Biuletyn-66.Pdf

POŒWIÊCONY BADANIU NAJNOWSZEJ HISTORII POLSKI

ROK LXVI (66) MAJ 2010 – MAJ 2011

A NON-FOR-PROFIT EDUCATIONAL INSTITUTION (CONTRIBUTIONS ARE DEDUCTIBLE FOR INCOME TAX PURPOSES - 501(C)(3)

180 SECOND AVENUE, NEW YORK, NY 10003 tel. 212-505-9077, fax 212-505-9052, email: [email protected] www.pilsudski.org W³adze Instytutu J. Pi³sudskiego w Ameryce wybrane w dniu 26 marca 2011 r. Rada Instytutu Ewa Babiarz Dr Artur J. Kowalski Dr Janusz Jachowicz Janusz Krzy¿anowski Dr Ewa Krystyna Hoffman-Jêdruch Piotr Kumelowski Tomasz Kalata Krzysztof Langowski Dr Magda Kapuœciñska Dr Danuta Pi¹tkowska Dr Anna Jaroszyñska-Kirchmann Dr Marek Zieliñski Dr Iwona Dr¹g Korga Zarz¹d Instytutu Prezes – Dr Magda Kapuœciñska Wiceprezes – Dr Marek Zieliñski Wiceprezes – Dr Artur J. Kowalski Dyrektor Wykonawczy i Skarbnik – Dr Iwona Dr¹g-Korga Sekretarz Zarz¹du – Ewa Babiarz Asystent Prezesa – Jolanta Szczepkowska Radca prawny Instytutu – Rafa³ Gaw³owski Komisja Rewizyjna – Piotr Kumelowski – przewodnicz¹cy Ewa Krystyna Hoffman-Jêdruch – cz³onek

Cz³onkowie Rady Instytutu. Od lewej: Krzysztof Langowski, dr Iwona Korga, Piotr Kumelowski, dr Ewa Jêdruch, dr Magda Kapuœciñska, Ewa Babiarz, dr Janusz Jachowicz, Janusz Krzy¿anowski, dr Artur Kowalski, dr Marek Zieliñski

– 2 – BIULETYN LXVI (66) Drodzy Cz³onkowie, Przyjaciele i Sympatycy Instytutu W okresie sprawozdawczym, po tragicznym dla Polski kwietniowym wypadku w Smoleñsku, w którym Instytut utraci³ wielu przyjació³ wspieraj¹cych nasz¹ dzia³alnoœæ, odbudowywaliœmy z sukcesem nasze kontakty z Polsk¹. Nasze dzia³ania, tak jak w poprzednich latach, skupia³y siê g³ównie na konty- nuowaniu prac nad digitalizacj¹ dokumentów archiwalnych, tworzeniu komputerowego katalogu ksi¹¿ek, wspomaganiu badañ historycznych poprzez wykonywanie licznych kwerend, udostêpnianie zbiorów historykom i innym osobom prowadz¹cym badania w Instytucie, popularyzacji polskiej historii i kultury wœród spo³ecznoœci polskiej i amerykañskiej poprzez pokazy filmów dokumen- talnych, spotkania ze œwiadkami historii, prelekcje, wyk³ady i organizowanie wiêkszych uroczystoœci. Wa¿nymi wydarzeniami by³y: Uroczystoœæ poœwiêcona 90-tej rocznicy Bitwy Warszawskiej oraz Wieczór historii i muzyki na czeœæ Ignacego Jana Paderew- skiego i Fryderyka Chopina zorganizowane w salach Konsulatu Generalnego RP. Do innych znacz¹cych wydarzeñ nale¿y zaliczyæ wydanie ksi¹¿ki pt. Polo- nijny Nowy Jork pod redakcj¹ dr Danuty Pi¹tkowskiej oraz unowoczeœnienie strony internetowej Instytutu. Te wszystkie dzia³ania nie by³yby mo¿liwe bez wsparcia cz³onków Instytutu i pomocy finansowej z Polski oraz od naszych sponsorów i donatorów. Dzia³alnoœæ Instytutu wspieraj¹ polskie instytucje rz¹dowe: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego (MKiDN), Senat RP przez Fundacjê Sem- per Polonia oraz Konsulat Generalny RP w Nowym Jorku. Wspó³pracujemy z Naczeln¹ Dyrekcj¹ Archiwów Pañstwowych (NDAP), Instytutem Pamiêci Na- rodowej (IPN), Narodowym Centrum Kultury (NCK), Bibliotek¹ Narodow¹ i Instytutem Pi³sudskiego w Warszawie. Wspó³praca zwi¹zana jest z programem digitalizacji naszych kolekcji archiwalnych, katalogowaniem zbiorów, opraco- wywaniem wystaw czy wydawaniem ksi¹¿ek i publikacji. Dziêki MKiDN, NDAP i Bibliotece Narodowej w porz¹dkowaniu kolekcji archiwalnych, digitalizacji dokumentów i katalogowaniu komputerowym ksi¹¿ek pomagali nam sta- ¿yœci z Polski. W ci¹gu ostatniego roku sprawozdawczego odwiedzi³o Instytut ponad 600 osób z Polski i Stanów Zjednoczonych, w tym badacze, historycy, pisarze i osoby zainteresowane nasz¹ placówk¹ oraz uczestnicy spotkañ. Mieliœmy zaszczyt goœciæ przedstawicieli Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Sena- tu i Sejmu RP, Muzeum Historii Polski, Muzeum Powstania Warszawskiego, Stowarzyszenia Wspólnota Polska oraz Konsulatu Generalnego RP. Digitalizacja kolekcji archiwalnych jest kontynuowana i postêpuje szybko.

MAJ 2010 – MAJ 2011 – 3 – Fundusze na ten cel otrzymaliœmy z Senatu RP poprzez Fundacjê Semper Polo- nia. Dziêki MKiDN, który wspiera nasz¹ wspó³pracê z Naczeln¹ Dyrekcj¹ Ar- chiwów Pañstwowych oraz Instytutowi Pamiêci Narodowej, z którym w 2010 r. podpisaliœmy umowê o wspó³pracy, w Instytucie przebywali pracownicy z archi- wów pañstwowych oraz z IPN i wykonywali digitalizacjê wybranych kolekcji archiwalnych. Wzrost liczby cz³onków, donacje i dotacje od Rz¹du RP wp³ynê³y na zwiêk- szenie dochodów Instytutu. W biuletynie piszemy szerzej o tym, co siê dzieje w naszej placówce, o wy- darzeniach, wspó³pracy i sukcesach. W obecnym numerze umieœciliœmy rów- nie¿ artyku³ dr Doroty Halickiej pt. Józef Pi³sudski – protektor polskiego sportu. Rola i osi¹gniêcia Instytutu s¹ wysoko oceniane zarówno przez przedstawicieli instytucji rz¹dowych, jak i przez amerykañsk¹ Poloniê. Pozycjê tê Instytut zawdziêcza zgodnej i twórczej pracy obecnego Zarz¹du i Rady Instytutu, pomocy wolontariuszy oraz wsparciu moralnemu i finansowemu naszych cz³onków, sponsorów, przyjació³ i instytucji w Stanach Zjednoczonych i Polsce. Dziêkuje- my i prosimy o dalsze poparcie. Zarz¹d Instytutu Pi³sudskiego w Ameryce Maj 2011

Galeria Instytutu

– 4 – BIULETYN LXVI (66) Podziêkowania

Zarz¹d i Rada Instytutu Pi³sudskiego dziêkuje:

Senatowi RP za przyznanie w roku 2010 grantu koordynowanego przez Fun- dacjê Semper Polonia na prowadzenie digitalizacji kolekcji archiwalnych, mo- dernizacjê strony internetowej Instytutu, dofinansowanie kosztów utrzymania Instytutu oraz na nagrody dla dzieci i m³odzie¿y bior¹cych udzia³ w konkursie wiedzy o Polsce.

Ministerstwu Kultury i Dziedzictwa Narodowego za sfinansowanie 3-mie- siêcznych sta¿ów czterech archiwistów z Archiwów Pañstwowych oraz bibliote- karki z Biblioteki Narodowej, a Naczelnej Dyrekcji Archiwów Pañstwowych i Bibliotece Narodowej za umo¿liwienie ich przyjazdu do Instytutu.

Naczelnej Dyrekcji Archiwów Pañstwowych za owocn¹ wspó³pracê i po- moc merytoryczn¹ w opracowywaniu zbiorów Instytutu.

Polsko-S³owiañskiej Federalnej Unii Kredytowej za czêœciowe sfinansowanie sprzêtu do digitalizacji oraz Gali Nagród Instytutu 2011.

Konsulatowi Generalnemu RP i Stowarzyszeniu Weteranów Armii Pol- skiej (SWAP) Okrêg 2 za sfinansowanie publikacji materia³ów z sympozjum w formie ksi¹¿kowej.

Konsulatowi Generalnemu RP za sponsorowanie uroczystoœci zwi¹zanej z obchodami 90-tej rocznicy Bitwy Warszawskiej i Gali Nagród Instytutu 2011.

Instytutowi Pamiêci Narodowej, Narodowemu Centrum Kultury i Bi- bliotece Narodowej za systematyczne przysy³anie nowoœci ksi¹¿kowych.

Dziêkujemy mediom: Nowemu Dziennikowi, Kurierowi Plus, TV Polonia, Polskiemu Radiu WKRL 910 za og³oszenia, sprawozdania, audycje i informa- cje zwi¹zane z dzia³alnoœci¹ Instytutu Pi³sudskiego.

Serdeczne podziêkowania sk³adamy wszystkim donatorom, cz³onkom, wolontariuszom i sympatykom Instytutu. Dziêki Pañstwa pomocy i zaanga¿owa- niu Instytut dzia³a i rozwija siê.

MAJ 2010 – MAJ 2011 – 5 – Donacje pieniê¿ne (powy¿ej $200)

Senat RP poprzez Fundacjê Semper Polonia – $31000 Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego – sta¿e 5 osób Polsko-S³owiañska Federalna Unia Kredytowa- $3500 Konsulat Generalny RP w Nowym Jorku – $5000 SWAP – Okrêg 2 – $2500

Magda Kapuœciñska – $3000 Chevron Humankind – $3000 Zbigniew Dar¿ynkiewicz – $2400 Smith Richardson Foundation, Inc. – $2000 Richard Gastowich – $2000 Adam B¹k – $1000 Roman M. Kabara – $1000 Sophie Koper – $1000 Michael Krzemieñ – $1000 Tytus Nobis – $1000 Chester M. Nowak – $1000 Jack Radgowski – $1000 Izabela Roman – $500 Anna Czekaj – Farber – $400 Polonia Aid Foundation Trust – $350 Paul Magda – $300 Danuta i Krzysztof P³ócienniczak – $300 Clasic Travel, Inc. – $250 Irene Korsak – $250 Piotr Kumelowski – $250 Krystyna Piórkowska – $250 Zych Construction Services Corp. – $250 Marian Krzy¿owski – $200 Alan Kubarek – $200 Bo¿ena Nowicka McLees – $200

Dary rzeczowe W ci¹gu ostatniego roku (maj 2010 – maj 2011) do Instytutu nap³ynê³o 245 da- rów w formie ksi¹¿ek, periodyków i zdjêæ. Dziêkujemy wszystkim ofiarodawcom. Szczególne podziêkowania kierujemy do Jacka Œlusarka, Jerzego Prusa

– 6 – BIULETYN LXVI (66) i Wojciecha Adamusa za nades³anie wielu ksi¹¿ek oraz materia³ów o tematyce historycznej. Dziêkujemy instytucjom polskim: Instytutowi Pamiêci Narodo- wej, Bibliotece Narodowej, Ministerstwu Kultury i Dziedzictwa Narodowego i Narodowemu Centrum Kultury za sta³e przysy³anie nowoœci ksi¹¿kowych. Oprócz ksi¹¿ek otrzymujemy tak¿e inne dary rzeczowe. Ozdob¹ galerii sta³o siê pianino, dar pani Haliny Kalitki z Polskiego Zwi¹zku Narodowego, pani Uta Szczerba podarowa³a Instytutowi swój przejmuj¹cy obraz zatytu³owany 04-10-1940 – 04-10-2010, a od pani Ma³gorzaty Ka³u¿y otrzymaliœmy nietypo- wy dar – stó³ monta¿owy, który by³ w posiadaniu i u¿ytkowaniu Radia Wolna Europa. Ostatnio zbiory audiowizualne Instytutu wzbogaci³y siê o zestaw kaset VHS z nagraniami wywiadów z osobami, które prze¿y³y II wojnê œwiatow¹ – dar Bo¿eny Urbanowicz Gilbride. Wszystkim ofiarodawcom bardzo serdecznie dziêkujemy!

Apelujemy o przekazywanie do Instytutu Pi³sudskiego pami¹tek rodzinnych, korespondencji i innego rodzaju zbiorów archiwalnych. Nasze zbiory ci¹gle rosn¹ dziêki hojnym donacjom od osób prywat- nych i instytucji.

Pani Ma³gorzata Ka³u¿a demonstruje swój dar: stó³ monta¿owy

MAJ 2010 – MAJ 2011 – 7 – Gratulacje Doktorat Ewy Jêdruch Ewa Krystyna Hoffman-Jêdruch, cz³onek Rady Instytutu, zakoñczy³a w 2009 r. studia doktoranckie z zakresu humanistyki na Uniwersytecie Drew w Madison, New Jersey. W kwietniu 2010 obroni³a swoj¹ pracê doktorsk¹: Gospodarka Opactwa Cluny, 910-1156 i uzyska³a tytu³ Doktora Nauk Humanistycznych. Jej dysertacja zosta³a wyró¿niona za twórczoœæ myœli i styl prozy najbardziej presti- ¿ow¹ nagrod¹ tej uczelni, jak¹ jest nagroda im. dr Roberta Chapmana. Medal im. Erazma i Anny Jerzmanowskich dla dr Danuty Pi¹tkowskiej Krakowskie Towarzystwo Przyjació³ Prokocimia im. Erazma i Anny Jerzma- nowskich przyzna³o dr Danucie Pi¹tkowskiej Medal im. Erazma i Anny Jerz- manowskich. Uroczystoœæ wrêczenia odby³a siê 8 maja 2010 r. w Pa³acu Jerzmanowskich w Prokocimiu (Kraków). Gra¿yna Fija³kowska, autorka ksi¹¿ki pt. Tyle ¿ycia, ile w czynie. Rzecz o EraŸmie Józefie Jerzmanowskim, tak oto napisa³a do wyró¿- nionej medalem Danuty Pi¹tkowskiej: To znak przyjaŸni nie tylko mojej, lecz równie¿ ca³ego Towarzystwa Przyjació³ Prokocimia. To wyraz szacunku dla Pa- ni pracy na rzecz Polski i Polonii Amerykañskiej. Medal w imieniu wyró¿nionej odebra³a jej siostra prof. Wies³awa Pi¹tkowska-Stepaniak. Odznaczenie dla Marka Zieliñskiego W czasie uroczystej Gali Nagród Instytutu 2011, minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Bogdan Zdrojewski wrêczy³ Z³oty Krzy¿ Zas³ugi, przyznany przez prezydenta RP Bronis³awa Komorowskiego, wiceprezesowi Instytutu Markowi Zieliñskiemu, który od wielu lat poœwiêca bezinteresownie swój czas i trud dla spraw Polski w Stanach Zjednoczonych. Dr Marek Zieliñski, od 1981 r. aktywny cz³onek Instytutu Pi³sudskiego w Ameryce, od 2002 r. cz³onek Rady, a od trzech lat wiceprezes, pracuje dla tej placówki bezinteresownie. Zainicjowa³ i wprowadzi³ system komputerowy, dziê- ki któremu zaistnia³a szybka i nowa metoda komunikacji z cz³onkami i sympaty- kami (e-mail, Facebook itp.). Unowoczeœni³ sieæ komputerow¹, zainstalowa³ magazyn zasobów cyfrowych Instytutu. Jest wspó³twórc¹ i wspó³redaktorem elektronicznego Biuletynu Instytutu, a tak¿e zbudowa³ nowoczesny internetowy system katalogowania zbiorów bibliotecznych. Dziêki Markowi Zieliñskiemu Instytut podj¹³ wa¿ny dla zabezpieczania i udostêpniania projekt digitalizacji archiwalnych dokumentów. Projekt ju¿ zosta³ wprowadzony w ¿ycie. Marek Zieliñski uczy i zarz¹dza grup¹ wolontariu-

– 8 – BIULETYN LXVI (66) szy. Do niego nale¿y wy- bór, instalacja i udoskona- lanie oprogramowania, pisanie grantów na po- trzeby digitalizacji, takich jak zakup sprzêtu, oprogramowania i zatrudnie- nie pracowników. Marek Zieliñski uczestniczy w prowadzeniu wspó³pracy z archiwami, muzeami i innymi instytucjami w Polsce. Opracowuje wspólne pro- jekty, pomaga w prowadzeniu akcji zbierania funduszy, zdobywania nowych cz³onków w celu uzyskania niezale¿noœci finansowej Instytutu. Wiceprezes dr Marek Zieliñski nagrodzony Z³otym Krzy¿em Zas³ugi obok Dziêki jego pracy i ak- prezes Magdy Kapuœciñskiej cjom Instytut Pi³sudskiego sta³ siê nowoczesn¹ organizacj¹, która przoduje wœród polskich placówek za granic¹ w przekazywa- niu informacji o swych zbiorach i dzia³aniach, a tym samym staje siê coraz wa¿- niejsz¹ i znan¹ placówk¹ medialno-naukow¹ na œwiecie.

List gratulacyjny Bogdana Zdrojewskiego, Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Na spotkaniu w Konsulacie Generalnym RP w dniu 5 maja 2011 r., Minister Zdrojewski wrêczy³ prezes Magdzie Kapuœciñskiej list, w którym miêdzy innymi pisze:

Szanowna Pani Prezes, na Pani rêce pragnê z³o¿yæ najserdeczniejsze podziê- kowania za aktywnoœæ Pani oraz pracowników Instytutu Józefa Pi³sudskiego na rzecz promocji i ochrony dziedzictwa Fryderyka Chopina. W szczególnoœci pra- gnê wyraziæ wdziêcznoœæ za zorganizowanie wyk³adu i koncertu fortepianowego dla uczczenia 200-ej rocznicy urodzin Fryderyka Chopina i 150-tej rocznicy urodzin Ignacego Paderewskiego. ¯ywiê g³êbok¹ nadziejê, ¿e pozostanie Pani wier- nym rzecznikiem dziedzictwa Chopina w œwiecie.

MAJ 2010 – MAJ 2011 – 9 – Medal 70-lecia Polonia Technica Stowarzyszenie In¿ynierów i Techników Polskich w Stanach Zjednoczonych Ameryki – Polonia Technica w dniach 13-15 maja, 2011 obchodzi³o 70-lecie swojej dzia³alnoœci. Program obchodów zawiera³ konferencjê naukow¹, wystê- py artystów i spotkania towarzyskie. Z okazji jubileuszu Polonia Technica wybi³a pami¹tkowy medal 70-lecia, któ- ry zosta³ przyznany wybitnym in¿ynierom z Polski i USA oraz osobom i orga- nizacjom wspó³pracuj¹cym z Polonia Technica. Instytut Pi³sudskiego otrzyma³ dwa piêkne medale przekazane na rêce dr Magdy Kapuœciñskiej i dr Iwony Kor- ga przez dr Janusza Romañskiego i in¿. Janusza Zastockiego.

Medale Merentibus W okresie sprawozdawczym medalami Merentibus przyznawanymi przez Insty- tut zosta³y nagrodzone dwie osoby. Pierwszy z medali zosta³ wrêczony dr Barbarze Berskiej, zastêpcy dyrektora NDAP, we wrzeœniu 2010 r. przez Magdê Kapuœciñsk¹ i Marka Zieliñskiego, podczas XXXII sesji Konferencji Muzeów, Archiwów i Bibliotek na Zachodzie (MAB), która mia³a miejsce w Warszawie. Drugim medalem zosta³a odznaczona dr Iwona Korga, dyrektor wykonawczy Instytutu, podczas obchodów 90-tej rocznicy Bitwy Warszawskiej, które odby³y siê 13 listopada 2010 r. w Konsulacie Generalnym RP w Nowym Jorku. Medal Merentibus (Zas³u¿onym) zosta³ ustanowiony w 2003 roku w szeœæ- dziesi¹t¹ rocznicê powstania Instytutu Pi³sudskiego w Ameryce i jest przyzna- wany za szczególne zas³ugi po³o¿one dla rozwoju i dzia³alnoœci tej placówki. Medal ten zosta³ zaprojektowany przez znanych i cenionych projektantów medali i monet, artystów plastyków Andrzeja i Roussanê Nowakowskich z Warsza- wy. Wybito go tylko w 50 egzemplarzach w Mennicy Warszawskiej, jednej z najlepszych mennic w Europie. Medal Merentibus nawi¹zuje do medalu ustanowionego w 1766 roku przez ostatniego króla Polski, Stanis³awa Augusta Poniatowskiego. Przyznawano go niezale¿nie od urodzenia, g³ównie za zas³ugi poniesione na polu nauki i sztuki, rozwoju przemys³u i wynalazczoœci, a tak¿e dla zas³u¿onych pracowników w ró¿nych zawodach.

– 10 – BIULETYN LXVI (66) Cz³onkostwo

Zwracamy siê do wszystkich zainteresowanych histori¹, archiwami i dzia³ania- mi naszej placówki do wstêpowania w szeregi cz³onków Instytutu Pi³sudskiego. Zapisaæ mo¿na siê listownie, poprzez nasz¹ stronê internetow¹ lub osobiœcie w biurze. Deklaracja cz³onkowska jest za³¹czona na ostatniej stronie biuletynu. Cz³onkowie i sympatycy otrzymuj¹ roczny biuletyn, miesiêczne biu- letyny elektroniczne i zaproszenia na wszystkie organizowane przez nas spotkania. Wszyscy cz³onkowie Instytutu s¹ wymieniani w corocznym biuletynie, a cz³onkowie korporacyjni, wraz z logo firmy, umieszczani s¹ na naszej stronie internetowej. Zachêcamy do wst¹pienia w szeregi Legionu Honorowego. Do Legionu Ho- norowego Instytutu Pi³sudskiego nale¿¹ osoby, które jednorazowo albo w przeci¹gu kolejnych trzech lat wp³acili na rzecz Instytutu 5 tysiêcy dolarów. Kandydaci do tytu³u Legionisty Honorowego musz¹ byæ zaakceptowani przez Radê Dyrektorów Instytutu. Legioniœci zostan¹ uhonorowani plakietk¹ z nazwi- skiem na honorowej tablicy w Instytucie Pi³sudskiego.

Wolontariusze Instytut prowadzi ró¿norodn¹ dzia³alnoœæ, od opracowywania zasobów archiwalnych i bibliotecznych, do prowadzenia kwerend historycznych i digitalizacji zbiorów. Organizuje wystawy, wyk³ady, prezentacje filmowe i wiele innych imprez. Potrzebu- jemy wolontariuszy do pomocy w tej dzia³alnoœci. Praca zwykle jest na miejscu, ale coraz wiêcej mo¿na zrobiæ przez Internet. Aby zostaæ wolon- tariuszem, nie trzeba posiadaæ specjalistycznej wiedzy, gdy¿ prowadzimy na miejscu szkolenia. Potrzebujemy te¿ osoby z za- pa³em do pracy w dziedzinie komputerów i programowania. Wolontariusze przy pracy. Od lewej: Anna Ciepiela, Zainteresowanych aktywnym El¿bieta Kosakowska, S³awomira Jachim uczestnictwem w dzia³alnoœci In-

MAJ 2010 – MAJ 2011 – 11 – stytutu prosimy o kontakt. Wszyscy wolontariusze Instytutu s¹ wymieniani w corocznym biuletynie. Instytut opiera siê g³ównie na pracy wolontariuszy. Oprócz zatrudnionych: dyrektora (pe³en etat) i asystenta prezesa (3/4 etatu), wszyscy cz³onkowie Zarz¹- du i Rady Instytutu pracuj¹ bezinteresownie. Obecnie w Instytucie mamy 19 wolontariuszy. Najbardziej aktywnymi osobami pracuj¹cymi „pro bono” s¹ systematycznie przychodz¹cy do Instytutu: Agnieszka Petka, Jadwiga Pietra- szewska, Joanna Zieliñska, Barbara Lech, Aleksandra Sidorenko, Anna Ciepiela-Ioannides, Ewa Sukiennik-Maliga, Ryszard Ostrzycki, Agnieszka Rybak i S³awomira Jachim. Przez 2-3 miesi¹ce prawie codziennie pracowali: Monika Wso³ek, El¿bieta Kosakowska, Stanis³aw Pelc, Pawe³ Wojdy³a i Mateusz Stefañski. W opracowaniu systemu komputerowego katalogowania ksi¹¿ek pomóg³ nam pracownik Brooklyn Public Library, Tomasz Kalata. Oprócz tego kilkoro wolontariuszy: Jadwiga Spoagis, Beata Pociask, Joanna Kwaœniak i Patrycja Roman, pomagaj¹ nam od czasu do czasu, szczególnie przy organizowaniu imprez. Wszyscy wolontariusze brali udzia³ w organizacji naszych uroczystoœci w Konsulacie Generalnym RP. Kilka osób pracuje przy opracowywaniu doku- mentów i fotografii oraz komputerowym katalogowaniu ksi¹¿ek, a wiêkszoœæ wykonuje prace zwi¹zane z digitalizacj¹. D³ugoletnia wolontariuszka, Agniesz- ka Petka, od kilku lat pomaga nam g³ównie w wykonywaniu projektu Powsta- nia Œl¹skie i prowadzeniu kwerend. Ryszard Ostrzycki, oprócz pracy przy digitalizacji, nakrêca filmy i robi zdjêcia z uroczystoœci organizowanych przez Instytut. Wolontariusze przechodz¹ szkolenia zwi¹zane z wykonywaniem ró¿nych za- dañ w Instytucie, takich jak wprowadzanie danych do komputera, prace archiwalne, biblioteczne i biurowe. Zapraszamy wszystkich chêtnych do pomocy w naszej placówce.

Wolontariusze pomagaj¹ przy organizacji uroczystoœci Instytutu.

– 12 – BIULETYN LXVI (66) A oto nasi wolontariusze przedstawieni w porz¹dku alfabetycznym:

Anna Ciepiela-Ioannides Greg Drozdek S³awomira Jachim El¿bieta Kosakowska

Barbara Lech Ryszard Ostrzycki Stanis³aw Pelc Agnieszka Petka

Jadwiga Pietraszewska Beata Pociask Patrycja Roman Agnieszka Rybak

Aleksandra Sidorenko Jadwiga Spoagis Mateusz Stefañski Ewa Sukiennik-Maliga

Pawe³ Wojdy³a Monika Wso³ek Joanna Zieliñska Dziêkujemy za Wasz¹ pracê dla Instytutu Pi³sudskiego!

MAJ 2010 – MAJ 2011 – 13 – Dzia³alnoœæ Instytutu maj 2010 – maj 2011

Archiwum i Biblioteka

Archiwum Instytutu i biblioteka wymagaj¹ dalszego porz¹dkowania, katalogowania i opisywania. Co roku przyje¿d¿aj¹ do nas na sta¿ archiwiœci z Archiwów Pañstwowych i bibliotekarze z Biblioteki Narodowej. Ich pobyty s¹ op³acane przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W roku sprawozdawczym archiwiœci: Pawe³ Pietrzyk z Archiwum Pañstwowego w £odzi i Mariusz Olczak z Archiwum Akt Nowych w Warszawie, katalogowali nowe kolekcje, archiwum osobowe i archiwum fotograficzne. Archiwiœci: Dominik Wo³¹cewicz z Archiwum Pañstwowego w Krakowie i Rafa³ Hordyjewski z Archiwum w Lu- blinie digitalizowali wybrane kolekcje archiwalne w ramach umowy z Naczeln¹ Dyrekcj¹ Archiwów Pañstwowych, dotycz¹cej ³¹czenia zbiorów. Bibliotekarka Agata Hrebenda z Biblioteki Narodowej szkoli³a osoby zajmuj¹ce siê bibliotek¹ i katalogowa³a ksi¹¿ki w programie komputerowym KOHA, który u¿ywany jest przez wiele wiod¹cych na œwiecie bibliotek. KOHA jest udostêpnia- ny jako Otwarte Oprogramowanie i zawiera wszystkie podstawowe modu³y biblioteczne (katalogowanie, wyszukiwanie, wypo¿yczanie itp.). Program KOHA z serwera lokalnego w Instytucie zosta³ umieszczony na serwerze zewnêtrznym przy pomocy angielskiej firmy Software Coop., a katalog jest ju¿ w pe³ni funkcjo-

Sta¿ysta NDAP – Pawe³ Pietrzyk

– 14 – BIULETYN LXVI (66) nalny i dostêpny na naszej stronie internetowej. Obecnie Jolanta Szczepkow- ska (pracownik In- stytutu) i dwie wolontariuszki: An- na Ciepiela i Ewa Maliga na bie¿¹co kataloguj¹ ksi¹¿ki. Do chwili obecnej skatalogowano w nowym systemie ponad 9000 ksi¹¿ek. Sta¿yœci, oprócz pracy zawodowej, pomagaj¹ te¿ przy Sta¿yœci NDAP - Mariusz Olczak, Rafa³ Hordyjewski i wolontariuszka Joanna Zieliñska wykonywaniu kwerend i innych pracach Instytutu, takich jak organizowanie spotkañ i wielu bie¿¹- cych wydarzeñ. W tym roku spodziewamy siê przyjazdu z Polski archiwisty z Archiwów Akt Nowych i bibliotekarza z Biblioteki Narodowej.

Szkolenie cyfrowego katalogowania ksi¹¿ek. Od prawej: Tomasz Kalata – instruktor, El¿bieta Kosakowska, Magda Kapuœciñska i Jolanta Szczepkowska.

MAJ 2010 – MAJ 2011 – 15 – Badania naukowe

Z archiwum Instytutu korzystaj¹ pracownicy naukowi polskich i zagranicznych uczelni, badacze pisz¹cy artyku³y i ksi¹¿ki, studenci, osoby, które zainteresowane s¹ histori¹ Polski XX wieku czy te¿ genealogi¹ w³asnej rodziny. Z regu³y naukowcy z Polski korzystaj¹ z zasobów archiwalnych przez d³u¿szy czas tak, aby zgromadziæ materia³ Ÿród³owy niezbêdny do prowadzonych badañ. Inni na bie- ¿¹co korzystaj¹ z kolekcji. W okresie od 1 maja 2010 do 15 maja 2011 r. z archiwum osobiœcie korzysta- li nastêpuj¹cy badacze: Badacze pracuj¹cy w instytucie od dwóch dni do kilku tygodni. Dr George Urbaniak (Wilfrid Laurier University): wojny polskie 1914 –1921 Prof. Rafa³ Stobiecki (Uniwersytet £ódzki): historiografia polska w USA Dr Beata Dorosz (Instytut Badañ Literackich): ks. Tychowski Prof. Adam Dobroñski (Uniwersytet w Bia³ymstoku): J. Pi³sudski w Bia³ymstoku Piotr D³ugo³êcki (Polski Instytut Spraw Miêdzynarodowych): historia dyploma- cji polskiej 1918-1945 Dr Andrzej Chmielarz (Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej): dzia³al- noœæ Rz¹du RP w latach 1939-1945 Witold Rawski (Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej): wojna polsko- -sowiecka

Pani Edyta Myd³owska-Krawcewicz, szef Gabinetu Politycznego ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Bog- dana Zdrojewskiego i konsul Przemys³aw Balcerzyk zwiedzaj¹ archiwum Instytutu w towarzystwie Iwony Korgi

– 16 – BIULETYN LXVI (66) Konrad Paduszek (Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej): wywiad polski 1918-1939 Pawe³ Zyzak: Polonia i Afl-CIO Dr Jerzy Izdebski: gen. Tadeusz Piskor Grzegorz Eberhardt: II wojna œwiatowa Ks. Micha³ K³akus: kolekcja Powstania Œl¹skie Aaron Law, Cornell University: Dokumenty W³odzimierz B¹czkowskiego i Ryszarda Wragi Czes³aw Karkowski – materia³y dotycz¹ce Polonii

Pozostali badacze korzystaj¹cy ze zbiorów: Ma³gorzata Bakalarz: Sierpieñ 1980 Andrzej Tymowski: Sierpieñ 1980 Stephan Stach (University of Leipzig): polityka narodowoœciowa II RP Prof. Konrad Zieliñski (Uniwersytet Marii Curie – Sk³odowskiej): Sybiracy Zbigniew Voynar: ks. W³adys³aw Bandurski Andrzej Józef D¹browski: osoba Stanis³awa K. Ostrowskiego Stanis³aw B³oñski (Zwi¹zek Sybiraków III Rzeczypospolitej Polskiej): kolekcja Jana Erdmana Gerard Hill: Polonia amerykañska i Zimna Wojna Anna Maria Mydlarska (Europejskie Centrum Solidarnoœci): Solidarnoœæ i opo- zycja demokratyczna

Badacze przy pracy. Od lewej: Czes³aw Karkowski i naukowcy z Wojskowego Centrum Edukacji Obywatelskiej.

MAJ 2010 – MAJ 2011 – 17 – Peter Obst: rodziny Tyssowski – Tochman Prof. W³odzimierz Suleja (Instytut Pamiêci Narodowej, Wroc³aw): biografia W. Studnickiego Ron Staniec (Hofstra University): Solidarnoœæ Andrzej Siehienczuk: historia Polski 1918-1939 Magdalena Zawadzka: polscy federaliœci w USA Ellen Bryson (Harvard University): postaæ Józefa Becka Rod Freedman (Australia): fotografie Polaków wywiezionych na Syberiê podczas II wojny œwiatowej Bartosz Nowo¿ycki (Archiwum Akt Nowych): MSZ w okresie II wojny œwiatowej Ryszard Zaj¹czkowski (Katolicki Uniwersytet Lubelski): Józef Witlin Jolanta Jasina (Yale University): zbrodnia katyñska Jerzy Prus: kolekcja Micha³a Sokolnickiego Gene T. Sendlewski: Zimna Wojna Jaros³aw Zaj¹c: zwi¹zki J. Pi³sudskiego z Nowym S¹czem Dr Mieczyslaw Biskupski: kolekcja M. Sembrich-Kochañskiej Czes³aw Czapliñski: materia³y do Bitwy Warszawskiej Jan Mostowski: kolekcja Korsaków Anna Ciepiela – Ioannides: Katyñ Ewa Sukiennik – Maliga: Archiwum Cezarei Jêdrzejewicz, Historia Instytutu Pi³sudskiego Micha³ Capik: Bitwa Warszawska Anna Ferens, re¿yser: Dokumenty Aleksandra Bregmana

Kwerendy

Jedn¹ z wa¿nych prac Instytutu jest wykonywanie kwerend, tzn. wyszukiwanie w archiwach dokumentów i wiadomoœci, o które prosz¹ historycy, dziennikarze i inne osoby z Polski, Ameryki i innych krajów. Nad kwerendami pracuje g³ów- nie wolontariuszka Agnieszka Petka. W okresie od maja 2010 roku do maja 2011 wykonano ponad 90 kwerend zleconych korespondencyjnie przewa¿nie dla pracowników naukowych i instytucji z Polski. Z okresu II wojny œwiatowej i powojennego udostêpnione zosta³y materia³y z Poselstwa RP w Budapeszcie, listy jeñców wojennych oraz archiwa Rz¹du Polskiego na Emigracji. W pracy z zakresu literaturoznawstwa zosta³y wykorzystane materia³y z zespo³u W³adys³awa Studnickiego oraz z zespo³u Stanis³awa Cat-Mackiewicza. Instytut wykonywa³ kwerendy zwi¹zane z wojn¹ polsko-bolszewick¹ i okre- sem dwudziestolecia miêdzywojennego, miêdzy innymi z zespo³ów: Archiwum Pi³sudskiego, archiwa osobowe Mieczys³awa Wy¿e³-Œcie¿yñskiego, gen. Fran-

– 18 – BIULETYN LXVI (66) ciszka Kleberga i gen. Wincentego Kowalskiego oraz Jana Libracha, archiwum Pobóg-Malinowskiego. Zainteresowaniem cieszy³y siê zbiory dotycz¹ce instytucji polonijnych i dy- plomatycznych takich jak: Stowarzyszenia Polskich Kombatantów (SPK) czy Kongres Polonii Amerykañskiej. Szereg kwerend dotyczy³o poszukiwania przodków i dziejów rodzin, którzy brali udzia³ w Powstaniach Œl¹skich lub uczestniczyli w wojnie polsko-bolsze- wickiej. Przy realizacji tych kwerend zosta³y wykorzystane miêdzy innymi zespo³y Powstania Œl¹skie oraz archiwum fotograficzne. By³y równie¿ zapytania o cz³onków rodu Tarnowskich – Micha³a i Antonie- go. Jedna z kwerend dotyczy³a materia³ów dotycz¹cych ¿ycia religijnego w Polsce w latach 1939-1945.

Najciekawsze dokumenty archiwalne Pseudonimy i kryptonimy Przy opisywaniu zeskanowanych ju¿ dokumentów z 1904 roku z Archiwum Jó- zefa Pi³sudskiego, natknêliœmy siê na ciekaw¹ korespondencjê Wac³awa Stud- nickiego (dzia³acza PPS), prowadzon¹ z Pary¿a z towarzyszami przebywaj¹cymi na terenie Polski pod zaborami. Z powodów konspiracji, autor u¿ywa szere- gu pseudonimów, których nie uda³o siê nam “rozgryŸæ”. Miêdzy innymi w korespondencji z Pi³sudskim, kiedy ten by³ w Japonii, pojawia siê czêsto pseudonim Niebieskie Oczy. S¹ równie¿ takie pseudonimy jak Jowisz, Pasek, Kraków, Facet, Rymiga³³o. Poprosiliœmy naszych czytelników o rozwi¹zanie tej zagadki. Otrzymaliœmy dwa wyjaœnienia od profesora Piotra Wandycza i Konrada Pa- duszka. Obaj panowie wyjaœnili, ¿e Jowisz to pseudonim Witolda Jodko Narkie- wicza. Konrad Paduszek odszyfrowa³ równie¿ nastêpuj¹ce pseudonimy: Niebieskoocy – endecja Niebieskie Oczy – Zygmunt Balicki Pasek – Polska Partia Socjalistyczna (PPS) Wac³aw Studnicki pos³ugiwa³ siê pseudonimem Hanibal vel Hannibal W kolekcji Józefa Pi³sudskiego zaciekawi³ nas list od Marsza³ka do Boles³a- wa Jêdrzejowskiego, z którego cytujemy fragment: (…) To wszystko, nie chce mi siê pisaæ wiêcej. Aha! Te idioty coœ ze str. bi zrobi³y, dot¹d jej nie ma w Odessie, czort wie co, podeœlemy st¹d faceta a¿ tam, ¿eby zrobi³ „doznanje”. No buzi! Kiedy¿ ty Bolku do Galilei! Co? Wasz Ziuk. Na szczêœcie profesor Wac³aw Jêdrzejewicz do³¹czy³ do tego listu wyjaœnie- nia: str. bi to bibu³a rosyjska Struwego, któr¹ PPS przewozi³a do Rosji drog¹ „Odessa” oznaczaj¹c¹ Finlandiê. Doznanje oznacza poszukiwanie.

MAJ 2010 – MAJ 2011 – 19 – Digitalizacja

W ostatnim okresie nast¹pi³ du¿y postêp w digitalizacji kolekcji archiwalnych. Prace te s¹ czêœci¹ planowanego na wiele lat projektu zabezpieczania i udostêp- niania bezcennych zbiorów archiwalnych. Zabezpieczanie jest szczególnie wa¿- ne, gdy¿ wiele dokumentów sporz¹dzonych jest na kwaœnym papierze, który ulega postêpuj¹cemu rozk³adowi. Dziêki ofiarnoœci Polonii Amerykañskiej i cz³onków Rady Instytutu wyposa- ¿yliœmy nasze archiwum w nowoczesny sprzêt do skanowania i przechowywa- nia dokumentów w postaci elektronicznej oraz w oprogramowanie do opracowywania i opisywania zasobów. Prace digitalizacji wykonywali w tym roku nie tylko wolontariusze, ale rów- nie¿ osoby op³acane z grantu Senatu RP oraz pracownicy polskich archiwów pañstwowych (dwie osoby) i Instytutu Pamiêci Narodowej (siedem osób). W ramach grantu Senatu RP podjêliœmy digitalizacjê najcenniejszej kolekcji Instytutu – Archiwów Belwederskich ocalonych z p³on¹cej Warszawy w 1939 roku. Ju¿ zosta³o zeskanowanych ponad piêæ tysiêcy stron z Archiwum Pi³sudskiego i tyle samo stron zosta³o opisanych. Praca jest kontynuowana. Zgodnie z projektem £¹czenia Zbiorów, prowadzonym wspólnie z Naczeln¹ Dyrekcj¹ Archiwów Pañstwowych, zosta³y zdigitalizowane i opisane ciekawe zespo³y: Rz¹d Polski na Emigracji i Poselstwo Rzeczypospolitej Polskiej w Rio de Ja- neiro oraz kolekcja dotycz¹ca Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Ignacego Moœcickiego. Zeskanowane i przygotowane do opisu s¹: kolekcja dotycz¹ca Gene- ra³a W³adys³awa Sikorskiego i kolekcja dotycz¹ca Ignacego Jana Paderewskiego.

Digitalizacja postêpuje

– 20 – BIULETYN LXVI (66) Barbara Gra¿yna Lech (wolontariuszka), Dominik Wo³¹cewicz (sta¿ysta), Joanna Zieliñska (wolontariuszka) i Andrzej Pieczunko (IPN) przy digitalizacji

W ramach umowy z IPN, przez pracowników tej instytucji zosta³y zeskanowane nastêpuj¹ce kolekcje archiwalne: Ukraiñska Misja Wojskowa, Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Watykanie, Katyñ, Samodzielna Placówka Wywia- dowcza ESTEZET, Archiwum Wojskowe. Trwaj¹ prace nad kolekcj¹ Radio Wolna Europa. IPN wykona³ opisy do kolekcji Ukraiñska Misja Wojskowa, trwaj¹ prace nad opisami pozosta³ych kolekcji. Kontynuujemy te¿ pracê nad kolekcj¹ Powstania Œl¹skie, systematycznie do- daj¹c do istniej¹cej ju¿ na naszej stronie internetowej wystawy kolejne opraco- wane dokumenty. Dziêkujemy wszystkim wolontariuszom, którzy poœwiêcili czas i w³o¿yli wiele wysi³ku w przygotowanie, skanowanie i opisanie dokumentów, a w szcze- gólnoœci: Joannie Zieliñskiej, Barbarze Lech, Aleksandrze Sidorenko, Agniesz- ce Petce, Ryszardowi Ostrzyckiemu, Monice Wso³ek, El¿biecie Kosakowskiej, Annie Ciepieli-Ioannides, Mateuszowi Stefañskiemu i Stanis³awowi Pelcowi.

Pracownicy IPN i sta¿yœci digitalizuj¹ dokumenty archiwalne

MAJ 2010 – MAJ 2011 – 21 – Kalendarium wydarzeñ Wizyty W okresie sprawozdawczym odwiedzi³o Instytut ponad 600 osób z Polski, Sta- nów Zjednoczonych i innych krajów. Liczba ta obejmuje wybitnych goœci, ba- daczy (wymienionych wy¿ej), osoby zainteresowane Instytutem oraz uczestni- ków spotkañ i pokazów filmowych. Goœciliœmy szereg wybitnych osób: 6 maja, 2010: przedstawiciele MSZ: Ma³gorzata Mroczkowska – Zastêpca Dyrektora Biura Archiwum i Zarz¹dzania Informacj¹ i Krzysztof Szczepanik – Naczelnik Wydzia³u Historyczno-Dokumentacyjnego 12 maja, 2010: dr Andrzej Paluchowski – emerytowany dyrektor biblioteki KUL w Lublinie 14 maja, 2010: delegacja Instytutu Pamiêci Narodowej z dyrektorem Zbignie- wem Nawrockim 24 maja, 2010: prezes Polskiego Zwi¹zku Narodowego – Frank Spula i CFO James Gura oraz Bo¿ena Kamiñski z Centrum Polsko-S³owiañskiego 28 maja, 2010: europose³ Jacek Protasiewicz 2 czerwca, 2010: Zbigniew Stañczyk, przez lata zwi¹zany z Instytutem Hoovera w Kalifornii 30 lipca, 2010: Konsul Generalna Ewa Juñczyk-Ziomecka 30 lipca, 2010: Leszek Szymañski, Development Manager, Koœciuszko Foundation 2 wrzeœnia, 2010: Romuald £anczkowski, wicedyrektor Biura Polonijnego przy Senacie RP

Iwona Korga oprowadza po galerii delegacjê IPN: dyrektora Zbigniewa Nawrockiego (trzeci z lewej) z towarzysz¹cymi osobami.

– 22 – BIULETYN LXVI (66) Przedstawiciele Muzeum Historii Polski - od lewej: Ewa Wierzyñska i Robert Kostro zwiedzaj¹ Instytut.

12 paŸdziernika, 2010: Robert Kostro, dyrektor Muzeum Historii Polski i Ewa Wierzyñska, doradca Muzeum do Spraw Miêdzynarodowych 19 paŸdziernika, 2010: Joanna Lang, kierownik pracowni ikonografii i fotografii Muzeum Powstania Warszawskiego. 19 paŸdziernika: Cezary Lusiñski, minister i doradca w Sta³ym Przedstawi- cielstwie RP przy Biurze ONZ w Genewie 20 paŸdziernika, 2010: Stefan Wiœniowski, prezes Fundacji Kresy – Syberia i dr Ma³gorzata Poœpiech 14 grudnia, 2010: Edyta Myd³owska-Krawcewicz z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, szef Gabinetu Politycznego Ministra Bogdana Zdrojewskiego 7 stycznia, 2011: Jan Milun- œpiewak operowy, dzia³acz polonijny 14 stycznia, 2011: Maria D³u¿ewska, re¿yser filmowy 29 stycznia, 2011: Hanna Kelker z Polskiego Instytutu Naukowego 29 marca, 2011: o. Eugeniusz Jerzy Augustyn, opat w¹chocki 6 kwietnia, 2011: Czes³aw Czapliñski, fotograf, autor ksi¹¿ek o sztuce 7 kwietnia, 2011: prof. Mieczyslaw Biskupski, Central Connecticut State University 2 maja 2011: Agnieszka Morawiñska, Dyrektor Muzeum Narodowego 6 maja 2011: Tomasz Makowski, dyrektor Biblioteki Narodowej 6 maja 2011: Jan Kasprzyk, prezes Zwi¹zku Pi³sudczyków i komendant Mar- szu Szlakiem Kadrówki

MAJ 2010 – MAJ 2011 – 23 – 10 maja: Prezes Longin Komo³owski i cz³onek Zarz¹du Stowarzyszenia Wspólnota Polska, Marek Ró¿ycki 10 maja: Rafa³ Mierzejewski – re¿yser 12 maja: Robert Kaczmarek – producent i re¿yser filmowy

Wizyta Tomasza Makowskiego – dyrektora Biblioteki Narodowej i Jana Kasprzyka – prezesa Zwi¹zku Pi³sudczyków i Komendanta Marszu Szlakiem Pierwszej Kadrowej.

Iwona Korga oprowadza po galerii Marka Ró¿yckiego i Longina Komo³owskiego – prezesa Stowarzyszenia Wspólnota Polska

– 24 – BIULETYN LXVI (66) Uroczystoœci, spotkania i prelekcje: 12 maja 2010: Msza œw. za Marsza³ka Józefa Pi³sudskiego – 75 rocznica œmierci – Koœció³ Œw. Stanis³awa Biskupa i Mêczennika, Manhattan 18 maja 2010: prezentacja Krystyny Piórkowskiej, badacza z Muzeum Woj- ska Polskiego – pt. Nieznana historia angielskojêzycznych œwiadków Katynia oraz pokaz filmu pt. Katyñ w re¿yserii Witolda Zadrowskiego 19 maja 2010: Klub Podró¿nika – Jan Gaæ poprowadzi³ prelekcjê dotycz¹c¹ kultury Majów 23 maja 2010: Wieczór Historii i Muzyki – Fryderyk Chopin i Ignacy Jan Pa- derewski, Konsulat Generalny RP 25-27 czerwca 2010: udzia³ dr Iwony D. Korga w konferencji Polish Ameri- can Historical Association organizowanej w Krakowie 9 – 12 wrzeœnia 2010, udzia³ w XXXII sesji Sta³ej Konferencji Muzeów, Ar- chiwów i Bibliotek Polskich na Zachodzie (MAB) zorganizowanej w Warsza- wie; udzia³ wziêli Magda Kapuœciñska, Marek Zieliñski, Ewa Babiarz i Krzysztof Langowski 14 wrzeœnia 2010: wyk³ad Stanis³awa B³oñskiego pt. Szko³a polska na zes³a- niu w Zwi¹zku Sowieckim. Osobista relacja naocznego œwiadka i syna organiza- tora 17 wrzeœnia 2010: wyk³ad prof. dr hab. Rafa³a Stobieckiego pt. Józef Pi³sudski i jego miejsce w zbiorowej pamiêci Polaków 18-23 paŸdziernika 2010: kiermasz ksi¹¿ki w Instytucie Pi³sudskiego 26 paŸdziernika 2010: wyk³ad Andrzeja Pieczunko z Instytutu Pamiêci Naro- dowej pt. Archiwa komunistycznego aparatu represji w Polsce i innych krajach Europy 13 listopada 2010: obchody 90-lecia Bitwy Warszawskiej zorganizowane w salonach Konsulatu Generalnego RP. Program obejmowa³ wyk³ad prof. W³o- dzimierza Sulei, prezentacjê ze zbiorów Instytutu przygotowan¹ przez Iwonê Korgê oraz wystêp artystyczny Wojciecha Bukalskiego i Violetty Koss 16 listopada 2010: wyk³ad Konrada Paduszka z Wojskowego Biura Edukacji Obywatelskiej pt. Propaganda w wojnie polsko-sowieckiej 4 grudnia 2010: Gwiazdka Instytutu Pi³sudskiego 28 stycznia, 2011: prezentacja dr Doroty Halickiej pt. Józef Pi³sudski – protektor polskiego sportu 26 lutego 2011: Zapomniany i wspó³czesny Polonijny Nowy Jork, spotkanie zwi¹zane z prezentacj¹ ksi¹¿ki pt. Polonijny Nowy Jork, wydanej przez Instytut w 2010 r. Prowadzenie dr Danuta Pi¹tkowska 16 kwietnia 2011: Spotkanie Klubu Mi³oœników Militariów Polskich im. An- drzeja Zaremby 6 maja 2011: wyk³ad prof. Andrzeja Nowaka pt. Polskie lato 1920: Pierwszy kryzys systemu wersalskiego 8 maja 2011: Gala Nagród Instytutu w salonach Konsulatu Generalnego RP

MAJ 2010 – MAJ 2011 – 25 – Kino Ziuk – filmy dokumentalne Od kilku lat Instytut organizuje spotkania filmowe Kino Ziuk, na których poka- zywane s¹ ciekawe filmy dokumentalne dotycz¹ce historii oraz wspó³czesnych wydarzeñ. Trudno okreœliæ, który z pokazywanych obrazów by³ najbardziej interesuj¹cy. Ka¿dy z filmów wzbudza³ emocje wœród widzów. W okresie sprawozdawczym pokazaliœmy jedenaœcie nastêpuj¹cych filmów: 18 maja, 2010: Katyñ w re¿yserii Witolda Zadrowskiego 15 czerwca, 2010: Reszka. Re¿yser W³odzimierz Kuligowski 13 lipca, 2010: My ogniowe dzieci. Re¿yser Tadeusz Pawlicki 31 sierpnia, 2010: Marsz wyzwolicieli. Re¿yser Grzegorz Braun. 28 wrzeœnia, 2010: Inka. Re¿yser Wojciech Tomczyk 29 paŸdziernika, 2010: film fabularny Œmieræ Rotmistrza Pileckiego pokaza- ny w siedzibie Kuriera Plus. Re¿yser Ryszard Bugajski 23 listopada, 2010: Inny sierpieñ – w re¿yserii Piotra Bikonta, Leszka Dziu- mowicza i Waldemara P³ochañskiego i recital pieœni barda Solidarnoœci – Tolka Filipkowskiego 14 stycznia, 2011: Mg³a, na którym by³a obecna wspó³re¿yserka filmu Maria D³u¿ewska

Prezes Magda Kapuœciñska i re¿yser Maria D³u¿ewska na pokazie filmu Mg³a

– 26 – BIULETYN LXVI (66) 15 lutego, 2011: Seans. Re¿yser Maria D³u¿ewska 15 marca, 2011: New Poland w re¿yserii Grzegorza Brauna i Roberta Kaczmarka 12 kwietnia, 2011: film produkcji amery- kañskiej Nine days that changed the world o pierwszej wi- zycie papie¿a Jana Paw³a II w Polsce 13 maja 2011: Film Defilada Zwyciêzców z udzia³em twórców filmu: re¿ysera i pro- ducenta Roberta Kaczmarka, szefa produkcji Zdzis³awa Sa- juka i operatora Piotra Re¿yser i producent filmowy Robert Kaczmarek na pokazie filmu pt. "Defilada Nykiewicza zwyciêzców"

Dzia³alnoœæ Edukacyjna 1 i 8 maja, 2010: Malujemy portret mamy – opieka artystyczna – Ismena Hal- kiewicz, organizacja Jolanta Szczepkowska 8 maja, 2010: lekcja historii dla uczniów klasy VI Polskiej Szko³y przy Kon- sulacie Generalnym RP w Nowym Jorku 9 maja, 2010: udzia³ Iwony Korgi w fina³ach konkursu Centrali Polskich Szkó³ Dokszta³caj¹cych w Clark, NJ, temat konkursu: Poeci Polscy o OjczyŸnie. Nagrody na konkurs zosta³y ufundowane z grantu Senatu RP koordynowanego przez Fundacjê Semper Polonia 22 maja, 2010: udzia³ Iwony Korgi w Komisji Egzaminacyjnej podczas ma- tur w Polskiej Sobotniej Szkole im Jana Paw³a II w Maspeth, NY 12 czerwca, 2010: zakoñczenie roku szkolnego w Polskiej Szkole Dokszta³caj¹- cej im. Jana Paw³a II i wrêczenie uczniom klasy maturalnej nagród, które zosta³y ufundowane przez grant Senatu RP koordynowany przez Fundacjê Semper Polonia 3 kwietnia, 2011: udzia³ Iwony Korgi w fina³ach konkursu Centrali Polskich Szkó³ Dokszta³caj¹cych Szkole Dokszta³caj¹cej im. H. Sienkiewicza, Brooklyn, NY, temat konkursu: Wielkie rocznice historyczne.

MAJ 2010 – MAJ 2011 – 27 – Instytut sponsoruje nagrody dla finalistów konkursu dziêki grantowi Senatu RP koordynowanemu przez Fundacjê Semper Polonia 12 kwietnia, 2011: wizyta uczniów amerykañskiej szko³y œredniej CITYterm z Dobbs Ferry, NY. Uczniowie wziêli udzia³ w lekcji historii dotycz¹cej historii polskiej emigracji w Nowym Jorku prowadzonej przez Iwonê Korgê. W maju 2010 r. przebywa³a w Instytucie szósta klasa ze Szkolnego Punktu Konsultacyjnego przy Konsulacie Generalnym RP w Nowym Jorku. Podczas spotkania dyrektor Iwona Korga pokazywa³a zbiory Instytutu i da³a krótki wy- k³ad z historii Polski. W sierpniu tego roku do Instytutu nadszed³ wzruszaj¹cy list adresowany do Iwony Korgi:

Szanowna Pani! Pomys³ napisania do Pani powsta³ w maju, podczas pobytu naszej klasy w Instytucie Pi³sudskiego. Odczytywaliœmy wtedy listy s³awnych Polaków w tym Józefa Pi³sudskiego. Mo¿e ktoœ z naszej klasy stanie siê kiedyœ znany. Ale na to trzeba by du¿o pracowaæ i bardzo siê staraæ. My w³aœnie s³uchaliœmy, co Pani mówi³a o Polsce okresu miêdzywojennego, o genezie wybuchu drugiej wojny œwiatowej i dobrze napisaliœmy pracê klasow¹ z tych tematów. Jeszcze powtórzyliœmy wszystko w szkole. Zaciekawi³y nas te¿ obrazy i ró¿ne pami¹tki, o których Pani opowiedzia- ³a. Film o niedŸwiadku Wojtku równie¿ nam siê spodoba³. Œmieliœmy siê i by³o weso³o. Na koniec zrobiliœmy wspólne zdjêcia na tle pomnika Marsza³ka. Jedno z nich mamy na Internecie. Dziêkujemy za wszystko i serdecznie Pani¹ pozdrawiamy. W imieniu klasy Angelika Ulszyñska

– 28 – BIULETYN LXVI (66) Najwa¿niejsze wydarzenia Wieczór historii i muzyki na czeœæ Ignacego Jana Paderewskiego i Fryderyka Chopina W niedzielê, 23 maja, 2010 r. w salach Konsulatu Generalnego RP w Nowym Jorku zebrali siê mi³oœnicy twórczoœci Fryderyka Chopina i Ignacego Jana Pa- derewskiego, aby uczestniczyæ w wieczorze historii i muzyki, zorganizowanym przez Instytut J. Pi³sudskiego w Ameryce z okazji rocznicy urodzin tych wiel- kich kompozytorów. Koncert by³ poprzedzony krótkim sympozjum naukowym. Wprowadzenia dokona³ konsul Przemys³aw Balcerzyk, który podkreœli³ wydarzenia ³¹cz¹ce obydwóch kompozytorów jako ambasadorów Polski na œwiecie. Nastêpnie zosta³y wyg³oszone dwa interesuj¹ce wyk³ady. Pierwszy z nich pod tytu³em Pri- vate Diplomacy, Public Cause wyg³oszony przez Marka Chodakiewicza, profesora historii i dziekana w Institute for World Politics w Waszyngtonie, mó- wi³ o wp³ywie artystów takich jak Chopin i Paderewski na kszta³towanie opinii publicznej w sprawach niepodleg³oœci Polski. W drugiej prezentacji zatytu³o- wanej Serce Paderewskiego, Danuta Pi¹tkowska, doktor habilitowany nauk historycznych i autorka ksi¹¿ek o historii polskich koœcio³ów, opowiedzia³a ciekawie o ostatnich dniach ¿ycia Ignacego Jana Paderewskiego, jego pochów- ku i odnalezieniu jego serca w mauzoleum nowojorskiego cmentarza Cypress Hill, a nastêpnie o uroczystoœci pochowania urny zawieraj¹cej serce Ignacego

Wieczór historii i muzyki na czeœæ Ignacego Jana Paderewskiego i Fryderyka Chopina

MAJ 2010 – MAJ 2011 – 29 – Jana Paderewskiego w Amerykañskiej Czêstochowie w Doylestown, PA. Dr Iwona Korga poda³a krótkie wiadomoœci o obydwóch kompozytorach. Druga czêœæ programu obejmowa³a koncert wokalny, w którym wzi¹³ udzia³ œpiewak Wojciech Bukalski, bas, wykonuj¹c cztery pieœni Paderewskiego przy akompaniamencie Violetty Koss oraz koncert chopinowski w wykonaniu znanej pianistki Magdaleny Baczewskiej.

90. rocznica Bitwy Warszawskiej W sobotê, 13 listopada, 2010 r. w Konsulacie Generalnym RP zgromadzi³o siê oko³o 200 osób – przyjació³ i sympatyków Instytutu Pi³sudskiego w Ameryce, aby uczciæ 90-t¹ rocznicê Bitwy Warszawskiej i Œwiêto Niepodleg³oœci Polski. Uroczystoœæ zorganizowan¹ przez Instytut Pi³sudskiego i Konsulat General- ny RP otworzy³a i prowadzi³a prezes Magda Kapuœciñska. Konsul Przemys³aw Balcerzyk w ciep³ych s³owach powita³ zebranych. Wyrazi³ radoœæ, ¿e tak wa¿ne wydarzenie odbywa siê w salach Konsulatu. Program uroczystoœci sk³ada³ siê z wyk³adu zatytu³owanego Na szañcu Europy, który wyg³osi³ prof. W³odzimierz Suleja, dyrektor Oddzia³u Instytutu Pamiêci Narodowej we Wroc³awiu, prezentacji multimedialnej pod tytu³em Bitwa Warszawska w zbiorach Instytutu Pi³sudskiego, któr¹ przedstawi³a dr Iwona Korga, dyrektor Instytutu, oraz koncertu pieœni legionowych w wykonaniu znanych nowojorskich œpiewaków – Barbary Revi, Wojciecha Bukalskiego i Paw³a Raczkowskiego. Goœcie do³¹czyli do œpie- wu artystów. Wzruszenie ogarnê³o chyba wszystkich.

Wyk³ad prof. W³odzimierza Sulei podczas obchodów rocznicy Bitwy Warszawskiej

– 30 – BIULETYN LXVI (66) 2011 Gala Nagród Instytutu Pi³sudskiego Instytut Józefa Pi³sudskiego w Ameryce zorganizowa³ kolejn¹ uroczyst¹ galê pod patronatem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (MKiDN) Bog- dana Zdrojewskiego, podczas której zosta³y wrêczone medale za wybitne osi¹- gniêcia w dziedzinach historii, sztuki, nauki oraz osi¹gniêæ w dziedzinie biz- nesu i dzia³alnoœci na rzecz Polonii. Uroczystoœæ odby³a siê w dniu 8 maja 2011 r. w siedzibie Konsulatu Generalnego RP. Minister Bogdan Zdrojewski zaszczyci³ galê swoj¹ obecnoœci¹. Na gali byli równie¿ obecni pani Iwona Œle- dziñska-Katarasiñska, przewodnicz¹ca Komisji Kultury i Œrodków Przekazu w Sejmie RP, delegacja MKiDN, w sk³ad której wchodzili Jacek Miler – dyrektor Departamentu Dziedzictwa Kulturowego oraz Jan Badura i Anna Cey- nowa. Na galê przyjechali z Polski: dyrektor Biblioteki Narodowej dr Tomasz Makowski, prezes Zwi¹zku Pi³sudczyków i Komendant Marszu Szlakiem Ka- drówki, Jan Kasprzyk oraz Monika Fabijañska z Instytutu Adama Mickiewi- cza. Na spotkaniu byli obecni liczni przedstawiciele polskich organizacji oraz wiele znanych osób z polskiej spo³ecznoœci w Nowym Jorku. W uroczystoœci uczestniczy³o ponad 200 osób.

Przemawia minister Bogdan Zdrojewski

MAJ 2010 – MAJ 2011 – 31 – Galê otworzy³a Magda Kapuœciñska – prezes Instytutu. Zebrani owacyjnie przywitali wchodz¹cych ministra Bogdana Zdrojewskiego i Konsul Generaln¹ Ewê Juñczyk-Ziomeck¹. Po pe³nym ¿yczliwoœci dla Instytutu Pi³sudskiego przemówieniu pani Konsul, zabra³ g³os minister Zdrojewski, który podkreœli³ wa¿n¹ rolê Polski w Unii Europejskiej w ramach nadchodz¹cej prezydencji. Minister Zdrojewski wrêczy³ wiceprezesowi Instytutu Pi³sudskiego Marko- wi Zieliñskiemu Z³oty Krzy¿ Zas³ugi przyznany przez prezydenta RP Bronis³a- wa Komorowskiego oraz Odznaki Zas³u¿ony dla Kultury Polskiej: artyœcie Andrzejowi Kendzie, mecenasowi Janowi Przemys³awowi Blochowi, konsulo- wi Markowi Skulimowskiemu oraz Walentynie Jancie Po³czyñskiej (w jej imieniu odznaczenie odebra³ Teofil Lachowicz). Mecenas Bloch przekaza³ ministrowi Zdrojewskiemu rêkopisy Krasiñskiego dla Muzeum Romantyzmu w Opinigórze. Nastêpnie nast¹pi³a ceremonia rozdania nagród Instytutu Pi³sudskiego, któr¹ poprowadzi³a dr Iwona Korga – dyrektor wykonawczy Instytutu. W bie¿¹cym roku nastêpuj¹ce osoby otrzyma³y medale: Józef Pi³sudski Achievement and Leadership Award – dr Izabela Roman, le- karz, zajmuj¹ca w przesz³oœci wysokie stanowiska w medycznych firmach ame- rykañskich, dzia³aczka w polsko-amerykañskich organizacjach w Chicago. Wac³aw Jêdrzejewicz History Medal. – dr hab. Andrzej Nowak, profesor Uniwersytetu Jagielloñskiego, znakomity historyk, kierownik Pracowni Dzie- jów Rosji i Europy Wschodniej w Instytucie Historii PAN, redaktor naczelny dwumiesiêcznika “ARCANA”. Marie Sk³odowska-Curie Science Medal – dr Zbigniew Dar¿ynkiewicz,

Dyrektor dr Iwona Korga wrêcza Andrzejowi Pityñskiemu Ignacy Paderewski Arts and Music Medal

– 32 – BIULETYN LXVI (66) doktor medycyny, wybitny naukowiec w dziedzinie badañ nad rakiem, dyrektor Brander Center Research Institute, autor 650 artyku³ów naukowych i 13 ksi¹¿ek. Ignacy Paderewski Arts and Music Medal – Andrzej Pityñski, rzeŸbiarz, twórca pomników polskich bohaterów narodowych w USA i Polsce. Jego dzie- ³em s¹ s³awne pomniki, takie jak Katyñ 1940 w Jersey City czy Mœciciel w Ame- rykañskiej Czêstochowie. Nagrodzeni ze wzruszeniem, w piêknych s³owach, dziêkowali za nagrody. Wszyscy nawi¹zali do rodzinnych tradycji zwi¹zanych z Marsza³kiem Pi³sudskim, a Andrzej Pityñski wspomnia³ o swoich dzie³ach takich jak pomnik Pade- rewskiego w Krakowie oraz p³askorzeŸba na urnê, w której umieszczono serce Ignacego Jana Paderewskiego w Amerykañskiej Czêstochowie. Wa¿nym akcentem uroczystoœci by³o przekazanie przez prezes Magdê Ka- puœciñsk¹ dyrektorowi Biblioteki Narodowej Tomaszowi Makowskiemu cen- nych rzadkich ksi¹¿ek z XVIII i XIX wieku z kolekcji Instytutu Pi³sudskiego. Wœród nich by³ Modlitewnik Królowej Marii Leszczyñskiej, ¿ony Ludwika XV wydany w roku 1765. W swoim przemówieniu dyrektor Makowski po- dziêkowa³ za cenny dar, podkreœli³ wa¿n¹ rolê, jak¹ odgrywa Instytut w zacho- waniu polskiego dziedzictwa narodowego i obieca³ dalsz¹ wspó³pracê z t¹ instytucj¹. Na zakoñczenie prezes Instytutu Pi³sudskiego podziêkowa³a sponsorom Ga- li: Polsko-S³owiañskiej Federalnej Unii Kredytowej, Konsulatowi Generalnemu RP, Adamba Imports i Adam B¹k Foundation oraz wszystkim donatorom i tym, którzy przyczynili siê do zorganizowania uroczystoœci. Ciep³e s³owa skierowa³a do Violetty Koss, która muzyk¹ Chopina wita³a goœci przychodz¹cych na Galê. Po czêœci oficjalnej, z recitalem chopinowskim wyst¹pi³a znana pianistka Magdalena Baczewska. By³ to wspania³y koncert nagrodzony ogromnymi oklaskami.

Recital Magdaleny Baczewskiej

MAJ 2010 – MAJ 2011 – 33 – Udzia³ w konferencjach

Konferencja Muzeów, Archiwów i Bibliotek w Warszawie W dniach 9 do 12 wrzeœnia 2010 odby³a siê w Warszawie 32 sesja Sta³ej Kon- ferencji Muzeów, Archiwów i Bibliotek Polskich na Zachodzie (MAB), w któ- rej uczestniczyli przedstawiciele Instytutu: Magda Kapuœciñska, Marek Zieliñ- ski, Ewa Babiarz i Krzysztof Langowski. Konferencja jest forum i platform¹ wspó³pracy instytucji o charakterze archiwów, bibliotek i muzeów z oœmiu kra- jów: Wielkiej Brytanii, Francji, Szwajcarii, W³och, Wêgier, USA, Kanady i Ar- gentyny. Sesja zosta³a zorganizowana przez Papieski Instytut Studiów Koœciel- nych (cz³onka MAB), a stron¹ organizacyjn¹ zajê³a siê Biblioteka Narodowa w Warszawie. Dwa dni konferencji by³y poœwiêcone zwiedzaniu Warszawy i okolic. Uczest- nicy zwiedzili Zamek Królewski, Muzeum Józefa Pi³sudskiego w Sulejówku, Muzeum Powstania Warszawskiego i Muzeum Fryderyka Chopina. Udostêpnio- ny by³ te¿ Pa³ac Rzeczypospolitej (Pa³ac Krasiñskich), gdzie mieœci siê filia Bi- blioteki Narodowej oraz Pa³ac Raczyñskich, siedziba Archiwów Akt Dawnych. Bardzo ciekawa by³a wizyta w pracowni konserwacji ksi¹¿ek w Bibliotece Naro- dowej oraz prezentacja najcenniejszych eksponatów w Archiwum Akt Dawnych. Konferencja sk³ada³a siê tradycyjnie z dwóch czêœci: otwartej sesji naukowej i sesji zamkniêtej poœwiêconej sprawozdaniom organizacji cz³onkowskich i sprawom wewnêtrznym MAB. Na sesji otwartej 12 instytucji przedstawi³o 16 referatów. Z ramienia Instytutu wyst¹pi³ Marek Zieliñski, który w wyk³adzie pt. Archiwa rozdzielone przez historiê mówi³ o digitalizacji, kodach cyfrowych, trwa³oœci zapisów cyfrowych i o projekcie Elektronicznego £¹czenia Kolekcji, który jest realizowany wspólnie z Naczeln¹ Dyrekcj¹ Archiwów Pañstwowych (NDAP). Nastêpnego dnia na sesji zamkniêtej Magda Kapuœciñska omówi³a dzia³alnoœæ Instytutu za ubieg³e 12 miesiêcy. Konferencja by³a bardzo interesuj¹ca, bogata w imprezy i spotkania. Nastêp- na sesja odbêdzie siê w roku 2011 w Rapperswil w Szwajcarii.

Konferencja PAHA w Krakowie Dyrektor Iwona Korga uczestniczy³a w konferencji pt. The Polish Diaspora in America and the Wider World, która odby³a siê w dniach 25-26 czerwca 2010 w Krakowie. Konferencja zosta³a zorganizowana przez Polish American Histo- rical Association (PAHA) oraz Instytut Amerykanistyki i Studiów Polonijnych Uniwersytetu Jagielloñskiego w goœcinnej siedzibie Polskiej Akademii Umiejêt- noœci przy ulicy S³awkowskiej.

– 34 – BIULETYN LXVI (66) PAHA powsta³a w 1942 r. w ramach Polskiego Instytutu Naukowego. Od 1944 r. jest samodzieln¹ organizacj¹ zrzeszaj¹c¹ naukowców zainteresowanych badaniami nad Poloni¹ amerykañsk¹. Wydaje periodyk Polish American Stu- dies. Na konferencji 12 referatów wyg³osili naukowcy ze Stanów Zjednoczonych i Polski. Dyrektor Iwona Korga wyg³osi³a referat pt. Polish-American Orgniza- tions in New York City – History and Current Developments. Konferencja sta³a siê miejscem prezentacji wyników badañ nad Poloni¹, wymiany doœwiadczeñ i nawi¹zywania kontaktów.

Konferencja American Historical Association w Bostonie W dniach 6-9 stycznia 2011 w Bostonie odby³a siê doroczna konferencja Ame- rican Historical Association, w ramach której dzia³a PAHA. Na konferencjê z³o- ¿y³y siê cztery panele tematyczne poœwiêcone: Polonii amerykañskiej w New England, problematyce katolicyzmu w œrodowisku polonijnym, kwestiom prezentacji wizerunku Polski w Stanach Zjednoczonych na przestrzeni ostatnich 100 lat oraz nowym kierunkom badawczym w dziedzinie historii Polonii ame- rykañskiej. Ciekawym uzupe³nieniem by³a prezentacja najnowszych ksi¹¿ek o tematyce polonijnej i panel dyskusyjny grupy pisarzy o polskich korzeniach, mieszkaj¹cych w USA. Instytut Pi³sudskiego reprezentowa³a Iwona Korga, która wyg³osi³a referat pt. Poland in the World’s Fair 1939-1940.

Wydawnictwa Ksi¹¿ka “Polonijny Nowy Jork” Latem 2010 ukaza³a siê ksi¹¿ka pt. Polonijny Nowy Jork pod red. dr Danuty Pi¹tkowskiej ze wstêpem by³ego Konsula Generalnego RP w Nowym Jorku Krzysztofa W. Kasprzyka. W ksi¹¿ce znajduj¹ siê opracowania prezentacji wy- g³oszonych podczas konferencji poœwiêconej Polonii w Nowym Jorku zorganizowanej przez Instytut w 2009 r. Sponsorami publikacji s¹ Konsulat Generalny RP w Nowym Jorku i Okrêg 2 Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej w Ameryce. Instytut sk³ada podziêkowania pani Krystynie Piórkowskiej, która wykona³a korektê tekstów angielskich.

MAJ 2010 – MAJ 2011 – 35 – Konkursy Portret Mamy – warsztaty i konkurs rysunkowy Z okazji Dnia Matki, w dniach 1 i 8 maja 2010 r. odby³y siê w Instytucie warsztaty i konkurs rysunkowy pod has³em Portret Mamy, który mia³ byæ niecodziennym poda- runkiem dla matek z okazji ich œwiêta. Do uczestnictwa w tym wydarzeniu zaproszo- ne zosta³y, poprzez anonse w prasie polonijnej i mediach, dzie- Dzieci rysuj¹ portret Mamy ci w wieku od 6 do 14 lat. Warsztaty prowadzi³a malarka Ismena Halkiewicz. Wziê³o w nich udzia³ 24 dzieci, którym pozo- wa³y ich mamy. M³odzi artyœci z wielkim przejêciem i zaanga¿owaniem przy- st¹pili do pracy. W ci¹gu kilkudziesiêciu minut powsta³y przepiêkne portrety. Ukoñczone prace poddane zosta³y ocenie jury w sk³adzie: Mieczys³aw “Mietko” Rudek, Andrzej Kenda i Magdalena Zawadzka. Wybrano 3 najciekawsze prace. Nagrody dla zwyciêzców ufundowa³a Ismena Halkiewicz. S¹ to portrety dzieci, które wygra³y konkurs i ich mam malowane przez artystkê w ró¿nych techni- kach. Prace dzieci by³y wyeksponowane w galerii Instytutu.

Wybrane artyku³y Józef Pi³sudski – protektor polskiego sportu Rola Marsza³ka Józefa Pi³sudskiego w rozwoju kultury fizycznej w Polsce nie jest tak powszechnie znana, jak dzia³alnoœæ polityczna i spo³eczna. Rola ta jest jednak godna uwagi, poniewa¿ Józef Pi³sudski uzna³ rozwój wychowania fizycznego po zwyciêstwie nad chaosem i korupcj¹ w maju 1926 r. za jedno z bardzo wa¿nych zadañ narodowych. Zainteresowania Józefa Pi³sudskiego wychowaniem fizycznym i sportem siêgaj¹ lat 1896-1901, jak pisa³a Pani Marsza³kowa Aleksandra Pi³sudska w swoich wspomnieniach, kiedy przebywa³ w Londynie i widzia³ boiska sportowe oraz starania Brytyjczyków o rozwój fizyczny m³odzie-

– 36 – BIULETYN LXVI (66) ¿y. Wp³yw na zainteresowanie Marsza³ka wychowaniem fizycznym mia³y rów- nie¿ Jego doœwiadczenia z organizacji strzeleckich, gdzie wychowanie fizyczne by³o wa¿nym elementem przygotowania do s³u¿by wojskowej i walki o niepodleg³oœæ Polski. W³aœnie w tych organizacjach Józef Pi³sudski zastosowa³ termin kultura fizyczna w odniesieniu do sprawnoœci fizycznej swoich ¿o³nierzy. Marsza³ek Józef Pi³sudski by³ protektorem sportu wyczynowego i odegra³ znacz¹c¹ rolê w jego rozwoju. Patronowa³ wielu akcjom i wydarzeniom sportowym, dekorowa³ zwyciêzców zawodów i dokonywa³ otwarcia sportowych obiektów. Józef Pi³sudski by³ ponadto inicjatorem powstania w 1925 r. Rodziny Wojskowej, przy której nastêpnie powsta³ Klub Sportowy. Wspó³pracowa³a z tym Klubem Marsza³kowa Aleksandra Pi³sudska. Jako Naczelnik Pañstwa Józef Pi³sudski przyj¹³ protektorat nad Polskim Ko- mitetem Olimpijskim. Podczas przygotowañ do VII Olimpiady w Antwerpii w 1920 r. przychylnoœæ sw¹ okaza³ w szerokim zakresie i poleci³ zwolniæ z fron- tu wszystkie osoby potrzebne do przygotowañ olimpijskich. Rzecznikiem tych dzia³añ by³ adiutant generalny major Boles³aw Wieniawa-D³ugoszowski, który by³ zapalonym zwolennikiem sportów. Mówi¹c o sporcie nale¿y podkreœliæ, ¿e Józef Pi³sudski docenia³ jego rolê w propagowaniu aktywnoœci fizycznej, ale wypowiada³ siê wielokrotnie w spo- sób krytyczny o rekordomanii na poziomie wyczynu sportowego i sportowym pieniactwie. Na posiedzeniu Rady Naukowej Wychowania Fizycznego w 1932 roku podkreœli³, ¿e sportowe rzeczy maj¹ charakter zawsze jednostronny. Ta jed- nostronnoœæ dotyczy³a kszta³towania u zawodników tylko wybranych elemen- tów sprawnoœci bez troski o rozwój wszechstronny m³odych organizmów. W wypowiedzi na tej samej Radzie podkreœli³ te¿, ¿e sport wyczynowy daje du- ¿o dla ca³ego t³umu, ale nie dla usprawnienia fizycznego. Mo¿na powiedzieæ, ¿e Marsza³ek w swoich wypowiedziach na temat sportu wyczynowego porusza³ ci¹gle aktualne zagadnienia jak: wczesna specjalizacja sportowa dzieci i m³odzie¿y. Troska o powszechne wychowanie fizyczne spowodowa³a, ¿e w 1927 roku zosta³ powo³any przy Ministrze Spraw Wojskowych Pañstwowy Urz¹d Wycho- wania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego. W tym samym roku zosta³a powo³ana te¿ Rada Naukowa Wychowania Fizycznego. Józef Pi³sudski podkre- œla³ znacz¹c¹ rolê tej instytucji, interesowa³ siê jej sk³adem osobowym, przewodniczy³ jej obradom i poddawa³ jej do rozwa¿enia problemy, które wynika³y z Jego w³asnych studiów i obserwacji. Zachowa³y siê przemówienia Józefa Pi³- sudskiego dotycz¹ce wychowania fizycznego i sportu z trzech posiedzeñ Rady Naukowej Wychowania Fizycznego, którym przewodniczy³ (z 15. II. 1927, 22. VI. 1929 i 22. V. 1932 r.). W przemówieniu na posiedzeniu rady w 1929 r. za- warte jest miêdzy innymi nastêpuj¹ce zdanie: Nim wychowanie fizyczne rozwi- nie siê i stanie siê sta³¹ prawd¹ ¿yciow¹, nim zacznie siê wymaganie takiego musu pracy pañstwowej czy innej – dot¹d wisi w powietrzu. Nie bêdê s¹dzi³, jak to zrobiæ i kto zrobi³by tê prawdê ¿ycia. To zale¿y najczêœciej tylko od cz³owieka.

MAJ 2010 – MAJ 2011 – 37 – Je¿eli jest taki cz³owiek – wszystko pójdzie dobrze, je¿eli nie ma – nic nie pój- dzie. I to nie tylko w tej sprawie, ale w ca³ym mnóstwie spraw pañstwowych. Marsza³ek Pi³sudski mia³ niezwyk³¹ intuicjê w wa¿nych do przedyskutowa- nia z Rad¹ Naukow¹ problemach programowania zajêæ wychowania fizycznego, takich jak koniecznoœæ dostosowania programu nauczania wychowania fizycznego do rozwoju biologicznego m³odzie¿y, koniecznoœæ indywidualizacji zajêæ i opracowania mierników fizycznej sprawnoœci. W czasie Rady Naukowej w roku 1927 uzasadniono koniecznoœæ powo³ania w Warszawie instytutu kszta³c¹cego nauczycieli wychowania fizycznego dla szkó³ i instruktorów sportowych dla szkó³ i dla wojska. Idea ta znalaz³a protek- tora w osobie Marsza³ka Józefa Pi³sudskiego. W rok póŸniej asygnowano 5 mi- lionów z³otych na budowê Centralnego Instytutu Wychowania Fizycznego (CIWF). 2 grudnia 1928 roku wmurowano akt erekcyjny oraz tablice upamiêt- niaj¹c¹ 10-lecie Polski Niepodleg³ej i rozpoczêto na warszawskich Bielanach budowê w tak szybkim tempie, ¿e w listopadzie 1929 r. mo¿na by³o na pierw- szym roku studiów rozpocz¹æ zajêcia ze studentami. Tak rozpoczê³y siê dzieje bielañskiej uczelni od wojskowej zawodowej szko³y o 2-letnim kursie studiów (CIWF) do obecnej Akademii Wychowania Fizycznego Józefa Pi³sudskiego i spe³ni³o siê pragnienie Marsza³ka, aby kultura i tê¿yzna fizyczna m³odego po- kolenia znalaz³a swe racjonalne rozwi¹zanie w ogólnej pracy wychowawczej. W dniu 28-go stycznia bie¿¹cego roku Instytut Pi³sudskiego w Nowym Jorku zorganizowa³ prezentacjê poœwiêcon¹ roli Marsza³ka Pi³sudskiego jako protek- tora wychowania fizycznego i polskiego sportu. Prezentacja opiera³a siê na ksi¹¿ce wydanej przez Centrum Edukacji Olimpijskiej i opracowanej przez Do- bies³awa Dudka: Józef Pi³sudski protektor polskiego sportu. Album ten zawiera

Czwarte plenarne posiedzenie Rady Naukowej Wychowania Fizycznego pod przewodnictwem Marsza³ka J. Pi³sudskiego w Warszawie w dniu 22 V 1932 r.

– 38 – BIULETYN LXVI (66) Mecz pi³karski pod Now¹ Rarañcz¹ w dniu 30 VI 1916 r. wybór fotografii, dokumentów i ilustracji prasowych, które zgromadzono w 12 rozdzia³ach. We wstêpie autorstwa K. Hadzelka czytamy: Zainteresowania Mar- sza³ka wychowaniem fizycznym i sportem wynika³y z jego filozofii czynu: z dba- ³oœci o zdrowie fizyczne i moralne dzieci i m³odzie¿y; z troski o dobro, trwa³oœæ i obronnoœæ pañstwa. W wyniku tej troski Józef Pi³sudski powo³a³ szereg wymienionych wczeœniej naczelnych instytucji pañstwowych kultury fizycznej w Polsce – Pañstwowy Urz¹d Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Woj- skowego, Radê Naukow¹ Wychowania Fizycznego oraz Centralny Instytut Wy- chowania Fizycznego w Warszawie, który przekszta³cono po wojnie w Akademiê Wychowania Fizycznego. Dorota Halicka

Pro Memoria Zofia Koper (1917-2011) Zmar³a 23 stycznia, 2011 r. na Brooklynie, NY, wczeœniej przez wiele lat miesz- ka³a w Arlington, VA. D³ugoletni, zas³u¿ony cz³onek Instytutu Pi³sudskiego, ofiarna donatorka, do Instytutu przekaza³a bibliotekê rodzinn¹. Po II wojnie œwiatowej na emigracji w Stanach Zjednoczonych. D³ugie lata pracowa³a w CIA. Zawsze oddana sprawom Polski i Polaków. Czeœæ Jej Pamiêci!

MAJ 2010 – MAJ 2011 – 39 – Bulletin 2010/2011 – English Summary

Dear Members and Friends of the Institute, During the reporting period, after the tragic event in Smolensk where our Institute had lost many friends who supported our operations, we successfully renewed our contacts with Poland. Our activities, as in previous years, focused primarily on continuing work on digitization of archival documents, creating a computerized catalog of books, supporting historical research by responding to queries and assisting historians and other persons doing research in-house at the institute. We also popularized Polish history and culture through documentary film shows, meetings with eye- witnesses of historical events, talks, lectures, and other major undertakings. Among the important events were the celebration of the Ignacy Jan Paderewski and Fryderyk Chopin birth anniversaries, commemoration of the 90th anniversary of the Battle of Warsaw and the 2011 Award Gala. They were held at the Consulate General of Poland in New York. Other significant developments include the publication of the book “Polish New York,” edited by Dr. Danuta Pi¹tkowska and design of a new website for the Institute. All these activities would not be possible without the financial support from Poland, from our sponsors, donors and members of the Institute. We have strong support for our activities from the Polish government: the Ministry of Culture and National Heritage (MKiDN), the Polish Senate, the Foundation Semper Polonia and the Polish Consulate General in New York. We work with the Head Office of the State Archives (NDAP), the Institute of National Remembrance (IPN), the National Cultural Centre (NCK) and the National Library. This cooperation is connected with the program of digitization of our archives collections, cataloging our collections, exhibitions and publishing of books and publications. Thanks to the MKiDN, NDAP and National Library, Polish archivists and librarians helped us with the organization of our archives collections, digitization, book computer cataloging and other tasks. During the reporting year the Institute was visited by over 600 people from Poland and the U.S. Among them were researchers, historians, writers, persons interested in history of Poland and participants of the Institute’s events. We had the honor to host representatives of the Ministry of Culture and National Heritage, the Senate of the Republic of Poland and the Parliament, the Polish History Museum, the Museum of the Warsaw Uprising and the Consulate General of Poland in New York. Total number of visitors including those attending our events was about 600. The digitization of archives collections continues and is progressing rapidly.

– 40 – BIULETYN LXVI (66) We received funds for this program from the Senate of Poland through the Semper Polonia Foundation. Polish archivists and historians from the National Archives and the Institute of National Remebrance and volunteers helped with the digitization of selected archive collections. Increase in membership, donations, and subsidies from the Government of the Republic of Poland have significantly improved the Institutes finances. Our monthly bulletin contains information about ongoing events, activities and successes. In this issue we include the article by Dr. Dorota Halicka Jozef Pilsudski - Polish sport protector. The Institute is active and information about our organization is spreading due to consistent and creative work of the current Board and the Executive Committee of the Institute, the help of volunteers and moral and financial support of our members, sponsors, friends and sister institutions in the United States and Poland. Thank you, and please continue to support us. Executive Committee of Pilsudski Institute of America May 2011

Acknowledgements

The Board and the Executive Committee of the Pi³sudski Institute particularly wish to thank: - The Senate of the Republic of Poland for the 2010 grant coordinated by the “Semper Polonia” Foundation, for digitization of archive collections, modernization of our web page, prizes for children and young people participating in a competition on knowledge about Poland, organized by the Polish Supplementary School Board of America, and for financing part of the maintenance costs of the Institute. - The Ministry of Culture and National Heritage and the Head Office of State Archives (coordinator of grant) for funding a fellowship for four archivists and a librarian. - The Head Office of State Archives and National Library for a fruitful cooperation and substantial assistance in modernization and cataloging of the Institute’s collections. - The Consulate General of Poland and Polish-Slavic Federal Credit Union for financing the celebration of the 90-th anniversary of the Warsaw Battle and 2011 Award Gala. - Institute of National Remembrance, National Culture Center, National Library and the Ministry of Culture and National Heritage for new books regularly sent to the Institute. - Adamba Imports and Adam Bak Foundation, Inc. for generous donations and participation in organizing receptions at the Institute’s events.

MAJ 2010 – MAJ 2011 – 41 – - Thanks to the public media: Nowy Dziennik, Kurier Plus, Polish Radio WKL 910 and TV Polonia for broadcasting information on the activities of the Pilsudski Institute. We extend our sincere thanks to all donors, members, and volunteers. With your help and commitment, the Institute functions and thrives.

Congratulations Doctorate for Ewa Jêdruch Ewa Christina Hoffman-Jêdruch, member of our Board, completed her 2009 doctoral program in humanities at Drew University in Madison, New Jersey. In April 2010 she defended her doctoral dissertation: The Economy of the Cluny Abbey, 910-1156 and received the title of Doctor of Letters. Her dissertation was awarded the most prestigious award of this university, The Dr. Robert Chapman Award for “creativity of thought and prose style.” The Erazm & Anna Jerzmanowski Medal for Dr. Danuta Pi¹tkowska. Dr. Danuta Pi¹tkowska was honored with the Erazm & Anna Jerzmanowski Medal by the Cracow Association of Friends of Prokocim. The ceremony was held on May 8, 2010 in the Jerzmanowski Palace in Prokocim, Cracow. Gra¿yna Fija³kowska, author of the book on Erazm Józef Jerzmanowski, wrote as follows about the distinguished medal given to Danuta Pi¹tkowska: It is a sign of not only my friendship, but also of that of the Association of Friends of Prokocim. It is an expression of recognition for your work on behalf of Poland and of Polish- Americans. Professor, Wies³awa Pi¹tkowska-Stepaniak received the medal on behalf of her sister, Danuta. The Association of Friends of Prokocim named after Erazm & Anna Jerzmanowski, exists since 1989, and its mission is to restore the memory of this exceptional Polish entrepreneur, who, for his services to the Catholic Church was made Commander of the Order of Saint Sylvester (The Pontifical Equestrian Order of St. Sylvester Pope and Martyr; Latin: Ordo Sanctus Silvestri Papae), Erazm Jerzmanowski and his wife Anna Koester are buried at the Rakowicki Cemetery in Krakow. Gold Cross of Merit for Dr. Marek Zielinski During the Institute Gala Awards 2011, Minister of Culture and National Heritage Bogdan Zdrojewski presented the Gold Cross of Merit to vice president

– 42 – BIULETYN LXVI (66) Marek Zielinski, who for many years selflessly devoted his time and toil for Polish affairs in the United States. Dr. Marek Zielinski is an active member of the Pilsudski Institute of America since 1981, member of the Board of Directors since 2002, and vice president for three years, working selflessly for the Institute. He initiated and implemented a computerized system by which there is fast and modern method of communication with members and supporters (e-mail, Facebook, etc.). He upgraded computer network, installed a digital data base of the Institute, and prepare a modern library catalog online. He is co-editor of the Electronic Bulletin of the Institute. Marek Zielinski is the originator and executor of an important project of digitization of archival documents. The project has already been implemented. Marek Zielinski teaches and manages a group of volunteers. Thanks to his work the Institute has become a modern reaserch institution that is leading among the Polish organizations abroad.

Medal “Merentibus” Two persons were awarded the Merentibus medal: Barbara Berska – Deputy Director of the Head Office of the State Archives (NDAP) and Iwona Korga – Executive Director of the Pilsudski Institute. The Merentibus Medal was established in 2003 on the sixtieth anniversary of the foundation of the Pilsudski Institute of America and is awarded for exceptional merit in the development and operation of the Institute. This medal was designed by Roussana and Andrzej Nowakowski of Warsaw, well-known and respected artists and designers of coins and medals. 50 copies of this medal were minted in the Warsaw Mint, one of the best mints in Europe.

Membership and donations

We appeal to all those interested in history, archives and related activities to join the ranks of members of the Pilsudski Institute. You can join by Internet on our website or in person at the office. Membership declaration is attached to the last page of the bulletin. Members and supporters receive the annual bulletin, monthly electronic newsletters and invitations to all meetings and events. All members of the Institute are listed in the annual bulletin, and corporate members with company logo are placed on our website. We invite you to join the ranks of the Legion of Honor. Members of the Legion of Honor of the Pilsudski Institute are those who make a one time donation of $5000, or over a period of three consecutive years. Candidates for members of the Legion of Honor must be approved by the Institute’s Board of

MAJ 2010 – MAJ 2011 – 43 – Directors. A plaque with the names of the “Legionnaires“ will be placed on the honor board at the Pilsudski Institute. All members and volunteers of the Institute will be listed in the annual bulletin. We also call for transfer to the Institute of family memorabilia, correspondence and other archival documents. Our collections continue to grow thanks to generous donations from individuals and institutions.

Volunteers

The Institute is mainly based on volunteer work. Only the Executive Director (full time) and assistant to the President (part time) are salaried. All members of the Board and the Executive Committee of the Institute work “pro bono”. We have presently 20 volunteers. The volunteers are helping with several activities at the Institute: mainly with the digitization and with organizing archive collections. Volunteers also assist in work related to the Pilsudski Institute’s events such as Annual Awards Gala, symposia and other. Several of them are Polish students studying at American colleges. We still need volunteers. Work is usually in-house, but more can be done via Internet. You do not need to have the expertise to become a volunteer, because we conduct on-site training in various activities such as data input into the computer, digitization, work with archives, library and in office. We invite everyone to participate in our activity. Interested in active participation in the activities of the Institute? Please contact us. We are grateful to all volunteers for their work for the Pi³sudski Institute!

The archives and the library

Every year, we have archivists from the Polish State Archives and librarians from the National Library who come to do their internship at the Institute. Interns work on modernizing and cataloging our library and archives. During the reporting time we hosted four archivists from the Polish State Archives and one librarian from the National Library. Two archivists worked on digitization of archives collections. Two other worked on personal archives and the photograph collection. The interns helped with queries, events and other everyday activities of the Institute. This year, we expect one archivist for digitization work and a librarian who will continue the electronic cataloging of books. Their stay will be paid from Polish grants.

– 44 – BIULETYN LXVI (66) Research and queries

The Institute hosted 39 researchers who conducted extensive research using archival materials - some of them working at the Institute for several weeks. During that time, the Institute was visited by about one hundred fifty people who conducted research or just visited the Institute. One of the important tasks of the Institute is to perform search queries. Historians, politicians and other interested parties from Poland and the U.S. were looking for documents and information from our archives. There were a number of searches related to ancestry for people interested in their family history. In the period from May 2010 to May 2011, 83 queries were performed, over 80 queries ordered by mail. Most of the queries were made for researchers and institutions in Poland.

Digitization

Guided by two basic goals, to preserve for future generations the unique archives collections and to make them accessible to all, we have begun a systematic program of digital conversion of the Pi³sudski Institute archives. We were able to initiate this project mainly due to the generosity of the Polish- Americans, who made it possible for us to acquire modern equipment for scanning and storing documents in electronic form. The digitization has been performed not only by volunteers, but also by persons paid from the grant of the Polish Senate (coordinated by Semper Polonia Foundation). In addition, two archivists from the Polish State Archives and seven employees of the Institute of National Remembrance worked on digitization. Those professional internships were founded by the Polish government. Early results are already accessible on our website - a searchable archive of the Silesian Uprisings. Other projects are under way, including integration of archives scattered around the world to be pursued jointly with the Head Office of the State Archives of Poland. Part of them will appear soon on the Institute’s web page: www.pilsudski.org. The digitization of our collections would not be possible without the invaluable contribution of volunteers from the New York Metropolitan area. Volunteers, ranging from students to retirees, work diligently and with full commitment on the complex processes of scanning and indexing the documents. They are acquiring valuable computer skills as well as gaining knowledge of Polish and American history by having access to original documents. We also periodically conduct training sessions in digitization, with the participation of image processing and data conversion experts, the Institute’s Board members Artur Kowalski and Marek Zieliñski.

MAJ 2010 – MAJ 2011 – 45 – Events

During the reporting time (May 2010-April 2011) the Institute was visited by above 600 people included 39 researches, who made studies based on our archives collections and books. We hosted also nineteen representatives of Polish government and culture as well as Polish-American organizations. The Pi³sudski Institute organized 15 public events, 12 film screening, 4 educational presentations for high school students and 2 special events for children. The most spectacular were three galas:

Evening of History and Music in honor of Ignacy Jan Paderewski and Fryderyk Chopin On Sunday, May 23, 2010, friends of the Institute and fans of music of Fryderyk Chopin and Ignacy Jan Paderewski gathered at the Consulate General of Republic of Poland in New York to participate in an evening of history and music, organized by the Jozef Pilsudski Institute of America on the anniversary of the birth of the great composers. The concert was preceded by a short scholarly symposium. The introduction was given by Consul Przemyslaw Balcerzyk, who emphasized that both composers were, in a way ambassadors of Poland. Then two interesting lectures were given. The first, entitled Private Diplomacy, Public Cause delivered by Marek Chodakiewicz, professor of history and dean of the Institute for World Politics in Washington, D.C. In the second presentation entitled Paderewski’s Heart, Danuta Pi¹tkowska, PhD, Associate Professor of History and author of several books on the history of Polish churches, spoke about the last days of Ignacy Jan Paderewski, his burial in the Cathedral of St.John in Warsaw, and discovery of the location of his heart in the Cypress Hill Cemetery in Queens, then transferring it to the National Shrine of our Lady of Czestochowa in Doylestown, PA. Iwona Korga gave a brief outline on both composers. The second part of the program was devoted to music. Wojciech Bukalski, well-known bass singer living in New York, gave an excellent rendition of Paderewski’s songs accompanied on the piano by Violetta Koss. Then charming Magdalena Baczewska listed in the “American Record Guide” as a world class pianist, gave a Chopin recital. As Doctor of Musical Arts, she gave a short introduction to each piece. The guests were delighted listening to Chopin’s waltzes, mazurkas, and other piano works performed by Magdalena Baczewska. It was a real musical feast. The event was hosted by Krzysztof Olechowski, Adjutant General of the Polish Army Veterans’ Association and the Executive Director of the PSC Community Services, together with Magda Kapuscinska and Iwona Korga.

– 46 – BIULETYN LXVI (66) The 90th anniversary of the Battle of Warsaw On Saturday, November 13, 2010, friends and supporters of the Pilsudski Institute of America - about 200 people - gathered at the Polish Consulate to celebrate the 90th anniversary of the Battle of Warsaw and the Independence Day of Poland. The ceremony organized by the Pilsudski Institute and the Consulate was inaugurated by Magda Kapuœciñska, president of the Institute and Consul Przemyslaw Balcerzyk, who warmly welcomed the guests. He expressed his satisfaction that such an important event was taking place at the Polish Consulate. The program consisted of a lecture by Professor Wlodzimierz Suleja, director of the Department of the Institute of National Remembrance in Wroclaw. The lecture was entitled: On the retrenchment of Europe. Dr Iwona Korga, director of the Institute, gave a multimedia presentation, on the Battle of Warsaw based on the Institute’s collections. The event included a concert of legion songs performed by New York singers - Barbara Revie, Wojciech Bukalski and Pawel Raczkowski. Awards Gala 2011 The Awards Gala was held on May 8, 2011 at the Consulate General of the Republic of Poland. The Gala ceremony was very elegant and enjoyable. It brought together many guests, including leaders of Polonia’s cultural, political and financial world. Bogdan Zdrojewski, Minister of Culture and National Heritage - patron of the Gala, Dr. Tomasz Makowski - director of National Library and Jan Kasprzyk, president of Pi³sudski’s Supporters graced the Gala with their presence. Iwona Korga - director and Magda Kapuscinska - president of the Institute presided over the event. In their speeches, Minister Bogdan Zdrojewski and the Consul General Ewa Juñczyk-Ziomecka emphasized the importance of the Pilsudski Institute’s presence in New York. Representatives of the Polish government promised future financial support for the Institute’s activities, including digitization of archives documents. All the medal laureates attended the gala and gave short speeches. The following individuals were awarded: Dr. Izabela Roman (the Marshal J. Pilsudski Leadership and Achievement Award), Prof. Andrzej Nowak, history professor at the Jagiellonian University in Cracow (Wac³aw Jêdrzejewicz History Medal), Andrzej Pityñski, sculptor (Paderewski Music and Art Medal), and Dr. Zbigniew Dar¿ynkiewicz, scientist (Marie Sk³odowska – Curie Science Medal). The ceremony included piano recitals performed by world class pianist, Magdalena Baczewska.

MAJ 2010 – MAJ 2011 – 47 – Participation in conferences Conference of Polish Museums, Archives and Libraries (MAB) in Warsaw On September 9-12, 2010, thirty second session of the Conference of Polish Museums, Archives and Libraries in the West (MAB) was attended by representatives of the Institute: Magda Kapuœciñska, Marek Zieliñski, Ewa Babiarz and Krzysztof Langowski. The Conference is a forum and platform for cooperation between archives institutions, libraries and museums in Britain, France, Switzerland, Italy, Hungary, USA, Canada and Argentina. This year’s session was organized by The Pontifical Ecclesiastical Studies Institute (member of the MAB), and by The National Library in Warsaw. Two days of the conference were devoted to exploring Warsaw. The conference traditionally consists of two parts: an open scientific session and closed session devoted to reports of member organizations and the internal affairs of MAB. At the open session 12 institutions presented 16 papers. On behalf of the Institute, Marek Zielinski presented the paper Archives Separated by History. He talked about digitization and digital records shared with the Head Office of State Archives (NDAP). On the second day of the conference, at the closed session, Magda Kapuœciñska discussed the activities of the Institute for the preceding 12 months. The conference was rich in events and meetings. The next session will be held in 2011 in Rapperswil, Switzerland.

PAHA Conferences Dr. Iwona D. Korga, director of the Institute attended two conferences organized by the Polish American Historical Associations PAHA. She participated in the conference: The Polish Diaspora in America and the Wider World held on 25-26 June, 2010 in Krakow. There were 12 lectures presented by researches from the U.S. and Poland. Dr. Korga, presented a paper entitled Polish-American Organizations in New York City - History and Current Developments. The conference was a great opportunity for presenting research results on the Polish community, exchanging of experiences, and maintaining contacts. The second conference was held in Boston on January 6-9, 2011. The conference was attended by scientists, researchers and lecturers specializing in the history of American Polonia. There were four panel discussions devoted to: the Polish-Americans in New England, the issues of Catholicism in the Polish community, presenting the image of Polish issues in the United States over the past 100 years, and new directions in research on the history of the Polish

– 48 – BIULETYN LXVI (66) community. The presentation of the latest books on Polonia and panel discussion of writers of Polish descent living in the U.S made for an interesting addition. Dr. Iwona Korga delivered a lecture on Poland in the World’s Fair 1939-1940. PAHA was founded in 1942 as part of the Polish Institute of Arts and Science (PIASA). Since 1944 it became an independent organization for scientists interested in research on American Polonia. PAHA publishes the journal Polish American Studies.

Educational activities

1 and 8 May 2010 - Painting a portrait of mom- artistic care - Ismena Halkiewicz, organization - Jolanta Szczepkowska May 8, 2010 - history lesson for students of VI class of the Polish School at the Polish Consulate General in New York May 9, 2010 – Dr.Korga participated in the finals of the competition Polish poets about the Fatherland, in the Polish Supplementary School of Clark, NJ May 22, 2010 – Dr. Korga participated in the Examination Committee at the John Paul II Polish Saturday School in Maspeth, NY June 12, 2010 - presentation of awards to students graduating from the John Paul II Polish School. Awards were founded by a grant from the Polish Senate coordinated by SEMPER POLONIA Foundation April 3, 2011 – Dr. Korga participated in the finals of the competition Great historical anniversaries, in the Polish Supplementary School in Brooklyn, NY. The Institute sponsored prizes for the finalists by a grant from the Polish Senate coordinated by SEMPER POLONIA Foundation April 12, 2011 - Visit of U.S. high school students of the CITYterm school in Dobbs Ferry, NY. Students took part in lesson on the history of Polish immigrants in New York, led by Dr Korga.

MAJ 2010 – MAJ 2011 – 49 – MEMBERS OF THE PILSUDSKI INSTITUTE

HONORARY PATRONS Zbigniew Brzezinski, DC Wieslaw Ochman, Poland Henryk Bulhak, Poland Jan Olszewski, Poland Norman Davies, UK Barbara Piasecka Johnson, NJ Jadwiga Jaraczewska, Poland Frank Spula, IL Barbara A. Mikulski, DC Zbigniew Wojcik, Poland

HONORARY LEGIONAIRES Andrew J. Beck, CT Stanislaw A. Milewski, CT Piotr Chomczynski, OH Edward Pinkowski, FL Danuta i Andrzej Cisek, Poland Leszek J. Wolfram, CA Magda Kapuscinska, NY

LIFE MEMBERS Chester Baldowski, CT London Morawski, MI Eugene B¹k, OH William J. Nareski, CT Adam B¹k, NY Tytus Nobis, NY Christopher and Ewa Boreyko, CT Chester M. Nowak, MA Janusz Cisek, Poland Halina Paw³owicz, FL John Conrad, FL Tadeusz A. Paw³owicz, FL Zbigniew Darzynkiewicz, NY Michal A. Peszke, RI Romuald Dymski, NY Anton Pliska, IL Aleksander Frejszmidt, Ontario Janusz Pogorzelski, NJ Jacek Ga³¹zka, CT Michal Polewko, CA Richard J. Gastowich, NJ Polish Youth Association Adam M. Golas, CT of New York, NY Stanislaw W. Grebski, NY Irene S. Prime, NY Franciszek S. Herzog, CT Jack Radgowski, NY Andrzej Jasiñski, NJ Maria & Steve Rasiej, NJ Tomasz Jêdrzejewicz, TX Izabela Roman, IL Kathy Jêdrzejewicz, TX Andrzej T. Romer, Belgium Roman M. Kabara, NJ John F. Skibiski, MA Elizabeth Kondracki, FL Henryk Sokolowski, Ontario Alojzy Kondracki, FL Malina Stadnik, NY Boleslaw £aszewski, NY Zygmunt Staszewski, NY Caroline E.F. Matecki Eugene J. Trela, OH Frank Milewski, NY Zofia J. Werchun, IL

– 50 – BIULETYN LXVI (66) SUSTAINING MEMBERS

Eduvigia Ancaya, FL Barbara Kepka, NJ Ewa & Stanis³aw Babiarz, NY Joseph E. Kleszczynski, CT Anthony J. Bajdek, MA Pawel & Monika Kohutnicki MD, NY Malgorzata Berger, CT Andrzej Korbonski, CA George S. Bobinski, NY Marian Krzyzowski, MI Stanislaw R. Burzynski, TX Alan Kubarek, PA Wladyslaw W. Chciuk, CA Edward Kuczynski, MI Stanislawa Chowaniec, NY Piotr Kumelowski, NY Anton Chroscielewski, NY Jan Kurdwanowski, NY Anna Cienciala, KS Alexander Lapinski, ESQ, NY Anna Czekaj-Farber, CT Cezariusz Lesisz, NY John D. Czop, NJ Raymond J. Lesniak, NJ Kazimierz Dadak, VA Juliusz Lukasiewicz, Canada John D. Dingell III, MI Romuald £anczkowski, Poland L. B. Domanski, ID Paul Magda, NY Edward Drozd, NJ Monika Malesinska, MD, NY Lawrence M. Du Buske, M.D., MA Janina E. Matthews, OH Leo Dulacki, AZ Krzysztof Matyjaszewski, PA Zbigniew Dybczak, AL John Micgiel, CT Mark Emisarski, CT Jacek Milbrandt, PA Wanda Eysymontt, NY Christine Nagorski, MY Richard S. Fitol, CT Bozena Nowicka McLees, IL Michal Ga³¹zka, ME Jan & Stanislawa Olender, IL Frances Gates, NY Richard Organisciak, NY Rafal Gawlowski, NY Walter Orlowski, NY Caesar Gaza, NJ Rita A. Orzel, PA Jason Glazer, NY Louise Pacholik, WI Christine M. Golaszewski, FL Michael Paj¹k, NY Joseph E. Gore, NJ Andrzej Pelc, NY Richard Gradkowski, NY Karol Pilarczyk, NY Tomek Grajewski, CT Roma Pilarczyk, MA Andrzej Grzegorzewski, NY Krystyna Piórkowska, NY Ronald J. Hagadus, NY Robert M. Ponichtera, VA Bronislaw Idasiak, NJ Jerzy Prus, NJ Tomasz Jaworski, MD Mirek Rosol, NJ Eva Cristina Jêdruch, NJ Krzysztof Rostek, NY Daniel E. Josephs, IL Krystyna Rudczyñski, FL Zbigniew Kantorosinski, DC Stanislaw Ryœ, NY Christopher Kasparek, CA Barbara W. Rzadca, MI Norman & Hanna Kelker, NY Joanna M. Sawruk, NY Walter Kenworthy, NY Frank J. Serfas, Sask

MAJ 2010 – MAJ 2011 – 51 – Stanislaw Skorwaczewski, MN Edward Walsh, CT Stanislaw Sliwowski, NJ Jadwiga Waszczyk, NY Ma³gorzata i Witold S³awiñscy, Czeslaw Weiss, NY Poland Frank Wilczek, MA Felix Smigiel, IN Stefan Wisniowski, Australia Orkan George Stasior, NY Wanda Woliñska, NY Peter Œwiêcicki, Poland Aldona Wos, M.D., NC Maria Tekla Toczek, CA Walter Wroblewski, NY Ryszard Z. Tolœcik, Poland Walter Zachariasiewicz, MD Witold Waberski, CT Marek Zieliñski, NY

REGULAR MEMBERS Richard Adamiak, IL Richard A. Blake, NY Zbigniew Adamski, MI Zdzislaw M. Bobrowicz, NJ Jan Adler, NY Stanley P. Bosse, PA Jan T. Archacki, NY Wanda Brodzka, NY Barbara i Wojciech Ardelt, NY John G. Brosky, PA William Auden, CT Andrzej Brzeski, CA Frank Austin, NY Marta Brzostek, NY Marek Axentowicz, Poland Richard Brzozowski, NY Halina & Kazimierz Babinski, Canada Daniel Buczek, CT Ada Bajor, MA Beata Buhl-Tatka, NY Irena Balawajder, NY Romuald Bulas, NJ Rafal Balcarek, NJ Frank W. Bulsiewicz, NY Zofia Balczewska, NY Julian Bussgang, MA Geraldine Balut Coleman, IL Alice-Catherine Carls, TN Zdzislaw Baran, NJ Walter Cebulski, IL Piotr Koziej, NY John Cetnarowski-Cetner, NY Wladyslaw Baranski, Poland Richard S. Chabior, MA Richard Baranski, OFM, MI Stanislaw Chadzynski, MA Boguslawa Barnesson, WA Pawel Chadzynski, MA John Beatty, NY Bogdan Charlam, CT Janusz Beer, MD Peter Chelkowski, NY George Bellak, NY E. A. Chmielowski, CPCU, IL Paul Best, CT Marek J. Chodakiewicz, VA Leon Bialkowski, AZ John Chojnacki, NY Louis Bielakowski, IL Charles Chotkowski, CT Henry S. Bieniecki, AZ Piotr Chrobok, NY Alicja Bienkowska, Poland Edward E. Chrobot, IN Zbigniew K. Binienda, AR Jadwiga Chrusciel, NY Jerome Biranowski, NY Anna Ciepiela-Ioannides, NY Mieczyslaw Biskupski, CT Henry Cierpikowski, CT

– 52 – BIULETYN LXVI (66) Danuta Cimoch, DDS, NY Czeslaw Gieniewski, NJ Andrew Ciszek, FL Ewa Gierat, CT Eugene Ciszewski, NY Stefan Ginilewicz, CA Emilya Cohen, MA Zofia G³odowska, NY Marek Cypryk, Poland John J. Gmerek, NY Mieczyslaw Czapla, MI Janina Golab, IL Jan Czaplinski, NY Helena Gorska, NY Maria Czauderna, NY Janusz Gorzynski, NY Stanley Czerwinski, NY Ewa & Miroslaw Górny, NY John A. Czop, NJ Danuta Grochowska, NY Frederick & Halina Dammont, NJ Chet Grycz, CA Danuta A. Daniec, TX Edward S. Gryczyñski, VA Peter Deal, PA Henry Gwiazda, II, MD Mirek Denisiewicz, FL Edmund Hajduk, NY Edward DePersis, PA Halina Dorota Halicka, NY Helen S. Devlin, NY Jerzy Hauptmann, CT Felicja Dobroszycka, NY Diane Haussermann, NY Slawomir Dobrzanski, KS Richard Hemmanowski, NY Maria Doda, NY Andrzej Hempel, PA Ronald Domanski, NY Alexander Henderson, NJ Edward Domino, MI B. Chester Hryniewicz, FL Iwona Drag Korga, NY Jerzy Z. Hubert, FL Richard J. Dreszer, MD Richard Hunter, Jr., NJ Greg Drozdek, NY Anthony D. Iwuc, RI Jacek Dworzañski, MD S³awomira Jachim, NY George Dybicki, NJ Marianna W. Jachimczyk, NY Edward K. Dzielenski, MA Anna Jachniewicz, NY Stanley Dzierzeski, MA Janusz Jachowicz, CT Zofia E. Dziewanowska, CA Edward A. Jajko, CA David J. Dziuba, NY Walter Jajko, USAF, VA Jerzy Einhorn, PA Ewa & Wojciech Jamrozik, NJ Julia Ennis, PA Sophie T. Janczur, CA Kathryn Erat, MA Gerald Janusz, PA Genevieve B. Fellers, OH Anna D. Jaroszyñska-Kirchmann, CT Anna & Andrew Findeisen, NJ Thaddeus Jaszkowski, NJ David A. Franczyk, NY Wladyslawa Jaworowska, NY Bogdan Fryszczyn, NJ Eleonora Jêdrysek, WI Danuta & Stanley Futyna, PA Stanislaw Jonas, NY Ryszard Gajewski, MD Gra¿yna Jonkajtys-Luba, Poland Boguslaw Gaweda, NY Aleksandra Jurewicz, PA Mikolaj Gawlik, NY John Kaczmarek, NJ Gizela Gawronski, ME Gregory Kaczorowski, NJ Aleksander Gella, NY Tomasz Kalata, NY Ryszard Gesicki, NY Eugene Kaleniak, NY

MAJ 2010 – MAJ 2011 – 53 – Eugene L. Kaluzny, WI Christine B. Kuskowski, NY Grazyna Kamiñska-McNamara, NJ Walter Kuskowski, NY Eugene J. Karol, RI John F. Kutolowski, NY Hugon Karwowski, NC Edward Kwiatkowski, MI Stephen J. Kasprzak, NY Teofil Lachowicz, NY Janina Katelbach, NY Henry J. Lang, NY Henry Kazmierczak, IL Krzysztof Langowski, Poland Maciej Kazubowski, NY Pawel & Dominika Latos, PA Henry Kedron, NJ Witold Lawrynowicz, NY Janina Kedron, NY Barbara Lech, NY Ludomir Kitajewski, CA John F. Leich, CT Henryk Kitaszewski, Australia John S. Lenkiewicz, MA Barbara Klimek, NY George Leoniak, NJ Maria Klonowicz-Wisniewska, NY Helen Lesnik-Mistak, NY Edward U. Kmiec, NY Joanna Leszczynska, NJ Zbigniew K. Kobus, IL Janusz Lipski, NY Barbara Kochaniak, PA Alexandra G. Lloyd, NJ George Kolasa, NY Camilla Los, MA Henryka Komañska, NY Cecylia Lozinska Grzywacz, NY Paul E. Konopka, DC Albert Luczak, NY Alexander R. Koproski, CT Anna Ludwikowska, NY Irene M. Korsak, MD Richard Lukas, FL Elizabeth Kosakowska, NY Anna Maciejewska Dyba, NY Rudolf Kosiba, OR Jerzy J. Maciuszko, OH Wallace J. Kosiñski, OH John A. Mack, MI Stefan Kowalik, IL Karen M. Majewski, MI Artur Kowalski, NJ Canon Majka, VA Stanley Kozaczka, NY Kasia Malendowicz, NY Katherine Kozicki, MA Slawomir Malendowicz, NY Joanna E. Kranc, NY Darius Marzec, NY Henry Krawczyk, NY Henry & Susan Matala, NY Jan F. Krawiec, IL Elzbieta Matynia-Adams, NY Anthony Krzystofik, MA Raymond R. Mayer, IL Paul Krzywicki, PA Lukasz Mellerowicz, NY Jerzy R. Krzyzanowski, OH Edward J. Meros, MD Jadwiga Krzy¿anowska, MA Kendall Merriam, ME Janusz Krzy¿anowski, NY Mark Michalski, VA Jerzy Ksiê¿niak, NJ Ann T. Mikoll, NY Max A. Kubicki, NY Regina Ewa Milewska, NY Janusz Kucharski, NY Mark A. Milewski, CT John Kulczycki, IL William J. Miller, PA Julian E. Kulski, D.C. George L. Morgan, CA Christopher Kurczaba, IL Claudia Mulas, NY Thaddeus W. Kurczynski, OH Zbigniew Muszynski, MA

– 54 – BIULETYN LXVI (66) Andrzej Myc, MI Wies³awa Pi¹tkowska-Stepaniak, Jan J. Mysliwiec, NJ Poland Anna Nabelek, TN Edward Pieniak, NY Conrad A. Namiesniowski, Canada Rick E. Pierchalski, PA George Narbut, CA Jadwiga Pietraszewska, NY Peter Paul Narkun, NY Roza Pi³sudska-Ekimov, TX Richard Narog, NY Krystyna Piotrowska-Breger, NY Stanislawa Natkaniec, NY Jozef Piotrowski, NJ Jan Natkaniec, NY Thaddeus Piotrowski, NH Karol Nawarynski, NJ Bernard Pitsvada, VA Jan Niebrzydowski, CT Joanna Ploski, CA Walter Niebrzydowski, NY Beata Pociask, NY Tadeusz R. Nieduzak, NJ Marian Poczobutt, NY Paul Novak, MA Matthew Pomykala, NY Aleksandra Nowakowska, CT Andrzej Porwit, PA Ryszard Oblak, SC Thomas Prokopowicz, MA Tadeusz Oblak, Poland Marian E. Prusek, IL Ania O’Brien, MA Wanda Pryba von Kashub, NY Bernadette O’Keefe, NY Tadeusz Przedpelski, CT Henryk Olbrycht, NY Janusz S. Przemieniecki, FL Karol Olejnik, Poland James S. Pula, IN Peter E. Ollen, NY Anna Pyz, NY Elzbieta Olszewski, NY Sophie B. Quay, FL Barbara Omeluk, Poland Gilbert Rappaport, TX Aaron Ostrovsky, VA Andrzej & Iwona Riess, NY Ryszard Ostrzycki, NY Chester Rog, MN Pawel Pachacz, NY Antoni Rogoziñski, WI Stefan Pagowski, Canada Patrycja Roman, NJ Jadwiga Palade, FL Janusz Romanski, PA Eward Palen, NY Jaroslaw Rottermund, FL Henry Paluszek, NY Edward L. Rowny, DC Stanley Palys, MA S³awomir i Ma³gorzata Rubinsztajn, NY Helen Pasciak, NY Marek Rudzki, NY Kitty Passett, CA Adam V. Rudzki, NJ Cecilia D. Patalita, NY Agnieszka Rybak, NY Krystyna Paw³owicz, FL Anatol Rychalski, IL Neal Pease, WI Ireneusz Rydzewski, NY Andrzej Pelc, NY Michal Rzepecki, Poland Stanis³aw Pelc, NY Andrew Sadowski, NJ Genia Peterson, NJ John Saletnik, MA Agnieszka Petka, NY Joanna S. Sawicka, MA Zbyslaw J. Petryka, CA Matthew R. Schwonek, AC Malgorzata Pfabe, MA Paul Seiden, CA Danuta Pi¹tkowska, NY Katherine J. Sekowski, NY

MAJ 2010 – MAJ 2011 – 55 – Gene Tyler Sendlewski, NY Maria Swiecicka - Ziemianek, PA Elzbieta Sepich, AZ George Swierbutowicz, NY Ewa Sukiennik - Maliga, NY Robert Synakowski, NY Witold S. Sulimirski, NY Theodore M. Sysol, NY Eugene Setwyn, WI Zofia Sywak, FL Aleksandra Sidorenko, NY John Szalyga, NY Maciej M. Siekierski, CA Jerzy Szczepieniec, CT Piotr Sierant, CT Alina S. Szczesniak, NY Henry Silka, CA Chester Szczotka, MI Isabela Siuta, NY Wlodzimierz Szer, CA Piotr Skarbowicz, CA Stanislawa Szkiladz, NY Christopher & Eva N. Skibicki, FL Anna Szpindor, MD, IL Przemys³aw Skok, NY Tadeusz Szprengiel, NY Jan Skotnicki, CA Stanis³aw H. Szuttenbach, NY Janusz Skowron, NY Barbara Szydlowski, NY Zofia Slabyk, NY Leonard Szymanski, OH Patricia A. Socha, MA George R. Szymañski, PA Wladyslaw Socha, NY Andrew S. Szyposzynski, USAR, Stefan Soltysik, CA Ret., NJ Karol So³tan, MD Anna Œliz, Poland Wladyslaw Sosulski, NJ Jan M. Œwiêcicki, CT Raymond Sowinski, NY Rados³aw Œwiês, Poland K. Edmund Spak, TX Andrew Targowski, MI Jadwiga Spoagis, NY Zbigniew Tazbir, NH Bogdan Socha St., NY Ludwik Teclaff, FL Andrzej Stachowiak, CT Nina Thiessen, NY Bartosz Hieronim Stanislawski, NY Adriane Toczek, CA Philip Stanson, PA Jerzy P. Tumaniszwili, OR Monika Staron, NY Ann S. Turalski, NJ Matthew Stefanski, NJ Wieslaw Turlejski, ON Ben S. Stefanski II, OH Bozenna Urbanowicz Gilbride, NY Claire Stelter, TX Andrzej Vorbrodt, NY Roman Sterzycki, CT Wojciech Walczak, NJ Rafa³ Stobiecki, Poland Piotr Wandycz, CT Lucas Stobierski, NY Richard Watt, FL Walter Stojanowski, NY Zdzislaw P. Wesolowski, FL Edward Stork, FL Szczepan Weso³y, Carl S. Stoy, MA Wallace West, FL C. Michael Stralkowski, PA Albert Wetherell, NY Irena Suchecki-Szewiola, CA Timothy Whalen, MI Marek Suchocki, NY Jozef Wieczerzak, NJ Carol Suplicki, AZ Barbara Wierzbiañski, NY Stanislaw Swiderski, NY S. Wierzbicki, NJ Danuta Swiecicka - Lloyd, PA Christopher & Alicja Winnicki, NY

– 56 – BIULETYN LXVI (66) Richard Winter, NY Monika Yaworski, NY Andrew Wise, NY Patrick Young, TX John Wisniewski, CT John H. Zadarnowski, MO Gabriela Wis-Surel, CT Alicja Zadro¿na-Fiszman, MA Edward Witanowski, NY Edward Zadworny, CT John F. Witkowski, NY Jaroslaw Zajac, NY Stanley Wlodarczyk, CT Krystyna M. Zaleska, NY John Wlodkowski, ME Elzbieta Zamkotowicz, NY Eliza Wojtaszek, VA Janusz K. Zawodny, WA Mark Wolfram, WA Margaret Kostrzewski, PA Irena Wolicka, NY Zdzislaw Fortuniak, PA Miron Wolnicki, PA Joanna Zielinska, NY Jan Wozniak, NJ Wallace Zielinski, PA Cezary Wójcik, IN Janusz Zieliñski, MI Piotr Wrobel, ON Stanley J. Ziemianski, OH Monika Wso³ek, NY Andrzej Ziobroñ, Poland Thaddeus Wyka, ON Helena Zolkowski, IL Kazimierz Wysocki, NJ Angela Zubrzycki, NY Stanley A. Wyspianski, OH Jan Zurakowski, Canada John Yanta, TX

NON-PROFIT ORGANIZATIONS

Stanford University , CA The Polish Mission of Orchard Lake Polish Army Veteran Association of Schools, MIPolish Supplementary America Post 74, OH School Council, NY Our Lady Queen of Poland Parish, MD Polish Veterans of World War II Polish Veterans of World War II, NY Post No. 35, NJ Polish American Library, OH Polish Army Veterans Association of Karol Pilarczyk Foundation Inc., MA America Post 21/201, NY Kosciuszko Foundation, NY Pulaski Association, NY UALR International Studies, AR Polish Army Veterans Association of Marie Sklodowska Curie Professional America Post 111, CT Women’s Assoc, NY Polish Veterans of World War II Polish Cultural Foundation INC, NJ Post 39

CORPORATIONS AMR Mech. Design Inc., CT Polamer Inc., NY Classic Travel, Inc., NJ Zych Construction Services Corp., NY Inter Connection Electric Inc., NY Space/Hearth Science Technologies, DE

MAJ 2010 – MAJ 2011 – 57 – Z myœli Marsza³ka Józefa Pi³sudskiego

* * *

Honor jest surogatem cnoty, dlatego jest bardzo potrzebny w ¿yciu. Cnota tak wysokie stawia od cz³owieka wymagania, ¿e rzadko cz³owiek mo¿e odpowiedzieæ wymogom cnoty. Honor zaœ, id¹c ni¿ej od cnoty, wymaga znacznie mniejszych wysi³ków ludzkich dla tego, by siê utrzymaæ na przeciêtnej ludzkoœci. Ja osobiœcie, o ile sobie przypominam, nigdy w ¿yciu nie potrafi³em naruszyæ granic honoru i dlatego jestem niezwykle wra¿liwy, gdy wymogi honoru s¹ naruszane z widoczn¹ dla niehonorowego cz³owieka ³atwoœci¹.

* * *

Tylko ten cz³owiek wart nazwy cz³owieka, który ma pewne przekonanie i potrafi je bez wzglêdu na skutki wyznawaæ czynem.

* * *

W sercach szlachetnych nieszczêœcie i poni¿enie kraju jest zawsze Ÿród³em patriotyzmu.

– 58 – BIULETYN LXVI (66)

!! " # #

!$ %

MAJ 2010 – MAJ 2011 – 59 – APPLICATION

Pilsudski Institute of America 180 Second Avenue, New York, NY 10003-5778 Tel: 212-505-9077, Fax: 212-505-9052 [email protected], www.pilsudski.org

Name: ______

Address: ______

City: ______State: ______Zip: ______

Phone: ______Email: ______

Please accept my application for membership in the Pilsudski Institute of America

Please check one:

$25 Student / Senior, $50 Regular, $100 Sustaining,

$100 Non-Profit Org. $250 Corporations,

$1000 Life Member, $5000 Honorary Legionary

Special Donation: $ ______

Please make check or Money Order payable to Pilsudski Institute of America. The Institute is a non-profit Educational Institution, Section (501 (c)(3) Internal Revenue Code; membership dues and donations are tax deductible.

We also gratefully accept institutional memberships, bequests, and other special contributions. Please contact the Institute at the address or phone above to discuss details.

– 60 – BIULETYN LXVI (66)