DOCSLIB.ORG

Kisha Në Diktaturë (1945-1990)

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Kisha Në Diktaturë (1945-1990) ANDREA LLUKANI KISHA NË DIKTATURË (1945-1990) Tiranë, 2019 © Të gjitha të drejtat janë të autorit Redaktor: Prof. dr. Hajri Shehu Recensues: Dr. Moikom Zeqo 2 PASQYRA E LËNDËS Hyrje…………………………………………………………………………………5 KREU I PARË KISHA NË DIKTATURË (1945-1967) 1.1-Arrestimi i Visarion Xhuvanit dhe i Irine Banushit……………………………47 1.2-Vizita e delegacionit kishtar në Moskë…………...…………………………...51 1.3-Dorëzimi i Paskal Vodicës në gradën peshkopale dhe shkarkimi i Kristofor Kisit…………………………………………………….53 1.4-Dekretligji mbi komunitetet fetare…………………………………………....58 1.5-Kongresi III i Kishës Ortodokse Autoqefale të Shqipërisë…………………...59 1.6-Vizita e Paisit në Moskë dhe vizita e peshkopit Nikon në Shqipëri………….69 1.7-Krijimi i Sinodit të Shenjtë………………………………………………...….72 1.8-Përpjekjet për bashkimin e kishave……………………………………….......75 1.9-Zëvendësimi i Nolit…………………………………………………………...77 KREU I DYTË PERSEKUTIMI I KISHËS (1967-1990) 2.1-Klerikët të sistemohen në punë………………………………………………..82 2.2-Zëvendësimi i të kremteve fetare me festa socialiste…………………………84 2.3-Dekreti për ndyshimin e emrave………………………………………………87 2.4-Pasojat e përndjekjes………………………………………………………….89 2.5-Propaganda ateiste……………………………………………………….……94 2.6-Persekutimi i klerit……………………………………………………………97 2.7-Kishat e shpallura monument kulture………………………………………..105 2.8-Kisha e nëndheshme………………………………………………………….109 KREU I TRETË RINGJALLJA E KISHËS (1990-1991) 3.1-Shërbesat e para në Korçë……………………………………………………114 3.2-Mbajtësit e Kryqit…………………………………………………………….115 3.3-Rihapja e kishës së Shën Spiridhonit në lagjen Goricë të Beratit……………116 3.4-Rihapja e katedrales së Ungjillëzimit në Tiranë……………………………..118 3.5-Vizita e atë Arturit………………………………………………………..…..121 3 KREU I KATËRT DOKUMENTE 4.1-Statuti i Kishës Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë, Berat 1922..................123 4.2-Rregullorja e Kishës Shqiptare...........................................................................125 4.3-Statuti i Kishës Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë, Korçë 1929.................126 4.4-Rregullorja e Administrimit të Përgjithshëm të Kishës......................................136 4.5-Akti i dorëheqjes së Kryetarit të Kishës Ortodokse Autoqefale të Shqiërisë, Fortlumturisë së Tij, Visarion Xhuvanit....................................................................145 4.6-Tomi Patriakal dhe Sinodik mbi bekimin e Autoqefalisë së Kishës Orthodhokse në Shqipëri...........................................................................152 4.7-Tomi Patriarkal dhe Sinodik për krijimin e Episkopatës së Gjirokastrës..........155 4.8-Visarion Xhuvani i kërkon falje Patriarkanës Ekumenike.................................157 4.9-Ligji nr. 743, datë 26.11.1949 “Mbi komunitetet fetare”...................................161 4.10-Statuti i Kishës Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë, Tiranë 1950………...166 4.11-Rregullorja mbi Administrimin e Përgjithshëm të Kishës……………………177 4.12-Rezolucioni i Kongresit III të Kishës Ortodokse Autoqefale të Shqipërisë......190 4.13-Kushtetuta e Republikës Popullore të Shqipërisë, Tiranë 5 korrik 1950 (Nene që lidhen me komunitetet fetare)....................................................................194 4.14-Dekret Nr. 3030, datë 21.01.1960 “Mbi aprovimin e ndryshimit të paragrafit të dytë të Statutit të Kishës Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë”........195 4.15-Dekret Nr. 3660, datë 10.04.1963 “Mbi disa ndryshime në dekretin Nr. 743, datë 26.11.1949 Mbi komunitetet fetare”………………………..196 4.16-Dekret Nr. 4337, datë 13.11.1967 “Mbi çfuqizimin e disa dekreteve”………197 4.17-Vendim Nr. 6, datë 15.1.1963 i Rektoratit të Universitetit të Tiranës “Mbi shpalljen e monumenteve të kulturës”……………………………………….198 4.18-Dekret Nr. 5339, datë 23.09.1975 "Mbi ndërrimin e emrave dhe të mbiemrave të papërshtatshëm"..............................................................................199 Burime arkivore…………………………………………………...………………..200 Bibliografi…………………………………………………………………………..202 Tabela e ilustrimeve………………………………………………………………...208 4 HYRJE Libri “Kisha në diktaturë” përmban historikun e Kishës Ortodokse Autoqefale të Shqipërisë (nga vitet 1945 deri në vitin 1990). I pari që ka shkruar për historinë kishtare të Shqipërisë ka qenë Imzot Theofan Noli, (Fig.1) i cili botoi veprën "Historia e Krishterimit në Shqipëri". Vite më vonë teologu Dhimitër Beduli përgatiti studimin “Kisha Orthodhokse Autoqefale e Shqipërisë gjer në vitin 1944”, e cila e pa dritën e botimit në vitin 1992 dhe është botim zyrtar i K.O.A.Sh-it. I treti që ka shkruar rreth kësaj teme është autori i këtij studimi, i cili në vitin 2002 ka botuar “Krishtërimi në Shqipëri” (nga vitet apostolike dhe deri në ditët tona). Që nga viti 2002 ky libër ka pasur disa ribotime, duke u përmirësuar ndjeshëm. Libri “Krishtërimi në Shqipëri” nuk ka qenë botim zyrtar i K.O.A.Sh-it, por vetëm një përpjekje vetjake e autorit, për të dhënë vlerat historike të ortodoksisë shqiptare dhe përpjekjet e saj për autoqefali. Në vitin 2012 autori i këtij studimi ka botuar “Kisha në diktaturë”, që është një libër i thjeshtë me të dhëna elementare dhe pa u thelluar në çështje të caktuara. Këtë e diktonin kushtet e kohës kur u shkrua dhe pamundësia e autorit për ti shkuar gjërave deri në fund. Ja vlen të përmendim punën e miqve të mi të përkorë Nos Xhuvani dhe prof. em. dr. Pavli Haxhillazi, të cilët mundën të botonin veprën e Visarion Xhuvanit në vitin 2007. Kohët e fundit ka pasur dy përpjekje serioze për të botuar studime të mirëfillta rreth periudhave të caktuara të historisë së kishës shqiptare. I pari është dr. Ardit Bido, cili në vitin 2016 ka boruar dizertacionin “Kisha Ortodokse Shqiptare, një histori politike (1878-1937)”. Në vijim dr. Artan Hoxha më 2017 ka botuar “Kisha Ortodokse nën Komunizëm, KOASH-i dhe regjimi diktatorial shqiptar, 1945- 1967”. Rreth kësaj teme ka shkruar teologu Pirro Kondili dhe është duke përgatitur dizeratcionin ish studenti im, Thoma Shkira. Për të qartësuar lexuesin po bëj një retrospektivë të shkurtër të përpjekjeve të patriotëve shqiptarë për të fituar autoqefalinë e Kishës Ortodokse. Përpjekjet për shqiptarizimin e Kishës Ortodokse lindën dhe u kultivuan në kolonitë e diasporës shqiptare. Në Sh.B.A. Theofan Noli u dorëzua në gradën priftërore në moshën 26 vjeçare në këto rrethana historike. Kisha nuk kishte varrosur një shqiptar me emrin Kristo Dishnica në varrezat e Kishës së Shën Gjergjit në Boston. Ky incident ka ndodhur vërtet dhe daton më 25 gusht të vitit 1907, por në atë kohë prift në atë kishë nuk ishte një grek, por një sirian. Ky i fundit duke parë çertifikatën e lindjes së Kristo Dishnicës, e cila thoshte “lindur në Turqi, fshati Korçë”, nuk kishte pranuar që ta varroste, sepse sipas tij ai ishte mysliman. Në atë kohë të gjitha dokumentet e shqiptarëve mbanin vulën e Perandorisë Osmane. Kristo Thimo Dishnica u varros pa asnjë ceremoni kishtare. Kjo ngjarje shkaktoi zemërimin e shqiptarëve të Masaçusetsit, të cilët vendosën të kishin një prift shqiptar. Në këto rrethana Nolit i lindi dëshira për t’u bërë misionar i krishterimit dhe në vitin 1908 u dorëzua prift nga 5 mitropoliti rus i Nju Jorkut, Platoni në katedralen e Shën Nikollës, sipas rekomandimit të atë Aleksandër Hotovickit dhe atë Jakob Grigorievit1. Mesha e parë në gjuhën shqipe u celebrua më 22 mars 1908 prej Atë Theofan Nolit në sallën e "Kalorësve të Nderit" në Boston të SH.B.A. Liturgjia Hyjnore e përkthyer nga Atë Theofani tingëllonte shumë bukur në gjuhën shqipe dhe kuptohej nga besimtarët e pranishëm. Po atë ditë shqiptarët u mblodhën në sallën "Feniks" dhe themeluan Kishën Ortodokse Shqiptare të Shën Gjergjit. Kryekisha e Shën Gjergjit në Boston është themeluar më 22 mars të vitit 1908 dhe është kisha e parë ortodokse shqiptare në Amerikë. Grupi nismëtar për themelimin e kryekishës së Shën Gjergjit përbëhej nga patriotë shqiptarë me ideale të larta ardhedashurie. Disa prej tyre qenë: Nikolas Kristofer, arkëtar, Xhorxh Toli, sekretar, Filip Vasili, ndihmëssekretar, Misto Millona, Harri Kaçka, Xhon Kozma, Kosta Racka etj. Klerikët që kanë meshuar në gjuhën shqipe në këtë kishë kanë qenë: Atë Theofan Noli, Atë Naum Çere, Atë Damian Angjeli, Atë Stathi Melani, Atë Nikolas Kristofor, Atë Dhosi Katundi, Atë Thimi Theodhosi, Atë Vangjel Çamçe, Atë Vani Çani, Atë Krist Elli, Atë Artur Liolin etj. Meritë për mbledhjen e fondeve për blerjen e katedrales së Shën Gjergjit ka 2 Arkimandriti Thimi Theodhosi . Më 17 nëntor të vitit 1918 atë Theofani mori ofiqin e arkimandritit prej episkopit rus Aleksandër në Katedralen e Shën Nikollës, ndërsa më 25 shkurt të vitit 1919 në mbledhjen e përgjithshme kleriko-laike të kolonive shqiptare të SHBA-së, arkimandrit Theofani u propozua si kandidat për episkop. Me inisiativën e tij, më 20 korrik 1919 Kisha Ortodokse e diasporës shqiptare të Amerikës u shpall e pavarur. Në Rumani. Në janar të vitit 1907 u themelua shoqëria “Bashkimi”, nga shkrirja e të gjitha shoqërive që ndodheshin në Bukuresht. Eksponentët kryesorë të kësaj shoqërie qenë: Anastas Lakçe, Vangjel Çeço, Spiro Maçuka, Kristo Luarasi, Sotir Peçi etj. Më 1909 shqiptarët e Bukureshtit të udhëhequr nga Nikolla Naço3 mundën të hapnin një kishë për shqiptarët. Anëtarët e kolonisë mblodhën fonde për ndërtesën e kishës4 dhe për pagesën e meshtarit. Si kishë u zgjodh Shën Gjergji i 1-Fan S. Noli, Vepra II, Zgjedhur dhe përgatitur nga prof. Nasho Jorgaqi, Dudaj, Tiranë 2003, faqe 348; Dhimitër Beduli, Kisha Orthodhokse Autoqefale e Shqipërisë deri në vitin 1944, botim i K.O.A.Sh-it, Tiranë, 1992, faqe 17; Dhimitër Beduli, Kishë dhe kulturë, Instituti i dialogut dhe komunikimit,
Load more

Recommended publications
  • Histori Gjeografi
    Kapitulli I. Gjeografia Fizike Pyetja 1 Në çfarë përqindje masat kontinentale të ngritura janë antipode me depresionet tokësore të zëna nga uji oqeanik: A) 75% B) 85% C) 95% D) 65% Pyetja 2 Sa është raporti i sipërfaqes së oqeaneve me atë të kontinenteve: A) 2.43 me 1 B) 2.33 me 1 C) 2.53 me 1 D) 2.63 me 1 Pyetja 3 Në cilën gjerësi gjeografike karakteri kontinental(kontinentaliteti) i hemisferës veriore shpjegohet me supozimin e dominimit të lëvizjeve ngritëse: A) gjerësitë gjeografike 70 gradë. B) gjerësitë gjeografike 60 gradë. C) gjerësitë gjeografike 50 gradë. D) gjerësitë gjeografike 80 gradë. Pyetja 4 Në cilat gjerësi gjeografike karakteri oqeanik(oqeaniteti) i hemisferës jugore shpjegohet me supozimin e dominimit të lëvizjeve ulëse: A) gjerësitë gjeografike 70 gradë. B) gjerësitë gjeografike 60 gradë. C) gjerësitë gjeografike 50 gradë. D) gjerësitë gjeografike 80 gradë. Pyetja 5 Të gjithë kontinentet kanë formën e trekëndëshit të kthyer nga: A) Jugu B) Veriu C) Perëndimi D) Lindja Pyetja 6 Sa përqind të sipërfaqes së kontinenteve zenë lartësitë deri 1000 m mbi nivelin e detit? A) 50% B) 60% C) 70% D) 80% Pyetja 7 Cili kat batimetrik zë sipërfaqen më të madhe të tabanit të oqeaneve dhe deteve? A) 1000-3000 m B) 2000-5000 m C) 3000- 6000 m D) 4000-7000 m Pyetja 10 Sa është thellësia mesatare dhe volumi i ujit i oqeanit botëror? A) 4500 m dhe 2 miliard km3 B) 3500 m dhe 1.37 miliard km3 C) 5500 m dhe 1.71 miliard km3 D) 2500 m dhe 1.61 miliard km3 Pyetja 11 Cili është oqeani më i thellë i rruzullit tokësor? A) Oqeani Paqësor B) Oqeani
    [Show full text]
  • Il Dibattito Intellettuale E Politico in Albania Tra Le Due Guerre Mondiali
    Università Ca' Foscari Venezia Dottorato di ricerca in Storia sociale europea dal Medioevo all'età contemporanea Ciclo: XXIV Anno di discussione: 2013 Il dibattito intellettuale e politico in Albania tra le due guerre mondiali Mehdi Frashëri tra "i vecchi" e "i giovani" Settore scientifico disciplinare di afferenza: M-STO/04 Tesi di Dottorato di Redi Halimi, matricola 955643 Coordinatore del Dottorato Tutore del Dottorando Prof. Mario Infelise Prof. Alberto Masoero 1 2 Indice Introduzione p. 5 Tavola delle abbreviazioni 21 Capitolo 1 Mehdi Frashëri e l'Albania 1870-1939 23 1.1 La fine dell'impero 23 1.2 Riforme, conflitti, rivoluzioni 30 1.3 Evoluzione economica e trasformazioni sociali 32 1.4 Dall'indipendenza alla fine della Grande Guerra 38 1.5 La lotta per il potere e la dittatura di Zog 44 Capitolo 2 Stampa, società e correnti culturali 51 2.1 La stampa albanese tra le due guerre mondiali 54 2.2 Un quotidiano filo-italiano a Tirana? 60 2.3 La stampa e le appartenenze sociali 71 2.4 Correnti culturali e politiche 75 2.5 Circolazioni di uomini e di idee 85 Capitolo 3 La questione economica: Banca d'Albania e riforma agraria 91 3.1 Il rapporto Calmés 94 3.2 La Banca Nazionale 100 3.2 La riforma agraria 104 3.3 Il ruolo di Mehdi Frashëri 114 3.4 Il dibattito sulla riforma agraria 119 3.5 Il pensiero di Frashëri sulle cause dell'arretratezza 125 3 Capitolo 4 Religione e Istruzione: riforme, resistenze e discussioni 131 4.1 Le comunità religiose tra le due guerre mondiali 134 4.1.1 I musulmani 135 4.1.2 Gli ortodossi 137 4.1.3 I cattolici 140
    [Show full text]
  • Islamic Civilisation in the Mediterranean Nicosia, I-4 December 2010
    IRCICA RESEARCH CENTRE FOR ISLAM lC HISTORY, ART AND CULTURE Proceedings of the International Conference on Islamic Civilisation in the Mediterranean Nicosia, ı-4 December 2010 Akdeniz'de İslam Medeniyeti Milletlerarası Konferans Tebliğleri Lefkoşa, ı -4 Aralık 20 ı o Türkiye Dlyanet Vakfı .. \ . Islam Araştımıaları Met'k.ezi Kü'rtlphanesi Tas. No: İstanbul2013 Memories of Seraglios Monuments of Civil Ottoman Architecture in the Albanian Provinces Holta Vrioni* Foreword At the south-eastern entrance to the city of Vlora, at the junction of many routes that originated at the harbour and led to the centre of the city in the middle of a grand park of 40, 000 square metres, there was until 1925 an enormous building preceded by a smaller one in front, both surrounded by an eight-metre high wall with two doors. This was the konak of the Vloras, including the harem and the selamlık. People called this complex simply 'the beys' seraglio'. 1 This passage from Ekrem Bey Vlora's memoirs, written in German2 during the 1960s and translated into Albanian at the beginning of our millennium, attracted much curiosity. Indeed, the bey and his seraglio had since long vanished from the physical terrain, reduced to generic metaphors ofoppression · and obscurantism. Dietatarship had frozen Albanians in a mental histarical frame starting grosso modo with the events of World War II and ending with the projectian of a utopian end-of-the-history Communist bliss. At last, its collapse provided freedom to rediseover histories, characters and landscapes independent of planned histarical productions custornised in the scholarly amputating laboratories of autarchy.
    [Show full text]
  • Diaspora and the Initiations of Albanian Folkloristics Diaspora Dhe Fillet E Folkloristikës Shqiptare
    AKTET ISSN 2073-2244 Journal of Institute Alb-Shkenca www.alb-shkenca.org Revistë Shkencore e Institutit Alb-Shkenca Copyright © Institute Alb-Shkenca DIASPORA AND THE INITIATIONS OF ALBANIAN FOLKLORISTICS DIASPORA DHE FILLET E FOLKLORISTIKËS SHQIPTARE ARBNORA DUSHI Instituti Albanologjik, Prishtinë, KOSOVË Email: [email protected] AKTET IV, 4: 645 - 649, 2011 PERMBLEDHJE Fillet e folkloristikës shqiptare i hasim që në shek. XVII, me botimin e Fjalorit latinisht-shqip të Frang Bardhit në Romë, për të vazhduar më pas në shekullin XIX me veprat e Jeronim De Radës, Thimi Mitkos në Aleksandri, Zef Jubanit në Trieshtë, Spiro R. Dines në Sofje, Vinçenc Prenushi në Sarajevë etj. Botimet e folklorit në diasporën shqiptare vazhduan derisa dolën vëllimet e “Visareve të Kombit”, më 1937 me rastin e 25 vjetorit të Pavarësisë së Shqipërisë, me ç’rast barrë n e botimit të folklorit e morën mbledhësit dhe botuesit shqiptarë brenda në Shqipëri, e më pastaj edhe në Kosovë. Diaspora shqiptare pati një rol shumë të rëndësishëm në fillet e botimit të përmbledhjeve të para të folklorit, pasi që në një kohë kur në viset shqiptare ishte e pamundur të realizohej botimi i folklorit shqiptar, intelektualët shqiptarë që jetonin në diasporë e mundësuan të parët dokumentimin e vlerave të çmuara të tij. Fjalët çelës: folkloristika, diaspora, mbledhësit e folklorit, botimet SUMMARY The initiations of Albanian Folkloristics we encounter in XVII century, with the publication of Latin-Albanian Dictionary of Frang Bardhi in Rome, than the works of Jeronim De Rada in Italy, of Thimi Mitko in Alexandria, of Zef Jubani in Trieste, Spiro Dine in Sofia, Vinçenc Prenushi in Sarajevo etc.
    [Show full text]
  • Orientel CRISTIANO ANNO XVIII
    ANNO XVIII M ORIENTEl OTTOBRE-DICEMBRE 1978zyxwvutsrqponmlkjihgfedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA jt RIVISTA TRIMESTRALE DELLA ASSOCIAZIONE CATTOLICA ITALIANA PER L'ORIENTE CRISTIANO CRISTIANO DIRETTORE RESPONSABILE: Papàs Damiano Como Direz. - Redaz. - Amm.ne: ASSOCIAZIONE CATTOLICA ITALIANA PER L'ORIENTE CRISTIANO 90133 PALERMO - PIAZZA BELLINI, 3 - c.c.p. 7-8000 Palermo Abbonamento ordinario: Italia L. 6.000 annue; Estero L. 10.000 annue; Sostenitore L. 15.000 annue. NUMERO SPECIALE LA CHIESA ORTODOSSA DI ALBANIA ORIENTE CRISTIANO ANNO XVIII N. 4 Hanno collaborato alla realizzazione di questo numero: il Rev.mo Papàs Damiano Como, Direttore di questa Rivista: il Rev.mo Prof. Giu­ seppe Ferrari, dell'Università di Bari, della Pont. Università S. Tommaso d'Aquino di Roma - Sezione ecumenica di Bari e dell'Istituto teologico S. Giovanni Evang. di Palermo; il Rev.mo Prof. Salvatore Manna O. P., della Pont. Università S. Tom- maso d'Aquino di Roma - Sezione ecumenica di Bari; il Rev.mo Jeromonaco Teodoro Minisci, della Badia greca di Grottaferrata (Roma); il Rev.mo Archi- mandrita Angelo Altan, orientalista di Venezia; il Ch.mo Prof. Antonino Guz- zetta, titolare della cattedra di lingua e letteratura albanese dell'Università di Palermo; la Dott.ssa Laura Di Lorenzo, dì Bari; Rosina Romeo, universitaria di Bari; la Prof.ssa Pina Ortaggio, Ordinaria di italiano e latino nei Licei di Palermo; il Rev.mo Mons. Eleuterio F. Fortino, del Segretariato per l'unione dei cristiani. IN COPERTINA: Particolare della chie- sa della Ss.ma Trinità di Berat (Albania) su disegno di Gabriella Amari. LE ILLUSTRAZIONI di questo numero provengono: 1) dal nostro archivio; 2) dal volume « Monumente tè Arki- tekturès ne Shqipèri », edito a Tirana nel 1973 a cura dell'lnstituti i Monu- menteve tè Kulturès; 3) grazie alla gentile collaborazione dell'lng.
    [Show full text]
  • Institutional Political Developments from the Assembly of Durres to the Congress of Lushnja
    E-ISSN 2281-4612 Academic Journal of Interdisciplinary Studies Vol 5 No 2 ISSN 2281-3993 MCSER Publishing, Rome-Italy July 2016 Institutional Political Developments from the Assembly of Durres to the Congress of Lushnja Eldi Sherifi PhD candidate, Faculty of Law, University of Tirana Doi:10.5901/ajis.2016.v5n2p187 Abstract There are several historical studies on the Congress of Durrës and Congress of Lushnja, but in my opinion further studies should be conducted on the history of political institutions and their political organizing operators as well as their inhibitors. On July 29, 1913 the Great powers declared Albania a Hereditary and Sovereign Autonomous Principality. At the Peace Conference in 1919, Clemenceau and Lloyd defended the thesis of "inability of Albanians to Self Government" and offered the solution of sharing the governance responsibility between Yugoslavia and Italy to implement the Secret Treaty of London on 26 April 1915. The Congress of Durres was held after the conclusion of the First World War. It was led by Mehmet Konica and Myfit Libohova. Delegates elected the interim government and the delegation for representing Albania at the Peace Conference in Paris. The Congress of Lushnja came as an illuminating meteor in the dark and hopeless institutional environment. Its development destroyed the anti-Albanian political intrigues. After they toppled the government of Durres by voting against it, the congress delegates established all the powers of the state, according to the principles of Montesquieu. Through several transparent procedures they established "National Council", "Supreme Council" and the Cabinet. The evidence and acts sources of law served as the legal basis.
    [Show full text]
  • Baseline Assessment Report of the Lake Ohrid Region – Albania Annex
    TOWARDS STRENGTHENED GOVERNANCE OF THE SHARED TRANSBOUNDARY NATURAL AND CULTURAL HERITAGE OF THE LAKE OHRID REGION Baseline Assessment report of the Lake Ohrid region – Albania (available online at http://whc.unesco.org/en/lake-ohrid-region) Annex XXIII Bibliography on cultural values and heritage, agriculture and tourism aspects of the Lake Ohrid region prepared by Luisa de Marco, Maxim Makartsev and Claudia Spinello on behalf of ICOMOS. January 2016 BIBLIOGRAPHY1 2015 The present bibliography focusses mainly on the cultural values and heritage, agriculture and tourism aspects of the Lake Ohrid region (LOR). It should be read in conjunction to the Baseline Assessment report prepared in a joint collaboration between ICOMOS and IUCN (available online at http://whc.unesco.org/en/lake-ohrid-region) The bibliography includes all the relevant titles from the digital catalogue of the Albanian National Library for the geographic terms connected to LOR. The bibliography includes all the relevant titles from the systematic catalogue since 1989 to date, for the categories 9-908; 91-913 (4/9) (902. Archeology; 903. Prehistory. Prehistoric remains, antiquities. 904. Cultural remains of the historic times. 908. Regional studies. Studies of a place. 91. Geography. The exploration of the land and of specific places. Travels. Regional geography). It also includes the relevant titles found on www.scholar.google.com with summaries if they are provided or if the text is available. Three bibliographies for archaeology and ancient history of Albania were used: Bep Jubani’s (1945-1971); Faik Drini’s (1972-1983); V. Treska’s (1995-2000). A bibliography for the years 1984-1994 (authors: M.Korkuti, Z.
    [Show full text]
  • Ne Jemi Shqiptarë* !
    ΤΜΗΜΑ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ, ΣΛΑΒΙΚΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΤΟΛΙΚΩΝ ΣΠΟΥ∆ΩΝ ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΕΣ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ: ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ ∆ΗΜΗΤΡΙΟΣ ΒΟΥΤΥΡΑ ΕΥΤΥΧΙΑ ∆ΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΘΕΜΑ: NENENE JEMI SHQIPTAR Ë* ! Ιστοριογραφικές αναφορές για την πορεία εξέλιξης του αλβανικού εθνικού κινήματος πριν τη συγκρότηση του κράτους της Αλβανίας. ΘΩΜΑΣ ΚΟΛΙΟΣ Α/Μ. 21/03 [email protected] ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2007 *η μετάφραση του τίτλου στο εξώφυλλο από τα Αλβανικά είναι: “[Eμείς] Είμαστε Αλβανοί!” Επίσης: -Η φωτογραφία του Sami Frashёri, στο κείμενο της μετάφρασης, σελ. 70 , είναι από το www.sq.wikipedia.org . 2 Έθνος : μια κοινωνία ενωμένη από τους προγόνους και το κοινό μίσος προς τους γείτονές τους. WILLIAM RALPH INGE 1 1 Μανδραβέλης Πάσχος, «Είπαν... Λεξικό του έξυπνου λόγου», έκτη έκδοση, εκδ. οίκος Καστανιώτης, Αθήνα, 2002, σελ. 94. 3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΣΕΛ. ΑΠΟΦΘΕΓΜΑ 03 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 04 ΠΡΟΛΟΓΟΣ 06 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α’ ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΟΥ ΑΛΒΑΝΙΚΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ. 09 1. Ο χαρακτήρας των λαϊκών, ένοπλων λαϊκών εξεγέρσεων στα αλβανικά πασαλίκια μέχρι και τα τέλη του 19ου αι.. 09 1.1 Oι αυτόνομες ορεινές ζώνες. 09 1.2 Η στάση του αλβανικού λαού και οι αιτίες ξεσηκωμού. 10 Α. 1537- 1833. Β. 1834- 1880. 1.3. Οι προσπάθειες μετεξέλιξης της ενδο- αλβανικής σε δια-βαλκανική 15 αντίσταση. 2. Οι εκ της κεντρικής εξουσίας μεταρρυθμίσεις. 19 2.1 Οι απόπειρες μεταρρυθμίσεων στην Οθ. Αυτοκρατορία πριν το 1839. 19 2.2 Τα προτάγματα των Τανζιμάτ και ο απόηχός τους στην Αλβανία και στη λοιπή βαλκανική. 21 3. Οι Συμφωνίες, οι Σύνδεσμοι και ο ρόλος τους στην έκβαση των πραγμάτων. 33 3.1 Η Αλβανία και η Συμφωνία της Βουδαπέστης(1877). 33 3.2 Η δράση της Εθνικής Επιτροπής της Κωνσταντινούπολης.
    [Show full text]
  • LE ISTITUZIONI EDUCATIVE in ALBANIA DAL 1878 AL 1913 Il Ruolo Della Manualistica Scolastica Nella Formazione Dell’Identità Nazionale Albanese
    View metadata, citation and similar papers at core.ac.uk brought to you by CORE provided by Archivio istituzionale della ricerca - Università di Macerata 1 UNIVERSITÀ DEGLI STUDI DI MACERATA DIPARTIMENTO DI SCIENZE DELL’ EDUCAZIONE E DELLA FORMAZIONE, DEI BENI CULTURALI E DEL TURISMO CORSO DI DOTTORATO DI RICERCA IN HUMAN SCIENCE CICLO XXVI TITOLO DELLA TESI LE ISTITUZIONI EDUCATIVE IN ALBANIA DAL 1878 AL 1913 Il ruolo della manualistica scolastica nella formazione dell’identità nazionale albanese RELATORE DOTTORANDO Chiar.ma Prof.ssa Dorena Caroli Dott.ssa Esmeralda Hoti Dani COORDINATORE Chiar.ma Prof.ssa Anna Ascenzi ANNO 2014 2 Indice Introduzione .......................................................................................................................................... 3 I. Le istituzioni educative dal 1878-1886 ........................................................................................... 12 1.1. Il contesto storico........................................................................................................................... 12 1.2. Uno sguardo sulla società tradizionale albanese .......................................................................... 20 1.3. La Lega di Prizren e la nascita delle istituzioni scolastiche in lingua madre ............................... 31 1.4. L‟organizzazione dell‟istruzione nell‟Impero ottomano ................................................................ 49 1.5. L‟organizzazione dell‟istruzione in Albania .................................................................................
    [Show full text]
  • Ligjvënësit Shqipëtarë Në Vite
    LIGJVËNËSIT SHQIPTARË NË VITE Viti 1920 Këshilli Kombëtar i Lushnjës (Senati) Një dhomë, 37 deputetë 27 mars 1920–20 dhjetor 1920 Zgjedhjet u mbajtën më 31 janar 1920. Xhemal NAIPI Kryetar i Këshillit Kombëtar (1920) Dhimitër KACIMBRA Kryetar i Këshillit Kombëtar (1920) Lista emërore e senatorëve 1. Abdurrahman Mati 22. Myqerem HAMZARAJ 2. Adem GJINISHI 23. Mytesim KËLLIÇI 3. Adem PEQINI 24. Neki RULI 4. Ahmet RESULI 25. Osman LITA 5. Bajram bej CURRI 26. Qani DISHNICA 6. Bektash CAKRANI 27. Qazim DURMISHI 7. Beqir bej RUSI 28. Qazim KOCULI 8. Dine bej DIBRA 29. Ramiz DACI 9. Dine DEMA 30. Rexhep MITROVICA 10. Dino bej MASHLARA 31. Sabri bej HAFIZ 11. Dhimitër KACIMBRA 32. Sadullah bej TEPELENA 12. Fazlli FRASHËRI 33. Sejfi VLLAMASI 13. Gjergj KOLECI 34. Spiro Jorgo KOLEKA 14. Halim bej ÇELA 35. Spiro PAPA 15. Hilë MOSI 36. Shefqet VËRLACI 16. Hysein VRIONI 37. Thanas ÇIKOZI 17. Irfan bej OHRI 38. Veli bej KRUJA 18. Kiço KOÇI 39. Visarion XHUVANI 19. Kolë THAÇI 40. Xhemal NAIPI 20. Kostaq (Koço) KOTA 41. Xhemal SHKODRA 21. Llambi GOXHAMANI 42. Ymer bej SHIJAKU Viti 1921 Këshilli Kombëtar/Parlamenti Një dhomë, 78 deputetë 21 prill 1921–30 shtator 1923 Zgjedhjet u mbajtën më 5 prill 1921. Pandeli EVANGJELI Kryetar i Këshillit Kombëtar (1921) Eshref FRASHËRI Kryetar i Këshillit Kombëtar (1922–1923) 1 Lista emërore e deputetëve të Këshillit Kombëtar (Lista pasqyron edhe ndryshimet e bëra gjatë legjislaturës.) 1. Abdyl SULA 49. Mehdi FRASHËRI 2. Agathokli GJITONI 50. Mehmet PENGILI 3. Ahmet HASTOPALLI 51. Mehmet PILKU 4. Ahmet RESULI 52. Mithat FRASHËRI 5.
    [Show full text]
  • Raportet Midis Arteve
    RAPORTET MIDIS ARTEVE Është vështirë të jepet një definicion (përkufizim) mbi artin, si dhe kur ka lindur akëcili art. Megjithatë, fillimi apo lindja e akëcilit art mund të kërkohet në kohën kur njeriu filloi t’i vështrojë gjërat dhe dukuritë që ndodhnin rreth tij dhe kur filloi ta shprehte atë që kishte dëgjuar, atë që kishte parë dhe atë që kishte ndjerë. Kështu, p.sh. njeriu parahistorik, njeriu i shpellës, vizatonte në pllakat dhe muret e shpellës gjërat (sendet) dhe kafshët të cilat e kanë tërhequr vëmendjen dhe kureshtjen e tij; ai vizatonte peshqit dhe egërsirat, sepse me të parët ushqehej, kurse nga të dytët frikësohej; ecte dhe kërcente ritmikisht, sepse i ndjenjte lëvizjet në natyrë dhe i dëgjonte zërat (tingujt) e shpendëve dhe kafshëve. Objekt i meditimeve dhe i ndiesive të tij ishte e gjithë natyra me dukuritë e saj: bubullima dhe vërshimet, tërmetet dhe zjarret, të ngrohtit dhe të ftohtit etj. Në lidhje me këto dukuri njeriu e shprehte botën e tij të brendshme dhe ndjenjat e tij i shprehte përmes formave të ndryshme, si, ritmit, vizatimit dhe më vonë edhe të fjalëve. Supozohet se nga reagimet e tilla të njeriut janë zhvilluar degët e ndryshme të artit, të cilat janë bërë objekt i kulturës shpirtërore të njeriu t. Fjala art vjen nga fjala latine ars, artis, që ka kuptimin e mjeshtërisë, aftësisë, shkathtësisë për të krijuar diçka. Ky është kuptimi më i ngushtë i fjalës art. Por arti përfshin një fushë më të gjërë të krijimtarisë njerëzore. Në lashtësi ai kishte karakter sinkretik (gr. synkrētimōs – bashkim) dhe në vete përfshinte: 1 këngët, lojrat, ritet e ndryshme religjioze (fetare).
    [Show full text]
  • Krishterimi Me Foto-Pm-1
    ANDREA LLUKANI KRISHTËRIMI NË SHQIPËRI (Sipas burimeve arkivore) Botimet “Trifon Xhagjika” Tiranë, 2014 1 Këtë libër ia kushtoj Astit, birit tim të parëlindur. Redaktor: prof. em. dr. Pavli Haxhillazi Recensues: dr. Moikom Zeqo Në ballinë: Mozaiku i Shën Astit, punuar nga mjeshtri Eduart Sinaj. 2 PARATHËNIE ibri “Krishtërimi në Shqipëri” përmban historikun e Kishës Ortodokse nga vitet apostolike dhe deri në ditët tona në Lkëndvështrimin e një teologu shqiptar. I pari që ka shkruar për Historinë Kishtare të Shqipërisë ka qenë Imzot Theofan Noli, i cili botoi veprën “Historia e Krishterimit në Shqipëri”. Vite më vonë teologu Dhimitër Beduli përgatiti studimin “Kisha Orthodhokse Autoqefale e Shqipërisë gjer në vitin 1944”, e cila e pa dritën e botimit vetëm në vitin 1992 dhe është botim zyrtar i K.O.A.Sh-it, ndërsa libri “Krishtërimi në Shqipëri” (sipas burimeve arkivore) është fryt i përpjekjeve vetjake të autorit, i cili e paraqet si ribotim të plotësuar e të përmirësuar të librit “Historia e Krishterimit në Shqipëri”, botuar në vitin 2002. Ky libër ka qenë tekst mësimor në Akademinë Teologjike dhe u është shpërndarë studentëve në formë dispense të fotokopjuar. Botimi i ri është më i plotë dhe më i pasur me ngjarje, të cilat autori i librit i ka përjetuar gjatë kohës që punonte si pedagog i “Historisë së Krishterimit” në Akademinë Teologjike të Shën Vlashit në Durrës. Ndonëse për të realizuar botimin e parë shpenzova shumë kohë, para, mund dhe djersë ai u përfol nga njerëz mediokër (të cilët u larguan me turp nga kisha) dhe më kushtoi heqjen e të drejtës së ushtrimit të profesionit.
    [Show full text]