sign in sign up
<<
Home , Kaunos, Lale Island, Milas

MUĞLA , , Gökova, Datça, , Köyceğiz, , Göcek, . Muğla kitabının çekimleri sırasında kat ettiğimiz binlerce kilometreyi, yüzlerce deniz milini paylaşan, çözüm üreten ve destek veren; Sayın Ayşe Özalp, Şükran Özalp, Lale Manço Ahıskalı ve Serdar Ahıskalı’ya teşekkür ederiz.

We acknowledge with thanks Ayşe Özalp, Şükran Özalp, Lale Manço Ahıskalı and Serdar Ahıskalı who shared the thousands of kilometers and hundreds of sea miles covered by us for our shooting program, and who produced solutions and provided support.

MUĞLA 4 5 MUĞLA TÜRSAB KÜLTÜR YAYINLARI

TÜRSAB CULTURAL PUBLICATIONS m e t i n t e x t hümeyra özalp konyar fotoğraflar p h o t o s rasim konyar tasarım art director hümeyra özalp konyar

çeviri translation erkin özalp redaksiyon reduction arzu çengil grafik uygulama graphics design özgür aç›kbaş baskı ve cilt printing & binder bilnet

TÜRKİYE SEYAHAT ACENTALARI BİRLİĞİ ASSOCIATION OF TURKISH TRAVEL AGENCIES

Dikilitaş Mahallesi. Aşık Kerem Sokak. No: 42, 34349 Beşiktaş/, Türkiye. Tel: (0.212) 259 8404 Faks: (0.212) 259 0656 www.tursab.org.tr e-mail: [email protected]

ISBN NO 978-975-7450-06-1 MUĞLA 2010

Her türlü yayın hakları saklıdır. Bu kitapta yer alan metinler ve fotoğraflar, TÜRSAB’ın, yazarın ve fotoğrafçının izni olmadan kullanılamaz. Kitabın tamamı ya da bir bölümü ilgili kişilerden izin alınmadan, fotokopi dahil, optik elektronik ya da mekanik herhangi bir yolla kopyalanamaz, çoğaltılamaz, basılamaz, yayımlanamaz.

All rights reserved. This book or any portion thereof may not be reproduced in any way by any optical, electronic or mechanical methods, including photo-copying, without prior permission from the author, the photographer and TÜRSAB. içindekiler c o n t e n t s

9. Başaran Ulusoy: “Türkiye’nin en şanslı ilindeyiz...” 294. Bozburun. Bozburun. “We are in the luckiest province of ...” 305. Cumhuriyet köyü. Village of Cumhuriyet. 306. Saranda tepesi. Saranda Hill. 308. Serçe Limanı. Serçe Harbor. 11. Hümeyra Özalp Konyar: “Fantastik bir yolculuk...” “A fantastic journey...” 311. MARMARİS MARMARİS 314. Marmaris Kalesi. Marmaris Castle. 13. BAFA, MİLAS, GÜLLÜK BAFA, MİLAS, GÜLLÜK 321. Marmaris Arkeoloji Müzesi. Marmaris Archaeological Museum. 14. Bafa Gölü. . 326. Marmaris Eski Kent. Marmaris Old Town. 20. Latmos Dağı. Mount . 336. Netsel Marina. Netsel Marina. 22. Euromos antik kenti. Ancient city of . 338. Yalancı Boğaz. Yalancı Boğaz (Fake Strait). 24. Çomakdağ. Çomakdağ. 340. İçmeler. İçmeler. 26. Labranda. . 352. Sığla (günnük) ağacı. Turkish Sweetgum. 30. Milas. Milas. 44. Güllük. Güllük. 357. MUĞLA VE ÇEVRESİ MUĞLA AND ITS NEIGHBORHOOD 46. . Iasos. 360. Muğla Merkez. City Center of Muğla. 50. Boğaziçi. Boğaziçi. 380. Muğla Müzesi. Muğla Museum. 388. Kanyonu. Ula Canyon. 53. BODRUM BODRUM 390. Yatağan, Eski Çine Yolu. Yatağan, Old Çine Road. 56. Halikarnas Mozolesi. Mausovleum of . 392. Antik Kenti. Ancient city of Lagina. 60. Myndos kapısı. Myndos gate. 400. Stratonike Antik Kenti. Ancient city of . 62. Antik Tiyatro. Ancient Theater. 406. Pınarbaşı. Pınarbaşı. 65. Bodrum Kalesi. . 408. Yerküpe Mağarası. Yerküpe Cave. 96. Aquapark Dedeman. Aquapark Dedeman. 100. Halikarnas Club. Halikarnas Club. 411. DALYAN DALYAN 104. Torba. Torba. 412. Köyceğiz. Köyceğiz. 108. Göltürkbükü. Göltürkbükü. 418. Dalyan. Dalyan. 118. Gümüşlük. Gümüşlük. 423. Antik Kenti. Ancient city of Kaunos. 124. Kadıkalesi. Kadıkalesi. 436. Kaunos kaya mezarları. Kaunos rock-hewn tombs. 126. Turgutreis. Turgutreis. 444. Çamur banyosu ve Sultaniye Kaplıcası. 128. Akyarlar. Akyarlar. Mud-bath and Sultaniye Thermal Spring. 132. Ortakent. Ortakent. 448. İztuzu Kumsalı. İztuzu Beach. 140. Gümbet. Gümbet. 468. Sarıgerme. Sarıgerme. 144. Bardakçı. Bardakçı. 474. Yuvarlak Çay. Yuvarlakçay. 148. Pabuç Burnu. Pabuç Burnu (Cape of Pabuç). 476. Akköprü. Akköprü. 150. Yalıçiftlik. Yalıçiftlik. 152. Etrim Köyü. Village of Etrim.

481. FETHİYE FETHİYE 159. GÖKOVA KÖRFEZİ GULF OF GÖKOVA 482. Sarsıla Koyu. Sarsala Bay. 164. Mazı. Mazı. 486. Göcek Limanı. Port Göcek. 167. Çökertme. Çökertme. Yanıklar köyü. 168. Keramos Antik Kenti. Ancient city of . 494. Village of Yanıklar. 170. Akbük Koyu. Akbük Bay. 496. Fethiye. Fethiye. 181. Gökova Körfezi. Gulf of Gökova. 504. Fethiye Müzesi. Fethiye Museum. 182. Akyaka. Akyaka. 510. Kızılada. Kızılada (Red Island). 205. Sedir Adası. . 520. Yassıca Adaları. Yassıca Islands. 210. Karacasöğüt Koyu. Karacasöğüt Bay. 524. Göbün Koyu. Göbün Bay. 212. Okluk Koyu. Okluk Bay. 526. Martılı Koy. Martılı Bay. 220. İngiliz Limanı, Yedi Adalar. English Harbor. 528. Hamam Koyu. Hamam (Turkish bath) Bay. 222. Bördübet Koyu. Bördübet Bay. 532. Merdivenli Koy. Merdivenli (Stepped) Bay. 534. Kadyanda Antik Kenti. Ancient city of Kadyanda. 536. Yeşil Üzümlü köyü. Village of Yeşil Üzümlü. 227. DATÇA VE HİSARÖNÜ DATÇA AND HİSARÖNÜ 538. Kayaköy. Kayaköy. 230. Antik Kenti. Ancient city of Knidos. Ölüdeniz ve Belcekız sahili. 238. Palamutbükü. Palamutbükü. 546. Ölüdeniz (Dead Sea) and Belcekız Beach. 242. Datça. Datça. 562. Babadağ. Babadağ. 250. Eski Datça. Old Datça. 564. Kelebekler Vadisi. Kelebekler Vadisi (Butterfly Valley). 256. Kızlan köyü ve Yeldeğirmenleri. Village of Kızlan and Windmills. 570. Kumsalı. Patara Beach. 260. Mehmet Ali Ağa Konağı. Mansion of Mehmet Ali Ağa. 572. Letoon Kutsal Alanı. Letoon Sacred Cult Center. 268. Gebekum. Gebekum. 576. Pınara. . 272. Balıkaşıran. Balıkaşıran. 583. Eşen Çayı. Eşen Stream. 274. Hisarönü, Orhaniye. Hisarönü, Orhaniye. 584. Yaka Park. Yaka Park. 280. Turgut Şelalesi. Turgut Waterfall. 588. antik kenti. Ancient city of Tlos. 284. Bayır köyü. Village of Bayır. 590. Akdağlar. Akdağlar. 288. Jip Safari. Jeep Safari. 290. Selimiye. Selimiye. 595. Haritalar, kaynaklar. Maps, sources. MUĞLA 8 Türkiye’nin en şanslı ilindeyiz...

TÜRSAB, Türkiye Seyahat Acentaları Birliği olarak We are in the luckiest province of Turkey... yayınlamakta olduğumuz Kültür Yayınları Dizisi, bu kez Muğla’yı konuk ediyor. Antalya, İzmir, Kuzey The new guest of our Cultural Publication Series prepared Ege, Şanlıurfa ve İstanbul’dan sonra altıncı kitabımızı by TÜRSAB, Association of Turkish Travel Agencies, is oluşturan Muğla, Türkiye’nin en önemli turistik Muğla. This province, the subject of our sixth book following bölgelerinden biri olarak göz kamaştırıyor. those about Antalya, İzmir, The Northern , Dünya turizm liginin üst sıralarında yer alan Türkiye Şanlıurfa and İstanbul, is fascinating as one of the most artık turizmin her çeşidiyle sesini duyuruyor. Türkiye’de important touristic regions of Turkey. turizm ekonomisinin en ağırlıklı olduğu illerden biri ise Turkey has become a high-ranking country in the world Muğla. Muğla yalnızca turizm geliriyle değil, kültürel, league, providing all types of tourism services. And, tarihsel ve özellikle de coğrafi değerleriyle ön plana Muğla is one of the where tourism çıkıyor. plays a dominant role. Not only its tourism revenues, but Muğla herşeyden önce 1.124 kilometre uzunluğundaki also the cultural, historical and especially geographic values kıyı şeridiyle Türkiye’nin en uzun sahil şeridine sahip ili. of Muğla make this province noteworthy. Buna 3 bin metreye yükselen dağları, kıyılardan dağların Above all, at 1,124 km, Muğla’s coastline is the longest zirvesine kadar kademeli olarak değişen Akdeniz iklimi, among the provinces of Turkey. With the addition of up uzun soluklu yaz mevsimi, akarsuları, endemik bitki to 3,000 m high mountains, the Mediterranean climate türleri, yeryüzünün ender hayvan cinsleri ve tektonik gradually changing from the shores to the peaks of yapısının oluşturduğu muhteşem yüzey dokusu da mountains, long summer seasons, streams, endemic plant eklenince, ortaya benzersiz bir bölge çıkıyor. species, world’s rare animal species and the magnificent Topraklarında birbirinden önemli, birbirinden değerli landscape formed by tectonic activity, the result is nitelikleri barındıran Muğla, yabancı turistlerin en çok a matchless region. Because of its assets, each one more ilgi gösterdiği bölgelerimizden biri. Resmi istatistiklere beautiful than the other, and each one more valuable than göre 2008 yılında hava ve deniz yoluyla Muğla’ya gelen the other, Muğla is one of our provinces that attract the yabancı turist sayısı 2.967.000 kişiyi buldu. highest numbers of foreign tourists. According to official Deniz, güneş, kumun ötesinde rafting, kano, yamaç data, in 2008, the number of foreign tourists arriving Muğla paraşütü, sörf, jip safari, dağcılık, mağaracılık başta by air or sea reached 2,967,000. olmak üzere pek çok spora olanak tanıyan coğrafyası, Thanks to its geographic features, Muğla is not only karlı dağlarında kayakçıları bekliyor. Bunun da ötesinde a province of Sea, Sun and Sand, but it also hosts rafting, Muğla, yelken ve yat turizmi açısından dünyanın canoe, paragliding, surfing, jeep safari, climbing and caving sayılı bölgeleri arasında yer alıyor. Kültür ve Turizm activities, while waiting for skiers in its mountains covered Bakanlığı’nın 2007 yılı Yat İstatistikleri Bülteni’ne göre with snow. Furthermore, Muğla is among world’s leading Muğla limanları, aynı yıl yatla gelen 266 bin yabancı sailing and yachting centers. According to the 2007 Bulletin ziyaretçiyi ağırladı. Bu sayı, Türkiye’nin tüm limanlarına of Yacht Statistics published by the Ministry of Culture yatla gelen turistlerin yüzde 73’ünü oluşturuyor. Bu oran and Tourism, during the same year, 266 thousand foreign bile bize Muğla’nın yat turizmimiz açısından ne kadar visitors who came by yacht were hosted in the harbors of önemli olduğunu gösteriyor. Muğla. This figure corresponds to 73 percent of all tourists Tarih ve kültür açısından da rakipsiz olan Muğla who visited Turkish harbors by yacht. This percentage topraklarında, Karya uygarlığı ile başlayan kültürel indicates the importance of Muğla with regard to our yacht izler, Roma, Bizans, Menteşoğulları ve Osmanlı ile tourism. Its historical and cultural heritage also makes devam ediyor. Özetle Muğla, yalnızca Türkiye’nin değil, Muğla a matchless province. The traces of the Carian dünyanın en özel, en benzersiz, en özgün illerinden biri civilization are followed by those of the , olarak rakipsiz kabul ediliyor. , Anatolian Beylik (emirate) of Menteşe TÜRSAB olarak Muğla gibi önemli bir ilimizi Kültür and the . In short, Muğla is considered as Yayınlarımız’a dahil etmekten kıvaç duyuyor, yeni one of the most special, unique and original provinces of not kitabımızda gene Türkiye’nin bir başka değerli köşesinde only Turkey but also of the world. buluşmayı ümit ediyoruz. As TÜRSAB, we are proud of being able to enrich our Cultural Publications with this work on Muğla, and we hope to meet you again in another valuable corner of Turkey.

Başaran Ulusoy Yönetim Kurulu Başkanı Türkiye Seyahat Acentaları Birliği Başaran Ulusoy President of the Executive Board Association of Turkish Travel Agencies

9 MUĞLA MUĞLA 12 MİLAS

13 MUĞLA İsmini Karya kenti Mylasa’dan alan ve Antik Çağ tarihçisi Strabon’un yazılarında ve Stratonikeia ile birlikte “Karya’nın üç önemli kentinden biri” olarak anılan Milas’ın tarihi, kesinlik kazanmamakla birlikte, bazı kaynaklara göre İ.Ö. 1100’lere kadar uzanıyor. Karya uygarlığının ilk başkenti olan Mylasa’nın antik limanı bugünün coğrafyasında Milas havaalanına kadar dayanıyordu. İ.Ö. 5. yüzyıldan itibaren daha da belirginleşen tarihine göre Mylasalılar Pers ordularına karşı direnmiş, diğer Karia kentleri gibi İ.Ö. 334’de Büyük İskender’in yönetimine girmiş ama kentlerini Karya kraliçesi Ada’ya teslim etmişlerdi. İ.Ö. 129’da da Roma’ya bağlanan kent, Bizans döneminin piskoposluk merkezi, 13. yüzyılda ise Menteşoğulları’na bağlı bir kent olur. Böyle kısacık özetlenebilen tarihine karşı aslında Milas toprakları bugün tam 27 Karya kentinin kalıntılarını kucaklıyor. Muğla ilinin Milas ilçesi, bu zengin tarihinin yanısıra ilçe merkezindeki 19. yüzyıla tarihlenen muhteşem evleri, otantik yemekleri ve özellikle halıları ile büyük bir kültüre ev sahipliği yapıyor.

According to some sources, the history of Milas, a city described as “one of the most important three cities of ” together with Alabanda and Stratonicea by the ancient world historian Strabo, and a city owing its name to the Carian city Mylasa, goes back to 1100s BC. The ancient port of Mylasa, the first capital of the Carian civilization, was extending as far as the present Milas-Bodrum Airport. According to the history of the city, which becomes more accurate since 5th century BC, Mylasans resisted against Persian armies, the city was taken under the rule of the in 334 BC, like other Carian cities, but the government of Carian cities was committed to Ada, (princess) of Caria. The Roman period of Mylasa began in 129 BC, and the city became a titular see in the Byzantine era. In the 13th century, the city was taken over by the Anatolian Beylik (emirate) of Menteşe. Though its history can be summarized such briefly, there are remains from exactly 27 Carian cities in Milas. Besides its rich historical heritage, the Milas district of the Muğla province is a center of a wide culture with its remarkable houses dating from the 19th century, authentic dishes and especially carpets. Bafa Gölü (üstte) ve Milas yolu (sağda). Lake Bafa (above) and the road to Milas (right). MUĞLA 14 15 MUĞLA İ.Ö. 2000 yılının sonlarında başlayan Karya’nın tarihi, Muğla topraklarının da büyük bir bölümüne damgasını vuruyor. Muğla ilinin kuzeybatısına sokulan ve 2000 yıl önce deniz olduğu bilinen Söke Ovası’nın kucağındaki Bafa Gölü, Karya’nın tarihine tanıklık ediyor. İkibin yıl önce iri dalgaların dövdüğü bu topraklar, bugün Bafa Gölü’nün durgun suyu ile birlikte Karya’nın sırlarını saklıyor. Bafa Gölünü çevreleyen topraklar, göldeki küçük adacıklar da dahil olmak üzere farklı uygarlıkların, farklı inançların izlerini taşıyor. Karya’nın taşlarından manastırlara, derviş hücrelerinden kiliselere kadar uzanan pek çok yapı, bölgenin zengin tarihini kanıtlıyor. Bölgedeki en eski yerleşim birimi olan Heraklia kenti, İ.Ö. 7. yüzyıla tarihleniyor. Kalıntıları, Latmos Dağı’nın yamaçlarından başlayarak tepesine kadar uzanan ve Helenistik mimarinin tüm özelliklerini taşıyan Heraklia’nın en önemli yapıları arasında Athena Tapınağı, ve Endymion kutsal alanı sayılıyor. Yöre yalnızca Heraklia kalıntılarını değil, tıpkı Kapadokya gibi 10-13. yüzyılda yaşamış Hıristiyanların mağara, manastır ve kilise kalıntılarını da barındırıyor. Tarihi değeri ve doğal güzelliği ile pek çok ziyaretçinin durak noktası olan bölge mutfağı ile de dikkat çekiyor. Yöredeki ağaçlardan üretilen özel zeytinyağı ile gölden avlanan kefal, levrek ve yılan balığı Bafa sofralarının vazgeçilmezleri arasında sayılıyor.

Bafa Gölü. Lake Bafa.

MUĞLA 16 17 MUĞLA The history of Caria, which begins towards end-2000 BC, has left its traces throughout the territory of the Muğla province. The Lake Bafa situated next to the Söke Plain, which was under the waters of the 2000 years ago and which is stretching to the northwest of Muğla, is a witness of the history of Caria. This area, smashed by big waves two thousand years ago, is keeping the secrets of Caria today, together with the still waters of the Lake Bafa. The terrain surrounding the Lake Bafa and the small islands preserve traces of different civilizations and different faiths. The richness of the history of this region is reflected by many construction elements including Carian stones, monasteries, hermitages and churches. The oldest settlement in the region, the city of Heracleia is dated to the 7th century BC. Among the most important structures of Heracleia, which display all characteristics of the Hellenistic architecture and of which remains stretch from the slopes of the Mount Latmus up to its top, the Temple of Athena, Agora and the holy place of Endymion are listed. Not only the remains from Heracleia, but also cave, monastery and church remains from the Christians who lived here between 10th and 13th centuries can be seen in this locality. While it is a stop for many visitors thanks to its historical value and natural beauty, the cuisine of this region is another element of attraction. The special olive oil obtained from the fruits of trees in this region and mullets, sea basses and eels from the Lake Bafa are among the essential ingredients of this cuisine.

Bafa Gölü’nde yer alan kale ve manastır kalıntıları. Castle and monastery remains at the Lake Bafa.

MUĞLA 18 19 MUĞLA