Aanbreng Van 1511

Home , Blije

VAN DEN AANBRENG VAN 1511

EN f ERDERE $TUKKEN

TOT DE

FLOREENBELASTING BETREKKELIJK

UITGEGEVEN DOOR

HET FRIESCH GENOOTSCHAP VAN GESCHIED-

OUDHEID- EN TAALKUNDE.

DEEL IV.

------G-Ica29)---S%----

LEEUWARDEN , II. KUIPERS.

INHOITD.

Bi. Extract uit de 7e domein-rekening van Jan Rataller van 1525-26 1 Extract uit de 19e domein-rekening van Boudewijn van Loo van 1574-75 .. . 29 Vergelijkende staat van het bedrag van den jaartaux volgens de domein-rekeningen van Jan Ratallei en Boudewijn van Loo 47 Kopij handschrift van de 16e eeuw in Gabbema archief . . 67 Over de kortingen in den jaartaux door de Heerschappen 76 Last aan 't Hof , om to bevorderen het makers van een register van alle personen en goederen die vrijdom genoten hebben , van 1545 ...... 87 Extracten uit het Staats-resolutieboek van 1614 en 1617 , omslag op de floreen-rente en corpora der steden , instructie voor den ontvanger-generaal ... . 91 Resolutien van de Staten van 27 Maart 1621 tot 11 December 1623 , waarbij o. a. zijn vastgesteld de redemtie der tauxen enz. bij het eindigen van het twaalfjarig bestand . . . 97 Staat van de opkomsten der domeinen en van de emploien daarvan sedert 1618 voor Westergo ...... 135 Afkoop van den taux door Gaasterland en Lemsterland in 1775 165 Stukken betreffende de floreen uit de 16e en 17e eeuw : Extracten uit de Quaatclap 's Hofs . . 173 Aanschrijving van 29 Januarij 1540 . . 179 Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten enz. der steden uit de 16e eeuw. 195 Lastbrief van 22 Februarij 1540 .. 199 Extract uit de Resolutien der Staten van 1577 en 1578 . . 203 Register van Heeren schattingen gevallen op de floreenrente van 1568 tot 1588 ...... 211 Extracten uit de proclamatieboeken van Oostdongeradeel van 1687 en 1735 ...... 225 UIT DE

VIIDE DO:VIEIN-REKENING

VAN

JAN RATTALLER,

van 1525 tot 1526 ,

BEHELZENDE :

10. DEN ONTVANG VAN JAARTAUX ;

20. DE UITGAAF WEGENS KORTINGEN IN DIEN TAUX VAN DE VRIJE HEERSCHAPPEN.

S T A A T van het bedrag van den J a a r t a u x, benevens de Kortingen op dezelve, van 1525 tot 1526. Jaartaux STEDEN. in ponden Kortingen Zuiver. vlaemsch.

mi 1-6 pi •g Tv g 4 t:3 pi o ,. 0 O cl) 0 a) ril cn cli p., P-1 Staveren . 140 9 I, ,, 9 140 N Hinloepen . 98 9 * , 9 98 , Worcum . 420 s w , 420 s dar Inst . 140 ,, * 17 9 122 s Sneeck . . 350 * * w 350 s Bolswaert . 420 s * 13 ,, 406 s Harlinghen . s s * 9 98 X

Franicker . 31495008 1 ',„ s s x , 140 N

Leeuwerden . s * s , 350 N s Dockum . 140! *1 „ n 9 140 X s 112 X s Sloeten . . I 9 * , 112 ,, w Totaal 2408 „ , 31 7 ,d 2376 13 1 Getal Grietenijen. dor- Grietman. pen.

Leeuwerderadeel 16 Ioest Buijermania 1120 s 9 261 8 61 858 11 10 Tietzercksteradeel 13 Feijcken Pelser 420 s 9 912 6 410 7 10 IJdarderadeel 8 Dierick Frederixz. 280 n 9 311 4 249 16 9 Raeuwerderahem 6 Luwe Hettezoon 392 s 9 93 1 7 b' 298 12 10 Ferwerderdeel 11 Douwe Buijerma- 945 n 9 137 . 6 807 19 10 ilia Dongerdeel, westerz. 16 Zijtse Aluwe 910 9 85 19 824 1 Dongerdeel, oisterz. 1 3 Focx van Dockum 1058 A 9 76 18 981 10 Dantumerdeel 13 Zijts Tziaerda 462 9 86 3 6 375 16 Achtkerspel 7 Zijttie Boeles 462 , • 18 1 443 19 Kolmerlandt 5 Ballinck Faesma 910 , 28 17 „ 881 3 Opsterlant 12 Sieurt Sappis 210 s ,, ,, „I 210 . Smallingerlandt 7 Baucke Cuijper 112 ,, n 112 „ Wonseradeel 27 Goidsclack Jonge- 1680 /9 n 155 16 5 1529 4 ma Franickerdeel 12 Doecke Hesselin- 658 9 107 5 550 15 gen 610 8 s 63 16 '6' 546 11 101 Barradeel 8 Fritz v. Grombach Menaldumedeel 12 IJve Fritzma 798 n 189 8 9 608 12 Barderadeel 15 Jarich Deeckema n 876 g 9 119 3 5 756 24 1 i Hennarderadeel 12 Jarich Hottinga 1 658 „ 9 36 6 , 621 14 , Weijmseradeel 28 Harinck Harinxma' 1400 9 113 10 , 1286 10 , Dongweerstall 13 Luwe wijter IJist 676 I 9 9 9 * 676 4 ,p Lemstervbfgae 5 Nolle Heerezoon 443 16 n n n 9 443 16 w Geesterlant 7 Rulof van Bunau 565 12 n n 9 9 565 12 s w Hemeler-oudewaert 9 . Hanz Metscher 551 8 9 9 9 9 554 8 9 . Annewaerde 4 r IJdts Tiebes 70 , 9 9 9 70 * ..._____. _...... , ...... _ Tr. 279 Transpt. 16272 2 n 1607 15 2i14664 8 14 Getall Jaertaux Grietenijen. dor- Grietman. 1 in ponders Kortingen Zuiver. pen. vlaemsch...... pnpwi.0.1.9.10.0.0 ....._ MINIMMNII pti r.ve: p6 ,--1 pi = 'al = T) gs 'c::,3 4) 8 ..= 0.) 0 Q pc: c..) c..) ad Co 0.4 cz... cn Psi P.4 m a.4 Tr. 279 p. Transpt. 16272 2 9 1607 15 2 14664 8 14 s Schoterlandt 14 voorn. IJdtsTiebes 280 9 m s 280 I s s I Uuijtingerdeel 6 DirrickFredericxz. 280 9 9 280 s s I Haschervijfgae 6 Douwe Hoijtes 198 16 9 s 198 1 '6' I Stellinckwerf, wester- 20 Lijcle Eblens 506 16 w s 506 16 eijnde 9 I Stellinckwerf, oister- 10 Gerardus Kost 193 4 s s s 193 4 eijnde 9 MO= ..1•11110 11n11111

Totaal I 335 Grietenijen Totaal 17731 s s 1607 15 2 16123 4 14 Steden 2408 n w 31 7 2376 13 uNIMMIN 11•••••111

Totaal Generaal 20139 s , 1639 "".2 2 18499 17 14 Om 't Hoff. EXTRACT uit de Vile Reeckeninghe JANZ RATTALLER van den Rentmeester- schippe generael van Vrieslant van eenen Jaere beginnende den eersten Octobris vijffthien hondert vijf en twintich ende eijndende den Lesten Septembris xve sess en twintich beijde daagen Incluz voor de canter. Overgelevert te Hove Bij Ian van den Egcke in den Fol. 1. Rentmeesterscip van Oostvries- name van zijnen meester lant van eenen Jaere eijndende den Rentmr.generael dair toe ultima Septembris xv e zes ende gemachticht bij procuracie twintich. van den selven Rentmr. ende overgelevert den yen dach in Augusto anno xve XXVIIJ.

We Rekeninghe Johan Rattaller van den Rentmeesterscippe generael van den lande van Vrieslant tot welcken Rentmeesterscippe hij bij der Co. mt. Bij advijse ende goetduncken van de hoofden ende tresorier generael gecommitteert op stuck van den demeijnen ende financien onthouden gemaect ende gecommitteert is zijnder genade Raet ende Rentmeester generael van zijnder genaden Landen van Vrieslandt hem gevende volcommen macht auctoriteijt ende son- derlingk bevel deselve officien van Raet ende Rentmeesterschip te houden excerceren ende bedienen zijnder genaden rechten hocheijt ende heerlicheijt ende demeijnen in den voorsz. lande te bewaeren die penn. van zijnen demeijnen aldaer te innen ontfangen ende inne te doen comen tot zijnder voorsz. genaden proffijtte. Tot betalinge van dien te bedwingen ende doen bedwingen alle die gheene die deselve penn. ende rechten schuldich zijn oft wezen zullen Realick ende bij feijte als men gewoenlick is te doene voor zijnder genaden eijgen sculden ende penn. zijn brieven van ontfange to geven die hem deselve penn. betaelen zullen, den welcken zijnder voorsz. genaden die zelve brieven goet acquijt ende van waerde willen wezen ende hebben die voor sulck geauctoriseert ende auctoriseren Ende generaelick al te doene t' gene dez een goet

6 EXTRACT UIT DE VIIde DOMEIN-REKENING

ende getrouwe Raet ende Rentmeester voorsz. schuldich is ende behoor t te doene Totten wedden van Vijf hondert gouden Rins- gulden die zijnder voorsz. genaden hem daer vooren geordonneert ende getaxeert hebben jaerlicx te hebben ende heffen voor alle arbeijt ende andere saecken die zelve officien van Raedt ende Rentmeesterscip aengaende. Ende voorts totten anderen Rechten eenen vrijheijden nutscappen proffijten ende vervallen daer toe staende ende behoirende van welcke voorsz. officien van Raet ende Rentmeesterscip voorsz. ende van alle Iaere goede deuchdelijcke Re- keninge te doene van zijnder genaden. Rechten ende penningen die voorn. Jan .Rattaller den behoirlijcken eedt gedaen heeft eerst in handen van den Stedehouder ende capiteijn generael in den voorsz. lande van Oistvrieslandt Heeren Florgs van Egmondt jonge Heere tot IJselsteijn ende heeft voorts den zelven eedt vernijeut caucie ende borchtocht gestelt in handen van den Heeren van der Reke- ning in den Hage 8cc. dit all breeder blijckende bij de brieven van commissien die hij daer off heeft gegeven in der stadt van Loven den vindn dach van Augusto anno xve vijftijen die geregistreert staedt in 't Register van Oistvrieslandt folijs een ende twee gehouden in dezer camere van alle t' gundt dat de voorn. Rentmeester wyt saecke van zijnder officie ontvangen ende daer tegens weder omme wijtgegeven heeft zedert den eerstOn dach van Octobrig xve xxv totten lesten Septembris xv° XXVJ beijde de daegen Incluz maect eenen termijn van eenen geheelen Jaere welcke Rekeninge gemaect is in ponden scelln ende penn. van xi, gron. vlaems 't pont gedaen in den Hage. VAN JAN RATTALLER. 7 Fol. 2. ONTFANCK. Eerst van den staende Renten die men noempt den Jaertacx die de , k.m t jaerlicx heeft in de navolgende Steden ende verschijnen de voorsz. Renten tot twee termijnen in elck Jaer als Jacobi ende Martinij ende dus van Martinij xxv ende Jacobij XXVJ.

Staende Ren- Van der Stadt van Staveren die der voorn. k.mt cordeertten ende de-ac- jaerlicx schuldich is ten termijnen voorsz. hondert sen ontfanck gouden guldens het stuck gereedient voor XXVI1J stu- met den Staet vers die maecken in ponden dezer rekening CXL pd. van desenJae- re elide oic de Van der Stadt van Hinloepen die der voorsz. k.mt. naest voir- jaerlicx schuldich is ten termijnen voorsz. 't seventich gaende Reke- gouden guldens die maecken in ponden dezer Rekening XCVIIJ pd. ninge. Hie fo XXXIIIJ Van der Stadt van Worcum die ten voorsz. termij- wert weder in nen schuldich zijn drie hondert gouden guldens die uutgaef genomen Lxx pd. maecken in ponden dezer ilirxx pd. Van der Stadt van der If1st die ten voorsz. termijnen schuldich is hondert gouden guldens fc. CXL pd. Hie fo XXXIIIJ Van der Stadt van Sneeck die der voorn. keijz. mt. wert weder in jaerlicx schuldich is ten voorsz. termijnen twee uutgaef genomen nelow pd. hondert vijftich gouden guldens fc. meL pd. x sch. Hie f° XXXIIJ Van der Stadt van Bolswaert die oeck jaerlicx schul- wert weder in dich zijn drie hondert gouden guldens die maecken uutgaef genomen nxvr pd. in munte deser Rekening imexx pd. Van der Stadt van Harlinghen die ten voorsz. termijnen jaerlicx schuldich zijn 't seventich gouden guldens fc. XLVIIJ pd. Van der Stadt van Franecker die ten voorsz. termijnen schuldich zijn hondert gouden guldens fc... cm. pd. Hn f° xxxiwert Van der Stadt van Leeuwerden die alle jaere schul- dese Somma dich zijn twee hondert vijftich gouden guldens fc. nJ eL pd. weder in uutgaef genomen. Hn f° xxxv is Van der Stadt van Dockum die alle jaere schul- in uutgaef ge- dich zijn hondert gouden gulden fct. cm, pd. nomen xxx pd.

8 EXTRACT UIT DE Wide DOMEIN-REKENING

Fol. 3. Van der Stadt van Sloeten die jaerlicx schuldich Hn fo xxxv is is tachentich gouden guldens fct. DXIJ pd. in uutgaef ge- nomenxxxvpd. Pa Sm, xvncxx gouden guldens. maect uminovim pd.

Staende ren- Andere ontfanck van den staenden Renten ten ende ac- die men noempt den Jaertacx die de k. mt. cordeert tegens de voor- Jaerlicx heeft in de Grietenije van Leeu- gaende Reke- werderdeel ende voirts bij alien anderen Grie- ning ende oic tegens den tenijen welcke renten zij onder malcanderen staet d eserRe- vinden en upte Dorpen in elcke Grietenije kning zoowel gelegen ommeslaen ende smaldeelen ende ver- in de sommen alsindemeni gt schijnen de voorsz. Renten tot twee termijnen ende de nae- in elck Jaer als Jacobij ende Martenij ende men van den zijn de partijen bier naer verclaert versche- dorpen in elck grietenije genen Martinij xxv ende Jacobij xvo XXVJ. legen. Van der grietenije vanLeeuwerderdeel daer Joest Bugermania grijetman of is ende den tijt dezer Re- kening bedient heeft daer inne dat gelegen zijn sestien dorpen als Wierdum, Swichtum, Goltum, Hempens, Husum Tearens , Nijlant, Bulgaerde, Camingabuijer, Leckum, Medum, Jelsum, Cornium, Britsum, Steenz, Finckum ende Hijem , die der voorsz. k. m t. jaerlicx schuldich zijn ten termijnen voorsz. acht hondert gouden guldens beloopende in ponden dezer Rekeninge voor twee termijnen als Mertinij xxv ende Jacobij xve XXVI ter somme toe van xjcxx pd. Van der Grietenije van Tietzercksteradeel daer Feycken Pelser grietman of is daer onder dat geleghen zijn derthien dorpen to weeten Wijens , Oldezerck , Fol. 4. Oentzerck, Betzerck, Rijpertzerck, Sijvolt, Hardegarip, Bergum, Eestrum, Oestermaer, Suwamer ende Garijp die Jaerlicx der voorsz. k. mt. schuldich zijn drie hondert gouden guldens, beloopende in ponden dezer Rekening inrxx pd. Van der grietenije van Ifdarderadeel daer Dicrick Fredericx zoon grijetman of is daer onder dat ge- VAN JAN RATTALLER. leghen zijn acht dorpen als Roerdahusum , Freens , Udaert , Waerregae , Waertenz, Waersteens, Agum, ende bronwergae alle welcke dorpen der voorsz. k. mt. jaerlicx responderen ten voorsz. termijnen de somme van twee hondert gouden guldens, die maecken in ponden dezer Rekeninghen 1JeLXXX pd. Van der grietenije van .Raeuwerderahem daer Luwe Hette zoon grietman of is daer onder dat gelegen zijn zes dorpen te weten Soel Raeuwert , Deersum Zybrandtbuijeren , IJrnsum en de Poppingwier , die der voorsz. k. mt. Jaerlicx responderen tea voorn. termijnen de somme van twee hondert tachentich gouden gulden die maecken in ponden dezer Rekening mexcu pd. Van der grietenije van Ferwerderdcel daer Douwe Buyermania grijetman of is daer onder dat gelegen zijn elf dorpen als Ferwert, Blije, Benthum, Genum, Reij- sum, Lichtaert, IJelsum, Waenserwert, merum, Nije- kerck ende Hallum die der voorn. k. mt. jaerlicx responderen ten voorsz. termijnen ses hondert vijf ende 't seventich gouden guldens fc. ixenv pd. Van der grietenije van Dongerdeel westerzyde daer Zgtse Aluwe grietman of is daer onder dat gelegen zijn zestien dorpen als Toennawaert , Nesz , Brantlum , Hiantum-Husum , Haura , Werum , Foudtgum, Hol- wert, Waxens, Raeuwert, Hornwert, Hantum, Bijter- waert, Bornhusum, Mede ende Nyenhusum, die voorsz. termijnen geven ses hondert vijftich gouden guldens die maecken in ponden dezer Rekening acx pd. Van der grijetenije van Dongerdeel oisterzgde daer Focx van Dockum grietman of is daer onder dat geleghen zijn derthien dorpen als We'tens, Oestum, Ee, Paessen, Lijoscns , Jousweer , Aengum , Nijeweer , Nijekerck , Aelsum, Engwerum, Morra ende Metelaweer die den voorn. k. Int. Jaerlicx responderen ten voorsz. termijnen seven hondert ses en vijftich gouden guldens, die maecken in ponden dezer Rekening xeLvzupd.vnis. Fol. 5. Van de grijetenije van Dantumerdeel daer grietman of is meester Zits Tziaerda daer onder dat gelegen zijn derthien dorpen te weeten Dreesum, Wal- 10 EXTRACT UIT DE VIIde DOMEIN-REKENING

terswalt , Mormerwolt , Dantumawolt , Ackerwolt, Reijnsmageest , Fenwolt , Roedetzerck , Birdauwert , Janum , Westereijnde , Zybranthuijs ende Oldezerck die ten voorn. termijnen responderen drie hondert dertich gouden guldens die maecken nucLxn- pd. Van der grietenije van Achtkerspel daer Zgttie Boeles grietman of is daer onder dat gelegen zijn seven dorpen te weten Surhusum, Augustinusga, Opende, Droe- geham, Kotum, Optwijsel ende Buijtenpost die Jaer- licx schuldich zijn drie hondert dertich gouden guldens fc. IIIJcLX1J pd. Van der grietenije van Kolmerlandt daer Ballinck Faesma grietman of is, daer onder dat gelegen zijn vijf dorpen te weten Burum, Collum, Oldewolt, Wes- tergeest ende Swaege, die der voorsz. k. mt. Jaerlicx schuldig zijn ten voorn. termijnen ses hondert vijftich gouden guldens fc. ixex pd. Van der grietenije van Opsterlant daer Sieurt Sappis grietman of is daer onder dat gelegen zijn twalef dorpen te weeten Beets , Boecsterswage , Olterdorp , Uretorp , Zijgerswoude, Backefeen, Wijgedorp, Hem- rich, Liobunthusum, Wilpel, Corteswage, Lanckswage die t'samen Jaerlicx schuldich zijn hondert vijftich gouden guldens fc. irx pd. Van der grietenije van Srnallingerlandt daer Baucke Cugper grietman of is daer onder dat gelegen zijn zeven dorpen te weten Oldegae , Nijegae , Opeijnde, Noerderdracht, Zuijderdracht, Corteheem , boyehuij- sum ofte Bornbergum die ten voorn. termijnen schuldich zijn tachentich gouden guldens, die maecken in munte dezer Rekening CXIJ pd. Van der grietenije van Wonseradeeldaer heer Goidselack Jongema grietman of is daer onder dat geleghen zijn xxvii dorpen te weeten Wijtmarsum , Bochwert, Herwert, He um, Scetens, Altarum, Kimsviert, Pur- gam , Mackum, Woldemz, Koerwert, Peangum, Pan- dregae, Heselem, Allingwier, Exmoram, Idzegehusum, Schraert , Abingwer , Dedgum Longerliou , Surich , Ferwalde, t'Zerckwert, Grontorp, Gaest ende Kollum VAN JAN RATTALLER. die der voorsz. k. mt. Jaerlicx sijn ten voorsz. termijnen twalef hondert gouden guldens, die maecken in ponden dezer Rekeninge xweraxx pd. Fol. 6. Van der grietenije van Franickerdeel daer Doecke Hesselingen grietman of is daer onder dat geleghen zijn twalef dorpen te weten Franicker Wijtbuijeren, Hijtsum, Herbaeijum, Achtlutn, Doijgum, Buijer, Roed, Peijns, Sweijns, Schalsum, Midlum ende Tzum, die der voorsz. k. mt. jaerlicx schuldich zijn vier hondert 't zeventich gouden guldens die maecken in ponden van XL gron. v,OLvip fl. Van der grietenije van Barradeel daer Fritz van Grombach grietman is daer onder dat gelegen zijn acht dorpen te weeten Mijnnertsgae , Firdgum , Tie- marum, Sexbieren, Oosterbierum, Pietersbierum, Wi- naldum ende Harlinger wijtb4eren , die der voorn. k. mt. jaerlicx responderen vier hondert zes en dertich gouden guldens die maecken vJex pd.vm s. Van der grietenije van Ikienaldumedeel daar Fritzma grietman of is daer onder dat gelegen zijn twaleff dorpen te weeten Betgum , Wier , Barlikum , Slappeterp , Schengum , Rijp Menaldum , Unglum , Maerssum , Blessum , Deijnum ende Bocxum die ten voorn. termijnen schuldich zijn vijf hondert t' seventich gouden guldens belopende in ponden deser Rekening vuexcvar pd. Van der grietenije van Barderadeel daer meester Jarich Deeckema grietman of is, daer onder dat gelegen zijn vijfthien dorpen te weten Weijdum, Mant- gum , Oesterwierum , Boesum, Brieswert , Wijrde, Oesterlyetens, Winsem, Baerde, Hunz, Lionz, Hijlaerde, Jorwert , Beers ende Hijellum alle welcke voorsz. dorpen ten voorsz. termijnen schuldich zijn ses hondert zes ende twintich gouden guldens, die maecken viirLxxv,Td. in ponden dezer Rekening VIIJ S. Van der grietenije van Hennarderadeel daer Jarich Hottinga grietman of is, daer onder dat gelegen zijn twaleff dorpen te weeten Hijdaert, IJtens, Lutkewe- rum , Wommels , Coebaert , Hennaert , Oestereijnde , Wijtsgrijp, Wanxem, Spangem, Eedemz ende Baijem, 12 EXTRACT UIT DE VIlde DOMEIN-REKENING

welcke voorn. dorpen der voorn. k. mt. jaarlicx geven ten voorsz. termijnen vier honderd t' seventich gouden guldens die maecken in ponden dezer Rekening vJeLvw pd. Van der grietenije van Wegmseradeel daer Harinck Harincxma grietman of is daer onder dat gelegen zijn acht en twintich dorpen te weten Baem , Boingum , Hoffingwirum, Loijnguni, Boutum, Niejlantle, Tijallebu- sum, Oppenhusum, uijtwarclingae, Tereus, Oesthem, IJsbreettum , Folsgara Wolsum, Oeldegae, Abegae , Sandefuaert , Woathem , IJdzegae , Nijhusum , Smal- brugge, Hommerts, Jotsrijp, IJpolgae, Indijck, Wols- Fol. IL eijnde, Hagena ende Bastmera, welcke voorsz. dorpen der voorsz. k. mt. jaerlicx schuldich zijn ten voorsz. termijnen, thien hondert gouden guldens fc. xmjc pd. Van der grietenije van Donigweerstall daer Luwe toter Mist prietman of is daer onder dat gelegen zijn derthien dorpen te weeten Boijnrijp, Brouck, Brucks- wage , Langweer , Indijcken , Derole , Indie nijemer , Sintenijclaesgae, Haub , Oesterhaule , Ousternijgae , Donijgae ende tZerckgaest , die jaerlicx schuldich zijn vier hondert drie ende tachtich gouden gul- vrLxxv.T pd. dens fc. 111J sc. Van der grietenije van Lemstervgfgae daer Nolte Deere zoon grietman of is daer onder dat gelegen zijn vijf dorpen als Echtna, Oesterzee, Lemmer, Eijs- tergae ende Folgae, welcke dorpen Jaerlicx responderen drie hondert seventhien gouden guldens die nicxLna pd. maecken in ponden dezer Rekening xvs sc. Van der grietenije van Geesterlant daer Rulof van Bunau grietman of is daer onder dat geleghen zijn zeven dorpen als Wiuckel , Sindel , Oldemardum, Mijolense , Bachuijsen , Harich , Rugahusum , ende Nijemardum , welcke dorpen ten voorsz. termijnen schuldich zijn vier hondert vier gouden guldens die maecken in munte dezer rekening vcLxv pd. xiz s. Van der grietenije van Hemeler oudewaert daer Hanz Metscher grietman of is, daer onder dat gelegen zijn negen dorpen als Hemelom , Scharle , Waremz , Moickewern, Koudum, Koldewolde, Oldegae, Nijegae, VAN JAN RATTALLER. 13 ende Chasum , welcke dorpen ten voorn. termijnen schuldich zijn drie hondert ses en 't negentich gou- voLuu pd. den guldens die maecken V11J SC. Van der grietenije van Annewaerde daer I I dts Tiebiz grietman of is , daer onder dat gelegen zijn vier dorpen als Ka'rebant of to Opperbant, Lionijbert alias Lewert, Jellebert alias Tialbert ende Bersloet, die ten termijnen voorsz. schuldich zijn vijftich gouden guldens fc. Lxx pd. Van der grietenije van Sehoterlandt daer de voorn. I 7 dts Tiebes grietman of is daer onder dat gelegen Fol. v I1J. zijn veerthien dorpen als Housterbage , Jobbegae , Schaeregae, Oldehorn, Nijenhorn, Katelijck, Bronger- gae , Oudeschoeten , Nijeschoeten , Roetum , Delster- husum, Oudegae, Baesthaule, Nijengae alias Rodehelle, welcke voorsz. dorpen der voorsz. k. mt. Jaerlicx schuldich zijn twee hondert gouden guldens fc t. lJcLxxx pd. Van der grietenije van Vugtisgerdeel daer Dirrick Fredericx soon grietman of is daer onder dat gelegen zijn zes dorpen als Oudeboorn, Ackrum, Ness, Ter- hoorn, Caple ende Ackmarijp, welcke dorpen jaerlicx geven ten voorsz. termijnen twee hondert gouden guldens fc. ncLxxx pd. Van der grietenije van Hasschervigfgae daer Douwe Iloytes grietman of is, daer onder dat gelegen zijn zes dorpen als Westermehe, Snickswage, Haskerdijcken, Nijenhaske, Oudehaske ende Haskerhoorn, welcke dorpen den voorn. k. mt. Jaerlicx geven ten termijnen voorsz. hondertitwee ende veertich gouden guldens, die CXCV11J pd. maecken xvi sc. Van der grietenije van Stellinekwerff westeregnde daer Lgele Eblens grietman of is, daer inne dat gelegen zijn twintich dorpen als Steggaerden, Pepergae, Blees- dijcken , Finkegae , Oldeholpade , Scarpezeel , Noort- wolde , Spange , Monickebure , Weritnijeborkep, Nije- holpade , Oldelemmer , Wolvegae, Oldetrijnde, Olde- holtwolde , Nijelemmer , 'tZummegae , Idzerde, Nije- trijnde, Beijle ende Nijeholtwolde welcke dorpen der voorsz. k. mt. jaerlicx schuldich zijn drie hondert twee 14 EXTRACT UIT DE VIIde DOMEIN-REKENING

ende 't zestich gouden guldens die maecken in ponden dezer Rekening vewpd. xva s. Van der grietenije van Stellinckwerff oestereynde daer Gerardus Lost grietman of is daer onder dat geleghen zijn thien dorpen als Langedijck, Oestnijebercop, Elsel, Appelsch , Fuchtel, Mackinge, Haule, Donckerbroeck, Oldeborcop ende Oesterwolde alle welcke dorpen ten termijnen voorsz. geven hondert acht ende dertich goudenguldens die maecken in ponden dezer Rekening CXC11.1 pd.im s. S xum Lxv gouden gulden. maecken XV1Jm IT1Je xxxi pd. Pa Somme van den gehelen Jaertaux van eenrJare voirsz xxm C xxxix pd.

Fol. ix. Ander ontfanck van achterstalligen Jaertacx. Van der stadt van Harlingen die schuldich zijn negen IJe IXe Jaer Jaeren achterstall van heuren Jaertacx, daer of hun- luijclen quijtsceldinge gedaen is van der eender helft van der geheelder somme , behoudelijck dat zij de ander helft betaelen zullen binnen negen Jaeren, elck hers vijf ende dertich gouden guldens, daeromme hier over dat tweede negende jaer in munte dezer Rekening xLix pd. Rest noch VIJ Jaer achterstall, bel. iirxLiia pd. in mindringe van dese, zoe Wert in de navolg. Somma nix pd. Rekeninge ende aldaar gestelt Also Hr. - Quite.

Fol. XXXV1J. Ander uuytgeven als penn. gereeckent ont- Lor. fangen ende bijden voorn. Rentm r. nijet ont- vio 't arrest staende op ge- fangen en zijn ter cause van den Jaertacx voorsz. lijcke partije overmitz dat veel heerscippen vrijheit daerinne in dezen Rent- pretenderen zoo wel voor huer als voor hueren mr. vJ Reke- ning fe XXXI1IJ. meijers in elcke grietenije zoo hier naer volght. Van der stadt van der Mist van hueren Jaertacx daer aff hier vooren foe 1.1 vol ontfanck of gemaect is, daer of men hier weder nempt in uuijtgeven voor twee termijnen als Martinij xxv ende Jacobi xv c xxvi de somme van seventies pondt derthien scellingen ende dit voor zeeckere Renten huijsen ende erven die VAN JAN RATTALLER. 15 eenige geprevilegeerde heerscippen binnen der stadt Dord. van der llist hebben te weeten heer Godtscalck Jongema, Douwe Jousma ende Taecke Glins daer of zij bun seggen exempt te zijne van ijet te geven, zoo dat de voorn. Rentmr daer nijet of ontfangen en heeft blijckende bij een cedulle daer inne de namen ende BO . een blad toenamen van den vrijen persoonen gescreven staen papers ge-. die men bier overlevert onder t' hanteijcken van den teukent bij den Burgemr, burgemeester van der IJist, daer omme hier de voorsz. van der IJ1st somma van XVIJ pd. ix s. hinovergeleidt Die voorn. Rentmeester die hier vooren folio li o vol ontfanck gemaect heeft van den Jaertacx van der stadt van Bolswaert, daer of men hier weder neempt Dord. in uuiitgeven voor de goeden die eenige vrije heer- heerscippen in deselve stede hebben liggende te weeten heer Goedscalck Jongema, Serp Ozinga ende heer Salinck ende dat voor twee termijnen te weten Mar- tini xxv ende Jacobi xxv J, elcken termijn vier florenen ende seven en twintich stuvers belopende voor de Fol. XXXVI1J. voorsz. twee termijnen t'samen negen florenen ende ses en twintich tstuvers den floreen gereeckendt tot xxvin stuvers beloipende dese voorsz. paertije in munte dezer Rekening ende die men hier neempt in uuijtgeven als penningen gereeckent ende nijet ontfangen alst blijct bij twee cednllen van der stadt van Bols- Btj . 1J bladen waert daer inne alle de goeden van de vrije persoenen paprers onder ende heerscippen gescreven staen onder der stede een Signett overgelevert. segel die men hier t'samen overlevert ter somme toe van X11J pd.xvns s. Van der grietenije van .Leeuwerderdeel daer of hier vooren folio lir van twee termijnen vol ontfanck off gemaict is, daer of men hier weder neempt in uuijtgeven voor twee termijne als Martini xxv ende Jacobi Dord. XXVJ de somme van twee hondert twintich pondt vyfthien scell. drie penn. van 40 gron. vlaems 't pondt ende Bij tweequoij- voor de drie dorpen die onderje stede van Leeu- ren geteijkent werden als Bulgaert, Nyelant Kamigabuger die bij den griet- . ende man Joest oick torten te weeten bulgaert twalef pont seven scell. Bourmania sess penn. Nijelant seventhien pondt twalef scell. drie 16 EXTRACT UIT DE VIIde DOMEIN-REKENING begrijpendeijc penn. ende Kamigabuijer thien pondt derthien scell. xxpd.xvscaud. tien penn. vl. blijckende bij quijoeren, daer inne alle Bij gebre- de vrije persoenen gescreven staen die hem seggen ke van enich vrij te zijne ende zijn die persoenen hiernaer verclaert bethoon op de te weeten Pieter Jansz, doctor Kempo, Wijge Ger- lIJ dorpen onder Leuwaer- ritsz, Ruirt Kamiga, heer Hessel Mtena Erven, Vrouwe den gelegen Luthie, Hr. Zalinck, ona Syttiama, Hetto Hemmena daeroff d esom me belopt xL Alof Grostra Erven, mr. Zyts, Epo Mertena, Fritz van pd. xiu se. Grombach , H. Goidscalck, Thiaert Bourmania, Edo VIJ den. Mertena, mr. Tiebout Mtena , Gerolt Herema , Jou Sedert over- Deeckema, Frans Menena Erven, Douwe Jousma, heer gelevert ende Upke Bourmania, Ruirt Camstra Erven, Sijuck Cam- gehecht an 't miga Erven, Sicke Leeukema, Johan Roerda, Scelte lest van de xde Rekeninge , Anla , belopende t'samen mette aftochten van de drie irLxi pd. tweevellenpa- dorpen ter somme toe van vIIJ sc.wpen. piers daerbij blUct dat de cortige van dese drie dorpen beloopt voor twee termijnen te weten Camiga- buterxxinJpd. iIJ s. Bulgaert XX1J pd. xix s. endeNteulant XXIII' pd. XIII' S. pber Dno is hr teluttel ge- passt bij ver- zuimenisrpd. X11.1 S. 111J pen.

Die verhaelt sijn in zijnexle en leste Re- keningfo.xcix. Van der grietenije van Tietzercksteradeel daer Feycken Pelser grietman of is daer of men hier vooren fol° IIIJ vol ontfanck of gemaect is, daer of men hier weder neempt in uuijtgeven voor den voorsz. twee termijnen als Martinj xxv ende Jacobi xxvi de somme van negen pondt twalef scell. sess penn. ende dat Dord. van den gheenen die hem seggen vrijheijt te hebben

VAN JAN RATTALLER. 17

van der k. mt. te weeten Alof Hettema Erven Ruirt Kamiga, Fritz van Gromb. , Pieter Jansz. , Ona Zijt- Bij twee blad sema , Siuck Kamiga , blijckende bij anderhalf blat papers ge-. pampiers daer inne de vrije persoenen ende heure teijkent bij mr. Ghijsbert goeden gescreven staen, die men hier overlevert, daer Alloz als ge- ome hier de voorsz. somme van ix pd. xii se. p. boden van den grietman Feijcke Pel- sersHeoverge- leidt. De voorn. Rentmeester die hier vooren folio 111J van der grietenije van LIdarderadeel vol ontfank gemaeckt heeft daer of men hier weder nempt in uuijtgeven voor de voorn. twee termijnen dertich pondt Dord. vier scellinghen van xr, gron. vlaems 't pondt ende Bij twee bla- dat van den gheenen die hem seggen vryheyt te den., getekent bij hebben van der voorsz. k. mt. te weten Reinck Kam- den grietman minga, Sicke Leeuckema, Douwe Jousma, heer Tjaert Dirck Frede- Bourmania, meester Zijtz, Wybe Gerrytsz, Sijttie Hu- ricx Zoon ho overgeleidt malda ende Renick Kamstra, blijckende bij twee vel- houdendevoor len pampier daerinne de namen ende toenamen van elck termijn den exempten persoenen met hueren goeden ge- xv pd. 1J sc. screven staen geteyckendt bij Dirrick Fredericx zoon Alzoe in grietman, die men hier t'samen overlevert, daeromme de voirgaende Rekeninge fo hier de somme van xxx pd. 11IJ SC. XXXVJ de af- tochte van desegrietenije niet meer en beloipt d an xvpd.1JSC.V 0 o r gelijcke 1J termijnen , nae alle naevolgende Reke- ningen neemt hij hier wel. Fol. xxxix. De voorn. Rentmeester die hier vooren fo vier van der grietenije van Raeuwerderahem vol ontfanck gemaeckt heeft daer of men hier weder neemt in uuijtgeven voor de voorsz. twee termijnen sess ende t' sestich gouden guldens n egenthien stuvers ende

IV 2 18 EXTRACT UIT DE \Tilde DOMEIN-REKENING

eenen halven ende dat van den gheenen die hem Dord. seggen exempt te zijne van yet te geven ende daer Bijeen blat papiers van brieven van der k. m. of hebben te weten heer Jou den termijn Bottinga, Jou Deeckema, Gerolt Ilerema, Renick Cam- Martinij xxv buijer, Renick Kamstra, Wijbe Jan Ripperts, Douwe geteijkent bij den grietman Jousma , Meester Zijts ende Ede Martena blijckende ende bij een bij twee vellen pampiers , daer inne de vrije persoe- ander blad nen ende huere goeden gescreven staen die zij lig- papiers beijde concorderen- gende hebben in dezelve grietenije die geteijckent de mitten text zijn bij Lieuwe Hettes grietman die hier t' samen ende den ter- overgelevert wordt beloipende in munte dezer Re- mijn van Ja- cobi XXVJ niet ken inge XCLIJ pd. 'STU sc. Ira p. geteijkent. Lor.Omdat dat quoijer van Jacobj XXVJ niet geteyc- kent noch au- thenticq en is dit accordeert met alle navolgende Re- keningen, Sic transiat. De voorn. Rentmeester die hier vooren fo o. vier van der grietenije van Ferwerderdeel van twee termijnen vol ontfanck gemaect heeft daer of men hier weder neemt in uuijtgeven voor de voorsz. twee termijnen seven ende t'negentich gouden guldens vier ende twintich stuvers ende eenen halven ende dat Dord. voor de vrije persoenen die hem seggen exempt te zijne van yet te geven te weten heer Julius, Renick van Kambutier , Meester Zijdts , Onne Sijtsma , heer Tsalinck , Lieuwe Abinga , Aedsert Abinga , Sijdtze Humalda, Poppe Mellema, Fritz van Grombach, Hette Hemmiga ende Epe Stania, dit all breeder blijckende bij twee quoijeren elcx houdende drije beschreven bladen daer inne de paertijen geschreven staen hoe Bij twee quo- vele men elcken persoen alle termijnen cort geteijc- ijeren ,beijde geteijckendt kent bij Douwe Bourmania grietman die men hier bij den griet- overlevert belopende in munte dezer Rekening CXXV1J pd. vi P. man Douwe Bourmania he overgeleidt. VAN JAN RATTALLER. 19

Die voorsz. Rentmr. , die hier vooren fO° 111J van der grietenije van .Dongerdeel westerzgde van twee termijnen vol ontfanck gemaect heeft daer of men weder neempt in vuytgeven voor de voorn. twee termijnen als Martinij xxv ende Jacobi xv c xxvi ende dat voor de vrije persoenen die hem seggen exempt te zijne van ijet te geven te weeten heer Godschalck Jonge- ma , heer Juliuz , Gercke Thiessens , Sippe Stanie , Dord. Vrou Lotzs , Jarich Deeckema , Zijthie Aluwe, heer Tjaert Bourmania, heer Tzalinck, doctor Pieter, Jarich Hottinga, Hessel Botnija, Alof Grostra, meester Zijts, Poppe Mellema ende Sippe Hemstra asst blijct bij twee quoijeren 't samen houdende ... bescreven bladen Bij twee quo- daer inne alle de paertijen gescreven staen die men ijeren betide alle termijnen cort geteijckendt bij Zijtzie Aluwe geteijkent bij grietman die men hier 't samen overlevert belopende LXXXV pd. den grietman. in munte dezer Rekeninge xix sc. De voorn. Rentmeester die hier vooren f0°. 111J van twee termijnen vol ontfanck of gemaect heeft van der grietenije van Dongerdeel oisterzgde daer of men weder cort voor de twee termijnen vier ende vijftich gouden guldens ende ses ende twintich stuvers ende dat voor de vrije persoenen die hem seggen vrij te zijne, te weeten Sijtze Humalde, heer Zalinck, IJ eppe Fol. XL. Stanije , Sippe Hemstra, Doctor Pieter, Hessel Boec- kema , heer Julius, Gercke Thiessens, Poppe Mellema, doctor Kempo , Sippe Hemstra , Luwe Abinga , ende Hette Hemmema , als blijct bij twee quoijeren t' Bij twee bla- samen houdende drie bescreven bladen onder 't hand- den papiers teijcken van Fox van Dockum grietman die men geteijkent bij den hooftman hier t'samen overlevert daer omme hier in munte LXXVJ pd. Fox van Doc- dezer Rekeninge XVIII sc. kum. De voorn. Rentmr. die hier vooren 100 v° van der grietenije van Dantummedeel, van twee termijnen vol ontfanck gemaeckt heeft daer of men weder cort ende hier weder nempt in vuijtgeven voor de vrije persoenen sess ende tachentich pond drie scellingen Dord. sess penn. van xi, gron. te weten meester Zijts , Gercke Jessens, Sicke Leeukema, Zitie Anima, Poppe 20 EXTRACT UIT DE VIIde DOMEIN-REKENING

Bij twee bla- Mellema ende Epe Martena alst blijct bij twee vel- den., len pampiers daer inne alle de paertijen gescreven geteckent bij den grietman staen die men hier 'tsamen overlevert daer mime hier LXXXVJ pd. mr. Sidz. de voorn. somme van In SC. VJ p. De voorn. Rentmeester die hiervooren fo v© van twee termijnen vol ontfanck gemaect heeft van der grietenije van Achtkcrspel daer of men hier weder cort voor de voorn. twee termijnen achtien pondt Dord. eenen scellingk van XL gron. ende dat voor de vrije persoenen te weeten Poppe Mellema , ende Hessel Botnija Alst blijct bij twee half vellen pampiers daer Bij twee bla- inne de paertijen gescreven staen die men alle ter- den papiers mijnen cort geteijckendt bij Sijts Boeles grietman die geteijkent bij den grietman men hier de voorsz. somme van XVI1J pd. 1 Sc. hier overgeleidt. Den voorn. Rentmr. die hier vooren folio vijff van der grietenije van Colmerlandt van twee termijnen vol ontfanck gemaect heeft daer of men weder cort voor de voorsz. twee termijnen ende dat voor de gheene die hem seggen vrij te zijne te weten Hessel Bouckema ende Poppe Mellema de somme van acht Dord. ende twintich pondt seventhien scellingen van XL gron. Bij twee blae- blijckende bij' twee half vellen pampiers daer inne de den papiers geteykent bij paertijen van den vrijen persoenen gescreven staen den grietman geteijckendt bij Ballinck Phaesma, grietman die men H.overgeleidt. hier overlevert , daer omme hier de voorn. somme XXVI1J pd. van XV1J SC. De voorn. Rentmeester die hiervooren fo o. v van der grietenije van Wonseradeel van twee termijnen vol ontfanck gemaeckt heeft daer of men bier neempt in uuijtgeven voor de vrije persoenen voor den termijn van Mertinj vijf ende tseventich pondt seven scellingen thien penn. Vl. ende voor den termijn van Ja- Fol. XLJ. cobi gelijck somme , te weeten Fritz van Grombach , Brucksleger, Laudonije, Harinck Douwezoon, Lieuwe Dord. Beije , Serp Ozinga, heer Goidtschalck, Eepe Alewe, Sicke Leeukama, meester Jarich, Gerolt Herama, heer Julius , Trijn Juijsszt. Sittie wijf Humalde Sieurt Lieuwe zoon, Douwe Bourmania ende Sicke Gratnija, VAN JAN RATTALLER. 21 Bij twee blae- blijckende bij twee quoijeren elcx houdende twee den papiers geteijkent bij bescreven bladen geteijckint bij heer Goidschalck Jon- den grietman gema grietman, die men hier t'samen overlevert be- H. Goodscalck loipende t'samen voor de voorsz. twee termijnen ter CL pd. xv sc. Ilsovergeleidt. somme toe van IX P. De voorn. Rentmeester die hier vooren folio zesse van twee termijnen van der grietenije van Fr anicker- dee/ voll ontfanck gemaect heeft daer of men cort voor de vrije persoonen voor twee termijnen te weten van Mertinj xxv, XVIIJ floreen ende van Jacobj XXV , xxi for. ix st. tsamen noch voor de uuijtbuijren van Franicker voir deselve Dord. te weeten Frederick Brucksleger , vrouwe Luijthen , Zijbrandt Roerda , Schelte Roerda , Gerolt Heerema , Heere Julius, AM Grostra erven, Witken Kamminga, Bij twee bla- heer Tzalinck trtin , Jou Deeckema, Sicke Gratenga, denpapiers geteijkent bij Taecke Herema, Scoenenb. en mr. Jarich Deeckema, den grietman Blijckende bij twee vellen papiers daer inne de vrije hr. Tzalinck persoenen met hueren goeden gescreven staen geteij- hr.overgeleidt ende van de kent bij heer Tzalinck grietman die men hier over- uttbubren levert , daerome hier de voorn. somme van CVIJ pd. NT sc. van Franicker blijct bij twee bladenpapiers gehecht an't lest van zijne ix Rekening. De voorn. Rentmr. die hier vooren folio zess van der grietenije van Barr adeel van twee termijnen vol ontfanck gemaect heeft daer of men weder neempt in uuijtgeven voor elcken termijn te weeten voor den termijn van Martinj dertich pondt seventhien scell. vier penn. Vl. ende voor den termijn van Jacobj twee ende dertich pondt negenthi en scell. eenen penn. Vl. te weten Sicke Gratinga , Hessel Martena , Aelof Grostra, Sicke Leeukama, Douwe Glins, Renick Kam- Dord. stra, Schelte Andla , Docke flesselingen , Sicke Gra- tinga , Gerolt Herema, Hessel Mertena, One Jubbes, Sierp Oedzinga ende Swob Siarda, beloipende 't samen deze voorsz. twee paertijen alst blijct bij twee vellen 22 EXTRACT UIT DE VIlde DOMEIN-REKENING

Bij twee blae- pampiers daer inne alle de paertijen gescreven staen den papiers die men alle termijnen cort geteijckindt bij Fridtz geteijckent IA den grietman van Grombach grietman van Barradeel, die men hier Lxiivd.xvisc.

Frits van overlevert ter somme toe van 1T.T p. Grumbach. De voorn. Rentmr. die hier vooren folio zesse van der grietenije van Menaldumedeel van twee termijnen ontfanck gemaect heeft daer of men hier weder neempt in uuijtgeven voor elcken termijn vier en 't negentich pondt veerthien scellingen belopende 't samen voor de voorsz. twee termijnen te weten Hessel Mertena, Hotto Hemmema, Wittije Camminga, Douwe Glins , Gerolt Herema , meester Tjaert Jel- gersma , Sicke Hottinga , Take Glins , Swob Sierda, Eede Martena, Alif Grostra, heer Tjiaert Bourmania, Dord. Epo Martena , meester Tiebbo , Wijbe Gerritszoon , Jarich Hottinga , Pieter Janszoon , Douwe Jousma , Renick Kamminga , heer Tzalinck , Sijtze Maubde , Frans Minnema , Hotto Hemmema , Renick Kamstra ende Douwe Joesma , asst blijct bij twee quoijeren BO twee quoi- 't samen houdende acht beschreven bladen pampiers jeren geteijc- geteijckindt bij IJvo Fritsma grietman van der voorsz. max= pd. kent bij den grietman I.Tvo grietenije die men hier overlevert ter somme toe van viii sc. van Fritsma. Die voorsz. Rentmr. die hier vooren foo zess van der grietenije van Barderadeel van twee termijnen vol ontfanck of gemaect heeft daer of men hier weder neempt in uuijtgeven voor elken termijn ende dat voor de vrije persoen Lix pd. xi sc. iii p. belopende voor de twee termijnen te weeten Jou Deeckama, heer Dord. Julius, Lollen weduwe, Renick van Cambuyer, Hette Deeckema, Renick Camstra, Serp Oedzinga, heer Tjaert, doctor Kempo, Jou Deeckema, meester Zijts, Take Wins, Gerolt Herema , Zijbrandt Roerda, m r. Tjaert Elgersma, Hobbe Hemmema , Ede Maertena , Hans Douwesz. , meester Tjaert, Sijttie Humalde, heer Hessel Mertena, Sicke Gratnija, hest Cremer, heer Goidscalck, Wittie Kamminga, Epo Aeluwe ende LTvo Fritsma, asst blijct Bij twee bla- bij twee quoijeren tsamen houdende vier bescreven bladen paplers den geteijckindt bij meester Jarich Deeckema grietman geteijkent b]J VAN JAN RATTALLER. 23 den grietman van dezelver grietenije die men hier overlevert ter mix pd. mr. Jarich somma toe van iii SC. v p. Deeckema. De voorn. Rentmeester die hier vooren folio VJ van twee termijnen vol ontfanck gemaect heeft van der grietenije van Hennarderadeel daer of men hier weder neempt in uuijtgeven voor elcken termijn achtien pondt drie scellinghen van xi. groon. beloipende voor twee termijnen te weeten Douwe Bour- mania, Jarich Hottinga, Zijbrandt Roorda, heer Tza- linck, heer Godtscalck, Joest Ockinga, Gerolt Herema, Dord. Wijbe Hetto Hottinga Schelte Roorda , heer Hessel Mertena , vrou Bucht ende Epe Aluwe, alst blijct bij twee bescreven bladen pampiers geteijckendt bij Bij twee blae- Jarich Hottinga grietman die men hier overlevert ter den papiers somme toe van XXVI pd. V3 sc. geteijckent bij den grietman. De voorn. Rentmeester die hier vooren fo o zeven van der grietenije van Wegnmeradeel van twee termijnen von ontfanck gemaect heeft, daer of men hier weder neempt in vuijtgeven voor elcken termijn ende dat voor de vrije persoenen te weten voor den termijn van Mertinj vijf ende vyftich pondt achtien scellingen Dord. ende voor den termijn van Jacobi seven ende vijftich pondt twalef scellingen te weten heer Kempo Hot- tinga, Ansche Jongema, heer Tsalinck, Sicke Hottinga, heer Godtscalck, vrou Both., Douwe Bourmania, Sicke Leeukema, Jou Deeckema laudonia , Swob Hottinga , Epo H6nmemazoon, Pieter Hemmeszoon, Schelte Anla, Bij twee bla- Douwe Jousma, Taecke Douwezoon ende heer Hessel den papiers Mertena beloipende voor de twee termijnen ter geteijkent bij somme toe van DXII3 den grietman pd. x p. heovergeleidt. 1Ja S. van de cortinge van den Jaertacx van den vrijen heerscippen xvc xxxix pd. li sc. 1J p. Vl. Pa Somme van der cortinge van den Jaertacx voirn. ium IJC X1J pd. X1J sc. u p.

EXTRACT

UIT DE

XIXDE DOMEIN-REKENING

VAN

BOUDEWIJN VAN LOO ,

van 1574 tot 1575 ,

BEHELZENDE :

D. DEN ONTVANG VAN JAARTAUX.

20. DE UITGAAF WEGENS KORTINGEN IN DIEN TAUX VAN DE VRIJE HEERSCHAPPEN.

S T A A T van het bedrag van den Jaartaux, benevens de Kortingen op dezelve , van 1574 tot 1575.

STEDE N. Jaartaux. K ortingen Zuiver.

'16 =.1. 14 rti ,..,,–; 14 rr:3 ....4 o ci) 0 o 0 o Z = 0 44 CD 0 psi cl) ag P64 P-4 P.4 c.) C14 Po cy2 PA c`A al Staveren . . • 140 I s 140 I • I . p Hindeloepen I IP 98 s w I I 98 s Worckum . . . 420 s s 420 I der last . 140 s w 18 19 121 11 10 , Sneeck .. 350 I 350 II s Boolswert . 420 s w 13 18 406 2 s Harlingen . 98 s 19 • . 98 I I Franicker . 140 * • 140 I I Leeuwarden 350 w I • 350 s I Dockum . 140 s I 140 . s Slooten . 112 • I 10 101 15 16 Totaal 2408 • • 43 2364 18 10

Getal Grietenijen. dor- Grietman. pen.

Leeuward'radeel 13 982 16 s 194 18 9 787 17 7 Nijlandt, Bilgaert AllertvanSijrcxma ende Cammingabuer 3 137 4 I 97 13 1 39 10 15 6 9 415 Tietzercksteradeel 13 Johan Rattaller 420 9 I 4 14 • 12 260 8 IJdaerd eradeel 8 Wijbrant van 280 9 X 19 • • Goutum 7 Rauwerderahem 6 Hette Lijeuwez. v. 392 * I 93 6 298 12 10 Albada 13 819 7 I Ferwerderadeel 11 Pelgrum tenIndijk 945 9 PP 125 • 16 830 4 I Dongerdeel, westerz. 15 Pauwels Brecker 910 9 2 79 s 13 1001 15 s Dongerdeel, oosterz. 13 Doedo v.Sijricxma 1058 8 2 56 I 12 8 Dantumadeel 13 Roelant v. Achlen' 462 I PP 58 I 403 9 1 s 443 19 IP Achtkerspel 7 Lijeuwe van Jel-1 462 I 9 18 gersma Collumerlandt 5 Sijrck van Donije, 910 9 23 6 3 886 13 13 de jonge Obsterlandt 12 Focke Teijes 210 • * I II 9 210 9 . Smallingerlandt 7 Eempcke Geuckes 112 • w 9 1 I 112 I . Wonseradeel 27 Reiner v. Fritema 1680 I 163 8 1516 11 10 Franickerdeel 12 PetervanBoeijmer 658 • 112 6 I 545 14 Bar radeel 8 Georgen van Es- 610, 8 • 61 18 548 9 13 pelbach Menaldumadeel 12 Hette vanAebinga 798 • 177 5 6 620 14 10 17 Barderadeel 15 Juv. v. Bottinga 875 I 119 2 9 755 7 * 18 Hennaerd'radeel 12 Oene Wijtsma 658 • X 52 2 605 • Wijmbritzeradeel 28 Peter Buijgers 1400 , 9 105 14 6' 1294 5 10 4 Donijewerstal 13 host Vastarts 683 4 s I g 683 X

111•11111116 ...... Tr. 253 Transpt. 13644 • • 1563 15 1 13080 4 15 Getal Grietenijen. dor- Grietman. Jaartaux. Kortingen Zuiver. pen.

.... 4 :rico Pc's 4 Ti3 0 sz 0 1:1 0 O = a) 0 pci a) 0 az a) tli V PA (xi a4 a4 c-) 44 m c`i3) cn Tr. 253 Transpt. 13644 1563 15 1 13080 4 15 Lempstervijfgae 5 IJdzartStientiema 436 16 9 , I 436 16 f s Geesterlandt 7 Sacharias Sijuertz 556 10 6 I 556 10 b' s Hemelumre Olphaerte 9 MartinBaiartHee- 563 9 6 r I 563 9 6 re van Gantauw Aengwirde 4 Garbrant Mijntges 70 n 9, I 70 II 9 Schoterlandt 14 SiArant Hottinga 280 s I s 280 . * . Utttingerdeel 6 OffkeGrijph.Unije 280 s I w 280 7! I Hasschervijfgae 6 Heuijtez Douwez. 198 16 s 91 I I 198 16 I Stellinckwerf , west- 20 Aernt v. Genen 506 16 s r s 506 16 n eijnde , Stellinckwerf ,oist- 10 Rommert Frijese- 193 4 s , * 193 4 it eijnde ma t' Cruijslandt 9 Renick v. Dekema 222 13 91 w 9 , 222 13 I .__. — n ..... Totaal 334 Grietenijen 17952 5 , 1563 15 1 16388 9 11 dor- Steden 2408 9 1 43 1 6 2364 18 10 pen. _ Totaal Generaal 120360 5 • 1606 12 1 18753 r2 15 EXTRACT uit de XIXdo Rekeninge BOUDEWIJNS VAN LOU , van den Rent- meesterschappe gnl. van Oostvrieslandt , van eenen geheelen Jaere, Beginnende den eersten Octobris xvc vier ende tzeventich ende eijndende den lesten Septembris xv c vijff ende tzeventich.

Fol. 1J. Om Thoff. Incoemen van domeijnen en Overgelevert ten burele in der abdie Rentampt general van Oostvries- van Sinte Pouwels t Utrecht bij Lourens landt van eenen gheheele Jaire, deVeno, Clercq van den Rentmr. volgende finis den lesten Septemb. xvc vijff de missive op de Rekening van 't Bilt , ende tzeventich, Ende is den overgelevert de xwie Februa. xvc Oegst des jairs xvc LXX111J. LXXv11J.

xlxe REKENINGE BOUDEWIJNS VAN LOO , van den Rentmeester- schappe generael van Oost Vrieslandt , Tot welcken offitie hij als Raidt ende Rentmr. generael van alien den Demeijnen ende Grietenijen van Vrieslandt , bij opene brieven van commissie be- segelt van der Coe. Mat. in plaetze van Gerrijt van Loo zijn Vaeder gecontinueert ende van nijeux onthouden geordineert ende gecommitteert is, Den selven gevende bij dien volcomen macht auctoriteijt ende sonderlinge bevel tvoorsz. Rentmeesterscappe voortaen te houden exerceren ende bedienen , zijne voorsz. Maj s. Rechten , Hoocheijt , Heerlicheijt ende deineijnen te bewaeren , De Renten , Chijnsen ende penningen, procederende zoo van zijne Mats. Rech- ten ende Demeijnen , als oick van den Grietenijen te ontfangen ende doen comen tot zijne Mats. prouffijt, Tot betaelinge van dien te bedwingen alle de geene die daertoe gehouden sijn ofte weesen sullen realick ende mit feijten als men van zijne Mats. penningen gewoenlijk is te doene , Stine brieven van Ontfange daer van te geeven , Die deselve penningen geeven ende betaelen sullen , Dwelke zijne Mat. van waerden wil weesen ende lieeft die voor sulcx geauctoriseert , ende generalicken te doene wes een goet getrouw Raidt ende Rentmeester voorsz. schuldich is ende behoort te doene , Totten wedden soe van alle den Ontfange van 30 EXTRACT UIT DE XIXde DOMEIN-REKENING

sconincx Demeijnen ende Bildt , als andere incomen van neegen hondert ponden van veertich grooten Vls. 't pont t jiaers, Ende voorts totten anderen Rechten , Eeren , vrijheijden , nutschappen, prouf- fijten ende vervallen als daer toe staen ende behoeren op datter eenige zijn , Ende dit alsoe lange alst zgne Mat. gelieven sal. Waer op ende van hem coel ende getrouwelicken to draegen ende quijcten In 't bedienen van tvoorsz. Offitie deesen Rentmr. den behoorlicken Eedt gedaen, cautie ende Borchtochte vernijeut heeft In handen van de luijden van de Rekeninge In den Haege. All breeder blijckende bij de brieven van commissie bij Co. Mt. desen Rentmr. daer van gepasseert , Gegeven binnen de steede van Bruessele den xxnuen dach van Julio anno xve zess ende vijfftich, daer van copie authentiqz in deses Rentmr's eerste Rekeninge 100 primo geinsereert is. Die meede geregistreert staet in 't Register van airehande saecken beroerende Oost Vrieslandt , Beginnende in den Jaere xve xv foo. DLIJ ende LW. Rustende in de camere van de Rekening voorsz. Ende dit van alle tgeene dat deesen Rentmr. van de Demeijnen ende Rentmeesterschappe generael van Oostvrieslandt voorsz. ontfangen ende daertegens wederomme vuijtgegeven heeft binnen eenen geheelen Jaere , Beginnende prima Octobris anno XVe vier ende tzeventich en egndende den lesten Septembris Xim vgff en tzeventich beide daegen Incluijz. Welcke Rekeninge gemaict is in ponden, schell. ende penn. van xi, grooten Vls. 't pont. VAN BOUDDWIJN VAN LOO. 31

Fol. W. 0 NTFANCK. Eerst van den Staende Renten die men noempt den Jaertaux, die Co c. Mat. jaerlix heeft in de naevolgende Steeden Ende verschijnen de voorsz. Renten tot twee termijnen t jiaers, als Martinij ende Jacobi ende dit van Martini anno xve vier en tzeventich ende Jacobi daer an volgende xvc vijff ende tzeventich.

Staende ren- Van de Stadt van Staveren , die Coc. Mat. jaerlicx ten ende con- schuldich is ten voorsz. termijnen hondert gouden form voorgaende Reke- guldens tot XXVI1J strs. 't stuck , maict in ponden van ninghe. xi, grooten cm, pd. Van de Steede van Hindeloepen, die Coc. Mat. jaerlicx schuldich is ten voorsz. termijnen tzeventich gouden gls. fct. XCV1IJ pd. Van de Stadt van Worckuln die Coc. Mat. jaerlicx schuldich is ten voorsz. termijnen curie hondert gouden gis. fct. nuexx pd. H.nae fol. Van de Stadt van der Mist, die ten voorn. termij- XXXIIJ vsoword nen jaerlix schuldich is hondert gouden gls. fct. cm, pd. weder in vuijtgev en genoemen MD' pd. XIX sc. VJ p. van Van de Stadt Sneeck die ten voorn. termijnen jaerlicx schuldich is twee hondert vgftich gouden gis. fct. um pd. ll.nae fo.xxxnu Van de Stadt Booiswert die ten voorn. termijn jaerl. word weeder schuldich is drie hondert gouden gis. fct. in uuijtgeven nuexx pd. geno em en X1LI pd. XV11J s. van Van de Stadt Harlingen die ten voorn. termijnen jaerl. schuldich is tzeeventich gouden gls. fct. XCVIIJ pd. Van de Stadt Franicker die ten voorn. termijn jaerl. schuldich is hondert gouden gls. fct. cm, pd.

Fol. mve Van der Steede van Leeuwarden die jaerlicx ten voorn. termijnen schuldich is twee hondert gouden guldens ende vgftich fct. mei, pd. 32 EXTRACT UIT DE XIXde DOMEIN-REKENING

Van de Stadt Dockum die jaerlix ten voorsz. termijnen schuldich is hondert gouden guldens fct. cm. pd. H.naefo.xxxnu Van de Stadt van Slooten, die jaerlix ten voorsz. word weeder in uuijtgeven termijnen schuldich is tachtentich gouden guldens fct. CXIJ pd. genoemen x pd. Du sc. van Pa Sa Um Mc VW pd.

Fol. nu. Ander ontfanck van de Staende Renten die men noempt den Jaertaux die Co e. Mat. Jaerlicx heeft in de Grietenije van Leeu- wardradeel ende voorts in alle andre Grie- tenijen welcke Renten zij onder malcandren vinden ende opte Dorpen in elcke Grietenije ommeslaen ende smaldelen, Ende verschijnen de voorsz. Renten tot twee termijnen tjiaers als Martini ende Jacobi, Ende dit van Mar- tini xve vier ende tzeventich ende Jacobi dair an volgende xve vijff ende tzeventich.

Conform voorgaende Rekening. Van de Grietenije van Leeuwarderadeel daer Allert van Sijrcxma Grietman of is, daer onder dat gelegen zijn zesthien dorpen, als Wirdum, Swichum, Goltum, Hempens, Huijsum, Teerns, Nijlant, Bilgaert, Cammin- gabuer, Leckum, Medum, Jelsum, Cornijum, Britzum, Steens , Finkum ende Hijum , Van welcke zestien dorpen voorsz., de derthien Coo. Mat. schuldich zijn jaerlix ten voorsz. termijnen zeevn hondert ende twee gouden guldens. Ende worden die andere drie dor- 1111ae fol. xxxiv pen als Nijlandt, Bilgaert ende Cammigabuer in 't nae- word weder in volgende arl. alleen genoemen , alsoo zij onder den uuijtgevenge- noemencxcilIJ Jurisdictie der Stadt Leeuwarden gelegen sijn , Dus pd. MUT sc. hier de voorsz. vue IJ gouden guldens makende in 1XeLXXX1J Ix penn. van munte deser Rekeninge pd. XVJ sc. Van de drie dorpen van Nglandt , Bilgaert ende Cammingabuer, die gelegen zijn in de voorsz. grietenije ende jaerlix in den Jaertaux schuldich zijn ten termijnen voorsz. de soma van acht en tnegentich gouden guldens, welcke dorpen staen onder de Jurisdictie der VAN BOUDEWIJN VAN LOU. 33 der Stadt Leeuwarden, die deselve summen jaerlix innen ende den Rentmeester weder betaelen achter- Hiernae fol. volgende zekere privilegien hen luijden bij der Keije. XXX11IJ word Mat. daer aff verleent ende zedert date van deselve weder in vuijtgeeven sulcx altijts betaelt hebben, daeromme hier over die genoemen portie van de voorsz. drie dorpen XCVI1J floreenen CXXXV11.1 pd. XCVIJ pd. XlIJ fct. de somme van 111i sc. sc. J penn. van Van der grietenije van Tietzercksteradeel daer Jo- han Rattaller grietman aff is daer onder dat gelegen zijn darthien dorpen als Wijns, Oenzerck, Oldzerck , Hiernae fol. Gietzerck, Rijperzerck, Suwoldt, Hardegarijp, Bergum, XXX111J VS° Eestrum, Suwameer , Oostermeer , Tietzerck ende word weder in uijtgeeven ge- Garijp die jaerlicx Co. Mat. ten voorsz. termijnen nomen JV pd. schuldich zijn drie hondert gouden guldens Beloopt 'SU penn. van de summe van imexx pd. Fol. 111J vo• Van de grietenije van Ildaerderadeel, daer Wijbrant van Goutum aff is, daer onder gelegen zijn acht Hiernae fol. dorpen als Roorderahuijsum, Freens, IJdaerdt, War- XXX11IJ vo. wor- regae, Wertena, Wersteens, Aegum ende Grouwergae, den weeder in uuijtgeven die ten voorsz. termijnen jaerlix schuldich Ain twee genomen xix hondert gouden guldens fct. IJCLXXX pd. pd. XIJ sc. Hiernae fol. Van de grietenije van Rauwerderahem daer Hette XXXI1IJ v°.wor- Lijeuwez. van Albada Grietman aff is, daer onder dat den weder in vuijtgeven ge- gelegen zijn zes dorpen als Zoel, Rauwert, Dreesum, noemen xenJ Zijbrandebuijren , Irrensem ende Poppingawier , die pd. 'VD sc. 1/.1 ten voorn. termijnen jaerlicx schuldich zijn twee hon- penn. dert tachtich gouden guldens fe. menu pd. Hiernae fol. Van de Grietenije van Ferwerderadeel daer Pel- XXXIIIJ vo. grum ten Indijck Grietman aff is, daeronder gelegen worden weder in vuitgeven zijn elliff dorpen, als Ferwert, Blije, Benthum, Ge- genoemen num , Resum, Lichtaert, Jeslum, Wanswert, Marrum, cxxvpd.xxu sc. Nijherck ende Hallum , die ten voorn. termijnen jaerlicx schuldich zijn zes hondert vgff en tzeventich gouden guldens fct. onus pd. Hiernae fo. Van de Grietenije van Dongerdeel westerzgder der XXXI11J v°.wor- Paesens daer Pauwels Brecker Grietman aff is, daer den weder in vuijtgeven ge- onder gelegen zijn vijfthien dorpen als Tennewert ,

IV 3 34 EXTRACT TWIT DE XIXde DOMEIN-REKENING

noemen LXXJX Ness, Brantegum, Hantumhuijsum, Hersum, Hijanum, pd. XVJ sc. Hess, Weerum, Fongum, Medum, Nijehuijss, Holwert, Bornwert , Waxens , - die ten voorn. termijnen jaerl. schuldich zijn zes hondert vgftich golden guldens fct. um pd. Hiernae fol. Van de Grietenije van Dongerdeel oosterzgde der xxxv worden Paesens daer Doedo van Sijricxma Grietman aff is , weder in vutt- geven genoe- daer onder gelegen zijn derthien dorpen als Wetzens, men Lv.T pd. Oosthem , Ee , Paesens, Lijoessens, Jouwsweer, Aen- xI1J SC. gum, Nijeweer, Nijekerck, Aelsum, Engwierum, Morra ende Metzelawier , die ten voorn. termijnen jaerlix xoLvm pd. schuldich zijn VIJeLVJ gouden guldens fct. V1IJ SC. Folo V. Hiernae fol. Van de Grietenije van Dantumadeel daer Roelant van xxxv worden wederin vuijt- Achlen Grietman aff is daer onder gelegen zijn der- geven genoe- thien dorpen als Dreesum, Wolterswolt, Mormerwoldt, men LY11J pd. Dantumawolt , Bedaert , Ackerwolt , Reijnsmageest , XIJ SC. Feenwolt, Rootserck, Janum, Westereijndt, Sybrande- huijs ende Oldezerck, die Coo. Mat. op termijnen als boeven jaerlix schuldich zijn drie hondert dartich golden guldens fct. inJoLxu pd. Hiernae fol. Van de Grietenije van Achtkerspel daer Lijeuwe xxxv worden weder in van Jelgersma Grietman aff is , waeronder gelegen uuijtgeven zijn zeeven dorpen als Zuijrhuijsum , Augustinigae , genoemen Opeijnde, Drogeham, Bothum, Optwijsel ende Buijten- XV11J pd. J sc. post, die ten voorn. termijnen jaerlix schuldich zijn drie hondert dartich golden guldens fct. I11JeLX1J pd. Hiernae fol. Van de Grietenije van Collumerlandt daer Sijrck xxxv worden weder in van Donije de Jonge Grietman aff is waeronder ge- uuijtgeeven legen zijn vijff dorpen als Burum, Collum, Oldewolde, genoemen Westergeest ende Swaege, die jaerlix ten voorn. ter- XX1IJ pd. VJ sc. 113 Penn. mijnen schuldich sijn zes hondert vgftich gouden guldens fct. Ixox pd. Van de Grietenije van Obsterlandt daer Focke Teijes Grietman aff is daer onder gelegen zijn twaleff dorpen als Beets , Bexsterzwaech , Olterp , Ure- terp , Zegerswold, Backeveen, Wijngeterp, Hemrich, Robunthuijsen, Wispel, Cortezwaech ende Langezwaech die jaerl. ten voorn. termijnen schuldich zijn ca, gou-

den gls. fct. de summe van Hex pd. VAN BOUDEWIJN VAN LOO. 35

Van de Grietenije van Stsallingerlandt daer Eempcke Geuckes Grietman aff is daer onder gelegen zijn zeeven dorpen als Oldegae, Nijegae, Opende, Noorder- dracht, Suijderdracht, Cortehem, Gonijehuysum als Bornbergum, die jaerlix ten voorn. termijnen schuldich zijn tachtich gouden guldens fct. CX1J pd. Fol. V vo. Van der Grietenije van Wonseradeel daer Reijner Hiernae fo. van Fritema Grietman aff is daer onder gelegen zijn zee- xxxv V°. worden weeder in ven ende twintich dorpen als Witmarssum, Burchwert, uuijtgeven Hettum, Abtarum, Schettens, Kimswert, Pingum, Mac- genoemen kum , Woldens 1 Cornwert , Peangum , Pandregae , CLX11J pd. V11J Sc. "VJ penn. Heslum, Allingwier, Exmorra,IJdsgahuijsum,Schraerdt, Abbinghwier , Dedgum , Longerhouw , Zurich , Fer- wolde , Tzerckwert , Gronterp , Gaest ende Bollum , die ten voorn. termijnen jaerlix schuldich zijn twa- lent' hondert gouden guldens fct. xvriaxxx pd. Hiernae fo. Van de Grietenije van Franickerdeel, daer Doctor XXXV v°. wor- Peter van Boeijmer Grietman aff is , daer onder den weeder in vuijtgeeven gelegen zijn twaleff dorpen als Franicker vuijtbuijren, genoemen Hitsum, Harbaijum, Schalsum, Midlum, Tzum, Ach- CX1J pd. Ira sc. lum, Doengum, Buijr, Roedt, Peijns ende Sweijns, die Coe. Mat. jaerlix ten voorsz. termijnen schuldich zijn vier

hondcrt tzeeventich gouden guldens fct. VOLV111 pd. Hiernae fo. Van de Grietenije van Barradeel, daer Georgen XXX VJ worden van Espelbach Grietman aff is, daer onder gelegen weder m vut t- geeven genoe- zijn acht dorpen als Minnertsgae , Firdgum , Thie- men LXJ pd. maerum, Sexburum, Oosterburum, Pietersbierum, Wij- XV1IJ SC. Iii p. naldum ende Harlinger uuijtbuijren, die ten voorn. termijnen jaerlix schuldich zijn de summe van vier hondert zes ende dertich gouden guldens , Beloopende

ter summe van vi°x pd.vm sc. Van de Grietenije van lifenaldutnadeel daer Hette van Aebinga Grietman aff is, daer onder gelegen zijn twaleff dorpen, als Betegum, Wier, Berlikum, Slappe- Hiernae fol. terp, Schengum, Dronrijp,Menaldum, Englum,Marssum, xxxv vso.wor- Blessum, Deijnum ende Boxum, die jaerlix ten voorsz. den weeder f in vuijtgeven termijnen schuldich zijn vy hondert tzeventich gouden genoemen guldens beloopt ter summe van zeeven hondert acht CLXXV1J pd. v en 't negentich car. guldens fct. virxcvn J pd. SC. VJ penn. 36 EXTRACT UIT DE XIXde DOMEIN-REKENING

Fol. VJ. Van de Grietenije van Barderadeel daer Juv van Bottinga Grietman aff is , daer onder gelegen zijn Hiernae fol. vijfthien dorpen als Weijdum, Mantgum, Oosterwie- xxxvi worden rum, Dreesum, Britswert, Wiert, Oosterlietens, Wien- weeder in vuijtgeven ge- sum , Baert, Huijns, Lijons, Hijlaert, Jorwert, Beers noemen max ende Jellum, die jaerlix op termijnen voorsz. schul- pd. IJ sc. lx dich zijn zes hoadert vyff en twintich gouden guldens V1IJ CLXXV pd. penn. O. Van de Grietenije van Hennaerd'radeel daer Oene Wijtsma Grietman aff is , daer onder gelegen zijn Hiernae fol. twaleff dorpen , als Hijdaerdt , IJd ens , Wommels , xxxvi worden weeder in Lutkewierum, Cubaert , Baijum ende Spannum , die vuijtgeven ge- ten voorn. termijnen jaerlix schuldich zijn IIIJCLXX noemen LIJ goud. gls. fct. vJeLviu pd. pd. IJ sc. Van de Grietenije van Wgmbritzeradeel daer Peter Buijgers Grietman aff is, daer onder gelegen zijn acht Hiernae fol. en twintich dorpen als Been , Goengum , Offingwier, XXXVJ v°. wor- Loingum, GQutum, Nigant, Tiallahuijsum, Oppenhuij- den weeder in uuijtgeven sen, Vuijtwallingergae, Teems, Oosthem, IJsbrechtum, genoemen cv Folgara, Wolsum, Oldegae, Abbegae, Santwert, West- pd. X11IJ SC. VI penn. hem, IJdssegae, Nijehuijsen, Inclijck,Wolseijnde, Heech Fol. VI. ende Gaesmeer, , die ten voorn. termijnen jaerlix schuldich zijn Chien hondert gouden guldens fct. xiiir pd. Van de Grietenije van Dongewerstal , daer Joost Vastarts Grietman aff is , daer onder gelegen zijn derthien dorpen als Goijngrijp , Swaech , Langhweer, Indijck, Roehelle, In de Nijemeer, St. Niclaesga, Haw, Oosterhaule, Ooster Nijegae, Donijegeest ende Tzerck- geest, die ten voorn. termijnen jaerlix schuldich zijn vJcLxxxlu vier hondert acht en tachtich gouden guldens let. pd. 111J sc. Van de Grietenije van Lempstervgffgae , daer IJd- zart Stientiema Grietman aff is , daer onder gelegen zijn vijff dorpen als Echtna, Oosterzee, Lemmer, Ees- tergae ende Follegae, die jaerlix ten voorn. termijnen mIcxxxvJ pd. schuldich zijn drie hondert twaleff gouden guldens fct. XVJ SC. Van de Grietenije van Geesterlandt , daer Sacharias Sijuertz Grietman aff is , daer onder gelegen zijn zeeven dorpen als Wijckel, Sijndel, Oldemerdum, Ru- gahuijsum, Nijemardum, Harich ende Mirls, die,jaer-

VAN BOUDEWIJN VAN LOO. 37

lix ten voorn. termijnen schuldich zijn drie hondert veLvJ pd. acht en negentich gouden guldens ende XII1J strs. fct. x sc. vi peen. Van de Grietenije van llemelurnre olphaerde daer Martin Baiart , Heere van Gantauw, Grietman aff is, daer onder geleegen zijn neegen dorpen als Schaerle, Hemelum, Warrens, Molckweerum, Coudum, Oldegae, Nijegae, Elahuijsen ende Backhuijsen die jaerlix ten voorn. termijnen schuldich zijn vier hondert twee gou- veLxiu pd. den guldens ende XlIJ strs. fct. ix st. VJ p. Fol. VJ v°. Van de Grietenije van Aengwirde daer Gerbrant Mijntges Grietman aff is , daer onder geleegen zijn vier dorpen als Barrabant ofte Opperbant, Lijowert , Tjallbert ende Gersloot , die jaerlix op ten voorn. termijnen Coe. Mat. schuldich zijn vyftich gouden guldens let. Lxx pd. Van de Grietenije van Schoterlandt daer Sijbrant Hottinga Grietman aff is , daer onder gelegen zijn veerthien dorpen als Horensterzwaech , Jobbegae , Schuijrregae, Oldehorn, Nijehorn, Catlijck, Brongergae, Oldeschoeten, Nijeschoeten, Rottum, Dolsterhuijsum , Oldegae, Nijegae , Gaest ende Haule, die jaerlix ten voorn. termijnen schuldich zijn twee hondert gouden guldens fct. IrLxxx pd. Van de Grietenije van Vugttingerdeel daer Off ke Grijph Grietman aff is, daer onder gelegen zijn zes dorpen als Oldeboorn, Ackrum, Nes, Terherne, Capple ende Ackmarijp , die jaerlix ten voorn. termijnen schuldich zijn twee hondert gouden gls. let. ucLxxx pd.

1 ' 01. V1J. Van de Grietenije van Hasschervgffgae, daer Heuijte Douwez. Unije Grietman aff is , daer onder zijn gelegen zes dorpen als Westermeer, Sneckswaege, Has- scherdijck , Nijehassche, Oldehassche ende Hasscher- home, die jaerlicx ten voorn. termijnen schuldich zijn CXCV1IJ pd. hondert twee ende veertich gouden guldens let. XVJ sc. Van de Grietenije van Stellinckwerff westeynde daer Aernt van Genen Grietman aff is, daer onder gelegen zijn twinti ch dorpen , als Wolvegae , Scherpenzeel , Sonnegae , Nijetrijne, Oldetrijne, Spangum, Monnicke- buijren, Nijelemmer, Oldelemmer, Nijeholtpade, Olde- 38 EXTRACT UIT DE XIXde DOMEIN-REKENING

Fol. ITU . holtpade, Nijeholtwolde, Oldeholtwolde, Beul, Opter- ijdsert, Noortwolde, Finckegae, Steggerden, Pepergae Blesdijck, die jaerlix ten voorn. termijnen schuldich zijn drie hondert tzestich gouden gls. fct. vevl pd. XVJ SC. Van de Grietenije van Stellinckwerff oostegnde daer Rommert Frijesema Grietman aff is , daer onder zijn gelegen thien dorpen, als Oldebercoop, Nijebercoop, Mackinge, Dombroeck, Oosterhaule, Langedijck, Oos- terwolde, Fochtinge, Appelsche ende Elsloe, die jaerlix als boeven schuldich zijn hondert dertich gouden guldens fct. culla pd. 11IJ SC. Van 't Nillandt van Collum genaempt tCrugslandt , daer Renick van Dekema Grietman aff is , daer de Coo. Mat. ten jaertaux heeft drie sts. op ekken gouden gulden , die de landen tjiaers te huijre gelden ende verandert tselve jaerlix naer advenant de landen in huijre hoegen ende daelen, waervan de verhuijringe tijde deeser Rekeninge beloopt de summe van deese partije daer van deesen Rentmeester tijde wordt hier deeser Rekeninge ontfangen heeft de genoemen als in voirgaende gewoentlijken Jaertaux van drie stuvers Rekening met op te golden gulden Rente , Ende beloopt alst blijckt bij de certificatie van den Grietman die men hier over- 1,1eX XIJ pd. levert , ter summe van XI1J SC. Den Rentmeester sal voirtan behoirlick certificaten overtebrengen. Ir Sa XV1J m 1Xc ma pd. v Sc. P. Somme vanden gheheelen Jaertaucx deser Rekening xxm we Lx pd. x sc. VAN BOUDEWIJN VAN LOO. 39

Fol. XXXI1J v0. Ander vuijtgeven van penningen gerekent ontfangen , ende niet ontfangen en zijn , ter cause van den Jaertaux Vuijtgeeven. hiervooren, Vermits veele Heerschappen daerinne vrijheijt pretenderen , zoewel voor heur als voor heure pachters, Ende is ordinaris.

Conform voir- Deesen Rentmeester die hiervooren 1010. iuo voll gaende Reke- ontfanck gemaeckt heeft van den Jaertaux der Steede ning. van der Lllst, neempt daer off hier weeder in vuijtgeven voor twee termijnen als Martinij xvc vier ende tzeventich ende Jacobj xvc vijff ende tzeventich de Bij brieven summe van achtien ponden negenthien schell. zes penn. van kennisse. van XL grooten vls. 't pont , Voor de gueden van eenige vrije Heerschappen gelegen binnen der voorsz. Stede, Te weeten Heer Godtschalck Jongema Erven, Douwe Jousma ende Taeke Glins, Blijckende brieven van kennisse die men hier overlevert, Daeromme XV1IJ pd. xix hier de voorsz. somme van sc. VJ penn. Fol. XXXII1J v. De voorn. Rentmeester die hiervooren fol°. lir van den Jaertaux der Stede Bolzwert vol ontfanck gemaickt heeft, neempt hier weder in uuijtgeven voor twee Bij twe brie- termijnen als vooren de summe van derthien ponden ven van ken- achtien schell. van XL gron. vls. 't pont. Ende dit nisse onder des Stadts op voor de gueden die eenige vrije Heerschippen binnen gedructe see- der voorsz. Stadt leggende hebben , Te weeten Heer gel hier over- Godschalck Jongema Erven, Seerp Oedzinga ende Heer gelevert. Tzialingh van Bottnia Erven, Blijckende bij de brieven van kennisse, die men hier overlevert, Daeromme hier de voorsz. summe van X11J pdaviu sc. Fol. XXX1IIJ re.. De voorn. Rentmeester die hiervoeren fol. nj° verso van den Jaertaux der Stede Sloeten voll ontfanck gemaeckt heeft neempt hier weeder in vuijtgeeven voor twee termijnen als voeren , de summe van Bij een brief thien ponden vier schell. van XL groon. vls. 't pont , van kennisse Ende dit voor de goeden van eenige die pretenderen van Martinij 74 vrij to weesen, Te weeten Peter Harinxma ende Tho- brieven nis Galema, Blijckende bij de brieven van kennisse, 40 EXTRACT UIT DE XIXd6 DOMEIN-REKENING

van d'ander die men hier oeverlevert, daeromme bier de voorsz. v pd. U sc. summe van x pd. MJ Sc. De voorn. Rentmeester die hiervoeren fo o. 11110 van den Jaertaux van Leeuwarderadeel voll ontfanck ge- Dr. brieven maickt heeft, daer off men hier weder neempt in vuijt- van kennisse. geven voor twee termijnen als vooren de summa van hondert vier ende tnegentich ponden achtien schell. negen penn. van xi. grooten vis. 't pont, als Doctor Kempo Martena, Wijbe Gerrijtsz,Wijttie Cammiga Erven, Heer Hessel Martena, Vrouw Lutz Erven, Hette van Hem- mema , mr. Sijts Tjaerda, Juff. Rins Bourmania, Edo Martena , Reijnsck Campstra , Adss Aebinga , Frans Minnema, Jan Roorda, Schelte Andle, Heer Tzialings Erven, Douwe Jousma, doctor Upke Bourmania ende Jar. Deckama, Blijckende bij brieven van kennisse die men hier overlevert, daeromme hier de voorsz. summa CXCI11J pd. van XVIIJ SC. ix p. Deselve Rentmeester die hiervooren fo. 3 van den Jaertaux van de drie dorpen als Nglant , Bulgaert ende Cammigabuigr leggende in de grietenije van Dr. brieven Leeuwarderadeel ende staende onder de Jurisdictie van kennisse. der Stede Leeuwarden voll ontfanck gemaickt heeft, daer off men hier weeder neempt in vuijtgeeven voor twee termijnen als boeven de somma van zeeven ende tnegentich ponden derthien schell. een penn. vls. van XL gr. Ende dat voor de vrije Heerschappen goeden. Bij brieven van kennisse die men bier oeverlevert , XCVIJ pd. Daeromme hier de voorsz. summe van XIIJ sc. J p. Fol. XXX1IIJ V°. De voorn. Rentmeester die bier vooren fo. 11IJ van Dr. brieven den Jaertaux der grietenije van Tietzercksteradeet van kennisse. von ontfanck gemaickt heeft daer off men bier weder neempt voor twee termijnen als voeren de summe van vier ponden zes penningen munte voorsz. Ende dit voor den gheenen die vrij pretenderen to weesen , Te ompen Renick Camminga , Sicke Leeuckema , Douwe Jousma , Tjaert Bourmania , Wijbe Gerrijtsz , Hesse]. Boitsma , Sijttie Humalda ende mr. Jarich Dekema, Blijckende bij de brieven van kennisse, die men hier overlevert, daeromme hier de voorsz. Somme van 1I1J pd. v.i p. VAN BOUDEWIJN VAN LOO. 41

De voorsz. Rentmeester die hier vooren fo. inao verso van den Jaertaux van 1Jdaerderadeel yoll ontfanck gemaickt heeft neempt hier weder in uuijtgeven voor twee termijnen als voeren de summa van Dr. brieven negenthien ponden twaeleff schell. munte voorsz. Ende van kennisse. dat voor den geenen die vrij pretenderen te weesen als Renick Cammiga, Sicke Leeuwkema, Douwe Jou- sma, Tiaert Bourmania, etc. Blijckende bij de brieven van kennisse, die men hier overlevert, daeromme hier de voorsz. summe van xix pd. X1J sc. Deselve Rentmeester die hier vooren fo. 111J verso van den Jaertaux der Grietenije van .Rauwerderahem Fol. xxxiv v°. vol ontfanck gemaeckt heeft, daer off men hier weder neempt in uuijtgeeven van twee termijnen als Dr. brieven boeven de summe van drie en tnegentichponden zeeven van kennisse. schell. zes penn. van XL gron. Te weesen Heer Julius van Bottnia , Juv. Dekema , Gerolt Herema, Renick Campstra , Renick Cambuijr ende Wijbe Gerrijtz , Blijckende bij de brieven van kennisse, die men hier XC11J pd. via overlevert, daeromme hier de voorsz. sc. VJ penn. De voorn. Rentmeester die hiervooren fo. nuo verso van den Jaertaux van Ferwerderadeel voll ontfanck Dr. brieven gemaeckt heeft, neempt daer off hier weder in vuijt- van kennisse. geeven voor twee termijnen als voeren de summe van hondert vyff ende twintich ponden derthien schell. munte voorsz. Voor den geenen die vrij pretendeeren te weesen , als mr. Sijts Tjaerda, Wattzie Camminga, Sijtthie Humalda, Reer Tzialinck Bottinga , Lijeuwe Aebinga, Blijckende bij de brieven van kennisse die men hier overlevert , daeromme hier de voorsz. cxxv pd. XI1J summe van sc. De voorsz. Rentmeester die hier vooren van den Jaertaux van Dongerdeel westerzyde voll ontfanck gemaickt heeft fo. Duo verso neempt daer off hier weder in uuijtgeeven voor twee termijnen als voeren de Dr. brieven summa van negen ende tzeventich ponden zesthien schell. van kennisse. munte voorsz., Voor den geenen die vrij pretendeeren te weesen, als Sijttie Aelwe, Tzialingh Bottinga, Jeppe Stanije etc. , Blijckende bij de brieven van 42 EXTRACT UIT DE XIXe DOMEIN-REKENING

kennisse die men hier overlevert, daeromme hier de voorsz. summe van Lxxixpd.xvasc. Fol. xxxv. De voorn. Rentmeester die hier vooren fo nu° verso van den Jaertaux van Dongerdeet oostzgde von ontfanck gemaickt heeft daer off men hier weder in vuijtgeeven neempt voor twee termijnen als vooren, Fol. xxxv. de summe van zess en vgltich ponden derthien schell. munte voorsz. voor dengeenen die vrij pretenderen Dr. brieven te weesen, als Sijttie Aelwe, heer Tzialingh van Bot- van kennisse. tinga, Jeppe Stanije etc., Blijckende bij de brieven van kennisse die men hier overlevert, daeromme hier de voorsz. summe van Lva pd. X11J sc. Deselve Rentmeester die hier vooren fo. v°. van den Jaertaux van Dantummadeel voll ontfanck gemaickt heeft neempt hier weder in vuijtgeeven voor twee Dr. brieven termijnen als voeren de summe van acht en vgltich van kennisse. ponden twaleff schell. munte voorsz., voor den geenen die vrij pretendeeren te weesen, als mr. Sijts Tjaerda, Gerck Tiessens , Sicke Leeuckema Erven , Sijtthie Aelwe, Poppe Mellema, Eedo Martena ende Heer Ju- lius Bottinga, Blijckende bij brieven van kennisse, die men hier overlevert , daeromme hier de voorsz. summe van LVILJ pd. XIJ sc. De voorsz. Rentmeester die hier vooren fo. 5 van den Jaertaux van Achtkarspel voll ontfanck gemaickt heeft, neempt hier weder in vuijtgeeven voor twee Dr. brieven termijnen als voeren de summa van achtien ponden van kennisse. een schell. munte voorsz. Voor den geenen die vrij pretendeeren te weesen , Te weesen Poppe Mellema, ende Julius van Bottinga, Blijckende bij de brieven van kennisse die men hier overlevert, daeromme hier de voorsz. summe van MD pd. J sc. De voorn. Rentmeester die hier vooren fo. 5 van den Jaertaux der Grietenije van Collumeriandt voll ontfanck gemaeckt heeft, neempt hier weder in uuijtgeeven voor twee termijnen als vooren de summe Dr. brieven van drie en twintich ponden ses schell. drie Penn. munte van kennisse. voorsz. Voor dengeenen die vrij pretenderen te

VAN BOUDEWIJN VAN LOO. 43

Fol. xxxv v°. weesen, als Hessel Boijtziema ende Poppe Mellema, blijckende bij de brieven van kennisse, die men hier XX1IJ pd. VJ overlevert, daeromme hier de voorsz. summe van sc. I1J penn. De voorn. Rentmeester die hier vooren f o• v°. verso van den Jaertaux van Wonseradeel voll ontfanck gemaeckt heeft, neempt hier weeder in uuijtgeeven voor twee termijnen als voeren de summe van hondert Dr. brieven drie ende tzestich ponden acht schell. zes penn. munte van kennisse. voorsz., Voor dengeenen die vrij pretenderen te zijn , als Fritz van Grombach, Bruckslager, Louw Donije, Haringh Douwez., Lijeuwe Beijema, Seerp Oedzinga, heer Godschalk Jongema, Eepe Aelwe, Sicke Leeuc- kema , Jarich Bottinga , mr. Jarich Dekema ende meer andere , Blijckende bij de brieven van kennisse die men hier overlevert, daeromme hier de CLXI1J pd. voorsz. summe van V11J SC.VJ pen. De voorn. Rentmeester die hier vooren fo. 50 verso Dr. brieven van den Jaertaux van Franickerdeel voll ontfanck van kennisse. gemaickt heeft, neempt hier weeder in vuijtgeven voor twee termijnen als voeren de summa van hondert twaleff ponden zes schell. munte voorsz., Voor den geenen die vrij pretenderen te weesen, Te weeten Lx pd. XVJ sc. voor de Grietenije ende LJ pd. x sc. voor de Uuijtbuijren, als Bruckslaeger, Vrouw Lutz, Sijbrant ende Schelte Roorda ende Gerolt Herema , Blijckende bij brieven van kennisse die men hier oeverlevert, daeromme hier de voorsz. summe van CX1J pd. VJ sc. De voorsz. Rentmeester die hier vooren fo. 5 verso van den Jaertaux van Menaldumadeel vol ontfanck gemaickt heeft, neempt hier weder in vuijtgeven Fol. xxxv v°. voer twee termijnen als voeren de summa van hondert zeeven ende tzeventich ponden vgff schell. zes pen- Dr. brieven ningen munte voorsz. voor dengeenen die vrij pre- van kennisse. tenderen te weesen als Juv Dekema Erven, Renick Cambuijr , Renick Campstra , Seerp Oedzinga , heer Tjaert Bourmania , Doctor Kempo Martena , Meester B. Sijdts Tjaerda , Taecke Glins , Gerolt Herema, Eedo Martena, Schelte Andle, Sicke Gratinga, Eepo Mar- tena , Wijbe Jan Rippertz etc., alst blijkt bij de 44 EXTRACT UIT DE XIXde DOMEIN-REKENING

brieven van kennisse die men hier overlevert, daer- CLXXVIJ pd. omme hier in vuijtgeeven die voorsz. summe van v sc. 1TJ penn. Fol. XXXVJ. De voorsz. Rentmeester die hier vooren fo. 5 verso A. van den Jaertaux der Grietenije van Barradeel voll ontfanck gemaeckt heeft, neempt daeraff hier weder in uuijtgeven voor twee termijnen als voeren de Dr. brieven summa van een ende tzestich ponden achtien schell. Brie van kennisse. penn. munte voorsz., Voor den geenen die vrij pretenderen te weesen, als Sicke Leeuckema , Douwe Renstra , Renick Campstra , Schelte Andle , Douwe Heslinga, Gerolt Herema, Heer Julius Bottinga, Seerp Wijttha , Swobb Tziaerda , Bij brieven van kennisse die men hier overlevert, daeromme hier de voorsz. LXJ pd. XV1IJ summe van sc. 11J penn. De voorn. Rentmeester die hier vooren fo o. vr. van den Jaertaux van Barderadeel voll ontfanck gemaickt heeft, neempt hier weder in uuijtgeeven voor twee Pr. brieven• termijnen als vooren de summe van hondert negenthien van kennisse. ponden twee schell. neegen penn. munte voorsz. voor den geenen die vrij pretenderen te weesen, als Ja y De- kema Erven , Renick Cambuijr , Renick Campstra ,

Fol. xxxvj. Seerp Oedzinga, heer Tjiaert Bourmania, doctor Kempo Martena, mr. Sijdts Tjaerda, Taecke Glins, Gerolt He- Dr. brieven rema, Eedo Martena, Schelte Andle, Sicke Gratinga, van kennisse. Epo Martena , Wijbe Jan Ripperts, heer Godtschalk Erv., Bij brieven van kennisse die men hier overle- max pd. 1J vert, de summe van sc. ix penn. Deselve Rentmeester die hier vooren fo. yr van den Jaertaux van Hennaerderadeel von ontfanck gemaickt heeft , neempt daeroff hier weder in vuijtgeeven de summe van twee en vgftich ponden twee schell. munte voorsz. Voor dengenen die vrij pretenderen te wesen, als Douwe Bourmania, Jarich Bottinga, heer Tzialingh, Sijbrant Roorda , Heer Godtschalck Jongema, Gerolt Herema , Wijbo Janss. , Hero Hottinga , heer Hessel Martena, Vrouw Lutz ende Eepo Aluwe Blijckende bij Dr. brieven brieven van kennisse die men hier overlevert, daervan kennisse • omme hier de voorsz. summe van LIJ pd. u Sc. De voorn. Rentmeester die hier vooren fo. 6 van den Jaertaux van de grietenije van Wgmbritzeradeel VAN BOUDEWIJN VAN LOO. 45

von ontfanck gemaeckt heeft , neempt daeroff hier weeder in vuijtgeeven voor twee termijnen als voeren Dr. brieven de summe van hondert vyff ponden veerthien schell. zes van kennisse* penn. van XL gron. vls. tpont, Voor den geenen die vrij pretenderen to weesen, Als Swob Hettinga, heer Godtschalck Jongema, heer Tzialingh , Vrouwe Both , Jarich Hottinga , Douwe Bourmania, Sicke Leeucke- ma, Lauw Donsma, Peter Hommes, Douwe Haersma, Schelte Andle, Eedo Martena, Douwe Glins ende Juv Dekema , Blijckende bij de brieven van kennisse die men hier overlevert, daeromme hier de voorsz. summe a pd. X1I1J van sc. vs penn.

LT. Somma xview pd. xis schell. i penn. o. b.

yERGELNKENDE )STAAT

VAN HET

3L1D[ilat VAtil D241 JALliiiVA9U;

MET VERMELDING VAN DE

Korting op dezelve door de vrije Heerschappen ,

OPGEMAAKT VOLGENS DE

Elomein-Rekeningen

VAN

WA ATTALLER EN OUDEWIJN VAN 0

Rentmeesters Generaal van Vriesland.

1511 A. 151A.

48 VERGELIJKENDE STAAT VAN HET BEDRAG

Getal Dorpen. Grietmannen. Vrije Heerschappen. Steden of Grietenijen. 15R. 151-4. 1525-26. 1574-75. 1525-26. 1574-75.

Staveren . Hinloepen . . Worcum ...... der Mist. . . Godtschalck Hr.. Godt- Jongema, schalk Jonge- Douwe Jou- ma Erv.,Dou- sma en Taec- we Jo usma en ke Glins. Taeke Glins. Sneeck ...... • . Bolswaert. . . . . heer Goed- heer Godt-• scalck Jonge- schalck Jon- ma , Serp gema Erven, Ozinga ende SeerpOedzin- heer Salinck. ga ende heer Tzialingh van Bottnia Er- ven. llarlinqhen . • • . • • • • • • Franicker ...... 1 • • • Leeuwerden. . . . • • • • Dockum . , , ...... Sloeten ...... Peter Harinx- ma ende Tho- nis Galema. Totaal • • • •

Leeuwarderadeei 16 13 tToest Bui- Allert van Pieter Jansz., Doctor Kem- NglandtBilgaert jermania Sgrcxma doctor Kem- po Martena, ende po,WijgeGer- Wijbe Ger-

Cammingabuger n 3 It ritz,Ruirt Ka- rytsz., Wijttie miga, hr Hes- Cammiga sel Martena Erv.,hrHessel Erv., Vrouwe Martena1Vrou Luthie , heer Lutz Erv. , Zalinck, Ona Hette v.Hem- Sijttiam a,Het. mema, mr. to Hemm e- Sijts Tjaerda, na, Alof Gro- Juffr. Rins straErven,Mr. Bourmania, Zijts , Epo Edo Martena, Mertena, Reijnsck Fritz v.Grom- Campstra, b., hr. Goid- AdssAebinga, scalk , Frans Minne- ThiaertBour- ma , Jan

Transp. 16 16 . I • • I • VAN DEN JAARTAUX. 49

Jaartaux. Kortingen. Zuiver.

1525-26. 1574-75. 1525-26. I 1574-75. 1525-26. 1574-75.

140 79 140 140 140

98 7/ 98 98 98 420 420 420 420 140 140 17 9 18 19 6 122 11 , 121

850 350 2! 350 350 420 420 13 18 15 18 406 2 406 2

98 98 7/ 98 98 71 140 140 7! 77 77 140 140 71 350 350 7! 77 350 350 7! tt 140 140 n 7/ 71 140 140 112 112 n 7 77 10 4 112 101 15 16

2408 2408 n 31 7 43 1 6 2376 113 2364 18 10

1120 982 16 261 8 6 194 18 9 858 11 10 787 17 7

137 4 n 97 13 1 77 39 10 155

1 120 I 1120 261 8 6 292 11 10 858 11 10 827 8 66 IV 4 50 VERGELINE.NDE STAAT VAN HET BEDRAG

Getal Dorpen. Grietmannen. Vrije Heerschappen. Grietent en. 1515. 15U. 1525-26. 1574-75. 1525-26. 1574-75.

per Transpt, 16 16 .... . mania, Edo Roorda, Mertena, mr. Schelte And- Tubout Mer- le, Neer Tzia- tena, Gerolt lings Erven, Heerema, Jou Douwe Jou- Deeckema, sma, dr. Upke FransMenena Bourmania, Erv., Douwe en Jar. Dec- Jousma, heer kama. Upke Bour- mania, Ruirt Camstra Erv., SijuckCamin- ga Erv., Sicke Leeukema, Johan Roerda en Schelte Andla. lietzerekstera- 13 13 .F egeken Johan Alof Hettema Renick Cam- deel Pelser Ratt alter. Erv. , Ruirt minga, Sicke Kamiga , Leeuckema, Fritz van Douwe Jou- Gromb., Pie- ! sma, Tjiaert ter Jans, Una Bourmania, Zijtsema, Wijbe Ger- Siuck Kam- rijtsz., Hesse]. miga. Boitsma, Sijt- tie Humalda en mr. Jar. Deeckama. IJdarderadeel 8 8 DierieleFre- Wgbrant Renick Kam- Renick Cam- dericxzoon. vanGoutum. minga, Sicke miga , Sicke Leeuckema, Leeuwkema , Douwe Jou- Douwe Jou- sma, peer sma , Tiaert Tjaert Bour- Bourmania mania, mr. enz. Zijtz, Wijbe Gerrijtsz., Sijttie Hu- malde ende Renick Kam- stra. Rauwerderahe,n 6 6 Luwe Hette- Hette Jou Bottinga, Heer Julius zoom. Lyeuwez. v. Jou Deecke- van Bottnia, Albada. ma , Gerolt Jay Dekema, Trausp. 43 43 VAN DEN JAARTAUX. 51

Jaartaux. Kortingen. Zuiver. 1525-26. 1574-75. 1525-26. 1574-75. 1525-26. 1574-75. Pnd. Sc. ,Pn. Pnd. Sc. Pn. Pnd. Sc. Pn. Pnd. Sc. Pn. Pnd.1 Sc.1Pn. Pnd.;Sc.;Pn.

1120 n 1120 n 261 6 292 11 10 858 11 10 8271 81 6 1

420 9f 420 n 9 12 6 4 6 410 7 10 4151 14 n

280 12 21 n 280 n 30 4 29 19 249 16 n 2601 8 ff

392 392 93 7 61 93 7 6 298 12 10 2981 12110

___

2278 n 2278 n n 393 11 8I 408 6 , 1815 8 8 1400 1 141 ,, 52 VERGELIJKENDE START VAN HET BEDRAG

Getal Dorpen. Grietmannen. Vrije Heerschappen. Grietenijen. 151-. 1514. 1525-26. 1574-75. 1525-26. 1574-75.

per Transpt. 43 43 ...... Herema, Re- Gerolt Here- nick Cam- ma, Renick buij er,Renick Campstra, Camstra,Wij- Renick Cam- be Jan Rip- buijr ende perts, Douwe Wijbe Ger- Jousma, mr. rij tsz. Zijts ende Ede Martena. Ferwerderadeel 11 11 Douwe Pelgrum heer Julius , Mr. Sijdts Bugerma- ten Indgk. Renick van Tjaerd a , nia. Kambuijer, Wattzie Ca- Meester minga , Sijt- Zijdts, Onne thieHumalda, Sijtsma, heer heer Tzia- Tsai inck, linck Bottin- Lieuwe Abin- ga , Lijeuwe ga , Aedsert Aebinga. Abinga, Sijdtze Hu- malda, Poppe Mellema, Fritz van Grombach, Hate Hem.- miga ende Epe Stania. Dongerdeel . . 16 15 Zytse Pauwels heer God- Sijtthie Aelu- westerzgde Aluwe. Brecker. schalk Jonge- ve, Tzialingh ma, heer Ju- Bottinga,Jep- liusz., Gercke peStanije enz. Thiessens, Sippe Stanie, Vrou Lotzs, Jarich Deec- kema,Zijtthie Aluwe, heer Tjaert Bour- mania, heer Tzalinck,doctor Pieter,Ja- richliottinga, Hessel Bott- nia,AlofGros- tra, mr. Zijts, Poppe Melle- Transp. 70 69 . . VAN DEN JAARTAUX. 53

Jaart aux. Kortingen. Zuive r.

1525-26. 1574-75. 1525-26. 1574-75. 1525-26. 1 1574-75,

2278 , 2278 99 t 393 11 8 408 6 ,, 1815 8 8 1400 4 91

945 » w 945 if w 137 n 6 125 13 19 807 19 10 819 7

910 16 9 910 If , if . 85 19 79 if 824 1 830 4 tt

4067 X 4067 if w 617 11 8 615 6 „ 3449 8 3451 14 w

64 VERGELIJKENDE STAAT VAN HET BEDRAG

Getal dorpen. Grietmannen. Vrije He erschappen. Grietenijen. 15n. 1514. 1525-26. 1574-75. 1525-26. 1574-75.

per Transpt. 70 69 ..... ma endeSippe Hemstra. Dongerdeel 13 13 Focx van Doedo van Sijtze Hum al- Sijttie Aelwe, oisterogde Dockum Sgrixma de , heer Za- heer Tzia- linck, IJeppe lingh vanBot- Stanie, Sippe tinga, Jeppe Hemstra, dr. St anij e, enz. Pieter. Hessel Boeckema, heer Julius, GerckeThies- sens, Poppe Mellema,doctor Kempo, Sippe Hem- stra, Luwe Abinga ende Hette Hem- mema. Dantumadeel 13 13 Zgts Tjaer- Roelant van Meester Zijts, Mr. Sijdts da Achlen Gercke J es- Tjiaerda, sens, Sicke Gercke Ties- Leeukem a, sens, Sicke Zitie Anima, Leeuckema Poppe Melle- Erv., Siitthie ma ende Epe Aelwe, Poppe Marten a. Mellema, Edo Martena en hr. Juls. Bot- tinga. Achtkerspel 7 7 Zgttie Lyeutve van Poppe Melle- Poppe Melle- Boeles Jelgersma ma ende Hes- ma ende Ju- sel Botnij a. lius van Bot- tinga. Kolmerlandt 5 5 Ballinck Sgrck van Hessel Bouc- Hessel Boijt- Faesma Donge de kema ende tziema ende jonge Poppe Melle- Poppe Melle- ma. ma. Opsterlandt 12 12 Sieurt Sap- Focke Teges • pis Smallingerlandt 7 7 Baucke Eempcke Cugper Geuckes Wonseradeel 27 27 Goidsclack Reiner van Fritz van Fritz van Jongema Fritema Grombach , Grombach , Brucksleger , Bruckslager Transp. 154 153 VAN DEN JAARTAUX. 55

Jaartaux. Kortingen. Zuiver.

1525-26. 1574-75. 1525-26. 1574-75. 1525-26. 1574-75.

4067 n 2 4067 77 617 11 8 615 6 2 3449 8 8' 3451 14 n

1058 56 13 n 8 2 1058 76 18 , 981 10 1001 15 79

462 2 ” 462 2 n 86 58 12 375 16 10 403 8 n

462 99 n 181 11 2 462 2 18 77 443 19' , 443 19 ,,

910 ,, 910 n n 28 17 n 23 881 3 886 13 13

/I 210 /9 210 79 77 /, 77 210 ,, , 210 s ,

77 ,, If n ,, 112 99 n 112 77 112 112 , „

1680 2 , 1680 150 15 9 163 8 6 1529 4 7 1516 11 10

8961 8 n 8961 978 6 7 935 6 9 7983 9 8026 1 7 56 VERGELIJKENDE STAAT VAN HET BEDRAG

Getal Dorpen. Grietmannen. Vrije Heerschappen. Grietenijen. 151i. 1525-26. 1574-75. 1525-26. 1574-75.

per Transpt. 154 153 Lau Donije, Louw Donije, Harinck Doug HaringhDou- wezoon,Lieu- wez., Lijeuwe we Beijema, Beijema, Serp Ozinga , Seerp Oed- heer Goidt- zinga, heer schalk, Eepe Godtschalck Alewe, Sicke Jongema,Epe Leeukama , Aluwe, Sicke mr.Jarich,Ge- Leeuckema, rolt Herema, JarichBottin- hrJulius,Trijn ga, mr. Jarich Juijsszt, Sittie Dekema ende wijf Humalde, meer andere. Sieurt Lieu- wez., Douwe Bourma& Sic- ke Grat'nija. Franickerdeel 12 12 Doecke Peter van Frederick Bruckslae- Hesselingen Boegmer Brucksleger , ger , Vrouw vrouwe .Luij- Lutz, Sijbrant then, Zijbrant ende Schelte Roerda, Roorda ende Schelte Roer- Gerolt Here- da,Gerolt He- ma. rema, Heere Julius, Alof Grostra Er- ven, Withen Kamminga, heer Tzalinck Trijn, Jou Deeckema , Sicke Gratin- ga,TaeckeHe- rema, Scoe- nenb.ende mr. Jarich Deec- kema. ,Barradeel 8 8 Fritz van Georgen v. Sicke Gratin- Sicke Leeuc- Grombach Espelbach ga, Hessel kema, Douwe Martena, Ae- Renstra, Re- lof Grostra, nick Camp- Sicke Leeuc- stra, Schelte kama, Douwe Andle, Douwe Transp. 174 173 . • VAN DEN JAARTAUX. 57

Jaartaux. Kortingen. Zuiv e r.

1525-26. 1574-75. 1525-26. 1574-75. 1525-26. 1574-75.

8961 8 n 8961 8 w 978 6 7 935 6 9 7983 1 9 8026 1 7

658 n w 107 5 15 n 9 n 658 9, 112 550 545 14 n

610 8 w 610 8 n 63 16 6 61 18 3 546 11 10 548 9 13

10229 16 9 10229 16 , 1249 15 13 11091 16 2 9081 n 3 9120 19 14 58 VERGELIJKENDE STAAT VAN HET BEDRAG

Getal dorpen. Grietenijen. Vrije Heerschappen. Grietenijen. 1511. 15Ta• 1525-26. 1574-75. 1525-26. 1574-75.

per Transpt. 174 173 . • • ...... Wins, Renick Heslinga, Ge- Kamstra, rolt Herema, Schelte And- hr.Julius Bot- la, DockeHes- tinga, Seerp selingen, Sic- Wijtthama, - ke Gratinga, Swobb Tzi Gerolt Here- aerda. ma, Hessel Mertena, One Jubbes, Serp Oedzinga ende Swob Siar- da. Menaldumedeel 12 12 IJve Hette van HesselMerte- Jan Dekema Fritztna Aebinga na , Hetto Erv., Renick Hemmema, Cambuijr,Re- Wyt ij e Cam- nick Camp- ,Douwe stra Seerp Gains, Gerolt Oedzinga, Herema , mr. heer Tjaert Tjaert Jelger- Bourmania, sma, Sicke Doctor Kem- Hottinga, p() Martena, Taeke Gains, MeesterSijdts Swob Sierda, Tjaerda , Edo Martena, Taecke Gains, Alif Grostra , Gerolt Here- heer Tjiaert m a, EedoMar- Bourmania, tena, Schelte Epo Martena, Andla, Sicke mr. Tiebbo , Gratinga, Ee- Wijbe Ger- po Martena, rytszoon, Ja- Wijbe Jan richliottinga, Ripperts Pieter Jansz., Douwe Jou- sma, Renick Kamminga , heerTzalinck, Sijtze Maub- de,FransMin- nema, Hotto Hemmema, Renick Kam- stra endeD ou- we Joesma. Transpt. 186 185 VAN DEN JAARTAUX. 59

Jaartaux. Kortingen. Zuiver.

1525-26. 1574-75. 1525-26. 1574-75. 1525-26. 1574-75.

10229 16 w 10229 16 r 1249 15 13 1109 16 2 9081 n 3 9120 19 14

798 n v 798 n 189 8 n 177 5 6 608 12 n 620 14 10

I __ 1102 16 , 11027 16 1 „ 1338 1 15 1 13 1286 16 2 9689 w 3 9740 19 14

60 VERGELIJKENDE STAAT VAN HET BEDRAG

Getal Dorpen. Grietmannen. Vrije Heerschappen. Grietenijen. 151-i. 154-1. 1525-26. 1574-75. 1525-26. 1574-75.

per Transpt. 186 185 ...... • • ...... Barderadeel . . 15 15 Jarich Juv van Jou Deecka- Juv Dekema Deeckema Bottinga ma,heer Juli- Erv., Renick us , Lollen Cambuijr,Re- wed., Renick nick Camp- van Cambui- stra,Seerp jer, Hette Oedzinga, Deeckema, heer Tjiaert Renick Cam- Bourmania, stra , Serp doctor Kem- Oedzinga, po Martena , heer Tjaert, meesterSijdts doctor liem- Tjaerda , po, Jou Deec- Taecke Glins, kema, mees- Gerolt Here- ter Zijts,Take ma,EedoMar- Glins, Gerolt tena, Schelte Herema, Zij- Andle, Sicke brandt Roer- Gratinga,Epo da, meester Martena,Wij- Tjaert Elger- be Jan Rip- sma, Hobbe perts, heer 1 Hemmema, Godtschalk Ede Maerte- Erv. na , Hans Douwesz.,mr. Tjaert, Sijttie Humalde, )1 heer Hessel Mertena, Sic- ke Grat'nija, Joesteremer, heer Goid- scalk, Wittie Kamminga, Epo Aluwe ende IJvo Fritsma. Rennarderadeel 12 12 Jarich Oene Douwe Bour- Douwe Bour- Hottinga Wgtsma mania, Jarich mania, Jarich Hottinga, Zij- Bottinga,heer brandt Roor- Tzialingh, da,heer Tza- SijbrantRoor- linck, heer da,heer Godt- Godtscalck, scalk Jonge- Joest Ockin- ma, Gerolt ga , Gerolt Herema , Transp. 213 212 VAN DEN JAARTAUX. 61

Jaartaux. Kortingen. Zuiver.

1525-26. 1574-75. 1525-26. 1574-75. 1525-26. 1574-75.

11027 16 11027 16 n 1338 15 13 1286 16 2 9689 3 9740 19 14 876 8 , 875 ” , 119 3 5 119 2 9 756 21 11 755 17 7

6 52 2 It 621 14 9 605 18 658 f) n 658 7, 36 *

12562 12560 16 1494 5 2 1458 00 11 11067 18 14 11102 15 5 62 VERGELIJKENDE STAAT VAN HET BEDRAG

Getal Dorpen. Grietmannen. Vrije Heerschappen. Grietenijen. 1 5 15;4. 1525-26. 1574-75. 1525-26. 1574-75.

per Transpt. 213 212 ...... Herema, Wij- WijboJanssz., be Hetto Hot- Hero Hottin- tinga, Schelte ga, heer Hes- Roorda, heer se]. Mertena , Hessel Mer- VrouLutz en- tena , vrou de EpoAluwe. Bucht ende Epo Aluwe. Wegmseradeel 28 28 .Harinck Peter Bug- heer Kempo Swob Hettin- Harinxma gers Hottinga, An- ga,heer Godt- sche Jonge- scalck Jonge- ma, heer Tja- ma, h eer Tzia- linck, Sicke ling, Vrouwe Hottinga, Both, Jarich Heer Godt- Hottinga, scalck, Vrou Douwe Bour- Both, Douwe mania, Sicke Bourmania, Leeuckema, Sicke Leeu- Louw Don- kema, Jou sma, Peter Deeckema, Homm es, Lau Donia, Douwe Haer- Swob Hottin- sma , Schelte ga, Epo Hem- Andle, Eedo maz., Pieter Martena, Hemmeszoon, Douwe Glins Schelte And- ende Juv De- la , Douwe kema. Jousma , Taecke Dou- wezoon ende heer Hessel Merten a. Dongweerstall 13 13 Lwwe Joost • • . vuyter Mist Vastarts Lemstervgfgae 5 5 Nolte IJdzart Heerezoon Stientiem a Geesterlandt 7 7 Bulof van Sacharias Bunau Sgeurtz Hemelumer Ou- 9 9 Bans Martin dewaert Metscher Baiart, heer van Gantauw Annewaer de 4 Irdts Tiebes Garbrant nt g es

Transp. 279 278 VAN DEN JAARTAUX. 63

Jaartaux. K ortingen. Z uiv e r.

1525-26. 1574-75. 1525-26. I 1574-75. 1525-26. 1574-75.

12562 4 n 12560 16 r 1494 5 21 1458 , 11 11067 18 14 11102 15 5

79 1400 n /9 1400 113 10 15 105 14 6 1286 10 n 1294 5 10

683 4 /5 75 n 676 4 , 683 4 , 676 4 n Y! n n

443 16 , 436 16 7, 75 7, 75 75 443 16 „ 436 16 n

n 9, n 565 12 556 10 6 Yf 73 75 9, 565 12 556 10 6

59 n 79 7! n 554 8 19 563 9 6 25 n 554 8 563 9 6

70 55 7! 70 n 55 7! n 71 70 n it 70 IP X

16272 4 16270 15112 1607 15 2 1563 15 14664 8 14 15707 „11 64 VERGELIJKENDE STAAT VAN HET BEDRAG

Getal Dorpen. Grietmannen. Vrije Heerschappen. Grietenijen. 15n. 1514. 1525-26. 1574-75. 1525-26. 1574-75.

per Transpt. 279 278 Schoterlandt 14 14 voorn.IJdts Sgbrant Tiebes Hottinga Ugttingerdeel 6 6 DierickFre- Office Grgph dericxzoon Basschervgffgae 6 6 DouweHog- Hugte Dou- tes wez. Tinge Stellinckwerff , 20 20 Lgcle Arent van westegnde Lblens Genen Stellinckwerff, 10 10 Gerardus Emmert ... oostegnde frost Frgesema NB. 't Crugs- landt, Grietm. Renick v. De- Grietenijen . kema. Steden .. .

Totaal . . 335 334 . Totaal Generaal . .

VAN DEN JAARTAUX. 65

Jaartaux. Kortingen. Zuiv e r.

1525-26. 1574-75. 1525-26. 1574-75. 1525-26. 1574-75.

n 16272 4 n 16270 15 12 1607 15 2 1563 15 1 14664 8 14 15707 11

n 91 n 9 280 9 9 280 n n 280 9, n p 7, /1 79 280

9 9: 79 t 280 280 9 280 n n n 9 9 9 280 9 7f 77

198 16 » 198 16 9 n n 9 79 9 9 198 16 7/ 198 16 9

.. 506 16 n 506 16 9 * 79 506 16 506 16 9 * 79 " 7!

193 4 n 193 4 n n 193 4 9 193 4 9 n n " w

n 222 13 „ n 9 n /I 79 n 9 n 222 13 9 I 17731 7, 17952 5 . 1607 15 2 1563 15 1 16123 4 14 16388 9 11 n 1 2408 9 w 2408 9? I/ 31 7 9 43 1 6 2376 13' 9 2364 18 10

20139 20360 5 1 , 1639 2 2 1606 12 1 18499 17 14 18753 12 15

Anno 1513 of 1514 ?

KOPIJ HANDSCHRIFT VAN DE 16 e EEUW IN GABBEMA ARCHIEF.

Bovenaan staat met eene andere en latere hand van dezelfde Eeuw :

Doze Renton plegen de Heerscippen ten comptoire van den Rentmeester to betalen bij tijden des Fursten van Sassen.

Door Renten schijnt hier verstaan te moeten worden de belasting van den 21en penning die de Heerschappen , ter afweering van het Leenstelsel , in Julij 1504 aan den Hertog van Saxen hadden beloofd , maar in 1514 weer door oorlogsdienst en krijgsvolks onderhoud hadden afgekocht. Zie Charterb. II, 34 , 82 , 83 , 84. De namen der Heerschappen (lie op dezen staat voorkomen, vindt men in dezelfde orde , en behoudens zeer enkele verschillen, ook bij Winsemius, Chron. van Friesland , fol. 514 en 515, en dit stuk schijnt wel hetzelfde Register te zijn , 'twelk door Winse- mius , als zijne bron , aldaar wordt aangehaald. Dit Register schijnt mede ten grondslage te hebben gelegd aan den last tot dagvaarding, den 26 April 1545 te Antwerpen bij den Keizer in zijnen Rade uitgevaardigd tegen alle de in dit Register genoemde Heerschappen , in Welk stuk, behoudens kleine verschillen, alle dezelfde namen en in dezelfde volgorde worden aangetroffen. Vergelijk Winsemius t. a. p. en fol. 512b en ChB. II, 91a, b, 149b, 150 , 151 , 100, 152a, 153a, b, 163 , 4 en 5 , 152 , 130 , 174, 7 en 580 , 5 en 581 , 6 ; ook ChB. II , 119 , 5 , voorts III , 70 , 71, 83, 84, 87 en 334, dd. 7 en 29 Julij, 11 en 19 Sept. 1545 en 8 April 1554. Uit dit Register is dus optemaken hoeveel in 1504 de huurs- waarde der eigendommen van de Heerschappen van ieder afzon- derlijk en van alien te zamen bedroeg, die door dezen 21 en penning 68 KOPIJ HANDSCHRIFT VAN DE 16° EEUW

in 1504 zich tegen het Leenstelsel vrijwaarden , namelijk Totaal Flor. 25243-22 of Gls. 35342 . . . . en bovendien de niet uitge- trokkene goederen van Iemme Her Juusma en Gerbrand Mockema. Uit de vermelding van dezer beide laatsten goederen als nog staande in Mijn G. II. handen , is optemaken dat dit Register in 1513 of 1514 is opgemaakt.

De met Na. gemerkte bijvoegingen zijn van dezelfde latere hand als het bovenstaande en hierboven vermelde opschrift. IN GABBEMA ARCHIEF. 69

Na. Desen Renten plegen de Heerscippen ten comptoire vanden Rentmeester te betalen bij tijden des Fursten van Sassen. xxxiii r. Renick Emijnghe. Na. Dit is Renick te Cambuijer in zijn leven Raidt. xxini fl. 11J st. Peter Kamijngha. Na- en is den furst nijet getrouw gebleven noch willich geweest totten eedt. xx fl. vu st. Frans Mijnnema erwen. 1 fl. xxv st. 1 oert. Ids Emijnghe erwen. Alijt Renicks off IJds Dochter van XL fl. r. Idem I1 fl. xix st. i oert van Clara auch IJdts Dochter Yelgers xi fl. 1 st. Tijaerdt Burmania. Na. Dat is heer Tjaert Bourmania Raidt. XXIII x St. in oert. His Jelgersma mijt her Kinden. Na. Dit is geweest de moeder van Meester Taerdt Elgersma, canonick in den Hage. fl. Renick Kampstra. v fl. xvii st. Kempe Janss. Na. Was in zijn leven toe Jelsum Raidt. xiifl. ix st.noert. Feijcke Campstra. liii fl. it st. 1 ort. Jow Jowsma. xvi fl. xxv st. Wilke Hollingha. in fl. vn st. Hessel Kempoz. u oert. xi fl. xviii st. Ritscka Juckema. v fl. xx st. Jow Schelte en zijn z. viii fl. viii st. Sijdts Emijngha. vi fl. xil st. Bennert Abbinge. ix 1 x1 st. 1 oert. Ansck Unija. xix st. 1 ort. Wijts Leo, Weduwe KinderenRitsckeLeoz. v fl. Renick Campstra Feij- n fl. xun st. in ort. Sijuck Kamijngha. ckezoon to Wirdum. Na. 192 fl. 25 st. oert.

fl. xvi st. Clara Witze dochter. 11 11. Wibe Gerrijtz toe Lieuwarden. N. Heeft maer floreen ofgecoft ende inden afftocht van den Jaertax trect veel meer off.

\T fl. Doctor Kempo Martena. XXVJ st. Ritscka Bolama.

VJ fl. Ede Martena. v11I st. Meester Hemmo.

YJ fl. Epo Martena. xii st. Peter Janzoon. Na. als up Wijbe 70 KOPIJ HANDSCHRIFT VAN DE 16e EEUW hier voren. vJ fl. Tiebbo Martena. v st. 1 ort. Foppa Doeckezoon. in fl. Sijtge Uetes noon. Ar i st. Botto Waltieina. fl. xxvi st. Wibrant Boudsma. vii fl. xun st. Goffo Douwezoon.

Na' 59 fl. vin st. 3 oert. ii fl. XJ st. Aemcko Jaerla. yin st. Andle Hoijtsma to Bergum. Thalinck Intez. st. GossaRotzim inGarijp. Taecko Heemstra. v fl. xxiii st. Douwe Jousma van xvit fl. r. Soe

Id. xx Ii st. Ili ort. er van Sascker Ha- t ringha heeft hat. fl. Taecko Kenama Wed. vi fl. XX1J st. Ede Jongema. fl. Hotto Jaerle. Hotto Hettesz. 11 fl. xiiii st. Willem Heemstra. Ill fl. Luwe voer hem ende seijn Husfrau und Vibo.

xxvi st. Dodo Jaerle. 1 XJ st. Hotto van zijn Hus- frou.

Na' 43 floreen min een oert. 3fl. xx1l st. Taka Mockama. vl fi. Ix st. 1 oert. Tiepke Goslinghe ist gebetert. Jemma Heer Jwsma und v fl. Gabba Sibetz. GerbrandtMockama gueden staen nosh in mijn G. H. handers.

ix fl. Jemma Heer Jwsma wijff 111 fl. xxvi st. Peter Aelwa. voer her selfs gued.

ix fl. vii st. Sapck Abinge Weduwe I1 fl. vin st. Epe Stanije. erwen. • fl. Jancka Unema. 1 fl. xxvi st. 1 oert. Rioerdt Scheltezoon. lIll fl. Wibren Roerda erwen. 11 fl. vl st. lIJ oert. Renick Donija erwen.

3fl. 1IJ st. L oleko Heslinghe. 11 fl. xxi st. Jow Bottinghe. Na' 58 fl. 8 st. 31 oert. • fl. xxv st. Womck Sijtiama. 1 fl. xxi st. Epe Donija ende Re- nick Dixtra zijn broer. fl. xx st. Werp Jukama Erven. 1I fi. vii st. Sij bet Sijurden. x fl. Frouck Zijbet Scheltema 1J fl. Tiede Donije. Weduwe erven. IN GABBEMA ARCHIEF. 71

VII 1 nil St. Focka Ropta. fl. X1111J St. Gabba Riptis. vl fl. Poppe Mellema. fl. Botto Donija. vI fl. Popke Mockema. 1 fl. v st. 1 ort. Jelck Wattama. fl. Hessel Sijoerd. fl. ii st. I ort. Teths Sijurt Walta 66 fl. 6 st. 5 (?) oert. Weduwe. 11 fl. xxnu st. Eernst Mockema. Idem voer Rints zijn wijff en Her kinderen. xuu xiii st. 1 ort. Samt xxxi voer Tierck Burma- nia,Botto Branda,Sijpt Unema etc. II 1 1 st. 1J ort. Claes Tijmenz. toe Doc- vi fl. Sijdts Eets Jeppe We- kum. duwe. 1 fl. v st. 1 ort. Ona Aesgama. ini fl. ini st. BennertHaij'ge erwen. xx st. Pibe Tiardeme. III fl. xvil st. 1 ort. Ulbet Tziessens Wed. VIII fl. Gerlif toe Heerwij. ii fl. x st. 11J ort. Popka Renerde erwen ezaert.

VII fl. v11 st. Bernsch Hessels Wede. st. It1J ort. Sijdz Buwijngha. nn fl. xxn st. Geerck Tziessens. fl. xxnn stall ort. Sijpt Hanija. Na' 42 fl. 5 st. 2 ,1 oert. fl. xv st. Frans Jaring. ini xvii st. Botte Bartoltsz erven.

ft. X1J st. Ritscka Luwezoon. fl. min St. Worp Donija.

ft. Aleff Renerda Sibrant. 1 fl. xv st. Zalinch Liuwis erwen.

xx fl. 1111 st. Schelte Oppergeest. v fl. v st. 1 ort. One Wijsma. Na' Mr. Sidz Tsiarda vaer. Sicke Uetes zoon in Liouwerderdeel gift fl.

1 fl. st. Id. voer Hoijte Jaring. viii st. Hendrick Peterz. toe Dockum. nil fl. x111 st. Taka Bonga. 1 fl. v1J st. Douwe Donija. nn fl. nu st. Zalinck Jaricxma Wede. XXVI1 st. Sijdz Wobbezoon. Na' 71 fl. 4 st. 1 oert. n fl. xvii st. 1 ort. Botto Branda. xv fl. Wijtzie Jungema. vu fl. yin st. Sijrck Boitgema. x fl. 1111J st. Tijerck Walta. v fl. xxi st. Gaijtzie Broersma. vii fl. 1111 st. Epe Aijle.

IlI fl. Sippe Meckema. nnfl.xxvi still ort.Douwe Burmania. N. als Heer Goidtscalck.

11 fl. XV11IJ st. Wockama Eijckema. lIll fl. xun st. Doijtzie Sybrantz (?) xix. Bonge. 72 KOPIJ HANDSCHRIFT VAN DE 16e EEUW xv fl. Heer Goslick Jongema vu fl. in st. 1 ort. Sijwrdt Aijle. N.. Trecken in den Jaertax veel meer off. XVJ ii. Hero Ockinge. v fi. mist. iii ort. Sijwrdt Lijuwez. 76 fl. 221 st. in fl. 1111 st. Seerp Oesinghe. xxxviii fl. lIJ st. Gerrolt Herema. iu. fl. Decken Tetazoon. x fl. Sicko Gratingha. 1 fl. xv st. in ort. Hans Hanszoon. vi fl. XV1J st. Atta Hemmema ii fl. VJ st. geft nu Ger- rolt Herema. 1 fl. xi st. Wijbe Sijbrantz. 11 fi. XXJ st. Sijbren Aggezoon. xvi st. Andries Sackezoon toe mill fi. X1J st. Do uwe Gerbrande. Staueren. xxiiii st. Haring Douwazoon. infl.xxvistanort. Zibilla Epis. xxii fl. vii st. Hessel Mertna IXJ St. Peter to Lunenkerk. N.. Trecken derfen veel meer off. Na. 86 fl. viii st. 31 oert. x fl. ini st. Jow Roerden. ii fl. Docko Heslingha. vi fl. X1J st. Epe Liaukama. xi fl. xx st. Sij wck Emingen ende hoer Dochter. mu #1. X1111J st. Hobbe Hermana. xiii fl. ii st. Katrijn Teta Her- mana opte Rijp Wede und Frantz Dochter Zomme Trijn van XC1J fl. lin fl. vin st. Jouck Harde Wed. vu fl. Aleff Hettez. und zijn broders Kin- deren. nu fl. Wiger Elckema. vi fl. 1 st. Douwe Renijcksz. 1 ft. XV11J st. Jan Rorden. vi fl. XX11I1J st. Lollo Herez. Oc- kingen. xxini st. Anthonis Atta Hoijgema. v ft. xv st. iu ort. Sascker Heringen guedt xxxv ft r. al bezalen Douwe Jousma und Abba Na. 117 ft. 17 st. 3 oert. Sascker. v fl. xvi st. Sijbrant Rorde. in 1 Offka Hesselszoon Na. Trect in den aftocht veel meer van Foppingha. den Jaertax. 1111 fl. Menna Hessels. in fl. in st. in ort. Doed Wigle Camp- stra. IN GABBEMA ARCHIEF. 73

fl. xv st. Taka Douwezoon und it fl. xvi st. Schelte Rorden. zijn wijff. 3 11. i st. 1 ort. Remert Renick Age- ii fl. viii st. Fedde Dottinge. zoon weduwe. 3 fl. II st. Renick Rorde ist gebes- 1 fl. x1IiIJ st. Hercke Feijckezoon. sert mit 20 fl. sins wijffs. 3 His Meijster Juus We- I fl. X111 st. Docko Hagezoon op duwe. de Rijp. 3 ft. n st. Sijrck Kempis. i fl. I st. 1 ort. Alef Groetstra. Na. 83 fl. 15 st. 1 oert. 1 fl. Renick Wibez. Wed. vi fi. XXIII st. Agge Epezoon. XJ st. Heer Ucko Pastoer toe xxi st. Haije Doeckezoon. Elaerdt voer Jonge Kempe kindt. xxviii fi. J ow Dekama. st. Id. Docke Haijezoon isinMijnnaldumedeel opgescreven. • xxv st. 1 ort. Aesgha toe Mantgum v1 fl. XVII st. 1J ort. Abba Sasckerzoon. Wede. yin fl. xx st. Douwe Peterszoon gift 1111 fi. 1x st. Renick Andla. 3 fl. wenijger die Peter Alef in Wonseradeel betaelt. x fl. xxiiiI st. Hobbo Dockez. wed,. II1 fl. XX1IJ st. Katrijn Rippert Elexma. ix fl. xxiiii st. Hette Dekama. v fl. xxvi stall ort. Sijds Bocke Agges- zoon Weduwe. vi ft. xxi st. Sijts Epe Wede. Na. 102 fl. 16 st. 1 oert. v fl. xviist. in ort. Jan Rijoerdsz. Roerde. vu Otto Peterzoon. nu 11. Sneburgers Id. drie jaer iii fl. xv st. IJ out. Douwe Harinxma. lang van IIII fl. r. gekauft. xxiiii ft. Vrou Luttzie. nu fl. Homme Epezoon. V11J fi. Ansck Jongema. nu vu st. Epe Sitziezoon erwen Thet Wede. viii fl. xini st. H. Dochter. IIII fl. iii st. Sijrck Sirckzoon. x xix st. 1 ort. Salinck Bottinghe. 11 fl. xv st. i ort. Sijbrant Etzardzoon und Tet zijn broer. nu fl. xxi st. Low Unia. 1 ft. xili st. Homme Douwezoon. Na. 94 26 st. 3 ort. 74 KOPIJ HANDSCHRIFT VAN DE 16e EEUW 1N GABBENIA ARCHIEF.

xviii st. Ulster Cloester. vinflain st.in ort. Otto IJgeszoon Ga- lema Wede. X1J st. Reijnert Peterzoon ende vi fl. Hartman Galema. Sijwrdt Jorisz. inder Inst. viii fl. Sijwrdt Wiebezoon Wede. v fl. i st. 1 ort. Peer Epis und Baucke. Imcke Obbez. Wede. v 1 xxii st. Epe Douwezoon. v fl. Bouck Obbez. ir zoon. yin fl.1st. 1 ort. Janck Galema und Sicke ir zoen. in ft. in st. Frijdrick Rorden. 111] fl. Janke Douwema. ix fl. XV1J st. Wathie Harinxma. in fl. vi st. IJde Kempis Wede. Na- 54 fl. 18 st. 21 oert. Id. 1J fl. Douwe ir zoen. 11 fl. 11 st. 1J ort. Ona Vlkis. VI IL VlI1J st. Botto Hoijtes. n II. Douwe Hoijtesz. zijnbroer. 52. fl 131 oert. Na. Belopende alle de voorsz. Renten ter Na. somme toe van 1202 flor. 2 st. 11 oert. Facit in Ponden van XL gr. — xvicLxxxii pd. N*. xviii St. ini peen. p. p. o.

1 VER DE gORTINGEN IN DEN gAARTAX

door de Heerschappen in Friesland.

1. Memorie. 2. Last tot dagvaarding gegeven te Antwerpen bij den Keijser in sijnen rade den 26 April 1545 , tegen eene menigte Heerschap- pen , om den xxlen penning , die Julij 1504 was beloofd. 3. Gelijke last gegeven door en op tijd als voren tegen eene menigte andere Heerschappen om den Jaartax. 4. Last tot dagvaarding gegeven te Leeuwarden bij den Keijser in zijner Maj. Raede in Vrieslant , den 14 Mei 1545 tegen sommige Heerschappen , mede om den Jaartax. Uit een handschrift van de 16 e eeuw. Vergel. Winsemius Chron. v. Vries'. fol. 512b, 514 en 515 en en Charterb. v. Friesl. III , 70, 71, onder ten IVen en Ven dd. 7 Julij 1545 en III , 83 dd. vôôr 29 Julij 1545 en III , 84 dd. 29 Julij 1545. Alsmede zeker in 't Archief van Gabbema berustend Register hetwelk aan den last tot dagvaarding van 26 April 1545 schijnt ten grondslage te hebben gestrekt. IEMORIA.

Int her ons Heeren xvc en xrrii ofte Baer omtrent als die Furst van Sassen in Vrieslant domineerde , heeft hij ijtlijcke Heerschap- pen , eijgen erffden ende andere borgers haer landen ende staten laten vrij coopen metten een ende twintichsten penninck. Ende als Vrieslandt aen Thoff van Borgongien quam, is haer belooft dat- men haer bij die priuilegien souden laten blijuen. Daertebouen is den Heerschappen die altijten haer int Oirloghe aen die Bor- gonsche partije hielden , gegeven priuilegie , Dat alle haer landen solden vrij wezen vande Jaerlijxe tax Als Jacobi ende Martiny ex(?) Tzelue is haer geholden tot a° xLv Ende alsdoen heeft Mr. Carel van Nitzen, Ridder ende Procureur generaal in denHoue van Vries- landt van wegen ende wt name Keij e Mat. alle den erffganamen van nauolgende Heerschappen voor den voorsz. Houe doen citeren ter cause van voorsz. Jaertax, ende heeft alsoo interruptie tegen haer gemaect , datter geen prescriptie en zoude vallen etc. COPIA, COPIAE,

Caerle bij der gratie Gods, Roomsch Keijser altijt vermeerde srijcx, Conink van Germanien , van Castillien, van Leon, van Gre- nade , van Arragon , van Nauarre , van Napels , van Sicilia, van Maiorq, van Sardaine, vande Eblanden Indijen, endeVaster eerden, der Zee Oceane, Archidux van Oostenrijck, Hertoghe van Bourgoignien, van Lothringen, van Brabant, van Lijmborch, van Luxemborch ende van Gelre, Graue van Vlaenderen, van Artoijs, van Bourgoingnien, Palsgraue ende van Henegowe , van Hollandt, van Zeelandt, van Fa- riette , van Hageliaut , van Namen ende van Zutphen , Prince van Zwauen, Marckgraue des Hilligen Rijcx, Heere van Vrieslant, van Salins , van Mechelen , van der Stadt , Steeden ende Landen van Utrecht, Oueryssel ende Groningen Ende Dominatoor in Asia ende Africa , Den Eersten van onsen Doorwarders van onsen Houe van Vrieslant hier op versocht saluijt. Wij hebben ontfangen die ootmoedige supplicatie van onsen Lieuen ende getrouwen Procuroer Generael van Vrieslant Inhondende hoedat die Heerschappen vanden voorsz. lande van Vrieslandt hiernae gespecificeert Te Ileten Renick Eemingha , Pieter Camminga , Frans Minnama, Jidts Eeminga, Tijardt Burmania, His Jelgersma, Reenck Campstra , Feijcke Campstra , Ulcke Holdinga , Ritscke Juckama, Sijdts Eeminga ,, Renick Campstra Feijckezoon in Wirdum, Kempo Janz., Jow Jousma, Hessel Kenipozoon, Jow Scheltez, Bennert Eb- binga, Wijtz Lijuwe weduwe, Sijuck Camminga, Clara Wijttie dochter, Doctor Kempo Martena, Eedo Martena, Eepo Martena, Tiebbo Martena , Sittie Wittiezoon , Wijbrant Boutsma, Wijbe Gerritszoon in Leuwarden , Ritsche Ublezoon, Mr. Hemmo, Pieter .Tanzoon in Leuwarden, Foppe Doeckezoon, Boue Walthiema, Goffe Douwezoon, Empke Jarla , Ballingh Entesz., Taecko Hempstra, Tako Kinnama weduwe, Boette Jarla, Willem Hemstra Doeckez., Doed Jarla, Andla Hottiema to Bergum , Gossa Bootsma in Garijp, Dijorra Jorrijsma, Eedo Jongama, Botte en Lijuwe Hetto zonen, Botte voorsz. Huts- vrouw , Taecko Mockama , Jemme Her Juijsma , Gerbet Mockama, Jemmo Her Juijsma met Ain wijff, Saecke Aebbinga wOue erffgenamen, Jancke Unama , Wijbren Roorda erffgenamen , Lolcke COPIA. COPIAE. 79

Heslinga, Gabbe Sijbetszoon Scheltama, Pieter Aijlwa, Jeppe Stanija, Rijoerdt Scheltez. Aebbenga, Reenick Donija erffgenamen, Jw Bot- nija , Die wedue Wompck Sijthiema , Worp Juckama erffgenamen, Frouck Sijbet Scheltama erffgenamen Focko Roptha , Poppe Mel- lama, Popcka Mockama, Hessel Sijorda, Eepo Donija, Sijbet Sijorda, Tiede Donija , Gabbe Ripperda , Botte Donija , Jelcke Waltama , Taetz Sijurt Walta wedue, Eernst Mockama , Claes Thijmenszoon in Dockum, Onna Aesgama, Pijbe Tijaerda, Gerloff toe Heereweij, Bernsck Hessels wedue, Gercke Tijessens, Boette Branda, Sijpt Onna- ma, Sijtz Eetz, Jeppe Wed., Bennert Hannija erffgenamen, Sijdts Bon- ga, Sijpt Hannija, Frans Jarringa, Ritsche Lijuwezoon, Alefl Reinarda, zijn broer Schelte Tijarda oppergeest, Taecko Bongha,Tzalinck Jarincx- ma Wedue, Boette van Sterckenborch Bartelsz., Worp Donija, Tzalinck Lijuwezoon erffgenamen, Onna Wijsma, Henrick Pietersz to Doccum, Douwa Donija, SijdtsWobbezoon,Boette Brande, Sijrck Boij tiema, Gaet- zie Broersma, Sippe Meckama, Wopcke Eeckama, Heer Godtschalck Jongama, Hero Hottinga, Wijts Jongama, Tijarck Walta, Epo Aijlua, Douwa Burmanija,Doeijtthie Sijbrantszoon Bonga, Sijurdt Aijlwa,Sijurdt Lijuwez, Seerp Oedsinga, Decken Thietezoon, Hans Hanszoon, Wijbe Sijbrandtszoon , Andries Saeckezoon toe Staueren, Harinck Douwe- zoon , Hessel Martena , Gerrolt Herema, Sicko Gratinga, Atte He- rema , Sijbren Aggezoon , Douwe Gerbranda , Sibilla Eepes , Jw Roerda , Eepe Hobbe Hermana , Jouck Haerda wedue , Wijgger Eelckama , Jan Roerda Sijuck Eminga Katrijn Tijete Hermana , Aleff Hettozoen, Douwe Renixzoon, Lolle Herozoon Ockinga, Sasker Heringa , Douwe Jousma , Aebbe Saskers , Menno Hessels, Sibrant Roerda Tako Douwezoon , Riemet Renick Agge zoens weduwe Reenck Roorda, Hiss mester Inno weduwe, Sijrck Kempes Donije, Offke Hessels Foppama , Doed Wigle Campstra wedue , Schelte Roorda, Fetke Doetingha, Heercke Feijckezoon, Doecke Haijeszoon op Dronrijp , Aleff Groestera , Renijck Wijbezoens weduwe , Heer Upko pastoor in IJlaerdt , Jw Dekama , Aesge Hoxwier toe Mant- gum weduwe, Douwe Pieterszoon toe Wijewerdt, Hobbe Doeckezoens weduwe , Hetto Dekama , Sijdts Eepo weduwe , Agge Eepeszoon , Haijo Doeckeszoon , Doecke Haijeszoon Abbe Sasckers , Reenck Andla, Kathrijn Rippert Elinxma, Sijdts Bocke Aggezoens weduwe, Jan Rijoerdtszoon Roerda , Frow Lotge, Anscke Jongama, Tzaling Botnija , Low Donija , Otte Peterszoon, Douwe Harinxma, Homme Eepeszoon , Epo Sijthiesoens erffgenamen Sijrck Sijrxzoon , Eete 80 COPIA. COPIAE.

IJdzaertszoon, Sijbrant IJdzaertszoon Hettinga, Humo Douweszoon, Rijmert Peterszoon Ende Sijurt Jorrijtszoon in der Ulst , Sijurt Wijbes wedue, Eempke Ublezoens wedue, Renick Ublezoen, Fre- drick Roorda, Hartman Galama, Watthie Harinxma, Otte IJgezoon Galama wedue, Pier Epeszoon, Eepe Douwezoon, Jancke Ballama, Jancke Douwema , Jijde Kempis Wed. , Douwe Kempis haer zoen, Oene Ulkes , Boette Hottieszoon ende Douwe Hoijtes zijn broeder , Wijlen Hartoch Georgien van Sassen als hij in Vrieslandt domineerde voor hem zijnen successoren ende nacomelingen In de Jare van vijftien hondert vier, den sesten Julij hebben bij huere openen besegelden brieuen belooft jaerlijx te betalen den een ende twintichsten penninck van alien hueren lantrenten van liggende gronden ende dat op twee termijnen te weten Jacobi ende Martinij daer aen volgende bij egale ende gelijcke portie, als sij oock denseluen furst den voorsz. een ende twintichsten penninck van de voorsz. Jare van vijftien hondert viere tot in den Jare van veerthien incluijs opte voorsz. termijnen hebben betaelt. Ende hoe dselve Heerschappen off huer erffgenamen ons als successoers van de voorsz. Furst van Sassen denzeluen een ende twintichsten penninck van haren Lantrenten van huer leggende gronden van erffuen wel behoorden achtervolgende hueren voorsz. brieuen te betalen Soo sijn zij nochtans om tselue te doene onwillich ende in gebreke, alles tot onsen grooten scaden, achterdeel ende interest, ende noch meer zal, tenzij dat hierop versien worde met onser behoorlijcker remedie ende prouisie van Justitie alsoo hij Becht, ons daeromme oetmoe- delijck biddende Soo eest dat wij die zaecken voorsz. ouergemerckt willende hier in onse gerechtichheden bewaren ende conserueren, IJ ontbieden ende beuelen, daertoe committerende bij desen dat gij ten verzoecke van onsz voorsz. Procureur generael van Vrieslandt dachvart alle die persoonen hier bouen genoempt zoo verre die leuende zijn , ende die erffgenamen van de ouerledene te comen ende te compareren teenen zeeckeren ende gelegenen dagen voor onsen Lieuen ende getrouwen die Stadthouder President ende Luden van onsen Rade in Vrieslandt Omme ten dage dienende tanhooren alsnicken eijsch ende conclusie als onsen voorn. Procureur tegens hen sal willen doen ende nemen daerop tantwoorden , procederen ende voorts inder saicke te sien ordonneren soot behooren zal, mit inthimatie tsij dat zij compareren oft niet, Dat men Recht ende Justitie doen sal op des voorsz. procureurs eijsch, navolgende den stiji ende usantie van onsen voorsz. Houe alst behooren zal, ouer. COPIA COPIAE. 81

schrijvende ten voorsz. dage den voorn. Stadtholder President ende Luden van onsz rade in Vrieslant wes ghij hier inne gedaen zult hebben den weicken wij ontbieden ende committeren dat zij partijen die gehoort , doen ende administreren goed tort recht ende expeditie van Justitie wandt ons alsoo gelieft. Gegeuen in onsen Stadt van Antwerpen den xxvi dach van April int jaer ons Heeren Dusent vijffhondert ende vijff ende veertich van onsen keijserrijcke 't xxvie Ende van onsen Rijcke van Castilien ende andere 't xxxe onderges. bij der Keijser in sijnen rade ende geteeckent Verreijcken.

Iv 6 COPIA. COPIAE.

Beroerende den Jaertax.

Kaerle bij der gratien Godts Roernsch Keijser altijt vermeerder srijcx Coninck van Germanien , van Castilien, van Leon, van Gre- nade , van Arragon , van Nauarre , van Napels , van Sicilia , van Maiorqen, van Sardeine, vande Eijlanden van Indijen ende vasten Lande , van der zee Oceane , Eertshertoghe van Oostenrijck, Her- toge van Bourgongien, van Lothrijck, van Brabant, van Lemburch, van Luxemborch ende van Gelre , Grave van Vlanderen , van Ar- thoijs , van Bourgongien Palsgraue ende van Hengouwe, van Hol- lant, van Zeelant, van Fferiette, van Hagenault, van Namen en van Zutphen, Prince van Swauen, Marckgraue des Hillijcx rjjck, Heere van Vrieslant, van Salins, van Mechelen, van der Stadt, Steden ende Landen van Utrecht, Ouerijssel ende Groningen, Ende Dominatoor in Asia ende Aphrica , Den eersten onsen Doorwarder van onsen Houe van Vrieslandt hier op versocht saluijt, Wij hebben ontfangen die ootmoedige supplicatie van onsen Lieuen ende getrouwen Pro- cureur generael van Vrieslandt Inhoudende hoe dat die Furst van Sassen soo lange hij in den landen van Vrieslandt domin.eerde onder andere demeijnen seeckere demeijnen gehadt heeft genoempt jaertax die hem betaelt wordde die huijsluden, eijgenerffden , steeden, borgers ende inwoonders van dijen, welcke Jaertax die gemeene Landen van Vrieslandt ons belooft hebben in den jare van vijftien hondert vijftiene den eersten Julij ende daernae in den jare van vier ende twintich den xxun in Nouembri jaerlijx te betalen, zoodat sij den Furst van Sassen den voorsz. jaartaxe beloopende doen jaerlijx ter somme van veertien dusent drij hondert vier ende tseuentich goude guldens drijst. jaerlijx betaelt worde , sonder eenige diminutie oft aftocht. Ende daerom dselue tax ons vol ende sonder enige diminutie off aftocht mede wel behoorde betaelt te wordden dien nochtans niet tegenstaende hebben hen die persoonen hiernae beschreven Te weten Heer Godtschalck Jongama, Heer Hessel Mar- tena, Heer Tzalinck Botnija, Heer Kempo Martena, Reenick Cam- minga , Jw Dekama met Swob Tijarda , Gerrolt Heerema , Sicko COPIA COPIAE. 83

Lijauckama, Heer Tijart Burmania, Renick Campstra, Jw Botnija, Douwe Burmania , Hetto Dekama , Taecko Guins , Eedo Martena , Eepo Martena, Sijuck Camminga, Wijttie Camminga, Sippe Heemp- stra, Lijuwe Aebbinga, Adzaert Aebbinga, Sijrck Boeijthiema, Poppe Mellama , Hessel Boeijthiema , Seerp Oedsinga , Onna Sijthiama , Sijthie Humalda , Gerck Tijessens , Jeppe Stanija , Jarich Hotnija , Aleph Hettezoens erffgenamen , Hetto Hemmema , Sicko Gratinga , Doecke Heslinga, Sijurdt Lijuwes, Sicko Hottinga, Aleff Groestera, Frans Minnama erwen , Hessel Aebbama, Sijbrant Roorda , Lolcke Heslinga, Hobbe Hermana , Lolle Heeres , Ffolckert Aedges , Sippe Meckama , Sijurdt Abbinga , Pijbe Meckama, Low Donija, Reenck Rijuwertszoon Roorda , Schelte Roorda , Taco Hemstra , Willem Hemstra, Heercke Heslinga, Kempo Douwes, Feddo Doetinga, Sijdts Eeminga, Peeter Cammijga, Wilcko Holdinga, Hans Douwes, Tonis Frengia, Doecke Sijbez, Lijuwe Sijurtszoon, Douwe Jousma, Schelte Andla, Hottie Bottezoon, Pieter Hommezoon, Sich vervoordert zedert wij onse landen van Vrieslandt weder tonswarts angenomen hebben gehadt , ende onder onse regimenten ende protectie van hueren meijers oft pachters, Die selue hues meijers inden voorsz. jaertax schuldich ende gehouden waren te contribueren , aff te trecken, alles sonder recht ende redenen tonser grooter schaden, nachdeel ende interrest, Ende noch meer zal tenzij dat hier op versien wordde mijt onder behoorlijcker remedie ende prouisie van justitie, Alsoo hij secht, ons daerom oetmoedelijcken biddende soo Best dat wij die saeck voorsz. ouergemerckt, willende hier in onse gerechticheijt bewaren ende conserueren U ontbieden ende beuelen daer toe committerende midts desen dat ghij ten versoecke van onsen Procureur generael van Vrieslant dachvart alle die persoonen hier bouen genoempt soo verve die leuende zijn , ende die erffgenamen vande ouerledenen te comen ende compareren teenen seeckeren ende tam elijcken dage voor onsen Lieuen ende getrouwen die Stadthouder President ende luijden van onsen Rade in Vries- landt Omme ten dage dienende tanhooren alsulcken eijsch ende conclusie als onsen voorn. Procureur tegens hen zal willen doen ende nemen daer op tantweorden procederen ende voorts in der saicke te zien ordonneren zoot behooren zal mit inthimatie hetzij dat zij compareren oft niet, Dat men recht ende justitie doen zal op des voorsz. Procureurs eijsch, naevolgende den stijl ende usantie van onsen voorsz. Houe van Vrieslant alst behooren zal. Ouerschrij- 84 COPIA COPIAE.

uende ten voorsz. dage den voorn. Stadtholder president ende Luijden van onsen Rade in Vrieslant wes ghij hier inne gedaen suit hebben, denweicken wij ontbieden ende committeren Dat zij parthijen die gehoort, doers ende administreren goet cort recht ende expeditie van Justitie, want ons alsoo gelieft. Gegeuen in onzer Stadt van Antwerpen den xxvi dash van Aprill int jaer ons Heeren dusent vijffhondert vijffende veertich van onsen KeijserrUcke 1 xxvie Ende van onsen Coninckrijcke van Castilien ende anderen 't xxxe Ondergeschr. bij den Keijser in zijnen raede ende geteeckent Ver- eijcken. Kaerle bij der gratien Godts Roemsck Keyser altijt vermeerder srycx etc. Den eersten onsen Deurwaerder van onsen rade van Vrieslant bier op versocht saluijt Alsoo onsen lieuen ende getrouwen die Procureur generael vanden zeluen onsen rade ons te ken- nen gegeuen heeft hoedat die Furst van Sassen , zoo lange hij binnen onsen Lande van Vrieslandt domineerde , onder andere demeijen zeeckere demeijn gehadt heeft , genoempt Jaertax, die hen betaelt wordde bij huijsluijden , eijgen erffden , steden , borgers ende inwoonders van dies weicke jaertax onse gemeene Landen van Vrieslant ons belooft hebben in den jare van vijftien hondert vijftien den eersten Julij, Ende daernae in den jare van vier ende twintich den xxnn Nouembris jaerlijx te betalen soo alst zij dieu den Furst van Sassen hebben betaelt. Nu was alsoo dat den Furst van Sassen den voorsz. jaertax beloopende ter somme van veertien dusent drij hondert vier ende tseuentich fiorenen ende drij st. jaerlijx betaelt wordden sonder enige diminutie oft aftocht. Ende hoewel daerom denseluen jaertax ons vol ende sonder aftocht wel mede behoorden betaelt to wordden Dese nochtans niettegen- staende hebben hen vervoordert , Meester Sijdts Tijaerda, Wijbe Gerritsz, Pieter Janss, Doctor Upko van Burmania, Derffgenamen van Heeren Frederick van Grombach, Die eruen van Vrou Lotze to te Sneeck, Tiebbe Martena, Jan Roorda , Derffgenamen van Vrou Butte , Heer Hessels weduwe , Haring Douwes , Lijuwe Beijama , Trijn Jous wedue , Douwe Reijstera , Schelte Roorda , Seerp Wal- tinga , Douwe Sijaerda , Hero Hottinga , Douwe Haersma , Doctor Peeter Camminga , Gabbe Douwema, Jow Jousma , Pieter Haer- sma , Sicke Galema ende Anthonis Galema Huijsvr. voer ende haer eerfgenamen nae , aff to trecken zedert wij aan die voorss. Landen gecomen zijn geweest , die quota ende die portie die huere meijers in den voorss. jaertax schuldich waren to contribueren, tot onsen groote achterdeele , ende noch meer zijn soude, en worde daer tegens met behoorlijcke prouisie van justitie niet versien Alsoo die voorss. Procureur generael seijt Soe ist dat wij die saecken voorss. ouergemerckt , willende hierinne onse gerechticheijt bewaren ende conserueren U ontbieden en beuelen daertoe committerende midts dezen , dat gij terstondt trect aen den bouen ge- 86 COPIA COPIAE.

noempden persoonen oft hoeren erffgenamen ende alien anderen die 11 noch aengegeuen zullen mogen wordden oft tot huerlieder woonstede , ende henlieden ende elx bezonder van onsentwegen citeert ende verdachvart te compareren voor onsen Lieuen ende getrouwen, die Stadthouder President ende Luden van onsen Raide van Vrieslant voorsz. in persoone oft door hoeren volmachtigen in der zaecken genouchsaem onderricht tot seeckeren gelegen ende betamelijcken dage, die ghij henlieden voor den eersten, anderden, darden, ende eenen eijntlijcken rechtdag soo peremptotie benomen zult Om tanhooren sulcken eijsch ende conclusie als die voorsz. onsen procureur generael wt saecken voorgeschr. tegens hen lieden ende elx bezonder doen ende nemen zal willen, daerop tantwoorden ende voorts te procederen ende sien ordonneren zoo nae rechte behooren zal, Mit inthimatie indien sij comers volmachtigen seijnden oft niet , dat mea opdes gehoorsamen parts aensoecken geschien zal laten dat recht is. Gegeuen tot Leuwerden onder onsen zegel van Justitie, twelck wij in onsen rade voorsz. gebruijckende zijn hier onder aen gehangen , den )(m en in Maije Ao vijfteenhon- dert vijff ende veertich. Onder stoat geschreuen Bij den Keijser in zijnen Mat. Raede in Vrieslant ende geteekent Boijmer. 1545.

•••n•••1, B AST AAN 'T --I OF VAN RIESLAND i I i

OM TE BEVORDEREN

HET MAKEN VAN EEN REGISTER VAN ALLE PERSONEN EN

GOEDEREN, DIE IN DEN JAARTAX VOOR HEN EN HUNNE

MEIJERS VRIJDOM GENOTEN HEBBEN , ENZ.

KANTTEEKENING VAN 1545 OF 1546,

Dat en waarom dit niet is gesohied.

Vergel. Chb. III, 71a, 83 , 84, 92a en 334.

EXTRACT uit 's LANDS D U. K A G I E B O E K, berustende in het Provinciaal Archief van Friesland.

Or.Fol. 31 vs0. Van dees is Articulen mijn heere den president van Vrieslandt ouergegeuen oick een acte om Die handt te houden ende bij dien van den Rade te doen geregistreert Int 23 bouck houden Dat Dinhouden deser naervolgende articulen tot Keyr. Mt. van den Re- behouff ten sollicitatien vanden Procureur Generael ende Rent- cesse denliet- meester generael van Vrieslandt volcomen ende volbracht moogen ser angaende. worden.

Or. Fol. 32 vso. Dit is mits de Item ten lesten , soo de mat van den Co. wesende nw lestwerff sollitatien bij In Vrieslandt , gewilt ende geordonneert heefft (op den 7 Julij den heerschippen na- 1545, zie Chb. III , 71a) , Dat men registere maicken soude van derhant ge- alien persoonen ende goeden Die Inder Jaertax voor hen ende daen veran- heure meijers vrijdomme genooten hebben , ende hen bij huere dert go hierop nu nijet ge- mt. voortaen toegelaten Is te gebruijcken van den landen oft daen. goeden die sij hadden Inden Jaere xv , sal Diligentie gedaen worden Dat men tselue Register mit goede specificatie vande ge- gelegentheijt , grootheijt ende Limiten vanden seluen Landen maicke , ende een Dubben van dien op de camere van de Re- keninghe ouerseijnde.

GgXTRACTEN

UIT HET

STAATS-RESOLUTIEBOEK

VAN

f iiiiE g IA AD.

10. 15 JAN. 1614. OMSLAG OP DE FLOREEN-RENTE EN CORPORA DER STEDEN.

20. 15 MAART 1617. INSTRUCTIE VOOR DEN ONTVANGER GENERAAL , waaruit blijkt , dat hij moet ontvangen alle penningen die op de Floreenrenthen of bij eenig ander middel van collectatie orngeslagen worden , aismede de verpacht- sommen van de generale middel en.

EXTRACT UlT HET RESOLUTIE-

BOEK DER STATEN VAN FRIESLAND. 1614.

Pag. 641. De Staten van Frieslandt ten ordinaris Landsdage , nu tegenwoordig binnen Leuwarden vergadert hebben geauctoriseert en gelast , auctoriseren en lasten mits desen henne Gedeputeerde, om voor de maanden Januarij en Februarij 1614 te mogen uitschrijven over de floreenrenthe en corpora der Steden na voorgaande gebruik 12 strs. Actum int Landschapshuis den 15 Januarij 1614, was get. voor Oostergo , Bocke van Feitsma , J. Jochems. Westergo , B. v. Burmania , Johan Gravius. Sevenwouden , J. Clant , Tinco Andringa. Steden , Hendrik Gerrijts , Homerus van Hettinga.

...... -......

EXTRACT als voren , 1617. Pag. 791. Instructie voor den Ontvanger Generael.

1. In den eersten sal den Ontvanger Generael gehouden sijn te ontvangen alle penningen , die op de floreenrenthe , en bij enige ander middel van collectatie over de Landen en Steden van Frieslandt of enige singuliere personen omgeslagen en uitgeschreven sullen worden. H. Ingevalle de omgeslagene of uitgeschrevene penningen in behoorlijke tijt niet mogten betaaldt worden , sal tot t innen derselver mogen gebruiken 's Landschaps Deurwaarders.

11I. De Ontvanger sal geen Adsignatien mogen doen op de uitgeschreven floreenrenthe voor en aleer de eerste van de dubbelde maandt sal wesen geexpireert , en sal van gelijken voor de expiratie derselver geen Deurwaarder om te executeren mogen uitsenden. 94 EXTRACT UIT HET RESOLU TIEBOEK iv. Sal ook in t adsigneren so op de Grietenien als Steden moeten houden goede gelijkheit , ten einde de ene boven 4e ander niet beswaart en werde , en tot dien einde na expiratie yan alle twee maanden 't elkens sijne registeren de Heren Gedeputeerden vertonen , opdat so wel op de voorsz. gelijkheit , als op de Staat van 't Comptoir mag gelet worden volgens 't 41e art. van de Instructie der Heren Gedeputeerden. v. Ende so veel aangaat de generale middelen sal na de verpagtinge hem ontvanger daaraf gelevert worden een Staat behoorlijck getekendt , en de termijnen 't elkens overstreken zijnde , sal de resten daaraf mede onder de Deurwaarders uit delen in conformit6 van elks hun quartier , overleverende mede alle veertien dagen staat van de resten. vi. Ende sal de voorsz. Ontvanger in betalinge van de omgeslagene penningen van particuliere ontvangers geen penningen ontvangen , ten ware de voorgaande resten eerstmaal volkomentlijk waren betaaldt. vii. Ende sal de Ontvanger geen resten in uitgave mogen brengen , ten ware hij genoegsaam dede blijken van sijn devoir gedaan te hebben , of dat van de debiteurs niet ware te bekomen. VII'. Ende sal de Ontvanger in t gene voorschreven is procederen sonder enige dissimulatie en aanschouw van personen , sonder ook dat hij ijmandt enige uitstal sal mogen accorderen en vergunnen. IX. Ende sal mede de Ontvanger gehouden sijn de ordonnantien bij de Heren Gedeputeerden gepasseert van 's Lands penningen promptelijk te betalen sonder enige tergiversatie en uitstellirige, om also daaraf enig profijt of geniet te hebben en te verwagten. X. Sal mede de voorsz. Ontvanger geen ordonnantien mogen betalen ten ware de dag van betalinge in de ordonnantie begrepen ware omgekomen , bij faute welks dat hem sulks in rekeninge niet sal strekken. xi. Ende sal mede de voorsz. Ontvanger gehouden sijn goede DER STATEN VAN FRIESLAND. 95

ciate cautie en borge te stellen voor de summe van vijftig duisent car. gls. boven sijn eigen goedt. xii. Welke borge gehouden sal sijn aan te nemen de penningen te voldoen onder behoorlijke renunciatie van discussie , verband sijner goederen en gelijke executie , als men 's Lands penningen gewoon- lijk is te executeren. mu. Sal ook den Ontvanger sijn woonplaatse neemen en houden alwaar de Gedeputeerden haar residentie nemen en houden, en ook 't selve 't elkens met de Gedeputeerden veranderen en vernieuwen. xiv. De Ontvanger sal jaarlijks tot gagie hebben en genieten voor hem en sijn clerq twaalf hondert car. gis. met ses schuiten swarte turf , en sal daarenboven van de penningen, die hij voor 't Landt geraakt te negotieren , genieten de hondertste penning, en dat Bens, als hij de penningen ontvangt , en nog gelijke hondertste penning eens , als hij deselve wederom betaaldt , sonder meer , en dat so dikwijls , als hij nieuwe ligtinge en betalinge sal doen bij ordre van de Heren Gedeputeerden. xv Ende sal des Ontvangers clercq geen schrijvers ampt van enige compagnien ruiteren nog knegten mogen bedienen. xvi. Sal mede de voorsz. Ontvanger Generael bij solemnelen Ede be- loven en sweren al 't gene voorsz. is, en 't geen een vroom en op- regt Rentmeeester toestaat, opregtelijk en getrouwelijk te observeren, agtervolgen , nagaan en onderhouden. xvii. Ende dit alles bij provisie en revocatie so wel van de Gedepu- teerde der Landen en Steden als de Ontvanger, dog met conditie dat deselve revocatie niet sal mogen gedaan worden van enige penningen , die op den Ontvanger uitgeschreven sijn , en waar of hij begonst heeft den ontvang te hebben.

Aldus gedaan en geresolveert &c. den 15 Martij 1617, was get. voor Oostergo , Rienk van Burmania , Gabbe Wijgers. Westergo , B. v. Burmania , Johan M. Gravius. Sevenwouden , Tinco Andringa , Joachim Ids Wickel. Steden , Wijbe Orcks , Sjoerdt Potter.

flESOLUTIEN

VAN DE

STATEN VAN FRIESLAND,

WAARBLI ONDER ANDEREN MN VASTGESTELD DE

22DLICUI712 ON vasan

EN ANDERE

BUITENGEWONE BELASTINGEN ,

BII HET EINDIGEN VAN HET TWAALFJARIG BEBTAND.

27 Martij 1621-11 December 1623.

IESOLUTIEN VAN DE TATEN VAN fRIESLAND , J waarbij onder anderen zijn vastgesteld de REDEMTIE DER TAUXEN en andere buitengewone Belastingen , bij het eindigen van het Twaalfjarig Bestand. 27 Martij 1621-11 December 1623.

1. 27 Martii 1621. Voorwaardelijke begeving door Westergoo van het Rent-ambt der Domeinen op Andries Roorda. 2. 13 Martii 1621. Sevenwouden & Steden aggreeeren de collatie van de Grietenie het Bildt op I. van Burmania en ratificeeren de collatie van het rentambt op A. Roorda. 3. 27 Martii 1621. Instructie op de bediening van den Rentmeester der Domeinen A. Roorda. 4. 19 April 1622. De Staten consenteeren tot hoeding van de verzogte consenter , onderscheidene belastingen op de Floreen , consumtien , hooft- en melkkoebeesten. 5. 31 Mei 1622. Oostergoo , Westergoo en Sevenwouden verzoeken aan de Steden de door de drie Landquartieren 24 Mei 1622 vastgestelde meerdere belastingen ook intewilligen en protesteeren bij weigering 6. Eodem. Insinuatie hiervan aan de Steden door drie Notarissen 7. 1 Jung 1622. Reces tot 17 Junij. 8. 21 Jung 1622. Oostergoo , Westergoo en Sevenwouden verzoeken an- dermaal van de Steden antwoord op hun voorstel. 9. 1 Jung 1622. Reces door de Steden tot 17 Junij. 10. 21 Jung 1622. Antwoord van de Steden op de aan hun geinsinueerde Resolutie van 21 Junij 1622 (n o. 8 hierboven). 11. Eodem. Insinuatie hiervan door drie Notarien aan 't Mindergetal van de Lander. 12. 24 Mei 1622. Vaststelling door de drie Landquartieren van meerdere belastingen. 13. 23 Novemb. 1622. Sevenwouden en Steden willigen in buitengewone belastingen tot vinding van het tekort. 14. Eodem. Oostergoo submitteert het verschil over de belastingen aan de Staten Generael. 100 RESOLUTIEN VAN DE STATEN VAN FRIESLAND.

15. 19 Decemb. 1622. Oostergoo en Westergoo consenteren , hangende die beslissing , buitengewone belastingen. 16. 11 January 1623. Sevenwouden en Steden excuseeren zicli van eene bezending naar 's Hage over de geschillen en verzoeken eene commissie uit de Staten Generael alhier ten Landsdage. 17. 7 February 1623. Voet waarop gedaan zal worden de resumtie van de 500° penning. 18. 11 .February 1623. Voor eene .te doene negociatie van f 300,000 gua- rantie te verleenen ; de te negoci6eren penningen weder of te doen uit de redemtie der Tauxen , te doen in maniere als hier beschreven , ieder stuiver met een car. gulden , op Odulphi en Lamberti naastkomende ; Gaasterland en Lemsterland behoeven slegts 4 te redimeren 19. 19 February 1623. Waarborg aan den Ontvanger Generael voor de te negocieeren penningen verleend. 20. 20 February 1623. Last op den Rentmeester A. Roorda om f 300,000 te negoci6eren , om te ontvangen de redemtie der Tauxen , en om daaruit de genegociarde penningen weder aftelossen ; wordende voor de negociatie waarborg verleend. 21. 22 February 1623. Oostergoo consenteert nader bij provisie zeven stuivers op de Floreen. 22. Eodem. Stemming over die Resolutie 23. 11 Martii 1623. Aan den Rentmeester der Domeinen A. Roorda voor negoci6eren en aflossen en ontvangen van de redemtie der Tauxen f 1800 toegestaan. 24. 2 April 1623. De redemtie der Tauxen vervroegd en op 10. Mei 1623 gesteld (de Ontvangers der Grietenien en Steden zullen de 1000 penning genieten). 25. 8 August. 1623. Het middel van de 5000 penning zal na dezen jare niet weder opgesteld en betaald worden. 26. 5 Novemb. 10,3. Last op den Rentmeester om de onbetaalde resten van de redemtie der Tauxen met executie in te vorderen 27. 11 Decemb. 1623. Alle amptdragende personen zullen met 8 of 14 dagen verschieten voor 2 jaar i 7 0/0 ieder zooveel als op de Lijst is vermeld. 28. Eodem. Lijst van die Taux. 29. 11 Decemb. 1623. De resten van de 5000 penning dadelijk te betalen , onverkort nader herstel. EXTRACT UlT HET RESOLUTIE- BOEK DER STATEN VAN FRIESLAND , 1621-1623.

Pag. 24. De Heeren Staten van Westergo vergeven het Rendt ampt , bij 27 Martij wtjlen den Here Jelger van Feitsma in leven bedient , in voegen 1621. als volgt , namentlijk dat diegene , die 't selve ampt zal komen te bedienen , niet meer sal ontvangen als de renten en opkomsten van der Bildt , en de excijsen , sampt tauxen en tinsen, en 't gene voorts van de voorsz. Domeinen dependeert , waarvan hij gehouden sal wesen alle jaren pertinente rekeninge te doen voor den laatsten Decemb. yder jaar , en de fortificatiepenningen der steden sullen betaaldt worden bij ordonnantie van de Heren Gedeputeerden ; Ende wat belangt de bestedinge der paal- en kistwerken , vaor de Blok- huijsen van Harlingen en Stavoren 't Landschap te laste komende, auctoriseren sij Staten henne Gedeputeerden, om de voorsz. bestedinge door haar of henne Commissarien te doen , Vorders so verstaan sij Staten mede , dat het extraordinaris Raadsheersampt onder het voorsz. Rentampt niet begrepen sal sijn, doordien sij 't selve agten onnoodig te wesen , en hem daarom met geen saken van politie of justitie te bemoeijen , hebben onder voorsz. conditien genomineert , te wesen : Menaldumadeel , Volmagten Heerma en Sipke Bouma , sampt Watse Ockema en Buma stemmen op Andries Roorda. Franequeradeel , Volmagten Duco van Jonghama en Sakle King- ma , stemmen op Roorda. Barradeel , Volmagten Douwe van Hottinga en Wijbe Sinders absent. Baarderadeel , Volmagten. Hobbe van Aijlva en Jan Kingma , stemmen op Roorda. Hennaarderadeel , Volmagten Bocco van Burmania en Jan Dirks, stemmen op Bocco van Feitsma. Wonseradeel , Volmagten Tjaard van Aijiva en Sjoerd Dirks Hoitinga absent. Wimbritseradeel , Volmagten Duco van Botnia en Jan Gravius en Dr. Gravius , stemmen Andries Roorda. 102 EXTRACT UIT HET RESOLUTIEBOEK

Hemelumer-Oldephart , Volmagten Douwe van Epema , stemt Andries Roorda. 't Bildt , Volmagten absent. Aldus gedaan en genomineert bij de Staten van Westergo op 't Landschapshuis den 27 Martij 1621. Was get. D. v. Jonghema , Jan Kingma. 13 Martij De Staten van de Sevenwouden en Steden gesien do remonstran- 1621. tie en stukken overgegeven bij de Grietman Bocco van Feitsma , en daarin erwogen de conditie , vervat in de acte van consent , gedateert den 17 April 1619, luidende so volgt : onder dese expresse conditie nogtans, dat de Here Feitsma eerst en alvorens de rekeninge bij de extraordinaris Rekenmeesters opgenomen , met sijn hand vertekenen en promptelijk op adsignatien betalen sal , 't gene bij slot van rekeninge bevonden is , meer bij hem ontvangen als uitgegeven to sijn , en dat Bocco van Feitsma &c. item auctoriseren , hunne Gedeputeerden om in sulkers gevalle en anders niet Bocco van Feitsma te versien met behoorlijke commissie , gelet mede dat deselve conditie bij wijlen de Rentmeester Feitsma noit is geaccepteert , veel min geadimpleert, maar tegengestaan tot het einde sijnes levens , invoegen dat door wanbetalinge en in- obedientie aan 's Lands Staten bij hem begaan , genomen is , om to stellen exempel , de resolutie van den 12 Augustij 1620 , waarbij deselve de facto van het Rentmeesters ampt en andere depende- rende digniteiten is gesuspendeert , en daarin deser weerlt is overleden , wijders dat tot nog toe den Landschappe niet en is bevrijdt van voldade der penningen bij w. de Rentmeester Feitsma tot 's Lands laste genegotieert , nog de brieven van verbandt den. Landschappe gerestitueert , ook geensins voldaan de kosten, schaden en intressen , door tergiversatie en wanbetalinge van w. den Rentemeester bij den Landschappe uitgestaan , gehadt en geleden, daaraf vermeldt vorige Resolutie van den 12 Augustij 1620 , Soo is 't , dat de Staten van de Sevenwouden en Steden aggreeerende om redenen de Collatie van de Grieteni e van der Bildt aan de Persoon van Idsart van Burmania bij sijn Genade en de Heren Ge- deputeerden gedaan , ook voor ditmaal (sonder nogtans dies incon- sequentie te willen hebben getrokken , of na desen in dit stuk af- gegaau te werden van de resolutie in dato den 20 April 1592 , bij 's Lands Staten genomen) ratificeren de collatie van het Rent- ampt sonder enige andere digniteiten aan de persoon ivan Andreas van Roorda geschiet. DER STATEN VAN FRIESLAND. 103 Aldus geresolveert &c. den 13 Martij 1621, was get. voor Sevenwouden, Obbe Obbes , C. Oosterzee. Steden , Jochem Rienks , Gerrijt Phelten.

27 Martij INSTRUCTIE gemaakt op de bedieninge 1621. van de Rentemeester Andries Roorda. De Rentemeester Roorda wort gelast , hem in sijn bedieninge alleen te bemoeijen met den ontvang van de Bildpagten, jaartauxen, accijsen en andere Domeinen , van Welke hij jaarlijks gehouden sal sijn prompte rekenschap te doen aan 's Landschaps-rekenkamer , sonder hem wijders in enige saken van politie of andersins te im- miseeren of bemoeijen , behalven de verpagtinge van de accijsen , die de welgemelte Rentemeester wort toegelaten volgens de gaarlegginge hier onder gesteldt , en op 't jaarlijks tractement hem toegevoegdt. Slijkenburg , Lemmer , Tacoziji en Stavoren. Workum , Hindeloopen en Mackum. Harlingen , Ropta en Bildzijl. Dockum en Collumerzijl. Ende sullen de bestedingen van sluisen , bruggen , paalwerken en andere diergelijke , de Domeinen rakende , van nu voortaan bij de Heren Gedeputeerden of hunne Gecommitteerden gedaan worden. Aldus gedaan en gearresteert &c. den 27 Martij 1621, was get.

voor •. Oostergo , Adolph van Hiemstra , Kempo van Tadema. Westergo , Doco van Botnia , Jan Kingma. Sevenwouden , H. v. Baardt , A. Beetzius. Steden , J. Camp , W. Jongestal.

Pag. 54. De Staten van Frieslandt consenteren tot hoedinge van de ver- 19 Apri11622. sogte consenten voor den Jare 1622, over de floreenrenthe van den voorsz. Landschappe 't elke twe maanden ordinaris veertien strs. en extraordinaris drie strs. daaronder de stuiver van de hoorngel- den en besaide landen mede begrepen , ingaande den 1 Maij aankomende , en eindigende den laasten. April 1623 , Consenteren daarenboven in de middelen van consumtien , in voegen deselven in voorgaande lijsten van verpagtingen extraordinaris worden verhoogt ; Ende wort mede geconsenteert , dat in plaatse van de im- positie , die op het sout is geweest , bij de respective Grietenien en Steden op den 10 Junij aankomende ten Comptoire van den 104 EXTRACT UIT HET RESOLUTIEBOEK

Ontvanger General Laas van Jongema tot behoef van de gemene sake sal worden betaaldt al sulken summa van penningen , als volgens de registers van de taux der hoofdgelden en melkkoebeesten laastmaal is opgebragt , wordende de Grietsluiden en respective Magistraten belast , inmiddelen tijde deselve penningen op voorgaande voet te collecteren op al sulken. wijse , als sij te rade bevinden sullen , wel verstaande dat 't gene de voorsz. hoofden melkkoebeesten gelden als nu minder als voorsz. summa geraken mogen optebrengen , tot laste van de voorsz. Grietenien en Steden sal komen en 't gene meerder daarvan mag procederen tot hunne profijt sal strekken. Aldus gedaan en geresolveert &c. den 19 April 1622 , was get. voor : Oostergo , Rienk van Burmania , Wijbe Freerks. Westergo , D. van Jongema , J. v. Sprong. Sevenwouden , Sijds van Osinga , Tjeerd Hillebrands. Steden , J. Marsum , G. Simons.

Pag. 55. Alsoo na dat eon geruimen tijt bij die van 't Mindergetal der 31 Mall 1622. vier leden van Oostergo , Westergo , Sevenwouden en Steden op den tegenwoordigen Landsdag gebesoigneert was over de beraminge van de middelen , die boven de 14 strs. ordinaris en 3 strs. extraordinaris op de floreenrenthe alle twe maanden ingewilligt, mitsgaders de verpagte middelen , samp hooft- en melkkoebeesten gelden in plaatse van het sout tot stuir van de gemene saak voor dit tegenwoordige jaar worden vereist , onder andere in de respective kameren gerapporteert en voorgesteldt sijn de annotatie en prijseringe van de onroerlijke goederen so ten platten lande als in de steden met- den aankleve van dien , om daarop sekere taux gesteldt to mogen worden , mitsgaders eenig verschot van penningen, bij de ingesetenen tegen ses ten hondert voor intrest den Landschappe voor de tijt van drie jaren to doen , sampt de contributie van twe car. gls. op yder heerdstede , stookhorne &c. op Jacobi] eerstko- mende to betalen , en deselve drie middelen als de egaalste en de ingesetenen minst quetsende ook bij de voorsz. drie leden van Oostergo , Westergo en Sevenwouden eendragtelijk sijn ingewilligt na breder vermogen van de resolutie daarvan sijnde in dato den 24 Maij laastleden , sonder dat die van de Steden (hoewel bij de voorsz. middelen niet meer als die van de Landen beswaart wordende) tot nog toe met enige redenen hebben kunnen geinduceert worden , om

DER STATEN VAN FRIESLAND. 105

haar dienaangaande met de Landen conform te makers , immers aangesien die van de Steden voorsz. boven vermoeden hebben afgeslagen so billijken praesentatie , haar bij die van de Landen boven schuldige pligt gedaan, te weten om tot arbitrage van de beide collegien , namentlijk der Heren Gedeputeerden en der Raden Pro- vintial willen stellen , of de voorsz. ingewilligde middelen niet behoren bij de 't samentlijke Leden aangenomen te worden , of andersins de welgedagte Heren van de beide Collegien te verstaan , of haar Ed. Mog. enige andere middelen wisten aan te wijsen , die de 't samenlijke ingesetenen dragelijker souden wesen , opdat also met gelijkheit en enigheit de algemene viand gestut en ons lieve Vaderland beschermt mogte worden , So is 't , dat de Staten van Oostergo , Westergo en Sevenwouden voorsz. overwegende het groot gevaar en pericul waarin de gemene saak apparentelijk soude komen te vervallen , indien de inwillinge en betalinge der voorsz. nodige middelen nog langer wierde gedilaieert nogmaals de gemelde Heren Staten van de Steden , als sijnde maar het vierde lit , voor de laatstemaal gansch vrindelijk en ernstelijk willen versogt hebben, om haar met de andere drie leden , als bij pluraliteit van stemmen de Staat van 't Land repraesenterende in de voorsz. beraamde middelen te willen 'bijvallen en diensvolgens de gemelde resolutie bij desen gaande mede te vertekenen, of andersins volgens voorsz. praesentatie 't advies van de voorsz. beide Collegien op parthien differenten te willen verstaen, opdat de gemene saak buiten confusie mag worden gehouden, bij faute van dien sullen sij Staten genooddrongen worden de saak alleen bij de hand te nern en , en bij dier wege uittevoeren als sij tot welstand en behoudenisse van 't gemene beste sullen bevinden dienstig te wesen , protesterende in sulken gevalle wel expresse voor Godt en de weerlt onschuldig te willen sijn aan alle onheilen , die door de voorsz. Staten van de Steden separatie en onwilligheit tot enige tijden souden mogen ontstaan , agtende de voorsz. Staten van Oostergo , Westergo en Sevenwouden den dienst van 't Land te vereischen , dat de welgemelde Heren Staten van de Steden desen door drie Notarien geinsinueert , en haar daarvan behoorlijke relatie gepasseert werde , om te mogen strekken na behoren. Aldus gedaan en gearresteerd &T. den 31 Maij 1622 , was get. voor : Oostergo , E. S. a Donia , S. van Pruissen , Rienk van Bur- mania , Sipke Sipkes Fopma , D. v. Aigva, Bocke 106 EXTRACT UIT HET RESOLUTIEBOEK

van Feitsma , H. A. Wiaarda, Tjaard Aijlva de olde, Pijtter Attel , Adolph ab Heemstra, Sabinus van Wissema , E. Boner , A. Roorda , J. v. Bootsma, P. Eijsinga , Wijbe Freerks. Westergo , Jovius van Haringsma , B. v. Burmania, Sakie King- ma , Hobbe van Aijlva , Sjoerd Ulbes Sprong , A. Aijsma , D. van Jonghema , Johan Gravius, E. van Burmania , Dominicus ab Hettinga. Sevenwouden, T. van °enema , C. Oosterzee, H. v. Baardt, H. v. Idzarda , B. v. Oenema , E. T. Wijsgha , Joachim Wickel , M. Tjaards , Johannis Crak , Bartes Bor- nmus , A. Beetzius. Wij ondergesch. Notarien Publicq in Leuwarden verklaren , dese acte van protestatie , mitsgaders de resolutie van den 24 Maij laastleden tot versoek van de Heren Volmagten van Oostergo, Westergo en Sevenwouden geinsinueert en voorgelesen te hebben aan de He- ren Volmagten van de Steden , Staatswijze binnen Leuwarden op 't Landshuis vergadert , en hebben deselve Heren Volmagten van de Steden daarvan copia gelevert , passerende desen onder onse handen voor relaas , om te strekken na behoren. Actum den laasten Maij 1622. Was get. : Corn. Gellius , N. Everardes , T. Johannis.

1 Junij 1622. De Staten van Friesland vinden goed , voor ditmaal reces te se- men en op den 17 deses wederom alhier binnen Leuwarden te vergaderen , auctoriserende henne Gedeputeerde om tot dien einde de Heren Volmagten tegens den voorsz. dage te beschrijven , dewelke Heren Gedeputeerden ook versogt worden , alsdan mede in competenten getal present te sijn. Aldus geresolveert den 1 Junij 1622. Onderstondt , Ter ordonnantie van de Heren Staten voorsz. , get. H. Beijma.

21 Junij 1622. Also de Staten van Oostergo , Westergo en Sevenwouden op den laasten Maij verleden , de Staten van de Steden hebben doers insinueren sekere acte van protestatie , bij dewelke sij onder anderen geprxsenteert hebben , het different tussen de voorsz. Staten nopens de beraminge van de middelen, tot vervallinge van de oorlogslasten voor desen jare vereist wordende, ontresen, te willen stellen tot kennisse en arbitrage van de beide Collegien , namentlijk de Heren DER STATEN VAN FRIESLAND. 107 Gedeputeerden en Raden ProvintiM , en de voorsz. Heren. Staten van de Steden nog aan de Notarien , die de insinuatie van de ioorsz. acte deden , ook nog naderhands in de Kamer van het Mindergetal van wegen de Staten der voorsz. drie Leden , op eindelijk antwoord op de voorsz. prsentatie serieuslijk gevraagt en vermaandt sijnde noit cathegoir antwoordt daarop hebben gedaan ; So is 't , dat de meergedagte Staten van Oostergo , Westergo en Sevenwouden de voorsz. Heren Staten van de Steden nogmaals versoeken dat sij bier eindelijk en rondelijk tegens de Notarien , die desen haar Ed. sullen vertonen , op de voorsz. presentatie willen verklaren , ten einde sij Staten mogen we gen , waar na haar te reguleren. Actum in 't Landschapshuis binnen Leuwarden den 21 Junij 1622 , was get. voor : Oostergo , Tjaard Aijlva de olde , S. v. Pruissen. Westergo , B. v. Burmania , A. Aijsma. Sevenwonden, B. v. °enema , Obbe Obbes.

1 Junij 1622. De Staten van de Steden tegenwoordig vergadert hebben goedgevonden in dose gelegenheit van saken , sonderling vermits de Staten van de Landen hun schijnen ten enemaal van de welgemelde Staten van de Steden te separeren in 't fourneren van 't kort volgens de overgelegde petition van de consenter op huiden reces te nemen , en haar alhier wederom to sisteren. den 17 deser op de aanschrijvinge van de Heren Gedeputeerden van de Steden voorsz. of andersins bij afwezen van deselve daartoe de MagistrAt der stad Leuwarden mitsdesen auctoriserende , om alsdan op alle wijdere voorvallende swarigheden sulks to delibereren en resolveren , dat de Staat van 't Land buiten confusie sal mogen blijven. Aldus gedaan en geresolveert den 1 Junij 1622 , was get. : Dirk Claas , W. Jongestal. 21 Junij 1622. Also de Heren Gecommitteerden van de Landen in de Kamer van het Mindergetal vergadert , door drie Notarien huiden voor de middag aan de Heren Volmagten van de Steden hebben willen doen insinueren sekere acte , waarbij sij hebben willen vorderen cathegoir antwoord op sekere acte van prxsentatie en protestatie respectivelijk op den laasten Maij aan de Staten van de Steden gedaan nopens de differenten en verschillen , tussen de voorsz. Landen en Steden ontstaan ; So is 1 , dat de Heron Staten van de Steden verklaren , voor de middag voorsz. door hunne Vol- magten in 't Mindergetal verklaringe en antwoord bij monde aan 108 EXTRACT UIT HET RESOLUTIEBOEK

de Volmagten van 't Mindergetal der drie Leden van de Landen gedaan en ingebragt te hebben , waarbij sij alsnog persisteren en verstaan , dat de Heren Volmagten van de Landen limn daarmede te houden gecontenteert , besonderling so voor desen altoos op Landsdagen is geobserveert , en ook een oud gebruik is , inson- derheit in de Kamer van de Steden , dat de saken op de Landsdag verhandelt wordende , secreet behooren te blijven , en geen Nota- rien behooren geopenbaart te worden , versoekende daarom alsnog, dat de Heren van de Landen met de verklaringe bij de Gecom- mitteerde van de Steden in 't Mindergetal op huiden , als verhaalt is , gedaan , hun te vreden stellen , en dat hun desen door drie Notarien worde geinsinueert , om hun, te strekken na behoren. Ac- tum den 21 Junij 1622 , was get. : Jochem Rienks , Gerrijt Folkerts. Wij ondergesz. Notarien verklaren ten versoeke van de Heren Volmagten van de Steden de bovengesz. acte de Heren Gecom- mitteerden van de Landen in 't Mindergetal vergadert sijnde , geinsinueert en te voren gelesen te hebben , die wij daaraf op hun versoek copia hebben verleent. 'T oirkonde onse handers hieronder gesteldt , den 21 Junij 1622 , de klok half seven ure na de middag, was get. : T. Joannis , M. Everardi , J. Wijbrandi.

Pag. 59. Ende also de middelen van consumtien , floreenrenthe , sampt 24 Mau 1622. hoofdt en melkkoebeesten gelden hiervoren ingewilligt op geender maters sufficient genoeg sijn , om te vernoegen de consenter voor desen aanstaande jare als nu gedragen , veel min om daarmede of te doen des Landschaps vorige agterheden , waarvan de betalinge , vermits de hoogdringende noodt , sonder de gemene saak in confusie te brengen , niet langer kan worden gedilaieert, so hebben de Staten van Frieslandt tot vordere hoedinge van dien alles geconsenteert en ingewilligt de nabeschreven middelen. Als voor eerste , dat een ijder ingeseten van Landen en Steden, wiens goederen 5000 pd. en daarover , nogtans beneden de 10,000 car. gis. waardig siin , den Landschappe promptelijk sal verschieten voor de tijt van drie jaren 25 car. gls. , en wiens goederen 10,000 pd. en daarover nogtans onder de 15,000 pd. bedragen 50 car. gis., en also vervolgens bij 5000 pd. opklimmende , en elke 5000 pd. 25 pd. meerder , van Welk verschot de ingesetenen jaarlijks van 't hondert tot intres sullen genieten ses car. gls. , die haar ten comptoire van de Here Rentmeester Roorda sullen worden betaaldt. Ende indien enige ingesetenen na verloop van de voorsz. drie DER STATEN VAN FRIESLAND. 109

jaren hunne verschotene penningen begeerden op te hebben, worden de Heren Gedeputeerden geauctoriseert , deselve daarvan ordon- iiantie te passeren op den Ontvanger van den taux , die hierna op de onroerlijke goederen met den aankleve van dien sal worden gesteldt. Van yder heerdstede , stookhorne , stnittefornoisen , tiere of Test , disteleeroven , bakoven en brouwersketel , die om geld bakken en brouwen , kalk , steen , pan en potoven , so ten platten Lande als in de Steden, sal op Jacobij aankomende tot behoef van de gemene saak aan de Ontvangers van de respectieve Steden en Dorpen betaaldt worden twe car. gls. die bij de huirluiden uitgelegt en voor de helft de Eigenaars gekort sullen worden , w el verstaande , dat bij yder Grietenie en Stadt tot soulagement van de armen sal in- gehouden en genoten worden de geregte agtste part , des nogtans dat alle der armen heerdsteden mede in de beschrijvinge gebragt en gerekendt sullen worden. Ende sal de beschrijvinge van de voorsz. heerdsteden cum an- nexis gedaan worden bij de respective Grietsluiden en Magistraten tot laste van de Grietenien en Steden in 't particulier. Voorts sullen op 't spoedigste geannoteert en gespecificeert worden alle Landen , huisen , venen , bosschen en andere onroerende goederen , so in de platte Landen als Steden gelegen , om ten behoeve van de gemene saak daarop gesteldt te mogen worden tot sulk een taux , als de nood sal vereischen. Welke beschrijvinge, prijseringe en taux mede subject sullen sijn de middelen , in co- penschap , rederie en schepen bestaande. Ende ten einde diegene , wiens goederen met schulden beswaart sijn , in de voorsz. tauxatie niet onbehoorlijk worden gegraveert , en ook de personen , dewelke penningen op intrest hebben uitstaan, daarvan behoorlijk mogen contribueren, sullende de debiteurs hunne crediteurs in de intressen soo veel mogen korten , als sij na advenant de Capitale Summa , waarvan sij de intressen hoeden in de taux harer goederen sijn beswaart De voorsz. beschrijvinge en prijseringe sal gedaan worden bij sestien personen , uit de respective Leden nogtans buiten de Ka- meren te committeren , in dier voegen , dat in yder quartier vier van haar lieden , te weten uit yder Lidt een sullen besoigneren met de Secretarien van de plaatsen, die des daags voor vacatie, verteringe sampt schip- en wagenvragten sullen genieten vier car. gls. des dat de Secretarien daarenboven niet sullen hebben te eischen 110 EXTRACT UIT HET RESOLUT1EBOEK

van de besoignes te formeren en in het net te stellen , welke vacatien komen sullen tot laste van den Landschappe. Alle welke voorsz. penningen en contributien betaaldt sullen worden aan de Generale Ontvangers van de respective Grietenien en Steden , om bij deselve also voorts overgebragt te worden ten Comptoire van den Ontvanger General Laas van Jongema. Aldus gedaan en gearresteert &c. den 24 Maij 1622 , was get. voor : Oostergo , E. S. a Donia , S. v. Pruissen , Rienk van Burmania, Sipke Sipkes Fopma , D. v. Ablva , M. Houverda v. Meckama , H. Beijma , Bocke van Feitsma , H. A. Wiaarda , Reint van Harkama , Tjaard Aijlva de olde , Pijtter Attes , Frans van Eijsinga , Adolph ab Heemstra , Sabinus van Wissema , Joucke Jobs, E. Boner , A. Roorda , J. v. Bootsma , P. Eijsinga , Wijbe Freerks. Westergo, Laas van Glins , A. Aijsma , D. v. Jonghema , Si- brand van Osinga , Sakle Kingma , Hobbe van Aijlva , Dominicus ab Hottinga , S. U. Sprong, Jo- vius van Haringsma , B. van Burmania , Johan Gravius , Jan Dirks. Sevenwouden, B. v. Oenema , Obbe Obbes , E. T. Wiisgha , C. Oosterzee , Joachim Wickel , Walta van Hettinga H. v. Baardt , H. v. Idzarda , Joannis S. Crak , A. Jenkema , T. v. °enema , Tjaardt Hillebrands , Martinus Fockens , Bartes Burnmus , J. Frankena , A. Beetsius.

Pag. 63. De Volmagten der Sevenwouden en Steden in Frieslandt Staats- 23 Novemb. wijse op den tegenwoordigen Landsdag vergadert, insisterende hun 1622. respective verklaringe en inwilliginge , den 16 deses beneffens de Volmagten van Oostergo op de voorslag van sijn Genade Graaf Ernst Casimir &c. Stadhouder deser Landschappe ten overstaan van deselve door hun Mindergetal ingebragt , hebben geresolveert en gestatueert , resolveren en statueren bij desen, dat tot vindinge van het tegenwoordige kort der petitien over de floreenrenthe uitgeschreven sal worden de summa van 21 strs. extraordinarie , en daarteboven betaaldt de 5000 penning der capitale goederen , des dat al vorens resumtie sal worden gedaan van de 500e penning op al sulken maniere , als Landen en Steden geltkelijk sullen be- DER STATEN VAN FRIESLAND. 111

ramen , mitsgaders tot laste van 't Landt genegotieert de summa, van 100,000 pd. met verklaringe , dat de rest van 't kort , mitsgaders de restitutie van de genegotieerde 100,000 pd. alsdan gevonden sal worden uit de 500e penning voorsz. , tauxatie der onroerende goederen of enige sulke andere middelen , als Landen en Steden sullen kunnen accorderen , of daar deselve hierover sig niet souden kunnen verdragen , dat alsdan de rest sal worden gesubmitteert , ordonnerende diensvolgens hunne Gedeputeerde , na de receptie deses datelijk hieraf uitschrijvinge to doen , om met de maanden Novemb. en Decemb. de 21 strs. extraordinaris over de floreen op to brengen , alsmede de 500e penning na gedane resumtie op 't spoedigste te doen innen , en de defaillanten daarover to executeren , Mitsgaders te negotieren hun aandeel der voorsz. 109,000 pd. Aldus gedaan en geresolveert &c. den 23 Novemb. 1622 , was get. voor : Sevenwouden , H. v. Baardt , T. v. Oenema , E. T. Wijsgha. Steden , Dirk Claas , Friederus van Jnthiema.

23 Novemb. De Staten van Oostergo , also rijpelijk geexamineert hebben de 1622. voorsiagen en middelen van accomodatie der H. Mog. Heron Staten General van de Verenigde Nederlanden op de verschillen en differenten tussen Landen en Steden deser Provintie van Frieslandt ontresen in 't stuk der consenter en de voet van contributie, niet- tegenstaande diverse onderlinge communication , met de andere Leden daarover gehouden , en verscheidene billijke prxsentatien aan deselve gedaan , tot nog toe , tot haar grote leedwesen, dienaangaande niet hebben kunnen verdragen en overeenkomen , maar allesins bespeuren , dat die van de Steden alsnog verblijven bij haar oudt voornemen , sonder tot enige middelen van accommodatie to willen verstaan , anders als tot haar eigen grote avantagie en der Landen merkelijke nadeel , dat moor is , in weigeringe Ain , het different belangende voorsz. contributien aan wel gedagte Heren Staten General to submitteren , alles directelijk strijdende tegens de nadere Unie , tussen de Provintien , Loden en Steden van dien opgeregt , en tegen den gemenen Viandt gelijkerhand den oorlog te voeren , de lasten daarvan eon ijder na sijn vermogen eenpaar- lijk en 't samenderhand to dragen , mitsgaders de vrugten van dien, als vrijheit van religie en conscientie , bescherminge van 't Vader- landt , behoudenisse van lijf en goedt, gelijkelijk met malkanderen to genieten ; Soo is 't , dat de voorsz. Staten van Oostergo , om 112 EXTRACT UIT HET RESOLUTIEBOEK

eenmaal uit dese swarigheden te geraken , en alle vordere dispu- ten , niet alleen als nu , maar ook in het toekomende voortekomen en of te snijden , amplecteren het middel van submissie , bij haar H. Mog. voorgeslagen , hebbende volgens dien geresolveert en goedgevonden , sulks doende bij desen , om de queestieuse drie poincten , vervat in de resolutie van den 24 Maij laastleden , te weten de leninge van elke 5000 pd. 25 pd„ of in plaatse van dien , om de Provintie met geen meer agterheit te involveren , op de voet van de 500e penning , nadat daarvan behoorlijke resumtie sal sijn gedaan , te contribueren het schoorsteen of het haardstedegeldt op yder haardstede twe car. gis. en de beschrijvinge sampt xsti- matie van de vaste en onroerende goederen , na breder vermogens de voorsz. resolutie , om uit deselve middelen of enige van dien te vinden niet alleen het vordere kort der consenter , voor dit lopende jaar vereist wordende, maar ook het kort der consenter (voor dit lopende jaar vereist wordende) zegge die voortaan van jaar tot jaar tot stuir van den oorlog sullen moeten worden gedragen , te submitteren en begeven op de H. Mog. Heren Staten General voorsz. stellende tot haar H. Mog. Judicature en oordeel , of de voorsz. poincten en gearresteerde middelen sun gefundeert of niet en volgens dien of deselve . in train gebragt of verworpen behoren te worden , om 't selve eindelijk te decideren , gelijk haar H. Mog. na hare hoge Wijsheit en discretie regt en redelijk bevinden sullen te behoren , des willen nogtans voorsz. Heren Staten van Oostergo, in de beste forme geprotesteert hebben , dat dese submissie niet anders genomen sal worden , als onvermindert de tractaten, hooghe- den , privilegien , vrij en geregtigheden deser Landschappe in 't gemeen , mitsgaders yder Lidt en ingeseten van dien besonder , immers deselve alle en elk van dien sig expresse reserverende en voorbehoudende. Aldus gedaan en geresolveert &c. den 23 Novemb. 1622, was get.: E. S. a Dania , Sije Haeijes. Pag. 61. Hoewel de Staten van Oostergo en Westergo binnen Leuwarden 19 Decemb. op den Landsdag vergadert wel verhoopt hadden , dat de H. Mogi, 1622. Heren Staten Generalgemaincteneert en ten effecte gebragt souden hebben hare gansch billijke resolutie , met de Staten van de Sevenwouden op den 24 Maij laastleden genomen , ten einde bij dierwege niet alleen de Generaliteit in dese gevaarlijke tijden met prompte middelen gesecundeert , maar ook de langdurige dange- dispuiten op 't stuk van de contributie tussen de voorsz. drie reuse DER STATEN VAN FRIESLAND. 113

Leden ende Steden ontresen , eenmaal bijgelegt en geassopieert mogten worden , hebben nogtans sij Staten nit het rapport van hunne Gecommitteerde tot haar leedwesen verstaan , dat sulks niet gevoeglijk soude kunnen geschieden, ten ware alvorens van parthien differenten aan haar H. Mog. submissie wierde gedaan ; Ende also sij Staten diesvolgens de voorsz. submissie nu rede ingewilligt en verveerdigt hebbende welligtelijk kunnen oordeelen, dat om daarop uitspraak van haar H. Mog. te bekomen , nog wel enige tijt wort vereist , middeler Welke tijt nogtans de gemene saak gehandhaaft, en de Generaliteit in desen hogen nood met gerede penningen ge- subsidieert moet worden ; So is 't , dat sij Staten ter harten ne- mende de serieuse aanschrijvinge , haar nu iterativelijk bij haar H. Mog. gedaan , om te betonen den goeden ijver , die sij tot der Landen welvaren sun dragende , geconsenteert en ingewilligt hebben , 't selve doende bij desen , dat ten voorsz. einde bij provisie , om tot prompt fournissement van penningen te geraken , op de floreenrenthe met de maanden Novemb. en Decemb. eens 14 strs. extraordinaris omgeslagen , en in handen van den Ontvanger Laas van Jongema opgebragt sullen worden , alsmede dat daarenboven (gemerkt 't selve middel sonder der ingesetenen totale ruine tegenwoordigh niet meer kan dragen) nog tot laste van hun Staten door hunne Gedeputeerden , die daartoe bij desen worden geauctoriseert, ten spoedigsten sal worden genegotieert het equipollent of sooveel als 7 strs. over de floreenrenthe eens zijn bedragende , consenteren bovendien in de contributie van de 500° penning metten aldereersten te collecteren , des dat daarvan alvorens behoorlijk resumtie werden gedaan ; gelijk mede in de negotiatie van 100,000 pd. tot laste van de Provintie , wel verstaande , dat door dese inwilliginge niet werden geprjudicieert hunne Staten voorgaande resolutien , op den 24 Maij en 23 Novemb. laastleden genomen , mitsgaders de submissie daarinne gedaan , en dat de penningen, sullende procederen van de voorsz. provisionele ingewilligde middelen, hun Staten betalinge verstrekken en valideren sullen in al sulke middelen , als bij uitspraak van welgedagte Heren Staten General tot hoedinge van 't kort der consenten billijk en wquitabel geaght sal worden , So nogtans dat de penningen tot fournissement van het quipol- lent der 7 strs. op de floreenrenthe te negotieren met den intrest van dien , wederom gerembourseert en gevonden sullen worden sonder beswarenisse van floreenrenthe en rnelkkoebeesten. IV 8 114 EXTRACT UIT HET RESOLUTIEBOEK

Aldus gedaan bij de Staten voorsz. den 19 Decemb. 1622 , was get. voor : Oostergo , E. S. a Donia , S. v. Pruissen , Sipke Sipkes Fopma , D. v. Aijlva , Sije Haijes , M. Houverda van Meckama, H. Beijma , Bocke van Feitsma , Reint van Harkama, H. A. Wiaarda , 'litter Attes, Adolph ab Heemstra , Sabinus van Wissama , J. Jochems , E. Boner , J. v. Bootsma , A. Roorda , P. Eijsinga , Wijbe Freerks. Westergo, Laas van Glins , D. v. Jonghema , Hobbe van Aijlva , J. U. Sprong , B. van Burmania , Jan Dirks , Bocke Seerps , Jovius van Haringsma, Johan Gravius , Sakle Kingma , Douwe van Epema , E. van Burmania , Har- rent Hendriks Fogel , Harrent Claas , A. Aijsma.

11 Januarij De Volmagten van de Sevenwouden en Steden in Friesland 1623. Staatswijse op den tegenwoordigen Landsdag vergadert, rijpelijk en na behoren ge6xamineert de missive der H. Mog. Heren Staten General deser geunieerde Provintien in dato den 6 Januarij 1623 , nieuwe stijl , aangaande bet submitteren der differenten tussen de Leden deser Provintie in 't stuk van contributie ontresen , en het senden van Gecommitteerde tot dien einde in 's Gravenhage tegen den 1 Februarij nieuwe stij1 naastkomende te geschieden , hebben so ten aansien van de absentie van enige Volmagten , als om de ongelegentheit en kortheid des tijds , en andere goede redenen niet dienstiger nog beter geagt , als door hunne Gedeputeerden met eene goede geraisonneerde missive op 't aldergevoeglijkst de versogte besendinge bij haar H. Mog. te excuseren , met aanmeldinge niet alleen van bet merkelijk verschil , 't welk in de resolutien en respective submissien van de Heren van Oostergo en Westergo gespeurt wort , maar ook van de resolutien , so bij de Sevenwouden en Steden conform de voorslag van sijn Genade den 23 Novemb. laastleden , als ook selves bij Oostergo en Westergo eenige tijt daarna genomen , door welke voorsz. resolutie het meerdere deel van het kort van den verledenen jare gevonden sal kunnen worden, en daarbij op 't serieust en gedienstigste te versoeken , ten einde het H.H. Mog. wil gelieven , enige Gecommitteerden op een alge- meene Landsdag , die eerstdaags dog sal moeten uitgeschreven worden , alhier te senden , ten overstaan van dewelke , beneffens sijn Genade onse Stadthouder de resterende differenten voorts mogen werden gevonden en geaccommodeert , of andersins daar sulks DER STATEN VAN FRIESLAND. 115

niet soude kunnen geschieden , des men verheopt van Jaa, bij een eenparige en genoegsame submissie van alle de Leden van haar H. Mog. of andere gesleten , des te meer nadien haar H. Mog. in haar naast laaste missive aan onse Gedeputeerden in dato den 24 Decemb. 1622 , stijlo novo de voorsz. besendinge goed gevonden en belooft hebben , en sonder deselve ook 't Landt met verlies van tijt in seer grote kosten gevoert , en daarteboven niets vrugtbaarlijks uitgeregt sal kunnen werden. Aldus gedaan en geresolveert &c. den 11 Januarij 1623 , was get. voor : Sevenwouden , H. v. Idzarda , T. v. Oenema. Steden , Vincent Ipckes , H. Gerrijt Phelten.

Pag. 66. VOET waarop de resumtie gedaan sal wor- 7 Februarij den van den 500°I1 penning bij de Staten 1623. van Frieslandt , om te vervangen het kort van den Jare 1622, provisionelijk ingewilligt. Dat men eerst in de respective kamers in 't Landschapshuis sal revideren de taux vaa de Heren Volmagten en hunne Gedeputeer- den , Raden Provintial , Rekenmeesters, Grietsluiden en Magistraten mitsgaders andere notabile personen , wiens goederen 10,000 pd. en daarover weerdig sijn , 't welke gedaan sijnde , sullen de registers alle de kamers gecominuniceert worden , om des nood als nog daarinne verbeteringe te mogen geschieden. Dat sulks gedaan sijnde de resumtie voorts sal gedaan worden bij gaarleggingen , als volgt : 10. Leuwerderadeel , Menaldumadeel , 't Bildt , de stadt Leu- warden. 20. Ferwerderadeel , West-Dongerdeel , Oost-Dongerdeel , Dan- tumadeel , de stad Dockum. 30. Tietjerksteradeel , Collumerlandt , Agt Carspelen, Idaarde- radeel , Smallingerlandt. 40. Wimbritseradeel , Rauwerderahem , Sneek , last. 50. Wonseradeel , Hennaarderadeel , Baarderadeel , Bolswart. 60. Franequeradeel , Barradeel , Franeker , Harlingen. 70. Utingeradeel , Doniawerstal , Haskerland , Lemsterland , Sloten. 80. Opsterland , Angwirden , Schoterland , Stellingwerf oost en Stellingwerf w esteinde. 116 EXTRACT UIT HET RESOLUTIEBOEK

90. Hemelumer-Oldephart , Gaasterland , Stavoren , Workum , Hindelopen. Dat de resumtie in de gaarleggingen gedaan sal worden binnen Leuwarden door de respective Grietsluiden, Adsessoren, Secretarien en Dorpregters, mitsgaders Magistraten van de Steden ofte hunne Gecommitteerde , met overroepinge van de tegenwoordige Volmag- ten een yder in sijn gaarlegginge. Dat de personen door Welke de resumtie sal worden gedaan gehouden sullen sijn den Eedt te prxsteren , om na hare beste kennisse en wetenschap der ingesetenen middelen in alle getrouwig- heit te openbaren. Indien hem ymand bij de te doene tauxatie beswaard mogte vinden , sal met al sulken taux mogen volstaan , als hij bij Eede , aan de Heren Gedeputeerden te doen , verklaren sal sijne goederen niet te exederen. Dat in de resumtie op de afkopen sal moeten gelet en na gelegentheit gerekendt worden. De resumtie gedaan sijnde , sal men de registers en de respective gaarleggingen communiceeren om bij dierwege , daar 't nodig sal sijn, correctie te mogen doen. Aldus gedaan en gearresteert &c. den 7 Februarij 1623 , was get. voor : Oostergo , R. v. Burmania , E. Boner. Westergo, D. v. Jonghema , Harrent Hendriks. Sevenwouden , H. v. Baardt , Sijds van Osinga. Steden , H. Doman , H. Hottinga.

11 Feb uarij Also de negotiatie van de 300,000 pd. , bij de Staten van Fries- 1623 land om te vervangen het kort der consenten van den verleden jare 1622 ingewilligt , tot nog toe agtergebleven is , vermits gedif- ficulteert wordt , aller ingesetenen personen en goederen voor de betalinge van dien te verbinden aan de personen die 't Landschap souden crediteren , ende men nogtans vermoedt , dat men sonder te passeren sodanige formen van obligatien niet wel penningen sal kunnen bekomen , die nogtans bij dese beswaarlijke tijden so hoog nodig sijn , aan de Generaliteit promptelijk gefourneert te worden, so sullen de Leden van 't Land elks anderen gehouden sijn te guarranderen in manieren nabeschreven. Indien ymandt 't sij uit Landen of Steden mogte komen gearresteert te worden , sal alle sijne geledene schaden met de kosten DER STATEN VAN FRIESLAND. 117 en intressen van dien wederom mogen verhalen op de Generale Ontvangers van de Grietenien en Steden hunne comptoiren, sampt alle andere Landschapsgoederen en penningen tot willekeur van de gearresteerde. Alle Welke comptoiren , goederen en penningen over de geledene schaden , sampt kosten en intressen realijk en de facto sullen mogen worden gearresteert en geexecuteert door de Deurwaarder der Heren Gedeputeerden of van den Hove of andersins bij al sulken wege, als de Overigheit van de gearresteerde goed vinden sal, sonder dat de gearresteerde uit enige oorsaak handsluitinge gedaan sal mogen worden , des dat hij van sijne geledene schaden sampt kosten en intressen doe geblijken bij certificatie van de Ma- gistrat , van dewelke hij gearresteert is geweest. Dat men de te negotierene penningen sal afdoen met de penningen die sullen procederen van de redemtie der tauxen , met ten aldereersten te doers in manieren nabeschreven. De Eigenaars , Kloosters , Pastorie en Kerke Meijers sampt gebruikers van beneficiale goederen sullen gehouden sijn de taux van hare landen te redimeren , yder strs. met een carolij gulden , des dat de Clooster Meijers het capital , waarmede sij deselve tauxen redimeren , sullen mogen korten in de eerste propijn , die haar sal worden te laste geleidt. Ende sullen de Pastoren van de ene plaats in een ander hero- pen wordende , en de Erfgenamen van de versturvene Pastoren hun capital wederom ontvangen van de Gemeente , die 't selve wederom sal worden gerembourseert van de Pastoren , die sij daarna wederom sullen beroepen. Sal ook de Pastorie en Kerke Meijers , sampt gebruikers van beneficiale goederen de bruikma hunner landen verlatende het Ca- pital voor de redemtie van de taux te verschieten wederom gerestitueert worden van de Gemeente , Pastoren of van diegene, die in hun plaatse voor Meijers sullen worden aangenomen. Wel verstaande dat 't Landschap tot alien tijden de voersz. tauxen met gelijken summa wederom sal mogen redimeren , en dat de Cloosters Meijers hun capital in de eerste propijn. kortende , van die tijt aan hun tauxen we derom gehouden sullen gin , aan den Landschappe te betalen , gelijk sij tot nog toe hebben gedaan. Ende sal de redemtie van de tauxen gedaan worden op twe termijnen , namentlijk op Aduiphi en Lamberti aankomende telkens de geregte helfte. 118 EXTRACT UIT HET RESOLUTIEBOEK

Dog also de ingesetenen van Gaasterland en Lemsterland vele landen door afslag van de zee hebben verloren , in reguard van 't Welke het haar veel te swaar soude sijn de redemtie van de taux te doers , sullen de voorsz. ingesetenen mogen volstaan met de redemtie van twe darde parten van hun tauxen , mits betalende de resterende darde part , so na als voor aan den comptoire deser Landtschappe , wel verstaande , dat 't haar ten alien tijde vrij sal staan , deselve darde part mede te redimeren , ter tijt toe 't Land- schap die wederom sal willen opstellen. Ende om de penningen , van de redemtie der tauxen sullende procederen , bequamer te mogen collecteren , sullen de Meijers, wiens landheren buiten de Jurisdictie der Grietenien en Steden , waaronder hunne gebruikende landen leggen , sijn wonende , gehouden sijn te procureren , dat de penningen voor de redemtie hunner tauxen , promptelijk worden betaaldt , bij faute van dien sullen deselve Meijers een maand na de uitschrijvinge realijk daarover mogen worden geexecuteert , die de Landheren 't selve wederom in de huiren sullen mogen korten. So wanneer bij de Staten van 't Land goed gevonden mogte worden , de tauxen so in Landen als Steden te redimeren en wederom op te stellen , sal 't selve uit geen andere middelen mogen geschieden , als uit de tauxatie van de vaste goederen in Landen en Steden generalijk. Ende of het gebeuren mogte , dat de genegotieerde penningen binnen 't jaar niet wierden afgedaan , sal het de respective Grie- tenien en Steden vrij staan , hunne contributien intehouden tot al sulken summa , als de genegotieerde penningen sullen bedragen , om deselve daarmede te mogen aflossen. Aldus gedaan en gearresteert &c. den 11 Februarij 1623, was get. voor : Oostergo , D. v. Aijiva , E. Boner. Westergo , Dominicus ab Hottinga , Harrent Hendriks. Sevenwouden , H. v. Baardt , A. Beetsius. Steden , S. Runnia , Dirk Claas.

19 Februarij De Staten van Frieslandt , om het credit van den Landtschappe 1623. so veel doenlijk te conserveren , hebben geresolveert en resolveren bij desen , dat van de penningen , door auctorisatie van hun of hunne Gedeputeerden , so bij wijien de Ontvangers Generals Boot- sma en Botnia , als bij de tegenwoordige Ontvangers Laas van DER STATEN VAN FRIESLAND. 119

Jonghema , Andries Roorda en H. J. Rhala genegotieert , en die nog door last alsvoren genegotieert sullen worden met het intrest van dien , gemelde Ontvangers en hun erven 't alien tijden kost en schadeloos sullen worden ontheft en dat tot meerdere versekeringe en ontlastinge van dien hen verbonden worden aile goederen en inkomsten van hen respective ontvang so ordinaris als extraordinaris , daaruit sij promptelijk sullen mogen aflossen de genegotieerde penningen voorsz. en betalen aan diegene , die sijne penningen versoekt betaaldt en opgebragt te worden , sonder hiertoe te behoeven enige nadere last of ordre van de voorsz. Heren Staten of hunne Gedeputeerden , die ook niet vermogen sullen , tot be- lettinge dies uit enigerleije oorsaak handsluitinge te doen en wort niet te min de Ontvangers geordonneert , de Heren Gedeputeerden en de Heren van de Rekenkamer aan te dienen de summen , die opgeeist worden met de namen der Crediteuren , die 't selve aan 't Landschap hebben gecrediteert , opdat sij mogen kennisse hebben, wat penningen ter oorsake dies uit de comptoiren worden getrokken , en dewijl de aflossinge der genegotieerde penningen in 't geheel of ten dele uit de ordinaris inkomens niet en kan worden gedaan , worden de respective ontvangers mede bij dese geauctoriseert en in plaatse der aftelossene penningen andere te negotieren op gelijke intrest. Aldus gedaan en geresolveert &c. den 19 Februarij 1623 , was get. voor : Oostergo , Adolph ab Heemstra , H. A. Wiaarda. Westergo , B. v. Burmania , S. U. Sprong. Sevenwouden, R. v. Lijcklama , A. Beetzius. Steden , W. Jongestal, J. Dirks.

20 Februarij De Staten van Frieslandt hebben gelast en geauctoriseert, las- 1623. ten en auctoriseren bij desen den E. Here Andries van Roorda , Rentemeester der Domeinen , om voor de tijt van een jaar tot laste van de Provintie tegen seven ten hondert tot Amsterdam of elders te negotieren 300,000 pd. en daarvan uit te tellen aan Ge- suinus Meurskens , tresorier van de franse Troupen 60000 pd. met de intressen van dien , sampt makelardie gelden en onkosten daarover gevallen , volgens de liquidatie rede daarvan gemaakt, en nog te waken , en voorts de vordere penningen over te brengen aan den Here Jan Doubleth , Ontvanger General der Verenigde Neder- landen , of dengenen , die deselve Here Ontvanger tot dien einde 120 EXTRACT UIT HET RESOLTJTIEBOEK

sal willen lastigen , om also ten behoeve van de Generaliteit en in afkortinge en betalinge van 's Landschaps agterheden gecon- verteert te worden , lastende mede welgedagte Here Rentemeester Roorda , om te collecteren en ontvangen van de Generale Ont- vangers van Grietenien en Steden al sulke penningen , als procederen sullen van de redemtie der tauxen , bij hun Staten op den. 11 deses gearresteert en ingewilligt , en voorts uit deselve penningen de voorsz. 300,000 pd. met den intrest wederom te betalen en aftedoen , en sal hij Rentemeester aan de personen , die 't Landschap willen crediteren , passeren mogen behoorlijke obligatie brieven in de beste forma , met verbintenisse van alle des Land- schaps comptoiren penningen en middelen , mitsgaders alien en een ijgelijks der ingesetenen personen en goederen , belovende sij Staten voor goed en van waarden te houden , al 't gene bij den voorsz. Here Rentemeester in voegen als voren sal worden gedaan , en Sijn Ed. dienaangaande kosteloos en schadeloos te guarranderen onder verbandt van alle des Landschaps Comptoiren penningen en middelen en specialijk de opkomsten der Domeinen. Aldus gedaan en geresolveert den 20 Februarij 1623 , was gepar. R. v. Burmaniavt , Onder stondt : Ter ordonnantie van de Sta- ten voorsz. get. A. Aijsma.

22 Februarij Also bij de Staten van Oostergo en Westergo bij resolutie van 1623. den 19 Decemb. 1622 geconsenteert is , dat boven de 14 strs. extraordinarie over de floreenrenthe voor de maanden Novemb. en Decemb. des voorsz. jaars uit te schrijven nog tot hunnen laste door hunne Gedeputeerden soude worden genegotieert so veel, als seven strs. over de voorsz. floreenrenthe eens is bedragende , en ogenschijnlijk gespeurt wort dat sodanige negotiatie nog een geruimen tijt is behoevende , aleer de penningen daarvan opgebragt sullen kunnen worden , daar nogtans den tegenwoordigen hogen nood en schaarsheit van penningen het fournissement van dien sonder langer uitstel is vorderende , so verre de Staat deser Land- schappe buiten confusie sal blijven gemaincteneert , hebben de Sta- ten van Oostergo geresolveert en geconsenteert, resolveren en consenteren bij desen , dat ten selven einde bij provisie de voorsz. seven strs. mede op de floreenrenthe met de maanden Januarij en Februarij extraordinarie omgeslagen en in handen van den Ont- vanger General Laas van Jonghema opgebragt sullen worden, be- lastende hunne Gedeputeerde , op 't spoedigste daarvan een uit- DER STATEN VAN FRIESLAND. 121

schrijvinge to doen , wel verstaande nogtans dat door dese inwilliginge niet werde geprwjudiceert hunne Staten voorgaande resolutien op den 24 Maij en 23 Novemb. des verleden jaars genomen, mitsgaders de submissie daarinne gedaan en dat de penningen sullende procederen van de voorsz. seven strs. neffens de andere provisionele voor desen ingewilligde penningen hun Staten betalinge verstrekken en valideren sullen in al sulke middelen , als bij uitsprake van de H. Mog. Heren Staten General tot hoedinge van het kort der consenten billijk en wquitabel geaght sullen warden. Aldus gedaan en gearresteert &c. den 22 Februarij 1623 , was get. : J. v. Bootsma , Sipke Sipkes Fopma.

22 Februarij STEMMINGE VAN DE VOLMAGTEN VAN 1623. OOSTERGO nopens het vinden van de seven strs. extraordinaris op de Floreen- renthe. Leuwerderadeel , persisteren bij de resolutie van den 19 De- cemb. 1622. Ferwerderadeel , consenteren de uitschrijvinge van deselve over de floreen met de maanden Januarij en Februarij. Westdongerdeel , Oostdongerdeel , Collumerlandt , consenteren de uitschrijvinge. Aght Karspelen , uts. Dantumadeel , uts. Tietjerksteradeel , uts. Smallingerland , uts. Idaarderadeel , uts. Rauwerderahem , uts. De nullitate van welke uitschrgvinge stemminge so verre en bij aldien deselve effect mogte sorteren nopens de uitschrijvinge van de seven strs. op de floreen geprotesteert hebben Ernst van Donia en Dr. Sebastianus Pruissen Volmagten van Leuwerderadeel, Douwe van Aijlva voor hem en van wegen Sije Haijes Volmagten van West-Dongerdeel , Minne Houverda van Meckama en Dr. Lamber- tus Beijma Volmagten van Oostdongerdeel, als strijdende directelijk tegens sekere solemnele resolutie , bij de Ed. Mog. Heren van Oost- en Westergo op den 19 Decemb. 1622 in hunne Vergaderinge genomen , bij dewelke wel expresselijk geprwcaveert is , dat 't equivalent van seven strs. hier boven aangeroerdt , bij provisie bij 122 EXTRACT LIT HET RESOLUT1EBOEK

de Heren Gedeputeerden tot laste van beide de voorsz. Go8n sal worden genegotieert , om wederom naderhandt betaaidt to worden uit al sulke middelen als bij uitspraak van de H. Mog. Heren Staten General wquitabel sal bevonden. worden , meugen evenwel lijden , dat gemelde negotiatie ten spoedigsten tot aflossinge van 's Lands lasten sijn voortgang .nerve , bereidt en goedwillig sijnde, om volgens gemelte resolutie te procederen tot vindinge van al sulke middelen als tot minste quetsinge van de Ingesetenen der beide Gan , en meeste dienst van 't Land sonder beswaringe van de floreenrenthe en melkkoebeesten bevonden sal worden te behoren , also 't onmogelijk is voor hun ingesetenen , bij doze gelegentheit van tijden meerder last op de floreenrenthe to hoeden. Actum den 22 Februarij 1623 , was get. : E. S. a Donia , S. v. Prubssen , D. v. Aijlva , M. Houverda v. Meckama , L. Beijma. 11 Martij Also de Staten van Frieslandt bij resolutie van den 20 Februarij 1623. laastleden de Here Andries van Roorda , Rentemeester der Do- meinen geauctoriseert en gelastigt hebben , om ten behoeve en tot laste van de Provintie te negotieren de summa van 300,000 pd. en voorts to ontvangen en wederom uit te tellen de penningen , die procederen sullen van de redemtie der tauxen , na breder vermogen van de voorsz. resolutie , So is 't , dat sij Staten de welgedagte Here Rentemeester bij desen accorderen en toestaan voor het negotieren en aflossen der voorsz. penningen , sampt ontvang van de tauxen eens de summa van 1800 car. gls. , sijn Ed. bovendien belovende mede te refunderen alle makelarie en bankgelden, sampt vragten , verteringen , vacation en andere onkosten , die deselve sijn Ed. so in 't negotieren als aflossen der voorsz. penningen enigsins sal moeten expenderen en doen. Actum den 11 Martij 1623 , was gepar. R. v. Burmaniavt, Onder stondt ter ordonnantie van de Staten voorsz. , get. A. Aijsma.

2 April 1623. Also de Staten van Friesland uit het schrijven van de Here Ren- temeester Andries van Roorda hebben gesien dat gemelde Heer geen middel en siet , om volgens den last Sijn Ed. op den 20 Fe- bruarij gegeven , de 300,000 pd. tot laste van de Provintie te sullen kunnen negotieren , en den tegenwoordigen hogen nood niet toe en laat , het opbrengen van deselve penningen tot subsidie van de Ge- neraliteit langer uittestellen , sonder de gemene saak in 't uiterste gevaar en 't enemaal in confusie te brengen , So is 't, dat sij Staten g.enooddrongen worden , de betalinge van de redemtie der tauxen DER STATEN VAN FRIESLAND. 123

tegens de penning twintig , bij resolutie van den 11 Februarij laastleden ingewilligt te anticiperen , ordonneren derhalve en statu6ren bij desen , dat de betalinge der voorsz. tauxen bij de ingesetenen in 't geheel sal gedaan worden op den 1 0 Maij aankomende in con- formitè van de resolutie den 1 0 Februarij voorsz. genomen , bij poene dat de gebrekige realijk en de facto daarover sullen worden geexecuteert , wel verstaande , dat van deselve tauxen volgens voorgaande resolutie eerst afgedaan sullen worden de penningen , die bij welgedagte Here Rentemeester uit kragt van voorsz. last mogen sijn genegotieert met den intrest van dien , en dat de Ontvangers van de respective Grietenien en Steden voor den ontvang en 't uittellen van de voorsz. tauxen genieten sullen de honderste penning. Aldus gedaan en gearresteerd Sec. den 2 April 1623 , was get. voor : Oostergo , Tjaard Aijlva de olde , Sipke Sipkes Fopma. Westergo , Jovius v. Haringsma , Sakle Kingma. Sevenwouden, C. Oosterzee , A. Jenkema. Steden , Govert Tjepkes , Douwe van Beijem.

Pag. 88. De Staten van Friesland hebben goedgevonden en geresolveert 8 Augustij om 't opbrengen van de 5000 penning nu tegenwoordig en toeko- 1623. mende Martinij te betalen bij de ingesetenen deser Landschappe , die haar bij de tauxatie van deselve mogten beswaard vinden , beter te faciliteren, dat na desen jare 't selve middel van de 5000 penning niet wederom opgesteldt en betaaldt sal worden , en dat de Cohieren na de laaste betalinge sullen ingetogen en gecasseert worden. De Staten voorsz. verstaan hebbende , dat Dr. Arcerius Profes- sor Grace lingua deser weerlt overleden is , waarover 't selve ampt vacant is geworden , houden 't selve in continuatie tot nader dis- positie van de Volmagten van 't Landt. Aldus gedaan en geresolveert &c. den 8 Augustij 1623 , was get. voor : Oostergo , P. Eijsinga , Jacobus Rosema. Westergo , D. van Jongema , Ottho Wigara. Sevenwouden, Johannes S. Crak , Tjeerd Hillebrands. Steden , J. Veldtdriel , Albert Thomas. 124 EXTRACT UIT HET RESOLUTIEBOEK

Pag. 90. Also de Staten van Friesland bevinden dat nog merkelijke pen- 5 Novemb. ningen van de redemtie der tauxen onbetaald sijn , die al voor 1623. lange bij de Rentemeester Roorda behoorden ontvangen te sijn , dewij1 hem daartoe genoegsame middelen van executie sun gedecer- neert, so wort deselve Here Rentemeester Roorda bij desen alsnog wel ernstelijk geordonneert om de voorsz. onbetaalde penningen metten executie in te vorderen , ten langsten binnen veertien dagen naastkomende , bij poene dat men hem de resten , die na verloop van deselve tijt daarvan mogten worden bevonden , in sijne rekeninge niet sal valideren. • Actum den 5 Novemb. 1623 , was get. voor : Oostergo , Sibrand van Burmania , Rommert Reitses. Westergo , Hobbe van Aijiva , Jan Dirks. Sevenwouden, Joannes S. Crak , Tjeerd Hillebrands. Steden , Douwe van Beijem , C. Allerts.

Pag. 92. De Staten van Friesland tegenwoordiglijk binnen Leuwarden ver- 11 Decemb. gadert , na hare gewoonlijke ijver , onveranderlijke goede genegent- 1623. heit en sorgvuldigheit voor de conservatie van den Staat deser Landschappe , behoorlijk gelet hebbende op den tegenwoordigen toestandt van dien , en daarbij wel serieuselijk overleggende , dat deselve bij gebrek van goede en prompte penningen geschapen is, van dag tot dag van quaad tot erger te vervallen , even verre daarin bij dadelijke wegen niet en souden mogen worden voorsien, hebben tot voorkominge van sulks goed , raadsaam en nodig bevonden , dat om in der ijl met de minste quetsinge van de voorsz. Landschappe en de conservatie van dien een notabile summa van gerede penningen te doers fourneren , alle amptdragende personen deser Landschappe, die men houdt voor seer goede patriotten, ten ten behoeve van 't Land , volgens de ordre en lijst daarop gemaakt, sullen verschieten binnen de tijdt van agt of uiterlijk veertien dagen na de insinuatie deses aan den Ontvanger Jongema, die gehouden sal wesen , daarvan obligatie in forma te passeren, voor de tijt van twe jaren tegens seven ten hondert in 't jaar, yder so veel , als hem bij de voorsz. ordre en lijst te laste gelegt is , onder dese conditie , dat na verloop van de voorsz. jaren niet alleen dese , maar ook andere Crediteurs, die te voren enige penningen verschoten hebben , wederom tot hunne vermaninge en believen sullen warden betaaldt en gerembourseert uit de penningen sullende procederen van de verkopinge van sodanige Landschaps DER STATEN VAN FRIESLAND. 125 of Cloosterlanden, alsrede om verkogt te worden daartoe verordineert sijn ; consenterende mede en auctoriserende bij desen de respective Officieren , sampt Ontvangers van Landen en Steden , bij gebreke van 't selve uit hare middelen en contributien , als ook de Rente- meester van de Domeinen specialijk aan de Heren van den Hove en alle amptdragende personen, geen bewindt van Landspenningen hebbende , de gecrediteerde penningen aan hare ingesetenen, sulks versoekende , te betalen ; Gevende hier en boven welgemelde Sta- ten nog last aan hunne Gedeputeerde , om door hare Ontvangers ten spoedigsten tot laste van 't Land op gelijke verband en intressen te negotieren de summa van 50,000 pd. om tot de nodigste lasten deser Landschappe geemploièert te worden. Ende ten einde in 't aflossen van de voorsz. penningen , alsook andere , die somtijts van de respective Ontvangers opgevordert worden, geen gebrek en valle , auctoriseren meergemelde Staten alsnog bij desen hunne Gedeputeerden , om met de verkopinge van de voorsz. landen haar bij register ter handers gesteldt , met ten eersten voort te varen , ten einde de penningen daarvan sullende procederen daartoe mogen worden gebruikt sonder elders de selve te doen bekeeren. Aldus gedaan en gearresteert &c. den 11 Decemb. 1623, was get. voor : Oostergo , Nihil. Westergo , D. van Jonghema , Ottho Wigara. Sevenwouden, H. van Baardt , T. v. Oenema. Steden , Albert Thomas , Jnte Jouckes.

LIJ STE VAN DE TA la , waarop de respective Officieren worden gesteldt , om ten dienste van 't Landt inpromptis te verschieten voor de tijt van twe jaren , ten einde 't voorsz. Landschap bij dese nood van gerede penningen moge worden versien. De Ed. Heren in 's Gravenhage , gelijk mede te Amsterdam en Hoorn. De Ed. Heer J r Rienk van Burmania . 500. De Ed. Heer Jr. Frederik van Jnthiema . 500. De Ed. Heer Jr. Pijtter van Walla . . 500. De Ed. Heer Ridder Marcus van Lijcklama . 500.

Tr. . . . . 2000. 126 EXTRACT UIT HET RESOLUTIEBOEK

Tr. 2000. De Ed. Heer Tjaard van Alva . 500. De Ed. Heer host Jongestal . 500. De Ed. Heer Christiaan Oosterzee . 500. De Ed. Heer van Eijsinga . . 500. De Ed. Heer Dr. Isbrand Ekens 500.

4500.

Alsoo de Heren van Westergo verstaan , haar Ed. het vergevcn van het commis-ampt in de Kamer van de Oost-Indische Compag- nie alsnu te competeren , protesteren deselve Staten bij desen , om dienaangaande sails regt te willen blijven. De Ed. Heren Gedeputeerden. De Ed. Heer Ernestus van Aijiva . 500. De Ed. Heer Abraham van Roorda • • • 500. De Ed. Heer Sicco van Dekema 500. De Ed. Heer Martinus Gravius 500. De Ed. Heer Pico Wijckel 500. De Ed. Heer Hippolitus Crak . 500. De Ed. Heer Joannes Nijs 500. De Ed. Heer Horatius Domans 500.

De Ed. Heer Joannes Romkes . • 500.

De Ed. Heer Aucke Aijsma . • 500.

5000.

De Ed. Heren van den Hove. De Ed. Heer Ernestus van Haringsma 500. De Ed. Heer Rembertus Ulenburgh 500. De Ed. Heer Dr. Gellius Ijillama . 500.

De Ed. Heer Suffridus Hania . • 500.

De Ed. Heer Dr. Lxlius van Lijcklama • 500. De Ed. Heer Dr. Joannes Saakma . 500. De Ed. Heer Dr. Johan van der Sande 500. De Ed. Heer Frans van Jonghema . 500. De Ed. Heer Ork van Iioijem . 500. De Ed. Heer Dr. Gellius Jongestal . 500. De Ed. Heer Dr. Joachimus Andre • • • 500. De Ed. Heer Everhardus Boner 500.

Tr...... 6000. DER STATEN VAN FRIESLAND. 127

Tr. 6000. De Ed. Heer Dr. Theodorus Scheltinga . . 500. De Ed. Heer Dr. Bocatius Hoppers . . . 500.

7000. De Heeren Ter Admiraliteit. De Ed. Heer Tjaard van Aijlva 500. De Ed. Heer Bocco van Burmania . 500. De Ed. Heer Hobbo van Baardt . 500. De Ed. Heer Pijtter Upkes Cromwal 500. De Ed. Heer Meinardus Atsma . 500. De Ed. Heer H. Hottinga . . 500.

3000.

De Ed. Heren Rekenmeesters. De Ed. Heer Johan van Bootsma 300. De Ed. Heer Sakle van Kingma 300. De Ed. Heer Sijds van Osinga . . 300. De Ed. Heer Joachim Rienks . . 300. De Ed. Heer Dr. Livius Scheltinga 300.

1500.

De Ed. Heren Rentemeesters en Ontvangers. De Ed. Heer Ontvanger Laas van Jonghema . . 500. De Ed. Heer Ontvanger Andreas Roorda . . 500. De Ed. Heer Ontvanger Joannes Rhala . . 500.

1500.

De Ed. Heer Holtvester Sibrand van Burmania . . 500. De Ed. Heer Lands Advocat Dr. Matthias a Viersen 300. 800.

n De Ed. Heren Grietsluiden van Oostergoo. De Ed. Heer Grietman Ernst van Donia . 500. De Ed. Heer Grietman Rienk van Burmania . 500. Le Ed. Heer Grietman Ernst van Aijlva . . 600. De Ed. Heer Grietman Douwe van Aijlva 400. De Ed. Heer Pijtter van Eijsinga . . 500.

Tr.. . 2500. 128 EXTRACT UIT HET RESOLUTIEBOEK

Tr. 2500. De Ed. Heer Grietman Bocco van Feitsma . 500. De Ed. Heer Grietman Tarquinius Boelens 400. De Ed. Heer Grietman Tjaard van Aijiva 400. De Ed. Heer Grietman Frans van Eijsinga 400. De Ed. Heer Grietman Abraham Roorda 400. De Ed. Heer Grietman Joucke Jochems . 400. De Ed. tien Secretarien elks 300 pd. , en éOn, namentlijk Willem Hoijtes 100 pd. . 3100.

8100.

De Ed. Heren Grietsluiden van Westergoo. De Ed. Heer Grietman Tjerk van Heerma 500. De Ed. Heer Grietman Duco van Jonghema 500. De Ed. Heer Grietman Douwe van Hottinga 500. De Ed. Heer Grietman Hobbe van AtIva 500. De Ed. Heer Grietman Bocco van Burmania 500. De Ed. Heer Grietman Douwe van Epema 500. De Ed. Heer Grietman van Wonseradeel 700. De Ed. Heer Grietman van Wimbritseradeel . 700. De Ed. Heer Grietman Edzardt van Burmania . 300. De Ed. seven Secretarien elk 300 pd. , nog twe elk 400 pd. , to weten Wonseradeel en Wimbritseradeel . . 2900.

7600. De Ed. Heren Grietsluiden van de Sevenwouden. De Ed. Heer Grietman Tiberius van Oenema 400. De Ed. Heer Grietman Hippolitus Crak . 400. De Ed. Heer Grietman van Stellingwerf oosteinde . 400. De Ed. Heer Grietman Tinco van Oenema 400. De Ed. Heer Grietman Saco Fockens . 400.

De Ed. Heer Grietman Marcus van Lijcklama. ▪ 500. De Ed. Heer Grietman Obbe Obbes. . 500. De Ed. Heer Grietman Hobbe van Baardt 500. De Ed. Heer Grietman Sijds van Osinga . . 500. De Ed. Heer Grietman Christiaan van Oosterzee . 500. De Secretarien van Utingeradeel , IEngwirden, Stelling- werf oosteinde, Opsterland en Lemsterland elks 200 pd. . 1000.

Tr. . • . . 5500. DER STATEN VAN FRIESLAND. 129

Tr. 5500. De Secretarien van Schoterland , Stellingwerf westeinde, Gaasterland , Doniawerstal en Haskeriandt elks 300 pd. . 1500.

7000.

Dijk-Graven. De Dijkgraaf van de Vijf delen. . 500. De Dijkgraaf van Wimbritseradeel . . 400. De Dijkgraaf van Wonseradeel . . 300. De Dijkgraaf van Hemelumer Oldephftrt . 300. De Dijkgraaf van de Sevenwouden . . 200. De Ontvanger van Vijf delen binnendijks 400. De Ontvanger van Vijf delen buitendijks . 300.

2400.

De Convotj-meesters. De Convoijmeester tot Harlingen 400. De Convoijmeester tot Mackum 300. De Convoijmeester tot Dockum 400. De Convoijmeester tot Stavoren 200. De Convoijmeester tot Workum 200. De Convoijmeester tot Sloten . 200.

1700.

De Ammunitiemeester Frids Meinerts 200. De Boumeester Jacob Lents . 200.

400. Steden. De Stad Leuwarden . 1000.

De Secretaris . • 400. De Stad Bolswart 500. De Secretaris . 300. De Stadt Sneek . 500.

De Secretaris . . I 300. De Stad Harlingen 600.

De Secretaris . • 400. Tr.. . . 4000.

Iv 9 130 EXTRACT UIT HET RESOLUTIEBOEK

Tr. 4000. De Stad Franeker . 600. De Secretaris . . 300. De Stad Dockum 500. De Secretaris . 300. De Stad Stavoren 300. De Secretaris . . 200: De Stad Sloten . 250. De Secretaris . 150. De Stad Workum . . 400. De Secretaris . . 250. De Stad Inst 300. De Secretaris . 200. De Stad Hindeloopen . • 250. De Secretaris . . . 150. 8150.

De Muntemeester . 500. Jan Melchers . . . . 250. Harmen Bruinsveldt . 250.

1000. De Ed. Heren Doctoren Professoren. Dr. Sibrandus 400. Dr. Hagtingius • • . 400. Dr. Bouritius . 400. Dr. Rala . . • • 400. Dr. Verhel . • 400. Dr. Metius . • 400.

2400.

Monster-Commissarien. De Ed. Heer Houverda . • 400. De Ed. Heer Glins . 400.

De Ed. Heer Oenema. • • t 400. De Ed. Heer Oosterzee . 400.

De Ed. Heer Geregtscholtes Lijcklama 300. De Ed. Heer Commissaris . 250. 2150. DER STATEN VAN FRIESLAND. 131

De Ed. Heren van de Militaire ampten. De 0 verste Lt. Julius van Eijsinga . 1200. De Capitain van de Guardes Haren . 500. De Ritmeester Hero van Burmania . . . 600. De Ritmeester Wilco van Schwartzenbergh . 600. De Ritmeester Evo Einholts . 600.

3500. Capitainen van 't Regiment van Sijn Genade Graaf Willem Sair. Memorie. Jacques Oenema . . . 500. Duco van Hittinga . 500. Sjuk van Eijsinga . 500. Wigle van Hania . . 500. Frans van Donia • • 1 . 500. Abbe van Bootsma 500. Taco Lieuw es . . 500. Homme van Hettinga . 500. Ate van Hettinga 500. Ludolph Potter . . 500. Jan Sageman . . 500. Cornelis Haubois. . 500. Quirin de Blauw . . 500. Jacob van Roussel . 500. Rogier Slijp . . 500. Edzart van Eminga . • 500. Harmen van Wonsdorp . 500. Jan van Eijsinga . . 500. Binnert van Heringa . . 500. Sijbe van Aijlva . . 500. Schelte van Aijsma . 500. Hans van Oldenslo . 500. Johannes Frans Stellingwerf 500. Schelte van Scheltema . 500. 12000. Hoplieden van 't Regiment van Sijn Genade Graaf Ernst. Jacob Sterk • • • • • . . 500. Daniel van Hattum . • • • . . 500. Tr. . . 1000. 132 EXTRACT UIT HET RESOLUTIEBOEK

Tr. 1000. Abraham van Hattum . 500. Maximiliaan Frens • . • • • • 500. Gosewin van Lauwick. . . . 500. Hendrik van Betsen • . 500. Jan Frans Adema . 500. Frans Lijseman . . 500. Oom Kees . • • • . 500. Johan Spenser . . 500.

5000.

De vier schrijvers van de vier Vanen ruiters op de repartitie van Friesland , met de schrijvers van de agt en veertig compagnien soldaten , mede op deselve repartitie staande , elks 300 pd., facit ...... 15,600.

Pag. 110. Alsoo de Staten van Frieslandt hoe langer hoe meer vernemen , 11 Decemb. dat de betalinge van de 5000 penning der capitale goederen ten 1623. Landsdage ingewilligt bij vele gedilaieert en uitgesteldt wordt met prwtext , dat sij bij resumtie van dien te hoog getauxeert en merkelijk beswaardt souden sijn ende uit sulks te bevresen staat, dat een goed deel van de voorsz. contributie op niet gebragt sal worden , die men nogtans in desen hoog aandringenden nood niet ge- missen en kan ; So is 't , dat sij Staten bij desen ordonneren en stataren , dat alle ingesetenen terstondt sonder enig vertrek gehouden sullen sijn , bij provisie optebrengen en betalen de taux hunner goederen , waarop sij bij de laaste resumtie volgens de uitgegeven registers sijn gesteldt ; Ende ten einde nogtans een ijders klagten gehoordt en niemant boven behoren beswaart werde worden de Heren Gedeputeerden geauctoriseert , om met overroepinge van de Officiers van de plaatse de voorsz. klagten te exami- neren, en ten spoedigsten in conformitd van de resolutie de dato den 8 Augstij aftedoen , sullende de klagers 't gene sij bevonden sullen worden te veel betaaldt te hebben wederom gerembourseert worden bij de respective Grietenien en Steden , waaronder sij op- geschreven sijn , wel verstaande dat de vacatien en onkosten van de Officiers tot laste van de klagers sullen komen , indien sij in hun versoek afgeslagen worden , en tot laste van de Grietenien en Steden so sij daarinne bevonden sullen worden gefundeert te sijn Worden oak de Grietsluiden en respective Magistraten bij desen DER STATEN VAN FRIESLAND. 133 geauctoriseert om de personen of goederen waarvan de Eigenaars buiten de Provintie wonen , die in de voorsz. Registers niet bevonden of notoir te leeg getauxeert sijn , op behoorlijke taux te stellen en deselve in cas van onwilligheit daarover te executeren, om daaruit so veel mogelijk 't voorsz. remboursement te vinden. Aldus gedaan en geresolveert enz. den 11 Decemb. 1623 , was get. voor : Oostergo , D. van Aijlva , J. Jochems. Westergo , Nihil. Sevenwouden, T. v. Oenema , Joannis S. Crak. Steden , Inte Joukes , Albert Thomas.

$11ET VAN DE 1PCOMSTEN

DER

DOMAINEN,

ENDE VAN DE

ElVIPLOIEN DERZELVER

zedert den Jaere 1618 ,

VOOR

ViErEERSOL

d.d. 15 Januarij 1628.

STAET SOMMAIRE van de Jaerlixe opcomsten der Domainen deser Landtschappe van Vrieslandt als to weten den Jaartaux over de gemene Grietengen ende Steden ende de Redemptie der zelver den opcomsten van de Excijsen , Canclerije gerechticheden, Pach- ten der Billanden ende andersints , Mitsgaders van 1618-1626. den Emploij der zelver 't zedert den jaare anno xvs ende achtien tot den Jaare xvir e ende zes ende twintich Incluijs bij den Extraordinnaris Heeren Gecommiteerde Reeckenmeesters geextraheert vuijt den respective Reeckeningen w. den Heere Jelger van Feitsma ende Andreas van Roorda , Inlevene Reentmeesters Generael der voorschreven Do- maijnen , Mitsgaders uijt den resolutien ende verscheijdene behoufftens daer toe dienende , Soe volcht.

1 Oct. 1618— ONTFANCK van de Domainen Innegegaen den 30 Sept. 1619. eersten Octobris anno xvJ e achtien ende geeijndicht den lesten Septembris anno xvir negenthien.

Eerstelijck is den w. Heere Rentemeester Feijtsma per slot van sijn voorige XXV' Reeckeninge ter saeke van meerder Ontfanck schuldig gebleven die somma van vier ende tachtich duijsent 't negentich carolus gulden ses stuvers twee penningen , zijnde bij denselven Reentmeester in den volgende xxxiien Reec- keninge weder voor Ontfangh gestelt de zelve somma van 84090 — 6 — 2. De Jaertaux over de Grietenije ende Steden deser Landtschappe bedraecht ter somma van twintich duijsent drie hondert ende 't zestich carolus gulden vijti stuivers waeraff getrocken moet worden voor de defalquementen van eenige vrije Heerscaps Landen etc. seventhien hondert yijif ende veertich carolus gulden drie stuvers seven denier, Blijft noch suvers over de somma van 18615 ---1-- 5. 138 STAET VAN DE OPCOMSTEN

De opcomsten der pachtpenningen van de Excijsen bedragen voor een geheel jaar die zomma van drie ende twintich duijsent vier hondert ses ende dartich carolus guldens zestien stuvers , Dus hier 23436— 16 — „. Den ontfanck ofte opcomsten van boeten der provisionele condemnatien tegens de Nederslagers bedragen ter zomma van twee duijsent drie hondert

ende tien carolus guldens , Dus hier 2310 — 9 ''''''' n. 'T Segelrecht ende andere Innecomen van de Can- cellarije bedragen twee duijsent acht hondert ende een carolus guldens negen strs. zes peen. , Dus 2801 — 9 — 6. Den ontfanck ende het opkomen van diversche partijen van verscheijden naturen bedragen twalijff hondert een ende dartich carolus guldens sestien stuvers , Dus 1231 — 16 — , De opcomsten ende ontfanck van Grossen , ende aenwassen der Landen gelegen in Collumer-Cruijs- landt beloopen ter zomma van drie hondert twee ende veertich carolus guldens ses stuivers vier deniers , Dus 342 — 6 — 4. Het Innecomen der Tonnen ende backen gelden bedracht ter zomma van zes hondert vier ende 't negentich cars. gls. Chien stuvers vier deniers , Dus 694 — 10 — 4. De Pachten offte opcomsten der Billanden comen to bedragen ter zomma van zes ende veertich duijsent negen hondert ende ellijff carolus guldens acht deniers , Dus hier 46911 — , — 8. Somma ontfanck 180433 — 6 - 5.

WTGAVE DAERTEGENS.

De renthen vuijt d' Billanden gaende ende bij Keijs. Majt. Caerl de vijff , anno xvcxxvllj ende daer naer vercofft belopen in eender zomma darthien duijsent twee hondert een ende tachtich car. guldens een stuver negen denier, waer onder mede begrepen is den turf ten comptoire gebruijckt, dus hier 13281 — 1 --- 9. De wedden van de Heeren Stadthouder , raden DER DOMAINEN. 139 Provinciael , rentmeester Procureur Generael des selviges substituijt ende den eersten deurwarder bedragen te samen ter somma van twalijff duijsent ende vijff carolus guldens , Dus hier 12005 „ Den uijtgave offte betalinge gedaen aen verscheijdene partijen op ordonnantien ende quitantien belopen ter somma van vijff duijsent negen hondert drie ende veertich carolus guldens twee stayers, Dus 5943 — 2 -- n. Betalinge ende wtgave concernerende de Justiti beloopt vijff duijsent twee hondert ende vijff ende 't zestich carolus guldens negen strs. acht deniers, Dus hier 5265 — 9 — 8. De reijscosten der Heren Raden Provinciael van Vrieslandt , Rentmeester , Procureur Generael &c. bedraagen te samen ter zomma van vijff hondert ende vijffthien carolus guldens seventien sta yers , Dus hier dezelve somma van 515 17 — De Booden Loonen ende reijsen der Deurwarders sampt andere loopers bedraagen ter zomma van drie hondert vijff ende 't negentich carolus guldens ende drie stuvers , Dus 395 — 3 — „. Fortificatie penningen der Steden deser Landt- schappe bedragen ter zomma van drie ende twintich duijsent carolus guldens , Dus hier 23000 — „ 9. Den wtgave op verscheijden ordonnantien der Heeren Gedeputeerde Staten gedaen van diverse vacatien bedragen acht ende dartich duijsent vijff hondert zeven ende vijfftich carolus guldens vijfftien stuvers waeronder mede gecomprehendeert sijn der vacatien der Heeren Gecommitteerden op het Sinodus Nationael geweest zijnde , Dus hier 38557 — 15 — „. Tot dienste der Cancelerije is betaelt ende wtgekeert die zomma van drie duijsent acht hondert acht ende tachtich carolus guldens negen stuvers vijff deniers , Dus hier 3888 — 9 — 5. De resten van de provisionele condemnatien tegens de neerslagers alsmede de oncosten geschiet op de verpachtinge der Excijsen bedragen te samen drie duijsent hondert twee ende 't zeventich ca-

140 STAET VAN DE OPCOMSTEN rolus guldens vier stuvers , Dus hier 3572 — 4 — .. Resten van de Pachters der Excijsen ende andersins bedragen die zomma van twee duijsent seven hondert elide zesthien carolus guldens negenthien strs. ses deniers , Dus 2716 — 19 — 6. Tot aflossinge van eenige s' Landtschaps crediteuren ende de verschenen Interessen van dien , sijn bij de rentemester betaelt die zomma van zes ende veertich duijsent ses hondert twee ende 't negentich carolus guldens , negentien stuvers zes deniers , Dus hier 46692 —19 — 6. Aen den Commis Gerrijt van Aernhem Betaelt vier ende dartich duijsent carolus guldens zijnde bij de w. Ontfanger Generael Jongema weder voor ontfanck genomen deselve 34000 — w — w. Somma wtgave 189834 — — 10. Somma ontfanck 180433 -- 6 — 5.

9400 - 14 — 5 den. Compt den Rentmeester per slot.

1 Oct. 1619— ONTFANCK beginnende den eersten Octobris 30 Sept. 1620. anno xvr negentien ende geeijndicht den laesten Septembris anno XVJ ende twintich. Den Jaartaux over de Grietenijen ende Steden deser Landtschappe bedraecht ter zomma van twintich duijsent drie hondert ende 't zestich carolus guldens vijff stuvers , des dat daer inne gededuceert wood voor 't defailquement van eenige Heerschaps vrije landen de somma van zeventhien hondert vijff ende veertich carolus guldens drie stuvers seven di- niers , Blijft nosh suver over 18615 ---1 ----- 5. De opcomsten van de pachtinge der Excijsen voor den geheelen jaare , comen to bedragen ter zomma van vier ende twintich duijsent een hondert vier ende tachtich carolus guldens vijfftliien strs. , Dus hier 24184 — 15 — .. De Confiscatien offte boeten der Neerslagers op de provisionele condemnatien bedraagen ter zomma van vier duijsent drie hondert ende dartich carolus guldens 4330 — , — N. DER DOMAINEN. 141

Het Segelrecht ende opcomsten der Cancelerije gerechticheden comen te monteren ter zomma van zeven hondert ende vijffthien carolus guldens veerthien stuvers , Dus hier de selve zomma voor ontfanck 715 --14 — n. Den Ontfanck ende opcomsten van diverse parthijen stijgen ter zomma van negen hondert zes ende twintich carolus guldens negenthien stuvers , Dus hier 926 —19 — ,. Den ontfanck van de opcomsten der Grossen ende aengewassen Landen In Collumer Cruijslandt hebben opgebracht drie hondert twee ende veertich carolus guldens zes stuvers ende vier deniers , dus hier de zelvige zomma 342 — 6 — 4. Tonnen ende Baaken gelt heeft opgebracht de zomma van 't zeventich carolus guldens , Dus hier 70 — . — ,. De resten van de Neerslagers ende andere betalingen bedragen In eender somma achtien hondert zes ende veertich gulden 1846 — , — ,• De opcomsten van de Bilpachten comen in 't geheel te bedragen zes ende veertich duijsent negen hondert ellijff carolus guldens acht deniers, Dus hier 46911 — „ — 8. Somma Ontfanck 97,941 — 6 — 5.

WTGAVE DAERTEGENS.

Eerstelijck compt den Rentmeester die zomma van negen duijsent vier hondert carolus guldens veerthien stuvers vijff penningen hem compterende volgende 't slot der voorige rekeninge ter saecke van meerder wijtgave dan ontfanck , Dus hier deselve 9400 -- 14 — 5. Den Renthen bij Keijs. Maj t. Carel de vijffde als over Heer van Vrieslandt In de jare xv c acht ende twintich wt de Billanden aen verscheijden persoonnen vercoft beloopen te samen darthien duijsent twee hondert vijff ende 't zestich guldens XVJ strs. negen deniers , dus 13265 --16 — 9. De betalinge der wedden vande Heeren Stadt- houder , raden Provinciael deser Landtschappe , den Reentmeester , Procureur Generael ende desselves substituijt , zampt den eersten Deurwaarder bedraagen in 't jaar ter zomma van thien duijsent zeven 142 STAET VAN DE OPCOMSTEN hondert vijff ende dartich carolus guldens, Dus hier 10735 — „ — „. Den vuijtgave van diversche parthien stijgen ter zomma van vijff duijsent seven hondert negenthien carolus guldens acht stuvers een denier , Dus hier 5719 — 8 — 1. Den vuijtgave offte gedane betalinge concernerende de Justitie comen te monteren ter zomma van vier duijsent twee hondert ende 't negentich carolus guldens negenthien strs. zes deniers , Dus hier 4290 —19 — 6. De Reijse Coster" der Heeren Raden Provinciael , Procureur Generael, den Rentmeester etc. comen te samen te bedraagen ter zomma van seven hondert drie ende 't zestich carolus guldens vijffthien strs. zes deniers, Dus 763 —15 — 6. Het Boodeloon , Reijsen der Deurwaarders ende andere loopers beloopen te samen de zomma van twee hondert acht ende tachtich carolus guldens acht strs. vier penningen , Dus 288 — 8 — 4. Fortificatie penningen van de Steden deser Provin- tie comen voor een geheel jaar te bedragen die zomma van drie ende twintich duijsent carolus gul-

dens , hier 23000 — 9 - , • Betalinge gedaen op verscheijdene ordonnantien der Ed. Heeren Gedeputeerde Staaten bedraagen te samen de zomma van seven duijsent vijff hondert vijff ende 't zeventich carolus gulden xix strs. VJ deniers, Dus 7575 —19 — 6. Tot dienste van de Cancellerie is vuijtgekeert vijff duijsent vier hondert vier ende 't negentich carolus guldens vijffthien stuvers negen deniers des dat onder d'selve mede begrepen sijn sooe de resten van de compositien der doodtslaagers als anders , Dus hier 5494 —15 — 9. Den wtgave van verscheijdene parthijen waaronder een reste mede is begrepen, comen te bedraagen vier duijsent vier hondert een en 't negentich carolus guldens tien strs. zes deniers , Dus hier 4491 — 10 — 6. Aen den Heere Laes van Jongema In levene Ont- fanger Generael deser Landtschappe zijn betaelt die zomma van thien duijsent carolus guldens , zijnde DER DOMAINEN. 143

dezelve somma bij den voornombden Ontfanger neffens den Landtschappe weder verantwoort , Dus

hier 10000 — „ — „. Somma wtgave ... . 95025 — 18 — „. Somma Ontfanck . . 97941 — 6 — 5. Somma Wtgave . . . 95025 - 18 — „. 2915 — 8 — 5. Compt den Landschappe per slot umixexv pd. 8 strs. 5 den.

1 Oct. 1620— ONTFANCK VAN DE DOMAINEN vt de Reec- 30 Sept. 1621. keninge van den w. Heeren Rentemeester Andreas Roorda Beginnende den eersten Octobris anno xv.re twintich , ende eijndigende den laesten Sep- tembris anno xvJe een ende twintich. Eerstelijck compt den geheelen Jaartaux over de Grietenijen. ende Steden deser Landtschappe te bedraagen die zomma van twintich duijsent drie hondert ende 't zestich carolus gulden vijff strs., waeraff wederomme moet getrocken worden zeventhien hondert vijff ende veertich carolus guldens drie strs. seven deniers voor het defailquement van eenige vfie Heer- schapslanden ende goederen. Blijfft over sulcx suver over Achtien duijsent zes hondert ende vijffthien carolus guldens een stuver vijff deniers , Dus hier 18615 — 1 — 5. De opcomsten van de pachtpenningen der Excijsen commen voor Een jaar te bedraagen die somma van vier ende twintich duijsent ses hondert vijff ende vijfftich carolus guldens vijff stuvers, Dus hier 24655 — 5 — ,. Den Ontfanck van de provisionele Condemnatien in criminele saacken tegens den Neerslagers bedraecht ter zomma van drie duijsent een hondert ende vijfftich carolus guldens , Dus hier dezelve 3159 — . — .. 'T Segelrecht ende Innecomen der Cancelrije gerechticheden bedragen voor een geheel Jaar die zomma van vijff hondert ende 't zeventich carolus guldens seventhien stuvers acht deniers , Dus hier 570 — 17 — 8. Van diversche parthijen is opgecomen twee hondert een ende tachtich carolus guldens vijff stuvers , Pus hier 281 — 5 — , 144 STAET VAN DE OPCOMSTEN

Den opcomsten ende ontfanck der Grossen ende aenwassende Landen in Collumer Cruijslandt gelegen bedraecht ter zomma van drie hondert drie ende dartich carolus guldens acht stuvers thien deniers ,

Dus hier 333 — 8 — 10. Tonnen ende Baacken geldt voor den voornombden Jaare opgecomen compt te bedraagen ter zomma

van een hondert carolus guldens , Dus hier 100 .""". a ."'- X. De opcomsten van de pachten der Billanden voor een geheel Jaar bedragen ter zomma van zes ende veertich duijsent negen hondert ende twee carolus guldens acht deniers, dus hier de voorgenombden

zomma van 46902 — r - 8. Somma Ontfanck . . 94616 — 18 — 7.

WTGAVE DAERTEGENS.

De Renthen bij Keijserlijcke Majt. Carel de vijffde zedert den jaare vijftien hondert acht ende twintich wt de Billanden vercofft aen verscheijdene persoonen comen voor een Jaar te bedraagen ter zomma van darthien duijsent twee hondert een ende tachtich carolus guldens een stuver negen deniers , Dus hier de voorengestelde zomma van 13281 — 1 — 9. De wedden aen de Heeren Stadtholder , Provin- ciale Raden van Frieslandt , den Reentmeester, , Procureur Generael ende deses zelves Substituit , zampt eerste Deurwarder van den Hove , Betaelt comen te saamen te bedraagen die zomma van dar-

thien duijsent ende vijff carolus guldens , Dus hier 13005 — /I ."..." X • Aan Liversche parthien Betaelt op ordonnantie de zomma van veerthien duijsent vijff hondert ende een carolus guldens vijff stuvers drie deniers , dus hier 14501 — 5 — 3. Betaelinge ende den wtgave de Justitia concernerende bedraecht in Eener somm a seven duijsent ende veertich carolus guldens negenthien stuvers , Dus hier 7040 — 19 — „. Vacatien ende Reijscosten der Heeren Provincia- len Raden ende Procureur Generael, etc. comen voor DER DOMAINEN. 145

een Jaar te stijgen ter zomma van twee hondert ende een carolus guldens negen stuvers ende negen penningen , Dus hier 201-- 9 — 9. Den wtgave van de boodeloonen, Reijsen der Deur- waarders ende andere loopers beloopt ter zomma van twee hondert negen ende twintich carolus guldens seventhien strs. , Dus hier 229 —17 — . De fortificatien penningen aen de Steden deses Landts Betaelt die zomma van drie ende twintich duijsent carolus guldens , Dus hier 23000 — . — S. De Betalinge offte wtgave geschiet op Ordon- nantien der Heeren Gedeputeerden Staten van Fries- landt , van verscheijden Natuiren bedraecht ter zomma van een ende twintich duijsent seven ende twintich carolus guldens vijffthien strs. drie penningen, Dus hier 21027 —15 — 3. Wtgave offte resten der compositien van de dootslagers comen te bedraagen twee duijsent negen hondert ende veertich carolus guldens , Dus hier 2940 — , — X. Andere wtgave ende betalinge Gedaen voor 't Schriven der Reeckeningen , Armegeldt ende 't gene aen de Camerboden was wtgekeert , te samen ter zomma van twee hondert een ende vijfftich carolus guldens , Dus hier 251 — it — ,. Somma wtgave .. . 95478 — 8 — „. Somma wtgave . . . 95478 - 8 - „. Somma ontfanck . . 94616 - 18 - 7. 861 - 9 - 5. Compt den Rentmeeester per Sloot viiriaJ pd. ix strs. v den.

1 Oct. 1621— ONTFANCK van de Domainen Innege- 30 Sept. 1622. gaen den eersten Octobris anno xvr een ende twintich Ende geeijndicht den laeste Septembris anno xvJc Twee ende twintich Den Taux der Grietenijen ende Steden deser Landtschappe Jacobi] ende Marthijnij anno xvjcxxIJ verscheenen bedraegen In 't geheel die zomma van twintich duijsent drie hondert ende 't zestich carolus 146 STAET VAN DE OPCOMSTEN

guldens vijff strs. , des dat wederomme moet affge- trocken werden van enige vrije Heerschapsgoedreu ende laden zeventhien hondert vijff ende veertich carolus guldens drie stuvers seven deniers. Blijfft Derhalven suver over Achtien duijsent zes hondert vijffthien carolus guldens een stuver vijff deniers , Dus hier dezelve 18615 --1 — 5. De Excijsen voor een geheel Jaer verpacht sijnde, comen te bedragen die zomma van drie ende twintich duijsent vijff hondert vier ende tachtich carolus gulden vijffthien sta yers , Dus hier 23584 — ...... n. 'T gene van de provisionele condemnatien offte confiscatien van de Neer- offte dootslagers soude opcomen , monteert te samen ter zomma van twee duijsent Een hondert ende vijf ende dartich carolus guldens , Dus hier 2135 — 3 — 9 . De opcomsten der Cancellerije gerechticheden ende het Segellrecht bedraagen ter zomma van zes hondert een ende 't negentich carolus guldens tien strs., Dus hier 691 — 10 — .. Van diversche partijen is opgecomen twee hondert ses ende 't negentich carolus guldens drie strs., Dus 296 — 3 — ,. Den opcomsten van den Ontfanck der Grossen ende aenwassende Landen in Collummer-Cruijslandt bedragen ter zomma van drie hondert twee ende dartich carolus guldens, acht stuvers ende thien deniers, Dus 332 — 8 — 10. De opcomsten van het tonnen- ende baacken gelt zampt anderssints bedragen ter zomma van ellijff hondert acht ende twintich carolus guldens, twalijff strs. zes deniers , Dus bier 1128 — 12 — 6. De opcomsten ende pachten van de Billanden Bedraagen voor den tijdt van een geheel Jan ter zomma van zes ende veertich duijsent negen hondert ende twee carolus gulden acht denier , Dus Alhier 46902 — 1 —1- 8. Somma Ontfanck . . . . 93685 — 11 — 5. WTGAVE DAERTEGENS. Ter Saecke van meerder wtgave dan Ontfanck volgens 't sloot der voorgaende Reeckeninge, Compt DER DOMAINEN. 147

den Heere Rentmeester Roorda de zomma van acht hondert een ende 't zestich carolus guldens negen stuvers vijff deniers , Dus de selve 861 — 9 — 5. Uuijt de Billanden sijn bij keijserlijcke Maj. gelijck vooren verhaelt is vercofft enige renthen d'welcke voor een Jaar comen te bedragen darthien duijsent twee hondert een ende tachtich carolus guldens en stuver negen deniers , Dus 13281 — 1 — 9. Den Betalinge gedaen van de wedden van den. Heer Stadtholder , Raden Provinciael deser Landt- schappe, den Rentmeester, Procureur Generael sampt den eersten Deurwarder bedragen te samen tot twalijff duijsent ende vijff carolus guldens , Dus hier 12005 — . — .. Den wtgave gedaen aen eenige parthien van diversche naturen beloopen ter zomma van vijff duijsent seven hondert ende veertich carolus guldens negen deniers , Dus 5740 — . — 9. Den wtgave ende betalingen in Justitiae saacken gedaen omen te bedragen ter somma van vijff duijsent drie hondert ende drie carolus guldens ellijff strs. negen deniers , Dus 5303 — 11 — 9. Reijscosten der Heeren Raaden Provinciael zampt den Procureur Generael &c. monteren t' samen ter somma van vijff hondert twee ende twintich carolus guldens darthien strs. zes deniers , Dus hier 522 --13 — 6. De boode loonen ende Reijsen van de Deurwar- ders beloopen te zamen ter zomma van vijff hondert ende drie carolus guldens negen stuvers zes deniers, Dus hier 503 — 9 — 6. De Betaelinge gedaen aen de Steden deser Landt- schape voor hun fortificatie penningen bedraecht de zomma van drie ende twintich duijsent carolus gulden 23000 — , — „. Betaelinge geschiet op ordonnantien der Heeren Ge- deputeerden van diverse naturen bedragen negentien duijsent negen hondert seven ende twintich carolus guldens drie stuivers zeven deniers , Dus hier 19927 — 3 — 7. Wtgave offte resters van Compositien der Neder- slaagers stijgen ter zomma van twee duijsent een hondert carolus guldens , dus hier dezelve 2100 — . — „. De betalinge aen den Armen ende booden der Ca- 148 STAET VAN DE OPCOMSTEN

mers beloopt een ende 't zestich carolus guldens, Dus Somma wtgave .. . . 83305 ----10 — 3. Somma ontfanck . . . 93685 .— 11 — 5. Somma wtgave . . . 83305 — 10 — 3.

10380 — 1 — 2. Compt den Lantdschappe per Slot xm moLxxx pd. 1 str. u pen.

1 Oct. 1622- ONTFANCK van de opcomsten der Do- 30 Sept. 1623. mainen Innegegaen den eersten Octobris anno xvr twee ende twintich ende geeijndicht den laesten Septembris anno xvr drie ende twintich. Eerstelijcken Is den Heere Rentemeester Andreas Roorda volgens 't Slot der vorige rekeninge van meerder ontfanck dan wtgave schuldig gebleven die zomma van thien duijsent drie hondert tachtich carolus guldens , een stuver twee deniers , Dus hier 10380 —1-- 2. Den Taux voor den tijt van een:halffjaar Martijnij xvrxxu verscheenen (als wanneer den Taux wierde gerdimeert ende affgelost tegens den xx penning) bedraecht ter zomma van thien duijsent een hondert zeven ende 't zeventich carolus guldens ellijff stuvers thien deniers , Waerinne bij enige Grietenijen ende Steden wederomme is gecort acht hondert twee ende 't zeventich car. guldens twalijff stuvers ses deniers ter saecke van eenige vrije Heerschapsgoederen ende Landen , blijfft alsoe noch suver tot proffijte van den Landtschappe negen duijsent drie hondert ende vier carolus guldens neghentien stuvers vier penn. , Dus hier 9304 — 19 — 4. De Pachtpenningen van de Excijsen voor een geheel Jaar beloopen ter zomma van vier en twintich duijsent ses hondert drie ende 't negentich carolus gulden vijff stuvers , Dus hier 24693 — 5 — „. Den Ontfanck der criminele boeten ende provisionele condemnatien tegens de Neerslaagers bedraagen ter zomma van zestien hondert ende tachtich caro-

lus guldens 1680 — „ - 2. 'T Segelrecht ende Innecomen van de Cancelerije DER DOMAINEN. 149 gerechticheden beloopen voor den voornombden Jare ter somma van zes hondert vijff ende vijfftich carolus guldens vijff stuvers , Dus hier 655 — 5 — v. Den ontfanck van diversche parthien beloopen twee hondert een ende tachtich carolus guldens vijff stuvers , Dus 281 — 5 — IN De opcomsten der Grossen ende aenwassende landen In Collummer-Cruijslandt belopt drie hondert twee ende dartich carolus gulden zes sta yers tien deniers, Dus hier 332 — 6 --10. Tonnen ende Baacken gulden hebben desen voorsz. hare opgebracht die zomma van zeven hondert drie ende tachtich carolus guldens twalijff stuvers zes deniers , Dus hier 783 — 12 — 6. Den ontfanck offte opcomsten van de Pachten der Billanden , commen voor een geheel Jaar te monteren die somma van ses ende veertich duijsent negen hondert ende twee carolus guldens acht deniers, 46902 — 3 - 8. Somma Ontfangh 95012 — 15 — 6 Den.

WTGAVE tegen den Ontfanck. De Renten bij Keijserlijcke Maijt. Carel de vijffde als Heere van Vrieslandt, zedert den Jare xvcxxviu aen enige persoonen vercofft ende waar vooren de Billanden gehipotiqueert zijn bedraagen In 't Jaar de Somma van darthien duijsent twee hondert negen ende dartich carolus guldens vijffthien stuvers negen deniers , dus hier 13239 --15 — 9. De wedden aen den Heeren Stadtholder , Raden Provinciael van Frieslandt, Rentemeester, Procureur Generael ende zijn substituit , zampt aen den eersten Deurwaerder Betaelt, comers te bedraagen die zomma van twalijff duijsent vijff hondert carolus guldens , dus hier 12500 — v — ,. Dea wtgave ende betalinge gedaen aen eenige parthijen van verscheijden natuiren , Beloopen in 't Jaar ter zomma van acht duijsent vier hondert vier ende dartich carolus guldens , thien deniers , Dus hier 8434 — „ — 10. De betalinge gedaen van de oncosten concernerende de Justitiae Bedragen ter somma van zes 150 STAET VAN DE OPCOMSTEN

duijsent drie hondert een ende twintich carolus gul-

dens , dus hier 6321---- 9 — 9. Den wtgave geschiet tot voldade van de Reijs- costen der E. Heeren Raden Procureurs, Rentmeester ende Procureur Generael bedragen te samen ter zomma van seven hondert twee ende veertich carolus guldens vijff stuvers acht deniers , Dus hier 742 — 5 — 8. Boodeloonen , Reijsen der Deurwaarders ende andere loopers bedraagen ter zomma van vijff hondert ende negenthien carolus guldens seventhien stuvers, Dus hier 519 —17 — „„ Fortificatie penningen aen de Steden deser Landt- schappe betaelt bedraagen ter zomma van drie ende twintich duijsent carolus gulden , Dus hier 23000 — . — .. De Betalingen op ordonnantien der Heeren Gede- puteerde Staten van verscheijden natuiren gedaen comen te bedraagen die zomma van seven duijsent zes hondert ses ende twintich carolus guldens negenthien strs. zes denier , Dus hier te samen 7626 —19 — 6. De wtgave ofte resten der criminele boeten volgens de provisionele condemnatien tegens de Neerslaagers bedraagen een duijsent twee hondert ende 't zestich

carolus guldens , Dus hier 1260 — 9 .---* It. Den wtgave offte particuliere betalinge voor het stellen ende dubleren van des Rentemeesters Reec- keningen alsmede voor den Armen ende Camerboden te samen bedraecht de somma van een hondert een ende vijfftich carolus guldens , Dus hier 151 — . — si Somma uijtgave . . . . 73794 —18 — 3. Somma Ontfanck . 95012 — 15 — 6. Somma Wtgave . . 73794 — 18 — 3.

21217 — 17 — 3.

Compt het Lantschappe per Slot xx.rnirxvu pd. XVIJ strs. IN penn. DER DOMAINEN, 151

1 Oct. 1623- ONTFANCK van de opcomsten der Do- 30 Sept. 1624. mainen Innegegaan den eersten Octobris anno xvjc drie ende twintich ende geeijndicht den laesten Septembris anno zesthien hondert vier ende twintich.

Bij Slot van de Laeste gedane Reeckeninge Is den Rentmeester ter saecke van meerder ontfanck als wtgave schuldich gebleven die zomma van een ende twintich duijsent twee hondert ende zeventhien carolus guldens , zeventhien stuvers drie penningen , Dus hier 21217 — 17 — 3. Het dardendeel van den ongeredimeerden taux van de Grietenijen van Gaesterlandt en Lempster- landt bedraagen voor den tijt van anderhalff Jaar die zomma van vier hondert ses ende 't negentich carolus guldens darthien stuvers drie deniers, Dus bier 496 —13 — 3. De opcomsten van de pachtpenningen der Excij- sen bedragen voor een geluel Jaar vijff ende twintich duijsent ses hondert ende vijffthien carolus guldens vijffthien stuvers , Dus hier 25615 — 15 — 2. De rantsoen penningen offte Stuvergelden gepro- cedeert van de verpachtinge der Excijsen bedragen naer afftochte van de oncosten over de voorschreven verpachtinge gevallen de somma van een hondert acht ende dartich carolus guldens darthien strs. , Dus hier 138 — 13 — „. De Confiscatien ende Criminele boeten volgens de provisionele Condemnatien tegens de Neerslagers bedraagen ter zomma van twee duijsent een hondert carolus guldens , Dus hier 2100 — , -- 9. 'T Segelrecht ende 't Innecomen van de Cancelerije gerechticheden bedragen to samen ter zomma van acht hondert negen ende 't negentich carolus guldens sestthien stuvers negen deniers , Dus hier 899 — 16 — 9. Den Ontfanck opgecomen van verscheijden parthijen bedragen drie hondert ende twalijff carolus gulden achtien. stuvers , Dus hier 312 — 18 — „ . De opcomsten der Gorssen ende aenwasch der Landen in Collumer-Cruijslandt beloopt drie hondert 152 STAET VAN DE OPCOMSTEN

twee ende dartich carolus gulden acht strs. tien deniers , Dus 332 — 8 — 10. Tonnen ende baecken gelden opgecomen voor een geheel Jaar bedraecht ter zomma. van twee duijsent een hondert twee ende tachtich carolus gulden ach-

tien stuvers vier deniers , Dus hier 2182 — 18 — Be De opcomsten ende pachten der Billanden bedraagen voor het Jaar zes ende veertich duijsent negen hondert ende twee carolus guldens acht Denier , Dus hier 46902 — . — 8. Somma Ontfanck . . . . 100199 — 1 — 1 Den.

W TGAVE DAERTEGENS.

De Renthen bij Keijserlijcke Magisteijt Carel de vijffde als over Here van Vrieslandt aen verscheijden personen uijt de Billanden vercofft zedert den Jaare xvcxxviu , sampt de Turf ten comptoire van den Rentmeester gebruickt bedragen te samen ter somma van darthien duijsent twee hondert een ende tachtich carolus guldens een stuver negen denier , Dus hier 13281 — 1 — 9. De wedden aen den Heeren Stadtholder , Raden. Provinciael van Vrieslandt , Rentmeester, Procureur Generael ende zijnen Substituijt , zampt den eersten Deurwaarder betaelt , bedragen In eender somma tot twalijff duijsent een hondert ende twintich carolus guldens , Dus hier 12120 — . — .. Den wtgave van diversche parthijen bedragen de zomma van thien duijsent twee hondert ende negen carolus guldens vijff stuvers vier deniers, Dus hier 10209 — 5 — 4. Den wtgave concernerende de Justitiae Bedraecht ter zomma van vijff duijsent vijff ende 't zeventich carolus guldens drie stuvers negen deniers , Dus hier Dezelve 5075 — 3 — 9. De Reijscosten ende Vacatien der Heeren Raden Provinciael , . Procureur Generael Scc. Belopen te samen ter zomma van vier hondert een ende vijiftich carolus guldens vijff strs. ses deniers , Dus hier 451 — 5 — 6. Het Bodeloon , reijsen der Deurwaerders ende an- DER DOMAINEN. 153

derssints , Beloopt te samen ter zomma van zes hondert drie ende dartich carolus guldens veerthien stuvers , Dus hier 633 — 14 — „. Fortificatie penningen aen de Steden deser Landt- schappe betaelt comen te bedragen ter zomma van

drie ende twintich duijsent carolus guldens, Dus hier 23000 — 9 -• 9 . Den wtgave offte betalinge geschiet op diversche ordonnantien der Heeren Gedeputeerde Staaten van verscheijden naturen comen te samen te monteren ter zomma van ses duijsent drie hondert twee ende veertich carolus guldens vijff deniers , Dus hier 6342 — . — 5. Anderen wtgave der Resten der Criminele saacken ende boeten waerinne enige nederslagers bij provisie waren gecondemneert bedraagen ter Somma van twee duijsent een hondert carolus guldens, Dus hier 2100 — , — , Den wtgave ende betalinge van 't Schriffloon der Reeckeningen , Armen ende Camerboden comen In eender somma te bedraagen twee hondert een ende veertich carolus guldens , Dus hier 241 — s — .. Somma wuijtgave ...... 73453 — 10 — 9. Somma ontfanck . . . 100199 — 1 — 1. Somma wuijtgave . . 73453 — 10 — 9.

26745 — 10 — 4. Compt den Lantschappe per Slot xxin nivuenv pd. x strs. lin pen.

1 Oct. 1624— ONTFANCK van de opcomsten der Do- 30 Sept. 1625. mainen , Innegegaen den Eersten Octobris anno xvire vier ende twintich ende geetn- dicht den laesten Septembris anno zesthien hondert vijff ende twintich.

Den Heere Rentmeester Is per Slot van zijne Laeste geslooten Reeckeninge aen den Landtschappe ter saecke van meerder ontfanck dan vuijtgave schuldig gebleven die zomma van zes ende twintich duijsent zeven hondert vijff ende veertich carolus guldens tien stuvers vier deniers , Dus hier 26745 — 10 — 4. Den ongeredimeerden dardendell van den Taux van de Grietenije van Gaesterlandt bedraecht ter zomma van een hondert vijff ende tachtich carolus 154 STAET VAN DE OPCOMSTEN

guldens twaliff stuvers twee denier, Dus hier 185 — 12 — 2. Den ongeredimeerden Taux der Grietenije van Lempsterlandt bedraecht een hondert vijff ende veertich carolus gulden twalijff stuvers , dus hier 145 —12 — A. De opcomsten van de pachtpenningen der Excijsen voor den voornombden Jaare bedraegen ter zomma van zes ende twintich duijsen acht hondert carolus guldens , Dus hier 26800 — . — A. De opcomsten van de provisionele Condemnatien der boeten van de Nederslaagers bedragen ter zomma van een duijsent vier hondert 't zeventich carolus

guldens , Dus hier 1470 — A - A. 'T Segelrecht ende opcomsten van de Cancelrije gerechticheden bedraagen te samen ter zomma van vijff hondert vijff ende 't negentich carolus guldens XJ strs. negen deniers , Dus hier 595 —11-- 9. Den Ontfanck ende 't opcomen van verscheijdene ende diversche parthijen bedraagen te saamen ter somma van drie hondert drie ende vijfftich carolus gulden thien stuvers , Dus hier 353 --10 — A. Den Grossen ende aengewassen Landen In Col- lumer-Cruijslandt gelegen hebben opgebracht die zomma van drie hondert twee ende dartich carolus guldens acht stuvers , thien deniers , Dus hier 332 — 8 — 10. Tonnen ende baecken gelt zampt andere extraordinaris Innecomen heefft opgebracht die zomma van een duijsent acht ende tachtich carolus guldens ses stuvers seven deniers , Dus hier 1088 — 6 — 7. De opcomsten oftte pachten van de respective Billanden bedragen voor een Jaar die zomma van ses ende veertich duijsent negen hondert ende twee carolus guldens acht deniers 46902 -- „ — A. Somma Ontfanck . . 104618 — 12 — 4.

INTGAVE DAERTEGENS.

Den Jaarlicxe Renthe gaende wt de landen op der Bilt bij Keijserlijcke Majesteit Carel de vijffde In den Jare 1528 als daernae aen enige particuliere persoonen vercofft bedragen met den turf op den DER DOMAINEN. 155

Comptoire geconsumeert werdende te zamen ter zomma van darthien duijsent twee hondert een ende tachtich carolus guldens een stuver negen deniers , Dus hier 13281 — 1 — 9. Betalinge van de wedden des Heeren Stadtholder, Raden Provinciael van Vrieslandt , den Rentmeester, Procureur Generael ende sijnen Substituijt , zampt Eersten Deurwaarder bedragen te zamen de somma van twalijff duijsent ende zestien carolus guldens ende vijffthien stuvers , Dus hier 12016 --15 — „. Diversche wtgaven eenijger partijen van verscheijden Natuiren de zomma van zes duijsent ses hondert ende drie carolus guldens twaliff stuvers , Dus hier 6603 — 12 -- „. Den wtgave der Resten van de Criminele Confis- catien der Neerslagers bedraagen ter Somma van een duijsent twee hondert ende 't zestich carolus guldens , Dus hier 1260 — , — ,• Den wtgave ende gedane betalinge den Justitiae concernerende bedraecht ter zomma van vijff duijsent vier hondert ende vijfftien carolus gulden, veerthien stuvers , 11 penn. , Dus hier 5415 -- 14 --11. De Reijscosten ende vacatien der Heeren Provin- cialen Raden , rentrneester ende Procureur Generael bedragen te samen ter somma van vijff hondert vijff ende twintich carolus gulden zes stuvers, Dus hier de zelve 525 — 6 -- ,. Bodelonen , Reijsen der Deurwaarders ende andere Loopers beloopen te zamen lin eener Somma tot drie duijsent twee ende twintich carolus gulden seventhien stuvers , Dus hier 3022 — 17 — „. Fortificatien penningen aen de Steden deser Landt- schappe betaelt bedraagen ter Somma van drie ende twintich duijsent carolus guldens , dus hier 23000 — s — „ . Betalinge gedaen op ordonnantien van verscheijden Natuiren bedragen In eender Somma tot acht duijsent een hondert een ende 't zestich carolus 156 STAET VAN DE OPCOMSTEN

guldens drie strs. , Dus hier 8161 — 3 — 9. Somma Wtgaeff . .. 73286 — 9 -- 8. Somma Ontfanck . . . 104618 — 12 — 4. Somma Wtgave . . 73286 — 9 — 8.

31332 — 2 — 8.

Compt den Landtschappe per Slot xxximitirxxiJ pd. 1J strs. VI1J den

1 Oct. 1625— ONTFANCK der opcomsten van de Do- 30 Sept. 1626. mainen Innegegaen den eersten Octobris anno xwe vijff ende twintich , ende geeijndicht den Laesten Septembris anno xvr zes ende twintich.

Volgende 't Slot der laeste reeckeninge Is den Rentmeester ter saecke van meerder Ontfanck dan Wtgave aen den Landtschappe schuldig gebleven de zomma van een ende dachtich dartich duijsent drie hondert twee ende dartich carolus guldens twee stuvers acht deniers , Dus 31332 — 2 — 8. Het dardendeel van den ongeredimeerden Taux van de Grietenijen van Gaasterlandt ende Lempster- landt bedragen voor een Jaar die somma van drie hondert een ende dartich carolus guldens vier stuvers twee deniers , Dus hier de 331 — 4 —2. De pachtpenningen van de Excijsen voor een Jaar verpacht bedragen ter somma van zes ende twintich

duijsent carolus gulden , Dus hier deselve 26000 — 9 -"'" N. 't Segelrecht ende 't Innecomen van de Cancelle- rije gerechticheden bedragen ter Somma van drie hondert acht ende 't zeventich carolus gulden ses- thien stuvers acht denier , Dus hier 378 — 16 — 8. Den ontfanck van verscheijden parthijen van diversche Naturen , Bedragen in eene partije to samen ter somma van drie hondert ende zes carolus guldens darthien strs. , Dus hier 306 --13 — ,. De opcomsten van de Grossen ende Aanwassende Landen in Collummer-Cruijslandt gelegen Bedragen ter Somma van drie hondert twee ende dartich carolus gulden acht stuvers ende tien deniers , Dus DER DOMAINEN. 157

hier 332 — 8 -- 10. Tonnen ende Baackengelt zampt andere Incomen bedraagen te samen In eender zomma tot een duijsent negen hondert ende 't negentich carolus gulden, Dus hier dezelve 1990 — .• De opcomsten van de Pachten der Billanden bedragen voor een geheel Jaar ter somma van ses ende veertich duijsent negen hondert ende twee carolus gulden acht deniers , Dus hier 46902 — — 8. Somma Ontfangh . . 107573 — 6 — „.

WTGAVE DAERTEGENS.

De Renten gaende wt de Billanden bij Keijserlijcke Majt. Carel de vijffde zedert den Jaare xvcxxviu aen verscheijden persoonnen vercofft als mede den Turf op den comptoire geconsumeert Bedragen te zaamen ter zomma van darthien duijsent twee hondert een ende tachtich carolus guldens een stuver negen deniers , Dus hier 13281 — 1 9. De wedden der Heeren Raden Provinciael van Frieslandt , Rentemeester , Procureur Generael ende sijn Substituijt zampt den eersten Deurwaarder bedraecht ellijff duijsent ses hondert seven ende 't zestich carolus gulden x strs. , Dus hier 11667 — 10 — Den wtgave van diversche parthijen tijde deses gevallen bedragen zeven duijsent vijff ende twintich carolus guldens veertien Stuvers acht Denier , Dus hier 7025 — 14 — 8. De wtgave de Justiae concernerende compt te bedragen ter zomma van vijff duijsent drie hondert ellijff carolus guldens negen stuvers thien penningen, Dus hier 5311 -- 9 10. Bodeloopen , Reijsen der Deurwaarders ende anderssints , Bedragen te samen ter zomma van negen hondert drie ende dartich carolus gulden thien strs., Dus hier deselve 933 — 10 -- De Reijscosten der Heeren Raden Provinciael , sampt den Procureur Generael bedraecht vijff hondert vijff ende vijfitich carolus guldens, Dus 555 — „ —

158 STAET VAN DE OPCOMSTEN

Fortificatien penningen aen de Steeden betaelt bedraagen ter zomma van drie ende twintich duijsent

carolus guldens , Dus 23000 n• Betalingen gedaen op diversche ordonnantien be- draagende te zamen ellijff duijsent ses hondert een ende vijftich carolus gulden seven stuvers, Dus hier 11651 — 7 — Wtgave van eenige Tractementen soe aen sun Ge- naden Raden Provinciael als anderssints bedraecht ter Somma van ses ende twintich duijsent negen hondert ende vijff carolus guldens vijffthien stuvers negen denier , Des is onder deselve zomme mede begrepen seeckere poste van Isbrandt Amij vos van wegen eenige pachtingen der Excijsen ter zomma van een ende twintich duijsent een hondert seven ende dartich car. guldens vijff stuvers twalijff penningen , Dus hier de voorengestelde zomma van 26905 --15 9. De nader wtgave op verscheijdene Ordonnantien der ileeren Gedeputeerde Staten gedaen, waeronder enige fortificatien penningen der Steden mede begrepen brengen t'samen In eender zomma tot vier duijsent acht hondert twee ende twintich carolus guldens vier stuvers , Dus hier dezelve somma van 4822 4 — 9. Andere wijtgaven mede op verscheijden ordonnantien van diversche Natuijren zijnde compt te bedraagen ter zomma van vijff hondert ses ende 't negentich carolus gulden ende zeven stuvers, Dus hier 596 — 7 Den wtgave ofte betalinge gedaen aen verscheijdene Executeurs der Grietenijen zampt Wachtmees- ters van de Steden bedraecht ter somma van vijff hondert negen ende twintich carolus guldens achtien stuvers Dus hier 529 --18 — Wtgave ende betalinge gedaen aen verscheijden Boodeloonen ende Anderssints bedraecht te zamen ter zomma van een duijsent vier hondert vier ende 't zestich carolus guldens seventhien stuvers, Dus hier 1464 — 17 — Somma •Wtgave . . . . . 107744 — 15 — Somma Wtgave . 107744 — 15 — Somma Ontfang . 107573 — 6 — 9. 171 — 9 — Compt den Rentmeester per Slot CLXXJ pd. ix strs. DER DOMAINEN. 159

Volgens Re- ONTFANCK VAN DE REDEMPTIE DER sol. van 110 & TAUXEN , zijnde de zelvige tegens de pen- 206 Februarij en 2 April ningen xx geredimeert volgens den Reso- 1623. lutien der E. Heeren volmachtige Staten deses Landts a datis den xJ en ende xxen februarij zampt den u011 Aprilis anno xv.ic xxiLT , soe volcht. OOSTERGOE. De Grietenije van Leeuwarderadeel heeft betaelt vijffthien duijsent seven hondert acht ende vijfftich carolus gulden ellijff stuvers acht penningen , Pus hier 15758 — 11 -- 8. Nieulandt Bilgaard ende Cambuir to samen de somma van seven hondert 't negentich carolus guldens achttien stuvers 1IIJ penningen , Pus 790 — 18 — 4. Ferwarderadeel de somma van zesthien duijsent

twee hondert zeven ende veertich carolus guldens 16247 — 9 ---• A. Dongerdeel westzijde de zomma van zesthien duijsent zes hondert ende vier carolus guldens , Dus

hier 16604 — ,, - 9. Dongerdeel oostzijde die zomma van twintich duijsent vijff ende dartich carolus guldens , Dus hier 20035 — . — .. Collummerlandt ende Cruijslandt de zomma van twee ende twintich duijsent vier ende tachtich ca-

rolus guldens vijffthien strs. , Dus hier 22084 — 15 — 9. Achtcarspelen die zomma van acht duijsent acht hondert negen ende t' zeventich carolus guldens, Dus 8979 — . — .. Dantumadeel de zomma van acht duijsent acht ende 't zestich carolus guldens , Dus 8068 - - 1 — .. Tietzercksteradeel de somma van acht duijsent drie hondert ende 't negenthien carolus guldens thien stuvers , Dus 8319 --10 — n. Smallingerlandt die zomma van twee duijsent twee hondert ende veertich gulden , Dus hier dezelve 2240 — . — .. Idaarderadeel de somma van vijff duijsent twee hondert ende acht gulden , Dus hier 5208 — , — n. Rauwerderahem vijff duijsent negen hondert twee ende vijfftich gulden tien strs. , 5952 — 10 — „. Pr Somma . . . . 130187 -- 4 -- 12. 160 STAET VAN DE OPCOMSTEN

WESTERGOE. Menaldumadeel heefft betaelt die zomma van twalijff duijsent een hondert negen ende vijfftich carolus guldens , Dus 12159 — „ — I. Franequeradeel de zomma van thien duijsent ende veertich carolus guldens , Dus hier 10040 — . — n. Barradeel die zomma van vijffthien duijsent een hondert ende seventhien carolus guldens , Dus hier 15117 — , — „. Baarderadeel die zomma van thien duijsent zeven hondert zes ende t' zeventich carolus guldens vier stuvers twalijff penningen , Dus hier 10776 — 4 —12. Hennarderadeel die zomma van twalijff duijsent een hondert ende achtien carolus guldens , Dus 12118 — . — 9. Wonseradeel die zomma van dartich duijsent een hondert ende tien carolus guldens 30110 — . — 9. Wimbritseradeel die zomma van vijff ende twintich duijsent acht hondert vijff ende tachtich carolus guldens , Dus hier 25885 — . -- v. Hemelummer Olphert die zomma van ellijff duijsent twee hondert negen ende t' zestich carolus guldens , Dus hier 11269 — X - 2 .

na Somma . . 127474 - 4 - 12.

ZEVENWOLDEN.

De Grietenije van Wttingeradeel heeft betaelt die zomma van vijff duijsent ses hondert guldens 5600 — . — „.. Aengewirden die somma van een duijsent vier hondert carolus guldens , Dus hier 1400 — 9 —. 9. Opsterlandt die zomma van vier duijsent twee hondert carolus guldens , dus hier 4200 — 9 — 9. Schooterlandt die zomma van vijff duijsent ende zes hondert carolus guldens , Dus 5600 — a — P. Haskerlandt die zomma van drie duijsent negen hondert ses ende t' zeventich carolus guldens, Dus 3976 — 9 — 2. Doniawarstal die zomma van darthien duijsent ses hondert vier ende t' zestich carolus gulden, Dus hier 13664 — 9 — fr. Gaasterlandt die zomma van ellbff duijsent een hondert ende dartich carolus gulden , Dus 11130 — 9 .1"6. 2. DER DOMAINEN. 161

Lempsterlandt die zomma van acht duijsent seven hondert en zes ende dartich carolus guldens , Dus hier 8736 — „ — .. Stellingwerff-Oosteijnde de zomma van drie duijsent acht hondert vier ende t'zestich carolus guldens, Dus hier 3864 — , — .. Stellingwerff-Westeijnde die somma van thien duijsent een hondert zes ende dartich carolus guldens, Dus 10136 — „ — , .

IIJa Somma . . 68306 — „ — ..

STEEDEN. De Stadt Leeuwarden heefft betaelt die zomma van

zeven duijsent carolus guldens , Dus hier 7000— , — n. De Stadt Dooccum die zomma van twee duijsent ende acht hondert carolus guldens , Dus hier 2800 -- , — .. De Stadt Fraaneecquer die zomma van drie duijsent zes hondert vier ende t'zeventich carolus guldens , Dus hier 3674 — „ — , . De Stadt Harlingen die zomma van Een duijsent negen hondert ende t'zestich carolus guldens , Dus 1960 — „ — ,. De Stadt Boolswahrt die zomma van acht duijsent een hondert twee ende twintich carolus guldens , Dus hier 8122 — . — .. De Stadt Sneeck heeft betaelt die Somma van ze- yen duijsent carolus guldens , Dus hier 7000 --, --.,, De Stadt listheefft Betaelt die Somma van twee duijsent vier hondert ende twintich carolus guldens, Dus hier 2420 -- , — ,. De Stadt Worckum die somma van acht duijsent

ende vier hondert carolus guldens , Dus hier 8400 — a -- ,. De Stadt Hindelopen die zomma van een duijsent negen hondert ende tzestich carolus gulden , Dus hier 1960 — . — „. De Stadt Stavoren die zomma van acht hondert carolus guldens , Dus hier 800 — I - " De Stadt Slooten die somma van twee duijsent zes ende dartich carolus guldens , Pus hier 2036 — 9 - R.

iiu Somma . . . . 46172 — , — ,. IV 11 162 STAET VAN DE OPCOMSTEN

RECANT ULATIE DER TAUX.

pa Somma Oostergoe .. . . 130187 — 4 — 12. iJa Somma Westergoe . . . . . 127474 — 4 --12. Ma Somma Seuenwolden . . . . 68306 — „ — „. MP Somma Steden ... . 46172 — , — n .

372139 — 9 — 8. Tot Somma Ontfangh unanimcxxxix pd. ix strs. viii penn.

WTGAVE DAERTEGENS.

De Grietenije van Gaesterlandt heefft Innegehol- den volgende Resolutie der E. mo. Heeren Staaten deses Landts wegen het dardendeel der tauxen als noch ongeredimeert sijnde die somma van drie duijsent seven hondert ende thien carolus guldens drie stuvers vijff denier , dus hier 3710 — 3 — 5. Van gelijcke heeft de Grietenije van Lem sterlandt Innegeholden ter Saecken van het dardendeel van den ongeredimeerden taux volgens de voorschreven resolutie de zomma van twee duijsent negen hondert ende twalijff carolus guldens, Dus hier 2912 — „ — ,. Bij de particuliere Ontfangers van de Grietenijen ende Steden deser Lantschappe is (:doch nae afltochte van de twee vorengestelde posten:) Innegeholden voor den 1000 penningh van den Redemptie der Tauxen de somma van drie duijsent ses hondert drie ende vijfftich carolus guldens negenthien stuvers zeven deniers , Dus hier 3653 — 19 — 7. Gerrijt van Aernhem Commis van den Heere Ont- fanger Generael Doubleth Betaelt volgens twee dechargen van veltlegers costen , die somma van drie ende t'negentich duijsent twee hondert seven ende t'negentich carolus guldens veerthien strs., Dus hier 93297 — 14 — ,. Noch denselven Commis betaelt de somma van vier ende t'zestich duijsent vijff hondert zes ende dartich carolus guldens darthien stuvers zes deniers tot betalinge der Fransche troupen volgende zeven distincte dechargen , Dus hier 64536 — 13 — 6. Noch den voornombden Commis Aernhem volgende twee dechargen betaelt voor de voldade der DER DOMAINEN. 163

Hoochduijtsche Regimenten de somma van zes ende veertich duijsent zes hondert acht ende veertich carolus guldens XV1J strs. , Dus 46648 --17 — „. Worden wijders in wtgave gebracht alsulcke acht ende t'seventich duijsent drie hondert ende zes carolus guldens twee stuvers acht denier , dewelcke bekeert sijn tot afflossinge van enige Obligatien met den verschenen Intressen van lien , Dus 78306 — 2 — 8. Ende is bij den w. Rentmeester Roorda door laste ende ordonnantie der Heeren Gedeputeerden aan Dibbitz Rentmeester van Sijn Genade in Delffzijl toegetelt de zomma van vier ende twintich duijsent vijff hondert ende t'seventhien carolus guldens ellijff stuvers omme bij dezelve alle daerdoor belastinge van Sijn Genade ende de Heeren Gecommitteerden tot s' landt dienste bekeert te worden , Dus 24517 —11--- is Noch sijn bij den Rentmeester voornombden wijt- getelt aen Abbe Fredericx de zomma van drie ende vijfftich duijsent carolus guldens , d'welcke bij hem volgens de laste ende ordonnantie der Heeren Ge- deputeerden mede in Delffzijl overtetellen , Omme alledaer ten fijne voorschreve bekeert ende geem- ploieert te worden , Dus 53000 — , — „. Den wtgave van verscheijden partien bedraecht drie duijsent twee ende twintich carolus guldens negenthien strs. , Dus 3022 —19 — „. Tots. Somma Wtgave 373606 — „ — 2. Somma Wtgave 373606 — „ — 2. Somma Ontfanck 372139 — 9 — 8.

1466 — 10 -- 6.

Compt den Rentmeester per Slot x njcLxvj pd. x strs. LT den.

Aldus doorgesien , wtgetrocken ende t'zamen gereeckent bij den Heeren Gecommitteerden volgens Commissien bij den E. Mog. Heeren Staaten van Vrieslandt daer toe specialijcken gegeven ende gedateert den vierden Augustij ende twalijffden Octo- bris anno xvs seven ende twintich wijt den Respec- 164 STAET VAN DE OPCOMSTEN DER DOMAINEN.

tive Reeckeningen van w. de Heeren Jelger van Feijtsma ende Andreas Roorda , In levene Rent- meesters der Domainen met den Registers , quitantien , Resolutien ende andere behoufften daer toe behorich. Actum den vijffthienden Januarij anno zesthien hondert acht ende twintich. 1628. (get.) I. Onuphrius fHeer thoe Schwartzenberg.

9 Andries van Waltinga , 1628. • Sacko van Sickema.

9 H. v. Baerdt , 1628 , 36.

9 Cornelius Heermans. B. Ghijsberts Gersma , 1628. • T. v. Swaga , 1628.

9 . . . Marssum 1628. jkFKOOP VAN DEN AUX

DOOR

%, tIA.ASTERLAND EN EMSTERLAND

1 7 7 5.

167

EXTRACT uit het RESOLUTIE- BOEK der STATEN van FRIESLAND.

Fo. 75. Resolutie op de verbeteringe van Landsmiddelen.

Is ter vergaderinge gelesen en geexamineert het rapport door de Heeren tot redres van de Financien gecommitteert , ter deliberatie van hun Ed. Mog. gebragt en raakende de verbetering der middelen, mitsgaders de concept placaaten en stukken daartoe relatij v. Is meede in overweginge genomen , niet alleen hetgeen de respective quartieren van staat hier op in hunne Kamer advijsen hebben aan de hand gegeven , maar wel insonderheid de Hoogwijse Consi- deratien van sijne Doorlste Hoogheid den Heere Prince Erfstad- houder ver vat in Hoogstdeszelvs briev van den 21 Februarij jongst- leden ; En is na rijpe deliberatie goedgevonden en verstaan enz. „gelijk meede gearresteert is , dat de aflossing der tauxatien die de Grietenien van Lemsterland en Gaasterland jaarlijks aan het Comptoir der Domeinen betalen , sal geschieden tegens vijf pro- cento , latende aan derselver keuse of de betalinge in Landschaps obligatien willen doen , of in gelde , en worden de Heeren Gede- puteerden bij desen gelast , om over die aflossinge met de gein- teresseerde in onderhandelinge to treden. Aldus geresolveert op het Landschapshuis den 6 Meij 1774. Voor Oostergoo Voor -Westergoo , Get. J. v. Geusau. F. H. v. Burmania. 2 F. H. Binkes. S. Bassaleur. Voor de Zevenwouden , Voor de Steden , Get. F. J. J. van Eijsinga. Le Maire. C. L. v. Beijma. W. H. v. Hambroick. 168

EXTRACT uit de TWEEDE RE- KENING van Mr. RINSE RIJPPERDA, Raad en Rentemeester Generaal der Domainen van VRIESLAND , Lopende van November 1774 tot Maij 1775.

ONTVANG.

Weegens Gaasterlandt waarover Grietman is Jr. TJlbo Aylva van Rengers wort gebragt het ongeredimeerde dardedeel Taux Marti 1774 en Petri 1775 verscheenen , ter somma van een hondert vijff en tagtig car. gis. twaalf stuivers , dus 185 --12 — „. Ontvangen van voorsz. Heer Grietman Rengers de somma van drie duijsent seeven hondert en twaalf car. gls. en zulks in klinkende munte , weegens de aflossinge der Taux van bovengemelde Grietenije Gaasterlandt ingevolge Resolutie der Ed. Mog. Heeren Staeten van Vriesland van den 611 Mei 1774 en die der Ed. Mog. Heeren Gedep. Staeten deeser Pro- vincie de dato den 4 Augusti 1774 , dus 3712 — 9 — 9.

Lat. 1 f 3897 --12 — ,. Weegens Lemsterland waarover Grietman is de Hr. R. L. A. de Kempenaar wert meede gebragt het ongeredimeerde darde deel Taux Martini 1774 en Petri 1775 verscheenen , ter somma van een hondert vijf en veertich car. gls. twaalf stuivers en twee penningen , dus 145 — 12 — 2. Ontvangen van bovengemelde Hr. Grietman de Kempenaar mede in klinkende munte een somma van twee duisent negen hondert en twaalf car. gls. weegens de Aflossinge der Taux van voornoemde Grie- AFKOOP VAN DEN TAUX. 169 tenije Lemsterlandt ingevolge voorengedagte Reso- lutien , dus 2912 .— 9 ..-." r

Lat. 2 . . . . 3057 — 12 — 2.

1 . . . . 3897-12— s.

le Grossa . . . j 6955 — 4 — 2.

STUKK EN

BETREFFENDE DE

FLOREEN

UIT DE

16e EN 17e E E U W.

173

EXTRACT uit de QUAET- CLAP 's HOFS van FRIESLAND , Be- ginnende 15 Jan=. 1538 en eindigende 24 September 1548.

President. XIJ Maij 1542. Nijetssen Dingesetenen ende gemeene burgeren van Hattum Rousseau. Worckum , contra P. Dekema. den Gedeputeerden van Vrieslandt. Gel. S. Dekema. t Hoff condempneert die van Worckum te gehengen ende te ge- doogen dat alle heure landen vermeten sullen worden, ende alsdan te betaelen ende te draigen alle lasten ende ommeslaegen gevallen sedert den jaeren xvc ende XXXIIJ ende die voertaen vallen zullen opten gulden Rente nair die grootheijt derselve Landen nair die estimatie derselve als die was ten tijde van den ouden anbrenge , oft dat zij in allen voorsz. lasten ende ommeslagen voirleden ende toecomende betaelen ende contributeren zullen na den anbreng van heuren landen eertijts gedaen berustende in den comptoire van den Rentmeester, wel verstaende dat indien naemaels bevonden worde eenighe landen in deselve aenbrenge verzwegen te zijne , dat deselve anbringe daer mede verhoogt en geaugmeert sal worden ende condempneert denselven van Worckum in de costen van desen processe tot tauxatie van den Hove. Gepronunchieert den mon Meije a°. )LIJ. 174

EXTRACT QUAETCLAP 's HOFS van FRIESLAND, Beginnende 15 Januarij 1538 en eindigende den 24 September 1548. III.

1546. v Julij. Nijetsen. Die van Roordahugsum en Freens Rousseau. P. Dekema. contra S. Dekema. d'andere dorpen van IJdarderadeel. Gel. Bourmania Gesien bij den Hove van Vrieslandt tproces verbael gehouden de Jonghe. voir Commissarijs van denselven Hove tusschen die Volm. van Rommarts Roordahuijsum ende Freens ter eenre , ende die Volm. van d'an- Rpr• dere dorpen der grietenijen van IJdarderadeel ter andere zijden. tVoorsz. Hoff verclaert dat parthijen den ommeslach beroerende t opgraven van sekere zijlroede bij Feijcke Dirckszoon grietman van 't selve deel gedaen opgraeven zullen maecken naer ouder ge- woonten op den gulden Rente, wel verstaende dat daertoe mede sullen contribueren naer advenant , de Landen die zij sullen kon- nen becomen buijten den olden anbrenge gebleven ende versweghen to zijne. Actum den . . . Julij xvcxLvs. 175

UITTREKSEL uit deQUAET- CLAP 's HOFS van FRIESLAND , Be- gincende den 18den Januarij 1569 en eindigende 6n November 1571. VIII. Presentes. 27 Januarij 1571. Roussel. Jarich Taedezoon toe Baert zoe Sickingha. Rommarts. hij procedeert cum socijs Impetrant, Charles. contra Evert Enthes , Grietman van Do- nijewarstal , Gedaechde ende Ge- contumaceerde. T Hoff verclaert den Gedaechde contumax in forma , Gesien d acte van consent van den Rentmeester ende procureur generaels ten processe gevoucht , houdende de acte mit A. A. geteeckent ten processe gevoucht voor bekent verclaert deselve executabel ende decerneert daerop brieven van executorien Condempneert de Ge- Diffinitijve. daechde hem volgende deselve te reguleren ende dien naevolgende die thien pondematen in den processe gementioneert in de Anbrin- gen van Donijewerstal ende het dorp Goijngrip gestelt aldaer vuijt te doen , ingevalle deselffde aldaer nijet wtgedaen en zijn ende dselffde laten volgen int dorp Wtwallingergae in Wijmbritseradeel. Condempneert voorts denselven Gedaechde d Impetranten heure meijers ofte gebruickers van deselffde thien pondematen te laten ongemolesteert voer zoe veele als die contributie van deselffde thien pondematen concern Bert ende mach bedragen. Condempneert voorts denselven Gedaechde alle attentaten bij hem zedert d institutie van deese procedueren ter contrarie gedaen costeloos ende schadeloos aft te doen, condempneert mede denselven Gedaechde in de costen van deesen ende in de boete van den Contumatie tot proffijt van den Coninck. 176

Aanbreng van 1511. EXTRACT uit de QUAETCLAP 's HOFS van FRIESLAND , beginnende 16 April 1588 en eindigende 17 Februarij 1590. DEEL 17. 8 October 1588. J. Tiara. Anna Jan Eblis wedge voir hair ende hair Kijnderen tot Pepergae , Impetrante , Diffinve. contra T. Tiara. .Pieter Bralts mede ingesetene van Peper- gae ende van wegen de Gemeente aldaer, resumerende de proceduren bij wijlen Bentien Hebliens gesustineert, Gedaechden. T Hoff condempneert den Gedaechden om d'Impetrante voer d'landen bij hair gebruijckt ende alzoe mede van den xx roeden lants aen die stelle op die name van Maicke Albers AENGEBROCHT voerts-aen in alle contribution nijet wijders te molesteren dan voer vijff floreen HU stuivers , ende boeven dies d'Impetrante te resti- tueren alle de penningen die d'Gedaechde boeven den voers. vijff

floreen 1113 stuivers van d'Impetrante heeft genoten ende ontfangen mette schaden ende intressen van dijen ende condempneert d'Ge- daechde mede in den costen van den processe tot 's Hoffs taxatie.

Als voren , beginnende 17 Februarij 1590 en eindigende 26 October 1591. DEEL 18. 2 Februarij 1591. Polman. Reiner Eckes voor hem selven ende als volmacht van den ingesetenen van. Bour- Idzaerda , zwaeghe , Requirant, Commissaris. contra Diffinve 15. Oedsma. Foppe te Groustins , Raedt Ordinaris in den vors. Hove, als Oom ende voormondt over EXTRACT ENZ. 177

die twee weeskijnderen van wijlen Eernst van Groustins , erffgenamen van wijlen Romcke Hoytema , Gerequireerden. Presentibus T Hoff condempneert den Gedaechde omme in alle contributien omnibus ex-. ende schattingen te hoeden ende dragen den last van seven flo- cepto Idzaer- da. reen renthe volgende den aenbrengh van den here xve ende XJ ten processe overgelecht ende daerinne voortaen te continueren, mitsgaders d'Impetrant te refunderen alien schaeden ende intressen doer des Gedaechdes onwillicheijt gehadt ende geleden , noch te hebben ende lijden , reserverende den Gedaechde sijn recht bij nijeuwe instantie tegens den geenen hij vermeenen sal te behoiren, ende vuijt bewegender oirsaecken compenseert de costen.

1540.

1. Aanschrijving dd. 29 Januarij 1540 , van vier Vriesche Radon aan Mr. Sijds Tjaerda en tien anderen alien ten Lansdage van 3 Dec. 1539 benoemd om 12 Februarij 1540 te Leeuwarden te komen om een omslag te maken aangaande de gratuiteit aan den Keizer beloofd (van f 40.000.„).

2. Aanteekening van de dien ten gevolge opgekomene personen.

Vergel. Ch.B. III , 612 , Art. X , 737 , 757 , 762 , 771 en 773.

------11.--46---_---......

COPIA.

Edele Erentveste wijse vroeme voirsichtige Heren ende guede frunden alzoe wij ondergescreuen personen als Vriesche Raeden bij den gedeputeerden van den geinene Landen geordonniert zijnt in den Landtdach in Leuwarden geholden den derden Decembris a°. xvcxxxix om met IJ een ommeslach te moegen maicken aengaende den gratuiteijt ons Here den Keijser beloeft ende voorts rekenschap ende reliqua van dontfangers toe eijschen ende ontfangen den Deputeerden , Commissarissen , aduocaten, boeden ende anderts te contenteren , die quitantien toe geuen ende nemen , Ende voorts soe wij ondergescreuen personen ordonniert zint om op gelegene tijde U te verscriuende om tgene voeren gesecht is toe verforderen Soe eijst dat wij elcx van U requireren ende laten weten dat ghij alhier in Leuwerden erschijnt opten twalefften dach februarij naestcomende smorgens toe acht uren om inder voorseijde saeke toe procederen als men beuinden zall toe te behooren in welckes te doene en zijt doch in gheen gebreke. Edele Erntvheste vrome wijse, Godt sij met U , gescreuen onder once hantteijckenen den negen en twintichsten Januarij a°. xvc veertich , Onderstondt ges. Arensma , Reinicus en Burmania , H. Hoxwier , P. van Dekema ende bouen op was ges. aldus , Den. Edelen Erentvhesten wijsen vroemen ende voirsichtigen Mgrn h.- rich ende Sicke Dekema , Sijts Tijaerda , Aebe Siuxma , Sijbrant Roorda , Jancke Douwema ende Sipke Tiepkez. tzament lijcken ende elcx bezunder.

Achteruolgende dese verscriuinge zijn dese naebeschreuen personen gecomen te Leuwaerden die opten naebes. ende specificeerde dagen vacieert hebben in den Landts saicken.

Item M. Sijdts Tijarda, Aebe Siuxma,

Jancke Douwema quaemen binnen Leuwarden opten men Februarij. 182 COPIA.

Sipke Tiepkezoon, M. Jarich Dekema quaemen opten xii februarij sauonts. Sijbrandt Roorda quaem bij den Deputeerden den Kin Februarij a° xi... M. Sicke Dekema quaem bij den Deputeerden den xvu en Februarij voer middach. Meester Albert begonnen to vaceren den xn den 11111 Februarij. M. Peter Dekema, M. Hector Hoxwier quaeme den xnu en Februarij JIll nae middach bij den Deputeerden. Doctor Rienick van Burmanija quaem a opten xvilden Februarij nae middach.

Dese voorges. Heren ende Deputeerden hebben zedert dat zij gecomen zijn continuelijcken geuaciert wtgesondert dat Sijbrandt Roorda somtijts voer middach somtijts nae middach heeft absent geweést. A NBR ENG

VAN HET

(KOLLUMERLANDER)

NIEUW CRULTSLANDT, 1540.

Vastgesteld door de Zes Gedeputeerden van de Landen , den 27 Februarij 1540. Waarschijnlijk ter gelegenheid en ten behoeve van de f 40,000.„ propijn aan den Keizer.

(Charterb. III, 773.)

185

DAENBRENG vant CRUIJSLANDT mit specificatie van den pondem. ende landt huur van dijen mitten afftochten der afgegrauen landen daermen the dijcken dagelix van repariert.

Tconuent van Gerckisklooster . Ixexxxiiii po'ten. Tconuent van Aedwert . menJ po'ten. Vrouw Graetzie Camminga mit haer kinderen lexxv po'ten. Buwe Taedema . Lin po'ten. Magge Binnema erfgenaemen . xv po'ten. Jeltzie Halbaide . • xii po'ten. Aebe Sijbema . V1J po'ten. Sijthie Boeles . v po'ten. Ritscke Autz. . 11J po'ten. Hr. Ritsche prebendarius toe Collum IllJ po'ten. Hr. Gerrijt oft Sincte Annaleen aldaer lIJ po'ten. Die Pastorije aldaer . 1J po'ten. Jemme Eijsme mit zijn kinden . . iiii po'ten. tConuent van Buwecloester . lli po'ten. IJsbrant op Colmerdijcken . . 1 po'te. Somma Lat. ft. lunieLxx" po'ten.

milieux' Po'ten.

186

VERCLARINGE van den affgegrauen Ian- den der luden inden andere zijde spe- cificiert toecomende daervan zij ghien huijr boeren.

Tconuent van Gerkiscloester . LX1XJ :poten. Vrouw Graetzie van Camminga xi' po'ten. Ritscke Autz. . . . I1J po'ten. Summa Lxxxim Po'ten. Item dese Lxxxim po'ten affgetogen blijuen noch suuer landen in po'ten xllIlcLxxxvu po'ten. Item dese naebescreuen landen zijn mede gecomprehendeert inden aenbring aen dander zijde gescreuen , ende schieten mitte binnen landen van Colmerlandt. Vrouw Graetzie Camminga landen vsz. zijn eertijts binnen aengebrocht mit die binnen landen van Colmerlandt op xim fl. renten. Item tconuents landen vsz. van Auwert op xim fl. renten. Buwe Tadema landen vsz. op viii fl. renten. Magge Bennema landen vsz. op III fl. renten. Jan Hermanz van Dabt van Aedwerts landen op im 1 renten. Hero op de Scholder van Iemme Eijsme vsz. lande wege zijn lande zijn angebrocht op 1 fl. renten. Jeltzie Halbaide land op I1J fl. renten. Summa Lat. ft. xLvi fl. ende xim st. Item de Deputeerde van de Landen hebben geordonneert ende getauxeert ii po'ten ende ix einsen op een fl. rente. Item Keijserl. Mat. heeft opt voorsz. Crutslandt mum Po'ten. 187

Op huiden dato van desen is voerden Deputeerden vanden landen opt stuck vande Rekeninge compareerdt Wolf van Woertze Griet- man van tCruijslandt verclarende dat in 't Cruijslandt lagen Duij- sent driehondert ende seuen en tachtich Pondematen ende alsoe dieselue noijt inden gulden rente aengebrocht zijn geweest Soe hebben die Deputeerde den twie pond'ten negen eijntzen gestelt ende stellen bits desen op een golden floreen rente alsoo dat den- selue in alles beloopt vijff hondert golden gl. rente , weluerstaende dat daeraff getogen sullen worden ses ende veertich en een halue golden gulden rente angebrocht in Collumer grietenije alsoe dat den rente blijft tot profijt vande Landen vier hondert drie en vijfftich ende een halue gl. gl. rente. Actum den xvn en februarij anno xvcxL. Aldus gedaen bij ons naebescreuen persoonen wiens naemen ende hantscriften hier onder screuen staen. (Was geteekend) S. van Roorda. M. Sijds Tziarda , Sst. Jarich Dekama. Abe Sijurxma Sst. Janke Douma van Langweer. Sipco Abema Sst.

188

Op COLLUMER CRUISLANDT verkogt 28 Augusti 1638.

No. Gebruikers. Kopers. Pond. Per pond. Floreen.

78' . Joecke Dr. Pibo Doma 18 p. Goverts. en 28 f 158 - 4 . f 4429 - 12 - „ 6- 3 - 8 Pieter Johannes 8 p. Bastiaens. Jeppes.

79 2 . Pieter Bastiaens 6 p. 4 e. De Here

Claes Sjoerdts 10 p. Rosema. 40 - 4 - , 161 - „ - , 6493 - 13 - , 9 "1 9 "I 9 Joecke Goverts 8 p. Harmen Siercx 16 p.

80 3 . Jacob Tonis 32 p. 2 e. 2 v. Jan 48 - 4 - „ 191-16-„ 9270- 7 - , 10 - 17 -8 en 16 p. 1 e. Jacobs.

81 4 . Abraham Sijbes 40 p. 4 e. Abraham 48 - 4 - , 197 - 8 - „ 9541 - , - , 10 - 17 - 8 Jacob Thonissen 8 p. Sijbes.

Totaal .. . 165 - „ - „ /180 - „ - , f29734 , 12-9 f1.36 - 18- 8

Aldus opgemaakt : 1. Uit het onder mij in afschrift berustend gedrukt Verkoopbillet. 2. Uit de in 't Provinciaal Archief berustende yEerste Rekeninge van de zestien vercofte Bil-plaetsen etc. den 1 Novembris 1638 verschenen." 3. Uit Ch.B. V 488.

W. W. BUMA. EGISTERKEN

YAN DEN

RENTEN

DER

LAN DEN ENDE STEDEN

van Vrieslant

Dit Register is gegrond op den Aanbreng van 1511 , en schijnt opgemaakt bij gelegenheid dat er een propijn van drie stuivers per Floreen over Oostergoo viel om to slaan , in de 16 e Eeuw , in of na 1540 , blijkens de melding van den eerst in dit jaar vastgestelden aanbreng van Kollumer-Kruisland.

--cMialVQ-

191

REGIJSTERKEN van den VRIESLANT van den

PROPIJN ouer die van OESTERGOE.

Die Grietenije van Achtkerspel mit Tietzercksteradeel hebben aen renten Gerkescloester staen te saemen op nmcixxxii gouden gl. ft. nicxxvii pd. vi s. xvincLxxiu gouden gl. Renten tot drie st. Rest vii pd. elcke gl. ft. . . ucLxxx pd. xvn s. vi d. Rest xxvi pd. in s. vi d. llIexxvu pd. xii s. ix d. Rest xviii pd. im s. in d. Colmerlant hebben ininivexvm gouden Leeuwerderdeel hebben an renten gl. Renten belopende In st. upte gl.vieLxxvii viiimneLvi gouden gl. ft. xiicxxxviii pd. pd. xii s. vi d. viii s. Raeuerderhem hebben aen Renten De Stadts wtbuijren hebben iinixe nmvieLvi gouden gl. ft. inexcvm pd. viii s. gouden gl. fct. tot drie st. opte gl. Rest ii pd. xvi s. inexin pd. XIII S. Sa van de in s. — meLxv pd. xviii s. vI d.

IJderderadeel hebben an renten =evil Segt Lx fl. Dongerdeel Oesterzijde gouden gl. ft. drie st. opte gl. neLxxxvi min te sijn. hebben an renten pd. 1 s. vinvilicLxun gouden gl. XX111J st. fct. vincLxxix pd. min s. in d. Rest cairn pd. min s. in d. Wtingerdeel hebben xixeLxim gouden Dongerdeel westerzijde iiiimiicix gou- gl. renten ft. drie st. opte gi. R eny]. pd. VI d. den gl. ix s. renten ft. vlcxxxl pd. Rest xciii pd. m s. yin s. vi d. Rest nil pd. xix s. vi d. Dantumadeel nmucxxvii gl. renten fct. tot drie stuuers up elcke gl. incxxxini pd. i s. Ferwerderadeel vinvilexxvin gouden gi. Stellinckwerf oestereijnde m em gou- Renten ten prise als voeren comt den gl. Renten fct. cxx pd. xii s. vineux pd. 1111 S. 192

De Stadt Doekum hebben an Renten Lemstervijffgae. Beijde dese Griete- Hondert tachtich gouden gl. fct. xxvii pd. nijen hebben an ren- Rest yin pd. viii s. Donijewarstal. ten tegen vmunexLin gouden gl. renten ft. ixeLxvi pd. ix s. Rest XL1X pd. xvii s. vi d. Aenwaerde hebben an renten cxciin Smallingerlandt veLxxxt gouden gl. gouden gulden xviii s. fct. xxix pd. nu renten xvii s. fct. Lxxxvn pd. nil s. ix d. s. in d. Rest xxxiii pd. xix s. vi d. Rest xxxvi s. ix d. De renten bedrae- Hasscher Vijffgae De Grietenije van Upsterlandt vicxviJ gen nijet sneer dan hebben an Renten goude gulden Renten tot in st. upten xcLxvin fl. onder H. thien hondert Lxxxi vsz. gulden fct. xcii pd. ix s. v d. Tjaerts handt. goud. gl. 24 st. fct. cLxii pd. v s. iii d. Rest xvii pd. 1 s. x d. Scoterlant inicLxxxix gouden gulden Nb. Inne te Geesterlandt ende men Renten fct. cLxxvin pd. vii s. houden voor mede geseijt is datter Gaele Gaeles gerekent wordt mitte od6 Dr. Zeuen Wolden hebben an renten iumnicLix gouden gl. fct. voini pd. Rest nix pd. Stellinckwerf westereijnde 111" vcxxviii Die Stadt Sloeten 123 gl. ii s. aldus gouden gl. fct. 'imam pd. nil s. ist gepasseert bij de commissarissen vande laeste propijn vant die Stadt voorsz. te vooren stood in daenbreng 192 gl. xi s. fct. xviii pd. ix s. x d. 193

AENBRING van die GULDEN RENTHEN gelegen in WESTERGHOO. Franijkerdeel behaluen die vijtbuijren ende Stadt Franeker heeft an renthen . 4621 gl. 19 s. Die Stadt Franiker mit die vijtbuijren 1547 gl. 13 s. Minaldummadeel . . 7390 gl. Baerderadeel . . 6401 gl. Hinnaerderadeel . 5162 gi. Barradeel mit die uijtbuijren van Harlinghen 4811 gl. 21 s. Weijmbritzeradeel . . 1876 gl. 2 s. Wonseradeel mit die vijtbuijren der Stede van Bolswaerdt . . . 12696 gl. Die Stadt Boelswaerd behalue die vijtbuijren hebben an renthen . . . 813 gl. 20 s. Die Stadt Herlinghen behaluen die vuijtbuijren . 303 gl. 21 s. Die Stadt Sneeck heeft in renthen in alles mettet cloester van groendijck . . 594 gl. 23 s. Die Stadt van Worckum in alles met de uijtbuijren 2120 gl. 16 s. Die Stadt van Hinneloepen . 440 gl. 20 s. Die Stadt Staueren 361 gl. Die Stadt IJ1st . . . 426 gl. Himmelommer Oudtvaert . 4109 gl. Cruijslant van Collum heeft uncLuJ gi. renten fct. lam pd. vi d.

Iv 13

j ( ' STEell : LGA I, IN

VANDE

ITUIJSRENTEN, ENZ.

DER

TEED EN IN yRIESLANT ,

UIT DE ZESTIENDE EEUW.

TAME VAN OAMIINCIA.

----('MM-

197

SPECIFICATIE van de HUISRENTEN ende STEDEPACHTEN, van alle die Steden van Vrieslandt , Gecalculeert vuijt ende naede Aenbrengen berustende opten Comptoire van den Rent- meester van Vrieslant voorn.

Huijs-Renten. Stedepachten. Leeuwarden iiimincnn fl. xxiii st. viicLxxv fl. )(Ix st. 1 oert. Doccum vicLxxii fl. yin st. inicxxix fl. xvii St. Franicker incxxxin fl. min st. nicxxxii fl. VJ st. Harlingen vicvi fl. xxiiii st. 'Axil fl. xvi st. 1 oert. Sneeck unlxv fl. XX11J st. vicxxxvii fl. xxiui st. Boolswert minim fl. v st. Imexcvi fl. xiin st. Worcum vuenvin fl. xviii st. von ff. XXV1 st. Hinloopen , Huijs- ende Stedepach- ten tsn. op cum fl. xxiii st. Staueren nicuxx fl. xx st. CXLV fl. xvii st. Slooten iinxxvi ff. V11J st. cxxiin fl. V1J st. last coal' 1 mil St. Liu fl. X1J st. Summa van de Huijsrenten Summa van de Stedepachten XmCLXV1 fl. x st. iiimvieviii fl. xvii st. Foils Summa tsn. xiiimviicLxxini ff. xxv st.

1 5 4 0.

LASTBRIEF d.d. 22 Februarij 1540,

DOOR VIER FR1ESCHE RADEN VERSTREKT OP

lir. S. rt ICK IX ISI ea lir. S. T ,1

om de resters van den Stuiver gelegd op de Noreen rente in 1537 tot onderhoud van een vendel knechten , met regt van de opposanten in te vorderen.

De opposanten beriepen zich op ajtochten, die zij zeiden hun gepasseert te zijn , sedert dat zij den puopijn die K. M. in 1532 opgebragt was , hadden betaald.

(Vergel. ChB. II , 579 , 661 en 703.)

201

Alzoe Hans van Oesthem als Ontfanger geweest vande gemene lande wesen van Vrieslant van den stuver gelecht opten floreen rente tot onderholdinge van een venle knechten onder Hoopman Bunauw tot beschermenisse vanden landen in anno xvcxxxvii die gemeene landen vorsz. van derseluer ontfanck bouen zijn wtgaue gedaen in handen van Meester Jarich Dekema ende anderen is schuldich gebleuen als reste de somme van een Dusent acht ende seuen- tich gulden corent ses stuuers een blanck. Hluijt die sloete van Rekeninge daerop bij den Gedeputeerden gecommitteert opt stuck vanden Rekeninge opten xxien Februarij anno xven getekent, welcke vsz. Reste die voerseijde Hans van Oesthem , opten seluen dash heeft aengenoemen ende onhieten bij reale executie van den Houe te leueren ende betaelen voer Jacobi naestcomende inhanden van Meester Jarich Dekema mit payement ende munte nu iegenwoir- delijck loopende. Ende die voerseijde Hans van Oesthem daernae opten xxnen februarij wederomme bij den vorsz. gedeputeerden ende den Vrieschen Raeden gecommen is clagende dat hij bij der voorsz. zijn aenneminge sdaegs te vooren gedaen seer beswaert was, ende dat vermits dat hem nijet wel moogelijcken en zoude zijn dieselue reste suuer te moogen inforderen vermits dat itlicke soewel van den landen als van den steden voorts brochten ende noch voorts much- ten brengen sekere merckelijke aftochten die zij seijden hem gepasseert te wesen sedert dat zij den propijn die Keij re Mat. in den Jaere van xxxii opgebrocht is hebben betaelt Ende die Gedeputeerden meenende alsulcken afftochten gepasseert te wesen indijen daer enige gepasseert waeren in affwesen vanden volmachtigen van den landen offt sonder den volmachtigen daer ouer geroepen geweest te zUne , tot groote preiudicie ende achterdeel van den gemeene landen Soe hebben die vorsz. gedeputeerden geordiniert ende gecon- stituert ingeualle den voorgenoemden Hans van Oosthem enige oppositie muchte vallen Meester Jarich Dekema ende meester Sijdts Tijarda samentlijcke ende elck bezunderlinge om den vorsz. Reste mit recht van den opposanten inteforderen , geuende den vorsz. Meester Jarich ende meester Sijdts om tselue te doene speciael beuel ende volcommen macht alles te doene ofte laeten doer deur heure Volmachtigen ende substitueerden , sonder den weicken die 202 LASTBRIEF.

voerseijde resten nijet ingefordert zullen moegen worden, belouende oick den vorschrevene Meester Jarich , Meester Sijdts ende henre substitueerden daeraff costeloos ende schaideloos tontheffen. Actum Lieuwerden den xxien februarij anno xven , presentibus mijnen Heren Doctor Renick van Burmania , M. Albert Aerndsma, Doctor Hector van Hoxwier ende M. Peter Dekema , Raedsheren der Keijsr. Mat. in Vrieslant. EXTRACT

UIT DE

Ul Ea 0 ® Ui ii' s: U W I

DER

STATEN VAN FRIESLAND,

VAN DE JAREN

1577 en 1578.

205

EXTRACT uit de RESOLUTIEN der STATEN van FRIESLAND van de jaren 1560-1600.

I. ANNO 1 5 7 7.

Pag. 86. De Volmagten van de Steden in Frieslandt gevraagt sijnde bij de 'gemene Volmagten van den selven Lande , hoe vele sij luiden voor de quota en corpora van de Steden te samen wilden contribueren tot het fournissement van de hondert duisent caroli guldens bij de Landen en Steden bij desen tegenwoordigen Landsdag gelijkelijk geaccordeert tot betalinge van de Soldaten , luid breder 't antwoord , bij de voorschreven gemene Volmagten op de propo- sitie , dienaangaande den 15 deser lopende maandt gedaan , gegeven , — seggen deselve Volmagten van de Steden hieronder geschreven , hoe dat sij offereren en prmsenteren tot den opschiet van den voorschreven een hondert duisent caroli guldens te willen opbrengen en betalen na den aanbreng der floreen renthe respectivelijk op de huisen en pagten , in 't jaar 1511 geraamt , dat na de verklaringe van wijlen Dr. Kempo van Martena zaliger gedach- tenisse en Mr. Willem Sagarus , gecommitteert omme te executeren 't vonnisse van Juw van Feitema tegens die van Westergo geob- tineert; (*)-- ofte andersins na den omslag en geaccordeerde acte van de gemene Steden om te fourneren tien duisent caroli guldens ; gemerkt in 'tjaar van 71 tot de contributie van de hondert agt en twintig duisent guldens,dit alles nogtans voor dese reise alleenlijk sonder dat 'tselve sal getrokken worden tot consequentie , behoudelijk ook dat al sulke Commissarien , als de Landen en Steden in 't general sullen geraken te scheiden , in cas van alle contributi6n deselve Steden in 't particulier , gerespecteert hare conditie en qualiteit mede sullen ver- lijken en in de quota disponeren. Wij hier ondergeschrevene consenteren volgende de omslag van de hondert en agt en twintig duisent caroli guldens , — was get. : A. Harmens voor die van Leuwarden , voor de stad Bolswart , Bernardus Romkes , voor de

(*) Zie ChB. II, 700, d cl. 11 Julij 1587. 206 EXTRACT UIT DE RESOLUTIEN

stad Harlingen , I. Gosses, Stad Dokkum , Fonger Popma , Sneek , Tade Hoppers , Franeker , Jan Claas , Workum , Auke Aedjer , Wijpke Douweszoon Pastor in Nierhof , Evert Mierks, Sloten, Pijt- ter Feikes Stavoren , Arent Thomas.

ANNO 1577.

Pag. 123. Om agtervolgende den appoinctemente , bij den Hove van Fries- land gesteldt op den Marge van den antwoordt , bij de Deputeerde van de platte Landen denselven Hove overgebragt wegens den requeste , ten versoeke van de Volmagtige en Deputeerde der Ste- den van Frieslandt denselven Hove den 11 Maij geprmsenteert, te seggen 't goedbedunken van die van de Steden voorschreven , en soo doende 't inhouden en meninge van de requeste te declareren. 1. Eerst en voor al seggen die Volmagtige der Steden voorschreven , daar bij te persisteren , enz. 5. Voorts is also , en mag ter goeder trouwen niet ontkend worden , dat die Landen en Steden voorschreven , alle gemene lasten van Domainen , prwcarien , schattingen , exactien, geschenken met den aankleve van then , sedert den selven jare van elfven op de floreen renthe des voorschreven aanbrengs alle tijdt geduirende 1, 10 , 20 , 30 , 40 , 50 en langer continuele jaren sun gesupporteert en omgeslagen , soo ook sulks na regte behoort en toestaat , notas Petrus Ubaldus in Tract. de Collat. Num. 7 alleg. Bald. in 1. . . . § quibus ff. quod cujus univers. nom. et dicit Notor. in L. Nicol. ff. ad Municip. Guliel. Mamorius in 1. refertur ad universos ff. de Reg. Jur. Numm. 81 et Franc. Lumanus in tract. de collect. numm. 40. Welke seer lange continuele geuseerde prstatie en utinge (die maar tien jaren geduirt hebbende regt geeft) sonder controversie , voorts in casu prwsenti geaghtervolgt behoort en moet worden Bald. in 1. fin. C. sunt caus. ye' rel. numm. 9 enz. Ter ordonnantie ende believen van de gemene Steden den 22 Maij 1577 (get.) M. Rommerts.

DI. ANNO 1577. p . 171. Om agtervolgenden den appoinctemente van den Hove van Fries landt in dato den 17 Decemb. 1577 , gesteld op sekeren requeste , denselven Hove bij Duco van Martna Lieuwe van Beijma, Dr. Jo- hannes Tjara , Aucke Edes en Feike Tetmans geprwsenteert van wegen de Volmagtige van de Steden der Lande van Friesland hun DER STATEN VAN FRIESLAND. 207

goed bedunken te seggen , So enz. Ende om te vertonen van hun gerequireerden goedwilligheit en promptelijke toegenegentheit , om een ijgelijk , die sijn penningen verschoten , geleent en gedebourseert heeft , op 't spoedelijkst te verhelpen , sijn bij Gedeputeerden wel te vreden en pra3senteren de 'supplianten voor hun Corpora van hun Steden navolgende de uitsprake van loffelijker Memorie de Grave van Meghen, voormaals Koninglijke Majesteits Stadhouder van dese Landen , bij provisie tusschen de Steden en Landen gedaan , te contribueren , of anders voor dese tijdt en sonder prmjuditie van hun goed regt , in alles de floreen huisrenten, waarop de Corpora van de Steden in den jare 1511 sijn aangebragt , met de algemene aanbreng van de floreenrenthe der Landen , buiten de Steden leggende , conform te maken , 't Welk doende etc. Actum den 19 Decemb. 1577, was get. Meinert Wijgers Oedsma , Sjoerd Pijtters Ens , Dirk Jans , Wijpco Douwes van wegen de Stede Hindelopen , Petrus Breutsma, Rintie Sibrands merk M. Rommerts , S. Polman , Jan Huiberts Katzius.

IV. ANNO 1578.

Pag. 180. Om van wegen de ondergeschreven Gemagtigen der gemene Ste- den in Friesland voor den Edelen en Welgeboren Heren Carel van Brunen Grave te Meghen etc. van wegen Koninglijke Majesteit van Spangien , onsen aldergenadigsten Here Stadhouder en Capitain General over den voorschreven Landschappe etc. mitsgaders Mren Adriaan Versteveren en Anthonij del Vaille , beide van wegen als boven Raden Ordinaris in den Hove van Friesland , en de andere twee onpartijdige manners , bij de Landen in dese sake te nomine- ren , ad omnes fines te seggen , en wederleggen de remonstrantie, bij eenige , hun noemende Deputeerde van de platte Landen van Friesland voor Uwen E. den Hove overgegeven ; — so seggen de ondergeschreven Volmagten en Deputeerde van de Steden , 't gene volgt , offererende noodlijken en in continenti toon van 't gene in faicten gelegen sal sijn , sonder hun te willen verbinden tot enigen onnutte of overvloedige bewijs , daar of en van alle andere bene- ficien van regte protesterende bij expresse , enz. 19. Om voorts nog nader tegens de aanleggende remonstrantie te seggen en betonen , deselve daarinne niet gehoort behoren te worden , soo is 't meer dan notoir en openbaar , dat die van den platten Lande en Steden van Friesland met malkanderen een al- 208 EXTRACT UIT DE RESOLUTIEN

gemene aanbreng hebben , daarbij de Landen van Friesland aangebragt en gewstimeert te wesen bevonden worden , Salvo justiori calculo , op 122466 floreen renthen en 16 stuivers als te sien en bevinden is uit den Extracte van de Rentemeester ons Heren des Konings in Friesland , hierbij gevoegt met A. A. getekendt. 20. In welken aanbrenge die van de Inwoonders en poorters der Steden Geestelijk en weerltlijk onder de Grietenien , buiten de Ju- risdictie der Steden , en daarinne gelegen mede sijn gecomprehendeert. 21. Als ook in denselven aanbrenge komen alle de Landen, die onder Steden en Jurisdictie van dien leggende sijn en begrepen worden , als uit den voorschreven Extracte opentlijken te sien en lesen is , aldaar gesegt wort : De Stad Leuwarden met de uitbuiren schieten voor 2012 fl. , de Stad Dokkum voor 200 fl. , de Stad Slo- ten 128 fl. 15 strs. , de Stadt van Franeker met de uitbuiren 1272 fl. 27 strs. , de Stad van Harlingen behalven de uitbuiren 303 fl., de Stad van Sneek met het Clooster 594 fl. 23 strs., de Stadt Wor- kum met de uitbuiren 1250 fl.. , de Stad van Hindelopen 395 fl. 8 strs. , de Stadt Stavoren 361 fl. en de Stad last 426 ft 13 strs. 22, Is mede also notoirlijken waragtig , dat de Landen en Steden van Friesland op en met denselven haren algemenen aanbreng uit goede redenen en verstand (hierna nog eensdeels te deduceren) de naastgeledene 1 , 10 , 20 , 30 , 40 , 50 en langer jaren able contributien van schattingen , beden , propijnen , impositien , collecten , exactien en andere omgelden omgeslagen, altijd gedragen en sonder tergiversatie of oppositie van ijmanden eendragtelijken gesupporteert gehadt hebben. 23. Sonder dat tot enigen middelen tijde tusschen de Landen en Steden , quxstie bij ijmant gemoveert of gemaakt is , als dat de opbrenginge , versamelinge of collectatie van enige voorgeroerde penningen anders soude of behoorde gedaan te worden. 24. Sulks dat daar uit evidentelijken blijkt , bevonden en gedoceert wort , dat 't slot , wille , voornemen , en 't verstand van de Landen en Steden altijd sulks geweest en nagegeven is , als dat alle gemene lasten van prxcarien , impositien , schattingen, propijnen , collecten , exactien en andere omgelden op en met de voorschreven algemene aanbreng of costumen gevat of gesupporteert souden worden. 25. Want het doers der aanleggende en andere diergelijke abo- minabel , en reipublicie pernicosum is , der voorolderen klare, goede DER STATEN VAN FRIESLAND. 209

en billijke verstand , voornemen en lange deugdelijke gebruikende observantie te transilieren. 26. Gelijk mede enig nieuwigheit te innehouden of constitueren sine evidenti reipublica commodo ac incremento geheel periculeus is , en daaromme geprohibeert wort. 27. Hebben UE. en Genade met den anderen Mijn Heren te sien en tasten omnis frontis accerebri , dat sij aanleggers sijn, en wat sij studeren op hun verweerderen kosten. 28. Hebben mede Mijn Heren uit redenen voorscreven te sien en tasten , dat de aanleggeren in haar voornemen niet geraakt sijn. 29. Nadien in locis , in quibus est wstimum commune onus col- lectarum , pro quantitate et rata bonorum datorum in wstimo , a quolibet supportet ; et in locis , ubi commune wstimum non est , collecta pro viribus et modo facultatum cujuslibet , servata wqae- litate supporta. videantur quw tradunt Petrus de Ubald. in tract. de Collect. fol. 91, no. 7 en 8, vol. sex. tractat. allegerende Bald. in 1. 1 § quibus ff. quod quisq. univ. nom. dicitque notandum in 1. incola ff. ad Municip. Franciscus Lucanus de privil. Fisc. 6 vol. tract. item de Collect. Fol. 87 num. 40 , item Guillielmus Mainerius in praif. 1. refertur ad unifersos ff. de R. I. num. 81. 30. Nadien mede niemant per eadem et collecta vel impositione in diversis locis bona salvis ejusdem Provintim gehouden is in vel pro singulis betalinge ubique te doers , cum soluto constat futura respectu omnium bonorum. , ut notat pmdictis locis et collectis , soekt de Ubald. vol. 6 tractat. fol. 93 num. 34 et 35 , item Maijne- rius in prxd. 1. refertur num. 101. 31. Te min sijn de aanleggeren in casu prxsenti geraakt, nadien door de boeken en registers van Koninglijke Maj esteit Ren- temeester General , waartoe sij Thoonderen hun refereren , klaarlijken gedoceert en bevonden wort , solitas prstationes (qum fieri debent et consueverunt ex fundis et prxdiis) ita semper factas , quemadmodum superius relatum est , et non solum per decennale tempus , quod in finem sufficiet consulent Bald. in 1. fin. C. sine cons. vel num. 9 arg. 1. consul. ff. de probat. et 1. litibus C. Agric. et Cens. lib. 11. 32. Ende want uit de specificatie van de fioreen renthe des Landschaps van Frieslandt, geextraheert uit de Blaffert van de voorseide Rentemeester hier met B. B. gevoegt en overgelegt, van

IV 14 210 EXTRACT UIT DE RESOLUTIEN ENZ.

alle 't gene hier voren geschreven is , klaarlijken blijkt , en dat de ontvang en betalingen van de propijnen , laatstmaal in de jaren van 60 , 61, 62 , 63 en 64 gebeurt , op en na den voorschreven algemene aanbreng geschiet en gedaan still geweest. 33. Verhopen sij verweerders UE. en Genade met sampt den anderen Mijn Heren genoeg te blijken dat de aanleggers in Been voegen tot de versogte inazquale onbehoorlijke nieuwigheit geraakt sijn , of in haar voornemen , alwaar sij willen , dat de huisen in de Steden staande , in 't particulier mede sullen nu en voortaan contribueren , Bonder te prwsenteren of te willen gehengen , dat alle de huisen ten platten Lande staande en gesitueert , van gelijken doen, tegens beschreven regt en alle goede zequaliteit , na denwel- ken in terris , ubi commune wstimum cessat, de regten dicteren en willen, quod collecta , impositio , tallia , tributum vel census , qui a principe , cum sit prora et puppis in republica , causa sua- dente , subditis ultra consueta imponi possunt , solvenda et redi- menda veniant pro modo facultatum , viribus , et rata patrimonii cujuslibet. Videantur porro Maijnerius in d. 1. refertur ff. de R. I. num. 87. Alciatus in 1. placet C. de Sac. Sanct. Eccl. num. 11. item tract. fori viridarii de protest. Secul. et Eccl. volum. 10 fol. 167, num. 9, 10, 11 & 12 et per se habet 1. omnes in verb. pro viribus C. de opt. lib. 10 1. forma ff. de censib. 1. Sancimus cum gloss. ff. de Advocat. div. Judi §. hoc omne jubemus intitulo de collationib. et aliis capit collatio nona. REGISTER

VAN

HEEREN SCHATTINGEN

GEVALLEN OP DEN

...... ,

LOREEN ji.ENTHE 1 I

beginnende in 1568 en loopende tot 1588,

(in LEEUWARDERADEEL).

Uit een handschrift van de 16° eeuw.

Copie. Het REGISTER van HEEREN SCHAT- TINGEN gevallen op den fl. renthe beginnende in den Jare xvo en Lxvinen.

In den len den 7 Junij gepubliceert een stuuer op de fl. rente tot betalinge van schip ende wagen vrachten. Sint Jacobs tens met een halue stuuer op de 1 van costen en vacatien. Sint Martens tens met een st. op de fl. tot schip en wagenvrachten.

Anno 1569. Sinte Jacobi tens. Den zeluen tijt op de fl. gepubliceert anderhalue stuuer tot die oorloch schepen. Sinte Martens schattinge. Denzeluen tijt op de fl. gepubliceert anderhalue st. vande ses dusent carolus gl. vande oorlochschepen. Denzeluen tijt een st. op de fl. tot Schip ende Wagenvrachten.

Ao 1570. Den 5 Marti een halue st. op de fl. tot die roers. Sint Jacobs taux. Den zeluen tijt een St. op de fl. tot Schip ende Wagenvrachten. Sint Martini taux. Den zeluen tijt een halue st. op de fl. tot costen ende vacatien.

Ao 1571. Den 28 Junij gepubliceert op den fl. drij stuuers tot die carabins. Sint Jacobi taux. Sint Martini taux. Den zeluen tijt gepubliceert vier st. op de fl. tot betalinge vande eerste termijn vande Hondert vier dusent carolus gl.

A° 1572. Int le Ste Jacobs Schattinge. Den zeluen tijt een halue st. op de fl. rente tot Hero van Bur- mania nae Brussel getogen. Noch denzeluen tijt een halue st. tot Schip ende Wagenvrachten. 214 REGISTER VAN Den 26 Augusti een st. op de fl.. rente tot die graueners binnen Leuwarden gehadt. Den lesten Augusti + st. tot die grauers binnen Leuwarden. Den 7 Septembris 1 st. op de fl. rente tot die grauers vss. Den 28 Septembris een blanc op de fl. rente tot die schansers binnen. Leuwarden. Den 12 Octobris 1 st. op de fl. rente tot die schansers vsz. Den 26 Octobris Ste Martini Schattinge. Denzeluen tijt den 2 81 termijn vande Hondert 28 dusent gl. vier st. opde fl. rente. Denzeluen tijt drij st. op de ft. tot Schip ende Wagenvrachten den collonel oplecht. Den 14 Desembris vier st. op de fl. rente tot drij fendelen knechten. Denzeluen tijt 2 st. op de ff. rente tot die Walsche soldaten. Denzeluen tijt 2i st. op de fl. rente tot den derde man, Noch den tijt vss. op den 11.. gepubliceert 1 stuuer tot die kosten vande knechten.

Ao 1573. Sinte Jacobs Schattinge. Denzeluen tijt een st. op de fl. rente gepubliceert tot onderholdinge van Soldaten liggende in Pauwels Breckers grietenije. Den ben Septembris anderthalue st. op de fl. tot de Walsche Soldaten ende die Geleijen tsamen. Den 18 Octobris 11 st. op de fl. tot die carabins. Denzeluen tijt I st. op de ft. tot verteerde costen bij volmachten gedaen. Den 27 Octobris 4 st. op de ft. rente tot die derde propin van 128 dusent carolus gl. Deselue tijt 2 st. op de fl. tot de Soldaten oft carabins. Ste Martini Schattinge. Den 6 Decembris 21 st. op de fl. tot die carabins ende hoij tot die peerden.

Ao 1574. Den 17 Januari.j, drij st. op de il. tot onderholdinge der Soldaten ende carabins. Den 1801 Martij 2 st. op de fl. tot die leeninge der Soldaten. Den 10 Junij 2 st. op de fl. tot onderholdinge van Soldaten. Den 19 Julij 11 st. op de fl, tot den Dijcken in Dongerdeel. HEEREN SCHATTINGEN. 215

St. Jacob Schattinge. Denseluen tijt vijff st. op de fl. den vierden termyn van Schip en Wagenvrachten. Den 25 Augusti 21 st. tot die carabins op de fl. Ste Martens Schattinge. Denseluen tijt 4 st. op de fl. tot den vierden termijn vss. Denseluen tijt 4 st. op den fl. tot die Knechten.

Ao 1575. Den len Januarij den 2 leeningen vande familie penn. Den 4en Februarij den 2 leeningen vande familie penn. Martij en Aprilis den derde ende vierde familie penn. Den 28 Februarij 1 st. opde fl. tot den Gedeputeerden. Den 18 Aprilis 1 st. opde fl. tot het placht van Dongerdeel ende die vbff deelen. Maius en Junius de 5e en 6e familie leninge. Den xen Julij 21 St. op de fl. ende een oortzen vande eerste twee maenden van nijuws op de fl. Ste Jacobs Taux. Den 28 Augusti 21 st. een oortzen van twee maenden familie penn. op de fl. Den 16 Octobris 2; st. een oortken van 2 maenden familie penn. St. Martens Schattinge. Den Novembris 4 st. op de fl. vande leste propien vande 128 dus ent gi. Denseluen tijt il st. op de fl. tot mijn H. Collonel. Den 4en Decembris 5 st. op de fl. van Schip ende Wagenvrachten. Den zelven tijt 21 st. op de fl. ende een oortken van 2 maenden familiepenn.

Ao 1576. Den 16 Januarij 2; st. een oortgen op de fl. van twee maenden familie penn. Den xlen Martij 21 st. een oortzen op de fl. van 2 maenden familie penn. Den 18 Aprilis een st. op de fl. tot den Schanss binnen Leeu- warden. Den 21 Aprilis een st. op de fl. tot dsoldaten nae Dockum gereijst. Den 10 Meij een st. op de fl. tot die Soldaeten nae Dockum. 216 REGISTER VAN

Noch denselven tijt 11 st. op de fl. tot de Schanss binnen Leu- warden. Den zeluen tijt 11 st. min een scheijsken tot een maent familie penn. Den 3 Junij 51 st. op de fl. tot die Schanss to Oostmahorn ende van wtgelechte penn. Noch een oortken op de 1 tot het pleyt tegens tnoorder tremdeel van Leuwarden. Den 22 Julij Ste Jacobi Taux. Den seluen tijt een blanck tot mijn H. Collonel. Denzeluen tijt een braspenn. op de ff. tot mijn rleerenT Soldaten binnen Dockum. Denzeluen tijt een maent familie penn. 11- st. min een scheijsken op de fl. Den 19 Augusti 21 st. een oortken tot 2 maenden familie penn. op de fl. Dselue tijt 1 st. op de fl. tot die soldaten bedden in de Schans. Tenseluen tijt ; st. op de fl. tot cruijt Loot ende Lonte tot in Oostmahorn. Den 16 Octobris 21 st. een oortzen op de ff. tot 2 maenden familiepenn. Den xi Nouembris Ste Martini Taux. Denseluen tijt 11 st. op de fl. min een scheijsken van 2 maenden familiepenn. Denseluen tijt anderhalue st. een scheijsken tot het Schanss oft timmeringe in Oostmahoren. Den 14 September 31 st. van Schip ende Wagenvrachten. Noch 11 st. min een scheijsken van een maent familie penn. op de fl. Ao 1577. Den xi Januarij 11- st. min een scheijsken op de fl. van een maent familiepenn. Den x Februarij gepubliceert 14 st. op de fl. rente tot betalinge der Soldaten. Den 17 Februarij 11 st: min een scheijsken op de fl. van een maent familie penn. Den 22 Martij 121 st. op de fl. tot betalinge der Soldaten. Den 5 Meij 21 st. een oortken op de fl. voor 2 maenden familiepenn. Den 28 Julij Ste Jacobi Taux. HEEREN SCHATTING EN. 217

Denseluen tijt gepubliceert 112 st. op de fl. voor de Gedeputeer- de costen ende vacatien. Den 16 Octobris op de fl. 4 st. tot betalinge der duijtsche Sol- daten. Den 25 Octobris St. Martens Taux.

AP 1578. Den 2en Aprilis 4 st. op de fl. tot Jurien. van Laleijn. Den 13 Aprilis een blanck op de fl. voor de Gedeputeerden tot costen ende vacatien. Den 20 Augusti Ste Jacobi Taux. Den 20 Septembris St. Martini taux. Den 25 Octobris drij st. min oortzen tot betalinge van Walsche zoldaten bij Heero Burmania verschoten. Den 12 Nouembris 14 st. op de fl. tot behoeff van 't leger voor Deuenter.

A0 1579. Opden 18 Januarij 17 st. op de fl. rente tot voldade vande Waelsche Soldaten onlanx bij den landen verschoten. Opden 15 Aprilis drij st. een oortken op de fl. tot tleger voor Maestricht ende cooplieden in Denemarken vande rogge bij onsen collonel geroeft. Op den 18 Maij 2 st. op de fl. tot onderholdinge van Soldaten. Op den 18 Augusti een st. op de fl. tot voldade van Hero van Burmania verleijt van soldaten oft Hoogduijtsche ruijters. Den 28 Augusti op de fl. rente Ste Jacobi taux. Op ten 12 Septembris viii st. op de fl. tot onderholdinge van Sol- daten. Op den 20 Octobris op de fl. 31 st. tot maanden contributie aan soldaten. Op ten 26 Octobris 7 st. een oortken drij st. daervan drent- meester aen hem verschoten ende dreste 4 st. een oortken sijnde Schip ende Wagenvracht. Opten 15 Novembris Ste Martini taux. Opten 8en Desembris 31 st. tot onderholt van Soldaten op de fl.

A0 1580. Opten 8 Januarij 31 st. op de fl. tot maentlijcke contributie. Tenseluen tijt de floreen 4 st. tot Schip Wagenvracht sampt costen vacatien bij volmachtigen van wegen deele gedaen. 218 REGISTER VAN

Opten 20 Februarij 31- st. opte fl. gedaen tot maentlijke contributie. Opden 27 Aprilis op de fl. 31 st. ter cause vss. Opden 7 Maij op de ff. 11IJ st. ter cause vss. 0 pten 17 Junij op de fl. 31 st. tot maentlijcke contributie der negende Maert voor Aprilis ende Maius ieder maent tot twee phlip st. Opden 17 Junij vss. op den fl. tot voile betalinge vande walsche ende duitsche Soldaten xv st. Op den 17 Junij vss. 3 st. op de fl. gepubliceert tot Schip ende Wagenvracht. Op den 2 Julij op de fl. gepubliceert 14 st. tot maentlijcke contributie. Opten 5 Julij 31 st. op de 1 tot loopgelt dGrietman soldaten to wennen inplaetse vande derde man. Den 25 Julij 14 st. op de fl. gepubliceert tot maentlijcke contributie. Op den 17 Augusti St. Jacobi Taux. Den 2 Septembris 1 st. op de ft. tot Schansen bij Dockum. Den 20 Septembris 11 st. op de fl. ter cause. Den 7 Novembris 7 st. op de fl. tot maentlijcke contributie. Opten 14 Nouembris St. Martinijtaux.

Ao 1581. Den 12 Februarij twee philip st. op de fl. tot schip ende wagenvrachten costen ende vacatien. Den 20 Februarij 14 st. op de fl. rente als maentlijcke contributie. Den 20 Martij 61 st. op de fl. min een scheijsken tot peerden wagens foerluden en andere oncosten om tonset voor Steenwijck. Den 16 Meij 7 st. op de fl. tot fortificatie van Dockum. Den Ben Junij vu st. op de fl. tot maentlijcke contributie. Den 12 Junij 3 st. op de 1 tot Schip ende Wagenvracht sampt vacatien ende costen. Den 22 Julij 14 st. op de fl. tot maentlijcke contributie. Tenzeluen tijde S. Jacobi Jaertaux. Den 30 Septembris 11 st. op de fl. tot Schansen bij Dockum ende Nije Zijl in Groningerlant. Den 9 Septembris 1 st. op de fl. tot dSchansen vss. Den 7 Octobris 4 st. op de fl. tot onderholt van Soldaten. Den 12 Octobris een blanck op den fl. tot die Schansen vss. HEEREN SCHATTINGEN. 219

Den 26 Octobris 61 st. op de fl. tot maentlijcke contributie. Ste Martini Jaertaux. Den 13 Novembris een oortzen op de fl. tot grauen vande Zijl inde Leppedijck. Den 23 Nouembris een half blanck tot verteringe bij ruijters binnen Leeuwarden gedaen op de fl. rente dat vermidts die vande Dorpe Hielsum een bende ruijters groote affbroeck deden aen peerden , cleeren ende packen en onder dStadt gejaecht , om die vss' ruijters wilden sonder patent int dorp vss. gefouriert zijn.

A° 1582. Den 4 Januarij 1 st. op de fl. tot impost van slachten solt ende coop van peerden. Den 4en Februarij op de fl. 11 st. tot fendel trommen ende oncosten van dien. Den 14 Februarij 7 st. opte fl. tot onderholdinge van het oorloch. Den 27 Aprilis 7 st. op de fl. tot onderholt van Soldaten. Den 5 Meij 11 st. opte fl. omd grietman soldaten to winnen in plaetse vande derde man tot resistentie vande vijant. In dese vss. maent een oortzen op de fl. tot onse Colonel zijnde dGrietman vss. Den 13 Meij op de fl. 11 st. tot de derde man vss. Den 200n Meij een st. op de fl. ter cause vss. Den 30 Meij een st. een doyt op de fl. ter cause vss. Den 12 Junij 2 st. op de fl. tot die derde man vsz. Den 13 Junij 7 st. tot onderholt van het oorloch dat op de ff. Den 24 Junij gepubliceert 2 st. op den fl. tot die derde man vss. Den 16 Julij 3 st. op den fl. tot die derde man vss. Den 22 Julij op de fl. 7 st. op den fl. tot onderholdinge van het oorloch. Den 27 Julij 1 st. op den fl. tot de derde man vss. Den 5 Augusti 31 st. op de fl. tot 20000 gl. bij de landen verschoten tot het oorloch. Den 6 Augusti op de fl. 1 st. tot betalinge vande 33 persoenen vanwegen Deel liggende tot Oldeboorn tot restitutie vande vijant. Den 25 Augusti 1 st. op de fl. tot die 33 persoonen vss. S. Jacobi Jaertaux. Den 5 Septembris op den fl. 7 st. tot onderholdinge van het oorloch. Den 27en Septembris ; st. op de if. tot die 33 persoonen vss, 220 REGISTER VAN

Den yen Octobris 1 st. op die fl. tot die 33 persoonen vss. Den lesten Octobris 8 st. op de fl. de 7 st. voor 2 maenden contributie Nouember Desember ende dreste st. tot die befelhebbe- ren toldeboren. Den 22 Decembris 7 st. op de fl. voor twee maenden contributie Januarius ende Februarius.

Ste Martini Taux.

Ao 1583. Den 13 Februarijus 6 st. op de fl. tot betalinge vande Grietman ende ander volmachten ter cause van wtgaeff ende vacatien bij haerluden gedaen. Denlesten Februarius 7 st. op de fl. voor 2 maenden contributie Martij ende Aprilis. Den xi Meij 7 st. op den fl. rente voor 2 maenden contributie Maius en Junius yder maent 31 st. Den 15 Junius 2 st. op de fl. rente tot loopgelt om die dertien fendels op onse reperticie tot verfollinge yder vendel van twee hondert in de leste lantsdach veraccordeert. Denlesten Junij 8 st. op de fl. tot voor 2 maenden contributie Julij en Augusti Ider maent 4 st. Den 12 Julij 3 st. op de fl. tot die Schans op Eewal tusschen Leuwarden ende Dockum Ende tot behoeff oft Loopgelt tot die derde man vanwegen het deel bijden Grietman vss. aengenomen. Den 27 Julij gepubliceert St. Jacobi Jaertaux. Den 5 Augusti gepubliceert 31 st. een totten Schans vss. en 21 st. totten Derde man vsz. Den 12 Augusti gepubliceert derdehalue st. totten derde man vss. Den lesten Augusti gepubliceert 9 st. tot maentlijcke contributie voor September ende Octobris. Den 13 Septembris gepubliceert 21 st. tonderholdinge vande derde man vss. Den 18n Octobris gepubliceert 3 st. min een oortken totten derde man vsz. Den 28 Octobris gepubliceert negen st. tot maentlijcke contributie voer 2 maenden Nouembris ende Desembris met nosh een oortzen tot het pleijt tuschen Landen ende Steden. Ten zeluen tijde gepubliceert Sinte Martini Jaertaux. Den 19 Desembris gepubliceert xxi st. op de ft. rente negen st. tot maentlijcke contributie voor 2 maenden Januarius en Februarius HEEREN SCHATTINGEN. 221

ende de reste 12 st. tot nijuwe aengenomene ruijteren ende soldaten ende mede tot versterckinge vande Schans tot Otterdom in Groningerlant daer the Joncker van Nijenoort leijt van wegen die Staten van Vrieslant , Hollant ende Gelderlant.

Ao 1584. Op den 22 Aprilis omgeslagen 7 st. voor de maenden Aprilis ende Maijs tot behoeff van Soldat en. Den len Junij gepubliceert 9 st. van Junius ende Julius tot behoeff van Soldaten. Tenzeluen tijde gepubliceert een oortzen tot het pleijt tuschen Landen ende Steden. Op den 28 Julij gepubliceert 41 st. tot Soldaten voor de maent Augusti. Ste Jacobi Jaertaux. Opten 5 Augusti gepubliceert thien st. tot Soldaten over Septem- ber en Octobris. Tenseluen tijde 11 st. op de fl. tot betalinge vande oncosten op den leste lantsdach gedaen. Op den 27 October gepubliceert thien st. voor November Desem- ber tot behoeff van Soldaten. Ste Martinij Jaertaux. Den 7 Desember gepubliceert ses st. tot den Schans van Oter- dum ende drij nijuwe fendelen aengenomene soldaten.

Ao 1585. Den len Januarij gepubliceert thien st. tot soldaten voor Januarij ende Februarij. Den 28 Februarij gepubliceert thien st. tot soldaten voor Martij ende Aprilis. Den 30 April gepubliceert 12 st. voor de maenden Maij en Junius. Tenseluen tijde gepubliceert 2 st. tot tontset van Antwerpen. Den 28 Junij gepubliceert 12 st. voor 2 maenden Julij ende Au- gusti. Ste Jacobi Jaertaux. Den 18 Augusti gepubliceert twelff st. voor September ende Oc- tober. Den 3 September 1 st. tot foeraet in de frontier plaetsen. 222 REGISTER VAN

Den 12 September 3 st. tot behoeff van t veitleger vande generael Staten vergaren bij de Maes. Den 24 October 4 st. tot deels oncosten. Den 28 Octobris 13 st. voor November en December hieraff een st. tot behoeff vande frontierplaetsen vss. Ste Martini Jaertaux.

Ao 1586. Den len Januarij gepubliceert twelff st. voor twee maenden Ja- nuarij ende Februarij. Den 28 Januarij een blanc tot deels oncosten. Den 5 Martij gepubliceert Twelff st. voor de maenden Martij ende Aprilis. Sinte Jacobi Jaertaux. Den 3e September gepubliceert twee geheele jaertaux ende dat extraordinaris. Denlesten September 31 st. op de fl. voor Maij ende Junij. Den lesten Junij 31 st. voor Julij en Augusto. Den 28 Augusto gepubliceert 31 st. voor September en October. Den 3en November 5 st. gepubliceert voor 2 maenden. November en December. Tenseluen tijde gepubliceert 2 st. tot eertwerck die Schans van Smallingee. Sinte Martini Jaertaux.

Ao 1587. Den len Januarij 4 st. tot leninge vande ruijters bij Campen. Den 12 Januarij gepubliceert 5 st. voor Januarij en Februarij tot Soldaten. Den 30 Januarij 21 st. tot betalinge van deels costen. Den 8 Februarij 2 st. tot behoeff vande Schansen. Den 27 Februarij 5 st. voor 2 maenden Martij ende Aprilis. Den 3 Aprilis 11 st. op de fl. rente in plaetse van het horngelt voor de maent Aprilis. Den 8 Maij acht stuuers op den 9. voor twee maenden Maij ende Junij. Tenzeluen tijde gepubliceert 4 st. tot behoeff van tgenerale Velt- leger. Den 5 Julij acht st. opden S. voor Julij ende Augusti tot Sol- daten. HEEREN SCHATTINGEN. 223

Sinte Jacobi Jaertaux. Den 10 Augusti gepubliceert vier stuuers opde ff. renthe tot betalinge van Ruijters ende voetvolck sampt pioniers die van oosten zullen comen. Den 29 Augusti omgeslagen acht st. op de fl. renthe voor 2 m aen- den contributie September en October. Den 4 Nouember acht st. op de fl. voor Nouember ende Decem- ber tot onderholt van Soldaten. Sinte Martini Jaertaux. Den 4 October acht stuuers op de fl. renthe omgeslagen extra, ordinaris tot het generale veltleger ende den duijtse ruij ter voetvolck sampt pijoniers hier voren verhaelt.

1588. Den lesten Desember acht st. voor 2 maenden Januarij ende Fe- bruarij tot behoeff van Soldaten. Den 3en Martii acht stuuers op de fl. rente gepubliceert voor 2 maenden Martij en Aprilis tot behoeff van Soldaten. Ten zeluen tijde op de fl. renthe gepubliceert 21 st. tot betalinge van deels onkosten. Noch tenzeluen tijde xxi penningen op de fl. rente gepubliceert ende dat ouer het noorder tremdeel van Leeuwerderadeel tot diuer- sche vacatien ende oncosten.

Floreenen enz.

1. De ingezetenen van Anjum verkoopen. aan Cornelis Bosman c. u., vier floreen uit des Dorps overschietende Floreen , le proclamatie 19 Septemb. 1687.

2. Dezelfden verkoopen aan G. Botma c. ux. gelijkelijk vier Floreen , le proclamatie 19 Septemb. 1687.

3. De erven C. Bosman verkoopen de onder 1 vermelde vier Floreen aan G. Botma , le proclamatie 21 Maart 1735.

4. De erven 11. L. van Ilaersma c. 'ux. verkoopen aan W. Bergsma 2 3 van een floreen gaande uit zes pond. onder Ee , le proclam. 21 Maart 1735.

5. Dezelfden verkoopen aan Jacob IJpes tier pondematen zylschat- ting gaande uit Klein Ilumalda Zathe onder Ee , le proclam. 21 Maart 1735.

----,,,C4

227

EXTRACT PROCLAMATIEBOEK van OOST-DONGE- RADEEL , 1683-1696. (Deel 7.) Fol. 93r°. Den 19 Sep- temb. de le Cornelis Bosman , Secretaris van Oostdongerdeel ende Aurelia proclamatie , van Wijckel echteluijden tot Metselwijer , B. B. & C. op de Coop den 26 dito van seckere vier floreen renthe wt des Dorps overschietende flo- de2 la- mati, den 3 reen , omme deselve alle omslagen te ontfangen met alle wat op Octob. 1687 de floreen omgeslagen werdt , ofte sulx van haer eijgen landen de 3e procla- tot Aenjum schietende in 't Ontfanghboeck der floreen te laten aff made. Fiat Consent. tekenen ende haer landtsfloreen daermede doen verminderen. Al- dus gecocht van de ingesetenen van den dorpe Aenjum , yder floreen voor de somma van vijff ende seventigh gouden gulden 14 stuv. reed ende vrij geldt , bij haer reets ontfangen , breder vermogens Coopbrieff daeraff sijnde.

(2.) ALS VOREN. Fol. 93ro. & vo. Den 19 Sept. . 1687 de le Gerrijt Botma ende Jantie Hannis echtel. tot Morra wonende B. proclamatie , B. en C. op de coop van seckere vier floreen rente wt des dorps den 26 dito overschietende floreen , omme deselve alle omslagen te ontfangen de 2e proclamatie, den 3 met alle wat op de floreen omgeslagen werdt , ofte sulx van haer Oct. 1687 de eijgen landen tot Aenjum schietende in 't Ontfangh boeck der flo- 3e proclam. reen te laten aff tekenen , ende haer Landts floreen daermede doen verminderen. Fiat Consent Aldus gecocht van de ingeseten van den dorpe Aenjum , yder floreen voor de somma van vijff en seventigh goudgulden 14 stuvers reed ende vrij geldt bij haer reets ontfangen , breder vermogens Coopbrieff daeraff zijnde. 228

(3.) EXTRACT ALS VOREN , 1731-1742. 21Maart 1735 (Deel 10.) de le proclamatie, 4 April Gerrit Botma , Bisitter van Oostdongerdeel tot Morra , B. B. en 1735 de tweede, 25 dito in C. op de coop van vier floreenen gaende uit het Ontvangh van statu, 9 Maij den dorpe Anjum , om deselve alle omslagen te ontfangen met al 1735 de darde. wat op de floreen wordt omgeslagen , ofte sulx van haer eijgen Fiat consent. landen te Anjum schietende in 't Ontvangh der floreen te laten afteikenen en haer Landsfloreen daermede te doen verminderen , soo en in dier voegen als de Oude Heer Cornelis van Bosman 40e penn. cum ux. deselve van de ingesetenen van Anjum in den jaere 1687 aenget. in coop hebben bekomen , volgens Coopbrief daeraf sijnde en getekent in de Kerke van Anjum den 25 Julij 1687 , sampt 's Ge- regts adjudicatie daeraghter staende. Dus in coop bekomen van de kinderen en erven van wijlen de Heer Hector Livius van Haersma , in leven Oud Raed Ordinaris in den Hove van Vriesland en Vrouw Titia van Bosman , in tijden Eghteluiden , voor Vier hondert en taghtigh Goudgulden, te betalen met klinkende munte sander 's Lands obligatien op Maij 1735 en 1736 yder mael de gereghte helfte in vrijen gelde , soo dat de oncosten bij strijkgelt gevallen , mitsgaders consent , 40e penning en wijdere ongelden sullen komen ten laste van de Coper alleen, breeder 't Coopbrief daeraf sijnde. 229

EXTRACT ALS VOREN.

Pag. 269.

21Maart 1735 Wilhelmus Bergsma , Ontvanger general van Oostdongerdeel , de le procla- B. B. en C. op de Coop van twee darde parten van een Floreen matie, 4 Apri1 1735 de twee- met de Deels costen en al wat op de floreen wort omgesiagen , de, 25 dito in gaende uit ses pondematen de Scheme genaemt geleegen onder statu, 9 Maij Ee, tegenwoordigh eigenaar is Feije Dirx. 1735 de dar- ' de. Dus in Coop bekomen van de kinderen en erven van wijien de Fiat consent. Heer Hector Livius van Haersma in leeven Oud-Raed Ordinaris in 40e Penn. den Hove van Vriesland en Vrouw Titia van Bosman , in tijden aenget. Eghteluiden , voor de summa van negen en veertigh goudguldens , to betalen met klinkenden munte , sonder 's Lands obligatien , op twee termijnen , als op den eersten Maij 1735 en 1736 , yder maal de gereghte heifte en suix in vrij cost en schadelosen gelde, soo- dat de oncosten bij strijkgelt gevallen , mitsgaders consent , 40e penningh en alle ongelden sullen komen ten laste van den Coper alleen , breeder 't Coopbrief daer of sijnde. 230

EXTRACT ALS VOREN. Pag. 270. 21Maart 1735 de le procla: Jacob 14es , huisman tot Ee , B. B. en C. op de Coop van tien matie, 4 April pondematen Zijlschattinge gaende uit Klein Humalda Zathe onder 1735 de 2e, 25 dito in sta- voorsz. dorpe van Ee geleegen , waarvan de Coper eigenaer is. tu , 9 Maij In Coop bekomen van de erven van wijlen de Heer Hector Li- 1735 de dar- vius van Haersma in leeven Oud-Raed Ordinaris in den Hove van de. Fiat consent. Vriesland en Vrouw Titia van Bosman, in tijden Eghteluiden, voor de summa van tien goudgulden seven stuijvers , to betalen met klinkenden munte , sonder 's Lands obligatien op twee termijnen 40e penn. als op den eersten Maij 1735 en 1736 ijder mael de gereghte helfte aenget. en sulx in vrijen gelde , soo dat de oncosten bij strijkgelt gevallen, mitsgaders consent , 40e penning en vordere ongelden sullen komen ten laste van de Coper alleen , breder 't Coopbrief daeraf sijnde.

VERBETERIN GEN.

Aan de opgave der verbeteringen moet ik enkele opmerkingen laten voorafgaan. Ik heb getracht de verkortingen , die vooral in den Aanbreng van Oostergo vrij talrijk zijn , zooveel mogelijk aan te vullen ; die verkortingen zijn evenwel niet altijd even duidelijk en zoo kan 't dan ook wel zijn , dat ik niet overal den juisten zin getroffen heb ; het woord Landheer wordt nu eens geschreven Landtheer dan weer Lantheer , ook wel Landthee ; in 't laatste geval heb ik gerneend er Landtheer van te moeten maken , ook al stond er in de kopij geen afkortingsteeken ; het meervoud komt nu eens voor als Landtheeren of Lantheeren , dan weer als Landt- heren of Lantheren , dikwijls ook afgekort , en in dit laatste geval was 't niet altijd duidelijk , welke lezing er bedoeld werd ; 't is daarom wel mogelijk , dat bij den druk niet altijd de juiste spel- ling is teruggegeven , en evenzoo is het gelegen met pondematen, pondten , ponten , pondt of pont , welke spellingen afwisselen. Verder is mij bij naauwkeurige nalezing van den gedrukten tekst gebleken , dat in 't verschillend gebruik van g en y niet overal de noodige consequentie is volgehouden. Het cijfer 4 komt in de kopij nagenoeg altijd voor als 1111; ik heb gemeend de meer gewone schrijfwijze iv te moeten aannemen ; maaf ook in dit opzigt heb ik bespeurd , dat er bij den druk bier en daar afwijkingen van den door mij aangenomen regel hebben plaats gevonden. Het teeken J dat in den Aanbreng van 1511 de beteekenis heeft van , is in de kopij niet altijd even duidelijk geschreven. ; soms is 't onzeker , of dit teeken bedoeld is , dan of eenvoudig de laatste i van het cijfer lI , iii of nil , eenigzins langer is uitgehaald ; vooral is dit het geval in den aanbreng van Bilgaerdt en Tayngen- buyeren , Dl. I , bl. 77 volgg. Het is daarom wel mogelijk , dat bier enkele fouten in den gedrukten tekst zijn ingeslopen. li

1k heb het evenwel Diet noodig geacht al deze kleine onnaauw- keurigheden , vooral waar onzekerheid bestond , in de verbeterings- lijst op te nemen. Eindelijk moet ik nog opmerken, dat de interpunctie meerendeels door mij is aangevuld. En nu volge de opgave der verbeteringen.

Dl. 1.

EL 3 regel 17 van boven staat iv fl. moet zijn Hi fl. , 21 . n , in 't Deel , . int Deel , 6 , 15 . . , Saecklez , , Sacklez

• 7 . 11 . . , Janke IP 71 Jancke . 9 . 10 . . , i fl. ix st. . . i 1 1XJ st. . 13 . 5 . . . in ort. . „ in ort. st.

• X X 9.II, in ort. X X in ort. st.

, 14 , 17 . . V iv ort. ,, „ iv ort. st.

I/ X X 18 . , . iv ort. . . iv ort. st.

9 3 9 20 . , , iv ort. , i iv ort. st. , 15 . 17 van onderen . F . x f „ 16 . 17 van boven i xi' fl. . , x fl. 17 . 11 . . . 1 fl. ix st, , . 1 fl. 1XJ st. . 24 . 10 . . , in fl. xiv st. . , in fl. vii st. „ 26 . 11 . . „ X St. w , XJ st. . . . 14 van onderen „ iii ort. . „ in ort. st. . . . 12 . . . x st. . . XJ st.

9 9 V 3 . . , iv ort. . , iv ort. st. . 27 . 17 van boven „ to woonen . , te woonen . 28 . 5 van onderen,. ort. . „ i ort. st. , 29 . 4 van boven . commissarius , , commissaris „ 30 . 10 . . , vi ort. . . vi st.

„ 35 . 13 . , , iv st. 9 X ix st. . . . 1 van onderen is aan 't einde weggevallen xx st.

„ 36 . 12 . . staat xi st. moet zijn XJ st. , 39 . 1 r i , susteren , ,, Zusteren „ 40 . 21 . . . i fl. xxi st. . . Ii fl. xxi st.

9 9 9? 20 , . . Kampztera It 99 .Kampstera

XX1I v • 43 . 16 van boven . /7 XXIII. X 9 71 13 van onderen „ Sgds , „ Sgdts , 44 , 11 van boven , Landtheren , . Landtheeren . . . 20 van onderen ,, Dowe 9 „ Dowa

111

Bl. 46 regel 15 en 14 van onderen staat ii fl. moet zijn in fl. 1

9 48 9 9 van onderen staat Jongema moet zijn Jongena s , ,, 2 . . ,, Ponddemate . , Pondemate , 49 . 2 van boven ,, Remmerte n n Remmerts „ 50 . 14 , , . hue ; zoo staat ook werkelijk in de kopij , maar 't zal hoer moeten zijn. „ 53 . 14 van onderen staat Sguerdts moet zijn Syurdts

n s * 10 . . . Claas n r Claes • n n 7 , n , Scheltema , n Scheltena , 59 ,, 2 . . . Foekel n n Foeckel „ 63 . 9 . . . broeren n . broren 7. . 64 . 7 , . Ryurds n ' Sgurds , 67 . 16 van boven . Wopka 7, " Wopke „ 68 . 9 . . . Hgngie , „ ilangie „ 69 . 15 van onderen„. . , buur

„ 71 n 2 van boven . xix st. 9 9 xiv st. . . . 19 , ,, het tweede „Fennen” moet hier worden veranderd in ,meden". . 73 , 9 „ • staat Docka , n Docke

9 A18 van onderen • Jungena 9 9 Jungenma

9 9 N 9 , . . Roucken n . Rouken „ 75 , 5 van boven . Kamstera , , Sampstera ... 8 , . . Rioerd . N Rioird . 2. 10 van onderen . vii st. . . viii st. 9 ) . 79 . 8 „ 9! 1, taxeert tauxeert . 80 " 10 van boven . ponden , ik geloof , dat dit zal moeten zijn penningen, en evenzoo in regel 12, 13, 15 en 16. „ 81 . 2 van boven staat ix fl. moet zijn xi fl.

n 14 n . Item . . Hier

n n 9 17 „ ,, . Docka n . Docka , 20 . . . Sneek . „ Sneeck „ 823 . van onderen . landheeren . „ landtheeren , 86 . 12 . . . voersz . . voirsz. „ 87 . 7 van boven . Gas hugs n , Gasthuys 2. . * 2 van onderen ,, Seedlandt . „ Seedtlandt

. 89 .n 11.r Wibrenz n 9 Wybrenz

, , 92 , 9 . . Hesling n , Heslingen „ 93 ,, 15 . . . landheer , . lantheer nn n 10 , . , Goslings , , Goslingen IV

Bl. 94 regel 12 van boven staat xii fl. moet zijn ii fl.

77 ft 77 4 van onderen ,, Goslings', , „ Gosligen „ 9517,, , , selff , , self , 96 , 4 , , „ fegtras , in de kopij staat feytra met een afkortingsteeken , ik denk dat het zal moeten zijn feytiama. „ 97 „ 10 van baven achter scuff in te voegen : in fl.

,14N 71 ,, 77 staat vp and moet zijn v pond , 98 , 8 , , , met ,, . mit

/I tt 11 10 II I/ II lantberenlantheren17 If

, , 99 If 4 /1 II „ Trepha ; zoo komt 't ook werkelijk in de kopij voor , maar ik vermoed , dat 't zal moeten zijn Tiepka, en evenzoo later op bl.:108, 112.

,, 99 77 5 van boven staat Tiaerd moet zijn Tiaerdt

71 7/ /7 10 van onderen „ Montrama ; zoo staat ook werkelijk in de kopij ; ik vermoed , dat het zal moeten zijn Montiama. „ 103 „ 3 van boven staat Sgtrama ; zoo staat ook werkelijk in de kopij ; ik vermoed , dat het zal moeten zijn Sgtiama , en evenzoo op bl. 105, 106, 107, 108, 112. „ 104 71 7 van boven staat xxxiii moet zijn XXX1I1J

,, ,, ,, 9 ,, ,, ,, Syts ,, 7/ Zyts

„ 1061977 77 /7 /1 Fmingen 77 71 Emingen

„ 109 ,, 3 /1 11 11 Feytrama ; zoo staat ook in de kopij ; ik vermoed, dat het zal moeten zijn Feytiama. „ 110 17 13 van onderen staat alsen , dit zal waarschijnlijk moeten zijn alias.

„ 112617 van boven staat Kamstera moet zijn Kampstera 1 van onderen 71 I/ 7/ I/ st. 71 /7 a st.

„ 114 „ 1 van bovenWESTDONGERADEEL11 moet zijn DONGERDEEL WESTERZIJDE DER PAESENS, en evenzoo vender in het bovenschrift.

,, ,, /I 7 van onderen , in plaats van 't geen daar staat, te lezen : Lantheeren scuff ende Claricamp somma xxxvu fl. my st. Dierck Willemsz xxx pondten binnen Dijck , xLv pondten buiten Dijck , Lantheeren Clarieamp taxetur.

„ 117317 van boven staat Claas moet zijn Claes

11 11 7/ 4 van onderen // pont /5 „ ponten

„ 118 7/ 13 van boven „ water 7/ ,, 'waiter

Bl. 118 regel 18 van boven staat elck moet zijn Elck

lf ,, 17 2 van onderen /1 Lantheer /7 7, Landtheer

/7 ,, /1 1 „ 1, 11 Wyttie /1 „ Wylie „ 121 7/ 3 /7 1, Dicken 57 „ Dijcken

„ 122 7 van boven 77 groet toe 1, „ groet goet toe

„ 123 /, 2 1, 1, 5, Lantheer /1 7, Landtheer

„ 124 1, 11 77 17 1, Menge 17 51 Mennye

1, 17 ,, 14 /7 1, 5, pondlen 17 11 pondten

// 71 77 15 van onderen 11 Gerteff 1. Gerleff

„ 126 7/ 10 van boven xxiv st. 1, 7, XXIVJ st.

„ 127 /7 5 5, 1, 1, aan 15 1, aen

7, 71 6 ,, 1, 1, Tgaerd 1, 7, Tyaerdt

7, /, I/ 9 van onderen /I Lantheeren 7, 11 Lantheer

„ 128 /, 11 van boven 11 tiaerd 15 1, tiaerdt

1, 7, /, 13, 14 „ /, 1, toe toe huer 1, 1/ toe huer

„ 129 11 17 1, 1, It Hemmingen 1, 15 Hemmeng

1, 17 18 1, 1, 1, Kaegh 1, /7 Kaigh

„ 130 71 5 van onderen 1, Ekaert 11 5, toe Ekaert

„ 132 7 ,, 1, 1, Dicks /7 /7 Dick

„ 133 7/ 9 van boven 7, xxs t. 1, xx st.

/1 11 1, 11 77 /7 /7 Tiepka 1, Tgepka

11136 7, 7, 1, 1, Patroen 7, )1 patroen

1„ 138 17 7, 71 7, OOSTDONGERADEEL moet zijn DONGERDEEL OISTERSYDE DER PAESENS en evenzoo verder in het bovenschrift.

„ 140 /1 4 van boven staat Priesteren moet zijn Pristeren 10 van onderen hier moet summa wegvallen. 1/ /7 77 „ 142 10 van boven staat iIl pondematen Aeltie self moet zijn Aeltic scuffiIt pondematen.

„ 143 77 3 van boven staat Patroen moet zijn patroen

107, /1 „ 7, 17 Kensch /7 /7 Kensck

/, 77 11 2 van onderen 7, Heer 7/ ,, Haer

„ 144 16 van boven 1, Jellsz 1, 7, Jellcz

„ 145 8 van onderen ,, Schillingen ,, ,, Schillengen

„ 155 1, 13 van boven ,, Bergwegen 7, // Berghwegen

• 156 /7 12 11 7, /, kinden 7, /, kinderen

Tiaerd Tiaerden 13/7 17 ,, 71 51 ,, ,, /,

Menno Menne 12„ 159 71 /1 1, /, ,, 1/

xvii st. xviii st. 2071 1, 11 7, 7/ ,, ,, /,

5„ 162 /, 1, 57 /, Eruem /1 17 Eruen NT1

BI. 162 regel 19 van onderen staat Renick moet zijn Renick

„ 165 ,, 12 " /1 17 pondematen 1, „ pondematen „ 169 17 13 van boven 7, vi st. 1, „ vn st. „ 170 1, 11 1/ 1, 1, Schonkers 7, „ Sconkers „ 180 11 1 /1 1, ,, DANTUMADEEL moet zijn DANTUMMADEEL , en evenzoo verder in het bovenschrift.

,, ,, ,, 14 van onderen staat Stange moet zijn Stannge „ 181 1, 2 van boven /1 Sydsz /, 7, Sydzs

,, 4 „ 11 „ van Gaestra „ ,, van den Gaestra

„ 185 /1 7 van onderen 17 Lgopkama ,, ,, Lgopka

„ 186 1, 15 van boven 11 Donge 11 1, Donny „ 190 11 7 van onderen „ SAENWALD ; zoo staat ook in de kopij ; maar 't zal FAENWALD moeten. zijn.

„ 192 11 8 van boven staat Brongker moet zijn Brongher

,, 9, /7 14 van onderen 7, Donge 1, 7, Donnge

„ 193 ,, 9 7, 1, 11 fennen 11 ,, fen „ 194 ,, 11 van boven 1, Schelte 17 7, Schelten

1, 15 ,, 1, 1, Visscher /1 19 Vischer „ ” ” 23 7, /1 71 Schelte 77 1, Schelten

17 200 1, 3 f, 7, 1, Down 9, 79 Dowa

77 ,, 7, 20 ,, ,, 1, Schelta 1, ,, Schelten

„ 201 71 4 van onderen ,, xxiv fennen „ „ xxiv pondten fennen

„ 202 17 1 van boven 11 ACHTKARSPELEN moet zijn ACHTKARSPEL , en zoo verder in het bovenschrift. ,, 203 1, 13 van onderen staat xi st. 1 ort. st. moet zijn xi st. 1 ort st. summa :

11 ,, /i 9 ,, ,, ,, bet eckeren moet zijn bet 1 eckeren

„ 208 11 9 van boven ,, Lgtie ,, ,, Ly ttie

„ 209 6 7, I, ,, 11 Ballingen 17 lf, Balinge „ 210 15 ,, 1, 7, // Dickema 1, 17 Dickama „ 211 15 // 7, 11 ,, xiv fl. ,, /1 xin fl. „ 212 12 1, 17 11 ,, ort 11 ,, oert

„ 216 J 77 16 1, ,, 11 fl. 11 7, 1 fl. 4 van onderen 11 ,, 1, 1/ Frederik /, I, Frederick „ 217 17 14 van boven 1, lileckema 1, ,, illeckama „ 218 4 van onderen 11 1, Herckema 77 ,, Ilerkema

vi'

Bl. 220 regel 3 van boven staat XV1J moet zijn xvii

11 ,, 11 9 1, ,, ,, zyn 11 ,, syn

” 221 ,, 18 11 1, 1, vi st. 1, ,, vii st.

„ 224 /1 2 ,, ,, 11 Gertingen 1, 1, Gertinge

” 225 ,, 16 1, 71 /, conu- 17 1, con-

1, 1, It 17 1/ 1, 1, ent 77 1, uent

” 226 11 17 7, 5, ,, .Rilpema /9 Bypera

,, 228 1, 8 van onderen 11 Dit ,, 1/ Did

,, 229 /9 3 van boven 7, buue ; zoo staat ook in de kopij ; het zal moeten zijn buuer

,, 5 17 1, ,, Dotingen moet zijn Dottingen

11 1, 1, 4 van onderen I? x fl. J st. ,1 1, ix fl. J st.

” 232 17 19 van boven 1/ co- con-

,, 1, 1/ 20 " " ,, nuent uent

” 233 in 2 van onderen 1, Pondten Pondematen

" 235 11 5 van boven 5, Ritschaz Ritsckaz

” 236 1, 10 van onderen I, self self

" 239 11 14 van boven 11 in eckeren iii ecken

„ 249 It 9 van onderen 1, Seedlant S eedlandt

” 250 7, 2 van boven 1, Sicka Sikka

” 252 11 13 ,, 1/ 1, pondema- pondemae-

” 262 ,, 11 ,, ,, 11 xi st. xii st.

" 266 1, 16 1, 17 7, meden medten

,, 17 1, 6 van onderen f, Sgtie Sgtiez

„ 267 ,, 15 „ 1, 1, Blinxter Blincxter

" 268 55 19 van boven 51 Patroen Pastoer

„ 270 ,, 3 ,, ,, 51 met mit Doeke ,, 5, 1, ,, •, ,, ,f Doecke

,. 272 ,, 12 ,, ,, ,, groendyk groendyck ), ,, ,, 17 van onderen „ fennen fenne

,, ,, ,, 12 „ 5, 11 Jonck Jonck

” 275 7, 9 van boven ,, X1XJ X1VJ

„ 276 ,, 12 1, 1, 7, Jongerschip Jongerscip

„ 279 1, 7 ,, 1, I/ 181-16--1 181-16-0

,, 1, 1, 17 ,, ,, ,, Laurentius Laurencius

51 7, ,, 10 van onderen /5 dat ander summa

7, 5, 1, Fegke Tierckz , summa : moet zijn xxv fl. xiv st. Doeytie Folperts 1 Pondte Seedlant , XXX111J pondten meden , xl, fennen , v pondten meed-

lant , iv pondten reedlant , hijr wt Doeytie VIII

self 1J fl., den Priesteren i ±1., dat ander Fegke Tierckz , summa:

Dl. II.

Bl. 3 regel 9 van boven staat jaar moet zijn jaer ,, 7 „ 4 5, ,, ,, die Die

,, ,7 77 11 van onderen 7, erven 1, ,, errvero

,, 8 ,, 6 van boven 5, Weyer ,, ,, Wewer

„ 13 ,, 11 van onderen ,7 firdgum ,, 7, fgrdgum

„ 14 ,, 1 ,, ,, ,, xvii st. ,, 5, xviii st.

„ 15 ,, 3 van boven ,7 tonne ,, ,, thonne

7, 7, 77 18 van onderen ,, armrs 7, ,7 arms

„ 17 7, 3 van boven 5, seedijcken ,, 77 zeedijcken

5, 5, 5, 10 57 7, ,5 landhear 57 7, landhera

,, 77 7, 13 ,, ,5 ,7 id. ,, ,, id.

16 5, ,, 7, landheeren ,, 7, landheren

,, ,, ,, 7, ,7 7, 71 landhear 7, 7, landhera

,, 18 ,, 5 ,, ,, 4), Seedlant ,, ,, Seedlandt

15 ,, ,, 12 van onderen 7, Tzialing 5/ 79 7 zialingh

„ 19 7, 8 van boven ,, pondten ,, ,7 Pondten

5, ,, 9 5, ,, ,5 kinkerden ,7 5, klinkerden

,, ,, ,, 10 ,, V) 5, lantheer ,, ,, Lantheer

„ 20 ,, 21 ,7 ,, ,, personaetschip „ /5 personatschip

„ 21 ,, 8 ,, ,, ,, land ,5 ,5 landt

,, 9 7, 17 5! kinkerden ,, 7, klinkerden

,, 75 ,, 6 van onderen ,5 Pondten 4), 1, pondten

,5 23 ,7 7 van boven 7, heeft ,5 77 heefft

,, 77 ,7 19 77 ,, 77 pondten 5, ,5 pondte

„ 27 ,5 3 75 ,, ,, pondten ,, 5, pond

14 ,5 ,, ,, westereijnde ,5 5, westereijnd

20 ,, ,, 7, oestereijnde 7, ,, oestereijnd

,5 9 ,, ,7 ,5 pondten ,, 5, ponden X1J ,, 5, 79 12 ,7 ,, ,, xii pondten 5, 71 ponden

,, 5, 7, 15 57 ,, ,5 pondten 15 7, ponden

,, 57 5, 18 ,5 ,, id. 5, 7, id.

,, 7, ,, 23 7, ,7 7, Secrpz f, ,5 Seerpsz

5, 5, ,, 7, ft ,, ,, pondten ,, ,, ponden

,, 30 ,, 5 ,, ,, ,, hoijlandt ,5 5, hoijland 21 „ „ hier achter to voegen : Livii ponden 1I1J 7, 77 f, 1 van onderen staat iv st. moet zijn st. IX

Bl. 32 regel 18 van boven staat soltland moet zijn soltlant

35 . 6 ,, N 7, op leijen . . op die leijen , 36 . 17 van onderen , oestereijnde oen elinx land. moet zijn oesterside menne landt. Item my ponden grasland , die westereijnde leit an hoijta wala ende die oestereijnde oen elinx land. . 38 . 19 van onderen staat 1 pond moet zijn J pond . ,, . 3 . . „ eijnsen . . eijnssen

. 40 . 10 van boven . eijnde , die ” 7, eijnde die

. . . 17 van onderen . ffettia ft /7 ffetthia . graslandt ft 77 7, 6 . . ,, grasland . „41 6 . . . noerdt . „ noerd

4? • 14 van boven ,, die nanna 7/ 77 nanna

S ,, x 17 van onderen . hennaz lant , , hennaz toe » 44 . 13 van boven . xviu fl. moet wegvallen. 3 45 ,, 4 . . . Jan Jennaz moet zijn Zan Jennaz . ,, . 6 . . „ aestereijnde . „ oestereijnde . 49 . 7 van onderen . LXVII . 3 LXV1J „ 51 . 19 van boven graslandt . graslant

• 52 . 9 . • gaff a X , goffa . 14 . , deuwa , • aeuwa

3 r . 24 . . deeklant . . deecklant , 54 • 15 van onderen • VII n V1J

. 55 7t 5 van boven , Menka , , menka

9 5 G 7/ 20 hap hagez " . . , . 57 . 3 . ponden . . pond n 7, . 15 van onderen oestereijnde . . oestereijnd m . • . 8 n ,, . part . . paert „ (31 . 16 van boven . dia . . die „ . 20 . . • good friond „ g oodffriond . 626. van onderen ,, westereijnde „ westereijnd

• 1 , , hottga , , hottgaz „ 64 . 14 van boven , alsoe is gemerct, . alsoe is, gemerct recommen- . reconmenda- p dacie cie . 68 boven regel 14 van onderen in te voegen : Item 1J pond en graslant leggende toe Westa hugs „ 70 regel 8 van boven staat lecht Aeuka moet zijn lecht an Aeuka . , . 19 p 7, achter die te voegen hoep

Bl. 72 regel 5 van boven staat strekkende moet zijn streckende

2 V 77 16 van onderen „ eijnde . ,, eijnden

, 74 . 8 van boven . Sibo 9 9 Siba

9 9 10 . X 2 Wattia . . Watthia

. 75 . 7 , , ,, Ili ponden . . IIJ ponden . 76 . 13 van onderen „ genoempt ,, „ genoemt . 78 . 18 van boven . en . . ende

, 79 . 11 . , . xiv st. . . X11IJ st.

3 . . 8 van onderen , Weste . . Westa

. 80 . 17 , . . Bennertz 9 9 Bennertsz m 81 . 18 . . . schonken . » schoncken • 83 . 15 . , . Hottiaz . . Hotthiaz . 85 . 17 . . . xxvii st. . . xxvii ponden

9 86 9 14 van boven 9 vad 2 N van

9 89 9 5 „ „ , Gaepke 9 , Gaepka . * . 16 . . „ genoemt . genoempt . 91 . 16 van onderen . die patroens . . die patroens

„ 93 . 9 . . . dle 9 n die

. 95 . 1 , . • oester n X vester „ 97 . 11 van boven , Tjaerd .Tgaerd. . 103 . 10 . X 9 Epka . . Eepka • 104 , 19 van onderen , legggende . . leggende 106 . 13 van boven , Offingawier . „ Offingwier . 110 . 10 . . . lopt op die . . lopt die , 111 , 10 . . . xi' . . X1J 9 IP 9 2 van onderen . ix st. , 9 DE fl. . 112 , 8 van boven . Siboltz . . Siboldtz . . . 14 . . . Atta . „ atta.

9 . 77 21 X . hier achter te voegen : v ponden

1 X , 23 , . staat Bennertsz moet zijn Bennerts . 118 * 17 . u , fl. , • i fl.

• 130, 12 van onderen • Sneeck 9 . Sneeck . . , 4 . . . oestereiijade „ . oestereijnde . 13415, . , , graslandt . . grasland , 3 . 71, X genoemd X 79 genoempt 137 • 7 . , . swdereijnde . , swdereijnd . 141 . 13 . , , Aemswer . . aemswer , 144 onder aan bij te voegen :

Item 111J ponden hoijland , die noerder eijnde lecht

an Hoijtes vorss. graslandt , die swdereijnde lopt an

Ebe Lijaukaz 1J ponden. (*) B1.145 regel 13 van boven staat daan moet zijn daen ,, na regel 16 van boven in to voegen :

Item I1J ponden hoijlant leggende in Wijbrens land, die noerdereijnde loept op die poelswal. (f) .. 149 regel 10 van onderen. staat Isem moet zijn Item , 150 . 3 van boven . op • . vp . . . . . „ swdereijnd , . swdereijnde . 151 14 van onderen . Ottesz Ottez . I 2 . 153 . 9 van boven 79 Agga . „ agga

. ,, . 13 X . . Ioept , , loept

2 N IV )1 1I1J . 2 van onderen X n

„ 15920. . , „ streng . . string , 160 . 10 van boven . WOLDSEIJNDT moet zijn WOLS- EIJNDT , 165 . 1 . ' . WOLDSEIJND moet zijn WOLDS- EIJNDT . 16620. . . , hinxte moet zijn hinxste ,, , . 7 van onderen . vii fl. , , vin fl. 167 . 6 . . , horse s s horsse . 168 X 13 van boven . Tiepkez . , Tiepkes in fl. , ,, 2 X . 18 . 7! . ii fl.

. 16917. van onderen . xiv st. s s xxiv st.

,, , ,, 6 ,, . , Lamsz /I n Lamssz . 171 . 8 . ,, . Claes st , Claesz

11 ,,172 16 van boven . n fl. iv 79 79 fl . iv st.

Kartsts 2 . . . 10 van onderen . 2 Karsts

„ 173 . 11 van boven • swdereijnd 2 n swdereijnde

• 2 2 2 van onderen • en X 2 ende

, 174 „ 3 van boven , nertssz I n nertz

2 9 2 8 , . , Sennaz n i Zennaz

V11 n V1J 2 . . 12 van onderen . n

,, 175 . 12 van boven ,, meerslo- I N M e ers slo - . 178 . 5 van onderen , swdereijnd , swdereijnde

2 . 179 . 7 van boven . Petersz 77 Peterssz

1 Dit is doorgehaald. j-) Dit is doorgehaald.

XlI

B1.181 regel 2 van onderen staat Swotte moet zijn Swotta

. 182 . 16 van boven enende9 9

. 1866. . . . Ipkolgae X 9 Ipkolga

• 187 . 8 . . . hier achter to voegen : op an Lolle vors. huijs , die swdereijnd loept

, . 18 . . . Paeulz moet zijn Pauelz

b 77 YI 10 van onderen Fegtta .Fegta. . 188 . 7 van boven . fenne . fenna

„ 200 . 3 77 * ,, naescreven . naegescreven . . • 8 van onderen waz . . wa . 201 . 8 van boven . noerdereijnd „ noerdereijnde . 209 . 17 van onderen , oestereijend . „ oestereijnd . 218 7, 9 . . . peelswal . . peelswal . 219 . 7 van boven . noerdwester- . . noerdwester- eijnde eijnd

, IVJ » IXJ . . . 20 79 99 n

• . . 25 . Walla . . Walta • 224 . 7 van onderen . G-ertgesz . . Gertgess . 229 „ 19 van boven . eijnde . . eijnd „ 231 . 20 . . . reijdt . . rijedt . . 7 van onderen . Nazareth . . Nazaret „ 232 . 19 . , eijnsen . . eijnssen . 235 . 8 van boven . erftgenamen . , erffnamen . 15 . „ lopt . . loept . . 20 . . . olden . , olde . * . 4 van onderen * heide . „ heijde 9 239 . 9 van boven . meersloten . . meerssloten

. • . 16 ” I, 1, noerdereijnde . . noerdeijnde

, 242 >, 12 17 ” . die . dae .. . 1 van onderen . Epkez . " E.pkaz

• 243 ,, 17 van boven Griold 79 99 Grold . 249. 18 van onderen „ hoijland graslant . 250 . 19 van boven „ westerside ,, ,, westereijnde Sgbrien 1/ 251 1, 21 ,, /t ,, Sybren 11 17 Megnssa 25211 17 21 ,, ,, Megnsa 7/ 1/ fenna ,, 254 ,, 7 van onderen 11 fenne 11 /1 de patroon 256 11 4 van boven 11 die patroon 1, /7 VJ /1 257 11 13 van onderen 11 vi 11 aft

/1 259 7 „ 17 11 .Ryoerd 1, /Y Rioerd

X11I

Bl. 265 repel 5 van boven onder Ilgika Jaekelaz bij te voegen : eijgen erffd. » 292 » 12 van onderen staat )(Iv moet zijn xxiv

» 301 . 16 » , , rijedland . 5> rijeedland » 311 . 15 v D ), Somme . . Somma » 318 . 5 van boven » swdereijnd . . swdereijnde » 322 . 5 » . . doehters » D dochters

» 324 . 11 » D ) jaars . D jaers » 330 D 12 van onderen » en . » an » 335 . 5 , ), » dessen landen » .> dessen vors. landen

, 337 ,, 12 . D hier achter te voegen : die swdereijnd an Blanxstera terp. » 342 . 5a . . staat xi1 moet zijn nil » 347 . 19 » . . op * » an ) 350 . 6 van boven . hoert die . . hoert toe die , 364 . 13 » . . voerwittigen . . voerwitigen . 373 . 15 van onderen . hoijland . . hoijiant

» 380 » 6 » 2. . dessen ende » » dessen landen ende » 382 . 2 » . dereijnde . » dereijnd » 392 . 11 van boven » Gosslick » » Go sselick • 395 P 10 » . » grasland gras- » » grasland land

. . 17 » . » westereijnde , D westereijnden „ 396 . 4 » . . Langaerdera » , Langaerder

» 397 J) 9 » . . bruijckt 2, * bruijck » 399 ' 10 van onderen , Wijbrn » » TVgbren » 400 » 20 » , . fenny • 2. * fenne » 406 . 11 . . . nordereijnd * » noerdereijnd » 407 . 5 van boven » graelant » » graslant b 409 D 7 van onderen achter ix fl. in te voegen : ende Ito Dekema vi 11. » 414 . 12 van boven staat Item i hoij- moet zijn Item 1 pond land hoijland » 417 . 7 » . » Rioedke , D Rioerdke , . . 17 van onderen . Blenka . » Menke , 421 . 8 van boven . rijedland . » reijdland , 425 . 2 van onderen . Dickxz » » Dirckxz

* 427 . 8 3, . » xvi . , xiv

X I V

Bl. 427 regel 2 van onderen staat Heilige moet zijn Heillige • 430 , 18 van boven , hoijland • haenland , 431 . 2 , , 2. ponden Ponden , , 18 , , 2. op moer • op die moer

, 433 2. 13 van onderen swdereijnd swdereijnde

, 435 ' 17 van boven • hoefftpriesters hoefftpriester . , . 10 van onderen • hoijlant hoijland

3439 2, 7 van boven • ende , en

Dl. III.

Bl. 1 regel 7 van boven staat Sevenwol- moet zijn Seuenwol- den den

2 6 van onderen Rijnthe • Rijnthije

4 ) veer- ) vier-

• 3 , 15 van boven zelven ) zeluen

) n 23 , , id. id.

4 5 id. • id. ) • 13 van onderen • meijer • Meijer

. 7 ' 14 , • dartich dertich

, 8 14 van boven zelven • zeluen

. 10 D 8 van onderen seuentien seuenteen

• 13 , 6 van boven voorschreven • voorschreuen • , 14 , , toebehoorende • toebehorende 18 , zelven • zeluen

• ' , 21 2. pastoer pastoor

14 9 toebehoorende ) • toebehorende 14 ) vijftiendehalue vijfteendehalue

• ‘, 19 Vijftehalve • Vijfftehalue

4 van onderen Alsoo I Alzoo

, 15 , 12 van boven pont • ponte

. D 16 , daarvoor • daervoor

, 16 6 van onderen Bornswerds Bornwerds

. 17 , 16 van boven brandt brant

, 19 , 13 van onderen Obbo • Obbe

21 , 17 van boven st. • stuuers

11 van onderen X I I , 12 2. 23 , 9 , • voorschreuen • voorz eruen 2. 25 , 10 2. en • ende 27 21 • angeschreuen aengeschreuen

Bl. 29 regel 9 van boven staat kercke moet zijn Kercke

N 121 2 seluen zeluen

9 7 van onderen ponten ponte 30 6 Holwert leg- , Holwert, leggende , gende , 31 , 3 , , angebrocht aengebrocht

, 32 , 4 . , veertien 9 2 veerteen 33 , 3 van boven Beneditus Benedictus , 34 , 10 ,, , angebrocht aengebrocht

V V 15 , , Welverstaende Weluerstaende 9 , 3 van onderen werdt wert 35 , 17 , 9 , an- aen- , , , 15 . 9 , Buurz Buwez 9 41 , 14 van boven selue zelue , , 10 van onderen Aeble . Able 42 4 van boven 5, 7, zelven ,, 1, zeluen 48 77 ,7 8 !, 77 /, st. 1, stuuers

7, 7, 77 8 van onderen If stede steede 5 van boven ,, 51 71 11 Iijmpck ,, lt Jijmpck

17 57 17 15 van onderen ,, toe naeste 7, naeste

71 60 ,, 10 van boven 11 Scheltema Scheltama

17 I, 77 8 van onderen 77 (twintich floreen) dit komt niet voor in de kopij.

,, 6212If van boven 77 pondematen moet zijn pondemate 18 1, ,, ,, ange- aenge-

1, 6311,, ,, ,, VIII XVIII 21 ,, ,, ,f It ,, 7, seluen zeluen

,, 64 ,, 2 ft lt de , achter ponte moet wegvallen

66 10 ,, 77 ,7 ,7 7, toe moet zijn to

15 7, 7, 7, 17 ,, sus ,, ,, luster

7, 1, 5 van onderen ,, /t Sijurd ,, ,, Sijurdt 67 1, 3 van boven 17 ponten ses „ 1, ponten , met die voorsz ses , terwijl de , achter gras moet wegvallen. 69 2 „ angebrocht moet zijn aengebrocht

7, 10 van onderen seluen zeluen

1, 6 77 f, dijck 11 1, dijcx

70 7, 12 dijx 7, ,, Dijx 6 ,, nn 71 77 15 van boven Osster Ooster XVI

Bl. 71 regel 13 van onderen (voor ii floreen) dit komt niet voor in de kopij.

77 72 71 7 van boven staat saedland moet zijn saedlant

73 ,7 17 2 „ 77 77 hier beschieten moet zijn bier een ponte meer beschieten

77 77 77 7 van onderen 17 ponten , die moet zijn ponten vier ponten, die

,, f, 75 77 13 17 17 voorde moet zijn voordie

71 79 tusschen. regel 20 en' 21 van boven in to voegen : Nihil. Lourens toe Beijntum bruijckt anderhalue pondematen meden toecomende voorsz. Eelcke toe Hijem leggende bij Genumma utsijoen in die Horne , welcke niet aengebrocht zijn geweest , ergo taxeert op xiv st. Jan Wijthiema toe Blija bruijckt anderhalue ponten toecomende Wopke Gieltsz leggende bij Oesterbeijntum , Geert Meijnsma toe Blija opt noerdt loepende , met dander eijndt an Blijara meedwech , die in den olden an- brengh niet zijn befonden worden , ergo taxeert op xxi st. 09 B1.79 regel 9 van onderen staat Saedlandt moet zijn Saedtlandt

,, teen 77 77 8 77 17 17 tien 71 77

,, eertijts 17 17 77 5 77 71 eertijds 77 77

,, 80 ,, 6 van boven 77 Holwert toe ,, „ Holwert landt toe 12 van onderen (xiv st.) dit staat niet in de kopij. ,, 77 77 moet zijn eijgen ,, 82 77 11 77 77 staat eigen tocomende 77 86 77 16 77 77 77 toecomende 77 77

„ Oesterbentuma „ ”. Oesterben- 7, 87 77 14 ,, 77 tumma tocomende toecomende 7, 88 17 15 van boven 77 ,7 71 „ tzeuntich tzeuentich ,, 92 ,7 2 ,, ,, 77 17

,, floreen ,, 77 floreenen 77 77 77 8 77 77 wairaff 77 97 77 9 van onderen ,, waeraff ” ,9 vande ,, 98 ,, 20 ,, ,, 77 van 77 77 stuuers st. ,, 99 7, 23 11 77 7, 77 11 rijoutsz ,, 12 71 ,9 7, rijoatsz ,, 7, daarom daerom „ 100 ,, 8 ,, 77 77 77 77 XIII XIV ,, 101 ,, 9 ,, ,, ,, 77 ,,

*) Dit is doorgehaald.

XVII

Bl. 104 regel 3 van onderen staat selffs moet zijn zelffs

1, 105 „ 19 van bovenfloreen7, flloreen

,) 108 ,, 13 van onderen 0 commissa- commissa- rissen risen

,, 109 ,7 7 van boven „ floreen T7 ffloreen

,, 110 ,7 2 van onderen angebrocht ende moet zijn angebrocht ende wordt nu angebrocht ende ,, 115 ,, 12 „ • Sipche moet zijn Sipcke

,, 116 ,, 2 ,7 pastoor ,, ,, pastoer

,, 124 7, 9 van boven 0 Roisseau ,, ,, Roesseau • 125 , 3 toecomende , 9 toecoemende

7, 11 ,7 ,7 ,7 aandeel ,, ,, aandeel

,, ,, ,, 10 van onderen 77 vertich 7, ,, veertich

1, 127 ,, 12 ,, ,,noordwerts ,, noordtwerts

II 128 ,7 2 77 77 voor te voegen het cijfer 1.

7, 130 7, 1 van boven staat DICKA- moet zijn DIJCKA- GIE GIE

,, 131 ,, 16 van onderen voorschreven „ 7, voorscreven te ,, 132 ,, 15 ,, 7, ,7 is 1/, ,5

,7 7, 10 7, Wgthiezoon 77 Wytthiezoon

„ ,, 133 ,, 2 ,7 ,, scriftelicken schriftelicken „ Albertszoon ft 135 ,, 15 I, 77 Albertzoon 7, „ schriftelicken 1/ 137 ,, 3 77 ,, scriftelicken eijnssen ,, 138 ,, 3 van boven eijnsen 7, 5,

heeft ons 4), 1, 7, 8 ,7 7, „ heeft scrifte- 5, licken scriftelicken

„ 140 „ BUITEN- 75 BUIJTEN- DUCKS DUCKS

7, 16 ,1 7, daeraff dairaff

7, ,, 3 van onderen is ,7 es

141 ,7 19 7, schriftelicken „ scriftelicken dijck ten ,, 77 5 7, dijck noorden „ noorden „ 142 „ 6 „ „ welcke landen „ „ welcke voorscreven landen

Lyauckama 7, 144 6 „ Lgau,ekema landt ,7 146 ,7 15 van boven ,7 land 1,

148 7, 2 van onderen pondematen „ pondemaeten

149 77 9 van boven saetlant 7, saetlandt XVIII

B1.1149 regel 6 van onderen staat gebruijken moet zijn gebruijcken

,, 150 11 5 van boven „ scriftelelicken „ 1, scriftelicken

i, 151 ,, 13 ,, 7, ,, met ,, ,, mijt

I, 160 ,, 4 I, 1, ,, wairvan /, waervan

I, 1, I, 6 „ 1, ,, waervan 7, 7, wairvan

,, 161 I, 10 van onderen gen ,, ghen

,, 162 ,, 17 van boven ,, Sumarem ,Y 7, Sumarum

,, 164 /7 13 'I ,, 7, de I/ ,, die 165 1, 1, 9 ,, 1, I, Dirick Dirck

7, 166 ,Y 16 „ ,, ,, en ende

/, /I ,, 6 van onderen verclairt verclaert ,, 167 ,, 2 van boven. Lijauckema Lijauckama

,Y 169 1, 2 van onderen ,, Sijnade lantsaet , van moet zijn Sijnade , lantsaet van

Y, 171 ,, 5 van boven 1, helft moet zijn helfte

!I 172 I, 2 van onderen 7, landsate ,, 11 lantsate

. 174 . 14 van boven „ Sumarum tf 7, Sum arem . . • 21 . . . dematen . . demate

9 . 177 6 , m . eijnsen . . eijnssen

, 181 . 12 „ ,, „ ses • sess , 182 . 2 „ . , huijsvrouw . „ huijsvrouwe , 183 . 15 van onderen „ ponde . • pondemate 9 185 . 14 , . „ lants 9 landts 9 187 . 22 „ . . pondematen . . pondematen lants

, 191 . 21 „ . , Oosterbierum , . Oosterbie- rumme

. 192 . 6 . . , welcke ), . welke . ,5. . . w van 9 , to . 197 . 20 . . . pondematen „ . pondemate 9 199 . 15 „ , . Ripper . , Rippert

, 200 . 2 van boven m huijssteed . . huijssteedt n n , 16 van onderen „ Leeuwar- , „ Leeuwair- , 203 . 4 ft 9 , DoceiceDoeekeft 9 . 204189 . 9 achter Oisterbierum moet landen wegvallen. „ 206 . 18 van boven staat genoemt moet zijn genoempt . , . 15 van onderen „ saetlant .. saetlandt 9207 9 13 van boven . vierendeel . , vierndeel 9 208 . 2 van onderen ,, en . , ende

Bl. 210 regel 13 van onderen staat naestleger moet zijn naestlegers

, 211 . 12 van boven „ met 71 17 mijt . 215 „ 13 en 17 „ in saetlant en naestlegers is de 1 uitgevallen

)1 M 15 van onderen staat Dirckzson moet zijn Dirckzoon „ 217 . 6 van boven „ naastlegers „ naestlegers , 218 . 17 van onderen in Sexbierumme is de r uitgevallen , de , moet worden verplaatst achter meden.

221 T. 8 , ) staat 54 » . 53 225 ) 18 van boven , scriftelicken , , schriftelicken

, 229 ) 18 ) T. , huijsvrouw ) ) huijsvrouwe . 230 ) 19 van onderen , fennen ) , fenne

D 233 ) 15 van boven ) pondemate 2. » pondematen 238 , 6 ) ) ) Sijhrandt ) ) Sijbrandt

, 241 ) 12 ) ) D lantheer ) 2. Lantheer , 243 ), 11 van onderen ) stnck , , stuck 244 ) 6 van boven , Sumarem Lvu moet zijn Sumarem 'NH ponden. • 249 ) 18 , ) ) Sgmenzoon moet zijn Sgmonzoon

251 , 19 . 9 greijdlant , :> greijdlandt 253 , 19 van onderen de , achter Roorda moet verplaatst worden achter saetlandt . 256 . 14 van boven staat Franeker moet zijn franeker • 257 , 16 , T. . gebruijken gebruijcken Herlinghen .. 11If van onderen,, .Herlingen . .

. 260 . 5 van boven . Sumarum 77 . Sumarem

, . 262 . 21 van onderen kagen . , Kagen

• 1 " 10 7) » ponden p D pondematen

• 264 ) 22 ) , Sumarum ) >> Sumarem . 271 . 11 van boven n Harlinghen . ) Herlinghen

. s n 2 van onderen . schriftelicken , „ scriftelicken

, 272 . 22 . . , pond . „ ponde . 275 , 3 van boven de , achter eijnse to verplaatsen achter min . 286 r 2 van onderen staat eijnsen moet zijn eijnse

„ 288 9! 10 van boven , schriftelicken . . scriftelicken . . . 20 , . . id. . , id.

. 289 . 5 „ 91 . naastlegers . . naestlegers XX

Bl. 289 regel 11 van boven staat naastlegers moet zijn naestlegers

,, 77 77 15 7, ,, 77 Abbes 77 7, Abbis

„ 290 77 1 17 7, 7, BTJIJTEN- 77 77 BUIJTEN- DIJKS DUCKS

77 2 17 77 de , achter zijlroedt moet vervallen.

9 9 • 8 9 • staat verclaert moet zijn verclaert

1, 7, 15 77 5, 7, en de 7, t, ende

77 !I 17 „ „ 7, ende fenne 7, ,, ende de fenne

7, 17 14 van onderen 7, gebruijken 7, ,, gebruijcken

7, 7, 77 7 7, 7, en de 71 ,, ende

7, 6 7, gestaan 71 7, gestaen XV11J 71 77 7! 1 7, 7, ,, xvm

„ 291 7, 4 van boven 17 gebruicken 7, 7, gebruijcken

77 5 7, 77 7, anderhalf ,, ,, anderhalff

71 7, 8 7, 77 77 is 7, 7, es

„ 292 17 77 en 7, 7, ende

,, 7, 8 van onderen „ en de 77 ,, ende

„ 296 71 5 77 7, 7, naastlegers 7, 71 naestlegers

„ 298 21 „ ,, f, en de 7, 77 ende

„ 299 5 van boven „ Johannes 77 ,, Johannis

77 ,7 /I 11 van onderen „ waer v an 7, wairvan 77 „ 300 7, 7 van boven „ inhimstra 77 inhimstera

t, 77 71 16 van onderen „ daerinne 77 7, dairinne

7, 77 77 3 77 7, 7, waervan wairvan 7, „ 301 7, 8 van boven vOOr Ghee te voegen 10.

I, 77 7, 13 „ „ achter westen moet de , wegvallen

7, 7, 15 van onderen staat van Andries moet zijn van ?glen Andries

7, 7, 14 „ „ waervan „ wairvan

71 7, 17 10 „ 77 de woorden Van dese . . . grontheeren tusschen ) to plaatsen.

„ 302 7, 1 7, staat maikers moet zijn maickers „ 303 10 van boven 77 7, gebruijken ,, 7, gebruijcken

7, 77 7, 12 7, 7, 77 de die ,7 „ 304 7, 10 van onderen 77 pondemate pondematen

„ 305 7, 4 7, 7, 7, gebruicken gebruijcken

„ 306 7, 12 77 ,, 7, Ilionninckhug- Monnynck-

stera hugstera „ 307 9 van boven de achter eijnsen te verplaatsen achter min

X XI

Bi. 308 regel 16 van onderen staat gebruicken moet zijn gebruijcken , 309 9 van boven , saetlant , , saetlandt , , 21 van onderen , heur , huer

22 77 8 71„ Sumarem , , Sumarem

„ 310 . 1 van boven . BUIJTEN- . , BUIJTEN- DIJKS DUCKS

3. D 15 de , achter baesema moet wegvallen ,,, 19 . ,, staat Arum- moet zijn Aram- , miedt 3P X 20 , meedt . .

, 311 , 6 . . . en . „ in

2 2 , 13 van onderen „ pondematen . „ pondemate

. 312 n 3 van boven . id. . X id.

, ! 12 , 2 Tiete . Tietes ' ,

,, . . 16 , , ,, zijden . zijnen . . , , , , , gebruijken s n gebruijcken . 313 . 3 . , , aange- . ,, aenge-

2 3142, . . de ,, . die

2 2 , 20 ,, . deze . dese

. 315 . 8 , . . zes . . ses

5> >> 27 13 . . Pingjum . Pingum , zes . ses 22 22 21 16 . . .

m n n 21 . ,, . gebruickt . . gebruijckt . 31718, lantheer . landheer , 318 . 15 van onderen . vugten * . vugtten

. , . 14 , X hugsvrouw huysvrouwe

,, X X 7 ,, „ gebruicken , . gebruijcken . 319 . 14 ,, 3 n die ende • ende die 1> 320 , 11 . » . scriftelij- . . scriftelic- , 321 , 13 van boven , derffgenamen . d' erffgenamen X A 115 , , daengeven . d' aengeven , X 72 b 19 ,, , gebruijken . „ gebruijcken van onderen . gebruijct 2/ N 9 . . gebruijckt

. ,, » 4 . . , Wijthie , * Wijtthie , 2 „ mij . mijt , I ,, . .

. 322 , 7 , . hemrich . . hemrick , 323 , 7 van boven ,, gebruicken . , gebruijcken , , . , 15 ., . naestlegers . naastlegers . 324 , 6 ,, . . eenenveer- , . eenenvier- tichste tichste , 326 , 17 , , i vijf , vijff

XX11

Bl. 326 regel 23 van boven staat gebruicken moet zijn gebruijcken . 327 . 18 . . . zeedijken . zeedijcken ,, ,, 5 van onderen vOOr min to voegen ponden . 328 ,, 9 . . staat einsen moet zijn eijnsen

. . . 6 . . ,, Lokleema I 9 Loldeme , 329 , 18 . . . ses . . sess

. 3 ,, 9 . N X lantheer r . landheer . 330 . 1 van boven BUIJTEN- ,,, „ BUIJTEN- DIJKS DIJCKS

„ . 11 van onderen deze . . dese 331 . 9 . . . 26 . . 27 „ 332 . 3 van boven . Doengheurer „ „ Doenghewier

N X . 21 van onderen 7! heuren . , hueren

N V . 5 . . Scraerder , Scraerdere

, 333 . 12 . . I genthien n » gentien

weick„ 338 . 10 van boven „ xt . welcke „ 341 . 6 . . gebruicken „ gebruijcken

* ,, 14 . . id. n i id.

id.. 21 . . . id. . 11 van onderen naestlegers naestleger ,, 1 van boven BUIJTEN- . . BUIJTEN- DIJKS DIJCKS

X X • 21 van onderen I en de . ende de

?, 7, 17 12 11 77 ,, gebruicken 11 71 gebruijcken

„ 343 17 7 /7 11 17 nochthans 1, 17 nochtans

71 344 7, 13 van boven 1, pondematen 77 71 pondemate

/9 17 1, 20 van onderen /0 vie hornthis ll 77 vier hornthies

It 17 11 11 ,, ,7 7, vuijtgenomen „ 1, vuijtgecomen

„ 346 77 3 van boven 17 Hesselzoon ,7 ,, Hessel

„ 347 17 10 1, ,, 71 Haijethiema /, 11 Haijthiema

. 348 5 van onderen . naestlegers I . naestleger

„ 349 7/ 3 van boven 11 aange- 71 7, aenge-

77 ,, 71 15 van onderen /I breedt /7 /1 breet

„ 351 77 15 ,, 1? 1, verclaert II 1, verclairt

„ 352 1, 10 van boven 1, pondematen ,, ft ponden

17 17 17 14 van onderen 7, weudwe 17 /7 weduwe

7/ ,, 17 8 ,, 7? /1 Douwezoon /1 1/ Douwezoon

/1 ,, ,, 2 71 7, 1, xxxi /1 11 XXXJ

,, 354 1, 8 van boven ,, pondematen 1/ ,, pondemate . „ 355 1 8 . I Haijtema !, 17 Haij tiem a

XXIII

Bl. 356 regel 12 van onderen staat es moet zijn is

„ 357 ,, 8 van boven , saetlaedt n 31 saetlandt „ 358 . 3 van onderen „ Gerioff . Gerloff . 359 1! 16 .n. es n . is „ 361 . 8 van boven „ int , , in 't ) • x /1 >, 9t , lantheer , * landheer n , n 18 n n n saetlants . „ saetlandts

71 X 7! 3 van onderen , lant N /1 landt , 362 . 9 .saetlandt. . saetlant „ 363 . 10 19 n x van * , te 36415. van boven . dander . * dander „ 368 . 1 . . , BUIJ TEN- , 9 BUIJ TEN- DIJKS DIJCKS

* 71 • 14 van onderen , saetlandt 71 saetlants

n 79 11 12 . N 71 saetlants 7, saetlandt

. . 10 „ . achter pondemate te voegen saetlandt • 371 ,, 2 van boven staat voir- moet zijn voor- . * , 7 van onderen . es . ls „ 372 . 16 van boven „ Xaer- . . Haer- . 375 . 9 . , „ Wijtthie . » Wijthie

N N 71 15 van onderen . cardlant 7/ 71 cardlandt

71 I I/ 6 , . ,, saetlandt r N saetlant „ 37622* . . . pastoer . . pastoor ,•!! 16 n n n domewiere . x doniewiere „ 377 . 2 van boven ,, gebruicken „ . gebruijcken . , . 6 . . . saetlands . saetlants 378 . 4 . . . Gerloffszoon * Gerloffzoon . 379 . 13 van onderen . dander , . d' ander

. • . 11.77 welke11 N , welcke

, . . . 4 . . . gebruicken . gebruijcken . 380 . 2 van boven , Douwezoon * , Douwezonen . 381 . 14 . , , Tijaardt . n Tijaart , 382 . 12 . . . Goslick * * Beer Goslick * is v , 383 . 14 . N * es

/1 pondemate /1 „ 77 77 ,i 15 7, J1 pondematen

,, Tijreckzoon „ „ 85 11 14 ,, ,, 11 Tijerckzoon

16 77 ten 11 77 77 ,, ,, ,, en ,, 21 . . . Folkertzoon * Folckertzoon . . * 386 . 12 . . , Costercamp . , Costerscamp

XXIV

Bl. 386 regel 11 van onderen staat aengegeven moet zijn aengegeven ende

„ 387 * 17 van boven • gebruicken „ gebruijcken

„ 389 * 6 „ W n Tgaart • ,, Tgaardt

, 390 * 17 , m , leechland * „ leechlandt

9 9 , 21 , 9 , gebruicken n * gebruijcken

* * n 14 van onderen * vijfftien * * vijftien

„ 391 * 7 * , Bottezoon n , Bottezoon huijs

r 1 X r 6 9 ” vijfftien * * vijftien „ 392 * 7 van boven , naestlegers * * naastlegers

* * * 3 van onderen , kerkelanden * „ kerckelanden

99 39314m van boven r de * * die , 394 * 2 * * * Tijaart * * Tijaardt * * , 4 van onderen , saetlandt * saetlant

, 9 9 X 1 , 9 lant ,, ,,andtl „ 395 „ 4 van boven „ pondematen , ,, pondemate , , , 5 van onderen , naastlegers , , naestlegers * * 4 * , „ voirsz. •, , voorsz. * 397 , 18 van boven , Sgouckezoon x „ Sgoucke weduwe * 398 * 11 van onderen * gebruicken * * gebruijcken , 399 , 8 van boven id. , , id. X 9 X 10 van onderen , Sgurdtszoon , . Sgurdtzoon , 400 , 4 van boven ' tien » . thien

71 X 9 10 van onderen , Hessel- 2. m Hessels- 401 , 13 van boven ,) es » , is

* 9 n X 17 . * gebruicken * „ gebruijcken , 402 * 10 van onderen * meden op , „ meden leggende op , 103 * 5 van boven „ greijdlant * * greijdlandt • 9 9 12 * ,, Hendrick n ,i, Ilenrick

* * * 15 . * „ voorsz. X 9 voirsz. W X * 2 van onderen , creecxlandt , , creecxlant

„ 404 , 6 van boven * cappelle X , capelle , 406 „ 7 van onderen „ pondematen „ pondemate

W 3 71 • 9 , 9 Suriger * „ Subriger , 407 * 20 , * 9, erven * * Erven 6 * * * 9 * * wairva * wairvan

9 9 " 4 „ * „ Sgbrant * n Sgbrandt

X X V

Bl. 408 regel 10 van boven staat Suriger moet zijn Suijriger „ 409 . 9 9 • , gebruicken . , gebruijcken 9 9 9 16 van onderen achter meden te voegen op Suriger meden

9 • 11 /7 I staat theilige moet zijn theilighe

5 t) n , 79 ,, , . is I es

„ 410 » 6 n ,, gebruicken . „ gebruijcken

• . » 11 n ” . pondematen . . pondemate „ 411 . 12 n t . bruijct " bruijckt

. . ,, 15 )1 n „ aenbrengh t r aenbringh 20 n n » pondematen * , pondemate

), g . 3 van onderen „ gebruicken X X gebruijcken e 412 . 4 van bovenpondemate. . . pondematen 7 van onderen » gebruicken 9 9 gebruijcken , 414 . 15 * , ,, voorsreven ), voorscreven . 416 . 12 van boven „ Suriger . . Suijriger

,, 9 5 van onderen . id. . 7/ id. » 417 » 16 » » » Harickzoon » » Hauckzoon . . . 15 . . de , achter landen moet wegvallen „ 418 . 15 van boven staat de moet zijn die

I I V 17 van onderen 7 , naestlegers . , naastlegers

. 420 . 2 van boven 1 f die » „ de » . 5 . . landen » » Landen

» )) » 16 » n verclairt gebruijcken moet zijn verclairt te gebruijcken.

19 ' * * Tijaardt moet zijn Tijaart

10 van onderen ) dat deggendom A 7, dat om deggendom

» 422 » 12 , * pennigen » » penningen » 423 » 6 van boven gebruicken » » gebruijcken . . , 10 » * voorsreven * » voorscreven

. . . 8 van onderen es . » is A A A 5 ) ) gebruicken » » gebruijcken

» 424 » 10 van boven id. n » id.

. 3. 15 van onderen Liewis » Lieuwis » 425 A 1 van boven PINGJ UM * » PINGUM » * , 18 van onderen naeslegers » , naestlegers » 426 . 19 . opt . op 't

* * * 18 » tSant ) ) 't Sant n n v * » Sijmonzoon * , Stmenzoon BL 427 regel 8 van boven staat liffszoon moet zijn liffzoon

. 430 ) 15 ». 2 , Sgtthie x st Syttie • 431 2. 7 van onderen , gebruicken > gebruijcken 432 2 14 van boven '> pondematen , pondemate

• 433 2. 9 van onderen. 3. erfgena- >> erffgena- , 434 :0 18 van boven , saetlandt ) saetlant . 435 :0 6 van onderen , Foucke , Fouke

• 436 ;., 19 b N I selffs toe- 2. scuffs voorscreven toe-

) ) ) 5 ) 2. , pondemate '> , pondematen

) 437 2. 18 , 2 , pondematen ) , pondemate

X 438 ' 11 van boven , maetlandt 2 , maetlant , 440 „ 20 van onderen , Hiddema . . Hiddama

. 443 , 11 , , 9 t Gasthuys , x 't Gasthugs

9 9 9 3 ,, ,, , meden 7t ft meden

„ 444 , 19 van boven /7 scriftelicken . „ scriftelijcken

. • . 20 . , , pondematen 9 2 pondemate

. ft 8 van onderen op 't , . opt . 445 . 1 . , , gebruicken . , gebruijcken , 447 . 17 van boven . Kimser . . Kemser . . 20 . . , Stotinga . „ Stotinge

9 X • 3 van onderen., die . den • 448 . 10 van boven , scriftelijcken . „ scriftelicken „ 449 , 12 . . , Iske . „ Iscke • . . 18 . . . gebruicken . , gebruijcken

• 452 N 5 van onderen . scriftelicken , , scriftelijcken „ 453 . 3 van boven , saetlandt , . saetlant

. • . 6 2, , . landt , . lant . 454 , 12 van onderen . wairvan Sijoucke moet zijn wairvan His Sijoucke , 455 , 18 van boven . pondematen moet zijn pondemate

9 „ 457 „ 19 van onderen id. V 9 id. n 7, . 13 , . . Sijmenzoon . 9 Sijmonzoon

,, ft • 8 , . 71 greijdlant ft r greijdlandt . 458 . 8 , , . dander . „ d' ander

9 459 , 5 van boven . Repckama ) , Repckema

2 9 6 .. pondematen, . ,, pondemate

460 . 15 X 9 , vijffthien . , vijfthien

„ 461 II 3 van onderen ft naegen 71 ,, negen

„ 463 IT 8 ,, ,, II saetlant 11 1/ saetlandt

XXVII

Bl. 464 regel 20 van onderen staat maeden moet zijn maiden

„ 467 19 „ 17 /7 scriftelicken „ 77 scriftelijcken

4 7, Oedzinge „ Oedzinge met 77 77 1) /1 11 77 maeden maeden

„ 469 17 5 van boven achter naestlegers to voegen : zijn ,

„ 470 7, 13 77 77 staat fennen oosten moet zijn fennen ten oosten

,, 1, 77 77 11 van onderen 17 maiden 77 maeden Anezoon 77 77 71 8 /7 7/ 71 Aenezoon 77 71

„ 472 71 7 van boven 77 Tijaardt 77 /7 Tijaart

„ 473 /7 14 „ 77 77 pondematen 17 17 pondemate

77 77 77 6 van onderen 77 met ,, 17 mit

„ 474 77 8 77 77 /7 broeders 71 77 breeders

„ 476 77 3 van boven 77 saetlandt ten 77 77 saetlant ten

mai- „ 477 11 13 /7 77 77 mae- 77 77

„ 479 77 19 71 77 77 saetlandt 17 17 saetlant

„ 481 71 18 van onderen in Gerliff is de e uitgevallen.

„ 482 77 6 van boven staat scriftelicken moet zijn scriftelijcken

77 17 77 12 „ 77 77 einsen 17 71 eijnsen

77 77 77 16 „ 77 77 gebruijct 77 77 gebruijckt

77 77 77 7 van onderen 77 scriftelicken 77 77 scriftelijcken

77 4 „ 77 77 Doijema ,, 77 Doijeme

„ 483 77 10 van boven 77 scriftelicken 77 ,, scriftelijcken

71 /7 77 19 „ 71 77 gebruijct 77 77 gebruijckt broeders 77 27 17 4 van onderen 77 broers 17 71

,, 484 71 7 77 7/ /, scriftelicken 77 77 scriftelijcken

77 77 77 11 77 77 77 en 17 77 ten

„ 486 77 5 77 77 77 scriftelicken 77 /7 scriftelijcken

77 77 71 4 77 77 77 gebruicken 17 17 gebruijcken

Dl. IV.

Bl. 3 regel 21 van boven staat Leeuwerde- moet zijn Leeuwerder- radeel deel

,, 5 1/ 13 van onderen Rentmeester- 7/ 11 Rentmeester- schip scip

wijt 17 6 71 7 7/ 77 17 wyt /1 11

,7 8 11 16 van boven 77 kning /7 kening

If 9 7/ 11 „ 7/ „ Zybrantbuije- 71 „ Zijbrantbuije- ren ren

XXVIII

Bl. 9 regel 11 van boven staat en de moet zijn ende

71 11 17 14 van onderen „ Nyenhusum 77 17 Nijenhusum 10 4 van boven 71 17 ,, Zybranthuijs ,, 77 Zijbranthuijs

VALV1IJ vJeLviu pd. 77 11 ,, 12 ,, ,, ,, fl. ,, ,,

17 77 77 10 van onderen Oesterlyetens 77 77 Oesterlijetens jaerlicx „ 122/7 van boven 77 jaarlicx 17 1 7

7? 9/ ,, 3 77 77 17 honderd 12 li hondert uuytgeven uuijtgeven 77 13 71 12 77 17 71 77 77 Sijttiama /7 16 71 8 van boven. 11 Syttiama 17 7! Zijts 17 17 77 9 ,, ,, • ,, Zyts ,, ,,

e pd. 71 11 I, 13 van onderen „ x pd. 11 77 XL ome omme 77 17 77 7 van boven 17 12 7! vrijheijt 77 77 77 18 77 /7 77 vryheyt 27 /7

,, 77 17 21 77 „ Wybe Gerrytz „ „ Wijbe Gerrijtz

,, geteykendt ,, geteijckendt 77 It 77 25 77 97 I!

72 18 21 3 77 97 ,, yet 79 12 ijet

77 77 /7 12 77 79 77 geteyc- 72 If geteijc- ijet 7/ 77 77 13 van onderen 77 yet 77 !I ,, ,, CXXVIJ CXXXVIJ 77 77 17 4 i ,, 77 71 vuytgeven vuijtgeven 17 19 7-7 71 van boven 77 77 77 Focx 77 77 77 10 van onderenFox77 77 -, geteykent geteijkent 77 201677 71 77 11 /7 17 gemaeckt gemaect 17 77 77 10 77 77 77 77 71 mr. meester 77 21 77 19 77 77 77 77 17 ontfanck vol ontfanck 77 22 17 8 17 17 17 17 77 Cambuijer 77 1777 10 van onderen „ Cambuyer 77 77

XXVJ 77 XXX VJ 77 23 77 16 van boven 17 72

van onderen „ vyftich 77 79 vijftich 77 77 7714

5 x p. ,, 77 x SC. ,, 77 77 ,, 17 ,,

10 Reiner Reijner 2777 17 77 71 77 71 77 7 ,, oast oost 71 28 17 77 77 77 77

van 7, vande 71 29 77 9 van boven 77 77 en ,, ende 17 /7 77 17 77 77 71 ,,

15 van onderen gevende 77 77 geevende 77 77 17 77

77 volcomen 77 I/ volcommen 7/ 71 17 77 77 77

14 „ 77 Rentmeester- 17 77 Ren.tmees- II 17 7, 77

scappe 71 terschappe1,

„ „ 77 fine mvo 71 31 77 3 11 71 Grie- 'I 32 77 10 van boven ,, 77 71 grie- Finkum 77 ,t 77 14 van onderen 77 77 77 Finckum XXIX

Bl. 34 rege117 van boven staat Sybrande- moet zijn Sijbrande-

77 77 77 21 „ 77 ,, Grietenije ,, 77 Grietman

,, 35 in 5 ,, 7, 77 Gonijehuysum „ 77 Gonijehuijsum

77 ,, ,, 17 van onderen ,, hondert 77 79 hondert

17 36 /7 8 van boven ,, hoadert 17 77 hondert

,, 38 in 4 ,.7 77 77 Blesdijck 77 „ ende Blesdijck

77 77 77 11 „ 77 77 hondert dertich „ ,, hondert acht en dertich °Aiwa! 77 40 n 5 van onderen ,, 7, 77 weten

1 . 17 77 ,, ,7 ,, 71 overlevert 77 77 oeverlevert

77 77 77 77 77 77 77 somme 77 77 summe

,, 42 77 8 van boven ,, derthien 77 17 dertien

77 77 77 12 van onderen 77 achtien 77 77 Achtien den de 17 17 77 5 ,, 77 77 77 77 Boijtziema Boijttziema 17 43 ,, 2 van boven 71 71 77

77 77 71 11 „ 77 71 vol 77 77 voll

,, 48 ,, 17 van onderen 77 Ka- 77 7, Kam-

77 50 ,, 17 van boven 75 Camin- 77 77 Cammin-

77 58 77 22 77 71 77 min 71 77 miga ling lingh ,, 62 ,, 17 ,, ,, ,, 77 77 gebleven gebleuen ,, 69 ,/ 7 ,, ,, in 77 77 leven leuen 77 77 ,, 18 7, 77 77 77 7,

en 77 ende 77 ,, 77 23 77 77 ,, 7,

3 van onderen in Erven 77 Erwen ,, 70 ,, 77

8 van boven. wijff en 77 77 WijiT vnd in 71 77 ,, erven erwen 77 72 77 19 van onderen ,, 77 71 Sybrantz „ „ Sijbrantz 77 77 77 2 „ 77 77 boven achter Jongema to voegen en zijn moder 17 72277 van

onderen staat 1 fl. moet zijn ii ft. 77 17 77 12 van

boven „ wijff 97 ,, Wijff 77 73 7, 3 van.

74 17 1 van onderen „ p.p.p. ,/ ,, po. „ en Charterb. Charterb. in 76 ,, 5 in 7/ 17 77 Ritscke Ritsche 77 78 in15 77„ 77 Katrijn in Kathrijn /) 79 7 7 16 77 77 77 ,, ,, Donije Donija 7, 77 71 12 77 ,, 77 ,, ,, weduwe wedue 77 77 77 6 77 ,, ,, 97 Doecke Doecko in 71 in 5 in 77 7? 77

weduwe 77 wedue 77 7, 17 4 „ ,, ,,

,, 80 ,, 18 van boven 9, dselve ,, 77 dselue

77 schrijvende „ 7, schrijuende 77 81 17 2 „ 77 XXX

Bl. 82 regd. 9 van boven staat Grave moet zijn Graue

onser 77 84 77 6 77 17 It 77 IT onser /I 85 17 10 ,, 71 7, jare 77 /I Jare

,, ,, 27 17 77 9 van onderen,,21 aen

17 89 77 5 van boven 77 is 77 77 is

77 ,7 77 9 17 77 77 mat 77 77 mat.

17 11 11 7 van onderen „ huere 17 7, heure

11 17 71 11 77 YY 77 nu 77 77 11W ,, 77 93 ,, 16 17 I/ Generael ,, ,, General

27 77 27 14 71 77 77 , id. 17 71 General. 94 71 77 4 72 17 7/ faute welks II „ faute van welks

)7 95 77 15 17 1, 77 Generael 71 77 General , 17 • 7 4' 13 17 If 7, Rentmeester 72 77 Rentemeester „ 105 77 18 ,, 7, 7, advies 77 77 advis

77 11 11 15 ,, 17 It hand 11 11 handt

„ 106 37 18 van boven ,, Staatswijze 77 77 Staatswijse

„ 108 77 10 van onderen ,, ijder 77 17 yder

„ 114 77 11 van boven 77 J. U. Sprong „ 7/ S. U. Sprong

7' 17 1/ 4 van onderen.meen.e1, 7, )7 merle

„ 125 ,, 9 77 ., 77 worden 77 71 werden.

„ 126 ,, 7 ,, 17 it van der Sande 11 ,, van den Sande

„ 138 II 3 van boven 17 jaar 71 77 Jaar 13 7, 71 7, 71 77 77 opkomen ,, 7 7 opcomen

,, „ 140 21 11 37 77 guldens 17 17 guldens

77 17 97 16 van onderen 77 Jaartaux 77 77 Jaar Taux 11 jaare II /1 11 7 17 ,, 77 27 Jaare

„ 141 Jt 19 van boven 71 in 17 7/ In

77 77 17 1 van onderen If jaar 17 77 Jaar

„ 142 77 5 van boven 77 Dus 17 77 dus

77 17 77 21 van onderen „ jaar 71 77 Jaar ITJ 11 11 77 15 ,, 77 7, ,, ,, 1TI

1) IP 11 9 11 ,, „ doodtslaagers 71 11 dootslaagers

I) 7, 77 4 11 1, 77 Dus ,, 77 dus

„ 143 77 15 van boven 17 Jaartaux ,, 77 Jaar Taux

17 17 77 18 van onderen „ jaar ,, 71 Jaar

„ 144 77 19 van boven 17 jaare 77 11 Jaare

• 145 , 12 van onderen 2, wtgave n . » wijtgave „ ) v 6 9 9 2. laeste ) ' laesten

9 146 , 12 van boven 72 23584 i n 23584--15-

„ 9 n 13 van onderen » guldens 11 11 Guldens XXXI.

B1.146 regel 5 van onderen staat stuivers moet zijn stuvers „ 148 , 13 „ , , proffijte ,, proffijtte

• 149 6 van boven ,, ende • , Ende

X , 19 , • achter Deniers te voegen Dus hier , 152 » 18 , staat gebruickt moet zijn gebruijckt

, 154 , 17 » * 3 XJ 9 9 xi . 155 ) 13 van onderen , somma , 9 Somma , 158 • 5 van boven . ordonnantien , » Ordonnantien

) 168 , 10 . , 'A een ) Een , 7 van onderen ) id. 4 9 id. 173 ». 4 . ) , verhoogt ) » verhooght 2, 174 )' 5 , ) 't selve ) ) t selve • 175 , 8 „ ) • gebruickers ) , gebruijckers • 181 D 10 van boven I, anderts , y> anders , , , 13 van onderen . en Burmania . ,, a Burmania . 191 • 3 . Ferwerderadeel . , Ferweradeel , 192 . 3 van boven . Vin ,) vim

) ) ) 11 * Vijffgae a D Vijfgae ft 197 9 1 11 If . HUISREN- 9 9 HUIJSRE N- TEN , D TEN

, 201 ' 2 . I, * stuver ,, 9 stuuer

,, 206 /1 13 1, 1/ 100 1/ ,, 10

1, 207 » 6 91 1, 11 bij 11 ,, sij

,. ,, ,, 11 12 „ ,, huisrenten I/ 1/ huisrenthen ,, 208 /1 1 van onderen „ pernicosum ,, .7 perniciosum

,, 209 11 19 „ /1 ,, unifersos ,, ,, universos

11 214 1, 7 van boven ,, Leuwarden 1, 11 Leeuwarden

/1 215 ,, 20 van onderen 11 maanden » 1/ maenden

// /1 /1 14 1/ 19 11 dus ent 7/ /7 dusent

zelven 11 /1 /1 11 „ ,, 1/ ,, /1 zeluen

,, 216 11 2 van boven 17 denselven tt ft denselven

„ 11 » ,, /I 71 t/ de Schanss ,, It d Schans

,, 218 11 6 0 ,, lt der tt tt den

,, 219 ,, 7 17 // ,, Leeuwarden tt 1 / Leuwarden

7/ 220 1, 5 van onderen t/ voer 0 /1 voor

» 222 tt 19 ,, ,, ,, en /7 tt ende

» 228 ,, 2 van boven bij te voegen p. 268

» II 5 » staat ontfangen moet zijn ontvangen

11 230 » 5 » » /7 waarvan /I „ waervan

9 tt It „ seven ,, ,, seeven