DOCSLIB.ORG

Askeri, Siyasi Ve Silah Sanayicisi Kişiliği Ile Nuri Paşa ( Killigil )

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Askeri, Siyasi Ve Silah Sanayicisi Kişiliği Ile Nuri Paşa ( Killigil ) TC. DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK İLKELERİ VE İNKILÂP TARİHİ ENSTİTÜSÜ ASKERİ, SİYASİ VE SİLAH SANAYİCİSİ KİŞİLİĞİ İLE NURİ PAŞA ( KİLLİGİL ) ( DOKTORA TEZİ ) Hazırlayan NEJDET KARAKÖSE Danışman Yrd. Doç. Dr. KENAN KIRKPINAR İZMİR–2010 YEMİN METNİ Doktora Tezi olarak sunduğum “Askeri, Siyasi ve Silah Sanayicisi Kişiliği ile Nuri Paşa ( Killigil )” adlı çalışmanın, tarafımdan, bilimsel ahlak ve geleneklere aykırı düşecek bir yardıma başvurmaksızın yazıldığını ve yararlandığım eserlerin kaynakçada gösterilenler olduğunu, bunlara atıf yapılarak yararlanılmış olduğunu belirtir ve onurumla doğrularım. 03 / Haziran / 2010 Nejdet KARAKÖSE II TUTANAK Dokuz Eylül Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü’nün 03 / HAZİRAN / 2008 tarih ve …………………….. sayılı toplantısında oluşturulan jüri, Lisansüstü Eğitim Yönetmeliği’nin 30. maddesine göre, Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Anabilim Dalı Doktora öğrencisi Nejdet KARAKÖSE’nin “Askeri, Siyasi ve Silah Sanayicisi Kişiliği ile Nuri Paşa ( Killigil )” konulu tezini incelemiş ve adayın 03 / HAZİRAN / 2010 tarihinde, saat ……..’da jüri önünde tez savunmasını almıştır. Adayın kişisel çalışmaya dayanan tezini savunmasından sonra …………… dakikalık süre içinde gerek tez konusu, gerekse tezin dayanağı olan anabilim dallarından jüri üyelerince sorulara verdiği cevaplar değerlendirilerek tezin BAŞARILI olduğuna oy birliği ile karar verilmiştir. BAŞKAN ÜYE ÜYE III TEZ VERİ FORMU YÜKSEKÖĞRETİM KURULU DOKÜMANTASYON MERKEZİ TEZ VERİ FORMU Tez No : Konu : Ünv.Kodu : Not: Bu bölüm merkezimiz tarafından doldurulacaktır. Tezin yazarının Soyadı: KARAKÖSE Adı: Nejdet Tezin Türkçe adı: Askeri, Siyasi ve Silah Sanayicisi Kişiliği ile Nuri Paşa ( Killigil ) Tezin Yabancı adı: Nuri Pasha ( Killigil ), with his military, political personality and as a weapon industrialist has been looked into Tezin yapıldığı Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi Enstitüsü: Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü Yılı: 2010 Tezin Türü: Doktora Dili: Türkçe Sayfa Sayısı: Kapak hariç 461 sayfa Referans Sayısı: Tez Danışmanı: Yard. Doç Dr. Kenan KIRKPINAR Türkçe anahtar kelimeler: İngilizce anahtar kelimeler: Dünya Savaşı I World War I Dünya Savaşı II World War II Enver Paşa Enver Pasha Kafkas İslam Ordusu Caucasian Islam Army Azerbaycan-Bakü Azerbaijan-Baku Trablusgarp Savaşı Tripoli War Halil Paşa Halil Pasha Türkçülük Turkism Karaburun Nuri Killigil Nuri Paşa Nuri Pasha Sütlüce Zeytinburnu Tezimin kısıtlama süresi 3 yıldır. Yazarın İmzası: Tarih: Haziran –2010 IV ÖNSÖZ Nuri Paşa ( Killigil ) Enver Paşa’nın kardeşidir. Son rütbesi Kaymakam ( Yarbay ) olmasına rağmen ölünceye kadar ‘’Nuri Paşa’’ olarak anılan ( Azerbaycan’da Nuru Paşa olarak söylenmektedir); hatta resmi yazışmalarda bile bu şekilde yazılmış, yakın tarihimizin önemli şahsiyetlerinden birisidir. Hayatı incelendiğinde askeri, siyasi ve silah sanayicisi kişiliği ön plana çıkmaktadır. Tez konu başlığı da bu şekilde seçilmiştir. 1909 yılında başlayan askerlik hayatı 1911- 1912 Osmanlı- İtalyan Savaşı, Balkan Savaşı, Birinci Dünya Savaşı ve Türk Kurtuluş Savaşı’nda çeşitli muharebelerde başarılarla geçmiştir. Böylece Nuri Paşa, Osmanlı Devleti’nin son dönemindeki bütün savaşlara katılarak, çöküş yıllarının bütün acısını ve sıkıntılarını çekmiştir. Nuri Paşa’ya askeri kişiliği ile ilgili göze çarpan özellikleri; cesur, atılgan, teşkilâtçı, sorumluluk sahibi, kafasına koyduğu şeyi yapmak için uğraşan bir kişiliğe sahip olmasıdır. Birinci Dünya Savaşı, Nuri Paşa’nın askerlik hayatında iki nedenle çok önemli yer tutmaktadır. Birincisi; genç yaşına ve küçük rütbesine rağmen Trablusgarp Cephesi’nde geniş bir sahada komutanlık yapmıştır. Zira Osmanlı Devleti’nin savaştığı diğer cephelerde, Cephe Komutanları “general” rütbesinde ve tecrübeli subaylardan olmasına rağmen Nuri Paşa esas rütbesi yüzbaşı ( sonra binbaşı ), fakat Fahri Ferik rütbesiyle Trablusgarp Cephesi Komutanlığını başarıyla yürütmüştür. İkincisi; Birinci Dünya Savaşı’nın sonlarında yine genç yaşına ve küçük rütbesine ( Kaymakam / Yarbay ) rağmen, yine Fahri Ferik rütbesiyle yaptığı Kafkas İslam Ordusu Komutanlığı olmuştur. Bu görevi ile Azerbaycanlıların kalbinde unutulmaz bir yer edinen Nuri Paşa’nın hatırası günümüze kadar devam etmiştir. Nuri Paşa’nın siyasi kişiliği hakkında en önemli özelliği ateşli bir Türkçü olmasıdır. Fakat Nuri Paşa asla ırkçı olmamıştır. İttihat ve Terakki mensubu ve Enver Paşa’nın kardeşi olmasına rağmen Türk İstiklal Savaşı’nda ve Cumhuriyet döneminde Atatürk’e ve yakın arkadaşlarının aleyhinde hiçbir faaliyet içerisinde bulunmamıştır. Nuri Paşa’nın silah sanayicisi kişiliği ile ilgili en önemli özelliği; Cumhuriyet’in ilk yıllarında kurduğu demir eşya, silah ve mühimmat fabrikaları ile onun büyük bir özel sektör sahibi olmasıdır. Bunun yanında Nuri Paşa, araştırıcı, çalışkan ve mücadeleci karakteriyle işinde başarılı bir kişi olarak görülmektedir. V Yakın tarihimizin önemli şahsiyetlerinden biri olan Nuri Paşa’nın hayatı ve beraberinde meydana gelen tarihi olayları anlatan bu tezim ile okuyuculara ve bundan sonra tez hazırlayanlara faydalı olabilirsem, benim için en büyük mutluluk kaynağı olacaktır. Tezin hazırlanmasında kaynak olarak; arşiv belgeleri, hatıralar, konu üzerinde yazılmış yerli ve yabancı kitap ve makalelerden istifade edilmiştir. Arşiv belgelerinin temininde, Gnkur. ATASE Başkanlığı, MSB Arşiv Müdürlüğü, Başbakanlık Cumhuriyet Arşivleri, T.T.K. Kazım Orbay Arşivi, T.C. Emekli Sandığı Arşivi, İzmir Milli Kütüphanesi Gazete Arşivinden en iyi şekilde istifade edilmiştir. Bilhassa Nuri Paşa’nın şahsi bilgilerinin temininde, MSB Arşiv Müdürlüğü ve T.C. Emekli Sandığı Arşivi çok faydalı olmuştur. Nuri Paşa’nın Karaburun’daki cıva madenleri ile ilgili 1938 – 1942 yıllarını kapsayan mektuplarını yazdığı 100 sayfalık mektup defteri, T.T.K. Kazım Orbay Arşivinde bulunarak istifade edilmiştir. Nuri Paşa’nın kendi kaleme aldığı hatıraları, fabrikasındaki patlamayla ilgili haberleri veren gazetelerde basedilmiştir. Ulus Gazetesine beyanat veren arkadaşı Şükrü Oğuz Bey’de ( Yenibahçeli Şükrü ) Nuri Paşa’nın hatıralarının olduğunu söylemektedir. Fakat yapılan araştırmalarda bu hatıralara rastlanılamamıştır. Şayet Nuri Paşa’nın bu hatıraları bulunduğu takdirde çok değerli bilgilere ulaşılabileceği değerlendirilmektedir. Sadece Şevket Süreyya Aydemir’in “Makedonya’dan Orta Asya’ya Enver Paşa” eserinde Nuri Paşa’nın Kafkas İslâm Ordusu’nun Harekâtı ile ilgili raporunun olduğu ve Gnkur. ATASE Başkanlığı Arşivinde bulunduğu öğrenilmiştir. Raporun bir kısmını ve arşiv numarasını daha sonra Mehman Süleymanov’un “ Nuru Paşa” adlı eserinde gördüm. Raporun tamamını temin etmek için Gnkur. ATASE Arşivine müracaat etmeme rağmen temin edemedim. T.T.K. Kazım Orbay Arşivinde araştırma yaparken raporun hem 47 sayfalık Osmanlıca hem de 12 sayfalık Latin alfabesiyle olan nüshalarını gördüm. Kopyasını istememe rağmen oradan da temin edemedim. Fakat arşiv numaralarını yazdım. Kaynak araştırmalarımda Mustafa Budak’ın “ Nuri Paşa’nın Kafkas İslam Ordusu Hakkındaki Raporu” adlı makaleyi buldum. Makalede arşivlerde bulunan Nuri Paşa’nın yazdığı rapor tam olarak yazılıydı. Bu nedenle Mustafa Budak’ın bu makalesi tezimin hazırlanmasında çok yararlı oldu. Birinci Dünya Harbinde Kafkasya Harekâtına katılan, 15. Piyade Tümen Komutanı Kurmay Yarbay Süleyman İzzet Bey’in ve 5. Kafkas Tümeni Kurmay Başkanı Kurmay Yüzbaşı Rüştü Bey’in tümenlerinin harekâtı ile ilgili yazdığı harp tarihi kitapları, Kafkas İslam Ordusu’nun harekâtını yazarken çok kıymetli kaynak olmuşlardır. İlk basımlarının 2006 yılında sade bir Türkçe ile tekrar yazılan söz konusu kitaplardan tezin yazılmasında eski basıma nazaran daha çok yararlanılmıştır. VI Nuri Paşa dönemindeki olayları anlatan hatıralar tezin yazılmasında önemli faydalar sağlamıştır. ( Halil Paşa’nın Hatıraları, Yüzbaşı Selahattin’in Romanı, Kazım Karabekir’in İstiklal Harbimiz, Naki Keykurun’un Hatıraları, Enver Paşa’nın Mektupları v.b. ) Bilhassa Nuri Paşa’nın okul hayatı, subaylığının ilk yılları ve 1911 – 1912 Osmanlı – İtalyan Harbindeki bilgilerin temininde, amcası Halil Paşa’nın, ağabeyi Enver Paşa’nın ve Cafer-el Askeri’nin hatıralarından istifade edilmiştir. Nuri Paşa’nın çocukları olmadığı için ailesine ulaşılamamıştır. Kendisinden kalan hatıra ve bilgiye ulaşmak için Enver Paşa’nın torunlarına başvurulmuş; Nuri Paşa’nın atalarının yerleştiği Bozkurt ilçesinde akrabaları ile görüşülmüş, çok az bilgiye ulaşılmıştır. Mondros Mütarekesinden sonra yakalanarak İngilizler tarafından hapsedildiği Batum’daki Ardahan kışlasına gidilerek, resimler çekilmiştir. Nuri Paşa’nın fabrikası ile ilgili bilgiler için İstanbul Ticaret Odası, Sanayi Odası, Ticaret Sicil Gazetesi, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ile Hazine Müsteşarlığında yapılan araştırmada herhangi bir bilgiye rastlanmamıştır. Fakat Başbakanlık Cumhuriyet Arşivinden fabrikası ile ilgili faydalı bilgiler bulunmuştur. Mezar yerinin tespiti için İstanbul Zeytinburnu’ndaki Mezarlıklar Müdürlüğü’ne gidilerek eski kayıtlar incelenmiş; fakat herhangi bir bilgiye ulaşılamamıştır. Konu üzerinde yazılmış hatıralar, yerli ve yabancı diğer kitapların tespitinde ve temininde Ankara’daki Milli Kütüphaneden çok istifade edilmiştir. Tezime başlarken Enstitü Müdürüm ve aynı zamanda danışman hocam, Prof. Dr. Ergün AYBARS idi. Engin tarih bilgisinin yanında, mütevazı bir kişiliğe sahip olan sayın hocama desteğinden dolayı teşekkürü bir borç bilirim. Prof. Dr. Ergün AYBARS emekli olduktan sonra danışman hocam Yard. Doç. Dr. Kenan KIRKPINAR oldu. Her zaman bilgisine ve olayları yorumlamasına hayran olduğum sayın hocama
Load more

Recommended publications
  • Italian Architects and Modern Egypt
    1 AKPIA @ MIT - Studies on ARCHITECTURE, HISTORY & CULTURE Italian Architects and Modern Egypt Cristina Pallini “Exiles who, fleeing from the Pope or the Bourbons, had embarked at night in fishing boats from Barletta, or Taranto, or from the coast of Sic- ily, and after weeks at sea disembarked in Egypt. I imagined them, the legendary fugitives of the last century, wrapped in their cloaks, with wide-brimmed hats and long beards: they were mostly professional men or intellectuals who, after a while, sent for their wives from Italy or else married local girls. Later on their children and grandchildren . founded charitable institutions in Alexandria, the people’s university, the civil cem- etery. .” To the writer Fausta Cialente,1 these were the first Italians who crossed the Mediterranean in the first half of the nineteenth century to reach what had survived of trading outposts founded in the Middle Ages. Egypt, the meeting point between Africa and Asia, yet so accessible from Europe, was at that time the scene of fierce European rivalry. Within only a few years Mohamed Ali2 had assumed control of the corridors to India, pressing forward with industrial development based on cotton. Having lost no time in inducing him to abandon the conquered territories and revoke his monopoly regime, the Great Powers became competitors on a 1 Fausta Cialente (Cagliari 1898 – London 1994), Ballata levantina (Milan: Feltrinelli, 1961), 127–128. 2 Mohamed Ali (Kavala, Macedonia 1769 – Cairo 1849) is considered to be the founder of modern Egypt. His mark on the country’s history is due to his extensive political and military action, as well as his administrative, economic, and cultural reforms.
    [Show full text]
  • 'The Egyptian Expedition' Video Transcription
    ‘The Egyptian Expedition’ video transcription A man dressed for travel, holding a folder under one arm, faces us. He is on a beach. In the background, we can see several three-masted ships with raised sails. The man begins to speak: [Dominique-Vivant Denon] Dominique Vivant. It’s a funny name isn’t it? My parents, who were winegrowers, chose it for me. In the month of July 1798, I’d already had a full and interesting life: ambassador to Italy, art collector, writer, artist… But the first time I stepped onto Egyptian soil, I had the feeling my real life was about to begin. The view turns to reveal a large port town with a minaret and dozens of armed cavalrymen heading towards the surrounding sand dunes. [Dominique-Vivant Denon] Just imagine: 55 ships, and 36,000 armed men! And at the head of this expedition was a young general by the name of Bonaparte. At the top of a dune, three generals on horseback look out towards the horizon, one through a spyglass. He wears a blue uniform with gold trims—tied at the waist with the French flag—and a feathered hat. He has long black hair and a hooked nose. [Dominique-Vivant Denon] He meant to conquer Egypt, to cut off England’s trade route to India. He wasn't yet 30 years old. Dominique-Vivant Denon points to a group of men on foot, in simpler attire. Holding notebooks and measuring instruments, they look towards the pyramids of Giza. [Dominique-Vivant Denon] I was already 51, and I dreamed of the land of the pharaohs.
    [Show full text]
  • The French Campaign in Egypt
    THEFRENCH CAMPAIGN IN EGYPT 1798-1801 PartI - HtstorlcalIntrodsctlon by StephenEde-Borrett The reasonsbehind the Frenchattack on Egypt in 1798are sun.Many discarded their coats only to Iind themselvesfreezing various,complex, and not all of a mililary nature. at night. The Army wasunused to the exlremesof a desert Bonapafte,hero of thevictorious Italian campaigns, was seen climate. by the Directorsin Parisas a rivaland thus to gethim out of the On July 13th at Shebreketthe Frenchhad their first real way (andEgypt was pretty far out of the way!) seemedlike a encounterwiththe Mamelukes'.The Frenchdeployed into six goodidea. Coupled with thiswas the hopethat if Turkeycould great squares,six men deep with gunsat the comers.The beDersuaded to enterthe waron the Frenchside then it would Mamelukeswere brave if not lacticallyadept and launcheda takepressure off the Frencharmies by divertingAust an and seriesof headlongcavalry charges straight at the French.The Russiantrcops to theTurkishfronl- Thesereasons alliedto the result was almost a foregoneconclusion, the attackswere French"dream" ofa MiddleEastem Empire, (which went back completely broken by disciplined musketry and eventually the to rhe Middle Ages- evenLouis XIV had contemplatedan Mamelukeswere forced toretire from the field. The Fren€h had invasion of Egypt) was sufficient to persuadethe Paris lost thirty men,Mameluke losses are unknown. Covemmentto giveits blessingto Bonaparte'splans. Bonapartepressed on towardsCairo and reached the Nile on Sincethe Treaty ofCampo-Formio the veteran Army ofltaly July 21st and here in the shadow of the Pyramidsthe had beenidle andit wasfrom thisArmy that the Army of the Mamelukeshad massedtheir army. Orientwas chosen'. The best estimatesput the Mamelukesat around 6-8000 The Commander-in-Chiefwas Bonaparte, with Berthieras cavalryand, perhaps,40,000 foot.
    [Show full text]
  • The Journal of Ottoman Studies Vi ·
    OSMANLI ARAŞTIRMALARI VI Neşir H eyeti _ Editoriııl Boıı rd HAL1L İNALCIK - NEJAT GÖYÜNÇ HEA'l':S: W. LOWRY THE JOURNAL OF OTTOMAN STUDIES VI · İstanbul - 1986 SOME NOTES ON THE SALYANE SYSTEM IN THE OTTOMAN EMPIRE AS . ORGANISEDIN ARABIA IN THE SIXTEENTH CENTURY Salih Özbaran I The timar system in which all the revenue sources deligated to provincial officials and military functionaries with the authority to collect the taxes and revenues facilitated the financial as well as military and administrative functions in the Ottoman Empire. For the. lack of currency a great part of the revenues was collected in 1 kind • This practive, however, generated its own problems, and event­ ually proved to be inpracticable. As the Empire became larger it was necessary to collect the revenues in cash, thus having them in trea­ sury, then distributing to functionaries. By this practice the O~toman government tried to meet its urgen ·need for ready cash. The Sultan stationed janissary garrisons in same newly conquered provinces, appointed a defterdar (a high financial official) and kadi (judge). The provincial revenues were not distributed to sipahis as timars1 but the governor (the beylerbeyi)1 after paying all the military and administrative expimses of the province, had to remit to the capital a certain sum, known as irsaliye; and. these provinces came to be called salyaneli eyaZetler (provinces with salaries)~. A system called * This paper was originally present€d at the OIEPO ·symposiwn held in Cambridge, 3-7 July 1984. ı See «Timan by Ö.L. Barkan in lsliim A:nsiklopedisi. 2 For a short e~lanation see H.
    [Show full text]
  • The Press in the Arab World
    The Press in the Arab World a Bourdieusian critical alternative to current perspectives on the role of the media in the public sphere Hicham Tohme A thesis submitted to the Department of Politics in fulfillment of the requirements for the degree of Doctor of Philosophy October 2014 1 Abstract The current literature on the role of media in the public sphere in general, and particularly politics, is divided among two opposing trends. The liberal/pluralists argue that media is playing a democratic role consisting of either representing public opinion and/or informing it. The critical theorists argue that media is in fact controlled by and represents elite interests. But even critical theories of the role of media in politics are driven by the belief that media ought to play a democratic and liberal role in society. Both theories therefore share a common normative understanding of what the role of media ought to be and are therefore the product of a common normative ideological framework, the liberal paradigm. This prevents them from properly framing the question of what media actually do in societies which lie beyond the scope of the experience of liberal Europe. This dissertation seeks to transcend this debate, and the liberal paradigm along with it, by arguing that, given a different historical context than the European one, the practice and ethos of media develop differently, and cannot therefore be understood from the lens of the European experience and the liberal paradigm born from within it. To do that, I use Bourdieu's theory of fields to trace the birth and evolution of the private press in Beirut and Cairo from 1858 till 1916.
    [Show full text]
  • The French Occupation: a Historiographical View
    The American University in Cairo Humanities and Social Science The French Occupation: A Historiographical View A Thesis Submitted to Arab and Islamic Civilizations by Jaimee Hunsdon May 2013 TABLE OF CONTENTS I. Introduction ............................................................................................................................. 2 II. The Orientalist Period: A Watershed Event .............................................................. 9 A. Understanding the Broader Context of the Orientalist Period ....................... 9 B. A Grandiose Notion of Ancient Egypt ......................................................... 14 C. The State of Decline of Ottoman Egypt ....................................................... 18 D. A Superior Civilization and Progress through the Enlightenment ............... 20 E. Conclusion ................................................................................................... 24 III. The Nationalist Period: An Important Event .........................................................27 A. Summary of Important Events, Key People and Works .............................. 27 B. Nationalism Connecting Egypt to its Arab Past .......................................... 39 C. Decline of Ottoman Egypt and an Emphasis on Progress ........................... 44 D. A New Framing of European Cultural Superiority ...................................... 48 E. Conclusion ................................................................................................... 50 IV. The Revisionist
    [Show full text]
  • Resources for the Study of Islamic Architecture Historical Section
    RESOURCES FOR THE STUDY OF ISLAMIC ARCHITECTURE HISTORICAL SECTION Prepared by: Sabri Jarrar András Riedlmayer Jeffrey B. Spurr © 1994 AGA KHAN PROGRAM FOR ISLAMIC ARCHITECTURE RESOURCES FOR THE STUDY OF ISLAMIC ARCHITECTURE HISTORICAL SECTION BIBLIOGRAPHIC COMPONENT Historical Section, Bibliographic Component Reference Books BASIC REFERENCE TOOLS FOR THE HISTORY OF ISLAMIC ART AND ARCHITECTURE This list covers bibliographies, periodical indexes and other basic research tools; also included is a selection of monographs and surveys of architecture, with an emphasis on recent and well-illustrated works published after 1980. For an annotated guide to the most important such works published prior to that date, see Terry Allen, Islamic Architecture: An Introductory Bibliography. Cambridge, Mass., 1979 (available in photocopy from the Aga Khan Program at Harvard). For more comprehensive listings, see Creswell's Bibliography and its supplements, as well as the following subject bibliographies. GENERAL BIBLIOGRAPHIES AND PERIODICAL INDEXES Creswell, K. A. C. A Bibliography of the Architecture, Arts, and Crafts of Islam to 1st Jan. 1960 Cairo, 1961; reprt. 1978. /the largest and most comprehensive compilation of books and articles on all aspects of Islamic art and architecture (except numismatics- for titles on Islamic coins and medals see: L.A. Mayer, Bibliography of Moslem Numismatics and the periodical Numismatic Literature). Intelligently organized; incl. detailed annotations, e.g. listing buildings and objects illustrated in each of the works cited. Supplements: [1st]: 1961-1972 (Cairo, 1973); [2nd]: 1972-1980, with omissions from previous years (Cairo, 1984)./ Islamic Architecture: An Introductory Bibliography, ed. Terry Allen. Cambridge, Mass., 1979. /a selective and intelligently organized general overview of the literature to that date, with detailed and often critical annotations./ Index Islamicus 1665-1905, ed.
    [Show full text]
  • KAFKAS İSLAM ORDUSU VE BAKÜ ZAFERİ Yılmaz ALTUNSOY
    KAFKAS İSLAM ORDUSU VE BAKÜ ZAFERİ Yılmaz ALTUNSOY Özet Osmanlı Devleti, dünyanın gördüğü bu en kanlı harp olan I. Dünya Savaşı’na, birçok cephede savaşmıştır. Bunlardan biri de Kafkas Cephesi’dir. Kafkas Cephesi’nde ne yazık ki ağır kış şartlarına mağlup olan Osmanlı ordusu, Sarıkamış faciası ile I. Dünya Savaşı’na kötü bir başlangıç yapmıştır. Kafkas İslam Ordusu, Sarıkamış Harekâtı ve Kafkas Cephesi ile doğrudan alakalı bulunmamaktadır. Ama bu harekâttan sonra kuvvetlenen bölgedeki Ermeni yapılanmasının, Azerbaycan topraklarında vücut bulması, dolaylı olarak Kafkas İslam Ordusu’nun kurulmasına zemin hazırlamıştır. Kafkas İslam Ordusu’nun kazandığı Bakü Zaferi, Osmanlı Devleti’nin, I. Dünya Savaşı’nda kazandığı üç zaferden biri olması hasebiyle, son derece büyük bir tarihî ehemmiyeti haizdir. Anahtar Kelimeler: Osmanlı Devleti, Sarıkamış Harekâtı, Kafkas İslam Ordusu, Nuri Paşa, Halil Paşa, Bakü Zaferi. THE CAUCASIAN ISLAMIC ARMY AND THE VICTORY OF BAKU IN AZERBAIJAN Abstract The Ottoman Empire fought on many fronts in the bloodiest war, World War I, ever witnessed by the world. One of these fronts is the Caucasian Front. Unfortunately, The Ottoman armies, defeated by heavy winter conditions made a bad start to the World War with the Sarıkamış disaster. The Caucasian Islamic Army was not directly involved in Sarikamish Operation and the Caucasian Front. However, in the aftermath of the operation Armenians formed a strong structure growing in size and power in the lands under the hegemony of Azerbaijan, which gave rise to the idea of establishing the Caucasian Islamic Army. The Baku Victory won by the Caucasian Islamic Army has enormous historical significance as it is one of the three victories that the Ottoman Empire gained during the World War I.
    [Show full text]
  • Hayrettin İVGİN
    3. DERGİ KARADENİZ ULUSLARARASI SOSYAL BİLİMLER SEMPOZYUMU (BİLDİRİLER) JOURNAL SOCIAL SCIENCES SYM 3. INTERNATIONAL BLACK SEA POSIUM 3. DERGİ KARADENİZ ULUSLARARASI SOSYAL BİLİMLER (IBSESS) SEMPOZYUMU (BİLDİRİLER) - BAKU-AZERBAIJAN İVGİN Hayrettin Hazırlayan: Hazırlayan: Hayrettin İVGİN SEMPOZYUMU ULUSLARARASI SOSYAL BİLİMLER 3. DERGİ KARADENİZ (BİLDİRİLER) Hazırlayan: Hayrettin İVGİN ISBN 978-605-325-192-7 3. DERGİ KARADENİZ ULUSLARARASI SOSYAL BİLİMLER SEMPOZYUMU (3. International Black Sea Journal Social Sciences Symposium) BİLDİRİLER BAKU-AZERBAYCAN 19-21 KASIM 2019 Yayına Hazırlayan Hayrettin İVGİN Ankara 2019 Ankara 2019 1 Kültür Ajans Yayınları No: 389 • ISBN 978-605-325-192-7 • Yayınevi © Kültür Ajans Tanıtım ve Organizasyon Ltd. Şti. 2011 Kültür Bakanlığı Sertifika Nu: 17634 • Kapak Tasarım Kültür Ajans • Baskı Girişim Ajans Matbaacılık Sertifika No: 33886 Tel: 0. 312 384 41 82 • Baskı Tarihi Aralık 2019 • İsteme Adresi Kültür Ajans Ltd. Şti Konur Sokak No: 66/7 Bakanlıklar/Ankara 0312 425 93 53 [Bu kitabın bütün hakları Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu gereğince yayınevine aittir. İzinsiz çoğaltılamaz, ticari amaçla kullanılamaz. Ancak bilimsel çalışmalarda yazar, kaynak gösterilerek alıntı yapılabilir.] - 2 - 2 3. DERGİ KARADENİZ ULUSLARARASI SOSYAL BİLİMLER SEMPOZYUMU PROGRAMI SEMPOZYUM PAYDAŞLARI / SYMPOSIUM PARTNERS Azerbaycan Pedagoji Üniversitesi (AZERBAYCAN) Abay Adına Kazak Pedagoji Üniversitesi (KAZAKİSTAN) Altayistik Enstitüsü (RUSYA FEDERASYONU) Azerbaycan Bilimler Akademisi Folklor Enstitüsü (AZERBAYCAN) Azerbaycan
    [Show full text]
  • View Press, 1993)
    Part 4: Pan-Turkism Xinjiang: China’s western frontier in the heart of Eurasia (Part 4) By Melissa Harrison and Rachel Douglas Parts 1-3 of this series appeared in the AAS of 18 November and 2 and 9 December 2020. Our second and third articles recounted the “Arc of Crisis” policy of the 1970s-80s, which was the underpinning of US and British support for the mujaheddin guerrilla groups in Afghanistan, in their war against the Soviet forces that intervened there in 1979 and stayed until 1988. From among the tens of thousands of US- and UK-backed mujaheddin in Afghanistan came a core of radical Islamist terrorists, who formed the al-Qaeda and Islamic State (ISIS) terrorist organisations. In Part 3 we cited an officer of the US Central Intelligence Agency (CIA), who considered the Arc of Crisis approach a success, stating in 1999: “The policy of guiding the evolution of Islam and of helping them against our adversaries worked marvellously well in Afghanistan against the Russians. The same doctrines can still be used to destabilise what remains of Russian power, and especially to counter the Chinese influence in Central Asia.” Two apostles of the Arc of Crisis doctrine highlighted in previous articles of this series were Bernard Lewis of British Army Intelligence, the University of London, and Princeton University, and Graham Fuller of the CIA, the State Department, and the Rand Corporation. Lewis was, and Fuller still is, an expert on Turkey. They were writing about modern Turkey and its predecessor state, the Ottoman Empire (1453-1922), even while concentrating on the Middle East and then Afghanistan in the 1970s- 80s.
    [Show full text]
  • The Mamluks in Egyptian Politics and Society Edited by Thomas Philipp and Ulrich Haarmann Index More Information
    Index Abaza, Abazan, Abkhaz, Abkhazia(n), 104, ahlal-rusum, Fatimid officials, 261 114,115,139 Ahmad Agha, d, 1774/5, 284 Abbasid(s), 14, 191, 225, 255, 258, 260 see Ahmad Agha see Giovannai Gaeti also caliphate Ahmad b. Almalik al-Jiikandar, amir, later cAbd al-Rahman, grandson of Baktamur al- Sufi, d. 1391,39,79 Hajib, 38' Ahmad b. al-AtabakT TanT Bak, amir, d. cAbd al-Rahman Katkhuda (Bey) al- 1472/3, 70 Qazdughil b. Hasan JawTsh, d. 1776, 120, Ahmad b. Baktamur al-SaqT, amir of one 125,126,142,233 hundred, d. 1332,66 'Abdallah Bey, retainer ofc AIT Bey Bulut Ahmad b. Balaban al-BaclabakkT, d. 1363, 81 Kapan, 119 Ahmad b. Baydamur, d, 1391, 68 cAbdallah al-Jarf, kdshifof Manufiyya, d. Ahmad Bey MTr Liwa, 1720s, 198 1799, 138 Ahmad Efendi AshkinazT, later Ahmad Bey c AbidTn Bey, brother of Hasan Bey; Albanian, al-Muslimam, d. 1724, 137 early 1800s, 148,233 Ahmad al-HalabT, Shihab al-din (al-QadT al- AbidTn quarter (in Cairo), 217, 218, 233 Ra'Ts), wakil al-khass, early 1300s, 242 Abkhazia see Abaza Ahmad b. Inal (al-Mu'ayyad Ahmad, r, Abu Bakr, Sayf al-dm (al-Mansur Abu Bakr, 1460-1), 73 r. 1341), 23 Ahmad Katkhuda, d. 1787, 120 Abu Bakr b. 'Abdallah b. Aybak al-Dawadan Ahmad b. Muhammad see Ibn al-cAttar see Ibn al-Dawadan Ahmad b. Muhammad b. Qalawun (al-Nasir Abu Bakr b. al-Nasir Muhammad see al- Ahmad, r. 1342), 6, 24, 25 Mansur Abu Bakr Ahmad b. Nawruz, amir, d.
    [Show full text]
  • Bakü'nün Kurtarılması Uğruna Türk Diplomasisinin Mücadelesi: 1918 Yılı
    18 MUSA GASIMOV/BAKÜ’NÜN KURTULMASI U⁄RUNA BAKÜ’NÜN KURTARILMASI UĞRUNA TÜRK DİPLOMASİSİNİN MÜCADELESİ: 1918 YILI Prof. Dr. Musa GASIMOV* In this article, the cooperation of two sister states about liberating Baku, which was under occupation, in 1918, is studied. Since Azerbaijan asked to help from Ottoman Empire, she helped her both diplomatic and military areas. It should be also expressed that Ottomans and Germany, the two allies in the World War I, were not allies on this issue. irinci Dünya Savaşı sırasında Osmanlı Devletinin siyaseti sonu- cunda Güney Kafkasya’da Azerbaycan, Gürcistan ve hatta kesin B bir coğrafyası olmamasına rağmen, Ermenistan cumhuriyetleri 1918 yılı Mayıs ayında Tiflis’te ilan edildiler. Bu bağımsız devletlerin ku- rulması Türk harp sanatının yanısıra diplomasisinin de büyük başarısıy- dı. Cumhuriyet ilan edildikten sonra, Azerbaycan Hükümeti’nin merkezi Tiflis’ten Gence’ye geçirilse de, ülkenin asıl başkenti olan Bakü henüz Bolşevik yönetimi altındaydı. Şehrin kurtarılması, başlıca vazifeydi. Bu tarihi vazifeyi yerine getirmek için sadece Osmanlı ve Azerbaycan ordu- larının gücü yeterli değildi, geniş diplomatik ve politik faaliyetlerin de gösterilmesi gerekliydi. Türk diplomasisi, Bakü’nün kurtarılması mese- lesine uluslararası alanda diplomatik ve politik yönden başarılı bir çözüm bulmak için ciddi girişimlerde bulundu. Savaş yıllarında güç ve diplomasi birbiriyle paralel çalıştı. Osmanlı Devleti ile Azerbaycan arasında imzalanan Batum Anlaşması 4 Haziran 1918’de, Batum’da, Osmanlı Hükümeti ile Azerbaycan Cumhuriyeti arasında barış ve dostluk anlaşmasını Osmanlı Hükümeti adına Adalet Bakanı, Senato Başkanı Halil Bey Menteşe ve Osmanlı Devleti Kafkasya Cephesi Komutanı Ferik Mehmet, Vehip Paşa, Azerbay- can Cumhuriyeti adına Dışişleri Bakanı Memmedhesen Hacınski ve Mil- * Bakü Devlet Üniversitesi, Azerbaycan.
    [Show full text]