Jacob Campo Weyerman

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Jacob Campo Weyerman inhoud 1 Rietje van Vliet De zwanzen van Brans. Weyerman als kroongetuige voor het pangermanistisch gelijk 12 Frida van Til De nieuwe Moeder de Gans in het verlichte Nederland van de achttiende eeuw 24 John Besseling Voltaire, Joan Jacob Mauricius en de Surinaamse slavernij JCW 35 Rindert Jagersma Het leven van de polemist, vrijdenker en pamflettist Ericus Walten (1662–1697) 44 Jac Fuchs Engelse bronnen voor enkele Weyerman-geschriften. Eenige letterlievende betrachtingen (1742), Redenvoering over het geheugen en Vreugdegejuygh (1744) 50 Rudolf Dekker Hoe Constantijn Huygens jr. 128 tekeningen van Leonardo da Vinci kocht. Een kunstkenner aan het hof van Willem iii te Londen 61 Claudette Baar-de Weerd ‘Ik spreek zoals ik ben, en denk gelijk ik schrijf ’. De ongepubliceerde verzen van Maria Louiza Carelius (1746–1818) 72 De Vrolyke Navorscher 74 Recensies 88 Signaleringen 93 Verschenen Mededelingen jcw 36 (2013), nr. 1 bevat bijdragen van: Claudette Baar-de Weerd ([email protected]) John Besseling ([email protected]) Rudolf Dekker ([email protected]) Jozien J. Driessen van het Reve ([email protected]) Jac Fuchs ([email protected]) mededelingen van de stichting Anna de Haas ([email protected]) Cis van Heertum ([email protected]) jacob campo weyerman Dini Helmers ([email protected]) Rindert Jagersma ([email protected]) Edwin van Meerkerk ([email protected]) • Frida van Til ([email protected]) jaargang 36 • nummer 1 • zomer 2013 Rietje van Vliet ([email protected]) René Willemsen ([email protected]) mededelingen van de stichting jacob campo weyerman 36 (2013), 1 1 2164 JCW 2013-01 COVER.indd 1 01-07-13 12:11 mededelingen van de stichting Verschijnt twee maal per jaar. jacob campo weyerman Kopijdata: 1 maart, 1 september bestuur van de stichting Camiel Hamans (voorzitter), Cis van Heertum, Jos Leenes, Barbara Sierman adres van de stichting Cis van Heertum, Orthenstraat 168, 5211 sz ’s-Hertogenbosch ([email protected]) redactie Anna de Haas, Dini Helmers, Ton Jongenelen, Frank van Lamoen, Sytze van der Veen redactieadres Orthenstraat 168, 5211 sz ’s-Hertogenbosch t 073-6128674; e [email protected] abonnementen Men abonneert zich door zich op te geven als lid (€ 30,–) of student-lid (€ 20,– met vermelding nummer collegekaart). Gelieve het bedrag over te maken op ing-rekening 3848148 t.n.v. Stichting Jacob Campo Weyerman, Heidezegge 24, 2318 ze Leiden, onder vemelding van lid of student-lid en het jaar waarvoor men betaalt. iban: nl57 ing b0003848148 || bic: ing bnl2a Opzegging geschiedt schriftelijk vóór 1 december. issn 0167-4609 grafische verzorging Jeroen van Heemskerck Düker, Hyperion creatieve communicatie, Naarden losse nummers Op aanvraag leverbaar na vooruitbetaling van het verschuldigde bedrag (uit 2011 en 2012: € 15; oudere afleveringen € 7,50 per stuk). auteursrechten voorbehouden Overnemen van (gedeelten van) artikelen mag alleen geschieden met schriftelijke toestemming van redactie en uitgever (de Stichting jcw). jcw-website www.weyerman.nl illustratie omslag Titelprent van Roger L’Estrange, Seneca’s morals (1705) (coll. Jac Fuchs). Zie p. 46 2 mededelingen van de stichting jacob campo weyerman 36 (2013), 1 2164 JCW 2013-01 COVER.indd 2 01-07-13 12:11 De zwanzen van Brans Weyerman als kroongetuige voor het pangermanistisch gelijk mededelingen van de stichting Verschijnt twee maal per jaar. jacob campo weyerman Kopijdata: 1 maart, 1 september Rietje van Vliet bestuur van de stichting Camiel Hamans (voorzitter), Cis van Heertum, Jos Leenes, Barbara Sierman n de Echo des Weerelds beschrijft Weyerman een Fransman die hij in een Haags kof- adres van de stichting Cis van Heertum, Orthenstraat 168, fiehuis tegen het lijf gelopen was: 5211 sz ’s-Hertogenbosch ([email protected]) IDat Heerschap was so overvloedig geparuykt, dat men kon zeggen met waarheyt, dat ’s Mans redactie Anna de Haas, Dini Helmers, Ton Jongenelen, grootste helft bedekt was met Haair, waardoor hy op een haar na geleek na een Kalf met een Frank van Lamoen, Sytze van der Veen kaale Kin, dat zyn Hoofd steekt door een Braambosch; of na een Egel die zig gerolt heeft in zyn gepunte Borstels, en niets ten besten geeft als het Tipje van zyn Neus.1 redactieadres Orthenstraat 168, 5211 sz ’s-Hertogenbosch t 073-6128674; e [email protected] Gaandeweg wordt de Fransman steeds belachelijker afgeschilderd. Het was, als we Weyermans superlatieven mogen geloven, een verplukte nichterige fat zoals abonnementen Men abonneert zich door zich op te geven als lid (€ 30,–) of alleen een Fransman dat kon zijn. Kenners van het werk van Weyerman weten dat student-lid (€ 20,– met vermelding nummer collegekaart). hij Fransen altijd zo bejegende. Hij had met dergelijke beschrijvingen steevast de Gelieve het bedrag over te maken op ing-rekening 3848148 lachers op zijn hand, want reken maar dat de nuchtere Hollanders altijd met een t.n.v. Stichting Jacob Campo Weyerman, Heidezegge 24, zekere argwaan neerkeken op de meer sophisticated Fransen en ze daarom graag 2318 ze Leiden, onder vemelding van lid of student-lid en belachelijk maakten. het jaar waarvoor men betaalt. De flamingant Jan Matthijs Brans (1853–1940) heeft er misschien wel om moeten lachen, maar gebruikte het citaat in de nadagen van de negentiende eeuw om zijn iban: nl57 ing b0003848148 || bic: ing bnl2a Vlaamse lezers te wijzen op het feit dat men ook vroeger een afkeer had van de Fransen. In de Nederlandsche Dicht- en Kunsthalle roept hij Weyerman als kroon- Opzegging geschiedt schriftelijk vóór 1 december. getuige op: issn 0167-4609 Herhaaldelijk voelde ik me noopt tot het doen van citaten waarin de Franschen maar zuinig geprezen worden. Opmerkelijk mag het heeten dat Weyerman’s hekel tegen onze Zuiderburen grafische verzorging Jeroen van Heemskerck Düker, Hyperion creatieve op dezelfde gronden rust, als onze geringe ingenomenheid met diezelfde lui. Immers, hunne communicatie, Naarden ongeneeselijke waanwijsheid straalt overal door, belachelijke praalzucht kleefde hun toen aan evenals heden, en waar ze zich eenmaal nestelden wisten ze, toen als nu, de brave en losse nummers Op aanvraag leverbaar na vooruitbetaling van het vertrouwende lieden in de doeken te doen, door een slach beleefdheid van vormen, die we verschuldigde bedrag (uit 2011 en 2012: € 15; oudere hier maar al te wel kennen.2 afleveringen € 7,50 per stuk). In mijn observatie3 laat ik eerst zien wie deze fan van Weyerman was. Daarna bespreek auteursrechten voorbehouden Overnemen van (gedeelten van) artikelen mag alleen ik hoe Brans Weyerman als pion naar voren schoof in zijn inzet voor Vlaanderen, in zijn geschieden met schriftelijke toestemming van redactie en strijd tegen de dominantie van de Franse cultuur in België, en last but not least, in zijn uitgever (de Stichting jcw). pleidooien voor een pangermanistisch ideaal. Vooraf echter eerst een geruststelling voor degenen die denken dat deze Jan Matthijs jcw-website www.weyerman.nl Brans dezelfde is als Jan Brans (1908–1986), die tijdens de Tweede Wereldoorlog hoofdre- dacteur was van het collaborerende dagblad Volk en Staat. Deze Brans werd na de oorlog illustratie omslag Titelprent van Roger L’Estrange, Seneca’s morals (1705) bij verstek ter dood veroordeeld maar ontliep zijn straf doordat hij op het moment van (coll. Jac Fuchs). Zie p. 46 de bevrijding in exil leefde in het fascistische Spanje van Franco. Hij zou nog jarenlang rondzwerven in Duitsland voor hij naar België terugkeerde. Deze Vlaams-nationalist was medestichter van het Vlaams Blok en heeft zich voor zover ik weet nooit uitgelaten over Weyerman. mededelingen van de stichting jacob campo weyerman 36 (2013), 1 1 2164 JCW 2013-01 COVER.indd 2 01-07-13 12:11 Cultuurflamingant Maar, ook al is Jan Matthijs Brans iemand anders dan Jan Brans, hun politieke en maat- schappelijke ideeën lagen wel in elkaars verlengde. Jan Matthijs Brans staat te boek als een van de ijverigste voorstanders van de Vlaamse Beweging. Onvermoeibaar streed hij voor de emancipatie van het Vlaamse volk en tegen de verfransing die zich na de onafhankelijkheid in 1830 in de Belgische samenleving had ingezet. Zijn gedrevenheid kwam voort uit het verzet tegen de taalpolitiek van minister van Binnenlandse Zaken Charles Rogier. Allergisch voor alles wat Nederlands was, voerde deze een etnische politiek waarbij burgerlijke en militaire ambten alleen toegankelijk waren voor Franstalige Belgen (Walen en Luxemburgers). Deze vorm van Berufsverbot werd vooral in en om Brussel gevoeld, waar Vlamingen geen functies meer mochten bekleden in het midden en hoger kader van de grootstedelijke ambtenarij. Het is dan ook geen wonder dat de Vlaamse Beweging in Brussel veel aanhang vond onder de Nederlandstalige bourgeoisie. Vooral in antiklerikale, artistieke milieus en onder de intelligentsia roerde men zich hevig tegen de verfransing. Maar het zou nog tot de jaren zeventig duren voordat de Vlaamse Beweging een brede volkse basis kreeg. Brans werd als boerenzoon geboren in Asch (provincie Limburg) en trok vandaar naar Lier, waar hij aan de Rijksnormaalschool zijn onderwijzersdiploma haalde (1874). Op die school moet hij dankzij zijn leraar Nederlands, Domien Sleeckx, kennis hebben gemaakt met de Vlaamse taalstrijd. Deze Sleeckx behoorde tot de beste vrienden van Hendrik Conscience, de man van De Leeuw van Vlaanderen (1838), en had te Brussel in 1844 de eerste Nederlandstalige krant (Vlaemsch België) helpen oprichten. Er was niet veel méér nodig om de jonge Brans enthousiast te maken voor de Vlaamse Beweging. In 1880 — na korte aanstellingen in Bree en St.-Gillis — vertrok Brans naar Brussel om daar aan de Staatsmiddelbare School aan de slag te gaan als docent Nederlands.4 In de hoofdstad begaf hij zich in de vrijzinnige, artistieke kringen waar men de Nederlandse taal en cultuur hoog in het vaandel had staan. Nauwelijks in Brussel gearriveerd stichtte de 28-jarige leraar, in 1881, met Jan Baptiste Janmoulle, het kunstgenootschap De Dis- tel (1881–1908). Dit letterkundige genootschap ademde aanvankelijk de grootsteedse, kosmopolitische geest die Brussel tijdens de belle époque karakteriseerde.
Recommended publications
  • Peace of Paris (1783) 1 Peace of Paris (1783)
    Peace of Paris (1783) 1 Peace of Paris (1783) The Peace of Paris (1783) was the set of treaties which ended the American Revolutionary War. On 3 September 1783, representatives of King George III of Great Britain signed a treaty in Paris with representatives of the United States of America—commonly known as the Treaty of Paris (1783)—and two treaties at Versailles with representatives of King Louis XVI of France and King Charles III of Spain—commonly known as the Treaties of Versailles (1783). The previous day, a preliminary treaty had been signed with representatives of the States General of the Dutch Republic, but the final treaty which ended the Fourth Anglo-Dutch War was not signed until 20 May 1784; for convenience, however, it is included in the summaries below. The British lost their Thirteen Colonies and the defeat marked the end of the First British Empire. The United States gained more than it expected, thanks to the award of western territory.[1] The other Allies had mixed-to-poor results. France won a propaganda victory over Britain after its defeat in the Seven Years War, however its material gains were minimal and its financial losses huge. It was already in financial trouble and its borrowing to pay for the war used up all its credit and created the financial disasters that marked the 1780s. Historians link those disasters to the coming of the French Revolution. The Dutch did not gain anything of significant value at the end of the war. The Spanish had a mixed result; they did not achieve their primary war goal of recovering Gibraltar, but they did gain some territory.
    [Show full text]
  • De Bataafse Reactie Bataafs Constitutioneel Denken En De Staatsregeling Van 1801 Dirk Alkemade
    Bataafs constitutioneel denken de en de staatsregeling van 1801 bataafse reactie Dirk Alkemade De Bataafse reactie Bataafs constitutioneel denken en de staatsregeling van 1801 Dirk Alkemade Definitieve versie Masterscriptie Onderzoeksmaster Geschiedenis November 2014 – Universiteit van Amsterdam Dirk Alkemade – 06xxxxxxxx – [email protected] Eerste lezer: prof.dr. N.C.F. van Sas Tweede lezer: prof.dr. W.R.E. Velema …’t Is waar, de constitutie heeft, zedert uw leeftijd, merkelijke veranderingen ondergaan, doch het waaren meestäl verbeteringen. Het Bataafsche Volk is van geen driftigen opstuivenden aart, dus sloeg het, tot geen uittersten van gewelddaadigheid over: het redeneerde en vond het gebreken in zijne Regeeringsvorm, of misdrijven en ondeugden in zijne bestuurders, het toonde ’er openlijk en openhartig zijn misnoegen over. De vierschaar van het algemeen gevoelen is, zedert uwe eeuw, de gedugste van alle geworden. Gerrit Paape (1798) Revoluties hebben iets aantrekkelijks. Iedereen heeft bezwaren tegen de bestaande orde. Er zijn heel wat misstanden, waar een einde aan moet worden gemaakt. Allerlei dingen moeten nodig worden afgeschaft. Andere dingen moeten nodig worden ingevoerd. Het lijstje van die dingen is aan verandering, aan mode onderhevig. Karel van het Reve (1990) Omslag: Gezelschap aan de oever van het meer Brouwerskolk te Overveen (uitsnede) Prent van Izaak Jansz. de Wit naar een tekening van Wybrand Hendriks, Haarlem 1800 Collectie Rijksmuseum Inhoudsopgave Inleiding 5 1. Grondwet & staatsregeling 18 De opkomst van een politiek begrip 1780-1798 2. Gebreken en botsingen 31 Grondwetsdiscussie in het parlement 3. Vierschaar van het algemeen gevoelen 49 Grondwetsdiscussie in de politieke pers 4. Vrij rustig, niettegenstaande er iets broeit 68 Het referendum van oktober 1801 5.
    [Show full text]
  • Public Opinion and Foreign Policy: British and French Relations with the Netherlands
    Public Opinion and Foreign Policy: British and French Relations with the Netherlands, 1785-1815 Graeme Edward Callister PhD University of York Department of History September 2013 ABSTRACT This thesis examines the interplay of public opinion, national identity and foreign policy during the period 1785-1815, focusing on three consistently interconnected countries: the Netherlands, France and Great Britain. The Netherlands provides the centrepiece to the study, which considers how the Dutch were perceived as a nation, a people and as a political entity, at both governmental and popular levels, in the three countries throughout the period. Public opinion is theorised as a two-part phenomenon. Active public opinion represents the collated thoughts and responses of a certain public to an event or set of circumstances. Latent public opinion represents the sum of generally-accepted underlying social norms, stereotypes or preconceptions; the perceptions and representations latently present in unconscious mentalités. The thesis examines how perceptions and representations of the Netherlands in all three countries fed into public opinion and, ultimately, into national identity either of the self or the ‘other’. It then investigates the extent to which the triangular policies of Britain, France and the various incarnations of the Dutch state were shaped by popular perceptions, identities and opinion. While active opinion is shown to have generally been of negligible importance to the policy-making process, it is argued that the underlying themes of latent opinion often provided the conceptual background that politicians from all three countries used to make policy. The influence of latent opinion was often as much unconscious as deliberate.
    [Show full text]
  • Bert Koene, Schijngestalten. De Levens Van Diplomaat En Rokkenjager Gerard Brantsen (1735-1809) (Hilversum: Verloren, 2013, 408 Pp., ISBN 978 90 8704 336 0)
    BMGN - Low Countries Historical Review | Volume 129-3 (2014) | review 40 Bert Koene, Schijngestalten. De levens van diplomaat en rokkenjager Gerard Brantsen (1735-1809) (Hilversum: Verloren, 2013, 408 pp., ISBN 978 90 8704 336 0). Gerard Brantsen (1735-1809) kon aan het einde van zijn leven terugzien op een langdurige bestuurlijke loopbaan met verschillende hoogtepunten: 1760-1788 lid van de stadsregering van Arnhem, 1764-1782 gedeputeerde voor Gelderland in de Staten- Generaal, 1782-1787 gevolmachtigd minister en daarna extraordinaris ambassadeur in Parijs, 1787-1795 ambteloos burger, vooral in Parijs wonend maar in 1794 toch belast met vredesonderhandelingen met Frankrijk, 1795-1801 nogmaals ambteloos en vooral weer in Parijs verblijvend, 1801-1805 lid van het Staatsbewind en in dat kader in 1804 vertegenwoordiger bij de kroning tot keizer van Napoleon, 1805-1806 ordinaris ambassadeur in Parijs, 1806 grootceremoniemeester aan het hof van Lodewijk Napoleon. Brantsen was dus een politiek overlever. Toch was zijn pers publiekelijk en bij menig regeerder niet positief. Aan deze figuur wijdde Bert Koene een lijvig boek. Maar wat voor boek? Een biografie? Daarvoor ontbreekt teveel de biografische invalshoek. Een politieke studie? Dan had het politieke handwerk van Brantsen centraler moeten staan. Het boek laat zich het best typeren als ‘Gerard Brantsen, in het bijzonder vanuit zijn brieven aan zijn broer’ en zo introduceert Koene zijn werk ook. Brantsen schreef vanuit Den Haag en Parijs zijn jongere broer Derk (een Gelders regent) circa tweeduizend informatieve, onderhoudende, brieven. Zij betroffen de Arnhemse, Gelderse en Haags landelijke politiek, de ambassadeurschappen in Parijs, familieaangelegenheden en vele wederwaardigheden. Koene heeft sommige zijpaden in aparte kaders geplaatst, een oplossing die goed werkt, maar desondanks heeft de hoofdtekst nogal eens een anekdotisch karakter met uitwijdingen over de gezondheid en amoureuze avonturen van Brantsen en het wel en wee van zijn geliefde honden.
    [Show full text]
  • De Bataafsche Republiek
    DE BATAAFSCHE :-: REPUBLIEK :-: DOOR Dr. h. t. colenbrander Nederlandsche Historische Bibliotheek onder leiding van Prof. Dr. H. Brugmans Voor dit werk zijn prachtbanden verkrijgbaar met daarbij passend schutblad tegen den prijs van 75 cent. Digitized by the Internet Archive in 2014 https://archive.org/details/debataafscherepuOOcole Nederlandsche Historische Bibliotheek ONDER LEIDING VAN Prof. Dr. H. BRUGMANS. I DE BATAAFSCHE REPUBLIEK, DOOR Dr. H. T. colenbrander. II PRINSES WILHELMINA, Gemalin \'an Prins Willem V, DOOR johanna w. a. naber. DE BATAAFSCHE REPUBLIEK DOOR dr. h. t. colenbrander. NEDERLANDSCHE HISTORISCHE BIBLIOTHEEK UITGEGEVEN ONDER LEIDING VAN Prof. Dr. H. BRUGMANS. I. DE BATAAFSCHE REPUBLIEK DOOR Dr. H. T. colenbrander. UITGEGEVEN TE AMSTERDAM DOOR MEULENHOFF & Go. IN HET JAAR 1908. Zwartekunstpreiit door Ch. H. Hodges. DE BATAAFSCHE REPUBLIEK DOOR dr. h. t. colenbrander. (iEILLUSTREEKL) UNDER 'l'C )EZJCliT \ AN E. VV. MOES, DIRECTEUR VAN 's KIJKS 1'UENTENKABINET. UITGEGEVEN TE AMSTERDAM DOOR MEULENHOFF & Co. IN HET JAAR 1908. GEDRUKT TE AMSTERDAM BIJ IPENBUUR & VAN SELDAM. INHOUD. Voorbericht. f)e Bataafsche Republiek i I. De Omwenteling , 3 II. De Nationale Vergadeing 73 III. Het Uitvoerend Bewind 175 IV. Het Staatsbewinil 238 , VOORBERICHT Op verzoek van de uitgevers open ik gaarne de ,,Nederland.sche Historische Bibliotheek" met de eerste eener reeks populaire mono- grafiën, evenwijdig gedacht aan mijne, voor een ander publiek bestemde, „Gedenkstukken der Algemeene (jeschiedenis van Nederland van 1795 tot 1840." Een volgend deel zal het bewind van Schimmelpenninck en de regeering van Lodewijk Napoleon bevatten. De reden dezer bijeen- voeging is gegeven aan het slot van het tegenwoordig deel. H. T. C OLENBRANDER.
    [Show full text]
  • Zitierhinweis Copyright Haks, Donald. "Bert Koene
    Zitierhinweis Haks, Donald. "Bert Koene, Schijngestalten. De levens van diplomaat en rokkenjager Gerard Brantsen (1735-1809)." BMGN - Low Countries Historical Review [Online], 129.3 (2014): review 40. Web First published: http://www.bmgn-lchr.nl/index.php/bmgn/article/view/9537/... copyright Dieser Beitrag kann vom Nutzer zu eigenen nicht-kommerziellen Zwecken heruntergeladen und/oder ausgedruckt werden. Darüber hinaus gehende Nutzungen sind ohne weitere Genehmigung der Rechteinhaber nur im Rahmen der gesetzlichen Schrankenbestimmungen (§§ 44a-63a UrhG) zulässig. BMGN - Low Countries Historical Review | Volume 129-3 (2014) | review 40 Bert Koene, Schijngestalten. De levens van diplomaat en rokkenjager Gerard Brantsen (1735-1809) (Hilversum: Verloren, 2013, 408 pp., ISBN 978 90 8704 336 0). Gerard Brantsen (1735-1809) kon aan het einde van zijn leven terugzien op een langdurige bestuurlijke loopbaan met verschillende hoogtepunten: 1760-1788 lid van de stadsregering van Arnhem, 1764-1782 gedeputeerde voor Gelderland in de Staten- Generaal, 1782-1787 gevolmachtigd minister en daarna extraordinaris ambassadeur in Parijs, 1787-1795 ambteloos burger, vooral in Parijs wonend maar in 1794 toch belast met vredesonderhandelingen met Frankrijk, 1795-1801 nogmaals ambteloos en vooral weer in Parijs verblijvend, 1801-1805 lid van het Staatsbewind en in dat kader in 1804 vertegenwoordiger bij de kroning tot keizer van Napoleon, 1805-1806 ordinaris ambassadeur in Parijs, 1806 grootceremoniemeester aan het hof van Lodewijk Napoleon. Brantsen was dus een politiek overlever. Toch was zijn pers publiekelijk en bij menig regeerder niet positief. Aan deze figuur wijdde Bert Koene een lijvig boek. Maar wat voor boek? Een biografie? Daarvoor ontbreekt teveel de biografische invalshoek. Een politieke studie? Dan had het politieke handwerk van Brantsen centraler moeten staan.
    [Show full text]
  • Raadpensionaris Van Bleiswijk 3
    Nummer Toegang: 3.01.25 Inventaris van het archief van Pieter van Bleiswijk, 1772-1787 Versie: 08-08-2019 W.E. Meiboom Nationaal Archief, Den Haag 1982 This finding aid is written in Dutch. 3.01.25 Raadpensionaris Van Bleiswijk 3 INHOUDSOPGAVE Beschrijving van het archief......................................................................................9 Aanwijzingen voor de gebruiker...............................................................................................10 Openbaarheidsbeperkingen......................................................................................................10 Beperkingen aan het gebruik....................................................................................................10 Materiële beperkingen..............................................................................................................10 Aanvraaginstructie....................................................................................................................10 Citeerinstructie.......................................................................................................................... 10 Archiefvorming..........................................................................................................................11 Geschiedenis van de archiefvormer...........................................................................................11 Levensloop van Pieter van Bleiswijk.....................................................................................11 Problemen tijdens
    [Show full text]
  • Inhoudsopgave
    Index - Inhoudsopgave Before 1500 – Voor 1500 10 Delft, Marieke van, Van wiegendruk tot world wide web. Bijzondere collecties en de vele geschiedenissen van het gedrukte boek (Dissertatie Katholieke Universiteit Leuven 2014; Bijdragen tot de geschiedenis van de Nederlandse boekhandel 17; Zutphen: Walburg Pers, 2015, 415 pp., ISBN 978 90 5730 634 1) (Lizet Duyvendak) DOI: 10.18352/bmgn-lchr.10281; 131:4 review 68 10 Jansen, Jeroen, Laan, Nico (eds.), Van hof tot overheid. Geschiedenis van literaire instituties in Nederland en Vlaanderen (Hilversum: Verloren, 2015, 352 pp., ISBN 978 90 8704 544 9) (Laurens Ham) DOI: 10.18352/bmgn-lchr.10253; 131:3 review 53 13 1500-1600 16 Botley, Paul, Richard ‘Dutch’ Thomson, c. 1569-1613. The Life and Letters of a Renaissance Scholar (Scientific and Learned Cultures and Their Institutions 16, Leiden and Boston: Brill, 2016, vi-xv + 385 pp., ISBN 978 90 04 30824 4) (Dirk van Miert) DOI: 10.18352/bmgn- lchr.10275; 131:4 review 62 16 Christman, Victoria, Pragmatic Toleration. The Politics of Religious Heterodoxy in Early Reformation Antwerp, 1515-1555. Changing Perspectives on Early Modern Europe (Rochester NY: University of Rochester Press, 2015, viii + 241 pp., ISBN 978 1 58046 516 8) (Violet Soen) DOI: 10.18352/bmgn-lchr.10295; 131:4 review 82 19 Cöp, Wim, Het spel van de macht. De familie Van Broechoven en de politieke en economische elite in ’s-Hertogenbosch tussen 1597 en 1629 (Dissertatie Tilburg University 2014; Hilversum: Verloren, 2015, 344 pp., ISBN 978 90 8704 464 0) (Klaas Van Gelder) DOI: 10.18352/bmgn-lchr.10216;131:2 review 33 21 Deen, Femke, Publiek debat en propaganda in Amsterdam tijdens de Nederlandse Opstand.
    [Show full text]
  • University of Groningen Voor Revolutiën Gebooren Huisman
    University of Groningen Voor revolutiën gebooren Huisman, Gerda C.; Bosscha, Johannes IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document version below. Document Version Publisher's PDF, also known as Version of record Publication date: 2001 Link to publication in University of Groningen/UMCG research database Citation for published version (APA): Huisman, G. C. (editor), & Bosscha, J. (2001). Voor revolutiën gebooren: brieven van Johannes Bosscha aan Gerard Tjaard Suringar, Parijs, 1788-1793. s.n. Copyright Other than for strictly personal use, it is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), unless the work is under an open content license (like Creative Commons). The publication may also be distributed here under the terms of Article 25fa of the Dutch Copyright Act, indicated by the “Taverne” license. More information can be found on the University of Groningen website: https://www.rug.nl/library/open-access/self-archiving-pure/taverne- amendment. Take-down policy If you believe that this document breaches copyright please contact us providing details, and we will remove access to the work immediately and investigate your claim. Downloaded from the University of Groningen/UMCG research database (Pure): http://www.rug.nl/research/portal. For technical reasons the number of authors shown on this cover page is limited to 10 maximum. Download date: 29-09-2021 VOOR REVOLUTIËN GEBOOREN VOOR REVOLUTIËN GEBOOREN BRIEVEN VAN JOHANNES BOSSCHA AAN GERARD TJAARD SURINGAR PARIJS, 1788-1793 uitgegeven door GERDA C.
    [Show full text]
  • Download Download
    virtus 20 Journal of Nobility Studies virtus virtus 20 2013 20 | 2013 virtus 20 | 2013 Serge ter Braake* Patriotten en prinsgezinden in Gelderland door de ogen van drie notabelen 238 J. Baartmans, Robert Jasper baron van der Capellen tot den Marsch (1743- 1814). Regent, democraat en huisvader (Hilversum: Verloren, 2010, 236 p., ill.); M.A.M. Franken, Willem Anne Schimmelpenninck van der Oije. Een notabel Gelders regent op het breukvlak der tijden, 1750-1816 (Utrecht: Matrijs, 2011, 256 p., ill.); B. Koene, Schijngestalten. De levens van diplomaat en rokkenjager Gerard Brantsen (1735-1809) (Hilversum: Verloren, 2013, 408 p., ill.) Nederland aan het einde van de achttiende eeuw mag zich de afgelopen jaren verheugen in een gezonde stroom van publicaties. Zowel wetenschappers als leken zijn weer in toenemen- de mate geïnteresseerd in deze periode van patriotten en prinsgezinden. De mannen die het onderwerp zijn van de hier te bespreken drie biografieën bewogen zich in die tijd in de top van de Nederlandse maatschappij. Het aardige van het samen bespreken van deze drie bio- grafieën is dat ze handelen over drie mannen uit Gelderland, van wie één duidelijke patriot, één duidelijke orangist en één gematigde patriot. We krijgen daardoor een gevarieerd per- spectief op verschillende belangrijke gebeurtenissen uit de vaderlandse geschiedenis. Voordat we kijken naar de biografieën zelf eerst kort iets over de auteurs. Wat meteen opvalt is dat het gaat om drie heren van gevorderde leeftijd. Jacques Baartmans (1937) en Martien Franken (1931) stammen nog van voor de oorlog, terwijl ook Bert Koene (1943) al enige tijd met pensioen is. Baartmans promoveerde in 2001 op een proefschrift over ge- schriften van Noord-Nederlandse patriotten in de Oostenrijkse Nederlanden en heeft ook nog diverse andere werken op zijn naam staan.
    [Show full text]
  • Bosscha, Johannes
    University of Groningen Voor revolutiën gebooren Huisman, Gerda C.; Bosscha, Johannes IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document version below. Document Version Publisher's PDF, also known as Version of record Publication date: 2001 Link to publication in University of Groningen/UMCG research database Citation for published version (APA): Huisman, G. C. (editor), & Bosscha, J. (2001). Voor revolutiën gebooren: brieven van Johannes Bosscha aan Gerard Tjaard Suringar, Parijs, 1788-1793. s.n. Copyright Other than for strictly personal use, it is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), unless the work is under an open content license (like Creative Commons). Take-down policy If you believe that this document breaches copyright please contact us providing details, and we will remove access to the work immediately and investigate your claim. Downloaded from the University of Groningen/UMCG research database (Pure): http://www.rug.nl/research/portal. For technical reasons the number of authors shown on this cover page is limited to 10 maximum. Download date: 12-11-2019 VOOR REVOLUTIËN GEBOOREN VOOR REVOLUTIËN GEBOOREN BRIEVEN VAN JOHANNES BOSSCHA AAN GERARD TJAARD SURINGAR PARIJS, 1788-1793 uitgegeven door GERDA C. HUISMAN copyright etc. 5 Inhoud Voorwoord 7 Lijst van illustraties 9 Inleiding 11 Opmerkingen over de uitgave 45 Brieven 1. 16 november 1788 47 2. 25 januari 1789 54 3. 19 augustus 1789 62 4.
    [Show full text]
  • Bibliography Index Curriculum Vitae
    Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/45861 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Postma, J.K.T. Title: Alexander Gogel (1765-1821): grondlegger van de Nederlandse staat Issue Date: 2017-02-14 Nawoord Alexander Gogel kwam ik voor het eerst op het spoor in de jaren tachtig van de vorige eeuw, toen ik als directeur-generaal van de Rijksbegroting vaak inleidingen hield over de actuele financiële situatie. Daar geschiedenis mijn bijzondere belang- stelling had, verlevendigde ik mijn economisch-politieke speeches met historische verwijzingen. Mijn historische belangstelling bracht mij in contact met de Werkgroep Geschie- denis van de Overheidsfinanciën. Onder anderen Henk Boels, Frans Fox, Wantje Fritschy, Ferdinand Grapperhaus, Tom Pfeil, Joke Roelevink, Albert Scheffers en Tom de Smidt waren daar gesprekspartners. Voor dit gezelschap sprak ik (in 1988) over de geschiedenis van de rijksbegroting in de afgelopen twee eeuwen. Daarbij memoreerde ik, dat Gogel niet alleen een nieuw belastingstelsel had opgezet, maar dat hij ook in bredere zin als eerste Nederlandse minister van Financiën voor de unificatie van de overheidsfinanciën pionierswerk had verricht. Dat alles bood vol- doende aanknopingspunten om in mijn speeches vaak op hem terug te komen. Dat de naam Gogel buiten de kringen van fiscalisten en kenners van de Bataafs- Franse tijd vrij onbekend was, bleek mij nog eens, toen ik in 2006 een boekje met de titel Honderd jaar Miljoenennota presenteerde om te memoreren dat een eeuw daarvoor voor het eerst een miljoenennota was verschenen. Ik liet mijn verhande- ling een eeuw eerder beginnen met het bewind van Gogel, omdat de gang van za- ken na 1906 moeilijk te begrijpen was, als men de ontwikkeling in de negentiende eeuw niet kende.
    [Show full text]