Jaarstukken 2018 Jaarverslag En Jaarrekening
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Jaarstukken 2018 Jaarverslag en jaarrekening GS 2 april 2019 1Ver Inhoudsopgave Pagina Samenvatting 4 Provinciebestuur en organisatie 11 Trends Staat van Fryslân 15 Leeswijzer 17 I. Jaarverslag 2018 22 1 Programmaverantwoording 23 1.1 Programma 1 - Bestuur 24 1.2 Programma 2 - Infrastructuur 38 1.3 Programma 3 - Omgeving 56 1.4 Programma 4 - Economie 98 1.5 Programma 5 - Mienskip 128 1.6 Programma 6 - Bedrijfsvoering 161 1.7 Programma 7 - Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien 169 2 Paragrafen 180 2.1 Paragraaf 1 - Provinciale heffingen 181 2.2 Paragraaf 2 - Weerstandsvermogen en risicobeheersing 184 2.3 Paragraaf 3 - Onderhoud kapitaalgoederen 196 2.4 Paragraaf 4 - Financiering en beleggingen 199 2.5 Paragraaf 5 - Verbonden partijen 205 2.6 Paragraaf 6 - Grondbeleid 227 2.7 Paragraaf 7 - Bedrijfsvoering 233 2.8 Paragraaf 8 - VTH-taken 242 2.9 Paragraaf 9 - Grote projecten 246 2.10 Paragraaf 10 - Samenwerkingsverbanden 281 3 Bijlagen 285 1 Financieel kader 286 2 Begrotingshistorie 295 3 EMU saldo 308 4 Begrippenlijst 309 5 Notitie vereenvoudiging financieel beleid 314 6 Monitoringsrapportage Economie 315 7 Investeringen 2018 347 2 II. Jaarrekening 2018 355 1 Inleiding 358 2 Balans en exploitatie 2.1 Balans 359 2.2 Overzicht van lasten en baten in de jaarrekening 360 2.3 Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling 361 2.4 Toelichting op de balans 366 2.5 Gebeurtenis na balansdatum 371 2.6 Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke 372 sector (WNT) 2.7 Begrotingsonrechtmatigheid 374 2.8 Toelichting rekeningresultaat 376 2.9 Berekening benutting drempelbedrag SKB 379 3 Tijdelijke budgetten 373 4 Controle verklaring 389 5 Bijlagen 1 Structurele en niet structurele lasten en baten 390 2 Overzicht gewaarborgde geldleningen 391 3 Specifieke uitkeringen (SiSa-verantwoording) 392 4 Gerealiseerde lasten en baten per taakveld 394 5 Taakveld BBV verdeling per programma 395 3 Samenvatting jaarstukken 2018 De provincie Fryslân sluit 2018 af met een positief resultaat van 80,6 mln. euro. Dit resultaat wordt grotendeels veroorzaakt door de vereenvoudiging van ons financieel beleid. Deze vereenvoudiging levert een eenmalige meevaller van € 52,3 mln. Door onder andere vrijval van tijdelijke budgetten, een hogere opbrengst van de provinciale opcenten motorrijtuigenbelasting, een meevaller bij de afrekening van de concessies openbaar vervoer en vrijval bij de vereenvoudiging van het bedrijfsvoeringsbudget. Het resultaat wordt toegevoegd aan de vrij aanwendbare reserve (VAR). Het besteedbaar deel van de VAR bedraagt daarmee aan het einde coalitieperiode € 187,0 mln. 1. Voor krachtige gemeenschappen Kansenfonds De teller van het Kansenfonds stond eind 2018 op 21 projecten, die voor een totaalbedrag van bijna 3 miljoen euro subsidie hebben ontvangen. Vluchtelingen, laaggeletterden en arme kinderen profiteren van de projecten die geld kregen, net als ouderen, werklozen en mensen met een psychische aandoening. Ook in 2019 gaat er weer Kansenfondssubsidie naar projecten die beogen mensen met een afstand tot de maatschappij weer mee te laten doen. IMF Voor het Iepen Mienskips Fûns zijn in 2018 drie tenders opengesteld. Er kwamen 446 aanvragen binnen, waarvan ruim 300 zijn gehonoreerd. Dit leidde tot een investering van ruim 4 mln. euro provinciaal geld. Het IMF laat zien dat het voorziet in de behoefte van de mienskip. Het fonds is verbonden aan de doelen van Leeuwarden Fryslân 2018 en sluit naadloos aan op de kerngedachte ‘iedereen doet mee’. Regiodeals In 2018 opende het Rijk de inschrijving voor de tweede tranche Regio Deals. Na een brede lobby kregen de ingediende Regio Deals Versnellingsagenda Noordoost-Fryslân en Holwerd aan Zee gezamenlijk voorlopig € 25 mln. toegekend, waarvan minimaal vijf miljoen euro voor Holwerd aan Zee. De gezamenlijke aanvraag met Groningen en Drenthe voor Natuur- inclusieve Landbouw kreeg een voorlopige toekenning van € 10 mln. De onderhandelingen met het Rijk over de Regio Deals zijn nog gaande. 2. Voor een toekomstbestendige economie Ondernemer centraal De Friese Ontwikkelingsmaatschappij is in 2017 gerealiseerd en in 2018 uitgebreid met nieuwe fondsen voor export, innovatie en groei. Ynbusiness heeft in 2018 ruim 800 bedrijven bezocht en hen advies gegeven en waar nodig doorverwezen naar andere bedrijven of instellingen. Het internationaliseringscentrum International Trade Support is in 2018 opgericht en heeft zich voorbereid voor een vliegende start in 2019. Voucherregeling Voor het vergroten van de kennis van het Friese bedrijfsleven over innovatie, 4 doorontwikkeling en personeelsbeleid, is een laagdrempelige voucherregeling in het leven geroepen. Bijna 400 bedrijven maakten in 2018 gebruik van deze Voucherregeling. Circulaire economie In 2018 is de transitie naar een circulaire economie volop doorgegaan. Het ledental van de Vereniging Circulair Friesland werd in 2018 bijna verdubbeld. In 2018 is de beleidsbrief Circulaire Economie vastgesteld door Provinciale Staten en zijn we in de lijn ‘doen, leren, vertellen’ aan de slag gegaan. De subsidieregeling circulaire economie was in 2018 erg in trek bij ons MKB en heeft geleid tot een behoorlijk aantal interessante innovatieve projecten. Top Dutch TopDutch heeft in 2018 haar campagnemiddelen verder ontwikkeld. Er is één campagne (groene chemie) ontwikkeld en in uitvoering gebracht. Nadat twee leden het consortium verlaten hebben, heeft de opdrachtnemer in het 4e kwartaal de organisatie op orde gebracht. Wij sturen met zorg op een succesvolle uitvoering van de resterende campagnes. Rijksuniversiteit Groningen / Campus Fryslân Studiejaar 2018-2019 opende Campus Fryslân van de Rijksuniversiteit Groningen haar deuren. RUG Campus Fryslân biedt per 1 september 2018 een University College met een brede bachelor opleiding, drie bestaande masters en drie nieuwe mastertracks. Recreatie & Toerisme LF2018 en de daarmee samenhangende ranking in de top drie van de Lonely Planet lijst maakten het jaar voor recreatie en toerisme uniek. Ook los van LF2018 is een duidelijke groei te zien in de gastvrijheidseconomie. Bestedingen en werkgelegenheid zitten in de lift. Mooie resultaten van het afgelopen jaar zijn de opening van het Waddencentrum op de Afsluitdijk en de uitrol van de gratis OV-kaart voor toeristen in de hele provincie. Ook zijn dit jaar extra co-financieringsmiddelen beschikbaar gesteld, waardoor het omvangrijke marketingplan Unesco Waddenwerelderfgoed kon worden gehonoreerd. Afsluitdijk Wadden Center (AWC) Donderdag 22 maart is het Afsluitdijk Wadden Center bij Kornwerderzand officieel geopend door Minister van Nieuwenhuizen. Het centrum, dat als een schuimkraag op de dijk is gebouwd, ontvangt bezoekers vanuit de hele wereld. Het biedt een interactieve beleving van de Afsluitdijk als internationaal toonbeeld van waterbouw en een plek van vele (nieuwe) verhalen. Op 31 augustus werd al de 100.000ste bezoeker verwelkomt. Gerekend was op 70.000 bezoekers voor het eerste jaar. Watertechnologie Ook in 2018 continueren wij onze lobby om Wetsus en in zijn algemeenheid het innovatie ecosysteem van de WaterCampus meer nationaal/ EU gefinancierd te krijgen voor met name de periode na 2020. In juni 2018 heeft er een zogenoemde ronde tafel bijeenkomst plaatsgevonden, gericht op versterkte nationale samenwerking op het gebied van watertechnologie. Het ministerie van EZK heeft daarom in de tweede helft van 2018 een Expertgroep Watertechnologie ingesteld, welke in 2019 advies uit moet brengen aan staatssecretaris Keijzer over duurzame financiering van Wetsus vanaf 2021. 5 3. Voor vanzelfsprekende duurzaamheid Regionale Energiestrategie Het ontwerp klimaatakkoord zag in 2018 het licht en leidde tot veel discussie. Nog steeds. Ondertussen werkt het Rijk door aan het definitieve akkoord dat naar verwachting na de zomer van 2019 vastgesteld moet worden. Daarna werkt de regio de Regionale Energiestrategie uit. Nog voor de zomer van 2019 komt daar een startnotitie voor. Fryske Deal De oorspronkelijke aanpak om de prijs van verduurzaming van woningen omlaag te brengen, bleek in 2018 niet haalbaar. Die aanpak is daarom losgelaten. Samen met de woningcorporaties komt er nu een voorstel voor een wijkgerichte aanpak. Dat voorstel zal passen binnen de Regionale Energiestrategie. Zonne-energie Fryslân telde in 2018 17 zonnevelden met een totaal opgesteld vermogen van 90,7 MWp. Daar komen er nog in ieder geval 16 bij, die goed zijn voor 151,6 MWp. Op daken ligt een totaal vermogen van 135,3 MWp. Het blijft nodig om de ontwikkeling van zonne-energie te stimuleren. Een van de instrumenten daarvoor zijn de Sinnetafels. Duurzaam OV De provinciale ambitie is dat er in 2025 sprake is van uitstootvrij openbaar vervoer (zero emissie bij de uitlaat). Voor het busvervoer moet dit een criterium worden bij de nieuwe aanbesteding in 2022. Dit kan effect hebben op het benodigde budget. Daarnaast zijn er verschillende varianten voor emissievrij treinvervoer in 2025 onderzocht. Uit de onderzoeken blijkt dat de batterijtreinen, met gedeeltelijke bovenleiding, in 2025 financieel en technisch het meest haalbaar zijn. Provinciale Staten nemen in 2019 definitieve besluiten over uitstootvrij bus- en treinvervoer. 4. Voor een vitaal Frysk eigene Leeuwarden-Fryslân 2018 Leeuwarden - Fryslân presenteerde zich op Europees niveau met 60 grote culturele evenementen en honderden mienskipsprojecten, verspreid over heel Fryslân. Conform de doelstelling is Leeuwarden - Fryslân 2018 een breed volksfeest geworden waaraan iedereen, jong en oud, kon meedoen en meedeed. Miljoenen mensen trokken naar