Tom 1 I 2 Pamiętników Wyd

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Tom 1 I 2 Pamiętników Wyd Pamiętniki i listy polskich autorów z Ziem Zabranych Wydano w ramach NPRH, nr umowy 0083/NPRH2/H11/81/2012 Projekt realizowany w latach 2012–2017 Pamiętniki i listy polskich autorów z Ziem Zabranych (Litwa, Białoruś, Ukraina) w latach 1795–1918 Materiały do katalogu Tom I Pamiętniki rękopiśmienne i drukowane Opracowanie i redakcja naukowa Maria Domańska-Nogajczyk, Tomasz Wójcik,Wiesław Caban, Lidia Michalska-Bracha Uniwersytet Jana Kochanowskiego Wydawnictwo w Kielcach Uniwersytetu Jana Kochanowskiego Kielce 2017 Recenzent dr hab. Janusz Pezda, Uniwersytet Jagielloński Autorzy wpisów źródłowych do elektronicznej bazy danych projektu NPRH Pamięt- niki i listy polskich autorów z Ziem Zabranych (Litwa, Białoruś, Ukraina) w latach 1795–1918 (Numer projektu – Umowa Nr 0083/NPRH2/H11/81/2012): Anna Brus, Wiesław Caban, Wojciech Cedro, Kamila Cybulska, Maria Domańska-Nogajczyk, Rafał Kowalczyk, Svitlana Kravschenko, Krzysztof Karbownik, Tomasz Kargol, Ja- cek Legieć, Wojciech Majkowski, Lidia Michalska-Bracha, Jerzy Z. Pająk, Wojciech Piotrowski, Alexandr Radziuk, Jerzy Szczepański, Krzysztof Ślusarek, Stanisław Wiech, Łukasz Wołczyk, Tomasz Wójcik Opracowanie redakcyjne Anna Małgorzata Kurska Paulina Warzycha Projekt okładki Anna Domańska Formatowanie komputerowe Józef Bąkowski Copyright © by Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego, Kielce 2017 Publikacja przygotowana i finansowana w ramach projektu Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki: Pamiętniki i listy polskich autorów z Ziem Zabranych (Litwa, Białoruś, Ukraina) w latach 1795–1918 (Numer projektu – Umowa Nr 0083/NPRH2/ /H11/81/2012) ISBN 978-83-7133-698-0 ISBN 978-83-7133-691-1 tom I Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego 25-369 Kielce, ul. Żeromskiego 5 tel. 41 349 72 65 fax 41 349 72 69 http://www.ujk.edu.pl/wyd e-mail: [email protected] Spis treści Przedmowa..................................................... 7 Wstęp ......................................................... 11 Sigla archiwów, bibliotek i muzeów ................................. 23 Wykaz inwentarzy i katalogów bibliotecznych wykorzystanych do opracowania Materiałów do katalogu .......................... 25 Wykaz skrótów cytowanych wydawnictw ............................ 29 Wykaz skrótów tytułów czasopism i kalendarzy ....................... 33 Wykaz tytułów czasopism i kalendarzy, dla których nie zastosowano skrótów .................................................... 39 Wykaz skrótów zastosowanych w opisach ............................ 41 Nota bibliograficzna – pamiętniki rękopiśmienne ...................... 49 Pamiętniki rękopiśmienne ......................................... 51 I. Białoruś .............................................. 51 II. Francja . 56 III. Litwa . 62 IV. Polska ................................................ 100 V. Rosja ................................................ 201 VI. Ukraina ............................................... 204 VII. Wielka Brytania ........................................ 219 Nota bibliograficzna – pamiętniki drukowane ......................... 221 Pamiętniki drukowane ........................................... 223 Przedmowa Pamiętniki i listy polskich autorów z Ziem Zabranych (Litwa, Białoruś, Ukra- ina) w latach 1795–1918. Materiały do katalogu są efektem kilkuletnich kwerend źródłowych, jakie prowadzone były w ramach Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki (NPRH) przez międzynarodowy zespół badaczy z wielu krajowych i zagranicznych ośrodków naukowych. Wydawnictwo jest nie tylko podsumo- waniem wyników dotychczasowych badań członków zespołu, w tym osób, które podjęły się opracowania materiałów do katalogu, ale jest także znakomitą okazją do przedstawienia dalszych perspektyw i postulatów badawczych w zakresie ba- dań nad mocno rozproszonymi, dziewiętnastowiecznymi źródłami pamiętnikar- skimi i epistolograficznymi Polaków pochodzących z Ziem Zabranych. Znaczne rozproszenie tego typu dokumentacji źródłowej stało się głównym powodem do podjęcia przez kieleckie środowisko naukowe wielokierunkowych prac badawczych zmierzających do rozpoznania i zinwentaryzowania rękopiś- miennych pamiętników i listów polskich autorów z Ziem Zabranych, przechowy- wanych nie tylko w zbiorach krajowych, ale przede wszystkim poza granicami kraju, w bibliotekach i archiwach ukraińskich, litewskich, rosyjskich i białoru- skich, a także w polskich instytucjach muzealnych i bibliotecznych w Paryżu oraz w Londynie. Prowadzone w latach 2013–2017 prace dokumentacyjne pozwoliły w efekcie na skatalogowanie prawie 5300 pozycji źródłowych. Znaczna ich część wprowadzona została do internetowej bazy danych przez członków zespołu w ra- mach projektu NPRH. Wartość naukowa tej dokumentacji źródłowej jest z pewnością niezaprze- czalna. Świadczy o tym wyraźnie zorganizowana przez nas w ramach projektu w czerwcu 2016 r. konferencja międzynarodowa, podczas której badacze z wielu krajowych i zagranicznych ośrodków naukowych zaprezentowali różne stano- wiska historiograficzne wobec problematyki badań źródłowych nad dziewiętna- stowiecznymi kolekcjami listów i pamiętników polskich autorów z Ziem Zabra- nych1. 1 Polskie dziewiętnastowieczne pamiętniki i listy z Ziem Zabranych – rola i miejsce w bada- niach historycznych, pod red. W. Cabana i L. Michalskiej-Brachy, Warszawa 2017. — 8 — W coraz większym obiegu naukowym, krajowym i zagranicznym znajdują się katalogi i inwentarze dziewiętnastowiecznych kolekcji pamiętników i listów, co tylko dowodzi rosnącego zainteresowania naukowego tego typu dokumenta- cją źródłową. Publikowane przez nas Materiały do katalogu znakomicie wpisują się więc w tę naukowo-wydawniczą tendencję. Pokazują także w całości zakres i skalę przedsięwzięcia, jakim było zinwentaryzowanie listów i pamiętników pol- skich autorów z Ziem Zabranych, w ramach projektu NPRH. Katalog będzie służył zarówno polskim, jak i litewskim, białoruskim oraz ukraińskim badaczom, gdyż kwestią spuścizny piśmienniczej Polaków (pamięt- niki i listy) zajmuje się wcale niemałe grono historyków, literaturoznawców, an- tropologów w tych krajach2. Mamy pełną świadomość, że przygotowane wydawnictwo nie będzie miało charakteru ostatecznego i nie wyczerpie wszystkich informacji źródłowych. Jed- nakże będzie stanowiło istotny punkt wyjścia w dalszych badaniach nad dziejami Polaków na Litwie, Białorusi i Ukrainie w XIX w. Uznać to należy za ważny postulat naukowy mający na celu poszerzenie zakresu źródłowych kwerend i do- tarcie do najcenniejszych, ale zapomnianych zabytków polskiego piśmiennictwa, a w najbliższej perspektywie powód do zgłoszenia przez kieleckie środowisko historyczne kontynuacji projektu NPRH. Materiały do katalogu ukazują się w dwóch tomach; pierwszy obejmuje pamiętniki rękopiśmienne i drukowane, drugi zaś zawiera listy rękopiśmienne i drukowane. Trzecim odrębnym tomem jest Indeks osobowy autorów pamięt- ników, listów i ich adresatów obejmujący autorów pamiętników i listów. Z uwa- gi na charakter wydawnictwa i możliwość odrębnego funkcjonowania obydwu tomów zdecydowano o zamieszczeniu części redakcyjnej opracowania zarówno w pierwszym, jak i w drugim tomie Materiałów do katalogu. *** Podczas realizacji projektu współpracowaliśmy z pracownikami wielu insty- tucji archiwalnych i bibliotecznych w kraju i poza jego granicami, którym w tym miejscu chcieliśmy złożyć podziękowania za życzliwość i pomoc w udostępnia- niu materiałów źródłowych. 2 Przykładowo por.: A. Prašmantaité, Wydawnictwa źródeł proweniencji Kościoła rzymsko- katolickiego z XIX wieku w ostatnim dwudziestoleciu na Litwie, w: Edytorstwo źródeł XIX wieku. Problemy teoretyczne i praktyka edytorska, pod red. J. Sikorskiej-Kuleszy, Warszawa 2016, zwłaszcza aneks zamieszczony na s. 118–120; V. Makarevich, Edycje źródeł z XIX wie- ku w Republice Białoruś. Osiągnięcia i problemy 25-lecia niepodległości, tamże, s. 121–131; В. О. Єршов, Польська мемуаристична література Правобережної України доби роман- тизму, Житомир 2010, 454 ss. — 9 — Słowa podziękowania kierujemy także pod adresem Dyrektora Biblioteki Uni- wersyteckiej w Kielcach, Pana dra Henryka Suchojada, oraz pracowników Biblio- teki za współpracę w ramach projektu NPRH. Szczególne wyrazy wdzięczności należą się Pani mgr Marii Domańskiej-Nogajczyk i Panu drowi Tomaszowi Wój- cikowi, którzy przejęli zasadniczy ciężar naukowego opracowania Materiałów do katalogu. Prace te wymagały dużego zaangażowania, wielokrotnych kwerend zagranicznych, a w niektórych przypadkach również weryfikacji i uzupełniania zapisów źródłowych wprowadzonych do internetowej bazy danych przez człon- ków zespołu. Za pomoc i wskazówki dziękujemy także Pani Zofii Kilarskiej, pra- cownikowi Biblioteki Uniwersyteckiej. Wiesław Caban Lidia Michalska-Bracha Wstęp Do rąk Czytelników zajmujących się badaniami naszych dziejów pod zabora- mi przekazujemy wydawnictwo opracowane w ramach międzynarodowego pro- jektu badawczego Pamiętniki i listy polskich autorów z Ziem Zabranych (Litwa, Białoruś, Ukraina) w latach 1795–1918. Projekt realizowany pod kierunkiem prof. zw. dra hab. Wiesława Cabana przez zespół historyków na Uniwersytecie Jana Kochanowskiego w Kielcach, środki finansowe uzyskał w ramach Naro- dowego Programu Rozwoju Humanistyki (NPRH) – Moduł 1 (umowa nr 0083/ NPRH2/H11/81/2012). Publikacja: Pamiętniki i listy polskich autorów z Ziem Za- branych (Litwa, Białoruś, Ukraina w latach 1795–1918). Materiały do katalogu jest pierwszym krokiem otwierającym drogę do szerzej zakrojonych poszukiwań naszego rozproszonego dziedzictwa narodowego. Zinwentaryzowanie i skatalo- gowanie spuścizny polskich autorów w postaci
Recommended publications
  • An Imperfect Mirror. the Image of Polonia from Nord-Pas-De-Calais in the “Echo De La Polonia” 1998–2018
    An imperfect mirror. The image of Polonia from Nord-Pas-de-Calais in the “Echo de la Polonia” 1998–2018 IWONA H. PUGACEWICZ KEY WORDS „Echo de la Polonia”, emigration, France, heritage, information centre, journal, Maison de la Polonia, Polish minority, national identity ABSTRACT The article describes the magazine "Echo de la Polonia" on the background of the latest fate of the Polish emigration from northern France. Using the journalistic method, the content of the magazine was analysed in the context of maintaining the Polonia’s cohesion and national identity. The dissertation presents the origins and evolution of the magazine and the environment around it. It shows both the significance and incompatibility of content in relation to real emigration’s problems. It highlights its successes and failures, and the key role of the magazine in maintaining unity of the Polish emigration and emigration heritage registration. On the occasion of celebration of the “Polish year” in Pas-de-Calais region, president of one of the events, standing at the head of the Department, deputy Dominique Dupilet said: “A large part of our community is of Polish origin. We must do everything so that in the year 2100 or 2150, if someone comes here to examine the history of Polish ancestors, he or she finds all of his emigration past preserved”1. Ten years have passed since 2007. And although in December 2012 the Museum in Lens had its loud opening, and was called a second Louvre Museum, and a few months before the former mining area of northern France was inscribed on the list of world natural-cultural heritage, there were no declarations on protection or commemorating Polish contribution to the building of high position of cultural and economic region in the inter-war period.
    [Show full text]
  • L'oeuvre Poétique De Rosa Bailly – La Pologne Et La Montagne
    Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis Folia 49 Studia Romanica III (2008) Anita Pytlarz L’oeuvre poétique de Rosa Bailly – la Pologne et la montagne Depuis des siècles la Pologne et la France sont liées par diverses relations: politi- ques, économiques et culturelles. Il y a toujours eu des personnes qui ont travaillé sans relâche pour créer cette importante œuvre développant l’amitié entre ces deux pays. L’une de ces personnes était Rosa Dufour-Bailly (1890–1976), journaliste, tra- ductrice, poétesse. Son dévouement et son amitié pour la Pologne ont rempli toute sa vie1. ‘Ses ferventes actions menées dans les années 1919–1939 au sein de l’Asso- ciation ‘Les Amis de la Pologne’2 dont elle était la fondatrice et l’aide apportée aux Polonais3 pendant la seconde guerre mondiale ont fait que pendant presque 60 ans, Rosa Bailly a été dans son pays le symbole de la Pologne. 1 R. Bailly est l’auteur de nombreuses œuvres sur la Pologne: Petite histoire de la Pologne (1916), La Pologne renaît (1918), Comment se renseigner sur la Pologne (1919), Au coeur de la Pologne (1936), Histoire de l’amitié franco-polonaise (1939), Histoire de Varsovie (1968), etc. Elle écrit aussi un cycle d’articles destinés aux touristes qui veulent visiter la Pologne; elle présente dans la presse l’histoire de Cracovie, de Poznań, de Vilnius et d’autres villes polonaises ainsi que leurs monuments. ‘Różyczka’ traduit aussi des choix de prose et de poésie polonaise; entre autres des poèmes de son amie poétesse M. Pawlikowska-Jasnorzewska et de J. Tuwim. C’est grâce à elle que les Français ont la possibilité de lire sa traduction de Mariette et les gnomes de M.
    [Show full text]
  • Editions, Seeking Donations and Grants, Etc
    SPIS TREścI Od redakcji . 7 A R T Y K U Ł Y Maria Juda Kultura druku i jej wpływ na zmiany cywilizacyjne . 13 Alicja Matczuk U progu nowożytnej polskiej bibliografii dziedzinowej . Julian Aleksander Kamiński i jego Piśmiennictwo polskie rolniczo-technologiczne od roku 1549 do 1835 (1836) . 35 Barbara Woźniak Rosa Bailly (1890–1976) – ze zbiorów Biblioteki Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie . 65 Olga Nowak Zaczytani bohaterowie książek . Obraz czytelnika w wybranych gatunkach literackich . Analiza porównawcza . 83 Agnieszka Wasilewska Wiedza i kapitał intelektualny w bibliotece . 107 Beata Anna Cessak-Obydzińska Floating Collections – an Alternative Concept in Library Collection Management . 119 6 Spis treści Maria Boćkowska, Paulina Studzińska-Jaksim Działalność dydaktyczna biblioteki akademickiej na przykładzie Biblioteki Głównej Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie . Badanie satysfakcji i oczekiwań użytkowników . 135 Sebastian Dawid Kotuła Wykorzystanie schematu książki na potrzeby środowiska cyfrowego . 149 Maria Komowa Fact and factual information in the mass media . 159 Svitlana Lisina Reference books of document science and related subjects . 169 Alina Petrushka Popularization of the political knowledge by using media resources in Ukraine . 179 R E C E N Z J E Renata Malesa Rec :. Megabiblioteki. Wybrane tendencje w bibliotekarstwie publicznym, red . Dorota Pietrzkiewicz, Elżbieta Barbara Zybert, Warszawa 2015, ss . 179 . 189 Monika Żuraw Rec :. Baśnie narodów Kaukazu, wybór i oprac . Iwona Tsanev, Sandomierz 2014, ss . 191 . 197 S P R a w o Z d a n I a z k o n f E R E n C j I Agata Rybińska Sprawozdanie z konferencji Kultura książki żydowskiej w Europie Środkowowschodniej w XIX i XX w ,. Uniwersytet Wrocławski, 21–22 kwietnia 2015 roku .
    [Show full text]
  • "ANNALES Spis Treści МИХАЛЬЧЕНКО СЕРГЕЙ ИВАНОВИЧ
    "ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE С URIE - S KŁO D O WS К А LUBLIN - POLONIA VOL. LXIII SECTIO F 2008 Spis treści МИХАЛЬЧЕНКО СЕРГЕЙ ИВАНОВИЧ Частновладельческий город в России в начале XVIII века (на примере города Почепа) 7 Prywatne miasto w Rosji na początku XVIII wieku (na przykiadzic miasta Poczep) PATRYCJA JAKÓBCZYK-ADAMCZYK Rosja w hiszpańskiej polityce zagranicznej w latach 1808-1820 .... 15 La Russie dans la politique étrangère d'Espagne dans les armées 1808-1820 PIOTR CICHOSZ Stosunek polskiego emigranta do Irlandczyków i Szkotów na przykładzie listów Leonarda Niedźwiedzkiego z lat 1832-1840 . 27 L'opinion d' emigrant polonais par rapport aux Irlandais et aux Ecossais dans la correspondance de Leonard Niedźwiedzki (1832-1840) KAMIL KUBICKI Lata szkolne, pierwsze utwory poetyckie, udział w organizacjach uczniowskich Gimnazjum Wołyńskiego Karola Sienkiewicza 43 School years, first poems, and member share in pupil's organizations in Gymnasia of Volyn of Karol Sienkiewicz ANDRZEJ SZABACIUK Organizacja samorządu ziemskiego szlachty bałtyckiej na terytorium Inflant w latach 1561-1920 67 Die Organisation der Bodenverwaltung des baltischen Adels im Gebiet des Livlandes in den Jahren 1561-1920 6 SPIS TREŚCI JOANNA ZŁOTKIEWICZ-KLĘBUKOWSKA Brytyjskie koncepcje rozwiązania problemu przyszłości Polski u schyłku 1917 roku 79 The British ideas of solving the problem ot" Poland's future in the end of 1917 MAŁGORZATA NOSSOWSKA „Listy do Polaków" Rosy Bailly jako odbicie losów polskich żołnierzy internowanych we Francji po czerwcu 1940 roku 91 „Lettres aux Polonais" de Rosa Bailly en tant que reflet des destinées des soldats polonais internés en France après le juin 1940 WŁADIMIR ZALEPIEJEW Region suwalski w wojenno-politycznych stosunkach nazistowskich Niemiec i ZSRR w latach 1939-1941 107 MIECZYSŁAW WIELICZKO Raport o „strojbatach" 119 Report on "stroibats" ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.
    [Show full text]
  • Bibliotheque Polonaise De Paris
    L’CEUVRE INTERNATIONALE DE SECOURS k la BIBLIOTHEQUE POLONAISE DE PARIS ’śvastće par les Allemands en 1940 Fascicule II. PARIS, 1946 Biblioteka Polska POSK w Londynie WYMIANA L’CEUVRE INTERNATIONALE DE SECOURS a la BIBLIOTHEQUE POLONAISE DE PARIS devast^e par les Allemands en 1940 Fascicule IL PARIS, 1946 I\(o0 ACTIVITE du Comite Franęais de l’CEuvre Internationale de Secours a la BIBLIOTHfiQUE POLONAISE DE PARIS devastee par les Allemands en 1940 Le Comite Franęais de l’CEuvre Internationale de Secours a la Bibliotheque Polonaise, dont la Presidcnce d’honneur a ete assumee par MM. Georges Duhamel, de l’Academie Franęaise, Camille Gronkowski, conser- vateur honoraire des Musees de la A ille de Paris, et l’Amiral Lacaze, de l’Academie Francaise, et dont le Comite d’Administration se trouve compose de MM. Jean Laran, Administratcur honoraire de la Bibliotheque Nationale, Henri de Montfort, Directeur des Services administratifs de l’lnstitut de France, et Francois de Pulaski, Directeur de la Bibliotheque Polonaise, avait invite, au mois de mai 1946, les signataires de l’« Appel des savants et ecriyains franęais en faveur de la Biblio­ theque Polonaise », a une reunion, a fin de rendrc compte de son activite et d’en presenter publiquement les re- sultats. Cette reunion se tint le 21 mai, a la Bibliotheque Po­ lonaise, sous la presidcnce de M. l’Amiral Lacaze, et ce qui temoigne bien de l’interet qu’elle a suscite parmi les amis de cette vieille institution, c’est qu’un grand nombre de hautes personnalites appartenant au monde des lettres, des arts et des sciences ont repondu a l’invi- tation du Comite.
    [Show full text]
  • An Imperfect Mirror. the Image of Polonia from Nord-Pas-De-Calais in the “Echo De La Polonia” 1998–2018
    An imperfect mirror. The image of Polonia from Nord-Pas-de-Calais in the “Echo de la Polonia” 1998–2018 Iwona H. Pugacewicz KEY WORDS „Echo de la Polonia”, emigration, France, heritage, information centre, journal, Maison de la Polonia, Polish minority, national identity ABSTRACT The article describes the magazine "Echo de la Polonia" on the background of the latest fate of the Polish emigration from northern France. Using the journalistic method, the content of the magazine was analysed in the context of maintaining the Polonia’s cohesion and national identity. The dissertation presents the origins and evolution of the magazine and the environment around it. It shows both the significance and incompatibility of content in relation to real emigration’s problems. It highlights its successes and failures, and the key role of the magazine in maintaining unity of the Polish emigration and emigration heritage registration. On the occasion of celebration of the “Polish year” in Pas-de-Calais region, president of one of the events, standing at the head of the Department, deputy Dominique Dupilet said: “A large part of our community is of Polish origin. We must do everything so that in the year 2100 or 2150, if someone comes here to examine the history of Polish ancestors, he or she finds all of his emigration past preserved”1. Ten years have passed since 2007. And although in December 2012 the Museum in Lens had its loud opening, and was called a second Louvre Museum, and a few months before the former mining area of northern France was inscribed on the list of world natural-cultural heritage, there were no declarations on protection or commemorating Polish contribution to the building of high position of cultural and economic region in the inter-war period.
    [Show full text]
  • Muzealnictwo45 Nowe Cz2.Qxd
    Wystawy Janusz Odrowąż-Pieniążek SKARBY POLSKIEJ KULTURY ZE ZBIORÓW BIBLIOTEKI POLSKIEJ W PARYŻU Wystawa „Skarby kultury polskiej ze zbiorów Biblio- demię Umiejętności w Krakowie i wreszcie po II woj- teki Polskiej w Paryżu”, prezentowana najpierw w Mu- nie światowej, kiedy aż do czerwca 1989 r. nie były zeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie utrzymywane jakiekolwiek oficjalne kontakty z wła- (maj-lipiec 2004), a później w krakowskim Muzeum dzami PRL. Niemniej jednak, w ciągu tego niemal pół- Narodowym (wrzesień-listopad 2004) miała ogromne wiecza, służyła Biblioteka narodowi polskiemu, udo- znaczenie artystyczne i wymiar ważnego wydarzenia stępniając krajowym naukowcom i w ogóle odwiedza- historycznego. Po raz pierwszy bowiem skarby te – jącym Paryż Polakom zgromadzone tu wydawnictwa dzieła sztuki, dokumenty historyczne pierwszej wagi i dokumenty. Nie tylko zresztą udostępniając: pracow- i rękopisy najwybitniejszych twórców – eksponowane nicy naukowi z Polski zwracali się nierzadko do Biblio- były w tak wielkiej liczbie w Polsce, gdzie zresztą teki o odpisy czy fotokopie dokumentów, a nawet uprzednio poddane zostały gruntownej konserwacji. mikrofilmy większych zespołów, za które Biblioteka ze W skład ekspozycji weszło 200 eksponatów z zakresu swoich skromnych środków płaciła. Nie sposób nie malarstwa, rysunku, grafiki i rzeźby o niezwykłej war- wymienić tu nazwisk niezwykle zasłużonych dyrekto- tości. Stało to się możliwe po wielu zabiegach, może rów: Franciszka Pułaskiego i Czesława Chowańca oraz nie od razu po uzyskaniu przez Polskę niezawisłości, bibliotekarek Wandy Borkowskiej i Ireny Gałęzow- ale z tej właśnie przyczyny. Przed 1989 r. nie byłoby skiej. przecież możliwe, aby np. oryginał Aktu Sejmowego Zupełnie inaczej ukształtowały się stosunki Biblio- Detronizacji Cara Mikołaja I zapadły na posiedzeniu teki Polskiej po roku 1989.
    [Show full text]
  • Voyageurs Français En Pologne, De La Seconde Moitié Du Xviiie Siècle À L'entre-Deux-Guerres
    VOYAGEURS FRANÇAIS EN POLOGNE Michel Marty Voyageurs français en Pologne, de la seconde moitié du XVIII e siècle à l’entre-deux-guerres Les voyageurs français qui se sont rendus en Pologne durant la seconde moitié du XVIII e siècle jusqu’à l’entre-deux-guerres témoignent de l’échange permanent qui a eu lieu entre les deux pays. Ils rendent compte d’une réalité différente, ils renseignent également le lecteur sur les raisons du déplacement dans ce pays, les attentes du voyageur, les grilles de lecture employées pour déchiffrer un réel inconnu. Les périodes choisies, la seconde moitié du XVIII e siècle, le XIX e siècle, l’entre-deux guerres, correspondent à des moments déterminants dans l’histoire des deux pays, elles sont les révélateurs de la complexité et de l’intensité de leurs relations 1. La seconde moitié du XVIII e siècle Durant la seconde moitié du XVIII e siècle, la Pologne ne constitue pas une destination aussi prisée que l’Italie, l’Angleterre ou la Hollande. On se rend dans ce pays pour réussir, obtenir un emploi, effectuer une mission. Souvent la Pologne est un lieu de passage pour aller en Russie ou en revenir. 1 Sur les relations polonaises au XVIII e siècle et au début du XIX e siècle voir notamment, parmi les ouvrages récents, l’étude de Lydia Scher-Zembitska, L’Aigle et le phénix, un siècle de relations polonaises, 1732-1832 , Paris, CNRS, 2001. En ce qui concerne l’histoire de la Pologne, les ouvrages sont nombreux. Parmi les plus récents et en français, on peut citer : Daniel Beauvois, La Pologne : des origines à nos jours , Paris, Seuil, 2010 ; Jerzy Lukowski, Hubert Zawadzki, Histoire de la Pologne , Paris, Perrin, 2010.
    [Show full text]
  • Cztery Nieznane Listy Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej Z Lat 1935–1939
    http://rcin.org.pl II. m a t e r I a ł Y I N o t a t k I Pamiętnik Literacki CIII, 2012, z. 3 PL ISSN 0031-0514 CZ terY NIeZNaNe LIStY marII PaWLIkoWSkIeJ-JaSNorZeWSkIeJ Z LAT 1935–1939 Przełożyła i opracowała małGorZATA NoSSoWSka (Uniwersytet marii Curie-Skłodowskiej, Lublin) W archiwum rosy Bailly w Bibliotece Polskiej w Paryżu pośród tysięcy innych listów znajdują się cztery, pisane po francusku (z wplecionymi gdzieniegdzie polskimi słowami), których autorką była maria Pawlikowska-Jasnorzewska 1. Listy te świadczą o dużej zaży- łości łączącej obie damy oraz o intensywnej korespondencji między nimi, z której jednak niewiele ocalało do dziś. adresatka listów Jasnorzewskiej, rosa Bailly, to również poetka, ale przede wszystkim – niezmordowana propagatorka polskiej historii i kultury we Francji. Francuzka o polskim sercu, jak pisał o niej tadeusz Domański 2. obrończyni „polskiej sprawy” zawsze i wszędzie tam, gdzie się taka konieczność pojawiała – od wspierania polskich starań o odzyskanie niepodległości w czasie pierwszej wojny światowej po upominanie się o polski Lwów po drugiej. tłumaczka polskiej literatury. Założycielka, sekretarz generalna i główna anima- torka stowarzyszenia Les amis de la Pologne, istniejącego w latach 1919–1942. Niemal rówieśniczka marii Jasnorzewskiej, urodzona 14 III 1890 (zm. 14 VI 1976), rosa Bailly była w okresie międzywojennym niezwykle w Polsce popularną i szanowaną postacią, przyjeżdżała tu niemal co roku i znała prawie wszystkich. Pisarzy, artystów i polityków. Przyjmowali ją marszałek Piłsudski i prezydent mościcki. odwiedzała uniwersytety i sa- lony, wygłaszała odczyty i chłonęła Polskę 3. 1 Biblioteka Polska w Paryżu (dalej: BPP), archiwum rosy Bailly (dalej: arB), akc. 2840.
    [Show full text]
  • Ukrainian Galician Army in the Ukrainian-Polish War, 1918-1919
    THE UKRAINIAN GALICIAN ARMY IN THE UKRAINIAN-POLISH WAR 1918-1919 by LEONID KONDRATIUK B.A., THE CITADEL, 1971 A MASTER'S THESIS submitted in partial fulfillment of the requirements for the degree MASTER OF ARTS Department of History KANSAS STATE UNIVERSITY Manhattan, Kansas 1979 Approved by: Maj^r Professor 5p LD Ms ? TABLE OF CONTENTS ACKNOWLEDGMENTS 11 Chapter Page I. INTRODUCTION 1 II. EASTERN GALICIA-WESTERN UKRAINE 5 The Ukrainian Cultural and Political Awakening 5 Eastern Galicia and World War I . 14 III. INITIAL STAGES OF THE WAR 25 The Coup d'Etat in Lviv 25 The Final Phase for Lviv 34 The Battle for Peremyshl and the Frontier 35 The Battle for Lviv 38 The 1919 Winter Campaign 43 IV. ORGANIZATION, DIPLOMACY, AND DEFEAT 55 Organization of UHA 55 The Diplomatic Front 69 The Final Military Effort 7 5 V. CONCLUSION 88 APPENDIX 92 FOOTNOTES 98 BIBLIOGRAPHY Ill A3 STRACT ACKNOWLEDGMENTS I would like to thank my committee members for their help and encouragement; Dr. Jacob Kipp, Dr. Robin Higham, and Dr. George Kren. I owe a great deal of thanks to Dr. Kipp, my major professor, for his advice, suggestions, and invaluable criticism. Dr. Michael Palij , University of Kansas Library, provided assistance in obtaining materials as did the Inter-Library Loan Depart- ment, Kansas State University Library. I owe an irrepayable debt to my wife, Neonilia M. Kcndratiuk, for her constant interest and encouragement and for this I dedicate my work to her. I have used a modified Library of Congress system of translitera- tion but without diacritical marks and ligatures as used by Voldymyr Kucijovyc, (ed,), Ukraine: A Concise Encyclopaedia , (Toronto, 1963-1971).
    [Show full text]
  • Polonaise: Story of a Dance
    ii POLONAISE STORY OF A DANCE iii POLONAISE STORY OF A DANCE R. Ćwięka - Skrzyniarz iv v POLONEZA CZAS ZNOWU ZACZĄĆ vi Dedicated to the Idea of Poland and to the Ideals of the Old Rzeczpospolita vii PART I THE HISTORY 1. THE EARLIEST RECORDS 1 i Foreign Sources 2 ii Early Polish Dance Records 7 2. POLISH SOCIETY AND THE SZLACHTA 9 i Szlachta Values, Virtues And Behavior 11 ii The Szlachta Values In Reality 31 3. SZLACHTA DRESS 39 4. FOREIGN DANCE INFLUENCES OF THE 17TH CENTURY 70 i A Native Origin And 17th Century Descriptions 74 5. THE POLISH WALKING DANCE OF THE 18TH CENTURY 78 i At The Beginning Of The 18th Century 78 ii The Second Stage (1730s-1760s) 87 iii The Third Stage (1764-1799) 95 6. IN THE 19TH CENTURY 115 7. 19TH CENTURY OPINIONS AND IDEAS ABOUT THE DANCE 151 i Some German Dance Manuals 160 ii The Polish Dance Manuals 168 8. IN THE 20TH CENTURY 173 9. IN THE RUSSIAN EMPIRE 190 i The Russian Dance Manuals 215 10. CONCLUSION 233 11. CHODZONY 235 12. WORKS CITED 237 PART II THE WORKBOOK 1. THE DANCE MOVEMENTS 250 i Abbreviations 251 ii Polish Vocabulary 252 2. INTRODUCTORY MOVEMENT NOTES 252 viii 3. THE GENERALIZED TANIEC POLSKI 253 i Body Position, Arms And Hands 253 ii Head 258 iii Bows 258 iv The “Staropolski Ukłon” 258 v Preliminary Movements For The Bows 260 vi The Removal of the Hat (And Arm Motions) 260 vii Hänsel’s Hat Removal 260 viii The Actual Bowing! 263 ix Foot and Leg Movements 272 x Preparation Exercises 273 xi Men’s And Women’s Steps 274 xii Newer Stage Version Of The Staropolska Body Movement For Men 276 xiii The Staropolska Body Movement For Men And Women 277 xiv Verbal-Attitudual Practice For The Taniec Polski 279 xv Dance Figures 280 4.
    [Show full text]
  • Katalog Wystawy Muzeum Narodowego]
    2 KATALOG GRAFIKI KONSTANTEGO BRANDLA ZE ZBIORÓW ARCHIWUM EMIGRACJI BIBLIOTEKI UNIWERSYTECKIEJ W TORUNIU BACCHANALE/SABBAT – Bachiczny taniec (Sabat), 1919 KATALOG GRAFIKI KONSTANTEGO BRANDLA ZE ZBIORÓW ARCHIWUM EMIGRACJI BIBLIOTEKI UNIWERSYTECKIEJ W TORUNIU Witold Leitgeber i Konstanty Brandel 1959 Dedykowany Witoldowi LEITGEBEROWI MUZEUM UNIWERSYTECKIE TORUŃ 2005 Publikacja przygotowana z okazji wystawy Grafiki Konstantego Brandla ze zbiorów Archiwum Emigracji Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu, inaugurującej działalność Muzeum Uniwersyteckiego w Toruniu w Collegium Maximum, II–III 2005 Koncepcja wystawy: Mirosław Adam Supruniuk Autorzy katalogu wystawy: Ewa Bobrowska-Jakubowska (Paryż) Mirosław Adam Supruniuk (Toruń) Joanna Krasnodębska (Toruń) — opracowanie katalogu grafiki Oprawa plastyczna katalogu: Roman Pieńczykowski Skład i łamanie: Rafał Milewski Na okładce i w katalogu wykorzystano zdjęcia Konstantego Brandla (ze zb. Archiwum Emigracji) Prezentacja multimedialna: Koncepcja i realizacja: Aleksandra Radzińska, Roman Pieńczykowski Opracowanie graficzne: Aleksandra Radzińska, Roman Pieńczykowski Katalog zawiera płytę CD Wydawca: Archiwum Emigracji Biblioteka Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, ul. Gagarina 13, 87-100 Toruń, Poland tel. (48 56) 6114 391, fax (48 56) 652 04 19 e-mail: [email protected] http://www.bu.uni.torun.pl/Archiwum_Emigracji Oficyna Wydawnicza Kucharski — Toruń ul. Piękna 2, 87-165 Wielka Nieszawka, Poland tel./fax (48 56) 678 72 93 e-mail: [email protected] http://www.oficynamjk.com.pl ISBN
    [Show full text]