Rysunek 6 Walory I Zasoby Ğrodowiska Przyrodniczego Oraz Kulturowego Na Terenie Powiatu Sztumskiego
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Program Ochrony ĝrodowiska dla powiatu sztumskiego na lata 2004 - 20011 Rysunek 6 Walory i zasoby Ğrodowiska przyrodniczego oraz kulturowego na terenie powiatu sztumskiego 111 Program Ochrony ĝrodowiska dla powiatu sztumskiego na lata 2004 - 20011 Cele Ğrednioterminowe do roku 2011: 1. Ochrona i rozwój systemu obszarów chronionych, 2. Ochrona fauny i flory, 3. Wzrost ĞwiadomoĞci spoáecznej w zakresie form ochrony przyrody, 4. Eliminowanie zagroĪeĔ zewnĊtrznych, w szczególnoĞci skaĪenia powietrza, gleb i wód; Cele krótkoterminowe do roku 2007 i kierunki dziaáaĔ: 1. UĪytkowanie zasobów zieleni w sposób zgodny z zasadami ochrony przyrody, bioróĪnorodnoĞci i krajobrazu, 2. Ochrona istniejącej zieleni urządzonej, 3. Ustanawianie uĪytków ekologicznych, zespoáów przyrodniczo-krajobrazowych i rezerwatów przyrody, 4. Ochrona terenów przyrodniczo cennych przed niewáaĞciwym zainwestowaniem, 5. Utrzymanie istniejących korytarzy ekologicznych wzdáuĪ dolin i rzek, 6. Zachowanie istniejących zbiorników wodnych, 7. Rozszerzenie i usprawnienie ochrony in situ i ex situ gatunków roĞlin i zwierząt zagroĪonych wyginiĊciem oraz starych, tradycyjnych odmian roĞlin i ras zwierząt hodowlanych mających znaczenie dla ochrony róĪnorodnoĞci biologicznej, poprzez stworzenie i utrzymanie niezbĊdnych warunków technicznych do takiej ochrony (stosowne obiekty i ich wyposaĪenie), 8. UwzglĊdnienie wartoĞci Ğrodowiska przyrodniczego w polityce przestrzennej i kierunkach rozwoju powiatu. Lp. Nazwa zadania Uwagi 1 2 3 Aktualizacja ewidencji gruntów rolnych i nieuĪytków 1 UrzĊdy Miast i Gmin pod kątem moĪliwoĞci ich zalesienia Zalesianie lub zagospodarowanie w kierunku 2 rekreacyjno – wypoczynkowym gruntów wyáączonych UrzĊdy Miast i Gmin, NadleĞnictwa z uĪytkowania rolniczego oraz nieuĪytków Wytypowanie obiektów przyrodniczych do utworzenia Wojewódzki Konserwator Przyrody, 3 obszarów chronionych, uĪytków ekologicznych, Starostwo Powiatowe, UrzĊdy Miast pomników przyrody i stanowisk dokumentacyjnych i Gmin Opracowanie i utworzenie dydaktycznych cie ek Ğ Ī Urz dy Miast i Gmin, Starostwo 4 przyrodniczych na terenach przyrodniczo cennych, Ċ Powiatowe rozwój szlaków turystycznych Inwentaryzacja i waloryzacja przyrodnicza gmin 5 powiatu, waloryzacja krajobrazowa pod kątem UrzĊdy Miast i Gmin aktywnoĞci turystycznej gmin Budowa przejĞü dla zwierząt nad lub pod trasami 6 Zarządy Dróg komunikacyjnymi i przepáawek dla zwierząt wodnych Ustalenie granicy polno-leĞnej w celu wyznaczenia 7 obszarów do zalesieĔ i zadrzewieĔ w terenach rolniczej UrzĊdy Miast i Gmin przestrzeni produkcyjnej, 8 Konserwacjazieleni na terenachmiast i gmin UrzĊdy Miast i Gmin Konserwacja zieleni w pasach drogowych ulic Urz dy Miast i Gmin, Zarz dy 10 Ċ ą krajowych, wojewódzkich, powiatowych i gminnych dróg, Starostwo Powiatowe 12 Utrzymanie lasów stanowiących wáasnoĞü komunalną UrzĊdy Miast i Gmin 112 Program Ochrony ĝrodowiska dla powiatu sztumskiego na lata 2004 - 20011 Lp. Nazwa zadania Uwagi 1 2 3 Prowadzenie ci g ej edukacji ekologicznej na temat Starostwo Powiatowe, Urz dy 13 ą á Ċ form ochrony przyrody Miast i Gmin Wáączenie organizacji i stowarzyszeĔ ekologicznych „non profit” do wspó pracy w ochronie czynnej 14 á Starostwo Powiatowe obiektów i obszarów przyrodniczych w ramach edukacji ekologicznej Efekty dziaáaĔ: - zwiĊkszenie atrakcyjnoĞci turystycznej i rekreacyjnej powiatu, - zaspokojenie wypoczynkowo –rekreacyjnych potrzeb mieszkaĔców powiatu, - zwiĊkszenie zasobów i produktywnoĞci oraz trwaáoĞci i bezpieczeĔstwa ekosystemów leĞnych. 8.2 SUROWCE MINERALNE 8.2.1 STAN AKTUALNY Na obszarze powiatu Sztum wystĊpują wyáącznie surowce czwartorzĊdowe. Obszar zbudowany jest z pokáadów glin zwaáowych wysoczyzny morenowej i utworów wodnolodowcowych, gáównie piaszczystych obszarów sandrowych. Liczne wzgórza morenowe, które mogáyby dostarczyü materiaáu piaszczysto-Īwirowego przykryte są glinami zwaáowymi, które powodują zaglinienie i zapylenie kruszywa naturalnego. Nagromadzenia piasków i piasków ze Īwirem o sáabej selekcji zaspokajają potrzeby lokalnego budownictwa wiejskiego i drogownictwa. W systemie ewidencji zasobów záóĪ kopalin „MIDAS”, z obszaru powiatu sztumskiego, zarejestrowane jest okoáo 16 záóĪ kruszywa naturalnego oraz 13 záóĪ piasków budowlanych do produkcji cegáy wapienno-piaskowej. NajwiĊcej záóĪ kruszywa naturalnego wystĊpuje na terenie gminy Sztum oraz gminy DzierzgoĔ. Na terenie gminy Mikoáajki Pomorskie brak jest jakichkolwiek udokumentowanych záóĪ. Eksploatacja licznych záóĪ, a zwáaszcza piasków jest zaniechana lub odbywa siĊ okresowo, nawet przy ich szczegóáowym rozpoznaniu. Obecnie eksploatowane są záoĪa kruszywa naturalnego piaszczysto- Īwirowego w okolicach miejscowoĞci: Waplewo, DzierzgoĔ, Ankamaty i Poliksy. Wydobycie kruszyw naturalnych w roku 2001 w powiecie sztumskim wyniosáo 226 tys. ton. Udokumentowane záoĪa surowców ilastych ceramiki budowlanej, wystĊpują w miejscowoĞciach: Sztumskie Pola i Nowa WieĞ. Iáy i glina zwaáowa wydobywane w cegielni Sztumska WieĞ nie byáy dobrym surowcem ceramicznym ze wzglĊdu na duĪą zawartoĞü CaCO3 Cegielnia w Nowej Wsi eksploatowaáa iáy znajdujące siĊ pod glinami zwaáowymi. Eksploatowane obecnie záoĪe kredy jeziornej, zwanej wapieniem áąkowym, wraz z torfem wystĊpuje w miejscowoĞci Postolin-Cygusy. ZáoĪe kredy piszącej w rejonie Kalwa związane jest z krą lodowcową utworów starszych (opok kredowych) w osadach plejstoceĔskich. ZáoĪe w ostatnich latach zaniechano, a w obrĊbie wyrobiska skáadowane są Ğmiecie. Torfy na terenie powiatu wystĊpują w zagáĊbieniach po martwym lodzie i osiągają miąĪszoĞü maksymalnie do okoáo 3 m. WiĊkszoĞü torfowisk ze wzglĊdu na maáą miąĪszoĞü nie nadaje siĊ do eksploatacji, a wczeĞniej eksploatowane byáy sposobem gospodarczym w rejonie Sztumskiego Pola i Sztumskiej Wsi. Dla zaspokojenia lokalnych potrzeb miejscowa ludnoĞü wydobywa kruszywo z dzikich wyrobisk. Na potrzeby lokalne wydobywane są piaski eoliczne związane z wydmami w rejonie Biaáej Góry i Sztumu torfy gytie. 113 Program Ochrony ĝrodowiska dla powiatu sztumskiego na lata 2004 - 20011 Wymienione záoĪa wystĊpują pod niewielkim nadkáadem i są eksploatowane systemem odkrywkowym, co zwáaszcza przy záoĪach o duĪej powierzchni ma znaczny wpáyw na Ğrodowisko przyrodnicze. Tabela 47 Zestawienie záóĪ w powiecie sztumskim (stan zasobów na dzieĔ 2001.12.31) wg systemu gospodarki i ochrony bogactw mineralnych „MIDAS” Zasoby KN w tys. t; IB, KR w tys. m3 Stan Wydobycie Powierzchnia Lp. Nazwa z o a Kopalina geologiczn przemysáowe á Ī zagospod. (jak zasoby) w ha e bilansowe GMINA SZTUM — ZàÓĩ 16 1 NowaWieĞ IB Z 464 – – 7,60 2 NowaWieĞ KN (pĪ) M – – – 0,30 3 NowaWieĞ I KN (p) Z 21 – – 0,75 4 NowaWieĞ II KN (pĪ)Z 113 – – 3,90 5 NowaWieĞ III KN (p) R 60 51 – 2,01 6 Postolin – Cygusy KR (kj) E 1058 142 20 8,7 7 SztumskiePole IB M – – – 1,5 8 Sztumskie Pole KN (p) Z 13 – – 2,30 9 Sztumskie Pole II KN (p) Z 19 – – 0,79 10 Sztumskie Pole III KN (p) M – – – 5,75 11 Sztumskie Pole IX KN (p) R 64 64 – 0,89 12 Sztumskie Pole V KN (p) Z – – – 0,16 13 Sztumskie Pole VI KN (p) Z – – – 0,41 Sztumskie Pole – – – 0,31 14 KN (p )Z VII Ī Sztumskie Pole 50 37 – 0,55 15 KN (p) R VIII 16 Sztumskie Pole X KN (p) T 20 – – 0,37 GMINA STARY TARG — ZàÓĩ 3 1 Kalwa KR (kp) Z 143 – – Brak danych 2 Waplewo Wielkie KN (pĪ)E 1187 711 46 5,88 3 Waplewo Wielkie KN (pĪ)Z 1308 – – 6,30 I GMINA MIKOàAJKI POMORSKIE — BRAK ZàÓĩ GMINA DZIERZGOē — ZàÓĩ 9 1 Ankamaty KN(pĪ)E 33 33 11 0,93 2 Ankamaty II p. A i KN (p) R 174 162 – 2,31 B 3 DzierzgoĔ KN (pĪ)E 481 214 41 1,30 4 DzierzgoĔ I KN (p) M – – – 0,77 5 DzierzgoĔ II KN (pĪ)E 335 295 35 3,93 6 DzierzgoĔ III KN (pĪ)R 233 – – 1,95 7 DzierzgoĔ-Morany KN (pĪ)R 1646 – – 10,45 8 Kuksy KN(pĪ)R 130 – – 0,93 9 Poliksy KN(pĪ)E 689 120 34 6,08 GMINA STARY DZIERZGOē — ZàÓĩ 4 1 DzierzgoĔ III KN (pĪ)R 233 – – 1,95 2 DzierzgoĔ-MiniĊta KN (pĪ)R 223 - - 2,12 I 3 DzierzgoĔ-Stare KN (pĪ) Z – – – 2,06 Miasto 4 DzierzgoĔ-Stare KN (pĪ)E 435 184 59 2,80 114 Program Ochrony ĝrodowiska dla powiatu sztumskiego na lata 2004 - 20011 Zasoby KN w tys. t; IB, KR w tys. m3 Stan Wydobycie Powierzchnia Lp. Nazwa z o a Kopalina geologiczn przemysáowe á Ī zagospod. (jak zasoby) w ha e bilansowe Miasto II ObjaĞnienia symboli kopaliny: IB – surowce ilaste ceramiki budowlanej KN – kruszywa naturalne – (pĪ) piaski i Īwiry, (p) piaski KR – kreda – kreda jeziorna (kj), kreda pisząca (kp) ObjaĞnienia symboli stanu zagospodarowania záoĪa: E -– záoĪe zagospodarowane – eksploatowane M – záoĪe skreĞlone z bilansu zasobów w roku sprawozdawczym R – záoĪe o zasobach rozpoznanych szczegóáowo (w kat. A+B+C1) T – záoĪe zagospodarowane – eksploatowane okresowo Z – záoĪe zaniechane Perspektywy i prognozy wystĊpowania kopalin Obszar powiatu sztumskiego byá doĞü szczegóáowo przebadany geologicznie w związku z rozpoznawaniem i dokumentowaniem záóĪ. Osady plejstoceĔskie na tym terenie cechuje zmienne rozprzestrzenienie i miąĪszoĞü, co powodowaáo, Īe wyniki poszukiwaĔ osadów o znaczeniu przemysáowym byáy czĊsto negatywne. W przypadku poszukiwaĔ záóĪ kruszywa naturalnego okazywaáo siĊ, Īe osad zawiera zbyt maáo frakcji Īwirowej, a licznie wystĊpujące gliny zwaáowe nie są dobrym jakoĞciowo surowcem ceramicznym. Znaczna czĊĞü udokumentowanych záóĪ jest juĪ wyeksploatowana, albo wykreĞlona z bilansu zasobów kopalin. Ewentualne zagospodarowanie záóĪ kruszyw naturalnych wystĊpujących poza obszarami dotychczas rozpoznanymi i poddanymi eksploatacji moĪe dotyczyü jedynie niewielkich obszarów wystĊpowania piasków i Īwirów wodnolodowcowych w strefie sandrów i moren czoáowych, zwáaszcza w poáudniowej czĊĞci powiatu. Obszarem