Czasopismo Humanistyczne Rocznik XXVII • 2020 • Nr 2 (70)

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Czasopismo Humanistyczne Rocznik XXVII • 2020 • Nr 2 (70) Czasopismo humanistyczne Rocznik XXVII • 2020 • nr 2 (70) „Niepodległość i Pamięć” Czasopismo humanistyczne 2020 © copyright by Muzeum Niepodległości w Warszawie Rada naukowa: Prof. dr hab. Wiesław Caban (Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach), prof. dr hab. Małgorzata Dajnowicz (Uniwersytet w Białymstoku), dr hab. Michał Drożdż, prof. UPJPII (Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie), ks. prof. dr hab. Waldemar Graczyk (Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie), dr hab. Arkadiusz Indrasz- czyk (Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach), prof. dr hab. Jarosław Kita (Uniwersytet Łódzki), prof. dr hab. Jacek Knopek (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w To- runiu), dr hab. Marek Władysław Kolasa, prof. UP (Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie), dr hab. Radosław Lolo (Akademia Finansów i Biznesu Vistula, fi lia w Pułtusku), prof. dr Henryk Malewski (Stowarzyszenie Naukowców Polskich Litwy), dr hab. Janusz Mierzwa, prof. UJ (Uniwersytet Jagielloński w Krakowie), prof. dr hab. Krzysztof Mikulski (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu), prof. dr hab. Stani- sław Sławomir Nicieja (Uniwersytet Opolski), prof. dr hab. Beata K. Obsulewicz-Niewiń- ska (Katolicki Uniwersytet Lubelski), prof. dr hab. Janusz Odziemkowski (Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie), dr hab. Grzegorz Pełczyński (Uniwersytet Wrocławski), prof. dr hab. Jan Wiktor Sienkiewicz (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w To- runiu), ks. prof. dr hab. Henryk Skorowski (Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie), prof. dr hab. Stanisław Sulowski (Uniwersytet Warszawski), dr hab. Ja- cek Szczepański (Muzeum Historyczne w Legionowie), prof. dr hab. Janusz Szczepański (Akademia Finansów i Biznesu Vistula, fi lia w Pułtusku), prof. dr hab. Andrzej Szmyt (Uni- wersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie), dr hab. Maciej Szymczyk (Muzeum Papier- nictwa w Dusznikach-Zdroju), prof. dr hab. Zbigniew Wawer (Muzeum Łazienki Królew- skie w Warszawie), dr hab. Rafał Wiśniewski, prof. UKSW (Narodowe Centrum Kultury) Kolegium redakcji: Krzysztof Bąkała (muzealnictwo), Paweł Bezak (historia wojskowości), Jan Engelgard (historia), Grażyna Fall (redaktor językowy), Małgorzata Izdebska-Młot (redaktor języko- wy), dr hab. Zbigniew Judycki, prof. PUNO (biografistyka), dr Beata Michalec (Varsaviana), Halina Murawska (bibliologia), Dorota Panowek (sekretarz redakcji), dr Tadeusz Skoczek (redaktor naczelny), dr Endre László Varga (członek kolegium), ks. dr Jerzy Zając (członek kolegium), dr hab. Jolanta Załęczny (zastępca redaktora naczelnego), Łukasz Żywek (źródła) Recenzenci naukowi: dr Adam Buława (Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego), prof. dr hab. Adam Czesław Dobroński (Uniwersytet w Białymstoku), dr hab. Radosław Domke, prof. UZ (Uniwersytet Zielonogórski), prof. dr hab. Marian Marek Drozdowski (Polskie Towarzy- stwo Historyczne), doc. dr Olga Gorbaczewa (Białoruski Uniwersytet Państwowy w Miń- sku), dr Ewa Jaska (Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego), prof. dr hab. Helena Krasowska (Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk), dr hab. Jerzy Mazurek (Uni- wersytet Warszawski), dr hab. Grzegorz Nieć (Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie), prof. dr hab. Henryk Żaliński (Uniwersytet Pedago- giczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie) ISSN 1427-1443 Spis treści Tadeusz Skoczek, Wydawnictwo naukowe w cieniu pandemii . 11 ARTYKUŁY Janusz Szczepański, Okupacja sowiecka Mazowsza Północnego podczas najazdu 1920 r. 13 Mariusz Mróz, Bitwa pod Radzyminem w r. 1920 – wspomnienia por. Rudolfa Aurigi . 51 Tadeusz Skoczek, Więźniowie Cytadeli Warszawskiej. Socjaliści . 65 Beata Michalec, Stefan Starzyński w kampanii wyborczej . 85 Stanisław Dziedzic, Konspiracyjne życie teatralne w Krakowie (1939–1945) . 117 Janusz Gmitruk, Zygmunt Jan Rumel – żołnierzowi i poecie w 105. rocznicę urodzin . 157 Marta Marek, Janusz Kusociński – olimpijczyk niezłomny, heroiczny bohater bieżni i pola walki . 167 Jerzy Mazurek, Specyfi ka polskiej emigracji do Brazylii . 187 MUZEALNICTWO. Materiały, sprawozdania, omówienia Jolanta Załęczny, Plakat Felicjana Szczęsnego Kowarskiego przyczynkiem do rozważań o propagandzie w 1920 roku . 209 Michał Filip Świdwa, Muzealnik – zawód o bogatej tradycji wobec wyzwań współczesności . 219 Michał Myśliński, Kwiat Niepodległości – współczesny klejnot złotnika krakowskiego jako pamiątka obchodów 100-lecia odzyskania Niepodległości . 233 Robert Hasselbusch, Pawiackie małolatki . 239 Stanisław Dziedzic, Szlakiem katedr i chaczkarów. Wystawa prac Janusza Trzebiatowskiego w Warszawie i Lublinie . 247 ŹRÓDŁA, RELACJE, WSPOMNIENIA Mateusz Ratyński, „Niech żyje Witos, niech żyje Polska!”. Relacja Jana Dębskiego z podróży do Bułgarii w maju 1922 roku . 251 Jan Tyszkiewicz, Przyczynek do dziejów radiotelegrafi cznego wywiadu KG ZWZ-AK w latach 1939–1944 . 267 Robert Hasselbusch, „Pamiętać będę do końca życia ich bohaterstwo” – wspomnienia lekarza Jerzego Hagmajera z okresu uwięzienia na Pawiaku. Część I . 281 RECENZJE, NOTY, BIBLIOGRAFIE Marian Marek Drozdowski, Stanisław Moniuszko – wielki, niedoceniany kontynuator dzieła Chopina (Stanisław Moniuszko, album pod redakcją Tadeusza Skoczka, Muzeum Niepodległości, Prowincjonalna Ofi cyna Wydawnicza, Warszawa– Proszówki 2019) . 312 Jerzy S. Kowalski, Stanisław Moniuszko – wileńskie, warszawskie i kra kow skie reminiscencje („Stanisław Moniuszko. Krakowskie i wileńskie reminiscencje”, Biblioteka Jagiellońska, Kraków 9 stycznia – 7 lutego 2020) . 317 Andrzej Kotecki, Korzenie muzealnictwa (Sławomir Kordaczuk, 25 lat Siedleckiego Klubu Kolekcjonerów, Muzeum Regionalne w Siedlcach, Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze Oddział „Podlasie” w Siedlcach, Siedlce 2019, ss. 152) . 321 Halina Murawska, Bibliografi a. Z pastorałem przez kontynenty . 324 Nasi autorzy . 351 Table of contents Tadeusz Skoczek, Scientifi c publishing in the shadow of a pandemic . 11 ARTICLES Janusz Szczepański, Soviet occupation of Northern Mazovia during the 1920 invasion . 13 Mariusz Mróz, The Battle of Radzymin (1920) – recollections of Lieut. Rudolf Auriga . 51 Tadeusz Skoczek, Prisoners of the Warsaw Citadel. Socialists . 65 Beata Michalec, Stefan Starzyński in the election campaign . 85 Stanisław Dziedzic, Underground theatrical life in Cracow (1939–1945) . 117 Janusz Gmitruk, For Zygmunt Jan Rumel, soldier and poet, on his 105th birth anniversary . 157 Marta Marek, Janusz Kusociński – the indomitable Olympic athlete, hero of both track and battlefi eld . 167 Jerzy Mazurek, The specifi city of Polish emigration to Brazil . 187 MUSEOLOGY. Materials, reports, discussions Jolanta Załęczny, Poster by Felicjan Szczęsny Kowarski as a contribution to the discussion on propaganda in 1920 . 209 Michał Filip Świdwa, Museologist – a profession with a rich tradition in the face of the challenges of today . 219 Michał Myśliński, Kwiat Niepodległości – a piece of contemporary jewellery by a Cracow-based goldsmith as a memento of the celebration of the 100th anniversary of regaining independence . 233 Robert Hasselbusch, Teenage girls of Pawiak . 239 Stanisław Dziedzic, On the trail of cathedrals and khachkars. An exhibition of the works by Janusz Trzebiatowski in Warsaw and Lublin . 247 SOURCES, REPORTS, MEMORIES Mateusz Ratyński, “Long live Witos, long live Poland!”. Jan Dębski’s account of his trip to Bulgaria in May 1922 . 251 Jan Tyszkiewicz, History of the radiotelegraphic intelligence services of the Headquarters of the Union of Armed Struggle (Home Army) in 1939–1944: a monograph . 267 Robert Hasselbusch, “I will remember their heroism for the rest of my life” – recollections of physician Jerzy Hagmajer from the time of his imprisonment at Pawiak. Part 1 . 281 REVIEWS, ANNOTATIONS, BIBLIOGRAPHIES Marian Marek Drozdowski, Stanisław Moniuszko – a great, underestimated continuator of Chopin’s work (Stanisław Moniuszko, album edited by Tadeusz Skoczek, Museum of Independence, Prowincjonalna Ofi cyna Wydawnicza, Warsaw –Proszówki 2019) . 312 Jerzy S. Kowalski, Stanisław Moniuszko – reminiscences from Vilnius, Warsaw, and Cracow (“Stanisław Moniuszko. Krakowskie i wileńskie reminiscencje”, Jagiellonian Library, Cracow 9 January – 7 February 2020) . 317 Andrzej Kotecki, The roots of museology (Sławomir Kordaczuk, 25 years of the Siedlce Collectors Club, Regional Museum in Siedlce, Polish Tourist and Sightseeing Society (PTTK), “Podlasie” Branch in Siedlce, Siedlce 2019, pp. 152) . 321 Halina Murawska, Bibliography. Through continents with a crozier . 324 Our Authors . 351 Inhaltsverzeichnis Tadeusz Skoczek, Eine wissenschaftliche Zeitschrift im Schatten einer Pandemie . 11 ARTIKEL Janusz Szczepański, Sowjetische Besetzung von Nordmasowien während des Überfalls von 1920 . 13 Mariusz Mróz, Schlacht von Radzymin im Jahr 1920 – Memoiren des Oberleutnants Rudolf Auriga . 51 Tadeusz Skoczek, Gefangene der Warschauer Zitadelle. Sozialisten . 65 Beata Michalec, Stefan Starzyński im Wahlkampf . 85 Stanisław Dziedzic, Konspiratives Theaterleben in Krakau (1939–1945) . 117 Janusz Gmitruk, Zygmunt Jan Rumel – dem Soldaten und Dichter zum 105. Jahrestag seines Geburtstages . 157 Marta Marek, Janusz Kusociński – der unbeugsame Olympionike, der heroische Held der Laufbahn und des Kampff eldes . 167 Jerzy Mazurek, Besonderheit der polnischen Emigration nach Brasilien . 187 MUSEUMSWESEN. Materialien, Berichte, Diskussionen Jolanta Załęczny, Plakat von Felicjan Szczęsny Kowarski als Beitrag zu Betrachtungen der Propaganda im Jahre 1920 . 209 Michał Filip Świdwa, Museumsmitarbeiter – ein
Recommended publications
  • Kresowy Serwis Informacyjny
    ORGAN MEDIALNY POROZUMIENIA POKOLEŃ KRESOWYCH KSI odznaczony Medalem Pro Patria Legitymacja nr. 710 / 12 K R E S O W Y Serwis Informacyjny PAMIĘTAĆ O KRESACH, O MAŁEJ OJCZYŹNIE PRZODKÓW, Nr. 12/2020 (115), e-miesięcznik NIEZBĘDNIK KRESOWY 2020 TO NIE TYLKO OBOWIĄZEK, ALE ZASZCZYT 1 grudnia 2020 ISSN 2083-9448 Święta Bożego Narodzenia czyli Ponadto w gazecie m.in: „Gody” w dawnej Polsce Odeszli na Wieczną wartę str...2 i 3 Mój kresowy, dziecięcy patriotyzm str... 8 Podsumowanie 100. rocznicy „Cud(ów)u nad Wi- słą” z pandemią w tle (teraz i wtedy)... str. 12 Obowiązek to kardynalny; od spełnienia jego za- leży przyszłość narodu...str. 17 Skąd się wzięły kolędy…?...str. 18 MAJOR „ ŁUPASZKA” NA GŁUBCZYCKIEJ ZIEMI..str. 21 Jądro ciemności B. Huka cz. III…str. 23 „Oszmiańskie historie”...str. 32 Moje Kresy – Bogumiła Tymorek cz.2…str. 34 Krwawe Boże Narodzenie w kolonii Radomle ...str. 35 KALENDARIUM LUDOBÓJSTWA.Grudzień 1945 rok.…str. 37 Tragedia w Kustyczach i Dominopolu ... str. 42 Wspomnienia Józefy Gimon z Gudziszek na Wi- Szybkimi krokami zbliżają się święta Bożego Narodzenia. Obrzędy, rytuał i tradycje tych świąt, były leńszczyźnie...str. 43 kultywowane w dawnej Polsce a szczególnie na Kresach Wschodnich Rzeczypospolitej Polskiej. Jak kiedyś w Polsce wyglądała Wigilia i Boże Narodzenie? Zapewne dziś już mało kto wie, że w Kościele rzymskokatolickim okres od pierwszego dnia Świąt Bożego Narodzenia do Trzech Króli dawniej nazy- Wspomnienia i fakty z życia mojej Mamy..str. 45 wano „Godami”. Na dalszy ciąg zapraszamy na stronę 16 Wspomnienia Sybiraka...str. 47 Z kart kalendarza: Traktat w Radnot Zawarty w Radnot (w Siedmio- Chmielnicki nie byli sy- Rzeź kolonii Gucin na Ziemi Włodzimierskiej grodzie -foto) 6 grudnia 1656 r.
    [Show full text]
  • Niepodl Wyd2.Indd
    43 Cena 32,00 zł (w tym 8% VAT) Czasopismo humanistyczne 44 Muzeum Niepodległości w Warszawie Rocznik XX • 2013 • nr 3-4 (43-44) Czasopismo humanistyczne Muzeum Niepodległości w Warszawie Rocznik XX • 2013 • nr 3-4 (43-44) „Niepodległość i Pamięć” Czasopismo humanistyczne 2013 © copyright by Muzeum Niepodległości w Warszawie RECENZENT NAUKOWY prof. dr hab. Adam Dobroński REDAKTOR NACZELNY dr Tadeusz Skoczek REDAKTOR NUMERU Krzysztof Bąkała KOLEGIUM REDAKCYJNE dr Stefan Artymowski Paweł Bezak Jan Engelgard (z-ca red. naczelnego) Joanna Gierczyńska Andrzej Kotecki Krzysztof Mordyński dr Emil Noiński Dorota Panowek (sekretarz redakcji) Sylwia Szczotka Jerzy Wągrodzki dr Jolanta Załęczny Na okładce: Zespół ludowy polsko-czesko-ukraiński z Werby w po- wiecie dubieńskim, 1936 r., zbiory Zbigniewa Wojcieszka. Fotografi a prezentowana na wystawie czasowej Muzeum Niepodległości „Wołyń czasu zagłady 1939–1945”. ISSN 1427-1443 Spis treści Słowo wstępne ........................................................................................... 5 ARTYKUŁY Krzysztof Bąkała, ,,Przybyli na Wołyń nieproszeni…” .........................9 Franciszek Ziejka, „Przy lackim orle, przy koniu Kiejstuta, Archanioł Rusi na proporcach błysł!”. Tradycje unii horodelskiej w życiu narodo- wym czasów niewoli ............................................................................49 Dariusz Faszcza, Komenda Okręgu AK Wołyń wobec eksterminacji lud- ności polskiej w 1943 r ......................................................................... 73 Mieczysław Samborski,
    [Show full text]
  • Biuletyn-66.Pdf
    POŒWIÊCONY BADANIU NAJNOWSZEJ HISTORII POLSKI ROK LXVI (66) MAJ 2010 – MAJ 2011 A NON-FOR-PROFIT EDUCATIONAL INSTITUTION (CONTRIBUTIONS ARE DEDUCTIBLE FOR INCOME TAX PURPOSES - 501(C)(3) 180 SECOND AVENUE, NEW YORK, NY 10003 tel. 212-505-9077, fax 212-505-9052, email: [email protected] www.pilsudski.org W³adze Instytutu J. Pi³sudskiego w Ameryce wybrane w dniu 26 marca 2011 r. Rada Instytutu Ewa Babiarz Dr Artur J. Kowalski Dr Janusz Jachowicz Janusz Krzy¿anowski Dr Ewa Krystyna Hoffman-Jêdruch Piotr Kumelowski Tomasz Kalata Krzysztof Langowski Dr Magda Kapuœciñska Dr Danuta Pi¹tkowska Dr Anna Jaroszyñska-Kirchmann Dr Marek Zieliñski Dr Iwona Dr¹g Korga Zarz¹d Instytutu Prezes – Dr Magda Kapuœciñska Wiceprezes – Dr Marek Zieliñski Wiceprezes – Dr Artur J. Kowalski Dyrektor Wykonawczy i Skarbnik – Dr Iwona Dr¹g-Korga Sekretarz Zarz¹du – Ewa Babiarz Asystent Prezesa – Jolanta Szczepkowska Radca prawny Instytutu – Rafa³ Gaw³owski Komisja Rewizyjna – Piotr Kumelowski – przewodnicz¹cy Ewa Krystyna Hoffman-Jêdruch – cz³onek Cz³onkowie Rady Instytutu. Od lewej: Krzysztof Langowski, dr Iwona Korga, Piotr Kumelowski, dr Ewa Jêdruch, dr Magda Kapuœciñska, Ewa Babiarz, dr Janusz Jachowicz, Janusz Krzy¿anowski, dr Artur Kowalski, dr Marek Zieliñski – 2 – BIULETYN LXVI (66) Drodzy Cz³onkowie, Przyjaciele i Sympatycy Instytutu W okresie sprawozdawczym, po tragicznym dla Polski kwietniowym wypadku w Smoleñsku, w którym Instytut utraci³ wielu przyjació³ wspieraj¹cych nasz¹ dzia³alnoœæ, odbudowywaliœmy z sukcesem nasze kontakty z Polsk¹. Nasze dzia³ania,
    [Show full text]
  • The Eastern Mission of the Pontifical Commission for Russia, Origins to 1933
    University of Wisconsin Milwaukee UWM Digital Commons Theses and Dissertations August 2017 Lux Occidentale: The aE stern Mission of the Pontifical Commission for Russia, Origins to 1933 Michael Anthony Guzik University of Wisconsin-Milwaukee Follow this and additional works at: https://dc.uwm.edu/etd Part of the European History Commons, History of Religion Commons, and the Other History Commons Recommended Citation Guzik, Michael Anthony, "Lux Occidentale: The Eastern Mission of the Pontifical ommiC ssion for Russia, Origins to 1933" (2017). Theses and Dissertations. 1632. https://dc.uwm.edu/etd/1632 This Dissertation is brought to you for free and open access by UWM Digital Commons. It has been accepted for inclusion in Theses and Dissertations by an authorized administrator of UWM Digital Commons. For more information, please contact [email protected]. LUX OCCIDENTALE: THE EASTERN MISSION OF THE PONTIFICAL COMMISSION FOR RUSSIA, ORIGINS TO 1933 by Michael A. Guzik A Dissertation Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of Doctor of Philosophy in History at The University of Wisconsin-Milwaukee August 2017 ABSTRACT LUX OCCIDENTALE: THE EASTERN MISSION OF THE PONTIFICAL COMMISSION FOR RUSSIA, ORIGINS TO 1933 by Michael A. Guzik The University of Wisconsin-Milwaukee, 2017 Under the Supervision of Professor Neal Pease Although it was first a sub-commission within the Congregation for the Eastern Churches (CEO), the Pontifical Commission for Russia (PCpR) emerged as an independent commission under the presidency of the noted Vatican Russian expert, Michel d’Herbigny, S.J. in 1925, and remained so until 1933 when it was re-integrated into CEO.
    [Show full text]
  • Holy Rosary Church History, Passaic, Nj
    http://holyrosarynj.org/ENGLISH/history.html HOLY ROSARY CHURCH HISTORY, PASSAIC, NJ Although the census for 1890 showed only 3,615 Poles in New Jersey. Bishop Wigger in his report for the same year listed 5,000 Poles in the Newark Diocese alone. By 1910, the census listed 69,244 Poles in New Jersey, most of them coming from the small villages in Galicia, the Southern part of Poland. These immigrants were attracted to the mills in Passaic and Paterson, and particularly in Passaic, where German companies had established woolen and worsted mills. Poles and other nationalities were brought directly by the mill owners from Ellis Island to Passaic. Other Polish immigrants were experienced miners and they were attracted to the iron mines in Hibernia and the zinc mines in Franklin and Ogdensburg. For the most part, the Poles were overwhelmingly Catholic and devout in the practice of their religion. The earliest Polish Catholics in Passaic were forced to travel to St. Stanislaus Church, established in 1872 on East Seventh Street in Manhattan, N.Y, and later to St. Anthony's Church, established in 1884 in Jersey City. Rev. Canon Stanislaus J. Kruczek The idea of establishing the second church in eastern Passaic (the parish of St. Joseph has existed since 1892) was formed in 1908, because the Polish population had grown to the point that St. Joseph’s church could not contain all the faithful. In 1913, a parish by the name of Mary, Queen of Poland was formed, but without the official permission to establish a formal church.
    [Show full text]
  • Kresowy Serwis Informacyjny
    ORGAN MEDIALNY POROZUMIENIA POKOLEŃ KRESOWYCH Kresowy Serwis Informacyjny Wydanie podwojone www.ksi.kresy.info.pl PAMIĘTAĆ O KRESACH, O MAŁEJ OJCZYŹNIE PRZODKÓW, TO NIE TYLKO OBOWIĄZEK, ALE ZASZCZYT Numer 03 - 2011 15 sierpień N I E Z B Ę D K 2011 KRWAWE ŻNIWA, sierpień 43 Redakcja kowo emocjonalna, ponieważ chodzi o kobiety i dzieci. Na koniec sierpnia wstępnie planowaliśmy zbudowanie Obecny numer naszego serwisu poświę- upamiętnienia w tym rejonie. Odkry- camy pamięci ofiarom mordów nacjo- cie to nieco przesunie tę datę, prawdo- nalistów ukraińskich z OUN-UPA, w podobnie o jakieś dwa miesiące. Jego ostatnich dniach sierpnia 1943r. Druga znaczenie jest jednak ogromne. Każde fala ludobójczych akcji miała miejsce szczątki ofiar, które odkrywamy i któ- w dniach 29-31 sierpnia i dotknęła te- rym jesteśmy w stanie zapewnić godny reny północnej części powiatu włodzi- pochówek, są dla nas ważne. Istotne jest mierskiego i lubomelskiego. Oddziały także, iż będziemy mogli uwzględnić to OUN-UPA przy wsparciu miejscowej odkrycie w budowanym tam upamięt- ludności zaatakowały m.in. wsie: Jan- nieniu” – powiedział sekretarz general- kowce, Kąty, Czmykos, Borki, Holen- ny Rady Ochrony Pamięci Walk i Mę- dry Świerżowskie, Ostrówki i Wolę czeństwa Andrzej Krzysztof Kunert.* Ostrowiecką. Zaatakowano też Polaków Nadal jednak pozostaje wiele innych w powiatach kowelskim, horochow- miejsc, gdzie nikt nie prowadzi prac skim, łuckim, rówieńskim, dubieńskim archeologicznych, jak na przykład ko- i wszędzie tam, gdzie Polacy przyby- lonia Gaj, pow. Kowel, gdzie 30 sierp- wali na żniwa. Było to jednak żniwa nia 1943 r. bojówki UPA wymordowały śmierci: w sierpniu, zamordowano kil- około 600 Polaków. Kolonię spalono. Na zbiorowej mogile w uroczysku stoi kanaście tysięcy Polaków ….Ta fala / toto - znalezione w sieci ludobójczych mordów o ile nie była drewniany krzyż.
    [Show full text]
  • Michał Klimecki Combat Involvement of Poland's 27Th Infantry Division Of
    Michał Klimecki Combat involvement of Poland’s 27th Infantry Division of the Volhynia Home Army against the UPA in the light of the 27th’s entire combat trail The course of the organization and combat operations of the 27th Infantry Division of the Volhynia Home Army (27 Wołyńska Dywizja Piechoty Armii Krajowej, 27 WDP AK) in Volhynia is relatively well-known in our military history. The authors of the most important publications – in this case, also the most comprehensive –are those of soldiers of the 27th WDP AK - namely: Władysław Filar, Michał Fijałka, and Józef Turowski. Polish archival resources are not sufficient to assess the fundamental findings, conclusions, and observations found in this work. The reader can only assert that the knowledge of Polish-Ukrainian and Polish-German battles in Volhynia in 1943–1944 is based on studies written by their participants. Examination of archives in Kiev and Moscow would be, therefore, essential for a more comprehensive assessment of the Polish-Ukrainian conflict, one that would address issues such as: a) the source of the Ukrainian decision to eradicate the Polish population from the provinces of Volhynia, Lviv, Ternopil, and Stanisławów; b) the losses suffered by the Polish and Ukrainian communities; c) the prevalence of Ukrainian, Soviet, and Polish armed forces in the area; and d) the intensity of the battles. This article is an attempt to review Polish historiography concerning combat operations of the 27th WDP AK against the Ukrainian Insurgent Army (Ukrayinska Povstanska Armiya, UPA). It consists of two parts: the first section describes the operations of Polish self-defense and guerrilla units which eventually became part of the 27th WDP AK; the second addresses battles fought by their soldiers after they had joined the 27th.
    [Show full text]
  • Genocide in Volhynia and Eastern Galicia 1943–1944
    The Person and the Challenges Volume 3 (2013) Number 2, p. 29–49 Paweł Naleźniak The Institute of National Remembrance, Cracow, Poland Genocide in Volhynia and Eastern Galicia 1943–1944 Abstract Ukrainian nationalists tried to de-polonize the South-Eastern Borderlands by means of mass genocide and they achieved this goal to a great extent. That, however, puts them on a par with the criminal regimes of Joseph Stalin and Adolf Hitler. The author of this article describes the genocide of Polish inhabitants in Volhynia and Eastern Galicia committed by the Organisation of Ukrainian Nationalists (Orhanizatsiya Ukrayins’kykh Natsionalistiv, OUN) and the Ukrainian Insurgent Army (Ukrainska Povstanska Armiya, UPA) between 1943 and 1944. These events in European history are not well-known. Keywords Genocide, Volhynia and Eastern Galicia, Ukrainian Nationalists, the Ukrainian Insurgent Army. From the European perspective of the history of World War II, the genocide committed by the Organisation of Ukrainian Nationalists (Orhanizatsiya Ukrayins’kykh Natsionalistiv, OUN) and the Ukrainian Insurgent Army (Ukrainska Povstanska Armiya, UPA) on the Polish inhabitants of Volhynia and Eastern Galicia between 1943 and 1944 remains a little-known event. Among the foreign historians, only Timothy Snyder mentions it in fragments in his fundamental work Bloodlands: Europe Between Hitler and Stalin (Skrwawione ziemie1). The enslavement at Poland after World War II restricted an in depth research only to the crimes committed by the Germans. Today, an average Polish citizen knows a lot about the extermination of the Poles and the Jews; it is also a part of the curriculum in Polish schools to organize trips to Auschwitz and other extermination camps.
    [Show full text]
  • Aquila Polonica Catalogue
    C ATA L O G U E Aquila Polonica Publishing 310-470-0770 (U.S.A.) [email protected] www.AquilaPolonica.com page 3 CONTENTS page 4 qNEW! page 11 The Color of Courage– Maps and Shadows: A Boy at War: The World A Novel War II Diary of Julian Kulski by Krysia Jopek by Julian Kulski ¸ page 7 page 12 303 Squadron: The Mermaid and the The Legendary Battle Messerschmitt: War of Britain Fighter Through a Woman’s Squadron Eyes, 1939-1940 by Arkady Fiedler by Rulka Langer page 8 page 13 The Auschwitz Volunteer: Siege: World War II Beyond Bravery Begins by Captain Witold Pilecki Filmed and narrated by Julien Bryan DVD Video page 10 page 14 The Ice Road: An Epic Aquila Polonica Publishing Journey from the About Us Stalinist Labor Camps to Freedom by Stefan Waydenfeld page 4 “If there is going to be a war, I do not want to miss it.” —Julian Kulski, age 10 So writes Julian Kulski a few days before the outbreak of World War II, in this remarkable diary of a boy at war from ages 10 to 16. As the war unfolds through his eyes, we are privileged to meet a rare soul of indomitable will, courage and compassion. Includes groundbreaking DIGIAL EXTRAS! THE COLOR OF COURAGE A Boy at War: The World War II Diary of Julian Kulski By Julian Kulski Foreword by Nobel Peace Prize Laureate Lech Wałesa¸ Introduction by the Chief Rabbi of Poland, Rabbi Michael Schudrich A Selection of the HISTORY BOOK CLUB® and Kulski, the son of the Deputy Mayor of Warsaw, is a 10-year-old Boy Scout when the Germans the MILITARY BOOK CLUB® invade Poland in September 1939.
    [Show full text]
  • The 17Th Anniversary of Poland's Accession to NATO
    11.III.2016 The 17th Anniversary of Poland’s Accession to NATO On Friday, Poland’s Minister of Defense, Antoni Macierewicz, took part in a meeting held in Warsaw dedicated to the 17th Anniversary of Poland’s accession to NATO. Representatives of NATO Member States, Poland’s National Security Office (BBN), parliamentarians, members of the government and politicians took part in this commemorative conference. The President of the Republic of Poland, Andrzej Duda, sent a letter to the participants, that was read by the National Security Office Chief, Paweł Sołoch. “After seventeen years since our country's accession to NATO, we become increasingly convinced how important and necessary this act was for the security of Poland. (…) We need to develop and place respect in our own, strong military, but also we need to strengthen NATO’s guarantees in case of any threat. In direct terms, NATO remains the main external pillar of security of the Republic of Poland,” wrote President Andrzej Duda in his letter. The President also recalled in his letter, that Poland fully understands that NATO membership carries with it not only privileges, but also responsibility. “As hosts of the Summit, we want to see decisions taken in Warsaw bringing about a real strengthening of the security of Europe,” wrote Andrzej Duda. During the conference, historical notes were presented by Defense Minister Antoni Macierewicz, the Minister of Foreign Affairs, Witold Waszczykowski, Minister Piotr Naimski, Minister Jan Parys and Sławomir Cenckiewicz, director of the Central Military Archives. Letters were also read from former Prime Ministers Jan Olszewski and Jarosław Kaczyński.
    [Show full text]
  • Wydawnictwa Drugiego Obiegu W Zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej W Toruniu
    Wydawnictwa drugiego obiegu w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu Lista druków zwartych, wydanych w latach 1976-1990 poza kontrolą władz cenzorskich PRL dostępnych w Bibliotece Uniwersyteckiej w Toruniu. Podstawę księgozbioru stanowiły trzy biblioteki niezależnych instytucji: Toruńskiej Oficyny, Toruńskiego Klubu Książki Nieocenzurowanej oraz Niezależnej Biblioteki i Archiwum w Toruniu. Zostały one uzupełnione o liczne dary krajowych instytucji naukowych, a przede wszystkim książki od osób prywatnych, często związanych z działalnością opozycyjną lat 1981-1989. Kolekcja obejmuje całokształt polskiej niezależnej produkcji wydawniczej poza kontrolą władz PRL. Dokumentuje zarówno dzieje podziemnego ruchu wydawniczego po 1976 roku, jak również reprezentuje całą gamę tematyczną ówczesnego niezależnego życia intelektualnego kraju. Wydawnictwa drugiego obiegu wydawniczego udostępniane są na miejscu w Czytelni Głównej. Stan na 21.11.2018 roku. 11 listopada 1918-1988. [Wrocław] : Wolni i Solidarni : Solidarność Walcząca, [1988]. (Wrocław 1. : druk: Agencja Informacyjna Solidarności Walczącej). 11 Listopada 1918. Wkład Chełmszczyzny w dzieło Niepodległości. Śpiewnik pieśni patriotycznej i legionowej / Komisja Zakładowa Pracowników Oświaty i Wychowania NSZZ 2. "Solidarność" Regionu Chełmskiego. Chełm : Komitet Organizacyjny Obchodów Święta Niepodległości, 1981. 11 listopada : śpiewniczek pieśni patriotycznej. [Warszawa : Biblioteka Historyczna i 3. Literacka], 1979. 11 listopada : śpiewniczek pieśni patriotycznych. Warszawa ; Gdańsk : Biblioteka Historyczno- 4. Literacka, 1981. 11 listopada : śpiewniczek pieśni patriotycznych. Warszawa ; Gdańsk : Biblioteka Historyczno- 5. Literacka, 1981. 6. 12 lat katorgi / Adolf Popławski. [Toruń] : Kwadrat, 1988. 13. Brygada Armii Krajowej Okręgu Wileńskiego / Adam Walczak ps. "Nietoperz". [S.l. : 7. s.l., ca 1985]. 8. 13 dni nadziei / Sandor Kopacsi. [S.l. : s. n., 1981]. 13 dni nadziei : Węgry 1956 / Sandor Kopăcsi. [Warszawa] : Oficyna Wydawnicza Post 9. Scriptum, [1983]. 13 dni nadziei : Węgry 1956 / Sandor Kopăcsi.
    [Show full text]
  • Polskie Państwo Podziemne Na Wołyniu 1939–1944
    KOMENTARZE HI KOMENTARZE DARIUSZ FASZCZA POLSKIE PAŃSTWO PODZIEMNE NA WOŁYNIU 1939–1944 STO Struktury Polskiego Państwa Podziemnego na Wołyniu, podobnie jak na pozostałych terenach okupowanych II Rzeczypospolitej, powsta- RYCZ wały stopniowo. Ich kształt i formy aktywności wynikały w znacznej mierze z działalności okupantów oraz akcji nacjonalistycznego pod- ziemia ukraińskiego, które stosując bezwzględne metody, dążyło NE w sposób planowy do wyniszczenia polskiego społeczeństwa. Pierwsze struktury podziemne zawiązały się jesienią 1939 r. we Włodzimierzu Wołyń- skim, w Łucku i Równem. Wśród nich była m.in. organizacja młodzieżowa w Janowej Do- linie, kierowana przez pchor. Mariana Zarębskiego1. Inną organizacją była grupa pod nazwą „Rydz Śmigły” oraz działająca w Kowlu organizacja „Orzeł Biały2. W styczniu 1940 r. do Równego przyjechał przedstawiciel lwowskiego ZWZ-1, pchor. Józef Widawski „Józef”, którego zadaniem było zorganizowanie dowództwa Okręgu3. Aresz- towania wiosną 1940 r., które objęły czternastu zaprzysiężonych członków kierownictwa or- ganizacji, doprowadziły do jej rozbicia. Pod koniec 1939 r. w celu utworzenia siatki konspiracyjnej przybył z Warszawy płk Ta- deusz Majewski „Szmigiel”, „Maj”4. W Równem powołano sztab Okręgu i zorganizowano cztery komendy powiatowe ZWZ. W marcu 1940 r. doszło do aresztowań wśród uczestników konspiracji na Wołyniu. Objęły one m.in. członków organizacji „Legion Polski Niepodle- głej” i placówek ZWZ w Równem i Dubnie oraz grupę byłych członków Związku Strze- leckiego działającą w pow. kostopolskim5. W maju 1940 r. został aresztowany komendant Okręgu ZWZ, płk Majewski, a niedługo potem pozostali członkowie sztabu Okręgu (łącznie 81 osób)6. 1 Wniosek oskarżający Mariana Zarębskiego i osiem innych osób, 18 VI 1940 r. [w:] Polskie Pod- ziemie 1939–1941. Od Wołynia do Pokucia, t.
    [Show full text]