Ocena obszarowa jakości wody oraz szacowanie ryzyka zdrowotnego konsumentów na terenie gminy Zabłudów za rok 2018

Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Białymstoku realizuje monitoring parametrów grupy A oraz monitoring parametrów grupy B w wodociągach znajdujących się na terenie gminy Zabłudów.

1. Są to następujące wodociągi:  Zabłudów,  ,  Białostoczek,  Pawły,  Kuriany,  Dobrzyniówka,  Juchnowiec Kościelny,  Białystok,  indywidualne ujęcie wody w Hotelu Bobrowa Dolina;  indywidualne ujęcie wody SAMASZ Sp. z o. o..

2. Przedsiębiorstwa wodociągowe odpowiedzialne za jakość wody:  Urząd Miejski w Zabłudowie, ul. Rynek 8, 16-060 Zabłudów;  Spółdzielnia Mieszkaniowa „Krokus” w Dobrzyniówce, Dobrzyniówka 65, 16-060 Zabłudów;  Zakład Gospodarki Komunalnej w Juchnowcu Kościelnym, Księżyno, ul. Alberta 2, 16-001 Kleosin;  Wodociągi Białostockie Sp. z o.o., ul. Młynowa 52/1, 15-404 Białystok;  Hotel Bobrowa Sp. z o.o., Bobrowa 25, 16-060 Zabłudów;  SAMASZ Sp. z o. o., ul. Trawiasta 1, 16-060 Zabłudów.

3. Obsługiwane miejscowości:  wodociąg Zabłudów – , , Ostrówki, Sieśki, Zabłudów, Zabłudów- Kolonia, Żywkowo, Olszanka, ;  wodociąg Krynickie – Krynickie, Nowosady, Żuki, , Koźliki, Solniki;  wodociąg Białostoczek – Białostoczek, , , Bogdaniec;  wodociąg Pawły – Pawły, Ryboły, , , Kaniuki, Ciełuszki;  wodociąg Dobrzyniówka – Dobrzyniówka, Rafałówka, Folwarki Małe, , ;  wodociąg Kuriany – Kuriany, , , , Łubniki, Pasynki, Kucharówka, Kamionka, , Płoskie;  wodociąg Juchnowiec Kościelny – ;  wodociąg Białystok – Kuriany (część);  indywidualne ujęcie wody w Hotelu Bobrowa Dolina – zaopatruje personel i gości hotelowych;  indywidualne ujęcie wody SAMASZ Sp. z o. o. – zaopatruje pracowników spółki.

4. Liczba ludności zaopatrywana przez ww. wodociągi:  wodociąg Zabłudów – 2929 osób;  wodociąg Krynickie – 623 osoby;

1

 wodociąg Białostoczek – 624 osoby;  wodociąg Pawły – 661 osób;  wodociąg Kuriany – 1674 osób;  wodociąg Dobrzyniówka – 2597 osób;  wodociąg Juchnowiec Kościelny – 123 osoby;  wodociąg Białystok – 5 osób;  indywidualne ujęcie wody w Hotelu Bobrowa Dolina – personel i goście hotelowi (ok. 70 osób);  indywidualne ujęcie wody SAMASZ Sp. z o. o – zaopatruje pracowników spółki ok. 800 osób.

5. Liczba zbadanych w ciągu roku próbek wody w poszczególnych wodociągach oraz jej jakość:  wodociąg Zabłudów – 5 próbek wody w ramach kontroli wewnętrznej (4 próbki wody – monitoring parametrów grupy A, 1 próbka wody – monitoring parametrów grupy B) oraz 1 próbka wody w ramach nadzoru realizowanego przez Powiatową Stację Sanitarno- Epidemiologiczną w Białymstoku (monitoring parametrów grupy A); wszystkie próbki spełniały obowiązujące wymagania;  wodociąg Krynickie – 3 próbki wody w ramach kontroli wewnętrznej (2 próbki wody – monitoring parametrów grupy A, 1 próbka wody – monitoring parametrów grupy B) oraz 1 próbka wody w ramach nadzoru realizowanego przez Powiatową Stację Sanitarno- Epidemiologiczną w Białymstoku (monitoring parametrów grupy A); w jednej próbce wody stwierdzono ponadnormatywną ogólną liczbę mikroorganizmów w 22˚C po 72 h, ponadnormatywną mętność, żelazo oraz azotyny; woda była warunkowo dopuszczona do spożycia przez ludzi; pozostałe próbki spełniały obowiązujące wymagania;  wodociąg Białostoczek – 3 próbki wody w ramach kontroli wewnętrznej (2 próbki wody – monitoring parametrów grupy A, 1 próbka wody – monitoring parametrów grupy B) oraz 1 próbka wody w ramach nadzoru realizowanego przez Powiatową Stację Sanitarno- Epidemiologiczną w Białymstoku (monitoring parametrów grupy A); w jednej próbce wody stwierdzono ponadnormatywną ogólną liczbę mikroorganizmów w 22˚C po 72 h, ponadnormatywną mętność, żelazo oraz azotyny; woda była warunkowo dopuszczona do spożycia przez ludzi; pozostałe próbki spełniały obowiązujące wymagania;  wodociąg Pawły – 5 próbek wody w ramach kontroli wewnętrznej (4 próbki wody – monitoring parametrów grupy A, 1 próbka wody – monitoring parametrów grupy B) oraz 1 próbka wody w ramach nadzoru realizowanego przez Powiatową Stację Sanitarno- Epidemiologiczną w Białymstoku (monitoring parametrów grupy A); wszystkie próbki spełniały obowiązujące wymagania;  wodociąg Kuriany – 5 próbek wody w ramach kontroli wewnętrznej (4 próbki wody – monitoring parametrów grupy A, 1 próbka wody – monitoring parametrów grupy B) oraz 1 próbka wody w ramach nadzoru realizowanego przez Powiatową Stację Sanitarno- Epidemiologiczną w Białymstoku (monitoring parametrów grupy A); w jednej próbce wody stwierdzono ponadnormatywną ogólną liczbę mikroorganizmów w 22˚C po 72 h, ponadnormatywną mętność, żelazo oraz azotyny; woda była warunkowo dopuszczona do spożycia przez ludzi; pozostałe próbki spełniały obowiązujące wymagania;  wodociąg Dobrzyniówka – 2 próbki wody w ramach kontroli wewnętrznej (monitoring parametrów grupy A) oraz 1 próbka wody w ramach nadzoru realizowanego przez Powiatową Stację Sanitarno-Epidemiologiczną w Białymstoku (monitoring parametrów grupy A); wszystkie próbki spełniały obowiązujące wymagania;  wodociąg Juchnowiec Kościelny – nie pobierano próbek na terenie gminy Zabłudów;  wodociąg Białystok – nie pobierano próbek na terenie gminy Zabłudów;

2

 indywidualne ujęcie wody w Hotelu Bobrowa Sp. z o.o. – 3 próbki wody w ramach kontroli wewnętrznej (2 próbki wody – monitoring parametrów grupy A, 1 próbka wody – monitoring parametrów grupy B) oraz 1 próbka wody w ramach nadzoru realizowanego przez Powiatową Stację Sanitarno-Epidemiologiczną w Białymstoku (monitoring parametrów grupy B); dwie próbki nie spełniały wymagań określonych w obowiązujących aktach prawnych dotyczących jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, w jednej próbce stwierdzono ponadnormatywną mętność oraz jon amonu, w drugiej próbce stwierdzono ponadnormatywną zawartość jonu amonu; woda była warunkowo dopuszczona do spożycia.

W przypadku niewłaściwej jakości wody, po przeprowadzeniu działań naprawczych przez administratora wodociągu, każdorazowo pobierano próbkę w ramach kontroli sprawdzającej przez pracownika Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Białymstoku.

Przekroczone Prowadzone Wielkość Jakość wody Nazwa wartości postępowanie Działania Uzdatnianie L.p. produkcji Stan na wodociągu parametrów administracyjne naprawcze wody (metody) [m3/doba] 31.12.2018 r. (w ciągu roku) (w ciągu roku)

napowietrzanie, wodociąg przydatna do 269 nie dotyczy nie dotyczy nie dotyczy odżelazianie, 1. Zabłudów spożycia odmanganianie woda była dwukrotnie kwestionowana, wydano decyzję azotyny – 56 dni, stwierdzającą płukanie mętność – 43 dni, warunkową i dezynfekcja wodociąg przydatna do żelazo – 119 dni, przydatność wody napowietrzanie, 81 urządzeń na SUW 2. Krynickie spożycia ogólna liczba do spożycia przez odżelazianie i sieci mikroorganizmów ludzi; strona wodociągowej – 28 dni przedstawiła wyniki badania wody potwierdzające jej właściwą jakość woda była jednokrotnie kwestionowana; azotyny – 56 dni, wydano decyzję płukanie mętność – 36 dni, umarzającą; i dezynfekcja wodociąg przydatna do żelazo – 36 dni, napowietrzanie, 3. 19 strona urządzeń na SUW Białostoczek spożycia ogólna liczba odżelazianie przedstawiła i sieci mikroorganizmów wynik badania wodociągowej – 28 dni wody potwierdzający jej właściwą jakość wodociąg przydatna do napowietrzanie, 102,7 nie dotyczy nie dotyczy nie dotyczy 4. Pawły spożycia odżelazianie woda była jednokrotnie kwestionowana; azotyny – 56 dni, wydano decyzję płukanie mętność – 36 dni, umarzającą; i dezynfekcja napowietrzanie, 5. wodociąg przydatna do żelazo – 36 dni, 283 strona urządzeń na SUW odżelazianie, Kuriany spożycia ogólna liczba przedstawiła i sieci odmanganianie mikroorganizmów wynik badania wodociągowej – 28 dni wody potwierdzający jej właściwą jakość

wodociąg przydatna do napowietrzanie, 6. 92,9 nie dotyczy nie dotyczy nie dotyczy Dobrzyniówka spożycia odżelazianie

3

woda była czterokrotnie płukanie sieci mętność – 27 dni, kwestionowana; wodociągowej, zapach – 14 dni, wydano jedną usprawnienie wodociąg mangan – 21 dni, decyzję działania systemu 7. przydatna do napowietrzanie, Juchnowiec 18,52 żelazo – 21 dni, umarzającą; napowietrzania, spożycia odżelazianie Kościelny jon amonu – 8 strona zmiana cyklu dni, przedstawiła płukania filtrów barwa – 15 dni wynik badania z 24 na 12 potwierdzający jej godzinny właściwą jakość stacja uzdatniania wody Pietrasze – Wasilków: woda była utlenianie dwukrotnie wstępne, kwestionowana, filtracja, wydano dwie koagulacja zwiększono ilość decyzje objętościowa, ujmowanej wody wodociąg przydatna do chloroform – administracyjne; ozonowanie 8. 1,2 podziemnej w Białystok spożycia 31 dni strona pośrednie, stosunku do wody przedstawiła sorpcja, powierzchniowej wyniki badania dezynfekcja; wody stacja potwierdzające jej uzdatniania właściwą jakość wody Jurowce: utlenianie wstępne, filtracja, dezynfekcja woda była dwukrotnie kwestionowana; wydano dwie indywidualne decyzje ujęcie wody mętność – 30 dni, przydatna do umarzające; płukanie sieci 9. w Hotelu 3,0 jon amonu – 36 nie dotyczy spożycia strona wodociągowej Bobrowa dni przedstawiła Sp. z o.o. wyniki badania wody potwierdzające jej właściwą jakość woda była jednokrotnie kwestionowana; wydano decyzję indywidualne dezynfekcja ogólna liczba umarzającą; odmanganianie, ujęcie wody przydatna do i płukanie urządzeń 10. 55 mikroorganizmów strona odżelazianie, SAMASZ Sp. spożycia na SUW i sieci – 38 dni przedstawiła filtracja z o. o. wodociągowej wynik badania wody potwierdzający jej właściwą jakość

6. Wpływ ponadnormatywnych parametrów na zdrowie. Ponadnormatywna ogólna liczba mikroorganizmów 22±2°C po 72 h nie stanowi zagrożenia dla osób zdrowych, może natomiast stawać się przyczyną zachorowań w szczególnych warunkach, u osób z obniżoną odpornością różnego pochodzenia, osób przebywających w szpitalach na oddziałach intensywnej opieki czy salach pooperacyjnych. Może wynikać z nieodpowiedniego uzdatnienia wody lub wtórnego jej zanieczyszczenia Nieprawidłowa barwa wody budzi opór konsumentów przed jej spożywaniem, jednakże nie ma bezpośredniego wpływu na zdrowie konsumentów.

4

Jon amonu występuje w tych wodociągach jako składnik naturalny w wodzie surowej. Zgodnie z wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia WHO, jon amonu pochodzenia naturalnego nie ma bezpośredniego wpływu na zdrowie. Podwyższona wartość manganu, żelaza i ponadnormatywna mętność występująca na poziomie jak w ww. wodociągach, wpływa na pogorszenie właściwości organoleptycznych wody. Brak negatywnych skutków zdrowotnych u ludzi. Azotyny wraz z azotanami mogą powodować methemoglobinemię u niemowląt karmionych butelką. Jednak ilość występująca w wodzie w ww. wodociągach nie miała negatywnego wpływu na zdrowie, gdyż zawartość azotanów w wodzie była zgodna z wymaganymi normami, a przekroczenie dopuszczalnej wartości azotynów było nieznaczne i krótkotrwałe. Niewłaściwy zapach trwał 14 dni i nie miał bezpośredniego wpływu na zdrowie konsumentów. Ponadnormatywna wartość chloroformu występująca jak ww. wodociągu nie stanowiła zagrożenia dla konsumentów.

7. Zgłoszone reakcje niepożądane – nie zgłoszono reakcji niepożądanych.

Po przeanalizowaniu wyników oceny jakości wody za rok 2018 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Białymstoku nie stwierdza zagrożeń dla mieszkańców gminy Zabłudów w związku z zaopatrzeniem jej mieszkańców w wodę przez wodociągi: Zabłudów, Krynickie, Białostoczek, Pawły, Kuriany, Dobrzyniówka, Juchnowiec Kościelny, Białystok, indywidualne ujęcie wody: Hotel Bobrowa Sp. z o. o., SAMASZ Sp. z o. o..

p.o. PAŃSTWOWEGO POWIATOWEGO INSPEKTORA SANITARNEGO w Białymstoku

Waldemar Kulesza

5