Provinciaal blad van Noord-Brabant

ISSN: 0920-1408

Onderwerp Vragen inzake ex artikel 3.2 van het Reglement van Orde betreffende realisatie Nummer van windturbines in gemeenten in West-Brabant in relatie tot de provinciale 231/11 doelstelling van 320 MW aan windenergie in 2020. Bijlage(n) 1 Vragen van het lid van Provinciale Staten De heer M. van der Wel, namens de PvdD-fractie d.d. 2 september 2011

Uit communicatie van het college van B& W van de gemeente Moerdijk blijkt dat bestuurders van deze en andere West-Brabantse gemeenten moeilijk overeenstemming kunnen bereiken over lokaties voor windmolens1. Tevens wijzen bronnen uit de media op het sentiment dat gemeenten de windmolens tegen de wensen in opgelegd worden2 en dat er veel verzet is tegen het plaatsen van windmolens in open polderlandschappen3.

De geldende gemeentelijke Structuurvisie gaat uit van 43 MW in Moerdijk, terwijl de ambitie van de provincie hoger ligt. Moerdijk is één van de elf door het Rijk aangewezen concentratiegebieden voor het opwekken van windenergie en ook als zodanig in de provinciale Structuurvisie vastgelegd.

1. Kunt u toelichten welk standpunt het College van B&W van Moerdijk naar u gecommuniceerd heeft ten aanzien van de gemeentelijke Structuurvisie en Nota Visie Windenergie en het al dan niet realiseren van windmolens? 2. Levert dit standpunt frictie op met de door de provincie geambieerde capaciteit in de gemeente Moerdijk en zo ja, kunt u toelichten waarom dit het geval is? 3. Is het u bekend of er in andere West-Brabantse gemeenten ook verschil van opvatting bestaat tussen a. initiatiefnemers en gemeenten en b. gemeenten en provincie over geplande windmolens? Zo ja, om welke

1 http://www.bndestem.nl/regio/moerdijk/9271641/WestBrabant-tobt-met-windmolens.ece 2 http://www.bndestem.nl/algemeen/brabant/9313597/Gemeenten-pas-op-uw-tellen.ece 3 http://www.bndestem.nl/regio/oosterhout/9390182/Het-uur-van-de-waarheid-voor-Brabants- landschap.ece

gemeenten gaat het en kunt u toelichten wat daar de stand van zaken Nummer is? 231/11 4. Kunt u toelichten of zich bij de West-Brabantse gemeenten inmiddels voldoende initiatiefnemers hebben gemeld om de geambieerde capaciteit te realiseren?

De gemeenteraad van de gemeente heeft de provincie op 7 juli j.l. verzocht om planologische medewerking te verlenen om de locatie Kabeljauwbeek aan te wijzen als zoeklocatie voor het realiseren van een windmolenpark4. Deze locatie is vanwege de aanwezigheid van de Brabantse Wal en het open karakter van het landschap bij de provincie eerder niet aangewezen als zoeklocatie.

5. Bent u van mening dat de locatie Kabeljauwbeek toch geschikt is voor een windmolenpark? Zo ja, kunt u toelichten waarom?

Brabantbreed is in de Energieagenda Brabant een ambitie van 320 MW in 2020 vastgelegd, in een brief van het IPO d.d. 28 februari 2011 aan het ministerie is voor Brabant een realisatienorm van 220 MW genoemd5.

6. Kunt u toelichten wat de stand van zaken is met betrekking tot de provinciale realisatienorm die het Rijk in een AMvB wil vastleggen? Klopt het dat u 220 MW als realisatienorm heeft aangedragen? Kunt u het verschil uitleggen tussen de ambitie in de Energieagenda en de realisatienorm in de IPO-communicatie?

Volgend uit de Crisis- en Herstel Wet heeft de provincie de taak om ruimtelijke inpassingsplannen op te stellen indien een initiatiefnemer geen overeenstemming bereikt met de betreffende gemeente. In Memorie van Antwoord 80/10 D6 d.d. 25 januari 2011 stelt u dat er buiten het in voorbereiding zijnde inpassingsplan van Logistiek Park Moerdijk geen andere initiatieven bekend zijn. In de MvA geeft u tevens aan in het voorjaar van 2011 met voorstellen en resultaten te komen aangaande de voortgang van het windenergiebeleid.

7. Zijn er inmiddels aanvragen voor nieuwe inpassingsplannen bij u gedaan? Zo ja, kunt u die aan ons overleggen?

4 http://www.woensdrecht.nl/index.php?&simaction=content&mediumid=1&onderdeel=bri_agenda&stukid= 1313&agendapunt_id=2381

5 Brief IPO aan ELI, d.d. 28 februari 2011. http://www.windenergie.nl/site/file.php?file=536 6 http://brabant.nl/politiek-en-bestuur/provinciale-staten/vergaderstukken-en-besluiten-ps-en- commissies/ps.aspx?qvi=35670

2/6

8. Wanneer mogen wij de beloofde voorstellen uit MvA 80/10 D Nummer tegemoet zien? Graag vernemen wij de actuele gerealiseerde en in 231/11 voorbereiding zijnde capaciteit, ook in het licht van de tussendoelstelling van 220 MW in 2015. Tevens ontvangen wij graag een uitwerking met tijdslijn van het verder invullen van de geambieerde 320 MW en de mogelijke knelpunten. 9. Kunt u aangeven of het gebrek aan financiële en ruimtelijke randvoorwaarden van het Rijk, zoals genoemd in de IPO-brief, mogelijk invloed gaat hebben op de in Brabant realiseerbare capaciteit? Kunt u toelichten wat er volgens u nodig is om dit te repareren, en of er na de brief van het IPO nog overleg is geweest met het Rijk hierover?

De geplande provinciale doelstelling van 115 MW in 2010 is niet gehaald, volgens de Energieagenda was in 2010 75 MW gerealiseerd. De Partij voor de Dieren is van mening dat vertraging in het totstandkomen van duurzame energiebronnen ongewenst is. Wij hopen dat de provincie haar regierol voortvarend blijft invullen en vast kan houden aan de uitgesproken ambitie van 320 MW windenergie in 2020.

10. Er is veel weerstand tegen het plaatsen van windmolens in open polders en nabij natuurgebieden. GS heeft een voorkeur uitgesproken voor plaatsing bij industriegebieden en infrastructuur. Bent u in overleg met het Rijk om plaatsing van windmolens langs rijkswegen (versneld) en spoorwegen mogelijk te maken? Zo ja, kunt u toelichten wat de stand van zaken is? Zo nee bent u van plan in de nabije toekomst te doen? 11. Uit ervaring is gebleken dat wanneer gemeenten zelf een voorstel indienen voor het plaatsen van windmolens het proces soepeler en sneller verloopt. Bovendien kan betere samenwerking en afstemming tussen gemeenten, natuurorganisaties en omwonenden winst opleveren bij aanbestedingen en compensatiemaatregelen. Neemt u de taak op u om gemeenten actief te stimuleren tot het indienen van eigen voorstellen en brengt u gemeenten bij elkaar om samen plannen te maken? Zo nee, waarom niet? 12. Welke rol ziet u voor particuliere windmolencoöperaties? En welke rol ziet u voor de provincie weggelegd in het faciliteren van dergelijke particuliere c.q coöperatieve initiatieven? 13. Indien de plaatsing van windmolens niet leidt of lijkt te gaan leiden tot de gewenste hoeveelheid duurzame energieopwekking, bent u dan bereid dit aandeel met andere duurzame energiebronnen te gaan compenseren en zo ja, op welke wijze?

Antwoord van Gedeputeerde Staten d.d. 27 september 2011

3/6

1. De gemeenteraad van de gemeente Moerdijk heeft, naar aanleiding van Nummer inspraakreacties op de gemeentelijke Structuurvisie, besloten de in de 231/11 structuurvisie opgenomen ontwikkellocaties voor windenergie, uit de visie te halen. Dit betekent dat binnen de gemeente Moerdijk het “oude” windenergiebeleid nog steeds geldig is.

2. Er zijn vanuit de provincie geen ambities per afzonderlijke gemeente. De provincie heeft in de Energieagenda en Structuurvisie, een doelstelling opgenomen van 320 MW windenergie in 2020. Dit is een doelstelling die, binnen de ruimtelijke randvoorwaarden zoals gesteld in de Structuurvisie en Verordening ruimte, in heel de provincie Noord- Brabant kan worden gerealiseerd.

3. In bijlage I is een overzicht opgenomen van alle bij ons bekende initiatieven, of zij passen binnen de randvoorwaarden van het provinciaal beleid en of de gemeente bereid is medewerking te verlenen.

4. Binnen de provincie Noord-Brabant zijn genoeg initiatieven dan wel locaties bekend om de beoogde doelstelling in principe te kunnen halen. Ingeschat wordt dat in 2015 er in totaal circa220 MW aan windenergie kan zijn gerealiseerd of vergund. Met de West-Brabantse gemeenten vindt momenteel overleg plaats waar en hoe de resterende opgave van circa 100 MW kan worden gerealiseerd.

5. Wij hebben het verzoek van de gemeente Woensdrecht eind juli, via de provinciale griffie, ter behandeling toegestuurd gekregen. Wij hebben nog geen oordeel kunnen vormen over dit verzoek. Wij streven er naar medio oktober een advies gereed te hebben voor Provinciale Staten. Het is uiteindelijk de bevoegdheid van Provinciale Staten om te besluiten al of geen medewerking aan dit verzoek te verlenen.

6. In IPO-verband hebben de 12 provincies een gezamenlijk “bod” gedaan. De provincies hebben hiermee willen aangegeven zich in te willen zetten voor realisatie van de 6000 MW wind op land welke het rijk in 2020 gerealiseerd wil hebben. Echter, om dit te kunnen realiseren, zal het rijk een aantal knelpunten moeten oplossen die nu de realisatie van windturbineprojecten belemmert dan wel onmogelijk maakt. Gezamenlijk kunnen de provincies 3500 MW in 2020 garanderen. De 220 MW van Brabant maakt daar deel van uit. De resterende 2500 MW is, bij benadering, alleen te realiseren als het rijk voor de geconstateerde knelpunten oplossingen heeft gevonden.

7. Het inpassingsplan voor het Logistiek Park Moerdijk betreft een provinciaal inpassingsplan in voorbereiding, gericht op realisatie van dit bedrijventerrein. In dit plan wordt de mogelijkheid voor plaatsing van windturbines mee genomen. Dit geldt ook voor het inpassingsplan voor

4/6

het AFC-Dinteloord. Dit zijn nadrukkelijk geen verzoeken om Nummer inpassingsplannen voor windenergie in het kader van de Crisis- en 231/11 Herstelwet. Wel is in juni een principeverzoek bij ons binnen gekomen om een inpassingsplan op te stellen voor een opstelling van 14 turbines van 3 MW in de Zonzeelse Polder, gemeente . Wij verwachten daar medio oktober een principebesluit over te nemen en zullen Provinciale Staten, conform het verleende mandaat, van dit besluit op de hoogte stellen.

8. Op dit moment zijn wij in overleg met de Regio West-Brabant over nog te realiseren windturbinelocaties. Wij verwachten dit najaar resultaten te kunnen hebben en zullen Provinciale Staten daarna een stand van zaken overzicht toesturen.

9. Vanuit de in de IPO-brief genoemde randvoorwaarden, zijn in Brabant met name radarverstoring, inpassing in het electriciteitsnetwerk en een stabiele stimuleringsregeling van belang. Voor radarverstoring door windturbines is een oplossing beschikbaar. De bij het rijk in voorbereiding zijnde structuurvisie Wind op Land, gaat onder andere een kader bieden aan netwerkbeheerders voor noodzakelijke investeringen in het electriciteitsnetwerk. De huidige stimuleringsregeling (SDE+) gaat uit van een nieuwe systematiek, waarbij de goedkoopst mogelijke manier van energieopwekking het eerst voor subsidie in aanmerking komt. Windenergie moet daarbij onder andere concurreren met de opwekking van groen gas. Het is niet duidelijk of dit van invloed is op de realiseerbaarheid van windenergieprojecten in Nederland.

10. Er vindt oriënterend overleg plaats met Rijkswaterstaat over mogelijkheden voor plaatsing van windturbines langs rijkswegen, maar ook langs kanalen en op sluizencomplexen. Dit betreft mogelijke plaatsing op gronden die in eigendom zijn bij het rijk. Grondeigendommen van het rijk vallen echter veelal buiten de in acht te nemen veiligheidsafstand, zodat realisatie van windturbines langs rijkswegen vooral afhankelijk is van medewerking van particuliere grondeigenaren.

11. In de Energieagenda heeft Provinciale Staten aangegeven geen actieve rol te willen spelen in het stimuleren van windenergie. De bevoegdheid om met plannen te komen, ligt bij gemeenten. De ervaring leert dat gemeenten die positief staan tegenover windenergie, dit ook doen, zoals de gemeenten en . Met name in West-Brabant pakken wij op dit moment de regierol om met de Regio West-Brabant afspraken te maken over nog te ontwikkelen windturbinelocaties en afstemming tussen locaties. Specifiek bij het AFC-Dinteloord hebben wij momenteel een

5/6

coördinerende rol in de afstemming tussen drie bij elkaar gelegen Nummer windinitiatieven in twee gemeenten. 231/11

12. Particuliere windmolencoöperaties kunnen een rol spelen bij de acceptatie van windturbineopstellingen door bewoners uit de omgeving. Zoals aangegeven bij vraag 11, laten wij het realiseren van windenergie over aan gemeenten en private initiatiefnemers. Wij zien voor de provincie geen directe rol bij deze initiatieven.

13. In de Energieagenda zijn zeven speerpunten opgenomen, die alle zeven bijdragen aan verduurzaming van de energievoorziening, zonder daar vanuit de Energieagenda klimaatdoelstellingen aan te koppelen. Om tot realisatie van duurzame energieopwekking te komen, is de provincie één van de partijen waarvan inzet wordt gevraagd en heeft de provincie slechts beperkte invloed. Er zal dus geen sprake zijn van compenseren.

Nummer: 2807220 Uitgegeven, 30 september 2011 De secretaris van Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant, drs. W.G.H.M. Rutten

6/6 BIJLAGE I: Lopende projecten provincie Noord-Brabant, stand van zaken 08-09-2011 Gemeente Projectnaam Nr Projectontwikkelaar Gerealiseerd Vergund Max MW turbines West Brabant 61,1 55,7 Woensdrecht Kabeljauwbeek NB01 Eneco 7,5 5 problemen defensieradar opgelost, valt niet onder overgangsregeling, ligt verzoek aan PS om uitzondering op verordening Moerdijk Industrieterrein Moerdijk NB02 havenschap/NUON 24 8 initiatieffase, opstelling langs de spoorlijn op oostelijk deel industrieterrein Moerdijk AFC Dinteloord/Oud Dintel NB30 Raedthuys 18 6 startnotitie MER, samen met NB41 Moerdijk Sabinapolder NB35 ZLTO 9 3 Bouwvergunning fase 1 opgestart Moerdijk A17 knooppunt Noordhoek NB43 Raedthuys 12 4 initiatieffase, past niet in nieuw beleid (minder dan 8 turbines), verzoek tot inpassingsplan afgewezen door PS Moerdijk West en oost A16, tankstation Zevenbergsche Hoek NB55 Electrabel 15 5 initiatieffase, minder dan 8 turbines. Indien 8 dan passend binnen beleid. Wel afstemming met NB40, NB48 en NB21 Moerdijk A16 Klaverpolder NB17 Grontmij/ZLTO 20 8 initiatieffase, afstemmen met NB02 nog geen aantal bekend. Door gemeenteraad uit structuurvisie gehaald. Moerdijk Volkerraksluizen/Sabinadijk/Dintelmond 19,7 zie ook NB50 Moerdijk Hokkenberg/Langeweg NB56 Coöperatie Agrifirm 18 6 Initiatieffase, minder dan 8 turbines, past niet binnen uitgangspunten verordening en past niet in beleid gemeente Moerdijk Moerdijk Logistiek Park Moerdijk (LPM) NB53 provincie/havenschap 18 6 planMER voor Logistiek Park in procedure Moerdijk/ Vervanging Volkeraksluizen/Sabinadijk/Karolinadijk NB50 Essent 55 11 initiatieffase, vervanging turbines door zwaardere en minder turbines. Medewerking Moerdijk, mogelijk van Steenbergen Steenbergen AFC Dinteloord NB41 TOM 20 8 startnotitie MER, samen met NB30, medio oktober ontwerp-inpassingsplan Steenbergen Drievriendenpolder/Annapolder NB52 Eneco 54 18 initiatieffase, geen medewerking gemeente Steenbergen Oude Prinslandse Polder, weerszijden doortrekking A4 NB54 Raedthuys/grondeigenaren 60 20 initiatieffase, geen medewerking gemeente Steenbergen Karolinapolder Essent 2,4 4 Zie ook NB50 Steenbergen Nieuw-Vossemeer NB58 Raedthuys 33 11 Initiatieffase, nog niet bij gemeente ingediend, past niet binnen beleid gemeente Drimmelen 1e weg/ze weg Zonzeelsche polder NB58 Eneco en grondeigenaren 42 14 Door gemeente afgewezen, principeverzoek opstellen provinciaal inpassingsplan op basis CHW op 17 juni bij GS ingediend Drimmelen/Moerdijk Zonzeel/langs A16 NB40 Raedthuys 24 8 initiatieffase, binnen gemeenten Drimmelen en Moerdijk. Moerdijk geen medewerking Etten-Leur Zwartenbergseweg NB06 WEOM 15 5 Bouwvergunning verleend, vergunning vernietigd door bestuursrechter. Nieuwe procedure wordt opgestart Etten-Leur Laakse Vaart/Bollendonkseweg NB07 WEOM/Coöp Windpark Laakse Vaart 15 5 Bouwvergunning verleend, vergunning vernietigd door bestuursrechter. Nieuwe procedure wordt opgestart Etten-Leur Groene Dijk/Hoge Zijpolder 6,5 5 Hoevensche Beemden NB13 Eneco 15 5 Bouwvergunning verleend Halderberge Laakse Vaart/Bollendonkseweg NB14 Eneco 15 5 wordt nieuwe procedure opgestart. Geen belemmering meer voor 380kV lijn Halderberge Stampersgat/Sint Antoinedijk 10 5 Uitbreiding Weststad particuliere grondeigenaar 6 2 Mogelijke uitbreiding oostkant bedrijventerrein Oosterhout Weststad Eneco 15 6 A16 Hazeldonk NB03 KPNP 9 3 bestemmingsplan in gemeenteraad vastgesteld . Valt onder overgangsregeling Breda Kroeten NB10 Eneco of andere 1,7 2 Plan is bij Raad van State geweest en onherroepelijk geworden. Breda Kroeten 0,6 1 Breda agrarisch gebied A16 9 3 initiatieffase Eendrachtspolder NB25 Eneco 15 5 initiatieffase, gemeenteraad Bergen op Zoom verleend geen medewerking. Minder dan 8 turbines Bergen op Zoom Industrieterrein Noordland NB26 Essent 15 5 initiatieffase, gemeenteraad Bergen op Zoom verleend geen medewerking Bergen op Zoom Halsteren, vervanging andere locatie NB27 Essent 24 8? initiatieffase, gemeenteraad Bergen op Zoom verleend geen medewerking Bergen op Zoom Auvergnepolder NB36 ZLTO 54 ? initiatieffase, gemeenteraad Bergen op Zoom verleend geen medewerking Bergen op Zoom bestaande turbines 6,9 7 Nieuwenberg/Spiekestraat NB 15 Greenstorm 6.9 Ligt al enige tijd stil. Is op nagenoeg zelfde lokatie opgepakt door Philips/Electrabel (NB 46) Roosendaal Windpark Philips NB46 Philips/Electrabel 14 7? door funnels vliegveld Seppe hoogte turbines teruggebracht tot 63m, project niet meer rendabel, Electrabel is gestopt. Roosendaal industrieterrein Borchwerf A17 (Roosendaalse Vliet) NB16 ZLTO 9 3 is in planologische procedure. Werd opgehouden door besluitvorming rondom 380KV Mid Brabant 10 0 Tilburg Spinder en Kraaiven NB57 nb 30 7 initiatieffase, aansluitend aan NB42 en NB45 (Spinder 2 turbines van 7,5 MW) Tilburg Fuji/Vossenberg NB42 Eneco 10 5 Bestemmingsplan onherroepelijk, turbines zijn deze zomer geplaatst Bedrijventerrein De Wildert NB45 nb 12 04-jan initiatieffase, sluit aan op Vossenberg / Windpark Kattenberg-Reedijk Locatie A58 oost NB04 Essent 12 4 Oirschot bestemmplan vastgesteld 21-06-2011, Oirschot bestemmingsplan vastgesteld 23-06-2011. Valt onder overgangsregeling NO-Brabant 9,8 Bedrijventerrein Elzenburg NB19 Raedthuys 9 3 initiatieffase, past binnen nieuw beleid (minimaal 3 windturbines op bedrijventerreinen) s-Hertogenbosch Bedrijventerrein De Brand/verlegde Zuid-Willemsvaart NB34 gemeente 12 4 initiatieffase, past binnen nieuw beleid (minimaal 3 windturbines op bedrijventerreinen) Waalwijk Ecopark Eneco 7,5 5 s-Hertogenbosch bedrijventerrein Treurenburg NB51 Raedthuys 2,3 1 ZO-Brabant 12,5 Reusel de Mierden Laarakkerdijk NB11 Eneco 12,5 5 Bouwvergunning ligt bij Raad van State

Totaal 80,9 Totaal 68,2 Projecten die passen binnen nieuw beleid van de provincie Projecten die niet passen binnen nieuw beleid Bestaande turbines Turbines waarvoor bouwvergunning/omgevingsvergunning is afgegeven

Bestaande/vergunde opstellingen provincie Noord-Brabant, stand van zaken 08-09-2011 Gemeente Locatie Eigenaar Max MW aantal turbines Waalwijk Ecopark Eneco 7,5 5 Oosterhout Weststad III Eneco 15 6 Halderberge Stampersgat - Sint Antoinedijk 10 5 Etten-Leur Groene Dijk - Hoge Zijpolder Particulier 6,5 5 Moerdijk Volkerraksluizen Essent 11 Moerdijk Dintelmond Essent 1 Moerdijk Sabinadijk Essent 6 Moerdijk totaal 19,7 Steenbergen Karolinapolder Essent 2,4 4 s-Hertogenbosch Treurenburg Raedthuys 2,3 1 Breda De Kroeten 2,6 3 Bergen op Zoom Bestaande turbines 6,9 7 Moerdijk Sabinapolder ZLTO 9 3 Tilburg Fuji Vossenberg Fuji/Eneco 10 5 Reusel-De Mierden Laarakkerdijk Eneco 12,5 5 Etten-Leur Zwartenbergseweg WEOM 15 5 Etten-Leur Laakse Vaart/Bollendonkseweg WEOM 15 5 Halderberge Hoevensche Beemden Eneco 15 5 Breda Kroeten 1,7 2 Totaal 151,1 84

Voor deze projecten is de bouwvergunning/omgevingsvergunning afgegeven