Watervogels in Fryslân provinciale nieuwsbrief maandelijkse tellingen ganzen + zwanen, watervogels & slaapplaatsen seizoen 2018/2019 nr 8. April 2019

Beste tellers, 1 april 2019

De achtste en daarmee laatste watervogelnieuwsbrief van dit seizoen... Een seizoen dat weer voorbij vloog, met relatief kleine aantallen ganzen, maar met veel muizeneters, en Grote Zilverreigers in het bijzonder. Hoewel dit de laatste Friese watervogelnieuwsbrief van dit seizoen is, stoppen de tellingen niet. Naast de maandelijkse tellingen in april is er in mei nog een integrale hvp-telling in de Waddenzee en gaan de maandelijkse steekproeftellingen daar ook in de zomer door. Daarnaast zijn er natuurlijk nog de Friese slaapplaatstellingen van steltlopers die doorgaan tot juni. In deze nieuwsbrief blikken we terug op de tellingen in maart. In het weekend van de 16e was het met de tellingen in het binnenland ronduit herfstachtig, met veel regen en veel wind. Het weekend daarna, toen alle hvp’s in de Waddenzee werden geteld, was het rustig voorjaarsweer met een mooi dik tij. In april gaan we er nog een keer voor. Allemaal tellen, al was het alleen maar vanwege de Wulp!

Grote aantallen Goudplevieren in maart op de Workumerwaard. Zie bij Extra Soorten hoeveel Jan Kramer en consorten er telden. Foto: Henk Wielens, 23 maart 2019.

Tel Wulpen! hebben, vragen we jullie allemaal in april op pad te Het is het Jaar van de Wulp en daarin vragen we de gaan en te tellen! ganzen- en zwanentellers óók de Wulpen in te Ook in maart tekenden jullie Wulpen in. In figuur 1 tekenen tijdens de ganzen- en zwanentellingen. worden deze vergeleken met de Midwintertelling van Sommige tellers houden het na maart voor gezien, januari jl. Toen werden in het binnenland van Fryslân omdat er in april minder ganzen zijn. Echter, er zijn in bijna 12.500 Wulpen geteld en op het Friese wad nog april steeds meer ganzen (o.a. Brandgans, ook Grauwe een kleine 55.000. Maart is natuurlijk nog niet Gans), maar omdat we ook de Wulpen geteld willen helemaal volledig, zowel wat binnenland als Wadden Figuur 1. Verspreiding van de Wulp in Fryslân tijdens de Midwintertelling in januari 2019 (kaart links) en tijdens de maandelijkse telling in maart 2019 (kaart rechts, waarbij gegevens Ameland en Schiermonnikoog nog ontbreken). betreft, maar in het Friese binnenland werden bijna voorafgaande maarttellingen (tabel 1). Ook de vorige 5900 Wulpen geteld, de meeste in ‘Oogvliet’ tellingen waren er bovengemiddelde aantallen (Marrumer Mieden: 1200). Voor het Friese wad staat Knobbelzwanen aanwezig in Fryslân. De meeste waren de teller al op dik 48.000 en dat is dan nog exclusief te vinden tussen Leeuwarden en Holwerd (telregio Ameland en Schiermonnikoog. Vlieland herbergde FR21; 367), voormalig Wymbritseradiel met vooralsnog de meeste Wulpen (19.430). Op Noard- Wommels-Wieuwerd (telregio’s FR16/FR17; 358) en Fryslân Bûtendyks telde de Wadvogelwerkgroep FFF ten noorden van Dokkum (telregio FR22; 226). Voor er 9968. Tel Wulpen! mijn gevoel waren er nog redelijk Kolganzen, maar toch pakt het voorlopige totaal laag uit. De meeste Mooie ‘Avond van de Wulp’ zaten rond De Deelen (13.570) en het Op donderdagavond 28 maart jl. vond in Grou de 51e Sneekermeergebied (13.000), maar het telgebied met Sovon/FFF-avond plaats. De Voorjaarsbijeenkomst het grootste aantal was Polder Cornwerd (7795). Met stond geheel in het teken van de Wulp. Na een bijna 168.000 individuen was ook de Brandgans inleiding over het Jaar van de Wulp door Romke wederom schaarser. De omgeving Workum zag weer Kleefstra volgden lezingen van Henk-Jan Ottens zwart-wit van de ‘paukes’ (46.107), zo ook Noard- (Kenniscentrum Akkervogels) en Gerrit Gerritsen Fryslân Bûtendyks (43.452), op gepaste afstand (Vogelbescherming). Henk-Jan vertelde over het gevolgd door De Deelen (17.702). uitrasteren van wulpennesten op Drentse akkers. Dat De Kolganzen zijn in de laatste week maart leidde tot hogere uitkomstsuccessen, maar de vertrokken, maar voor april hebben we nog steeds kuikenoverleving was desondanks laag. Zodoende dat mooi wat Brandganzen, verspreid door de provincie het onderzoek in 219 vervolgd wordt met het en natuurlijk ook veel Grauwe ganzen. Tel a.u.b. ook in zenderen van enkele kuikens om een indruk te krijgen maart (en teken dus ook de Wulpen in)! van wat er mis gaat. Gerrit Gerritsen vertelde over zijn langlopende wulpenonderzoek in Overijssel, waar Tabel 1. Zwanen en ganzen op het Friese vasteland in bijna 30% van de Nederlandse Wulpen broedt. Op maart 2019. basis van kleurringwerk liet Gerrit o.a. zien waar mrt. 2019 gem. mrt Overijsselse Wulpen overwinteren, hoe trouw ze zijn Knobbelzwaan 3.191 2.400 aan de geboortegrond en op welke leeftijd ze daar Kleine Zwaan 0 85 Wilde Zwaan 152 95 terugkeren en gaan broeden. De Sovon/FFF- Toendrarietgans 0 540 Voorjaarsbijeenkomst trok zo’n 75 belangstellenden. Kleine Rietgans 1 640 Kolgans 94.517 157.900 Zwanen en ganzen in maart Grauwe Gans 20.401 18.300 Opnieuw geen dikke aantallen zwanen en ganzen op Grote Canadees 517 260 het Friese vasteland, hoewel de Knobbelzwaan toch Brandgans 167.911 255.000 Rotgans 1.690 4.100 weer talrijker was in maart dan gemiddeld met de 15 Nijlgans 353 630 Nijsgjirrige soorten In tabel 2 een overzicht van nijsgjirrige soorten. Opvallend is het aantal Kraanvogels, grotendeels uit de zuidoostelijke broedgebieden, maar ook een paar op Noard-Fryslân Bûtendyks. Met de integrale telling in de Waddenzee kwamen ook weer soorten als Pontische Meeuw en Geelpootmeeuw op papier, hoewel ‘ponten’ ook in het binnenland te vinden zijn, maar dan moeten ze al in de watervogeltelgebieden zitten. De Grote Zilverreiger is vanwege zijn talrijke voorkomen niet in tabel 1 opgenomen, maar wel weergegeven met figuur 2. De resultaten zijn niet helemaal volledig, maar het aantal was ten opzichte van de voorgaande maanden al redelijk teruggelopen naar bijna 590 individuen, wat voor de tijd van het jaar nog altijd een flink aantal is. De meeste werden vooralsnog in veenpolders gezien, zoals ten zuiden van het Tjeukemeer (84; omgeving Oosterzee, Echten), rond De Deelen (54) en in er rond Rottige Meente (41).

Figuur 2. Verspreiding van de Grote Zilverreiger in Fryslân in Tel ze! maart (stand 31 maart 2019). Romke Kleefstra

Tabel 2. Nijsgjirrige soorten in Fryslân tijdens de maandelijkse tellingen in maart 2019 (stand 31 maart 2019). Soort N Naam gebied(en) Waarnemer(s) Roerdomp 2 Houtwiel Arend Leijstra Roerdomp 1 Kraenlannen Sip Veenstra Roerdomp 1 Schoterzijl-Scherpenzeel Theo Meijer Zwarte Zwaan 1 Bokkumermeer-Birstum Jan Kleefstra Zwarte Zwaan 1 Schotuiterdijken Thijs de Boer / J. de Vlas Zwarte Zwaan 2 Blija West buitendijks Hendrik van der Wal Indische Gans 1 Deelenput Romke Kleefstra Kleine Canadees 2 Workumerveld - It Heidenskip Jan Kramer Kleine Canadees 2 Polder Fluessen - Brandeburen Jan Kramer Witbuikrotgans 1 Posthuiswad, Vlieland Team Asadi Roodhalsgans 1 Polder Noorderleegs buitenveld-west Tjalling Walda & Lucas Hemrica Kraanvogel 2 Fochteloërveen Oostelijke deel Sjouke Scholten Kraanvogel 2 Nieuwe Weper e.o. Dirk Hiemstra Kraanvogel 4 Ravenswoud Dirk Hiemstra Kraanvogel 4 Plantsoen, Fochteloërveen Sjouke Scholten Kraanvogel 2 Noorderleeg west buitendijks noordwest Lydia Barkema & Jan de Boer Bokje 1 Kroon's Polders, Vlieland Team Asadi Bokje 1 Griend Jan Veen, Arie Baas e.a. Zwartkopmeeuw 6 Polder Samenvoeging Libbe Zijlstra Zwartkopmeeuw 1 Posthuiswad, Vlieland Team Asadi Pontische Meeuw 7 Terschelling Telploeg Terschelling Geelpootmeeuw 1 Terschelling Telploeg Terschelling Raaf 1 Plantsoen, Fochteloërveen Sjouke Scholten

Romke Kleefstra & Sjouke Scholten, Natuurmuseum Fryslân, Schoenmakersperk 2, 8911 EM Leeuwarden tel.: 024-7410410, e-mail: [email protected] / [email protected]

Jan Kramer, Rixtwei 339, 8915 JC Leeuwarden tel.: 058-2121648, e-mail: [email protected] Extra Soorten

Beste tellers, 30 maart 2019

Het totaal aantal ‘Extra Soorten’ in het telweekend van maart jl. was met 56 genoteerde vogels het op één na laagste bij de maarttellingen sinds 2004. Maart 2017 heeft tot dusver het laagterecord met 55 ingeboekte Extra Soorten. Het langjarige maartgemiddelde van de Extra Soorten op het vasteland van Fryslân is 158. Zie voor alle telresultaten van de Extra Soorten in de maand maart sinds 2004 tabel 3. Het komende en voor veel van jullie het laatste telweekend van het seizoen zal wat Extra Soorten betreft vooral het weekend van de Bruine Kiekendieven worden. In de afgelopen 15 jaar kwamen bij de tellingen in april gemiddeld zo’n 75 ‘bruine kieken’ in de boeken.

Tabel 3. Aantallen Extra Soorten tijdens de maandelijkse tellingen van Sovon in maart 2004-2019, met maartgemiddelden per soort uit de periode 2004-2019 ter vergelijking. gem 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 04-18 Blauwe Kiekendief 10 7 31 17 17 17 13 33 13 18 16 21 27 17 20 21 18 Bruine Kiekendief 8 4 11 8 6 11 3 5 15 14 9 9 5 15 15 13 9 Frater 92 88 16 11 0 6 0 25 24 70 0 26 0 0 72 0 29 Grote Gele Kwik 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 IJsgors 3 0 1 1 0 2 0 3 0 1 8 0 0 0 0 0 1 IJsvogel 0 1 3 3 5 3 0 0 0 0 2 2 11 3 0 2 2 Ruigpootbuizerd 1 3 3 0 1 3 3 3 4 2 1 1 5 3 7 6 3 Slechtvalk 14 9 21 9 14 13 10 18 18 21 12 14 20 9 7 11 14 Smelleken 1 1 3 1 0 1 3 1 2 4 2 0 2 2 0 0 2 Sneeuwgors 0 91 23 12 10 0 25 0 0 8 0 2 0 3 15 0 13 Strandleeuwerik 178 206 39 102 21 4 97 85 30 34 55 73 8 0 12 0 63 Velduil 0 2 0 0 3 0 0 23 3 2 0 4 7 1 7 1 3 Visarend 0 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 0 0 0 Zeearend 0 0 1 0 0 0 0 1 2 0 0 3 4 1 3 2 1 totaal 307 413 153 164 77 60 154 197 111 174 105 155 90 55 158 56 158

Het ‘kleinere grut’ van de Extra Soorten Het ‘grotere spul’ van de Extra Soorten in maart 2019 op het vasteland van Fryslân in maart 2019 op het vasteland van Fryslân De aantallen kwelderzangers plus grote gele kwikken De aantallen van de Blauwe – en Bruine Kiekendieven en IJsvogels pasten met gemak op een zijn ongeveer gelijk aan die in de maand maart van de dubbelgevouwen sigarettenvloeitje. De totale oogst afgelopen twee jaar. Het lijkt er op dat de bedroeg één IJsvogel in de Deelen en nog zo’n blauwe Ruigpootbuizerds voor een deel zijn vertrokken naar schicht bij de zandwinput Schuilenburg. Vanaf 2004 hun broedgebieden. In zes telgebieden kon nog zo’n werden bij de watervogeltellingen in de maand maart vogel genoteerd worden. Van oktober vorig jaar tot en gemiddeld 108 exemplaren van de qua formaat met afgelopen februari kwamen tijdens de kleinere Extra Soorten gezien (tabel 3). Het was watervogeltellingen tussen de 11 en 15 Rûchpoaten overigens pas de tweede keer sinds 2004 dat bij de op papier. Het totaal van elf waargenomen maarttellingen geen enkele Strandleeuwerik werd Slechtvalken is weliswaar lager dan het langjarige ingeboekt. Eind maart fotografeerde Ingrid van Ek een maartgemiddelde (14), maar wat hoger dan in maart Strandleeuwerik, die in zijn eentje foerageerde op de 2018 (7) en maart 2017 (9). Erik Gorter en Jeffrey akkers bij Oudebildtzijl. Huizenga hadden deze keer het genoegen om een Zeearend in hun telgebied te spotten. Zie voor het laatste over de Zeearend onder anderen Romke’s blog via https://www.itfryskegea.nl/webcams/romkekleefstra/

Torenvalken In maart noteerden tellers in 53 telgebieden samen 87 Torenvalken (tabel 4). Op één na hetzelfde aantal als in maart 2018. Vanaf januari 2018 is aan de tellers in Fryslân gevraagd om bij de maandelijkse tellingen in alle watervogel- en ganzen & zwanen telgebieden de Torenvalken te tellen. Vóór die datum werden de Torenvalken in een beperkt aantal gebieden Strandleeuwerik, Oudebildtzijl, maart 2019. Foto: Ingrid van incidenteel geteld. In de tabel staat vanaf januari 2018 Ek. links in het vakje het maandtotaal van de getelde Wolken Wilsters (Goudplevieren) boven Workumerbinnenwaard, halverwege maart 2019. Foto: Ingrid van Ek.

Torenvalken en rechts het gemiddelde aantal aangebrachte ‘rûge dong’ vormden kennelijk extra Torenvalken per telgebied waarin Torenvalken zijn aantrekkelijke omstandigheden voor deze vogels. Eind gezien. maart was nog minstens de helft van de vogels volop foeragerend en vliegend in wolken boven de Wolken Wilsters Workumerwaard aanwezig. Bij de komende telling Voor mij en mijn medetellers had het afgelopen zullen ze vermoedelijk bijna allemaal vertrokken zijn telweekend in maart een zeer grote verrassing in ik. Brandganzen zijn er dan nog volop in hetzelfde petto! Op de Workumerwaard noteerden we, zo gebied, want daarvan vertrekken de laatste groepen nauwkeurig mogelijk schattend, meer dan 30.000 pas half mei vertrekken naar de Russische Goudplevieren (Wilsters). Volgens regelmatige broedgebieden. bezoekers en volgens enkele ‘beroeps’ waren daar nog nooit eerder zoveel Wilsters gelijktijdig aanwezig. De Freonlike groetnis en in noflike telling tawinske, bijzonder natte Workumerwaard en de vers Jan Kramer

Tabel 4. Aantallen Torenvalken bij de maandelijkse watervogeltellingen in Fryslân. september oktober november december januari februari maart april 2016/2017 146 96 103 19 87 19 22 30 2017/2018 122 49 46 45 231 2.45 93 1.75 86 1.65 55 1.57

2018/2019 113 1.91 199 2.07 177 2.19 164 2.02 217 2.09 134 1.94 87 1.64

Tabel 5. Extra soorten op de Friese Waddeneilanden en wadplaten tijdens de integrale hvp-telling in maart 2019. Blauwe Kiekendief Ruigpootbuizerd Vliehors, west Kees Camphuysen 1 De Groede Marc van Roomen 1 Vliehors, oost L. Hofstee 1 Strandvlakte Erik van Winden 1 Noordvaarder Rinse van der Vliet 2 Weilandjes paal 15 - 19 Erik van Winden 1 Bruine Kiekendief Slechtvalk Kroon's polders Peter de Boer 3 Vliehors, west Kees Camphuysen 1 Noordvaarder Rinse van der Vliet 1 Posthuiswad Peter de Boer 1 Kroonspolders + Groene Strand Rinse van der Vliet 1 Richel Eelke Sybren Dijkstra 2 Midsland - Formerum Piet Zumkehr 1 Formerum - Oosterend Piet Zumkehr 2 3e Duintjes Popko Wiersma 2 4e Duintjes Danny Laponder 1 4e Duintjes Danny Laponder 1 Plaat Jeroen van Wetten 1 Duinplassen paal 8 - 13 Freek Zwart 1 Griend Arie Baas, Jan Veen, Theo Baas 1 Smelleken Velduil Strand de Vliehors Carl Zuhorn, Guus van Duin 1 Griend Arie Baas, Jan Veen, Theo Baas 1 Tabel 6. Extra soorten op het Friese vasteland tijdens de maandelijkse tellingen in maart 2019.

Blauwe Kiekendief IJsvogel spoorlijn Wieuwerd - Paul vd Vegt, Lorette Leeuwarden Kleinmeulman 1 De Deelen e.o. Romke Kleefstra 1 Wide Mar Sieds Boersma, Klaas Elgersma 1 Zandwinput Schuilenburg Arjan Wiersma 1

Britsum - Leeuwarden Evert-Jan & Loes Rotshuizen 1 Ruigpootbuizerd Ottema Wiersma reservaat eo Sytze & Sjoerdtje de Groot 1 Oud Dokk.diep-Nwe Zwemmer Klaas van der Bij 1 Eernewoude - Margrietkanaal Anton Huitema 1 Bokkumermeer - Birstum Jan Kleefstra 1 Bokkumermeer - Birstum Jan Kleefstra 1 polders oost Koevordermeer Anton Silvius, Jacob Bos 1 Rietmeer Jouke van der Meulen 1 Noorderleeg west bui nw Lydia Barkema, Jan de Boer 1 Hieslum - Munnkeburenpolder Harry de Vries 2 Noorderleegs buitenveld-oost Teartse van der Zee 1 Boezemlanden Groote Brekken Kerst Boersma 1 Oude Bildtpollen west bui Teake Roosjen, Ricus Engelmoer 1

Polder Echten - Kromme Warren J. de Vlas 1 Slechtvalk - Henk Ruiter 1 Blikfeart Epi Mulder 1 spoorlijn Wieuwerd - Paul vd Vegt, Lorette Schoterzijl - Scherpezeel Theo Meijer 1 Leeuwarden Kleinmeulman 1 Slijkenburg - Spanga - Linde Henk Ruiter 3 Holwerder & Blijaerpolder Henk Hiemstra 1 Nieuw Weper e.o. Dirk Hiemstra 1 Ferwerd - Birdaard Henk Hiemstra 1 Fochteloo - Tachtig Bunder Dirk Hiemstra 1 Augustinusga - Harkema Jeffrey Huizenga 1 Ravenswoud Dirk Hiemstra 1 Polder Geele Strand Jan Kramer 1 Holwerd oost binnendijks Meino Zondervan, Sije Schotanus 1 Witte & Zw. Brekken, Oudhof Sjoerd Bakker, Marten Wesselius 1 Noorderleeg west bui nw Lydia Barkema, Jan de Boer 1 Schoterzijl - Scherpezeel Henk Ruiter 1

Bruine Kiekendief Noorderleeg west bui nw Lydia Barkema, Jan de Boer 1 Kolkhuizen - Rinsumageest Bert Kuiper 1 Noorderleegs buitenveld-oost Teartse van der Zee 2

Alde Faenen - Princehof Anton Huitema 1 Velduil Sorremorsterpolder - Botmeer Jan Kleefstra 1 Langweerderwielen Anton Silvius, Jacob Bos 1

Ald Hof - Blaugerzen Akmarijp Sjoerd Bakker, Marten Wesselius 1 Zeearend Skarlannen, Easterskar Lydia Barkema 2 't Eiland, Groote Bol Erik Gorter 1 Schoterzijl - Scherpezeel Theo Meijer 1 Eestrum - Polder Rohel Jeffrey Huizenga 1

Rottige Meenthe - Linde Henk Ruiter 1 Tjonger Krompad-Slijkenburg J. de Vlas 2 Makkumerzuidwaard Kooiwaard Jan Kramer, Eus de Groot 1 Nelleke Geenevasen, Loes de Koehool - Harlingen binnen Vries 2

Slaapplaatsen

Slaapplaatstelling Grote Zilverreigers en Aalscholvers

Tussen 16 februari en 2 maart 2019 werd de laatste landelijke slaapplaatstelling van de Grote Zilverreiger en Aalscholver van dit seizoen georganiseerd. Waar de Grote Zilverreigers overdag ruim aanwezig waren over het Friese platteland, was dat op de slaapplaatsen uiteraard niet heel anders. Aalscholvers zitten over het algemeen al vroeg bij hun broedkolonie, toch lijken er op diverse slaapplaatsen toch flink wat vogels te overnachten.

Grote Zilverreiger Door de langdurige zachte wintermaanden zagen we Dit in tegenstelling tot een jaar eerder toen er slechts het voedsel van de Zilverreigers, met name in een kleine 1000 individuen werden waargenomen in zuidwest Fryslân, behoorlijk toenemen. De eerste februari, dit jaar bijna 2000 (tabel 7). Er waren maar bruine vlekken werden al in het land geconstateerd, liefst 7 slaapplaatsen die meer dan 100 Grote wat een toename van de aantallen Veldmuizen betrof. Zilverreigers konden waarborgen, te weten: Diverse slaapplaatsen lieten zien dat de Grote Sneekermeer-Zuid (390 ex.), Rottige Meente (342 ex.), Zilverreiger nog behoorlijk aanwezig was in Fryslân. It Eilân (202 ex.), Brandemeer (161 ex.), Gaestmermar Dokkum (123 ex.), Kollumerwaard Lauwersmeer (119 slaapplaatsen waren er 12 gebieden waar 100 of meer ex.) en de Groote Wielen (110 ex.). individuen werden waargenomen, waarbij de opvallendste aantallen werden waargenomen bij: Tabel 7. Vergelijking tussen het aantal Grote Steile Bank (1000 ex.), Workumerwaard Zuid (987 ex.), Zilverreigers op Friese slaapplaatsen tussen het seizoen Blauhûster Puollen (610 ex.) en de Bocht van 2018/2019 en 2017/2018. N is het aantal waargenomen Molkwerum (550 ex.). individuen, geb. = het aantal getelde gebieden. Seizoen 18/19 Seizoen 17/18 Tabel 8. Vergelijking tussen het aantal Aalscholvers op Friese slaapplaatsen tussen het seizoen 2018/2019 en N geb. N geb. 2017/2018. N is het aantal waargenomen individuen, Oktober 1522 33 1749 43 geb. = het aantal getelde gebieden December 1526 42 1054 34 Seizoen 18/19 Seizoen 17/18 Februari 1921 33 984 25 N geb. N geb.

De verspreiding van de overnachtende Friese Grote Oktober 9326 29 4615 34 Zilverreigers in het afgelopen seizoen laat zien dat de Februari 5024 28 891 20 vogels zich binnen steeds iets zuidelijker zijn opgeschoven. Niet geheel toevallig was het Zoals eerder geschreven is vooral de IJsselmeerkust voedselaanbod daar ook redelijk hoog. Gebieden rond een belangrijke overnachtingsplek voor de het Sneekermeer en Rottige Meente lijken steevast Aalscholver. Mede omdat deze gebieden simpelweg hoge aantallen vast te houden door het seizoen heen dicht bij de voedselgebieden liggen. Als we de getelde (figuur 3). slaapplaatsen vergelijken dan zien we dat de Aalscholvers zich in de tweede telling meer naar het Aalscholvers zuiden en land inwaarts hebben verplaatst. Hierbij Diverse Aalscholvers hebben hun broedkolonie vallen de concentraties rond het Sneekermeergebied opgezocht om te zorgen dat het nageslacht volgend en de Rottige Meente/Brandemeer het meest op. jaar kan worden meegeteld op de slaapplaatsen. Belangrijk hierbij is de beweging richting Ondanks dat zijn er toch ruim 5000 Aalscholvers voedselgronden, maar ook de vestiging in de waargenomen op hun slaapplaats (tabel 8). De laatste broedkolonies. telling van oktober 2018 leverde al een erg hoog aantal op van ruim 9000 individuen, wat met name te In oktober 2019 gaan we verder met de vervolg danken was aan de hoge aantallen langs de tellingen op deze twee interessante vogelsoorten, IJsselmeerkust. hopelijk zijn jullie allen weer van de partij! De februaritelling liet een niet heel ander beeld zien, want wederom was de IJsselmeerkust sterk vertegenwoordigd. Van de 28 getelde Aalscholver Sjouke Scholten

Figuur 3. Grote Zilverreigers op slaapplaatsen in oktober 2018 (links), december 2018 (midden) en februari 2019 (rechts). Let hierbij op de genoemde aantallen in de legenda.

Figuur 4. Aalscholvers op slaapplaatsen in oktober 2018 (links) en februari 2019 (rechts). Let hierbij op de genoemde aantallen in de legenda.

Vogelwerkgroep Brandemeer zoekt tellers!

De Vogelwerkgroep Brandemeer verzorgt al sinds 1993 broedvogelinventarisaties, watervogel- en slaapplaatstellingen in de Brandemeer bij . Met name bij de watervogeltellingen kan de werkgroep wel wat hulp gebruiken. Wie interesse heeft om in dit fraaie laagveenmoeras te tellen kan contact opnemen met Heine van Dijk, coördinator van de werkgroep.

Heine van Dijk, e-mail: [email protected]