DOCSLIB.ORG

„Rocznik Łódzki” 2013, T. 60

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
„Rocznik Łódzki” 2013, T. 60 Rocznik Łódzki REDAKTOR NACZELNY Maria Nartonowicz-Kot Zastępca RedaktoRa NacZelNego Jarosław Kita SEKRETARZ REDAKCJI Tomasz Pietras Rada pRogRamowa: Zbigniew Anusik (Łódź) Kazimierz Badziak (Łódź) Teresa Kulak (Wrocław) Krzysztof Mikulski (Toruń) Giennadij Matwiejew (Moskwa) Regina Renz (Kielce) Alicja Szymczakowa (Łódź) Leonid Zashkilnyak (Lwów) POLSKIE TOWARZYSTWO HISTORYCZNE ODDZIAŁ W ŁODZI ARCHIWUM PAŃSTWOWE W ŁODZI ROCZNIK ŁÓDZKI Tom LX 2013 WYDAWNICTWO POŚWIĘCONE DZIEJOM ŁODZI I ZIEM WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO ŁÓDŹ 2013 Adres Redakcji: ul. A. Kamińskiego 27A, 90-219 Łódź www.roczniklodzki.uni.lodz.pl; e-mail: [email protected] © Copyright by Polskie Towarzystwo Historyczne, Oddział w Łodzi, Łódź 2013 RECENZENCI Tadeusz Dubicki (Częstochowa) Edward Wiśniewski (Łódź) Publikacja dofinansowana przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego SKŁAD I ŁAMANIE Tomasz Pietras DRUK Księży Młyn Dom Wydawniczy ISBN 978-83-932421-2-2 ISSN 0080-3502 SPIS TREŚCI 150. rocznica powstania styczniowego Tomasz Nowak, „Prace przedpowstańcze – w Piotrkowskiem”. Relacje z próby opanowania Radomska przez powstańców styczniowych. ................................. 13 Krzysztof Tomasz Witczak, Trzej powstańcy styczniowi pochodzący rzekomo z Brzustówki. Próba weryfikacji faktów biograficznych na podstawie doku- mentacji archiwalnej. ........................................................................................... 23 Marek Adamczewski, W sprawie upamiętnienia powstania styczniowego z 1863 –1864 r. we współczesnych herbach samorządów województwa łódzkiego. ..... 37 ROZPRAWY I ARTYKUŁY Aleksander Bołdyrew, Żołnierze z Łęczyckiego, Sieradzkiego i Wieluńskiego w polskiej piechocie zaciężnej w pierwszej połowie XVI w. .............................. 53 Jarosław Kubiak, Powstanie obozu sanacyjnego w województwie łódzkim w latach 1926–1928. .......................................................................................................... 73 Włodzimierz Kozłowski, Dowódcy 31 Pułku Strzelców Kaniowskich (Łódź, od 1935 r. także w Sieradzu) 1918–1939. Próba charakterystyki, cz. II, 1928–1939. ............. 93 Karol Dziuda, Niemiecki Związek Kulturalno-Gospodarczy w Polsce na terenie Łodzi. .................................................................................................................. 115 Jordan Siemianowski, Problem transportu morskiego bawełny do portów polskiego obszaru celnego a kwestia utworzenia norweskiego wicekonsulatu honorowego w Łodzi w 1932 r. ............................................................................................... 133 Jacek Pietrzak, Bliskowschodnie szlaki łodzian podczas II wojny światowej. ...... 149 Witold Jarno, Formowanie 11 Dywizji Piechoty w Łodzi wiosną 1945 r. ............. 165 Izabela Ugorowicz, Z Krakowa do Łodzi. Dzieje i zawartość Archiwum rodziny Bartoszewiczów. ................................................................................................ 185 DROBNE PRACE I MATERIAŁY Tomasz Stolarczyk, Księgi miejskie jako źródło do dziejów konwentów domini- kańskich na przykładzie ksiąg miejskich Łęczycy. ........................................... 205 Tomasz Pietras, Koligacje małżeńskie Oporowskich w XV i w pierwszej połowie XVI w. ............................................................................................................... 213 6 Grzegorz Tomczak, Łęczycka szlachta zagrodowa – Dąbrowscy z Kurzyjamy XVII–XIX w. ..................................................................................................... 229 Krzysztof Woźniak, Spóźniona inicjatywa. O nieudanej próbie uprzemysłowienia Szadka w pierwszej połowie XIX w. ................................................................. 239 Krzysztof Lesiakowski, W cieniu swastyki. Straż pożarna w Sieradzu w czasie II wojny światowej – zagadnienia organizacyjne i kadrowe. ............................ 251 Przemysław Waingertner, Źródła archiwalne do kampanii włoskiej 2 Korpusu Polskiego (1944–1945) w zbiorach Biblioteki Instytutu Historii Uniwersytetu Łódzkiego. ......................................................................................................... 265 Anna Kaniewska, Tematyka badań naukowych użytkowników pracowni nauko- wych Archiwum Państwowego w Łodzi w latach 2000–2009. ......................... 273 RECENZJE I ZAPISKI Łódź w 1939 roku. Studia i szkice pod redakcją Tomasza Toborka i Przemysława Waingertnera, Łódź 2011, ss. 322 (Arkadiusz Rzepkowski). ............................... 283 Świat dziecka ziemiańskiego. Antologia źródeł. Wstęp, wybór i opracowanie Nina Kapuścińska-Kmiecik, Jarosław Kita, Łódź 2012, ss. 218 (Aleksandra Rybka). ... 286 „Wolność, czy zbrodnia?”. Rewolucja 1905–1907 roku w Łodzi na łamach gazety „Rozwój”, wybór i opracowanie Marta Sikorska-Kowalska, Łódź 2012, ss. 354 (Kamil Piskała). ................................................................................................... 288 Dziecko II, pod red. E. Lewik-Tsirigotis, G. Pietruszewskiej-Kobieli, Z. Włodar- czyka, Wieluń 2012, ss. 496 (Elżbieta Hurnikowa). ........................................... 292 Paweł Śpiewak, Żydokomuna. Interpretacje historyczne, Warszawa 2012, ss. 256 (Przemysław Waingertner). ................................................................................. 295 Andrzej Białkowski, Piotr Wypych, Pejzaż Wszystkich Świętych, Łódź 2012, ss. 171 (Andrzej Żarczyński). ............................................................................... 300 Stanisław Strzembosz-Pieńkowski, Peowiacy. Wspomnienia o ludziach z okresu walk o niepodległość 1918–1921, opracowali i przedmową opatrzyli Michał Andrzejczak i Karol Dziuda, Łódź 2013, ss. 199 (Przemysław Waingertner). ... 303 Rolf-Dieter Müller, Wspólny wróg. Hitlerowskie Niemcy i Polska przeciw Związ- kowi Radzieckiemu, Warszawa 2013, ss. 415 (Przemysław Waingertner). ........ 305 SPRAWOZDANIA Sprawozdanie z wystawy „Legenda Powstania Styczniowego” w Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi, Łódź, 31 I 2013 r. (Jacek Jażdż). ...................... 309 Sprawozdanie z sesji naukowej poświęconej „150. rocznicy bitwy pod Dobrą”, Łódź, 25 II 2013 r. (Maria Nartonowicz-Kot). ................................................... 311 Sprawozdanie z ogólnopolskiej konferencji naukowej „Lewica a samorządność”, Piotrków Trybunalski, 5 X 2013 r. (Kamil Piskała). ......................................... 313 7 Sprawozdanie z konferencji naukowej „Łódź w drodze do niepodległości”, Łódź, 18 X 2013 r. (Jarosław Kubiak, Kamil Piskała). ............................................... 315 „Kazimierz Zakrzewski. Historia i polityka”. Konferencja naukowa, Łódź, 15 XI 2013 r. (Marta Biedrawa-Raczyńska). .................................................... 319 NEKROLOGI Aleksander Swieżawski (1924–2013), (Alicja Szymczakowa). ........................... 323 Zbigniew Onufrzak (1929–2013), (Jan Szymczak). ............................................. 325 Paweł Chmielewski (1946–2013), (Albin Głowacki). .......................................... 328 CONTENTS The 150th Anniversary of January Uprising Tomasz Nowak, Preparations for Uprising in Piotrków Region – Stories Regarding Trying of Mastering Radomsko Town by January Insurgents. ............................. 13 Krzysztof Tomasz Witczak, Three Insurgents of the January Uprising allegedly originated from the Brzustówka Village (now Tomaszów Mazowiecki). An Attemptat Verifying their Biographies on the Basis of the Archival Data. ...... 23 Marek Adamczewski, Issue of Memory of January Uprising (1863–1864) in Con- temporary Coats of Arms of Łódź Voivodeship. ................................................ 37 DISSERTATIONS AND ARTICLES Aleksander Bołdyrew, The Soldiers from Łęczyca, Sieradz and Wieluń Voivode- ships in Polish Mercenary Infantry in the First Part of the 16th Century. ............. 53 Jarosław Kubiak, The Arising of Sanitation Camp in Łódź Voivodeship between 1926–1928. .......................................................................................................... 73 Włodzimierz Kozłowski, The Commanders of the 31th Riflemen of Kaniów Regiment (Łódź, Since 1935 also in Sieradz) 1918–1939. An attempt of Characteristics, Part Two, 1928–1939. .................................................................................................. 93 Karol Dziuda, German Cultural and Economic Association in Poland in Łódź Area. ................................................................................................................... 115 Jordan Siemianowski, The Problem of Shipping Cotton to Ports in the Polish Cus- toms Area and the Appointment of a Norwegian Honorary Vice-Consulate in Łódź in 1932. ................................................................................................. 133 Jacek Pietrzak, The Middle East Trails of Lodz Citizens during the Second World War. ......................................................................................................... 149 8 Witold Jarno, Forming 11th Infantry Division in Łódź in the Spring 1945. ......... 165 Izabela Ugorowicz, From Cracow to Lodz. The history and the content of the Archive of Bartoszewiczs’ Family. ................................................................... 185 MINOR WORKS AND MATERIALS Tomasz Stolarczyk, The Municipal Books as Source of Histories of Dominican Convents on Example of Municipal Books of Łęczyca. ................................... 205 Tomasz Pietras, Marital Affinities of Oporowscy Family in 15th and in the First Half of 16th Century. .........................................................................................
Load more

Recommended publications
  • Work on the Historical Atlas of the Sixteenth-Century Poland
    Polish Cartographical Review Vol. 50, 2018, no. 4, pp. 223–231 DOI: 10.2478/pcr-2018-0015 Received: 07.01.2019 Accepted: 29.01.2019 HENRYK RUTKOWSKI Polish Academy of Sciences, Institute of History Department of Historical Atlas Warsaw, Poland [email protected] Work on the historical atlas of the sixteenth-century Poland Abstract. The author begins with presentation of a programme of creating the detailed cartographic picture of the Polish-Lithuanian Commonwealth in the 16th century, proposed by Stanisław Smolka from the Jagiellonian University at the first congress of Polish historians in Cracow in 1880. This initiative was partially realised in the atlas of Ruthenian lands of the Polish-Lithuanian Commonwealth in the turn of the 16th and 17th century created by Aleksander Jabłonowski and printed in 1904 in Vienna. When Poland regained its independence, it became possible to organize further works. As their results two maps were designed, prepared and issued in the interwar period: the general map of the sixteenth-century Grand Duchy of Lithuania created by Jan Jakubowski, published in 1927 and 1928, and the map of Cracow Voivodship of the Four-Year Sejm period (1788–1792) elaborated by Karol Buczek with cooperation of several other persons and published in 1930 in Cracow. The main topic of this article is a series of maps with commentaries prepared collectively in the Institute of History of Polish Academy of Sciences, entitled Atlas historyczny Polski. Mapy szczegółowe szesnastego wieku (Historical Atlas of Poland. Detailed maps of the 16th century) which includes Polish lands of the Crown. From the planned eight volumes with maps of individual voivodships or their groups, six were published suc- cessively in the years 1966–2018 and the last two are prepared for publishing in 2020.
    [Show full text]
  • Objaśnienia Do Mapy Geośrodowiskowej Polski 1:50 000
    PAŃ STWOWY INSTYTUT GEOLOGICZNY OPRACOWANIE ZAMÓWIONE PRZEZ MINISTRA Ś RODOWISKA OBJAŚNIENIA DO MAPY GEOŚRODOWISKOWEJ POLSKI 1:50 000 Arkusz RADOMSKO (773) Warszawa 2004 Autorzy: Jan PINKOSZ*, Sławomir DOMINIAK***, Janusz WRONA***, Józef LIS**, Anna PASIECZNA**, Stanisław WOŁKOWICZ**, Elżbieta OSENDOWSKA****, Tomasz LICHWIEROWICZ**** Główny koordynator MGP: Małgorzata SIKORSKA-MAYKOWSKA** Redaktor regionalny: Albin ZDANOWSKI** Redaktor tekstu: Sylwia TARWID-MACIEJOWSKA** *Katowickie Przedsiębiorstwo Geologiczne, Al. W. Korfantego 125a, 40–156 Katowice ** Państwowy Instytut Geologiczny, ul. Rakowiecka 4, 00–975 Warszawa ***Częstochowskie Przedsiębiorstw Geologiczne, Sp. z o.o., Aleja Wolności 77/79 ****Przedsiębiorstwo Geologiczne POLGEOL S.A., ul. Berezyńska 39, 03-908 Warszawa ISBN 83-7372-034-0 Copyright by PIG and MŚ, Warszawa 2004 Spis treści I. Wstęp (Jan Pinkosz)........................................................................................................ 3 II. Charakterystyka geograficzna i gospodarcza (Jan Pinkosz)............................................. 3 III. Budowa geologiczna (Jan Pinkosz, Sławomir Dominiak, Janusz Wrona)....................... 7 IV. Złoża kopalin. (Jan Pinkosz, Sławomir Dominiak, Janusz Wrona)................................. 10 V. Górnictwo i przetwórstwo kopalin.(Jan Pinkosz, Sławomir Dominiak, Janusz Wrona).. 16 VI. Perspektywy i prognozy występowania kopalin. (Jan Pinkosz)...................................... 18 VII. Warunki wodne (Jan Pinkosz, Slawomir Dominiak, Janusz Wrona)..........................
    [Show full text]
  • 21 Wlaźlak-Zmiany.Pdf
    ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU RZESZOWSKIEGO SERIA PRAWNICZA ZESZYT 112/2020 PRAWO 30 DOI: 10.15584/znurprawo.2020.30.21 Władysław P. Wlaźlak Uniwersytet Rzeszowski ORCID: 0000-0001-5293-8736 ZMIANY ADMINISTRACYJNO-TERYTORIALNE WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO W LATACH 1919–2002 Wprowadzenie Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę rozpoczął się proces odbudowy struktur władz centralnych i lokalnych. Wraz z ustaleniem granic państwa istotne było przeprowadzenie reformy w zakresie administracji terytorialnej, która miała na celu zacieranie granic pozostawionych przez zaborców. Początkowo lansowano budowę administracji na zasadzie jednoinstancyjności, tworząc powiaty podległe bezpośrednio Ministerstwu Spraw Wewnętrznych. To rozwiązanie było powszech- nie krytykowane z powodu swojej niewydolności. Stało się oczywiste, iż należało powołać władze administracyjne drugiej instancji. Ministerstwo Spraw Wewnętrz- nych w lipcu 1919 r. przygotowało projekt tymczasowej ustawy o utworzeniu wo- jewództw na obszarze byłego Królestwa Polskiego, który przesłano do Sejmu Usta- wodawczego. Tutaj doszło do polemiki, która z jednej strony stawiała pytanie, czy w przyszłej konstytucji będą istniały władze administracyjne drugiego stopnia. Z kolei przeciwnicy uważali, iż ustrój Polski należy oprzeć na władzach samorządowych. Obawiano się także zbytniej decentralizacji państwa, co mogło sprzyjać tendencjom separatystycznym. Powyższe zagadnienia rozpatrywano w ramach sejmowej Komi- sji Administracyjnej. Niebawem znaleziono rozwiązanie, które nie przesądzało ostatecznie ustroju administracyjnego państwa i miało mieć charakter tymczasowy. Z czasem okazało się, iż przyjęta ustawa z sierpnia 1919 r. miała charakter trwa- ły i była wzorem dla tworzenia analogicznych instytucji na pozostałych obszarach państwa polskiego. Na jej mocy powoływano urząd wojewody, który sprawował władzę na podległym terenie i był wykonawcą zleceń władz centralnych1. 1 M.P. 1919, nr 59, Okólnik MSW z dnia 13 marca 1919 r.
    [Show full text]
  • Radomsko Mapa Zasobów I Potencjałów
    RADOMSKO MAPA ZASOBÓW I POTENCJAŁÓW POŁOŻENIE, LOGISTYKA, ZABUDOWA Miasto Radomsko położone jest w centralnej Polsce, na południowych obrzeżach regionu łódzkiego (województwo łódzkie), w środkowo – zachodniej części powiatu radomszczańskiego. Geograficznie znajduje się obrębie Wyżyn Polskich na południu i Niżu Środkowoeuropejskiego, na pograniczu trzech mezoregionów: Wzgórz Radomszczańskich, stanowiących północną cześć jednostki zwanej Wyżyną Przedborska i Niecki Włoszczowskiej (wchodzących w skład Wyżyny Małopolskiej) oraz Wysoczyzny Bełchatowskiej. Radomsko leży nad rzeką Radomką na granicy trzech dzielnic: Małopolski, Wielkopolski oraz Śląska. Określają je współrzędne geograficzne od północy 51º01´56″N, od południa 51º06´37″N, od zachodu 19º21´53″E i od wschodu 19º31´19″E. Przez miasto przebiega droga krajowa nr 1 Cieszyn – Gdańsk, która w 2012 ma się stać częścią budowanej autostrady A1 z węzłem w Radomsku. Stanowi polską część międzynarodowego szlaku komunikacyjnego E75 Helsinki - Gdańsk - Łódź - Katowice - Budapeszt - Ateny. Krzyżuje się ona tutaj z droga krajową nr 42 przebiegającą przez obszar czterech województw: opolskiego, śląskiego, łódzkiego i świętokrzyskiego z Kamiennej koło Namysłowa do Rudnika koło Starachowic. Przez miasto przebiega także droga krajowa nr 91 łącząca Głuchów pod Łodzią z Częstochową, która ma pełnić role drogi alternatywnej do autostrady A1, oraz linia kolejowa Katowice – Warszawa (wybudowana w 1846 r. jako Kolej Warszawsko – Wiedeńska). Niewątpliwym atutem miasta jest jego korzystne położenie komunikacyjne. Radomsko dzieli od Warszawy 190 km, od Łodzi 90 km, a od Katowic 105 km. Przez miasto przebiega linia kolejowa Katowice - Warszawa oraz trasa szybkiego ruchu, która niedługo stanie się częścią budowanej autostrady Cieszyn - Łódź - Gdańsk. Posiada dość dobrze rozwiniętą miejską sieć komunikacyjną obsługiwaną przez MPK i dogodne połączenia z większymi miastami regionu dzięki działalności przedsiębiorstw: PKP i PKS.
    [Show full text]
  • Wywiad I Kontrwywiad II Rzeczpospolitej Wobec Groźby Wybuchu Wojny W 1939 R
    Wywiad i kontrwywiad II Rzeczpospolitej wobec groźby wybuchu wojny w 1939 r. pod redakcją Dariusza Gregorczyka Katowice–Warszawa 2020 Zespół redakcyjny Anna Przyborowska (redaktor naczelna) Elżbieta Dąbrowska (sekretarz Redakcji) Aneta Olkowska, Grażyna Osuchowska, Izabela Paczesna Anna Przyborowska (redakcja językowa, korekta) Agnieszka Dębska (skład i łamanie) Recenzent dr hab. prof. UJD Robert Majzner Redaktor merytoryczny dr Dariusz Gregorczyk Projekt okładki Aleksandra Bednarczyk © Copyright by Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego Centralny Ośrodek Szkolenia i Edukacji im. gen. dyw. Stefana Roweckiego „Grota” Emów 2020 © Copyright by „ŚLĄSK” Sp. z o.o. Wydawnictwo Naukowe Katowice 2020 ISBN 978-83-8183-059-1 Wszystkie artykuły zamieszczone w publikacji wyrażają poglądy autorów Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego Centralny Ośrodek Szkolenia i Edukacji im. gen. dyw. Stefana Roweckiego „Grota” w Emowie ul. Nadwiślańczyków 2, 05-462 Wiązowna tel. (+48) 22 58 58 613; fax. (+48) 22 58 58 645 e-mail: [email protected] www.abw.gov.pl „ŚLĄSK” Sp. z o.o. Wydawnictwo Naukowe ul. Ligonia 7, 40-036 Katowice tel. (+48) 32 25 80 756 e-mail: [email protected] www.slaskwn.com.pl Zamknięto i oddano do druku w październiku 2020 r. Druk i oprawa MAZOWIECKIE CENTRUM POLIGRAFII ul. Ciurlionisa 4, 05-270 Marki Projekt realizowany w ramach stulecia odzyskania niepodległości oraz odbudowy polskiej państwowości SPIS TREŚCI Słowo wstępne Szefa ABW 5 Od Redakcji 7 Tomasz Sypniewski Działania kontrwywiadowcze prowadzone przez Policję Państwową w 1922
    [Show full text]
  • Tarnowscy Z Tarnówki I Boczków Herbu Jelita
    Studia z Dziejów Średniowiecza, nr 20, 2016 alicja Szymczakowa (Łódź-Plichtów) Tarnowscy z Tarnówki i Boczków herbu jelita w kościele parafialnym pw. wniebowzięcia najświętszej Ma- rii Panny i świętego Jakuba Apostoła w Szadku wiszą dwa portre- ty Tarnowskich z inskrypcjami. Pierwszy poświęcony jest pamięci Sebastiana z Tarnówki Tarnowskiego, syna Mikołaja, cześnika go- stynińskiego, i Katarzyny Dobrzykowskiej, tenutariusza w Prusino- wicach, zmarłego w 1649 r. w wieku trzydziestu ośmiu lat. drugi portret przedstawia Jana z Tarnówki Tarnowskiego, syna Łukasza i Małgorzaty Łętkowskiej, dziedzica Suchoczasów i opiesina, zmar- łego w 1652 r. w wieku pięćdziesięciu trzech lat1. Oba portrety zdo- bi herb złożony, w którego pierwszym polu znajduje się herb Jelita2. w świetle obu portretów Tarnowscy wieś Tarnówkę koło Szadku po- traktowali jako gniazdową, od której wywiedli swoje nazwisko. wieś Tarnówka pojawia się dopiero w drugiej połowie XV w. i wszystko wskazuje na to, że nazwę nadali jej Tarnowscy od swego nazwiska. najstarsze dzieje Tarnowskich prowadzą do ziemi łęczyckiej, w której na początku XV w. odnotowujemy trzy wsie o nazwie Tar- nówka, Tarnów. we wsi Tarnówka koło dąbia w pow. łęczyckim 1 Corpus inscriptionum Poloniae, t. II: Województwo sieradzkie, wyd. a. Szymcza- kowa, J. Szymczak, red. r. rosin, Warszawa–Łódź 1981, s. 114–118. Heraldycy znają rodzinę Tarnowskich herbu Jelita, z których K. niesiecki wymienił Jana Tarnowskie- go, w 1694 r. deputata na Trybunał Koronny z ziemi wieluńskiej, oraz Tarnowskich herbu Rolicz z Tarnowa nad Gopłem, w XVi–XVII w. pełniących urzędy ziemskie na Kujawach, w Łęczyckiem i Sieradzkiem — zob. Sz. Okolski, Orbis Polonus, Kraków 1643, t. II, s. 627; K. niesiecki, Herbarz polski, t.
    [Show full text]
  • The Potential of Cultural Heritage of National Minorities in Small Towns – the Case of Brzeziny
    SPACE − SOCIETY − ECONOMY ∙ 19 ∙ 2017 ∙ 105−120 http://dx.doi.org/10.18778/1733-3180.19.06 Katarzyna LEŚNIEWSKA-NAPIERAŁA THE POTENTIAL OF CULTURAL HERITAGE OF NATIONAL MINORITIES IN SMALL TOWNS – THE CASE OF BRZEZINY Katarzyna Leśniewska-Napierała Ph.D. – University of Łódź, Poland Correspondence address: Faculty of Geographical Sciences Institute of the Built Environment and Spatial Policy Kopcińskiego 31, 90-142 Łódź e-mail: [email protected] ABSTRACT: Small towns are understood here as settlements with municipal rights having up to 20,000 inhabitants. In Łódź Voivodeship (a unit of Poland’s administrative 6 division) there are 28 such settlements inhabited by almost 210,000 people. The aim of the study is to analyse the potential of the heritage of national minorities in the towns of Łódź Voivodeship. The town of Brzeziny was selected for the study as national minorities played a prominent role in its land development in the past. KEYWORDS: towns, cultural heritage, national minorities, Brzeziny. POTENCIAŁ DZIEDZICTWA KULTUROWEGO MNIEJSZOŚCI NARODOWYCH W MAŁYCH MIASTACH – PRZYKŁAD BRZEZIN ZARYS TREŚCI: Małe miasta rozumiane są jako ośrodki posiadające prawa miejskie i liczące do 20 tys. mieszkańców. W województwie łódzkim funkcjonuje 28 takich ośrod- ków, zamieszkanych przez niespełna 210 tys. osób. Celem podjętych rozważań jest analiza potencjału dziedzictwa mniejszości narodowych w małych miastach regionu łódzkiego. Jako szczegółowy przykład rozważań wybrano Brzeziny, w których w przeszłości mniej- szości narodowe odgrywały niezwykle istotną rolę w rozwoju przestrzennym. SŁOWA KLUCZOWE: małe miasta, dziedzictwo kulturowe, mniejszości narodowe, Brzeziny. 106 Katarzyna Leśniewska-Napierała 6.1. Introduction In recent years there has been an increased interest in the history and cultures of national minorities in Poland.
    [Show full text]
  • ICAR Technical Series No. 7
    Lipinski et al. Effect of some selected operations connected with machine milking on the quality of milk raw material M. Lipinski, Z. Liszton-Gala & Z. Gala Institute of Agricultural Engineering, Agricultural University of Poznan, Poland It is essential for Poland, in her attempts to become a full member of the Introduction European Union, to take appropriate steps to be well prepared for sanitary requirements in force in this organisation. This also refers to dairy industry whose raw material varies widely with regard to its hygiene quality. Farmers, who are the main suppliers of milk raw material, have a special role to play in ensuring its appropriate hygiene quality. Good conditions existing on the marketplace for dairy products affect the profitability of milk production in agricultural farms and decisions taken by farmers associated with their long-term planning of the size of dairy cattle herds as well as the improvement of technical conditions for dairy rearing and milk production. Opinions on milk quality tend to alter with the development of milk processing and our knowledge in the field of nutrition (Nowakowski 1996). The maintenance of high quality in the chain of milk production, storage, transport, processing and distribution is the major prerequisite to be fulfilled in the course of manufacturing of the highest quality milk articles. These are the requirements of modern dairy processing markets and markets of dairy products distribution. Low milk shelf life as a raw material and potential changes affected by various factors make it necessary to maintain particular caution during milking, transport and processing. The objective of the investigations was the assessment of milk quality Research collected from individual farmers to be used by dairy industry.
    [Show full text]
  • Przyczynek Do Dziejów Turystyki Narciarskiej W Województwie
    PRACE NAUKOWE Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie Kultura Fizyczna 2014, t. XIII, nr 2, s. 129 –141 http://dx.doi.org/10.16926/kf.2014.13.08 Arkadiusz PŁOMIŃSKI * Eligiusz MAŁOLEPSZY ** Przyczynekdodziejówturystyki narciarskiej wwojewództwiesi eradzkim w latach 1975 –1998 Streszczenie Turystyka narciarska na obszarze województwa sieradzkiegow latach1975–1998 była związ a- na z dwoma organizacjami społecznymi: Polskim Towarz ystwem Turystyczno-Krajoznawczym oraz Zrzeszeniem Ludowe Zespoły Spo rtowe. Upowszechnianiem turystyki narciarskiej w ramach Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego w województwie sieradzkim zajmował się Klub Narciarski działający w strukturach Oddziału Towarzystwa w Zduńskiej Woli. W latach 1975–1998 członkowie Klubu Narciarskiego corocznie organizowali wyjazdy w góry na obozy narciarskie. Początkowo turnusy były organizowane w schroniskach krajowych. Po ,,otwarciu” granic w latach dziewięćdziesiątych XX wieku odbywały się w Czechosłowacji, a następnie w Czechachi Słowacji. Natomiast główną formą działalności WojewódzkiegoZrzeszenia Ludowe Zespoły Sportowe w Sieradzuw zakresie upowszechnienia turystyki narciarskiej była organizacja i udział w imprezach turystycznych. W latach 1975–1998 członkowie zrzeszenia brali czynny udział w ogólnopolskich i międzynarodowych rajdach narciarskich , m.in.: Ogólnopolskim Na r- ciarskimRajdzie Chłopski m wRajczy (od 1993rokumiędzynarodowym)i Ogólnopolskim Podh a- lańskim Rajdzie Narciarskim LZS wBi ałym Dunajcu. Słowakluczowe: narciarstwo, turystyka, województwosieradzkie
    [Show full text]
  • Wykaz Identyfikatorów I Nazw Jednostek Podziału Terytorialnego Kraju” Zawiera Jednostki Tego Podziału Określone W: − Ustawie Z Dnia 24 Lipca 1998 R
    ZAK£AD WYDAWNICTW STATYSTYCZNYCH, 00-925 WARSZAWA, AL. NIEPODLEG£0ŒCI 208 Informacje w sprawach sprzeda¿y publikacji – tel.: (0 22) 608 32 10, 608 38 10 PRZEDMOWA Niniejsza publikacja „Wykaz identyfikatorów i nazw jednostek podziału terytorialnego kraju” zawiera jednostki tego podziału określone w: − ustawie z dnia 24 lipca 1998 r. o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa (Dz. U. Nr 96, poz. 603 i Nr 104, poz. 656), − rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów (Dz. U. Nr 103, poz. 652) zaktualizowane na dzień 1 stycznia 2010 r. Aktualizacja ta uwzględnia zmiany w podziale teryto- rialnym kraju dokonane na podstawie rozporządzeń Rady Ministrów w okresie od 02.01.1999 r. do 01.01.2010 r. W „Wykazie...”, jako odrębne pozycje wchodzące w skład jednostek zasadniczego podziału terytorialnego kraju ujęto dzielnice m. st. Warszawy oraz delegatury (dawne dzielnice) miast: Kraków, Łódź, Poznań i Wrocław a także miasta i obszary wiejskie wchodzące w skład gmin miejsko-wiejskich. Zamieszczone w wykazie identyfikatory jednostek podziału terytorialnego zostały okre- ślone w: − załączniku nr 1 do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad prowadzenia, stosowania i udostępniania krajowego rejestru urzędo- wego podziału terytorialnego kraju oraz związanych z tym obowiązków organów admini- stracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego, obowiązującego od dnia 1 stycz- nia 1999 r. (Dz. U. z 1998 r. Nr 157, poz. 1031), − kolejnych rozporządzeniach Rady Ministrów zmieniających powyższe rozporządzenie w zakresie załącznika nr 1 (Dz. U. z 2000 Nr 13, poz. 161, z 2001 r. Nr 12, poz. 100 i Nr 157, poz.
    [Show full text]
  • © in This Web Service Cambridge University Press Cambridge University Press 978-1-107-00830-4
    Cambridge University Press 978-1-107-00830-4 - The German Minority in Interwar Poland Winson Chu Index More information Index Agrarian conservativism, 71 Beyer, Hans Joachim, 212 Alldeutscher Verband. See Pan-German Bielitz. See Bielsko League Bielitzer Kreis, 174 Allgemeiner Schulverein, 36 Bielsko, 25, 173, 175, 203 Alltagsgeschichte, 10 Bielsko Germans, 108, 110, 111 Ammende, Ewald, 136 Bierschenk, Theodor, 137, 216, 224 Anschluß question, 51, 52 Bjork, James, 17 Anti-Communism, 165 Blachetta-Madajczyk, Petra, 9, 130, 136 Anti-Germanism, 214, 244, 245 Black Palm Sunday, 213–217 Anti-Semitism, 38, 79, 151, 159, 166, 178, Blanke, Richard, 9, 65, 76, 90, 136, 162 212, 215, 244, 260 Boehm, Max Hildebert, 31, 39, 46, 54, 88, Association for Germandom Abroad. See 97, 99, 110, 205 Verein fur¨ das Deutschtum im Ausland Border Germans and Germans Abroad, 44 Auslandsdeutsche, 98, 206.SeealsoReich Brackmann, Albert, 45, 208 Germans; Reich Germans, former Brauer, Leo, 221 Auslands-Organisation der NSDAP, 180, Brest-Litovsk Treaty, 42 205 Breuler, Otto, 103 Austria, 34, 165, 173, 207 Breyer, Albert, 153, 155, 212 annexation of, 51 Breyer, Richard, 155, 216, 272, 274 Austrian Silesia. See Teschen Silesia Briand, Aristide, 50 Bromberg. See Bydgoszcz Baechler, Christian, 53 Bromberg Bloody Sunday. See Bromberger Baltic Germans, 268 Blutsonntag Baltic Institute, 45, 208 Bromberger Blutsonntag, 4, 249 Bartkiewicz, Zygmunt, 118 Bromberger Volkszeitung, 134 Bauernverein, 72 Broszat, Martin, 205 Behrends, Hermann, 231 Brubaker, Rogers, 9, 26, 34, 63, 86,
    [Show full text]
  • Uchwała Nr XXXV/235/2017 Z Dnia 30 Marca 2017 R
    DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO Łódź, dnia 6 kwietnia 2017 r. Poz. 1782 UCHWAŁA NR XXXV/235/2017 RADY GMINY BRZEZINY z dnia 30 marca 2017 r. w sprawie dostosowania sieci publicznych szkół podstawowych i publicznego gimnazjum do nowego ustroju szkolnego Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j.: Dz. U. 2016 r. poz. 446, zm. poz. 1579 i 1948) oraz art. 210 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 60) uchwala się, co następuje: § 1. Uchwała określa: 1) plan sieci publicznych szkół podstawowych prowadzonych przez Gminę Brzeziny, a także granice obwo- dów publicznych szkół podstawowych prowadzonych przez Gminę Brzeziny, na okres od 1 września 2017 r. do dnia 31 sierpnia 2019 r., który stanowi załącznik 1 do niniejszej uchwały; 2) plan sieci prowadzonego przez Gminę Brzeziny publicznego gimnazjum oraz granice obwodu dotychcza- sowego publicznego gimnazjum prowadzonego przez Gminę Brzeziny na okres od 1 września 2017 r. do dnia 31 sierpnia 2019 r., który stanowi załącznik 2 do niniejszej uchwały; 3) plan sieci publicznych ośmioletnich szkół podstawowych prowadzonych przez Gminę Brzeziny, a także granice obwodów publicznych ośmioletnich szkół podstawowych prowadzonych przez Gminę Brzeziny od dnia 1 września 2019 r., który stanowi załącznik 3 do niniejszej uchwały. § 2. Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy Brzeziny. § 3. Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Wojewódz- twa Łódzkiego. Przewodniczący Rady Gminy Marek Kolasa Dziennik Urzędowy Województwa Łódzkiego – 2 – Poz. 1782 Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr XXXV/235/2017 Rady Gminy Brzeziny z dnia 30 marca 2017 r.
    [Show full text]