190eJaargang Zaterdag 30 Augustus 1941 No. 204 LEEUWARDER COURANT. m e n Abonne t: Per 3 maanden voor Leeuwarden en Huizum ’1 58 Buiten van I—3 regels 83 et, elke regel 21 et Leeuwarden franco ’2 26 volgens posttarief. Advertentiën: Uit meer Buitenland Weekabonnementen in Van buiten van I—3 regels 98 et. elke regel meer 26 et. In het Leeuwarden en Huizum 13 cent, in plaatsen waar agenten gevestigd zijn Friesland nummers 181cent Zaterdagsnummer en op dagen voorafgaande aan feestdagen 5 et. per regel Losse 5 et. Postgiro 9910. Telef.: Administratie 3241. Redactie (ook Zaterdags) Deze courant verschijnt 1119 meer. Brieven onder no 50 et extra. Reclames uit Friesland dagelijks, behalve op Zon- en feestdagen. Uiteave der 62 per regel. Buiten Friesland respectievelijk „N.V. de Leeuwarder Courant" (v/h. ErvenKoumans 52 et! per regel, alleenstaande et. Smeding) te Leeuwarden 57 en 67 et. per regel. Minimum per reclame 10 regels. Incassokosten 13 cent. Dit nammer bestaat nü 3 binden HOOFPBLEP .nu FRIESLftWD

Verbod tot slachten en afleveren van Buitenlandsch Overzicht ZON EN MAAN gevogelte zijn in Zon onder: heden 20.34; op: Zondag 6.48. Mussolini heeft Hitler in hoofdkwartier Het rijksbureau voor de voedselvoorziening Zon onder: Zond. 2TJ.32; op: Maand. 6.50. hebben vier maakt het volgende bekend: bezocht en de beide staatslieden oorlogstijd op: aan besprekingen en bezoeken Bij persbericht van 19 December 1940 werd Maan heden 16.05; onder: I.— dagen besteed Maan op: Zondag 17.04; in de Sovjet-Unie. Het is een een algemeene ontheffing verleend van het ver- onder: 1.04. het front gevogelte geweest ditmaal, hetgeen bod tot het slachten en afleveren van Volle Maan 5 September; Laatste Kwar- lange ontmoeting 4 tier September; uit de, zelfs per vliegtuig, (artt. en 6 Gevogelte-Inventarisatiebesluit 13 Nieuwe Maan 21 deels voortvloeit 1940). Nu het slachtseizoen voor pluimvee September; Eerste Kwartier 27 Sep- nog veel tijd nemende bezoeken aan onder- wederom op handen is, wordt het gewenscht ge- tember. reusachtige gevechtsterrein, deelen van het acht, de nieuw te vormen voorraden in de hand Men is verplicht te verduisteren van uit de belangrijkheid en veel- persbericht en anderdeels te hebben, waartoe de in bedoeld zonsondergang omvattendheid der onderwerpen, welke men verleende algemeene ontheffing door de Neder- tot zonsopgang met elkaar had te bespreken. De belangrijk- landsche Centrale voor eieren en pluimvee met besprekingen werd geaccentueerd ingang van gisteren wordt ingetrokken . heid der tot grootte van den staf van mede- Het in genoemd besluit omschreven verbod door de het slachten en afleveren van gevogelte (kippen, Op andere pagina's werkers, welke beide partners om zich hadden eenden, kalkoenen en ganzen), welk verbod verzameld. Militairen en politici waren daar- derhalve thans weer volledig van kracht is, bij en dit is te begrijpen. Allereerst verkeert geldt ook voor degenen, die in het bezit zijn van De distributie. nog in vollen oorlogstoestand, en de z.g.n. slachtvergunningen van genoemde Cen- le Blad men Historische Figuren. gedachten moeten er in de voornaamste plaats trale, tenzij betrokkenen van de Centrale hier- aanwijzingen heb- le Blad op gericht zijn, dezen oorlog te winnen. Maar omtrent reeds nieuwe nadere ben ontvangen. Nije Fryske Lüden. daarna komt de vrede, en men wil niet in de 2e Blad fout van Versailles vervallen om door den overheids- 40 jaar geleden waren Barnum en vrede te bederven wat men door den oorlog „Plaatsingsverordening en Bailey te Leeuwarden. gewonnen heeft. Bovendien zit in de uit- semi-overheidspersoneel 1940" 2e Blad werking der denkbeelden omtrent den toe- Woningbouw en Hypotheekregeling komstigen vrede ook een belangrijke bijdrage Wijziging en aanvulling 1941. 2e Blad het voeren en winnen van den oorlog. Men gis- tot De Nederlandsche Staatscourant van Waarom Roosevelt naar een nieuwen kan zijn legers en volken niet de zwaarste teren bevat een beschikking van den secre- wereldoorlog taris-generaal departement streeft. H. inspanningen opleggen, zonder dat' men hen van het van 2e Blad tegelijkertijd het besef bijbrengt, voor een De opmarsch in het Oosten. Dit was een stad aan de Duna, die na verbitterden Binnenlandsche Zaken, waarbij in de „plaat- Rondom singsverordening overheids- en Crackstate. bepaald, begeerenswaardig, doel te strijden. tegenstand door de bolsjewisten moest worden prijgegeven. semi-over- 3e Blad heidspersoneel 1940" eenige wijzigingen en Landbouwkroniek. Voor Duitschland heeft zich dit doel in den (Orbis Holland) aanvullingen zijn aangebracht. loop van de oorlogsjaren steeds meer omlijnd - 3e Blad Het voornaamste daarvan betreft Fondsenmarkt. in de vormen van een nieuw, eendrachtig 1. uitbreiding van het aantal categorieën Europa, onderlinge bij 3e Blad samenwerkend dat door van personen, waaruit vacatures den over- De Nabeurs te Utrecht. samenwerking tot een macht zou komen, waar- Ontmoeting tusschen Hitler en heidsdienst moeten worden vervuld, en wel N.S.B, Front, 3e Blad mee alle overige landen en werelddeelen BINNENLAND met leden der en van Nationaal Zwitserland's moeilijkheden. rekening zouden hebben te houden. Vrede Mussolini die als zoodanig op 15 Mei 1940 reeds bekend 3e Blad waren; naar binnen, een zoo groot mogelijke oecono- De distributie van aardappelen 2. bevoegdheid van den secretaris-gene- mische — en dientengevolge ook militaire — Alle militaire en politieke kwesties raal van hel departement van Binnenlandsche onaantastbaarheid naar buiten zouden de onderzocht. Onwrikbare wil den oorlog Op bon 34 reserve 4½ kg Zaken, om de benoeming of indienststelling karaktertrekken van dit nieuwe Europa van personeel nietig te verklaren in gevallen, tot overwinning door te zetten. moeten zijn. Van de idee der Duitsche De secretaris-generaal van het departement dat zulks geschiedt in strijd met de bepalingen geleidelijk Visscherij der plaatsingsverordening, en levensruimte is men overge- HET NIEUWE EUROPA van Landbouw en maakt het schakeld op de gedachte Europeesche volgende bekend in verband met de distributie 3. wijziging van de in die verordening der regeling levensruimte, waarbij thans zoowel de Uit het hoofdkwartier van den Führer, 29 van aardappelen: vervatte nopens het toekennen van tijdvak Augustus verhuiskosten aan hen, die op grond van de Duitschland wint gebieden Sovjet-Unie rijk Augustus. (D.N.8.) Gedurende het van 3 tot der zoo aan De Führer en de Duce vijf bepalingen der verordening in eene functie grondstoffen —gedeelten en met 30 Augustus a.s. werden in totaal voor Europa op onmisbare als van hebben in den tijd tusschen 25 en 29 Augustus bons, te weten zijn geplaatst buiten hunne tegenwoordige begrepen zijn. — de nummers ~29 reserve" tot en Afrika Het Duitsche publiek een bijeenkomst gehad in het hoofdkwartier van met „33 reserve" van de „bonkaart diversen" woonplaats. alle fronten heeft zich met deze denkbeelden langzamer- den Führer. aangewezen voor het koppen van aardappelen. hand wel vertrouwd gemaakt; het is door zijn Op deze bons kon een totale hoeveelheid van Engelsche V=Victorie Tijdens deze besprekingen, die in het hoofd- luchtaanvallen pers en door de redevoeringen zijner staats- 10. kg aardappelen worden gekocht. Aan- lieden van alle stadia hunner ontwikkeling kwartier van den Führer van het Noordelijke en gezien het weekrantsoen 3 kg bedraagt, d. i. Door krachtigen afweer mislukt INSTELLING LUCHTBESCHERMINGS- op de hoogte gehouden. het Zuidelijke front plaats vonden, werden alle dus in vier weken 12 kg, zijn de consumenten In den afgeloopen nacht trachtten slechts een ONGEVALLENFONDS Wat Italië betreft, is dit minder duidelijk militaire en politieke kwesties, die de ontwik- in bovengenoemde periode van vier weken paar Britsche vliegtuigen boven ons land te In het verordeningenblad is opgenomen een kg gekomen. Ten einde dit tekort tot uiting gekomen. Een verschil in geestes- keling en den duur van den oorlog betreffen, 11.l1. te kort komen, doch ontmoetten een dergelijken krach- besluit van de secretarissen-generaal van alsnog beschikking te stellen, zal ge- tigen afweer, pogingen gesteldheid tusschen de besproken. ter dat de totaal mislukten. Sociale Zaken en Binnenlandsche Zaken be- Germaansche- en diepgaand het tijdvak van 31 Augustus tot en ervaringen, Latijnsche volken brengt durende Waarschijnlijk hebben de slechte treffende de instelling van een luchtbescher- mee, dat de eersten De kwesties werden onderzocht in den geest met 6 September a.s. de met reserve" vliegtuigen eergisteren gaarne in zeer groote. zich ~34 welke aanvallende hier mingsongevallenfonds. zelfs in het onbe- van de nauwe kameraadschap en lotsverbonden- gemerkte bon van de ..bonkaart diversen" (en elders) opdeden, een zeer deprimeerenden Hierin wordt bepaald, dat aan het eerste kende verliezende, lijnen denken, terwijl de op het koopen van 4'ó kg aard- heid, welke de betrekkingen tusschen de recht geven invloed op de aanvallen gehad. Er kan thans lid van artikel 1 der Ongevallenwet 1921 be- Latijnen eerder het oog op het dichterbij beide appelen, waarmede de hoeveelheden, welke namelijk ter toelichting worden medegedeeld, dat palingen asmogendheden kenmerkt. worden toegevoegd, waardoor als liggende, het dadelijk concreet definieerbare, De besprekingen in vorige weken te weinig beschikbaar werden toen van de 31 vijandelijke vliegtuigen, welke ongevallen, hun in verband met hun dienst- laten vallen. waren doordrongen van den onwrikbaren wil gesteld, thans volledig zijn ingeloopen. het Duitsche weermachtsbericht als in het westen betrekking overkomen, worden beschouwd er op gevestigd, dat neergeschoten In het Duitsche project is de duurzame der beide volkeren en van hun leiders om den De aandacht wordt vermeldde, niet minder dan 15 ongevallen, aan werklieden in verzekerings- deze bon reeds heden geldig is. boven Nederlandsch gebied vernietigd werden, plichtige medewerking van Italië, zoowel wat den oorlog tot het zegevierende einde voort te zetten. bedrijven overkomen in verband politieken te zamen bijna 50 pet. van de aanvallers. met: kant de vestiging van een De nieuwe Europeesche ordening, die uit deze Europeeschen vrede— als de door hen verrichte werkzaamheden ten be- oeconomische overwinning te voorschijn zal treden, moet op REGISTRATIE VAN DUITSCHERS hoeve van de luchtbescherming in de onder- zijde betreft, on*Tiisbaar.— Voor het Het A.N.P. voegt hieraan toe Afrikaan- zoo uitgestrekt mogelijke wijze de oorzaken kon er reeds op worden In het heden verschenen Verordeningenblad neming, in welker dienst zij werkzaam zijn; sche deel van de Europeesche ruimte zal Italië De vorige week wegnemen welke in het verleden aanleiding gewezen, dat de tijdelijke moeilijkheden bij is opgenomen een verordening van den Rijks- door hen verrichte werkzaamheden ten be- voor een belangrijk deel moeten zorgen. tot commissaris voor het bezette Nederlandsche hoeve van de bedrijfsbrandweer van de onder- de Europeesche oorlogen hebben gegeven. de aardappelvoorziening tot het verleden be- Het is dus begrijpelijk, dat een gedachten- De bericht bevestigt dit gebied betreffende de registratie der neming, in welker dienst zij werkzaam zijn. vernietiging bolsjewistische hoorden. Bovenstaand wisseling tusschen Hitler en Mussolini in de van het gevaar en duidelijk. Het rantsoen van 3 kg Duitschers. Niet beschouwd als ongevallen, hun in ver- wel zeer volgende: band tegenwoordige situatie niet alleen wenschelijk van de plutocratische uitbuiting zal de moge- aardappelen per week, dat als het „normale" Hieraan ontleenen wij het met hun dienstbetrekking overkomen, was, maar ook diepgaand uitgebreid lijkheid beschouwd, kan niet alleen Alle personen van Duitsche nationaliteit, die worden ongevallen, aan werklieden in de ver- en moest verschaffen voor een vreedzame, har- rantsoen wordt zekeringsplichtige bedrijven zijn. Dat Mussolini van de gelegenheid weer worden verstrekt, doch hetgeen in in het bezette Nederlandsche gebied wonen of overkomen in ge- monische en vruchtbare samenwerking van alle verblijf houden, zijn verplicht zich in den tijd verband met werkzaamheden bij den lucht- bruik heeft gemaakt om den krijgs- Augustus te weinig beschikbaar werd gesteld, stand der volkeren van het Europeesche continent, zoowel verheugend, van 1 tot en met 15 October 1941 aan te beschermingsdienst. verrichtingen na te gaan en in het bijzonder is geheel ingehaald. Dit is zeer op politiek als op economisch en cultureel ge- tijd van beperkt broodrantsoen melden bij den voor hun woon- of verblijf- Ten aanzien van de Land- en Tuinbouw nog zijn eigen Italiaansche troepen te be- omdat in dezen plaats plaatselijk bevoegden Ongevallenwet 1922 bied. aardappelen een nog belangrijker plaats gevolmachtigde worden dezelfde regelin- groeten, spreekt de Rijkscommissaris provincies gen getroffen. vanzelf. Italië levert reeds Tijdens hebben bij voeding van ons volk. van den voor de zijn dit bezoek de Führer en de innemen de (politie-officier). Het besluit treedt heden in werking thans bijdrage aan den algemeenen strijd Dit komt wel duidelijk tot uiting, wanneer tegen de Sovjet-Unie en zal die in de toekomst Duce zich naar belangrijke punten van het van 3 kg per week verge- In afwijking hiervan is tot de aanmelding men het rantsoen verplicht: zeker nog in versterkte mate leveren. Oostelijke front begeven, waarbij ook een be- lijkt vroegere aardappelenverbruik. JOODSCH GRONDBEZIT met het Voor personen, die handelings-onbekwaam We schreven hiervoor over de groeiende zoek gebracht werd aan een der Italiaansche Dit bedroeg niet meer dan 2 kg per week. Het Rijkscommissariaat maakt bekend van andere levensmiddelen zijn of wier handelingsbekwaamheid beperkt belangstelling in Duitschland voor wat men divisies, welke meedoet aan den strijd tegen het De schaarschte is, wettelijke vertegenwoordiger De verzoekschriften tot goedkeuring overeen- genoodzaakt het rantsoen hun of, voor komstig de verordening Rijkscommis- misschien de ~groot-Europeesche politiek" zou bolsjewisme. Bij hun bezoek aan het Zuidelijke heeft de overheid het geval deze voortdurend afwezig is, degene, van den 50 pet. hooger te stellen dan het normale saris voor het bezette Nederlandsche gebied no. kunnen noemen. Men stelt zich hierbij tegen- front werden de Fürer en de Duce door den vroeger. die de daadwerkelijke zorg voor den be- verbruik van persoon op genomen. 154/1941 over het Joodsche grondbezit (par. over Churchill en Roosevelt in wier generaal-veldmaarschalk op zich zelf al een voldoende treffenden zich heeft 10-13) moeten ingediend bij von Rundstedt ver- Dit is eigenlijk personen, verbjijf worden den rijks- politiek, ook na de befaamde ontmoeting de tijdelijk opgetreden Voor die houden in ge- (commissaris-generaal welkomd. Bovendien werden bezoeken ge- verklaring voor stichten, gevangenissen en huizen van be- commissaris. voor finan- tusschen deze beide staatslieden aan boord van moeilijkheden. , , ciën en economie) afdeeling „Wohnungs- und bracht aan de hoofdkwartieren van den Rijks- waring, de directeuren dezer inrichtingen. een schip, men zaak niet de vroeger bestonden deze moeilijkheden, Siedlungswesen", den Haag, Juliana van uit den aard der opperbevelhebber Ook' Het gezinshoofd is, afgezien van zijn natio- Stol- lijnen bepaald Europeesch programma maarschalk en van-den van doch toen spraken zij niet zoo tot het publiek. berglaan 45. van een September naliteit, verplicht voor een behoorlijke aan- kan terwijl het leger. In normale jaren ging voor 1 het terugvinden, men het ernstig aardappelen melding van alle personen in zijn gezin, die betwijfelt zijde In het gezelschap van den Duce bevonden zich looien en leveren van door de KRUIDENIERSCONGRES TE GRONINGEN of van die wel ooit eenige veel uit boven de dagelijksche de Duitsche nationaliteit bezitten, zorg te ordening beproefd, laat toegepast, kan de Italiaansche ambassadeur te Berlijn Dino telers ook nooit dragen. Een zeer groot aantal zelfstandige kruideniers staan behoefte Op de vrije markt kwam dit dan worden. Alfieri, generalen gebeurde De verplichting op grond van de leden 1 tot uit de vier Noordelijke provinciën, vereenigd de chef van den staf van de in den prijs tot uiting. Het ook toen de vereeniging Frankfurter Zeitung, in deze aardappelhandel tijdelijk en met 3 bestaat niet, indien het verblijf in het in „Centra" ter behartiging van De die juist Italiaansche weermacht, generaal Cavallero, de wel eens dat de gebied langer de belangen van den dagen een moeilijkheden te kampen had, als bezette Nederlandsche niet dan detailhandel in koloniale serie uitvoerige artikelen over „het kabinetschef gezant Anfuso als vertegenwoor- met groote duurt. waren, hield te Groningen congres. er slecht weer maar weinig aard- zes weken een Van hun wordende Europa" begonnen is, betoogt daar diger van den minister van buitenlandsche door heel De aanmelding geschiedt door afgifte of belangstelling gaf tevens blijk een aartal gros- o. a. in, dat een Europa leiding niet appelen geleverd werden. ingevuld siers in zonder zaken, graat Ciano, die door ziekte verhinderd te doen met gefixeerde toezending van een in drievoud kruidenierswaren. meer te denken is, terwijl Engeland en Thans had men registratieformulier van door den Rijks- congres en Gandin, alsmede prijzen daarbij met een 50 pet. hooger ver- Het stond onder leiding van den heer Amerika het juist zonder leiding willen laten. was, de generaals Marras en commissaris voor het bezette Nederlandsche D. E. Schuitema, hooge bruik is dus geen wonder, dat stagnatie die in zijn openingswoord een reeks van andere officieren van den en het gebied (commissaris-generaal voor de open- uiting gil Duitschland en Italië willen die leiding wel optrad de aardappelen niet meer uit aan zijn voldoening over de groote geven, generalen De Duitsche ambassadeur von toen bare veiligheid) vastgestelde model. opkomst. betoogt het blad, maar het voegt er staf. voorraden konden worden geleverd, doch voor militaire gerooid. Personen van Duitsche nationaliteit moeten aan toe, dat het slecht met dit nieuwe Europa Mackensen en de Duitsche attaché te het verbruik moesten worden De aanwezigen werden toegesproken door ir. gesteld weersomstandig- telkenmale bij het binnentreden in het bezette zou zijn, indien de machten die het Rome, luitenant-generaal von Rintelen, namen Hierbij komt nog, dat de gebied eenige H van Heyst, voorzitter van de vereeniging hebben tegengewerkt. Nederlandsche of bij verande- „Centra scheppen, slechts berusten op militaire eveneens aan de reis van den Duce deel. heden dit jaar ernstig ring van woon- of verblijfplaats binnen zeven , en door den heer G. J. Jansen, alge- aardappelen superioriteit. Waaraan F. Z. De groei van alle soorten was geven. meen leider van de „Centra"-actie. de dan de be- Aan de politieke en militaire besprekingen voorjaar en den buitengewoon dagen hiervan kennis In de middagbijeenkomst schouwing vast knoopt, dat die machten juist door het koude Niet geregistreerd worden werd bij acclamatie hebben van Duitsche zijde ook deelgenomen de drogen 2 a 4 weken ten achter. tot afgevaat digde van wat anders brengen, zonder hetwelk een toe- voorzomer De personen, behoorende tot een der het hoofdbestuur gekozen rijksminister van buitenlandsche zaken, von Desondanks moesten de vroege aardappelen de heer F. H. v. d. Werff te komstige samenleving te tijd bureaux van den Rijkscommissaris voor het Joure (Fr.). Deze van volkeren niet opperbevel toch op normalen worden gerooid, sprak aan de hand van practische ervaringen denken is, Ribbentrop en de chef van het van den bezette Nederlandsche gebied. namelijk de oplossing van het om in de behoefte te kunnen voorzien. Het behoorende tot de Duitsche een propagandistisch woord. vraagstuk. de weermacht, generaal veldmaarschalk Keitel. een De personen, sociale gevolg was uiteraard aanmerkelijke en de „Waffen-S.S." en het overige De heer J. de Vries, leider van de „Centra"- „Alle Het leed is nu echter weermacht actie pogingen, zoo schrijft de Frankfurter, opbrengstvermindering. personeel hiervan. voor de vier Noordelijke provinciën, hield „van de wegzinkende weer geleden en overal zijn thans ruim vol- ten slotte een rede, wereld tot oplossing van krijgen. De personen, behoorende tot de Duitsche waarin hij de aangelegen- het sociale vraagstuk zijn vergeefsch geweest. ouderde verhouding tusschen individu en ge- doende aardappelen te veiligheidspolitie en den Rijks- heden van organisatorischen aard besprak. orde- en De Sedert de vermenigvuldiging der menschen en meenschap, tusschen arbeider en den staat arbeidsdienst. heer D. E. Schuitema sprak een slotwoord. den weergaloozen vooruitgang der moderne grondig vernieuwd. Hoewel gehandhaafd van eenige electriciteits- De registratie van deze personen wordt door De naasting Rijkscommissaris VAN EENDENKROOS techniek in de vorige eeuw is dit vraagstuk blijft, dat het nationaal-socialisme geen instructie van den geregeld. INZAMELING land zijn problemen bedrijven Niet-nakoming kan worden gestraft met Ter verwerking van dag tot dag dringender geworden, .00 export-artikel is en ieder tot krachtvoeder moet oplossen, toch hechtenis van ten hoogste zes weken of met In dringend, als nog nimmer tevoren in de ge- op de eigen wijze is de In hooger beroep goedgekeurd enkele gemeenten van ons land is men nationaal-socialisme zoo geldboete van ten hoogste 150. begonnen met de inzameling van eendenkroos, schiedenis. Noch de machtelooze maat- kracht van het sterk departe- voorschriften zij de noodige natuurlijke Door den secretaris-generaal van het De Nederlandsche met betrek- dat, na droging, voornamelijk wegens zijn schappelijke hervorming in de Westelijke gebleken, dat kracht goedge- king de aan- en afmelding’ bij aanspraken van ment van Binnenlandsche Zaken is tot de be- gehalte aan zetmeel, eiwit en vet, een grond- democratieën, noch de krampachtige poging verleent aan de Duitschland keurd Staten van Friesland van volkingsregisters en de verblijfs-registers oplossing van dat in den zelfden koers het besluit der stof biedt voor de vervaardiging van kracht- tot het bolsjewisme was gelukt. en Italië, vaart, op 29 Juli 1941, no. ZO. tot naasting van cemge blijven ook voor personen van Duitsche voeder. Getracht zal worden, de inzameling Slechts het nationaal-socialisme heeft de ver- leiding." electriciteitsbedrijven. nationaliteit onaangetast. over het geheele land uit te breiden. ministers, op wier gezichten langzamer- DE MOORD TE DELFT BIJ DE POSTERIJEN heeren VEERTIG JAAR hand de vermoeidheid duidelijk merkbaar werd. De commissaris van politie te Delft HISTORISCHE FIGUREN was er niet bij. De schrijver bekend, maakt Vorst Bismarck Distributie dat uit zeer belangrijke aanwijzingen van het boek drukte later tegenover den grooten De is gebleken, dat de verdachten in de zijn teleurstelling uit. dat hij hem nirt zaak moord- 233 staatsman Hugo de Man. J. van Blerkom, alias Jan ln de uitoefening dezer „ministerieele functie" ZEEP Verhagen, alias Jan Zwart, en Charles James UIT EEN VERDWENEN HOFKRING had kunnen zien. Bismarck antwoordde: BONAANWIJZING Percy Hugenholtz, zich ophouden der von Prinz Albrecht Sohn het in de om- Hofkringen de nieuwsgierigheid „Auf Hochzeit De Secretaris-Generaal van depar- geving van Amsterdam. Ook de derde ge- hebben steeds habe ich auch noch den Fackeltanz mitgemacht. Handel, Nijverheid der menschen getrokken. Dat is begrijpelijk. De tement van en zochte. G. A. Dogger, uit den Haag, zou in aber jetzt bin ich zu alt dazu diesen princillons maakt bekend, dat de meerdere of mindere omslotenheit waarin vorste- Scheepvaart met hoofdstad vertoeven. DP commissaris van welke etwas vorzutanzen". ingang van Maandag 1 September a.s. politie verzoekt lijke personen leven, èn de beteekenis. derhalve den inwoners van regeerende bestaan, heb- enkele wijzigingen zullen wordon aan- Amsterdam klem spoedigste politie vorsten en wie hun na werk, we het voor- met ten de op kunnen Paul Wiegler s waaruit gebracht in de hoeveelheden der ver- ter plaatse kennis geven zij ben het lot van fen volk allhans aan een boek op te wanneer mee- — ".ien voorldvrend gaande opnamen, ontleende veel schillende zeepsoorten, welke den nen een der vorengenoemde personen hebben maken dat men was, in Fransch. met te heb- — hen niet met dat in 1884 verschenen het nieuwen bon verkrijgbaar zullen zi.j n ben ontmoet. Zooals bekend voor dengene eenigszins bespionneert. Men laat Berlin. Des een gevolg is rust; wil zij tot zelfs in den titel La société de Een en ander is mede der die aanwijzingen kan verstrekken, men weten, wat doen verborgen achter een pseu- welke particuliere het meer ont- schrijvers naam gaat samenstelling van bepaalde zeepsoor- leiden tot opsporing van de daders van den hun leven. Naarmate Vasili". Het bevat een wordt oog. wekt het grooter doniem, n.l. „Comte Paul ten. moord, een belooning van 5000 uitgeloofd. trokken aan het medédeelingen, afkomstig van iemand, belangstelling. Daardoor heb'j—i steeds de boe- reeks van Toilet- en huishoudzep goed uit zijn oogen heeft gezien en de om- ken, die beweren gordijn te kunnen oplich- die heeft VEECENTRALE’ VERMIST een geving Wilhelm van nabij Gedurende het tijdvak van 1 Septem- CONTROLEUR ten, waarachter zich de geheimen der hoven ver- van keizer September jrordijn gekend. Met goedige pen schrijft de onbekende ber tot en met 30 a.s. geeft Sedert Maandag j.l. wordt de heer borgen, groot succos, zelfs wanneer dat keizer bon achter- over de „oude parade-paardjes" van de met „113' genummerde Van Hendrikus Heij te Ede, controleur bij de Vee- opgelicht wordt voor een gefantaseerden volgens hem „bonkaart algemeen" alsmede Zijn signalement grond. Aangezien geen enkel vorstelijk Wilhelm. Graat Lehndorff b.v. was de de centrale aldaar, vermist. echter ijdel, egoïst, maar met „b zeep" gemerkte bon van luidt: lang pl. M., haar, leven geheel kan blijven aan de een soort „ex-Lovelace", met de m. 1.75 krullend lit- onttrokken „Twee geleden had de graaf zeepkaarten p en g, welke respectieve- op oogen, blikken van publiek, alle kans, dat zelfs kwaadaardig. jaar teeken de bovenlip, blauwe flink het is er een groot aantal jonge lijk aan kinderen beneden den leeftijd postuur, gekleed in grijs costuum en grijze bij den grootsten fantast, die schrijft over wat tot vertwijfeling van meisjes en mooie weduwe, die zóó zeker op van twee jaar en van een leeftijd fUs . regenjas. Vermiste is in het bezit van een achter de schermen der paleizen gebeurt, eenige een zij een huwelijk met hem had gerekend, dat schen twee en acht jaar, zijn uitge- actentasch met boeken en een zoo goed als waarheid gevonden wordt. Die waarheid wordt in- koopen van: grooter, de onthullin- reeds een studeerkamer voor hem had laten reikt, recht op het nieuw Union-heerenrijwiel. naarmate de tijd. waarin Grete gram toiletzeep (samenstel gen plaats is middelen richten, om de hand gevraagd van freule hetzij 150 De mogelijkheid v.n misdrijf of ongeval hebben, critischer en de twintig jaren, September 1940); uitgesloten geacht. te zijn. Wie in onze dagen von Kanitz; een jong meisje van ling van na 1 wordt niet om controleeren talrijker persoon gram huishoudzeeep; met zijn rijkdom aan historische documenten en knap maar onbeduidend, de laatste hetzij 90 voor een ouden „Lebemann"— om te huwen. Het hetzij 200 gram zachte zeep (samen, B. JOUWERSMA gelegenheid om die te raadplegen met onthullin- een Januari 1941); gen aankomt, beslagen op het huwelijk had plaats. Men haalde er met stelling van voor 1 (Foto Gombault) moet echter goed zeep ijs publiciteit vooral wanneer hij wanhopig gebaar de schouders over op en .... hetzij 100 gram zachte (samen- STADSNIEUWS der komen, in Augustus vertelt van tijden, nog vallen binnen de per- tot dusver is het paar een der gelukkigste stelling van na 31 1941); die het: „hij gram zachte zeeppasta; Maandag a.s. zal het 40 jaar geleden zijn, dat soonlijke herinnering van zeer velen. deze kringen." Over Prins Reusz heet hetzij 300 VERBETERING VERLAATSBRUG is gehaat bij de jonge officieren, wier avancement hetzij 250 gram zeeppoeder; de heer B. Jouwersma alhier in dienst trad bij de gene- waschpoeder. Ged. Staten van Friesland hebben het ge- het bedrijf der Nederlandsche Posterijen. Waarschijnlijk was Paul Wiegler. de twintig hij verhindert door zijn protegeeren van hetzij 450 gram meentebestuur van Leeuwarden gemachtigd tot jaar geleden essayist, goed be- raals. Vorst Radziwill. die een Fransche vrouw Stukken huishoudzeep van 120 gram, Den len September 1901 werd hij benoemd bekende Duitsche „internatio- zijn, mogen het beschikken over een in de begrooting 1941 postbode te (Fr.), hij slagen geweest, hij bij het Avalun-Verlag te gehuwd heeft, wordt ingedeeld bij de welke nog in omloop tegen tot Winsum waarna ach- toen één bon worden uitgetrokken bedrag van 5000 voor het ver- tereenvolgens als standplaats had: Terschelling, Hellerau bij Dresden een boek uitgaf, dat tot nale aristocratie". inlevering van uit- beteren van de Verlaatsbrug. titel Wilhelm der Erste. Sein Pruis in Berlijn. Franschman in Frankrijk. verkocht. en Menaldum. Den 16en Januari 1914 bad: bovengenoemd tijdvak ’ hij tot te Leben und Zeit. Dit werk be- En dan „die drei Schwestern"! Gedurende werd benoemd brievenbesteller Leeu- seine toiletzeep" gemerkte BEGRAFENIS P.H. VAN DER MEER warden, welke betrekking hij tot 1 Juli 1918 vatte een grooten voorraad onbekende medé- Die drie zusters zijn de gravinnen von Moltke, geeft de met ~b deelingen van graaf Moltke, den vriend van de zeepkaart p, welke aan kin- Op te gistermiddag ter heeft bekleed, toen zijn benoeming volgde tot over den eersten keizer het door zusters van Kuno von bon het kerkhof Huizum is oorlog Philipp Eulenburg: gravin Perponcher. beneden den leeftijd van twee jaar stoffelijk zaalwachter van het Leeuwarder postkantoor. den Fransch-Duitschen van 1870/'7l keizer- van Fritz deren aarde besteld het overschot van den rijk geworden Rijk. Het sprak gravin Prillwitz. uitgereikt, recht op het koopen van Bijna 14 jaar heeft hij dezen dienst waarge- Duitsche o. m. Donkelmann en mevrouw von is van heer P. H. van der Meer, ridder in de orde personen in met De weduwe, nog mooi, rijk, gram toiletzeep van de oude samen- Oranje nomen, n.l. tot Mei 1932. In die maand werd hij over enkele bekende verband eerste is zeer zeer 75 Nassau. overgeplaatst gebruiken, die het in zwang waren, elegant. Zij heeft „successen" gehad. De tweede stelling. overledene mede-oprichter naar het magazijn. aan hof en De was en sinds invoering plekken in ernstige koningin omzwermd Volledigheidshalve wordt er op gewe- Coöperatieve Met de van de postzegelautomaten over zwakke de in naam zoo is de van de mode en wordt 1908 voorzitter van de Boerenleen- werd hij controleering kringen. door Gardes-du-Corps. een goed geconser- zen, dat waschpoeder niet gekocht kan bank te Wieuwerd en oud-directeur van de belast met de en ver- de zorging van deze automaten, welke in verschil- Het gedeelte van het boek, waarop ik doel, veerd standbeeld. De derde heeft avond aan worden door het publiek, doch uitslui- Coijp. Zuivelfabriek aldaar. geplaatst. had het over den tijd zoo lang geleden avond haar salons open. „Men komt er om te tend wordt beschikbaar gesteld ten werd gebouw Vrijzinnig- lende deelen van de stad waren Hij nu Vooraf in het der hoopt te blijven dat aan het hof van — Duitschen keizer — spelen, rooken, te dansen en te flirten, alles behoeve van wasscherijen. Vereeniging deze functies waarnemen tot den in de te Hervormde te Huizum een rouw- zijn pensionneering. Witte Zaal de ministers, gekleed in van goud- naar keus. En zijn zeer gemakkelijke fau- gehouden, geleid werd er Zeep wasscherijen dienst welke door ds. L. Zijn vrijen borduursel stijf galacostumes, „den teuils, waarin den nacht kan doorbrengen." voor Bonga, Doopsgezind predikant meesten tijd besteedt de heer staande men alhier. Jouwersma aan het maken van fietstochten om koninklijk-Pruisischen fakkeldans" uitvoerden. Het is een soort club. „De volle bierglazen cir- De bestaande regeling ten aanzien van Een groot aantal bloemstukken dekte de in Het was een merkwaardig schouwspel, den nog culeeren; de jonge officieren knoopen hun wapen- de wasscherijen blijft bijeenkomst kist; wij van het mooie Friesche landschap te genieten. onverminderd de zaal van opgebaarde Hij is een al gebuikten minister Camphausen bij de brui-* rok of hun dolman los". De groote misdaad der van kracht. zagen bloemkransen van de Coöp. Boerenleen- n.l liefhebber van het Friesche natuurschoon, waarvan hij meermalen in publi- loft van Prinses Charlotte. of den sarcastischen drie zusters is, dat zij den eerbied voor de vrouw De wasscherijen zijn derhalve ver- bank te Wieuwerd, van den Bond van Direc- caties, in getuigenis graaf Fritz Eulenburg. of den nuchter-goedmoe- bij de jonge mannen van de artistocratische krin- plicht voor elke twintig kilogram Coöp. Friesland, ook ons blad, heeft afge- teuren van Zuivelfabrieken in legd. staat hij digen dr. Falk, die niet in gen gedood hebben. droge vuile wasch een zeepbon van Coöp. Ook bekend als een niet onver- heelemaal de hof- het van de Zuivelfabriek te Wieuwerd, van dienstelijk amateur-teekenaar, omgeving paste, of den jovialen minister van publiek in ontvangst te nemen. Zoo- het Boter- en Kaascontröle-station „Friesland" aan welke lief- hebberij hij veel van zijn vrijen tijd offert. Oorlog von Kameke, wien het reeds moeilijk Even komt op den achtergrond de figuur als reeds voorgeschreven is, dienen en van de Vereeniging van Vrije Zuivel- viel zijn gezicht bij belangrijke aangelegenheden van Prins Wilhelm,— den lateren—keizer Wil- de wasscherijen eerst een bon van hun fabrieken. in een ernstige plooi te houden, het was een helm 11, op sympathieke wijze te voorschijn. klanten in ontvangst te nemen en pas Ds. Bonga opende dit samenzijn met te lezen 25-JARIG DIENSTJUBILEUM merkwaardig schouwspel om al die— heeren, elk Graaf Waldersee schrijft naar aanleiding van een daarna een hoeveelheid van twintig 103: „Looft Heere, mijn van Psalm den ziel" enz. Maandag hoopt Tj. met een waskaars in de hand. paarsgewijs te zien schandaal, dat naar buiten uitlekt: kilogram waschgoed, hetzij ineens, Het oogenblik vervolgde a.s. de heer Faber den dag is aangebroken, zoo te herdenken, hij jaar geleden naderen, terwijl zij met veel moeite aan hun ge- „In „der geworden, hetzij bij gedeelten behandeling spreker, dat wij stoffelijk zullen dat 25 in dienst Gesellschaft" is nu bekend in te het overschot trad als drukker bij zichten een plechtige uitdrukking trachtten te dat Prins Wilhelm het huis van mevrouw von gaan geleiden den doodenakker. Op een de boek- en handels- nemen. naar drukkerij van den heer B. B. Westerhuis, geven! Prillwitz voor zijn officieren verboden heeft: er De aandacht wordt er op gevestigd, oogenblik als dit gaat er veel in ons hart om. De ommegang, met pages voorop, in plechtigen, wordt ik kwaadwilligen Bij belijdenis Voorstreek, alhier. beweerd vermoed door dat bovenstaand voorschrift ook geldt alle verschil in schakeering in de langzamen pas op het rhythme van den marsch, hij ook —het Perponchers voor de zoogenaamde „waschverzen- iets, dat huis van de in van ons geloof, is er dat ons allen meer dien de jonge Prins Albrecht daarvoor gecom- — betrokken, wat niet is. Het ders", die tusschenpersoon de gedachte HET GEWESTELIJK het verbod heeft waar slechts als samenbindt, n.l. aan den dood. ARBEIDSBUREAU poneerd had, herhaalde zich in het oneindige en bevel zal waarschijnlijk „schandaal eerste tusschen publiek gang een het en de wassche- De naar het kerkhof is steeds een moei- Men schrijft ons: op het laatst had men diep medelijden met de veroorzaken, valt niet te ont- rijen optreden. lijke wij staan wat geweest; klasse" doch het gang; af ons lief is Met ingang van 1 September kennen, dat de Prins zijn zijde De wasch aan a.s. is het een velen aan heeft. van kantoren, hotels, café's bovendien herinnert die gang ons de waar- maand geleden, dat het Gewestelijk De te Berlijn zoo grof geworden gezelschapstoon enz. voor zoover het heid van het „naemento mori", „mensch gedenk Arbeids- handdoeken, bureau zijn nieuwe kantoorgebouwen betrok. VEEDIEF AANGEHOUDEN en de achteruitgang van de reputatie der gezel- poets- en stofdoeken, servetten, tafel- het sterven". God, de Heer van leven en ster- In deze maand is zeer productief schappelijke kringen niet gering lakens e. ven, gespro- veel werk De politie alhier heeft aangehouden een in worden voor een d. betreft, kan ter behande- heeft thans tot dezen overledene verricht. Onder het motto „Service, deel in verband gebracht met de en ling gegeven ken, oog onttrokken. coulance en deze provincie woonachtig persoon, terzake salons het worden zonder dat God heeft hem aan ons snelheid" heeft men er naar gestreefd, zoowel voorbeeld der „drie wenseht daarbij Wij gevoelen terug te op diefstal van twee koeien, respectievelijk ge- zusters" en men van bons behoeven te worden behoefte blikken dit den werkgever als den werknemer te harte, dat er beterschap heeft afgegeven. den gestorvene, tevreden plegd op 8 en 22 Augustus j.l. op de Vee- komt. Bovendien aardsche bestaan van die voor stellen. hofmaarschalk Perponcher- door zijn verwaand- velen van ons zoo veel heeft beteekend. Spreker markt. De verdachte is ter beschikking van Scheerzeep Aan de hand van het persoonlijk contact, dat de justitie gesteld. heid en door het feit. dat hij de uitnoodigingen zeide alleen te kunnen getuigen, dat deze doode men met de verschillende werkgevers gehad ten hove voor zijn eigen uitnoodigingen aanziet, Gedurende het tijdvak van 1 Septem- niet tevergeefs heeft geleefd, maar dat hij met ber heeft, mag men wel concludeeren, dat dit ten VERKEERSONGELUKKEN zich vele vijanden gemaakt. Dat hij een toontje tot en met 31 December a.s. geeft zijn talenten heeft gewoekerd en gearbeid heeft, volle gelukt is, voor zoover het de werkgevers lager zal moeten zingen, velen, de met „j" gemerkte bon van de zoolang geschenen. op zal zelfs in den voor hem de zon heeft De betreft, die van zijn diensten gebruik gemaakt Gistermorgen te halftien kwamen den kring van het eigenlijke hof, verheugen. textielkaart, welke uitgereikt werd groote belangstelling op plaats getuigt van hoek Emmakade N.Z.—Franklinstraat twee deze hebben. Kort voordat Prins Wilhelm aan mannen en jongens, die zijn ge- de waardeering, die men hem toedroeg. Op is vrachtauto's met elkaar in botsing. Voor beide aldus ingreep, had boren vóór Er evenwel nog steeds een categorie, die hij getracht op te treden tegen het hazard-spel 2 Februari 1926, recht op meer dan één terrein heeft hij zich verdienste- de hulp van het Arbeidsbureau nog niet in- bestuurders dier motorrijtuigen was het uit- het koopen van 50 gram auto's, in de „Unionclub", waarvan de hertog van Rati- scheerzeep, lijk gemaakt. In den kleinen kring van het ge- roept. Juist deze groep wordt aangeraden: zicht belemmerd door stilstaande die president of een tube dan wel een pot scheer- was hij een echtgenoot en voor de geopende Kanaalsbrug stonden te bor en de oude keizer beschermheer zin zeldzaam vader. Maakt u eens kennis met de werkwijze van deze 2e was. De crême. Hij groote opgewektheid en vrij Prins verbiedt deze club voor de offi- was een man van nieuwe instelling. Wanneer u, als werkgever, wachten. Beide vrachtauto's werden ern- cieren van regiment man, in bedrijf stig beschadigd. Een inzittende van een der het huzaren van de garde. VASTE BRANDSTOFFEN vitaliteit; een die deze sombere wereld iemand in uw noodig hebt, hetzij een Ratibor verzoekt den noode gemist zal worden. loopjongen, een kantoorbediende, een auto's kwam door den schok met het hoofd Prins schriftelijk om dat Gedurende het fabrieks- verbod in te trekken. „Hij beweert tijdvak van Maandag Wij staren hem na met dankbaarheid en arbeider, een landarbeider, kortom, een werk- in aanraking met de voorruit, tengevolge graaf aldus 1 September 1941 waarvan hij het gelaat Waldersee dat jonge officieren— daar tot en met Dinsdag weemoed, in het vaste vertrouwen, dat het beste kracht, belt u dan het G.A.B. op. Vertel den een snijwonde aan speelden. — 30 September 1941 geeft de wij kreeg. Hij nooit De Prins heeft zijn beschuldiging met „05 wat in hem bezatep, niet door den dood ver- desbetreffenden ambtenaar, wat voor man u werd door een dokter verbonden. met goede k. f." gemerkte bons van in argumenten gehandhaafd en op de de kaarten gaat en het vaste vertrouwen ook, dat hij zal zoekt, en binnen enkele uren krijgt u den, voor Doordat op den hoek Vredeman de Vries- zeer uiteenloopende M en N, welke zün uitgereikt aan ver- rusten bij zijn vaderen, dat de dood voor hem u juisten man ter kennismaking en zonder elementen gewezen, die in de straat—Alma Tademastraat de bestuurder van club gevonden Aangezien bruikers, die voor kookdoeleinden op zal zijn het morgenrood van schooner toekomst. eenige verplichting toegestuurd. Wat dus vroe- worden. nu de keizer het uitsluitend gebruik een veeauto de bocht iets te kort nam, kan- aan den bevelhebber van het garde-korps van vaste Moge dit plotseling heengaan onzen levensernst ger voor u zeer tijdroovend was, kunt u nu met telde de lijke duide- brandstoffen, al dan achter die auto gekoppelde aanhang- opmerkingen heeft gemaakt wegens het niet in combina- verdiepen, omdat zoo de nacht voor ons één telefoongesprek af. wagen en sloeg om. Van het in den aan- hand over tie met petroleum zijn aangewezen, kan komen, waarin wij niet meer kunnen wer- En u werknemer, wanneer u werkzoekende hand toenemend hazardspel, hoop ik, hangwagen geladen vee kreeg geen der dieren dat de monarch zijn recht op het koopen van één vaste ken. Spreker eindigde zijn toespraak met gebed. of werkloos is, brengt u eens een bezoek aan beschermheerschap van dè eenheid letsel. club zal neerleggen." Maar de heer von Albedyll vaste brandstoffen, met uit- Namens den Bond van Directeuren van Coöp. het nieuwe kantoorgebouw op de Willemskade. wil zondering van Toen gisternamiddag omstreeks 3 uur de niet toegeven. Ratibor gaat nu naar fabrieksturf. Zuivelfabrieken in Friesland, waarvan de ge- Men behartigt daar uw belangen, zooals u het Keizer, den Gedurende bovengenoemd tijdvak eenige jaren geweest, bestuurder van een truck met trailer van het maar verboden wordt het hazardspel storvene voorzitter is zelf niet kunt doen. toch 0m.... in geven de met „Generator-anthraciet sprak Het lage gedeelte van het Zuiderplein nabij de het geheim voortgezet te worden vervolgens de heer P. J. de Jong uit Arbeidsbureau is voor werknemers van ln het „Palais" negende periode gemerkte bons De werkgevers van Potmargebrug rechts af naar deze brug wilde van vorst Blücher op de Païiser recht . heer Van der Meer was onder de 9—12.30 uur en voor 9—5.30 Platz woont op het koopen van 1 hl (max. collega's wij uur geopend. Telefonisch kunt u rijden, sloeg de motor af, waarna het motor- Guido, graaf Henckel von Donners- 75 kg) iemand, van wien veel hebben het bereiken marck, gerechtigd anthraciet-nootjes kg kunnen wij gezien, onder de nummers 6144 en 6145. rijtuig achteruit vanaf de helling liep en in tot het dragen van vele titels V of 50 turfcokes, leeren. Gaarne hadden Deze groot-grondbezitter terwijl de met „Generatorturf dat hij nog eenige jaren zijn mogen botsing kwam met een transportrijwiel. De en mijnmagnaat * negende van rust had de Napoleon woon- periode" gemerkte genieten. Hij bestuurder hiervan geraakte bekneld tusschen onder 111 als particulier te Parijs bons gedurende dit was in den waren zin van het OMSCHOLING TOT METAALBEWERKER waar hrj tijdvak recht geven op koopen een vriend, voor een trailer en rijwiel en kreeg vermoedelijk een eene Russische of eene Duitsche trouwde het woord de ouderen steun. Het Gewestelijk men is niet van 50 stuks baggerturf Tot Van richtte spreker Arbeidsbureau Leeuwarden gekneusd linker bovenbeen. Op advies van — zeker van hare nationaliteit die mevrouw der Meer ais „la troost, toezeggende, meldt ons: een juist passeerenden dokter werd hij per Paiva" zijn vriendin was geweest. — woorden van haar dat de woning naam was Pauline Haar nagedachtenis van den overledene bij den Bond Er is thans een pracht gelegenheid voor onge- politiebrancard naar zijn vervoerd. Therese Blanche Lachmann van Directeuren steeds in eere zal worden ge- schoolde arbeiders een opleiding te ontvangen Nadat het transportrijwiel was aangereden, 6"' getrouwd me* pruts-kleer- tot metaalbewerker. Het behoeft geen betoog, kwam dit in beweging, waardoor twee voet- makertV. H et een in schulden MARKTBERICHTEN houden. gangsters aangereden. PorZll*Portugees, w" T sittenden te sprak dat er in de metaalbranche in de toekomst een eveneens werden Man- den markies Albino de Païva y Aranjo De heer J. Timmerman Marum uit voetgangsters naam van de Vereeniging van Vrije Fabrieken, zeer ruime werkgelegenheid zal zijn, terwijl de tel en kousen van een dier wer- °C hert°g Grsmoni arbeidsvoorwaarden beter zijn als voor een los den beschadigd, evenals het transportrijwiel. deed «„ar aa" a**d6n - wier voorzitter de overledene is geweest. Daar- __ "^ hertog de Guiches en ongeschoold naast was hij echter groote arbeider, resp. arbeider. Op den Troelstraweg M.ITdj!1"6 graaf Henckel von Dor.ners- AARDAPPELVEILINGEIV mensch in de betee- omscholing plaats bij Mr. P. J. werd een marck °°r'T kenis van het wat De vindt te Stettin de wielrijder, achter haar een "*itterend huis in woord. Voor alles de over- arbeidsgemeenschap „Eisen und toen hij plotseling een auto- Chamn- m v de FRANEKER. 29 Augustus. Borger» 1 ledene voor de vrije fabrieken heeft gedaan, Metall". Na een bus vandaan kwam den rijweg wilde over- De beeWhouwer Dalou stelingen plus 1»5' ver- opleiding van 13 weken, gedurende welken tijd en levert d-n?TekJnnCht. 1.87* 7Vi et per baal voor **" zeide spreker hem dank. Spreker eindigde met steken, aangereden een uit tegenoverge- P V de voerkosten. Aanvoer de arbeiders vrijen kost en inwoning, benevens door childer na h SchlluM.de schoo«teenmantels, 161 baal. een persoonlijk woord van oprechte waardeering stelde richting naderende personenauto uit dert d* Plafond», op één ’ een behoorlijke verdienste ontvangen, volgt Paiva als J BERLIKUM. 29 Augustus. Eerstelingen I en dank. Heerenveen. De wielrijder kreeg schaaf- nrlx,waartan\ " I "de Nacht" zonder eenigg Borgers I 2.02~ t^z310 Namens het bestuur, plaatsing en verdere opleiding in de bedrijven het hoofd, omhulsel. vereeuwigd wordt. alles per baal. Aanvoer den raad van toezicht tegen de vastgestelde wonden aan de knieën en terwijl E baal. van de Coöp. te gaf in de metaalindustrie rijwiel verbogen. r rd'veel Boerenleenbank Wieuwerd grepen gelegenheid de wielen van zijn werden W.° °"tVang?n'n het -hotel Donners- ’ de heer Witte, kassier, uiting loonen. Velen deze unieke mamarckrc . Taine, Theophile S. de van de ge- aan, nog meerderen geplaatst Gautier, de gebroeders Groenteveiling op 29 Augustus voelens die kring opgewekt reeds doch kunnen de Goncourt zijn gasten op te in dezen werden, Inlichtingen ZWEMMEN diners en soirees We Andijvie toen daar het bericht van het overlijden worden. worden verstrekt door het den indruk wil weten, dien gastheer per kg 8 et., augurken per kg 3-27 bekend Gewestelijk Arbeidsbureau en zijn bijkantoren. De temperatuur water in de op enkele en gastvrouw "oemkool per per kg werd. Hij heeft gewerkt zoolang het dag was, van het zwem- gasten maken, kan dien lezen bh -n" stuk B—l 2et. druiven ook voor onze bank; daarvoor betuigen wij baden Groote- en Kleine Wielen is heden Ik hiCr d^ .2_«n,Blf Per krop 35 et" hem lêü liCVer niet cite«en rtuk Perz'ken!? per meloent?nPet dank. Wij geven den DIPLOMA MELKERSCURSUSLEIDERS graad, in Huizum 16 graden. SocTiThuoch de daar melodramatisch"SJ?* pronkersnr„nu °CV 10 stuks 10—170 «- naastbestaanden le ver- geschilderde vrouw per kg 8-10 et per kg 5 «"" zekering, dat wij wordt in 1870, radys per rabarber hem niet zullen vergeten. Aan de leergangen voor melkerscursus- nadat haar katholiek huwelijk mrt lo bos 30-50 slaboonen per M De heer Tj. Dijkstra, melkrijder den markies ontbonden is, protestant. et.. van de zuivel- leiders, vanwege de Friesche Maatschappij Pleegt De markies per , c}- snUboonen per kc 10—14 et., tomaten fabriek Wieuwerd. ten slotte sprak woorden van Landbouw, slaagden de volgende per- AANKONDIGING zelfmoord. In de eerste weken kg 7-16 et., wortels per 10 bos 40-^5O et. van waardeering en», te vTn den aan het adres van den doode sonen: B. Aardema, Boornbergum; H. W. de ram rergaderlngen, altvoeringen Leen warden fransch-Duitachen oorlog benoemt Bismarck den en van troost tot de familie. Burg, Tietjerk; Kraai van Donnersmarck tot prefect van Groenteveiling Bruin, Oudwoude; A. van der VRIJDAG 29 AUGUSTUS in Metz te Franeker op 29 Au.ust-1 Namens de familie dankte de zoon voor de Draayer, Nijemirdum; Dijk, Lange- Januari roept hij hem naar Versailles bij betoonde belangstelling A. J. B. U. Bioscopen tot 4 September, 's om Dubbele witte boontjes per kg 14 et., meloenen en de laatste eer den zwaag; G. van Dijk, Hitzum; H. E. Heida, en met avonds elin(!en °Ver de krÜ««*hatting per kg 2o et Oon* doode bewezen. 8 uur; Zondags van 2 uur af: te.enwderhant!I,g te .. suikerperen per kg 15 et. Kortezwaag; Th. Heida, Marssurn; H. W. mfn.T?°r zlJn- Donnersmarck stelt ze* er,kg 44 et- -toksnUboonen per kg ♦ Hierna werd het stoffelijk overschot uitge- Hoekstra, Oranjewoud; K. J. Hulshoff, Sur- Tivoli: „De ster van Rio". _„ ranCS voor Dat is een milliard et hift" E 1 dragen aan t meer Per stuk 12 idem r en door de vele belangstellenden ge- huisterveen; N. J. Hulshoff, Rottevalle; H. Cinema-Palace: „Pygmalion". In het voor- Frankrijk ten slotte wordt opgelegd. rtükïw-S?90, etI Peterselie per*■■ bakje 9—17?f et. volgd op zijn weg naar het kerkhof. Koopal, Enge- VXÏ*J9~ ,cr kg « P. de Jong, Oosterbierum; J. J. programma: „Bad Ems". Donne «marck met zijne vrouw et »nng,ro<; bakJe 24 et.. wortels"per Hoomsterzwaag; Rw".fot *■’,* naar ntei tU'P) kg lurn; P. Koopstra, K. S. van Leeuwarder Bioscoop: „De blinde passagier". Aendlitz in Silezië. waar zij in 1884 sterft per stuk PCr 23 Ct komkomm TENTOONSTELLING „HET der Lende, Langelille; O. Oevering, Ferwerd; ar V" et NIEUWE Harmonie-Bioscoop 29, 30, 31 Augustus hi ♦ hü is dan zeven en vijftig DUITSCHE G. Poelsma, Lutkewierum; J. A. Schotanus, en 1 ühIJ Catharina"~~ Slepzow, " BOEK" September, 's uur; „Scheiding op von de gescheiden— Groenteveiling te op August!» Oldeberkoop; T. A. Swart, Sexbierum; G. avonds 8 kor- "" RUSSiSChen Berlikum 29 In het gebouw der Openbare ten termijn." V Leeszaal en Veenstra, Houtigehage; T. Veldstra, Akmarijp; NiköraiMuraw"ew aveü dki Pcr ukg B*■ mt kg S-3» «ft Bibliotheek alhier wordt van 3 tot 10 Sep- O. Vries, Westergeest; J. J. de Vries, Steg- Tot en met 7 September zomertentoonstelling " ïdpmne er kg 17 et- bloemkool I per stuk!» (behalve Zondags) nckel von Donnersmarck et.,et idem ifII per kg tember a.s. een tentoon- gerda; E. J. Zonderland, en van Friesche kunstenaars in het Friesch Museum slot.i«?e« zal zich later stuk 4-9 et.. druiven per stelling gehouden „Het nieuwe Duitsche boek." van 9—5 Hendhtz in Silezië, waar zij in 1884 sterft kOOl P" 10 k =l meloenen6°^ P. J. Zijlstra, Genum. uur; Zondags van 2—5 uur. en groote k. f? ,?* «° pc Deze expositie is geopend van 14.30 uur tot industrieele ondernemingen en hij zal Ser 6" P" kg 8-Ï35 et.. perziken AUGUSTUS Bismarck getrouw stuk f2a 2' P*l"u,n«*n * rabarber 19 uur. ZATERDAG 30 blijven ook na diens val oer ln ir»*_ Pr. per kg 12-39 et. BELASTING BETALEN veien uit de omgeving rood« k 0»» 10 kg In hotel „Spoorzicht" tot en met 4 September van den ouden keizer mode hl,t 5°er £■ Per 35 _eU De Sneek, IJlst, Hennaardera- de filmartist en het orkest r Wllh*lm nog gediend! kg.35 et «aladc per 10 krop *« ORGELBESPELING GROOTE KERK inwoners van Guus Brox Arnold riln.°°.deden .ke'" hebben savollr ïi-? ,0 40 snijbooncn per M deel, Baarderadeel, Wijmbritseradeel, Leeuwar- Brinkman. Zondag matinee van 4—6V4 uur. dit niet. Die hartelijke vereering voor den 14 rt _?,-er .Tleb k« Ct. organist uil oen gelichten " per °oncn per kg 14-20 et., tomaten Maandagavond a.s. geeft de der den, Leeuwarderadeel en Ferwerde-adeel wor- zadel staatsman komt ten goede kg c^ Groote Kerk, George Stam, op het gerestau- den er aan herinnerd, dat onderstaande belas- MAANDAG 1 SEPTEMBER «n de beoordeeling van den kring, programma waarin " reerde orgel een concert. Het ver- ting moet zijn betaald: Van uonnersmarck zich ook bewoog en van Gem. heden af in „Lido" de show-band Martin net welken vUchafaU. te Lemmer op 28 Auguatui meldt werken van Bach, Pachelbel en Anthoni Personeele belasting 1941, gedagteekend Juni Erich. Dagelijks bovenstaande eenige figuren vluchtig schetste soiree 7—ll en Zondags kg sn**- ven Noordt. 19#a, 2/6 gedeelte. matinee 4—6.30 uur. baarVT^ ft80,*!" 1 37-/ SI. 750 A. J. BOTHENIUS BROUWER ’ Laatste Nieuws DE ONTMOETING VAN HITLER EN DE AANSLAG OP LAVAL EN DÉAT MENZIES BLIJFT MINISTER VAN Lijst van in teenwarden gevestigde MUSSOLINI Laval's toestand verergerd DEFENSIE personen pas afge- en van daar vertrokken Officieus Italiaansch oordeel Parijs, 30 Augustus. (D.N.8.) Door het Berlijn, 30 Augustus. (D.N.S.) De BUITENLAND Rome, 30 Augustus. (Stefani). lichte treden minister-president in het Australische Van 15 tot en met 28 Augustus Omtrent de optreden van een borstvliesontsteking van ontmoeting tusschen Hitler en schrijft van Laval kabinet, Menzies, blijft als minister Gevestigd Mussolini is de toestand verergerd. Zijn verbonden, zoo meldt Stefani het volgende: temperatuur bedroeg gisteravond 39.6 graden. defensie aan het kabinet Veen, keuken, College- Sydney. De eenige wijziging in W. v. d. kok centr. De Duce en de Führer hebben elkaar in het Er is een nieuwe Röntgenfoto gemaakt, waar- Reuter uit steeg 1. van Lekkum. J. Band, transport- strijdt voor Europa gebied der krijgsverrichtingen bevredigend genoemd ■ie samenstelling van het bestaande kabinet Harlingertrekweg Schagen. Duitschland ontmoet en heb- van het resultaat wordt. Fadden als arbeider. 10. van ben gezamenlijk het Noordelijke en Zuidelijke De toestand van Marcel Déat is onveranderd. is de aflossing van Menzies door C. G. A. v. d. Berg, stoffenverver, Beethoven- front bezocht. Verscheidene dagen lang Darlan heeft het volgende minister-president. Fadden blijft tevens straat 13, van Rijswijk. H. Klaasen, machinist. SCHEEPSVERLIEZEN hebben Admiraal tele- verklaarde Groningen. Mej. GEWELDIGE zij het leven gedeeld van de solJaten. Dikwijls gram aan Laval gestuurd: minister van financiën. Fadd«n Harlingerstraatweg 34. van SOVJETS werden hun besprekingen dat er na de debatten over de be- T. A. Uiterdijk, winkeljuffrouw. Nieuwestad DER gevoerd onder het ~Ik veroordeel den laffen aanslag, waarvan evenwel, Grijpskerk. P. Brouwers, gebulder geworden grooting, de volgende een reorganisatie 16. van Dokkumer- der kanonnen, dikwijls werden hun gij het slachtoffer zijt en ik doe maand straat 23, van Jelsum. Mej. J. M. J. Spoelstra, Uit het hoofdkwartier van den Führer, besprekingen onderbroken om kennis te nemen u met de uiting van mijn sympathie mijn van het kabinet zal plaats hebben. kinderjuffrouw.. Speelmansstraat 30, van den (D.N.B. ) Het opperbevel van de weermachtsberichten legers toekomen voor Haag. Talsma, fabr:kant Zuiderplein 37, 30 Augustus. der die in beste wenschen een spoedig MANFRED J. de weermacht maakt bekend: de strijd betrokken zijn. Het contrast tusschen herstel". GRAFPLAATS VAN KONING van Delft. C. J. van Spanje, onderwijzer, van 14, van Amsterdam. de ontmoeting der beide leiders van de as en De huisarts van Laval is uit het onbezette GEVONDEN? Elisabeth Wolffstraat Zooals reeds in een extrabericht is de ontmoeting tusschen aangekomen T. Sipma, werktuigbouwkundige, Cam- Roosevelt en Churchill, gebied in Versailles en heeft Oudebildtzijl. J. Flap, gemaakt, heeft de Duitsche plaats in Zoon Barbarossa gouden maliënkelder minghastraat 52. van bekend luchtwapen welke had een welbeschutte baai onder zich naar het ziekbed begeven. De legionnair, van in Ged. Keizersgracht 9, marine en het den zeestrijd- bescherming van talrijke brandstofhandelaar. transportvloot Britsche en Ameri- die bij den aanslag aan den arm gewond werd, Rome, 29 Augustus. (D.N.8.). Aan de oevers van Stadskanaal. A. J. de Regt, opz. R.W.S., krachten en de der Sov- kaansche oorlogsbodems, is Mej. N. Finsche Golf zeer zware ver- te treffend om daar- is gisteren uit het ziekenhuis ontslagen. van den uit de Abruzzen komenden bergstroom Eebuurt 30. van Naarden. Groene- jets in de aan nog cdrrïmentaar te wijden. groote officieele vertegenwoordigers weg, verpleegster. Schalk Burgerstraat 16, toegebracht. Bij pogingen om De twee Talrijke van Marino in het gebied Gallucio nabij de gemeente school, liezen leiders van den wereldstrijd tegen Frankrijk tijdens J. Hoogland, hoofd eener het bolsje- hebben Laval in het ziekenhuis Di Civitella heeft men van Gouda. Mej. uit Reval uit te breken en andere wisme hebben elkaar opgezocht, Villa Passo Röntger.straat 9. van Amsterdam. A. bereiken zijn door mijnopera- ontmoet aan het front van o. a. de minister van binnenland- graafwerk een graf gevonden, waarin zich be- Schapestraat 17, van havens te de beide revoluties waar de legers zaken, ambassadeur Scapini, Wierda. kapster. de marine twee torpedojagers, van het sche de en de halve een menschelijk geraamte, een uit zuiver A. F. Merckx, Ibisstraat 20. van ties van nieuwe Europa den eindstrijd voeren tegen het president van de Parijsche politie. Ook de middel- Arnhem negen mijnvegers en «drie patrouillevaar- bolsjewisme. goed bestaande maliënkelder van een Franeker. L. Hoekstra, boekbinder. Molen- Sovjet-marine gezonken. Duitsche ambassadeur Abetz in gezelschap eeuwenschen ridder alsmede een massief gouden straat 37. van Lekkum. D. v. d. Berg. Ibis- tuigen der Het officieele communiqué kenschetst van den gezant Schleier heeft K. Sipkens, Molen- andere torpedojagers en een mijn- het zich Donderdag kruis bevonden. Blijkbaar betreft het hier een straat 20. van Sneek. W. Twee militaire en politieke karakter van de ontmoe- naar Versailles begeven en aan het ziekbed maliënkelder pad 52, van Amsterdam. J. v. Leuveren, kan- veger werden door mijnen zwaar be- ting oogen voorloopig ingericht graf. De toorbediende, Kooijstraat 18. van Wol- waar zich voor de der beide groote van Laval en Déat vertoefd. kilogram. Het gouden v. d. schadigd. geheele panorama weegt ongeveer twee vega. Mej. J. Huppes, Molenstraat 52, van leiders het ontrolde van oor- model, zooals in de Middel- hebben in hard- log en Het PÉTAIN kruis is van een Amsterdam. P. Fennema, opz. keurmeester Gevechtsvliegtuigen vrede. officieele communiqué onder- MAARSCHALK NAAR GASCOGNE gekroonde gedragen werd, Sneekertrekweg 47, nekkige een kruiser der Sov- streept dat de beschouwing van eeuwen door hoofden openbaar slachthuis. aanvallen dit panorama is Vichy, 29 Augustus. (D.N.8.) zoodat men vermoedt te doen te hebben met de van Rotterdam. P. Zondervan, houtbewerker, jets twee torpedojagers tot zin- uitgeloopen op het onwrikbare Maarschalk alsmede voornemen van Pétain, die gisteravond uit Vichy grafplaats op Februari 1266 in den Hulstbuurt 34. van Arnhem. F. Hoekstra, gebracht en door bomtreffers drie beide volkeren en beide leiders, den strijd vertrok- van den 26 23, van ken voort ken is om zich drie dagen naar Gascogne slag van Benevente tegen Karel van Anjou ge- pakhuisknecht. W. Sprengerstraat torpedojagers alsmede een hulp- te zetten tot aan de overwinning. Voor .te Huizum. Jong, chauffeur, Saskiastr. 21, andere de oogen begeven, is in Auch (departement Gers) sneuvelden Staufen-koning Manfred, 'die de S..de stoffeerder, beschadigd. De transportsche- der beide leiders doemde tegelijkertijd op het aan- van Joure. B. S. v. Amerongen, kruiser vijand het vervoer van gekomen. De maarschalk en zijn gezelschap zoon was van keizer Frederik Barbarossa. Huizum. R. Reinsma, nen die de voor visioen van den vrede, van een eensgezind en is Meidoornstraat 26. van oorlogsmateriaal uit Reval werden op het station door het gemeentebe- (De plaats waar Manfred begraven werd schildersknecht. Gijsb. Japicxstraat. 83, van troepen en werklustig Europa, bevrijd van de bedreiging overlevering, dat Bisschop- willen gebruiken, zijn onder het van het communisme en van stuur verwelkomd. Op de woorden van wel- niet bekend. Wel verhaalt de Huizum. A. Vrijburg, stoker. had de uitbuiting der burgemeester Pétp.in zijn lijk, slag bij opgroef straat van Huizum. J. de Vries, schoen- van oorlogsschepen midden in plutocratie. In plaats punten kom van den antwoordde men na den Benevente 9. eskorte van de acht slechts met een toespraak, hij grensrivier wierp, zoo hoog was de maker. Ipe Brouwerssteeg 11. van Huizum. Duitsche mijnversperringen geraakt. een enkel punt: vooruitgang van wereld. korte waarin o.a. zeide: en over de Gijsb. Japicxstraat 45, van de de de Wanneer ik van de leden mijner regeering zijn tegenstanders tegen den machtigen IJ. Riemersma, dusver zijn 21 transportschepen met De ontmoeting haat van Edam. F. Knevelman, Kerkstraat 31. van Tot van den Führer en den Duce veel verlang, geloof ik dat ik hun vorst van Sicilië gerezen, en vermoedelijk ook Gr. tezamen 48,200 b.r.t. gezonken, acht heeft jegens de strijders van de beide revoluties een voor- Assen R. Janzen, electricien, N. Ooster- transportschepen werden door mijn- bevestigd, beeld geef. Ik werk onafgebroken door en hun vrees voor de macht der Hohenstaufen straat 7. van Huizum J. Beijma, electro-mon- dat het staal waaruit de Duitsch-Itali- jaar mij wapen geroepen. beschadigd. Gevechts- gesmeed sinds een heb ik slechts twee dagen waartegen de Pau= hen te had teur, Gijsb. Japicxstraat 76, van Huizum. treffers zwaar aansche as is, harder en sterker is dan overlevering geheel vliegtuigen vernietigden 22 koopvaardij- ooit. gegund om uit te rusten en mij des te beter te Intusschen klopt de niet Vertrokken kunnen wijden aan het een lijk, dat nog in zoon schepen, voornamelijk troepentransport- werk der nationale met het vinden van J. Ph. Juckers, betonwerker, van Vee- en DE INVAL IN IRAN vernieuwing, dat ik heb ondernomen en dat kostbare uitrusting zou zijn gehuld. Red. L. Ct.). Alkmaar, Stuartstraat 57. schepen, met tezamen 74.000 b.r.t. hoop straat 15 naar schepen zoo hevig, dat ook ik te voltooien. Mej. J. Lanting, verpleegster, van Schalk troffen 39 MEENING VAN DE WILHELMSTRASSE AANEEN- Agnieten- van deze vaartuigen een groot deel als PLAN VOOR ECONOMISCHE Burgerstraat 16 naar Utrecht, INVOER ANTILLEN straat 2. Wed. H. J. Koopmans, van Leeuw- verloren beschouwd moet worden. Berlijn, 29 Augustus, (D.N.8.). Ofschoon BEPERKING ZWITSERSCHE SLUITING DER Jac. Marisstraat 16. beschikt over rikstraat 94 naar Huizum, In de wateren om Engeland heeft het men nog niet authentieke docu- BLADEN IN FRANKRIJK Nederlandsche bezittingen zouden er bij N. J. J. Boekema, etaleur, van Nieuwestad luchtwapen voltreffers ge- betreffende de voorwaarden, welke Ook Mej. overdag menten betrokken 123 naar Huizum, Vermeerstraat 18. plaatst op een tankschip ten Zuiden Engeland en de Sovjet Unie de nieuwe Iraan- Om illegaal drukwerk tegen te gaan worden G. de Haan, verpleegster, van Noordersingel hebben, 19111. van lerland en een groot koopvaardij- sche regeering gesteld meent men in Vichy, Augustus. (D.N.8.). Het door de regeering der Vereénigde 88 naar Amsterdam. 2e Helmersstraat 29 De Fransche R. tho Bokholt, koopman, van Oostergrachts- schip bij de Faroer beschadigd. In d

LEEUWARDEN IN HET BEGIN VAN DEZE EEUW De oude Meelbrug en het smalle gedeelte van de Tuinen, waar de huizen uit het water oprezen. In 't huisje aan de Voorstreek was het loodgietersbedrijf yan baas Simmer gevestigd. Het hooge huis daarachter kwam met een mooien 17e eeuwschen trapgevel aan de Tweebaksmarkt uit. Al deze huizen zijn ver- dwenen bij de verbreeding van de Tuinen. De trapjesbrug op den achtergrond is ook jaren geleden reeds vervallen. Let ook op den reeds sinds Op advies van deskundige landbouwinstanties heeft een lang Onafgebroken voorwaarts. Onder hevig vuur van den vijand verdwenen telefoonpaal. landbouwer te Zwollerkerspel op gescheurd land een gaat een hoeveelheid mais verbouwd, Finsche stormafdeeling door de draadversperringen (Archieffoto S. A. B. Taconis) die een rijken oogst belooft (Foto Holland) (Suomen - Holland)' NIJE FRYSKE LÛDEN En nou leit foar üs „Der Zehnte Mai", dêr't de „Falskermers" mei tsien oare lieten, yn 40 jaar geleden KUNST Fryske tekst nest in oersetting fen dr. Willy waren Barnum en Bailey te Leeuwarden Debondelfen R.P. Sybesma Krogmann yn opnomd binne. It is yn Berlyn ütjown en yn Fryslan noch net botte bikend. De Mozart-herdenking door Concordia- Tige spitich. Hwent öfsjoen fen alle greate en Een bezoek, dat nog steeds in veler herinnering leeft R. P. Sybesma: Der Zehnte lytse politike strideraesje mei eltse Fries Toonkunst Ma i, Westfriesische Gedichte, dochs wol witte hwet de beste dichter dy't de Den 2en September van het jaar 1901 beleefde ze ook hier. Na het bezoek aan Leeuwarden Men schrijft ons Jongfryske biweging oan Fryslan jowch, kon herausgegeben und übersetzt von nou't de Leeuwarder, of liever de Friesche bevolking, deze stad er dus op bogen, dat voor de eerste Het Toonkunstkoor „Concordia" hervat syn lüd wer klinkt, oan üs folk to sizzen hat. gende vol- dr. Willy Krogmann, Berlin. een reuzen-sensatie! 's Werelds grootste en maal een D-trein was gearriveerd. Toen de vier week zijn repetities voor de uitvoering der Men hoecht it yn it forline net altiten mei extra-treinen in den den dag afdeeling Leeuwarden van de Maatschappij tot Be- Verlag Grenze und Ausland. interessantste tentoonstelling op gebied der nacht voor der Rintsje Sybesma west to habben en men het voorstellingen uit Groningen te Leeuwarden aan- vordering der Toonkunst op 26/27 November e.k. binne fersen, dy't yen yn 'e wieling fen hoecht it hjoed de dei ek noch net yn alles mei circuskunst zooals de heeren Barnum en Bailey kwamen, het Zooals men weet, zal het op 5 December a.s. was voor het station zwart van de 150 jaar zijn geleden, him iens to wezen om earlik to erkennen, det hun inrichting— bij rijksveldwacht dat Wolfgang Derde tiid, ek al slagge de weagen sa heech op voorkeur noemden was naar menschen. De en de politie onder Amadeus Mozart voorgoed as fen 1914 nimmen sa ünder hwet wy yn dizze kronyk — I*l 'ing van Heg de oogen sloot oant 1941 it gefal west hat, altiten Leeuwarden gekomen en had standplaats gekozen commissaris A. P. hadden handen na een 35-jarig leven, waarvan er 30 tot berstens bvbliuwe. Sa in mannich fen de earste fersen ienris neamden de „Ragnarökstimming" yn 'e vol werk. Zoo tegen het middernachtelijk toe gevuld met Fryske op een geweldig terrein aan het Nieuwe Kanaal, uur waren het ontstaan van een onaf- fen Rintsje Sybesma, dêr't men fést fen sizze kultuer, lijd hat as hy. En nou't er had de commissaris getracht de menschen te zienbare rij werken, grootendeels meesterwerken kin, det se nou al ta de Klassike Fryske litera- in nij ljocht for it uterlik machteleaze en daar waar thans de huizen staan van de Emma- bewegen naar huis te gaan, aangezien van een veelzijdigheid en een gehalte, dat het stempelen ze hem tuer hearre. Wy tinke hjir b.g. oan „It inerlik toroppe en toskoerd wêzende Fryske kade en de Gijsbert Japicxstraat. Welken indruk transport toch nog niet op komst was. Een deel tot een der grootste en universeelste folk daegjen sjucht, üt der componisten van alle tijden. Goudene Park" üt 1917: it Easten wei daegjen het verblijf van het reusachtige circus Barnum van de menschenmassa gaf hier gevolg aan, maar Deze sjucht, lukt er dêr de skerpste konsekwinsjes er nog Mozart-herdenking valt in een ongunstigen 't goud'ne en Bailey op waren toch honderden op de been, die het tijd. een tijd, waarin krijgsrumoer Troch park strüst nou üt. Dit is syn rjucht, is dichter. de burgerij heeft gemaakt, kan wachten het alles over- dêrfoar er voor lief namen, om toch maar de aan- stemt en de gedachten aan allerlei moeite op mate- d' Oktoberwyn Klear komt net allinne syn visy op it barren hieruit blijken, dat er nu 40 jaar later —nog komst van het geweldige transport gebied En rimple yn de fivers 't stille wiet, — te aan- rieel ons nauwelijks tijd en rust laat ons Wylst yn üs tiid, mar ek syn poëtyske krêft üt yn dikwijls over wordt gesproken, zoowel door hen, schouwen, dat tegen halftwee werd verwacht. tot de hoogere dingen te bepalen. Toch is het te oer de paden 't loftich sweevjen giet op tijd hopen, dat gelegenheid dizze beide strofen fen it earste fers: „De die uit eigen ervaringen putten, door hen, Precies stoomde de eerste van de vier er desondanks gevonden Fen 't reade leaf, it dounsjen tear en fyn. Maeije": als die treinen nog geen zal worden veel werken, en vooral ook veel nog Tsiende door binnen en kwartier later rolde overlevering aan wetenswaardigheden om- de eerste wagon weinig of niet bekende werken van Mozart uit Twa wite swannen komm' de fiver yn, Hjoed iennich Maeijewünder, met materiaal reeds van den te voeren, want It blanke pear, hjerstdei trent het verblijf van één dag van Barnum en als we nagaan, wat er van de det dizze fiert, Giet hwet üngeef is ünder. ~heuvel" stadwaarts. Hier bleek al weer welk bijna 600 werken van Mozart (volgens En det ealget, Bailey een prachtige organisatie er Koechel net hot dit moai forgiet De sterken komme frij. in Leeuwarden, kwamen. heersehte. Alles ging 626, waarvan De Wyzewa en De Saint-Foix er 582 Vn blide douns en bünte weeldeskyn. zeer vlot. In de eerste wagons van den trein als onloochenbaar echt heDben opgenomen) lang- Hwer't lofteskadecs fleane Leeuwarden behoorde tot een der eerste Mar stonden de werkpaarden aangespannen; nauwe- zamerhand min of meer bekend zijn geworden, is wol de wize wanier yn dit park, En manske legers steane plaatsen op het vasteland, waar lijks nog bedroefd weinig. Beethovencycli Dy't troch de paden trapet, Wirdt hiel Jeropa nij. het circus een was de trein tot stilstand gekomen of de worden er hoeden stil, paarden werden uitgeladen en te pas en te onpas gegeven, maar van een Mozart- En dimmen mijt voorstelling gaf. Met een speciaal schip, aan naar de wagons cyclus de brün'ge bleddesark. dyn gebracht, waarop de goederenwagens hoort men nimmer! Maar juist in onzen Mei ek herte bliede boord een geheele werd meege- waren ge- tijd, die op hoogte Hy ünlij'ge O, djüre waarvan trein plaatst. uiterst snel tot zekere afrekent met de wit: d' nachten binn' op til: Fryske ierde. In tempo werd de trein romantiek, waarin op tsjust're voerd, was men naar Hamburg gevaren, aangezien gelost, weggereden de kunst velerlei gebied De dea, de dea sjucht om syn ark, Om 't farsk soldategrêf, om op de minuut af te worden dreigde vast te loopen. deze tijd laat zich ook En 't beamte suchtet huverich en skril. De dagen dêr oerhinne dit de eenige plaats was, waar voldoende los- gevolgd door den tweeden trein. Zonder onder- meer en meer gelegen liggen aan de muziek, die 't nije breken bewoog lange zooals Debussy Sokke fersen binne Scill' libben winne gelegenheid was. Nadat men eenige voorstel- zich de rij transportwagens het uitdrukte „tout simple- der mear to finen yn üt ünrant, rüchte en tsjêf- naar het circusterrein. —ment doit faire plaisir"en zoo zal— hopelijk ook Sybesma syn, yn lingen in Duitschland had gegeven, werd in 1927 ütkommen, samling Neder- De aandacht van de toeschouwers ging natuur- Mozart dezen tijd kans hebben op iets van de „Ta de Moarn". Vn det jier Hieltiden komt dit werom, b.g. Groningen, waardeering, die hem lykwols is er as thema Vn land bezocht. Eerst daarna Leeuwar- lijk het meest uit naar de wilde dieren, die niet toekomt. dichter al net botte produktyf mear. Wol „Fryslan": „Toonkunst" Leeuwarden zal deze gelegenheid komt den, Zwolle en vervolgens de groote steden in in kooien behoefden te worden vervoerd, zooals aangrijpen der sa nou en den fersewirk fen him yn it om een Mozartavond te geven, waarop Is dit üs slachten oplein, al to lyts fen leauwen Holland. Dagen van tevoren trok de „reclame- de olifanten, zebra's, kameelen, lama's, antilopen, haar gemengd koor „Concordia" zal uitvoeren de tiidskrift „De Holder" fen 1926—1929, en ek kald Deze liepen lange „Hochzeitsmesse" (K.V. 427), dy En lykmoedich tsjin in greate tiid karavaan" reeds aller aandacht. Reusachtige enz. in rijen door Leeuwardens terwijl het Leeuwar- in inkelde kear nel tiid sjucht men dijcht- straten. vermakelijk speelde der Mannenkoor, to stean? reclamebiljetten werden in steden en dorpen Een voorval zich dat voor het eerst eveneens als wirk fen him, mar it bigjint, alteast Wirdt dit üs aan- met de olifanten af bij de brug Toonkunstkoor zal optreden, de Cantate „Dir hwet oansein, Fryslan scil bloedleas oude over de (K.V. de kwantiteit oanbilanget, to lykjen geplakt en deze vertelden van dergelijke wonde- Potmarge. dagen lag dit Seele des Weltalls" 429) zal uitvoeren. De ündergean? In die over vaarwater K.V.-nummers doen op in ófgeand tij. Sybesma, dy't it Riis den ren staaltjes rijkunst, dat velen, zij een die nauwelijks aanspraak op vermoeden, dat het ontstaan oerein en giselje de sleauwen! en van zoo brug, dezen dezer beide werken dicht bijeen ligt Fryske lèn bisongen hat as hast nea ien foar naam Het een tamelijk en dat is Vn syn „De daartoe maar eenigszins in de gelegenheid waren, kon maken. was wrak ook inderdaad het geval: de opus-nummers vol- him, fielt det er net taken mei de rol fen ballade twa Huzaren", bidoeld geval, dat men, toen de eerste transportwagen gens as tsjinhinger fen Fedde Schurer syn zich opmaakten tot een bezoek aan de Friesche er de classificatie de W. en de S.-F. zijn 394 en natürdichter. Dêrfor strüze de tijdsproblemen bikende over gereden moest worden, eerst met balken 417 en ze zijn resp. op yn anti-militaristyske ballade „De ontstaan van Juli 1782 tot to fül him oan. Hy bisiket it proaza en yn Huzaer", en hoofdstad, zij het niet om het circus te bezoeken, geschraagd had. Toen de eerste van den stoet Mei 1783 en van Januari tot December 1783, dus 1931 en 1932 komme der twa bondels fen him for üs fielen as dichtwirk parten be'tter trachten bij brug in Mozarts eersten tijd in Weenen, waar hij bij slagge, yn „De strider", dan toch wel om te een blik te slaan op olifanten de kwam, bleef deze wan- üt: „Om it hiem" en „It anker". Mar alhowol „De swetten ütlein". trouwend staan, tastte eerst eens met zijn poot baron van Swieten de werken van Bach en Den folgje noch pear deze ~wereldkennis". Handel leerde grooten ek dizze yn Fryslan tige wolkom hjitten binne, in striidfersen, „Warns naar het brugdek en blijk gaf, kennen, die indruk op hem en Wüns", „It Jubeljier" en Fryske' toen dit niet van maakten. Maar zooals het met eiken invloed van wier dit for him ek net de wei, dy't himsels „It f jild" Het was een wereldkennis al te sterke constructie te zijn, vertikte Jumbo en FryslSn ütkomst bringe scoe. Binammen yn „It Jubeljier" lit Sybesma het buitenaf op Mozart ging, deze dient slechts om in erover te gaan. Men heeft eerst de planken vast- zrjn eigen stijl te verrijken en zoo Hy bisiket it yn 'e polityk en sjucht hjir oan skerpens pearre taelbihearsking sjen Bailey gebruikten dit laatste is hem de dy't Barnum en woord geklonken en toen kón de stoet zijn weg polyphone-schrijfwïjze al spoedig geheel eigen en earder as immen oars, hwet der oan de Fryske for Anton van Duinkerken syn vervolgen. schrikt hij voor de meest ingewikkelde polemyske poezije beste' niet ten onrechte. Zij kwamen hier namelijk met dubbel- boeren mankeart, mar ta great wirk op dit net ünderdocht. In minimum fuga niet terug, maar.. nimmer zal de Dr. Willy Krogmann niet minder dan twaalf groote tenten, waarvan een van tüd was intusschen de gen onbevan- gebiet komt er ek net De tsjinkanting, it soarge for in oer- tentenstad verrezen en werden de hekken ge- luisteraar een indruk krijgen van geleerdheid hirde Friez'ne aerd, det al setting, dy't tige to priizgjen is en een oppervlakte had van 16,000 vierkanten of van ingewikkeldheid, .laat staan van gewrongen- mar to faek for in 'n opend om de leveranciers toegang te dy't yn 'e groun itselde koarte typearring fen dichter en verleenen, heid: het blijft muziek, die niets anders is of wil minsken, wolle, mei fersen, dy't meter. Deze bevatte drie manéges, twee podiums hetgeen al weer op de minuut af geschiedde. Zoo- zijn en als zoodanig elke de koppen tsjin stompe de bondel ek for net-Friezen tagonkelik muziekgevoelige ziel zal mankoar lit, stiet him voor tooneel- en „olympische" voorstellingen, een als gezegd, was het circus hier slechts één dag. treffen. Dit blijkt wel heel sterk uit het eerst- yn 'e wei. makket. Van de grootte van bedrijf genoemde werk, een renbaan en alle toestellen voor de luchtacrobatiek. het en zijn personeel muziekwerk van zeer grootsche As den efkes letter de earste klanken fen it S. D. DE JONG kan men een aardigen indruk krijgen, als men allure met zijn 5- en 8-stemmige koren (geen nationael-socialisme üt Dütsklan wei ta him Bovendien bood deze enorme tent plaats aan welke bestellingen er peuleschilletje voor de uitvoerders, trouwens ziet door den chef van den de aan komme, fine se by Sybesma fruchtbere groun. 15,000 toeschouwers. De andere tenten, welke fouragedienst bij uitvoerders stelt Mozart steeds hooge een de Leeuwarder winkeliers en eischen!), dat desondanks aanspreekt Mar ek mank de Nederlanske nationael-socia- waren gedaan. maar direct lengte hadden, varieerend van 185 tot 95 meter, handelaren Deze kocht in totaal en niet nalaat op elk publiek grooten hsten bliuwt er in ienling, immen hwaens lüd RADIO-PROGRAMMA 5500 kg stroo, 10,000 kg 165 haver, maken. indruk te ho werden gebruikt voor stalling van werk- en ren- hooi, H.L. langer ho minder ta de bütenwrald troch- Maandag 1 September 12 centenaars zemelen en 3000 kg brood, 1000 kg De naam „Hochzeitsmesse" slaat op het feit, dat klinkt. paarden (in totaal een 500 stuks), voor kleed- vleesch, hetgeen Mozart (voor zichzelf) de gelofte Hilversum I, golfl. beteekende twee koeien, twee aflegde het werk 415.5 M. gelegenheid de ongeveer 640 artisten, voor en twee schapen. te zullen schrijven als Constanze Weber die 6.45 van kalveren 250 pond van het dat oogenblik ziek was, od Gramofoonmuziek. 6.50 Ochtendgymnastiek vestiaire, beste rundvleesch bleek het dagrantsoen te zijn zou herstellen en door Oan't de oarloch ütbrekt. Den, krekt den 7.— Gramofoonmuziek. 7.45 Ochtendgymnastiek werkplaatsen, bizondere tentoonstel- hem als zijn bruid naar Salzburg ge- van de leeuwen en tijgers en eega's. zou worden nimt er wer it spylark op. Net in Frysk tiidskrift, B.— BNO: Nieuwsberichten. 8.15 Morgenwijding lingen, restauratie, enz. Dan was er nog een, aan hun voerd Het werk bewijst ons, dat het geen leeee mar de 8.25 Paaschbergkoor en orgelmuziek (e. o.). woorden waren die Mozart aan zijn „Hollandsche Post" hat de primeur 845 de hoofdtent aansluitende ruimte met de zoo- Geweldig aantal bezoekers „....und vader *en syn ferskinst yn dizze nije periode. Vn it Gramofoonmuziek. 9.15 Voor de huisvrouw.' 9^20 schreef: ich habe gefunden, dasz ich Ensemble genaamde voor de wondermenschen en de mentalen kraftig gebetet.... July-nümer fen dit blêd publisearret er syn Gramofoonmuziek. 11.— Jonny Kroon estrade Als men deze cijfers bekijkt, zal men begrijpen, se. hütte, als an ihrer 11.15 Voordracht. 11.45 Ensemble Jonny wilde dieren. onkostencijfer Men *cct waarom .Faiskermers". Kroon hokken en stallen voor dat het niet bepaald aan den lagen w »,U.i, Jniet. men meer van As dit fers yn FryslSn troch- 12.— Zang met pianobegeleiding en gramofoon- het werk moet* houden, om zijn diep religieuzeze *fingt, stekt in stoarm op. De minsken hjirn* muziek. 12.40 Almanak. 12.45 BNO: Vóór de toeschouwers naar de eigenlijke circus- kant was en dat het circus heel wat bezoekers of om zijn verheven muzikale 8 Nieuws- en hebben om dit te waard*, kinne de moed, de deadsforachtinge hwermei economische berichten I.— Viool, piano en gra- tent gingen, moesten zij deze ruimte passeeren moest dekken. De beide voor- de parachutisten libben for hjar Heitel&n mofoonmuziek. 2.— Omroeporkest en 3. konden daar dan reeds hun oogen uitkijken stellingen in Leeuwarden waren, naar ver- OPTREDEN it soliste. en klaringen van den VOOR DE MICROFOON weagen, objektyf sjen. Hja Voor de vrouw. 3.45 Gramofoonmuziek. 445 allerlei gedrochten en spelingen der natuur, reclamechef," uitstekend be- noch net ha sels Nieuws- naar Bij middagvoorstelling mei de oare kant fen Voor de jeugd. 5.15 BNO: economische als: den Rus met den hondekap, den man zonder zocht. de telde men 13,000 Willem Zonderland. Jofolle dizze heroyk to Boyd Bachman zijn en des krijen hawn. en beursberichten. 5.30 en armen, die alles met zün beenen moest doen; het toeschouwers avonds waren ongeveer Mar. orkest. 6.15 Reportage. 6.30 Ramblers. 7_ aanwezig. Zij Naberman. Mar in jier letter komt der mear wear- levende geraamte, den menschelijken struisvogel, 14,000 menschen brachten ge- aandag X September zullen wij in gelegen- Actueel halfuurtje. 7.30 Utrechtsch Stedelijk zamenlijk 56,000 aan entreegelden op; kheidJ2 zijn op de uearring. Symptomatysk hjirfor Zang met de dame met den baard, den uitzetbaren kracht- de ver- twee verschillende tijdstipnen één is in artikel Orkest en solist. 8.10 pianobegeleiding teringen beliepen eenige duizenden guldens. Leeuwarders voor fen D. Rienks—Wallinga yn „Sljucht en en gramofoonmuziek. 8.30 Utrechtsch Stedelijk mensen, de degenslikster, het beroemde elec- en^twee de rmcÖrTte hoo- Rjucht" fen Juny Gaat het regenen?, causerie. trische wonder, diksten man ter wereld, enz. Respectabele’ bedragen, daar in het begin van deze 28 1941. Hja hellet de beide Orkest. 8.55 9.10 den gulden wat WiUem leste strofen oan: Zang met pianobegeleiding en gramofoonmuzijk enz. Wanneer men dan nog de collectie wilde eeuw de heel meer waarde had dan voÏMverUn iV-" ?eeft Zonderland 9.30 Gramofoonmuziek. 9.45 BNO: Nieuwsberich- dieren had bezichtigd, een col'ectie, waar iedere thans. Wy kinne d' ein bistappe ten 10.—10.15 BNO: Engelsche uitzending- buitengewoon Deze bedragen beurden Barnum en Bailey, mann knowing eigenaar van een dierentuin trotsch en de Sonate, Na f°^„ De wenstige etappe, Things worth about Holland". kwam men in groote maar hoeveel zouden de duizenden bezoekers van '0? 89! Dy op geweest zou rijn, de twisken jeugden jeld, Hilversum 11, golfl. 301.5 M. beste op circusgebied werd te Leeuwarden niet uitgegeven hebben aan de En van 1 tot 2 uur For üs in „Blitzaufnahme" circustent, waar het winkeliers, houders van stallingen concerteeren Mar Naber 6.45—B.— Zie Hilversum I. B.— BNO: Nieuws- zien gegeven, waar men kon griezelen bij hals- caféhouders, Z°nderland In heltedream, in paarden wagens enz. En spoor- H?rverVsu3m7nH.TillTvolgende drama. berichten 8.15 Gramofoonmuziek. 10.— Morgen- brekende toeren der acrobaten, of van de dres- voor en ook de gevoerd! programma wordt uit- Gewelt stiet tsjin gewelt. dienst (voorbereid door de Ch. Radio-Stichting) paarden in vliegenden galop wegen beleefden een gulden dag. Van des avonds 11.— seurs, die op losse ate giet 10.20 Pianovoordracht. Voordracht. 11 20 waar men genieten elf uur tot laat in den nacht reden de extra- G" Tartinl Trois In liet oer de wolken, 12.15 Ensemble door de renbaan stoven, kon Pièc°^rieces, LaL alnn?^IDésolée,elnE,^'Plainte et = Gramofoonmuziek. Bandi Balogl, van schitterend paarden- treinen uit Leeuwarden naar alle hoeken van de Paoillonn Caix Oer séën, l&nnen, folken, 12.45 BNO: Nieuws- en economische van het voorbrengen Se San pavCanêl berichten provincie, met zich voerend enthousiaste elig,ieUT Pdré; In stoarm raest him ton ein. I.— Gerard Lebon en zijn orkest en gramofoon- materiaal etc. G&fTauT°^/Madrigal, LouisG- Aubert; Oer ginnerale menschen, die niet uitgesproken raakten over vn W. a 30Té\ Sobré steven muziek. 2.— Gramofoonmuziek. 3.— Rotterdamsch de ré; -Ba, Joaquin Nin; Dun matin En oer jongfeinte-grêven, Philharmonisch orkest en solist (a. o.). 4.— Orgel Prachtige organisatie hetgeen zij dien dag hadden gezien en beleefd. vVxïïJ? Ü B°Ulangerrs3' en PetUe Poème Ha wy fiktoarje flein. concert en zang. 4.30 Gramofoonmuziek. 5.— Voor Ook op de verkeerswegen buiten de hoofdstad N&an ' jongens en meisjes (voorbereid door de Het te begrijpen, dat het vervoer van deze was het een drukte van je welste. Tienduizen- hja: Radio-Stichting). Ohr is En den skriuwt „Better as forline jier 5.15 BNO: Nieuws-, economi- tentenstad zrjn talrijke bewoners den onder- den menschen waren er dien nacht op den weg; kinne wy en 5.30 en se nou forstean, los fen hwet der sche- beursberichten. 4-handige piano nemers van dit geweldige bedrijf veel hoofd- de uitspanning te Zwartewegsend, welke teen krektlyn barde, better as do voordracht. 6.— Cyclus- „Arm en rijk in PERSONALIA se ek bigripe Testament" 6.i5 hei brekens heeft gekoot. In Amerika was het ge- toebehoorde aan den heer Semler, bleef den ge- hwent ik leau net, det ik de Nieuwe Romancers en soliste Toen open en maakte Benoemd tot melkcontroleur aan de Coöp, iennichste wier, Actueel halfuurtje. 7.30 Pianospel. 7.45 p vestigd in vac'.e gebouwen. een tournee heelen nacht uitstekende raken. dy't it „fiktoarje fleanen" as in hün oan üs 7.— on. spoorwegwagons gebouwd, Men ziet de factoren waren wel aanwezig atoomzuivelfabriek te Witmarrum de heer L, fallen tiek weekpraatje. B.— Otto Hendrik- en zün begon, werden speciale om Reitsma aldaar. eigen manljue trof. Nou liket it my ta, orkest. 8.25 Landmans lust. 9.— Omroeporkest in totaal wagon ongeveer 17 meter lang. dit bezoek van het Wereldcircus Barnum en det mei dy jongfeintegrêven, en 67, iedere De heer te de grê\en fen de solist 9.45 BNO: Nieuwsberichten. iO.—lo 15 Deze 67 wagons werden over vier treinen ver- Bailey aan de Friesche hoofdstad onvergetelij' K. W van der Glas Heerenveen ls falskermers sels bidoeld wirde." Gramofoonmuziek. Amerika reden, kwamen te maken. benoemd tot directeur der Chr. Zacgvereenigin/ deeld en zooals zij ln „Looft den Heer" te St Johannesga. wereldoorlog Woningbouw en Hypotheekregeling Waarom Roosevelt naar een nieuwen streeft 1941 BINNENLAND Met behulp van een tot het uiterste opgedre. denkt hrj TUSSCHEN n ven bewapeningsprogramma voldoend» DE HANDELSBESPREKINGEN Hartnack geld ln omloop te kunnen brengen om het total, Door Joachim W. volk van 75 milliard JAPAN EN inkomen van het dollar on NEDERLANDSCH-INDIË steeg tot "ndrageltjke hoogte 100 milliard te brengen. Bovendien hoopt hij d NIEUWE BIJDRAGEREGELING Schuldenlast goederenruil met or£ Worden voortgezet Geen «ltweg uit den noodlottlgen elrkel een verhoogden Zuid-Amerika de afzetcrisis te overwinnen en een einde Gelijk bekend ls, verleent de Staat voor den dien zij ln harmonisch verband worden toegepast. Domei meldt uit Tokio: In de dagelijksche Amerika heeft aan den vorigen oorlog deel- Hoe is t» eigenlijken Woningwetbouw redden maken aan de werkloosheid echter ri! geldeltjken steun in Die toepassing zal onder meer worden geschaad, persconferentie heeft Kishi, de woordvoerder genomen niet om de democratie — werkelijkheid? Ongetwijfeld hebben de de volgende normen: indien de zoogenaamde woningwetbouw onnoodig verklaard, dat de — gedreven door financieeletf en het land in enorm! van de Japansche regeering doch uitsluitend meenden, dat bewapeningsopdrachten een nieuw! a. Voorschotten voor den bouw van een- het terrein van de woningvoorzlening door par- handelsbesprekingen Japan en Neder- economische belangen. De V. S. geldroe? gebracht en de conjunctuur is voor voudige tusschen oorlog van goud en wel- hete' arbeiderswoningenter verruiming van de ticulieren betreedt. landsch-Indië voortgezet. Kishi deelde zich na den een stroom country-en oogenblik niet ongunstig. worden over „Gods own niet blijvend. Geen woningmarkt in de gevallen, dat de particuliere Ten slotte deelt de secretaris-generaal den mede, dat de Japansche vice-minister van vaart zou uitstorten D!t alles is echter land )>=« bouwnijverheid in de dergelijke het is onzacht uit dezen gouden welvaajtsdroorn jaar in, uit, straffeloos bewapeningsmateriaJi niet behoefte aan gemeentebesturen mede, dat de nieuwe bijdrage- Buitenlandsche Zaken, Amaoe, slechts enkele wereldoorlog moest Jaar gezond woningen ontwaakt. Kort na den weerga niet produceeren, zonder voor een voorziet. regeling als regel slechts toepassing kan vinden dagen geleden een ontmoeting heeft gehad met doorstaan, die zrjn consumptie- en evenwicht van woningen, generaal Amerika een crisis boven kon met de productie van verbruit, b. Voorschotten voor den bouw voor plannen, welke na den datum dezer circu- den Nederlandschen gezant te Tokio, heeft gekend en welke het niet te artikelen te zorgen. Geen land kan ongestr gepaard met krotopruiming, in welk geval die laire genomen zijn. mogelijk- een der journalis- zagen hun van a« ter hand doch de J. C. Pabst. Op de vraag van komen. De farmer en de fabrikant steeg voortgaan met het beleenen agrarische iw voorschotten zoo noodig gepaard kunnen gaan met heid van uitzonderingen op dien 'regel niet is ten, of de besprekingen tot stilstand waren ge- bestaan vernietigd en het aantal werkloozen ducten, met het betalen van premies voor bijdrage exploitatie-tekort worden, geen land braak een jaarlijksche in het uitgesloten. Die uitzonderingen zullen echter ge- komen .antwoordde Kishi: „Neen, zij tot over de twaalf millioen. „_„„,opper- liggende gronden en kan het geh epj maximaal per woning (’ groote val ontbindingsproces speelde zich aan « volksvermogen omzetten in van ’5O 75 voor voor geval worden beoordeeld. voortgezet". Met betrekking tot de beweerde Dit proces, dat zien bewapeningsmateriW gezinnen) Mook, den vlakte af. Doch er was een ander zonder zekere garanties te kunnen geven verkaring van den heer H. J. van verborgen voltrok, maar daarom niet voor nhl«t den bouw van zooge- De nieuwe hypotheekregeling te meer in het e nuttig effect van deze beleggingen. c. Voorschotten voor directeur voor economische aangelegenheden minder vernietigend werkte: de t°«,e,"eP|« meer Euron- van Binnenlandsche Financiën, zeide Kishi: „Ik dat last van steeds oorlog en hoe grooter de bijdrage a fonds perdu van maximaal 600 (’ 900 Zaken en van be- klaring lezing de pers hulp. de Amerikaansche regeering de schen Amerikaan»* treffende het iets afwijkt van de die die ueei hulp aan Engeland wordt, des te i ïne groote gezinnen). beschikbaarstellen van voorschotten verklaring niet zoo groeiende armlastige bevolkingsgroepen ten nauwer za Q voor onder hypothecair er van gegeven heeft. De is steun- het Europeesche continent aaneen d. Voorschotten ter noodzakelijke verbetering’ verband voor woningbouw liet vallen uit beloften en onbeteekenende sluiten particulieren (de boud als de bladen gemeld hebben". heeft, evenmin als zijn overige afzetgebieden? Indië, h van eigen woningen ten plattelande, ingevolge de door hierbovengenoemde uitkeeringen. Roosevelt En de tt .«„,. hypotheekregeling 1941). is voorganger Hoover, hieraan iets kunnen ver- in den Pacific. Zuid-Amerika en Canafc» circulaire van 7 Juni 1928, met de mogelijkheid Hierin onder meer een grooten _?I«f het volgende bepaald: AFLEVERING VAN GENERATOR- anderen , . . . ~„ deze landen hebben zelf export van een bijdrage a fonds perdu van maximaal Alle experimenten moesten wel mislukken, koopt van wie? Wie produceert het go*&j;le ’4OO (’6OO voor groote gezinnen). Voorschotten worden verleend aan de gemeen- ANTHRACIET omdat het volk in zijn geheel niet achter de regee- ste? Waar zijn nieuwe afzetgebieden te vlm;p: hetzij te, teneinde deze in staat te stellen, aan belang- oog voor zijn eigen vragen steeds brandender In de bijdragen, deze jaarlijksche dan wel departement ring stond. leder had slechts Al deze zullen W terwijl een bediende losbare invetten of eenige glazen irf^ .n "^ toor met de vitaminen A en D meer, doch de over- Knikkers (stuiters) noodige tenkan, de echtbreuk dan gebleven voedingsstoffen, vooral de eiwitten meekoken om het kleven nood^r?^foto s zal staven en van de melkdeeltjes te voorkomen. er n het de zouten, zijn van groote waarde. weet> Jat Annie Ondra Sommige brengen eerst mei*ar?. mf Wle zijn, Een halve liter taptemelk bevat huisvrouwen een terwm SL "!?', Bernhof ontrouw moet 113. Toen de Spil en de Dikke, evenveel Bodempje Bespeeld den 114. Het schip dreef met grot* eiwit als 100 gr. vleesch en ls veel goedkooper. water of suikerwater aan de kook en kom p","^..2?1,1 wordt door na veel geproest en geplons, boven snelheid van de wal, met alleen voegen dan de melk toe. Al zijn deze middelen il Horb'Ber, dan is het duidelijk, dat water kwamen, grepen hun Vooral nu er weinig vleesch is kan taptemelk met geheel er^èil w*t .Vermakelijke handen de reuzenolifant en hun kapitein gebruikt afdoend, toch is het aan te raden er het yan „ * situaties ontstaan, want een stuk rotsachtige grond beet. worden voor het volledig maken van eens eenige probeeren. Verllelde Paar zit elkaar in aan boord. Nooit, nooit meer zagen den maaltijd. te In ieder g^val is de h/ren tot voortdurend Krampachtig klemden zij zich hier- beiden hem of zijn schip terug- voortdurend roeren tijdens het aan de kook bediend"' neer _, misnoegen van den advocaten- aan vast. Gelijktijdig keken Voor de instandhouding van het lichaam zijn n 0p deze manier onmogelijk ontrouw beiden Spoedig waren de Spil en de Dikke kalk ,e. van melk noodzakelijk, vooral als het v_ den ■m. 1e.i vast om, waar hun s hip was gebleven, en fosforzouten noodig. In het dagelijks nietn«fde enkele leaaen 0p de «evoelige plaat kan aan land en Heten hun kleren door gebruikte voedsel gewoon- melk betreft, maar de daarvan H-»-icus re amusante maar nog voordat zij dat goed en komen deze zouten gekookte pap van gort, film die tLVe^ df* verlo°P van deze de zon drogen. De Dikke was de lijk niet overvloedig voor. Nu bevatten melk rijst, e. d. d£rn.Vl^ toch met een ech wel konden doen, spoot een eerste, die in de verte een huisje en taptemelk Taptemelk kan, getrokken met een citroen- mamr ZUI" krachtige straal juist kalk en fosforzouten, zoodat scniuetje, m_r mereer'klapp^^6l^' zout water hun zag en voorstelde om daarop af te voor een taptemelk een smakelijken warmen drank ople- eindigt' met een pats in het gezicht Het voldoende toevoer hiervan veren bij den brengt Lumlna-fllm stappen. Ze waren nu toch immers bijna onmisbaar is. broodmaaltijd. Ter vervanging over^^hfiJ^^mma'6 een was Pim, die nog nooit zon plezier in van een no male portie vleesch am m de «rie „ k Heb u lief mijn Atlantic en wie weet, woonden Toch moet men er bij het samenstellen van heeft men te NederUnH n,er' had gehad als nu en die het Ursula vlak rekenen met een halven liter taptemelk per per- van door r-*ie van Pennmg en Prikkebeen hier de maaltijden aan denken, dat de stoffen, welke soon per eenCnde.r. levendigeA- wijze van opne- spelletje nog niet wilde eindigen. bij? huisje dag. Deze kan op het laatst mr?n e° „n !P V[otte' Spoedig was het houten men door het gebruik van volle melk kreeg, nu toegevoegd worden uil"tekend passenden tekst' een bereikt. Een boer in de op aan een dikke soep of gedeelteli'k in rotorent (Tekeningen H, Kannegleter) stond deur- de een of andere wijze aangevuld dienen te "" waar°P de Nederlandsche opening. „Goeden morgen, rrüjn- worden. »J«,i,» mpp?t of aardappelpuree worden ver- fffldwtril ~rdlBd' trotsch kan zijn. Verder erwyi de Mt gebruikt is er eer fr. ?*"^T,echi heer", zeiden Spil en de Dikke Vet is in zekeren zin door koolhydraten, b.v. voorZl ' kan worden de ,£h Bekleurde film van dc Vesuvius. heel een nagerecht (rijst-, gort- of havermout- doodê PomPeji5 en de levende stad Napel* beleefd. aardajppelen, brood, rijst, aulker, jam en stroop ,PaP/. en nieuws R. Leenstra, STADSNIEUWS KERKNIEUWS BURGERLIJKE STAND GEVONDEN VOORWERPEN NATIONAAL-SOCIALISTISCHE BEWEGING DE PREDIKANTSVACATURE LEEUWARDERADEEL LEEUWARDEN De W.A.-dienstplicht en de dienstneming in het TE PIETERSBIERUM Augustus Een damesschoen; kinderschoentje; W.A.-regiment Men schrijft ons: Van 23 tot en met 29 blauwe dito jaar Geboren Boukje, dochter van Hans ceintuur; handschoen: jongenspetje; een blauwe dagen plaatsen De reeds een voortdurende vacature der te Huizum: Dezer worden in vele in ons predikantsplaats staat vervuld de Jong en Antje Johanne, dochter van regenmantel, ongeveer 3 il weken geleden ge- openbare vergaderingen gehouden te worden- De de Haan; land van de Eerw. heer H. J. van Dijk, cand. bij het Prov Pieter Pauw; vonden aan den Groningerstraatweg; grendel met Beweging, in Kerkbestuur van Friesland, Verhaar en Johanna Ewoldlne Nationaal-Socialistische welke hoopt 28 September Catharina dochter van Engel- sleutel van een rijwtelslot; huissleutel; heeren- vergaderingen besproken werd het MAANDAG Jl a.s. zijne intrede te doen, na tevoren bevestigd Maria Cornelia, bekende be- te armbandhorloge: beursje met geld; dames- vel van den leider der Beweging, ir. A. Mussert, zijn door ds. van Rossum, predikant te Warder. bertus Franciscus Flapper en Lulse Maria Hack- eenig den W.A.-dienstplicht en de dienst- Deze gemeente, die. om haar verplichtingen mann; Uttje, dochter van Broer Span en Fopkje tasch met ritssluiting; kaatshandschoen; bonte wat betreft 1 tegenover haar vorigen predikant neming in het W.A.-regiment. SEPTEMBER na te komen Regeling; Arme, Arme van der schort; kindermutsje; bruin handje; zakboekje; jaren lang haar bezit inteerde en geldelijke Jan zoon van is Niermeijer in blauwe gabardine regenjas; parapluie, achter- Gisteravond werd deze bijeenkomst hier ter weer geopend en moeilijkheden geraakte, wist zich dank zü eene Noord en Jantje van Eik; Geert, zoon van Albert gehouden in zalen Schaaf, terwijl vindt U toezegging van 600 gulden per jaar zijde de Jong en Tibma; te Stiens: Reinder, zoon gelaten in een winkel; 1 zak portland; beurs met stede in de naast de werkplaats ook vrienden, van de Minke provincie ook een soortgelijke vergadering was van leden en zoo van hier als te Sex- Tjitske Sijbesma; te eenig geld en een sleutel; peper en zoutkleurig den winkel weer geheel tot Uw bierum, weer te herstellen van Bindert Postuma en belegd te Heerenveen. en, zooals iedere be- en Aaltje jasje; grijze damesregenmantel, mutsje en das; leiding berustte bij dienst hoorlijke administratie eischt, de begrooting weer Britsurn: Okke, zoon van Jan Roorda De den kompaan J. M. sluitend te maken. Meetsma. Herdershond. Koksma, die bij den aanvang de aanwezigen Om heette, waarna hij eenige De sluitingsweek is ook benut den dit laatste te bereiken, zijn de eerste 400 Ondertrouwd: Doewe Munk, 35 j te Huizum en Inlichtingen zijn te bekomen aan het bureau welkom oogenblikken gulden bij een plaatselijke Maandags. Woensdags Vrijdags, bij het doel der bank vastgezet en zul- Jantje Keimpe Douma, van politie, des en stil stond vergadering. len uitsluitend dienen tot dekking van mogelijke Broersma 32 J. te Huizum: des voormiddags van 11 tot 12 uur. (Niet per Rede Kompaan Wiegel tekorten op de 600 gulden bijdragen over de 34 j. te Lekkum en Eeke Wiersma, 30 j. te Leeu- telefoon) Haarden- en Kachel- volgende jaren. warden. werd hierna storting Schriftelijke verzoeken moeten zijn voorzien van Het woord verleend aan den verkoop voor te De tweede van deze gelden zal vol- Getrouwd: Gerrit Willem Scholte en Elisabeth postzegel antwoord. kompaan van het Utrechtsch bereiden. Zoo gende week geschieden en loopen een voor stafkwartier C. dan is het over de termiinlcrm»a Neeltje Mets; Jacob Pij.man en Wijpkje Riemer- Wiegel, die allereerst de aanwezigen verzocht ooit! nu Uw grootste I October 1941—30 September 1942. HUIZUM van hun zitplaatsen te verheffen ter her- wensch den winter warm door Een geduchte tegenvaller vormden de verhoogde sma. zich te grond- Moersleutel; heerenhorloge met ketting; ' sleu- denking van de nagedachtenis van den W.A.- brengen. Als U nog en polderlasten, maar hiertegenover ston- Overleden te Hijum: Jacob Rienks Wiersma, oud iets te den meevallers, als de verlaging van den aanslag teltje; snoer; rood ceintuurtje; pad- man P. Ton. wenschen of te vragen 58 j., echtgenoot van Geertje Gros; te Leeuwarden: vischnet met heeft, over- van den Raad van Beheer met 270 gulden, de af- met inhoud; aangeloopen een hondje; Op 8 Augustus heeft, zoo vervolgde spreker, legt voering de beide eerste Wilhelmus de Groot, oud 58 j., ongehuwd, wonen- vindersbeurs U dan met Niermeijer. Een van grondslagen der trekwagentje met pop; kinderbeursje; kinder- leider het bekende mobilisatiebevel der personeele belasting a 150 van legger de te Wijtgaard; te Huizum: Feije Stienstra, oud de goed advies is nu meer den van taschje; N.S.B, afgekondigd. Het voorstel van den com- dan ooit het predikantstraktement en de verhuring van 36 j., echtgenooi Hendrica Adriana Kamp: nummerbord broche met steen. een kerkelijke ge- van der W.A. zoo heet het in het bevel waardevol en U weet het: eenige localiteit’ aan de burgerlijke te Huizum mandant meente Lambert Lamberts. oud 36 j., echtgenoot van Inlichtingen aan het politiebureau _ om met het geheele— regiment naar Rusland tientallen jaren practische Barradeel. ervaring Een moeilijkheid Jantje de Meer. (dagelijks) Nie' per telefoon te vertrekken, is den W.A. waardig. op verwarmingsgebied nieuwe om de vacature ver- onder- vuld te krijgen was de pastorie, eene achter de Daarna heb ik het bevel gegeven om alle steunen ons streven kerk gelegen verbouwde huizinge N.S.B, het U naar den met 10 ver- mannelijke leden van de te doen toetre- zin te maken. trekken, waarbij ongerieflijke gangen, kelders den tot de W.A., die in den leeftijd zijn van 18 zolders enz. Reeds bracht zij een bedankje van' tot 40 jaar, uitgezonderd zij, dxg wegens licha- een gevestigd predikant mèt zich. Het geluk melijke ongeschiktheid of om redenen van wilde echter dat de pastorie tijdelijk aan een dak- WAT DE MODE TE VERTELLEN HEEFT zijn uitgesloten. loos gezin verhuurd was. De nieuwe predikant, organisatorischen aard, daarvan ongehuwd, die eenige gedacht: moeten plot- kamers voor zich reser- Velen zullen hebben nu veerde, zal nu met dit gezin samenwonen, ter- seling onze jongens en mannen in de W.A. en wijl de kerkvoogdij voor de hooge kosten moeten ze naar Rusland. Dat is geenszins het van eene nieuwe verbouwing bewaard blijft. WAT ER AAN HOEDEN GEDRAGEN WORDT geval. De leider geeft nooit een bevel zonder Een andere onaangename verrassing was nog grond; steeds heeft hij met helderheid de toe- de poging van een hooger kerkelijk bestuur om de komst van ons volk voorzien. Wij kunnen er kerkelijke grenzen van Sexbierum en Pietersbie- Het begrip mode-cultuur houdt vol- rum met elkander in overeenstemming te afmetingen dankbaar voor zijn een goed leider te hebben. gen. bren- strekt geen verband met de Wat heeft het voor nut als wij duizenden Het bevreemdende was, dat van van een zeer goed gevulde kleerkast, maar zij de vereischte veel meer met het feit, dat de garderobe mogen inboeken in de ledenregisters, als Wij, nationaal socialisten zullen het noodzakelijkheid niets gebleken en van den kant Beweging niet der betrokken bewoners geen grens- met zorg, overleg en smaak is samen- verder niets voor de doen? zoover laten komen, dat de bolsjewisten verzoek om Wat is de feitelijke beteekenis van de W.A.? hier wijziging ingekomen was. gesteld. In de N.S.B, kennen wij talrijke nevenfronten; komen overheerschen. Reeds traden velen toe De kerkelijke colleges vroegen daarom beleefd Talrijke kleinigheden dragen er in om deel te nemen aan den strijd; ook nu weer opheldering, er op wijzende dat de oude vaart hooge bij om aanvullend te wer- daarin kunnen allen worden openomen, zon- eeuwen lang mate toe is er gelegenheid u aan te melden voor de W.A., de scheiding tusschen de beide ge- ken en zijn menigmaal het geheim, dat de der bepaald lid te zijn van de N.S.B. Die fron- die niet direct naar het front zal worden ge- meenten geweest was, dat met de opheffing van ten helpen de taak van het nationaal-socialisme de plaatselijke armvoogdijen de burgerlijke verschijning van een vrouw zonden, maar eerst zal worden afgericht en wel- grenzen slagen. mede verwezenlijken. nog dienst zal der oude dorpsgémeenten geen beteekenis doet propageert licht ook doen als bezettingstroep. meer hadden, grondgebied van een rijke fan- De Nederlandsche S.S. de Ger- wij gezonden dat weliswaar het Producten van maansche lotsverbondenheid Voor naar het front worden, de voormalige dokterswoning en tuin (zonder tasie kunnen wij al die onmis- en streeft naar ras- hopen wij, op te koetshuis) zuiverhejd. dat het Kremlin Moskou de met een tusschengelegen strook grond, détails noemen, bijkom- vlag zijn geplant. ten den hoofdweg bare zij Duitsche zal alles Noorden van tot burger- stigheden, die kleur en fleur In de W.A. worden slechts opgenomen, die lijk Sexbierum gemaakt werd, maar dat het geen lichamelijk geschikt zijn en een leeftijd hebben Door ons te scharen in de gelederen van de aan onze kleedij verleenen. W.A., wij zin had thans ook de kerkelijke grenzen te van 18 tot 40 jaar. De W.A. wil in de eerste zullen deel hebben in de wereld- wijzigen en dat dit laatste ten gevolge zou hebben Inderdaad moet men over een plaats stoottroep zijn; zij staat vaak voor een revolutie. Het komt er niet op aan, hoe groot de uitbreidine van het kerkelijk ressort Sex- zekere mate van aanvoelings- zeer moeilijke Talrijke het aandeel is aan manschappen in dien strijd, bierum tot bijkans het kerkhof van Pietersbierum vermogen beschikken om de taak. verliezen heeft de op W.A. dan ook reeds moeten boeken, o a. Peter maar wel komt het aan de bereidwilligheid en d»t het voorts weinig in overeenstemming met détails zoodanig aan te wenden, Ton, Hendrik en den geest waarmee wij ons offer gebracht het Evane»lie was. dat het zoovel rijkere Sex- dat zij niet alleen in harmonie Koot en Pelser. Overal waar de bierum zich aldus bevoordeelden ten leider roept is de present, hebben. Wanneer onze leider kan zeggen, zoo na- de hoofdzaak zijn, doch W.A. maar daarvoor dat er eenige n=deele van het veel minder gesitueerde kleine met is noodig een goed gedisciplineerd corps. In de tienduizenden Nederlandsche Pietersbierum. ook ten opzichte van elkander tweede plaats wil de W.A. zijn een keurcorps; nationaal-socialisten aan het front staan, dan Het genoemde hoogere kerkelijke bestuur afgestemd zijn. De vrouw, die ieder W.A.-man waardig kunnen wij van den Führer verwachten, dat hij scheen de ingediende te deelen en be- deze gave bezit zal zelfs, al heeft zij moet zich gedragen, plaats bezwaren ook op sociaal terrein. Door die waardige Nederland de zal toekennen, die het ver- richtte van zijn voornemen af te zien. een uiterst bescheiden garderobe, toch dient. Dit zal de gewenschte opheldering ge- houding, door ons ideaal uit te dragen, moeten interval steeds zooveel variatie weten aan te wij Nog inzien, bracht hebben en het niet meer mogelijk maken, heeft, onze taak als stoottroep overbodig maken, wil ons volk een en ander niet verlangde grond brengen, dat het den schijn dat zij omdat wij dat een inwoner van de strook een ons volk niet alleen door de vuist maar eens zal het de oogen open gaan, want kerkelijke functie in Herv. Sexbierum bekleedt. telkenmale een ander kleedingstuk aan kunnen winnen. steeds is ons volk een volk geweest met stoere Tenzij de grootsche arbeid van de Synodale heeft. Noodig is dan evenwel, dat zij Daarnaast wil de W.A. het bekken van de mannen. Commissie voor Ke'koobouw zou kunnen uit- deze op één hoofdkleur afstemt, die zoo gekozen dient te worden, Beweging zijn, waaruit de leider telkens weer Spreker eindigde met te zeggen: de leider werken, dat de Orthodoxe stemgerechtigden van dat vele combinaties mogelijk zijn. Ten opzichte van zwart zijn de menschen kan halen, noodig voor de poli- roept en dat beteekent voor ons allen aantreden. Herv Pietersbierum in de zustergemeente en die de mogelijkheden schier onuitputtelijk, terwijl ook marineblauw tieke organisatie. Niet alleen de Beweging zal van hier in het eerstgenoemde dorp stemge- als hoofdkleur aan te bevelen is. uit dat bekken kracht rechtigd werden. mogelijkheden weten uit te vergaren, maar ook de Dee'en wij nog mede. dat in de plaats van den De vrouw met smaak zal deze Nederlandsche staat. K. Dijkstra, naar elders vertrokken, buiten, omdat de détails een eigen stijl aan haar verschijning Ten slotte heer de heer moet de W.A. het voorbeeld ziln In de hierop volgende pauze bestond gelegen- F. Douma. hoofd der openbare schopl, tot secre- kunnen geven. Noodig is evenwel, dat men zich realiseert wat het ons geheele kerkvoogdij type, yoor volk. Onze levenshouding moet heid zich voor de W.A. op re geven, van welke ta»is der is»ibenoem