaniu zasady sumowania okre- wać w tym państwie ze względu na niejasną sytuację sów ubezpieczenia. Na podstawie niniejszej umowy dotyczącą ubezpieczeń społecznych. możliwy będzie również transfer świadczeń z zabezpie- W związku ze świadomością konieczności ratyfi- czenia społecznego osobom, które przesiedliły się na kowania umowy o zabezpieczeniu społecznym mię- terytorium drugiego państwa. Obecnie osoby zamiesz- dzy Polską a Mongolią, co w naszym rozumieniu kałe w Mongolii, które uzyskały prawo do polskich eme- przełoży się na korzyści społeczne oraz gospodarcze, rytur lub rent, nie mogą ich otrzymywać w miejscu Koło Poselskie Wolni i Solidarni popiera zapropono- swojego zamieszkania, a tylko za pośrednictwem osoby wane zmiany. Dziękuję. upoważnionej lub rachunku bankowego znajdujących się w Polsce. Niewątpliwie jest to utrudnienie, które w XXI w. powinno być usunięte. Poseł Jacek Protasiewicz Ważnym argumentem na rzecz ratyfikacji wyżej (Klub Poselski Polskiego Stronnictwa Ludowego wymienionej umowy jest obecny obowiązek opłaca- – Unii Europejskich Demokratów) nia podwójnych składek na ubezpieczenia społeczne dla firm prowadzących działalność na terytorium Wysoki Sejmie! W imieniu klubu PSL – UED obu państw. Zwiększa to koszty ich funkcjonowania mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie i hamuje przepływ pracowników. projektu ustawy o ratyfikacji Umowy między Rze- Biorąc pod uwagę powyższe argumenty, klub cząpospolitą Polską a Mongolią o zabezpieczeniu PSL – UED będzie głosował za przedłożonym pro- społecznym, podpisanej w Warszawie dnia 24 stycz- jektem ustawy. nia 2018 r. Wymiana gospodarcza między Polską a Mongolią systematycznie się rozwija. W latach 2000–2014 licz- Sprawozdanie Komisji Gospodarki i Rozwoju ba polskich eksporterów na rynku mongolskim wzro- oraz Komisji Spraw Zagranicznych o rządowym sła z 72 do 252. W Mongolii działa obecnie ok. 30 firm projekcie ustawy o ratyfikacji Porozumienia mię- z udziałem polskiego kapitału. Perspektywy rozsze- dzy Rzecząpospolitą Polską a Republiką Estoń- rzenia wymiany handlowej dodatkowo wzrosły po ską o zmianie i zakończeniu obowiązywania 309

Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Repu- bliki Estońskiej na zawarcie takiego porozumienia na bliką Estońską o wzajemnym popieraniu i ochro- warunkach zaproponowanych przez Rzeczpospolitą nie inwestycji, sporządzonej w Warszawie dnia Polską. 6 maja 1993 r. Głównym warunkiem sformułowanym przez stro- – punkt 27. porządku dziennego nę polską było oczekiwanie, że żadne postanowienie Umowy z dnia 6 maja 1993 r. nie pozostaje w mocy. Poseł Sylwester Chruszcz Trzeba w tym miejscu wyjaśnić okoliczności, któ- (Koło Poselskie Wolni i Solidarni) re doprowadziły do wystosowania noty polskiego MSZ. Otóż umowa, której zakończenie zaproponowa- Panie Marszałku! Panie Ministrze! W imieniu ła strona polska, została zawarta przed wejściem koła Wolni i Solidarni pragnę poinformować, że na- Polski i Estonii do UE. Jej celem było wówczas za- sze koło popiera dalsze procedowanie na przedsta- chęcanie polskich inwestorów do inwestycji w Estonii wionym projektem ustawy o ratyfikacji Porozumie- a estońskich w Polsce oraz zagwarantowanie im bez- nia między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Es- pieczeństwa prawnego poprzez możliwość rozstrzy- tońską o zmianie i zakończeniu obowiązywania Umo- gania sporów przed międzynarodowym trybunałem wy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Es- arbitrażowym. Po wejściu Polski i Estonii do UE i przy- tońską o wzajemnym popieraniu i ochronie inwesty- jęciu przez oba kraje acquis communautaire koniecz- cji, sporządzonej w Warszawie dnia 6 maja 1993 r. Obecnie obowiązujące ustawy były konstruowane ność takiego prawnego zagwarantowania bezpieczeń- w innej rzeczywistości polityczno-gospodarczej. Był stwa inwestycji straciła uzasadnienie. to czas, gdy zależało nam na przyciągnięciu zagra- Co więcej, zdaniem Komisji Europejskiej, potwier- nicznych inwestorów i zapewnieniu im bezpieczeń- dzonym w jednym z orzeczeń Trybunału Sprawiedli- stwa prawnego. Dziś jesteśmy krajem praworząd- wości UE, owe umowy mogą być niezgodne z prawem nym, członkiem Unii Europejskiej, co dubluje zapisy UE i dlatego Komisja wezwała wszystkie rządy państw obecnych ustaw. Dualizm prawny jest nam niepo- członkowskich UE, które zawarły między sobą takie trzebny. Mamy podpisane traktaty, które zapewniają porozumienia, do ich rozwiązania. wszystkim inwestorom w praworządnym państwie, Jednym z głównych argumentów Komisji Euro- pejskiej jest, że omawiane umowy – ze względu na

którym jest Polska, równe traktowanie przez sądy. Spis treści Projekt ustawy nie ma konsekwencji gospodar- nadmierny protekcjonizm oraz możliwość dochodze- czych ani społecznych. Dzisiaj stosowana procedu- nia roszczeń przed międzynarodowym trybunałem ra prawna, związana z obowiązującą umową, jest inwestycyjnym – mogą naruszać traktatowe zasady również za droga, dlatego my jako koło Wolni i So- przepływu kapitału, swobody przedsiębiorczości oraz lidarni będziemy za procedowaniem nad tymi pro- swobody świadczenia usług. Komisja Europejska jektami ustaw. Dziękuję. uważa również, że owe umowy, zwane intra-EU BIT, są także sprzeczne z podstawowymi zasadami prawa Poseł Jacek Protasiewicz UE, takimi jak: zasada nadrzędności, jedności, sku- (Klub Poselski Polskiego Stronnictwa Ludowego teczności i pewności prawa UE, a rozstrzyganie spo- – Unii Europejskich Demokratów) rów na drodze międzynarodowego arbitrażu inwestycyjnego wydaje się sprzeczne z wyłączną kompe- Wystąpienie posła Jacka Protasiewicza, klub par- tencją sądów UE. lamentarny PSL – UED, punkt 27. porządku dzien- Trudno nie zgodzić się z tą argumentacją Komisji nego rozpatrywany w dniu 19 lipca 2018 r. Europejskiej. Podziela ją również polski rząd, który Wysoki Sejmie! W imieniu klubu PSL – UED dodatkowo argumentuje, że wypowiedzenie wyżej mam zaszczyt przedstawić stanowisko wobec rządo- wymienionych umów nie powinno mieć negatywnych wego projektu ustawy o ratyfikacji Porozumienia mię- skutków politycznych oraz społecznych. Wręcz prze- dzy Rzecząpospolitą Polską a Republiką Estońską ciwnie – jak twierdzi rząd RP – należy oczekiwać, że o zmianie i zakończeniu obowiązywania Umowy mię- porozumienie zostanie życzliwie przyjęte z uwagi na dzy Rzecząpospolitą Polską a Republiką Estońską o wzajemnym popieraniu i ochronie inwestycji, spo- publiczną krytykę w Polsce umów intra-EU BIT i mię- rządzonej w Warszawie dnia 6 maja 1993 r. dzynarodowego arbitrażu inwestycyjnego. Proponowana ustawa zawiera wyrażenie zgody W pisemnym uzasadnieniu dołączonym do projek- na dokonanie przez prezydenta Rzeczypospolitej Pol- tu ustawy rząd informuje również Wysoki Sejm, że skiej ratyfikacji porozumienia, o którym mowa w ty- przeprowadził konsultacje z krajowymi samorządami tule ustawy. Będzie to finał procedury rozpoczętej gospodarczymi. Mimo pewnych zastrzeżeń z ich stro- notą Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP z dnia ny związanych z likwidacją możliwości rozstrzygania 20 października 2017 r., skierowaną do Ambasady sporów na drodze międzynarodowego arbitrażu in- Republiki Estońskiej, w której polski MSZ zapropo- westycyjnego rząd zapewnia, że ani polscy, ani estoń- nował zawarcie porozumienia, o którym mowa powy- scy inwestorzy nie kierowali na podstawie ww. umo- żej. 19 marca 2018 r. Ministerstwo Spraw Zagranicz- wy roszczeń do międzynarodowych trybunałów ar- nych Republiki Estońskiej wystosowało w odpowie- bitrażowych przeciwko, odpowiednio, Republice Es- dzi do MSZ RP notę, w której wyraziło zgodę Repu- tońskiej i RP. 310

Biorąc te wszystkie argumenty pod uwagę, klub Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej PSL – UED będzie głosował za przyjęciem projektu strony, a Kolumbią i Peru, z drugiej strony, w celu ustawy będącej przedmiotem tej debaty. uwzględnienia przystąpienia Ekwadoru, sporządzo- nego w Brukseli dnia 11 listopada 2016 r. Wspomniany w tytule ustawy protokół rozszerza Sprawozdanie Komisji Gospodarki i Rozwoju ratyfikowaną już 14 lutego 2014 r. przez Rzeczpospo- oraz Komisji Spraw Zagranicznych o rządowym litą Polską wielostronną umowę o handlu między UE projekcie ustawy o ratyfikacji Protokołu przystą- i jej państwami członkowskimi a Kolumbią i Peru, pienia do Umowy o handlu między Unią Europej- zawartą w dniu 26 czerwca 2012 r. W art. 329 tej ską i jej państwami członkowskimi, z jednej stro- umowy zawarto postanowienia dotyczące przystąpie- ny, a Kolumbią i Peru, z drugiej strony, w celu nia do niej innych państw członkowskich Wspólnoty uwzględnienia przystąpienia Ekwadoru, sporzą- Andyjskiej. Z możliwości tej skorzystał Ekwador, któ- dzonego w Brukseli dnia 11 listopada 2016 r. ry w roku 2014 rozpoczął negocjacje z UE zakończo- – punkt 28. porządku dziennego ne zatwierdzeniem wyżej wspomnianego protokołu przez Komitet ds. Handlu UE – Kolumbia – Peru Poseł Sylwester Chruszcz w dniu 8 lutego 2016 r. (Koło Poselskie Wolni i Solidarni) Przystąpienie Ekwadoru do istniejącej umowy o handlu z Kolumbią i Peru wzmacnia ramy prawne Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Przedstawiam stosunków handlowych UE z tym państwem oraz stanowisko Koła Poselskiego Wolni i Solidarni odno- ułatwia wzajemną wymianę handlową i obustronny śnie do sprawozdania komisji o rządowym projekcie przepływ inwestycji. Dodatkowo konsekwencją przy- ustawy o ratyfikacji protokołu przystąpienia do umo- jęcia protokołu może być ugruntowanie reform gowy o handlu między Unią Europejską i jej państwami spodarczych w Ekwadorze, zwiększenie dobrobytu członkowskimi w celu uwzględnienia przystąpienia i poprawa warunków życia obywateli tego kraju. Ekwadoru, sporządzonego w Brukseli dnia 11 listo- Z perspektywy przedsiębiorców unijnych, w tym pada 2016 r. polskich, ważne jest usunięcie – na mocy protokołu Wzmocnienie więzi gospodarczych między Euro- – wysokich ceł i barier technicznych w handlu z Ekwa- dorem, otwarcie rynków zamówień publicznych tego Spis treści pą a krajami Ameryki Południowej jest integralną i wymaganą częścią rozwoju gospodarczego Unii Eu- kraju, uregulowanie kwestii norm pracy i ochrony ropejskiej, jak również państw Ameryki. Wszelakie środowiska oraz zapewnienie skutecznych i szybkich kontrakty i umowy służą procesowi wymiany han- procedur rozstrzygania sporów. dlowej i rozwojowi gospodarczemu zarówno na sta- Szczególną zaletą przedłożonego protokołu jest rym kontynencie, jak i w Ameryce Południowej. Kie- ochrona prawna dla 116 oznaczeń geograficznych UE rując się myślą o rozwoju gospodarczym, nie sposób w Ekwadorze, w tym m.in. „Polska Wódka”. W kon- nie wspomnieć o naszych potencjalnych inwesty- sekwencji polscy eksporterzy będą mieć gwarancję cjach, jakie mogłyby mieć miejsce na terenie Ekwa- ochrony własności intelektualnej sprzedawanych ma- doru. Dodatkowo Ekwador, tak jak kilka innych rek i możliwość egzekwowania odszkodowań w przy- państw Ameryki Południowej, słynie z unikatowych padku posługiwania się w obrocie handlowym na- towarów produkowanych tylko na terenie tego pań- zwą, np. „Polish Vodka”, przez lokalnych producen- stwa, takich jak pewne odmiany bananów, kawy czy tów lub eksporterów z innych części świata. też kakao lub niektóre odmiany drewna. Biorąc pod uwagę powyższe argumenty, jak rów- Powyższa umowa o handlu ugruntuje pewne go- nież fakt, że protokół został już ratyfikowany m.in. spodarcze reformy w Ekwadorze i spowoduje kolejny przez Czechy, Danię, Estonię, Finlandię, Francję, krok w kierunku zintegrowania się z gospodarką Irlandię, Litwę, Łotwę, Niemcy, Słowację i Węgry światową. Dodatkowo zdjęcie opłat celnych na towary oraz uzyskał akceptację Parlamentu Europejskiego, przemysłowe czy ryby znacząco poprawi jakość życia Klub Poselski PSL – UED zagłosuje za zgodą na do- mieszkańców Ekwadoru, jak również umożliwi lepsze konanie przez prezydenta RP ratyfikacji Protokołu wydatkowanie pieniędzy na dalsze handlowe inwesty- przystąpienia do Umowy o handlu między Unią Eu- cje z krajami Unii Europejskiej, w tym z Polską. ropejską i jej państwami członkowskimi, z jednej Mając na uwadze powyższy zakres zmian i ko- strony, a Kolumbią i Peru, z drugiej strony, w celu nieczność ich wprowadzenia, Koło Poselskie Wolni uwzględnienia przystąpienia Ekwadoru, sporządzo- i Solidarni popiera ten projekt. Dziękuję. nego w Brukseli dnia 11 listopada 2016 r.

Poseł Jacek Protasiewicz Poseł Michał Stasiński (Klub Poselski Polskiego Stronnictwa Ludowego (Klub Parlamentarny Platforma Obywatelska) – Unii Europejskich Demokratów) Oświadczenie klubu PO odnośnie do druku nr 2725 Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Poselskiego PSL Negocjacje protokołu przystąpienia do umowy – UED mam zaszczyt przedstawić stanowisko w spra- o handlu między Unią Europejską i jej państwami wie rządowego projektu ustawy o ratyfikacji Protoko- członkowskimi, z jednej strony, a Kolumbią i Peru, łu przystąpienia do Umowy o handlu między Unią z drugiej strony, w celu uwzględnienia przystąpienia 311

Ekwadoru do tej umowy zostały przeprowadzone nia komisji o poselskim projekcie uchwały w sprawie zgodnie z upoważnieniem Rady dla Komisji Europej- ustanowienia roku 2019 Rokiem Unii Lubelskiej, skiej do podjęcia negocjacji w sprawie umowy o han- druki nr 2516 i 2530. dlu z tymi państwami Wspólnoty Andyjskiej (Boli- W 1997 r. Karol Wojtyła powiedział: Wejście w struk- wia, Kolumbia, Ekwador i Peru), które również pra- tury Unii Europejskiej na równych prawach z innymi gnęły zawrzeć ambitną, kompleksową i wyważoną państwami jest dla naszego narodu i bratnich naro- umowę o handlu zgodną z zasadami WTO. W stycz- dów słowiańskich wyrazem jakiejś dziejowej sprawie- niu 2009 r. rozpoczęto negocjacje w sprawie wielo- dliwości, a z drugiej strony może stanowić ubogace- stronnej umowy o handlu między UE a Kolumbią, nie Europy. Europa potrzebuje Polski. Polska potrze- Ekwadorem i Peru. Boliwia postanowiła nie uczest- buje Europy! „Od Unii Lubelskiej do Unii Europej- niczyć w tym procesie. Po czterech rundach Ekwador skiej!” – to jest wielki skrót, ale bardzo wiele się zawiesił swój udział w rozmowach i negocjacje toczy- w tym skrócie mieści wielorakiej treści. ły się nadal tylko z Peru i Kolumbią. Czcząc Unię Lubelską w 2019 r., powinniście pań- W dniu 26 czerwca 2012 r. w Brukseli została pod- stwo pamiętać o tym kontinuum i szanować zdanie pisana umowa o handlu między UE i jej państwami Karola Wojtyły, na którego tak często się powołuje- członkowskimi, z jednej strony, a Kolumbią i Peru, cie. Integracja z Europą i otwartość na świat jest z drugiej strony – „umowa o handlu”. Umowa ta wej- nieodzowną częścią polskiej tradycji, o której pań- dzie w życie po jej ratyfikowaniu przez UE, państwa stwo nie chcecie pamiętać, a której świadectwem jest członkowskie UE oraz Kolumbię i Peru. Umowa nie właśnie powołanie Rzeczypospolitej Obojga Narodów weszła jeszcze w życie z powodu braku jej ratyfikacji 1 lipca 1569 r. przez Austrię i Belgię. Polska ratyfikowała umowę Klub Poselski Nowoczesna przychyla się do pro- w dniu 14 lutego 2014 r. Umowa o handlu jest tym- cedowanego projektu uchwały. czasowo stosowana od dnia 1 marca 2013 r. w relacjach między UE a Peru oraz od dnia 1 sierpnia 2013 r. w relacjach między UE a Kolumbią. Poseł Urszula Pasławska W art. 329 umowy o handlu zawarto postanowie- (Klub Poselski Polskiego Stronnictwa Ludowego nia dotyczące przystąpienia do umowy o handlu in- – Unii Europejskich Demokratów) nych państw członkowskich Wspólnoty Andyjskiej. Spis treści W odpowiedzi na wniosek Ekwadoru o ponowne Klub Poselski Polskiego Stronnictwa Ludowego podjęcie negocjacji z Unią, mających na celu przystą- – Unii Europejskich Demokratów popiera projekt pienie Ekwadoru do umowy o handlu, w 2014 r. prze- uchwały ustanawiający rok 2019 Rokiem Unii Lu- prowadzono negocjacje między Unią a Ekwadorem. belskiej. Negocjacje dotyczące protokołu przystąpienia Ekwa- Zgadzamy się z intencją uhonorowania 450-lecia doru do umowy o handlu – „protokół przystąpienia” ważnego wydarzenia. Dziś kojarzy się ono z jednym zakończono w dniu 17 lipca 2014 r. z najlepszych okresów w historii polskiej państwowo- Zgodnie z art. 329 ust. 4 i przypisem 89 umowy ści i wpłynęło na dzieje całej Europy Środkowej. War- o handlu Komitet ds. Handlu UE – Kolumbia – Peru to, by uroczystość jubileuszu Unii Lubelskiej stała ustanowiony w ramach umowy o handlu zatwierdził się również okazją do przypomnienia o tym, jak waż- protokół przystąpienia Ekwadoru na posiedzeniu ne w polityce są konstruktywne sojusze. Warunkiem w dniu 8 lutego 2016 r. istnienia silnego państwa jest współdziałanie obywa- Klub Platformy Obywatelskiej w pełni popiera ra- teli prowadzące do powstania wspólnoty. Pamiętając tyfikację Protokołu przystąpienia do Umowy o handlu o potędze Rzeczypospolitej z czasów Unii Lubelskiej, między Unią Europejską i jej państwami członkow- warto przekładać tamte doświadczenia na czasy skimi, z jednej strony, a Kolumbią i Peru, z drugiej współczesne. Głęboko szanując znaczenie Rzeczypo- strony, w celu uwzględnienia przystąpienia Ekwa- spolitej Obojga Narodów w procesie budowania na- doru, sporządzonego w Brukseli dnia 11 listopada rodowej tożsamości, przychylamy się do nazwania 2016 r. roku 2019 Rokiem Unii Lubelskiej.

Sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Prze- Poseł Elżbieta Zielińska kazu o poselskim projekcie uchwały w sprawie (Klub Poselski Kukiz’15) ustanowienia roku 2019 Rokiem Unii Lubelskiej – punkt 29. porządku dziennego Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu klubu Kukiz’15 przedstawić stanowisko Poseł Krzysztof Mieszkowski dotyczące ustanowienia roku 2019 Rokiem Unii (Klub Poselski Nowoczesna) Lubelskiej. Znaczenie Unii Lubelskiej jest nie tylko ważne dla Panie Marszałku! Pani Marszałek! Wysoka Izbo! polskiego i litewskiego narodu, ale dla tej części Eu- W imieniu Klubu Poselskiego Nowoczesna mam za- ropy, która jest pomiędzy Wschodem i Zachodem, z wła- szczyt przedstawić stanowisko w sprawie sprawozda- sną odrębną tożsamością i historią. Unia rozpoczęła 312

okres potęgi Rzeczypospolitej Obojga Narodów i roz- wydarzeń ostatnich lat w Polsce. Zacytuję tu frag- poczęła nowy okres relacji polsko-litewskich. Podkre- ment tekstu wybitnego polskiego literaturoznawcy ślało to także naszą przynależność do tradycji łaciń- Przemysława Czaplińskiego: Jako człowiek głęboko skiej i przeciwstawienie się zagrożeniu ze Wschodu, religijny, a zarazem krytycznie nastawiony do poli- co było ważne szczególnie dla Litwy. Bardzo ważne tyki Kościoła zakwestionował apel papieża skiero- było jednak zawarte w dokumencie podejście do oby- wany do kobiet zgwałconych w trakcie wojny – apel dwu narodów, które opierało się na wzajemnej tole- o to, by nie korzystały z przysługującego im prawa rancji i równości między sobą. Umożliwiło to stwo- do usunięcia ciąży. Apel nie był prostym przywoła- rzenie i trwanie organizmu wielokulturowego i wie- niem kobiet do porządku i Herling świetnie zdawał loreligijnego, który w czasach prześladowań prezen- sobie z tego sprawę. Jego opowiadanie stopniem tował inną postawę. komplikacji odpowiadało złożoności sytuacji. Pisarz Istotnym skutkiem Unii Lubelskiej było upowszech- wystawił Kościół na próbę, fingując sytuację, w któ- nienie wiedzy na temat Rzeczypospolitej i kulturowe rej jedna z ofiar gwałtów umiera po porodzie, co uru- oddziaływanie na dalsze terytoria Europy. Lublin zo- chamia proces beatyfikacyjny i uświęcający. Do be- stał wyróżniony Znakiem Dziedzictwa Europejskiego atyfikacji nie dochodzi, ponieważ kobieta tuż przed na pamiątkę tego wydarzenia, zaś kilkaset lat później śmiercią – na co wskazuje jej twarz, wykrzywiona podobne założenia legły u podstaw koncepcji Wspól- jakimś ohydnym grymasem – prawdopodobnie bluź- noty Europejskiej. Dzisiaj w Europie Środkowo-Wschod- niła. W ten sposób pisarz wystawił prosty i zarazem niej Unia Lubelska jest także ideą współpracy gospo- bardzo wysoki rachunek Kościołowi – pociągnął do darczo-politycznej, przeciwstawiającą się narzucanym odpowiedzialności za moralne wezwanie sformuło- ze Wschodu narracjom i zasadom. wane przez papieża, a równocześnie wskazał, że Unia polsko-litewska stała się wówczas mocar- Kościół nadal dostrzega w ofiarach gwałtu ślad mo- stwem, co zagrażało szczególnie Moskwie. Jej trwałość ralnego zohydzenia. Gdyby tak nie było, jakie miał- była wyjątkowa, zniszczyły ją dopiero zabory w II po- by znaczenie grymas na twarzy? Gdyby cierpienie łowie XVIII w., poprzedzone licznymi wojnami z Im- było wystarczającą podstawą do uznania świętości, perium Osmańskim i Rosją. Pomimo to idea łącząca wszystkie zgwałcone kobiety powinny zostać wynie- Polskę i Litwę, wyjątkowa w swej istocie, przetrwała sione na ołtarze. Skoro tak nie jest, to w imię czego Spis treści jako symbol świadomie tworzonej wspólnoty politycz- formułuje się apele? nej przez dwa narody. Zostawię państwa z tą konstatacją, choć nie wie- Klub Kukiz’15 popiera projekt przedłożonej uchwały. rzę, że skłoni ona was do głębszej refleksji. Oczywiście Klub Poselski Nowoczesna popiera Sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Prze- projekt uchwały ustanawiającej rok 2019 Rokiem kazu o poselskim projekcie uchwały w sprawie Gustawa Herlinga-Grudzińskiego. ustanowienia roku 2019 Rokiem Gustawa Herlin- ga-Grudzińskiego – punkt 30. porządku dziennego Poseł Elżbieta Zielińska Poseł Krzysztof Mieszkowski (Klub Poselski Kukiz’15) (Klub Poselski Nowoczesna) Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt Panie Marszałku! Pani Marszałek! Wysoka Izbo! w imieniu klubu Kukiz’15 przedstawić stanowisko W imieniu Klubu Poselskiego Nowoczesna mam za- dotyczące ustanowienia roku 2019 Rokiem Gustawa szczyt przedstawić stanowisko w sprawie sprawozda- Herlinga-Grudzińskiego. nia komisji o poselskim projekcie uchwały w sprawie Gustaw Herling-Grudziński urodził się w 1919 r. ustanowienia roku 2019 Rokiem Gustawa Herlinga- w Kielcach. Zaraz po wybuchu drugiej wojny światowej -Grudzińskiego, druki nr 2518 i 2531. założył Polską Ludową Akcję Niepodległościową. Pró- Politycy Prawa i Sprawiedliwości lubią widzieć bował przedostać się na Zachód. W czasie próby prze- świat w czerni i bieli, strofować społeczeństwo i za- dostania się na Litwę w marcu 1940 r. został schwyta- garniać dla siebie polską historię i kulturę. Tak też ny przez NKWD i skazany na 5 lat pobytu w sowieckich zapewne chcecie zrobić państwo z Gustawem Herlin- łagrach. Po głodówce protestacyjnej w styczniu 1942 r. giem-Grudzińskim. Jest on państwu oczywiście zna- został zwolniony z obozu i wcielony do armii generała ny jako autor genialnego „Innego świata”, zagorzały Władysława Andersa, z którą opuścił Związek Radziec- antykomunista i gorliwy katolik. To wszystko się ki. Herling-Grudziński walczył w szeregach Drugiego zgadza, jednak dorobek tego pisarza nie poddaje się Korpusu, m.in. pod Monte Cassino, za co otrzymał prostej instrumentalizacji. krzyż Virtuti Militari. Pozwolę sobie przywołać jeden ze schyłkowych W roku 1947 wraz z Jerzym Giedroyciem założył tekstów Herlinga-Grudzińskiego, a mianowicie opowia- w Rzymie Instytut Literacki i wydawał miesięcznik danie „Błogosławiona, święta” z tomu „Gorący oddech „Kultura”. W latach 1952–1955 pracował w rozgłośni pustyni” z 1997 r. Choć dotyczy on wojny w byłej Jugo- polskiej Radia Wolna Europa w Monachium. Od roku sławii, jest również boleśnie aktualny w stosunku do 1955 przeniósł się na stałe do Neapolu. 313

Herling-Grudziński to jeden z najważniejszych dotyczące ustanowienia roku 2019 Rokiem Powstań twórców polskiej literatury współczesnej. Był pisa- Śląskich. rzem, eseistą, krytykiem i dziennikarzem. Jego twór- Powstania śląskie są niezwykle ważnymi wyda- czość została uhonorowana licznymi nagrodami, Gru- rzeniami historii Śląska i historii Polski. Trzy po- dziński otrzymał m.in. odznaczenie PEN Clubu i dok- wstania śląskie z lat 1919, 1920, 1921 niosą przesła- torat honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Ze nie dla przyszłych pokoleń. Powstańcza walka o po- względów politycznych do 1988 r. nie drukowano wrót do Polski piastowskiego Górnego Śląska cecho- w Polsce dzieł pisarza. Najważniejsze dzieło w dorobku wała się wyjątkową konsekwencją i skutecznością. Grudzińskiego, tj. „Inny świat”, opisuje doświadczenia Na terenie germanizowanym w sposób wyjątkowo autora w sowieckim łagrze. konsekwentny przez zaborcę polskość przetrwała Klub Kukiz’15 popiera projekt przedłożonej uchwały. dzięki przywiązaniu do religii i tradycji. Było to głów- nie zasługą kobiet śląskich, które z pokolenia na po- Sprawozdanie Komisji Kultury i Środków kolenie przekazywały swoim dzieciom i wnukom Przekazu o poselskim projekcie uchwały w spra- znajomość języka polskiego, a także uczyły je historii wie ustanowienia roku 2019 Rokiem Powstań Polski. Śląskich Na czele powstańczych zrywów stali wielcy pa- – punkt 31. porządku dziennego trioci – Wojciech Korfanty oraz Alfons Zgrzebniok. To właśnie dzięki ich walce znacząca część Górnego Poseł Urszula Pasławska Śląska została ostatecznie włączona w 1922 r. do od- (Klub Poselski Polskiego Stronnictwa Ludowego radzającej się II Rzeczypospolitej. – Unii Europejskich Demokratów) Wojciech Korfanty utworzył polską administrację na obszarach powstańczych, nie dopuścił do zniszcze- Klub Poselski Polskiego Stronnictwa Ludowego nia górnośląskiego potencjału gospodarczego i dopro- – Unii Europejskich Demokratów popiera inicjatywę wadził do przekazania go Polsce w pełnej sprawności ustanowienia roku 2019 Rokiem Powstań Śląskich. produkcyjnej, co w zasadniczy sposób przyczyniło się Zgadzamy się całkowicie z intencją symbolicznego do rozwoju gospodarczego II Rzeczypospolitej. Umoż- uhonorowania tak ważnego wydarzenia i jego uczest- liwiło to później budowę dalszych inwestycji II Rzecz- ników, szczególnie przywódców – Wojciecha Korfan- pospolitej – portu w Gdyni czy Centralnego Okręgu Spis treści tego i Alfonsa Zgrzebnioka. Przemysłowego. W tym roku obchodzimy stulecie polskiej niepod- Powstania śląskie to jedna z najpiękniejszych ległości. Kiedy w połowie 1918 r. nasz kraj się odra- kart w dziejach narodu polskiego kończąca proces dzał, przyłączenie Śląska do Polski było mocno dys- odzyskiwania niepodległości po długim okresie zabo- kusyjne. Przełomem okazał się bohaterski zryw po- rów. Pierwszym wojewodą śląskim został Józef Ry- wstańczej armii. Postulujemy także o zaakcentowa- mer. 16 lipca 1922 r. podpisano w Katowicach doku- nie ogromnego wkładu polskich rolników w ostatecz- ment upamiętniający przejęcie części Śląska przez ne zwycięstwo i powrót Górnego Śląska do Rzeczy- Rzeczpospolitą Polską. pospolitej. Właśnie chłopi i robotnicy stanowili trzon Klub Kukiz’15 popiera przedłożony projekt uchwały. powstańczej armii, można więc zaryzykować stwierdzenie, że bez ich udziału osiągnięcie sukcesu w 1921 r. byłoby znacznie trudniejsze, jeśli nie niemożliwe. Sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Dziś trudno sobie wyobrazić, jak wyglądałyby Pol- Przekazu o poselskim projekcie uchwały w spra- ska i historia najnowsza bez Śląska. Rocznica wyda- wie ustanowienia roku 2019 Rokiem Anny Walen- rzenia tak ważnego dla całej państwowości musi być tynowicz odpowiednio nagłośniona, także w kontekście wspo- – punkt 32. porządku dziennego mnienia walk niepodległościowych, jakie 100 lat temu trwały w innych regionach. Polscy patrioci na Pomo- Poseł Marek Sowa rzu czy Warmii i Mazurach również przeciwstawiali (Klub Poselski Nowoczesna) się germanizacji i starali się o przyłączenie swoich ziem do Rzeczypospolitej. Ich wysiłki nie skończyły Panie Marszałku! Pani Marszałek! Wysoka Izbo! się jednak zwycięstwem w przeciwieństwie do try- W imieniu Klubu Poselskiego Nowoczesna mam za- umfu Ślązaków. Tym większa jest ranga walki Kor- szczyt przedstawić stanowisko w sprawie sprawozda- fantego. Popieramy intencję ustanowienia roku 2019 nia komisji o poselskim projekcie uchwały w sprawie Rokiem Powstań Śląskich. ustanowienia roku 2019 Rokiem Anny Walentyno- wicz, druki nr 2517 i 2533. Pozwólcie państwo na krótką osobistą refleksję. Poseł Elżbieta Zielińska W grudniu 2015 r., w przededniu Zgromadzenia Naro- (Klub Poselski Kukiz’15) dowego, Sejm przyjmował projekt uchwały w 10. rocz- nicę złożenia przysięgi przez prezydenta Rzeczypo- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt spolitej Polskiej Lecha Kaczyńskiego. Tak się wów- w imieniu klubu Kukiz’15 przedstawić stanowisko czas złożyło, że w tym dniu przypadała także 25. rocz- 314

nica złożenia przysięgi przez pierwszego w wolnej zem – poświęconej ojczyźnie. Była jedną z najważniej- Polsce prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha szych postaci Wolnych Związków Zawodowych Wy- Wałęsę. Wówczas poseł Jerzy Borowczak złożył po- brzeża. Niezliczoną ilość razy represjonowana, wię- prawkę, aby uchwała dotyczyła obu zasłużonych dla ziona, szykanowana. W najtrudniejszych czasach, polskiej wolności osób. Byłem przekonany, że różnice w miesiącach dna beznadziei, ona zawsze wszystkich poglądów i późniejsze życiowe wybory nie powinny podnosiła na duchu, nigdy nie traciła wiary. Strach nas podzielić w przypadku przyjęcia tej poprawki. pomyśleć, jak potoczyłaby się nasza historia, gdyby Niestety PiS odrzucił poprawkę i uniemożliwił przynie jej w niej rola. Była wielką inspiracją dla wszyst- jęcie uchwały upamiętniającej złożenie przysięgi kich, którzy ją spotkali. Była źródłem siły, mimo że przez obu prezydentów. To był początek fałszowania sama w ostatnich latach życia była osobą schorowaną polskiej historii przez PiS. Tych dowodów na pisanie i cierpiącą. Nic dla niej nie znaczył bezmiar miota- nowej polityki historycznej było więcej, m.in. nowa nych w jej kierunku obelg i kłamstw, włącznie z da- podstawa programowa najnowszej historii Polski, z któ- leko idącymi dążeniami do wykreślenia jej roli, wy- rej wykreślono Lecha Wałęsę, lidera „Solidarności”. mazania historycznych zasług, zastąpienia jej jakąś Anna Walentynowicz odegrała ważną rolę w pol- inną, fałszywą legendą. Ona nawet nie reagowała na skiej historii jako działaczka wolnych związków za- wszystkie te nikczemne kroki mające na celu ogra- wodowych i współtwórczyni NSZZ „Solidarność”. bienie jej z jej życiowego dorobku. Bo nie dla sławy, Musimy jednak pamiętać, że ta uchwała wpisuje się nie dla chwały, nie dla jakichkolwiek, najmniej- w nową politykę historyczną, gdzie jednych, wbrew szych nawet własnych korzyści narażała się na śmierć faktom, chce się zastąpić innymi. Przez szacunek dla i o śmierć się ocierała. jej dokonań, nie możemy się na to zgodzić i dlatego Stanowczo zbyt mała jest w Polsce świadomość KP Nowoczesna nie może poprzeć uchwały Sejmu RP tego, że Anna Walentynowicz to nie tylko największa w sprawie ustanowienia roku 2019 Rokiem Anny Wa- z bohaterek Sierpnia 1980. Anna Solidarność to tak- lentynowicz. że jedna z największych postaci „Solidarności” pod- ziemnej. Stała się nią natychmiast, gdy w stanie wojennym dane jej było opuścić więzienie. Wtedy znów, Poseł Małgorzata Zwiercan jak w Sierpniu’80, nie była osobą pchającą się do roli Spis treści (Koło Poselskie Wolni i Solidarni) powszechnie znanego przywódcy. Za to badacze historii, dążący do odtworzenia dziejów związkowych Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Koła i niepodległościowych organizacji walczących w Pol- Poselskiego Wolni i Solidarni przedstawiam stano- sce lat 80., co chwilę natykają się na ślady bezliku wisko wobec poselskiego projektu uchwały w spra- ówczesnych aktywności Anny Walentynowicz. To ona wie ustanowienia roku 2019 Rokiem Anny Walen- była inspiracją mnóstwa podziemnych inicjatyw. To tynowicz. To od Anny Walentynowicz zaczął się Sierpień ona doprowadziła do spotkania się tych ludzi, któ- 1980, to od niej zaczęła się „Solidarność”. To od niej rych połączone siły zwielokrotniały potem potencjał zaczął się więc proces zrzucania komunistycznych solidarnościowego podziemia. Zawsze myśląca o bez- oków z Polski i z przeciętej żelazną kurtyną Europy. pieczeństwie i dobru wszystkich, oprócz siebie. Nigdy To ona w sposób zarówno symboliczny, jak i rzeczy- niezważająca na pamięć o swojej roli. I zawsze całym wisty zapoczątkowała dzieło kruszenia sowieckiego życiem oddana Polsce i Polakom. imperium, które zadziwiło cały świat. Zdumiało za- To o Annie Walentynowicz wiedzą prawie wszy- równo formą, jak i skalą. Nie dokonywało się to furią scy. Niewiele osób jednak wie, że Ania współpraco- tłumów i przy kanonadzie wystrzałów, ale potęgą wała też z Solidarnością Walczącą, co nie tylko nie ducha, cywilną odwagą często prostych, ale wielkich było wówczas popularne, ale często było również źle ludzi. Najbardziej znamienną postacią tego w dzie- widziane, także w środowiskach opozycyjnych. Mia- jach świata bezprecedensowego ruchu była Anna łam ten zaszczyt pracować z Anną w konspiracji pod Walentynowicz – postać wówczas pokazywana w me- koniec lat 80. Dostarczała bezpieczne lokale, reko- diach wszystkich kontynentów: spokojna, milcząca mendowała ludzi, załatwiała wsparcie. Pamiętam, że robotnica, często trzymająca w rękach krzyż lub ró- organizowałam jedno ze spotkań Ani Walentynowicz żaniec. Bo takie były polskie klucze do wolności. z poszukiwanymi wówczas przez Służbę Bezpieczeń- O Annie Walentynowicz często i jakże trafnie stwa działaczami Solidarności Walczącej – Jadwigą mówi się: matka „Solidarności”. Albo też: Anna So- Chmielowską i moim obecnym mężem Romanem. lidarność. W istocie – tak właśnie mogłoby brzmieć Również ostatnie w warunkach konspiracyjnych spo- jej nazwisko. Walentynowicz – znaczyło dokładnie tkanie z Kornelem Morawieckim bezpośrednio przed tyle, co „Solidarność”. Nigdy nie pchała się na świecz- podjęciem przez niego jawnej działalności po niele- nik. Nie aspirowała do roli przywódcy. Ona ducho- galnym powrocie do Polski. wym i rzeczywistym przywódcą po prostu była. Cho- Ania jest jedną z niewielu osób odznaczonych za ciaż przede wszystkim była człowiekiem dobra, czło- te działania, za walkę o „Wolność i Solidarność mię- wiekiem serca, człowiekiem mrówczej pracy, poświę- dzy ludźmi i narodami” – honorowym Krzyżem So- conej dobru każdego potrzebującego pomocy i zara- lidarności Walczącej. 315

O Annie Walentynowicz można rozmawiać bardzo Pozostawił po sobie również kolejnych zdolnych długo, ale bez cienia wątpliwości powiedzieć można, kompozytorów. Od 1864 r. uczył i wykładał harmo- że to jedna z co najwyżej kilku najbardziej zasłużo- nię, kontrapunkt i kompozycję w Instytucie Muzycz- nych, najbardziej szlachetnych postaci historii Polski nym w Warszawie. To tam jego uczniem był inny drugiej połowy XX w. Nie była politykiem. Nie była wielki kompozytor, świetny symfonik Zygmunt tytularnym działaczem. A jednak odegrała rolę ko- Noskowski. losalną i rolę wyłącznie jak najlepszą. Jej życie to Zmarł w roku 1872 na atak serca, mając zaledwie dowód na to, że można być człowiekiem największego 52 lata. formatu i największych zasług, nie piastując żadnej Klub Platforma Obywatelska RP wyraża poparcie zinstytucjonalizowanej, formalnej wysokiej funkcji. dla uchwały sejmowej, która ma na celu upamiętnie- Byłoby grzechem niewybaczalnym w sposób należy- nie 200. rocznicy urodzin wybitnego polskiego kom- ty nie kultywować pamięci o Annie Walentynowicz. pozytora Stanisława Moniuszki. Dzięki ustanowie- Byłby to grzech nie tyle wobec samej Anny Walenty- niu roku 2019 Rokiem Stanisława Moniuszki będzie- nowicz. Byłby to grzech w stosunku do Polski i była- my jako Polacy mieli okazję, by zapoznać się z dużym by to krzywda, choć może dla wielu nieświadoma, ale dorobkiem naszego mistrza. Chcemy, by poprzez tę zadana samym Polakom. Bo nie dość troskliwie pa- uchwałę wielki Polak, jakim był Stanisław Moniusz- miętając o tak wielkiej postaci naszej ojczyzny, każdy ko, odnalazł w pamięci młodych Polaków, ale nie Polak takim zaniedbaniem zubażałby sam siebie. tylko, odpowiednie miejsce, należne tak wspaniałej Jestem przekonana, że ten ważny gest polskiego osobie. Sejmu stanowić będzie właściwe uhonorowanie Anny Walentynowicz w roku jej 90. urodzin. Koło Wolni i Solidarni popiera omawiany projekt Poseł Robert Kołakowski uchwały. (Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość)

Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klu- Sprawozdanie Komisji Kultury i Środków bu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość mam Przekazu o poselskim i komisyjnym projek- zaszczyt przedstawić stanowisko dotyczące posel- tach uchwał w sprawie ustanowienia roku 2019 skiego i komisyjnego projektów uchwał w sprawie Spis treści Rokiem Stanisława Moniuszki ustanowienia roku 2019 Rokiem Stanisława Mo- – punkt 33. porządku dziennego niuszki, druki nr 2166, 2167 i 2538. Stanisław Moniuszko był twórcą polskiej opery Poseł Bożena Henczyca narodowej i głównym reprezentantem liryki wokal- (Klub Parlamentarny Platforma Obywatelska) nej. O narodowym charakterze jego dzieł zdecydowa- ły elementy folkloru polskiego oraz poruszane wątki Na początku maja 2019 r. minie 200 lat od urodzin – ludowość w „Halce”, tradycje szlacheckie w „Strasz- wybitnego polskiego kompozytora i patrioty Stanisła- nym dworze”, piękno polskich obyczajów w „Hrabi- wa Moniuszki. Ten wielki polski kompozytor urodził nie”. Jego opery cechuje bogactwo inwencji melodycz- się w 1819 r. na terenach dzisiejszej Białorusi, w ro- nej, trafność muzycznej charakterystyki postaci i barw- dzinie silnie kultywującej patriotyzm w stosunku do ność scen rodzajowych. naszego państwa. Ten wielki polski kompozytor, dyrygent, pedagog Do historii Stanisław Moniuszko przeszedł jako i organista całą swoją twórczość poświęcił idei „krze- ojciec polskiej opery narodowej. Tworzył ku pokrze- pienia serc” zniewolonych rodaków. Potrafił przema- pieniu serc w czasach zaborów, gdy Polski nie było wiać do swego pokolenia w najtragiczniejszym dla na mapie Europy i świata. Jego twórczość najdobit- niego czasie. Szczególnie trudnym okresem były lata niej ukazuje nam się w latach poprzedzających wy- poprzedzające wybuch powstania styczniowego i lata buch powstania styczniowego i bezpośrednio po nim, bezpośrednio po jego upadku. Właśnie w tym czasie kiedy to wbrew trudnym warunkom społecznym i po- powstały najsłynniejsze jego dzieła, wspomniane już litycznym stworzył swoje najsłynniejsze dzieła – ope- przeze mnie opery: „Halka” i „Straszny dwór”. ry „Halka” i „Straszny dwór”. Większość kompozycji Moniuszki stanowią pieśni, Inspirację dla muzyki Moniuszki stanowiła kul- pisane w dużej mierze na potrzeby muzykowania do- tura ludowa. Geniusz kompozytora polegał na umie- mowego i zebrane w kolejnych tomach „Śpiewnika jętności połączenia folkloru z elementami opery eu- domowego”, jednak najważniejsze utwory w dorobku ropejskiej: włoskiej, francuskiej i niemieckiej. Istotną kompozytora to opery, odzwierciedlające tak ważny rolę w operach Moniuszki odgrywają chóry, np. góra- przede wszystkim w krajach słowiańskich nurt na- li, oraz elementy polskich tańców narodowych, ta- rodowy w muzyce epoki romantyzmu. Pisał on rów- kich jak polonez, mazur, tańce góralskie. O tym, jak nież muzykę religijną, pieśni i opracowania pieśni na dobrze trafiał swoją twórczością w gusta widowni nie organy, chcąc podnieść poziom muzyki wykonywanej tylko polskiej, ale również europejskiej, niech świad- w kościele, a także, jak sam pisał, aby pogłębić ducho- czy fakt podboju takich europejskich stolic jak Praga we przeżycia wiernych. Muzyka instrumentalna ma czy Moskwa w latach 60. XIX w. zdecydowanie mniejsze znaczenie w jego twórczości 316

– nie napisał ani jednej symfonii, za to wybitnym jego muzyki. Kompozytor potrafił w niej oddać ludzkie osiągnięciem jest uwertura fantastyczna „Bajka”. emocje, a nawet charaktery, osobowości bohaterów. Twórczość Stanisława Moniuszki podniosła po- Ważną rolę odgrywają w jego operach chóry, np. gó- ziom artystyczny różnych gatunków muzycznych i zy- rali, oraz elementy polskich tańców narodowych (po- skała szerokie uznanie w polskim społeczeństwie. loneza, mazura, tańców góralskich). Uważa się ją powszechnie za wzór muzyki słowiań- Oprócz oper kompozytor tworzył również polskie skiej. Moniuszko był bez wątpienia najwybitniejszym pieśni, jak np. te wydane w wielkim cyklu pt. „Śpiewnik kompozytorem polskim drugiej połowy XIX w., a po domowy”. Najbardziej znane są melodie do pieśni: Fryderyku Chopinie głównym przedstawicielem sty- „Prząśniczka”, „Znasz-li ten kraj”, „O matko moja miła” lu narodowego w muzyce polskiej. czy „Kozak”. Moniuszko stworzył również dwie kanta- Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość po- ty „Sonety krymskie” i „Widma”, a także balladę „Pani prze projekt proponowanej uchwały. Twardowska”. Klub Kukiz’15 popiera przedłożony projekt uchwały. Poseł Krzysztof Mieszkowski (Klub Poselski Nowoczesna) Sprawozdanie Komisji Infrastruktury oraz Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Natu- Panie Marszałku! Pani Marszałek! Wysoka Izbo! ralnych i Leśnictwa o rządowym projekcie usta- W imieniu Klubu Poselskiego Nowoczesna mam za- wy o zmianie ustawy o lasach oraz ustawy Pra- szczyt przedstawić stanowisko w sprawie sprawozda- wo ochrony środowiska nia komisji o poselskim i komisyjnym projektach – punkt 46. porządku dziennego uchwał w sprawie ustanowienia roku 2019 Rokiem Stanisława Moniuszki, druki nr 2166, 2167 i 2538. Poseł Krzysztof Szulowski Stanisław Moniuszko jest obok Fryderyka Chopi- (Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość) na jednym z najbardziej rozpoznawalnych na świecie polskich kompozytorów. Jego opery, pieśni i operetki, Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Proponowane zmia- ze „Strasznym dworem” i „Halką” na czele, stanowią ny w ustawie o zmianie ustawy o lasach oraz ustawy dziś kanon polskiej muzyki, który stanowi wyzwanie Prawo ochrony środowiska mają umożliwić podjęcie

Spis treści również dla współczesnych twórców, czego przykła- działań państwa mających na celu zwiększenie do- dem może być głośna inscenizacja „Halki” w Teatrze stępności mieszkań, szczególnie dla osób o umiarko- Wielkim Operze Narodowej w reżyserii Natalii Kor- wanych dochodach. Ta ustawa ma usprawnić procesy czakowskiej w 2011 r. przygotowania inwestycji, w tym pozyskiwanie do- Mając na uwadze znaczenie i aktualność dorobku stępu do terenu i sfinansowania wybudowania nie- kompozytora, Klub Poselski Nowoczesna popiera ruchomości. projekt uchwały ustanawiającej rok 2019 Rokiem W tym celu proponuje się utworzenie spółki, któ- Stanisława Moniuszki. rej założycielem będzie Skarb Państwa. Według po- czątkowych propozycji jednym z założycieli udziałow- Poseł Elżbieta Zielińska ców miało być Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy (Klub Poselski Kukiz’15) Państwowe. Wywołało to – z pewnością nieuzasadnio- ne – obawy, że to krok w kierunku prywatyzacji Lasów Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt Państwowych. Ostatecznie założycielami spółki będą w imieniu klubu Kukiz’15 przedstawić stanowisko Bank Ochrony Środowiska SA oraz Narodowy Fun- dotyczące ustanowienia roku 2019 Rokiem Stanisła- dusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. In- wa Moniuszki. westycje realizowane przez tę spółkę (domy jednoro- Stanisław Moniuszko był jednym z najwybitniej- dzinne i mieszkania w domach wielorodzinnych prze- szych kompozytorów polskiego romantyzmu. Już we znaczone pod wynajem) będą realizowane na grun- wczesnej młodości uczył się gry na fortepianie pod tach należących do Lasów Państwowych – chodzi kierunkiem Augusta Freyera. Po powrocie ze stu- o tereny niezalesione, w planach zagospodarowania diów w Berlinie w 1840 r. Moniuszko wziął ślub z Alek- przestrzennego przeznaczone pod budownictwo. sandrą Müllerówną. Małżeństwo zamieszkało w Wil- Moje pytania. Czy to będzie jedyny związek La- nie, gdzie kompozytor był nauczycielem gry na for- sów Państwowych z tą inicjatywą? Na jakiej zasadzie tepianie, a także kościelnym organistą. Wkrótce za- będą te grunty przekazywane? Jakiej skali po- czął dawać koncerty w Wilnie i w Rosji, a po wysta- wierzchni to potencjalnie dotyczy? wieniu swojej opery „Halki”, osiągnął sukces. Objął stanowisko pierwszego dyrygenta oper polskich w Te- Oświadczenia poselskie atrze Wielkim w Warszawie. Drugim spektakularnym sukcesem kompozytora była opera „Straszny dwór”, Poseł Waldemar Andzel która powstała dla podtrzymania ducha Polaków (Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość) w trudnych czasach po powstaniu styczniowym. Moniuszko był największym twórcą polskiej opery Oświadczenie poselskie w sprawie 75. rocznicy narodowej. Kultura ludowa stanowiła inspirację jego ataku na wsie Huta Stepańska i Wyrka 317

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W nocy z 16 na Polskę niepodległości należy wspominać o naszych 17 lipca 1943 r. w trakcie trwającej w owym czasie narodowych bohaterach, od których należy się uczyć rzezi wołyńskiej oddziały Ukraińskiej Powstańczej wszelkich zachowań bazujących na patriotyzmie i od- Armii oraz SKW, tzw. oddziały samoobrony ukraiń- daniu narodowi, jak również rozumieniu interesu skiej, zaatakowały wsie Huta Stepańska i Wyrka. Na narodowego Polski. Dziękuję. szczęście poza 600 osobami, które zginęły w ataku, pozostałych mieszkańców udało się zawczasu ewa- kuować. Atak ten wyróżnia na tle innych jednak to, Poseł Jarosław Gonciarz że w jego trakcie bohaterską postawą podczas odpie- (Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość) rania ataku wykazały się oddziały polskiej samoobrony, które sformowano, aby móc skutecznie bronić się Oświadczenie w sprawie Letniej Szkoły Giełdowej przed atakami oddziałów UPA i SKW. on-line 2018 oraz edukacji giełdowej Pierwsze tego typu oddziały zaczęły powstawać Fundacja Giełdy Papierów Wartościowych oraz spontanicznie na przełomie lat 1942 i 1943 i były Stowarzyszenie Inwestorów Indywidualnych stwo- odpowiedzią na brutalne ataki na nieuzbrojoną i nie- rzyły wspólny projekt edukacyjny, jakim jest Letnia przygotowaną ludność cywilną ze strony ukraińskich Szkoła Giełdowa. Projekt składa się z 10 szkoleń nacjonalistów. Początkowo ich zadania ograniczały w formie webinaru, z których każde szkolenie składa się do patrolowania okolicy, wystawiania straży oraz się z innego zagadnienia i prowadzone jest przez wie- ostrzegania miejscowej ludności o pojawianiu się nie- loletnich praktyków. Jego celem jest przybliżenie klu- znanych oddziałów zbrojnych. Jednakże wczesną wio- czowych zagadnień związanych z samodzielnym in- sną 1943 r. wraz z nasileniem się masowych mordów westowaniem w instrumenty finansowe, a także przed- na Polakach zwiększono liczbę punktów obserwacyj- stawienie praktycznych aspektów funkcjonowania nych i zaczęto zaopatrywać je w broń palną. rynku kapitałowego. Ukraińskie bojówki wykryły oddziały samoobro- Cieszę się, że to szkolenie jest dostępne dla wszyst- ny i 16 lipca 1943 r. przypuściły na nie zmasowany kich w całkiem dosłownym sensie, ponieważ w dobie atak. Mniejsze punkty samoobrony nie wytrzymały powszechnego dostępu do Internetu dużo łatwiej jest uderzenia i skierowały się w stronę Huty Stepańskiej. znaleźć interesujące dla nas materiały. W tym kon-

UPA zażądała jej kapitulacji pod groźbą całkowitego kretnym przypadku możliwy jest dostęp do komplek- Spis treści zniszczenia. Pod osłoną nocy udało się oddziałom sowego zasobu materiałów dla przyszłych inwesto- ewakuować większość jej mieszkańców do pobliskich rów i nie tylko, zupełnie za darmo, wystarczy tylko Wyrek. Dzięki tej zorganizowanej akcji liczba zabi- się zarejestrować. tych Polaków była tej nocy znacznie mniejsza niż Nie da się jednak ukryć, że istnieje potrzeba po- mogłaby być bez pomocy oddziałów ochotniczej sa- szerzenia zakresu nauki na temat funkcjonowania moobrony. Dziękuję. Giełdy Papierów Wartościowych, ponieważ w związ- ku z wieloletnimi zaniedbaniami była ona całkowicie pomijana w systemie edukacji. W procesie dynamicz- Poseł Sylwester Chruszcz nego rozwoju spółki następuje zwykle moment, w któ- (Koło Poselskie Wolni i Solidarni) rym spółka rozważa różne możliwości pozyskania kapitału na ekspansję. Jedną z możliwości jest sko- Oświadczenie poselskie w sprawie rocznicy pod- rzystanie z oferty rynku publicznego, który daje moż- pisania traktatu wersalskiego liwość wyjścia z emisją papierów wartościowych ad- 28 czerwca obchodziliśmy 99. rocznicę podpisania resowaną do nieograniczonego kręgu potencjalnych traktatu wersalskiego, czyli porozumienia, które koń- nabywców. Papiery wartościowe emitowane przez czyło I wojnę światową. Dokument ten został podpi- spółki publiczne są przedmiotem obrotu na GPW. sany przez przegrane w wojnie Niemcy oraz przez Powyższe informacje stanowią ledwie zalążek państwa Ententy, w tym przez Polskę. tego, co jest niezbędne, aby być świadomym procesów Na paryskiej konferencji Polskę reprezentowali zachodzących na giełdzie. Zawsze będę wspierać tego m.in. Ignacy Paderewski, ówczesny minister spraw rodzaju projekty edukacyjne, szczególe w tematyce, zagranicznych, oraz Roman Dmowski. W czasie swo- która powinna zainteresować wszystkich, od mło- jego 5-godzinnego exposé Roman Dmowski przedsta- dzieży uczącej się po osoby starsze i planujące rozwój wiał polskie stanowisko w kilku różnych językach, swojej firmy. gdyż jak sam twierdził, nie ufał tłumaczom. Dzięki temu wypracowanemu stanowisku polskie postulaty były istotne w uformowaniu zachodniej granicy z Niem- Poseł Piotr Pyzik cami. W Polsce mieściły się po tym wydarzeniu: cały (Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość) Górny Śląsk, Wielkopolska, Pomorze Gdańskie, Gdańsk czy też część Dolnego Śląska. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pragnę przeka- Właśnie teraz przypominamy o Ignacym Pade- zać, że w dniu wczorajszym ukonstytuował się Par- rewskim i Romanie Dmowskim jako o ojcach naszej lamentarny Zespół ds. badań polarnych. Jako prze- niepodległości. W 100. rocznicę odzyskania przez wodniczący tego zespołu mam nadzieję, że jego prace 318

przyczynią się do przywrócenia tematyki badań ob- tycznego posiadającym prawo głosu, bowiem tylko to szarów arktycznych i antarktycznych do debaty pu- wąskie grono krajów ma czynne bazy na Antarkty- blicznej, także poza zwykłym wskazaniem na rywa- dzie. Również polskie badania wokół bieguna północ- lizację pomiędzy Rosją i innymi państwami w wyści- nego mają długą tradycję i ważne osiągnięcia. Dziś, gu o zasoby węglowodorów. Ponadto liczę, iż zespo- kiedy mamy pewność, że obszary wokół biegunów łowi uda się wypracować propozycje regulacji praw- Ziemi są niezwykle bogate w liczne surowce naturalnych oraz decyzji, które poprawią możliwości naszych ne, nie tylko energetyczne, a także mają kolosalne ośrodków naukowych oraz innych podmiotów dzia- znaczenie strategiczne i transportowe, ważne jest, łających na tym polu. Wraz ze wszystkimi członkami zespołu oczekujemy, że nasza działalność przyniesie aby nadać naszej obecności w strefach polarnych również owoce w zakresie współpracy międzynaro- nową dynamikę. Posiadany przez Polskę atut nabie- dowej, a dzięki temu lepsze wykorzystanie polskiego ranych przez wiele lat kompetencji powinien być pod- potencjału, który ma silne podstawy historyczne. trzymany, a jeśli dołożymy więcej starań, może to W tym miejscu należy podkreślić, że Polska jest ogromnie zaprocentować dla przyszłości naszej go- jednym z 17 krajów członkowskich Układu Antark- spodarki oraz bezpieczeństwa. Spis treści

TŁOCZONO Z POLECENIA MARSZAŁKA SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

KANCELARIA SEJMU: redakcja i skład – Sekretariat Posiedzeń Sejmu, druk – Wydawnictwo Sejmowe. Nakład 41 egz. PL ISSN 0867-2768. Cena 10,80 zł + 5% VAT