Wrexham Telegraph

1944-45 incorporating the Flintshire Post

Editorial Germany surrenders Ponciau man got away from Italy The Allies landed on the Normandy Dyn o’r Ponciau’n dianc o’r Eidal beaches on June 6th 1944 and opened ack Cole joined the Army in February 1940 a new front against Germany. Germany YR ALMAEN YN ILDIO Jand was in Tobruk in June 1942 when it was fought on until final defeat in May 1945. captured by the Germans. Along with thousands The war against Japan continued until he war in Europe is over. Germany surrendered unconditionally to the three of others, he was taken prisoner and sent to Italy August 1945. Tpowers early on Monday morning. The universal feeling of joy and thankfulness found where he spent eighteen months in a prison spontaneous expression in the decoration of every town and village with flags and bunting. camp. When the collapse of Italy came, Cole Golygyddol The war against Japan must be prosecuted with grim determination until the Asiatic evaded re-capture by the Germans. He and two aggressors share the fate which has overtaken the tyrants of the Western world. other pals tramped to an Italian village and were Glaniodd y Cynghreiriaid ar draethau hidden a whole month. They there secured food Normandi ar 6ed Mehefin 1944 gan ae’r rhyfel yn Ewrop ar ben. Ildiodd yr Almaen yn ddiamod i’r tri phrif b ˆwer yn gynnar and maps and different routes were worked out for their escape to Switzerland. Their hair was agor ffrynt newydd yn erbyn yr Almaen. fore Llun. Mynegwyd y teimlad cyffredinol o lawenydd a diolchgarwch yn ddigymell M dyed black and dressed in old peasant clothing Daliodd yr Almaen i ymladd tan y wrth addurno pob tref a phentref gyda fflagiau a baneri. Rhaid ymladd y rhyfel yn erbyn they made their way on bicycles to Milan. Cole, gorchfygiad terfynol ym mis Mai 1945. Japan gyda phenderfyniad didrugaredd nes bydd yr ymosodwyr Asiaidd yn rhannu’r dynged who had a smattering of Italian, did all the Aeth y rhyfel yn erbyn Japan ymlaen ddaeth i ran gormeswyr byd y Gorllewin. tan fis Awst 1945. talking that was needed – but they avoided conversation wherever possible. May 11th 1945 / Mai 11eg 1945 They arrived at Milan and took a tram to the Central Station and booked three tickets to a ‘Supreme valour and self-sacrifice’ at town very near the Swiss Border. All round them were armed Germans and one false move ‘Dewrder eithaf a hunan aberth’ yn Arnhem on their part would have spelt disaster, but they boarded their train and arrived at their destination without incident. From here they or the first time in the two great World walked for three days and nights making their FWars, a has been awarded way in hilly country in cold October weather. (posthumously) to a man. He They had been a long time without food and on is Flight David Lord, D.F.C., the third night, they finally rested in an old hen eldest son of Mr and Mrs S.B. Lord of Croes coop some two fields away from a farm, but could Eneurys, Wrexham. not sleep at all. Early on the morning of the 13th Victory celebrations, London, 1945. WCBM 85.181.3. October they learned they were only about five Dathliadau buddugoliaeth, Llundain, 1945. minutes away from the border and they were WCBM 85.181.3 The official citation reads: directed to Switzerland and freedom. Letters to the Editor Lord was pilot and captain munodd Jack Cole â’r Fyddin ym mis of a Dakota aircraft detailed to drop supplies YChwefror 1940 ac roedd yn Tobruk ym mis Llythyrau at y Golygydd at Arnhem on the 19th September 1944. His Mehefin 1942 pan gafodd y lle ei orchfygu gan aircraft was hit by anti-aircraft fire, but he yr Almaenwyr. Ynghyd â miloedd o filwyr eraill, said he would complete his mission as the cafodd ei gymryd yn garcharor a’i anfon i’r Forgotten Army Eidal lle treuliodd ddeunaw mis mewn gwersyll troops were in dire need of supplies. His task carcharorion. Pan ddaeth cwymp yr Eidal, ni Byddin angof completed he ordered his crew to abandon chafodd Cole ei ail-gipio gan yr Almaenwyr. the Dakota, while remaining at the controls Cerddodd ef a dau ffrind arall i bentref Eidalaidd Sir / Syr, to give his crew a chance to escape. Flight Flight Lieutenant David Lord, V.C. a chawsant eu cuddio am fis cyfan. Yno cawsant Lieutenant Lord displayed supreme valour Courtesy of the W.A.Williams Collection. fwyd a mapiau a dewiswyd gwahanol lwybrau Out here in the jungles of Burma, the British and self-sacrifice. Awyr-lefftenant David Lord, V.C. iddynt ddianc i’r Swistir. Llifwyd eu gwallt y soldier has been fighting under conditions Drwy garedigrwydd Casgliad W.A.Williams. ddu ac, wedi gwisgo fel hen werinwyr, aethant I have no hesitation in saying are far worse m y tro cyntaf yn y ddau Ryfel Byd, ar feiciau i gyfeiriad Milan. Gwnaeth Cole, oedd than in any other battle front British soldiers â chrap ar Eidaleg, yr holl siarad oedd ei angen dyfarnwyd Croes Fictoria (wedi have been called to fight on. We understand A – ond roeddent yn osgoi sgwrsio ble bynnag y that the major issue is the defeat of Germany, marwolaeth) i ddyn o Wrecsam, sef Awyr- gallent. but once that is accomplished, the 14th lefftenant David Lord, D.F.C., mab hynaf Army has the right to expect relief, but Mr a Mrs S. B. Lord o Groes Eneurys, Ar ôl cyrraedd Milan aethant ar dram i’r Orsaf unless our M.P.s and other prominent men Wrecsam. Ganolog ac archebu tri thocyn i dref yn agos do something about it, we will remain, as iawn at ffin y Swistir. O’u cwmpas i gyd roedd always, the forgotten army. Mae’r disgrifiad swyddogol yn dweud: Almaenwyr arfog a byddai un cam gwag ar eu rhan wedi bod yn drychinebus, ond aethant ar Allan yma yn jynglau Byrma, mae’r eu trên a chyrraedd pen eu taith heb helynt. milwr Prydeinig wedi bod yn ymladd dan Roedd Awyr-lefftenant Lord yn beilot a Oddi yma buont yn cerdded am dri diwrnod amgylchiadau nad wyf yn petruso o gwbl cyn chapten awyren Dakota ar ddyletswydd i a thair noson gan wneud eu ffordd trwy wlad dweud sy’n llawer gwaeth nag yn unrhyw ollwng cyflenwadau yn Arnhem ar 19eg fynyddig yn nhywydd oer mis Hydref. Roeddent frwydr arall y galwyd ar filwyr Prydain Medi 1944. Tarwyd ei awyren gan danio wedi bod heb fwyd ers amser maith ac, ar y ymladd ynddi. Rydym yn deall mai’r prif gwrthawyrennol, ond dywedodd y byddai’n drydedd noson, cawsant orffwys o’r diwedd fater yw gorchfygu’r Almaen ond, unwaith y cwblhau ei gennad gan fod y milwyr angen mewn hen gut ieir lled rhyw ddau gae o fferm, cyflawnwyd hynny, mae gan y 14eg Fyddin cyflenwadau’n ddybryd. Ar ôl gorffen ei ond ni allent gysgu o gwbl. Yn gynnar ar fore 13eg Hydref cawsant wybod nad oeddent ond tua hawl i ddisgwyl cymorth ond, oni bai fod orchwyl gorchmynnodd i’w griw adael y ein A.S. a dynion amlwg eraill yn gwneud phum munud o’r ffin a chawsant eu cyfeirio tua’r Dakota, ac arhosodd wrth y llyw i roi cyfle rhywbeth yn ei gylch, byddwn yn aros, fel Swistir a rhyddid. i’w griw ddianc. Dangosodd Awyr-lefftenant erioed, fel y fyddin angof. Lord ddewrder eithaf a hunanaberth. 244 Wrexham Battery, 61st Medium Regiment, Abridged, October 24th 1944 Holland, 1945. Courtesy of Staff Sgt. B. Williams. Talfyrrwyd, Hydref 24ain 1944 A WREXHAM SOLDIER, Fourteenth Army 244 Magnelfa Wrecsam, 61ain Catrawd Ganolig, MILWR O WRECSAM, Y Bedwaredd Fyddin ar Ddeg Abridged, November 16th 1945 Yr Iseldiroedd, 1945. Trwy garedigrwydd Staff-ringyll September 5th 1944 / Medi 5ed 1944 Talfyrrwyd, Tachwedd 16eg 1945 B. Williams.