Substancje radioaktywne w srodowisku wodnym.
Bogdan Skwarzec Uniwersytet Gdansk!, Wydziat Chemii Katedra Chemii Analitycznej Gdansk, ul. Sobieskiego 18/19 Zawartosc 55Fe i 63 Ni w probkach srodowiskowych
Zawartosc Probka 55Fe 63 Ni
Woda morska < 2 mBq-dnr3 < 5 mBq-dnr3
Woda jqdrowa 0,15-2185 Bq dm3 -
Glony Fucus vesiculosus 0,13-3,5 Bqkg"1 s.m. 0,1-100 Bq kg 1 s.m.
Porosty Cladonia alpestris - 0,1-0,5 Bq kg 1 s.m.
Maize Mytilus trossulus - 10-20 mBq kg 1 s.m.
Ryby < 3 mBq kg1 s.m. 3-340 mBq kg 1 s.m. Osady denne < 1 mBqkg1 s.m. 0,1-3,8 Bq kg 1 s.m. St^zenie niklu 63Ni w baityckich rybach i omulku
Aktywnosc St^zenie 63 Ni wtasciwa Gatunek (mBq ± 1 SD) 63 Ni/Ni trwaly (Bq-g'1) Dorsz filet ze skorq i luskq 668 ±8 3650 trzewia 1,5 ± 1,2 <10 pozostalosc 4,8 ± 1,2 <25 Caly organizm 340 ±6 1865 Sledz filet ze skorq i luskq 58 ±4 305 trzewia 1,6 ± 1,9 <10 pozostalosc 3,6 ± 2,1 <10 Caly organizm 40 ±3 200 Szprot filet ze skorq i trzewiami 2,1 ± 2,6 <15 pozostalosc 5,1 ± 1,6 <18 Caly organizm 2,9 ± 1,5 <16 Omulek Mytilus trossulus tkanka migkka 15,5 ± 6,2 <10 Srednie zawartosci 210Po w wodach naturalnych
Zawartosc 210Po Woda mBqdm"3
• poludniowy Baityk 0,59
• woda pitna (Gdansk) 0,48
• woda mineralna (Polska) 1,28
• piwo (Polska) 4,63 StQzenie 210Po i wspolczynnik biokoncentracji (BCF) w organizmach baltyckich
Zawartosc 210Po Organizmy BCF [xlO3] Bqkg1 s.m.
Organizmy baltyckie Fitoplankton 41 4,2 Fitobentos 9 1,8 Zooplankton 126 32 Zoobentos • Wieloszczety 65 17 • Niezmogowce 53 7,5 • Skorupiaki 60 25 • Maize 29 23 tkanki migkkie 143 37 muszla 8,5 12 Ryby 27 11 przewod pokarmowy 420 70 migsnie 4,5 1,5 Srednie st^zenia 238U w wodach naturalnych
Stosunek Stgzenie 238U Woda aktywnosci mBqdm'3 234jj/238jj
• poludniowy baltyk 8,4 1,18
• woda pitna (Gdansk) 2,8 1,04
• woda mineralna (Polska) 0,80 1,00
• piwo (Polska) 4,94 0,72 Srednie st^zenia238 U, wspolczynnik biokoncentracji (BCF) i stosunek aktywnosci 234U/238U w organizmach baityckich
Stosunek Stgzenie 238U Organizmy BCF aktywnosci Bqkg1 s.m. 234JJ/238JJ
Organizmy baltyckie
Fitoplankton 5,5 45 1,15
Fitobentos 3,5 48 1,14 Zooplankton 1,3 30 1,15 Zoobentos • Skorupiaki 1,5 51 1,15 • Maize 0,9 55 1,15
- tkanki migkkie 4,5 82 - muszla 0,3 30
Ryby 0,05 1,3 1,12 - przewod pokarmowy 0,64 7,6
- migsnie 0,0112 0,4 Stosunki aktywnosci 234U/238U w ekosystemie Morza Baityckiego
inflow atmosphere = 1,0 hydrosphere (river) human
seawater = 1,1^
sedy me illation dyfu^ion H,S presence ------■ __ ——r^—"" uranium reduction Ulvn^UII-.1} pore water sediments '■ iV"™"*/ - 1.17 U/*3E U % 1,02 diagenesis ■ ur-inluim L'>:ldjtlun # U|Vli->U|IV] ------■ Srednie st^zenia 239+240Pu i wspdlczynniki biokoncentracji (BCF) w organizmach ______baltyckich______St^zenie 239+240Pu BCF Organizmy Bqkg'1 s.m. xlO3
Baltycka woda morska 4,8 jiBqdnr3
Organizmy baltyckie
Fitoplankton 0,006 0,6
Fitobentos 0,118 3,5
Zooplankton 0,004 0025
Zoobentos
• Wieloszczety 0,169 5,5 • Niezmogowce 0,957 27,0
• Skorupiaki 0,046 2,7 • Maize - tkanki migkkie 0,073 3,2
Ryby 0,014 0,9 - przewod pokarmowy 0,100 2,9 - migsnie 0,0039 0,25 Rejon Zatoki Gdariskiej i Basenu Gdariskiego Schema! bilansu plutonu Zatoce Gdariskiej i Basenie Gdanskim
ATMOSFERA
OPADSUCHY OPAD MOKRY
WODA ■ MATERI A ZAWI ESZONA ORGANIZMY - fitoplankton • zooplankton WYMI ANA RZEKI • fitobentos WOD • zoobentos • ryby
OSADY Bilans plutonu w Zatoce Gdariskiej
ATMOSFERA
OPADSUCHY OPAD MOKRY 22 MBqrok'1 12 MBqrok"1
WODA 1,02 GBq MATERI A ZAWI ESZONA 1,31 GBq ORGANIZMY • fitoplankton 60 kBq WIStA • zooplankton 60 kBq WYMI ANA 192 MBq rok-1 • fitobentos 470 kBq WOD • zoobentos 3,2 MBq nieznaczqca • ryby 40 kBq
SEDYMENTACJA REMOB ILIZACJA 7,1 GBqrok"1
OSADY 1,18 TBq Bilans plutonu w Basenie Gdariskim 239+240pu w ekosystemie Zatoki Gdanskiej, Basenu Gdariskiego i Morza Battyckiego
Zatoka Gdanska Basen Gdansk! Morze Skladnik Baltyckie udzial udzial wartosc procentowy wartosc procentowy calkowita calkowita % %
• osady (TBq) 15,2-24,2 1,19 6,4 3,77 22,0
• woda (GBq) 1 0,5 4,3 2,2
• woda i materia 200 2,3 9,9 5,0 zawieszona (GBq) 1,2
• organizmy (MBq) kilka GBq 3,81 ~0,1 7,50 ~0,2 powierzchnia (km2) 415266 4940 1,2 18178 4,4 obj^tosc (km3) 21721 291,2 1,3 1239,5 5,7 Miejsca pobrania probek wody Wisly i jej doplywow.
1. Wisla - Krakow 11. Bug
4. Wisla - Sandomierz 14. Drwgca
5. San 15. Wisla - Torun
7. Wisla - Dublin 17. Wisla - Grudziqdz
8. Pilica 18. Wisla (Leniwka Kiezmark 9. Wisla - Warszawa 19. Wisla (Nogat) Malbork 10. Bug z Narwiq - Nowy Dwor Mazowiecki Stfzenie polonu 210Po w wodach Wisly i jej dopiywow w okresie:
a}zima b) wlosn#
c)laid d) jesitri Splyw 210Po ze zlewni doplywow Wisly w okresie:
l>) wmsna patois |k&qikm2jV#jnal ■ 1 «:■40a 100w ■ J6140a I■s #« Srednioroczny splyw 210Po z dorzeczy doplywow Wisly. Srednioroczny splyw Po-I1( [kBq;km2/rok] ■ 1 700 1 J 300 ■ 600 ■ 200 400 ■ 100 Stfzenie izotopow uranu (234U i 238U) w wodzie Wisly i jej doplywow w okresie ii) zima h) wiosna c) Into d) jcsicri Splyw uranu calkowitego z dorzecza Wisly w okresie: a) /irm c) Into b) wit>smi di jested Caloroczny splyw uranu238U z dorzecza Wisly. Caloroczny splyw uranu z [kBq/km2/rok] ■ 3 100 □ 1 300 I 3100 ■ 1 200 ■ 2 300 [ 1 100 ■ 1 900 1,1 000 1 Stfzenie izotopow plutonu (238Pu i 239+24opU) w wodzie Wisly i jej doplywow w okresie: a) zima c) lato Sleze-nfe pc^tonu z im I [ufrqidrnij ■ Pu 2M Ml. ■ Kfr IG «u B WI 1 CHS 1 ws I m ML K i CM ■ -HK V gut a £ on* r ■ ipjsaf (p nusoyyi (q ojy[ (3 miiiz (y :a|S9J>|0 m Aisim ezoazjop z ndo^+eez nuomid mAids Catoroczny splyw plutonu 239+24opu z dorzecza Wisty Caloroczny splyw plutonu z dorzecza [Bqtrok/km2) ■ 5 400 ■ 2 000 700 ■ 4 000 ■ 1 500 ■ 500 ■ 2 500 1 000 ■ 300 Splyw 210Po do Morza Baltyckiego. w tyni do Splyw ogolcm Fora roku fGBqrok"1! Zatoka Gdahska Zalew Wislany fGBqrok'1! fGBqrok"1! Zima 20,1 19,7 0,4 Wiosna 41,3 40,8 0,5 Lato 4,8 4,3 0,5 Jesieri 7,5 6,8 0,7 Raze in 73,7 71,6 2,1 Splyw uranu do Morza Baltyckiego. w tym do Splyw ognkm L’ora niku |GB(j'tJok'l| 7aloka GdaJiska Zalew WKlany L' L L 1J4L" :s*U y8u ™U caifcuvfftv calkimily L-alknviiy [GBqrwk^l IGRqrok1] |GBq>uk"l] [GBq1ri>k1| iGBq-rok"1! IGHqruk"1] ftonruk 'l [tou i ok 'l [tonTok 'l Zuna 99,00 80,90 6,60 %J0 78,80 6,40 2.20 2,10 0,20 VVlOSlM 111 JO 95,10 7,80 109,60 93,30 7,60 2,10 1,80 0,20 1 atxi 22,60 1 8,60 1 JO 21,20 17,30 1,40 1,40 1,50 0,10 JesLeri 43,50 3(4,00 2,90 40 JO 33,40 2,70 3,00 2,60 0,20 Razem 276,8(1 230,60 18,80 268,10 222,8 18,10 8,70 7,8(1 (1,70 Splyw plutonu do Morza Baltyckiego. w tvm do Splyw ogolem Zatoka (Man ska Zalew Wislany Pora roku 2,sPu 2_VM24t>p u 2,sPu 23fH240pu 2J*Pu 239+24(lpu [MBqrok'1] [MBqrok 1 [MBqrok1] Zima 4,20 16,00 4,10 15,70 0,10 0,30 Wiosna 5,00 46,70 4,80 45,90 0,20 0,80 Latn 0,43 3,60 0,40 3,40 0,03 0,20 Jcsicn 0,50 16,20 0,40 15,20 0,10 1,00 Razem 10,13 82,50 9,70 80,20 0,43 2,30