STUDIA MIEJSKIE Tom 34 (2019)
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
KATEDRA GEOGRAFII EKONOMICZNEJ I GOSPODARKI PRZESTRZENNEJ WYDZIA£ EKONOMICZNY · UNIWERSYTET OPOLSKI STUDIA 34 MIEJSKIE pod redakcj¹ Janusza S³odczyka i Moniki Paradowskiej WYDAWNICTWO UNIWERSYTETU OPOLSKIEGO Opole 2019 REDAKTOR NACZELNY Janusz Słodczyk REDAKTOR TEMATYCZNY Agnieszka Dembicka-Niemiec RADA NAUKOWA Wanda Maria Gaczek (Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu) Alfonz Gajdos (Uniwersytet im. Mateja Bela w Bańskiej Bystrzycy) Adam Jelonek Sylwia Kaczmarek (Uniwersytet Łódzki) Andrzej Klasik (Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach) Barbara Lubicz-Miszewska (Uniwersytet Wrocławski) Tadeusz Markowski (Uniwersytet Łódzki) Jerzy J. Parysek (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu) Valentina Pidlisnyuk (Uniwersytet im. Mateja Bela w Bańskiej Bystrzycy; Narodowy Uniwersytet w Kremenczuk) Andrzej Rączaszek (Akademia Ekonomiczna w Katowicach) Jinming Sha (Fujian Normal University) Tadeusz Siwek (Uniwersytet Ostrawski) Zdeněk Szczyrba (Uniwersytet Palackiego w Ołomuńcu) Jacek Szlachta (Szkoła Główna Handlowa w Warszawie) Daniela Szymańska (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu) Klaus Schöler (Uniwersytet w Poczdamie) Grzegorz Węcławowicz (Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania Polskiej Akademii Nauk) Andrzej Zborowski (Uniwersytet Jagielloński w Krakowie) Tadeusz Zipser (Politechnika Wrocławska) RECENZENCI ARTYKUŁÓW WYDANYCH W TOMACH 33–36 W ROKU 2019 Paweł Churski, Justyna Danielewicz, Jolanta Jakóbczyk-Gryszkiewicz, Jacek Kaczmarek, Sabina Kauf, Sławomir Kurek, Lidia Mierzejewska, Beata Namyślak, Tadeusz Palmowski, Bogusław Podhalański, Andrzej Raczyk, Dorota Rynio, Przemysław Śleszyński, Maciej Turała, Alicja Zakrzewska-Półtorak, Elżbieta Zuzańska-Żyśko SEKRETARZ REDAKCJI Edyta Szafranek [email protected] ADRES REDAKCJI Katedra Geografii Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej Wydział Ekonomiczny Uniwersytet Opolski ul. Ozimska 46 a 45-058 Opole www.studiamiejskie.uni.opole.pl DEKLARACJA O WERSJI PIERWOTNEJ Redakcja deklaruje, że wersją pierwotną (referencyjną) czasopisma jest wersja papierowa. CONTENTS Introduction (Agnieszka Dembicka-Niemiec) . 7 Robert PERDAŁ, Paweł CHURSKI, Tomasz HERODOWICZ, Barbara KONECKA-SZYDŁOWSKA, Cities in the polarised socio-economic space of Poland . 11 Beata NAMYŚLAK, Creative clusters in Poland and theoretical cluster structures – similarities and differences . 27 Maciej TURAŁA, Innovation-based potential for development of cities in Poland . 41 Arkadiusz MROCZEK, Selected big cities of Poland as regional growth poles . 55 Mateusz CUDO, Urban attributes of degraded towns – a case study of West Pomeranian Voivodeship . 67 Ewa PAŁKA-ŁEBEK, Maia MELADZE, Maria ŚMIGIELSKA, Revitalisation as a contemporary process of modelling urbanising areas . 81 Alicja ZAKRZEWSKA-PÓŁTORAK, The locations of housing investments in Lower Silesia Province versus changes in spatial disproportions in the social and economic development of the region . 101 Wojciech PIETROWSKI, Financial progress of integrated territorial investments – a case study of Kielce Functional Area . 115 Tymon DMOCHOWSKI, Michał DZIĘCIELSKI, Maciej KAMIŃSKI, Maciej SZAREJKO, Jan ZIPSER, An attempt to investigate the impact of selected infrastructure investments on the potential development of the biggest European cities. Application of the shifting model (intervening opportunities model type) . 129 Elżbieta ROSZKO-WÓJTOWICZ, Maria M. GRZELAK, Dynamics of changes in the level of competitiveness of manufacturing in Poland . 147 SPIS TREŚCI Wprowadzenie (Agnieszka Dembicka-Niemiec) . 9 Robert PERDAŁ, Paweł CHURSKI, Tomasz HERODOWICZ, Barbara KONECKA-SZYDŁOWSKA, Miasta w spolaryzowanej przestrzeni społeczno-gospodarczej Polski. 11 Beata NAMYŚLAK, Klastry kreatywne w Polsce a struktury klastrowe w ujęciu teoretycznym – podobieństwa i różnice . 27 Maciej TURAŁA, Potencjał innowacyjny rozwoju miast w Polsce . 41 Arkadiusz MROCZEK, Wybrane duże miasta Polski jako regionalne bieguny wzrostu . 55 Mateusz CUDO, Atrybuty miejskości zdegradowanych miast na przykładzie województwa zachodniopomorskiego . 67 Ewa PAŁKA-ŁEBEK, Maia MELADZE, Maria ŚMIGIELSKA, Rewitalizacja jako współczesny proces modelowania obszarów urbanizujących się . 81 Alicja ZAKRZEWSKA-PÓŁTORAK, Lokalizacja inwestycji mieszkaniowych w województwie dolnośląskim a zmiany dysproporcji przestrzennych w rozwoju społeczno-gospodarczym regionu . 101 Wojciech PIETROWSKI, Postęp finansowy zintegrowanych inwestycji terytorialnych na przykładzie kieleckiego obszaru funkcjonalnego . 115 Tymon DMOCHOWSKI, Michał DZIĘCIELSKI, Maciej KAMIŃSKI, Maciej SZAREJKO, Jan ZIPSER, Próba badania wpływu wybranych inwestycji infrastrukturalnych na potencjalny rozwój największych miast europejskich. Zastosowanie modelu przesunięć (model typu pośrednich możliwości) . 129 Elżbieta ROSZKO-WÓJTOWICZ, Maria M. GRZELAK, Dynamika zmian poziomu konkurencyjności produkcji w Polsce. 147 STUDIA MIEJSKIE tom 34 (2019) INTRODUCTION The impact of cities on their surroundings is significant, irrespective of the rate and directions of their development. The influence of the development of spatial and func- tional peripheral areas as well as the ties between them are one of the constant study problems realized by researchers in the range of different scientific disciplines. Cities develop at a different pace and are characterized by different currents of the develop- ment; nevertheless, the influence they exert on their environs is relevant. In response to problems pertaining to the development of cities and the need for identification of their connections with the environment, researchers in various disciplines undertake to conduct studies in this respect. The scientific articles contained in this volume deal with contemporary processes go- ing on at the meeting point of urban areas and their surroundings. They are concerned with such issues as: financing integrated territorial investments, cities as growth poles, cities within the polarized socioeconomic space, innovation potential of cities in Po- land, and also address questions connected with the development and transformations of cities which have been degraded. We hope that this volume will offer a source of interesting and inspiring knowledge resulting from interdisciplinary scientific studies in the scope of functioning, planning and managing the development of cities. Agnieszka Dembicka-Niemiec STUDIA MIEJSKIE tom 34 (2019) WPROWADZENIE Oddziaływanie miast na ich otoczenie jest istotne niezależnie od tempa i kierunków ich rozwoju. Wpływ miast na zmiany struktury przestrzennej i funkcjonalnej obszarów peryferyjnych oraz powiązania między nimi są jednym ze stałych problemów badaw- czych realizowanych przez badaczy z zakresu różnych dyscyplin naukowych. Miasta rozwijają się w zróżnicowanym tempie i charakteryzują się odmiennymi kierunkami rozwoju, jednak ich oddziaływanie na otoczenie jest istotne. W odpowiedzi na poja- wiające się problemy rozwoju miast oraz na potrzebę identyfikacji ich powiązań z oto- czeniem badacze z rożnych dyscyplin podejmują badania w tym zakresie. Zawarte w prezentowanym tomie artykuły naukowe dotyczą współczesnych proce- sów zachodzących na styku obszarów miejskich i otoczenia. Do problemów tych należą takie zagadnienia, jak: finansowanie zintegrowanych inwestycji terytorialnych, miasta jako bieguny wzrostu, miasta w polaryzowanej przestrzeni społeczno-gospodarczej, potencjał innowacyjny miast w Polsce. Są to także zagadnienia związane z rozwojem i przemianami miast zdegradowanych. Wyrażamy nadzieję, że prezentowany tom będzie źródłem interesujących i inspiru- jących wiadomości, które stanowią pokłosie interdyscyplinarnych badań naukowych w zakresie funkcjonowania, planowania i zarządzania rozwojem miast. Agnieszka Dembicka-Niemiec STUDIA MIEJSKIE tom 34 (2019) Robert PERDAŁ*, Paweł CHURSKI**, Tomasz HERODOWICZ***, Barbara KONECKA-SZYDŁOWSKA**** CITIES IN THE POLARISED SOCIO-ECONOMIC SPACE OF POLAND1 MIASTA W SPOLARYZOWANEJ PRZESTRZENI SPOŁECZNO-GOSPODARCZEJ POLSKI No. DOI: 10.25167/sm.1255 ABSTRACT: The process of socio-economic development is subject to changes resulting from the interaction of contemporary socio-economic megatrends which modify the influence of development factors and affect the polarisation of development in space. The measures to date, adopted as part of the cohesion policy and intended to decrease the differences, have not produced the desired results. This leads to the search for new solutions which include place-based intervention. Here, a special role is played by the largest cities perform- ing the function of development poles. They can positively affect the development of the surrounding area. The work aims to identify the importance of cities in terms of socio-economic inequalities in Poland. The analysis is carried out at the local level and covers the years 2004-2016. The research includes three stages. What is discussed in the first is the role of cities as development poles. The second presents an analysis and classification of spatial differences in the level and dynamics of the development of the largest cities. The third stage determines the influence of these cities on the surroundings. KEY WORDS: city, polarisation, diffusion, cohesion policy, Poland ABSTRAKT: Proces rozwoju społeczno-gospodarczego ulega zmianom wynikającym z oddziaływania współczesnych megatrendów społeczno-gospodarczych, które modyfikują oddziaływanie czynników rozwo- ju i wpływają na polaryzację rozwoju w przestrzeni. Dotychczasowe działania w ramach polityki spójności zmierzające do zmniejszenia zróżnicowań nie przynoszą