DOCSLIB.ORG

Rocznik 2019

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Rocznik 2019 ISSN 1898-1127 GDAŃSKI ROCZNIK EWANGELICKI vol. XIII Gdańsk 2019 Parafia Ewangelicko-Augsburska w Gdańsku z siedzibą w Sopocie 1 RADA NAUKOWA Heinrich Assel – Uniwersytet w Greifswaldzie, RFN, Piotr Birecki – UMK, Jerzy Domasłowski – UAM, bp Marcin Hintz – ChAT, Jan Iluk – UG, Jarosław Kłaczkow – UMK, Paweł A. Leszczyński – Akademia im. Jakuba z Paradyża, Bogumił B.J. Linde – UG, Janusz Małłek – UMK, Magdalena I. Sacha – UG, Tadeusz Stegner – UG, Józef Szymeczek – Uniwersytet Ostrawski, Czechy REDAKCJA bp Marcin Hintz – redaktor naczelny, Joanna Arszyńska – sekretarz, Marta Borzych, Maria Drapella, Astrid Gotowt, Iwona Hintz, Maria Urbańska-Bożek, Krzysztof Maria Różański Redaktor działu Historia – Tadeusz Stegner Redaktor języka angielskiego – Bolesław Borzycki RECENZENCI STALI ks. dr hab. Grzegorz Szamocki, prof. UG; prof. dr hab. Grzegorz M. Jasiński; prof. dr hab. Hans-Martin Barth; dr hab. Sławomir Kościelak, prof. UG RECENZENCI BIEśĄCEGO NUMERU dr Michał Białkowski, ks. prof. dr hab. Jacek Bramorski, ks. prof. dr hab. Zygfryd Glaeser, dr hab. Maria Gołębiewska, dr hab. Małgorzata Grzywacz, ks. prof. dr hab. Przemysław Kantyka, prof. dr hab. Jarosław Kita, prof. dr hab. Jarosław Kłaczkow, dr hab. Piotr Kopiec, dr hab. Paweł Leszczyński, dr hab. Józef Majewski, prof. dr hab. Janusz Małłek, prof. dr hab. Zbigniew Opacki, dr hab. Anna Paner, ks. dr hab. Sławomir Pawłowski, dr Miłosz Puczydłowski, prof. dr hab. Jarosław Płuciennik, dr hab. Jacek A. Prokopski, dr hab. Ewa Skrodzka, dr hab. Jan Szturc, dr hab. Damian Wąsek WYDAWCA Parafia Ewangelicko-Augsburska, 81-703 Sopot, ul. Kościuszki 51, tel. 58 551 13 35, e-mail: [email protected]; www.gre.luteranie.pl SKŁAD Przemysław Jodłowski PROJEKT OKŁADKI Jerzy Kamrowski RóŜa Lutra: detal z witraŜa kościoła Zbawiciela w Sopocie, fot. Szymon Mielczarek DRUK Ośrodek Wydawniczy AUGUSTANA, 43-300 Bielsko-Biała, Plac ks. M. Lutra 3 Prawa autorskie zgodne z „Creative Commons – Uznanie autorstwa CC BY4.0” Wersją pierwotną czasopisma jest wersja drukowana (wydanie papierowe) Czasopismo „Gdański Rocznik Ewangelicki“ jest indeksowane w bazach: CEEOL ( Central and Eastern European Online Library ), CEJSH ( Central European Journal of Social Sciences and Humanities ), Index Copernicus , ERIH+ ISSN 1898-1127, nakład: 500 egzemplarzy 2 Spis treści BP MARCIN HINTZ , Słowo wprowadzenia .................................................................. 7 HISTORIA ............................................................................................................. 11 PIOTR PALUCHOWSKI , ADAM SZARSZEWSKI , Reformacja w szkole. Program nauczania z 1539 roku autorstwa Andreasa Aurifabera ......................... 11 CHRISTOPH EHRICHT , Etsi Deus non daretur. Hugo Grotius (1583–1645) und der Krieg. Neue Forschungen über den Begründer des modernen Völkerrechts und Wegbereiter der europäischen Aufklärung .................................... 25 WOJCIECH JERZY GÓRCZYK , Gałąź prawosławna i kalwińska Krasińskich herbu Ślepowron z Krasnego ................................................................................... 37 WOJCIECH ZAWADZKI , Kościół ewangelicko-reformowany w Inspektoracie Górnopruskim i Zachodniopruskim (Elbląska Superintendentura Reformowana) w latach 1781–1817 ......................... 57 TADEUSZ STEGNER , Kresy polsko-ewangelickie na konferencji pokojowej w ParyŜu w 1919 r. ............................................................................................... 97 ADRIAN ULJASZ , Adolf Fierla (1908-1967). Poeta, pedagog, emigrant .................. 111 TEOLOGIA ........................................................................................................ 133 PIOTR JASKÓŁA , Oryginalne pojęcia pneumatologiczne w Kościelnej dogmatyce Karla Bartha ................................................................... 133 ZYGFRYD GLAESER , Marcin Luter na nowo odczytywany. Dyskusja w kontekście obchodów 500-lecia Reformacji ........................................ 145 ARTUR ALEKSIEJUK , LEVAN VARSIMAŠVILI , Georgian folk customs and rituals connected with childbirth ...................................................................................... 167 VARIA .................................................................................................................. 181 JÓZEF MAJEWSKI , Musica theologica. Religious Aspects of Die Kunst der Fuge, Musikalisches Opfer, and Goldberg Variations of J. S. Bach .............................. 181 MARCIN HINTZ , BOGUMIŁ B. J. LINDE , Sound of Silence – the Theological and Physical Interpretation of Sound .................................................................... 203 MARIA URBAŃSKA -BOśEK , An Analysis of Selected Upbuilding Discourses in the Works of Søren Kierkegaard in the Context of Evangelical Homiletics ...... 222 HENNING THEIßEN , Leiturgia, martyria, diakonia – Stichwörter zur Freiheit der Kirche in der (post-)säkularen Welt ........................................... 240 3 ANNA CAPPELLO , Reason and imagination: Clive Staples Lewis’ paths to christianity .............................................................. 258 PAWEŁ ŁUKASZ NOWAKOWSKI , Drogi i bezdroŜa „Etyki solidarności” w roku „Wolności i Solidarności” ........................................................................ 271 POLEMIKI ......................................................................................................... 285 JANUSZ MAŁŁEK , Natalia Nowakowska, „King Sigismund of Poland and Martin Luther. The Reformation before Confessionalization” ........................................... 285 RECENZJE ........................................................................................................ 295 JAROSŁAW KŁACZKOW , Ksiądz biskup Andrzej Wantuła (1905–1976). Biografia, Toruń 2019 (Grzegorz Jasiński) ......................................................... 295 CEZARY LIPIŃSKI , WOLFGANG BRYLLA (red.), Reformacja protestancka 1517 roku. Spory o dziedzictwo, Zielona Góra 2018 (Aneta M. Sokół) .................. 301 JÓZEF BORZYSZKOWSKI (red.), Reformacja i ewangelicyzm nad Bałtykiem, Gdańsk 2018 (Jerzy Domasłowski) ........................................... 309 MARTA KALUCH -TOBISZ (red.), Ołtarze ambonowe. Interdyscyplinarne prace badawcze, Wrocław 2018 (Jerzy Domasłowski) ............. 313 JOANNA M. ARSZYŃSKA , LILIANA LEWANDOWSKA , ALEKSANDRA MIERZEJEWSKA (red.), Reformacja w Toruniu. Wpływ kultury ewangelickiej na rozwój miasta, Toruń 2017 (Jerzy Domasłowski) .......... 317 WYWIAD - ROZMOWA ................................................................................. 325 MARIA DRAPELLA , „Epoki przechodzą przez ludzi i zawsze jest nadzieja…” – rozmowa z prof. dr. hab. Januszem Małłkiem ..................................................... 325 KALENDARIUM .............................................................................................. 349 IWONA HINTZ , Kronika Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Gdańsku z siedzibą w Sopocie za rok 2019 ....................................................................... 349 4 Contents RT. REV . MARCIN HINTZ , Introduction ..................................................................... 7 HISTORY .............................................................................................................. 11 PIOTR PALUCHOWSKI , ADAM SZARSZEWSKI , Reformation at school. Curriculum from 1539 by Andreas Aurifaber ........................................................ 11 CHRISTOPH EHRICHT , Etsi Deus non daretur. Hugo Grotius (1583-1645) and the War. New Research on the Founder of Modern International Law and Pioneer of the European Enlightenment ............................................................ 25 WOJCIECH J. GÓRCZYK , The Orthdox and Calvinist Branch of the Krasiński Family Bearing the Ślepowron Coat of Arms, Originating in Krasne ....................... 37 WOJCIECH ZAWADZKI , Evangelical Reformed church in the Upper Prussian and West Prussian Inspectorate (The Reformed Superintendent Office of Elbląg) in the years 1781–1817 ......................................................................................... 57 TADEUSZ STEGNER , The Polish-Evangelical Easter Borderlands at the Paris Peace Conference in 1919 .................................................................... 97 ADRIAN ULJASZ , Adolf Fierla (1908-1967) - Poet, Pedagogue, Emigrant ............ 111 THEOLOGY ...................................................................................................... 133 PIOTR JASKÓŁA , Original Pneumatic Concepts in the „Church Dogmatics” by Karl Barth ........................................................... 133 ZYGFRYD GLAESER , Martin Luther – The New Interpretation. Discussion Within The Context of the 500th Anniversary of the Reformation ...... 145 ARTUR ALEKSIEJUK , LEVAN VARSIMAŠVILI , Georgian folk customs and rituals connected with childbirth ...................................................................................... 167 VARIA .................................................................................................................. 181 JÓZEF MAJEWSKI , Musica theologica. Religious Aspects of „Die Kunst der Fuge, Musikalisches Opfer”, and „Goldberg Variations” of J. S. Bach ......................... 181 MARCIN HINTZ , BOGUMIŁ B. J. LINDE , Sound of Silence – the Theological and Physical Interpretation of Sound .................................................................... 203 MARIA URBAŃSKA -BOśEK , An Analysis of Selected Upbuilding Discourses in the Works of Søren Kierkegaard in the
Load more

Recommended publications
  • Výroční Zpráva O Činnosti FPF SU V Opavě Za Rok 2016
    VÝROČNÍ ZPRÁVA O ČINNOSTI FPF SLEZSKÉ UNIVERZITY V OPAVĚ ZA ROK 2016 VÝROČNÍ ZPRÁVA O ČINNOSTI FILOZOFICKO-PŘÍRODOVĚDECKÉ FAKULTY SU V OPAVĚ ZA ROK 2016 Předloženou Výroční zprávu o činnosti FPF Slezské univerzity za rok 2016 vypracovanou podle § 21, zákona č. 111/1998 Sb., o vysokých školách a změně a doplnění dalších zákonů, ve znění pozdějších předpisů: projednal a schválil Akademický senát FPF Slezské univerzity v Opavě dne 6. listopadu 2017. Předkladatel: prof. RNDr. Zdeněk Stuchlík, CSc., děkan FPF Slezské univerzity v Opavě Redakce: kolektiv pod vedením prof. RNDr. Zdeňka Stuchlíka, CSc. Garanti kapitol: Bakala, Crhová, Korbelářová, Stuchlík, Svoboda 1 VÝROČNÍ ZPRÁVA O ČINNOSTI FPF SLEZSKÉ UNIVERZITY V OPAVĚ ZA ROK 2016 OBSAH Obsah ............................................................................................................................................................... 2 Úvod ................................................................................................................................................................ 4 Hlavní část ........................................................................................................................................................ 5 1 Vzdělávání .................................................................................................................................................. 5 2 Věda, výzkum a tvůrčí činnost ..................................................................................................................... 5
    [Show full text]
  • Filozoficko-Přírodovědecká Fakulta V Opavě V Roce 2009
    SLEZSKÁ UNIVERZITA V OPAVĚ Filozoficko-přírodovědecká fakulta v Opavě v roce 2009 ROČENKA FILOZOFICKO-PŘÍRODOVĚDECKÉ FAKULTY V OPAVĚ ZA ROK 2009 Odpovědný redaktor prof. PhDr. Zdeněk Jirásek, CSc. Vydala Slezská univerzita v Opavě Filozoficko-přírodovědecká fakulta v Opavě Sazba Gabriela Tammeová, Dana Panajotidisová Vydání první Rok vydání 2010 Počet výtisků 30 Opava 2010 ISBN 978-80-7248-572-7 Obsah Úvodem 4 Filozoficko-přírodovědecká fakulta v roce 2009 5 Prof. PhDr. Zdeněk Jirásek, CSc. Akademický senát FPF 8 Doc. Ing. Petr Čermák, Ph.D. Vědecký výzkum a zahraniční styky 10 Doc. PhDr. Eva Klímová, Ph.D. Studijní oblast 17 Doc. PhDr. Irena Korbelářová, Dr. Oblast informací a rozvoje 19 Doc. Ing. Petr Sosík, Dr. Ústav archeologie 25 Doc. PhDr. Vratislav Janák, CSc. (od 23. 2. 2009) Ústav bohemistiky a knihovnictví 30 Doc. PhDr. Eva Höflerová, Ph.D. Ústav cizích jazyků 56 Doc. PhDr. Pavel Kolář, CSc. Ústav fyziky 72 Prof. RNDr. Zdeněk Stuchlík, CSc. Ústav historických věd 83 Doc. PhDr. Jiří Knapík, Ph.D. Ústav informatiky 103 Doc. RNDr. Alice Kelemenová, CSc. Ústav lázeňství, gastronomie a turismu 116 Ing. Eva Vavrečková Institut tvůrčí fotografie 119 Prof. PhDr. Vladimír Birgus Kabinety FPF SU 138 Doc. PhDr. Irena Korbelářová, Dr. 3 Úvodem Ročenka Filozoficko-přírodovědecké fakulty v Opavě je pojata jako publikace obsahující Výroční zprávu FPF projednanou Akademickým senátem FPF dne 6. 4. 2010. 4 I. FILOZOFICKO-PŘÍRODOVĚDECKÁ FAKULTA V OPAVĚ V ROCE 2009 prof. PhDr. Zdeněk Jirásek, CSc. V roce 2009 pracovalo vedení fakulty ve složení: - děkan: prof. PhDr. Zdeněk Jirásek, CSc. - proděkanka pro studijní záležitosti a organizaci: doc. PhDr. Irena Korbelářová, Dr.
    [Show full text]
  • Migration – Kommunikation – Transfer
    Open-Access-Publikation im Sinne der CC-Lizenz BY-NC 4.0 © 2021, Vandenhoeck & Ruprecht GmbH & Co. KG, Göttingen ISBN Print: 9783847112440 – ISBN E-Lib: 9783737012447 Geschichte im mitteleuropäischen Kontext Band 1 Schriftenreihe herausgegeben vonRenata Skowron´ska Nikolaus-Kopernikus-Universität Torun´ (Polnische Historische Mission an der Julius-Maximilians-Universität Würzburg) Uniwersytet Mikołaja Kopernika wToruniu (Polska Misja Historyczna przy Uniwersytecie Juliusza iMaksymiliana wWürzburgu) Editorial Board Caspar Ehlers, Helmut Flachenecker, Heinz-Dieter Heimann, Tomasz Jasin´ski, Ryszard Kaczmarek, Zdzisław Noga, Krzysztof Oz˙óg, Andrzej Radzimin´ski, Stanisław Roszak (Vorsitzender), Janusz Tandecki, Andrzej Tretyn Open-Access-Publikation im Sinne der CC-Lizenz BY-NC 4.0 © 2021, Vandenhoeck & Ruprecht GmbH & Co. KG, Göttingen ISBN Print: 9783847112440 – ISBN E-Lib: 9783737012447 Andrzej Radzimin´ski /Jacek Rakoczy / Helmut Flachenecker/Renata Skowron´ska (Hg.) Migration – Kommunikation – Transfer Mit 7Abbildungen V&Runipress Open-Access-Publikation im Sinne der CC-Lizenz BY-NC 4.0 © 2021, Vandenhoeck & Ruprecht GmbH & Co. KG, Göttingen ISBN Print: 9783847112440 – ISBN E-Lib: 9783737012447 Bibliografische Information der Deutschen Nationalbibliothek Die Deutsche Nationalbibliothek verzeichnet diese Publikation in der Deutschen Nationalbibliografie; detaillierte bibliografische Daten sind im Internet über https://dnb.de abrufbar. © 2021, Vandenhoeck & Ruprecht GmbH & Co. KG, Theaterstraße 13, D-37073 Göttingen Dieses Werk ist als Open-Access-Publikation im Sinne der Creative-Commons-Lizenz BY-NC International 4.0 (¹Namensnennung ± Nicht kommerziellª) unter dem DOI 10.14220/9783737012447 abzurufen. Um eine Kopie dieser Lizenz zu sehen, besuchen Sie https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/. Jede Verwertung in anderen als den durch diese Lizenz zugelassenen Fällen bedarf der vorherigen schriftlichen Einwilligung des Verlages.
    [Show full text]
  • Kontakty Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego W PRL Z Polskim Kościołem Ewangelicko-Augsburskim Na Obczyźnie W Latach 1956–1975
    ARTYKUŁY Jarosław Kłaczkow (Toruń) Kontakty Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w PRL z Polskim Kościołem Ewangelicko-Augsburskim na Obczyźnie w latach 1956–1975 * 1945 r. władzę na terenie całej Polski, dzięki poparciu ZSRR, przejęli komuniści. Miało to bezpośredni wpływ na decyzje po- W nad pół miliona Polaków, którzy zdecydowali się pozostać na emigracji politycznej na Zachodzie. Była tam także większość, ocalałej z wo- jennej pożogi, polskiej elity intelektualnej i politycznej. Wśród setek tysięcy polskich uchodźców kilkanaście tysięcy stanowi- li polscy ewangelicy luterańskiej i kalwińskiej konfesji. Rekrutowali się oni z wszystkich ziem dawnej Rzeczypospolitej. Przeważali jednak byli miesz- kańcy Kongresówki i Śląska Cieszyńskiego1. Luteranie zrzeszyli się w 1952 r. w Polskim Kościele Ewangelicko- -Augsburskim na Obczyźnie. Jego zwierzchnikiem został bp Władysław Fier- 1 Problem genezy emigracji i pierwszych lat jej funkcjonowania na Wyspach Brytyjskich por. szerzej: J. Kłaczkow, Polscy ewangelicy w krajach anglosaskich w XIX i XX wieku , [w:] Prote- stantyzm w Polsce na przestrzeni wieków , red. P. Gołdyn, Poznań 2009, s. 11–53; idem, Polska emigracja protestancka w krajach anglosaskich w XIX i XX wieku , „Dzieje Najnowsze”, R. XXXIX 2007, z. 4, s. 149–163 (skrócona wersja tego pierwszego artykułu); Andrzej Wantuła na Zacho- dzie (18 IV 1945–3 III 1948), [w:] Losy wojenne ks. Andrzeja Wantuły , red. B. Żyszkowska, Cie- szyn 2005, s. 103–133; idem, O powrocie ks. bp. Andrzeja Wantuły do Kraju , „Ewangelik” nr 4, Katowice 2005, s. 38–41; idem, Działalność ks. Andrzeja Wantuły na emigracji (1945–1948) , „Ewangelik” nr 1, Katowice 2006, s. 40–47. 125 Jarosław Kłaczkow la, który do 1939 r. był proboszczem polskiej parafi i ewangelickiej w Orło- wej (Śląsk Cieszyński – Zaolzie).
    [Show full text]
  • Poezja Zaolziańska Czy Poezja Na Zaolziu? Zarys Problematyki
    „Kwartalnik Opolski” 2015, 2/3 Krystyna NOWAK-WOLNA Poezja zaolziańska czy poezja na Zaolziu? Zarys problematyki Moja wierna mowo, służyłem tobie. Co noc stawiałem przed tobą miseczki z kolorami, żebyś miała i brzozę i konika polnego i gila zachowanych w mojej pamięci. […] Moja wierna mowo, może to jednak ja muszę ciebie ratować. Więc będę dalej stawiać przed tobą miseczki z kolorami jasnymi i czystymi jeżeli to możliwe, bo w nieszczęściu potrzebny jakiś ład czy piękno. Czesław Miłosz, Moja wierna mowo, Berkeley 1968 Wstęp „Zaolzie jest niewielką enklawą nadgraniczną co najmniej trzech kultur etnicznych wzajemnie się zderzających, rozwijających i wzbogacających, szczególnie we współcześnie tworzących się zrębach euroregionów. Właśnie tutaj, w czeskiej części dawnego Cieszyńskiego, żyje około pięćdziesięcioty- sięczna społeczność z bogatą spuścizną kultury duchowej i materialnej z etnicznie polskim rodowodem” – czytamy we wstępie do „Kawiarenki «Pod Pegazem» 1989 – 2002”1. 1 J. Pyszko, Legenda Kawiarenki „Pod Pegazem”, [w:] idem, Kawiarenka „Pod Pegazem” 1989 -2002, s.11. Poezja zaolziańska czy … 26 W wyniku złożonej sytuacji politycznej po I wojnie światowej, upadku mo- narchii austrowęgierskiej, odzyskania niepodległości przez Polskę i powstania Czechosłowacji, pojawił się problem przynależności państwowej Śląska Cieszyńskiego. Ostatecznie Rada Ambasadorów 28 lipca 1920 r. zadecydowała o podziale tej części Śląska między Rzeczpospolitą Polską a Czechosłowację, co spowodowało, że poza granicami państwa polskiego znalazło się ponad sto tysięcy Polaków oraz główne ośrodki życia polskiego takie, jak: Jabłonków, Frysztat i Orłowa. Również stolica regionu, Cieszyn, została podzielona; jej starsza, historyczna część, pozostawała po stronie polskiej, natomiast część nowsza, bardziej przemysłowa, usytuowała się na lewym brzegu Olzy – za Olzą. Chcąc zachować swoją tożsamość narodową w granicach Cze- chosłowacji, ludność polska utworzyła nowy ośrodek kulturalny – Czeski Cie- szyn.
    [Show full text]
  • Iscellanea M
    Historical Biography of Warmia and Masuria 729 M ISCELLANEA Stanisław Achremczyk HISTORICAL BIOGRAPHY OF WARMIA AND MASURIA Słowa kluczowe: Warmia i Mazury, biografie, kultura, nauka, historia Schlüsselwörter: Ermland und Masuren, Biographie, Kultur, Wissenschaft, Historie Keywords: Warmia and Masuria, biographies, culture, science, history The incorporation of South East Prussia into the Polish state and its settle- ment by settlers from different parts of the Republic of Poland posed the question of how to build a regional identity, how to break off with the sense of temporari- ness that has long dominated the lives of the inhabitants, how to finally familiarize them with the cultural landscape and the history of the lands called Warmia and Masuria. Historical research was supposed to help build a regional identity and this was obvious to people of culture, even to people of politics. The history of Polish presence in Warmia and Masuria in particular was supposed to be a binding agent uniting people and confirming that they are not intruders on this land but a continuation of historical settlement processes. In order to show such processes, first, it was necessary to build a workshop of historical research in the form of book collections, archives, iconography and museum collections, and secondly, to organise a research team and humanities environment in Olsztyn. While thanks to the generosity of Emilia Sukertowa-Biedrawina, Bishop Jan Obłąk, Dr. Władysław Adamczyk, and Hieronim Skurpski, the priceless archival collections, book collec- tions and painting collections were saved from destruction, the creation of a team of serious researchers required some time. It also required institutional solutions.
    [Show full text]
  • Dachau Concentration Camp
    Coordinates: 48°16ʹ13ʺN 11°28ʹ05ʺE Dachau concentration camp From Wikipedia, the free encyclopedia Dachau concentration camp (German: Konzentrationslager (KZ) Dachau, IPA: [ˈdaxaʊ]) was the first Nazi concentration camp opened in Germany, located on the grounds of an abandoned munitions factory near the medieval town of Dachau, about 16 km (9.9 mi) northwest of Munich in the state of Bavaria, which is located in southern Germany. Opened 22 March 1933,[1], it was the first regular concentration camp established by the coalition government of the National Socialist Party (Nazi Party) and the American troops guard the main entrance to German Nationalist People's Party (dissolved on Dachau just after liberation 6 July 1933). Heinrich Himmler, Chief of Police of Munich, officially described the camp as "the first concentration camp for political prisoners."[1] Contents 1 General overview 2 Main camp 2.1 Purpose 2.2 Organization 2.3 Demographics 3 Satellite camps and sub-camps 4 Liberation 4.1 Main camp 4.2 Satellite camps 4.3 Killing of camp guards 4.4 Post-liberation Easter at Dachau 5 After liberation 6 In popular culture 7 The memorial site 8 List of personnel 8.1 Commanders 8.2 Other staff 8.3 SS and civilian doctors 9 List of notable prisoners 9.1 Jewish political prisoners 9.2 Resistance fighters 9.3 Clergy 9.4 Politicians 9.4.1 Communists 9.5 Writers 9.6 Royalty 9.7 Others 10 Gallery 11 See also 12 References 13 Bibliography 14 External links General overview Dachau served as a prototype and model for the other Nazi concentration camps that followed.
    [Show full text]
  • The Social Involvement of the Jagiellonian University Professor Stefan Jentys During World War I
    andrZeJ synowiec THE SOCIAL INVOLVEMENT OF THE JAGIELLONIAN UNIVERSITY PROFESSOR STEFAN JENTYS DURING WORLD WAR I Stefan Jentys was a Polish plant physiologist, agricultural chemist, agronomist and populariser of agricultural issues. He was born on 21 June 1860 in War- saw, where he finished high school and began his university studies in 1877. Arrested for oppositional activities by tsarist authorities in 1877, he had to leave Warsaw after being released. He continued his studies at the Univer- sity of Agriculture in Dubliany near Lʹviv (at that time Austrian Galicia, to- day — Ukraine). After graduation, in 1884, he received a scholarship from the Lʹviv National Department and left the country to study abroad. He stud- ied in Leipzig, Munich, Brno, and Tübingen, where in 1886 he was award- ed a PhD in Philosophy for his dissertation written in German The Influence of High Oxygen Pressure on Plant Growth. In 1887, Jentys visited agricultur- al experiment stations in Germany, Belgium and England. Then he started his academic career (he gave lectures on agriculture and agricultural chemistry) in Dubliany and at the same time he conducted research. In 1899, he was grant- ed the title of professor. At that time he published numerous works on plant physiology and agricultural chemistry. After a conflict with the National Divi- sion (a superior unit of Dubliany University) over further development of this facility, in 1892 he moved to Cracow and took the position of assistant lec- turer at the Faculty of Agricultural Chemistry, at the Jagiellonian University. It was there that he received his postdoctoral degree and the title of Reader in Agricultural Chemistry and Agriculture in 1894.
    [Show full text]
  • Dachau Concentration Camp from Wikipedia, the Free Encyclopedia Coordinates: 48°16′08″N 11°28′07″E
    Create account Log in Article Talk Read Edit View history Dachau concentration camp From Wikipedia, the free encyclopedia Coordinates: 48°16′08″N 11°28′07″E Dachau concentration camp (German: Konzentrationslager (KZ) Dachau, IPA: [ˈdaxaʊ]) was the Navigation Dachau first of the Nazi concentration camps opened in Germany, intended to hold political prisoners. It is Main page located on the grounds of an abandoned munitions factory near the medieval town of Dachau, Concentration camp Contents about 16 km (9.9 mi) northwest of Munich in the state of Bavaria, in southern Germany.[1] Opened Featured content in 1933 by Heinrich Himmler, its purpose was enlarged to include forced labor, and eventually, the Current events imprisonment of Jews, ordinary German and Austrial criminals, and eventually foreign nationals Random article from countries which Germany occupied or invaded. It was finally liberated in 1945. Donate to Wikipedia In the postwar years it served to hold SS soldiers awaiting trial, after 1948, it held ethnic Germans who had been expelled from eastern Europe and were awaiting resettlement, and also was used for Interaction a time as a United States military base during the occupation. It was finally closed for use in 1960. Several memorials have been installed there, and the site is open for visitors. Help American troops guarding the main entrance to About Wikipedia Contents Dachau just after liberation, 1945 Community portal 1 History Recent changes 2 General overview Contact Wikipedia 3 Main camp 3.1 Purpose Toolbox 3.2 Organization
    [Show full text]
  • Poetic Landscapes of Wilhelm Przeczek
    ACTA UNIVERSITATIS LODZIENSIS Folia Litteraria Polonica 4(59) 2020 https://doi.org/10.18778/1505-9057.59.09 Libor Martinek* https://orcid.org/0000-0003-4791-6553 Poetic landscapes of Wilhelm Przeczek Summary Wilhelm Przeczek is a Polish writer who has lived in Karviná, the Czech Republic, since he was born in 1936. He is a member of a Polish minority and he has aimed his literary output at its members and at readers in Poland. Translations into the Czech language are aimed at readers in the Czech Republic. Having made a protest against the intervention of the Warsaw Pact armies into Czechoslovakia in Au- gust 1968, W. Przeczek was not allowed to publish and he was dismissed – he had worked as an editor of a Polish paper “Głos Ludu”. In 1970–1977 he worked as an actor, stage director, and dramatic advisor of a puppet show theatre Bajka in Český Těšín, the Czech Republic. In his article, the author deals with poems by W. Przeczek’s on the subject of journeys about Europe. The starting point is local, but a global result. Keywords: poetry, Wilhelm Przeczek, traveling, house, home, identity, borderland, Pol- ish literature, Polish national minority, Czech Cieszyn Silesia1 Poet, novelist, translator Wilhelm Przeczek, born on April 7, 1936 in Karviná, grew up in a coal miner’s family. Father, brothers and brothers-in-law worked in the mines. He spent his childhood and youth in old Karviná. In 1956 he graduated from the Pedagogical Grammar School in Orlová, then he worked as a teacher at a Polish primary school in Horní Suchá.
    [Show full text]
  • Zaolzie W Polityce Rządu I Opinii Społeczeństwa Polskiego (1925-1937)
    Title: Zaolzie w polityce rządu i opinii społeczeństwa polskiego (1925-1937) Author: Joanna Januszewska-Jurkiewicz Citation style: Januszewska-Jurkiewicz Joanna. (2001). Zaolzie w polityce rządu i opinii społeczeństwa polskiego (1925-1937). Katowice : Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. JOANNA JANUSZEWSKA-JURKIEMCZ A«-««'n < L Zaolzie A / w polityce rządu \l \\ i opinii \\ społet eństwa polskiego CIESZYN < (1925-1937) \9- \v* 1 1 , k l / x-z Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego Katowice 2001 4 Zaolzie w polityce rządu i opinii społeczeństwa polskiego (1925-1937) Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach nr 1983 JOANNA JANUSZEWSKA-JURKIEWICZ Zaolzie w polityce rządu i opinii społeczeństwa polskiego (1925—1937) Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego Katowice 2001 Redaktor serii: Historia Maria Wanda Wanatowicz Recenzenci Grażyna Pańko Michał Pułaski 66-305051 Spis treści Wykaz skrótów........................................................................................ 7 Wstęp ...................................................................................................... 9 Rozdział I Państwo i społeczeństwo polskie wobec Zaolzia w latach 1920—1925 . 17 Rozdział II Problemy mniejszości polskiej w okresie zbliżenia polsko-czechosłowa­ ckiego w latach 1925—1933 .................................................................... 52 Rozdział III Kwestia zaolziańska w okresie przełomu w stosunkach polsko-czecho­ słowackich w latach 1933—1934 .......................................................... 93 Rozdział IV Karta zaolziańska
    [Show full text]
  • Studia Moravica I
    ACTA UNIVERSITATIS PALACKIANAE OLOMUCENSIS FACULTAS PHILOSOPHICA MORAVICA 1 ACTA UNIVERSITATIS PALACKIANAE OLOMUCENSIS FACULTAS PHILOSOPHICA MORAVICA 1 STUDIA MORAVICA I Sborník jazykovědných a literárněvědných příspěvků přednesených na mezinárodní vědecké konferenci Jazyk a literatura na Moravě pořádané ve dnech 24.–26. října 2002 v rámci realizace výzkumného záměru Ministerstva školství, mládeže a tělovýchovy České republiky MSM 152100017 – Dějiny a kultura Moravy jako modelu regionu na Filozofické fakultě Univerzity Palackého v Olomouci UNIVERZITA PALACKÉHO V OLOMOUCI OLOMOUC 2004 Tato publikace byla vydána v rámci realizace výzkumného záměru Ministerstva školství, mládeže a tělovýchovy České republiky MSM 152100017 – Dějiny a kultura Moravy jako modelu regionu na Filozofické fakultě Univerzity Palackého v Olomouci (hlavní řešitel prof. PhDr. Eduard Petrů, DrSc., zástupce hlavního řešitele doc. PhDr. Lubomír Machala, CSc.) Jednotlivé příspěvky této publikace neprošly redakční jazykovou a typografickou úpravou. © Jiří Fiala, 2004 ISBN 80-244-0845-7 ACTA UNIVERSITATIS PALACKIANAE OLOMUCENSIS FACULTAS PHILOSOPHICA MORAVICA 1 2004 OBSAH JAZYK Miroslav Komárek: K názorùm Frantika Bartoe na èetinu, její správnost a kulturu. 17 Helena Bauerová: K rekonstrukci cyrilometodìjské bible . 21 Milada Homolková: K epitolní èásti tzv. Lekcionáøe (Evageliáøe) olomouckého . 31 Marie Hádková: O jedné uèebnici pro cizince ze 16. století . 47 Jana Pleskalová, Jarmila Vojtová: Velehradský rodák Josef Valentin Zlobický a jeho význam pro národní obrození . 53 Karel Komárek: Vlastní jména v textech Jana Èepa . 59 Ivana Koláøová: Názory na neplnovýznamová slova v mluvnických pracích Frantika Trávníèka a jejich srovnání s pøístupy v lingvistických pracích vzniklých na Moravì v 60. 90. letech 20. století . 63 Oldøich Ulièný: K moravským aspektùm souèasné èetiny . 71 Bojana Maltariæ: Obecná èetina a obecná slovintina .
    [Show full text]