:ABUDÐW /KOLICE Miesięcznik bezpłatny Nr 1 (8) • Styczeń 2010 Budżet uchwalony 29 grudnia ubiegłego roku odbyła się XXXII Sesja Rady Miejskiej w Zabłudowie. Jej głównym punktem było przyjęcie budżetu Gminy na rok 2010. Radni uchwalili go.

W zaproponowanym przez nej w Zabłudowie. Na ulicach Rozwoju Obszarów Wiejskich burmistrza projekcie do- tych wybudowana zostanie na lata 2007-2013. chody na 2010 rok wyniosą nawierzchnia i chodniki oraz Ze środków gminnych wyko- 21.819.371 zł, zaś wydatki to wykonany parkingu przy ul. nany zostanie remont budynku 24.819.371 zł. Deficyt budżetu Kościelnej. małej sali gimnastycznej w Szko- w wysokości 3.000.000 zł zosta- nie sfinansowany z zaciągnię- tych kredytów. Jednym z większych wydat- ków inwestycyjne w 2010 r. będzie modernizacja syste- mu wodno – kanalizacyjnego w Gminie Zabłudów. W ra- mach tego zadania współfi- nansowanego ze środków Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 wybudowane zostaną wodocią- gi: Nowosady – Żuki – Pasynki – oraz Krynickie – Solniki – Koźliki. Ponadto wykonana zostanie kanalizacja na ul. Sikorskiego, Zamiejskiej, Bielskiej i Pod- rzecznej oraz modernizacja Radni głosują nad budżetem oczyszczalni ścieków. Ogółem koszt tych inwestycji wyniesie Remont świetlicy wiejskiej le Podstawowej w Zabłudowie. 2.153.300 zł. Planowany termin w Kurianach to następny punkt Do wydatków inwestycyjnych wykonania wszystkich ww. za- tegorocznego budżetu. Koszt zaliczane są również koszty dań to 10 października br. tej inwestycji to 228.361zł, wykonania projektów. W 2010 Kolejna inwestycja to moder- z czego ponad 140.000 zł po- należy spodziewać się ukończe- nizacja ulic Kościelnej i Szkol- chodzi ze środków Programu nia prac nad projektami na: 2 | Zabłudów i Okolice budowę sieci wodociągowej Pa- W ramach tego zadania zapla- naszej Gminy. wły – Ciełuszki – Kaniuki, bu- nowano wykonanie chodników Budżet na 2010 rok przygo- dowę sieci wodociągowej wraz wzdłuż ulicy, zatok parkingo- towano w oparciu o przepisy z kanalizacją na ulicy Bielskiej wych przy cmentarzach oraz nowej ustawy o finansach pub- oraz budowę ulic Zamiejskiej kanału deszczowego. licznych i ustawie o dochodach i Polnej oraz na osiedlu Św. W 2010 roku na terenie jednostek samorządu terytorial- Marii Magdaleny. Gminy Zabłudów powiat bia- nego. Uchwała budżetowa jest Przygotowana zostanie łostocki będzie prowadził na- najważniejszym aktem prawnym również pełna dokumentacja stępujące inwestycje: moderni- stanowiącym podstawę finanso- kosztorysowo – projektowa zacja ul. Rynek w Zabłudowie, wego funkcjonowania gminy. budowy nawierzchni wraz z in- przebudowa nawierzchni drogi Na stronie Biuletynu Infor- frastrukturą techniczną ulic Pawły – , remont macji Publicznej Urzędu Miej- Kalwińskiej i Cerkiewnej w Za- nawierzchni drogi na odcin- skiego w Zabłudowie opubli- błudowie. ku Folwarki Małe – Folwarki kowano uchwałę budżetową Ponadto Gmina Zabłudów Wielkie – Gminy Zabłudów na 2010 rok sfinansuje w 50 proc. wyko- i remont nawierzchni na od- oraz pozostałe uchwały podjęte nanie projektu przebudowy cinku drogi Zabłudów – Kryni- na XXXII Sesji Rady Miejskiej ul. Chodkiewicza – będącej ckie. Inwestycje te zostaną w 50 w Zabłudowie. odcinkiem drogi powiatowej. proc. sfinansowane z budżetu Joanna Jakoniuk Nagrodzeni

20 listopada 2009 roku Wielkie w gminie Zawady. Na - Idea zorganizowanych rozstrzygnięty został drugim miejscu uplasowało się konkursów spotyka się z dużym konkurs pn. „Estetyczna gospodarstwo Wiesławy i Jerze- zainteresowaniem władz samo- i bezpieczna zagroda wiejska go Kondratiuków z Ciełuszek, rządowych jak i rolników. Liczy- Powiatu Białostockiego”. a na trzecim Bożeny i Kazimie- my, że dzięki nim coraz więcej W ścisłej czołówce znalazły rza Grzegorczyków ze Słomian- gospodarstw na terenie pięknej się gospodarstwa z terenu ki. Uroczyste podsumowanie wsi białostockiej położy nacisk gminy Zabłudów. konkursu odbyło się 20 listopa- na estetykę, porządek, bezpie- Już po raz siódmy Starostwo da ub. r. w Starostwie Powiato- czeństwo pracy i przestrzeganie Powiatowe w Białymstoku przy wym w Białymstoku. Tego dnia zasad ochrony środowiska. Lau- współudziale burmistrzów i wój- Wiesław Pusz, Starosta Powiatu reaci konkursów są wzorem do tów gmin zorganizowało kon- Białostockiego, radni powiatu naśladowania dla pozostałych kurs na najładniejszą zagrodę oraz wójtowie i burmistrzowie gospodarstw – napisano na wiejską. Do tegorocznej edycji wręczyli nagrody laureatom. stronie internetowej Starostwa zgłosiło się osiem gospodarstw. Uroczystość uświetnił występ Powiatowego w Białymstoku. Pierwsze miejsce zajęła za- zespołu ludowego „Reczańka” groda Izabeli i Grzegorza Ła- z Koźlik pod kierownictwem PW skich z miejscowości Targonie artystycznym Ali Kamieńskiej. Bal sołtysów 31 stycznia br., w niedzie- zaplanowano na godz. 19.00. z Urzędu Miejskiego w Za- lę, w Wiejskim Domu Kultury Koszt od pary 150 złotych. błudowie, pod numerem w Rybołach odbędzie się Bal Bliższych informacji o balu tel. 85 7188 122 w. 24. sołtysów. Początek imprezy udziela Joanna Jakoniuk Zabłudów i Okolice | 3 Zmieniamy gminę Z Jackiem Lulewiczem, burmistrzem Zabłudowa rozmawia Piotr Woroniecki

29 grudnia ubiegłego roku montowana od ul. Sikorskiego z jej dociepleniem oraz budo- został przegłosowany przez aż do końca w stronę północ- wą w jej najbliższym otoczeniu radnych budżet gminy. Co ną. Na obu ulicach pojawi się małego placu zabaw. Tutaj też nowego pojawi się w Gminie nowa nawierzchnia i wzdłuż zadanie to zostanie wsparte Zabłudów w 2010 roku? Jakie nich chodniki. Ogólny koszt z PROW. inwestycje będą zrealizowane tych prac wyniesie prawie 1,4 Nadal jesteśmy zaawansowa- w tym roku? mln złotych. Połowa z tych ni w pracach modernizacyjnych 2010 to kolejny rok na obiektach Zespołu dużych inwestycji, które Szkolno – Przedszkolne- będą realizowane w całej go w Zabłudowie. Chce- gminie. Głównym zada- my wyremontować małą niem, które chcemy prze- salę gimnastyczną. prowadzić w tym roku W 2010 roku będzie- jest budowa wodociągów my przygotowywać pro- przez Nowosady – Żuki - jekty kolejnych wodocią- Pasynki – Kowalowce oraz gów przez Pawły – Cie- Krynickie – Solniki – Koź- łuszki – Kaniuki oraz liki. To są bardzo długie Żywkowo – Olszanka – odcinki, ponad 15 km. . Ponadto Mieszkańcy tych miejsco- będziemy przygotowywali wości czekają na te prace projekty budowy ulicy już długo. Zamiejskiej i Polnej, ulic Kolejną ważną inwesty- na osiedlu św. Marii Mag- cją jest budowa kanaliza- daleny oraz przebudowy cji sanitarnej na ul. Biel- ul. Chodkiewicza. skiej i Zamiejskiej oraz jej Wspólnie z Powiatem modernizacja na ul. Si- Białostockim będziemy korskiego i Podrzecznej. modernizowali ul. Rynek Ogólny koszt tych przed- w Zabłudowie. Będziemy sięwzięć wyniesie ponad wymieniali kanał deszczo- 2 mln złotych, a czas ich wy, pojawi się nowa na-

wykonania przewidzia- Fot. Leszek Talipski wierzchnia i nowe chod- no od wiosny do późnej Jacek Lulewicz, burmistrz Zabłudowa niki. Dokończymy także jesieni br. Zadania te zo- przebudowę nawierzchni staną dofinansowane ze środ- pieniędzy będzie pochodziła drogi Pawły – Dawidowicze ków unijnych pochodzących z Narodowego Funduszu Prze- i poprawimy nawierzchnię na z Programu Rozwoju Obszarów budowy Dróg Lokalnych. odcinkach: Folwarki Małe Wiejskich Woj. Podlaskiego. W Kurianach wyremontu- – – Folwar- Ponadto w samym Zabłu- jemy świetlicę wiejską. Dosta- ki Tylwickie oraz Zabłudów dowie będą remontowane liśmy na to dofinansowanie – Krynickie. ulice Kościelna i Szkolna. Na z Programu Rozwoju Obszarów To są najważniejsze zadania Kościelnej wykonany zostanie Wiejskich. Koszt tej inwestycji jakie przewidujemy w 2010 kanał deszczowy i parking przy to ponad 200 tysięcy złotych. roku. Musimy się na nich sku- kościele. Szkolna będzie re- Będzie to gruntowny remont, pić i je wykonać w tym roku. 4 | Zabłudów i Okolice

Minął kolejny rok Pana pra- i Rafałówkę z Kucharówką. Obie w tabeli. Rudnia to oczywiście cy na stanowisku burmistrza. inwestycje otrzymały wsparcie nie jedyny klub, który ma za- Co konkretnego udało się finansowe ze środków pomoco- danie szerzenie sportu. W tym zrobić dla mieszkańców gminy wych. Ulica w Rafałówce z RPO miejscu należy także wspo- Zabłudów w 2009 roku? Woj. Podlaskiego a droga z Na- mnieć o Krokusie Dobrzyniów- Na terenie Zabłudowa rodowego Programu Przebudo- ka, który występuje w A klasie, w 2009 roku wykonano wiele wy Dróg Lokalnych. o KS Krynickie, który od tego inwestycji. Największą z nich Mając na uwadze edukację sezonu gra w B klasie, o Gmin- jest oczywiście przebudowa i sport w ubiegłym roku prze- nej Lidze Piłki Nożnej, którą drogi krajowej na odcinku ul. prowadziliśmy gruntowany prowadzi stowarzyszenie LZS Białostockiej. Jej dokończenie remont Szkoły Podstawowej . Na sześć zespołów wy- będzie miało miejsce wiosną w Białostoczku, naprawę dachu stępujących w tej lidze, pięć po- 2010 roku. Ulica ta wraz z ron- Szkoły Podstawowej w Zabłudo- chodzi z terenu naszej gminy. dem, nowym oznakowaniem wie oraz zakupiliśmy i zamon- Sport jest bardzo powszech- i nowymi, bezpiecznymi przej- towaliśmy foteliki i monitoring ny na terenie gminy, z czego ściami dla pieszych nabierze na stadionie w Zabłudowie. bardzo się cieszę. Pragnę nad- nowego blasku. Inwestorem Ponadto przy ośrodku mienić, że ostatnio przy gim- zadania jest Generalna Dyrek- zdrowia w Zabłudowie została nazjum założono Uczniowski cja Dróg Krajowych i Autostrad wybudowana została winda dla Klub Sportowy (UKS), który (GDDKiA) w Białymstoku. niepełnosprawnych. będzie upowszechniać strze- Przy okazji wykonaliśmy nowe Budynek strażnicy Ochotni- lectwo. Przy Zespole Szkolny odcinki kanalizacji i wodo- czej Straży Pożarnej w Zabłu- – Przedszkolnym działa rów- ciągu jako zadania własne. dowie doczekał się ogrzewania nież UKS Lider, który również Chciałbym podkreślić że współ- gazowego. W Rybołach został propaguje działania prosporto- praca z GDDKiA przebiega wybudowany chodnik po jed- we wśród młodych ludzi. Sport pomyślnie. Mam nadzieję, że nej stronie ulicy. Trwają prace jest więc powszechnym bytem po wykonaniu wszystkich prac przy remontowaniu chodni- na terenie Zabłudowa i okolic. będziemy usatysfakcjonowani ków przy ulicy Mickiewicza. ich efektem. Nowej nawierzchni doczekała Co chciałby Pan jeszcze po- Ponadto zmodernizowali- się uliczka między ul. Surażską wiedzieć mieszkańcom Gminy śmy ul. 3 Maja i Surażską. Na a Rynkiem oraz wjazd do bu- Zabłudów w nowym roku? pierwszej z nich wybudowali- dynku OSP w Zabłudowie. Po pierwsze chciałbym Pań- śmy nowy chodnik i wzmocni- Tych inwestycji było napraw- stwu w Nowym Roku złożyć liśmy nawierzchnię ulicy, na dę wiele. Wymieniłem te naj- życzenia. Niech będzie on drugiej kanał deszczowy, nową ważniejsze. lepszy od ubiegłego, niech nawierzchnię i nowe chodniki. więcej radości zagości na twa- Ulica Surażska została dofinan- Rudnia grając w IV lidze rzach mieszkańców naszej gmi- sowana ze środków unijnych promuje Zabłudów jak nigdy ny. Jednocześnie chciałbym pochodzących z Regionalnego dotąd. Jako były sportowiec czy przeprosić mieszkańców za Programu Operacyjnego Woje- widzi Pan potrzebę wspierania utrudnienia, które ich spotkają wództwa Podlaskiego. i rozwijania sportu? podczas nadchodzących re- Nie tylko Zabłudów doczekał Sport jest jedną z dziedzin montów. Wiem, że wymagają się nowych ulic. W tym miejscu życia dla mnie bardzo bli- one od nas wszystkich dużo muszę wspomnieć o Rafałówce. skich. Doceniam jego wartość cierpliwości. Po wielu latach miejscowość ta w kształtowaniu postaw i cha- Chciałbym jeszcze dodać, doczekała się ulicy z prawdziwe- rakterów przede wszystkim mło- że moje drwi zawsze są otwar- go zdarzenia. Nowa nawierzch- dych ludzi. Bardzo się cieszę, że te. Będę wdzięczny za wszel- nia, nowe chodniki i wjazdy na Rudnia Zabłudów awansowała kie uwagi, pomysły i sugestie posesje robią wrażenie. Ponadto do IV ligi i poczyna sobie bar- ze strony mieszkańców. zmodernizowaliśmy drogi łą- dzo sprawnie. Wręcz jestem czące Rafałówkę z Zabłudowem zaskoczony jej wysoką pozycją Dziękuję bardzo za rozmowę. Zabłudów i Okolice | 5 Młodzież listy pisze 7 736 listów napisała młodzież z Gminy Zabłudów w obronie więzionych i represjonowanych. W 24-godzinnym Maratonie Pisania Listów w sumie młodzi Podlasianie napisali 16 382 listy.

Już po raz czwarty młodzież z Gimnazjum w Zabłudowie włączyła się w akcję. Po ubie- głorocznym sukcesie z zapałem przystąpiono do odręcznego pisania listów. Akcja rozpo- częła się w piątek, 11 grudnia o godz. 9.00 i trwała do godz. 9.00 następnego dnia. Do pisania listów włączył się również Jacek Lulewicz, bur- mistrz Zabłudowa, jak również Miejski Ośrodek Animacji Kul- tury w Zabłudowie. – Mamy potwierdzone infor- macje, że te listy, które tu pisze- my docierają do decydentów politycznych. Większość osób w obronie których piszemy jest Świeca towarzyszyła pisaniu listów uwalnianych i poprawia się ich sytuacja. Uważam, że jest to ważne i potrzebne dla- W 2008 roku zabłudowscy tego popieram tą akcję gimnazjaliści napisali 5214 li- – powiedziała Urszula stów i zajęli III miejsce w kraju. Szuberska, uczennica W 2009 r. zaplanowano pobić gimnazjum i jednocześ- ten rekord. I udało się. Ubie- nie koordynatorka 53. głoroczna akcja przyniosła do- Grupy Szkolnej Amne- kładnie 7 736 listów i ponownie sty International. III lokatę w kraju. Na uwagę Tym razem wybrano zasługuje fakt, że w pobliskim, dziewięciu uwięzionych 300-tysięcznym Białymstoku obrońców praw czło- napisano tylko 8 000 listów. wieka z sześciu krajów: Organizatorem akcji pisania Wietnam, Kolumbia, listów w Zabłudowie była Joan- Etiopia, Palestyna, Ni- na Radziwońska, nauczyciel hi- karagua i Uzbekistan. storii i wiedzy o społeczeństwie – Taka akcja jest bar- w gimnazjum. dzo potrzebna i mam Zdaniem Amnesty Interna- nadzieję, że pomoże tional odręczne pisanie listów ona wielu ludziom – za- jest najlepszym sposobem na komunikowała Aneta uwolnienie prześladowanych Szerszunowicz, z trze- obrońców praw człowieka. Gimnazjum włączyło się w akcję ciej klasy zabłudowskie- PW go gimnazjum. 6 | Zabłudów i Okolice Na harcerskim szlaku Trudno sobie wyobrazić lokalne uroczystości w Zabłudowie bez harcerzy. Są z nami już 8 lat.

Pierwszą drużynę w Zabłudo- pojechać musi wie założyła druhna Iza Halicka wybrać i zrealizo- 29 stycznia 2001r. Okazało się, wać jedno z tzw. że są chętni by w niej służyć zadań grunwal- - początkowo należało do niej dzkich - mówi 26 osób. Obecnie 40 Drużyna Dariusz Sze- Harcerska przekształciła się hidewicz. W tym w 40 Grunwaldzką Drużynę roku dotyczą Wędrowniczą w Zabłudowie. one poznawania Druhem drużynowym jest pwd. przeszłości włas- Dariusz Szehidewicz. Działa tu nej okolicy i dru- 7 harcerzy i 8 harcerek. Z niej żyny- każdy ma 3 lata temu wydzieliła się 17 do wyboru dwa Grunwaldzka Drużyna Starszo- tematy: „Grun- harcerska z 12 harcerkami i 5 waldzki Szlak” harcerzami, gdzie drużynową (polega na Zabłudowscy harcerze w kościele jest H.O. Joanna Moczuło. Jak przypomnieniu widać harcerstwo w Zabłudo- lub wyszukaniu dziedzictwa na- walczą w wojnie, a wszystko to wie stale się rozwija i jest u nas rodowego w rejonie działania oczywiście w wirtualnym świecie. młodzież chętna do przywdzia- drużyny, odwiedzeniu wyszuka- Początkujący w drużynie nia munduru. nych miejsc i upowszechnieniu muszą się postarać aby zostać ich w środowisku harcerskim pełnoprawnymi członkami Drużyny Grunwaldzkie i wśród mieszkańców) lub i otrzymać Krzyż Harcerski. Tu Od 5 lat wszyscy uczestniczą „Moje harcerstwo” (włączenie też trzeba wykonywać pewne w Ruchu Programowo - Meto- drużyn grunwaldzkich w obcho- zdania (np. nauczyć się grać na dycznym Wspólnota Drużyn dy 100-letniej rocznicy powsta- gitarze) a ponadto wybrać har- Grunwaldzkich. Corocznym nia harcerstwa poprzez pozna- cerza który będzie cię „nadzo- zwieńczeniem projektu jest tzw. nie historii własnej drużyny, śla- rował” w codziennej pracy. Wy- Zlot Grunwaldzki, który odbywa dów w dziejach hufca, chorągwi trwałość zostaje nagrodzona! się w lipcu (w tym roku będzie i ZHP a następnie zebranie to 39 zgromadzenie harcerzy, i opracowanie dokumentacji Gdzie jeszcze można ich w 600 rocznicę bitwy pod Grun- dotyczącej drużyny). Jak widać waldem). - Każdy, kto chce tam trzeba się napracować, lecz przy zobaczyć? okazji można Oprócz wspomnianych się sporo dowie- rocznicowych uroczystości lo- dzieć o lokalnej kalnych biorą udział w m.in. historii! Rajdach Śladami Powstańców Nowością jest Styczniowych, Marszach Ży- Grunwaldzka Gra wej Pamięci Polskiego Sybiru Internetowa - (gdzie są drużyną reprezen- projekt w którym tacyjną), Dniach Papieskich. nasi harcerze też Wspierają ogólnopolską akcję biorą udział. 17 Cała Polska Czyta Dzieciom, GD prowadzi ród a w święta Bożego Narodzenia Najmanowicza, przynoszą do Zabłudowa Bet- natomiast 40 GD lejemskie Światełko Pokoju. ród Tochtamy- Rozdają żółte tulipany podczas sza. Wystawiają akcji o tej samej nazwie aby Chorągiew 40 GDH w Zabłudowie swoich rycerzy, przypomnieć nam o naucza- Zabłudów i Okolice | 7 niu Jana Pawła II. – Dosyć Harcerze w internecie coś pilnego do zrobienia, zwo- często jeździmy do Kruszynian ływane są dodatkowe zebrania, – opowiada Dariusz Szehide- Drużyna prowadzi własną na bieżąco – mówi dalej. wicz – a w najbliższym czasie stronę internetową i forum. Gotowi podjąć służbę w za- wybieramy się tam na warsztaty Można tu znaleźć aktualno- błudowskiej wspólnocie na kulinarne kuchni tatarskiej. ści, galerię zdjęć, informacje pewno znają harcerzy którzy im Rokrocznie widać ich na Uro- o drużynie. Jednym słowem pomogą. Jak powiedziała Pauli- dzinach Zabłudowa. Prezentują wszystko na ich temat. Zain- na Gosk, jedna z harcerek: - tańce przebrani w piękne stro- teresowanych odsyłam na: Harcerstwo to dla mnie służba, je, inscenizacje walk, kabarety. http://40gdh.com ale najważniejsze, że razem, we Zawsze są obecni przy okazji – Na zbiórkach omawiamy wspólnocie. Właśnie oni do tej różnych świąt religijnych w na- głównie sprawy organizacyjne, wspólnoty zapraszają. szych świątyniach. Dla nich bieżące – opowiada Dariusz harcerstwo to przede wszystkim Szehidewicz. Odbywają się one Urszula Szuberska służba ale też przygoda, zabawa co tydzień, w środy, w gimna- i rozwój. zjum w Zabłudowie. – Jeśli jest

liśmy „gwiazdy szklanego ekra- Warszawa jest blisko nu”, m.in. Grzegorza Bałtroczy- ka, Katarzynę Zielińską, Łukasza 5 grudnia 2009 roku uczniowie ze Szkoły Podstawowej Zagrobelnego. Rozgrzani emo- w Dobrzyniówce uczestniczyli w niezwykle cjami wkroczyliśmy do Teatru atrakcyjnej wycieczce do Warszawy. Od samego Wielkiego. Gmach wywarł na początku wyjazd ten był pełen niespodzianek. nas ogromne wrażenie, a jesz- cze bardziej uroczyste przyjęcie Zaproszenie do Teatru Wiel- nansowe uniemożliwią nam to, nas – jako gości. Na scenie Te- kiego otrzymaliśmy od Towa- pomimo iż bilety miały być spon- atru, tuż przed rozpoczęciem rzystwa Kawalerów Gutenberga sorowane. Wówczas pospieszył spektaklu, otrzymaliśmy z rąk za pośrednictwem Fundacji 4H nam z pomocą Jacek Lulewicz, prezesa Towarzystwa Kawalerów i p. Danuty Bagińskiej – kobie- burmistrz Zabłudowa i zapewnił Gutenberga akt darowizny 100 ty o wielkim sercu i ogromnej bezpłatną podróż do Warszawy. książek do biblioteki szkolnej. sile działania. Są to niezwykle cenne pozycje: Musieliśmy zadeklarować Warto było encyklopedie, słowniki, albumy, czy przyjmiemy to zaproszenie. Zwiedziliśmy Pałac Kultury lektury szkolne. Obawialiśmy się, że względy fi- i Nauki, Starówkę, gdzie spotka- Aktorzy Teatru zaczarowali nas swoją piękną grą, śpiewem, barwnymi kostiumami i scenerią. Niespodzianką był również poczęstunek dzieciom: kanap- ki, pączki, słodycze, napoje oraz upominek każdemu obec- nemu w formie książki. Nasyceni duchowo i cieleś- nie, wdzięczni naszym darczyń- com, szczególnie Burmistrzowi i Danucie Bagińskiej, wrócili- śmy ze stolicy do Dobrzyniówki.

Ewa Halina Sural pedagog szkolny

Wycieczka do stolicy 8 | Zabłudów i Okolice Z dziejów polskiego podziemia niepodległościowego (1944–1956) Płoskie, 31 października 1944 r.

Od lata 1944 r. na teren woj. w ręku w gronie 14 żołnierzy wieś Płoskie (gm. Zabłudów), białostockiego napływali żoł- wyruszył na Zachód. po czym przekroczyli tory kole- nierze AK z Kresów wyrażający W połowie sierpnia 1944 r. jowe na linii Białystok – Wołko- wolę walki w warunkach nowej przez Puszczę Grodzieńską wysk. Po stwierdzeniu, że w lesie rzeczywistości. Jedni przedosta- dotarli na teren powiatu augu- znajdują się liczne obozowiska wali się z bronią w ręku, zarów- stowskiego, skąd ruszyli dalej wojsk sowieckich postanowili no zwartymi pododdziałami na południe w kierunku Pusz- zawrócić i przenocować w Pło- (szczebla drużyny – plutonu), czy Knyszyńskiej. Grupa topnia- skich. W drodze powrotnej na jak też indywidualnie. Inni ła w oczach – zaledwie siedmiu jednej z kolonii natknęli się na zgłaszali się do służby w „lu- partyzantów dotarło w rejon gospodarza rozmawiającego dowym” WP i po przybyciu na Wólki Biszewskiej (pow. Bielsk z sołtysem sąsiedniej Kamionki. teren woj. białostockiego de- Podlaski), gdzie nawiązało kon- Wspomniane spotkanie oraz wy- zerterowali ze służby. We wspo- takt z miejscowymi strukturami miana zdań doprowadziły nie- mnianej grupie szczególnie AK. W końcu października bawem do wydarzeń będących wyróżniali się dawni żołnierze 1944 r. wobec braku perspek- tematem niniejszego tekstu. Okręgu AK Wilno. Generalnie tyw na przetrwanie nadcho- W Płoskich znaleźli miejsce na rzecz biorąc był to świetny ma- dzącej zimy ppor. Błażejewicz nocleg w izbie miejscowego soł- teriał żołnierski o dużym do- postanowił wracać na Wileń- tysa i około godziny 17.00–18.00 świadczeniu partyzanckim oraz szczyznę. W drodze powrot- ułożyli się do snu w słomie wysokim stopniu determinacji. nej towarzyszyło mu dwóch rozłożonej na podłodze. Chory Jednym z nich był ppor. Zyg- żołnierzy: Janusz Chełstowski i trawiony gorączką „Orwid” był munt Błażejewicz „Zygmunt”. „Orwid” oraz Kazimierz Szmidt półprzytomny. Urodzony 20 września 1918 r. „Kizak”. Maszerowali w cywil- Według wspomnień Zyg- w Witebsku (Rosja). Absolwent nych ubraniach, z pistoletami munta Błażejewicza (W walce Gimnazjum oo. Jezuitów w Wil- i granatami, bez jakichkolwiek z wrogami Rzeczypospolitej. Par- nie oraz Kursu Podchorążych dokumentów. Po raz drugi tyzanckie wspomnienia z Wileń- Rezerwy Piechoty przy 5 pp przyszło im wówczas wędrować szczyzny i Podlasia, Zwierzyniec Legionów w Wilnie. Uczestnik przez wsie położone na terenie – Rzeszów 2003, s. 132–134) kampanii wrześniowej 1939 r. gminy Zabłudów. dalsze wydarzenia miały nastę- w szeregach 6 pp Legionów. Przez Narew przeszli mostem pujący przebieg: Od jesieni 1939 r. w konspi- w Strabli, po czym przenocowali „Około godziny 19.30 usły- racji wileńskiej, następnie od najprawdopodobniej w Doktor- szałem kroki na dworze. Sil- września 1943 r. w szeregach cach. Następnego dnia ruszyli ne walenie pięścią zatrzęsło 6 Brygady Wileńskiej, jako do- dalej w kierunku północno- drzwiami. Sołtys, nie zapalając wódca 2 plutonu. Brał udział wschodnim i dotarli do kolonii światła, otworzył drzwi. Do w licznych walkach toczonych wsi Dąbrowa (tak zapamiętał izby w ciemnościach wszedł przeciwko okupacyjnymi siłom nazwę Zygmunt Błażejewicz człowiek – wtedy jeszcze nie niemieckimi, wspierających je – wg dostępnych map w najbliż- poznałem, że był to sołtys z Ka- oddziałom kolaborantów oraz szej okolicy nie ma wsi takiej na- mionki – i zapytał: „Było u cie- partyzantką sowiecką. Po fiasku zwie), skąd ruszyli w kierunku bie takich trzech?” Nasz sołtys operacji „Ostra Brama” unik- masywu Puszczy Knyszyńskiej. przytaknął. „Gdzie są?” – padło nął rozbrojenia przez oddziały 31 października 1944 r. około dalsze pytanie. „Śpią u mnie” Armii Czerwonej i z bronią godziny 15:00 przeszli przez – odpowiedział wyraźnie zanie- Zabłudów i Okolice | 9 pokojony sołtys. „To chodź” ny drab, stanął nade mną z Kamionki, którego rąbną- – rzekł przybysz i wyprowadził z ręką w kieszeni. „Wstawać!” łem w plecy. Wybiegł ranny na gospodarza na dwór. – powiedział po polsku. Do tej dwór, porzęził i koniec. Do nóg Trąciłem „Kizaka” i „Orwi- pory nie odbezpieczałem splu- zwalił się trafiony przez „Kiza- da”. Ten ostatni leżał nie- wy, żeby przez nerwy nie wypa- ka” „starszyna”. Ranny przez przytomny, nawet nie drgnął. liła. Teraz głośno kaszlnąłem, nas obu lejtnant też wypadł na „Kizak” włożył odbezpieczony aby przytłumić „klik” (trzask) dwór. Za nim, strzelając, wysko- pistolet z ręką do buta i (nie- bezpiecznika i powtarzając so- czył „Kizak” i dobił siedzącego mądrze) ruszył do drzwi. Go- bie: „Serce z lewej strony, serce w kucki i celującego z tokarewa. spodyni rzuca się na niego, z lewej”, uniosłem się na ręku „Kizak” wywalił cały prawie zawraca i kładzie się koło mnie. i wypaliłem drabowi w lewo – to magazynek (oddał 6–7 strza- Ja trzymam parabelkę za pa- jest w prawą pierś. Ta pomyłka łów), ja wrąbałem w ludzką zuchą – jakby tak trzeba kupę 5 naboi. „Orwid” było podać dokumenty… nie strzelił ni razu, leżał Nu, przydała się pozycja. dalej bez ruchu. Na łóżku Zanosiło się na awan- leżeli lamentujący gospo- turę. Sołtys wrócił, siadł darze (Przy mojej póź- na łóżku i zaczął cicho niejszej wizycie w maju pojękiwać. 1945 r. sołtys pokazywał W sieniach zabrzmiał mi trzy kule tkwiące głos: „Sożgnitie swietło”. w ścianie po przestrzele- Żona gospodarza już niu ich łóżka tuż nad po- z mężem w łóżku. Błys- duszką. Wola Boska!). nęła zapałka. Do izdebki Kazałem wyjść prędko wepchnęło się 5 osób gospodarzom, sam zaś (początkowo myśla- zacząłem szybko wciągać łem, że 4), 2 kapitanów buty (jeden swój z pra- NKWD (1 w zielonej wej nogi i drugi „Kizaka” czapce), lejtnant, „star- z tej samej). Nu, nerwy. szyna” i ów sołtys z Ka- Na szczęście lampka na- mionki (wtedy go pozna- dal świeciła. Zabrałem od łem). Ruscy mieli tylko trupa kapitana pistolet tokarewy – całe szczęście, – tokarew (miał kurek byli bez automatów. Żoł- odprowadzony). Oni nie nierz z karabinem pozo- strzelili ani razu!” stał na dworze. Taki był finał starcia, Sołtys z Kamionki do którego doszło 31 paź- zapalił lampę na stole dziernika 1944 r. we wsi Ppor. Zygmunt Błażejewicz „Zygmunt” przy oknie – nie zgasła (zdjęcie z końca 1945 r.) Płoskie. Ostatecznie ppor. na szczęście od naszych Zygmunt Błażejewicz strzałów z podłogi. „Zygmunt” zrezygnował Podchodzi do nas z powrotu na Wileńszczy- lejtnant w zielonym płaszczu okazała się szczęśliwa, bo trafio- znę. Do jesieni 1945 r. walczył na i takiej samej czapce (nigdy ta- ny drab z dzikim rykiem rzucił Białostocczyźnie w szeregach od- kiego zestawu nie widziałem). się do drzwi, rozpychając sięga- budowanej 5 Brygady Wileńskiej „Waszy dokumienty”. Kapitan- jących za spluwy i juz celujących AK pod dowództwem mjr. Zyg- Żydek zaczął nas grzecznie w nas jego towarzyszy. Śmiertel- munta Szendzielarza „Łupasz- uspokajać, że po sprawdzeniu nie ranny, padł w śnieg 50–60 ki”, jako dowódca I szwadronu. dokumentów zostawia nas metrów do domu. „Kizak” walił Musiał opuścić Polskę, jednak w spokoju – „my tolko prowierim po brzuchach, ja w piersi. Od dzięki temu przeżył. Dziś miesz- waszy dokumienty, kak w poriadkie mojej kuli zwalił się trafiony ka w USA i corocznie odwiedza – pojdiom”. w serce kapitan-Żydek (koali- miejsca walk partyzanckich. Ten drugi kapitan w zielonej cyjka z tokarewem przecięta) czapie i siwym szynelu, ogrom- i stojący obok z prawej sołtys Piotr Łapiński 10 | Zabłudów i Okolice Potrafią grać w piłkę Na dziesiątej lokacie uplasował się KP Krokus Dobrzyniówka nie jest wcale wykorzystywany po rundzie jesiennej. - Myślę, że stać chłopaków na więcej, – stwierdził Szalecki. gdyby nie boisko – stwierdził Zenon Szalecki, trener drużyny. Ten gra kto trenuje Klub z Dobrzyniówki zdobył Początek rundy jesiennej dwadzieścia jeden punktów. wypadł bardzo dobrze. Jednak Sześć meczy wygrał, trzy zremi- następne mecze ukazały nasze sował i sześć przegrał. Zdobył braki. – Myślę, że chłopcy potra- dwadzieścia sześć bramek, fią grać w piłkę. Jednak sporym stracił dwadzieścia osiem goli. problemem jest frekwencja na – Uważam, że zawodników stać treningach i oczywiście samo było na trochę więcej punktów boisko – dodał trener Krokusa niż zdobyliśmy. Straciliśmy je – Uważam, że w zespole jest w doliczonym czasie czy w koń- dziwna atmosfera. Jeśli zawod- cówkach meczy. Potrzeba za- nik nie zagrał w jednym czy wodnikom więcej koncentracji drugim meczu, rezygnuje, nie i mobilizacji. Myślę, że górna przychodzi na treningi. W ta- połówka tabeli to miejsce, któ- Zenon Szalecki urodzony kiej sytuacji miałem problemy re odzwierciedlałoby nasz po- w 1954 roku, od sierpnia ze skompletowaniem składu, ziom gry – powiedział trener. 2009 roku trener Krokusa szczególnie na wyjazdy – stwier- dził szkoleniowiec. Złe boisko Dobrzyniówka. Wcześniej grał w Supraślance Supraśl, – Każdy kto będzie sumien- Zenon Szalecki prowadzi Skrze Czarna Białostocka, nie trenował i przychodził na Krokusa od rundy jesiennej. treningi na pewno będzie grał Legii Warszawa i Jagiellonii Przychodząc do zespołu wie- w meczach – dodał trener. dział, że baza sportowa nie Białystok. Trenował drużyny jest dobra. Jednak po dokład- seniorskie Supraślanki Więcej zawodników nym zapoznaniu się stwierdził Supraśl i Rudni Zabłudów. Myślę także o małym wzmoc- jednoznacznie: - Jest to jeden Jest instruktorem piłki nieniu drużyny. Chcę wejść z najgorszych obiektów w A kla- nożnej. Pracuje na etacie w kontakt z Rudnią i na zasadzie sie. Stan boiska jest bardzo zły. trenera w MOSP Jagiellonia wypożyczenia skorzystać z za- – Uważam, że jest to przyczyną Białystok. Z młodzieżowymi wodników, którzy tam nie grają. słabych wyników w meczach zespołami tego klubu Uważam, że taka współpraca u siebie – dodał trener. wielokrotnie zdobywał mis- byłaby korzystna dla obu klubów Zdaniem szkoleniowca za- trza Polski. Prowadzi również – powiedział trener. – Dojście ze rząd klubu powinien bardziej młodzieżową reprezentację trzech zawodników zmieniłoby postarać się choćby o pielęg- obraz gry naszego zespołu. województwa podlaskiego. nację boiska. – Jest wał, który PW

„Wigilia” sprawiła trudności 18 grudnia ub. r. Miejska Polegał on na rozwiązaniu sprawiły uczniom zagadnienia Biblioteka Publiczna testu składającego się z dzie- dotyczące etymologii słowa w Zabłudowie wspólnie więtnastu pytań o tradycjach, „wigilia” oraz „co zastępowało z Gimnazjum w Zabłudowie zwyczajach oraz obrzędach w staropolskich zwyczajach zorganizowała konkurs p.t. bożonarodzeniowych. Okaza- choinki”. Młodzież nie mia- „Święta, święta już tuż, tuż…”. ło się, że najwięcej trudności ła najmniejszych problemów  Zabłudów i Okolice | 11 Nasi radni To już trzeci odcinek przedstawiający radnych Gminy Zabłudów. Tym razem prezentujemy Krzysztofa Jęsława z Łubnik i Adriana Kowalczuka z Dobrzyniówki. Przypominam, że kolejność sylwetek ustalono alfabetycznie.

Krzysztof Jęsław, 35 lat, Zabiegał o położenie nowej, żonaty, trójka dzieci. Od uro- asfaltowej nawierzchni między dzenia mieszka w Łubnikach, Łubnikami a Protasami. Przy- gdzie przez dwie kadencje był czynił się do odnowy Szkoły sołtysem. Interesuje się moto- Podstawowej w Białostoczku. ryzacją i jest hodowcą drobiu Natomiast będzie dążył do na- ozdobnego. W Radzie Miejskiej prawienia nawierzchni drogi Zabłudowa, w której jest po w rodzinnej wsi. raz pierwszy, piastuje funkcję – Popieram realne wnioski zastępcy przewodniczącego Ko- swoich wyborców – powiedział misji Planowania i Finansów. na zakończenie rozmowy radny Jest także członkiem Komisji Krzysztof Jęsław. Kultury i Oświaty. PW

Adrian Kowalczuk, 28 lat, dla dzieci na osiedlu, udało mu żonaty, ma 6-miesięczną córkę się również pozyskać dotację na Julkę. Od 25 lat mieszka w Do- działalność Klubu Piłkarskiego brzyniówce. Ukończył Politech- Krokus. Za największy swój suk- nikę Białostocką na kierunku ces uznaje jednak wykonanie automatyka i robotyka. Od termomodernizacji Szkoły Pod- trzech lat jest współwłaścicielem stawowej w swojej miejscowości. firmy budowlanej. W Radzie – Będę zabiegał o moderniza- Miejskiej Zabłudowa, w której cję boiska sportowego, budowę jest po raz pierwszy, wchodzi szatni oraz stworzenie drużyny w skład Komisji Gospodarczej juniorów w Krokusie. Klub ten i Komisji Kultury, Oświaty musi się rozwijać, przecież jest i Sportu. wizytówką naszej miejscowości Mimo że jest najmłodszym – mówi Adrian Kowalczuk. radnym ma na koncie kilka Od 2005 roku, czyli od chwili sukcesów. Angażował się w do- założenia Krokusa piłkarz tego kończenie budowy ulicy i chod- klubu. Obecnie kapitan drużyny ników w Dobrzyniówce, starał i sekretarz zarządu klubu. się o wybudowanie placu zabaw PW

m.in. z wymienieniem kolęd, się dzieci dzisiaj. uczniom Gimnazjum za udział potraw wigilijnych, postaci W konkursie wzięło udział w konkursie oraz dyrektor umieszczanych w szopce. 12 osób. Pierwsze miejsce za- Eugenii Grzyb i Pani Joannie Dużo inwencji wykazali ucz- jęła Marta Daniluk, drugie Błaszczko za ogromną pomoc niowie w wyjaśnianiu znaczenia Paulina Choroszucha, a trzecie w jego przygotowaniu. jasełek, niemal każdy porówny- Anna Waluk. wał warunki w jakich przyszedł Miejska Biblioteka Pub- Janina Turecka na świat Jezus a w jakich rodzą liczna w Zabłudowie dziękuje 12 | Zabłudów i Okolice

z wyniosłą wieżą, na której elek- przypominał, budynek będący ZEGAR (7) troniczny kuzyn wyśpiewywać we władaniu onegdaj gminne- będzie melodyjki i wydzwaniać go sekretarza jedynie słusznej W karnawałowym zmierzcha- dostojnie godziny. Rajcowie partii, aniżeli ratusz rękoma niu z lornetką przy cyferblacie, tamtejsi uchwalili w jakich języ- mieszkańców wystawiony, gdzie patrzył zegar daleko poza ciem- kach będą owe pieśni wykony- zapadać miały sprawiedliwe wy- niejącą linię horyzontu. Zasta- wane: z rana - po prostu czyli roki. Przed wiekami trzymano nawiano się już od dawna w Błu- po tutejszemu, w południe - po w alkierzu ratuszowym niewia- dowie, co mogło tak przykuć angielsku, a pod wieczór - po sty, które zamiast do kądzieli uwagę zegara, wszak codzien- polsku. Nie ustalono jeszcze zasiadać, przesiadywały w kar- ność po dziesięcioleciach zasto- repertuaru. Trwała już kilku- czmach a potem długo w noc ju, od pewnego czasu nabierała dniowa sesja na której padały darły się wniebogłosy z jakiegoś wyraźnego przyspieszenia. Jakby najprzeróżniejsze postulaty. pragnienia. Narzekały, że ich się miasto obudziło z długiego Ktoś chciał nawet wprowadzić wdzięki są jakimś czmutem spę- letargu. Najwięksi malkontenci język suahili, żeby nie rodziły tane, bo niewielu miało ocho- już nie potrafili zbierać wokół się nieporozumienia i nikt nie tę, aby je pocieszać. Siedziały siebie gawiedzi by perorować posądził w przyszłości o nie- w ratuszowym alkierzu, głośno o przyszłości miasta i jego oko- chęć do Murzynów. o rozpuście rozprawiając. Nie lic. Co odważniejsi mawiali: Ale i to nie było jedynym pomagały założone naprędce niechaj na swoim podwórku zmartwieniem zegara. Nie okiennice ani głębokie piwni- zrobi porządek… Byli zwykłymi było w Błudowie tak wyniosłej ce, do których je z czasem prze- pieniaczami od wielu lat i nie wieży ani sal konferencyjnych, niesiono. Dawały tam upust interesowały już zegara ich nie- aby w nich trwały kilkudnio- swoim zwierzeniom, tak głośno ustanne utyskiwania. Niekiedy we obrady. Nie było wewnątrz że instruowały w ten sposób jak posunęli się tak daleko, że ktoś restauracji a drogi oczekiwały, uprawiać rozwiązłość wszelaką już nie zdzierżył i wypalił im po wiosennych roztopach, na nobliwe mieszczanki. A głos prosto w twarz, że wtedy to oni kolejne naprawy. Niegdyś nie ich jak plotka niósł się w tym byli języczkiem u przysłowiowej reperowano dróg, uważając, że rozrzedzonym błudowskim kli- wagi gminnej Temidy. Z ko- w razie wojennego nieszczęś- macie, daleko i szeroko. mitetowego pokoju wydawali cia, wróg zagrzebie się w błocie Ale i to nie było największym wszelakie opinie i na tym ich i nie dokona swoich niecnych zmartwieniem zegara. Które- działalność się kończyła. planów. Mądrzy rajcowie nie goś dnia dojrzał coś, co nim Zegar tymczasem patrzył na- zawracali wówczas burmistrzo- wstrząsnęło, aż zaskrzypiały dal daleko, gdzieś za horyzontu wi głowę aby budował wieżę groźnie stare łożyska, posypa- błudowskie, na jego cyferblacie i na niej umieścił zegar o au- ła się rdza i poczęło skapywać rysowało się wyraźnie zacieka- tomatycznym napędzie. Przy- smarowidło. Ściekało na ulice wienie. Ktoś z byłych rajców od- wykli już do starego, do jego Błudowa, pokryte nową na- krył ową tajemnicę, wszak znał powolnego człapania, do po- wierzchnią. I byłoby wielce mechanizm zegara, oliwił nie stękiwania, które nocą dawało niebezpiecznie dla przejeżdża- raz jego tryby, pieścił szmatką się usłyszeć. Nie chciał zegar jących powozów, gdyby nie za- jego oblicze, kiedy osiadał kurz przechodzić na przedwczesną troskanie Błudowianina, który i mieszczanie nie mogli pa- emeryturę, ponieważ chciał czym prędzej sprowadził pom- trzeć obojętnie na zmęczenie teraz odmierzać lata tłuste dla pę strażacką i począł czarne łzy zegara.- Zegar patrzy w stronę gminy. I nie martwił zegara zegara zmywać. Niezabudki, tam budują ratusz, wygląd ratusza, który bardziej Błudowianin

Wydawca: Miejski Ośrodek Animacji Kultury w Zabłudowie Redaktor naczelny: Piotr Woroniecki :ABUDÐW Adres redakcji: ul. Rynek 8, 16-060 Zabłudów, /KOLICE tel./fax 85 71 88 443, e-mail: [email protected] Skład i druk: Drukarnia Biały Kruk, Białystok, tel. 85 74 04 704