Savski Venac
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
GRAD BEOGRAD u saradnji sa Udruženjem Arhitekata Srbije PROGRAM KONKURSA za otvoreni, anketni, jednostepeni urbanističko-arhitektonskog konkurs za područje Savskog trga i Skvera na uglu Karađorđeve i Travničke ulice GO Savski venac novembar 2018 PROGRAM KONKURSA za otvoreni, anketni, jednostepeni urbanističko-arhitektonskog konkurs za područje Savskog trga (T) sa delom parcele Stare Železničke stanice ka Savskom trgu i ka Karađorđevoj ulici (KL5) i skvera na uglu Karađorđeve i Travničke ulice (SK1) GO Savski venac Raspisivač / Naručilac konkursa Grad Beograd Sprovodilac konkursa Udruženje arhitekata Srbije, Kneza Miloša 7a/III, Beograd www.u-a-s.rs 2 1. POVOD I CILj IZRADE KONKURSA 2. KARAKTERISTIKE PROSTORA – ŠIRE I NEPOSREDNO OKRUŽENjE 2.1 Opšte karakteristike 2.2 Istorijat prostora 2.3 Prirodne karateristike 2.4 Saobraćaj 2.5 Zelene površine 2.6 Infrastruktura 3. KARAKTERISTIKE PROSTORA PO CELINAMA 3.1 Celina 1 – Savski trg 3.1.1 Postojeće stanje 3.1.2 Istorijat prostora, graditeljsko i kulturno nasleđe 3.1.3 Nedostaci, planirano stanje i potencijali prostora 3.2 Celina 2 – Skver na uglu Karađorđeve i Travničke ulice 3.2.1 Postojeće stanje 3.2.2 Istorijat prostora, graditeljsko i kulturno nasleđe 3.2.3 Nedostaci, planirano stanje i potencijali prostora 4. KONKURSNI ZADATAK – OPŠTE SMERNICE I POSEBNI PROGRAMSKI USLOVI 4.1 Predmet konkursa, opšte smernice i preporuke, kapaciteti izgradnje 4.2 Posebni programski uslovi i preporuke po celinama 4.2.1 Celina 1 – Savski trg 4.2.2 Celina 2 – Skver na uglu Karađorđeve i Travničke ulice 4.3 Smernice i preporuke za sve celine 4.3.1 Smernice i preporuke za odnos prema graditeljskom i kulturnom nasleđu 4.3.2 Smernice i preporuke za uređenje slobodnih i zelenih površina 4.3.2.1 Smernice i preporuke za uređenje slobodnih površina 4.3.2.2 Smernice i preporuke za materijalizaciju 4.3.2.3 Smernice i preporuke za uređenje zelenih površina 4.3.3 Smernice i preporuke za saobraćajne površine 4.3.4 Smernice za infrastrukturu 5. KRITERIJUMI ZA OCENU RADOVA 6. PRAVILA KONKURSA 6.1 Uslovi za učešće na konkursu 6.2 Uslovi za sprovođenje konkursa 6.3 Sadržaj konkursnog rada 6.4 Način tehničko-oblikovne obrade konkursnog rada 6.5 Sadržaj izjave konkurenata 6.6 Konkursni rokovi 6.7 Vrsta i visina nagrada 6.8 Sastav žirija i izvestioci 6.9 Pravne i finansijske posledice za vrstu i visinu nagrade i uslovi zaštite autorskih prava i prenosa imovinskih prava autora na investitora PRILOZI UZ PROGRAM – PODLOGE I PRATEĆA DOKUMENTACIJA 3 1. PO VO D I C ILj IZRADE KO NKU RSA Neposredan povod za pripremu i realizaciju ovog Konkursa predstavlja Odluka grada Beograda da se nakon sprovedenog konkursa za rešenje spomen – obeležja Stefanu Nemanji na Savskom trgu u Beogradu i u skladu sa smernicama za sprovođenje Prostornog plana područja posebne namene uređenja dela priobalja grada Beograda – područje priobalja reke Save za projekat "Beograd na vodi" ("Sl. glasnik RS", br. 7/15, u daljem tekstu PPPPN Beograd na vodi), kojim je, između ostalog, predviđeno i izmeštanje Glavne Železničke stanice u Beogradu i Autobuske stanice Beograd, čime se inicira značajna promena karaktera ovog područja, u smislu sadržaja i načina korišćenja, pristupi aktivnostima na raealizaciji javnog arhitektonsko – urbanističkog konkursa za područje Savskog trga sa Zgradom stare Železničke stanice i Skvera na uglu Karađorđeve i Travničke ulice sa planiranim objektom kulture namenjenom kreativnoj industriji. Cilj izrade konkursa je izbor najboljih arhitektonsko-urbanističko-pejzažnih rešenja parternog uređenje Savskog trga sa delom parcele Stare Železničke stanice, ka Savskom trgu i ka Karađorđevoj ulici koja sa područjem Savskog trga čini vizuelnu i ambijentalnu celinu i Skvera na uglu Karađorđeve i Travničke ulice. Imajući u vidu potrebe građana i intencije Gradske uprave Beograda da otvorene javne gradske prostore i sadržaje koji ih okružuju učine dostupnijim pešacima, aktivnijim i privlačnijim za različite grupe korisnika, predmetni urbanističko-arhitektonski konkurs kojim su obuhvaćena dve celine: Celina 1 - Savski trg i Celina 2 - Skvera na uglu Karađorđeve i Travničke raspisuje se i u cilju afirmisanja javnog interesa. Slika 1 – Prikaz pozicija Celina 1 i Celina 2 Težnja je da se u izabranim konkursnim rešenjima za uređenje ovih centralnih gradskih prostora, u skladu sa današnjim urbanim, socijalnim i društvenim potrebama građana i posetilaca Beograda, omogući funkcionalan, kvalitetan i sadržajno kreativan boravak na otvorenom javnom gradskom prostoru, 4 kao i uklapanje u kontekst postojećih i planiranih objekata u neposrednom okruženju imajući u vidu kulturno - istorijski značaj i kontekst predmetnog prostora. Po vrsti, urbanističko - arhitektonskog konkurs je otvoreni, anketni, jednostepeni, na kojem će se izabrati najbolje rešenje arhitektonskog i pejzažnog uređenja otvorenih javnih prostora. Izabrana rešenja biće osnov za izradu urbanističko-tehničke i projektne dokumentacije za potrebe realizacije uređenja i izgradnje na predmetnim lokacijama. 2. KARAKTERISTIKE PROSTORA – ŠIRE I NEPOSREDNO OKRUŽENjE 2.1 Opšte karakteristike Celine u obuhvatu ovog konkursa nalaze se u užem centralnom delu grada, u neposrednom zaleđu Savskog priobalja desne obale reke Save, pripadaju zoni Centar Beograda i Celini Stari Beograd - najstarijem sačuvanom delu prestonice koji odražava istorijski razvoj i rast grada od gradskog nukleusa - Beogradske tvrđave, ka obalama Save i Dunava. Po urbanim karakteristikama, tipologiji izgrađenosti, spomeničkim, ambijentalnim i drugim vrednostima, Celina Stari Beograd predstavlja najsloženiji i najatraktivniji prostor Beograda, a sa aspekta kulturnog nasleđa ima nemerljivu vrednost za kulturu i identitet srpskog naroda. Najveći deo ove teritorije definisan je kao trajno dobro Beograda, a veliki broj kulturnih dobara svih nivoa zaštite, dobara koja uživaju status prethodne zaštite, kao i zaštićenih vizura i uličnih poteza, nalazi se na ovom prostoru. U smislu strukture izgrađenog prostora okruženje podrazumeva formiranu matricu kompaktnih blokova sa potpuno definisanom parcelacijom i regulacijom ulica, sa pretežno ivičnom izgradnjom i pripadajućim otvorenim javnim prostorima. Uže posmatrano - Savski trg i skver na uglu Karađorđeve i Travničke ulice pripadaju prostorno-kuluturno istorijskoj celini „Savamala“, koja je važna ne samo kao dokument istorisjkog, privrednog, urbanističkog i arhitektonskog razvoja Beograda, već zauzima značajno mesto u istorijskom razvoju Srbije - to je prvi deo grada podignut u XIX veku van turskih šančeva - „srpski Beograd“. Hijerarhijski, područje kome konkursne lokacije pripadaju, kako u pozicionom i značenjskom tako i u pogledu sadržaja, koncentracije različitih kategorija korisnika i saobraćajno, najvišeg je ranga za grad Beograd i njegove stanovnike, što mu obezbeđuje i visoku komercijalnu vrednost. Iako se nalazi u starom jezgru Beograda ovo područje sa neposrednim okruženjem je prostor sa veoma bitnim saobraćajnim svojsvtima za grad: dva mosta preko Save - Brankov most i Stari savski most, do skora postojeće Glavna Beogradska železnička i autobuska stanica, zatim sama Karađorđeva ulica koja je značajna na nivou gradskog saobraćaja, ali često opterećena i teretnim saobraćajem zbog ne postojanja adekvatne obilaznice, kao i Savsko pristanište - jedino međunarodno putničko pristanište u gradu – čine ovo područje izuzetno saobraćajno frekventnim. Još jedna neobična karakteristika konkursnog područja koja, uprkos njegovom značaju, do sada nije potpuno prevaziđena - shodno relativno niskom položaju u odnosu na reku Savu i nedostatku adekvatne zaštite, Savamala je jedini deo u centru Beograda koji je plavljen usled ekstremno velikih voda Save 1984. i 2006. godine. Van zone konkursnog obuhvata, u neposrednom susedstvu ka reci Savi, prema PPPPN Beograd na vodi, kome u planskom smislu pripadaju i konkursne lokacije, počela je izgradnja novog dela grada značajnih kapaciteta i drugačijeg urbo-morfološkog karaktera, vizuelnih i ambijentalnih karakteristika od postojećih u urbanom tkivu grada. Uticaj ove izgradnje na Centar Beograda kao i grad u celini, s'obzirom na kapacitet izgradnje, će svakako biti veliki i merljiv tek u budućnosti. Realizacija projekta Beograd na vodi zvanično je započeta 26. aprila 2015. godine, potpisivanjem ugovora o zajedničkom ulaganju između predstavnika Vlade Republike Srbije i kompanije Eagle Hills. 5 Ova integrisana zajednica realizuje se u zoni između Brankovog mosta i Beogradskog sajma, duž obale reke Save (1.8km) i ulica Karađorđeve, Savskog trga, Savske i Bulevara Vojvode Mišića. Projekat se prostire na površini od oko 116ha (na desnoj obali Save), sa planiranom ukupnom površinom izgradnjom od oko 2 miliona kvadratnih metara. U okviru područja u obuhvatu Plana, sa izuzetkom zaštićenog područja u neposrednom okružnju konkursnih obuhvata ovog konkursa, predviđena je potpuno nova izgradnja. U smislu namene, predviđena je kombinacija različitih sadržaja, primarno stambenih (6.000 stanova za oko 14 000 stanovnika) sa pratećim funkcijama (rekreacija, dečji centri i igrališta, obrazovne i zdrastvene ustanove) i komercijalnih, što uključuje poslovni prostor, hotele visoke i srednje kategorije (St. Regis Belgrade, W Belgrade), trgovinu visokog kapaciteta - šoping mol, kao i niz zabavnih sadržaja duž obale reke (1.8km) i u okviru javnih površina - novog javnog parka (2.7 ha) i mini parkova u okviru stambenih celina. Cilj projekta je da formira višenamenski, sadržajno raznovrstan, prostor u okviri grada. Morfologija planirane izgradnje, osim u delu između Brankovog i Starog