HOLLAND FESTIVAL 2016

theAFRICA EXPRESS Orchestra PRESENTS... Of syrian musicians © MARK ALLAN WITH & GUESTS INFO koor Abdalhade Deb, Basel Saleh, Hamsa Mounif, Heba Fahmeh, Iyad Hanna, Lina Alshahin, Louna Mohamad, Mais Harb, WO 22.6 Mervat Rafiea, Mirna Kassis, Mohamad Saleh, Omran Abo Zainaldin, Osama Al Sultan, Ossamah Kiwan, Raneem aanvang Barakat, Reem Rafiea, Samer Jaber, Sanaa Barakat, Tammam 20:00 Taifour locatie visuals Koninklijk Theater Carré Tammam Azzam, Jaber Al Azmeh duur muzikaal advies avondvullend Issam Rafea inleiding productie door René van Peer, 19:15 Africa Express

coproductie CREDITS Holland Festival, 14-18 NOW uitvoerenden Helaas heeft dirigent Issam Rafea Damon Albarn en gasten: Bassekou Kouyaté, Bu Kolthoum, geen toestemming kunnen krijgen Eslam Jawaad, Faia Younan, Malikah, Mounir Troudi, Noura om naar Nederland te komen. Mint Seymali, Paul Weller, Rachid Taha, TALA, Seckou Keita Baaba Maal en Lotfi Bouchnak kunnen vanwege persoonlijke reden musici niet bij het concert zijn. Al Mothana Ali, viool Amer Dahbar, percussion Badi Rafea, percussion Emad Moursi, cello Fajer Alabd Allah , contrabas TOelichting Feras Charestan, kanun Jamal Al Sakka, percussion Jamil Al Bittar, viool De schijnwerpers zijn in dit concert gericht op de musici van Jehad Jazba, viool The Orchestra of Syrian Musicians, dat bestaat uit voorma- Joseph Samaan, altviool lige en huidige leden van het Syrisch Nationaal Orkest voor Khaldoun Al Najjad, altviool Arabische Muziek (SNOAM). Het orkest deelt het podium met Maher Mahmoud , oud musici uit het Verenigd Koninkrijk en Syrië, maar ook uit Alge- Mazen Hamzeh, percussion rije, Libanon, Mali, Mauritanië, Senegal, Tunesië en de Ver- Mhd Majed Jaredeh, viool enigde Staten, waaronder Damon Albarn, Bassekou Kouyaté, Mohamad Amir Karjoli, viool Bu Kolthoum, Eslam Jawaad, Faia Younan, Malikah, Mounir Mohamad Namik, cello Troudi, Noura Mint Seymali, Paul Weller, Rachid Taha, Seckou Moslem Rahal, nai (panfluit) Keita en TALA. Gezamenlijk geven ze een concert dat in het Mouhamad Souhaib Alsamman, cello teken zal staan van de Syrische en Arabische muziek. Nawaf Hlal, viool Rachid Hlal, viool Damon Albarn maakte kennis met dirigent Issam Rafea en Raghad Haddad, altviool de musici van SNOAM tijdens een bezoek aan de Opera van Razan Kassar, viool Damascus in 2008. Later werkte hij samen met Rafea en Sousan Eskandar, viool musici van het orkest op het nummer White Flag van . Tarek Zaidieh, viool In 2010 traden Rafea en de muzikanten ook op met Gorillaz Thaer Eid, altviool tijdens hun Escape to Plastic Beach wereldtournee, onder Walid Khatba, viool meer in de 11e-eeuwse Citadel van Damascus, in Libanon, Europa en Noord-Amerika. Vanwege het voortdurende conflict in Syrië zijn veel van de

Hoofdbegunstiger orkestleden – onder wie Rafea – gevlucht uit hun vaderland.

Mede mogelijk gemaakt door Coproductie Dit concert maakt deel uit van het HF Young- programma. Tijdens het Holland Festival zal een groot aantal van de repertoire. Het orkest speelt ook minder bekende instrumenta- muzikanten voor het eerst weer samenkomen met Albarn en le Arabische muziek en geeft daar een eigen invulling aan. Het andere gastmuzikanten. Helaas bleek het voor Issam niet orkest in Damascus wordt nu geleid door Adnan Fathallah, en mogelijk naar Nederland te reizen. Met het concert willen ze treedt daar nog steeds op. een positief beeld geven van hun land, in tegenstelling tot de actualiteiten die we kennen van het nieuws. Zanger, gitarist, producer, componist en Grammy Awardwin- Na het optreden in Amsterdam zal The Orchestra of Syrian naar Damon Albarn staat bekend om zijn eclectische stijl en Musicians nog spelen in Southbank Centre in Londen – een observerende songteksten en is een van de meest invloedrijke concert dat live gestreamed wordt via YouTube – en op en interessante muzikanten van de laatste decennia. Hij maak- tournee gaan langs festivals door Europa, waaronder als te furore met zijn bands Blur en Gorillaz. Andere projecten van openingsact op Glastonbury, in Istanbul en op het Roskilde hem zijn: Mali Music (2002), opgenomen met lokale muzikan- Festival. ten uit Mali, The Good, The Bad and The Queen (2007), met Paul Simon, Tony Allen en Simon Tong, Kinshasa One Two (2011), REÜNIE uitgebracht onder de naam DRC Music en in vijf dagen opge- De musici van het orkest verheugen zich op de hernieuwde nomen in Congo-Kinshasa met westerse producers en heden- samenwerking. ‘Het is fantastisch dat Damon Albarn het daagse Congolese muzikanten, Rocket Juice and The Moon orkest weer bij elkaar heeft gebracht,’ zegt Issam Raffea, die (2012), met Tony Allen en Flea van Red Hot Chili Peppers en bij het orkest betrokken is als muzikaal adviseur. ‘Het was zijn (2012). Ook bracht hij het veelgeprezen Africa Express idee. Van het oorspronkelijke orkest zullen vijftig voormalige presents… (2013) uit, waarop Africa Express en huidige leden deelnemen aan de tournee: twintig zangers westerse en lokale Malinese muzikanten bijeenbracht op een en dertig instrumentalisten. Zo’n groot aantal, daar moet je album op te nemen in vijf dagen. In 2014 bracht Albarn zijn niet te licht over denken. Er is veel werk achter de schermen eerste soloalbum uit: . verricht om dit te verwerkelijken, met Africa Express als onver- moeibare aanjager.’ Africa Express wordt gezien als een belangrijke vernieuwende Rafea ziet deze hereniging als meer dan alleen een feestelij- kracht in de popmuziek van de afgelopen twee decennia. ke gelegenheid. Het moet een concert van vrede zijn in een Door het samenspel tussen muzikanten uit verschillende tijd vol pijn en wanhoop: ‘Ik ben ervan overtuigd dat muziek culturen, genres en generaties worden grenzen doorbroken een effectieve bijdrage kan leveren aan vrede. Dat is geen en een nieuw perspectief op Afrika en de Afrikaanse muziek gemakkelijke opgave, maar door middel van de universele geboden. Africa Express kwam in 2006 tot stand tijdens taal die muziek is, kunnen wij open en met een positieve een reis naar Mali, waarbij medeoprichter Damon Albarn en vredelievende instelling communiceren met muzikanten muzikanten als Fatboy Slim, Martha Wainwright en Jamie T uit andere delen van de wereld, in weerwil van onderlinge liet samenspelen met legendarische Afrikaanse artiesten als verschillen. Uiteindelijk is dat de kern van een betekenisvolle Toumani Diabate, Salif Keita, Amadou & Mariam en Bassekou vrede. Dat geldt ook voor Syrië. Het orkest treedt hier nu Kouyaté. Daarna volgde het inmiddels legendarisch gewor- op met een overweldigend gevoel van droefheid. Maar de den optreden op Glastonbury in 2007. Vervolgens waren er Syriërs hebben besloten dat het leven moet doorgaan. Ze optredens in Nigeria, Congo en Ethiopië, in een variététhe- geven niet op, hoeveel pijn ze ook lijden. Ze gaan door met ater in Liverpool, bij de BBC Electric Proms, voor 25 duizend het maken van muziek, kunst en toneel in de hoop op een man in het centrum van Parijs en voor 50 duizend toeschou- betere toekomst. Ik ben er zeker van dat wij, met inzet van wers op een Spaans strand. In 2012 haalde de band interna- alle energie die we in ons hebben, iets van Syrië kunnen laten tionaal het nieuws met een zevendaagse toer per trein door zien zoals het zou moeten zijn. We hopen dat de situatie in het Verenigd Koninkrijk, waaraan meer dan 100 muzikanten Syrië snel weer normaal wordt.’ deelnamen. Elk optreden van Africa Express is uniek, want elk optreden ontstaat uit spontane, nieuwe samenwerkingsver- OVER DE ARTIESTEN banden en zorgt zo telkens weer voor magische momenten.

The Orchestra of Syrian Musicians bestaat uit huidige en Het door de kritiek lovend ontvangen album Africa Express voormalige leden van het Syrian National Orchestra for Ara- presents… Maison Des Jeunes (2013) werd in oktober 2013 in bic Music (SNOAM). SNOAM is op zijn beurt voortgekomen uit zeven dagen opgenomen in Bamako, de hoofdstad van Mali. het Orchestra for Arabic Music, in 1990 samen met het Hoger De muzikanten en producers van Africa Express, waaron- Instituut voor Muziek opgericht door het Syrische Ministerie der Brian Eno, Nick Zinner, en Damon Albarn, van Cultuur. Dat orkest onderging in 2003 een ingrijpende bouwden een tijdelijke studio in een jeugdhonk in de stad en herstructurering onder leiding van chef-dirigent Issam Rafea. gingen daar aan het werk met een nieuwe generatie heden- Sindsdien heeft het professionele status en treedt het op daagse Malinese muzikanten, onder meer , onder de naam Syrian National Orchestra for Arabic Music. Kankou Kouyaté en Bijou. Het resultaat was een album met Behalve in Syrië heeft het opgetreden in Tunesië, Duitsland elf tracks waarop de spontaniteit en geestdrift van die unieke en Italië. In 2004 nam het orkest deel aan de openingsce- week voelbaar en hoorbaar zijn – muziek die werd gemaakt remonie van de Opera van Damascus. SNOAM voert zowel in een land dat beroemd is vanwege zijn muzikale traditie, traditionele Arabische muziek uit als eigentijdse muziek die maar waar na de coup van 2012 tijdens de gewapende strijd gebaseerd is op traditionele vormen. Hoewel bij traditionele in het noorden muziek korte tijd verboden was. In januari Arabische muziek gewoonlijk een enkele melodie wordt ge- 2015 bracht Africa Express ter gelegenheid van de 50ste speeld, legt SNOAM bij zijn optredens de nadruk op harmonie verjaardag van Terry Riley’s baanbrekende meesterwerk In als een toegevoegde dimensie, met behoud van de muzikale C de eerste Afrikaanse versie uit van deze minimalistische en spirituele identiteit van deze muziek. SNOAM speelt aller- klassieker, onder de titel Africa Express presents… Terry Riley’s lei soorten traditionele Arabische muziek, merendeels vocaal In C Mali. GASTEN

Bassekou Kouyaté (1966, Garana) wordt Paul Weller (1958, Woking) is een Brits gezien als ‘s werelds beste bespeler van de muzikant en zanger. Hij werd bekend met ngoni (een traditionele West-Afrikaanse luit). de bands The Jam en The Style Council en Hij werkte samen met vele grote muzikan- werkt vanaf 1991 als soloartiest. Hij bouwde ten uit Mali en de rest van de wereld. Na zijn een grote reputatie op gedurende een lan-

debuutalbum Segu Blue en opvolger I speak ge, gevarieerde en altijd vooruit blikkende Fula, trad hij vrijwel overal ter wereld op. carrière.

Bu Kolthoum is de artiestennaam van de Rachid Taha (1958, Sig) is een Algerijnse Syrische MC en producer Mouneer. De naam zanger en activist. Op zijn tiende verhuisde is een combinatie van de namen van de hij met zijn ouders naar Frankrijk. Zijn werk Egyptische zangeres Umm Kulthum en de wordt omschreven als ‘avontuurlijk van pre-islamitische (6e eeuwse) dichter Amr Bin klank’ en kent invloeden van uiteenlopende Kolthoum. Bu Kolthoum maakt ook deel uit stijlen als rock, elektronica, punk en raï. van de hiphopgroep LaTlateh.

Wissam Khodur, ofwel: Eslam Jawaad is een TALA groeide op in Londen, als kind van Libanees-Syrische rapper. Zijn debuutalbum een Iraanse vader en een Britse moeder. In The Mammoth Tusk was een internationaal 2014 kwam haar debuut-EP The Duchess uit succes. Naast zijn Engelstalige nummers en vorig jaar de opvolger Malika. Haar werk schrijft hij, als een van de eerste Arabische is eclectisch en sterk beïnvloed door haar hiphopartiesten, ook tracks in het oud-Ara- liefde voor zowel klassieke muziek, hiphop bisch. uit de jaren 90, R&B en soundtracks van computergames. Faia Younan (1992, Aleppo) emigreerde op haar elfde met haar ouders naar Zweden. Seckou Keita (1978) is een kora-speler en een Ze begon op jonge leeftijd te zingen en drummer uit Senegal. Hij is een charismati- piano te spelen. In 2014 werd ze met haar sche live performer en een van de weinige zus Rihan een YouTube-sensatie met het kampioenen van de minder bekende, ‘ritmi- nummer To our Countries. Hiermee begon sche rock’-korarepertoire uit Casamance in haar muzikale carrière. het zuiden van Senegal.

Lynn Fattouh, ofwel: Malikah (Koningin in het Arabisch), werd geboren in Marseille in 1986. Visuals op het podium zijn van: Tammam Ze groeide op in Beirut, in een tijd overscha- Azzam en Jaber Al Azmeh: duwd door de oorlog, en kwam op haar 16e in aanraking met de Libanese hiphopscene. Jaber Al Azmeh (1973, Damascus) is een Ze ontpopte zichzelf als de ‘Koningin van de Syrische fotograaf. Vier jaar geleden ont- Arabische hiphop’ en de eerste succesvolle vluchtte hij zijn land en tot op de dag van

vrouwelijke Arabische MC. vandaag vecht hij voor vrijheid met zijn kunst. Enkele series van hem zijn: Wounds Mounir Troudi (1960) is een Tunesische zan- (2012), waarin hij de emotionele gevolgen ger van jazz en sufi-muziek. Hij debuteerde van de Syrische opstand onderzocht, en in 1994 met zijn show Hadhra. Begin 2000 Ba’ath (2014), die de inperking van de vrij- richtte hij de band Nagouz op. Ook was hij heid van meningsuiting als onderwerp had. gast op verschillende albums van de Franse Jaber Al Azmeh woont en werkt in Doha, jazztrompettist Erik Truffaz. In 2010 kwam Qatar. zijn album Tawassol uit. Tammam Azzam (1980, Damascus) is een Noura Mint Seymali is een zangeres en mu- kunstschilder en grafisch ontwerper. Vier zikante uit Mauritanië. Ze begon haar zang- jaar geleden vluchtte hij met zijn vrouw en carrière op haar dertiende, als begeleider dochter van Syrië naar Dubai. De vlucht van haar zingende stiefmoeder. Ze speelt betekende dat hij zijn studio en werk moest ardine, een negensnarige harp die traditio- achterlaten. Hij concentreert zich sindsdien neel door vrouwen bespeeld wordt. In haar hoofdzakelijk nog op thema’s als oorlog, eigen nummers begeleidt haar man Jeiche geweld en migratie. Bij gebrek aan een Ould Chighaly haar op elektrische gitaar. studio wendde hij zich tot digitale media en graphic design als medium.