Pa ństwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Gliwicach Pa ństwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Gliwicach sprawuje nadzór sanitarny nad jako ści ą wody do spo życia na terenie miast na prawach powiatu: Gliwice, Zabrze oraz powiatu gliwickiego, w skład którego wchodz ą gminy: Knurów, Pyskowice, So śnicowice, Pilchowice, Gierałtowice, Rudziniec, Toszek i Wielowie ś. Miasto Gliwice • Liczba ludno ści zaopatrywanej w wod ę ok. 186246 • Zaopatrzenie w wod ę - ilo ść rozprowadzanej wody – 27895 m3/d • Za dystrybucj ę wody odpowiada Przedsi ębiorstwo Wodoci ągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Gliwicach, które posiada własne studnie gł ębinowe oraz kupuje wod ę od Górno śląskiego Przedsi ębiorstwa Wodoci ągowego S.A. Katowice 1 Miasto Gliwice zaopatrywane jest wod ę przeznaczon ą do spo życia z 3 uj ęć własnych wód podziemnych tj. uj ęcia Gliwice-Łab ędy, Wilcze Gardło i Ostropa eksploatowanych przez Gliwickie Przedsi ębiorstwo Wodoci ągów i Kanalizacji Sp. z o. o. przy ul. Rybnickiej 47 w Gliwicach. Niedobory uzupełniane s ą wod ą pochodz ącą z zakupu głównie od Górno śląskiego Przedsi ębiorstwa Wodoci ągów S.A. w Katowicach. Woda z zakupu napływa do Gliwic z dwóch kierunków: Zawady (uj ęcie gł ębinowe) i Goczałkowic (uj ęcie powierzchniowe). Tabela 1 . Charakterystyka zaopatrzenia w wod ę na terenie Miasta Gliwice Zaopatrywane Lp. Uj ęcie wody/ Zakup [m 3/dob ę] miejscowo ści 1 SUW Gliwice-Łab ędy 25675 Gliwice 2 UW Gliwice-Ostropa 165 Dzielnica Ostropa 3 SUW Gliwice-Wilcze Gardło 274 Dzielnica Wilcze Gardło 4 Zakup z GPW S.A. 1781 Dzielnica So śnica Stacja Uzdatniania Wody Łab ędy zlokalizowana przy ul. Kanałowej uzdatnia wod ę pochodz ącą z 6 studni gł ębinowych, w tym 3 zlokalizowanych na terenie Czechowic wł ączonych do eksploatacji w 2013r. oraz nadmiar wody ze studni w Rzeczycach i Kleszczowie. Ponadto do sieci miejskiej dostarczana jest woda pochodz ąca z 6 niezale żnych studni gł ębinowych - parametry ich wód surowych w wi ększo ści spełniaj ą warunki obowi ązuj ących norm jako ści wody przeznaczonej do spo życia, przez co mo że by ć ona wtłaczana bezpo średnio do sieci. Jedynie 1 studnia posiada kontenerow ą stacj ę uzdatniania wody ze wzgl ędu na ponadnormatywn ą ilo ść manganu. Dwie studnie zlokalizowane s ą przy Uj ęciu Wody Ostropa, dwie przy Stacji Uzdatniania w Wilczym Gardle, gdzie w celu poprawy wła ściwo ści organoleptycznych wody stosowane s ą filtry w ęglowe. Rycina 1. Procentowy udział wody produkowanej oraz z zakupu na terenie Miasta Gliwice 2 W pierwszym półroczu 2014r. zako ńczono prowadzon ą od 2012r. modernizacj ę Stacji Uzdatniania Wody w Gliwicach-Łab ędach polegaj ącą na wymianie sieci ruroci ągów wody uzdatnionej i surowej w obr ębie SUW, wł ączeniu nowych studni, budowie nowego obiektu SUW oraz na zmianie technologii uzdatniania wody na dwustopniowy system filtracji (z ozonowaniem po średnim, lampami UV i awaryjnym chloratorem). Powstały dwa całkowicie niezale żne ci ągi technologiczne, w których w celu usuni ęcia manganu i żelaza prowadzone s ą procesy napowietrzania, dwustopniowej filtracji oraz ozonowania po średniego. Przed wtłoczeniem wody uzdatnionej do zbiorników zapasowych stosuje si ę dezynfekcj ę ko ńcow ą przy u życiu lamp UV oraz w razie potrzeby dezynfekcj ę chemiczn ą podchlorynem sodu wytwarzanym na miejscu z soli. Wprowadzono ci ągły monitoring parametrów wody polegaj ący na pomiarze st ęż enia ozonu pozostałego, chloru wolego, mętno ści, pH, utlenialno ści. Nowa technologia umo żliwia podczyszczenie oraz ponowne wykorzystanie i uzdatnianie wód popłucznych powstałych w skutek płukania filtrów. Wszystkie procesy przebiegaj ą automatycznie w oparciu o sterowanie komputerowe z mo żliwo ści ą przeł ączenia na sterowanie r ęczne. 3 W zwi ązku z procesem wdra żania nowej stacji została wydana decyzja administracyjna o warunkowej przydatno ści wody do spo życia w okresie 14.11.2013r.- 30.04.2014r. Dopuszczono nast ępuj ące maksymalne warto ści parametrów w ramach warunkowej przydatno ści: - m ętno ść – 1,5 NTU ( norma 1 NTU ) - mangan - 75 µg/l ( norma 50 µg/l ) - żelazo- 300 µg/l. ( norma 200 µg/l) Analiza laboratoryjna próbek wody pobieranych w ww. okresie nie wykazała przekrocze ń parametrów fizykochemicznych wody. Podczas kontroli sprawdzaj ącej stwierdzono, i ż nowa stacja uzdatniania wody spełnia wymogi rozporz ądzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. w sprawie jako ści wody przeznaczonej do spo życia przez ludzi (Dz. U. Nr 61, poz. 417 ze zm.) Rysunek 1. Stacja Uzdatniania Wody w Gliwicach widziana z lotu ptaka źródło: http://pwik.gliwice.pl/pochodzenie-wody-wodociagowej.html Woda pochodz ąca ze Stacji Uzdatniania w Gliwicach-Łab ędach charakteryzowała si ę wysok ą twardo ści ą, co budziło najwi ększe zastrze żenia konsumentów. Dzi ęki doprowadzeniu do stacji wody z „nowych” Czechowickich studni, po ich wymieszaniu z wod ą pochodz ącą z dotychczas eksploatowanych uj ęć gł ębinowych zmniejszeniu uległa ogólna twardo ść wody dostarczana mieszka ńcom Gliwic. 4 Rycina 2. Średnia twardo ść wody [CaCO 3/l] pochodz ącej z uj ęć gł ębinowych oraz z zakupu na terenie Miasta Gliwice W ramach kontroli urz ędowej w 2014r. prowadzono stały nadzór nad jako ści ą wody dostarczanej mieszka ńcom Gliwic. Upowa żnieni Przedstawiciele Pa ństwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Gliwicach w ramach monitoringu kontrolnego, przegl ądowego oraz bie żą cego nadzoru sanitarnego pobrali z ww. uj ęć , studni oraz z 25 stałych punktów monitoringowych 154 próbek wody do bada ń mikrobiologicznych oraz 184 próbki wody do bada ń fizykochemicznych. Ponadto Przedsi ębiorstwo Wodoci ągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Gliwicach prowadziło monitoring jako ści wody w ramach kontroli wewn ętrznej zgodnie z ustalonym harmonogramem. Analiza laboratoryjna pobranych próbek wody wykazała, i ż wszystkie badane parametry mikrobiologiczne spełniaj ą wymogi zawarte w rozporz ądzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. w sprawie jako ści wody przeznaczonej do spo życia przez ludzi (Dz. U. z 2007r. Nr 61, poz. 417 ze zm.). Przekroczenia parametrów fizykochemicznych odnotowano w 5 próbkach wody. Rycina 3. Porównanie ilo ści przebadanych próbek wody pod wzgl ędem parametrów mikrobiologicznych i fizykochemicznych do ilo ści próbek niespełniaj ących obowi ązuj ących norm (monitoring kontrolny i przegl ądowy oraz bie żą cy nadzór) 5 W próbce wody pobranej ze studni przy ul. Granicznej zaopatruj ącej dzielnic ę Żerniki oraz z punktu monitoringowego zlokalizowanego w tej strefie stwierdzono przekroczon ą zawarto ść manganu (62 µg/l ). Przedsi ębiorstwo Wodoci ągów i Kanalizacji Sp. z o.o. podj ęło działania maj ące na celu popraw ę jako ści wody. Z uwagi na st ęż enie manganu na granicy najwy ższej dopuszczalnej warto ści w omawianej studni prowadzony jest przetarg na projekt „Budowa Stacji Uzdatniania Wody na uj ęciu nr 16”. Zako ńczenie procesu budowy planowane jest na 2017r. Podwy ższon ą m ętno ść stwierdzono w 2 próbkach wody pobranych w okresie letnim z punktu monitoringowego zlokalizowanego w Szkole Podstawowej w Wilczym Gardle. Powy ższe przekroczenie było najprawdopodobniej spowodowane małym rozbiorem wody związanym z przerw ą wakacyjn ą. Ponowne badania wody w ramach rekontroli nie wykazały przekrocze ń. W jednej z 4 próbek pobranych z punktów monitoringowych zasilanych wod ą ze studni nr 11 wykazano ponadnormatywn ą warto ść mętno ści (3,4 NTU). Wynikało to z unieruchomienia obiektu, w którym zlokalizowany był punkt monitoringowy. Po przepłukaniu odcinka sieci wykonano badania kontrole, które nie wykazały nieprawidłowo ści. Wył ączony punkt zamieniono na s ąsiaduj ący budynek. PPIS w Gliwicach w oparciu o rozporz ądzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. w sprawie jako ści wody przeznaczonej do spo życia przez ludzi (Dz. U. Nr 61, poz. 417 z pó źn. zm.) wydał ocen ę o przydatno ści wody do spo życia na terenie Miasta Gliwice w 2014r. Miasto Zabrze • Liczba ludno ści zaopatrywanej w wod ę ok. 178 357 − ilo ść produkowanej wody przez Zabrza ńskie Przedsi ębiorstwo Wodoci ągów i Kanalizacji Sp. z o. o. (SUW Le śna, UW Grzybowice)– 11600 m 3/d − ilo ść rozprowadzanej wody z zakupu od Górno śląskiego Przedsi ębiorstwa Wodoci ągów S.A. Katowice– 10000 m 3/d • Za dystrybucję wody odpowiada Zabrza ńskie Przedsi ębiorstwo Wodoci ągów i Kanalizacji Sp. z o. o. Mieszka ńcy Miasta Zabrze zaopatrywani s ą w wod ę pochodz ącą z 2 uj ęć wód gł ębinowych tj. Uj ęcia Wody „Grzybowice” i Stacji Uzdatniania Wody „Leśna” eksploatowanych przez Zabrza ńskie Przedsi ębiorstwo Wodoci ągów i Kanalizacji Sp. z o. o oraz z zakupu od 6 Górno śląskiego Przedsi ębiorstwa Wodoci ągów S.A. w Katowicach. Woda pochodz ąca z uj ęcia w Grzybowicach zasila sie ć wodoci ągow ą dzielnic: Grzybowice, Rokitnica, osiedle Helenka, Mikulczyce i cz ęś ciowo Śródmie ście. Stacja Uzdatniania Wody „Le śna” zaopatruje natomiast w wod ę dzielnice Centrum Północ, Maciejów, os. Kopernika, os. Kotarbi ńskiego. Woda pochodz ąca z zakupu od Górno śląskiego Przedsi ębiorstwa Wodoci ągów S.A. w Katowicach dostarczana jest mieszka ńcom Zabrza z dwóch kierunków. Dzielnice Biskupice oraz cz ęś ciowo Helenka i Rokitnica zaopatrywane s ą w wod ę z uj ęcia gł ębinowego „Zawada” od strony Karchowic. Woda z uj ęć powierzchniowych Goczałkowice, Dzie ćkowice, Czaniec (zbiorniki wyrównawcze „Czarny Las”) dopływa z kierunku Mikołów, zaopatruj ąc mieszka ńców dzielnicy Pawłów, Ko ńczyce, Makoszowy, Zaborze, os. Janek oraz cz ęś ciowo Śródmie ście. Tabela 2. Charakterystyka zaopatrzenia w wod ę Miasta Zabrze Średnia dobowa Liczba ludno ści Lp. Uj ęcie wody/ zakup produkcja zaopatrywanej Zaopatrywane dzielnice 2014 w wod ę [m 3/d] Grzybowice, Rokitnica, 1 UW Grzybowice 8 200 osiedle Helenka, Mikulczyce i cz ęś ciowo Śródmie ście Centrum Północ, 2 SUW „Le śna” 3 400 178 357 Maciejów, Kopernik, os. Kotarbi ńskiego. 3 Zakup z GPW Zawada 1 500 Rokitnica, Helenka, Biskupice Zakup GPW Śródmie ście, Zaborze, 4 8 500 Pawłów, Ko ńczyce, Goczałkowice Janek, Makoszowy Rycina 4.