SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI Wojewódzkiego Programu Opieki Nad Zabytkami Na Lata 2013-2017 Dla Województwa Zachodniopomorskiego OKRES 2015-2016
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI Wojewódzkiego Programu Opieki nad Zabytkami na lata 2013-2017 dla Województwa Zachodniopomorskiego OKRES 2015-2016 SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI WOJEWÓDZKEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI NA LATA 2013 – 2017 DLA WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO DRUGI DWULETNI CYKL 2015 – 2016 SZCZECIN, marzec 2017 Biuro Dokumentacji Zabytków w Szczecinie, 2017 r. Strona 1 SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI Wojewódzkiego Programu Opieki nad Zabytkami na lata 2013-2017 dla Województwa Zachodniopomorskiego OKRES 2015-2016 opracowanie wykonane dla ZARZĄDU WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO przez Biuro Dokumentacji Zabytków w Szczecinie Zespół: CEZARY NOWAKOWSKI – dyrektor BDZ ALEKSANDRA HAMBERG-FEDEROWICZ MARIA WITEK WALDEMAR WITEK KAMILA WÓJCIK ANNA BARTCZAK Biuro Dokumentacji Zabytków w Szczecinie, 2017 r. Strona 2 SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI Wojewódzkiego Programu Opieki nad Zabytkami na lata 2013-2017 dla Województwa Zachodniopomorskiego OKRES 2015-2016 Spis treści: Wstęp 1. Podstawa opracowania sprawozdania 2. Założenia metodyczne realizacji monitoringu 2.1. Podmiot realizujący monitoring 2.2. Zakres i przedmiot monitorowania 2.3. Cele i zadania WPOnZ WZ poddane monitoringowi 2.4. Narzędzia monitorowania 2.5. Metodologia monitorowania 3. Analiza dotycząca okresu 2015–20161 3.1. Uwarunkowania prawne 3.2. Uwarunkowania organizacyjne 3.3. Ochrona prawna zasobu dziedzictwa kulturowego województwa zachodniopomorskiego 3.3.1. Rejestr zabytków 3.3.2. Ewidencja zabytków 3.3.3. Parki kulturowe 3.3.4. Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego 3.3.5. Pomniki historii 3.3.6. Lista UNESCO światowego dziedzictwa 3.3.7. Muzea 3.4. Działania JST z terenu województwa w zakresie wskazanym we WPOnZ WZ 3.4.1. Działania gmin WZ 3.4.2. Działania powiatów WZ 3.5. Realizacja zadań WPOnZ WZ. Działania jednostek organizacyjnych Urzędu Marszałkowskiego i Samorządu Województwa Zachodniopomorskiego w zakresie wskazanym we WPOnZ WZ Podsumowanie Spis złączników: Zał. 1. Pismo Pani Marszałek Województwa Zachodniopomorskiego kierowane do władz gmin i powiatów w sprawie monitoringu WPOnZ Zał. 2. Zestawienie wyników ankiet kierowanych do JST Gmin przez Biuro Dokumentacji Zabytków w Szczecinie Zał. 3. Zestawienie wyników ankiet kierowanych do JST Powiatów przez Biuro Dokumentacji Zabytków w Szczecinie Zał. 4. Dyplomy Honorowe Marszałka Województwa Zachodniopomorskiego „SWOJSKIE ZABYTKI” i odznaki „Za opiekę nad zabytkami” Zał. 5. Zestawienie dotacji udzielanych przez Samorząd Województwa w ramach PROW Zał. 6. Zestawienie dotacji udzielanych przez Samorząd Województwa na prace przy zabytkach i realizację zadań przez podmioty niepubliczne 1 Diagramy i tabele - opracowania własne BDZ Biuro Dokumentacji Zabytków w Szczecinie, 2017 r. Strona 3 SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI Wojewódzkiego Programu Opieki nad Zabytkami na lata 2013-2017 dla Województwa Zachodniopomorskiego OKRES 2015-2016 WSTĘP Sporządzanie sprawozdań z realizacji Wojewódzkiego Programu Opieki Nad Zabytkami jest obowiązkiem ustawowym, wynikającym z ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Wojewódzki Program Opieki nad Zabytkami na lata 2013-2017 dla Województwa Zachodniopomorskiego to jeden z instrumentów zarządzania rozwojem województwa. Odnosi się do szerokiego spektrum zagadnień związanych z dziedzictwem kulturowym, zwłaszcza związanych z poprawą stanu zachowania zabytków i zwiększania ich atrakcyjności, wzmacniania tożsamości kulturowej oraz rozwoju społeczeństwa województwa zachodniopomorskiego. Stanowi kontynuację polityki zapoczątkowanej Wojewódzkim Programem Opieki nad Zabytkami na lata 2008-2012 dla Województwa Zachodniopomorskiego, przyjętym w 2008 roku. Wojewódzki Program Opieki nad Zabytkami na lata 2013-2017 dla Województwa Zachodniopomorskiego (zwany dalej: WPOnZ WZ) został przyjęty przez Sejmik Województwa Zachodniopomorskiego w 2013 r. Wykonanie, wdrażanie i monitorowanie Programu jest obowiązkiem wynikającym z przepisów ustawy. Sprawozdania z realizacji programu w cyklu 2-letnim przedkładane mają być przez Zarząd Województwa Sejmikowi Województwa oraz przekazanie organom ochrony zabytków. Zadanie wykonania sprawozdań z realizacji WPOnZ WZ powierzone zostało Biuru Dokumentacji Zabytków w Szczecinie – instytucji kultury Samorządu Województwa Zachodniopomorskiego. Celem sporządzenia niniejszego sprawozdania jest przedstawienie działań i stopnia realizacji poszczególnych zadań wskazanych w Programie, podejmowanych przez poszczególnych realizatorów. Wnioski stanowić będą materiał wyjściowy do sporządzenia WPOnZ WZ na lata 2017- 2020. Przekazywanie sprawozdań organom ochrony zabytków ma służyć wykorzystaniu doświadczeń lokalnych przy opracowywaniu dokumentów na szczeblu krajowym. Niniejsze sprawozdanie dotyczące drugiego dwuletniego okresu wdrażania WPOnZ WZ w latach 2015 – 2016 w województwie zachodniopomorskim, oparte zostało na danych przekazanych przez jednostki organizacyjne Urzędu Marszałkowskiego Województwa Zachodniopomorskiego oraz jednostki samorządu terytorialnego szczebla powiatowego i gminnego wchodzące w skład województwa, a także na wynikach działań Biura Dokumentacji Zabytków w Szczecinie (dalej: BDZ) i bieżących analizach prowadzonych przez specjalistów BDZ w Szczecinie. Biuro Dokumentacji Zabytków w Szczecinie, 2017 r. Strona 4 SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI Wojewódzkiego Programu Opieki nad Zabytkami na lata 2013-2017 dla Województwa Zachodniopomorskiego OKRES 2015-2016 1. PODSTAWA OPRACOWANIA SPRAWOZDANIA Wojewódzki Program Opieki nad Zabytkami na lata 2013-2017 dla Województwa Zachodniopomorskiego przyjęty został uchwałą Nr XXIII/310/13 Sejmiku Województwa Zachodniopomorskiego z dnia 26 marca 2013 r. Obowiązek opracowania sprawozdania z jego realizacji wynika bezpośrednio z zapisów Programu, zwłaszcza zaś rozdziału VII.4. „WDRAŻANIE I MONITOROWANIE WOJEWÓDZKIEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI DLA WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO” podpunkt 4 „Monitorowanie WPONZ WZ”. Uwzględnienie tych działań wynikało z zapisu ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (t.j. Dz.U.2014 poz. 1446 z późn. zm.; zwana później „ustawą”), zwłaszcza rozdziału 8 „Krajowy program ochrony zabytków i opieki nad zabytkami oraz ochrona zabytków na wypadek konfliktu zbrojnego i sytuacji kryzysowych”. Artykuł 87 odnoszący się do programów opieki nad zabytkami na różnych poziomach samorządów lokalnych, także wojewódzkich, określa obowiązek ich sporządzania, okres obowiązywania, procedurę przyjmowania i ogłaszania oraz sporządzania sprawozdań z realizacji. Na podstawie w.w. ustawy Zarząd Województwa Zachodniopomorskiego sporządza co dwa lata sprawozdania z realizacji programu oraz przedstawia je Sejmikowi Województwa Zachodnio- pomorskiego. Sprawozdania są przekazywane Generalnemu Konserwatorowi Zabytków oraz Zachodniopomorskiemu Wojewódzkiemu Konserwatorowi Zabytków. Niniejsze sprawozdanie, oparte na wynikach monitoringu prowadzonego przez Biuro Dokumentacji Zabytków w Szczecinie, jest drugim, sporządzonym po dwóch kolejnych latach obowiązywania aktualnego WPONZ WZ, t.j. za lata 2015 i 2016. Biuro Dokumentacji Zabytków w Szczecinie, 2017 r. Strona 5 SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI Wojewódzkiego Programu Opieki nad Zabytkami na lata 2013-2017 dla Województwa Zachodniopomorskiego OKRES 2015-2016 2. ZAŁOŻENIA METODYCZNE REALIZACJI MONITORINGU Monitoring programu to proces zbierania, przetwarzania, analizowania i publikowania informacji, którego celem jest zapewnienie zgodności realizacji programu z przyjętymi celami i założeniami operacyjnymi. Proces jest elementem łączącym programowanie i wdrażanie, pozwalającym na nadzór i korygowanie prowadzonych działań oraz zaplanowanie działań w kolejnym WPOnZ WZ. Uwzględnianie wyników monitoringu w planowaniu budżetowym pozwala także na prawidłową alokację środków finansowych kierowanych na poszczególne zadania. Monitorowanie WPONZ WZ odbywa się na trzech poziomach: monitoring zmian otoczenia prawnego dotyczącego problematyki; monitorowanie działań jednostek organizacyjnych Samorządu Województwa Zachodniopomorskiego na podstawie wskaźników WPOnZ WZ; monitoring działań jednostek samorząd terytorialnego szczebla gminnego i powiatowego województwa zachodniopomorskiego na podstawie wskaźników WPOnZ WZ. W poszczególnych obszarach jednostka monitorująca współpracuje z właściwymi instytucjami, np. wydziałami Urzędu Marszałkowskiego i jednostkami organizacyjnymi samorządu województwa wskazanymi w WPOnZ WZ. Prowadzona jest także współpraca w zakresie udostępniania danych dotyczących zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego niższego szczebla w regionie, w obszarze ochrony dziedzictwa. Monitorowanie zmian otoczenia prawnego prowadzone jest na bieżąco przez BDZ, jednostkę monitorującą. Metodologia prowadzenia monitoringu opiera się na danych ankietowych, opisowych i tabelarycznych dotyczących poszczególnych zadań, uzyskanych od poszczególnych jednostek. Założeniem jest pozyskiwanie danych na wniosek jednostki monitorującej. Jednostki zewnętrzne przekazują dane na zasadach dobrowolności. Głównym sposobem komunikowania w ramach monitoringu z poszczególnymi interesariuszami, jest droga pisemna, zaś wyjaśnienia i uzupełnienia dokonywane są drogą telefoniczną i pocztą elektroniczną. 2.1. PODMIOT REALIZUJĄCY MONITORING Jednostką wskazaną do sporządzenia sprawozdania z realizacji WPOnZ WZ w Województwie Zachodniopomorskim jest wyspecjalizowana instytucja kultury Samorządu Województwa – Biuro Dokumentacji Zabytków w Szczecinie (BDZ). W statucie BDZ, zatwierdzonym przez Zarząd Województwa Zachodniopomorskiego, jako jedno z zadań wskazano: „opracowywanie