@tuecursor 6 Tweewekelijks blad van de Technische Universiteit Eindhoven 14 november 2013 | jaargang 56 Voor het laatste nieuws: www.cursor.tue.nl en volg tuecursor op en

14 | Geen achttien? Geen druppel (meer) Ben je zeventien en houd je wel van een biertje? Dan heb je pech, want volgens een wetswijziging mag je vanaf januari 2014 niet meer drinken in het openbaar. Boetes van een slordige duizend euro -voor de schenker- en negentig euro -voor de drinker- liggen op de loer als minderjarigen met alcohol gesnapt worden in de TU/e-kroegen.

6 De TU/e heeft 12 Riooljournalistiek 24 Where to go, goud in handen what to do?

Check out our Emile Aarts over De ingewanden van de An abstract from the online English section data science TU/e nader bekeken Cursor calendar on pages 19-24 2 | Vooraf 14 november 2013 CURTOON

Inloggen op de server die TU/e heet Colofon Onze hoogleraren Anthonie Meijers Poll (Filosofie en Ethiek van de Techniek) en Perry den Brok (Onderwijsinno­ Hoofdredacteur vatie) schreven een essay over het Han Konings onderwijs aan de TU/e in 2030. Is het heffen van parkeergeld dé Wat komt er op ons af, waar zijn Eindredacteur we zelf mee bezig en wat betekent manier om medewerkers uit hun Brigit Span dit voor de organisatie? Vandaag Han Konings heilige koe te krijgen? Daar wilden Redactie wordt het tijdens de Holstlezing Judith van Gaal in boekvorm gepresenteerd. 558 mensen hun ei over kwijt. Tom Jeltes | Wetenschap Frits van Otterdijk Aanbevelenswaardig leesvoer en Norbine Schalij Monique van de Ven ik vind het sowieso een moedige twintigduizend studenten poging van beide heren om in ingelogd zijn. Maar Hans stopt Medewerkers deze tijd de blik nog zover in over anderhalf jaar en wie weet Bijna driekwart (72,6 %) Enith Vlooswijk de toekomst te durven werpen. met welke technische en sociale ziet dat echt niet gebeuren, Want zal over zeventien jaar de ontwikke­lingen zijn opvolgers Fotografie waarbij het grootste deel (54,5 %) universiteit voor ons nog als te maken krijgen. Rien Meulman denkt dat de maatregel alleen maar Bart van Overbeeke zodanig herkenbaar zijn? Lopen hier dan überhaupt nog studenten Mochten zich revolutionaire bedoeld is om extra inkomsten Coverbeeld rond, of zitten die massaal thuis veranderingen voordoen tussen te generen. Het alternatief voor de Bart van Overbeeke met in hun handen het elektro­ nu en 2030, dan zal het tijdsbeeld auto -openbaar vervoer- ziet één nische hebbedingetje dat op dat van ons huidige studentenleven 772.6% Opmaak op de tien (9,7 %) als een straf. Natasha Franc moment iedereen móet hebben? gelukkig bewaard zijn gebleven. Ziet een docent zijn studenten In maart 2014 start namelijk een Vertalingen nog in the flesh, of verloopt de Eindhovense studentensoap, Annemarie van Limpt (p. 19,22,23) communicatie enkel nog langs waar drie TU/e-studenten aan Benjamin Ruijsenaars (p. 20,21) supersnelle digitale kanalen? deelnemen. In 2030 begrijpt dan Ruim zestien procent niemand meer iets van de beelden van de poll-deelnemers ziet Aangesloten bij het wel zitten, waarbij meer Hoger Onderwijs Persbureau Rector Hans van Duijn vertelde me van een volgepakt MetaForum, dat hij er zeker niet op gebrand is die vroegere tempel van kennis, dan de helft (9,1 %) zich ergert Redactieraad om de TU/e te zien transformeren die er dan volstrekt uitgestorven aan al dat blik op de campus. prof.dr. Cees Midden (voorzitter) in één grote server waarop bij ligt. Eén op de tien (10,8 %) twijfelt prof.dr. Marco de Baar en116 vraagt zich af hoe zo’n Angela Stevens- van Gennip % gedragswijziging wordt Thomas Reijnaerts (studentlid) beloond. Arold Roestenburg Anneliese Vermeulen-Adolfs (secretaris) Liefdesverklaring in poep Een hart van poep, geboetseerd Redactieadres op de muur van een toilet in het TU/e, Laplace 0.35 Auditorium. Dat vonden schoon- 5600 MB Eindhoven Nu vragen we op tel. 040 - 2474020 makers vorig jaar op een maandag­ e-mail: [email protected] ochtend. Ze baalden dat het www.cursor.tue.nl ‘feceskunstwerk’ op vrijdag Cursor online gecreëerd was, want op maandag www.cursor.tue.nl was de poep droog en uitgehard. In april 2014 vertrekt Arno Peels na een Druk Ik zou dit nooit te weten zijn Norbine Schalij Janssen/Pers, Gennep gekomen als ik me niet -ter termijn van vier jaar als collegevoorzitter. ere van wereldtoiletdag- Over welke kwaliteit moet zijn opvolger Advertenties met riooljournalistiek had meer tegenkwam, lees je op zeker beschikken? Bureau Van Vliet BV bezig­gehouden. Wat ik nog pagina 12 en 13. tel. 023 - 5714745 Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl Nieuws | 3

Van Damme-beurs voor strijd tegen spierziekte Meer nieuws vind je op www.cursor.tue.nl Woensdag 13 november 2013 - Dr.ir. Erica Coenen, vorig jaar gepromoveerd aan de TU/e-faculteit Werktuigbouwkunde, heeft vandaag, woensdag 13 november, de Marina van Damme-beurs 2013 gewonnen. Met het bedrag van negenduizend euro wil ze leren hoe ze een internationale organisatie kan opzetten voor mensen die lijden aan dysferlin-gerelateerde spierziekten. Coenen lijdt zelf aan de zeldzame Studenten ‘snorren’ variant miyoshi myopathie, waarvan in Nederland minder dan twintig gevallen bekend zijn. voor het goede doel Vanwege de zeldzaamheid van de aandoeningen is het volgens haar essentieel dat patiënten uit verschillende landen worden verenigd in een internationale Dinsdag 12 november 2013 - Studenten van Biomedische Technologie en Werktuigbouwkunde organisatie. Om zich klaar te stomen voor het leiden van zo’n not-for-profitonder laten deze maand hun snorren staan voor Movember. Met dit jaarlijkse evenement wordt neming, zal ze de beurs gebruiken om twee cursussen over ondernemerschap aandacht gevraagd voor de gezondheid van mannen en geld ingezameld voor onder andere te volgen en een conferentie over dysferlin in de Verenigde Staten bij te wonen. het onderzoek naar prostaatkanker en teelbalkanker. Team ‘Dat zit wel snor’ probeert onder - meer via flyers en posters zoveel mogelijk potentiële kasspekkers naar zijn sponsorpagina op movember.com te krijgen.

Directeuren bedrijfsvoering in de carrousel Dinsdag 12 november 2013 - Verschillende directeuren bedrijfsvoering aan de TU/e wisselen begin volgend jaar van plek, ingegeven door het vertrek van Paul Scholte bij Bouwkunde. Hij gaat per 1 januari een bestuursfunctie bekleden bij het Gerechtshof in Den Bosch. Scholte wordt opgevolgd door Suzanne Udo, die deze functie nu vervult bij Electrical Engineering. Alfons Bruekers gaat de vrijgevallen plek van Udo dan combineren met de bedrijfsvoering van Technische Natuurkunde. Bij Werktuigbouwkunde wordt Jolanda Snelders de nieuwe directeur bedrijfsvoering.

Europese onderzoeksbeurzen voor TU/e-onderzoekers Maandag 11 november 2013 - Vier methodes en het gedrag van druppels op onderzoekers van de TU/e ontvangen een zachte materialen. Prof.dr.ir. Erik Bakkers, Consolidator Grant van de European prof.dr.ir. Jacco Snoeijer (beiden Research Council, die kan oplopen tot een werkzaam bij Technische Natuurkunde), bedrag van maximaal 2,75 miljoen euro. dr.ir. Johan Padding (Scheikundige Het betreft onderzoek naar nieuwe Technologie) en dr. Nikhil Bansal soorten nanodraden, optimalisatie van (Wiskunde & Informatica) zijn de wervelbedreactoren, nieuwe algoritmische TU/e’ers die in de prijzen vielen. Kunstige wetenschapsfoto levert promovendus prijs op

Woensdag 6 november 2013 - TU/e- Nieuw staatsieportret voor TU/e promovendus Ye Wang (Werktuigbouw­ kunde) heeft de Science in Art Award Maandag 11 november 2013 - gewonnen met een foto van trilhaartjes Beeldend kunstenaar Jacomijn van een silicoon vermengd met magne- den Engelsen heeft de competitie tische nanodeeltjes. ‘Artificial Life’ heet gewonnen die de Kunstcommissie de foto, gemaakt met een elektronen- van de TU/e uitschreef voor een microscoop die eenvoudig gezegd een staatsieportret van koning Willem- beeld vormt uit de weerkaatsing van Alexander. De Kunstcommissie elektronen. Dit geeft alleen contrast; en het College van Bestuur kozen het oorspronkelijke, ruwe zwart-wit haar werk onder meer vanwege de plaatje is met de microscoop bewerkt gebruikte techniek, houtsnede, en onder andere voorzien van kleur. waardoor het portret volgens de jury een wat ‘technische’ uitstraling heeft. Realitysoap volgt Eindhovense TU/e-studenten willen grootste techniekstudenten ijskoepel ooit bouwen Dinsdag 5 november 2013 - Zes technische studenten in Eindhoven spelen de hoofdrol in de nieuwe realitysoap ‘Campus Eindhoven’, vanaf begin 2014 te zien op Omroep Brabant. De TU/e levert drie van de zes studenten, de andere drie hoofdrolspelers komen van Fontys. De televisieploeg volgt de studenten tijdens hun studie en ‘buitenschoolse’ bezigheden, bijvoorbeeld in het Woensdag 6 november 2013 - Twee afstudeerders bij Bouwkunde willen de grootste verenigingsleven. De makers en de ijskoepel ooit bouwen. Eind december vertrekken Jorrit Hijl en Roel Pluijmen naar onderwijsinstellingen willen onder Finland om daar met een grote groep vrijwilligers een koepel te realiseren met -aan meer een andere kijk op technische de basis- een diameter van dertig meter. Ze maken hiervoor gebruik van ijs dat is studenten geven en Eindhoven als versterkt met houtvezels. De beoogde koepel wordt zo’n tien meter hoog. studentenstad onder de aandacht brengen. 4 | Gelinkt 14 november 2013

Van mathematiek naar musical

De TU/e: dagelijks het tweede thuis van zo’n tienduizend studenten en medewerkers. Een relatief kleine gemeenschap, met ontelbare banden tussen de leden - zakelijk en/of privé. In ‘Gelinkt’ laten we steeds twee van hen aan het woord over hun relatie met elkaar en de universiteit.

Of ze ooit terugkeren naar de wiskunde, daar hebben ze hun twijfels bij. Met bijlessen misschien, het onderwijs is tenslotte “ook echt entertain- ment”. Cursor sprak met Wouter van der Horst, Ger Savelkoul en Rob Ritzen (op de foto van links naar rechts): wiskundigen van huis uit, maar het meest in hun element op de planken van het theater.

Natuurlijk hadden ze ooit hun Ger had intussen al de nodige Ruim tien jaar voorziet de entertain- geeft hij toe: “Ik zou niet in dit vak redenen om voor Technische podiumervaring opgedaan als mentsector inmiddels in Gers brood zitten als ik niet een heel groot ego Wiskunde te kiezen. “Ik heb het zanger van Midnight Run. “Ik werkte op de plank. Momenteel is hij te had dat regelmatig gestreeld moet puzzelen altijd leuk gevonden, het twee jaar bij ASML toen ik dacht: ‘Ik zien in de dinnershow ’21 On Air’ worden; ik ben best een haantje. rommelen met getallen”, verklaart schreeuw nu al een tijd mijn stem in Hilversum en is hij zanger van Maar wel een haantje dat mensen Wouter (31), die in 1999 aan zijn kapot bij de band, laat ik zangles coverband De Helden. De afgelopen scherp wil houden en één op één wil TU/e-opleiding begon. Ook voor de nemen’.” Via-via belandde hij op de jaren speelde hij rollen in grote raken. Ik neem mezelf misschien niet vier jaar later gestarte Rob (28) is de Tilburgse MusicalAllFactory, waar producties als We Will Rock You, altijd even serieus, maar het vak wél”. wiskunde “een grote liefde” - al was hij in 2002 voor het eerst op de Ciske de Rat en Jesus Christ Superstar; hij naar eigen zeggen als student planken stond in Jesus Christ ook bereikte hij in 2003 op tv de “niet briljant. Bovendien was ik druk Superstar. Het keerpunt, stelt hij: finale van Una Voce Particolare en “Als ik pop met heel veel nevenactiviteiten”. “Ik was Judas, zong ‘Heaven on deed hij in 2007 mee aan Idols. zou zingen, Ger haakt vlot in: “En nu, in de their minds’ en the crowd went musical, ben je vooral druk met bananas. Zevenhonderd mensen Over zijn deelname aan The Voice zou niemand níchtenactiviteiten”. die je keihard en direct credit geven of Holland in 2011 lijkt hij minder voor wat je op dat moment hebt praatgraag. “Vier stoelen die niet een plaat De 38-jarige Ger begon zijn studie gedaan - dat vond ik heel bijzonder. omdraaien - dan ben je na ander- kopen” in 1993, al was hij liever naar het Toen ging er een knop om”. halve minuut zingen gewoon conservatorium gegaan. “Maar als geknákt.” Domme pech misschien, ik daar thuis over begon, kreeg ik zoals hij van anderen hoorde: “In Ook Wouter auditeerde de voorbije met de roede.” Technische Wiskunde “Vier stoelen de opnames voor onze auditiereeks jaren bij tv-talentenjachten, maar was “hard werken”, herinnert hij zich. die niet waren veel kandidaten doorgegaan. dan bij ‘Op zoek naar Joseph’ en “Ik heb het minimaal gehaald.” Roel van Velzen zei nog dat hij ‘Op zoek naar Zorro’. En al schopte Wel ging hij aanvankelijk in het vak omdraaien, eigenlijk niet wist waarom hij niet hij het niet tot de televisie-uitzen­ aan de slag, als statisticus bij ASML. dan ben je was gedraaid. Maar wat heb ik dingen, leerzaam vond hij het wel: “Ah, de mákkelijke wiskunde?”, daaraan?”. “Het is niet alleen een kwestie van kaatst Rob grijnzend terug. gewoon geknákt” Een deuk in zijn ego was het zeker, een aardig potje kunnen zingen, zo Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl Gelinkt | 5

Van mathematiek naar musical

werkt het bij tv niet. Ik weet dat ik Love Never Dies. Dat past meer bij nagedacht, “daar had ik toch een kwam, had Rob in een ‘toi-toi-toitje’ echter uiteen toen de beoogde beter ben dan sommige andere mij en mijn stem”. “Jij bent écht beetje een beeld van glitter-glamour- nog op het hart gedrukt auditie te landelijke studentenmusical The kandidaten die wél zijn doorgegaan”. een musicalnerd”, grijnst Ger. showpakjes bij”. Toch nam hij doen voor de MusicAllFactory. Scarlet Pimpernel wegens “te groot Rob waagde eveneens een poging The Phantom of the Opera was zangles en debuteerde hij in 2006 Een advies dat na haar dood “extra financieel risico” voorlopig werd voor de rol van Zorro, “maar het was tevens de eerste musical die Rob in Jekyll & Hyde. “Als ik nu opnames waardevol” werd en dat hij ter harte afgeblazen. voor mij gewoon te vroeg. Ik had als achtjarig jongetje zag, “dat terugzie, denk ik: ‘schandalig’. nam. “Echt een kick”, zo bestempelt de stem niet”. Voor bijvoorbeeld heeft zóveel indruk gemaakt. Ik zat totaal niet in het moment, hij de lessen, “en enorm leerzaam”. Wouter is momenteel wél vol aan The Voice zou hij zichzelf niet snel Dat grootse en pompeuze - en dan had amper techniek, deed alles Alleen dansen blijft een teer puntje, de bak met de musical Rent, die 27 opgeven: “In het algemeen denk ik die man die zo gekweld is. Het lijkt heel overdreven.” Sowieso is erkent hij, waarbij hij niet zelden november op het TU/e-terrein in dat mensen die de musicalwereld me een prachtige rol om een keer hij bescheiden over zijn eigen vergeleken wordt met Wouter, die première gaat. Hij speelt een in willen, er het type niet echt voor helemaal ín te gaan hangen, om podiumprestaties: “Je bent zo eerder ook de MusicAllFactory hoofdrol, maar is tevens één van zijn. Mijn stem leent zich voor musical. naast dat lelijke gelaat en de goed als je publiek je vindt.” volgde. Lachend: “En dat is geen de initiatiefnemers. “Ik organiseer Als ik pop zou zingen, zou denk ik moordlustige kant ook de heel compliment.” liefst musicals waar ik zelf ook niemand een plaat kopen”. mooie artistieke kant van die Hoogtepunt voor zowel Rob als graag ín zou willen staan.” Om die donkere figuur te laten zien. Daarin Wouter was TU/e’s lustrummusical reden ziet Wouter, operational Rob is net begonnen als evenemen- schuilt voor mij de schoonheid van Moulin Rouge in 2011. “Heel intens. “Liever geen manager bij een it-bedrijf, het van tenbegeleider bij Muziekgebouw het vak.” Toen het doek na de laatste onderdeel van een professionele carrière op de Eindhoven. Dit nadat hij bedankte voorstelling dichtging, misten we planken ook niet gauw komen: voor een promotieplek bij Philips, Ook Wouter kruipt graag in de huid elkaar al”, vat Rob samen. Wouter: andermans “Ik vind het leuker om een aantal waarvoor hij onder meer zijn van een ander, “het is leuk om “Zelfs als je voor je gevoel heel keer een show op mijn voorwaarden opleiding aan de MusicAllFactory bijvoorbeeld anders te denken en klote had gespeeld, kon je het machinerie” te kunnen doen dan onderdeel te had moeten opgeven. Toch zou hij bewegen dan jij zelf doet”. Hij is eigenlijk niet vernachelen. Je werd zijn van andermans machinerie.” liefst een betaalde loopbaan óp het naar eigen zeggen een laatbloeier echt opgetild door het geheel.” Al deed hij met diverse orkesten en toneel willen - zij het in andersoortige als het om de podiumkunst gaat, koren al aardig wat podiumervaring producties en rollen dan Ger: “Ik ben ging bijvoorbeeld pas tegen het Hoofdrolspeelster Sanne Gresnigt, op, Rob zou maar wat graag vaker meer van het klassieke - van Evita, einde van zijn studie bij Doppio. die een maand na de voorstelling op de planken staan. Zijn laatste Interview | Monique van de Ven The Phantom of de opvolger daarvan, Over musical had hij nooit echt bij een auto-ongeluk om het leven theaterdroom spatte vorige maand Foto | Bart van Overbeeke 6 | Onderzoek 14 november 2013

‘Data science is goud voor deze regio’

Interview | Frits van Otterdijk geniet”. Je moet wel ruggengraat “Het antwoord is simpel. Je hebt Foto | Bart van Overbeeke hebben, voor dingen blijven staan. geen keuze. Dus zorg er maar voor Maar ik denk dat ik extreem “Wij hebben dat het wordt wat jij wilt. Als jij het plooibaar ben. Ik ben gericht op alles in huis niet doet, doen anderen het. Er is Na twintig jaar als parttimer met een leerstoel is het zover. oplossingen, actie. Directe conflicten wereldwijd zoveel ontwikkeling op Emile Aarts treedt toe tot het gilde van hoogleraren dat in voltijd moeten voor mij altijd een inleiding om koploper dit gebied, er zijn zoveel krachten werkt aan de TU/e. Waarmee -eindelijk- zijn intreerede een feit wordt. hebben in een hogere doelstelling. die het in een bepaalde richting Tenzij iemand onacceptabel gedrag in data science stuwen, positief of negatief. Je kunt Morgen -vrijdag 15 november- vertelt de decaan van de faculteit vertoont op intermenselijke basis.” te worden” het niet tegenhouden. Als je zou Wiskunde & Informatica over een van zijn vakgebieden: data science. Data science als hoofdmotief. besluiten dat je niet meer meedoet Ingepakt in een laag van elan, Maar de decaan blijft niet hangen in de wereld van internet of mobiele Een fijne neus voor actualiteit kun discussie over het gebruik en vooral ambitie, hoop en vooruitgang. in het verleden. Liever praat hij telefonie dan zet je jezelf totaal je hem niet ontzeggen. Lef evenmin. misbruik van data doen oplaaien. Daarover gaat een groot deel van over de toekomst. “Wij gaan in een buiten de wereld. Er zijn mensen die Prof.dr. Emile Aarts zal een groot Er zijn minder risicovolle thema’s zijn intreerede. “Ik start in mijn samenleving leven die ‘always on’ is. dat doen, die kunnen best gelukkig deel van zijn intreerede besteden voor een intreerede te bedenken, geboortejaar, 1955, een jaar van Daar komen twee dingen uit voort. worden, maar die zullen niet meer aan data science. Een positief toch? niks. Maar wel het jaar waarin de De nieuwe beroepscategorie data bijdragen aan de ontwikkeling van epistel over de prachtige kansen “Nee, liever geen verhaal over Emile oprichter van Apple ter wereld science en een nieuw soort ingenieur: de maatschappij.” die het relatief nieuwe vakgebied Aarts zelf. Ik heb dertig jaar in het kwam. Het eerste jaar dat het woord de data scientist. offreert. Terwijl juist op dit moment bedrijfsleven gezeten. Daar speelt artificial intelligence valt. Kleine Wij hebben aan deze universiteit Met zijn allen online aan de een wereldwijde rel woedt over de een individu geen rol. Dat is fijn dingen die nu heel betekenisvol alles in huis om daarin koploper keukentafel? ongebreidelde en illegale spionage werken. Heb je niet met die ego’s geworden zijn. Het jaar staat ook te worden.” “Ik wil geen advocaat zijn van door de Amerikaanse veiligheids­ te maken. Ik heb geleerd om enorm voor enorme groei, de minirok, een maatschappij waar totale dienst NSA. Die viste afgelopen jaren ‘resilient’ (veerkrachtig, red) te zijn. vliegverkeer met straalvluchten. Data kunnen de mens dienen, vervreemding een feit is. Tijdens miljoenen data op van onwetende Volgens het Chinese spreekwoord Hoop en vertrouwen in techniek maar zetten we onze privacy een paneldiscussie maakte een burgers en politici. Het heeft de “De eik vreest de storm, het riet stond centraal.” niet te veel op het spel? Finse filosoof ooit een opmerking Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl Onderzoek | 7

die me bijna tot tranen toe roerde. maart 2012 waarin de president gebeuren waardoor het illegaal dat hetzelfde publiek het liefst op Het is ook een vak waarin multidisci­ ‘Mijn telefoon geeft mij de kans 200 miljoen dollar ter beschikking data verzamelen voorkomen wordt. stap gaat in een omgeving waarvan plinaire elementen een rol spelen. om ieder moment op de dag, waar stelt voor de versnelde ontwikkeling We hebben op de TU/e kennis men weet dat er cameratoezicht is. Met een totale integratie tussen ik ook ben, mijn geliefde te laten van dit gebied. De hoeveelheid in huis om nieuwe vormen van Je ziet hoe de maatschappij van menselijke en technologische weten dat ik onmetelijk veel van data die nu ter beschikking staat, telefonie te ontwikkelen waarbij mening verandert. Ik ben niet aspecten. Waarbij begrippen als haar hou’. Jaaah, dat is wel mooi is onmetelijk groot. Alle bedrijven afluisteren niet meer kan.” degene die de ethische vraagstukken vertrouwen of gedrag net zo hoor. En het is gewoon waar. zijn intussen in staat om data te zal adresseren in termen van belangrijk zijn als algoritmische Natuurlijk heeft het ook een genereren. Loggen hun files, loggen oplossen. Dat is niet mijn gebied. security, of datacenters. Dat maakt donkere kant. Zoals altijd. Maar de gegevens. Een mooi voorbeeld: de “De Maar wij moeten wel ervoor zorgen dat het beroep heel interessant is voordelen zijn zo onmetelijk veel baas van Booking.com zei eens: maatschappij dat de maatschappij meedoet.” voor mensen die verbindende groter dan de nadelen. Als we het ‘Ga mensen niet vragen wat ze interesses hebben. Ook voor vrouwen, goed aanpakken, beheersen we willen, je moet kijken wat ze doen’. verandert Waar staan we over tien jaar die toch vaak worden gezien als een die nadelen en genieten we van de Booking.com volgt daarom op met data science? categorie die de zachte component voordelen.” websites de handelingen van van mening” “Waar de informatica uit de meer aanspreekt. In deze regio is mensen.” wiskunde is gegroeid, zal data data science goud voor ons.” Wanneer kunnen we data science Dan praat je over technologie, science uit de wiskunde en infor- als studie en vakgebied verwachten? Het lijkt erop dat een deel van niet over beleid. matica groeien. Dus krijgen we “Nu. Ik heb evidentie in mijn verhaal die 200 miljoen dollar bij de “Vijftien jaar geleden werden voor faculteiten Data science en zullen Prof.dr. Emile Aarts houdt vrijdag zitten in termen van getallen. NSA is terechtgekomen. het eerst camera’s geïntroduceerd er vacatures in de krant verschijnen 15 november zijn intreerede met de De Verenigde Staten hebben data “Ongetwijfeld. Het betekent dat we in uitgaansgebieden. Mensen voor data scientist. Het zal een titel ‘Always-on’. Dit doet hij vanaf science erkend als een nijpend iets. een gesprek moeten openen over vonden dat affreus, een totale beroep worden waarvan de besten 16.00 uur in de Blauwe Zaal van het Er bestaat een Obama-act van het reguleren hiervan. Er moet iets inbreuk op de privacy. Nu weet ik zeer goed betaald krijgen. Auditorium.

In de rubriek Sluitstuk vertellen afstudeerders over hun afstudeeronderzoek. Sluitstuk Wil je ook in deze rubriek, mail dan naar [email protected].

Schoen geneest voetwonden met koud plasma

De voeten van diabetici zijn vaak aantrekt, wordt behandeld met slecht doorbloed, waardoor ‘koud plasma’, een wolk ionen die eventuele wondjes slecht genezen. bacteriën doodt. Hoe de technologie De bestaande behandelmethodes precies in elkaar steekt, wil Bootsman zijn duur, omslachtig en belemmeren nog niet prijsgeven in verband met de mobiliteit. Student Industrial een patentaanvraag. Je voelt er in Design Rik Bootsman ontwierp elk geval niks van. een therapeutische schoen waarmee diabetici zichzelf “De hele technologie zit verwerkt eenvoudig kunnen behandelen. aan de binnenzijde van de schoen, alleen de aansturende elektronica Ongeveer 20.000 mensen met zit in een losse module waar je de diabetes II hebben last van schoen op moet zetten”, zegt de diabetische voeten: doordat er niet student. “Zo lang de behandeling genoeg zuurstofrijk bloed door de duurt, ziet de drager een blauw voeten stroomt, genezen eventuele pulserend licht. Na een minuut of wonden slecht. Kleine schrammetjes twee lichten de schoenen groen op, kunnen daardoor geïnfecteerd zodat de gebruiker weet dat de raken en leiden tot gevaarlijke schoenen weer uit mogen.” zweren. Amputatie van de voet of zelfs het hele been kan in het Dat koud plasma bacteriën doodt, slechtste geval het gevolg zijn. was al langer bekend. De technologie wordt al gebruikt om medische Aan de bestaande behandelingen instrumenten te steriliseren. kleven nogal wat nadelen. Zo kan De toepassing op diabetische voeten de voet in het gips worden gelegd is nieuw. “Ik vind het leuk om nieuwe om de wond rust te geven, maar dat toepassingen te bedenken voor Rik Bootsman. Foto | Bart van Overbeeke belemmert de beweeglijkheid van bestaande technologieën”, vertelt de drager nogal. Ook het inademen Bootsman. “Aanvankelijk dacht ik Het is een wat banale vraag, maar ook nog niet zeggen dat je het bedrijf werkt het product het van pure zuurstof in een drukcabine aan ingewikkelde mechanische Bootsman had hem zelf ook al daarvoor inzet.” komend jaar verder uit, terwijl is een optie die de zelfredzaamheid constructies, met bewegende bedacht: is de schoen ook te Bootsman als ontwerper betrokken van diabetici niet erg bevordert. borstels of klemmen om de voeten. gebruiken tegen nare luchtjes? De student heeft zijn ontwerp alleen blijft. (EV) In een later stadium bedacht ik “Het zou best kunnen dat het ook nog getest op gebruiksgemak. De ‘diabetische schoen’ van Rik plotseling dat mensen al weten tegen zweetvoeten werkt, ja. Het is Voordat diabetici de behandel- Bootsman is zo gemakkelijk in het hoe ze schoenen dragen. Dat heb ik alleen wel een medisch apparaat. methode kunnen aanschaffen, gebruik dat mensen zichzelf thuis gebruikt. Daardoor is de behandel- Antibiotica zou ook kunnen werken moet deze nog uitgebreid medisch kunnen behandelen. Wie de schoen methode zo gemakkelijk.” tegen zweetvoeten, maar dat wil worden getest. Een investerings- 8 | Onderzoek 14 november 2013

4 brandende vragen Rob Wijnhoven | Electrical Engineering Intelligente bewakingscamera’s

1

Wat zien we van op de cover je proefschrift?

2 Hoe leg je op feestjes waar je onderzoek uit over gaat?

1 | cover

De omslag toont een intelligente bewakingscamera die een videobeeld analyseert. De intelligentie wordt gesymboliseerd door de hersenen in de camera, verbonden met een vision processor, waar de beelden door software worden geanalyseerd. De camera detecteert verschillende objecten in het 3 beeld, waaronder auto’s, schepen en personen. 2 | feestjes Welke persoon, Een camera maakt normaal alleen plaatjes, en techniek of apparaat is heeft geen idee wat hij ziet. Mijn algoritmes analy- seren het beeld en detecteren objecten van een onmisbaar geweest bepaalde klasse, zoals auto’s. Ondanks dat mensen heel goed beelden kunnen analyseren (en voor je onderzoek? het dus heel gemakkelijk lijkt), zijn er nog steeds geen systemen op de markt die robuust objecten kunnen detecteren. 3 | onmisbaar

Het meest onmisbare apparaat tijdens mijn onder- zoek: ons koffiezetapparaat! Een goed experiment begint met de geur van vers gezette filterkoffie. Naast de cafeïneboost heb ik veel te danken aan 4 mijn collega’s en de studenten die ik begeleid heb tijdens mijn onderzoek. Het toepassen van de algoritmes voor diverse klanten en projectpartners heeft veel inzichten opgeleverd, waardoor het Wat heeft puur academische framework ook in de praktijk  écht werkt. samenleving de 4 | samenleving aan jouw werk? Mijn werk wordt al toepast in verschillende systemen: voor het volledig automatisch detecteren en volgen van schepen in de haven van Rotterdam, en voor het analyseren van grote mensenstromen op evene­ menten zoals GLOW en Mysteryland. Dit laatste systeem heeft zich al diverse malen bewezen voor de optimalisatie van de doorstroom en veiligheid voor ‘crowd management’.

(Onder redactie van Tom Jeltes) Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl Onderzoek | 9

Christian Berendsen | Technische Natuurkunde Instabiele vloeistoffilms

1 | cover

Op de omslag kun je zien hoe een dunne laag vloeistof opbreekt: er ontstaan spontaan droge gaten die uiteindelijk uitgroeien tot een druppelpatroon. De afbeelding is een micro­scoop­ opname van een vloeistoflaag die onder een luchtmes (een gordijn van snel stromende lucht) doorbeweegt. Met behulp van de gekleurde interferentielijnen kunnen we de filmdikte meten: in dit geval is die ongeveer 60 nanometer.

2 | feestjes

Ik heb door middel van experimenten en simulaties onderzocht hoe we het opbreken van dunne vloeistoffilms kunnen sturen. Door met luchtstralen, lasers of statische elektriciteit een laagje vloeistof te vervormen, kan ik de verdeling van achterblijvende druppels beïnvloeden.

3 | onmisbaar

Tijdens mijn onderzoek hebben we samen met het team van het Equipment & Prototype Center van de TU/e een spincoater ontwikkeld, waar je doorheen kunt kijken. Met dit apparaat kunnen we een vloeistoffilm aanbrengen en vervormen en tegelijkertijd de hoogteprofielen meten met een hogesnelheidscamera.

4 | samenleving

In de immersielithografiemachines van samenwerkingspartner ASML wordt water gebruikt om de resolutie te verbeteren. Bij hoge scansnelheden blijft dit water als een film op de chipschijf achter en breekt op in druppels. Eén van de resultaten van mijn onderzoek was een manier om sneller te kunnen scannen zonder water achter te laten. Dit idee is inmiddels door ASML gepatenteerd en kan helpen de machines sneller te maken. Het onderzoek is ook nuttig voor het aanbrengen van coatings.

Sonia Gupta | Technische Natuurkunde Zoutschade voorkomen

1 | cover

De omslag laat de effectiviteit zien van een kristallisatieremmer om de vorming van zout- kristallen op stenen oppervlakken te voorkomen. Deze methode kan de zoutschade aan historische monumenten zoals het Colosseum helpen beperken.

2 | feestjes

Veel historische bouwwerken en stenen monumenten worden voortdurend blootgesteld aan de verwerende werking van zout. Zoutschade ontstaat als groeiende zoutkristallen druk uitoefenen op de binnenwanden van de poriën waarin het zout zich bevindt. Dat proces leidt tot scheurtjes en soms zelfs tot het uiteenvallen van delen van het materiaal. Het doel van mijn onderzoek was om het proces van zoutkristallisatie binnenin poreuze bouwmaterialen beter te begrijpen en om te testen of met een kristallisatieremmer zoutschade kan worden voorkomen. We hebben een effectieve methode (namelijk sproeien) en de omstandigheden bepaald waarbij de kristallisatieremmer het best werkt. Ook hebben we aangetoond dat de remmer de hoeveelheid gekristalliseerd zout in het materiaal doet afnemen, en dat het dus in principe kan worden ingezet tegen zoutschade.

3 | onmisbaar

We hebben een speciaal ontworpen NMR-opstelling (Nuclear Magnetic Resonance) gebruikt, waarmee we diverse zoutionen (H, Na, Li) tegelijk kunnen meten. Dankzij dit apparaat hebben we een volledig beeld van zoutkristallisatie en het transport van vocht en ionen in poreuze materialen.

4 | samenleving

De fundamentele kennis die we hebben opgedaan in dit project helpt ons de mysterieuze mechanismen die leiden tot zoutschade te begrijpen. Daarnaast wordt deze kennis in de praktijk toegepast voor restauratie. De komende maand doen we een ‘case study’ van 17e- eeuws metselwerk in ‘De Waag’ in Amsterdam. Dat gebouw is ernstig aangetast door zout. 10 | Mens & Mening 14 november 2013

En ik vind En ik vind

Parkeerbijdrage is kortetermijnwinst Eerste online TU/e-college is al veel ouder

Al maanden is betaald parkeren onderwerp van gesprek onder medewerkers van de TU/e. Het College van Een mooi initiatief, die MOOCs die er gaan komen. Maar ik mag Bestuur wil met de invoering hiervan bereiken dat er minder auto’s op de campus komen om hiermee onder hopen dat de lezer van Cursor het ‘nieuwe’ van dit initiatief met meer de CO2-uitstoot te verminderen. kritische argwaan bekijkt. Dit zijn namelijk niet de eerste online colleges die de TU/e geeft. De behandeling van het Mobiliteitsplan in de universiteitsraad is al enkele malen uitgesteld. Waarom is niet In 1993 ontwikkelde ik het eerste online collegedictaat van de TU/e, geheel duidelijk, maar dat het een gevoelig onderwerp is, zal iedereen beamen. het college 2L670, Hypermedia Structures and Systems. Het ging niet Ik had begrepen dat de TU/e vooral gecharmeerd was van het mobiliteitsplan van de Erasmus Universiteit in alleen over hypertext, het bestond ook uit hypertext, met behulp van Rotterdam. In hoofdlijnen ziet de regeling er daar als volgt uit: medewerkers van die universiteit, de holding HTML en een eigen webserver, open beschikbaar voor de hele en andere bv’s betalen daar sinds juni van dit jaar één euro per dag. Dit bedrag loopt op naar 2,50 euro in 2015. wereld, met ingebouwde multiple choice-toetsen en afgesloten met een opdracht die online te downloaden was en ook online (eerst via De opbrengst wordt in een Mobiliteitsfonds gestort waaruit weer alternatieve vervoersregelingen worden email, later via een LMS) ingestuurd moest worden. betaald. Medewerkers onder schaal 7 worden onder bepaalde voorwaarden tot 2015 ontzien en er is voor Het college trok al snel studenten uit Antwerpen, Tilburg, Delft, Twente deze groep ook een compensatieregeling. Het Mobiliteitsplan dat nu in Eindhoven op tafel ligt voorziet niet en ook de Open Universiteit aan. Vanwege een deeltijdaanstelling in in dit soort regelingen, dat lijkt mij een gemiste kans! Antwerpen konden alle studenten uit Vlaanderen en Nederland een geldig tentamencijfer krijgen. Het was dus niet alleen een ‘Massive Persoonlijk heb ik zeer veel moeite met betaald parkeren op de campus; waarom medewerkers opzadelen Open Online Course’, je kon in twee landen ook een certificaat krijgen. met de zoveelste lastenverzwaring? Een ander bezwaar betreft de bereikbaarheid van de TU/e met het Met de TUDelft, UTwente en Open Universiteit werd (in 1996) een openbaar vervoer. De TU/e ligt dicht bij het station, maar voordat je met het openbaar vervoer in Eindhoven overeenkomst gesloten dat zij elk ook een open online college ter bent, ben je waarschijnlijk een factor 3 meer tijd kwijt dan dat je met de eigen auto was gegaan. beschikking zouden stellen. Die colleges zij echter nooit van de grond gekomen. Het CO2-verhaal is in mijn ogen onzin; die paar auto’s die minder door de stad of de regio rijden, zullen In 1999 ging Cursor al een eerste keer de mist in door een online echt geen significante bijdrage leveren aan een beter milieu. De TU/e zou beter werk kunnen maken college van prof. Egbert-Jan Sol (van de faculteit Bedrijfskunde, van het verminderen van de uitstoot van broeikasgassen door het gebruik van duurzame energiebronnen. thans IE&IS) als eerste internetcollege van de TU/e te bestempelen. Maar ja, dit kost geld en het andere levert op korte termijn geld op. Dan lijkt de keuze snel gemaakt! Het bericht dat de TU/e in 2014 gaat starten met een eerste Open Aan de Erasmus Universiteit heeft de U-raad adviesrecht op het parkeerbeleid, in Eindhoven weten we Online College is dan ook niet echt een verrassing. nog niet hoe dit geregeld gaat worden. Ik heb begrepen dat nu het Instellings Gebonden Overleg (IGO) Natuurlijk is het nieuw, voor een jonge internetgeneratie met kort aan zet is. Voor zo’n ingrijpende maatregel lijkt me al die onzekerheid niet echt bevorderlijk. geheugen, maar niet voor de vele honderden studenten uit Vlaanderen en Nederland die in de voorbije twintig jaar al een open online Wil Linders | faculteit Wiskunde & Informatica en lid van de personeelsfractie PUR college aan de TU/e hebben gevolgd.

P.S. Deze inzending is op persoonlijke titel en geeft op geen enkele wijze de mening of visie van de Paul De Bra | hoogleraar Informatiesystemen (i.h.b. databases universiteitsraad weer. en hypermedia)

Algemeen In this master class you will improve of thin liquid films on partially- Donderdag 21 november, 16:00 uur, your performance skills. wetting substrates” CZ4: promotie M. Mirzaei MSc (W) ICMS | University professor Lectures, Date: 20 January, 2014 - Dutch version; Promotor(en): prof.dr. L.P.H. de part III: Maarten Steinbuch 23 January, 2014 - English version UNIVERSITEITS- Maandag 18 november, 16:00 uur, Goey en Caring cars and curing robots Information: Harry van de Wouw (3126; BERICHTEN CZ5: promotie ir. M.M.E. Koenigs (ST) Titel proefschrift: “Tagging molecular 21 November, 10.30h, Ceres 0.31 email [email protected]) Promotor(en): prof.dr. R.P. Sijbesma clouds in turbulent air” Pick-and-place machines used en prof.dr. E.W. Meijer in the semiconductor industry Training ‘Intercultural Titel proefschrift: “Structure, Maandag 25 november, 14:00 uur, challenge the frontiers of mecha- Communication & Cooperation’ morphology and mechanical CZ4: promotie G.Z. Dane MSc (B) tronic design and systems and This training is especially for PhD properties of supramolecular Promotor(en): prof.dr. H.J.P. control theory and practice. Further, students in their first year, ideally hydrogels” Timmermans medical robotics can greatly benefit just after the start of your research. 15 jaar bij de TU/e gewerkt en Corné Titel proefschrift: “Time and Money from the experiences of the high The objectives are to help you maar liefst 44 jaar. Hun laatste Dinsdag 19 november, 16:00 uur, Allocation Decisions in Out-of-Home tech motion systems industry, and communicate and work successfully werkdag is donderdag 28 november. CZ4: promotie T.Y.N. Dang MSc (ST) Leisure Activity Choices” an eye surgical robot with haptics across national and cultural borders Wie afscheid van hen wil nemen, is Promotor(en): prof.dr.ir. M. van Sint will be shown as an example. Other in a Dutch academic environment. die dag van harte daartoe uitgenodigd Annaland Maandag 25 november, 16:00 uur, challenging applications in need of Date: 23 January, 2014 tussen 10.00 uur en 12.00 uur, Titel proefschrift: “Micro-fluidized CZ4: promotie ir. K.C. Kuiper (TN) advanced design and modeling and More information: Vincent Merk onder het genot van een drankje en bed membrane reactors: An Promotor(en): prof.dr. B. Koopmans control are fuel-efficient vehicles (phone 2319; email [email protected]). stukje gebak. Locatie: Hoofdgebouw experimental investigation into en prof.dr.ir. H.J.M. Swagten (including ultra-clean engines), -1.42 (voormalige dictatenverkoop). hydrodynamics and mass transfer” Titel proefschrift: “Exciting spins vehicle electric and hybrid power Workshop ‘Using Clickers in Revealing nonlocal effects in trains, and plasma fusion processes Teaching’ Bureau voor Promoties Dinsdag 19 november, 16:00 uur, ultrafast magnetization dynamics” (ITER). Finally, the 2012 World In this workshop the software en Plechtigheden | CZ5: promotie M.J. Murdoch MSc Champion Soccer Robots (midsize) accompanying the clickers is Promoties (IE & IS) Maandag 25 november, 16:00 uur, will also be discussed as an discussed and there is ample time Maandag 18 november, 14:00 uur, Promotor(en): prof.dr. I.E.J. CZ5: promotie ir. R.G.J. Wijnhoven (EE) example of advanced motion control to practice with the software. CZ4: promotie J. Chen MSc (ST) Heynderickx en prof.dr. W.A. Promotor(en): prof.dr.ir. P.H.N. de With for high tech systems. Date: 10 December 2013 Promotor(en): prof.dr.ir. J.C. Schouten IJsselsteijn Titel proefschrift: “Object Catego­ Information: Esther Vinken (phone Titel proefschrift: “Direct Propene Titel proefschrift: “Human-Centered rization and Detection and their DPO / TEACH: Teaching Support for 3117; email [email protected]). Epoxidation over Gold-Titania Display Design Balancing Technol- Application in Surveillance” TU/e staff | Training ‘Assessment Catalysts: Kinectics and Mechanism” ogy & Perception” using Rubrics’ For all DPO/ Teach training Dinsdag 26 november, 16:00 uur, How to assess a presentation, More information at the website Maandag 18 november, 14:00 uur, Woensdag 20 november, 16:00 uur, CZ4: promotie S. Porrazzo MSc (EE) a case study or a portfolio? This DPO ‘Career and Development’. CZ5: promotie S. Cenani Durmazo- CZ4: promotie M.A. León Matheus Promotor(en): prof.dr.ir. A.H.M. van training addresses instruments Registration is possible at glu MSc (B) MSc (ST) Roermund to assess skills and attitude by tue.opleidingsportaal.nl. Promotor(en): prof.dr. H.J.P. Promotor(en): prof.dr.ir. J.C. Titel proefschrift: “Power and area means of rubrics. Participation by teaching staff Timmermans Schouten efficient reconfigurable ADCs” Date: 12 December, 2013 of the TU/e is free of charge. Titel proefschrift: “Modeling Titel proefschrift: “Catalytic Foam Information: Carry van Weert Cognitive Learning of Urban Stirrers for Multiphase Processes” Dinsdag 26 november, 16:00 uur, (5690; email [email protected]). Networks in Daily Activity-Travel CZ5: promotie M. Milosevic PDEng MENS Behavior” Woensdag 20 november, 16:00 uur, (ST) Master class ‘Performance skills’ CZ5: promotie S. Gupta MSc (TN) Promotor(en): prof.dr.ir. A.B. de for TU/e lecturers Dienst Interne Zaken | Maandag 18 november, 16:00 uur, Promotor(en): prof.dr.ir. K. Kopinga Haan Besides the content, the impact Afscheid Nel en Corné Scheepers CZ4: promotie ir. C.W.J. Berendsen (TN) Titel proefschrift: “Sodium chloride Titel proefschrift: “Extraction based of your lecture on your students, Na een lang dienstverband nemen Promotor(en): prof.dr. A.A. Darhuber crystallization in drying porous strategies for energy efficient salt or colleagues at a conference, Nel en Corné Scheepers tegelijk Titel proefschrift: “Controlled media: influence of inhibitor” concentration” depends largely on your performance. afscheid van de TU/e. Nel heeft ruim deformation, rupture and dewetting Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl Mens & Mening | 11

TUssen de oren

In Cursor worden iedere twee weken studenten, docenten, labs, technische De machine, artefacten, de werkomgeving, het weten­ schappelijk bedrijf, de campus, het onder- wijs en websites onder een psychologische loep gelegd door de medewerkers van een mens TU/e-opleiding Psychology & Technology. Illustratie | Sandor Paulus

In 1747 publiceerde de Franse filosoof en arts Julien Offray de la Mettrie een gedurfde verhande­ Zaterdag 2 november 2013 kwam Cliff Nass door een ling getiteld ‘L’homme machine’ -de mens, een machine- waar hij de stelling poneerde dat de Intermenselijk hartstilstand om het leven, tijdens een wandeling mens in essentie een materieel wezen is, en dat ook ons denken en voelen tot eigenschappen in de buurt van Lake Tahoe. Hij was open, warme, van die materie te herleiden zijn. Ofschoon het boek indertijd op veel weerstand stuitte, vooral contact tussen humoristische, en bijzonder intelligente man - wars vanuit religieuze hoek, was het geen toeval dat het in de achttiende eeuw verscheen. Dit was van hiërarchie en status, vrijgevig met ideeën, en altijd de tijd dat de mens een spiegel kreeg voorgehouden dankzij een verscheidenheid aan mechanisch mens en geestdriftig vertellend over zijn laatste experimenten zeer complexe, op mensen lijkende robots, toen nog automatons geheten. computer op het raakvlak tussen psychologie en technologie. Ik koester warme herinneringen aan ons laatste gesprek, Zo’n twintig jaar geleden, tweeënhalve eeuw na De la Mettrie, werd die spiegel omgedraaid. een aantal jaren geleden alweer. Het ging over de psychologie en ethiek van zelfsturende auto’s, De Amerikaanse communicatiewetenschapper Cliff Nass introduceerde het idee dat we aan en of het niet eens tijd werd om Asimov’s drie welbekende wetten van (fictieve) robotica van machines, en met name aan computers, sociale en emotionele eigenschappen toedichten - een wetenschappelijk fundament te voorzien. De machine, die zijn lichaam was, liet hem in de in zekere zin de essentie van wat ons mens maakt. In een serie slimme experimenten lieten steek. De mens leeft voort in onze gedachten. Nass en zijn collega’s zien dat de regels van intermenselijk contact ook opgaan voor de relatie tussen mens en machine. Dat we ons beledigd of juist gevleid kunnen voelen door een computer, dat we beleefd zijn tegen computers, dat we een computer een persoonlijkheid toedichten, en zelfs ook een geslacht. De machine als mens. Wijnand IJsselsteijn is hoogleraar Cognition and Affect in Human-Technology Interaction

UR-podium Jij blij, wij blij

De gemiddelde student houdt van vinden op de TU/e. Beter zelfs: Onlangs was er weer een dergelijk stappen ondernomen worden. koffie. Zijn of haar dag begint met de ESR deelt elk kwartiel gratis koffierondje en de ESR heeft veel Vaak zijn er veel puntjes waarmee een kop cafeïne en dat gaat zo de koffie uit om de student in deze gehoord om de komende weken een universiteitsraad niets kan. hele dag door. Dat is ook wel te behoefte te voldoen. Misschien mee aan de slag te gaan. Bijvoor- Die spelen we dan door naar de zien aan de lange rijen voor de heb je ons al voorbij zien komen beeld over het Bachelor College: betreffende dienst. Neem nou koffieautomaten in pauzes tussen in een van onze eerste zogeheten tussentoetsen, USE en het OASE: een mailtje richting Dienst de colleges en de lunchpauze zelf. ‘koffierondjes’. Die zijn in het basisvak Design zijn favoriete ICT vliegt eruit met wat we gehoord Wat zou er gebeuren als er opeens leven geroepen om het voor jullie onderwerpen op het moment. hebben. geen koffie meer was op de TU/e? makkelijker te maken naar ons toe Ten eerste zouden veel meer te komen met punten waarvan je Maar ook zaken rondom het Dus: een extra reden om te studeren studenten dan thuis -mét koffie- denkt: “Hé, dit loopt niet lekker MetaForum: het langlopende in het MetaForum: de ESR zal weer de videocolleges kijken, maar ten en kan wel beter”. WiFi-probleem en het tekort aan langskomen met koffie en thee en tweede gaan studentenfracties stoelen. De laatste veelgehoorde tegelijkertijd kun jij bij ons je ei Eindhovense Studentenraad (ESR) WiFi-problemen onderwerpen betreffen de kwijt. Jij blij, wij blij. en Groep-één natuurlijk zorgen internationale student: huisvesting Lucas Otten, Eindhovense studentenraad dat die koffie terugkomt. en te weinig en begeleiding bij binnenkomst. Even terug naar het heden: Nadat wij alles grondig bekeken gelukkig is er nog altijd koffie te stoelen hebben, moeten er natuurlijk

Lars Beke | fractievoorzitter Groep-één 12 | Focus 14 november 2013

Tekst | Norbine Schalij Foto’s | Bart van Overbeeke Illustratie | Sandor Paulus

Komende dinsdag, 19 november, is het Wereldtoiletdag. Dat lijkt grappig, maar Do you give is zeer serieus bedoeld. Sanitair is een mensenrecht. Eén op de drie wereldburgers a shit? heeft echter niet de beschikking over een toilet. Om hier aandacht voor te vragen en het taboe op toiletten te doorbreken, heeft de Verenigde Naties de Wereldtoilet- dag -in 2001 ingesteld door de Wereld­ toiletorganisatie- omarmd. Cursor beseft dat TU/e’ers niet hoeven mopperen over hun sanitaire voorzieningen, maar hoort ze dat toch doen. Reden om eens in het riool te duiken. Koninklijk toilet | 1.200 euro voor een bril is veel, 25.000 gulden voor een tijdelijk toilet in een tijdelijk gebouw, dat is pas veel. Dat vond tenminste de Rekenkamer in 1958. Het jaar ervoor is voor koningin Juliana voor dat bedrag een Koninklijk toilet gebouwd bij het Paviljoen, dat zij zou openen. De hofdames die vooraf polshoogte kwamen nemen, eisten een geschikte ruimte waarin de vorstin zich kon opfrissen.

Eenvoudige, voor studenten bedoelde sanitaire voorzieningen halen die Koninklijke standaard niet, zo lieten de hofdames discreet doorschemeren, staat in ‘de kleine TU/e encyclopedie’. Na het bezoek van Juliana is het toilet weer afgebroken. Het kwam de THE op een reprimande te staan. Wanneer Invalidetoiletten | Er zijn 25 toiletten voor een lid van de Koninklijke familie mindervaliden in 23 gebouwen. Die in Laplace is het bij een TU/e-bezoek tegenwoordig meest bijzonder; daar zit een heel speciale bril op. naar het toilet moet, gebeurt dit Deze 1.200 euro kostende wc-bril spoelt en droogt waarschijnlijk in het Auditorium. de billen en is jaren terug gemonteerd voor een Daar is een ingang voor ‘hoog (inmiddels oud-)medewerker die geen armen heeft. bezoek’.

Persoonlijke hygiëne | Om de handen te wassen wordt aan de TU/e jaarlijks 2.303.002 maal het zeeppompje ingedrukt. Toch wast 1 op de 3 Nederlanders zijn handen niet na een toiletbezoek, volgens het Britse onderzoeksbureau Opinion Matters (september 2013). Ook berekenden zij dat Nederlandse werknemers meer dan 33,5 uur per jaar in de toiletruimte van het bedrijf doorbrengen. Bij de sanitaire stop gebruikt 1 op de 7 Nederlanders zijn mobiele telefoon, leest 1 op de 30 kranten en surft 1 op de 20 op het web. Papier | Jaarlijks verbruiken TU/e’ers 46.608.064 vellen toiletpapier. Dit papier is zorgvuldig uitgezocht in 2011. Omdat de TU/e erg veel last had van verstoppingen is zowel het rioolstelsel als het papier bestudeerd. Martine de Graaf (Dienst Interne Zaken) en Cor Smits (Dienst Huisvesting) hebben in 2011 verschillende soorten van meerdere fabrikanten getest op ver- pulverbaarheid. Ze stopten de velletjes in flesjes water en schudden tot ze wisten of het papier verpulverde. Sinds 1-1-’12 is er 100% cellulose­ papier in plaats van recyclepapier - waar veel lijm in zit dat niet oplost. Daarbij ontstaan proppen en die verstoppen de boel. Cellulosepapier is dun, eenlaags papier. “Hoe zachter, hoe meer papier mensen pakken.” Imtech heeft daarnaast de knelpunten in het Urinesteen | In de tijd dat het in de mode was water te besparen -we praten over midden jaren negentig- is de rioolstelsel opgelost: een bochtje verruimd, doorspoelhoeveelheid water teruggezet van 9 naar 6 liter. In 2012 maakte de TU/e deze aanpassing ongedaan. een T-stukje vervangen en bovenal: “Om urinesteen, dat de riolering verstopt, te voorkomen moet er een flinke waterdoorstroming zijn”, zegt Ad van het urinesteen is weggehaald. Rooij, contractregisseur van werktuigbouwkundige contracten bij Dienst Huisvesting. Hij houdt zich bezig met klimaatinstallaties en sanitair. Voor de bouw, verbouw en onderhoud van toiletten moet je bij Van Rooij zijn. Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl Focus | 13

Do you give a shit?

Vies | De smerigste toiletten vind je in de Bunker. Bij Demos zijn roestvrijstalen pisbakken, die zijn zo hufterproof mogelijk. SSRE heeft ook vieze wc’s.

“Wat er niet in de potten gevonden wordt! Glas, complete wc-papierrollen, blikjes en zelfs T-shirts en sokken. In heel veel urinoirs zie ik kauwgum”, zegt Ad van Rooij van Dienst Huisvesting. Schoonmaakploegen vinden maandverband in de potten, poep aan de muur, aan de zijkant van de pot en op de grond. Kots is ook niet onbekend op vrijdagochtend.

Hurktoiletten | De TU/e heeft een dameshurktoilet en een herenhurk- toilet, speciaal gebouwd voor die internationale studenten en medewerkers die maar niet kunnen wennen aan een zittoilet. Zodra een hurktoilet verstopt is, gaat hij op slot Urinoirs | De meeste urinoirs hebben een knop en hij gaat pas open die de plasser zelf moet indrukken. Dat vergeten wanneer Imtech het sommigen wel eens. In Laplace, Auditorium en probleem opgelost Potentiaal zijn urinoirs die automatisch spoelen. heeft.

Foto | Jessica van Lier

Potten | Er zijn aan de TU/e bijna zevenhonderd toiletpotten en meer dan tweehonderdvijftig urinoirs. De TU/e heeft een voorkeur voor een witte pot met zwarte bril zonder deksel. Die zijn er ook het meest. Vooral in de gebouwen die tot de jaren zeventig werden gebouwd. Zie Hoofdgebouw, Potentiaal, Paviljoen, Corona en Impuls. In de twee decennia daarna zijn Gemini (noord en zuid), Traverse, IPO en Laplace gebouwd, daar zie je soms een witte bril. In de nog nieuwere gebouwen vind je toiletten zoals de architect ze tekende. Toilettrivia: Aantal toiletpotten aan de TU/e: bijna 700 Aantal urinoirs: >250 Aantal toiletrolhouders aan de TU/e: 682 Hoeveelheid zeepautomaten: 599 Vierkanter meters sanitairvloer: 4.488,33 m2 Damesverbandcontainers: 236 Incontinentieboxen: 2 Handdoekrolautomaten: 581 Aantal handdrogers <15

Rioolstelsel | Water dat de TU/e verlaat, is verdeeld in een schoonwaterrioolstelsel en een vieswater- rioolstelsel. In het eerste: het regenwater gaat via dakgoten, regenpijpen en straatputjes naar de Dommel. In de tweede verdwijnt het water van de toiletten en wasbakken uit de gebouwen. In het Paviljoen zijn toiletten die ver verwijderd zijn van het hoofdriool, wat het doorspoelen bemoeilijkt. Wanneer ze niet vaak genoeg worden doorgespoeld, blijft het af te voeren spul liggen. Daarom is er een automatische spoelinrichting gemaakt, die om de twee uur alle wc’s doorspoelt. 14 | Uitgelicht 14 november 2013

Doe mij maar een Fristi

Tekst | Judith van Gaal Foto’s | Bart van Overbeeke

Ben je zeventien en houd je wel van een biertje? Dan heb je pech, want vanaf januari 2014 mag je niet meer drinken in het openbaar. Vanwege een wetswijziging verschuift de leeftijdsgrens voor het drinken van alcohol van zestien naar achttien jaar. Zo’n vijftig TU/e-studenten zijn in januari nog geen achttien. Boetes van een slordige duizend euro -voor de schenker- en negentig euro -voor de drinker- liggen op de loer als zij met alcohol gesnapt worden in TU/e-kroegen.

Donderdagmiddag, 17.00 uur. Hét gewoon mocht drinken, dan twee tijdstip om te borrelen aan de TU/e. maanden niet, en daarna weer wel.” Onderin Potentiaal zitten de nodige Toby: “Ik denk dat ik gewoon overal studenten in het Walhalla, de naartoe ga. Ik heb alleen geen faculteitskroeg van studievereniging ervaring om als één van de weinigen Thor van Electrical Engineering. niet te drinken, maar dat is vast ook Vandaag zijn er geen zeventienjarigen, gezellig. Ik word 16 februari 18 jaar vermoedelijk vanwege de tentamens, en 46 dagen is ook weer niet zolang. constateren Teun van den Biggelaar Daarin zit ook nog een tentamen- en Bart Straten om zich heen kijkend. periode, dus eigenlijk komt het Andere dagen zijn het er meer, hartstikke goed uit”, grapt hij. weten de twee, die al bijna vier jaar Deze zeventienjarigen kunnen op geregeld achter de bar staan. Maar de TU/e controle verwachten uit nooit meer dan een ‘handjevol’. drie hoeken: vanuit een vereniging, De tappers zijn ervan op de hoogte vanuit de beveiliging en van BOA’s dat ze vanaf januari niet meer aan (buitengewoon opsporingsambtenaar) jongeren onder de achttien mogen van de gemeente. Het College van schenken. Ze schuwen controle niet. Bestuur heeft vorige week enkele Toch zitten ze nog met vragen. regels afgekondigd, die na overleg Wat als een achttienplusser een met de beveiliging, het Onderwijs biertje bestelt en dat aan een en Studenten Service Centrum en zeventienjarige geeft? Ze verwachten de Federatie Studieverenigingen binnenkort meer te horen van de Eindhoven zijn opgesteld. Daarin borrelcommissaris van de studie­ staat onder meer dat ‘beveiligers vereniging. strenger handhaven tijdens Navraag bij de andere studievereni- evenementen en vaker om legiti­ gingen leert dat daar ook slechts matie vragen’. enkele studenten jonger dan achttien op de borrels komen. Soms enkele eerstejaars, soms externen zoals “We gaan Fontysstudenten of als iemand zeker geen een keer een jongere broer of zus meeneemt. Cosmos, de internatio- politieagentje nale studentenvereniging, geeft aan dat alle bezoekers minstens spelen” achttien zijn. Uit cijfers van het Onderwijs en “Studenten kunnen ons vaker op Studenten Service Centrum blijkt borrels verwachten”, vertelt Mirjam stevig gesprek.” Collegelid mr. Aanvullende maatregelen zijn dat er geboortedatum te zetten om zo dat 48 TU/e-studenten op 1 januari Jahnke, hoofd Safety & Security. Jo van Ham vult aan: “Het gaat ook geen eerstejaars als barvrijwilliger gemakkelijker te kunnen controleren. 2014 nog geen achttien zijn. Zes “We gaan zeker geen politieagentje om de reputatie van de TU/e. mogen worden aangenomen, en Daar staan ze positief tegenover en daarvan worden in januari achttien. spelen”, stelt ze gerust. “Maar we Als gesprekken niet blijken te dat het barpersoneel extra training ze gaan het overwegen. Maar hoe Bij het begin van het collegejaar komen wel geregeld even langs. helpen, dan schuwen we zwaardere krijgt, gericht op assertiviteit. de verenigingen precies gaan zijn het er, vanzelfsprekend, meer. Ook bij de voorbesprekingen van maatregelen niet. En in het uiterste Jim Stolk, president van de Federatie controleren, dat mogen ze zelf Aan het einde van de afgelopen evenementen komt dit onderwerp geval trekken we de vergunning in.” Studieverenigingen Eindhoven bepalen.” introductieweek waren 240 studenten aan bod.” De beveiliging kan bij Maar beiden verwachten niet dat (FSE), is blij met het beleid dat nu is Daar zijn de besturen blij mee. nog geen achttien. allerlei activiteiten en op verschil- het zover komt. Van Ham: “De TU/e uitgestippeld door het College van Antoine Salden, secretaris bij Van lende plekken opduiken: bij de is overzichtelijk, door de kleinschalig­ Bestuur. “Dit is precies in lijn met der Waals: “De borrelcommissies Thijs Visser en Toby Serier -beiden wekelijkse borrels, maar ook bij heid zijn de lijnen vrij kort.” wat wij willen. We hebben duidelijk van de verenigingen verschillen student bij IE&IS- zijn allebei het feest bij de Opening van het Van Ham stelt de diversiteit van de het vertrouwen gekregen, gezien in karakter en in aanpak. Daarom zeventien in januari. Thijs: “Ik vind Academisch Jaar, in de sportkantine verenigingen te respecteren en het het feit dat het CvB geen enkele wordt op elke borrel een passend de wetswijziging prima, maar ik vind of bij een studentenactiviteit. aan henzelf over te laten hoe ze de restrictie inbouwt.” beleid gevoerd, in plaats van een het onbegrijpelijk dat er geen En de sancties? Jahnke: “Als we zaken concreet regelen. “We gaan Over de handhaving hebben FSE en centraal opgelegd beleid. Bij de ene uitzondering is gemaakt voor jongeren merken dat personen onder de zeker geen poortjes zetten. Het is de meeste verenigingen inmiddels vereniging komen veel hbo’ers, bij die al zestien zijn voordat de regel achttien alcohol drinken, volgt uiteraard wel goed als ze van elkaars nagedacht. Stolk: “We hebben bij de andere is het een wekelijkse ingaat. Het voelt nogal onnatuurlijk een gesprek en als het nog eens maatregelen op de hoogte zijn en het College van Bestuur geopperd borrel en bij weer een andere is dat ik nu eerst al bijna twee jaar voorkomt op dezelfde plek een van elkaar leren.” om op de campuskaarten een de kroeg elke dag open.” Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl Uitgelicht | 15

Doe mij maar een Fristi

Sommige verenigingen overwegen of ze met bepaalde activiteiten hun elektronische pasjessysteem stoppen of ze in een andere vorm aan te passen of een dergelijk gieten. Zo bekijken ze bij Van der systeem in te voeren. Anderen Waals of ze de borrel nog opnemen stellen dat ze de bezoekers wel in het programma van de meeloop- kennen en houden het op sociale dagen. Antoine Salden, secretaris controle. Bij grotere feesten wordt bij die vereniging: “Meelopers gedacht aan een systeem met onder de achttien jaar kunnen dan polsbandjes. Erwin Simons, niet de volle glorie van de borrel, penningmeester bij Intermate: met keuze uit 114 verschillende “We leggen waarschijnlijk een lijstje bieren, meemaken.” achter de bar met namen van de studenten die nog geen achttien Vice-praeses Tessa Essers van zijn. Het barpersoneel weet dan SSRE: “Tijdens de Na Examen snel genoeg wie het zijn.” Dagen en de Intro zullen we Boy de Punder, secretaris bij het bezoekers onder de achttien niet E.S.C: “Voor de feesten voorzien we weren. Zij hebben ook het recht geen problemen die we niet kunnen om van de festiviteiten te genieten. voorkomen. Op de dagen dat we We verstrekken hen alleen géén ook voor niet-leden open zijn, zullen alcohol. Om te controleren of er we een streng deurbeleid voeren. geen zeventienjarigen alcohol Wij mogen alleen studenten drinken, lopen er bij dit soort open binnenlaten en controleren dus feesten niet alleen tappers maar op studentenkaarten. Daarnaast ook orde-commissarissen rond.” zullen wij vanaf 1 januari ook enkel De mogelijke sancties verschillen studenten van achttien jaar of ouder van vereniging tot vereniging. binnenlaten.” Zo zal bij SSRE een persoon onder de achttien uit de sociëteit worden verwijderd als die na een E.S.C voert waarschuwing betrapt wordt op voortaan streng het drinken van alcohol. Hetzelfde het bestuur in eventuele wettelijke Eerste constatering: 1.020 euro we niet zonder meer af.” Er moet geldt voor iemand die aan een complicaties.” Tweede constatering: 1.530 euro nog wel gekeken worden of dit met deurbeleid bij minderjarige alcohol schenkt. Alsof toezicht vanuit de TU/e nog Derde constatering: schorsing alcoholvrij bier of evenementenbier Marijn van der Steen, voorzitter niet voldoende is, kan ook de vergunning voor vier weken kan. Voor de Intro overdag handhaaft open feesten van Lucid, stelt: “Alle tappers gemeente een boete opleggen. Vierde constatering: intrekken het CvB een verbod op alcoholgebruik moeten bij ons de cursus Verant- Hoewel de gemeente het toezicht vergunning. tot een bepaalde tijd. De verenigingen die bezoekers van woord Alcohol Gebruik volgen, hoofdzakelijk heeft uitbesteed aan Ook bij het Onderwijs en Studenten buiten de faculteit op bezoek krijgen, waarbij ze leren aan wie je wel of de instanties, kunnen alle Eind- Zowel de vergunninghouder als de Service Centrum (STU) denken ze gaan die niet weren vanaf januari. niet moet schenken. Als er toch hovense kroegen -dus ook die op minderjarige zelf kan een boete hier al over na. Jessica van de Ven, Ook niet als het bijvoorbeeld alcohol wordt geschonken aan een de TU/e- wel controle verwachten krijgen. Voor de laatste ligt de boete intro-coördinator bij STU: “We Fontysstudenten zijn - en ze minderjarige, doordat bijvoorbeeld van een buitengewoon opsporings­ op 90 euro (voor 16- en 17-jarigen) onderzoeken en overleggen hoe we daardoor jonger kunnen zijn. iemand anders voor hem of haar ambtenaar (BOA). De boetes zijn Hoe vaak de BOA’s gaan controleren om zullen gaan met minderjarigen Wel bekijken sommige verenigingen heeft besteld, dan ondersteunt niet mals: is niet te zeggen, stelt een gemeen- tijdens de Intro. De introbegeleiders tewoordvoerster. zullen daar een nadrukkelijke rol bij krijgen. Vorig jaar hebben we al een aantal acties ondernomen om het “De cantus is alcoholgebruik tijdens de Intro te verminderen. Die lijn wordt komend een waardevolle jaar voortgezet. Verder wordt tijdens traditie. de introbegeleidersdag nog meer aandacht besteed aan alcoholgebruik Die schaffen en de gevolgen hiervan. Hiervoor wordt net als voorgaande jaren we niet zonder Novadic Kentron uitgenodigd.” meer af” De nieuwjaarsbijeenkomst op 6 januari is de eerste grote bijeenkomst Een geval apart, waar meerdere waar minderjarige TU/e’ers bij verenigingen mee in hun maag kunnen zijn. “Misschien serveren zitten, blijkt de Intro te zijn. Er lopen we wel kinderchampagne”, grapt dan meer minderjarigen rond en het Mirjam Jahnke. is lastiger om toezicht te houden. FSE-president Jim Stolk: “De binding met studenten aan het begin van het collegejaar is belangrijk voor verenigingen.” Ook over de Intro heeft het College van Bestuur een bepaling opgenomen. Om met het goede nieuws te beginnen voor de cantus-liefhebbers: die gaat hoogstwaarschijnlijk door. Collegelid Jo van Ham: “De cantus is een waardevolle traditie. Die schaffen 16 | Student 14 november 2013

Clmn Aanschuiven bij

(V.l.n.r.) Vera Smoor, Pawel Fietz, Kevin Hondsmerk, Wouter Peerbooms, Arjen Simonse, Marcel Laurijsse, Bas Raes, Tim Spee, Pierre Rompen, Matthijs Jansen (Smattie), Han van Venrooij, Jasper Meeusen.

Mexicaanse ovenschotel Thomas Prevoo masterstudent Innovation Management voor 12-15 personen (drie schalen)

Bak 6 uien, 9 paprika’s en 1,5 kilo gehakt. Voeg 5 tenen knoflook en 3 zakjes taco­ Schools kruiden toe. Vul aan met 3 potten bruine School. Bah. Dat woord roept bij bonen en 3 potjes maïs. universitaire studenten geen Doe een laag van die prut in een schaal. positieve associaties op. De dag van Leg er tortillachips naturel over en een wrap. tevoren je tas veel te vol proppen met Daarover groene guacamolesalsa. loodzware boeken. Een klaslokaal Dit herhalen tot de schaal vol is. waar propjes naar elkaar gooien de Afsluiten met tortillachips en gerapte kaas. belangrijkste activiteit was. De Kwartiertje in de oven (op stand ‘aan’) om blijdschap als bleek dat de helft van de kaas knapperig te maken en het voedsel de lessen de volgende dag uitvielen. weer warm. Naar school, dat was een compleet Grote voordeel van dit gerecht is dat je het andere ball game dan studeren. kunt klaarmaken, naar de donderdagmiddag­ Want als je het vwo eenmaal verlaten borrel kunt gaan bij Werktuigbouwkunde én hebt, ga je niet meer naar school, Biomedische Technologie, een huisgenoot maar naar de TU. En je hebt geen les die met de auto is -en nuchter eerder naar meer, maar college. Klasgenoten? huis gaat- de schalen in de oven kunt laten Jaargenoten zul je bedoelen. zetten. Toch, Pierre en Jasper? Studeren, dat is genieten. Als je nog steeds als scholier in een klaslokaal had willen zitten, was je wel naar het hbo gegaan.

Maar zijn alle aspecten wel zo slecht? Ik ben absoluut geen fan van schoolse maatregelen, maar er zijn andere manieren om de betrokkenheid en daarmee ook de prestaties van studenten bij hun vakken te vergroten. Waarmee hoop jij ooit een Nobelprijs te winnen? Aanwezigheidsplicht? Schools. Met het toegankelijk maken van medicijnen voor alle lagen van de bevolking in Het eindcijfer laten afhangen van TU es alle delen van de wereld. participatie? Prima plan. Op veel topuniversiteiten is dit doodnormaal. Wat moet je als student in Eindhoven zeker hebben gedaan? Overvolle collegezalen moeten Stappen op Stratumseind, gevolgd door een liedje in de karaokebar, ingeruild worden voor kleinere afgesloten met een dürum. groepen (noem het géén klas!) waarin er voldoende ruimte is voor Als je jezelf een keer kon -laten- teleporteren, waar zou je dan interactie. En wordt het dan niet eens naartoe gaan? tijd dat laptops en smartphones dan Naar de top van de Mount Everest. in de tas blijven? Uit een recent onderzoek bleek dat studenten 11(!) Wat zou je na je bachelor of master willen gaan doen? keer per college op hun smartphone Reizen. kijken. De gemiddelde student heeft blijkbaar een spanningsboog van Welk onderwerp/probleem zou je als eerste aanpakken als je een peuter. Maar goed, als we zorgen op de stoel van de minister-president zit? dat die colleges een intiemere Het bezuinigen op de verkeerde vlakken. setting krijgen, dan laat je zodra de docent nog geen twee meter van je Met wie zou je graag een biertje willen drinken? vandaan staat en je weet dat hij elk Met Mr. Bean. moment een vraag jouw kant op kan slingeren het toch iets sneller uit je Wat is het gekste dat je hoofd om even je Facebooktimeline tijdens je studentenleven te checken of een nieuw woord bij hebt meegemaakt? Wordfeud te leggen. Ik ben gezegend door die man Want hoewel onze universiteit goed in hartje Eindhoven die in zijn scoort in (internationale) rankings, rolstoel God vertegenwoordigt. Maaike schrapt de vraag: zijn we qua onderwijs echt geen (Arnol Kox, red.) Welk onderwerp/probleem zou je als eerste aanpakken internationale top. Maar ruimte als je op de stoel van de voor verbetering is er dus genoeg, minister-president zit? en tijd dus om deze ook te benutten. vervangt deze door: Waar Back to school. Maaike Mennen (22 jaar) Masterstudente Innovation Management kunnen ze jou ‘s nachts voor wakker maken? (FvO) Op www.cursor.tue.nl vind je meer columns. De volgens de redactie beste column plaatsen we hier. Foto | Bart van Overbeeke Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl Student | 17

Een Vestidehuis, speciaal gebouwd (in 1978 of jaren Waarom hangt er een beer aan het plafond? ’80) voor 16 studenten met elk een ruime kamer (20m2) “Op Koninginnedag zagen we in de stad een beer op en eigen douche en wc. Huur (afhankelijk van het een scooter”, zegt Pierre Rompen (masterstudent aantal huurverhogingen bij wisselingen): 350-412 euro Werktuigbouwkunde). “We hebben hem overgehaald per maand. Er zijn in de ‘s Gravesandestraat in Woensel mee te gaan naar huis.” Maar daarna dook hij telkens zes van dit soort huizen. op onverwachte plekken op; in het bed van Han van GDN is vernoemd naar een voormalig bewoner: een Venrooij (masterstudent Technische Informatica), lange, deurbrede man met donkere huidskleur. in de douche van Pawel Fietz (bachelorstudent Werk­ Wil jij ook met je tuigbouwkunde), op het toilet van Han, etc. “Om de rust culinaire huisgenoten Wie is de baas in huis? in huis te bewaren -en om te zorgen dat ie niet gejat zou Niemand. “Het gaat er hier democratisch aan toe.” worden bij een huisfeest- is beer maar opgeknoopt.” in deze rubriek? Aan tafel maken alle jongens inderdaad evenveel Mail dan naar lawaai. Het enige meisje (Vera Smoor, eerstejaars Nooit te vergeten culinaire hoogstandjes: [email protected] Industrial Design) komt er niet bovenuit en probeert Kerstdiner met vers geschoten konijn (door een vader), dat ook niet. het Poolse gerecht Pierogi van Pawels moeder, en het achtgangen diner voor twaalf personen met oudjaar Zijn er huisregels? door Jasper Meeusen (masterstudent Technische Er zijn twee ongeschreven regels. Een: je mag Natuurkunde). een feest geven als je daarna maar schoonmaakt. Twee: wie kookt hoeft niet af te wassen. Het koken, afwassen en schoonmaken gaat op vrijwillige basis. De stats van eetlijst.nl wijzen uit dat Jasper het vaakst gekookt heeft.

Zijn er huisuitjes? Nou en of! Met zijn veertienen een lang weekend naar België, of met een elftal naar Istanbul is zo geregeld - als de datum maar eenmaal geprikt is. Vier mannen hebben al een roadtrip naar Amerika gemaakt, drie kerels gaan straks op vakantie naar Argentinië. Oud-bewoners mogen ook nog steeds mee. In GDN zijn hechte vriendschappen ontstaan. Ook gaan ze ieder jaar naar een pretpark of een zoo.

Interview | Norbine Schalij Foto’s | Bart van Overbeeke

En hoe is het in Daejon?

Studenten van de TU/e gaan steeds vaker voor hun studie naar het buitenland. Voor stage of voor het verrichten van onderzoek, omdat het verplicht is of omdat ze het leuk vinden. Cursorlezers kunnen iedere twee weken over de schouder van een TU/e-student in het buitenland meekijken.

Pak je smartphone maar eens uit je broekzak. Als er op de voorkant geen Samsung staat, prijkt er op de achterkant waarschijnlijk een appeltje, maar ook dan zit die vol met Koreaanse hightech. Dat alleen al is reden genoeg om het Korean Advanced Institute of Science and Technology (KAIST) in Daejeon met een bezoek te vereren. Dat vereren is overigens wederzijds, als Europeaan ben je buitengewoon interessant; van de twee woorden Engels die de doorsnee Koreaan kent is handsome er zeker één.

Studenten hier besteden veel tijd aan hun studie, de efficiëntie lijkt soms echter ver te zoeken. Aan KAIST volg ik drie vakken. Ik waan mij weer op de middelbare school: huiswerk, tussentoetsen, verplichte aanwezigheid en heuse klaslokalen. Aangezien er veel waarde wordt gehecht aan de bestede tijd is het slechts een kwestie van tijd investeren en het vak is gehaald. De tijd die overblijft wordt door mij uiteraard besteed aan leuke en culturele activiteiten.

Als een interessante mix tussen de oosterse en de westerse culturen heeft Zuid-Korea veel te bieden. De vis wordt op straat gefileerd en de monniken buigen voor Boeddha in prachtige tempels, die in schoonheid slechts overtroffen worden door de variatie aan herfstkleuren in de bergachtige omgeving waarin ze gesitueerd zijn. Daarentegen wonen de meeste doorsnee Koreanen in nietszeggende flats. Vrijwel alle studenten wonen, waaronder ook ik, strikt gescheiden van het andere geslacht, in dorms. Jip de Kort, Dat het gebrek aan een keuken je verplicht om elke dag buiten de deur te eten en de gevarieerde student Operations maaltijden te proeven is zeker geen straf. Varkenshuid, de vierde maag van een koe, kippenhart, Management and ik kan ze allemaal van harte aanbevelen. Ik zal mij 6 januari echter weer te goed doen aan de Logistics bitterballen tijdens de nieuwjaarsreceptie van de TU/e. Dat heeft ook zijn charmes.

Vind jij het ook leuk om een bijdrage te leveren aan deze rubriek en ben jij dit collegejaar in het buitenland? Stuur dan een mailtje naar [email protected].

Lees alle buitenlandervaringen online op www.cursor.tue.nl How do you make a lithography system that goes to the limit of what is physically possible?

At ASML we bring together the most creative minds in science and technology to develop lithography machines that are key to producing cheaper, faster, more energy-ef cient microchips. Our machines need to image billions of structures in a few seconds with an accuracy of a few silicon atoms.

So if you’re a team player who enjoys the company of brilliant minds, who is passionate about solving complex technological problems, you’ll nd working at ASML a highly rewarding experience. Per employee we’re one of Europe’s largest private investor in R&D, giving you the freedom to experiment and a culture that will let you get things done.

Join ASML’s expanding multidisciplinary teams and help us to continue pushing the boundaries of what’s possible.

www.asml.com/careers

/ASML @ASMLcompany

Send data via teleportation? MASTER EVENT

21 NOVEMBER 2013

Join us on Thursday November 21 for the Master Event, where you can fi nd out everything you want to know about the Master’s programme of your choice. At this event all Master’s programmes will be presented in information sessions.

QR code generated on http://qrcode.littleidiot.be You’ll also have the opportunity to have a personal chat at the information fair. Present are current students, academic counsellors and Master’s programme coordinators. The ideal opportunity for you to

QR code generated on http://qrcode.littleidiot.be take a broad look into the Master’s programmes TU Delft has on offer. We kindly request that you register in advance and before November 18 at: www.masterevent.tudelft.nl

QR code generated on http://qrcode.littleidiot.be

QR code generated on http://qrcode.littleidiot.be

Cursor_31-10.indd 1 22-10-13 17:39 On Tuesday the 19th of Movember a spectacular BME party will take place at Café Santé. The theme of this party is “’Snorro: the November, man with the magnificent Moustache’. So leave your moustachio, 19 walrus mustache or Dali mustache on and enjoy the party! Tuesday Entrance fee: 2 euro in presale (at Protagoras), 3 euro at the door 21.00 uur, café Santé https://www.facebook.com/events/441237032654657/ Cursor collects all events at TU/e and Eindhoven so you don’t have to. Symposiums, films, athletic and academic events, and Eindhoven parties: you can find them all at www.cursor.tue.nl. You can notify BME party: Snorro us of new events through our website, please send an email to Woensdag [email protected] if you want to do so. Cursor Magazine will here 20 november, 20.30 uur, publish a selection of upcoming happenings. Blauwe Zaal Auditorium Try-out Cameretten De jaarlijkse Camerettenstrijd is weer van start gegaan. De jury ontving 40 auditievideo’s, 25 deelnemers werden uitgenodigd voor de selecties en de 9 besten gaan met hun try-out de theaters in. Nabil Aoulad Ayad, Aron Elstak en Rundfunk staan op 20 november op uitnodiging van Studium Generale Thursday in de Blauwe Zaal van de TU/e. 21 November, 10.30-11.30h, Ceres 0.31, Entree: Studenten gratis, anderen 5 euro http://www.studiumgenerale-eindhoven.nl/ TU/e-campus nl/agenda/overzicht/try-out-cameretten/0/545/ Lecture university professor Maarten Steinbuch Maarten Steinbuch is the third university professor to give a lecture in the serie of ICMS. Title: Caring cars and curing robots. Event language: English

Entrance fee: none http://www.tue.nl/icms

Saturday 23 November, 18.00h, Kanaalstraat 6, TINT and COSMOS are organizing this years Diwali festival. Diwali is the festival of lights that’s marked by four days of Eindhoven celebration, which literally illuminates the country with its Diwali - Festival of Lights brilliance, and dazzles all with its joy. During this Diwali event we’ll offer a 3-course meal for only 5 euros, music, dance and a lot of people!

Entrance fee: 5 euro (students) 8 euro (other) https://www.facebook.com/events/425038204285136

Dinsdag 26 Voorlichting november, iGEM 2014 17.30-19.30 (inclusief uur, pizza) Ceres 0.31 (ICMS)

Een bacterie ontwikkelen die een tumor detecteert? Massachusetts Institute of Technology (MIT) organiseert jaarlijks een competitie voor synthetische biologie. In 2013 heeft het TU/e-team in Lyon een gouden medaille gewonnen. In 2014 zullen we weer meedoen aan deze International Genetically Engineered Machine-wedstrijd. Projecten zijn sterk multidisciplinair en vragen om studenten met brede wetenschappelijke interesse en een gezonde portie Monday 25 November, 10.00-17.00h, werklust, die het leuk vinden om aan een spannend project te werken op het grensvlak van moleculaire Tema-veld, TU/e-campus biologie, modellering, software engineering, microfluidics en meer. Ga jij volgend jaar naar Intermate Big Event: Boston? Meld je aan voor de voorlichting Paintballing via [email protected] http://www.tue.nl/icms Paintballing Because of the sixth lustrum of Intermate, we organized a super cool paintball Event for everyone who wants to join!

Entrance fee: none http://www.intermate.nl/ activiteit/2013/lustrum-big-event-paintballen

November, 20.00-22.45h, Wednesday 27 Hogestromenlab, TU/e-campus Rock play RENT Rock play RENT Student acting organization Doppio, together with the TU/e and others, organizes a grand theater play that will be performed in the Hogestromenlab on the university terrain, 20 times in November and December 2013. Together with students and ex-students of the university, the famous rock play RENT will be played. You are cordially invited to attend this spectacle of the year!

Event language: English Entrance fee: 17,50 http://hetnieuwetheater.nl/rent/website