Dossier: Binnen Bij
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
DOSSIER: BINNEN BIJ... Verrassende verhalen over Noordwijkers én Noordwijk-Binnen DOSSIER: BINNEN BIJ... VERRASSENDE VERHALEN OVER NOORDWIJKERS ÉN NOORDWIJK-BINNEN UITGEGEVEN TER GELEGENHEID VAN HET 25 JARIG JUBILEUM VAN VERENIGING DE OUDE DORPSKERN SPONSORS VOORWOORD Dank aan de sponsors, die dit boek mede mogelijk gemaakt hebben. Van juni 2010 tot juni 2011 bestond Vereniging De Oude Dorpskern 25 jaar. Ter gelegenheid van het 25-jarig jubileum van de Hotels van Oranje mocht de vereniging De Oude Dorpskern een gift ontvangen van 5.000 euro van In die jaren hebben commissies en bestuur, in wisselende samenstellingen, zich ingezet voor De De Stichting Mobo Foundation; de charity foundation van Bram Mol en Charles de Boer, de eigenaren van de Hotels van Oranje. Oude Dorpskern. Soms duidelijk zichtbaar, zoals met de succesvolle Kerst- en Tuinmarkten, de Deze gift is voor 50% aangewend ten behoeve van projecten van de Torenklimcommissie en voor 50% ten behoeve van de uitgave van dit boek. activiteiten rondom de Jeroenstoren en de Najaarslezingen. Soms ook minder zichtbaar daar waar het bijvoorbeeld ging om overleg met de gemeente en belanghebbenden over zaken als ruimtelijke Commitée Open Monumentendag Noordwijk heeft al haar vrijwilligers een exemplaar van dit boek geschonken als dank voor hun inzet op de 25e ordening, parkeren, verkeerscirculatieplan en het behoud van onze fraaie Dorpskern. Open Monumentendag op 10 september 2011. Het Jubileumjaar werd gevierd met een aantal feestelijke activiteiten. Als start organiseer- Overige sponsors: Verkade Slaapgilde & Lin-o-Lux den wij een Franse avond op het Lindenplein. Later volgde een Voorjaarslezing over de Noordwijkse Hotel Royal kunstenares Charlotte van Pallandt (in samenwerking met het Genootschap Oud Noordwijk). Op Gerard van Steijn 24 juni is het jubileumjaar officieel afgesloten met een feestelijke avond in de Oude Jeroenskerk. Aan Zee Communicatie Gemeente Noordwijk Naast dit alles wilde de Vereniging ook iets blijvends aanbieden aan de Noordwijkse ge- meenschap. Zo is, mede dankzij de inspanningen van de voorzitter van ons bestuur, Gerard van Stijn, op 24 juni 2011 door burgemeester Harry Groen een beeld van Charlotte van Pallandt ont- huld op het Jeroensplein. Tweede blijvende herinnering is dit Jubileumboek. Het biedt een kijkje in woord en beeld achter de 2 voordeur van vele oude panden. De uit Noordwijk afkomstige auteurs van de 25 verhalen wisten 3 een verrassend aantal wetenswaardigheden op te tekenen over de bewoners, de huizen, de omge- ving en de zowel oude als recente geschiedenis die daar bij hoort. Een woord van dank is op zijn plaats aan alle Noordwijkers die vrijwillig aan dit Jubile- umboek hebben meegewerkt; zoals de bewoners van de gekozen locaties, de interviewers, de foto- grafen en de redacteuren. Speciale dank gaat uit naar Hein Verkade, die veel ideeën voor dit boek aanleverde. Bij elkaar leverden alle inspanningen in ieder geval deze bijzondere en fraaie bundel op, waar, naar wij hopen, mensen uit deze streken nu en in de toekomst veel plezier aan zullen beleven. Namens de Jubileumcommissie, Doelstelling De Oude Dorpskern: De vereniging heeft ten doel: de bevordering en het behoud van de leefbaarheid op zowel historische, culturele als sociale grondslag, als op economische grondslag Paul de Vreede in en rondom de oude dorpskern in Noordwijk Binnen van de gemeente Noordwijk. Juni 2011 Zij tracht dit doel te bereiken door actieve samenwerking met bewoners en ondernemers in genoemd gebied in nauw overleg met de overheid en door alle andere middelen die het doel van dienst kunnen zijn. DE OUDE DORPSKERN - 25 JAAR DE OUDE DORPSKERN - 25 JAAR INHOUD Auteur Fotografie 1 De schat van de Lindenhof Wilma Gudmundsson Edgar de Vries 8 2 Historische lagen afgepeld Joke van de Zanden Nico Plaatser 12 3 Noordwijks oude burgemeesterswoning Wilma Gudmundsson Frits Houben 15 4 Het oudste stenen huis van Noordwijk Joke van de Zanden Ruud van Drunen 20 5 Vergeten scholen Wim Siemerink Hans van der Hoeven / Archief 22 6 Politiebureau en school Han Kuijper Monika Stuurop 25 7 Korenmolen annex schelpenmaalderij Kees Verweij Lidwien van Velsen / John Asselbergs 28 De Eendracht 8 Het liefelijk restauratieproject Villa Mignon Helmus Wildeman Lidwien van Velsen 31 9 Het Binnenhof, architectonische parel Willem Siemerink Archief 34 op voormalig Brouwerterrein 10 De R.K. Sint-Jeroenskerk met kleuren naar Riet Stout Nico van den Berg 38 een lichtere en warmere uitstraling - De sacristie, onbekende kamer in de kerk Gerard Persoon Nico van den Berg 41 11 De Poort van Kleef Helmus Wildeman Monica Stuurop / John Asselbergs 43 12 Het voetbooggilde van Sint Joris Wim Siemerink Edgar de Vries 47 4 5 13 Nieuw van buiten, oud van binnen Joke van de Zanden Frits Houben / John Asselbergs 50 14 Oude bollenschuren Wim Siemerink Nico Plaatser 54 15 Van klooster tot supermarktcomplex Gerard Persoon Hans van der Hoeven / Archief 57 16 Omzwervingen van ‘de Vaas’ Kees Verweij Nico van den Berg / Archief 60 van landgoed Offem 17 De vijf ‘heilige’ bruggen Gerard Persoon Nico van den Berg / John Asselbergs / Archief 64 18 Van Oude Raethuys tot witgoedwinkel Han Kuijper Ruud van Drunen / Archief 68 19 Monumentale bollenschuur als woonhuis Joke van de Zanden Frits Houben 71 - Eclectische villa uit de 19e eeuw Joke van de Zanden Frits Houben 74 20 Dansen, feesten en voorheen film kijken Han Kuijper Monica Stuurop / Archief 78 21 Dorpshistoricus én geboren verteller Riet Stout Nico Plaatser / Archief 84 22 Een bakker die uitgroeide tot dé historicus Wim Siemerink Nico van den Berg 86 23 Knipscheer-orgel in de Oude Jeroenskerk Helmus Wildeman Monica Stuurop 88 24 Onderduikadres van Freddy Heineken Riet Stout Ruud van Drunen / Archief 90 25 Fluisterende lindenbomen op de Voorstraat Wim Siemerink John Asselbergs / Archief 92 DE OUDE DORPSKERN - 25 JAAR DE OUDE DORPSKERN - 25 JAAR 25 Verrassende verhalen en de plek waar zij zich afspeelden in Noordwijk-Binnen 1 De schat van de Lindenhof 2 Historische lagen afgepeld 3 Noordwijks oude burgemeesterswoning 4 Het oudste stenen huis van Noordwijk 5 Vergeten scholen 6 Politiebureau en school 19 7 Korenmolen annex schelpenmaalderij De Eendracht 21 17 8 Het liefelijk restauratieproject Villa Mignon 9 9 Het Binnenhof, architectonische parel op voormalig Brouwerterrein 17 22 17 10 De R.K. Sint-Jeroenskerk met kleuren naar een lichtere en warmere uitstraling 14 - De sacristie, onbekende kamer in de kerk 11 De Poort van Kleef 10 12 Het voetbooggilde van Sint Joris 15 1 2 18 13 Nieuw van buiten, oud van binnen 20 23 11 25 6 14 Oude bollenschuren 6 15 Van klooster tot supermarktcomplex 7 3 5 16 Omzwervingen van ‘de Vaas’ van landgoed Offem 17 24 4 17 17 De vijf ‘heilige’ bruggen 13 12 8 18 Van Oude Raethuys tot witgoedwinkel 19 Monumentale bollenschuur als woonhuis - Eclectische villa uit de 19e eeuw 20 Dansen, feesten en voorheen film kijken 21 Dorpshistoricus én geboren verteller 22 Een bakker die uitgroeide tot dé historicus 23 Knipscheer-orgel in de Oude Jeroenskerk 24 Onderduikadres van Freddy Heineken 25 Fluisterende lindenbomen op de Voorstraat 16 DE OUDE DORPSKERN - 25 JAAR DE OUDE DORPSKERN - 25 JAAR den gemaakt voor de patiënten. Door het vocht Bourgondische daalders was werkelijk alles in de huisjes verrot. Uiteinde- Hij besloot verder te zoeken. Er werd een gat ge- De schat van de Lindenhof lijk moest Van der Wiel ze daarom slopen. Alleen maakt in de reeds aangelegde fundering. Hele de voorgevels zijn blijven staan. Er is een geheel ladingen zand werden uitgeschept en het terras nieuwe fundering gelegd. achter de Lindenhof werd opgehoogd. Onder de De Lindenhof, gelegen aan het Lindenplein 1, is volgens velen het mooiste huis in Noordwijk. Ooit was huisjes zat nooit een kelder. Maar door het vele het een Latijnse school. Later een Notarishuis en weer later de Buitenkliniek van het Leidse Acade- graafwerk is er nu dus een kruipruimte ontstaan. misch Ziekenhuis. Het is ook het geboortehuis van Henriëtte Roland Holst, de schrijfster en dichteres Het vele graafwerk werd beloond. Er werd nog een die leefde van 1869 tot 1952. En het is het huis waar nog niet zo lang geleden een heuse schat werd kruik gevonden, eveneens een baardmankruik, al- ontdekt. leen veel groter dan de eerste. Achterzijde vindplaats tijdens de restauratie Elk oud huis kent zijn verhalen en geheimen. Hij kocht het pand begin jaren negentig in zwaar Het Lindenplein eind 19de eeuw Soms wordt zo’n geheim ontdekt en komt er een verwaarloosde toestand. Door leegstand waren verborgen schat boven. Dat overkwam de huidige veel dingen gestolen of vernield. Maar de grote De grote deur van het statige pand zwaait open, bewoner van de Lindenhof, projectontwikkelaar schat hebben de dieven gelukkig nooit gevonden. Ab van der Wiel, als heer des huizes, heet ons Ab van der Wiel. Daar was wat meer graafwerk voor nodig. welkom. Onmiddellijk valt de prachtige marme- ren vloer op, geheel gerestaureerd met marmer De Lindenhof na de restauratie dat na een lange, maar tot vreugde stemmende, zoektocht uiteindelijk is gevonden in België. Het 8 verschil met het marmer dat er reeds lag, is niet te 9 zien. Van der Wiel leidt ons richting twee stijlvolle openslaande deuren die een bijzondere doorkijk bieden: het uitzicht op de prachtige tuin. We wor- den er stil van. Voorzijde na de restauratie In de zonnige serre, verbonden aan de grote woon- Baardmankruik keuken drinken we koffie. De fotoboeken komen te voorschijn. En aan de hand daarvan vertelt Van der Wiel het verhaal van de schat. Bij werkzaamheden aan die fundering hebben twee timmerlieden op een mooie dag een ‘kruikje’ Het huis heeft, nadat hij het had gekocht, onder gevonden, een zogeheten ‘Baardmankruik’. In de toezicht van Rijksmonumentendienst een groot- kruik zat een linnen doek waarin honderdtwintig scheepse restauratie ondergaan. Dat gebeurde munten en een fluitje waren gewikkeld. Aan het eveneens met de twee kleine huisjes die gelegen fluitje zaten een aantal puntige naalden, als van Het was gewoonte vroeger munten en andere zijn naast de Lindenhof.