Ledenblad van de Partij van de Arbeid • 8e jaargang • nr 1 • april 2011

Paul, Staf en Frank Het grote Depla- interview

Opinie: passend onderwijs Frans Timmermans over de Arabische lente Keklik Yucel pleit voor quota

Het moet eerlijker APRIL 2011 rood 1 rode loper

inds negen jaar is Annemiek De Rode Loper wordt Verstappen psychologe bij uitgerold voor PvdA’ers die Sde traumahulpverlening in normaal gesproken achter Zuid-Holland. Daarnaast volgt ze een de schermen werken. Dit opleiding tot klinisch psycholoog. keer: Annemiek Verstappen, Sinds de Kamerverkiezingen vorig jaar canvascoördinator. is ze vrijwilliger bij de PvdA. ‘Dat het

de PvdA moest zijn, stond voor mij Tekst Merel Jansen als een paal boven water. Ik geloof in Foto Tessa Posthuma de Boer de sociaaldemocratie en heb van huis uit meegekregen dat iedereen kansen moet krijgen. Toen duidelijk werd dat Wilders’ partij groot ging worden bij de Tweede Kamerverkiezingen, rea- liseerde ik me dat ik zelf een andere maatschappij voorsta, en besloot ik vrijwilliger te worden.’ Tijdens de campagne was V erstappen canvascoördinator. Wat ze erg leuk vond aan het werk, is het in gesprek raken met mensen en hun een luiste- rend oor bieden. ‘Voor mij horen PVV- stemmers er net zo goed bij. Ik wil me daarom in de toekomst blijven inzetten om iedereen te bereiken, ook met het canvassen. Een leuk voorbeeld is een PVV-stemmer bij wie ik aan de deur stond. Hij had geen goed woord over voor de PvdA. Ik heb hem vooral vra- gen gesteld, want op zo’n moment moet je niet proberen iemand zijn mening te veranderen. Er ontstond een gesprek, waarin hij na al het commentaar uit- eindelijk een stuk positiever tegenover ‘Bouw het de PvdA stond. Luis te ren helpt in zo’n geval dus wel degelijk. Echt vervelende ervaringen heb ik niet. Natuur lijk zijn canvassen we ook in wijken geweest waar veel PvdA’ers wonen, dat scheelt.’ ‘De PvdA is goed in het organiseren van interessante bijeenkomsten, zoals een nog meer uit’ debatavond of een politiek café, maar dat blijft voornamelijk intern. Ik denk dat onze kracht zou moeten zijn heel zichtbaar en benaderbaar te zijn. De verbinding tussen kiezer en partij kan verbeterd worden. Dat is de uitdaging waar ik graag over nadenk. Het canvas- sen leent zich ervoor om nog verder uitgebouwd te worden, bijvoorbeeld door aan de hand van de resultaten een bijeenkomst of een spreekuur met de raadsleden te houden. Op die manier bereik je meer met de gegevens die je ophaalt.’

2 rood APRIL 2011 inhoud

4/5 Nieuws uit de partij 5 Column Lilianne Ploumen 6 Interview Depla, Depla & Depla 10 Actueel Het Midden-Oosten 12 Foto - reportage Campagne en uitslagenavond 14 PS Verkie zingen De balans opgemaakt 16 Netwerken De nieuwe vrouwen- organisatie 18 Platform De woning markt 20 Achtergrond 65 jaar PvdA 22 Leden aan het woord De strijdbare generatie 24 Opinie Passend onderwijs 26 Profi el Lea Bouwmeester 28 Initiatieven uit de partij 29 Meningen 32 Column Job Cohen

UITNODIGING FEEST 65 jaar PvdA

Onze landelijke 1 mei-viering staat dit jaar in het teken van de verworvenhe- den van de jubilerende PvdA. Lilianne Ploumen en Job Cohen nodigen u van harte uit om op zondag 1 mei het 65-jarig bestaan van de partij te vieren, met onder meer leden van het eerste Campaigners, uur, nieuwe leden, politieke leiders en kopstukken van vroeger en nu. We vie- bedankt! ren dit heuglijke feit in een feestelijke setting met fi lms, muziek, interviews, Namens Job Cohen, Lilianne Ploumen terug- en vooruitblikken. en Marleen Barth bedankt het partij- bureau alle vrijwilligers die voor de Locatie: Nieuwe Buitensociëteit, Zwolle Provinciale Statenverkiezingen campag- Aanvang: 13.00 uur. ne hebben gevoerd. Zonder uw enthou- Einde: rond 17.00 uur. siasme en inzet was het nooit gelukt om Aanmelding: via mijnpvda.nl of bel zo’n mooie campagne en goed resultaat 0900-9553. Voor aanmelding heeft neer te zetten. Deze verkiezingen waren u het nummer van deze bijeenkomst niet alleen voor de provincies, maar nodig: 5747. Houd ook uw relatienum- ook voor de verhoudingen in de Eerste mer en uw postcode bij de hand. Als Kamer belangrijk. Het kabinet kan blij- u geen relatienummer heeft, wordt u ven rekenen op een sterke oppositie, ook doorverbonden met een medewerker in de Eerste Kamer. Wilt u mee blijven van de leden administratie (tijdens doen aan onze permanente campagne? kantooruren). Geef u dan op via [email protected].

APRIL 2011 rood 3 nieuws uit de partij

Uitreiking Boek Frans eerste Jeroen Mullerprijs Timmermans

17 februari werd in met korting het Utrechtse Stad- Bij inlevering van onderstaande bon bij de huis de Jeroen Mul- boekwinkel is het boek Gluck Auf! van Frans lerprijs uitgereikt, in Timmermans niet voor € 18,95 maar voor nagedachtenis aan Je- slechts € 15,- voor u beschikbaar. roen Muller die 17 ja- De sociaaldemocraten in Europa hebben de afgelopen jaren veel verkiezingsnederlagen nuari 2010 overleed. geleden. Voor PvdA’er Frans Timmermans is De PvdA Jeroen was actief lid dit geen reden om bij de pakken neer te zit- van de netwerkgroep ten. Hij is optimistisch over de toekomst van Handicap en Beleid. deze geplaagde politieke stroming en legt in het boek Glück Auf uit waarom. Een gesprek Wethouder Bos van luistert over de risico's van appelleren aan angstge- Utrecht overhan- voelens en het volgens Timmermans betere De Tweede Kamerfractie houdt wekelijks een telefo- digde de prijs aan alternatief: ‘inzetten op hoop’. nisch spreekuur. Elke dinsdag van 17.00 tot 18.00 zitten Seats2Meet, een or- meerdere PvdA-kamerleden klaar om te luisteren. Bel ganisatie met diverse 070-3182742, u wordt vervolgens doorverbonden met het Kamerlid dat op dat moment vrij is. vergadercentra in Neder land waaron- der de favoriete ver- Bijzondere gaderplek van Jeroen. Deze plek is goed verhalen bereikbaar, toegan- Vanaf 1 mei publiceren Anne Graumans en Nienke kelijk en gastvrij. De Rooijakkers iedere maand bijzondere verhalen uit prijs bestond uit een de Partij van de Arbeid. Verhalen van medewerkers. fakkel gemaakt door Verhalen van de Rooie Vrouwen of de Paasheuvel zijn binnenkort te beluisteren en te bekijken op www. Jet Hammes. pvda.nl. ‘We vullen de radiodocumentaires aan met De bedoeling is om digitale plakboeken, met prenten, brieven, ontmoe- ook in 2012 de Jeroen tingen of berichten uit de krant. We vragen u om mee Mullerprijs uit te te doen. Heeft u een bijzonder verhaal, heeft u mooie foto’s van bijzondere gebeurtenissen, laat het ons dan reiken, dan aan een weten, wij komen graag bij u langs. De korte radio- gebouw met een documentaires en bijbehorend beeldmateriaal geven (sociaal-)culturele samen een beeld van de mensen en de partij, van de functie. Toegankelijk- waarden die we delen en de liefde voor de sociaalde- heid blijft hierbij een mocratie.’ Binnenkort te beluisteren en bekijken via www.pvda.nl. Iedereen mag eigen materiaal toevoe- speerpunt. gen! [email protected] [email protected] KORTINGSBON

Bij inlevering van deze bon betaalt u voor Heeft u ook nieuws vanuit uw afdeling het boek Glück Auf! van Frans Timmermans dat interessant kan zijn voor het hele land? slechts € 15,00 i.p.v. € 18,95. Mail het ons dan: [email protected] De actie loopt van 15/04/2011 tot 15/07/2011 ISBN 978 90 351 3593 2 ACTIENUMMER: 901-86400 4 rood APRIL 2011 van de voorzitter

Meld u aan voor de Europa Leden van het eerste uur zomeruniversiteit

In het weekend van 24 juni organi- nnie Roos uit Harderwijk is 104 jaar oud seren het Internationaal Secretari- en ons oudste lid. Ze is 73 jaar SDAP- en aat en de Euro delegatie gezamen- PvdA-lid en nog net zo strijdbaar als in lijk een Europa zomeruniversiteit. A1946. ‘Gewoon volhouden, niet verzaken’ Dit is een weekend vol workshops, is haar devies. In deze uitgave van de Rood eren we Herma Verbeij discussies, speeches en fi lms, met onze leden van het eerste uur – naast mevrouw Roos bijdragen van prominente partij- nog 906 anderen – en vieren we het 65-jarig bestaan voorzitter LAO genoten en vertegenwoordigers van onze partij. van maatschappelijke organisaties Zij hebben in hun leven de wereld onder hun ogen Op 1 mei draagt Herman uit binnen- en buitenland. Hierbij zien veranderen. Van de invoering van het algemeen Hofman het voorzitter- krijgen tachtig jonge PvdA-ers kiesrecht, de opbouw van de verzorgingsstaat tot schap van onze Lande- de kans om zich inhoudelijk te de opkomst van internet: telkens was ‘vooruitgang’ lijke Adviescommissie verdiepen op Europees terrein, de grootst gemene deler van deze veranderingen. zoals het buitenlands beleid van De opwaartse trend was evident: de leden van het Ouderen beleid over aan de EU, werkgelegenheid, milieuen eerste uur hadden het beter dan hun ouders. Van Herma Verbeij. ‘De LAO innovatie. Wilt u graag deelnemen generatie op generatie kunnen we bogen op vooruit- houdt zich bezig met het en bent u jonger dan 35? Mail uw gang door verandering. ouderenbeleid in de volle contactgegevens en een korte Jarenlang was dit de vooruitgang waarvoor de Partij van de Arbeid zich inspande. En met succes. Het breedte en dat is absoluut motivatie naar: [email protected]. In mei wordt bekendgemaakt wie zijn zit in de genen van onze partij om vooruit te willen. een must in deze tijd van geselecteerd voor deelname. Toch betekent in deze tijd voor veel mensen ‘veran- vergrijzing. Wonen, wel- dering’ niet per defi nitie ‘vooruitgang’. Voor heel veel zijn, zorg, mobiliteit, pen- mensen staat in deze tijd de wens om niet te willen sioenen en arbeidsmarkt- verliezen waar je hard voor gewerkt hebt, voorop. De globalisering, de bezuinigingen en een veran- beleid zijn de onderwerpen derend politiek klimaat maken dat basale verwor- van de toekomst en het is venheden – een betaalbaar huis, een veilige straat, zaak daar stevig aandacht een goede school – niet meer vanzelfsprekend zijn. voor te blijven vragen. De mensen die nu niet willen verliezen waar ze hard Permanente voor gewerkt hebben, zijn dezelfde mensen die Ouderen worden steeds campagne vroeger zo uitkeken naar de verandering – en daar- jonger, terwijl jongeren mee vooruitgang – waar de Partij van de Arbeid voor steeds sneller oud worden. Bij de afgelopen verkiezingen is er streed. Onze mensensen dusdus.. Binnen werkgelegenheids- in Utrecht een nieuw en mogelijk Maar denken dat ddee bbuiui vvanan eeenen vveranderendeeranderende vraagstukken vallen 45+ers permanent campagnekantoor op- wereld wel weer overver waaitwaait,, is ggeeneen opoptie.tie. We moe- gericht. De medewerkers van dit ten durven veranderen,eren, hhervormenervormen en ververbe-be- al onder een moeilijke kantoor waren er erg over te spre- teren om onze verworvenhedenworvenheden zezekerker te doelgroep om aan werk te ken. Ingrid Nieboer (campagne- stellen. Op de arbeidsmarkt,eidsmarkt, in hhetet ononder-der- komen, zij zijn te oud voor coördinator Utrecht): ‘Zo is er wijs, op de woningmarktgmarkt en in ddee sociasocialele werkgevers. Dat is wrang, tijdens de campagne één centrale zekerheid. Dat is eenen ggroterote opopdrachtdracht plek, waar echt alles samenkomt. voor de komende jjaren. ZdtZodat we – als l omdat juist veel ouderen Er worden overleggen gevoerd en we kunnen behoudenden wwatat wwee hhebbenebben zich jonger voelen. Het zal op vaste tijden zijn er vrijwilligers – onbekommerd naaraar ddee toektoekomstomst kkun-un- niet makkelijk zijn Her- aanwezig, zodat ook leden en nen kijken. Op naarr de vooruitgang. man Hofman te vervan- mensen uit de omgeving spullen Annie Roos’ deviess ‘G‘Gewoonewoon rzaken’ blijft gen. Grote waardering en zoals posters en dergelijke op kun- volhouden, niet verzaken’ blijft nen halen. Ook komen er aardig onverminderd mijnn leidraad – en bewondering heb ik voor wat mensen langs met inhoude- we kunnen allemaalal een voorvoor-- zijn tomeloze inzet, zijn lijke vragen. Leden en vrij willigers, beeld aan haar nemen.men. mensenkennis maar bo- maar ook buurtbewoners, komen venal zijn PvdA- hart.’ op deze manier veel sneller met Lilianne Ploumen elkaar in contact!’ [email protected]

APRIL 2011 rood 5 driedubbelinterview Drie rode broers Van links naar rechts: Paul, Staf, Frank

6 rood APRIL 2011 Van links naar rechts: Paul, Staf, Frank

Ze willen nog wel eens door elkaar gehaald worden. Dezelfde in Eindhoven.’ achternaam. Dezelfde Brabantse tongval die de echte kenner in Staf: ‘We zijn opgevoed met de katholieke, sociale leer. Dat hield voor haar in dat je Eindhoven lokaliseert. En ook nog eens actief in dezelfde partij. een sociale verantwoordelijkheid hebt en Een interview met de gebroeders Depla. de plicht hebt je talent niet alleen voor jezelf, maar ook voor de samenleving in te Tekst Michiel Zonneveld Foto Dierk Hendriks zetten. Frank heeft trouwens gelijk dat ze in de loop van haar leven maatschappelijk steeds actiever is geworden. Het begon bij e oudste van de drie Depla’s, Frank: ‘Uiteindelijk is ze lid van de PvdA haar met het lidmaatschap van de ouder- Staf (50), was jarenlang geworden.’ commissie van de sportdag van de lagere Tweede Kamerlid en is nu Herinneren jullie je opa nog? Staf: ‘Het school. Uiteindelijk was ze vicevoorzitter PvdA- wethouder in zijn enige dat ik nog weet, is dat ik een fi ets van de Nederlandse Katholieke School- Dgeboortestad Eindhoven. van hem kreeg. Van het merk Piet Pelle. Ik raad.’ Daar komt hij in de gemeenteraad zijn heb er nog een foto van. Maar hij stierf al Frank: ‘Ze stond altijd voor mensen klaar jongere broer Frank (47) tegen. De jong- toen ik vijf was.’ die dat nodig hadden. Bij ons was er ook ste van het gezin, Paul (46), is voormalig Zijn jullie dan helemaal niet beïnvloed door altijd plek voor kinderen die even niet wethouder van Nijmegen en tegenwoordig je ouders? Paul: ‘Onze ouders waren wel thuis konden wonen. Twee pleegkinderen burgemeester van Heerlen. ‘Maar nee, altijd geëngageerd. Dat hebben we van zijn voor een langere periode gebleven.’ het socialisme is ons niet met de paplepel hen mee gekregen.’ Waarom zei je moeder het CDA vaarwel? ingegoten,’ vertelt Staf Depla, aan het Frank: ‘Ik bewaar heel goede herinne- Staf: ‘Waarom was dat ook alweer? Weten begin van het gesprek in restaurant Usine, ringen aan de politieke discussies bij ons jullie dat nog? Was dat vanwege het sociale gevestigd in de oude Philipsfabriek in de aan de eettafel. Het was een bijzonder beleid? Oh nee, wacht eens: het ging om lichttoren. schouwspel in onze kamer. We waren met de acceptatie van homoseksuelen in het zijn zessen thuis: vier jongens en twee onderwijs. Ze had daarover iets in de plaat- Jullie komen dus niet uit een PvdA-familie? meisjes en we hadden altijd veel aanloop selijke pers gezegd en kreeg veel kritiek Paul: ‘Nee. Onze vader was niet actief in van vriendjes en vriendinnetjes. Tijdens van haar partijgenoten. Ze heeft er nog een de politiek. Hij was advocaat. Hij stemde het eten zaten ze dan op een bank te brief aan Van Agt over geschreven.’ KVP. Pas eind jaren zestig brak hij met wachten tot we klaar waren met eten. Zij Wie van jullie werd het eerst lid van de het katholicisme.’ dienden ondertussen als een soort pu- PvdA? Staf: ‘Dat was ik. Rob van Gijzel Weet je waarom? Paul: ‘Hij was teleurge- bliek. Mijn vader was er een kei in om in heeft me als lid van de PvdA en de Jonge steld dat de vernieuwing van de kerk, na de discussie met mijn moeder het publiek Socialisten geworven. Hij was toen afde- het Tweede Vaticaans Concilie, stagneer- te bespelen.’ lingsvoorzitter. Het is wel heel bijzonder de. Na zijn breuk met de kerk stemde hij Bleef het engagement beperkt tot felle dat ik hem hier nu weer als burgemeester ook niet langer op een katholieke partij. discussies thuis? Frank: ’Voor onze moeder tegenkom. We voerden in die tijd actie Hij is eerst naar DS’70 overgestapt. Die zeker niet. Het leek wel of ze zich aan het tegen de levering van fregatten aan de partij was heel sterk in Eindhoven. Daarna eind van haar leven zelfs steeds drukker Sjah van Perzië. We dreigden zelfs een werd het de PvdA.’ maakte over wat er in de stad gebeurde. oproep te doen geen PvdA te stemmen Staf: ‘Onze moeder is de KVP, en daarna Ze was echt iemand die voor anderen in als het Kabinet Den Uyl met die levering het CDA, tot begin jaren tachtig trouw de bres sprong. Iedereen kende haar hier akkoord ging. Van Gijzel heeft nog naar gebleven. Ze was ook lid van die partijen. Ik denk dat ze dat vooral uit loyaliteit aan haar vader bleef. Dat was Frans Teulings. Staf: ‘In vergelijking met Paul was ik veel Hij is minister van Binnenlandse zaken geweest en zelfs vicepremier.’ meer van de Partij van de Overheid’

APRIL 2011 rood 7 Den Haag gebeld. Je had hem eens klein Staf: ‘Voor mij gaat het ook om die brug- geleden probeerde CDA-staatssecretaris moeten zien worden toen hij geheel onver- functie. De PvdA probeert altijd verschil- Bleker dat al.’ wacht Joop den Uyl zelf aan de lijn kreeg...’ lende werelden met elkaar te verbinden. Paul: ‘Het moeten weer echt maatschappe- Paul (pesterige toon): ‘Hé Staf, misschien Dat wordt bijvoorbeeld duidelijk in de lijke organisaties worden, waarin burgers moet je ook vertellen dat je het lidmaat- hele discussie over de internationalise- zich vertegenwoordigd voelen.’ schap eerst weer opzegde.’ ring. Met die internationalisering heeft Maar is dit nu een echt knetterend menings- Staf: ‘Ik ben afgehaakt toen ik in Wage- Nederland economisch veel te winnen: verschil? Frank: ‘Dat hadden we wel over ningen ging studeren. Ik vond de PvdA van economische groei tot nieuwe banen. de betekenis van gesubsidieerde arbeid. toen te rechts. Pas in 1990 ben ik weer Maar je mag niet de ogen sluiten voor de Ik houd me in mijn werk bezig met out- lid geworden. Dat was tijdens de WAO- realiteit dat er in dat proces ook verliezers placement en re-integratie en kijk naar crisis.’ zijn. Dat je er dus alles voor moet doen het vraagstuk vanuit het perspectief van Waarom toen? Er waren toen juist veel om iedereen mee te blijven nemen.’ arbeidskansen. Het primaire doel moet mensen die hun lidmaatschap opzegden, Zijn er onderwerpen waarover jullie van voor mij zijn om mensen een kans op de omdat ze vonden dat hun partij naar rechts mening verschillen? Staf: ‘Vroeger was dat arbeidsmarkt te geven.’ afsloeg. Staf: ‘Wat ik juist waardeerde, over de betekenis van het maatschap- Paul: ‘Daar ben ik ook voor. Maar ik zag is dat de PvdA vuile handen durfde te pelijk middenveld. In vergelijking met bijvoorbeeld hoe allerlei voetbalclubs op maken. Bovendien was het voor de PvdA Paul was ik veel meer van de “Partij van de Melkertbanen draaiden. En dan hoorde ik erop of eronder.’ Overheid”. Het interessante is dat we in hoe arbeidsmarktgedreven types als mijn Paul (opnieuw pesterig): ‘Hij werd lid omdat dat opzicht naar elkaar zijn toe gegroeid. broers hier die even de nek om wilden hij het zielig vond voor de PvdA. Sociale In mijn laatste jaren in de Tweede Kamer draaien.’ onderwerpen hebben hem nooit zo geïn- als woordvoerder Volkshuisvesting bena- Frank: ‘Nee, Paul, het gaat om wat je teresseerd…’ drukte ik juist dat het middenveld en de primaire doelstelling is om mensen aan het werk te krijgen. Dat dit leidt tot het ver- vullen van maatschappelijk nuttige taken is Paul: ‘Ik hoorde hoe arbeidsmarkt gedreven dan punt twee. Als je beide doelstellingen types als mijn broers die Melkertbanen goed kunt combineren, is het natuurlijk prima. In Eindhoven heb ik daarom wel even de nek om wilden draaien’ meegewerkt aan een plan om mensen uit de arbeidspool van de gemeente bij sport- Wat was voor jou de reden om lid te wor- PvdA van oudsher bondgenoten zijn in de verenigingen in te zetten.’ den, Paul? Staf (grijnzend, op dezelfde toon als sociale strijd. Het probleem is wel dat het Staf: ‘Weet je wanneer het echt knetterde? zijn jongste broer): ‘Voor de baantjes toch?’ middenveld te veel van de mensen los is Dat was tijdens het referendum over de Paul: ‘Ik was achttien en ging in Nijmegen geraakt.’ Europese Grondwet.’ politicologie studeren. Ik werd lid omdat Paul: ‘Ik ben op mijn beurt kritisch op Paul: ‘Ja, Staf moest daar wel voor zijn, die de PvdA voor mij echt de partij voor hoe dat middenveld zich heeft ontwik- zat in de fractie…’ de hele stad was, van de slachter tot de keld. Veel van de kritiek die we vroeger Staf: ‘Voor mij ging het er gewoon om dat professor. De kiezers zaten ook verspreid op de overheid hadden, gaat nu op voor die nieuwe Grondwet een verbetering was over alle wijken van de stad. Veel studen- bijvoorbeeld de koepels in het onderwijs ten opzichte van de oude. Ik had er veel op ten in Nijmegen waren radicaal-links. en de woningcorporaties. Het zijn grote aan te merken, maar de burgers kregen…’ Maar dat kwam erop neer dat ze zich met bureaucratische instellingen geworden.’ Paul: ‘Ik heb tegengestemd. Europa is te hun eigen gelijk opsloten in hun eigen Staf: ‘Het probleem van het middenveld, veel een technocratisch project geworden, veilige wereld in Nijmegen Oost.’ ooit opgericht door vakbonden, kerken waar de burgers helemaal niets meer mee En jij Frank? Frank: ‘Ik werd met een jaar en verlichte ondernemers, is dat het na hebben. Ik haakte helemaal af toen ons of zestien lid van de Jonge Socialisten. Een de oorlog eerst is verstatelijkt, in de jaren door de voorstanders allerlei doemscena- logisch vervolg was dat ik me ook als lid negentig vermarkt en nu waardenloos is rio’s werden voorgeschoteld zoals dat het bij de PvdA aansloot. Het duurde nog wel geworden.’ licht zou uitgaan als we tegen stemden. even voor ik ook echt actief werd. Ik was Waardenloos? Staf: ‘Ik bedoel dan dus iets Hou toch op!’ wel altijd al betrokken met de dingen die anders dan “waardeloos”. Het is gewoon Frank: ‘Ik was voor. Uit idealisme. Uitein- hier in de stad gebeurden. Maar wat mij te veel een wereld geworden van mensen delijk heeft de Europese Gemeenschap er ook vanaf het begin in de PvdA aansprak, die besturen om te besturen, in plaats aan bijgedragen dat we al vijftig jaar vrede is de ambitie om verbindingen te leggen. van zich bijvoorbeeld druk te maken over hebben in Europa.’ We doen hier veel aan de vernieuwing. Op betaalbaar wonen. Waarin je mensen als Is het met al die politieke discussies wel die manier moet Eindhoven niet alleen Elco Brinkman in zo ongeveer elk bestuur altijd gezellig als de familie Depla bij elkaar aantrekkelijker worden, maar ook interes- ziet terugkomen. Maar ook onze mensen. komt? Paul: ‘Tijdens feestjes kunnen er hef- sant voor het bedrijfsleven. Tegelijkertijd Een gevaar blijft daarom dat we vereen- tige discussies zijn. Ook met onze broer willen we oog houden voor wat er in de zelvigd worden met de manier waarop het en zusters. Over de volksgezondheid, de wijken gebeurt.’ middenveld zich heeft ontwikkeld. Kort multiculturele samenleving.’

8 rood APRIL 2011 Staf: ‘Dat is voor andere aanwezigen dan niet altijd even leuk.’ Frank: ‘Ik geloof dat we ons de laatste jaren wat matigen.’ Is het voor Frank niet lastig om zijn broer Staf als wethouder van Financiën te moeten controleren? Frank: ‘Dat valt over het algemeen wel mee. Ik voer wel zo weinig mogelijk het woord over zijn beleidsterrein.’ Maar als je het nu echt met hem oneens bent? Van links naar rechts: Frank: ‘In de praktijk komt het zelden voor dat Staf, Paul, Frank we tegenover elkaar staan. Uiteindelijk zijn we onderdeel van dezelfde beweging.’ Staf privé Radio: 3 fm. Staf: ‘Toevallig speelt er deze week een kwestie.’ Favoriete moment: Na een Frank: ‘Dat was een onderwerp waarmee ik al Ontroerd door: Jongen van 12 op afmattende fi etstocht het openen bezig was voor Paul hier kwam.’ enige vwo/havo-school voor autis- van een fl esje bier en zak chips. Staf: ‘Over een sportterrein.’ ten in Eindhoven, die tegen me zei PvdA’er: Jan Schaeff er. Frank: ‘Waarvan het bestaan door een pennen- zelfmoord te plegen als hij weer naar Favoriete vakantiebestemming: streek van de wethouder van Financiën op het zijn oude school terug moet, waar hij Spanje. spel staat.’ gepest werd. School moet van minis- Mooiste plek van Nederland: De Staf: ‘Het goede van Frank is dat iedereen in de terie van OCW deuren sluiten vanwege middenstip in het PSV-stadion. stad weet dat hij zich voor dit soort dingen inzet. de regels. Beste tv-programma: Boer zoekt Trots op: Mijn kinderen toen ze met vrouw. hun team Nederlands Kampioen Slechtste tv-programma: Oh oh Frank: ‘In de praktijk komt werden. Cherso. het zelden voor dat we Drijfveer: Wereld een beetje eerlijker Sport: Waterpolo, fi etsen. maken. Favoriete muziek: Meezingmuziek tegenover elkaar staan’ Favoriete boek: Imperium, Robert in het café. Harris, roman over het leven van Iedereen in de sportwereld kent hem.’ Cicero. privé Hoe vonden jullie ouders het eigenlijk dat jullie de Krant: Op De Telegraaf na alle Paul politiek in gingen? Staf: ‘Onze vader heeft dat niet landelijke kranten. Ontroerd door: Een doelpunt van meer meegekregen. Hij is dertig jaar geleden over- Radio: Spijkers met koppen. voetvallende zoon en redding van leden. Bij onze moeder is dat anders. Die is drie Favoriete moment: Uitslagenavond keepende zonen. jaar geleden gestorven.’ gemeenteraadsverkiezingen 2006. Trots op: 8 jaar: Havanna aan de Waal. Als jullie moeder zo betrokken was, dan kan ik me PvdA’er: Joop den Uyl. Hekel aan: Procedureel geneuzel. voorstellen dat ze ook op jullie kritisch was. Frank: Favoriete vakantiebestemming: Drijfveer: Zorgen dat alle mensen ‘Kritisch was ze. Maar dat ging niet over politieke De bergen en het water. hun talenten kunnen ontwikkelen en kwesties.’ Mooiste plek van Nederland: Heuvels benutten. Staf: ‘De meeste moeite had ze met onze opvattin- Zuid-Limburg. Favoriete boek: Ontdekking van de gen over het geloof. Ze is zelf uit de kerk gestapt, Beste tv-programma: Voetbal- Hemel en Het Bureau. maar als het over de kerk van vroeger ging schoot programma met John Derksen. Krant: De Volkskrant. ze meteen in de verdediging.’ Sport: Waterpolo. Radio : 3fm. Paul: ‘Mij verweet ze wel een beetje dat ik in het Favoriete muziek: Anouk/U2/Stones. Favoriete moment: Op vakantie zijn. leven de dingen doe, die ik leuk vind.’ PvdA’er: Als voorbeeld Job Cohen Ze vond dat je niet hard genoeg werkte? Paul: ‘Dat Frank privé en als het talent Ralf Krehwinkel. was het punt niet. Maar je moest van haar ook wel favoriete vakantiebestemming: een beetje lijden in het leven. Dat idee had alles Ontroerd door: De talenten van Wandelen hoog in de bergen. met haar geloof te maken.’ mensen en in het bijzonder die van Mooiste plek van Nederland: Zuid- Was ze niet trots op jullie? Paul: ‘Dat zou ze nooit mijn kinderen. Limburgse heuvelland. zomaar tegen je zeggen.’ Trots op: Eindhoven. Beste tv-programma: Je zult het maar Frank: ‘Toch was ze wel trots.’ Hekel aan: Bloedworst. hebben en vroeger Diogenes. Paul: ‘Tegen mij gaf ze hoog op over Staf. Bij Staf Drijfveer: Rechtvaardigheid. Sport: Basketball en voetbal om over Frank. En bij Frank over mij. Haar motto was Favoriete boek: De renner van naar te kijken. dat je het niet te hoog in de bol moest krijgen.’ Tim Krabbé. Favoriete muziek U2 en Coldplay. Krant: Het Eindhovens Dagblad.

APRIL 2011 rood 9 actueel: het midden-oosten

Of vrijheid en democratie in de gehele Arabische wereld de overhand krijgen, is nog maar de vraag. Want, aldus Frans Timmermans, men heeft er weinig tot geen ervaring met een democratische rechtsstaat. Toch is er reden tot hoop.

Tekst Frans Timmermans De Arabische

et ‘Nieuwe Midden-Oosten’ was een beredeneerde keuze: om de afhankelijkheid van olie te uitvinding van de neocons die een heilig verminderen en een nieuwe economie op te bouwen. geloof hadden in het van buiten met Maar de jongeren ontdekten dat hun steeds hogere op- geweld opleggen van democratie aan de leidingen niet leidden tot betere banen en al helemaal H Arabische regimes. Voor hen was 9/11 niet tot meer invloed op de gang van zaken in hun land. de aanleiding om deze theorie in de praktijk te brengen, Zij zien dat de toegang tot betere banen wordt geblok- met het militaire potentieel van de machtigste natie uit keerd door een kleine groep zakenlieden die grote rijk- de menselijke geschiedenis. Het effect was niet onver- dom heeft vergaard dankzij hun alliantie met de macht. deeld positief, om het voorzichtig uit te drukken. De opstanden richten zich dan ook minstens evenzeer Hoe ironisch is het dan dat het ‘Nieuwe Midden-Oos- tegen deze profi teurs als tegen de politiek. ten’ nu voor het eerst een echte kans krijgt onder druk Wie de erfgenamen van deze omwentelingen zullen van gewone mensen, met name jongeren? Mensen die worden, staat in de sterren geschreven. Er is geen niet beginnen met geld of macht, maar met dromen, garantie dat vrijheid en democratie in de gehele Arabi- verwachtingen, met boosheid over vernederingen, sche wereld de overhand krijgen. Er is weinig tot geen ervaring met een democratische rechtsstaat, dus er kan De potentie voor economische nog veel misgaan. Toch is er ook reden tot hoop. Het buitenland heeft invloed op de ontwikkelingen, maar en sociale ontwikkeling is in het niet door allianties met de machthebbers. De invloed Midden-Oosten groter dan in vele bestaat uit de beelden van het leven in de vrije wereld, uit de kansen die er daar wel zijn voor jongeren. ‘Dat andere delen van de wereld willen wij ook’ is een hele belangrijke drijfveer voor al die mensen die de straat opgaan. Dat is niet alleen een onvrijheid, corruptie. Alle Arabische landen en Iran groot compliment aan de vrije wereld, maar ook een zullen hierdoor geraakt worden, overal zullen verande- uitgestoken hand, die niet genegeerd mag worden. De ringen komen, ook in landen waar het nu nog rustig is. nieuwe politiek van Europa jegens de Arabische wereld Satelliettelevisie, internet en de globalisering spe- zal dit dan ook als uitgangspunt moeten hebben: ‘wie len hierbij een grote rol. De Arabische regimes zijn wil bereiken wat wij hebben, zal daarvoor het volgende er losjes mee omgesprongen en hebben die grotere moeten doen en kan daarbij rekenen op onze steun’. mediavrijheid gecompenseerd met een grotere staats- Daarvoor moet de EU haar beleid omgooien en controle. Daartoe is bijna overal een amalgaam van bereid zijn meer middelen voor de ontwikkeling in de politici en rijke zakenlieden ontstaan, die samen de Arabische wereld ter beschikking te stellen. Het is een toegang tot de macht voor gewone mensen konden verstandige investering: de potentie voor economische blokkeren. Zo kon men de illusie koesteren dat de gro- en sociale ontwikkeling is er groter dan in vele andere tere vrijheid in de samenleving geen gevolgen hoefde te delen van de wereld. Onderdrukking, corruptie en hebben voor de wijze waarop de macht werd verdeeld. confl icten staan voorspoed in de weg, als dat nu kan Ondertussen hebben de meeste regimes zichzelf worden aangepakt, zijn de kansen voor het Europese ondermijnd door gedurende vele jaren steeds meer bedrijfsleven enorm. in onderwijs te investeren. Het was een economisch Een tweede reden voor hoop is het (vooralsnog)

10 rood APRIL 2011 lente Bert Koenders: ‘De kaart van het Midden-Oosten wordt opnieuw getekend’ compleet falen van de politieke islam om aansluiting te vinden bij de volksbewegingen of om deze voor eigen gewin in te zetten. Zij lopen voortdurend achter de Vrijdag 25 maart 2011. Vanuit Ethiopië meldt Bert feiten aan en hopen wellicht aan te kunnen haken als Koenders grote betrokkenheid bij de enorme verande- de chaos lang duurt of de frustratie toeneemt bij men- ringen in het Midden-Oosten. ‘De Arabische wereld is sen die zien dat alle inspanningen niet tot de gewenste enorm complex, je hebt er rijke en arme landen, en elk resultaten leiden. Het is verrassend dat zij zich net zo land kent een eigen geschiedenis van dekolonisatie hebben vergist in de eigen bevolking als de regimes en politieke onderdrukking. Stammensamenlevingen en de buitenwereld. Dit biedt de landen zelf de kans die door de jaren heen zijn veranderd, en landen de islamisten blijvend op achterstand te zetten. Door met een forse middenklasse. Soennieten, Sjiieten, te laten zien dat religie en democratie samen kunnen Kopten en andere religieuze groeperingen. De landen gaan, zolang de staat een neutrale houding inneemt hebben een gebrek aan openheid gemeen evenals en burgerschap in plaats van geloof voorop staat in de een duurzame economische ontwikkeling met het relatie tussen staat en burger. Garantie op succes is er scheppen van banen en een moeizame mix tussen niet, maar de volksbewegingen die zich nu manifeste- moderniteit en traditionele achterstelling van vrou- ren, halen de schouders op over de politieke islam en wen en minderheden. De steun voor democratische hebben tegelijkertijd ook niks met de door de regimes krachten – hoe fragiel ook – is daarom zo belangrijk. gecultiveerde angst voor die politieke islam. Dat is Het toont de burgers in die regio dat op onze agenda geen slecht uitgangspunt voor wie een pluriforme niet alleen anti-islam en anti-immigratie staat, maar samenleving nastreeft, al mag men niet naïef zijn over ook actieve betrokkenheid bij de moeizame en vaak de risico’s die met zo’n fundamentele transformatie gewelddadige weg naar economische ontwikkeling en samenhangen. Zoals ook is gebleken toen het IJzeren emancipatie.’ Gordijn viel. De geopolitieke gevolgen van de omwentelingen in de Het huidige kabinet mist volgens Koenders nu slag- Arabische wereld zullen groot zijn. De VS en Europa kracht, omdat het de PVV-schaduw over zich heen moeten niet alleen wennen aan nieuwe partners, maar voelt. Nederland heeft nogal wat geloofwaardigheid ook aan een geheel nieuwe manier van omgaan met die verloren: ‘We moeten specifi ek zijn over publiek-pri- partners, waarbij de interne ontwikkelingen in de Ara- vate partnerschappen, handel en migratie, democratie bische landen van veel groter belang worden voor onze ondersteunen zonder paternalisme. En we moeten ons gezamenlijke veiligheid, stabiliteit en economische inzetten voor de rechten van vrouwen op het kwetsba- ontwikkeling. Het Europese en het Nederlandse beleid re moment dat alles in verandering is. Geostrategisch voor de regio kan niet meer worden bijgesteld, maar wordt de kaart van het Midden-Oosten opnieuw gete- moet worden herschreven. Het beleid van de huidige kend. Ik wil me graag inzetten voor het versterken van Nederlandse regering voor de regio wordt gedicteerd de positieve krachten in de regio. Uit solidariteit, maar door onze binnenlandse preoccupaties met de islam ook uit verlicht eigenbelang.’ en komt, triest genoeg, niet verder dan ‘Forza Israel’. Daarmee doen wij niet alleen de Arabische wereld, maar vooral onszelf ernstig tekort.

APRIL 2011 rood 11 campagne

Een grote tour voerde Marleen Barth, Job Cohen en talloze vrijwilligers de afgelopen campagne langs de twaalf provinciën. Rozen werden uitgedeeld, plannen gepresenteerd en tijdens verscheidene Townhall-bijeen- komsten beantwoordden Marleen, Job en de provinciale lijsttrekkers vele vragen. Alle inspanningen resulteerden in een nagelbijtend spannende verkiezingsavond.

Tekst en foto’s Boy van Dijk Waar Job rozen uitdeelt, daar komen de mobieltjes met camera’s tevoorschijn en luidt de vraag: ‘Mogen we misschien met meneer Cohen op de foto?’ Met Marleen en Job op de foto In Amsterdam pleit Job voor aanpassingen aan de woningmarkt, zodat die toegankelijker wordt voor starters.

Posters met Marleen en Job en provinciale lijsttrekkers William Moorlag, Annegien Wijnands en Ella Kalsbeek en Angelien Eijsink volgen Hans Konst hangen boven de goed gevulde zaal van de Haagse poptempel Paard van Troje. de uitslagen op de voet.

12 rood APRIL 2011 Job voelt zich thuis op de markt in zijn Rozen op de arm en een brede glimlach op het gelaat: de standaarduitrusting geboorteplaats Haarlem. waarmee Marleen kiezers tegemoet treedt, wordt overal hartelijk ontvangen.

Bij het standbeeld van Anne Tijdens een drukbezochte Townhall-bijeenkomst in Leeuwarden Vondeling in Leeuwarden beantwoordt Job vragen van aanwezigen én van enkele Twitteraars.

Trots op de campagne en tevreden met de uitslag staan Medewerkers die zich wekenlang keihard hebben ingezet voor de Marleen en Job tijdens de verkiezingsavond op het podium. campagne, volgen aandachtig het binnendruppelen van de uitslagen.

APRIL 2011 rood 13 provinciale verkiezingen

De PvdA heeft stand gehouden tijdens de provinciale verkiezingen op 2 maart. De fractie in de Eerste Kamer blijft met veertien zetels even sterk als in de voorgaande periode. De meerderheid in de Senaat houdt echter een liberaal conservatief karakter. Inmiddels zijn in de verschillende provinciehoofdsteden de onderhandelingen al begonnen. Een overzicht.

Tekst Jan Schuurman Hess Foto’s Tessa Posthuma de Boer e.a. De balans opgemaakt

een coalitie van CDA, VVD, SGP en PVV. niet. Van der Vondervoort: ‘Er moet voor Noord- Inhoudelijk liggen de programma’s van die ons ook in het nieuwe college iets te halen Brabant partijen het dichtst bij elkaar. Maar vooral zijn. We willen een goede jeugdzorg, bij de Zeeuwse CDA-ers ligt samenwer- natuur om en in de steden en goed en fre- Annegien Wijnands king met de PVV moeilijk. Zij werken hier quent openbaar vervoer. Bovendien willen liever met een sterke PvdA samen dan met we doorgaan met de in de vorige periode Niet het CDA, maar de VVD is de de PVV. Everts heeft goede hoop dat de ingezette vernieuwing van het provinciaal grootste partij in Brabant geworden. Hans onderhandelingen slagen. ‘Werk, onder- bestuur.’ Wiegel baant de weg voor een coalitie van wijs en zorg zijn voor ons de belangrijkste VVD, CDA en de SP. De PvdA werd er punten in een eventueel coalitieakkoord.’ met zeven zetels – één minder ten opzich- Noord- te van de vorige periode – de vijfde partij Holland en staat voorlopig buitenspel. Lijsttrek- Zuid- ker Annegien Wijnands: ‘Wij zijn verrast Holland Tjeerd Talsma door Hans Wiegel. Inhoudelijk liggen de programma’s van SP, VVD en CDA ver uit TonnyTon van de Vondervoort Ook in Noord-Holland werd de VVD de elkaar. Er is dus een kans dat de gesprek- grootste partij. De PvdA werd tweede met ken mislukken en er alsnog wordt gekozen In Zuid-Holland voerde voormalig staats- elf zetels. Een coalitie van VVD, PvdA, voor een brede coalitie.’ Voor de PvdA in secretaris Tonny van de Vondervoort de CDA en D66 lijkt het meest haalbaar. Noord-Brabant zijn investeringen in de PvdA aan bij de provinciale verkiezingen. Daarmee wordt de PVV onder leiding van regionale economie topprioriteit. Wan- Ook hier handhaafden de sociaaldemocra- Tweede Kamerlid Hero Brinkman buiten neer er moet worden bezuinigd, zou dat ten zich op tien zetels en werden daarmee het college gehouden. Overigens liggen er het beste kunnen op wegeninfra structuur, de tweede partij achter de VVD, die met een paar zware dossiers op de onderhan- menen de Noord-Brabantse sociaaldemo- twaalf zetels de grootste werd. Het CDA delingstafel. Bezuinigingen en fi nanciële craten. ging van dertien naar zes zetels. Een coa- debacles als het Wieringermeer moeten litie op de as VVD-PvdA lijkt het meest worden opgenomen en tegelijk moet er voor de handliggend, maar zeker is dat nieuw beleid worden gerealiseerd. Zeeland Annebeth Evertz Een eigen gewicht

Op de zetel winst, die de PvdA in Zeeland De Eerste Kamer wordt gekozen door leden van de provinciale staten. Deze getrapte behaalde, was niet gerekend. Everts: ‘Een verkiezingen zijn bijzonder. Alle leden van provinciale staten in Nederland doen aan de zetel winst betekent dat de PvdA nog verkiezing mee, maar niet ieders stem telt even zwaar. Een stem in Zeeland weegt minder leeft in Zeeland. We zijn even groot als zwaar dan die van een provincieraadslid in Zuid-Holland. Immers, een Zeeuws Statenlid de VVD, al hebben de liberalen iets meer vertegenwoordigt minder kiezers dan zijn of haar collega uit Zuid-Holland. Iedere provin- stemmen gekregen en leiden zij de onder- cie krijgt daardoor een eigen ‘gewicht’. De eerste Kamer bestaan uit 75 leden en wordt handelingen.’ Aanvankelijk zag het er in op 23 mei aanstaande samengesteld. Op 7 juni worden de leden van de senaat offi cieel Zeeland naar uit dat de informateur, oud- geïnstalleerd. De fractie van de PvdA heeft zich op 2 maart gehandhaafd en blijft op Kamerlid Jan Te Veldhuis, afstevende op veertien zetels. Marleen Barth is de beoogde fractievoorzitter van de sociaaldemocraten in de Eerste Kamer. De huidige fractievoorzitter, Han Noten, blijft lid van de Senaat.

14 rood APRIL 2011 niet. De VVD leidt de onderhandelingen en het is nog niet duidelijk welke kant die Limburg op gaan. Verdaas wijst erop dat de politieke Groningen tegenstellingen in Gelderland beperkt zijn, Bert Kersten maar dat samenwerken met de PVV uitge- William Moorlag sloten is. ‘We hebben in de vorige periode In Limburg valt de PvdA vermoedelijk de begroting van de provincie al op orde In Groningen koerst William Moorlag buiten het college van Gedeputeerde Sta- gebracht. En dat maakt het mogelijk om aan op een coalitie met een sterk liberale ten. Lijsttrekker Bert Kersten: ‘Met de zes een verstandig en evenwichtig beleid uit te inbreng. Als gesprekpartners heeft hij zetels die we nu hebben, zijn wij afhanke- stippelen voor de komende jaren.’ de VVD, Groen Links en D66 uitgeno- lijk van de keuzes van andere partijen.’ Het digd. De ontwikkeling van de regionale CDA verloor acht zetels en kwam uit op economie is het speerpunt van de sociaal- een totaal van tien statenleden. De PVV Overijssel democraten. Bovendien speelt ook hier de werd de grootste partij met evenveel zetels verandering in de omvang en samenstelling als het CDA, maar met meer stemmen. van de bevolking. Dick Buursink PVV-lijsttrekker Laurence Stassen zet in op een coalitie van PVV, VVD en CDA. De gouverneur van Limburg, Leon Frissen In Overijssel is het CDA ondanks een (CDA), heeft zijn partij echter afgeraden groot verlies toch de grootste partij ge- Drenthe in een nieuw provinciebestuur te stap- bleven. De PvdA heeft zich er met negen pen. Hij vindt dat het verlies van het CDA zetels gestabiliseerd. Lijsttrekker Dick Eddy Veenstra noopt tot bescheidenheid en een rol in de Buursink wil graag een stabiele, evenwich- oppositie. Het is nog niet duidelijk welke tige coalitie in het provinciehuis in Zwolle. In Drenthe steekt de PvdA met kop en kant de onderhandelingen in Limburg Maar of die stabiliteit er ook komt is de schouders uit boven de andere partijen. zullen opgaan. CDA-lijsttrekker Martijn vraag. Het CDA ziet naast de traditio- De Drentse sociaaldemocraten kunnen van Helvert heeft gezegd dat er in een co- nele coalitie met VVD en PvdA ook nog er getalsmatig met de huidige coalitie- alitieakkoord geen verbod op de bouw van andere mogelijkheden. Voor de PvdA is partner VVD een nieuw college vormen. moskeeën mag komen. Uiteindelijk is ook het van belang dat het beleid de komende ‘Voor de PvdA,’ zegt lijsttrekker Eddy een klassiek provinciale combinatie van jaren rekening houdt met de gevolgen van Veenstra, ‘is het provinciebestuur van VVD, PvdA en CDA mogelijk in Limburg. vergrijzing en de ontwikkeling van een belang voor de samenleving. Samen met de regionale duurzame economie. twaalf gemeenten willen wij ook aandacht voor sociaal-culturele en -economische ontwikkelingen. Wij willen achterstanden Utrecht wegwerken en inzetten op werkgelegen- Friesland heid. Het gaat om meer dan alleen nieuwe Bert de Vries wegen.’ Hans Konst Ook in Utrecht dreigt de PvdA, waar lijsttrekker Bert de Vries als onderhande- In Friesland, Groningen en Drenthe werd laar inmiddels heeft plaatsgemaakt voor de PvdA de grootste partij op 2 maart. ‘Er Flevoland Kees de Kruijf, als tweede partij buiten is geen coalitie mogelijk zonder de PvdA,’ de coalitie te vallen. VVD, CDA, D66 zegt Hans Konst, lijsttrekker in Friesland. Annelies Boode en GroenLinks voeren gesprekken over ‘We hebben Margreet de Boer gevraagd samenwerking in het college. om de onderhandelingen te leiden.’ De In Flevoland kregen de sociaaldemocraten PvdA zet bij de onderhandelingen in op iets meer kiezers achter zich dan de PVV. een nieuw beleid dat rekening houdt met De VVD werd hier de grootste partij, het de demografi sche veranderingen op het CDA werd gehalveerd. Het is nog niet Gelderland platteland. Konst: ‘Dat betekent dat we duidelijk welke kant de coalitiebesprekin- inzetten op mogelijkheden voor duurzame gen opgaan. Voor de sociaaldemocraten Co Verdaas ontwikkelingen binnen het midden- en is de voltooiing van het Oostwolderwoud kleinbedrijf om zo de werkgelegenheid in van groot belang. Het huidige kabinet stelt Co Verdaas voert de PvdA in Gelderland de dorpen te stimuleren. Ook zetten we geen geld meer ter beschikking voor de aan. Met negen zetels blijft de PvdA in in op woningbouw in de dorpen; goede, verbinding tussen de Oostvaardersplassen Gelderland een factor van betekenis. Een duurzame en betaalbare woningen.’ en de Veluwe. linkse meerderheid is er in Gelderland

APRIL 2011 rood 15 vrouwenorganisatie

Ze oogt bescheiden. Maar één vonk is genoeg om Keklik Yucel (42) te laten ontbranden. Als kersverse voorzitter van de nieuwe vrouwenorganisatie van de PvdA wil ze echt iets veranderen. ‘De vrouwenemancipatie is nog lang niet voltooid.’

Tekst Marcel Duyvestijn Foto De Beeldredaktie Elf gedreven, energieke vrouwen

orig jaar uitte het partijbe- vader heeft altijd gezegd dat we moes- mijn Turkse paspoort eigenlijk wel stuur de wens om de twee ten beseffen dat we vooral “gast” zijn en inleveren. Maar ik heb het gehouden. vrouwenorganisaties die de blijven. Hij was vreselijk dankbaar. Altijd. Omdat ik besef dat de samenleving PvdA rijk is, samen te voe- We moesten ons wel aanpassen, econo- niet altijd loyaal aan me zou kunnen V gen. Dit jaar, op 29 januari, misch onafhankelijk worden en niet onze zijn. De Turkse identiteit zit in mijn is de nieuwe vrouwenorganisatie offi cieel identiteit verliezen. Ik was het nooit eens bloed. Daar ben ik ook trots op.’ door het partijbestuur geïnstalleerd. Elf met het idee dat we gasten waren. Ik vond vrouwen zijn democratisch gekozen, Yucel dat wij allemaal gelijke burgers waren. DE HOOFDDOEK werd de voorzitter. ‘De samenvoeging van Natuurlijk ben ik niet in een gespreid ‘Maar ook nu zitten we weer over het PVN (PvdA-vrouwennetwerk) en het bedje terechtgekomen. Maar ik geloofde mijn achtergrond te praten. Terwijl MEV (multi-etnisch vrouwennetwerk) toen ook al in kansen krijgen en benutten. we het over de nieuwe vrouwenorga- had vooral met doelmatigheid te maken. Ik heb het hele pad van achterstandsposi- nisatie moeten hebben. Natuurlijk is Daardoor zijn we compacter.’ tie, emancipatie en verheffi ng afgelegd. Ik die emancipatie van allochtone meisjes weet dus als geen ander dat de idealen van een van de speerpunten. Dus als je wilt GEDREVEN EN ENERGIEK de sociaaldemocratie ertoe doen, ook nu.’ weten hoe ik over de hoofddoek denk: als Halverwege het gesprek loopt Fatihya moslima’s zich willen bevrijden, moeten Abdi – ook bestuurslid van de nieuwe ERBIJ HOREN wij daar achter staan. Wij kiezen voor de vrouwenorganisatie – even langs. Met de ‘Zeker, het was een hele andere tijd. Fatima die zich bevrijdt en niet voor haar snelheid van een tornado spreekt ze over Typerend is misschien wel mijn tante Fie, vader.’ Ze denkt aan de Rooie Vrouwen. ideeën, bewegingen en missies. Yucel de buurvrouw. Ze zei vaak: “Ik heb niks ‘We zijn schatplichtig aan wat zij hebben hoort het glimlachend aan. ‘Dit bedoel ik met migranten, maar jullie zijn anders.” bereikt. En toch gaan wij het anders doen. nou,’ zegt ze tevreden als Abdi weer weg Zij was de inburgeringscoach van mijn Zeker als we het hebben over emancipa- is. ‘We hebben elf gedreven, energieke ouders.’ Ze zwijgt even. ‘In die zin is er tie van allochtone vrouwen, moet er veel vrouwen. We zitten in de bouwfase: plan- veel veranderd. Helaas. De tante Fie’s discussie in de eigen gelederen gevoerd nen maken, missie uitwerken, een naam van deze tijd zijn verbitterd geworden. Ik worden. Maar vrouwenemancipatie gaat bedenken en een festival organiseren. groeide op met het idee dat ik er helemaal verder. Veel verder. ‘Waarom verdienen Op 1 mei presenteren we ons met onze bij ging horen. Ik vind nog steeds dat we vrouwen in gelijke functies nog steeds nieuwe naam.’ er allemaal bij horen. Nederland is ook minder dan mannen? Waarom zitten mijn land. Terwijl mijn zoon van 18 zich er zo schandalig weinig vrouwen in de GAST nu soms afvraagt waarom hij er toch niet raden van bestuur? Ook scoren wij Yucel is geboren in Turkije. Haar vader helemaal bij hoort.’ extreem laag wat vrouwelijke hoog- was gastarbeider. ‘Echt zo’n standaard ‘Sinds 2002 ben ik als Turkse Nederlan- leraren betreft. Ik geloof dat er alleen migrantenverhaal.’ Na vijf jaar liet hij zijn der ineens weer allochtoon. Toen gingen in Afghanistan minder vrouwen aan gezin overkomen. Yucel groeide op in anderen weer bepalen dat ik Turk was. universiteiten werken. Het glazen een Nederland waarin allochtonen nog Het is voor mij geen issue, maar wel voor plafond is er gewoon. En we accep- niet ‘als probleem’ gezien werden. ‘Mijn anderen. Ik bedoel: voor 2002 wilde ik teren het. Er is nog zoveel te doen.’

16 rood APRIL 2011 ‘De vrouwenorganisatie moet vooral inspirerend zijn’

OLD BOYS NETWORK ‘Om dat glazen plafond aan gort te slaan moeten we een paar onorthodoxe maatregelen nemen. Als je bij grote bedrijven kijkt hoe de vrouwenpartici- patie werkt, zie je steeds dezelfde machinaties. Er is een old boys network dat elkaar de baantjes toeschuift. Dat doen ze niet eens bewust. Maar je eigen ideale opvolger is nu eenmaal een kloon van jezelf, denkt men. En dat is onzin. Allerlei onderzoeken bewijzen dat diversiteit goed is voor een bedrijf. Bedrijven met meer vrouwen in de top presenteren beter. Als je echt iets wilt bereiken, moet je het systeem doorbreken. Daarom ben ik voor quota. Ik weet het, het zijn paardenmiddelen. En het riekt naar positieve discriminatie, terwijl het eigenlijk het wegwerken van de negatieve discriminatie is. Hetzelfde geldt voor de samenstelling van de PvdA-kieslijsten. Dat je om-en- om mannen en vrouwen op die lijst zet, druist te- gen je gevoel van gelijkwaardigheid in. Maar het moet. Anders gebeurt het niet. Dit kabinet is daar een goed voorbeeld van. Allemaal oudere heren. Allemaal gekozen vanuit een man- nelijk ons-kent-ons-wereldje. Ik weet dat Neelie Kroes een hele lijst heeft met geschikte vrouwen, van allerlei partijen. Ook zij was aanvankelijk tegen quota, maar is inmiddels bijgedraaid. En terecht. Anders verandert er nooit iets.’

‘Over twee jaar wil ik een manifest naar buiten brengen. In de tussentijd wil ik dat we veel vrouwen en mannen spreken. Dat we een visie ontwikkelen. Maar ook dat we connecties aangaan die verder reiken dan de PvdA. Het moet echter niet alleen inhoud zijn. Ik wil niet zo’n verzuurde club. De vrouwenorganisatie moet een eigentijdse, dynamische club worden met opvattingen over thema’s die ertoe doen. Het moet ook leuk zijn. Maar vooral inspirerend.’

Meer informatie, aanmelden en/of actief worden bij de PvdA-vrouwen De PvdA-vrouwen hebben zich georganiseerd in de (lande- lijke) PvdA-vrouwen organisatie en verscheidene regionale vrouwennetwerken. De landelijke organisatie en regionale netwerken staan met elkaar in contact, maar hebben ook hun eigen agenda en verantwoordelijkheden. Meer infor- matie, activiteiten en nieuws over de PvdA-vrouwen vindt u op de website www.vrouwennetwerk.pvda.nl. Iedereen die geïnteresseerd is in gendervraagstukken en de participatie van vrouwen, kan zich aanmelden als ‘lid’ van de PvdA- vrouwen met een mail naar ledenadministratie@pvda. nl, met vermelding van naam en adresgegevens, en van ‘vrouwenorganisatie’. Wilt u actief worden, neem dan (ook) contact op via [email protected].

APRIL 2011 rood 17 woningmarkt

Een gratis iPad, skivakantie of zelfs een zeilboot. Mensen verzinnen de gekste stunts om van hun woning af te komen nu de huizenmarkt muurvast zit. Meer dan 180.000 huizen staan te koop, waarvan eenderde al langer dan een jaar. Intussen stagneert de nieuwbouw, zijn banken veel strenger bij het verstrekken van een hypotheek en is het vertrouwen van consumenten in de woningmarkt nog altijd laag.

Tekst Erwin Buter Een Gordiaanse

et wordt hoog tijd voor een Nationaal meer dan 33.000 euro voortaan alleen nog in de vrije Woonakkoord, vindt Tweede Kamerlid sector huren. Monasch: ‘Onmogelijk, die woningen Jacques Monasch. Zijn vorig jaar gehou- zijn niet te vinden of onbetaalbaar. De markt bouwt den pleidooi voor een doorbraak op niet voor deze groep. Daarom pleit ik voor stichtingen Hde woningmarkt – ‘weg met de taboes’ die bouwen voor middeninkomens. Wij willen daarbij – haalde het in de Tweede Kamer net niet. Daarom huurbescherming voor de categorie tussen de 650 en wil hij zelf met de Woonbond, Vereniging Eigen Huis, 900 euro aan huur. Daarmee help je de verpleegster en makelaars en corporaties om tafel gaan zitten. Want: de agent.’ ‘Een nationaal akkoord moet meer zekerheid bieden aan huurders en kopers. We willen een betaalbare huur- H-WOORD markt voor iedereen en hebben oog voor mensen met Onvermijdelijk bij de discussie over een woonakkoord een eigen huis.’ is het H-woord: de hypotheekrente-aftrek. De PvdA wil deze subsidie op huizenbezit in dertig jaar beper- HULP AAN STARTERS ken tot 30 procent voor de rente over de schuld van Monasch wil vooral opkomen voor mensen met een maximaal de gemiddelde huizenprijs. laag- of middeninkomen. ‘Deze groep heeft door aan- Van de Vereniging Eigen Huis (VEH), onafhankelijk scherping van de regels grote moeite om aan een hypo- belangenbehartiger voor 680.000 woningbezitters, theek of betaalbare huurwoning te komen. Als je nu zou je misschien verwachten dat dit onbespreekbaar samen 40.000 euro verdient, kun je bij de bank geen is, maar VEH-directeur Rob Mulder zegt niet op voor- 200.000 euro meer, maar nog 160.000 euro lenen.’ hand nee tegen het veranderen van de hypotheekrente- Starters hebben het daarbij extra zwaar; zij hebben nog aftrek. Wel waarschuwt hij ervoor om deze vanuit oude geen eigen vermogen kunnen opbouwen en werken politieke sentimenten eenzijdig te verlagen. ‘Dat heeft vaak met tijdelijke contracten of als zzp’er. ‘Daarom een enorme impact op de woningmarkt. Woningen zul- willen wij weer startersleningen ter beschikking stellen. len in waarde dalen, met alle gevolgen van dien. Vooral Helaas wil het kabinet daar niet aan.’ de lage- en middeninkomens worden hierdoor geraakt. Hulp aan starters helpt ook anderen weer verder, aldus Die zien de waarde van hun huis opeens verdampen. het Kamerlid. ‘Het zet een reeks van verhuizingen in In de huidige crisis zou dat een domme actie zijn.’ gang. Degene die zijn huis aan een starter verkoopt, ‘Ook wij willen een hervorming van de woonmarkt,’ gaat ook weer op zoek naar een huis waarvan de eige- zegt Mulder. ‘Maar dan moeten we naar verbeteringen naar ook weer gaat verhuizen. Dat gaat zo vier, vijf keer in de hele woningsector kijken, dus ook naar de huur- door. Daarnaast is het natuurlijk goed voor aannemers markt. Er is een hardnekkig en onjuist beeld dat huur- en verhuisbedrijven, die krijgen meer werk.’ ders meebetalen aan de hypotheken van kopers, terwijl er allerlei onzichtbare kruissubsidies zijn waarmee de HUURBESCHERMING huursector juist wordt gesubsidieerd door de kopers. Minister Donner komt binnenkort met zijn eigen Bijvoorbeeld door de hoge grondkosten die kopers woonvisie. Verwacht wordt dat hij geen nieuwe inzich- betalen voor hun kavel. De gemeente of corporatie die ten presenteert, maar vooral het huidige kabinetsbeleid huurwoningen bouwt, verdient de kosten deels terug verdedigt. Zo kunnen mensen met een inkomen van met de verkoop van de grond aan kopers.’

18 rood APRIL 2011 In het nieuws iPad cadeau van de makelaar VASTGOEDACTUEEL, 19 OKT. 2010 Mensen die hun huis te koop aanbieden bij Hypodomus krijgen een iPad cadeau als de makelaar er niet in slaagt hun huis binnen tien maanden te verkopen. Hypodomus is naar eigen zeggen met deze actie gestart om meer beweging te krijgen knoop in de woningmarkt. ‘Afschaffen hypotheekrente- aftrek geen taboe’ SCHEEFWONEN Eerst los je de crisis op door bijvoorbeeld NU.NL, 26 MEI 2010 Ook het scheefwonen moet volgens de overdrachtsbelasting af te schaffen en Het afschaffen van de hypotheek- Mulder worden aangepakt. Dit feno- door andere stimulerende maatregelen renteaftrek is voor de Vereniging Ei- meen dat mensen met een hoog inkomen voor starters. Wat mij betreft mag dat gen Huis (VEH) geen taboe-onder- goedkoop huren en niet doorstromen ten koste gaan van zittende eigenaren. werp. “Maar je moet dan wel naar de naar een volgende, duurdere woning, is Daarna kom je met een plan voor de totale woningmarkt kijken”, zo roept in sommige steden goed zichtbaar. ‘Het komende 20 tot 25 jaar.’ Rob Mulder, directeur van de VEH is natuurlijk te gek dat je in Haarlem of politieke partijen op. “Als wonen Amsterdam vijftien jaar moet wachten ER VERANDERT BIJNA NIETS betaalbaar blijft en de waarde van de op een huurwoning, omdat niemand Dat kopers de huurders subsidiëren, woningen gaat er niet onder lijden, zijn goedkope huurwoning wil opgeven. zoals Mulder zegt, wil er bij Boelhouwer dan is de hypotheekrenteaftrek geen Ik zou graag willen zien dat er meer niet in. ‘Het is lastig te berekenen, maar doel op zich. We zeggen dan niet, gebouwd wordt voor die mensen die een ruwweg kun je zeggen dat er 15 miljard dat is het enige op de woningmarkt eigen huis willen en kunnen betalen. euro aan subsidies (hypotheekrente-af- waar je niet naar mag kijken,” zegt Dat de huizenprijzen zo gestegen zijn, trek en vermogensheffi ng) in de koop- Mulder in een interview met NU.nl. heeft alles te maken met de schaarste aan sector omgaat. De huurtoeslag bedraagt goede woningen in dit land. Iedereen wil ongeveer 2 miljard euro. Tel daarbij het graag een huis met een tuin.’ verschil tussen marktprijzen en de lager Hoogleraar Volkshuissystemen, Peter gevraagde huurprijzen van zo’n 7 miljard Afschaffi ng Boelhouwer, moet om dat laatste wel euro. Alles bij elkaar kom je op zo’n 25 hypotheek- lachen. ‘Zo veel ruimte hebben we niet miljard euro per jaar. Huurders betalen rente aftrek kán in dit land. De prijzen gaan in ons land gewoon mee aan de hypotheekrente- omhoog, omdat er zo veel gesubsidieerd aftrek.’ probleem loos wordt met de hypotheekrente-aftrek. Onder leiding van Boelhouwer presen- verlopen Net over de grens, waar dit systeem teerde de PvdA-werkgroep Wonen al NRC HANDELSBLAD, 26 MAART 2005 niet bestaat, zijn dezelfde huizen veel in 2005 het plan ´Goed wonen, voor (...) Om te beginnen, zo zegt goedkoper. Het Sociaal en Cultureel iedereen, van iedereen´ om de woning- hoogleraar Volkshuisvesting Peter Planbureau heeft eens berekend dat je sector aan te pakken. Zes jaar later zijn Boelhouwer, tevens wetenschap- het eigenhuizenbezit juist bevordert als er nog altijd geen grote veranderingen pelijk directeur van het onder- je de hypotheekrente-aftrek afschaft.’ geweest. Boelhouwer: ‘Er bestaat buiten zoeksinstituut van de TU Delft, is Bestaat de hypotheekrente-aftrek Den Haag een redelijke consensus om het allerminst zeker dat aandacht morgen niet meer, dan zullen huizen 20 de woonsector te hervormen. Zelfs de voor de hypotheekrenteaftrek de procent in waarde dalen. Voor starters NVM wil nu de hypotheekrente-aftrek markt verstoort. ,,Marktpartijen als wellicht een mooi idee, maar voor zit- aanpassen. Er zijn al zo veel rapporten makelaars willen ons dat wel doen tende eigenaren geen aanlokkelijk voor- die zeggen dat het minder en effi ciënter geloven”, zegt Boelhouwer. ,,Maar ik uitzicht. Ook Boelhouwer pleit daarom kan. Maar politiek zit het al jaren vol- geloof dat niet zo. Ze zijn bang voor voor aanpassingen op de langere termijn. ledig vast.’ sentimenten.” ‘Ik noem het een tweesporenbeleid.

APRIL 2011 rood 19 achtergrond

Opgericht als een doorbraakpartij werden ook de 65 jaren na de oprichting van de PvdA gekenmerkt door belangrijke vernieuwingen. Een terugblik. Tekst Boy van Dijk 65

en overvolle Apollohal tij- slechts 22 van de 100 zetels behaald. Links en de leiders Anne Vondeling en dens de 1 mei-viering kort na In 1948 bleek de doorbraakgedachte ook Joop den Uyl.’ de oprichting, dat herinnert binnen de eigen partij lastig te handhaven: ‘De onderhandelingen over een breed Roel de Wit, voormalig com- vrijzinnige democraten namen afstand van programma waren een hels karwei, zeker Emissaris van de Koningin van de PvdA en richtten de VVD op. Maar toen de congressen erbij werden betrok- Noord-Holland en lid sinds enkele maan- in hetzelfde jaar werd ook strategisch ken. Het slaan van een brug naar D66, den na de oprichting, zich nog goed. Maar succes geboekt: Willem Drees werd als die geen bijwagen van de PvdA wilde zijn, de beste herinneringen aan die begintijd minister-president in het zadel gehesen, was destijds net zo moeilijk als vandaag. bewaart De Wit aan de bevlogen speeches een functie die hij tien jaar zou vervullen. Uiteindelijk hebben we toch een akkoord van de eerste voorzitter, Koos Vorrink. ‘Een zeer precieze en heel eenvoudige kunnen bereiken omdat er een alterna- ‘Nooit sprak hij korter dan drie kwartier, man,’ zo memoreert Tine Schilthuis, voor- tief moest zijn voor de confessionele en heel het congres hing aan zijn lippen. malig commissaris van de Koningin van rechtse partijen. Het resultaat was niet Vorrink was een groot retorisch talent, Drenthe en lid van het eerste uur. ‘Drees revolutionair, maar wel vernieuwend en zoiets heb ik daarna niet meer mee mogen was erg geliefd. Zelf heb ik mogen ervaren van het verkiezingsprogramma Keerpunt maken.’ wat een groot succes het was als hij langs 1972 spatte het elan af.’ de deuren ging.’ Toch kon na de spectaculaire verkiezings- DOORBRAAKGEDACHTE winst in 1977 geen tweede kabinet Den De ervaringen met oorlog en bezetting NIEUW LINKS Uyl aantreden. Van Thijn: ‘Dat kwam om- maakten dat na de bevrijding de tijd rijp In de jaren zestig was de PvdA moeilijk in dat Van Agt was uitgekeken op de PvdA was voor een politiek die over geloofs- beweging te krijgen. Door Nieuw Links, en er niet mee wilde samenwerken, terwijl grenzen heen durfde te kijken. de vernieuwingsbeweging die in 1966 zijn CDA dit gezien de verkiezingsuit- In de PvdA werden de SDAP, de Vrij- werd opgericht en de partij stormachtig slag wel wilde. Van Agt schaakte op twee zinnig Democratische Bond, de CDU en veroverde, veranderde dat. Ed van Thijn, borden tegelijk: enerzijds met onderhan- een aantal uit andere partijen afkomstige voorzitter van de Keerpunt ’72-commis- delaars en anderzijds met zijn fractie. Hij katholieken en protestants-christelijken sie: ‘Zonder Nieuw Links was de progres- heeft het briljant gespeeld.’ verenigd. Toch bleek tijdens de eerste sieve samenwerking die ten grondslag lag naoorlogse verkiezingen, enkele maanden aan het eerste kabinet Den Uyl, er nooit ‘SCHUIVENDE PANELEN’ na de oprichting, dat die doorbraak bij geweest. Het was destijds de kunst een Na het mislukken van een tweede kabinet de kiezers niet was geslaagd: er werden overeenkomst te bereiken tussen Nieuw Den Uyl volgde een lange periode waarin

20 rood APRIL 2011 jaar PvdA

de PvdA geen voet aan de grond kon baar. Pronk: ‘Met de keus voor Paars werd Exemplarisch voor de veranderende blik krijgen. Het kabinet Van Agt II waar- het neo-liberalisme tegemoet getreden. ten opzichte van de jaren negentig is vol- aan de PvdA deelnam, hield nog geen Tegen die Derde Weg heb ik me altijd gens Dijksma een twistpunt tussen Wou- driehonderd dagen stand en ook de 52 verzet, maar de PvdA verafgoodde New ter Bos en Ab Klink in Balkenende IV: ‘In zetels die na de succesvolle verkiezingen Labour, de voortrekker van die stroming.’ de ministerraad botsten zij hevig over de van 1986 werden behaald, mochten niet marktwerking in de zorg, omdat Klink die baten. In datzelfde jaar trad Wim Kok VERNIEUWD BEGINSELMANIFEST rücksichtslos de vrije hand wilde geven. Dat in de voetsporen van Den Uyl en werden Nadat de bomen in de jaren negentig tot Bos als minister van Financiën zich in die er drie commissies geïnstalleerd om de in de hemel leken te reiken, begon het discussie mengde en Klinks plannen een sociaaldemocratie te vernieuwen. nieuwe millennium met een aantal reality halt toe riep, is bijzonder.’ De commisssie Pronk kwam met het rap- checks. De terreuraanslagen in de VS en de port Schuivende panelen. Het had als thema opkomst van en moord op Pim Fortuyn Dit jaar zal 1 mei in Zwolle worden programmatische vernieuwing en baarde zetten de toon. In mei 2002 boekte de gevierd, de plek waar Willem Vliegen en het meeste opzien. Jan Pronk: ‘Het was PvdA een historisch groot verlies van 22 elf andere ‘apostelen’ op 26 augustus 1894 bedoeld als discussiestuk en kaartte het zetels. Scepsis ten opzichte van Europa, de SDAP oprichtten en zo de grondslag belang aan van internationale solidariteit, de multiculturele samenleving en markt- legden voor de Nederlandse sociaal- duurzame ontwikkeling en individualise- werking in de publieke sector bepaalden democratie. Inmiddels bestaat de PvdA ring zonder verlies van solidariteit. Ach- de agenda. 65 jaar en is een dominante rol in het teraf bezien sla ik me wel voor m’n kop Om opnieuw de positie van de PvdA te versplinterd en gepolariseerd politieke dat we niet meer hebben getamboereerd bepalen werd door Wouter Bos in 2004 landschap geenszins vanzelfsprekend, op een mogelijk einde van het IJzeren een vernieuwd beginselmanifest gepre- daarvoor moet hard worden geknokt. Het Gordijn.’ Van ingrijpende veranderingen senteerd. Daarin werd het recht op een is een tijd van uitdagingen en te overwin- kwam het door de val van het kabinet en fatsoenlijk bestaan benadrukt en afstand nen hindernissen, en dus een tijd waarin de daaropvolgende verkiezingen echter genomen van het neo-liberalisme. Sharon de PvdA de kans heeft zich wederom te niet. Dijksma: ‘In de jaren negentig werd door bewijzen als vooruitstrevende en verande- Veranderingen kwamen er na de verkie- leiders als Clinton, Blair en Kok duidelijk ringsgezinde partij. zingen in 1994 wel. Door het dramatische gekozen voor marktwerking. Je moet het verlies van het CDA was voor het eerst echter als een instrument hanteren en een kabinet zonder confessionelen denk- niet als een geloofsdocument.’

APRIL 2011 rood 21 leden aan het woord De strijdbare generatie

Op 9 februari bestond de PvdA 65 jaar. Rood sprak enkele leden van het eerste uur.

Tekst Jurjen Fedde Wiersma Foto’s De Beeldredaktie

‘Jongeren hebben het nu te goed’

Hielke Hijlkema (89), Heerenveen. Oud-medewerker van de Belasting- dienst en tot zijn vervroegde pensioen deurwaarder. Lid van het eerste uur, evenals zijn vrouw Trientsje Hijlkema-Kort (88), met wie hij eerder dit jaar hun 65-jarig huwelijk vierde.

an de koffi etafel in zijn verzorgingshuis in Heeren- zwaaien of ik PvdA’er was, en dat ze nog op zoek waren naar een veen wordt nog wel eens ‘een stekeltje uitgestoken’. penningmeester.’ Vooral als ‘die VVD stemmende, oude boer’ aan- Jongeren hebben het tegenwoordig ‘te goed’, zegt Hijlkema Aschuift. Maar in verkiezingstijd een poster van zijn gevraagd naar het grootste verschil tussen het uitdragen van geliefde partij achter het raam hangen vindt hij, met zoveel idealen toen en nu. ‘Dit komt me toe, dat komt me toe, denken gezindten in het tehuis, niet meer gepast. ze. Ze hoeven nergens voor te strijden, zoals mijn generatie dat Hij herinnert zich het oprichtingsjaar van de PvdA. ‘De poster heeft gedaan. Jongeren moeten zich beter realiseren dat sociale hing achter het slaapkamerraam aan de voorzijde van onze verworven heden kunnen wegvallen.’ woning in Amsterdam. Toen vloog er ’s nachts een steen door Zoals jongeren de lessen uit het verleden niet mogen vergeten, zo de ruit.’ Hielke Hijlkema kan er nog steeds om grinniken. zou Job Cohen volgens Hijlkema kunnen leren van Koos Vorrink. ‘Dat zal wel een CPN’er zijn geweest.’ ‘Onze partijvoorzitter in 1946 was een felle man die niet in deze Hijlkema en zijn vrouw Trientsje zijn tientallen jaren actief tijd had gepast. Voor Cohen heb ik alle bewondering en eerbied. geweest voor lokale afdelingen, van Amsterdam tot Heeren- Hij blijft fatsoenlijk en dat is fi jn. Maar, eigenlijk had Vorrink wat veen en van Sint Maartensbrug tot Grouw. Hijlkema was vooral meer moeten hebben van het fatsoen van Cohen, en Cohen wat werkzaam als penningmeester. ‘Nog voordat we in 1960 naar meer van de felheid van Vorrink.’ Marssum waren verhuisd, stond er al een boer met z’n armen te

22 rood APRIL 2011 ‘Nooit getwijfeld over mijn lidmaatschap’

Betty Sanders-van der Velde (92), Knegsel, was onder meer oud-assistent-accountant en gemeenteraadslid.

k ben in Amsterdam geboren, in een rood gezin. Van Op mijn achttiende verjaardag werd ik lid van de SDAP en na de mijn moeder leerden wij dat ieder mens voor zijn of haar oorlog van de PvdA. Van 1962 tot 1966 was ik gemeenteraadslid omgeving belangrijk is, maar niet iedereen gelijke kansen in Eindhoven en ik was voorzitter van de Rooie Vrouwen. Mijn ‘Ikrijgt. In mijn jeugd was je al bevoorrecht, als je naar een motivatie was en is nog steeds dat er meer gelijkheid en gelijke middelbare school mocht. Als scholieren leerden wij meer dan de kansen voor iedereen moeten komen. Rode Valken of de leden van de Arbeiders Jeugd Centrale (AJC), Nooit heb ik getwijfeld aan mijn lidmaatschap. Het zou wel beter daarom hadden wij een aparte groep, de JSS (Jeugdgroep voor zijn als we minder verschillende partijen in de Tweede Kamer Socialis tische Scholieren). Lou de Jong is enige tijd onze voorzitter zouden hebben. Vroeger waren partijgenoten echte idealisten, geweest. Ik was op vijftienjarige leeftijd penningmeester. nu zijn het vaak geleerden met een goede baan in de politiek. Er was duidelijk een samenbindende kracht in al die verenigin- Goede herinneringen bewaar ik aan de heren Drees, Suurhof, gen. Zij hadden grote invloed op de vorming van de leden. Het is Vermeer, Burger, Mansholt en Den Uyl. Job Cohen reken ik tot jammer dat iets dergelijks niet meer bestaat. Misschien zou er dan de ouderwetse idealisten in de partij. Hij trekt zich gelukkig niets minder last van sommige groepen jeugd op straat zijn. aan van de harde stijl van vandaag de dag.’

‘Solidariteit houdt niet op bij de grens’

Bob Molenaar (88), Den Haag, was onder meer oud-directiesecretaris van de VNG.

olenaar stond in het oprichtingsjaar van de PvdA internationaal hun rug keren naar armoede en onderdrukking.’ aan de wieg van de politieke jongerenorganisa- Toen Nieuw Links zich roerde in de partij twijfelde Molenaar tie ‘De Nieuwe Koers’, een van de voorlopers even aan zijn jarenlange lidmaatschap. ‘Dat was toen we uit de Mvan de Jonge Socialisten. Op het visitekaartje NAVO dreigden te stappen en zonder overleg de DDR wilden stond ‘redacteur’ en ‘uitgever’. Het kaartje heeft hij aan het erkennen. Ik stond achter in de zaal met gastbezoeker Hans van Verzetsmuseum Zuid-Holland geschonken. ‘Een historisch Mierlo en beloofde hem de Progressieve Partij Nederland op te documentje waar er maar weinig van zijn. Het gold als het bewijs richten als die voorstellen zouden worden aangenomen.’ dat je in de oorlog niks verkeerd had gedaan.’ De ontzuiling in het politieke landschap maakte Molenaar van Op de vraag of er verschil is in de wijze waarop jongeren vroeger meet af aan mee, en alhoewel hij dat alleen maar toejuicht, mist politiek actief waren en nu, zegt Molenaar: ‘De vlaggen en span- hij wel ‘ideële inspiratie’ bij sommige politici vandaag de dag. doeken zijn vervangen door t-shirts en petjes, maar de sfeer van ‘Vroeger gingen ze niet bij alles wat je zegt uitrekenen hoeveel kritisch zijn en tegen de partij aan schoppen is gebleven.’ het kost.’ Molenaar gruwt van provincialisme en stroopte in 1946 al zijn mouwen op voor de International Union of Socialist Youth. ‘Solidariteit houdt niet op bij de grens. Het is stuitend als politici

APRIL 2011 rood 23 tweemaal opinie

Op papier klinkt het prachtig. Elk kind een passend onderwijsarrangement en nog goedkoper ook! Toch zijn ouders van kinderen met een specifi ek pedagogisch/didactische vraagstelling er niet helemaal gerust op dat het ook zo mooi zal zijn. Arga Paternotte legt uit waarom. Passend onderwijs

e hebben al te maken De minister typeert ouders hiermee als zijn tal van voorbeelden waar duidelijk gehad met zorgverbre- hulpbehoevende wezens die niet reëel wordt dat voor veel uitvallers onderwijs ding, onderwijs-op-maat, kunnen denken en zo aardig mogelijk be- op maat wel werkt. Helaas is dat nu vaak Wintegratieve leerlingen- handeld moeten worden. Daarmee schetst alleen weggelegd voor ouders die zich dat zorg, weer samen naar school, leerling- zij niet alleen een volkomen verkeerd fi nancieel kunnen veroorloven. Het zou gebonden fi nanciering en nu dus passend beeld van ouders, maar zal het anderzijds mooi zijn als de PvdA daar een einde aan onderwijs. Helaas zijn onze kinderen daar op geen enkele manier leiden tot de door maakt. nog niet echt veel wijzer van geworden haar gewenste noodzaak van een werk- Ouders met voldoende rechten vormen zoals blijkt uit de rapportages van Cor baar evenwicht tussen ouder en school, een veel betere garantie op een werkbaar W. Meijer (2004) en uw eigen Jeroen waarover ze het in het desbetreffende evenwicht tussen school en ouders, dan Dijsselbloem (2008). Wellicht wordt het Kamerstuk heeft. klein gehouden ouders zonder rechten. eens tijd om serieus met ouders van leer- In ons land heeft een kind nog geen leer- Pas in gelijkwaardig partnerschap kunnen lingen met een specifi ek pedagogisch/ recht en hebben ouders geen bevoegdhe- ouders en school sámen een kind voorbe- didactische vraagstelling te gaan praten en den om ervoor te zorgen dat hun kinderen reiden op een toekomstig positief burger- hun ideeën eens tegen het licht te houden. goed onderwijs krijgen. Dit is in schrille schap. Een ideaal om voor te gaan. Bijvoorbeeld over samenwerking tussen tegenstelling met bijvoorbeeld de rechten school en ouders. van werknemers of consumenten. We Arga Paternotte is woordvoerder van Vanuit de plannen voor passend onderwijs ‘vierden’ onlangs (17 maart) de dag van de Oudervereniging Balans zou aan ouders van (zorg)leerlingen meer leerplicht. Dat was voor de regering reden zeggenschap gegeven moeten worden. om haar bezorgdheid uit te spreken over Versterking van de ouderpositie wordt dit het spijbelen. Er werden twee redenen genoemd. Afgezien van het feit dat daar onderscheiden. De leerlingen met proble- nog geen enkele maatregel voor genomen men thuis waar niet genoeg op gelet werd, is, belooft ook de houding van de huidige en de leerlingen die om luxe redenen van minister van onderwijs, mevrouw Van school verzuimden. Er werd niet gespro- Bijsterveldt, op dat gebied niet veel goeds. ken over leerlingen die spijbelen omdat In haar brief aan de Tweede Kamer (nr. het onderwijs hen niets te bieden heeft. 22) lezen wij over maatregelen waardoor De schuld wordt eenzijdig neergelegd bij ouders niet meer van het kastje naar de het gezin. Ook dat is geen basis voor het muur worden gestuurd, en dat er wat zo gewenste evenwicht tussen ouders en betreft de keuze van een school met hun school. wensen rekening gehouden moet worden. De enige manier om daar wel een werk- Dat klinkt mooi, maar tegelijkertijd staat baar evenwicht in te bereiken is ouders re- er: ‘Voor een ouder is het moeilijk om ele (wettelijke) rechten te geven om voor grenzen aan de zorg te begrijpen of te ac- het belang van hun kind op te komen. cepteren, maar die zijn er wel. Er zijn ook Een onderwijscontract zou daarin mo- fi nanciële grenzen. Daarom gaat het erom gelijk kunnen voorzien. Scholen zullen een goed evenwicht te vinden tussen de er juist baat bij hebben met ouders als wensen van ouders en de mogelijkheden gelijkwaardige partners de zorg voor deze van scholen.’ kinderen samen ter hand te nemen. En wanneer kinderen thuis zitten, omdat geen school hen een passend aanbod kan doen, zou het onderwijsbudget ter beschikking gesteld moeten worden aan de ouders – die daarmee het leerrecht van hun kind zouden kunnen realiseren. Er

24 rood APRIL 2011 Gewoon waar het kan, speciaal waar het moet

CDA-onderwijsminister Marja van Bijsterveldt wil Juist in de doorverwijzing is een bureaucratische romp- het passend onderwijs niet alleen reorganiseren, slomp ontstaan die handenvol geld kost. Leerlingen van wie evident is dat ze het beste onderwijs kunnen krijgen maar er ook fl ink op bezuinigen. Dat is hakken met op een speciaal onderwijsschool, moeten toch om de de botte bijl, vindt de Algemene onderwijsbond. drie jaar een herindicatie ondergaan. Om dit nogmaals te verantwoorden wordt het (onderwijs)personeel geacht pagina’s vol te schrijven met hernieuwd psychologisch ekenend voor het beleid is de manier waarop onderzoek, evaluatie van handelingsplannen et cetera. de onderwijsminister over kinderen die Uit een enquête die wij onder onze leden hebben extra ondersteuning nodig hebben, schrijft: gehouden, blijkt dat er groot draagvlak is voor passend T“Inmiddels is er ‘iets mis’ met ruim 10 procent onderwijs, mits onder de volgende voorwaarden: van de leerlingen in het primair onderwijs en 20 procent - adequate scholing hoe deze leerlingen onderwijs te in het voortgezet onderwijs” staat er in haar brief aan bieden; de Tweede Kamer over de bezuinigingen op Passend - zeggenschap over de invulling van de ondersteuning Onderwijs. Nee, mevrouw Van Bijsterveldt, met deze voor de betreffende leerling; kinderen is niets mis. Deze kinderen hebben het moei- - evenwicht in de groep uitgangspunt te laten zijn voor lijk met de steeds hogere eisen die het onderwijs en de het aantal en de zwaarte van zorgleerlingen. maatschappij aan hen stelt. Leerkrachten doen er alles De afgelopen jaren hebben schoolbesturen onderling aan om te zorgen dat deze kinderen zo goed mogelijk in afspraken gemaakt over de inzet van de ondersteuning de maatschappij hun weg kunnen vinden, maar daar is zonder de leerkracht erbij te betrekken. Daardoor zijn er wel extra inzet voor nodig. grote vraagtekens te zetten bij de besteding van de mid- De minister gooit niet alleen alle cijfers van verschillen- delen die met passend onderwijs zijn gemoeid. de vormen van leerlingzorg op één hoop, het ontbreekt De AOb is van mening dat het speciaal onderwijs beter in haar voorstellen ook aan een duidelijke analyse en kan, maar dat is iets anders dan met een botte bijl hak- visie op het stelsel. Er gaan niet méér maar minder ken op plaatsen waar dat niet mogelijk is zonder nadelige kinderen naar aparte scholen voor speciaal onderwijs gevolgen. Van Bijsterveldt beargumenteert de bevriezing (so). Ondertussen zijn er méér leerlingen die met behulp van het budget op het niveau van 2005 met het non- van een rugzakje, op gewone basisscholen met hun argument: ‘Het kan toch niet zo zijn dat er nu zoveel leeftijdsgenootjes optrekken. Dat was ook het doel van meer zorgleerlingen zijn?’ de operatie ‘Weer samen naar school’, dat juist door het Iedereen die zoiets zegt, moet zich realiseren dat de ministerie van OCW in 1992 is gestart. Juist nu dit doel jongeren die volgens de algemene opinie steeds meer steeds dichter bijkomt, gaat de minister fors bezuinigen. overlast veroorzaken, onaangepast gedrag vertonen et De lat in het onderwijs wordt alsmaar hoger gelegd. cetera, morgen weer bij een juf of meester in de klas Zo scherpt de minister de exameneisen steeds verder zitten. De groei in het speciaal (voortgezet) onderwijs aan en komt ook nog eens met een beleidsplan ‘beter zit juist bij deze groep leerlingen. presteren’. Natuurlijk is het goed om de kwaliteit van het eindniveau hoog te houden, maar met het klimmen van Liesbeth Verheggen is dagelijks bestuurslid van de leeftijd wordt het voor een groeiende groep leerlingen de Algemene Onderwijsbond moeilijker hieraan te voldoen. De AOb is voorstander van het uitgangspunt ‘gewoon waar het kan, speciaal waar het moet’. Voor elk kind dient de afweging gemaakt te worden waar het het beste op zijn plek is. Dit betekent dat kinderen zowel recht hebben om met de nodige ondersteuning zo lang mogelijk in het reguliere onderwijs te blijven, als te kunnen worden toegelaten op het so, wanneer dat voor hen beter is.

APRIL 2011 rood 25 profi el

Tweede Kamerlid Lea Bouwmeester wilde op haar zevende al eten sturen naar Afrika om iets tegen de hongersnood te doen. En nog steeds heeft ze diezelfde gedrevenheid als toen.

Tekst en foto Michiel Reijnen

ouwmeester (29) groeide DE PRAKTIJK jou en mij. Ik ken genoeg mensen die alles met haar ouders, zus en twee Voordat Bouwmeester in de Kamer op orde hebben, maar de weg kwijt raken broers op in Almere met het belandde, studeerde ze Sociaal Juridi- of verslaafd raken nadat er iets heftigs is idee dat als je alle geluk met sche Dienstverlening, zat in de Almeerse gebeurd. Ik vind dat iedereen mee moet Belkaar deelt, je samen een gemeenteraad en werd sociaal raadsvrouw. kunnen doen, en het beste uit zichzelf stuk gelukkiger bent. Lea’s vader was wijk- Ze kwam op voor mensen die juridische moet kunnen halen. Ook mensen met een agent en had veel te maken met mensen bijstand nodig hadden, maar dat zelf niet probleem of beperking kunnen heel veel.’ die het moeilijk hebben. ‘De kerstpakket- konden betalen. Daar kwam ze erachter ten die we toen kregen, deelden we uit aan dat mooie wetten in de praktijk niet altijd ‘UIT DE BAK, AAN DE BAK’ mensen die geen geld hadden. Dat vonden werken: ‘In de belastingwetgeving bijvoor- Als voorbeeld noemt ze een project in de we heel normaal.’ Toen Lea zeven was, was beeld. Volgens de wet hadden de meest Verenigde Staten. Hier helpen bedrijven er een grote hongersnood in Afrika. ‘Ik kwetsbare mensen zoals alleenstaande in een re-integratieproject ex-gedetineer- zei tegen mijn ouders: “Nu is het genoeg; ouders recht op vijf toeslagen. Maar in de den aan (laaggeschoold) werk. ‘Geweldig, al het eten dat over is sturen we naar praktijk kregen ze die niet, omdat ze te zo zijn ze van de straat, maken ze zich Afrika.”’ Later realiseerde ze zich dat het weinig belasting betaalden.’ Hier probeer- nuttig en gaat de recidive ontzettend hard onmogelijk is de wereld in je eentje te ver- de ze, al dan niet na overleg met Kamerle- omlaag.’ Een van haar speerpunten voor beteren en dat je daarvoor bij de politiek den, wat aan te doen: ‘Dat is eigenlijk de de komende jaren is dan ook om ex-ge- moest zijn. rode draad in mijn leven: ik kan niet tegen detineerden aan het werk te helpen: ‘Uit onrecht en wil daar wat aan doen.’ de bak, aan de bak’. Wat Bouwmeester PVDA-GEVOEL betreft gaan mensen die op vrijdag op vrije Dat dit bij de PvdA was, viel te voorspel- PASSIE voeten komen, op maandagochtend al aan len. Haar moeder was PvdA-Statenlid en Toen Lea gevraagd werd te solliciteren het werk. Liefst een betaalde baan, maar -gedeputeerde en haar vader campagne- als Kamerlid, hoefde ze dan ook niet als dat niet kan ontvangt hij of zij een uit- vrijwilliger. ‘Als kind hielpen we al met fl y- lang te denken. Vol passie vertelt ze over kering en wordt verplicht veertig uur per ers rondbrengen, het campagnemateriaal haar portefeuille (verslaafden, jonge- week aan de slag te gaan als vrijwilliger. stond bij ons in de gang. Al heel jong had ren, geestelijke gezondheidszorg) en de ‘Dan heb je geen tijd meer voor criminele ik het gezellige gevoel van de PvdA zonder mensen voor wie ze opkomt. ‘Het zijn de praktijkjes en vinden ze veel sneller een dat ik echt begreep waar het nu over ging.’ meest kwetsbaren uit de samenleving die betaalde baan, omdat niemand verplicht De Almeerse verbaasde zich er tijdens ook nog een stigma hebben: je bent gek, vrijwilligerswerk wil doen.’ haar middelbare schooltijd over dat som- verslaafd of hebt in de gevangenis gezeten. mige leerlingen in een politiek debat al- Deze mensen hebben van nature niet de TERUGDRINGEN VAN DWANG leen maar pleitten voor meer discotheken. sympathie van anderen. Volgens velen is EN DRANG ‘Daar ga je toch niet over beginnen als er het allemaal maar je eigen schuld en moet Een ander punt waar Bouwmeester ook arme kinderen zijn die niet eens geld je het zelf maar uitzoeken. Terwijl de lijn zich hard voor maakt is de Geestelijke hebben om op een sport te gaan.’ tussen een heel goed leven hebben en in Gezondheidszorg. Ze wordt moe van de de goot belanden heel dun is. Ook voor stelseldiscussie en praat liever over manie- ‘Ik kan niet tegen onrecht’

26 rood APRIL 2011 ren om de kwaliteit te verbeteren: ‘De patiënt moet centraal staan. Mensen vallen nu na behandeling te vaak terug. De kwaliteit van zorg kan en moet beter. Ik wil professionals helpen hun werk nog beter te kunnen doen. Terugdringen van dwang en drang is daarbij een speerpunt. Er zijn steeds meer mensen die met allerlei psychi- sche klachten komen, depressie wordt volksziekte nummer één. Daar moeten we echt betere zorg voor bieden.’

OPPOSITIE In de Tweede Kamer blijkt het alleen niet altijd mee te vallen iets voor elkaar te krijgen. Voor het eerst in haar politieke leven merkt Bouwmeester hoe het is oppositie te voeren. ‘Je moet slim opereren. We hebben het voor de zomer voor elkaar gekregen dat er geen eigen bijdrage wordt ingevoerd voor de tweedelijns GGZ. Belangrijk, omdat dit voorkomt dat moeilijk te helpen mensen, die soms letterlijk onder de brug vandaag worden getrok- ken, worden behandeld en geholpen. Maar we hebben dit slechts voor één jaar weten te regelen, we moeten blijven knokken en mensen op de been blijven brengen tegen voorstellen van dit kabinet.’

PREVENTIE Een kabinet dat meer kwaad dan goed doet op haar portefeuille en volgens Bouwmeester weigert te kijken naar het belangrijkste punt: preventie. ‘Pre- ventiebeleid, bijvoorbeeld op gebied van drank- en drugsgebruik onder jongeren, wordt bijna helemaal wegbe- zuinigd. Het kabinet heeft het alleen maar over strenger straffen, sluiten van coffeeshops en andere stoere praat. ‘De lijn tussen De druk aan de achterkant wordt ver- groot, maar daarmee doe je helemaal een heel goed niets aan de ooraak en het eigenlijke probleem. Er moet daarom veel meer leven hebben worden geïnvesteerd in voorlichting, en in de goot aan ouders en aan kinderen, te begin- nen op het consultatiebureau. Alleen belanden, is als die begrijpen waarom comazuipen en gebruik van drugs gevaarlijk zijn, heel dun’ kun je echt iets aan die problemen doen.’

APRIL 2011 rood 27 initiatieven uit de partij

Hij wandelt de komende twee jaar vanaf Zeeland heel Nederland door om onderweg met de mensen op straat te praten en naar hen te luisteren. De input wil Jan Schuurman Hess gebruiken om het verhaal van de sociaaldemocratie in een nieuwe vorm te kunnen gieten.

Tekst Manuela Fles Foto Hetty Stokkermans

De voettocht van Jan Schuurman Hess

en goed functionerende sociaaldemocratie, mensen. Maar veelal zal hij zich laten leiden door daar fantaseert Jan Schuurman Hess al jaren onverwachte ontmoetingen. over. Hij vindt dat de sociaaldemocratie, in Zo is hij tijdens een bezoek aan een dagcentrum een Ewelke vorm dan ook, haar geschiedenis met oudere man tegengekomen die slechts met enkele een perspectief voor de onder- en middenklasse moet gebaren kan communiceren; zwaaien, wijzen en blijven verbinden. ‘Het is tijd om de tegenstellingen aankijken. Door de bezuinigingen in de zorg is de te herkennen, de verhalen te horen en dromen te ver- begeleider van de man in zijn eentje verantwoordelijk woorden. Politieke partijen moeten zich verstaan met voor een grote groep mensen. Gevolg: de man krijgt de mensen die bijvoorbeeld aan de oevers wonen. Die te weinig aandacht, wordt agressief en onhandelbaar. generaties lang weet hebben van de beweging van het Noodgedwongen moet hij naar een andere instelling. slik, van het water en de dijken, die weten van de vogels en de vissen die verdwenen zijn.’ Een groep jongeren die de voettocht van Schuurman Hess volgt, gaat aan de slag met het voortgezet en En daarom zal Jan twee jaar lang elke donderdag en middelbaar beroeps onderwijs in Zeeland. Zij willen vrijdag wandelen, zo’n twintig kilometer per dag, weer een website ontwikkelen en daar ervaringen van of geen weer. Niet omdat hij het zo leuk vindt om Zeeuwse jongeren noteren. Er gebeuren volgens hen door de stromende regen of kou te lopen, maar omdat vreemde en onrechtvaardige zaken en daar willen zij hij dit over heeft voor een betere wereld. ‘Want hoe iets aan doen. Niet alleen schrijven wat mis gaat of organiseer je de gemeenschap, van het gezin tot de slecht is, maar ook aangeven hoe het beter kan. straat, van zelfstandige tot werknemer, van patiënt tot consument? Wat zijn de dromen en verwachtingen van Over twee jaar, wanneer Jan zijn ronde hoopt te heb- eenvoudige, onbekende mensen, van jong en oud, rijk ben voltooid, zal hij met de mensen die hij gesproken en arm, in de stad en op het land? Die vragen komen heeft, bijeenkomen en zien wat, hoe en welk perspec- onderweg aan bod tijdens mijn ontmoetingen en tief er is voor een volgende generatie. De voettocht gesprekken. ’ van Jan is voor alles een interactief, digitaal project. Iedereen kan mee doen: doe voorstellen, kom met Tijdens zijn voettocht zal hij bij gelegenheid vergezeld ideeën, onthullingen, met kritiek, met nieuws en met worden door gasten; politici, bijzondere of gewone dromen… en wandel gerust met Jan mee!

Op de website www.voettochtvanjan.nl doet Jan samen met de Wiardi Beckman Stichting online verslag van zijn tocht. Op de site vindt u onder meer de route die Jan bewandelt, en worden wekelijks de etappes onthuld. Kent u interessante plaatsen, heeft u een slaapplek over of kent u mensen die hij op de route tegen kan komen? Stuur een mail naar: [email protected]

28 rood APRIL 2011 meningen

Hier leest u een bloemlezing van reacties en meningen over de PvdA, verzameld via www.pvda.nl, facebook en twitter. Annemiek Kempers op bericht: Plasterk boos over bonus ING- topman: PVDA.NL spijbelaars in het mbo’ van Metin Celik 'Vanmorgen vroeg hoorde ik dit al. ‘Prima initiatief, maar wat doe je met die Soms denk ik weleens: "Wil ik dit mbo-scholen die zelf geen verantwoor- wel weten"? Het is gewoon te erg. Nicoline op bericht: Handen af van delijkheid nemen? Als je als ouder con- Ik vraag me altijd af wat de heren Alleen staande Ouderkorting van Hans stant de deur van de school plat moet met het vele geld doen?' Spekman lopen om toe te moeten zien hoe je 18 maart om 9:26 ‘Het is echt onfatsoenlijk van het huidige meerderjarig kind steeds meer afglijdt? kabinet hoe ze de fi nanciële nadelen van Scholen, en zeker het mbo, moeten dan Rob Soeters op bericht: Dank- woord Job Cohen, Lilianne de crisis halen bij al diegenen die het ook wat doen met de informatie die Ploumen en Marleen Barth aan niet kunnen missen.’ ze van de ouders krijgen. Het mbo is onze campaigners gewoon te log en het competentiege- Peter Rampertaap op bericht: richt werken is voor veel leerlingen een 'Inderdaad een uitslag om blij mee ‘Stop de bezuinigingen op talent’ valkuil waar de scholen niet mee om te zijn. Herinner me nog dat men van Tanja Jadnanansing kunnen gaan. Ouders staan soms mach- een maand geleden ervan uitging ‘Waarom zou een net afgestudeerde teloos, omdat scholen geen inmenging dat de coalitie met alle gemak een masterstudent kiezen voor een pro- in hun beleid willen.’ meerderheid zou halen. Er was motieonderzoek wanneer je met een toch geen oppositie ! " Job Cohen gemiddelde startersfuncite in het Galldewit op bericht ‘ Maak korte met- slaat nog geen deuk in een pakje bedrijfsleven meer dan het dubbele kunt ten met alcoholverkoop aan jongeren’ boter" hoorde ik op radio 1. Nou, nu weten we wel beter, met dank aan verdienen en wél een marktcompetitief van Lea Bouwmeester. Marleen en Job.' salaris krijgt? En hoe hou je het onder- ‘Zoals in vele discussies wordt ook nu 05 maart om 7:26 wijsniveau op de universiteiten op peil weer alleen de verkopende gestraft en wanneer er geen promovendi zijn aan- zijn er geen sancties voor de koper of gezien zij vele werkgroepen begeleiden de ouders. Hoe moeilijk ook, het straf- en dus een deel van het bachelor- en fen van de koper en of ouders moet ook Een brief sturen masteronderwijs verzorgen? Volgens mij mogelijk worden, dan pas wordt dit pro- draagt deze maatregel alleen maar bij bleem juist aangepakt.’ mag natuurlijk ook: tot veel minder promovendi en daarmee [email protected] tot een drastische achteruitgang in de kwaliteit van het Nederlandse onderwijs.’

Harriet Horlings op ‘Bonus ING-topman What's happening? wekt toorn Plasterk’ van Ronald Plasterk ‘Gelukkig heeft ING een oplossing gevonden voor het terugbetalen van de staatssteun, de pensioenen gaan TjeerdVD Tjeerd op de nullijn (Trouw, 19 maart 2011). In Hopelijk gaan de ministers Donner, Schippers en Opstelten dezelfde krant lees ik ook dat de raad nu snel het voorstel 'voetbal & veiligheid' presenteren. van commissarissen een beloningscom- Initiatief PvdA. missie kent. Lodewijk de Waal en Peter about 22 hours ago via Twitter for iPhone Elverding hebben namens de staat zit- ting in die commissie. De heer Plasterk LeaBouwmeester Lea Bouwmeester stelt de wetgeving aan de orde, dat is Straks stel ik vragen in #vragenuur over gebrek aan steun v kinderen met ouders in de #GGZ en detentie. Stille, vergeten mooi maar ook een lange weg. Wat groep kinderen about 2 hours ago via Echofon Retweeted gaat de PvdA op korte termijn doen? by 3 people Vragen met welke voorwaarden de Waal en Elverding op pad zijn gestuurd? @diederiksamsom Diederik Samsom Genoegen nemen met het verhaal van CPB heeft koopkrachteff ecten van Kabinetsbeleid de Jager?’ doorgerekend. Rutte doet wat ie belooft: de klappen vallen bij de lage en midden inkomens Karmannetje op bericht 22 Mar via Echofon Favorite Retweet Reply ‘Meldplicht voor meerderjarige

APRIL 2011 rood 29 Werf nú een lid en ontvang een gratis boek!

In ons Nederland telt iedereen mee, wordt niemand aan zijn lot overgelaten en krijgt iedereen een eerlijke kans. Daar staat tegenover dat we verwachten dat iedereen die mee kan doen, ook mee doet. Omdat we iedereen nodig hebben. Help daarom iemand lid te maken van de Partij van de Arbeid en ontvang als dank een gratis boek! Reageer snel want OP = OP! Het nieuwe lid kan aangemeld worden op www.pvda.nl/ nieuwlid of via onderstaande antwoordkaart: Partij van de Arbeid, Antwoordnummer 3989, 1000 PA Amsterdam.

Je kunt kiezen uit de volgende boeken: • Job Cohen: Binden t.w.v. € 10,– • Frans Timmermans: Gluck Auf! t.w.v. € 18,95 • Ahmed Marcouch: Mijn Hollandse droom t.w.v. € xxxx • Joop den Uyl – Dromer en Doordouwer t.w.v. € 35,– ✁ JA, ik breng een nieuw lid aan en ontvang graag het boek:

Gegevens nieuw lid:

Naam Ik machtig de PvdA tot wederopzegging het volgende Adres contributiebedr ag per maand af te schrijven (min. € 2,–): Postcode Woonplaats Plaats Geboortedatum Datum Telefoon Handtekening E-mail Rekeningnummer

Gegevens lid:

Naam Woonplaats Postcode Relatienummer 1022 30ANTWOORDKAART rood APRIL 2011 uitgesproken

De besleine spegel Ledenblad van de Partij van de Arbeid Fedde Schurer kon zijn autobiografi e, De in 1956 deel uit van het contingent nieuwe 8e jaargang • nr 1 • april 2011 besleine spegel (De beslagen spiegel), niet Kamerleden. Den Uyl was zevenendertig, voltooien. Gefascineerd door deze Fries Schurer was achtenvijftig jaar. Zijn partij- COLOFON besloot Johanneke Liemburg, in het verle- genoten hadden gemengde gevoelens den Tweede Kamerlid voor de PvdA, zijn over zijn deelname. De een vond dat je je Rood is het positief/kritische ledenblad van de Partij van de Arbeid waarin leden van biografi e te schrijven. Zij wilde hem recht positie verzwakte met een (atoom)pacifi st de partij centraal staan. Leden worden van doen in het besef dat het in een biografi e in je gelederen. Dat kon niet; het was Koude harte uitgenodigd te reageren op de inhoud gaat om feit, fi ctie en gevoel en niet om vol- Oorlog. De ander vond dat je hem als boeg- van Rood en de redactie van ideeën, sug- ledigheid. Haar boek diende als promotie- beeld kon inzetten tegen de Pacifi stisch gesties of kopij te voorzien. Rood verschijnt onderzoek waarvoor de Rijksuniversiteit Socialistische Partij die vanaf 1957 hamerde vier maal per jaar en wordt gratis verspreid Groningen haar in 2010 de doctorsgraad op het aambeeld van vredespolitiek en haar onder de leden van de PvdA in een oplage verleende. achterban zag groeien. Dat kon ook niet; van 56.000 exemplaren. Niet-leden kunnen Schurer, in 1898 te Drachten geboren en zo’n partij was bedreigend. een abonnement aanvragen via de leden- in het roerige jaar 1968 te Heerenveen Twaalf jaar heeft Liemburg over de biografi e administratie (ledenadministratie@pvda. overleden, was een veelzijdig man met een gedaan, het resultaat is er ook naar. Een nl of 0900-9553). Rood verschijnt ook in aanzienlijke portie charisma en fl air. Hij was aanrader. gesproken vorm voor mensen met een lees- handicap. Info: Dedicon. www.dedicon.nl onderwijs- en krantenman, poëet en pole- Jurjen Wiersma mist, verzetsman en pacifi st. Als oprechte Partij van de Arbeid Fries stond hij op de bres voor de Friese Herengracht 54 / Postbus 1310 taal en cultuur. Hij werd bewonderd door Johanneke 1000 BH Amsterdam Martin van Amerongen, voormalig hoofdre- Liemburg, 0900-9553 (lokaal tarief) / www.pvda.nl dacteur van De Groene Amsterdammer, was Fedde Schurer Redactieadres: bevriend met de rode dominee Jan Buskes 1898-1968. Postbus 1310, 1000 BH Amsterdam en werd juridisch soms bijgestaan door Biografi e van [email protected] schrijver-advocaat Abel Herzberg. een Friese Redactie: Michiel Reijnen en Ottolien van Na de oprichting van de PvdA in 1946 werd koerier , Friese Rossem (samenstelling en eindredactie), Schurer meteen lid. Tien jaar later kwam hij Pers Boekerij Jan Schuurman Hess, Jurjen Fedde Wiersma voor de partij in de Tweede Kamer. Het aan- 2010, 568p, Eindredactie: Roselie Kommers tal zetels was uitgebreid van honderd naar € 39,50 honderdvijftig. Ook Joop den Uyl maakte Art direction en vormgeving: Studio Pollmann, Amsterdam

Medewerkers aan dit nummer: Algemene Onderwijsbond, Erwin Buter, Job Cohen (column), Marcel Duyvestijn, prijsvraag Manuela Fles, Merel Jansen, Bert Koenders, Oudervereniging Balans, Lilianne Ploumen (column), Frans Timmermans, Jurjen ‘Ik zit hier toch niet voor Piet Snot!’ Wiersma, Michiel Zonneveld

Fotografi e: De Beeldredaktie, Boy van Dijk, 1 2 3 4 Dierk Hendriks, Tessa Posthuma de Boer, Michiel Reijnen

Lithografi e: Grafi media, Amsterdam

Drukwerk: vdbj_print support, Bloemendaal

Rood verschijnt onder verantwoordelijkheid van het partijbestuur. Weet u van wie dit citaat is? Overname van (delen van) artikelen, foto’s 1. Guusje ter Horst Stuur uw oplossing voor 15 mei 2011 naar: PvdA, redactie Rood, Postbus 1310, 1000 BH of illustraties alleen na uitdrukkelijke toe- 2. Willem Drees stemming van de uitgever. Amsterdam of mail uw oplossing naar 3. Nebahat Albayrak [email protected]. De winnaar ontvangt het boek 4. Eberhart van der Laan Mijn Hollandse droom van Ahmed Marcouch. ISSN 1574-2733 Het citaat uit Rood nummer 4-2010: ‘Als een zwemmer verdrinkt, komt dat doordat hij niet kan zwemmen. Niet omdat hij niet is gered.’ is afkomstig van Wouter Bos.

APRIL 2011 rood 31 column job cohen

Collectieve machteloosheid

a drie verkiezingscampag- teloosheid’ schrijven twee onderzoekers heid moet plaats maken voor een gevoel nes in één jaar kunnen we die de afgelopen jaren met veel mensen van collectief zelfvertrouwen, optimisme de komende jaren aan het hebben gesproken. ‘Zelf is men niet in en verbondenheid. De ideologie van het N werk zónder direct zicht op staat om de negatieve tendensen in de rechtse kabinet dat de overheid een kopje verkiezingen en campagnes. Natuurlijk samenleving om te buigen en van de poli- kleiner gemaakt moet worden, werkt voeren we onze permanente campagne, tiek/overheid verwacht men weinig.’ averechts. Wat we nodig hebben is een worden de leden van de Eerste Kamer nog Een ‘collectief gevoel van machteloos- overheid en een publieke sector die beter verkozen en treuren we niet als er toch heid’, dit raakt het hart van de politiek. functioneren: een dienstbare publieke spoedig weer Tweede Kamerverkiezingen De politiek en de overheid bestaan juist sector die maatwerk en wederkerigheid zijn. Maar vast staat dat we de komende om voor mensen op te komen, om hen in hoog in het vaandel draagt, kleinschalig periode gaan benutten om onze visie aan staat te stellen gezamenlijk verantwoorde- genoeg is om van de mensen te zijn en te scherpen en te vernieuwen. lijkheid te nemen en collectief handelen vertrouwen geeft. Dit is niet alleen een Vorige maand publiceerde het SCP de mogelijk te maken, zodat we samen rich- opgave voor de politiek, maar ook voor studie Stemming onbekend. Rode draad: de ting aan onze samenleving én aan onze professionals in de publieke sector en zorg dat veranderende normen en waar- publieke normen en waarden kunnen voor bewoners van wijken. Geen geringe den in onze samenleving leiden tot moreel geven. De publieke sector speelt hierin opgave, maar wel belangrijk. Daarmee verval, vandalisme en criminaliteit. De een grote rol. Met grote onderwijsfabrie- gaan wij met de fractie en met de partij teloorgang van normen en waarden en ken, politie die onvoldoende tijd heeft het komende jaar aan de slag. het toegenomen individualisme geven voor wat mensen belangrijk vinden, en Job Cohen het gevoel dat men voor zichzelf moet de ‘stopwatchzorg’, verdwijnt het gevoel opkomen, want een ander doet het niet. dat de publieke sector van iedereen is. Ook maken mensen zich zorgen over Een collectief gevoel van machteloosheid toenemende intolerantie en vreest men ontstaat als mensen grip verliezen op hun verworvenheden van de laatste decennia leefomgeving. te verliezen. ‘Wat door de jaren heen ook Het gevoel van collectieve machteloos- opvalt, is een collectief gevoel van mach- heid, onzekerheid, isolement en oneerlijk- Het moet eerlijker

32 rood APRIL 2011