DOCSLIB.ORG

Philologia Frisica Fryske Akademy Nr

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Philologia Frisica Fryske Akademy Nr Philologia Frisica Fryske Akademy nr. 1060 Tussen Hemsterhuis en Grimm © 2012 Fryske Akademy (Postbus 54, 8900 AB Ljouwert) Foarmjouwing: Roelof Koster Opmaak: Jan Tiemersma Afûk, Postbus 53, 8900 AB Ljouwert NUR 616 ISBN 978-90-6273-895-3 Neat út dizze útjefte mei op hokker wize dan ek fermannichfâldige wurde sûnder dat dêr skriftlike tastimming fan de útjouwer oan foarôf giet. www.afuk.nl www.fryske-akademy.nl Philologia Frisica Anno 2008 Ljouwert 2012 ... Ynhâld Foarôf 11 Aldfrysk Anne Popkema Eine Perspektive der altfriesischen Lexikographie? Zu einem Online-Belegwörterbuch des Altfriesischen Gisela Hofmann Ansprache in der Fryske Akademy in Leeuwarden beim Philologenkongreß am 10. Dezember 2008 Andreas Deutsch Von der Kunst, einen Schatz zu heben – der altfriesische Rechtswortschatz und die deutsche Rechtsgeschichte Oebele Vries It Aldfrysk yn rjochtshistoarysk perspektyf Arend Quack Het oudste Oudfries Ben Hermans The strength of posttonic syllables in Riustring Old Frisian Leksikografy Piter Boersma Kartoteken, databanken, leksikografy en oars wat op ’e Fryske Akademy Willy Martin Nieuwe wegen voor de Friese lexicografie? Nils Arhammar Das Helgoländische (Deät Halunder): Stand und Perspektiven seiner Erfassung, Erschließung und Erforschung Letterkunde/Kultuerskiednis Jelle Krol Santich jier de romte oan en foar ûndersyk nei Fryske literatuer by de Fryske Akademy Ernst Bruinsma 50 jaar Fries letterkundig museum. Een geschiedenis van de oprichting 5 Goffe Jensma Passagieren op een veer. Literatuurgeschiedenis van Friesland anno 2009 Eep Francken De kunst of de boodschap? Schrijvers in de Zuid-Afrikaanse taalstrijd Roald van Elswijk Noarwegen en de wrâld. Over de ontwikkeling van het Nynorsk Jonathan Roper Some Varieties of English Frisophilia Taalsosjology/Sosjolinguistyk Durk Gorter De rispinge fan it sosjolingwistysk surveyûndersyk Alastair Walker Caught on the Tightrope. The Linguist between the Scientific Community and the Language Community Charlotte Gooskens /Renée van Bezooijen / Sebastian Kürchner Deens is makkelijker voor Friezen dan voor Nederlanders – feit of fabel? 6 PHILOLOGIA FRISICA ... Foarôf ... Foarôf It tema fan it trijejierlikse Frysk Filologekongres 2008, wie ‘Balâns en Perspektyf fan de Frisistyk. 70 jier Fryske Akademy en hoe no fierder?’ Dat tema waard benammen oan ’e oarder steld yn de plenêre lêzings. Op ’e earste dei waarden twa plenêre lêzings hâlden oer it tema leksikografy, ien oer de leksikografy op ’e Fryske Akademy en ien oer mooglike nije wegen foar de Fryske leksikografy, op ’e twadde dei rjochten de plenêre lêzings har op de mooglikheden en de romte foar ûndersyk nei de Fryske literatuer en op de tredde dei gongen se oer it taalsosjologysk ûndersyk, it plak fan de taalkundige tusken wittenskip en maatskippij en it ûnderwiis yn it Frysk. De earste dei stie nêst de leksikografy benammen yn it teken fan de stúdzje fan it Aldfrysk. Dêr waard net allinne in seksje oan wijd, mar oan ’e ein fan ’e dei waard it Altfriesisich Handwörterbuch fan Hofmann en Popkema oanbean. By dy oanbieding waarden taspraken hâlden en in lêzing oer it belang fan de wurdskat fan it Aldfryske rjocht foar de Dútske rjochsskiednis. De plenêre lêzings op ien nei en de taspraken en de lêzing by de oanbieding binne yn dizze Philologia Frisica opnommen. En dêrnêst in tal lêzings dy’t yn de ûnderskate seksjes hâlden binne. Philologia Frisica befettet altyd artikels dy’t nei it kongres foar publikaasje oanbean wurde. Op it kongres waarden 38 lêzings hâlden, de risping fan dit boek is 16 artikels plus twa taspraken, dy’t ûnderbrocht binne yn trije ôfdielings: Aldfrysk, Leksikografy, Letterkunde/Kultuerskiednis en Taalsosjology/ Sosjolinguistyk. It hat lang, te lang, duorre foar’t dizze Philologia Frisica 2008 it ljocht seach. Mar goed, de bondel is der no en kin syn wurk mar dwaan as bydrage oan de takomst fan de Frisistyk. De redaksje: P. Boersma G.T. Jensma R. Salverda 9 ... Aldfrysk Eine Perspektive der altfriesischen Lexikographie? Zu einem Online-Belegwörterbuch des Altfriesischen1 Anne Tjerk Popkema (Groningen) Die Präsentation des Altfriesischen Handwörterbuchs2 während des Friesischen Philologenkongress vorzunehmen, stellt einen planerischen Glücksfall dar. Denn bei einem früheren Philologenkongress, dem fünf- ten im Jahre 1969, legte Dietrich Hofmann erstmals seine Pläne zur Er- stellung des Handwörterbuchs, das ich dann seit 2004 in Kiel fertigstellen konnte, der Öffentlichkeit dar.3 Ich werde hier auf die sehr interessante Entstehungsgeschichte des Handwörterbuchs nicht näher eingehen; sie wird in der Einführung zum Handwörterbuch sehr detailliert erläutert. Stattdessen möchte ich die Vorstellung des Handwörterbuchs zum An- lass nehmen, auf die Perspektive der altfriesischen Lexikographie näher einzugehen. Dabei geht es vor allem um die Frage, ob das neue Altfriesi- sche Handwörterbuch als Ersatz für das seit Jahrzehnten als großes De- sideratum der Frisistik bezeichnete, wissenschaftliche, umfassende Wör- terbuch des Altfriesischen gelten sollte?4 Meine Antwort möchte ich kurz und knapp vorwegnehmen: Nein, das sollte es nicht. Dennoch ist es natürlich keineswegs meine Absicht, das Altfriesische Handwörterbuch irgendwie zu disqualifizieren. Es bietet ja im Vergleich zu den bisherigen Wörterbüchern des Altfriesischen sehr viel Neues und Nützliches, wie etwa Varianten, Quellenhinweise, idiomatische Informa- tionen und zahlreiche neue Bedeutungen. Schließlich und das ist wohl am wichtigsten: die Gesamtzahl der Stichwörter hat sich, hauptsächlich wegen der Einbeziehung der sog. Sneker Rezessbücher und der etwa 1100 altfriesischen Urkunden (deren Sprachinhalt in den bisherigen Wörter- 1 Bei diesem Text handelt es sich um die überarbeitete und erweiterte Fassung des Vor- trags, den ich bei der Präsentation des Altfriesischen Handwörterbuchs am 10. Dezember 2008 in Leeuwarden gehalten habe. Im Anschluss daran wurde das erste Exemplar des Wörterbuchs der Witwe Dietrich Hofmanns, Frau Dr. Gisela Hofmann, überreicht. 2 Hofmann/Popkema, Altfriesisches Handwörterbuch. 3 Vgl. Hofmann, ‘Die Erschließung des altfriesischen Wortschatzes’. 4 Für ein solches wissenschaftliches Wörterbuch des Altfriesischen haben sich u.a. ausge- sprochen: Munske, ‘Die Frisistik – ein Mauerblümchen der germanischen Sprachwis- senschaft’, S. 164; Dyk, ‘In pleit foar ien grut Aldfrysk wurdboek’, S. 130; Bremmer., ‘De leksikografy fan it Aldfrysk’, S. 88; Deutsch, ,Von der Kunst, einen Schatz zu heben – der altfriesische Rechtswortschatz und die deutsche Rechtsgeschichte’, Anm. 42. 13 bücher leider ziemlich vernachlässigt wurde), erheblich vergrößert.5 Weil bei seiner Bearbeitung erstmals sämtliche altfriesischen Quellen berück- sichtigt wurden, gewährt das Altfriesische Handwörterbuch seinen Be- nutzern also leichteren und besseren Zugriff auf die altfriesischen Quel- len als dies bisher möglich war. Kurz gesagt: ich halte es für ein gutes Wörterbuch, das einen bedeutenden Schritt zur weiteren Erschließung der altfriesischen Quellen darstellt. Seit seinen Anfängen in den frühen 60er Jahren wurde mit dem Altfrie- sischen Handwörterbuch nur eine lexikographische Zwischenlösung be- zweckt. Es sollte einerseits mehr bieten als das knappe Altfriesische Wör- terbuch von Ferdinand Holthausen, das 1925 in erster Auflage veröffent- licht worden war und 1985 von Dietrich Hofmann in einer zweiten, stark verbesserten Auflage erneut herausgegeben wurde.6 Andererseits muss- te es die erschöpfende lexikographische Bearbeitung der Quellen dem künftigen, umfassenden, wissenschaftlichen Wörterbuch des Altfriesi- schen überlassen. Das Ziel des Altfriesischen Handwörterbuchs war also ausdrücklich nicht, den altfriesischen Wortschatz erschöpfend zu inven- tarisieren und mit Hilfe von Belegstellen und Zitaten darzustellen. Das wäre für eine Einzelperson auch nicht zu leisten gewesen. Ich zitiere ger- ne den ursprünglichen Autor zu Anlass und Ziel des Handwörterbuchs: ‘Es wird aber sicher noch einige Zeit dauern, bis das [wissenschaftliche, ATP] Wörterbuch erscheinen kann […]. In dieser Situation und bei sol- chen Aussichten erscheint es sinnvoll, vor der endgültigen Erschließung des altfriesischen Wortschatzes noch einmal eine Zwischenstufe einzu- richten und die Tradition des kleinen Wörterbuches von Holthausen fortzusetzen.’7 Hinsichtlich der ‘Vollkommenheit’ des Handwörterbuches sagt Hofmann, dass sie ‘von vornherein nicht an[gestrebt wurde], weil sie zu viel Zeit kostet und weil es wichtiger sein dürfte, daß so bald wie mög- lich überhaupt wieder ein altfriesisches Wörterbuch greifbar wird, auch wenn es immer noch Wünsche offen läßt. Diese werden ja von dem gro- ßen Wörterbuch erfüllt werden können.’8 In der dem Altfriesischen Handwörterbuch zugrundeliegenden Materi- alsammlung konnte lediglich ein Querschnitt der altfriesischen Quellen verarbeitet werden. Auch wenn sämtliche altfriesischen Texte Berück- sichtigung fanden, so konnten sie doch nicht alle erschöpfend exzerpiert werden, so dass noch vieles unbeschrieben geblieben ist. Das Altfriesi- 5 Im Vergleich zu Holthausen, Altfriesisches Wörterbuch hat sich die Zahl der Lemmata um etwa 60% vergrößert, vgl. Popkema, ‘A New Step in Old Frisian Lexicography’, insbes. S. 120-121. 6 Holthausen, Altfriesisches Wörterbuch; Holthausen/ Hofmann, Altfriesisches Wörterbuch. 7 Hofmann, ‘Die Erschließung des altfriesischen Wortschatzes’, S. 108. 8 Hofmann, ‘Die Erschließung des altfriesischen Wortschatzes’, S. 108. 14 PHILOLOGIA FRISICA sche Handwörterbuch ist ja ausdrücklich ein Handwörterbuch. An ein solches dürfen keine
Load more

Recommended publications
  • Dagboek Van Een Dominee in Jorwert 15 Maart-31 Mei 2020
    HINNE WAGENAAR DAGBOEK VAN EEN DOMINEE IN JORWERT IN TIJDEN VAN CORONA (DDJ, 15 MAART – 31 MEI 2020) Zondag 15 maart 2020 It binne nuvere tiden. Daarom begin ik vandaag weer met mijn dagboek. Toen we net in Jorwert waren gekomen in 2012, heb ik een dagboek bijgehouden over mijn ervaringen in Jorwert, met de gemeente Westerwert en met de pioniersplek Nijkleaster. Maar dat is blijven liggen toen ik mijn boek Op ús eigen wize (2015) en later Zalige eenvoud (2019) schreef en klaarmaakte voor publicatie. Maar nu, in tijden van het Corona-virus, is het misschien goed om weer een dagboek bij te houden. En nu bedoeld voor op mijn eigen website, zodat ik toch het gevoel heb contact te houden met mensen om me heen. Nuver! De kerkdiensten van vandaag zijn geschrapt. Ik moest ‘preken’ in Jorwert en Boksum maar op advies van de Classis Fryslân zijn de diensten geannuleerd. Het landeljke advies is anders, maar toch gaat er een streep door bijna alle kerkdiensten in Fryslân. Mijn college en vriend Sytze Ypma gaat voor op Omrop Fryslân. Dêr bin ik wol grutsk op! De viering voor Jorwert was eigenlijk al klaar. Het nieuws dat Jean Vanier jarenlang vrouwen sexueel heeft misbuikt, heeft mij aangegrepen. De vorig jaar overleden Vanier was de stichter van de Arkgemeenschap en schrijver van diverse boeken over gemeenschapsvorming. Het nieuws gaf mij aanleiding tot een preek met als titel ‘Skûlje yn it Skaad’. Te ingewikkeld om nu uit te leggen, maar er gaat een waarschuwing uit aan mij en aan ons als mensen van Nijkleaster om uiterst voorzichtig om te gaan met de gevaarlijke coctail van macht en sexualiteit.
    [Show full text]
  • Centraal Stembureau
    Nr. 184076 25 oktober GEMEENTEBLAD 2017 Officiële uitgave van de gemeente Leeuwarden CENTRAAL STEMBUREAU Kandidatenlijsten verkiezing van de leden van de gemeenteraad van Leeuwarden De voorzitter van het centraal stembureau voor de verkiezing van de leden van de gemeenteraad van Leeuwarden; gelet op artikel I 17 van de Kieswet; maakt bekend dat voor de op 22 november 2017 te houden verkiezing de volgende geldige kandidaten- lijsten zijn ingeleverd: Lijst 1 Partij van de Arbeid (P.v.d.A.) Gecombineerd met PAL GROENLINKS Nr Naam Woonplaats 1 Jacobi, L. (Lutz) (v) Wergea 2 Feitsma, S.R. (Sjoerd) (m) Leeuwarden 3 Deinum, H.S. (Henk) (m) Leeuwarden 4 Ekhart, A. (Andries) (m) Leeuwarden 5 de Haan, H.G. (Hein) (m) Leeuwarden 6 Slagter, L.R. (Linda) (v) Grou 7 de Voogd, U.C. (Ursula) (v) Britsum 8 Tipurić, M. (Mirka) (v) Leeuwarden 9 Benmhammed, M. (Mohammed) (m) Leeuwarden 10 de Koning, E. (Eline) (v) Leeuwarden 11 Kaya, C. (Cem) (m) Leeuwarden 12 Visser, D. (Dirk) (m) Leeuwarden 13 Douma, R.I.S. (Sander) (m) Leeuwarden 14 Adema, A. (Anneke) (v) Warten 15 Aalbers, B. (Bauke) (m) Leeuwarden 16 van Santen, E.B.M. (Lydia) (v) Wergea 17 Mol, R.A.J. (Roderik) (m) Leeuwarden 18 Cornelisse, P.B. (Flip) (m) Jirnsum 19 van Barneveld, A. (Arie) (m) Grou 20 Hellegers, J.W.H. (Jop) (m) Leeuwarden 1 Gemeenteblad 2017 nr. 184076 25 oktober 2017 21 Zarza, S. (Sakar) (v) Leeuwarden 22 Heijs, T.N. (Theda) (v) Leeuwarden 23 van der Vlugt, R. (Rob) (m) Leeuwarden 24 van der Geest, T.C. (Trino) (m) Stiens 25 Jager, J.
    [Show full text]
  • Matterscape Taskscape Feltscape
    Matterscape Taskscape Feltscape De invloed van agrarische grondbewerkingen op de morfologie van de Lionserpolder (De Greidhoeke, Friesland) tussen 1950 en heden Cora Krista Jongsma Matterscape Taskscape Feltscape De invloed van agrarische grondbewerkingen op de morfologie van de Lionserpolder (De Greidhoeke, Friesland) tussen 1950 en heden Auteur C. K. (Cora) Jongsma Assen, juli 2017 Onder begeleiding van: Prof. dr. ir. Th. (Theo) Spek (hoogleraar Landschapsgeschiedenis, RUG) Deze scriptie master is geschreven in het kader van de masteropleiding Landschapsgeschiedenis Prof. dr. A.S. (Ann-Sophie) Lehmann (hoogleraar Moderne Hedendaagse Kunst, RUG) aan de Rijksuniversiteit Groningen (RUG), Faculteit der Letteren. Voorwoord Op de eerste warme lenteavond van mei 2017 ke kant van het landschap confronterend en stond ik, samen met één van de voor dit on- deze ervaring maakte mij nog bewuster en derzoek geïnterviewde boeren, midden in de betrokken bij de aan het landschap verbonden Lionserpolder. Terwijl wij boven onze hoofden problematieken; de kwetsbaarheid, tijdelijk- nauwlettend in de gaten werden gehouden heid ervan en de noeste en vakkundige arbeid door een zwerm grutto’s, bekeken wij een van de mensen die het landschap beheren, kunstwerk dat nog maar een paar jaar in zijn bewerken en onderzoeken. bezit was. Het was niet groot, had onregelma- tige contouren en het unieke reliëf kwam door De beleving van het landschap is in al haar de grote variëteit aan groentinten goed tot zijn gelaagdheden heel vruchtbaar geweest voor recht. Werkelijk schitterend. Daarnaast waren mijn beeldend werk en daarom wil ik iedereen de hydrologische omstandigheden waarin het danken die mijn pad door de Lionserpolder kunstwerk zich bevond onder controle en was heeft gekruist.
    [Show full text]
  • Blauwhuis, De R.K. Sint Vituskerk
    BLAUWHUIS, DE R.K. SINT VITUSKERK Geschiedenis De parochie is ontstaan als gevolg van de Hervorming. ln 1580 werden in Friesland alle rooms-katholieke parochies opgeheven, ook de ruim tien kleine parochies, gelegen iets ten zuiden van de lijn Bolsward- Sneek (Greonterp, Dedgum, Hieslum, Abbega, Oosthem, Westhem e.a.). Relatief veel bewoners in deze streek bleven echter trouw aan de katholieke leer, zij werden regelmatig bezocht door rondreizende priesters. In 1630 werd er in dit missiegebied, met stilzwijgende toestemming van de autoriteiten, een priester aangesteld, die zijn intrek nam in Hieslum. Het gebied was daarmee een statie geworden, de priester bediende 10 dorpen. Een van de vele kleine meertjes in deze waterrijke streek, de Sensmeer, werd in 1632 drooggelegd. De nieuwe polderlanden werden al snel in gebruik genomen. De vergaderingen van de ingelanden en de opslag van gereedschappen vonden plaats in een gebouw in de polder dat wegens zijn dak van blauwe pannen de naam "it Blauhûs" kreeg. Dit "Blauwe Huis", eigendom van een katholieke Haarlemse dame, werd in 1651 ter beschikking gesteld aan de katholieken. De priester, die in Hieslum niet erg centraal woonde, nam er zijn intrek; één van de kamers werd als kerkje ingericht. |n1775 kregen de katholieken het recht om eigen kerken te bouwen. Reeds in 1780 werd het Blauwe Huis eigendom van de statie. Het kamerkerkje werd later te klein en in 1785 werd de eerste echte kerk in gebruik genomen, het huis werd pastorie. Tot patroonheilige werd de martelaar Sint Vitus gekozen. ln 1855 werd de statie een officiële parochie, nog niet met de naam Blauwhuis maar met de naam Sensmeer.
    [Show full text]
  • The Low Countries. Jaargang 11
    The Low Countries. Jaargang 11 bron The Low Countries. Jaargang 11. Stichting Ons Erfdeel, Rekkem 2003 Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/_low001200301_01/colofon.php © 2011 dbnl i.s.m. 10 Always the Same H2O Queen Wilhelmina of the Netherlands hovers above the water, with a little help from her subjects, during the floods in Gelderland, 1926. Photo courtesy of Spaarnestad Fotoarchief. Luigem (West Flanders), 28 September 1918. Photo by Antony / © SOFAM Belgium 2003. The Low Countries. Jaargang 11 11 Foreword ριστον μν δωρ - Water is best. (Pindar) Water. There's too much of it, or too little. It's too salty, or too sweet. It wells up from the ground, carves itself a way through the land, and then it's called a river or a stream. It descends from the heavens in a variety of forms - as dew or hail, to mention just the extremes. And then, of course, there is the all-encompassing water which we call the sea, and which reminds us of the beginning of all things. The English once labelled the Netherlands across the North Sea ‘this indigested vomit of the sea’. But the Dutch went to work on that vomit, systematically and stubbornly: ‘... their tireless hands manufactured this land, / drained it and trained it and planed it and planned’ (James Brockway). As God's subcontractors they gradually became experts in living apart together. Look carefully at the first photo. The water has struck again. We're talking 1926. Gelderland. The small, stocky woman visiting the stricken province is Queen Wilhelmina. Without turning a hair she allows herself to be carried over the waters.
    [Show full text]
  • Terpen Tussen Vlie En .Eems
    • VERENIGING VOOR TERPENONDERZOEK • TERPEN TUSSEN VLIE EN .EEMS EEN GEOGRAFISCH-HISTORISCHE BENADERING DOOR • H. HALBER TSMA II • TEKST • • • J. B. WOLTERS GRONINGEN • • TERPEN TUSSEN VLIE EN EEMS VERENIGING VOOR TERPENONDERZOEK TERPEN TUS'SEN VLIE EN EEMS EEN GEOGRAFISCH-HISTORISCHE BENADERING DOOR H. HALBERTSMA Conservator bij de Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek te Amersfoort 11 TEKST J. B. WOLTERS GRONINGEN 1963 Uitgegeven in opdracht van de Vereniging voor Terpenonderzoek, met steun van de Nederlandse organisatie voor zuiver-wetenschappelijk onderzoek (Z. W.O.), het Prins Bernhard Fonds, de provinciale besturen van Friesland en Groningen, het Provinciaal Anjeifonds Friesland en het Harmannus Simon Kammingafonds Opgedragen aan Afbert Egges van Giffen door de schrijver WOORD VOORAF Het is geen geringe verdienste van de Vereniging voor Terpenonderzoek, de ver­ schijning van dit werk mogelijk te hebben gemaakt. Met nimmer aflatend ver­ trouwen heeft het Bestuur zich bovendien de moeilijkheden willen getroosten en de oplossingen helpen zoeken toen de schrijver zijn arbeid op een aanzienlijk later tijdstip voltooide dan hij zich aanvankelijk had voorgesteld, met alle gevolgen van dien. Moge de ontvangst" welke het werk vindt, de verwachtingen derhalve niet beschamen. Dank is de schrijver ook verschuldigd aan de Directeur van de Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek te Amersfoort, die hem ten volle in de ge­ legenheid stelde zich geruime tijd vrijwel uitsluitend aan de samenstelling van atlas en tekst te wijden en nimmer een beroep op de hulpmiddelen van zijn Dienst afwees. Woorden van erkentelijkheid zijn niet minder op hun plaats aan het Biologisch­ Archaeologisch Instituut der R.U. te Groningen, het Provinciaal Museum aldaar, het Fries Museum te Leeuwarden, het Rijksmuseum van Oudheden te Leiden, de Stichting voor Bodemkartering te Bennekom, de Topografische Dienst te Delft, de Niedersächsische Landesstelle für Marschen- und Wurtenforschung te Wilhelms­ haven alsmede aan de Hypotheekkantoren te Groningen en Leeuwarden.
    [Show full text]
  • Old Frisian, an Introduction To
    An Introduction to Old Frisian An Introduction to Old Frisian History, Grammar, Reader, Glossary Rolf H. Bremmer, Jr. University of Leiden John Benjamins Publishing Company Amsterdam / Philadelphia TM The paper used in this publication meets the minimum requirements of 8 American National Standard for Information Sciences — Permanence of Paper for Printed Library Materials, ANSI Z39.48-1984. Library of Congress Cataloging-in-Publication Data Bremmer, Rolf H. (Rolf Hendrik), 1950- An introduction to Old Frisian : history, grammar, reader, glossary / Rolf H. Bremmer, Jr. p. cm. Includes bibliographical references and index. 1. Frisian language--To 1500--Grammar. 2. Frisian language--To 1500--History. 3. Frisian language--To 1550--Texts. I. Title. PF1421.B74 2009 439’.2--dc22 2008045390 isbn 978 90 272 3255 7 (Hb; alk. paper) isbn 978 90 272 3256 4 (Pb; alk. paper) © 2009 – John Benjamins B.V. No part of this book may be reproduced in any form, by print, photoprint, microfilm, or any other means, without written permission from the publisher. John Benjamins Publishing Co. · P.O. Box 36224 · 1020 me Amsterdam · The Netherlands John Benjamins North America · P.O. Box 27519 · Philadelphia pa 19118-0519 · usa Table of contents Preface ix chapter i History: The when, where and what of Old Frisian 1 The Frisians. A short history (§§1–8); Texts and manuscripts (§§9–14); Language (§§15–18); The scope of Old Frisian studies (§§19–21) chapter ii Phonology: The sounds of Old Frisian 21 A. Introductory remarks (§§22–27): Spelling and pronunciation (§§22–23); Axioms and method (§§24–25); West Germanic vowel inventory (§26); A common West Germanic sound-change: gemination (§27) B.
    [Show full text]
  • Nijkleaster Jorwert
    STILTE, BEZINNING, VERBINDING NIJKLEASTER JORWERT Lit ús in hûs fan stilte bouwe mei muorren fan leafde en in dak fan frede VERKOOPPRIJS € 5,- INHOUDSOPGAVE Voorwoord van voorzitter Henk Kroes .................................3 Psalm: Waar liefde woont ...........................................................................24 Bezinning..............................................................................................................................................4 Nijkleaster: verbonden met Een interview met de initiatiefnemers van Tsjerkepaad en Jabikspaad ......................................................................26 Nijkleaster: Hinne Wagenaar en Sietske Visser. Verbinding ......................................................................................................................................28 ABC van Nijkleaster .......................................................................................................8 Twee vrijwilligers vertellen over hun inzet en De basisgedachte in drietallen. motivatie om zich in te zetten. ,,Nijkleaster is voor mij de kerk van de toekomst.’’ Gebed: Iepenje my .......................................................................................................10 Gedicht: Hûs om stil te wurden ........................................................30 ‘Het voelde als thuiskomen’ ...................................................................12 Reacties van deelnemers. Kerk, kroeg, klooster ..............................................................................................32
    [Show full text]
  • 'De Lytse Marren'
    U komt na 5 km bij een fietsbrug (15) . Hier stapt u af en u vervolgt uw route onder de spoorbrug door . Fietstocht U kunt ook even een bezoekje brengen aan het 400 meter verderop gelegen Doris Mooltsje, een onlangs gerestaureerde spinnekop molen. In dat geval fietst u even een stukje door over de fietsbrug waarna u de molen al ziet liggen. Wilt u de route weer verder volgen dan keert u vanzelfsprekend weer terug naar de fietsbrug. Bij de eerste driesprong gaat u links en na een paar honderd meter meteen weer rechts richting Greonterp/Blauwhuis. In Greonterp staat ‘Huize het gras’ waar Gerard van het Reve (auteur van: ‘De Avonden’) enige jaren heeft gewoond. Na Greonterp gaat u bij het vee-rooster linksaf (14) het fietspad op richting Hieslum/Parrega. Aan het eind van dit fietspad gaat u op de Atzeburenweg rechtsaf. Vlak voor Parrega (10) weer rechtsaf richting Dedgum. U gaat door Dedgum Bij de eerstvolgende driesprong (11) gaat u linksaf richting Tjerkwerd. In Tjerkwerd kunt u een bezoek brengen aan Galerie Artisjok. U gaat over de brug en meteen rechtsaf het jaagpad op langs het water van de Workumertrekvaart terug naar Bolsward (5) . Aan het einde van het fietspad gaat u onder het viaduct door en rechtdoor langs het kaatsveld en de speeltuin. U passeert hierbij de enige schapenvachtlooierij van Nederland, de firma van Buren. Een bezoekje zeker waard! Over de Blauwpoortsbrug (5) gaat u rechtdoor en u komt weer bij de ‘De Lytse Marren’ bibliotheek (heeft u een ander startpunt dan Bolsward, ga naar ‘startpunt Bolsward’) Soort veer : Voet-Fietsveer Vaarperiode : 1 April t/m 30 September Fietstocht aangepast op het fietsroutenetwerk ‘Zuidwest’ Dagen : Dagelijks Vaartijden : ma-za 8:00-12.00 uur 13.00-18.00 uur 19.00-20.00 uur zondag 11.00-12.00 uur Uitgave: VVV-Zuidwest-Friesland i.s.m.
    [Show full text]
  • Doarpskrante Fan Tsjerkwert E.O. 17E Jiergong Nrt Skieppest~Rtsje" Na
    doarpskrante fan tsjerkwert e.o. 17e jiergong nrt Skieppest~rtsje" Na. 2. 4. 1993 REDAKSJE Ineke Feenstra-Sybesma tel.9277 Sytske Dijkstra-Bouwhuis tel.2968 'Richtsje Speerstra-Bakker tel.2635 Gerben Wijnja tel.9348 Joop Nota tel.9499 TYPEWURK : Gjettje Dijkstra-van der Veen STENCILWURK : Redäksj~ OMSLACH Albert van Lingen jr, Wergea REDAKSJE-ADRES: Ineke Feenstra, Singel 2, 8765 LL Tsjerkwert. BANKRELAASJE Rabobank Bo I s w e r d t . gironr. 85.68.29 t.n.v. Rabobank Bolsward rekno. 3087.56.800 t.g.v. It Skieppesturt• sje, Tsjerkwert. Beste lezers, Zoals u allen hebt kunnen lezen in het vorige skieppesturtsje, is ondergetekende van dit voorwoord nieuw in de redaktie van onze dorps• krant. Voor mij is de kop er alweer af en begin ik me al aardig thuis te voelen tussen de andere redaktieleden. We zitten ondertussen alweer volop in het voorjaar. Ieder jaargetijde heeft zo z'n eigen bekoring, maar het voorjaar met al het nieuwe leven en steeds weer boeiende kleuren, daar zien we toch allemaal graag weer naar uit. We zien de oudere dorpsbewoners voor wie de winter• maanden lang kunnen duren weer eens een wandeling of een fietstochtje maken. Het eerste kievi~sei van Tjerkwerd werd gevonden áocr Bouwe Speerstra, ook vanaf deze plaats een felicitatie waard. Bouwe kon de wisselbeker· van Jelle Brandsma overnemen. Jelle kreeg nu een beker die hij als blijvend aan• denken kan bewaren. Over ~et eerste kievitsei en de vinder zult u vast lezen in dit nummer. Langs de Waltaweg zijn nieuwe perken gecreërd, met in het midden een jong boompje en er omheen bodembedekkers.
    [Show full text]
  • University of Groningen Why Should Black-Tailed Godwits Still Winter In
    University of Groningen Why should Black-tailed Godwits still winter in West-Africa if Southern Iberia is just as good? Hooijmeijer, Joslyn; Valkema, Haije; Loos, Bob; Piersma, Theun IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document version below. Document Version Publisher's PDF, also known as Version of record Publication date: 2014 Link to publication in University of Groningen/UMCG research database Citation for published version (APA): Hooijmeijer, J., Valkema, H., Loos, B., & Piersma, T. (2014). Why should Black-tailed Godwits still winter in West-Africa if Southern Iberia is just as good? Global Flyway Network. Copyright Other than for strictly personal use, it is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), unless the work is under an open content license (like Creative Commons). The publication may also be distributed here under the terms of Article 25fa of the Dutch Copyright Act, indicated by the “Taverne” license. More information can be found on the University of Groningen website: https://www.rug.nl/library/open-access/self-archiving-pure/taverne- amendment. Take-down policy If you believe that this document breaches copyright please contact us providing details, and we will remove access to the work immediately and investigate your claim. Downloaded from the University of Groningen/UMCG research database (Pure): http://www.rug.nl/research/portal. For technical reasons the number of authors shown on this cover page is limited to 10 maximum.
    [Show full text]
  • Of Srebrenica Into a Global Problem 41 4
    VU Research Portal Lost in Srebrenica Rijsdijk, E.A.C. 2012 document version Publisher's PDF, also known as Version of record Link to publication in VU Research Portal citation for published version (APA) Rijsdijk, E. A. C. (2012). Lost in Srebrenica: Responsibility and Subjectivity in the Reconstructions of a Failed Peacekeeping Mission. General rights Copyright and moral rights for the publications made accessible in the public portal are retained by the authors and/or other copyright owners and it is a condition of accessing publications that users recognise and abide by the legal requirements associated with these rights. • Users may download and print one copy of any publication from the public portal for the purpose of private study or research. • You may not further distribute the material or use it for any profit-making activity or commercial gain • You may freely distribute the URL identifying the publication in the public portal ? Take down policy If you believe that this document breaches copyright please contact us providing details, and we will remove access to the work immediately and investigate your claim. E-mail address: [email protected] Download date: 29. Sep. 2021 Lost in Srebrenica Responsibility and Subjectivity in the Reconstructions of a Failed Peacekeeping Mission ISBN: 9789086595938 © Erna Rijsdijk, 2012 All rights reserved. Save exceptions stated by the law, no part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system of any nature, or transmitted in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording or otherwise, included a complete or partial transcription, without the prior written permission of the proprietor.
    [Show full text]