UZIZAŽ Vol. 1. Broj stranica: 33-68 Sarajevo 2005.

POPIS BOSNE I HERCEGOVINE

Ljiljana Protić Prirodnjački muzej, 11000 Beograd, P.O.Box 401, Srbija i Crna Gora

ABSTRACT

Protić, Lj.: The list of Heteroptera of Bosnia and Herzegovina. Prilozi Fauni Bosne i Hercegovine, 1: 33-68. This list includes 705 species of Heteroptera recorded in Bosnia- Herzegovina. Last list, made by V. Apfelbek, included 526 species. This list was composed according to data from Heteroptera collection of Earth (National, op. ed.) Museum of Bosnia- Herzegovina in Sarajevo, the Study Collection of Heteroptera in Natural History Museum in Belgrade and the literature data. Keywords: check-list, Heteroptera, Bosnia and Herzegovina.

UVOD

Bosna i Hercegovina odlikuje se velikim diverzitetom staništa, što uslovljava veoma bogat i raznovrstan biljni i životinjski svet. Zlatno doba entomofaunističkih istraživanja, posebno Heteroptera, bilo je krajem 19. i u prvoj polovini 20. veka, kada su radili veliki Viktor Apfelbek i njegov saradnik Adolf Wineguth. Popis vrsta koji je pripremio Apfelbeck (1891) odnosi se na primerke iz zbirke Heteroptera u Zemaljskom muzeju Bosne i Hercegovine. U zbirci se nalaze i primerci koji nisu sa teritorije Bosne i Hercegovine, već iz okolnih Balkanskih zemalja., tako da njegov spisak ne daje vernu sliku zastupljenih vrsta, zatim promenjena je sistematika, i mnoge vrste su sada sinonimi. Svojim radom Apfelbeck je zaista dao veliki doprinos inventarizaciji Heteroptera Bosne i Hercegovine. Osim Apfelbeka i Winneguta bilo je još mnogih drugih istraživača kako entomologa tako i amatera, koji su doprineli današnjem saznanju o sastavu faune Heteroptera Bosne i Hercegovine (Protić, 1987, 1988, 1990, 1998, 2001, 2004).

Biosistematski pregled stenica Bosne i Hercegovine

Red Heteroptera Latreille, 1810 Podred Enicocephalomorpha Stichel, 1955 Porodica Enicocephalidae Stål, 1860 Rod Henschiella Horváth, 1888 1. H. pellucida Horváth, 1888 Podred Dipsocomorpha Miyamoto, 1961 Porodica Ceratocombidae Fieber, 1860 Rod Ceratocombus Signoret, 1852 2. C. coleoptratus Zetterstadt, 1819 Porodica Dipsocoridae Dohrn, 1859 Rod Cryptostemma Herrich-Schaeffer, 1835 3. C. alienum Herrich-Schaeffer, 1835 Podred Nepomorpha Popov, 1968 Porodica Nepidae Latreille, 1802

Udruženje za inventarizaciju i zaštitu životinja, Omladinska 2, Ilijaš, Kanton Sarajevo Protić, Lj., 2005: Popis Heteroptera Bosne i Hercegovine. Prilozi fauni Bosne i Hercegovine, 1: 33-68.

Rod Nepa Linnaeus, 1758 4. N. cinerea Linnaeus, 1758 Rod Ranatra Fabricius, 1790 5. R. linearis (Linnaeus, 1758) Porodica Belostomatidae Leach, 1815 Rod Lethocerus Mayr, 1853 6. L. paturelia (Stål, 1854) Porodica Ochteridae Kirkaldy, 1906 Rod Ochetrus Latreille, 1807 7. O. marginatus (Latreille, 1804) Porodica Corixidae Leach, 1815 Potporodica Corixinae Leach, 1815 Rod Arctocorisa Wallengren, 1894 8. A. carinata (C. R. Sahlberg, 1819) Rod Corixa Geoffroy, 1762 9. C. affinis Leach, 1817 10. C. punctata (Illiger, 1807) Rod Hespercorixa Kirkaldy, 1908 11. H. linnaei (Fieber, 1848) 12. H. moesta (Fieber, 1848) 13. H. parallela (Fieber, 1860) 14. H. sahlbergi (Fieber, 1848) Rod Sigara Fabricius, 1775 Podrod Halicorixa Walton, 1940 15. S. stagnalis (Leach, 1818) Podrod Pseudovermicorixa Jaczewski, 1962 16. S. nigrolineata (Fieber, 1848) Podrod Retrocorixa Walton, 1940 17. S. limitata (Fieber, 1848) Podrod Sigara Fabricius, 1775 18. S. striata (Linnaeus, 1758) Podrod Subsigara Stichel, 1935 19. S. falleni (Fieber, 1848) 20. S. fossarum (Leach, 1817) Podrod Vermicorixa Walton, 1940 21. S. lateralis (Leach, 1818) Rod Paracorixa Poisson, 1957

34 Prijegledni rad Protić, Lj., 2005: Popis Heteroptera Bosne i Hercegovine. Prilozi fauni Bosne i Hercegovine, 1: 33-68.

22. P. concinna (Fieber, 1848) Potporodica Cymatinae Walton, 1940 Rod Cymatia Flor, 1860 23. C. coleoptrata (Fabricius, 1777) Potporodica Micronectinae Jaczewski, 1924 Rod Micronecta Kirkaldy, 1897 Podrod Micronecta Kirkaldy, 1897 24. M. griseola Horváth, 1899 25. M. minutissima (Linnaeus, 1758) 26. M. poweri (Douglas, Scott, 1869) Podrod Dichaetonecta Hutchinson, 1940 27. M. scholtzi (Fieber, 1846) Porodica Naucoridae Leach, 1815 Rod Ilyocoris Stål, 1861 28. I. cimicoide (Linnaeus, 1758) Porodica Notonectidae Latreille, 1802 Rod Anisops Spinola, 1837 29. A. sardeus Herrich-Schaeffer, 1849 Rod Notonecta Linnaeus, 1758 30. N. glauca Linnaeus, 1758 31. N. maculata Fabriciuus, 1794 Porodica Pleidae Fieber, 1851 Rod Plea Leach, 1817 32. P. minutissima Leach, 1817 Podred Gerromorpha Popov, 1971 Porodica Hebridae Amyot, Serville, 1843 Rod Hebrus Curtis, 1833 33. H. pusillus (Fallén, 1807) 34. H. ruficeps Thomson, 1871 Porodica Veliidae Brullé, 1836 Rod Microvelia Westwood, 1834 35. M. pygmaea (Dufour, 1833) Porodica Gerridae Leach, 1815 Rod Aquarius Schellenberg, 1800 36. A. najas (De Geer, 1773) 37. A. paludum (Fabricius, 1794) Rod Gerris Fabricius, 1794

Prijegledni rad 35 Protić, Lj., 2005: Popis Heteroptera Bosne i Hercegovine. Prilozi fauni Bosne i Hercegovine, 1: 33-68.

38. G. gibbifer Schummel, 1832 39. G. lacustris Linnaeus, 1758 40. G. thoracicus Schummel, 1832 Podred Leptopodomorpha Popov, 1971 Porodica Saldidae Amyot, Serville, 1843 Rod Chartoscirta Stål, 1841 41. Ch. cincta (Herrich -Schaeffer, 1841) 42. Ch. cocksi Curtis, 1835 Rod Halosalda Reuter, 1912 43. H. lateralis (Fallén, 1807) Rod Macrosaldula Leston, Southwood, 1964 44. M. scotica (Curtis, 1835) 45. M. variabilis (Herrich-Schaeffer, 1835) Rod Salda Fabricius, 1803 46. S. adriatica Horváth 1887 47. S. litoralis (Linnaeus, 1758) Rod Saldula Van Duzeee, 1914 48. S. amplicollis Reuter, 1891 49. S. arenicola (Scholtz, 1847) 50. S. c-album (Fieber, 1859) 51. S. melanoscela (Fieber, 1859) 52. S. opacula Zetterstadt, 1838 53. S. orthochila (Fieber, 1859) 54. S. pallipes (Fabricius, 1794) 55. S. saltatoria (Linnaeus, 1758) Podred Cimicomorpha Leston, Pendergrast, Southwood, 1954 Porodica Laporte, 1832 Potporodica Tinginae Laporte, 1832 Rod Acalypta Westwood, 1840 56. A. hellenica Reuter, 1888 57. A. marginata (Wolff, 1804) 58. A. musci (Schrank, 1781) 59. A. parvula (Fallén, 1807) 60. A. pulchra Štusák, 1961 Rod Agramma Stephens, 1829 61. A. atricapillum (Spinola, 1837) 62. A. laetum (Fallén, 1807)

36 Prijegledni rad Protić, Lj., 2005: Popis Heteroptera Bosne i Hercegovine. Prilozi fauni Bosne i Hercegovine, 1: 33-68.

63. A. minutum (Horváth, 1874) Rod Campylosteira Fieber, 1844 64. C. bosnica Horváth, 1892 65. C. ciliata (Fieber, 1844) 66. C. verna (Fallén, 1826) Rod Catoplatus Spinola, 1837 67. C. anticus Reuter, 1880 68. C. carthuusianus (Goeze, 1778) 69. C. horvathi (Puton, 1879) Rod Copium Thunberg, 1822 70. C. clavicorne (Linnaes, 1758) 71. C. teucrii teucrii (Host, 1788) Rod Spinola, 1837 72. D. foliacea Fallén, 1807 73. D. sinuatocollis Puton, 1879 Rod Dictyla Stål, 1874 74. D. echii (Schrank, 1781) 75. D. humuli (Fabricius, 1794) 76. D. lupuli (Herrich-Schaeffer, 1837) 77. D. nassata (Puton, 1874) Rod Dictyonota Curtis, 1827 78. D. strichnocera Fieber, 1884 Rod Hyalochiton Horváth, 1905 79. H. komaroffi (Jakovlev, 1880) Rod Kalama Puton, 1876 80. K. aethiops (Horváth, 1905) Rod Monosteira A. Costa, 1862 81. M. unicostata (Mulsant, Rey, 1852) Rod Oncochila Stål, 1873 82. O. simplex (Herrich-Scahaeffer, 1830) Rod Physatocheila Fieber, 1844 83. Ph. confinis Horváth, 1905 84. Ph. costata (Fabricius, 1794) 85. Ph. dumetorum (Herrich-Schaeffer, 1838) Rod Stål, 1873 86. S. pyri (Fabricius, 1775) Rod Tingis Fabricius, 1803

Prijegledni rad 37 Protić, Lj., 2005: Popis Heteroptera Bosne i Hercegovine. Prilozi fauni Bosne i Hercegovine, 1: 33-68.

Podrod Neolasiotropis Wagner, 1961 87. T. pilosa Hummel, 1825 Podrod Tropidocheila Fieber, 1844 88. T. caucasica (Jakovlev, 1880) 89. T. geniculata (Fieber, 1844) 90. T. griseola (Puton, 1879) 91. T. ragusana (Fieber, 1861) 92. T. reticulata (Herrich-Schaeffer, 1835) Podrod Tingis Fabricius, 1803 93. T. angustata (Herrich-Schaeffer, 1838) 94. T. auriculata (Costa, 1834) 95. T. cardui (Linnaeus, 1758) 96. T. crispata (Herrich-Schaeffer, 1838) 97. T. grisea Germar, 1831 Porodica Microphysidae Dohrn, 1859 Rod Loricula Curtis, 1833 98. L. bipunctata (Perris, 1857) 99. L. pselaphiformis Curtis, 1833 Rod Myrmedobia Baerensprung, 1857 100. M. exilis (Fallén, 1807) Porodica Nabidae A. Costa, 1853 Potporodica Prostematinae Reuter, 1890 Rod Alloeorhynchus Fieber, 1860 101. A. flavipes (Fieber, 1836) Rod Prostemma Laporte, 1832 102. P. aeneicolle (Stein, 1857) 103. P. guttula (Fabricius, 1787) 104. P. sanguineum (Rossi, 1790) Potporodica Nabinae A. Costa, 1853 Rod Himacerus Wolff, 1811 Podrod Aptus Hahn, 1831 105. H. mirmicoides (O. Costa, 1834) Podrod Himacerus Wolff, 1811 106. H. apterus (Fabricius, 1789) Podrod Stalia Reuter, 1872 107. H. boops (Schiodte, 1870) Rod Nabis Latreille, 1802

38 Prijegledni rad Protić, Lj., 2005: Popis Heteroptera Bosne i Hercegovine. Prilozi fauni Bosne i Hercegovine, 1: 33-68.

Podrod Dolichonabis Reuter, 1908 108. N. limbatus Dahlbom, 1851 Podrod Nabicula Kirby, 1837 109. N. flavomarginata (Scholtz, 1847) Podrod Nabis Latreille, 1802 110. N. brevis Scholtz, 1846 111. N. ericetorum Scholtz, 1847 112. N. ferus (Linnaeus, 1758) 113. N. rugosus (Linnaeus, 1758) Podrod Tropiconabis Kerzhner, 1968 114. N. capsiformis (Germar, 1837) Porodica Anthocoridae Fieber, 1836 Potporodica Anthocorinae Fieber, 1836 Rod Anthocoris Fallén, 1814 115. A. amplicollis Horváth, 1893 116. A. confusus Reuter, 1884 117. A. gallarum-ulmi (De Geer, 1773) 118. A. limbatus Fieber, 1836 119. A. nemoralis (Fabricius, 1794) 120. A. nemorum (Linnaeus, 1761) 121. A. sibiricus Reuter, 1875 Rod Elatophilus Reuter, 1884 122. E. nigricornis (Zetterstedt, 1838) Rod Orius Wolff, 1811 Podrod Orius Wolff, 1811 123. O. niger (Wolff, 1804) Podrod Heterorius Wagner, 1952 124. O. horvathi (Reuter, 1884) 125. O. ribauti Wagner, 1952 126. O. majusculus Reuter, 1884 127. O. minutus (Linnaeus, 1758) 128. O. ribauti Wagner, 1962 Rod Temnostethus Fieber, 1860 Podrod Montandoniella Puton, 1888 129. T. dacicus Puton, 1888 Potporodica Lyctocorinae Reuter, 1884 Rod Dufouriellus Kirkaldy, 1906

Prijegledni rad 39 Protić, Lj., 2005: Popis Heteroptera Bosne i Hercegovine. Prilozi fauni Bosne i Hercegovine, 1: 33-68.

130. D. ater (Dufour, 1833) Rod Lyctocoris Hahn, 1836 131. L. campestris (Fabricius, 1794) Rod Xylocoris Dufour, 1831 132. X. cursitans (Fallén, 1807) 133. X. lativentris (J. Sahlberg, 1871) 134. X. obliquus Costa, 1852 Porodica Cimicidae Latreille, 1802 Rod Cimex Linnaeus, 1758 135. C. lectularius Linnaeus, 1758 Porodica Reduviidae Latreille, 1807 Potporodica Emesinae Amyot, Serville, 1843 Rod Empicoris Wolff, 1811 136. E. culiciformis (De Geer, 1773) 137. E. vagabunda (Linnaeus, 1758) 138. E. xambeui (Montadon, 1885) Rod Metapterus A. Costa, 1862 139. M. linearis A. Costa, 1862 Potporodica Peiratinae Amyot, Serville, 1843 Rod Peirates Serville, 1831 140. P. hybridus (Scopoli, 1763) Potporodica Phymatinae Laporte, 1832 Rod Phymata Latreille, 1802 141. Ph. crassipes (Fabricius, 1775) Potporodica Reduviinae Latreille, 1807 Rod Pasira Stål, 1859 142. Pasira basiptera Stål, 1859 Rod Reduvius Fabricius, 1775 143. Reduvius personatus (Linnaeus, 1758) Potporodica Stenopodainae Amyot, Serville, 1843 Rod Oncocephalus Klug, 1830 144. O. pilicornis Herrich-Schaeffer, 1835 145. O. sqalidus (Rossi, 1790) Rod Pygolampis Germar, 1817 146. P. bidentata (Goeze, 1778) Potporodica Harpactorinae Amyot, Serville, 1843 Rod Coranus Curtis, 1833

40 Prijegledni rad Protić, Lj., 2005: Popis Heteroptera Bosne i Hercegovine. Prilozi fauni Bosne i Hercegovine, 1: 33-68.

147. C. aegypticus (Fabricius, 1775) 148. C. subapterus (De Geer, 1773) 149. C. tuberculifer Reuter, 1881 Rod Nagusta Stål, 1859 150. N. goedeli (Kolenati, 1856) Rod Rhinocoris Hahn, 1833 Podrod Rhinocoris Hahn, 1833 151. Rh. annulatus (Linnaeus, 1758) 152. Rh. iracundus (Poda, 1761) Rod Sphedanolestes Stål, 1867 153. S. pulchellus Klug, 1861 Porodica Miridae Hahn, 1833 Potporodica Bryocorinae Baerensprung, 1860 Nadrod Bryocorini Baerensprung, 1860 Rod Bryocoris Fallén, 1829 154. B. pteridis (Fallén, 1807) Rod Monalocoris Dahlbom, 1851 155. M. filicis (Linnaeus, 1758) Nadrod Dicyphini Reuter, 1883 Rod Campyloneura Fieber, 1858 156. C. virgula Herrich-Schaeffer, 1836 Rod Dicyphus Fieber, 1858 Podrod Brachyceroea Fieber, 1858 157. D. geniculatus Fieber, 1858 158. D. globulifer (Fallén, 1829) Podrod Dicyphus Fieber, 1858 159. D. errans (Wolff, 1804) 160. D. pallidus (Herrich-Schaeffer, 1835) 161. D. stachydis Reuter, 1883 162. D. tamanini E. Wagner 1951 163. D. cerasti E. Wagner, 1951 Rod Macrolophus Fieber, 1858 164. M. nubilus (Herrich-Schaeffer, 1935) Potporodica Deraeocorinae Douglas, Scott, 1865 Nadrod Deraecorini Douglas, Scott, 1865 Rod Deraeocoris Kirschbaum, 1856 Podrod Camptobrochis Fieber, 1858

Prijegledni rad 41 Protić, Lj., 2005: Popis Heteroptera Bosne i Hercegovine. Prilozi fauni Bosne i Hercegovine, 1: 33-68.

165. D. punctulatus (Fallén, 1807) 166. D. serenus Douglas, Scott, 1868 Podrod Deraeocoris Kirschbaum, 1856 167. D. olivaceus (Fabricius, 1776) 168. D. ruber (Linnaeus, 1758) 169. D. rutilus (Herrich-Schaeffer, 1839) 170. D. schach Fabricius, 1781 171. D. trifasciatus (Linnaeus, 1767) Podrod Knightocapsus Wagner, 1963 172. D. lutescens (Schilling, 1836) Potporodica Mirinae Hahn, 1833 Nadrod Mirini Douglas, Scott, 1865 Rod Adelphocoris Reuter, 1896 173. A. detritus (Fieber, 1861) 174. A. lineolatus (Goeze,1778) 175. A. reicheli (Fieber, 1837) 176. A. seticornis (Fabricius, 1775) 177. A. ticinensis (Mayer-Dür,1843) 178. A. vandalicus (Rossi,1790) Rod Agnocoris Reuter, 1875 179. A. rubicundus (Fallén, 1807) Rod Alloeonotus Fieber, 1858 180. A. egregius Fieber,1864 181. A. fulvipes Scopoli,1763 Rod Apolygus China, 1941 182. A. limbatus (Fallén, 1807) 183. A. lucorum (Meyer-Dür, 1843) 184. A. spinolai (Meyer-Dür, 1841) Rod Brachycoleus Fieber, 1858 185. B. decolor Reuter, 1887 186. B. pilicornis (Panzer, 1806) Rod Calocoris Fieber, 1858 187. C. affinis (Herrich-Schaeffer, 1835) 188. C. roseomaculatus (De Geer, 1773) (ssp. angularis Fieber, 1864) Rod Camptozygum Reuter, 1896 189. C. aequale (Villers, 1789) Rod Capsodes Dahlbom, 1851

42 Prijegledni rad Protić, Lj., 2005: Popis Heteroptera Bosne i Hercegovine. Prilozi fauni Bosne i Hercegovine, 1: 33-68.

190. C. gothicus (Linnaeus, 1758) 191. C. mat (Rossi,1790) Rod Capsus Fabricius, 1803 192. C. ater (Linnaeus, 1758) Rod Chargochilus Fieber, 1858 193. Ch. gyllenhali (Fallén, 1807) Rod Closterotomus Fieber, 1858 194. C. annulus Brullé, 1832 195. C. biclavatus (Herrich-Schaeffer, 1835) 196. C. cinctipes (Costa, 1852) 197. C. fulvomaculatus (De Geer,1773) 198. C. norvegicus (Gmelin, 1788) Rod Cyphodema Fieber, 1858 199. C. instabile (Lucas,1849) 200. C. mendosa Montadon, 1887 Rod Dichrooscytus Reuter, 1903 201. D. rufipennis Fallén, 1807 Rod Dionconotus Reuter, 1894 202. D. neglectus (Fabricius, 1798) Rod Grypocoris Douglas, Scott, 1868 Podrod Lophyromiris Wagner, 1958 203. G. sexguttatus (Fabricius, 1777) Rod Hadrodemus Fieber, 1858 204. H. m-flavum (Goeze, 1778) Rod Horistus Fieber, 1860 205. H. cingulatus (Fabricius, 1787) Rod Liocoris Fieber, 1858 206. L. tripustulatus (Fabricius, 1781) Rod Lygocoris Reuter, 1875 207. L. pabulinus (Linnaeus, 1761) Rod Lygus Hahn, 1833 208. L. gemellatus (Herrich-Schaeffer, 1835) 209. L. pratensis (Linnaeus, 1758) 210. L. rugulipennis Poppius, 1911 Rod Megacoelum Fieber, 1858 211. M. infusum Herrich-Schaeffer, 1837 Rod Mermitelocerus Fieber, 1858

Prijegledni rad 43 Protić, Lj., 2005: Popis Heteroptera Bosne i Hercegovine. Prilozi fauni Bosne i Hercegovine, 1: 33-68.

212. M. schmidti (Fieber, 1836) Rod Mermitelocerus Reuter, 1908 213. M. pallidus Horváth, 1887 Rod Miris Fabricius, 1794 214. M. striatus (Linnaeus, 1758) Rod Orthops Fieber, 1858 Podrod Montanorthops Ghhauri, 1978 215. O. foreli (Fieber, 1858) 216. O. campestris (Linnaeus, 1758) 217. O. kalmi (Linnaeus, 1758) Rod Pachypterna Fieber, 1858 218. P. fieberi Fieber, 1858 Rod Phytocoris Fallén, 1814 Podrod Exophytocoris Wagner, 1961 219. Ph. parvulus Reuter,1880 Podrod Ktenocoris Wagner, 1954 220. Ph. ulmi (Linnaeus, 1758) 221. Ph. varipes (Boheman, 1852) Podrod Leptophytocoris Wagner, 1961 222. Ph. ustulatus Herrich-Schaeffer, 1835 Podrod Phytocoris Fallén, 1814 223. Ph. pini Kirschbaum, 1856 Podrod Stictophytocoris Stichel, 1957 224. Ph. meridionalis Herrich-Schaeffer, 1835 Rod Pinalitus Kelton, 1955 225. P. cervinus (Herrich-Schaeffer, 1841) 226. P. rubricatus (Fallén, 1807) Rod Polymerus Hahn, 1831 Podrod Poeciloscutus Fieber, 1858 227. P. cognatus (Fieber, 1858) 228. P. asperule (Fieber, 1861) 229. P. unifaciatus (Fabricius, 1794) 230. P. vulneratus (Panzer, 1806) Podrod Polymerus Hahn, 1831 231. P. holosericeus (Hahn, 1831) Rod Rhabdomiris Wagner, 1968 232. Rh. striatellus (Fabricius, 1794)

44 Prijegledni rad Protić, Lj., 2005: Popis Heteroptera Bosne i Hercegovine. Prilozi fauni Bosne i Hercegovine, 1: 33-68.

Rod Stenotus Jakovlev, 1877 233. S. binotatus (Fabricius, 1794) Rod Taylorilygus Leston, 1952 234. T. apicalis (Fieber, 1861) Nadrod Stenodemini China, 1943 Rod Acetropis Fieber, 1858 235. A. carinata (Herrich-Schaeffer, 1841) Rod Leptopterna Fieber, 1858 236. L. dolobrata (Linnaeus, 1758) 237. L. ferrugata (Fallén, 1807) Rod Megalocerea Fieber, 1858 238. M. recticornis (Geoffroy, 1785) Rod Notostira Fieber, 1858 239. N. elongata (Geoffroy,1785) 240. N. erratica (Linnaeus, 1758) Rod Stenodema Laporte, 1833 Podrod Brachystira Fieber, 1858 241. S. calcarata (Fallén, 1807) Podrod Stenodema Laporte, 1833 242. S. holsata (Fabricius, 1787) 243. S. laevigata (Linnaeus, 1758) 244. S. sericans (Fieber, 1861) 245. S. virens (Linnaeus, 1767) Rod Trigonotylus Fieber, 1858 246. T. coelestialium (Kirkaldy, 1902) 247. T. pulchellus (Hahn, 1834) 248. T. ruficornis (Geoffroy,1785) Nadrod Halticini A. Costa 1853 Rod Halticus Hahn, 1832 249. H. apterus (Linnaeus, 1761) 250. H. luteicollis (Panzer, 1805) 251. H. punticollis Fieber, 1870 252. H. pusillus (Herrich-Schaeffer, 1835) Rod Orthocephalus Fieber, 1858 253. O. brevis (Panzer, 1798) 254. O. saltator (Hahn, 1835) 255. O. vittipennis (Herrich-Schaeffer, 1835)

Prijegledni rad 45 Protić, Lj., 2005: Popis Heteroptera Bosne i Hercegovine. Prilozi fauni Bosne i Hercegovine, 1: 33-68.

Rod Pachytomella Reuter, 1890 256. P. passerinii (A. Costa, 1842) Rod Strongilocoris Blanchard, 1840 257. S. leucocephalus (Linnaeus, 1758) Nadrod Orthotylini Van Duzee, 1916 Rod Blepharidopterus Kolenati, 1845 258. B. angulatus (Fallén, 1807) 259. B. diaphanus (Kirschbaum, 1856) Rod Cyllocoris Hahn, 1834 260. C. histrionicus (Linnaeus, 1767) Rod Dryophilocoris Reuter, 1875 261. D. flavoquadrimaculatus (De Geer, 1773) Rod Globiceps Lepeletier, Serville, 1825 Podrod Globiceps Lepeletier, Serville, 1825 262. G. sphegiformis (Rossi, 1790) Podrod Kelidocoris Kolenati, 1845 263. G. flavomaculatus (Fabricius, 1794) 264. G. fulvicollis Jakovlev, 1877 Rod Heterocordylus Fieber, 1858 265. H. genistae (Scopoli, 1763) 266. H. tumidicornis (Herrich-Schaeffer, 1835) Rod Heterotoma Lepeletier, Serville, 1825 267. H. merioptera (Scopoli, 1763) Rod Malacocoris Fieber, 1858 268. M. chlorizans (Panzer, 1794) Rod Orthotylus Fieber, 1858 Podrod Litocoris Fieber, 1860 269. O. ericetorum (Fallén, 1807) Podrod Melanotrichus Reuter, 1875 270. O. flavosparsus (C. Sahlberg, 1842) Podrod Orthotylus Fieber, 1858 271. O. flavinervis Kirschbaum, 1856 272. O. marginalis Reuter, 1883 273. O. prasinus (Fallén, 1826) 274. O. quercicola Reuter, 1885 Podrod Pachylops Fieber, 1858 275. O. virescens (Douglas, Scott, 1865)

46 Prijegledni rad Protić, Lj., 2005: Popis Heteroptera Bosne i Hercegovine. Prilozi fauni Bosne i Hercegovine, 1: 33-68.

Rod Reuteria Puton, 1875 276. R. marqueti Puton, 1875 Potporodica Phylinae Douglas, Scott, 1865 Nadrod Pilophirini Douglas, Scott, 1876 Rod Pilophorus Hahn, 1826 277. P. clavatus (Linnaeus, 1767) 278. P. confusus (Kirschbaum, 1856) 279. P. perplexus Douglas, Scott, 1875 Nadrod Hallodapini Van Duzee, 1916 Rod Cremnocephalus Fieber, 1860 280. C. albolineatus Reuter, 1875 Rod Hallodapus Fieber, 1858 281. H. rufescens (Burmeister, 1835) 282. H. suturalis (Herrich-Schaeffer, 1839) Rod Systellonotus Fieber, 1858 283. S. trigutattus (Linnaeus, 1767) Nadrod Phylini Douglas, Scott, 1865 Rod Amblytylus Fieber, 1858 284. A. nasutus (Kirschbaum, 1856) Rod Atractotomus Fieber, 1858 285. A. magnicornis (Fallén, 1807) 286. A. mali (Meyer-Dür, 1843) Rod Campylomma Reuter, 1878 287. C. verbasci (Meyer-Dür,1843) Rod Chlamydatus Curtis, 1833 Podrod Chlamydatus Curtis, 1833 288. Ch. saltitans (Fallén, 1807) Podrod Euattus Kerzhner, 1962 289. E. pulicarius (Fallén, 1807) 290. E. pullus (Reuter, 1870) Rod Compsidolon Reuter, 1899 Podrod Apsinthophylus Wagner, 1985 291. C. absinthii Scott, 1870 Rod Cremnorrhinus Reuter, 1902 292. C. basalis Reuter, 1880 Rod Criocoris Fieber, 1858 293. C. crassicornis (Hahn, 1834)

Prijegledni rad 47 Protić, Lj., 2005: Popis Heteroptera Bosne i Hercegovine. Prilozi fauni Bosne i Hercegovine, 1: 33-68.

Rod Europiella Reuter, 1909 294. E. alpina (Reuter, 1875) 295. E. artemisiae (Becker, 1864) Rod Heterocapillus Wagner, 1960 296. H. tigripes (Mulsant, 1852) Rod Hoplomachus Fieber, 1858 297. H. thunbergi (Fallén, 1807) Rod Icodema Reuter, 1875 298. I. infuscatum (Fieber, 1861) Rod Lepidargyrus Muminov, 1962 299. L. ancorifer (Fieber, 1858) Rod Lopus Hahn, 1831 300. L. decolor (Fallén, 1807) Rod Macrotylus Fieber, 1858 Podrod Alloeonycha Reuter, 1904 301. M. atricapillus Scott, 1872 302. M. horváthi (Reuter, 1876) 303. M. paykulli (Fallén, 1807) Podrod Macrotylus Fieber, 1858 304. M. herrichi (Reuter, 1873) 305. M. quadrilineatus (Schrank, 1785) Rod Megalocoleus Reuter, 1890 306. M. longirostris (Fieber, 1861) 307. M. molliculus (Fallén, 1829) Rod Monosynamma Scott, 1864 308. M. bohemani (Fallén, 1829) Rod Nanopsallus Reuter, 1879 309. N. carduellus (Horváth 1888) Rod Oncotylus Fieber, 1858 Podrod Cylindromelus Fieber, 1861 310. O. setulosus (Herrich-Schaeffer, 1839) Rod Orthonotus Stephens, 1829 311. O. cylindricollis (A. Costa, 1852) 312. O. rufifrons (Fallén, 1807) Rod Pachyxyphus Fieber, 1858 313. P. lineellus Mulsant, Rey, 1852 Rod Phylus Hahn, 1831

48 Prijegledni rad Protić, Lj., 2005: Popis Heteroptera Bosne i Hercegovine. Prilozi fauni Bosne i Hercegovine, 1: 33-68.

314. Ph. melanocephalus (Linnaeus, 1767) 315. Ph. coryli (Linnaeus, 1758) Rod Placochilus Fieber, 1858 316. P. seladonicus (Fallén, 1807) Rod Plagiognathus Poppius, 1914 317. P. arbustorum (Fabricius, 1794) 318. P. bipunctatus Reuter, 1883 319. P. chrysanthemi (Wolff, 1864) 320. P. fulvipennis Kirschbaum, 1856 Rod Psallus Fieber, 1858 Podrod Hylopsallus Wagner, 1952 321. H. variabilis (Fallén, 1829) Podrod Phylidea Reuter, 1899 322. P. quercus (Kirschbaum, 1856) 323. P. henschi (Reuter, 1888) 324. P. nigripilis (Reuter, 1888) Podrod Pityopsallus Wagner, 1952 325. P. pinicola Reuter, 1873 Podrod Psallus Fieber, 1858 326. P. mollis Mulsant, Rey, 1852 Rod Salicarius Kerzhner, 1962 327. S. roseri (Herrich-Schaeffer, 1839) Rod Sthenarus Fieber, 1858 328. S. rotermundi (Scholtz,1946) Rod Tinicephalus Fieber, 1858 329. T. hortulanus (Meyer-Dür, 1843) Rod Tuponia Reuter, 1875 Podrod Chlorotuponia Wagner, 1964 330. T. hippophaeas Fieber, 1861 331. T. prasina (Fieber, 1864) 332. T. unicolor (Scott, 1872) Podrod Tuponia Reuter, 1875 333. T. tamaricus Perris, 1857 Podred Pentatomorpha Leston, Pendergrast, Southwood, 1954 Porodica Aradidae Brullé, 1836 Potporodica Aneurinae Douglas, Scott, 1865 Rod Aneurus Curtis, 1825

Prijegledni rad 49 Protić, Lj., 2005: Popis Heteroptera Bosne i Hercegovine. Prilozi fauni Bosne i Hercegovine, 1: 33-68.

334. A. laevis (Fabricius, 1775) Porodica Aradinae Brullé, 1836 Rod Aradus Fabricius, 1803 335. A. betulae (Linnaeus, 1758) 336. A. betulinus Fallén, 1829 337. A. brenski Reuter, 1884 338. A. cinnamomeus Panzer, 1806 339. A. conspicuus Herrich-Schaeffer, 1835 340. A. corticalis (Linnaeus, 1758) 341. A. depressus Fabricius, 1794 342. A. planus Fabricius, 1803 343. A. disimilis Costa, 1847 344. A. kreuperi Reuter, 1884 345. A. somcheticus Kiritshenko, 1913 346. A. versicolor Herrich-Schaeffer, 1835 Rod Quilnus Stål, 1873 347. Q. discedens Horváth, 1911 Potporodica Mezirinae Oshanin, 1908 Rod Mezira Amyot, Serville, 1843 348. M. tremulae (Germar, 1822) Porodica Lygaeidae Schilling, 1829 Potporodica Lygaeinae Schilling, 1829 Rod Arocatus Spinola, 1837 349. A. melanocephalus (Fabricius, 1798) 350. A. roeselli (Schilling, 1829) Rod Graptostethus Stål, 1868 351. G. servus (Fabricius, 1787) Rod Horvathiolus Josifov, 1965 352. H. superbus (Pollich, 1781) Rod Lygaeosoma Spinola, 1837 353. L. sardeum Spinola, 1837 Rod Lygaeus Fabricius, 1794 354. L. creticus Lucas, 1854 355. L. equestris (Linnaeus, 1758) Rod Melanocoryphus Stål, 1872 356. M. albomaculatus (Goeze, 1778) 357. M. tristrami (Douglas, Scott, 1868)

50 Prijegledni rad Protić, Lj., 2005: Popis Heteroptera Bosne i Hercegovine. Prilozi fauni Bosne i Hercegovine, 1: 33-68.

Rod Spilostethus Stål, 1868 358. S. pandurus (Scopoli, 1763) 359. S. saxatilis (Scopoli, 1763) Rod Tropidothorax Bergroth, 1894 360. T. leucopterus (Goeze, 1778) Potporodica Orsillinae Stål, 1872 Nadrod Nysini Uhler, 1876 Rod Nithecus Horváth, 1890 361. N. jacobaeae (Schilling, 1829) Rod Nysius Dallas, 1852 362. N. ericae (Schilling, 1829) 363. N. graminicola (Kolenati, 1846) 364. N. helveticus (Herrich-Schaeffer, 1850) 365. N. senecionis (Schilling, 1829) 366. N. thymi (Wolff, 1804) Nadrod Orsillini Stål, 1872 Rod Orsillus Dallas, 1852 367. O. depressus (Mulsant, Rey, 1852) 368. O. maculatus (Fieber, 1861) 369. O. reyi Puton, 1871 Rod Ortholomus Stål, 1872 370. O. punctipennis (Herrich-Schaeffer, 1838) Potporodica Ischnorhynchinae Stål, 1872 Rod Kleidocerys Stephens, 1829 371. K. ericae (Horváth, 1908) 372. K. resedae (Panzer, 1797) Potporodica Cyminae Baerensprung, 1860 Rod Cymodema Spinola, 1837 373. C. tabida Spinola, 1837 Rod Cymus Hahn, 1832 374. C. aurescens Distant, 1883 375. C. claviculus (Fallén, 1807) 376. C. glandicolor Hahn, 1831 377. C. melanocephalus Fieber, 1861 Potporodica Blissinae Stål, 1862 Rod Dimorphopterus Stål,, 1872 378. D. blissoides (Baerensprung, 1859)

Prijegledni rad 51 Protić, Lj., 2005: Popis Heteroptera Bosne i Hercegovine. Prilozi fauni Bosne i Hercegovine, 1: 33-68.

379. D. doriae (Ferrari, 1874) 380. D. spinolae (Signoret, 1857) Rod Ischnodemus Fieber, 1837 381. I. sabuleti (Fallén, 1826) Potporodica Henestarinae Douglas, Scott, 1865 Rod Henestaris Spinola, 1837 382. H. halophilus (Burmeister, 1835) 383. H. laticeps (Curtis, 1836) Potporodica Geocorinae Dahlbom, 1851 Rod Geocoris Fallén, 1814 384. G. ater (Fabricius, 1787) 385. G. lineola (Rambur, 1839) 386. G. megacephalus (Rossi, 1790) 387. G. pallidipennis (A. Costa, 1843) 388. G. erythrocephalus (Lepeletier, Serville, 1825) Potporodica Artheneinae Stål, 1872 Nadrod Artheneini Stål, 1872 Rod Artheneis Spinola, 1837 389. A. foveolata Spinola, 1837 Rod Chilacis Fieber, 1864 390. Ch. typhae (Perris, 1857) Rod Holocranum Fieber, 1860 391. H. saturejae (Kolenati, 1845) Potporodica Heterogastrinae Stål, 1872 Rod Heterogaster Schilling, 1829 392. H. affinis Herrich-Schaeffer, 1835 393. H. artemisiae Schilling, 1829 394. H. cathariae (Geoffroy, 1785) 395. H. urticae (Fabricius, 1775) Rod Platyplax Fieber, 1860 396. P. inermis (Rambur, 1839) 397. P. salviae (Schilling, 1829) Potporodica Oxycareninae Stål, 1862 Rod Brachyplax Miller, 1951 398. B. tenuis (Mulsant, Rey, 1852) Rod Macroplax Fieber, 1860 399. M. fasciata (Herrich-Schaeffer, 1835)

52 Prijegledni rad Protić, Lj., 2005: Popis Heteroptera Bosne i Hercegovine. Prilozi fauni Bosne i Hercegovine, 1: 33-68.

400. M. preyssleri (Fieber, 1837) Rod Macropternella J. A. Slater, 1957 401. M. inermis (Fieber, 1852) Rod Metopoplax Fieber, 1860 402. M. ditomoides (Costa, 1843) 403. M. origani (Kolenati, 1845) Rod Microplax Fieber, 1860 404. M. albofasciata (Costa, 1847) 405. M. interruptus (Fieber, 1837) Rod Oxycarenus Fieber, 1837 Podrod Euoxycarenus Samy, 1969 406. O. pallens (Herrich-Schaeffer, 1850) Podrod Oxycarenus Fieber, 1837 407. O. hyalinipennis (A. Costa, 1843) 408. O. lavaterae (Fabricius, 1787) 409. O. modestus (Fallén, 1829) Potporodica Rhyparochrominae Amyot, Serville, 1843 Nadrod Antillocorini Ashlock, 1964 Rod Tropistethus Fieber, 1860 410. T. fasciatus Ferrari, 1874 411. T. holosericus (Scholtz, 1846) 412. T. subasciatus Ferrari, 1874 Nadrod Drymini Stål, 1862 Rod Drymus Fieber, 1860 Podrod Drymus Fieber, 1860 413. D. latus Douglas, Scott, 1871 414. D. pilicornis (Mulsant, Rey, 1852) 415. D. pilipes Fieber, 1861 Podrod Sylvadrymus Le Quesne, 1956 416. D. brunneus (R. F. Sahlberg, 1848) 417. D. sylvaticus (Fabricius, 1775) Rod Eremocoris Fieber, 1860 418. E. abietis (Linnaeus, 1758) 419. E. fenestratus (Herrich-Schaeffer, 1839) 420. E. plebejus (Fallén, 1807) 421. E. podagricus (Fabricius, 1775) Rod Gastrodes Westwood, 1840

Prijegledni rad 53 Protić, Lj., 2005: Popis Heteroptera Bosne i Hercegovine. Prilozi fauni Bosne i Hercegovine, 1: 33-68.

422. G. abietum Bergroth, 1914 423. G. grossipes (De Geer, 1773) Rod Ischnocoris Fieber, 1860 424. I. angustulus (Boheman, 1852) 425. I. hemipterus (Schilling, 1829) 426. I. punctulatus Fieber, 1861 Rod Notochilus Fieber, 1864 427. N. damryi Puton, 1871 Rod Scolopostethus Fieber, 1860 428. S. affinis (Schilling, 1829) 429. S. cognatus Fieber, 1861 430. S. decoratus (Hahn, 1833) 431. S. grandis Horváth, 1880 432. S. pictus (Schilling, 1829) 433. S. pilosus Reuter, 1875 434. S. puberulus Horváth, 1887 435. S. thomsoni Reuter, 1874 Rod Taphropeltus Stål, 1872 436. T. contractus (Herrich-Schaeffer, 1835) 437. T. hamulatus (Thomson, 1870) Nadrod Gonianotini Stål, 1872 Rod Aoploscelis Fieber, 1860 438. A. bivirgata (A. Costa, 1852) Rod Aphanus Laporte, 1833 439. A. rolandri (Linnaeus, 1758) Rod Emblethis Fieber, 1860 440. E. ciliatus Horváth, 1875 441. E. denticollis Horváth, 1878 442. E. griseus (Wolff, 1802) 443. E. verbasci (Fabricius, 1803) Rod Gonianotus Fieber, 1860 444. G. galactodermus Fieber, 1861 445. G. marginepunctatus (Wolff, 1804) Rod Ischnopeza Fieber, 1860 446. I. hirticornis Herrich-Schaeffer, 1853 Rod Macrodema Fieber, 1860 447. M. micropterum (Curtis, 1836)

54 Prijegledni rad Protić, Lj., 2005: Popis Heteroptera Bosne i Hercegovine. Prilozi fauni Bosne i Hercegovine, 1: 33-68.

Rod Pionosomus Fieber, 1860 448. P. varius (Wolff, 1804) Rod Pterotmetus Amyot, Serville, 1860 449. P. staphyliniformis (Schilling, 1829) Rod Trapezonotus Fieber, 1860 Podrod Gonopherus Stål, 1872 450. T. anorus (Flor, 1860) Podrod Trapezonotus Fieber, 1860 451. T. arenarius (Linnaeus, 1758) 452. T. dispar Stål, 1872 453. T. ullrichi (Fieber, 1837) Nadrod Lethaeini Stål, 1872 Rod Lethaeus Dallas, 1852 454. L. cribratissimus (Stål, 1858) Nadrod Megalonotini J. A. Slater, 1957 Rod Icus Fieber, 1860 455. I. angularis Fieber, 1861 Rod Lamprodema Fieber, 1860 456. L. maura (Fabricius, 1803) Rod Lasiocoris Fieber, 1860 457. L. anomalus (Kolenati, 1845) 458. L. crassicornis (Lucas, 1849) Rod Megalonotus Fieber, 1860 459. M. antennatus (Schilling, 1829) 460. M. chiragra (Fabricius, 1794) 461. M. colon Puton, 1874 462. M. dilatatus (Herrich-Schaeffer, 1840) 463. M. emarginatus (Rey, 1888) 464. M. hirsuus Fieber, 1861 465. M. praetextatus (Herrich-Schaeffer, 1835) 466. M. puncticollis (Lucas, 1849) 467. M. sabulicola (Thomson, 1870) Rod Pezocoris Jakovlev, 1875 468. P. apicimacula (A. Costa, 1855) Rod Piezoscelis Fieber, 1870 469. P. staphylinus (Rambur, 1839) Rod Proderus Fieber, 1860

Prijegledni rad 55 Protić, Lj., 2005: Popis Heteroptera Bosne i Hercegovine. Prilozi fauni Bosne i Hercegovine, 1: 33-68.

470. P. bellevoyei Puton, 1874 Nadrod Myodochini Blanchadr, 1845 Rod Pachybrachius Hahn, 1826 471. P. fracticollis (Schilling, 1829) Rod Paraparomius Harringtpn, 1980 472. P. leptopoides Bärensprung, 1859 Rod Paromius Fieber, 1860 473. P. gracilis Rambur, 1839 Nadrod Plinthisini J. A. Slater, Sweet, 1961 Rod Plinthisus Stephens, 1829 Podrod Isioscytus Horváth, 1876 474. P. minutissimus (Fieber, 1864) Podrod Nanoplinthisus Wagner, 1963 475. P. fasciatus Horváth, 1882 Podrod Plinthisomus Fieber, 1864 476. P. pusillus (Scholtz, 1847) Podrod Plinthisus Stephens, 1829 477. P. brevipennis (Latreille, 1807) 478. P. coracinus Horváth, 1876 479. P. longicollis Fieber, 1861 480. P. mehadiensis Horváth, 1881 Nadrod Rhyparochromini Amyot, Serville, 1843 Rod Aellopus Wolff, 1811 481. A. atratus (Goeze, 1778) Rod Beosus Amyot, Serville, 1843 482. B. maritimus (Scopoli, 1763) 483. B. quadripunctatus (Müller, 1766) Rod Graptopeltus Stål, 1872 484. G. lynceus (Fabricius, 1775) 485. G. validus (Horváth, 1875) Rod Liolobus Reuter, 1885 486. L. walkeri (Saunders, 1876) Rod Peritrechus Fieber, 1860 487. P. angusticollis (R. F. Sahlberg, 1848) 488. P. gracilicornis Puton, 1876 489. P. lundi (Gmelin, 1790) 490. P. meridionalis Puton, 1876

56 Prijegledni rad Protić, Lj., 2005: Popis Heteroptera Bosne i Hercegovine. Prilozi fauni Bosne i Hercegovine, 1: 33-68.

491. P. nubilus (Fallén, 1807) Rod Raglius Stål, 1872 492. R. alboacuminatus (Goeze, 1778) 493. R. confusus (Reuter, 1886) 494. R. pineti (Herrich-Schaeffer, 1835) 495. R. tristis (Fieber, 1861) Rod Rhyparochromus Hahn, 1826 496. Rh. phoeniceus (Rossi, 1794) 497. Rh. pini (Linnaeus, 1758) 498. Rh. vulgaris (Schilling, 1829) Rod Xanthochilus Stål, 1872 499. X. minusculus (Reuter, 1885) 500. X. quadratus (Fabricius, 1798) 501. X. saturnius (Rossi, 1790) Nadrod Stygnocorini Gulde, 1937 Rod Acompus Fieber, 1860 502. A. pallipes (Herrich-Schaeffer, 1834) 503. A. rufipes (Wolff, 1804) Rod Hyalochilus Fieber, 1860 504. H. dolosus Horváth, 1897 505. H. ovatulus (Costa, 1855) Rod Lasiosomus Fieber, 1860 506. L. enervis (Herrich-Schaeffer, 1841) Rod Stygnocoris Douglas, Scott, 1865 507. S. faustus Horváth, 1888 508. S. fuligineus (Geoffroy, 1785) 509. S. pygmaeus (Sahlberg, 1848) 510. S. rusticus (Fallén, 1807) 511. S. sabulosus (Schilling, 1829) Porodica Piesmatidae Spinola, 1850 Rod Piesma Lepeletier, Serville, 1828 Podrod Piesma Lepeletier, Serville, 1828 512. P. capitatum (Wolff, 1804) 513. P. maculatum (Laporte de Castelnau, 1833) Podrod Parapiesma Péricart, 1974 514. P. kochiae (Becker, 1867) 515. P. pupula (Puton, 1879)

Prijegledni rad 57 Protić, Lj., 2005: Popis Heteroptera Bosne i Hercegovine. Prilozi fauni Bosne i Hercegovine, 1: 33-68.

516. P. quadratum (Fieber,1844) 517. P. variabile (Fieber,1844) Porodica Berytidae Fieber, 1851 Potporodica Berytinae Stål, 1874 Rod Berytinus Kirkaldy, 1900 Podrod Berytinus Kirkaldy, 1900 518. B. clavipes (Fabricius, 1775) 519. B. hirticornis (Brullé, 1835) 520. B. minor (Herrich-Schaeffer, 1835) Podrod Lizinus Mulsant, Rey, 1870 521. B. distinguendus (Ferrari, 1874) 522. B. geniculatus (Horváth, 1888) 523. B. montivagus (Meyer-Dür, 1841) 524. B. signoreti (Fieber, 1859) 525. B. striola (Ferrari,1874) Rod Neides Latreille, 1802 526. N. aduncus Fieber, 1859 527. N. tipularius (Linnaeus, 1758) Potporodica Metacanthinae Puton, 1881 Rod Gampsocoris Fuss, 1852 528. G. enslini Seidenstücker, 1953 529. G. punctipes (Germar, 1822) Rod Metacanthus A. Costa, 1843 Podrod Cardopostethus Fieber, 1859 530. M. annulosus (Fieber, 1859) Rod Metatropis Fieber, 1859 531. M. rufescens (Herrich-Schaeffer, 1835) Porodica Pyrrhocoridae Amyot, Serville, 1843 Rod Pyrrhocoris Fallén, 1814 532. P. apterus (Linnaeus, 1758) 533. P. marginatus (Kolenati, 1845) Rod Scantius Stål, 1866 534. S. aegyptius (Linnaeus, 1758) Porodica Stenocephalidae Dallas, 1852 Rod Dicranocephalus Hahn, 1826 535. D. agilis (Scopoli, 1763) 536. D. albipes (Fabricius, 1781)

58 Prijegledni rad Protić, Lj., 2005: Popis Heteroptera Bosne i Hercegovine. Prilozi fauni Bosne i Hercegovine, 1: 33-68.

537. D. marginicollis (Puton, 1881) 538. D. medius (Mulsant, Rey, 1870) Porodica Coreidae Leach, 1815 Potporodica Coreinae Stål, 1867 Rod Centrocoris Fieber, 1861 539. C. spiniger (Fabricius, 1781) 540. C. variegatus Kolenati, 1843 Rod Coreus Fabricius, 1794 541. C. marginatus (Linnaeus, 1758) Rod Enoplops Amyot, Serville, 1843 542. E. scapha (Fabricius, 1794) Rod Gonocerus Latreille, 1825 543. G. acuteangulatus (Goeze, 1778) 544. G. insidiator (Fabricius, 1787) 545. G. juniperi Herrich-Schaeffer, 1839 Rod Haploprocta Stål, 1873 546. H. sulcicornis (Fabricius, 1794) Rod Phyllomorpha Fieber, 1861 547. Ph. laciniata (Villers, 1789) Rod Spathocera Stein, 1860 548. S. laticornis (Schilling, 1829) 549. S. lobata (Herrich-Schaeffer, 1842) 550. S. tuberculata (Horváth, 1882) 551. S. rhombeus (Linnaeus, 1767) Potporodica Pseudophloeinae Stål, 1834 Rod Arenocoris Hhan, 1834 552. A. waltli (Herrich-Schaeffer, 1834) Rod Bathysolen Fieber, 1860 553. B. nubilus (Fallén, 1807) Rod Bothrostethus Fieber, 1861 554. B. annulipes (Costa, 1847) Rod Ceraleptus Costa, 1847 555. C. gracilicornis (Herrich-Schaeffer, 1835) 556. C. lividus Stein, 1858 557. C. obtusus (Brullé, 1839) Rod Coriomeris Westwood, 1842 558. C. affinis (Herrich-Schaeffer, 1839)

Prijegledni rad 59 Protić, Lj., 2005: Popis Heteroptera Bosne i Hercegovine. Prilozi fauni Bosne i Hercegovine, 1: 33-68.

559. C. denticulatus (Scopoli, 1763) 560. C. hirticornis (Fabricius, 1794) 561. C. scabricornis (Panzer, 1809) 562. C. spinolai (Costa, 1838) Rod Loxocnemis Mulsant, Rey, 1870 563. L. dentator (Fabricius, 1794) Rod Strobilotoma Fieber, 1861 564. S. typhaecornis (Fabricius, 1803) Rod Ulmicola Kirkaldy, 1909 565. U. spinipes (Fallén, 1807) Porodica Rhopalidae Amyot, Serville, 1843 Rod Brachycarenus Fieber, 1861 566. B. tigrinus (Schilling, 1829) Rod Chorosoma Curtis, 1830 567. Ch. schillingi (Schilling, 1829) Rod Corizus Fallén, 1804 568. C. hyoscyami (Linnaues, 1758) Rod Liorhysus Stål, 1870 569. L. hyalinus (Fabricius, 1794) Rod Maccevethus Dallas, 1852 570. M. caucasicus (Kolenati, 1845) 571. M. corsicus (Signoret, 1862) 572. M. errans (Fabricius, 1794) Rod Myrmus Hahn, 1831 573. M. miriformis (Fallén, 1807) Rod Rhopalus Schilling, 1827 574. Rh. parumpunctatus Schilling, 1817 575. Rh. rufus Schilling, 1829 576. Rh. subrufus (Gmelin, 1788) 577. Rh. maculatus (Fieber, 1836) 578. Rh. conspersus (Fieber, 1836) 579. Rh. distinctus (Signoret, 1859) 580. Rh. lepidus Fieber, 1861 Rod Stictopleurus Stål,, 1872 581. S. abutilon (Rossi, 1790) 582. S. crassicornis (Linnaeus, 1758) 583. S. pictus (Fieber,1861)

60 Prijegledni rad Protić, Lj., 2005: Popis Heteroptera Bosne i Hercegovine. Prilozi fauni Bosne i Hercegovine, 1: 33-68.

Porodica Alydidae Dallas, 1852 Rod Alydus Fabricius, 1803 584. A. calcaratus (Linnaeus, 1758) Rod Camptopus Amyot, Serville, 1843 585. C. lateralis (Germar, 1817) Rod Megalotomus Fieber, 1860 586. M. junceus (Scopoli, 1763) Rod Micrelytra Laporte de Castelnau, 1832 587. M. fossularum (Rossi, 1790) Porodica Scutelleridae Leach, 1815 Rod Eurygaster Laporte de Castelnau, 1832 588. E. austriaca (Schrank, 1778) 589. E. dilaticollis Dohrn, 1860 590. E. maura (Linnaeus, 1758) (f. aequalis Wagner, 1938; f. picta Fabricius, 1803; f. subnigra Stichel, 1960) 591. E. schreiberi Montadon, 1885 592. E. testudinaria (Geoffroy, 1785) Rod Odontoscelis Laporte de Castelnau, 1832 593. O. dorsalis (Fabricius, 1803) 594. O. fuliginosa (Linnaeus, 1761) Rod Odontotarsus Laporte de Castelnau, 1832 595. O. purpureolineatus Rossi, 1790) 596. O. robustus Jakovlev, 1883 597. O. rugicollis Jakovlev, 1883 Rod Phimodera Germar, 1839 598. Ph. galgulina (Herrich-Schaeffer, 1837) Rod Psacasta Germar, 1839 599. P. exanthematica (Scopoli, 1763) (P. e. exanthematica Scopoli, 1763; P. e. antennata Halaszfy, 1954) Porodica Pentatomidae Leach, 1815 Potporodica Podopinae Amyot, Serville, 1843 Rod Ancyrosoma Amyot, Serville, 1843 600. A. leucogrammes (Gmelin, 1789) Rod Derula Musant, Rey, 1856 601. D. flavogutata Mulsant, Rey, 1856 Rod Graphosoma Laporte de Castelnau, 1832 602. G. lineatum (Linnaeus, 1758)

Prijegledni rad 61 Protić, Lj., 2005: Popis Heteroptera Bosne i Hercegovine. Prilozi fauni Bosne i Hercegovine, 1: 33-68.

(G. l. lineatum Linnaeus, 1758; G. l. italicum Müller, 1766) 603. G. semipunctatum (Fabricius, 1775) Rod Podops Laporte de Castelnau, 1832 Podrod Podops Horváth, 1883 604. P. inuncta (Fabricius, 1775) Podrod Opocrates Horváth, 1883 605. P. curvidens Costa, 1847 606. P. rectidens Horváth, 1888 Rod Sternodonotus Mulsant, Rey, 1856 607. S. obtusus Mulsant, Rey, 1856 Rod Tholagmus Stål, 1860 608. Th. flavolineatus Fabricius, 1798 Rod Ventocoris Hahn, 1834 609. V. rusticus (Fabricius, 1781) 610. V. trigonus (Krynicki, 1871) Rod Vilpianus Stål, 1860 611. V. galii (Wolff, 1802) Potporodica Pentatominae Stål, 1864 Rod Acrosternum Amyot, Serville, 1843 612. A. heegeri Fieber, 1861 613. A. millierei Mulsant, Ray, 1866 Rod Aelia Fabricius, 1803 614. A. acuminata (Linnaeus, 1775) 615. A. glebana Ferrari, 1874 616. A. klugi Hahn, 1833 617. A. rostrata Boheman, 1852 Rod Anthemina Mulsant, Rey, 1866 618. A. lunulata (Goeze, 1778) (f. eckrleini Tamanini, 1961) Rod Apodiphus Spinola, 1837 619. A. amygdali (Germar, 1817) Rod Carpocoris Kolenati, 1846 620. C. fuscispinus (Boheman, 1846) 621. C. mediterraneus Tamanini, 1958 622. C. melanocerus (Mulsant, Rey, 1852) 623. C. pudicus (Poda, 1761) 624. C. purpureipennis (De Geer, 1773) Rod Codophila Mulsant, Rey, 1866

62 Prijegledni rad Protić, Lj., 2005: Popis Heteroptera Bosne i Hercegovine. Prilozi fauni Bosne i Hercegovine, 1: 33-68.

625. C. varia (Fabricius, 1787) Rod Dolycoris Mulsant, Rey, 1866 626. D. baccarum (Linnaeus, 1758) (f. brevipilis Reuter, 1891) Rod Dyroderes Spinola, 1837 627. D. umbraculatus (Fabricius, 1775) Rod Eurydema Laporte de Castelnau, 1832 628. E. dominulus (Scopoli, 1773) 629. E. fieberi Fieber, 1836 (f. armeniaca Kolenati, 1846) 630. E. oleracea (Linnaeus, 1758) (f. albomarginata Goeze, 1778; f. consimile Horváth, 1885) 631. E. ornatum (Linnaeus, 1758) (f. decorata Herrich-Schaeffer, 1830; f. fallax Schholtz, 1847; f. pictella Kirkaldy, 1909) 632. E. rotundicolle (Dohrn, 1860) 633. E. ventrale Kolenati, 1846 (f. trimaculata Tamanini, 1961) Rod Eysarcoris Hahn, 1834 634. E. aeneus (Scopoli, 1763) 635. E. fabricii Kirkaldy, 1904 636. E. inconspicuus (Herrich-Schaeffer, 1844) Rod Holcostethus Fieber, 1861 637. H. albipes (Fabricius, 1781) 638. H. dispar (Horváth) Halaszfy, 1959 639. H. sphacelatus (Fabricius, 1794) 640. H. strictus (Fabricius, 1803) 641. H. vernalis (Wolff, 1804) Rod Mustha Amyot, Serville, 1843 642. M. spinosula (Lefebure, 1831) Rod Neottiglossa Kirby, 1837 643. N. angulata Stichel, 1961 644. N. bifida (Costa, 1847) 645. N. flavomarginata (Lucas, 1849) 646. N. leporina (Herrich-Schaeffer, 1830) 647. N. lineolata Mulsant, Rey, 1852 648. N. pusilla (Gmelin, 1789) Rod Nezara Amyot, Serville, 1843 649. N. viridula (Linnaeus, 1758) (f. torquata Fabricius, 1775) Rod Palomena Mulsant, Rey, 1866 650. P. prasina (Linnaeus, 1758) (f. rosea Müller, 1776)

Prijegledni rad 63 Protić, Lj., 2005: Popis Heteroptera Bosne i Hercegovine. Prilozi fauni Bosne i Hercegovine, 1: 33-68.

651. P. viridissima (Poda, 1761) Rod Pentatoma Olivier, 1789 652. P. rufipes (Linnaeus, 1758) Rod Piezodorus Fieber, 1860 653. P. lituratus (Fabricius, 1794) (f. alliacea Germar, 1824) Rod Pitedia Reuter, 1888 654. P. juniperina (Linnaeus, 1758) 655. P. pinicola (Mulsant, Rey, 1852) Rod Rhaphigaster Laporte de Castelnau, 1832 656. Rh. nebulosa (Poda, 1761) Rod Rubiconia Dohrn, 1860 657. R. intermedia (Wolff, 1811) Rod Sciocoris Fallén, 1829 Podrod Sciocoris Fallén, 1829 658. S. cursitans (Fabricius, 1794) 659. S. sulcatus Fieber, 1851 Podrod Aposciocoris Wagner, 1965 660. S. homalonotus Flor, 1860 661. S. macrocephalus Fieber, 1851 662. S. microphthalmus Fieber, 1851 Podrod Neosciocoris Wagner, 1965 663. S. maculatus Fieber, 1852 Rod Stagonomus Gorski, 1852 Podrod Stagonomus Gorski, 1852 664. S. amoenus (Brullé, 1832) Podrod Dallerio Mulsant, Rey, 1866 665. S. bipunctatus (Linnaeus, 1758) 666. S. pusillus (Herrich-Schaeffer, 1830) Rod Staria Dohrn, 1860 667. S. lunata (Hahn, 1835) Potporodica Amyotinae Leston, 1953 Rod Arma Hahn, 1832 668. A. custos (Fabricius, 1794) 669. A. insperata Horváth, 1899 Rod Jalla Hahn, 1832 670. J. dumosa (Linnaeus, 1758) Rod Picromerus Amyot, Serville, 1843

64 Prijegledni rad Protić, Lj., 2005: Popis Heteroptera Bosne i Hercegovine. Prilozi fauni Bosne i Hercegovine, 1: 33-68.

671. P. bidens (Linnaeus, 1758) 672. P. conformis (Herrich-Schaeffer, 1841) Rod Pinthaeus Stål, 1867 673. P. sanguinipes (Fabricius, 1781) Rod Rhacognathus Fieber, 1860 674. Rh. punctatus (Linnaeus, 1758) Rod Trolius Stål, 1867 675. T. luridus (Fabricius, 1775) Rod Zicrona Amyot, Serville, 1843 676. Z. caerulea (Linnaeus, 1758) Porodica Acanthosomatidae Stål, 1865 Rod Acanthosoma Curtis, 1824 677. A. haemorrhoidale (Linnaeus, 1758) Rod Cyphostethus Fieber, 1860 678. C. tristriatus (Fabricius, 1787) Rod Elasmostethus Fieber, 1860 679. E. interstinctus (Linnaeus, 1758) 680. E. minor Horváth, 1899 Rod Elasmucha Stål, 1864 681. E. ferrugata (Fabricius, 1787) 682. E. grisea (Linneus, 1758) Porodica Cydnidae Billberg, 1820 Potporodica Cydninae Amyot, Serville, 1843 Rod Cydnus Fabricius, 1803 683. C. aterrimus (Forster, 1771) (f. alveata Stichel, 1961) Nadrod Geotomini Wagner, 1963 Rod Aethus Dallas, 1851 684. A. nigritus (Fabricius, 1794) Rod Geotomus Mulsant, Rey, 1866 685. G. caucasicus Kolenati, 1846 686. G. ciliatitylus Signoret, 1881 687. G. elongatus Herrich-Schaeffer, 1839 688. G. punctulatus Costa, 1847 Rod Macroscytus Fieber, 1860 689. M. brunneus (Fabricius, 1803) Potporodica Sehirinae Amyot, Serville, 1843 Rod Adomerus Mulsant, Rey, 1866

Prijegledni rad 65 Protić, Lj., 2005: Popis Heteroptera Bosne i Hercegovine. Prilozi fauni Bosne i Hercegovine, 1: 33-68.

690. A. biguttatus (Linnaeus, 1758) Rod Canthophorus Mulsant, Rey, 1866 691. C. dubius (Scopoli, 1763) 692. C. impressus (Horváth, 1881) 693. C. melanopterus (Herrich-Schaeffer, 1835) Rod Crocistethus Fieber, 1860 694. C. waltlianus (Fieber, 1861) 695. C. aereus Fieber, 1861 Rod Legnotus Schiødte, 1848 696. L. picipes (Fallén, 1807) (f. fumigatus Vidal, 1949) 697. L. limbosus (Geoffroy, 1785) Rod Ochetostethus Fieber, 1860 698. O. nanus (Herrich-Schaeffer, 1834) Rod Sehirus Amyot, Serville, 1843 699. S. luctuosus Mulsant, Rey, 1866 700. S. morio (Linnaeus, 1761) 701. S. ovatus (Herrich-Schaeffer, 1840) Rod Tritomegas Amyot, Serville, 1843 702. T. bicolor (Linnaeus, 1758) 703. T. sexmaculatus (Rambur, 1842) Potporodica Thyreocorinae Amyot, Serville, 1843 Rod Thyreocoris Schrank, 1801 704. Th. scarabaeoides (Linnaeus, 1758) Porodica Plataspidae Dallas, 1851 Rod Coptosoma Laporte, 1832 705. C. scutellatum (Geoffroy, 1758)

ZAKLJUČAK I KOMENTAR

Prvi popis Heteroptera Bosne i Hercegovine napisao je Apfelbeck (1891) i obuhvata 526 taksona. Današnji popis obuhvata 705 taksona. U odnosu na ispitanost faune okolnih zemalja Bosna i Hercegovina je relativno dobro istražena. Međutim, s obzirom na diverzitet staništa i broj obrađenih lokaliteta fauna Heteroptera je nedovoljno ispitana. Na teritoriji Bosne i Hercegovine za četiri vrste Heteroptera nalazi se locus typicus. To su: Henschiella pellucida Horváth, 1888; Sigara (Subsigara) falleni (Fieber, 1848); Quilnus discedens Horváth, 1911 i Acompus pallipes (Herrich-Schaeffer, 1834). S obzirom da je prvi popis napisan pre 113 godina došlo je do promena u sistematici i mnoge vrste i taksoni sada su sinonimi. Tako su neke vrste promenile naziv, kao: Coptosoma globus Fabricius u Coptosoma scutellatum (Geoffroy), Corimelaena scarabaeoides Fieber u Thyreocoris scarabaeoides (Linnaeus), Metacanthus elegans Curtis u Gampsocoris punctipes (Germar), Microtoma atrata Reuter u Aellopus atratus (Goeze).

66 Prijegledni rad Protić, Lj., 2005: Popis Heteroptera Bosne i Hercegovine. Prilozi fauni Bosne i Hercegovine, 1: 33-68.

Najveći broj vrsta ima isti taksonomski status, samo su izmenjena imena rodova, kao na primer rod Lygaeus sada obuhvata više rodova: Horvathiolus, Spilostethus, Tropidothorax, Melanocoryphus. Neke vrste su na spisku iz 1891, a nisu ulovljene na teritoriji Bosne i Hercegovine: Loricula bedeli (Montadon), Geotomus caucasicus Kolenati. U sadašnjem spisku urađena je izmena starih naziva vrsta, novim, korišćenjem savremenih ključeva i monografija za pojedine familije (Aukema, Rieger 1995, 1996, 1999, 2001; Moulet 1995; Péricart 1972, 1980, 1983, 1984, 1998). Dodatna sistematska istraživanja Heteroptera Bosne i Hercegovine uvećala bi dosadašnji broj utvrđenih vrsta i realno je očekivati preko 1000 vrsta.

LITERATURA

Apfelbeck, V., 1891: Popularne zoološke rasprave. I. Stjenice (-Heteroptera). Glasnik Zemaljskog muzeja Bosne i Hercegovine, 1: 404-412. Aukema, B., Rieger, Ch., 1995: Catalogue of the Heteroptera of the Palearctic Region. Netherland Entomological Society, 1: 1-222. Aukema, B., Rieger, Ch., 1996: Catalogue of the Heteroptera of the Palearctic Region. Netherland Entomological Society, 2: 1-361. Aukema, B., Rieger, Ch., 1999: Catalogue of the Heteroptera of the Palearctic Region. Netherland Entomological Society, 3: 1-577. Aukema, B., Rieger, Ch., 2001: Catalogue of the Heteroptera of the Palearctic Region. Netherland Entomological Society, 4: 1-346. Josifov, M., 1986: Verzeichnis der von Balkanhalbinsel bekannten Heteropterenarten (Insecta, Heteroptera). Faunistische Abhandlungen Staatliches Museum für Tierkunde, Dresden, 14 (6): 61-93. Lis, J., 1999: Burrower bugs of the Old World – a catalogue (Hemiptera: Heteroptera: Cydnidae). Genus 10 (2): 165-249, Wroclaw. Moulet, P., 1995: Hémipteres Coreoidea euro-méditerranées. Faune de France 81, Paris. Novak, P., Wagner, E., 1951: Prilog poznavanju faune Hemiptera Dalmacije (Hemiptera - Heteroptera). Godišnjak Biološkog instituta u Sarajevu, 4 (1): 59-80. Novak, P., Wagner, E., 1955: II Prilog poznavanju faune Hemiptera Dalmacije (Hemiptera - Heteroptera). Zaštita bilja 30, Dodatak Prilozi entomofauni Jugoslavije: 1-10. Péricart, J., 1972: Hémipteres Anthocoridae, Cimicidae et Microphysidae del'ouest - palearctique. Fauna del'Europe et du Bassin mediterraneen, Paris. Péricart, J., 1980: Hémipteres collectés par Margheritaet Giuseppe Osella dans le basin Méditerranéen oriental et en Anatolie Berytidae, Tingidae, Anthocoridae et Microphysidae. Boll. Mus. Civ. St. Nat. Verona, 7: 415-425. Péricart, J., 1983: Hémiptères Tingidae Euro-méditerranéens. Fauna de France 69, Paris. Péricart, J., 1984: Hémiptères Berytidae Euro-méditerranéens. Fauna de France 70, Paris. Péricart, J., 1998: Hémiptères Lygaeidae Euro-méditerranéens. Fauna de France 84 A, B, C, Paris. Protić, Lj., 1987: Hemiptera-Heteroptera Collection of Nicholas A. Kormilev in Natural History Museum in Belgrade. Natural History Museum in Belgrade, Special issue, 35: 1-100. Protić, Lj., 1988: Zbirka Hemiptera - Heteroptera u Zemaljskom muzeju Bosne i Hercegovine, Sarajevo. Zbornik referata naučnog skupa "Minerali, stijene, izumrli i živi svijet BiH": 503- 507, Sarajevo.

Prijegledni rad 67 Protić, Lj., 2005: Popis Heteroptera Bosne i Hercegovine. Prilozi fauni Bosne i Hercegovine, 1: 33-68.

Protić, Lj., 1990: Zbirka Hemiptera - Heteroptera Nikole A. Kormileva u Prirodnjačkom muzeju u Beogradu. Drugi deo. Habilitacioni rad za zvanje viši kustos (manusc), Beograd. Protić, Lj., 1998: Catalogue of the Heteroptera fauna of Yugoslav countries. Part one. Natural History Museum, Belgrade. Special issue, 38: 1-215. Protić, Lj., 2001: Catalogue of the Heteroptera fauna of Yugoslav countries. Part two. Natural History Museum, Belgrade. Special issue 39: 1-272. Protić, Lj., 2004: Tingidae (Insecta: Heteroptera) in the Land Museum of Bosnia and Herzegovina in Sarajevo. Bioscientia (in press). Servadei, A., 1967: Rhynchota (Heteroptera, Homoptera Auchenorrhyncha) Catalogo topografico e sinonimico. Fauna d’Italia 9, Calderini Bologna. Stichel, W., 1957-1962: Illustrierte Bestimmungstabellen der Wanzen. II Europa (Hemiptera- Heteroptera Europae) 4:1-838, Berlin-Hermsdorf. Štys, P., Davidová, J., 1980: Taxonomy of Thyreocoris (Heteroptera, Thyreocorinae). Annotationes Zoologicae et Botanicae, 134: 1-40, Bratislava.

SUMMARY

The first list of Heteroptera of Bosnia-Herzegovina, composed by Apfelbeck (1891), includes 526 species. This new list is an addition to the first and includes 705 species. The list of species was made with the help of modern keys and monographs for certain families. Some of the old species names are abridged, as they are synonyms today, as the former list was made 113 years ago. As nobody ever systematically studied Heteroptera in Bosnia-Herzegovina before, the recorded number of species is high. However, considering the variability in habitats and the insufficient number of researched localities, the present number of species is not realistic. The additional studies of Heteroptera of Bosnia-Herzegovina would greatly increase the number of recorded species, as it is realistic to expect over 1000 species.

68 Prijegledni rad