DZIENNIK URZ ĘDOWY WOJEWÓDZTWA WARMI ŃSKO-MAZURSKIEGO
Olsztyn, dnia 3 lutego 2006 r. Nr 23
TRE ŚĆ : Poz.:
UCHWAŁY RADY GMINY W D ŹWIERZUTACH:
535 - Nr XXVII/189/05 Rady Gminy w D źwierzutach z dnia 15 grudnia 2005 r. w sprawie uchwalenia Programu Ochrony Środowiska Gminy D źwierzuty na lata 2005 - 2007 z uwzgl ędnieniem perspektywy na lata 2008 - 2015... 1533
536 - Nr XXVII/193/05 Rady Gminy w D źwierzutach z dnia 15 grudnia 2005 r. w sprawie dokonania zmian w Statucie Gminnego O środka Pomocy Społecznej w D źwierzutach...... 1598
DECYZJA PREZESA URZ ĘDU REGULACJI ENERGETYKI:
537 - Nr OGD-4210-89(19)/2005/2006/4941/II/KK z dnia 1 lutego 2006 r...... 1599
535 UCHWAŁA Nr XXVII/189/05 Rady Gminy w D źwierzutach z dnia 15 grudnia 2005 r.
w sprawie uchwalenia Programu Ochrony Środowiska Gminy D źwierzuty na lata 2005 - 2007 z uwzgl ędnieniem perspektywy na lata 2008 - 2015.
Na podstawie art. 40 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o poz. 464, Nr 113, poz. 954, Nr 130, poz. 1087, Nr 169, samorz ądzie gminnym (tekst jednolity Dz. U. z 2001 r. poz. 1420, Nr 175, poz. 1462) Rada Gminy w Nr 142, poz. 1591, Dz. U. z 2002 r. Nr 23, poz. 220, Nr 62, Dźwierzutach uchwala, co nast ępuje: poz. 558, Nr 113, poz. 984, Nr 153, poz. 1271, Nr 214, poz. 1806, Dz. U. z 2003 r. Nr 80, poz. 717, Nr 162, § 1. Uchwala si ę Program Ochrony Środowiska Gminy poz. 1568, Dz. U. z 2004 r. Nr 102, poz. 1055, Nr 116, Dźwierzuty na lata 2005 - 2007 z uwzgl ędnieniem poz. 1203, Dz. U. z 2005 r. Nr 172, poz. 1441, Nr 175, perspektywy na lata 2008 – 2015, stanowi ący zał ącznik poz. 1457) art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. do niniejszej uchwały. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2001 r. Nr 62, poz. 627, Nr 115, poz. 1229, Dz. U. z 2002 r. Nr 74, § 2. Wykonanie uchwały powierza si ę Wójtowi Gminy. poz. 676, Nr 113, poz. 984, Nr 153, poz. 1271, Nr 233, poz. 1957, Dz. U. z 2003 r. Nr 46, poz. 392, Nr 80, § 3. Uchwała wchodzi w Ŝycie po upływie 14 dni od poz. 721, Nr 80, poz. 717, Nr 153, poz. 1271, Nr 175, dnia ogłoszenia w Dzienniku Urz ędowym Województwa poz. 1693, Nr 162, poz. 1568, Nr 190, poz. 1865, Nr 217, Warmi ńsko-Mazurskiego. poz. 2124, Dz. U. z 2004 r. Nr 19, poz. 177, Nr 49, poz. 464, Nr 70, poz. 631, Nr 92, poz. 880, Nr 96, Przewodnicz ący Rady Gminy poz. 959, Nr 121, poz. 1263, Nr 273, poz. 2703, Nr 281, Krzysztof Sawicki poz. 2784, Dz. U. z 2005 r. Nr 25, poz. 202, Nr 49,
Dziennik Urz ędowy - 1534 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537
Zał ącznik do uchwały Nr XXVII/189/05 Rady Gminy w D źwierzutach z dnia 15 grudnia 2005 r.
PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA GMINY D ŹWIERZUTY na lata 2005 - 2007 z uwzgl ędnieniem perspektywy na lata 2008 - 2015
SPIS TRE ŚCI:
I. WST ĘP 1.1. Podstawa prawna opracowania 1.2. Koncepcja i cel opracowania 1.3. Metodyka opracowania II. Uwarunkowania wynikaj ące z Programu Ochrony Środowiska Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego i z programu ochrony środowiska powiatu szczycie ńskiego 2.1. Program Ochrony Środowiska Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego na lata 2003 - 2006 z uwzgl ędnieniem perspektywy na lata 2007 - 2010 2.1.1. OCHRONA I RACJONALNE WYKORZYSTANIE ZASOBÓW PRZYRODNICZYCH 2.1.1.1. Ochrona ró Ŝnorodno ści biologicznej i krajobrazowej regionu 2.1.1.2. Rozwój lasów i ich racjonalne wykorzystanie 2.1.1.3. Ochrona gleb 2.1.1.4. Kopaliny 2.1.1.5. Racjonalizacja zu Ŝycia wody, materiałów i energii 2.1.1.6. Wykorzystanie energii ze źródeł odnawialnych 2.1.2. POPRAWA JAKO ŚCI ŚRODOWISKA 2.1.2.1. Jako ść wód, poprawa stosunków wodnych i ochrona przed powodz ą 2.1.2.2. Stan sanitarny powietrza 2.1.2.3. Gospodarka odpadami 2.1.2.4. Zagro Ŝenia wynikaj ące z awarii przemysłowych i chemikaliów 2.1.2.5. Hałas 2.1.2.6. Promieniowanie jonizuj ące i niejonizuj ące 2.1.3. EDUKACJA EKOLOGICZNA 2.2. Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczycie ńskiego III. DANE PODSTAWOWE O GMINIE D ŹWIERZUTY 3.1. Poło Ŝenie 3.2. Ludno ść 3.3. U Ŝytkowanie terenu 3.3.1. Lasy 3.3.2. Gleby 3.4. Rolnictwo 3.5. Rynek pracy 3.6. Infrastruktura komunalna 3.7. Drogi i koleje IV. INWENTARYZACJA ZASOBÓW I SKŁADNIKÓW PRZYRODY 4.1. Poło Ŝenie geograficzne i morfologia 4.2. Budowa geologiczna 4.3. Warunki klimatyczne 4.4. Wody powierzchniowe 4.5. Wody podziemne 4.6. Zasoby wodne gminy D źwierzuty 4.7. Zasoby naturalne 4.7.1. Charakterystyka złó Ŝ kopalin 4.8. Gleby i lasy 4.8.1. Gleby 4.8.2. Lasy 4.9. Charakterystyka elementów przyrody o Ŝywionej 4.9.1. Formy ochrony przyrody 4.9.2. Pomniki przyrody w gminie D źwierzuty 4.9.2.1. Zielone Płuca Polski 4.10. Walory kulturowe 4.11. Szlaki turystyczne V. OCENA ZAGRO śEŃ I TENDENCJI PRZEOBRA śEŃ ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO 5.1. Stan i tendencje zmian czysto ści powietrza atmosferycznego 5.1.1. Główne źródła zanieczyszczenia powietrza 5.1.2. Stan jako ści powietrza 5.2. Stan i tendencje zmian czysto ści wód powierzchniowych 5.2.1. Główne źródła zanieczyszczenia wód powierzchniowych 5.2.2. Ocena czysto ści wód powierzchniowych Dziennik Urz ędowy - 1535 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537
5.2.3. Ocena czysto ści wód podziemnych 5.3. Gospodarka odpadami 5.4. Hałas komunikacyjny 5.5. Hałas przemysłowy 5.6. Stan i tendencje zmian przyrody o Ŝywionej 5.6.1. Szata ro ślinna 5.6.2. Świat zwierz ęcy 5.7. Bezpiecze ństwo chemiczne i biologiczne. Powa Ŝne awarie przemysłowe 5.8. Źródła promieniowania elektromagnetycznego niejonizuj ącego 5.9. Źródła promieniowania jonizuj ącego 5.10. Podsumowanie VI. PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA I HARMONOGRAM JEGO REALIZACJI 6.1. Ochrona powietrza 6.1.1. Ograniczenie emisji w sektorze komunalnym i przemysłowym 6.1.2. Ograniczenie emisji zanieczyszcze ń komunikacyjnych 6.2. Ochrona wód powierzchniowych i podziemnych 6.2.1. Zarz ądzanie zasobami wodnymi 6.2.2. Ochrona wód 6.2.3. Ochrona przeciwpowodziowa 6.3. Ochrona powierzchni ziemi 6.3.1. Gleby u Ŝytkowane rolniczo 6.4. Racjonalne u Ŝytkowanie zasobów naturalnych 6.4.1. Racjonalizacja u Ŝytkowania wody 6.4.2. Zmniejszenie materiałochłonno ści i odpadowo ści produkcji 6.4.3. Zmniejszenie energochłonno ści gospodarki i wzrost wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych 6.5. Ochrona przed hałasem 6.5.1. Ochrona przed hałasem komunikacyjnym 6.5.2. Ochrona przed hałasem przemysłowym 6.6. Gospodarka odpadami 6.7. Zasoby przyrodnicze 6.7.1. Integracja aspektów ekologicznych z planowaniem przestrzennym 6.7.2. Ochrona gatunkowa ro ślin i zwierz ąt 6.7.3. Ochrona lasów 6.8. Edukacja ekologiczna społecze ństwa w zakresie ochrony przyrody 6.9. Harmonogram realizacji zada ń ekologicznych 6.10. Nakłady na realizacj ę programu ochrony środowiska 6.11. Mo Ŝliwo ści pozyskiwania środków finansowych na realizacj ę przedsi ęwzi ęć przewidzianych w Programie Ochrony Środowiska 6.12. Zarz ądzanie programem ochrony środowiska 6.13. Monitoring real izacj i programu 6.14. Kampanie informacyjno edukacyjne zwi ązane z wdra Ŝaniem i realizacj ą programu
I. WST ĘP Na podstawie aktualnego stanu środowiska, źródeł jego zagro Ŝeń oraz tendencji przeobra Ŝeń Program 1.1 Podstawa prawna opracowania. Ochrony Środowiska okre śla cele polityki ekologicznej na terenie Gminy D źwierzuty, instrumenty realizacji Obowi ązuj ące od 1 pa ździernika 2001 r. Prawo programu, potrzebne środki finansowe oraz formy kontroli Ochrony Środowiska 1 w art. 17 nakłada na organy jego realizacji. wykonawcze gmin obowi ązek opracowania gminnego programu ochrony środowiska w celu realizacji polityki Problematyka ochrony środowiska obejmuje wszystkie ekologicznej Pa ństwa. Obowi ązek ten stanowi przesłank ę jego elementy, a wi ęc budow ę geologiczn ą i bogactwa dla utworzenia niniejszego opracowania. naturalne, wody powierzchniowe i podziemne, powietrze atmosferyczne, rze źbę terenu i pokryw ę glebow ą, szat ę Formaln ą podstaw ą sporz ądzenia Programu Ochrony ro ślinn ą i lasy, świat zwierz ąt, a tak Ŝe podstawowe walory Środowiska dla Gminy D źwierzuty jest umowa zawarta w kulturowe. dniu 9 marca 2004 r. pomi ędzy Burmistrzem Miasta Szczytno a Biurem Planowania i Doradztwa Dla osi ągni ęcia zrównowa Ŝonego rozwoju niezb ędne Strategicznego, 00-814 Warszawa, ul. Miedziana 3A. są: - ochrona środowiska przyrodniczego, 1.2 Koncepcja i cel opracowania. - rozwój gospodarczy, Przedmiotem opracowania jest Program Ochrony Środowiska dla Gminy D źwierzuty poło Ŝonego w powiecie - ład przestrzenny, szczycie ńskim na terenie województwa Warmi ńsko- Mazurskiego. - warunki społeczne.
Z punktu widzenia środowiska przyrodniczego zrównowa Ŝony rozwój polega przede wszystkim na 1 Ustawa Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. (Dz. U. dąŜ eniu do: Nr 62, poz. 627). Dziennik Urz ędowy - 1536 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537
- zachowania mo Ŝliwo ści odtwarzania si ę zasobów naturalnych, - Strategia Rozwoju Obszaru Funkcjonalnego Zielone Płuca Polski (Praca zespołowa, 1999 r.), - racjonalnego u Ŝytkowania zasobów nieodnawialnych i zast ępowania ich substytutami, - „Strategia rozwoju turystyki województwa Warmi ńsko- Mazurskiego" - przyj ęta uchwał ą Nr XXX/445/01 z - ograniczania uci ąŜ liwo ści dla środowiska i dnia 9 pa ździernika 2001 r., nieprzekraczania granic wyznaczonych jego odporno ści ą, - „Wojewódzki program zwi ększenia lesisto ści na lata 2001 - 2010" - przyj ęty uchwał ą Nr XXXI/470/01 z - zachowania ró Ŝnorodno ści biologicznej, dnia 4 grudnia 2001 r.,
- zapewnienia obywatelom bezpiecze ństwa - „Regionalny program rozwoju rolnictwa na lata ekologicznego, 2002 - 2006" - przyj ęty uchwał ą Nr XXXIV/512/02 z dnia 12 marca 2002 r., - tworzenia podmiotom gospodarczym warunków do uczciwej konkurencji w dost ępie do ograniczonych - Program ochrony środowiska województwa na lata zasobów i mo Ŝliwo ści odprowadzania zanieczyszcze ń. 2003 - 2006 z uwzgl ędnieniem perspektywy na lata 2007 - 2010, Olsztyn 2003, Program Ochrony Środowiska wytycza cele polityki ekologicznej Gminy D źwierzuty, takie jak: - Plan Gospodarki Odpadami dla Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego na lata 2003 - 2006 z - racjonalne u Ŝytkowanie zasobów naturalnych przez uwzgl ędnieniem perspektywy na lata 2007 - 2010, zmniejszenie zu Ŝycia energii, surowców i materiałów, Olsztyn, listopad 2003, a równocze śnie wzrost udziału w wykorzystywaniu zasobów odnawialnych, - Strategia Rozwoju m. Szczytno - ochrona środowiska (Urz ąd Miasta Szczytno 2000), - ochron ę powietrza i ochron ę przed hałasem przez redukcj ę emisji gazów i pyłów oraz emitorów hałasu i - Program Ochrony Środowiska dla Powiatu wibracji, Szczycie ńskiego na lata 2004 - 2007 z uwzgl ędnieniem perspektywy do roku 2010, - ochron ę wód przez wła ściw ą gospodark ę wodno- ściekow ą oraz racjonalizacj ę zu Ŝycia wody, - Plan Gospodarki Odpadami dla Powiatu Szczycie ńskiego na lata 2004 - 2007 z - ochron ę gleb i powierzchni ziemi przez racjonaln ą uwzgl ędnieniem perspektywy do roku 2010. gospodark ę roln ą i minimalizowanie destrukcyjnych oddziaływa ń przemysłu oraz komunikacji, Dokumentem nadrz ędnym wytyczaj ącym cele i kierunki działa ń w zakresie polityki ekologicznej - ochron ę zasobów przyrodniczych z uwzgl ędnieniem województwa (ochrony środowiska) jest Program ochrony bioró Ŝnorodno ści przez zmniejszanie presji środowiska województwa Warmi ńsko-Mazurskiego na lata wynikaj ącej z rozwoju gospodarczego. 2003 - 2006 z uwzgl ędnieniem perspektywy na lata 2007 - 2010. Z tych te Ŝ wzgl ędów poni Ŝej 1.3. Metodyka opracowania. zaprezentowano jedynie uwarunkowania wynikaj ące z tego Programu oraz z Programu ochrony środowiska dla Program Ochrony Środowiska powinien być powiatu Szczycie ńskiego. powi ązany z dokumentami wy Ŝszej rangi i wynika ć z zapisów Polityki Ekologicznej Pa ństwa 22. Równocze śnie II. Uwarunkowania wynikaj ące z Programu Ochrony Program Ochrony Środowiska powinien by ć skorelowany środowiska województwa warmi ńsko-mazurskiego i z z dokumentami szczebla wojewódzkiego i powiatowego. programu ochrony środowiska powiatu szczycie ńskiego. Przy opracowaniu projektu Programu Ochrony Środowiska konieczne jest równie Ŝ wykorzystanie 2.1. Program Ochrony Środowiska Województwa informacji i zało Ŝeń zawartych w takich dokumentach jak Warmi ńsko-Mazurskiego na lata 2003 - 2006 z Plan Rozwoju Lokalnego Gminy D źwierzuty i Studium uwzgl ędnieniem perspektywy na lata 2007 - 2010. Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Gminy Dźwierzuty. CEL STRATEGICZNY
Spo śród dokumentów szczebla wojewódzkiego i Dobry stan środowiska umo Ŝliwiaj ący zrównowa Ŝony powiatowego przy sporz ądzaniu niniejszego opracowania rozwój. zostały uwzgl ędnione nast ępuj ące dokumenty identyfikuj ące cele ekologiczne: „Wzgl ędnie nieprzekształcone, czyste środowisko przyrodnicze stanie si ę d źwigni ą społeczno - - Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gospodarczego rozwoju regionu. Obowi ązkiem staje si ę województwa Warmi ńsko-Mazurskiego, ci ągła dbało ść o zachowanie wysokich walorów środowiska, poprawa stanu elementów środowiska tego - Plan zagospodarowania przestrzennego województwa wymagaj ących i porz ądkowanie procesów gospodarczych, Warmi ńsko-Mazurskiego, negatywnie oddziaływuj ących na środowisko. Województwo b ędzie prowadziło spójn ą i konsekwentn ą 2 Polityka Ekologiczna Pa ństwa - uchwalona przez Sejm RP w dniu 8 maja polityk ę ochrony środowiska oraz zasobów naturalnych, w 2003 r. Dziennik Urz ędowy - 1537 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537 oparciu o pełne przestrzeganie prawa w zakresie ochrony zielonych (ł ąki) na grunty orne; nagminna praktyka środowiska, współpracuj ąc z o ściennymi regionami". wczesnowiosennego wypalania suchych traw; znacz ący wzrost liczby niektórych drapie Ŝników; wyst ępuj ące w 2.1.1. OCHRONA I RACJONALNE ostatnich latach susze. WYKORZYSTANIE ZASOBÓW PRZYRODNICZYCH. W obszarze „Ochrona ró Ŝnorodno ści biologicznej i 2.1.1.1. Ochrona ró Ŝnorodno ści biologicznej i krajobrazowej regionu" wytyczono nast ępuj ące cele: krajobrazowej regionu. Cel 1 - Wysokie walory krajobrazowe. Ochrona ró Ŝnorodno ści biologicznej i krajobrazowej oraz zwi ększenie powierzchni obszarów chronionych Cel 2 - Skuteczna ochrona przyrody. (wg II Polityki Ekologicznej Pa ństwa), stanowi ą jeden z najwa Ŝniejszych obszarów w zakresie bezpiecze ństwa Cel 3 - Bogactwo florystyczne i faunistyczne regionu. ekologicznego pa ństwa. Cel 4 - Równowaga gatunkowa. Główne zagro Ŝenia dla ró Ŝnorodno ści biologicznej i krajobrazowej województwa, to przede wszystkim: zmiany Dla realizacji wy Ŝej wymienionych celów okre ślono struktury własno ści, wprowadzanie intensywnych form poni Ŝsze działania: gospodarowania w rolnictwie, rybactwie i le śnictwie, Działania intensywna zabudowa nowych terenów i rozbudowa systemów infrastrukturalnych, osuszanie terenów 1.Uwzgl ędnianie w planowaniu przestrzennym zasad podmokłych (w tym torfowisk), zabudowa hydrotechniczna ochrony krajobrazu i ró Ŝnorodno ści biologicznej. wód. 2. Wdra Ŝanie na obszarach cennych przyrodniczo Trwaj ący od lat proces nieprawidłowej urbanizacji proekologicznych form gospodarowania i dostosowanie Warmii i Mazur jest zjawiskiem, które nale Ŝy szybko sposobu u Ŝytkowania do okre ślonych form, celów i opanowa ć. Jego skutki to: niekorzystne zmiany przedmiotów ochrony: krajobrazu, problemy zwi ązane z zanieczyszczeniem wód, ziemi, powietrza, negatywne przekształcanie przyrody, - wspieranie form rolnictwa stosuj ącego metody zmniejszenie ró Ŝnorodno ści biologicznej. produkcji nie naruszaj ące równowagi przyrodniczej, w tym rolnictwa ekologicznego i zintegrowanego, Zagro Ŝeniem dla szaty ro ślinnej s ą zarówno naturalne procesy sukcesji, jak i ró Ŝnorodna działalno ść człowieka. - rozwój eko- i agroturystyki. Mo Ŝna tu wymieni ć negatywny wpływ zanieczyszczenia wody i powietrza na szat ę ro ślinn ą. Powa Ŝnym 3. Wyznaczenie korytarzy ekologicznych i wła ściwe ich zagro Ŝeniem jest rekreacyjna presja, ukierunkowana na zagospodarowanie poprzez m.in.: najcenniejsze ostoje przyrody (brzegi jezior, śródle śne polany, obrzeŜa lasów). - zalesianie i zadrzewianie,
Znaczna cz ęść najbardziej warto ściowych fragmentów - tworzenie korytarzy ł ącz ących jeziora, w oparciu o ro ślinno ści w województwie obj ęta jest ró Ŝnymi formami ekosystemy bagienne i drobne zbiorniki wodne, ochrony przyrody. Sie ć ochrony przyrody województwa jest ju Ŝ w głównych zarysach ukształtowana. W - budow ę przej ść dla zwierz ąt na trasach przyszło ści nale Ŝy zwróci ć wi ększ ą uwag ę na utrzymanie komunikacyjnych i przepławek na rzekach, w zbiorowisk nieklimaksowych, takich jak: niezalesione miejscach, gdzie jest to jest konieczne. torfowiska turzycowo-mszyste, łajki zmiennowilgotne, murawy napiaskowe, zakrzaczenia kserotermiczne. 4. Opracowanie programów tworzenia obszarów Oprócz ochrony zasobów ro ślin, spełniaj ą one wa Ŝną rol ę zieleni i zadrzewie ń. krajobrazow ą i s ą siedliskiem wielu gatunków zwierz ąt. Utrzymanie przyrodniczo cennych zbiorowisk otwartych 5. Przestrzeganie w gospodarce le śnej zasad wymaga ć b ędzie zabiegów ochrony czynnej, np. zachowania ró Ŝnorodno ści biologicznej oraz bogactwa wypasania, koszenia, usuwania drzew. genetycznego, poprzez mi ędzy innymi uwzgl ędnienie w planach urz ądzenia lasów, wytycznych z programów Spo śród zidentyfikowanych zagro Ŝeń fauny, jakie ochrony przyrody w nadle śnictwach. wyst ępuj ą na terenie województwa warmi ńsko- mazurskiego do bardzo wa Ŝnych obecnie nale Ŝą : 6. Wdro Ŝenie na obszarze województwa sieci Ŝywiołowa, cz ęsto nielegalna zabudowa brzegów jezior NATURA 2000 poprzedzi ć bilansem skutków społeczno - oraz urbanizacja innych miejsc przyrodniczo cennych; gospodarczych oraz konsultacjami na szczeblu masowa turystyka i w ędkarstwo na jeziorach, z samorz ądów gminnych i powiatowych. wykorzystaniem bardzo gło śnych łodzi i skuterów wodnych, ponadto liberalizacja przepisów dotycz ących 7. Rozwa Ŝenie obj ęcia ochron ą lub podniesienia rangi zachowania strefy ciszy; melioracje sprowadzaj ące si ę do ochronnej wybranych istniej ących terytorialnych form drastycznego obni Ŝania poziomu wód gruntowych; ochrony na wy Ŝsze: post ępuj ąca w wyniku eutrofizacji degradacja wód w jeziorach; gwałtowny rozwój motoryzacji; poka źny wzrost - utworzenie Mazurskiego Parku Narodowego, liczby ró Ŝnego typu przeszkód napowietrznych; gwałtowny wzrost kłusownictwa; dewastacja zadrzewie ń śródpolnych; - podniesienie rangi ochronnej Puszczy Boreckiej i niedostatek dziuplastych drzewostanów; intensyfikacja Puszczy Napiwodzko-Ramuckiej do parku działalno ści rolniczej; zalesianie bez uprzedniego krajobrazowego, rozpoznania przyrodniczego; zamiana trwałych uŜytków Dziennik Urz ędowy - 1538 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537
- sukcesywny rozwój rezerwatów przyrody, u Ŝytków - stała redukcja niektórych drapie Ŝników w szczególnie ekologicznych i zespołów przyrodniczo- cennych ostojach (lis, norka ameryka ńska). krajobrazowych. 22. Uwzgl ędnienie ochrony jezior i rzek oraz ich Działania te mo Ŝna b ędzie podj ąć po uprzednim obrze Ŝy w miejscowych planach zagospodarowania uzyskaniu akceptacji samorz ądów lokalnych oraz przestrzennego. podmiotów, których interes mógłby zosta ć naruszony. 23. Wprowadzenie zakazu poruszania si ę łodzi 8. Renaturyzacja zniszczonych cennych ekosystemów motorowych i skuterów wodnych na wybranych jeziorach, i siedlisk przyrodniczych, szczególnie wodno-błotnych i cennych pod wzgl ędem faunistycznym i florystycznym. rzecznych. 24. Ochrona stanu śródpolnych remiz, oczek wodnych, 9. Zwi ększenie udziału terenów pokrytych trwał ą torfowisk i bagien. ro ślinno ści ą, szczególnie w zlewniach bezpo średnich jezior. 25. Wykorzystanie programów rolno-środowiskowych, jako instrumentu ochrony cennych gatunków na terenach 10. Respektowanie potrzeb ochrony krajobrazu rolniczych, jak np. utrzymanie niezmienionego krajobrazu podczas prowadzenia inwestycji liniowych. w s ąsiedztwie du Ŝych kolonii bociana białego, czy dalsze, ekstensywne wykorzystywanie ł ąk zasiedlonych przez 11. Ochrona obszarów naturalnej retencji i dolin cietrzewie. rzecznych, powi ększanie i odtwarzanie śródpolnych zadrzewie ń, zakrzacze ń i drobnych zbiorników wodnych. 26. Wzmocnienie stra Ŝy rybackiej i utworzenie stra Ŝy łowieckiej. 12. Przeprowadzenie inwentaryzacji walorów szaty ro ślinnej. 2.1.1.2. Rozwój lasów i ich racjonalne wykorzystanie.
13. Monitorowanie i ograniczanie nadmiernych Stan lasów województwa, zarówno pod wzgl ędem liczebno ści niektórych zwierz ąt, obecnie obj ętych ochron ą zdrowotnym, jak i sanitarnym jest lepszy ni Ŝ średni w gatunkow ą. Polsce. Do czynników, stanowi ących zagro Ŝenie dla trwało ści lasów nale Ŝą : po Ŝary, huragany i 14. Opracowanie planów ochrony dla rezerwatów, zanieczyszczenie powietrza wokół du Ŝych miast, ruch które takich planów nie posiadaj ą. turystyczno-rekreacyjny, owady. Powa Ŝnym zagro Ŝeniem jest chaotyczna zabudowa enklaw le śnych i brzegów 15. Opracowanie planu ochrony dla Welskiego Parku śródle śnych jezior oraz nasilanie si ę ruchu Krajobrazowego. samochodowego na drogach, przechodz ących przez najwi ększe kompleksy le śne. Obecnie wa Ŝnym 16. Opracowanie planu ochrony dla Parku problemem jest usuni ęcie szkód spowodowanych przez Krajobrazowego Puszczy Rominckiej. huragan w lipcu 2002 r., który zniszczył 33 ty ś. ha Puszczy Piskiej, Boreckiej, Rominckiej, Kurpiowskiej. W 17. Weryfikacja rezerwatów i pomników przyrody pod nadle śnictwie Pisz, które ucierpiało najbardziej, kątem ich aktualnych walorów przyrodniczych. zniszczeniu uległo 12 ty ś. ha lasów.
18. Minimalizowanie skutków antropopresji poprzez Na terenie województwa wyst ępuj ą do ść znaczne uwzgl ędnienie ochrony walorów szaty ro ślinnej i świata zasoby gruntów marginalnych, preferowanych do zwierz ąt w miejscowych planach zagospodarowania zalesie ń, tj. gruntów marginalnych o najni Ŝszej przestrzennego i decyzjach lokalizacyjnych. przydatno ści dla produkcji rolniczej (klas: RVI, Rz VI, Ps VI, Psz VI). Powierzchni ę tych gruntów szacuje si ę na 19. Identyfikacja przyczyn zagro Ŝenia rzadkich około 80 rys. ha. Około 19 ty ś. ha ma przekaza ć pod gatunków i eliminowanie źródeł zagro Ŝenia. zalesienie w ci ągu najbli Ŝszych pi ęciu lat AWRSP. Przy obecnych tendencjach w kierunku restrukturyzacji 20. Stosowanie czynnej ochrony rzadkich gatunków rolnictwa, a szczególnie w zwi ązku z wej ściem w Ŝycie ro ślin. ustawy o przeznaczeniu gruntów rolnych do zalesienia, przewiduje si ę, Ŝe nast ąpi znaczny wzrost powierzchni 21. Stosowanie czynnej ochrony rzadkich oraz gruntów przeznaczonych do zalesie ń. zagro Ŝonych gatunków zwierz ąt poprzez m.in.: Aktualnie, wi ększo ść zada ń zwi ązanych z realizacj ą - budow ę i ochron ę miejsc l ęgowych, szczególnie dla polityki le śnej prowadz ą Lasy Pa ństwowe. Wykonuj ą one ptaków drapie Ŝnych i bociana białego, zalesienia na gruntach pa ństwowych oraz wspomagaj ą prace zalesieniowe na gruntach niepa ństwowych. - odtworzenie i utrzymywanie siedlisk, w szczególno ści Najpowa Ŝniejszym problemem w realizacji zalesie ń s ą cietrzewia, ptaków wodno-błotnych, trudno ści finansowe, szeroki zakres prac, wymagaj ących działa ń przygotowawczych z kilkuletnim wyprzedzeniem. - ochrona i tworzenie nowych schronie ń nietoperzy oraz niektórych gatunków ptaków, w tym schronie ń Cel 5 - Lasy dostosowane do potrzeb i mo Ŝliwo ści antropogenicznych, środowiska.
- wprowadzanie bardziej przyjaznych dla ptaków Działania konstrukcji energetycznych (ich lepsze oznakowanie), 1. Zwi ększenie lesisto ści obszaru województwa, do co najmniej 31% do roku 2010. Dziennik Urz ędowy - 1539 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537
Gleby województwa cechuj ą si ę wysok ą kwasowo ści ą. 2. Zalesienie ponad 35 tys. ha gruntów wył ączonych z Według danych z Okr ęgowej Stacji Chemiczno-Rolniczej uŜytkowania rolniczego, w tym ponad 22 tys. ha do roku Oddział w Olsztynie, odczyn pH gleb u Ŝytków rolnych w 2006. latach 1998-2001 kształtował si ę nast ępuj ąco:
3.Przeprowadzenie działa ń formalno-prawnych pod bardzo kwa śny (pH do 4,5) - 20% gleb, potrzeby zalesie ń, tj. aktualizacja klasyfikacji gruntów, okre ślenie gruntów przeznaczonych do zalesie ń i granic kwa śny (pH 4,6 - 5,5) - 35% gleb, polno-le śnych w planach zagospodarowania przestrzennego, opracowanie dokumentacji glebowo- lekko kwa śny (pH 5,6 - 6,5) - 26% gleb, siedliskowej i urz ądzeniowej. oboj ętny i zasadowy (pH pow. 6,5) -19% gleb. 4. Zalesianie gruntów (zwłaszcza marginalnych) w zlewniach jezior, obszarach wododziałowych zagro Ŝonych Obszary województwa nara Ŝone s ą na wyst ępowanie erozj ą, obszarach źródliskowych, terenach zbiorników erozji wodnej (powierzchniowej i w ąwozowej) oraz erozji wód podziemnych bez izolacji. wietrznej. Najwi ększe szkody wyrz ądza erozja wodna wąwozowa. W skali kraju obszary wyst ępowania erozji na 5. Ochrona ł powi ększanie biologicznej ró Ŝnorodno ści pojezierzach, okre śla si ę jako średnio zagro Ŝone lasów, w tym genetycznej i gatunkowej. (3 stopie ń w 5-cio stopniowej skali). Najbardziej zagro Ŝone erozj ą s ą fragmenty terenów o spadkach 6. Zachowanie naturalnych ekosystemów le śnych. powy Ŝej 12%. Obszary te nie powinny by ć wykorzystywane jako grunty orne, nadaj ą si ę na pastwiska 7. Poprawa kondycji lasów prywatnych i innych lub do zalesienia. nieb ędących w zarz ądzie Lasów Pa ństwowych; sporz ądzenie lub uaktualnienie ich planów Według danych IUNG w 2000 r., ogólna powierzchnia urz ądzeniowych. zmeliorowanych u Ŝytków rolnych w województwie wynosiła 639,0 ty ś. ha, co stanowi 50,3% ogólnej 8. Intensyfikacja działa ń na rzecz wykorzystania lasów powierzchni u Ŝytków rolnych (w kraju 36,2%). Zabiegi do rozwoju edukacji ekologicznej społecze ństwa. melioracyjne sprowadzaj ą si ę przede wszystkim do odwadniania (drenowania) zarówno gruntów ornych, jak i 9. Wykorzystanie walorów lasów do rozwoju uŜytków zielonych. W przypadku zabiegów, polegaj ących ekoturystyki przy zachowaniu zasad ich ochrony. na osuszaniu terenów podmokłych i bagien, bardzo często dochodzi do stopniowego pogarszania ich warto ści 10. Przebudowa drzewostanów w miejscach, gdzie rolniczej, której konsekwencj ą jest ich degradacja. zało Ŝono je niezgodnie z wymogami siedliskowymi. Problem ten wyst ępuje szczególnie w południowej strefie województwa. 11. Wdra Ŝanie na szerok ą skal ę odnowie ń naturalnych. Na obszarze województwa wyst ępuj ą strefy o odmiennych stosunkach wodnych gleb i odmiennych 12. Odbudowa zniszczonego przez huragan potrzebach odno śnie stanu zmeliorowania. Szczególny drzewostanu na gruntach pa ństwowych i prywatnych. pod tym wzgl ędem jest obszar śuław Elbl ąskich oraz tereny gmin: Tolkmicko, Frombork, Braniewo, na których 13. Wytypowanie obszarów le śnych o wysokich obecnie ukształtowane struktury przyrodnicze i walorach poznawczych oraz budowa i utrzymanie gospodarcze wymagaj ą ci ągłych zabiegów melioracyjnych infrastruktury słu Ŝą cej celom poznawczo-dydaktycznym i dla utrzymania optymalnego poziomu wód gruntowych i turystycznym. osłony przeciwpowodziowej.
14. Rozbudowa bazy szkółkarskiej oraz infrastruktury Cel 6 - Jako ść gleby powy Ŝej lub co najmniej na le śnej. poziomie wymaganych standardów. Działania 15. Opracowanie programu gospodarczo-ochronnego dla Le śnego Kompleksu Promocyjnego „Lasy Mazurskie", 1. Upowszechnianie zasad dobrej praktyki rolniczej zgodnego z planami ochrony istniej ących na tym terenie zgodnie z Kodeksem Dobrej Praktyki Rolniczej. form ochrony i uwzgl ędnienie jego zało Ŝeń w planach urz ądzania lasów nadle śnictw. 2. Podj ęcie działa ń zmniejszaj ących poziom zakwaszenia gleb, dotyczy to w szczególno ści powiatów: 16. Opracowanie i realizacja programów zadrzewie ń. braniewskiego, ostródzkiego, lidzbarskiego, działdowskiego. 2.1.1.3. Ochrona gleb. 3. Przeciwdziałanie erozji gleb poprzez wprowadzenie W ramach Pa ństwowego Monitoringu Środowiska, w trwałej pokrywy ro ślinnej oraz stosowanie odpowiednich województwie prowadzony jest monitoring chemizmu gleb zabiegów agrotechnicznych. ornych, reprezentowany przez 11 punktów kontrolno- pomiarowych (w kraju 216). Wyniki bada ń zawarto ści w 4. Wykonywanie i utrzymywanie urz ądze ń melioracji glebach metali ci ęŜ kich (kadm, mied ź, nikiel, ołów, cynk), wodnych, z zachowaniem zró Ŝnicowanych biocenoz, w siarki siarczanowej oraz wielopier ścieniowych ścisłym dostosowaniu do wła ściwo ści przyrodniczo- węglowodorów aromatycznych (WWA), na ogół wykazuj ą rolniczych gleb. ich naturaln ą zawarto ść . 5. Prowadzenie monitoringu jako ści gleby i ziemi.
Dziennik Urz ędowy - 1540 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537
6. Opracowanie programów i realizacja rekultywacji terenów zdegradowanych. W sytuacji kurczenia si ę zasobów naturalnych, pogarszaj ącej si ę dost ępno ści surowców oraz rosn ących 7. Zakaz lokalizacji nowych ferm zaliczanych do kosztów ich pozyskania, coraz wi ększego znaczenia przedsi ęwzi ęć mog ących znacz ąco oddziaływa ć na nabiera zmniejszenie zu Ŝycia wody, materiałów i energii w środowisko, na obszarach cennych przyrodniczo takich procesach produkcyjnych, rolnictwie i bytowaniu jak parki krajobrazowe wraz z otulinami, rezerwaty, u Ŝytki człowieka. Wobec tego, konieczne staje si ę zmniejszenie ekologiczne oraz tereny podziemnych zbiorników wody zu Ŝycia wody, materiałów i energii na jednostk ę produktu, bez izolacji. Na pozostałych obszarach wprowadza się jednostkow ą warto ść usługi, statystycznego konsumenta, zakaz lokalizacji nowych ferm bez ściołowych oraz bez pogarszania standardu Ŝycia ludno ści i perspektyw modernizacji istniej ących ferm w kierunku bez ściołowym. rozwojowych gospodarki. Koncentracja stad zwierz ąt w pozostałych hodowlach musi by ć dostosowana do posiadanej powierzchni ziemi, Cel 8 - Racjonalne zu Ŝycie wody, materiałów i energii. pozwalaj ącej na pełne zagospodarowanie odchodów zwierz ęcych zgodnie z Dyrektyw ą azotanow ą i ustaw ą o Zgodnie z II Polityk ą Ekologiczn ą Pa ństwa zakłada si ę do nawo Ŝeniu oraz gwarantowa ć dobrostan zwierz ąt. Fermy 2010 roku: te powinny spełnia ć jednocze śnie normatywne wymogi ochrony środowiska naturalnego w zakresie - zmniejszenie wodochłonno ści produkcji o 50% w oddziaływania na wody powierzchniowe, gruntowe, stosunku do stanu z 1990 r. (w przeliczeniu na PKB i podziemne, gleby i powietrze. warto ść sprzedan ą w przemy śle),
2.1.1.4. Kopaliny. - ograniczenie materiałochłonno ści produkcji o 50% w stosunku do stanu z 1990 r. (w przeliczeniu na Na obszarze województwa warmi ńsko-mazurskiego jednostk ę produkcji, warto ść produkcji lub PKB), wyst ępuj ą głównie zło Ŝa kopalin pospolitych, które maj ą zastosowanie w budownictwie i rolnictwie. - ograniczenie zu Ŝycia energii o 50 % w stosunku do 1990 r. i 25% w stosunku do 2000 r. (w przeliczeniu na Podstawowe zmiany w środowisku zwi ązane z jednostk ę produkcji, warto ść produkcji lub PKB). eksploatacj ą kopalin pospolitych, polegaj ą na zmianie rze źby terenu i degradacji pokrywy glebowej. W W terminie do 2004 r. wska źniki zu Ŝycia wody, województwie skala tych zmian jest stosunkowo niewielka. materiałochłonno ści i energochłonno ści, zostan ą wprowadzone do systemu statystyki publicznej oraz Na obszarze województwa warmi ńsko-mazurskiego zostanie okre ślony zakres i sposób wykorzystania ich w wyst ępuj ą wody mineralne pospolite, chlorkowe. Mog ą regionalnych i lokalnych programach ochrony środowiska. one mie ć zastosowanie w lecznictwie i balneologii, gdzie Powstanie wówczas potrzeba zaktualizowania programu wykorzystuje si ę je do leczniczych k ąpieli. Najbardziej ochrony środowiska w tym zakresie. Realizacja korzystne warunki do u Ŝytkowania tych wód wyst ępuj ą w powy Ŝszego celu b ędzie wymagała takich działa ń, jak: północno-zachodniej cz ęś ci województwa, szczególnie w rejonie Fromborka - gdzie znajduje si ę ich wydajne uj ęcie. 1. Wprowadzenie systemu kontroli wodochłonno ści produkcji, w formie obowi ązku rejestracji zu Ŝycia wody do Wody geotermalne (o temperaturze powy Ŝej 20° C) celów przemysłowych i rolniczych, w przeliczeniu na wyst ępuj ą na wi ększo ści terenów województwa, z jednostk ę produktu. wyj ątkiem jego cz ęś ci południowo-wschodniej. Przewa Ŝnie s ą to wody o temperaturze 20-50 °C 2. Wprowadzenie normatywów zu Ŝycia wody w zal ęgaj ące na gł ęboko ści 1 - 2,5 km. W cz ęś ci zachodniej wybranych, szczególnie wodochłonnych procesach województwa mo Ŝna si ę spodziewa ć wód o temperaturze produkcyjnych, w oparciu o dane o najlepszych 60 - 80 °C na gł ęboko ści 3 - 4 km. dost ępnych technikach (BAT).
Cel 7 - Eksploatacja kopalin zgodna z zasadami 3. Ograniczenie zu Ŝycia wody z uj ęć podziemnych do rozwoju zrównowa Ŝonego. celów przemysłowych (poza przemysłem spo Ŝywczym, farmaceutycznym i niektórymi specjalnymi działami Działania produkcji).
1. Uzupełnienie rozpoznania zasobów kopalin w 4. Stosowanie nowoczesnych technologii i surowców województwie. przyjaznych środowisku.
2. Uzupełnienie rozpoznania zasobów energii 5. Intensyfikacja stosowania zamkni ętych obiegów geotermalnej. wody oraz wtórnego wykorzystywania mniej zanieczyszczonych ścieków. 3. Ochrona terenów szczególnie cennych przyrodniczo przed eksploatacj ą kopalin. 6. Zmniejszenie energochłonno ści gospodarki poprzez stosowanie energooszcz ędnych technologii (równie Ŝ z 4. Stosowanie technologii niepowoduj ących istotnej wykorzystaniem kryteriów BAT). zmiany poziomu wód. 7. Zmniejszenie materiałochłonno ści gospodarki 5. Sukcesywna rekultywacja terenów poprzez wprowadzanie technologii niskoodpadowych. poeksploatacyjnych. 8. Zmniejszenie strat energii w systemach 2.1.1.5. Racjonalizacja zu Ŝycia wody, materiałów i przesyłowych (energetycznych, cieplnych), poprawa energii. parametrów termoizolacyjnych budynków. Dziennik Urz ędowy - 1541 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537
2. Opracowanie powiatowych programów 2.1.1.6. Wykorzystanie energii ze źródeł wykorzystania odnawialnych źródeł energii. odnawialnych. 3. Podj ęcie działa ń promocyjnych i doradztwa Podstawowymi źródłami energii odnawialnej w zwi ązanego z wdra Ŝaniem pozyskiwania energii z województwie Warmi ńsko-Mazurskim s ą biomasa oraz odnawialnych źródeł. energia wodna. Natomiast energie: geotermalna, wiatru, biogazu, słoneczna, ze względu na obecny stopie ń 4. Uruchomienie na terenie województwa systemu wykorzystania, maj ą znaczenie marginalne, b ądź w ogóle logistyki produkcji i dystrybucji biopaliw. nie wyst ępuj ą. Biomasa w postaci drewna, słomy, odpadów drzewnych i od niedawna wierzby energetycznej 5. Budowa instalacji umo Ŝliwiaj ących wykorzystanie wykorzystywana jest głównie do celów ciepłowniczych. W odnawialnych źródeł energii. województwie zlokalizowanych jest ponad 30 ciepłowni. Energetyka wodna oparta jest o małe elektrownie wodne 2.1.2. POPRAWA JAKO ŚCI ŚRODOWISKA. (MEW - o mocy poni Ŝej 5MW), które zlokalizowane s ą przede wszystkim wzdłu Ŝ głównych rzek województwa - 2.1.2.1. Jako ść wód, poprawa stosunków wodnych i Łyny, Drw ęcy, Pasł ęki, Pisy, Gołdapy, Guber. Na terenie ochrona przed powodzi ą. województwa funkcjonuj ą 84 elektrownie wodne o mocy łącznej ponad 11 196,4 kW. Olbrzymi ą zalet ą tej formy Na wi ększo ści obszaru województwa wody podziemne produkcji energii jest brak emisji zanieczyszcze ń. wyst ępuj ą w warstwach o zasobach i wodoprzepuszczalno ści zapewniaj ących dobre Produkcja energii z wykorzystaniem wiatru (wiatraki, zaopatrzenie w wod ę miast i wsi. Zwykłe wody podziemne farmy wiatraków) jest zarówno na terenie województwa, na obszarze województwa wyst ępuj ą do gł ęboko ści 200 - jak i na całym obszarze Polski zjawiskiem nowym. 500 m. Eksploatacja wód podziemnych do picia i na Budowa instalacji wiatrowych planowana jest na terenie potrzeby gospodarcze na obszarze województwa, bazuje kilku gmin - w tym farmy wiatrowej w gminie Orneta. głównie na czwartorz ędowym pi ętrze wodono śnym, Warunki wiatrowe panuj ące na terenie województwa s ą na przewa Ŝnie z gł ęboko ści kilkudziesi ęciu metrów. ogół mało korzystne do lokalizacji wiatraków. Najlepsze warunki wyst ępuj ą w rejonie Zalewu Wi ślanego oraz we Wi ększo ść istniej ących uj ęć wody posiada rezerwy wschodniej cz ęś ci województwa. Wa Ŝnym elementem, wydajno ści, pozwalaj ące w perspektywie na rozwój który powinien by ć brany pod uwag ę przy lokalizacji mieszkalnictwa i gospodarki. wiatraków jest krajobraz. Tego typu instalacje powoduj ą obni Ŝenie warto ści estetycznych krajobrazu. Z prowadzonego monitoringu w 110 punktach obserwacyjnych wynika, Ŝe wody podziemne na Perspektywy wzrostu pozyskiwania energii z OZE wi ększo ści punktów s ą średniej jako ści. Do wysokiej wynikaj ą z nast ępuj ących mo Ŝliwo ści: jako ści kwalifikowane s ą wody z około 1/3 punktów. Wody niskiej jako ści wyst ępuj ą w kilkunastu procentach - efektywniejszego wykorzystania potencjału badanych punktów, a wody najwy Ŝszej jako ści tylko w hydroenergetycznego rzek, kilku procentach ogólnej ich liczby. Głównym wska źnikiem obni Ŝaj ącym jako ść wód wgł ębnych jest naturalna, - zwi ększenia udziału biogazu w bilansie OZE poprzez nadmierna zawarto ść Ŝelaza. W śród wód gruntowych jego pozyskiwanie podczas procesów gazowych w wyst ępuje wi ększy udział wód niskiej jako ści. oczyszczalniach ścieków i składowiskach odpadów, Przestrzennie, na obszarze województwa przewa Ŝaj ą - zwi ększenia udziału biomasy na cele energetyczne; tereny, gdzie zagro Ŝenie wód wgł ębnych u Ŝytkowych uprawa ro ślin energetycznych, w tym głównie wierzby poziomów wodono śnych zanieczyszczeniami z energetycznej, powierzchni okre śla si ę jako średnie i niskie. Wody wgł ębne u Ŝytkowych poziomów wodono śnych o bardzo - wykorzystania potencjału wód geotermalnych oraz wysokim stopniu zagro Ŝenia zanieczyszczeniami z energii niskotemperaturowej, zawartej w gruntach i powierzchni (pozbawione naturalnej izolacji i o czasie wodach. przenikania do warstwy wodono śnej krótszym ni Ŝ pi ęć lat), grupuj ą si ę głównie w południowej cz ęś ci województwa. Ze wzgl ędu na charakter wyst ępowania OZE Negatywny wpływ czynników antropogenicznych na wskazane jest, aby poszczególne powiaty wykonały jako ść wgł ębnych wód podziemnych na obszarze strategi ę pozyskiwania energii ze źródeł odnawialnych. województwa ma na ogół charakter lokalny i okresowy; Pozytywnym przykładem tego rodzaju opracowania mo Ŝe wyst ępuje głównie w rejonie miast, wi ększych o środków i by ć wykonana w 2002 r. przez Starostwo Powiatowe w ferm. W znacznie wi ększym stopniu dotyczy on wód Lidzbarku Warmi ńskim „Strategia ekoenergetyczna gruntowych. Głównymi zagro Ŝeniami jako ści wód powiatu lidzbarskiego". podziemnych s ą zanieczyszczenia powodowane przez ścieki sanitarne, chemizacj ę rolnictwa i gnojowic ę, Cel 9 - Udział energii z odnawialnych zasobów składowiska odpadów, zanieczyszczenia z atmosfery. W energetycznych do co najmniej 7,5 % w 2010 r., a 3,6 % w celu ochrony wód podziemnych przed zanieczyszczeniami roku 2006. powinno si ę tworzy ć obszary ochronne zbiorników tych wód i strefy ochronne uj ęć wody. Szczególnie pilna jest Działania ochrona prawna zbiorników wód podziemnych bez izolacji (jako obszarów najbardziej zagro Ŝonych na 1. Opracowanie wojewódzkiego programu rozwoju zanieczyszczenia), grupuj ących si ę w południowej cz ęś ci energetyki odnawialnej. województwa oraz czwartorz ędowych głównych zbiorników wód podziemnych (jako obszarów o wyró Ŝniaj ących si ę zasobach wód podziemnych). Strefami Dziennik Urz ędowy - 1542 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537 ochronnymi powinny by ć obj ęte w pierwszej kolejno ści 1. Poprawa stosunków wodnych poprzez zmniejszenie uj ęcia płytkich czwartorz ędowych warstw wodono śnych, nierównomierno ści przepływów cieków, przede wszystkim słabo chronionych od powierzchni oraz uj ęcia miejskie. na obszarach w ęzłów hydrograficznych.
Pomimo odnotowanej w ostatnich latach poprawy 2. Identyfikacja głównych obszarów zasilania wód jako ści wód w wyniku budowy i rozbudowy systemów podziemnych i odpowiednie ich zagospodarowanie. kanalizacji i oczyszczalni ścieków oraz zmniejszenia (w zwi ązku ze spadkiem zu Ŝycia nawozów i środków ochrony 3. Odpowiednie zagospodarowanie obszarów ro ślin) ładunków zanieczyszcze ń spływaj ących do wód z ochronnych zbiorników wód podziemnych i stref terenów rolnych, stan czysto ści wód powierzchniowych ochronnych uj ęć wód. jest niezadowalaj ący. 4. Opracowanie regionalnych dokumentacji Szczególnie nieodpowiedni jest stan czysto ści rzek. hydrogeologicznych dla głównych zbiorników wód Wśród 86 rzek badanych w latach 1991 - 2000, nie podziemnych bez izolacji, które takich dokumentacji nie stwierdzono wód klasy I. Z 264 przebadanych przekrojów posiadaj ą. rzecznych, wody klasy II stwierdzono w 37, klasy III w 102, a w 125 przekrojach wody nie odpowiadały normom. 5. Opracowanie dokumentacji hydrogeologicznych dla W 38 rzekach w badanych przekrojach stwierdzono wa Ŝnych uj ęć komunalnych oraz dla uj ęć na obszarach wył ącznie wody pozaklasowe. podatnych na zanieczyszczenia z powierzchni terenu.
Zró Ŝnicowany jest stan czysto ści jezior. W latach 6. Ustanowienie obszarów ochrony zbiorników wód 1987 - 2000 przebadano 238 jezior. W śród nich podziemnych i stref ochrony uj ęć . dominowały jeziora o II klasie - 98 (41,2%) i III - 93 (39,5%). Siedem jezior, tj. 2,9% posiadało I klas ę: Gim, 7. Likwidacja w pierwszej kolejno ści mogilników Jasne, Jegocin, Kołowin, Leleskie, Świ ętajno(Narty), poło Ŝonych na zbiornikach wód podziemnych bez izolacji. Wuk śniki. W 40 zbiornikach (16,4%) stwierdzono wody nie odpowiadaj ące normom; s ą to przewa Ŝnie zbiorniki o 8. Likwidacja nieczynnych uj ęć wody. powierzchni poni Ŝej 50 ha. 9. Budowa i modernizacja oczyszczalni ścieków oraz Głównymi źródłami zanieczyszczenia wód systemów kanalizacji, m.in. poprzez: powierzchniowych jest w niedostatecznym stopniu rozwi ązana gospodarka ściekowa. Wszystkie miasta - przeprowadzenie niezb ędnych inwestycji w posiadaj ą komunalne oczyszczalnie ścieków. Z istniej ących oczyszczalniach ścieków z uwagi na ogólnomiejskich sieci kanalizacji sanitarnej korzysta około konieczno ść spełnienia norm jako ściowych ścieków 88 % ogółu ludno ści miast (w 2000 r.). Cz ęść z tych oczyszczonych okre ślonych w przepisach (oraz oczyszczalni wymaga jednak zmodernizowania, w celu pozwoleniach wodnoprawnych), dostosowania parametrów oczyszczanych ścieków do obowi ązuj ących norm. Niektóre z oczyszczalni miejskich - budow ę systemów kanalizacji sanitarnej, w pierwszej dysponuj ą rezerw ą przepustowo ści. kolejno ści w miejscowo ściach zwodoci ągowanych, poło Ŝonych na obszarach wyst ępowania zbiorników Generalnym problemem jest niski poziom wód podziemnych bez izolacji, skanalizowania miejscowo ści wiejskich przy jednocze śnie wysokim stopniu ich zwodoci ągowania. Na terenach - rozwi ązanie gospodarki ściekowej w wiejskich wiejskich oczyszczalnie ścieków s ą zlokalizowane głównie ośrodkach gminnych, nie posiadaj ących oczyszczalni w o środkach gminnych. Tylko 5 o środków gminnych nie ścieków i systemów kanalizacyjnych, ma rozwi ązanej gospodarki ściekowej. Nieuregulowana jest gospodarka ściekowa w wielu skupiskach zabudowy - budow ę systemów kanalizacji sanitarnej na terenach rekreacyjnej zlokalizowanej nad jeziorami. Na terenach wiejskich, w miejscowo ściach zwodoci ągowanych, zurbanizowanych bardzo cz ęsto nieuporz ądkowane s ą poło Ŝonych na obszarach zlewni pojeziernych, w systemy kanalizacji deszczowej. zlewisku Zalewu Wi ślanego oraz skupiskach zabudowy rekreacyjnej zlokalizowanej nad jeziorami, Ponadto, źródłem zanieczyszcze ń wód powierzchniowych s ą zanieczyszczenia obszarowe z - wyposa Ŝenie w systemy kanalizacyjne zako ńczone terenów rolniczych. oczyszczalniami ścieków aglomeracji o równowa Ŝnej liczbie mieszka ńców powy Ŝej 2000, zgodnie z Zagro Ŝeniem dla czysto ści wód powierzchniowych jest krajowym programem oczyszczania ścieków równie Ŝ nieodpowiednie zagospodarowanie obszarów komunalnych, węzłów hydrograficznych, stref wododziałowych i stref przywodnych. W dwóch pierwszych przypadkach problem - wyposa Ŝenie istniej ących sieci kanalizacji deszczowej ten wynika ze zbyt niskiej lesisto ści i niedostatecznej, w urz ądzenia podczyszczaj ące oraz budowa małej retencji wodnej. W strefach przywodnych głównym systemów kanalizacji deszczowej na terenach zagro Ŝeniem jest nadmierne zainwestowanie, głównie zurbanizowanych, rekreacyjne, a tak Ŝe cz ęsto brak odpowiednich pasów zieleni izolacyjnej. - budow ę lokalnych oczyszczalni ścieków w zabudowie rozproszonej z uwzgl ędnianiem zasad ochrony Cel 1 - Dobry stan wód. środowiska.
Działania 10. Tworzenie wokół jezior i rzek stref ochronnych, zagospodarowanych trwał ą zieleni ą i niezabudowanych.
Dziennik Urz ędowy - 1543 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537
11. Zwi ększenie lesisto ści oraz rozbudowa systemu mieszkaniowe, przez które przebiegaj ą ulice o du Ŝym małej retencji, głównie na obszarach w ęzłów nat ęŜ eniu ruchu oraz te, które zaopatrywane s ą w ciepło z hydrograficznych: Garbu Lubawskiego, Wzniesie ń lokalnych kotłowni i indywidualnych źródeł ciepła. Górowskich, Wzgórz Szeskich, Wysoczyzny Elbl ąskiej oraz terenów poło Ŝonych na pomoc i wschód od miasta Cel 3. - Czyste powietrze. Biskupiec (mi ędzy miejscowo ściami: Biskupiec, Jeziorany, Bisztynek, Reszel, Sorkwity). Działania
12. Renaturyzacja, polegaj ąca głównie na odtworzeniu 1. Likwidacja lokalnych kotłowni o du Ŝej emisji poprzez mokradeł, zwi ększeniu zadrzewie ń i lesisto ści oraz rozbudow ę sieci ciepłowniczej. rozbudowie systemu małej retencji. 2. Zamiana kotłowni w ęglowych na mniej obci ąŜ aj ące 13. Radykalne ograniczenie dopływu do wód atmosfer ę. zanieczyszcze ń biogennych, pochodz ących z rolnictwa poprzez uwzgl ędnianie zasad dobrej praktyki rolniczej. 3. Instalowanie wysokosprawnych urz ądze ń ciepłowniczych i budowa nowoczesnych sieci 14. Rekultywacja zdegradowanych systemów ciepłowniczych. wodnych. 4. Instalowanie urz ądze ń ochrony powietrza. 15. Wdro Ŝenie systemu zarz ądzania zasobami wodnymi, w tym: 5. Termomodernizacja budynków.
- opracowanie warunków korzystania z wód regionu 6. Stosowanie technologii energooszcz ędnych. wodnego, 7. Dalsza gazyfikacja województwa. - zało Ŝenie i prowadzenie katastru wodnego dla regionów wodnych. 8. Stworzenie zach ęt ekonomicznych do stosowania źródeł energii odnawialnej oraz paliw niskoemisyjnych. Cel 2. - Sprawny system osłony przeciwpowodziowej. 9. Zaostrzenie kontroli prawidłowo ści eksploatacji Działania urz ądze ń energetycznych.
1. Identyfikacja obszarów zagro Ŝonych 10. Ograniczenie emisji ze środków transportu: niebezpiecze ństwem powodzi. - stosowanie form transportu (w tym publicznego) mało 2. Budowa urz ądze ń wstrzymuj ących erozj ę wodn ą. obci ąŜ aj ącego powietrze atmosferyczne;
3. Poprawa zdolno ści retencyjnych poprzez - usprawnienie systemu komunikacyjnego (obwodnice, odpowiednie rozwijanie retencji naturalnej i budow ę zielona fala, komunikacja publiczna, modernizacja zbiorników retencyjnych. dróg).
4. Opracowanie planu ochrony przeciwpowodziowej 11. Opracowanie gminnych planów zaopatrzenia w regionów wodnych. ciepło, z uwzgl ędnieniem odnawialnych źródeł energii.
5. Budowa i modernizacja systemu zabezpieczenia 2.1.2.3. Gospodarka odpadami. przeciwpowodziowego. Na terenie województwa w 2000 r. wytworzono i 6. Utrzymanie i odnawianie urz ądze ń melioracyjnych. wywieziono 977,6 tys. Mg (ton) odpadów. W tej ilo ści odpady z działalno ści gospodarczej stanowiły 47%, a 7. Dokonanie przegl ądu i okre ślenie zasadno ści odpady komunalne 53%. utrzymania całego systemu przeciwpowodziowego i melioracyjnego (powiat elbl ąski, braniewski). Problem stanowi ą odpady z małych zakładów produkcyjnych oraz prywatnych przychodni i gabinetów 8. Opracowanie prognozy okre ślaj ącej skutki zmian lekarskich, które s ą spalane w piecach do tego klimatycznych na osłon ę przeciwpowodziow ą. nieprzystosowanych lub s ą wywo Ŝone na składowiska komunalne. 9. Budowa i modernizacja dróg dojazdowych do obiektów osłony przeciwpowodziowej. Potencjalne źródło zagro Ŝenia dla środowiska stanowi ą mogilniki - składowiska przedterminowych 2.1.2.2. Stan sanitarny powietrza. rolniczych środków chemicznych. W województwie jest ich 19. Brak monitoringu wi ększo ści z nich, nie pozwala na Stopie ń zanieczyszczenia powietrza na obszarze rzeteln ą ocen ę stopnia zagro Ŝenia. Kilka z nich jest województwa nie stanowi zagro Ŝenia. Zwi ększone zlokalizowanych na obszarach, gdzie wody podziemne nie st ęŜ enia SO 2 i pyłu rejestrowane s ą w sezonie są w sposób naturalny izolowane przed grzewczym. Zwi ązane s ą z nasilaniem si ę lokalnych emisji zanieczyszczeniami. z tzw. „niskich" źródeł sektora komunalno-bytowego, w wyniku spalania paliw, głównie w ęgla. Wzrost st ęŜ enia W ci ągu roku 2000 wywieziono na składowiska NO 2 notowany jest głównie na terenach obci ąŜ onych 518 tys. Mg odpadów komunalnych. Średnio na 1 du Ŝym ruchem samochodowym. W najwi ększym stopniu mieszka ńca województwa przypadało 353 kg na działanie tych zanieczyszcze ń nara Ŝone s ą dzielnice wywiezionych odpadów, podczas gdy średnio w kraju Dziennik Urz ędowy - 1544 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537
316 kg. Na terenie regionu funkcjonowało 80 składowisk nieprawidłowo ści w oznakowaniu preparatów, odpadów komunalnych, zajmowały one powierzchni ę magazynowaniu i w ich obrocie. około 261 ha. Spo śród istniej ących składowisk 20% nie ma uregulowanego stanu prawnego, prawie 70% nie Cel 5. - Sprawny system ochrony środowiska przed posiada udokumentowanego zabezpieczenia podło Ŝa powa Ŝnymi awariami. (izolacji). Tylko 5 składowisk posiada instalacj ę odgazowania, przy czym tylko z jednej gaz jest Cel 6. - Sprawny system pełnej kontroli dystrybucji, wykorzystywany do produkcji energii. Tylko pi ęć składowania i stosowania chemikaliów dla osi ągni ęcia składowisk ma charakter rejonowy, pozostałe to pełnego bezpiecze ństwa zdrowia ludzi i środowiska. składowiska lokalne, gminne. Działania Tradycyjne gromadzenie odpadów na składowiskach powoduje do ść szybkie wyczerpywanie si ę ich 1. Prowadzenie rejestru zakładów o du Ŝym i powierzchni. Selektywna zbiórka odpadów prowadzona zwi ększonym ryzyku. jest tylko w kilku gminach. W roku 2000 w województwie warmi ńsko-mazurskim, w porównaniu do innych 2. Prowadzenie rejestru awarii EKOAWARIE, jako województw w kraju, udział wysegregowanych odpadów z bazy danych do analizy do świadcze ń z przebiegu ogólnej ilo ści wywiezionych odpadów komunalnych był zaistniałych awarii i akcji ratowniczych. najmniejszy. Na obszarze województwa nie s ą stosowane nowe sposoby zagospodarowania odpadów, jak recykling 3. Sporz ądzanie raportów o bezpiecze ństwie, i termiczne przekształcanie odpadów. zakładowych programów zapobiegania awariom oraz wewn ętrznych planów operacyjno-ratowniczych dla Cel 4. - Minimalizacja zagro Ŝeń środowiska zakładów o du Ŝym ryzyku. powodowanych przez odpady. 4. Opracowanie zewn ętrznych planów operacyjno- Działania ratowniczych dla zakładów o du Ŝym ryzyku i obszarów poło Ŝonych na zewn ątrz tych zakładów. 1. Optymalne zagospodarowanie odpadów. 5. Doposa Ŝenie jednostek ratowniczo-ga śniczych w 2. Minimalizacja ilo ści powstaj ących odpadów i specjalistyczny sprz ęt do likwidacji skutków awarii. zmniejszenie ich toksyczno ści. 6. Utworzenie wojewódzkiej bazy danych o rodzaju, 3. Likwidacja lub rekultywacja nieczynnych miejsc ilo ści i lokalizacji substancji chemicznych stwarzaj ących składowania odpadów. szczególne zagro Ŝenie dla środowiska.
4. Przeciwdziałanie powstawaniu nowych nielegalnych 7. Szkolenie osób zajmuj ących si ę obrotem składowisk. chemikaliami oraz kontroluj ących obrót.
5. Minimalizacja stopnia wyst ępowania odpadów 8. Wdro Ŝenie systemu i wykonywanie kompleksowych rozproszonych. kontroli dystrybutorów chemikaliów.
6. Wprowadzenie zakazu dowozu odpadów spoza 2.1.2.5. Hałas. województwa za wyj ątkiem: Na obszarze województwa warmi ńsko-mazurskiego do - powstałych w powiatach o ściennych, najbardziej uci ąŜ liwych źródeł hałasu wpływaj ących na klimat akustyczny nale Ŝy ruch drogowy. Uci ąŜ liwo ść ta, - przeznaczonych do recyklingu, zwi ązana jest z powszechno ści ą jego wyst ępowania oraz czasem oddziaływania. Rozwini ęcie problematyki gospodarki odpadami zawiera wojewódzki plan gospodarki odpadami. Hałas kolejowy i lotniczy nale Ŝy do źródeł o najwy Ŝszych parametrach, ale na terenie województwa 2.1.2.4. Zagro Ŝenia wynikaj ące z awarii ma on charakter lokalny i nie stanowi wi ększego przemysłowych i chemikaliów. zagro Ŝenia.
W „Rejestrze potencjalnych sprawców Hałas przemysłowy emitowany przez zakłady nadzwyczajnych zagro Ŝeń środowiska" prowadzonych przemysłowe i usługowe ma zasi ęg lokalny - punktowy. przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska, wpisanych zostało 47 zakładów na koniec 2001 r. Po Główne źródła hałasu przemysłowego pochodz ą ze dokonanej klasyfikacji, w oparciu o aktualnie stolarni, tartaków, warsztatów samochodowych, lokali obowi ązuj ące przepisy prawa, na terenie województwa rozrywkowych. Przyczyn ą przekrocze ń poziomów znajduj ą si ę dwa zakłady o zwi ększonym ryzyku dopuszczalnych były: wolnostoj ące, nie posiadaj ące wyst ąpienia awarii. Pozostałe zakłady zweryfikowane zabezpiecze ń akustycznych maszyny i urz ądzenia, według kryteriów dyrektywy SEVESO II nie kwalifikuj ą si ę maszyny i urz ądzenia pracuj ące w pomieszczeniach bez do zakładów stanowi ących zagro Ŝenie. zabezpiecze ń akustycznych, aparatura nagła śniaj ąca w obiektach rozrywkowych, transport wewn ątrzzakładowy. Na terenie województwa nie ma zakładów Najbardziej nara Ŝona na hałas przemysłowy jest ludno ść chemicznych produkuj ących substancje lub preparaty, zamieszkuj ąca w s ąsiedztwie w/w. zakładów. Z analizy Istniej ące hurtownie zajmuj ą si ę dystrybucj ą lub przeprowadzonych w latach 1996-2001 przez WIO Ś konfekcjonowaniem preparatów chemicznych. Kontrole pomiarów hałasu wynika, Ŝe nie zmniejszała si ę ilo ść zwi ązane z działalno ści ą tych jednostek wykazały zakładów przekraczaj ących dopuszczalny poziom hałasu, Dziennik Urz ędowy - 1545 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537 natomiast zmniejszała si ę wielko ść przekrocze ń dopuszczalnych wska źników. - obiekty radiokomunikacyjne, w tym: stacje nadawcze radiowe i telewizyjne, stacje bazowe telefonii Cel 7. - Dobry klimat akustyczny. komórkowej,
Działania - stacje radiolokacyjne.
1. Utrzymanie poziomu hałasu poni Ŝej Istotny wpływ na środowisko maj ą linie i stacje dopuszczalnego. elektroenergetyczne o napi ęciach znamionowych równych co najmniej 110 kV i wy Ŝszych. 2. Uwzgl ędnienie w planowaniu przestrzennym ochrony przed hałasem, stosownie do wymogów ustawy W celu zabezpieczenia ludzi przed szkodliwym Prawo ochrony środowiska, mi ędzy innymi poprzez promieniowaniem elektromagnetycznym, wyznaczane s ą wła ściwe kształtowanie przestrzeni urbanistycznej. strefy ochronne od linii wysokich napi ęć .
3. Wprowadzanie ogranicze ń u Ŝywania motorowych Na obszarze województwa obiektami jednostek pływaj ących na wodach powierzchniowych, radiokomunikacyjnymi, które mog ą mie ć wpływ na je Ŝeli jest to konieczne dla zapewnienia odpowiednich środowisko s ą stacje bazowe telefonii komórkowej. warunków akustycznych. Pole elektromagnetyczne przy antenach telefonii 4. Sporz ądzenie map akustycznych dla miast komórkowej, mocowanych na kratownicowych masztach, licz ących powy Ŝej 100 ty ś. mieszka ńców (Olsztyn, Elbl ąg) wyst ępuje na przestrzeni kilkunastu metrów na poziomie oraz na ich podstawie programów ograniczania hałasu na zawieszenia anteny. Normy techniczne i przepisy terenach, gdzie przekracza on warto ść dopuszczaln ą. aktualnie stosowane w Polsce, dotycz ące umieszczania anten stacji, zabezpieczaj ą wymagane odległo ści od 5. Opracowanie oceny stanu akustycznego dla dróg, miejsc przebywania ludzi. linii kolejowych i lotnisk zaliczonych przez ministra wła ściwego do spraw środowiska do obiektów, których Cel 8. - Poziomy pól elektromagnetycznych poni Ŝej eksploatacja mo Ŝe powodowa ć negatywne oddziaływanie dopuszczalnych. akustyczne na znacznych obszarach oraz opracowanie programów działa ń ochronnych dla terenów zagro Ŝonych Działania hałasem. 1. Prowadzenie okresowych bada ń kontrolnych 6. Wprowadzenie koniecznych zmian w in Ŝynierii poziomów pól elektromagnetycznych. ruchu drogowego (budowa obwodnic, poprawa stanu nawierzchni ulic i dróg, zapewnienie płynno ści tras - 2. Zało Ŝenie i prowadzenie rejestru wojewódzkiego, zielona fala). zawieraj ącego informacje o terenach, na których stwierdzono przekroczenie dopuszczalnych poziomów pól 7. Budowa tras rowerowych na terenach elektromagnetycznych z uwzgl ędnieniem terenów zurbanizowanych, zwłaszcza w miastach du Ŝych i mieszkaniowych i innych miejsc dost ępnych dla ludno ści. średnich. 3. Wyposa Ŝenie WIO Ś w aparatur ę badawcz ą do 8. Doposa Ŝenie laboratorium WIO Ś w niezb ędn ą pomiaru pól elektromagnetycznych. aparatur ę do bada ń akustycznych. 4. Eliminacja stwierdzonych zagro Ŝeń, 9. Zastosowanie zabezpiecze ń przed nadmiernym spowodowanych przekroczeniem dopuszczalnych hałasem od urz ądze ń, maszyn, linii technologicznych, poziomów pól elektromagnetycznych. wymiana na urz ądzenia o mniejszej emisji hałasu. 2.1.3. EDUKACJA EKOLOGICZNA. 10. Zastosowanie zabezpiecze ń przed nadmiernym hałasem drogowym i kolejowym, np.: budowa ekranów Obecnie edukacja ekologiczna w województwie akustycznych, tworzenie pasów zadrzewie ń, wymiana realizowana jest w formalnym systemie kształcenia z okien na d źwi ękoszczelne. wykorzystaniem, w coraz wi ększym, stopniu interaktywnych metod nauczania. Kształcenie ekologiczne 2.1.2.6. Promieniowanie jonizuj ące i niejonizuj ące. wprowadzone jest do przedszkoli, szkół podstawowych, gimnazjów, liceów, techników i wy Ŝszych uczelni. Tre ści Promieniowanie jonizuj ące ekologiczne realizowane s ą na ró Ŝnych przedmiotach. Za realizacj ę ście Ŝki ekologicznej odpowiedziami s ą wszyscy Funkcjonowanie sztucznych źródeł promieniowania nauczyciele pracuj ący w szkole. jonizuj ącego nie stwarza zagro Ŝenia dla mieszka ńców. Ewentualne awarie mog ą mie ć charakter wył ącznie Ośrodkami prowadz ącymi edukacj ę przyrodnicz ą i lokalny i nie zagra Ŝaj ą terenom s ąsiednim. ekologiczn ą s ą parki krajobrazowe. Posiadaj ą ofert ę ście Ŝek dydaktycznych dla szkół. Oddziaływaj ą głównie na Promieniowanie niejonizuj ące szkoły i społeczno ści gmin, na terenie których si ę znajduj ą. Promieniowanie niejonizuj ące zwi ązane jest z wyst ępowaniem pól elektromagnetycznych. Do głównych Realizowaniem edukacji ekologicznej skupionej na źródeł powstawania pól elektromagnetycznych nale Ŝą : przyrodzie lasu, zajmuj ą si ę tak Ŝe nadle śnictwa. W lasach wytyczono i wyposa Ŝono sie ć le śnych ście Ŝek - linie elektroenergetyczne i stacje transformatorowe, dydaktycznych, tematycznie zwi ązanych z zagadnieniami Dziennik Urz ędowy - 1546 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537 przyrody, gospodark ą le śną i łowieck ą oraz kultur ą i 3) wspomaganie prowadzenia edukacji ekologicznej histori ą. Poprzez ich utworzenie realizowana jest edukacja przez samorz ądy, organizacje ekologiczne ró Ŝnych grup społecznych, szczególnie dzieci i młodzieŜy, pozarz ądowe, grupy obywatelskie, w ramach szkolnych programów ekologicznych. 4) wspomaganie istniej ących oraz tworzenie nowych ośrodków edukacji ekologicznej o zasi ęgu W szkołach województwa realizowane s ą programy regionalnym i ponadregionalnym, edukacyjne, wspierane przez Centra Edukacji 5) prowadzenie szkole ń w zakresie edukacji Ekologicznej: „Program ekozespołów", „Czysta Wisła i ekologicznej. rzeki Przymorza", „Program badania rzek GREEN", „Bł ękitny Kielich", Program Edukacyjny „Bocian". - realizacji zada ń przez samorz ądy powiatowe i gminne, takich jak: Na Warmii i Mazurach istnieje kilka „zielonych szkół" z baz ą noclegow ą. Umo Ŝliwiaj ą one nauczanie cało ściowe, 1) opracowanie i realizacja lokalnych programów zintegrowane. Zaj ęcia dydaktyczne prowadzi w nich edukacji ekologicznej uwzgl ędniaj ących, specyfik ę wyspecjalizowana kadra. Najbardziej znany jest O środek środowiska, lokaln ą to Ŝsamo ść i tradycj ę Szkoleniowo-Wypoczynkowy ZHP „PERKOZ" koło kulturow ą, Olsztynka. Bardzo wa Ŝną rol ę w kształtowaniu postaw 2) tworzenie „zielonych szkół" (l szkoła w powiecie), proekologicznych pełni O środek Edukacji Ekologicznej w 3) realizacja programów edukacji ekologicznej, od Piaskach koło Krynicy Morskiej na Mierzei Wi ślanej. przedszkola poprzez wszystkie poziomy nauczania, Analiza obecnego systemu edukacyjnego wskazuje, 4) tworzenie sieci centrów informacji i edukacji Ŝe stosowane s ą ró Ŝne metodyki, maj ące na celu ekologicznej (w ka Ŝdym powiecie), zwi ększenie własnej pracy i zaanga Ŝowanie w proces 5) organizacja imprez i festynów ekologicznych, edukacyjny zainteresowanych odbiorców, tj.: dzieci, 6) cz ęstsze i szersze poruszanie spraw ochrony młodzie Ŝy, dorosłych z ró Ŝnych grup społecznych. środowiska w mediach (pozytywne przykłady), 7) działania wydawniczo-popularyzacyjne. Podstawowe cele edukacji ekologicznej na obszarze województwa to: - tworzenia systemu infrastruktury umo Ŝliwiaj ącej poznawanie przyrody: ście Ŝki dydaktyczne, trasy Cel 1. - Wysoka świadomo ść ekologiczna. rowerowe, muzea przyrodnicze,
Cel 2. - Skuteczna edukacja ekologiczna. - rozszerzenia działa ń w zakresie edukacji ekologicznej na terenach cennych przyrodniczo, Realizacja okre ślonych celów na obszarze regionu wymaga ć b ędzie: - zaktywizowania pozarz ądowych organizacji ekologicznych do działa ń na rzecz mi ędzy innymi: - podejmowania i wspierania ni Ŝej wymienionych działa ń przez wojewódzkie słu Ŝby ochrony - przybli Ŝenia społecze ństwu istoty i znaczenia środowiska: problemów ekologicznych, - propagowania humanistycznego i kulturowego 1) opracowanie wojewódzkiego programu edukacji wzorca ekologii, ekologicznej, stanowi ącego rozwini ęcie Narodowej - oddziaływania na instytucje zarz ądzaj ące Strategii Edukacji Ekologicznej i Narodowego środowiskiem. Programu Edukacji Ekologicznej, 2) upowszechnianie informacji o podejmowanych - promocja pszczelarstwa, rolnictwa ekologicznego oraz akcjach i działaniach na rzecz aktywnej ochrony eko- i agroturystyki. środowiska w regionie,
Tablica 1. Zadania województwa i organów centralnych przewidywane w programie ochrony środowiska województwa do realizacji na obszarze powiatu szczycie ńskiego w latach 2004 – 2006.
Cele okre ślone w programie Zadania i działania realizacji celów na Termin Jednostki Źródła wojewódzkim obszarze powiatów realizacji realizuj ące finansowania 1 2 3 4 5 Cel 1.1. Wysokie walory krajobrazowe. POWIAT SZCZYCIEŃSKI. Rozwa Ŝenie Cel 1.2. Skuteczna ochrona przyrody. utworzenia Parku Krajobrazowego Bud Ŝet Cel 1.3. Bogactwo florystyczne i Puszczy Napiwodzko-Ramuckiej i Wojewody, faunistyczne regionu. opracowania planu jego ochrony po 2003 - 2006 Wojewoda/WKP WFO ŚiGW, Cel 1. 4. Równowaga gatunkowa. uzyskaniu akceptacji samorz ądu lokalnego Inne źródła oraz podmiotów, których interes mógłby zosta ć naruszony. Utworzenie sieci NATURA 2000: - Specjalne Obszary Ochrony zgodnie z Ministerstwo Bud Ŝet Dyrektyw ą Siedliskow ą, Środowiska, Pa ństwa, - Obszary Specjalnej Ochrony zgodnie z Wojewoda Fundusze UE Dyrektyw ą Ptasi ą. Cel 1.5. Lasy dostosowane do potrzeb Opracowanie programu gospodarczo- Dyrektor Środki RDLP i mo Ŝliwo ści środowiska. ochronnego dla Le śnego Kompleksu Regionalnej NFO ŚiGW, 2003 - 2004 Promocyjnego „Lasy Mazurskie" zgodnego Dyrekcji Lasów WFO ŚiGW, z planami ochrony istniej ących na tym Pa ństwowych Bud Ŝet Dziennik Urz ędowy - 1547 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537
terenie form ochrony i uwzgl ędnienie jego Wojewody zało Ŝeń w planach urz ądzenia lasów nadle śnictw. Cel II. 1 Dobry stan wód. Zało Ŝenie monitoringu wpływu istniej ących Ministerstwo mogilników i składowisk odpadów na Środowiska, NFO ŚiGW, Inne jako ść wód podziemnych. 2003 - 2006 Jednostki środki, Bud Ŝety samorz ądu gmin terytorialnego Sporz ądzenie planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza dla opracowania regionalnej dokumentacji Ministerstwo Bud Ŝet hydrogeologicznej zbiornika wód 2003 - 2006 Środowiska, Pa ństwa, podziemnych: RZGW Warszawa NFO ŚiGW GZWP 213 Olsztyn oraz Omulewskiego zbiornika wód podziemnych bez izolacji. Ustanowienie obszarów ochrony zbiornika Bud Ŝet wód podziemnych GZWP 216 Sandr RZGW Warszawa Pa ństwa, Kurpie. NFO ŚiGW
2.2. Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczycie ńskiego: - konieczno ść stworzenia zintegrowanego w skali powiatu systemu zarz ądzania odpadami, np. w postaci - powiat szczycie ński - w skali województwa - nale Ŝy do Rejonu Gospodarki Odpadami, na bazie składowiska najbardziej zasobnych pod wzgl ędem obiektów odpadów komunalnych w Linowie, gm. Szczytno; przyrody chronionej w ró Ŝnych formach, tj. w postaci rezerwatów, pomników przyrody, obszarów - istotnym problemem w skali powiatu jest niski stopie ń chronionego krajobrazu, u Ŝytków ekologicznych i skanalizowania obszarów wiejskich, skutkuj ący stałym zespołów przyrodniczo-krajobrazowych; zagro Ŝeniem czysto ści wód powierzchniowych i wgł ębnych z punktowych źródeł zanieczyszczenia; - powiat szczycie ński, le Ŝą cy w Obszarze Funkcjonalnym Zielonych Płuc Polski, posiada - uci ąŜ liwo ści hałasu dla otoczenia wyst ępuj ą lokalnie - znaczne obszary o szczególnych walorach w miastach, natomiast okresowo - na głównych przyrodniczych, wskazane do obj ęcia europejskim trasach komunikacyjnych powiatu, zwłaszcza w systemem ochrony przyrody NATURA 2000 (wybrane sezonie turystycznym; ptasie i siedliskowe ostoje); - funkcjonowanie sztucznych źródeł radiacji, - zło Ŝa surowców naturalnych, udokumentowane na zlokalizowanych w miastach powiatu i na terenach terenie powiatu, rozmieszczone s ą nierównomiernie - wiejskich nie stwarza zagro Ŝenia dla ludno ści; nawet w północnych i zachodnich rejonach powiatu dominuj ą ewentualna awaria tego typu urz ądze ń mo Ŝe mie ć kruszywa naturalne (piasku kwarcowego, Ŝwiru) charakter wył ącznie lokalny. natomiast na południe - kreda jeziorna; W Programie Ochrony Środowiska dla Powiatu - powiat szczycie ński wyró Ŝnia si ę w województwie Szczycie ńskiego przedstawiono harmonogram warmi ńsko-mazurskim posiadaniem du Ŝych jezior o wieloletnich działa ń (2004 - 2015), słu Ŝą cych realizacji wodach w I klasie czysto ści (Leleskie, powiatowego programu ochrony środowiska w podziale na Świetajno/Narty) i wielu jezior o wodach w II klasie obszary obejmuj ące: czysto ści (m.in. Babi ęty Wlk., Ł ęsk, No Ŝyce, Spychowskie, Dłu Ŝek, Gromskie, Seda ńskie); I. ochron ę i racjonalne u Ŝytkowanie zasobów przyrody,
- rozpoznane czwartorz ędowe pi ętro wodono śne, z II. zrównowa Ŝone korzystanie z zasobów środowiska, powodu braku izolacji warstw wodono śnych, zagro Ŝone jest wpływem zanieczyszcze ń, III. popraw ę jako ści środowiska - w odniesieniu do pochodz ących z terenów wiejskich o poszczególnych jego elementów i stosownie do nieuporz ądkowanej gospodarce wodno-ściekowej; zało Ŝeń polityki ekologicznej pa ństwa.
- dokonana wst ępna ocena jako ści powietrza w W ramach wymienionych obszarów okre ślono województwie kwalifikuje powiat szczycie ński - ze szczegółowe zadania, przewidziane do realizacji w latach wzgl ędu na ochron ę zdrowia do strefy l klasy czysto ści 2004 - 2007. z uwagi na NO 2 i pył oraz do strefy II klasy czysto ści z uwagi na SO 2;
Tablica 2. Zadania przewidziane do realizacji w Powiatowym Programie Ochrony Środowiska
I. Ochrona i racjonalne u Ŝytkowanie zasobów przyrody Zadania 1. Ochrona bioró Ŝnorodno ści i krajobrazu 2004 - 2007 2008 - 2010 1. Wdra Ŝanie zasad systemu mi ędzynarodowej ochrony -Nadzór nad przyrody Natura 2000 dla obszarów: wykonywaniem 1.1. Wprowadzanie na terenie powiatu - Puszcza Napiwodzko-Ramucka wprowadzonych zasad nowych form prawnej ochrony przyrody - Ostoja Napłwodzko-Ramucka ochrony przyrody - - Puszcza Piska, Nadzór nad wdra Ŝaniem Dziennik Urz ędowy - 1548 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537
2. Sporz ądzanie programów rolno-środowiskowych, słu Ŝą cych programów rolno- uŜytkowaniu gruntów rolniczych z uwzgl ędnieniem potrzeb środowiskowych, KDPR przyrody, 3. Współdziałanie przy wdra Ŝaniu zasad Kodeksu Dobrej Praktyki Rolniczej (KDPR). Współpraca z LP, 1.2. Zadrzewianie gruntów rolnych 1. Zwi ększanie udziału upraw wielogatunkowych w ramach wła ścicielami nieuprawianych, wzorowane na zalesie ń gruntów/lasów w zbiorowiskach naturalnych 2. Zakładanie upraw o charakterze przedplonów realizacji WPZ Lesisto ści 1. Działania organizacyjno-administracyjne słu Ŝą ce dostarczaniu informacji i pomocy dla rozwoju małej Merytoryczne przedsi ębiorczo ści przygotowanie słu Ŝb 1.3. Promocja gospodarstw 2. Koordynowanie mi ędzygminnych działa ń, zwi ązanych z starostwa do agroturystycznych, ekologicznych i le śnych promocj ą regionu (np. budowa mi ędzyregionalnych tras informowania w miejsce niedochodowych gospodarstw rowerowych) zainteresowanych rolnych/specjalistycznych 3. Edukacyjna działalno ść proekologiczna, kierowana do funduszami pomocowymi ró Ŝnych grup społecznych UE 4. Stały dost ęp do informacji o środowisku 2. Rozwój i racjonalne korzystanie z zasobów le śnych 1. Zakładanie upraw le śnych o charakterze naturalnych zbiorowisk le śnych Współpraca z LP, 2. Zakładanie upraw le śnych w krótkich cyklach, traktowanych 2.1. Zwi ększanie powierzchni lasów na wła ścicielami lasów w jako alternatywne źródło energii terenie powiatu celu realizacji WPZ 3. Tworzenie korytarzy ekologicznych ł ącz ących du Ŝe Lesisto ści kompleksy le śne, przybrze Ŝne strefy wód stoj ących i płyn ących 1. Działania formalno-prawne obejmuj ące porz ądkowanie Kontynuowanie działa ń ewidencji gruntów, wyznaczanie granic rolno-le śnych, prawnych, 2.2. Budowa nowych kompleksów le śnych, opracowywanie dokumentacji glebowo-siedliskowej i dokumentacyjnych wkomponowanych w krajobraz, urz ądzeniowej słu Ŝą cych realizacji WPZ sprzyjaj ących tworzeniu mikroklimatu 2. Propagowanie rozbudowy infrastruktury turystycznej oraz Lesisto ści w obr ębie zabezpiecze ń ppo Ŝ. na terenach le śnych powiatu 3. Ochrona gleb i zasobów kopalin 1. Scalanie gruntów pod k ątem wła ściwej gospodarki upraw rolnych Propagowanie działa ń ochronnych gleb przed erozj ą 3.1. Utworzenie rejestru informacji o wodn ą i wietrzn ą
terenach/glebach zdegradowanych 2. Prowadzenie okresowych bada ń jako ści gleby i ziemi 3. Utworzenie rejestru zada ń z zakresu rekultywacji zanieczyszczonych gleb/przekształconej powierzchni ziemi 3.2. Nadzór nad pozyskiwaniem surowców naturalnych ze złó Ŝ na terenie powiatu 1. Działania administracyjne zwi ązane z sukcesywn ą
zgodnie z koncesjami wydanymi przez rekultywacj ą terenów poeksploatacyjnych starost ę 4. Ochrona zasobów wodnych 1. U Ŝytkowanie gruntów i korzystanie z wody stosownie do 4. Zalesianie i zadrzewianie terenów nad ustale ń Regionalnego Zarz ądu Gospodarki Wodnej (dotyczy zbiornikami wód podziemnych, na stref ochronnych uj ęć wody i obszarów ochronnych zbiorników wododziałach i w obszarach źródliskowych wód śródl ądowych) II. Zrównowa Ŝone korzystanie z zasobów środowiska Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii 1. Zakładanie plantacji drzew szybko rosn ących/plantacji Opracowanie 1. Tworzenie warunków dla wdra Ŝania i uŜytkowych o krótkich cyklach produkcyjnych Pilota Ŝowego projektu stosowania alternatywnych źródeł energii 2. Opracowanie studium perspektywicznego wykorzystania wykorzystania OZE w na terenie powiatu (informacje, prezentacje, masy drzewnej z bilansem moŜliwo ści przetwórczych pod wybranych gminach szkolenia) kątem potrzeb powiatu /obiektach III. Poprawa jako ści środowiska 1. Osi ąganie standardów jako ści wód 1. Opracowanie analizy ekonomicznej opłacalno ści inwestowania w kanalizacj ę na obszarach wiejskich z uwagi na rozproszon ą zabudow ę (przydomowe oczyszczalnie czy Realizacja wybranych szczelne zbiorniki) projektów rozwoju 1. Zmniejszenie ładunku zanieczyszcze ń 2. Analiza planów rozbudowy/budowy kanalizacji i infrastruktury na odprowadzanych do wód otwartych oczyszczalni z uwzgl ędnieniem rozwoju demograficznego obszarach wiejskich z danego terenu uwzgl ędnieniem 3. Wdra Ŝanie zasad KDPR w celu ograniczania obszarowych funduszy pomocowych rolniczych zanieczyszcze ń stosownie do zapisów Dyrektywy Azotanowej 2.Osi ąganie standardów jako ści powietrza 3. Gospodarka odpadami (zał. do PPO Ś) 1. Opracowanie planu gospodarki odpadami 1. Realizacja powiatowego planu gospodarki odpadami dla powiatu 4. Uci ąŜ liwo ść hałasu dla otoczenia 1. Modernizacja lub likwidacja lokalnych źródeł uci ąŜ liwo ści 1. Inspirowanie działa ń w celu hałasu dla bliskiego otoczenia przebudowy/poprawy stanu infrastruktury 2. Konsultowanie planów ograniczania uci ąŜ liwo ści hałasu na drogowej (ulice w miastach, drogi lokalne) terenie powiatu Dziennik Urz ędowy - 1549 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537
W programie ochrony środowiska dla powiatu Środowiskowego; działania z zakresu ochrony przyrody i szczycie ńskiego najwy Ŝszych nakładów finansowych szeroko poj ętej edukacji ekologicznej lokalnego wymaga ć b ędą inwestycje zwi ązane z porz ądkowaniem społecze ństwa. gospodarki wodno-ściekowei w poszczególnych gminach; tak Ŝe ewentualne utworzenie Rejonu Gospodarki W programie ochrony środowiska dla powiatu Odpadami oraz zadania pozainwestycyjne jak etapowa szczycie ńskiego przedstawiono prognoz ę finansow ą dla realizacja Wojewódzkiego Programu Zwi ększania zada ń inwestycyjnych w zakresie ochrony środowiska w Lesisto ści; wdra Ŝanie Krajowego Programu Rolno- powiecie szczycie ńskim:
Tablica 3. Prognoza finansowa dla zada ń inwestycyjnych w zakresie ochrony środowiska w powiecie szczycie ńskim
Warto ść finansowa planowanych zada ń w Gmina, miasto Prognozowana warto ść zada ń, mln PLN PLN/Mieszka ńca Gm. D źwterzuty >5,0. 1001-2000 Gm. Jedwabno >5,0 >2000 M. i Gm. Pasym 1,000001 - 2,5 101-500 Gm. Szczytno >5,0 501-1000 Gm. Świ ętajno <0,5 1-100 Gm. Rozogi >5,0 1001-2000 Gm. Wielbark 2,500001-5,0 501-1000 M. Szczytno >5,0 501-1000
III. DANE PODSTAWOWE O GMINIE Barczewo, Purda i Pasym, od południa z gmin ą Szczytno, od strony zachodniej z gminami Świ ętajno, Piecki i Poło Ŝenie Sorkwity a od północy z gmin ą Biskupiec. Powierzchnia gminy to 26.335 ha, co stanowi 13,60 % powierzchni Gmina D źwierzuty poło Ŝona jest w centralnej cz ęś ci powiatu. Na terenie gminy znajduje si ę 16 sołectw i 39 Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego, w Powiecie miejscowo ści wiejskich. Szczycie ńskim. Od strony wschodniej graniczy z gminami
Dziennik Urz ędowy - 1550 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537
Ludno ść Tablica 4. Ludno ść Gminy D źwierzuty (stan na dzie ń 31 grudnia 2003 r.) Ogólna liczba ludno ści według stanu w dniu 31 Ludno ść Ludno ść na grudnia 2003 r. wynosiła 7300 osób, co daje g ęsto ść l.p. wyszczególnienie zaludnienia około 26 osób na km 2. Jest to wska źnik Ogółem % 1 km 2 mieszcz ący si ę na poziomie średniej wojewódzkiej, lecz 1 Powiat szczycie ński 73318 100 37,92 znacznie poni Ŝej średniej powiatowej. 2 Dźwierzuty 7300 9,42 26,57
UŜytkowanie terenu
Gmina D źwierzuty pod wzgl ędem u Ŝytkowania jest obszarem le śnym i rolnym.
Tablica 5. U Ŝytkowanie gruntów
UŜytki rolne Pow. Lasy i Gmina gruntów Grunty Łąki Pastwiska Razem Sady grunty le śne ogółem, ha orne trwałe trwałe
Dźwierzuty 26335 15074 11014 12 1327 2721 6663 Dane: GUS, 2001
Udział wód powierzchniowych w ogólnej powierzchni gminy to 6,37%. Dziennik Urz ędowy - 1551 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537
3.3.1. Lasy
Tablica.6. Powierzchnia gruntów le śnych i lesisto ść w Gminie D źwierzuty
Powierzchnia gruntów i le śnych w ha stanowi ących stanowi ących stanowi ących inne Lesisto ść gmina Pow. w ha Ogółem, własno ść własno ść własno ść podmioty w % gminy w gminie Skarbu gminy prywatn ą prawne Pa ństwa Gm. 26335 6669 6136 25 485 23 25,3 Dźwierzuty Źródło: Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczycie ńskiego
3.3.2. Gleby. Rolnictwo
Gmina posiada najwy Ŝszy w powiecie szczycie ńskim Gmina D źwierzuty jest typowo rolnicz ą gmin ą. wska źnik jako ści gleb. Zatrudnienie w rolnictwie zawodowo czynnych Gleby na terenie gminy D źwierzuty nie s ą mieszka ńców przekracza 80%. W gminie wi ększo ść gleb zanieczyszczone metalami ci ęŜ kimi (stopie ń 0) i s ą rolniczych zalicza si ę do średnich pod wzgl ędem Ŝyzno ści przydatne do upraw wszystkich ro ślin ogrodniczych i (III i IV klasy bonitacyjnej) i przewa Ŝa polowa produkcja rolniczych. ro ślinna i chów trzody chlewnej.
Tablica. 7. Wska źniki bonitacji jako ści i przydatno ści 3.5. Rynek pracy. rolniczej gleb. Wska źnik zatrudnienia jest w Gminie D źwierzuty Gmina Wska źnik punktowy jako ści gleb bardzo niski, bowiem na 6793 mieszka ńców tylko 392 Dźwierzuty 50,6 osoby znajduj ą zatrudnienie na terenie gminy, co stanowi Źródło: Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczycie ńskiego zaledwie 5,8%. Na 392 zatrudnionych najwi ększy odsetek stanowi ą zatrudnieni w edukacji - 32,1%, drugim co do wielko ści sektorem jest rolnictwo, le śnictwo i łowiectwo - 21,9%.
Tablica 8. Struktura zatrudnienia.
transport rolnictwo, osoby handel i gospodarka Ogółem łowiectwo i przemysł budownictwo edukacja fizyczne naprawy magazynowa le śnictwo i ł ączno ść 392 86 26 195 19 38 19 126 Źródło: „Rocznik statystyczny Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego, rok 2003”
Na terenie Gminy D źwierzuty w wieku produkcyjnym ogóln ą liczb ę ludno ści w wieku powy Ŝej 15 lat (5208 osób) jest 3959 osób, z czego m ęŜ czy źni 2150, a kobiety 1809. zaledwie 167 legitymuje si ę wy Ŝszym wykształceniem.
W grupie m ęŜ czyzn pracuj ących jest 1072 osób, co Wśród podmiotów gospodarczych działaj ących na stanowi 49,9% natomiast w grupie kobiet pracuj ących jest terenie gminy dominuj ą małe i średnie przedsi ębiorstwa, 628, co stanowi 34,7% osób w wieku produkcyjnym. Na prowadzone przez osoby fizyczne - 195, co stanowi 76,2% ogółu przedsi ębiorstw.
Tablica 9. Struktura podmiotów gospodarczych
spółki z udziałem sektor sektor osoby spółki prawa Spółki Ogółem kapitału spółdzielnie publiczny prywatny fizyczne handlowego pozostałe zagranicznego 256 14 242 195 6 5 - 7 Źródło: „Rocznik statystyczny Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego, rok 2003 "
3.6. Infrastruktura komunalna. 1711) odprowadza ścieki do urz ądze ń lokalnych. Problem z usuwaniem nieczysto ści płynnych dotyczy 167 Teren gminy jest zaopatrywany w wod ę z 12 lokalnych budynków nie posiadaj ących przył ączy do sieci ani hydroforni. Na 1092 budynki 942 wyposa Ŝonych jest w urz ądze ń lokalnych. wodoci ąg, z czego 717 z sieci. Na terenie gminy jest 150 budynków nieposiad ąjących wody z sieci wodoci ągowej. Tablica 10. Infrastruktura komunalna. Na 1092 budynki oraz na 1711 mieszka ń do sieci Długo ść sieci Długo ść sieci kanalizacyjnej podł ączonych jest odpowiednio 230 Gmina budynków i 490 mieszka ń z terenów gminy, głównie ze wodoci ągowej w km kanalizacyjnej w km wsi D źwierzuty i Julianowo, natomiast 905 mieszka ń (na Dźwierzuty 117,2 16,1 Dziennik Urz ędowy - 1552 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537
Oczyszczalnia ta jest niedoci ąŜ ona zarówno hydraulicznie Na terenie gminy najwi ększ ą oczyszczalni ą jest jak i biologicznie Pozostałe oczyszczalnie zlokalizowane gminna oczyszczalnia ścieków zlokalizowana na terenie na terenie gminy to oczyszczalnie o charakterze lokalnym, miejscowo ści D źwierzuty. Została ona wybudowana w prywatnym obsługuj ące przedsi ębiorstwa oraz o środki 1996 r.. Równocze śnie w latach 1996 - 1997 została wypoczynkowe. Zostały zrealizowane tylko i wył ącznie na wybudowana sie ć kanalizacji dla wsi D źwierzuty. ich potrzeby.
Tablica 11. Oczyszczalnie ścieków na terenie gminy D źwierzuty.
% Typ OS, Dł. sieci Miejscowo ści mieszka ńców Odbiornik Gmina przepustowo ść , kanalizacyjnej skanalizowane 3 obj ętych sieci ą ścieków m /d km kanalizacyjn ą Kan. D źwierzucki 1. D źwierzuty Dźwierzuty M-B-CH,650 14,9 uchodz ący do 30,0 2. Julianowo Julianowo M-B, 22,5 1,2 jez. Sasek Wlk.; jez. S ąpłaty Źródło: Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczycie ńskiego
3.7. Drogi i koleje. Tablica 12. Drogi krajowe i wojewódzkie na terenie gminy Główna o ś komunikacyjna Gminy D źwierzuty tworzy Dźwierzuty. droga krajowa Nr 57, biegn ąca z kierunku Szczytna do Biskupca i dalej do Bartoszyc oraz przej ścia granicznego Numer drogi Nazwa drogi Gmina w Bezledach. W kierunku południowym drog ą Nr 57 DROGI KRAJOWE Bartoszyce - Bartoszyce, Biskupiec, Szczytno, mo Ŝna dotrze ć z D źwierzut przez Szczytno i dalej w 57 kierunku Warszawy. Uzupełnienie podstawowego układu Pułtusk Przasnysz, Pułtusk komunikacyjnego stanowi ą dwie drogi: DROGI WOJEWÓDZKIE Szczytno - 600 Przez wsie Orzyny i Kał ęczyn - Powiatowa - D źwierzuty - Pasym i dalej w kierunku Mr ągowo Olszytna, Tablica 13. Drogi powiatowe i gminne na terenie gminy Dźwierzuty. - Wojewódzka - droga biegn ąca przez wsie Orzyny i Kał ęczyn w Kierunku Mr ągowa. Drogi powiatowe w km Drogi gminne w km W tym o twardej W tym o twardej Pozornie dobry układ komunikacyjny gminy w zakresie Ogółem nawierzchni Ogółem nawierzchni powi ąza ń regionalnych i mi ędzyregionalnych w Razem Razem porównaniu do rejonów s ąsiednich Szczytno czy 108 81 212 12 Biskupice stawia gmin ę D źwierzuty na dalszych pozycjach, głównie z powodu niskich parametrów drogi Koleje Nr 57 oraz pozostałych dróg. Jedyna linia kolejowa biegn ąca przez teren gminy to Drogi gminne maj ą długo ść ogółem 212 km, w tym o nieczynny od kilku lat tor kolejowy biegn ący od Szczytna nawierzchni twardej 12 km i 6 km o nawierzchni w kierunku Biskupca. ulepszonej (GUS 2001).
Dziennik Urz ędowy - 1553 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537
IV. INWENTARYZACJA ZASOBÓW I SKŁADNIKÓW Przestrzennie na terenie gminy przewa Ŝa wysoczyzna PRZYRODY moreny dennej, miejscami pagórkowatej, z wysoko ściami rz ędu 150-190 m n.p.m. Podobn ą charakterystyk ę 4.1. Poło Ŝenie geograficzne i morfologia. posiada rejon na wschód od wsi Nowe Kiejkuty. Cz ęść południowo-wschodnia i wschodnia gminy to obszary Gmina D źwierzuty poło Ŝona jest w powiecie falistego sandru. Dzieli on tereny wysoczyznowe na dwie szczycie ńskim, który jest cz ęś ci ą prowincji fizyczno- cz ęś ci: zachodni ą i wschodni ą. geograficznej Pojezierzy Bałtyckich (Pojezierza Mazurskiego), charakteryzuj ącej si ę du Ŝą ilo ści ą jezior, Znacz ącymi formami urozmaicaj ącymi krajobraz pagórkowat ą i falist ą rze źbą terenu oraz mozaikowato ści ą terenów gminy s ą subglacjalne rynny jezior Sasek Wielki, krajobrazów. Obszar gminy poło Ŝony jest w obr ębie Babi ęty Du Ŝe i Babi ęty Małe oraz jeziora Lesk i Ł ęczek. Pojezierza Mr ągowskiego. Wzdłu Ŝ zachodniej granicy Przewa Ŝaj ąca cz ęść obszaru gminy znajduje si ę w zlewni gminy przebiega granica z Pojezierzem Olszty ńskim. Omulwi, Rozogi i Krutyni nale Ŝą cych do zlewiska Wisły, Razem z Pojezierzami Południowo bałtyckimi jest on jedynie cz ęść północno - zachodnia nale Ŝy do dorzecza cz ęś ci ą około bałtyckiej strefy pojeziernej. Łyny nale Ŝą cego do zlewiska Zalewu Wi ślanego. Cały obszar gminy znajduje si ę w zlewni pojeziernej. Jeziora s ą Powierzchnia terenu została ukształtowana przez istotnym elementem sieci hydrograficznej gminy. lądolód zlodowacenia północnopolskiego, głównie w jego Wi ększych jezior jest 14, najwi ększe to: Sasek Wielki, fazie pomorskiej. Ra ńskie i Babi ęty Wielkie.
Dziennik Urz ędowy - 1554 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537
4.2. Budowa geologiczna. Roczne sumy opadów wynosz ą średnio około Obszar gminy le Ŝy w zasi ęgu prekambryjskiej 610 - 620 mm. Najwi ększe s ą latem (w lipcu około 85 - 90 platformy wschodnioeuropejskiej, w jednostce tektonicznej mm), a najmniejsze wczesn ą wiosn ą (marzec 27 - 29 zwanej wyniesieniem Mazursko - Suwalskim. Krystaliczne mm). Dni z opadem jest około 160 - 170 w roku. Pokrywa poło Ŝone zalega na gł ęboko ści ok. 1,5 km, nad ścielone śnie Ŝna utrzymuje si ę średnio około 115 dni w roku. jest ono skałami osadowymi utworzonymi w trzech erach geologicznych: paleozoicznej, mezozoicznej i Przewa Ŝaj ą wiatry z kierunków południowo- kenozoicznej. Warstwy przypowierzchniowe zbudowane zachodniego, zachodniego i północno-zachodniego, z są z osadów czwartorz ędowych (głównie polodowcowych których to kierunków wiatry wiej ą około 1,5 - 2 razy glin, piasków i Ŝwirów), których mi ąŜ szo ść przekracza na cz ęś ciej ni Ŝ z pozostałych kierunków. Przewa Ŝaj ą wiatry ogół 100 m. słabe i o średniej pr ędko ści. Wiatry silne i porywiste wyst ępuj ą najcz ęś ciej jesieni ą i zim ą. Najwi ęcej dni 4.3. Warunki klimatyczne. pochmurnych wyst ępuje jesieni ą (w grudniu) a najmniej pó źnym latem (we wrze śniu). Zachmurzenie generalnie Klimatycznie Gmina D źwierzuty nale Ŝy do znacznego jest wi ększe w okresie pó źnej jesieni i zim ą, za ś mniejsze obszaru dzielnicy mazurskiej, najchłodniejszego w Polsce. w pozostałych porach roku. Obejmuje on tak Ŝe Wielkie Jeziora i si ęga w rejony Bartoszyc, Ukty i Mr ągowa. Charakterystyka obszarów o potencjalnie niekorzystnych warunkach biotopoklimatycznych. Klimat Gminy D źwierzuty odznacza si ę du Ŝą ró Ŝnorodno ści ą i zmienno ści ą typów pogody. Zwi ązane Na klimat lokalny ma wpływ rze źba terenu. Obni Ŝenia jest to z przemieszczaniem si ę frontów atmosferycznych i terenowe przyczyniaj ą si ę do zalegania chłodnego, cz ęst ą zmienno ści ą mas powietrza. Fluktuacje stanów wilgotnego powietrza, du Ŝych waha ń dobowych pogody s ą wi ększe ni Ŝ w pozostałych nizinnych regionach temperatury, mniejszej pr ędko ści wiatrów, wyst ępowania kraju, co zwi ązane jest z ró Ŝnorodno ści ą fizjograficzn ą przymrozków wczesn ą jesieni ą. Topoklimat terenów podło Ŝa: urozmaicon ą rze źbą, wyst ępowaniem du Ŝych wyniesionych jest na ogół bardziej sprzyjaj ący pobytowi kompleksów le śnych, obszarów podmokłych oraz bogatej ludzi. Cech ą ujemn ą jest nara Ŝenie na działanie silnych sieci wód powierzchniowych. wiatrów w kulminacjach pagórków.
Średnioroczna temperatura na obszarze gminy wynosi 4.4. Wody powierzchniowe. 6,6 °C. Najcieplejszy jest lipiec ze średni ą temperatur ą 17,4 °C, a najzimniejszy luty ze średni ą temperatur ą Przewa Ŝaj ąca cz ęść obszaru Gminy D źwierzuty - 4,8 °C. Wpływa to na skrócenie okresu wegetacyjne go, znajduje si ę w zlewni rzeki Omulwi, Rozogi i Krutyni, które który trwa przeci ętnie 187 dni. Jest to warto ść podobna nale Ŝą do zlewiska Wisły, jedynie cz ęść północno- jak dla Zakopanego. Dla porównania dla Szczecina i zachodnia nale Ŝy do dorzecza Łyny, co stanowi zlewisko Wrocławia wynosi ona około 230 dni. Zalewu Wi ślanego. Teren gminy obfituje w liczne strugi. Dziennik Urz ędowy - 1555 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537
Najwi ększa z nich to Babant w dorzeczu Krutyni, której Cały obszar gminy znajduje si ę w zlewni pojeziernej. średni przepływ przy uj ściu z terenu gminy wynosi około Jeziora s ą istotnym elementem sieci hydrograficznej 829 1/sek. Drugim co do wielko ści jest Kanał D źwierzucki gminy. Wi ększych jezior jest 14: Sasek Wlk., Ra ńskie, w dorzeczu Omulwi, którego przepływ średni przy uj ściu Babi ęty Wlk., Ł ęsk, S ąpłaty (Buczek) Ł ęczek, do jeziora Sasek Wielki wynosi około 300 1/sek. Ponadto Małszeweckie, Arwiny, D źwierzuty, Mi ętkie, Słupek, znacz ący przepływ ma te Ŝ struga uchodz ąca do jez. Linowskie, Borówko, Zale śno. Jezioro Babi ęty Wielkie Ra ńskiego (196 1/sek) i ciek w rejonie Łupowa (3 km wyró Ŝnia si ę du Ŝą gł ęboko ści ą maksymalnie dochodzi do powy Ŝej uj ścia do Jeziora Sasek Wielki (112 1/sek.) W 65 m gł ęboko ści. dorzeczu Łyny najwi ększym ciekiem jest Kanał Dymerski o średnim przepływie 104 1/sek. Udział wód powierzchniowych Gminy D źwierzuty w ogólnej powierzchni gmin powiatu szczycie ńskiego wynosi 6,37%.
Tablica 14. Jeziora gminy (o powierzchni powy Ŝej 1 ha).
Średnia Maksymalna Charakter Powierzchnia Obj ęto ść wód Nazwa jeziora 3 gł ęboko ść gł ęboko ść zagospodarowania jeziora (ha) jeziora (ty ś. m ) jeziora (m) jeziora (m) zlewni Sasek Wielki 869,3 71 194 8,1 38,0 Rekreacja Ra ńskie 291,3 11208 3,8 7,8 Rekreacja Babi ęty Wlk. 250,4 59971 23,9 65,0 Rekreacja Łęsk 116,9 12879 11,0 39,5 Rekreacja Sąpłaty 81,4 b.d. 5,0 16,0 Rekreacja (Buczek) Łęczek 39,5 b.d. 5,4 16,8 Rekreacja Małszeweckie 35,2 b.d. 3,6 6,0 Rekreacja Arwiny 33,9 b.d. b.d. 14,0 Rekreacja Dźwierzuty 25,4 b.d. b.d. b.d. Rekreacja Mi ętkie 23,0 b.d. b.d. 3,0 Rekreacja Słupek 17,1 b.d. b.d. 6,0 Rekreacja Linowskie 12,7 b.d. b.d. b.d. Rekreacja Borówko 9,9 b.d. b.d. 12,0 Rekreacja Zale śno 5,0 b.d. b.d. b.d. Rekreacja Źródło: Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy D źwierzuty
4.5. Wody podziemne. hydrogeologicznego u Ŝytkowy poziom wodono śny o zró Ŝnicowanej izolacji, cz ęsto słabej, nara Ŝony na Warunki hydrogeologiczne gminy s ą na ogół zanieczyszczenia z powierzchni terenu, zalega w korzystne, jednak cz ęsto zmienne, nawet w obr ębie zachodniej cz ęś ci gminy, w cz ęś ci południowo-zachodniej jednego uj ęcia. Średnie wydajno ści pojedynczych studni i w jej cz ęś ci wschodniej. Na tych terenach u Ŝytkowa wynosz ą przewa Ŝnie 30 - 60 m 3/h. Wydajno ści warstwa wodono śna w studniach jest miejscami jednostkowe wahaj ą si ę w szerokich granicach: od kilku pozbawiona izolacji i w zwi ązku z tym szczególnie do kilkunastu m 3/h/m depresji (nawet w obr ębie jednego nara Ŝona na zanieczyszczenie. Takie warunki uj ęcia). Sporadycznie wyst ępuj ą warto ści ułamkowe lub stwierdzono w rejonie D źwierzut, Bud, Łupowa, Stankowa, wynosz ące kilkadziesi ąt m 3/h/m depresji. Mi ąŜ szo ści nad jez. S ąpłaty i Sasek Wielki. warstw wodono śnych wynosz ą od 5 m do 33 m, najcz ęś ciej jest to jednak kilkana ście metrów. Wody mineralne
W cz ęś ci zachodniej, środkowej i prawdopodobnie na Na obszarze Województwa Warmi ńsko - Mazurskiego wschodnim skraju gminy pierwsza u Ŝytkowa warstwa wyst ępuj ą wody chlorkowo-sodowe. Cz ęść województwa, wodono śna zalega na gł ęboko ści 30 m p.p.t.. Natomiast w w której le Ŝy Gmina D źwierzuty okre ślana jest jako mało cz ęś ciach południowo-wschodniej i północno-wschodniej rozpoznana pod wzgl ędem wyst ępowania wód studnie wiercone wykorzystuj ą warstwy wodono śne mineralnych o znaczeniu leczniczym. Z ogólnej budowy poło Ŝone na gł ęboko ści 30 - 80 m. Stosunkowo geologicznej regionu wynika, Ŝe zaleganie solanek o najtrudniejsze warunki hydrogeologiczne wyst ępuj ą w znaczeniu leczniczymi mineralizacji ogólnej rz ędu 30 - 50 rejonie Popowej Woli. Na wi ększo ści obszaru gminy g/l mo Ŝna si ę spodziewa ć w osadach jury i triasu, na warstwy wodono śne od powierzchni terenu posiadaj ą na gł ęboko ściach zbli Ŝonych do 1 - 1,4 km. Spodziewa ć si ę ogół naturaln ą izolacj ę z warstw o słabej nale Ŝy wód mineralnych pospolitych, nadaj ących si ę przepuszczalno ści. Według obecnego rozpoznania głównie do k ąpieli leczniczych i rekreacyjnych.
Dziennik Urz ędowy - 1556 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537
4.6. Zasoby wodne gminy D źwierzuty.
Tablica 15. Charakterystyka głównych uj ąć studni w Gminie D źwierzuty.
Wydajno ść studni Pobór wody ze Lp. Miejscowo ść roczna m 3/rok studni m 3/rok 1 Dźwierzuty 46656 19850 2 Nowe Kiejkuty 46656 4160 3 Targowe 46656 4200 4 Rumy 46656 4190 5 Ra ńsk 6000 1260 6 Szczepankowo 6000 1385 7 Gr ądy 9600 4500 S Grodziska 9600 4800 9 Popowa Wola 9600 5200 10 Małszewo 9600 4500 11 Rusek 9600 4500 Źródło: „Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy D źwierzuty”. Dziennik Urz ędowy - 1557 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537
Tablica 16. Wymagania jako ściowe dotycz ące wody pitnej w zakresie wybranych parametrów chemicznych przedstawiaj ą si ę nast ępuj ąco.
Dopuszczalne Warto śc st ęŜ enie w Warto ści przyj ęte w Unii Europejskiej Lp. Wska źnik i według Polsce WHO Obowi ązuj ące Zalecane Dopuszczalne Proponowanie 1 Mangan 0,05 0,02 0,05 0,05 0,5 2 śelazo 0,2 0,05 0,2 0,2 0,3
Tablica 17. Szacunkowe zasoby dyspozycyjne i ich szacunkowy pobór na terenie Gminy D źwierzuty.
Nazwa Powierzchnia Moduł w Zasoby w Pobór wody Stosunek poboru zbiornika w km 2 m3/dob ę/km 2 m3/dob ę w m 3/dob ę do zasobów 213 Zbiornik 203 210,0 42650 b.d. b.d. Olsztyn Czwartorz ęd 60 148,6 8916 b.d. b.d pozostały Trzeciorz ęd + 263 11,4 2998 b.d b.d. kreda Razem 526 370 54564 3850 7 Źródło: Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy D źwierzuty
Pobór wód podziemnych na terenie gminy stanowi Rekultywacja rzadko przywraca wyj ściowy stan około 7% ich zasobów dyspozycyjnych. gleb/terenu - generalnie dostosowuje natomiast rze źbę terenu i stosunki wodne do aktualnych i/lub planowanych 4.7. Zasoby naturalne. funkcji ekologicznych/gospodarczych eksploatowanego uprzednio terenu. 4.7.1. Charakterystyka złó Ŝ kopalin. 4.8. Gleby i lasy. Gmina D źwierzuty jest bogata pod wzgl ędem wyst ępowania złó Ŝ kopalin budowlanych. Na jej terenie 4.8.1. Gleby. udokumentowanych zostało 9 złó Ŝ kruszywa naturalnego. Dominuj ącym typem gleb s ą gleby brunatne. Ze wzgl ędu na genez ę mo Ŝna je podzieli ć na trzy Kompleksami przewa Ŝaj ącymi na terenie gminy, a rodzaje. Pierwszy to zło Ŝa pasa moren czołowych, dominuj ącymi na wysoczy źnie morenowej s ą głównie: poło Ŝone w północno-zachodniej cz ęś ci gminy. Nale Ŝą do kompleks pszenny dobry i pszenny wadliwy o składzie nich zło Ŝa: „Rasz ąg", „G ąsiorkowo" i „G ąsiorkowo II". W gatunkowym glin lekkich całkowitych lub glin lekkich środkowej cz ęś ci gminy usytuowany jest pas zandru, zalegaj ących na glinie średniej b ądź piaskach gliniastych rozci ągni ęty południkowe, w którego obr ębie mocnych. Gleby kompleksów pszennych s ą zwi ęzłe, o udokumentowano szereg złó Ŝ kruszywa. S ą to od wykształconym profilu orno-próchniczyrn i dobrej północy: „Gisiel - Dymer", „Szczepankowo", "Jabłonka" - strukturze. Pod wzgl ędem przydatno ści rolniczej s ą raczej dwa zło Ŝa o tej sarniej nazwie, „Orzyny". W północno - uniwersalne i wydajne: zaliczone do III i IV klasy wschodniej cz ęś ci gminy, na pograniczu z gmin ą bonitacyjnej. Znaczny udział kompleksu trzeciego Biskupiec udokumentowano w obr ębie pagórków ozowych wadliwego zwi ązany jest z intensywnie zró Ŝnicowan ą niedu Ŝe zło Ŝa „Mojtyny - Rogale". rze źbą wysoczyzny morenowej. Jego przewaga zaznacza si ę w rejonie wsi: Nowe Kiejkuty, Rusek Mały, Julianowo, Tablica 18. Zło Ŝa kopalin udokumentowane na terenie Rumy, Stankowo. Gminy D źwierzuty. Gleby kompleksów Ŝytnich bardzo dobrego i dobrego Piaski kwarcowe Nazwa Kreda skupiaj ą si ę głównie w cz ęś ci południowo-wschodniej oraz Kruszywo naturalne do produkcji cegły gminy jeziorna w okolicach Rutkowa, Łupowa, D źwierzut. W składzie wapienno-piask. Zło Ŝa o zasobach do gatunkowym dominuj ą piaski gliniaste mocne i lekkie od 10 mln ton oraz Zło Ŝa o powierzchni, zalegaj ące na glinie lekkiej lub piasku Dźwierzuty - - zasobach powy Ŝej 10 słabogliniastym. Zaliczone s ą do klas bonitacyjnych IIIb i mln ton IV. Przepuszczalne piaszczyste gleby kompleksu Ŝytniego słabego i Ŝytnio-łubinowego wyst ępuj ą w rejonie wsi Odkrywkowa eksploatacja kopalin pospolitych Rogale, Gisiel, Babi ęty, na zachód od wsi Targowo oraz doprowadza w efekcie do trwałych przekształce ń na terenach przyległych do lasów. S ą to słabe gleby, powierzchni ziemi, tj. do zmian krajobrazowych i suche, do ść ubogie w składniki pokarmowe nale Ŝą ce do V zniszczenia pokrywy glebowej. Pozyskiwanie surowców i VI klasy bonitacyjnej. Pod wzgl ędem gatunkowym s ą to naturalnych metodami odkrywkowymi mo Ŝe równie Ŝ piaski słabogliniaste zalegaj ące na piasku lu źnym lub przyczyni ć si ę do obni Ŝenia - w skali lokalnej - poziomu Ŝwirze - okolice wsi Rogale. Trwałe u Ŝytki zielone wód gruntowych. wyst ępuj ą na terenie gminy w rozproszeniu, głównie na terenach obni Ŝeń wysoczyzny. S ą to u Ŝytki zielone Wyrobiska pozostałe po zako ńczeniu pozyskiwania średnie - III i IV klasy bonitacyjnej i słabe - V i VI klasy surowców powinny by ć poddane rekultywacji, czyli bonitacyjnej. Gleby trwałych u Ŝytków zielonych w odtworzeniu gleby mechanicznie zniszczonej. Sposób i wi ększo ści s ą pochodzenia organicznego (głównie gleby kierunek rekultywacji zale Ŝny jest od rodzaju wyrobiska, torfowe). jego powierzchni oraz sposobu ukształtowania. Dziennik Urz ędowy - 1558 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537
4.8.2. Lasy. Obszar całej gminy nale Ŝy, według koncepcji krajowej sieci ekologicznej ECONET -POLSKA do terenów o Dominuj ącą pozycj ę w śród siedlisk le śnych zajmuj ą wysokiej randze. Zachodnia i wschodnia cz ęść terenów siedliska borowe, a w śród nich mniej Ŝyzne, jak bór Gminy D źwierzuty znajduje si ę w obr ębie obszarów świe Ŝy. Cech ą charakterystyczn ą jest niespotykany gdzie węzłowych o znaczeniu mi ędzynarodowym. Cz ęść indziej licz ący si ę udział najubo Ŝszego siedliska boru zachodnia le Ŝy w obr ębie obszaru suchego z drzewostanami sosnowymi o niskiej bonitacji. „Zachodniomazurskiego", a wschodnia cz ęść gminy w Dotyczy to lasów wyst ępuj ących we wschodniej cz ęś ci obr ębie „Puszczy Piskiej". Niektóre z tych terenów to gminy. Siedliska bardziej Ŝyzne, co wyra Ŝa si ę wi ększym biocentra obszaru w ęzłowego. Dotyczy to terenów w udziałem boru mieszanego, wyst ępuj ą w cz ęś ci rejonie Ł ąk Dymarskich i na południe od nich, a tak Ŝe południowej i zachodniej. Podstawowym komponentem wi ększo ści obszarów południowo - wschodniej cz ęś ci gatunkowym jest sosna. Na drugiej pozycji wyst ępuje gminy. W hierarchii sieci ekologicznej s ą to obszary o brzoza, nast ępnie świerk. Struktura siedliskowa i wiekowa najwy Ŝszej randze. Pas środkowy gminy o rozci ągło ści lasów na terenie gminy jest do ść sprzyjaj ąca dla potrzeb południkowej wchodzi w skład korytarza ekologicznego o turystyki. znaczeniu mi ędzynarodowym, ł ącz ącego wspomniane obszary w ęzłowe o znaczeniu mi ędzynarodowym: Przestrzennie przewa Ŝaj ą lasy gospodarcze, ale „Zachodniomazurski” i „Puszczy Piskiej". S ą to na ogół znaczny jest udział lasów uznanych za ochronne. S ą to tereny rolne w rejonie miejscowo ści: Grodziska, Przytuły, głównie lasy wodochronne, a tak Ŝe ostoje zwierzyny. Targowska Wola, Kał ęczyn, Targowo, Olszewki, Jabłonka, Nowe Kiejkuty. 4.9. Charakterystyka elementów przyrody o Ŝywionej. Obszar specjalnej ochrony ptaków 4.9.1. Formy ochrony przyrody. Na terenie gminy D źwierzuty poło Ŝona jest cz ęść Sie ć ekologiczna. obszaru specjalnej ochrony ptaków PLB 280007 Puszcza Napiwodzko-Ramucka - rys. 5.
Dziennik Urz ędowy - 1559 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537
Rezerwat Kulka Powołano go w celu zachowania ro ślin kserotermicznych. Rezerwat obejmuje wschodni brzeg jeziora Lesk, o Na terenie gminy znajduje si ę rezerwat Kulka o ł ącznej stromych zboczach dochodz ących do 40 m wysoko ści, powierzchni 12,39 ha. Jest to obszar, na którym pod poro śni ętych fragmentem lasu mieszanego w wieku ochron ą znajduje si ę fragment lasu mieszanego wraz ze ponad 100 lat ze stanowiskiem flory pontyjskiej i ro ślin stanowiskiem flory reliktowej oraz innych gatunków ro ślin. Dziennik Urz ędowy - 1560 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537 chronionych. Utworzony został w 1955 r. i zarz ądza nim Nadle śnictwo Korpele. Zakaz u Ŝywania jednostek pływaj ących z silnikami spalinowymi.
UŜytki ekologiczne Na terenie Gminy D źwierzuty, uchwał ą Nr 14/VI/03 r. Zarz ądu Powiatu w Szczytnie z dnia l kwietnia 2003 r. (Dz. Do granicy gminy od strony północnej przylegaj ą dwa U. Woj. Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 30, poz 451) ornitologiczne u Ŝytki ekologiczne: „Ł ąki Dymerskie" i wprowadzono zakaz u Ŝywania jednostek pływaj ących z „Zlotowisko śurawi". S ą to poło Ŝone w gminie Biskupice silnikami spalinowymi na jeziorach: Babi ęty Wielkie, Lesk, podmokłe ł ąki i przyległe u Ŝytki rolne niskich klas. Zostały Ra ńskie i Sasek Wielki. Zakaz ten wprowadzono celem one utworzone jako wodochronne, glebochronne i ostoje zapewnienia odpowiednich warunków akustycznych na zwierzyny. Obejmuj ą one głównie lasy nad jeziorami, terenach przeznaczonych na cele rekreacyjno- tereny podmokłe i tereny o dynamicznej rze źbie wypoczynkowe. powierzchni. 4.9.2. Pomniki przyrody w gminie D źwierzuty.
Tablica 19. Lista pomników przyrody w gminie
Zarz ądzaj ący / Numer w Obwód Ilo ść Rodzaj obiektu Gatunki drzew Data Wła ściciel rejestrze drzew/ drzew/ pomnikowego w pomniku uznania terenu z WKP głazów głazów pomnikiem Maszewko park Nr ew. 402 Dąb szypułkowy Dąb 410 1 1984 podworski, ANR Olsztyn Głaz Głaz Kulka, Nr ew. 143 granitignejs granitignejs 1150 1 1952 Nadle śnictwo szary szary Korpele Cmentarz Zalesie koło Głaz granit - jałowiec Nr ew. 403 1000 1 1984 Ra ńska, szary - lipa le śnictwo Ra ńsk
4.9.2.1. Zielone Płuca Polski Na terenie Gminy D źwierzuty znajduj ą si ę liczne Cały powiat szczycie ński wchodzi w skład obszaru obiekty zabytkowe, do rejestru zabytków wpisane s ą w Zielonych Pnie Polski. Idea ZPP, zakładaj ąca integracj ę głównie ko ścioły i parki, pozostałe obiekty s ą jedynie ochrony środowiska z rozwojem gospodarczym i obj ęte ochron ą konserwatorsk ą. Najwi ęcej zabytków post ępem cywilizacyjnym sformułowana została w 1983 r. pochodzi z XVIII, XIX oraz XIX i XX wieku. S ą to zało Ŝenia W dniu 14 wrze śnia 1994 r. Sejm Rzeczpospolitej Polskiej dworsko-parkowe, zespoły folwarczne, jak równie Ŝ domy uchwalił deklaracj ę uznaj ącą obszar Zielonych Płuc Polski mieszkalne. za region, w którym nale Ŝy przestrzega ć zasad ekorozwoju. Na uwag ę zasługuj ą stare cmentarze z XIX i XX wieku, wi ększo ść z nich, poza jednym w D źwierzutach, 4.10. Walory kulturowe jest zniszczonych i zaro śni ętych. Na terenie gminy znajduj ą si ę równie Ŝ stanowiska archeologiczne.
Tablica 20. Wykaz obiektów zabytkowych w Gminie D źwierzuty
Obr ęb Wie ś Obiekt Opis Akt prawny Dąbrowa Dąbrowa grodzisko O.K. ślad osadnictwa wczesno średniowieczny i nowo Ŝytny O.K. ślad osadnictwa epoka kamienna, nowo Ŝytno ść O.K. ślad osadnictwa epoka kamienna O.K. ślad osadnictwa kultura zachodnio-bałtyjska O.K. ślad osadnictwa kultura zachodnio-bałtyjska O.K. ślad osadnictwa epoka kamienna O.K. cmentarz zabytkowy, XIX/XX w., nieczynny O.K. Dźwierzuty Dźwierzuty ślad osadnictwa Neolit O.K. ślad osadnictwa epoka kamienna O.K. ślad osadnictwa kultura zachodnio-bałtyjska O.K. ślad osadnictwa pó źne średniowiecze, nowo Ŝytno ść O.K. ślad osadnictwa epoka kamienna O.K. ślad osadnictwa pó źne średniowiecze, nowo Ŝytno ść O.K. ślad osadnictwa pó źne średniowiecze O.K. obozowisko Neolit O.K. ślad osadnictwa kultura zachodnio-bałtyjska O.K. ślad osadnictwa Neolit O.K. ślad osadnictwa epoka kamienna O.K. cmentarzysko kultura zachodnio-bałtyjska O.K. ślad osadnictwa epoka kamienna O.K. ślad osadnictwa Nowo Ŝytno ść O.K. ko ściół neogotycki, stan dobry, w latach 80 odnowiony A 3466/2000 Dziennik Urz ędowy - 1561 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537
cmentarz przy ko ściele, XIX w., czynny, obecnie rzymsko-katolicki A 3908/1988 ko ściół pierwotnie ewangelicko-augsburski, ceglano-kamienny, 1 pół. XVI w. A142/1949 cmentarz ewangelicki, XVIII w., nieczynny O.K. Budy dwór z pocz ątku XX w., secesja O.K. park zachowane liczne okazy starego drzewostanu O.K. cmentarzysko kultura zachodnio-bałtyjska Małszewko park Pozostało ść po zało Ŝeniu dworskim, z II pół. VIII w. A 3526/1982 Gisiel Gisiel ślad osadnictwa kultura zachodnio-bałtyjska O.K. ślad osadnictwa XV/XVI w. O.K. ślad osadnictwa wczesna epoka Ŝelaza XV/XVI w. O.K. punkt osadniczy kultura zachodnio-bałtyjska O.K. punkt osadniczy kultura zachodnio-bałtyjska O.K. ślad osadnictwa Mezolit O.K. ślad osadnictwa XV/XVI w. O.K. punkt osadniczy XV/XVI w. O.K. ślad osadnictwa XV/XV1 w. O.K. ślad osadnictwa epoka kamienna O.K Jabłonka Jabłonka cmentarz ewangelicki, XIX w., nieczynny O.K. park dworski, 1 pół- XIX w., nieczytelny układ A 3534/1982 Jeleniewo Jeleniewo cmentarz ewangelicki, XIX w., nieczynny O.K. Zimna Woda cmentarzysko przy wschodnim brzegu jeziora Zale śno O.K. Unowo Linowo ślad osadnictwa nowo Ŝytny O.K. ślad osadnictwa pó źne średniowiecze O.K. cmentarzysko kurhanów zachodnich, wczesna epoka Ŝelaza O.K. cmentarz ewangelicki, XIX w., nieczynny O.K. Łupowo Łupowo cmentarzysko Neolit O.K. grodzisko wczesno średniowieczne O.K. ślad osadnictwa Neolit O.K. ślad osadnictwa Mezolit O.K. grodzisko wczesno średniowieczne O.K. ślad osadnictwa nowo Ŝytne O.K. zało Ŝenia obronne O.K. Mi ętkie Mi ętkie cmentarzysko O.K. cmentarz ewangelicki, XIX w., nieczynny O.K. cmentarz ewangelicki, XIX w., nieczynny O.K. Nowe Nowe stanowisko Kiejkuty Kiejkuty O.K. archeologiczne Olszewki Olszewki cmentarz ewangelicki, XIX w., nieczynny O.K. Or Ŝvnv Or Ŝyny cmentarz ewangelicki. XX w., nieczynny O.K. Popowa Popowa punkt osadniczy pó źne średniowiecze O.K. Wola Wola punkt osadniczy XV/XVI w O.K. ślad osadnictwa wczesno średniowieczny O.K. punkt osadniczy XV/XVI w. O.K. punkt osadniczy XV/XVI w. O.K. punkt osadniczy XV/XVI w. O.K. ślad osadnictwa kultura zachodnio-bałtyjska O.K. ślad osadnictwa Mezolit O.K. ślad osadnictwa kultura zachodnio-bałtyjska O.K. ślad osadnictwa epoka kamienna O.K. ślad osadnictwa XV/XVI w. O.K. punkt osadniczy XV/XVI w. O.K. cmentarzysko kultura zachodnio-bałtyjska O.K. cmentarz ewangelicki, koniec XIX w., nieczynny O.K. cmentarz ewangelicki, koniec XIX w., nieczynny O.K. Ra ńsk Rogale park, dworski, 1782 r. A dwór policznych przebudowach, zatracił dawny charakter O.K. Zalesie park dworski, XVIII w. A dwór XVIII w., klasycyzm, stan średni O.K. Kał ęczyn cmentarz ewangelicki, XIX w., nieczynny O.K. Ra ńsk ko ściół ewangelicko-augsburski, XIX w., stan dobry O.K. cmentarz ewangelicki, XIX w., nieczynny O.K. cmentarzysko O.K. Rumy Rumy cmentarz ewangelicki, XIX w., nieczynny O.K. cmentarz ewangelicki, XIX w., nieczynny O.K. cmentarz baptystów, XX w., nieczynny O.K. punkt osadniczy^ XV/XVI w. O.K. punkt osadniczy XV/XVI w. O.K. punkt osadniczy XV/XVI w. O.K. ślad osadniczy wczesno średniowieczny O.K. osada XV/XVI w. O.K. osada pó źne średniowiecze O.K. ślad osadniczy okres nowo Ŝytny O.K. osada XV/XVI w. O.K. punkt osadniczy pó źne średniowiecze O.K. punkt osadniczy XV/XVI w. O.K. punkt osadniczy XV/XVI w. O.K. punkt osadniczy pó źne średniowiecze O.K. osada XV/XVI w. O.K. osada XV/XVI w. O.K. punkt osadniczy okres nowo Ŝytny O.K. ślad osadniczy wczesne średniowiecze O.K. punkt osadniczy pó źne średniowiecze O.K. Dziennik Urz ędowy - 1562 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537
ślad osadniczy pó źne średniowiecze - okres nowo Ŝytny O.K. ślad osadniczy okres w ędrówek ludów, pó źne średniowiecze O.K. osada XV/XVI w. O.K. punkt osadniczy pó źne średniowiecze O.K. ślad osadniczy wczesno średniowieczny O.K. ślad osadniczy wczesno średniowieczny O.K. osada XV/XVI w. O.K. osada XV/XVI w. O.K. ślad osadniczy pó źne średniowiecze O.K. cmentarzysko wczesno średniowieczne O.K. kurhan epoka br ązu O.K. skarb V okres epoki br ązu O.K. ślad osadniczy wczesno średniowieczny O.K. ślad osadniczy pó źne średniowiecze O.K. ślad osadniczy XV/XVI w. O.K. punkt osadniczy XV/XVI w. O.K. ślad osadniczy wczesno średniowieczny O.K. ślad osadniczy pó źne średniowiecze O.K. punkt osadniczy XWXVI w. O.K. punkt osadniczy pó źne średniowiecze O.K. ślad osadniczy epoka kamienna O.K. ślad osadniczy wczesno średniowieczny O.K. osada XV«VI w. O.K. punkt osadniczy XV/XVI w. O.K. punkt osadniczy pó źne średniowiecze O.K. ślad osadniczy epoka kamienna O.K. Sąpłaty Sąpłaty cmentarzysko kurhanowe O.K. cmentarzysko kurhanowe O.K. osada neolit O.K. ślad osadnictwa kultura zachodnio-battyjska O.K. ślad osadnictwa pó źne średniowiecze O.K. ślad osadnictwa pó źne średniowiecze O.K. ślad osadnictwa epoka kamienna O.K. ślad osadnictwa pó źne średniowiecze - nowo Ŝytno ść O.K. ślad osadnictwa epoka kamienna O.K. ślad osadnictwa nowo Ŝytno ść O.K. ślad osadnictwa nowo Ŝytno ść O.K. ślad osadnictwa średniowiecze O.K. ślad osadnictwa wczesno średniowieczny O.K. ślad osadnictwa Mezolit O.K. ślad osadnictwa kultura zachodnio-bałtyjska O.K. ślad osadnictwa nowo Ŝytno ść O.K. ślad osadnictwa pó źne średniowiecze - nowo Ŝytno ść O.K. cmentarz ewangelicki, XIX w., nieczynny O.K. Rusek Mały grób kultura kurhanów zachodnio-bałtyjskich O.K. cmentarz ewangelicki, wojenny z 1914 - 1918 r. O.K. Targowo Targowo ślad osadniczy Mezolit O.K. osada XV/XVI w. O.K. ewangelicko-augsburski, obecnie rzymsko-katolicki, pierwszy - drewniany A ko ściół ko ściół istniał ju Ŝ w XIV w., obecny - murowany pochodzi z pocz ątku XX w. 2854/2000 dzwonnica Wolno stoj ąca w pobli Ŝu ko ścioła OK cmentarz ewangelicki, XIX w., nieczynny O.K. park dworski, XVIII w. A Grodziska cmentarz ewangelicki, koniec XIX w., nieczynny O.K. Targowska dwór XIX w., dom Nr 3 O.K. Wólka cmentarz ewangelicki, koniec XIX w., nieczynny O.K. Targowska dwór pocz ątek XX w., dom Nr 9 O.K. Wola Źródło: Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy D źwierzuty
4.11. Szlaki turystyczne. - szlak kajakowy prowadz ący z jeziora Sasek Mały Teren Gminy D źwierzuty poło Ŝony jest w południowo- poprzez jezioro S ęda ńskie, rzek ę Sask ę do jeziora wschodniej cz ęś ci Pojezierza Olszty ńskiego. Teren ten Sasek Wielki, charakteryzuje si ę morenow ą polodowcow ą rze źbą i wyst ępowaniem znacznej ilo ści jezior. Wody - szlak kajakowy Babi ęta - D źwierzuty ł ącz ący si ę na powierzchniowe stanowi ą istotny walor rekreacyjny. Na wschodzie ze szlakiem jeziorne - rzecznym Sorkwity - obszarze gminy znajduje si ę 14 jezior, w tym cztery o jezioro Bełdany. powierzchni przekraczaj ącej 100 ha (jeziora: Sasek Wielki, Ra ńskie, Babi ęty Wielkie oraz Ł ęsk). Ruch turystyczny na obszarze gminy jest maksymalny w okresie letnim i koncentruje si ę przede wszystkim na O atrakcyjno ści turystycznej Gminy D źwierzuty obszarach przyjeziernych. W śród bazy noclegowej świadczy fakt, i Ŝ 47% jej powierzchni stanowi ą obszary dominuj ą o środki wypoczynkowe - pi ęć o środków na 660 sklasyfikowane w kategoriach turystycznych, z czego miejsc, pola namiotowe zlokalizowane nad jeziorami, obszary kategorii I i II stanowi ą 33%. Przez obszar gminy ponadto kwatery agroturystyczne i pensjonaty. Oprócz przebiega szereg szlaków turystycznych. Dominuj ący tego wyst ępuj ą indywidualne domki letniskowe, których udział maj ą szlaki wodne, które umo Ŝliwiaj ą realizacj ę liczba w ostatnim czasie wzrosła. Poło Ŝone s ą one wodnej turystyki krajoznawczej. Do najbardziej znanych głównie w Jeleniewie, D ąbrowie, Kulce, Linowie, szlaków wodnych nale Ŝą : Sąpłatach. Dziennik Urz ędowy - 1563 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537
Na terenie Gminy D źwierzuty źródła zanieczyszczenia powietrza mo Ŝna podzieli ć nast ępuj ąco:
- energetyka cieplna; V. OCENA ZAGRO śEŃ I TENDENCJI PRZEOBRA śEŃ ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO - kotłownie szkół, przychodni zdrowia;
5.1. Stan i tendencje zmian czysto ści powietrza - kotłownie i przemysłowe emisje technologiczne - atmosferycznego. ogólny poziom emisji zmniejsza si ę skutkiem zachodz ących przekształce ń (cze ść zakładów 5.1.1. Główne źródła zanieczyszczenia powietrza. przemysłowych została czasowo, b ądź ostatecznie zlikwidowana a inne zmodernizowano); Podstawowymi źródłami emisji zanieczyszcze ń gazowych i pyłowych na obszarze gminy s ą emitory - rozproszone indywidualne źródła ciepła; lokalne. Jednak powietrze napływaj ące z zewn ątrz niesie ze sob ą pewien ładunek zanieczyszcze ń istotny dla - emisje komunikacyjne - źródła liniowe. warunków lokalnych aerosanitarnych. 5.1.2. Stan jako ści powietrza Zanieczyszczenia powietrza pochodz ą z procesów technologicznych, energetycznych i grzewczych, sektora Jako ść powietrza oceniono porównuj ąc wyniki bytowo-komunalnego i do komunikacji. Najistotniejsze pomiarów z dopuszczalnymi st ęŜ eniami okre ślonymi w składniki zanieczyszcze ń, powstaj ące w wyniku procesów rozporz ądzeniu Ministra Środowiska z dnia 6 czerwca spalania paliw gazy (SO 2, NO 2, CO), pył zawieszony, 2002 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów niektórych metale - ołów, kadm oraz zwi ązki organiczne - benzen, substancji w powietrzu, alarmowych poziomów niektórych toluen, formaldehyd. substancji w powietrzu oraz marginesów tolerancji dla dopuszczalnych poziomów niektórych substancji (Dz. U. Nr 87, poz. 796).
Tablica 21. Dopuszczalne warto ści dla substancji mierzonych na terenie Gminy D źwierzuty w 2003 r.
Dopuszczalny Dopuszczalna poziom substancji cz ęsto ść Dopuszczalny Okres w powietrzu przekraczania poziom substancji Substancja uśredniania powi ększony o dopuszczalnego w powietrzu wyników margines poziomu w roku tolerancji kalendarzowym µg/m 3 µg/m 3 Ochrona zdrowia Benzen rok 5 10 - Dwutlenek azotu 1 godz. 200 270 18 rok 40 54 - Dwutlenek siarki 1 godz. 350 410 24 24 godz. 150 150 3 Pył PM 10 24 godz. 50 60 35 rok 40 43,2 - Ochrona ro ślin Dwutlenek starki rok 20 - -
Stopie ń zanieczyszczenia powietrza w powiecie, środowiska oraz przepisy wykonawcze w postaci okre ślony na podstawie wyników kontrolnych bada ń rozporz ądze ń Ministra Środowiska w sprawie prowadzanych przez Wojewódzk ą Stacj ę Sanitarno - dopuszczalnych poziomów niektórych substancji w Epidemiologiczn ą w Olsztynie, jak równie Ŝ z kontroli powietrzu, alarmowych poziomów niektórych substancji w Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w powietrzu oraz marginesów tolerancji dla dopuszczalnych zakresie przestrzegania decyzji o dopuszczalnej emisji poziomów niektórych substancji (Dz. U. Nr 87, z 2002 r. zanieczyszcze ń do powietrza wskazuj ą na nie poz. 796) oraz w sprawie oceny poziomów substancji w przekraczanie norm dopuszczalnych st ęŜ eń powietrzu (Dz. U. Nr 87, z 2002 r., poz. 798). zanieczyszcze ń - poza jednostkowymi, okresowymi przypadkami przekrocze ń w odniesieniu do niektórych Zgodnie z rozporz ądzeniem w sprawie źródeł emisji. dopuszczalnych poziomów ocen ę stanu czysto ści powietrza nale Ŝy przeprowadzi ć wg dwóch kryteriów, dla Zgodnie ze znowelizowanym ustawodawstwem, obecno ści w powietrzu nast ępuj ących substancji: uwzgl ędniaj ącym obecnie kryteria oceny stanu czysto ści powietrza, uj ęte w Dyrektywie Rady 96/62/EC dotycz ącej - ze wzgl ędu na ochron ę zdrowia ludzi (PM10, NO 2, oceny i zarz ądzania jako ści ą powietrza, Wojewódzki SO 2, CO, Pb, C 6H6, O 3), Inspektorat Ochrony Środowiska w Olsztynie wykonał „Ocen ę roczn ą jako ści powietrza za okres 2002 r.". - ze wzgl ędu na ochron ę ro ślin (NO 2 i SO 2).
Kryteria ocen zapisane w Dyrektywie zostały Ustawa - Prawo ochrony środowiska stanowi (art. 87), przetransponowane do polskiego ustawodawstwa, czego iŜ oceny czysto ści powietrza dokonuje si ę w strefach, wynikiem s ą zapisy art. 86 - 90 ustawy - Prawo ochrony które stanowi aglomeracja wi ększa ni Ŝ 250000 Dziennik Urz ędowy - 1564 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537 mieszka ńców lub powiat. Poniewa Ŝ w województwie powiatom, na terenie których oszacowane najwy Ŝsze warmi ńsko-mazurskim nie ma aglomeracji - ocena st ęŜ enia były wy Ŝsze od górnego progu oszacowania; czysto ści powietrza w województwie dotyczy powiatów. - II klas ę ( średni ą) czysto ści powietrza przypisano „Ocena roczna jako ści powietrza za okres 2002 r." powiatom, w których st ęŜ enia poszczególnych wykonana została dla potrzeb klasyfikacji województwa, tj. zanieczyszcze ń mie ściły si ę mi ędzy dolnym a górnym wst ępnego okre ślenia stanu czysto ści powietrza w progiem oszacowania; powiatach przez przyporz ądkowanie im okre ślonej klasy czysto ści powietrza. - III klas ę (najczystsze powietrze) czysto ści powietrza przypisano tym powiatom, w których st ęŜ enia W wyniku analizy danych zebranych przez WIO Ś i odpowiednich zanieczyszcze ń były ni Ŝsze od dolnego WSS-E dokonano nast ępuj ącej klasyfikacji: progu oszacowania.
- I klas ę (najbardziej zanieczyszczone powietrze) Poni Ŝej podano „Progi oszacowania stanowi ące czysto ści powietrza ze wzgl ędu na st ęŜ enia kryteria oceny poziomu substancji w powietrzu ze wzgl ędu poszczególnych zanieczyszcze ń przypisano tym na ochron ę zdrowia ludzi”.
Tablica 22. Progi oszacowania stanowi ące kryteria oceny poziomu substancji w powietrzu ze wzgl ędu na ochron ę zdrowia ludzi
Zanieczyszczenie Czas u średniania st ęŜ eń Próg oszacowania górny dolny µg/m 3 24 godziny 30 20 Pył drobny PM 10 Rok kalendarzowy 14 10 Dwutlenek siarki 24 godziny 75 50 Jedna godzina 140 100 Dwutlenek azotu Rok kalendarzowy 32 26 Tlenek w ęgla 8 godzin - średnia krocz ąca 7 000 5 000 Ołów w pyle PM 10 Rok kalendarzowy 0,35 0,25 Benzen Rok kalendarzowy 3,5 2 Ozon 8 godzin - średnia krocz ąca 120 Nie ustalono
Tablica 23. Klasyfikacja strefy powiatu szczycie ńskiego - ze wzgl ędu na ochron ę zdrowia
Maksym, Maksym, Maksym, Maksym, Liczba st ęŜ enie st ęŜ enie Jednostka Powierzchnia Klasa st ęŜ enie 24 Klasa Klasa st ęŜ enie 8 - Klasa mieszka ń- 2 24 - średnio administracyjna strefy, km strefy - godzinne strefy strefy godzinne strefy ców godzinne 3 roczne 3 3 SO 2/µg/m 3 CO/ µg/m Pył, / µg/m No 2/µg/m
powiat 72 018 1 933 132 I 67 II 36 I 2,021 III b szczycie ński województwo Warm.- 1 463 520 23 979 102,0 I 60,9 II 19,6 III b 1,700 III b Mazurskie
Z oceny sporz ądzonej przez WIO Ś wynika, Ŝe powiat obszary: powiatu i województwa charakteryzowały si ę szczycie ński ze wzgl ędu na ochron ę zdrowia: nisk ą zawarto ści ą tych wska źników, co pozwoliło przypisa ć im klas ę III b (najczystsze powietrze). - z uwagi na emitowane zanieczyszczenia w postaci dwutlenku azotu i pyłu zakwalifikowany został do I Jak wynika z dotychczasowych bada ń dla całego klasy czysto ści (najbardziej zanieczyszczone kraju, st ąd równie Ŝ dla całego województwa warmi ńsko- powietrze), mazurskiego przyj ęto I klas ę czysto ści dla zanieczyszczenia powietrza ozonem. - z uwagi na emisj ę dwutlenku siarki - do II klasy (średnio zanieczyszczone powietrze). Poni Ŝej podano „Progi oszacowania stanowi ące kryteria oceny poziomu substancji w powietrzu ze wzgl ędu Analizy st ęŜ eń pozostałych zanieczyszcze ń, tj. tlenku na ochron ę ro ślin”. węgla, ołowiu w pyle PM 10 i benzenu wykazały, Ŝe
Tablica 24. Progi oszacowania stanowi ące kryteria oceny poziomu substancji w powietrzu ze wzgl ądu na ochron ę ro ślin
Próg oszacowania Zanieczyszczenie Czas u średniania st ęŜ eń górny dolny µg/m 3 Dwutlenek siarki Rok kalendarzowy 12 8 Dwutlenek azotu Rok kalendarzowy 24 19,5 Dziennik Urz ędowy - 1565 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537
ozon 8 h - średnia krocz ąca 6000 nie ustalono
Tabela 25. Klasyfikacja strefy powiatu szczycie ńskiego - ze wzgl ędu na ochron ę ro ślin
Maksymalne ze Maksymalne ze Jednostka Liczba Powierzchnia średniorocznych Klasa średniorocznych Klasa administracyjna mieszka ńców strefy, km 2 zidentyfikowane strefy zidentyfikowane strefy st ęŜ enie SO 2 µg/m3 st ęŜ enie NO 2 µg/m3 Powiat Szczycie ński 71473 1933 6,7 III b 5,1 III b Województwo 1 463 520 23979 4,73 III b 5,77 III b Warmi ńsko-Mazurskie
Powiat szczycie ński z uwagi na emitowane powinna zosta ć uruchomiona stała stacja pomiarowa, zanieczyszczenia w postaci dwutlenku azotu i dwutlenku pracuj ąca w sposób ci ągły; w pozostałych miejscach siarki został zakwalifikowany - ze wzgl ędu na ochron ę nale Ŝy prowadzi ć pomiary okresowe. Jest to istotne dla ro ślin - do III b klasy czysto ści (najczystsze powietrze). powiatu szczycie ńskiego, poniewa Ŝ został on zaliczony - ze wzgl ędu na ochron ę zdrowia ludzi - do I klsy dla Wyniki wst ępnej klasyfikacji czysto ści powietrza w zanieczyszczenia powietrza dwutlenkiem azotu i pyłem strefach - powiatach województwa słu Ŝyć maj ą wdro Ŝeniu oraz do II klasy dla zanieczyszczenia powietrza programów ochrony powietrza dla obszarów, na których dwutlenkiem siarki. stwierdzono najwy Ŝsze warto ści, kwalifikuj ące dan ą stref ę powiat do I klasy z uwagi na st ęŜ enia okre ślonej 5.2. Stan i tendencje zmian czysto ści wód substancji. powierzchniowych.
Dla stref/powiatów zaliczonych do I klasy, zgodnie z 5.2.1. Główne źródła zanieczyszczenia wód rozporz ądzeniem Ministra Środowiska z dnia 6 czerwca powierzchniowych. 2002 r. w sprawie oceny poziomów substancji w powietrzu
Tablica 26. Porównanie stopnia zaopatrzenia mieszkańców gminy w wod ą z zasi ęgiem sieci kanalizacji sanitarnej
Odsetek mieszka ńców, z których Odsetek mieszka ńców Długo ść sieci Liczba Długo ść sieci domów ścieki kierowane s ą przez Gmina korzystaj ących z sieci kanalizacyjnej mieszka ńców wodoci ągowej [km] kanały sanitarne do oczyszczalni wodoci ągowej [%] [km] ścieków [%] Dźwierzuty 7300 117,2 80,0 16,1 26
Stosunek długo ści sieci kanalizacyjnej do długo ści decydowało zanieczyszczenie bakteryjne (miano coli typu sieci wodoci ągowej wynosi w Gminie D źwierzuty 0,14. kałowego). Podobnej jako ści były wody dopływu z jeziora Powy Ŝsze zestawienie jest istotnym argumentem Linowskiego, lecz okresowo zawierały du Ŝo fosforu. Ciek uzasadniaj ącym traktowanie porz ądkowania gospodarki z okolic Małszewka, przyjmuj ący wody pochłodnicze tak Ŝe ściekowej - poprzez rozbudow ę sieci kanalizacji sanitarnej wiosn ą prowadził wody pozaklasowe ze wzgl ędu na tam, gdzie jest to uzasadnione ekonomicznie lub budow ę nadmiern ą zawarto ść fosforu i substancji organicznej. przydomowych oczyszczalni - jako przedsi ęwzi ęcia Dopływ z okolic Julianowa prowadził wody w II klasie priorytetowego w zakresie działa ń zwi ązanych z ochron ą czysto ści. wodnych zasobów gminy. - j. Linowskie - 1989 r. nie odpowiadało normom wg Uporz ądkowana i prawidłowo funkcjonuj ąca raportu WIO Ś, gospodarka wodno-ściekowa na terenach u Ŝytkowanych rolniczo to szczególnie istotny element działa ń, - j. Ra ńskie - III klasa czysto ści, badanie było zwi ązanych z ochron ą wód powierzchniowych i przeprowadzone w 1990 r., podziemnych przed zanieczyszczeniem. - j. Ł ęsk - II klasa czysto ści, badanie było W Gminie D źwierzuty, podobnie jak w innych rejonach przeprowadzone w 1993 r., powiatu, zasi ęg kanalizacji sanitarnej na terenach wiejskich w porównaniu z sieci ą wodoci ągow ą jest wci ąŜ - j. Babi ęty Wlk - II klasa czysto ści wg bada ń z 1989 r. niewielki, co nie pozostaje bez wpływu na jako ść wód wielu jezior i mniejszych zbiorników wodnych. Dane na temat stanu czysto ści wód pochodz ą z Raportu o stanie środowiska Województwa Warmi ńsko- 5.2.2. Ocena czysto ści wód powierzchniowych. Mazurskiego w latach 1999 - 2000.
Główny dopływ - Kanał D źwierzucki wiosn ą prowadził wody pozaklasowe, a latem III klasy czysto ści o czym
Tablica 27. Podstawowe dane morfometryczne wybranych jezior gminy D źwierzuty
Klasa podatno ści na Nazwa jeziora Pow., ha Gleb. max, m Obj ęto ść , m Rok bada ń Klasa czysto ści degradacj ę Babi ęty Wlk. 250,4 65,0 59971 1989 II I Łęsk 116,9 39,5 12879 1993 II I Ra ńskie 291,3 7,8 11208 1990 III III* Dziennik Urz ędowy - 1566 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537
Sasek Wielki 869,3 38,0 71 194 1997 III II* * ścieki bezpo średnio odprowadzane do jezior
5.23. Ocena czysto ści wód podziemnych. wyst ępuj ą wody średniej jako ści, które wymagaj ą prostego uzdatniania ze wzgl ędu na naturalne ponadnormatywne W 1988 roku opracowana została mapa Głównych zawarto ści Ŝelaza i manganu. Zbiorników Wód Podziemnych (GZWP) w Polsce, na której wyró Ŝniono obszary o korzystnych parametrach 5.3. Gospodarka odpadami. filtracyjnych warstw wodono śnych. Wyró Ŝniono mi ędzy Odpady komunalne. innymi GZWP Olsztyn, w obr ębie którego znajduje si ę większo ść obszaru gminy. Tylko jej cz ęść północno- Odpady komunalne z terenu gminy segregowane s ą w wschodnia nie została wł ączona w skład tego zbiornika. segregatorni „S ękity" na terenie gm. Bisztynek, a balast Tereny w obr ębie zbiornika zostały uznane za gromadzony jest na składowisku znajduj ącym si ę przy wymagaj ące wysokiej lub najwy Ŝszej ochrony. Go tych segregatorni. Sporadycznie tylko odpady składowane są ostatnich zaliczono tereny w południowo-zachodnłej na składowisku w Linowie. Dowozem odpadów zajmuje cz ęś ci gminy, le Ŝą ce na południe od miejscowo ści si ę spółka „Eko" z Biskupca działaj ąca na terenie gminy Małszewko i D źwierzuty i na zachód od miejscowo ści od 1998 r. Olszewki.
Osady czwartorz ędowe na terenie gminy nie zostały Tablica 28. Zestawienie ilo ści odpadów powstałych w przewiercone, jednak na podstawie analogii do terenów Gminie D źwierzuty (obj ętych ewidencj ą) sąsiednich mo Ŝna s ądzi ć, Ŝe gł ębiej zalegaj ące, Teoretyczna ilo ść trzeciorz ędowe warstwy wodono śne maj ą mniej korzystne Ilo ść odpadów l.p ludno ść odpadów w roku parametry hydrogeologiczne. wyszczególnienie w roku 2003 . 2003 Mg W cz ęś ci południowej gminy przewa Ŝaj ą wody dobre, 1 Powiat szczycie ński 73218 16 479 21933 nie wymagaj ące uzdatniania do celów spo Ŝywczych. 2 Gmina D źwierzuty 6909 1 700 2200 Natomiast w cz ęś ci pomocnej gminy w wi ększo ści
Tablica 29. Ilo ści odpadów komunalnych wytworzonych w gminie D źwierzuty w Mg/rok
Lp. Rodzaj odpadów Dźwierzuty Powiat Mg/rok 1 Odpady kuchenne ulegaj ące biodegradacji 159 3632 2 Odpady zielone 30 475 3 Papier i tektura (nieopakowaniowe) 77 1306 4 Opakowania z papieru i tektury 111 1892 5 Opakowania wielomateriałowe 12 210 6 Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe) 152 2331 7 Opakowania z tworzyw sztucznych 49 750 8 Tekstylia 33 557 9 Szkło (nieopakowaniowe) 7 103 10 Opakowania ze szkła 136 1638 11 Metale 33 574 12 Opakowania z blachy stalowej 12 205 13 Opakowania z aluminium 3 60 14 Odpady mineralne 95 986 15 Drobna frakcja popiołowa 290 3093 16 Odpady wielkogabarytowe 108 1229 17 Odpady budowlane 288 2879 18 Odpady niebezpieczne 14 173 Razem 1609 22093 *wielko ści wyliczono w oparciu o liczb ę mieszka ńców poszczególnych miast i gmin powiatu **uwzgl ędniono wska źniki generowania odpadów z KPGO w kg/M/r z podziałem na miasto i wie ś
5.4. Hałas komunikacyjny. - warunki pogodowe,
Podstawowym źródłem uci ąŜ liwego hałasu na terenie - stan techniczny pojazdów. Gminy D źwierzuty jest komunikacja samochodowa. Z kolei rozprzestrzenianie si ę hałasu w środowisku Poziom hałasu komunikacyjnego zale Ŝy od takich warunkowane jest: czynników jak: - odległo ści ą od źródła, - nat ęŜ enie ruchu i jego rozkład w czasie, - ukształtowaniem powierzchni terenu, - struktura ruchu, - obecno ści ą ekranuj ących elementów urbanistycznych, - pr ędko ść ró Ŝnych rodzajów pojazdów bior ących udział w ruchu, - pokryciem powierzchni terenu (ziele ń).
- rodzaj, kształt i stan nawierzchni jezdni, W Gminie D źwierzuty nie przeprowadzano pomiarów hałasu drogowego. Przez teren gminy przebiega droga Dziennik Urz ędowy - 1567 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537 krajowa Nr 57 oraz droga wojewódzka Nr 600. Nat ęŜ enie hałasu wzdłu Ŝ tych tras jest znaczne, szczególnie 5.7. Bezpiecze ństwo chemiczne i biologiczne. spowodowane przez samochody ci ęŜ arowe. Brak jest Powa Ŝne awarie przemysłowe. natomiast pomiarów tego hałasu, st ąd równie Ŝ działania są mało skuteczne (brak udokumentowanych W II Polityce Ekologicznej Pa ństwa przewiduje si ę, Ŝe wska źników). głównym kierunkiem s ą działania bezinwestycyjne skierowane na unowocze śnienie i uzupełnienie 5.5. Hałas przemysłowy. uregulowa ń prawnych wraz z przygotowaniem w 2005 r. nowej ustawy o nadzwyczajnych zagro Ŝeniach Ze wzgl ędu na bardzo ograniczon ą ilo ść zakładów środowiska, nowelizacji istniej ących ustaw oraz wydania problem hałasu przemysłowego nie wyst ępuje na terenie brakuj ących jeszcze aktów prawnych, które zwi ązane s ą z Gminy D źwierzuty. wdro Ŝeniem m.in. tzw. Dyrektywy Seveso II.
5.6. Stan i tendencje zmian przyrody o Ŝywionej. Planowane przedsi ęwzi ęcia ukierunkowane s ą na działanie profilaktyczne w celu niedopuszczenia do awarii 5.6.1. Szata ro ślinna. lub ograniczenia ich skutków obejmuj ących działania ratownicze i likwidacj ę skutków w środowisku. Wdro Ŝenie Szata ro ślinna wyst ępuj ąca na terenie gminy spełnia wi ększo ści zada ń w tej dziedzinie odbywa ć si ę b ędzie na nast ępuj ące funkcje: szczeblu krajowym i wojewódzkim.
- sanitarno-higieniczn ą polegaj ącą przede wszystkim na Na terenie Gminy D źwierzuty, według istniej ącego wzbogaceniu powietrza w tlen i zmniejszaniu w rozeznania nie znajduj ą si ę obiekty wymagaj ące z mocy atmosferze ilo ści dwutlenku w ęgla, ustawy sporz ądzenia planu zarz ądzania ryzykiem, głównie działania prewencyjne powinny dotyczy ć: - ochronn ą - polegaj ącą na ochronie gleb przed nadmiern ą erozj ą wietrzn ą, jak równie Ŝ stanowi ącą 1) aktualizowania obiektów posiadaj ących materiały ostoj ę i schronienie dla świata zwierz ęcego, niebezpieczne, w których niewła ściwe u Ŝycie i magazynowanie mog ą wywoła ć skutki maj ące - retencyjn ą - polegaj ącą na retencjonowaniu zasobów znamiona nadzwyczajnego zagro Ŝenia środowiska, wodnych (opadów atmosferycznych i wód podziemnych), 2) okre ślenia stopnia zagro Ŝeń środowiska i zdrowia ludzi w obszarach o podwy Ŝszonym ryzyku, powstania - dekoracyjn ą wynikaj ącą w du Ŝej mierze z naturalnych skutków nadzwyczajnych (obszary ochrony po średniej cech ro ślinno ści (kształt, barwa), uzyskiwane dzi ęki uj ęć wód, obszary OWO i ONO, zwartej zabudowy, temu efekty plastyczne - dekoracyjne korzystnie posiadaj ące status ochrony i tras komunikacyjnych oddziałuj ą na psychik ę człowieka, biegn ących przez takie tereny) oraz środków przeciwdziałania tym zagro Ŝeniom, - produkcyjn ą- polegaj ącą na pozyskiwaniu naturalnych surowców - drewno, grzyby. 3) kompleksowego uwzgl ędnienia wymaga ń prawnych w zakresie bezpiecze ństwa chemicznego i biologicznego Szata ro ślinna, jak równie Ŝ uprawy rolne na terenie w procedurach inwestycyjnych nowych obiektów z gminy s ą poddawane zagro Ŝeniom i degradacji. uwzgl ędnieniem s ąsiedztwa innych działalno ści i Najcz ęstszymi ich formami s ą: kumulowania si ę zagro Ŝeń szczególnie dla obszarów wy Ŝej wymienionych. - zanieczyszczenia powi ązane z ruchem komunikacyjnym, Wa Ŝnym działaniem jest stałe zwi ększanie bezpiecze ństwa ekologicznego i eliminacja substancji - zanieczyszczenia wód powierzchniowych i uznanych za gro źne dla zdrowia ludzi. W tym zakresie podziemnych, przewiduje si ę realizacj ę programu usuwania z budynków pokry ć dachowych i ściennych zawieraj ących azbest. - zanieczyszczenia punktowe z dzikich wysypisk śmieci. 5.8. Źródła promieniowania elektromagnetycznego 5.6.2. Świat zwierz ęcy. niejoniznj ącego.
Zasoby świata zwierz ęcego na terenie gminy s ą Promieniowaniem nazywamy zjawisko polegaj ące na bardzo bogate. Najwi ększym zagro Ŝeniem ich egzystencji emisji i przekazywaniu energii na odległo ść . Energia ta i dalszego rozwoju s ą: mo Ŝe by ć wypromieniowywana w postaci ciepła lub fal elektromagnetycznych o ró Ŝnej cz ęstotliwo ści - nieprawidłowa gospodarka le śna, stwarzaj ących ro Ŝne zagro Ŝenie dla człowieka i środowiska. Rozró Ŝniamy promieniowanie jonizuj ące - kłusownictwo, (powy Ŝej 3* 10 6 GHz) i niejonizuj ące (do 300 GHz). Promieniowanie niejonizuj ące uwa Ŝa si ę obecnie za jedno - lokalnie zły stan środowiska przyrodniczego. z powa Ŝniejszych zagro Ŝeń środowiska.
Dla grupy płazów i gadów wyst ępuj ących na terenie Źródłem promieniowania elektromagnetycznego s ą: gminy powa Ŝnym zagro Ŝeniem s ą: 1) urz ądzenia b ędące w powszechnym u Ŝyciu np. zanieczyszczenia wód powierzchniowych - brak kuchenki mikrofalowe, telefony komórkowe, anteny skanalizowania i niewystarczaj ąca ilo ść oczyszczalni radiowe i telewizyjne, komputery, telewizory, lodówki, ścieków oraz „dzikie" wysypiska. instalacje domowe, suszarki. Urz ądzenia te w czasie Dziennik Urz ędowy - 1568 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537
pracy wytwarzaj ą promieniowanie elektromagnetyczne magnetycznej (H). Przyczyn ą powstawania pola o cz ęstotliwo ści 50 Hz, a nawet wi ększej, elektrycznego jest napi ęcie istniej ące pomi ędzy poszczególnymi przewodami linii przesyłowej a ziemią. 2) urz ądzenia elektromedycznych do bada ń Z kolei pr ąd płyn ący przewodami linii jest przyczyn ą diagnostycznych i zabiegów fizykochemicznych, powstania pola magnetycznego.
3) stacje telekomunikacyjne telefonii komórkowej, Intensywno ść wyst ępowania pól elektromagnetycznych w środowisku jest kontrolowana i w 4) linie wysokiego napi ęcia (ich przebieg zaznaczono na niektórych przypadkach podlega ograniczeniom na tyle na mapie) i zwi ązane z nimi stacje elektroenergetyczne. ile uzasadnia to obecny stan wiedzy dotycz ącej Wyst ępuje wokół nich pole elektromagnetyczne, które oddziaływania pól elektromagnetycznych na człowieka, a przy odpowiednio du Ŝych warto ściach mo Ŝe wpływa ć tak Ŝe mo Ŝliwo ści techniczne. W wielu krajach, równie Ŝ w na środowiska poprzez oddziaływanie dwóch Polsce obowi ązuj ą w tym wzgl ędzie szczegółowe niezale Ŝnych składowych: elektrycznej (E) i przepisy.
Tablica 30. Punktowe emitory promieniowania elektromagnetycznego
Lokalizacja urz ądzenia Nazwa (rodzaj) urz ądzenia Cz ęstotliwo ść prom. (MHz) /Napi ęcie (kV) (miejscowo ść , dzielnica, adres) System antenowy składaj ący si ę z 3 Mi ętkie dz. Nr 124/19 Cz ęstotliwo ść 870 - 960 anten typu Katherin, zestawów nadawczo - odbiorczych typu cz ęstotliwo ść 23 GHz anteny mikrofal. typu T 5507302, Katherin 730376, 1 anteny mikrofalowej cz ęstotliwo ść 15 GHz - anteny mikrofalowe typu VHP2 typu T 550730 2, 3 anten mikrofalowych – 142 typu VHP 2 - 142 3 anteny nadawczo-odbiorcze i 3 od biorcze Dźwierzuty Dz. Nr 144 anteny sektorowe typu ADC X M 85-8-0 Antena Katherin 730376, 4 anteny Minilink Dźwierzuty Dz. Nr 268 1301 UKY 21007 Jedna antena sektorowa DB 812 KVY, 7 Jeleniowo Dz. Nr 135 anten mikrofalowych typu YHP4 - 220 A, VHP2 -220, YHP6 - 220 A 3 anteny sektorowe typu K73962 3, 5 anten Dźwierzuty Dz. Nr 232 mikrofalowych typu HE2 - 144, Centertel PTKF3702 - 061OC1
5.9. Źródła promieniowania jonizuj ącego. - źródła sztuczne, z których najbardziej znanymi i powszechnymi s ą: Promieniowaniem jonizuj ącym nazywamy promieniowanie, które w wyniku oddziaływania z atomami - źródła wykorzystywane do terapii, mo Ŝe spowodowa ć usuniecie z nich elektronów i - kotłownie w ęglowe. W ęgiel emituje bowiem pewne przekształcenie atomów w jony. I chocia Ŝ ju Ŝ promieniowanie. Pyły pochodz ące ze spalania wysokoenergetyczne promieniowanie ultrafioletowe jest w węgla stanowi ą istotne źródło tego rodzaju stanie zjonizowa ć niektóre atomy to dla fal promieniowania, elektromagnetycznych Prawo Atomowe przyjmuje dla - budownictwo. Równie Ŝ pewna ilo ść materiałów promieniowania jonizuj ącego granic ę 100 nm. uŜywanych w budownictwie wykazuje cz ęsto podwy Ŝszony poziom promieniowania, np. niektóre Szkodliwy wpływ promieniowania jonizuj ącego na płytki ceramiczne, a konkretnie barwniki u Ŝywane człowieka polega na wzbudzaniu atomów i cz ąsteczek, do ich zdobienia. Jej źródłem jest przede które z kolei mog ą prowadzi ć do zmian Ŝyciowych i wszystkim gazowy, promieniotwórczy radon, który morfologicznych. Fala elektromagnetyczna przechodz ąc powstaje w wyniku przemian promieniotwórczych. przez ciało oddaje cz ęść energii, która zostaje pochłoni ęta i mo Ŝe powodowa ć jonizacj ę tkanki. Zwykle, aby Cho ć wszystkie wymienione sztuczne źródła zaobserwowa ć zmiany trzeba długiego czasu. promieniowania wnosz ą swój wkład do ogólnego bilansu poziomu promieniowania, łatwo pokaza ć, Ŝe jest to wkład Wśród źródeł promieniowania jonizuj ącego które stosunkowo niewielki, je śli porówna si ę go z poziomem potencjalnie wyst ępuj ą na terenie Gminy D źwierzuty s ą: tła, tj. promieniowaniem nas otaczaj ącym, które ewidentnie nie powoduje znacz ących szkód. - naturalne źródła, do których obok promieniowania z kosmosu zaliczamy promieniowanie pochodz ące z 5.10. Podsumowanie. nuklidów promieniotwórczych znajduj ących si ę w skałach i glebie (np. uran - 235 i 238, tor - 232, Na podstawie zebranych informacji i ich analizy wreszcie potas - 40), sporz ądzono list ę problemów ekologicznych, jakie wyst ępuj ą na terenie Gminy D źwierzuty.
Tablica 31. Przyczyny i sposoby rozwi ązania problemów środowiskowych na terenie Gminy D źwierzuty.
Problem ekologiczny (forma Główne przyczyny wyst ępowania Ogólne metody w zakresie przeciwdziałania okre ślonemu problemowi degradacji środowiska) problemu - istnienie kilku zakładów - współpraca na rzecz kierunków zmniejszania zanieczyszcze ń z zakładów Zanieczyszczenie powietrza przemysłowych, przemysłowych, atmosferycznego - stosowanie indywidualnego - likwidacja indywidualnych punktów paleniskowych, ogrzewania (w ęglowego), - przechodzenie na paliwa ekologiczne, Dziennik Urz ędowy - 1569 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537
- nasilony ruch komunikacyjny w - prowadzenie nowych nasadze ń le śnych na terenach nieu Ŝytków, gminie, - poprawienie płynno ści ruchu drogowego, budowa obwodnic, - pełne skanalizowanie gminy, - brak skanalizowania w niektórych - zlikwidowanie „dzikich" wysypisk odpadów, cz ęś ciach gminy, Zanieczyszczenie wód - wdro Ŝenie Kodeksu Dobrej Praktyki Rolniczej, - spływy powierzchniowe z powierzchniowych - ustalenie zasad nawo Ŝenia gleb i stosowania środków ochrony ro ślin, rolnictwa i terenów - odpowiednie zagospodarowanie terenów otaczaj ących jeziora, zurbanizowanych, - ochrona wód powierzchniowych w układzie zlewniowym, - nieszczelne zbiorniki - pełne skanalizowanie gminy, Zanieczyszczenie wód bezodpływowe, - kontrola szczelno ści zbiorników bezodpływowych, podziemnych - brak skanalizowania w niektórych - rekultywacja terenów zdegradowanych, cz ęś ciach gminy, - systematyczna kontrola obiektów o najwi ększym zagro Ŝeniu dla wód podziemnych, - przebudowa złych rozwi ąza ń w ęzłów komunikacyjnych, - modernizacja dróg - niewielkie zakłady przemysłowe i - budowa pasów zieleni izolacyjnej i ekranów d źwi ękochłonnych wzdłu Ŝ najbardziej Hałas obiekty usługowe, uci ąŜ liwych odcinków dróg, - ruch komunikacyjny w gminie, - modernizacja zakładów przemysłowych, - uwzgl ędnianie zagadnie ń zagro Ŝenia hałasem w planowaniu przestrzennym, - zakwaszenie, - prowadzenie nasadze ń i zalesie ń, Degradacja gleb - nieprawidłowa gospodarka - wdro Ŝenie selektywnej zbiórki odpadów, odpadami, Degradacja szaty ro ślinnej - degradacja gleb, - ograniczenie emisji zanieczyszcze ń atmosferycznych - wła ściwa piel ęgnacja szaty ro ślinnej, - stosowanie gatunków odpornych na zanieczyszczenia,
- zalesianie nieu Ŝytków, - wzbogacanie gleb środkami glebotwórczymi (kompost), - degradacja szaty ro ślinnej, Zagro Ŝenie niektórych gatunków - opracowanie planów ochrony siedlisk gatunków zagro Ŝonych, - zabudowa terenów wzdłu Ŝ ci ągów zwierz ąt - wprowadzanie indywidualne formy ochrony. ekologicznych.
VI. PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA I polityce ekologicznej pa ństwa, co powinno prowadzi ć do HARMONOGRAM JEGO REALIZACJI zrównowa Ŝonego rozwoju powiatu.
We wcze śniejszych rozdziałach przeprowadzono Cel nadrz ędny: inwentaryzacj ę zasobów i składników przyrody, analiz ę stanu środowiska oraz uwarunkowa ń społeczno- WYSOKA JAKO ŚĆ ŚRODOWISKA WARUNKIEM gospodarczych na terenie Gminy D źwierzuty. ZRÓWNOWA śONEGO I DYNAMICZNEGO ROZWOJU Szczegółowo omówiono poszczególne elementy GMINY D ŹWIERZUTY środowiska i towarzysz ące im zagro Ŝenia. Cele ekologiczne: W celu opracowania programu ochrony środowiska dla Gminy D źwierzuty konieczne jest ustalenie głównych 1. Zapewnienie wysokiej jako ści powietrza w klasie A zasad polityki ekologicznej w odniesieniu do na terenie gminy oraz dalsza redukcja emisji pyłów i poszczególnych elementów środowiska. Wymaga to gazów. wyznaczenia: 2. Zapewnienie wystarczaj ącej ilo ści wody o - celów ekologicznych - cel, po osi ągni ęciu którego ma odpowiedniej jako ści u Ŝytkowej, racjonalizacja zu Ŝycia nast ąpi ć poprawa danego elementu środowiska, wody, rozbudowa systemów odprowadzania i stanowi ący ostateczny efekt podejmowanych działa ń, oczyszczania ścieków.
- kierunków działa ń - kierunki słu Ŝą ce do osi ągni ęcia 3. Ochrona powierzchni ziemi i gleb przed degradacją. wyznaczonych celów ekologicznych, 4. Racjonalizacja za Ŝycia energii, surowców i - zada ń ekologicznych - konkretne przedsi ęwzi ęcia materiałów oraz wzrost udziału zasobów odnawialnych. prowadz ące do realizacji wyznaczonych kierunków, a tym samym celów ekologicznych. Działania te maj ą 5. Zminimalizowanie uci ąŜ liwego hałasu w środowisku. charakter długookresowy i winny by ć realizowane a Ŝ do osi ągni ęcia zało Ŝonego celu. Z uwagi na długi 6. Minimalizacja ilo ści odpadów kierowanych do okres „dochodzenia" do wyznaczonego celu, z unieszkodliwiania na składowiskach oraz ograniczenie ich zaproponowanych zada ń nale Ŝy okre śli ć zadania negatywnego wpływu na środowisko. priorytetowe (priorytety ekologiczne) do realizacji jako najpilniejsze. 7. Zachowanie walorów i zasobów przyrodniczych.
Po okre śleniu powy Ŝszych zagadnie ń konieczne jest 8. Prowadzenie intensywnej edukacji ekologicznej ustalenie harmonogramu prowadzenia działa ń społecze ństwa. ekologicznych na terenie gminy wraz z ich mechanizmami finansowo ekonomicznymi. W harmonogramie tym 6.1. Ochrona powietrza. ka Ŝdemu wyznaczonemu celowi proponuje si ę konkretne kierunki działa ń, które maj ą by ć realizowane poprzez Zgodnie z przepisami polskiego prawa ochrona zadania ekologiczne. powietrza polega na zapobieganiu powstawaniu zanieczyszcze ń, ograniczaniu lub eliminowaniu Poni Ŝej przedstawiono zaproponowane dla Gminy wprowadzonych do powietrza substancji Dźwierzuty cele, kierunki i zadania ekologiczne w zanieczyszczaj ących w celu zmniejszenia st ęŜ eń do odniesieniu do konkretnych elementów środowiska. Ich dopuszczalnego poziomu lub utrzymania ich na poziomie realizacja zło Ŝy si ę na wypełnianie zada ń okre ślonych w dopuszczalnych wielko ści. Oceny jako ści powietrza Dziennik Urz ędowy - 1570 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537 dokonuje si ę w strefach, które stanowi ą miasta i nat ęŜ enie ruch, stan dróg oraz stan techniczny pojazdów aglomeracje o liczbie ludno ści wi ększej ni Ŝ 250 ty ś. oraz stanowi ą źródło zagro Ŝeń, w tym przyczyniaj ą si ę do obszary powiatów nie wchodz ących w skład aglomeracji. wzrostu emisji zanieczyszcze ń do powietrza.
Uwzgl ędniaj ąc zało Ŝenia ochrony powietrza okre ślono Zadania ekologiczne prowadz ące do realizacji tego cel ekologiczny: Zapewnienie wysokiej jako ści powietrza kierunku działania: w klasie A oraz dalsza redukcja emisji pyłów i gazów. W celu osi ągni ęcia w/w celu okre ślono kierunki działa ń 1) wyprowadzenie ruchu tranzytowego z obszaru ekologicznych: miejscowo ści (budowa obej ść drogowych, obwodnic), przebudowa dróg o małej przepustowo ści, - ograniczenie emisji w sektorze komunalnym i przemysłowym, 2) bie Ŝą ca modernizacja dróg i ci ągów komunikacyjnych,
- ograniczenie emisji zanieczyszcze ń komunikacyjnych. 3) rozbudowa transportu publicznego na terenie gminy oraz zach ęcanie mieszka ńców do korzystania z tego Realizacja okre ślonych celów i kierunków rodzaju transportu, ekologicznych powinna by ć realizowana przez konkretne zadania ekologiczne. 4) budowa ście Ŝek rowerowych ł ącz ących tereny rekreacyjne i turystyczne. 6.1.1. Ograniczenie emisji w sektorze komunalnym i przemysłowym. 6.2. Ochrona wód powierzchniowych i podziemnych.
Tzw. niska emisja zanieczyszcze ń powietrza Gospodarowanie wodami zgodnie z zasad ą pochodz ąca z ogrzewnictwa komunalnego stanowi w zrównowa Ŝonego rozwoju, a w szczególno ści miejscowo ściach około 50% ogólnej emisji kształtowanie i ochron ę zasobów wodnych oraz zanieczyszcze ń. Źródłem powstawania zanieczyszcze ń korzystanie z wód reguluje ustawa Prawo Wodne. Zakłada jest przede wszystkim wykorzystywane w przestarzałych ona gospodarowanie wodami uwzgl ędniaj ące zasad ę urz ądzeniach grzewczych paliwo w postaci niskiej jako ści wspólnych interesów i powinna by ć realizowana przez węgla, a tak Ŝe ró Ŝnego typu materiały odpadowe. współprac ę administracji publicznej, u Ŝytkowników wód i przedstawicieli lokalnych społeczno ści. Zadania ekologiczne prowadz ące do realizacji tego kierunku działania to: Uwzgl ędniaj ąc zało Ŝenia ochrony zasobów wodnych okre ślono cel ekologiczny: zapewnienie wystarczaj ącej 1) eliminowanie w ęgla jako paliwa w kotłowniach ilo ści wody o odpowiedniej jako ści u Ŝytkowej, lokalnych, gospodarstwach domowych oraz w racjonalizacja zu Ŝycia wody, rozbudowa systemów kotłowniach w małych i średnich zakładach odprowadzania i oczyszczania ścieków. przemysłowych, rzemie ślniczych i usługowych, rozpowszechnienie stosowania drewna, trocin, wierzby W celu osi ągni ęcia w/w celu okre ślono kierunki działa ń energetycznej czy gazu, ekologicznych:
2) promowanie nowych no śników energii ekologicznej - zarz ądzanie zasobami wodnymi, pochodz ących ze źródeł odnawialnych - energia słoneczna, wody geotermalne, - ochrona wód,
3) centralizacja uciepłowienia prowadz ąca do likwidacji - ochrona przeciwpowodziowa i retencja wodna. małych kotłowni i indywidualnych palenisk domowych, Realizacja okre ślonych celów i kierunków 4) wsparcie finansowe dla mieszka ńców zmieniaj ących ekologicznych powinna by ć realizowana przez konkretne ogrzewanie w ęglowe na bardziej ekologiczne i zadania ekologiczne. wykonuj ących inwestycje termomodernizacyjne, 6.2.1. Zarz ądzanie zasobami wodnymi. 5) termomodernizacja obiektów u Ŝyteczno ści publicznej, Zarz ądzanie zasobami wodnymi jest jednym z 6) edukacja ekologiczna społecze ństwa na temat podstawowych zagadnie ń maj ących wpływ na rozwój wykorzystania proekologicznych no śników energii i regionu i jako ść Ŝycia na jego obszarze. szkodliwo ści spalania materiałów odpadowych (szczególnie tworzyw sztucznych), Zadania ekologiczne prowadz ące do realizacji tego kierunku działania to: 7) realizacja źródeł energii odnawialnej, 1) opracowanie koncepcji gospodarki wodno-ściekowej 8) nowoczesna sie ć energetyczna, gminy b ędącej podstaw ą do podejmowania dalszych przedsi ęwzi ęć w tym zakresie, 9) budowa urz ądze ń ograniczaj ących emisje pyłów i gazów z instalacji przemysłowych. 2) wprowadzenie zintegrowanego systemu zarz ądzania zasobami wodnymi, obejmuj ącego wody podziemne i 6.1.2. Ograniczenie emisji zanieczyszcze ń powierzchniowe na terenie gminy. komunikacyjnych. 6.2.2. Ochrona wód. Ruch drogowy jest istotnym zagro Ŝeniem dla środowiska i zdrowia człowieka. Zwi ększaj ące si ę Dziennik Urz ędowy - 1571 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537
Jednym z celów polityki ekologicznej pa ństwa jest 16) przeciwdziałanie zanieczyszczeniu wód zapewnienie mieszka ńcom wody pitnej dobrej jako ści. podziemnych poprzez: Wa Ŝne z tego wzgl ędu jest utrzymanie jako ści wód podziemnych i powierzchniowych, co najmniej na a) inwentaryzacj ę i klasyfikacj ę istniej ących źródeł poziomie wymaganym przepisami. zanieczyszcze ń (przemysłowych, komunalnych, komunikacyjnych, rolnych) szczególnie w obr ębie Zadania ekologiczne prowadz ące do realizacji tego obszarów wymagaj ących szczególnej ochrony kierunku działania to: (GZWP, uj ęcia wód), a w efekcie likwidacj ę lub ograniczenie niekorzystnych oddziaływa ń oraz 1) rozbudowa sieci wodoci ągowej na obszarze gminy, wprowadzenie lokalnego monitoringu na koszt wła ścicieli obiektów stanowi ących zagro Ŝenie dla 2) sukcesywna wymiana i renowacja wyeksploatowanych wód podziemnych (zasada zanieczyszczaj ący odcinków sieci wodoci ągowej, płaci), b) ustalenie zasad nawo Ŝenia gleb oraz stosowania 3) minimalizacja strat wody na przesyle wody środków ochrony ro ślin na terenach rolnych i wodoci ągowej (przewody magistralne i lokalne), le śnych, c) systematyczn ą kontrol ę obiektów o najwi ększym 4) modernizacja i rozbudowa stacji uzdatniania wody w zagro Ŝeniu dla wód podziemnych. celu zapewnienia wła ściwej jako ści wody, 17) opracowanie indywidualnych planów 5) ustanowienie stref ochrony wokół uj ęć , gospodarowania dla poszczególnych jezior i cieków, uwzgl ędniaj ących potrzeby zabezpieczenia 6) objecie faktyczn ą ochron ą prawn ą na drodze przeciwpowodziowego i ochrony przyrody, rozporz ądzenia obszarów ochronnych zbiorników wód podziemnych, 18) zachowanie lub wprowadzenie stref buforowych (lasy i zaro śla ł ęgowe, mokradła, ł ąki) wzdłu Ŝ linii 7) egzekwowanie zasad u Ŝytkowania terenu w strefach brzegowej jezior przy dnach potoków w celu ochronnych uj ęć wód podziemnych zgodnie z ograniczenia dopływu zanieczyszczeń obszarowych i przepisami szczególnymi, komunikacyjnych,
8) przeprowadzenie akcji edukacyjno-informacyjnej 19) stosowanie regulacji koryt oraz zabudowy propaguj ącej optymalizacj ę zu Ŝycia wody przez hydrotechnicznej cieków sprzyjaj ącej indywidualnych u Ŝytkowników (np. gromadzenie wody samooczyszczaniu si ę wód oraz rozwojowi deszczowej i wykorzystywanie jej na cele agrarne - do charakterystycznych dla danego siedliska biocenoz podlewania zieleni), wodnych i przybrze Ŝnych;
9) wspieranie działa ń podmiotów gospodarczych w 6.2.3. Ochrona przeciwpowodziowa. zakresie racjonalnego gospodarowania wod ą, W ochronie przeciwpowodziowej bardzo wa Ŝne jest 10) sukcesywna modernizacja istniej ącej sieci wprowadzenie kompleksowego systemu ochrony przed kanalizacyjnej ogólnospławnej (rozdział kanalizacji powodzi ą. sanitarnej i deszczowej) i pilna realizacja nowych sieci na terenie miasta (nale Ŝy d ąŜ yć do zrównania Zadania ekologiczne prowadz ące do realizacji tego sieci wodoci ągowej z kanalizacyjn ą), kierunku działania to:
11) optymalizacja wykorzystania oraz modernizacja 1) opracowania niezb ędnych dokumentów stanowi ących oczyszczalni ścieków (w celu spełnienia wymaga ń miarodajn ą informacj ę i rzeteln ą podstaw ę dla prac obowi ązuj ącego prawa oraz dyrektyw UE w terminie planistycznych, w tym dla planowania przestrzennego: do 2014 r. zgodnie z Dyrektyw ą Wodno-Ściekow ą Unii Europejskiej, a) studium okre ślaj ącego granice obszarów bezpo średniego zagro Ŝenia powodzi ą w zakresie 12) zewidencjonowanie wszystkich zbiorników przewidzianym w ustawie Prawo wodne (art. 82 bezodpływowych i zintensyfikowanie ich kontroli ust. 2) przez dyrektora RZGW, technicznej oraz cz ęstotliwo ści opró Ŝniania, b) planu ochrony przeciwpowodziowej regionu wodnego (zgodnie z art. 113 ust. 1 pkt 3 Prawa 13) udział w opracowaniu i sukcesywnym wdra Ŝaniu wodnego), programów ochrony wód powierzchniowych w c) uwzgl ędnienie ogranicze ń dotycz ących lokalizacji układzie zlewniowym rzek, obiektów planowanych na obszarach zagro Ŝenia powodziowego a wynikaj ących z Prawa wodnego 14) stopniowe ograniczanie negatywnego wpływu na (art. 83 ust. 1 i art. 40 ust. 1 pkt 3), środowisko zanieczyszcze ń obszarowych d) opracowanie wskaza ń i nakazów dotycz ących (pozostało ści chemicznych środków ochrony ro ślin parametrów technicznych i u Ŝytkowania obiektów oraz nawozów) i punktowych (składowiska obornika) ju Ŝ istniej ących lub planowanych na obszarach pochodz ących z działalno ści rolniczej, zagro Ŝenia powodziowego.
15) preferowanie u Ŝytkowania ł ąkowego oraz 2) systematyczna kontrola oraz konserwacja urz ądze ń kształtowanie pasów ro ślinno ści wzdłu Ŝ cieków wodnych, wodnych, 3) inwentaryzacja i budowa oraz prawidłowa eksploatacja systemów melioracji, Dziennik Urz ędowy - 1572 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537
Racjonalne gospodarowanie zasobami naturalnymi 4) wspieranie wszelkich działa ń lokalnych zmierzaj ących jest jednym z podstawowych warunków zrównowa Ŝonego do zwi ększenia naturalnej retencji zlewni poprzez rozwoju. Uwzgl ędniaj ąc to zało Ŝenie okre ślono cel kształtowanie pokrycia terenu sprzyjaj ącego retencji ekologiczny: wód (prowadzenie zalesie ń, ograniczanie wyr ębów drzew) i stosowanie metod agrotechnicznych w Racjonalizacja zu Ŝycia energii, surowców i materiałów rolnictwie sprzyjaj ących retencji glebowej i oraz wzrost udziału zasobów odnawialnych. ograniczaj ących spływ powierzchniowy, W celu osi ągni ęcia w/w celu okre ślono kierunki działa ń 5) naprawa i rozbudowa systemu regulacji i zabudowy ekologicznych: potoków przy maksymalnym wykorzystaniu lokalnych surowców naturalnych i odpadowych. - racjonalizacja u Ŝytkowania wody,
6.3. Ochrona powierzchni ziemi. - zmniejszenie materiałochłonno ści i odpadowo ści produkcji, Ochrona powierzchni ziemi zgodnie z zapisami ustawy Prawo Ochrony Środowiska, polega na zapewnieniu jej - zmniejszenie energochłonno ści gospodarki i wzrost jak najlepszej jako ści. wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych.
Uwzgl ędniaj ąc zało Ŝenia ochrony powierzchni ziemi Realizacja okre ślonych celów i kierunków okre ślono cel ekologiczny: Ochrona powierzchni ziemi i ekologicznych powinna by ć realizowana przez konkretne gleb przed degradacj ą zadania ekologiczne.
W celu osi ągni ęcia w/w celu okre ślono kierunek 6.4.1. Racjonalizacja u Ŝytkowania wody. działa ń ekologicznych: Racjonalizacj ą u Ŝytkowania wody powinny by ć obj ęte - gleby u Ŝytkowane rolniczo. wszystkie działy gospodarki korzystaj ące z zasobów wody. Konieczne jest zatem w najbli Ŝszej przyszło ści Realizacja okre ślonych celów i kierunków ograniczenie zu Ŝycia wody przede wszystkim w przemy śle ekologicznych powinna by ć realizowana przez konkretne i rolnictwie oraz ograniczenie strat zwi ązanych z jej zadania ekologiczne. rozprowadzaniem.
6.3.1. Gleby u Ŝytkowane rolniczo. Zadania ekologiczne prowadz ące do realizacji tego kierunku działa ń to: Nale Ŝy d ąŜ yć do racjonalnego wykorzystania gleb na terenie Gminy D źwierzuty oraz zapewnienia im wła ściwej 1) wprowadzenie normatywów zu Ŝycia wody w ochrony. wodochłonnych dziedzinach produkcji w oparciu o zasad ę stosowania najlepszych dost ępnych technik - Zadania ekologiczne prowadz ące do realizacji tego BAT, kierunku działania to: 2) ustalenie normatywnych wska źników zu Ŝycia wody w 1) zaktualizowanie i poszerzenie tematyki map glebowo- gospodarce komunalnej stymuluj ących jej rolniczych, co b ędzie stanowiło podstaw ę w zakresie oszcz ędzanie, okre ślenia potrzeb wapnowania i nawo Ŝenia gleb, walki z erozj ą i sposobu zagospodarowania terenu, 3) ograniczenie wykorzystywania wód podziemnych do celów przemysłowych (poza przemysłem spo Ŝywczym 2) zapobieganie zanieczyszczeniu gleb środkami i niektórymi specjalnymi działami produkcji), ochrony ro ślin, 4) wspieranie finansowe zakładów realizuj ących plany 3) prowadzenie wła ściwej struktury zagospodarowania racjonalnego gospodarowania wod ą (np. przestrzennego, wprowadzaj ące zamkni ęte obiegi wody).
4) dostosowanie do naturalnego biologicznego potencjału 6.4.2. Zmniejszenie materiałochłonno ści i gleb kierunków i intensywno ści produkcji, odpadowo ści produkcji.
5) podnoszenie jako ści i struktury gleb poprzez Działanie to jest jednym z najwa Ŝniejszych w polityce wykorzystanie kompostu, ekologicznej pa ństwa, gdy Ŝ prowadzi do likwidacji zanieczyszcze ń, uci ąŜ liwo ści i zagro Ŝeń u „ źródła". 6) ochrona i wprowadzenie zadrzewie ń i zakrzewie ń śródpolnych i przydro Ŝnych spełniaj ących rol ę Zadania ekologiczne prowadz ące do realizacji tego przeciwerozyjn ą, kierunku działania to:
7) kształtowanie struktury upraw przeciwdziałaj ącej erozji 1) wprowadzenie powiatowych wska źników i pogarszaniu si ę jako ści gleb oraz przeciwdziałanie materiałochłonno ści i odpadowo ści produkcji. zakwaszaniu, Rozwi ązanie to powinno zmobilizowa ć zakłady przemysłowe istniej ące na terenie powiatu do 8) upowszechnienie zasad dobrej praktyki rolniczej. stosowania technologii odpowiadaj ących wyznaczonym lokalnym normom i bardziej przyjaznych 6.4. Racjonalne u Ŝytkowanie zasobów naturalnych. środowisku (zmniejszenie strumienia wytwarzanych odpadów, zwi ększenie ponownego wykorzystania Dziennik Urz ędowy - 1573 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537
surowców odpadowych, rozdzielenie strumienia W celu jego osi ągni ęcia okre ślono kierunki działa ń odpadów); ekologicznych:
2) wprowadzenie ogranicze ń dotycz ących mo Ŝliwo ści - ochrona przed hałasem komunikacyjnym, składowania odpadów z przemysłu ze wskazaniem wła ściwej metody ponownego wykorzystania b ądź - ochrona przed hałasem przemysłowym. unieszkodliwiania, Realizacja okre ślonych celów i kierunków 3) wprowadzenie nowych małoodpadowych technologii, ekologicznych powinna by ć realizowana przez konkretne zadania ekologiczne. 4) wprowadzenie bod źców ekonomicznych dla przedsi ęwzi ęć proekologicznych (ulgi podatkowe, 6.5.1. Ochrona przed hałasem komunikacyjnym. mo Ŝliwo ść współfinansowania, itp.). Zadania ekologiczne prowadz ące do realizacji tego 6.4.3. Zmniejszenie energochłonno ści gospodarki i kierunku działania to: wzrost wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych. 1) dokonanie rozpoznania klimatu akustycznego W polityce energetycznej pa ństwa przewiduje si ę (sporz ądzenie map akustycznych) ze wskazaniem zmniejszenie w 2010 r. zu Ŝycia energii na jednostk ę terenów szczególnie nara Ŝonych na emisj ę hałasu, krajowego produktu o 25% w stosunku do 2000 r. Zakłada si ę ponadto w 2010 r. osi ągni ęcie poziomu 7,5% udziału 2) eliminowanie ruchu tranzytowego z obszarów o gęstej energii odnawialnej w całkowitym zu Ŝyciu energii zabudowie np. budow ę obwodnic, pierwotnej. Poziom ten ma by ć osi ągni ęty poprzez odpowiednie wykorzystanie zasobów biomasy, energii 3) modernizacja i budowa dróg (budowa obwodnic, wody i wiatru, sło ńca, wód geotermalnych oraz biogazu z optymalizacja przebiegu tras komunikacyjnych oraz odpadów. optymalizacja płynno ści ruchu),
Zadania ekologiczne prowadz ące do realizacji tego 4) wspieranie inwestycji ograniczaj ących ujemny wpływ kierunku działania to: hałasu, mianowicie: budowy ekranów akustycznych i tworzenia pasów zwartej zieleni ochronnej, a tak Ŝe 1) opracowanie i wdro Ŝenie przez gmin ę (zgodnie z izolacji budynków (np. wymiana okien), Prawem Energetycznym) planów zaopatrzenia w energi ę. Dokument ten powinien okre śla ć rozwi ązania 5) integrowanie planów zagospodarowania w tym przedmiocie na obszarze gminy z przestrzennego z problemami zagro Ŝenia hałasem. uwzgl ędnieniem zasady ochrony środowiska, 6) budowa ście Ŝek rowerowych ł ącz ących gmin ę z 2) wprowadzenie energooszcz ędnych technologii i terenami rekreacyjnymi i turystycznymi. urz ądze ń w przemy śle i energetyce oraz podniesienie ich sprawno ści, 6.5.2. Ochrona przed hałasem przemysłowym.
3) poprawa parametrów energetycznych budynków - Poziom emisji hałasu ze źródeł przemysłowych jest termorenowacja (dobór otworów drzwiowych i porównywalny z emisj ą ze środków transportu, jednak na okiennych o niskim współczynniku przenikalno ści jego oddziaływanie jest nara Ŝona mniejsza liczba cieplnej, wła ściwa izolacja termiczna ścian - ocieplenie mieszka ńców. Cz ęst ą przyczyn ą złego klimatu budynków, lokalizacja nowych obiektów zgodnie z akustycznego wokół zakładów przemysłowych jest ich naturaln ą (cieplejsz ą), kierunkow ą orientacj ą stron niewła ściwa lokalizacja w stosunku do obiektów świata, sąsiaduj ących.
4) stosowanie indywidualnych liczników ciepła, Zadania ekologiczne prowadz ące do realizacji tego kierunku działania to: 5) zwi ększenie udziału energii otrzymywanej z surowców odnawialnych w całkowitym zu Ŝyciu energii. Na terenie 1) systematyczna kontrola zakładów przemysłowych, Gminy D źwierzuty mo Ŝna to osi ągn ąć przez zwłaszcza tych zlokalizowanych w pobli Ŝu jednostek odpowiednie wykorzystanie przede wszystkim osadniczych lub na ich terenie, zasobów biomasy (słomy, drewno, wierzba). 2) egzekwowanie w zakładach zmian technologicznych w 6.5. Ochrona przed hałasem. przypadku przekrocze ń emisji hałasu (stosowania obudów d źwi ękochłonnych, ekranów oraz tłumików Zgodnie z Prawem Ochrony Środowiska (Dział V, akustycznych), art. 112), „ochrona przed hałasem polega na zapewnieniu jak najlepszego stanu akustycznego środowiska, miedzy 3) wyznaczenie stref ochronnych wokół zakładów innymi poprzez utrzymanie hałasu poni Ŝej poziomu przemysłowych, w obr ębie których nie nale Ŝy dopuszczalnego lub co najmniej na tym poziomie oraz lokalizowa ć budynków mieszkalnych, przez zmniejszenie poziomu hałasu, co najmniej do dopuszczalnego w przypadku gdy jest on dotrzymany". 4) tworzenie pasów zwartej zieleni ochronnej wokół Uwzgl ędniaj ąc zało Ŝenia ochrony przed hałasem zakładów. okre ślono cel ekologiczny: Zminimalizowanie uci ąŜ liwego hałasu w środowisku. 6.6. Gospodarka odpadami.
Dziennik Urz ędowy - 1574 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537
Minimalizacja ilo ści odpadów kierowanych do 5) ochrona naturalnych siedlisk, stanowisk chronionych unieszkodliwiania na składowiskach oraz ograniczenie ich gatunków ro ślin i zwierz ąt, wykorzystywanie negatywnego wpływu na środowisko. inwentaryzacji przyrodniczych w planie zagospodarowania przestrzennego miasta, Zagadnienia zwi ązane z gospodark ą odpadami zostały dokładnie omówione w Planie Gospodarki Odpadami. 6) wprowadzanie przez władze gminy na jego terenie indywidualnych form ochrony przyrody, je Ŝeli 6.7. Zasoby przyrodnicze. wojewoda uprzednio nie wprowadził tych form. Kompetencje władz gminy dotycz ą uznania za pomnik Ochrona zasobów przyrody ma prowadzi ć do przyrody, u Ŝytek ekologiczny, stanowisko zachowania istniej ącego jej stanu (ró Ŝnorodno ści dokumentacyjne przyrody nieo Ŝywionej i zespół gatunkowej) oraz stwarzania warunków do jak przyrodniczo-krajobrazowy. najlepszego rozwoju. 6.7.3. Ochrona lasów. Uwzgl ędniaj ąc konieczno ść ochrony zasobów przyrody okre ślono cel ekologiczny: Istniej ące na terenie miasta obszary le śne wymuszaj ą podj ęcie zdecydowanych działa ń ochronnych istniej ących Zachowanie walorów i zasobów przyrodniczych z zasobów w celu zachowania ich funkcji (przyrodniczej, uwzgl ędnieniem georó źnorodno ści i bioró Ŝnorodno ści, w społecznej i gospodarczej). tym wzrost lesisto ści. Zadania ekologiczne prowadz ące do realizacji tego W celu osi ągni ęcia w/w celu okre ślono kierunki działa ń kierunku działania to: ekologicznych: 1) prowadzenie stałego monitoringu środowiska le śnego - integracja aspektów ekologicznych z planowaniem w celu przeciwdziałania stanom niepo Ŝą danym przestrzennym, (choroby, szkodniki),
- ochrona gatunkowa ro ślin i zwierz ąt, 2) opracowanie i wdro Ŝenie gminnego planu zwi ększenia lesisto ści, - ochrona lasów, 3) prowadzenie zalesiania równolegle z działaniami - edukacja ekologiczna społecze ństwa w zakresie prowadz ącymi do zró Ŝnicowania struktury gatunkowej ochrony przyrody. lasów i poprawy struktury wiekowej drzewostanów,
Realizacja okre ślonych celów i kierunków 4) zalesianie le Ŝą cych odłogiem oraz słabych ekologicznych powinna by ć realizowana przez konkretne bonitacyjnie u Ŝytków rolnych, zadania ekologiczne. 5) stworzenie systemu zach ęcaj ącego do zalesiania 6.7.1. Integracja aspektów ekologicznych z nieu Ŝytków b ędących ich własno ści ą, planowaniem przestrzennym. 6) zwi ększenie nadzoru nad lasami nie stanowi ącymi Zadania ekologiczne prowadz ące do realizacji tego własno ści Skarbu Pa ństwa, kierunku działania to: 7) wprowadzenia takiej organizacji ruchu turystycznego i 1) obj ęcie ochron ą walorów krajobrazowych terenów urz ądze ń turystycznych w lasach, aby turystyka i otwartych w otoczeniu poszczególnych miejscowo ści rekreacja nie kolidowały w spełnianiu przez lasy funkcji oraz terenów wokół jezior, degradowanych zabudow ą ekologicznych, produkcyjnych i poprodukcyjnych. chaotyczn ą i rozproszon ą oraz chaosem optycznym. 6.8. Edukacja ekologiczna społecze ństwa w zakresie 6.7.2. Ochrona gatunkowa ro ślin i zwierz ąt. ochrony przyrody.
Celem ochrony gatunkowej jest zabezpieczenie dziko Gmina D źwierzuty ma sprzyjaj ące warunki do rozwoju wyst ępuj ących gatunków zwierz ąt szczególnie rzadkich i turystyki i rekreacji, co mo Ŝe stanowi ć potencjalne zagro Ŝonych wygini ęciem oraz zachowanie ró Ŝnorodno ści zagro Ŝenie dla terenów przyrodniczych. Z tego wzgl ędu gatunkowej. Zadania ekologiczne prowadz ące do wa Ŝnym zadaniem b ędzie wykreowanie wła ściwych realizacji tego kierunku działania to: zachowa ń społecze ństwa w zakresie ochrony przyrody zgodnie z zasadami równowa Ŝonego rozwoju. Cel 1) opracowania planów ochrony siedlisk gatunków, które ekologiczny: są zagro Ŝone, Przez wiedz ę i edukacj ę do zrównowa Ŝonego rozwoju. 2) bie Ŝą ca ochrona obszarów i obiektów prawnie chronionych, Zadania ekologiczne prowadz ące do realizacji tego kierunku działania to: 3) przeprowadzenie inwentaryzacji przyrodniczej, celem wskazania cennych przyrodniczo siedlisk, które naleŜy 1) promowanie zachowa ń zwi ązanych z codziennym chroni ć, bytowaniem mieszka ńców a zgodnym z zasadami ochrony krajobrazu i przyrody, 4) okre ślenie potrzeb w zakresie reintrodukcji ro ślin i zwierz ąt, 2) edukacja ekologiczna społecze ństwa na temat wykorzystania proekologicznych no śników energii i Dziennik Urz ędowy - 1575 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537
szkodliwo ści spalania materiałów odpadowych (szczególnie tworzyw sztucznych), Cz ęść pozostałych zada ń ekologicznych b ędzie realizowana w okresie długoterminowym w ramach 3) rygorystyczne przestrzeganie wymaga ń ochrony długoterminowego harmonogramu - planu operacyjnego przyrody w ramach funkcjonowania obiektów Programu Ochrony Środowiska na lata 2008 - 2015. turystycznych i rekreacyjnych, budownictwa mieszkaniowego oraz prowadzenia działalno ści W obu harmonogramach - planach operacyjnych dla gospodarczej i rolniczej, Gminy D źwierzuty poszczególnym celom strategicznym i im kierunkom działa ń przyporz ądkowano konkretne 4.)rozwój przyrodniczych ście Ŝek dydaktycznych, zadania priorytetowe z skre śleniem czasu ich realizacji i instytucje, które powinny je realizowa ć lub 5) wł ączenie w akcj ę edukacji ekologicznej współrealizowa ć. Z uwagi na specyfik ę niektórych zada ń proekologicznych organizacji pozarz ądowych. np. edukacja ekologiczna, czy zadania kontrolne b ędą one realizowane zarówno w ramach harmonogramu 6.9. Harmonogram realizacji zada ń ekologicznych. krótko jak i długoterminowego.
Wyznaczone cele ekologiczne i kierunki działa ń, jakie Pozostałe zadania ekologiczne nie uj ęte w Ŝadnym z nale Ŝy podj ąć w zakresie ochrony środowiska na terenie harmonogramów, a zamieszczone w cz ęś ci opisowej gminy D źwierzuty, stanowi ą podstaw ę do realizacji dotycz ącej polityki ekologicznej, stanowi ą dla gminy konkretnych zada ń na przestrzeni kilkunastu lat. dodatkow ą baz ę mo Ŝliwo ści realizacyjnych w ramach opracowanego Programu Ochrony Środowiska. Ich Z uwagi na szeroki zakres przedsi ęwzi ęć koniecznych ewentualne wprowadzenie do harmonogramu mo Ŝe do osi ągni ęcia wyznaczonych celów, po śród wszystkich nast ąpi ć na etapie przewidzianej Prawem ochrony zada ń ekologicznych wybrano kilka, które nale Ŝy środowiska (art. 14 ust. 2), po czteroletniej weryfikacji realizowa ć w pierwszej kolejno ści. Ich zestawienie stanowi polityki ekologicznej pa ństwa. Bowiem w takim samym krótkoterminowy harmonogram - plan operacyjny cyklu zało Ŝono przyjmowanie kolejnych etapów realizacji Programu Ochrony Środowiska na lata 2004 - 2007. Programu Ochrony Środowiska dla gminy D źwierzuty.
Tablica 32. Harmonogram realizacyjny Programu Ochrony Środowiska dla Gminy D źwierzuty na lata 2005 – 2007.
Jednostka Jednostka Cele Priorytety Zadania Lata realizacji Źródła finansowania realizacyjna koordynuj ąca ograniczanie zu Ŝycia w ęgla jako paliwa w kotłowniach lokalnych i gospodarstwach domowych oraz wła ściciele i środki własne w kotłowniach, małych i średnich zarz ądcy jednostek zakładów przemysłowych, działanie ci ągłe budynków + Gmina realizuj ących, WFO Ś, rzemie ślniczych i usługowych, zakłady NFO Ś, kredyty BO Ś rozpowszechnienie stosowania przemysłowe drewna, trocin, wierzby energetycznej czy gazu środki własne promowanie nowych no śników organizacje jednostek energii ekologicznej pochodz ących Zapewnienie Ograniczenie emisji do 2007 pozarz ądowe, Gmina realizuj ących, dotacje ze źródeł odnawialnych - energia wysokiej jako ści w sektorze Gmina gminy i funduszy, słoneczna, wody geotermalne powietrza w komunalnym i NFO Ś, WFO Ś, PFO Ś klasie A oraz przemysłowym, wsparcie finansowe dla dalsza redukcja celem osi ągni ęcia mieszka ńców zmieniaj ących Środki własne, kredyty właściciele emisji pyłów i klasy A jako ści ogrzewanie w ęglowe na bardziej działanie ci ągłe Gmina BO Ś, fundusz obiektów gazów powietrza ekologiczne i wykonuj ących termomodeernizacyjny inwestycje termomodemizacyjne środki własne Gmina, Starostwo, termomodernizacja obiektów wła ścicieli budynków, do 2007 wła ściciele Gmina uŜyteczno ści publicznej kredyty BO Ś, fundusz budynków termomodernizacyjny edukacja ekologiczna środki własne społecze ństwa na temat Gmina, jednostek wykorzystania proekologicznych działanie ci ągłe organizacje Gmina realizuj ących, dotacje no śników energii i szkodliwo ści pozarz ądowe gminy i funduszy, spalania materiałów odpadowych WFO Ś, PFO Ś (szczególnie tworzyw sztucznych) wła ściciele i środki własne Ograniczenie emisji zarz ądcy jednostek realizacja źródeł energii zanieczyszcze ń działanie ci ągłe budynków + Gmina realizuj ących, środki odnawialnej komunikacyjnych zakłady NFO Ś, WFO Ś, kredyty przemysłowe BO Ś, program ERUPT budowa urz ądze ń ograniczaj ących środki własne emisj ę pyłów i gazów z zakłady zakładów, kredyty 2007 Gmina istniej ących instalacji przemysłowe komercyjne, WFO Ś, przemysłowych NFO ŚiGW, BO Ś wyprowadzenie ruchu tranzytowego z obszaru gminy GDDKiA, ZDW, zarz ądcy dróg (budowa obej ść drogowych, działanie ci ągłe Gmina Starostwo Powiatowe, Gmina obwodnic), przebudowa dróg o Gmina małej przepustowo ści; GDDKiA, ZDW, ZDP, bie Ŝą ca modernizacja dróg i zarz ądcy dróg działanie ci ągłe Gmina Starostwo Powiatowe, ci ągów komunikacyjnych Gmina Gmina Dziennik Urz ędowy - 1576 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537
rozbudowa transportu publicznego wła ściciele firm środki własne na terenie gminy oraz zach ęcanie do 2006 przewozowych, Gmina jednostek mieszka ńców do korzystania z Gmina realizuj ących tego rodzaju transportu budowa ście Ŝek rowerowych środki własne zarz ądcy dróg, łącz ących miejscowo ści z terenami działanie ci ągle Gmina jednostek Gmina rekreacyjnymi i turystycznymi. realizuj ących opracowanie koncepcji gospodarki Zapewnienie wodno-ściekowej gminy b ędących wystarczaj ącej podstaw ą do podejmowania 2006 Gmina Gmina środki własne gminy ilo ści wody o dalszych przedsi ęwzi ęć w tym odpowiedniej Zarz ądzanie zakresie jako ści zasobami wodnymi wprowadzenie zintegrowanego uŜytkowej, systemu zarz ądzania zasobami środki własne gminy, racjonalizacja wodnymi, obejmuj ącego wody 2006 RZGW, Gmina Gmina RZGW zu Ŝycia podziemne i powierzchniowe na terenie gminy środki własne gminy, WFO Ś, program rolno- rozbudowa sieci wodoci ągowej na działanie ci ągłe Gmina Gmina środowiskowy UE, obszarze gminy środki własne mieszka ńców Gmina, Zakład Konserwacji i sukcesywna wymiana i renowacja Eksploatacji wyeksploatowanych odcinków działanie ci ągłe Gmina środki własne gminy, Wodoci ągów sieci wodoci ągowej Wiejskich Stefan Schwarz Gmina, Zakład Konserwacji i minimalizacja strat wody na Eksploatacji środki własne gminy, przesyle wody wodoci ągowej działanie ci ągłe Gmina Wodoci ągów WFO Ś, (przewody magistralne i lokalne); Wiejskich Stefan Ochrona wód Schwarz środki własne ustanowienie stref ochrony wokół działanie ci ągłe Gmina Gmina starostwa i gminy, uj ęć wód środki pomocowe obj ęcie faktyczn ą ochron ą prawn ą na drodze rozporz ądzenia 2006 Gmina Starosta Gmina środki własne gminy obszarów ochronnych zbiorników wód podziemnych egzekwowanie zasad u Ŝytkowania terenu w strefach ochronnych uj ęć działanie ci ągłe Gmina Starosta Gmina środki własne gminy wód podziemnych zgodnie z przepisami szczególnymi przeprowadzenie akcji edukacyjno-informacyjnych Gmina, środki własne gminy propaguj ących optymalizacj ę 2006 organizacje Gmina PFO Ś, WFO Ś zu Ŝycia wody przez pozarz ądowe indywidualnych u Ŝytkowników wspieranie działa ń podmiotów gospodarczych w zakresie racjonalnego gospodarowania wod ą, w tym eliminowanie nieuzasadnionego wykorzystania środki własne gminy, wód podziemnych do celów 2007 Gmina Starostwo Gmina NFO Ś, WFO Ś przemysłowych (przez bran Ŝe inne ni Ŝ np. przemysł spo Ŝywczy i farmaceutyczny), oraz przez wprowadzenie zamkni ętego obiegu wody w przemy śle sukcesywna modernizacja istniej ącej sieci kanalizacyjnej środki własne gminy ogólnospławnej (rozdział NFO Ś, WFO Ś, środki kanalizacji sanitarnej i deszczowej) działanie ci ągłe Gmina Gmina pomocowe UE, środki i pilna realizacja nowych sieci na własne mieszka ńców terenie gminy celem pełnej ochrony jezior optymalizacja wykorzystania oczyszczalni ścieków (w celu spełnienia wymaga ń środki własne gminy, obowi ązuj ącego prawa oraz 2007 Gmina Gmina środki pomocowe UE, dyrektyw UE w terminie do 2014 r. WFO Ś, NFO Ś zgodnie z Dyrektyw ą Wodno- Ściekow ą Unii Europejskiej; zewidencjonowanie wszystkich zbiorników bezodpływowych i zintensyfikowanie ich kontroli 2005 Gmina Gmina środki własne gminy, technicznej oraz cz ęstotliwo ści opró Ŝniania udział w opracowaniu i sukcesywne wdra Ŝanie środki własne gminy, programów ochrony wód 2007 Gmina, RZGW Gmina RZGW powierzchniowych w układzie zlewniowym rzek stopniowe ograniczanie Gmina, środki własne gminy i negatywnego wpływu na 2006 wła ściciele Gmina wła ścicieli środowisko zanieczyszcze ń nieruchomo ści nieruchomo ści, WFO Ś Dziennik Urz ędowy - 1577 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537
obszarowych (pozostało ści chemicznych środków ochrony ro ślin oraz nawozów) i punktowych (składowiska obornika) pochodz ących z działalno ści rolniczej preferowanie u Ŝytkowania łąkowego oraz kształtowanie środki własne gminy, działanie ci ągłe Gmina, RZGW Gmina pasów ro ślinno ści wzdłu Ŝ brzegów WFO Ś, RZGW jezior i cieków wodnych przeciwdziałanie zanieczyszczeniu wód podziemnych poprzez: inwentaryzacj ę i klasyfikacj ę istniej ących źródeł zanieczyszcze ń (przemysłowych, komunalnych, komunikacyjnych, rolnych) szczególnie w obr ębie obszarów wymagaj ących szczególnej środki własne gminy, ochrony (GZWP, uj ęcia wód, wody 2006 Gmina, WIO Ś Gmina WIO Ś, środki własne mineralne ze strefami wła ścicieli budynków ochronnymi), a w efekcie likwidacj ę lub ograniczenie niekorzystnych oddziaływa ń oraz wprowadzenie lokalnego monitoringu na koszt wła ścicieli obiektów stanowi ących zagro Ŝenie dla wód podziemnych (zasada zanieczyszczaj ący płaci) ustalenie zasad nawo Ŝenia gleb oraz stosowania środków ochrony środki własne gminy i 2006 Gmina, MODR Gmina ro ślin na terenach rolnych i MODR le śnych opracowanie indywidualnych planów gospodarowania dla poszczególnych jezior i cieków środki własne gminy i 2006 Gmina, RZGW Gmina zabezpieczenia RZGW przeciwpowodziowego i ochrony przyrody zachowanie lub wprowadzenie stref buforowych (lasy i zaro śla łęgowe, mokradła, ł ąki) przy Gmina, RZGW, środki własne gminy, brzegach jezior i dnach dolin działanie ci ągłe wła ściciele Gmina RZGW, WFO Ś potoków w celu ograniczenia nieruchomo ści dopływu zanieczyszcze ń obszarowych i komunikacyjnych stosowanie regulacji koryt oraz zabudowy hydrotechnicznej cieków sprzyjaj ącej środki własne gminy, samooczyszczaniu si ę wód oraz działania ci ągłe Gmina, RZGW Gmina RZGW, WFO Ś rozwojowi charakterystycznych dla danego siedliska biocenoz wodnych i przybrze Ŝnych opracowania niezb ędnych dokumentów stanowi ących środki własne miarodajn ą informacj ę i rzeteln ą do 2006 Gmina, RZGW Gmina jednostek podstaw ę dla prac planistycznych, realizuj ących w tym dla planowania przestrzennego środki własne systematyczna kontrola oraz działanie ci ągłe RZGW, Gmina Gmina jednostek konserwacja urz ądze ń wodnych realizuj ących inwentaryzacja i budowa oraz środki własne prawidłowa eksploatacja działanie ci ągłe ZM i UW Gmina Gmina jednostek systemów melioracji realizuj ących wspieranie wszelkich działa ń lokalnych zmierzaj ących do zwi ększenia naturalnej retencji zlewni poprzez kształtowanie pokrycia terenu sprzyjaj ącego środki własne retencji wód (prowadzenie Gmina, RZGW, 2007 Gmina jednostek zalesie ń, ograniczanie wyr ębów MODR, ZM i UW realizuj ących, WFO Ś drzew) i stosowanie metod agrotechnicznych w rolnictwie sprzyjaj ących retencji glebowej i ograniczaj ących spływ powierzchniowy naprawa i rozbudowa systemu regulacji i zabudowy potoków przy środki własne maksymalnym wykorzystaniu zadanie ci ągłe MZM i UW Gmina Gmina jednostek lokalnych surowców naturalnych i realizuj ących, WFO Ś odpadowych zaktualizowanie ł poszerzenie Ochrona tematyki map glebowo-rolniczych, powierzchni co b ędzie stanowiło podstaw ę w środki własne Gleby u Ŝytkowane ziemi i gleb zakresie okre ślenia potrzeb 2006 Gmina Gmina jednostek rolniczo przed wapnowania i nawo Ŝenia gleb, realizuj ących degradacj ą walki z erozj ą i sposobu zagospodarowania terenu Dziennik Urz ędowy - 1578 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537
środki własne zapobieganie zanieczyszczeniu zadanie ci ągłe Gmina Gmina jednostek gleb środkami ochrony ro ślin realizuj ących prowadzenie wła ściwej struktury zagospodarowania przestrzennego (zminimalizowanie powierzchni gruntów rolnych o środki własne wy Ŝszych klasach bonitacyjnych 2006 Gmina Gmina jednostek wył ączonych z produkcji rolnej i realizuj ących przeznaczonych na inne cele oraz zagospodarowywanie gruntów o niskiej przydatno ści rolniczej) dostosowanie do naturalnego środki własne biologicznego potencjału gleb zadanie ci ągłe Gmina, Gmina jednostek kierunków i intensywno ści realizuj ących produkcji podnoszenie jako ści i struktury środki własne gleb poprzez wykorzystanie zadanie ci ągłe Gmina Gmina jednostek kompostu realizuj ących ochrona i wprowadzenie Gmina, środki własne zadrzewie ń i zakrzewie ń zadanie ci ągłe wła ściciele Gmina jednostek śródpolnych i przydro Ŝnych nieruchomo ści realizuj ących, WFO Ś spełniaj ących rol ę przeciwerozyjn ą kształtowanie struktury upraw Gmina, środki własne przeciwdziałaj ącej erozji i zadanie ci ągłe Wła ściciele Gmina jednostek pogarszaniu si ę jako ści gleb oraz nieruchomo ści realizuj ących przeciwdziałanie zakwaszaniu środki własne upowszechnienie zasad dobrej zadanie ci ągłe Gmina Gmina jednostek praktyki rolniczej realizuj ących wprowadzenie normatywów zu Ŝycia wody w wodochłonnych Racjonalizacja Wła ściciele dziedzinach produkcji w oparciu o do 2007 Gmina środki własne uŜytkowania wody zakładów zasad ę stosowania najlepszych Racjonalizacja dost ępnych technik - BAT; za Ŝycia energii, ustalenie normatywnych surowców i wska źników zu Ŝycia wody w materiałów oraz do 2006 Gmina Gmina środki własne gospodarce komunalnej wzrost udziału stymuluj ących jej oszcz ędzanie zasobów wprowadzenie bod źców odnawialnych Zmniejszenie ekonomicznych dla przedsi ęwzi ęć Gmina Fundusze środki własne materiałochłonno ści proekologicznych (ulgi podatkowe, działania ci ągłe ochrony Gmina jednostek i odpadowo ści mo Ŝliwo ść współfinansowania, środowiska wdra Ŝaj ących produkcji itp.). opracowanie i wdro Ŝenie przez gmin ę (zgodnie z Prawem 2006 Gmina Gmina bud Ŝety gmin Energetycznym) planów zaopatrzenia w energi ę. środki własne Zmniejszenie poprawa parametrów wła ściciele i jednostek energochłonno ści energetycznych budynków- 2007 zarz ądcy Gmina realizuj ących, WFO Ś, gospodarki i wzrost termomodernizacja budynków NFO Ś wykorzystania wła ściciele i środki własne energii ze źródeł stosowanie indywidualnych zadanie ci ągłe zarz ądcy Gmina jednostek odnawialnych liczników ciepła budynków realizuj ących zwi ększenie udziału energii środki własne otrzymywanej z surowców zakłady jednostek zadanie ci ągłe Gmina odnawialnych w całkowitym energetyczne realizuj ących, WFO Ś, zu Ŝyciu energii NFO Ś dokonanie rozpoznania klimatu akustycznego (sporz ądzenie map środki własne Gmina zarz ądcy akustycznych) ze wskazaniem 2007 Gmina jednostek dróg terenów szczególnie nara Ŝonych realizuj ących, WFO Ś na emisj ę hałasu eliminowanie ruchu tranzytowego środki Generalnej z obszarów o g ęstej zabudowie działanie ci ągłe zarz ądcy dróg Gmina Dyrekcji Dróg, ZDW np. budow ę obwodnic środki własne gminy modernizacja i budowa dróg (budowa obwodnic, optymalizacja środki Generalnej przebiegu tras komunikacyjnych działanie ci ągłe zarz ądcy dróg Gmina Dyrekcji Dróg, ZDW, Ochrona przed oraz optymalizacja płynno ści środki własne gminy hałasem ruchu); komunikacyjnym wspieranie inwestycji ograniczaj ących ujemny wpływ hałasu, mianowicie: budowy środki Generalnej ekranów akustycznych i tworzenia działanie ci ągłe zarz ądcy dróg Gmina Dyrekcji Dróg, ZDW, pasów zwartej zieleni ochronnej, a środki własne gminy tak Ŝe izolacji budynków (np. wymiana okien) integrowanie planów zagospodarowania 2006 Gmina Gmina środki własne gminy, przestrzennego z problemami zagro Ŝenia hałasem systematyczna kontrola zakładów Ochrona przed przemysłowych, zwłaszcza tych środki własne gminy, hałasem zlokalizowanych w pobli Ŝu działanie ci ągłe WIO Ś, Gmina Gmina WFO Ś przemysłowym jednostek osadniczych lub na ich terenie Dziennik Urz ędowy - 1579 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537
egzekwowanie w zakładach zmian technologicznych w przypadku WIO Ś, Gmina, środki własne przekrocze ń emisji hałasu działanie ci ągłe wła ściciele Gmina jednostek (stosowania obudów zakładów realizuj ących dźwi ękochłonnych, ekranów oraz tłumików akustycznych) wyznaczenie stref ochronnych wokół zakładów przemysłowych, w środki własne obr ębie których nie nale Ŝy 2006 WIO Ś, Gmina Gmina zakładów lokalizowa ć budynków przemysłowych mieszkalnych obj ęcie ochron ą walorów krajobrazowych terenów otwartych Integracja aspektów w otoczeniu miejscowo ści i wzdłu Ŝ ekologicznych z brzegów jezior, degradowanych 2006 Gmina Gmina środki własne Gminy planowaniem zabudow ą chaotyczn ą i przestrzennym rozproszon ą oraz chaosem optycznym. opracowania planów ochrony środki własne Zachowanie siedlisk gatunków, które s ą 2007 Gmina Gmina jednostek walorów i zagro Ŝone realizuj ących zasobów bie Ŝą ca ochrona obszarów i przyrodniczych z działanie ci ągłe Gmina Gmina środki własne Gminy obiektów prawnie chronionych; uwzgl ędnieniem georó Ŝnorodno- przeprowadzenie inwentaryzacji ści i przyrodniczej, celem wskazania środki własne bioró Ŝnorodno- cennych przyrodniczo siedlisk, 2007 Gmina Gmina jednostek które nale Ŝy wył ączy ć np. z realizuj ących ści, w tym Ochrona gatunkowa zalesiania wzrost lesisto ści ro ślin i zwierz ąt środki własne powiatu określenie potrzeb w zakresie 2006 Starostwo Gmina Gmina jednostek reintrodukcji ro ślin i zwierz ąt realizuj ących ochrona naturalnych siedlisk, stanowisk chronionych gatunków środki własne ro ślin i zwierz ąt, wykorzystywanie 2006 Gmina Gmina jednostek inwentaryzacji przyrodniczych w realizuj ących, planie zagospodarowania przestrzennego gminy wprowadzanie przez władze gminy na jej terenie indywidualnych form ochrony przyrody, je Ŝeli wojewoda uprzednio nie wprowadził tych środki własne form. Kompetencje władz gminy zadanie ci ągłe Gmina Gmina jednostek dotycz ą uznania za pomnik realizuj ących, przyrody, u Ŝytek ekologiczny, stanowisko dokumentacyjne przyrody nieo Ŝywionej i zespół przyrodniczo-krajobrazowy prowadzenie stałego monitoringu środowiska le śnego w celu środki własne Gmina, Ochrona lasów przeciwdziałania stanom zadanie ci ągłe Gmina jednostek nadle śnictwo niepo Ŝą danym (choroby, realizuj ących szkodniki) opracowanie i wdro Ŝenie środki własne gminnego planu zwi ększenia 2006 nadle śnictwo Gmina jednostek lesisto ści realizuj ących prowadzenie zalesiania równolegle z działaniami prowadz ącymi do Nadle śnictwo, środki własne zró Ŝnicowania struktury zadanie ci ągłe gmina, wła ściciele Gmina jednostek gatunkowej lasów i poprawy nieruchomo ści realizuj ących, WFO Ś struktury wiekowej drzewostanów zalesianie le Ŝą cych odłogiem oraz Nadle śnictwo, środki własne słabych bonitacyjnie u Ŝytków zadanie ci ągłe gmina, wła ściciele Gmina jednostek rolnych nieruchomo ści realizuj ących, WFO Ś wprowadzenia takiej organizacji ruchu turystycznego i urz ądze ń turystycznych w lasach, aby środki własne Gmina, turystyka i rekreacja nie kolidowały zadanie ci ągłe Gmina jednostek nadle śnictwo w spełnianiu przez lasy funkcji realizuj ących, WFO Ś ekologicznych, produkcyjnych i poprodukcyjnych Edukacja promowanie zachowa ń ekologiczna zwi ązanych z codziennym Organizacje środki własne społecze ństwa w bytowaniem mieszka ńców a zadanie ci ągłe pozarz ądowe, Gmina jednostek zakresie ochrony zgodnym z zasadami ochrony Gmina, szkoły realizuj ących, WFO Ś przyrody krajobrazu i przyrody edukacja ekologiczna społecze ństwa na temat Organizacje środki własne wykorzystania proekologicznych 2007 pozarz ądowe, Gmina jednostek no śników energii i szkodliwo ści Gmina, szkoły realizuj ących, WFO Ś spalania materiałów odpadowych rygorystyczne przestrzeganie wymaga ń ochrony przyrody w ramach funkcjonowania obiektów środki własne turystycznych i rekreacyjnych, zadanie ci ągłe Gmina Gmina jednostek budownictwa mieszkaniowego realizuj ących oraz prowadzenia działalno ści rolniczej rozwój przyrodniczych ście Ŝek zadanie ci ągłe Dyrekcja G.P.N. Gmina środki własne Dziennik Urz ędowy - 1580 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537
dydaktycznych Gmina jednostek realizuj ących, WFO Ś wł ączenie w akcj ę edukacji Gmina, szkoły, środki własne ekologicznej proekologicznych zadanie ci ągłe organizacje Gmina jednostek organizacji pozarz ądowych pozarz ądowe realizuj ących, WFO Ś
Tabela 33. Harmonogram realizacyjny Programu Ochrony Środowiska dla Gminy D źwierzuty na lata 2008 – 2015.
Lata Jednostka Jednostka Cele Priorytety Zadania Źródła finansowania realizacji realizacyjna koordynuj ąca Ograniczanie zu Ŝycia w ęgla jako paliwa w wła ściciele i Zapewnienie kotłowniach lokalnych i gospodarstwach zarz ądcy środki własne działanie wysokiej jako ści domowych, rozpowszechnienie stosowania budynków + gmina jednostek ci ągłe powietrza, redukcja drewna, trocin, wierzby energetycznej czy zakłady realizuj ących Ograniczenie emisji emisji pyłów i gazu przemysłowe w sektorze gazów komunalnym środki własne cieplarnianych i centralizacja uciepłowienia prowadz ąca do Gmina, zakłady jednostek działanie niszcz ących likwidacji małych kotłowni i indywidualnych energetyki gmina realizuj ących, ci ągłe warstw ę ozonow ą palenisk domowych cieplnej dotacje gmin i funduszy, kredyty edukacja ekologiczna społecze ństwa na środki własne temat wykorzystania proekologicznych Gmina, jednostek działanie no śników energii i szkodliwo ści spalania organizacje gmina realizuj ących, ci ągłe materiałów odpadowych (szczególnie pozarz ądowe dotacje gmin i tworzyw sztucznych) funduszy, środki własne wła ściciele i jednostek zarz ądcy działanie realizuj ących, realizacja źródeł energii odnawialnej budynków + Gmina ci ągłe dotacje gmin i zakłady funduszy ochrony przemysłowe środowiska środki Generalnej bie Ŝą ca modernizacja dróg i ci ągów działanie Dyrekcji Dróg, środki zarz ądcy dróg Gmina Ograniczenie emisji komunikacyjnych ci ągłe wojewody, środki zanieczyszcze ń pomocowe komunikacyjnych środki własne działanie zarz ądcy dróg, budowa ście Ŝek rowerowych Gmina starostwa i gminy, ci ągłe gmina środki pomocowe środki własne rozbudowa sieci wodoci ągowej na działanie Gmina Gmina starostwa i gminy, obszarze gminy ci ągłe Zapewnienie środki pomocowe wystarczaj ącej sukcesywna wymiana i renowacja środki własne ilo ści wody o działanie wyeksploatowanych odcinków sieci Gmina Gmina starostwa i gminy, odpowiedniej ci ągłe wodoci ągowej środki pomocowe jako ści u Ŝytkowej, Ochrona wód minimalizacja strat wody na przesyle wody środki własne racjonalizacja działanie wodoci ągowej (przewody magistralne i Gmina Gmina starostwa 5 gminy, zu Ŝycia wody oraz ci ągłe ochrona przed lokalne); środki pomocowe egzekwowanie zasad u Ŝytkowania terenu w powodzi ą działanie strefach ochronnych uj ęć wód podziemnych Gmina Gmina środki własne gmin ci ągłe zgodnie z przepisami szczególnymi wspieranie działa ń podmiotów gospodarczych w zakresie racjonalnego gospodarowania wod ą, w tym eliminowanie nieuzasadnionego wykorzystania wód działanie podziemnych do celów przemysłowych Gmina gmina środki własne gminy, ci ągłe (przez bran Ŝe inne ni Ŝ np. przemysł spo Ŝywczy i farmaceutyczny), oraz przez wprowadzenie zamkni ętego obiegu wody w przemy śle środki własne gminy, rozbudowa sieci kanalizacyjnej na terenie działanie środki pomocowe Gmina Gmina gminy ci ągłe UE, WFO Ś, NFO ŚiGW, BO Ś działanie środki własne gminy modernizacja oczyszczalni ścieków Gmina Gmina ci ągłe środki pomocowe preferowanie u Ŝytkowania ł ąkowego oraz działanie środki własne gminy, kształtowanie pasów ro ślinno ści wzdłu Ŝ Gmina Gmina ci ągłe środki pomocowe zbiorników i cieków wodnych systematyczn ą kontrol ę obiektów o działanie najwi ększym zagro Ŝeniu dla wód WIO Ś Gmina środki własne, WIO Ś ci ągłe podziemnych zachowanie lub wprowadzenie stref buforowych (lasy i zaro śla ł ęgowe, środki własne mokradła, ł ąki) przy dnach dolin lub działanie Gmina Gmina starostwa i gmin, ło Ŝyskach rzek i potoków w celu ci ągłe środki pomocowe ograniczenia dopływu zanieczyszcze ń obszarowych i komunikacyjnych środki własne systematyczna kontrola oraz konserwacja działanie RZGW, Gmina Gmina jednostek Ochrona urz ądze ń wodnych ci ągłe realizuj ących przeciwpowodziow środki własne a i retencja wodna prawidłowa eksploatacja systemów działanie RZGW, Gmina Gmina jednostek melioracji ci ągłe realizuj ących Ochrona środki własne Gleby u Ŝytkowane zapobieganie zanieczyszczeniu gleb zadanie powierzchni ziemi i Gmina Gmina jednostek rolniczo środkami ochrony ro ślin ci ągłe gleb przed realizuj ących Dziennik Urz ędowy - 1581 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537
dostosowanie do naturalnego środki własne zadanie degradacj ą biologicznego potencjału gleb kierunków i Gmina Gmina jednostek ci ągłe intensywno ści produkcji realizuj ących środki własne podnoszenie jako ści i struktury gleb zadanie Gmina Gmina jednostek poprzez wykorzystanie kompostu ci ągłe realizuj ących ochrona i wprowadzenie zadrzewie ń i środki własne zadanie zakrzewie ń śródpolnych i przydro Ŝnych Gmina Gmina jednostek ci ągłe spełniaj ących rol ę przeciwerozyjn ą realizuj ących kształtowanie struktury upraw środki własne przeciwdziałaj ącej erozji i pogarszaniu si ę zadanie Gmina Gmina jednostek jako ści gleb oraz przeciwdziałanie ci ągłe realizuj ących zakwaszaniu środki własne upowszechnienie zasad dobrej praktyki zadanie Gmina Gmina jednostek rolniczej ci ągłe realizuj ących wspieranie finansowe zakładów fundusze Racjonalizacja realizuj ących plany racjonalnego zadanie środki GFO Ś, PFO Ś, Racjonalizacja ochrony Gmina uŜytkowania wody gospodarowania wod ą (np. wprowadzaj ące ci ągłe WFO Ś, NFO ŚiGW zu Ŝycia energii, środowiska zamkni ęte obiegi wody) surowców i Zmniejszenie wła ściciele i środki własne materiałów oraz zadanie energochłonno ści stosowanie indywidualnych liczników ciepła zarz ądcy Gmina jednostek wzrost udziału ci ągłe zasobów gospodarki i wzrost budynków realizuj ących wykorzystania zwi ększenie udziału energii otrzymywanej z środki własne odnawialnych zadanie zakłady energii ze źródeł surowców odnawialnych w całkowitym Gmina jednostek ci ągłe energetyczne odnawialnych zu Ŝyciu energii realizuj ących dokonanie rozpoznania klimatu Zminimalizowanie Ochrona przed WIO Ś jednostki akustycznego (sporz ądzenie map środki własne gminy, uci ąŜ liwego hałasu hałasem 2010 naukowo- Gmina akustycznych) ze wskazaniem terenów WIO Ś w środowisku komunikacyjnym badawcze szczególnie nara Ŝonych na emisj ę hałasu środki Generalnej Dyrekcji Dróg, środki modernizacja i budowa dróg (optymalizacja działanie zarz ądcy dróg Gmina własne starostwa i płynno ści ruchu); ci ągłe gminy, środki pomocowe wspieranie inwestycji ograniczaj ących środki Generalnej ujemny wpływ hałasu: budowy ekranów Dyrekcji Dróg, środki działanie akustycznych i tworzenia pasów zwartej zarz ądcy dróg Gmina własne starostwa i ci ągłe zieleni ochronnej, a tak Ŝe izolacji budynków gmin, środki (np. wymiana okien) pomocowe systematyczna kontrola zakładów przemysłowych, zwłaszcza tych działanie środki własne gmin, WIO Ś, Gmina Gmina zlokalizowanych w pobli Ŝu jednostek ci ągłe WIO Ś Ochrona przed osadniczych lub na ich terenie hałasem egzekwowanie w zakładach zmian przemysłowym technologicznych w przypadku przekrocze ń środki własne gmin i działanie emisji hałasu (stosowania obudów WIO Ś, Gmina Gmina jednostek ci ągłe dźwi ękochłonnych, ekranów oraz tłumików realizuj ących akustycznych) środki własne bie Ŝą ca ochrona obszarów i obiektów zadanie jednostek Gmina Gmina Ochrona i rozwój prawnie chronionych ci ągłe realizuj ących, środki systemu obszarów pomocowe chronionych przygotowanie planu zabiegów środki własne zadanie konserwacyjnych i piel ęgnacyjnych parków Gmina Gmina jednostek ci ągłe Zachowanie oraz pomników przyrody realizuj ących walorów i zasobów Integracja ochrona walorów krajobrazowych terenów środki własne przyrodniczych z aspektów w obszarach miejscowo ści, zadanie jednostek uwzgl ędnieniem ekologicznych z Starostwo Gmina Gmina degradowanego zabudow ą chaotyczn ą i ci ągłe realizuj ących, środki georó Ŝnorodno ści i planowaniem rozproszon ą pomocowe bioró Ŝnorodno ści, przestrzennym w tym wzrost wprowadzanie przez władze gminne na lesisto ści powiatu terenie gminy indywidualnych form ochrony przyrody, je Ŝeli wojewoda uprzednio nie środki własne Ochrona wprowadził tych form. Kompetencje władz zadanie jednostek gatunkowa ro ślin i Gmina Gmina gminy dotycz ą uznania za pomnik przyrody, ci ągłe realizuj ących, środki zwierz ąt uŜytek ekologiczny, stanowisko pomocowe dokumentacyjne przyrody nieo Ŝywionej i zespół przyrodniczo-kraj obrazowy prowadzenie stałego monitoringu środki własne środowiska le śnego w celu zadanie gmina, Gmina jednostek przeciwdziałania stanom niepo Ŝą danym ci ągłe nadle śnictwo realizuj ących (choroby, szkodniki) prowadzenie zalesiania równolegle z środki własne działaniami prowadz ącymi do zadanie nadle śnictwo Gmina jednostek zró Ŝnicowania struktury gatunkowej lasów i ci ągłe realizuj ących poprawy struktury wiekowej drzewostanów Ochrona lasów środki własne zalesianie le Ŝą cych odłogiem oraz słabych zadanie nadle śnictwo Gmina jednostek bonitacyjnie u Ŝytków rolnych ci ągłe realizuj ących wprowadzenia takiej organizacji ruchu turystycznego i urz ądze ń turystycznych w środki własne lasach, aby turystyka i rekreacja nie zadanie Gmina, Gmina jednostek kolidowały w spełnianiu przez lasy funkcji ci ągłe nadle śnictwo realizuj ących, ekologicznych, produkcyjnych i poprodukcyjnych Dziennik Urz ędowy - 1582 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537
promowanie zachowa ń zwi ązanych z środki własne Organizacje codziennym bytowaniem mieszka ńców a zadanie jednostek pozarz ądowe, Gmina zgodnym z zasadami ochrony krajobrazu i ci ągłe realizuj ących, Gmina, szkoły przyrody środki pomocowe rygorystyczne przestrzeganie wymaga ń ochrony przyrody w ramach środki własne funkcjonowania obiektów turystycznych i zadanie Edukacja Gmina Gmina jednostek rekreacyjnych, budownictwa ci ągłe ekologiczna realizuj ących mieszkaniowego oraz prowadzenia społecze ństwa w działalno ści rolniczej zakresie ochrony przyrody środki własne rozwój przyrodniczych ście Ŝek jednostek zadanie dydaktycznych i o środków edukacji Gmina, szkoły Gmina realizuj ących, ci ągłe ekologicznej WFO Ś, NFO ŚiOW, środki pomocowe prowadzenie akcji edukacji ekologicznej Gmina, szkoły, środki własne zadanie wspólnie z proekologicznymi organizacjami organizacje Gmina jednostek ci ągłe pozarz ądowymi pozarz ądowe realizuj ących
Tablica 34. Wykaz najwa Ŝniejszych zada ń inwestycyjnych dla Gminy D źwierzuty w zakresie zrównowa Ŝonego rozwoju i ochrony środowiska.
Warto ść zadania Działanie / zadanie Okres realizacji (tys. PLN) Partnerzy, uczestnicy realizacji długo ść (km)/ ilo ść (szt.) 1. Zadania z zakresu gospodarki komunalnej 182,00 Budowa sieci wodoci ągowej Targowska Wólka - Kał ęczyn- Zalesie-Gr ądy 2005 r. UG, ANR OLSZTYN 4,9 127,00 Budowa sieci wodoci ągowej Małszewko - D źwierzuty 2005 r. UG, ANR OLSZTYN 2,3 140,00 Budowa sieci wodoci ągowej Rumy - D ąb -Szczepankowo-Augustowo 2005 r. UG 5,5 194,00 Budowa sieci wodoci ągowej Popowa Wola - Rutkowo - Grodziska 2005 r. UG, ANR OLSZTYN 4,3 238,00 Budowa sieci wodoci ągowej Gisiel - Szczepankowo 2006 r. UG 4,9 39,00 Budowa sieci wodoci ągowej Mi ętkie - kolonia 2006 r. UG 0,9 34,00 Budowa sieci wodoci ągowej Mi ętkie - kolonia 2006 r. UG 0,8 39,00 Budowa sieci wodoci ągowej Nowe Kiejkuty- kolonia 2006 r. UG 0,9 Budowa sieci wodoci ągowej D źwierzuty - kolonia (wykonanie projektu 25,00 2006 r. UG budowlanego) 7 122,00 Budowa sieci wodoci ągowej Jabłonka - kolonia PKP 2006 r. UG 2,4 43,00 Budowa sieci wodoci ągowej Stankowo - kolonia 2006 r. UG 1,0 54,00 Budowa sieci wodoci ągowej Rumy - kolonia 2006 r. UG 1,25 Budowa sieci wodoci ągowej Targowo - kolonia (wykonanie projektu 105,00 2006 r. UG budowlanego) 3,5 255,00 Budowa sieci wodoci ągowej Linowo - D ąbrowa 2006 - 2009 r. UG, EFRR 8,5 2850,00 Budowa sieci kanalizacji sanitarnej w miejscowo ści Targowo po 2010 r. UG, FOWJM 11,0 Budowa sieci kanalizacji sanitarnej w miejscowo ści Targowska Wólka, 3550,00 po 2010 r. UG, FOWJM Kał ęczyn, Zalesi ę, Ra ńsk 12,75 2950,00 Budowa sieci kanalizacji sanitarnej w miejscowo ści Or Ŝyny, Mi ętkie po 2010 r. UG, FOWJM 11,0 1412,00 Budowa sieci kanalizacji sanitarnej w miejscowo ści Jeleniowo po 2010 r. UG, FOWJM 5,25 1 125,00 Budowa sieci kanalizacji sanitarnej w miejscowo ści Grodziska po 2010 r. UG, FOWJM 4,5 1825,00 Budowa sieci kanalizacji sanitarnej w miejscowo ści Rogale, Gr ądy po 2010 r. UG, FOWJM 6,5 4327,00 Budowa sieci kanalizacji sanitarnej w miejscowo ści Linowo, D ąbrowa po 2010 r. UG, FOWJM 14,11 975,00 Budowa sieci kanalizacji sanitarnej w miejscowo ści Popowa Wola po 2010 r. UG, FOWJM 3,5 2. Zwi ększenie dost ępno ści komunikacyjnej Gminy Modernizacja ulic w D źwierzutach: Grunwaldzka, Przelotna, Polna, 1700,00 2007 - 2008 r. UG, EFRR Ko ścielna 1,2 6000,00 Remont nawierzchni Ŝwirowych i przepustów na drogach gminnych 2007 - 2013 r. UG, EFRR 2,3 2760,00 Modernizacja drogi gminnej Targowska Wola – Grodziska 2009 - 201 1 r. UG, EFRR 2,3 3600,00 Modernizacja drogi gminnej w D ąbrowie 2010 - 2011 r. UG, EFRR 3,0 Dziennik Urz ędowy - 1583 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537
Modernizacja dróg gminnych o nawierzchni asfaltowej: Rumy, Łupowo 3400,00 2012 - 2013 r. UG, EFRR Orzyny, Zalesie, Stankowo, Mi ętkie 4 1800,00 Modernizacja ulic na osiedlu „Zatorze" w D źwierzutach 2006 - 2008 r. UG,EFRR 1,0 3. Ochrona dziedzictwa kulturowego 500,00 Urz ądzenie parku wiejskiego w D źwierzutach 2007 - 2008 r. UG, EFRR 1 4. Kształtowanie polityki w zakresie kultury, poprawa atrakcyjno ść turystycznej Urz ądzenie pla Ŝ wiejskich i boisk sportowych w miejscowo ściach: 550,00 Dźwierzuty, Zalesie, S ąpłaty, Gr ądy, Rumy, Małszewko, Grodziska, Popowa 2006 - 2009 UG.EFRR Wola, Stankowo, Linowo, Mi ętkie, Targowo 12 5. Zwi ększenie dost ępno ści w dziedzinie kultury fizycznej i sportu - poprawa infrastruktury 1500,00 Rozbudowa stadionu sportowego w D źwierzutach 2009 - 2011 r. UG, EFRR 1 6. Tworzenie warunków efektywnej edukacji społecze ństwa Remont i modernizacja szkół: Rumy, Linowo, Orzyny, Kał ęczyn oraz 5000 2008 - 2010 r. UG, EFRR przedszkoli: D źwierzuty, Orzyny 6 7. Inne 2500,00 Rozbudowa Gminnego O środka Zdrowia w D źwierzutach 2007 - 2009 r. UG, EFRR 1
Tablica 35. Wykaz zada ń inwestycyjnych na lata 2006-20J3 w Gminie D źwierzuty
Przewidywany okres realizacji Działania/ Zadania 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Wykaz zada ń inwestycyjnych na lata 2007 - 2013 w Gminie D źwierzuty Modernizacja ulic na osiedlu „Zatorze" w X X X Dźwierzutach Modernizacja ulic w D źwierzutach: Grunwaldzka, X X Przelotna, Polna, Ko ścielna Rozbudowa stadionu sportowego w D źwierzutach X X X Rozbudowa Gminnego O środka Zdrowia w X X X Dźwierzutach Remont nawierzchni Ŝwirowych i przepustów na X X X X X X X drogach gminnych Urz ądzenie parku wiejskiego w D źwierzutach X X Remont i modernizacja szkół: Rumy, Linowo, Orzyny, Kał ęczyn oraz przedszkoli: D źwierzuty, X X X Orzyny Modernizacja drogi gminnej Targowska Wola - X X X Grodziska Modernizacja drogi gminnej w D ąbrowie X X Modernizacja dróg gminnych o nawierzchni asfaltowej: Rumy, Łupowo, Orzyny, Zalesie, X X Stankowo, Mi ętkie Urz ądzenie pla Ŝ wiejskich i boisk sportowych w miejscowo ściach: D źwierzuty, Zalesie, S ąpłary, X X Gr ądy, Rumy, Małszewko, Grodziska, Popowa Wola, Stankowo, Linowo, Mi ętkie, Targowo
6.10. Nakłady na realizacj ę programu ochrony programu ochrony środowiska wraz z planem gospodarki środowiska. odpadami. Punktem wyjścia dla planu były dane odnosz ące si ę do województwa warmi ńsko-mazurskiego, Prawidłowo okre ślone nakłady na realizacj ę programu a wynikaj ące ze Programu Ochrony Środowiska ochrony środowiska powinny wynika ć z nakładów Województwa oraz dane dla powiatu szczycie ńskiego okre ślonych w programach ochrony środowiska powiatu. pochodz ące z Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Równocze śnie w skali powiatu powinny by ć one odbiciem Szczycie ńskiego. planowanych nakładów w skali województwa oraz w pewnym zakresie zgodne z polityk ą ekologiczn ą kraju. W wyniku takich zało Ŝeń otrzymano tabel ę 36, nakładów na realizacj ę programu ochrony środowiska dla Przy powy Ŝszych uwarunkowaniach podj ęto prób ę Gminy D źwierzuty na lata 2004 - 2007. oszacowania potrzebnych nakładów na realizacj ę
Tablica 36. Nakłady na realizacj ę programu ochrony środowiska dla Gminy D źwierzuty na lata 2004 - 2007 w tys. zł.
Rok bazowy 2004 2005 2006 2007 2004-2007 ty ś. zł Zarz ądzanie środowiskiem - - - - - Ochrona powietrza - - - 131 131 Ochrona przed hałasem - - - 800 800 Ochrona zasobów wodnych - 12 654 27 682 - 40 336 Surowce mineralne - - - - - Gospodarka odpadami - - - 200 200 Ochrona przyrody - - - 250 250 Nadzwyczajne zagro Ŝenia - - - - - Ochrona gleb - - - - - Ochrona przed promieniowaniem - - - - - Dziennik Urz ędowy - 1584 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537
niejonizuj ącym RAZEM: - 12 654 27 682 1 381 41 717
Rozdział potrzebnych nakładów według źródeł oprocentowania lub ze środków donatorów, kredyty finansowania przedstawiono w tablicy 37. komercyjne, kredyty konsorcjalne,
Tabela 37. Rozdział potrzebnych nakładów według źródeł - zagraniczna pomoc finansowa udzielana poprzez finansowania fundacje i programy pomocowe (np. z ekokonwersji poprzez EKOFUNDUSZ, konwersji długu wobec Źródło Udział (%) Finlandii, Fundusze ekologiczne (NFO ŚiGW, WFO ŚiGW) 23,8 Bud Ŝety terenowe (miasta, gminy) oraz gminne i 19,9 powiatowe fundusze ekologiczne - kredyty mi ędzynarodowych instytucji finansowych Środki własne inwestorów i kredyty bankowe 10,8 (Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju -EBOiR, Bank Fundusze pomocowe i strukturalne 35,8 Światowy), Bud Ŝet pa ństwa 9,7 RAZEM 100 - kredyty i po Ŝyczki udzielane przez banki komercyjne,
6.11. Mo Ŝliwo ści pozyskiwania środków finansowych - leasing. na realizacj ę przedsi ęwzi ęć przewidzianych w Programie Ochrony Środowiska. Fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej.
Źródła finansowania inwestycji ekologicznych mo Ŝna Zasady funkcjonowania narodowego, wojewódzkich, podzieli ć na trzy grupy: powiatowych i gminnych funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej okre śla ustawa z dnia 27 kwietnia - publiczne - np. pochodz ące z bud Ŝetu pa ństwa, miasta 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, lub gminy lub pozabud Ŝetowych instytucji publicznych, poz. 627 ze zm.).
- prywatne - np. z banków komercyjnych, funduszy Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki inwestycyjnych, towarzystw leasingowych, Wodnej działa od 1989 r., a w 1993 r. nadano osobowo ść prawn ą wojewódzkim funduszom ochrony środowiska i - prywatno-publiczne - np. ze spółek prawa handlowego gospodarki wodnej oraz powołano gminne fundusze. W z udziałem gminy. 1999 r., w zwi ązku z reform ą ustrojow ą pa ństwa, powstały fundusze powiatowe. Dominuj ącymi formami finansowania inwestycji ekologicznych s ą: Zasadniczym celem Narodowego Funduszu jest wspieranie finansowe przedsi ęwzi ęć podejmowanych dla - zobowi ązania kapitałowe - kredyty, po Ŝyczki, poprawy jako ści środowiska w Polsce. Główne kierunki obligacje, leasing, jego działalno ści okre śla II Polityka Ekologiczna Pa ństwa, natomiast co roku aktualizowane s ą cele szczegółowe - - udziały kapitałowe - akcje i udziały w spółkach, dokumenty wewn ętrzne Narodowego Funduszu, w tym zwłaszcza zasady udzielania pomocy finansowej oraz lista - dotacje. przedsi ęwzi ęć priorytetowych.
Mog ą one wyst ępowa ć ł ącznie. Warunki udzielenia dofinansowania:
Kredyty bankowe mo Ŝna podzieli ć na: - udokumentowane pełne pokrycie planowanych kosztów przedsi ęwzi ęcia, - kredyty udzielane ze środków własnych - kredyt komercyjny, - wywi ązanie si ę przez Wnioskodawc ę z obowi ązku uiszczania opłat i kar, stanowi ących przychody - kredyty ze środków powierzonych - otrzymanych z Narodowego Funduszu oraz wywi ązywania si ę z innych źródeł na uzgodnionych warunkach, innych zobowi ąza ń w stosunku do Funduszu,
- kredyty udzielane ze środków własnych z dopłat ą do - przedsi ęwzi ęcie nie mo Ŝe by ć zako ńczone, oprocentowania przez instytucje zewn ętrzne. - udzielone dofinansowanie nie mo Ŝe przekroczy ć W Polsce wyst ępuj ą najcz ęś ciej nast ępuj ące formy kosztów przedsi ęwzi ęcia. finansowania inwestycji w zakresie ochrony środowiska: Fundusze, oprócz udzielania po Ŝyczek i przyznawania - fundusze własne inwestorów, dotacji, zgodnie z art. 411 ust. 1 ustawy Prawo Ochrony Środowiska tak Ŝe mog ą: - po Ŝyczki, dotacje i dopłaty do oprocentowania preferencyjnych kredytów udzielane przez Narodowy i - udziela ć dopłat do oprocentowania preferencyjnych Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i kredytów i po Ŝyczek, Gospodarki Wodnej, - wnosi ć udziały do spółek działaj ących w kraju, - kredyty preferencyjne udzielane np. przez Bank Ochrony Środowiska (BO Ś S.A.) z dopłatami do - nabywa ć obligacje, akcje i udziały spółek działaj ących w kraju. Dziennik Urz ędowy - 1585 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537
W kryteriach oceny wniosku o dofinansowanie Fundacje i programy pomocowe punktowana jest tak Ŝe pozycja przedsi ęwzi ęcia na li ście przedsi ęwzi ęć priorytetowych Wojewódzkiego Funduszu Fundacja EkoFundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. EkoFundusz jest fundacj ą powołan ą w 1992 r. przez Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony Ministra Finansów dla efektywnego zarz ądzania środkami środowiska w dziale II rozdziale 4 okre śla przeznaczenie finansowymi pochodz ącymi z zamiany cz ęś ci środków finansowych funduszy gminnych, powiatowych i zagranicznego długu na wspieranie przedsi ęwzi ęć w wojewódzkich. I tak środki gminnych funduszy zgodnie z ochronie środowiska (tzw. konwersja długu). Dotychczas art. 406 ww. ustawy przeznaczone s ą na: decyzj ę o ekokonwersji polskiego długu podj ęły Stany Zjednoczone, Francja, Szwajcaria, Włochy, Szwecja i - edukacj ę ekologiczn ą oraz propagowanie działa ń Norwegia. Tak wi ęc EkoFundusz zarz ądza środkami proekologicznych i zasady zrównowa Ŝonego rozwoju, finansowymi pochodz ącymi z ekokonwersji ł ącznie ponad 571 mln USD do wydatkowania w latach 1992 - 2010. - wspomaganie realizacji zada ń pa ństwowego monitoringu środowiska, EkoFundusz jest niezale Ŝną fundacj ą działaj ącą według prawa polskiego, a w szczególno ści ustawy o - wspomaganie innych systemów kontrolnych i fundacjach oraz Statutu. Obecnie Fundatorem jest pomiarowych oraz bada ń stanu środowiska, a tak Ŝe Minister Skarbu. systemów pomiarowych zu Ŝycia wody i ciepła, W Statucie EkoFunduszu pi ęć sektorów ochrony - realizowanie zada ń modernizacyjnych i środowiska uznanych zostało za dziedziny priorytetowe. inwestycyjnych, słu Ŝą cych ochronie środowiska i Są nimi: gospodarce wodnej, w tym instalacji lub urz ądze ń ochrony przeciwpowodziowej i obiektów małej retencji - ograniczenie transgranicznego transportu dwutlenku wodnej, siarki i tlenków azotu oraz eliminacja niskich źródeł ich emisji (ochrona powietrza), - urz ądzanie i utrzymywanie terenów zieleni, zadrzewie ń, zakrzewie ń oraz parków, - ograniczenie dopływu zanieczyszcze ń do Bałtyku oraz ochrona zasobów wody pitnej (ochrona wód), - realizacj ę przedsi ęwzi ęć zwi ązanych z gospodark ą odpadami, - ograniczenie emisji gazów powoduj ących zmiany klimatu Ziemi (ochrona klimatu), - wspieranie działa ń przeciwdziałaj ących zanieczyszczeniom, - ochrona ró Ŝnorodno ści biologicznej,
- profilaktyk ę zdrowotn ą dzieci na obszarach, na których - gospodarka odpadami i rekultywacja gleb wyst ępuj ą przekroczenia standardów jako ści zanieczyszczonych. środowiska, We wszystkich pi ęciu sektorach pomoc finansow ą - wspieranie wykorzystania lokalnych źródeł energii EkoFunduszu uzyska ć mog ą tylko te projekty, które odnawialnej oraz pomoc dla wprowadzania bardziej wykazuj ą si ę wysok ą efektywno ści ą, tj. korzystnym przyjaznych dla środowiska no śników energii, stosunkiem efektów ekologicznych do kosztów. Poza tym zalecane jest, aby projekty spełniały przynajmniej jeden z - wspieranie ekologicznych form transportu, nast ępuj ących warunków:
- działania z zakresu rolnictwa ekologicznego - wprowadzanie na polski rynek nowych technologii z bezpo średnio oddziałuj ące na stan gieby, powietrza i kr ąjów-donatorów, wód, w szczególno ści na prowadzenie gospodarstw rolnych produkuj ących metodami ekologicznymi - uruchomienie krajowej produkcji urz ądze ń dla ochrony poło Ŝonych na obszarach szczególnie chronionych na środowiska, podstawie przepisów ustawy o ochronie przyrody, - szczególne znaczenie dla ochrony zdrowia. - inne zadania ustalone przez rad ę gminy, słu Ŝą ce ochronie środowiska i gospodarce wodnej, wynikaj ące EkoFundusz udziela wsparcia finansowego w formie z zasady zrównowa Ŝonego rozwoju, w tym na bezzwrotnych dotacji a tak Ŝe preferencyjnych po Ŝyczek. programy ochrony środowiska. Dotacje uzyska ć mog ą jedynie projekty dotycz ące inwestycji zwi ązanych bezpo średnio z ochron ą Środki powiatowych funduszy przeznacza si ę na środowiska (w ich fazie implementacyjnej), a w dziedzinie wspomaganie działalno ści wymienionej powy Ŝej, a przyrody równie Ŝ projekty nie inwestycyjne. EkoFundusz ponadto na: nie dofinansowuje bada ń naukowych, akcji pomiarowych, a tak Ŝe studiów i opracowa ń oraz tworzenia wszelkiego - realizacj ę przedsi ęwzi ęć zwi ązanych z ochron ą rodzaju dokumentacji projektowej. Z reguły wysoko ść powierzchni ziemi, dotacji dla przedsi ęwzi ęć inwestycyjnych obliczana jest ze wska źników NPV oraz IRR. Je Ŝeli wniosek o - inne zadania ustalone przez rad ę powiatu, słu Ŝą ce dofinansowanie składa jednostka gospodarcza, dotacja ochronie środowiska i gospodarce wodnej, wynikaj ące EkoFunduszu z reguły nie przekracza 20% kosztów z zasady zrównowa Ŝonego rozwoju, w tym na projektu, a jedynie w szczególnie uzasadnionych programy ochrony środowiska. przypadkach mo Ŝe dochodzi ć do 30%. Dziennik Urz ędowy - 1586 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537
realizacj ę projektów z Funduszu Spójno ści. Planowane Gdy inwestorem s ą władze samorz ądowe, dotacja działania strukturalne b ędą uj ęte w Narodowym Planie mo Ŝe pokry ć do 30% kosztów (w wypadkach Rozwoju (NPR). Przewidziane środki inwestycyjne w szczególnych do 50%), a dla jednostek bud Ŝetowych, ramach NPR wynosz ą 23 mld EURO (13,8 mld z funduszy podejmuj ących inwestycje proekologiczne wykraczaj ące strukturalnych UE, około 6,2 mld EURO krajowe środki poza ich zadania statutowe, dofinansowanie publiczne i około 3 mld z sektora prywatnego, je Ŝeli EkoFunduszu mo Ŝe pokry ć do 50% kosztów. będzie beneficjentem funduszy europejskich). Jednym z priorytetów NPR na lata 2004 - 2006 jest: ochrona W odniesieniu do projektów, prowadzonych przez środowiska i racjonalne wykorzystanie zasobów pozarz ądowe organizacje społeczne (przyrodnicze, środowiska. Priorytet ten b ędzie realizowany przez: charytatywne) nie nastawione na generowanie zysków, dotacja EkoFunduszu mo Ŝe pokry ć do 80% kosztów w - cz ęść środowiskow ą Funduszu Spójno ści - 2,6 - 3,1 projekcie z dziedziny ochrony przyrody i do 50% w mld EURO (2,1 mld EURO wkład UE), inwestycjach zwi ązanych z ochron ą środowiska. - sektorowy Program Operacyjny: Ochrona środowiska i EkoFundusz mo Ŝe wspiera ć zarówno projekty dopiero gospodarka wodna - 643 mln EURO (516 mln EURO rozpoczynane, jak i b ędące w fazie realizacji, je Ŝeli ich środki Europejskiego Funduszu Rozwoju rzeczowe zaawansowanie nie przekracza 60%. Regionalnego - ERDF),
Banki najbardziej aktywnie wspieraj ące inwestycje - inne programy operacyjne (szczególnie Zintegrowany ekologiczne: Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego - ZPORR). Bank Ochrony Środowiska S.A. - statutowo nało Ŝony obowi ązek kredytowania inwestycji słu Ŝą cych ochronie Cel strategii dla Funduszu Spójno ści to wsparcie środowiska, podmiotów publicznych w realizacji działa ń na rzecz poprawy stanu środowiska b ędące realizacj ą zobowi ąza ń Bank Gda ński S.A., Polski wynikaj ących z wdra Ŝania prawa ochrony środowiska Unii Europejskiej, poprzez dofinansowanie: Bank Rozwoju Eksportu S.A., - realizacji indywidualnych projektów, Polski Bank Rozwoju S.A., - programów grupowych z zakresu ochrony środowiska, Bank Światowy, - programów ochrony środowiska rz ądowych i Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju. samorz ądowych.
Instytucje leasingowe finansuj ące gospodark ę odpadami: Jednym z kryteriów uzyskania środków finansowych z Funduszu Spójno ści jest wielko ść projektu, a mianowicie Towarzystwo Inwestycyjno - Leasingowe łączna warto ść projektu powinna przekracza ć 10 mln EKOLEASING S.A., BEL Leasing Sp. z o.o., EURO. Projekty o takiej warto ści s ą w stanie BISE Leasing S.A., zorganizowa ć głównie średnie lub du Ŝe miasta b ądź np. Centralne Towarzystwo Leasingowe S.A., zwi ązki miast czy gmin. Europejski Fundusz Leasingowy Sp. z o.o. Priorytetem 3 FS jest racjonalna gospodarka Fundusze Strukturalne, Fundusz Spójno ści odpadami komunalnymi. Przewidziana kwota środków oraz Programy operacyjne finansowych na ten priorytet z UE wynosi 390,2 mln EURO (przy zało Ŝeniu 19% udziału środków krajowych). Podstawowymi celami wszystkich programów Fundusze te ukierunkowane b ędą na finansowanie pomocowych, zarówno ze środków unijnych jak i konkretnych inwestycji, których wyniki s ą zgodne z współpracy bilateralnej, s ą: zapisami Dyrektywy Rady 91/156/EEC.
- ogólna poprawa stanu środowiska naturalnego, Priorytetem 2 w Sektorowym Programie Operacyjnym - Ochrona środowiska i gospodarka wodna jest Ochrona - dostosowanie polskiego ustawodawstwa oraz środowiska na obszarach zanieczyszczonych. Działanie 4 standardów ekologicznych do wymaga ń unijnych, dotyczy zagospodarowania odpadów niebezpiecznych. W ramach tego priorytetu realizowane b ędą zadania, których - wprowadzenie nowoczesnych technologii nie mo Ŝna dofinansowa ć z Funduszu Spójno ści. Wsparcie ekologicznych oraz schematów organizacyjnych finansowe dotyczy ć b ędzie, tak Ŝe podmiotów stosownie do standardów europejskich, niepublicznych. Na ten priorytet przeznaczono 127 mln EURO. - transfer know-how. W ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Fundusze Strukturalne i Fundusz Spójno ści Rozwoju Regionalnego wsparcie zostanie udzielone szerokiej gamie projektów z zakresu ochrony środowiska. Unia Europejska (UE) przewiduje udzielenie Polsce Pomoc z zasobów funduszy strukturalnych i pa ństwowych pomocy na rozwój systemów infrastruktury ochrony będzie udzielana głównie na projekty jednostek środowiska poprzez instrumenty takie jak fundusze samorz ądu terytorialnego realizowane w powi ązaniu ze strukturalne i Fundusz Spójno ści (FS). Na lata wsparciem udzielanym dla wzmocnienia potencjału 2004 - 2006 UE przewiduje transfer środków finansowych rozwojowego regionów. Wydatki w ramach działa ń na poziomie 13,8 mld EURO, z czego ponad 4,2 mld na wynios ą nie wi ęcej ni Ŝ 633,1 mln EURO, z tego wsparcie Dziennik Urz ędowy - 1587 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537 ze środków Funduszy Strukturalnych wyniesie 411,56 mln EURO, z czego około 70% zostanie przeznaczone na 6) cofni ęcie lub ograniczenie zezwolenia lub pozwolenia ochron ę wód i gospodark ę wodn ą. W ramach działa ń na korzystanie ze środowiska, dotycz ących gospodarki odpadami na dofinansowanie mog ą liczy ć projekty ograniczaj ące wpływ składowanych 7) decyzje naprawcze dotycz ące zakresu i sposobu odpadów na powietrze atmosferyczne, wody i gleb ę usuni ęcia przez podmiot korzystaj ący ze środowiska poprzez: przyczyn negatywnego oddziaływania na środowisko i przywrócenia środowiska do stanu wła ściwego oraz - modernizacj ę istniej ących wysypisk komunalnych, zobowi ązuj ące do usuni ęcia uchybie ń,
- budow ę zakładów unieszkodliwiania odpadów 8) decyzje stanowi ące ochron ę cennych obiektów (kompostownie, spalarnie), przyrodniczych,
- wprowadzenie na szerok ą skal ę systemu powtórnego 9) uchwały wprowadzaj ące zapisy miejscowych planów zagospodarowania odpadów, zagospodarowania przestrzennego, planu gospodarki odpadami do prawa lokalnego, - regionalne programy likwidacji niebezpiecznych i dzikich składowisk. 10) opłaty za korzystanie ze środowiska,
Beneficjentem ko ńcowym w ramach działa ń b ędą 11) administracyjne kary pieni ęŜ ne, samorz ądy wojewódzkie, powiatowe i gminne. 12) decyzje zezwalaj ące na usuwanie drzew i krzewów, 6.12. Zarz ądzanie programem ochrony środowiska. 13) programy dostosowawcze dotycz ące przywracania Instrumentami słu Ŝą cymi do wykonania zada ń standardów jako ści środowiska do stanu programu s ą: wła ściwego,
- instrumenty prawne, 14) decyzje wstrzymuj ące oddanie do u Ŝytku instalacji lub obiektu, a tak Ŝe wstrzymuj ące u Ŝytkowanie - instrumenty ekonomiczne (finansowe), instalacji lub obiektu,
- instrumenty organizacyjne, 15) decyzje o zakazie produkcji, importu, wprowadzania do obrotu. - instrumenty edukacyjno-informacyjne, Poprzez system pozwole ń mo Ŝna bezpo średnio - współpraca z współrealizatorami programu, wpływa ć na ochron ę środowiska realizowan ą w zakładach przemysłowych. - monitoring realizacji programu. Wśród instrumentów prawnych zwi ązanych z Instrumenty prawne wykonywaniem istniej ącego prawa, istotne jest wykorzystanie procedury ocen oddziaływania na Do instrumentów prawnych zgodnie z kompetencjami środowisko i prognozy skutków środowiskowych organów zarz ądzaj ących programem i współrealizuj ących niektórych planów i programów, zgodnie z celem jakim go, wy Ŝszego i ni Ŝszego szczebla, nale Ŝą w maj ą one słu Ŝyć, tj. jako instrumentu pomocnego w szczególno ści: procesach decyzyjnych. W tym zakresie nale Ŝy wykorzystywa ć uprawnienia płyn ące z ustalania zakresu 1) decyzje - pozwolenia: zintegrowane, na wprowadzanie raportu OO Ś dostosowanego do warunków lokalnych i gazów lub pyłów do powietrza, emitowanie hałasu do uwzgl ędniania planów i programów ochrony środowiska i środowiska, emitowanie pól elektromagnetycznych, gospodarki odpadami przyj ętych na szczeblu gminy i wytwarzanie odpadów, wprowadzanie ścieków do wód powiatu. Niezb ędne jest te Ŝ wzmocnienie nadzoru lub do ziemi, wy Ŝszego szczebla przy uzgadnianiu projektów przyszłej decyzji lokalizacji inwestycji. 2) zezwolenia na gospodarowanie odpadami, Instrumenty finansowe 3) pozwolenia wodnoprawne na szczególne korzystanie z wód, wykonywanie urz ądze ń Do instrumentów finansowych nale Ŝą : wodnych, wykonywanie innych czynno ści i robót, budowli, które maj ą znaczenie w gospodarowaniu 1) opłaty za korzystanie ze środowiska, wodami lub w korzystaniu z wód, 2) administracyjne kary pieni ęŜ ne, 4) zezwolenia - koncesje wydane na podstawie Prawa geologicznego i górniczego, 3) odpowiedzialno ść cywilna, karna i administracyjna,
5) uzgadnianie na podstawie raportów z ocen 4) po Ŝyczki i dotacje z funduszy ochrony środowiska, oddziaływania na środowisko decyzji o warunkach zabudowy oraz o pozwoleniu na budow ę, rozbiórk ę 5) opłaty eksploatacyjne za pozyskiwanie kopalin. obiektu budowlanego, decyzji o pozwoleniu na zmian ę sposobu u Ŝytkowania obiektu budowlanego lub jego Celem polityki gminy jest osi ągni ęcie takiej sytuacji cz ęś ci przedsi ęwzi ęć mog ących znacz ąco aby wszystkie podmioty gospodarcze działaj ące na oddziaływa ć na środowisko, terenie gminy posiadały wymagane prawem decyzje Dziennik Urz ędowy - 1588 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537 administracyjne w zakresie ochrony środowiska i wnosiły Funkcja inicjuj ąca polega na ogłoszeniu inicjatywy ustalone prawem opłaty. opracowania aktualizacji programu, wyznaczeniu w Urz ędzie Gminy pracownika (pracowników), którzy b ędą Instrumenty organizacyjne, edukacyjno-informacyjne oraz zajmowa ć si ę koordynacj ą programu w fazie jego współpraca z współrealizatorami programu aktualizacji i wdro Ŝenia, gromadzeniem i udost ępnianiem danych niezb ędnych dla programu. Urz ąd powinien Wdra Ŝanie programu ochrony środowiska na szczeblu ogłosi ć w lokalnych mediach (prasa, radio, telewizja) gminy wymaga stałego, intensywnego udziału rozpocz ęcie realizacji aktualizacji programu i zaprosi ć do społecznego i nie mo Ŝe polega ć jedynie na prowadzeniu uczestnictwa w pierwszym spotkaniu członków zespołu kampanii informacyjnej. Podstawowym zało Ŝeniem steruj ącego. skutecznie przeprowadzonej kampanii informacyjnej i edukacyjnej dla społeczno ści lokalnej winno by ć Funkcja koordynuj ąca powinna by ć wykonywana uczestnictwo społecze ństwa w podejmowaniu kluczowych wspólnie z zespołem steruj ącym i ze strony urz ędu winna decyzji, dotycz ących wdra Ŝania i funkcjonowania obj ąć : programu. - zorganizowanie przeprowadzenia bada ń ankietowych Jedn ą z form bezpo średniego udziału przedstawicieli wśród mieszka ńców miasta (zapewnienie dostarczenia ró Ŝnych sektorów w wdra Ŝaniu i funkcjonowaniu programu ankiet do domów, zatrudnienie ankieterów, jest mi ędzysektorowe lobby społeczne, tworz ące opracowanie wyników ankiety), podstawy partnerstwa samorz ądu powiatowego i gminnego, biznesu, organizacji pozarz ądowych, lokalnych - zabezpieczenie logistyczne obsługi zespołu liderów i mieszka ńców gminy. Form ą organizacyjn ą steruj ącego w trakcie realizacji (udost ępnienie sali, takiego lobby jest społeczny zespół steruj ący. powielanie materiałów i sprawozda ń, przekazanie wyników pracy i spotka ń do lokalnych mediów), Głównym celem działania zespołu steruj ącego winno by ć stworzenie warunków do autentycznego wyra Ŝania - uczestnictwo pracowników urz ędu w pracach nad opinii i pomysłów reprezentantów mieszka ńców, aktualizacj ą programu, przedsi ębiorstw i organizacji oraz uwzgl ędniania ich w procesie wdra Ŝania programu ochrony środowiska, jego - organizacja kontaktów z wy Ŝszymi szczeblami władz aktualizacji i monitoringu jego działania. samorz ądowych (powiatowymi, wojewódzkimi) w celu uzyskania niezb ędnych do wykonania aktualizacji Zespół steruj ący, w ramach swoich prac, powinien programu materiałów i je Ŝeli jest to mo Ŝliwe prowadzi ć działania w zakresie: ujednolicenia niektórych rozwi ąza ń systemowych w skali powiatu i województwa. - diagnozowania staniu ochrony środowiska, Funkcja wdra Ŝaj ąca polega na nadaniu - bie Ŝą cego przekazywania informacji nt. sposobu przygotowanym materiałom formy dokumentu, który wdra Ŝania programu do zainteresowanych grup będzie mogła uchwali ć Rada Gminy. mieszka ńców, przedsi ębiorstw i organizacji, Koordynacj ą wdra Ŝania programu, w ramach Urz ędu - omawiania opinii i stanowisk zainteresowanych Gminy, zajmowa ć si ę b ędzie komórka odpowiedzialna za podmiotów, ochron ę środowiska. Wszystkie instytucje, które w programie zostały wymienione jako odpowiedzialne za - identyfikowania i analizy kwestii niejasnych, spornych realizacje poszczególnych jego zada ń i b ędące źródłem oraz społecznie lub politycznie dra Ŝliwych, środków dla wdra Ŝania programu, powinny otrzyma ć kopie całego programu z podkre ślonymi elementami ich - inicjowania i prowadzenia nieformalnych negocjacji własnego udziału w jego wdra Ŝaniu. kwestii spornych, Inne instytucje i przedsi ębiorstwa z terenu gminy - wypracowywania konsensusu w kwestiach spornych. W zespole steruj ącym powinni znale źć si ę W skład zespołu steruj ącego powinni wchodzi ć przedstawiciele wszystkich instytucji z terenu gminy, przedstawiciele czterech kluczowych grup, tj. Rady wymienione w programie jako odpowiedzialne za jego Gminy, mieszka ńców gminy, przedsi ębiorstw i organizacji realizacj ę. Ka Ŝda instytucja powinna skierowa ć co społecznych. najmniej jedn ą osob ę do udziału w zespole steruj ącym, a osoba ta powinna przekazywa ć informacje o Przewodnicz ącego Zespołu powołuje Wójt Gminy. zaawansowaniu prac nad programem kierownictwu Przewodnicz ący Zespołu, po przeprowadzonych instytucji jak i zawansowaniem prac nad wdra Ŝaniem konsultacjach, wnioskuje do Wójta o powołanie członków programu przez dan ą instytucj ę. Przedstawiciele tych zespołu steruj ącego. instytucji i przedsi ębiorstw powinni pełni ć w programie przede wszystkim funkcje opracowuj ącą i wdra Ŝaj ącą. Przedstawiciele władz samorz ądowych pełni ć b ędą w programie funkcje: Funkcja opracowuj ąca polega ć ma na uczestnictwie w tworzeniu aktualizacji programu, udziale we wszystkich - inicjuj ącą, spotkaniach zespołu steruj ącego, opracowaniu wniosków z tych spotka ń, dostarczaniu informacji ze swoich - koordynuj ącą (wspólnie z innymi grupami), instytucji dla potrzeb programu, współtworzeniu ko ńcowego dokumentu. - wdra Ŝaj ącą (wspólnie z innymi grupami).
Dziennik Urz ędowy - 1589 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537
Funkcja wdra Ŝaj ąca polega ć powinna na dla kierowania sprawami publicznymi na szczeblu organizowaniu i wykonywaniu zada ń zapisanych w regionalnym i lokalnym, programie, za których realizacj ę, a w pewnym stopniu i finansowanie odpowiedzialne b ędą poszczególne - uzyskanie opinii politycznych, a docelowo politycznej instytucje i przedsi ębiorstwa. akceptacji nt. proponowanych rozwi ąza ń organizacyjnych i finansowych. Mieszka ńcy Cele proceduralne: Mieszka ńcy gminy powinni uczestniczy ć w wdra Ŝaniu programu zarówno jako osoby prywatne (lokalni liderzy), - współpraca z mediami dla informowania opinii jak i przedstawiciele ró Ŝnych organizacji społecznych publicznej oraz kształtowania postaw przychylnych dla działaj ących na terenie powiatu. ochrony środowiska,
Członkowie zespołu steruj ącego winni słu Ŝyć wiedz ą i - stałe i bezpo średnie informowanie zainteresowanych do świadczeniem zawodowym bezpłatnie, obowi ązywa ć podmiotów o post ępach prac, uzyskanych rezultatach winna bowiem zasada dobrowolno ści uczestnictwa. oraz podejmowanych istotnych decyzjach,
Członkowie zespołu steruj ącego na bie Ŝą co winni - konsultacje, mediacje i uzgodnienia spraw spornych z otrzymywa ć materiały informacyjne nt. programu i przedstawicielami samorz ądów, biznesu, organizacji prowadzi ć czynn ą ich konsultacj ę z grupami, które społecznych oraz innych podmiotów, istotnych z reprezentuj ą. Zespół steruj ący winien posiada ć punktu widzenia ochrony środowiska, profesjonalna obsług ę logistyczn ą oraz kontakty z mediami. Tre ść posiedze ń zespołu steruj ącego, jego - uzyskanie wst ępnych stanowisk istotnych podmiotów dokumenty winne by ć dost ępne dla obywateli. nt. dokumentów dotycz ących ochrony środowiska.
Dost ęp do informacji. Cele edukacyjno-wychowawcze:
Zgodnie z polityk ą ekologiczn ą pa ństwa, a tak Ŝe - podniesienie poziomu świadomo ści ekologicznej obowi ązuj ącymi ustawami społecze ństwo winno mie ć mieszka ńców na obszarze obj ętym programem, zapewniony dost ęp do informacji o środowisku. W zwi ązku z tym powinno si ę d ąŜ yć do: - podniesienie poziomu wiedzy mieszka ńców nt. współczesnych metod ochrony środowiska oraz ich - tworzenia, zgodnie z wymaganiami ustawy Prawo organizacyjnych, finansowych i ekologicznych ochrony środowiska publicznych rejestrów i uwarunkowa ń i konsekwencji, elektronicznych baz danych o środowisku ułatwiaj ących dost ęp obywateli do informacji - uświadomienie konieczno ści ponoszenia przez gromadzonych i przechowywanych przez organa jednostki i gospodarstwa domowe dodatkowych administracji, nakładów finansowych, rzeczowych i czasowych w celu dostosowania si ę do obowi ązuj ących regulacji - stworzenia uzgodnionych zasad współpracy pomi ędzy prawnych i standardów europejskich. instytucjami publicznymi i społecznymi organizacjami ekologicznymi. 6.13. Monitoring realizacji programu. Monitoring. Cele programu udziału społecznego mo Ŝna podzieli ć na cztery grupy: poznawcze, proceduralne, polityczne i Monitoring jest podstaw ą oceny efektywno ści edukacyjno-wychowawcze. wdra Ŝania programu ochrony środowiska, a tak Ŝe dostarcza informacji w oparciu o które mo Ŝna oceni ć, czy Cele poznawcze: stan środowiska ulega polepszeniu czy pogorszeniu.
- poznanie świadomo ści i opinii społecznych nt. Rozró Ŝniamy dwa rodzaje monitoringu: programu ochrony środowiska, - monitoring jako ści środowiska, - ustalenie gotowo ści mieszka ńców do zmiany codziennych nawyków mog ących mie ć wpływ na stan - monitoring polityki środowiskowej. środowiska, Monitoring środowiska powinien by ć traktowany jako - ustalenie gotowo ści mieszka ńców do ponoszenia system kontroli stanu środowiska, dostarczaj ący informacji dodatkowych uci ąŜ liwo ści zwi ązanych z ewentualn ą o uzyskanych efektach wszystkich działa ń na rzecz lokalizacj ą nowych urz ądze ń i obiektów zwi ązanych z ochrony środowiska. Jest tak Ŝe narz ędziem ochron ą środowiska, wspomagaj ącym prawne, finansowe i społeczne instrumenty zarz ądzania środowiskiem. - ustalenie gotowo ści mieszka ńców i biznesu do ponoszenia dodatkowych wydatków wynikaj ących z Badanie stanu środowiska realizowane jest w ramach racjonalizacji programu i ekologizacji Ŝycia. Pa ństwowego Monitoringu Środowiska i koordynowane przez organy Inspekcji Ochrony Środowiska. Badanie to Cele polityczne: jest sposobem pozyskiwania, gromadzenia, przetwarzania i udost ępniania informacji o środowisku pozwalaj ącym na - uświadomienie lokalnym i regionalnym kr ęgom ocen ę stopnia prawidłowo ści realizowanego programu politycznym wagi problematyki ochrony środowiska, ochrony środowiska. Nale Ŝy tutaj wymieni ć nast ępuj ące elementy środowiska podlegaj ące ocenie: Dziennik Urz ędowy - 1590 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537
- okre ślenia stopnia realizacji zało Ŝonych celów, - monitoring wód powierzchniowych, - oceny rozbie Ŝno ści pomi ędzy celami i zadaniami, - monitoring wód podziemnych, - analizy przyczyn powstałych rozbie Ŝno ści. - monitoring wodnych zbiorników zaporowych, Najwa Ŝniejszym wska źnikiem uzyskanych osi ągni ęć - monitoring wody pitnej, władz powiatowych jest monitorowanie stopnia realizacji przyj ętych zada ń. Koordynator wdra Ŝania programu - monitoring jako ści powietrza, będzie co dwa lata oceniał stopie ń i jako ść wdra Ŝania „Programu ochrony środowiska". Wyniki oceny - monitoring gleb, rozbie Ŝno ści pomi ędzy celami i uzyskanymi efektami oraz analiza przyczyn zaistniałych rozbie Ŝno ści b ędą stanowiły - monitoring hałasu. istotny wkład do opracowania nast ępnej wersji „Programu ...". Monitoring polityki środowiskowej Mierniki stopnia realizacji programu Monitoring wprowadzanej polityki ochrony środowiska oznacza, Ŝe wdra Ŝanie Programu b ędzie podlegało Dla zachowania spójno ści z Wojewódzkim Planem regularnej ocenie w zakresie: Ochrony Środowiska oraz Powiatowym Programem Ochrony Środowiska proponuje si ę syntetyczny zestaw - okre ślenia stopnia wykonania przyj ętych zada ń, wska źników środowiskowych i zrównowa Ŝonego rozwoju.
Tablica 38. Syntetyczny zestaw wska źników środowiskowych i zrównowa Ŝonego rozwoju.
Lp. Wska źniki Jednostka miary Rok Gmina 1 2 3 4 5 1. Wska źnik powierzchni ostoi systemu NATURA 2000 % 2003 20,45 2. Wska źnik lesisto ści % 2003 25,7 3. Wska źnik pow. konserwatorskiej ochrony przyrody % pow. gminy 2003 20,45 4. Wska źnik wielko ści zasobów wód powierzchniowych m3/ha rok - b.d. Wska źnik udziału wód podziemnych w wodach 5. % 2003 100 przeznaczonych do konsumpcji 6. Wska źnik udziału gruntów wymagaj ących rekultywacji % 2003 0 Udział gleb silnie i bardzo silnie zanieczyszczonych 7. % 2003 0 metalami ci ęŜ kimi (Cd, Cu, Ni, Pb, Zn) Wska źnik emisji gazów do atmosfery ze źródeł 8. ton/1 mieszk./rok 2003 0 szczególnie uci ąŜ liwych Wska źnik ilo ści ścieków wprowadzanych do wód 3 9. m / 1 mieszk./rok 2004 8,77 powierzchniowych i ziemi Wska źnik zu Ŝycia wody na potrzeby gospodarki 3 10. m / 1 mieszk./rok 2003 41,4 narodowej Wska źnik liczby mieszka ńców obsługiwanych przez 11. % 2004 26 oczyszczalnie ścieków Wska źnik proporcji pomi ędzy długo ści ą sieci 12. km/km 2004 0,14 kanalizacyjnej i wodoci ągowej 13. Wska źnik skanalizowania województwa km sieci/ 1000 mieszk. 2004 0,61 14. Wska źnik ilo ści odpadów przemysłowych i komunalnych ton/km 2 /rok 2004 0,65 15. Wska źnik wykorzystania odpadów przemysłowych % 2004 100 Wska źnik znaczenia odnawialnych źródeł energii w 16. wart. standard. 2004 b.d. bilansie energetycznym Wska źnik zu Ŝycia energii elektrycznej w 17. kWh/ 1 mieszk./rok 2004 b.d. gospodarstwach domowych 18. Wska źnik g ęsto ści eksploatowanych linii kolejowych km/ 100 km 2 2004 8,9 Wska źnik liczby przedsi ębiorstw z certyfikatem ISO 19. Ilo ść 2004 0 14001 Wska źnik udziału pow. upraw ekologicznych w pow. 20. % 2004 0 gruntów rolnych 21. Wska źniki wielko ści finansowania ochrony wód zł/ 1 mieszk./rok 2004 0
6.14. Kampanie informacyjno-edukacyjne zwi ązane z społeczno ści lokalnej; szkołami wy Ŝszymi; terenowymi wdra Ŝaniem i realizacj ą programu. ośrodkami edukacji ekologicznej i innymi instytucjami i organizacjami (w tym z pozarz ądowymi organizacjami Kampania informacyjno-edukacyjna w szkołach ekologicznymi),
Szkoły maj ą bardzo szerokie mo Ŝliwo ści wł ączenia si ę - inicjowa ć oraz uczestniczy ć w krajowych i w proces informacyjno-edukacyjny zwi ązany z mi ędzynarodowych programach edukacji ekologicznej, problematyk ą ochrony środowiska. W tym zakresie mo Ŝliwe s ą zarówno formy zaj ęć lekcyjnych, jak i - stale podejmowa ć ł rozszerza ć zakres praktycznych pozalekcyjnych. działa ń na rzecz ochrony środowiska w szkole i jej otoczeniu, Szkoła powinna: - eksponowa ć pozytywn ą rol ę dzieci w edukacji - inicjowa ć i korzysta ć z kontaktów z władzami ekologicznej dorosłych, samorz ądowymi oraz innymi reprezentantami Dziennik Urz ędowy - 1591 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537
- prowadzi ć edukacje ekologiczn ą w terenie. Zdecydowana wi ększo ść osób czynnych zawodowo ma bezpo średni wpływ na stan środowiska. Wynika to z Dla osi ągni ęcia tych celów szkoła powinna mniej lub bardziej świadomych decyzji podejmowanych na wprowadzi ć ró Ŝne formy działa ń bezpo średnio ka Ŝdym stanowisku pracy. Realizacja zada ń zwi ązanych z skierowanych na pobudzenie świadomo ści, podnoszenie ochron ą środowiska w znacznej mierze zale Ŝna jest wi ęc poziomu wiedzy i wyrabianie umiej ętno ści w śród dzieci i od konkretnych działa ń podejmowanych w zakładach młodzie Ŝy, a po średnio równie Ŝ u wszystkich pracy. Skuteczno ść tych działa ń wymaga spełnienia mieszka ńców powiatu. Spo śród zalecanych form nale Ŝy nast ępuj ących warunków: wymieni ć: - wiedza o ochronie środowiska, w tym gospodarce - ście Ŝki tematyczne w ramach przedmiotu Środowisko odpadami, w miejscu pracy powinna by ć w nauczaniu pocz ątkowym oraz w klasach wy Ŝszych upowszechniana przez kierownictwo zakładu, w ramach poszczególnych przedmiotów, specjalistyczne słu Ŝby pracownicze i zwi ązki zawodowe, wł ączaj ąc w to program doskonalenia - badania ankietowe dzieci i młodzie Ŝy, zawodowego kadry oraz elementy edukacji środowiskowej zwi ązanej ze specyfik ą prowadzonej - pogadanki i spotkania z ciekawymi lud źmi działalno ści, (przedstawiciele władz lokalnych, zakładów przemysłowych, organizacji ekologicznych), - w programach szkoleniowych słu Ŝb BHP w zakładach pracy nale Ŝy podj ąć tematyk ę skutków oddziaływania - konkursy plastyczne, literackie, konkursy zbiórki zakładów pracy na lokalne środowisko i zdrowie ludzi surowców wtórnych, w zakresie gospodarki odpadami,
- przedstawienia teatralne, happeningi ekologiczne, - we wszystkich działaniach promocyjnych nale Ŝy lansowa ć technologie i rozwi ązania przyjazne - festyny, manifestacje, aukcje, pokazy, środowisku.
- dni otwarte w zakładach przemysłowych, Wi ększe zakłady i jednostki handlowe powinny przeprowadzi ć cykl instrukta Ŝowo-szkoleniowy dla swoich - współpraca i wymiana do świadcze ń z innymi szkołami pracowników. Szkolenia powinny uwzgl ędnia ć poprzez Internet, podnoszenie ogólnej świadomo ści ekologicznej pracowników oraz ich zachowania konsumenckie, a takŜe - kluby młodego ekologa, gospodark ę odpadami opakowaniowymi - w tym selektywn ą zbiórk ę - na terenie powiatu i gminy. Dla wspomagania realizacji celów stawianych szkole nale Ŝy: Kampania informacyjno-edukacyjna prowadzona przez organizacje społeczne - rozszerzy ć i pogł ębi ć program studiów dla wychowawców przedszkolnych i nauczycieli, Organizacje społeczne, w tym działaj ące na rzecz uwzgl ędniaj ąc specyficzne potrzeby edukacji ochrony środowiska, maj ą zró Ŝnicowany charakter i formy ekologicznej, działania, a tak Ŝe ró Ŝnorodne powi ązania ze sfer ą polityki, ekonomii i kultury. Działania pozarz ądowych organizacji - zapewni ć dost ęp do atrakcyjnych pomocy ekologicznych polegaj ą najcz ęś ciej na: dydaktycznych (w tym poradników i przewodników dla nauczycieli). - kształtowaniu świadomo ści ekologicznej osób zaanga Ŝowanych w działania społeczne, Kampania informacyjno-edukacyjna dla podmiotów gospodarczych działaj ących na terenie gminy - przybli Ŝaniu społecze ństwu istoty i znaczenia problemów ekologicznych, Główny ci ęŜ ar działa ń informacyjno-szkoleniowych dla podmiotów gospodarczych z terenu gminy powinny - wpływaniu na osoby i instytucje odpowiedzialne za przej ąć izby gospodarcze, izby rzemie ślnicze, cechy, podejmowanie decyzji dotycz ących zarz ądzania kongregacje kupieckie, itp. Zakres szkole ń powinien środowiskiem, obejmowa ć: - propagowaniu humanistycznego i kulturowego wzorca - zagadnienia prawne, ekologii.
- obowi ązki podmiotów gospodarczych w zakresie Dla efektywnego działania społecznych organizacji ochrony środowiska, ekologicznych programy informacyjno-edukacyjne realizowane przez te organizacje winny uzyska ć wsparcie - zagadnienia zwi ązane ze stosowaniem najlepszych zarówno merytoryczne, jak i finansowe ze strony gminy i dost ępnych technik, podmiotów gospodarczych. Głównym źródłem finansowania działa ń organizacji w tym zakresie powinny - zagadnienia zwi ązane z obni Ŝaniem materiało-, wodo- by ć Gminny i Powiatowy Fundusz Ochrony Środowiska. i energochłonno ści procesów technologicznych, Nie wyklucza to jednak ubiegania si ę o fundusze na te cele z innych źródeł, jak: fundusze ekologiczne (np. - gospodark ę odpadami przemysłowymi wraz z Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska, fundacje, recyklingiem odpadów. środki pomocowe).
Dziennik Urz ędowy - 1592 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537
Dobra współpraca władz gminy oraz przedsi ębiorstw Powierzchnia gminy to 26.335 ha, co stanowi 13,60 % mo Ŝe zaowocowa ć wł ączeniem si ę społecznych powierzchni powiatu. Na terenie gminy znajduje si ę 16 organizacji ekologicznych w proces infortnacyjno- sołectw i 39 miejscowo ści wiejskich. edukacyjny w nast ępuj ących zakresach: Ogólna liczba ludno ści według stanu w dniu - prowadzenie szkole ń dla nauczycieli, urz ędników, 31 grudnia 2003 roku wynosiła 7300 osób. przedsi ębiorców, działaczy samorz ądu terytorialnego, mieszka ńców, Gmina D źwierzuty pod wzgl ędem u Ŝytkowania jest obszarem le śnym i rolnym. Udział wód powierzchniowych - przygotowywanie i kolporta Ŝ materiałów informacyjno- w ogólnej powierzchni gminy to 6,37%. 25,7% powierzchni edukacyjnych dla mieszka ńców, gminy zajmuj ą lasy. Gmina posiada najwy Ŝszy w powiecie szczycie ńskim wska źnik jako ści gleb 50,6. - organizowanie konkursów, wystaw, prelekcji, Gmina D źwierzuty jest typowo rolnicz ą gmin ą. - prowadzenie kampanii np. Świadomy Konsument, Ekologiczne Opakowania, Odnawialne źródła energii, Wska źnik zatrudnienia jest w gminie D źwierzuty Agroturystyka, Ście Ŝki rowerowe, itp. bardzo niski, bowiem na 6793 mieszka ńców tylko 392 osoby znajduj ą zatrudnienie na terenie gminy, co stanowi Streszczenie zaledwie 5,8%.
Obowi ązuj ące od 1 pa ździernika 2001 r. Prawo Na terenie gminy D źwierzuty w wieku produkcyjnym Ochrony Środowiska 1 w art. 17 nakłada na organy jest 3959 osób, z czego m ęŜ czy źni 2150, a kobiety 1809. wykonawcze gmin obowi ązek opracowania gminnego programu ochrony środowiska w celu realizacji polityki Wśród podmiotów gospodarczych działaj ących na ekologicznej Pa ństwa. Obowi ązek ten stanowi przesłank ę terenie gminy dominuj ą małe i średnie przedsi ębiorstwa, dla utworzenia niniejszego opracowania. prowadzone przez osoby fizyczne - 195, co stanowi 76,2% ogółu przedsi ębiorstw. Infrastruktura komunalna na Przedmiotem opracowania jest Program Ochrony terenie gminy przedstawia si ę nast ępuj ąco: 117,2 km sieci Środowiska dla Gminy D źwierzuty poło Ŝonej w powiecie wodoci ągowej oraz 16,1 sieci kanalizacyjnej. szczycie ńskim na terenie województwa Warmi ńsko- Mazurskiego. Teren gminy jest zaopatrywany w wod ę z 12 lokalnych hydroforni. Na podstawie aktualnego stanu środowiska, źródeł jego zagro Ŝeń oraz tendencji przeobra Ŝeń Program Na terenie gminy najwi ększ ą oczyszczalni ą jest Ochrony Środowiska okre śla cele polityki ekologicznej na gminna oczyszczalnia ścieków, wybudowana w 19% roku terenie Gminy D źwierzuty, instrumenty realizacji i zlokalizowana na terenie miejscowo ści D źwierzuty. W programu, potrzebne środki finansowe oraz formy kontroli latach 1996 - 1997 została wybudowana sie ć kanalizacji jego realizacji. dla wsi D źwierzuty.
Program Ochrony Środowiska wytycza cele polityki Główn ą o ś komunikacyjn ą gminy D źwierzuty tworzy ekologicznej Gminy D źwierzuty, takie jak: droga krajowa Nr 57, biegn ąca z kierunku Szczytna do Biskupca i dalej do Bartoszyc oraz przej ścia granicznego - racjonalne u Ŝytkowanie zasobów naturalnych przez w Bezledach. W kierunku południowym drog ą nr 57 zmniejszenie zu Ŝycia energii, surowców i materiałów, mo Ŝna dotrze ć z D źwierzut przez Szczytno i dalej w a równocze śnie wzrost udziału w wykorzystywaniu kierunku Warszawy. zasobów odnawialnych, Drogi gminne maj ą długo ść ogółem 221 km, w tym o - ochron ę powietrza i ochron ę przed hałasem przez nawierzchni twardej 12 km i 6 km o nawierzchni redukcj ę emisji gazów i pyłów oraz emitorów hałasu i ulepszonej (GUS 2001). wibracji, Jedyna linia kolejowa biegn ąca przez teren gminy to - ochron ę wód przez wła ściw ą gospodark ę wodno- nieczynny od kilku lat tor kolejowy biegn ący od Szczytna ściekow ą oraz racjonalizacj ę zu Ŝycia wody, w kierunku Biskupca.
- ochron ę gleb i powierzchni ziemi przez racjonaln ą 2. INWENTARYZACJA ZASOBÓW I SKŁADNIKÓW gospodark ę roln ą i minimalizowanie destrukcyjnych PRZYRODY. oddziaływa ń przemysłu oraz komunikacji, Poło Ŝenie geograficzne i morfologia - ochron ę zasobów przyrodniczych z uwzgl ędnieniem bioró Ŝnorodno ści przez zmniejszanie presji Gmina D źwierzuty poło Ŝona jest w powiecie wynikaj ącej z rozwoju gospodarczego. szczycie ńskim, który jest cz ęś ci ą prowincji fizyczno- geograficznej Pojezierzy Bałtyckich (Pojezierza 1. DANE PODSTAWOWE O GMINIE. Mazurskiego). Obszar gminy poło Ŝony jest w obr ębie Pojezierza Mr ągowskiego. Wzdłu Ŝ zachodniej granicy gminy przebiega granica z Pojezierzem Olszty ńskim. Razem z Pojezierzami Południowobałtyckimi jest on 1 Ustawa Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. (Dz. U. cz ęś ci ą około bałtyckiej strefy pojeziernej. Powierzchnia 62 poz. 627 z pó źn. zm.). terenu została ukształtowana przez l ądolód zlodowacenia północnopolskiego, głównie w jego fazie pomorskiej.
Dziennik Urz ędowy - 1593 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537
Przestrzennie na terenie gminy przewa Ŝa wysoczyzna moreny dennej, miejscami pagórkowatej, z wysoko ściami Ze wzgl ędu na genez ę mo Ŝna je podzieli ć na trzy rz ędu 150 - 190 m n.p.m.. Cz ęść południowo-wschodnia i rodzaje. Pierwszy to zło Ŝa pasa moren czołowych, wschodnia gminy to obszary falistego sandru. poło Ŝone w północno-zachodniej cz ęś ci gminy. W środkowej cz ęś ci gminy usytuowany jest pas sandru, w Cały obszar gminy znajduje si ę w zlewni pojeziernej. którego obr ębie udokumentowano szereg złó Ŝ kruszywa. Jeziora s ą istotnym elementem sieci hydrograficznej W północno-wschodniej cz ęś ci gminy, na pograniczu z gminy, wi ększych jezior jest 14. gmin ą Biskupiec udokumentowano w obr ębie pagórków ozowych niedu Ŝe zło Ŝa. Budowa geologiczna Odkrywkowa eksploatacja kopalin pospolitych Obszar gminy le Ŝy w zasi ęgu prekambryjskiej doprowadza w efekcie do trwałych przekształce ń platformy wschodnioeuropejskiej, w jednostce tektonicznej powierzchni ziemi. Pozyskiwanie surowców naturalnych zwanej wyniesieniem mazursko-suwalskim. Krystaliczne metodami odkrywkowymi mo Ŝe równie Ŝ przyczyni ć si ę do podło Ŝe zalega na gł ęboko ści ok. 1,5 km, nad ścielone jest obni Ŝenia poziomu wód gruntowych. ono skałami osadowymi utworzonymi w trzech erach geologicznych: paleozoicznej, mezozoicznej i Wyrobiska pozostałe po zako ńczeniu pozyskiwania kenozoicznej. Warstwy przypowierzchniowe zbudowane surowców powinny by ć poddane rekultywacji, czyli są z osadów czwartorz ędowych (głównie polodowcowych odtworzeniu gleby mechanicznie zniszczonej. Sposób i glin, piasków i Ŝwirów), których mi ąŜ szo ść przekracza na kierunek rekultywacji zale Ŝny jest od rodzaju wyrobiska, ogół 100 m. jego powierzchni oraz sposobu ukształtowania.
Wody powierzchniowe Gleby i lasy
Przewa Ŝaj ąca cz ęść obszaru gminy D źwierzuty Dominuj ącym typem gleb s ą gleby brunatne. znajduje si ę w zlewni rzeki Omulwi, Rozogi i Krutyni, które Kompleksami przewa Ŝaj ącymi na terenie gminy s ą nale Ŝą do zlewiska Wisły, jedynie cz ęść północno- głównie: kompleks pszenny dobry i pszenny wadliwy. Pod zachodnia nale Ŝy do dorzecza Łyny, co stanowi zlewisko wzgl ędem przydatno ści rolniczej s ą raczej uniwersalne i Zalewu Wi ślanego. Teren gminy obfituje w liczne strugi. wydajne: zaliczone do III i IV klasy bonitacyjnej. Trwałe Najwi ększe z nich to Babant i Kanał D źwierzucki. W uŜytki zielone wyst ępuj ą na terenie gminy w rozproszeniu, dorzeczu Łyny najwi ększym ciekiem jest Kanał Dymerski głównie na terenach obni Ŝeń wysoczyzny. S ą to u Ŝytki o średnim przepływie 104 1/sek. zielone średnie - III i IV klasy bonitacyjnej i słabe - V i VI klasy bonitacyjnej. Gleby trwałych u Ŝytków zielonych w Cały obszar gminy znajduje si ę w zlewni pojeziernej. wi ększo ści s ą pochodzenia organicznego (głównie gleby 14 wi ększych jezior to: Sasek Wlk., Ra ńskie, Babi ęty Wlk., torfowe). Dominuj ącą pozycj ę w śród siedlisk le śnych Łęsk, S ąpłaty (Buczek), Ł ęczek, Małszeweckie, Arwiny, zajmuj ą siedliska borowe, a w śród nich mniej Ŝyzne, jak Dźwierzuty, Mi ętkie, Słupek, Linowskie, Borówko, bór świe Ŝy. Cech ą charakterystyczn ą jest niespotykany Zale śno. gdzie indziej licz ący si ę udział najubo Ŝszego siedliska boru suchego z drzewostanami sosnowymi o niskiej Udział wód powierzchniowych Gminy D źwierzuty w bonitacji. ogólnej powierzchni gmin powiatu szczycie ńskiego wynosi 6,37%. Charakterystyka elementów przyrody o Ŝywionej
Wody podziemne Świat ro ślinny i zwierz ęcy
Warunki hydrogeologiczne gminy s ą na ogół Zasoby świata zwierz ęcego na terenie gminy s ą korzystne, jednak cz ęsto zmienne, nawet w obr ębie bardzo bogate. Najwi ększym zagro Ŝeniem ich egzystencji jednego uj ęcia. Średnie wydajno ści pojedynczych studni i dalszego rozwoju s ą: nieprawidłowa gospodarka le śna, wynosz ą przewa Ŝnie 30 - 60 m 3/h. Wydajno ści kłusownictwo, lokalnie zły stan środowiska jednostkowe wahaj ą si ę w szerokich granicach: od kilku przyrodniczego. do kilkunastu m 3/h/m depresji (nawet w obr ębie jednego uj ęcia). Sporadycznie wyst ępuj ą warto ści ułamkowe lub Formy ochrony przyrody wynosz ące kilkadziesi ąt m 3/h/m depresji. Mi ąŜ szo ści warstw wodono śnych wynosz ą od 5 m do 33 m, Obszar całej gminy nale Ŝy, według koncepcji krajowej najcz ęś ciej jest to jednak kilkana ście metrów. sieci ekologicznej ECONET - POLSKA do terenów o wysokiej randze. Zachodnia i wschodnia cz ęść terenów Według obecnego rozpoznania hydrogeologicznego gminy D źwierzuty znajduje si ę w obr ębie obszarów uŜytkowy poziom wodono śny o zró Ŝnicowanej izolacji, węzłowych o znaczeniu mi ędzynarodowym. Cz ęść cz ęsto słabej, nara Ŝony na zanieczyszczenia z zachodnia le Ŝy w obr ębie obszaru powierzchni terenu, zalega w zachodniej cz ęś ci gminy, w „Zachodniomazurskiego", a wschodnia cz ęść gminy w cz ęś ci południowo-zachodniej i w jej cz ęś ci wschodniej. obr ębie „Puszczy Piskiej". Niektóre z tych terenów to biocentra obszaru w ęzłowego. Dotyczy to terenów w Pobór wód podziemnych na terenie gminy stanowi rejonie Ł ąk Dymerskich i na południe od nich, a tak Ŝe około 7% ich zasobów dyspozycyjnych. wi ększo ści obszarów południowo - wschodniej cz ęś ci gminy. W hierarchii sieci ekologicznej s ą to obszary o Zasoby naturalne najwy Ŝszej randze. Pas środkowy gminy o rozci ągło ści południkowej wchodzi w skład korytarza ekologicznego o Gmina D źwierzuty jest bogata pod wzgl ędem znaczeniu mi ędzynarodowym, ł ącz ącego wspomniane wyst ępowania złó Ŝ kopalin budowlanych. Na jej terenie obszary w ęzłowe o znaczeniu mi ędzynarodowym: udokumentowanych zostało 9 złó Ŝ kruszywa naturalnego. „Zachodniomazurski" i „Puszczy Piskiej". Dziennik Urz ędowy - 1594 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537
Stopie ń zanieczyszczenia powietrza w powiecie, Na terenie gminy znajduje si ę Rezerwat Kulka o okre ślony na podstawie wyników kontrolnych bada ń łącznej powierzchni 13 ha, ponadto do granicy gminy prowadzanych w zakresie przestrzegania decyzji o przylegaj ą dwa ornitologiczne u Ŝytki ekologiczne: „Ł ąki dopuszczalnej emisji zanieczyszcze ń do powietrza Dymerskie" i „Zlotowisko śurawi". Na terenie Gminy wskazuj ą na nie przekraczanie norm dopuszczalnych Dźwierzuty, uchwał ą Nr 14/VI/03 Zarz ądu Powiatu w st ęŜ eń zanieczyszcze ń - poza jednostkowymi, Szczytnie z dnia 1 kwietnia 2003 r. (Dz. Urz. Woj. okresowymi przypadkami przekrocze ń w odniesieniu do Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 30, poz. 451) wprowadzono niektórych źródeł emisji. zakaz u Ŝywania jednostek pływaj ących z silnikami Z oceny sporz ądzonej przez WIO Ś wynika, Ŝe powiat spalinowymi na jeziorach: Babi ęty Wielkie, Ł ęsk, Ra ńskie i szczycie ński ze wzgl ędu na ochron ę zdrowia: Sasek Wielki. Zakaz ten wprowadzono celem zapewnienia odpowiednich warunków akustycznych na terenach - z uwagi na emitowane zanieczyszczenia w postaci przeznaczonych na cele rekreacyjno-wypoczynkowe. dwutlenku azotu i pyłu zakwalifikowany został do I Cały powiat szczycie ński wchodzi w skład obszaru klasy czysto ści (najbardziej zanieczyszczone Zielonych Płuc Polski. powietrze),
Walory kulturowe - z uwagi na emisj ę dwutlenku siarki - do II klasy (średnio zanieczyszczone powietrze). Na terenie gminy D źwierzuty znajduj ą si ę liczne obiekty zabytkowe, do rejestru zabytków wpisane s ą w Analizy st ęŜ eń pozostałych zanieczyszcze ń tj. tlenku głównie ko ścioły i parki, pozostałe obiekty s ą jedynie węgla, ołowiu w pyle PM 10 i benzenu wykazały, Ŝe obj ęte ochron ą konserwatorsk ą. Najwi ęcej zabytków obszary: powiatu i województwa charakteryzowały si ę pochodzi z XVIII, XIX oraz XIX i XX wieku. S ą to zało Ŝenia nisk ą zawarto ści ą tych wska źników, co pozwoliło dworsko-parkowe, zespoły folwarczne, jak równie Ŝ domy przypisa ć im klas ę III b (najczystsze powietrze). mieszkalne. Jak wynika z dotychczasowych bada ń dla całego Na uwag ę zasługuj ą stare cmentarze z XIX i XX kraju, st ąd równie Ŝ dla całego województwa warmi ńsko- wieku, wi ększo ść z nich, poza jednym w D źwierzutach, mazurskiego przyj ęto I klas ę czysto ści dla jest zniszczonych i zaro śni ętych. Na terenie gminy zanieczyszczenia powietrza ozonem. znajduj ą si ę równie Ŝ stanowiska archeologiczne. Powiat szczycie ński z uwagi na emitowane Szlaki turystyczne zanieczyszczenia w postaci dwutlenku azotu i dwutlenku siarki został zakwalifikowany - ze wzgl ędu na ochron ę O atrakcyjno ści turystycznej gminy D źwierzuty ro ślin - do III b klasy czysto ści (najczystsze powietrze). świadczy fakt, i Ŝ 47% jej powierzchni stanowi ą obszary sklasyfikowane w kategoriach turystycznych, z czego Stan i tendencje zmian czysto ści wód powierzchniowych obszary kategorii I i II stanowi ą 33%. Przez obszar gminy przebiega szereg szlaków turystycznych. Dominuj ący Ocena czysto ści wód powierzchniowych udział maj ą szlaki wodne, które umo Ŝliwiaj ą realizacj ę wodnej turystyki krajoznawczej. Jeziora gminy D źwierzuty zaliczały si ę do II (Babi ęty Wlk. i Lesk) oraz III (Ra ńskie i Sasek Wielki) klasy 3. OCENA ZAGRO śEŃ I TENDENCJI PRZEOBRA śEŃ czysto ści, przy czym podatno ść na degradacj ę tych ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO. drugich jest wi ększa ze wzgl ędu na ścieki odprowadzane bezpo średnio do jezior. Stan i tendencje zmian czysto ści powietrza atmosferycznego Ocena czysto ści wód podziemnych
Główne źródła zanieczyszczenia powietrza Do terenów uznanych za wymagaj ące wysokiej lub najwy Ŝszej ochrony zaliczono tereny w południowo- Podstawowymi źródłami emisji zanieczyszcze ń zachodniej cz ęś ci gminy, le Ŝą ce na południe od gazowych i pyłowych na obszarze gminy s ą emitory miejscowo ści Małszewko i D źwierzuty i na zachód od lokalne. Jednak powietrze napływaj ące z zewn ątrz niesie miejscowo ści Olszewki. W cz ęś ci południowej gminy ze sob ą pewien ładunek zanieczyszcze ń istotny dla przewa Ŝaj ą wody dobre, nie wymagaj ące uzdatniania do warunków lokalnych aerosanitarnych. Na terenie Gminy celów spo Ŝywczych. Natomiast w cz ęś ci pomocnej gminy Dźwierzuty źródła zanieczyszczenia powietrza mo Ŝna w wi ększo ści wyst ępuj ą wody średniej jako ści, które podzieli ć nast ępuj ąco: wymagaj ą prostego uzdatniania ze wzgl ędu na naturalne ponadnormatywne zawarto ści Ŝelaza i manganu. - energetyka cieplna, Gospodarka odpadami - kotłownie szkół, dwóch przychodni lekarskich i innych obiektów u Ŝyteczno ści publicznej, Odpady komunalne
- kotłownie i przemysłowe emisje technologiczne, Odpady komunalne z terenu gminy segregowane s ą w segregatorni „S ękity" na terenie gm. Bisztynek, a balast - rozproszone indywidualne źródła ciepła, gromadzony jest na składowisku znajduj ącym si ę przy segregatorni. Sporadycznie tylko odpady składowane są - emisje komunikacyjne - źródła liniowe. na wysypisku w Linowie.
Stan jako ści powietrza Hałas komunikacyjny
Dziennik Urz ędowy - 1595 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537
Podstawowym źródłem uci ąŜ liwego hałasu na terenie niektórych przypadkach podlega ograniczeniom na tyle na Gminy D źwierzuty jest komunikacja samochodowa. W ile uzasadnia to obecny stan wiedzy dotycz ącej Gminie D źwierzuty nie przeprowadzano pomiarów hałasu oddziaływania pól elektromagnetycznych na człowieka, a drogowego. Przez teren gminy przebiega droga krajowa tak Ŝe mo Ŝliwo ści techniczne. Nr 57 oraz droga wojewódzka Nr 600. Nat ęŜ enie hałasu wzdłu Ŝ tych tras jest znaczne, szczególnie spowodowane Źródła promieniowania jonizuj ącego przez samochody ci ęŜ arowe. Brak jest natomiast pomiarów tego hałasu, st ąd równie Ŝ działania s ą mało Wśród źródeł promieniowania jonizuj ącego, które skuteczne (brak udokumentowanych wska źników). potencjalnie wyst ępuj ą na terenie Gminy s ą: naturalne źródła, do których obok promieniowania z kosmosu Hałas przemysłowy zaliczamy promieniowanie pochodz ące z nuklidów promieniotwórczych znajduj ących si ę w skałach i glebie, Ze wzgl ędu na bardzo ograniczon ą ilo ść zakładów oraz źródła sztuczne: wykorzystywane do terapii, problem hałasu przemysłowego nie wyst ępuje na terenie kotłownie w ęglowe, budownictwo. Gminy D źwierzuty. Podsumowanie Stan i tendencje zmian przyrody o Ŝywionej Na podstawie zebranych informacji i ich analizy Szata ro ślinna sporz ądzono list ę problemów ekologicznych, jakie wyst ępuj ą na terenie Gminy D źwierzuty: Szata ro ślinna wyst ępuj ąca na terenie gminy spełnia funkcje: sanitarno-higieniczn ą, ochronn ą, retencyjn ą, - zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego, dekoracyjn ą i produkcyjn ą. - zanieczyszczenie wód powierzchniowych, Szata ro ślinna, jak równie Ŝ uprawy rolne na terenie gminy s ą poddawane zagro Ŝeniom i degradacji, przez: - zanieczyszczenie wód podziemnych - hałas, zanieczyszczenia powi ązane z ruchem komunikacyjnym, zanieczyszczenia wód powierzchniowych i podziemnych i - degradacja gleb, zanieczyszczenia punktowe z dzikich wysypisk śmieci. - degradacja szaty ro ślinnej, Świat zwierz ęcy. - zagro Ŝenie niektórych gatunków zwierz ąt. Zasoby świata zwierz ęcego na terenie gminy s ą bardzo bogate. Najwi ększym zagro Ŝeniem ich egzystencji Okre ślono równie Ŝ przyczyny ich wyst ępowania i metody i dalszego rozwoju s ą nieprawidłowa gospodarka le śna, przeciwdziałania. kłusownictwo i lokalnie zły stan środowiska przyrodniczego. 4. PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA I HARMONOGRAM JEGO REALIZACJI Bezpiecze ństwo chemiczne i biologiczne. Powa Ŝne awarie przemysłowe. Zaproponowane dla Gminy D źwierzuty cele, kierunki i zadania ekologiczne w odniesieniu do konkretnych Na terenie Gminy D źwierzuty, według istniej ącego elementów środowiska: rozeznania nie znajduj ą si ę obiekty wymagaj ące z mocy ustawy sporz ądzenia planu zarz ądzania ryzykiem. Cel nadrz ędny:
Wa Ŝnym działaniem jest stałe zwi ększanie WYSOKA JAKO ŚĆ ŚRODOWISKA WARUNKIEM bezpiecze ństwa ekologicznego i eliminacja substancji ZRÓWNOWA śONEGO I DYNAMICZNEGO ROZWOJU uznanych za gro źne dla zdrowia ludzi. W tym zakresie GMINY D ŹWIERZUTY przewiduje si ę realizacj ę programu usuwania z budynków pokry ć dachowych i ściennych zawieraj ących azbest. Cele ekologiczne:
Źródła promieniowania elektromagnetycznego 1. Zapewnienie wysokiej jako ści powietrza w klasie A niejonizuj ącego na terenie gminy oraz dalsza redukcja emisji pyłów i gazów. Źródłem promieniowania elektromagnetycznego s ą: W celu osi ągni ęcia w/w celu okre ślono kierunki działa ń 1) urz ądzenia b ędące w powszechnym u Ŝyciu np. ekologicznych: kuchenki mikrofalowe, telefony komórkowe, anteny radiowe i telewizyjne, itd., - ograniczenie emisji w sektorze komunalnym i przemysłowym, 2) urz ądzenia elektromedyczne do bada ń diagnostycznych i zabiegów fizykochemicznych, - ograniczenie emisji zanieczyszcze ń komunikacyjnych.
3) stacje telekomunikacyjne telefonii komórkowej, 2. Zapewnienie wystarczaj ącej ilo ści wody o odpowiedniej jako ści u Ŝytkowej, racjonalizacja zu Ŝycia 4) linie wysokiego napi ęcia i zwi ązane z nimi stacje wody, rozbudowa systemów odprowadzania i elektroenergetyczne. oczyszczania ścieków.
Intensywno ść wyst ępowania pól W celu osi ągni ęcia w/w celu okre ślono kierunki działa ń elektromagnetycznych w środowisku jest kontrolowana i w ekologicznych: Dziennik Urz ędowy - 1596 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537
- zarz ądzanie zasobami wodnymi, - rygorystyczne przestrzeganie wymaga ń ochrony przyrody w ramach funkcjonowania obiektów - ochrona wód, turystycznych i rekreacyjnych, budownictwa mieszkaniowego oraz prowadzenia działalno ści - ochrona przeciwpowodziowa i retencja wodna. gospodarczej i rolniczej,
3. Ochrona powierzchni ziemi i gleb przed degradacją. - rozwój przyrodniczych ście Ŝek dydaktycznych,
W celu osi ągni ęcia w/w celu okre ślono kierunek - wł ączenie w akcj ę edukacji ekologicznej działa ń ekologicznych: proekologicznych organizacji pozarz ądowych.
- gleby u Ŝytkowane rolniczo. Harmonogram realizacji zada ń ekologicznych
4. Racjonalizacja zu Ŝycia energii, surowców i Z uwagi na szeroki zakres przedsi ęwzi ęć koniecznych materiałów oraz wzrost udziału zasobów odnawialnych. do osi ągni ęcia wyznaczonych celów, spo śród wszystkich zada ń ekologicznych wybrano kilka, które nale Ŝy W celu osi ągni ęcia w/w celu okre ślono kierunki działa ń realizowa ć w pierwszej kolejno ści. Ich zestawienie stanowi ekologicznych: krótkoterminowy harmonogram - plan operacyjny Programu Ochrony Środowiska na lata 2004 - 2007. - racjonalizacja u Ŝytkowania wody, Cz ęść pozostałych zada ń ekologicznych b ędzie - zmniejszenie materiałochłonno ści i odpadowo ści realizowana w okresie długoterminowym w ramach produkcji, długoterminowego harmonogramu - planu operacyjnego Programu Ochrony Środowiska na lata 2008 - 2015. - zmniejszenie energochłonno ści gospodarki i wzrost wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych. W obu harmonogramach - planach operacyjnych dla Gminy D źwierzuty poszczególnym celom strategicznym i 5. Zminimalizowanie uci ąŜ liwego hałasu w środowisku. im kierunkom działa ń przyporz ądkowano konkretne zadania priorytetowe z okre śleniem czasu ich realizacji i W celu jego osi ągni ęcia okre ślono kierunki działa ń instytucje, które powinny je realizowa ć lub ekologicznych: współrealizowa ć. Z uwagi na specyfik ę niektórych zada ń np. edukacja ekologiczna, czy zadania kontrolne b ędą - ochrona przed hałasem komunikacyjnym, one realizowane zarówno w ramach harmonogramu krótko jak i długoterminowego. - ochrona przed hałasem przemysłowym. Nakłady na realizacje programu ochrony środowiska 6. Minimalizacja ilo ści odpadów kierowanych do unieszkodliwiania na składowiskach oraz ograniczenie ich Nakłady na realizacj ę programu ochrony środowiska negatywnego wpływu na środowisko. dla Gminy D źwierzuty na lata 2004 - 2006 planuje si ę w wysoko ści 41.336 tys. zł, w cało ści na zadania z zakresu Zagadnienia zwi ązane z gospodark ą odpadami zostały gospodarki komunalnej. dokładnie omówione w Planie Gospodarki Odpadami. Nakłady na inwestycje w zakresie zrównowa Ŝonego 7. Zachowanie walorów i zasobów przyrodniczych. rozwoju i ochrony środowiska w latach 2007-2015 s ą planowane w wysoko ści 18.910 tys. zł, w tym nakłady na: W celu osi ągni ęcia w/w celu okre ślono kierunki działa ń ekologicznych: - zadania z zakresu gospodarki komunalnej to 400 ty ś. zł, - integracja aspektów ekologicznych z planowaniem przestrzennym, - zwi ększenie dost ępno ści komunikacyjnej Gminy 17.460 ty ś. zł, - ochrona gatunkowa ro ślin i zwierz ąt, - ochrona dziedzictwa kulturowego 500 ty ś. zł, - ochrona lasów, - kształtowanie polityki w zakresie kultury, poprawa - edukacja ekologiczna społecze ństwa w zakresie atrakcyjno ści turystycznej - 550 ty ś. zł. ochrony przyrody. Łącznie w latach 2004-2015 gmina D źwierzuty planuje 8. Prowadzenie intensywnej edukacji ekologicznej wydatkowanie na ww. cele 60.246 ty ś. zł. społecze ństwa. Zadania ekologiczne prowadz ące do realizacji tego kierunku działania to: Mo Ŝliwo ści pozyskiwania środków finansowych na realizacje przedsi ęwzi ęć przewidzianych w Programie - promowanie zachowa ń zwi ązanych z codziennym Ochrony Środowiska bytowaniem mieszka ńców a zgodnym z zasadami ochrony krajobrazu i przyrody, W Polsce wyst ępuj ą najcz ęś ciej nast ępuj ące formy finansowania inwestycji w zakresie ochrony środowiska: - edukacja ekologiczna społecze ństwa na temat wykorzystania proekologicznych no śników energii i - fundusze własne inwestorów, szkodliwo ści spalania materiałów odpadowych, Dziennik Urz ędowy - 1597 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537
- po Ŝyczki, dotacje i dopłaty do oprocentowania preferencyjnych kredytów, kredyty preferencyjne Monitoring realizacji programu udzielane, Monitoring jest podstaw ą oceny efektywno ści - zagraniczna pomoc finansowa, wdra Ŝania programu ochrony środowiska, a tak Ŝe dostarcza informacji w oparciu o które mo Ŝna oceni ć, czy - kredyty i po Ŝyczki udzielane przez banki komercyjne, stan środowiska ulega polepszeniu czy pogorszeniu.
- leasing. Kampanie informacyjno edukacyjne zwi ązane z wdra Ŝaniem i realizacj ą programu Zarz ądzanie programem ochrony środowiska - kampania informacyjno-edukacyjna w szkołach, Zarz ądzanie programem ochrony środowiska realizowane b ędzie przez Wójta Gminy. Polega ć ono - kampania informacyjno-edukacyjna dla podmiotów będzie na inicjowaniu, organizowaniu i okresowej gospodarczych działaj ących na terenie gminy, weryfikacji elementów programu zgodnie z wymaganiami ustawy - Prawo ochrony środowiska. - kampania informacyjno-edukacyjna prowadzona przez organizacje społeczne.
Tablica: Wykaz najwa Ŝniejszych zada ń inwestycyjnych dla Gminy D źwierzuty w zakresie zrównowa Ŝonego rozwoju i ochrony środowiska.
Warto ść zadania (tys. Okres Dzaiłanie / zadanie PLN) Partnerzy, uczestnicy realizacji realizacji długo ść (km)/ ilo ść (szt.) 1. Zadania z zakresu gospodarki komunalnej 182,00 Budowa sieci wodoci ągowej Targowska Wólka - Kał ęczyn- Zalesie-Gr ądy 2005 r. UG, ANR OLSZTYN 4,9 127,00 Budowa sieci wodoci ągowej Małszewko - D źwierzuty 2005 r. UG, ANR OLSZTYN 2,3 140,00 Budowa sieci wodoci ągowej Rumy - D ąb - Szczepankowo-Augustowo 2005 r. UG 5,5 194,00 Budowa sieci wodoci ągowej Popowa Wola - Rutkowo - Grodziska 2005 r. UG, ANR OLSZTYN 4,3 Budowa sieci wodoci ągowej Gisiei - Szczepankowo 238,00 2006 r. UG 4,9 Budowa sieci wodoci ągowej Mi ętkie - kolonia 39,00 2006 r. UG 0,9 Budowa sieci wodoci ągowej Mi ętkie - kolonia 34,00 2006 r. UG 0,8 Budowa sieci wodoci ągowej Nowe Kiejkuty - kolonia 39,00 2006 r. UG 0,9 Budowa sieci wodoci ągowej D źwierzuty - kolonia (wykonanie projektu 25,00 2006 r. UG budowlanego) 7 Budowa sieci wodoci ągowej Jabłonka - kolonia PKP 122,00 2006 r. UG 2,4 Budowa sieci wodoci ągowej Stankowo - kolonia 43,00 2006 r. UG 1,0 Budowa sieci wodoci ągowej Rumy - kolonia 54,00 2006 r. UG 1,25 Budowa sieci wodoci ągowej Targowo - kolonia (wykonanie projektu 105,00 2006 r. UG budowlanego) 3,5 Budowa sieci wodoci ągowej Linowo - D ąbrowa 255,00 2006 -2009 r. UG, EFRR 8,5 Budowa sieci kanalizacji sanitarnej w miejscowo ści Targowo 2850,00 po 2010 r. UG, FOWJM 11,0 Budowa sieci kanalizacji sanitarnej w miejscowo ści Targowska Wólka, 3550,00 po 2010 r. UG, FOWJM Kał ęczyn, Zalesie, Ra ńsk 12,75 Budowa sieci kanalizacji sanitarnej w miejscowo ści Or źyny, Mi ętkie 2950,00 po 2010 r. UG, FOWJM 11,0 Budowa sieci kanalizacji sanitarnej w miejscowo ści Jeleniowo 1412,00 po 2010 r. UG, FOWJM 5,25 Budowa sieci kanalizacji sanitarnej w miejscowo ści Grodziska 1125,00 po 2010 r. UG, FOWJM 4,5 Budowa sieci kanalizacji sanitarnej w miejscowo ści Rogale, Gr ądy 1825,00 po 2010 r. UG, FOWJM 6,5 Budowa sieci kanalizacji sanitarnej w miejscowo ści Linowo, D ąbrowa 4327,00 po 2010 r. UG, FOWJM 14,11 Budowa sieci kanalizacji sanitarnej w miejscowo ści Popowa Wola 975,00 po 2010 r. UG, FOWJM 3,5 2. Zwi ększenie dost ępno ści komunikacyjnej Gminy Modernizacja ulic w D źwierzutach: Grunwaldzka, Przelotna, Polna, 1700,00 2007-2008 r. UG, EFRR Ko ścielna 1,2 Remont nawierzchni Ŝwirowych i przepustów na drogach gminnych 6000,00 2007-2013 r. UG, EFRR 230 Dziennik Urz ędowy - 1598 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537
Modernizacja drogi gminnej Targowska Wola - Grodziska 2760,00 2009-20 11 r. UG, EFRR 2,3 Modernizacja drogi gminnej w D ąbrowie 3600,00 2010-2011 r. UG, EFRR 3,0 Modernizacja dróg gminnych o nawierzchni asfaltowej: Rumy, Łupowo, 3400,00 20 12-20 13 r. UG, EFRR Or źyny, Zalesie, Stankowo, Mi ętkie 4,25 1800,00 Modernizacja ulic na osiedlu „Zatorze" w D źwierzutach 2006-2008 r. UG,EFRR 1,0 3. Ochrona dziedzictwa kulturowego Urz ądzenie parku wiejskiego w D źwierzutach 500,00 2007-2008 r. UG, EFRR 1 4. Kształtowanie polityki w zakresie kultury, poprawa atrakcyjno ści turystycznej Urz ądzenie pla Ŝ wiejskich i boisk sportowych w miejscowo ściach: 550,00 Dźwierzuty, Zalesie, S ąpłaty, Gr ądy, Rumy, Małszewko, Grodziska, Popowa 2006-2009 UG.EFRR Wola, Stankowo, Linowo, Mi ętkie, Targowo 12 5. Zwi ększenie dost ępno ści w dziedzinie kultury fizycznej i sportu - poprawa infrastruktury 1500,00 Rozbudowa stadionu sportowego w D źwierzutach 2009-201 1 r. UG, EFRR 1 6. Tworzenie warunków efektywnej edukacji społecze ństwa Remont i modernizacja szkół: Rumy, Linowo, Orzyny, Kał ęczyn oraz 5000 2008-20 10 r. UG, EFRR przedszkoli: D źwierzuty, Orzyny 6 7. Inne 2500,00 Rozbudowa Gminnego O środka Zdrowia w D źwierzutach 2007-2009 r. UG, EFRR 1
536 UCHWAŁA Nr XXVII/193/05 Rady Gminy w D źwierzutach z dnia 15 grudnia 2005 r.
w sprawie dokonania zmian w Statucie Gminnego O środka Pomocy Społecznej w D źwierzutach.
Na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 6 i art. 40 ust. 2 pkt 2 2) w rozdziale II § 8 ust. 2 dodaje si ę pkt 7 w brzmieniu: ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorz ądzie gminnym (tj. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591, z 2002 r. Nr 23, ,,7 prowadzenie post ępowa ń wobec dłu Ŝników poz. 220, Nr 62, poz. 558, Nr 113, poz. 984, Nr 153, alimentacyjnych i zaliczek alimentacyjnych: poz. 1271, Nr 214, poz. 1806 z 2003 r. Nr 80, poz. 717, Nr 162, poz. 1568) oraz z 2004 r. poz. 1055 Rada Gminy a) przyznawanie i wypłacanie zaliczek uchwala, co nast ępuje: alimentacyjnych, b) składanie zapotrzebowa ń na środki niezb ędne do § 1. W statucie Gminnego O środka Pomocy realizacji zaliczek alimentacyjnych”. Społecznej w D źwierzutach nadanego uchwał ą Nr XVII/139/04 Rady Gminy w D źwierzutach z dnia § 2. Wykonanie uchwały powierza si ę Wójtowi Gminy 30 wrze śnia 2004 r. wprowadza si ę nast ępuj ące zmiany: Dźwierzuty.
1) w rozdziale 1 § 2 dodaje si ę pkt 9 w brzmieniu: § 3. Uchwała wchodzi w Ŝycie po upływie 14 dni od ogłoszenia w Dzienniku Urz ędowym Województwa ,,9/ ustawy z dnia 22 kwietnia 2005 r. o post ępowaniu Warmi ńsko-Mazurskiego. wobec dłu Ŝników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej (Dz. U. Nr 86, poz.732 oraz aktów Przewodnicz ący Rady Gminy wykonawczych do tej ustawy,, Krzysztof Sawicki
Dziennik Urz ędowy - 1599 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537
537
Gda ńsk, dnia 1 lutego 2006 r. PREZES URZ ĘDU REGULACJI ENERGETYKI OGD-4210-89(19)/2005/2006/4941/II/KK
DECYZJA
Na podstawie art. 47 ust. 1 i 2 oraz art. 23 ust. 2 pkt 2 i WCC/1110A/4941/W/OGD/2005/KK z dnia 15 grudnia pkt 3, w zwi ązku z art. 30 ust. 1 i art. 45 ustawy z dnia 2005 r., 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz. U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1504 i Nr 203, poz. 1966, z 2004 r. - przesyłanie i dystrybucj ę ciepła Nr Nr 29, poz. 257, Nr 34, poz. 293, Nr 91, poz. 875, Nr 96, PCC/1085/4941/W/OGD/2004/KK z dnia 5 listopada poz. 959 i Nr 173, poz. 1808 oraz z 2005 r. Nr 62, 1998 r., poz. 552, Nr 163, poz. 1362 i Nr 175, poz. 1462) oraz w zwi ązku z art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - w dniu 17 pa ździernika 2005 r. zostało wszcz ęte Kodeks post ępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. post ępowanie administracyjne w sprawie zatwierdzenia Nr 98, poz. 1071, z 2001 r. Nr 49, poz. 509, z 2002 r. (drugiej) taryfy dla ciepła ustalonej przez to Nr 113, poz. 984, Nr 153, poz. 1271 i Nr 169, poz. 1387, z Przedsi ębiorstwo. 2003 r. Nr 130, poz. 1188 i Nr 170, poz. 1660, z 2004 r. Nr 162, poz. 1692 oraz z 2005 r. Nr 64, poz. 565, Nr 78, poz. 682 i Nr 181, poz. 1524), Pismem z dnia 26 pa ździernika 2005 r. Prezes Urz ędu Regulacji Energetyki, zwany dalej „Prezesem URE”, wezwał Przedsi ębiorstwo do zło Ŝenia stosownych po rozpatrzeniu wniosku wyja śnie ń i uwierzytelnionych dokumentów. z dnia 12 pa ździernika 2005 r. Jednocze śnie, Prezes URE przedłu Ŝył Przedsi ębiorstwu, na jego wniosek, termin do udzielenia odpowiedzi na wezwanie z dnia 26 pa ździernika 2005 r. do dnia Zakładu Energetyki Cieplnej 21 listopada 2005 r. Natomiast Przedsiębiorstwo Sp. z o. o. ponownie w dniu 22 listopada 2005 r. zwróciło si ę z z siedzib ą w Barczewie pro śbą o przedłu Ŝenie terminu udzielenia odpowiedzi do 25 listopada 2006 r. Ostatecznie stosowne dokumenty Przedsi ębiorstwo zło Ŝyło w dniu 2 grudnia 2005 r. Z kolei zwanego w dalszej cz ęś ci decyzji „Przedsi ębiorstwem” pismami z dnia 8 grudnia 2005 r., 2 stycznia 2006 r. oraz 31 stycznia 2006 r. Prezes URE ponownie wezwał postanawiam Przedsi ębiorstwo do zło Ŝenia stosownych wyja śnie ń. Odpowiednio w dniach: 23 grudnia 2005 r., 12 stycznia 2006 r., 23 stycznia 2006 r. i 1 lutego 2006 r. 1) zatwierdzi ć taryf ę dla ciepła ustalon ą przez Przedsi ębiorstwo zło Ŝyło Ŝądane dokumenty i wyja śnienia. Przedsi ębiorstwo, stanowi ącą zał ącznik do niniejszej decyzji, Zgodnie z art. 47 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 2) ustali ć okres obowi ązywania taryfy do dnia 31 marca 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz. U. z 2003 r. Nr 153, 2007 r. poz. 1504 z pó źn. zm.), zwanej dalej „ustaw ą - Prawo energetyczne”, przedsi ębiorstwa energetyczne posiadaj ące koncesje ustalaj ą taryfy dla paliw gazowych i UZASADNIENIE energii, które podlegaj ą zatwierdzeniu przez Prezesa URE, oraz proponuj ą okres ich obowi ązywania. Przedsi ębiorstwa energetyczne posiadaj ące koncesje Na podstawie art. 61 § 1 Kodeksu post ępowania przedkładaj ą Prezesowi URE taryfy z własnej inicjatywy administracyjnego na wniosek Przedsi ębiorstwa lub na Ŝą danie Prezesa URE. posiadaj ącego koncesje na:
- wytwarzanie ciepła Nr W trakcie post ępowania administracyjnego, na WCC/1110/4941/W/OGD/2004/KK z dnia 26 marca podstawie zgromadzonej dokumentacji ustalono, Ŝe 2004 r., zmienion ą decyzj ą Nr Przedsi ębiorstwo opracowało taryf ę zgodnie z zasadami okre ślonymi w art. 45 ustawy - Prawo energetyczne oraz z Dziennik Urz ędowy - 1600 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537 przepisami rozporz ądzenia Ministra Gospodarki i Pracy z ustawy - Prawo energetyczne oraz art. 479 46 pkt 1 i dnia 30 lipca 2004 r. w sprawie szczegółowych zasad art. 479 47 § 1 Kodeksu post ępowania cywilnego). kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozlicze ń w obrocie ciepłem (Dz. U. z 2004 r. Nr 184, poz. 1902), zwanego w 2. Odwołanie od decyzji powinno czyni ć zado ść dalszej cz ęś ci decyzji „rozporz ądzeniem taryfowym”. wymaganiom przepisanym dla pisma procesowego oraz zawiera ć oznaczenie zaskar Ŝonej decyzji i warto ści przedmiotu sporu, przytoczenie zarzutów, zwi ęzłe ich Ustalone przez Przedsi ębiorstwo ceny i stawki opłat uzasadnienie, wskazanie dowodów, a tak Ŝe zawiera ć zostały skalkulowane na podstawie uzasadnionych wniosek o uchylenie albo zmian ę decyzji w cało ści lub w kosztów prowadzenia działalno ści zwi ązanej z cz ęś ci (art. 479 49 Kodeksu post ępowania cywilnego). wytwarzaniem oraz przesyłaniem i dystrybucj ą ciepła, Odwołanie nale Ŝy przesła ć na adres Północnego Oddziału zaplanowanych dla pierwszego roku stosowania taryfy. Terenowego Urz ędu Regulacji Energetyki - Al. Jana Podstaw ą ustalenia kwoty planowanych kosztów Pawła II 20, 80-462 Gda ńsk. uzasadnionych były wielko ści, okre ślone zgodnie z § 12 rozporz ądzenia taryfowego. Na poziom cen i stawek opłat 3. Stosownie do art. 47 ust. 3 pkt 2 w zwi ązku z art. 31 wpływ miały przede wszystkim koszty paliwa oraz koszty ust. 3 pkt. 2 i ust. 4 ustawy - Prawo energetyczne, taryfa amortyzacji. Przy ustalaniu cen i stawek opłat zostanie skierowana do ogłoszenia w Dzienniku Przedsi ębiorstwo zastosowało przepis § 27 ust. 2 Urz ędowym Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego. rozporz ądzenia taryfowego. 4. Stosownie do art. 47 ust. 4 ustawy - Prawo energetyczne, Przedsi ębiorstwo wprowadza taryf ę do Okres obowi ązywania taryfy ustalono zgodnie z stosowania nie wcze śniej ni Ŝ po upływie 14 dni i nie wnioskiem Przedsi ębiorstwa. pó źniej ni Ŝ do 45 dnia od dnia jej opublikowania w Dzienniku Urz ędowym Województwa Warmi ńsko- W tym stanie rzeczy Prezes URE orzekł, jak w sentencji. Mazurskiego.
Prezes Urz ędu Regulacji Energetyki POUCZENIE z upowa Ŝnienia
DYREKTOR Północnego Oddziału Terenowego 1. Od niniejszej decyzji przysługuje odwołanie do Sądu Urz ędu Regulacji Energetyki Okr ęgowego w Warszawie - S ądu Ochrony Konkurencji i z siedzib ą w Gda ńsku Konsumentów - za moim po średnictwem, w terminie dwutygodniowym od dnia jej dor ęczenia (art. 30 ust. 2 i 3 Mirosława Szatybełko - Połom
ZAKŁAD ENERGETYKI CIEPLNEJ Spółka z o.o.
z siedzib ą w Barczewie 11-010 Barczewo ul. Wojska Polskiego 15
Taryfa dla ciepła
NINIEJSZA TARYFA STANOWI ZAŁ ĄCZNIK DO DECYZJI PREZESA URE z dnia 1 lutego 2005 r. Nr OGD-4210-89(19)/2005/2006/4941/II/KK
Z upowa Ŝnienia Prezesa Urz ędu Regulacji Energetyki
DYREKTOR Północnego Oddziału Terenowego Urz ędu Regulacji Energetyki z siedzib ą w Gda ńsku
Mirosława Szatybełko-Połom
Dziennik Urz ędowy - 1601 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537
SPIS TRE ŚCI:
CZ ĘŚĆ I Obja śnienia poj ęć i skrótów u Ŝywanych w taryfie. CZ ĘŚĆ II Zakres działalno ści gospodarczej zwi ązanej z zaopatrzeniem w ciepło. CZ ĘŚĆ III Podział odbiorców na grupy. CZ ĘŚĆ IV Rodzaje oraz wysoko ść bazowych cen i stawek opłat.
CZ ĘŚĆ V Warunki stosowania cen i stawek opłat. CZ ĘŚĆ VI Zasady wprowadzania cen i stawek opłat.
CZ ĘŚĆ I - instalacja odbiorcza - poł ączone ze sob ą urz ądzenia Obja śnienia poj ęć i skrótów u Ŝywanych w taryfie. lub instalacje, słu Ŝą ce do transportowania ciepła lub ciepłej wody z w ęzłów cieplnych lub źródeł ciepła do A. U Ŝyte w taryfie poj ęcia oznaczaj ą: odbiorników ciepła lub punktów poboru ciepłej wody w obiekcie, - ustawa - ustaw ę z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz. U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1504 z - obiekt - budowl ę lub budynek wraz z instalacjami pó źn. zm.), odbiorczymi,
- rozporz ądzenie taryfowe - rozporz ądzenie Ministra - układ pomiarowo - rozliczeniowy - dopuszczony do Gospodarki i Pracy z dnia 30 lipca 2004 r. w sprawie stosowania zgodnie z odr ębnymi przepisami, zespół szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf urz ądze ń, słu Ŝą cych do pomiaru ilo ści i parametrów oraz rozlicze ń w obrocie ciepłem (Dz. U. z 2004 r. no śnika ciepła, których wskazania stanowi ą podstaw ę Nr 184, poz. 1902), do obliczenia nale Ŝno ści z tytułu dostarczania ciepła,
- rozporz ądzenie przył ączeniowe - rozporz ądzenie - grupa taryfowa - grup ę odbiorców korzystaj ących z Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 30 czerwca 2004 r. usług zwi ązanych z zaopatrzeniem w ciepło, z którymi w sprawie szczegółowych warunków przył ączenia rozliczenia s ą prowadzone na podstawie tych samych podmiotów do sieci ciepłowniczych oraz eksploatacji cen i stawek opłat oraz warunków ich stosowania, tych sieci (Dz. U. z 2004 r. Nr 167, poz. 1751), - przedsi ębiorstwo ciepłownicze - przedsi ębiorstwo - moc cieplna - ilo ść ciepła wytworzonego lub energetyczne zajmuj ące si ę wytwarzaniem ciepła we dostarczonego do podgrzania okre ślonego no śnika własnych źródłach oraz przesyłaniem i dystrybucj ą ciepła albo ilo ść ciepła odebranego z tego no śnika w ciepła wytworzonego we własnych źródłach lub ci ągu godziny, zakupionego od innego przedsi ębiorstwa energetycznego, tj. Zakład Energetyki Cieplnej Sp. z - zamówiona moc cieplna - ustalon ą przez odbiorc ę o.o., 11-010 Barczewo, ul. Wojska Polskiego 15, najwi ększ ą moc ciepln ą, jaka w ci ągu roku wyst ępuje zwany dalej „ZEC”, w danym obiekcie dla warunków obliczeniowych, która zgodnie z warunkami technicznymi oraz wymaganiami - odbiorca - ka Ŝdego, kto otrzymuje lub pobiera paliwa technologicznymi dla tego obiektu jest niezb ędna do lub energi ę na podstawie umowy z przedsi ębiorstwem zapewnienia: energetycznym, a) pokrycia strat ciepła w celu utrzymania - źródło ciepła - poł ączone ze sob ą urz ądzenia lub normatywnej temperatury i wymiany powietrza w instalacje słu Ŝą ce do wytwarzania ciepła, pomieszczeniach, b) utrzymania normatywnej temperatury ciepłej wody - sie ć ciepłownicza - poł ączone ze sob ą urz ądzenia lub w punktach czerpalnych, instalacje, słu Ŝą ce do przesyłania i dystrybucji ciepła c) prawidłowej pracy innych urz ądze ń lub instalacji. ze źródeł ciepła do w ęzłów cieplnych, - warunki obliczeniowe: - węzeł cieplny - poł ączone ze sob ą urz ądzenia lub instalacje słu Ŝą ce do zmiany rodzaju lub parametrów a) obliczeniow ą temperatur ę powietrza no śnika ciepła dostarczanego z przył ącza oraz atmosferycznego okre ślon ą dla strefy klimatycznej, regulacji ilo ści ciepła dostarczanego do instalacji w której zlokalizowane s ą obiekty, do których jest odbiorczych, dostarczane ciepło, b) normatywn ą temperatur ę ciepłej wody. - przył ącze - odcinek sieci ciepłowniczej doprowadzaj ący ciepło wył ącznie do jednego w ęzła 2. U Ŝyte w taryfie skróty oznaczaj ą: cieplnego albo odcinek zewn ętrznych instalacji odbiorczych za grupowym w ęzłem cieplnym lub - źródła ciepła zlokalizowane w Barczewie: źródłem ciepła, ł ącz ący te instalacje z instalacjami odbiorczymi w obiektach, Dziennik Urz ędowy - 1602 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537
- Nr 1 - przy ul. Wojska Polskiego 48, w którym wytwarzane ciepło pochodzi ze spalania miału Grupa WL - odbiorcy, którym ciepło, wytwarzane w węgla kamiennego, źródłach ciepła Nr 3, 5, 6, 10, 11, dostarczane jest - Nr 2 - na Osiedlu Słonecznym 3, w którym bezpo średnio do obiektów, w których s ą one wytwarzane ciepło pochodzi ze spalania w ęgla zlokalizowane oraz do s ąsiednich obiektów, poprzez kamiennego. zewn ętrzne instalacje odbiorcze.
- zlokalizowane w Barczewie lokalne źródła ciepła i źródła ciepła, w których zainstalowana moc cieplna nie CZ ĘŚĆ IV przekracza 5 MW, w których wytwarzane ciepło pochodzi ze spalania oleju opałowego: Rodzaje oraz wysoko ść bazowych cen i stawek opłat. - Nr - 4 przy ul. Mickiewicza 23, - Nr - 8 przy ul. Krótkiej 2/4, 4.1. Bazowe ceny i stawki opłat: - Nr 9 - przy ul. Słowackiego 3, - Nr 15 - przy ul. Wojska Polskiego 12. Grupa OS - 1 J.m. Netto Brutto* Cena za roczna 93 669,17 114 276,39 zamówion ą rata zł/MW 7 805,76 9523,03 - zlokalizowane w Barczewie lokalne źródła ciepła i moc ciepln ą miesi ęczna źródła ciepła, w których zainstalowana moc cieplna nie Cena ciepła zł/GJ 21,25 25,93 przekracza 5 MW, w których wytwarzane ciepło Stawka opłaty roczna 19 353,82 23 611,66 stałej za usługi rata zł/MW pochodzi ze spalania w ęgla kamiennego: 1 612,82 1 967,64 przesyłowe miesi ęczna Stawka opłaty zmiennej za - Nr 3 - przy ul. Nadrzecznej/Zielonej, usługi zł/GJ 5,62 6,86 - Nr 5 - przy ul. Warmi ńskiej 41 a, przesyłowe 3 - Nr 6 - przy ul. Wojska Polskiego 15, Cena no śnika ciepła zł/m 16,99 20,73 - Nr 10 - przy ul. Armii Krajowej 1, Grupa OS - 2 J.m. Netto Brutto* Cena za roczna 89 113,19 108 718,09 - Nr 11 - przy ul. Mickiewicza 68. zamówion ą rata zł/MW 7 426,10 9 059,84 moc ciepln ą miesi ęczna Cena ciepła zł/GJ 27,36 33,38 CZ ĘŚĆ II Stawka opłaty roczna 5 328,02 6 500,18 stałej za usługi rata zł/MW 444,00 541,68 przesyłowe miesi ęczna Stawka opłaty zmiennej za Zakres działalno ści gospodarczej zwi ązanej z usługi zł/GJ 1,71 2,09 zaopatrzeniem w ciepło. przesyłowe Cena no śnika ciepła zł/m 3 9,66 11,79 Grupa OL J.m. Netto Brutto* ZEC prowadzi działalno ść gospodarcz ą zwi ązan ą w Stawka opłaty miesi ęcznej za zł/MW 6 740,01 8 222,81 zaopatrzeniem w ciepło na podstawie udzielonych zamówion ą moc ciepln ą koncesji w zakresie: Stawka opłaty za ciepło zł/GJ 38,03 46,40 Grupa WL J.m. Netto Brutto* Stawka opłaty miesi ęcznej za zł/MW 7 979,13 9 734,54 - wytwarzania ciepła Nr zamówion ą moc ciepln ą WCC/1110/4941/W/OGD/2004/KK z dnia 26 marca Stawka opłaty za ciepło zł/GJ 32,98 40,24 2004 r., zmienionej decyzj ą Nr WCC/1110 *uwzgl ędniono podatek VAT w wysoko ści 22 % A/4941/W/OGD/2005/KK z dnia 15 grudnia 2005 r.,
- przesyłania i dystrybucji ciepła Nr 4.2 Bazowe stawki opłat za przył ączenie do sieci. PCC/1085/4941/W/OGD/2004/KK z dnia 26 marca 2004 r. Taryfa nie zawiera stawek opłat za przył ączenie do sieci ciepłowniczej, poniewa Ŝ w pierwszym roku CZ ĘŚĆ III stosowania taryfy ZEC nie planuje przył ączenia nowych odbiorców.
Podział odbiorców na grupy. W przypadku wyst ąpienia potrzeby przył ączenia nowego odbiorcy do sieci ciepłowniczej, ZEC wyst ąpi o Grupa OS 1 - odbiorcy, którym ciepło, wytwarzane w zmian ę taryfy w cz ęś ci dotycz ącej stawek opłat za źródle ciepła Nr 1, dostarczane jest do obiektów poprzez przył ączenie do sieci. sie ć ciepłownicz ą, stanowi ącą własno ść i eksploatowan ą przez ZEC oraz w ęzły cieplne stanowi ące własno ść ZEC i eksploatowane przez odbiorców.
Grupa OS 2 - odbiorcy, którym ciepło, wytwarzane w CZ ĘŚĆ V źródle ciepła Nr 2, dostarczane jest do obiektów poprzez sie ć ciepłownicz ą, stanowi ącą własno ść i eksploatowan ą przez ZEC oraz w ęzły cieplne stanowi ące własno ść ZEC i eksploatowane przez odbiorców. Warunki stosowania cen i stawek opłat.
Grupa OL - odbiorcy, którym ciepło, wytwarzane w 1. Ustalone w niniejszej taryfie ceny i stawki opłat s ą źródłach ciepła Nr 4, 8, 9, 15, dostarczane jest stosowane przy zachowaniu standardów jako ściowych bezpo średnio do obiektów, w których s ą one obsługi odbiorców, które zostały okre ślone w rozdziale 6 zlokalizowane oraz do s ąsiednich obiektów, poprzez rozporz ądzenia przył ączeniowego. zewn ętrzne instalacje odbiorcze. Dziennik Urz ędowy - 1603 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 23 Poz. 537
2. W przypadkach: stosuje si ę postanowienia okre ślone w rozdziale 4 rozporz ądzenia taryfowego. a) niedotrzymania przez ZEC standardów jako ściowych obsługi odbiorców lub niedotrzymania przez odbiorców warunków umowy, CZ ĘŚĆ VI
b) uszkodzenia lub stwierdzenia nieprawidłowych wskaza ń układu pomiarowo - rozliczeniowego, Zasady wprowadzania cen i stawek opłat.
c) udzielania bonifikat i naliczania upustów Ceny i stawki opłat okre ślone w niniejszej taryfie ZEC przysługuj ących odbiorcy, wprowadza do stosowania nie wcze śniej ni Ŝ po upływie 14 dni i nie pó źniej ni Ŝ do 45 dnia od dnia jej opublikowania w d) nielegalnego poboru ciepła, Dzienniku Urz ędowym Województwa Warmi ńsko- Mazurskiego.