Pro Memorie 07(2005)
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
00 omslag PM 05-2:00 omslag PM 05-2 03-03-2016 14:30 Pagina 2 PRO MEMORIE PRO Inhoud Pro Memorie 7 (2005), aflevering 2 Redactioneel Sjoerd Faber 193 Artikelen Van de redactie Rechtshistorici uit de Lage Landen (8): T.J. Veen (1943-2005) 195 P.L. Nève Nieuws over de vroegste geschiedenis van de Rijkshofraad en de ontsluiting Pro Memorie van zijn te Wenen berustend archief 205 P.A.J. van den Berg Wie behoorde tot het ‘Bataafse volk’? Opvattingen over Bataafs burgerschap en politieke participatie in de eerste jaren van de Bataafse republiek (1795-1798) 211 P Ignaz Matthey ‘Een herinnering aan barbaarsche tijden’. Nederlanders en het duel, 1800-2000 251 A.G. Bosch Twee eeuwen codificatiegeschiedenis van het strafrecht in Nederland, met nadruk op buitenlandse invloeden 287 Anette Ligtenstein Het ontwerp van wet tot regeling van het auteursrecht op werken van M beeldende kunst (1884). Meer dan kunstenaars alleen ... 297 C.J.H. Jansen Nederlandse juristen en het streven naar wereldrecht en wereldvrede in de Bijdragen tot de rechtsgeschiedenis der Nederlanden eerste helft van de twintigste eeuw 309 Sjoerd Faber en De kunstschilder Reimond Kimpe en de Bijzondere rechtspleging 319 Gretha Donker jaargang 7 (2005) Varia Lijst van publicaties van Prof.dr. T.J. Veen (1943-2005) 324 aflevering 2 Recensies Jan Kuys, Kerkelijke organisatie in het middeleeuwse bisdom Utrecht (Monique Vleeschouwers-Van Melkebeek) 335; J.C.M. Cox, Repertorium van de stadsrechten in Nederland, ‘quod vulgariter statreghte nuncupatur’ (C.L. Hooge- werf) 336; Karel E.M. Bongenaar, De ontwikkeling van het zelfbesturend landschap in Nederlandsch-Indië 1855-1942 (Nick Efthymiou) 337 Signalementen 340 Over de auteurs van de artikelen 343 7-2 (2005) 7-2 Stichting tot uitgaaf der bronnen van het Oud-Vaderlandse Recht (ovr) Uitgeverij Verloren bv te Hilversum 00 omslag PM 05-2:00 omslag PM 05-2 03-03-2016 14:30 Pagina 1 Pro Memorie. Bijdragen tot de rechtsgeschiedenis der Nederlanden Kopij-aanwijzingen Redactie Uitgever T.J. Veen†, initiator en eerste hoofdredacteur Uitgeverij Verloren P.L. Nève (RU en UvT), erelid postbus 1741 De bijdragen zijn bij voorkeur gesteld in de spelling van 1995. E.C. Coppens (RU), secretaris 1200 BS Hilversum G. Donker www.verloren.nl Het gebruik van ‘tussenkopjes’ wordt aanbevolen. Nieuwe alinea’s springen links in. Citaten moeten tussen S. Faber (VU), voorzitter e-mail: [email protected] enkele aanhalingstekens worden geplaatst, citaten binnen citaten tussen dubbele. Grotere citaten worden aan- D. Heirbaut (Universiteit Gent) gegeven door na een regel wit het hele citaat een tab te laten inspringen. Citaten die niet in de Nederlandse, Duit- F. Keverling Buisman (Gelders archief, UvA) se, Franse of Engelse taal zijn gesteld, dienen vergezeld te gaan van een vertaling. R. Lesaffer (UvT, KU Leuven) G. Martyn (Universiteit Gent) In de tekst wordt naar de noten verwezen door de nootcijfers, in superscript na de afsluitende punt of E. Put (RA Leuven, KU Leuven) (punt)komma te plaatsen. C.H. van Rhee (UM) De namen van boeken en tijdschriften worden gecursiveerd, de titels van artikelen moeten tussen enkele aanhalingstekens worden geplaatst. Behalve in de boekaankondigingen en de recensies hoeft de naam van de Redactieadres Nederland Redactieadres België uitgever niet te worden vermeld. Parklaan 10, 2011 KV Haarlem Prof.dr. D. Heirbaut Voorbeelden artikel: Tel.: +31(0)23-5314150 Universiteit Gent, – E.C. Coppens, ‘Het Lam Gods zijdelings verkocht’, in: Pro Memorie 1 (1999), p. 19-40; aldaar p. 37. E-mail: [email protected] faculteit der rechtsgeleerdheid – A.Fl. Gehlen, ‘Visis actis. Eerste bevindingen bij de openlegging van het gerechtelijk archief der Luikse com- Universiteitsstraat 4, B-9000 Gent missarissen-deciseurs te Maastricht (1632-1794)’, in: E.C. Coppens (red.), Honoris causa. Opstellen aangeboden Tel. +32(0)9-2646840 aan prof.mr. O. Moorman van Kappen (Rechtshistorische reeks van het Gerard Noodt Instituut, nr. 42; Nijme- E-mail: [email protected] gen 1999), p. 49-60; aldaar p. 50. Voorbeelden boek: Pro Memorie wordt uitgegeven voor rekening van de Stichting tot uitgaaf der bronnen van het Oud-Vaderland- – P.L. Nève, Schets van een geschiedenis van het notarisambt in het huidige België tot aan de Franse wetgeving (Rechtshis- se Recht. Het is een in twee afleveringen per jaar verschijnend Nederlands-Vlaams rechtshistorisch tijdschrift torische reeks van het Gerard Noodt Instituut, nr. 34; Nijmegen 1995), p. 120. dat gratis wordt toegezonden aan alle contribuanten van de Stichting OVR. – Peter R. Boomsma, Kneppelfreed. Gevecht om de taal met wapenstok en waterkanon (Franeker 1998), p. 35. Voor meer informatie over de Werken, uitgegeven door de Stichting OVR, over Pro Memorie en over de leer- Voorbeelden recensie: stoel ‘oud-vaderlands recht’, thans bezet door prof.dr. F. Keverling Buisman: www.rechten.unimaas.nl/ovr – Caspar van Heel, [recensie van:] Alphons van den Bichelaer, Het notariaat in stad en Meierij van ’s-Hertogenbosch ... (1306-1531) (1998), in: Pro Memorie 1 (1999), p. 165-168; aldaar p. 166. Contribuant van OVR (en daarmee abonnee van Pro Memorie) wordt men door op genoemde website te klikken – Luk Burgelman, [recensie van:] Jean-Pierre Nandrin, La justice de paix à l’aube de l’indépendance de la Belgique op ‘aanmelding’, of door een bericht naar prof.dr. E.C. Coppens, postbus 9049, 6500 KK Nijmegen (E-mail: 1832-1848 (1998), in: Pro Memorie 1 (1999), p. 175-177; aldaar p. 177. [email protected]). Voorbeelden van vermelding van reeds eerder aangehaalde literatuur: – Coppens, ‘Het Lam Gods’, p. 30. Contribuantenadministratie: – Gehlen, ‘Visis actis’, p. 53. Stichting OVR – Boomsma, Kneppelfreed, p. 40. Het Gelders archief – Nève, Schets van een geschiedenis, p. 125, of: Markt 1, 6811 CG Arnhem – Nève, Schets geschiedenis notarisambt, p. 125. Tel.: +31(0)26-3521600 – Van Heel, recensie Van den Bichelaer, p. 167. Fax: +31(0)26-3521699 – Burgelman, recensie Nandrin, La justice de paix, p. 176. E-mail: [email protected] Postgiro in Nederland 20430 Illustraties worden op prijs gesteld. Indien het artikel van afbeeldingen wordt voorzien, graag duidelijke foto’s Postrekening in België 000-0142199-94 aanleveren, de onderschriften op een apart blad opnemen. Onderschriften en illustraties moeten worden voor- zien van een nummer. Op de uitdraai dient in de marge te worden aangegeven waar de betreffende illustratie Jaarcontributie: ¤25,– moet komen. Losse nummers: de prijs wordt per aflevering vastgesteld. De prijs van dit nummer is ¤15,– Door de redactie aanvaarde kopij geldt als drukklare tekst. Wijzigingen, anders dan verbetering van zetfouten, ISSN 1566-7146 kunnen de auteur in rekening worden gebracht. 01 redactioneel 193-194:01 redactioneel 193-194 03-03-2016 15:16 Pagina 193 Redactioneel Dit tweede nummer van de jaargang 2005 begint niet, zoals in de regel het geval was, met een interview. Het onverwachte overlijden van onze hoofdredacteur Theo Veen in augus- tus, waarvan de abonnees nog net door een inlegvel in Pro Memorie 7-1 konden worden ver- wittigd, gaf aanleiding tot het schrijven van een In memoriam dat wij als een bijzondere aflevering in de reeks ‘Rechtshistorici uit de Lage Landen’ in dit nummer hebben opgeno- men. Tevens is een lijst van publicaties van Theo opgenomen. Zijn naam willen wij mede in ere houden door deze te vermelden op het gedeelte van de omslag dat zich links van deze pagina bevindt. Voorts wordt nog gewerkt aan enkele bijdragen die Theo samen met an- dere redactieleden voornemens was of reeds bezig was voor te bereiden. Op de hiervoor genoemde plaats zijn ook andere wijzigingen in de samenstelling van de redactie te zien. De dagelijkse redactie wordt thans gevormd door Chris Coppens (redac- tiesecretaris), Gretha Donker (redactielid) en Sjoerd Faber (voorzitter van de redactie). Voorts begroeten wij een nieuwe redacteur, Eddy Put. Hij is verbonden aan het Rijksarchief te Leuven en aan de subfaculteit Geschiedenis van de KU Leuven. Nieuw is de rubriek Signalementen. Daarin wordt van de aankondiging of het verschij- nen van nieuwe uitgaven melding gemaakt. Een summier overzicht van de inhoud wordt daaraan toegevoegd. Omdat het onmogelijk blijkt alles wat op rechtshistorisch terrein ver- schijnt of in verband daarmee van belang is te doen recenseren, heeft de redactie voor deze wijze van informeren gekozen. Het opnemen van een publicatie in de rubriek Signalemen- ten betekent overigens niet dat van een latere bespreking daarvan in Pro Memorie is afge- zien! De redactie hoopt dat de lezers met genoegen van de inhoud van dit nummer zullen ken- nis nemen en ontvangt, als steeds, graag reacties en suggesties. Haarlem, 22 december 2005 Sjoerd Faber 01 redactioneel 193-194:01 redactioneel 193-194 03-03-2016 15:16 Pagina 194 02 Veen 195-204:02 Veen 195-204 03-03-2016 15:19 Pagina 195 Van de redactie Rechtshistorici uit de Lage Landen (8): T.J. Veen (1943-2005) Hjir silst rêste Theo Al enige tijd was er sprake van dat Theo Veen zou worden geïnterviewd in ‘zijn’ Pro Memorie. Zelf aar- zelde hij. Er had zich dan wel in zekere zin een afscheid van de rechtsgeschiedenis voltrokken door de op- heffing van de leerstoel rechtsgeschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam, maar waren anderen niet eerder aan de beurt?Misschien paste toegeven aan deze wens van collega-redactieleden ook niet in zijn strijd tegen de ziekte die nog niet zo heel lang geleden wel als de‘gevreesde’ ziekte werd aangeduid (en die Theo zelf niet aarzelde bij de naam te noemen). We zullen er waarschijnlijk niet meer achter komen. Op 13 augustus 2005 stuurde hij bij wijze van eerste concessie per e-mail een bibliografie naar Sjoerd Faber (die met Dirk Heirbaut interviewer in spe was). Een week later kwam zijn plotselinge dood, onverwacht omdat er in de voorafgaande maanden nu juist meer redenen dan ooit voor optimisme waren ontstaan. Die hadden het ook mogelijk gemaakt dat Theo er in slaagde ondanks de bijverschijnselen van de be- handeling die hij onderging, een aanzienlijk deel van de voorbereiding van aflevering 7-1 van Pro Me- morie voor zijn rekening te nemen.