Gmina Pilchowice

Pa ństwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Gliwicach

Pa ństwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Gliwicach sprawuje nadzór sanitarny nad jako ści ą wody do spo życia na terenie miast na prawach powiatu: Gliwice, Zabrze oraz powiatu gliwickiego, w skład którego wchodz ą gminy: Knurów, Pyskowice, So śnicowice, Pilchowice, Gierałtowice, Rudziniec, Toszek i Wielowie ś.

Miasto Gliwice

• Liczba ludno ści zaopatrywanej w wod ę ok. 186246 • Zaopatrzenie w wod ę - ilo ść rozprowadzanej wody – 27895 m3/d • Za dystrybucj ę wody odpowiada Przedsi ębiorstwo Wodoci ągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Gliwicach, które posiada własne studnie gł ębinowe oraz kupuje wod ę od Górno śląskiego Przedsi ębiorstwa Wodoci ągowego S.A. Katowice

Miasto Gliwice zaopatrywane jest wod ę przeznaczon ą do spo życia z 3 uj ęć własnych wód podziemnych tj. uj ęcia Gliwice-Łab ędy, Wilcze Gardło i Ostropa eksploatowanych przez Gliwickie Przedsi ębiorstwo Wodoci ągów i Kanalizacji Sp. z o. o. przy ul. Rybnickiej 47 w Gliwicach. Niedobory uzupełniane s ą wod ą pochodz ącą z zakupu głównie od Górno śląskiego Przedsi ębiorstwa Wodoci ągów S.A. w Katowicach. Woda z zakupu napływa do Gliwic z dwóch kierunków: Zawady (uj ęcie gł ębinowe) i Goczałkowic (uj ęcie powierzchniowe).

Tabela 1 . Charakterystyka zaopatrzenia w wod ę na terenie Miasta Gliwice Zaopatrywane Lp. Uj ęcie wody/ Zakup [m 3/dob ę] miejscowo ści

1 SUW Gliwice-Łab ędy 25675 Gliwice 2 UW Gliwice-Ostropa 165 Dzielnica Ostropa 3 SUW Gliwice-Wilcze Gardło 274 Dzielnica Wilcze Gardło 4 Zakup z GPW S.A. 1781 Dzielnica So śnica

Stacja Uzdatniania Wody Łab ędy zlokalizowana przy ul. Kanałowej uzdatnia wod ę pochodz ącą z 6 studni gł ębinowych, w tym 3 zlokalizowanych na terenie Czechowic wł ączonych do eksploatacji w 2013r. oraz nadmiar wody ze studni w Rzeczycach i Kleszczowie. Ponadto do sieci miejskiej dostarczana jest woda pochodz ąca z 6 niezale żnych studni gł ębinowych - parametry ich wód surowych w wi ększo ści spełniaj ą warunki obowi ązuj ących norm jako ści wody przeznaczonej do spo życia, przez co mo że by ć ona wtłaczana bezpo średnio do sieci. Jedynie 1 studnia posiada kontenerow ą stacj ę uzdatniania wody ze wzgl ędu na ponadnormatywn ą ilo ść manganu. Dwie studnie zlokalizowane s ą przy Uj ęciu Wody Ostropa, dwie przy Stacji Uzdatniania w Wilczym Gardle, gdzie w celu poprawy wła ściwo ści organoleptycznych wody stosowane s ą filtry w ęglowe.

Rycina 1. Procentowy udział wody produkowanej oraz z zakupu na terenie Miasta Gliwice

W pierwszym półroczu 2014r. zako ńczono prowadzon ą od 2012r. modernizacj ę Stacji Uzdatniania Wody w Gliwicach-Łab ędach polegaj ącą na wymianie sieci ruroci ągów wody uzdatnionej i surowej w obr ębie SUW, wł ączeniu nowych studni, budowie nowego obiektu SUW oraz na zmianie technologii uzdatniania wody na dwustopniowy system filtracji (z ozonowaniem po średnim, lampami UV i awaryjnym chloratorem). Powstały dwa całkowicie niezale żne ci ągi technologiczne, w których w celu usuni ęcia manganu i żelaza prowadzone s ą procesy napowietrzania, dwustopniowej filtracji oraz ozonowania po średniego. Przed wtłoczeniem wody uzdatnionej do zbiorników zapasowych stosuje si ę dezynfekcj ę ko ńcow ą przy u życiu lamp UV oraz w razie potrzeby dezynfekcj ę chemiczn ą podchlorynem sodu wytwarzanym na miejscu z soli. Wprowadzono ci ągły monitoring parametrów wody polegaj ący na pomiarze st ęż enia ozonu pozostałego, chloru wolego, mętno ści, pH, utlenialno ści. Nowa technologia umo żliwia podczyszczenie oraz ponowne wykorzystanie i uzdatnianie wód popłucznych powstałych w skutek płukania filtrów. Wszystkie procesy przebiegaj ą automatycznie w oparciu o sterowanie komputerowe z mo żliwo ści ą przeł ączenia na sterowanie r ęczne.

W zwi ązku z procesem wdra żania nowej stacji została wydana decyzja administracyjna o warunkowej przydatno ści wody do spo życia w okresie 14.11.2013r.- 30.04.2014r. Dopuszczono nast ępuj ące maksymalne warto ści parametrów w ramach warunkowej przydatno ści: - m ętno ść – 1,5 NTU ( norma 1 NTU ) - mangan - 75 µg/l ( norma 50 µg/l ) - żelazo- 300 µg/l. ( norma 200 µg/l) Analiza laboratoryjna próbek wody pobieranych w ww. okresie nie wykazała przekrocze ń parametrów fizykochemicznych wody. Podczas kontroli sprawdzaj ącej stwierdzono, i ż nowa stacja uzdatniania wody spełnia wymogi rozporz ądzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. w sprawie jako ści wody przeznaczonej do spo życia przez ludzi (Dz. U. Nr 61, poz. 417 ze zm.)

Rysunek 1. Stacja Uzdatniania Wody w Gliwicach widziana z lotu ptaka

źródło: http://pwik.gliwice.pl/pochodzenie-wody-wodociagowej.html

Woda pochodz ąca ze Stacji Uzdatniania w Gliwicach-Łab ędach charakteryzowała si ę wysok ą twardo ści ą, co budziło najwi ększe zastrze żenia konsumentów. Dzi ęki doprowadzeniu do stacji wody z „nowych” Czechowickich studni, po ich wymieszaniu z wod ą pochodz ącą z dotychczas eksploatowanych uj ęć gł ębinowych zmniejszeniu uległa ogólna twardo ść wody dostarczana mieszka ńcom Gliwic.

Rycina 2. Średnia twardo ść wody [CaCO 3/l] pochodz ącej z uj ęć gł ębinowych oraz z zakupu na terenie Miasta Gliwice

W ramach kontroli urz ędowej w 2014r. prowadzono stały nadzór nad jako ści ą wody dostarczanej mieszka ńcom Gliwic. Upowa żnieni Przedstawiciele Pa ństwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Gliwicach w ramach monitoringu kontrolnego, przegl ądowego oraz bie żą cego nadzoru sanitarnego pobrali z ww. uj ęć , studni oraz z 25 stałych punktów monitoringowych 154 próbek wody do bada ń mikrobiologicznych oraz 184 próbki wody do bada ń fizykochemicznych. Ponadto Przedsi ębiorstwo Wodoci ągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Gliwicach prowadziło monitoring jako ści wody w ramach kontroli wewn ętrznej zgodnie z ustalonym harmonogramem. Analiza laboratoryjna pobranych próbek wody wykazała, i ż wszystkie badane parametry mikrobiologiczne spełniaj ą wymogi zawarte w rozporz ądzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. w sprawie jako ści wody przeznaczonej do spo życia przez ludzi (Dz. U. z 2007r. Nr 61, poz. 417 ze zm.). Przekroczenia parametrów fizykochemicznych odnotowano w 5 próbkach wody.

Rycina 3. Porównanie ilo ści przebadanych próbek wody pod wzgl ędem parametrów mikrobiologicznych i fizykochemicznych do ilo ści próbek niespełniaj ących obowi ązuj ących norm (monitoring kontrolny i przegl ądowy oraz bie żą cy nadzór)

W próbce wody pobranej ze studni przy ul. Granicznej zaopatruj ącej dzielnic ę Żerniki oraz z punktu monitoringowego zlokalizowanego w tej strefie stwierdzono przekroczon ą zawarto ść manganu (62 µg/l ). Przedsi ębiorstwo Wodoci ągów i Kanalizacji Sp. z o.o. podj ęło działania maj ące na celu popraw ę jako ści wody. Z uwagi na st ęż enie manganu na granicy najwy ższej dopuszczalnej warto ści w omawianej studni prowadzony jest przetarg na projekt „Budowa Stacji Uzdatniania Wody na uj ęciu nr 16”. Zako ńczenie procesu budowy planowane jest na 2017r. Podwy ższon ą m ętno ść stwierdzono w 2 próbkach wody pobranych w okresie letnim z punktu monitoringowego zlokalizowanego w Szkole Podstawowej w Wilczym Gardle. Powy ższe przekroczenie było najprawdopodobniej spowodowane małym rozbiorem wody związanym z przerw ą wakacyjn ą. Ponowne badania wody w ramach rekontroli nie wykazały przekrocze ń. W jednej z 4 próbek pobranych z punktów monitoringowych zasilanych wod ą ze studni nr 11 wykazano ponadnormatywn ą warto ść mętno ści (3,4 NTU). Wynikało to z unieruchomienia obiektu, w którym zlokalizowany był punkt monitoringowy. Po przepłukaniu odcinka sieci wykonano badania kontrole, które nie wykazały nieprawidłowo ści. Wył ączony punkt zamieniono na s ąsiaduj ący budynek.

PPIS w Gliwicach w oparciu o rozporz ądzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. w sprawie jako ści wody przeznaczonej do spo życia przez ludzi (Dz. U. Nr 61, poz. 417 z pó źn. zm.) wydał ocen ę o przydatno ści wody do spo życia na terenie Miasta Gliwice w 2014r.

Miasto Zabrze

• Liczba ludno ści zaopatrywanej w wod ę ok. 178 357 − ilo ść produkowanej wody przez Zabrza ńskie Przedsi ębiorstwo Wodoci ągów i Kanalizacji Sp. z o. o. (SUW Le śna, UW Grzybowice)– 11600 m 3/d − ilo ść rozprowadzanej wody z zakupu od Górno śląskiego Przedsi ębiorstwa Wodoci ągów S.A. Katowice– 10000 m 3/d • Za dystrybucję wody odpowiada Zabrza ńskie Przedsi ębiorstwo Wodoci ągów i Kanalizacji Sp. z o. o.

Mieszka ńcy Miasta Zabrze zaopatrywani s ą w wod ę pochodz ącą z 2 uj ęć wód gł ębinowych tj. Uj ęcia Wody „Grzybowice” i Stacji Uzdatniania Wody „Leśna” eksploatowanych przez Zabrza ńskie Przedsi ębiorstwo Wodoci ągów i Kanalizacji Sp. z o. o oraz z zakupu od

Górno śląskiego Przedsi ębiorstwa Wodoci ągów S.A. w Katowicach. Woda pochodz ąca z uj ęcia w Grzybowicach zasila sie ć wodoci ągow ą dzielnic: Grzybowice, Rokitnica, osiedle Helenka, Mikulczyce i cz ęś ciowo Śródmie ście. Stacja Uzdatniania Wody „Le śna” zaopatruje natomiast w wod ę dzielnice Centrum Północ, Maciejów, os. Kopernika, os. Kotarbi ńskiego. Woda pochodz ąca z zakupu od Górno śląskiego Przedsi ębiorstwa Wodoci ągów S.A. w Katowicach dostarczana jest mieszka ńcom Zabrza z dwóch kierunków. Dzielnice Biskupice oraz cz ęś ciowo Helenka i Rokitnica zaopatrywane s ą w wod ę z uj ęcia gł ębinowego „Zawada” od strony Karchowic. Woda z uj ęć powierzchniowych Goczałkowice, Dzie ćkowice, Czaniec (zbiorniki wyrównawcze „Czarny Las”) dopływa z kierunku Mikołów, zaopatruj ąc mieszka ńców dzielnicy Pawłów, Ko ńczyce, Makoszowy, Zaborze, os. Janek oraz cz ęś ciowo Śródmie ście.

Tabela 2. Charakterystyka zaopatrzenia w wod ę Miasta Zabrze Średnia dobowa Liczba ludno ści Lp. Uj ęcie wody/ zakup produkcja zaopatrywanej Zaopatrywane dzielnice 2014 w wod ę [m 3/d] Grzybowice, Rokitnica, 1 UW Grzybowice 8 200 osiedle Helenka, Mikulczyce i cz ęś ciowo Śródmie ście Centrum Północ, 2 SUW „Le śna” 3 400 178 357 Maciejów, Kopernik, os. Kotarbi ńskiego. 3 Zakup z GPW Zawada 1 500 Rokitnica, Helenka, Biskupice Zakup GPW Śródmie ście, Zaborze, 4 8 500 Pawłów, Ko ńczyce, Goczałkowice Janek, Makoszowy

Rycina 4. Zestawienie procentowe wielko ści produkcji oraz zakupu na terenie Zabrza

Prowadzony jest stały nadzór nad uj ęciami wody. Kontrole sanitarne Uj ęcia Wody „Grzybowice” i Stacji Uzdatniania Wody „Le śna”, w trakcie których dokonano oceny urz ądze ń wodoci ągowych, nie wykazały uchybie ń sanitarno-technicznych, a jako ść wody podawanej bezpo średnio do sieci spełniała wymagania obowi ązuj ących norm.

Rysunek 2. Stacja Uzdatniania „Le śna”- hala filtrów

źródło: http://www.wodociagi.zabrze.pl/index.php/obiekty-gg/lesna

W ramach kontroli urz ędowej w 2014r. prowadzono stały nadzór nad jako ści ą wody dostarczanej mieszka ńcom Zabrza. Upowa żnieni Przedstawiciele Pa ństwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Gliwicach w ramach monitoringu kontrolnego, przegl ądowego oraz bie żą cego nadzoru sanitarnego pobrali z 21 stałych punktów monitoringowych 120 próbek wody do bada ń mikrobiologicznych oraz 135 próbek do bada ń fizykochemicznych. Ponadto Zabrza ńskie Przedsi ębiorstwo Wodoci ągów i Kanalizacji Sp. z o.o. oraz 8

Górno śląskie Przedsi ębiorstwo Wodoci ągów w Katowicach S.A. prowadziło monitoring jako ści wody w ramach kontroli wewn ętrznej zgodnie z ustalonym harmonogramem.

Rycina 5. Średnia twardo ść wody [CaCO 3/l] pochodz ącej z uj ęć gł ębinowych oraz z zakupu na terenie Miasta Zabrze

Mieszka ńcy miasta Zabrze zaopatrywani s ą w wod ę do spo życia dobrej jako ści, co potwierdzaj ą analizy wyników bada ń próbek wody w zakresie mikrobiologicznym i fizykochemicznym. Przekroczenie dopuszczalnej warto ści parametru fizykochemicznego tj. żelaza stwierdzono jedynie w 2 próbkach wody pobranych z punktu monitoringowego zlokalizowanego w centrum miasta. Nieprawidłowo ść mogła by ć spowodowana pracami remontowymi trwaj ącymi w budynku. Po otrzymaniu informacji o przekroczeniu Zabrza ńskie Przedsi ębiorstwo Wodoci ągów i Kanalizacji Sp. z o.o. niezwłocznie podj ęło działania naprawcze polegające na płukaniu odcinka sieci. Kolejne badania próbek wody nie wykazywały niezgodno ści badanych parametrów z obowi ązuj ącymi normami, co wskazuje na krótkotrwały charakter przekroczenia.

Rycina 6. Porównanie ilo ści przebadanych próbek wody pod wzgl ędem parametrów mikrobiologicznych i fizykochemicznych do ilo ści próbek niespełniaj ących obowi ązuj ących norm (monitoring kontrolny, przegl ądowy oraz bie żą cy nadzór)

Powiat Gliwice

Pa ństwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Gliwicach prowadzi nadzór sanitarny nad jako ści ą wody z 21 uj ęć wód gł ębinowych o ró żnej wydajno ści i 44 reprezentatywnych punktów monitoringowych usytuowanych na sieciach wodoci ągowych na terenie powiatu gliwickiego. Przeprowadzono kontrole sanitarne wszystkich urz ądze ń wodoci ągowych. Podczas kontroli nie stwierdzono żadnych uchybie ń sanitarno-technicznych oraz sanitarno- porz ądkowych.

Tabela 3. Podział wodoci ągów zbiorowego zaopatrzenia w wod ę ze wzgl ędu na wielko ść produkcji

PRODUKCJA LICZBA URZ ĄDZE Ń LUDNO ŚĆ LOKALIZACJA URZ ĄDZENIA WODY WODOCI ĄGOWYCH/ ZAOPATRYWANA WODOCI ĄGOWEGO/WODOCI ĄG [m 3/d] WODOCI ĄGÓW W WOD Ę

gmina Wielowie ś: D ąbrówka; gmina Rudziniec : Pławniowice;

Chechło < 100 6 4 720 gmina So śnicowice : Rachowice; gmina Toszek : Płu żniczka, Kotulin gmina Toszek : Toszek (w tym szpital), Paczyna gmina So śnicowice : So śnicowice, Sierakowice, Smolnica; 101 – 1 000 11 38 347 gmina Rudziniec : Rudziniec, Niewiesze; gmina Wielowie ś: Wielowie ś, Wi śnicze, Świbie; Gmina Pilchowice : Nieborowice gmina Pyskowice (zakup); 1 001 – 10 000 3 gmina Gierałtowice (zakup); 67 680 gmina Knurów (z zakupem); Inne podmioty gmina Wielowie ś: D ąbrówka Szpital zaopatruj ące 2 195 gmina Pilchowice : Pilchowice Szpital w wod ę

Wi ększo ść wody dostarczanej mieszka ńcom powiatu Gliwice pochodzi z uj ęć gł ębinowych, w zwi ązku z tym charakteryzuje si ę ona dosy ć wysok ą twardo ści ą - od 165 do 434 mg CaCO 3/l w zale żno ści od uj ęcia. W żadnej badanej próbce jej warto ść nie przekroczyła jednak dopuszczalnej okre ślonej w rozporz ądzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007r.

(Dz. U. Nr 61 poz. 417 z pó źn. zm.), która wynosi 500 mg CaCO 3/l.

Rycina 7. Średnia twardo ść wody [CaCO 3/l] pochodz ącej z uj ęć gł ębinowych na terenie powiatu Gliwice

Rycina 8 . Średnia twardo ść wody [CaCO 3/l] pochodz ącej z zakupu na terenie powiatu Gliwice

Rycina 9. Średnia dobowa produkcja poszczególnych uj ęć własnych wody na terenie powiatu gliwickiego

Dwie gminy tj. Pyskowice i Gierałtowice nie posiadaj ą własnych uj ęć gł ębinowych i zaopatrywane s ą wył ącznie w wod ę z zakupu. Zakup wody jest równie ż głównym źródłem zaopatrzenia mieszka ńców Miasta Knurów.

Rycina 10 . Zakup wody na terenie powiatu [m 3/d]

Rycina 11 . Wielko ść produkcji wody pochodz ącej z uj ęć szpitalnych [m 3/d]

Na terenie nadzorowanych gmin w ramach monitoringu kontrolnego, przegl ądowego oraz bie żą cego nadzoru sanitarnego przebadano: • 217 próbek pod k ątem mikrobiologicznym, • 283 próbki pod k ątem fizykochemicznym.

Rycina 12. Jako ść próbek wody przebadanych pod wzgl ędem mikrobiologicznym na terenie powiatu gliwickiego w 2014 r. (monitoring kontrolny, przegl ądowy oraz inny bie żą cy nadzór)

Rycina 13. Jako ść próbek wody przebadanych pod wzgl ędem fizykochemicznym na terenie powiatu gliwickiego w 2014 r. (monitoring kontrolny, przegl ądowy oraz inny bie żą cy nadzór)

Przekroczenia parametrów mikrobiologicznych stwierdzono w 11 próbkach wody, natomiast parametrów fizykochemicznych w 43 próbkach. W zwi ązku ze stwierdzeniem nieprawidłowo ści Pa ństwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Gliwicach każdorazowo informował jednostk ę odpowiedzialn ą za jako ść wody przeznaczonej do spo życia przez ludzi wnosz ąc o podanie przyczyny wyst ąpienia przekroczenia i wskazanie działa ń zmierzaj ących do jego usuni ęcia. Skuteczno ść przeprowadzanych działa ń naprawczych za ka żdym razem potwierdzana była pozytywnymi wynikami bada ń próbek wody.

Rycina 14. Liczba przekrocze ń poszczególnych parametrów mikrobiologicznych i fizykochemicznych

Miasto Knurów

Liczba ludno ści zaopatrywanej w wod ę ok. 37683 • Zaopatrzenie w wod ę - ilo ść rozprowadzanej lub produkowanej wody: − ilo ść produkowanej wody przez Przedsi ębiorstwo Wodoci ągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Knurowie (SUW „Kwitek”) – 251 m 3/d − ilo ść rozprowadzanej wody z zakupu od Górno śląskiego Przedsi ębiorstwa Wodoci ągów S.A. Katowice – 5206 m 3/d • Za dystrybucj ę wody odpowiada Przedsi ębiorstwo Wodoci ągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Knurowie

Jednostk ą odpowiedzialn ą za jako ść wody dostarczanej do ok. 37683 osób zamieszkałych na terenie miasta Knurów jest Przedsiębiorstwo Wodoci ągów i Kanalizacji Sp. z o. o. w Knurowie przy ul. Szpitalnej 11. Woda zasilaj ąca miasto pochodzi przede wszystkim z zakupu od GPW S.A. Katowice i dostarczana jest z uj ęcia powierzchniowego „Goczałkowice”. Ponadto PWiK Sp. z o.o. w Knurowie posiada własne uj ęcie podziemne „Kwitek”. Przeprowadzona kontrola sanitarna stacji uzdatniania wody, w trakcie której dokonano oceny stanu urządze ń wodoci ągowych produkuj ących wod ę nie wykazała uchybie ń.

Tabela 5. Uj ęcia wody na terenie Knurowa/ Woda z zakupu od GPW Produkcja Liczba ludno ści Zaopatrywane L.p. Nazwa wody zaopatrywanej miejscowo ści [m 3/d] w wod ę 1. SUW „Kwitek” 251 37683 Knurów 2. Zakup od GPW SA 5206

W ramach monitoringu kontrolnego, przegl ądowego oraz innego bie żą cego nadzoru nad jako ści ą wody przeznaczonej do spo życia przez ludzi upowa żnieni przedstawiciele Pa ństwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Gliwicach pobrali ze stacji uzdatniania wody oraz z 7 stałych punktów monitoringowych usytuowanych na sieci wodoci ągowej: • 33 próbki do bada ń mikrobiologicznych, • 41 próbek do bada ń fizykochemicznych, Przekroczenia parametrów fizykochemicznych stwierdzono w 4 próbkach (m ętno ść , mangan, żelazo), natomiast mikrobiologicznych w 1 próbce (bakterie grupy coli). Monitoring jako ści wody pochodz ącej ze Stacji Uzdatniania „Kwitek” prowadzony przez Pa ństwowego

Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Gliwicach wykazał ponadnormatywn ą zawarto ść manganu w 2 próbkach pobranych w marcu i kwietniu br. Przyczyn ą wyst ąpienia nieprawidłowo ści była awaria układu technologicznego stacji. PWiK Sp. z o.o. w Knurowie zleciło przeprowadzenie analizy procesu uzdatniania, która wykazała konieczno ść wymiany materiału filtracyjnego zło żona. Z uwagi na wzrost zawarto ści manganu w kolejnych próbkach od 112 do 201 µg/l pobieranych w ramach kontroli wewn ętrznej przez PWiK Sp. z o.o. w Knurowie oraz trudno ści z jego redukcj ą Przedsi ębiorstwo wstrzymało eksploatacj ę ujęcia „Kwitek”. Obszar miasta zasilany dotychczas w wod ę z omawianego źródła od dn. 24.04.2014r zasilany jest z wodoci ągu magistralnego GPW S.A. w Katowicach. Obecnie trwa modernizacja ci ągu technologicznego Stacji Uzdatniania Wody „Kwitek”, polegaj ąca m.in. na zastosowaniu nowego systemu napowietrzaj ącego oraz wymianie zło ża filtracyjnego na katalityczne. Dodatkowo zostanie zamontowana nowa pompa płuczna oraz dmuchawa powietrzna, co pozwoli na zwi ększenie skuteczno ści płukania filtrów. W jednej z próbek pobranych ze studzienek wodomierzowych zasilanych wod ą z zakupu stwierdzono ponadnormatywn ą warto ść żelaza i manganu. W pozostałych 2 próbkach warto ści tych parametrów mie ściły si ę poni żej granicy wykrywalno ści. Spowodowane to było prawdopodobnie korozj ą zaworu czerpalnego. Po jego wymianie przeprowadzono badania kontrolne, które nie potwierdziły przekrocze ń. W próbce pobranej z punktu monitoringowego zlokalizowanego w szkole stwierdzono przekroczon ą dopuszczaln ą warto ść m ętno ści, co spowodowane było niskim rozbiorem wody. Zasi ęg oddziaływania dotyczył tylko ww. obiektu. Po przepłukaniu odcinka sieci przeprowadzono ponowne badanie wody, które nie wykazało nieprawidłowo ści. Przekroczenie parametru mikrobiologicznego - bakterii grupy coli uj ętego w zał ączniku nr 3A do rozporz ądzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. w sprawie jako ści wody przeznaczonej do spo życia przez ludzi (Dz. U. Nr 61, poz. 417 z pó źn. zm.) stwierdzono w 1 próbce. O ska żeniu natychmiast powiadomiono PWiK Sp. z o.o. w Knurowie, które przyst ąpiło do działa ń naprawczych polegaj ących na intensywnym płukaniu i dezynfekcji sieci. Powy ższa nieprawidłowo ść miała charakter incydentalny, co potwierdziły powtórne badania wody z czterech punktów poboru zlokalizowanych w strefie zaopatrzenia, przeprowadzone w celu okre ślenia mo żliwego zasi ęgu zanieczyszczenia sieci.

Miasto Pyskowice

• Liczba ludno ści zaopatrywanej w wod ę ok. 18642 • Zaopatrzenie w wod ę - ilo ść rozprowadzanej wody – 2055 m 3/d • Za dystrybucj ę wody odpowiada Przedsi ębiorstwo Wodoci ągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Gliwicach, które kupuje wod ę od Górno śląskiego Przedsi ębiorstwa Wodoci ągowego S.A. Katowice

Jednostk ą odpowiedzialn ą za jako ść wody na terenie Miasta Pyskowice jest Przedsi ębiorstwo Wodoci ągów i Kanalizacji Sp. z o. o. w Gliwicach, ul. Rybnicka 47. Mieszka ńcom dostarczana jest woda pochodz ąca wył ącznie z zakupu od Górno śląskiego Przedsi ębiorstwa Wodoci ągów S.A. w Katowicach. Cz ęść miasta zasilana jest w wod ę pobieran ą z uj ęcia Zawada, a cz ęść - dotyczy to szczególnie południowych obszarów miasta, ze studni nale żą cej do GPW S.A., znajduj ącej si ę przy ul. Piaskowej. Wytypowanych zostało 5 stałych punktów monitoringowych rozmieszczonych na terenie miasta Pyskowice. Upowa żnieni przedstawiciele Pa ństwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w ramach monitoringu kontrolnego i przegl ądowego pobrali: • 26 próbek wody do bada ń fizykochemicznych, • 23 próbki wody do bada ń mikrobiologicznych. Wszystkie zbadane próby spełniały wymagania rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. w sprawie jako ści wody przeznaczonej do spo życia przez ludzi zarówno pod wzgl ędem parametrów fizykochemicznych jak i mikrobiologicznych (Dz. U. Nr 61, poz. 417 ze zm.). Ponadto PWiK Sp. z o.o. w Gliwicach wodoci ągowe w ramach kontroli wewn ętrznej prowadziło stały nadzór nad jako ści ą wody z cz ęstotliwo ści ą ustalon ą w harmonogramie pobierania próbek uzgodnionym z Pa ństwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym w Gliwicach. Wszystkie pobrane próbki wody spełniały wymagania ww. rozporz ądzenia.

Gmina So śnicowice

• Liczba ludno ści zaopatrywanej w wod ę ok. 8322 Zaopatrzenie w wod ę – ilo ść rozprowadzanej wody lub produkowanej wody w m 3/d: − woda produkowana przez Zakład Bud żetowy Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej So śnicowice– ok. 1090 m 3/d (uj ęcia: So śnicowice – ok. 658, Sierakowice – ok. 183,Rachowice – ok. 55 , Smolnica – ok. 184 )

− woda produkowana przez Przedsi ębiorstwo Wodoci ągów i Kanalizacji Sp. z o. o. w Gliwicach przy ul. Rybnickiej 47 – ok 100 m 3/d

Zakład Bud żetowy Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej przy ul. Powsta ńców 6 w So śnicowicach odpowiedzialny jest za zbiorowe zaopatrzenie gminy So śnicowice w wod ę przeznaczon ą do spo życia. Wyj ątek stanowi rejon Kozłowa, który zaopatrywany jest w wod ę przez Przedsi ębiorstwo Wodoci ągów i Kanalizacji Sp. z o. o. w Gliwicach przy ul. Rybnickiej 47.

Tabela 6. Charakterystyka zaopatrzenia w wod ę na terenie Miasta i Gminy So śnicowice. Liczba ludno ści Liczba punktów Produkcja Zaopatrywane Lp. Uj ęcie wody zaopatrywanej monitoringowych wody [m 3/d] miejscowo ści w wod ę So śnicowice, SUW Łany Wielkie, 1 4 658 3971 So śnicowice Trachy, Bargłówka, SUW Sierakowice, 2 3 183 1410 Sierakowice Tworóg Mały 3 SUW Rachowice 2 55 703 Rachowice 4 SUW Smolnica 2 184 1203 Smolnica PWiK Sp. z o.o. Kozłów, cz ęść 5 w Gliwicach 1 152 1035 Smolnicy SUW

Woda dostarczana mieszka ńcom pochodzi z 4 uj ęć gł ębinowych tj. Stacji Uzdatniania Wody w Sierakowicach, So śnicowicach, Rachowicach oraz Smolnicy. Dystrybuowane jest ok. 1080 m 3/d wody dostarczanej ok. 7287 mieszka ńcom gminy. W 2014r. przeprowadzono 4 kontrole sanitarne uj ęć na terenie miasta i gminy So śnicowice, podczas których dokonano oceny stanu urz ądze ń wodoci ągowych uzdatniaj ących wod ę. Przeprowadzone kontrole nie wykazały uchybie ń sanitarno-porz ądkowych ani sanitarno-technicznych

Upowa żnieni przedstawiciele Pa ństwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Gliwicach w ramach monitoringu kontrolnego, przegl ądowego oraz bie żą cego nadzoru sanitarnego pobrali z 11 stałych punktów monitoringowych: • 33 próbki wody do bada ń mikrobiologicznych, • 43 próbki do bada ń fizykochemicznych. Wszystkie badane parametry mikrobiologiczne i fizykochemiczne w wodzie dostarczanej od PWiK Sp. z o. o. w Gliwicach i pochodz ącej ze stacji uzdatniania w So śnicowicach i Rachowicach spełniały wymagania rozporz ądzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. w sprawie jako ści wody przeznaczonej do spo życia przez ludzi (Dz. U. Nr 61, poz. 417 z pó źn. zm.). Przekroczenia parametrów fizykochemicznych (mangan, żelazo, m ętno ść , azotyny) stwierdzono w 15 próbkach wody pochodz ącej ze stacji w Sierakowicach i Smolnicy, a mikrobiologiczne (bakterie grupy coli, Escherichia coli, ogólna liczba mikroorganizmów) w 4 próbkach wody pochodz ącej ze stacji w Sierakowicach. W 9 próbkach wody pobranych w kwietniu, maju oraz czerwcu ze Stacji Uzdatniania Wody w Sierakowicach oraz z punktów monitoringowych przez ni ą zaopatrywanych stwierdzono utrzymuj ące si ę przekroczenie dopuszczalnych warto ści żelaza, manganu oraz mętno ści. Zawarto ść manganu w wodzie wahała si ę w granicach od 62 µg/l do 163 µg/l, przy dopuszczalnej warto ści 50 µg/l, żelaza w granicach 262 µg/l do 520 µg/l, przy dopuszczalnej warto ści 200 µg/l, m ętno ści od 1,5 NTU do 1,7 NTU, przy dopuszczalnej warto ści 1 NTU. W zwi ązku z powy ższym wydano decyzj ę stwierdzaj ącą warunkow ą przydatno ść wody do spo życia do dnia 30.09.2014r. Powy ższa decyzja ustala maksymaln ą warto ść dla manganu na 160 µg/l, żelaza na 300 µg/l, m ętno ści na 2 NTU. Pomimo, i ż st ęż enie manganu poni żej 160 µg/litr i żelaza poni żej 300 µg/l s ą zazwyczaj tolerowane przez konsumentów, to przekroczenie tych warto ści mo że niekorzystnie wpływa ć na armatur ę, a tak że powodowa ć powstawanie osadów w sieci dystrybucyjnej. Osady te stanowi ą dobre środowisko dla rozwoju bakterii bytuj ących w wodzie. Nadmierny rozwój mikroorganizmów mo że przyczyni ć si ę do podwy ższenia m ętno ści wody oraz powodowa ć pogorszenie jej smaku i zapachu. W celu poprawy jako ści wody podawanej do sieci przez Stacj ę Uzdatniania Wody Sierakowice Zakład Bud żetowy Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w So śnicowicach podj ął nast ępuj ące działania naprawcze tj. w jednym ze zbiorników wymieniono zło że filtracyjne na zło że katalityczne G1, w drugim wymieniono uszkodzone dyfuzory, wypłukano zło ża żwirowo-piaskowe, wyczyszczono z osadów instalacj ę doprowadzaj ącą wod ę surow ą, wykonano dodatkowe poł ączenia zbiorników uzdatniaj ących oraz usuni ęto dwa zbiorniki hydroforowe. 20

Przeprowadzono kontrol ę sprawdzaj ącą wykonanie zarz ądze ń ww. decyzji, która wykazała doprowadzenie parametrów – żelazo, mangan oraz m ętno ść do warto ści okre ślonych w rozporz ądzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. w sprawie jako ści wody przeznaczonej do spo życia przez ludzi (Dz. U. Nr 61, poz. 417 z 2007r. ze zm.). Po wyga śni ęciu warunkowej przydatno ści wody ponownie miało miejsce przekroczenie dopuszczalnych norm żelaza oraz manganu w punkcie monitoringowym zlokalizowanym w Sierakowicach. Ponowny pobór przez upowa żnionego przedstawiciela Pa ństwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Gliwicach nie wykazał utrzymuj ącego si ę przekroczenia. Na pocz ątku br. na Stacji Uzdatniania Wody w Smolnicy przeprowadzono prace remontowe tj. wymieniono dwie pompy podaj ące wod ę oraz zmieniono lokalizacj ę chloratora w ci ągu technologicznym. W dwóch próbkach pobranych w tym okresie zaobserwowano podwy ższon ą zawarto ść manganu. Przekroczenie miało charakter incydentalny, co potwierdziły badania kontrolne. W okresie letnim odnotowano równie ż podwy ższon ą zawarto ść manganu w próbce pobranej z punku monitoringowego w Smolnicy. Badania kontrolne nie potwierdziły utrzymuj ącego si ę w podwy ższonej warto ści parametru. Nieprawidłowo ść miała charakter krótkotrwały, co nie miało wpływu na zdrowie konsumentów. Przekroczenie dopuszczalnej warto ści parametru fizykochemicznego tj. azotynów stwierdzono w próbce wody pobranej w punkcie monitoringowym zlokalizowanym w Tworogu Małym. Warto ść azotynów w kolejnych badaniach mie ściła si ę poni żej granicy wykrywalno ści, co wskazuje na krótkotrwały charakter przekroczenia. W ramach monitoringu kontrolnego pobrano próbki wody do bada ń z punktu monitoringowego w Szkole Podstawowej w Sierakowicach. Analiza laboratoryjna wykazała przekroczenie parametrów mikrobiologicznych- bakterie grupy coli - 5[2;13] jtk/100ml; Escherichia coli 2[0;8] jtk/100ml przy dopuszczalnej normie 0 jtk/100ml. Rozporz ądzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. w sprawie jako ści wody przeznaczonej do spo życia przez ludzi (Dz. U. Nr 61 z 2007r., poz. 417 ze zm.) dopuszcza jednak pojedyncze bakterie grupy coli wykrywane sporadycznie je śli nie wyst ępuj ą one w kolejnych próbkach. Po otrzymaniu informacji o przekroczeniu mikrobiologicznym niezwłocznie zostały pobrane próbki wody w ramach rekontroli z punktu monitoringowego w Sierakowicach oraz ze Stacji Uzdatniania Wody w Sierakowicach, celem potwierdzenia ska żenia wody. Badania wykazały przekroczenia parametru mikrobiologicznego w punkcie monitoringowym - bakterie grupy coli - 8 jtk/ 100ml oraz na Stacji Uzdatniania Wody w Sierakowice - bakterie grupy coli 12 jtk/100 ml.

PPIS w Gliwicach powiadomił Dyrektora Zakładu Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w So śnicowicach o utrzymuj ącym si ę ska żeniu mikrobiologicznym wody. Przedstawiciele ZGKiM niezwłocznie przyst ąpili do płukania sieci na hydrantach w rejonach zaopatrzenia (Sierakowice, Tworóg Mały), zwi ększono dozowanie środka dezynfekcyjnego na SUW Sierakowice oraz wprowadzono miejscowe dozowanie podchlorynu sodu na ko ńcówkach sieci w Sierakowicach i Tworógu Małym, co zostało potwierdzono przez wydelegowanego przedstawiciela PPIS w Gliwicach. W zwi ązku z tym, że sie ć wodoci ągowa jest rozległa i potrzeba czasu na jej dezynfekcj ę wystosowano Komunikat nr 1/2014 z dn. 23.10.2014r., że woda nie nadaje si ę do spo życia przez ludzi nawet po przegotowaniu z wskazówkami dla odbiorców. Przedsi ębiorstwo zapewniło mieszka ńcom wod ę do spo życia w postaci rozdawanych wód butelkowanych. Celem wykluczenia ska żenia studni na SUW Sierakowice pobrano do bada ń próbk ę wody surowej. Badania laboratoryjne nie wykazały przekrocze ń mikrobiologicznych w wodzie surowej uzdatnianej na stacji w Sierakowicach. W zwi ązku z powy ższym wystosowano komunikat nr 2/2014 z informacj ą, iż woda nadaje si ę do spo życia jedynie po przegotowaniu. Do kolejnych bada ń kontrolnych pobrano próbki wody z punktów monitoringowych w Tworogu Małym, Sierakowicach oraz z SUW Sierakowice. Otrzymane wyniki nie wykazały utrzymuj ących si ę przekrocze ń mikrobiologicznych, co potwierdziło skuteczno ść przeprowadzonych przez ZGKiM w So śnicowicach działa ń naprawczych W zwi ązku z powy ższym wystosowano komunikat nr 3/2014 z dn. 25.10.2014r. o tre ści woda nadaje si ę do spo życia. Działania prowadzone przez Pa ństwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego były prowadzone według Instrukcji Roboczej nr IR/NS-BW/01 z dn. 15.02.2012r., która ustala m. in. zasady post ępowania przez inspekcj ę sanitarn ą województwa śląskiego w sytuacjach stwierdzenia przez laboratorium przekrocze ń najwy ższych dopuszczalnych warto ści parametrów mikrobiologicznych w wodzie przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Zakład Bud żetowy Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej prowadziło monitoring jako ści wody w ramach kontroli wewn ętrznej zgodnie z ustalonym harmonogramem

Gmina Toszek

• Liczba ludności zaopatrywanej w wod ę – ok. 10244 • Zaopatrzenie w wod ę –ilo ść rozprowadzanej wody lub produkowanej wody w m 3/d: - woda produkowana przez Remondis Aqua Toszek Sp. z o.o. – ok. 1141 m 3/d (uj ęcia: Toszek – ok. 905 ; Paczyna – ok. 270 , Płu żniczka – ok. 60 , Kotulin – ok. 85 ) - woda dostarczana z uj ęcia SPZOZ Szpital Psychiatryczny Toszek – ok. 87 m 3/d (produkcja na potrzeby szpitala i okolicznych domów) - zakup od Zakładu Bud żetowego Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Rudzi ńcu (uj ęcie Rudziniec) - ok. 22 m3/d - zakup od Zakładu Bud żetowego Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Wielowsi z/s w Sierotach (uj ęcie Wi śnicze) – ok. 40 m 3/d

Za zbiorowe zaopatrzenie w wod ę na terenie gminy Toszek odpowiedzialne jest w głównej mierze przedsi ębiorstwo REMONDIS Aqua Toszek Sp. z o. o. mieszcz ące si ę przy ul. Górno śląskiej 2 w Toszku. Mieszka ńcom dostarczana jest woda z pi ęciu uj ęć gł ębinowych znajduj ących si ę na terenie gminy tj. z Toszka (zaopatruje 4985 mieszka ńców Toszka, Ciochowic, Pisarzowic, Boguszyc, Sarnowa), Paczyny (2792 mieszka ńców Paczyny i Pniowa), Płu żniczki (614 mieszka ńców Płu żniczki, Pawłowic i Ligoty Toszeckiej) i Kotulina (1155 mieszka ńców) oraz woda gł ębinowa pochodz ąca z zakupu od Zakładu Bud żetowego Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Gminy Wielowie ś (479 mieszka ńców Kotliszowic i Wilkowiczek) i Zakładu Bud żetowego Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Rudzi ńcu (219 mieszka ńców Proboszczowic). Ponadto SPZOZ Szpital Psychiatryczny w Toszku przy ul. Gliwickiej 5 posiada studni ę gł ębinow ą na potrzeby własne oraz okolicznych domów (ok. 1400 osób). W 2014r. przeprowadzono 5 kontroli sanitarnych uj ęć rozmieszczonych na terenie gminy Toszek, podczas których dokonano oceny stanu urz ądze ń wodoci ągowych uzdatniaj ących wod ę. Przeprowadzone kontrole nie wykazały uchybie ń sanitarno- higienicznych i technicznych. W ramach kontroli urz ędowej prowadzono stały nadzór nad jako ści ą wody dostarczanej mieszka ńcom Miasta i Gminy Toszek przez Remondis Aqua Toszek Sp. z o.o. Zgodnie z ustalonym harmonogramem upowa żnieni przedstawiciele Pa ństwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Gliwicach w ramach monitoringu kontrolnego, przegl ądowego oraz bie żą cego nadzoru sanitarnego pobrali z 11 stałych punktów monitoringowych : 23

• 29 próbek wody do badań mikrobiologicznych, • 41 próbek do bada ń fizykochemicznych. Ponadto w ramach kontroli urz ędowej pobrano 3 próbki wody w Szpitalu Psychiatrycznym w Toszku przy ul. Gliwickiej 5, który posiada własne uj ęcie wody. Analiza laboratoryjna pobranych próbek wody wykazała, i ż badane parametry mikrobiologiczne i fizykochemiczne spełniały wymogi zawarte rozporz ądzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. w sprawie jako ści wody przeznaczonej do spo życia przez ludzi (Dz. U. Nr 61 z 2007r., poz. 417 ze zm.).

Tabela 7. Charakterystyka zaopatrzenia w wod ę Miasta i Gminy Toszek Liczba ludno ści Liczba punktów Produkcja/zakup Zaopatrywane Lp. Uj ęcie wody zaopatrywanej monitoringowych wody [m 3/d] miejscowo ści w wod ę Toszek, Sarnów,

Pisarzowice, 1 SUW Toszek 3 720 4985 Ciochowice,

Boguszyce 2 SUW Paczyna 3 272 2792 Paczyna, Pniów, Płu żniczka, SUW 3 2 65 614 Pawłowice, Płu żniczka Ligota Toszecka 4 SUW Kotulin 2 84 1155 Kotulin Toszek (na potrzeby SUW Szpital 5 2 87 1400 szpitala, Psychiatryczny budynki mieszkalne) ZBGMiK w Rudzi ńcu 6 2 22 219 Proboszczowice (SUW Rudziniec) ZBGMiK w Wielowsi Kotliszowice, 7 2 40 479 (SUW Wilkowiczki Wi śnicze)

Przekroczenia parametru fizykochemicznego tj. m ętno ści stwierdzono w 3 próbkach wody pobranych w ramach kontroli urz ędowej w punktach zlokalizowanych na ko ńcówkach sieci w Toszku oraz w Pniowie (maksymalna warto ść przekroczenia parametru 1,7 NTU, przy dopuszczalnej warto ści 1 NTU okre ślonej w zał. 3B do rozporz ądzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. w sprawie jako ści wody przeznaczonej do spo życia przez ludzi (Dz. U. Nr 61 z 2007r., poz. 417 ze zm.). Przekroczenie w Pniowie było najprawdopodobniej spowodowane małym rozbiorem wody zwi ązanym z przerw ą wakacyjn ą w szkole, w której punkt jest zlokalizowany. Punkt monitoringowy w Toszku mie ści si ę na ko ńcówce sieci 24 wodoci ągowej, co prawdopodobnie było przyczyn ą przekroczenia. W ramach działa ń naprawczych zmierzaj ących do poprawy jako ści wody ka żdorazowo przeprowadzono płukanie odcinka sieci oraz dezynfekcj ę podchlorynem sodu. Badania kontrolne nie wykazały nieprawidłowo ści. M ętno ść wody jest wywołana drobnymi cz ąsteczkami stałymi, które mog ą znajdowa ć si ę w wodzie przeznaczonej do spo życia na skutek nieodpowiedniego uzdatniania lub z powodu unoszenia cz ąstek pochodz ących z osadów w sieci wodoci ągowej. Mo że by ć równie ż spowodowana obecno ści ą nieorganicznych substancji stałych w niektórych wodach podziemnych. Wygl ąd wody o m ętno ści poni żej pi ęciu jednostek nefelometrycznych jest zazwyczaj do przyj ęcia przez odbiorców. W stosunku do m ętno ści nie zaproponowano zalecanej dopuszczalnej warto ści opartej na przesłankach zdrowotnych. Obecno ść pojedynczych bakterii grupy coli zaobserwowano w 2 próbkach pobranych tego samego dnia w Kotulinie i Sarnowie. Po otrzymaniu informacji o wyst ąpieniu ww. nieprawidłowo ści Remondis Aqua Toszek Sp. z o.o. niezwłocznie przeprowadził działania naprawcze polegaj ące płukaniu oraz chlorowaniu sieci. Według zapewnień Remondis Aqua Toszek Sp. z o.o. przyczyn ą powstania powy ższych nieprawidłowo ści były liczne prace wykonywane na wodoci ągu. Badania kontrolne przeprowadzone ww. punktach monitoringowych oraz na stacjach uzdatniania wody nie wykazały przekrocze ń mikrobiologicznych, tym samym potwierdzaj ąc skuteczno ść przeprowadzonych działa ń. Rozporz ądzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. w sprawie jako ści wody przeznaczonej do spo życia przez ludzi (Dz. U. Nr 61 z 2007r., poz. 417 ze zm.) dopuszcza pojedyncze bakterie grupy coli wykrywane sporadycznie je śli nie wyst ępuj ą one w kolejnych próbkach. Liczba bakterii grupy coli to parametr nale żą cy do wska źników mikrobiologicznych nie maj ących bezpo średniego odniesienia do bezpiecze ństwa zdrowotnego ludzi. Stwierdzenie ich obecno ści w wodzie sugeruje nieodpowiednie jej uzdatnianie, wtórne zanieczyszczenie lub nadmiern ą zawarto ść substancji od żywczych w uzdatnionej wodzie. Nie stwierdzono wyst ępowania stałych, utrzymuj ących si ę długotrwale przekrocze ń żadnego z badanych parametrów .

PPIS w Gliwicach w oparciu o rozporz ądzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. w sprawie jako ści wody przeznaczonej do spo życia przez ludzi (Dz. U. Nr 61, poz. 417 ze zm.) wydał ocen ę o przydatno ści wody do spo życia na terenie Gminy Toszek w 2014r.

Gmina Gierałtowice

• Liczba ludno ści zaopatrywanej w wod ę ok. 11355 − Zaopatrzenie w wod ę – ilo ść rozprowadzanej wody lub produkowanej wody - 1434 m 3/d − woda z zakupu od Przedsi ębiorstwa Wodoci ągów i Kanalizacji Sp. z o. o. w Knurowie – ok. 780 m3/d − woda z zakupu od Zabrza ńskiego Przedsi ębiorstwa Wodoci ągów i Kanalizacji Sp. z o. o. w Zabrzu – ok. 136 m3/d − woda z zakupu od Zakładu Gospodarki Komunalnej i Wodoci ągowej w Ornontowicach – ok. 422 m 3/d − woda z zakupu od Zakładu In żynierii Miejskiej Sp. z o. o. w Mikołowie– ok. 90 m 3/d − woda z zakupu od Kopalni KWK Knurów-Szczygłowice – ok. 6 m 3/d • Za dystrybucj ę wody odpowiedzialne jest Przedsi ębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. z siedzib ą przy ul. K. Miarki 1 w Przyszowicach

Jednostk ą odpowiedzialn ą za jako ść wody w Gminie Gierałtowice jest Przedsi ębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. z siedzib ą przy ul. K. Miarki 1 w Przyszowicach. Mieszka ńcom dostarczana jest woda z uj ęć powierzchniowych pochodz ąca z zakupu od Przedsi ębiorstwa Wodoci ągów i Kanalizacji Sp. z o. o. w Knurowie (Gierałtowice, Przyszowice), Zabrza ńskiego Przedsi ębiorstwa Wodoci ągów i Kanalizacji Sp. z o. o. w Zabrzu (Przyszowice), Zakładu Gospodarki Komunalnej i Wodoci ągowej w Ornontowicach (Paniówki, Chudów) oraz woda z uj ęć gł ębinowych kupowana od Zakładu In żynierii Miejskiej Sp. z o. o. w Mikołowie (Paniówki) i Kopalni KWK Knurów- Szczygłowice (Beksza). Upowa żnieni przedstawiciele Pa ństwowo Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Gliwicach w ramach prowadzonego monitoringu kontrolnego i przegl ądowego jako ści wody przeznaczonej do spo życia przez ludzi pobrali z wytypowanych 5 stałych punktów monitoringowych do bada ń: ° mikrobiologicznych 23 próbek, ° fizykochemicznych 25 próbek.

Ponadto w ramach innego bie żą cego nadzoru pobrano dwie próbki do bada ń mikrobiologicznych z punktów zlokalizowanych na terenie Przyszowic.

Tabela 8. Charakterystyka zaopatrzenia w wod ę na terenie Gminy Gierałtowice w 2014r. Liczba zakup Liczba punktów ludno ści Zaopatrywane Lp. Zakup wody monitoringowych zaopatrywanej miejscowo ści [m 3/d] w wod ę Przedsi ębiorstwo Wodoci ągów Gierałtowice, 1 1 780 6243 i Kanalizacji Przyszowice Sp. z o. o. w Knurowie Zabrza ńskie Przedsi ębiorstwo 2 1 136 820 Przyszowice Wodoci ągów i Kanalizacji Sp. z o. o. Zakład Gospodarki Komunalnej i Chudów, 3 1 422 3402 Wodoci ągowej Paniówki w Ornontowicach Zakład In żynierii 4 Miejskiej Sp. z o. o. 1 90 788 Paniówki w Mikołowie KWK Knurów- 5 1 6 100 Beksza Szczygłowice

Analiza laboratoryjna pobranych próbek wody wykazała, i ż badane parametry fizykochemiczne spełniaj ą wymogi zawarte w rozporz ądzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. w sprawie jako ści wody przeznaczonej do spo życia przez ludzi (Dz. U. z 2007r. Nr 61, poz. 417 ze zm.). Przekroczenie dopuszczalnej warto ści parametru mikrobiologicznego tj. bakterii grupy coli stwierdzono jedynie w próbce wody pobranej z punktu monitoringowego zlokalizowanego w Przyszowicach, co było prawdopodobnie spowodowane pracami modernizacyjnymi na przył ączu wodoci ągowym w pobli żu punktu poboru. Powy ższe nieprawidłowo ści miały charakter incydentalny, co potwierdziły powtórne badania wody z trzech punktów poboru zlokalizowanych w strefie zaopatrzenia, przeprowadzone w celu okre ślenia mo żliwego zasi ęgu zanieczyszczenia sieci. Przedsi ębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o. o. przy ul. K. Miarki 1 w Przyszowicach, jako odpowiedzialne za zbiorowe zaopatrzenie mieszka ńców gminy Gierałtowice w wod ę przeznaczon ą do spo życia przeprowadziło działania naprawcze polegaj ące na dezynfekcji oraz intensywnym płukaniu sieci wodoci ągowej. Bakterie grupy coli nale żą do wska źników mikrobiologicznych nie maj ących bezpo średniego odniesienia do bezpiecze ństwa zdrowotnego ludzi. Ich obecno ść mo że świadczy ć o złym stanie sieci wodoci ągowej. Rozporz ądzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. w sprawie jako ści wody przeznaczonej do spo życia przez ludzi (Dz. U. Nr 61 z 2007r., poz. 417 ze zm.) dopuszcza jednak pojedyncze bakterie grupy coli wykrywane sporadycznie je śli nie wyst ępuj ą one w kolejnych próbkach.

• Liczba ludno ści zaopatrywanej w wod ę ok. 5892 • Zaopatrzenie w wod ę –ilo ść rozprowadzanej wody lub produkowanej wody w m 3/d: − woda produkowana przez Zakład Bud żetowy Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Wielowie ś z/s w Sierotach– ok. 804 m3/d (uj ęcia: Wielowie ś – 425 , Wi śnicze – 120 , Świbie – 207 , D ąbrówka – 52 )

− woda dostarczana z uj ęcia gł ębinowego Oddziału Rehabilitacji Psychiatrycznej XVI w Dąbrówce Szpitala Psychiatrycznego w Toszku (produkcja na potrzeby własne) – ok. 6 m3/d Za dystrybucj ę wody na terenie Gminy Wielowie ś odpowiedzialny jest Zakład Bud żetowy Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej z/s w Sierotach. Zaopatruje on ok. 5892 osób w wod ę pochodz ącą z 4 uj ęć gł ębinowych zlokalizowanych na terenie gminy. Ponadto Oddział Rehabilitacji Psychiatrycznej XVI w D ąbrówce Szpitala Psychiatrycznego w Toszku posiada własne uj ęcie wód podziemnych. Przeprowadzone kontrole sanitarne stacji uzdatniania wody, w trakcie której dokonano oceny stanu urz ądze ń wodoci ągowych produkuj ących wod ę nie wykazały uchybie ń.

Tabela 9. Charakterystyka zaopatrzenia w wod ę na terenie gminy Wielowie ś Produkcja Liczba ludno ści Liczba punktów Zaopatrywane Lp. Uj ęcie wody wody zaopatrywanej monitoringowych miejscowo ści [m 3/d] w wod ę Wielowie ś, Czarków, Sieroty, Kieleczka, 1 UJ Wielowie ś 2 425 3509 Zacharzowice,Rado ń, Borowiany, Radonia, 2 UJ D ąbrówka 2 52 491 Dąbrówka Wi śnicze, Gajowice, 3 SUW Wi śnicze 2 120 678 Bła żejowice 4 SUW Świbie 2 207 1169 Świbie Oddział Rehabilitacji 5 1 6 45 Własne potrzeby Psychiatrycznej XVI

W ramach kontroli urz ędowej nad jako ści ą wody przeznaczonej do spo życia przez ludzi upowa żnieni przedstawiciele Pa ństwowego powiatowego Inspektora Sanitarnego w Gliwicach pobrali z urz ądze ń wodoci ągowych słu żą cych do zbiorowego zaopatrzenia 28 w wod ę przeznaczon ą do spo życia przez ludzi oraz z 4 punktów monitoringowych usytuowanych na sieci wodoci ągowej: • 25 próbek do bada ń mikrobiologicznych, • 31 próbek do bada ń fizykochemicznych. Ponadto zgodnie z ustalonym harmonogramem Zakład Bud żetowy Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej z/s w Sierotach prowadził nadzór nad jako ści ą wody w ramach monitoringu wewn ętrznego. Przekroczenie parametrów fizykochemicznych (azotany, jon amonowy) stwierdzono w 4 próbkach, a mikrobiologicznych (ogólna liczba mikroorganizmów w 22ºC po 72h) w 3 próbkach. Analiza laboratoryjna pobranych próbek wody wykazała niewielkie przekroczenie dopuszczalnej warto ści parametru fizykochemicznego: azotany - 55,3 mg/l, przy normie 50 mg/l stwierdzono w 1 próbce wody pobranej ze Stacji Uzdatniania Wody w Wi śniczu. W zwi ązku z nieprawidłowo ściami Zakład Bud żetowy Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Gminy Wielowie ś dokonał przegl ądu technicznego wymienników jonitowych na stacji. Wyniki bada ń próbek wody z poszczególnych kolumn oraz z sieci wodoci ągowej potwierdziły awari ę dwóch jonitów. Po ich wył ączeniu zawarto ść azotanów w wodzie podawanej do sieci utrzymywała si ę na poziomie < 50 mg/l. Przekroczenia zawarto ści azotanów stwierdzono równie ż w 2 próbkach wody pobranych z punktów monitoringowych zaopatrywanych ze Stacji Uzdatniania Wody Świbie tj. Świbiu- 54,7 mg/l i D ąbrówce- 55,9 mg/l, co wynikało prawdopodobnie z podniesienia ich zawarto ści w wodzie surowej w zwi ązku z okresem intensywnych opadów. W celu likwidacji przekroczenia przedstawiciel ZBGKiM Gminy Wielowie ś przeprowadził działania naprawcze polegaj ące na ustawieniu przepływów przez system uzdatniania na maksymalne wydajno ści, co pozwoliło na zlikwidowanie wi ększej ilo ści azotanów i doprowadziło do utrzymania parametrów zgodnych z wymogami rozporz ądzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. w sprawie jako ści wody przeznaczonej do spo życia przez ludzi (Dz. U. Nr 61, poz. 417 ze zm.), co potwierdziły ponowne badania próbek wody. Mieszka ńcy D ąbrówki od pa ździernika zaopatrywani s ą w wod ę z uj ęcia w Świbiu. Studnia S-3 w D ąbrówce została wył ączona z eksploatacji w wyniku nadmiernej ilo ści azotanów oraz pojawienia si ę w wodzie surowej bakterii grupy coli. Zaistniała obawa, i ż standardowe chlorowanie uj ęcia mo że nie wystarczy ć dla zapewnienia odpowiedniej jako ści wody. Studnia b ędzie przez odpowiedni czas dezynfekowana i przepompowywana, a ż do uzyskania satysfakcjonuj ących wyników. Podwy ższona zawarto ść azotanów jest charakterystyczna dla wód gł ębinowych gminy Wielowie ś. Gmina ta boryka si ę z problemem przenikania zanieczyszcze ń z powierzchni terenu i pól, których źródłem s ą obszary intensywnego stosowania nawozów mineralnych 29 i środków ochrony ro ślin, nieskanalizowane obszary zabudowane i wi ążą ce si ę z tym odprowadzenie ścieków do wód i gleby oraz tzw. rolnicze wykorzystanie ścieków. Dlatego wa żne jest aby na bie żą co monitorowa ć jako ść wód surowych w celu odpowiedniego dostosowania parametrów urz ądze ń uzdatniaj ących tak aby w wodzie podawanej do sieci zawarto ść azotanów nie przekraczała obowi ązuj ących norm. Zalecane dopuszczalne warto ści w odniesieniu do azotanów w wodzie przeznaczonej do spo życia zostały ustalone w celu zapobiegania methemoglobinemii, na któr ą nara żone s ą głównie niemowl ęta i małe dzieci. Methemoglobinemia to schorzenie objawiaj ące si ę utrat ą zdolno ści do przył ączania i przenoszenia tlenu przez hemoglobin ę. Niewielkie przekroczenie ogólnej liczby mikroorganizmów w 22ºC po 72h stwierdzono w punkcie monitoringowym w Świbiu. ZBGKiM Gminy Wielowie ś po otrzymaniu informacji o przekroczeniu natychmiast podj ął działania naprawcze polegaj ące na chlorowaniu i płukaniu odcinka sieci. Podwy ższona ogólna liczba mikroorganizmów nie ma bezpo średniego wpływu na bezpiecze ństwo zdrowotne człowieka (s ą to organizmy bardzo rozpowszechnione z reguły naturalnie wyst ępuj ące w wodach czy glebie). Wzrost ich liczby mo że jednak świadczy ć o zwi ększeniu ilo ści substancji organicznych w wodzie nagromadzonych w wyniku m. in. małych przepływów. Badania kontrolne nie wykazały nieprawidłowo ści. Badania próbek wody pobranych ze stacji uzdatniania wody zaopatruj ącej Oddział Rehabilitacji Psychiatrycznej w D ąbrówce wykazały, i ż parametry mikrobiologiczne w 2 próbkach wody nie spełniaj ą wymogów zawartych w rozporz ądzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. w sprawie jako ści wody przeznaczonej do spo życia przez ludzi (Dz. U. z 2007r. Nr 61, poz. 417 ze zm.). Przekroczona została zawarto ść ogólnej liczby mikroorganizmów po 72h, której warto ść wahała si ę od 130 jtk/1ml, do 185 jtk/1ml, co świadczy o nieprawidłowych zmianach, przy dopuszczalnej warto ści – „bez nieprawidłowych zmian”. Dodatkowo w wodzie pobieranej z omawianej stacji stwierdzono przekroczenie jonu amonowego– 0,77 mg/l, przy dopuszczalnej warto ści 0,5 mg/l. Jon amonowy nie ma bezpo średniego znaczenia dla zdrowia, jednak że jego obecno ść mo że wpływa ć na zmniejszenie skuteczno ści dezynfekcji wody, przyczynia ć si ę do powstawania azotynów w sieci wodoci ągowej, powodowa ć nieskuteczne usuwanie manganu, a tak że wywoływa ć zmiany smaku i zapachu wody. W zwi ązku z pojawiaj ącymi si ę od 2013r. nieprawidłowo ściami spowodowanymi licznymi awariami Stacji Uzdatniania Wody przy Oddziale Psychiatrycznym w D ąbrówce, Dyrekcja Szpitala Psychiatrycznego w Toszku podj ęła działania w celu przeprowadzenia modernizacji SUW oraz wyst ąpiła z wnioskiem do Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Katowicach o wyra żenie zgody na zastosowanie nowej, zmienionej technologii uzdatniania wody. Modernizacja ww. stacji 30 została zako ńczona w lipcu br. Na czas postoju stacji woda przeznaczona do spo życia dostarczana była w beczkowozach przez firm ę Remondis Aqua Toszek Sp. z o.o. oraz w pojemnikach 18,91 l przez firm ę KO ŃCZANKA Sp. z o.o. Badania kontrolne oraz dalszy monitoring prowadzony w ramach kontroli urz ędowej wykazał, i ż wszystkie parametry zostały doprowadzone do obowi ązuj ących norm

• Liczba ludno ści zaopatrywanej w wod ę ok. 10564 • Zaopatrzenie w wod ę – ilo ść rozprowadzanej wody lub produkowanej wody w m 3/d: woda produkowana przez Zakład Bud żetowy Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Rudzi ńcu – ok. 613 m3/d (uj ęcia: Rudziniec – 275 , Pławniowice – 71 , Chechło – 85 , Niewiesze – 177 ) zakup od Remondis Aqua Toszek Sp. z o.o.(uj ęcie Paczyna) – ok. 82 m 3/d woda produkowana przez Przedsi ębiorstwo Wodoci ągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Gliwicach– ok. 440 m 3/d

Producentem wody na terenie gminy Rudziniec jest Zakład Bud żetowy Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Rudzi ńcu znajduj ący si ę przy ul. Gliwickiej 32. Zaopatruje on mieszka ńców gminy w wod ę pochodz ącą z 4 własnych uj ęć gł ębinowych w: Rudzi ńcu (3978 mieszka ńców Rudzi ńca, Rudna, Bojszowa, Ł ączy), Chechle (956mieszka ńców Chechła, Widowa), Pławniowicach (801 mieszka ńców Pławniowic), Niewieszy (1672 mieszka ńców Niewieszy, Poniszowic, Niekarmi, Słupska, Łan) oraz z zakupu od Remondis Aqua Toszek Sp. z o.o. przy ul. Górno śląskiej 2 (886 mieszka ńców Byciny).Wyj ątek stanowi rejon Kleszczowa, Ligoty Łab ędzkiej, Rzeczyc i Taciszowa (2265 mieszka ńców), gdzie woda dostarczana jest z 2 studni nale żą cych do Przedsi ębiorstwa Wodoci ągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Gliwicach, ul. Rybnicka 47. Prowadzony jest stały nadzór sanitarny nad 4 uj ęciami wód głębinowych oraz nad 2 studniami gł ębinowymi. Podczas przeprowadzonych kontroli nie stwierdzono uchybie ń, a stan sanitarny urz ądze ń wodoci ągowych oceniono jako dobry.

Tabela 10. Charakterystyka zaparzenia w wod ę gminy Rudziniec Liczba ludno ści Liczba punktów Produkcja Zaopatrywane Lp. Uj ęcie wody zaopatrywanej monitoringowych wody [m 3/d] miejscowo ści w wod ę Rudziniec, 1 SUW Rudziniec 2 275 3978 Rudno, Bojszów Łącza Chechło, 2 SUW Chechło 2 85 956 Widów 3 SUW Pławniowice 2 71 801 Pławniowice Niewiesze, Poniszowice, 4 SUW Niewiesze 3 177 1672 Słupsko, Niekarmia, Łany Remondis Aqua Toszek 2 82 886 Bycina (SUW Paczyna) PWiK Gliwice Rzeczyce 5 2 Studnia 6, Rzeczyce Ligota PWiK Gliwice 130 2265 Łab ędzka 6 Studnia 7, 2 Taciszów, Taciszów/Kleszczów Kleszczów

Zgodnie z ustalonym harmonogramem w 2014r. prowadzono nadzór nad jako ści ą wody pochodz ącej z ww. uj ęć , studni oraz w 7 stałych punktach monitoringowych rozmieszczonych na terenie gminy Rudziniec. Ogółem upowa żnieni przedstawiciele Pa ństwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Gliwicach wody w ramach kontroli urz ędowej obejmuj ącej monitoring kontrolny, przegl ądowy oraz inny bie żą cy nadzór) pobrali do bada ń laboratoryjnych ° mikrobiologicznych 36 próbek wody ° fizykochemicznych 42 próbek wody Analiza laboratoryjna próbek wody wykazała, i ż wszystkie badane parametry mikrobiologiczne i fizykochemiczne spełniaj ą wymagania rozporz ądzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. w sprawie jako ści wody przeznaczonej do spo życia przez ludzi (Dz. U. Nr 61, poz. 417 z 2007r. ze zm.). Ponadto zgodnie z ustalonym harmonogramem Zakład Bud żetowy Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Rudzi ńcu oraz Przedsi ębiorstwo Wodoci ągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Gliwicach prowadziło nadzór nad jako ści ą wody w ramach monitoringu wewn ętrznego.

• Liczba ludno ści zaopatrywanej w wod ę ok. 11251 • Zaopatrzenie w wod ę –ilo ść rozprowadzanej wody lub produkowanej wody w m 3/d: − woda produkowana przez Pilchowickie Przedsi ębiorstwo Komunalne Sp. z o. o., ul. Gliwicka 3 (uj ęcie Nieborowice) ok. 932 m 3/d − woda dostarczana z uj ęcia Szpitala Chorób Płuc im. Św. Józefa w Pilchowicach przy ul. Dworcowej – ok. 21 m 3/d (produkcja na potrzeby szpitala)

Gmina Pilchowice licz ąca ok. 11101 osób zaopatrywana jest w wod ę pochodz ącą z uj ęcia gł ębinowego o średniej dobowej produkcji 932 m3, eksploatowanego przez Pilchowickie Przedsi ębiorstwo Komunalne Sp. z o. o., ul. Gliwicka 3. Ponadto Szpital Chorób Płuc im. Św. Józefa w Pilchowicach posiada studni ę gł ębinow ą produkuj ącą wod ę w ilo ści 21 m 3/d, która wykorzystywana jest na potrzeby szpitala (ok. 150 osób). Przeprowadzone kontrole sanitarne ww. uj ęć nie wykazały uchybie ń.

Tabela 11. Charakterystyka zaopatrzenia w wod ę na terenie Gminy Pilchowice Liczba punktów Produkcja Liczba ludno ści Zaopatrywane Lp. Uj ęcie wody monitoringowych wody zaopatrywanej miejscowo ści na sieci [m 3/d] w wod ę Nieborowice, Pilchowice, SUW 1 4 932 11 101 Stanica, Nieborowice Leboszowice, Żernica, Wilcza Szpital 2 1 21 150 potrzeby szpitala Pilchowice W ramach kontroli urz ędowej w 2014r. prowadzono stały nadzór nad jako ści ą wody dostarczanej mieszka ńcom Gminy Pilchowice. Upowa żnieni przedstawiciele Pa ństwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Gliwicach w ramach monitoringu kontrolnego, przegl ądowego oraz bie żą cego nadzoru sanitarnego pobrali z 5 stałych punktów monitoringowych: • 15 próbek wody do bada ń mikrobiologicznych • 34 próbki do bada ń fizykochemicznych. Dodatkowo w ramach innego bie żą cego nadzoru sanitarnego pobrano 2 próbki do bada ń mikrobiologicznych i 3 próbki do bada ń fizykochemicznych z punktu ( źródełka) 33 zlokalizowanego na granicy Stanicy z Bargłówk ą. W pobranych próbkach wody stwierdzono zbyt nisk ą warto ść pH = 5,6, przy dopuszczalnej warto ści 6,5-9,5, wg rozporz ądzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. w sprawie jako ści wody przeznaczonej do spo życia przez ludzi (Dz. U. Nr 61, poz. 417 z 2007r. ze zm.). Ponadto Pilchowickie Przedsi ębiorstwo Komunalne Sp. z o.o. oraz Szpital Chorób Płuc im. Św. Józefa prowadziło monitoring jako ści wody w ramach kontroli wewn ętrznej zgodnie z ustalonym harmonogramem. Analiza laboratoryjna pobranych próbek wody wykazała, i ż badane parametry mikrobiologiczne spełniaj ą wymogi zawarte w obowi ązuj ących przepisach prawa. Przekroczenia parametrów fizykochemicznych stwierdzono w 17 próbkach (jon amonowy, mangan). Woda pochodz ąca z uj ęcia w Nieborowicach od grudnia 2007 r. posiada warunkow ą przydatno ść do spo życia przez ludzi ze wzgl ędu na trudno ści z usuni ęciem ponadnormatywnej zawarto ść jonu amonowego, który naturalnie wyst ępuje w wodach surowych zasilaj ących omawiane uj ęcie gł ębinowe. Termin wykonania decyzji przedłu żono do dnia 30.06.2015r. z uwagi na trwaj ącą modernizacj ę SUW. Powy ższa decyzja ustala maksymalną warto ść dla jonu amonowego 1,5 µg/l. W 2014r. warto ść tego parametru w badanych próbach wody wahała si ę od <0,44-0,75 µg/l. Obecno ść jonu amonowego w wodzie przeznaczonej do spo życia przez ludzi nie ma bezpo średniego znaczenia dla zdrowia, mo że jednak przyczyni ć si ę do zmniejszenia skuteczno ści dezynfekcji wody, powstawania azotynów w sieci wodoci ągowej, powodowa ć nieskuteczne usuwanie manganu, a tak że wywoływa ć zmiany smaku i zapachu wody. W próbkach wody pobranych w pierwszym półroczu 2014r. ze Stacji Uzdatniania Wody w Nieborowicach oraz z punktów monitoringowych przez ni ą zaopatrywanych stwierdzono utrzymuj ące si ę przekroczenie dopuszczalnej zawarto ści manganu. Zawarto ść manganu w wodzie przeznaczonej do spo życia wahała si ę w granicach od 46 µg/l do 124 µg/l (incydentalnie do 290µg/l), przy dopuszczalnej warto ści 50 µg/l. Było to spowodowane zawaleniem jednej ze studni gł ębinowych, co wpłyn ęło na pogorszenie jako ści wód surowych. Dotychczas eksploatowana stacja nie była w stanie usun ąć ponadnormatywnych zawarto ści manganu, tak aby woda spełniła wymagania obowi ązuj ących norm. W zwi ązku z powy ższym wydano decyzj ę stwierdzaj ącą warunkow ą przydatno ść wody do spo życia do dnia 31.12.2014r. Powy ższa decyzja ustala maksymaln ą warto ść dla manganu na 130 µg/l. Stęż enie manganu w opisywanych ilo ściach jest zazwyczaj tolerowane przez konsumentów i nie ma istotnego znaczenia pod wzgl ędem bezpiecze ństwa zdrowotnego, to przekroczenie tej warto ści mo że niekorzystnie wpływa ć na armatur ę, a tak że powodowa ć powstawanie osadów w sieci dystrybucyjnej. Osady te stanowi ą dobre środowisko dla rozwoju bakterii 34 bytuj ących w wodzie. Nadmierny rozwój mikroorganizmów mo że przyczyni ć si ę do podwy ższenia m ętno ści wody oraz powodowa ć pogorszenie jej smaku i zapachu. Decyzja została wydana do czasu uko ńczenia pracy na Stacji Uzdatniania Wody w Nieborowicach planowanego na koniec 2014r. Pomimo wzmo żonego nadzoru nad jako ści ą wody podawanej do sieci warto ść manganu przekraczała dopuszczone warunkowe normy. Pilchowickie Przedsi ębiorstwo Komunalne Sp. z o.o. wdro żyło program funkcjonalno-użytkowy: „Zaprojektowanie i wykonanie stacji uzdatniania wody ł ącznie z modernizacj ą uj ęcia i ruroci ągu wody surowej”. Zakres projektu obejmował kompleksow ą modernizacj ę SUW – remont uj ęć wody, ruroci ągu dostarczaj ącego wod ę surow ą oraz dostosowanie technologii uzdatniania wody. Celem nowej technologii jest skuteczna redukcja zanieczyszcze ń fizykochemicznych takich jak: żelazo, mangan, jon amonowy w ujmowanej wodzie. Uwzgl ędniaj ąc parametry wody surowej technologia uzdatniania wody opiera si ę na nast ępuj ących procesach: napowietrzanie wody studziennej, trójstopniowa filtracja ci śnieniowa w filtrach wielowarstwowych, okresowa dezynfekcja wody kierowanej na zbiorniki magazynowe oraz dezynfekcja ko ńcowa przy u życiu podchlorynu sodu. Po przej ściu przez urz ądzenia uzdatniaj ące woda kierowana b ędzie do trzech zbiorników magazynowych, sk ąd przy pomocy zestawu pomp b ędzie tłoczona do istniej ącej sieci wodoci ągowej. Zmodernizowana Stacja Uzdatniania Wody w Nieborowicach ma na celu osi ągni ęcie parametrów wody odpowiadaj ących rozporz ądzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. w sprawie jako ści wody przeznaczonej do spo życia przez ludzi (Dz. U. Nr 61, poz. 417 z 2007r. ze zm.).

PPIS w Gliwicach w oparciu o rozporz ądzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. w sprawie jako ści wody przeznaczonej do spo życia przez ludzi (Dz. U. Nr 61, poz. 417 z pó źn. zm.) wydał ocen ę o warunkowej przydatno ści wody do spo życia pochodz ącej ze Stacji Uzdatniania Wody Nieborowice na terenie Gminy Pilchowice w 2014r.