Zał ącznik do Uchwały Nr XXXII/159/09 Rady Gminy Gaszowice z dnia 29 stycznia 2009 roku

GMINA GASZOWICE www.gaszowice.pl

Plan Odnowy Miejscowo ści SZCZERBICE

Szczerbice, 2008 Plan Rozwoju Sołectwa Szczerbice

Spis tre ści

I. OPIS STANU ISTNIEJ ĄCEGO I OPIS KIERUNKÓW ROZWOJU...... 2

1. Charakterystyka miejscowo ści oraz kierunki jej rozwoju...... 2

2. Inwentaryzacja zasobów sołectwa Szczerbice ...... 12

3. Ocena mocnych i słabych stron miejscowo ści ...... 15

II. OPIS PLANOWANYCH PRZEDSI ĘWZI ĘĆ NA LATA 2008-2015..... 17

2 Plan Rozwoju Sołectwa Szczerbice

I. Opis stanu istniej ącego i opis kierunków rozwoju

1. Charakterystyka miejscowo ści oraz kierunki jej rozwoju

Wst ęp: Plan został przygotowany na lata 2008-2015. Warunkiem powodzenia realizacji Planu jest współpraca władz samorz ądowych ró Ŝnych szczebli, mieszka ńców, środowiska przedsi ębiorców oraz innych jednostek działaj ących na terenie sołectwa. Środki publiczne s ą podstawowym narz ędziem realizacji Planu Odnowy Miejscowo ści. Jednak zamierzenia przekraczaj ą mo Ŝliwo ści finansowe samorz ądu. Dlatego konieczne będzie stosowanie takich metod działania jak: pozyskiwanie pozabud Ŝetowych środków (w tym Unii Europejskiej) na inwestycje, przedsi ęwzi ęcia publiczno – prywatne, współpraca mi ędzygminna oraz z władzami powiatowymi i regionalnymi. W opracowaniu Planu Odnowy Miejscowo ści Szczerbice pomocne były takie dokumenty jak: Strategia Rozwoju Gminy Gaszowice, Planu Rozwoju Lokalnego Gminy Gaszowice 2004-2006, Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Gaszowice oraz Program Ochrony Środowiska Gminy Gaszowice i Plan Gospodarowania Odpadami Gminy Gaszowice. Plan Odnowy Miejscowo ści Szczerbice zawiera zestaw danych i działa ń powoduj ących zrównowa Ŝony rozwój sołectwa Szczerbice. Czas realizacji zada ń jest zgodny z okresami planowania bud Ŝetowego Unii Europejskiej, szczegółowo zaplanowano działania w obecnym okresie planowania tj. lata 2007-2013, za ś zadania do roku 2015 przedstawiono jako koncepcje.

PołoŜenie i relacje

Sołectwo Szczerbice jest jednym z pi ęciu sołectw wchodz ących w skład Gminy Gaszowice. poło Ŝna jest w południowo zachodniej cz ęś ci województwa śląskiego w powiecie rybnickim i stanowi niecałe 9 % powierzchni powiatu. Gmina graniczy: od zachodu i północy z gmin ą Lyski (sołectwo Zwonowice), od wschodu z gmin ą Jejkowice oraz od południa z Miastem Rydułtowy (powiat wodzisławski) i Miastem . W porównaniu z s ąsiednimi miejscowo ściami Szczerbice charakteryzuj ą si ę krótsz ą histori ą. Powstały na przełomie XV i XVI wieku jako dobra rycerskie. Osada ukształtowała si ę z biegiem lat wokół pierwotnego folwarku (dworu).

3 Plan Rozwoju Sołectwa Szczerbice

MAPA SOŁECTWA SZCZERBICE

SOŁECTWA WCHODZ ĄCE W SKŁAD GMINY GASZOWICE

4 Plan Rozwoju Sołectwa Szczerbice

POŁO śENIE GMINY NA TLE POWIATU

POŁO śENIE GMINY NA TLE WOJEWÓDZTWA

Gmina Gaszowice powstała w 1973r. lecz w obecnym kształcie tj. bez sołectwa Jejkowice funkcjonuje od 1993r. Gmina Gaszowice wchodzi w skład rybnickiego powiatu ziemskiego. Obecnie powierzchnia gminy wynosi: 1958 ha z czego na obszar sołectwa Szczerbice - 405 ha,

5 Plan Rozwoju Sołectwa Szczerbice co stanowi niespełna 21 % powierzchni Gminy. Wie ś ta znajduje si ę na wzniesieniu pomi ędzy Jejkowicami, a Gaszowicami z którymi to graniczy od strony zachodniej i wschodniej. Sołectwo Szczerbice posiada dogodne poł ączenia drogowe oraz kolejowe z Rybnikiem, Rydułtowami (linie ZTZ 27,28,29) i Raciborzem. Niewielka cz ęść sołectwa znajduje si ę w Parku Krajobrazowym „Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich” a jego pozostała cz ęść stanowi otulin ę parku.

Geograficzne, geologiczne oraz hydrograficzne poło Ŝenie Szczerbic

Sołectwo Szczerbice zajmuje cz ęść Kotliny Raciborskiej zwan ą Wysoczyzn ą Rybnick ą poło Ŝonej na obszarze od Rybnika po dolin ę Odry. Dolina Odry ma charakter pradoliny szeroko ści od 8 do 12 km z ł ąkowym tarasem zalewowym i wy Ŝszymi tarasami piaszczystymi. Teren ukształtowany jest na poziomie od 220 m n.p.m. w okolicach Jeruzalem. Pod wzgl ędem geologicznym sołectwo Szczerbice le Ŝy w południowo - zachodniej cz ęś ci niecki głównej Górno śląskiego Zagł ębia Węglowego. W budowie geologicznej bior ą udział utwory trzeciorz ędu (miocen) i czwartorz ędu (plejstocen, holocen), które zalegaj ą zwart ą powłok ą na osadach karbonu. Karbon reprezentowany jest przez osady karbonu górnego-namułu. Utwory wykształcone s ą jako łupki i piaskowce z pokładami w ęgla z grup 600 i 700. Pokłady w ęgla zalegaj ą na gł ęboko ści 350 do 500 m. Osady trzeciorz ędowe reprezentowane s ą przez iły mioce ńskie, w śród których wyst ępuj ą piaszczyste przewarstwienia. Czwartorz ędowe utwory reprezentowane s ą przez osady plejstocenu i holocenu. Osady plejstocenu wykształcone s ą w postaci piasków i Ŝwirów wodnolodowcowych przykrytych lokalnie glin ą zwałow ą. Utwory te zwi ązane s ą ze zlodowaceniem środkowo - polskim. Mi ąŜ szo ść ich osi ąga 20 - 30 m. Do osadów holocenu zalicza si ę osady rzeczne współczesnych dolin rzecznych 1.

Pod wzgl ędem hydrograficznym omawiany obszar nale Ŝy do zlewni rzeki Odry. Podstaw ą drena Ŝu jest ciek powierzchniowy– potoki: Gzel ( zlewnia II –go rz ędu). Potok Gzel odprowadza wody powierzchniowe ze wschodniej cz ęś ci Gminy, tj. z okolic Szczerbic w kierunku wschodnim, tj. bezpo średnio do Zalewu Rybnickiego na rzece Rudzie. Potok Gzel zasilany jest trzema wi ększymi dopływami, które maj ą tak Ŝe charakter cieków naturalnych. Na wysoko ści Szczerbic w obr ębie doliny potoku i jego biegu nie ma powierzchniowych zbiorników wodnych. Wody płyn ące bior ą swój pocz ątek na terenie Gminy Gaszowice.

1 Program Ochrony Środowiska Gminy Gaszowice., BFE S.A. Bielsko-Biała, czerwiec 2003 rok, str. 16.

6 Plan Rozwoju Sołectwa Szczerbice

Ogólna powierzchnia lasów na terenie sołectwa wynosi około 20 ha, co stanowi ok. 5 % jego powierzchni. Taki odsetek terenów le śnych, nale Ŝy do najni Ŝszych, i to nie tylko w skali województwa śląskiego, ale i całej Polski. Znikoma powierzchnia lasów oraz ich peryferyjne poło Ŝenie w granicach sołectwa praktycznie uniemo Ŝliwiaj ą realizacj ę jakichkolwiek zorganizowanych funkcji rekreacyjnych. Sołectwo według map klimatycznych wchodzi w skład Dolno śląskiego Południowego Regionu Klimatycznego charakteryzuj ącego si ę niewielk ą liczb ą dni w roku z mrozami, zachmurzeniem, obfitymi opadami oraz dni chłodnych z opadami. Du Ŝo jest natomiast dni ciepłych i pogodnych. Szata ro ślinna gminy ukształtowała si ę pod zró Ŝnicowanym wpływem działalno ści człowieka, ale jak na warunki Płaskowy Ŝu Rybnickiego, efekty tej działalno ści wywarły stosunkowo niewielkie efekty. Gmina Gaszowice stanowi funkcjonalnie zwi ązany zespół wsi z niekwestionowanym centrum w Gaszowicach przy równoczesnym ukształtowaniu si ę, dwóch stref o nieco ró Ŝni ących si ę charakterystykach (zachodnia – czernicka i wschodnia – gaszowicka). Miejscowo ść Szczerbice jest jednym z elementów wschodniej strefy gminy, dla której centrum mie ści si ę w Gaszowicach, gdzie skupione s ą usługi dla ludno ści, w tym administracja gminna, dom handlowy, o środek kultury i sportu, przychodnia słu Ŝby zdrowia, posterunek policji, urz ąd pocztowy, placówki o światy, handlu, gastronomii, apteka itp.

Liczba mieszka ńców Szczerbic na dzie ń 31.12.2007 wyniosła 2141, a g ęsto ść zaludnienia wynosi prawie 529 osób/km 2. TAB.1 Liczba mieszka ńców Sołectwa Szczerbice w latach: ROK LICZBA MIESZKA ŃCÓW SOŁECTWA SZCZERBICE 2002 2006 2003 2046 2004 2071 2005 2109 2006 2121 2007 2141

7 Plan Rozwoju Sołectwa Szczerbice

Układ komunikacyjny

Komunikacja zbiorowa, obsługiwana jest przez autobusy, zaspokaja ona w pełni zapotrzebowania społeczne. Sołectwo posiada dogodne poł ączenia drogowe z Rybnikiem i Rydułtowami. Układ ten umo Ŝliwia bardzo dobr ą komunikacj ę, co jest du Ŝym atutem i stanowi o potencjale rozwojowym; konsekwencj ą tego jest jednak koncentracja uci ąŜ liwo ści charakterystycznych dla tras tego typu o du Ŝych nat ęŜ eniach ruchu i znacznym udziale pojazdów ci ęŜ arowych, doje ŜdŜaj ących do okolicznych zakładów produkcyjnych. Komunikacja w sołectwie jest obsługiwana jest przez autobusy ZTZ w Rybniku tj. linie 7,27,28,29 oraz przez PPKS w Rybniku a tak Ŝe prywatn ą komunikacj ę zbiorow ą. Autobusy kursuj ą w odst ępach średnio co 30 minut. Na układ drogowy składaj ą si ę drogi powiatowe oraz lokalne gminne, z których wi ększo ść posiada nawierzchni ę bitumiczn ą. W miar ę mo Ŝliwości finansowych Gminy drogi są modernizowane i remontowane.

Przez teren Szczerbic przebiegaj ą nast ępuj ące drogi powiatowe: ul. Rybnicka nr 14609 – ł ączy sołectwa Szczerbice i Gaszowice, ul. Sumi ńska nr 14646 – ł ączy Szczerbice i Gaszowice do Suminy

Infrastruktura na terenie sołectwa

Do sieci wodociągowej podł ączonych jest ok. 99% mieszka ńców Szczerbice. Sołectwo Szczerbice nie posiada własnych uj ęć wody. Tereny zasilane s ą w wod ę z uj ęcia Dzie ćkowice oraz Strumie ń sieci ą magistraln ą GPW oraz sieci ą rozdzielcz ą PWiK Rybnik, poprzez zbiorniki Beata. W 2008r. na terenie Szczerbic zako ńczono budow ę kanalizacji sanitarnej w ramach programu ISPA. Inwestycja ta była realizowana wspólnie z Miastem Rybnik i Gmin ą Jejkowice. Ponad 90% gospodarstw domowych ze Szczerbic b ędzie mogło skorzysta ć z dobrodziejstw kanalizacji. Ścieki popłyn ą do oczyszczalni w Rybniku – Orzepowicach. Zaopatrzenie mieszka ńców w ciepło oparte jest na indywidualnych źródłach ciepła. W przewa Ŝaj ącej cz ęś ci źródłem ciepła jest spalany w ęgiel. W niewielkiej cz ęś ci w kotłowniach źródłem ciepła jest olej opałowy i gaz (indywidualne zbiorniki). Na obszarze sołectwa obowi ązuje system segregacji odpadów. Mieszka ńcy za po średnictwem firm komunalnych zaopatrywani s ą w worki do segregacji odpadów. Du Ŝa

8 Plan Rozwoju Sołectwa Szczerbice cz ęść gospodarstw wykorzystuje odpady biodegradawalne dla własnych celów (np. kompostowanie). Sołectwo Szczerbice nie posiada własnego składowiska odpadów komunalnych, dlatego te Ŝ odbiór odpadów zlecony został czterem firmom. Nieczysto ści te s ą odbierane raz lub dwa razy w miesi ącu w zale Ŝno ści od umowy podpisanej przez ka Ŝdego z mieszka ńców. Na terenie Gminy nast ępuj ące firmy maj ą zgod ę na odbiór i transport odpadów komunalnych: „Naprzód” sp. z o.o. z Rydułtów, „ZEF” FUK z Rybnika, „REMONDIS” sp. z o.o. z Gliwic o/K ędzierzyn Ko źle oraz Transgór sp z o.o. z Rybnika.

Warunki mieszkaniowe mierzone s ą wska źnikami zaspokojenia potrzeb, okre śla si ę jako do ść dobre z tym, Ŝe przestrzennie s ą one zró Ŝnicowane w zale Ŝno ści od wieku i rodzaju zabudowy. Wszystkie budynki w sołectwie s ą wyposa Ŝone w instalacj ę elektryczn ą, brak natomiast mo Ŝliwo ści dostawy gazu przewodowego. Ludno ść jedynie mo Ŝe korzysta ć z gazu w butlach lub zbiornikach zlokalizowanych przy budynkach jednorodzinnych słu Ŝą cych do ogrzewania domów. Dobr ą stron ą jest powszechny dost ęp do uj ęć wody pitnej. Wystarczaj ące jest wyposa Ŝenie gminy w wodoci ąg komunalny. W bie Ŝą cym roku oddano do u Ŝytku kanalizacj ę sanitarn ą, do której b ędzie mo Ŝna przył ączy ć ok. 90% budynków jednorodzinnych z sołectwa. W zakresie dost ępu do dóbr i usług jako ść Ŝycia mieszka ńców mo Ŝna uzna ć za średni ą, lecz w poszczególnych elementach zaspokojenie potrzeb jest do ść zró Ŝnicowane. Rozwini ęta jest sie ć palcówek handlowych. Obecnie wi ększo ść placówek handlowych stanowi własno ść prywatn ą. Usługi handlowe w wi ększo ści zlokalizowane s ą w wolnostoj ących pawilonach, bądź to w budynkach mieszkalnych. Na terenie sołectwa funkcjonuj ą sklepy, kioski oraz drobne hurtownie, prowadz ące równie Ŝ handel detaliczny. Wszystkie potrzeby podstawowe są zaspokojone na miejscu, a te wy Ŝszego rz ędu takie jak: szpital, pogotowie w s ąsiednich miastach: Rydułtowach oraz w Rybniku, jako o środku powiatowym dla tutejszego subregionu, a tak Ŝe w Raciborzu i Wodzisławiu Śląskim. W sołectwie funkcjonuje Szkoła Podstawowa wraz z klas ą zerow ą (161 dzieci). Obiekty szkolne s ą w dobrym stanie technicznym. W roku 2003 zako ńczono budow ę sali gimnastycznej z której maj ą mo Ŝliwo ść korzystania wszyscy mieszka ńcy sołectwa. Na terenie rekreacyjnym zlokalizowanym przy szkole powstał równie Ŝ plac zabaw dla dzieci oraz ście Ŝka zdrowia a tak Ŝe zregenerowane zostały płyty boisk piłkarskich. Młodzie Ŝ ucz ęszcza do szkół ponadgimnazjalnych w okolicznych miastach, przede wszystkim w Rybniku.

9 Plan Rozwoju Sołectwa Szczerbice

W pełni zaspokojone s ą potrzeby w zakresie obiektów kultu religijnego. Na terenie sołectwa funkcjonuje parafia rzymsko-katolicka przy ko ściele p.w. Maksymiliana Kolbego. Parafia nale Ŝy do Dekanatu Pszowskiego. W sołectwie od 2000r. działa reaktywowany klub sportowy KS Szczerbice, którego szatnia oraz wymiarowe boisko piłkarskie mie ści si ę w s ąsiedztwie szkoły podstawowej. W klubie tym trenuj ą piłkarze w 3 grupach wiekowych: trampkarze, juniorzy i seniorzy. Odnowiona została płyta boiska sportowego du Ŝego oraz mniejszego. Sala gimnastyczna i mniejsze boisko treningowe znajduj ą si ę w tak Ŝe przy szkole, w godzinach popołudniowych słu Ŝą one mieszka ńcom wsi. Niestety brak jest w sołectwie placówek pełni ących funkcje kulturalne. Jedynym miejscem gdzie mo Ŝna organizowa ć wszelkiego typu spotkania wiejskie jest sala przy budynku Ochotniczej Stra Ŝy Po Ŝarnej. Sołectwo Szczerbice le Ŝy na terytorium działania Komendy Miejskiej Pa ństwowej Stra Ŝy Po Ŝarnej w Rybniku. W Szczerbicach mie ści si ę jednostka Ochotniczej Stra Ŝy Po Ŝarnej typu S-1 tzn. Ŝe jest wyposa Ŝona w samochód średni o masie całkowitej nie przekraczaj ącej 12 ton. Szczerbice znajduj ą si ę w zasi ęgu działania mi ędzygminnego Komisariatu Policji, który swoim terenem działania obejmuje cał ą Gmin ę Gaszowice, Jejkowice oraz Lyski (w sumie 16 miejscowo ści). Bezpiecze ństwa i porz ądku publicznego pilnuje 26 funkcjonariuszy w tym 4 dzielnicowych. Jeden z dzielnicowych wyznaczony jest do pracy w sołectwie Szczerbice. W dyspozycji Policji znajduj ą si ę dwa radiowozy oznakowane oraz jeden cywilny, a tak Ŝe dwa motocykle Kawasaki. W sołectwie jest 80 podmiotów gospodarczych (stan na rok 2008) zarejestrowanych w krajowym rejestrze urz ędowym podmiotów gospodarki narodowej. Przewa Ŝaj ąca ilo ść firm funkcjonuje w sektorze prywatnym (ok. 97%). Głównie s ą to osoby fizyczne prowadz ące drobn ą działalno ść gospodarcz ą, stanowi ące ok. 87% ogółu firm sektora prywatnego. W obr ębie sołectwa Szczerbice funkcjonuje kilka średnich i małych zakładów np.:

1. MCJ Systemy O świetleniowe. 2. Fermy kurze (3 zakłady). 3. Zakład rze źniczo-masarski. 4. Hurtownia materiałów budowlanych.

W zakresie działalno ści gospodarczej podstawowe znaczenie w gminie maj ą usługi dla ludno ści (infrastruktura społeczna) w mniejszym stopniu rolnictwo. Tereny zabudowy rozmieszczone s ą

10 Plan Rozwoju Sołectwa Szczerbice głównie w do ść zwartych zespołach szczególnie w s ąsiedztwie głównych dróg gminnych i powiatowych. W sołectwie istniej ą potencjalne mo Ŝliwo ści rozwoju gospodarczego w du Ŝej mierze s ą to atrakcyjne tereny inwestycyjne oraz walory przyrodniczo – krajobrazowe. Na bazie tych atutów jest mo Ŝliwo ść dalszego rozwoju usług, które mog ą przynie ść popraw ę warunków materialnych ludno ści. W Gminie Gaszowice z kolei zarejestrowanych było 105 bezrobotnych (stan za 31 VII 2008 rok). Stopa bezrobocia rejestrowana w powiecie wynosi 6,9 % a w całym województwie 7,1 %2 (stosunek procentowy liczby zarejestrowanych bezrobotnych do liczby ludno ści w wieku produkcyjnym) . Prawie 70% osób bezrobotnych stanowi ą kobiety. Ponadto du Ŝą grup ę stanowili bezrobotni w przedziale wiekowym do 25 lat, a tak Ŝe osoby długotrwale bezrobotne. Wykształcenie bezrobotnych kształtuje si ę raczej na niskim poziomie. Wysoki natomiast jest odsetek osób legitymuj ących si ę wykształceniem zasadniczym zawodowym. Zaledwie, co pi ąty posiadał wykształcenie policealne, a tylko 4 % zarejestrowanych uko ńczyło studia wy Ŝsze. Cech ą charakterystyczn ą jest zró Ŝnicowanie regionu pod wzgl ędem historycznym jak i kulturowym. Wa Ŝnym zadaniem jest wspieranie rozwoju kultury oraz ochrona jej dziedzictwa. Wszelkie działania dotycz ące rozwoju sołectwa Szczerbice wynikaj ą z przyj ętej misji gminy, jak ą jest: „poprawa jako ści Ŝycia obecnej generacji zachowuj ąc jednocze śnie równowag ę mi ędzy zaspokajaniem potrzeb ekologicznych, społecznych i ekonomicznych oraz respektuj ąc potrzeby przyszłych pokole ń ” a tak Ŝe „przestrzeganie zasad partycypacji i partnerstwa w kreacji rozwoju gminy 3”. Gmina Gaszowice w opinii lokalnych specjalistów ma „zapewnia ć bezpiecze ństwo cywilizacyjne oraz dobr ą organizacj ę Ŝycia publicznego i obsługi komunalnej, dba ć o czysto ść środowiska zamieszkania i pracy, jak równie Ŝ by ć otwart ą i przyjazn ą dla lokalnej społeczno ści” Gmina zamierza aktywnie dba ć o wielofunkcyjny rozwój, konkurencyjno ść dla inwestorów oraz dąŜ yć do poprawy jako ści Ŝycia ludno ści. Wymusza to podejmowanie komplementarnych działa ń, które s ą okre ślone w Strategii Rozwoju Gminy Gaszowice.

Sołectwo Szczerbice rozwija si ę powoli, ale rozwój ten idzie we wła ściwym kierunku tzn.:

2 Według danych PUP Rybnik za 2008r. 3 Strategia Rozwoju Gminy Gaszowice

11 Plan Rozwoju Sołectwa Szczerbice

 miejscowo ść zwi ązana jest z okolicznym przemysłem, gdzie zatrudniona jest wi ększo ść mieszka ńców, ale równocze śnie zachowuje charakter rolniczy,  nie wyst ępuj ą tu gwałtowne zmiany funkcji, ani wi ększe działania inwestycyjne,  podstaw ę zabudowy stanowi budownictwo jednorodzinne,  gmina stanowi zaplecze siły roboczej dla okolicznego przemysłu przy równoczesnym rozwoju infrastruktury społecznej dla zamieszkałej tu ludno ści.

W Strategii Rozwoju Gminy Gaszowice jako jedno z działa ń Wizji przyszło ści gminy widnieje zapis: „wszechstronny rozwój sołeckich o środków animacji kultury, co winno przyczyni ć si ę do budowania nowych wi ęzi mi ędzys ąsiedzkich”. Ponadto jednym ze strategicznych przedsi ęwzi ęć Gminy Gaszowice jest: „Akomodacja rekreacyjna terenów na obrze Ŝach Cysterskich Kompozycji Krajobrazowych Rud Wielkich”.

Kierunki rozwoju sołectwa mo Ŝna podzieli ć na obszary które s ą najbardziej istotne w dalszym rozwoju miejscowo ści. Szczególnie działania nale Ŝałoby skoncentrowa ć na obszarach:  Przestrze ń – podj ąć działania zmierzaj ące do zagospodarowania przestrzeni publicznej, stworzy ć nominalne centrum sołectwa,  społeczno ść – tworzy ć miejsca wypoczynku, rekreacji i sportu; działa ć na rzecz zwi ększenia bezpiecze ństwa publicznego,  infrastruktura – budowa nowych dróg i chodników oraz podwy Ŝszanie standardu istniej ących, budowa sieci kanalizacyjnej, rozbudowa sieci wodoci ągowej, remont istniej ącej bazy edukacyjnej,  gospodarka – tworzy ć warunki dla pozyskania nowego kapitału i rozwoju istniej ących firm,  ekologia – realizacja zada ń wynikaj ących z programu ochrony środowiska, podnoszenie świadomo ści ekologicznej mieszka ńców sołectwa.

2. Inwentaryzacja zasobów sołectwa Szczerbice.

Środowisko przyrodnicze i rolnictwo

Cały obszar Szczerbic jest otulin ą Parku Krajobrazowego, a na niewielkim obszarze, który nale Ŝy do „Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich” wyst ępuje las.

12 Plan Rozwoju Sołectwa Szczerbice

Powierzchnia lasów na terenie sołectwa wynosi około 20 ha, co stanowi ok. 5 % jego powierzchni. Nie ma na terenie wsi zakładów wpisanych do wojewódzkiej listy zakładów szczególnie uci ąŜ liwych dla środowiska. Przekroczenie dopuszczalnych norm ska Ŝeń środowiska mo Ŝe wyst ąpi ć, ale tylko sporadycznie i mie ć lokalny charakter. Wie ś Szczerbice nie ma charakteru typowo rolniczego, cho ć du Ŝo jest terenów wykorzystywanych rolniczo. Znaczna cz ęść gospodarstw rolnych to gospodarstwa mało towarowe produkuj ące na własny u Ŝytek. W śród rolników dominuje dwuzawodowo ść . Wi ększo ść tutejszych gleb nale Ŝy do V,VI klasy bonitacyjnej.

Zasoby kulturowe

Na terenie sołectwa nie ma zabytków wpisanych do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego. Tylko niektóre zabudowania nale Ŝą ce do dworu „Szczerbickiego” przetrwały do dnia dzisiejszego lecz nie stanowi ą one obecnie Ŝadnej warto ści zabytkowej. Rozwój środowiska kulturowego ogranicza brak świetlicy wiejskiej. W Szczerbicach istnieje jednak jednostka OSP, która zarz ądza remiz ą stra Ŝack ą, jest to miejsce, które posiada sal ę na której odbywaj ą si ę wszelkiego typu uroczysto ści. Z sali tej korzysta miejscowe organizacje i indywidualni mieszka ńcy. Odbywaj ą si ę tu zebrania sołeckie, spotkania przedwyborcze, sesje Rady Gminy oraz imprezy kulturalne.

Instytucj ę

Na terenie Szczerbic mie ści si ę Szkoła Podstawowa im. Zygmunta Biernackiego. Wraz z klas ą zerow ą do szkoły obecnie ucz ęszcza 161 dzieci. Oprócz 3 kondygnacyjnego budynku głównego o powierzchni 1840 m 2, szkoła posiada sal ę gimnastyczn ą o powierzchni 470 m 2, oddan ą do uŜytku w 2000 roku. Do szkoły równie Ŝ nale Ŝy budynek o powierzchni 140 m 2 u Ŝytkowany jako zaplecze Klubu Sportowego Szczerbice. Od 2008 roku w sołectwie funkcjonuje Centrum Kształcenia na odległo ść które swoj ą siedzib ę ma w remizie OSP. W palcówce tej realizowana jest idei kształcenia przez całe Ŝycie poprzez uczestnictwo w kursach e-learningowych. Centrum zostało wyposa Ŝone w sprz ęt komputerowy wraz z oprogramowaniem. Na terenie sołectwa od 1991 istnieje Ko ściół Katolicki pod wezwaniem Św. Maksymilian Maria Kolbe, który swym zasi ęgiem obejmuje cał ą miejscowo ść .

13 Plan Rozwoju Sołectwa Szczerbice

Gospodarka

W sołectwie jest 80 podmiotów gospodarczych. Najwi ęcej jest mikroprzedsi ębiorstw, prowadz ących działalno ść w obr ębie własnej nieruchomo ści. W chwili obecnej na terenie sołectwa funkcjonuje kilka sklepów zarówno spo Ŝywczych jak i innych bran Ŝ, ponadto prowadz ą tu działalno ść ró Ŝnego typu zakłady usługowe (np. fryzjerstwo, blacharstwo, lokale itp.).

Obiekty

Oprócz wspomnianych powy Ŝej Szkoły Podstawowej, Remizy OSP i Ko ścioła na terenie sąsiaduj ącym ze Szkoł ą znajduje si ę wymiarowe boisko do piłki no Ŝnej (z odnowion ą płyt ą) oraz małe boisko treningowe do piłki no Ŝnej, z którego korzysta Klub Sportowy Szczerbice. Obok głównego boiska mie ści si ę równie Ŝ asfaltowe boisko do gry w koszykówk ę. Teren ten został wzbogacony o plac zabaw oraz elementy ście Ŝki zdrowia.

Infrastruktura techniczna

W sołectwie istniej ą sieci: energetyczna, wodoci ągowa, kanalizacyjna i telefoniczna. Przez teren wsi przebiegaj ą drogi powiatowe ł ącz ące Rybnik z Rydułtowami i Raciborzem. W du Ŝej cz ęś ci drogi gminne s ą drogami asfaltowymi.

Ludzie, Organizacje Społeczne

Na terenie sołectwa funkcjonuj ą takie organizacje jak: Rada Sołecka, Ochotnicza Stra Ŝ Po Ŝarna w Szczerbicach, Koło Gospody ń Wiejskich w Szczerbicach i Klub Sportowy Szczerbice. W pi ętnastoosobowej radzie gminy sołectwo ma swoich 4 reprezentantów. Równie Ŝ w radzie powiatu rybnickiego znajduje si ę przedstawiciel Szczerbic.

Środki finansowe

Wie ś otrzymuje środki statutowe z bud Ŝetu Gminy, które ze wzgl ędu na swoj ą niewielk ą ilo ść nie są w stanie zaspokoi ć wszelkich potrzeb wynikaj ących z zapotrzebowania mieszka ńców

14 Plan Rozwoju Sołectwa Szczerbice

Szczerbic. Ponadto na terenie wsi organizowane s ą festyny, zawody sportowe, imprezy o charakterze dochodowym, z których uzyskane środki wykorzystywane s ą na bie Ŝą ce wydatki sołectwa.

3. Ocena mocnych i słabych stron Szczerbic.

Plan Rozwoju Sołectwa Szczerbice powstał na podstawie analizy SWOT, okre ślaj ącej silne i słabe strony miejscowo ści oraz szanse i zagro Ŝenia jej dalszego rozwoju. Silne i słabe strony dotycz ą tera źniejszo ści i sytuacji wewn ętrznej. Szanse i zagro Ŝenia dotycz ą przyszło ści i sytuacji zewn ętrznej. UWARUNKOWANIA ZEWN ĘTRZNE ROZWOJU:

 usytuowanie na obszarze wysoko uprzemysłowionego Rybnickiego Okr ęgu Przemysłowego,  przynale Ŝno ść administracyjna do powiatu rybnickiego,  poło Ŝenie na obszarze otuliny Parku Krajobrazowego „Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich”,  szkody górnicze, spowodowane działalno ści ą KWK Rydułtowy,  przynale Ŝno ść do regionalnej sieci wodoci ągowej,  funkcja w sieci osadniczej regionu, jako jednostka mieszkaniowo-rolnicza,  przyci ągni ęcie nowych inwestorów na wyznaczone i odpowiednio przygotowane obszary przemysłowo-usługowe.

UWARUNKOWANIA WEWN ĘTRZNE ROZWOJU:

 tendencja do stałego przyrostu liczby ludno ści,  niedobór miejsc pracy na terenie miejscowo ści,  korzystne warunki gospodarki rolnej oraz rozwoju zabudowy mieszkaniowej,  struktura osadnicza wyró Ŝniaj ąca główn ą stref ę przestrzenn ą dla Gminy Gaszowice do której przynale Ŝy sołectwo Szczerbice,  zasoby infrastruktury technicznej (sie ć wodoci ągowa na terenie całego sołectwa i planowana budowa sieci kanalizacyjnej w ramach projektu ISPA),  opracowana koncepcja sieci kanalizacji sanitarnej dla sołectwa Szczerbice,

15 Plan Rozwoju Sołectwa Szczerbice

 powi ązania drogowe z centrum w Gaszowicach i sołectwem Piece,  ukształtowany zwarty model zabudowy oparty na ci ągach dróg powiatowych i gminnych.

SZANSE ROZWOJU:

Do elementów ułatwiaj ących rozwój sołectwa nale Ŝą przede wszystkim:  poło Ŝenie w rozwini ętym gospodarczo regionie przemysłowym,  dogodne poło Ŝenie w s ąsiedztwie dróg, ł ącz ących gmin ę z wa Ŝnymi o środkami miejskimi, jakimi s ą Rybnik i Racibórz, Wodzisław Śląski,  stosunkowo dobre warunki środowiska przyrodniczego,  stosunkowo dobre wyposa Ŝenie w infrastruktur ę społeczn ą,  brak zagro Ŝeń powodziowych,  rezerwy terenu o niskiej przydatno ści dla rolnictwa, które mog ą by ć przeznaczone dla małego i średniego przemysłu i uzyskania miejsc pracy pozarolniczej,  rozwijaj ący si ę sektor drobnej działalno ści gospodarczej – szczególnie usługowej,  pozyskanie środków Unii Europejskiej na współfinansowanie zaplanowanych inwestycji,  dost ęp do infrastruktury społecznej.

BARIERY ROZWOJU

Do czynników utrudniaj ących rozwój nale Ŝą :  niedobór miejsc pracy,  niska emisja, wynikaj ąca z powszechnego stosowania gorszych gatunków w ęgla do ogrzewania domów mieszkalnych,  du Ŝe rozdrobnienie gospodarstw i słaba wydajno ść produkcji rolnej,  niedobór zorganizowanej sieci odprowadzania ścieków komunalnych ,  poło Ŝenie w obr ębie terenu i obszaru górniczego KWK „Rydułtowy” i wynikaj ące st ąd zagro Ŝenia szkodami górniczymi,  brak wyra źnie ukształtowanego centrum sołectwa,  nadmierne rozprzestrzenienie zabudowy mieszkaniowej.

16 Plan Rozwoju Sołectwa Szczerbice

II. Opis planowanych zada ń inwestycyjnych w latach 2008-2015

Nazwa zadania Cel Harmonogram Kwota Przeznaczenie realizacji ko ńcowa wraz ze źródłem jej pozyskania

Plan Rozwoju Miejscowo ści Szczerbice jest dokumentem otwartym a zapisane w nim zadania będą aktualizowane stosownie do zmieniaj ących si ę uwarunkowa ń wewn ętrznych jak i zewn ętrznych, pojawiaj ących si ę nowych mo Ŝliwo ści oraz zmiany hierarchii priorytetów przyj ętych przez Rad ę Gminy Gaszowice. Uwzgl ędniane b ędą równie Ŝ nowe potrzeby zgłaszane przez radnych, stowarzyszenia i nieformalne grupy mieszka ńców, organizacje pozarz ądowe, sektor publiczny i prywatny. Dokument ten został sporz ądzony zgodnie z § 10 ust.2 pkt.1 Rozporz ądzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju wsi z dnia 14.02.2008r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Odnowa i rozwój wsi” obj ętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 (Dz.U. Nr 38 poz. 220).

17