SzanowniSzanowni Państwo! Państwo!

Serdecznie zapraszamy do naszego miasta i gminy położonej w zachodniej części powiatu człuchowskiego znajmującego południowo-zachodni obszar województwa pomorskiego. nasza położona na granicy trzech województw: pomorskiego, zachodniopomorskiego i wielkopolskiego stanowi wrota przyjaznego ludziom Pomorza Środkowego. Amatorzy turystki podziwiać mogą piękne krajobrazy i ciekawe obiekty historyczne. Znajdziecie tutaj Państwo dobre warunki do wypoczynku: czyste powietrze i wody oraz bogate w runo leśne lasy. Zapraszamy wszystkich, a szczególnie tych, którzy cenią sobie piękne krajobrazy, unikalną florę i faunę. Zapraszamy miłośników wędrówek, zbierania grzybów, wycieczek rowerowych, wędkarstwa i turystyki wodnej. Zapraszamy też do doskonale wyposażonego Powiatowego Centrum Rehabilitacji i Terapii Zajęciowej w Czarnem. Jego położenie nad brzegiem czystej rzeki Czernicy wśród zieleni parkowej sprawia, ze jest to wspaniałe miejsce na relaks, wypoczynek i rehabilitację zdrowotną. Obok wymienionych walorów ludzie przedsiębiorczy znajdą tutaj tereny do korzystnego inwestowania. Wierzymy, że niniejszy folder zachęci Państwa do odwiedzenia naszej gminy. Znajdą w nim Państwo najważniejsze informacje zarówno o historii i dniu dzisiejszym gminy, a także o jej walorach turystycznych i rekreacyjnych. W imieniu przyjaznych i gościnnych mieszkańców serdecznie Państwa zapraszamy.

Przewodniczy Rady Miejskiej Burmistrz Gminy

Benedykt Lipski Jan Zieniuk

1 Z dziejów miasta

Historia Czarnego sięga bardzo odległych czasów. Do roku 1309 wchodziło ono w skład kasztelanii szczycieńskiej należącej do księstwa sławieńsko- słupskiego. W roku 1309 kasztelania szczycieńska, a wraz z nią Czarne znalazły się we władaniu Zakonu Krzyżackiego i administracyjnie podporządkowane zostały władzy komtura człuchowskiego. Około 1350 roku krzyżacki zakon rycerski zbudował w Czarnem dwór zakonny oraz kamienną strażnicę spełniającą ważną funkcję w systemie obronnym państwa zakonnego. W dniu 19 czerwca 1395 roku przybyły do Czarnego Wielki Mistrz Krzyżacki Konrad von Jungingen nadał osadzie prawa miejskie na prawie chełmińskim. W roku 1466 na mocy II Pokoju Toruńskiego miasto wróciło na ponad 300 lat do Polski i stało się starostwem niegrodowym wydzielonym ze starostwa człuchowskiego obejmującym wsie Nadziejewo, Domisław, Sokole, Dębnicę. W XVII i XVIII wieku w czasie licznych działań wojennych miasto było wielokrotnie rabowane, palone i niszczone. W dniach 12 17. IV. 1627r. Hetman Stanisław Koniecpolski stoczył bitwę i pokonał wojska szwedzkie w bitwie pod Czarnem w wojnie polsko-szwedzkiej. W roku 1772 po pierwszym rozbiorze Polski Pomorze Gdańskie a wraz z nim Czarne znalazło się w granicach państwa pruskiego. W czasie wojen napoleońskich w roku 1807 miasto po raz koleiny uległo zniszczeniu. Po okresie stagnacji gospodarczej, która miała miejsce w I połowie XIX wieku nastąpiło pewne ożywienie gospodarcze. Powstał browar, apteka, poczta oraz wiele zakładów rzemieślniczych. W roku 1868 Czarne liczyło już 2517 mieszkańców. Rozwój ekonomiczny Czarnego przyspieszyło oddanie do użytku w roku 1878 linii kolejowej łączącej Czarne ze Szczecinkiem i Człuchowem. Stworzyło też korzystne warunki do budowy pod koniec XIX wieku (w roku 1887) koszar wojskowych i poligonu artyleryjskiego. Czarne zaczęło pełnić funkcję miasta garnizonowego i pełni ją nieprzerwanie przez okres I wojny

2 światowej, republiki weimarskiej, III Rzeszy do chwili obecnej. W okresie międzywojennym obszar gminy Czarne należał do najbardziej zaniedbanych gospodarczo rejonów Niemiec. Dominowało w nim rolnictwo i gospodarka leśna. Brak było znaczącego przemysłu. Dominowały skromny przemysł rolno spożywczy i drzewny a na wsi duże majątki ziemskie (junkierskie). Podczas I wojny światowej zorganizowano w Czarnem obóz dla jeńców rosyjskich, wśród których było wielu Polaków z zaboru rosyjskiego. Po jej zakończeniu był obozem przejściowym dla Niemców opuszczającym Polskę. W końcu lat dwudziestych XX wieku w barakach obozowych przebywali uchodźcy z ZSRR skąd emigrowali do USA i Kanady. Po dojściu hitlerowców do władzy w kwietniu 1933 roku utworzono tu obóz koncentracyjny dla niemieckich komunistów i przeciwników ruchu narodowosocjalistycznego. Obóz zlikwidowano po kilku miesiącach. Ponownie zorganizowano obóz tym razem dla jeńców wojennych we wrześniu 1939 roku. Początkowo w Stalagu Hammerstein IIB w obozie „Nord” umieszczono około 9 tysięcy jeńców polskich zabranych do niewoli po napaści Niemiec na Polskę 01.09.1939r. Byli to głównie żołnierze z jednostek wchodzących w skład armii „Pomorze”. W roku 1940 znaleźli się w nim jeńcy francuscy, angielscy, brytyjscy, holenderscy i jugosłowiańscy. W latach 1940-1944 w obozie przebywało około 20 tysięcy jeńców. Jesienią 1941 roku po napaści Niemiec na ZSRR do Czarnego skierowano dziesiątki tysięcy jeńców radzieckich i umieszczono ich w obozie „Ost”. Kilkadziesiąt tysięcy jeńców z tego obozu straciło w nim życie. W okresie istnienia obozu Hammerstein Stalag IIB przebywali w nim żołnierze całej koalicji antyhitlerowskiej. W końcu lutego 1945 roku w obliczu zbliżającego się frontu obóz uległ likwidacji.

3 Położenie i dane liczbowe

Gmina Czarne leży w południowo-zachodniej części województwa pomorskiego. Geograficznie biorąc jest ona położona w obrębie makroregionu Pojezierza Południowopomorskiego obejmującego w tej części mniejsze jednostki fizyczno-geograficzne zwane mezoregionami. Są nimi: Równina Charzykowska, Dolina Gwdy i Pojezierze Krajeńskie. Przez teren gminy przebiegają szlaki komunikacyjne mające charakter regionalny i lokalny. Są to głównie trasy wojewódzkie nr 201 Gwda Barkowo i 202 Czarne Rzeczenica. W południowej części przylega do trasy krajowej nr 22 zwanej popularnie „berlinką”. Przez teren gminy przebiega linia kolejowa Chojnice Człuchów Czarne Szczecinek. Czarne będące siedzibą Urzędu Miasta i Gminy znajduje się w odległości 20km od Szczecinka, 35km od Człuchowa i 50km od Chojnic. Czarne położone nad rzeka Czernicą, dopływem Gwdy otoczone jest otwartym od wschodu i południa pierścieniem lasów. Okolice miasta charakteryzuje zróżnicowany krajobraz i bogata przyroda. Powierzchnia gminy wynosi 235km2. W jej skład wchodzi 10 wsi sołeckich. Są nimi: , Łoża, Krzemieniewo, Bińcze, Nadziejewo, Raciniewo, , Domisław, Sierpowo, Sokole, . Gminę Czarne w roku 2007 zamieszkiwało 9750 mieszkańców. Z tej liczby 6250 osób to mieszkańcy Czarnego. Gmina ma charakter rolniczo-przemysłowo- usługowo-turystyczny. Do głównych sektorów gospodarki należy produkcja leśna i rolnicza, przemysł drzewny, handel i usługi. Miasto Czarne stanowi lokalne centrum oświaty i kultury. W mieście wśród obiektów starej zabudowy znajdujemy zabytki. Miasto i gmina mają też interesującą przeszłość historyczną oraz wartą poznania współczesność.

4 Obóz jeniecki w Czarnem Stalag II B Hammerstein

Stalag II B Hammerstein powstał w końcu września 1939r. Został on urządzony w pobliżu miasteczka Czarne (niem. Hammerstein) w pow. człuchowskim na rozległych terenach dawnego poligonu wojskowego po lewej stronie szosy prowadzącej z Czarnego do Szczecinka. Lesista i słabo zaludniona okolica umożliwiała ścisłą izolację obozu. Początkowo w Stalagu Hammerstein umieszczono jeńców polskich, zebranych do niewoli w polsko-niemieckiej wojnie obronnej we wrześniu 1939r. Znalazło się w nim około 9 tysięcy polskich żołnierzy. Zastosowano wobec nich terror zmuszając do zrzeczenia się statusu jeńca wojennego a następnie zatrudniono głównie w rolnictwie na terenie rejencji pilskiej i koszalińskiej. Kilkaset osób zostało w obozie w celu budowy baraków. W zimie z 1939 na 1940 rok jeńcy w dużej części mieszkali w namiotach. Latem 1940r. Po klęsce Francji do obozu przewieziono jeńców francuskich, dalej jeńców belgijskich i holenderskich oraz Anglików ze składu walczącego we Francji angielskiego korpusu ekspedycyjnego. Zajęli oni zbudowane przez Polaków baraki. W roku 1941 po zakończeniu kampanii bałkańskiej przewieziono do Czarnego jeńców jugosłowiańskich. Po przystąpieniu do wojny Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej, do Stalagu II B Hammerstein Lager Nord zaczęto kierować jeńców amerykańskich. Tak jak jeńców polskich tysiące jeńców francuskich, belgijskich, holenderskich, jugosłowiańskich wysyłano z obozu do pracy w grupach roboczych. Jeńcy zatrudnieni byli przeważnie w majątkach ziemskich i gospodarstwach rolnych. Kierowano ich również do fabryk

5 produkujących materiały i sprzęt wojenny niekiedy także do pomniejszych prywatnych fabryk i zakładów rzemieślniczych oraz do prac komunalnych. Jesienią 1941 roku po napaści hitlerowskich Niemiec za Związek Radziecki do Czarnego skierowano dziesiątki tysięcy jeńców radzieckich. Przybyłych jeńców radzieckich umieszczono osobno nazywając to miejsce Stalag II B Hammerstein Lager Ost. Oba obozy Lager Nord i Lager Ost administrowane były przez jedną komendanturą. Przez Lager Ost przeszło około 250 tys. jeńców radzieckich. Ponad 50 tysięcy utraciło tu życie z powodu epidemii tyfusu, głodu, rozstrzelania (głównie w latach 1941-42). W okresie od listopada 1941r. do marca 1942r. codziennie w obozie Lager Ost umierało 200 osób. W następnych latach wobec braku siły roboczej władze niemieckie złagodziły politykę eksterminacji jeńców radzieckich zatrudniając ich w rolnictwie i przemyśle. W końcu lutego 1945 roku pod naciskiem zbliżającego się frontu obóz uległ likwidacji.

6 Przyroda gminy Czarne i najbliższej okolicy

Głównym elementem przyrodniczym Gminy Czarne są lasy stanowiące 50% powierzchni gminy (12 tys. ha). Są to głownie bory sosnowe z udziałem świerka. Spotyka się też drzewostany liściaste z udziałem brzozy, buka, dębu. Z ciekawszych gatunków floty wymienić należy: cis, rosiczka, czworolis pospolity, widłak goździsty, rokitnik, wawrzynek wilczełyko. W lasach i na polach żyje sporo zwierząt łownych. Wymienić należy tu: jelenia europejskiego, dziki, sarny. Dużo jest też innej drobnej zwierzyny łownej (borsuku, jenoty). W wodach występuje bóbr i wydra. Spotyka się też zające, bociana czarnego i kormorany. Wszystko to sprawia, że teren gminy jest interesujący dla myśliwych i wędkarzy. Gospodarkę w lasach prowadzi Nadleśnictwo w Czarne Człuchowskie będące jednostką macierzystą Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Szczecinku. Nie brak na terenie gminy osobliwości przyrody. Na terenie Nadleśnictwa Czarne Człuchowskie w odległości 7km od Czarnego znajduje się drugie pod względem wielkości (po rezerwacie "Cisy Staropolskie w Borach Tucholskich skupisko cisów w Polsce. Cisy rosną w partiach naturalnego starodrzewu bukowo-dębowego. Wiek 520 cisów wynosi od 100 do 300 lat. Rezerwat ten zajmuje powierzchnię 25,2 ha i utworzony został w 1957 roku. Innym położonym na terenie gminy Czarne rezerwatem przyrody jest powstały w roku 1998 rezerwat "Doliny Gwdy". Rezerwat ten powołano w celu zachowania ze względów naukowych, dydaktycznych i krajoznawczych w naturalnym stanie doliny rzek Gwdy i Czernicy tworzących meandry rzeczne i tereny zalewowe oraz wąwozy, jak również olsu i borów z sędziwymi i okazałych rozmiarów drzewami. W bliskiej odległości od Czarnego na terenie sąsiedniej gminy Rzeczenica znajdują siê rezerwaty przyrody "Międzybórz" oraz "Bocheńskie Błoto". W rezerwacie Międzybórz utworzonym w 1961 r. na powierzchni 11,63 ha znajdują się stare ponad 100 letnie buki, dęby i sosny. W runie rośnie chroniony widłak jałowcowy. Rezerwat przyrody "Bocheńskie Błoto" o powierzchni 15,86 ha położony na północ od 7 Międzyborza niedaleko wsi Sporysz utworzony został w 1962 r. Stanowi zarastające całkowicie jezioro. Otaczające je bagna stanowią przykład torfowiska przejściowego. Rosną tu: żurawina błotna, bagno zwyczajne, rosiczka okrągłolistna i borówka bagienna. Teren rezerwatu jest jednocześnie miejscem lęgowym rzadkich gatunków paków: żurawia, kormorana, czapli siwej i bociana czarnego. O bogactwie przyrodniczym gminy Czarne świadczą też 500 letnie cztery dęby w miejscowości Biernatka i pięć dębów w wieku 200 lat w miejscowości Nowiny. Na uwagę zasługują też głazy narzutowe - jeden w Biernatce, drugi w okolicach wsi Kijno. Rzadkie okazy drzew obejrzeć możemy w parku wiejskim w Bińczu. Należą do nich: dęby szkarłatne, dąb dachówkowy, sosna wejmutka, stare lipy i wiązy. Ważny element krajobrazu gminy stanowią wody powierzchniowe, głownie rzeki, w znacznie mniejszym stopniu jeziora ze wzglêdu na ich małą ilość i powierzchnię. Osią hydrograficzna gminy jest rzeka Czernica o długości 53 km ze swoimi dopływami Gnilcem i Białą stanowiącą lewobrzeżny dopływ Gwdy. Południowo - wschodnią część gminy odwadnia Szczyra będąca również dopływem Gwdy. Na terenie gminy brak jest większych jezior. Ogólna powierzchnia jezior wynosi 30ha. Wśród jezior wymienić można jezioro Trzciniecki (Olszanowskie Małe), J. Krzemieniewo, J. Staruch i Barkowskie Małe.

8 Turystyka i wypoczynek Gmina Czarne posiada duże połacie zdrowych, bogatych w runo leśne i zwierzynę łowną lasów, czyste rzeki i niewielkie jeziora. Nieskażone środowisko jest niewątpliwie atutem gminy. Liczne piesze i rowerowe trasy i ścieżki, spławne i bogate w ryby rzeki zachęcają do czynnego, aktywnego wypoczynku. Przez teren gminy przebiegają oznakowane trasy rowerowe, piesze oraz ścieżki przyrodniczo edukacyjne. Część tras rowerowych wpisana jest w międzynarodową sieć szlaków dziedzictwa kulturowego Greenways. Szlaki te są wyjątkowo malownicze i ukazują najciekawsze walory przyrodnicze i kulturowe gminy. Zachęcają do odwiedzenia znajdujące się na terenie Nadleśnictwa Czarne Człuchowskie rezerwaty przyrody a do przejścia ścieżki przyrodniczo edukacyjne. Dla miłośników sportów wodnych oferowane są spływy kajakowe organizowane przez PTTK „Husaria” w Czarnem oraz zawody wędkarskie, które organizuje koło PZW w Czarnem. Szczególne zasługi w rozwoju turystyki na terenie gminy posiada PTTK „Husaria” w Czarnem, które organizuje tak dla swoich członków jak i wszystkich chętnych spływy kajakowe (również międzynarodowe), rajdy rowerowe, biegi na orientację, biwaki itp. W roku minionym powstałe w roku 1973 koło PTTK w Czarnem obchodziło swoje 35lecie. Stacjonarnemu jednodniowemu wypoczynkowi o charakterze rekreacyjno zabawowym służą obiekty położone na terenie Leśnictwa „Sarniak”. Dla entuzjastów turystyki rowerowej proponuje się następujące szlaki: Czarne-Międzybórz-Sporysz-Pokatulsko-Przechlewo Czarne-Biernatka-Olszanowo-Człuchów Czarne-Biernatka- Olszanowo-Grodzisko- Krępsk-Człuchów Człuchów-Rzeczenica- Wyczechy-Domisław

9 Miasto i Gmina Czarne

10 11 Poznanie okolicy w trakcie wędrówek umożliwiają szlaki piesze: Bińcze-Jezioro Krępskie-Gwieździn Czarne-Domyśl-Lędyczek Czarne-Przeręba-Międzybórz Bińcze-Lędyczek Czynnemu wypoczynkowi służą też będące w bardzo dobrym stanie stadiony w Czarnem i Wyczechach oraz hale sportowe i sale gimnastyczne, boiska sportowe i korty tenisowe w Czarnem i Krzemieniewie.

Sport

Na terenie gminy Czarne działają 4 kluby sportowe. Są to: Ludowy Klub Sportowy „Czarni” Czarne, LKS „Sokół” w Wyczechach, Stowarzyszenie „Skra” Bińcze oraz LKS Krzemieniewo. Działa ponadto Czarneńskie Stowarzyszenie Tenisa. Najbardziej znaczące sukcesy w dyscyplinie jaką jest piłka nożna odnosi LKS „Czarni” Czarne, który w roku 2006 awansował do IV ligi (grupa pomorska). Pozostałe kluby zajmują się upowszechnieniem kultury fizycznej w środowisku wiejskim. Na uwagę zasługują też sukcesy Czarneńskiego Stowarzyszenia Tenisa Ziemnego, którego sekcja tenisa stołowego posiada drużynę w IV lidze pomorskiej.

12 Życie kulturalne gminy Czarne

Animacją życia kulturalnego gminy zajmuje się Czarneńskie Centrum Kultury oraz Klub Garnizonowy w Czarnem. Bazę CCK stanowią: Dom Kultury w Czarnem, biblioteka w Czarnem z filią w Wyczechach, świetlice wiejskie w Biernatce, Raciniewie, Bińczu, Wyczechach, Nadziejewie, Sierpowie, Krzemieniewie i Kijnie. Ponadto Klub Sztuki i Rzemiosła w Domisławiu i Centrum Integracji Kultury Ukraińskiej w Sokolu, Gminne Centrum Informacji i studio nagrań. Prowadzona przez CCK w Czarnem działalność jest bardzo różnorodna. Obejmuje ona działalność muzyczną, taniec, plastykę, teatr, rzemiosło artystyczne. Na szczególną uwagę zasługuje istniejący od 1983 r. zespół ludowy „Pomorzanki”, który z powodzeniem reprezentuje gminę Czarne na przeglądach i festiwalach folklorystycznych. CCK w Czarnem jest organizatorem imprez środowiskowych o charakterze festynów, festiwali, jarmarków, kiermaszy ludowych i konfrontacji twórczości scenicznej. Na stałe do kalendarium CCK w Czarnem wpisały się: Dni Czarnego, Majówka w Czarnem, Powitanie wakacji, Festiwal Folklorystyczny „Krajobrazy Sceny Ludowej”, Turniej Wsi Gminy Czarne, Dożynki Gminne, Festiwal piosenki dziecięcej i młodzieżowej, Konfrontacjie śpiewających poezję „Szeptyturia”. Ponadto w Czarnem działa Klub Garnizonowy, który prowadzi zajęcia kulturalne dla pracowników wojska tak wojskowych jak i cywilnych. W Klubie Garnizonowym funkcjonuje też posiadająca bogaty księgozbór biblioteka. Z Czarneńskim Centrum Kultury współpracuje Stowarzyszenie Gospodyń Wiejskich, które powstało w roku 2007. Stowarzyszenia zrzesza 22 kobiety zamieszkujące w Wyczechach i Raciniewie. Przewodniczącą Stowarzyszenia KGW jest Stefania Siwik. Stowarzyszenie jest współorganizatorem różnych imprez organizowanych tak przez Czarneńskie Centrum Kultury jak również inne stowarzyszenia. Patronem nad KGW sprawuje CCK w Czarnem.

13 Stowarzyszenia

Ochotnicze Straże Pożarne

Na terenie miasta i gminy Czarne działają aktualnie dwie jednostki OSP, to jest Ochotnicza Straż Pożarna w Czarnem i Ochotnicza Straż Pożarna w Bińczu. OSP w Czarnem jest pierwszą organizacją społeczną, która powstała na terenie gminy po II wojnie światowej. Miało to miejsce 23. września 1945 roku. Ochotnicza Straż Pożarna w Bińczu powstała w roku 1947. Obie jednostki OSP należą do przodujących w powiecie człuchowskim wyróżniając się w akcjach ratowniczo gaśniczych i zawodach sportowo pożarniczych. Wielokrotnie reprezentowały one człuchowski na zawodach wojewódzkich. Jednostka OSP w Czarnem w dniu obchodu jubileuszu 50lecia powstania w roku 1995 odznaczona została najwyższym strażackim odznaczeniem „Złotym Znakiem Związku”. Obie jednostki posiadają dobrze urządzone i wyposażone remizy. Posiadają też na wyposażeniu w większości nowe wozy bojowe. Łącznie dysponują: jednym ciężkim, dwoma średnimi i dwoma lekkimi wozami ratowniczo gaśniczymi. Strażacy z jednostek OSP na terenie gminy Czarne przodują też w działalności profilaktycznej, szkoleniowej i społecznej. Człowiekiem niezwykle zasłużonym dla ochotniczego pożarnictwa na terenie gminy Czarne był dh Feliks Lewiński, którego imię nosi strażnica OSP w Czarnem.

Strzeleckie Bractwo Kurkowe w Czarnem

Strzeleckie Bractwo Kurkowe w Czarnem powołano do życia na zebraniu założycielskim, które odbyło się w dniu 25 lutego 2005 roku. Z inicjatywą powołania SBK w Czarnem wystąpili: Tadeusz Bednarski, Benedykt Lipski, Ireneusz Czarniawski, Grażyna Kolbusz, Manfred Rückemann. Funkcję prezesa hetmana powierzono bratu Tadeuszowi Bednarskiemu. W dniu 13.10.2006 r. na IX Kongresie Zjednoczenia Bractw Strzeleckich RP w Ostrzeszowie SBK w Czarnem przyjęte zostało w poczet Zjednoczenia Bractw Strzeleckich RP. Pierwszym królem SBK został brat Cezary Bakiewicz, kolejnym brat Manfred Rückemann. Celami, które stawia sobie SBK w Czarnem jest budzenie poczucia obowiązków obywatelskich i patriotycznych, prowadzenie strzelań doskonalących gotowość bojową do obrony Ojczyzny, umacnianie braterstwa i przyjaźni,

14 szerzenie wiedzy w zakresie tradycji i historii bractw, branie czynnego udziału w życiu społecznym kulturalnym gminy. W pracy swojej nawiązuje do postaci hetmana Stanisława Koniecpolskiego zwycięzcy bitwy ze Szwedami pod Czarnem w roku 1627 organizując strzelania o buławę hetmana. Jej zdobywcami są bracia Ireneusz Czerniawski i Paweł Kowalak.

Stowarzyszenie Osób Niepełnosprawnych i Integracji Środowiskowej „Szansa” w Czarnem

Stowarzyszenie powstało z inicjatywy powstałej w roku 1993 Fundacji „Pomoc Dziecku”. Jako Stowarzyszenie Osób Niepełnosprawnych funkcjonuje od roku 1996 przyjmując w roku 2003 obecną nazwę. Jego prezesem od powstania do chwili obecnej jest Piotr Hulisz człowiek niezwykle zaangażowany w organizację pomocy dzieciom, szczególnie niepełnosprawnym, umiejący pozyskiwać do tej pracy innych tak jak on wrażliwych na potrzeby dziecka. Dzięki działaniom Stowarzyszenia wiele dzieci i innych osób niepełnosprawnych otrzymało pomoc finansową na rehabilitację i wyposażono je w sprzęt rehabilitacyjny. Stowarzyszenie prowadzi świetlicę, gdzie dzieci mogą odrabiać lekcje i bawić się pod opieką wychowawców. Wypełnia tez dzieciom tak z miasta jak i z terenu gminy czas wolny poprzez organizację wypoczynku letniego i ferii zimowych.

15 Związek Młodzieży Wiejskiej

W roku 2001 w Wyczechach z inicjatywy tamtejszej młodzieży reaktywowało swoją działalność Koło Związku Młodzieży Wiejskiej liczące aktualnie 55 członków. Głównym inicjatorem powstania Koła i jego przewodniczącym jest Dariusz Kojnecki. Koło to prowadzi aktywną działalność współpracując z innymi stowarzyszeniami oraz Gminną Komisją do Spraw Profilaktyki oraz Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Działalność swoją koncentruje na organizacji spotkań, imprez okolicznościowych o charakterze kulturalnym i towarzyskim, wycieczek turystyczno krajoznawczych oraz organizacji turniejów sportowych.

Opieka zdrowotna i pomoc społeczna

Zadania w zakresie pomocy społecznej na terenie gminy realizuje i koordynuje Ośrodek Pomocy Społecznej w Czarnem. Współdziała w tym zakresie między innymi z organizacjami samorządowymi, placówkami oświatowo wychowawczymi, organizacjami pozarządowymi, kościołem, pracodawcami, osobami fizycznymi i prawnymi , spółkami komunalnymi. W siedzibie Ośrodka Pomocy Społecznej w Czarnem prowadzi swoją działalność Gminna Komisja ds. Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Znajdują tu pomoc osoby mające problemy związane z alkoholem,

narkotykami lub przemo- cą w rodzinie. Mogą one uzyskać stosowną pomoc psychologiczną, pedago- giczną czy też prawną.

16 W Ośrodku Pomocy Społecznej odbywają się też mityngi grupy Anonimowych Alkoholików „Beata” oraz prowadzona jest grupowa terapia dla osób uzależnionych. Opiekę zdrowotną nad mieszkańcami miasta i gminy Czarne sprawują niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej „NOVO-MED” oraz „PODIMED”. Na terenie miasta znajduje się Dom Pomocy Społecznej dla około 150 pensjonariuszek oraz Powiatowe Centrum Rehabilitacji i Terapii Zajęciowej w Czarnem. Ponadto od niedawna działa tu Zakład Aktywności Zawodowej. Wszystkie wymienione placówki zlokalizowane są w jednym kompleksie nad rzeką Czernicą gdzie przed wiekami znajdowała się warownia krzyżacka w otoczeniu malowniczego parku z pozostałościami murów obronnych. Przez cały rok w PCRiTZ na czternastodniowych turnusach rehabilitacyjnych przebywają kuracjusze. Korzystają oni z różnorodnych zabiegów z zakresu światłolecznictwa, elektrolecznictwa, kinezyterapii, hydroterapii, masaży, kąpieli, inhalacji, krioterapii, lasera, fango (okładów ciepłych). Pensjonariusze w czasie trwania turnusu przebywają w pokojach 2 osobowych z łazienką, otrzymują smaczne wyżywienie, mają zapewnioną opiekę lekarską i terapeutyczną (terapia zajęciowa, manualna, muzykoterapia, hipoterapia, aerobik), a także profesjonalną obsługę. Latem mogą korzystać z basenu kąpielowego, wycieczek turystycznych oraz atrakcji towarzyskich (wieczorki taneczne, ogniska).

Edukacja

Na terenie miasta i gminy Czarne działają następujące placówki oświatowo wychowacze: Przedszkole Gminne w Czarnem o 6 oddziałach, w których znajduje się 142 dzieci. Przedszkole Garnizonowe MON w Czarnem o 3 oddziałach, w których znajduje się 75 dzieci. Szkoła Podstawowa w Krzemieniewie o klasach I-VI wraz z oddziałem sześciolatków, w których naukę pobiera 101 dzieci. Szkoła Podstawowa w Wyczechach o klasach I-VI wraz z oddziałem sześciolatków, w których naukę pobiera 126 dzieci. Szkoła Podstawowa w Bińczu o klasach I-III z oddziałem sześciolatków prowadzona przez Społeczne Towarzystwo Oświatowe w Czarnem, w której naukę pobiera 17 dzieci. Zespół Szkół w Czarnem obejmujący szkołę podstawową i gimnazjum, w którym naukę pobiera 836 uczniów. Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Jana Pawła II w Czarnem, w którym w 17 10 oddziałach pobiera naukę 230 uczniów Wszystkie placówki szkolne wyposażone są w nowoczesny sprzęt komputerowy oraz sieć internetową. Hale sportowe i gimnastyczne posiadają: Zespół Szkół w Czarnem, Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Czarnem, Szkoła Podstawowa w Krzemieniewie i Szkoła Podstawowa w Wyczechach.

Ważne adresy i telefony

- Urząd Miasta i Gminy Czarne ul. Moniuszki 12 77-330 Czarne tel. (059) 8332078-79 fax (059) 8332353 [email protected] bip.czarne.pl www.czarne.pl

- Posterunek Policji ul. Moniuszki 12 77-330 Czarne tel. (059) 8332707

- Ochotnicza Straż Pożarna ul. Ogrodowa 20 77-330 Czarne tel. 602637949

18 - Czarneńskie Centrum Kultury ul. Kolejowa 14 77-330 Czarne tel. (059) 8332911 http://www.cck.czarne.pl e-mail: [email protected]

- Ośrodek Pomocy Społecznej ul. Leśna 4 77-330 Czarne tel/fax. (0-59) 83 32 081 http://www.ops.czarne.pl e-mail: [email protected]

- Urząd Pocztowy ul. Parkowa 12 77-330 Czarne tel. (059) 8332737

- Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „NOVO-MED” ul. Świerczewskiego 8 77-330 Czarne tel. (059) 8332887

- Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „PODIMED” ul. Plac Wolności 10 77-330 Czarne tel. (059) 8339853

- Dom Pomocy Społecznej ul. Zamkowa 15 77-330 Czarne tel. (059) 8332879 http://www.dps.czluchow.org.pl/ e-mail: [email protected]

- Powiatowe Centrum Rehabilitacji i Terapii Zajęciowej w Czarnem ul Zamkowa 15 77-330 Czarne tel. 59 83-32-494 fax: 59 83-32-879 http://www.starostwo.czluchow.org.pl/ e-mail: [email protected] 19 - Zespół Szkół (Szkoła Podstawowa i Gminazjum) ul. Parkowa 4 77-330 Czarne tel. (059) 8332741

- Szkoła Podstawowa w Wyczechach Wyczechy 29 77-326 Wyczechy tel.: 059 8333328 fax: 059 8333328

- Szkoła Podstawowa w Krzemieniewie Krzemieniewo 16 77-330 Czarne tel.: 059 8322694 fax: 059 8322694

- Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Jana Pawła II ul. Leśna 2 77-330 Czarne tel. (059) 8333740

- Restauracje „Studio 2000” ul. Ogrodowa 29 77-330 Czarne tel. 698642020 „Klubowa” ul. Plac Wolności 3 77-330 Czarne tel. (059) 8332571

- Banki Bank Spółdzielczy (bankomat) ul. Moniuszki 12 77-330 Czarne - Nadleśnictwo Czarne Człuchowskie tel. (059) 8332750 ul. Długa 2 PKO Bank Polski (bankomat) 77-330 Czarne ul. Moniuszki 10 tel. (059) 8332011 77-330 Czarne Tel. 059 8332091

20