NL

OFFICE RÉGIONAL DU TOURISME

WONDER. HIKE. REPEAT. ÉISLEK - LUXEMBURGSE ARDENNEN ÉISLEK - WONDER. HIKE. REPEAT. WANDELEND JEZELF OPNIEUW ONTDEKKEN … Vakantie in de Éislek betekent actief zijn en intensief contact met de natuur hebben. Het onaangetaste landschap, het culturele erfgoed en de smakelijke regionale producten zijn de rijkdom van de regio. IMPRESSUM Op de volgende bladzijden stellen we onze bekroonde wandelingen, zoals de “Escapardenne“ OFFICE RÉGIONAL DU TOURISME en de Nat’Our van het NaturWanderPark delux B.P. 12 L-9401 Vianden uitgebreider voor. Lokale wandelwegen kompleteren het T.: +352 26 95 05 66 Email: [email protected] wandelingenaanbod in de regio. Etappenwandelingen, www.visit-eislek.lu rondwandelingen, dagtochten van verschillende lengtes en themapaden weten samen met de oorspronkelijke natuur te overtuigen.

LAYOUT & REALISERING cropmark

DRUK Januari 2018

OPLAGE 1000

KAFT alsal photography

AUTEURSRECHTELIJKE alsal photography (p. 8+9); Céline Lecomte (p. 8); istock (p. 1+16); ORTAL; Pierre Haas (p. 15); Volker Teuschler (p. 6+12+13).

Onder voorbehoud van wijzigingen en fouten. WONDER. SAUER - NATUURPARK VAN DE BOVEN-SÛRE neutral

Imprimé RE No. 01-14-561533 – www.myclimate.org © myclimate – The Climate Protection Partnership

2 3 La Roche-en-Ardenne

A26 St. Vith 22 km Luik 81 km Nadrin Maastricht 110 km ← Marloie Gare 23 km Amsterdam 318 km

Dreiländereck Ouren Houffalize Weiswampach DE REGIO TROISVIERGES Binsfeld De Éislek-Luxemburgse Ardennen maakt deel uit van het

Tavigny DUITSLAND Eifel-Ardennen gebergte, dat weer samen met Hunsrück, Maulusmuhle Tintesmühle Westerwald en aangrenzende gebieden het Rijnland Moulin d’Asselborn leisteenplateau vormt. Het Natuurpark Our in het noordoosten en het Natuurpark Obersauer in het westen van de regio Our dragen actief bij aan het behoud van de natuur en culturele Wincrange Dasburg Marnach A60 / A1 / A8 erfgoed. BELGIË Bitburg 35 km Munshausen Trier 60 km De hoogvlakte in het noorden heeft slechts een paar kleine Keulen 160 km heuvels. In het westen loopt de waterscheiding van de Drauelt Stuttgart 365 km Derenbach Sûre stroomgebieden van Rijn en Maas. Verder zuidelijk stromen Eisenbach Enscherange de rivieren door het landschap, dat er daardoor uitziet als het Wahlhausen Wilwerwiltz gezicht van een oude grijsaard met rimpels en diepe groeven. Lellingen A26/E25 Een groot contrast ten opzichte van deze rimpels vormen hier WILTZ Stolzembourg Bastogne 10 km Pommerloch Putscheid de hoogvlaktes. Zij zorgen ervoor, dat de rotsformaties die uit Brussel 184 km Tarchamps het dal oprijzen een helling tot wel 60 % kunnen hebben. Kautenbach Hoscheid Nothum

Goesdorf Goebelsmühle VIANDEN Kaundorf Fouhren Bavigne Lac de la Haute-Sûre Dirbach Bettel Bourscheid Brandenbourg Liefrange Heiderscheidgrund Tadler -Moulin Lultzhausen Bourscheid Baschleiden Insenborn ESCH-SUR-SÛRE Michelau Longsdorf

Boulaide Heiderscheid Eschdorf Bettendorf Michelau Wallendorf-Pont Bleesbrück Gilsdorf HOE KOM JE ER? Bigelbach Bilsdorf Dillingen Sûre Rindschleiden Ingeldorf

Wahl

Grundhof Stegen Martelange Ermsdorf BUS AUTO Grosbous BERDORF Perlé Medernach Steinheim Colmar-Berg Ernz Blanche Luxemburg beschikt over een goed uitgebouwd busnet, A7 Luxemburg - Ettelbruck Preizerdaul Vichten dat dorpen en steden in de regio Éislek met elkaar verbindt. A26 Luik - Bastogne Waldbillig ECHTERNACH Nommern ROSPORT A60 St. Vith - Bitburg Lauterborn Bissen Larochette Osweiler Scheidgen TREINGirsterklaus Pettingen Consdorf VLIEGTUIG A7 Geyershof Beringen Redange-sur-Attert De spoorlijnHerborn (10) loopt door de regio van noord naar zuid en rijdt Luxemburg 30 km A7 Ernz Noire Bech elk uur tussen Troisvierges en de stad Luxemburg. De Internationale luchthaven (LUX) Flughafen 30 km Mersch Moersdorf ligt op ongeveer 30 km afstand. IC/RE Directe verbinding met Centraal Station Luxemburg: Beckerich Saeul Ettelbruck, Michelau, Goebelsmühle, Kautenbach, Wilwerwiltz, Drauffelt, Clervaux,Lellig Troisvierges Hollenfells CARD Tuntange Wasserbillig Bourglinster RB DirecteManternach verbinding met Centraal Station Luxemburg: Junglinster Wecker Mertert Ansembourg Colmar-Berg, Diekirch Met de aanschaf van de Luxembourg Card heeft u Gaichel Gonderange Betzdorf Hobscheid gedurende 1, 2 of 3 dagen gratis toegang tot meer dan RE eénGREVENMACHER keer overstappen: Eischen Steinsel 60 musea en bezienswaardigheden in heel Luxemburg. Koerich Wiltz Nospelt Bovendien is het openbaar vervoer (bus en trein 2de klas) Kehlen Walferdange Kopstal Flaxweiler gratis. LEGENDE Steinfort Mensdorf Bridel DIENSTREGELING www.visitluxembourg.com Kleinbettingen Niederanven Spoorlijn Tourist Info Escapardenne Lee Trail A6 Munsbach www.mobilitéit.lu A1 Moselle Mamer Strassen LUXEMBOURG Tel.: +352 2465 2465 Treinstation Nat’Our Routen Escapardenne Eislek TrailSandweiler Wormeldange Bertrange EHNEN

Contern Howald 4 Greiveldange 5 Bascharage Alzingen Hesperange Stadtbredimus

Pétange Bous Rodange Kockelscheuer A3 A4 FOND-DE-GRAS REMICH Bech-Kleinmacher Mondercange Roeser Welfrange Foetz Livange Wellenstein Lasauvage DIFFERDANGE Peppange Alzette Frisange MONDORF-LES-BAINS Schwebsange Belvaux Schi ange BETTEMBOURG A13 REMERSCHEN

Kayl ESCH-SUR-ALZETTE Tétange DUDELANGE SCHENGEN RUMELANGE Hike. NAT’OUR ROUTE 4

7 MOLBERLEE-LEE TRAIL

WELKE KWALITEITS­­­ LABELS BESTAAN ER IN DE ÉISLEK? Om de kwaliteit van de wandelroutes aan te geven, bestaan er in de Éislek twee labels, die een hoogwaardig wandelgenot waarborgen.

De “Leading Quality Trails - Best of Europe” Het Duitse “Wanderinstitut” heeft het “Duitse zijn op Europees niveau gelijkwaardig aan de wandellabel‘‘ voor premiumwegen ontwikkeld. kwaliteitswegen in Duitsland. Ze bieden het hoogste Deze kunnen in tegenstelling tot de LQT wegen wandelgenot, zijn erg afwisselend, vaak verbonden ook korter dan 20 km zijn. Vandaar dat de met veel natuurschoon en altijd zeer duidelijk in tochten van een halve en een hele dag van het beide richtingen gemarkeerd. In aanmerking komen NaturWanderPark delux als premiumwegen routes vanaf 50 km en tochten van 3 dagetappes. gecertificeerd zijn. De lijst met kwaliteitseisen van de Europese www.wanderinstitut.de Wandelvereniging is lang en houdt rekening met de noodzaak tot Natuurbehoud. www.era-ewv-ferp.com KAUTENBACH-LEE TRAIL

AFSTANDSWANDELINGEN RONDLOPENDE WANDELPADEN ESCAPARDENNE NAT‘OUR ROUTES ESCAPARDENNE 53 106 13 18 17 12 14 km km km km km km km Escapardenne in de Belgisch-Luxemburgse Ardennen bestaat uit twee “Leading Quality Trails - Best of Europe LEE EISLEK ROUTE ROUTE ROUTE ROUTE ROUTE met een gezamenlijke lengte van 159 km. De kleinere Lee TRAIL TRAIL 1 2 4 5 6 Trail van Ettelbrück naar Kautenbach, gaat over smalle paden langs talloze leisteenformaties (kammen) door rustige rivierdalen van Sauer en Wiltz en onaangetaste Om aan de verwachtingen te blijven voldoen moet een voortdurende kwaliteitscontrole bossen. In Kautenbach sluit de Lee Trail zich aan bij de plaatsvinden. Daarom worden de wandelwegen om de drie jaar opnieuw gecertificeerd. grensoverschrijdende “grote broer“ de Eislek Trail. Voor alle tochten in deze brochure geldt dat alle startpunten goed met de auto bereikbaar zijn en zich in de buurt van een wandelparkeerplaats bevinden. De wandeltocht is over de hele afstand in beide richtingen gemarkeerd en kan alleen en comfortabel gelopen worden. 8 9 ETAPPES ETAPPES

1. ETTELBRUCK – BOURSCHEID-MOULIN 1. KAUTENBACH – CLERVAUX KLEIN MAAR OHO IN DE ARDENNEN KOMEN ALLE ZINTUIGEN AAN BOD → 18,3 km → 25,5 km Start- en eindpunt: Station Ettelbruck / brug Start- en eindpunt: Station Kautenbach / Station LEE TRAIL Bourscheid-Moulin CR308 EISLEK TRAIL Clervaux Reistijd: ca. 9 uur Moeilijkheids- Reistijd: ca. 6 uur Moeilijkheidsgraad: zwar graad: zwar Hoogtemeters: +1021 m -876 m Steeds in de buurt van de directe spoorlijn Luxemburg- Hoogtemeters: +721 m -685 m Zelden biedt een lange afstandswandeling een nog 2. CLERVAUX – ASSELBORN-MOULIN Kautenbach slingert een afstandswandeling voor afwisselender landschapsbeeld. De ongereptheid van de alle sportieve wandelaars, die op zoek zijn naar het 2. BOURSCHEID-MOULIN – HOSCHEID → 18,8 km → 19,7 km bossen in de Ardennen en specifieke geur van de naald- oorspronkelijke natuurlandschap, langs de gebaande boombossen doen snel de dagelijkse beslommeringen Start- en eindpunt: Station Clervaux / Moulin brug Bourscheid-Moulin d’Asselborn ca. 5,5 uur wandelpaden. De leisteen knarst onder de schoenzolen als Start- en eindpunt: vergeten. Verborgen wilde oevers, romantische hoogvlaktes Reistijd: Moeilijkheids- je over de talloze lei “kammen“ loopt. De Lee Trail heeft dan CR308 / Hoscheid Reistijd: ca. 6,5 uur graad: midden Hoogtemeters: +558 m -539 m Moeilijkheidsgraad: zwar en prachtige steile hellingen kenmerken de Eislek Trail. ook zijn naam hier aan te danken. Het vermoeiende klimmen 3. ASSELBORN-MOULIN – HOUFFALIZE Hoogtemeters: +1031 m -776 m 106 km - bijna 3000 Hm en dalen wordt snel vergeten door adembenemende Totale lengte: → 20,6 km 3. HOSCHEID – KAUTENBACH vergezichten. Bezienswaardigheden: Start- en eindpunt: Moulin d‘Asselborn / → 15 km Houffalize, Place Roi Albert Reistijd: ca. 5,5 uur Totale lengte: 53 km - over 2000 Hm Start- en eindpunt: Hoscheid/station Kauten- 6 Historische stad Clervaux Moeilijkheidsgraad: licht-midden Bezienswaardigheden: bach Reistijd: ca. 5 uur Moeilijkheidsgraad: 7 Vliegtuigwrak FK803 Hoogtemeters: +318 m -380 m midden Hoogtemeters: +605 m -830 m 8 Watermolen Asselborn 1 Generaal Patton monument 4. HOUFFALIZE – NADRIN VOLGENDE STOP... LEE TRAIL! 9 Kanaal van Bernisap 2 Uitzicht ‘Gringlee’ op de beroemde bocht van de Sauer → 23,4 km Afkorten van de LEE TRAIL en een terugreis naar 10 Stuwdam Nisramont Start- en eindpunt: Houffalize, Place Roi Albert / 3 Vergezicht Napoleonsknäppchen het startpunt in 15 minuten is mogelijk dankzij de 11 Hérou rots Nadrin, Rue du Hérou 61 4 Bijna alpinistische bergkam Molberlee directe treinverbinding met Luxemburg-Stad. 12 Oppidum Le Cheslé Reistijd: ca. 6,5 uur Moeilijkheidsgraad: zwar 5 Panorama-Uitzichtspunt Hockslee Hoogtemeters: +708 m -727 m 13 La Roche-en-Ardenne 5. NADRIN – LA ROCHE-EN-ARDENNE → 18 km Wandelaarsvriendelijke hotels nodigen langs de route uit tot een verblijf. Wandelen zonder bagage is op aanvraag mogelijk . De Start- en eindpunt: Rue du Hérou 61 / Informatie over de terugreis met het openbaar vervoer via Houffalize volgende reisorganisaties bieden individuele wandelreizen aan: Rue du Rompré 14-48 of Marche-en-Famenne en Gouvy vindt u op www.sncb.be. Reistijd: ca. 6,5 uur Moeilijkheidsgraad: zwar LEE TRAIL Gedetailleerde informatie, Kaarten en GPS-data vindt u op Hoogtemeters: +655 m -771 m Voyages Stephany www.stephany.lu www.escapardenne.eu of op www.visit-eislek.lu.

EISLEK TRAIL Europ’Aventure www.europaventure.be Trek Aventure www.trekaventure.be

NADRIN

LA ROCHE- CINQFONTAINES EN-ARDENNE ETTELBRUCK CLERVAUX HOUFFALIZE TROISVIERGES DRAUFFELT

BOURSCHEID-MOULIN GOEBELSMÜHLE HOSCHEID KAUTENBACH WILWERWILTZ ASSELBORN-MOULIN SASSEL OBERSCHLINDER ENSCHERANGE HOFFELTBURET TAVIGNY BONNERUERENSIWEZ OLLOMONT BÉRISMÉNIL m 500 3 7 MICHELAU 2 MUNSHAUSEN 9 400 4 5 8 6 300 10 12 1 11 200 13

0 10 20 30 40 50 60 70 90 100 110 120 130 140 150 160 100 km LEE TRAIL EISLEK TRAIL Etappe 1 - 18,3 km Etappe 2 - 19,7 km Etappe 3 - 15 km Etappe 1 - 25,5 km Etappe 2 - 18,8 km Etappe 3 - 20,6 km Etappe 4 - 23,4 km Etappe 5 - 18 km 11 ROUTEN

NAT’OUR ROUTE � – DREILÄNDERECK FASCINERENDE NATUUR → 13 km Start- en eindpunt: Europamonument NATURWANDER- drielandenpunt CR338 of Tintesmühle CR 339 Reistijd: ca. 3 uur Moeilijkheidsgraad: licht PARK DELUX Hoogtemeters: +381 m -381 m In het NaturWanderPark delux in het grensgebied van de NAT’OUR ROUTE � – MITTLERES OURTAL Eifel en de Luxemburgse regionen Éislek en Mullerthal- → 18 km Luxemburgs Klein Zwitserland ligt rond 170 kilometer aan Start- en eindpunt: Tintesmühle CR 339 of wandelwegen van Premiumkwaliteit die de weg in de natuur Dasburg bij de N10 Reistijd: ca. 4,5 uur Moeilijkheidsgraad: midden aangeven. Hoogtemeters: +423 m -423 m

De grenzenloze verscheidenheid van het centrum van het NAT’OUR ROUTE � – OURTALSCHLEIFE Natuurpark Our, het Natura 2000-gebied Ourdal met zijn → 17 km 5 premiumwegen in de Éislek is indrukwekkend. Luister Start- en eindpunt: Bivels, rue du Lac of onderweg naar het ruisen van het kristalheldere water in de brug van Stolzembourg-Keppeshausen of diepe dalen van de Our en leer meer over het fascinerende parkeerplaats Waldhof-Falkenstein bij de K47 leefgebied van vele inheemse bedreigde diersoorten, zoals Reistijd: ca. 5 uur Moeilijkheidsgraad: zwar de beek-parelmossel. Elke Nat’Our Route staat in het teken Hoogtemeters: +599 m -597 m van een bijzonder thema: spannende verhalen over het NAT’OUR ROUTE � – grensgebied, mysterieuze natuurverschijnselen, middeleeuwse VIANDEN-FALKENSTEIN kastelen en grandioze panorama’s begeleiden de wandelaars → 12 km op deze rondtochten. Start- en eindpunt: Vianden, kerkhof rue du Vieux Marché of Bivels rue du Lac www.naturwanderpark.eu Reistijd: ca. 4,5 uur Moeilijkheidsgraad: zwar Hoogtemeters: +563 m -563 m

NAT’OUR ROUTE � – KAMMERWALD → 14 km Start- en eindpunt: Busstation Vianden of parkeerplats „Kammerwald“ bij het L1 Reistijd: ca. 4,5 uur Moeilijkheidsgraad: midden Hoogtemeters: +399 m -399 m

TIP De rondwandeling met wel het meest avontuurlijke karakter is de Nat’Our Route 5. Zeker, deze tocht vergt veel. Maar ze levert dan ook imposante vergezichten een middeleeuws kasteel, een (pomp)waterkrachtcentrale, stille bospassages en een steil grens- pad met alpinistisch karakter langs de Lätgesberg. Overtuig u zelf en plan ook een bezoek aan het toeristische stadje Vianden. Gedetailleerde informatie, kaarten en GPS daten op www.visit-eislek.lu

VIANDEN-NAT’OUR ROUTE 5

13 ÉISLEK - WONDER. HIKE. REPEAT.

NIET(S) VERGETEN KAMER GEBOEKT? Er is een uitgebreide keuze aan hotels, campings of vakantiewoningen. (wild kamperen is wettelijk verboden)

WANDELKLEDING Ingelopen wandelschoenen zijn een must! Bij kleding is dit het 3-lagen systeem. Op de open hoogvlaktes en in de bossen, waar de lucht snel afkoelt,moet u onder alle weersomstandigheden goed gekleed zijn.

PROVIAND U zoekt rust en ontspanning en wil graag de charmante boeren- dorpjes ontdekken? Dan begrijpt u ongetwijfeld, dat onderweg niet altijd een horeca gelegen- heid is. Neem daarom genoeg proviand en drinkwater mee in uw rugzak.

KAARTEN Plan de wandelroute vooraf met behulp van GPS-data, routebe- schrijvingen en hoogteprofielen, die online beschikbaar zijn. Kijk hiervoor op het nationale plat- form voor geografische data: tourisme.geoportail.lu

NAT’OUR ROUTE 6

14 15 Repeat. www.visit-eislek.lu