Mandatni Izvještaj O Monitoringu Rada Skupštine Usk 12.10.2014. - 30.06.2018
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
MANDATNI IZVJEŠTAJ O MONITORINGU RADA SKUPŠTINE USK 12.10.2014. - 30.06.2018. SKUPŠTINA USK 2014.-2018. - SAŽETAK AKTUELNI MANDAT JE OBILJEŽEN POLITIČKIM TURBULENCIJAMA, PROMJENAMA UNUTAR SKUPŠTINSKIH VEĆINA, PROMJENAMA PREMIJERA I SASTAVA VLADA. KONSTANTA JE BILA JEDINO SDA. ŠTO PODRAZUMIJEVA I KLJUČNU ODGOVORNOST ZA POSTIGNUTE REZULTATE. Nakon neuspjelih pregovora sa DF-om, skupštinsku većinu su formirali SDA i ASDA i ona je sa manjim problemima funkcionisala do maja 2016. godine. U maju 2016. u skupštinsku većinu i Vladu USK je ušao i SBB. Problem, prije svega u kadrovskoj politici, odnosno u podjeli “fotelja” između koalicionih partnera, su doveli do raspada ove koalicije već u julu 2016. godine, a izvršena je i smjena SDA-ovog premijera Izudina Saračevića, kojeg je na ovoj poziciji zamijenio Husein Rošić, takođe kadar SDA. Formirana je tzv. manjinska vlada, koju su u tom periodu podržavali dio SDA, SBB, LS, DF i SDP. Turbulencije su se nastavile, pa je SDP veoma brzo uskratio podršku ovoj Vladi USK, mijenjali su se ministri, a Skupština i Vlada USK su do 30.06.2018. godine, radila uz nestabilnu podršku, koja se mijenjala od sjednice do sjednice Skupštine u zavisnosti od interesa SBB, LS i DF. Sve ovo se odrazilo na rezultate rada u aktuelnom mandatu. I PORED OZBILJNIH PROBLEMA U SVOM RADU, SKUPŠTINA USK, U AKTUELNOM MANDATU, ODRŽALA JE NAJVEĆI BROJ SJEDNICA, OD SVIH KANTONALNIH SKUPŠTINA - 64, OD KOJIH SU 42 BILE REDOVNE (RAČUNAJUĆI I KONSTITUTIVNU). No, radi se o blagom padu u intenzitetu rada, u odnosu na prethodni mandat. A posmatrajući po godinama, intenzitet rada je, tokom mandata, bio sve niži i niži. Što je, svakako, dijelom, uzrokovano političkom nstabilnošću. Naime, mnoge zakazane sjednice nisu održane zbog nedostatka većine za usvajanje dnevnog reda. Važno je napomenuti da se upravo u prva dva kvartala 2018. godine trebao desiti najviši intenzitet rada i u aktuelnoj godini i u aktuelnom mandatu. Kojim bi se nadomjestio očekivani pad intenziteta rada u nastavku izborne godine, ali i zaostaci načinjeni u dosadašnjem toku mandata. No, u Skupštini USK on se nije desio. Prije svega zbog toga što je u 1. kvartalu 2018. održan najmanji broj zasjedanja u nekom kvartalu aktuelnog saziva. EFEKTIVNI RAD NA SJEDNICAMA, TOKOM AKTUELNOG MANDATA, TRAJAO JE SVEGA 307 SATI, ODNOSNO VREMENSKI EKVIVALENT 38 OSMOSATNIH RADNIH DANA. U aktuelnom mandatu, do 30.6.2018., poslanici Skupštine USK, na sjednicama su proveli ukupno 383 sati, od čega gotovo 20% (75,2 sati) otpada na pauze u zasjedanju. PRODUKTIVNOST SKUPŠTINE USK U AKTUELNOM MANDATU ISPOD JE REZULTATA POKAZANIH U PRETHODNOM, ZA ČAK PETINU. Analiza ukazuje na ogromne oscilacije u radu. Dok se najbolji kvartalni rezultati kreću oko 60, 70, pa i preko 80 razmotrenih mjera u jednom kvartalu, najlošiji su na svega petnaestak (13, 15, 16, 17). Rezultati rada bili su u uskoj vezi sa stabilnošću skupštinske većine. U svim kriznim periodima dolazilo je do osjetnog pada produktivnosti Skupštine. ANALIZIRAMO LI MJERE KOJIMA SE SKUPŠTINA USK BAVILA TOKOM AKTUELNOG MANDATA, PO TIPOVIMA, VIDJEĆEMO DA JE GOTOVO POLOVINU VREMENA 2 SKUPŠTINA POTROŠILA NA RAZLIČITE IZVJEŠTAJE (151, ILI 25,5% OD UKUPNE MASE RAZMATRANOG) I PLANOVE I PROGRAME (130, ILI 22%). Dok zakoni, kao najznačajnija obaveza Skupštine, u ukupnoj masi razmotrenih mjera, zauzimaju 11,3, a strategije 0,8%. ZA ČITAV AKTUELNI ČETVEROGODIŠNJI MANDAT, SKUPŠTINA USK JE USVOJILA SVEGA 2 STRATEGIJE. Do 30.6.2018. usvojene su tek Strategija za uključivanje djece sa poteškoćama u razvoju u obrazovanje (u februaru 2016.), te, Strategiju prema mladima Unsko- sanskog kantona (pri samom kraju mandata, u martu 2018., kada je i prihvatila u nacrtu još dvije strategije - Strategija razvoja obrazovanja i Strategija razvoja visokog obrazovanja u USK, koje su poslate u daljnu proceduru). PO BROJU USVOJENIH ZAKONA SKUPŠTINA USK KREĆE SE OKO SREDINE KANTONALNE LJESTVICE. Skupština je, u aktuelnom mandatu, usvajala, u prosjeku 1 zakon mjesečno. No, od 45 usvojenih zakona, svega je 18 novih, tz. temeljnih. Ostalo su tek izmjene i dopune postojećih zakonskih akata. Ukupan broj usvojenih zakona, u aktuelnom mandatu, manji je od broja zakona usvojenih u prethodnom, mandatu 2010.-2014., za 10, odnosno za 18%. NISKA REALIZACIJA ZAKONA NAROČITO JE VIDLJIVA U KONTEKSTU REALIZACIJE PLANIRANIH OBAVEZA. Ni u jednoj godini mandata realizacija zakona planiranih godišnjim programima rada nije dosegla ni 30% potpune realizacije planiranog. Po godinama, ona se kretala ovako: 8 usvojenih od 29 planiranih u 2015., 5 od 29 u 2016., 6 od 31 u 2017., te svega 2 usvojena zakona u prvih 6 mjeseci 2018, od 22 planirana programom rada za ovu godinu. Procenat realizacije planiranih zakonodavnih obaveza u aktuelnom mandatu je, u svakoj godini mandata, niži, nego u adekvatnim godinama prethodnog mandata. INAČE, LOŠA REALIZACIJA PLANIRANIH ZAKONA DOVODI DO NJIHOVOG, ČESTO VIŠEGODIŠNJEG, UZASTOPNOG PRENOŠENJA IZ JEDNOG GODIŠNJEG PROGRAMA RADA U DRUGI. Posljedica je da je samo u 2011. godini, broj „novih“ zakona bio veći (i to za svega za 1) od broja „prenešenih, dok je u svima ostalim godinama dva posljednja mandata, zaključno sa 2018., broj „prenešenih“ bio veći od broja novih zakona. Kulminacija je viđena upravo u 2018. godini, kada je zakonodavni plan kreiran od 18 „prenešenih“ i tek 4 „nova“ zakona. SAMO JE JEDAN, OD 4 PROGRAMA RADA SKUPŠTINE USK DONEŠENA TOKOM AKTUELNOG MANDATA – PROGRAM ZA 2017. – BIO USVOJEN NA VRIJEME, PRIJE POČETKA GODINE NA KOJU SE ODNOSI. Ukupno gledano, programi rada u ovom mandatu bili su ambiciozniji nego u prethodnom odnosno sadrže veći broj mjera. No, ta ambicioznost se pokazala neosnovanom, jer je realizacija planiranih aktivnosti, u kontinuitetu bila na niskom nivou. Sumirajući planirane obaveze iz godišnjih programa rada usvojenih u mandatu 2014.- 2018., i ignorišući izvjesna „preklapanja“ (odnosno mjere koje se ponavljaju), dolazimo do podatka da je do 30.6.2018., realizovano manje od polovine planiranog – svega 45%. Činjenica da je čak i ovako nizak postotak realizacije planiranih obaveza, nešto viši nego u prethodnom mandatu govori o tome da je loša realizacija planiranog kontinuirani problem u radu Skupštine USK. 3 KAO NI PROGRAMI RADA, NI BUDŽETI U USK SE NE DONOSE NA VRIJEME, POLITIČKI POPULIZAM ODREĐUJE NJIHOV KRAJNJI OBIM I VEĆ DUGI NIZ GODINA, U STRUKTURI BUDŽETA NAJVAŽNIJE SU PLATE BUDŽETSKIH KORISNIKA. U aktuelnom mandatu jedino je budžet za 2016. godinu usvojen u skladu sa rokovima propisanim Zakonom. Najveći dio sredstava iz Budžeta, u kontinuitetu, se izdvaja za plate budžetskih korisnika. Predviđena suma za ovu namjenu u budžetu USK za 2018. je skoro 132 miliona KM, što je oko 59% ukupno planiranih budžetskih sredstava za ovu godinu. Procenat sredstava koje USK izdvaja za ovu namjenu iz svojih budžeta jedan je od najvećih, od svih kantonalnih. U KONTEKSTU IZDVAJANJA SREDSTAVA ZA PLATE IZ BUDŽETA, SPOMENIMO I DA SU PRIMANJA POSLANIKA U USK MEĐU NAJVEĆIM U DRŽAVI. Iz budžeta USK je u ovom mandatu izdvojeno cca 2.610.000 KM. 10 poslanika je bilo zaposleno u Skupštini, 6 u Domu naroda, a svi poslanici koji nisu profesionalizovali svoj status u Skupštini USK, primaju paušal u iznosu od 1800 KM, koji je ujedno i najveći u svim zakonodavnim institucijama u BiH. Spomenimo i da je na početku mandata ovaj iznos bio i veći, ali je umanjen za 200 KM U CIJELOM AKTUELNOM MANDATU ODRŽANE SU SVEGA 2 TEMATSKE SJEDNICE - OBJE U 2015. GODINI. Brojnost, složenost i ozbiljnost problema s kojim se suočava USK, svakako je bio razlog za održavanje mnogo većeg broja tematskih sjednica. CCI, inače, snažno podržava održavanje (dobro pripremljenih) tematskih sjednica (preporučujući jednu kvartalno), o ključnim problemima građanima, kao dobrom putu za fokusiranje društvene energije na te probleme i za iznalaženje načina za njihovo otklanjanje ili bar smanjivanje. POSLOVNIK O RADU SKUPŠTINE USK JE VRLO PRECIZNO DEFINISAO PRAVA I OBAVEZE. I ODREĐENI POSLANICI SU DALI ZNAČAJNO VEĆI DOPRINOS NA SJEDNICAMA OD NJIHOVIH KOLEGA KOJI SU MANDAT, BAR U DIJELU SJEDNICA, SAMO POSMATRALI. Prema podacima kojima raspolažemo u mandatu od 01.01.2015. do 30.06.2018. godine, poslanici su postavili ukupno 526 poslaničkih pitanja. Pokrenuli su i 87 inicijativa. U radu su se naročito istakli sljedeći poslanici Skupštine USK: Albin Muslić (SDP) koji je postavio 62, zatim Željko Mirković (SDP) sa 54, Mirvet Beganović (LS) i Kenan Keserović(DNZ) sa 37, Farko Hodžić (DF) sa 35 i Asmir Ćufurović (SDA) sa 31 pitanjem. Poslanici koji su se istakli sa poslaničkim inicijativama su: Kenan Keserović (DNZ)-18, Nisvet Jusić(Samostalni poslanik)-9, kao i Mirvet Beganović (LS) sa 9 inicijativa, te Željko Mirković (SDP) sa 7 inicijativa. U segment poslaničkih diskusija nekoliko imena je pokazalo značajno više interesa od svojih kolega, a to su: Mirvet Beganović (LS) sa 102 diskusije, Rasim Pajić (ASDA) sa 92, zatim Željko Mirković (SDP) sa 91, Farko Hodžić (DF) sa 79, Sanel Mahić (SDA) sa 74, Hajrudin Halilović (ASDA) sa 67, Albin Muslić (SDP) sa 62, Admir Hadžipašić (ASDA) i Kenan Keserović(DNZ) sa 58, te Amir Murić(samostalni poslanik) sa 55 diskusija. Poslanici koje smo naveli, svakako su činili jezgro najaktivnijih poslanika na sjednicama održanim u prethodnom mandatu. S DRUGE STRANE, KRAJNE NIZAK INTETNZITET RADA NA SJEDNICAMA U PRETHODNE 4 GODINE IMALI POSLANICI: Safet Veladžić (ASDA) koji nije imao poslaničke inicijative, a postavio je tek 1 poslaničko pitanje i učestvovao u skupštinskim diskusijama. Tu je i poslanik SDA Mehmed Mahmić koji je na sjednicama učestvovao tek 3 puta u diskusijama, dok 4 nismo zabilježili da je inicirao poslaničke inicijative i poslanička pitanja. Poslanik SBB-a Admir Mušanović nije za čitav period od 01.01.2015. do 30.06.2018. godine, učestvovao u skupštinskim diskusijama, a donekle sliku popravlja činjenica da je imao 12 poslaničkih pitanja i 6 inicijativa. SKUPŠTINA USK, JEDNA JE OD INSTITUCIJA, KOJE SU U AKTUELNOM MANDATU KRŠILE I ZAKONSKE I PODZAKONSKE AKTE I USTAV DRŽAVE. Kršen je Poslovnik o radu Skupštine, Etički kodeks, Zakon o budžetima u FBiH, Zakon o koncesijama, Zakon o računovodstvu i reviziji u FBiH, Pravilnik o knjigovodstvu budžeta u FBiH, Uredba o računovodstvu budžeta u FBiH, Zakon o ravnopravnosti polova.