Chebzie Godula Orzegów Nowy Bytom
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Ruda włączona do kopalni Wawel, jako Wawel Ruch II; bądź osada ro- zanikłej ulicy Szyb Zofii, przy której istnieją jedynie ogródki dział- Dom Karola Goduli - też Dom Goduli, Domek Goduli, Czarny botnicza powstała w latach 1860-1862 w pobliżu kopalni Paweł w kowe i skupiska garaży oraz schron bojowy Obszaru Warownego Śląsk. Dom, Czarny Domek, Godulla Haus, Zielenina – siedziba Karola Orzegowie, na terenie dzisiejszego Chebzia. Goduli w Rudzie w bezpośredniej bliskości Zamku Rudzkiego, Staw Kokotek – też Jezioro Kokotek, Kokotek, Na Pile, Piła, Staw Nowy Bytom (Fryna) niewielki budynek wzniesiony z kamienia łupanego w 1809 r., Piła – staw o powierzchni 6,4 ha w Chebziu, położony przy ulicach Absolonka - willa po północnej stronie obecnej ulicy Józefa Hal- zniszczony pod koniec lat 60. XX wieku. Kokotek i Zabrzańskiej; dawne źródlisko rzeki Rawy zanikłe wsku- lera, obok budynku pocztowego, aktualnie siedziba rudzkiego od- Dwór Rudzki - dwór pański z folwarkiem istniejący w Rudzie tek szkód górniczych. działu Banku Spółdzielczego w Gliwicach. w początkach XV wieku, a niewykluczone, że i wcześniej. Staw Marcin - od dawnego szybu Marcin kopalni Paweł, na pogra- Florianka - wybudowana w 1905 r. eklektyczna willa z dekoracją Glückauf (Szczęść Boże) – była to osada robotnicza w połu- niczu Chebzia i Lipin nieopodal ronda, za wiaduktem kolejowym. w duchu secesji, będąca niegdyś mieszkaniem dyrektora huty „Po- dniowej części dzielnicy Ruda nad rzeką Bytomką, wzniesiona kój”, ul. Niedurnego. na początku XIX wieku. Godula Fojerwera – budynek zakładowej straży pożarnej huty Pokój Grota Matki Boskiej z Lourdes (Grota) - kaplica w formie ka- Podlas - nieistniejące osiedle parterowych, drewnianych domów w Nowym Bytomiu przy obecnej ulicy Piotra Niedurnego. Straż miennej groty, wzniesiona w 1933 r. na hałdowisku huty Berta malowanych na zielono, zbudowane w r. 1929, zburzone na po- pełniła również rolę straży gminnej. w Rudzie w pobliżu doliny Potoku Rudzkiego, przy obecnej ulicy czątku lat 70. XX wieku w Starym Orzegowie, rejon ulicy Podlas. Kaufhaus – osiedle powstałe w drugiej połowie XIX w. dla pra- Huta Pokój Bielszowice - Szpital Orzegów - dawny ratusz Rozamunda Ruda - Minerwa Joachima Achtelika. Zielone Domki – też Baraki, Osiedle Podlas – zlokalizowane cowników huty „Pokój”, rejon ul. Niedurnego, Gwardii Ludowej, Kolonia Carl – Emanuel – osiedle domów robotniczych wznie- w Goduli, w Kolonii Podlas, parterowe, drewniane domy, malo- Podgórze, Dobrej Nadziei, Rudzkiej. sione w rejonie obecnych ulic 1 Maja, Wolności, Raciborskiej, wane na zielono, zbudowane w r. 1929, zburzone na początku lat Lasek Bukowy – północna strona ul. generała J. Hallera. Południowej i Zabrzańskiej w Rudzie Południowej. 70. XX wieku. Nojbał – też Nowy Hamburg - część Nowego Bytomia, w rejonie Minerwa - miejsce w Rudzie nieopodal ulicy Porębskiej, gdzie Osiedle Hofrichtera - od nazwiska Fryderyka Hofrichtera (1830- dzisiejszych ulic Chorzowskiej, Jana Furgoła i Ignacego Krasickie- znajdował się szyb Minerwa połączonych kopań Oskar i Hipolit, 1901), pierwszego proboszcza parafii w Goduli, w latach 1866 – go, gdzie w latach 30. XX wieku, tuż przed II wojną światową wy- czynny do 1899 r. 1901 - osiedle domów mieszkalnych wybudowane w rejonie obec- budowano 4 domy mieszkalne wielorodzinne, o standardzie wyższym niż Os. Berta – też Stara Berta, Berta, Na Bercie – nieistniejące osie- nych ulic Tiałowskiego i Nowaka. na Kaufhausie. Nazwa pochodzi od niemieckiego określenia Neu- dle mieszkaniowe przy hucie Berta w Rudzie przy ul. Orzegow- bau, znaczącego dosłownie „nową budowę” lub „nową budowlę”; skiej. Orzegów pierwotnie potoczna nazwa obecnej ulicy Chorzowskiej. Ruda Hammer - kolonia robotnicza w dzielnicy Ruda, dzisiej- Burloch - miejsce w Orzegowie, teren obecnego Miejskiego Osiedle Styczyńskiego – od nazwiska Wincentego Styczyńskiego sza Kuźnica Rudzka, obszar obejmujący ul. Jana III Sobieskiego, Ośrodka Sportu i Rekreacji oraz KS „Slavia”, w okolicach teraź- (1872-1922), lekarza, działacza niepodległościowego, współzało- ul. Nad Bytomką oraz część ulicy Piastowskiej. niejszej ulicy Bytomskiej, nieopodal lodowiska. Nazwa pochodzi życiela Towarzystwa Lekarzy Polaków na Górnym Śląsku - nieistniejące Sosinki – nazwa pochodzi z gwary od słowa sosen- albo od istniejącego tu niegdyś szybu, albo od wyrobiska piasku. osiedle robotnicze, składające się z domów drewnianych, wybudo- ki oznaczającego małe sosny; miejsce w Rudzie nieopo- Wcześniej okolica nosiła nazwę Helminowiec. wane w latach 1920 -1934 w południowo-zachodniej części obec- dal kolonii Szczęść Boże, gdzie znajdował się zespół ba- Kasarnie - zespół dwóch kamienic robiący wrażenie ciągu wyso- nego Chebzia, dla pracowników kopalni Paweł. W latach między- Czarny Las - Kościół Parafialny Huta Pokój Bielszowice Orzegów Orzegów Ruda - Szyb Elżbieta raków mieszkalnych dla bezrobotnych, wybudowanych kich budynków różniących sie jednak wyglądem fasad i rozkładem wojennych tradycyjnie malowano tutejsze domy na zielony kolor. w 1936 r. Budynki wyburzono w latach 1982-1983, rejon wnętrz mieszkalnych przy obecnej ulicy Kardynała Augusta Hlonda Otylia - pierwotnie Kopalnia Otylji, część centralna Bytomskie- ul. Sosinki. w Orzegowie, rozpoczynający się od rogu obecnej ulicy Orzegow- go Czarnego Lasu, obecnie Nowego Bytomia przy obecnej ulicy Szyb Leon – też Leo Schacht, Lyjo, Szyb Leo, Szyb Leona – nie- skiej, wzniesiony przed rokiem 1914. Nazwa nadana przez ludność Otylii stanowiąca początkowo osadę dla pracowników kopalni istniejący obecnie szyb zjazdowy i przewietrzający kopalni Bran- z tego względu, że nieciekawą, jak na owe czasy architekturę koja- Otiliengruben. denburg (później kopalni Wolfgang), sięgający pokładu Poch- rzono z koszarami wojskowymi. Podgórze - część Kaufhausu w Nowym Bytomiu, osada domów hammer, znajdujący się przy obecnej ulicy Kędzierzyńskiej. Kolonia Karola – patronacka kolonia mieszkalna założona przez mieszkalnych, wzniesionych w 1903 r. dla robotników huty Pokój Ballestremów przy powstałej w 1815 r. hucie Karol; kwartał zabu- zlokalizowana przy ulicy Podgórze. Chebzie dowań na granicy Orzegowa i Rudy, za wiaduktem kolejowym, Rasik - od nazwiska Tomasza Rasika, mistrza hutniczego w hu- Kolonia Barbary - osada złożona z baraków przy szybie Barba- w rejonie dzisiejszej ulicy Orzegowskiej. cie Pokój, właściciela cegielni i glinianki - część kolonii Kaufhaus ra kopalni Pokój w Nowym Bytomiu w miejscu hitlerowskiego Most Orzegowski - wiadukt nad torowiskiem kolejowym w Kolo- w Nowym Bytomiu. obozu jenieckiego. Obecnie ta osławiona „Kolonia Barbary” już nii Karola w Orzegowie. Rozamunda - miejsce w Nowym Bytomiu, u zbiegu dzisiejszych nie istnieje. Stara Maszyna – przysiółek robotniczy w Orzegowie (obecnie te- ulic Piotra Niedurnego, Pokoju, Chorzowskiej i Czarnoleśnej, Kopalnia Paweł – kopalnia węgla kamiennego w Chebziu utwo- rytorium Goduli) przy dawnym szybie Zofii, należącym do daw- gdzie znajdowała się uruchomiona w 1836 r. huta Rozamun- rzona w r. 1922 w wyniku podziału kopalni Paulus-Hohenzol- nej kopalni Paweł. Nazwa pochodzi od funkcjonującej tu niegdyś da, unieruchomiona w okresie kryzysu gospodarczego na prze- lern, od której przejęła szyb Godulla i Szyb Schaffgotsch. W 1971 r. starej, parowej maszyny wyciągowej. Obecnie rejon praktycznie łomie lat 20. i 30. XX wieku. Niekiedy nazwa przenoszona jest Chebzie - Kopalnia Chebzie - Dworzec Czarnoleśna Ruda - Zamek Ruda Wirek - Sienkiewicza z centralnego skrzyżowania Nowego Bytomia na całą ulicę Nie- w Lesie Halembskim, obecnie płytki zalew zarastający roślinnością durnego. Czarny Las (Szwarcwald) szuwarową, służący za dzikie kąpielisko w sezonie letnim. Tojfla – też Tojfel, Teufel – wolny od zabudowy, pagórkowaty teren Pniaki – dawny przysiółek, później osada robotnicza, powstała Polana – polana w lesie położonym na północ od późniejszego między ulicami Grochowską a Czarnoleśną w Nowym Bytomiu po założeniu kopalni Henrietta, nazwa wzięła się od osady, którą Osiedla Awaryjnego w Halembie, miejsce festynów i majówek. w pobliżu wiaduktu drogowego i torów kolejowych, niegdyś zbudowano na terenie po wykarczowanym lesie, okolica Szpitala Odbywały się tam festyny. wykorzystywany do saneczkowania przez dzieci. Miejskiego w Bielszowicach, ul. Główna 11. Skórki – przysiółek w Kłodnicy w okolicy dzisiejszej ulicy Panew- Wielki Piec - usytuowany przy Hucie Pokój wybudowany został Ryndorf – od nazwiska Fryderyka Redena (1752-1815), ojca nickiej. w latach 1966 – 1968, liczy prawie 76 metrów wysokości. Nowoby- przemysłu górnośląskiego, szambelana króla pruskiego Frydery- tomski wielki piec Huty Pokój jest ostatnią tego typu konstrukcją ka II, honorowego radcy górniczego, dyrektora Wyższego Urzędu Bielszowice znajdującą się na Górnym Śląsku, ul. Niedurnego. Górniczego we Wrocławiu - dawna osada robotnicza w Bielszowi- Cepelina – dawna ulica Zeppelinstrasse i osada mieszkalna Żyleta – wieżowiec znajdujący się przy ul. Niedurnego, dzie- cach, powstała po założeniu kopalni Henrietta, kopalni Amalien- w Bielszowicach, na Pasiekach w rejonie obecnych ulic Partyzantów sięciokondygnacyjny blok mieszkalny zawierający 432 mieszka- swunsch i kopalni Regenbogen oraz huty cynku Deutsche Hütte. i Pasiecznej. nia, oddany do użytku w 1971 r. Finy – też domki fińskie - osiedle domków mieszkalnych w Bielszo- Bykowina wicach wybudowane w 1948 r. na terenie byłego folwarku Suwacz Wirek Niebieskie Dachy – osiedle mieszkaniowe złożone z bloków, i dawnej leśniczówki w Bielszowicach w regionie ulic Józefa Bema Aschenborn - dawny szyb wydobywczy Aschenborn kopalni Bło- wzniesione