STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY

Zał ącznik Nr 1 do Uchwały Nr XXXVI/341/2013 Rady Miejskiej w Sztumie z dnia 30 listopada 2013 r.

Grudzi ądz, Sztum - listopad 2013

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

2 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

Niniejsze opracowanie sporz ądził: Burmistrz Miasta i Gminy Sztum

Jednostka projektowa: Projektowo – Doradcze Biuro Architektoniczno – Urbanistyczne PROJ-PLAN s.c. ul. Chełmi ńska 103/8, 86-300 Grudzi ądz

Zespół autorski w składzie: mgr Artur Składanek – główny projektant, członek Północnej Okr ęgowej Izby Urbanistów, nr G-255/2009

zagadnienia zwi ązane z: ochron ą środowiska, przyrody; ochron ą dóbr kultury; infrastruktura techniczna w tym komunikacja, zagadnienia społeczno -gospodarcze oraz prace asystenckie:

mgr Małgorzata Kukli ńska in ż. Monika Kłosowska mgr Sławomir Flanz

3 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

PODSTAWA FORMALNO – PRAWNA Podstaw ę formalno – prawn ą opracowania stanowi: - art. 3 ust. 1 i art. 27 ustawy z dnia 27 marca 2003 r., o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. 2012.647 j.t. z pó źn. zm.), - §8 Rozporz ądzenia Ministra Infrastruktury z dnia 28 kwietnia 2004 r., w sprawie zakresu projektu studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, - Uchwała Nr III/14/10 Rady Miejskiej w Sztumie z dnia 29 grudnia 2010 r. w sprawie przyst ąpienia do sporz ądzenia zmiany studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Sztum.

Niniejsze opracowanie stanowi zmian ę studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Sztum uchwalonego uchwał ą Nr XLIII/341/2002 Rady Miejskiej w Sztumie z dnia 27 kwietnia 2002 r., opracowane przez Biuro Planowania Przestrzennego w Gda ńsku i Fundacj ę Naukowo – Techniczn ą „Gda ńsk”. Przedmiot i cel niniejszego opracowania okre śla art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r., o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. 2012.647 j.t. z pó źn. zm.). Przedmiotem opracowania jest zagospodarowanie przestrzenne obszaru miasta i gminy Sztum w granicach administracyjnych, za ś celem okre ślenie polityki przestrzennej, w tym lokalnych zasad zagospodarowania. Tak zdefiniowany przedmiot i cel okre śla podstawow ą, polityczn ą funkcj ę studium. W świetle art. 9 ust. 2 ww. ustawy studium jest tak że narz ędziem koordynowania planowania przestrzennego na szczeblu lokalnym i strategicznych zamierze ń gminy z planowaniem krajowym i regionalnym. Jest to druga koordynacyjna funkcja studium. Rang ę studium okre śla art. 9 ust. 4 i 5 w my śl, których, pomimo i ż studium nie jest aktem prawa miejscowego ma moc wi ążą cą dla opracowywanych miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Studium z 2002 r. było opracowane według nieaktualnej na dzie ń dzisiejszy ustawy o planowaniu przestrzennym z 7 lipca 1994 r., w której ranga studium była zupełnie inna. Na terenie miasta i gminy Sztum zaszło wiele istotnych zmian, zarówno prawnych jak i przestrzennych. Opracowuj ąc niniejsze studium uznano, że zmiany nie mog ą dotyczy ć poszczególnych ustale ń. Maj ą one równocze śnie uwzgl ędnia ć zmieniaj ące si ę potrzeby i mo żliwo ści rozwojowe miasta i gminy, jak równie ż obejmowa ć pełny zakres i form ę studium okre ślon ą w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 27 marca 2003 r. jak i rozporz ądzeniu w sprawie zakresu projektu studium w cz ęś ci tekstowej i graficznej (Rozporz ądzenie Ministra Infrastruktury z dnia 28.04.2004 r. opublikowane w Dz. U z 2004 r. nr 118, poz. 1233). Konsekwencj ą tego było opracowanie jednolitego tekstu i rysunku studium maj ącego ujednolicon ą form ę, ale w rzeczywisto ści stanowi ącego nowe opracowanie, w którym wykorzystano cz ęść zapisów z opracowania studium z 2002 r.

4 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

ZAKRES PRZEDMIOTOWY STUDIUM

Zakres przedmiotowy studium jest zgodny z ustaw ą z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. 2012.647 j.t. z pó źn. zm.) i Rozporz ądzeniem Ministra Infrastruktury w sprawie zakresu Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego z 28 kwietnia 2004 r. (Dz. U. nr 118 z 2004 r.).

Studium składa si ę z dwóch cz ęś ci tekstowych: • Cz ęść I – Uwarunkowania, • Cz ęść II – Kierunki oraz uzasadnienia i synteza studium, oraz zał ączników: • Rysunek Studium – Uwarunkowania Kierunki Zagospodarowania Przestrzennego pomocnicze schematy • nr 1 Ochrona Środowiska • nr 2 Ochrona Dóbr Kultury • nr 3 Infrastruktura Techniczna • nr 4 Komunikacja • nr 5 Sytuacja Planistyczna

Spis tabel: Lp. Tytuł tabeli Strona 1 Ludno ść miasta i gminy Sztum ogółem według miejscowo ści i płci w 2009 roku 9 2 Wydane decyzje administracyjne w latach 2009-2012 14 3 Użytkowanie ziemi w mie ście i gminie Sztum (stan na dzie ń 27.06.2012r.) 14 4 Zasoby mieszkaniowe w mie ście i gminie Sztum 16 5 Wykaz terenów zamkni ętych w gminie Sztum 19 Zło ża kopalin znajduj ące si ę na terenie gminy Sztum oraz ich charakterystyka 6 gospodarcza 21 7 Zestawienie danych dotycz ących melioracji na obszarze gminy Sztum 27 8 Powierzchnia lasów na terenie miasta i gminy Sztum 29 9 Powierzchnia u żytków rolnych w ha w mie ście i gminie Sztum w latach 2002-2005 31 10 Wykaz obiektów znajduj ących si ę w ewidencji zabytków województwa pomorskiego 57 11 Wykaz stref archeologicznych znajduj ących si ę w gminie Sztum 68 12 Dynamika zaludnienia miasta i gminy Sztum 71 13 Dynamika zaludnienia miasta i gminy Sztum - wska źniki 73 14 Pracuj ący w głównym miejscu pracy według płci w mieście Sztum 74 15 Ilo ść bezrobotnych w mie ście i gminie Sztum w latach 2003-2011 74 16 Opieka społeczna w mie ście i gminie Sztum 77 17 Przedszkola w latach 2002 i 2011 w mie ście i gminie Sztum 78 18 Struktura własno ści gruntów miasta i gminy Sztum, stan na dzie ń 1.01.2012 r. 86 19 Sie ć wodoci ągowa w mie ście Sztum 107 20 Sie ć wodoci ągowa w gminie Sztum 107 21 Sie ć kanalizacyjna w mie ście Sztum 107 22 Sie ć kanalizacyjna w gminie Sztum 108 Wykaz podmiotów uprawnionych do świadczenia usług polegaj ących na opró żnianiu zbiorników bezodpływowych oraz transportu nieczystości ciekłych na terenie miasta i 23 gminy Sztum 109 Bilans i skład morfologiczny odpadów komunalnych wytworzonych w województwie 24 pomorskim w 2010 r. w podziale na du że miasta, małe miasta i tereny wiejskie 109 Wykaz firm posiadaj ących aktualne zezwolenia na prowadzenie działalno ści w zakresie 25 odbioru odpadów komunalnych od wła ścicieli nieruchomo ści Miasta i Gminy Sztum 111

5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

6 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

Spis tre ści 1. Wprowadzenie 9 2. Dotychczasowe przeznaczenie, zagospodarowanie i uzbrojenie terenu oraz stan ładu 10 przestrzennego, wymogów jego ochrony 2.1. Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne w gminie Sztum – stan prawny 10 2.2. Spis obowi ązuj ących miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego gminy 10 2.3. Ilo ść decyzji administracyjnych wydanych przez Wójta 13 2.4. Dotychczasowe przeznaczenie, zagospodarowanie terenów 14 2.5. Tereny mieszkaniowe 16 2.6. Tereny usługowo – produkcyjne 18 2.7. Tereny zieleni 19 2.8. Spis terenów zamkni ętych 19 3. Stan środowiska, w tym stan rolniczej i le śnej przestrzeni produkcyjnej, wielko ści i 20 jako ści zasobów wodnych oraz wymogów ochrony środowiska przyrodniczego i krajobrazu kulturowego 3.1. Zasoby środowiska przyrodniczego 20 3.1.1 Geomorfologia, rze źba terenu i budowa geologiczna 20 3.1.2 Surowce naturalne - wyst ępowanie udokumentowanych złó ż kopalin 21 3.1.3 Warunki geologiczno-in żynierskie 23 3.1.4 Gleby 24 3.1.5 Klimat 25 3.1.6 Hydrologia 25 3.1.7 Wody powierzchniowe 25 3.1.8 Melioracje 26 3.2. Le śna przestrze ń produkcyjna 27 3.3. Rolnicza przestrze ń produkcyjna 30 3.4. Stan środowiska przyrodniczego 32 3.4.1 Przekształcenia powierzchni ziemi i zagro żenie wyst ępowania masowych ruchów ziemi 32 3.4.2 Zagro żenia stanu powietrza atmosferycznego 32 3.4.3 Klimat akustyczny 33 3.4.4 Zagro żenie i stan wód 34 3.4.5 Zagro żenie powodziowe 35 3.5. Stan dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej 35 3.5.1 Zasoby dziedzictwa i krajobrazu kulturowego 35 3.5.2 Zespoły przestrzenne 54 3.5.3 Ko ścioły, cmentarze 55 3.5.4 Dwory, parki dworskie, folwarki 55 3.5.5 Zespoły budowli, budowle i obiekty przemysłowe i inżynierskie 56 3.5.6 Obiekty i zespoły obiektów mieszkalnych i usługowych 57 3.5.7 Zabytki archeologiczne 66 4. Warunki i jako ść życia mieszka ńców 71 4.1. Potencjał demograficzny 71 4.2. Sytuacja na rynku pracy 74 4.3. Infrastruktura społeczna 75 5. Zagro żenie bezpiecze ństwa ludno ści i jej mienia 81 6. Potrzeby i mo żliwo ści rozwoju gminy 82 7. Stan prawny gruntów 86 8. Wyst ępowanie obiektów i terenów chronionych na podstawie przepisów odr ębnych 87 8.1. Obiekty i tereny chronione na podstawie przepisów o ochronie przyrody 87 8.1.1 Obszary Natura 2000 87 8.1.2 Obszary Chronionego Krajobrazu 90 8.1.3 Rezerwaty przyrody 91 8.1.4 Użytki ekologiczne 92 8.1.5 Pomniki przyrody 92 8.1.6 Korytarze ekologiczne 93 8.2. Obiekty i obszary chronione na podstawie przepisów o ochronie zabytków 93 8.3 Obiekty i obszary chronione na podstawie przepisów o ochronie wód 98 9. Naturalne zagro żenia geologiczne 98 10. Wyst ępowanie udokumentowanych złó ż kopalin oraz zasobów wód podziemnych 99 11. Wyst ępowanie terenów górniczych wyznaczonych na podstawie przepisów odr ębnych 100 12. Stan systemów komunikacji i infrastruktury technicznej, w tym stopnia uporz ądkowania 100 gospodarki wodno – ściekowej, energetycznej oraz gospodarki odpadami 12.1. Stan systemu komunikacji 100 7 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

12.2. Gospodarka wodno-ściekowa 106 12.3. Gospodarka odpadami 109 12.3.1 Odpady komunalne 109 12.3.2 Odpady przemysłowe 112 12.4. Sie ć elektroenergetyczna 113 12.5. Gazownictwo, ciepłownictwo 114 12.6. Telefonia komórkowa 115 13. Zadania słu żą ce realizacji ponadlokalnych celów publicznych 115 14. Wymagania dotycz ące ochrony przeciwpowodziowej 116

8 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

1. Wprowadzenie

Gmina Sztum poło żona jest w południowo-wschodniej cz ęś ci województwa pomorskiego, w powiecie sztumskim. Zajmuje obszar o wielko ści 181 km 2. Graniczy z gminami: , Mikołajki Pomorskie, Ryjewo, Miłoradz, Malbork oraz z gminami Pelplin i Gniew (przez Wisł ę). składa si ę z nast ępuj ących sołectw: , Biała Góra, ul. Doma ńskiego, Czernin, Go ściszewo, , K ępina, Ko ślinka, Koniecwałd, Nowa Wie ś, Piekło, Pietrzwałd, Postolin, , Sztumska Wie ś, , U śnice, Zajezierze. Gmina posiada status gminy miejsko – wiejskiej.

Tabela 1 Ludno ść miasta i gminy Sztum ogółem według miejscowo ści i płci w 2009 roku ogółem męż czy źni kobiety Jednostka terytorialna 2009 2009 2009 [osoba] [osoba] [osoba] Sztum - miasto 10518 4994 5524 Barlewice 50 25 25 311 159 152 Biała Góra 256 127 129 150 78 72 Czernin 1881 949 932 Go ściszewo 808 421 387 Górki 186 95 91 Gronajny 201 97 104 Kępina 120 65 55 Koniecwałd 522 250 272 Ko ślinka 144 72 72 83 45 38 Nowa Wie ś 519 270 249 215 103 112 Piekło 356 183 173 Pietrzwałd 156 76 80 93 50 43 Postolin 531 260 271 Ramzy Małe 78 42 36 Szpitalna Wie ś 77 44 33 Sztumska Wie ś 516 256 260 Sztumskie Pole 561 285 276 Uśnice 145 69 76 Węgry 146 83 63 Zajezierze 246 131 115 Gmina ogółem 18869 9229 9640

źródło: GUS

W 2009 roku zamieszkiwało j ą 18869 mieszka ńców, 9229 to m ęż czy źni, 9640 kobiety. G ęsto ść zaludnienia w 2009r. wynosiła 104 osoby na 1 km 2. Siedzib ą władz gminnych jest Sztum.

9 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

2. Dotychczasowe przeznaczenie, zagospodarowanie i uzbrojenie terenu oraz stan ładu przestrzennego, wymogi jego ochrony

2.1. Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne w gminie – stan prawny. Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego ma charakter obowi ązkowy. Prace nad nim podejmowane s ą na mocy uchwały Rady Miejskiej. Zadaniem własnym gminy, wynikaj ącym z ustawy o samorz ądzie gminnym jest m.in. prowadzenie polityki w zakresie gospodarowania przestrzeni ą i zapewnienie ładu przestrzennego. Zasady kształtowania polityki przestrzennej przez jednostki terytorialne, zakres i sposoby post ępowania w sprawach przeznaczania terenów oraz okre ślania zasad ich zagospodarowania i zabudowy są okre ślone w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 27 marca 2003 r. (Dz. U. 2012.647 j.t. z pó źn. zm.) . W celu okre ślenia polityki np. przestrzennej, w tym lokalnych zasad zagospodarowania przestrzennego sporz ądza si ę studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego, które nie jest aktem prawa miejscowego tylko dokumentem kierunkowym, stanowi ącym podstaw ę polityki przestrzennej władz samorz ądowych. Aktami prawa miejscowego s ą miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego. Miasto i posiada „Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego”, które Rada Miejska w Sztumie uchwaliła uchwał ą nr XLIII/341/2002 z dnia 27 kwietnia 2002r. Obowi ązuj ące pozostaj ą wszystkie sporz ądzone plany miejscowe oraz ich zmiany uchwalone po 1 stycznia 1995 r., które zostały opracowane na podstawie ustawy 7 lipca 1994 r., o zagospodarowaniu przestrzennym oraz ustawy z dnia 27 marca 2003 o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Na podstawie sporz ądzonego planu miejscowego inwestor mo że zleci ć wykonanie dokumentacji budowlanej i ubiega ć si ę o decyzje o pozwoleniu na budow ę, wydawan ą przez Starost ę Powiatu. Starosta Powiatu z dniem 1 stycznia 2004 roku stracił prawo upowa żniania burmistrzów i wójtów do wydawania takich decyzji w swoim imieniu. Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przewiduje dla terenów przeprowadzenia dwóch ró żni ących si ę procedur zmierzaj ących do ustalenia warunków zabudowy i zagospodarowania terenu: • lokalizacj ę inwestycji celu publicznego ustala si ę w drodze decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego, • sposób zagospodarowania przestrzennego terenu i warunki zabudowy dla innych inwestycji ustala si ę w drodze decyzji o warunkach zabudowy.

Wykonanie projektu decyzji musi dokona ć osoba wpisana na list ę izby samorz ądu zawodowego urbanistów albo architektów. Przygotowan ą decyzj ę przez uprawnion ą osob ę wydaje Burmistrz. Wyj ątkiem w tej kwestii s ą inwestycje celu publicznego na terenach zamkni ętych, dla których organem wła ściwym jest wojewoda.

2.2. Spis obowi ązuj ących miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego gminy. Na dzie ń sporz ądzania niniejszej zmiany studium Rada Miejska uchwaliła nast ępuj ące miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego:

10 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

1) Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego dla obszaru Pomorskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej uchwalony Uchwał ą nr VII/37/2007 Rady Miejskiej w Sztumie z dnia 31.03.2007r. Dziennik Urz ędowy Województwa Pomorskiego nr 103 z dnia 31.05.2007r..

2) Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego dla obszaru K ępina uchwalony Uchwał ą nr XX/60/2007 Rady Miejskiej W Sztumie z dnia 26.06.2007 r. Dziennik Urz ędowy Województwa Pomorskiego nr 146 poz. 2749 z dnia 24.10.2007r.

3) Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego dla obszaru „w obr ębie II miasta Sztum” uchwalonego Uchwał ą nr VII/36/2007 Rady Miejskiej w Sztumie z 31.03.2007 r. Dziennik Urz ędowy Województwa Pomorskiego nr 103 z dnia 31.05.2007

4) Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego dla obszaru „Centrum Miasta Sztum” uchwalony Uchwał ą nr XVII/117/07 Rady Miejskiej w Sztumie z dnia 20.12.2007r. Dziennik Urz ędowy Województwa Pomorskiego nr 15 poz.384 i 385 z dnia 28.02.2008

5) Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego dla obszaru w obr ębie Sztumskie Pole uchwalony Uchwał ą nr XXVII/182/2008 Rady Miejskiej w Sztumie z dnia 30.08.2008r. Dziennik Urz ędowy Województwa Pomorskiego nr 115 poz.2750 z dnia 27.10.2008 r.

6) Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego dla obszaru w obr ębie Czernina uchwalony Uchwał ą nr LII/415/2010 Rady Miejskiej w Sztumie z dnia 10 listopada 2010r. Dziennik Urz ędowy Województwa Pomorskiego nr 159 poz.3234 z dnia 16 grudnia 2010r.

7) Zmiana Miejscowego planu Zagospodarowania Przestrzennego Sztumskie Pole (Uchwała nr XXVII/182/2008 Rady Miejskiej w Sztumie z dnia 30.08.2008 r.) w zakresie obszarowym obejmuj ącym teren wydzielenia wewn ętrznego 19/1.1.KP w jednostce urbanistycznej 05.UU.19 uchwalona Uchwał ą nr X/75/2011 Rady Miejskiej w Sztumie z dnia 30.08.2011 r. Dziennik Urz ędowy Województwa Pomorskiego Nr 171 poz. 3937 z dnia 20 grudnia 2011r.

8) Zmiana Miejscowego planu Zagospodarowania Przestrzennego Sztumskie Pole (Uchwała nr XXVII/182/2008 Rady Miejskiej w Sztumie z dnia 30.08.2008 r.) w zakresie obszarowym obejmuj ącym cz ęść działki 253/2 poło żonej w jednostce urbanistycznej 04.MN.05 uchwalona Uchwał ą nr X/74/2011 Rady Miejskiej w Sztumie z dnia 30.08.2011 r. Dziennik Urz ędowy Województwa Pomorskiego Nr 171 poz. 3936 z dnia 20 grudnia 2011r.

9) Zmiana Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego Obszaru „Centrum Miasta Sztum” Ograniczonego Ulicami: Kochanowskiego, Parku Miejskiego, brzegiem Jeziora Barlewickiego, skrzy żowaniem ulic Barczewskiego i Jagiełły oraz brzegiem Jeziora Sztumskiego do pla ży miejskiej poprzez cze ść ul. Reja do skrzy żowania ulic Sienkiewicza i Nowowiejskiego do ulicy Kochanowskiego (Uchwał ą Nr XXVI/249/2012 Rady Miejskiej w Sztumie z dnia 29 grudnia 2012 r.) Dziennik Urz ędowy Województwa Pomorskiego poz. 1293z dnia 6 marca 2013r. 11 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

Główne kierunki zmiany przeznaczenia w uchwalonych planach to: ••• wprowadzenie funkcji zabudowy mieszkaniowej jedno- i wielorodzinnej, ••• wprowadzenie funkcji zabudowy mieszkaniowo- usługowej, ••• wprowadzenie szeroko rozumianej funkcji usługowej (zabudowa sakralna, turystyka i rekreacja, tereny użyteczno ści publicznej), ••• wprowadzenie funkcji przemysłowej, ••• wprowadzenie funkcji komercyjnej, ••• obsługa produkcji w gospodarstwach rolnych ••• tereny ogródków działkowych ••• tereny rolnicze ••• grunty przeznaczone pod zalesienie ••• zabudowa gara żowa i gospodarcza ••• ziele ń urz ądzona ••• wody powierzchniowe ••• wprowadzenie funkcji komunikacyjnej, ••• tereny infrastruktury technicznej.

Rysunek 1 Procent pokrycia obowi ązuj ącymi miejscowymi planami zagospodarowania obszaru miasta i gminy Sztum źródło: opracowanie własne

12 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

Sytuacja planistyczna miasta i gminy Sztum w czerwcu 2012r. przedstawiała si ę nast ępuj ąco: pokrycie obszarami posiadaj ącymi miejscowe plany si ęgało nieco powy żej 5% powierzchni ogólnej gminy (miasto 36 %, obszar wiejski – 4,3 %). Poni żej przedstawiono graficznie procent pokrycia miejscowymi planami zagospodarowania obszaru miasta i gminy Sztum.

2.3. Ilo ść decyzji administracyjnych wydanych przez Burmistrza Analiza wydanych w latach 2009-2011 na obszarze miasta i gminy Sztum decyzji o warunkach zabudowy pozwala wnioskowa ć o aktualnych kierunkach rozwoju zagospodarowania przestrzennego na tym obszarze. W latach 2009 - 2012 wydano 461 decyzji, z czego 403 były to decyzje o warunkach zabudowy, a 49 to decyzje o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego. Burmistrz wydał te ż 9 decyzji odmownych. Wydane decyzje o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego z 2009r. dotyczyły: • przebudowa odcinka drogi wojewódzkiej w Barlewicach; • budowa terenu rekreacyjnego w obr ębie Sztum; • budowa sieci wodoci ągowej w Pietrzwałdzie; • budowa linii kablowej w Nowej Wsi, Białej Górze oraz linii napowietrznej w Go ściszewie; • budowa odcinka ście żki pieszorowerowej w K ępinie; • przebudowa linii telekomunikacyjnej w Sztumskiej Wsi; • budowa sieci teletechnicznej w mie ście Sztum; • budowa gazoci ągu w Zajezierzu i Barlewicach • budowa stacji bazowej w Sztumie Wydane decyzje o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego z 2010r. dotyczyły: • budowa linii kablowej w Go ściszewie, Koniecwałdzie, Sztumskiej Wsi i Barlewicach oraz budowa linii napowietrznej w Zajezierzu; • budowa gazoci ągu w Go ściszewie; • remont drogi gminnej w Go ściszewie; • budowa stanowisk cumowniczych w Białej Górze; • adaptacja budynku na świetlic ę wiejsk ą – Biała Góra; Wydane decyzje o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego z 2011r. dotyczyły: • budowy linii kablowej w miejscowo ściach Zajezierze, Go ściszewo oraz budowa linii kablowej w obr ębie Sztum, Barlewice, K ępina i Sztumska Wie ś dla obsługi farmy wiatrowej Postolin; • budowa 23 turbin wiatrowych w Postolinie; • budowa sieci wodoci ągowej w Nowej Wsi; • budowa odcinku gazoci ągu; • przebudowa mostu w Nowej Wsi; • zagospodarowanie stadionu obr ębie Sztum. Wydane decyzje o ustaleniu lokalizacji celu publicznego z 2012 r. dotyczyły: • rozbudowy cmentarza w Zajezierzu; • przebudowy dróg osiedlowych w Sztumie; • budowy linii elektroenergetycznych w Zajezierzu, Barlewicach, Sztumskiej Wsi, Sztumie; • budowy gazoci ągu Sztumskie Pole – U śnice, w Sztumie oraz w Zajezierzu; • budowy świetlicy wiejskiej w Białej Górze; 13 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

Tabela 2 Wydane decyzje administracyjne w latach 2009-2012. Decyzje o warunkach o ustaleniu Lata zabudowy lokalizacji RAZEM i inwestycji odmowne zagospodarowania celu terenu publicznego 2009 120 13 4 137 2010 104 9 1 114 2011 98 11 3 112 2012 * 81 16 1 98 Razem: 403 49 9 461 Źródło: dane udostępnione przez Urz ąd Miasta i Gminy Sztum, 2009-2011. * dane za rok 2012, stan na dzie ń 10.12.2012r.

W 2009 roku na 120 wydanych decyzji o warunkach zabudowy zdecydowana wi ększo ść dotyczyła budowy b ądź rozbudowy budynków mieszkalnych jednorodzinnych lub adaptacji budynków na cele mieszkaniowe. Reszta decyzji dotyczyła budowy gara ży, budynków gospodarczych, wiat, stawu, a tak że rozbudowy warsztatu samochodowego, adaptacji budynku na stolarni ę, budowy pawilonu handlowego, budowy budynku magazynowo- biurowego, myjni bezdotykowej oraz budowy zjazdu. W roku 2010 na 104 wydanych decyzji o warunkach zabudowy zdecydowana wi ększo ść równie ż dotyczyła budowy b ądź rozbudowy budynków mieszkalnych jednorodzinnych, zmiany sposobu u żytkowania budynków na cele mieszkaniowe. Pozostałe decyzje dotyczyły budowy hali magazynowej, dwóch hal produkcyjnych, silosa, elektrociepłowni na biomas ę, myjni bezdotykowej, wiaty, o środka rehabilitacyjnego, domu weselnego, czterech stawów wodnych. W roku 2011 na 98 wydanych decyzji o warunkach zabudowy równie ż ogromna wi ększo ść dotyczyła budowy, rozbudowy budynków mieszkalnych lub zmiany u żytkowania, adaptacji budynków na cele mieszkaniowe. Pozostałe decyzje dotyczyły budowy gara ży, zakładu produkcji biopaliw, budynku diagnostyki i obsługi pojazdów, myjni bezdotykowej, 8 wiat magazynowych, uj ęcia wody, sieci kablowej średniego napi ęcia, magazynu, budowy masztu pomiarowego wiatru, warsztatu, zbiornika na ścieki oraz budowy stalowych zbiorników. W roku 2012 na 81 wydanych decyzji o warunkach zabudowy zdecydowana wi ększo ść dotyczyła budowy b ądź rozbudowy budynków mieszkalnych jednorodzinnych. Pozostałe decyzje dotyczyły budowy elektrociepłowni, gara ży, budowy zjazdu, budynku handlowego, rozbudowy masarni, budowy stawu, rozbudowy pralni, budowy hali magazynowej, zbiornika na ścieki, rozbudowy stacji uzdatniania wody. W przypadku konieczno ści ustalenia warunków zabudowy na terenach zamkni ętych, decyzje o warunkach zabudowy, decyzje o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego na terenach zamkniętych wydaje wojewoda. W przypadku opracowania miejscowego planu zagospodarowania, w którego granice opracowania wł ączono tereny zamkni ęte, ustala si ę tylko granice tych terenów oraz granice ich stref ochronnych. W strefach ochronnych ustala si ę ograniczenia w zagospodarowaniu i korzystaniu z terenów, w tym zakaz zabudowy.

2.4. Dotychczasowe przeznaczenie, zagospodarowanie terenów. Tabela 3 Użytkowanie ziemi w mie ście i gminie Sztum (stan na dzie ń 27.06.2012r.) MIASTO GMINA Rodzaj u żytku [%] [%] Użytki rolne 31,74 62,68 grunty orne 24,06 50,78 14 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA sady 0,50 0,96 łąki 3,13 4,58 pastwiska 3,27 4,22 grunty rolne zabudowane 0,71 1,67 grunty pod stawami 0,00 0,01 rowy 0,07 0,47 Grunty le śne oraz zadrzewione i zakrzewione 0,59 27,99 lasy 0,08 27,49 zadrzewienia i zakrzewienia 0,51 0,50 Grunty zabudowane i zurbanizowane 39,36 3,31 tereny mieszkaniowe 20,19 0,33 tereny przemysłowe 2,02 0,12 inne tereny zabudowane 5,90 0,16 zurbanizowane tereny niezabudowane 0,44 0,06 tereny rekreacyjno-wypoczynkowe 2,64 0,13 użytki kopalne 0,00 0,03 tereny komunikacyjne w tym: 8,17 2,48 drogi 7,25 2,20 tereny kolejowe 0,84 0,28 inne tereny komunikacyjne 0,08 0,00 Nieu żytki 1,60 2,45 Grunty pod wodami 25,90 3,55 grunty pod wodami powierzchniowymi płyn ącymi 25,90 3,41 grunty pod wodami powierzchniowymi stoj ącymi 0,00 0,14 Tereny ró żne 0,81 0,02 RAZEM: 100,00 100,00 źródło: Starostwo Powiatowe w Sztumie

0,81

25,90 31,74

1,60

0,59

39,36

Użytki rolne Grunty le śne oraz zadrzewione i zakrzewione Grunty zabudowane i zurbanizowane Nieu żytki Grunty pod wodami Tereny ró żne

Rysunek 2 Wykres przedstawiaj ący u żytkowanie ziemi w mie ście Sztum

15 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

3,55

2,45 0,02 3,31

27,99

62,68

Użytki rolne Grunty le śne oraz zadrzewione i zakrzewione Grunty zabudowane i zurbanizowane Nieu żytki Grunty pod wodami Tereny ró żne

Rysunek 3 Wykres przedstawiaj ący u żytkowanie ziemi w gminie wiejskiej Sztum

Jak wynika z powy ższej tabeli najwi ększy udział procentowy w powierzchni miasta Sztumu maj ą grunty zabudowane i zurbanizowane, które zajmuj ą 39,36 %. Drugim co do wielko ści rodzajem u żytków s ą u żytki rolne- 31,74 %, trzecim grunty pod wodami 25,90 %. W gminie Sztum natomiast sytuacja przedstawia si ę nast ępuj ąco: użytki rolne 62,68 %, grunty le śne oraz zadrzewienia i zakrzewienia 27,99%, grunty zabudowane i zurbanizowane 3,31 %.

2.5. Tereny mieszkaniowe

Tabela 4 Zasoby mieszkaniowe w mie ście i gminie Sztum Jednostka miary 2009 2010 ZASOBY MIESZKANIOWE Zasoby mieszkaniowe wg form własno ści ogółem mieszkania mieszk. 5792 5816 izby izba 22056 22182 powierzchnia u żytkowa mieszka ń m2 397309 400405 Zasoby mieszkaniowe gmin (komunalne) mieszkania ogółem mieszkania mieszk. 598 - powierzchnia u żytkowa mieszka ń m2 27399 - mieszkania socjalne mieszkania mieszk. 35 - powierzchnia u żytkowa mieszka ń m2 1051 - Zasoby mieszkaniowe wg lokalizacji ogółem mieszkania mieszk. 5792 5816 izby izba 22056 22182 powierzchnia u żytkowa mieszka ń m2 397309 400405 w miastach mieszkania mieszk. 3583 3584 izby izba 13082 13088 powierzchnia u żytkowa mieszka ń m2 222307 222417 16 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

na wsi mieszkania mieszk. 2209 2232 izby izba 8974 9094 powierzchnia u żytkowa mieszka ń m2 175002 177988 Mieszkania niezamieszkane w zasobie gminy (pustostany) ogółem mieszk. 8 - Budynki mieszkalne w gminie ogółem bud. 2255 2288 Zasoby mieszkaniowe gminne sprzedane w budynkach sprzedanych w cało ści mieszkania mieszk. 2 - powierzchnia u żytkowa mieszka ń m2 104 - w domach wielorodzinnych mieszkania mieszk. 22 - powierzchnia u żytkowa mieszka ń m2 1073 - Mieszkania wyposa żone w instalacje techniczno-sanitarne ogółem wodoci ąg mieszk. 5704 5728 ust ęp spłukiwany mieszk. 5445 5470 łazienka mieszk. 5250 5275 centralne ogrzewanie mieszk. 4885 4910 gaz sieciowy mieszk. 3643 3645 w miastach wodoci ąg mieszk. 3578 3579 ust ęp spłukiwany mieszk. 3526 3527 łazienka mieszk. 3375 3376 centralne ogrzewanie mieszk. 3199 3200 gaz sieciowy mieszk. 3183 3183 na wsi wodoci ąg mieszk. 2126 2149 ust ęp spłukiwany mieszk. 1919 1943 łazienka mieszk. 1875 1899 centralne ogrzewanie mieszk. 1686 1710 gaz sieciowy mieszk. 460 462 Mieszkania wyposa żone w instalacje - w % ogółu mieszka ń w miastach wodoci ąg % 99,9 99,9 łazienka % 94,2 94,2 centralne ogrzewanie % 89,3 89,3 na wsi wodoci ąg % 96,2 96,3 łazienka % 84,9 85,1 centralne ogrzewanie % 76,3 76,6 Źródło: GUS

Analiza danych pozyskanych z Głównego Urz ędu Statystycznego z 2010 r. wykazała i ż mieszka ńcy miasta i gminy Sztum zamieszkiwali w 5816 mieszkaniach. Przeci ętna powierzchnia u żytkowa mieszkania ogółem wynosiła 68,8 m 2. W przeliczeniu na 1 mieszka ńca przypadało wi ęc 22 m 2 ogólnej powierzchni mieszkalnej. Znacz ąca większo ść mieszka ń wyposa żona jest w podstawowe instalacje komunalne – w mie ście Sztum - wodoci ąg (99,9 %), łazienk ę (94,2 %), centralne ogrzewanie (89,3 %), w gminie Sztum - wodoci ąg (96,3 %), łazienk ę (85,1 %), centralne ogrzewanie (76,6 %).

17 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

2.6. Tereny usługowo – produkcyjne. Gmina Sztum jest gmin ą rolnicz ą o korzystnych warunkach rozwoju gospodarki żywno ściowej, co jest szans ą dla przemysłu przetwórczego. W pobli żu funkcjonuje du żo zakładów o profilu rolniczym „ADM S.A. Czernin”, „JK PRO ROL” w Czerninie, „Gospodarstwo Rolne Postolin Sp. z o.o.”, „Gospodarstwo Rolne Konpol Sp. z o.o.” w Koniecwałdzie , „Przedsi ębiorstwo Produkcji Sadowniczej Sp. z o.o.” w Czerninie, „Grupa Producentów Rolnych Gronajny Sp. z o.o.” oraz firma Sonac w U śnicach. Na terenie gminy wyst ępuj ą zakłady przemysłowe: metalowe, paszowe, meblowe, mineralne. W roku 2010 wska źniki dotycz ące podmiotów gospodarczych przedstawiały si ę nast ępuj ąco: • w mie ście Sztum funkcjonowało 1184 podmiotów gospodarczych na 10 tys. ludno ści; • na obszarze wiejskim było to 693 podmioty na 10 tys. ludno ści; • klasy wielko ści przedsi ębiorstw według liczby pracuj ących dla miasta i gminy ogółem przedstawiały si ę nast ępuj ąco: 94 % (0-9 pracowników), 4,5 % (10-49 pracowników), 1% (50 – 249 pracowników), 0,5 % (250-999 pracowników). Wi ększe przedsi ębiorstwa , które prowadz ą działalno ść na terenie miasta i gminy Sztum: ••• ADM S.A. Czernin – produkcja spo żywcza ••• Elita Sp. z o.o. – Sztumskie Pole – produkcja mebli łazienkowych ••• Safari Sp. z o.o. - Sztum - produkcja i dystrybucja ekologicznego opału ••• Widok Energia Sp. z o.o. - Koniecwałd – elektrociepłownia na biomas ę ••• Widok Natura Sp. z o.o. – Koniecwałd - Zakład produkcji biopaliwa i energii elektrycznej z biomasy ••• Eolica Postolin Sp. z o.o. – produkcja energii

••• Iberdrola Engineering and Construction Sp. z o.o – produkcja, transmisja i dystrybucja energii ••• A. Krupa – kopaliny - Nowa Wie ś ••• Usługi Trans – Wod – Kan E. Miklewicz • JK Pro Rol Czernin – przedsi ębiorstwo rolnicze, hodowla • Sonac U śnice – wytwórca komponentów do produkcji karmy dla zwierz ąt domowych oraz pasz • Elita – Sztumskie Pole – produkcja mebli kuchennych • Vobos Inwest Sztum – produkcja opakowania do artykułów spo żywczych

dla zwierz ąt hodowlanych • Gospodarstwo Rolne Postolin Sp. z o.o. • Gospodarstwo Rolne Konpol Sp. z o.o. w Koniecwałdzie • Przedsi ębiorstwo Produkcji Sadowniczej Sp. z o.o.” w Czerninie • Grupa Producentów Rolnych Gronajny Sp. z o.o. • Zakład Metalowy Fila – produkcja wodomierzy Na terenie gminy Sztum działa Pomorska Specjalna Strefa Ekonomiczna: Podstrefa Sztum. Strefa zlokalizowana jest w s ąsiedztwie drogi krajowej nr 55. Całkowita jej powierzchnia to 12,47 ha. Obszary inwestycyjne wyposa żone s ą w drogi, media (wodoci ąg, kanalizacj ę, gaz ziemny, energi ę elektryczn ą, linie telefoniczne). Przeznaczenie terenu w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego to produkcja. Istnieje mo żliwo ść powi ększenia ternu inwestycyjnego. Teren jest płaski, obecnie nie u żytkowany, bonitacyjnie stanowi ą go grunty rolnicze klas IVa, IVb oraz V.

18 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

Poł ączenia transportowe: • droga krajowa nr 55 obok działki • porty morskie – Gda ńsk 60 km, Gdynia 75 km • Kolej – 2,5 km • bocznica kolejowa – 2,5 km • najbli ższe lotnisko mi ędzynarodowe – Gda ńsk 61 km • najbli ższe miasto wojewódzkie – Gda ńsk 55 km Dodatkowo na terenie obowi ązuj ą zwolnienia z podatku od nieruchomo ści. Aktualnie tocz ą si ę dwa post ępowania w sprawie wydania decyzji okre ślaj ących środowiskowe uwarunkowania dla zakładu depolimeryzacji tworzyw sztucznych oraz palarni i mieszalni kaw.

2.7. Tereny zieleni. W skład terenów zielonych na terenie gminy wchodz ą: • ziele ń cmentarna – cmentarze w Sztumie przy ul. Doma ńskiego –Pieni ęż nego, przy ul. Kochanowskiego, • parki – Park Miejski w Sztumie, • lasy - kompleks le śny znajduj ący si ę w środkowo – zachodniej cz ęś ci gminy oraz niewielkie kompleksy le śne znajduj ące si ę w obr ębach Nowa Wie ś i Barlewice, b ędące w zarz ądzie Pa ństwowego Gospodarstwa Le śnego – Nadle śnictwo Kwidzyn, • ziele ń publiczna urz ądzona i nieurz ądzona – ziele ńce, trawniki, skwery, ci ągi drzew wzdłu ż dróg, • ogrody działkowe: o przy ulicy Kasprowicza w Sztumie, o przy ulicy Kopernika i ulicy Czarnieckiego w Sztumie, o w miejscowo ści K ępina, tu ż za administracyjn ą granic ą miasta, o w Czerninie.

2.8. Spis terenów zamkni ętych Na podstawie art. 4 ust. 2a ustawy z dnia 17 maja 1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. 2010.193.1287 j.t. z pó źniejszymi zmianami) tereny zamkni ęte s ą ustalane przez wła ściwych ministrów i kierowników urz ędów centralnych w drodze decyzji. Minister Infrastruktury okre ślił w Decyzji nr 45 z dnia 17 grudnia 2009 r. w sprawie ustalenia terenów, przez które przebiegaj ą linie kolejowe, jako terenów zamkni ętych, że za tereny zamkni ęte uznaje si ę zastrze żone ze wzgl ędu na obronno ść i bezpiecze ństwo pa ństwa, tereny, na których s ą usytuowane linie kolejowe. Poni żej przedstawiono tabel ę zawieraj ącą wykaz terenów zamkni ętych w gminie Sztum, które ł ącznie zajmuj ą powierzchni ę ok. 52,3 ha.

Tabela 5 Wykaz terenów zamkni ętych w gminie Sztum Lp. Gmina/Miasto Obr ęb geodezyjny Nr działki Pow. (ha) 1. Sztum Go ściszewo 296 6,6800 2. Sztum Gronajny 19 6,1200 3. Sztum Gronajny 22 0,5400 4. Sztum Gronajny 161 2,5200 5. Sztum Koniecwałd 32 2,1800 6. Sztum Koniecwałd 33 0,7200 7. Sztum Koniecwałd 39 0,1900 19 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

8. Sztum Koniecwałd 156 1,8600 9. Sztum Koniecwałd 168 1,5000 10. Sztum Ko ślinka 88 4,6100 11. Sztum Nowa Wie ś 1 0,1200 12. Sztum Nowa Wie ś 2 0,0900 13. Sztum Nowa Wie ś 26 0,7200 14. Sztum Nowa Wie ś 395 1,6600 15. Sztum Nowa Wie ś 396 0,1800 16. Sztum Pietrzwałd 140 2,9200 17. Sztum Sztumska Wie ś 83 0,4100 18. Sztum Sztumska Wie ś 88 0,2200 19. Sztum Sztumska Wie ś 96 1,5300 20. Sztum Sztumska Wie ś 203 1,4400 21. Sztum Sztumska Wie ś 335 3,1200 22. Sztum Sztumskiw Pole 28/1 0,1000 23. Sztum Sztumskiw Pole 28/3 0,1108 24. Sztum Sztumskiw Pole 28/4 0,8651 25. Sztum Sztumskiw Pole 28/5 0,1585 26. Sztum Sztumskiw Pole 28/6 0,5128 27. Sztum Uśnice 470/1 2,8200 28. Sztum Zajezierze 167 0,6500 29. Sztum Zajezierze 168 0,1200 30. Sztum Zajezierze 181 3,7400 31. Sztum M. Sztum 4 2 0,6969 32. Sztum M. Sztum 5 25/9 1,9326 33. Sztum M. Sztum 6 43/5 1,2123 źródło: Dziennik Urz ędowy Ministra Infrastruktury Nr 14 z dnia 30 grudnia 2009 r., poz. 51

3. Stan środowiska w tym stan rolniczej i le śnej przestrzeni produkcyjnej, wielko ści i jako ści zasobów wodnych oraz wymogów ochrony środowiska przyrodniczego i krajobrazu kulturowego

3.1. Zasoby środowiska przyrodniczego Miasto i gmina Sztum poło żone s ą na Pojezierzu Iławskim, w jego północno – zachodniej cz ęś ci, na styku z dolin ą rzeki Wisły i Żuławami wi ślanymi (delt ą Wisły). Na obszarze gminy Sztum znajduje si ę rozwidlenie rzeki Wisły na dawn ą Leniwk ę i Nogat, ze śluz ą w Białej Górze. Rzeka Nogat ogranicza obszar gminy Sztum od strony północno – zachodniej. Północno – zachodni fragment obszaru gminy, le żą cy pomi ędzy Wisł ą i Nogatem, znajduje si ę w obr ębie Żuław Wi ślanych. Gmina składa si ę z 18 sołectw: Barlewice, Biała Góra, Czernin, Go ściszewo, Gronajny, Kępina, Koniecwałd, Ko ślinka, Nowa Wie ś, Parowy, Piekło, Pietrzwałd, Postolin, Sztumska Wie ś, Sztumskie Pole, Uśnice, Zajezierze i sołectwo ulicy Doma ńskiego (miasto Sztum).

3.1.1 Geomorfologia, rze źba terenu i budowa geologiczna. Ukształtowanie i budowa Pojezierza Iławskiego w cz ęś ci obejmuj ącej obszar miasta i gminy Sztum wi ąż e si ę z faz ą pomorsk ą zlodowacenia północnobałtyckiego. Obszar ten poło żony jest na wysoczy źnie morenowej, o generalnym nachyleniu w kierunku północnym i wschodnim. Skarpa wysoczyzny Pojezierza Iławskiego przebiega północno – zachodnim i zachodnim skrajem obszaru gminy. W rejonie kraw ędzi wysoczyzny wysoko ści terenu osi ągaj ą wysoko ści do ok. 70 m npm.

20 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

Obszar wysoczyzny buduje tutaj morena denna, w śród której wznosz ą si ę pagóry moreny czołowej o rz ędnych 60 – 70 m npm (max ok. 80 m npm). Osi ągaj ą one kulminacj ę na linii Sztumska Wie ś - Czernin – Pietrzwałd. Powierzchnia moreny została w wielu miejscach przekształcona przez bryły martwego lodu. Powstały liczne zagł ębienia bezodpływowe a tak że kilka jezior rynnowych. W południowej cz ęś ci gminy, w pa śmie terenów rozci ągaj ącym si ę od Nowej Wsi przez rejony Postolina, fermy Czernin i miejscowo ści Ramzy wyst ępuj ą zbudowane z piasków sandry. Pod powierzchni ą terenu wyst ępuj ą zagł ębienia zbudowane z utworów plejstoce ńskich i holoce ńskich – glin i piasków ró żnoziarnistych. Na przedpolu glin morenowych, w śród piasków w rejonie Czernina i Sztumskiej Wsi wyst ępuj ą holoce ńskie utwory zastoiskowe – muły i iły o nieci ągłych i krótkich seriach. Zagł ębienia bezodpływowe wysoczyzny s ą wypełnione torfem, gyti ą i kred ą jeziorn ą. Żuławski fragment obszaru gminy poło żony w rejonie rozwidlenia Nogatu i Wisły, buduj ą aluwia i utwory bagienne - torfy pod ścielone piaskami i żwirami rzecznymi oraz piaski ró żnoziarniste.

3.1.2 Surowce naturalne - wyst ępowanie udokumentowanych złó ż kopalin Według Mapy Geo środowiskowej Polski (arkusz Sztum i Gniew) na obszarze gminy Sztum wyst ępuj ą zło ża kopalin, w miejscowo ściach: Sztumskie Pole (obecnie prawie w cało ści wyeksploatowane), Postolin – Cygusy, Nowa Wie ś, Ko ślinka.

Tabela 6 Zło ża kopalin znajduj ące si ę na terenie gminy Sztum oraz ich charakterystyka gospodarcza Zasoby Rodzaj Wiek Zastosowanie Lp. Nazwa zło ża geologiczne w kopaliny kompleksu kopaliny tys. ton

1 Sztumskie Pole VIII p Q 50 Skb 2 Sztumskie Pole IX p Q 64 Skb 3 Sztumskie Pole X p Q 20 Skb 4 Sztumskie Pole II p Q 19 Skb 5 Sztumskie Pole VII p Q 0 Skb 6 Sztumskie Pole p Q 13 Skb 7 Nowa Wie ś I p Q 21 Sd, Skb 8 Nowa Wie ś III p Q 60 Sd, Skb 9 Nowa Wie ś II p Q 113 Skb 10 Postolin - Cygusy kj, t* Q 1030, 58* Sr 11 Nowa Wie ś g(gc) Q 464 Scb 12 Ko ślinka p Q 64 Skb 13 Nowa Wie ś IV p Q 111 Skb 14 Nowa Wie ś V p Q 168 Skb Sztumskie Pole p Q - - Nowa Wie ś pż Q - - źródło: obja śnienia do Mapy Geo środowiskowej Polski, arkusz Sztum * - dla torfu tys. m 3 p - piaski, pż – piaski i żwiry, kj - kreda jeziorna, t – torfy, g(gc) – gliny ceramiki budowlanej, Q – czwartorz ęd Sd – drogowe, Skb – kruszyw budowlanych, Scb – ceramiki budowlanej, Sr – rolnicze

Zło że gliny ceramiki budowlanej zlokalizowane jest w Nowej Wsi. Wszystkie zło ża s ą wieku czwartorz ędowego. Zło ża rejonu Sztumskie Pole stanowi ą drobnoziarniste piaski eoliczne przechodz ące w kierunku sp ągu w średnioziarniste piaski wodnolodowcowe bez domieszek żwiru. Mi ąż szo ść serii zło żowej waha si ę od 0,78 do 8,6m. Zło że rejonu „Ko ślinka” składa si ę z piasków bardzo drobnoziarnistych, piasków gliniastych 21 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA i drobnoziarnistych zaglinionych, które wyst ępuj ą tak że w sp ągu zło ża. Zło że rejonu „Nowa Wie ś IV” oraz „Nowa Wie ś V” zbudowane s ą głównie z piasków średnioziarnistych i ró żnoziarnistych cz ęsto zaglinionych, a w cz ęś ci stropowej z piasków zaglinionych ze żwirem. Sp ąg serii zło żowej wyznaczaj ą piaski pylaste i gliny zwałowe. Zło że kredy jeziornej i gytii wapiennej „Postolin-Cygusy” znajduje zastosowanie w rolnictwie. Zło że jest zawodnione i stanowi: zasób torfu – 36,7 ty ś. ton natomiast mi ąż szo ść osadów w ęglanowych wynosi od 0,9 do 8,8m. Mi ąż szo ść zło ża gliny zwałowej do produkcji cegły pełnej „Nowa Wie ś” wynosi od 1,8 do 10,6m. W zło żach „Nowa Wie ś I” (Jurys, 1991) i „Nowa Wie ś III” (Medy ńska, 1998a) kopalin ą są piaski wodnolodowcowe o nieznacznej domieszce żwiru, miejscami przechodz ące w warstwy pospółki. Powierzchnia złó ż wynosi odpowiednio 0,75 ha i 2,01 ha, a obszary złó ż ści śle do siebie przylegaj ą. Kruszywo po uszlachetnieniu odpowiada piaskom zwykłym do betonów i zapraw budowlanych oraz do celów budownictwa drogowego. Zło ża są suche. Poniewa ż zło że „Nowa Wie ś III” zajmuje cz ęść terenu nale żą cego wcze śniej do zło ża „Nowa Wie ś I”, wi ęc dokonano rozliczenia zasobów tego zło ża w dodatku do karty rejestracyjnej (Medy ńska, 1998b). Zło że piasków i żwirów „Nowa Wie ś II” (Stepowicz, 1991, 1994) zostało udokumentowane na powierzchni 5,27 ha. Mi ąż szo ść zło ża waha si ę od 1,7 do 2,7 m. Kruszywo mo że by ć stosowane do celów budowlanych. Zło że jest suche. Wszystkie zło ża wymienione w tabeli powy żej zostały sklasyfikowane jako zło ża powszechne, licznie wyst ępuj ące, łatwo dost ępne oraz małokonfliktowe. Według danych Starostwa Powiatowego w Sztumie, aktualnie (wrzesie ń 2012) na terenie gminy znajduj ą si ę nast ępuj ące obszary górnicze (numer porz ądkowy zgodny z oznaczeniem na zał ączniku graficznym do Studium): 1. Ko ślinka I 2. Nowa Wie ś IV 3. Nowa Wie ś V 4. Nowa Wie ś VI 5. Nowa Wie ś IX 6. Nowa Wie ś VIII 7A. Nowa Wie ś X A 7B. Nowa Wie ś X B

W rejonie miejscowo ści Sztumskie Pole piaski wydobywano od ko ńca lat 70 – tych. Zło że „Sztumskie Pole” eksploatowano z przerwami w latach 1979-1992. W pierwszej połowie lat 90 – tych udokumentowano i eksploatowano zło ża piasków „Sztumskie Pole II’ (1991-1992), „Sztumskie Pole VII” (1996-1998) i „Sztumskie Pole X” (1999-2000). Zasoby zło ża „Sztumskie Pole VII” zostały w cało ści wyeksploatowane, a w pozostałych zło żach zasoby kruszywa nie przekraczaj ą 20 tys. t. Wyrobiska poeksploatacyjne zostały zrekultywowane w kierunku le śnym i wodnym. Koncesje dla zło ża „Sztumskie Pole IX”, dotychczas nieeksploatowanego, została wygaszona w 2001 roku. Użytkownik zło ża „Sztumskie Pole VIII” posiadał koncesj ę, lecz nie rozpocz ął eksploatacji. W latach 1990-1995 eksploatowane były zło ża „Sztumskie Pole III”, „Sztumskie Pole V”, „Sztumskie Pole VI”, ale ze wzgl ędu na bł ędy proceduralne przy wydawaniu koncesji oraz wzajemne nakładanie si ę granic złó ż, koncesje zostały cofni ęte. Piaski ze zło ża „Sztumskie Pole” eksploatowano od 1984 do ko ńca lat 80-tych na potrzeby cegielni w Nowej Wsi. Surowiec ze zło ża został całkowicie wyeksploatowany. Wyrobisko zostało cz ęś ciowo zrekultywowane. W s ąsiedztwie eksploatowanego zło ża piasków „Nowa Wie ś V” od 1991 do 1992 roku firma „Izomax” ze Sztumu

22 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA eksploatowała kruszywo piaszczysto-żwirowe ze zło ża „Nowa Wie ś”. Złoże zostało w cało ści wyeksploatowane. Wyrobisko pozostało niezrekultywowane. Pomi ędzy miejscowo ściami Postolin i Cygusy w latach 1990–2004 eksploatowano okresowo zło że kredy jeziornej i torfu „Postolin-Cygusy”. W pierwszym etapie kred ę jeziorn ą pozyskiwano z pola D (poło żonego na wschód od miejscowo ści Cygusy), a od 2000 r. eksploatowano kred ę jeziorn ą i torf z pola C1 (poło żonego na zachód od Cygus). U żytkownikiem zło ża była Spółdzielnia Kółek Rolniczych w Sztumie. Obecnie teren po byłej eksploatacji został całkowicie zrekultywowany w kierunku rolnym. Mo żliwe jest wznowienie eksploatacji kredy jeziornej z pola D. Zło że glin do produkcji cegły pełnej „Nowa Wie ś” wykorzystywane było od lat 40. do 1993 roku na potrzeby cegielni w Nowej Wsi. W latach 90. cegielnia została zlikwidowana, a wydobycie zaniechane. Na terenie tzw. kopalni wła ściwej (mniejsze pole eksploatacyjne) utworzone zostało gminne składowisko odpadów. Pozostałe wyrobiska zostały zrekultywowane. Zło że piasku „Nowa Wie ś III”, udokumentowane w roku 1998, obj ęło cz ęść zasobów zło ża „Nowa Wie ś I”, które rozliczono dodatkiem. Koncesjobiorca nie podj ął wydobycia na zło żu „Nowa Wie ś III”, a koncesja została wygaszona w 2001 roku ze wzgl ędu na nisk ą jako ść kopaliny. Niewielkie wyrobiska poeksploatacyjne na zło żu piasku „Nowa Wie ś I” nie zostały zrekultywowane. Zło że piasku i żwiru „Nowa Wie ś II” było eksploatowane w latach 1991–1998. Zasoby w wi ększej cz ęś ci wyeksploatowano, a wyrobisko poeksploatacyjne nie zostało zrekultywowane.

3.1.3 Warunki geologiczno – in żynierskie Warunki geologiczno-in żynierskie na obszarze gminy Sztum okre ślono z pomini ęciem: rejonów wyst ępowania złó ż kopalin, rejonów zwartej zabudowy miejskiej Sztumu, ob. obszarów wyst ępowania gruntów ornych wysokich klas bonitacyjnych (I–IVa), ł ąk na glebach pochodzenia organicznego oraz kompleksów le śnych. O geologiczno-in żynierskich warunkach obszaru decyduje rodzaj i stan gruntów, ukształtowanie powierzchni terenu, gł ęboko ść wyst ępowania zwierciadła wód podziemnych oraz procesy geodynamiczne. Uwzgl ędniaj ąc powy ższe kryteria oraz na podstawie map: topograficznej, geologicznej (Rabek, 1986, 1990) i hydrogeologicznej (Kreczko, 1998), na mapie wydzielono dwa rodzaje obszarów: - obszary o warunkach korzystnych dla budownictwa, na których wyst ępują grunty spoiste znajduj ące si ę w stanie półzwartym i twardoplastycznym oraz grunty niespoiste średniozag ęszczone i zag ęszczone, na których nie wyst ępuj ą zjawiska geodynamiczne, a zwierciadło wód gruntowych znajduje si ę na gł ęboko ści wi ększej ni ż 2 m, - obszary o warunkach niekorzystnych, utrudniaj ących budownictwo, do których zaliczono grunty słabono śne (grunty spoiste w stanie mi ękkoplastycznym i plastycznym, grunty niespoiste lu źne, grunty organiczne, grunty antropogeniczne), rejony w obr ębie których zwierciadło wody gruntowej znajduje si ę na gł ęboko ści mniejszej ni ż 2 m, rejony podmokłe i zabagnione oraz rejony predysponowane do wyst ępowania ruchów masowych.

Warunki korzystne W północnej cz ęś ci gminy warunki korzystne zajmuj ą przewa żaj ącą cz ęść obszaru wysoczyzny morenowej zbudowanej z nieskonsolidowanych lub słaboskonsolidowanych glin zwałowych (grunty spoiste zwarte, półzwarte i twardoplastyczne) zlodowace ń północnopolskich. W południowej cz ęś ci arkusza, warunki korzystne zwi ązane s ą z równinami sandrowymi znajduj ą si ę w okolicy Nowej Wsi i ci ągn ą si ę a ż do Mikołajek Pomorskich. Obszar

23 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA sandru buduj ą grunty niespoiste (piaski i żwiry wodnolodowcowe) średniozag ęszczone i zag ęszczone. Zwierciadło wód podziemnych, poza obszarami den dolinnych, znajduje si ę na gł ęboko ści powy żej 2 m.

Warunki niekorzystne Niekorzystne warunki geologiczno-in żynierskie wyst ępuj ą w licznych zagł ębieniach bezodpływowych, na obszarach wysoczyzny, na równinach torfowych w rejonie Postolina i Cygus, w obni żeniach wokół jezior oraz w dolinach rzek. Wyst ępuj ą tam głównie holoce ńskie torfy oraz namuły torfiaste i piaszczyste. Obszary utrudniaj ące budownictwo ze wzgl ędu na znaczne spadki terenu wydzielone zostały na zboczach doliny Postoli ńskiej Strugi w okolicy Nowej Wsi, Postolina i Michorowa, nad Kanałem Juranda, nad Jeziorem Parlety oraz nad ciekiem ł ącz ącym jeziora Kaniewo i D ąbrówka. Wyst ępowanie słaboskonsolidowanych lub nieskonsolidowanych glin zwałowych na stokach pagórów moren czołowych stwarza mo żliwo ść wyst ąpienia współczesnych ruchów masowych zwi ązanych z przemieszczaniem si ę pokryw eluwialnych. Obszary predysponowane do wyst ępowania ruchów masowych, uznane za utrudniaj ące budownictwo, zlokalizowano na obszarze moren czołowych w rejonie miejscowo ści: Gronajny. (Grabowski red., 2007). Na zał ączniku graficznym do niniejszego opracowania zaznaczono tylko obszary o niekorzystnych warunkach geologiczno – in żynierskich.

3.1.4 Gleby Warunki przyrodnicze w gminie Sztum s ą korzystne dla rolnictwa. Wyst ępuj ą tu przede wszystkim dobre warunki glebowe . Grunty rolne II i III klasy bonitacyjnej dominuj ą w obr ębach Polaszki i Michorowo oraz w obr ębach Gronajny i Pietrzwałd. Ponadto znaczny udział gruntów rolnych II-III klasy bonitacyjnej wyst ępuje w obr ębach Go ściszewo, Koniecwałd, Ko ślinka, Zajezierze i Barlewice. Na obszarze gminy Sztum wyst ępuj ą tak że kompleksy gleb V i VI klasy bonitacyjnej, które w zasadzie powinny by ć wył ączone z u żytkowania rolniczego i przeznaczane np. pod zalesienie. Badania geochemiczne gleb na obszarze gminy Sztum nigdy nie były prowadzone, natomiast w trakcie realizacji Atlasu geochemicznego Polski 1: 2 500 000 (Lis, Piaseczna 1995) przez Pa ństwowy Instytut Geologiczny, wykonano analizy chemiczne 22 próbek gleb z obszaru powiatu sztumskiego. Dla oceny zanieczyszczenia gleb zastosowano warto ści dopuszczalne st ęż eń okre ślone w Zał ączniku do Rozporz ądzenia Ministra Środowiska z dnia 9 wrze śnia 2002 r. w sprawie standardów gleby oraz standardów jako ści ziemi (Dz. U. Nr 165 z dnia 4 pa ździernika 2002 r., poz. 1359). Klasyfikacja próbek gleb z terenu powiatu sztumskiego w oparciu o w/w Rozporz ądzenie wykazała, że oznaczone ilo ści metali we wszystkich próbkach s ą ni ższe od dopuszczalnych warto ści st ęż eń dla grupy A. Przy sumarycznej klasyfikacji stosuje si ę zasadę zaliczenia gleby do danej grupy, gdy zawarto ść przynajmniej jednego pierwiastka przewy ższa górn ą granic ę warto ści dopuszczalnej w grupie. Sumaryczna klasyfikacja wskazuje, że 100% badanych gleb z obszaru powiatu Sztum nale ży do grupy A (standard obszaru poddanego ochronie). Przeci ętna zawarto ść oznaczonych pierwiastków w glebach powierzchniowych powiatu sztumskiego jest bardzo zbli żona do ich przeci ętnej zawarto ści w glebach z obszarów niezabudowanych Polski. Zdecydowana wi ększo ść gleb obszaru powiatu wykazuje odczyn kwa śny (<6,7) lub oboj ętny (6,7-7,4). Gleby o odczynie kwa śnym (typowym dla wi ększo ści gleb warstwy powierzchniowej z obszaru Polski) wyst ępuj ą przede wszystkim w południowej cz ęś ci obszaru powiatu.

24 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

3.1.5 Klimat Poło żenie obszaru gminy Sztum na styku Żuław Wi ślanych i Pojezierza Iławskiego powoduje, że na obszarze tej gminy wyst ępuj ą ró żnice klimatyczne. W żuławskiej cz ęś ci gminy, ze wzgl ędu na poło żenie w widłach Wisły i Nogatu, wyst ępuj ą cz ęś ciej mgły i inwersje, sprzyjaj ące stagnacji chłodnego powietrza i koncentracji zanieczyszcze ń. Natomiast klimat pojeziernej cz ęś ci gminy, modyfikowany lokalnie rze źbą terenu, charakteryzuje si ę m.in. wy ższ ą ni ż na terenach żuławskich liczb ą dni przymrozkowych i mro źnych, wy ższ ą sum ą opadów i ni ższ ą średni ą temperatur ą powietrza. Lokalne modyfikacje klimatyczne wi ążą si ę przede wszystkim ze zró żnicowaniem warunków solarnych i cieplnych w zale żno ści od ekspozycji (kierunku pochylenia) terenu, położenia w s ąsiedztwie lub w enklawach kompleksów le śnych itp.

3.1.6 Hydrologia Na obszarze miasta i gminy Sztum wyró żni ć mo żna dwa zasadnicze poziomy wodono śne: czwartorz ędowy i trzeciorz ędowy. Poziom czwartorz ędowy wyst ępuje do gł ęboko ści 80,0 m i ujmowany jest powszechnie przez lokalne wodoci ągi wiejskie i zakładowe oraz na uj ęciu miejskim. Natomiast poziom trzeciorz ędowy wyst ępuje w strefie gł ęboko ści 139,0 - 188,5 m i ujmowany jest tylko na uj ęciu miejskim. Wody obydwu poziomów wymagaj ą uzdatnienia, poniewa ż zawieraj ą ponadnormatywne ilo ści żelaza i manganu, W wodach trzeciorz ędowych wyst ępuj ą ponadto zwi ększone ilo ści amoniaku. Niezale żnie od tego, pa ństwowy monitoring wód podziemnych zalicza obszar gminy Sztum do stref wyst ępowania wód podziemnych o wysokiej jako ści, nadaj ących si ę do wszystkich celów, po niewielkim uzdatnieniu. Zatwierdzone zasoby wody na obszarze gminy Sztum przekraczaj ą kilkakrotnie obecne zapotrzebowanie wody. Jako ść wody pitnej dostarczanej odbiorcom zale ży tak że od jako ści sieci wodoci ągowej. Z uwagi na dogodne warunki geologiczne i wyst ępowanie naturalnej ochrony warstw wodono śnych przed przenikaniem zanieczyszcze ń, nie ma potrzeby wyznaczenia strefy ochrony po średniej uj ęcia. Miasto Sztum jest zaopatrywane w wod ę z uj ęcia zlokalizowanego przy ul. Kochanowskiego. Podstaw ą zaopatrzenia jest sze ść studni gł ębinowych, stacja uzdatniania wody oraz pompownia II-go stopnia. Zatwierdzone zasoby uj ęcia wynosz ą 245 m 3/h (z utworów czwartorz ędowych) i 156 m 3/h (z utworów trzeciorz ędowych). Woda z tego uj ęcia zaopatruje, oprócz miasta Sztumu, nast ępuj ące miejscowo ści: Sztumskie Pole, K ępina, Ko ślinka, Koniecwałd, Zajezierze, Barlewiczki, Czernin, Nowa Wie ś i Sztumska Wie ś. Oprócz tego na obszarze wiejskim uj ęcia znajduj ą si ę w miejscowo ściach: Piekło, Biała Góra, U śnice, Goraj, Sztumska Wie ś, Postolin, Polaszki, Ramzy Małe. W gminie Sztum, cz ęść sieci (ok. 15 %) wykonana została z rur azbestowych i wymaga wymiany .

GZWP Według Mapy Głównych Zbiorników Wód Podziemnych (Kleczkowski, 1990 r.) gmina Sztum nie znajduje si ę w granicach żadnego z nich. Najbli żej poło żony jest GZWP nr 210 „Zbiornik mi ędzymorenowy Iława”.

3.1.7 Wody powierzchniowe • jezioro D ąbrówka, poło żone w północno- wschodniej cz ęś ci obszaru gminy, zajmuje powierzchni ę 267 ha. Jezioro to spełnia rol ę zbiornika retencyjnego.

25 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

• jeziora typu rynnowego: Sztumskie (Zajezierskie) (powierzchnia 50,1 ha), Barlewickie (63,7 ha), Kaniewskie (18,6 ha) i Parlety (26,0 ha). Gł ęboko ść tych jezior nie przekracza 12 m. Kilka mniejszych jezior : Białe (30 ha), Karpiarnia (1,8 ha) i Czarne (1,2 ha). • najgł ębsze jezioro Sztumskie (Zajezierskie) zajmuje powierzchni ę 50,1 ha, jego maksymalna gł ęboko ść wynosi 24,6 ha, a średnia gł ęboko ść 6,9 m.

Jeziora Sztumskie i Barlewickie były dawniej poł ączone i tworzyły jedno jezioro zwane Białym. Obecnie na przesmyku pomi ędzy tymi jeziorami poło żone s ą zabytkowe zespoły obiektów zamku krzy żackiego i stare miasto. Ponadto przez przesmyk pomi ędzy jeziorami Sztumskim i Barlewickim przebiega droga krajowa nr 55 Nowy Dwór Gda ński – Malbork – Sztum - Kwidzyn – Grudzi ądz. Jezioro Barlewickie, poł ączone z jeziorem Sztumskim odwadnia obszar o niewielkiej zlewni, obejmuj ący fragment miasta Sztumu oraz obr ębów wiejskich Barlewice i Sztumska Wie ś. Na obszarze gminy wyst ępuj ą ponadto rzeki i kanały podstawowe: • Struga Postoli ńska, rzeka uregulowana o długo ści na terenie gminy 13,1 km, • Kanał Postoli ński, • Kanał U śnicki • Kanał Juranda • Struga Orl ęca Jeziora Parlety i Kaniewskie poł ączone s ą z jeziorem D ąbrówka Kanałem Kaniewskim o długo ści 11,6 km. Natomiast jezioro Sztumskie ł ączy z tym systemem kanał Biały Rów. System Kanału Kaniewskiego z wy żej wymienionymi jeziorami odwadnia obszar miasta oraz centraln ą i północn ą cz ęść gminy Sztum. Wody z zachodniej cz ęś ci powiatu sztumskiego, gmina Sztum, odprowadzane są bezpo średnio do Nogatu Kanałem Juranda lub po średnio Postoli ńsk ą Strug ą – dopływem Liwy. Struga Postoli ńska, rzeka uregulowana, do której wpływaj ą Kanał Postoli ński (o długo ści 3,4 km) i Kanał Graniczny ( o długo ści 4,4 km), wpływa do Starego Nogatu (fragment zwany tak że Star ą Liw ą) poza obszarem gminy. Kanał Juranda i Struga Orl ęca odwadniaj ą wschodni ą cz ęść gminy Sztum. Struga Orl ęca (o długo ści 5,3 km) wpada do Kanału Juranda poza obszarem gminy. Kanał Juranda biegnie wzdłu ż wschodniej granicy gminy Sztum, przepływaj ąc przez jezioro D ąbrówka i wpada do rzeki Nogat poza obszarem gminy w rejonie Malborka. Zachodni ą granic ą gminy na odcinku 4 km jest rzeka Wisła, a rzeka Nogat ogranicza obszar gminy od strony północno – zachodniej na odcinku ok. 10 km. W miejscu rozwidlenia si ę Wisły, na rzece Nogat w latach 1910-1917, powstała śluza żeglowna i wielki jaz, reguluj ący wprowadzanie wód wi ślanych do Nogatu. Obszar odwadniany przez Nogat obejmuje tereny skarpy wysoczyzny morenowej i tereny Żuławskie.

3.1.8 Melioracje Osuszanie terenów wywołuje niekorzystne skutki w środowisku przyrodniczym, mi ędzy innymi powoduje obni żenie poziomu wód gruntowych, w wyniku czego wysychaj ą studnie, przyspiesza równie ż spływ wód, zmniejszaj ąc retencj ę. Mokradła s ą naturalnym magazynem wody - wiosn ą przyjmują jej nadmiar i umo żliwiaj ą przes ączanie w gł ąb gleby oraz odnawianie zasobów wód gruntowych. S ą ponadto miejscem życia wielu gatunków ro ślin i zwierz ąt. Ł ąki jednoko śne s ą bogatsze w gatunki od ł ąk dwuko śnych. Na ł ąkach jednoko śnych gniazduje wiele gatunków ptaków, które wprowadzaj ą potomstwo przed koszeniem, wiele rzadkich ro ślin zakwita

26 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA i wydaje nasiona. Na dwuko śnych ł ąkach pierwszy pokos jest wcze śniej w trakcie koszenia gniazda ptaków są niszczone a ro śliny ścinane przed wydaniem nasion. Na terenie gminy został zaburzony pierwotny re żim wód powierzchniowych - stosunki wodne omawianego obszaru uległy wyra źnym antropogenicznym przeobra żeniom, spowodowanym regulacj ą rzek oraz g ęst ą sieci ą kanałów i rowów melioracyjnych.

Tabela 7 Zestawienie danych dotycz ących melioracji na obszarze gminy Sztum Wyszczególnienie gmina Sztum Długo ść rowów i cieków melioracyjnych 179,4 km W tym: 139,1 km cieki naturalne Powierzchnia drenowanych u żytków rolnych 3720 ha Stacje pomp odwadniaj ących 2 źródło: POS Gminy Sztum

3.2. Le śna przestrze ń produkcyjna Powierzchnia lasów na obszarze miasta i gminy Sztum w 2010 r. wynosiła 4813,9 ha, co stanowiło ok. 27,3% powierzchni ogólnej miasta i gminy. Nieomal cała powierzchnia lasów pozostaje w Zarz ądzie Pa ństwowego Gospodarstwa Le śnego – Nadle śnictwo Kwidzyn, le śnictwa Polanka, Wilki, Bemowo, Lisewo i Sarnowo. Kompleksy le śne wyst ępuj ą głównie w rejonie skarpy wysoczyzny morenowej, na zachód od miasta Sztum i szlaku komunikacyjnego Malbork – Sztum – Kwidzyn zarówno na obszarze gminy Sztum, jak i na obszarze sąsiedniej gminy Ryjewo. Ponadto, niewielkie kompleksy le śne wyst ępuj ą w południowej cz ęś ci gminy w obr ębach Nowa Wie ś i Barlewice (rejon fermy w Czerninie). Drzewostan lasów na terenie gminy Sztum to głównie nasadzenia powojenne, zakładane na gruntach porolnych, sosn ą. Drzewostan ten, jednorodny gatunkowo, odznacza się mał ą odporno ści ą na szkodniki.

27 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

Rysunek 4 Obszary le śne w gminie Sztum źródło: opracowanie własne

Na obszarach le śnych w gminie Sztum wyst ępuj ą lasy ochronne (glebochronne, wodochronne, nasienne itp.) głównie w cz ęś ci północnej kompleksu le śnego (obr ęby U śnice, Koniecwałd) oraz przy granicy południowej gminy (obr ęby Biała Góra, Zajezierze, Nowa Wie ś. Zakwalifikowane jako ochronne s ą tak że lasy znajduj ące si ę w rejonie fermy Czernin. Wszystkie lasy podlegaj ą ochronie prawnej zgodnie z ustaw ą o lasach (tekst jednolity z dnia 28 wrze śnia 1991 roku Dz.U.2011.12.59). W rozumieniu tej ustawy lasem jest grunt o zwartej powierzchni min 0,10 ha, pokryty ro ślinno ści ą le śną (uprawami le śnymi) drzewami lub krzewami oraz runem le śnym, lub przej ściowo jej pozbawiony; przeznaczony do produkcji le śnej, stanowi ący rezerwat przyrody lub wchodz ący w skład parku narodowego, wpisany do rejestru zabytków albo grunt zwi ązany z gospodark ą le śną, zaj ęty pod wykorzystywanie dla potrzeb gospodarki le śnej: budynki i budowle, urz ądzenia melioracji wodnych, linie podziału przestrzennego lasu, drogi le śne, tereny pod liniami energetycznymi, szkółki le śne, miejsca składowania drewna, a tak że wykorzystywany na parkingi le śne i urz ądzenia turystyczne. Na gruntach bezpo średnio administrowanych przez Nadle śnictwo Kwidzyn, w gminie Sztum znajduj ą si ę 3 rezerwaty przyrody.

28 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

Tabela 8 Powierzchnia lasów na terenie miasta i gminy Sztum Jednostk 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 a miary LE ŚNICTWO WSZYSTKICH FORM WŁASNO ŚCI Powierzchnia gruntów le śnych ogółem ha 4778,8 4782,2 4834,4 4819,0 4819,1 4805,5 4812,8 4811,4 4813,9 lasy ogółem ha 4649,7 4652,7 4705,1 4689,5 4689,5 4675,8 4683,3 4682,0 4684,0 lasy publiczne ha ------4546,3 lesisto ść w % % 25,70 25,70 26,00 25,90 25,90 25,80 25,90 25,90 25,90 grunty le śne publiczne ogółem ha 4642,4 4645,8 4693,0 4677,6 4677,7 4672,3 4675,1 4673,7 4676,2 grunty le śne publiczne Skarbu ha Pa ństwa 4641,4 4644,8 4692,0 4676,6 4676,7 4671,3 4674,1 4672,7 4673,2 grunty le śne publiczne Skarbu Pa ństwa w zarz ądzie Lasów ha Pa ństwowych 4634,4 4634,8 4676,0 4660,6 4660,7 4661,3 4661,1 4662,7 4663,2 grunty le śne prywatne ha 136,4 136,4 141,4 141,4 141,4 133,2 137,7 137,7 137,7 Powierzchnia gruntów niele śnych zalesionych i przeznaczonych do zalesienia zalesienia ogółem ha 63,2 5,1 41,2 0,0 0,0 0,0 6,0 6,4 4,0 zalesienia lasy publiczne ogółem ha 49,0 0,0 41,2 0,0 0,0 0,0 6,0 6,4 4,0 zalesienia lasy publiczne Skarbu ha Pa ństwa 49,0 0,0 41,2 0,0 0,0 0,0 0,0 0,4 0,0 zalesienia lasy publiczne Skarbu Pa ństwa w zarz ądzie Lasów ha Pa ństwowych 49,0 0,0 41,2 0,0 0,0 0,0 0,0 0,4 0,0 zalesienia lasy prywatne ogółem ha 14,2 5,1 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 grunty niele śne przeznaczone do ha zalesienia ogółem 8,1 40,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 grunty niele śne przeznaczone do zalesienia w zarz ądzie Lasów ha Pa ństwowych 8,1 40,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 LASY NIESTANOWI ĄCE WŁASNO ŚCI SKARBU PA ŃSTWA Powierzchnia gruntów le śnych ogółem ha 137,40 137,40 142,40 142,40 142,40 134,20 138,70 138,70 140,70 lasy ogółem ha 137,40 137,40 142,40 142,40 142,40 134,20 138,70 138,70 140,70 grunty le śne prywatne ogółem ha 136,40 136,40 141,40 141,40 141,40 133,20 137,70 137,70 137,70 grunty le śne prywatne osób ha fizycznych 136,40 136,40 141,40 141,40 141,40 133,20 137,70 137,70 137,70 grunty le śne gminne ogółem ha 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 3,00 grunty le śne gminne lasy ogółem ha 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 3,00 Odnowienia i zalesienia ogółem ogółem ha 14,2 5,1 0,0 0,0 0,0 0,0 6,9 6,0 4,0 lasy prywatne ha 14,2 5,1 0,0 0,0 0,0 0,0 0,9 0,0 0,0 lasy gminne ha 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 6,0 6,0 4,0 zalesienia ogółem ha 14,2 5,1 0,0 0,0 0,0 0,0 6,0 6,0 4,0 lasy prywatne ha 14,2 5,1 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 lasy gminne ha 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 6,0 6,0 4,0 źródło: GUS, 2002-2010

Regionalizacja geobotaniczna oraz potencjalna ro ślinno ść naturalna obszaru Opracowana przez J. Matuszkiewicza regionalizacja geobotaniczna to zhierarchizowany, wedle okre ślonych reguł, podział przestrzeni geograficznej dokonany ze wzgl ędu na zró żnicowanie szaty ro ślinnej. Według niej gmina Sztum le ży w Prowincji Środkowoeuropejskiej w dwóch ró żnych Podprowincjach.

29 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA wschodnia cz ęść gminy zachodnia cz ęść gminy Prowincja Środkowoeuropejska Prowincja Środkowoeuropejska Podprowincja Południowobałtycka Podprowincja Środkowoeuropejska Wła ściwa Dział Pomorski Dział Mazowiecko – Poleski Kraina Wschodniopomorska Poddział Mazowiecki Podkraina Wschodniopomorska Wła ściwa Kraina Chełmi ńsko – Dobrzy ńska Okr ęg Kwidzy ńsko- Mor ąski Okr ęg Doliny Dolnej Wisły Podokr ęg Kwidzy ńsko- Iławski Podokr ęg Ryjewski

Poj ęcie potencjalnej ro ślinno ści naturalnej natomiast, rozumie si ę jako hipotetyczny stan ro ślinno ści, opisany fitosocjologicznymi jednostkami zbiorowisk ro ślinnych, jaki mógłby by ć osi ągni ęty na drodze naturalnej sukcesji pierwotnej lub wtórnej, gdyby oddziaływania człowieka zostały wyeliminowane, a wła ściwa dla danego regionu ro ślinno ść mogła w pełni wykorzysta ć mo żliwo ści stwarzane przez zró żnicowane siedliska. Wschodni ą cz ęść gminy stanowi ą w przewa żaj ącej wi ększo ści eutroficzne lasy li ściaste, gr ądy subatlantyckie, serii żyznej. Uzupełnienie stanowi ą higrofilne lasy li ściaste, ł ęgi ni żowe, a dokładniej ni żowy ł ęg jesionowo- olszowy. Zachodnia cz ęść gminy to lasy szpilkowe, z grupy borów sosnowych, konkretnie kontynentalne bory mieszane sosnowo- d ębowe oraz suboceaniczne bory sosnowe. Uzupełnienie stanowi ą eutroficzne lasy li ściaste, gr ądy subatlantyckie, serii ubogiej oraz higrofilne lasy li ściaste, ł ęgi ni żowe, ni żowy ł ęg jesionowo- olszowy.

Rysunek 5 Struktura gatunkowa drzew RDLP w Gda ńsku w 2008 r. Ol – olcha, Brz- brzoza, Db- d ąb, Bk- buk, So – sosna, Św- świerk źródło: www.gdansk.lasy.gov.pl

3.3. Rolnicza przestrze ń produkcyjna Gruntami rolnymi w rozumieniu ustawy o ochronie gruntów rolnych i le śnych (Dz.U. 2004 Nr 121, poz. 1266 z pó źniejszymi zmianami) s ą : • okre ślone w ewidencji gruntów jako u żytki rolne; • pod stawami rybnymi i innymi zbiornikami wodnymi, słu żą cymi wył ącznie dla potrzeb rolnictwa; • pod wchodz ącymi w skład gospodarstw rolnych budynkami mieszkalnymi oraz innymi budynkami i urz ądzeniami słu żą cymi wył ącznie produkcji rolniczej oraz przetwórstwu rolno-spo żywczemu;

30 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

• pod budynkami i urz ądzeniami słu żą cymi bezpo średnio do produkcji rolniczej uznanej za dział specjalny, stosownie do przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych i podatku dochodowym od osób prawnych; • parków wiejskich oraz pod zadrzewieniami i zakrzewieniami śródpolnymi, w tym równie ż pod pasami przeciwwietrznymi i urz ądzeniami przeciwerozyjnymi; • pracowniczych ogrodów działkowych i ogrodów botanicznych; • pod urz ądzeniami: melioracji wodnych, przeciwpowodziowych i przeciwpo żarowych, zaopatrzenia rolnictwa w wod ę, kanalizacji oraz utylizacji ścieków i odpadów dla potrzeb rolnictwa i mieszka ńców wsi; • zrekultywowane dla potrzeb rolnictwa; • torfowisk i oczek wodnych; • pod drogami dojazdowymi do gruntów rolnych.

Według Powszechnego Spisu Rolnego 2010 w mie ście i gminie Sztum znajduje si ę 10 665 ha u żytków rolnych, co stanowi 60,6 % powierzchni ogólnej gminy. Dla porównania udział u żytków rolnych w województwie pomorskim w 2011 r. wynosił 50,6 %. W mie ście u żytki rolne zajmuj ą ok. 31,75 % powierzchni i na obszarze wiejskim jest to ok. 62,70 % powierzchni. Użytki rolne w poszczególnych obr ębach wiejskich w gminie Sztum wyst ępuj ą nierównomiernie. W obr ębach Biała Góra i U śnice stanowi ą uzupełnienie zagospodarowania le śnego, a w obr ębach Sztumskie Pole i Zajezierze powierzchnia u żytków rolnych nie przekracza 50% obszaru. Natomiast w obr ębach Polaszki i Michorowo udział u żytków rolnych przekracza 90% powierzchni ogólnej. Warunki przyrodnicze w gminie Sztum s ą korzystne dla rolnictwa. Wyst ępuj ą tu przede wszystkim dobre warunki glebowe. Grunty rolne II – III klasy bonitacyjnej dominuj ą w obr ębach Polaszki i Michorowo oraz w obr ębach Gronajny i Pietrzwałd. Ponadto znaczny udział gruntów rolnych II – III klasy bonitacyjnej wyst ępuje w obr ębach Go ściszewo, Koniecwałd, Ko ślinka, Zajezierze i Barlewice. (Udział gruntów II klasy jest niewielki) Na obszarze gminy Sztum wyst ępuj ą tak że kompleksy gleb V i VI klasy bonitacyjnej, które w zasadzie powinny by ć wył ączone z u żytkowania rolniczego i przeznaczane np. pod zalesienie. Grunty rolne podlegaj ą ochronie prawnej zgodnie z ustaw ą o ochronie gruntów rolnych i le śnych.

Tabela 9 Powierzchnia u żytków rolnych w ha w mie ście i gminie Sztum w latach 2002-2012 2002 2012

Użytki rolne ogółem 11041 10791

MIASTO 135 141

OBSZAR WIEJSKI 10906 10650

Grunty orne 9540 9045 MIASTO 104 110 OBSZAR WIEJSKI 9436 8935 Sady ogółem 105 171 MIASTO 2 2 OBSZAR WIEJSKI 103 169 Łąki ogółem 860 819 MIASTO 14 14 OBSZAR WIEJSKI 846 805 Pastwiska ogółem 536 756 31 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

MIASTO 15 15 OBSZAR WIEJSKI 521 741 źródło: dane z roku 2002 GUS, dane z roku 2012 Starostwo Powiatowe w Sztumie

3.4. Stan środowiska przyrodniczego 3.4.1. Przekształcenia powierzchni ziemi i zagro żenie wyst ępowania masowych ruchów ziemi Na terenie gminy Sztum wyst ępuj ą tereny zdegradowane powierzchniowo, które s ą wynikiem eksploatacji surowców mineralnych. Cz ęść tych terenów została zrekultywowana , np. tereny po eksploatacji kredy jeziornej i torfu w miejscowo ściach Postolin – Cygusy zostały całkowicie zrekultywowane w kierunku rolnym. Wyrobiska w Sztumskim Polu zwi ązane z eksploatacj ą piasku zostały zrekultywowane w kierunku le śnym i wodnym. Zło że glin w Nowej Wsi wykorzystywane było na potrzeby funkcjonowania cegielni, gdy w latach 90-tych cegielnia została zlikwidowana, na terenie tzw. kopalni wła ściwej powstało gminne składowisko odpadów. Kilka wyrobisk pozostałych po eksploatacji piasku i żwiru w Nowej Wsi nie zostało zrekultywowanych. Zgodnie z map ą osuwisk i obszarów predysponowanych do wyst ępowania ruchów masowych w gminie Sztum (str.111) opracowanej przez Pa ństwowy Instytut Geologiczny na terenie gminy Sztum znajduj ą si ę osuwiska istniej ące oraz obszary predysponowane do wyst ępowania ruchów masowych, które równie ż zostały przedstawione na zał ączniku graficznym do studium.

3.4.2. Zagro żenia stanu powietrza atmosferycznego Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Gda ńsku opracował ROCZN Ą OCEN Ę JAKO ŚCI POWIETRZA W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM, RAPORT ZA ROK 2011. Obszar województwa został podzielony na dwie strefy: Aglomeracj ę trójmiejsk ą (w skład której wchodzi Gda ńsk, Gdynia, Sopot) i Stref ę pomorsk ą (pozostała cz ęść województwa). W ocenie prowadzonej pod k ątem spełnienia kryteriów ustanowionych w celu ochrony zdrowia uwzgl ędnia si ę: dwutlenek siarki SO 2, dwutlenek azotu NO 2, tlenek w ęgla CO, benzen C 6H6, ozon O 3, pył PM10, ołów Pb w PM10, arsen As w PM10, kadm Cd w PM10, nikiel Ni w PM10, benzo(a)piren BaP w pyle PM10, pył PM2,5. W ocenie dokonywanej pod k ątem spełnienia kryteriów odniesionych do ochrony roślin obejmuj ą: dwutlenek siarki

SO 2, tlenki azotu NO x, ozon O 3. Strefa pomorska w zdecydowanej wi ększo ści wy żej wymienionych kryteriów uzyskała klas ę „A”, czyli st ęż enia zanieczyszcze ń poni żej poziomu dopuszczalnego oraz próba utrzymania najlepszej jako ści powietrza zgodnej ze zrównowa żonym rozwojem. Ni ższe klasy strefa pomorska uzyskała za: • niedotrzymane poziomy dla pyłu PM10 - klasa „C” – okre ślenie obszarów przekrocze ń poziomów dopuszczalnych, opracowanie programu ochrony powietrza POP w celu osi ągni ęcia odpowiednich poziomów dopuszczalnych substancji w powietrzu (je śli POP nie był uprzednio opracowany), kontrolowanie st ężeń zanieczyszczenia na obszarach przekrocze ń i prowadzenie działa ń maj ących na celu obni żenie st ęż eń przynajmniej do poziomów dopuszczalnych; • niedotrzymane poziomy docelowe (2013 r.) benzo(A)pirenu – klasa „C” - okre ślenie obszarów przekrocze ń poziomów dopuszczalnych, opracowanie programu ochrony powietrza POP w celu osi ągni ęcia odpowiednich poziomów dopuszczalnych substancji w powietrzu (je śli POP nie był uprzednio opracowany), kontrolowanie st ęż eń zanieczyszczenia na obszarach przekrocze ń i prowadzenie działa ń maj ących na celu obni żenie st ęż eń przynajmniej do poziomów dopuszczalnych;

32 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

• niedotrzymane poziomy dla ozonu w przypadku celów długoterminowych (2020 r.) – klasa „D2” – poziom powy żej poziomu celu długoterminowego;

3.4.3. Klimat akustyczny – hałas i wibracje Hałas Według Centralnego Instytutu Ochrony Pracy – Pa ństwowego Instytutu Badawczego hałasem przyj ęto okre śla ć wszelkie niepo żą dane, nieprzyjemne, dokuczliwe, uci ąż liwe lub szkodliwe d źwi ęki oddziałuj ące na narz ąd słuchu i inne zmysły oraz cz ęś ci organizmu człowieka. Hałas słyszalny to d źwi ęki o cz ęstotliwo ściach od ok. 16 Hz do 16 000 Hz. Według ustawy Prawo ochrony środowiska ochrona przed hałasem polega ć ma na zapewnieniu jak najlepszego stanu akustycznego środowiska poprzez utrzymanie poziomu hałasu poni żej dopuszczalnego lub co najmniej na tym poziomie oraz zmniejszanie poziomu hałasu co najmniej do dopuszczalnego, gdy nie jest on dotrzymany. Hałas mo żna podzieli ć na komunalny (wyst ępuj ący w budynkach mieszkalnych, szczególnie wielorodzinnych i w obiektach u żyteczno ści publicznej) , przemysłowy i komunikacyjny. Na obszarze miasta i gminy Sztum brak jest pomiarów hałasu. Natomiast na drodze krajowej nr 55 prowadzone s ą badania ruchu, badania takie s ą te ż prowadzone na drogach wojewódzkich. Wielko ść ruchu na drodze krajowej pozwala stwierdzi ć, że droga stanowi du żą uci ąż liwo ść dla otaczaj ącej zabudowy mieszkaniowo – usługowej i innych obiektów chronionych. Wielko ść ruchu na drogach wojewódzkich jest du żo mniejsza, a co za tym idzie uci ąż liwo ść z tym zwi ązana jest te ż du żo mniejsza dla otoczenia. Sytuacja na pewno ulegnie poprawie po wybudowaniu planowanej wschodniej obwodnicy miasta Sztumu, przez okolice Czernina i Barlewice. Przebiegaj ące przez obszar miasta i gminy trasy kolejowe nie powoduj ą znacz ących uci ąż liwo ści dla obszarów chronionych, nie koliduj ą z ochron ą środowiska. Fragment obszaru gminy, w okolicach wsi Go ściszewo znajduje si ę w zasi ęgu uci ąż liwo ści hałasu lotniska wojskowego w Królewie Malborskim. Według Rozporz ądzenia Ministra Środowiska w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu izofona poziomu hałasu 60 dB/A stanowi norm ę graniczn ą dla terenów zabudowy mieszkaniowej.

Wibracje Źródła wibracji mo żna podzieli ć na dwa główne rodzaje: wibracje pochodz ące od pojazdów, narz ędzi i urz ądze ń, wibracje przenoszone z podło ża, np. z drgaj ących platform, podłóg, siedze ń w pojazdach mechanicznych itp. Szkodliwo ść wibracji zale ży od wielko ści nat ęż enia źródła charakteru zmian, w czasie oraz długotrwało ści działania. Na wibracje nara żony jest ka żdy człowiek zarówno w pracy jak i w życiu codziennym. Wibracje i wstrz ąsy, podobnie jak hałas, przenoszone s ą przez wzbudzone do drga ń konstrukcje budynków mieszkalnych. Skutkiem oddziaływania wibracji na człowieka s ą zmiany w układzie nerwowym, kr ąż enia, narz ądach ruchu oraz układzie pokarmowym. Dlatego te ż wibracje nale ży zmniejsza ć lub likwidowa ć w miejscach ich powstawania m.in. poprzez zmiany w konstrukcji aparatury i maszyn, stosowanie elastycznych podło ży (guma, korek), ekranów tłumi ących wibracje itp.

33 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

3.4.4. Zagro żenia i stan wód Wody powierzchniowe Badania stanu jako ści wód powierzchniowych prowadzone przez WIO Ś w Gda ńsku na rzece Biały Rów poni żej Sztumu (2006) wykazały jej zły stan (klasa V), głownie ze wzgl ędu na wysoki poziom substancji organicznych i biogennych. Wody jeziora D ąbrówka monitorowano w 2004 r.. Stan sanitarny odpowiadała I klasie czysto ści, natomiast wysoka zawarto ść materii organicznej, azotu, fosforu i rozpuszczonych substancji organicznych zdecydowała o pozaklasowej czysto ści wód. Na potrzeby przeprowadzenia raportu o stanie środowiska 2010 przeprowadzonego przez WIO Ś w Gda ńsku przebadano stan ekologiczny, chemiczny i ogólny Jednolitych Cz ęści Wód jeziora Zajezierskiego: • powierzchnia 46,7 ha, • obj ęto ść 3441,9 tys. m3, • średnia gł ęboko ść jeziora 6,9 m, • współczynnik Schindlera <2, • typ biotyczny 2a, • stan biotyczny klasa jako ści – III klasa, • stan fizykochemiczny – poni żej dobrego, • stan ekologiczny – umiarkowany, Według oceny stopnia eutrofizacji komunalnej jezioro Zajezierskie nie znajduje si ę w obszarze zanieczyszczonym lub zagro żonym zanieczyszczeniami powodowanymi przez zwi ązki azotu ze źródeł rolniczych. Znajduje si ę jednak w obszarze wra żliwym na eutrofizacj ę wywołan ą zanieczyszczeniami pochodz ącymi ze źródeł komunalnych. Wska źnikami branymi pod uwag ę przy ocenie stopnia eutrofizacji były: chlorofil „a”, EMSI – warto ść indeksu makrofitowego, OIJ – warto ść indeksu okrzemkowego, fosfor całkowity, azot całkowity i przezroczysto ść wód. W wyniku oceny w jeziorze Zajezierskim stwierdzono przekroczenie warunków granicznych i zakwalifikowano wody do zagro żonych eutrofizacj ą. Zagro żeniami jako ści wód powierzchniowych mog ą by ć w tym przypadku:

• potencjalna mo żliwo ść niekontrolowanych wycieków z nieszczelnych zbiorników bezodpływowych, • zrzut nieoczyszczonych ścieków z terenu gminy, • dopływ ścieków spoza gminy, • spływ powierzchniowy zanieczyszcze ń typu rolniczego ułatwiony przez rze źbę terenu i g ęst ą sie ć rowów melioracyjnych.

Wody podziemne WIO Ś w Gda ńsku w 2010 r. w ramach monitoringu regionalnego przebadał uj ęcie miejskie wód podziemnych (przy ul. Kochanowskiego) w Sztumie. Badanie wykonano dnia 13.10.2010r. Stan chemiczny wód/ klas ę wody okre ślono na IV (słaby stan chemiczny wód), ze wzgl ędu na zawarto ść NH 4. Zagro żenia jako ści wód podziemnych spowodowane s ą najcz ęś ciej: intensywn ą upraw ą rolnicz ą oraz obecno ści ą du żych ferm, szczególnie tuczu trzody chlewnej oraz nieprawidłow ą gospodark ą ściekow ą, szczególnie przeciekami z nieszczelnych zbiorników bezodpływowych.

34 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

3.4.5. Zagro żenie powodziowe Zagro żenia powodziowe na obszarze gminy Sztum, tak jak na obszarze całego województwa Pomorskiego wi ążą si ę z trzema rodzajami powodzi : • powodziami opadowymi, powstaj ącymi z deszczu nawalnego, • powodziami zatorowymi, zwi ązanymi z rzek ą Wisł ą, • powodziami roztopowymi zwi ązanymi z Wisł ą i innymi wodami powierzchniowymi. Na terenie gminy Sztum zagro żenie powodziowe wyst ępuje głównie w rejonie rozwidlenia Wisły na Wisł ę i Nogat, na obszarze wsi Biała Góra i Piekło. Głównym zabezpieczeniem przeciwpowodziowym w tym rejonie jest wał wi ślany ograniczaj ący obszar zalewowy Wisły (na obszarze gminy długo ść tego wału wynosi ok. 4 km.). Stan wału jest dobry, bez podsi ąków. Natomiast teren zagro żony powodzi ą w rejonie Białej Góry i Piekła obejmuje powierzchni ę ok. 200 ha pomi ędzy wałem wi ślanym, a dawnym wałem przeciwpowodziowym znajduj ącym si ę po wschodniej stronie Nogatu. Na obszarze gminy Sztum funkcjonuj ą dwie stacje pomp odwadniaj ące obszary obni żeń terenowych. S ą to : przepompownia w Barlewiczkach odwadniaj ąca obszar o powierzchni ok. 100 ha, i przepompownia w Cygusach odwadniaj ąca obszar ok. 24 ha. Na rysunku studium naniesiono zgodnie ze studium ochrony przeciwpowodziowej, obszar który uwzgl ędnia przepływy o prawdopodobie ństwie wyst ąpienia p=1%. Ponadto na obszarach szczególnego zagro żenia powodzi ą nale ży stosowa ć zabezpieczenia chroni ące przed nadmiernymi szkodami, tj. dla racjonalnej gospodarki tych obszarów podj ąć działania nad opracowaniem planów miejscowych, zwi ększy ć zdolno ść retencyjn ą zlewni poprzez mał ą retencj ę zbiornikow ą, zalesienia (poza obszarem szczególnego zagro żenia powodzi ą), wła ściwe zabiegi agrotechniczne i melioracyjne, modernizowa ć na bie żą co źle funkcjonuj ące systemy melioracyjne. Oprócz tego w obszarach szczególnego zagro żenia powodzi ą zabrania si ę wykonywania robót oraz czynno ści utrudniaj ących ochron ę przed powodzi ą lub zwi ększaj ących zagro żenie powodziowe, w tym: • wykonywania urz ądze ń wodnych oraz budowy obiektów budowlanych nie zwi ązanych z ochron ą przeciwpowodziow ą; • sadzenia drzew lub krzewów, z wyj ątkiem plantacji wiklinowych na potrzeby regulacji wód oraz ro ślinno ści stanowi ącej element zabudowy biologicznej dolin rzecznych lub słu żą cej do wzmacniania brzegów, obwałowa ń lub odsypisk; • zmiany ukształtowania terenu, składowania materiałów oraz wykonywania innych robót, z wyj ątkiem robót zwi ązanych z regulacj ą lub utrzymywaniem wód, a tak z utrzymywaniem, odbudow ą, rozbudow ą lub przebudow ą wałów przeciwpowodziowych wraz z obiektami zwi ązanymi z nimi funkcjonalnie; • lokalizowania nowych przedsi ęwzi ęć mog ących znacz ąco oddziaływa ć na środowisko, gromadzenia ścieków, odchodów zwierz ęcych, środków chemicznych, a tak że innych materiałów, które mog ą zanieczy ści ć wody, prowadzenia odzysku lub unieszkodliwiania odpadów, w tym w szczególno ści ich składowania.

3.5. Stan dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej 3.5.1. Zasoby dziedzictwa i krajobrazu kulturowego Dziedzictwo kulturowe to zasób rzeczy nieruchomych i ruchomych wraz ze zwi ązanymi z nimi warto ściami duchowymi, zjawiskami historycznymi i obyczajowymi danego obszaru, uznawany za godny ochrony prawnej dla dobra społecznego i jego rozwoju oraz przekazania nast ępnym pokoleniom z uwagi na warto ści 35 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA historyczne, patriotyczne, religijne, naukowe i artystyczne. Dziedzictwo kulturowe ma znaczenie dla tożsamo ści, ci ągło ści rozwoju społecznego, politycznego i kulturalnego, upami ętniania zdarze ń, kultywowania poczucia pi ękna oraz wspólnoty cywilizacyjnej.

Zabytek - według Ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami to rzecz (nieruchomo ść , np. budynek, cmentarz lub krajobraz kulturowy albo rzecz ruchoma, np. dzieło sztuki u żytkowej, obraz, rze źba, znalezisko archeologiczne) lub zespół rzeczy, które s ą dziełem człowieka lub s ą zwi ązane z jego działalno ści ą i stanowi ą świadectwo minionej epoki b ądź zdarzenia, a które powinny by ć zachowane ze wzgl ędu na swoj ą warto ść artystyczn ą, naukow ą i historyczn ą. Zabytkami nieruchomymi s ą krajobrazy kulturowe, układy urbanistyczne, ruralistyczne, zespoły budowlane, dzieła architektury i budownictwa, dzieła budownictwa obronnego, obiekty techniki, cmentarze, parki, ogrody i inne formy zieleni zaprojektowanej, tak że miejsca upami ętniaj ące wydarzenia historyczne, b ądź działalno ść wybitnych osobisto ści lub instytucji . Zabytkami nieruchomymi s ą tak że stanowiska archeologiczne. Formami ochrony prawnej zabytków s ą wpisy do rejestru zabytków, wpisy do ewidencji gminnej zabytków, uznanie za pomnik historii, utworzenie parku kulturowego, ustalenia ochrony w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego albo w decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego, decyzji o warunkach zabudowy, decyzji o zezwoleniu na realizacj ę inwestycji drogowej, decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej lub decyzji o zezwoleniu na realizacj ę inwestycji w zakresie lotniska u żytku publicznego. Obecnie obowi ązuje podział na: • zabytki nieruchome – nieruchomo ść , jej cz ęść lub zespół nieruchomo ści, • zabytki ruchome – rzecz ruchoma, jej cze ść lub zespół rzeczy ruchomych, • zabytki archeologiczne - zabytek nieruchomy b ędący powierzchniow ą, podziemn ą lub podwodn ą pozostało ści ą egzystencji i działalno ści człowieka, zło żon ą z nawarstwie ń kulturowych i znajduj ących si ę w nich wytworów b ądź ich śladów albo zabytek ruchomy, b ędący tym wytworem. Zabytkiem przyrody okre śla si ę najcz ęś ciej szczególnie cenne drzewo, grup ę drzew (park, las, alej ę, skwer lub inn ą form ę zieleni komponowanej itp.) lub głaz narzutowy.

Wszystkie zabytki ł ącznie (z dziedziny budownictwa, rzemiosła, sztuki, archeologii i zabytki przyrody) stanowi ą zasoby dziedzictwa kulturowego.

Gmina Sztum posiada Program opieki nad zabytkami na lata 2009-2012, który został przyj ęty uchwał ą Nr XXXV/259/09 Rady Miejskiej w Sztumie z dnia 27 marca 2009r.

Rys historyczny gminy Sztum Na terenach nadwi śla ńskich osadnictwo istniało ju ż w okresie neolitu. Przez ziemie te przebiegały szlaki handlowe ku Wielkopolsce i na Śląsk. Jako szlak komunikacyjny wykorzystywana była przede wszystkim rzeka Wisła, a miejsce jej rozwidlenia na Leniwk ę i Nogat miało przez stulecia znaczenie strategiczne (obecnie rejon wsi Biała Góra i Piekło w gminie Sztum). W tym miejscu Wisła była prawdopodobnie bardzo rozgał ęziona. Nast ępowały tam cz ęste zmiany ukształtowania doliny rzeki i biegu licznych jej rozgał ęzie ń, powodowane siłami przyrody, a tak że działalno ści ą człowieka. We wczesnym średniowieczu dzisiejszy obszar miasta i gminy Sztum znajdował si ę w zasi ęgu dawnej krainy historycznej nazywanej Pomezani ą. Na ziemi tej przenikało si ę osadnictwo pruskie i polskie. 36 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

W rejonie rozwidlenia Wisły na Leniwk ę i Nogat, prawdopodobnie na wyspie Sci ąrz, istniał wówczas gród , który do 1236 r. był siedzib ą kasztelanii obejmuj ącej Wielkie Żuławy i siedzib ę misyjnego biskupstwa cystersa Chrystiana. Natomiast na wyspie otoczonej wodami dzisiejszych jezior Sztumskiego (nazywanego tak że Zajezierskim) i Barlewickiego, prawdopodobnie na trasie l ądowego szlaku handlowego, we wczesnym średniowieczu, istniał gród obronny Stumo. Gród ten był o środkiem ziemi Aliem, wchodz ącej w skład Pomezanii. Został zburzony w czasie podboju tych ziem przez Krzy żaków. Ziemia Pomezan podbita została przez Krzy żaków w pierwszej połowie XIII w. (1236 r.). Wło ści Aliem weszły wówczas w skład komturstwa (okr ęg odpowiadaj ący powiatowi) dzierzgo ńskiego, potem prabuckiego a od ko ńca XIII w. - malborskiego. W 1333 r. wył ączono z wło ści Aliem mniejsz ą jednostk ę administracyjn ą zwan ą wójtostwem, które obejmowało swoim zasi ęgiem wi ększ ą cz ęść pó źniejszego powiatu sztumskiego. Wójtostwo to podlegało bezpo średniej władzy Wielkiego Mistrza Zakonu Krzy żackiego. Gród Zantyr, w okresie panowania krzy żackiego, funkcjonował jako jeden z zamków w stworzonym systemie obronnym dolnej Wisły i Żuław. System ten opierał si ę na zamkach le żą cych wzdłu ż Wisły na przemian na jej prawym i lewym brzegu (Gniew – Kwidzyn – Nowe – Grudzi ądz – Świecie). Trójk ąta żuławskiego broniły zamki w Malborku i Tczewie oraz Zantyr. Gród Zantyr odegrał pewn ą rol ę jeszcze w czasie wojny trzynastoletniej, zanim został zburzony przez Krzy żaków. W miejscu zburzonego grodu Stumo, na wyspie, Krzy żacy zało żyli folwark, a na s ąsiedniej wyspie, w latach 1326 – 1331 zbudowali zamek pełni ący funkcj ę przyczółka osłaniaj ącego od południa twierdz ę malborsk ą. Zamek w Sztumie funkcjonował równie ż jako letnia rezydencja Wielkiego Mistrza Zakonu Krzy żackiego. W XV w. zało żono tu zwierzyniec. Po wzniesieniu zamku, dawny folwark pełnił funkcj ę podzamcza, które otoczono murami. Prawa miejskie nadał Sztumowi Wielki Mistrz Michael Kuchmaister von Sternberg w 1416 r. Do roku 1514 miastem zarz ądzali wójtowie podlegli bezpo średnio Wielkiemu Mistrzowi w Malborku. Potem prawa do zarz ądzania miastem wykupili mieszczanie. Po wojnie trzynastoletniej, zako ńczonej pokojem w Toruniu w 1466 r. ziemia Krzy żacka przekształcona została w dobra królewskie. W skład Prus Królewskich weszły Gda ńsk, Elbl ąg, Sztum, Malbork i Warmia. Równocze śnie utworzone zostało wówczas starostwo sztumskie, a starostowie rezydowali w zamku. W roku 1553 król Polski Zygmunt August potwierdził przywilej lokacyjny miasta Sztumu nadany przez Krzyżaków, dodaj ąc przywilej organizowania drugiego jarmarku. W tym czasie wybudowany został w Sztumie ratusz (lub rozbudowany). Sztum stał si ę miejscem posiedze ń szlacheckich s ądów ziemskich, a od pocz ątku XVI w. odbywały si ę w Sztumie sejmiki szlacheckie. Reformacja na ziemi sztumskiej zyskała wielu zwolenników. W 1570 r. Zygmunt August pozwolił na swobodne wyznawanie wiary protestanckiej. W Sztumie protestanci otrzymali wówczas ko ściół Św. Ducha, który w niedługim czasie zmuszeni byli zwróci ć katolikom. Nabo żeństwa ich odbywały si ę od tej pory w ratuszu. W latach 1626 - 29 na Pomorze najechali Szwedzi. Najazd ten zako ńczył si ę rozejmem, w wyniku którego Szwedzi zaj ęli cz ęść Pomorza. Szwedzi umocnili swe pozycje w kluczowych punktach delty Wisły w tym równie ż na M ątawskim Cyplu, poło żonym w rejonie rozwidlenia Wisły na Leniwk ę i Nogat. W ten sposób skutecznie blokowali żeglug ę na Wi śle, a ż do zawarcia rozejmu w 1629 r. w Starym Targu. W roku 1635, w Sztumskiej Wsi, rozejm został przedłu żony za zwrot cz ęś ci zagarni ętych przez Szwedów ziem. Ponownie Szwedzi uderzyli na Prusy Królewskie w 1656 r. Sztum był okupowany przez Szwedów do 1660 r. (pokój w Oliwie). Z okresu wojen szwedzkich pozostały na ziemi sztumskiej ślady sza ńców, natomiast nie istniej ą umocnienia na cyplu M ątawskim. 37 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

Wiek XVII to znaczne zubo żenie miasta. Spowodowało go wprowadzenie gospodarki folwarczno – pa ńszczy źnianej i wojny szwedzkie. Równocze śnie nast ępowało znaczne ograniczenie rynku wewn ętrznego i zwi ązany z tym zastój w gospodarce. W 1639 r. miasto oddano na sze ść lat w sekwestr elektorowi brandenburskiemu. W XVII w. miasto strawiły trzy pożary, ostatni z nich w 1683 r. zniszczył miasto doszcz ętnie. Mieszczanin Peter Mogge oddał swój dom przy rynku gminie ewangelickiej na odprawianie modłów. Dom ten pełnił równie ż funkcj ę ratusza. Peter Mogge podarował równie ż miastu na cmentarz teren poło żony na przedmie ściu. W 1767 r. potwierdzony został ponownie przywilej lokacyjny miasta Sztumu przez króla Stanisława Augusta. Po rozbiorze Polski w 1772 r. ziemia sztumska znalazła si ę pod władaniem Prus i weszła w skład Regencji Kwidzy ńskiej. W 1818 r. w ramach regencji powstaje sztumski. Nast ępuje uwłaszczenie wsi i maj ątków. W 1818 r. wzniesiono na rynku w Sztumie kościół ewangelicki, natomiast w 1835 przeprowadzono rozbiórk ę murów miejskich. W drugiej połowie XIX wieku ukształtował si ę zachowany do dzisiaj układ przestrzenny dwóch przedmie ść miasta Sztumu: wschodniego i zachodniego. Rozwojowi miasta sprzyjało w tym czasie uruchomienie linii kolejowej Malbork – Kwidzyn (1880). W Sztumie, w 1885 r. znajdował si ę Urz ąd Pocztowy II klasy, szkoły pa ństwowa i prywatna, s ąd obwodowy, dwa ko ścioły katolicki i ewangelicki oraz synagoga, a zamek był siedzib ą radcy ziemia ńskiego i urz ędu poborczego.

Rysunek 6 Miasto Sztum w 1906 r. Źródło: Archiwalne Mapy Pomorza Gda ńskiego

W latach dziewi ęć dziesi ątych XIX w. wykonano instalacj ę wodoci ągow ą do poboru wody z jeziora Sztumskiego i odwiert gł ębinowy na rynku. Instalacj ę wodoci ągow ą dla całego miasta z wie żą ci śnie ń wykonano w 1913 r. Kanalizacj ę wykonano w mie ście w 1914 r.. Natomiast dopiero w 1924 r miasto zostało wyposa żone w instalacj ę elektryczn ą. Po I wojnie światowej, w wyniku plebiscytu, ziemia sztumska pozostała przy pa ństwie niemieckim.

38 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

Powiat sztumski stał si ę wówczas powiatem poło żonym przy granicy z Polsk ą (przez Wisł ę) i z Wolnym Miastem Gda ńsk (przez Nogat). W latach dwudziestych XX wieku został zbudowany w Sztumie istniej ący do dzisiaj Zakład Karny, oraz zespół koszar wojskowych; a w latach trzydziestych Sztum ogłoszono miastem emerytów i rencistów powracaj ących z Rzeszy. Dla nich, na obrze żach miasta, wybudowano równie ż obecnie istniej ące osiedle małych substandardowych domów tzw. „Siedlungi”. Po II wojnie światowej, po 173 latach przynale żno ści do Niemiec, Sztum powrócił do Polski. Do roku 1975 Sztum był siedzib ą powiatu sztumskiego nale żą cego do województwa gda ńskiego. W czasie działa ń wojennych miasto zostało zniszczone w ok. 50 % (zabudowa miasta wokół rynku, zakłady pracy i urz ądzenia komunalne). Po wojnie miasto i zakłady pracy odbudowano, wzniesiono nowe bloki mieszkalne, zaadaptowano pruskie koszary na szpital, zało żono du ży stadion sportowy, uruchomiono powiatowy dom kultury, kino, bibliotek ę, kilka szkół i szereg placówek handlowych. Po II wojnie światowej, dawne dwory i folwarki stały si ę siedzibami Pa ństwowych Gospodarstw Rolnych. W Czerninie została zbudowana tuczarnia trzody chlewnej na 30 000 tuczników w technologii bez ściółkowej. Ponadto na terenie obecnej gminy Sztum istniały nieliczne zakłady przetwórcze produktów rolnych jak: olejarnia (Czernin) i gorzelnie, oraz zakłady wydobywcze złó ż surowców mineralnych np. cegielnie. W wyniku reformy administracyjnej w 1975 r. zlikwidowano powiaty, a miasto i gmina Sztum znalazły si ę w utworzonym wówczas województwie elbl ąskim. Od tego czasu miasto Sztum pełni funkcj ę lokalnego o środka administracyjnego, gospodarczego i usługowego a tak że o środka turystycznego. W latach osiemdziesi ątych, na obszarze miasta funkcjonowały nast ępuj ące wi ększe zakłady pracy: Zakład Karny i zwi ązane z nim zakłady przemysłu metalowego i odzie żowego, zakłady papiernicze, mleczarnia, bazy transportowe oraz bazy magazynowe i budownictwa rolniczego. Natomiast na obszarze gminy podstawow ą funkcj ą była w dalszym ci ągu gospodarka rolna z du żym udziałem gospodarstw wielkoobszarowych.

Charakterystyka obecnej sytuacji Obecnie miasto i gmina Sztum tworz ą gmin ę miejsko – wiejsk ą i jest siedzib ą powiatu sztumskiego, w województwie pomorskim, z siedzib ą władz regionalnych w Gda ńsku. Miasto Sztum bierze swój pocz ątek od zało żenia tu obwarowanej rezydencji wiejskiej dostojników zakonu Krzy żackiego. Pomimo wzrostu znaczenia i rozwoju osady zabezpieczaj ącej potrzeby tej rezydencji, zachowuje swój prowincjonalny charakter przez nast ępne stulecia. Wiek XIX i pocz ątek XX wieku nie odmieniaj ą zasadniczo jego charakteru pomimo atrakcyjnego rozlokowania miasta pomi ędzy dwoma du żymi jeziorami i atrakcyjnej zabudowy miejskiej poza murami obwodowymi starego średniowiecznego miasta. Rozbudowa miasta przybiera na sile na przełomie wieków XIX i XX. Charakterystyczne jest to, że zabudowa z tego okresu to oprócz kamienic mieszcza ńskich, budowle o charakterze u żyteczno ści publicznej. Wzniesienie kilku hoteli i wykorzystywanie wielu innych domostw na kwatery o podobnej funkcji, świadczy o tym, że Sztum od zało żenia a ż do 1939 r. ma charakter miejscowo ści wypoczynkowej. Pomimo, że miasto oddalone jest od wa żniejszych o środków administracyjnych i gospodarczych, jego architektura nie ma na sobie znamion prowincjonalizmu i co szczególnie godne podkre ślenia odznacza si ę w ogromnej liczbie przypadków czysto ści ą rozwi ąza ń stylistycznych. Tak wi ęc w obszarze miasta znajduj ą si ę

39 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA budowle gotyckie i neogotyckie, neoklasycystyczne i secesyjne, chocia ż wi ększo ść rozwi ąza ń stanowi zabudowa stylistycznie eklektyczna, charakterystyczna jednak na przełomie wieków XIX i XX nie tylko dla małych miast. Liczne przebudowania i rozbudowy prowadzone zwłaszcza na pocz ątku XX wieku w obr ębie starego miasta, powodowane potrzebami natury handlowej i gospodarczej w ogóle, s ą świadectwem przystosowywania zabudowy do wyst ępuj ących wówczas potrzeb, ale jednocze śnie za świadczaj ą o przykładaniu du żej wagi do warto ści estetycznych, czysto formalnych, a w ko ńcu do zachowania ładu urbanistycznego. Miasto Sztum, rozbudowuj ąc si ę z ró żnym nasileniem od okresu krzy żackiego, poprzez okresy polskiej i niemieckiej administracji, zachowało swoj ą zwart ą zabudow ę do roku 1945. Lecz zniszczenia zabudowy miejskiej nie powstały bynajmniej w wyniku działa ń wojennych lub jako skutek walk o Sztum, które nie miały miejsca. Zniszczenia te to efekt zupełnie nieodosobnionego wandalizmu żołnierzy radzieckich wkraczaj ących w 1945 roku na Pomorze. Wydaje si ę te ż, że usytuowanie pomnika po świ ęconego żołnierzom Armii Czerwonej na miejscu dokonanych przez nich zniszcze ń jest nieporozumieniem. Zniszczenia, o których mowa zasadniczo naruszyły zało żenie urbanistyczne miasta, w ten sposób, że poszczególne jego kwartały przestały spełnia ć swoj ą pierwotn ą funkcje. Dalsze zaniedbania i zaniechania powodowane warunkami ustrojowymi, a tak że dora źno ść rozwi ąza ń społecznych warunkowana racjami ideologicznymi, a nie rzeczywistymi potrzebami lokalnego społeczeństwa, spowodowała ostateczne przemieszanie ró żnych form architektonicznych, sytuowanych bez uzasadnie ń natury architektonicznej – czy urbanistycznej w ogóle. W ten sposób, obok zabudowy XIX – wiecznej lub na jej miejscu pobudowano bloki wielkopłytowe i wolnostoj ące konstrukcje bez stylistycznego zwi ązku z otoczeniem, naruszaj ące rytm istniej ącej architektury lub zało żenie urbanistyczne. Podobnie dokonano usytuowania bloków przy ulicy Mickiewicza, czy osiedla nad jeziorem. Natomiast osiedla Ró żane i Parkowe o nieco l żejszych formach architektonicznych, ni ż typowe blokowiska, w dalszym ci ągu nie zachowuj ą planu placu lub ulicy, powoduj ąc liczne problemy natury komunikacyjnej, usługowej czy handlowej. Nie reprezentuj ą równie ż zasadniczych warto ści estetycznych i podobnie jak wcze śniej wymieniane blokowiska zakłócaj ą naturalne krajobrazowe walory miasta. Konsekwencj ą tych, cz ęsto nieuzasadnionych wzgl ędami urbanistycznymi, krajobrazowymi, w ko ńcu ekonomicznymi rozwi ąza ń, jest rozci ągni ęcie sieci ciepłowniczej, energetycznej i wszystkich pozostałych mediów, zwi ększaj ące koszty ich utrzymania i eksploatacji, powoduj ąc istotne straty energetyczne, zwłaszcza, że źródła uzyskiwania energii cieplnej pozostaj ą w mie ście tradycyjne. Od 1945 r. poza nielicznymi próbami odbudowy budynków o charakterze mieszkalnym w obszarze przedwojennego miasta, zasadnicze problemy, mieszkańców rozwi ązywano poprzez budow ę wielo- mieszkaniowych bloków na gruntach wcze śniej niezabudowanych. Bez wzgl ędu na ocen ę celowo ści takich rozwi ąza ń, bardzo istotne znaczenie ma fakt, że w ten sposób nie do ko ńca zniszczono układ urbanistyczno – architektoniczny Starego Miasta, pozostawiaj ąc dalej niezabudowane parcele po XIX – wiecznej zabudowie. Zaznaczy ć te ż nale ży, że zasadniczo pozostał nienaruszony układ placów i ulic w obr ębie Starego Miasta, co jest du żą warto ści ą daj ącą w dalszym ci ągu mo żliwo ść przywrócenia miastu, chocia ż w cz ęś ci jego pierwotnego charakteru dokonuj ąc jego cz ęś ciowej restauracji. Podobnie istnieje mo żliwo ść rozwi ązania problemów komunikacyjnych bez ingerencji w porz ądek architektoniczny w obr ębie Starego Miasta. Wszystkie projekty programu rewitalizacji, w zakresie budowlano – inwestycyjnym, ekonomicznym i społecznym powinny zmierza ć do tworzenia miasta przyjaznego ludziom, poprzez rozwi ązania praktyczne i u żyteczne, zachowanie warto ści historycznych, kulturowych i naturalnych warto ści przyrodniczych i krajobrazowych.

40 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

Zasoby dziedzictwa i krajobrazu kulturowego Zdecydowana wi ększo ść miejscowo ści w gminie posiada długi rodowód historyczny, w przewadze średniowieczny. W wyniku przemian dziejowych jedynie w cz ęś ci z nich zachowały si ę czytelne do czasów obecnych historyczne układy przestrzenne . Do takich warto ściowych miejscowo ści nale ży zaliczy ć:

Barlewice Dawniej Barlewitz (niem.), znajduje si ę tam dworek poniemiecki, w którym mie ści si ę aktualnie gospodarstwo agroturystyczne. Barlewice to teren dawnego folwarku krzy żackiego Wargels. W wiekach pó źniejszych wybudowano tutaj około 1880 roku dwór, który zachował si ę do dzisiaj wraz z parkiem dworskim i zabudowaniami folwarku. W 1774 roku, kiedy to ziemie powiatu sztumskiego weszły w skład pa ństwa pruskiego wła ścicielem dóbr został Jacob Muench. W 1874 roku wła ścicielem folwarku był kapitan D. Hugo Philipsem. Do dzi ś na terenie dawnego cmentarza ewangelickiego w Sztumie wznosi si ę kaplica grobowa rodziny Philipsem. W 1924 roku majątek był w r ęku niejakiego Ortmanna z Górek, a w 1934 roku gospodarza rolnego z Czernina Gottlieba Sender. Ostatnim posiadaczem maj ątku w Barlewicach, do 1945 roku był tutejszy gospodarz Artur Kerber. Po wojnie dwór i folwark przej ęło Pa ństwowe Gospodarstwo Rolne.

Rysunek 7 Barlewice w 1906 r. Źródło: Archiwalne Mapy Pomorza Gda ńskiego

Biała Góra Dawna osada słowia ńska poło żona w pobli żu rozwidlenia Wisły na Leniwk ę i Nogat, jest miejscem historycznym, gdy ż u jej podnó ża w rozwidleniu Wisły i Nogatu został zało żony w XII w. gród Zantyr. We wczesnym średniowieczu miejscowo ść ta nale żała do ksi ążą t gda ńskich. W latach 1251-1280 Zantyr był siedzib ą 41 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA krzy żackiego komtura. Rywalizacja o ziemie pruskie, stanowi ące enklaw ę poga ństwa pomi ędzy cystersami, a zakonem krzy żackim została wygrana przez tych ostatnich. Przenosz ąc komturstwo do Malborka Krzy żacy zburzyli gród. Obecnie po legendarnym Zantyrze nie pozostał żaden ślad. Za czasów wojen polsko- szwedzkich toczonych w XVII wieku w lesie pod Biał ą Gór ą pozostało ści ą z tego okresu s ą 3 stra żnice obronne obj ęte ochron ą archeologiczn ą. Ponadto w okresie XIX i XX wieku wybudowano interesuj ącą budowl ę in żyniersk ą, która stanowi zespół śluz na Nogacie i Liwie. Roboty regulacyjne prowadzone w ci ągu wieków zmieniły całkowicie pierwotny system wodny koło Białej Góry, a obecny jej stan jest wynikiem prac prowadzonych w latach 1853-1915. Tu po odci ęciu Nogatu od Leniwki tam ą poł ączono wody obydwu ramion czynn ą do dzi ś śluz ą. Wzdłu ż koryta Leniwki od Nebrowa ci ągnie si ę wał, który zamykał pierwotny wlot Liwy do Nogatu. Obecnie Liwa (Renawa) tworzy rozlewisko, przez które nieczynn ą śluz ą z 1879 r. ł ączy si ę ze Starym Nogatem. Niezwykle wa żne dla miejscowo ści s ą wyst ępuj ące elementy kultury materialnej zwi ązanej z bogat ą przeszło ści ą historyczn ą i kulturow ą podane w przedstawionym rysie historycznym.

Rysunek 8 Biała Góra w 1913 r. Źródło: Archiwalne Mapy Zachodniej Polski

Cygusy Cyguss to zespół dworsko – parkowy z XVIII-XIX w., dwór na kamiennej podmurówce, podpiwniczony, zbudowany z ceły. Strop i ganek wykonany z drewna. Dach dwuspadowy kryty eternitem. Przed wojn ą nale żał do znanej rodziny Donimirskich. W czasach PRL-u siedziba dyrektoriatu PGR-u. W miejscowo ści znajduje si ę park z przełomu XVIII-XIX w., ku źnia z wiat ą z ok. 1900 r. oraz domy mieszkalne z drugiej połowy XIX w.

42 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

Rysunek 9 Wie ś Cygusy w 1895 r. Źródło: Archiwalne Mapy Zachodniej Polski

Czernin Osada wymieniona po raz pierwszy w 1295 r. Nazwa wywodzi si ę od urodzajnej czarnej ziemi. W 1440 r. wie ś nale żała do rodu Osterode, potem Brantów, Szeli ńskich, Puttkamerów, a ż w 1840 r. stała si ę własno ści ą Donimirskich. Wła śnie im Czernin zawdzi ęcza swój rozwój i rozkwit. W roku 1939 rodzin ę wysiedlono, Wacława zamordowano w obozie w Sachsenhausen, jego żona Wanda przebywała przez 5 lat w obozie Ravensbruck. W skład tego maj ątku wchodzi barokowy dwór z XVII w., przebudowany w XX w., domy mieszkalne i budynki gospodarcze z pocz ątku XX w., kaplica grobowa (obecnie w ruinie), park krajobrazowy ze starymi i cennymi drzewami. Nazwa Cernynen pojawiła si ę po raz pierwszy w 1295 roku w przywileju dla wsi Postolin. Kompleks dóbr czerni ńskich obejmował równie ż Ramzy Wielkie i Małe, gdzie na pocz ątku XV wieku mieszkali „Jacob” i „Clauco” oraz maj ątek w pobliskich K ątkach. Udokumentowana historia K ątek si ęga 1345 r., kiedy to wymieniony został ówczesny jego wła ściciel, Klaus von dem Kante, od którego miana pochodzi nazwa wsi. Przed 1626 r. maj ątek w K ątkach został podzielony na dwie cz ęś ci, a granic ę stanowił gł ęboki rów. Zachował si ę tutaj dwór mocno przebudowany oraz budynek gospodarczy, dawna stajnia. Ciekawostka jest kamie ń, zwany „diabelskim” znajduj ący si ę za dworem. W 1440 r. dobra czerni ńskie znalazły si ę w posiadaniu Hansa von Osterode, a nast ępnie, na pocz ątku XVI w. rodziny von Brandt, która dzieliła si ę na dwie linie: von Hohendorf i von Kontken. Znanym z Brantów czerni ńskich był Ahasverus (+ 1560), dyplomata, członek w Radzie Ksi ęcia Albrechta Hohenzollerna, znany z licznych poselstw mi ędzy innymi do cesarza i króla polskiego. Po Brantach dobra przejmuj ą w 1648 r. Szeliscy, w 1788 Kczewscy, nast ępnie radca wojenny króla Prus Schlemmer, który mrocznie zapisał si ę w pami ęci przedwojennych mieszka ńców Czernina dzi ęki maso ńskim praktykom. Maj ątek posiadał w dalszej kolejno ści von Hai ński, a w 1810 roku rodzina von Puttkamer. Kl ęska dosi ęgn ęła dobra czerni ńskie w latach 1768 – 1772, kiedy to w czasie konfederacji barskiej stacjonuj ące na tych terenach oddziały carskie obrabowały i zdewastowały dwory i okolic ę. W K ątkach Rosjanie wycieli nawet cz ęść lasów. Około roku 1840 Czernin i Ramzy przej ęła rodzina Donimirskich, która przybyła na te tereny 43 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA z Donimierza. Zapisała si ę ona trwale w historii regionu w zwi ązku z nieugi ętą postaw ą patriotyczn ą w czasach prze śladowa ń Polaków przez nazistów. Ostatni z Donimirskich, zarz ądzaj ący Czerninem, Witold został zamordowany w obozie w Sachsenhausen 6 grudnia 1939 r. Po II wojnie światowej pałac czerni ński został zaj ęty przez PGR i mocno zdewastowany. Obecnie znajduje się w r ękach ANR. Budynek zachował barokowy charakter bryły. Został zbudowany w XVII wieku, prawdopodobnie przez rodzin ę Szeliskich, przebudowany na przełomie XIX i XX wieku. Czasy świetno ści dworu przypominaj ą dzi ś jedynie, bogato rze źbione barokowe schody. Za pałacem znajduje si ę park dworski ze zniszczon ą kaplic ą rodziny Donimirskich, wybudowaną dla tragicznie zmarłego Wacława Donimirskiego.

Rysunek 10 Wie ś Czernin w 1906 r. Źródło: Archiwalne Mapy Pomorza Gda ńskiego Goraj Dawniej Gorrey (niem.). Nazwa Goraj pochodzi od nazwy dawnego jeziora Goreje. Wie ś pierwotnie nale żała do starostów sztumskich. Po 1772 r., jako domena został wydzier żawiony. Dwór z poł. XIX w., w którym obecnie znajduje si ę hotel i restauracja.

Rysunek 11 Goraj w 1906 r. Źródło: Archiwalne Mapy Pomorza Gda ńskiego 44 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

Go ściszewo Dawniej Braunswalde (niem.). Wie ś zało żona przez zakon krzy żacki w 1248 r.

Rysunek 12 Go ściszewo w 1906 r. Źródło: Archiwalne Mapy Pomorza Gda ńskiego

Górki Dawniej Gurken (niem.), wie ś na Powi ślu, przed II wojn ą światow ą wie ś wraz z dworem i budynkami folwarcznymi nale żała do rodziny Donimirskich. Dwór wraz z zabudow ą folwarczn ą po wojnie ust ąpił miejsca tzw. POM-owi.

Rysunek 13 Górki w 1906 r. Źródło: Archiwalne Mapy Pomorza Gda ńskiego

45 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

Koniecwałd Zespół dworsko- pałacowy z charakterystyczn ą wie życzk ą poło żony jest na północ od wsi, na wzgórzu w cz ęś ci wsi zwanej Koniecwałd PGR. Dwór zachował si ę z podjazdem i oficyn ą. W 1847 r. zarz ądzal maj ątkiem porucznik Dewiz. W latach 1912-1934 kolejnymi wła ścicielami byli: Albert Störmer, Emil Becker< walter Biber i Otto Timreck z Go ściszewa. W roku 1945 dwór posiadł Bruno Ewert z Gronajn. Oprócz dworu znajduje si ę tutaj wcze śniej wspomniana oficyna, park oraz budynek spichlerza. Obecnie w budynku dworu znajduj ą si ę mieszkania oraz biuro.

Rysunek 14 Koniecwałd w 1906 r. Źródło: Archiwalne Mapy Pomorza Gda ńskiego Ko ślinka Pierwszy zapis miejscowo ści z 1319 r. to Kisselin i wywodzi si ę od „kiesel” – z niemieckiego krzemie ń. Z czasem nazwa zacz ęła zmienia ć form ę. I tak w 1510 r. był to ju ż Koslyng, a kilkadziesi ąt pó źniej Kisling. Echo tego nazewnictwa przetrwało w gwarze sztumskiej do dzi ś. Spolszczenia niemieckiej nazwy dokonał Wojciech Kętrzy ński (1838-1919), wybitny historyk, etnograf w swojej pracy z 1879 r., wydanej we Lwowie. Mimo, że oficjalna nazwa wsi w gminie Sztum obowi ązuje od ponad pół wieku, to w potocznym u życiu s ą jeszcze czasem inne jej formy – „ Ko ślinek”, „Ki źlinek”. Wie ś została lokowana przed 1350 r. na prawie chełmi ńskim, powierzchnia wynosiła ok. 700 ha. Przed 1939 r. Ko ślinka posiadała 909 ha i 351 mieszka ńców. Ko ślinka poło żona była nad jeziorem Ko śli ńskim. W miejscowo ści istniał ko ściół, który w wyniku wojny ze Szwecj ą został rozgrabiony oraz spalony. Dzi ś upami ętnia to jedynie mała tabliczka.

Rysunek 15 Ko ślinka w 1906 r. Źródło: Archiwalne Mapy Pomorza Gda ńskiego 46 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

Michorowo Dawniej niem. Micherau. Nazwa Michorowo pojawiła się po raz pierwszy w opisie granicy wsi w dokumencie dla Postolina z 1295 r. (Gut Michelins). W 1406 w dokumentach wspomniany został Jacob von Mikosch, czyli Jakub Michors z Michorowa. W 1483 r. posiadaj ą Michorowo bracia Lawe (Lewe). Na pocz ątku XVI w. dobra przejmuje Schmoltz Zubrzyc, który odt ąd ka że się nazywa ć Michorowskim. W latach 1700 – 1800 maj ątek posiadali: Kruszy ński, Wilczewski, Kochanowski, Chrz ąstowski, Orłowski. Pod koniec XIX wieku wła ścicielem Michorowa była rodzina Wałdowskich.

Rysunek 16 Michorowo w 1895 r. Źródło: Archiwalne Mapy Pomorza Gda ńskiego Nowa Wie ś Wie ś po raz pierwszy wymieniona jest w 1295 r. jako Nova Villa. Le ży w pobli żu Postoli ńskiej Strugi, która ma swoje źródło w okolicy Gdakowa. Około 1300 metrów na zachód od wsi, w pobli żu Postoli ńskiej Strugi, znajduje si ę grodzisko ludności kultury łu życkiej. Ponownie wzmiankowana w 1317 r. W 1326 r. urz ąd sołecki otrzymał Konrad von Vrankenham od komtura dzierzgo ńskiego Lutera Von Braushweig. W 1565 r. wie ś posiadała 51 włók ziemi ( średniowieczna miara powierzchni: 30 morg = 17,955 ha), dwa młyny i zamieszkiwało j ą 18 gburów (na Pomorzu okre ślenie zamo żnych chłopów). W 1918 r. została uruchomiona biblioteka, któr ą prowadził Lisiecki, a nast ępnie Konrad Smoli ński i Maria Wabesiakówna. Na krótko w 1920 r. została otwarta ochronka, a w 1930 r. szkoła Polska. W latach 1930-1945 Niemcy usun ęli z nazwy przymiotnik „Königlich”/ królewski wskazuj ący na wcze śniejsze zwi ązki wsi z Koron ą Polsk ą. Obiektem sakralnym w Nowej Wsi jest zabudowana w latach 1986-1990 kaplica po świ ęcona 14 pa ździernika 1990 r. Rysunek 17 Nowa Wie ś w 1895 r. Źródło: Archiwalne Mapy Zachodniej Polski 47 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

Piekło Dawniej niem. Pieckel. Nazwa tej miejscowo ści pochodzi najprawdopodobniej od licznych powodzi jakie miały miejsce na tym terenie, aczkolwiek jest jeszcze jedna geneza zwi ązana z przewozem piasku na barkach przez flisaków, którzy płyn ąc nazywali to miejsce, ze wzgl ędu na trudno ść przepływu piekłem. Spowodowane było to wyst ępowaniem licznych wirów. Pierwsze wzmianki o miejscowo ści si ęgaj ą 1570 roku. Kolejny dokument ukazał si ę w 1707 roku, który wspominał o istniej ącej tu karczmie i okre ślał wielko ść wsi. Od 1772 wie ś znajdowała si ę pod administracj ą zaboru pruskiego, a od 1920 r. do 1 wrze śnia 1939 r. na terytorium Wolnego Miasta Gda ńska. Dzi ęki staraniom miejscowych Polaków 16 lipca 1936 roku rozpocz ęto budow ę "Domu Polskiego", w którym miały mie ści ć si ę: szkoła, ochronka, mieszkania i kaplica. Uroczyste otwarcie placówki nast ąpiło 4 lipca 1937 roku. W latach 1942-1945 niemieckie władze nazistowskie zmieniły nazw ę wsi na Nogathaupt . Wiosn ą 1945 roku miejscowo ść znalazła si ę ponownie w Polsce, a w 1964 roku na ścianie szkoły zawieszono tablice pami ątkow ą oraz nadano jej imi ę Jana Hinza, pierwszego dyrektora szkoły, który został zamordowany przez Niemców.

Rysunek 18 Piekło w 1906 r. Źródło: Archiwalne Mapy Pomorza Gda ńskiego Pietrzwałd Dawniej niem. Peterswalde. We wsi znajduje si ę ceglany ko ściół gotycki, zbudowany w drugiej połowie XIV w.

48 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

Rysunek 19 Pietrzwałd w 1906 r. Źródło: Archiwalne Mapy Pomorza Gda ńskiego Postolin Pierwsze wzmianki na temat zało żenia Postolina datuj ą si ę na rok 1236. Wie ś została lokowana w 1295 r. na prawie chełmi ńskim. Od 1772 r. pod administracj ą zaboru pruskiego trwaj ącego do 1918 r. Miejscowo ść po przegranym przez Polsk ę plebiscycie na Powi ślu (w Postolinie oddano 83% głosów na Polsk ę) pozostawała w dwudziestoleciu mi ędzywojennym silnym o środkiem polsko ści na terenie Niemiec. Działały tu polska szkoła i przedszkole oraz filia Zwi ązku Polaków w Niemczech. W 1936 r. w Postolinie powstał równie ż Klub Sportowy. Ćwiczenia sportowe do dzisiaj ciesz ą si ę wysokim zainteresowaniem, przykładem jest działalno ść piłkarskiego klubu sportowego „Błyskawica”. Zabytkow ą budowl ą jest ko ściół gotycki, ceglany, zbudowany w poł. XIV w., rozbudowany w 1672 r., kolejna przebudowa – sklepienia lata 1867-69. Halowy, z neogotyck ą wie żą frontow ą i trójbocznie zamkni ętym prezbiterium. Istniej ąca zabudowa parafialna pochodzi z pocz ątku XX w. Przy parafii funkcjonował dom zakonny sióstr El żbietanek.

Rysunek 20 Postolin w 1895 r. Źródło: Archiwalne Mapy Pomorza Gda ńskiego

49 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

Ramzy Małe Powstały jako folwark Ramzów Wielkich w XVIII w. Na przełomie XVIII i XIX w. folwark usamodzielnił si ę przechodz ąc z czasem w r ęce rodziny Donimirskich. W latach 20-tych i 30-tych XX w. były obok Waplewa głównym o środkiem polsko ści na ziemi sztumskiej. Miało to zwi ązek z osob ą ówczesnego wła ściciela tych dóbr Kazimierza Donimirskiego długoletniego prezesa Okr ęgu Ziemi Malborskiej IV Dzielnicy Zwi ązku Polaków w Niemczech i prezesa Rady Nadzorczej Banku Ludowego w Sztumie. Obecnie mie ści si ę tam zabytkowy zespół dworski, który przypomina chwalebn ą histori ę tej rodziny.

Rysunek 21 Ramzy Małe w 1895 r. Źródło: Archiwalne Mapy Zachodniej Polski

Szpitalna Wie ś Wie ś zało żona przez Krzy żaków (jako „przytułek” dla emerytowanych braci zakonnych, st ąd nazwa) przy drodze z Czernina do Mikołajek Pomorskich. Współcze śnie znajduje si ę tam par ę domów, park dworski z pi ękn ą olbrzymi ą lip ą.

Rysunek 22 Szpitalna Wie ś w 1906 r. Źródło: Archiwalne Mapy Pomorza Gda ńskiego

Sztumska Wie ś Niew ątpliwie sławna miejscowo ść w dziejach nie tylko Pomorza, ale całego kraju, gdy ż wła śnie tu podpisano ostateczny, korzystny dla Polski rozejm, ko ńcz ący wieloletnie wojny i konflikty Polski ze Szwecj ą. Według ksi ęgi czynszów zamku malborskiego dopiero ok. 1400 r. wyst ępuje nazwa Stuhmsdorf, odnosz ąca si ę do dzisiejszej Sztumskiej Wsi. W polskim przekazie z 1565 r. zapisano Stuhmsdorf alias Sztumska Wie ś. Posiadała ona wówczas 53 włóki ziemi, z których 48 czynszowych nale żało do 20 gburów. Istniały 2 karczmy, był te ż ko ściół zbudowany za pieni ądze mieszka ńców wsi. 50 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

Wojny szwedzkie doprowadziły Sztumsk ą Wie ś do ruiny materialnej. W roku 1635, ko ńczył si ę rozejm sze ścioletni zawarty w Starym Targu. Aby unikn ąć wybuchu nowych działa ń wojennych podj ęto pertraktacje maj ące doprowadzi ć do nowej ugody. Obrady trwały blisko 4 miesi ące- od 24 maja do 12 wrze śnia 1635 r. Zako ńczono je podpisaniem 26-letniego rozejmu. We wsi znajduje si ę dwór zbudowany z cegły. Wzniesiony został w 2 poł. XIX wieku. Jest on typow ą rezydencj ą wiejsk ą zintegrowan ą z zabudowaniami folwarku. Wej ście do budynku poprzedzone jest drewnianym gankiem. Za dworem rozci ąga si ę dawny park dworski z drzewostanem licz ącym około 100 lat.

Rysunek 23 Sztumska Wie ś w 1895 r. Źródło: Archiwalne Mapy Pomorza Gda ńskiego Sztumskie Pole Przypuszczalnie w czasach nowo żytnych XVI-XVIII w. ziemie nale żą ce do mieszczan sztumskich utrzymuj ących si ę z pracy na roli były zlokalizowane wła śnie na gruntach wsi Sztumskie Pole. Od 1772 r. pod administracj ą zaboru pruskiego trwaj ącego do 1918 r. Miejscowo ść po przegranym przez Polsk ę plebiscycie na Powi ślu pozostawała w dwudziestoleciu mi ędzywojennym silnym o środkiem polsko ści na terenie Niemiec. Po pierwszej wojnie światowej działało tu polskie przedszkole oraz filia Zwi ązku Polaków w Niemczech (znana rodzina Osi ńskich, Włodarczaków).

51 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

Rysunek 24 Sztumskie Pole w 1913 r. Źródło: Archiwalne Mapy Zachodniej Polski

Uśnice , Parpary Uśnice (dawniej niem. Usnitz) Parpary (dwaniej niem. Parpahren). We wsi mie ści si ę ko ściół filialny pod wezwaniem Matki Bo żej Nieustaj ącej Pomocy (zbudowany i konsekrowany w 1937), ponadto nieopodal kaplicy wci ąż stoi budynek dawnego urz ędu celnego.

Rysunek 25 Uśnice i Parpary w 1913 r. Źródło: Archiwalne Mapy Zachodniej Polski

Węgry Osada z 1411 r., w której znajduje si ę XIX-wieczny dworek wraz z parkiem oraz rezerwat krajobrazowy „Parów Węgry” o powierzchni 23 ha, utworzony w 1968 r. Jest to jar o stromych zboczach, na dnie którego płynie strumyk wpadaj ący do Nogatu. Za rezerwatem znajduje si ę osada z okresu rzymskiego I-IV w., odkryta w 1961 r.- 52 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA grodzisko „Bronki”. Znajduje się tutaj okazały drzewostan, m.in. d ęby szacuje si ę na 300 - 400 lat. Grodzisko „Bronki” w W ęgrach to nie Zantyr. Gród ten funkcjonował do ok. 1170 r., a wi ęc przestał istnie ć przed przybyciem Krzy żaków do Pomezanii (na podstawie wyników bada ń archeologicznych Mieczysława Haftki z Muzeum Zamkowego w Malborku).

Rysunek 26 W ęgry w 1906 Źródło: Archiwalne Mapy Pomorza Gda ńskiego

Zajezierze Dwór z 2 poł. XVIII w. Od 1710 r. posiadło ść nale ży do Konopackich, w 1772 r. do Wilczewskich. W 1 poł. XIX w., przed 1840 r. pozyskuj ą Zajezierze Donimirscy. Ród ten przybył w poł. XVIII w. z Doniemierza pod Wejherowem i w XIX w. zdołał skupi ć w swych r ękach kilka maj ątków w ziemi sztumskiej. Henryk Donimirski (1844-1918) miał w swoim życiorysie udział w powstaniu styczniowym. August Donimirski zmuszony był w 1938 roku zamieni ć si ę na maj ątki z Niemcem z Nowego nad Wisł ą - jako pułkownik WP uwa żany był przez Niemców za zdrajc ę. Po 1945 roku połowa dworku została zdewastowana i niszczała, w drugiej połowie mieszkała rodzina Juszkiewiczów. Obecnie dworek stanowi własno ść prywatn ą.

Rysunek 27 Zajezierze w 1906 r. Źródło: Archiwalne Mapy Pomorza Gda ńskiego

53 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

Wykaz zespołów przestrzennych i obiektów o warto ściach kulturowych (w tym obj ętych ochron ą prawn ą) 3.5.2 Zespoły przestrzenne

MIASTO SZTUM: • Układ urbanistyczny Starego Miasta Sztumu z zespołem zamkowym – wpisany do rejestru zabytków województwa pomorskiego - decyzja numer 113 (dawny rejestr nr 82) z dnia 16.07.1959 r ., • Zespół zamkowy w Sztumie zło żony z obiektów z czasu budowy zamku średniowiecznego: 1) mury obronne, 2) brama wjazdowa z mostem, 3) skrzydło południowe, 4) południowa cz ęść skrzydła wschodniego, 5) wie że wi ęzienne, 6) relikt pn-wsch wie ży czworobocznej, 7) studnia zamkowa na dziedzi ńcu oraz obiektów z czasów rozbudowy w XIX w.: 8) pn cz ęść skrzydła wschodniego, 9) budynek s ądu i prokuratury, 10) willa wraz z terenem – decyzja numer 1864 z dnia 23.07.2010 r. , • Zespół zakładu karnego, • Zespół dawnych koszar, • Osiedle mieszkaniowe „Siedlungi” (od niem. Einsiedlerów, czyli osiedle ńców, nazwa historyczna osiedla substandardowych domków, które wybudowano w latach trzydziestych na obrze żach miasta dla powracaj ących z Rzeszy emerytów i rencistów), • Zespół przedmie ścia.

GMINA SZTUM: • wsie o zachowanym układzie przestrzennym (układ parcelacyjny i układ zabudowy) o Biała Góra o Czernin o Gronajny o Go ściszewo o Koniecwałd o Ko ślinka o Nowa Wie ś o Piekło o Pietrzwałd o Postolin o Sztumska Wie ś o Uśnice o Uśnice Górne o Węgry – wie ś pofolwarczna, • zachowane zespoły zabudowy o warto ściach historyczno –kulturowych o Barlewiczki o Biała Góra o Go ściszewo o Koniecwałd o Parpary

54 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

3.5.3 Ko ścioły, cmentarze MIASTO SZTUM • Ko ściół parafialny p.w. św. Anny – wpisany do rejestru zabytków województwa pomorskiego – decyzja numer 1414 (dawny rejestr nr 303/93) z dnia 10.09.1993r. • Ko ściół poewangelicki p.w. Wspomo żenia Wiernych - wpisany do rejestru zabytków województwa pomorskiego - decyzja numer 1415 (dawny rejestr nr 304/93) z dnia 10.09.1993r . • cmentarz katolicki ul. Doma ńskiego – Pieni ęż nego – wpisany do rejestru zabytków województwa pomorskiego - decyzja numer 1382 (dawny rejestr nr 266/93) z dnia 11.05.1993r. • cmentarz ewangelicki ul. Kochanowskiego - wpisany do rejestru zabytków województwa pomorskiego - decyzja numer 1384 (dawny rejestr nr 269/93) z dnia 20.05.1993r. • cmentarz katolicki – ul. Nowowiejskiego, • cmentarz poepidemiczny – obecnie kapliczka, ul. Reja,

GMINA SZTUM • Biała Góra – cmentarz katolicki i cmentarz ewangelicki rodowy, • Czernin – ko ściół Parafialny św. Królowej Jadwigi, • Czernin – cmentarz d. prywatny podworski (obecnie nieu żytek), • Go ściszewo - Ko ściół parafialny p.w. św. Józefa, plebania, cmentarz - wpisany do rejestru zabytków województwa pomorskiego - decyzja numer 1391 (dawny rejestr nr 278/93) z dnia 17.06.1993r., • Go ściszewo - dwa cmentarze katolickie, parafialny czynny i nieczynny, • Koniecwałd –cmentarz poewangelicki, • Parpary – cmentarz d. ewangelicki, • Piekło – Ko ściół p.w. Chrystusa Króla i cmentarz, • Pietrzwałd – Ko ściół filialny p.w. Trzech Króli i Przenaj świ ętszej Trójcy wraz z układem przestrzennym cmentarza, zachowanymi historycznymi nagrobkami i wysok ą zieleni ą cmentarn ą - wpisany do rejestru zabytków województwa pomorskiego - decyzja numer 1564 (dawny rejestr nr 470/95) z dnia 22.09.1995r., • Postolin – Ko ściół p.w. Matki Boskiej Szkaplerznej i cmentarz - wpisany do rejestru zabytków województwa pomorskiego - decyzja numer 323 (dawny rejestr nr 245) z dnia 10.09.1962r., • Postolin – cmentarz parafialny czynny, • Szpitalna Wie ś – cmentarz d. wiejski, • Sztumska Wie ś – Ko ściół z 1867r. z cmentarzem, • Uśnice Górne – Ko ściół, cmentarz, • Węgry – katolicki d. cmentarz podworski, • Zajezierze – cmentarz parafialny.

3.5.4 Dwory, parki dworskie, folwarki MIASTO SZTUM: • Zajezierze, dwór i park, folwark – dwór i park wpisany do rejestru zabytków województwa pomorskiego - decyzja numer 180, dwór (dawny rejestr nr 107) z dnia 08.04.1960 r., park (dawny rejestr nr 139/90) z dnia 29.01.1990 r.,

55 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

GMINA SZTUM: • Barlewice, dwór, relikty parku – dwór wpisany do rejestru zabytków województwa pomorskiego - decyzja numer 1242 (dawny rejestr nr 83/85) z dnia 01.08.1988r., • Barlewiczki, obr. Barlewice – dwór, park, folwark, • Czernin obr. Barlewice, dwór, park, cz ęś ciowo folwark, kaplica grobowa – dwór i park wpisane do rejestru zabytków województwa pomorskiego - decyzja numer 877, park (dawny rejestr nr 18/77) z dnia 29.12.1977 r., dwór (dawny rejestr nr 498/96) z dnia 17.05.1996r., • Cygusy – dwór, park, cz ęś ciowo folwark i domy mieszkalne – park wpisany do rejestru zabytków województwa pomorskiego - decyzja numer 906 (dawny rejestr nr 26/78) z dnia 25.02.1978r., • Goraj obr. Koniecwałd – dwór, park, zabudowa gospodarcza - wpisane do rejestru zabytków województwa pomorskiego - decyzja numer 1055, dwór z parkiem (dawny rejestr nr 76/84) z dnia 06.06.1984r., stajnia (dawny rejestr nr 505/96) z dnia 23.04.1996r., • Go ściszewo – zespół zabudowy gospodarstwa wielkoobszarowego (dom mieszkalny, zabudowa gospodarcza), • Górki, obr. Barlewice – dwór, cz ęś ciowo folwark, • Gronajny – zespół zabudowy gospodarstwa wielkoobszarowego (dom mieszkalny, zabudowa gospodarcza), • Kępina – dom mieszkalny, cz ęś ciowo zabudowa gospodarcza i ogród u żytkowo- parkowy, • Koniecwałd – zespół dworsko parkowy, dwór z podjazdem, oficyna, spichlerz, park - decyzja numer 1583 (dawny rejestr nr 494/96) z dnia 14.03.1996r., • Pietrzwałd – dwór, cz ęś ciowo zabudowa gospodarcza, • Polaszki – dwór, park, folwark, • Ramzy Małe obr. Postolin, dwór, park folwark - wpisane do rejestru zabytków województwa pomorskiego - decyzja numer 1480 (dawny rejestr nr 392/94) z dnia 09.09.1994r., • Ramzy Wielkie, obr. Postolin – park, • Szpitalna Wie ś, obr. Barlewice – dwór, cz ęś ciowo park, folwark, • Sztumska Wie ś – dwór, park, zabudowa gospodarcza - wpisane do rejestru zabytków województwa pomorskiego - decyzja numer 1481 (dawny rejestr nr 393/94) z dnia 09.09.1994r., • Węgry, obr. Go ściszewo – pałac, park, cz ęś ciowo folwark, cmentarz podworski.

3.5.5 Zespoły budowli, budowle i obiekty przemysłowe i in żynierskie MIASTO SZTUM: • Wie ża ci śnie ń - wpisana do rejestru zabytków województwa pomorskiego - decyzja numer 1381 (dawny rejestr nr 265/93) z dnia 04.05.1993r.

GMINA SZTUM: • Biała Góra – zespół śluz na Nogacie i rzece Liwie - wpisany do rejestru zabytków województwa pomorskiego - decyzja numer 973 (dawny rejestr nr 55/77) z dnia 08.08.1979r. • Koniecwałd – relikty młyna wodnego i urz ądze ń wodnych - wpisane do rejestru zabytków województwa pomorskiego - decyzja numer 1343 (dawny rejestr 177/90) z dnia 23.01.1991r. • Go ściszewo – gorzelnia

56 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

• Nowa Wie ś – zespół cegielni • Ko ślinka – kanał Juranda.

3.5.6 Obiekty i zespoły obiektów mieszkalnych i usługowych MIASTO SZTUM: • Budynek mieszkalny ul. Jagiełły 17 (budynek został rozebrany za zgod ą Konserwatora Zabytków w 1998r.) - wpisany do rejestru zabytków województwa pomorskiego - decyzja numer 193/91 z dnia 28.05.1991r. • Budynek mieszkalny ul. Jagiełły 23 - wpisany do rejestru zabytków województwa pomorskiego - decyzja numer 1453 (dawny rejestr nr 354/94) z dnia 16.04.1994r.

Tabela 10 Wykaz obiektów znajduj ących si ę w ewidencji zabytków województwa pomorskiego, zaczerpni ęto z Programu opieki nad zabytkami Gminy Sztum na lata 2009-2012. Miejscowo ść Ul., Adres Nr Obiekt Wiek Data Materiał powstania

Sztum Baczy ńskiego Dom, wł. rze źnia 20 p mur Sztum Baczy ńskiego 2 Dom mieszkalny 20 p mur Sztum Baczy ńskiego 4 Dom mieszkalny 20 p mur Sztum Baczy ńskiego 6 Dom mieszkalny 20 p mur Sztum Baczy ńskiego 8 Dom mieszkalny 20 p mur Sztum Chełmi ńska 1/3 Dom mieszkalny 20 p mur Sztum Chełmi ńska 2 willa 20 p mur Sztum Chełmi ńska 4 willa 20 p mur Sztum Chełmi ńska 13 dom 19 2 poł mur Sztum Galla Anonima 3 dom 20 P mur Sztum Galla Anonima 7 dom 19/ 20 mur Sztum Jagiełły 6 dom 20 p mur Sztum Jagiełły 16 dom 19 2 poł Mur/ drew Sztum Jagiełły 17 dom 19 1 poł mur Sztum Jagiełły 17 Dom mieszkalny 19 2 poł mur Sztum Jagiełły 19 dom 20 1915 mur Sztum Jagiełły 19 Budynek gospodarczy 20 1919 mur Sztum Jagiełły 21 dom 20 p mur Sztum Jagiełły 23 dom 20 p mur Sztum Jagiełły 24 dom 20 p mur Sztum Jagiełły 33 dom 19 k mur Sztum Jagiełły 33 Budynek gospodarczy 19/ 20 mur Sztum Jagiełły 51 dom 20 p mur Sztum Jagiełły 55 dom 20 mur Sztum Jagiełły 57 dom 20 p mur Sztum Kasztela ńska 1 dom 20 p mur Sztum Kasztela ńska 6 dom 19 p mur Sztum Kochanowskiego 1 dom 20 p mur Sztum Kochanowskiego 3 dom 20 p mur Sztum Kochanowskiego 6 dom 20 p mur Sztum Kochanowskiego 8 dom 20 p mur Sztum Kochanowskiego, Hotel - restauracja 20 1910 mur Mickiewicza Sztum Kosmonautów Pol. 5 willa 20 p mur Sztum Ks. Doma ńskiego 2 dom 20 p mur

57 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

Sztum Ks. Doma ńskiego 4 dom 20 p mur Sztumskie Lądziki 1 Dom mieszkalny 19 k mur Pole Sztumskie Lądziki transformator 20 p mur Pole Sztumskie Lądziki 5 Dom mieszkalny 20 p mur Pole Sztumskie Łąkowa 8 Dom mieszkalny 20 p mur Pole Sztumskie Łąkowa 12 Dom mieszkalny 20 p mur Pole Sztum Mickiewicza 17 dom 19 2 poł mur Sztum Mickiewicza 22 dom 20 p mur Sztum Mickiewicza 23 Willa obecnie przedszkole 20 p mur Sztum Mickiewicza 23 oficyna 20 p mur Sztum Mickiewicza 24 dom 20 p mur Sztum Mickiewicza 26 dom 19/ mur Sztum Mickiewicza 27 Dom-poczta 19 k mur Sztum Mickiewicza 28 dom 20 p mur Sztum Mickiewicza 32 dom 19 1887 mur Sztum Mickiewicza 33 dom 20 p mur Sztum Mickiewicza 34 dom 20 p mur Sztum Mickiewicza 37 Dom 20 p mur Sztum Mickiewicza 42 dom 19 1884 mur Sztum Mickiewicza, Budynek gospodarczy 20 1910 mur Kochanowskiego Sztum Mły ńska 1 dom 20 p mur

Sztum Nowowiejskiego 14e Dom mieszkalny 19/20 mur

Sztum Nowowiejskiego 14j Dom mieszkalny 19/20 mur

Sztum Nowowiejskiego 14k Dom mieszkalny 19/20 mur

Sztum Nowowiejskiego 14l Dom mieszkalny 19/20 mur

Sztum Nowowiejskiego 14m Dom mieszkalny 19/20 mur

Sztum Nowowiejskiego 19/21 Dom mieszkalny 19/20 mur

Sztum Ogrodowa 8 Dwór 18 2 poł mur

Sztum Osi ńskiego 6 dom 19/20 mur

Sztum Osi ńskiego 12 dom 19 k mur

Sztum Osi ńskiego 14 dom 19 k mur

Sztum Osi ńskiego 16 Dom 20 p mur

Sztum Osi ńskiego 18 dom 20 p mur

Sztum Osi ńskiego Odcinek murów wzdłu ż 14/15 mur ulicy Sztum Pl. Wolno ści 2 Dom mieszkalny 19 poł mur

Sztum Pl. Wolno ści Ko ściół poewangelicki p. w. 19 1816/1818 mur Wspomo żenia Wiernych Sztum Pl. Wolno ści 4 dom 19 2 poł mur

Sztum Pl. Wolno ści 19 dom 20 p mur

Sztum Pl. Wolno ści 23 dom 20 p mur

Sztum Pl. Wolno ści 24 dom 20 p mur

Sztum Pl. Wolno ści 25 dom 20 p mur

Sztum Pl. Wolno ści 26 dom 20 p mur

Sztum Polna 2 Dom mieszkalny 20 p mur

Sztum Polna 3 Dom mieszkalny 20 p mur

58 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

Sztum Polna 4 Dom mieszkalny 20 p mur

Sztumskie Polanka 3 Dawna szkoła 20 p mur Pole Sztumskie Polanka 5 Dom mieszkalny 20 p Mur/szach Pole Sztum Reja 1 dom 19 k Mur/szach

Sztum Reja 2 Dom mieszkalny 19 k mur

Sztum Reja 11 dom 20 p mur

Sztum Reja 29 willa 20 p mur

Sztum Reja 37 Dom mieszkalny 20 p mur

Sztum Sienkiewicza 3 dom 20 p mur

Sztum Sienkiewicza 6 dom 20 p mur

Sztum Sienkiewicza 8 dom 20 p mur

Sztum Słowackiego 4 Dom- przychodnia zdrowia 20 poł mur

Sztum Słowackiego 6 Dom- przychodnia zdrowia 20 poł mur

Sztum Zajezierze 2 Dom mieszkalny 20 p mur

Sztum Zajezierze 38 park 19 mur

Sztum Zajezierze 38 dwór mur

Sztum Zw. Jaszczurszego 1 dom 20 p mur

Sztum Zw. Jaszczurszego 2 dom 19 2 poł mur

Sztum Zw. Jaszczurszego 4 dom 19 2 poł mur

Sztum Zw. Jaszczurszego 5 plebania mur

Sztum Zw. Jaszczurszego 5 Budynek gospodarczy przy szachulec plebani Sztum Żeromskiego 24 Dom mieszkalny 20 p mur

Sztum Żeromskiego 24 Budynek gospodarczy 20 p mur

Sztum Żeromskiego 34 Dom mieszkalny 20 p mur

Sztum Żeromskiego kapliczka 20 p Drew.

Sztum Młyn, wł. WPP2-M 19/21 mur

Sztum Wie ża ci śnie ń 20 p mur

Sztum Baszta wi ęzienna, zespół 14/15 1331 mur zamkowy Sztum Baszta wi ęzienna 14/15 1331 mur

Sztum Brama, zespół zamkowy 14/15 1331 mur

Sztum Brama zamkowa 14/15 1331 mur

Sztum Zamek krzy żacki 14/15 1331 mur

Sztum Zamek, skrzydło 14/15 1331 mur wschodnie Sztum Zamek, skrzydło 14/15 1331 mur południowe Sztum Willa na terenie zamku 19/20 mur

Sztum Zamek, skrzydło 14/15 1331 mur wschodnie Sztum Zamek, skrzydło 14/15 1331 mur południowe Sztum Mury, odcinki w pn-wsch 14/15 mur naro żniku miasta Sztum Mury, odcinki 14/15 mur

Sztum Mury zamkowe 14/15 1331 mur

Sztum Mury miejskie 14/15 mur

59 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

Sztum Ko ściół ewangelicki, 19 1816/1818 mur obecnie Rzym. -katol., p.w. M.B.W.W. Sztum Ko ściół parafialny p.w. św. 17 Ok.1600 mur Anny i Barbary Sztum Ko ściół p.w. św. Anny i 16? mur Barbary Sztum Brama cmentarza 19/20 Mur/metal poniemieckiego Sztum Kapliczka, na przeciw nr 11 20 p mur

Sztum Kapliczka na cmentarz mur

Sztum Kapliczka, cmentarz 19 mur niemiecki Sztum Cmentarz katolicki - 19/20 nagrobek Sztum nagrobek 19 1885 Kamie ń

Sztum Cmentarz ko ścielny - 19 1889 Met/kamie ń nagrobek Sztum Cmentarz poniemiecki - 19 k Met/kamie ń nagrobek Sztum Cmentarz przy ul. Ks. Doma ńskiego Barlewice 1 transformator 20 p mur

Barlewice Dwór, wł. PGR 19 1 poł mur

Biała Góra 10/11 Dom, dawna Stra ż 20 p mur Graniczna Biała Góra 26 Dom mieszkalny 20 p mur

Biała Góra 27 szkoła 19/20 mur

Biała Góra 29 Dom mieszkalny mur

Biała Góra 30 Dom mieszkalny 19 k mur

Biała Góra 34 Dom mieszkalny 20 p mur

Biała Góra Śluza na Nogacie 19 1870 mur

Biała Góra Dom - poczta 20 p mur

Czernin Dwór 18 2poł. mur

Czernin Dwór 18 2poł mur

Czernin Zespół dworski, 19 mur pozostało ść parku Go ściszewo 1 Budynek mieszkalny 20 p mur

Go ściszewo 2 Budynek mieszkalno – 19 k mur gospodarczy Go ściszewo 4 Budynek mieszkalny 20 p mur

Go ściszewo 4 Budynek mieszkalny 20 p mur

Go ściszewo 4 Budynek gospodarczy 19/20 Mur/drew

Go ściszewo 8 Budynek mieszkalny 20 Ok. 1930 mur

Go ściszewo 9 Budynek mieszkalny 20 p mur

Go ściszewo 10 Budynek mieszkalny 20 p mur

Go ściszewo 12 Budynek mieszkalny, 19 k mur dawna rze źnia Go ściszewo 19 Budynek mieszkalny 20 p mur

Go ściszewo 20 Budynek mieszkalny 19 k mur

Go ściszewo 21 Budynek mieszkalny 19 k mur

Go ściszewo 23 Budynek mieszkalny 19 k mur

60 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

Go ściszewo 44 Dom mieszkalny 19/20 mur

Go ściszewo 48 Budynek mieszkalny 20 p mur

Go ściszewo 52 Budynek mieszkalny, 20 p mur obecnie poczta Go ściszewo 52 Budynek mieszkalny, obok 20 p mur Klubu „Ruch” Go ściszewo 69 Budynek mieszkalny 20 p mur

Go ściszewo 76 Ko ściół drewniany p.w. św. 20 1926/1928 Drew. Józefa Go ściszewo 79 Budynek mieszkalny 20 Ok. 1930 mur

Go ściszewo 82 Budynek mieszkalny 20 p mur

Go ściszewo 82 Budynek gospodarczy 20 p mur

Go ściszewo 85 Budynek mieszkalny 20 p mur

Go ściszewo 86 Budynek mieszkalny 20 p mur

Go ściszewo 88 Budynek mieszkalny 20 p mur

Go ściszewo 89 Budynek mieszkalny 20 p mur

Go ściszewo 89 Budynek gospodarczy 20 p mur

Go ściszewo 91 Budynek mieszkalny 20 p mur

Go ściszewo 103 Budynek mieszkalny 20 1935 Mur/drew

Go ściszewo 105 Budynek mieszkalny 20 1935 Mur/drew

Go ściszewo 106 Budynek mieszkalny 20 1930 Mur/drew

Go ściszewo 107 Budynek mieszkalny 20 Ok. 1930 Mur/drew

Go ściszewo 108 Budynek mieszkalny 20 Ok. 1930 Mur/drew

Go ściszewo 109 Budynek mieszkalny 20 Ok. 1930 Mur/drew

Go ściszewo Budynek mieszkalny 20 Ok.1930 Mur/drew

Go ściszewo 113 Budynek mieszkalny 19/20 mur

Go ściszewo 113 Budynek gospodarczy 20 p Mur/szachulcowy

Go ściszewo 113 Budynek gospodarczy 19/20 mur

Go ściszewo 117 gorzelnia 19/20 mur

Go ściszewo Plebania naprzeciw 20 p mur ko ścioła Go ściszewo szkoła 20 p mur

Go ściszewo Budynek mieszkalny obok 19 k mur PGR Go ściszewo Budynek mieszkalny, sklep 20 p mur

Go ściszewo Budynek mieszkalny 20 p mur

Go ściszewo transformator 20 p mur

Go ściszewo Aleja, obecnie 113 mur

Goraj Dwór 19 Poł. mur

Goraj Du ży Dwór 19 k mur

Gronajny 7 Budynek mieszkalny 19 k mur

Gronajny 7 Budynek gospodarczy 20 p Mur/drew

Gronajny 9 Budynek mieszkalny 19/20 mur

Gronajny 13 Budynek mieszkalny 20 p mur

Gronajny 19 19budynek mieszkalny 20 p Mur/drew

Gronajny 24 Budynek mieszkalny 20 p mur 61 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

Gronajny 26 Budynek mieszkalny, 20 p mur dawny dwór Gronajny 26 Budynek gospodarczy 20 1922 mur

Gronajny 26 Budynek gospodarczy II 20 1925 mur

Gronajny 28 Budynek gospodarczy 20 p mur

Gronajny 40 Budynek mieszkalny 19/20 mur

Gronajny 40 Budynek gospodarczy 20 p mur

Gronajny 40 Budynek gospodarczy II 20 p mur

Gronajny Młyn krzy żacki, obecnie 15 1430 mur budynek gospodarczy Gronajny Dawna szkoła, budynek 20 p mur mieszkalny, obecnie sklep i klub Rolnika. Gronajny Transformator obok nr 17 20 p mur

Gronajny Park obok nr 28 19 mur

Koniecwałd 2 Dom mieszkalny 19/20 mur

Koniecwałd 2 Młyn wodny - gospodarczy 19/20 mur

Koniecwałd 6 Budynek mieszkalny 20 p mur

Koniecwałd Dawny dwór 20 p mur

Koniecwałd Budynek mieszkalny 20 p mur

Koniecwałd Budynek mieszkalny 20 p mur

Koniecwałd Szkoła podstawowa 20 p mur

Koniecwałd Magazyn 20 p mur

Ko ślinka 21 Budynek świetlica i sklep 20 1927 mur

Ko ślinka 21 Budynek gospodarczy 20 p Mur/drew

Ko ślinka 24 Budynek mieszkalny 20 1927 Mur/drew

Ko ślinka 27 Budynek mieszkalny 20 p mur

Ko ślinka 27 Stodoła 20 p Drew.

Ko ślinka 31 Budynek mieszkalny 20 p Mur/drew

Ko ślinka 35 Budynek gospodarczy 20 p Mur/drew

Ko ślinka 35 Budynek mieszkalny I 18/19 mur

Ko ślinka 35 Budynek mieszkalny II 19 k mur

Ko ślinka 39 Budynek mieszkalny 19 k mur

Ko ślinka 42 Budynek mieszkalny 19/20 mur

Ko ślinka Budynek mieszkalny, 18 k Mur/glina dawna szkoła Michorowo Dawny dwór 18/19 mur

Michorowo Dawny magazyn zbo żowy 20 1912 mur

Michorowo stajnia 20 Ok. 1920 mur

Michorowo Obora 20 Ok. 1920 mur

Nowa Wie ś 24 Dom - sklep 19/20 mur

Nowa Wie ś 26 Budynek mieszkalny 19 k mur

Nowa Wie ś 26 Budynek gospodarczy 20 p mur

Nowa Wie ś 28 Budynek mieszkalny 20 p mur

Nowa Wie ś 40 Budynek mieszkalny 20 p mur

Nowa Wie ś 47 poczta 20 p mur

62 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

Nowa Wie ś 52 Budynek mieszkalny 20 p mur

Nowa Wie ś 57 Dom mieszkalny 19 k szachulec

Nowa Wie ś 59 Dom mieszkalny 19 k szachulec

Nowa Wie ś 59 Budynek gospodarczy 20 p mur

Nowa Wie ś Szkoła, budynek I 20 p mur

Nowa Wie ś Szkoła, budynek II 20 1926

Nowa Wie ś Budynek gospodarczy, wł. 20 p Mur/drew Szkoła podstawowa Nowa Wie ś Budynek mieszkalny i 20 p mur poczta Nowa Wie ś Kapliczka naprzeciwko nr 19/20 mur 59 Parpary 6 Dom mieszkalny 20 p mur

Parpary 7 Dom mieszkalny 20 p mur

Parpary 8 Dom mieszkalny 20 p mur

Parpary 9 Dom mieszkalny 20 Ok. 1910 mur

Parpary 10 Dom mieszkalny 20 p mur

Parpary 11 Dom mieszkalny 20 Ok. 1910 mur

Parpary 13 Dom mieszkalny 19 k Mur/glina

Parpary 14 Dom mieszkalny 20 Ok. 1910 mur

Parpary 15 Dawna szkoła, obecnie 20 p mur budynek mieszkalny Parpary 18 Dom mieszkalny 19 2 poł Mur/glina

Parpary 18 Budynek gospodarczy 19 2 poł Mur/glina

Parpary 19 Dom mieszkalny 20 p mur

Parpary 22 Dom mieszkalny 19 k mur

Parpary 23 Dom mieszkalny 20 p mur

Parpary 25 Budynek mieszkalny 20 p Mur/drew

Parpary 32 Budynek mieszkalny 20 p mur

Parpary 35 Dom mieszkalny 19/29 mur

Parpary 37 Dom mieszkalny 19 k mur

Parpary 38 Dom mieszkalny 19 k mur

Parpary 40 Dom mieszkalny 19/20 mur

Parpary 41 Dom mieszkalny 20 Ok. 1910 mur

Parpary 42 Dom mieszkalny 19 k mur

Parpary Ko ściół p.w. M.B.N.P. 20 OK. 1930 mur

Piekło 5 Dom – bar 20 p mur

Piekło 5 Budynek gospodarczy, wł. 20 p mur baru Piekło 6 Dom mieszkalny 19/20 mur

Piekło 7 Dom mieszkalny 2o 1912 mur

Piekło 8 Dom dawna stra ż 20 Ok. 1930 mur graniczna Piekło 8 Dom mieszkalny 20 p mur

Piekło 12 Dom dawna stra ż 20 Ok. 1920 mur graniczna Piekło 18 Dom mieszkalny obecnie 20 Ok. 1910 mur szkoła Piekło 20 Dom mieszkalny 19/20 szachulec

63 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

Piekło 20 Budynek gospodarczy 19/20 szachulec

Piekło 21 Dom mieszkalny 20 p mur

Piekło 23 Dom mieszkalny 20 p mur

Piekło 30 Szkoła 20 1937 mur

Piekło 30 Budynki gospodarcze obok 20 1937 mur szkoły Piekło Dom nauczyciela obok 20 1927 mur szkoły Piekło 35 Dom mieszkalny 20 p mur

Piekło 39 Dom mieszkalny 20 1900/1910 mur

Piekło 43 Dom mieszkalno- gosp. 20 p Mur/drew

Piekło 47 Dom mieszkalny 20 1910 mur

Piekło Mur ogrodzenia obok nr 20 19/20 mur

Piekło Ko ściół filialny p.w. 20 1925/1926 Mur/szachulec Chrystusa Króla Piekło Plebania obok ko ścioła 20 1925/1926 mur

Pietrzwałd 10 Budynek mieszkalny 19 1865 mur

Pietrzwałd 10 Budynek gospodarczy I 19 1898 mur

Pietrzwałd 10 Budynek gospodarczy II 19/20 mur

Pietrzwałd 10 Stodoła 20 p Drew.

Pietrzwałd 11 Budynek mieszkalny 19 Poł. mur

Pietrzwałd 11 Budynek gospodarczy 20 p Mur/ drew

Pietrzwałd 17 Budynek mieszkalny 19 k mur dawny zajazd Pietrzwałd 20 Budynek mieszkalny 19/20 mur

Pietrzwałd 20 Budynek gospodarczy 20 p mur

Pietrzwałd 21 Budynek mieszkalny 20 Ok.1912 mur dawna szkoła Pietrzwałd 23 Budynek mieszkalny 19 k mur

Pietrzwałd 23 Budynek gospodarczy 20 p mur

Pietrzwałd 24 Budynek mieszkalny 20 p mur

Pietrzwałd 25 Dom 19 k drew

Pietrzwałd 26 Budynek mieszkalny 20 p mur

Pietrzwałd 26 Dawna ku źnia 20 p mur

Pietrzwałd Budynek gospodarczy 20 p mur

Pietrzwałd Budynek gospodarczy II 20 p mur

Pietrzwałd Ko ściół p.w. św. Anny 15/17 mur

Pietrzwałd Ko ściół filialny 14/17 mur

Polaszki Dawny dwór 19/20 mur

Polaszki Budynek gospodarczy 20 1925 mur podworski Polaszki Aleja parkowa 19

Postolin 4 Budynek mieszkalny 20 p mur piekarnia Postolin 5 Budynek mieszkalny 19 2poł Mur/szachulec

Postolin 8 Budynek mieszkalny 20 p mur

Postolin 12 Budynek katechetyczny 20 p mur

Postolin 13 plebania 20 p mur

64 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

Postolin 30 Budynek mieszkalny 20 p mur

Postolin 58 Budynek mieszkalny 19 k Mur/szkieletowa

Postolin 58 Budynek gospodarczy 20 p Mur/drew

Postolin 59 Budynek mieszkalny 20 p mur

Postolin 60 Budynek mieszkalny 20 p mur

Postolin 61 Budynek mieszkalny 20 p mur

Postolin 63 Budynek mieszkalny 20 1921 mur

Postolin 64 Budynek mieszkalny 20 1928 mur

Postolin 66 Budynek mieszkalny 19 Ok. 1870 Postolin 66 Budynek mieszkalny 20 p Postolin 67 Dom mieszkalny 19 k Postolin 80 Dom mieszkalny 19 k Postolin 80 Ku źnia 19 1897 Postolin 82 Dom mieszkalne 19 k Mur/drew Postolin 103 Dawna piekarnia 20 p Postolin 104 Dom mieszkalny 19 k Mur/drew Postolin 105 Dom mieszkalny 20 1930 Postolin 106 Budynek mieszkalny 20 p Postolin 107 Budynek mieszkalny 19 poł Postolin Budynek mieszkalny 19/20 Postolin Budynek mieszkalny 19 k Postolin Brama ko ścielna 19 Mur/zelazo Postolin Ko ściół parafialny p.w. 13 Ok. 1236 Matki Boskiej Szk.

Postolin Ko ściół p.w. Matki Boskiej 13 k Szkalpierznej

Postolin Szkoła budynek I 20 p Postolin Szkoła budynek II 20 p Postolin Budynek gospodarczy 20 p Postolin Budynek gospodarczy II 20 p Postolin Kapliczka naprzeciw szkoły 20 1900 Postolin Kapliczka obok nr 67 20 p Postolin Transformator obok nr 69 20 p Postolin Transformator obok nr 33 19/20 Uśnice 8 Dom mieszkalny 19/20 Uśnice 9 Dom mieszkalny 19/20 Uśnice 16 Dom mieszkalny 20 p Uśnice 16 Stodoła 20 p Uśnice 16 Stajnia 20 p Uśnice szkoła 20 Ok. 1910 Uśnice Budynek gospodarczy 20 Ok.1910 Mur/drew szkoły Uśnice 2 Budynek mieszkalny 20 p mur Uśnice 5 Budynek mieszkalny 20 p mur Sztumska 23 Budynek mieszkalny 20 p mur Wie ś Sztumska 23 Budynek gospodarczy 20 p Mur/drew Wie ś Sztumska 24 Budynek mieszkalny 20 p Mur/drew Wie ś Sztumska 27 Dom mieszkalny 19/20 mur Wie ś Sztumska 29 Dom mieszkalny 19 Poł drew Wie ś

65 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

Sztumska 39 Dom mieszkalny 19/20 mur Wie ś Sztumska 43 Budynek mieszkalny 20 p mur Wie ś Sztumska 46 Budynek mieszkalny 20 p mur Wie ś Sztumska Szkoła podstawowa 20 p mur Wie ś Sztumska Ko ściół filialny p.w. 19 1867/1868 mur Wie ś Podwy ższenia Krzy ża Św.

Sztumska Dom dawna plebania 19/20 mur Wie ś Węgry Dawny pałac 19 1818 mur Węgry cegielnia 20 p mur Węgry Budynek mieszkalny 20 p mur Węgry Budynek gospodarczy 19/20 Mur/drew Węgry Obora 19/20 mur źródło: WUOZ w Gda ńsku, 2004

3.5.7 Zabytki archeologiczne Do chwili obecnej na terenie gminy zlokalizowane zostały 283 stanowiska i obiekty archeologiczne. Należą do nich osady, cmentarzyska płaskie i kurhanowe, grodziska, sza ńce, punkty i ślady osadnicze oraz pojedyncze znaleziska lu źne.

Cz ęść stanowisk znana była z odkry ć przypadkowych ju ż od 1820 r., cz ęść bada ń ratowniczych i wykopaliskowych, prowadzonych ju ż od ko ńca XIX wieku, cz ęść została rozpoznana w okresie powojennym w ramach ró żnorodnych akcji poszukiwawczych i bada ń ratowniczych. Wi ększo ść obiektów zlokalizowano jednak dopiero w trakcie prowadzenia bada ń powierzchniowych metod ą Archeologicznego Zdj ęcia Polski. Teren gminy Sztum został w cało ści rozpoznany powierzchniowo w latach 1979-89. Wszystkie prowadzone dotychczas badania wskazuj ą na intensywne osadnictwo pradziejowe oraz wczesno- i pó źno średniowieczne. Szczególne nasilenie akcji osadniczej przez poszczególne grupy ludzkie miało miejsce we wczesnej epoce żelaza, okresie wpływów rzymskich oraz we wczesnym i pó źnym średniowieczu. Szczególnie interesuj ącym elementem krajobrazu archeologicznego na terenie gminy Sztum s ą, znajduj ące si ę w lasach, liczne nasypy ziemne o zró żnicowanej wielko ści, uto żsamiane z kurhanami, tworz ące miejscami du że zgrupowania, datowane na okres wczesno średniowieczny, innym elementem tego krajobrazu nowożytne sza ńce grupuj ące si ę w rejonie le śnictwa Wygoda. Szczególne znaczenie, ze wzgl ędu na lokalizacj ę, walory poznawcze oraz ze wzgl ędu na stały proces inwestowania powoduj ący konieczno ść prowadzenia bada ń wykopaliskowych oraz nadzorów inwestycji liniowych (sieci cieplne, elektrotechniczne, telefoniczne itp.) posiadaj ą dwa stanowiska zlokalizowane w centrum miasta, zwi ązane z histori ą samego o środka miejskiego – zamek krzy żacki, zlokalizowany na przesmyku pomi ędzy dwoma jeziorami, na miejscu dawnego grodziska pruskiego, oraz Stare Miasto, o cz ęś ciowo zatartej obecnie formie przestrzennej.

Przedmiotem ochrony na obszarze miasta i gminy Sztum s ą stanowiska i obiekty wpisane do rejestru zabytków województwa pomorskiego (16 stanowisk) oraz wyznaczone strefy ochrony archeologicznej (114 stref).

66 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

Stanowiska archeologiczne, wpisane do rejestru zabytków województwa pomorskiego, o formach eksponowanych w terenie to : 1. Osada otwarta z okresu wczesno- i średniowiecznego w Białej Górze Decyzja nr 172/A z 22.11.1971 r. (strefa nr 113) 2. Szaniec obronny z ok. 1626 r. w Białej Górze (le śnictwo Wygoda) Decyzja nr 76/A z 7.01.1970 r. (strefa nr 111) 3. Szaniec obronny z ok. 1626 r. w Białej Górze (le śnictwo Wygoda) Decyzja nr 77/A z 8.01.1970 r. (strefa nr 109) 4. Szaniec obronny z ok. 1626 r. w Białej Górze (le śnictwo Wygoda) Decyzja nr 78/A z 8.01.1970 r. (strefa nr 105) 5. Osada z okresu wczesno średniowiecznego w Go ściszewie Decyzja nr 79/A z 8.01.1970 (strefa nr 3) 6. Cmentarzysko kurhanowe z okresu wczesno średniowiecznego w Koniecwałdzie, Decyzja nr 80/A z 8.01.1970 r. (strefa nr 58) 7. Cmentarzysko kurhanowe z okresu wczesno średniowiecznego w Koniecwałdzie, Decyzja nr 229/A z 8.01.1970 r. (strefa nr 55) 8. Cmentarzysko kurhanowe z okresu wczesno średniowiecznego w Koniecwałdzie, Decyzja nr 230/A z 8.01.1970 r. (strefa nr 56) 9. Grodzisko w Nowej Wsi z okresu wczesno średniowiecznego Decyzja nr 53/A z 1.12.1972 r. (strefa nr 88) 10. Grodzisko w Sztumie z okresu wczesno średniowiecznego Decyzja nr 101/A z 25.11.1970 r. (strefa nr 99) 11. Stare Miasto w Sztumie z okresu średniowiecznego – okres nowo żytny Decyzja nr 82/N z 16.07.1959 r. (strefa nr 100) 12. Osada w U śnicach z okresu pó źno średniowiecznego Decyzja nr 61/A z 7.01.1970 r. (strefa nr 41) 13. Grodzisko wy żynne w W ęgrach z okresu wczesno średniowiecznego Decyzja nr 62/A z 7.01.1970 r. (strefa nr 1) 14. Cmentarzysko w W ęgrach z wczesnej epoki żelaza Decyzja nr 69/A z 7.01.1970 r. (strefa nr 21) 15. Osada otwarta w W ęgrach z okresu wpływów rzymskich Decyzja nr 70/A z 7.01.1970 r. (strefa nr 18) 16. Osada przygrodowa w W ęgrach z okresu wczesno średniowiecznego Decyzja nr 71/A z 7.01.1970 r. (strefa nr 1) Gmina Sztum posiada opracowanie pt. Archeologiczne Studium Kulturowe Gminy Sztum wykonane przez M. Jonakowskiego, Elbl ąg, 2000r w ramach opracowania poprzedniego studium. Poni żej przedstawiono wykaz stref archeologicznych znajduj ących si ę na ternie gminy Sztum, numeracja zgodna z numerami stref w zał ączniku do Studium – Schemat Dobra Kultury.

67 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

Tabela 11 Wykaz stref archeologicznych znajduj ących si ę w gminie Sztum

Nr strefy ochrony na Miejscowo ść Rodzaj obiektu Chronologia Uwagi rysunku

Decyzja nr 62/A z dn. grodzisko i osada 7.01.1970r. (grodzisko) oraz przygrodowa, wały obronne neolit, wczesna epoka żelaza, 1. Węgry 71/A z dn. 7.01.1970r. (osada oraz osada i ślady okres wczesno średniowieczny przygrodowa ) - obr ęb osadnictwa Go ściszewo

wczesna epoka żelaza, okres zasi ęg strefy dotyczy osadnictwa cmentarzysko, osada średniowieczny oraz neolit - średniowiecznego (wie ś 2. Go ściszewo lokacyjna i ślady osadnictwa wczesne średniowiecze lokacyjna) Decyzja nr 79/A z dn. neolit - okres 8.01.1970r. - obejmuje tylko 3. Go ściszewo osady i ślady osadnictwa wczesno średniowieczny jedn ą z osad wczesno średniowiecznych

neolit, wczesna epoka żelaza, 4. Węgry osady i ślady osadnictwa okres wczesno i Obr ęb Go ściszewo średniowieczny 5. Węgry punkt osadniczy okres wpływów rzymskich Obr ęb Go ściszewo neolit, wczesna epoka żelaza i 6. Węgry osada i ślady osadnictwa Obr ęb Go ściszewo okres średniowieczny 7. Węgry osada okres wpływów rzymskich Obr ęb Go ściszewo cmentarzysko, osada i wczesna epoka żelaza i okres 8. Go ściszewo kurhan wczesno średniowieczny neolit, wczesna epoka żelaza, 9. Go ściszewo osady i ślady osadnictwa okres wpływów rzymskich i okres średniowieczny wczesna epoka br ązu i okres 10. Go ściszewo cmentarzysko i osada średniowieczny okres wpływów rzymskich- 11. Go ściszewo osada i ślady osadnictwa okres średniowieczny neolit i okres wpływów 12. Go ściszewo osady rzymskich neolit, okres wczesno- i 13. Go ściszewo osada i ślady osadnictwa średniowieczny 14. Go ściszewo osada i ślady osadnictwa neolit i okres średniowieczny punkt osadniczy i ślady okres wpływów rzymskich - 15. Węgry Obr ęb Go ściszewo osadnictwa okres średniowieczny wczesna epoka żelaza, okres 16. Węgry punkty osadnicze i osada wpływów rzymskich i okres Obr ęb Go ściszewo średniowieczny 17. Węgry osada wczesna epoka żelaza Obr ęb Go ściszewo

Decyzja nr 70/A z dn.7.01.1970r. 18. Węgry osada okres wpływów rzymskich - obr ęb Go ściszewo

wczesna epoka żelaza, okres 19. Węgry ślady osadnictwa i wie ś Obr ęb Go ściszewo wczesno i średniowieczny 20. Goraj osada jednodworcza okres średniowieczny Obr ęb Go ściszewo Decyzja nr 69/A z dn. wczesna epoka żelaza i okres 21. Węgry cmentarzysko i osada 7.01.1970r. (cmentarzysko)- wpływów rzymskich obr ęb Go ściszewo wczesna epoka żelaza i okres 22. Węgry osady i cmentarzysko Obr ęb Go ściszewo wpływów rzymskich 23. Uśnice osada okres wpływów rzymskich Obr ęb Go ściszewo 24. Uśnice osada okres wpływów rzymskich Obr ęb Go ściszewo 25. Uśnice osada okres wpływów rzymskich Obr ęb Go ściszewo 26. Węgry punkt osadniczy okres średniowieczny Obr ęb Go ściszewo 68 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

27. Gościszewo punkt osadniczy okres średniowieczny ślad osadnictwa i punkt neolit i okres wpływów 28. Go ściszewo osadniczy rzymskich 29. Go ściszewo osada okres neolitu neolit, okres wczesno- i 30. Go ściszewo osada i ślad osadnictwa średniowieczny 31. Go ściszewo punkt osadniczy okres średniowieczny 32. Go ściszewo osada okres średniowieczny okres wczesno- i 33. Go ściszewo punkt osadniczy średniowieczny 34. Go ściszewo punkt osadniczy okres średniowieczny okres wpływów rzymskich i 35. Go ściszewo ślady osadnictwa średniowieczny punkt osadniczy i ślady neolit, okres wczesno- i 36. Go ściszewo osadnictwa średniowieczny 37. Gronajny osada wczesna epoka żelaza 38. Gronajny osada okres średniowieczny 39. Gronajny osada okres średniowieczny 40. Gronajny osada ? okres średniowieczny Decyzja nr 61/A z dn. okres pó źno średniowieczny i 41. Uśnice osada i punkt osadniczy 7.01.1970r. (osada nowo żytny pó źno średniowieczna) 42. Uśnice osada wczesna epoka żelaza cmentarzysko i slady 43. Uśnice wczesna epoka żelaza osadnicze 44. Uśnice punkt osadniczy okres pó źno średniowieczny Uśnice 45. (Le śniczówka miejsce kultu ? okres wczesno średniowieczny Wilki) 46. Koniecwałd osada (10 i 11) wczesna epoka żelaza Koniecwałd - 47. osada neolit uśnice schyłek epoki br ązu i okres 48. Koniecwałd ślad osadnictwa i osada wpływów rzymskich 49. Koniecwałd osada ? wczesna epoka żelaza wczesna epoka żelaza i okres 50. Koniecwałd ślad osadnictwa i osada średniowieczny

51. Koniecwałd grodzisko ? okres wczesno średniowieczny

młodszy okres przedrzymski i 52. Koniecwałd osada i ślad osadnictwa okres średniowieczny 53. Koniecwałd obozowisko sezonowe wczesna epoka żelaza okres wczesno średniowieczny 54. Grz ępa cmentarzysko kurhanowe ? Decyzja nr 229/A z dn. okres wczesno średniowieczny 55. Grz ępa cmentarzysko kurhanowe 5.12.1972r. (wpisane jako ? Koniecwałd, st.2) Decyzja nr 230/A z dn. 56. Grz ępa cmentarzysko kurhanowe okres wczesno średniowieczny 5.12.1972r. (wpisane jako Koniecwałd, st.3) okres wczesno średniowieczny 57. Grz ępa cmentarzysko kurhanowe ? Decyzja nr 80/A z dn. 58. Koniecwałd kurhany okres wczesno średniowieczny 8.01.1970r. (wpisane jako Koniecwałd, st. 1)

59. Ko ślinka osada okres średniowieczny wczesna epoka żelaza i okres 60. Ko ślinka osada i ślad osadnictwa średniowieczny epoka kamienia, wczesna 61. Kępina stanowisko wielokulturowe epoka żelaza i okres wczesno- i średniowieczny 69 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

okres wpływów rzymskich i 62. Barlewice osada wielokulturowa okres średniowieczny okres wpływów rzymskich i 63. Barlewice osada wielokulturowa okres średniowieczny 64. Barlewice osada okres wpływów rzymskich

okres wczesno średniowieczny i 65. Barlewice osada wielokulturowa średniowieczny

66. Barlewice osada okres średniowieczny wczesna epoka żelaza i okres 67. Barlewice osada wielokulturowa średniowieczny 68. Barlewice osada ? wczesna epoka żelaza 69. Pietrzwałd osada okres średniowieczny 70. Pietrzwałd osada okres średniowieczny 71. Pietrzwałd osada okres średniowieczny 72. Pietrzwałd osada okres średniowieczny 73. Czernin osada okres wpływów rzymskich obr ęb Barlewice 74. Czernin osada okres wpływów rzymskich obr ęb Barlewice 75. Szpitalna Wie ś osada okres średniowieczny 76. Ramzy Wielkie ślad osadnictwa wczesna epoka żelaza 77. Postolin osada ? wczesne średniowiecze wczesna epoka żelaza i okres 78. Postolin osada wielokulturowa nowo żytny okres wczesno średniowieczny i w miejscu obecnego ko ścioła - 79. Postolin grodzisko ? średniowieczny nie jest pewna funkcja grodzisko i osada Decyzja nr 53 A z dn. przygrodowa, wały obronne wczesna epoka żelaza - 80. Nowa Wie ś 1.12.1969r. - obejmuje tylko oraz osada i ślady wczesne średniowiecze grodzisko osadnictwa młodszy okres przedrzymski i 81. Nowa Wie ś cmentarzysko okres wpływów rzymskich 82. Parowy osada wczesna epoka żelaza obr ęb Nowa Wie ś wczesna epoka żelaza i okres 83. Sztumska Wie ś 4 osady średniowieczny wczesna epoka żelaza i okres 84. Sztumska Wie ś osada i ślad osadnictwa wpływów rzymskich

85. Sztumska Wie ś ślad osadnictwa okres wczesno średniowieczny

86. Sztum osada okres średniowieczny wła ściwie obr ęb Zajezierze okres wpływów rzymskich i 87. Sztum osada wielokulturowa obr ęb Sztumska Wie ś okres średniowieczny Sztum 88. osada młodszy okres przedrzymski (Przedzamcze) 89. Sztum osada okres średniowieczny wczesna epoka żelaza i okres 90. Sztum osada i ślad osadnictwa średniowieczny 91. Sztum osada okres średniowieczny wła ściwie obr ęb K ępina jedna z osad wła ściwie obr ęb 92. Zajezierze 2 osady okres średniowieczny Sztum 93. Zajezierze osada okres średniowieczny 94. Sztum osada wczesna epoka żelaza stanowisko przebadane 95. Zajezierze osada wczesna epoka żelaza 96. Sztum cmentarzysko wczesna epoka żelaza 97. Sztum osada i cmentarzysko wczesna epoka żelaza stanowisko przebadane 98. Zajezierze cmentarzysko wczesna epoka żelaza

okres wczesno średniowieczny Decyzja nr 101/A z dn. 99. Sztum grodzisko i zamek - okres nowo żytny 25.11.1970r.

70 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

Decyzja nr 82/N z dn. okres średniowieczny - okres 100. Sztum Stare Miasto 16.07.1959r. (dec. nowo żytny urbanistyczna) 101. Sztumskie Pole osada wczesna epoka żelaza 102. Sztumskie Pole osada wczesna epoka żelaza wła ściwie obr ęb Koniecwałd neolit i nieokre ślona 103. Sztumskie Pole osada i cmentarzysko chronologia 104. Sztumskie Pole osada neolit Decyzja nr 78/A z dn. 105. Biała Góra szaniec obronny ok. 1626 r. 7.01.1970r. - stanowisko wpisane jako Benowo- Wygoda 106. Biała Góra szaniec obronny ok. 1626 r. 107. Biała Góra szaniec obronny ok. 1626 r. 108. Biała Góra szaniec obronny ok. 1626 r.

Decyzja nr 77/A z dn. 109. Biała Góra szaniec obronny ok. 1626 r. 7.01.1970r. -stanowisko wpisane jako Benowo - Wygoda

110. Biała Góra szaniec obronny ok. 1626 r.

Decyzja nr 76/A z dn. 111. Biała Góra szaniec obronny ok. 1626 r. 7.01.1970r. - stanowisko wpisane jako Benowo - Wygoda

112. Biała Góra osada ? neolit

okres wczesno średniowieczny i Decyzja nr 172/A z dn. 113. Biała Góra osada średniowieczny 22.11.1971r.

okres pó źno średniowieczny i 114. Piekło osada nowo żytny Źródło: Archeologiczne Studium Kulturowe Gminy Sztum, 2000

Obja śnienia do tabeli, chronologia: epoka kamienia – 4200 – 1700 lat p.n.e. epoka br ązu – 1700 – 650 lat p.n.e. wczesna epoka żelaza – 650 – 150 lat p.n.e. młodszy okres przedrzymski – 150 lat p.n.e. – pocz ątek naszej ery okres wpływów rzymskich – pocz ątek nasze ery – VI w. n.e. wczesne średniowiecze – VII – XII w. średniowiecze – XIII – XV w.

4. Warunki i jako ść życia mieszka ńców 4.1. Potencjał demograficzny Tabela 12 Dynamika zaludnienia miasta i gminy Sztum Jednostka 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 miary STAN LUDNO ŚCI I RUCH NATURALNY Ludno ść wg miejsca zameldowania/zamieszkania i płci ogółem stałe miejsce zameldowania stan na 30 VI ogółem osoba 17962 17896 17972 18028 17994 17951 17952 17963 17969 męż czy źni osoba 8724 8714 8751 8767 8750 8707 8700 8734 8738 kobiety osoba 9238 9182 9221 9261 9244 9244 9252 9229 9231 stan na 31 XII ogółem osoba 17935 17923 18033 18011 17980 17961 17947 17968 17950 męż czy źni osoba 8722 8722 8783 8761 8731 8717 8717 8731 8723 71 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA kobiety osoba 9213 9201 9250 9250 9249 9244 9230 9237 9227 faktyczne miejsce zamieszkania stan na 30 VI ogółem osoba 17924 17862 17872 17944 17873 17891 17886 17913 17905 męż czy źni osoba 8689 8665 8684 8718 8680 8672 8685 8715 8714 kobiety osoba 9235 9197 9188 9226 9193 9219 9201 9198 9191 stan na 31 XII ogółem osoba 17901 17823 17949 17890 17920 17895 17897 17904 17886 męż czy źni osoba 8673 8655 8734 8691 8696 8702 8698 8707 8699 kobiety osoba 9228 9168 9215 9199 9224 9193 9199 9197 9187 w miastach stałe miejsce zameldowania stan na 30 VI ogółem osoba 10327 10203 10203 10110 10008 9933 9860 9811 9764 męż czy źni osoba 4894 4845 4840 4794 4745 4690 4645 4633 4599 kobiety osoba 5433 5358 5363 5316 5263 5243 5215 5178 5165 stan na 31 XII ogółem osoba 10248 10193 10194 10064 9993 9897 9838 9765 9739 męż czy źni osoba 4859 4836 4842 4768 4720 4677 4650 4609 4587 kobiety osoba 5389 5357 5352 5296 5273 5220 5188 5156 5152 faktyczne miejsce zamieszkania stan na 30 VI ogółem osoba 10274 10208 10133 10057 9945 9909 9852 9766 9701 męż czy źni osoba 4847 4835 4795 4751 4707 4681 4659 4615 4593 kobiety osoba 5427 5373 5338 5306 5238 5228 5193 5151 5108 stan na 31 XII ogółem osoba 10253 10123 10141 10001 9969 9889 9793 9702 9676 męż czy źni osoba 4849 4791 4799 4730 4711 4691 4632 4603 4581 kobiety osoba 5404 5332 5342 5271 5258 5198 5161 5099 5095 na wsi stałe miejsce zameldowania stan na 30 VI ogółem osoba 7635 7693 7769 7918 7986 8018 8092 8152 8205 męż czy źni osoba 3830 3869 3911 3973 4005 4017 4055 4101 4139 kobiety osoba 3805 3824 3858 3945 3981 4001 4037 4051 4066 stan na 31 XII ogółem osoba 7687 7730 7839 7947 7987 8064 8109 8203 8211 męż czy źni osoba 3863 3886 3941 3993 4011 4040 4067 4122 4136 kobiety osoba 3824 3844 3898 3954 3976 4024 4042 4081 4075 faktyczne miejsce zamieszkania stan na 30 VI ogółem osoba 7650 7654 7739 7887 7928 7982 8034 8147 8204 męż czy źni osoba 3842 3830 3889 3967 3973 3991 4026 4100 4121 kobiety osoba 3808 3824 3850 3920 3955 3991 4008 4047 4083 stan na 31 XII ogółem osoba 7648 7700 7808 7889 7951 8006 8104 8202 8210 męż czy źni osoba 3824 3864 3935 3961 3985 4011 4066 4104 4118 kobiety osoba 3824 3836 3873 3928 3966 3995 4038 4098 4092 Mał żeństwa zawarte ogółem - 94 72 83 93 114 125 148 119 109 Wska źnik obci ąż enia demograficznego ludno ść w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w osoba wieku produkcyjnym 56,6 54,1 52,5 51,3 50,4 49,9 49,4 49,7 50,0 72 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

ludno ść w wieku poprodukcyjnym na 100 osób w osoba wieku przedprodukcyjny m 41,1 42,8 44,9 46,6 48,6 51,1 54,1 56,7 60,6 ludno ść w wieku poprodukcyjnym na 100 osób w osoba wieku produkcyjnym 16,5 16,2 16,2 16,3 16,5 16,9 17,3 18,0 18,9 Udział ludno ści wg ekonomicznych grup wieku w % ludno ści ogółem w wieku przedprodukcyjny % m 25,6 24,6 23,8 23,1 22,6 22,0 21,5 21,2 20,8 w wieku % produkcyjnym 63,8 64,9 65,6 66,1 66,5 66,7 66,9 66,8 66,7 w wieku % poprodukcyjnym 10,5 10,5 10,7 10,8 11,0 11,3 11,6 12,0 12,6 źródło: GUS

Według informacji Głównego Urz ędu Statystycznego w ko ńcu grudnia 2010 r. miasto i gmin ę Sztum zamieszkiwało 17950 mieszka ńców (dane na 31 grudzie ń). Dla porównania w roku 2002 miasto i gmin ę zamieszkiwało 17935 osób, wi ęc jest to wielko ść porównywalna. Na przestrzeni lat 2002-2010 wzrosła ilo ść zawieranych mał żeństw, z 94 w roku 2001 do 109 w roku 2010. Analizując udział ludno ści według ekonomicznych grup wieku w % ludno ści ogółem dla miasta i gminy Sztum w latach 2002-2010 mo żna stwierdzi ć zmniejszenie si ę udziału grupy ludno ści w wieku przedprodukcyjnym z 25,6% do 20,8%, zwi ększenie si ę udziału grupy ludno ści w wieku produkcyjnym z 66,3% do 66,7% oraz wzrost udziału ludno ści w wieku poprodukcyjnym z 10,5% do 12,6%.

Tabela 13 Dynamika zaludnienia miasta i gminy Sztum - wska źniki STAN LUDNO ŚCI I RUCH NATURALNY Wska źniki modułu gminnego ludno ść na 1 km2 (g ęsto ść zaludnienia) Jednostka terytorialna 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 [osoba] Sztum (3) 99 99 99 99 99 99 99 99 99 : Sztum - miasto (4) 2234 2205 2209 2179 2172 2154 2134 2114 2108 : Sztum - obszar wiejski (5) 43 44 44 45 45 45 46 46 47 : kobiety na 100 m ęż czyzn Jednostka terytorialna 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 [osoba] Sztum (3) 106 106 106 106 106 106 106 106 106 : Sztum - miasto (4) 111 111 111 111 112 111 111 111 111 : Sztum - obszar wiejski (5) 100 99 98 99 100 100 99 100 99 : mał żeństwa na 1000 ludno ści Jednostka terytorialna 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

Sztum (3) 5,2 4,0 4,6 5,2 6,3 7,0 8,2 6,6 6,1 : Sztum - miasto (4) 5,0 4,1 5,6 5,2 6,0 7,8 8,2 6,3 6,5 : Sztum - obszar wiejski (5) 5,5 3,9 3,3 5,1 6,8 6,0 8,3 7,0 5,6 : urodzenia żywe na 1000 ludno ści Jednostka terytorialna 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

Sztum (3) 10,1 10,2 12,1 10,9 11,8 12,6 11,1 12,8 11,4 : Sztum - miasto (4) 7,5 8,7 11,6 9,4 10,9 11,6 9,5 12,0 10,0 : Sztum - obszar wiejski (5) 13,8 12,1 12,7 12,8 12,9 14,0 13,1 13,7 13,0 : zgony na 1000 ludno ści Jednostka terytorialna 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

73 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

Sztum (3) 8,2 7,6 7,2 8,5 8,7 8,6 8,2 9,0 8,7 : Sztum - miasto (4) 8,9 8,4 7,5 9,5 9,2 9,7 9,2 11,4 9,6 : Sztum - obszar wiejski (5) 7,3 6,5 6,7 7,3 8,0 7,2 7,0 6,1 7,6 : przyrost naturalny na 1000 ludno ści Jednostka terytorialna 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

Sztum (3) 1,9 2,6 4,9 2,3 3,1 4,1 2,9 3,8 2,7 : Sztum - miasto (4) -1,5 0,3 4,0 -0,1 1,7 1,9 0,3 0,6 0,4 : Sztum - obszar wiejski (5) 6,4 5,6 6,0 5,4 4,9 6,7 6,1 7,6 5,5 : źródło: GUS

Gęsto ść zaludnienia liczona dla miasta Sztum wynosiła w 2002 roku 2234 osób na km 2, w roku 2010 warto ść ta spadła do 2108 osób na km 2. G ęsto ść zaludnienia liczona dla obszaru wiejskiego Sztum wynosiła w 2002 roku 43 osoby na km 2, w 2010 roku natomiast wynosiła 47 osób na km 2. Średnio g ęsto ść zaludnienia liczona dla miasta i gminy razem nie zmienia si ę od lat i wynosi 99 osób na km 2. Współczynnik feminizacji (czyli ilo ść kobiet przypadaj ąca na 100 m ęż czyzn) w 2010 r. liczony ogółem dla miasta i gminy Sztum wynosi 106, warto ść dla miasta 111, warto ść dla gminy 99. Wska źnik zawieranych mał żeństw na 1000 ludno ści zwi ększył si ę z 5,2 w 2002 roku do 6,1 w roku 2010. Wska źnik urodze ń żywych liczony dla miasta i gminy ogółem na 1000 ludno ści zwi ększył si ę z 10,1 ‰ w 2002 roku do 11,4 ‰ w roku 2010. Ta sama warto ść dla miasta równie ż wzrosła z 7,5 ‰ do 10,0 ‰, dla obszaru wiejskiego wska źnik zmniejszył si ę z 13,8 ‰ do 13,0 ‰. Liczba zgonów liczona ogółem dla miasta i gminy na 1000 ludno ści zwi ększyła si ę. W 2010 roku wynosiła 8,7 ‰. Warto ści przyrostu naturalnego liczone ogółem dla miasta i gminy Sztum odznaczaj ą si ę tendencj ą wzrostow ą, z 1,9 ‰ w roku 2002 do 2,7 ‰ w 2010 r.

4.2. Sytuacja na rynku pracy

Tabela 14 Pracuj ący w głównym miejscu pracy według płci w mie ście Sztum 2002 2003 2006 2007 2008 2009 2010 Ogółem 2418 2324 2482 2522 2636 2246 2203 Męż czy źni 1104 1042 1133 1120 1174 1111 1107 Kobiety 1314 1282 1349 1402 1462 1135 1096 źródło: GUS

Ilo ść pracuj ących w głównym miejscu pracy w mie ście Sztum wynosiła w 2002 roku 2418 osób (54,3 % stanowiły kobiety, 45,7 % m ęż czy źni), w 2010 roku liczba ta zmniejszyła si ę do 2203 osób (50,2 % stanowi ą kobiety, 49,8 % m ęż czy źni). Zauwa żalna jest przewaga kobiet w ogólnej liczbie zatrudnionych, na przestrzeni lat. Jedynie w roku 2010 sytuacja była odwrotna – liczba pracuj ących m ęż czyzn była minimalnie wy ższa ni ż liczba kobiet.

Tabela 15 Ilo ść bezrobotnych w mie ście i gminie Sztum w latach 2003-2011 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Ogółem 2397 2142 1981 1304 789 817 1167 1113 1241 Męż czy źni 1193 1006 854 515 273 294 556 509 535 Kobiety 1204 1136 1127 789 516 523 611 604 706 źródło :GUS

74 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

Analizuj ąc poziom bezrobocia w mie ście i gminie Sztum w latach 2003 - 2011 mo żemy zauwa żyć pocz ątkow ą tendencj ę spadku liczby bezrobotnych w latach 2003 – 2007, z najni ższ ą warto ści ą w roku 2007 – 789 osób. W latach kolejnych 2008 – 2011 warto ści rosną i w roku 2011 bezrobotnych jest to 1241 osób, lecz i tak jest to prawie dwa razy mniej ni ż w 2003 r. Tutaj równie ż zauwa żalna jest przewaga kobiet w ogólnej liczbie bezrobotnych.

4.3. Infrastruktura społeczna Ochrona zdrowia i pomoc społeczna Na terenie gminy świadczenia zdrowotne zapewniaj ą Szpital Polski Sztum z oddziałami i poradniami przyszpitalnymi oraz niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej. Szpital w Sztumie Jest samodzielnym publicznym zakładem opieki zdrowotnej. Swym zasi ęgiem statutowym obejmuje obszar miasta i gminy Sztum oraz gmin o ściennych. W ramach szpitala funkcjonuj ą oddziały: • Izba przyj ęć ; • Oddział Pomocy Dora źnej – dysponuje trzema wyjazdowymi zespołami ratownictwa medycznego (jeden zespół specjalistyczny z lekarzem i dwa zespoły podstawowe); oddział nie posiada ambulatorium stacjonarnego, zatrudnionych jest tam 7 lekarzy, 9 piel ęgniarek, 17 ratowników medycznych i 5 dyspozytorów medycznych; • Oddział Chirurgii Ogólnej – odział liczy 30 łó żek, personel to 10 lekarzy i piel ęgniarka; • Oddział Poło żnictwa i Ginekologii – oddział liczy 28 łó żek, w tym 10 łó żek poło żniczych, 2 ginekologiczne i 6 łó żek patologii ci ąż y, zatrudnionych tutaj jest 5 lekarzy; • Oddział Noworodków i Wcze śniaków; • Odział Dzieci ęcy – posiada 22 łó żka oraz samodzieln ą izb ę przyjęć , zatrudnia dwoje lekarzy specjalistów, 12 piel ęgniarek i 4 salowe; • Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii; • Oddział Wewn ętrzny – posiada 24 łó żka, 4 lekarzy specjalistów, 12 piel ęgniarek, 3 asystentki i 3 salowe; • Oddział Laryngologiczny – dysponuje 16 łó żkami dla dzieci i dorosłych, personel to 2 lekarzy specjalistów i piel ęgniarka; • Oddział Neurologiczny z Pododdziałem Udarowym – posiada 36 łó żek, neurologia 20 a pododdział udarowy 16, personel to 9 lekarzy w tym 4 specjalistów z neurologii, 4 w trakcie specjalizacji i jeden specjalista chorób wewn ętrznych, zespół piel ęgniarski, rehabilitant, logopeda, psycholog; • Oddział Rehabilitacji – posiada 58 łó żek dla pacjentów dorosłych, personel to 4 lekarzy, 15 fizjoterapeutów, 3 masa żystów i logopeda; • Oddział Reumatologiczny – posiada 20 łó żek stacjonarnych, personel to 5 lekarzy, 5 piel ęgniarek, pomoc piel ęgniarska i pomoc gospodarcza; • Centralne Laboratorium Analityczne i Pracownia Serologii • Pracownia Diagnostyki Obrazowej Szpitala – wyposa żony jest w aparat tomograficzny, zestaw rentgenowski, dwa aparaty USG i Echokardiograf, personel to 3 lekarzy, 8 techników, piel ęgniarka i personel pomocniczy;

75 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

• Blok Operacyjno – Zabiegowy – posiada 1 sal ę operacyjn ą, personel to 10 lekarzy, 6 piel ęgniarek, 5 salowych • Zakład Opieku ńczo – Leczniczy – istnieje od sierpnia 2002 r., dysponuje 32 łó żkami, personel to 4 lekarzy i piel ęgniarki. Oprócz tego przy szpitalu w Sztumie działaj ą dwie poradnie: Poradnia Onkologiczna i Poradnia Kardiologiczna.

Zakłady opieki zdrowotnej Według danych pozyskanych z Głównego Urz ędu Statystycznego za rok 2011 w gminie Sztum znajduje si ę 10 niepublicznych zakładów opieki zdrowotnej. Oprócz tego Przy szpitalu powiatowym działa O środek Piel ęgnacyjno – Opieku ńczy przy Stowarzyszeniu Pomocy Osobom Przewlekle Chorym DAR SERCA. Na terenie miasta działa 5 aptek: • „Alfa” - ul. Sienkiewicza 10, Sztum • „Nova” – ul. Plac Wolno ści 26, Sztum • „Medicus” - ul. Morawskiego 1, Sztum • „Św. Anny” – ul. Galla Anonima 12, Sztum • „Centralna” – ul. Mickiewicza 50, Sztum Wszystkie z nich, naprzemiennie, pełni ą dy żury dobowe w porze nocnej, niedziele, świ ęta i dni wolne od pracy według ustalonego harmonogramu. Wska źnik ludno ści przypadaj ącej na jedn ą aptek ę w gminie wynosił w 2011 r. 4477 osoby, w mie ście natomiast 2412. Ponadto w mie ście funkcjonuj ą prywatne gabinety lekarskie nast ępuj ących specjalno ści: anestezjologia, chirurgia, gastrologia, laryngologia, ginekologia, neurologia, okulistyka, pediatria, neonatologia, psychiatria, stomatologia.

Pomoc społeczna Pomoc społeczna stanowi jeden z elementów systemu zabezpieczenia społecznego. Zakres działania i zada ń pomocy społecznej okre ślaj ą przepisy prawa. Zadaniem pomocy społecznej jest zaspakajanie niezb ędnych potrzeb życiowych osób i rodzin oraz umo żliwienie im bytowania w warunkach odpowiadaj ących godno ści człowieka. Główna instytucj ą świadcz ącą na terenie Miasta i Gminy Sztum pomoc społeczn ą na rzecz mieszka ńców jest Miejsko- Gminny O środek Pomocy Społecznej (MGOPS). Pomoc udzielana przez MGOPS przyjmuje form ę pienięż ną, w naturze lub usługach. Świadczenia za ś maj ą charakter stały, okresowy lub jednorazowy. Głównym celem Miejsko – Gminnego O środka Pomocy Społecznej w Sztumie jest udzielanie osobom i rodzinom ró żnych form wsparcia (w postaci cho ćby pracy socjalnej, poradnictwa, ró żnych form świadcze ń), umo żliwiaj ących przezwyci ęż anie trudnych sytuacji życiowych, których nie s ą one w stanie pokona ć, wykorzystuj ąc własne zasoby, uprawnienia i mo żliwo ści oraz wzmacnianie i mobilizowanie do podejmowania stara ń w celu poprawy swojej sytuacji. W ramach wsparcia instytucjonalnego MGOPS oferuje osobom niepełnosprawnym dzienny o środek wsparcia w postaci Środowiskowego Domu Samopomocy w Czerninie ( ŚDS). W Sztumie działaj ą: • Miejsko - Gminny O środek Pomocy Społecznej – zajmuje si ę zaspokajaniem niezb ędnych potrzeb życiowych osób i rodzin na ternie Miasta i Gminy Sztum, m.in. zajmuje si ę wypłat ą zasiłków celowych i specjalnych, przyznawanie pomocy rzeczowej,

76 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

• Miejsko – Gminny Zespół O światy – zajmuje si ę administracyjn ą, finansow ą i organizacyjn ą obsług ą szkół i przedszkoli z gminy Sztum, tj. o Gimnazjum Nr 1 im. Jana Pawła II w Sztumie, o Zespół Szkół w Czerninie (Gimnazjum z Oddziałami Integracyjnymi Nr 2 w Czerninie, Szkoły Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi im. Rodziny Donimirskich w Czerninie, Publicznego Przedszkola w Czerninie), o Zespół Szkół w Go ściszewie (Szkoły Podstawowej w Go ściszewie, Publicznego Przedszkola w Go ściszewie), o Szkoła Podstawowa Nr 2 im. Maksymiliana Golisza w Sztumie, o Szkoła Podstawowa w Nowej Wsi, o Publiczne Przedszkole z oddziałami Integracyjnymi Nr 1 im. Kubusia Puchatka w Sztumie • Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Sztumie – organizuje i prowadzi opiek ę zast ępcz ą rodzinn ą dla dzieci na terenie powiatu, realizuje zadania powiatu z zakresu Pa ństwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych; • Poradnia Psychologiczno – Pedagogiczna w Sztumie – podporz ądkowana jest administracyjnie, finansowo i organizacyjnie Starostwu Powiatu Sztumskiego – udziela pomocy uczniom (ich rodzicom) i nauczycielom przedszkoli, szkół i placówek maj ących siedzib ę na terenie działania poradni, a w przypadku dzieci nie ucz ęszczaj ących do szkoły (przedszkola) brane jest pod uwag ę miejsce zamieszkania.

Według danych GUS za rok 2010 z tej pomocy skorzystało 617 gospodarstw domowych , to jest 1665 osób.

Tabela 16 Opieka społeczna w mie ście i gminie Sztum Jednostka 2010 miary ŚWIADCZENIA POMOCY SPOŁECZNEJ Gospodarstwa domowe i ich członkowie - beneficjenci pomocy społecznej gospodarstwa domowe korzystające ze środowiskowej pomocy społecznej gosp.dom. 617 osoby w gospodarstwach domowych korzystaj ących ze środowiskowej osoba pomocy społecznej 1665 udział osób w gospodarstwach domowych korzystaj ących ze % środowiskowej pomocy społecznej w ludno ści ogółem 9,3 źródło: Dane z Banku Danych Lokalnych GUS

Edukacja Dzieci oraz młodzie ż ma mo żliwo ść kształcenia w przedszkolach, szkołach podstawowych, gimnazjach, liceach, technikach, szkołach zawodowych, specjalnych. Istnieje tez bardzo bogata oferta szkół dla dorosłych. Na terenie miasta i gminy Sztum istnieje kilka zespołów szkół: Zespół Szkół im. Jana Kasprowicza w Sztumie, Zespół Szkół w Go ściszewie, Zespół Szkół w Czerninie, Zespół Szkół Zawodowych im. Stanisława Staszica w Barlewiczkach, Wojewódzki Zespół Szkół Policealnych w Sztumie, które daj ą mo żliwo ści kształcenia uczniów w nast ępuj ących placówkach z uszeregowaniem ze wzgl ędu na poziom wykształcenia:

• wykształcenie przedszkolne:

77 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

Na terenie miasta Sztum działaj ą dwa przedszkola: Publiczne przedszkole nr 1 im. Kubusia Puchatka przy ulicy Chełmi ńskiej oraz Niepubliczne przedszkole „Na słonecznej górce” przy ulicy Sienkiewicza. W gminie działaj ą: Przedszkole Publiczne w Go ściszewie i Przedszkole Publiczne w Czerninie przy Zespole Szkół w Czerninie. W roku 2011 w mie ście i gminie działały ł ącznie 4 przedszkola, do których ucz ęszczało 576 dzieci.

Tabela 17 Przedszkola w latach 2002 i 2011 w mie ście i gminie Sztum Obszar Sztum Sztum miasto wiejski rok 2002 Przedszkola 5 2 3 Oddziały 22 16 6 Miejsca 484 356 128 Dzieci 464 348 116 rok 2011 Przedszkola 4 2 2 Oddziały 23 17 6 Miejsca 533 385 148 Dzieci 576 444 132 źródło: Dane z Banku Danych Lokalnych GUS

• wykształcenie podstawowe:

- Szkoła Podstawowa nr 2 im. Maksymiliana Golisza w Sztumie - Szkoła Podstawowa w Nowej Wsi - Szkoła Podstawowa w Go ściszewie - Szkoła Podstawowa z Oddziałami Integracyjnymi im. Rodziny Donimirskich w Czerninie - Szkoła Podstawowa Specjalna w U śnicach - Szkoła Podstawowa dla Dorosłych – Centrum Kształcenia Ustawicznego Sztum

• wykształcenie gimnazjalne : - Gimnazjum nr 1 im. Jana Pawła w Sztumie - Gimnazjum z Oddziałami Integracyjnymi im. Rodziny Donimirskich w Czerninie - Gimnazjum dla Dorosłych – Centrum Kształcenia Ustawicznego Sztum - Gimnazjum Specjalne w U śnicach

• szkoły ponadgimnazjalne Licea - Liceum Ogólnokształc ące w Sztumie, oddziały promedyczny, politechniczny i humanistyczny - Liceum Ogólnokształc ące dla Dorosłych w Sztumie - Liceum Ogólnokształc ące dla Dorosłych SCE w Sztumie – szkoła niepubliczna o uprawnieniach szkoły publicznej - I Liceum Profilowane w Sztumie - Liceum Profilowane dla Dorosłych w Sztumie - III Liceum Profilowane w Barlewiczkach Licea Uzupełniaj ące - Uzupełniaj ące Liceum Ogólnokształc ące dla Dorosłych w Sztumie – szkoła niepubliczna o uprawnieniach szkoły publicznej

78 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

- Liceum Uzupełniaj ące dla Dorosłych w Barlewiczkach

Technika - Technikum nr 1 w Sztumie, kształci w zawodach technik logistyk, technik ekonomista, - Technikum nr 2 w Barlewiczkach, które kształci w zawodach technik informatyk, architekt krajobrazu, handlowiec, hotelarz, technik pojazdów samochodowych, mechanik, technik agrobiznesu, technik żywienia i usług gastronomicznych, budownictwa, rolnik

Zasadnicze Szkoły Zawodowe - Zasadnicza Szkoła Zawodowa Nr 1 w Barlewiczkach, która kształci w zawodach kucharz, sprzedawca, lakiernik, fotograf, kowal, monter zabudowy i robót wyko ńczeniowych w budownictwie, blacharz, cukiernik, piekarz, w ędliniarz, stolarz, fryzjer, krawiec, tapicer, elektryk, monter elektronik, elektromechanik, monter sieci instalacji i urz ądze ń sanitarnych, monter konstrukcji budowlanych, murarz – tynkarz, operator obrabiarek skrawaj ących, elektromechanik pojazdów samochodowych, mechanik pojazdów samochodowych, blacharz samochodowy, ślusarz - Zasadnicza Szkoła Zawodowa dla Dorosłych

Szkoły Policealne - Wojewódzka Szkoła Policealna dla Dorosłych w Sztumie - Wojewódzka Szkoła Policealna dla Młodzie ży w Sztumie - Szkoła Policealna dla Dorosłych w Sztumie, kształci w zawodach technik administracji, technik rachunkowo ści i technik logistyk - Szkoła Policealna dla Młodzie ży w Sztumie, kształci w zawodzie technik logistyk i technik rachunkowo ści - Szkoła Policealna dla Dorosłych w Barlewiczkach

Szkoły Specjalne - Szkoła Przysposabiaj ąca do Pracy w U śnicach

• biblioteki: W mie ście Sztum, przy ulicy Nowowiejskiego, działa Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka filia w Sztumie. W swoich zbiorach biblioteka posiada książ ki, czasopisma oraz zbiory specjalne – kasety video i płyty DVD. Na dzie ń 31 grudnia 2011 roku zbiory biblioteki przedstawiały si ę nast ępuj ąco: 23 644 woluminów ksi ąż ek, czasopisma archiwalne (od 1990 r. czasopisma nie s ą oprawiane) 626 jednostek inwentarzowych, zbiory specjalne (audiowizualne i multimedialne na ró żnych no śnikach ) – 187 jednostek inwentarzowych. Ksi ęgozbiór, w miar ę posiadanych finansów jest uzupełniany nowymi pozycjami z ró żnych dziedzin wiedzy i słu ży ucz ącym si ę i studiuj ącym czytelnikom. Od pa ździernika 2008r. informacje o najnowszych zbiorach s ą udost ępniane czytelnikom w postaci katalogu ON-LINE. W Sztumskim Centrum Kultury znajduje si ę Biblioteka, która pr ęż nie działa i organizuje wiele warsztatów, spotka ń, konkursów dla czytelników. Oprócz tego przy bibliotece działa Dyskusyjny Klub Ksi ąż ki, którego uczestnicy spotykaj ą si ę regularnie w czytelni by porozmawia ć i podzieli ć si ę refleksjami na temat przeczytanych przez siebie pozycji. Oprócz tego biblioteka przy Centrum Kultury ma swoje filie w Postolinie (w budynku dawnej szkoły) i w Nowej Wsi (budynek szkoły).

79 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

Kultura W mie ście działa Sztumskie Centrum Kultury, którego siedziba znajdowała si ę w zabytkowym zamku krzy żackim. W latach 2000-2002, dzi ęki staraniom władz samorz ądowych oraz przy wsparciu Fundacji Współpracy Polsko - Niemieckiej wykonano remont obiektu. Obecnie Centrum ma swoja siedzib ę przy ul. Reja 13. Centrum Kultury jest organizacj ą, która przygotowuje i realizuje programy o charakterze kulturalno- o światowym. Na zamku organizowane s ą wystawy historyczne, spotkania naukowe, kongresy, konferencje i koncerty, znajduje si ę tam te ż galeria sztuki współczesnej. Ponadto w zamku krzy żackim działa Mi ędzynarodowe Centrum Wymiany Młodzie ży, które prowadzi wymiany młodych ludzi z całej Europy. W innych cz ęś ciach Zamku mie ści si ę siedziba Bractwa Rycerzy Ziemi Sztumskiej, organizatora wielu pokazów, turniejów z udziałem go ści z kraju i zagranicy. Zamek okolony jest dobrze zachowanym średniowiecznym murem, co sprawia że wewn ątrz dziedzi ńca jest doskonałe miejsce dla imprez plenerowych, takich jak festyny, koncerty, happeningi. Centrum prowadzi zaj ęcia całoroczne: warsztaty teatralne, próby orkiestry d ętej, warsztaty klubu plastyka, warsztaty gry na keyboardzie, gitarze, perkusji, flecie, zaj ęcia dzieci ęcego zespołu wokalnego, warsztaty plastyczne dla dzieci, zaj ęcia taneczne, aerobik i jog ę. Sztumskie Centrum Kultury posiada kino, bibliotek ę i sal ę estradow ą, filie w Czerninie ( świetlica), U śnicach i Ko ślince oraz punkty biblioteczne w Go ściszewie, Nowej Wsi i Postolinie.

Główne obiekty rekreacyjne to : Park Miejski i plaża nad Jeziorem Sztumskim

Ponadto na terenie gminy Sztum działaj ą nast ępuj ące organizacje pozarz ądowe: • Stowarzyszenie Pomocy Osobom Przewlekle Chorym „Dar Serca” - prowadzi działania maj ące na celu obj ęcie leczeniem osób nieuleczalnie chorych i przewlekle chorych; • Polski Zwi ązek Niewidomych – Koło Powiatowe w Sztumie - zajmuje si ę szkoleniami dla nowoociemniałych i organizacj ą szkole ń integracyjno - plenerowo - sportowych dla dzieci i młodzie ży; • Stowarzyszenie Miło śników Kultury Ludowej „Powi ślanie” - promocja i rozwój Zespołu Pie śni i Ta ńca „Powi ślanie” oraz propagowanie kultury ludowej ró żnych regionów Polski; • Zwi ązek Harcerstwa Polskiego - ZHP- hufiec w Sztumie zajmuje si ę organizacj ą czasu wolnego dla dzieci i młodzie ży z terenu gminy Sztum; • Towarzystwo Miło śników Ziemi Sztumskiej - pobudzanie i rozwijanie inicjatywy społecznej w zakresie wszechstronnego rozwoju Sztumu i okolic oraz czynna współpraca w społeczno – gospodarczej i kulturalnej działalno ści, popularyzacja wiedzy historycznej, współczesnej i kulturalnej o Sztumie i okolicach oraz działalno ść na rzecz ochrony środowiska; • Sztumskie Towarzystwo O światowe - pomoc materialna dla dzieci ucz ących si ę b ędących w trudnej sytuacji materialnej, organizacja letniego odpoczynku; • Stowarzyszenie Przyjaciół Szkoły w Piekle - wspieranie rozwoju kulturalnego i o światowego, inicjowanie i wspieranie działa ń na rzecz profilaktyki przeciwko alkoholizmowi i narkomanii, aktywizowanie i integrowanie środowiska lokalnego;

80 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

• Stowarzyszenie „Przyjaciele Dzieci” - działa na rzecz wzbogacania i modernizowania bazy lokalowej i dydaktycznej oraz integracji działa ń ró żnych środowisk, grup społecznych w celu propagowania działa ń na rzecz dobra dzieci; • Stowarzyszenie „Aktywny Czernin” - troska o dobro i rozwój wspólnoty mieszka ńców, podtrzymywanie tradycji narodowej oraz rozwój świadomo ści obywatelskiej i kulturowej; • Stowarzyszenie „Szansa” - działalno ść wspomagaj ąca edukacj ę oraz pozaszkolne formy edukacji artystycznej; • Miejski Klub Sportowy „Victoria” - rozwijanie w różnych formach kultury fizycznej i sportu wypoczynkowego dla dzieci i młodzie ży; • Lekkoatletyczny Klub Sportowy „Zantyr” - upowszechnianie i rozwój lekkiej atletyki; • Klub Piłkarski „Olimpia” - rozwijanie w ró żnych formach wychowania fizycznego i sportu, zapewnienie młodzie ży mo żliwo ści udziału w sporcie kwalifikowanym; • Ludowy Klub Sportowy „Powi śle” Czernin - rozwijanie w ró żnych formach wychowania fizycznego i sportu; • Klub Sportowy „Ruch” Go ściszewo - rozwój i popularyzacja sportu oraz organizacja współzawodnictwa sportowego; • Ludowy Klub Sportowy w Postolinie „Błyskawica” - zajmuje si ę prowadzeniem rozgrywek piłki no żnej młodzie ży oraz rozwojem kultury fizycznej i sportu w środowisku wiejskim; • Kolarski Ludowy Klub Sportowy „Lider” - upowszechnianie i rozwój kolarstwa w śród dzieci i młodzie ży; • Uczniowski Klub Sportowy ‘Sokolik” przy Szkole Podstawowej w Czerninie - organizowanie zaj ęć sportowych dla uczniów szkół w celu rozwoju ich sprawno ści; • Oddział Regionalny Olimpiady Specjalne Polska, Pomorskie - upowszechnianie kultury fizycznej i sportu osób z niepełnosprawno ści ą intelektualn ą; • Gminny Szkolny Zwi ązek Sportowy - zwi ązek ten organizuje zaj ęcia sportowe dla dzieci i młodzie ży oraz uczniów gminnych szkół. Przygotowuje olimpiady sportowe p.n. Gminne Igrzyska Młodzie ży odbywaj ące si ę na szczeblu szkół podstawowych i gimnazjalnych; • Stowarzyszenie „Nasza Szkoła” - unowocze śnianie bazy dydaktycznej szkoły; • Bractwo Rycerzy Ziemi Sztumskiej - co roku Bractwo organizuje Turnieje Rycerskie na Wzgórzu Zamkowym w Sztumie; • Koło Zainteresowa ń Kultur ą Indian „Stowarzyszenie Żółwi” - poznawanie kultury i dziedzictwa rdzennych mieszka ńców Ameryki Północnej, ich wierze ń, stylu życia dawniej i dzi ś; • Stowarzyszenie Klubu Abstynenta „Rado ść i Sło ńce” w Sztumie; • Fundacja Wspierania Osób Niepełnosprawnych i Wykluczonych Społecznie „Ponad Przeci ętni”.

Urz ąd Miasta i Gminy Sztum regularnie wydaje Informator, jest on dost ępny w wersji papierowej w Urz ędzie oraz w wersji elektronicznej na stronie www.sztum.pl .

5. Zagro żenie bezpiecze ństwa ludno ści i jej mienia Na terenie miasta i gminy Sztum znajduje si ę Komenda Powiatowa Policji w Sztumie. Dodatkowo posterunki policji znajduj ą si ę w miejscowo ściach Stary Targ i Dzierzgo ń (poza granicami gminy Sztum). Na terenie miasta Sztum działa Komenda Powiatowa Pa ństwowej Stra ży Po żarnej, która dysponuje • 1 ci ęż kim wozem ratowniczym;

81 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

• 2 ci ęż kimi wozami ratowniczo – ga śniczymi; • podno śnikiem hydraulicznym – wysoko ść 21 m; Aktualnie w mie ście Sztum, w czynnej służbie jest 41 stra żaków (sierpie ń 2012 r.) Oprócz tego w nast ępuj ących miejscowo ściach znajduj ą si ę jednostki Ochotniczej Stra ży Po żarnej (OSP): • OSP Go ściszewo – dysponuje 2 średnimi wozami ratowniczo – ga śniczymi; • OSP Biała Góra – dysponuje 1 średnim samochodem ratowniczo – ga śniczym; • OSP Nowa Wie ś – dysponuje 1 lekkim samochodem ga śniczym; • OSP Postolin – dysponuje 1 samochodem ratowniczym i 1 ci ęż kim samochodem ga śniczym • OSP Sztumska Wie ś- dysponuje 1 lekkim samochodem ga śniczym; W gminie aktualnie we wszystkich jednostkach OSP działa czynnie około 180 stra żaków.

6. Potrzeby i mo żliwo ści rozwoju miasta i gminy Wynikaj ące z: Strategii Rozwoju Obszarów Wiejskich i Rolnictwa na lata 2007 - 2013 z elementami prognozy do roku 2020. W dokumencie zaproponowano wdrażanie modelu wielofunkcyjnego rozwoju wsi i wielofunkcyjnego rolnictwa poprzez: • wspieranie zrównowa żonego rozwoju obszarów wiejskich poprzez ró żnicowanie działalno ści w celu zapewnienia alternatywnych źródeł dochodów, • kształtowanie produkcji rolnej w zgodzie z wymogami środowiska i przy zachowaniu walorów krajobrazowych, • poprawa infrastruktury społecznej i technicznej na obszarach wiejskich, • poprawa konkurencyjno ści rolnictwa oraz wzmocnienie przetwórstwa rolno-spo żywczego w kierunku poprawy jako ści i bezpiecze ństwa żywno ści, • poprawa efektywno ści i dochodowo ści gospodarstw rolnych poprzez ich modernizacj ę i zmian ę struktur rolnych, • wspieranie produktów tradycyjnych i regionalnych. W strategii tej zało żono komplementarno ść jej działa ń z działaniami ustalonymi w strategiach i programach rozwoju regionów, w ramach nadrz ędnego celu jakim jest poprawa warunków życia i pracy mieszka ńców wsi poprzez wzrost gospodarczy, z uwzgl ędnieniem wymogów środowiska.

Strategii Rozwoju Województwa Pomorskiego 2020 Strategia definiuje 3 główne cele strategiczne, mające charakter do ść ogólny, ale doprecyzowuje je przez 10 celów operacyjnych oraz 35 kierunków działa ń. Trzy główne cele strategiczne to: • Nowoczesna gospodarka, • Aktywni mieszka ńcy, • Atrakcyjna przestrze ń.

1. Nowoczesna gospodarka – intensyfikacja wewn ętrznych i zewn ętrznych powi ąza ń gospodarczych co poprawi konkurencyjno ść regionu, umożliwi przyci ąganie zasobów ludzkich, kapitałowych i technologicznych oraz kształtowanie ich w taki sposób by działały na rzecz jego trwałego rozwoju. Budowanie dobrych powi ąza ń ekonomicznych (inwestycje zagraniczne, handel zagraniczny, przyci ąganie i wdra żanie innowacji)

82 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA oraz edukacyjnych i naukowych (regionalne, bałtyckie, europejskie i globalne sieci współpracy) jak te ż społecznych (kulturowych).Cele: 1.1. wysoka efektywno ść przedsi ębiorstw; 1.2. konkurencyjne szkoły wy ższe; 1.3. unikatowa oferta turystyczna i kulturalna.

2. Aktywni mieszka ńcy – wzmacnianie aktywno ści mieszka ńców, by d ąż yli do zdobywania nowych umiej ętno ści, byli przedsi ębiorczy, twórczy, by d ąż yli jednocze śnie do zachowania pomorskich tradycji i dziedzictwa kulturowo - historycznego, by działali na rzecz wspólnoty regionalnej i społeczno ści lokalnych. Cele: 2.1. Wysoki poziom zatrudnienia; 2.2. Wysoki poziom kapitału społecznego; 2.3. Efektywny system edukacji; 2.4. Lepszy dost ęp do usług zdrowotnych.

3. Atrakcyjna przestrze ń – zapewnienie elementarnych warunków dla stabilnego, długofalowego i zrównowa żonego rozwoju. Stworzenie podstaw wysokiej mobilno ści mieszka ńców, sprawnego, bezpiecznego przepływu towarów i energii w oparciu o efektywnie funkcjonuj ące sieci. Uszanowanie i umiej ętne wykorzystanie walorów środowiska, ze zwróceniem szczególnej uwagi na ograniczenie antropopresji i stał ą popraw ę parametrów środowiska (m. in. poprzez produkcj ę zielonej energii), jak te ż zachowanie naturalnych siedlisk. Ograniczenie negatywnych skutków wyst ąpienia ekstremalnych zjawisk naturalnych (np. powodzi). Cele: 3.1. Sprawny system transportowy 3.2. Bezpiecze ństwo i efektywno ść energetyczna 3.3. Dobry stan środowiska

PLAN ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO Według planu województwa pomorskiego miasto Sztum nale ży do miast powiatowych II rz ędu, koncentruj ących funkcje, których obszar oddziaływania przekracza granice powiatu (np. szpital specjalistyczny, szkoły wy ższe, centra kultury i sztuki, centra sportu i rekreacji, usługi komercyjne wy ższego rz ędu). Zadania polityki przestrzennej, wynikaj ące z ww. Planu dla miasta i gminy Sztum: • w dziedzinie kultury i sztuki – rozwijanie o środków kultury upowszechniaj ących i prezentuj ących kultur ę i dziedzictwo kulturowe Pomorza o znaczeniu krajowym i regionalnym; • rozwój infrastruktury turystyki krajoznawczej opartej na krajowych o środkach koncentruj ących i prezentuj ących dziedzictwo kulturowe • budowa, przebudowa i modernizacja śródl ądowej sieci przystani żeglarskich – Biała Góra (gm. Sztum) • rozwój szlaków turystycznych wodnych • działania na rzecz rozwoju szlaków rowerowych o mi ędzynarodowego szlaku rowerowego Euro Velo R-1 - (Grudzi ądz) województwo kujawsko- pomorskie- Rusinowo (prawy brzeg Wisły)- Kwidzyn – Sztum- Dzierzgo ń- B ągart- warmi ńsko- mazurskie;

83 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

o mi ędzyregionalnego szlaku rowerowego Trasa Zamków Polski Północnej – Szczecinek (województwo zachodniopomorskie) – Czarne – Człuchów – Chojnice – Konarzyny – Bytów – Sul ęczyno – Ko ścierzyna – Stara Kiszewa – Skarszewy – Tczew – Malbork – Sztum – Gniew – Pieni ąż kowo – województwo kujawsko – pomorskie (Grudzi ądz); o regionalnych – nr 118 (Gda ńsk – Świbno, Cedry Wielkie – Suchy D ąb – Tczew – Lisewo Malborskie (gm. Lichnowy) – Miłoradz – Malbork – Sztum) i nr 119 (Prabuty – Mikołajki Pomorskie – Sztum) • działania słu żą ce poprawie dost ępno ści drogowej wewn ątrz województwa pomorskiego – zasadno ść budowy obwodnic w miejscowo ściach poło żonych w ci ągu dróg krajowych – m.in. droga krajowa nr 55 (Sztum) • działania w zakresie zaopatrzenia w ciepło – cały powiat sztumski zaliczony jest do rejonu wschodniego województwa, dla którego postuluje si ę: o obni żenie zapotrzebowania na ciepło, poprzez realizacj ę programów termomodernizacyjnych budynków mieszkalnych, usługowych i u żyteczno ści publicznej o 17 %; o obni żenie udziału w ęgla w bilansie paliw do warto ści 53 %; o zwi ększenie udziału odnawialnych źródeł energii (OZE) w zaspokojeniu ogólnego zapotrzebowania na ciepło do warto ści 28% (w gminach wiejskich do 47 %, miejskich do 10%); • według Master Planu dla transportu kolejowego do 2030 r. – modernizacja linii istniej ącej E65/CE65 na odcinku Warszawa – Gdynia – m. in. gmina Sztum; • według Programu Małej Retencji Województwa Pomorskiego do 2015 r. – działania w zlewni rzeki Nogat, gmina Sztum – budowa zbiornika na jez. D ąbrówka finansowane z PROW; • Program udra żniania rzek województwa pomorskiego – rzeka Nogat (Biała Góra) i kanał Juranda (gm. Sztum); • Wg Programu Rozwoju Dróg Wodnych Delty Wisły i Zalewu Wi ślanego ustala si ę: o oznakowanie turystyczne na śluzie w Białej Górze, o pomosty cumowniczo- zej ściowe do obsługi ruchu turystycznego na śluzie w Białej Górze, o elektryfikacja nap ędów wind śluz wraz z wykonaniem sygnalizacji świetlnej w Białej Górze.

Strategia rozwoju turystyki w województwie pomorskim na lata 2004 - 2013 Zawarte w strategii priorytety rozwoju turystyki w województwie pomorskim:

Priorytet 1 Rozwój partnerstwa i współpracy na rzecz spójnego systemu zarz ądzania. W tym współpraca pomi ędzy samorz ądem, bran żą turystyczn ą i organizacjami pozarz ądowymi poprzez rozwi ązania instytucjonalne i pozainstytucjonalne; wzmocnienie pozycji regionalnej organizacji turystycznej jako wiod ącej instytucji turystycznej w regionie; wzmocnienie pozycji lokalnych organizacji turystycznych jako instytucji reprezentuj ących środowisko turystyczne na szczeblu lokalnym; wzrost bezpiecze ństwa turystów przez współprac ę z wła ściwymi instytucjami; wzrost współpracy z instytucjami centralnymi i organizacjami ogólnokrajowymi; rozwój współpracy mi ędzyregionalnej i mi ędzynarodowej.

Priorytet 2 Rozbudowa i modernizacja oraz poprawa dost ępno ści transportowej dla turystyki. W tym zwi ększenie kapitału inwestycyjnego w turystyce; zwi ększenie dost ępno ści atrakcji turystycznych i bezpiecze ństwa podró żowania 84 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA poprzez rozwój infrastruktury transportu drogowego; rozwój poł ącze ń lotniczych i promowych; rozwój funkcji turystycznych małych portów i przystani, w tym marin; rozwój infrastruktury wodnego transportu śródl ądowego; rozwój bazy gastronomicznej, w tym opartej na kuchni regionalnej i ofercie specjalistycznej; rozwój bazy noclegowej zgodnie ze standardami europejskimi i obowi ązuj ącą klasyfikacj ą i kategoryzacj ą; rozwój bazy uzupełniaj ącej, w tym rekreacyjnej i specjalistycznej; rewitalizacja i estetyzacja obszarów turystyki.

Priorytet 3 Tworzenie markowych produktów turystycznych. W tym zbudowanie oferty turystycznej regionu w postaci kompleksowych produktów turystycznych obejmuj ących atrakcje i usługi; wykreowanie markowych produktów turystycznych identyfikuj ących unikatowe i osobliwe cechy regionu; wspieranie innowacyjnych rozwi ąza ń w zakresie kreowania produktów turystycznych.

Priorytet 4 Opracowanie i wdra żanie koncepcji monitoringu rynku turystycznego. W tym wdro żenie systemu monitorowania przyjazdowego i wewn ętrznego ruchu turystycznego; analiza rynku turystycznego regionu i rynków docelowych; pozyskanie informacji na temat potrzeb, preferencji, oczekiwa ń oraz satysfakcji turystów.

Priorytet 5 Tworzenie spójnej promocji oraz zintegrowanego systemu informacji turystycznej. W tym wzrost efektywności działa ń promocyjnych turystyki; stworzenie zintegrowanego systemu informacji turystycznej regionu.

Priorytet 6 Rozwój kapitału ludzkiego oparty na wiedzy i przedsi ębiorczo ści skierowany na wzrost jako ści usług turystycznych. W tym kształtowanie świadomo ści atrakcyjno ści regionu społecze ństwa poprzez programy i imprezy turystyczne; rozwój kadr turystycznych; podniesienie jako ści kształcenia kadr turystycznych.

We wrze śniu 2007 r. z inicjatywy 6 marszałków województw: zachodniopomorskiego, lubuskiego, wielkopolskiego, kujawsko- pomorskiego, pomorskiego i warmi ńsko- mazurskiego powołano ponadregionalny Zespół Roboczy ds. MDW E 70 na odcinku polskim. Za koordynacj ę prac odpowiada Województwo Pomorskie. Jednym z elementów „Koncepcji programowo – przestrzennej rewitalizacji śródl ądowej drogi wodnej relacji wschód – zachód, obejmuj ącej drogi wodne: Odra, Warta, Note ć, Kanał Bydgoski, Brda, Wisła, Nogat, Szkarpawa oraz Zalew Wi ślany (planowana na terenie Polski MDW E70)” jest stworzenie Koncepcji zagospodarowania szlaków wodnych województwa pomorskiego dla turystyki kajakowej. Jej celem jest okre ślenie obecnego stanu i wskazanie kierunków turystycznego zagospodarowania szlaków wodnych w województwie.

85 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

7. Stan prawny gruntów Tabela 18 Struktura własno ści gruntów miasta i gminy Sztum, stan na dzie ń 1 stycze ń 2012r .

GMINA MIASTO Wyszczególnienie gruntów Powierzchnia Udział Powierzchnia Udział LP. wchodz ących w skład grupy lub ogólna procentowy ogólna procentowy podgrupy gruntów (ha) gruntów (ha)

Grunty Skarbu Pa ństwa z wył ączeniem 1 gruntów przekazanych w u żytkowanie 7860 44,7 136 29,8 wieczyste Grunty Skarbu Pa ństwa w u żytkowaniu 2 75 0,4 27 5,9 wieczystym Grunty spółek Skarbu Pa ństwa 3 przedsi ębiorstw pa ństwowych osób 0 0,0 1 0,2 prawnych Grunty gmin i zwi ązków 4 mi ędzygminnych z wył ączeniem 468 2,7 104 22,9 gruntów przekazanych w u żytkowanie Grunty gmin i zwi ązków 5 mi ędzygminnych przekazane w 8 0,04 28 6,1 użytkowanie wieczyste

Grunty, które s ą własno ści ą 6 samorz ądowych osób prawnych oraz 0 0,0 0 0,0 gruntów, których wła ściciele s ą nieznani

7 Grunty osób fizycznych 7885 44,8 132 28,9 8 Grunty spółdzielni 0 0,0 9 2,0 Grunty ko ściołów i zwi ązków 9 11 0,06 1 0,2 wyznaniowych 10 Wspólnoty gruntowe 0 0,0 0 0,0 Grunty powiatów z wył ączeniem 11 69 0,4 9 2,0 gruntów przekazanych w u żytkowanie Grunty powiatów przekazane w 12 0 0,0 0 0,0 użytkowaniu wieczystym Grunty województw z wył ączeniem 13 0 0,0 0 0,0 gruntów przekazanych w u żytkowanie Grunty województw przekazane w 14 0 0,0 0 0,0 użytkowanie wieczyste 15 Inne 1210 6,9 9 2,0 16 Powierzchnia ewidencyjna 17586 100,0 456 100,0 źródło: Urz ąd Miasta i Gminy Sztum

Struktura własno ściowa gruntów w mie ście Sztum przedstawia si ę nast ępuj ąco: po blisko 30 % stanowi ą grunty nale żą ce do Skarbu Pa ństwa (z wył ączeniem tych przekazanych w u żytkowanie wieczyste) oraz grunty osób fizycznych. Prawie 23 % stanowi ą grunty gminne ( z wył ączeniem tych przekazanych w u żytkowanie wieczyste). Blisko 6 % stanowi ą grunty Skarbu Pa ństwa przekazane w u żytkowanie wieczyste, 6,1 % stanowi ą grunty gminne przekazane w u żytkowanie wieczyste. Oprócz tego po 2 % ogólnej powierzchni ewidencyjnej stanowi ą grunty spółdzielni, grunty powiatowe oraz inne. Struktura własno ściowa gruntów w gminie Sztum (obszarze wiejskim) przedstawia si ę nast ępuj ąco: po blisko 45 % stanowi ą grunty nale żą ce do Skarbu Pa ństwa (z wył ączeniem tych przekazanych w u żytkowanie wieczyste) oraz grunty osób fizycznych. Prawie 7 % stanowi ą grunty inne, 2,7% grunty gminne (z wył ączeniem tych przekazanych w u żytkowanie wieczyste). 86 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

8. Wyst ępowanie obiektów i terenów chronionych na podstawie przepisów odr ębnych 8.1. Obiekty i tereny chronione na podstawie przepisów o ochronie przyrody

8.1.1 Sie ć Natura 2000 W zwi ązku z akcesj ą Polski do Unii Europejskiej, stale prowadzi si ę prace nad wytypowaniem obszarów spełniaj ących kryteria wł ączenia ich do europejskiej sieci ekologicznej Natura 2000. Jest ona najbardziej kompleksow ą i spójn ą oraz najlepiej legislacyjnie przygotowan ą Europejsk ą Sieci ą Ekologiczn ą (ECONET), maj ącą na celu zapewnienie trwałej egzystencji ekosystemom. Koncepcja sieci opiera si ę na tradycyjnych metodach ochrony przyrody gatunkowej i obszarowej, a celem jej jest zwi ększenie skuteczno ści działa ń ochronnych poprzez utworzenie kompletnej i spójnej metodycznie i funkcjonalnie sieci obszarów wraz z procedur ą weryfikacji wyboru poszczególnych elementów sieci. W funkcjonowaniu sieci wprowadzona b ędzie zasada integracji ochrony przyrody z ró żnymi sektorami działalno ści ludzkiej.

Obszar Natura 2000 Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków (OSO) – Dolina Dolnej Wisły (PLB 040003).

Obszar obejmuje prawie naturaln ą dolin ę Dolnej Wisły bez odcinka uj ściowego - na odcinku pomi ędzy Włocławkiem a Przegalin ą. Dolina Wisły na tym odcinku nale ży do kilku ró żnych jednostek fizyczno geograficznych - południowa cz ęść (a ż do Bydgoszczy) to fragment Padoliny Toru ńsko-Eberswaldzkiej, kolejny odcinek to wła ściwa Dolina Dolnej Wisły przecinaj ąca garby Pojezierzy Południowobałtyckich, a ostatni odcinek (poni żej miejscowo ści Piekło) stanowi cz ęść krainy Żuław Wi ślanych. Dno doliny le ży na wysoko ść od 1 do 50 m n.p.m. Rzeka płynie w naturalnym korycie prawie na całym odcinku, z namuliskami, łachami piaszczystymi i wysepkami, w dolinie zachowane s ą starorzecza i niewielkie torfowiska niskie; brzegi pokryte s ą mozaik ą zaro śli wierzbowych i lasów ł ęgowych, a tak że pól uprawnych i pastwisk. Miejscami dolin ę Wisły ograniczaj ą wysokie skarpy, na których utrzymuj ą si ę murawy kserotermiczne i gr ądy zboczowe. W granicach obszaru Wisła przepływa przez kilka du żych miast, jak: Toru ń, Bydgoszcz, Grudzi ądz, Tczew. Wody śródl ądowe (stoj ące i płyn ące) zajmuj ą 31% obszaru, siedliska ł ąkowe i zaro ślowe zajmuj ą 21%, a siedliska le śne 8%. Obszar jest wykorzystywany rolniczo - 38% powierzchni. Obszar jest ostoj ą ptaków o randze europejskiej. Mimo, że awifauna obszaru nie jest całkowicie poznana wiadomo, że gniazduje tu ok.180 gatunków ptaków. Teren stanowi bardzo wa żną ostoj ę dla ptaków migruj ących i zimuj ących (m.in. zimowisko bielika). W okresie w ędrówek ptaki wodno-błotne wyst ępuj ą w obr ębie obszaru w bardzo du żych koncentracjach - do 50 000 osobników. Wyst ępuj ą tu co najmniej 44 gatunki ptaków wymienione w Zał ączniku I Dyrektywy Ptasiej. Szczególne znaczenie maj ą populacje gatunków takich jak: bielik, g ęś , nurog ęś , ohar, rybitwa białoczelna, rybitwa rzeczna, zimorodek, ostrygojad, bielaczek. W stosunkowo wysokim zag ęszczeniu wyst ępuje tak że derkacz, mewa czarnogłowa, sieweczka rzeczna. Bogata fauna innych zwierz ąt kr ęgowych, bogata flora ro ślin naczyniowych (ok.1350 gatunków) z licznymi gatunkami zagro żonymi i prawnie chronionymi, silnie zró żnicowane zbiorowiska ro ślinne, w tym zachowane różne typy ł ęgów, a tak że cenne murawy kserotermiczne wskazuje na bardzo wysok ą warto ść przyrodnicz ą tego obszaru.

Zagro żenia obszaru: Do najpowa żniejszych zagro żeń ostoi zalicza si ę zanieczyszczenia wód pochodzenia rolniczego, przemysłowego i komunalnego. Istotne jest równie ż niszczenie morfologicznej ró żnorodno ści mi ędzywala, zabudowa brzegów

87 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA i zalesianie muraw. Obserwuje si ę spontaniczn ą sukcesj ę ro ślinno ści wskutek zaprzestania lub zmniejszenia intensywno ści wypasu zwierz ąt w mi ędzywalu, a tak że zamian ę u żytków zielonych na pola orne w mi ędzywalu. Obszar podlega działaniom z zakresu ochrony przeciwpowodziowej.

Istniej ące formy ochrony przyrody (na terenie gminy): • Las ł ęgowy nad Nogatem - rezerwat przyrody • M ątawy - rezerwat przyrody • Obszar Chronionego Krajobrazu Białej Góry - obszar chronionego krajobrazu • Środkowo żuławski - obszar chronionego krajobrazu

Wa żne dla Europy gatunki zwierz ąt (z Zał. II Dyr. Siedliskowej i z Zał. I Dyr. Ptasiej), w tym gatunki priorytetowe(*): • traszka grzebieniasta - płaz • mopek - ssak • nocek du ży - ssak • bóbr europejski - ssak • wilk * - ssak • wydra - ssak • ortolan - ptak • g ąsiorek - ptak • świergotek polny - ptak • jarz ębatka - ptak • dzi ęcioł średni - ptak • dzi ęcioł czarny - ptak • kraska - ptak • zimorodek - ptak • rybitwa białoczelna - ptak • rybitwa zwyczajna (rzeczna) - ptak • rybitwa białow ąsa - ptak • rybitwa czarna - ptak • mewa mała - ptak • mewa czarnogłowa - ptak • szablodziób - ptak • batalion - ptak • derkacz - ptak • zielonka - ptak • żuraw - ptak • błotniak ł ąkowy - ptak • błotniak zbo żowy - ptak • błotniak stawowy - ptak • kania czarna - ptak • kania ruda - ptak 88 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

• trzmielojad - ptak • bielik - ptak • rybołów - ptak • łab ędź czarnodzioby (mały) - ptak • łab ędź krzykliwy - ptak • bocian czarny - ptak • bocian biały - ptak • b ąk - ptak • czapla biała - ptak • kumak nizinny - płaz • ciosa - ryba • głowacz białopłetwy - ryba • koza - ryba • bole ń - ryba • piskorz - ryba • ró żanka - ryba • minóg rzeczny - ryba

Wa żne dla Europy gatunki ro ślin (z Zał. II Dyr. siedliskawej), w tym gatunki priorytetowe(*): • leniec bezpodkwiatowy • sasanka otwarta • starodub ł ąkowy.

Obszar Natura 2000 Obszar Specjalnej Ochrony Siedlisk (SOO) – Dolna Wisła (PLH 220033). Obszar obejmuje fragment doliny Wisły w jej dolnym biegu, od południowej granicy woj. pomorskiego do na południe od Tczewa. W granicach ostoi znajduje si ę tak że cenny obszar wideł Wisły i Nogatu w rejonie Białej Góry: górny odcinek Nogatu od śluzy w Białej Górze do śluzy pod Wielbarkiem. Rzeka płynie korytem w du żym stopniu naturalnym, z namuliskami i łachami piaszczystymi. Wisła w granicach ostoi płynie szerokim korytem, niemal w cało ści uj ętym w obwałowania. Jedynie na kilku odcinkach lewy brzeg pozbawiony jest sztucznych ogranicze ń przeciwpowodziowych, tj. na północy w rejonie Subków, w okolicy Gniewa i Ja źwisk oraz na południe od wsi Opalenie. Naturalny pozostał równie ż prawy brzeg Nogatu w pobli żu wsi W ęgry. W pozostałych miejscach doliny Wisły wybudowano wysokie wały przeciwpowodziowe, oddzielaj ące koryto rzek od miejscami szerokiego dna doliny. Obecnie, jedynie na obszarze mi ędzywala zachodz ą współczesne procesy rzeczne, dlatego zachowało si ę tu wiele ró żnej wielko ści starorzeczy, otoczonych zaro ślami wierzbowymi oraz pozostało ściami rozległych niegdy ś lasów ł ęgowych. Poza tym dno doliny jest zmeliorowane i poddane pod upraw ę. Na odcinkach pozbawionych umocnie ń przeciwpowodziowych zbocza doliny tworz ą niekiedy wysokie skarpy, na których utrzymuj ą si ę ciepłolubne murawy napiaskowe oraz gr ądy zboczowe. Na tym obszarze wyst ępuj ą zró żnicowane zbiorowiska ro ślinne, w tym dobrze wykształcone i zachowane ró żne typy ł ęgów. Oprócz wci ąż wysokich warto ści przyrodniczych, cały omawiany rejon ma du że znaczenie zarówno krajobrazowe, ze wzgl ędu na rozległe formy terenowe, jak i kulturowe, poniewa ż zachowało si ę tu wiele zabytków zwi ązanych z działalno ści ą człowieka, takich jak zamki krzy żackie, obiekty hydrotechniczne, zabudowa i cmentarze mennonickie oraz liczne grodziska. 89 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk (SOO) Sztumskie Pole PLH220087 Fragment kompleksu le śnego (95% stanowi ą lasy iglaste, 5% lasy mieszane), w którym rozmieszczone s ą niewielkie zagł ębienia terenu, zaj ęte przez bór bagienny lub torfowiska przej ściowe, niekiedy z dystroficznymi oczkami (w kilku z nich wyst ępuje strzebla błotna). Lasy wyst ępuj ą głównie na siedlisku gr ądu subatlantyckiego; którego kilka lepiej zachowanych płatów znajduje się na tym terenie. W centralnej cz ęś ci ostoi obecnych jest skupienie niedu żych wydm parabolicznych, pokrytych lasem. Na obszarze wyst ępuj ą siedliska le śne: gr ądu subatlantyckiego i boru bagiennego oraz niele śnych: torfowisk przej ściowych i zbiorników dystroficznych, ze stanowiskami strzebli błotnej. Interesuj ąca jest rze źba terenu, z obecno ści ą grupy wydm. Zagro żenia: Ewentualna nieprawidłowa gospodarka le śna oraz zasypywanie, zanieczyszczanie lub zarybianie gatunkami drapie żnymi oczek dystroficznych ze strzebl ą błotn ą. Wa żne dla Europy typy siedlisk przyrodniczych (z Zał. I Dyr. Siedliskowej), w tym siedliska priorytetowe(*): • naturalne, dystroficzne zbiorniki wodne • torfowiska przej ściowe i trz ęsawiska (przewa żnie z ro ślinno ści ą z Scheuchzerio-Caricetea) • gr ąd subatlantycki (Stellario-Carpinetum) • bory i lasy bagienne (Vaccinio uliginosi-Betuletum pubescentis, Vaccinio uliginosi-Pinetum, Pino mugo- Sphagnetum, Sphagno girgensohnii-Piceetum i brzozowo-sosnowe bagienne lasy borealne) * Wa żne dla Europy gatunki zwierz ąt (z Zał. II Dyr. Siedliskowej i z Zał. I Dyr. Ptasiej), w tym gatunki priorytetowe(*): • strzebla błotna * - ryba

8.1.2 Obszary Chronionego Krajobrazu – dla których stosuje si ę zapisy Uchwały Nr 1161/XLVII/10 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 28 kwietnia 2010 r. w sprawie obszarów chronionego krajobrazu w województwie pomorskim

Obszar Chronionego Krajobrazu Białej Góry Obszar został utworzony uchwał ą WRN w Elbl ągu nr VI/51/85, 26 kwietnia 1985 roku dla ochrony walorów krajobrazowych, zajmuje powierzchni ę 3971 ha z czego ok. 70% obszaru poło żona jest w gminie Sztum. Obszar obejmuje tereny mi ędzyrzecza Wisły-Leniwki i Nogatu oraz tereny poło żone mi ędzy Nogatem, a ścian ą lasu rosn ącego na zboczu doliny Wisły. U żytki rolne zajmuj ą 21,3%, zadrzewienia i zakrzewienia - 68,2%, a wody powierzchniowe - 6%. Na terenach otwartych dominuj ą pola uprawne i u żytki zielone. Poro śni ęte brzegi rzek tworz ą dogodne warunki do bytowania i l ęgu ptactwa wodno-błotnego. Jego powierzchnia wynosi 3971 ha. Siedlisko istniej ącego w mi ędzyrzeczu lasu stanowi relikt dawnych Żuław; jest to las ł ęgowy jesionowo-wi ązowy, a we fragmentach - las wierzbowo-topolowy. Elementami krajobrazotwórczymi s ą: tereny mi ędzywala Wisły- Leniwki i Nogatu ł ącznie z korytami tych rzek; resztki lasu żuławskiego w mi ędzywalu Wisły-Leniwki oraz lasu na dnie doliny Wisły mi ędzy Biał ą Gór ą a wsi ą U śnice. W gminie Sztum utworzono florystyczny rezerwat "Biała Góra" chroni ący rzadki zespół ro ślinno ści stepowej. Unikatowo ść siedlisk le śnych była równie ż przyczyn ą utworzenia dwóch innych rezerwatu: "Las M ątawski" - usytuowany w północnej i "Las ł ęgowy nad Nogatem" - w południowej cz ęś ci obszaru.

90 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

Obszar Chronionego Krajobrazu rzeki Nogat został powołany uchwał ą WRN w Elbl ągu nr VI/51/85 26 kwietnia 1985 roku. Celem utworzenia było zachowanie biotopu mi ędzywala i uj ścia Nogatu oraz zabytków etnograficznego dawnego osadnictwa na Żuławach. Powierzchnia całkowita tego obszaru w Województwie Pomorskim wynosi 11 572 ha. W obr ębie gminy Sztum znajduje si ę południowy fragment tego obszaru obejmuj ący pas terenu o szeroko ści do 2,0 km w otoczeniu rzeki Nogat i fragment lasów le śnictwa Wilki. Elementami krajobrazotwórczymi tego obszaru s ą: to ń wodna, pasy oczeretów, szuwarów i innej ro ślinno ści wodnej oraz strefa zadrzewie ń i zakrzewie ń nadwodnych. Znajduje si ę tutaj m.in. rezerwat „Parów W ęgry”. Główne walory przyrodnicze Ochronie podlegaj ą biotop mi ędzywala i uj ścia Nogatu a tak że zabytki etnograficzne.

Ryjewski Obszar Chronionego Krajobrazu obszar został utworzony 26 kwietnia 1985 roku uchwał ą nr VI/51/85 WRN w Elbl ągu. Zadaniem powołania Ryjewskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu jest ochrona biotopu lasów strefy kraw ędziowej wysoczyzny pojezierza Iławskiego oraz walorów krajobrazowych terenu. W obr ębie gminy Sztum wyst ępuje jedynie fragment (północny) Ryjewskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu.

8.1.3 Rezerwat przyrody Biała Góra - rezerwat ten został utworzony na mocy Zarz ądzenia Ministra Le śnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 5.10.1968 roku, w celu zachowania stanowisk ro ślinno ści stepowej. Jest to wysokie, w cz ęś ci bezle śne zbocze mi ędzy miejscowo ści ą Biała Góra. Jego wysoko ść wzgl ędna wynosi 50-55m, nachylenie si ęga 20-30 o, wystawa jest południowa i południowo-zachodnia. Zbocze wyró żnia si ę krajobrazowo nawet na tle strefy kraw ędziowej doliny Wisły. Dogodne warunki rozwoju dla ro ślinno ści kserotermicznej s ą zasług ą lokalnego mikroklimatu. Jednak obserwuje si ę zmniejszanie liczebno ści taksonów ciepłolubnych. W stosunku do lat 60-tych ubiegłego wieku zredukowaniu uległa powierzchnia muraw napiaskowych i kserotermicznych. Jest to wynikiem zaniechania wypasu bydła, czego efektem jest wkraczanie lasu. Wi ąż e si ę to z zacienianiem stanowisk chronionych ro ślin, zwi ększaniem wilgotno ści powietrza, a tym samym pogarszaniem warunków wzrostu. Ro śliny te ze wzgl ędu na wyst ępowanie na północnej granicy zasi ęgu s ą bardzo wra żliwe na zmiany tych elementów. Wyniki obecnych prac wskazuj ą natomiast, że mimo zachowania si ę szeregu walorów florystycznych, główn ą warto ści ą rezerwatu s ą skrajnie północne stanowiska wielu gatunków entomofauny, w tym licznych taksonów muraw napiaskowych i ciepłolubnych, rzadkich, gin ących i zagro żonych wygini ęciem w skali kraju i regionu. Rozporz ądzeniem Nr 1/07 Wojewody Pomorskiego z dnia 4 stycznia 2007 r. ustanowiono plan ochrony dla rezerwatu przyrody „Biała Góra”.

Parów W ęgry - utworzono go Zarz ądzeniem Ministra Le śnictwa i Przemysłu Drzewnego z dn. 05.10. 1968r. w celu ochrony starego lasu mieszanego o charakterze zbli żonym do naturalnego. Znajduje si ę on na wysokiej skarpie pradoliny Wisły, ok. 750 m od rzeki Nogat. Jest to stary, ponad 150 letni drzewostan d ębowy z domieszk ą sosny i równie starym drugim pi ętrem grabowym. Na obrze żu rezerwatu rosn ą liczne grube d ęby, o obwodzie predestynuj ącym je do uznania za pomniki przyrody. Najcz ęstszym siedliskiem jest las świe ży, w cz ęś ci środkowej rezerwatu wyst ępuj ą te ż fragmenty lasu ł ęgowego. Na fragmentach odsłoni ętych zboczy Doliny Wisły wyst ępuj ą dodatkowo zbiorowiska ro ślin kserotermicznych. Z gatunków obj ętych ochron ą ścisł ą s ą to m. in. tojad dzióbaty (Aconitum variegatum) oraz goryczka gorzkawa (Gentiana amarella). Obecnie planuje si ę poszerzenie

91 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA rezerwatu. Rozporz ądzeniem Nr 93/06 Wojewody Pomorskiego z dnia 28 grudnia 2006 r. ustanowiono plan ochrony dla rezerwatu przyrody „Parów W ęgry”.

Las M ątawski - został utworzony z poł ączenia dwóch dotychczasowych rezerwatów przyrody - „M ątawy”, i „Las Łęgowy nad Nogatem” utworzonych odpowiednio w 1970r i 1968r.- oraz z le żą cej pomi ędzy nimi pozostałej cz ęś ci kompleksu le śnego. Rezerwat znajduje si ę w widłach Wisły i Nogatu, od których jest oddzielony wałami przeciwpowodziowymi, a przez środek przebiega szosa nie b ędąca cz ęś ci ą rezerwatu. To najwi ększy i relatywnie najlepiej zachowany kompleks le śny, stanowi ący relikt dawnych lasów delty Wisły – Żuław Wi ślanych. Jest to izolowany obszar le śny poło żony w śród pół i ł ąk. Wyró żnia si ę krajobrazowo na terenie Żuław Wi ślanych, a nawet w s ąsiedniej Dolinie Kwidzy ńskiej, gdzie prawie wszystkie lasy zostały ju ż dawno wyci ęte. Ochron ą obj ęto tu stare drzewostany d ębowe i jesionowe przekraczaj ące 150 lat, siedliska gr ądu pomorskiego i dynamicznego ł ęgu wi ązowo-jesionowego oraz populacje chronionych ro ślin oraz rzadkich i zagro żonych wygini ęciem zwierz ąt. Utworzono tu strefy ochronne ptaków: bielika, kani rudej oraz kani czarnej. Jest to teren praktycznie płaski, o specyficznym topoklimacie spowodowanym osłoni ęciem od wiatru przez wały przeciwpowodziowe. Powoduje to zwi ększon ą wilgotno ść powietrza oraz sprzyja powstawaniu zastoisk mrozowych. Wały s ą te ż przyczyn ą eliminacji zalewów tego obszaru przez wody Wisły i Nogatu, co jest charakterystyczne dla lasów ł ęgowych. Powoduje to stopniowe przekształcanie ł ęgu w gr ąd. W rezerwacie znajduj ą si ę te ż cenne drzewa jak np. sze ść starych topól białych (wiek ok. 180 lat, obwód średnio 580 cm) zwanych przez okolicznych mieszka ńców „Dwunastoma Apostołami”. Na pocz ątku lat sze ść dziesi ątych ubiegłego wieku w grupie notowano 11 drzew.

8.1.4 Użytki ekologiczne Zasługuj ące na ochron ę pozostało ści ekosystemów, które maj ą znaczenie dla zachowania ró żnorodno ści biologicznej - naturalne zbiorniki wodne, śródpolne i śródle śne oczka wodne, k ępy drzew i krzewów, bagna, torfowiska, wydmy, płaty nieu żytkowanej ro ślinno ści, starorzecza, wychodnie skalne, skarpy, kamie ńce, siedliska przyrodnicze oraz stanowiska rzadkich lub chronionych gatunków ro ślin, zwierz ąt i grzybów, ich ostoje oraz miejsca rozmna żania lub sezonowego przebywania. Ustanowienie u żytku ekologicznego nast ępuje w drodze uchwały rady gminy. W gminie Sztum znajduje si ę jeden u żytek ekologiczny Strzeblowe oczka powołany na mocy Rozporz ądzenia Wojewody Województwa Pomorskiego Nr 78/2006 z dnia 27 lipca 2006. Zlokalizowany jest w Le śnictwie Sarnowo. Powierzchnia jego to 3,64 ha, u żytek obejmuje zespół jeziorek dystroficznych (oczek wodnych o wodach ubogich w tlen i mineralne substancje od żywcze, ze sk ąpym życiem organicznym). W oczkach wodnych bytuje strzebla błotna – rzadka i silnie zagro żona niewielka ryba osi ągaj ąca do 18 cm długo ści. Oprócz zachowania strzebli błotnej, u żytek utworzono dla ochrony stanowisk zespołów torfowiskowych i rzadkich gatunków ro ślin.

8.1.5 Pomniki przyrody 1. Głaz w Sztumskiej Wsi przy drodze – nr rejestru 135/62 2. Lipa drobnolistna w Go ściszewie, na terenie gruntów rolnych, przy drodze do Go ściszewa – nr rejestru 21/95 3. Lipa drobnolistna w lasach, le śnictwo Polanka,– nr rejestru 20/95

92 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

4. Lipa drobnolistna w lasach, le śnictwo Polanka, przy drodze obsadzonej lipami, niedaleko le śniczówki – nr rejestru 119/95 5. Jesion wyniosły w lasach, le śnictwo Polanka – nr rejestru 18/95 6. Dąb szypułkowy w lasach, le śnictwo Benowo – nr rejestru 99/96 7. Dąb szypułkowy w lasach, le śnictwo Benowo – nr rejestru 98/96 8. Dąb szypułkowy w lasach, na pograniczu le śnictwa Polanka i le śnictwa Wilki – nr rejestru 169/96 9. Lipa drobnolistna w lasach, le śnictwo Polanka – nr rejestru 168/96 10. Lipa drobnolistna w lasach, le śnictwo Polanka – nr rejestru 120/96 11. Jesion wyniosły w lasach, le śnictwo Polanka – nr rejestru 121/96 12. Lipa drobnolistna we wsi Go ściszewo, działka nr (wła ściciel Z. Konefał) nr rejestru 262/96 13. Jesion wyniosły w mie ście Sztum (Zajezierze), na terenie zabytkowego parku przy dworku Żeromskiego – nr rejestru 24/95 14. Dąb szypułkowy w mie ście Sztum, na ziele ńcu koło jeziora Sztumskiego, na wysoko ści ul. Baczy ńskiego – nr rejestru 22/95 15. Topola w mie ście Sztum, na ziele ńcu koło jeziora Sztumskiego, przy ul. Władysława IV – nr rejestru 23/95

8.1.6 Korytarze ekologiczne Zgodnie z polskim prawem (Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004r. o ochronie przyrody) korytarz ekologiczny to obszar umo żliwiaj ący migracj ę zwierz ąt, ro ślin lub grzybów. Teren gminy Sztum cz ęś ciowo obj ęty jest sieci ą ECONET. Tereny obj ęte sieci ą ECONET, to przede wszystkim lasy i obszary poło żone w obszarach Natura 2000. W obszarze gminy można wyró żni ć korytarze migracyjne o charakterze krajowym, regionalnym i lokalnym.

8.2. Obiekty i tereny chronione na podstawie przepisów o ochronie zabytków Strefy ochrony konserwatorskiej Granice stref ochrony wprowadzone w Studium wrysowane s ą na zał ącznikach graficznych a ustalenia wpisane w teksty. W zale żno ści od stopnia zachowania istniej ącej historycznej kompozycji ruralistycznej i substancji zabytkowej wyznacza si ę w mie ście i gminie Sztum nast ępuj ące strefy ochrony konserwatorskiej:

• stref ę pełnej ochrony konserwatorskiej obszarów, terenów i obiektów wpisanych do rejestru zabytków • strefa ochrony konserwatorskiej historycznego zespołu urbanistycznego, • strefa ochrony konserwatorskiej wsi o zachowanym historycznym układzie przestrzennym (parcelacyjnym i układzie zabudowy), • strefa ochrony konserwatorskiej historycznych obiektów architektury i budownictwa (dwory, parki podworskie, folwarki) oraz zespołów budowli, obiektów przemysłowych i in żynierskich, • strefa ochrony konserwatorskiej zespołów sakralnych i cmentarzy (nie wpisanych do rejestru zabytków) • strefa ochrony s ąsiedztwa / ekspozycji, • strefa ochrony archeologicznej W, • strefa obserwacji archeologicznej OW,

93 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

Strefa pełnej ochrony konserwatorskiej obszarów, terenów i obiektów wpisanych do rejestru zabytków Strefa pełnej ochrony konserwatorskiej wyznaczona jest dla obszarów, terenów i obiektów szczególnie warto ściowych, do bezwzgl ędnego zachowania. Stref ą obejmuje si ę obszar, na którym elementy historycznego układu przestrzennego, takie jak rozplanowanie, zabudowa oraz zwi ązany z nimi integralnie teren i krajobraz, zachowały si ę w wysokim stopniu . Obszary obj ęte stref ą: • układ urbanistyczny Starego Miasta Sztumu z zespołem zamkowym – decyzja nr 82/N/1959.07.16,

* zespoły dworsko-parkowe: • Sztum – Zajezierze – dwór, park – decyzje nr 107 z dn. 08.04.1960 i 139/90 z dn. 29.01.1990 r., • Czernin – dwór, park – decyzje nr 498/96 z dn. 17.05.1996 i nr 18/77 z dn. 29.12.1977r., • Goraj – dwór, park, stajnia - decyzje nr 76/84 z dn. 06.06.1984 r. i 505/96 z dn. 23.04.1996r., • Ramzy Małe – dwór, park – decyzja nr 392/94 z dn. 09.09.1994r., • Koniecwałd – dwór z podjazdem, oficyna, spichlerz, park – decyzja nr 494/96 z dnia 14.03.1996r., • dwór w Barlewicach – decyzja nr 83/85 z dn. 01.08.1985r., • zespół młyna wodnego wraz z tam ą i kanałem mły ńskim w Koniecwałdzie – decyzja nr 177/90 z dn. 23.01.1991r., • zespół śluz na Nogacie w Białej Górze – decyzja nr 55/79 z dn. 08.08.1979r., • park w Cygusach – decyzja nr 26/78 z dn. 25.02.1978r., • dwór wraz z nasadzeniami zieleni przydomowej w Sztumskiej Wsi – decyzja nr 393/94 z dn. 09.09.1994r.,

Obiekty obj ęte stref ą: * ko ścioły i cmentarze wpisane do rejestru: • Sztum – ko ściół parafialny p.w. Św. Anny – decyzja nr 303/93 z dn. 10.09.1993r., • Sztum – ko ściół filialny p.w. Wspomo żenia Wiernych – decyzja nr 304/93 z dn. 10.09.1993r., • Pietrzwałd – ko ściół filialny p.w. Trzech Króli i Przenaj świ ętszej Trójcy z cmentarzem przyko ścielnym – decyzja nr 470/95 z dn. 22.09.1995r., • Postolin – ko ściół parafialny p.w. Matki Boskiej Szkaplerznej, ob. p.w. Św. Michała Archanioła z cmentarzem przyko ścielnym – decyzja nr 245/N z dn. 10.09.1962r., • Go ściszewo – ko ściół parafialny p.w. Św. Józefa – decyzja nr 278/93 z dn. 10.06.1993r., • Sztum – cmentarz, ul. Doma ńskiego, Pieni ęż nego – decyzja nr 266/93 z dn. 11.05.1993r., • Sztum – cmentarz przy ul. Kochanowskiego – decyzja nr 269 z dn. 20.05.1993r., • wie ża ci śnie ń w Sztumie – decyzja nr 265 z dn. 04.05.1993r., • budynek mieszkalny przy ul. Jagiełły 17 (budynek został rozebrany w 1998r. za zgod ą Konserwatora Zabytków) – decyzja nr 193/91 z dn. 28.05.1991r., • budynek mieszkalny ul. Jagiełły 23 – decyzja nr 345 z dn. 16.04.1994r.

Strefa ochrony konserwatorskiej historycznego zespołu urbanistycznego Strefa ochrony dla terenów zawieraj ących znaczn ą cz ęść elementów historycznie ukształtowanej struktury przestrzennej o warto ściach kulturowych. Obszary obj ęte stref ą podlegaj ą rygorom

94 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA w zakresie utrzymania historycznego rozplanowania i zasadniczych elementów istniej ącej substancji o warto ściach kulturowych oraz charakteru i skali nowej zabudowy. Stref ą obj ęto zespoły przestrzenne: • zakładu karnego, • dawnych koszar, • osiedla mieszkaniowego „Siedlungi” (od niem. Einsiedlerów, czyli osiedle ńców, nazwa historyczna osiedla substandardowych domków, które wybudowano w latach trzydziestych na obrze żach miasta dla powracaj ących z Rzeszy emerytów i rencistów),, • zespół przedmie ścia.

Strefa ochrony konserwatorskiej wsi o zachowanym historycznym układzie przestrzennym (parcelacyjnym i układzie zabudowy)

Obszary obj ęte stref ą podlegaj ą rygorom w zakresie utrzymania historycznego rozplanowania i zasadniczych elementów istniej ącej substancji o warto ściach kulturowych oraz charakteru i skali nowej zabudowy. Stref ą obj ęto wsie o zachowanym układzie przestrzennym (układzie parcelacyjnym i układzie zabudowy): • Biała Góra, • Cygusy, • Czernin, • Gronajny, • Koniecwałd, • Nowa Wie ś, • Piekło, • Pietrzwałd, • Postolin, • Sztumska Wie ś, • Ko ślinka, • Uśnice, • Uśnice Górne, • zespół wsi pofolwarcznej w W ęgrach.

Strefa ochrony konserwatorskiej zespołu zabudowy o warto ściach historyczno – kulturowych. Stref ą obj ęto zespoły zabudowy w miejscowo ściach: • Barlewiczki, • Biała Góra, • Go ściszewo. • Koniecwałd, • Parpary.

95 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

Strefa ochrony konserwatorskiej historycznych obiektów architektury i budownictwa (dwory, parki podworskie, folwarki) oraz zespołów budowli, obiektów przemysłowych i in żynierskich. Stref ą obj ęto: • Barlewiczki –dwór, park, folwark • Czernin - folwark • Szpitalna Wie ś obr. Barlewice – dwór, cz ęściowo park, folwark • Go ściszewo – zespół zabudowy gospodarstwa wielkoobszarowego • Węgry obr. Go ściszewo – pałac, park, cz ęś ciowo folwark • Gronajny – zespół zabudowy gospodarstwa wielkoobszarowego • Kępina – dom mieszkalny, cz ęś ciowo zabudowa gospodarcza i ogród u żytkowo – parkowy • Pietrzwałd – dwór, cz ęś ciowo zabudowa gospodarcza • Michorowo – dwór, zabudowa gospodarcza, park • Polaszki – dwór, park, folwark • Go ściszewo – gorzelnia • Nowa Wie ś – zespół dawnej cegielni • Ko ślinka – Kanał Juranda

Strefa konserwatorska ochrony sąsiedztwa / ekspozycji Strefa obejmuje obszar stanowi ący zabezpieczenie wła ściwego eksponowania zespołu zabytkowego, bądź zabytkowego układu ruralistycznego, głównie wyznacza tereny wył ączone spod zabudowy lub okre śla jej nieprzekraczalne gabaryty. Stref ą obj ęto obszar zespołu urbanistycznego Starego Miasta Sztumu z zespołem zamkowym.

Strefa ochrony archeologicznej W – stanowiska wpisane do rejestru zabytków Strefa W obejmuje tereny o rozpoznanej zawarto ści reliktów archeologicznych posiadaj ących własn ą form ę terenow ą . Na obszarze miasta i gminy Sztum stref ą W obj ęto:

1. Osada otwarta z okresu wczesno- i średniowiecznego w Białej Górze Decyzja nr 172/A z 22.11.1971 r. (strefa nr 113) 2. Szaniec obronny z ok. 1626 r. w Białej Górze (leśnictwo Wygoda) Decyzja nr 76/A z 7.01.1970 r. (strefa nr 111) 3. Szaniec obronny z ok. 1626 r. w Białej Górze (leśnictwo Wygoda) Decyzja nr 77/A z 8.01.1970 r. (strefa nr 109) 4. Szaniec obronny z ok. 1626 r. w Białej Górze (leśnictwo Wygoda) Decyzja nr 78/A z 8.01.1970 r. (strefa nr 105) 5. Osada z okresu wczesno średniowiecznego w Go ściszewie Decyzja nr 79/A z 8.01.1970 (strefa nr 3) 6. Cmentarzysko kurhanowe z okresu wczesno średniowiecznego w Koniecwałdzie, decyzja nr 80/A z 8.01.1970 r. (strefa nr 58) 7. Cmentarzysko kurhanowe z okresu wczesno średniowiecznego w Koniecwałdzie, decyzja nr 229/A z 8.01.1970 r. (strefa nr 55)

96 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

8. Cmentarzysko kurhanowe z okresu wczesno średniowiecznego w Koniecwałdzie, decyzja nr 230/A z 8.01.1970 r. (strefa nr 56) 9. Grodzisko w Nowej Wsi z okresu wczesno średniowiecznego Decyzja nr 53/A z 1.12.1972 r. (strefa nr 88) 10. Grodzisko w Sztumie z okresu wczesno średniowiecznego Decyzja nr 101/A z 25.11.1970 r. (strefa nr 99) 11. Stare Miasto w Sztumie z okresu średniowiecznego – okres nowo żytny Decyzja nr 82/N z 16.07.1959 r. (strefa nr 100) 12. Osada w U śnicach z okresu pó źno średniowiecznego Decyzja nr 61/A z 7.01.1970 r. (strefa nr 41) 13. Grodzisko wy żynne w W ęgrach z okresu wczesno średniowiecznego Decyzja nr 62/A z 7.01.1970 r. (strefa nr 1) 14. Cmentarzysko w W ęgrach z wczesnej epoki żelaza Decyzja nr 69/A z 7.01.1970 r. (strefa nr 21) 15. Osada otwarta w W ęgrach z okresu wpływów rzymskich Decyzja nr 70/A z 7.01.1970 r. (strefa nr 18) 16. Osada przygrodowa w W ęgrach z okresu wczesno średniowiecznego Decyzja nr 71/A z 7.01.1970 r. (strefa nr 1)

Strefa obserwacji archeologicznej OW Strefa OW obejmuje tereny o rozpoznanej, na podstawie bada ń, zawarto ści wa żnych reliktów archeologicznych. Obszar gminy Sztum został w cało ści rozpoznany pod wzgl ędem archeologicznym. Stref ą obejmuje si ę wszystkie stanowiska archeologiczne nieeksponowane w terenie. Miejsca ich wyst ępowania pokazano na zał ączniku graficznym do Studium. W strefie OW dopuszcza si ę działalno ść inwestycyjn ą pod warunkiem przeprowadzenia wyprzedzaj ących bada ń archeologicznych.

Zabytki wpisane do rejestru, le żą ce poza stref ą pełnej ochrony konserwatorskiej obszarów, terenów i obiektów wpisanych do rejestru zabytków, obj ęte s ą takimi sposobami ochrony, jak strefa. Na wszelkie prace w zabytkach konieczne jest uzyskanie pozwolenia Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Na obszarze miasta i gminy Sztum wi ększo ść obiektów zabytkowych, znajduj ących si ę w ewidencji zabytków, obj ęta została strefami ochrony konserwatorskiej. Obiekty zabytkowe zlokalizowane poza wyznaczonymi strefami ochrony konserwatorskiej, uj ęte w ewidencji zabytków województwa oraz miejsca pamięci narodowej, podlegaj ą równie ż wytycznym konserwatorskim.

Obiekty, o których mowa w rozdz. 3.5 i 8.2 podlegają ochronie konserwatorskiej z tytułu przepisów ustawy z dnia 23 marca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2003 r., nr 162, poz. 1568 z pó źń . zm.).

97 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

8.3. Obiekty i tereny chronione na podstawie przepisów o ochronie wód W celu zapewnienia odpowiedniej jako ści wody ujmowanej do zaopatrzenia ludno ści w wod ę przeznaczon ą do spo życia oraz zaopatrzenia zakładów wymagaj ących wody wysokiej jako ści, a tak że ze wzgl ędu na ochron ę zasobów wodnych, nale ży rozwa żyć: • ustanowienie strefy ochronnej uj ęcia wody, • ustanowienie obszaru ochronnego zbiornika wód śródl ądowych. Stref ę ochronn ą dzieli si ę na teren ochrony: • bezpo średniej, • po średniej. W przypadku obj ęcia odpowiednimi strefami ochronnymi nale ży zastosowa ć si ę do przepisów wynikaj ących z ustawy z dnia 18 lipca 2001 r., Prawo wodne. Zagro żenia powodziowe na obszarze gminy Sztum, tak jak na obszarze całego województwa Pomorskiego wi ążą si ę z trzema rodzajami powodzi : • powodziami opadowymi, powstaj ącymi z deszczu nawalnego, • powodziami zatorowymi, zwi ązanymi z rzek ą Wisł ą, • powodziami roztopowymi zwi ązanymi z Wisł ą i innymi wodami powierzchniowymi. Na terenie gminy Sztum zagro żenie powodziowe wyst ępuje głównie w rejonie rozwidlenia Wisły na Wisł ę i Nogat, na obszarze wsi Biała Góra i Piekło. Głównym zabezpieczeniem przeciwpowodziowym w tym rejonie jest wał wi ślany ograniczaj ący obszar zalewowy Wisły (na obszarze gminy długo ść tego wału wynosi ok. 4 km.). Stan wału jest dobry, bez podsi ąków. Natomiast teren zagro żony powodzi ą w rejonie Białej Góry i Piekła obejmuje powierzchni ę ok. 200 ha pomi ędzy wałem wiślanym, a dawnym wałem przeciwpowodziowym znajduj ącym si ę po wschodniej stronie Nogatu.

9. Naturalne zagro żenia geologiczne Na obszarze gminy Sztum wyst ępuj ą tereny poeksploatacyjne, po dawnych okr ęgach górniczych w miejscowo ściach Ko ślinka, Nowa Wie ś, Postolin - Cygusy oraz Sztumskie Pole.

Rysunek przedstawiony poni żej przedstawia naturalne zagro żenia geologiczne (osuwiska) w gminie Sztum i w powiecie sztumskim. Osuwiska istniej ące zostały oznaczone czarnymi kropkami, obszary predysponowane do wyst ępowania ruchów masowych oznaczono kolorem czerwonym.

98 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

Rysunek 28 Mapa osuwisk i obszarów predysponowanych do wyst ępowania ruchów masowych w gminie Sztum źródło: Przegl ądowa mapa osuwisk i obszarów predysponowanych do wyst ępowania ruchów masowych w województwie pomorskim, Pa ństwowy Instytut Geologiczny

10. Wyst ępowanie udokumentowanych złó ż kopalin oraz zasobów wód podziemnych Według Mapy Geo środowiskowej Polski (arkusz Sztum i Gniew) na obszarze gminy Sztum wyst ępuj ą zło ża kopalin, w miejscowo ściach: Sztumskie Pole, Postolin – Cygusy, Nowa Wie ś, Ko ślinka. Zło że gliny ceramiki budowlanej zlokalizowane jest w Nowej Wsi. Wszystkie zło ża s ą wieku czwartorz ędowego. Zło ża rejonu Sztumskie Pole stanowi ą drobnoziarniste piaski eoliczne przechodz ące w kierunku sp ągu w średnioziarniste piaski wodnolodowcowe bez domieszek żwiru. Mi ąż szo ść serii zło żowej waha si ę od 0,78 do 8,6m. Zło że rejonu „Ko ślinka” składa si ę z piasków bardzo drobnoziarnistych, piasków gliniastych i drobnoziarnistych zaglinionych, które wyst ępuj ą tak że w sp ągu zło ża. Zło że rejonu „Nowa Wie ś IV” oraz „Nowa Wie ś V” zbudowane s ą głównie z piasków średnioziarnistych i ró żnoziarnistych cz ęsto zaglinionych, a w cz ęś ci stropowej z piasków zaglinionych ze żwirem. Sp ąg serii zło żowej wyznaczaj ą piaski pylaste i gliny zwałowe. Zło że kredy jeziornej i gytii wapiennej „Postolin-Cygusy” znajduje zastosowanie w rolnictwie. Zło że jest zawodnione

99 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA i stanowi: zasób torfu – 36,7 ty ś. ton natomiast mi ąż szo ść osadów w ęglanowych wynosi od 0,9 do 8,8m. Mi ąż szo ść zło ża gliny zwałowej do produkcji cegły pełnej „Nowa Wie ś” wynosi od 1,8 do 10,6m. W zło żach „Nowa Wie ś I” (Jurys, 1991) i „Nowa Wie ś III” (Medy ńska, 1998a) kopalin ą są piaski wodnolodowcowe o nieznacznej domieszce żwiru, miejscami przechodz ące w warstwy pospółki. Powierzchnia złó ż wynosi odpowiednio 0,75 ha i 2,01 ha, a obszary złó ż ści śle do siebie przylegaj ą. Kruszywo po uszlachetnieniu odpowiada piaskom zwykłym do betonów i zapraw budowlanych oraz do celów budownictwa drogowego. Zło ża są suche. Poniewa ż zło że „Nowa Wie ś III” zajmuje cz ęść terenu nale żą cego wcze śniej do zło ża „Nowa Wie ś I”, wi ęc dokonano rozliczenia zasobów tego zło ża w dodatku do karty rejestracyjnej (Medy ńska, 1998b). Zło że piasków i żwirów „Nowa Wie ś II” (Stepowicz, 1991, 1994) zostało udokumentowane na powierzchni 5,27 ha. Mi ąż szo ść zło ża waha si ę od 1,7 do 2,7 m. Kruszywo mo że by ć stosowane do celów budowlanych. Zło że jest suche. Wszystkie zło ża wymienione w tabeli powy żej zostały sklasyfikowane jako zło ża powszechne, licznie wyst ępuj ące, łatwo dost ępne oraz małokonfliktowe. Według Mapy Głównych Zbiorników Wód Podziemnych (Kleczkowski, 1990 r.) gmina Sztum nie znajduje si ę w granicach żadnego z nich. Najbli żej poło żony jest GZWP nr 210 „Zbiornik mi ędzymorenowy Iława”.

11. Wyst ępowanie terenów górniczych wyznaczonych na podstawie przepisów odr ębnych Według danych Starostwa Powiatowego w Sztumie, aktualnie (wrzesie ń 2012) na terenie gminy znajduj ą si ę nast ępuj ące obszary górnicze (numer porz ądkowy zgodny z oznaczeniem na rysunku): 1. Ko ślinka I 2. Nowa Wie ś IV 3. Nowa Wie ś V 4. Nowa Wie ś VI 5. Nowa Wie ś IX 6. Nowa Wie ś VIII 7A. Nowa Wie ś X A 7B. Nowa Wie ś X B Koncesje dla wszystkich wy żej wymienionych obszarów górniczych dotycz ą kruszywa naturalnego.

12. Stan systemów komunikacji i infrastruktury technicznej, w tym stopnia uporz ądkowania gospodarki wodno- ściekowej, energetycznej oraz gospodarka odpadami 12.1. Stan systemu komunikacji Sie ć drogowa na obszarze gminy Sztum ukształtowana została w procesie historycznym. Centralnie przez obszar gminy, przez przesmyk pomi ędzy jeziorami Sztumskim i Barlewickim w centrum miasta Sztumu, przebiega dawny trakt nadwi śla ński ł ącz ący Malbork, Sztum, Kwidzyn i Grudzi ądz – obecnie droga krajowa nr 55, która w Malborku ł ączy si ę z drog ą krajow ą nr 22 tzw. „berlink ą”. Na terenie miasta Sztumu zbiegaj ą si ę promieni ście prowadz ące ze wschodu i południa drogi wojewódzkie i powiatowe. Natomiast w kierunku zachodnim odchodz ą drogi prowadz ące w kierunku Wisły i Nogatu. Natomiast we wsi Biała Góra, w kompleksie istniej ących tam śluz, znajduje si ę stała przeprawa przez Nogat w ci ągu drogi wojewódzkiej nr 605 Piekło – Biała Góra

100 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

– Szkaradowo, Przez Biał ą Gór ę prowadzi alternatywne poł ączenie gminy Sztum z Tczewem i Gda ńskiem z omini ęciem Malborka. Sie ć drogowa na terenie miasta i gminy Sztum obejmuje nast ępuj ące drogi: (w podziale na kategorie)

Droga krajowa nr 55 Nowy Dwór Gda ński – Malbork – Sztum – Kwidzyn – Grudzi ądz ; długo ść trasy na terenie miasta i gminy Sztum wynosi ok. 17,7 km (zarz ądzana przez Generalną Dyrekcj ę Dróg Publicznych – Oddział Północny w Gda ńsku)

Drogi wojewódzkie • nr 516 Stacja kolejowa Sztum – Droga nr 55 • nr 517 Sztum- • nr 522 Górki-Prabuty-Trumieje-Sobiewola • nr 602 M ątowskie Pastwiska-Droga 603 • nr 603 Biała Góra-Sztum • nr 605 rz. Wisła-Piekło-Biała Góra-Szkaradowo/droga 525/ • nr 607 Gurcz-Jałowiec-Ryjewo-Sztumska Wie ś

Łączna długo ść dróg wojewódzkich na obszarze miasta i gminy Sztum wynosi ok. 26 km (zarz ądzane przez Zarz ąd Dróg Wojewódzkich w Gda ńsku).

Drogi powiatowe • nr 2900G Malbork – Gronajny – Koniecwałd • nr 3103G dojazd do przystanku PKP Sztumska Wie ś od drogi krajowej nr 55 • nr 3105G Sztum – Ko ślinka – D ąbrówka Malborska • nr 3106G dojazd do przystanku PKP Go ściszewo od drogi krajowej nr 55 • nr 3107G Go ściszewo – skrzy żowanie z drog ą wojewódzk ą nr 603 (Bemowo) • nr 3108G Sztumskie Pole – U śnice • nr 3109G Sztum - Kalwa • nr 3113G Polaszki – Michorowo – Mikołajki Pomorskie • nr 3115G Postolin – Ramzy Małe – Sadułki – D ąbrówka Pruska • nr 3141G Sztum – Postolin - Watkowice • nr 3144G Postolin – Pułkowice – Klecewko • nr 2901G Piekło – Miłoradz

Łączna długo ść dróg powiatowych na terenie miasta i gminy Sztum wynosi ok. 45,7 km (zarz ądzane przez Zarz ąd Dróg Powiatowych w Sztumie).

Drogi powiatowe poło żone na terenie miasta (po śladzie istniej ących ulic): • nr 3170G ul. Żeromskiego • nr 3168G ul. Ko ściuszki • nr 3171G ul. Polna 101 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

• nr 3169G ul. Reja • nr 3181G ul. Morawskiego • nr 3141G ul. Doma ńskiego • nr 3166G ul. Chopina • nr 3186G ul. C. Skłodowskiej • nr 3185G ul. Paderewskiego • nr 3178G ul. Kalkszteina • nr 3182G ul. Konopnickiej • nr 3177G ul. Kopernika • nr 3176G ul. Koniecpolskiego • nr 3175G ul. Królowej Jadwigi • nr 3174G ul. Czarnieckiego • nr 3183G ul. Nowowiejskiego • nr 3180G ul. Lipowa • nr 3167G ul. Chełmi ńska • nr 3167G ul. Słowackiego • nr 3105G ul. Kochanowskiego • nr 3109G ul. Barczewskiego

Na rysunku studium ze wzgl ędu na skal ę opracowania nie przedstawiono wszystkich przebiegów dróg. Pomini ęto drogi, które przebiegaj ą przez teren miejski.

Drogi gminne • 218001.G ul. Słoneczna • 218002.G uI. Ogrodowa • 218003.G ul. Zacisze • 218004.G uI. Radosna • 218005.G ul. Kwiatowa • 218006.G ul. Wiejska • 218007.G ul. Sienkiewicza- wewn ętrzna od ul. Chopina do ul. Sienkiewicza • 218008.G ul. Wojciechowskiego • 218009.G ul. Gda ńska • 218010.G ul. Morawskiego – osiedle • 218011.G ul. Mły ńska • 218012.G ul. Plebiscytowa • 218013.G ul. Zwi ązku Jaszczurczego • 218014.G ul. Fiszera • 218015.G ul. Witosa osiedle • 218016.G ul. Pieni ęż nego – osiedle • 218017.G ul. Galla Anonima • 218018.G ul. Władysława IV 102 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

• 218019.G ul. Władysława Jagiełły • 218023.G ul. Pl. Wolno ści 218501.G Piekło wie ś droga przy drodze wojewódzkiej nr 605 • 218502.G Biała-Góra Żydzia Góra od drogi wojewódzkiej nr 603 do drogi gminnej nr 218503.G • 218503.G Żydzia Góra U śnice od drogi gminnej 218502 .G do drogi powiatowej nr 09474 • 218504.G U śnice - W ęgry od drogi powiatowej nr 09474 do drogi powiatowej nr 09473 • 218505.G Go ściszewo Gronajny od drogi powiatowej nr 09472 do drogi powiatowej nr 09471 • 218506.G Go ściszewo wie ś od drogi krajowej nr 55 do drogi powiatowej nr 09473 • 218507.G Koniecwałd Wie ś od drogi krajowej nr 55 do drogi gminnej nr 218508.G • 218508.G Koniecwałd K ępina od drogi gminnej nr 218507.G do drogi powiatowej nr 09470 • 218509.G Koniecwałd Stacja kolejowa Grz ępa od drogi krajowej nr 55 do stacji kolejowej w miejscowo ści Grz ępa dalej droga le śna • 218510.G Jurkowice Ko ślinka od drogi powiatowej nr 09470 do drogi nale żą cej do gminy Stary Targ Jurkowie Kalwa • 218511.G Ko ślinka-Pietrzwałd od drogi powiatowej od drogi powiatowej nr 09470 do drogi powiatowej nr 09505 w miejscowo ści Pietrzwałd • 218512.G Pietrzwałd - wie ś od drogi powiatowej nr 09505 do przejazdu kolejowego Malbork - Iława dalej droga prywatna

• 218513.G Sztumskie Pole - wie ś od drogi krajowej nr 55 do drogi wojewódzkiej nr 603 • 218514.G ul. Polanki – Sztumskie Pole od drogi gminnej dalej ł ączy si ę z drog ą le śną • 218515.G ul. Długa Sztumskie – Pole od ulicy Polanki do drogi wojewódzkiej nr 603 • 218516.G Przedzamcze – Zajezierze od drogi krajowej nr 55 do drogi gminnej nr 518517.G • 218517.G Sztum ul. Polna Brzezi Ostrów od ul. Polnej w Sztumie ł ączy si ę z drog ą le śną Samowo • 218518.G Czernin – Szpitalna Wie ś od drogi wojewódzkiej nr 522 w Szpitalnej Wsi do ulicy Sportowej w Czerninie • 218519.G Czernin - Ramzy od ul. Donimirskich do drogi powiatowej nr 3115G • 218520.G Czernin Postolin od ul. Donimirskich do drogi powiatowej nr 3115G • 218521.G ul. Akacjowa Czernin od ulicy Reymonta • 218522.G ul. Reymonta – Czernin od drogi wojewódzkiej nr 517 do ul. Sportowej • 218523.G o ś. Przylesie Czernin od ulicy Sportowej • 218524.G ul. Sportowa – Czernin od ulicy Donimirskich do drogi gminnej nr 518518.G • 218525.G ul. Donimirskich - Czernin od drogi wojewódzkiej nr 517 do drogi gminnej nr 518520.G 218526.G Czernin Górki - od drogi wojewódzkiej nr 577 • 218527.G Postolin Nowa Wie ś od drogi powiatowej nr 09501do drogi krajowej nr 55 • 218528.G Postolin-PGR- od drogi powiatowej nr 09501

• 218529.G Sztumska Wie ś PGR od drogi powiatowej nr 09498do drogi gminnej nr 218516.G • 218530.G Nowa Wie ś od drogi krajowej nr 55 • 218531 .G Nowa Wie ś Pułkowice od drogi gminnej nr 518526.G do drogi powiatowej 09502 • 218532.G Cygusy granica gminy od drogi wojewódzkiej nr 522 do drogi gminnej nale żą cej do gminy Stary Targ w kierunku miejscowo ści K ątki • 218020G ul. Baczy ńskiego w Sztumie 103 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

• 218021G ul. Kasztela ńska w Sztumie • 218022G ul. Osi ńskiego w Sztumie

Na rysunku studium ze wzgl ędu na skal ę opracowania nie przedstawiono wszystkich przebiegów dróg. Pomini ęto drogi, które przebiegaj ą przez teren miejski. W niniejszym „Studium” do dróg gminnych zalicza si ę równie ż pozostałe drogi bez nadanych numerów, których pas drogowy jest własno ści ą gminy. S ą to z reguły drogi gruntowe, bez utwardzonej nawierzchni. Na obszarze gminy wyst ępuj ą tak że drogi zakładowe. Ewidencja tych dróg nie jest prowadzona. Na obszarze miasta Sztum, w ci ągu drogi krajowej nr 55 znajduj ą si ę ulice Sienkiewicza, Mickiewicza, Jagiełły i Kwidzy ńska. Ulice te w klasyfikacji funkcjonalnej stanowi ą ulic ę główn ą. Ulicami zbiorczymi s ą ulice Kasprowicza i Pieni ęż nego (w ci ągach dróg wojewódzkich) oraz Reja, Kochanowskiego, Lipowa i Polna, a do wa żniejszych ulic lokalnych zaliczy ć mo żna ulice : Chopina, Doma ńskiego, Kopernika, Nowowiejskiego, Słoneczną i Żeromskiego. Ulica główna, zbiorcze i wa żniejsze ulice lokalne tworz ące ł ącznie podstawowy układ uliczny miasta. Układ ten uzupełniony jest szeregiem ulic lokalnych o drugorz ędnym znaczeniu, oraz ulicami dojazdowymi, bezpo średnio obsługuj ącymi zabudow ę.

Kolej Przez teren gminy przebiegają dwie linie kolejowe: • linia kolejowa Nr 009 Warszawa – Gda ńsk Główny, przystanek Gronajny, • linia kolejowa Nr 207 Toru ń Wschodni - Malbork, przystanki Sztumska Wie ś, Sztum, Grz ępa, Go ściszewo.

Linia kolejowa Nr 009 Warszawa – Gda ńsk Główny jest lini ą magistraln ą, dwutorow ą, zelektryfikowan ą. Linia ta stanowi fragment europejskiego ci ągu transportowego E65 Północ – Południe (okre ślonego jako korytarz VI). Trasa tej linii przebiega wschodnim obrze żem gminy Sztum, fragmentami poza obszarem gminy i wzdłu ż granic gminy, oraz fragmentami przez wsie Gronajny i Pietrzwałd w gminie Sztum. Linia kolejowa Nr 207 Toru ń Wschodni – Malbork jest lini ą drugorz ędn ą, jednotorow ą, niezelektryfikowan ą. Linia ta przebiega centralnie przez obszar gminy i przez miasto Sztum w kierunku północ – południe. Obsługuje poł ączenia regionalne i pełni równie ż funkcje o charakterze specjalnym. W granicach gminy Sztum zlokalizowane s ą na tej linii trzy przystanki osobowe : Go ściszewo, Sztum, Sztumska Wie ś. Obecnie trwaj ą prace modernizacyjne istniej ącej linii magistralnej Warszawa – Gda ńsk maj ące na celu dostosowanie trakcji do kursowania poci ągów pasa żerskich z pr ędko ści ą 160 km/h, a dla nowoczesnych składów dalekobie żnych z pr ędko ści ą nawet do 200 km/h. Linia kolejowa Malbork – Sztum – Kwidzyn – Toru ń Wsch. Funkcjonowa ć powinna jako linia regionalna. Na obszarze gminy Sztum linia ta krzy żuje si ę z drog ą krajow ą nr 55 Nowy Dwór Gda ński – Malbork – Sztum – Kwidzyn – Grudzi ądz we wsi Koniecwałd (miejscowo ść Goraj), z ci ągiem dróg powiatowych w mie ście Sztum w rejonie stacji kolejowej, i z kilkoma wa żnymi dla funkcjonowania miasta i gminy drogami lokalnymi. Skrzy żowania linii kolejowej z drog ą krajow ą nr 55 i z drogami powiatowymi w rejonie stacji kolejowej powinny by ć bezkolizyjne. W rejonie stacji kolejowej nale ży rezerwowa ć odpowiednie tereny pod budow ę wiaduktu w ci ągu drogi

104 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA wojewódzkiej nr 616 (ulica Kasprowicza) ponad terenami stacji do poł ączenia z drog ą nr 603, umo żliwiaj ącego bezkolizyjne przekroczenie torów kolejowych. W dalszym horyzoncie czasowym przewiduje si ę budow ę północnego odcinka Centralnej Magistrali Kolejowej (tzw. CMK) transeuropejskiej linii kolejowej Północ – Południe do kursowania poci ągów ze znaczn ą pr ędko ści ą. W gminie Sztum fragment projektowanej trasy CMK przebiega przez wie ś Pietrzwałd (tras ą istniej ącej magistralnej linii kolejowej) oraz przez obszar wsi Cygusy. – nowym fragmentem trasy. Na trasie CMK konieczna będzie budowa skrzy żowa ń bezkolizyjnych z wszystkimi krzy żuj ącymi si ę z t ą tras ą drogami. Przebieg trasy CMK ograniczy ć mo że powi ązania lokalne i gospodarcze.

Gminna komunikacja zbiorowa. Miasto i gmina Sztum posiada w zasadzie dobre warunki obsługi ludno ści komunikacj ą zbiorow ą. Równolegle funkcjonuje tu wielu przewo źników : • Polskie Koleje Pa ństwowe (PKP) – obsługa linii kolejowej nr 009, • Arriva RP Sp. Z o.o. – polski prywatny przewo źnik kolejowy – obsługa linii kolejowej nr 207, • Polska Komunikacja Samochodowa (PKS Kwidzyn), • Prywatni przewo źnicy.

Linia kolejowa Tczew – Malbork – Działdowo – Warszawa, na obszarze miasta i gminy Sztum, spełnia w obsłudze przewozów pasa żerskich marginaln ą rol ę, ze wzgl ędu na jej obrze żny w stosunku do obszaru gminy przebieg. Wi ększ ą rol ę odgrywa linia Toru ń Wschodni – Malbork, obsługiwana przez szynobusy firmy Arriva, zapewnia ona dojazd do takich miast jak Toru ń, Grudzi ądz, Kwidzyn, Malbork. Cz ęstotliwo ść na tej linii to około 10 przejazdów dziennie. Linie autobusowe PKS funkcjonuj ą wzdłu ż głównych tras drogowych i obsługuj ą zarówno miasto Sztum jak i wi ększo ść miejscowo ści na obszarze wiejskim gminy. Funkcjonowanie tych linii ukierunkowane jest na obsługę przewozów o charakterze lokalnym, głównie ruchu pracowniczego i szkolnego. Równolegle, wzdłu ż drogo krajowej nr 55 realizowane s ą przez PKS przewozy dalekobie żne do praktycznie wszystkich pobliskich du żych o środków (Elbl ąg, Malbork, Kwidzyn, Grudzi ądz, Bydgoszcz, Pozna ń, Gda ńsk). Linie autobusowe eksploatowane s ą przez oddział PKS Kwidzyn oraz przewo źników prywatnych. Przewo źnicy prywatni działaj ący na terenie miasta i gminy Sztum to AZ RYDWAN i PUH Latocha. AZ RYDWAN kursuje na liniach Sztum – Nowy Targ – Balewo; Malbork – Sztum – Straszewo – Kwidzyn JABIL; Malbork – Sztum – Ryjewo – Kwidzyn JABIL; Malbork – Sztum – Górki – Mikołajki Pomorskie; Malbork – Sztum – Waplewo – Dzierzgo ń; Sztum Plac Wolno ści – Piekło; Sztum przejazd kolejowy Piekło – D ąbrówka Malborska; Sztum Urz ąd Miasta - , Sztum – Stary Targ – ; PUH natomiast obsługuje linie Czernin – Sztum – Malbork; Nowy Targ – Sztum – Sztumskie Pole; Sztum FM – Stary Targ – Waplewo Wielkie – Dzierzgo ń – Bruk – B ągart. Na obszarze miasta i gminy Sztum, w zasi ęgu akceptowanego społecznie doj ścia pieszego do przystanków (1000 m do przystanków autobusowych, 1500 m do przystanków kolejowych) znajduje si ę zdecydowana wi ększo ść miejscowo ści. Komunikacja kolejowa i autobusowa (w zakresie przewozów pasa żerskich) tworz ą wspólnie system komunikacji zbiorowej, który obecnie zapewnia w zasadzie korzystne warunki obsługi ludno ści miasta Sztum i obszarów wiejskich gminy. Dalszy rozwój tego systemu powinien polega ć na stworzeniu lepszych warunków 105 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA wzajemnej integracji i dostosowaniu rozwoju systemu do rozwoju zagospodarowania przestrzennego, a w tym równie ż funkcji turystyczno – rekreacyjnych. Miejscami integracji w systemie komunikacji zbiorowej powinny by ć : stacja kolejowa w Sztumie i przystanek PKS.

Lotniska Najbli żej poło żonym lotniskiem mi ędzynarodowym jest Port Lotniczy Gda ńsk im. Lecha Wał ęsy - 61 km. Istnieje szereg firm przewozowych, które kursuj ą wahadłowo w kierunku Sztum – Port Lotniczy Gda ńsk i z powrotem. Na północny wschód od granic gminy, w Królewie Malborskim, znajduje si ę lotnisko wojskowe. Fragment obszaru gminy, w okolicach wsi Go ściszewo znajduje si ę w zasi ęgu uci ąż liwo ści hałasu tego ż lotniska. (na zał ączniku graficznym do studium oznaczono przebieg izofony 60 dB). Ponadto ok. 6 km od Sztumu, w miejscowo ści Ko ślinka znajduje si ę l ądowisko dla motolotni. Lądowisko nale ży do osoby prywatnej, dysponuje dwoma trawiastymi drogami startowymi o długo ściach 200 m i 300 m. Na terenie lądowiska znajduje si ę hangar i domek pilota.

12.2. Gospodarka wodno – ściekowa Zaopatrzenie w wod ę

Na obszarze miasta i gminy Sztum wyró żni ć mo żna dwa zasadnicze poziomy wodono śne: czwartorz ędowy i trzeciorz ędowy, Poziom czwartorz ędowy wyst ępuje do gł ęboko ści 80,0 m i ujmowany jest powszechnie przez lokalne wodoci ągi wiejskie i zakładowe oraz na uj ęciu miejskim. Natomiast poziom trzeciorz ędowy wyst ępuje w strefie gł ęboko ści 139,0 - 188,5 m i ujmowany jest tylko na uj ęciu miejskim. Wody obydwu poziomów wymagaj ą uzdatnienia, poniewa ż zawieraj ą ponadnormatywne ilo ści żelaza i manganu, W wodach trzeciorz ędowych wyst ępuj ą ponadto zwi ększone ilo ści amoniaku. Niezale żnie od tego, pa ństwowy monitoring wód podziemnych zalicza obszar gminy Sztum do stref wyst ępowania wód podziemnych o wysokiej jako ści, nadaj ących si ę do wszystkich celów, po niewielkim uzdatnieniu. Zatwierdzone zasoby wody na obszarze gminy Sztum przekraczaj ą kilkakrotnie obecne zapotrzebowanie wody. Jako ść wody pitnej dostarczanej odbiorcom zale ży tak że od jako ści sieci wodoci ągowej. Z uwagi na dogodne warunki geologiczne i wyst ępowanie naturalnej ochrony warstw wodono śnych przed przenikaniem zanieczyszcze ń, nie ma potrzeby wyznaczenia strefy ochrony po średniej uj ęcia. Miasto Sztum jest zaopatrywane w wod ę z uj ęcia zlokalizowanego przy ul. Kochanowskiego. Podstaw ą zaopatrzenia jest sze ść studni gł ębinowych, stacja uzdatniania wody oraz pompownia II-go stopnia. Zatwierdzone zasoby uj ęcia wynosz ą 245 m 3/h (z utworów czwartorz ędowych) i 156 m 3/h (z utworów trzeciorz ędowych). Woda z tego uj ęcia zaopatruje, oprócz miasta Sztumu, nast ępuj ące miejscowo ści: Sztumskie Pole, K ępina, Ko ślinka, Koniecwałd, Zajezierze, Barlewiczki, Czernin, Nowa Wie ś i Sztumska Wie ś. Oprócz tego na obszarze wiejskim uj ęcia znajduj ą si ę w miejscowo ściach: Piekło, Biała Góra, U śnice, Goraj, Sztumska Wie ś, Postolin, Polaszki, Ramzy Małe. Z wodoci ągów korzysta ok. 99,9 % mieszka ńców miasta oraz ok. 96,3 % mieszka ńców gminy. Ł ączna długo ść sieci wodoci ągowej wynosiła w 2010 r. 153,2 km.

106 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

Tabela 19 Sie ć wodociągowa w mie ście Sztum Poł ączenia prowadz ące Zu życie wody z wodoci ągów Sie ć rozdzielcza w Rok do budynków w gospodarstwach km mieszkalnych domowych Na 1 mieszka ńca w m 3 2002 45,8 833 37,7 2005 46,6 840 36,8 2010 46,6 884 39,4 Źródło: GUS

Tabela 20 Sie ć wodoci ągowa w gminie Sztum Poł ączenia prowadz ące Zu życie wody z wodoci ągów Sie ć rozdzielcza w Rok do budynków w gospodarstwach km mieszkalnych domowych Na 1 mieszka ńca w m 3 2002 90,6 859 27,3 2005 98,4 899 26,3 2010 106,6 1039 30,4 Źródło: GUS

Wska źnik skanalizowania obszaru gminy, obliczony na podstawie stosunku długo ści sieci wodoci ągowej do długo ści sieci kanalizacyjnej (przyjmuj ąc, że długo ść sieci wodoci ągowej to 100%) wynosi 36,9 %.

Oczyszczalnie ścieków i sie ć kanalizacyjna Zgodnie z trzeci ą aktualizacj ą Krajowego programu oczyszczania ścieków komunalnych, Warszawa, 2010 r. programem aglomeracji obj ęte jest miasto Sztum. Miasto Sztum jest skanalizowane i wyposa żone w kanalizacj ę rozdzielcz ą. Ścieki poprzez układ pompowo - grawitacyjny odprowadzane s ą do oczyszczalni ścieków zlokalizowanej w Sztumskim Polu. Z kanalizacji korzysta 95,5 % mieszka ńców miasta i 39,0 % mieszka ńców gminy . Długo ść sieci wynosi odpowiednio - ok. 27,5 km w mie ście i 29,0 km w gminie. Zasi ęg obsługi układu kanalizacji sanitarnej z oczyszczalni ą ścieków w Sztumie obejmuje miasto Sztum oraz miejscowo ści Barlewiczki, Czernin (osiedle i ferma tuczu), Goraj, Go ściszewo, Gronajny, Koniecwałd, Sztumska Wie ś PGR, W ęgry. Na obszarze gminy znajduj ą si ę lokalne zorganizowane systemy odprowadzania i oczyszczania ścieków w nast ępuj ących miejscowo ściach: • sie ć kanalizacyjna z lokaln ą oczyszczalni ą ścieków w Górkach, • sie ć kanalizacyjna i zbiorcze „szambo” w Michorowie, • sie ć kanalizacyjna i zbiornik Imhoffa w Polaszkach, • sie ć kanalizacyjna i lokalna oczyszczalnia ścieków w cz ęś ci Sztumskiej Wsi, Ponadto na obszarze gminy funkcjonuje jedna zakładowa oczyszczalnia ścieków: • w U śnicach, przy firmie Sonac U śnice sp.z o.o.

Tabela 21 Sie ć kanalizacyjna w mie ście Sztum Poł ączenia prowadz ące do Rok Sie ć rozdzielcza w km budynków mieszkalnych 2002 25,1 729 2005 27,5 753 2010 27,5 789 Źródło: GUS

107 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

Tabela 22 Sie ć kanalizacyjna w gminie Sztum Poł ączenia prowadz ące do Rok Sie ć rozdzielcza w km budynków mieszkalnych 2002 19,4 163 2005 29,0 289 2010 29,0 325 Źródło: GUS

Charakterystyka działaj ących oczyszczalni ścieków: • mechaniczno – biologiczna oczyszczalnia ścieków w Sztumskim Polu. Przepustowo ść oczyszczalni wynosi: Qsr = 5500 m 3/d, z mo żliwo ści ą przeci ąż enia do 6200 m 3/d, a ilo ść odprowadzanych ścieków: O śr. = 3000 m 3/d. Ścieki do oczyszczalni doprowadzone s ą sieci ą kanalizacyjn ą zbiorcz ą o długo ści 54,9 km, do której podł ączone s ą przykanaliki o długo ści 26,5 km. Na sieci znajduje si ę te ż 25 przepompowni ścieków o wydajno ści 10-360 m 3/h 1. Odbiornikiem oczyszczonych ścieków jest rów melioracyjny, a nast ępnie Kanał Kaniewski przepływaj ący przez jezioro Parleta. Rezerwa przepustowo ści pozwala na odbiór ścieków od ok. 15 000 mieszka ńców; • zakładowa oczyszczalnia ścieków w U śnicach, przy firmie SONAC U śnice Sp. z o.o.

Kanalizacja deszczowa W centrum miasta istnieje kanalizacja deszczowa, biegnie ona ulicami Osi ńskiego, Kasztela ńsk ą, Plebiscytow ą, Placem Wolno ści, ulic ą Zwi ązku Jaszczurczego, Galla Anonima, cz ęś ci ą ulicy Jagiełły oraz przebiega przez 5 parkingów w obr ębie centrum miasta. Inwestycja zako ńczyła si ę w sierpniu 2012 r. Cało ść sieci ma długo ść około 1,7 km i jest wyposa żona w separator piaskowy i koalescecyjny na wylocie kanalizacji do J. Sztumskiego i na wylocie J. Barlewickiego.

Obszary wiejskie, z niewielk ą g ęsto ści ą zaludnienia, które posiadaj ą niekorzystne warunki wynikaj ące z ukształtowania terenu s ą najlepszym przykładem funkcjonalno ści przydomowych oczyszczalni ścieków. S ą to tanie, proste w budowie i obsłudze rozwi ązania alternatywne dla gminnej sieci kanalizacyjnej oraz zbiorników bezodpływowych. Na podstawie Ustawy z dnia 13 wrze śnia 1996 r. o utrzymaniu czysto ści i porz ądku w gminach (Dz.U. z 2012r., Nr 391 t.j.) oraz Ustawy z dnia 1 lipca 2011r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czysto ści i porz ądku w gminach oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2011r., Nr 152, poz. 897) gminy prowadz ą ewidencj ę przydomowych oczyszczalni ścieków w celu kontroli cz ęstotliwo ści i sposobu pozbywania si ę komunalnych osadów ściekowych oraz w celu opracowania planu rozwoju sieci kanalizacyjnej. Zbiorniki bezodpływowe według Ustawy o utrzymaniu czysto ści i porz ądku w gminach z dnia 13 wrze śnia 1996r. to instalacje i urz ądzenia przeznaczone do gromadzenia nieczysto ści ciekłych w miejscu ich powstawania. Rozdział II, art.3, ust.3, pkt 1 w/w Ustawy mówi o tym, że gmina ma obowi ązek prowadzi ć ewidencj ę zbiorników bezodpływowych w celu kontroli cz ęstotliwo ści ich opró żniania oraz w celu opracowania planu rozwoju sieci kanalizacyjnej. Firmy posiadaj ące zezwolenia na opró żnianie zbiorników i wywóz nieczysto ści ciekłych w gminie Sztum przedstawia poni ższa tabela.

1 dane Przedsi ębiorstwa Wodoci ągów i Kanalizacji w Sztumie, 2012r. 108 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

Tabela 23 Wykaz podmiotów uprawnionych do świadczenia usług polegaj ących na opró żnianiu zbiorników bezodpływowych oraz transportu nieczysto ści ciekłych na terenie miasta i gminy Sztum Nr Lp. Nazwa Podmiotu Adres Telefon Zezwolenia Wywóz Nieczysto ści Płynnych OŚ-I-762/1/1/07 ul. Żeromskiego 12, 55-277-32- 1. Czyszczenie i Udra żnianie z dn. 82-400 Sztum 80 Cieków Sanitarno-Burzowych 26.03.2007 OŚ-I-762/2/1/07 Przedsi ębiorstwo Usług ul. Wi ślana 2, 82-500 55-279-34- 2. z dn. Sanitarnych Sp. z o.o. Kwidzyn 58 20.07.2007 OŚ-I-762/3/1/07 Zakład Gospodarki ul. Gen. De Gaulle'a 55-647-90- 3. z dn. Komunalnej i Mieszkaniowej 70, 82-200 Malbork 38 17.09.2007 OŚ-I- Ksenia Tyszy ńska "KOGUT" ul. Żeromskiego 12, 55-277-32- 762/6decyzja/08 4. Usługi Komunalne 82-400 Sztum 80 z dn. 16.06.2008 OŚ-I- ul. Żeromskiego 6, 55-277-32- 762/7decyzja/09 5. POSKÓR Kamila Strusi ńska 82-400 Sztum 83 z dn. 20.03.2009 ul. Dzierzgo ńska 2, OŚ-I-762/8/1/10 Zakład Gospodarki 55-277-02- 6. 82-433 Mikołajki z dn. Komunalnej i Mieszkaniowej 24 Pomorskie 20.09.2010 źródło: Urz ąd Miasta i Gminy Sztum, Referat Gospodarki Komunalnej i Spraw Obywatelskich

12.3. Gospodarka odpadami 12.3.1. Odpady komunalne Według Programu Gospodarki Odpadami do 2018 r. w roku 2010 w województwie pomorskim zebrano 742 858 Mg odpadów komunalnych. Źródłami powstawania odpadów komunalnych s ą gospodarstwa domowe oraz obiekty infrastruktury (handel, usługi, rzemiosło, szkolnictwo, sektor gospodarczy itp.) Orientacyjny skład odpadów w województwie pomorskim z podziałem na du że miasta, małe miasta i tereny wiejskie w 2010 r. przestawiono poni żej. Miasto Sztum zaliczono do grupy miast małych - poni żej 50 tys. mieszka ńców.

Tabela 24 Bilans i skład morfologiczny odpadów komunalnych wytworzonych w województwie pomorskim w 2010 r. w podziale na du że miasta, małe miasta i tereny wiejskie Du że miasta Małe miasta Tereny wiejskie Lp. Rodzaj odpadu % Mg/rok % Mg/rok % Mg/rok 1. Papier i tektura 19,95 65 757,5 9,69 21 168,7 5,01 9 158,4 2. Szkło 9,92 33 886,5 10,18 22 239,2 9,95 18 188,7 3. Metale 2,65 9 052,3 1,52 3 320,6 2,40 4 387,2 4. Tworzywa sztuczne 15,28 52 196,1 11,08 24 205,3 10,35 18 919,9 5. Odpady wielomateriałowe 2,49 8 505,8 4,00 8 738,4 4,11 7 531,1 Odpady kuchenne i 6. ogrodowe 28,58 97 628,6 36,31 79 322,7 32,74 59 849,2 7. Odpady pozostałe, w tym: 13,88 47 413,7 19,31 42 184,5 31,56 57 692,1 7.1. odpady mineralne 3,14 10 726,2 2,86 627,9 6,26 11 443,4 7.2. frakcja < 10 mm 4,12 14 073,8 6,83 14 920,8 16,72 30 564,4 7.3. tekstylia 2,29 7 822,6 4,07 8 891,3 2,14 3 911,9 7.4. drewno 0,28 956,5 0,30 655,4 0,66 1 206,5 7.5. niebezpieczne 0,76 2 596,1 0,66 1 441,8 0,82 1 499,0 109 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

7.6 inne 3,29 11 238,6 4,59 10 027,3 4,96 9 066,0 8. Odpady wielkogabarytowe 2,60 8 881,5 2,61 5 701,8 1,28 2 339,9 9. Odpady z terenów zielonych 5,35 18 275,5 5,30 11 578,4 2,60 4 752,8 SUMA 100,00 341 597,6 100,00 218 459,6 100,00 182 801,4 źródło: Program Gospodarki Odpadami dla Województwa Pomorskiego 2018

Rysunek 29 Rodzaj i skład odpadów komunalnych wytworzonych w małych miastach, tj. licz ących do 50 tys. mieszka ńców w 2010 r. źródło: Program Gospodarki Odpadami dla Województwa Pomorskiego 2018

Rysunek 10 Rodzaj i skład odpadów komunalnych wytworzonych w małych miastach, tj. licz ących do 50 tys. mieszka ńców w 2010 r. źródło: Program Gospodarki Odpadami dla Województwa Pomorskiego 2018

W Gminie prowadzona jest selektywna zbiórka odpadów. W przypadku wi ększych dzielnic, blokowisk, itp. a tak że na wsiach rozstawione s ą punkty do selektywnego zbierania odpadów w postaci pojemników 1100 l na ka żdą z frakcji odpadów komunalnych tj. makulatura, szkło, plastik. Ponadto na terenie miasta, głównie w zabudowie jednorodzinnej prowadzona jest selektywna zbiórka odpadów u tzw. źródła, tj. ka żde z gospodarstw segreguje odpady umieszczaj ąc je w stosownych workach otrzymanych od przedsi ębiorcy odbieraj ącego odpady. Według danych GUS za 2010 r. w mie ście i gminie Sztum zebrano 4303,51 t zmieszanych odpadów komunalnych, w mie ście 3172,36 t, na obszarze wiejskim 1131,15 t. Je śli porówna ć ilo ść budynków mieszkalnych 110 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA obj ętych systemem zbierania odpadów to w mie ście jest to 756 budynków, na obszarze wiejskim 843 budynki, łącznie 1599 budynków. Wykaz firm posiadaj ących zezwolenie na odbiór odpadów komunalnych od wła ścicieli znajduje si ę w tabeli poni żej.

Tabela 25 Wykaz firm posiadaj ących aktualne zezwolenia na prowadzenie działalno ści w zakresie odbioru odpadów komunalnych od wła ścicieli nieruchomo ści Miasta i Gminy Sztum Lp. Nazwa Firmy Adres Telefon Nr decyzji Data Czas wydania obowi ązywania 1 Przedsi ębiorstwo ul. 055-277-22- Oś-I- 15.04.2008 25.04.2018 Wodoci ągów i Kochanowskiego 14 762/4decyzja/08 Kanalizacji Sp. z o.o. 28, 82-400 Sztum 2 „COMPLEX” ul. Wiejska 6, 82- 055-271-50- Oś-I- 28.11.2008 28.11.2018 Przedsi ębiorstwo 230 Nowy Staw 17 762/5decyzja/08 Usług Komunalnych Tomasz Grzmil 3 „POSKÓR” Kamila ul. Żeromskiego 055-277-32- Oś-I- 30.06.2008 01.07.2018 Strusi ńska 6,82-400 Sztum 83 762/5decyzja/08 4 ZGKiM Malbork Sp. ul. Gen de 055-647-90- Oś-I-762/3/07 17.09.2007 30.09.2017 z o.o. Gaulle’a 70, 82- 38 200 Malbork 5 PUS Sp. z o.o. ul. Wi ślana 2, 82- 055-279-34- Oś-I-762/2/2/07 20.08.2007 27.08.2017 500 Kwidzyn 58 6 Firma „Majerowicz” Brachlewo 49, 82- 055-279-60- Oś-I- 14.12.2009 14.12.2019 Edward Majerowicz 500 Kwidzyn 14 762/decyzja/9/1/09 źródło: Urz ąd Miasta i Gminy Sztum, Referat Gospodarki Komunalnej i Spraw Obywatelskich

Na terenie gminy Sztum, w Nowej Wsi Sztumskiej, znajduje si ę składowisko odpadów. Typ składowiska: składowisko odpadów innych ni ż niebezpieczne i oboj ętne. Rodzaje odpadów według katalogu odpadów: • 19 05 01 – nieprzekompostowane frakcje odpadów komunalnych i podobnych, • 19 05 03 – kompost nieodpowiadaj ący wymaganiom (nienadaj ący si ę do wykorzystania) • 19 08 01 - skratki, • 19 08 02 – zawarto ść piaskowników, • 19 08 05 – ustabilizowane komunalne osady ściekowe, • 19 12 09 – minerały – piasek, kamienie, • 19 12 12 – inne odpady ( w tym zmieszane substancje i przedmioty) z mechanicznej obróbki odpadów, • 20 02 03 – inne odpady nieulegaj ące biodegradacji, • 20 03 01 – niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne, • 20 03 02 – odpady z targowisk, • 20 03 03 – osady z czyszczenia ulic i placów, • 20 03 04 – szlamy ze zbiorników bezodpływowych służą cych do gromadzenia nieczysto ści, • 20 03 06 – odpady ze studzienek kanalizacyjnych, • 20 03 07 – odpady wielkogabarytowe. Na terenie składowiska nie wyznaczono wydzielonych cz ęś ci przeznaczonych do składowania odpadów kwalifikacyjnych jako niebezpieczne. Urz ądzenia techniczne do obsługi składowiska to waga, spychacz gąsienicowy, brodzik dezynfekcyjny, przyczepa niskopodwoziowa. Aparatura kontrolno – pomiarowa to sie ć piezometrów, deszczomierz, repery robocze, instalacje do odprowadzania gazu składowiskowego.

111 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

Metoda unieszkodliwiania odpadów – D 5. Metody odzyskiwania odpadów – R14 i R15 (inne działania polegaj ące na wykorzystaniu odpadów w cało ści lub cz ęś ci oraz przetwarzanie odpadów, w celu ich przygotowania do odzysku, w tym do recyklingu). Wa żno ść decyzji dopuszczaj ącej funkcjonowanie składowiska to koniec roku 2016. Maksymalna roczna ilo ść odpadów deponowanych na składowisku 6 500 Mg. Składowisko posiada naturaln ą barier ę geologiczn ą uszczelniaj ącą podło że seria glin o mi ąż szo ści 4-5 m, zastosowany jest drena ż wód odciekowych, wokół składowiska wykonano pas zieleni ochronnej o szeroko ści ok. 10 m, odcieki ze składowiska odprowadzane s ą do zbiornika odcieków a nast ępnie odprowadzane i wykorzystywane do celów technologicznych. Gmina Sztum le ży w Regionie Wschodnim w ramach podziału województwa pomorskiego na regiony gospodarowania odpadami. Docelowo w tym regionie będą funkcjonowały dwie instalacje do przetwarzania odpadów komunalnych – RIPOK Gilwa Mała oraz RIPOK Tczew, którego budowa w chwili obecnej jest realizowana (uruchomienie zakładu planowane jest na pocz ątku 2014 r.). Z uwagi na fakt, że RIPOK Gilwa Mała nie jest w stanie przetworzy ć wszystkich odpadów z regionu, do czasu uruchomienia RIPOK Tczew, wyznaczono 7 składowisk zast ępczych. W śród nich znajduje si ę składowisko w Nowej Wsi Sztumskiej. Po uruchomieniu instalacji w Tczewie, składowisko nie b ędzie mogło przyjmowa ć zmieszanych odpadów komunalnych, odpadów zielonych oraz pozostało ści z sortowania odpadów komunalnych przeznaczonych do składowania. Brak jest na dzie ń dzisiejszy danych na temat planów składowiska, gdy straci ono status składowiska zast ępczego.

12.3.2. Odpady przemysłowe Odpady przemysłowe pochodz ą z takich zakładów jak: ••• ADM S.A. Czernin Główna działalno ść koncentruje si ę na produkcji olejów rafinowanych oraz tłuszczów skierowanej do odbiorców przemysłowych na terenie całego kraju. Produktem ubocznym tego procesu jest makuch. Produktem ubocznym przy produkcji biopaliw opartych na estrach oleju rzepakowego jest gliceryna. ADM S.A. Czernin działalno ść produkcyjn ą prowadzi w zakładzie produkcyjnym w Czerninie k/Sztumu w województwie pomorskim w dwóch cz ęś ciach przedsi ębiorstwa. Jedna zajmuje si ę przerobem rzepaku i produkcj ą surowego oleju rzepakowego natomiast druga rafinacj ą i modyfikacj ą olejów jadalnych. Spółka posiada równie ż własne bazy magazynowe zlokalizowane w Czerninie, Sztumie oraz Przemysławiu pozwalaj ące na skup i składowanie rzepaku do przerobu. ••• JK Pro Rol w Czerninie - chów zwierz ąt, przedsi ębiorstwo rolnicze ••• JK Pro Rol w Waplewie - chów zwierz ąt, przedsi ębiorstwo rolnicze ••• Elita Sp. z o.o. – Sztumskie Pole – produkcja mebli łazienkowych ••• Safari Sp. z o.o. - Sztum - produkcja i dystrybucja ekologicznego opału ••• Widok Energia Sp. z o.o. - Koniecwałd – elektrociepłownia na biomas ę ••• Widok Natura Sp. z o.o. – Koniecwałd - Zakład produkcji biopaliwa i energii elektrycznej z biomasy

••• Iberdrola Engineering and Construction Poland Sp. z o.o – produkcja, transmisja i dystrybucja energii ••• Zakład Metalowy Fila – produkcja wodomierzy ••• Usługi Trans – Wod – Kan E. Miklewicz • Sonac U śnice wytwórca wyspecjalizowanych komponentów dla produkcji karmy dla zwierz ąt domowych oraz pasz dla zwierz ąt hodowlanych, futerkowych i ryb • Gospodarstwo Rolne Postolin Sp. z o.o. 112 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

• Gospodarstwo Rolne Konpol Sp. z o.o. w Koniecwałdzie • Przedsi ębiorstwo Produkcji Sadowniczej Sp. z o.o.” w Czerninie • Grupa Producentów Rolnych Gronajny Sp. z o.o.

Na podstawie mapy geo środowiskowej Polski w skali 1 : 50 000 (arkusz Sztum), wyznaczono obszary o bezwzgl ędnym zakazie lokalizacji składowisk odpadów. Brano pod uwag ę wymagania ochrony hydrosfery, przyrody, infrastruktury oraz warunki in żyniersko - geologiczne. W gminie Sztum wyznaczono: • zabudowa Sztumu b ędącego siedzib ą urz ędów miasta i gminy oraz zwarta zabudowa Postolina, • obszary le śne o powierzchni powy żej 100 hektarów, • obszary bagienne, podmokłe, ł ąki wykształcone na glebach pochodzenia organicznego; • powierzchnie erozyjnych i akumulacyjnych tarasów holoce ńskich w obr ębie dolin rzek: Kanał Juranda, Postoli ńska Struga i mniejszych cieków, • strefy (do 250 m) wokół jezior: D ąbrówka, Parlety, Sztumskie (Zajezierskie), Barlewickie i pozostałych akwenów, • tereny o nachyleniu powy żej 10º • obszary zagro żone ruchami masowymi – rejon Nowej Wsi, Postolina, (Grabowski, 2007). Według mapy głównych zbiorników wód podziemnych Polski (Kleczkowski, 1990) w obszarze miasta i gminy Sztum nie znajduje si ę żaden Główny Zbiornik Wód Podziemnych.

12.4. Sie ć elektroenergetyczna Miasto i Gmina Sztum zasilana jest z jednej stacji transformatorów 110/15 kV GPZ Sztum zlokalizowanej przy ul. Kochanowskiego w Sztumie. Na terenie gminy Sztum przebiega około 32 km sieci średniego napi ęcia i 60 km sieci niskiego napi ęcia. Ich stan techniczny okre śla si ę jako dobry, a standardy jako ściowe energii elektrycznej s ą dotrzymywane z zachowaniem odchyle ń dopuszczonych przepisami. Z GPZ-ów energia elektryczna przesyłana jest liniami średniego napi ęcia do stacji transformatorowych 15/0,4 kV i dalej liniami niskiego napi ęcia do odbiorców. Z energii elektrycznej korzysta 100 % mieszka ńców miasta i gminy Sztum. Zu życie energii w roku 2010 w mie ście Sztum wynosiło 697,1 kWh na jednego mieszka ńca oraz 1845,7 kWh na jednego odbiorc ę (gospodarstwo). Przez obszar gminy przebiegaj ą tranzytem linie elektroenergetyczne 110 kV Malbork – Mikołajki Pomorskie i 400 kV relacji Gda ńsk – Grudzi ądz. Moc istniej ących GPZ-ów zasilaj ących miasto i gmin ę Sztum jest wystarczaj ąca dla zaspokojenia potrzeb ok. 25 000 mieszka ńców. Niezale żnie od tego na obszarze gminy preferuje si ę budow ę małych, niekonwencjonalnych źródeł energii.

Energia wiatrowa Na chwil ę obecn ą na obszarze gminy znajduje si ę jedna farma wiatrowa, która liczy 12 turbin o ł ącznej mocy 18 MW. Znajduje si ę ona w okolicach wsi Koniecwałd i Gronajny, na zachód od jeziora D ąbrówka. Planowana jest te ż druga farma wiatrowa w miejscowo ściach Postolin, w sumie 16 turbin o ł ącznej mocy 32 MW. Dla przedsi ęwzi ęcia wydano decyzj ę o środowiskowych uwarunkowaniach. Oprócz tego planuje si ę budow ę: • elektrowni wiatrowej o mocy nominalnej do 2,0 MW w obr ębie Ko ślinka, • 8 turbin o mocy 2,3 MW w Szpitalnej Wsi,

113 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

• jednej elektrowni wiatrowej o mocy do 2,5 MW wraz z infrastruktur ą towarzysz ącą w miejscowo ści Ko ślinka - inwestycje na etapie wst ępnym post ępowania, nie okre ślono ostatecznego typu turbiny, • 3 elektrownie wiatrowe o mocy do 2,5 MW w obr ębie ewidencyjnym Gronajny – inwestycje na etapie wst ępnym post ępowania, nie okre ślono ostatecznego typu turbiny.

Energia słoneczna Na obszarze gminy nie pozyskuje si ę energii elektrycznej pochodz ącej z kolektorów słonecznych.

12.5. Gazownictwo, ciepłownictwo Sie ć wysokiego ci śnienia Na terenie gminy Sztum znajduje si ę stacja gazowa wysokiego ci śnienia „SZTUM”. Ponadto, przez teren miasta oraz gminy Sztum przebiegaj ą trasy gazoci ągów wysokiego ci śnienia: • DN 400; PN 6,3 MPa relacji Gustorzyn – Pruszcz Gdański • DN 200; PN 6,3 MPa relacji Sztumska Wie ś – Raczki • DN 150; PN 6,3 MPa relacji Malbork – Dzierzgo ń • odgał ęzienie DN 80; PN 6,3 MPa do stacji gazowej „SZTUM”.

Sie ć średniego i niskiego ci śnienia Gaz ziemny, wysokometanowy dostarczany jest do odbiorców na terenie miasta sieci ą gazow ą średniego i niskiego ci śnienia. Cz ęść miejscowo ści na terenie gminy jest zgazyfikowanych (Barlewiczki, Czernin, Go ściszewo, K ępina, Sztumska Wie ś, Sztumskie Pole, Zajezierze), a w innych planuje si ę gazyfikacj ę (U śnice, Górki). Ze stacji redukcyjnej wysokiego ci śnienia wyprowadzony jest gazoci ąg średniego ci śnienia do stacji redukcyjno –pomiarowej średniego ci śnienia zlokalizowanej przy ulicy Koniecpolskiego, z której poprzez sie ć niskiego ci śnienia zaopatrywana jest w gaz wi ększa cz ęść miasta. Gazoci ąg średniego ci śnienia prowadzony jest dalej do Czernina, gdzie znajduje si ę nast ępna stacja redukcyjno – pomiarowa średniego ci śnienia. Przed stacj ą w Czerninie gazoci ąg ł ączy si ę z drug ą nitk ą gazoci ągu średniego ci śnienia biegn ącą wzdłu ż południowej granicy miasta.

Ciepłownictwo Zaspokajanie potrzeb cieplnych odbiorców nast ępuje w sposób zbiorczy zorganizowany oraz indywidualny zarówno na terenie miasta jak i gminy Sztum. • Główny miejski system ciepłowniczy zarz ądzany jest przez spółk ę z o.o. Dalkia Północ, Kotłownia i warsztaty w Sztumie. Kotłownia miejska jest opalana w ęglem kamiennym – miałem pracuje w sezonie grzewczym i letnim. Ł ączna moc nominalna 5 kotłów wynosi 22,78MW, a moc rzeczywista 17,4MW. Kotłownia zasila odbiorców miasta Sztum poprzez 13,005 km sieci ciepłowniczej wysoko i niskoparametrowej. • Gminny system ciepłowniczy w Czerninie zarz ądzany jest przez Zakład Innowacyjny Technik Energetycznych PROMAT. Kotłownia w Czerninie jest opalana słom ą i pracuje tylko w sezonie grzewczym. Drugi kocioł jest opalany olejem opałowym lekkim i stanowi kocioł rezerwowy dla kotła na słom ę. Łączna moc nominalna 2 kotłów wynosi 4,88MW, a moc rzeczywista 4,15MW. Kotłownia zasila siec ciepłownicz ą centralnego ogrzewania w Czerninie.

114 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

• Indywidualne lokalne kotłownie na terenie ró żnych jednostek organizacyjnych, w tym u żyteczno ści publicznej oraz zakładów produkcyjnych miasta i gminy, nie obj ętych usługami systemu zbiorowego. Są opalane w ęglem, gazem ziemnym, płynnym, olejem opałowym lub biomasą. • Indywidualne źródła ciepła na paliwa stałe, olej opałowy, gaz ziemny, LPG i elektryczne mieszka ńców miasta i gminy. Zasilaj ą głównie mieszka ńców domków jednorodzinnych, którzy nie maja mo żliwo ści podł ączenia si ę do zbiorczego systemu cieplnego. Maj ą one ró żne poziomy sprawno ści spalania z tego wzgl ędu s ą źródłem tzw. niskiej emisji w miejscowo ściach. W kotłowniach lokalnych, w zwi ązku z dbało ści ą o popraw ę stanu środowiska, ustala si ę obowi ązek sukcesywnego zast ępowania paliwa stałego paliwem ekologicznym z uwzględnieniem wykorzystania paliwa i technologii niskoemisyjnych, gwarantuj ąc nie przekraczanie dopuszczalnych norm zanieczyszcze ń, zgodnie z przepisami odr ębnymi dotycz ącymi głównie ochrony środowiska. Nale ży podj ąć tak że starania, aby rozbudowa ć istniej ące sieci i ogrzewa ć jak najwi ększa ilo ść mieszka ń. W budynkach komunalnych (wielomieszkaniowych) nale ży przeprowadza ć sukcesywne termorenowacje. Celem termorenowacji (termomodernizacji) budynku jest poprawienie izolacyjno ści jego powłoki zewn ętrznej, głównie ścian i dachów, w celu zaoszcz ędzenia energii na ogrzewanie, eliminowanie zjawiska przemarzania ścian oraz polepszenie estetyki budynku.

12.6. Telefonia komórkowa Na terenie miasta znajduj ą si ę dwie stacje bazowe telefonii komórkowej: obydwie są zlokalizowane w centrum miasta na dachach budynków przy ulicy Mickiewicza i Morawskiego. Ponadto stacja bazowa telefonii komórkowej znajduje si ę we wsi K ępina oraz we wsi Czernin.

13. Zadania słu żą ce realizacji ponadlokalnych celów publicznych

Zgodnie z najwa żniejszymi dokumentami planistycznymi determinuj ącymi rozwój sieci drogowej, czyli: • Strategi ą Rozwoju Kraju 2007 – 2015: priorytet „Poprawa stanu infrastruktury technicznej i społecznej”- działanie „Infrastruktura transportowa”- optymalizacja i podniesienie jako ści systemu transportowego kraju powi ązanie głównych o środków gospodarczych w Polsce sieci ą nowoczesnych korytarzy transportowych, zapewnienie im poł ącze ń z mi ędzynarodow ą sieci ą transportow ą, a tak że modernizacj ę i popraw ę parametrów eksploatacyjnych sieci dróg; • Polityk ą Transportow ą Pa ństwa na lata 2006 – 2025 cel „Poprawa dost ępno ści transportowej i jako ści transportu jako czynnik poprawy warunków życia i usuwania barier rozwojowych gospodarki”, działania polegaj ące na budowie wybranych odcinków autostrad i dróg ekspresowych, programie wzmocnie ń konstrukcji nawierzchni dróg, likwidacji zaległo ści w utrzymaniu istniej ącej sieci drogowej, programie budowy obej ść miejscowo ści, przebudowie odcinków dróg krajowych pod k ątem poprawy bezpiecze ństwa ruchu, poprawie warunków przejazdu dla ruchu tranzytowego i obsługi ruchu źródłowo- docelowego w obszarach metropolitarnych i du żych miastach, unowocze śnienie podstawowej sieci transportowej; • Narodowymi Strategicznymi Ramami Odniesienia, horyzontalny cel Budowa i modernizacja infrastruktury technicznej i społecznej maj ącej podstawowe znaczenie dla wzrostu konkurencyjno ści Polski na powi ązanie wszystkich najwa żniejszych o środków miejskich w Polsce sieci ą autostrad i dróg ekspresowych; 115 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

• Programem budowy dróg krajowych na lata 2008-2012, zadania stworzenie sieci dróg ekspresowych, wzmacnianie no śno ści dróg krajowych, poprawa bezpiecze ństwa ruchu drogowego; • REGIONALNA STRATEGIA ROZWOJU TRANSPORTU W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM NA LATA 2007 – 2020. Celem strategicznym rozwoju transportu w województwie pomorskim jest stworzenie zrównowa żonego, zintegrowanego i przyjaznego dla środowiska systemu infrastruktury transportu, zapewniaj ącego dobr ą dost ępno ść zewn ętrzn ą i wysok ą jako ści usług, przyczyniaj ącego si ę do poprawy poziomu i warunków życia mieszka ńców, rozwoju gospodarki i zwi ększenia atrakcyjno ści inwestycyjnej. • PLAN ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO. W plan zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego z 26 pa ździernika 2009 roku przyj ęty uchwał ą Nr 1004/XXXIX/09 przez Województwa Pomorskiego, w ramach kierunków dotycz ących komunikacji zostało ustalone, i ż wycinka drzew zagra ża utracie dróg alejowych, chodzi tu gównie o przebieg drogi krajowej nr 55 oraz przebiegi dróg wojewódzkich i powiatowych. Ponadto ustalono sie ć tras rowerowych składaj ącą si ę z systemów tras o znaczeniu: - mi ędzyregionalnym nr 12 : Trasa Zamków Polski Północnej (Szczecinek) województwo zachodniopomorskie - Czarne – Człuchów - Chojnice (z odgał ęzieniem Silno - kujawsko-pomorskie Tuchola) - Konarzyny - Bytów -Sul ęczyno - Ko ścierzyna - Stara Kiszewa - Skarszewy - Tczew - Malbork - Sztum - Gniew - Pieni ąż kowo - województwo kujawsko-pomorskie (Grudzi ądz); - regionalnym składaj ący si ę z tras i szlaków rowerowych uj ętych w opracowaniach projektowych (cz ęś ciowo zrealizowanych, oznakowanych) uzupełnionych o nowe elementy, które tworz ą trasy: nr 118 : Gda ńsk Świbno – Cedry Wielkie – Suchy D ąb – Tczew – Lisewo Malborskie (gm. Lichnowy) Miłoradz – Malbork/ Sztum ; nr 119 : Prabuty – Mikołajki Pomorskie – Sztum . Ponadto w planie wskazano inwestycje zawarte w Master Planie dla transportu kolejowego do roku 2030, w którym znalazła si ę modernizacja linii istniej ącej E65/CE65 na odcinkach Warszawa –Gdynia.

14. Wymagania dotycz ące ochrony przeciwpowodziowej

Obowi ązuj ące obecnie Prawo wodne uwzgl ędnia konstytucyjn ą zasad ę zrównowa żonego rozwoju, przewiduje prowadzi ć ochron ę przed powodzi ą w sposób świadomy i przemy ślany, zgodnie z planami ochrony przeciwpowodziowej przewiduj ącymi chronienie tych terenów, których zabezpieczenie jest niezb ędne ze wzgl ędu na ochron ę życia, zdrowia i mienia ludzi oraz maj ątku o znacznej warto ści. W my śl obowi ązuj ącego Prawa wodnego, na obszarach szczególnego zagro żenia powodzi ą zabrania si ę wykonywania robót oraz czynno ści utrudniaj ących ochron ę przed powodzi ą lub zwi ększaj ących zagro żenie powodziowe, w tym: wykonywania urz ądze ń wodnych oraz budowy innych obiektów budowlanych; sadzenia drzew lub krzewów, z wyj ątkiem plantacji wiklinowych na potrzeby regulacji wód oraz ro ślinno ści stanowi ącej element zabudowy biologicznej dolin rzecznych lub słu żą cej do wzmacniania brzegów, obwałowa ń lub odsypisk; zmiany ukształtowania terenu, składowania materiałów oraz wykonywania innych robót, z wyj ątkiem robót zwi ązanych z regulacj ą lub utrzymywaniem wód oraz brzegu morskiego, a tak że utrzymywaniem, odbudow ą, rozbudow ą lub przebudow ą wałów przeciwpowodziowych wraz z obiektami zwi ązanymi z nimi funkcjonalnie.

Je żeli nie utrudni to ochrony przed powodzi ą, dyrektor regionalnego zarz ądu gospodarki wodnej mo że, w drodze decyzji, na obszarach szczególnego zagro żenia powodzi ą, zwolni ć od ww. zakazów.

116 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM CZ ĘŚĆ I – UWARUNKOWANIA

Jak ju ż wcze śniej wspomniano na terenie gminy Sztum zagro żenie powodziowe wyst ępuje głównie w rejonie rozwidlenia Wisły na Wisł ę i Nogat, na obszarze wsi Biała Góra i Piekło. Głównym zabezpieczeniem przeciwpowodziowym w tym rejonie jest wał wi ślany ograniczaj ący obszar zalewowy Wisły (na obszarze gminy długo ść tego wału wynosi ok. 4 km.). Stan wału jest dobry, bez podsi ąków. Teren zagro żony powodzi ą w rejonie Białej Góry i Piekła obejmuje powierzchni ę ok. 200 ha pomi ędzy wałem wi ślanym, a dawnym wałem przeciwpowodziowym znajduj ącym si ę po wschodniej stronie Nogatu. Na obszarze gminy Sztum funkcjonuj ą dwie stacje pomp odwadniaj ące obszary obni żeń terenowych. S ą to: przepompownia w Barlewiczkach odwadniaj ąca obszar o powierzchni ok. 100 ha, i przepompownia w Cygusach odwadniaj ąca obszar ok. 24 ha. Na rysunku studium naniesiono zgodnie ze studium ochrony przeciwpowodziowej, obszar który uwzgl ędnia przepływy o prawdopodobie ństwie wyst ąpienia p=1%.

Przepisy ustawy o ochronie przyrody zawieraj ą szereg zakazów dotycz ących niszczenia zadrzewie ń nadwodnych, wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcaj ących rze źbę terenu, dokonywania zmian stosunków wodnych, niszczenia schronisk i miejsc rozrodu oraz tarlisk i zło żonej ikry. Pomimo, że zakazy te nie dotycz ą robót zwi ązanych z ochron ą przed powodzi ą oraz utrzymaniem i remontem urz ądze ń wodnych, to realizuj ąc prace utrzymaniowe nale ży doło żyć szczególnej staranno ści, aby nieuniknione przy tych pracach straty w środowisku wodnym były jak najmniejsze. Z drugiej strony nale ży równie ż pami ęta ć, że niewykonanie przytoczonych wy żej prac zwi ązanych z zapewnieniem dro żno ści koryta rzeki, powoduje zalewanie terenów przybrze żnych, a w przypadku gruntów zwi ęzłych dodatkowo długotrwał ą stagnacj ę tych wód w terenie.

117 ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium

SPIS TRE ŚCI 1. SYNTEZA UWARUNKOWA Ń I CELE POLITYKI PRZESTRZENNEJ ...... 3 1.1. Uwarunkowania zewn ętrzne ...... 3 1.2. Uwarunkowania wewn ętrzne ...... 3 1.3. Cele polityki przestrzennej ...... 6 2. KIERUNKI ZMIAN W STRUKTURZE PRZESTRZENNEJ miasta i GMINY ORAZ W PRZEZNACZENIU TERENÓW...... 8 2.1. Podział miasta i gminy na strefy funkcjonalne...... 9 3. KIERUNKI I WSKA ŹNIKI DOTYCZ ĄCE ZAGOSPODAROWANIA ORAZ UŻYTKOWANIA TERENÓW W TYM TERENY WYŁ ĄCZONE SPOD ZABUDOWY ...10 3.1. [UM] Obszary istniej ącej i projektowanej śródmiejskiej zabudowy usługowo – mieszkaniowej: ...... 11 3.2. [MU] Obszary istniej ącej i projektowanej intensywnej zabudowy mieszkaniowo - usługowej: ...... 14 3.3. [Mu] obszary istniej ącej i projektowanej ekstensywnej zabudowy mieszkaniowo - usługowej na terenie miasta: ...... 15 3.4. [Mu] obszary istniej ącej i projektowanej ekstensywnej zabudowy mieszkaniowo - usługowej na terenie wiejskim: ...... 17 3.5. [PU] Obszary istniej ącej i projektowanej zabudowy produkcyjno-usługowej na terenie miejskim...... 19 3.6. [PU] Obszary istniej ącej i projektowanej zabudowy produkcyjno-usługowej na terenie wiejskim...... 20 3.7. [UT] Obszary istniej ącej i projektowanej zabudowy rekreacyjno-wypoczynkowo- sportowej: ...... 22 3.8. [Z] Obszary zieleni izolacyjnej (ochronnej) - istniej ącej, do uzupełnie ń...... 23 3.9. [ZP] Obszary zieleni parkowej – istniej ącej, do uzupełnie ń lub odtworzenia: ...... 24 3.10. [UK] Tereny zabudowy sakralnej (ko ścioły wpisane do rejestru zabytków oraz bez wpisu): ...... 25 3.11. [ZD] Tereny ogrodów działkowych: ...... 25 3.12. [ZC] Cmentarze ...... 26 3.13. [ZL] Tereny le śne...... 27 3.14. [R] Tereny rolnicze...... 28 3.15. [WS] wody powierzchniowe śródl ądowe ...... 29 3.16. [EW] Lokalizacja elektrowni wiatrowych wraz ze stref ą ochronn ą zwi ązan ą z ograniczeniami w zabudowie oraz zagospodarowaniu i u żytkowaniu ...... 30 3.17. Obszary wył ączone z zabudowy...... 32 3.18. Obszary poszukiwania i rozpoznawania złó ż ropy naftowej i gazu ziemnego...... 33 4. OBSZARY ORAZ ZASADY OCHRONY ŚRODOWISKA I JEGO ZASOBÓW, OCHRONY PRZYRODY, KRAJOBRAZU KULTUROWEGO...... 33 4.1. Obszary i obiekty obj ęte ochron ą...... 33 4.2. Ochrona fauny i flory ...... 33 4.3. Ochrona powietrza atmosferycznego ...... 34 4.4. Ochrona akustyczna ...... 35 4.5. Ochrona gleb ...... 36 4.6. Edukacja ekologiczna ...... 36 5. OBSZARY I ZASADY OCHRONY DZIEDZICTWA KULTUROWEGO I ZABYTKÓW ORAZ DÓBR KULTURY WSPÓŁCZESNEJ...... 38 6. KIERUNKI ROZWOJU SYSTEMÓW KOMUNIKACJI ...... 50 6.1. Zało żenia rozwoju systemu transportowego gminy wynikaj ące z opracowa ń zewn ętrznych ...... 50 6.2. Drogi publiczne w gminie ...... 51

1

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium

6.3. Polityka parkingowa ...... 54 6.4. Główne cele i kierunki rozwoju komunikacji ...... 54 7. KIERUNKI ROZWOJU SYSTEMÓW INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ...... 57 7.1. Zaopatrzenie w wod ę...... 58 7.2. Gospodarka ściekami ...... 58 7.3. Gospodarka odpadami ...... 59 7.4. Melioracja ...... 59 7.5. Zaopatrzenie w energi ę elektryczn ą...... 60 7.6. Zaopatrzenie w gaz ...... 60 7.7. Zaopatrzenie w ciepło ...... 60 7.8. Zaopatrzenie w sie ć telekomunikacyjn ą i teleinformatyczn ą...... 61 8. OBSZARY, NA KTÓRYCH ROZMIESZCZONE B ĘDĄ INWESTYCJE CELU PUBLICZNEGO O ZNACZENIU LOKALNYM ...... 61 9. OBSZARY, NA KTÓRYCH ROZMIESZCZONE B ĘDĄ INWESTYCJE CELU PUBLICZNEGO O ZNACZENIU PONADLOKALNYM, ZGODNIE Z USTALENIAMI PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO WOJEWÓDZTWA I USTALENIAMI PROGRAMÓW, O KTÓRYCH MOWA W ART. 48 UST. 1 ...... 62 10. OBSZARY, DLA KTÓRYCH OBOWI ĄZKOWE JEST SPORZ ĄDZENIE MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO NA PODSTAWIE PRZEPISÓW ODR ĘBNYCH, W TYM OBSZARY WYMAGAJ ĄCE PRZEPROWADZENIA SCALE Ń I PODZIAŁU NIERUCHOMO ŚCI, A TAK ŻE OBSZARY ROZMIESZCZENIA OBIEKTÓW HANDLOWYCH O POWIERZCHNI SPRZEDA ŻY POWY ŻEJ 2000 M 2 ORAZ OBSZARY PRZESTRZENI PUBLICZNEJ .63 11. OBSZARY, DLA KTÓRYCH GMINA ZAMIERZA SPORZ ĄDZI Ć MIEJSCOWY PLAN ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO, W TYM OBSZARY WYMAGAJ ĄCE ZMIANY PRZEZNACZENIA GRUNTÓW ROLNYCH I LE ŚNYCH NA CELE NIEROLNICZE I NIELE ŚNE ...... 63 12. OBSZARY WYMAGAJ ĄCE ZMIANY PRZEZNACZENIA GRUNTÓW ROLNYCH I LE ŚNYCH NA CELE NIEROLNICZE I NIELE ŚNE ...... 63 13. KIERUNKI I ZASADY KSZTAŁTOWANIA ROLNICZEJ I LE ŚNEJ PRZESTRZENI PRODUKCYJNEJ ...... 64 14. KIERUNKI I ZASADY KSZTAŁTOWANIA TURYSTYKI I REKREACJI ...... 67 15. OBSZARY SZCZEGÓLNEGO ZAGRO ŻENIA POWODZI Ą I OSUWANIA SI Ę MAS ZIEMNYCH...... 69 16. OBIEKTY LUB OBSZARY, DLA KTÓRYCH WYZNACZA SI Ę W ZŁO ŻU KOPALINY FILAR OCHRONNY...... 71 17. OBSZARY POMNIKÓW ZAGŁADY I ICH STREF OCHRONNYCH ORAZ OBOWI ĄZUJ ĄCE NA NICH OGRANICZENIA PROWADZENIA DZIAŁALNO ŚCI GOSPODARCZEJ, ZGODNIE Z PRZEPISAMI USTAWY Z DNIA 7 MAJA 1999 R. O OCHRONIE TERENÓW BYŁYCH HITLEROWSKICH OBOZÓW ZAGŁADY (DZ. U. NR 41, POZ. 412, Z 2002 R. NR 113, POZ. 984 I NR 153, POZ. 1271, Z 2003 R. nR 80, POZ. 717 ORAZ Z 2006 R. nR 220, POZ.1600) ...... 71 18. OBSZARY WYMAGAJ ĄCE PRZEKSZTAŁCE Ń, REHABILITACJI LUB REKULTYWACJI ...... 71 19. GRANICE TERENÓW ZAMKNI ĘTYCH I ICH STREF OCHRONNYCH ...... 71 20. UZASADNIENIE PRZYJ ĘTYCH ROZWI ĄZA Ń ORAZ SYNTEZA USTALE Ń STUDIUM ...... 73

2

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium

CZ ĘŚĆ II – KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY Z UZASADNIENIEM ZAWIERAJ ĄCYM OBJA ŚNIENIA PRZYJ ĘTYCH ROZWI ĄZA Ń ORAZ SYNTEZ Ę USTALE Ń STUDIUM

1. SYNTEZA UWARUNKOWA Ń I CELE POLITYKI PRZESTRZENNEJ Rozwój gminy Sztum oraz jej zagospodarowanie przestrzenne zale żne s ą przede wszystkim od tzw. uwarunkowa ń zewn ętrznych oraz wewn ętrznych.

1.1. Uwarunkowania zewn ętrzne • poło żenie obszaru miasta i gminy Sztum na styku Żuław Wi ślanych i Pojezierza Iławskiego w południowo-wschodniej cz ęś ci województwa pomorskiego, w powiecie sztumskim; • miasto i gmina poło żona jest w odległo ści: ok. 14 km od Malborka, 22 km od Kwidzyna, ok. 50 km do Stegny i ok. 68 km do Gda ńska (wchodz ącego w skład aglomeracji gda ńskiej); • poł ączenie z autostrad ą A1 poprzez Malbork i most na Wiśle w Knybawie w odległo ści ok. 33 km oraz w Kwidzynie w odległo ści ok. 30 km; • przez obszar gminy oraz miasta przebiega droga krajowa nr 55 Nowy Dwór Gda ński – Stolno; • dobre powi ązanie komunikacyjne poprzez drogi wojewódzkie oraz powiatowe z pobliskimi gminami: Satry Targ, Mikołajki Pomorskie, Ryjewo, Miłoradz, Malbork; • przebieg przez obszar gminy międzynarodowego szlaku rowerowego EuroVelo R-1 od południa ze strony Kwidzyna wzdłu ż nadwi śla ńskich wałów przeciwpowodziowych przez Biał ą Gór ę, Sztumskie Pole, Sztum, Czernin, Górki w kierunku Dzierzgonia oraz Rowerowego Szlaku Zamków Gotyckich: Wielbark – Prabuty (biegnie z Wielbarka, na terenie gminy przebiega przez Go ściszewo, W ęgry, U śnice, Sztumskie Pole, Sztum, Barlewice, Pietrzwałd) oraz szlaki turystyki pieszej: „Kopernikowski” (czerwony) z Kwidzyna przez Sztum do Malborka i Fromborka, „Nadwi śla ński” (niebieski) ze Sztumu przez Biał ą Gór ę do Mikoszewa; • przebieg linii kolejowej w kierunku północ – południe relacji Tczew – Warszawa (przebiegaj ąca wzdłu ż wschodniej granicy Sztumu) oraz relacji Malbork – Grudzi ądz, przechodz ąca praktycznie przez środek gminy; • obszar gminy przylega do rzek Wisły i Nogatu; • du że znaczenie gminy jako jednego z głównych o środków intensywnego rolnictwa oraz mechanizacji i chemizacji, zaopatruj ąca o środki zewn ętrzne; • wyst ępuj ące potencjalne zagro żenie powodziowe w południowo-zachodniej cz ęś ci gminy.

1.2. Uwarunkowania wewn ętrzne Uwarunkowania przyrodnicze i kulturowe • wyst ępowanie obszarów czasowo zalewanych, czyli obszarów szczególnego zagro żenia powodzi ą oraz terenów o niekorzystnych warunkach geologiczno-in żynierskich dla lokalizacji zabudowy; • wyst ępowanie rezerwatów przyrody, Obszarów Natury 2000, Obszarów Chronionego Krajobrazu oraz licznych użytków ekologicznych i pomników przyrody, • do ść du ża lesisto ść obszaru gminy; • wyst ępowanie wysokich klas gleb, co znacz ąco wpływa na efektywno ść rolnicz ą (ponad 62 % powierzchni gminy to u żytki rolne);

3

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium

• wyst ępowanie atrakcyjnych terenów do rozwoju turystyki, agroturystyki szczególnie w północnej oraz południowo-zachodniej cz ęś ci Gminy; • wyst ępowanie jezior na terenie gminy i miasta, stanowi ących doskonały punkt wycieczkowy dla mieszka ńców gminy oraz regionu; • stosunkowo mało zanieczyszczone środowisko w stosunku do pozostałych gmin w województwie; • wyst ępowanie udokumentowanych złó ż kopalin eksploatowanych oraz nadaj ąca si ę do eksploatacji; • wi ększo ść wsi w gminie posiada długi rodowód historyczny; • zachowany w bardzo dobrym stanie zamek, wyst ępowanie zabytków sakralnych, zespołów dworskich i pałacowo-parkowych, folwarków, zabytków techniki i kultury materialnej, zabytków wpisane do rejestru oraz ewidencji Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.

Infrastruktura techniczna • blisko 100% mieszka ńców miasta i 96,3 % mieszka ńców gminy zaopatrywanych jest w wod ę z gminnej sieci wodoci ągowej; • 95,5 % mieszka ńców miasta i 39 % mieszka ńców gminy zaopatrzona jest w gminn ą kanalizacj ę sanitarn ą z oczyszczalni ą mechaniczno-biologiczn ą zlokalizowana na terenie Sztumskiego Pola; • 40 % mieszka ńców miasta jest zaopatrzona z zcentralizowanego systemu ciepłowniczego; • 88,8 % mieszka ńców miasta oraz ok. 20 % mieszka ńców gminy zaopatrywana jest w gaz z sieci; • na terenie gminy w miejscowo ści Nowa Wie ś Sztumska wyst ępuje składowisko odpadów obsługuj ące nie tylko miasto i gmin ę Sztum; • praktycznie 100% gospodarstw domowych w mie ście i na ternie gminy jest zaopatrzona w energie elektryczn ą z sieci; • na obszarze gminy oraz miasta zlokalizowane są stacje bazowe oraz maszty telefonii komórkowej; • na terenie gminy znajduje si ę farma elektrowni wiatrowej (12 turbin) w okolicach wsi Koniecwałd i Gronajny, na zachód od jeziora D ąbrówka, na pozostałym terenie gminy wyst ępuj ą korzystne warunki dla inwestycji ekologicznych takich jak np. elektrownie wiatrowe czy te ż elektrownie słoneczne (z zastosowaniem paneli fotowoltaicznych).

Społeczno-gospodarcze • miasto Sztum jest siedzib ą powiatu, jest bardzo wa żnym o środkiem społeczno-gospodarczym dla mieszka ńców regionu - dojazdy do pracy, szkoły, o środków zdrowia, urz ędów administracji publicznej itp; • miasto pełni rol ę tak że znacz ącego o środka w regionie – mo żliwo ść zatrudnienia w sektorze usług i handlu, natomiast gmina o charakterze typowo rolniczym, jednak z zakładami przemysłowymi oferuj ącymi zatrudnienie poza rolnicze; • Czernin jest wsi ą zaopatrzon ą w ró żnorodne usługi lokalne i ponadlokalne; • miasto Sztum jako najwi ększa koncentracja miejsc pracy w gminie;

4

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium

• na terenie gminy Sztum działa Pomorska Specjalna Strefa Ekonomiczna, jest to teren o powierzchni 12,47 ha, jest on uzbrojony w niezb ędne media i jest całkowicie przygotowany do zainwestowania; • niewielki wzrost liczby mieszka ńców w ostatnich 10 latach; • wzrost bezrobocia w ostatnich 2 latach z wi ększym udziałem kobiet; • stosunkowo mała oferta pracy dla mieszka ńców w usługach poza rolniczych; • widoczny wpływ władz gminy na wi ększ ą integracj ę rolnictwa z innymi strefami gospodarki produkcji oraz usług; • do ść dobra dost ępno ść zwi ązana z opiek ą medyczn ą - Szpital Polski Sztum z oddziałami i poradniami przyszpitalnymi oraz niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej; • do ść dobra oferta dla mieszka ńców mista, gminy oraz regionu zwi ązana ze szkolnictwem, mo żliwo ść kształcenia na wszystkich szczeblach za wyj ątkiem mo żliwo ści zdobycia wykształcenia wy ższego; • do ść du ża aktywno ść władz w organizacji licznych okoliczno ściowych imprez kulturalno- społecznych; • do ść du ża aktywno ść na terenie miasta i gminy organizacji pozarz ądowych; • korzystne warunki do rozwoju agroturystyki oraz turystyki krajoznawczej w oparciu o rzek ę Wisł ę, Nogat oraz liczn ą sie ć szlaków turystycznych (o znaczeniu europejskim) i terenów cennych przyrodniczo.

Komunikacja • dobre powi ązania terenu miasta z wsiami na terenie gminy poprzez do ść g ęst ą sie ć dróg wojewódzkich, powiatowych oraz gminnych, drogi te charakteryzuj ą si ę do ść dobrymi parametrami technicznymi; • na przełomie ostatnich 3 lat zwi ększenie bezpiecze ństwa pieszych poprzez budow ę licznych chodników, stanowi ących dla nich dogodne poł ączenie pomi ędzy wsiami; • do ść dobra sytuacja parkingowa przy obiektach u żyteczno ści publicznej, wymagaj ąca jednak ci ągłego zwi ększania powierzchni parkingowej; • dobra obsługa mieszka ńców zwi ązana z komunikacj ą zbiorow ą, oparta na komunikacji autobusowej, busowej (tzw. mali przewo źnicy) oraz szynobusowej, świadczona głównie przez przewo źników prywatnych; • w dalszym ci ągu nie rozwi ązane kolizje dróg z liniami kolejowymi; • poprawiaj ąca si ę sytuacja w gminie dotycz ąca przebiegu ście żek oraz ci ągów przeznaczonych dla ruchu rowerowego (ostatnio realizowana ście żka Sztumskie Pole – U śnice – Go ściszewo – zadanie z 2011 r).

Struktura przestrzenna • miasto Sztum jako siedziba powiatu sztumskiego, jako silny o środek obsługuj ący mieszka ńców gminy i regionu w podstawowe usługi infrastruktury technicznej oraz społecznej, poło żone jest w centralnej cz ęś ci gminy; • tereny gminne, z główn ą funkcj ą rolnicz ą o bardzo dobrych warunkach glebowych; • do ść du ża lesisto ść terenów gminy, z du żym zwartym kompleksem le śnym w zachodniej jej cz ęś ci; 5

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium

• do ść du ża oferta terenów inwestycyjnych w okolicach wsi Sztumskie Pole i K ępina zwi ązanych z produkcj ą, usługami szeroko rozumianymi oraz zabudow ą mieszkaniow ą, dla których obowi ązuj ą ustalenia miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego; • na terenie miasta i gminy widoczny w ostatnich latach post ępuj ący spadek wydawanych decyzji o warunkach zabudowy; • dogodne poło żenie miasta, praktycznie w centralnej cz ęś ci gminy z charakterystycznie skupion ą zabudow ą w obr ębie jezior, drogi krajowej nr 55 oraz dróg powiatowych; • wyst ępuj ąca na terenie gminy proporcjonalnie rozmieszczona w stosunku do całego obszaru zabudowa wielofunkcyjna skoncentrowana głównie w obr ębie danej wsi; • stan obiektów maj ących walory historyczno-kulturowe (głównie na terenie gminy) w bardzo słabym stanie technicznym; • widoczne zmiany w ostatnich latach dla mieszka ńców oraz turystów dotycz ące zagospodarowania terenów rekreacji i wypoczynku (mi ędzy innymi: trwaj ąca rewitalizacja centrum miasta, urz ądzenie terenu rekreacyjnego przy J. Sztumskim, modernizacja bulwaru, budowa boiska, budowa nowego placu zabaw przy bulwarze nad jeziorem oraz wyposa żenie w nowe urz ądzenia innych placów zabaw, budowa ście żki rowerowej, rewitalizacja centrum wsi Go ściszewo, Sztumskiej Wsi, urz ądzenie miejsca do wypoczynku w W ęgrach itp.).

1.3. Cele polityki przestrzennej Zidentyfikowane problemy stały si ę podstaw ą do formułowania celów polityki przestrzennej Gminy. W wyznaczonych celach powinno dąż yć si ę do stopniowej likwidacji zagro żeń przy jednoczesnym wykorzystaniu szans jakimi dysponuje gmina. W zale żno ści od stanu rozwoju i wyboru drogi rozwoju ró żnie mo że układa ć si ę hierarchia celów.

Na podstawie zebranych uwarunkowa ń zało żono nast ępuj ące cele polityki przestrzennej: 1) Cele przyrodnicze i kulturowe – polegaj ące na tworzeniu odpowiednich warunków umo żliwiaj ących zachowanie najbardziej atrakcyjnych terenów przyrodniczych i historyczno-kulturowych poprzez: • utrzymanie krajobrazu kulturowego miasta Sztum, a w szczególno ści jego centrum; • powstrzymanie procesu degradacji obiektów oraz obszarów, które tworz ą krajobraz kulturowy miasta i gminy; • stworzenie warunków umo żliwiaj ących odpowiednie eksponowanie dóbr dziedzictwa kulturowego, zachowanie i ochron ę obszarów i obiektów o wysokich warto ściach historyczno-kulturowych; • praca nad pozyskaniem środków zewn ętrznych (ró żnego rodzaju dotacji) na rewaloryzacj ę oraz rewitalizacj ę obiektów i obszarów warto ściowych kulturowo; • eksponowanie najbardziej warto ściowych cech obiektów i obszarów warto ściowych kulturowo oraz przyrodniczo z jednoczesnym zapewnieniem ich ochrony; • przekształcanie obiektów i terenów cennych kulturowo oraz przyrodniczo w ró żnego rodzaju usługi zwi ązane z turystyk ą i wypoczynkiem; • utrzymanie równowagi ekologicznej w tym utrzymanie zdolno ści ekosystemów do odtworzenia zasobów przyrody;

6

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium

• szczególna ochrona historycznych zespołów zieleni wyró żniaj ącej si ę krajobrazowo: parków, zieleni cmentarnej, zieleni dworsko-parkowych i folwarcznych; • szczególna ochrona u żytków ekologicznych oraz obszarów pozostało ści ekosystemów: naturalne zbiorniki wodne śródpolne i śródle śne, oczka wodne, skupiska drzew i krzewów, bagna , torfowiska, wydmy, tereny starorzeczy, skarpy itp.; • szczególna ochrona lasów pełni ących funkcje ochronne (glebochronne, wodochronne, nasienne itp.) zwłaszcza w okolicach U śnic, Koniecwałdu, Białej Góry, Zajezierza, Nowej Wsi; 2) Cele społeczno-gospodarcze – polegaj ące na stwarzaniu warunków przestrzennych do stymulowania jako ścią życia mieszka ńców, podnoszenia poziomu ich wykształcenia, kwalifikacji zawodowych, ograniczenia bezrobocia, w tym ukrytego w rolnictwie, szczególnie u ludzi młodych poprzez: • dąż enie do wzrostu dochodów mieszka ńców; • zaspokajanie podstawowych potrzeb mieszka ńców zwi ązanych z infrastruktur ą społeczn ą oraz techniczn ą; • zmiany struktury obszarowej gospodarstw indywidualnych - przekształcenie w gospodarstwa towarowe; • pomoc wraz z odpowiedni ą promocj ą małych i średnich przedsi ębiorstw przy wykorzystaniu surowców lokalnych – głównie rolniczych; • stwarzanie wi ększej konkurencyjno ści w regionie w zakresie skupu, przetwarzania i przechowywania płodów rolnych; • przekwalifikowanie małych rodzinnych gospodarstw rolnych na funkcj ę zwi ązan ą z agroturystyk ą; • rozwój turystyki krajoznawczej; • lepsz ą organizacja wypoczynku aktywnego z wykorzystaniem szlaków i ci ągów o randze europejskiej, próba odtworzenia dawnego poł ączenia jezior Barlewickiego i Sztumskiego; • systematyczn ą promocj ę na rynkach zewn ętrznych.

3) Cele zwi ązane z infrastruktur ą techniczn ą – polegaj ące na rozbudowie oraz budowie sieci infrastruktury technicznej, co zwi ększy standard życia mieszka ńców w gminie oraz polepszy stan środowiska przyrodniczego, w tym usprawnienie funkcjonowania układu komunikacyjnego, głównie dla zapewnienia bezpiecze ństwa ruchu pojazdów, rowerzystów oraz pieszych poprzez: • dąż enie do dalszej gazyfikacji gminy w oparciu o istniej ące gazoci ągi wysokopr ęż ne; • rozbudow ę sieci wodoci ągowej celem zaopatrzenia 100% gospodarstw; • rozbudow ę sieci kanalizacyjnej opartej na istniej ących oczyszczalniach ścieków; • stworzenie warunków dla budowy nowych, lokalnych, zbiorczych oczyszczalni ścieków dla poszczególnych wsi; • restrykcyjn ą kontrol ę istniej ących gospodarstw w zakresie opró żniania zbiorników wybieralnych oraz wywozu przez uprawnione do tego firmy odpadów bytowych; • propagowanie paliw ekologicznych do celów grzewczych;

7

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium

• dostosowanie parametrów jezdni do rodzaju oraz natęż enia ruchu pojazdów z jednoczesn ą ochron ą warto ściowych drzew i nowymi nasadzeniami w bezpiecznej odległo ści od jezdni; • systematyczne remonty nawierzchni dróg, ście żek i chodników.

2. KIERUNKI ZMIAN W STRUKTURZE PRZESTRZENNEJ MIASTA I GMINY ORAZ W PRZEZNACZENIU TERENÓW.

Zmiana studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego jest w znacznej cz ęś ci kontynuacj ą polityki przestrzennej przyj ętej w studium uchwalonym uchwał ą Nr XLIII/341/2002 Rady Miejskiej w Sztumie z dnia 27 kwietnia 2002 r. Kierunki zmian w strukturze przestrzennej wynikaj ą przede wszystkim z potencjału społeczno-ekonomicznego gminy, uwarunkowa ń dziedzictwa kulturowego, środowiska przyrodniczego, komunikacji oraz infrastruktury technicznej. Głównym celem jest kształtowanie przestrzeni podnosz ących konkurencyjno ść , atrakcyjno ść oraz jako ść życia mieszka ńców miasta i gminy przy jednoczesnym zachowaniu równowagi pomi ędzy aktywno ści ą gospodarcz ą, społeczn ą a środowiskiem przyrodniczymi kulturowym. Gmina sukcesywnie powinna pozyskiwa ć grunty stanowi ące obecnie własno ść ANR oraz Skarbu Pa ństwa i realizowa ć na nich inwestycje celu publicznego mi ędzy innymi takie jak: zwi ązane z realizacj ą inwestycji infrastrukturalnych słu żą cych wykonywaniu zada ń własnych w zakresie wodoci ągów i zaopatrzenia w wod ę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czysto ści i porz ądku oraz urz ądze ń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, ochrony zdrowia, pomocy społecznej, edukacji publicznej, kultury i kultury fizycznej, zakładania lub rozszerzania cmentarzy komunalnych albo, je żeli poło żony jest na nich cmentarz. W pierwszej kolejno ści powinno si ę wyst ąpi ć o nast ępuj ące działki będące własno ści ą ANR obr. Postolin dz. nr 384/26 (cz ęść ) obr. Cygusy dz. nr 10/8 (cz ęść ) obr. Go ściszewo dz. nr 317/22 obr. Barlewice Czernin dz. nr 125/280, 125/282, 125/283, 125/284, 125/285, 125/286, 125/139, 125/140, obr. Barlewice (Barlewiczki) dz. nr 91/70. Niezale żnie od przeznaczenia w studium inwestycje celu publicznego mog ą by ć realizowane w granicach poszczególnych miejscowo ści na terenie całej gminy – bez żadnych ogranicze ń. Nie wskazuje si ę obszarowo terenów na mapie ze wzgl ędu na skal ę opracowania studium. Miasto Sztum jest o środkiem lokalnym skupiaj ącym usługi i instytucje o charakterze podstawowym i ogólno-gminnym, a tak że szereg usług i instytucji o charakterze powiatowym. Centralnie, z północy na południe, przebiega przez obszar gminy szlak komunikacyjny – droga krajowa nr 55 Nowy Dwór – Malbork – Sztum – Kwidzyn – Grudzi ądz i linia kolejowa Malbork – Sztum – Kwidzyn. Na tym szlaku poło żone jest miasto Sztum Nale ży tak że zauwa żyć, i ż mimo niewielkiej bazy turystycznej, miasto Sztum spełnia tak że funkcj ę ośrodka turystycznego ze wzgl ędu na swoj ą atrakcyjno ść , a ponadto zbiegaj ą si ę tutaj i krzy żuj ą szlaki turystyczne o znaczeniu regionalnym, a tak że krajowym i mi ędzynarodowym. Z tych samych powodów, o środkiem turystycznym na terenie gminy Sztum jest wie ś Biała Góra.

8

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium

Obszar gminy Sztum jest w wi ększo ści rolniczy z 62 % powierzchni ą obszaru gminy stanowi ą u żytki rolne. Od 1 stycznia 2002 r. miasto Sztum pełni rolę o środka powiatowego, skupiaj ącego usługi i instytucje obsługuj ące powiat sztumski Obecnie w strukturze zagospodarowania przestrzennego obszaru miasta i gminy Sztum zaznacza si ę zasadniczy podział na cz ęść zachodni ą i cz ęść wschodni ą, z centralnie usytuowanym miastem Sztum. Cz ęść zachodnia, to obszar przewa żnie zalesiony, poło żony na kraw ędzi wysoczyzny morenowej i cz ęś ciowo w rozwidleniu rzek Wisły i Nogatu, predysponowany głównie dla rozwoju funkcji turystyki i rekreacji. Cz ęść wschodnia, to głównie tereny u żytkowane rolniczo. Obszar ten poło żony jest na wysoczy źnie morenowej i przedzielony wyniesionymi pagórami morenowymi na cz ęś ci północn ą i południow ą.

2.1. Podział miasta i gminy na strefy funkcjonalne.

Strefa zurbanizowana miejska – zajmuje obszar ju ż zainwestowany oraz nowe tereny, które w perspektywie przeznaczone s ą do zabudowy w granicach administracyjnych miasta. W ramach strefy wyró żnia si ę: [UM] obszary istniej ącej i projektowanej śródmiejskiej zabudowy usługowo – mieszkaniowej; [MU] obszary istniej ącej i projektowanej intensywnej zabudowy mieszkaniowo - usługowej; [Mu] obszary istniej ącej i projektowanej ekstensywnej zabudowy mieszkaniowo - usługowej; [PU] obszary istniej ącej i projektowanej zabudowy produkcyjno – usługowej, [UT] obszary istniej ącej i projektowanej zabudowy rekreacyjno-wypoczynkowo-sportowej;

Strefa zurbanizowana wiejska - zajmuje obszar ju ż zainwestowany oraz nowe tereny, które w perspektywie przeznaczone s ą do zabudowy głównie w obr ębie danej wsi. W ramach strefy wyró żnia si ę: [Mu] obszary istniej ącej i projektowanej ekstensywnej zabudowy mieszkaniowo - usługowej; [PU] obszary istniej ącej i projektowanej zabudowy produkcyjno – usługowej, [UT] obszary istniej ącej i projektowanej zabudowy rekreacyjno-wypoczynkowo-sportowej.

Strefa aktywno ści gospodarczej: - na obszarze wiejskim, s ą one wydzielone w oparciu o istniej ące zainwestowanie, natomiast nowe obszary zostały wskazane w oparciu o obowi ązuj ące ustalenia miejscowego planu i s ą to tereny wsi K ępina - jest to najwi ększy zwarty kompleks w granicach gminy. - na obszarze miejskim wyznaczono j ą na bazie ju ż istniej ących zakładów z postulatem jej dog ęszczenia w wolnych przestrzeniach, stref ę ogranicza ulica Polna, Żeromskiego oraz linia kolejowa. W ramach strefy wyró żniono obszary: [PU] istniej ącej i projektowanej zabudowy produkcyjno – usługowej,

Strefa rolnicza - wyst ępuje na terenie całej gminy (tereny wiejskie), charakteryzuje si ę bardzo wysok ą jako ści ą rolniczej przestrzeni produkcyjnej. W strefie tej panuj ą bardzo dogodne warunki do uprawy, z udziałem gruntów ornych wysokich klas bonitacyjnych. W ramach strefy wyró żnia si ę nast ępuj ące obszary: [R] tereny rolnicze;

9

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium

[EW] tereny lokalizacji elektrowni wiatrowej wraz ze stref ą ochronn ą zwi ązan ą z ograniczeniami w zabudowie oraz zagospodarowaniu i u żytkowaniu terenu.

Strefa przyrodnicza otwarta – wyst ępuje na terenie praktycznie całej gminy, na terenie miejskim i wiejskim, strefa charakteryzuje si ę znaczn ą powierzchnia terenów biologicznie czynnych. W ramach strefy wyró żnia si ę nast ępuj ące obszary: [ZP] Obszary zieleni parkowej - istniej ącej, do uzupełnie ń lub odtworzenia; [ZD] Tereny ogródków działkowych; [WS] wody powierzchniowe śródl ądowe; [ZL] tereny le śne; [Z] Obszary zieleni izolacyjnej (ochronnej) - istniej ącej, do uzupełnie ń.

3. KIERUNKI I WSKA ŹNIKI DOTYCZ ĄCE ZAGOSPODAROWANIA ORAZ U ŻYTKOWANIA TERENÓW W TYM TERENY WYŁ ĄCZONE SPOD ZABUDOWY

Celem Studium nie jest jednoznaczne okre ślenie granic pomi ędzy terenami funkcjonalnymi, pomimo, że granice te wyznaczone zostały poprzez zró żnicowane oznaczenia graficzne dla poszczególnych funkcji terenów. Dla tego najwa żniejsz ą zasad ą w interpretacji tre ści rysunku Studium jest zasada dopuszczalno ści przenikania si ę funkcji w obszarach bezpo średniego wzajemnego s ąsiedztwa (tzn. wspólnej granicy) w ramach tzw. stref buforowych. Za „stref ę buforow ą” uznaje si ę równie ż s ąsiedztwo ró żnych funkcji rozgraniczone drog ą, lini ą kolejow ą, ciekiem wodnym itp. oraz stałym elementem zagospodarowania przestrzennego bez wzgl ędu na jego pochodzenie, naturalne lub antropogeniczne. O zasi ęgu „strefy buforowej” decyduj ą indywidualne warunki zagospodarowania terenu jakie b ędą wyst ępowały na etapie opracowania planu miejscowego. Precyzyjne okre ślenie wszystkich granic okre ślonych w niniejszym dokumencie, zarówno na potrzeby przyst ąpienia do sporz ądzania planu miejscowego lub w czasie jego sporz ądzania powinno si ę odbywa ć na mapie i w skali sporz ądzanego projektu planu miejscowego, w oparciu o aktualne warunki wynikaj ące z analizy dotycz ącej zasadno ści przyst ąpienia do sporz ądzenia planu oraz z ustalonego niezb ędnego zakresu prac planistycznych i uzasadnienia do uchwały o przyst ąpieniu do sporz ądzenia planu miejscowego. Zdefiniowana w Studium funkcja wiod ąca (kierunkowa), powinna by ć traktowana w planie miejscowym jako funkcja podstawowa, która mo że, a nawet powinna na poziomie planu miejscowego zosta ć wzbogacona o funkcje uzupełniaj ące, niezb ędne dla pełnej realizacji kierunku zagospodarowania wyznaczonego w studium. Tak wi ęc zgodno ść (obecnie zgodnie z ustaw ą o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym – okre ślenie nie naruszenia ustale ń studium przez ustalenia planu miejscowego) pomi ędzy ustaleniami planu miejscowego, a Studium b ędzie mogła by ć stwierdzana pod nast ępuj ącymi warunkami: 1. W planie miejscowym, funkcje nie zwi ązane z dominuj ącą funkcj ą kierunkow ą okre ślon ą przez Studium b ędą mogły by ć ustalane na maksimum 30% terenu wskazanego w Studium, nie wliczaj ąc w to tereny infrastruktury technicznej i tereny zieleni ogólnodost ępnej, pod warunkiem że nie b ędą powodowały ogranicze ń lub uci ąż liwo ści w zagospodarowaniu s ąsiednich terenów b ędących w zgodzie z funkcj ą wyznaczon ą w Studium;

10

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium

2. W planie miejscowym mo żna podtrzyma ć faktyczne sposoby zagospodarowania terenu (istniejące funkcje terenów i obiektów), które s ą odmienne od funkcji wskazanych w studium okre ślonych jako wiod ące funkcje kierunkowe, przy czym utrzymanie dotychczasowych funkcji w planie miejscowym nie jest dopuszczalne w sytuacji kolizji z przewidzianymi w Studium inwestycjami celu publicznego,

Ponadto w planie miejscowy mo żna okre śli ć inne parametry i wska źniki zabudowy ni ż te wyznaczone w Studium o ile zostanie to odpowiednio uzasadnione w analizie przeprowadzonej na podstawie art. 14 ust. 5 upzp.

3.1. [UM] Obszary istniej ącej i projektowanej śródmiejskiej zabudowy usługowo – mieszkaniowej: • funkcja podstawowa: usługi nieuci ąż liwe w tym komercyjne, w szczególno ści usługi handlu, gastronomii, rozrywki ... i/lub mieszkalnictwo ze szczególnym uwzgl ędnieniem zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej (mieszkania zlokalizowane s ą na wy ższych kondygnacjach, a ni ższe kondygnacje zajmowane przez lokale u żytkowe) i jednorodzinnej; • funkcja uzupełniaj ąca: usługi inne ni ż funkcji podstawowej, w tym usługi publiczne, zieleń urz ądzona (w tym publiczna) oraz niezb ędne do prawidłowego funkcjonowania tych terenów urządzenia infrastruktury technicznej i komunikacja; • realizacj ę funkcji dopuszcza si ę w nast ępuj ących formach: jako zabudow ę mieszkaniow ą, mieszkaniowo-usługow ą i usługow ą; • zabudow ę funkcji podstawowych mo żna realizowa ć jako obiekty samoistnie lub razem z funkcj ą dopełniaj ącą, przy czym dopuszcza si ę jej realizacj ę w cz ęś ci budynku funkcji podstawowej lub jako osobny obiekt w granicach działki; • zakaz lokalizacji przedsi ęwzi ęć mog ących zawsze znacz ąco oraz potencjalnie znacz ąco oddziaływa ć na środowisko (w rozumieniu przepisów odr ębnych). W uzasadnionych przypadkach, wyj ątek od zakazu stanowi ć mog ą obiekty inwestycji celu publicznego, w szczególno ści infrastruktury technicznej i dróg.

Obszar poło żony jest pomi ędzy jeziorami Sztumskim i Barlewickim, rozci ąga si ę od przesmyku pomi ędzy tymi jeziorami na północ, wzdłu ż drogi krajowej nr 55. Obszar ten jest obecnie zabudowany i stanowi on centrum miasta Sztumu. Na obszarze tym zlokalizowana jest du ża ilo ść usług i instytucji obsługuj ących miasto i gmin ę Sztum. W obr ębie w ąskiego pasa terenu pomi ędzy jeziorami Sztumskim i Barlewickim znajduje si ę obszar zabytkowy obj ęty ochron ą prawn ą – zamek i stare miasto w Sztumie. Teren został wpisany do rejestru zabytków jako układ urbanistyczny Starego Miasta Sztumu z zespołem zamkowym nr rej. 113, d.82 decyzja z dnia 16.071959 r. Obj ęty jest tak że stref ą ochrony archeologicznej obszaru grodziska i zamku (wczesne średniowiecze i okres nowo żytny – Decyzja nr 101/Archeol. z dnia 25.11.1970 r.), strefa ochrony archeologicznej Starego Miasta ( średniowiecze i okres nowo żytny), stref ą ochrony konserwatorskiej obszaru zamku, stref ą ochrony konserwatorskiej obszaru miasta lokacyjnego.

11

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium

W obszarze znajduj ą si ę tak że zabytkowe obiekty obj ęte ochron ą prawn ą: dwa ko ścioły poło żone w obr ębie starego miasta, budynki usługowo-mieszkalne, mieszkalne figuruj ące w rejestrze zabytków oraz ewidencji ochrony zabytków. Na obszarze strefy preferuje si ę dalszy rozwój funkcji centrotwórczych lokalnych i ponadlokalnych oraz funkcji obsługi turystyki i uzupełniaj ąco funkcji mieszkaniowej. Dla obszaru obowi ązuj ą ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego pn. „Centrum Sztumu”. W stosunku do terenów i obiektów znajduj ących si ę w rejestrze zabytków istnieje obowi ązek stosowania si ę do przepisów szczegółowych w zakresie ochrony zabytków i opiece nad zabytkami (Ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami).

W obszarze nale ży d ąż yć do wzmocnienia struktury funkcjonalno-przestrzennej odpowiedniej dla centrum miejskiego poprzez: • prób ę przywrócenia wielofunkcyjnego centrum mieszkalno – usługowo – handlowego, które t ętni miejskim życiem nie tylko w godzinach otwarcia biur i urz ędów, powinno si ę wprowadza ć funkcj ę usług o szerokiej ró żnorodno ści i jako ści w powi ązaniu z funkcj ą mieszkaniow ą; • ochron ę historycznego układu urbanistycznego miasta w tym ochron ę terenów i obiektów obj ętych ochron ą konserwatorsk ą; • ochron ę i rozbudow ę systemów zieleni miejskiej poprzez wprowadzanie żywopłotów, pn ączy oraz szpalerów drzew w tym urz ądzenie odpowiedniej jako ści przestrzeni publicznych ulic, parkingów, placów, ci ągów pieszych, zieleni miejskiej w tym ci ągów pieszych i rowerowych głównie wzdłu ż brzegów jezior; • przygotowywanie terenów pod zabudow ę wg przyj ętych i skorelowanych planów działa ń inwestycyjnych pomi ędzy odpowiednimi słu żbami; • prowadzenie stałej debaty publicznej nad planami inwestycyjnymi miasta oraz ich konsultacji w gronie fachowców odpowiednich bran ż; • stworzenie racjonalnej polityki parkingowej; • monitorowanie zmian w zagospodarowaniu przestrzennym i podejmowaniu dalszych decyzji. Tereny wymagaj ą przekształcenia oraz rehabilitacji zabudowy w celu poprawy wizerunku centrum miasta oraz polepszenia standardu życia mieszka ńców.

Zasady i wska źniki zagospodarowania oraz u żytkowania terenów przy opracowaniu planów miejscowych:

Ustalenia dla strefy ochrony konserwatorskiej: • wszelkie roboty budowlane obiektów nieruchomych obj ętych ochron ą nale ży prowadzi ć w uzgodnieniu z wła ściwym organem ochrony konserwatorskiej; • projekty podziału lub scalania nieruchomo ści wymagaj ą uzgodnienia z wła ściwym organem ochrony konserwatorskiej; • zachowanie historycznych linii zabudowy; • nakazuje si ę zachowanie, przywrócenie oraz uczytelnienie historycznych podziałów parcelacyjnych w wystroju elewacji (tak że w obr ębie wn ętrz bloków) i zastosowanych detalach architektonicznych

12

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium

oraz w zagospodarowaniu terenów obiektami małej architektury, w poł ączeniu z estetycznym rozplanowaniem nawierzchni i zieleni w sposób wynikaj ący z przesłanek historycznych; • zachowa ć wygl ąd architektoniczny zabudowy historycznej w zakresie gabarytu, kształtu i pokrycia dachu, kompozycji elewacji tzn. zachowania detalu architektonicznego, rozmieszczenia, wielko ści, kształtu oraz proporcji otworów okiennych i drzwiowych wraz z oryginaln ą stolark ą oraz w zakresie wystroju klatki schodowej (wraz z historyczn ą posadzk ą i stolark ą); • nakaz dostosowania nowoprojektowanej zabudowy w zakresie skali, bryły i formy architektonicznej (wysoko ść , proporcje wymiarów rzutów, pokrycie i kształty dachów, ich układ w stosunku do drogi) do s ąsiedniej istniej ącej zabudowy obj ętej ochron ą; nowa zabudowa powinna harmonizowa ć z zespołem staromiejskim, a jednocze śnie prezentowa ć znamiona obecnych czasów; • dla nowej zabudowy (od strony ulic i placów publicznych) dopuszcza si ę pewne rozlu źnienie i rozczłonkowanie pierzei przez ci ągi okapowe, celem przełamania monotonii, • zachowa ć harmonijn ą pierzej ę w ci ągu ulicy lub placu wraz z uwzgl ędnieniem zasadniczych proporcji wysoko ściowych, kształtuj ących sylwet ę całego zespołu; • dachy kryte dachówk ą ceramiczn ą, odst ępstwa od powy ższych parametrów w uzgodnieniu z wła ściwym organem ochrony konserwatorskiej; • przy opracowaniu kolorystyki elewacji nale ży bra ć pod uwag ę kolorystyk ę budynków znajduj ących si ę w s ąsiedztwie, a projekt uzgodni ć z wła ściwym organem ochrony konserwatorskiej; • w obiektach historycznych ewentualna wymiana stolarki powinna mie ć charakter odtworzeniowy wzgl ędem zachowanej historycznej stolarki lub powinna być odtworzona na podstawie zachowanych przekazów ikonograficznych; • nakazuje si ę likwidacj ę lub przebudow ę (wymian ę) obiektów dysharmonizuj ących lub koliduj ących z charakterem historycznej struktury przestrzennej; • utrzyma ć komponowane fragmenty zieleni towarzysz ącej historycznym obiektom architektonicznym oraz zieleni ziele ńców i skwerów jako wyposa żenie miejskiej przestrzeni kulturowej; • zachowa ć i odtworzy ć nawierzchnie ulic, chodników i placów z kostki kamiennej lub płyt kamiennych; • zakaz lokalizacji wolno stoj ących no śników reklamowych, gara ży wolno stoj ących i zblokowanych; • dopuszcza si ę lokalizacj ę reklam na elewacjach obiektów, w których prowadzona jest reklamowana działalno ść w formie tablic, plafonów, wysi ęgników, liternictwa nakładanego lub malowanego; lokalizacja i wielko ść reklamy powinna by ć dostosowana do podziałów architektonicznych elewacji; • zakaz instalacji urz ądze ń klimatyzacyjnych oraz wszelkich anten ł ącznie z przewodami doprowadzaj ącymi na fasadach budynków od strony ulic i placów publicznych.

Wska źniki: • powierzchnia zabudowy: do 75% jednak dla intensywnej zabudowy centrum dopuszcza si ę 100%; • maksymalna wysoko ść budynków do 18,0 m; • liczba kondygnacji: maksymalnie – 5; • udział powierzchni biologicznie czynnej do powierzchni działki budowlanej nie mniejszy ni ż 25% dla intensywnej zabudowy centrum 0%; • dach płaski lub wielospadowy o nachyleniu połaci 25 0 – 45 0; 13

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium

• minimalna powierzchnia nowo wydzielonej działki nie okre śla si ę (w zale żno ści od potrzeb inwestycyjnych).

3.2. [MU] Obszary istniej ącej i projektowanej intensywnej zabudowy mieszkaniowo - usługowej:

• funkcja podstawowa: zabudowa mieszkaniowa wielorodzinna i jednorodzinna; • funkcja uzupełniaj ąca: usługi, w tym usługi publiczne, handlu, gastronomii, rozrywki itp. ziele ń publiczna, tereny sportu i rekreacji oraz niezb ędne do prawidłowego funkcjonowania tych terenów urz ądzenia infrastruktury technicznej i komunikacja oraz inne funkcje uzupełniaj ące, bez których nie jest mo żliwe zagospodarowanie i u żytkowanie terenów mieszkaniowych w tej strefie miejskiej; • realizacj ę funkcji podstawowych dopuszcza si ę w nast ępuj ących formach: jako zabudow ę mieszkaniow ą, mieszkaniowo-usługow ą i usługow ą, przy czym w granicach jednostki funkcjonalnej powinna dominowa ć funkcja mieszkaniowa; • zabudow ę funkcji podstawowych mo żna realizowa ć jako obiekty samoistnie lub razem z funkcj ą uzupełniaj ącą, przy czym dopuszcza si ę jej realizacj ę w cz ęś ci budynku funkcji podstawowej lub jako osobny obiekt w granicach działki; • zakaz lokalizacji przedsi ęwzi ęć mog ących zawsze znacz ąco oraz potencjalnie znacz ąco oddziaływa ć na środowisko (w rozumieniu przepisów odr ębnych). W uzasadnionych przypadkach, wyj ątek od zakazu stanowi ć mog ą obiekty inwestycji celu publicznego, w szczególno ści infrastruktury technicznej i dróg.

Obszar okala tereny ścisłego centrum miasta, rozci ąga si ę głównie w kierunku północnym, wzdłu ż drogi krajowej nr 55 (po jej lewej i prawej stronie) oraz drogi powiatowej 3169G przekraczaj ąc tereny linii kolejowej. Obszar obecnie w wi ększo ści jest zabudowany z przewag ą terenów zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej głównie w formie zorganizowanych osiedli mieszkaniowych z wyst ępuj ącą zabudow ą mieszkaniow ą jednorodzinn ą. W strefie poło żone s ą tak że liczne obiekty u żyteczno ści publicznej oraz usług podstawowych w tym tak że obiekty zwi ązane z handlem o powierzchni do 2000 m 2. W strefie tej wyst ępuj ą tak że tereny drobnego rzemiosła nieuci ąż liwego. W granicach strefy wyst ępuj ą ponadto liczne obiekty wyst ępuj ące w rejestrze oraz ewidencji konserwatorskiej. W cz ęś ci terenu wzdłu ż drogi krajowej teren obj ęty jest ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego pn. „Centrum Sztumu”. W terenie nale ży d ąż yć do wzmocnienia struktury funkcjonalno-przestrzennej odpowiedniej dla strefy mieszkaniowo-usługowej, która powinna przeplata ć si ę i wzajemnie uzupełnia ć ze stref ą ścisłego centrum.

Zasady i wska źniki zagospodarowania oraz u żytkowania terenów przy opracowaniu planu miejscowego:

• wprowadzanie obiektów usługowych o odpowiedniej różnorodno ści oraz jako ści; • rozwi ązania układów zabudowy powinny by ć oparte na kształtowaniu przestrzeni w dostosowaniu jej do odpowiedniego charakteru miejsca, z du żym udziałem zieleni zwłaszcza w terenach zabudowy mieszkaniowej;

14

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium

• ochron ę historycznych obiektów; • urz ądzenie odpowiedniej jako ści przestrzeni publicznych ulic, parkingów, placów, ci ągów pieszych, zieleni miejskiej w tym ci ągów pieszych i rowerowych, zwłaszcza wzdłu ż brzegów jezior; • kolorystyka budynków powinna by ć dopasowana do funkcji jak ą pełni budynek uwzgl ędniaj ąc przy tym zabudow ę s ąsiedni ą; • stworzenie racjonalnej polityki parkingowej.

Wska źniki: • powierzchnia zabudowy: do 50% dla terenów poło żonych w s ąsiedztwie strefy centrum miasta dopuszcza si ę do 70%; • maksymalna wysoko ść budynków do 18,0 m; • liczba kondygnacji: maksymalnie – 5; • udział powierzchni biologicznie czynnej do powierzchni działki budowlanej nie mniejszy ni ż 25% , dla terenów poło żonych w s ąsiedztwie strefy centrum nie mniejszy ni ż 5%; • dach płaski lub wielospadowy o nachyleniu połaci 25 0 – 45 0.

3.3. [Mu] obszary istniej ącej i projektowanej ekstensywnej zabudowy mieszkaniowo - usługowej na terenie miasta: • funkcja podstawowa – mieszkalnictwo (jednorodzinna zabudowa mieszkaniowa, wielorodzinna zabudowa mieszkaniowa); • funkcja uzupełniaj ąca – usługi w tym handel, drobne rzemiosło o charterze nieuci ąż liwym. • komunikacja, ziele ń oraz infrastruktura techniczna; • zabudow ę funkcji podstawowych mo żna realizowa ć jako obiekty samoistnie lub razem z funkcj ą uzupełniaj ącą, przy czym dopuszcza si ę jej realizacj ę w cz ęś ci budynku funkcji podstawowej lub jako osobny obiekt w granicach działki; • zakaz lokalizacji przedsi ęwzi ęć mog ących zawsze znacz ąco oraz potencjalnie znacz ąco oddziaływa ć na środowisko (w rozumieniu przepisów odr ębnych). W uzasadnionych przypadkach, wyj ątek od zakazu stanowi ć mog ą obiekty inwestycji celu publicznego w szczególno ści infrastruktury technicznej i dróg.

W ramach tych obszarów wyst ępuj ą: jednorodzinna zabudowa mieszkaniowa, wielorodzinna zabudowa mieszkaniowa (w formie zorganizowanych osiedli), zabudowa mieszkaniowo-usługowa oraz usługi, rozumiane jako wszystkie przejawy działalności socjalnej i komercyjnej aktywno ści gospodarczej słu żą ce zaspokojeniu bezpo średnich potrzeb ludno ści, wykonywania wolnych zawodów oraz drobnej działalno ści wytwórczej i usługowej, drobnego rzemiosła o nieprzemysłowym charakterze. Ka żdą z tych grup powinny cechowa ć odr ębne rozwi ązania funkcjonalno-przestrzenne i architektoniczne. Wyznaczone obszary s ą głównie w wi ększym lub mniejszym stopniu zainwestowane i wymagaj ą jedynie uzupełnie ń. Tworz ą one bufor, wypełniaj ąc wolne przestrzenie do granicy administracyjnych miasta. Najwi ększy zwarty obszar wyst ępuje na północy i przenika si ę on płynnie z terenami wyst ępuj ącymi na terenie wiejskim. Dla wi ększo ści ternu obowi ązują ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Nowe tereny do zainwestowania zostały wskazane na południu,

15

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium w okolicy jeziora Sztumskiego oraz wzdłu ż drogi wojewódzkiej nr 517 oraz po wschodniej stronie drogi krajowej nr 55. W wyznaczonych terenach zaleca si ę rozwój zabudowy w pierwszej kolejno ści na terenach ju ż uzbrojonych w infrastruktur ę jako uzupełnienie lub kontynuacja zabudowy istniejącej.

Ze wzgl ędu na skal ę (1:10 000) opracowania studium, po dokonaniu odpowiedniej analizy na etapie opracowania planów miejscowych, dopuszcza si ę korekt ę granic obszaru.

Zasady i wska źniki zagospodarowania oraz u żytkowania terenów przy opracowaniu planu miejscowego:

• rozplanowanie zabudowy powinna cechowa ć pewna powtarzalno ść form, rodzaj u żytych materiałów budowlanych, pokry ć dachowych oraz układ zabudowy na poszczególnych działkach; • w granicach działki dopuszcza si ę ł ączenie funkcji mieszkaniowych z usługami; • dla terenów wykorzystywanych rolniczo dopuszcza się podtrzymanie dotychczasowego rolniczego sposobu u żytkowania terenu.

Wska źniki dla jednorodzinnej zabudowy mieszkaniowej: • intensywno ść zabudowy: maksymalnie 0,3; • maksymalna wysoko ść budynków do 9,0 m; • liczba kondygnacji: maksymalnie – 2; • udział powierzchni biologicznie czynnej: minimalnie 60%; • geometria dachów dla budynków: dachy jednospadowe lub wielospadowe o k ącie nachylenia głównych połaci dachowych do 45º; • minimalna powierzchnia nowowydzielanych działek budowlanych – 600 m 2; • parkingi: wg Kierunków rozwoju systemów komunikacji – polityka parkingowa.

Wska źniki dla wielorodzinnej zabudowy mieszkaniowej: • intensywno ść zabudowy: maksymalnie 0,9; • maksymalna wysoko ść budynków do 15,0 m; • liczba kondygnacji: maksymalnie – 4; • udział powierzchni biologicznie czynnej: minimalnie 30%; • geometria dachów dla budynków: dachy jednospadowe lub wielospadowe o k ącie nachylenia głównych połaci dachowych do 45º; • minimalna powierzchnia nowowydzielanych działek budowlanych – 1200 m 2; • parkingi: wg Kierunków rozwoju systemów komunikacji – polityka parkingowa.

Wska źniki dla usług, w tym handel, drobne rzemiosło o charterze nieuci ąż liwym: • intensywno ść zabudowy: maksymalnie 1,2; • maksymalna wysoko ść budynków do 12,0 m; • liczba kondygnacji: maksymalnie – 3; • udział powierzchni biologicznie czynnej: minimalnie 15%; 16

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium

• geometria dachów dla budynków: dachy jednospadowe lub wielospadowe o k ącie nachylenia głównych połaci dachowych do 45º; • minimalna powierzchni nowowydzielanych działek budowlanych – 500 m 2; • parkingi: wg Kierunków rozwoju systemów komunikacji – polityka parkingowa.

3.4. [Mu] obszary istniej ącej i projektowanej ekstensywnej zabudowy mieszkaniowo - usługowej na terenie wiejskim: • funkcja podstawowa – mieszkalnictwo (jednorodzinna zabudowa mieszkaniowa, wielorodzinna zabudowa mieszkaniowa), zabudowa zagrodowa, usługi w tym handel, drobne rzemiosło o charterze nieuci ąż liwym; • funkcja uzupełniaj ąca – komunikacja, ziele ń oraz infrastruktura techniczna. • zabudow ę funkcji podstawowych mo żna realizowa ć jako obiekty samoistnie lub razem z funkcj ą uzupełniaj ącą, przy czym dopuszcza si ę jej realizacj ę w cz ęś ci budynku funkcji podstawowej lub jako osobny obiekt w granicach działki; • zakaz lokalizacji przedsi ęwzi ęć mog ących zawsze znacz ąco oddziaływa ć na środowisko (w rozumieniu przepisów odr ębnych). W uzasadnionych przypadkach, wyj ątek od zakazu stanowi ć mog ą obiekty inwestycji celu publicznego, w szczególno ści infrastruktury technicznej i dróg.

W ramach tych obszarów wyst ępuj ą: jednorodzinna zabudowa mieszkaniowa, wielorodzinna zabudowa mieszkaniowa (w formie zorganizowanych niewielkich osiedli lub pojedynczych budynków), zabudowa zagrodowa, w której wyst ępuj ą domy mieszkalne wraz z zabudow ą gospodarcz ą, zabudowa mieszkaniowo-usługowa oraz usługi, rozumiane jako wszystkie przejawy działalno ści socjalnej i komercyjnej aktywno ści gospodarczej słu żą ce zaspokojeniu bezpo średnich potrzeb ludno ści w zakresie administracji, bezpiecze ństwa i porz ądku publicznego, ochrony zdrowia i lecznictwa, o światy i kultury, handlu, gastronomii, hotelarstwa (w tym agroturystyki), wykonywania wolnych zawodów oraz działalno ści wytwórczej i usługowej, artystycznej, działalno ści niematerialnej, drobnego rzemiosła o nieprzemysłowym charakterze. Ka żdą z tych grup powinny cechowa ć odr ębne rozwi ązania funkcjonalno-przestrzenne i architektoniczne. Są to wydzielone tereny podstawowego układu obszarów urbanizacji w gminie. W skład wyznaczonych obszarów wchodz ą głównie jednostki osadnicze stanowi ące o środki uzupełniaj ące (wsie sołeckie). Jako podstaw ę wyznaczenia obszarów urbanizacji przyj ęto historyczny układ ruralistyczny, obecny stan ich zabudowy ł ącznie z wyznaczeniem pewnego bufora z perspektyw ą pozwalaj ącą na ich powi ększenie. Wyznacza si ę na terenie gminy wsie Go ściszewo, Sztumskie Pole, K ępina jako wsie wskazane do dalszej rozbudowy zgodnie z opracowanymi planami miejscowymi. W pozostałych wsiach wi ększo ść obszarów posiada znaczne rezerwy terenowe, do uzupełnienia now ą zabudow ą, co b ędzie wymagało inwestycji w infrastruktur ę techniczn ą. Zaleca si ę rozwój zabudowy w pierwszej kolejno ści na terenach ju ż uzbrojonych w infrastruktur ę jako uzupełnienie lub kontynuacja zabudowy istniejącej.

Ze wzgl ędu na skal ę (1:10 000) opracowania studium, po dokonaniu odpowiedniej analizy na etapie opracowania planów miejscowych, dopuszcza si ę korekt ę granic obszaru.

17

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium

Zasady i wska źniki zagospodarowania oraz u żytkowania terenów przy opracowaniu planu miejscowego:

• rozplanowanie zabudowy powinna cechowa ć pewna powtarzalno ść form, rodzaj u żytych materiałów budowlanych, pokry ć dachowych oraz układ zabudowy na poszczególnych działkach; • dla terenów wykorzystywanych rolniczo dopuszcza się podtrzymanie dotychczasowego rolniczego sposobu u żytkowania terenu.

Wska źniki dla zabudowy zagrodowej: • intensywno ść zabudowy: maksymalnie 0,3; • maksymalna wysoko ść budynków do 12,0 m; • liczba kondygnacji: maksymalnie – 2; • udział powierzchni biologicznie czynnej: minimalnie 60%; • geometria dachów dla budynków: dachy jednospadowe lub wielospadowe o k ącie nachylenia głównych połaci dachowych do 45º; • minimalna powierzchnia nowowydzielanych działek budowlanych – 3000 m 2; • parkingi: wg Kierunków rozwoju systemów komunikacji – polityka parkingowa.

Wska źniki dla jednorodzinnej zabudowy mieszkaniowej: • intensywno ść zabudowy: maksymalnie 0,3; • maksymalna wysoko ść budynków do 9,0 m; • liczba kondygnacji: maksymalnie – 2; • udział powierzchni biologicznie czynnej: minimalnie 60%; • geometria dachów dla budynków: dachy jednospadowe lub wielospadowe o k ącie nachylenia głównych połaci dachowych do 45º; • minimalna powierzchnia nowowydzielanych działek budowlanych – 1000 m 2; • parkingi: wg Kierunków rozwoju systemów komunikacji – polityka parkingowa.

Wska źniki dla wielorodzinnej zabudowy mieszkaniowej: • intensywno ść zabudowy: maksymalnie 0,9; • maksymalna wysoko ść budynków do 15,0 m; • liczba kondygnacji: maksymalnie – 4; • udział powierzchni biologicznie czynnej: minimalnie 30%; • geometria dachów dla budynków: dachy jednospadowe lub wielospadowe o k ącie nachylenia głównych połaci dachowych do 45º; • minimalna powierzchnia nowowydzielanych działek budowlanych – 1500 m 2; • parkingi: wg Kierunków rozwoju systemów komunikacji – polityka parkingowa.

18

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium

Wska źniki dla usług, w tym handel, drobne rzemiosło o charakterze nieuci ąż liwym: • intensywno ść zabudowy: maksymalnie 1,2; • maksymalna wysoko ść budynków do 12,0 m; • liczba kondygnacji: maksymalnie – 3; • udział powierzchni biologicznie czynnej: minimalnie 15%; • geometria dachów dla budynków: dachy jednospadowe lub wielospadowe o k ącie nachylenia głównych połaci dachowych do 45º; • minimalna powierzchni nowowydzielanych działek budowlanych – 800 m 2; • parkingi: wg Kierunków rozwoju systemów komunikacji – polityka parkingowa.

3.5. [PU] Obszary istniej ącej i projektowanej zabudowy produkcyjno-usługowej na terenie miejskim.

• funkcja podstawowa: zabudowa produkcyjna, usługowa, rzemie ślnicza, przemysłowa, wytwórcza oraz składy, magazyny i hurtownie; • funkcja uzupełniaj ąca: handel zabudowa administracyjna, socjalna i biurowa słu żą ca obsłudze funkcji podstawowej, mieszkania słu żbowe, urz ądzenia infrastruktury technicznej i komunikacja niezb ędne do prawidłowego funkcjonowania tych terenów oraz ziele ń izolacyjna; • zabudow ę funkcji podstawowych mo żna realizowa ć jako obiekty samoistnie lub razem z funkcj ą uzupełniaj ącą, przy czym dopuszcza si ę jej realizacj ę w cz ęś ci budynku funkcji podstawowej lub jako osobny obiekt w granicach działki.

W celu zapewnienia rozwoju gospodarczego miasta i gminy słusznym kierunkiem jest przygotowanie wielkoobszarowych terenów pod inwestycje zwi ązane z produkcj ą poza granicami miasta. Du że inwestycje przemysłowe trudno jest zlokalizowa ć w granicach administracyjnych miasta pod wieloma wzgl ędami. Miasto Sztum osi ągn ęło kres swojej pojemno ści „produkcyjnej”, a wyznaczone obszary inwestycyjne nie nadaj ą si ę na inwestycje o znacznej uci ąż liwo ści zarówno ze wzgl ędu na środowisko, jaki i ze wzgl ędu na istniej ący system funkcjonalno-przestrzenny. I z tego powodu w studium podtrzymuje si ę przyj ęty od wielu lat kierunek wskazuj ący w obr ębie K ępiny tereny do zainwestowania pod tzw. „przemysł uci ąż liwy”. Dla tych terenów obowi ązuj ą ustalenia planu miejscowego oraz została utworzona Pomorska Specjalna Strefa Ekonomiczna „PSSE – Sztum” na powierzchni terenu 12,42 ha. Postuluje si ę, i ż w granicach miasta powinno si ę lokalizowa ć tzw. „czyste technologie”. W mie ście została wyznaczona strefa produkcyjno-usługowa (aktywno ści gospodarczej) na bazie ju ż istniej ących zakładów z postulatem jej dog ęszczenia w wolnych przestrzeniach. Stref ę ogranicza ulica Polna, Żeromskiego oraz linia kolejowa. Na terenie miasta wyznaczono tak że inne tereny, które jednak wyst ępuj ą wyspowo.

Ze wzgl ędu na skal ę (1:10 000) opracowania studium, po dokonaniu odpowiedniej analizy na etapie opracowania planów miejscowych, dopuszcza si ę korekt ę granic obszaru.

19

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium

Zasady i wska źniki zagospodarowania oraz u żytkowania terenów przy opracowaniu planu miejscowego:

• nie nale ży na tych terenach lokalizowa ć zabudowy mieszkaniowej, za wyj ątkiem mieszka ń słu żbowych; • zaleca si ę obowi ązek nasadzenia wysokiej i średniej zieleni izolacyjnej, a zwłaszcza w przypadku wyst ępowania w s ąsiedztwie terenów zabudowy mieszkaniowej; • wielko ść nowych działek na tych terenach wyznaczana b ędzie według potrzeb inwestorów z zachowaniem zasady oszcz ędnego korzystania z gruntów przeznaczonych do zabudowy.

Wska źniki: • udział powierzchni biologicznie czynnej do powierzchni działki budowlanej nie mniejszy ni ż 10%; • budynek do 4 kondygnacji, do 15,0 m wysoko ści; • dopuszcza si ę obiekty powy żej 15,0 m wysoko ści w przypadkach uzasadnionych potrzebami technologicznymi; • dach w dostosowaniu do prowadzonej działalno ści; • minimalna powierzchnia nowo wydzielonej działki budowlanej - wielko ść nowych działek na tych terenach wyznaczana b ędzie według potrzeb inwestorów, z zachowaniem zasady oszcz ędnego korzystania z gruntów przeznaczonych do zabudowy.

3.6. [PU] Obszary istniej ącej i projektowanej zabudowy produkcyjno-usługowej na terenie wiejskim. • funkcja podstawowa – działalno ść produkcyjna (wytwórcza) rolnicza i nie zwi ązana z rolnictwem oraz składy, magazyny, usługi, handel, a tak że parki technologiczne, centra logistyczne i centra kongresowo-wystawiennicze (tereny aktywno ści gospodarczej); • funkcja uzupełniaj ąca – zabudowa administracyjna, socjalna i biurowa słu żą ca obsłudze funkcji podstawowej oraz niezb ędne do prawidłowego funkcjonowania tych terenów urządzenia infrastruktury technicznej, komunikacja i ziele ń izolacyjna; • w ramach terenów wyznaczono tak że oczyszczalnie ścieków w Sztumskim Polu oraz wysypisko śmieci w Nowej Wsi; • zabudow ę funkcji podstawowych mo żna realizowa ć jako obiekty samoistnie lub razem z funkcj ą uzupełniaj ącą, przy czym dopuszcza si ę jej realizacj ę w cz ęś ci budynku funkcji podstawowej lub jako osobny obiekt w granicach działki; • dopuszcza si ę lokalizacj ę przedsi ęwzi ęć mog ących znacz ąco oddziaływa ć na środowisko, dla których sporz ądzenie raportu o oddziaływaniu przedsi ęwzi ęcia na środowisko jest obligatoryjne w rozumieniu przepisów odr ębnych; • dla obszarów wyznaczonych w granicach obszarów chronionego krajobrazu nale ży respektowa ć zakaz realizacji przedsi ęwzi ęć mog ących znacz ąco oddziaływa ć na środowisko w rozumieniu ustawy o udost ępnianiu informacji o środowisku ……. zgodnie z par. 5 ust. 2 Uchwały Nr 1161/XLVII/10 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 28 kwietnia 2010 r. w sprawie obszarów chronionego krajobrazu w województwie pomorskim (Dz. Urz. Z 2010 r.

20

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium

nr 80 poz. 1455) – od zakazu natomiast mo żliwe s ą odst ępstwa wymienione w par. 5 pkt. 2 ww. Uchwały.

Gmina Sztum jest gmin ą rolnicz ą o korzystnych warunkach rozwoju gospodarki żywno ściowej, co jest szans ą dla przemysłu przetwórczego. W pobli żu funkcjonuje du żo zakładów o profilu rolniczym. Na terenie gminy wyst ępuj ą zakłady przemysłowe: metalowe, paszowe, meblowe, mineralne, skórzane. Funkcjonuje do ść du ża liczba podmiotów gospodarczych zajmuj ących si ę handlem, usługami i produkcj ą. Główne kierunki gospodarcze i przestrzenne rozwoju miasta i gminy to preferencje dla lokalizacji przedsi ęwzi ęć przemysłowych w zakresie nowych technologii przemysłu rolno-spo żywczego, produkcji materiałów budowlanych, obsługi rolnictwa. Je żeli chodzi o wskazane tereny, zgodnie z funkcj ą podstawow ą, to s ą to głównie wydzielone tereny w oparciu o istniej ące zainwestowanie. Nowe tereny wskazane pod tzw. „aktywno ść gospodarcz ą:” wyznaczono w oparciu o obowi ązuj ące ustalenia miejscowego planu i s ą to tereny wsi K ępina. Jest to najwi ększy zwarty kompleks w granicach gminy posiadaj ący powierzchni ę zbli żon ą do 100 ha. Teren ten posiada dogodne uwarunkowania pod wzgl ędem infrastruktury technicznej w tym komunikacji ze wzgl ędu na s ąsiedztwo przebiegu drogi krajowej nr 55 oraz planowanej obwodnicy miejskiej. Ponadto w kompleksie tym (okolice wsi Koniecwałd) została utworzona Pomorska Specjalna Strefa Ekonomiczna „PSSE – Sztum” na powierzchni terenu 12,42 ha. Teren posiada opracowany plan miejscowy z przeznaczeniem przemysłowym. Strefa poło żona jest bezpo średnio przy drodze krajowej nr 55 Gda ńsk – Stolno w odległo ści ok. 1 km od północnej granicy administracyjnej miasta. Teren posiada niezb ędn ą infrastruktur ę techniczn ą w postaci: drogi o wytrzymało ści 115KN na o ś, kanalizacji sanitarnej z przepompowni ą o wydajno ści 28,8m 3 z możliwo ści ą zwi ększenia, wodoci ągu o średnicy 225 mm, kolektora tłocznego o średnicy 110 mm, sieci gazowej, sieci telekomunikacyjnej, energii elektrycznej o napi ęciu 15 KW/h z mo żliwo ści ą jej zwi ększenia. Dla inwestorów chc ących zainwestowa ć w strefie został przygotowany specjalny pakiet korzy ści w postaci ró żnego rodzaju ulg oraz refundacji. W przypadku opracowania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego nale ży w odpowiedni sposób zabezpieczy ć sąsiednie tereny mieszkaniowe oraz inne obj ęte ochron ą zgodnie z przepisami odr ębnymi przed uci ąż liwo ści ą oddziaływania głównie funkcji rzemiosła produkcyjnego, produkcji rolniczych oraz usługowych.

Ze wzgl ędu na skal ę (1:10 000) opracowania studium, po dokonaniu odpowiedniej analizy na etapie opracowania planów miejscowych dopuszcza si ę korekt ę granic obszaru.

Zasady i wska źniki zagospodarowania oraz u żytkowania terenów przy opracowaniu planu miejscowego:

• rozwi ązania układów zabudowy produkcyjnej i usługowej powinny by ć oparte na nowoczesnym kształtowaniu przestrzeni; • w przypadku wyst ępowania terenów mieszkaniowych w bezpo średnim s ąsiedztwie w planach miejscowych nale ży przewidzie ć odpowiednie zagospodarowanie go przez wprowadzenie odpowiednich buforów zieleni;

21

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium

• w terenach obowi ązuje zakaz wprowadzania nowej zabudowy mieszkaniowej; • dla terenów wykorzystywanych rolniczo dopuszcza się podtrzymanie dotychczasowego rolniczego sposobu u żytkowania terenu.

Wska źniki: • intensywno ść zabudowy: maksymalnie 1,5; • maksymalna wysoko ść budynków do 15,0 m, ze wzgl ędów technologicznych dopuszcza si ę zwi ększenie wysoko ści budynku bez okre ślania jego maksymalnej wysoko ści; • liczba kondygnacji: maksymalnie – 3; • udział powierzchni biologicznie czynnej: minimalnie 10%; • geometria dachów dla budynków: w dostosowaniu do prowadzonej działalno ści; • minimalna powierzchnia nowowydzielanych działek budowlanych: w dostosowaniu do prowadzonej działalno ści; • parkingi: wg Kierunków rozwoju systemów komunikacji – polityka parkingowa.

3.7. [UT] Obszary istniej ącej i projektowanej zabudowy rekreacyjno-wypoczynkowo-sportowej: • funkcja podstawowa – usługowa zwi ązana z rekreacj ą i wypoczynkiem w tym tereny turystyki ze szczególnym uwzgl ędnieniem usług hotelarskich i pensjonatów, małe o środki wypoczynkowe, sportowe, agroturystyka oraz usługi komercyjne, w szczególno ści usługi handlu, gastronomii, czyli usługi uzupełniaj ące funkcj ę podstawow ą, • funkcja uzupełniaj ąca – zabudowa mieszkaniowa (tzw. drugie domy), indywidualna zabudowa rekreacyjna, komunikacja, ziele ń oraz infrastruktura techniczna; • zakaz lokalizacji przedsi ęwzi ęć mog ących zawsze znacz ąco oddziaływa ć na środowisko (w rozumieniu przepisów odr ębnych). W uzasadnionych przypadkach, wyj ątek od zakazu stanowi ć mog ą obiekty inwestycji celu publicznego, w szczególno ści infrastruktury technicznej i dróg; • planowane zagospodarowanie rekreacyjne oraz u żytkowanie obszaru nie mo że powodowa ć przekroczenia chłonno ści rekreacyjnej terenu.

Zostały wskazane tereny na obszarze miejskim oraz wiejskim. Na terenie miasta został wskazany teren s ąsiaduj ący z jeziorem Barlewickim pełni ący obecnie funkcje parku miejskiego, dla którego obowi ązuj ą ustalenia miejscowe planu. Obszar ten ma dogodne warunki fizjograficzne pod i w zwi ązku z tym postuluje si ę lokalizacj ę wie ży widokowej, która mogłaby stanowi ć dodatkow ą atrakcj ę turystyczn ą. Nast ępny teren poło żony jest na terenie wiejskim w okolicach jeziora Sztumskiego (tu ż przy zachodniej granicy administracyjnej miasta), jest to teren obecnie nie zainwestowany. Kolejny teren poło żony jest we wsi Czernin, jest to adaptacja obecnego terenu sportowego z przeznaczeniem do rozbudowy pod funkcj ę zwi ązan ą z aktywnym sp ędzaniem czasu. Został tak że wytypowany teren poło żony w północno-wschodniej cz ęś ci gminy nad jeziorem D ąbrówka, na jego południowo-wschodnim brzegu. Nale ży podkre śli ć, i ż lokalizacja zabudowy usługowej zwi ązanej z rekreacj ą i wypoczynkiem jest tak że mo żliwa w ramach wskazanych terenów mieszkaniowo-usługowych z preferencj ą terenów poło żonych w zachodniej cz ęś ci obszaru gminy.

22

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium

Do terenów spełniaj ących wymagania pod wzgl ędem rekreacyjno-wypoczynkowo-sportowym nale ży zaliczy ć (wskaza ć do uzbrojenia w infrastruktur ę turystyczn ą) istniej ące jeziora oraz tereny wokół nich. W przypadku opracowania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego nale ży w odpowiedni sposób zabezpieczy ć tereny wód powierzchniowych oraz tereny cenne przyrodniczo. Ze wzgl ędu na skal ę (1:10 000) opracowania studium, po dokonaniu odpowiedniej analizy na etapie opracowania planów miejscowych, dopuszcza si ę korekt ę granic obszaru.

Zasady i wska źniki zagospodarowania oraz u żytkowania terenów przy opracowaniu planu miejscowego:

• istniej ący teren powinien by ć poddany szczegółowej analizie pod wzgl ędem warto ści przyrodniczej oraz mo żliwo ści jego zagospodarowania i zabudowy; • nale ży umo żliwi ć przej ście wzdłu ż linii brzegowej wokół jezior wg przepisów o ochronie środowiska; • dla terenów wykorzystywanych rolniczo dopuszcza się podtrzymanie dotychczasowego rolniczego sposobu u żytkowania terenu.

Wska źniki: • intensywno ść zabudowy: maksymalnie 0,2; • maksymalna wysoko ść budynków do 15,0 m; • liczba kondygnacji: maksymalnie – 3; • udział powierzchni biologicznie czynnej: minimalnie 70%; • geometria dachów dla budynków: dachy jednospadowe lub wielospadowe o k ącie nachylenia głównych połaci dachowych do 45º; • minimalna powierzchnia nowowydzielanych działek budowlanych – w dostosowaniu do potrzeb; • parkingi: wg Kierunków rozwoju systemów komunikacji – polityka parkingowa.

3.8. [Z] Obszary zieleni izolacyjnej (ochronnej) - istniej ącej, do uzupełnie ń.

• funkcja podstawowa: ziele ń naturalna głównie niele śna (izolacyjna, ochronna), obszary zadrzewie ń, obszary wokół wód płyn ących i stoj ących; • funkcja uzupełniaj ąca: dopuszcza si ę wprowadzanie zagospodarowania rekreacyjno wypoczynkowego, w szczególno ści ście żki, o świetlenie, architektur ą ogrodow ą itp. oraz dla obszarów poło żonych w bezpo średnim s ąsiedztwie wód powierzchniowych budow ę: przystani wodnych, pomostów, organizacje k ąpielisk; dopuszcza si ę realizacj ę infrastruktury technicznej; • zakaz lokalizacji przedsi ęwzi ęć mog ących zawsze znacz ąco oraz potencjalnie znacz ąco oddziaływa ć na środowisko (w rozumieniu przepisów odr ębnych). W uzasadnionych przypadkach, wyj ątek od zakazu stanowi ć mog ą obiekty inwestycji celu publicznego, w szczególno ści infrastruktury technicznej i dróg.

23

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium

Zasady i wska źniki zagospodarowania oraz u żytkowania terenów przy opracowaniu planu miejscowego:

• istniej ący teren powinien by ć poddany szczegółowej analizie pod wzgl ędem warto ści przyrodniczej oraz mo żliwo ści jego zagospodarowania i zabudowy; • obowi ązek pozostawienia w dotychczasowym u żytkowaniu; • nale ży umo żliwi ć przej ście wzdłu ż linii brzegowej wokół jezior wg przepisów o ochronie środowiska.

Wska źniki: Wska źniki zabudowy i zagospodarowania terenu, w przypadku ewentualnego wprowadzania zabudowy, nale ży kształtowa ć indywidualnie w dostosowaniu do wielko ści i rodzaju pełnionej funkcji.

3.9. [ZP] Obszary zieleni parkowej – istniej ącej, do uzupełnie ń lub odtworzenia: • funkcja podstawowa – ziele ń urz ądzona w formie parku, towarzysz ąca w wi ększo ści pałacom i dworom podlegaj ącym ochronie konserwatorskiej; • funkcja uzupełniaj ąca – mała architektura, komunikacja oraz infrastruktura techniczna; • zakaz lokalizacji przedsi ęwzi ęć mog ących zawsze znacz ąco oraz potencjalnie znacz ąco oddziaływa ć na środowisko (w rozumieniu przepisów odr ębnych). W uzasadnionych przypadkach, wyj ątek od zakazu stanowi ć mog ą obiekty inwestycji celu publicznego, w szczególno ści infrastruktury technicznej i dróg.

W skład wyznaczonych obszarów wchodz ą obiekty budowlane zwi ązane historycznie z funkcjonowaniem parku, w tym budynki, stawy wraz z urz ądzeniami hydrotechnicznymi, elementy małej architektury oraz niezb ędna infrastruktura techniczna. W ramach obszarów wyst ępuj ą tak że takie, które wymagaj ą du żych uzupełnie ń lub te ż całkowitego odtworzenia na podstawie odpowiednich bada ń, w uzgodnieniu z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków.

Ze wzgl ędu na skal ę (1:10 000) opracowania studium, po dokonaniu odpowiedniej analizy na etapie opracowania planów miejscowych, dopuszcza si ę korekt ę granic obszaru.

Zasady i wska źniki zagospodarowania oraz u żytkowania terenów przy opracowaniu planu miejscowego: • zakaz zabudowy dla obiektów nie zwi ązanych z funkcjonowaniem parku; • granice parku do ustalenia / odtworzenia na podstawie odpowiednich bada ń; • zakaz zmniejszania powierzchni parków; • nakaz rewaloryzacji według wymogów wynikaj ących z ochrony warto ści zabytkowych i kulturowych przede wszystkim utrzymanie lub uczytelnienie kompozycji zało żeń, w tym poprzez ochron ę i piel ęgnacj ę drzewostanu oraz zachowanie, renowacj ę cennych historycznie obiektów, a tak że ich odtworzenie; • dopuszcza si ę modernizacj ę istniej ących i realizacj ę nowych obiektów o charakterze architektury ogrodowej.

24

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium

Wska źniki: Wska źniki zabudowy i zagospodarowania terenu do uszczegółowienia w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, przy zachowaniu: • przynajmniej 80% terenu jako teren biologicznie czynny, chyba, że stan faktyczny wskazuje ni ższy wska źnik; • inne wska źniki, gabaryty i standardy nale ży kształtowa ć indywidualnie w dostosowaniu do wielko ści i rodzaju parku.

3.10. [UK] Tereny zabudowy sakralnej (ko ścioły wpisane do rejestru zabytków oraz bez wpisu): • funkcja podstawowa – tereny zabudowy sakralnej (kościoły); • funkcja uzupełniaj ąca – komunikacja, ziele ń oraz infrastruktura techniczna.

Zasady i wska źniki zagospodarowania oraz u żytkowania terenów przy opracowaniu planu miejscowego:

Budynki oraz tereny wpisane s ą do rejestru zabytków, wytyczne do planów miejscowych zgodnie z ustaw ą z dnia 23 lipca 2003 r., o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. z dnia 17 wrze śnia 2003 r., z pó źniejszymi zmianami) w uzgodnieniu z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków.

Wska źniki: • wszelkie zasady oraz wska źniki dotycz ące zagospodarowania i u żytkowania terenów w uzgodnieniu z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków.

3.11. [ZD] Tereny ogrodów działkowych: • funkcja podstawowa – tereny ogrodów działkowych; • funkcja uzupełniaj ąca – komunikacja, infrastruktura techniczna.

Zasady i wska źniki zagospodarowania oraz u żytkowania terenów przy opracowaniu planu miejscowego: Wyznaczone zostały istniej ące kompleksy ogrodów działkowych. W ramach funkcji podstawowej dopuszcza si ę realizacj ę boisk, placów gier i zabaw, ci ągów spacerowych oraz zabudowy usługowej zwi ązanej z podstawow ą funkcj ą terenu. Docelowo dopuszcza si ę tak że zmian ę przeznaczenia ogrodów działkowych na zabudow ę mieszkaniow ą lub mieszkaniowo-usługow ą.

Wska źniki dotycz ące ogrodów działkowych: • intensywno ść zabudowy: maksymalnie 0,2; • maksymalna wysoko ść budynków do 6,0 m; • liczba kondygnacji: maksymalnie – 2; • udział powierzchni biologicznie czynnej: minimalnie 70%;

25

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium

• geometria dachów dla budynków: dachy jednospadowe lub wielospadowe o k ącie nachylenia głównych połaci dachowych do 45º; • minimalna powierzchnia nowowydzielanych działek budowlanych – nie okre śla si ę; • parkingi: wg Kierunków rozwoju systemów komunikacji – polityka parkingowa.

W przypadku docelowej zmiany funkcji obowi ązuj ą wska źniki zagospodarowania oraz u żytkowania terenów okre ślone w niniejszym studium, odpowiednio dostosowane do danej funkcji.

3.12. [ZC] Cmentarze • Funkcja podstawowa: ziele ń cmentarna. • Funkcja uzupełniaj ąca: urz ądzenia infrastruktury technicznej niezb ędne do prawidłowego funkcjonowania tych terenów. • W ramach funkcji podstawowej dopuszcza si ę zabudow ę o charakterze architektury ogrodowej, zwi ązanej z podstawow ą funkcj ą terenu (kaplice) oraz zwi ązanych z funkcj ą komunikacyjn ą (schody, ście żki), a tak że ogrodzenia. Dla obiektów zabytkowych lub o warto ściach kulturowych - obowi ązek rewaloryzacji według wymogów wynikaj ących z ochrony warto ści zabytkowych i kulturowych przede wszystkim utrzymanie lub uczytelnienie kompozycji, w tym poprzez ochron ę i piel ęgnacj ę drzewostanu oraz zachowanie lub renowacj ę obiektów architektury cmentarnej.

Cmentarze jako miejsca pochówku, miejsca pami ęci i pomniki historyczne podlegaj ą ochronie w ramach ustawy z 31.01.1959 r., o cmentarzach i chowaniu zmarłych (Dz. U. 00.23.295). Na terenie gminy wyznaczono cmentarze czynne i nieczynne. Ponadto na terenie miasta przy ulicy: Nowowiejskiego na Cmentarzu komunalnym znajduje si ę Mogiła zbiorowa żołnierzy LWP, natomiast przy ulicy Doma ńskiego znajduje si ę Cmentarz wojenny żołnierzy Armii Sowieckiej. W pierwszej kolejno ści powinno si ę zagospodarowa ć tereny obecnych cmentarzy czynnych. W przypadku braku miejsc na pochówek, na terenie istniej ących cmentarzy nale ży wyznacza ć nowe miejsca w oparciu o rozbudow ę terenów istniej ących cmentarzy poprzez s ąsiedztwo. W pierwszej kolejno ści wskazuje si ę teren przyległy na powi ększenie istniej ącego cmentarza (przy jeziorze Parleta) będącego własno ści ą gminy. W odległo ści do 50 m wokół cmentarzy czynnych nale ży lokalizowa ć zabudow ę zaplecza obsługi cmentarza (domy pogrzebowe, zakłady kamieniarskie, parkingi, handel itp.) Zabrania si ę lokalizowania wszelkiej nowej zabudowy mieszkalnej, zakładów żywienia zbiorowego, b ądź zakładów przechowuj ących żywno ść oraz studzien słu żą cych do czerpania wody do celów konsumpcyjnych i potrzeb gospodarczych w odległo ści wokół cmentarzy do 50 m dla zabudowy uzbrojonej w wodoci ąg, do 150 m dla pozostałej zabudowy.

Zasady i wska źniki zagospodarowania oraz u żytkowania terenów przy opracowaniu planu miejscowego: • tereny cmentarzy nale ży obj ąć odpowiedni ą ochron ą konserwatorsk ą; • obiekty na terenie cmentarza powinny posiada ć podobne cechy architektoniczne; • teren cmentarza utrzyma ć w formie zieleni urz ądzonej;

26

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium

• wszelkie prace piel ęgnacyjne oraz konserwacje i restauracje nagrobków na cmentarzach obj ętych ochron ą nale ży uzgadnia ć wła ściwymi słu żbami ochrony konserwatorskiej, • wszelkie zasady oraz wska źniki dotycz ące zagospodarowania i u żytkowania terenów • w uzgodnieniu z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków.

Ponadto w zagospodarowaniu terenów przyległych do cmentarza powinno si ę przestrzega ć § 3 rozporz ądzenia Ministra Gospodarki Komunalnej z dnia 25 sierpnia 1959 r. w sprawie okre ślenia, jakie tereny pod wzgl ędem sanitarnym s ą odpowiednie na cmentarze (Dz. U. Nr 52, poz. 315).

Wska źniki: Wska źniki zabudowy i zagospodarowania terenu do uszczegółowienia w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, przy zachowaniu: • minimalna powierzchnia biologicznie czynna – 40%; • powierzchnia działki – nie okre śla si ę (zgodnie z potrzebami); wysoko ść dopuszczonych obiektów: - dla cmentarzy zabytkowych – w uzgodnieniu z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków, - dla pozostałych cmentarzy nie powinna by ć wy ższa ni ż 12 m.

3.13. [ZL] Tereny le śne. Tereny le śne nale ży pozostawi ć w dotychczasowym u żytkowaniu z zaleceniem zagospodarowania rekreacyjnego w formie le śnych ście żek, tras rowerowych oraz miejsc przeznaczonych do wypoczynku.

Lasy (i grunty le śne) na obszarze gminy Sztum zajmuj ą ponad 4 500 ha. W gminie Sztum, tereny zalesione wyst ępuj ą głównie w cz ęś ci zachodniej obszaru gminy. Teren miasta praktycznie pozbawiony jest powierzchni le śnej. Jeżeli chodzi o tereny le śne poło żone w gminie to tworz ą one niewielkie kompleksy i wyst ępuj ą wyspowo w całej gminie. Lasy te tworz ą w zasadzie zwarty kompleks ł ącz ący si ę na południu z lasami poło żonymi w gminie Ryjewo (tzw. lasy sztumskie), natomiast część wschodnia jest prawie pozbawiona terenów le śnych. W zwi ązku z tym proponuje si ę: • zalesienie terenów poło żonych nad jeziorem D ąbrówka w rejonie wsi Ko ślinka w celu podniesienia atrakcyjno ści turystycznej i rekreacyjnej tego jeziora - wprowadzenie proponowanych zalesie ń uwarunkowane jest wyznaczeniem strefy zalewowej jeziora D ąbrówka, poniewa ż jezioro pełni rol ę zbiornika retencyjnego i charakteryzuje si ę zmiennym poziomem lustra wody; • w obr ębie przebiegu obwodnicy dla miasta postuluję si ę wprowadzenie zieleni le śnej celem stworzenia bufora izolacyjnego od planowanej drogi oraz planowanych lokalizacji elektrowni wiatrowych usytuowanych w niedalekim s ąsiedztwie.

Celem zwi ększenia lesisto ści gminy powinno d ąż yć si ę do zalesiania gruntów rolnych o niskich klasach bonitacyjnych oraz powi ększa ć istniej ące kompleksy le śne. Nale ży przy tym opracowa ć szczegółowy przebieg granicy polno-le śnej dla okre ślenia terenów, które w przyszło ści b ędą mogły by ć zalesiane.

27

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium

Podczas przeznaczania gruntów rolnych pod zalesienia nale ży d ąż yć do tworzenia zwartych kompleksów leśnych, unika ć zalesiania niewielkich działek poło żonych w znacznej odległo ści od istniej ących kompleksów le śnych.

Zasady zagospodarowania oraz u żytkowania terenów przy opracowaniu planu miejscowego: • tereny nale ży u żytkowa ć zgodnie z zasadami wynikaj ącymi z przepisów odr ębnych w zakresie gospodarki le śnej; • zakaz zabudowy nie zwi ązanej z prowadzeniem gospodarki le śnej za wyj ątkiem utrzymania istniej ącego parkingu „le śnego” Sztumskie Pole / Koniecwałd; • dopuszcza si ę lokalizacj ę niewielkich obiektów przy głównych ci ągach komunikacyjnych zwi ązanych z rekreacj ą i wypoczynkiem, urz ądzenia miejsc odpoczynku dla turystów pieszych oraz zmotoryzowanych; • dopuszcza si ę lokalizacj ę infrastruktury technicznej; • zakaz grodzenia terenu za wyj ątkiem ogrodze ń zwi ązanych z prowadzeniem gospodarki le śnej.

3.14. [R] Tereny rolnicze. Funkcja podstawowa – tereny rolnicze przeznaczone pod działalno ść rolnicz ą, w szczególno ści produkcj ę ro ślinn ą lub zwierz ęcą, w tym produkcj ę ogrodnicz ą, sadownicz ą, pszczelarsk ą, rybn ą i le śną. Funkcja uzupełniaj ąca – inwestycje celu publicznego (na gruntach pozyskanych od ANR i Skarbu Pa ństwa), agroturystyka, mieszkalnictwo niezwi ązane z funkcj ą rolnicz ą, pod zalesienia, eksploatacje kopalin pospolitych, parkingi, infrastruktura techniczna, w tym lokalizacja farm lub pojedynczych elektrowni wiatrowych oraz innych źródeł energii odnawialnej.

Tereny rolnicze zajmuj ą najwi ększ ą powierzchni ę terenu w gminie. W skład wyznaczonych terenów wchodz ą grunty o korzystnych warunkach do produkcji rolnej (gleby o wysokich klasach) oraz grunty o ni ższych klasach bonitacyjnych (gleby o słabych klasach). Dodatkowo w zachodniej cz ęś ci gminy wyst ępuje okresowe ich zalewanie. Na terenie całej gminy wyst ępuj ą dogodne warunki dla wprowadzenia funkcji agroturystycznej, jednak tereny poło żone przy zbiornikach wodnych oraz na zachodzie gminy charakteryzuj ą si ę najkorzystniejszymi walorami pod tym wzgl ędem. Funkcj ę agroturystyczn ą nale ży wprowadza ć w ramach istniej ącej i projektowanej zabudowy. W powi ązaniu z funkcj ą agroturystyczn ą nale ży przewidzie ć w ci ągu rzeki Nogat dla turystów spływaj ących tzw. miejscówki w formie tymczasowej zabudowy. Dopuszcza si ę funkcj ę mieszkaniow ą jako uzupełnienie (wypełnienie), jako kontynuacj ę poprzez sąsiedztwo z terenami o to żsamym przeznaczeniu. Jednak wprowadzenie zabudowy mieszkaniowej nie mo że powodowa ć nadu żyć prowadz ących do nadmiernego rozproszenia zabudowy na terenie gminy. Dopuszcza si ę lokalizacj ę inwestycji celu publicznego na gruntach stanowi ących obecnie własno ść ANR oraz Skarbu Pa ństwa – bez żadnych ogranicze ń. Postuluje si ę aby lokalizacji takiej inwestycji poprzedzona zastała sporz ądzeniem planu miejscowego.

28

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium

Podczas przeznaczenia gruntów rolnych pod zalesienia nale ży d ąż yć do tworzenia zwartych kompleksów le śnych, unika ć zalesiania niewielkich działek poło żonych w znacznej odległo ści od istniej ących kompleksów le śnych. W ramach funkcji uzupełniaj ącej na terenach rolnych dopuszczono eksploatacj ę złó ż kopalin pospolitych w ramach całego terenu R - nale ży pami ęta ć o przestrzeganiu przepisów szczegółowych w tym ustawy prawo geologiczne i górnicze. Uzyskanie koncesji na wydobycie kopalin mo że wi ąza ć si ę z konieczno ści ą opracowania na dany teren miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, w którym nale ży precyzyjnie okre śli ć sposób i termin rekultywacji terenów poeksploatacyjnych. Poło żenie gminy w obr ębie wysoczyzny polodowcowej, wyniesionej ponad okolice oraz rolniczy charakter gminy (do ść du że połacie terenów rolnych pozbawione zabudowy mieszkaniowej) predysponuje gmin ę Sztum do rozwoju energetyki wiatrowej. Poszczególne lokalizacje elektrowni wiatrowych muszą by ć poprzedzone szczegółow ą analiz ą uwarunkowa ń, takich jak: • wyst ępowanie w zasi ęgu powierzchni ograniczaj ącej sto żkowej w zwi ązku z lotniskiem wojskowym Malbork – szczególnie w obr ębie geodezyjnym Gronajny; • warunki klimatyczne; • poło żenie geomorfologiczne; • wyst ępowanie obszarów i obiektów chronionych; • monitoring ornitologiczny i hiropterologiczny; • wyst ępowanie infrastruktury energetycznej i drogowej; • wyst ępowanie zabudowy mieszkaniowej; • stosunki własno ściowe. Realizacja elektrowni wiatrowej powoduje znacz ące zmiany w krajobrazie. Charakter tych zmian będzie nieodwracalny przez długie lata. Ten typ budowli towarzyszy ludziom od stuleci, stanowi ąc stały element krajobrazu, jednak jego wielko ść była du żo mniejsza. Wiatrak b ędzie z daleka zauwa żalny urozmaicaj ąc rze źbę otwartego terenu, jednak wra żenia estetyczne, jakie wywołane b ędą u odbiorcy są spraw ą subiektywn ą. Ponadto trzeba pami ęta ć o tym, że lokalizacja powinna by ć w bezpiecznej odległo ści od zabudowy mieszkaniowej i nie mo że stanowi ć bezpo średniego zagro żenia dla życia ornitofauny.

Turbina wiatrowa oraz śmigła s ą źródłem d źwi ęku, którego warto ść nie mo że przekracza ć dopuszczalnych norm staj ąc si ę uci ąż liwe dla otoczenia, a zwłaszcza wielko ści wynikaj ących z rozporz ądzenia w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku.

3.15. [WS] wody powierzchniowe śródl ądowe Tereny wód powierzchniowych śródl ądowych obejmuj ą: jeziora, rzeki, rowy i kanały melioracyjne. Wisła i Nogat s ą śródl ądowymi drogami wodnymi, których wykorzystanie dla celów żeglugi jest obecnie znikome. W gminie Sztum, jedynym obiektem hydrotechnicznym zwi ązanym z transportem wodnym i regulacj ą rzek jest śluza w Białej Górze.

29

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium

Zasady zagospodarowania oraz u żytkowania terenów przy opracowaniu planu miejscowego: • istniej ące rzeki, cieki wodne i rowy melioracyjne przeznacza si ę do zachowania; • nakaz zachowania naturalnego charakteru zieleni pod warunkiem, że nie wpływa ona na dro żno ść cieku, kanału lub rowu; • na całej długo ści cieków wodnych nale ży zapewni ć mo żliwo ść swobodnego dojazdu do koryta cieków celem umo żliwienia prac konserwacyjno-remontowych; • istniej ące urz ądzenie melioracyjne nale ży zachowa ć lub dopu ści ć przebudow ę po uzgodnieniu z wła ściwym zarz ądc ą; • zakaz grodzenia terenu za wyj ątkiem ogrodze ń technicznych lub ze wzgl ędów bezpiecze ństwa.

3.16. [EW] Lokalizacja elektrowni wiatrowych wraz ze stref ą ochronn ą zwi ązan ą z ograniczeniami w zabudowie oraz zagospodarowaniu i u żytkowaniu

Na ternie gminy funkcjonuje ju ż farma wiatrowa w okolicach wsi Koniecwałd i Gronajny składaj ąca si ę z 12 sztuk turbin wiatrowych (lokalizacje wskazano na rysunku studium). Elektrowni wiatrowe zlokalizowane s ą od ok. 400 do ok. 500 m w stosunku do zabudowy zagrodowej. Trwaj ą tak że prace nad dopi ęciem formalno ści zwi ązanymi z pozwoleniem na budow ę kolejnej farmy, która ma powsta ć pomi ędzy Postolinem, Now ą Wsi ą oraz Sztumsk ą Wsi ą. Planowana jest tam lokalizacja ok. 20 sztuk. Ponadto 30 sierpnia 2012 r., została podj ęta uchwała przez Rad ę Miejsk ą w Sztumie o potrzebie sporz ądzenia miejscowego planu dla lokalizacji ok. 8 sztuk elektrowni wiatrowych w Szpitalnej Wsi. Powy ższe lokalizacje farm zostały uwzgl ędnione na rysunku studium.

Zasady i wska źniki zagospodarowania oraz u żytkowania terenów przy opracowaniu planu miejscowego:

• na terenie gminy wskazano 3 obszary mo żliwo ści lokalizacji farm wiatrowych (istniej ące oraz planowane); • dopuszcza si ę zmian ę lokalizacji elektrowni wiatrowej wraz ze stref ą oddziaływania w promieniu do 200 m; • na rysunku studium została wyznaczona strefa oddziaływania elektrowni wiatrowej w sposób orientacyjny tj. ok. 500 m od elektrowni wiatrowej i jej zasi ęg mo że ulec zmianie w wyniku opracowania planu miejscowego; • przy opracowaniu planu miejscowego mo że okaza ć si ę, że ze wzgl ędu na wyst ępowanie w s ąsiedztwie np.: zabudowy mieszkaniowej lokalizacja poszczególnej elektrowni nie b ędzie mo żliwa; • dopuszczalny hałas emitowany przez elektrownie wiatrowe na poziomie, który nie spowoduje przekrocze ń dopuszczalnego poziomu hałasu w środowisku zgodnie z przepisami odr ębnymi; • w przypadku stwierdzenia przekroczenia dopuszczalnych poziomów hałasu powodowanego przez elektrownie wiatrowe na tereny, na których wyst ępuj ą budynki przeznaczone na stały pobyt ludzi lub mo żliwa jest budowa budynków przeznaczonych na stały pobyt ludzi, inwestor zobowi ązany jest

30

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium

niezwłocznie podj ąć odpowiednie kroki celem dostosowania poziomów hałasu w środowisku zgodnie z obowiązuj ącymi przepisami odr ębnymi; • elektrownia wiatrowa stanowi przeszkod ę lotnicz ą, ustala si ę wymóg przeszkodowego oznakowania oraz zgłoszenia przeszkód zgodnie z przepisami odr ębnymi - obiekty o wysoko ści równej i wi ększej od 50,0 m n.p.t. podlegaj ą takiemu zgłoszeniu; • w zagospodarowaniu terenów nale ży uwzgl ędni ć przebieg istniej ących sieci i urz ądze ń infrastruktury technicznej, ewentualne kolizje z planowanym zagospodarowaniem usun ąć zgodnie z przepisami odr ębnymi; • nale ży dokona ć odpowiedniego rozpoznania geotechnicznych warunków posadowienia obiektów budowlanych, zgodnie z przepisami odr ębnymi; • nie nale ży tworzy ć terenów zielonych obsadzonych zieleni ą wysok ą na terenach wydzielonych pod lokalizacj ę farm wiatrowych w celu ograniczenia strefy potencjalnych konfliktów siłowni z awifaun ą oraz nietoperzami; • powierzchnia obszarów planowanych pod budow ę elektrowni wiatrowych w relacji z pozostałymi terenami wykorzystywanymi przez populacje ptaków oraz nietoperzy wyst ępuj ących w ich s ąsiedztwie nie mo że powodowa ć pogorszenia warunków ich bytowania; • w przypadku konieczno ści zmian w lokalizacji poszczególnych turbin wiatrowych nie nale ży przybli żać ich do terenów zabudowanych, przeznaczonych pod zabudow ę, szpalerów drzew i krzewów oraz kanałów, które wypełnione s ą wod ą; • nie nale ży przybli żać lokalizacji turbin do elementów liniowych w terenie zwłaszcza do alei i dróg obsadzonych drzewami i krzewami; • nie tworzy ć oczek wodnych i stawów w strefie bezpo średniego oddziaływania elektrowni wiatrowych; • uruchomienie zespołu elektrowni wiatrowych zmieni w sposób trwały stan klimatu akustycznego w środowisku na danym obszarze, co znacz ąco wpłynie na mo żliwo ść zmiany funkcji urbanistycznych i wprowadzi ograniczenia zwi ązane z u żytkowaniem terenów sąsiednich; hałas nie mo że powodowa ć przekrocze ń dopuszczalnych norm na terenach chronionych akustycznie; • nale ży uwzgl ędni ć oddziaływania skumulowane w zwi ązku z elektrowniami wiatrowymi planowanymi w s ąsiedztwie i w otoczeniu miasta i gminy Sztum; analizy przedrealizacyjne winny obejmowa ć oddziaływania skumulowane w zakresie oddziaływania na klimat akustyczny, na awifaun ę oraz na krajobraz; oddziaływanie na krajobraz spowoduje zmian ę jego rolniczego charakteru w przemysłowy, w którym specyficzn ą dominant ę fizjonomiczn ą stanowiłyby konstrukcje elektrowni postrzegane w du żych zespołach; • lokalizacja farm wiatrowych winna by ć poprzedzona studium akustycznym w odniesieniu do istniej ącej i planowanej zabudowy mieszkaniowej oraz monitoringiem ornitologicznym i chiropterologicznym; • na etapie projektowania planowanej zabudowy nale ży uwzgl ędni ć wła ściwo ści geotechniczne i hydrogeologiczne gruntu, ochron ę rze źby terenu i zachowanie atrakcyjno ści krajobrazu;

31

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium

• zaleca si ę opracowywanie studiów krajobrazowych przy realizacji inwestycji wielkopowierzchniowych, wysoko ściowych lub liniowych w dominuj ący sposób oddziaływuj ących na przestrze ń; • na terenach obr ębu geodezyjnego Gronajny, w strefie powierzchni ograniczaj ącej sto żkowej lotniska wojskowego Malbork, lokalizacj ę elektrowni wiatrowych oraz ich wysoko ści całkowite z łopatami w pozycji pionowej nale ży uzgadnia ć z odpowiednimi słu żbami (obecnie - Szefostwem Słu żby Ruchu Lotniczego Sił Zbrojnych ul. Żwirki i Wigury 1C, 00-912 Warszawa), przed wydaniem stosownej decyzji o pozwoleniu na budow ę; • dla wła ściwego funkcjonowania oraz zapewnienia warunków bezpiecze ństwa na drodze krajowej nr 55 oraz innej nale ży przyj ąć , że odległo ść elektrowni od dróg nie mo że by ć mniejsza ni ż maksymalna wysoko ść obiektu (wysoko ść ponad poziom terenu skrajnego punktu wirnika/skrzydła elektrowni wiatrowej w pozycji pionowej) powi ększona o 50% - nadto dla zespołów elektrowni wiatrowych usytuowanych w s ąsiedztwie dróg nale ży wyznaczy ć stref ę spadania lodu z elementów elektrowni wiatrowych (zwłaszcza z cz ęś ci ruchomych), w taki sposób aby wykluczy ć zagro żenie spadania sopli lodowych na pas drogowy; specjalne opracowanie okre ślaj ące dopuszczaln ą odległo ść poszczególnych elektrowni wiatrowych od dróg publicznych nale ży uzgodni ć z wła ściwym zarz ądc ą drogi.

Wska źniki: • maksymalna wysoko ść wie ży elektrowni od poziomu terenu bez ogranicze ń w zale żno ści od potrzeb inwestora, do ustalenia na etapie opracowania planu miejscowego; • maksymalna średnica wirnika w dostosowaniu do wie ży elektrowni wiatrowej; • moc elektrowni wiatrowej – bez ogranicze ń; • strefa oddziaływania elektrowni wiatrowej do uszczegółowienia na etapie opracowania planu miejscowego.

3.17. Obszary wył ączone z zabudowy. Na obszarze gminy wskazuje si ę obszary wył ączone spod zabudowy: • obszary poło żone wokół jezior, za wyj ątkiem tych wskazanych do zabudowy; • obszary szczególnego zagro żenia powodzi ą; • tereny obj ęte granic ą rezerwatów przyrody; • tereny le śne za wyj ątkiem obiektów niezb ędnych do prowadzenia gospodarki le śnej oraz zwi ązanych z rekreacj ą i wypoczynkiem, a tak że parkingów przydro żnych; • tereny ł ąk i pastwisk; • obszary potencjalnego wyst ępowania ruchów masowych.

Wskazane tereny wył ączone spod zabudowy maj ą istotne znaczenie dla gminy ze wzgl ędu na utrzymanie odpowiedniej równowagi środowiska przyrodniczego. S ą tak że istotne ze wzgl ędu na bezpiecze ństwo mienia. We wskazanych terenach dopuszcza si ę jednak lokalizacje urz ądze ń infrastruktury technicznej oraz inwestycji celu publicznego, po uzyskaniu decyzji dyrektora regionalnego zarz ądu gospodarki wodnej zwalniaj ącej z obowi ązuj ących zakazów, o których jest mowa w ustawie Prawo

32

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium wodne, w przypadku stwierdzenia, że inwestycja nie utrudni ochrony przed powodzi ą oraz nie spowoduj ę zagro żenia dla jako ści wód w przypadku wyst ąpienia powodzi.

3.18. Obszary poszukiwania i rozpoznawania złó ż ropy naftowej i gazu ziemnego. Na terenie gminy Sztum (jej wiejskiej cz ęś ci) dopuszcza si ę prowadzenie prac w zakresie poszukiwania i rozpoznawania złó ż ropy naftowej i gazu ziemnego pod warunkiem zachowania wszelkich wymogów ochrony środowiska, w tym w szczególno ści jako ści życia mieszka ńców, ochrony przyrody i ochrony wód. Dopuszcza si ę lokalizacj ę wierce ń wył ącznie na terenach w niniejszym studium oznaczonych jako „R” – tereny rolnicze. Nie dopuszcza si ę lokalizacji wierce ń na obszarach chronionych na mocy ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody tj. rezerwatach przyrody i obszarach chronionego krajobrazu, a tak że na obszarach Natura 2000. Lokalizacja odwiertów musi by ć ka żdorazowo poprzedzona uzyskaniem zgody wła ścicieli gruntów, uzgadniana z Burmistrzem Miasta i Gminy Sztum oraz podana do publicznej wiadomo ści w sposób zwyczajowo przyj ęty w gminie

4. OBSZARY ORAZ ZASADY OCHRONY ŚRODOWISKA I JEGO ZASOBÓW, OCHRONY PRZYRODY, KRAJOBRAZU KULTUROWEGO.

4.1. Obszary i obiekty obj ęte ochron ą • Obszar Natura 2000 Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków (OSO) – Dolina Dolnej Wisły (PLB 040003); • Obszar Natura 2000 Obszar Specjalnej Ochrony Siedlisk (SOO) – Dolna Wisła (PLH 220033); • Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk (SOO) Sztumskie Pole PLH220087; • Obszar Chronionego Krajobrazu Białej Góry; • Obszar Chronionego Krajobrazu rzeki Nogat; • Ryjewski Obszar Chronionego Krajobrazu; • Rezerwaty przyrody Biała Góra; • Rezerwaty przyrody Parów W ęgry; • Rezerwaty przyrody Las M ątawski; • Pomniki przyrody; • Użytki ekologiczne.

4.2. Ochrona fauny i flory Ochrona gatunkowa ro ślin i zwierz ąt ma na celu zabezpieczenie dziko wyst ępuj ących ro ślin lub zwierz ąt oraz ich siedlisk, a w szczególno ści gatunków rzadko wyst ępuj ących, endemicznych, podatnych na zagro żenia i zagro żonych wygini ęciem. Wobec degradacji środowiska spowodowanej m.in. rozwojem turystyki, zachodzi potrzeba dokonania inwentaryzacji i waloryzacji przyrodniczej terenów przeznaczonych do u żytkowania turystyczno-rekreacyjnego. Waloryzacja ułatwi wyznaczenie na zagospodarowywanym obszarze terenów istotnych dla zwierz ąt np. ze wzgl ędu na gody, l ęgi itp. Jest to szczególnie istotne w kontek ście funkcjonowania systemów obszarów chronionych Natura 2000.

33

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium

Ponadto: Rezerwat przyrody „Biała Góra” posiada plan ochrony zatwierdzony rozporz ądzeniem nr 1/07 Wojewody Pomorskiego z dnia 4 stycznia 2007 r. w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody „Biała Góra” (Dz. Urz. Woj. Pom. Z 2007 r., Nr 9, poz. 320). Rozporz ądzeniem wprowadza si ę nast ępuj ące ustalenia dotycz ące eliminacji lub ograniczania zagro żeń zewn ętrznych: 1) na gruntach s ąsiaduj ących z rezerwatem od strony południowej i północno-zachodniej zachowa ć ich dotychczasowe, rolnicze przeznaczenie; 2) nie projektowa ć rozwoju nowej zabudowy wsi Biała Góra w odległo ści mniejszej ni ż 100 m od rezerwatu; 3) nie prowadzi ć przez obszar rezerwatu liniowych elementów infrastruktury, takich jak ruroci ągi, linie energetyczne i telefoniczne; 4) nie modernizowa ć dróg na granicy rezerwatu, w sposób, który mógłby negatywnie wpłyn ąć na przedmiot ochrony rezerwatu; 5) nie lokalizowa ć w otoczeniu 200 m od granic rezerwatu inwestycji mog ących pogorszy ć stan środowiska.

Rezerwat przyrody „Parów W ęgry” posiada plan ochrony zatwierdzony rozporz ądzeniem nr 93/06 Wojewody Pomorskiego z dnia 28 grudnia 2006 r. w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody „Parów W ęgry” (Dz. Urz. Woj. Pom. Z 2007 r., Nr 9, poz. 192). Rozporz ądzeniem wprowadza si ę nast ępuj ące ustalenia dotycz ące eliminacji lub ograniczania zagro żeń zewn ętrznych: 1) nie lokalizowa ć nowej zabudowy wsi W ęgry w odległo ści mniejszej ni ż 100 m od rezerwatu; 2) nie prowadzi ć przez obszar rezerwatu nowych liniowych elementów infrastruktury, takich jak: drogi, ruroci ągi, linie energetyczne i telefoniczne; 3) nie modernizowa ć drogi gruntowej przebiegaj ącej przez rezerwat w sposób, który mógłby negatywnie wpłyn ąć na cele ochrony przyrody w rezerwacie.

4.3. Ochrona powietrza atmosferycznego W celu poprawy jako ści powietrza nale ży d ąż yć w szczególno ści do: • opracowania i wdro żenia programu zaopatrzenia gmin ę w ciepło; • doprowadzenia do dalszej rozbudowy sieci gazowniczej na terenie gminy; • wprowadzania ekologicznych no śników energii, w tym wykorzystanie odnawialnych źródeł energii; • zast ępowania spalania w ęgla poprzez bardziej ekologiczne no śniki energii z jednoczesnym zastosowaniem materiałów energooszcz ędnych w budownictwie; • termomodernizacji budynków u żyteczno ści publicznej, w tym równie ż wielorodzinnych budynków mieszkalnych; • wprowadzania w budownictwie materiałów energooszczędnych; • wdra żania nowoczesnych technologii, przyjaznych środowisku; • zmniejszenie zanieczyszczenia komunikacyjnego, modernizacja dróg krajowych i powiatowych, utrzymywanie dróg w dobrym stanie technicznym; • zwi ększenie lesisto ści gminy szczególnie w rejonach północnych, południowych i wschodnich; • inwentaryzacja źródeł zanieczyszcze ń, co pozwoli ustali ć ich ewentualn ą modernizacj ę lub likwidacj ę, stały monitoring jako ści powietrza;

34

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium

• zmniejszenie emisji niskiej do atmosfery poprzez ograniczenie zu życia paliw w celach ciepłowniczych lub wprowadzenie paliw ekologicznych (zamiana w ęgla na gaz, olej, energi ę elektryczn ą lub odnawialn ą); konieczna b ędzie równie ż modernizacja kotłowni głownie komunalnych na rzecz energii np. ze źródeł odnawialnych; • tworzenie sprzyjaj ących warunków dla rozwoju źródeł odnawialnych: elektrownie wiatrowe, biogazownie itp.; • zmniejszenie ilo ści emitorów zanieczyszcze ń przez rezygnacj ę z palenisk indywidualnych na rzecz zbiorczych kotłowni o wy ższym standardzie oraz wydajno ści.

4.4. Ochrona akustyczna W celu ograniczenia uci ąż liwo ści hałasu komutacyjnego nale ży d ąż yć w szczególno ści do: • wyznaczenia stref wolnych od ruchu samochodowego lub stref z ograniczeniem dla tego typu ruchu; • modernizowania ulic i stosowania takich rozwi ąza ń technicznych, które obni żą emisje hałasu, w tym wprowadzanie pasów zieleni ochronnej; • monitoringu hałasu drogowego w wyznaczonych punktach pomiarowych; • wprowadzania do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego zapisów po świ ęconych ochronie przed hałasem z wyznaczeniem obszarów ograniczonego u żytkowania wokół głównych dróg i linii kolejowych tam, gdzie przekroczony jest równowa żny poziom hałasu w porze nocnej 56 dB; • kontrola emisji hałasu do środowiska z obiektów działalno ści gospodarczej.

Emisja hałasu zwi ązana z obsług ą komunikacyjn ą nie mo że powodowa ć przekroczenia standardów jako ści środowiska na terenach chronionych akustycznie.

Rozporz ądzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiada ć budynki i ich usytuowanie (Dz. U. z 2002 r. Nr 75, poz. 690) w którym w § 11 okre ślono, że:- „ Budynek z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi powinien by ć wznoszony poza zasi ęgiem zagro żeń i uci ąż liwo ści okre ślonych w przepisach odr ębnych, przy czym dopuszcza si ę wznoszenie budynków w tym zasi ęgu pod warunkiem zastosowania środków technicznych zmniejszaj ących uci ąż liwo ści poniżej poziomu ustalonego w tych przepisach b ądź zwi ększaj ących odporno ść budynku na te zagro żenia i uci ąż liwo ści (...)”.

Konieczno ść dodatkowego zabezpieczenia lub okre ślenia odległo ści zabudowy wynika z § 325 ww. Rozporz ądzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiada ć budynki i ich usytuowanie który stanowi, że: • budynki mieszkalne, budynki zamieszkania zbiorowego i budynki u żyteczno ści publicznej nale ży sytuowa ć w miejscach najmniej nara żonych na wyst ępowanie hałasu i drga ń, a je żeli one wyst ępuj ą i ich poziomy b ędą powodowa ć w pomieszczeniach tych budynków przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu i drga ń, okre ślonych w Polskich Normach dotycz ących dopuszczalnych warto ści poziomu d źwięku w pomieszczeniach oraz oceny wpływu drga ń na budynki i na ludzi w budynkach, nale ży stosowa ć skuteczne zabezpieczenia;

35

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium

• budynki z pomieszczeniami wymagaj ącymi ochrony przed zewn ętrznym hałasem i drganiami nale ży chroni ć przed tymi uci ąż liwo ściami poprzez zachowanie odpowiednich odległo ści od ich źródeł, usytuowanie i ukształtowanie budynku, stosowanie elementów amortyzuj ących drgania oraz osłaniaj ących i ekranuj ących przed hałasem, a tak że racjonalne rozmieszczenie pomieszcze ń w budynku oraz zapewnienie izolacyjno ści akustycznej przegród zewn ętrznych okre ślonej w Polskiej Normie dotycz ącej wymaganej izolacyjno ści akustycznej przegród w budynkach oraz izolacyjno ści akustycznej elementów budowlanych.

W przypadku zlokalizowania zabudowy z przeznaczeniem na pobyt ludzi w strefie oddziaływania hałasu i innych uci ąż liwo ści z tytułu s ąsiedztwa dróg ( w tym drogi krajowej nr 55) ochrona przed ww. uci ąż liwo ściami zwykle nale ży do zada ń własnych Gminy lub Inwestora oraz jego nast ępców prawnych.

4.5. Ochrona gleb W celu ochrony gleb nale ży d ąż yć w szczególno ści do: • racjonalnego zu życia środków ochrony ro ślin i nawozów; • wdra żania zasad Kodeksu Dobrych Praktyk Rolniczych; • wdro żenia polityki zalesiania gruntów nieprzydatnych rolniczo; • wspierania i promowania rolnictwa ekologicznego; • wła ściwego utrzymania i odbudowy urz ądze ń melioracyjnych; • podejmowania licznych zabiegów agroekologicznych w celu ograniczania erozji wietrznej i wodnej gleb; • sukcesywnej rekultywacji gleb zdegradowanych; • maksymalnego ograniczenia przeznaczania gleb na cele pozarolnicze; • podniesienie poziomu wiedzy u żytkowników gleb i gruntów w zakresie mo żliwo ści eksploatacji gleb; • doskonalenie struktur organizacyjnych zajmuj ących si ę problematyk ą ochrony gleb, racjonalnego ich użytkowania, przygotowania programów działa ń w tym zakresie; • wprowadzenie w rolnictwie sposobu produkcji zgodnego z ustaw ą o rolnictwie ekologicznym; • objecie monitoringiem gleb rejestracji zmian wynikaj ących z rodzaju i intensywno ści eksploatacji oraz oddziaływania negatywnych czynników.

4.6. Edukacja ekologiczna Jednym z podstawowych warunków zrównowa żonego rozwoju jest wł ączenie do udziału w nim całego społecze ństwa. Dlatego konieczna jest jak najbardziej wszechstronna edukacja ekologiczna skierowana do osób dorosłych, w tym do ró żnych grup zawodowych (rolników, organizatorów turystyki, przemysłowców). Najlepszym i najefektywniejszym sposobem podniesienia świadomo ści ekologicznej osób dorosłych jest zaanga żowanie mieszka ńców w procesy decyzyjne. Wymaga to szerokiego informowania społecze ństwa o stanie środowiska, działaniach na rzecz jego ochrony, a także o mo żliwo ściach prawnych uczestniczenia mieszka ńców w podejmowaniu decyzji maj ących wpływ na jego stan. W śród wielu wa żnych tematów edukacji ekologicznej znacz ące miejsce nale ży przypisa ć edukacji w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi, gospodarki ściekowej, ochrony powietrza atmosferycznego, oszcz ędno ści energii itp.

36

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium

Szczególnie wa żną role w edukacji ekologicznej maj ą organy samorz ądowe. Powinny one współdziała ć przy opracowywaniu i realizacji lokalnych programów edukacji ekologicznej z organizacjami, instytucjami, przedstawicielami zakładów pracy i społeczno ści ą lokaln ą. Ze wzgl ędu na mo żliwo ści rozwoju turystyki i rekreacji w gminach, konieczne jest obejmowanie edukacj ą ekologiczn ą organizatorów turystyki i wypoczynku jak i osób korzystaj ących z oferowanych usług oraz mieszka ńców terenów cennych przyrodniczo. Wa żną kwesti ą jest edukacja w miejscu pracy, poniewa ż wi ększo ść czynnych zawodowo osób poprzez podejmowane decyzje, ma mniej lub bardziej bezpo średni wpływ na stan środowiska. Nowym i wa żnym wezwaniem dla edukacji jest zmieniaj ąca si ę pozycja polskiego rolnictwa i wsi w procesie integracji z UE. Przemianom tym musi towarzyszy ć zwi ększenie świadomo ści ekologicznej rolników i zachowanie tradycji przyjaznego dla środowiska rolnictwa (np. poprzez wdra żanie Kodeksu Dobrych Praktyk Rolniczych). Zdecydowanie najwi ększy wpływ na poziom świadomo ści ekologicznej społecze ństwa maj ą media. Podkre śli ć nale ży, że istnieje ścisła zale żno ść miedzy wiedz ą społecze ństwa z zakresu stanu środowiska i nastawieniem do działa ń na rzecz jego ochrony, a sposobem ukazywania problemów ekologicznych w mediach. Coraz wi ększego znaczenia nabieraj ą tematyczne programy publicystyczne, filmy popularnonaukowe o tematyce środowiskowej oraz reklama społeczna promuj ąca działania przyjazne środowisku. Współpraca w zakresie propagowania edukacji ekologicznej poprzez media powinna by ć realizowana we współpracy z innymi gminami i winna ona zaowocowa ć cyklicznym ukazywaniem si ę artykułów, programów TV, audycji radiowych, w których przybli żałoby si ę mieszka ńcom bie żą ce problemy i działania. Ze wzgl ędu na mo żliwo ść wykorzystania komputerów coraz wi ększe znaczenie będzie miała tre ść edukacyjna na stronach internetowych oraz mo żliwo ść kontaktu i dyskusji z mieszka ńcami drog ą internetow ą. Du że znaczenie w Edukacji Ekologicznej dorosłych maj ą działania pozaszkolne podejmowane przez uczniów i nauczycieli. Umo żliwiaj ą one wł ączenie do programu edukacji ekologicznej społeczno ści lokalnych, bez których poparcia żadne działania na rzecz ochrony środowiska nie powiodłyby si ę. Równocze śnie wspólne działania dzieci i rodziców stwarzaj ą szanse zmiany mentalno ści społecze ństwa i kształtowania świadomo ści proekologicznej.

Kierunki działa ń: • informowanie mieszka ńców gminy o stanie środowiska w gminie i o działaniach podejmowanych na rzecz jego ochrony; • współdziałanie władz gminy z mediami w zakresie prezentacji stanu środowiska i działa ń podejmowanych na rzecz jego ochrony; • prowadzenie działa ń z zakresu edukacji ekologicznej na terenach cennych przyrodniczo; • realizacja tre ści ekologicznych przez środki masowego przekazu, instytucje kultury i wypoczynku; • wdra żanie Kodeksu Dobrych Praktyk Rolniczych; • współpraca władz lokalnych ze szkołami, przedstawicielami środowiska naukowego, zakładami pracy i pozarz ądowymi organizacjami w celu wykorzystania ró żnorodnych form edukacji ekologicznej; • działalno ść informacyjna w zakresie systemu obszarów chronionych Natura 2000.

37

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium

5. OBSZARY I ZASADY OCHRONY DZIEDZICTWA KULTUROWEGO I ZABYTKÓW ORAZ DÓBR KULTURY WSPÓŁCZESNEJ.

Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. nr 162, poz. 1568), przy sporz ądzaniu i aktualizacji studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, uwzgl ędnia si ę zagadnienia zwi ązane z ochron ą zabytków i opiek ą nad obiektami zabytkowymi. W Studium uwzgl ędnia si ę problematyk ę dotycz ąca ochrony zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru, zabytków znajduj ących si ę w gminnej ewidencji zabytków oraz parków kulturowych. W Studium ponadto ustala si ę strefy ochrony konserwatorskiej obejmuj ące obszary, na których obowi ązuj ą ograniczenia, zakazy i nakazy maj ące na celu ochron ę znajduj ących si ę na tym terenie zabytków, szczegółowo okre ślone ustaleniami w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego lub decyzjami o warunkach zabudowy i decyzjami o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego.

Formami ochrony zabytków ustanowionymi prawem s ą: • wpis do rejestru zabytków; • uznanie za pomnik historii; • utworzenie parku kulturowego; • ustalenia ochrony w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, decyzjach o warunkach zabudowy i decyzjach o lokalizacji inwestycji celu publicznego.

Działalno ść słu żb konserwatorskich i zespołów planowania przestrzennego w dziedzinie ochrony i rewaloryzacji obiektów, zespołów i obszarów zabytkowych opiera si ę przede wszystkim na rozpoznaniu i okre śleniu obiektów i obszarów, stanowi ących przedmiot ochrony konserwatorskiej, wprowadzanej w akty prawa miejscowego, jakim s ą miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego. Zapisy te oparte s ą na wytycznych konserwatorskich, sporz ądzanych przez urz ędy ochrony zabytków. Studium uwarunkowa ń i kierunków wskazuje sposoby sprawowanie ochrony zabytków, jakie maj ą by ć realizowane w miejscowych planach sporz ądzanych w oparciu o Studium. S ą one tak że wskazówkami przy wydawaniu decyzji o warunkach zabudowy i lokalizowaniu inwestycji celu publicznego w sytuacji braku w danym obszarze aktualnego planu zagospodarowania przestrzennego. Zakres i sposoby ochrony zabytków wpisanych do rejestru, uj ętych w gminnej ewidencji zabytków, uznanych za pomnik historii i stanowi ących park kulturowy wynikaj ą z zapisów Ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Wskazane wyznaczenie stref ochrony konserwatorskiej do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego nast ępuje w Studium, gdy ż tego wymaga zapis o realizowaniu w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego ustale ń Studium, uchwalonego przez gmin ę. Wyznaczenie obszarów podlegaj ących ochronie, w postaci stref ochrony konserwatorskiej, nast ępuje w oparciu o analiz ę stanu istniej ącego zasobów kulturowych, analiz ę przekazów historycznych, kartograficznych i ikonograficznych, któr ą zawarto w cz ęś ci Uwarunkowania .

38

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium

Odczytanie procesu ewolucji przestrzennej miasta, bądź wsi jest podstaw ą dla prawidłowego warto ściowania obszarów zabytkowych i okre ślenia potrzeb ochrony i rewaloryzacji. Granice stref ochrony wprowadzone w Studium wrysowane s ą na planszy podstawowej, a ustalenia wpisane w teksty.

W zale żno ści od stopnia zachowania istniej ącej historycznej kompozycji ruralistycznej i substancji zabytkowej wyznacza si ę w mie ście i gminie Sztum nast ępuj ące strefy ochrony konserwatorskiej:

• stref ę pełnej ochrony konserwatorskiej obszarów i obiektów wpisanych do rejestru zabytków; • strefa ochrony konserwatorskiej historycznego zespołu urbanistycznego; • strefa ochrony konserwatorskiej wsi o zachowanym historycznym układzie przestrzennym (parcelacyjnym i układzie zabudowy); • strefa ochrony zespołu zabudowy o warto ściach historyczno – kulturowych; • strefa ochrony konserwatorskiej historycznych obiektów architektury i budownictwa (dwory, parki podworskie, folwarki) oraz zespołów budowli, obiektów przemysłowych i in żynierskich; • strefa ochrony konserwatorskiej zespołów sakralnych i cmentarzy (nie wpisanych do rejestru zabytków); • strefa ochrony s ąsiedztwa / ekspozycji; • strefa ochrony archeologicznej W – stanowiska wpisane do rejestru zabytków; • strefa obserwacji archeologicznej OW.

Strefa pełnej ochrony konserwatorskiej obszarów, terenów i obiektów wpisanych do rejestru zabytków . Strefa pełnej ochrony konserwatorskiej wyznaczona jest dla obszarów, terenów i obiektów szczególnie warto ściowych, do bezwzgl ędnego zachowania. Stref ą obejmuje si ę obszar, na którym elementy historycznego układu przestrzennego, takie jak rozplanowanie, zabudowa oraz zwi ązany z nimi integralnie teren i krajobraz, zachowały si ę w wysokim stopniu .

Obszary obj ęte stref ą: • układ urbanistyczny Starego Miasta Sztumu z zespołem zamkowym – decyzja nr 113 (dawny rejestr nr 82) z dnia 16.07.1959 r.; • zespół zamkowy w Sztumie zło żony z z obiektów z czasu budowy zamku średniowiecznego: 1) mury obronne, 2) brama wjazdowa z mostem, 3) skrzydło południowe, 4) południowa cz ęść skrzydła wschodniego, 5) wie że wi ęzienne, 6) relikt pn-wsch wie ży czworobocznej, 7) studnia zamkowa na dziedzi ńcu oraz obiektów z czasów rozbudowy w XIX w.: 8) pn cz ęść skrzydła wschodniego, 9) budynek s ądu i prokuratury, 10) willa wraz z terenem – decyzja numer 1864 z dnia 23.07.2010 r.,

39

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium

* zespoły dworsko-parkowe: • Sztum – dwór i park wpisany do rejestru zabytków województwa pomorskiego - decyzja numer 180, dwór (dawny rejestr nr 107) z dnia 08.04.1960 r., park (dawny rejestr nr 139/90) z dnia 29.01.1990 r.; • Czernin – dwór, park – decyzja numer 877, park (dawny rejestr nr 18/77) z dnia 29.12.1977 r., dwór (dawny rejestr nr 498/96) z dnia 17.05.1996r. ,; • Goraj – dwór, park, stajnia - decyzja numer 1055, dwór z parkiem (dawny rejestr nr 76/84) z dnia 06.06.1984r., stajnia (dawny rejestr nr 505/96) z dnia 23.04.1996r., • Ramzy Małe – dwór, park – decyzja numer 1480 (dawny rejestr nr 392/94) z dnia 09.09.1994r.; • Koniecwałd – dwór z podjazdem, oficyna, spichlerz, park – decyzja numer 1583 (dawny rejestr nr 494/96) z dnia 14.03.1996r., • dwór w Barlewicach – decyzja numer 1242 (dawny rejestr nr 83/85) z dnia 01.08.1988r.; • zespół młyna wodnego wraz z tam ą i kanałem mły ńskim w Koniecwałdzie – decyzja numer 1343 (dawny rejestr 177/90) z dnia 23.01.1991r.; • zespół śluz na Nogacie w Białej Górze – decyzja numer 973 (dawny rejestr nr 55/77) z dnia 08.08.1979r., • park w Cygusach – decyzja numer 906 (dawny rejestr nr 26/78) z dnia 25.02.1978r.; • dwór wraz z nasadzeniami zieleni przydomowej w Sztumskiej Wsi – decyzja numer 1481 (dawny rejestr nr 393/94) z dnia 09.09.1994r.;

Obiekty obj ęte stref ą: * ko ścioły i cmentarze wpisane do rejestru: • Sztum – ko ściół parafialny p.w. Św. Anny – decyzja numer 1414 (dawny rejestr nr 303/93) z dnia 10.09.1993r..; • Sztum – ko ściół filialny p.w. Wspomo żenia Wiernych – decyzja numer 1415 (dawny rejestr nr 304/93) z dnia 10.09.1993r..; • Pietrzwałd – ko ściół filialny p.w. Trzech Króli i Przenaj świ ętszej Trójcy z cmentarzem przyko ścielnym – decyzja numer 1564 (dawny rejestr nr 470/95) z dnia 22.09.1995r.; • Postolin – ko ściół parafialny p.w. Matki Boskiej Szkaplerznej, ob. p.w. Św. Michała Archanioła z cmentarzem przyko ścielnym – decyzja numer 323 (dawny rejestr nr 245) z dnia 10.09.1962r.; • Go ściszewo – ko ściół parafialny p.w. Św. Józefa z cmentarzem przyko ścielnym – decyzja numer 1391 (dawny rejestr nr 278/93) z dnia 17.06.1993r.; • Sztum – cmentarz, ul. Doma ńskiego, Pieni ęż nego – decyzja numer 1382 (dawny rejestr nr 266/93) z dnia 11.05.1993r.; • Sztum – cmentarz przy ul. Kochanowskiego – decyzja numer 1384 (dawny rejestr nr 269/93) z dnia 20.05.1993r..;

* obiekty i budynki wpisane do rejestru: • wie ża ci śnie ń w Sztumie – decyzja numer 1381 (dawny rejestr nr 265/93) z dnia 04.05.1993r.;

40

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium

• budynek mieszkalny przy ul. Jagiełły 17 (budynek został rozebrany w 1998r. za zgod ą Konserwatora Zabytków) – decyzja nr 193/91 z dn. 28.05.1991r.; • budynek mieszkalny ul. Jagiełły 23 – decyzja numer 1453 (dawny rejestr nr 354/94) z dnia 16.04.1994r.

Celem działalno ści konserwatorskiej w strefie pełnej ochrony konserwatorskiej obszarów, terenów i obiektów wpisanych do rejestru zabytków jest przede wszystkim: • zachowanie zabudowy historycznej, jej konserwacja, rewaloryzacja, rekonstrukcja, zachowanie towarzysz ącej historycznej zieleni komponowanej; • usuwanie obiektów dysharmonizuj ących; • dostosowanie nowej, wprowadzanej w obszarze zabudowy do historycznej kompozycji ruralistycznej w zakresie sytuacji, skali, bryły, podziałów architektonicznych, wielko ścii formy otworów; • nawi ązywanie form współczesnych do lokalnej tradycji architektonicznej; • dostosowanie współczesnych funkcji do warto ści zespołu zabytkowego; • eliminacja funkcji uci ąż liwych; • dąż enie do kompleksowych bada ń historycznych obszaru. • realizacja celów ochrony poprzez zapisy w planach miejscowych dotycz ące: o kompozycji urbanistycznej, o linii zabudowy, o intensywno ści zabudowy, o podziałów parcelacyjnych (geodezyjnych) o form zabudowy – w tym: wysoko ści budynków, rodzaju dachów, proporcji i kompozycji elewacji, u żytych materiałów budowlanych, rodzaju detalu architektonicznego, kolorystyki, o form zagospodarowania – w tym: elementów małej architektury i zieleni towarzysz ącej zabudowie, u żytych materiałów, lokalizacji reklam, o zasad i zakresu ochrony konserwatorskiej obiektów i obszarów wpisanych do rejestru; o zasad i zakresu ochrony konserwatorskiej budynków, obiektów, elementów małej architektury, zieleni komponowanej oraz innych elementów układu przestrzennego o warto ściach historyczno-kulturowych (w tym uj ętych w GEZ) oraz współtworz ących charakter zabudowy; o innych ustale ń ochrony dóbr kultury, w tym wynikaj ących z ochrony ustawowej terenu lub/i obiektu oraz zobowi ąza ń publicznoprawnych, uwzgl ędniaj ących wytyczne konserwatorskie m.in. z zakresu ogranicze ń inwestycyjnych dla obiektów zabytkowych (ograniczenie rozbudowy, dobudowy, nadbudowy, rozbiórki oraz adaptacji).

W strefie tej obowi ązuje priorytet wymaga ń konserwatorskich, wszelkie prace nale ży prowadzi ć zgodnie z przepisami Ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.

41

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium

Sposoby ochrony, działania konserwatorskie na obszarze strefy pełnej ochrony konserwatorskiej obszarów, terenów i obiektów wpisanych do rejestru zabytków: • uzyskiwanie zezwole ń na prace w zabytkach i otoczeniu zabytków, wpisanych do rejestru zabytków; • uzyskiwanie zezwole ń Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków na wszelk ą działalno ść inwestycyjn ą, podziały geodezyjne, zmiany sposobu u żytkowania, prace ziemne, remonty, modernizacje, adaptacje, uzupełnienia zabudowy, zdobienia brył architektonicznych, wprowadzania małych form architektonicznych, wprowadzania elementów reklamy wizualnej , wymiany nawierzchni ulic i dróg; • w ramach strefy Wojewódzki Konserwator Zabytków może warunkowa ć swoje decyzje wymogiem wykonania dodatkowych bada ń, dokumentacji, analiz itp.

Strefa ochrony konserwatorskiej historycznego zespołu urbanistycznego Strefa ochrony dla terenów zawieraj ących znaczn ą cz ęść elementów historycznie ukształtowanej struktury przestrzennej o warto ściach kulturowych. Obszary obj ęte stref ą podlegaj ą rygorom w zakresie utrzymania historycznego rozplanowania i zasadniczych elementów istniej ącej substancji o warto ściach kulturowych oraz charakteru i skali nowej zabudowy.

Stref ą obj ęto zespoły przestrzenne: • zakładu karnego, • dawnych koszar, • osiedla mieszkaniowego „Siedlungi”, • zespół przedmie ścia.

Celem działalno ści konserwatorskiej w strefie ochrony konserwatorskiej historycznego zespołu urbanistycznego jest : • utrzymanie istniej ącej: historycznej zabudowy oraz elementów zagospodarowania terenu w dobrym stanie technicznym, funkcjonalnym oraz estetycznym; • utrzymanie i uczytelnienie historycznego układu ulic i placów z zachowaniem ich przebiegu, przekrojów, nawierzchni, pierwotnych linii rozgraniczaj ących i historycznych linii zabudowy; • zachowanie historycznych osi kompozycyjnych i powiąza ń widokowych pomi ędzy wn ętrzami urbanistycznymi; • zachowanie istniej ących i odtwarzanie charakteru zniekształconych historycznych wn ętrz urbanistycznych; • utrzymanie historycznej kompozycji obiektów z określeniem zakresu dopuszczalnych przekształce ń oraz dostosowaniem elementów nowych do kompozycji istniej ącej lub znanej historycznej; • zachowanie zasadniczych proporcji wysoko ściowych kształtuj ących sylwet ę zespołu ze szczególn ą ochron ą istniej ących, historycznych dominant wysoko ściowych; • zachowanie historycznej kompozycji układów zieleni wraz z konieczno ści ą uzupełniania ubytków i kontrol ą nasadze ń;

42

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium

• utrzymanie i odtworzenie historycznych podziałów parcelacyjnych (podziałów katastralnych) lub co najmniej ich uczytelnienie w terenie (ogrodzenia, ukształtowanie wn ętrz kwartałów, mała architektura); • nawi ązanie w nowej zabudowie do zasad historycznej kompozycji całego zespołu i do charakteru zabudowy s ąsiaduj ącej; • realizacja celów ochrony poprzez zapisy w planach miejscowych dotycz ące: o kompozycji urbanistycznej o linii zabudowy, o intensywno ści zabudowy, o podziałów parcelacyjnych o form zabudowy, w tym wysoko ści budynków, rodzajów dachów, proporcji kompozycji i elewacji, o zakresu i zasad ochrony konserwatorskiej obiektów i obszarów wpisanych do rejestru; o zakresu i zasad ochrony w granicach strefy ochrony konserwatorskiej historycznego zespołu urbanistycznego; o zakresu i zasad ochrony konserwatorskiej budynków, obiektów, elementów małej architektury, zieleni komponowanej oraz innych elementów układu przestrzennego o warto ściach historyczno-kulturowych (w tym uj ętych w GEZ) oraz współtworz ących charakter zabudowy; o innych ustale ń ochrony dóbr kultury, uwzgl ędniaj ących wytyczne konserwatorskie (ograniczenie rozbudowy, dobudowy, nadbudowy, rozbiórki oraz adaptacji).

Strefa ochrony konserwatorskiej wsi o zachowanym historycznym układzie przestrzennym (parcelacyjnym i układzie zabudowy)

Obszary obj ęte stref ą podlegaj ą rygorom w zakresie utrzymania historycznego rozplanowania i zasadniczych elementów istniej ącej substancji o warto ściach kulturowych oraz charakteru i skali nowej zabudowy.

Stref ą obj ęto wsie o zachowanym układzie przestrzennym (układzie parcelacyjnym i układzie zabudowy): • Biała Góra, • Czernin, • Gronajny, • Go ściszewo, • Koniecwałd, • Nowa Wie ś, • Piekło, • Pietrzwałd, • Postolin, • Sztumska Wie ś, 43

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium

• Ko ślinka, • Uśnice, • Uśnice Górne, • zespół wsi pofolwarcznej w W ęgrach.

Celem działalno ści konserwatorskiej w strefie ochrony konserwatorskiej wsi o zachowanym historycznym układzie przestrzennym (parcelacyjnym i układzie zabudowy) jest : • utrzymanie istniej ącej zabudowy oraz zachowanych elementów zagospodarowania terenu o warto ściach historycznych lub kulturowych w dobrym stanie technicznym, funkcjonalnym oraz estetycznym; • utrzymanie układu ulic i placów wiejskich z zachowaniem ich przebiegu, przekrojów, nawierzchni, pierwotnych linii rozgraniczaj ących i linii zabudowy; • zachowanie kompozycji układów zieleni (parki, cmentarze, ogrody przydomowe, obsadzenia dróg); • zachowanie istniej ących i odtwarzanie charakteru zniekształconych wn ętrz krajobrazowych; • utrzymanie wła ściwej dla regionu kompozycji obiektów budowlanych z ograniczeniem zakresu dopuszczalnych przekształce ń oraz dostosowaniem elementów nowych do form istniej ących lub dominuj ących w regionie; • nawi ązanie w nowej zabudowie do lokalnych form i kompozycji z dostosowaniem do fizjonomii jednostki i zabudowy s ąsiaduj ącej; • zachowanie zasadniczych proporcji wysoko ściowych kształtuj ących sylwet ę zespołu ze szczególn ą ochron ą istniej ących, historycznych dominant wysoko ściowych; • realizacja celów ochrony poprzez zapisy w planach miejscowych dotycz ące: o kompozycji urbanistycznej o linii zabudowy, o intensywno ści zabudowy, o podziałów parcelacyjnych o form zabudowy, w tym wysoko ści budynków, rodzajów dachów, proporcji kompozycji i elewacji, o zakresu i zasad ochrony konserwatorskiej obiektów i obszarów wpisanych do rejestru; o zakresu i zasad ochrony w granicach strefy ochrony konserwatorskiej wsi o zachowanym historycznym układzie przestrzennym (parcelacyjnym i układzie zabudowy); o zakresu i zasad ochrony konserwatorskiej budynków, obiektów, elementów małej architektury, zieleni komponowanej oraz innych elementów układu przestrzennego o warto ściach historyczno-kulturowych (w tym uj ętych w GEZ) oraz współtworz ących charakter zabudowy; o innych ustale ń ochrony dóbr kultury, uwzgl ędniaj ących wytyczne konserwatorskie (ograniczenie rozbudowy, dobudowy, nadbudowy, rozbiórki oraz adaptacji).

44

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium

Strefa ochrony konserwatorskiej zespołu zabudowy o warto ściach historyczno – kulturowych.

Stref ą obj ęto zespoły zabudowy w miejscowo ściach: • Barlewiczki, • Biała Góra, • Go ściszewo, • Koniecwałd, • Parpary.

Celem działalno ści konserwatorskiej w strefie ochrony konserwatorskiej zespołu zabudowy o warto ściach historyczno - kulturowych jest : • utrzymanie istniej ącej zabudowy oraz zachowanych elementów zagospodarowania terenu o warto ściach historycznych lub kulturowych w dobrym stanie technicznym, funkcjonalnym oraz estetycznym; • zachowanie kompozycji układów zieleni (parki, cmentarze, ogrody przydomowe, obsadzenia dróg); • zachowanie istniej ących i odtwarzanie charakteru zniekształconych wn ętrz krajobrazowych; • utrzymanie wła ściwej dla obszaru kompozycji obiektów budowlanych z ograniczeniem zakresu dopuszczalnych przekształce ń oraz dostosowaniem elementów nowych do istniej ących form o warto ściach historyczno-kulturowych; • nawi ązanie w nowej zabudowie form i kompozycji istniej ących obiektów o warto ściach historyczno- kulturowych z dostosowaniem do fizjonomii jednostki i zabudowy s ąsiaduj ącej; • zachowanie zasadniczych proporcji wysoko ściowych kształtuj ących sylwet ę zespołu ze szczególn ą ochron ą istniej ących, historycznych dominant wysoko ściowych; • realizacja celów ochrony poprzez zapisy w planach miejscowych dotycz ące: o kompozycji urbanistycznej o linii zabudowy, o intensywno ści zabudowy, o podziałów parcelacyjnych o form zabudowy, w tym wysoko ści budynków, rodzajów dachów, proporcji kompozycji i elewacji, o zakresu i zasad ochrony w granicach strefy ochrony konserwatorskiej zespołu zabudowy o warto ściach historyczno – kulturowych; o zakresu i zasad ochrony konserwatorskiej budynków, obiektów, elementów małej architektury, zieleni komponowanej oraz innych elementów układu przestrzennego o warto ściach historyczno-kulturowych (w tym uj ętych w GEZ) oraz współtworz ących charakter zabudowy; o innych ustale ń ochrony dóbr kultury, uwzgl ędniaj ących wytyczne konserwatorskie (ograniczenie rozbudowy, dobudowy, nadbudowy, rozbiórki oraz adaptacji).

45

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium

Strefa ochrony konserwatorskiej historycznych obiektów architektury i budownictwa (dwory, parki podworskie, folwarki) oraz zespołów budowli, obiektów przemysłowych i in żynierskich.

Stref ą obj ęto: • Barlewiczki –dwór, park, folwark, • Czernin – folwark, • Górki obr. Barlewice – dwór, cz ęś ciowo folwark, • Szpitalna Wie ś obr. Barlewice – dwór, cz ęś ciowo park, folwark, • Go ściszewo – zespół zabudowy gospodarstwa wielkoobszarowego, • Węgry obr. Go ściszewo – pałac, park, cz ęś ciowo folwark, • Gronajny – zespół zabudowy gospodarstwa wielkoobszarowego, • Kępina – dom mieszkalny, cz ęś ciowo zabudowa gospodarcza i ogród u żytkowo – parkowy, • Pietrzwałd – dwór, cz ęś ciowo zabudowa gospodarcza, • Michorowo – dwór, zabudowa gospodarcza, park, • Polaszki – dwór, park, folwark, • Go ściszewo – gorzelnia, • Nowa Wie ś – zespół cegielni (w wi ększo ści rozebrany), • Ko ślinka – Kanał Juranda.

Celem działalno ści konserwatorskiej w strefie ochrony historycznych obiektów architektury i budownictwa (dwory, parki podworskie, folwarki) oraz zespołów budowli, obiektów przemysłowych i in żynierskich jest: zachowanie historycznego układu zabudowy ( linie zabudowy, proporcje gabarytów i wysoko ści, podziały historyczne, wkomponowanie w krajobraz naturalny), zachowanie zabudowy historycznej ( jej konserwacja i rewaloryzacja), dostosowanie nowej zabudowy do historycznej kompozycji poprzez nadanie form zharmonizowanych z architekturą istniej ących zespołów dla wprowadzenia logicznych i spójnych przestrzennie elementów, zachowanie kompozycji i układów zieleni historycznej, parków, alei i cmentarzy, z rekompozycj ą i kontrol ą dosadze ń, usuwanie obiektów dysharmonizuj ących.

Szczególn ą uwag ę, z racji trwaj ących przemian gospodarczych, nale ży zwróci ć na ochron ę zespołów dworsko-folwarcznych. Zmiany własno ściowe i funkcjonalne nie powinny niszczy ć ich integralno ści. Ich obszary, w granicach historycznych, nale ży uwalnia ć od prowadzenia wszelkich sieci napowietrznych i podziemnych.

Sposoby ochrony, działania konserwatorskie na obszarze strefy ochrony historycznych obiektów architektury i budownictwa oraz zespołów budowli, obiektów przemysłowych i in żynierskich: uzgadniane z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków winny by ć remonty, modernizacje, adaptacje obiektów zabytkowych, uzupełnienia zabudowy, wprowadzanie małych form architektonicznych, lokalizacje nowych obiektów, korekty układu przestrzennego. • realizacja celów ochrony poprzez zapisy w planach miejscowych dotycz ące: o kompozycji urbanistycznej o linii zabudowy,

46

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium

o intensywno ści zabudowy, o podziałów parcelacyjnych o form zabudowy, w tym wysoko ści budynków, rodzajów dachów, proporcji kompozycji i elewacji, o zakresu i zasad ochrony konserwatorskiej obiektów i obszarów wpisanych do rejestru; o zakresu i zasad ochrony w granicach strefy ochrony konserwatorskiej zespołu zabudowy o warto ściach historyczno – kulturowych; o zakresu i zasad ochrony konserwatorskiej budynków, obiektów, elementów małej architektury, zieleni komponowanej oraz innych elementów układu przestrzennego o warto ściach historyczno-kulturowych (w tym uj ętych w GEZ) oraz współtworz ących charakter zabudowy; o innych ustale ń ochrony dóbr kultury, uwzgl ędniaj ących wytyczne konserwatorskie (ograniczenie rozbudowy, dobudowy, nadbudowy, rozbiórki oraz adaptacji).

Strefa konserwatorska ochrony otoczenia / ekspozycji

Strefa obejmuje obszar stanowi ący zabezpieczenie wła ściwego eksponowania zespołu zabytkowego, b ądź zabytkowego układu ruralistycznego, głównie wyznacza tereny wył ączone spod zabudowy lub okre śla jej nieprzekraczalne gabaryty. Stref ą ochrony otoczenia obj ęto obszar w promieniu ok. 5 km od zespołu zamkowego i Starego Miasta Sztumu (wi ększy zakres) oraz cz ęść wsi Piekło. Stref ą ochrony ekspozycji obj ęto zespół zamkowy i Stare Miasto Sztumu (mniejszy zakres).

Celem działalno ści konserwatorskiej w strefie jest: zabezpieczenie wła ściwego eksponowania zespołu zabytkowego, zachowanie jego indywidualnej sylwety, ochrona przed powstawaniem dominant widokowych, zachowanie historycznych relacji przestrzennych. • realizacja celów ochrony poprzez zapisy w planach miejscowych dotycz ące: o kompozycji urbanistycznej, o obszarów z zakazem i dopuszczeniem zabudowy, o form zabudowy, w tym uszczegółowienie gabarytów, wysoko ści i intensywno ści budynków i innych obiektów, w tym in żynierskich, o okre ślenia tradycyjnej kolorystyki dachów i elewacji oraz wymogu stosowania lokalnych/tradycyjnych materiałów budowlanych, o innych ustale ń ochrony dóbr kultury, uwzgl ędniaj ących wytyczne konserwatorskie.

Inne zalecenia dotyczące ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury: • Zabytki wpisane do rejestru, le żą ce poza stref ą pełnej ochrony konserwatorskiej obszarów, terenów i obiektów wpisanych do rejestru zabytków, obj ęte s ą takimi sposobami ochrony, jak strefa. • Na obszarze miasta i gminy Sztum wi ększo ść obiektów zabytkowych, znajduj ących si ę w ewidencji zabytków, obj ęta została strefami ochrony konserwatorskiej.

47

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium

• W strefach ochrony konserwatorskiej nale ży zachowa ć, przywróci ć lub uczytelni ć historyczne podziały parcelacyjne, zachowa ć i uczytelni ć w zagospodarowaniu terenu historyczny układ przestrzenny, nowa zabudowa winna w obszarach zabudowanych stanowi ć uzupełnienie historycznej zabudowy oraz kontynuowa ć miejscow ą i regionaln ą tradycj ę budowlan ą. • Obiekty zabytkowe zlokalizowane poza wyznaczonymi strefami ochrony konserwatorskiej, uj ęte w ewidencji zabytków województwa oraz miejsca pamięci narodowej, podlegaj ą równie ż wytycznym i uzgodnieniom konserwatorskim. • W trybie sporz ądzania planów miejscowych i ustalania warunków zabudowy zasady zagospodarowania w lokalizacjach obejmuj ących stanowiska archeologiczne nale ży uzgodni ć z wła ściwym terenowo Konserwatorem Zabytków. • Prace konserwatorskie, roboty budowlane przy zabytkach i w otoczeniu zabytków wpisanych do rejestru wymagaj ą pozwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków. • Historyczne aleje drzew podlegaj ą ochronie konserwatorskiej. • Cmentarze i zespoły sakralne (nie wpisane do rejestru zabytków) chroni ć poprzez konserwacj ę i rewaloryzacj ę zachowanych głównych elementów układu przestrzennego oraz struktury, w tym obiektów, podziałów parcelacyjnych, elementów małej architektury oraz elementów zieleni komponowanej o warto ściach historyczno kulturowych oraz współtworz ących charakter zespołu, zachowanie lub przywrócenie historycznej funkcji obszarów, innych ustale ń ochrony dóbr kultury, uwzgl ędniaj ących wytyczne konserwatorskie.

Przy sporz ądzaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego nale ży uwzgl ędni ć strefy ochrony, obiekty wpisane do rejestru zabytków województwa pomorskiego, obiekty o warto ściach historyczno-kulturowych (w tym uj ęte ewidencji zabytków województwa oraz gminnej ewidencji zabytków), obiekty współtworz ące charakter zabudowy poszczególnych miejscowo ści oraz stanowiska i obszary archeologiczne. Dla obiektów tych, poprzez plany miejscowe nale ży wyznaczy ć strefy ochrony oraz szczegółowe zasady zagospodarowania, zgodnie z przepisami o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz zaktualizowanymi wytycznymi konserwatorskimi wojewódzkiego konserwatora zabytków. W strefach ochrony konserwatorskiej nale ży zachowa ć, przywróci ć lub uczytelni ć historyczne podziały parcelacyjne, zachowa ć i uczytelni ć w zagospodarowaniu terenu historyczny układ ruralistyczny wsi, nowa zabudowa win na w obszarach zabudowanych stanowi ć uzupełnienie historycznej zabudowy oraz kontynuowa ć miejscow ą i regionaln ą tradycj ę budowlan ą. Ujęte w Gminnej Ewidencji Zabytków obiekty o warto ściach historyczno – kulturowych oraz współtworz ące charakter zabudowy poszczególnych miejscowo ści, nale ży ujawni ć oraz obj ąć ochron ą w zakresie historycznych: bryły, kształtu dachu, dyspozycji ścian, form architektonicznych, detalu (w tym podziałów stolarki okiennej), materiału i kolorystyki. Prace przy obiektach o warto ściach historyczno – kulturowych wpisanych do GEZ wymagaj ą uzgodnienia z wła ściwym terenowo konserwatorem zabytków. Obiekty o warto ściach historyczno - kulturowych oraz współtworz ące charakter zabudowy, nie uj ęte w GEZ, nale ży zidentyfikowa ć w terenie, uwzgl ędniaj ąc wszystkie budynki o historycznej i tradycyjnej formie oraz czasie powstania powy żej 50 lat, stopie ń ochrony powinien by ć dostosowany do znaczenia poszczególnych obiektów dla dziedzictwa kulturowego i zachowania charakteru historycznego krajobrazu.

48

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium

Ze wzgl ędu na ochron ę krajobrazu kulturowego miasta i gminy Sztum nale ży wprowadzi ć zakazy i ograniczenia dotycz ące lokalizacji elementów negatywnie oddziaływuj ących na krajobraz kulturowy (reklamy, obiekty tymczasowe, urz ądzenia infrastruktury technicznej, ogrodzenia z prefabrykatów betonowych). Formy „obce” krajobrazowi kulturowemu gminy mog ą by ć dopuszczone jedynie w wyj ątkowych sytuacjach w obszarze miejskim poza granicami strefy ochrony konserwatorskiej b ądź w miejscach uzasadnionych kontynuacj ą form wyst ępuj ących historycznie, na obszarach wiejskich – poza strefami ochrony konserwatorskiej.

Strefa ochrony archeologicznej W – stanowiska wpisane do rejestru zabytków

Strefa W obejmuje tereny o rozpoznanej zawarto ści reliktów archeologicznych posiadaj ących własn ą form ę terenow ą . Na obszarze miasta i gminy Sztum stref ą W obj ęto:

1. Osada otwarta z okresu wczesno- i średniowiecznego w Białej Górze Decyzja nr 172/A z 22.11.1971 r. (strefa nr 113) 2. Szaniec obronny z ok. 1626 r. w Białej Górze (leśnictwo Wygoda) Decyzja nr 76/A z 7.01.1970 r. (strefa nr 111) 3. Szaniec obronny z ok. 1626 r. w Białej Górze (leśnictwo Wygoda) Decyzja nr 77/A z 8.01.1970 r. (strefa nr 109) 4. Szaniec obronny z ok. 1626 r. w Białej Górze (leśnictwo Wygoda) Decyzja nr 78/A z 8.01.1970 r. (strefa nr 105) 5. Osada z okresu wczesno średniowiecznego w Go ściszewie Decyzja nr 79/A z 8.01.1970 (strefa nr 3) 6. Cmentarzysko kurhanowe z okresu wczesno średniowiecznego w Koniecwałdzie decyzja nr 80/A z 8.01.1970 r. (strefa nr 58) 7. Cmentarzysko kurhanowe z okresu wczesno średniowiecznego w Koniecwałdzie decyzja nr 229/A z 8.01.1970 r. (strefa nr 55) 8. Cmentarzysko kurhanowe z okresu wczesno średniowiecznego w Koniecwałdzie decyzja nr 230/A z 8.01.1970 r. (strefa nr 56) 9. Grodzisko w Nowej Wsi z okresu wczesno średniowiecznego Decyzja nr 53/A z 1.12.1972 r. (strefa nr 88) 10. Grodzisko w Sztumie z okresu wczesno średniowiecznego Decyzja nr 101/A z 25.11.1970 r. (strefa nr 99) 11. Stare Miasto w Sztumie z okresu średniowiecznego – okres nowo żytny Decyzja nr 82/N z 16.07.1959 r. (strefa nr 100) 12. Osada w U śnicach z okresu pó źno średniowiecznego Decyzja nr 61/A z 7.01.1970 r. (strefa nr 41) 13. Grodzisko wy żynne w W ęgrach z okresu wczesno średniowiecznego Decyzja nr 62/A z 7.01.1970 r. (strefa nr 1) 14. Cmentarzysko w W ęgrach z wczesnej epoki żelaza Decyzja nr 69/A z 7.01.1970 r. (strefa nr 21) 15. Osada otwarta w W ęgrach z okresu wpływów rzymskich 49

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium

Decyzja nr 70/A z 7.01.1970 r. (strefa nr 18) 16. Osada przygrodowa w W ęgrach z okresu wczesno średniowiecznego Decyzja nr 71/A z 7.01.1970 r. (strefa nr 1)

Celem działalności konserwatorskiej w strefie W jest zachowanie i konserwacja obiektów zabytkowych, ich ekspozycja w terenie z pozostawieniem obszarów otwartych o charakterze muzealnym.

Sposoby ochrony, działania konserwatorskie: • na obszarze strefy W wymagane jest uzyskanie pozwolenia Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków dla wszelkich przedsi ęwzi ęć w ww. obszarach; • wymóg opiniowania wszelkiej działalno ści inwestycyjnej przez Muzeum Archeologiczne w Gda ńsku; • dla stanowisk posiadaj ących własna form ę krajobrazow ą ( grodziska w W ęgrach i Nowej Wsi, kurhany w Koniecwałdzie i U śnicach, nowo żytne sza ńce ziemne w Białej Górze) ustala si ę zakaz zabudowy, parcelacji i inwestowania oraz innych działa ń naruszaj ących obiekty archeologiczne.

Strefa obserwacji archeologicznej OW

Strefa OW obejmuje tereny o rozpoznanej, na podstawie bada ń, zawarto ści wa żnych reliktów archeologicznych. Obszar gminy Sztum został w cało ści rozpoznany pod wzgl ędem archeologicznym. Stref ą obejmuje si ę wszystkie stanowiska archeologiczne nieeksponowane w terenie. Miejsca ich wyst ępowania pokazano na zał ączniku graficznym do Studium. W strefie OW dopuszcza si ę działalno ść inwestycyjn ą pod warunkiem przeprowadzenia wyprzedzaj ących bada ń archeologicznych.

Celem działalno ści konserwatorskiej w strefie OW jest rozpoznanie, zbadanie zasobów archeologicznych przed dopuszczeniem działalno ści inwestycyjnej.

Sposoby ochrony, działania konserwatorskie na obszarze strefy „OW”

Teren zajmowany przez stanowiska archeologiczne jest dost ępny do celów inwestycyjnych pod warunkiem przeprowadzenia niezb ędnego zakresu bada ń archeologicznych zapewniaj ących odpowiednie warunki ochrony konserwatorskiej. Zakres prac archeologicznych okre śli w swoim uzgodnieniu Pomorski Wojewódzki Konserwator Zabytków, w zale żno ści od charakteru planowanych inwestycji. W rejonie wy żej wymienionych stanowisk archeologicznych wszelkie prace ziemne mo żna wykona ć po uzgodnieniu i za pozwoleniem Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków;

6. KIERUNKI ROZWOJU SYSTEMÓW KOMUNIKACJI

6.1. Zało żenia rozwoju systemu transportowego gminy wynikaj ące z opracowa ń zewn ętrznych REGIONALNA STRATEGIA ROZWOJU TRANSPORTU W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM NA LATA 2007 – 2020

50

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium

Celem strategicznym rozwoju transportu w województwie pomorskim jest stworzenie zrównowa żonego, zintegrowanego i przyjaznego dla środowiska systemu infrastruktury transportu, zapewniaj ącego dobr ą dost ępno ść zewn ętrzn ą i wysok ą jako ści usług, przyczyniaj ącego si ę do poprawy poziomu i warunków życia mieszka ńców, rozwoju gospodarki i zwi ększenia atrakcyjno ści inwestycyjnej.

PLAN ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO

W planie zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego z 26 pa ździernika 2009 roku przyj ęty uchwał ą Nr 1004/XXXIX/09 przez Sejmik Województwa Pomorskiego, w ramach kierunków dotycz ących komunikacji zostało ustalone, i ż wycinka drzew zagra ża utracie dróg alejowych, chodzi tu gównie o przebieg drogi krajowej nr 55 oraz przebiegi dróg wojewódzkich i powiatowych. Ponadto ustalono sie ć tras rowerowych składaj ącą si ę z systemów tras o znaczeniu: • mi ędzyregionalnym nr 12 : Trasa Zamków Polski Północnej (Szczecinek) województwo zachodniopomorskie - Czarne – Człuchów - Chojnice (z odgał ęzieniem Silno - kujawsko-pomorskie Tuchola) - Konarzyny - Bytów -Sul ęczyno - Ko ścierzyna - Stara Kiszewa - Skarszewy - Tczew - Malbork - Sztum - Gniew - Pieni ąż kowo - województwo kujawsko-pomorskie (Grudzi ądz); • regionalnym składaj ący si ę z tras i szlaków rowerowych uj ętych w opracowaniach projektowych (cz ęś ciowo zrealizowanych, oznakowanych) uzupełnionych o nowe elementy, które tworz ą trasy: nr 118 : Gda ńsk Świbno – Cedry Wielkie – Suchy D ąb – Tczew – Lisewo Malborskie (gm. Lichnowy) Miłoradz – Malbork/ Sztum ; nr 119 : Prabuty – Mikołajki Pomorskie – Sztum . Ponadto w planie wskazano inwestycje zawarte w Master Planie dla transportu kolejowego do roku 2030, w którym znalazła si ę modernizacja linii istniej ącej E65/CE65 na odcinkach Warszawa – Gdynia.

6.2. Drogi publiczne w gminie

Sie ć drogowa na obszarze gminy Sztum ukształtowana została w procesie historycznym. Centralnie przez obszar gminy, przez przesmyk pomi ędzy jeziorami Sztumskim i Barlewickim w centrum miasta Sztumu, przebiega dawny trakt nadwi śla ński ł ącz ący Malbork, Sztum, Kwidzyn i Grudzi ądz – obecnie jest to droga krajowa nr 55, która w Malborku łączy si ę z drog ą krajow ą nr 22 tzw. „berlink ą”. Na terenie miasta Sztumu zbiegaj ą si ę promieni ście prowadz ące ze wschodu i południa drogi wojewódzkie i powiatowe. Natomiast w kierunku zachodnim odchodz ą drogi prowadz ące w kierunku Wisły i Nogatu. We wsi Biała Góra, w kompleksie istniej ących tam śluz, znajduje si ę stała przeprawa przez Nogat w ci ągu drogi wojewódzkiej nr 605 Piekło – Biała Góra – Szkaradowo. Przez Biał ą Gór ę prowadzi alternatywne poł ączenie gminy Sztum z Tczewem i Gda ńskiem z omini ęciem Malborka.

51

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium

Sie ć drogowa na terenie miasta i gminy Sztum obejmuje nast ępuj ące drogi:

[KDG] Droga krajowa oraz projektowana obwodnica miasta – oznaczone jako drogi klasy głównej zgodnie ze schematem nr 4 pn. Komunikacja oraz Główn ą Map ą do Studium.

Zasady i wska źniki zagospodarowania oraz u żytkowania terenów przy opracowaniu planów miejscowych : • szeroko ść w liniach rozgraniczaj ących – minimalna 25 m; • szeroko ść jezdni – 6,0 – 7,0 m; • prędko ść projektowa – Vp= 70-50km/h – w zale żno ści od obszaru; • stopie ń obsługi terenu przyległego – powi ązania z drogami nie ni ższej klasy ni ż L (wyj ątkowo klasy D), a odst ępy mi ędzy skrzy żowaniami poza terenem zabudowy nie powinny by ć mniejsze ni ż 800 m oraz na terenie zabudowy nie mniejsze ni ż 500 m. Dopuszcza si ę wyj ątkowo odst ępy mi ędzy skrzy żowaniami poza terenem zabudowy nie mniejsze ni ż 600 m, a na terenie zabudowy - nie mniejsze ni ż 400 m, przy czym na drodze klasy G nale ży ograniczy ć liczb ę i cz ęsto ść zjazdów przez zapewnienie dojazdu z innych dróg ni ższych klas (szczególnie do terenów przeznaczonych pod now ą zabudow ę).

Po wybudowaniu obwodnicy miejskiej nale ży rozwa żyć zmian ę przebiegu drogi krajowej. Nale ży rozwa żyć przebieg drogi krajowej po śladzie przyszłej obwodnicy miasta. Poprzedni przebieg drogi krajowej przechodz ący prze miasto powinien sta ć si ę odcinkiem drogi gminnej o parametrach drogi lokalnej.

Ponadto w terenach przeznaczonych w Studium pod usługi: samochodowe, składy, magazyny, obiekty handlowe oraz inne obiekty generuj ące dodatkowy ruch samochodów, nale ży na etapie wst ępnym czyli przed wydaniem decyzji o warunkach zabudowy lub przyst ąpieniem do sporz ądzania MPZP opracowa ć koncepcje obsługi komunikacyjnej planowanych do zmiany terenów. Koncepcja ta winna uzyska ć pozytywne uzgodnienie zarz ądcy drogi. Zabrania si ę umieszczania na drodze krajowej lub w jej pobli żu urz ądze ń wysyłaj ących lub odbijaj ących światło w sposób powoduj ący o ślepienie albo wprowadzaj ących w bł ąd uczestników ruchu co skutkuje zakazem lokalizowania wzdłu ż drogi krajowej nr 55 reklam emituj ących zmienne światło (nat ęż enie i obraz) m.in. emitory reklam czy komunikatów typu LED.

[KDZ] Drogi wojewódzkie oraz drogi powiatowe – oznaczone jako drogi klasy zbiorczej zgodnie ze schematem nr 4 pn. Komunikacja oraz Główn ą Map ą do Studium.

Zasady i wska źniki zagospodarowania oraz u żytkowania terenów przy opracowaniu planów miejscowych : • szeroko ść w liniach rozgraniczaj ących – minimalna 20 m; • szeroko ść jezdni – 5, 5 - 7 m; • prędko ść projektowa – Vp= 60-40km/h – w zale żno ści od obszaru;

52

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium

• stopie ń obsługi terenu przyległego – powi ązania z drogami wszystkich klas, oprócz A – autostrady, S - ekspresowa, a odst ępy mi ędzy skrzy żowaniami poza terenem zabudowy nie powinny by ć mniejsze ni ż 500 m oraz na terenie zabudowy nie mniejsze ni ż 300 m. Dopuszcza si ę wyj ątkowo odst ępy mi ędzy skrzy żowaniami poza terenem zabudowy nie mniejsze ni ż 250 m, a na terenie zabudowy - nie mniejsze ni ż 150 m, przy czym na drodze klasy Z nale ży d ąż yć do ograniczenia liczby zjazdów, szczególnie do terenów przeznaczonych pod now ą zabudow ę.

[KDL] Drogi gminne – oznaczone jako drogi klasy lokalnej zgodnie ze schematem nr 4 pn. Komunikacja oraz Główn ą Map ą do Studium.

Zasady i wska źniki zagospodarowania oraz u żytkowania terenów przy opracowaniu planów miejscowych : • szeroko ść w liniach rozgraniczaj ących – minimalna 12 m na terenie zabudowanym i 15 na terenie niezabudowanym; • szeroko ść jezdni – od 5 m do 6 m; • prędko ść projektowa – Vp= 50-30km/h – w zale żno ści od obszaru.

[KK] Transport kolejowy – (wraz z terenami zamkni ętymi).

Przez obszar gminy Sztum przebiegaj ą dwie linie kolejowe: • linia kolejowa Nr 009 Warszawa – Gda ńsk Główny; • linia kolejowa Nr 207 Toru ń Wsch. – Malbork.

Linia kolejowa Nr 009 Warszawa – Gda ńsk Główny jest lini ą magistraln ą, dwutorow ą, zelektryfikowan ą. Linia ta stanowi fragment europejskiego ci ągu transportowego E65 Pólnoc – Południe (okre ślonego jako korytarz VI). Linia kolejowa Nr 207 Toru ń-Wsch. – Malbork jest lini ą drugorz ędn ą, jednotorow ą, niezelektryfikowan ą. W granicach gminy Sztum zlokalizowane s ą na tej linii trzy przystanki osobowe : Go ściszewo, Sztum, Sztumska Wie ś.

Tereny zamkni ęte zostały wyznaczone na rysunku studium na podstawie wykazu znajduj ącego si ę w cz ęś ci I Uwarunkowania. Zamierzenia inwestycyjne na danych terenach mog ą odbywa ć si ę na podstawie przepisów odr ębnych.

Zasady i wska źniki zagospodarowania oraz u żytkowania terenów przy opracowaniu planów miejscowych :

• adaptuje si ę istniej ące linie; • potrzymanie dotychczasowej funkcji daj ącej mo żliwo ść komunikacji lokalnej, regionalnej i ponadregionalnej.

53

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium

6.3. Polityka parkingowa

Ustala si ę nast ępuj ące wska źniki ilo ści miejsc parkingowych (mp): • zabudowa mieszkaniowa wielorodzinna - minimum 1,2 mp na 1 lokal; • zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna – minimum 2 mp na 1 dom; • usługi handlu - minimum 3 mp na 100 m 2 powierzchni u żytkowej budynku, jednak nie mniej ni ż 2 mp na 1 lokal handlowy; • usługi gastronomii (restauracje, kawiarnie, bary itp.) - minimum 1 mp na 10 m 2 sali konsumpcyjnej; • usługi hotelowe – minimum 1 mp na 4 łó żka; • usługi sportu i rekreacji - minimum 3 mp na 100 m2 powierzchni u żytkowej budynku lecz nie mniej ni ż 2 mp na 1 punkt usługowy; • usługi sportu i rekreacji - minimum 15 mp na 100 u żytkowników terenowych obiektów i urz ądze ń sportowo-rekreacyjnych; • usługi o światy: minimum 1 mp na 20 dzieci dla budynków – szkoła, przedszkole; • usługi inne - minimum 2 mp na 100 m 2 powierzchni u żytkowej lokalu (dla okre ślonej usługi), jednak nie mniej ni ż 2 mp na 1 lokal usługowy; • produkcja - minimum 30 mp na 100 pracowników.

Dla funkcji niewymienionych, wska źniki w planach miejscowych nale ży ustala ć proporcjonalnie do tych wskazanych powy żej. Przy opracowaniu planu miejscowego mog ą wyst ąpi ć okoliczno ści, w których nie b ędzie mo żliwe ustalenie minimalnej ilo ści miejsc parkingowych dla ww. funkcji, np. ze względu na ścisły charakter zabudowy centrum miasta. Dla takich przypadków lub innych dopuszcza si ę zmniejszenie powy ższych wska źników lub nawet odst ąpienie od nich, jednak przypadki takie powinny znale źć swoje uzasadnienie w materiałach planistycznych.

6.4. Główne cele i kierunki rozwoju komunikacji

Kierunki rozwoju poł ącze ń zewn ętrznych gminy z regionem

Obsługa ruchu zewn ętrznego w gminie odbywa ć si ę b ędzie, tak jak w stanie istniej ącym, drog ą krajow ą, drogami wojewódzkimi oraz powiatowymi. Głównie o stan techniczny oraz o bezpiecze ństwo na tych drogach trzeba zadba ć w pierwszej kolejno ści ze wzgl ędu na najwi ększy ruch pojazdów. Głównym priorytetem dla władz gminy powinna by ć budowa obwodnicy miasta, dla której w studium okre ślono orientacyjny jej przebieg. Postuluje si ę w pierwszej kolejno ści opracowanie koncepcji przebiegu obwodnicy, a nast ępnie opracowanie planu miejscowego, tak aby zapewnić mo żliwo ść uczestnictwa społeczno ści lokalnej w procesie jej planowania. Istotne z punktu widzenia nasilenia ruchu w gminie, głównie chodzi tu o potoki ruchu na drodze krajowej nr 55 będzie oddanie mostu koło miasta Kwidzyna realizowanego przez Generaln ą Dyrekcj ę Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w Gda ńsku. Przewiduje si ę, i ż

54

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium zako ńczenie budowy ma nast ąpi ć 19 grudnia 2012 r. Po oddaniu do u żytkowania mostu mieszka ńcy miasta oraz gminy powinni znacz ąco odczu ć spadek ruchu samochodowego, głównie ruchu tranzytowego.

Kierunki rozwoju układu drogowego

W ramach rozwoju układu drogowego gminy zakłada si ę: • budow ę obwodnicy miasta tzw. „obwodnicy wschodniej”; • rozbudow ę infrastruktury obsługuj ącej wzrastaj ący ruch drogowy oraz zaspakajaj ącą potrzeby zwi ązane z obsług ą samochodów oraz podró żnych, urz ądzeniami obsługuj ącymi sie ć komunikacyjn ą są m.in. parkingi przydro żne, wielofunkcyjne stacje paliw, stacje obsługi pojazdów itp.; obiekty tego typu nale ży lokalizowa ć od strony północnej oraz południowej przy wje ździe i wyje ździe z miasta; • utrzymanie oraz modernizacja dróg wraz z dostosowaniem ich do odpowiednich parametrów technicznych zgodnie z przepisami szczegółowymi wraz z zachowaniem istniej ących zadrzewie ń przydro żnych (po ewentualnej wycince drzew powinny pojawi ć si ę nowe nasadzenia w bezpiecznej odległo ści od jezdni); • modernizacj ę istniej ących tras, szczególnie w celu eliminacji odcinków o zwi ększonym zagro żeniu bezpiecze ństwa oraz w dostosowaniu do realizacji nowej zabudowy i uzbrojenia w celu poprawy poł ącze ń gospodarczych i turystycznych; • realizacj ę chodników oraz ście żek rowerowych jako bezpieczne powi ązania komunikacyjne pomi ędzy wsiami na terenie gminy oraz dla celów turystyczno-rekreacyjnych; • utrzymanie linii kolejowej oraz podtrzymanie komunikacji w postaci dodatkowego środka przemieszczania si ę dla mieszka ńców - szynobus.

Uwaga Na rysunku studium ze wzgl ędu na skal ę opracowania nie przedstawiono wszystkich przebiegów dróg. Pomini ęto drogi, które przebiegaj ą przez teren miejski. W niniejszym „Studium” do dróg gminnych zalicza si ę równie ż pozostałe drogi bez nadanych numerów, których pas drogowy jest własno ści ą gminy. S ą to z reguły drogi gruntowe, bez utwardzonej nawierzchni. Na obszarze gminy wyst ępuj ą tak że drogi zakładowe, których ewidencja nie jest prowadzona.

Kierunki rozwoju komunikacji zbiorowej

Miasto i gmina Sztum posiada w zasadzie dobre warunki obsługi ludno ści komunikacj ą zbiorow ą. Równolegle funkcjonuje tu wielu przewo źników : • Polskie Koleje Pa ństwowe (PKP) – obsługa linii kolejowej nr 009; • Arriva RP Sp. z o.o. – polski prywatny przewo źnik kolejowy – obsługa linii kolejowej nr 207; • Polska Komunikacja Samochodowa (PKS); • Prywatni przewo źnicy.

Linia kolejowa Tczew – Malbork – Działdowo – Warszawa, na obszarze miasta i gminy Sztum,

55

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium spełnia w obsłudze przewozów pasa żerskich marginaln ą rol ę, ze wzgl ędu na jej obrze żny w stosunki do obszaru gminy przebieg. Większ ą rol ę odgrywa linia Toru ń Wschodni – Malbork, obsługiwana przez szynobusy firmy Arriva, zapewnia ona dojazd do takich miast jak Toru ń, Grudzi ądz, Kwidzyn, Malbork. Cz ęstotliwo ść na tej linii to około 10 przejazdów dziennie. Linie autobusowe PKS funkcjonuj ą wzdłu ż głównych tras drogowych i obsługuj ą zarówno miasto Sztum jak i wi ększo ść miejscowo ści na obszarze wiejskim gminy. Funkcjonowanie tych linii ukierunkowane jest na obsług ę przewozów o charakterze lokalnym, głównie ruchu pracowniczego i szkolnego. Równolegle, wzdłu ż drogi krajowej nr 55 realizowane s ą przez PKS przewozy dalekobie żne do praktycznie wszystkich pobliskich du żych o środków. Linie autobusowe eksploatowane s ą przez oddziały PKS w Kwidzynie oraz przewo źników prywatnych. Na obszarze miasta i gminy Sztum, w zasi ęgu akceptowanego społecznie doj ścia pieszego do przystanków (1000 m do przystanków autobusowych, 1500 m do przystanków kolejowych) znajduje si ę zdecydowana wi ększo ść miejscowo ści. Komunikacja kolejowa i autobusowa (w zakresie przewozów pasa żerskich) tworz ą wspólnie system komunikacji zbiorowej, który obecnie zapewnia w zasadzie korzystne warunki obsługi ludno ści miasta Sztum i obszarów wiejskich gminy. Dalszy rozwój tego systemu powinien polega ć na stworzeniu lepszych warunków wzajemnej integracji i dostosowaniu rozwoju systemu do rozwoju zagospodarowania przestrzennego, a w tym równie ż funkcji turystyczno – rekreacyjnych. Miejscami integracji w systemie komunikacji zbiorowej powinny by ć: stacja kolejowa w Sztumie i wspólne przystanki PKS w centrum miasta.

Komunikacja kolejowa

Obecnie trwaj ą prace modernizacyjne istniej ącej linii magistralnej Warszawa – Gdynia maj ące na celu dostosowanie trakcji do kursowania poci ągów pasa żerskich z pr ędko ści ą 160 km/h, a dla nowoczesnych składów dalekobie żnych z pr ędko ści ą nawet do 200 km/h. Na terenie gminy Sztum modernizacja dotyczy odcinka linii kolejowej E65 Warszawa – Gdynia w granicach LCS Malbork, szlak – Malbork. Linia kolejowa Malbork – Sztum – Kwidzyn – Toru ń Wsch. funkcjonować powinna jako linia regionalna. Na obszarze gminy Sztum linia ta krzy żuje si ę z drog ą krajow ą nr 55 Nowy Dwór Gda ński – Malbork – Sztum – Kwidzyn – Grudzi ądz we wsi Koniecwałd (miejscowo ść Goraj) z ci ągiem dróg powiatowych w mie ście Sztum w rejonie stacji kolejowej i z kilkoma ważnymi dla funkcjonowania miasta i gminy drogami lokalnymi. Skrzy żowania linii kolejowej z drog ą krajow ą nr 55 i z drogami powiatowymi w rejonie stacji kolejowej docelowo powinny by ć bezkolizyjne. W rejonie stacji kolejowej należy rezerwowa ć odpowiednie tereny pod budow ę wiaduktu w ci ągu drogi wojewódzkiej nr 516 (ulica Kasprowicza) umo żliwiaj ącego bezkolizyjne przekroczenie torów kolejowych.

56

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium

Kierunki rozwoju żeglugi i transportu wodnego

Obszar gminy Sztum poło żony jest w rozwidleniu rzek Wisły i Nogatu. Wsie Biała Góra i Piekło poło żone s ą nad Wisł ą, a rzeka Nogat przebiega przez te wsie i otacza od północnego zachodu wsie Uśnice i Go ściszewo. Rzeka Nogat ł ączy Biał ą Gór ę z Malborkiem. Wisła i Nogat s ą śródl ądowymi drogami wodnymi, których wykorzystanie dla celów żeglugi jest obecnie znikome. W gminie Sztum, jedynym obiektem hydrotechnicznym zwi ązanym z transportem wodnym i regulacj ą rzek jest śluza w Białej Górze. Mimo pojawiaj ących si ę tendencji aktywizacji transportu wodnego w dolnym biegu Wisły, nie przewiduje si ę na obszarze gminy Sztum infrastruktury zwi ązanej z przeładunkiem i transportem wodnym. Natomiast wa żne dla rozwoju funkcji turystycznych gminy jest reaktywowanie żeglugi pasa żerskiej na rzece Nogat, a tak że Wi śle oraz stworzenie warunków dla uprawiania turystyki wodnej. Warunkiem funkcjonowania żeglugi pasa żerskiej oraz uprawiania turystyki wodnej jest realizacja odpowiednio wyposa żonych przystani w Białej Górze i ewentualnie w kompleksie terenów przeznaczonych pod zagospodarowanie turystyczne we wsi Piekło, w ramach zagospodarowania na cele turystyki wodnej „ślepej” odnogi Nogatu.

Kierunki rozwoju komunikacji rowerowej

Na terenie gminy zakłada si ę realizacj ę spójnej sieci tras rowerowych. Trasy rowerowe są istotnym elementem wspomagaj ącym układ drogowy, zaspokajaj ącym podstawowe potrzeby ruchowe mieszka ńców w zakresie podró ży wykonywanych w obr ębie miasta, własnej wsi oraz do wsi s ąsiednich w ramach podró ży do pracy, sklepu czy ko ścioła. Wa żną funkcj ą pełnion ą przez system tras rowerowych jest funkcja rekreacyjna, zarówno mieszka ńców jak i odwiedzaj ących gmin ę turystów. W miar ę mo żliwo ści gmina powinna realizowa ć poł ączenia wzdłu ż głównych ci ągów komunikacyjnych w pierwszej kolejno ści pomi ędzy miastem, a Go ściszewem oraz Czerninem. Na pozostałych trasach podstawowego układu ulicznego miasta oraz na trasach dróg pozamiejskich powiatowych i wa żniejszych drogach gminnych proponuje si ę realizacj ę ście żek łącz ących funkcj ę ście żki rowerowej i traktu pieszego. Natomiast na rowerowych trasach turystycznych mo żliwe powinno by ć równie ż prowadzenie ście żek rowerowych niezale żnie od przebiegu dróg.

7. KIERUNKI ROZWOJU SYSTEMÓW INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ.

Głównym kierunkiem umo żliwiaj ącym dalszy rozwój osadnictwa b ędzie wyrównywanie zapó źnie ń w rozwoju infrastruktury technicznej. Rozwój ten musi by ć ukierunkowany na spełnienie wymaga ń ochrony środowiska w zakresie jako ści poszczególnych jego elementów. Na terenie gminy istotne b ędzie dalsze porz ądkowanie gospodarki wodno-ściekowej poprzez rozbudow ę sieci kanalizacyjnej wraz z budow ą nowych oczyszczalni ścieków, modernizacje i rozbudow ę sieci wodoci ągowej. Kolejnym wa żnym elementem powinno by ć ograniczanie emisji niskiej dzi ęki stopniowemu przechodzeniu gospodarstw indywidualnych na ekologiczne no śniki energii cieplnej.

57

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium

7.1. Zaopatrzenie w wod ę Gmina powinna sukcesywnie rozbudowywa ć istniej ącą sie ć wodoci ągow ą, aby zapewni ć pozostałym mieszka ńcom gminy dost ęp do odpowiedniej jako ści wody. Dla ewentualnych nowych uj ęć nale ży opracowa ć dokumentacje hydrologiczn ą i je żeli jest to uzasadnione, okre śli ć stref ę ochrony po średniej uj ęcia. Stare odcinki sieci wodoci ągowej gmina powinna sukcesywnie wymienia ć na nowe. W pierwszej kolejno ści nale ży uzbroi ć w sie ć wodoci ągow ą tereny istniej ącej zabudowy mieszkaniowej oraz te tereny wskazane do zabudowy, wynikaj ące z opracowanych planów miejscowych. Docelowo przyjmuje si ę, że 100 % mieszka ńców na obszarze miasta i gminy Sztum zaopatrywanych b ędzie w wod ę w ilo ści i jako ści odpowiadaj ącej współczesnym standardom i potrzebom. System wodoci ągowy powinien zapewnia ć wysok ą niezawodno ść , gwarantuj ącą nieprzerwan ą dostaw ę wody. Nale ży tak że wprowadzi ć odpowiednie ograniczenia odno śnie terenów le żą cych w zasi ęgu istniej ących komunalnych uj ęć wody, zakazuj ąc w ich pobli żu przedsi ęwzi ęć mog ących potencjalnie i zawsze znacz ąco oddziaływa ć na środowisko.

7.2. Gospodarka ściekami

Kanalizacja sanitarna Miasto Sztum jest skanalizowane i wyposa żone w kanalizacj ę rozdzielcz ą. Ścieki poprzez układ pompowo - grawitacyjny odprowadzane s ą do oczyszczalni ścieków zlokalizowanej w Sztumskim Polu. Rezerwa przepustowo ści pozwala na odbiór ścieków od ok. 15 000 mieszka ńców. Zasi ęg obsługi układu kanalizacji sanitarnej z oczyszczalni ą ścieków w Sztumie obejmuje miasto Sztum oraz miejscowo ści Barlewiczki, Czernin (osiedle), Goraj, Go ściszewo, Gronajny, Koniecwałd, W ęgry i Sztumskie Pole.

Na obszarze miasta i gminy Sztum przyjmuje si ę nast ępuj ące zasady odprowadzania i oczyszczania ścieków : • maksymalnie mo żliwe wykorzystanie przepustowo ści istniej ącej miejskiej oczyszczalni ścieków w Sztumie; • wykorzystanie przepustowo ści istniejących oczyszczalni zakładowych; • rozbudowa i budowa sieci kanalizacji sanitarnej we wszystkich miejscowo ściach.

Obszar miasta i wi ększo ść obszaru gminy znajduje si ę w zasi ęgu obsługi układu kanalizacyjnego z oczyszczalni ą ścieków w Sztumie. Ponadto na terenach, na których budowa sieci kanalizacji sanitarnej jest ekonomicznie nieuzasadniona nale ży realizowa ć nowoczesne indywidualne lub zbiorowe biologiczne oczyszczalnie ścieków. System odprowadzania ścieków do zbiorników bezodpływowych powinien by ć traktowany jako tymczasowy. Przy lokalizacji budynków mieszkalnych i budynków u żyteczno ści publicznej nale ży bra ć pod uwag ę strefy oddziaływania wynikaj ące z funkcjonowania oczyszczalni ścieków. Zaleca si ę w obr ębie oczyszczalni lokalizowa ć funkcj ę inne ni ż te wskazane powy żej, takie jak np. parkingi, ziele ń nisk ą itp. Uzbrojenie terenu w zakresie gospodarki ściekowej winno wyprzedza ć lub by ć prowadzone równolegle z budow ą obiektów kubaturowych. Wskazany jest tak że monitoring systemów

58

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium unieszkodliwiania ścieków, w tym prowadzenie okresowej kontroli szczelno ści i systematycznego opró żniania zbiorników bezodpływowych. Po wybudowaniu zbiorczej kanalizacji sanitarnej zbiorniki bezodpływowe nale ży bezwzgl ędnie zlikwidowa ć. W zakresie kanalizacji deszczowej ustala si ę obowi ązek dalszej realizacji, w tym rozdzielenia jej z systemem kanalizacji sanitarnej.

Kanalizacja deszczowa W zakresie kanalizacji deszczowej ustala si ę obowi ązek jej dalszej realizacji, jako towarzysz ącej wszystkim ulicom o utwardzonej nawierzchni.

7.3. Gospodarka odpadami Gospodarka odpadami powinna by ć prowadzona zgodnie z przyj ętym planem gospodarki odpadami dla gminy Sztum. Adaptuje si ę w miejscowo ści Nowa Wieś Sztumska funkcjonuj ące składowisko odpadów obsługuj ące nie tylko teren gminy Sztum, zlokalizowane w wyrobisku po eksploatacji złó ż gliny. Zgodnie z Planem Gospodarki Odpadami dla Województwa Pomorskiego 2018 (Zał ącznik do Uchwały Nr 415/XX/12 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 25 czerwca 2012 roku) na terenie regionu wschodniego, do którego nale ży gmina Sztum istnieje instalacja regionalna do przetwarzania odpadów komunalnych - RIPOK Gilwa Mała Docelowo. W regionie tym funkcjonowały będą docelowo 2 instalacje regionalne, RIPOK Gilwa Mała oraz RIPOK Tczew, którego budowa w chwili obecnej jest realizowana, a uruchomienie zakładu planowane jest na pocz ątku 2014 r. Z uwagi na fakt, że RIPOK Gilwa Mała nie jest w stanie przetworzy ć wszystkich odpadów z regionu wschodniego wyznaczono, do czasu uruchomienia RIPOK Tczew, 7 składowisk odpadów komunalnych pełni ących rol ę instalacji zast ępczych w tym wskazano równie ż instalacj ę zlokalizowan ą w Nowej Wsi Sztumskiej. Po uruchomieniu RIPOK Tczew składowisko w Nowej Wsi Sztumskiej nie b ędzie pełniło ju ż roli instalacji zast ępczej. Tak wi ęc zgodnie z przyj ętym Planem Gospodarki Odpadami dla Województwa Pomorskiego na składowisku w Nowej Wsi Sztumskiej nie b ędą mogły by ć składowane zmieszane odpady komunalne oraz pozostało ści z sortowania odpadów komunalnych. Studium na terenie gminy Sztum nie przewiduje nowych terenów pod ww. cele.

7.4. Melioracja Na obszarze gminy Sztum w rozwidleniu Wisły i Nogatu znajduj ą si ę śluzy zabezpieczaj ące rzek ę Nogat i Żuławy Wi ślane przed wpływem zbyt wysokich i zbyt niskich stanów wody na rzece Wi śle. Ponadto na obszarze gminy Sztum funkcjonuje system melioracyjny z jeziorem D ąbrówka spełniaj ącym rol ę zbiornika retencyjnego. Stosunki wodne na terenie miasta Sztumu kształtuj ą dwa jeziora le żą ce w jego granicach. S ą to jezioro Barlewickie, do którego uchodzi szereg cieków i rowów melioracyjnych z północy i południa, oraz jezioro Sztumskie, poł ączone rowem z jeziorem Barlewickim i ciekiem o nazwie Biały Rów z jeziorem Parleta. Jezioro Parleta jest głównym odbiornikiem nie oczyszczanych wód opadowych z terenu miasta. Nale ży d ąż yć do przebudowy, w tym wymiany i odbudowy melioracji obj ętych ewidencj ą gminn ą. We wła ściwym stanie technicznym nale ży utrzyma ć wszelkie otwarte rowy melioracyjne, które w całym systemie melioracji odgrywaj ą bardzo wa żną rol ę.

59

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium

7.5. Zaopatrzenie w energi ę elektryczn ą Zaopatrzenie w energi ę elektryczn ą terenów przewidzianych w Studium do urbanizacji nale ży realizowa ć w oparciu o sieci kablowe i napowietrzne linie średniego i niskiego napi ęcia. Na terenach silnie zurbanizowanych postuluje si ę, aby zaopatrzenie w energi ę elektryczn ą odbywało si ę poprzez sieci kablowe w powi ązaniu ze stacjami transformatorowymi (jako słupowe lub obiektowe). Podczas opracowania planu miejscowego dla linii napowietrznych powinno si ę przyjmowa ć pasy techniczne z ograniczeniami inwestycyjnymi o szeroko ściach uzgodnionych z dysponentem sieci. Na terenach silnie zurbanizowanych w ramach przebudowy istniej ących sieci powinno si ę je docelowo wymienia ć z linii napowietrznych na przewody podziemne. W ramach racjonalnej gospodarki energi ą gmina powinna propagowa ć wdra żanie odnawialnych źródeł energii elektrycznej m.in. poprzez budow ę farm elektrowni wiatrowych, elektrowni słonecznych (z zastosowaniem paneli fotowoltaicznych), stosowanie kolektorów słonecznych oraz przez stosowanie innych alternatywnych źródeł energii. Moc istniej ącego GPZ-u Sztum zasilaj ącego miasto i gmin ę Sztum jest wystarczaj ąca dla zaspokojenia potrzeb ok. 25 000 mieszka ńców. Na całym obszarze miasta i gminy Sztum preferuje się budow ę małych niekonwencjonalnych źródeł energii elektrycznej. Na nowych terenach przeznaczanych pod zabudow ę, a szczególnie na terenach predysponowanych pod zabudow ę produkcyjno-usługow ą nale ży zapewni ć mo żliwo ść budowy stacji transformatorowych. Przyjmuje si ę, że system elektroenergetyczny powinien zapewni ć odbiorcom nieprzerwan ą dostaw ę energii elektrycznej w ilo ści stosownej do potrzeb.

7.6. Zaopatrzenie w gaz Gaz ziemny, wysokometanowy dostarczany jest do odbiorców na terenie miasta sieci ą gazow ą średniego i niskiego ci śnienia. Cz ęść miejscowo ści na terenie gminy jest zgazyfikowanych (Barlewiczki, Czernin, Go ściszewo, K ępina, Zajezierzu, Sztumskie Pole), a w innych planuje si ę gazyfikacj ę (U śnice, Górki). Rozwój gazyfikacji na terenie gminy powinien odbywać si ę w oparciu o „Koncepcj ę programow ą gazyfikacji gminy”, która wskazałaby mi ędzy innymi uwarunkowania techniczne i ekonomiczne, a tak że okre ślała kierunki i etapy gazyfikacji oraz wielko ści zapotrzebowania na paliwo gazowe przez poszczególne grupy potencjalnych odbiorców. Ustala si ę, że wraz z budow ą sieci gazowej w gminie powinno si ę wprowadza ć strefowe ograniczenia dla stosowania paliwa stałego w paleniskach indywidualnych oraz w systemach zbiorowych. Ograniczenie nale ży stosowa ć od najwi ększych jednostek.

7.7. Zaopatrzenie w ciepło W zwi ązku z dbało ści ą o popraw ę stanu środowiska, ustala si ę obowi ązek sukcesywnego zast ępowania paliwa stałego paliwem ekologicznym z uwzględnieniem wykorzystania paliwa i technologii niskoemisyjnych, gwarantuj ąc nie przekraczanie dopuszczalnych norm zanieczyszcze ń, zgodnie z przepisami odr ębnymi dotycz ącymi głównie ochrony środowiska. Nale ży podj ąć tak że starania, aby rozbudowa ć istniej ące sieci i ogrzewa ć jak najwi ększ ą ilo ść mieszka ń. W budynkach komunalnych (wielomieszkaniowych) nale ży przeprowadza ć sukcesywne termorenowacje.

60

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium

Celem termorenowacji (termomodernizacji) budynku jest poprawienie izolacyjno ści jego powłoki zewn ętrznej, głównie ścian i dachów, w celu zaoszcz ędzenia energii na ogrzewanie, eliminowanie zjawiska przemarzania ścian oraz polepszenie estetyki budynku.

7.8. Zaopatrzenie w sie ć telekomunikacyjn ą i teleinformatyczn ą W zakresie telekomunikacji przewiduje si ę dalsz ą rozbudow ę sieci telekomunikacyjnych (przewodowych i bezprzewodowych) zarówno w formie tradycyjnej jak i wykorzystuj ąc nowe technologie. Na terenie gminy nale ży d ąż yć do modernizacji oraz ci ągłej rozbudowy infrastruktury światłowodowej celem stworzenia zintegrowanego systemu telekomunikacyjnego w poł ączeniu z systemami sieci wojewódzkiej i krajowej, z zachowaniem w ich lokalizacji wymogów ustawy o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych. Celem zwi ększenia dost ępno ści sieci internetowej i rozwoju społecze ństwa informacyjnego, wskazuje si ę na rozwój zaawansowanych technologicznie urz ądze ń np. ł ączy radiowych Wi-Fi, umo żliwiaj ących stały, szerokopasmowy dost ęp do Internetu. Docelowo powinno d ąż yć si ę do zapewnienia szerokiego, nieodpłatnego dost ępu do Internetu na terenie całej gminy.

8. OBSZARY, NA KTÓRYCH ROZMIESZCZONE B ĘDĄ INWESTYCJE CELU PUBLICZNEGO O ZNACZENIU LOKALNYM

Zgodnie z ustaw ą z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, w której zdefiniowano inwestycje celu publicznego. Studium wyró żnia obszary, na których wyst ępuj ą ju ż inwestycje oraz tereny zgodnie z ww. ustaw ą oraz obszary i inwestycje, na których są realizowane tego rodzaju inwestycje: • tereny gminnych dróg publicznych; • ogólnodost ępne parkingi; • infrastruktury technicznej: rozbudowa sieci elektroenergetycznej SN i NN, stacje uzdatniania wody wraz z sieci ą wodoci ągow ą, oczyszczalnia ścieków wraz z sieci ą kanalizacji sanitarnej, oraz urz ądzenia zwi ązane z melioracj ą; • tereny administracji publicznej; • tereny szkół ró żnego szczebla edukacyjnego; • tereny przedszkoli; • tereny publicznych o środków zdrowia; • kościoły; • cmentarze; • tereny sportu i rekreacji.

Studium zakłada rozwój przestrzenny, który uwarunkowany jest mi ędzy innymi poprzez realizacj ę inwestycji celu publicznego w zakresie: systemu obsługi transportu, infrastruktury technicznej, infrastruktury społecznej, ochrony środowiska przyrodniczego i kulturowego. Szczegółowe obszary lokalizacji inwestycji celu publicznego zostan ą wytyczone w oparciu mi ędzy innymi o decyzje o lokalizacji inwestycji celu publicznego, w oparciu o obowi ązuj ące przepisy prawa i na etapie opracowania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.

61

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium

9. OBSZARY, NA KTÓRYCH ROZMIESZCZONE B ĘDĄ INWESTYCJE CELU PUBLICZNEGO O ZNACZENIU PONADLOKALNYM, ZGODNIE Z USTALENIAMI PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO WOJEWÓDZTWA I USTALENIAMI PROGRAMÓW, O KTÓRYCH MOWA W ART. 48 UST. 1

Plan zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego (2009 roku), w ramach kierunków rozwoju dla obszaru gminy Sztum zakłada: • Oś priorytetowa 2. Społecze ństwo wiedzy - budow ę infrastruktury szerokopasmowej regionalnej sieci informacyjnej "Pomorska Siec Szerokopasmowa "(lokalizacja – dotyczy całego województwa); • Oś priorytetowa 6. Turystyka i dziedzictwo kulturowe – budow ę Zintegrowany System Informacji Turystycznej Województwa Pomorskiego.

Program Małej Retencji Województwa Pomorskiego do roku 2015 dla rzeki Nogat. Nadrz ędnym celem Programu małej retencji województwa pomorskiego jest poprawa b ądź utrzymanie wła ściwych stosunków wodnych, z zachowaniem zasad zrównowa żonego zarz ądzania zasobami wodnymi i przyrodniczymi, przede wszystkim na obszarach wodno-błotnych, terenach rolniczych i le śnych. Zatem, realizacja ka żdego obiektu, szczególnie na obszarach przyrodniczo cennych, powinna by ć poprzedzona analiz ą uwarunkowa ń przyrodniczych, potrzeb środowiskowo-glebowych i warunków ochrony siedlisk i gatunków.

Program udra żniania rzek województwa pomorskiego dotycz ący okolicy Białej Góry (tereny gm. Sztum), a dotyczy rzeki Nogat. Program udra żniania rzek województwa pomorskiego stanowi podstawę informacyjn ą dla realizacji wytycznych i zobowi ąza ń wynikaj ących z szeregu aktów prawa mi ędzynarodowego i krajowego (m. in.: Ramowa Dyrektywa Wodna UE, Konwencja Helsi ńska, ustawy: Prawo wodne, Prawo ochrony środowiska, Prawo ochrony przyrody i rozporz ądzenia) – które zmierzaj ąc do uzyskania znacz ącej poprawy stanów powierzchniowych wód płyn ących i charakterystycznych dla nich biocenoz – m. in. poprzez: odtwarzanie ci ągło ści rzek i ich udra żnianie za pomoc ą urz ądze ń technicznych, ułatwianie migracji organizmów wodnych, w tym szczególnie cennych gatunków ryb dwu środowiskowych oraz ich naturalnej reprodukcji, utrzymywanie ró żnorodno ści biologicznej i in. – przyczynia ć si ę będą do naturalnego i sprawnego odnawiania składników i świe żych zasobów przyrody, zarówno w rzekach jak i w Morzu Bałtyckim.

Programu rozwoju dróg wodnych Delty Wisły i Zalewu Wi ślanego – P ętla Żuławska Mi ędzynarodowa Droga Wodna E-70 dotycz ący odpowiedniego oznakowania turystycznego, budowy pomostów cumowniczo-zej ściowych do obsługi ruchu turystycznego oraz elektryfikacja nap ędów wind śluz wraz z wykonaniem sygnalizacji świetlnej śluzy w Białej Górze.

Dla terenu gminy nie przewidziano zada ń rz ądowych słu żą cych realizacji inwestycji celu publicznego o znaczeniu krajowym, o których mowa w art. 48 ust. 1.

62

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium

10. OBSZARY, DLA KTÓRYCH OBOWI ĄZKOWE JEST SPORZ ĄDZENIE MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO NA PODSTAWIE PRZEPISÓW ODR ĘBNYCH, W TYM OBSZARY WYMAGAJ ĄCE PRZEPROWADZENIA SCALE Ń I PODZIAŁU NIERUCHOMO ŚCI, A TAK ŻE OBSZARY ROZMIESZCZENIA OBIEKTÓW HANDLOWYCH O POWIERZCHNI SPRZEDA ŻY POWY ŻEJ 2000 M 2 ORAZ OBSZARY PRZESTRZENI PUBLICZNEJ

Obowi ązek sporz ądzenia planu miejscowego reguluj ą w tej mierze przepisy odr ębne. Studium nie wyznacza obszarów do przeprowadzenia scale ń i podziałów nieruchomo ści, jednak działki poło żone na terenach budowlanych, których kształt uniemo żliwia ich racjonalne wykorzystanie zgodnie z przeznaczeniem, powinny by ć poddane scaleniu i ponownemu podziałowi. Odnosz ąc si ę do obszarów rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni sprzeda ży powy żej 2000 m 2, studium nie przewiduje budowy takich obiektów. Dopuszcza si ę jedynie lokalizacj ę obiektów handlowych o powierzchni sprzeda ży do 2000 m 2. Zgodnie z ustaw ą o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym poprzez obszar przestrzeni publicznej nale ży rozumie ć, obszar o szczególnym znaczeniu dla zaspokojenia potrzeb mieszka ńców, poprawy jako ści ich życia i sprzyjaj ący nawi ązywaniu kontaktów społecznych ze wzgl ędu na jego poło żenie oraz cechy funkcjonalno-przestrzenne. Obszar przestrzeni publicznej stanowi cz ęść wyznaczonych w studium obszarów funkcjonalnych i s ą to mi ędzy innymi: drogi, place, tereny usług publicznych, tereny zieleni publicznej, elementy krajobrazu przyrodniczego. Studium nie wyznacza obszarów przestrzeni publicznych, dla których nast ępowałby obowi ązek sporz ądzenia planu.

11. OBSZARY, DLA KTÓRYCH GMINA ZAMIERZA SPORZĄDZI Ć MIEJSCOWY PLAN ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO, W TYM OBSZARY WYMAGAJ ĄCE ZMIANY PRZEZNACZENIA GRUNTÓW ROLNYCH I LE ŚNYCH NA CELE NIEROLNICZE I NIELE ŚNE

W celu prawidłowego kształtowania przestrzeni przy uwzgl ędnieniu w uporz ądkowanych relacjach wszelkich uwarunkowa ń i wymaga ń funkcjonalnych, społeczno-gospodarczych, środowiskowych, kulturowych oraz kompozycyjno-estetycznych, gmina powinna sukcesywnie obejmowa ć obszary w obr ębie wyznaczonych w studium strefach funkcjonalnych (obszarach) i wskazywa ć je do opracowania planów miejscowych. Sporz ądzanie planów miejscowych dla tych terenów nie jest obligatoryjne, ponadto nie ustala si ę tak że czasu, w jakim gmina powinna je sporz ądzi ć.

12. OBSZARY WYMAGAJ ĄCE ZMIANY PRZEZNACZENIA GRUNTÓW ROLNYCH I LE ŚNYCH NA CELE NIEROLNICZE I NIELE ŚNE

Przez przeznaczenie gruntów na cele nierolnicze i niele śne rozumie si ę ustalenie innego ni ż rolniczy lub le śny sposobu u żytkowania gruntów rolnych oraz innego ni ż le śny sposobu u żytkowania gruntów le śnych. Zmiana przeznaczenia gruntów rolnych i le śnych na cele nierolnicze i niele śne mo że nast ąpi ć wył ącznie na etapie sporz ądzania planu miejscowego. Z uwagi na wyst ępowanie gleb o du żej przydatno ści dla rolnictwa zmiany przeznaczenia gruntów rolnych i le śnych na cele nierolnicze i niele śne b ędą wynikały ze sporz ądzenia planów miejscowych.

63

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium

Obszary do zmiany przeznaczenia gruntów poło żone s ą w poszczególnych jednostkach funkcjonalnych innych ni ż rolnicze i le śne.

13. KIERUNKI I ZASADY KSZTAŁTOWANIA ROLNICZEJ I LE ŚNEJ PRZESTRZENI PRODUKCYJNEJ

Jednym z celów Strategii rozwoju województwa pomorskiego oraz polityki pa ństwa wobec rolnictwa jest upowszechnienie w rolnictwie standardów sanitarnych i jako ściowych obowi ązuj ących w Unii Europejskiej. W zakresie realizacji ww. celu le ży: • restrukturyzacja i unowocze śnienie gospodarki rolnej; • promowanie pro środowiskowych zasad uprawy, chowu i produkcji żywno ści pochodz ącej z gospodarstw stosuj ących te zasady; • rewaloryzacja techniczna i gospodarcza obszarów wiejskich, w celu maksymalnego wykorzystania ich wła ściwo ści przyrodniczych do produkcji żywno ści; • rozwój agroturystyki (głównie na obszarach strukturalnie słabszych); • aktywna ochrona zasobów przyrodniczych i walorów krajobrazu rolniczego przyjaznego środowisku; • wykorzystanie ro ślin (rzepaku) do produkcji paliwa ekologicznego.

W ten sposób licznie reprezentowane b ędą gospodarstwa średniej wielko ści utrzymuj ące si ę z produkcji rolnej i prowadz ące pozarolnicz ą działalno ść gospodarcz ą. Natomiast wła ściciele małych gospodarstw rolnych, szczególnie tych poło żonych bli żej wi ększych o środków, b ędą równie ż poszukiwali stałej innej ni ż w rolnictwie pracy zarobkowej. Z punktu widzenia ochrony środowiska wa żne b ędą działania prowadz ące do minimalizacji wpływu gospodarki rolnej na środowisko i rozwój infrastruktury obszarów wiejskich, jak równie ż działania edukacyjne rolników z zakresu stosowania zasad Kodeksu Dobrej Praktyki Rolniczej.

Rolnictwo ekologiczne W obliczu wyst ępuj ących licznych zagro żeń w zwi ązku z wprowadzaniem na rynek żywno ści niespełniaj ącej wymaga ń UE rolnicy powinni uprawia ć żywno ść o wysokich walorach zdrowotnych, gwarantowanych odpowiednimi warunkami i metodami produkcji. Produkcja i przetwórstwo rolno-spo żywcze powinno by ć prowadzone metodami ekologicznymi zapewniaj ąc uzyskanie produktów o wysokiej jako ści m.in. wolnych od hormonów, antybiotyków, pozostało ści środków ochrony ro ślin. Wzrost zapotrzebowania na żywno ść produkowan ą metodami ekologicznymi, system dotacji zajmuj ących si ę produkcj ą ekologiczn ą, dobre warunki środowiskowe (nieska żone środowisko przyrodnicze w gminie) powinno sprzyja ć tworzeniu si ę nowych gospodarstw ekologicznych na terenie gminy.

Post ęp w uprawie ro ślin i hodowli zwierz ąt Gmina mo że pełni ć funkcj ę zaopatrzenia ludno ści powiatu w żywno ść , co w konsekwencji doprowadzi do intensywnego rozwoju warzywnictwa, ogrodnictwa oraz hodowli zwierz ąt. Powinien nast ąpi ć dalszy rozwój uprawy ró żnych gatunków, jak równie ż dalszy rozwój hodowli trzody chlewnej, drobiu szczególnie przez ekonomicznie silne gospodarstwa, maj ące mo żliwo ść uzyskiwania produktów wysokiej

64

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium jako ści. Obok tradycyjnych upraw rolnicy powinni rozwa żyć produkcj ę nowych, wysokojako ściowych i wysokoplennych odmian poszukiwanych przez przetwórstwo. Alternatyw ą dla tradycyjnej hodowli zwierz ąt mo że by ć: hodowla strusi, przepiórek, ba żantów, królików, szynszyli. Nale ży rozwa żyć tak że rozwój hodowli umo żliwiaj ącej wprowadzenie form turystyki kwalifikowanej i rehabilitacji zdrowotnej.

Powstawanie du żych gospodarstw rolnych Powinno d ąż yć si ę do ci ągłego powi ększenia indywidualnych gospodarstw produkcyjnych, czyli powstawania du żych, wyspecjalizowanych gospodarstw farmerskich o powierzchni nawet 50 ha. Intensywna produkcja rolna niesie za sob ą tak że niebezpiecze ństwa takie jak: chemizacje gleb przez stosowanie nawozów mineralnych, biocydów, syntetycznych regulatorów wzrostu, mechanizacje cz ęsto niedostosowane do warunków glebowych i potrzeb ro ślin oraz maksymalizacje plonów. Istotne z punktu widzenia ochrony środowiska b ędzie: • zoptymalizowane stosowanie nawozów mineralnych i organicznych oraz pestycydów; • zintegrowana produkcja i obowi ązek atestacji sprz ętu ochrony ro ślin; • kontrola stosowania środków ochrony (przestrzeganie okresu karencji i prewencji).

Poprawa struktury jako ściowej, warto ści przyrodniczej i gospodarczej u żytków rolnych Rewaloryzacja u żytków rolnych b ędzie prowadzi ć do podwy ższenia ich warto ści przyrodniczej i gospodarczej, jak równie ż przyczyni si ę do poprawy struktury jako ściowej gruntów. Nale ży d ąż yć do ograniczenia zmiany przeznaczenia gruntów wysokich klas. Ochronie powinny podlega ć grunty klasy II-III oraz grunty na glebach pochodzenia organicznego, nieu żytki organiczne i oczka wodne. Nale ży chroni ć tak że tereny podmokłe: szuwary, oczka śródpolne oraz ziele ń wyst ępuj ącą przy granicy miedz śródpolnych. Systematycznie prowadzone powinny by ć zalesienia gruntów klasy V i VI, co powinno wpłyn ąć korzystnie na środowisko ze wzgl ędu na popraw ę bilansu wodnego i b ędzie skutecznym hamulcem w przeciwdziałaniu erozji.

Rozwój infrastruktury technicznej Rozwój infrastruktury technicznej, głównie rozbudowa kanalizacji, oczyszczalni ścieków, sieci wodoci ągowej, obiektów gospodarki odpadami jest niezb ędny dla prawidłowego funkcjonowania gospodarstw rolnych i poprawy życia mieszka ńców obszarów wiejskich. Najwi ększe braki dotycz ą gospodarki ściekowej i wyst ępuj ą na wi ększym obszarze gminy. Dla zrealizowania niezb ędnych inwestycji konieczne b ędzie wsparcie z funduszy unijnych i bud żetowych. Równie wa żną potrzeb ą jest systematyczna modernizacja i odbudowa systemów melioracji podstawowej. Rozwój infrastruktury spowoduje nie tylko podniesienie poziomu życia mieszka ńców gminy, ale równie ż uczyni teren gminy atrakcyjnym dla potencjalnych inwestorów i zwi ększy mo żliwo ść wykorzystania obszarów wiejskich dla rozwoju turystyki, w tym agroturystyki.

Wykorzystanie energii odnawialnej Podobnie jak w całym kraju najwi ększe mo żliwo ści upatruje si ę w rozwoju systemów przetwarzaj ących energi ę biomasy (zr ębki drewna, słoma, itp.) na energi ę użyteczn ą, głównie ciepln ą (kotły opalane paliwami stałymi b ędą zast ępowane kotłami opalanymi biomas ą).

65

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium

Do celów energetycznych mo że by ć wykorzystywana energia takich ro ślin jak wierzba czy malwa pensylwa ńska (promocja plantacji tych ro ślin) oraz biogaz (mieszanina gazów o przewa żaj ącym udziale metanu) powstaj ący w wyniku fermentacji odpadów z produkcji zwierz ęcej, ścieków komunalnych lub odpadów komunalnych. Istnieje do ść ograniczona mo żliwo ść wykorzystania na terenie gminy energii produkuj ącej pr ąd przy pomocy turbiny wodnej.

Biogazownie rolnicze to obiekty o stosunkowo małej mocy jednak że produkuj ące energi ę w sposób wysoce efektywny. Mog ą one funkcjonowa ć przy gospodarstwach rolnych, jako ich cze ść składowa i z nich pobiera ć surowce do biogazu lub stanowi ć niezale żny podmiot obsługuj ący konkretny teren. Biogazownia jest instalacj ą umo żliwiaj ącą łatw ą i szybk ą fermentacj ę odpadów organicznych, w wyniku której powstaje biogaz – odnawialne źródło energii.

Nale ży zauwa żyć, że wykorzystanie energii wiatrowej i wodnej stanowi ć mo że zagro żenie dla zasobów krajobrazu i ró żnorodno ści biologicznej. Zatem konieczne jest uwzgl ędnianie uwarunkowa ń przyrodniczych i krajobrazowych przy lokalizacji tego typu obiektów. Kierunki działa ń: • okre ślenie potencjału technicznego i ekonomicznego energii odnawialnej i niekonwencjonalnej; • uwzgl ędnianie uwarunkowa ń przyrodniczo-krajobrazowych przy lokalizacji farm energetyki wiatrowej; • promowanie oraz popularyzacja najlepszych praktyk w dziedzinie wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych, w tym rozwi ąza ń technologicznych, administracyjnych i finansowych; • wsparcie projektów w zakresie budowy urz ądze ń i instalacji do produkcji i transportu energii wytwarzanej w oparciu o źródła odnawialne.

Ochrona lasów Ogromne znaczenie przyrodnicze maj ą licznie wyst ępuj ące na terenie gminy lasy, zadrzewienia śródpolne, rowy melioracyjne zadrzewienia wzdłu ż ci ągów komunikacyjnych. Zadrzewienia to grupy drzew i krzewów rosn ących na polach uprawnych, ł ąkach i pastwiskach, ale równie ż drzewa rosn ące przy wodach, ci ągach komunikacyjnych. Zadrzewienia śródpolne powinny by ć wytworem zaplanowanego działania (obsadzanie drzewami i krzewami nieu żytków, dróg, miedz, zagród, cieków wodnych, rowów, skarp, itp. terenów poło żonych poza lasem). Zadrzewienia śródpolne maj ą bardzo du że znaczenie dla środowiska i przyrody tego obszaru, gdy ż stanowi ą jedyn ą wysok ą ziele ń w śród pól i ł ąk, reguluj ą stosunki wodne na polach i ł ąkach oraz odgrywaj ą du że znaczenie wiatrochronne dla niezalesionych terenów uprawowych. Zaro śla nad rowami, rzekami oraz nieu żywanymi torami s ą korytarzami migracji zwierz ąt, poprawiaj ą estetyk ę krajobrazu, zapobiegaj ą erozji wodnej i wietrznej, wpływaj ą na jako ść plonowania upraw rolniczych. Ze wzgl ędu na ich korzystny wpływ na środowisko nale ży je chroni ć i d ąż yć do zwi ększenia ich udziału w krajobrazie gminy.

Kierunki i zasady kształtowania le śnej przestrzeni produkcyjnej powinny polega ć na: • uporz ądkowaniu powszechnej ewidencji gruntów przez przeklasyfikowanie i ujawnienie w rejestrach gruntów powierzchni ju ż zalesionych;

66

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium

• tworzeniu spójnych kompleksów le śnych szczególnie w obszarze korytarzy ekologicznych i wododziałów; • lokalizacji zalesie ń i zadrzewie ń zgodnie z planami zagospodarowania przestrzennego oraz planami urz ądzenia lasów; • ochronie zieleni dolin rzecznych, terenów torfowiskowych i źródliskowych; • prowadzeniu stałego monitoringu środowiska le śnego w celu przeciwdziałania stanom niepo żą danym (po żary, choroby, szkody przemysłowe); • rozszerzeniu usług doradczych, informacji i szkoleń dla wła ścicieli lasów; • łączeniu kompleksów le śnych, zwłaszcza w obszarach chronionych na podstawie ustawy o ochronie przyrody, korytarzy ekologicznych i na obszarach wododziałów; • poprawie rozpoznania zasobów ró żnorodno ści biologicznej w lasach; • prowadzeniu zalesiania terenów nieprzydatnych rolniczo równolegle z działaniami prowadz ącymi do zró żnicowania struktury gatunkowej lasów; • racjonalnym przeznaczaniu obszarów le śnych na cele niele śne; • odnowie zieleni dolin rzecznych, jezior, w tym ochrona lasów ł ęgowych.

14. KIERUNKI I ZASADY KSZTAŁTOWANIA TURYSTYKI I REKREACJI

Najcenniejszym elementem zabytkowej struktury miasta Sztumu jest obszar starego miasta i zamku krzy żackiego poło żony na dawnej wyspie, a obecnie na w ąskim przesmyku pomi ędzy jeziorami Sztumskim i Barlewickim. W obszarze starego miasta i zamku eksponowane powinny by ć wszystkie zachowane cenne elementy dawnej zabudowy i struktury przestrzennej miasta, takie jak mury, fosy i kanały, zespół domków rybackich itp. Na terenie miasta Sztumu ustala si ę stref ę ekspozycji panoramy miasta obejmuj ącą jezioro Sztumskie i tereny poło żone nad jego zachodnim brzegiem, ze ście żką spacerow ą prowadzon ą wokół tego jeziora. Na obszarze miasta, oprócz obiektów zabytkowych obj ętych i proponowanych do obj ęcia ochron ą prawn ą (wpisanych do rejestru zabytków województwa pomorskiego), obejmuje si ę ochron ą zespoły obiektów i obiekty o warto ściach kulturowych pochodz ące z przełomu XIX/XX wieku, są to obiekty nadaj ący odpowiedni klimat Sztumu. Na obszarze gminy Sztum pozostało jeszcze wiele elementów zabudowy dawnych maj ątków ziemskich. Oprócz obiektów zabytkowych obj ętych ochron ą prawn ą (wpisanych do rejestru zabytków województwa pomorskiego), obejmuje si ę ochron ą wszystkie zespoły dworsko – parkowe i zało żenia folwarczne lub ich fragmenty poło żone na terenie miasta i gminy Sztum jako atrakcyjne, historyczne elementy krajobrazu. Zespoły dworsko – parkowe w Sztumie Zajezierzu, Goraju i W ęgrach predysponowane są do wykorzystania na cele turystyczno – rekreacyjne. Na obszarze w zachodniej cz ęś ci gminy proponuje si ę ekspozycj ę obiektów i stanowisk archeologicznych w projektowanym parku dydaktycznym, a tak że przy szlakach turystycznych w rejonie wsi W ęgry i w rejonie Białej Góry. Nale ży d ąż yć do ci ągłego podnoszenia atrakcyjno ści turystycznej oraz propagowania Szlaku Zamków Gotyckich na Powi ślu - poł ączenie tras ą rowerow ą ł ącz ącą zamek w Malborku z atrakcjami turystycznymi powiatów malborskiego, sztumskiego. Na obszarze gminy Sztum w ramach wydzielonej zabudowy mieszkaniowo-usługowej predysponuje si ę tereny pod zabudow ę turystyczno – rekreacyjn ą we wsiach Biała Góra i Piekło, oraz teren poło żony przy

67

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium granicy z gmin ą Malbork we wsi Go ściszewo. Ponadto pod zagospodarowanie turystyczne predysponowane są tereny poło żone nad jeziorem D ąbrówka we wsi Gronajny oraz w rejonie starej odnogi Nogatu we wsi Piekło.

Rozwój agroturystyki i ekoturystyki Rozwijaj ąca si ę intensywnie w ci ągu ostatnich lat agroturystyka stanowi rodzaj wypoczynku na wsi w tradycyjnym gospodarstwie rolnym. Ta forma turystyki pozwala na zachowanie rodzinnych gospodarstw rolnych, zachowanie tradycji kulturowych, a dla rolników jest alternatyw ą poszukiwania innych źródeł dochodu. Dla uatrakcyjnienia bazy agroturystycznej konieczne stanie si ę wyposa żenie gospodarstw w sprz ęt do pływania, w ędkowania i uprawiania czynnych form turystyki. Kolejn ą form ą turystyki przyjaznej środowisku jest ekoturystyka. Podstawow ą ide ą popieraj ącą koncepcj ę ekoturystyki jest wi ększy udział polskiego kapitału. Nacisk poło żony powinien by ć na rozwój lokalny i marketing wakacyjny. Przykładem mog ą by ć hotele nale żą ce do lokalnego wła ściciela, wybudowane przez lokalnych pracowników z lokalnego materiału, w których turystom serwuje si ę lokalnie wytworzon ą żywno ść i napoje oraz dysponuje si ę dobrze przeszkolonymi lokalnymi przewodnikami. Przemy ślany rozwój ekoturystyki b ędzie si ę przyczyniał do zdrowego sp ędzenia czasu wolnego, jak równie ż do ochrony środowiska naturalnego i kulturowego. Rozwój agroturystyki preferowany jest szczególnie w rejonach miejscowo ści W ęgry, U śnice i Ko ślinka.

Rozwój turystyki kwalifikowanej Na terenie gminy istniej ą dobre warunki do rozwoju ró żnych form turystyki kwalifikowanej. Odr ębno ść i ró żnorodno ść krajobrazowa i przyrodnicza gminy sprawiaj ą, że istotne b ędzie sprecyzowanie rodzajów rozwijanej turystyki. Powinno by ć ono poprzedzone dokładn ą analiz ą istniej ącego zaplecza, zainteresowa ń turystów, dostosowaniem oferty turystycznej do klienta. W ostatnich latach obserwuje si ę mod ę na uprawianie aktywnej turystyki. Dlatego powinno si ę modernizowa ć istniej ące szlaki oraz wyznacza ć kolejne w postaci ście żek pieszych, rowerowych, konnych. Szlaki te wymagają wła ściwego zagospodarowania tj. wyznaczenia miejsc odpoczynku i biwakowania, oznakowania itp. Konieczna b ędzie analiza wpływu intensywnego uprawiania turystyki na środowisko i przyrod ę oraz sposobów minimalizowania negatywnych skutków. Mówi ąc o turystyce specjalistycznej warto pami ęta ć o turystyce korzystaj ącej ze specjalistycznych walorów środowiska, do której rozwoju predysponowane s ą głównie tereny poło żone na zachodzie gminy oraz tereny wskazane przy jeziorach.

Rozwój infrastruktury towarzysz ącej turystyce Do prawidłowego rozwoju terenów turystycznych, bazy noclegowej, zabudowy letniskowej wa żne, z punktu ochrony środowiska, b ędzie przystosowanie terenów pod wzgl ędem technicznym do pełnienia wyznaczonych funkcji. Konieczne b ędzie rozwi ązanie problemów gospodarki ściekowej i odpadowej dla obszarów zainwestowania. Do powstawania nowych obiektów powinny by ć wyznaczane obszary selektywnie wybrane, odpowiednio przygotowane o wysokim standardzie uzbrojenia. Akceptacja ich budowy będzie zale żna od spełnienia wymogów ochrony środowiska i krajobrazu. Wa żne b ędzie dostosowanie przyszłego budownictwa do wymaga ń architektonicznych, warunków krajobrazowych wynikaj ących z planu miejscowego lub decyzji o warunkach zabudowy. Istotne dla kształtowania krajobrazu kulturowego b ędzie zachowanie kompozycyjnych układów wsi i zało żeń dworsko-parkowych. Budowa miejsc obsługi szlaków

68

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium komunikacyjnych i turystycznych poci ągnie za sob ą inwestycje maj ące na celu zadbanie o ład przestrzenny. Istotnym zagadnieniem jest modernizacja dróg dojazdowych do obiektów turystycznych, budowa parkingów i miejsc postojowych. Remont nawierzchni dróg przyczyni si ę do wzrostu ilo ści turystów odwiedzaj ących tak ciekawe tereny jak przykładowo rezerwaty przyrody obszary chronionego krajobrazu. Lepszy stan dróg powinien przyczyni ć si ę do dalszego inwestowania w rozwój działalno ści agroturystycznej.

Dla rozwoju turystyki i rekreacji na obszarze miasta i gminy Sztum konieczna jest ochrona środowiska przyrodniczego i kulturowego, a w tym szczególnie : • poprawa jako ści wód powierzchniowych, szczególnie w jeziorach Sztumskim, Barlewickim i D ąbrówka oraz monitoring stanu czysto ści tych jezior, • ochrona lasów, parków, cmentarzy i starodrzewu na całym obszarze miasta i gminy Sztum, • zalesienie terenów w rejonie jeziora D ąbrówka, • rekultywacja terenów zdegradowanych, szczególnie wyrobisk po eksploatacji kopalin, • wykorzystanie i eksponowanie walorów kulturowych i krajobrazowych, • zagospodarowanie jezior Sztumskiego, Barlewickiego i D ąbrówka dla celów rekreacji i sportów wodnych, • zagospodarowanie lasów dla celów turystycznych, • wykorzystanie terenów preferowanych dla rozwoju turystyki i rekreacji, • szczególnie dla rozbudowy bazy turystycznej noclegowej i gastronomicznej oraz urz ądze ń turystycznych i terenów preferowanych dla rozwoju agroturystyki, • organizacja systemu tras turystycznych pieszych i rowerowych, • współdziałanie z s ąsiednimi gminami, władzami powiatowymi i regionalnymi oraz jednostkami zarz ądzaj ącymi systemami ponadlokalnymi.

15. OBSZARY SZCZEGÓLNEGO ZAGRO ŻENIA POWODZI Ą I OSUWANIA SI Ę MAS ZIEMNYCH.

Na terenie gminy Sztum zagro żenie powodziowe wyst ępuje głównie w rejonie rozwidlenia Wisły na Wisł ę i Nogat, na obszarze wsi Biała Góra i Piekło. Głównym zabezpieczeniem przeciwpowodziowym w tym rejonie jest wał wi ślany ograniczaj ący obszar zalewowy Wisły (na obszarze gminy długo ść tego wału wynosi ok. 4 km.). Stan wału jest dobry, bez podsi ąków. Teren zagro żony powodzi ą w rejonie Białej Góry i Piekła obejmuje powierzchni ę ok. 200 ha pomi ędzy wałem wi ślanym, a dawnym wałem przeciwpowodziowym znajduj ącym si ę po wschodniej stronie Nogatu. Na obszarze gminy Sztum funkcjonuj ą dwie stacje pomp odwadniaj ące obszary obni żeń terenowych. S ą to: przepompownia w Barlewiczkach odwadniaj ąca obszar o powierzchni ok. 100 ha, i przepompownia w Cygusach odwadniaj ąca obszar ok. 24 ha. Na rysunku studium naniesiono zgodnie ze studium ochrony przeciwpowodziowej, obszar który uwzgl ędnia przepływy o prawdopodobie ństwie wyst ąpienia p=1%.

Dla racjonalnej gospodarki na tych obszarach gmina powinna: • podj ąć działania nad opracowaniem planów miejscowych dla terenów zalewowych jako obszarów wył ączonych z zabudowy;

69

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium

• zwi ększy ć zdolno ści retencyjnej zlewni poprzez mał ą retencj ę zbiornikow ą, zalesienia (poza obszarem szczególnego zagro żenia powodzi ą), wła ściwe zabiegi agrotechniczne i melioracyjne; • modernizowa ć na bie żą co wadliwie funkcjonuj ące systemy melioracyjne; • uwzgl ędnia ć strefy zalewowe we wszystkich dokumentach planistycznych.

Ponadto na obszarach szczególnego zagro żenia powodzi ą zabrania si ę wykonywania robót oraz czynno ści utrudniaj ących ochron ę przed powodzi ą lub zwi ększaj ących zagro żenie powodziowe, w tym: • wykonywania urz ądze ń wodnych oraz budowy obiektów budowlanych nie zwi ązanych z ochron ą przeciwpowodziow ą; • sadzenia drzew lub krzewów, z wyj ątkiem plantacji wiklinowych na potrzeby regulacji wód oraz ro ślinno ści stanowi ącej element zabudowy biologicznej dolin rzecznych lub słu żą cej do wzmacniania brzegów, obwałowa ń lub odsypisk; • zmiany ukształtowania terenu, składowania materiałów oraz wykonywania innych robót, z wyj ątkiem robót zwi ązanych z regulacj ą lub utrzymywaniem wód, a tak z utrzymywaniem, odbudow ą, rozbudow ą lub przebudow ą wałów przeciwpowodziowych wraz z obiektami zwi ązanymi z nimi funkcjonalnie; • lokalizowania nowych przedsi ęwzi ęć mog ących znacz ąco oddziaływa ć na środowisko, gromadzenia ścieków, odchodów zwierz ęcych, środków chemicznych, a tak że innych materiałów, które mog ą zanieczy ści ć wody, prowadzenia odzysku lub unieszkodliwiania odpadów, w tym w szczególno ści ich składowania.

Dla terenów poło żonych w obszarze bezpo średniego zagrożenia powodzi ą obowi ązuje nakaz stosowania takich rozwi ąza ń technicznych, technologicznych i organizacyjnych, aby na analizowanym terenie oraz na terenach przyległych zagwarantowa ć bezpiecze ństwo przeciwpowodziowe oraz nie naruszy ć trwale stosunków wodnych, w tym zapewni ć maksymaln ą retencj ę wód opadowych. Ponadto nie dopuszcza si ę nowego zainwestowania kubaturowego na obszarach bezpo średniego zagro żenia powodzi ą. Na terenie gminy Sztum (na terenie wiejskim) wyst ępuj ą obszary nara żone na niebezpiecze ństwo osuwania si ę mas ziemnych. Zgodnie z map ą osuwisk i obszarów predysponowanych do wyst ępowania ruchów masowych w gminie Sztum opracowanej przez Pa ństwowy Instytut Geologiczny na terenie gminy Sztum znajduj ą si ę osuwiska istniej ące oraz obszary predysponowane do wyst ępowania ruchów masowych, które równie ż zostały przedstawione na zał ączniku graficznym do studium oraz schemacie nr 1. Powstanie lub odnowienie si ę osuwiska jest w wi ększo ści przypadków zwi ązane z czynnikami niezale żnymi od działa ń człowieka, a wynika najcz ęś ciej z ukształtowania terenu, geologii, ci śnienia wody podziemnej, podci ęcia zbocza przez ciek wodny. Są tak że takie przypadki, w których osuwisko mo że powsta ć w wyniku niewła ściwych działa ń człowieka. W zwi ązku z powy ższym zaleca si ę obserwowanie zachowania si ę zboczy (zwane równie ż monitorowaniem, monitoringiem), jest to wa żny element zarz ądzania ryzykiem osuwiskowym. Dzi ęki niemu mo żna wcze śniej zauwa żyć oznaki niekorzystnych procesów na zboczu lub obserwowa ć jego zachowanie si ę po wykonaniu prac stabilizacyjnych. Wcze śnie zauwa żone niekorzystne zmiany umo żliwiaj ą szybk ą reakcj ę, dzi ęki czemu w

70

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium pewnych przypadkach mo żna zapobiec rozwijaniu si ę osuwiska lub co najmniej zminimalizowa ć straty, które mogłyby powsta ć w przyszło ści.

16. OBIEKTY LUB OBSZARY, DLA KTÓRYCH WYZNACZA SI Ę W ZŁO ŻU KOPALINY FILAR OCHRONNY.

Na terenie gminy nie wyznacza si ę filarów ochronnych, w granicach których, ze wzgl ędu na ochron ę oznaczonych dóbr, wydobywanie kopalin nie mo że by ć prowadzone albo mo że by ć dozwolone tylko w sposób zapewniaj ący ochron ę tych dóbr. Ochrona złó ż i obszarów perspektywicznych b ędzie polega ć na uwzgl ędnianiu tych obszarów w planach zagospodarowania przestrzennego w postaci odpowiednich zapisów. W świetle przepisów ochrony powierzchni ziemi istotne znaczenie ma rekultywacja terenów zdegradowanych i zdewastowanych. Ustawa Prawo ochrony środowiska nakłada na podejmuj ącego eksploatacje zło ża lub prowadz ącego eksploatacj ę obowi ązek sukcesywnego prowadzenia rekultywacji terenów poeksploatacyjnych oraz przywracania do wła ściwego stanu innych elementów przyrodniczych. Kierunek rekultywacji ka żdorazowo okre śla wła ściwe Starostwo Powiatowe, bior ąc pod uwag ę obowi ązuj ące przepisy prawa miejscowego, w tym akty prawne dotycz ące ochrony poszczególnych form przyrodniczych. Na rysunku studium wyznaczono obszary prognostyczne nie daj ące si ę odwzorowa ć w skali mapy, granice obszaru lub linie profilu o negatywnych wynikach rozpoznania. Do powy ższych wskaza ń opis znajduje si ę w uwarunkowaniach pn. Surowce naturalne - wyst ępowanie udokumentowanych złó ż kopalin. Przy uzasadnieniu ekonomicznym dopuszcza si ę ich eksploatacj ę.

17. OBSZARY POMNIKÓW ZAGŁADY I ICH STREF OCHRONNYCH ORAZ OBOWI ĄZUJ ĄCE NA NICH OGRANICZENIA PROWADZENIA DZIAŁALNO ŚCI GOSPODARCZEJ, ZGODNIE Z PRZEPISAMI USTAWY Z DNIA 7 MAJA 1999 R. O OCHRONIE TERENÓW BYŁYCH HITLEROWSKICH OBOZÓW ZAGŁADY (DZ. U. NR 41, POZ. 412, Z 2002 R. NR 113, POZ. 984 I NR 153, POZ. 1271, Z 2003 R. NR 80, POZ. 717 ORAZ Z 2006 R. NR 220, POZ.1600)

Na terenie gminy Sztum obszary pomników zagłady i ich stref ochronnych nie wyst ępuj ą.

18. OBSZARY WYMAGAJ ĄCE PRZEKSZTAŁCE Ń, REHABILITACJI LUB REKULTYWACJI

Wyznacza si ę obszar poło żony w centrum miasta Sztum (szczegółowe granice do okre ślenia na etapie opracowania planu miejscowego) jako obszar wymagaj ący rehabilitacji i rewitalizacji. Na terenie gminy wskazuje si ę tak że zdegradowane tereny dawnych zabytkowych i historycznych siedlisk wiejskich oraz zespołów dworsko-parkowych i folwarcznych.

19. GRANICE TERENÓW ZAMKNI ĘTYCH I ICH STREF OCHRONNYCH

Do terenów zamkni ętych w my śl ustawy z dnia 17 maja 1989 r., prawo geodezyjne i kartograficzne, nale żą :

71

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium

• tereny jednostek wojskowych; • tereny kolejowe. Nowelizacja ustawy o pizp wprowadzona ustaw ą z dnia 25 czerwca 2010 r. o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, ustawy o Pa ństwowej Inspekcji Sanitarnej oraz ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, która mi ędzy innymi wprowadziła mo żliwo ść sporz ądzania planów dla terenów zamkni ętych. Do tej pory gmina w ogóle nie mogła sporz ądza ć planu dla tych terenów. Według tej zmiany plan jest sporz ądzany tylko dla tych ustalonych przez ministra wła ściwego do spraw transportu. Wykaz terenów kolejowych wydaje minister infrastruktury w formie decyzji w sprawie ustalenia terenów, przez które przebiegaj ą linie kolejowe, jako terenów zamkni ętych. Decyzja obejmuje poszczególne działki obj ęte klauzul ą „tereny zamkni ęte” bez okre ślenia stref ochronnych dla tych terenów. Zgodnie z przepisami odnosz ącymi si ę do terenów zamkni ętych w studium wyst ępuj ą tereny kolejowe i stanowi ą one szlaki linii kolejowych z przeznaczeniem do podtrzymania obecnej funkcji. Na terenie gminy nie wyst ępuj ą tereny jednostek wojskowych.

72

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium

20. UZASADNIENIE PRZYJ ĘTYCH ROZWI ĄZA Ń ORAZ SYNTEZA USTALE Ń STUDIUM

Studium jest dokumentem planistycznym okre ślaj ącym polityk ę zagospodarowania przestrzennego gminy sporz ądzanym dla całego jej obszaru. Pełni ono rol ę koordynacyjn ą w programowaniu rozwoju ustalonego w Strategii zrównowa żonego rozwoju gminy Sztum, a tak że przy sporz ądzaniu wieloletnich planów inwestycyjnych, miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, a przede wszystkim w zakresie realizacji inwestycji publicznych. Studium jest równie ż dokumentem formalnym przy przygotowaniu wniosków o przyznanie środków z funduszy europejskich. Studium natomiast nie jest aktem prawa miejscowego, a zatem nie stanowi podstawy do podejmowania decyzji administracyjnych zwi ązanych z realizacj ą inwestycji na terenie gminy.

Studium dla gminy Sztum z kwietnia 2002 r. było opracowane według nieaktualnej na dzie ń dzisiejszy ustawy o planowaniu przestrzennym z 7 lipca 1994 r., wg której ranga studium była nieco inna. Wst ępne analizy sporz ądzone na potrzeby niniejszego opracowania wykazały konieczno ść wprowadzenia zasadniczych zmian merytorycznych, w stosunku do opracowania poprzedniego. Opracowuj ąc niniejsze studium stwierdzono, że zmiany nie mog ą dotyczy ć wył ącznie poszczególnych ustale ń. Uznano, że zmiany uwzgl ędnia ć powinny zmieniaj ące si ę potrzeby i mo żliwo ści rozwojowe gminy, jak równie ż powinny one obejmowa ć pełny zakres i form ę studium okre ślon ą w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 27 marca 2003 r., jak i rozporz ądzeniu w sprawie zakresu projektu studium w cz ęś ci tekstowej i graficznej. Konsekwencj ą tego było opracowanie jednolitego tekstu i rysunku studium maj ącego ujednolicon ą form ę, ale w rzeczywisto ści stanowi ącego nowe opracowanie, w którym wykorzystano cze ść zapisów ze studium uchwalonego w 2002 r.

Zmiana Studium składa si ę z uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz zał ącznika graficznego. Dodatkowo, dla uczytelnienia częś ci graficznej sporz ądzono schematy z mapami tematycznymi. W cz ęś ci po świ ęconej uwarunkowaniom znajduj ą si ę: charakterystyka stanu istniej ącego oraz ocena dotychczasowego zagospodarowania, jak równie ż wnioski, które jako podsumowanie oceny stanu istniej ącego odnosz ą si ę do formułowania kierunków zagospodarowania przestrzennego. Cz ęść po świ ęcona kierunkom zagospodarowania przestrzennego zawiera ustalenia koncepcyjne oraz ustalenia wi ążą ce, które wynikaj ą z innych aktów prawnych lub zostały podj ęte w studium i wskazuj ą obszary ochrony lub zagro żeń. Tutaj te ż znajduj ą si ę wytyczne dotycz ące zasad okre ślania w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego kierunków zmian lub zasad ich ochrony.

Cele polityki przestrzennej Wyznaczone w zmianie studium cele polityki przestrzennej: • dąż enie do wykorzystywania szans rozwojowych wynikaj ących powi ąza ń zewn ętrznych oraz poło żenia geograficznego; • dąż enie do ograniczenia barier hamuj ących rozwój gminy, w tym poszukiwanie rozwi ąza ń istotnych problemów i sytuacji powoduj ących konflikty; • dąż enie do wykorzystania szans rozwojowych wynikaj ących z posiadania licznych zespołów i obiektów dziedzictwa kulturowego;

73

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium

• dąż enie do zachowania warto ści obecnego zainwestowania terenów wiejskich z jednoczesnym wykorzystaniem rezerw terenowych podnosz ąc tym samym standard życia mieszka ńców.

KIERUNKI ZMIAN W STRUKTURZE PRZESTRZENNEJ GMINY ORAZ W PRZEZNACZENIU TERENÓW

W studium wyodr ębnione zostały strefy funkcjonalne, które wzajemnie si ę przeplataj ą, w których przyporz ądkowano obszary pełni ące funkcje wiod ące wraz z okre śleniem zasad i wska źników ich zagospodarowania, z tym że nie dla wszystkich wyst ąpiła potrzeba okre ślenia wska źników.

Wprowadzono nast ępuj ące zmiany w przeznaczeniu terenów: • doprowadzono do zgodno ści z niniejszym dokumentem obowi ązuj ące miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego; • w ramach obszarów przeznaczonych do zabudowy dopuszczono tak że uzupełnienie zabudowy z jednoczesnym wyznaczeniem pewnego bufora obejmuj ąc tereny niezabudowane; • zmniejszono obszary zabudowy mieszkaniowo-usługowej, produkcyjno-usługowej, mieszkaniowo- letniskowej w porównaniu z terenami przeznaczonymi w studium z 2002 r.; • rozszerzono mo żliwo ść inwestowania w ramach funkcji uzupełniaj ącej na terenach rolnych (R) o funkcje zwi ązane z: agroturystyk ą, mieszkalnictwem niezwi ązanym z funkcj ą rolnicz ą, pod zalesienia, eksploatacj ę kopalin pospolitych, parkingi, infrastruktur ę techniczn ą w tym lokalizacj ę farm lub pojedynczych elektrowni wiatrowych oraz innych źródeł energii odnawialnej; • zaktualizowano wyst ępowanie stanowisk archeologicznych; • wskazano orientacyjny przebieg obwodnicy miast (jeden z dwóch zaproponowanych w poprzedniej edycji studium); • na terenie gminy ustalono lokalizacj ę farm wiatrowych wraz z okre śleniem stref ochronnych.

OCHRONA ŚRODOWISKA, OCHRONA PRZYRODY I KRAJOBRAZU KULTUROWEGO

Rozwój gminy jest ści śle powi ązany z ochron ą środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego, oznacza to zachowanie cennych zasobów jak i okre ślenie zasad korzystania z ich. Przyj ęto w studium podstawowe zasady kształtowania środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego poprzez: • ochron ę istniej ących cennych zasobów; • ochron ę i zapobieganie przekształceniu i degradacji powierzchni ziemi; • utrzymanie ci ągło ści przestrzennej i funkcjonalnej obszarów o szczególnych warto ściach przyrodniczych i krajobrazowych, pełni ących wa żną funkcj ę klimatyczn ą w zakresie wymiany i regeneracji powietrza w gminie.

OBSZARY I ZASADY OCHRONY DZIEDZICTWA KULTUROWEGO I ZABYTKÓW ORAZ DÓBR KULTURY WSPÓŁCZESNEJ Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2012 r. poz. 647 z pó źn. zm.) oraz ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 162, poz. 1568), przy sporz ądzaniu

74

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium i aktualizacji studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, uwzgl ędnia si ę zagadnienia zwi ązane z ochron ą zabytków i opiek ą nad obiektami zabytkowymi. W celu ochrony warto ści zabytkowych i kulturowych okre ślono obszary i obiekty, które ze wzgl ędu na posiadane warto ści kulturowe obj ęte zostały ochron ą konserwatorsk ą lub urbanistyczn ą, w tym: • wyznacza si ę strefy ochrony konserwatorskiej celem zachowania historycznych układów zabudowy, zabezpieczenia wła ściwego ich eksponowania oraz zabezpieczenia terenów pod k ątem ochrony archeologicznej, dla których zostały okre ślone odpowiednie zakazy i nakazy; • obszary i obiekty chronione z mocy ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami – wpisane do rejestru zabytków; • historyczne układy ruralistyczne, cmentarze, pałace i dwory, ko ścioły, szkoły, zabytki techniki i kultury materialnej, aleje starodrzewia oraz zespoły dworsko-parkowe i folwarki.

KIERUNKI ROZWOJU KOMUNIKACJI

Studium zakłada, że istniej ący system obsługi komunikacyjnej gminy, na który składa si ę komunikacja drogowa, komunikacja kolejowa i w ramach obsługi ruchu turystycznego komunikacja wodna zwi ązana z rzek ą Wisł ą i Nogatem, nie ulegnie w najbli ższym czasie diametralnej zmianie, za wyj ątkiem ewentualnej realizacji obwodnicy dla miasta Sztum. W poprzedniej edycji studium wskazane zostały wariantowo dwa przebiegi dla przyszłej obwodnicy tzw. „wschodnim” i „zachodni”. W tej edycji ze wzgl ędów przestrzennych oraz ekonomicznych pozostał wariant „wschodni”. Usprawnienie układu komunikacji drogowej nast ąpi mi ędzy innymi poprzez: • przebudow ę w miar ę mo żliwo ści i potrzeb dróg i ulic dostosowuj ąc je do wła ściwych parametrów technicznych i u żytkowych przypisanym poszczególnym klasom ulic oraz utwardzanie nawierzchni w tym budow ę chodników, zatok postojowych, odwodnienia i o świetlenia; • sukcesywn ą realizacj ę dróg ( ście żek) rowerowych; • zapewnienie odpowiedniej ilo ści miejsc postojowych zgodnie z zało żon ą w studium polityk ą parkingow ą; • rozwój komunikacji publicznej na terenie gminy poprzez rozszerzenie oferty na dot ąd nieobsługiwane obszary gminy, tak aby stworzy ć mieszka ńcom gminy jak najlepsze mo żliwo ści podró żowania komunikacj ą zbiorow ą; • promowanie ruchu pieszego i rowerowego jako alternatywy dla ruchu samochodowego; • dobrze zorganizowan ą obsług ę ruchu turystycznego, odbywaj ącego si ę na rzece Nogat.

KIERUNKI ROZWOJU INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ

Głównym kierunkiem umo żliwiaj ącym dalszy rozwój osadnictwa b ędzie wyrównywanie zapó źnie ń w rozwoju infrastruktury. Rozwój ten musi by ć ukierunkowany na spełnienie wymaga ń ochrony środowiska w zakresie jako ści poszczególnych jego elementów poprzez:

• dalsz ą gazyfikacj ę obszaru gminy; • wprowadzenie przebiegu obwodnicy miasta;

75

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium

• dalsze porz ądkowanie gospodarki wodno-ściekowej poprzez rozbudow ę sieci kanalizacyjnej wraz z budow ą nowych niewielkich oczyszczalni ścieków, modernizacj ę i rozbudow ę sieci wodoci ągowej; • ograniczanie emisji niskiej dzi ęki stopniowemu przechodzeniu gospodarstw indywidualnych na paliwa i technologii niskoemisyjnych, gwarantuj ąc nieprzekraczanie dopuszczalnych norm zanieczyszcze ń; • prowadzenie gospodarki odpadami zgodnie z przyj ętym Planem gospodarki odpadami dla gminy Sztum; • przebudow ę, w tym wymian ę i odbudow ę melioracji terenów obj ętych ewidencj ą oraz utrzymanie we wła ściwym stanie technicznym wszelkich otwartych rowów melioracyjnych, które w całym systemie melioracji odgrywaj ą bardzo wa żną rol ę.

KIERUNKI I ZASADY KSZTAŁTOWANIA ROLNICZEJ I LE ŚNEJ PRZESTRZENI PRODUKCYJNEJ

W obszarze gminy kierunki kształtowania rolniczej przestrzeni produkcyjnej polega ć b ędą głównie na: • restrukturyzacji i unowocze śnieniu gospodarki rolnej; • promowaniu pro środowiskowych zasad uprawy, chowu i produkcji żywno ści pochodz ącej z gospodarstw stosuj ących te zasady; • rewaloryzacji technicznej i gospodarczej obszarów wiejskich w celu maksymalnego wykorzystania ich wła ściwo ści przyrodniczych do produkcji żywno ści; • rozwoju agroturystyki (głównie na obszarach strukturalnie słabszych); • aktywnej ochronie zasobów przyrodniczych i walorów krajobrazu rolniczego przyjaznego środowisku; • wykorzystaniu ro ślin (rzepaku) do produkcji paliwa ekologicznego; • propagowaniu rolnictwa ekologicznego; • racjonalnym gospodarowaniu przestrzeni ą zgodnie z Polskim Kodeksem Dobrej Praktyki Rolniczej szczególnie w zakresie uprawy ro ślin i hodowli zwierz ąt; • powstawaniu du żych gospodarstw rolnych.

Ponadto rozszerzono mo żliwo ść inwestowania w ramach funkcji uzupełniaj ącej na terenach rolnych (R) o funkcj ę zwi ązan ą z agroturystyk ą, mieszkalnictwem nie zwi ązanym z funkcj ą rolnicz ą, pod zalesienia, eksploatacj ę kopalin pospolitych, parkingi, infrastruktur ę techniczn ą w tym lokalizacj ę farm lub pojedynczych elektrowni wiatrowych oraz innych źródeł energii odnawialnej.

Kierunki i zasady kształtowania le śnej przestrzeni produkcyjnej powinny polega ć na: • uporz ądkowaniu powszechnej ewidencji gruntów przez przeklasyfikowanie i ujawnienie w rejestrach gruntów powierzchni ju ż zalesionych; • zalesianiu nieefektywnych gruntów porolnych; • tworzeniu spójnych kompleksów le śnych szczególnie w obszarze korytarzy ekologicznych i wododziałów; • lokalizacji zalesie ń i zadrzewie ń zgodnie z planami zagospodarowania przestrzennego; 76

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY SZTUM Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy z uzasadnieniem zawieraj ącym obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń oraz syntez ę ustale ń studium

• ochronie zieleni dolin rzecznych, terenów torfowiskowych i źródliskowych; • prowadzeniu stałego monitoringu środowiska le śnego; • rozszerzeniu usług doradczych, informacyjnych i szkole ń dla wła ścicieli lasów; • łączeniu kompleksów le śnych, zwłaszcza w obszarze korytarzy ekologicznych i na obszarach wododziałów; • poprawie rozpoznania zasobów ró żnorodno ści biologicznej w lasach; • prowadzeniu zalesiania terenów nieprzydatnych rolniczo równolegle z działaniami prowadz ącymi do zró żnicowania struktury gatunkowej lasów; • racjonalnym przeznaczaniu obszarów le śnych na cele niele śne; • odnowie zieleni dolin rzecznych, w tym ochronie lasów ł ęgowych.

KIERUNKI I ZASADY KSZTAŁTOWANIA TURYSTYKI I REKREACJI

Turystyka jest zjawiskiem o bogatej i ró żnorodnej tre ści, przyjmuj ąc, że w sferze społecznej odgrywa ona ogromne znaczenie jako forma odpoczynku, relaksu, poznania, zdobywania wiedzy, regeneracji sił fizycznych i psychicznych. Istotna jest równie ż jej rola jako zjawisko ekonomiczne. Turystyka jest jedn ą z najbardziej dynamicznie rozwijaj ących si ę dziedzin gospodarki w wielu krajach i stanowi istotny czynnik rozwoju gospodarczego. Rozwijaj ąca si ę intensywnie w ci ągu ostatnich lat agroturystyka i ekoturystyka stanowi rodzaj wypoczynku na wsi w tradycyjnym gospodarstwie rolnym. Ta forma turystyki pozwala na zachowanie rodzinnych gospodarstw rolnych, zachowanie tradycji kulturowych, a dla rolników jest mo że by ć alternatyw ą poszukiwania innych źródeł dochodu. Je żeli chodzi o turystyk ę kwalifikowan ą, to na terenie gminy Sztum istniej ą warunki do rozwoju ró żnych jej form. Odr ębno ść i ró żnorodno ść krajobrazowa i przyrodnicza gminy sprawiaj ą, że istotne b ędzie sprecyzowanie rodzajów rozwijanej turystyki. Powinno by ć ono poprzedzone dokładn ą analiz ą istniej ącego zaplecza, zainteresowa ń turystów, dostosowaniem oferty turystycznej do klienta. Przy okazji nale ży pami ęta ć tak że o modernizacji istniej ących szlaków oraz wyznaczaniu kolejnych w postaci, ście żek rowerowych, konnych i szlaków kajakowych. Szlaki te wymagaj ą wła ściwego zagospodarowania tj. wyznaczenia miejsc odpoczynku i biwakowania, oznakowania itp. Mówi ąc o turystyce specjalistycznej warto pami ęta ć o turystyce korzystaj ącej ze specjalistycznych walorów środowiska, do której rozwoju predysponowane s ą głównie tereny zachodniej cz ęś ci gminy oraz tereny poło żone w bezpo średnim sąsiedztwie jezior.

77

SSTTUUDDIIUUMM UUWWAARRUUNNKKOOWWAA Ń Ń II KKIIEERRUUNNKKÓÓWW ZZAAGGOOSSPPOODDAARROOWWAANNIIAA PPRRZZEESSTTRRZZEENNNNEEGGOO MMIIAASSTTAA II GGMMIINNYY SSZZTTUUMM 0 1 2km OO CC HH RR OO NN AA Ś Ś RR OO DD OO WW III SS KK AA --- SS CC HH EE MM AA TT NN RR 11 OO CC HH RR OO NN AA Ś Ś RR OO DD OO WW III SS KK AA --- SS CC HH EE MM AA TT NN RR 11 CC HH EE MM AA TT NN RR 11 i i i i i i i i i

k k k k k k k k k s s s s s s s s s

ń ń ń ń ń ń ń ń ń GMINAGMINA MALBORKMALBORK a a a GMINAGMINA MALBORKMALBORK a a a a a a

d d d d d d d d d POWIATPOWIATPOWIAT MALBORSKIMALBORSKIMALBORSKI G G G POWIATPOWIATPOWIAT MALBORSKIMALBORSKIMALBORSKI G G G POWIATPOWIATPOWIAT MALBORSKIMALBORSKIMALBORSKI G G G

r r r r r r r r r

ó ó ó ó ó ó ó ó ó

w w w w w w w w w

D D D D D D D D D

y y y y y y y y y

w w w w w w w w w

o o o o o o o o o

N N N N N N N N N R R R R R R R R R

GronajnyGronajny OBJA ŚNIENIA: GoGo śśściszewociszewociszewo GRANICE OBSZARU OBJ ĘTEGO STUDIUM

GMINAGMINA MIŁORADZ MIŁORADZ GRANICE ADMINISTRACYJNE MIASTA j.j.j. D D D ąąąbrówkabrówkabrówka POWIATPOWIATPOWIAT MALBORSKI MALBORSKIMALBORSKI j.j.j. D D D ąąąbrówkabrówkabrówka GRANICA SOŁECTWA

CzerninCzernin NAZWA SOŁECTWA öö PODSTAWOWY UKŁAD KOMUNIKACJI DROGOWEJ öö 111 TRANSPORT KOLEJOWY

ŚŚŚ r rr o oo d dd k kk o oo w ww o oo ż żż u uu ł ł ł a aa w ww s ss k kk i i i GMINAGMINA OBSZAR NATURA 2000

L L L

L L L

L L OOO b bb s ss z zz a aa r rr C CC h hh r rr o oo n nn i i i o oo n nn e ee g gg o oo K KK r rr a aa j j j o oo b bb r rr a aa z zz u uu L OOO b bb s ss z zz a aa r rr C CC h hh r rr o oo n nn i i i o oo n nn e ee g gg o oo K KK r rr a aa j j j o oo b bb r rr a aa z zz u uu STARYSTARYSTARY TARGTARGTARG P - OBSZAR SPECJALNEJ OCHRONY PTAKÓW öö KoKo śśślinkalinkalinka POWIATPOWIATPOWIAT SZTUMSKISZTUMSKISZTUMSKI öö KoKo śśślinkalinkalinka POWIATPOWIATPOWIAT SZTUMSKISZTUMSKISZTUMSKI S - OBSZAR SPECJALNEJ OCHRONY SIEDLISK öö KoniecwałdKoniecwałd REZERWAT PRZYRODY "Las"Las"Las MMM ąątawski"tawski"tawski" ööö L - LE ŚNY, ST - STEPOWY GRANICA OBSZARU CHRONIONEGO KRAJOBRAZU ła ła ła łła a ła isisis iissis UUśśśnicenice WWW UUśśśnicenice . .W .W W .. . zzz ) ) ) zzz ) ) ) ooloelel)e) ) KORYTARZE EKOLOGICZNE: KRAJOWY (K). rrzrzz PPPeee rrr y) y) y) ieiei eP P oPoloelel)e) ) rrr ły) ły) ły) sskskkee e oololl słysłysły ttutumummsskskikeiei eP P P isłisłisł ((S(SzSztztutumummsskskikii isisis SS(S(S(SzSztztutumumm WiWiWi ) ) ) SS(S(S(SzSzz W W W a) a) a) SSS j j j ł ) ł ) ł ) OOO b bb s ss z zz a aa r rr C CC h hh r rr o oo n nn i i i o oo n nn e ee g gg o oo K KK r rr a aa j j j o oo b bb r rr a aa z zz u uu WWW a a a ej ej ej ł ł ł OOO b bb s ss z zz a aa r rr C CC h hh r rr o oo n nn i i i o oo n nn e ee g gg o oo K KK r rr a aa j j j o oo b bb r rr a aa z zz u uu s sasa a ejejej i łi łi ł OOO b bb s ss z zz a aa r rr C CC h hh r rr o oo n nn i i i o oo n nn e ee g gg o oo K KK r rr a aa j j j o oo b bb r rr a aa z zz u uu n n n s s s lnelnelne si si si lnlnln WWi Wi i ololol o o o WWW REGIONALNY (R), LOKALNY (L) D D D a aW aW W D Do oD o a a a D D D lnlanlana a a a n n n RRR z zz e ee k kk i i i N NN o oo g gg a aa t t t l l l nanana o onon n RRR z zz e ee k kk i i i N NN o oo g gg a aa t t t l l l inainaina o o o RRR z zz e ee k kk i i i N NN o oo g gg a aa t t t l l l ininin DoDoDo oliolioli ( D( D( D l l l o o o S(SD(SD( D DoDoDo ( ( ( ( ( ( S S S D D D S S S ( D( D( D P(P(P( P P P P P P OSUWISKA OBSZARY PREDYSPONOWANE DO WYST ĘPOWANIA ttt gggaaattt KKęęępinapina oooggg KKęęępinapina NNNooo RUCHÓW MASOWYCH SztumskieSztumskie PolePole OBSZARY GÓRNICZE POSIADAJ ĄCE KONCESJE PiekłoPiekło PiekłoPiekło PietrzwałdPietrzwałd NA WYDOBYCIE KRUSZYWA (WRAZ Z NUMERACJ Ą) UDOKUMENTOWANE ZŁO ŻA KRUSZYWA

) ) )

I I

I ) ) )

I I I a a a

ł ł) ł) ) I I I łałała

isiłsaiłsała

isisis

K K K s s s

WWi Wi i K K

K W W W OOO b bb s ss z zz a aa r rr C CC h hh r rr o oo n nn i i i o oo n nn e ee g gg o oo K KK r rr a aa j j j o oo b bb r rr a aa z zz u uu SZTUMSZTUM K K

K a aW aW W OOO b bb s ss z zz a aa r rr C CC h hh r rr o oo n nn i i i o oo n nn e ee g gg o oo K KK r rr a aa j j j o oo b bb r rr a aa z zz u uu SZTUMSZTUM

a a a OOO b bb s ss z zz a aa r rr C CC h hh r rr o oo n nn i i i o oo n nn e ee g gg o oo K KK r rr a aa j j j o oo b bb r rr a aa z zz u uu SZTUMSZTUM

n n n

S S S

T T

T lnlanlana

S S S

T T

T olonlonln

S S S T T T ololol

DoDoDo

( D( D( D

A A

A S(SD(SD( D

A A

A BBB i i i a aa ł ł ł e ee j j j G GG ó óó r rr y y y

W W

W S(S(S(

A I I A A I BBB i i i a aa ł ł ł e ee j j j G GG ó óó r rr y y y

W W

W SSS I I I BBB i i i a aa ł ł ł e ee j j j G GG ó óó r rr y y y

W W W I I I

E E

E ( UDOKUMENTOWANE ZŁO ŻA KRUSZYWA NIE DAJ ĄCE E E E

E E E

W W W

W W W

Z Z Z

W W W

Z Z Z

Z Z Z

O O O

O O O

C C C

O O O

C C

C a a a öö C C

C öö

a a a öö

P P

P öö

ta ta ta öö P T P T T

P t t t SI Ę ODWZOROWA Ć W SKALI MAPY

P P P T T T t t t

T T T eee lelele y)y)y) l l l ssłysły)ł)y) rrl rl l isisłiysłyły rrr j Wj Wj Wisisis eej ejW Wj W aaa lnlnelnej ej j aaa eee DDoDolnolnelnee iieiee a aD aD oDolol l PPP iieiee ininaina DaD D P P P kkkiii oolionlinlainaa . . . ccckkk DDoDoliolninlin . . . iicicc PP(PD(D(oDoo j.j.j. iii ((( www KOPALNIA OKRESOWO CZYNNA DDD PPP j j j ((( www PPP lleleewww jj.j.. aaarrrlll BiałaBiała GóraGóra jj.j. . S SS B BBaaa SSSzzzttt jj.j. . B BB ttutuummm jjj mmmsssöö WYROBISKO ssskökökiöii iieiee KKK ZajezierzeZajezierze BarlewiceBarlewice

K K K K K K K K K UŻYTEK EKOLOGICZNY

PPP PP( (P( P(PDP(D(D (D(D(D DDoDoo ooli loi li oloi onli nli n li nli lnai ana nan na a a aD aD D D Do oDo DoDDol lol olonol nl n l nlenlene nenejnjej "Parów"Parów"Paróweje Wej Wj W WWW ęęgry"gry" "Parów"Parów"Parówj Wj Wj W WWW ęęgry"gry" "Parów"Parów"Parów W W iWi i WWW ęęgry"gry" sss isisis isisł iysł ył y POMNIK PRZYRODY ł ł ł öö y)y)y) öö ł ł ł öö y)y)y) öö ))) öööö MIEJSKA OCZYSZCZALNIA ŚCIEKÓW

RRR RRRR R R MIEJSKIE WYSYPISKO ODPADÓW R R R R R R SztumskaSztumska WieWie śśś L L L L L L L L L LL CzerninCzernin LASY ParowyParowy GMINAGMINA öö JEZIORA RYJEWORYJEWO POWIATPOWIATPOWIAT KWIDZY KWIDZYKWIDZY ŃŃSKISKISKI RZEKI, ROWY I KANAŁY OWAŁOWANIA OBSZARY SZCZEGÓLNEGO ZAGRO ŻENIA POWODZI Ą OBSZAR O NIEKORZYSTNYCH WARUNKACH BUDOWLANYCH ZE WZGL ĘDÓW GEOLOGICZNO - IN ŻYNIERSKICH PostolinPostolin 222 444 333 333 7A7A7A GMINAGMINA L L L 666 GMINAGMINA L L L 666 GMINAGMINA L L L 666 555 MIKOŁAJKIMIKOŁAJKI POMORSKIEPOMORSKIE NowaNowa WieWie śśś 555 7B7B7B MIKOŁAJKIMIKOŁAJKI POMORSKIEPOMORSKIE POWIATPOWIATPOWIAT SZTUMSKISZTUMSKISZTUMSKI

RRR y yy j j j e ee w ww s s s k kk i i i O OO b bb s s s z zz a aa r r r CCC h hh r r r o oo n nn i i i o oo n nn e ee g gg o oo K KK r r r a aa j j j o oo b bb r r r a aa z zz u uu

Organ sporz ądzaj ący: Burmistrz Miasta i Gminy Sztum

z z z z z z z z z d d d d d d d d d ą ą ą ą ą ą i ąi ąi ą i i i Opracowano w : i i i z z z z z z z z z

d d d d d d PROJ-PLAN S.C. d d d u u u u u u u u u r r r r r r r r r ul. Chełmi ńska 103/8 G G G G G G G G G 86-300 Grudzi ądz projekt - wrzesie ń 2013 r. SSTTUUDDIIUUMM UUWWAARRUUNNKKOOWWAA Ń Ń II KKIIEERRUUNNKKÓÓWW ZZAAGGOOSSPPOODDAARROOWWAANNIIAA

PPRRZZEESSTTRRZZEENNNNEEGGOO MMIIAASSTTAA II GGMMIINNYY SSZZTTUUMM i i i PPRRZZEESSTTRRZZEENNNNEEGGOO MMIIAASSTTAA II GGMMIINNYY SSZZTTUUMM i i i PPRRZZEESSTTRRZZEENNNNEEGGOO MMIIAASSTTAA II GGMMIINNYY SSZZTTUUMM i i i

k k k k k k k k k s s s s s s s s s

ń ń ń ń ń ń ń ń ń GMINAGMINA MALBORK MALBORK a a a GMINAGMINA MALBORK MALBORK a a a 0 1 2km a a a

d d d d d d d d d POWIATPOWIATPOWIAT MALBORSKIMALBORSKIMALBORSKI OO CC HH RR OO NN AA DD ÓÓ BB RR KK UU LL TT UU RR YY --- G G G POWIATPOWIATPOWIAT MALBORSKIMALBORSKIMALBORSKI OO CC HH RR OO NN AA DD ÓÓ BB RR KK UU LL TT UU RR YY --- SS CC HH EE MM AA TT NN RR 22 G G G POWIATPOWIATPOWIAT MALBORSKIMALBORSKIMALBORSKI OO CC HH RR OO NN AA DD ÓÓ BB RR KK UU LL TT UU RR YY --- SS CC HH EE MM AA TT NN RR 22 G G G SS CC HH EE MM AA TT NN RR 22

r r r r r r r r r

ó ó ó ó ó ó ó ó ó

w w w w w w w w w

D D D D D D D D D

y y y y y y y y y

w w w w w w w w w

o o o o o o o o o

N N N N N N † N N N

GronajnyGronajny GoGo śśściszewociszewociszewo tt† † GMINAGMINA MIŁORADZ MIŁORADZ j.j.j. D D D ąąąbrówkabrówkabrówka POWIATPOWIATPOWIAT MALBORSKI MALBORSKIMALBORSKI j.j.j. D D D ąąąbrówkabrówkabrówka

†

OBJA ŚNIENIA: GRANICE OBSZARU OBJ ĘTEGO STUDIUM GMINAGMINA GMINAGMINA GRANICE ADMINISTRACYJNE MIASTA STARYSTARYSTARY TARGTARGTARG † † KoKo śśślinkalinkalinka POWIATPOWIATPOWIAT SZTUMSKISZTUMSKISZTUMSKI GRANICA SOŁECTWA KoniecwałdKoniecwałd Czernin NAZWA SOŁECTWA †tt tt PODSTAWOWY UKŁAD KOMUNIKACJI DROGOWEJ

ła ła ła łła a ła TRANSPORT KOLEJOWY isisis iissis UUśśśnicenice WWW UUśśśnicenice W W W .. . zz.z.. LASY rrzrzz rrr JEZIORA RZEKI, ROWY I KANAŁY

ttt DZIEDZICTWO KULTUROWE gggaaattt KKęęępinapina oooggg KKęęępinapina NNNooo SztumskieSztumskie PolePole STREFA PEŁNEJ OCHRONY KONSERWATORSKIEJ OBSZARÓW, † tt TERENÓW I OBIEKTÓW WPISANYCH DO REJESTRU ZABYTKÓW PiekłoPiekło PiekłoPiekło PietrzwałdPietrzwałd † STREFA OCHRONY KONSERWATORSKIEJ HISTORYCZNEGO

tt ZESPOŁU URBANISTYCZNEGO

I I I

I I I

I I I

K K K

K K

K SZTUMSZTUM

K K

K SZTUMSZTUM

S S S

T T T

S S S

T T T

S S S T T T

A A A

A A A

W W W

A I I A A I

W W

W STREFA OCHRONY KONSERWATORSKIEJ WSI O ZACHOWANYM I I I

W W W I I I

E E E

E E E

E E E

W W W

W W W

Z Z Z

W W W

Z Z Z

Z Z Z

O O

O HISTORYCZNYM UKŁADZIE PRZESTRZENNYM (PARCELACYJNYM I UKŁADZIE ZABUDOWY)

O O O

C C C

O O O a a a C C C †

a a a C C

C ta ta ta P P

P t t t P T P T T

P t t t P P P T T T

T T T eee lelele rrl lrl † rrr † aaa † aaa iieiee PPP kkkiieiee P P P kkk STREFA OCHRONY KONSERWATORSKIEJ HISTORYCZNYCH OBIEKTÓW ARCHITEKTURY ccckkk . . . iicicc j.j.j. † iii j j j www lleleewww jj.j.. aaarrrlll BiałaBiała GóraGóra jj.j. . S SS B BBaaa I BUDOWNICTWA (DWORY, PARKI DWORSKIE, FOLWARKI) ORAZ ZESPOŁÓW BUDOWLI, SSSzzzttt jj.j. . B BB ttutuummm jjj mmmsss tt OBIEKTÓW PRZEMYSŁOWYCH I IN ŻYNIERSKICH ssskkkiii tt iieiee tt ! † ZajezierzeZajezierze † BarlewiceBarlewice STREFA OCHRONY KONSERWATORSKIEJ ZESPOŁU ZABUDOWY O WARTO ŚCIACH HISTORYCZNO-KULTUROWYCH tt † † STREFA OCHRONY KONSERWATORSKIEJ OTOCZENIA / EKSPOZYCJI

SztumskaSztumska WieWie śśś OBSZARY ZIELENI PARKOWEJ - ISTNIEJ ĄCEJ, DO UZUPEŁNIE Ń LUB ODTWORZENIA CzerninCzernin ParowyParowy ParowyParowy STREFA OCHRONY ARCHEOLOGICZNEJ W - STANOWISKO † ARCHEOLOGICZNE WPISANE DO REJESTRU ZABYTKÓW GMINAGMINA tt RYJEWORYJEWO POWIATPOWIATPOWIAT KWIDZY KWIDZYKWIDZY ŃŃSKISKISKI STREFA OBSERWACJI ARCHEOLOGICZNEJ OW

†††††† [ZC] CMENTARZE

tt [UK] ZABUDOWA SAKRALNA (KO ŚCIOŁY-WPISANE DO REJESTRU ZABYTKÓW)

tt [UK] ZABUDOWA SAKRALNA (KO ŚCIOŁY-BEZ WPISU DO REJESTRU ZABYTKÓW) † PostolinPostolin !! OBIEKTY WPISANE DO REJESTRU ZABYTKÓW

t†t GMINAGMINA MIKOŁAJKIMIKOŁAJKI POMORSKIEPOMORSKIE NowaNowa WieWie śśś MIKOŁAJKIMIKOŁAJKI POMORSKIEPOMORSKIE HISTORYCZNE ALEJE DRZEW POWIATPOWIATPOWIAT SZTUMSKISZTUMSKISZTUMSKI

z z z z z z z z z d d d d d d d d d ą ą ą ą ą ą i ąi ąi ą i i i i i i z z z z z z z z z

d d d d d d d d d u u u u u u u u u Organ sporz ądzaj ący: r r r r r r r r r

G G G G G G G G G Burmistrz Miasta i Gminy Sztum

Opracowano w : PROJ-PLAN S.C. ul. Chełmi ńska 103/8 86-300 Grudzi ądz projekt - wrzesie ń 2013 r. SSTTUUDDIIUUMM UUWWAARRUUNNKKOOWWAA Ń Ń II KKIIEERRUUNNKKÓÓWW ZZAAGGOOSSPPOODDAARROOWWAANNIIAA

PPRRZZEESSTTRRZZEENNNNEEGGOO MMIIAASSTTAA II GGMMIINNYY SSZZTTUUMM PPRRZZEESSTTRRZZEENNNNEEGGOO MMIIAASSTTAA II GGMMIINNYY SSZZTTUUMM i i i PPRRZZEESSTTRRZZEENNNNEEGGOO MMIIAASSTTAA II GGMMIINNYY SSZZTTUUMM i i i i i i k k k k k k k k k

s s s s s s s s s

ń ń ń ń ń ń ń ń ń GMINAGMINA MALBORKMALBORK 0 1 2km a a a GMINAGMINA MALBORKMALBORK a a a a a a

d d d d d d d d d POWIATPOWIATPOWIAT MALBORSKIMALBORSKIMALBORSKI III NN FF RR AA SS TT RR UU KK TT UU RR AA TT EE CC HH NN III CC ZZ NN AA SS CC HH EE MM AA TT NN RR 33 G G G POWIATPOWIATPOWIAT MALBORSKIMALBORSKIMALBORSKI NN RR 33 G G G POWIATPOWIATPOWIAT MALBORSKIMALBORSKIMALBORSKI G G G

r r r r r r r r r

ó ó ó ó ó ó ó ó ó

w w w w w w w w w

D D D D D D D D D

y y y y y y y y y

w w w w w w w w w

o o o o o o o o o

N N N N N N N N N

GronajnyGronajny GoGo śśściszewociszewociszewo

GMINAGMINA MIŁORADZMIŁORADZ GMINAGMINA MIŁORADZMIŁORADZ j.j.j. D D D ąąąbrówkabrówkabrówka POWIATPOWIATPOWIAT MALBORSKIMALBORSKIMALBORSKI

)) )) GMINAGMINA )) STARYSTARYSTARY TARGTARGTARG KoKo śśślinkalinkalinka POWIATPOWIATPOWIAT SZTUMSKISZTUMSKISZTUMSKI

KoniecwałdKoniecwałd OBJA ŚNIENIA:

łła ła a GRANICE OBSZARU OBJ ĘTEGO STUDIUM łła ła a iisiss iisiss UUśśśnicenice WWW W W W . .. zz.z.. rrzrzz GRANICE ADMINISTRACYJNE MIASTA rrr PODSTAWOWY UKŁAD KOMUNIKACJI DROGOWEJ TRANSPORT KOLEJOWY

KKęęępinapina GRANICA SOŁECTWA aaattt KKęęępinapina gggaaa oooggg NNN SztumskieSztumskie PolePole NAZWA SOŁECTWA q CzerninCzernin PietrzwałdPietrzwałd LASY PiekłoPiekło)) 

))  JEZIORA

I I I

I I I SZTUMSZTUM

I I

I SZTUMSZTUM

K K K

K K K RZEKI, ROWY I KANAŁY

K K

K  T S T S T

S 

T S T T S S

T T S S T S

A A A

A A A

W W W

I I I

A A A

W W W

I I I

W W W I I I

E E E

E E E

E E E W W W

W W W

Z Z Z

W W W

Z Z Z a a a

Z Z

Z ta ta ta

O O

O t t t ELEKTROENERGETYKA O O O

C C C t t t

O O O C C

C eee C C

C eee P P

P lelele

P T T P T P l l l

P T P P T T rlrlrl

T T T rrr aaa eee aaa kkkiieiee PPP ccckkk P P P iicicc . . . wwwiii LINIA NAPOWIETRZNA 400 kV j.j.j. eeewww j j j q rrrllelee jjj q aaarrr jj.j.. aaa )) jj.j. . S SS .. . B BBaaa BiałaBiała GóraGóra SSSzzzttt jj.j. . ttutuummm mmmsss LINIA NAPOWIETRZNA 110 kV ssskkk kkkiieiee ZajezierzeZajezierze BarlewiceBarlewice !!!!!! GPZ (GŁÓWNY PUNKT ZASILANIA MIASTA)

GAZYFIKACJA  STACJA REDUKCYNO-POMIAROWA q SIE Ć GAZOWA WYSOKIEGO CI ŚNIENIA SztumskaSztumska WieWie śśś CzerninCzernin SIE Ć GAZOWA ŚREDNIEGO CI ŚNIENIA ParowyParowy ParowyParowy TELEFONIA KOMÓRKOWA

GMINAGMINA GMINAGMINA STACJE BAZOWE TELEFONII KOMÓRKOWEJ RYJEWORYJEWO qq POWIATPOWIATPOWIAT KWIDZYKWIDZYKWIDZY ŃŃSKISKISKI SIE Ć WODNO - KANALIZACYJNA %% GŁÓWNA SIE Ć WODOCI ĄGOWA

ISTNIEJ ĄCA SIE Ć KANALIZACJI SANITARNEJ

PostolinPostolin PLANOWANA SIE Ć KANALIZACJI SANITARNEJ (( ISTNIEJ ĄCY ZBIORNIK BEZODPŁYWOWY GMINAGMINA (( MIKOŁAJKIMIKOŁAJKI POMORSKIEPOMORSKIE NowaNowa WieWie śśś MIEJSKA OCZYSZCZALNIA ŚCIEKÓW POWIATPOWIATPOWIAT SZTUMSKISZTUMSKISZTUMSKI  )) LOKALNE OCZYSZCZALNIE ŚCIEKÓW )) ZAKŁADOWA OCZYSZCZALNIA ŚCIEKÓW MIEJSKIE UJ ĘCIE WODY (( UJ ĘCIA WODY - KOMUNALNE z z z (( z z z (( z z z

d d d d d d d d d ą ą ą ą ą ą i ąi ąi ą i i i i i i z z z z z z z z z

d d d d d d MIEJSKIE SKŁADOWISKO ODPADÓW d d d %% u u u %% u u u %% u u u r r r r r r r r r Organ sporz ądzaj ący: G G G G G G G G G Burmistrz Miasta i Gminy Sztum

Opracowano w : PROJ-PLAN S.C. ul. Chełmi ńska 103/8 86-300 Grudzi ądz projekt - wrzesie ń 2013 r.

2km

A A A

A A A

A A A

I I I

I I I

I I I cy:

dz ą

ą

2013 r.

N N N

N N N ń

N N N

e e e

e e e dzaj

e e e

i i i ą i i

i ska 103/8 i i

A A A i

A A A ń

A A A

k k k

k k

1 k

k k

W W W k

W W W

W W W

c c c

c c c

c c

c Opracowano w : i i i S.C. PROJ-PLAN 86-300 Grudzi i i i i i

CIE i ul. Chełmi ul. Organ sporz Organ

O O O

O O O

O O O

projekt - wrzesie projekt

Ś

w w w w w R R R w Burmistrz Miasta Sztum i Gminy Burmistrz

w w R R R w

R R R

e e e

e e

A A A e

A A A

e e

A A A e

l l

0 l

l l M M M l

l l

M M M l

M M M

r r r TEGOSTUDIUM r r D D D r

D D D

r r r DOWEJ

D D D

SKI

U U U

Ę

U U U

U U U

Ą

Ń a a a a a O O O a

a a O O O a

O O O

T T T LINKA

T T T

T T T

ą

Ś LA

P P P

P P P

B B P P P Z Z Z B

Z Z Z

B B Z Z Z B

Ś

B B B

RÓDL

S S S

S S S

S S S

S S S

S S S

. .

S S S .

. .

. Ś . .

.

j j j j j j 5 5 5 j j j 5 5 5 5 5 5

O O O 5 5 5

O O O 5 5 5

O O O 5 5 5

Y Y Y

Y Y Y

Y Y Y

G G G

G G G

G G G

N N N

N N N

N N N

I I I

I I I

I I I

A A A

A A A

A A A EGLUGI

Z Z Z M M M

Z Z Z M M M Ż

Z Z Z M M M

G G G

G G G

G G G

DZYNARODOWYROWEROWY SZLAK

NIENIA:

W W W

W W W

W W W I I I

I I I

I I I DOWISKOKO ULM Ę

Ś Ą

Ó Ó Ó

Ó Ó Ó

Ó Ó Ó PRZYSTANIE L TRASY TRASY GRANICEOBSZARU OBJ GRANICEADMINISTRACYJNEMIASTA GRANICASOŁECTWA NAZWASOŁECTWA LASY JEZIORA ROWY RZEKI, KANAŁY I PROJEKTOWANE[KDG] OBWODNICA MIASTA DROGA[KDG] KRAJOWA DROGA [KDZ] WOJEWÓDZKA DROGA [KDZ] POWIATOWA DROGA [KDL] GMINNA TRANSPORT [KK] KOLEJOWY TRASAPLANOWANEJ CENTRALNEJ MAGISTRALI KOLEJOWEJ MI EURO R-1 VELO TURYSTYCZNY ROWEROWYZAMKÓW SZLAK GOTYCKICH PIESZE: SZLAKI TURYSTYCZNE KOPERNIKOWSKI SZLAK NADWI SZLAK

A A A

A A A

A A A

G G G

G G G

G G G

2 2 2

K K K 2 2 2

K K K 2 2 2

K K K

8 8 8

T T T 8 8 8

T T T 8 8 8

T T T

1 1

1 Uwarunkowania. cie- I cz.

1 1 1

G G

1 G 1 1

G G G

G G G

7 7

3 7 3 3

7 7

3 7 3

3 ś

7 7 7

6 6 3 6 3 3

6 6

N N N 6

1 1 1 6 6

N N N 6

1 1 N N N 1

1 1 S S S 1

3 3

S S S 3 3 3

S S S 3 3 3 3

G G G

G G G

7 G 7 G 7 G

7 7 7

7 6 7 6 7 6

6 6 6

1 1 1

6 6 6

1 1 1

3 1 3 1 3

1 OBJA

U U U 3 3 GG 3

U U U 3 3 777888GG 3 e e e U U U 333111777888GG A A A 333111777888 e e e A A A 333111 e e e A A A G G G iii

SZTUM SZTUM SZTUM G G G

I I I iii

333 wtek SZTUM I I I SZTUM SZTUM 333

I I I iii

SZTUM SZTUM SZTUM 888333

G G

G 888

G G

R R R G

888 ę

G G

R R R G 111

R R R G G

111 G

6 6 6

G G

111 G

6 6 6

0 0 G 0 G

333 G 6 6 6

0 0

4 4 4 333 0

8 8 0 8 0

0 kkk

4 4 4

6 6

6 333

8 8

4 4 4 8

6 6 6 kkk

1 1 8 1 8

6 8 6 6 1 1

1 kkk

3 1 3 1 3

1 1 1 M M M 1

3 3 1 3 1

M M M 1 GG

3 3 555 3 1 1 M M M 1 888 GG

E E E 333111888555GG

E E E 111 555 3 3

3 333 888

E E E 111 3 3 3

333

3 3 3

G G

G

I I I

G G

G sss

I I I

G G

I I I G sss 7 7

7 ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½

½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ 7 7

7 ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ G G G sss

½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½

½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½

7 7

7 ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½

G G

G ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½

½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ¿

7 7 7

4 4 G 4 G G

7 7 7

4 4

G G G 4 7 7 7

4 4 4

7 7

G G G 7 1 1

R R R 1

7 7

G G G 7 1 1

R R R 1

1 1 7 1 7 7

1 1

R R R 1 666 Czernin Czernin Czernin 1 1 1 3 3 3 GGG

Czernin

666 Czernin Czernin 1 1 1 3 3 3 GGG 3 3

O O O 666 3 Czernin Czernin Czernin 3 3 3 GGG 3 3 O O O 3 111

K K K 3 3 O O O 3 111 K K K 777 111

K K K 888666GG 777 888

333111888666GG 111 111888

333111888 111 111

333 111 111

G G

G 333 mmm

G G 333 G 333

N N N

G G

333 G 333 mmm 5 5

N N N 333 5 5 5

I I I N N N 5 mmm

5 5

I I I 5

7 7

I I I 7

7 7

G G G 7

7 7 7 1 1

1 Uwaga: Wgranicach administracyjnych miasta nie oznaczono graficzniespis gminnych dróg ichnumeracj z wraz si znajduje

G G G 1 1

G G G 1 1 1 1

3 3

3

3 3 3

3 3 3

uuu uuu

E E E

E E E

E E E

T T T ttt

Ń Ń Ń T T T ttt

Ń Ń Ń T T T

Ń Ń Ń ttt

N N N

N N N zzz

N N N A A A zzz

A A A A A A

A A A A A A zzz

A A A

N N N

N N N

N N N

M M M SSS

M M M

M M M SSS

W W W SSS

W W W W W W

E E E

E E E

E E E

E E E

E E E E E E ... 6 6 6 ... O O O 6 6 6

O O O 6 6 6

Z Z Z jjj O O O 1 1 1 Z Z Z jjj 1 1 1 Z Z Z 1 1 1 jjj 5 5 5 5 5 5 5 5 5

H H H

H H H

H H H

K K K

NUMERACJA DRÓG POWIATOWYCHNUMERACJA W MIE

K K K

R R R

K K K

R R R

R R R

C C C

C C C

C C C

N N N T T T

N N N T T T

N N N T T T

S S S

S S S

S S S

S S S

S S S

U U U

S S S

U U U

U U U

- - -

- - -

E E E

- - -

E E E

E E E

R R R

R R R

R R R

Z Z Z

Z Z Z

Z Z Z

A A A

A A A

A A A

A A A

A A A

A A A

R R R

R R R

R R R

J J J

J J J

J J J

W W W

W W W

W W W

P P P

P P P

G G P P P G

G G G

. . .

G G G

. . .

. . .

2 2 2

2 2 C C C 2

2 2 C C C 2

3 3 C C C 3

U U U

3 3 3

U U U

3 3 3

U U U

5 5 5

5 5 5

5 5 5

8 8 8

8 8 8

8 8 8

1 1 1

1 1 1

1 1 1

A A A 2 2 2

A A A 2 2 2

A A A 2 2 2

M M M

M M M

M M M

K K K

K K K

K K K

I I I

I I I

U U U I I I GMINA GMINA GMINA GMINA

U U U GMINA GMINA GMINA GMINA

U U U GMINA GMINA GMINA GMINA

I I I

I I I

I I I

N N N

N N N

N N N

GMINA GMINA GMINA GMINA GMINA GMINA GMINA GMINA

D D D GMINA GMINA GMINA GMINA

D D D POWIAT SZTUMSKI POWIAT SZTUMSKI POWIAT SZTUMSKI POWIAT POWIAT SZTUMSKI D D D POWIAT SZTUMSKI POWIAT SZTUMSKI POWIAT POWIAT SZTUMSKI POWIAT SZTUMSKI POWIAT SZTUMSKI

U U U

U U U

U U U STARY TARG STARY TARG STARY TARG STARY MIKOŁAJKI POMORSKIE MIKOŁAJKI POMORSKIE MIKOŁAJKI POMORSKIE MIKOŁAJKI STARY TARG STARY STARY TARG STARY TARG STARY

POMORSKIE MIKOŁAJKI POMORSKIE MIKOŁAJKI POMORSKIE MIKOŁAJKI STARY TARG STARY TARG STARY TARG STARY

2 2 2 POMORSKIE MIKOŁAJKI POMORSKIE MIKOŁAJKI POMORSKIE MIKOŁAJKI 2 2 2

U U U 2 2 2

U U U 222

U U U 222 222 555

POWIAT POWIAT SZTUMSKI POWIAT SZTUMSKI POWIAT SZTUMSKI 555 POWIAT POWIAT SZTUMSKI POWIAT POWIAT SZTUMSKI POWIAT SZTUMSKI 555 POWIAT POWIAT SZTUMSKI POWIAT SZTUMSKI POWIAT SZTUMSKI

M M M

M M M

M M M

T T T

T T T

T T T

O O O

O O O

S S S

O O O

S S S

S S S

218512.G 218512.G 218512.G 218512.G 218512.G 218512.G 218512.G 218512.G 218512.G

K K K

K K K

K K K Pietrzwałd Pietrzwałd Pietrzwałd Pietrzwałd Pietrzwałd Pietrzwałd

Pietrzwałd Pietrzwałd Pietrzwałd

G G G

G G G

G G G

5 5 5

5 5 5

5 5 5

1 1 1

1 1

888555111111..G.GG G G G 1

1 1 222111 ..G.GG G G G 1

888555111111 . . .

1 1 222111 ..G.GG G G G 1

888555111111 . . .

1 1 222111 1

. . .

1 1

9 9 9 1

3 3

9 9 9 3

3 3

9 9 9 3

3 3 G G G 1 1 1 3 .G .G .G 1 1 1 .G .G .G 1 1 1 88.8.. 5 5 5 888 5 5 5 888 5 5 5 111 8 8 8

111 8 8 8

8 8 8

7 7

7 111

1 1 1

7 7

7 555

G G

G 1 1 1

7 7

7 555

G G

G 1 1 1

1 1

1 555

G G

G 888

2 2 2

9 9 9

1 1

1 888

2 2 2

9 9 9

1 1

1 888

2 2 2 9 9 9

5 5 5

0 0

0 111

5 5 5

0 0

0 111

5 5 5 0 0 0

1 1

1 221211

1 1

1 222

1 1 1

3 3

3 222

G G G 3 3 3

G G G 3 3 3

G G G

3 3 3 G G G

3 3 3 G G . . G .

3 3 3 G . G . G .

1 1 1

. . . 0 0 0

1 1 1

0 0 0

1 1 1 1 1 1

0 0 0

1 1 1

1 1 1

1 1 1

1 1 1 5 5

5 218526.G 218526.G 218526.G 1 1 1 5 5 5

8 8

8 218526.G 218526.G 218526.G 3 3 3 5 5 5

8 8

8 218526.G 218526.G 218526.G 3 3 3

8 8 8 1 1 1

3 3 3

1 1 1

1 1 1 2 2 2

2 2 2 2 2

2 GGG

linka linka linka ..G.GG linka linka linka 333..G.GG linka linka linka 555222333... ś ś ś 555222 ś ś ś 888555

ś ś ś 111888

¿

G G

222111 G

G G 111 G

. .

222 .

G G G

. . 222 .

. . .

4 4 4

4 4 4

4 4 4

Ko Ko Ko

2 2 2

Ko Ko Ko

2 2

2 GGG

Ko Ko Ko

2 2

2 ..G.GG

5 5 5 000..G.GG

5 5

5 222000...

5 5

..G.GG 5 222000

8 8

.G..GG 8 555222

8 8

222..G.GG 8 888555

8 8

222222 8 111888555

1 1

555222 1 111888

1 1

888555222 1 222111

1 1

111888555 1 222

2 2

111888 2 222

2 2

222111 2

2 2

222 2

G G 222G

G G G

. . .

G G G

. . .

. . .

1 1 1

1 1

Barlewice Barlewice Barlewice 1

1 1

Barlewice 1 Barlewice Barlewice

2 2 Barlewice Barlewice Barlewice 2

2 2 2

2 2 2

5 5 5

5 5 5

5 5 5

G G

G GGG

... Czernin Czernin Czernin 8 8 8

G G

G GGG

5 5

5 ... Czernin Czernin Czernin 8 8 8

G G G GGG

5 5 5 0 0

0 555

... Czernin Czernin Czernin 8 8 8

5 0 5 5 0 0 555

1 1

1 222

1 1 1

0 0 0 555

1 1 1 3 3

3 222

Postolin Postolin Postolin brówka brówka brówka

1 1

1 555

3 1 1 1 3

3 222

Postolin brówka Postolin Postolin brówka brówka 1 1

1 555 3 3

3 888 2 2 2 Postolin Postolin Postolin brówka brówka

brówka 888555 2 2

2 111888 2 2 ą 2 ą ą 111 ą ą ą 222111 ą ą ą 222 j. D j. j. D j. j. D j. j. D j. j. D j. j. D j. j. D j. j. D j. j. D j.

G G G 11G 1G G 111 444

114144

111

G G

333 G

G G

333 G

G G 333 G

4 4 4

4 4 4

4 4 4

4 4 4

4 4 4

4 4 4

1 1 1

1 1 1

1 1 1

3 3 3

e e e

3 3 3

e e e

i i i 3 3 3

e e e

i i i

i i i

k k k

k k k

k k k

c c c

c c c i i i

i c c c i i

i i i

w w w

G G G w w w

0 0 9 2 0 0 9 2 0 0 9

2 GGG

G G G

w w

... w

0 0 0 9 0 2 9 2 0 0 9

2 GGG

G G

G ...

0 0 9 2 0 0 9 2 0 0 9 2 e e

888..G.GG e

e e

888 e

l l

000 l

e e

888 e

l l

555000 l

l l l r r

888555000 r

r r

888555 r

r r

111 r G G

888 G

. . 222111 . a a a G G G

. .

222111 . a a a G G G

8 8 . 8 .

222 .

a a a

8 8 8

2 2 2

8 8 8

B B B

2 2 2

B B B

5 5 5

2 2 2

B B B

5 5 5

8 8 8

. . .

5 5 5

8 8 8

. . .

j j j

1 1 1

8 8

5 5 5 8 . . .

j j

pina pina pina j 1 1

5 5 5 1 2 2 2 j j

pina pina pina j 1 1

5 5 5 1 2 2 pina pina pina 5 5 5 2 2 2

5 5 5 2

5 5 5

ę ę ę

ę ę ę

ę ę ę

G G G

. . .

5 5 5 G G G

. . .

0 0 0

5 5 G G 5 G

5 5 5 . . .

0 0 0 K K K

8 8 8 5 5 5

5 5 5

1 1 1 0 0 0 K K K

8 8 8 2 2 2 5 5 5

1 1 1 K K K 8 8 8 2 2 2 1 1 1 2 2 2

G G G .G .G .G .G .G .G . . . 777 777 777 222 222 222 555

SZTUM SZTUM SZTUM 555 SZTUM SZTUM SZTUM 555 SZTUM SZTUM SZTUM Gronajny Gronajny Gronajny

Gronajny Gronajny Gronajny e e e

Gronajny Gronajny Gronajny iie ie e iie ie e 181818 kkkiii 181818 kkk 218218218 Koniecwałd Koniecwałd Koniecwałd kkk 222

Koniecwałd Koniecwałd Koniecwałd sss 222

Koniecwałd Koniecwałd Koniecwałd sss

G G

G mmm

. G G . .

G mmm

. G . G .

G mmm

. . .

7 7

7 uuu

7 7

7 uuu

0 7 0 7 0

7 ttutuu

0 0

0 ttt

0 0

0 ttt 5 5

5 zzz 5 5

5 zzz ś ś ś 5 5 5

8 8 8 zzz ś ś ś

8 8

8 ś ś ś

8 8 8

1 1 1 SSS

1 1

1 S SS

1 1

1 SSS 2 2

2 6 6 6 .. . 2 2

2 6 6 6 . .. 2 2 2 6 6 6 jj.j.. 1 1 1 jjj 1 1 1 jjj 1 1 1 5 5 5 5 5 5 5 5 5 .G.G.G 111... 333111 888555

111888

G G

G 111

G G . G .

. 111

G G

G 222

G G . G . . . . .

G G G 222

......

9 9 9 G G

G 222

. . .

3 3 3 9 9 9

2 2 2

3 3 3

9 9 9

2 2 2

5 5 5

3 3 3

2 2 2

1 1 1 5 5 5

8 8 8

1 1 1

5 5 5

8 8 8

1 1 1

1 1 1

8 8 8

1 1 1 5 5 5

2 2 2

1 1 1 5 5 5 2 2 2

5 5 5 2 2 2

8 8 8

G G G

8 8 8

G G G

. . .

8 8 8

G G G

. . .

1 1 1

. . .

1 1 1

6 6 6 1 1 1

2 2 2

6 6 6

2 2 2

6 6 6

2 2 2

1 1 1

ś ś ś

1 1 1

ś ś ś

1 1 1

ś ś ś

5 5 5

5 5 5

5 5

5 Wie Sztumska Sztumska Wie Sztumska Wie Sztumska

8 8 8

Sztumska Wie Sztumska Sztumska Wie Sztumska Wie Sztumska

8 8 8

G G

G Wie Sztumska Wie Sztumska Wie Sztumska

. .

. 8 8

G 8 G G G G G

. .

G . G G

G G G 1 1 1

. .

G . G G

9 9 9 1 1 1

9 9 9 1 1

6 1 6 6

0 0 9 0 9 9 2 2

6 2 6 6

0 0 0 2 2

6 2 6 6

5 5 5 0 0 0 2 2

0 2 0 0

5 5

0 5 0 0

8 8 5 8 5

0 5 0 0

8 8

1 8 1 1

8 8 8

1 1

1 1 1 1

1 1

1 1 1 GMINA MALBORK GMINA MALBORK GMINA 1

2 2 2

1 1

3 1 3 GMINA MALBORK GMINA MALBORK GMINA 3 GMINA MALBORK GMINA

2 2

3 2 3 GMINA MALBORK GMINA MALBORK GMINA MALBORK GMINA 3 2 2

3 2 3 3

POWIAT MALBORSKI POWIAT MALBORSKI POWIAT MALBORSKI G G G

POWIAT MALBORSKI POWIAT MALBORSKI POWIAT MALBORSKI ..G.GG G G G

POWIAT MALBORSKI POWIAT MALBORSKI POWIAT MALBORSKI 555..G.GG G G G

z z

555... 333 z

d d

111 d

z z z

ą ą

555 333 ą i i i d d

111 d

z z

555 z

ą ą ą

z z

333 z

i i i d d

111 d

d d

555 000 d

ą ą ą

u u u z z

888 z

i i i i i i

k k k r r r d d

555 000 d

s s s u u u z z

888 z

i i i G G G

a a

111 a

ń ń ń

k k k r r r d d

000 d

s s s u u u

t t

888 t

i i i a a a G G G

a a

222111 a 111

ń ń ń

k k k d d d r r r

s s s

t t t

a a G a G G G G G

e e e a a

222111 a 111

ń ń ń

d d

d

l l l

r r r

t t t

a G G G a a

e e

222 e 111

d

ó

d d ó ó

l r r r l l

r r

r 333

G w G G w w

e e e

ó ó D ó

D D

r l l l r r

r

r r

a a a 333

w w w

ó D D y D ó ó y y r r r

a a a 333

Nowa Wie Nowa Wie Nowa Wie Nowa

w w w w w w

P P P

D y y o y D D o o

a a a Wie Nowa Wie Nowa Wie Nowa

w w N w N N P P P

y o o o y y . . .

j j j

Wie Nowa Wie Nowa Wie Nowa

w N N N w w P P P

o o o . . .

j

j j

N N N

. . .

j j j

G G G

. 4 1 5 . 4 1 5 . 4 1 5

8 1 2 8 1 2 8 1 2

G G G . . 4 4 1 1 5 5 . 4 1 5 8 8 1 1 2 2 8 1 2

G G G . 4 1 5 . 4 1 5 . 4 1 5 8 1 2 8 1 2 8 1 2

7 7 7

7 7 7

7 7 7

0 0 0

0 0 0

0 0 0 6 6 6

6 6 6

6 6

3 3 3 6

G G G 3 3 3

. . . G G

G 3 3 3

. . . G G

G 0 0 0

6 6 6

. .

. 0 0 0

6 6

6 0 0 0 0 0 0 6 6

6 6 6 6 0 0 0

5 5 5 6 6 6

0 0 0

5 5 5 6 6 6

8 8 8 5 5 5

8 8 8

1 1 1 8 8 8

1 1 1

2 2 2 1 1 1

2 2 2

2 2 2

G G G

G G G

. . .

G G G

. . .

. . . G G G

G G G

0 0 0 . . .

G G G

0 0 0 . .

Zajezierze Zajezierze Zajezierze .

0 0 0 . .

Zajezierze Zajezierze Zajezierze . 7 7 7

3 3

Zajezierze Zajezierze Zajezierze 3 7 7 7

3 3 3

7 7 7

3 3 3 1 1 1

5 5 5 1 1 1

5 5 5 1 1 1

5 5 5 5 5 5

8 8 8 5 5 5

8 8 8 5 5

Sztumskie Pole Sztumskie Pole Sztumskie Pole Sztumskie 5

8 8

Sztumskie Pole Sztumskie Pole Sztumskie Pole Sztumskie 8

1 1

Sztumskie Pole Sztumskie Pole Sztumskie Pole Sztumskie 1

1 1 1

18 18 18

1 1 1

18 18 18

2 2 2

18 18 18

2 2 2

2 2 2

2 2 2 2 2 2 2 2 2 ciszewo ciszewo ciszewo ciszewo ciszewo ciszewo ciszewo ciszewo ciszewo ś ś ś ś ś ś ś ś ś Parowy Parowy Parowy Parowy Parowy Parowy

Parowy Parowy Parowy Go Go Go

Go Go Go Go Go Go

G G G

G G G 7 7 7

7 G G G 7 7 0 0 0

0 7 7 7 0 0 1 1 1

0 0 0 1 1 1 3 3 3

3 1 1 1 3 3 3 3 3

G G G . G . G . G . G . G . G . . . 4 4 4 4 4 4 4 4 4 0 0 0 0 0 0 0 0 0 5 5 5 5 5 5 5 5 5 8 8 8 8 8 8 8 8 8 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 2 2 2 2 2 SKI SKI SKI SKI SKI SKI SKI SKI SKI Ń Ń Ń Ń Ń Ń

Ń Ń Ń

I I I

I I I

I I I K K nice nice nice K

K K nice nice nice K

S S S

K K nice nice nice K

S S S

Ń Ń Ń S S S

Ń Ń G G G ś ś ś Ń

Ń Ń Ń A A G G G ś ś ś A

A A G G G ś ś ś A

L L L

A A

888 A L L L

Ś Ś

888 Ś L L L I I I

Ś Ś

888 Ś I I I

000 U U U

Ś Ś Ś

I I I

000 U U U W W W

000 U U U W W W

W W W D D

111 D

3 3 3

D D

111 D

3 3 3

A A A

D D

111 D

3 3 3

A A

333 A

A A A N N

333 N

0 0 0

N N 333 N

0 0 0

N N N

0 0 0

K K K

6 6 6

K K K

6 6 6 K K K A A A

6 6 6 A A A

GMINA GMINA GMINA GMINA

L L L

A A A

GMINA GMINA GMINA GMINA GMINA L L L

Z Z

Z GMINA GMINA GMINA L L L

Z Z Z RYJEWO RYJEWO RYJEWO

S S S

Z Z Z RYJEWO RYJEWO RYJEWO

S S S

RYJEWO RYJEWO RYJEWO

S S S

2 2 2

2 2 2

2 2 2 0 0 0

0 0 0

0 0 0 6 6 6

6 6 6 6 6 6 POWIAT KWIDZY POWIAT KWIDZY POWIAT KWIDZY POWIAT KWIDZY POWIAT KWIDZY POWIAT KWIDZY POWIAT KWIDZY POWIAT KWIDZY POWIAT KWIDZY

Biała Góra Biała Góra Biała Góra G G G

Biała Góra Biała Góra Biała Góra G G G

. .

. Biała Góra Biała Góra Biała Góra G G G . . .

. . .

3 3 3

3 3 3

3 3 3

0 0 0

0 0 0

0 0 0

5 5 5

5 5 5

5 5 5

8 8 8

8 8 8

8 8

8 I I I

1 1

1 KKI KI I 1 1

1 KKI KI I 1 1

1 SKSKSK 2 2

2 SSS

2 2

2 WWSWSS

2 2 2 WWW OWOWOW KKOKOO IKIKOIKOO NINKINKIK NNI INI RRNRNN ERERER PEPERPRER PEPEPE OOPOPP KOKOKO K KO OKO KK KK K K KK K AKAKAK LALALA ZLZLAZALA SZSZLSLZL SSZZSZ SSS GMINA MIŁORADZ GMINA MIŁORADZ GMINA MIŁORADZ GMINA GMINA MIŁORADZ GMINA GMINA MIŁORADZ GMINA MIŁORADZ GMINA GMINA MIŁORADZ GMINA MIŁORADZ GMINA MIŁORADZ GMINA POWIAT MALBORSKI POWIAT MALBORSKI POWIAT MALBORSKI POWIAT MALBORSKI POWIAT MALBORSKI POWIAT MALBORSKI POWIAT MALBORSKI POWIAT MALBORSKI POWIAT MALBORSKI

222111888555

222111888555000222..G.GG

G G G

1 1 1

0 0 0 G G G

1 1 1 9 9 9 0 0 G G 0 G

2 2 2

1 1 1 9 9 0 0 0 9 2 2 2 9 9 9 2 2 2 ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½

½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½

½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½

t t t

t t t

t t t

a a a

a a a

a a a

g g g

I I I

g g g

K K I I K I

g g g

S S S

K K I K I I

Ń Ń Ń S S S

o o o

K K

K ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½

A A

A ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½

Ń Ń Ń S S S

o o o ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½

½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½

L L A A L

A ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½

Ń Ń Ń

o o o ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½

Ś Ś

Ś ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½

I L I L A I L A

A ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½

½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½

Ś Ś

Ś ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½

W I W L I W L I L

N N N

Ś Ś Ś

D D W I W D I W I

N N N

A A A

D D W D W W G G G

N N N N N N

A A

A

D D D . G G G . .

N N N

K K

A K

A A

G G . . G .

A A N A N N

K K

K

. . .

L L A A L A

K K K

Z Z Z

L L A L A A 1 1 1

S S S

Z Z Z

L L L 1 1 1

S S S

Z Z Z

1 1 1

S S S 0 0 0

0 0 0

0 0 0

5 5 5

5 5 5

5 5 5

8 8 8

8 8 8

8 8 8

1 1

1 555

1 1

1 555

1 1

1 000555 2 2

2 000 2 2

2 666000 2 2 2 666

Piekło Piekło Piekło

Piekło Piekło Piekło

Piekło Piekło Piekło

a a a

ł ł ł a a a

ł ł a a ł a

s s s ł ł ł

i i i s s s

i i s s s i

i i i

W W W

W W W

. . .

W W W

. .

.

z z z . . .

z z z

r r r

z z z r r r r r r

T T T

T T T

C C C

T T T

C C C

Z Z Z

C C C

Z Z Z

E E E

Z Z Z

E E E

W W W

E E E

W W W

W W W S S S

S S S

K K K

S S S

K K K

I I I

K K K

P P P

I I I

P P P

I I I O O O

P P P

O O O

W W W

O O O

W W W

W W W I I I

A A A I I I

A A A I I I

T T T A A A T T T T T T SSTTUUDDIIUUMM UUWWAARRUUNNKKOOWWAA Ń Ń II KKIIEERRUUNNKKÓÓWW ZZAAGGOOSSPPOODDAARROOWWAANNIIAA

i i i i i i PPRRZZEESSTTRRZZEENNNNEEGGOO MMIIAASSTTAA II GGMMIINNYY SSZZTTUUMM i i i PPRRZZEESSTTRRZZEENNNNEEGGOO MMIIAASSTTAA II GGMMIINNYY SSZZTTUUMM k k k k k k k k k s s s s s s s s s

ń ń ń ń ń ń ń ń ń GMINAGMINA MALBORKMALBORK a a a GMINAGMINA MALBORKMALBORK a a a a a a 0 1 2km d d d d d d d d d POWIATPOWIATPOWIAT MALBORSKIMALBORSKIMALBORSKI G G G POWIATPOWIATPOWIAT MALBORSKIMALBORSKIMALBORSKI G G G POWIATPOWIATPOWIAT MALBORSKIMALBORSKIMALBORSKI SS YY TT UU AA CC JJ AA PP LL AA NN III SS TT YY CC ZZ NN AA --- G G G SS YY TT UU AA CC JJ AA PP LL AA NN III SS TT YY CC ZZ NN AA --- SS CC HH EE MM AA TT NN RR 55 SS YY TT UU AA CC JJ AA PP LL AA NN III SS TT YY CC ZZ NN AA --- SS CC HH EE MM AA TT NN RR 55 SS CC HH EE MM AA TT NN RR 55 r r r r r r r r r

ó ó ó ó ó ó ó ó ó

w w w w w w w w w

D D D D D D D D D

y y y y y y y y y

w w w w w w w w w

o o o o o o o o o

N N N N N N N N N

GronajnyGronajny GoGo śśściszewociszewociszewo

GMINAGMINA MIŁORADZ MIŁORADZ j.j.j. D D D ąąąbrówkabrówkabrówka POWIATPOWIATPOWIAT MALBORSKI MALBORSKIMALBORSKI j.j.j. D D D ąąąbrówkabrówkabrówka

GMINAGMINA STARYSTARYSTARY TARGTARGTARG KoKo śśślinkalinkalinka POWIATPOWIATPOWIAT SZTUMSKISZTUMSKISZTUMSKI

KoniecwałdKoniecwałd

OBJA ŚNIENIA: ła ła ła łła a ła isisis iissis UUśśśnicenice WWW UUśśśnicenice W W W .. . zz.z.. GRANICE OBSZARU OBJ ĘTEGO STUDIUM rrzrzz rrr GRANICE ADMINISTRACYJNE MIASTA GRANICA SOŁECTWA Czernin NAZWA SOŁECTWA ttt gggaaattt KKęęępinapina oooggg KKęęępinapina NNNooo PODSTAWOWY UKŁAD KOMUNIKACJI DROGOWEJ SztumskieSztumskie PolePole TRANSPORT KOLEJOWY PiekłoPiekło PiekłoPiekło PietrzwałdPietrzwałd

LASY

I I I

I I I

I I I

K K K

K K

K SZTUMSZTUM

K K

K SZTUMSZTUM JEZIORA

S S S

T T T

S S S

T T T

S S S T T T

A A A

A A A

W W W

A I I A A I

W W W

I I I

W W W I I I

E E E

E E E

E E E

W W W

W W W

Z Z Z

W W W

Z Z Z

Z Z Z RZEKI

O O O

O O O

C C C

O O O

C C C a a a

C C C a a a

P P P ta ta ta

P T P T T P t t t

P P P T T T t t t

T T T eee lelele rrl lrl rrr aaa aaa eee PPP iieiee P P P kkkiii OBOWI ĄZUJ ĄCE MIEJSCOWE PLANY PPP kkk . . . iicicckkk j.j.j. iicicc j j j www lleleewww jj.j.. aaarrrlll BiałaBiała GóraGóra jj.j. . S SS B BBaaa SSSzzzttt jj.j. . B BB ttutuummm jjj ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO mmmsss ssskkkiii iieiee ZajezierzeZajezierze BarlewiceBarlewice

SztumskaSztumska WieWie śśś CzerninCzernin ParowyParowy

GMINAGMINA RYJEWORYJEWO POWIATPOWIATPOWIAT KWIDZY KWIDZYKWIDZY ŃŃSKISKISKI

PostolinPostolin

GMINAGMINA MIKOŁAJKIMIKOŁAJKI POMORSKIEPOMORSKIE NowaNowa WieWie śśś MIKOŁAJKIMIKOŁAJKI POMORSKIEPOMORSKIE POWIATPOWIATPOWIAT SZTUMSKISZTUMSKISZTUMSKI

z z z z z z z z z d d d d d d d d d ą ą ą ą ą ą i ąi ąi ą i i i i i i z z z z z z z z z

d d d d d d d d d Organ sporz ądzaj ący: u u u u u u u u u r r r r r r r r r Burmistrz Miasta i Gminy Sztum G G G G G G G G G

Opracowano w : PROJ-PLAN S.C. ul. Chełmi ńska 103/8 86-300 Grudzi ądz projekt - wrzesie ń 2013 r.