Karpaty Wewnętrzne – Tatry, Podhale, Pieniny

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Karpaty Wewnętrzne – Tatry, Podhale, Pieniny Karpaty Wewnętrzne – Tatry, Podhale, Pieniny Treści zawarte w tym temacie nie występują w obecnej podstawie programowej. Karpaty Wewnętrzne – Tatry, Podhale, Pieniny Karpaty Wewnętrzne w znaczący sposób odróżniają się od Karpat Zewnętrznych. Tatry są najwyższym pasmem w całych Karpatach, wyraźnie górującym nad okolicą. Pieniny również górują nad okolicą, ale tylko dzięki znacznym wysokościom względnym. Z kolei Podhale jest rozległym, wydłużonym obniżeniem terenu o płaskim dnie. Źródło: ToSter (hp://commons.wikimedia.org), licencja: CC BY-SA 3.0. Już wiesz jakie są główne pasma Karpat; w jaki sposób przebiegają fałdowe ruchy górotwórcze; w jaki sposób lodowce górskie ukształtowały rzeźbę terenu; jak odczytywać dane z wykresów klimatycznych; jaki jest układ pięter roślinnych w Tatrach. Nauczysz się opisywać genezę powstania Tatr, Podhala i Pienin; wskazywać różnice między krajobrazami Tatr Wysokich i Tatr Zachodnich; wyjaśniać, co to jest przełom Dunajca; charakteryzować klimat, hydrografię, gleby i roślinność Karpat Wewnętrznych. 1. Położenie, budowa geologiczna i rzeźba Karpat Wewnętrznych Karpaty Wewnętrzne zajmują niewielki obszar na południu Polski i na północy Słowacji. Pasmo Tatr ma około 50 km długości i do 20 km szerokości. Rozciąga się w kierunku wschód‐zachód, wzdłuż granicy państwowej, przy czym większa ich część znajduje się po stronie słowackiej – w Polsce tylko 160 km2 z 715 km2 ogólnej powierzchni gór. Tatry dzielą się na Tatry Zachodnie oraz Tatry Wschodnie, a granicą między nimi jest Przełęcz Liliowe i Dolina Suchej Wody. W skład Tatr Wschodnich wchodzą przede wszystkim Tatry Wysokie, a ponadto Tatry Bielskie leżące w całości na Słowacji. W Tatrach Wysokich po stronie słowackiej znajduje się najwyższy szczyt całych Karpat – Gerlach o wysokości 2655 m n.p.m. Oprócz niego jest jeszcze kilka innych szczytów o zbliżonej wysokości, w tym leżące na granicy Rysy (2499 m n.p.m.), które są najwyższym szczytem Polski. Ważniejsze szczyty w Tatrach TATRY ZACHODNIE TATRY WYSOKIE 2248 2655 Bystra SK Gerlach SK m n.p.m. m n.p.m. 2184 2632 Baraniec SK Łomnica SK m n.p.m. m n.p.m. 2178 2628 Banówka SK Lodowy Szczyt SK m n.p.m. m n.p.m. Starorobociański 2176 2499 SK/PL Rysy SK/PL Wierch m n.p.m. m n.p.m. 2158 2494 Błyszcz SK/PL Krywań SK m n.p.m. m n.p.m. 2122 Mięguszowiecki 2438 Krzesanica SK/PL SK/PL m n.p.m. Szczyt m n.p.m. 2064 2301 Wołowiec SK/PL Świnica SK/PL m n.p.m. m n.p.m. 1985 2291 Kasprowy Wierch SK/PL Kozi Wierch PL m n.p.m. m n.p.m. 1894 Giewont PL SK – Słowacja, PL – Polska m n.p.m. Polecenie 1 Na mapie poniżej wskaż Tatry Zachodnie i Wysokie oraz przełęcz, która je rozdziela. Korzystając z danych w Tabeli 1., odszukaj na mapie najwyższe szczyty Tatr po stronie słowackiej i polskiej, w tym także te leżące na granicy. Źródło: Wydawnictwo Edukacyjne Wiking, licencja: CC BY 3.0. Na północ od Tatr, równolegle do nich, rozciąga się obniżenie Podhala, którego zasadniczą częścią jest Kotlina Orawsko‐Nowotarska. Jej wysokość bezwzględna wynosi około 600 m n.p.m. Pomiędzy Kotliną Orawsko‐Nowotarską a Tatrami znajdują się jeszcze dwie inne, równoległe jednostki – wyniesienie Pogórza Spisko‐Gubałowskiego i obniżenie Rowu Podtatrzańskiego. Takie naprzemienne występowanie terenów podniesionych i obniżonych jest charakterystyczne dla gór fałdowych. Warto wiedzieć Orawa i Spisz na Słowacji i w Polsce, a także całkowicie słowacki Liptów to tatrzańskie regiony historyczno‐etnograficzne, od których swoje nazwy wzięły niektóre regiony geograficzne oraz miejscowości. Wschodnie krańce Kotliny Orawsko‐Nowotarskiej ogranicza niewielkie pasmo Pienin. Liczy ono zaledwie kilkanaście kilometrów długości i kilka kilometrów szerokości. Są to góry o wysokościach bezwzględnych do około 1000 m n.p.m. Najbardziej znany jest szczyt Trzy Korony o wysokości 982 m n.p.m. Jednak najwyższe są Wysokie Skałki (1052 m n.p.m.) leżące w paśmie Małych Pienin. Wiele gór ma tam duże, nawet kilkusetmetrowe wysokości względne, dzięki czemu Pieniny tworzą monumentalną bryłę o wysokich pionowych ścianach. Polecenie 2 Na mapie hipsometrycznej wskaż regiony wymienione w opisie powyżej. Podstawę Karpat Wewnętrznych stanowi krystaliczny, granitowo‐diorytowy trzon Tatr, który powstał pod koniec ery paleozoicznej. Częściowo został on przykryty morskimi osadami mezozoicznymi i kenozoicznymi – wapieniami na zachodzie i fliszem na wschodzie. W orogenezie alpejskiej doszło tu do licznych dyslokacji i nasunięć fałdowych, co przyczyniło się do znaczącego pofałdowania terenu. Później w kenozoiku głównie na skutek wietrzenia i erozji następowała powolna denudacja, czyli obniżanie i wyrównywanie terenu. Miękki flisz karpacki dosyć szybko został usunięty i na wschodzie wyraźnie odsłoniły się granitowe Tatry Wysokie. Były one dosyć odporne na te procesy niszczące i dlatego osiągają dziś znaczne wysokości. Mają też charakterystyczne ostrokrawędziste, szpiczaste szczyty. Natomiast wapienie Tatr Zachodnich ulegały niszczeniu wolniej niż flisz, ale szybciej niż granity i dlatego pasmo to jest niższe. Do dziś działają tam m.in. procesy krasowe polegające na rozpuszczaniu skał węglanowych. W ich wyniku powstały góry o nieregularnych, wygładzonych wierzchołkach z licznymi formami skalnymi. W dolinach zaś utworzyło się wiele jaskiń i innych krasowych form podziemnych. Źródło: Jerzy Opioła (hp://commons.wikimedia.org), licencja: CC BY-SA 4.0. Podczas zlodowaceń plejstoceńskich w Tatrach pojawiły się lodowce górskie, które utworzyły typowe, glacjalne formy terenu: kotły (cyrki, kary) lodowcowe – małe, głębokie, często okrągłe zagłębienia terenu, w których gromadził się śnieg i lód; po stopnieniu lodowca zagłębienie wypełniała woda tworząc jeziora cyrkowe (karowe), np. Czarny Staw, Morskie Oko, Czarny Staw Gąsienicowy; doliny lodowcowe – z kotłów lodowcowych wypływały długie jęzory lodu, które żłobiły szerokie doliny, np. Dolinę Kościeliską i Dolinę Chochołowską, mające przekrój w kształcie litery U; dzisiaj na dnie tych dolin płyną małe górskie potoki; typowe górskie doliny rzeczne, np. Dolina Strążyska, mają przekrój w kształcie litery V; moreny boczne, czołowe, środkowe, denne – jęzor lodowca porywał i przesuwał rozmaity materiał skalny, który ostatecznie gromadził się w różnych miejscach, tworząc wały, pagórki, garby i inne wypukłe formy terenu. Źródło: Martin Vavřík (http://commons.wikimedia.org), licencja: CC BY-SA 3.0. Obniżenie Podhala powstało wskutek ugięcia się warstw skalnych pod ciężarem grubych osadów, jakie tam się zgromadziły w mezozoiku i kenozoiku. Swój udział miały też uskoki tektoniczne powstałe w czasie alpejskich ruchów górotwórczych. Pieniny zbudowane są z mezozoicznych skał wapiennych, które mają zróżnicowaną odporności na wietrznie i erozję. Dlatego denudacja, czyli obniżanie i zrównywanie terenu, następowała tam nierównomiernie. Dzięki temu w Pieniach mamy wiele gór o ciekawych kształtach i znacznych wysokościach względnych. Przykładem takiej nierównomiernej erozji jest Przełom Dunajca, gdzie rzeka wyżłobiła malowniczą dolinę o długości 18 km i głębokości nawet 300 m. Źródło: Jerzy Opioła (hp://commons.wikimedia.org), licencja: CC BY-SA 4.0. Polecenie 3 Wskaż podobieństwa i różnice w budowie geologicznej oraz w krajobrazach Tatr i Pienin; uwzględnij Tatry Wysokie i Tatry Zachodnie. 2. Klimat i roślinność oraz wody Tatr Tatry są górami wysokimi i to właśnie wysokość nad poziomem morza decyduje o klimacie tego obszaru. Wystarczy sobie wyobrazić, że na każde 1000 m wysokości temperatura spada o 6°C. Czyli jeśli na nizinach mamy 20°C, to wysoko w Tatrach temperatura nie przekracza 10°C. Jednocześnie opady atmosferyczne są w górach kilkukrotnie większe. Zmiany temperatury i opadów wraz z wysokością n.p.m. Polecenie 4 Korzystając z danych przedstawionych na powyższych diagramach, porównaj ze sobą główne cechy klimatu górskiego i nizinnego, m.in. odczytaj średnie temperatury powietrza w najcieplejszych i najzimniejszych miesiącach. Oblicz też przybliżoną roczną sumę opadów w Warszawie, Zakopanem i na Kasprowym Wierchu. Jakie wnioski wynikają z tych porównań? Ważnym składnikiem pogody w Tatrach i na Podhalu są ciepłe i suche, a przede wszystkim porywiste wiatry halne. Wysoko w górach częste są też załamania pogody, kiedy nagle i niespodziewanie pojawić się może gwałtowne ochłodzenie, silny wiatr, zachmurzenie, mgła, opady deszczu czy śniegu lub inne niekorzystne zjawiska atmosferyczne. Zmienne warunki klimatyczne, a zwłaszcza termiczne sprawiają, że wraz z wysokością zmienia się również roślinność porastająca tatrzańskie stoki. Im wyżej, tym zimniej i krótszy okres wegetacyjny, toteż na górze nie mogą rosnąć te same rośliny, co na dole. Wysoko nie mogły też wykształcić się dobre gleby, co również wpłynęło na tamtejszą roślinność. Dlatego w Tatrach, a także w wielu innych górach występują piętra roślinne: turnie – powyżej 2250 m n.p.m. jest najzimniej, praktycznie nie ma gleby, teren pokrywają nagie skały, na których rosnąć mogą tylko nieliczne mchy oraz porosty; hale – na wysokości 1800–2250 m n.p.m. jest już nieco cieplej i na cienkiej warstwie gleby inicjalnej rozwinęła się trawiasta roślinność łąk wysokogórskich; kosodrzewina – na wysokości 1600–1800 m n.p.m. temperatury i gleby pozwalają rosnąć niskim krzewom iglastym; regiel górny – na wysokości 1250–1600 m n.p.m. możliwy jest rozwój lasu iglastego złożonego głównie ze świerków i modrzewi; regiel dolny – poniżej 1250 m n.p.m. temperatura pozwala rosnąć zarówno drzewom iglastym (świerkom, jodłom, modrzewiom, sosnom), jak i liściastym (bukom, grabom jaworom, olchom), które tworzą las mieszany. Źródło: Krzysztof Jaworski,
Recommended publications
  • The Tatra Mts – Rocks, Landforms, Weathering and Soils Tatry – Skały, Rzeźba, Wietrzenie I Gleby
    Geoturystyka 2 (13) 2008: 51-74 The Tatra Mts – rocks, landforms, weathering and soils Tatry – skały, rzeźba, wietrzenie i gleby Marek Drewnik1, Ireneusz Felisiak2, Irena Jerzykowska3 & Janusz Magiera2 1Jagiellonian University, Faculty of Biology and Earth Sciences; ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków, Poland. (Institute of Geography and Spatial Management) 2AGH University of Science and Technology; Faculty of Geology, Geophysics and Environmental Protection; Al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków, Poland. 3Jagiellonian University, Faculty of Biology and Earth Sciences; ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków, Poland. (Institute of Geological Sciences) e-mail: [email protected]; [email protected]; [email protected]; [email protected] Chabówka Introduction Nowy Targ The Tatra Mountains are the most prominent, the highest Szczawnica (2,655 m a.s.l.) and presently non-glaciated mountains in the Warszawa Czarny Dunajec Niedzica Central Europe, located approximately halfway between the Baltic Sea and the Adriatic Sea, and between the Atlantic Zakopane Ocean and the Ural Mts. Thus, they occupy a transitional Kraków position between the maritime Western Europe and the con- tinental Eastern European lowland. Field trip leads through the core of the central part of the Tatry Mts: Bystra valley, Kasprowy Wierch Mt, and Sucha Woda valley (Fig. 1). It gives good insight into geological Abstract: The trip gives insight into geology and landforms as well structure, landscape as well as weathering and soil forming as into past and present dynamic geological, geomorphologic and processes. Essential differences between the both main parts soil-forming processes in the central part of Polish Tatra Mts.
    [Show full text]
  • Bibliografia Zawartości Wydawnictw Naukowych I Popularno-Naukowych
    Pieniny – Przyroda i Człowiek 10: 193–227 (2008) Bibliografi a zawartości wydawnictw naukowych i popularno-naukowych Pienińskiego Parku Narodowego za lata 1961–2008 The bibliography of scientifi c and popular scientifi c publications of the Pieniny National Park over the period 1961–2008 KRZYSZTOF KARWOWSKI Pieniński Park Narodowy, ul. Jagiellońska 107b, 34-450 Krościenko n.D., e-mail: [email protected] Abstract. The paper contains a list of bibliographic notes of scientifi c and popular-scientifi c publications issued by the Pieniny National Park over the period 1961–2008. Some of the notes include annotations of the content. The author also outlines briefl y the history of the Park’s publications. In addition, the article includes a subject index and alphabetical list of authors. Key words: Pieniny National Park, scientifi c publications, bibliography WSTĘP Do początku lat 90. XX w. głównym wydawcą opracowań naukowych i popularno-naukowych o Pienińskim Parku Narodowym i Pieninach był Zakład Ochrony Przyrody PAN w Krakowie. Powstały tam podstawowe dzieła: „Pieniny przyroda i człowiek” – monografi czne opraco- wanie Stanisława Smólskiego (1955), „Pieniński Park Narodowy” – broszura tegoż autora (1960) oraz „Przyroda Pienin w obliczu zmian” – wieloautorskie dzieło pod redakcją prof. Kazimierza Zarzyckiego (1982), które do dzisiaj jest najczęściej cytowanym opracowaniem o Pieninach. W tym czasie park narodowy wydał pięć niewielkich opracowań: broszurę o Parku (1961), folder z informacjami dla turystów (1974), kolorowy albumik o Pieninach (1979), broszurę z okazji jubileuszu Pienińskiego Parku Narodowego oraz przewodnik po ścieżkach przy- rodniczych w Pieninach (1982). Począwszy od 1992 r., gdy ukazały się pierwsze dwa tomy serii wydawniczej „Pieniny Przyroda i Człowiek”, można mówić o właściwej działalności wydawnictw naukowych Parku.
    [Show full text]
  • Pieniny- the Great Little Mountains
    Pieniny- The Great Little Mountains JERZY W. GAJEWSKI On the map of Poland, the Pieniny Mountains are over-shadowed by other mountains situated in the south of the country, along the Czechoslovakian border. However, the Pieninys with their pointed rocky hills provide a contrast to the landscape of the surrounding Flysch Beskidy Mountains. The landscape and natural beauty of the Pieninys have brought about their great popularity with tourists, especially ramblers, resulting in the establishment of the first Polish National Park there. In general, the Pieniny Mountains cover the area between the BiaTka River in the west (its source is situated above the White Water Valley on the Slovak side of the Tatra Mountains), and the Rozdziele Pass in the east, where they border on the Beskid Sadecki Mountains. The western part of the Pieninys, which culminate on Zar (879m), is called Pieniny Spiskie, because the surrounding territory - with its interesting villages, architecture, costumes and cusroms of the people - is joined to the Spisz region (part of this area is situated on the Slovak side, roo). This is where Dt;bno, the village with the famous St Michael's Church, is situated. This wooden church was built in the 15th century and its interior is covered with unusual and rare wall-paintings. 0 wonder Dt;bno church is a goal for most tourists who go to the Pieniny Mountains. The eastern part of the Pieninys, although being the highest, is called MaTe Pieniny (Little Pieniny). It culminates on the Wysoka (105 2m), at the foot of which are four conservation areas with short but beautiful gorges (the most famous is called Homole).
    [Show full text]
  • Selected Geosites Within a Proposed New Trans-Border Pieniny Geopark (Polish-Slovakian)
    Acta Geoturistica volume 5 (2014), number 2, 46-63 Selected geosites within a proposed new trans-border Pieniny Geopark (Polish-Slovakian) JAN GOLONKA, MAREK DOKTOR, KRZYSZTOF MIŚKIEWICZ, MICHAŁ KROBICKI, and TADEUSZ SŁOMKA Department of General Geology and Geotourism Faculty of Geology, Geophysics and Environmental Protection, AGH University of Science and Technology, A.Mickiewicza 30 Ave., 30-059 Kraków, Poland (Corresponding author e-mail: [email protected]) ABSTRACT Only one geopark in Poland is on UNESCO list – Muskau Arc Geopark but one of the first propositions was very interesting cross-border Polish-Slovakia geopark Pieniny. The proposed geopark includes the central, most interesting part of the Pieniny Klippen Belt and the adjacent areas of the Central Carpathian Paleogene and Western Flysch Carpathians. The specificity of the Pieniny Klippen Belt is that it is a unique area with a complex geological structure resulting from its multi-stage history. The geopark’s core belongs to the Polish Pieniny National Park (Pieniński Park Narodowy) and its Slovak equivalent the Pieninský Narodný Park. The primary task in the framework of Geopark project will be an inventory and valorization of geosites. The authors attempt to provide the review of the most important and significant geotouristic attraction within the proposed. The selected objects include The Rogoźnik Rock, the Białka River water gap at Krempachy, Snozka Pass, Wżar Mountain, the Czorsztyn Castle, the Red Monastery (Červený Kláštor - Czerwony Klasztor), the Dunajec River Gorge, Szczawnica, the Zaskalnik Waterfall, and the Homole Gorge. Key words: Pieniny Mts., geotourism, geological inventory and valorization, geosites INTRODUCTION of the first propositions was cross-border Polish-Slovakia geopark Pieniny.
    [Show full text]
  • The Natural History of Poland
    CORE Metadata, citation and similar papers at core.ac.uk Robert Wiluś Institute of Socio-Economical Geography and Spatial Organization University of Łódź The Natural History of Poland 1. Location Poland is a Central European country that lies at the crossroads of Eastern and Western Europe. Poland shares borders with Lithuania, Bela- rus and Ukraine to the east; Slovakia and the Czech Republic to the south; Germany to the west, and in the north Poland is bordered by Russia and the Baltic Sea. Poland’s surface area of 312.685 sq km ranks eighth in Eu- rope (larger European countries being Russia, Ukraine, France, Germany, Spain, Great Britain and Sweden). Poland is almost an unbroken plain and is roughly circle-like. It measures about 650 km across (both east-west and north-south). Poland is one of nine Baltic Sea States and occupies more than 500 km of the southern Baltic coast. In the south, Poland occupies a strip of the Carpathian and Sudeten Mountains (belonging to the Czech Massif); in the west – the eastern part of the Central European Lowland; and, in the east, the West Russian (or East European) Plain and (North) Ukrainian Upland move in. 2. Topography Poland is a country with varied topography. It can boast almost all Eu- ropean landscape types – the mountains, uplands, lowlands and seacoast. Yet the average elevation of Poland is 173 m, which is more than 100 m 16 Robert Wiluś below the European average. This means that Poland is a markedly flat country. Areas up to 200 m above sea level comprise 75% of the territory, and regions of up to 300 m above sea level – nearly 92%.
    [Show full text]
  • Oferta Wyczieczek Szkolnych
    PRZEWODNICTWO GÓRSKIE Piotr Pawlikowski ul. Papieska 11 33-395 Chełmiec-Nowy Sącz Biuro: tel: 18 4430877, kom.: 604 147 503 czynne: 9.00. – 16.00. e-mail:[email protected] www.ppawlikowski.pl Zezwolenie nr 479 wydane przez Wojewodę Małopolskiego Gwarancja Ubezpieczeniowa nr 06.045.608 AXA Towarzystwo Ubezpieczeń i Reasekuracji S.A. Nr konta B.S. Łącko 63 8805 0009 0014 7763 2006 0001 -organizacja wycieczek krajowych i zagranicznych -organizujemy kuligi, wyjazdy na spektakle teatralne, rajdy górskie -wynajmujemy licencjonowanych przewodników -programy imprez dostosowujemy do danej ilości uczestników i funduszu jakim dysponuje grupa Oferta dla grup min. 40 osobowych +opieka gratis Ceny zawierają: transport, opiekę przewodnika, ubezpieczenie NNW, bilety wstępu do miejsc objętych programem, (nocleg, wyżywienie – wycieczki wielodniowe) Wycieczki krajowe 1- dniowe: 1/Zakopane – „Stolica Tatr” Trasa: Nowy Sącz – Krościenko - Nowy Targ - Zakopane Zwiedzanie: Zakopane: kaplica na Jaszczurówce, skocznie narciarskie z zew. muzeum TPN, cmentarz na Pęksowym Brzyzku, Krupówki, sanktuarium Matki Boskiej Fatimskiej, wyjazd kolejką krzesełkową na Gubałówkę 1123 m. – wspaniała panorama na Tatry Cena: 70 zł/os. 2/Morskie Oko – ,,Perła tatr’’ Zwiedzanie: spacer do Morskiego Oka, dla chętnych wejście nad Czarny staw pod Rysami, Cena: 50 zł/os. 3/Baseny Termalne – Chochołów. – BiałkaTatrz- Szaflary Zwiedzanie: Kąpiel w Basenach termalnych (temp. wody 28-36 st.) - Białka Tatrzańska lub Chochołów Cena: 80 zł/os. - do lat 18 ( spacer po zaporze w Niedzicy lub Sanktuarium w Ludźmierzu ) 1 4/Dolina Kościeliska –Tatry Zachodnie Zwiedzanie: spacer dol. Kościeliską – Jaskinia Mroźna, Wąwóz Kraków, Smocza Jama, Hala Pisana, schronisko Ornak, Zakopane- Sanktuarium Matki Boskiej Fatimskiej, spacer po Krupówkach Cena: 55 zł/os. 5/Papieskim szlakiem- Dol.
    [Show full text]
  • In the Footsteps of Wallachs 1 in the Footsteps of Wallachs
    In the footsteps of Wallachs 1 In the footsteps of Wallachs Wallachs . Pastoral people who reached the Polish territory around the 15th century, bringing with them not only farming art of pasturing sheep in difficult, mountain area, but also rich culture, living till this day. The migration of Wallachians ran from the Bieszczady Mountains, through the Low Beskids, the Sądecki Beskids, the Gorce Mountains and the Podtatrze Region, through the Żywiec Beskids, the Silesian Beskids and further on to the west, towards Moravia. This study is the proposal of 15 thematic routes running through the areas closely connected with the development of transhumance. Together they comprise a comprehensive, cross-cutting image of pastoral heritage, for which mountain areas are a background - a context, which gains additional, intangible value thanks to these routes. The project „Trail of Wallachians Culture" is co-financed by the European Regional Development Fund. GORCE: Ochotnica – far, far away... Walking in the footsteps of Wallachs in Poland starts just like any other engaging story. Once upon a time, in a far off land... In the area of Gorce, there was a primeval forest – wild, dark and dangerous. Those lands have remained untouched by a man for a long time, until the 18th century, when the Kings and Princes of Poland started to conduct intensive colonisation activities. The beginnings of existence of the Ochotnica village, the oldestWallachian village, dates back to 1416 when Dawid Wooch received a consent for establishing a town from King Wadysaw Jagieo. Settlements created on the basis of the Wallachian law of, were established on the so-called “raw root”.
    [Show full text]
  • Geology 18 1.Indb
    2018, vol. 44 (1): 111–125 The Pieniny Klippen Belt in Poland Jan Golonka, Michał Krobicki, Anna Waśkowska AGH University of Science and Technology, Faculty of Geology, Geophysics and Environmental Protection; al. A. Mickiewicza 30, 30-059 Krakow, Poland; e-mail: [email protected] © 2018 Authors. This is an open access publication, which can be used, distributed and reproduced in any medium according to the Creative Commons CC-BY 4.0 License requiring that the original work has been properly cited. Received: 25 January 2018; accepted: 10 February 2018 Abstract: The Pieniny Klippen Belt in Poland marks the Central Carpathian-North European plate suture zone. The strictly tectonic present-day confines of the Pieniny Klippen Belt are characterized as (sub)vertical faults and shear zones. A strong reduction in the space of the original sedimentary basins took place. The strike-slip-bound- ed tectonic blocks, thrust units, toe-thrusts and olistostromes are mixed together, resulting in the present-day mélange character where individual tectonic units are difficult to distinguish. The sedimentary rocks of the Pieniny Klippen Belt were deposited in the paleogeographic realm known as the Alpine Tethys that was divided into two basins separated by the Czorsztyn Ridge. The accretionary prism formed in front of the advancing Alcapa (Central Carpathians) terrane had overridden the Czorsztyn Ridge during the Late Cretaceous-Paleocene. The destruction of the Czorsztyn Ridge supplied huge amounts of coarse-clastic ma- terial, including olistoliths, into the Magura Basin during the Late Cretaceous-Paleocene. The rotation of the Alcapa caused the strike-slip motions which led to the deformation of the previously creat- ed nappes and development of the flower structure.
    [Show full text]
  • Dunajec River Raft Trip
    +48 22 492 08 99 [email protected] Dunajec River Raft Trip Dunajec raft trip is one of the most popular Polish mountain attractions. The reasons are: 1. it is not far from Krakow and Zakopane 2. it is completely safe (the slow river is only a little more than 1 meter deep and each raft has its guide with a pole) 3. it leads through the Pieniny National Park – the river is flanked by tall limestone rock formations of great scenic beauty. Duration: 8 hours Availability: from mid April to the edn of Departures from: Krakow October Price per person Private group with more than 8 participants - upon request. We reccomend to wear a raincoat - weather like to change in the mountains - and comfortable shoes. PRICING No. of 1 2 3 4 5 6 7 8 people PRICE 178 EUR 99 EUR 72 EUR 65 EUR 56 EUR 50 EUR 46 EUR 43 EUR INCLUDED IN PRICE • transport with a private car (door-to-door service) • raft fee • VAT While on the raft, you will enjoy amazing views of the high peaks of Trzy Korony and Mt. Sokolica. The surrounding forest and the energetic river guides make for a very interesting day in a pristine and wild area on the border with Slovakia. (The second part of the Pieniny Park is in Slovakia and you can try a raft ride there too). Our trip begins at the raft wharf in Sromowce Nizne and ends 15 kilometers later in Szczawnica. It lasts two to three hours, depending on the water level in the river.
    [Show full text]
  • A-Ciach.Vp:Corelventura
    Acta zoologica cracoviensia, 48A(1-2): 21-33, Kraków, 30 June, 2005 Abundance and distribution patterns of owls in Pieniny National Park, Southern Poland Micha³ CIACH Received: 9 Feb., 2005 Accepted for publication: 16 May, 2005 CIACH M. 2005. Abundance and distribution patterns of owls in Pieniny National Park, Southern Poland. Acta zoologica cracoviensia, 48A(1-2): 21-33. Abstract. Species composition, abundance and distribution of owls Strigiformes in the Pi- eniny National Park were studied during the years 2001-2002. The research area covered 23.25 km2. Seven owl species were recorded. A total of 30-38 territories (16-17 Tawny Owl territories, six Eagle Owl territories, four Long-eared Owl territories, 2-4 Teng- malm’s Owl territories, 2-3 Ural Owl territories, three Pygmy Owl territories and one Lit- tle Owl territory) were found, giving a density of 12.9-16.3 territories per 10 km2. The numbers and density of species in the Pieniny National Park differ from those of other mountainous regions in Poland. The density of the Tawny Owl is significantly higher than other figures given for mountainous areas. The density recorded for the Eagle Owl is the highest in Poland and one of the highest known for this species. A low density is seen for the Ural Owl, indicating a density gradient in the Carpathian Mountains. The Little Owl found here are the only ones presently known in this part of the Polish Carpathians. Key words: Owls, Strigiformes, Pieniny National Park, distribution pattern. Micha³ CIACH, Department of Forest Zoology and Wildlife Management, Agricultural University of Kraków, Faculty of Forestry, al.
    [Show full text]
  • Slovakia Guided Walking Holiday
    Summits & Tarns of Slovakia Tour Style: European Centre Based Destination: Slovakia Trip code: SPLCL 2 & 3 HOLIDAY OVERVIEW Unspoiled and uncrowded, Slovakia boasts some impressive natural landscapes, making it a must-do for lovers of the outdoors. With easy-to-reach walks perfect for all abilities, from the Tatras mountains with their mirror-still tarns backed by impressive peaks, to the scenic Pieniny National Park where you can discover local traditions and ways of life, there's something for everyone. Let us show you the best this region has to offer on our guided walking holiday, where an experienced, knowledgeable local leader will introduce you to three national parks in five days, and will guide you on a variety of walks that showcase the best of this beautiful country. WHAT'S INCLUDED • Half Board, 3 star hotel accommodation • A full programme of guided walks with two options every walking day • The services of experienced, knowledgeable local guides • Return flights from the UK and hotel transfers on ‘with flight’ holidays • 7 nights' accommodation in en-suite rooms • All transport to and from walks • Packed lunch provided on two days • Dinner in a traditional local restaurant www.hfholidays.co.uk PAGE 1 [email protected] Tel: +44(0) 20 3974 8865 • Wooden rafting experience • Evening Goral picnic dinner HOLIDAYS HIGHLIGHTS • Explore three wild and mountainous national parks in five days • Use electric trains to access the high Tatras region • Drift on wooden rafts through the longest canyon in middle Europe on the river Dunajec • Enjoy the hospitality of the Gorals and discover their traditions • Dine out in a traditional folklore Slovak restaurant with live gypsy music ITINERARY Day 1: Arrival Day Transfer to your accommodation in Novy Smokovec and make yourself comfortable in the family-run Hotel Villa Siesta, situated in the heart of the High Tatras National Park.
    [Show full text]
  • Full Article
    INTERNATIONAL JOURNAL OF CONSERVATION SCIENCE ISSN: 2067-533X Volume 9, Issue 3, July-September 2018: 475-500 www.ijcs.uaic.ro ASSESSMENT OF ENVIRONMENTAL AND CULTURAL VALUES OF JARMUTA HILL IN SZCZAWNICA (POLISH CARPATHIANS) Grzegorz VONČINA1*, Piotr CHACHUŁA1, Michał KROBICKI2, Maciej WAWRZCZAK3,4 1 Pieniny National Park, ul. Jagiellońska 107b, 34-450 Krościenko nad Dunajcem, Poland 2 AGH University of Science and Technology, Faculty of Geology, Geophysics and Environmental Protection, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków, Poland 3 Institute of Archaeology and Ethnology PAN, Al. Solidarności 105, 00-140 Warszawa, Poland 4 Institute of Archaeology SAV, Mlynská 6, 052 01 Spišská Nová Ves, Slovakia Abstract The aim of this article is to present the history and the current condition of Jarmuta Hill, situated in Szczawnica (Małe Pieniny Range, Western Carpathians in southern Poland) in relation to its environmental and cultural values. Authors have presented the hill on the background of Pieniny region as an intricate object where cultural heritage intertwines with natural values. It is also an important testimony to the biological and geological structure, where cultural values are of great significance, as traces of human activity date back to medieval times. Keywords: Fungi; Bryophytes; Plants; Andesite; Nature protection; Biodiversity Introduction Pieniny Klippen Belt, where the eponymous Jarmuta Hill is situated, is a narrow 3-5km (exceptionally 20km) zone on the border of the Outer Western Carpathians and the Inner Western Carpathians, extending in the shape of an arc (roughly about 550 km long) from the vicinity of Vienna in Austria to the mountains of Maramures in Romania. Jarmuta Hill is a small part of Małe Pieniny Range (Little Pieniny) which is located in the Central Europe on the boundary between Poland and Slovakia (Fig.
    [Show full text]