Ziraat, Orman Ve Su Ürünleri Alanında Teori Ve Araştırmalar II
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
İmtiyaz Sahibi / Publisher • Yaşar Hız Genel Yayın Yönetmeni / Editor in Chief • Eda Altunel Kapak & İç Tasarım / Cover & Interior D esign • Gece Kitaplığı Editörler / Edıtors • Prof. Dr. Koray ÖZRENK Prof. Dr. Ali Musa BOZDOĞAN Prof. Dr. Nigar YARPUZ BOZDOĞAN Birinci Basım / First Edition • © Aralık 2020 ISBN • 978-625-7319-11-9 © copyright Bu kitabın yayın hakkı Gece Kitaplığı’na aittir. Kaynak gösterilmeden alıntı yapılamaz, izin almadan hiçbir yolla çoğaltılamaz. The right to publish this book belongs to Gece Kitaplığı. Citation can not be shown without the source, reproduced in any way without permission. Gece Kitaplığı / Gece Publishing Türkiye Adres / Turkey Address: Kızılay Mah. Fevzi Çakmak 1. Sokak Ümit Apt. No: 22/A Çankaya / Ankara / TR Telefon / Phone: +90 312 384 80 40 web: www.gecekitapligi.com e-mail: [email protected] Baskı & Cilt / Printing & Volume Sertifika / Certificate No: 47083 Ziraat, Orman ve Su Ürünleri Alanında Teori ve Araştırmalar II Editörler PROF. DR. KORAY ÖZRENK PROF. DR. ALI MUSA BOZDOĞAN PROF. DR. NIGAR YARPUZ BOZDOĞAN IÇINDEKILER BÖLÜM 1 ARTVIN ILI BÖCEK BIYOÇEŞITLILIĞI Temel GÖKTÜRK ..................................................................................... 1 BÖLÜM 2 BURDUR-GÖLHISAR YÖRESINDE ODUN DIŞI ORMAN ÜRÜNLERININ VE ÇINTAR MANTARININ YEREL HALK AÇISINDAN ÖNEMI Ayhan Akyol ............................................................................................ 31 BÖLÜM 3 KENT IÇI BITKILENDIRME ÇALIŞMALARININ KENT KIRLILIĞI VE DOĞAL AFETLERE ETKISI Bahriye GÜLGÜN & Şüheda Basire AKÇA ........................................... 47 BÖLÜM 4 LISIANTHUS (EUSTOMA GRANDIFLORUM) ISLAHI VE GELECEK PROJEKSIYONU Gülden HASPOLAT & Rahma BEJAOUI & Gülsün Elif VURAL & Şeküre Şebnem ELLİALTIOĞLU .................... 65 BÖLÜM 5 TÜRKIYE’DE HAŞHAŞ (Papaver somniferum L.) YETIŞTIRICILIĞI VE ISLAH ÇALIŞMALARI Levent YAZİCİ ...................................................................................... 105 BÖLÜM 6 BATI AKDENIZ BÖLGESINDE KÜÇÜKBAŞ HAYVAN YETIŞTIRICILIĞININ ALT YAPISI Ahmet TOLUNAY & Türkay TÜRKOĞLU & Duygu KAŞIKÇI & İrfan DAŞKIRAN .................................................................................. 137 BÖLÜM 7 EVCIL HAYVANLARDA VITAMINLERIN BAĞIŞIKLIK SISTEMI ÜZERINE ETKILERI Serhat YILDIZ & Reşit ALDEMİR ..................................................... 149 BÖLÜM 8 ŞEKER SORGUM ŞURUBU ÜRETIM MEKANIZASYONU Muhittin Murat TURGUT ...................................................................... 169 BÖLÜM 9 BATI AKDENIZ BÖLGESINDE MAKI VE MERA ALANLARINDA SÜRDÜRÜLEBILIR KÜÇÜKBAŞ HAYVANCILIK POLITIKASI ARAÇLARI Ahmet TOLUNAY & Türkay TÜRKOĞLU & Duygu KAŞIKÇI & İrfan DAŞKIRAN .................................................................................. 181 BÖLÜM 10 YALANCI AKASYA (ROBINIA PSEUDOACACIA L.) ODUNUNDA BAZI FIZIKSEL VE MEKANIK ÖZELLIKLERININ BELIRLENMESI Ümit AYATA & Bekir Cihad BAL .......................................................199 BÖLÜM 11 KESME ÇIÇEK SEKTÖRÜNDE PERAKENDECILER VE TOPTANCILAR: IZMIR ILI ÖRNEĞI Zerrin KENANOĞLU ........................................................................... 217 BÖLÜM 12 ERZINCAN OVASINDA ARMUTLARDA SORUN OLAN ATEŞ YANIKLIĞI HASTALIĞI (ERWINIA AMYLOVORA (BURRILL) WINSLOW ET AL.)’NA DAYANIKLI GENOTIPLERIN BELIRLENMESI Koray ÖZRENK & Seyit Mehmet ŞEN ................................................ 245 BÖLÜM 13 ERZINCAN OVASI ARMUTLARININ ATEŞ YANIKLIĞI HASTALIĞI DUYARLILIK SINIFLARINA GÖRE AĞAÇ VE MEYVE ÖZELLIKLERININ INCELENMESI Koray ÖZRENK & Seyit Mehmet ŞEN ................................................ 273 BÖLÜM 14 ODUN HAMMADDESININ ÜRETIMINDE VINÇLI HAVA HATLARININ KULLANIMI Tolga ÖZTÜRK ..................................................................................... 299 BÖLÜM 15 OPERASYONEL PLANLAMA TABANLI ORMAN YANGINI SONRASI EYLEM PLANI Ebru BİLİCİ ........................................................................................... 323 BÖLÜM 16 YEMEKLIK TANE BAKLAGILLER TARIMINDA RHIZOBIUM BAKTERILERININ KULLANIMI Mustafa ÇİRKA .................................................................................... 341 BÖLÜM 17 KARAÇAMDA YAPILAN EKIM SIKLIĞININ FIDANLARININ BAZI MORFOLOJIK KALITE KRITERLERI ÜZERINE ETKISI Zafer ÖLMEZ & İbrahim AKBULUT................................................... 371 BÖLÜM 18 TOROS SEDIRINDE (CEDRUS LIBANI A. RICH.) YAPILAN SEYRELTMENIN FIDANLARININ BAZI MORFOLOJIK KALITE KRITERLERI ÜZERINE ETKISININ BELIRLENMESI Zafer ÖLMEZ & Yasemin ERMURAT ................................................. 385 BÖLÜM 19 KURUTULMUŞ SEBZE Muhemet Zeki KARİPÇİN ....................................................................401 BÖLÜM 20 HOBI VE SÜS TAVUKÇULUĞUNDA KALITATIF GENLER VE KALITIMI Demir ÖZDEMİR ..................................................................................421 Bölüm 1 ARTVIN ILI BÖCEK BIYOÇEŞITLILIĞI Temel GÖKTÜRK1 1 Artvin Çoruh Üniversitesi, Orman Fakültesi Artvin, [email protected] 2 . Temel Göktürk Ziraat, Orman ve Su Ürünleri Alanında Teori ve Araştırmalar II .3 1. Giriş Biyoçeşitlilik, bir bölgedeki genlerin, türlerin, ekosistemlerin ve eko- lojik olayların oluşturduğu bir bütündür. Gerek tür, gerek gen kaynağı, ge- rekse ekosistem çeşitliliği açısından sağladığı kaynak ve hizmetlerle insan hayatının sürdürülmesinde ve refahında temel rol üstlenmektedir. Bölgede mevcut olan türlerin çeşitliliğini ve sayısı tür çeşitliliğini ifade etmektedir. Bir bölgede tür sayısının zenginliği aynı zamanda tür çeşitliliğini de ifade edebilmektedir. Tür topluluklarının çeşitliliği ve zenginliği, ekosistem işleyişini ve dengesini de güçlü bir şekilde etkilemektedir. Bilim adamları yaptıkları çalışmalarda dünyadaki teşhisi yapılan toplam tür sayısını 1.742.000 ola- rak belirtse de, toplamda bu sayının 4.926.000 olabileceği tahmin edilmek- tedir. Asya ve Avrupa kıtaları arasında yer alan Türkiye, binlerce türe ev sahipliği yapmaktadır. Türkiye, üç farklı Biyocoğrafik Bölge (Avrupa-Si- birya, Akdeniz, İran-Turan) tipine sahip olması, jeolojik, jeomorfolojik, topoğrafik ve toprak çeşitlilikleri, deniz, göl, akarsu, tatlı, tuzlu gölleri gibi değişik sulak alan tiplerinin varlığı, 0-5000 metreler arasında değişen yük- selti farklılıkları, derin kanyonlara ve çok farklı ekosistem tiplerine sahip olması nedeniyle zengin bir tür sayısına sahiptir. Günümüze kadar yapılan çalışmalarda Türkiye’de 11.000 bitki türü- nün varlığı belirlenmiştir. Bu bitki çeşitliliği beraberinde faunistik zengin- liği de getirmektedir. Yapılan faunistik çalışmalar sonucunda, Türkiye’de 161 memeli, 466 kuş, 141 sürüngen, 22 kurbağa, 236 tatlı su balığı, 480 deniz balığı türü ve ayrıca 33.820 böcek türünün yaşadığı belirtilmektedir. Dünyada böceklere ilişkin çalışmaların tamamlanmamış olması nede- niyle tahmini 1 milyon böcek türünün varlığından bahsedilmektedir. Bö- cekler, ekosistemlerin vazgeçilmez bir parçasıdır. Hemen hemen her yerde bulunabilen, her ekosistemin önemli bir par- çasını oluşturan ve hem tür zenginliği hem de bolluğu açısından oldukça önemli canlılardır. Tüm hayvan türlerinin yaklaşık %66’sını oluşturur. Ot- çul böceklerin, dünyadaki tarımsal üretimin %18’ine zarar verdiği ifade edilse de bu zarara rağmen bilinen toplam böcek türlerinin % 0,5’inden daha azı zararlı olarak kabul edilir. Bitkilerin bazı kısımlarının kemirilmesi veya tamamen yenilmesi, bit- ki özsularının emilmesi ile bitki fizyolojisinin etkilenmesi, özsuyun emi- limi esnasında bazı hastalık etmenlerini taşıması, beslendikleri bitkilerde çürümeye neden olmaları, insanlara da hastalık bulaştırabilmeleri, taşıdık- ları parazitler nedeniyle et, süt, yumurta gibi gıda maddelerin bozulmasına neden olmaları böceklerin bilinen zararları olarak ifade edilebilmektedir. 4 . Temel Göktürk Bu zararların yanı sıra ürünlerinden yararlandıgımız (bal arıları, ipek böcekleri, boya imalinde kullanılan kabuklu bitkiler gibi) böcekler de var- dır. Böceklerin faydası olarak bilinen en önemli konulardan biri de çiçekli bitkilerin 2/3’ ü tozlaşma için böceklere ihtiyaç duymasıdır. Zararlı böcek- lerle mücadelede her geçen gün önemi artan diğer bir faydada biyolojik savaşta kullanılan (predatör, parazitoid) faydalı böceklerdir. Böcekler top- rağı delik deşik ederek havalanmasına ve gübrelenmesine de katkı sağla- yabilmektedir. Dünya genelinde “Takım” olarak adlandırılan yüksek taksonomik gruplar ve dağıtılmış türler arasında en büyük ilk 5 grubu Coleoptera, Le- pidoptera, Hymenoptera, Diptera ve Hemiptera oluşturmaktadır. Coleop- tera takımı tespit edilen böcek grupları içerisinde yaklaşık %40’lık bir ora- na sahip olup (350.000 tür) bunu 150.000 tür ile Diptera ve Lepidoptera, 115.000 tür ile Hymenoptera ve 100.000 tür ile Hemiptera takımları izle- mektedir. Bu ana 5 takımından başka, yaklaşık 20.000 tür ile temsil edilen Orthoptera, 2000 tür ile Dermaptera ve 600 den fazla tür ile de Blattodea takımları da önemli grupları oluştururmaktadır. Ülkemizde şimdiye kadar yapılan entomolojik çalışmalarda; 114 Oda- nata (Kızböcekleri), 734 Orthoptera (Düz kanatlılar-Çekirgeler), 11.910 Coleoptera (Kınkanatlılar), 3.424 Hemiptera (Yarımkanatlılar), 6.641 Hy- menoptera (Zarkanatlılar-Arılar), 3.742 Diptera (Çiftkanatlılar-Sinekler), 5.580 Lepidoptera (Pulkanatlılar-Kelebekler) ağırlıklı olmak üzere 562 familya ve 25 takıma ait 33.820 böcek türü kayda girmiştir. Ülkemizde varlığı muhtemel tür sayısı 50.000 ile 100.000 olarak tahmin edilmektedir. 2. Materyal ve Metod Bu araştırmada, Türkiye’nin böcek faunası ile ilgili labaratuvar örnek- leri, yazarın önceden yaptığı bilimsel çalışmalar,