Zał ącznik do Uchwały Nr XXXII/159/09 Rady Gminy Gaszowice z dnia 29 stycznia 2009 roku GMINA GASZOWICE www.gaszowice.pl Plan Odnowy Miejscowo ści SZCZERBICE Szczerbice, 2008 Plan Rozwoju Sołectwa Szczerbice Spis tre ści I. OPIS STANU ISTNIEJ ĄCEGO I OPIS KIERUNKÓW ROZWOJU......2 1. Charakterystyka miejscowo ści oraz kierunki jej rozwoju..........................2 2. Inwentaryzacja zasobów sołectwa Szczerbice ............................................12 3. Ocena mocnych i słabych stron miejscowo ści ............................................15 II. OPIS PLANOWANYCH PRZEDSI ĘWZI ĘĆ NA LATA 2008-2015..... 17 2 Plan Rozwoju Sołectwa Szczerbice I. Opis stanu istniej ącego i opis kierunków rozwoju 1. Charakterystyka miejscowo ści oraz kierunki jej rozwoju Wst ęp: Plan został przygotowany na lata 2008-2015. Warunkiem powodzenia realizacji Planu jest współpraca władz samorz ądowych ró Ŝnych szczebli, mieszka ńców, środowiska przedsi ębiorców oraz innych jednostek działaj ących na terenie sołectwa. Środki publiczne s ą podstawowym narz ędziem realizacji Planu Odnowy Miejscowo ści. Jednak zamierzenia przekraczaj ą mo Ŝliwo ści finansowe samorz ądu. Dlatego konieczne będzie stosowanie takich metod działania jak: pozyskiwanie pozabud Ŝetowych środków (w tym Unii Europejskiej) na inwestycje, przedsi ęwzi ęcia publiczno – prywatne, współpraca mi ędzygminna oraz z władzami powiatowymi i regionalnymi. W opracowaniu Planu Odnowy Miejscowo ści Szczerbice pomocne były takie dokumenty jak: Strategia Rozwoju Gminy Gaszowice, Planu Rozwoju Lokalnego Gminy Gaszowice 2004-2006, Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Gaszowice oraz Program Ochrony Środowiska Gminy Gaszowice i Plan Gospodarowania Odpadami Gminy Gaszowice. Plan Odnowy Miejscowo ści Szczerbice zawiera zestaw danych i działa ń powoduj ących zrównowa Ŝony rozwój sołectwa Szczerbice. Czas realizacji zada ń jest zgodny z okresami planowania bud Ŝetowego Unii Europejskiej, szczegółowo zaplanowano działania w obecnym okresie planowania tj. lata 2007-2013, za ś zadania do roku 2015 przedstawiono jako koncepcje. PołoŜenie i relacje Sołectwo Szczerbice jest jednym z pi ęciu sołectw wchodz ących w skład Gminy Gaszowice. Gmina poło Ŝna jest w południowo zachodniej cz ęś ci województwa śląskiego w powiecie rybnickim i stanowi niecałe 9 % powierzchni powiatu. Gmina graniczy: od zachodu i północy z gmin ą Lyski (sołectwo Zwonowice), od wschodu z gmin ą Jejkowice oraz od południa z Miastem Rydułtowy (powiat wodzisławski) i Miastem Rybnik. W porównaniu z s ąsiednimi miejscowo ściami Szczerbice charakteryzuj ą si ę krótsz ą histori ą. Powstały na przełomie XV i XVI wieku jako dobra rycerskie. Osada ukształtowała si ę z biegiem lat wokół pierwotnego folwarku (dworu). 3 Plan Rozwoju Sołectwa Szczerbice MAPA SOŁECTWA SZCZERBICE SOŁECTWA WCHODZ ĄCE W SKŁAD GMINY GASZOWICE 4 Plan Rozwoju Sołectwa Szczerbice POŁO śENIE GMINY NA TLE POWIATU POŁO śENIE GMINY NA TLE WOJEWÓDZTWA Gmina Gaszowice powstała w 1973r. lecz w obecnym kształcie tj. bez sołectwa Jejkowice funkcjonuje od 1993r. Gmina Gaszowice wchodzi w skład rybnickiego powiatu ziemskiego. Obecnie powierzchnia gminy wynosi: 1958 ha z czego na obszar sołectwa Szczerbice - 405 ha, 5 Plan Rozwoju Sołectwa Szczerbice co stanowi niespełna 21 % powierzchni Gminy. Wie ś ta znajduje si ę na wzniesieniu pomi ędzy Jejkowicami, a Gaszowicami z którymi to graniczy od strony zachodniej i wschodniej. Sołectwo Szczerbice posiada dogodne poł ączenia drogowe oraz kolejowe z Rybnikiem, Rydułtowami (linie ZTZ 27,28,29) i Raciborzem. Niewielka cz ęść sołectwa znajduje si ę w Parku Krajobrazowym „Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich” a jego pozostała cz ęść stanowi otulin ę parku. Geograficzne, geologiczne oraz hydrograficzne poło Ŝenie Szczerbic Sołectwo Szczerbice zajmuje cz ęść Kotliny Raciborskiej zwan ą Wysoczyzn ą Rybnick ą poło Ŝonej na obszarze od Rybnika po dolin ę Odry. Dolina Odry ma charakter pradoliny szeroko ści od 8 do 12 km z ł ąkowym tarasem zalewowym i wy Ŝszymi tarasami piaszczystymi. Teren ukształtowany jest na poziomie od 220 m n.p.m. w okolicach Jeruzalem. Pod wzgl ędem geologicznym sołectwo Szczerbice le Ŝy w południowo - zachodniej cz ęś ci niecki głównej Górno śląskiego Zagł ębia Węglowego. W budowie geologicznej bior ą udział utwory trzeciorz ędu (miocen) i czwartorz ędu (plejstocen, holocen), które zalegaj ą zwart ą powłok ą na osadach karbonu. Karbon reprezentowany jest przez osady karbonu górnego-namułu. Utwory wykształcone s ą jako łupki i piaskowce z pokładami w ęgla z grup 600 i 700. Pokłady w ęgla zalegaj ą na gł ęboko ści 350 do 500 m. Osady trzeciorz ędowe reprezentowane s ą przez iły mioce ńskie, w śród których wyst ępuj ą piaszczyste przewarstwienia. Czwartorz ędowe utwory reprezentowane s ą przez osady plejstocenu i holocenu. Osady plejstocenu wykształcone s ą w postaci piasków i Ŝwirów wodnolodowcowych przykrytych lokalnie glin ą zwałow ą. Utwory te zwi ązane s ą ze zlodowaceniem środkowo - polskim. Mi ąŜ szo ść ich osi ąga 20 - 30 m. Do osadów holocenu zalicza si ę osady rzeczne współczesnych dolin rzecznych 1. Pod wzgl ędem hydrograficznym omawiany obszar nale Ŝy do zlewni rzeki Odry. Podstaw ą drena Ŝu jest ciek powierzchniowy– potoki: Gzel ( zlewnia II –go rz ędu). Potok Gzel odprowadza wody powierzchniowe ze wschodniej cz ęś ci Gminy, tj. z okolic Szczerbic w kierunku wschodnim, tj. bezpo średnio do Zalewu Rybnickiego na rzece Rudzie. Potok Gzel zasilany jest trzema wi ększymi dopływami, które maj ą tak Ŝe charakter cieków naturalnych. Na wysoko ści Szczerbic w obr ębie doliny potoku i jego biegu nie ma powierzchniowych zbiorników wodnych. Wody płyn ące bior ą swój pocz ątek na terenie Gminy Gaszowice. 1 Program Ochrony Środowiska Gminy Gaszowice., BFE S.A. Bielsko-Biała, czerwiec 2003 rok, str. 16. 6 Plan Rozwoju Sołectwa Szczerbice Ogólna powierzchnia lasów na terenie sołectwa wynosi około 20 ha, co stanowi ok. 5 % jego powierzchni. Taki odsetek terenów le śnych, nale Ŝy do najni Ŝszych, i to nie tylko w skali województwa śląskiego, ale i całej Polski. Znikoma powierzchnia lasów oraz ich peryferyjne poło Ŝenie w granicach sołectwa praktycznie uniemo Ŝliwiaj ą realizacj ę jakichkolwiek zorganizowanych funkcji rekreacyjnych. Sołectwo według map klimatycznych wchodzi w skład Dolno śląskiego Południowego Regionu Klimatycznego charakteryzuj ącego si ę niewielk ą liczb ą dni w roku z mrozami, zachmurzeniem, obfitymi opadami oraz dni chłodnych z opadami. Du Ŝo jest natomiast dni ciepłych i pogodnych. Szata ro ślinna gminy ukształtowała si ę pod zró Ŝnicowanym wpływem działalno ści człowieka, ale jak na warunki Płaskowy Ŝu Rybnickiego, efekty tej działalno ści wywarły stosunkowo niewielkie efekty. Gmina Gaszowice stanowi funkcjonalnie zwi ązany zespół wsi z niekwestionowanym centrum w Gaszowicach przy równoczesnym ukształtowaniu si ę, dwóch stref o nieco ró Ŝni ących si ę charakterystykach (zachodnia – czernicka i wschodnia – gaszowicka). Miejscowo ść Szczerbice jest jednym z elementów wschodniej strefy gminy, dla której centrum mie ści si ę w Gaszowicach, gdzie skupione s ą usługi dla ludno ści, w tym administracja gminna, dom handlowy, o środek kultury i sportu, przychodnia słu Ŝby zdrowia, posterunek policji, urz ąd pocztowy, placówki o światy, handlu, gastronomii, apteka itp. Liczba mieszka ńców Szczerbic na dzie ń 31.12.2007 wyniosła 2141, a g ęsto ść zaludnienia wynosi prawie 529 osób/km 2. TAB.1 Liczba mieszka ńców Sołectwa Szczerbice w latach: ROK LICZBA MIESZKA ŃCÓW SOŁECTWA SZCZERBICE 2002 2006 2003 2046 2004 2071 2005 2109 2006 2121 2007 2141 7 Plan Rozwoju Sołectwa Szczerbice Układ komunikacyjny Komunikacja zbiorowa, obsługiwana jest przez autobusy, zaspokaja ona w pełni zapotrzebowania społeczne. Sołectwo posiada dogodne poł ączenia drogowe z Rybnikiem i Rydułtowami. Układ ten umo Ŝliwia bardzo dobr ą komunikacj ę, co jest du Ŝym atutem i stanowi o potencjale rozwojowym; konsekwencj ą tego jest jednak koncentracja uci ąŜ liwo ści charakterystycznych dla tras tego typu o du Ŝych nat ęŜ eniach ruchu i znacznym udziale pojazdów ci ęŜ arowych, doje ŜdŜaj ących do okolicznych zakładów produkcyjnych. Komunikacja w sołectwie jest obsługiwana jest przez autobusy ZTZ w Rybniku tj. linie 7,27,28,29 oraz przez PPKS w Rybniku a tak Ŝe prywatn ą komunikacj ę zbiorow ą. Autobusy kursuj ą w odst ępach średnio co 30 minut. Na układ drogowy składaj ą si ę drogi powiatowe oraz lokalne gminne, z których wi ększo ść posiada nawierzchni ę bitumiczn ą. W miar ę mo Ŝliwości finansowych Gminy drogi są modernizowane i remontowane. Przez teren Szczerbic przebiegaj ą nast ępuj ące drogi powiatowe: ul. Rybnicka nr 14609 – ł ączy sołectwa Szczerbice i Gaszowice, ul. Sumi ńska nr 14646 – ł ączy Szczerbice i Gaszowice do Suminy Infrastruktura na terenie sołectwa Do sieci wodociągowej podł ączonych jest ok. 99% mieszka ńców Szczerbice. Sołectwo Szczerbice nie posiada własnych uj ęć wody. Tereny zasilane s ą w wod ę z uj ęcia Dzie ćkowice oraz Strumie ń sieci ą magistraln ą GPW Katowice oraz sieci ą rozdzielcz ą PWiK Rybnik, poprzez zbiorniki Beata. W 2008r. na terenie Szczerbic zako ńczono budow ę kanalizacji sanitarnej w ramach programu ISPA. Inwestycja ta była realizowana wspólnie z Miastem Rybnik i Gmin ą Jejkowice. Ponad 90% gospodarstw domowych ze Szczerbic b ędzie mogło skorzysta ć z dobrodziejstw kanalizacji. Ścieki popłyn ą do oczyszczalni w Rybniku – Orzepowicach. Zaopatrzenie mieszka ńców w ciepło oparte jest na indywidualnych źródłach ciepła. W przewa Ŝaj ącej cz ęś ci źródłem ciepła jest spalany