Uitkomst vervolgsessie van gespreksronde "dorpen" van 21 mei, op 24 juni (in gemeentehuis), opkomst 5 personen

Aan de hand van de drie onderwerpen (cultuurlandschap & natuur, de geschiedenis naar het nu, de sociaal/economische ontwikkeling) is in eerste instantie gezocht naar de onderlinge samenhang/de verbinding en de eventuele eigen kenmerken.

Uit het gesprek kwam naar voren dat de kreet "durf en turf" wel heel dicht komt bij waar het binnen Smallingerland om gaat. Daarbinnen zijn er dorpen bij die van oudsher op het water waren/zijn georiënteerd en met een (vm) haven; zoals Smalle Ee, Oudega, Nijega, Opeinde, Rottevalle Dorpen die meer op het bos zijn georiënteerd; Boornbergum, Kortehemmen en Dorpen in het (huidige) singellandschap, zoals Houtigehage, Drachtster Compagnie. Nu kan de verbinding vooral worden gezocht in de recreatieve, toeristische sfeer; Elk dorp met een eigen sfeer en een eigen geschiedenis. Het landschap, de ondergrond is de verbindende factor. Vooral dagrecreatie stimuleren door middel van koppeling bezienswaardigheden en arrangementen. Zoeken naar ondernemers die willen aanhaken.

Wij constateren dat de "durf" vooral tot stand komt of is gekomen door invloed van buiten; zoals bijvoorbeeld is gebeurd in de jaren 20 van de vorige eeuw binnen Drachten.

Wat verder wordt meegegeven:  Het verleden levend houden; onder meer door het goed en breed wegzetten van bijvoorbeeld historisch kaartmateriaal  Behoud en versterking basisvoorzieningen in de dorpen/kernen; levensvatbaarheid en haalbaarheid?  Koesteren en soms versterken van historische kenmerken (havens, kerken, etc.)  Het is nu onmogelijk om een visie af te geven voor elk dorp/elke kern  Landbouw gekoppeld aan de specifieke landschapskenmerken; veenweidelandschap (waterstanden, wijze van landbouw bedrijven, voorkoming mest injecteren, etc) Idem voor wat betreft het singellandschap; behoud en versterking van de houtwallen Eigenlijk is het landschap niet meer HET landschap; straks is het Hegewarren gebied ook nog weg! Landschap = Fryske Gea.  Versterking recreatie = nieuwe werkgelegenheid (o.a. Oudega) en woningbouw als aandachtspunt (rol corporaties?). Wordt gerelateerd aan de woonvisie binnen de gemeente Smallingerland.  En de verbindingen zowel fysiek als dmv kunst (vb "vier de venen") icm scholen organiseren

Concreet: Uitwerken "durf en turf" en Drachten als skûtsjes-stad en de Alde Feanen als poort Voorbeeld van durf is het nieuwe De Leyen paviljoen in een sterk aan de ontvening gerelateerd landschap. Hier zou je het huidige landbouwregime/waterpeil ook op aan moeten passen. Waardoor het leven/de biodiversiteit wordt verbeterd. foto bijlage (opbrengst 24 juni 2019)

Verdieping thema identiteit en erfgoed De dorpen en het buitengebied; 21 mei 2019, opkomst 8 personen

Opgehaald tijdens kennismakingsronde: - Eigenwijze volksaard; zelfredzaam - Uniek landschap (fris, groen) en blijft boeien gedurende het hele jaar; behoud van belang - De combinatie buitendorpen en vergezichten; veel groen en water (met name De Leijen) - Groen en water - Erfgoed (vb vm HBS; Smelnehûs) - Sociaal; verschil in mienskip tussen dorpen en kern Drachten - Drachten heeft geen hart - Oudega is historische kern; daarom ook pleidooi voor meer oppervlaktewater bij de kern - Parel is Aldegeasterdyk - Zorg over leefbaarheid in de dorpen - De veengrond is de basis van alles en dan de (menselijke) ingrepen/veranderingen; de boeren, de kloosterlingen, de ontveners, de industrie - Aandacht voor het verdwenen dorp Klusewier - Drachten belangrijk als werkomgeving en de voorzieningen - De dorpen vooral om te wonen en - Veel geschiedenis; o.a. de kerk/kerken en het grietman verleden - De historie van de dorpen; tegelijkertijd veel verloren gegaan - Belangrijk is Johannes Siebenga geweest (histoaryske Feriening De Pein) - Woningen voor de jeugd tbv voorzieningen zoals de school - De ziel is; iedereen gelijk, dus dorpen net zo belangrijk als Drachten = meervoudige ziel? - De grutto als symbool voor inzetten op landschap/natuurkwaliteit en in het bijzonder - Behoud boomwallen/singels - Het agrarisch cultuurlandschap; het veenweidegebied, het singellandschap, de bossen; tegelijkertijd veel aangetast - Elk dorp eigen identiteit; benoembaar? - De verschillende landschappen - Smallingerland nog de "originele" gemeentegrens; nog uit de tijd van de grietmannen en de verschillende kernen waar de grietman was gehuisvest - De vele, verschillende religies

Verdiepingsdiscussie over:  (Agrarisch) cultuurlandschap  De geschiedenis  De sociaal/economische betekenis

De uitkomst van de sessie 21/5 staat op onderstaande foto

Verdieping Identiteit en erfgoed Drachten, 23 mei 2019, opkomst 17 personen

Opgehaald tijdens kennismakingsronde: - De tegenstelling "lef" en "traditie"; voorbeeld jaren '20 vorige eeuw DaDa/De Stijl of het Thalenpark en meer recent de shared space ingrepen ten opzichte van de rest (= is veel van hetzelfde) - De kracht van de dorpen; veel mooie plekken zoals de Leijen, de Smalle Ee, Goingahuizen en natuur in het algemeen - Het agrarische cultuurlandschap en de verschillen - De Skûtsjes icm recreatie en toerisme; het feit dat 12 van de 14 Skûtsjes in Drachten zijn gebouwd - Meer oppervlakte/zeil water, meer watersport - Meer evenementen; zoals met Skûtsjes en turf (wordt verschillende keren genoemd) - Dé ziel komt voort uit het jaar 1200 de vorming van het klooster Smalle Ee en het Grietmanhuis irt de omgeving en - De –verloren gegane- kern Klusewier (plus het verhaal van de man en de vrouw en de tunnel onder de Ee door) - Ruwe diamant, maar veel leuke dingen - Veel muziek korpsen en koren en muziekeducatie; bekende namen als Iris Kroes - De mensen en de verhalen ; met name Leen een Fries - De monumenten (Drachten en de dorpen) en het behoud, zoals het grietmanhuis Smalle Ee - Het verhaal van Van Doesburg/Rinsema en De Stijl - De bedrijvigheid (door de tijd) en de verschillen binnen Smallingerland - Smallingerland/Drachten mag best wat minder bescheiden zijn (calimero effect) - Weinig trots, maar wel oa een innovatiecluster - Binnen Drachten mag je elkaar groeten, maar het hoeft niet - Maak een "nieuwe ziel" door: 1. Nieuwe aanplant van fruitbomen, etc. en 2. Pas origineel straatmeubilair toe (voorbeeld haal over de hele wereld verschillende afvalbakken, bankjes, abri's naar Drachten) - Introduceer in elke buurt/wijk een zogenaamde P O V A C (Publieke Oefenruimte Voor Analoge Communicatie) - Alle dorpen met eigen kombord (is belangrijk) - Het ontbreekt aan "verbinding" tussen alle dorpen en Drachten is de "slapende reus" (met uitzonderlijke evenementen ontwaakt Drachten; en dat mag best wat vaker) - Ziel is ongrijpbaar, maar wel de turf en het turfverleden (ook voor vestiging) - Tegenstelling (lef en traditie) - Veel (voormalige) rijksscholen - Roel Oostra ivm de vorming van De Lawei als cultuurcentrum - Het landschap; hou de balans oud en nieuw in evenwicht - Mooi voorbeeld; De vm industrieflat nu innovatiecluster - Mensen van "buiten" weten vaak wel de ziel te vinden; het groen en het water/het landschap. Behoud er van is belangrijk

Verdiepingsdiscussie (in deelgroepen) over:  Watersport/Skûtsjes en waterfront Drachten  Kunst en Cultuur; eigentijds en lef  Hoe verbinding tussen dorpen?

De uitkomst staat op (3) formulieren zie bijlage